KURALDII YAYINCILIK

indekiler

Sunu5
Teekkr 11
Toltek 15

Giri
Dumanl Ayna 19

1
Ehlileme ve Gezegenin Ryas 25

2
Birinci Anlama
Kullandnz Szckleri zenle Sein 41

3
kinci Anlama
Hibir eyi Kiisel Alglamayn 57
4
nc Anlama
Varsaymda Bulunmayn

69

5
Drdnc Anlama
Daima Yapabildiinin En yisini Yap 79

6
zgrln Toltek Yolu
Eski Anlamalar Bozmak

93

7
Yeni Rya
Dnyada Cennet 113

Dualar

119

Toltek Bilgelii, yalnzca efsanelerde ve hikayelerde varolan

l bir gelenek deil, bugn hala bir ksm Meksika Kzlderili
leri tarafndan uygulanan canl bir retidir.
Toltek bir din deildir. Bir felsefe deildir. Bir ideoloji
deildir. Toltekler bir yaam sanatnn uygulaycsdr.
zellikle Carlos Castaneda'nn '"Don Juan'n retileri" ile
balayan kitap dizisi Toltek retisinin dnyada tannmasn
salamtr.
Bir Toltek kendisini Doa'nn ve Evren'in bir paras olarak
grr ve doal yasalara uyumlu bir yaam srmeyi amalar.
"Bilgi nsan" anlamna gelen Toltekler, 16. Yzyldan nce
kendilerine NVirrarika diyordu.
Toltek Ispanyolcasnda " o " zamiri iin tek szck vardr.
Toltekler " o " derken kadm-erkek gibi cinsiyet ayrm yapmad
gibi cansz-canh ayrm da yapmaz. (ngilizce'de he, she, it
gibi ayrmlar vardr.) nk Tolteklere gre her e y cinsiyetsiz
ve canldr.
Yine de Gne ve gcnn. Rzgar ve beklenmedik davra
nlarnn erkek. Dnya ve sevgiyi retme derslerinin Su ve ha
yat verme yeteneinin dii olduu bilinir.
Resmi tarih Tolteklerin dokuzuncu vc on ikinci yzyllar ara
snda yaadn sylese de, Tolteklerin kkeni tarihin karanlk
larna kadar uzanr.
5

Toltekler, Tula ehrinin dalmasndan sonra on ikinci yz

ylda birok kollara ayrlmtr. Bunlardan en bilinenleri VVirrarika, Aztek ve Mayadr.
Toltek dnyasnn en bilinen figr Tyl Ylanla sembolize
edilen "Quetzalcoall*'dr. Bu sembol Tula piramitlerinde yer al
d gibi Atlantis sembol olarak da bilinir.
Bugn Maya-Toltek bilgilerindeki derin astronomi bilgileri
nin isabetlilii gnmz bilim insanlarn hala aknla dr
mektedir.
Toltek bilgileri ok boyutlu insan-evren ilikilerini de ieri
yor. Bilimin ve spiritel yaamn birbirinden ayrlmad Toltek
bilgileri. Maya uygarlnn en st boyutlara ulamasn sala
mtr.
Toltek spiritelliinin en nemli zelliklerinden biri pragma
tist olmasdr.
Bir Wirrarika ile onu Hristiyan yapmaya alan bir misyo
ner arasnda g e e n u konuma ilgintir:
Wirrarika:

Biz

Kzlderililerin birok

tanrya

inandmz

iin aptal olduumuzu dnyorsun, yle mi?

Oysa biz, siz beyazlar gibi inanlara sahip deiliz. Bizim yo
lumuz inanca deil, grmeye dayanr. Siz ise bir kiinin pein
den sr gibi gidiyorsunuz. sa'nn ne yaptn, ne yapmad
n nereden biliyorsun? Onu tandn m?
Misyoner: Hayr, kiisel olarak deil.
Wirrarika: Peki, onu tanyan birini tanyor musun?
Misyoner: Tabii ki hayr. O, iki bin yl nce yaad.
Wirrarika: ki bin yl nce mi? aka m yapyorsun? Onun
gerekten yaayp yaamadn nereden biliyorsun? Belki de
sa sadece bir efsanedir.
Misyoner: Tabii ki yaad. Onun szleri ncil'de var.
Wirrarika: Oh, ama ben okumay bile bilmiyorum. Bizim ap6

tal olduumuzu sylyorsun y l e mi? Dnyaya ve gnee inan

dmz iin aptalz yle mi?
Sen sana sylenenlere inanyorsun. Bana dnya hakknda
kimsenin bir ey sylemesine gerek yok. Onu her gn gryo
rum! O her gn meyvelerini, msrn, fasulyesini, suyunu bana
armaan olarak sunuyor. Ona dokunabiliyor, zerinde yryor
ve yayorum. Her gn Gnein ssn hissediyor, n, bilgi
sini, vizyonunu, retilerini alyorum. Gnee inanmam gerek
miyor. Bam kaldrp ona bakmam yetiyor.
Senin sa'n ne retti? Bildiim kadaryla hibir ey. Oysa
dnya her an retiyor! Bizi besliyor! Onun sayesinde yayoruz.
Aptal olan kim? S y l e bana.
Bu ilgin konumada da grld gibi Toltekler grmeye,
renmeye, uygulamaya nem veriyor, tapnma onlar iin bir
anlam ifade etmiyor.
Onlara gre dinlemeyi bilirsek, bize suyun, havann, topran
ve rzgarn, geyiin, aacn, tan retecei ok ey var.
Bugn modern insan, "doaya tapnma" kltrlerine ilkel bir
din formu olarak bakyor. Oysa bu. Bat kltrnn kendini be
enmi tavrlarndan biridir. Bat kltr, insan her eyin mer
kezine koyuyor. Doay kendisinden aa, kaynaklarn smrecei, agzlln doyuraca bir nesne olarak gryor.
Daha... daha... daha fazla kazanmak iin doymak bilmeyen
hrsyla evresine zarar verdiini, bu zararn kendisi iin bir in
tihar olduunu bilmiyor.
Oysa bu "ilkeller" kendilerini doann bir paras olarak g
ryor. Dnyaya, gnee, hayvana, aaca her eye canl bir var
lk olarak sayg duyuyor.
D o a y yok etmenin kendisini yok etmek anlamna geldiini
biliyor.
"lkellerin" doaya gsterdii saygy. Bat kltr "tapn
ma" diyerek aalyor; kendi "paraya tapnma" kltrlerinin ve
7

yaam tek boyutlu alglamann gerek "ilkellik" olduunun far

knda bile olmadan.
Bir Toltek'in dedii gibi;
" B i z aaca baktmzda onu dinler ve ondan ok ey reni
riz. S i z beyazlar, aatan ne kadar kereste ve kar elde edebilece
inizi hesaplarsnz."
Drt Anlama kitabnn yazan don Miguel Ruiz, Meksika'da
dodu ve byd.
yiletirici (curandcra) bir anne ve aman (nagual) bir byk
baba tarafndan ailenin geleneine uygun olarak, iyiletirici ve
retici olmas iin eitildi. Aile yzyllardr ezoterik Toltek
Bilgisini nesilden nesle aktararak yaamasn salayan bir soy
dan geliyordu.
Ama Ruiz'e modern yaam daha ekici geldi. Gelenekleri bir
yana brakp, tp fakltesine gitmeyi seti ve cerrah oldu.
Miguel Ruiz'in yaamn bir "lmle karlama" deneyimi
deitirdi. 1970 ylnn banda bir g e c e yars, arkadalaryla
arabada giderken direksiyonun banda uyuya kald. Gzlerini
atnda arabann beton bir duvara gmlm olduunu grd.
ki arkadan arabadan ekip karrken Ruiz yukardan ken
disini seyrediyordu.
Bu deneyim, onun iin bir dnm noktas oldu. Youn bir
kendini-aray dnemine girdi. Kendisini Toltek Yolunu aratr
maya adad. Annesinden ve Meksika lnde yaayan byk bir
amandan eitim ald. Bykbabas lmt ama ona ryalarn
da eitim vermeye devam ediyordu.
Toltek geleneinde nagual kiinin kendi bireysel zgrl
ne ulamasnda rehberlik eden bir reticidir.
D o n Miguel Ruiz, Eagle Knight soyundan gelen bir nagualdr. Yaamn Toltek bilgisini r e t m e y e ve paylamaya ada
mtr.
8

Bu kitap, iinizdeki Toltek'i harekete geirirse ne mutlu size!

Don Miguel Ruiz*in yine yaynevimizden kacak olan ikin
ci kitab Mastery of Love iin imdiden ktphanenizde ve y
reinizde bir yer ayrn.
S e v g i y l e hoa olun.
Nil Gn

Ate

emberi'ne;

Daha n c e yaam olanlara.

u anda yaayanlara,
Gelecekte yaayacak olanlara...

ncelikle bana koulsuz sevgiyi reten annem Sarita'ya;

disiplini reten babam Jose Luis'e; bana Toltek gizem kaps
nn anahtarn veren bykbabam Leonardo Macias'a ve oulla
rm Miguel, Jose Luis ve Leonardo'ya teekkrlerimi sunarm.
Gaya Jenkins ve Trey Jenkins'e bu kitaba kendilerini adama
larndan dolay derin efkat ve takdirlerimi ifade etmek isterim.
Bana inanan yayncm ve editrm Janet M i l l s ' e sonsuz min
nettarlm sunuyorum. Ray Chambers'a da yolumu aydnlatt
iin minnettarm.
nanc kalbimi stan, sevgili arkadam, "muhteem beyin"
Gini Gentry'ye de teekkr etmek istiyorum.
retileri desteklemek iin zamanlarn, kalplerini ve kay
naklarn sunan birok insana da minnettarlm sunmak istiyo
rum. te bu insanlarn listesi:
Gae Buckley, Ted ve P e g g y Raess, Christinea Johnson, Judy
" R e d " Fruhbauer, Vicki Molinar, David ve Linda Dibble, B e m a dette Vigil, Cynthia Wootton, Alan Clark, Rita Rivera, Catheri
ne Chase, Stephanie Bureau, Todd Kapriclian, Glenna Quigley,
Allan ve Rvei Hardinan, Cindce Pascoe, Tink ve Chuck Cowgill, Roberto ve Diane Paez, Sin Gian Singh Khalsa, Heather
Ash, Larry Verews, Judy Silver, Carolyn Hipp, Kim Hofer, Mcrsedeh Kheradmve, Diana ve Sky Ferguson, Ken Kropidlowski,
II

Steve Hasenburg, Dara Salour, Joaquin Galvan, Woodie Bobb,

Rachel Guerrero, Mark Gershon. Collette Michaan, Brvet Morgan, Katherinc Kilgore (Kitty Kaur), Michael Gilardy, Laura
Haney, Marc Cloptin, Wendy Bobb, Ed Fox, Yari Jaeda, Mary
Carroll Nelson, Amari Magdelana, JaneAnn Dow, Russ Venable, Gu ve Maya Khalsa, Mataji Rosita, Fred ve Marion Vatinelli, Diane Laurent, V.J. Polich, Gail D a w n Price, Barbara Simon,
Patti Torres, Kaye Thompson, Ramin Yazdani, Linda Lightfoot,
Terry Gorton, Dorothy Lee, J.J. Frank, Jennifer ve Jeanne Jenkins, George Gorton, Tita Weems, Shelley Wolf, Gigi Boyce,
Morgan Drasmin, Eddie Von Sonn, Sydney de Jong, Peg Hackett Cancienne, Germaine Bautista, Pilar Mendoza, Debbie
Rund Caldwell, Bea La Scalla, Eduardo Rabasa ve Kovboy.

12

Binlerce yl nce, Meksika'nn gneyindeki Toltek "bilginin

kadnlar ve erkekleri" olarak biliniyordu. Antropologlar Toltekleri bir lke ya da rk olarak tanmlyor. Oysa Toltek, kadim spi
rituel bilgileri ve uygulamalar aratrmak ve korumak iin bir
toplum oluturan bilim insanlar ve sanatlard. Bu insanlar Teotihuacan'n ustalar (nagual) ve rencileri olarak bir araya gel
miti. Teotihuacan, M e x i c o City'nin dnda "nsann Tanr Ol
duu" bir yer olarak bilinen ok eski bir piramitler ehridir.
S o n bin ksur yldr nagualla atalarndan rendikleri bilge
lii gizlemek ve varlklarm byk bir gizlilik iinde yrtmek
zorunda kald.
Bir taraftan Avrupallarn topraklarn istila etmesi, dier ta
raftan birka ran, retileri kendi karlar uruna sorumsuz
ca kullanmas sonucu ustalar, bu bilgileri bilgece kullanmaya
hazr olmayan kiilerden ya da bireysel kazan uruna bilerek
yanl kullanan insanlardan korumak gereini duydular.
N e y s e ki, ezoterik Toltek bilgisi, deiik soylardan gelen na
gualla tarafndan korunarak nesilden nesle aktarld. Yzlerce
yldr gizli tutulan bu sakl bilgilerin imdi paylalma zaman
geldi.
Eski Toltek kehanetleri, iinde bulunduumuz an bu bil
g e l i e geri dnmenin gerekli olaca a olduunu sylyor.
15

imdi, Eagle Knight soyundan gelen bir nagual olan don Mi

guel Ruiz, bizimle Toltek retilerini paylamak iin grevlen
dirilmi bir reticidir.
Toltek bilgisi, dnyann drt bir yannda deiik ezoterik ge
leneklerde retilen ayn temel gerein birliinden yola kar.
Toltek bir din deildir ama dnyaya gelmi tm spirituel ustala
ra sayg duyar. Toltek retisi ruhu kucaklar ama onu "yaam
sanat" olarak tanmlamak daha doru olur. nk mutluluk ve
sevgiyi bilmenin yolunu kolay klan bir retidir.

16

Sonsuzluun tesi iinizdedir

 bin yl nce tpk sizin ve benim gibi bir insan dalarla

evrili bir ehrin yaknnda yayordu. nsan, atalarnn tbbi bil
gilerini renerek saaltc olmak zere eitim gryordu. A m a
o, rendii her eyle tam bir fikir birlii iinde deildi. Yre
inde daha fazla bir eylerin olmas gerektiini hissediyordu.
Bir gn maarasnda uyurken ryasnda kendi bedeninin
uyuduunu grd. Yeni ay gecesinde maarasndan kt. Gk
yz berrakt. Milyonlarca yldz grebiliyordu. O anda iinde
bir eyler oldu.
Hayatnn bir anda byk bir dnme uradn hissedi
yordu. Ellerine bakt, bedenini hissetti ve kendi sesini duydu.
" B e n ktan olutum, ben yldzlardan olutum."
Bam kaldrarak tekrar g k y z n e bakt. Yldzlarn
n yaratann yldzlar olmadn fark etti. Ik yldzlar yara
tyordu.
"Her ey ktan olutu" dedi "ve aradaki boluk bo deil".
Varolan her eyin tek bir yaayan varlk olduunu biliyordu ar
tk. Ik yaamn bilgi taycs idi. Ik canlyd ve tm bilgiyi
ihtiva ediyordu.
Yldzlardan olutuu halde bu yldzlar olmadn da fark
etti. " B e n yldzlarn arasnda olanm" dedi. Yldzlara lonal,
yldzlarn arasndaki a da nagual adn verdi. kisinin ara19

sndaki alan ve uyumu yaratann Yaam ya da Tasarlayan oldu

unu anlad. Hayat olmakszn, tonal ve nagual da varolamazd.
Yaam Mutlak Olan'n her eyi yaratan Yaratc'nn gcdr.
Ve unu kefetti: Varolan her ey, tanr dediimiz tek Olan
canlnn, deiik ifadeleridir. Her ey Tanrdr. nsann alglama
s, n alglamasndan baka bir ey deildir. Maddenin
bir ayna olduunu da grd. Her ey, yanstan ve bu kla
grntler yaratan bir aynadr. llzyon dnyas, Rya kendimi
zi olduumuz gibi grmeyi engelleyen bir duman gibidir. "Ger
ek biz, saf sevgi, saf z " dedi.
Bu derin farkndabJc hayatn deitirmedi. Artk gerekten
kim olduunu biliyordu. Etrafna baknd. Dier insanlar ve do
ay, bir baka algladn fark ettiinde aknla dt. Her
eyde kendisini gryordu. Her insan, her hayvan, her aa, su,
yamur, bulutlar, toprak kendisiydi. Hayat'n, tonal ve nagual'i
farkl farkl kartrarak, milyarlarca farkl Hayat'n ifadelerini
yarattn grd.
Bu birka saniye iinde her eyi kavrad, her e y i anlad. ok
heyecanlanmt, yrei huzurla dolmutu. nsanlarla kefettii
eyi paylamak iin sabrszlanyordu. Ama bildiklerini anlata
bilecek szler bulamyordu. Dili dndnce anlatmaya alt
ama dierleri onu anlamad. Deitiini gryorlard. ok gzel
bir ey gzlerinden ve sesinden etrafa yaylyordu. Artk hibir
eyi ve hi kimseyi yarglamadn da fark ettiler. Artk o dier
leri gibi deildi.
O herkesi ok iyi arlayabiliyordu ama hi kimse onu anlayamyord. Onun Tanr'nn yeryzndeki Kendisi olduuna inan
dlar... Bunu iittiinde gld ve yle dedi: "Doru, B e n Tanr
ym. Ama siz de Tanrsnz. Siz ve ben aynyz. Hepimiz n
yansmalaryz. Hepimiz Tanryz." Yine de insanlar onu anla
mad.
Kendisinin, tm dier insanlarn bir aynas olduunu da ke20

fetti. nsanlar, kendisini grebilecei bir aynayd; " H e r k e s bir

aynadr" dedi. Herkeste kendisini grd ama hi k i m s e onu ken
dileri gibi grmedi.
Herkesin rya grdn anlad. Ama farkndalklar olmak
szn, gerekten kim olduklarn bilmeksizin rya gryorlard.
Onu, kendileri gibi gremiyorlard nk aynalar arasnda sis
duvar, duman duvar vard. Bu sis duvar, n yansmalarnn
yorumlaryla rlmt -nsanlarn Ryasyla.
Bir sre sonra tm rendiklerini unutacan da anlad. Gr
d tm vizyonlar hatrlamak istedi. Ve kendisine Dumanl
Ayna ismini koymaya karar verdi. B y l e c e daima maddenin bir
ayna olduunu ve oradaki dumann bizi kim olduumuzu bil
mekten alkoyduunu hatrlayacakt.
" B e n Dumanl Ayna'ym. nk her birinizde kendimi gr
yorum, ama aramzdaki dumandan tr birbirimizi tanmyo
ruz. Duman Ryadr, siz de rya gren aynasnz" dedi.

21

Gzler kapal yaamak kolaydr.

Grebildiiniz tek ey yanl yorumlardr...
-John Lennon

Sonsuzluun tesi iinizdedir

u anda grdnz ve iittiiniz her ey bir ryadr. u an

da rya gryorsunuz. Beyniniz uyankken rya gryorsunuz.
Rya, zihnin ana fonksiyonudur. Zihin gnde yirmi drt sa
at rya grr. B e y i n uyankken de uyurken de rya grr. Ara
daki fark: B e y i n uyank iken, her eyi lineer (sra sra) olarak
algladmz somut bir e r e v e vardr. Uykuya daldmzda
bu e r e v e olmad iin ryalarn srekli olarak d e i m e ei
limi vardr.
nsanlar her an rya gryor. Biz domadan nce doan in
sanlar darda kocaman bir rya yaratt. Buna toplumsal rya ya
da gezegensel rya diyeceiz. Gezegensel rya, milyarlarca bi
reysel ryann oluturduu kolektif ryadr. Bu kk bireysel
ryalar bir araya geldiinde aile ryas, toplum ryas, ehir r
yas, lke ryas ve sonunda insanlk ryasn yaratyor. Geze
g e n s e l rya, tm toplumsal kurallar, inanlar, yasalar, dinleri,
deiik kltrleri, devletleri, okullar, sosyal olaylar ve tatilleri
iinde barndryor.
Biz, nasl rya greceimizi renme kapasitesiyle dnyaya
geldik. Bizden nce doan, daha n c e yaam insanlar bize na
sl toplumsal ryaya uygun rya grmemiz gerektiini reti
yor. Yeni bir insan doduunda, ocuun dikkatini toplumsal
ryann saysz kurallarna odaklyoruz ve bu kurallar onun
2>

zihnine e m p o z e ediyoruz. Toplumsal rya, nasl rya grmemiz

gerektiini renmemiz iin Anne, Baba, okul ve dinleri kulla
nyor.
Dikkat, alglamak istediimiz eyi ayrt edebilmek iin gere
ken odaklanma yeteneidir. Ayn anda milyonlarca eyi alglyo
ruz. Ama dikkatimizi kullanarak, alglamak istediimiz eyi zih
nimizde n planda tutmay salayabiliyoruz. Etrafmzdaki ye
tikinler dikkatimize istedikleri engeli atyor ve tekrar yoluyla
zihnimize bilgiyi yerletiriyor. Bildiimiz her eyi bu yolla
reniyoruz.
Dikkatimizi kullanarak, tm realiteyi, tm ryay rendik.
Toplumda nasl davranmamz gerektiini rendik: n e y e inan
malyz, n e y e inanmamalyz; ne kabul edilebilir, ne edilemez;
ne iyidir, ne ktdr; ne gzeldir, ne irkindir; ne dorudur, ne
yanltr. Tm bunlar, tm bu bilgiler, tm kurallar ve kavram
lar, dnyada nasl davranmamz gerektii bize sunulmak zere
hazr bekliyordu.
Okula gittiinizde, kk sandalyelerinize oturdunuz ve dik
katinizi, retmenin size rettiklerine verdiniz. Kiliseye gitti
inizde, dikkatinizi papazn ya da vaizin sylediklerine verdi
niz. Ayn sistem, Anne ve Babanz, erkek ve kz kardeleriniz ta
rafndan da uygulanyordu. Hepsi sizin dikkatinize engel atma
ya alyordu. Bu yolla dier insanlarn dikkatini zerimizde
toplamay da rendik. Ve ilgi ihtiyac gelitirdik. Dikkati ze
rimizde toplama (ilgi) ok rekabet gerektirebilir. ocuklar ebe
veynlerinin, retmenlerinin, arkadalarnn ilgisi iin rekabet
eder. "Bana bak! Bak, ne yapyorum! Hey, ben buradaym!" l
gi ihtiyac gittike glenir ve yetikinlikte de devam eder.
Toplumsal rya, dikkatimize engelini atarak n e y e inanma
mz gerektiini bize retir. Bu, konutuumuz dille balar. Dil,
insanlar arasndaki anlay ve iletiim kodudur. Her harf, her
szck bir anlamadr. Buna, kitapta bir sayfa diyoruz; sayfa
26

szc anladmz bir anlamadr. Kodu anladmzda, dik

katimiz odaklanr ve enerji bir insandan dierine aktarlr.
Dilinizi konumak sizin seiminiz deildi, dininiz ya da ah
laki deerlerinizi siz semediniz. Onlar, siz domadan n c e de
vard. N e y e inanp inanmayacamz seebilmek iin bir olana
mz olmad. Bu anlamalarn en kn bile biz semedik.
Kendi ismimizi bile seen biz deiliz.
ocuk olarak, inanlarmz seme olanamz olmad, ama
toplumsal rya bilgisi, insanlar araclyla bize aktarldnda
anlamaya katldk. Bir bilgiyi depolamann tek yolu, anlama
ya katlmakla olur. Toplumsal rya, dikkatimize engelini atabi
lir, ama anlamaya katlmazsak o bilgiyi depolamayz. Katld
mz anda ona inanrz. Buna inan diyoruz. nanl olmak, ko
ulsuz olarak inanmak demektir.
ocuk olarak ite b y l e reniriz. ocuklar yetikinlerin
syledii her e y e inanr. Byklerin anlamalarna katlrz ve
inanlarmz glenir. nan sistemi tm yaam ryamz kont
rol eder. B i z bu inanlar semedik, belki kar km bile ola
biliriz ama bakaldrda direnebilmek iin yeterince gl de
ildik.
Sonu, inanlara, anlamaya katlarak ba emektir.
B e n bu srece insanlar ehliletirme sreci diyorum. Ehlile
me yoluyla nasl yaayacamz ve nas rya greceimizi
reniyoruz. nsan ehliletirmede; toplumsal ryadan g e l e n bilgi
ler, isel ryaya ulatrlarak, tm inan sistemimiz yaratlr.
n c e ocua eylerin ismi retilir: Anne, baba, st, ie.
Gn be gn ev, okul, kilise ve televizyon araclyla nasl yaa
mamz gerektii, ne tr davranlarn kabul grd bize re
tilir. Toplumsal rya bize nasl insan olacamz retir. "Kadn"n ne olduunu, "erkek"in ne olduunu reniriz. Tabii yar
glamay da reniriz: kendimizi yarglarz, baka insanlar yar
glarz, komular yarglarz.
27

ocuklar, kedi, kpek ve dier hayvanlarn ehliletirildii

gibi ayn yolla ehliletirilir. Kpei ehliletirmek iin ceza-diil
yntemini kullanrz. ok sevdiimiz ocuklarmz da ayn e
kilde eitiriz; Ceza-diil sistemiyle. Anne ve Babamzn istedi
i gibi davrandmzda bize "iyi kzsn", "iyi olansn" denil
di. Onlarn istediini yapmadmzda "kt kz", "kt ocuk"
olduk.
Kurallara aykr davrandmzda cezalandrldk, kurallara
uyduumuzda dllendirildik. Her gn defalarca cezalandrldk
ve defalarca dllendirildik. Bir sre sonra hem cezalandrl
maktan hem de dl alamamaktan korkmaya baladk. dl
mz, ebeveynlerimizin, kardelerimizin, retmen ve arkadala
rmzn bize gsterecekleri ilgi ve dikkatti.
Bir sre sonra dl alabilmeye, insanlarn ilgisini zerimiz
de toplamaya ihtiya duyar hale geldik.
dl aldmzda kendimizi iyi hissederiz ve bu ihtiyacmz
olan dl alabilmek iin insanlarn bizden bekledikleri ekilde
davranmay srdrrz. Cezalandrlma ve dl alamama kor
kusuyla, kendimiz olmayan farkl bir kiilie brnrz. Baka
larnn bizi grmek istedikleri gibi biri olarak onlarn onayn al
maya alrz. Anne Babay memnun etmeye alrz, okulda
retmenleri memnun etmeye alrz, kiliseyi memnun etmeye
alrz ve bir oyuncu olmaya balarz. Kendimiz olmaktan kor
karz, nk kendimiz olduumuzda reddedilmekten korkarz.
Reddedilme korkusu, yeterince iyi olamama korkusuna dnr.
Sonunda olmadmz biri haline geliriz. Annenin inanlarnn,
Babann inanlarnn, toplumun inanlarnn, dinin inanlarnn
bir kopyas oluruz.
Tm normal eilimlerimiz, ehlileme srecinde kaybolur gi
der. Bir eyleri biraz olsun anlamaya baladmz bir yaa gel
diimizde, "hayr" szcn reniriz. Yetikinler bize, "Onu
yapma, bunu yapma!" der. Biz de ztlaarak "Hayr!" deriz. Kar28

 karz nk zgrlmz korumak isteriz. Kendimiz ol

mak isteriz, ama biz ok kzdr. yetikinler ise byk ve
gldr.
Ama bir sre sonra korkmaya balarz nk yanl bir ey
yaptmzda cezalandrlacamz biliriz.
Ehliletirme ylesine gl olur ki, hayatmzn bir noktasn
da, artk kimsenin bizi ehliletirmesine gerek kalmaz. Artk An
nenin, babann, okulun ya da kilisenin bizi ehliletirmesine ihti
ya kalmamtr. ylesine iyi eitilmiizdir ki, artk kendi ehliletiricimiz kendimiz oluruz. Kendi kendini ehliletiren bir hay
van gibi oluruz. Artk, bize dayatlan inan sistemine uygun ola
rak kendimizi ehliletirebiliriz. Kendi zerimizde ayn cezadl sistemini kullanrz. nan sistemimizin kurallarna uygun
davranmadmzda kendimizi cezalandrrz; "iyi kz", "iyi er
kek" olduumuzda kendimizi dllendiririz.
nan sistemi Yasa Kitab gibi zihnimizi ynetir. Bu kitapta
yazlanlar hi sorgulamadan kendi gereimiz olarak kabul
ederiz. Tm yarglamalarmz Yasa Kitabna uygun olarak ya
parz. Bu yarglarmz, isel doamza aykr olsa bile. On Emir
gibi ahlaki yasalar bile ehliletirilme srecinde zihnimizde prog
ramlanr. Yaptmz her anlama Yasa Kitabnda yer alr ve bu
anlamalar ryalarmz ynetir.
Zihnimizde herkesi ve her eyi yarglayan bir yarg vardr.
Havay, kediyi, kpei bile. sel yarg, her eyi Yasa Kitabna
gre yarglar. Ne yapp ne yapmamamz gerektii, ne dnp
ne dnmememiz gerektii, ne hissedip ne hissetmememiz ge
rektii, her ey ama her ey bu Yargcn tiranl altndadr. Ya
saya aykr davrandmz her hareketimizde. Yarg sulu oldu
umuza karar verir. Cezalandrlmamz ve utan duymamz ge
rekir. Bu sulama yaammz boyunca her gn defalarca olur.
Bu yarglamalardan payn alan bir baka paramz daha var
dr. Bu paramza Kurban denilir. Kurban, sulamay, sululuk
duygusunu ve utanc tamak zorundadr. Bu paramz yle
29

der: "Zavall ben. Yeterince iyi deilim, yeterince zeki deilim,

yeterince gzel deilim, sevgiye layk deilim, zavall ben." B
yk Yarg buna katlr ve yant verir: "Evet, yeterince iyi deil
sin." Ve tm bunlar asla kendi bamza inanmay semediimiz
inan sistemine dayanr. Bu inanlar ylesine gldr ki, yllar
sonra bile, yeni kavramlarla karlap, kendi kararlarmz ken
dimiz vermeye altmzda bile, yine de bu inanlarn yaa
mmz kontrol ettiini grrz.
Yasa kitabna aykr olan her ey, solar pleksus blgenizde
(karn blgesi) rahatsz edici hisler yaratr. Buna korku denilir.
Yasa kitabnn kurallarn ihlal etmek, duygusal yaralar aar ve
kabuk balam duygusal yaralarn kabuunu koparr. Yasa kita
bna aykr davrandnzda gsterdiiniz tepki duygusal zehir
retir. nk Yasa Kitabndaki her ey "doru olan" olmaldr.
nan sisteminizle ilgili pheye drebilecek her ey sizin g
ven duygunuzu tehdit eder. Yasa kitab yanl bile olsa size g
ven iinde olduunuz hissini verir.
Bu yzden kendi inanlarmz sorgulamak iin byk cesa
rete ihtiya duyarz. Tm bu inanlar kendimizin semediini
bilsek bile, hepsiyle uzlatmz, anlamay kabul ettiimiz de
bir gerektir. Bu anlama ok gl olduu iin inanlarmzn
doru olmadn kavramsal olarak anlam olsak bile, yine de
kurallara kar gelmek bizde sululuk duygusu ve utan yaratr.
Tpk devletin yasa kitabnn toplumsal ryay ynettii gibi,
inan sistemimizin Yasa Kitab da bireysel ryamz ynetir. Bu
kurallar, zihnimizde varln srdrr. Onlara inanrz ve ii
mizdeki Yarg tm kararlarn bu kurallara gre alr. Yarg
mahkum eder. Kurban sululuk duygusu ve cezasn eker. Bu
ryada adaletin olduunu kim syleyebilir?
Gerek adalet, her hatann bedelini bir kez detir. Gerek
adaletsizlik, her hatann bedelini tekrar tekrar detir.
Bir hatann bedelini ka kez deriz? Yant binlerce kezdir. n30

san, dnyada ayn hatann bedelini binlerce kez deyen tek hay
vandr. Dier hayvanlar her yanllarnn cezasn bir kez eker.
Ama biz? Bizim ok gl belleimiz var. Bir hata yaparz, ken
dimizi yarglarz, kendimizi sulu buluruz, kendimize c e z a veri
riz. Eer adalet varsa bu yeterlidir. Hatay bir daha yapmayz.
Oysa hatamz her hatrlaymzda kendimizi yeniden yargla
rz, yeniden sulu buluruz, ve kendimizi yeniden canlandrrz.
Her hatrlaymzda tekrar ve tekrar, tekrar ve tekrar cezaland
rrz. Eer karmz veya kocamz varsa ve o da bize hatamz ha
trlatyorsa, bu ceza bir trl bitmez. Bu adil mi?
Eimize, ocuklarmza, ebeveynlerimize ayn hatann bede
lini ka kez detiyoruz? Onlarn yanln her hatrladmzda,
onlar yeniden sularz. Onlar tarafndan hakszla uradmz
iin hissettiimiz tm duygusal zehrimizi onlara aktrz ve ayn
hatann bedelini onlara defalarca detiriz. Bu mudur adalet?
Zihnimizdeki yarg yanl karar verir, nk inan sistemi
miz, Yasa Kitab yanltr. Tm rya sahte yasa zerine kumlu
dur. Zihnimizde depoladmz inanlarn yzde doksan bei ya
landr ve biz bu yalanlara inandmz iin ac ekeriz.
Toplumsal ryada insanlarn ac ekmesi, korku iinde yaa
mas duygusal dramalar yaratmas normaldir. Toplumsal rya
ho bir rya deildir; bu rya iddetin ryasdr, korkunun Kya
sdr, savan ryasdr, adaletsizliin ryasdr. nsanlarn birey
sel ryalar farkllklar gsterir, ama ounlukla bir kabustur. n
sanlk ailesine baktmzda, yaam ok zordur nk korkular
yaam ynetir. Dnyadaki insan toplumlarnda grdklerimiz;
mthi bir strap, kzgnlk, intikam, bamllklar, sokaklarda
ki iddet ve devasa boyutlarda adaletsizliktir. Dnyadaki farkl
lkelerde bunlar farkl boyutlarda var olabilir ama yine de top
lumsal rya korku tarafndan ynetilir.
Toplumsal ryay, dinlerin tanmlad cehennemle mukaye
se edersek ayn olduklarn grrz. Dinler, cehennemi bir ceza-

31

landrma yeri, korku dolu, ac ve strap ekilen bir yer, atein si

zi yakt bir yer olarak tarif eder. Ate, korkudan kaynaklanan
duygularla yaratlr. fke, kskanlk, nefret duygularn hisset
tiimizde, iimizde bir atein bizi yaktm hissederiz. Cehen
nem ryasn yaarz.
Eer cehennemi bir zihin durumu olarak dnrseniz, o za
man cehennemle kuatlm durumdayz. Bakalar, onlarn bize
syledikleri gibi yapmazsak cehenneme gideceimiz konusunda
bizi ikaz edebilir. Kt haber! Biz zaten cehennemdeyiz, buna,
bize cehenneme gideceimizi syleyenler de dahil. Hibir kii
nin, bir baka kiinin cehenneme gideceini s y l e m e y e hakk
yoktur. nk zaten cehennemdeyiz. Bakalar bizi daha da de
rin bir cehenneme sokabilir tabii ki. Ama bu ancak bizim izni
mizle olur. Her insann bireysel ryas vardr. Bireysel ryalar
da ou kez korkularla ynetilir. Kendi yaammzda cehennem
ryas grmeyi reniriz. Ayn korkular, her insanda deiik
yollarla ifade bulur tabii ki. Ama her birimiz kzgnlk, kskan
lk, nefret, ekememezlik gibi negatif duygular deneyimleriz.
Bireysel ryamz, korkularn kskacnda geen, bitmek bilme
yen bir kabusa da dnebilir. Bu kabusu yaamaya gerek yok
tur. Haz dolu bir ryay da yaamak mmkndr.
nsanlk, gerein, adaletin ve gzelliin arayn srdr
yor. Gerei aryoruz nk zihnimizde depoladmz yalanla
ra inanyoruz. Adaleti aryoruz nk sahip olduumuz inan
sisteminde adalet yok. Gzellii aryoruz, nk kii ne kadar
gzel olursa olsun, o kiinin gzelliine inanmyoruz.
Her ey zaten iimizde olduu halde, gerei adaleti ve g
zellii umutsuzca darda aramay srdryoruz. Aryoruz, ar
yoruz, aryoruz. Bulunacak bir gerek yok. Bamz nereye e
virirsek evirelim, gerei her eyde grebiliriz. Ama zihnimiz
de depoladmz anlama ve inanlar gerei grmemizi en
gelliyor.
Gerei gremiyoruz nk krz. Sahte inanlar gzlerimi32

zi kr etmi durumda. Bu nedenle hakl olmaya ihtiya duyuyo

ruz. Bakalar haksz, biz haklyz. nandmz eylere gven
duymaya ihtiya duyuyoruz. Ve bu inanlar, bizim aclarmz
yaratyor. Adeta bir sisin iinde yayoruz ve bu sis burnumuzun
tesini grmemizi engelliyor. Bu sis bir rya, sizin hayatla ilgi
li bireysel ryanz. Bu rya kim olduunuzla ilgili inan ve kav
ramlarnzdan, kendinizle, bakalaryla hatta Tanryla yaptnz
anlamalardan oluuyor.
Tm zihniniz sisin ta kendisi. Toltekler buna mitote diyor.
Zihniniz binlerce kiinin ayn anda konutuu ve kimsenin bir
birini anlamad bir rya. nsan zihninin durumu ite budur:
Byk mitote. Bu byk mitote yznden gerekte kim olduu
nuzu gremiyorsunuz. Hindistan'da buna mitote maya diyorlar.
Bu, illzyon anlamna geliyor, kiiliin "ben" sand ey.
Kendinizle ve dnyayla ilgili inandnz her ey, zihninizdeki tm kavramlar ve programlamalar mitotedh. Gerekten kim
olduumuzu gremiyoruz; zgr olmadmz gremiyoruz.
Bu yzden insanlar hayata kar kyor. Yaamak insanlarn
en byk korkusu. lm, sahip olduumuz en byk korku de
ildir; en byk korkumuz yaamak iin risk almaktan korkmamzdr. Gerekte kim olduumuzu ifade ederek yaayabilme
riskini almaktan korkuyoruz. Sadece kendimiz olarak yaamak
tan korkuyoruz. Hayatmz, baka insanlarn taleplerini, bek
lentilerini karlamaya alarak yaamay rendik. Baka in
sanlarn bak alarna uygun olarak yaamay rendik. n
k kabul edilmemekten, bakas iin yeterince iyi olamamaktan
korkuyoruz.
Ehliletirme srecinde, yeterince iyi olabilmeye abalamak
iin zihnimizde bir mkemmellik imgesi yaratrz. Herkes tara
lndan onaylanmak ve kabul grmek iin nasl o l m a m z gerektiine dair bir imaj yaratrz. zellikle Anne, Baba, Kardeler, din
.ulamlar ve retmenlerimiz gibi bizi sevmesini istediimiz ki33

sileri memnun etmeye alrz. Onlarn gznde yeterince iyi

olabilmek iin mkemmellik imaj yaratrz ama bir trl bu
imaja uygun olamayz. maj biz yaratrz ama bu imaj gerek
deildir. Asla bu imaja uygun mkemmellikte olamayz. Asla!
Mkemmel olmadmz iin de kendimizi reddederiz. Bu
z-reddediin boyutu, yetikinlerin onurumuzu ne kadar etkin
bir biimde zedelediiyle doru orantldr. Yeterince ehliletirildikten sonra artk sorun bakalar iin yeterince iyi olmak de
ildir. Kendimiz iin yeterince iyi deilizdir. nk kendi m
kemmellik imajmza uygun deilizdir. Olmay arzu ettiimiz
gibi olamadmz iin olmamz gerektiine inandmz gibi bi
ri olamadmz iin kendimizi affedemeyiz. Mkemmel olma
dmz iin kendimizi affedemeyiz.
Olmamz gerektiine inandmz gibi olmadmz biliriz.
Bu yzden kendimizi sahte, riyakar, drst olmayan biri gibi his
sederiz. Kendimizi gizlemeye alrz. Olmadmz biri olduu
muz i m a j n vermeye, kendimizi yleymiiz gibi gstermeye a
lrz. Bunun sonucunda kendimizin suni olduunu hissederiz ve
bakalarnn bunu grmesini engellemek iin sosyal maskeler gi
yeriz. Bakalarnn bizim grndmz gibi olmadmz ke
fetmelerinden ok korkarz. Bakalarn da kendi mkemmellik
anlaymza gre yarglarz. Doal olarak onlarn da asla bizim
beklentilerimizi karlamas mmkn olmayacaktr.
Bakalarn memnun etmek adna onurumuzdan feragat ede
riz. Bakalarndan kabul grmek adna bedenimize zarar verme
yi bile g z e alrz. Ergenlik anda genlerin, srf dier genler
tarafndan reddedilmemek iin drug (uyuturucu ve uyarc
maddeler) kullanmaya baladklarn gryoruz. Genler esas
problemin, kendilerini kabul etmemek olduunun farknda ol
muyor. Kendilerini reddediyorlar nk grndkleri gibi deil
ler. stedikleri gibi olamadklar iin de utan ve sululuk duy
gusu hissediyorlar. nsanlar, olmalar gerektiine inandklar gi34

bi olmadklar iin kendilerini sonu olmayan bir cezaya mahkum

ediyor. Kendisini ok fazla horlayarak ve taciz ederek cezalan
dran insan bununla da yetinmiyor, bakalarm da onu smrme
si, horlamas ve kullanmas iin kullanyor.
Ama hi kimse bizi kendimizden daha fazla smremez, hi
kimse bize kendimizin zarar verdiinden daha fazla zarar vere
mez. Bize zarar veren, iimizdeki Yarg, Kurban ve inan sis
temimizdir. Evet, insanlar annelerinin, babalarnn, karlarnn,
kocalarnn kendilerini smrdn, kullandn, suiistimal
ettiini sylyor ama biz bunun ok daha fazlasn kendimize
yapyoruz. imizdeki Yargtan daha kt bir yarg olamaz.
Bakalarnn nnde bir yanl yaptmzda hatamz kabul et
meyip rtbas etmeye alrz. Ama kendi bamza kalr kal
maz, Yarg ylesine zerimize gelir ki, sululuk duygusu yle
sine gldr ki, kendimizi aptal, kt ve deersiz hissederiz.
Tm hayatnz boyunca hi kimse, sizin kendimize verdii
niz zarar kadar sizi smremedi. z-zararnzn snn lsnde
bakalannn size zarar vermesine izin verirsiniz. Eer birisi si
ze, sizin kendinize verdiiniz zarardan daha fazla zarar vermeye
kalkarsa, sizi kendinizden fazla smrmeye alrsa, o insandan
uzaklarsnz. Ama sizi sizden birazck az smrdkleri ve za
rar verdikleri srece o ilikiyi srdrrsnz ve sonuna kadar to
lerans gsterir ve'katlanrsnz.
Kendinizi ok fazla horlayan biri iseniz, birisinin sizi dvme
sine, aalamasna, size pislikmisiniz gibi davranmasna bile
kalknrsnz. Niin? nk inan sisteminiz yle der: "Bunu
hak ediyorsun. Bu kii benimle kalarak bana katlanyor. B e n
sevgi ve saygya layk biri deilim. B e n deerli biri deilim. Ye
terince iyi deilim."
Bakalar tarafndan kabul grmeye ve sevilmeye her birimi
zin ihtiyac var ama ncelikle kendimizi kabul etmeyi ve sevme
yi bilmiyoruz. Kendimize duyduumuz z-sevgi ne kadar ok-

35

sa, z-zarar da o kadar az olur. z-zarar, z-reddediten kaynak

lanr. z-reddedi ise, mkemmellik imajna sahip olup, asla bu
ideale, bu mkemmellie eriememekten kaynaklanr.
Kendimizi reddetmenin nedeni mkemmellik imajna sahip
olmamzdr. Bu nedenle, kendimizi olduumuz gibi kabul etme
yiz; bu nedenle bakalarn olduu gibi kabul etmeyiz.
YEN BR RYANIN B A L A N G I C I
Kendinizle, baka insanlarla, Tanryla, toplumla, anne baba
nzla, einizle, ocuklarnzla, yaam ryanzla binlerce anlama
yaptnz. Ama bunlarn iindeki nemli anlamalar, kendinizle
yaptnz anlamalardr. Bu anlamalarda kendinize kim oldu
unuzu, ne hissettiinizi, n e y e inandnz ve nasl davrand
nz belirlediniz. Sonuca, kiiliiniz diyorsunuz.
Bu anlamalarda unlar sylyorsunuz: " B e n buyum. Bun
lara inanyorum. Baz eyleri yapabilirim, baz eyleri yapa
mam. Bu gerek, bu fantezi. Bu mmkn, bu imkansz."
Tek bir anlama byk bir problem yaratmaz, ama bizim ac
ekmemize, yaamda baarsz olmamza neden olan birok an
lamamz var.
Eer doyumlu ve haz dolu bir yaam srmek istiyorsanz,
korku-temelli anlamalarnz feshetme cesaretini gstermeniz
gerekiyor. Bireysel gcnze sahip kmanz gerekiyor. Korku
temelli anlamalar ok enerji emerek bizi tketir, sevgi temelli
anlamalar ise az enerjiyle ok ey yaratr. Ve daima ekstra ener
jiye sahip oluruz.
Her birimiz bir miktar bireysel g ile doarz. Ve bu gc
her gn biraz daha artrabiliriz. Ne yazk ki, tm bireysel gc
mz nce tm yaptmz anlamalar yaratmakla, sonra da
bunlara uymaya almakla tketiriz. Sonuta kendimizi gsz
hissederiz. Sadece gnlerimizi idare etmeye, varolmaya yetecek

36

kadar gcmz kalr. Anlamalarmz srdrmek iin ziyan et

tiimiz gcmz, bizi toplumsal rya iinde tutsak klar. K
ck bir anlamay bile deitirme gcn kendimizde bulamaz
ken tm bireysel ryamz nasl deitirebiliriz ki?
Eer yaammz yneten anlamalarmzn farknda olursak
ve yaam ryamzdan honut deilsek, anlamalar deitirme
miz gerekir.
Nihayet anlamalar deitirmeye hazr olduumuz noktada,
enerjimizi alan korku temelli anlamalarmz deitirmeye
yardmc olacak ok ynl drt anlama vardr.
Sizi tketen her anlamay bozduunuzda, onu yaratmada
kullandnz tm enerji aa karak size geri dner. Eer bu
drt yeni anlamay kabul ederseniz, bu yeni anlamalar, eski
anlamalarnzn tmn deitirmek iin gereken bireysel gc
de beraberinde getirecektir.
Drt Anlamay yapabilmek iin ok gl iradeye sahip ol
manz gerekiyor. Ama yaamnz bu anlamalar dorultusunda
yaamaya balayabilirseniz, yaamnzdaki dnm aknlk
verici boyutlarda olacaktr. Cehennem dramasnn gznzn
nnde kaybolduuna tank olacaksnz. Cehennem ryasnn
iinde yaamak yerme, yeni bir rya yaratacaksnz.
Bireysel cennet ryanz.

37

lk anlama drt anlamanm en nemlisidir ve ayn zamanda

uyulmas en zor olan anlamadr. Sadece bu anlamayla bile
dnyadaki cennet denilen varolu boyutuna eriebilirsiniz.
Birinci anlama, kullandnz szcklerde kusursuz olabilmenizdir. Bu ok basit grnyor deil mi? Ama ok, ok g
ldr. Neden szckleriniz? Szler sizin yaratma gcnzdr.
Szleriniz, size dorudan Tanrdan gelen armaandr. ncil, ev
renin yaratlndan yle bahseder: " n c e sz vard. Tanr sz
dr, s z Tanrdr." Yaratc gcnz szle ifade edersiniz. Her
eyi sz araclyla gerek klarsnz. Hangi dili konuursanz
konuun, niyetiniz sz araclyla ekil bulur. Ryalarnz, his
settikleriniz ve gerekten kim olduunuz s z ile ifade bulur.
Sz, sadece bir ses ya da yaz sembol deildir. S z , bir g
tr; kendinizi ifade etme ve iletiim kurma gcdr. Szle d
nrsnz. Dnmekte kullandnz szlerle yaamnzdaki
olaylar yaratrsnz.
Siz konuabiliyorsunuz. Dnyada baka hangi hayvan konu
labiliyor? S z , insan olarak sahip olduunuz en gl aratr;
sz by aracdr. Ama iki yan keskin kl gibi, sznz en g
zel ryay da yaratabilir, etrafnzdaki her eyi de yok edebilir.
41

Klcn bir yan szn ktye kullanmdr. Bu kullanm ce

hennemi yaratr. Dier yan ise szn mkemmel kullanmdr.
Bu da gzellik, sevgi ve dnyadaki cenneti yaratr. Nasl kulla
nldna bal olarak sz sizi zgrletirebilir ya da sizi bildii
niz tutsaklnzn ok tesinde esareti altna alabilir.
S z ylesine gldr ki, bir sz milyonlarca insann yaa
mn deitirebilir ya da yok edebilir. Yllarca nce Almanya'da
bir adam, sz kullanarak, tm lke insanlarn maniple etti.
Sznn gcyle tm lkeyi dnya savama soktu. ok sayda
insan korkun boyutlarda iddet uygulamaya ikna etti.
Bu adam szle halkn korkularn harekete geirdi. Byk bir
patlama gibi tm dnyada ldrme ve sava kol geziyordu. n
sanlar insanlar yok etti nk her biri dierinden korkuyordu.
Hitler'in korku temelli inanlara ve anlamalara dayanan sz,
asrlar boyu hatrlanacaktr.
nsan zihni, srekli tohumlarn ekildii verimli toprak gibi
dir. Tohumlar dnceler, fikirler ve kavramlardr. S z tohum
gibidir ve insan zihni son derece verimlidir! Bir tohum, bir d
nce ekersiniz ve o byr. Burada tek problem udur: Genellik
le bu verimli topraa korku tohumlar ekilir.
Her insann zihni verimlidir. nemli olan oraya ne tr tohu
mun ekilip retildiidir.
Hitlcr'i ele alalm: O etrafndaki zihinlere korku tohumlar
gnderdi. Bu tohumlar ok gl byd ve kitlesel yok edi
baarld.
Szn olaanst gcn anladmzda, azmzdan ne tr
bir g ktn da anlarz. Zihnimize ekilmi bir korku ya da
phe tohumu, ard ardna yaam dramalar yaratabilir. Bir s z
by gibidir. nsanlar kara bycler gibi sz kullanyor, d
ncesizce kullandklar szle birbirlerine by yapyor.
Her insan bir bycdr. Szmzle bir insana by de ya
pabiliriz, onu byden de kurtarabiliriz. Fikirlerimizle srekli
insanlara by yapyoruz. rnein, bir arkadama rastlyorum
42

ve aklma gelen ilk dncemi ona sylyorum. Ona, " H m m m !

Yzndeki renk, kanser olacak insanlarn yzndeki renk gibi"
diyorum. Arkadam eer szm dinlerse ve szme inanrsa
szmle anlama yapm olur. Ve bir seneden daha az bir za
manda kanserden lr.
Bu szn gcdr.
Ehliletirme srecinde ebeveynlerimiz ve kardelerimiz bi
zimle ilgili dncelerini dncesizce sylediler. Biz bu dn
celere inandk ve bu dncelerle ilgili korkularla yaadk. Bize
yzmede, sporda ya da yazmada iyi olmadmz sylendiinde
bu szlere inandk.
Birisi bir kza bakp " B u kz irkin" derse kz bu s z duyar
ve irkin olduuna inanr. Ve irkin olduu inancyla byr.
Gerekte ne kadar gzel olursa olsun, bu anlamay yapt s
rece irkin olduuna inanacaktr. Kz, irkin sznn bys al
tndadr.
Bir sz, dikkatimize apa atarak zihnimize girebilir ve tm
inan sistemini iyiye ya da ktye doru deitirebilir.
Bir baka rnek: Aptal olduunuza inanabilirsiniz ve buna
kendinizi bildiiniz gnden beri inanabiliyor olabilirsiniz. Bu
anlama ok sinsice olabilir ve yle eyleri size yaptrr ki, aptal
olduunuz konusunda iyice emin olursunuz. Yaptnz her mi
nik hatada bile "Keke zeki olsaydm. Bunu yaptma gre ger
ekten aptal olmalym" diye dnrsnz.
Zihin aptal apasnn inanc dorultusunda size aptal olduu
nuza dair saysz kant sunar.
Bir gn, bir kimse, zihninize yine bir baka szle bir baka
apa atar. Bu, aptal olmadnza dair bir apadr. Bu insann
sylediine inanrsanz, yeni bir anlama yaparsnz. S o n u ola
rak, artk kendinizi aptal hissetmezsiniz ve aptalca davrana
mazsnz. By bozulmutur, sadece szn gcyle.
Ama aptal olduunuza inanyorsanz, birisi daha zihninize
43

aptal olduunuza dair bir apa atarsa ve "Evet, sen gerekten ta

ndm en aptal insansn" derse anlama daha da kuvvetli ve
gl hale gelecektir.

%
Szlerinizin ar olmas ok nemlidir. lk anlama "szleriniz
ar, kusursuz, eksiksiz olmaldr" dedik. (Be impeccable with your word -impeccable, saf, ar, temiz, kusursuz, eksiksiz anlam
na geliyor -.N.)
imdi impeccable s z c n n ne anlama geldiini irdeleye
lim. Impeccable " g n a h s z " demektir, i m p e c c a b l e , Latince "g
nah" anlamna g e l e n pecatustan

gelir,

impeccable

"gnahsz"

demektir. Dinler gnah ve gnahkarlardan bahseder. imdi "g

nah" szcnn gerekten ne anlama geldiini anlamaya al
alm.
Gnah kendi d o a n a kar yaptn her eydir. Kendi varl
na kar hissettiin, inandn ya da s y l e d i i n her e y gnahtr.
Herhangi bir e y iin kendini yargladnda veya suladnda
kendine kar o l m u olursun. Gnahsz olmak bunun tam zdddtr. Saflk, arlk ( i m p e c c a b l e ) kendine d m a n c a davranma
maktr. Gnahsz olmak d e m e k davranlarnn sorumluluunu
stlenmek ama kendini yarglamamak ve sulamamak anlamna
gelir.
Bu bak asyla gnah kavram ahlaki veya dinsel bir ey
olmaktan kar. Saduyunun sesine dnr.
Gnah kendini reddedi ile balar. z-reddedi ilediiniz en
byk gnahtr. D i n s e l terimle, z-reddedi " l m c l gnah"tr.
nk kiiyi l m e gtrr. Gnahsz olmak ise y a a m a yne
liktir.
Szlerinizde g n a h s z olmak, szleri kendinize kar kullan
mamaktr. S i z e aptal olduunuzu sylediimde, grnte bu
44

sz size kar kullanm olduum izlenimini verir. Oysa ger

ekte bu sz kendime kar kullanm olurum. nk size ap
tal dediimde, benden nefret edersiniz. Sizin benden nefret et
meniz benim iin iyi deildir. Bu nedenle, ben kzgnlk duyup,
kullandm szle size duygusal zehir akttmda, bu s z ken
dime kar kullanm olurum.
Eer kendimi seven biriysem, bu sevgiyi davranlarmla si
ze de gsteririm ve size sarf ettiim szlerde sevgimi ifade ede
rim. Bu davran, benzer davran tepkisi yaratr. Sizi seversem,
beni seversiniz. Size hakaret edersem, bana hakaret edersiniz.
Size kran duygulan beslersem siz de bana benzer duygular
hissedersiniz. Size bencil davranrsam, siz de bana kar bencil
davranrsnz. Szm sizin zerinizde by yapmak iin kulla
nrsam, siz de bynz zerimde kullanrsnz.
Sznz zenli bir seicilikle kullanmak, "gnahsz" szler
kullanmak enerjinizin doru kullanmdr. Bu, enerjinizi sevgi
ve gerek olan yne doru kullanmak anlamna gelir.
Kendinizle sznzde "gnahsz" olacanz dorultusunda
bir anlama yaparsanz, sadece bu niyette olmanz bile, iinizde
birikmi olan duygusal zehirlerden arnmanz iin yeterli ola
caktr. Gerek, sizin azmzdan dile geldiinde sizi arndrr ve
zgrletirir.
Fakat bu anlamay yapmak zordur. nk biz tam zdd bir
ekilde davranmay rendik. Bakalaryla iletiimimizde yalan
sylemeyi alkanlk haline getirdik. Daha da nemlisi kendi
mizle olan iletiimimizde de yalan sylyoruz.
Szmzde "gnahsz" deiliz.
Szn gc, cehennemde tmyle yanl kullanlr. Sz,
kfretmek, sulamak, utandrmak, yok etmek iin kullanyoruz.
Bazen sz doru kullandmz da oluyor. Ama ne yazk ki sk
deil. Genellikle sz kendi bireysel zehrimizi aktmak iin kul
lanyoruz -kzgnlmz, kskanlmz, ekememezliimizi
I nrlietimizi ifade etmek iin.
45

S z saf bydr. S z biz insanlarn sahip olduu en gl ar

maandr. Ve sz kendimize kar kullanp duruyoruz. Szle
intikam plan yapyor. Szle dnyada karmaa yaratyoruz. S
z rklar, lkeler, insanlar, aileler arasnda nefret yaratmak iin
kullanyoruz.
Sz o kadar sk yanla, ktye kullanyoruz ki srekli ce
hennem ryasn yaratp bu ryada yaamaya devam ediyoruz.
Szn ktye kullanmyla birbirimizi aaya doru eki
yor, birbirimizi korku ve phe kskacnda hapsediyoruz.
S z bydr. nsan sz kullanma yetisine sahip bir byc
dr. Szn gcn yanl biimde kullanarak srekli kara by
yaptmz sylenebilir. Szn by olduunun farknda bile ol
makszn.
Zeki ve iyi yrekli bir kadn tanyorum. Kadnn ok sevdii
bir kz vard. Bir gn kadn iten e v e yorgun argn geldi. Kt
bir gn geirmiti. Kendisini gergin hissediyordu ve ba ars
ekiyordu. stedii tek ey sessiz, sakin bir ortamda biraz olsun
dinlenebilmekti. Ama kk kz mutlu bir ekilde ark syl
yor, hoplayp zplyordu. Kk kz annesinin ruh halinden ha
bersiz, kendi dnyasnda, kendi ryasnda mutlu ve enerjikti.
Kendisini ok iyi hissediyor, neeyle avaz kt kadar bara
rak ark sylyor ve koltuklarn zerinde hoplayp duruyordu.
Kk kzn gittike ykselen tonda syledii ark ve hare
ketlilii annesinin ba arsn iyice artrmt. Bir an geldi ve
anne kontroln kaybetti. Kzgnlkla, kk gzel kzna bar
d. " K e s sesini! O irkin sesini kes. Sus ve otur!"
Gerekte, annesinin o anda herhangi bir sese kar tolerans
sfrd. Gerek, kk kzn sesinin irkin olmas deildi. Ama
kk kz annesinin szne inand. Ve o anda kendisiyle bir an
lama yapt. Kk kz o andan itibaren bir daha ark syleme
di. nk sesinin irkin olduuna inanmt. S e s i y l e insanlara
rahatszlk vermemeliydi.
46

Okulda da iine kapank, utanga bir ocuk haline geldi.

Derslerde bile arklara katlmyordu. Hatta bakalaryla konu
makta bile zorlanyordu. Yapt bir anlamayla kk kz iin
her ey deimiti. O artk sevgi ve kabul grmek iin duygula
rn bastrmas gerektiine inanyordu.
Herhangi bir fikri iitip ona inandmzda bir anlama yapa
rz. Ve bu anlama inan sistemimizin bir paras olur.
Bu kk kz byd ve gen kz oldu ama sesi gzel olma
sna ramen bir daha ark sylemedi. Tek bir by, onun haya
tn derinden etkiledi. Tek bir sz onun birok kompleks edin
mesine yol at. Ve bu by ona onu ok seven birisi tarafndan
yapld: Kendi annesi.
Annesi, sznn ocuu zerinde nasl bir etki yarattnn
farknda bile olmad. Kznn zerinde kara by yaptnn far
knda bile deildi. Anne sznn gcn bilmiyordu. Bu yz
den onu sulamak gerekmez. Anne, kendi annesinin, babasnn
ve dierlerinin deiik yollarla kendisine yapt ekilde, ren
dii ekilde davranmt.
Szn yanl kullanm nesilden nesle aktarlr. Benzer eyle
ri kendi ocuklarmza ne kadar sk yapyoruz. Onlarla ilgili
olumsuz birok fikir beyan ediyoruz. Ve ocuklarmz kara b
yy yllarca tayor. Kara byy bize yapanlar bizi seven in
sanlar oluyor. Ama ne yaptklarnn farknda bile olmakszn. Bu
nedenle onlar affetmeliyiz, onlar ne yaptn bilmiyor.
Bir baka rnek: Sabah kendinizi ok mutlu hissederek uya
nyorsunuz. Kendinizi harika hissediyorsunuz. Aynann nnde
l)i iki saat kalp, zenle kendinizi gzelletiriyorsunuz. Gzel
ve mutlu bir ekilde caddede yrrken, yakn bir arkadanzla
karlayorsunuz. Arkadanz sizi batan aa szerek yle
diyor: " N e oldu sana byle? Bu elbiseyi ok mu aradn? Sana
hi yakmam. zerinde kt duruyor." Bu sz, sizi cehenne
me gtrmek iin yeterli oluyor. Belki arkadanz, syledii
eyleri sizi incitmek iin syledi. Ve incitti.
47

Onun fikrini kabul ettiiniz anda bu bir anlamaya dnr.

Ve siz tm gcnz bu anlamaya yneltirsiniz. Bir fikrin, ka
ra byye dnmesi byle olur. Bu tr byleri bozmak zordur.
Byy bozmann tek yolu geree dayal yeni bir anlama yap
maktr. Gerek, sznzde "gnahsz" olmanz iin gereken en
nemli niteliktir.
Klcn bir yanndaki yalanlar kara byy yaratr, dier ya
nndaki gerek, kara byy bozacak gce sahiptir.
Yalnzca gerek bizi zgr klacaktr.

%
Gndelik insan ilikilerine baktmzda szmzle birbiri
mize ka kez by yaptmz bir dnn.
Kara bynn en kt ekli dedikodudur. Dedikodu, kara b
ynn en kt halidir. nk saf zehirdir.
Dedikodu yapmay da anlamayla rendik. ocukluk ylla
rnda, yetikinlerin srekli dedikodu yaptklarna ahit olduk.
Yetikinler bakalar ile ilgili dncelerini ftursuzca beyan
ediyordu. Onlann tanmadklar insanlarla ilgili fikirleri bile
vard. Duygusal zehir, fikirlerle birlikte aktanlr. Ve biz bunun,
iletiimin normal yolu olduuna inanarak byrz.
nsan toplumlarnda dedikodu iletiimin ana ekseni haline gel
di. Hatta birbirimize yaknlk hissetmenin bir yolu haline geldi.
Bakasnn da kendisini bizim kadar kt hissettiini grd
mzde kendimizi iyi hissediyoruz. Eski bilinen bir sz vardr:
"Mutsuzluk arkada arar." Cehennemde ac eken kii yalnz ba
sma olmak istemez. Korku ve ac toplumsal ryann nemli bir
parasdr.
nsan zihnini bir bilgisayara benzetirsek, dedikoduyu bilgisa
yar virsyle kyaslayabiliriz. Bilgisayar virs yazlmnda
dier kodlarda kullanlan, ayn bilgisayar dili kullanlr ama k
t bir amala.
48

Bu kod hi beklemediiniz bir anda, siz farknda bile olma

dan sizin bilgisayar programnza yerletirilir. Virs kodu bilgi
sayarnzn doru ilem yapmasn engeller ya da almasn ta
mamen durdurur. Kodlar elikili mesajlarla karmakark hale
gelir ve iyi sonu almak artk mmkn olamaz.
Dedikodu da ayn ekilde alr. rnein, yeni bir retmen
le yeni bir snfa balyorsunuz. Yeni bir derse balayacanz
iin heyecanlsnz. Dersin ilk gnnde o dersi o retmenden
daha nce alm birisine rastlarsnz. Bu kii size y l e der: "Oh,
o retmen kendini beenmi aptaln teki! H e m konusuna ha
kim deil, hem de sapn teki. Dikkatli o l ! "
Siz derhal bu szlerin ve kiinin duygusal kodunun etkisi al
tnda kalrsnz. Oysa kiinin bu szleri sylemesinin ardnda
yatan amac bilmiyorsunuz. Bu kii belki o dersten kald iin
kzgndr ya da korku ve nyarglarla varsaymda bulunuyordur.
Ama bilgiyi bir ocuk gibi sorgulamadan almay rendiiniz
iin bir paranz bu dedikoduya inanr ve snfa yle girersiniz.
retmen dersini anlatmaya baladktan sonra iinizdeki
zehrin kabardn hissedersiniz. retmeni size dedikodu ya
pan kiinin g z y l e grdnzn farknda bile olmazsnz.
Daha sonra snftaki dier rencilerle bu konuyla ilgili ko
numaya balarsnz. Onlar da retmeni ayn g z l e grmeye
balar: aptal ve sapk. Dersten nefret etmeye balarsnz ve der
si brakmaya karar verirsiniz. Bu kararnzdan dolay retmeni
sularsnz. Oysa esas sulu dedikodunun kendisidir.
Tm bu karmaaya kck bir virs neden olur. Kck
bir yanl bilgi insanlar arasndaki iletiimi koparr. Bundan ile
tiimin iki yannda yer alan tm insanlar etkilenir ve zehirlenir
ve bu zehir bulacdr.
Bakalarnn size dedikodu yapt her an zihninize bilgisa
y a r virs soktuklarn dnn. Bu da zihninizin gittike ber
rakln yitirmesine neden olur. Siz de bu dedikoduyu, virs
49

bakalarna bulatrrsnz. nk kendi karmaanz akla

kavuturmann ve zehirden biraz olsun kurtulmann bu yolla
mmkn olacan sanrsn 1/
imdi bu modelin, dnyadaki tm insanlar arasnda sonu gel
meyen bir zincir oluturduunu hayal edin.
Bunun sonucu olarak dnyadaki tm insanlar bilgi andaki
bilgileri arptlm biimde alr. nk iletiim a zehirli ve
bulac virsle tkanmtr.
Yine hatrlatacak olursak Toltekler bu bulac virse mitote
diyor. Yani binlerce farkl ses zihinde ayn anda konumaya a
larak zihinde mthi bir kaos yaratyor.
Kara byclerin daha da ktleri bilgisayar ifrelerini kran
bir "hacker" gibi virs bilerek yayar. Sizin ya da bir bakasnn
birisine kzgn olduu bir an dnn. Bir kiiye kzgnsnz ve
intikam almak istiyorsunuz. Derhal o kiiyle ilgili olumsuz bir
eyi etrafnzdaki herkese anlatmaya balarsnz. Amacnz zeh
ri yaymak ve o kiinin kendisini kt hissetmesini salamaktr.
Yaydnz zehir, kiinin sizinle iyi gnlerinizde paylat
bir sr, bakalarndan duyduunuz ya da bir zamanlar ahit oldu
unuz olumsuz bir ey ya da dpedz iftira olabilir.
ocukken bu davranlar dncesizce sergileriz. Ama b
ydke abalarmzda daha hesapl kitapl oluruz. ntikam al
mak istediimiz kiiyi bilinli ve planl bir ekilde ezmeye al
l z. Sonra da kendimize yalan syleriz. Kendimizi hakl kar
mak iin kiinin bu cezay hak ettiine kendimizi inandrrz.
Dnyaya bilgisayar virsnn gzyle baktmzda en ac
masz davran bile hakl grmek kolaylar. Ama gremedii
miz ey udur: S z yanl kullandmz her an kendimizi ce
hennem bataklnn iine biraz daha ekeriz.

Yllar boyu hem bakalarnn szleri araclyla dedikodu ve

50

bynn etkisine gireriz, hem de kendimizle ilgili kendimizin

syledii szlerle ayn olumsuz etkiyi yaratrz.
nsan srekli kendisiyle konuan bir varlktr. o u kez ken
dimize u tr szler syleriz: "Oh, iman grnyorum. irki
nim. Yalanyorum. Salarm dklyor. Aptalm. Hibir eyi
anlayamyorum... Asla yeterince iyi olamayacam, asla m
kemmel olamayacam. Budalann tekiyim. Baarszm." Sz
kendimize kar nasl kullandmz gryor musunuz? Szn
ne olduunu ve szn ne yaptn anlamaya balamamz gere
kiyor.
Birinci anlamay (Sznz zenle Sein) kavradnzda,
yaamnzda olabilecek tm deiimleri de grmeye balarsnz.
nce kendinizle olan ilikinizde deiim olur, sonra dier insan
larla, zellikle sevdiiniz kiilerle olan ilikileriniz derinden
larkllar.
imdi dnn. Hakl kmak adma, bakalarnn sizin bak
anz desteklemesini salamak adma ka k e z sevdiklerinizle il
gili dedikodu yaptnz bir dnn. Sevdiiniz kiileri baka
larna ekitirdiiniz, onlarla ilgili ikayetlerde bulunduunuz
anlar bir dnn. Ka kez kendi dncenizin doru olduunu
kantlamak uruna sevdiiniz biri hakknda zehir saarak baka
insanlarn dikkatlerine apa attnz.
Sizin fikirleriniz sizin bak anzdan baka bir ey deil. l
le de doru olmas gerekmiyor. Fikirleriniz inanlarnzdan,
egonuzdan ve bireysel ryanzdan kaynaklanyor. Zehri yarat
yoruz ve bakalarna yayyoruz nk kendi bak amzn do
ru olduunu hissetmek istiyoruz.
Birinci anlamay benimsersek ve szmz zenle seer
sek, bir sre sonra zihnimiz ve bireysel ilikilerimizdeki iletii
mimiz duygusal zehirden arnacaktr. Buna kedimiz, kpeimiz
ile kurduumuz iletiim de dahildir.
Szlerinize gsterdiiniz dikkat ve seimlilik size bir ey da-

51

ha kazandracaktr. Baklk. Bakalarnn negatif telkinlerine

kar baklk kazanacak ve size sylenen olumsuz szlerden
etkilenmez hale geleceksiniz.
Olumsuz fikirleri kabul etmek ancak olumsuz fikirlerin ve
rimli olduu bir zihinde olabilir. Siz szlerinizde safl ve ger
ei ifade ettiiniz srece, zihniniz kara byden gelen szler
iin verimli bir ortam oluturmaz. Byle bir zihin sadece sevgi
den gelen szler iin verimli olur.
Szlerinizin saflk derecesini, z-sevginizin boyutuyla le
bilirsiniz. Kendinizi ne kadar sevdiiniz ve kendinizle ilgili ne
hissettiiniz, sznzn kalitesi ve onurluluuyla doru orant
ldr.
Szleriniz "gnahsz" ise, kendinizi iyi hissedersiniz. Kendi
nizi mutlu ve huzurlu hissedersiniz.
Cehennem ryasn sadece szlerinizde "gnahsz" olma an
lamas yaparak aabilirsiniz. u anda bu tohumu zihninize eki
yorum. Tohumun geliip gelimeyecei, zihninizin sevgi tohu
muna uygun ortam olup olmamasna baldr. Kendinizle bu
anlamay yapmak size bal.
Bu tohuma bakn, onu besleyin, bytn. Bu tohum zihniniz
de gelitike, daha fazla tohumlar yaratacaktr. Ve sevgi tohum
lar, korku tohumlarnn yerini alacaktr.
Bu birinci anlama zihninizde sevgi tohumlar iin verimli
ortam olumasn salayacaktr.
Eer mutlu olmak istiyorsanz, zgr olmak istiyorsanz, ce
hennem boyutunda varoluunuzu amak istiyorsanz bu ilk an
lamay kendinizle yapmalsnz.
Bu anlama ok gldr. Szlerinizi doru kullann. Szle
rinizi sevginizi paylamak iin kullann. Beyaz byy kullann
ve bunu kullanmaya kendinizle balayn. Kendinize ne kadar
harika, ne kadar zgn ve byk olduunuzu syleyin. Kendini
zi ne kadar sevdiinizi syleyin. Szlerinizi size ac veren kk
anlamalarnz bozmak iin kullann.
52

Bunu yapabilirsiniz. Bu mmkn. nk ben yaptm ve ben

sizden daha iyi deilim. Biz tpatp aynyz. Ayn zihne ve ayn
bedene sahibiz; biz insanz. Eer ben eski anlamalar bozup,
yeni anlamalar yaratabildiysem, siz de yapabilirsiniz. Eer ben
szlerimde "gnahsz" olabiliyorsam, neden siz olamayasnz?
Sadece bu anlama bile hayatnz btnyle deitirebilir. Sizi
bireysel zgrle, byk basanlara ve bolluk bilincine doru
gtrebilir. Tm korkularnz, haz ve sevgiye dntrebilir.
Bu anlamayla neler yaratabileceinizi bir dnn. Korku
ryasn aarak farkl bir rya yaratabilirsiniz. Cehennemde ya
ayan binlerce insann arasnda bile cennette yaayabilirsiniz.
nk artk cehenneme kar baklk kazanrsnz. Cehennem
size yaklaamaz.

53

Bundan sonraki anlama aslnda ilk anlamadan doar.

kinci

anlama, hibir eyi kiisel alglamamaktr.

Etrafnzda olan biten hibir eyi kiisel alglamayn. Daha

nce verdiimiz bir rnei kullanalm. Sizi caddede grdm
de, sizi tanmadm halde "Hey, sen bir aptalsn" dersem bu si
zinle deil, benimle ilgilidir. Eer bunu kiisel alglarsanz, ap
tal olduunuza bile inanabilirsiniz. Belki de y l e dnrs
nz: "O aptal olduumu nasl biliyor? imi mi gryor yoksa
herkes ne kadar aptal olduumu grebiliyor m u ? "
Kiisel alglamak, ancak sylenen eye katlmakla mmkn
dr. Sylenen eyle anlama yaptnz anda, zehir zihninize ya
ylr ve cehennem ryasnn tutsa olursunuz. Sizin bu tuzaa
dmenizin nedeni bireysel nemlilik denilen eydir.
Bireysel nemlilik ya da kiisel alglamak, bencilliin en st
dzeydeki ifadesidir. nk her eyin "kendimizle ilgili" oldu
unu varsayarz. Eitim srecimiz iinde, ehliletirilme sreci
miz iinde her eyi kiisel alglamay da reniriz. Her eyin
merkezinde kendimizin olduunu dnrz. Ben, ben, ben, da
ima ben!
^7

Dier insanlar merkeze sizi koyan hibir ey yapamaz. Yap

tklar her ey kendileriyle ilgilidir. Herkes kendi ryasn yaar,
kendi zihinlerinde oluturduu ryay yaar. Bu ryalar bizim
ryamzdan tmyle farkldr.
Bir eyi kiisel algladmzda, onlarn bizim dnyamzn
nasl olduunu bildiklerini varsayarz. Ve kendi dnyamz onla
rn dnyasna empoze etmeye alrz.
Durumun son derece kiiselmi gibi grnd anlarda bile,
bakalar size direkt olarak hakaret ediyor olsa bile, yine de si
zinle ilgisi yoktur. Syledikleri ve yaptklar eyler, dile getir
dikleri fikirler kendi zihinlerinde yaptklar anlamalar dorultu
sundadr. Kiilerin bak alar, ehliletirme srecindeki prog
ramlamalarndan oluur.
Birisi size, " H e y sen ok irkinsin" dese bile, bunu kiisel al
glamayn. nk gerek u ki, bu kii kendi duygu, dnce ve
inanlarn ifade ediyor. Bu kiinin size gnderdii zehri kabul
edip etmemek kiisel alglamayla ilgilidir. Eer zehri kabul
ederseniz, onu size ait klarsnz. Kiisel alglamak, sizi kara b
ycler iin kolay bir av haline getirir. Kara bycler sizi k
ck bir fikirle kolaylkla avlayabilirlcrse, sizi istedikleri zehir
le besleyebilirler. S i z de sylenenleri kiisel algladnz iin
zehri afiyetle yutarsnz.
Onlarn sizi besledikleri duygusal plk, artk sizin pl
nz haline gelir. Oysa hibir eyi kiisel alglamadnz s
rece cehennemin ortasnda bile zehirlere kar bakla sahip
olursunuz. Bu baklk gc, size ikinci anlamann armaa
ndr.
Kiisel algladnzda, sylenenlerden rahatszlk duyarsnz
ve kendi inanlarnz savunarak tepki gsterirsiniz. Bu tepkiyle
elikiler ve atmalar yaratrsnz. Kck eyleri bile by
tr, pireyi deve yaparsnz. nk hakl kmak ihtiyacn du
yarsnz. Sizin hakl, bakalarnn haksz olmasn istersiniz.
58

Hakl olmak iin, kendi fikirlerinizi onlara dayatmak iin byk

aba gsterirsiniz.
Ayn ekilde, sizin hissettikleriniz ve yaptklarnz da kendi
bireysel ryanzn, kendi anlamalarnzn bir yansmasdr. Si
zin syledikleriniz, yaptklarnz ve sizin fikirleriniz sizin an
lamalarnz dorultusundadr. Bu fikirlerin benimle bir ilgisi
yoktur.
Sizin benimle ilgili dndklerinizin, benim iin bir nemi
yoktur. Sizin dncelerinizi ben kiisel alglamam. nsanlar,
bana "Miguel sen iyisin" dediklerinde de kiisel alglamam,
"Miguel sen en ktsn" dediklerinde de kiisel alglamam.
Siz mutluyken bana "Miguel, sen bir meleksin" diyeceinizi
bilirim. Ama bana kzgn olduunuzda "Oh Miguel, sen eyta
nn tekisin! ok ktsn. Bu tr eyleri nasl syleyebilirsin?"
dersiniz.
Her iki halde de syledikleriniz beni etkilemez. nk ben
ne olduumu biliyorum. Kabul grmek, onaylanmak gibi bir ih
tiyacm yok. Birisinin bana kim ve ne olduumu sylemesine
ihtiya duymuyorum.
Hayr, hibir eyi kiisel alglamyorum. Sizin bak anz,
sizin dnyanz yanstr. Siz kendinizle urarsnz, benimle de
il. nan sisteminiz dorultusunda oluturduunuz fikirleriniz,
daima kendinizle ilgilidir, benimle deil.
Bana "Miguel, sylediklerin beni incitiyor" da diyebilirsi
niz. Ama sizi inciten benim sylediklerim deildir. Syledikle
rim sizin yaralarnza dokunduu iin incinirsiniz. Sizi inciten
sizsiniz.
Sizi incitmi olduumu da kiisel alglamam. Bu size inan
madm ya da gvenmediim iin deil, sizin dnyay farkl
gzlerle, kendi gzlerinizle grdnz bildiim iindir. Fil
min tmn zihninizde yaratan sizsiniz.
Bu filmde ynetmen de, yapmc da barol oyuncusu da siz
siniz. Dier herkes yardmc oyuncudur. Bu sizin filminiz.

59

Filminizi, yaamla yaptnz anlamalara uygun olarak yara

trsnz. Sizin bak anz sizin iin kiiseldir. Sizin bak anz
sizin gereinizdir, baka hi kimsenin deil. Bu yzden bana
kzdnzda, kendinizle uratnz bilirim. Ben size kzmanz
iin bir mazeret olurum. Kzarsnz nk korkuyorsunuz, n
k korkularnzla urayorsunuz.
Korkunuz yoksa bana kzmanz da mmkn deildir. Korku
nuz yoksa benden nefret etmeniz de mmkn deildir. Korku
nuz yoksa kskan ya da zgn olmanz da mmkn deildir.
Korkusuz yaadnzda, s e v g i y l e yaadnzda bu tr duy
gulara yaamnzda yer yoktur.
Bu tr duygular hissetmediinizde, doal olarak kendinizi
iyi hissedersiniz. Siz kendinizi iyi hissettiinizde etrafnzdaki
her ey de iyidir. Etrafnzda her ey iyi olduunda, bu size mut
luluk verir.
Etrafnzdaki her eyi seversiniz, nk kendinizi seviyorsu
nuz. nk olduunuz gibi olmaktan honutsunuz. nk ken
dinizle doyumlusunuz. nk hayatnzdan memnunsunuz. Ya
rattnz filmden memnunsunuz. Yaamla yaptnz anlama
lardan memnunsunuz. Huzurlu ve mutlusunuz.
Her eyin harika, her eyin gzel olduu bir boyutta yaars
nz. Bu boyutta algladnz her eyle, her an seviirsiniz.

nsanlar ne yaparsa, ne sylerse, ne dnrse dnsn jfcisel alglamayn. Sizin ne kadar harika biri olduunuzu syle
seler bile, bunu sizin yznzden sylemiyorlar. Sizin harika ol
duunuzu kendinizin bilmesi nemli. Size harika olduunuzu
s y l e y e n insanlara inanmaya ihtiyacnz yok. Hibir eyi kiisel
alglamayn. Birisi banza silah dayayp tetii ekse bile, yine
de kiisel deildir, bu u boyutta bile.

60

Kendinizle ilgili dncelerin bile gerek olmas gerekmiyor.

Bu nedenle kendi zihninizde, kendinizle ilgili dnceleri de ki
isel alglamayn. Zihnin kendisiyle konuma yetenei vardr.
Bunun yan sra baka boyutlardan gelen bilgileri iitme y e
tenei de vardr. Bazen zihninizde bir ses iitirsiniz ve bu sesin
nereden geldiini merak edersiniz. Bu ses baka bir realite bo
yutundan gelmi olabilir. Baka boyutlarda da insan zihnine
benzeyen canl varlklar vardr. Toltekler bu varlklara Allies
( D o s t ) diyor. Avrupa, Afrika ve Hindistan'da bu varlklara Tan
rlar deniliyor.
Zihnimiz, Tanrlarn boyutunda da varoluunu srdrr. Zih
nimiz bu realitede de yaar ve bu realiteyi alglar.
Zihin uyank realiteyi gzlerle grr ve alglar. Zihin ayn za
manda gzle grnmeyeni de grr ve alglar. Ama mantk bu
ikinci alglamann pek farknda olmaz.
Zihin ok boyutlu bir yaam srer. Bazen zihninizden kay
naklanmayan ama zihninizle algladnz fikirlere sahip olabi
lirsiniz. Bu seslere inanma ya da inanmama seimi sizindir. S y
lenenleri kiisel alglamama seiminiz de vardr. Nasl ki top
lumsal rya ile ilgili inanlar ve anlamalar s e m e zgrl
nz varsa, kendi zihninizdeki seslere de inanp inanmama z
grlnz vardr.
Zihin kendisiyle konuabilir ve kendisini dinleyebilir. Zihnin
de bedeniniz gibi blmleri vardr. Tpk bir elinizle dier elini
zi tutup onu hissedebildiiniz gibi zihin de kendi kendisiyle ko
nuabilir. Zihnin bir ksm konuur, dier ksm dinler. A m a zih
ninizin binlerce paras ayn anda konumaya baladnda b
yk problem yaanr.
Buna mitote deniyordu, hatrlayn.
Mitote, ayn anda binlerce kiinin konutuu ve alveri
yapt devasa bir markete benzetilebilir. Bu markette insanlarn
her birinin farkl dnceleri ve duygular vardr. Her birinin ba
k alar farkldr.
(-1

Zihnin programlanmasnda yaptmz tm anlamalar ou

kez birbiriyle uyum iinde olmaz. Her anlama ayr bir varlk gi
bidir. Her birinin kendi kiilii ve sesi vardr. Birbiriyle elien
anlamalar, dier anlamalarla da atp gittike bydnde
zihinde byk bir savaa dnr. nsann ne istediini, nasl is
tediini ve ne zaman istediini bilmekte zorlanmasnn nedeni
milotedT.
Anlamalar kendi aralarnda anlamazla dt iin kar
maa yaanr. Zihnin bir blm bir ey isterken dier blm
tam zdd olan eyi ister.
Zihnin bir blm baz dnce ve davranlara kar
karken, dier blm de zt dnce ve davranlar destekle
yebilir.
Tm bu kk, minik varlklar isel elikileri yaratr nk
her biri canldr ve her birinin kendine zg sesi vardr.
Zihnin elikilerinin stesinden gelmenin tek yolu, tm an
lamalarmzn dkmn yapmaktan geer. Bylelikle eliki
nin nedenlerinin farknda olabilir ve mitote kaosunu dzene so
kabiliriz.

Hibir eyi kiisel alglamayn. nk kiisel algladnzda

hibir ey uruna kendinizi ac ekmeye mahrum edersiniz.
nsanlar farkl boyutlarda ve farkl alarda aclarn tiryakisi
olur. Ve biz bu bamllklar srdrebilmek iin birbirimize
destek veririz. nsanlar birbirlerinin ac ekmelerine destek ver
mek konusunda anlama iinde davranyor.
Eer kullanlma, smrlme veya aalanmaya ihtiya du
yuyorsanz, bakalar sizi kullanarak, smrerek veya aalaya
rak size ihtiyacnz karlamanz iin yardm etmekte gnll
olacaktr. Sizi taciz edecek insanlar bulmanz ok kolaydr.
62

Eer ac ekmeye ihtiya duyan bir insanla birlikteyscniz,

iinizdeki bir ey, o kiiye ac verici davranlarda bulunmanz
salayacaktr. Bu insanlarn srtlarnda adeta yle bir not asl
dr: "Ltfen beni tekmele." Bu insanlarn istedii, ac e k m e ih
tiyalarn karlayabilmek iin, ektikleri acya hakl gerekeler
bulmaktr. Siz de davranlarnzla o insanlara gereken hakl ne
deni vermi olursunuz.
Ac ekme bamll, uygulamal bir anlamadan baka bir
ey deildir.
Her yerde size yalan s y l e y e n insanlarla karlarsnz. Farkndalmz arttka, sizin kendinize de yalan sylediinizi gr
meye balarsnz. nsanlarn size doruyu syleyeceklerini bek
lemeyin nk onlar kendilerine de yalan sylyor.
S i z kendinize gven duymay rendiinizde bakalarnn si
ze syledii eylere inanp inanmamay s e m e zgrln de
kazanrsnz.
nsanlar kiisel alglamadan gerekte olduklar gibi grebil
meyi baardmzda, asla onlarn syledii ya da yapt eyler
den incinmeyiz. Size yalan da syleseler bundan incinmezsiniz.
nk onlarn korktuklar iin yalan sylediklerini bilirsiniz.
nsanlar kendilerinin mkemmel olmadnn sizin tarafnz
dan kefedilmesinden korkuyor. Sosyal maskeden syrlmak ac
vericidir. Birisinin syledii ve yapt ey arasnda fark varsa
ve siz davrana deil, sylenene kulak vermeyi seerseniz, ken
dinize yalan sylemi olursunuz.
Kendinize dorular syleyebilmek, sizin bo yere duygusal
ac ekmenizi engeller. Kendinize gerei itiraf edebilmek size
ac verebilir ama bu acyla z d e l e m e y e ihtiya duymazsnz.
Gerei kabul etmek iyilemenin balangcdr ve bir sre
iinde her ey daha iyiye doru dzelecektir.
Birisi size sevgi ve saygyla davranmyorsa, o kiinin sizden
uzaklamas sizin iin bir armaandr. Eer sizden uzaklam63

yorsa onunla birlikte uzun yllar ac ekmeniz, acya katlanma

nz kanlmaz olur. B y l e bir kii tarafndan terk edilmek bile.
size bir sre ac verebilir ama bir sre sonra yreiniz iyilee
cektir.
te o zaman gerekten istediiniz eyi seebilirsiniz. te o
zaman doru seimler yapabilmek iin bakalarna deil, kendi
nize gvenmenin neminin bilincine varabilirsiniz.
Hibir eyi kiisel alglamamay bir alkanlk haline getirdi
inizde yaamnzda birok acdan kanmanz da mmkn olur.
Kzgnlnz, kskanlnz, fesat duygularnz yok olur. Kii
sel alglamadnzda zntleriniz bile kaybolur.
Bu ikinci anlamay bir alkanla dntrebilirseniz hibir
eyin sizi cehenneme geri dndrmeyeceini de grrsnz. Ki
isel alglamadnzda olaanst bir zgrle kavuursunuz.
Kara byclere kar baklk kazanrsnz. Ne kadar gl
olursa olsun hibir by zerinizde etki yapamaz. Tm dnya
hakknzda dedikodu yapsa bile, kiisel alglamadnz zaman
bundan etkilenmezsiniz. S i z e gnderilen duygusal zehirleri so
lumazsnz. Sizin tarafnzdan kabul grmeyen zehir gndericisi
zerinde ok daha byk etki yaratr.
lk iki anlamay hayatnzda uyguladnzda, sizi cehen
nemde tutsak klan binlerce kk anlamalarn yzde yetmi
beini bozmu olursunuz.
Bu anlamay bir kada yazn ve srekli hatrlamak iin buz
dolabnn kapsna asn: Hibir eyi kiisel alglama!
Kiisel alglamamay alkanlk haline getirdiinizde sorum
lu seimler yapabilmek iin sadece kendinize gvenmeyi de
renirsiniz. Asla bakalarnn davranlarndan sorumlu deilsi
niz. Sadece kendi davranlarnzdan sorumlusunuz.
Bunu gerekten anladnzda, bakalarnn zensizce ve bi
linsizce syledii szler ya da davranlar sizi incitemez.

64

Bu anlamaya uyduunuzda yreinizi tmyle aarak dn

yay dolasanz bile kimse size zarar veremez. O zaman alay
edilme ya da reddedilme korkusu olmadan istediiniz kiiye
"Seni seviyorum" diyebilirsiniz. O zaman ihtiyacmz olan eyi
rahatlkla isteyebilirsiniz. Sululuk duygusu ya da z-yarglama
olmakszn "evet" ya da "hayr" diyebilirsiniz. Daima yreini
zin gtrd yere doru gitmeyi seebilirsiniz.
O zaman cehennemin ortasnda bile isel huzur ve mutlulu
u hissedebilirsiniz. B y l e bir boyutta cehennem atei sizi yaka
maz.
N o t : Bu konuda daha geni bilgi iin Kurald Yaynlarn
dan kan Kiisel Alglamayn! kitabn neririz. Y N .

65

nc anlama varsaymda bulunmamaktr. Her e y l e ilgi

li varsaymlarda bulunma eilimimiz vardr. Varsaymlarda bu
lunmann problemi, varsaymlarmzn gerek olduuna inanmamzdr. Onlarn gerek olduuna yemin edebiliriz. Bakalar
nn neyi dndne ya da yaptna dair varsaymlarda bulu
nuruz. Varsaym teorilerimizi kiisel alglarz. Sonra da o kiile
ri sular ve szlerimizle duygusal zehir saarak tepki gsteririz.
te bu nedenle varsaymda bulunduumuz her e y d e prob
lemlere de davetiye karrz. Varsaymda bulunuruz, yanl an
larz, kiisel alglarz ve hi yoktan koskocaman bir drama yara
trz.
Yaamnzdaki zntlerin ve dramalarn kaynamda kiisel
alglamak ve varsaymda bulunmak vardr. Bu c m l e n i n gerek
liinin zerinde bir an olsun dnn.
nsanlar arasndaki g ve kontrol mcadelesi varsaymlarla
ve kiisel alglamalarla ilgilidir. Cehennem ryamzn temelinde
bu vardr.
Sadece varsaymlarmzla ve kiisel alglamalarmzla ok
miktarda duygusal zehir yaratrz, nk genellikle varsaymla
rmzla ilgili dedikodulara balarz.
Dedikodunun, cehennem ryasnda insanlarn iletiim biimi
ve birbirlerine zehir aktarm yolu olduunu hatrlayn.
69

nk dorunun ne olduunu bilmemekten, karmzdaki ki

iyi akla davet etmemekten korkuyoruz. Gerei duymaya
cesaret edemediimizde ya da aklama istemekten korktuu
muzda varsaymlarda bulunuyoruz. Sonra da varsaymlarmzn
doru olduuna inanyoruz. Bu inanlarmzla varsaymlarmz
savunarak, bakalarn yanl ya da haksz klmaya alyoruz.
Soru sormak daima varsaymlarda bulunmaktan iyidir. n
k varsaymlar yaammza aclar davet eder.
nsan zihnindeki byk mitote birok kaos yaratr. Bu kaos
her eyi yanl yorumlamamza ve her eyi yanl anlamamza
yol aar. Sadece grmek istediimizi grr, iitmek istediimizi
iitiriz. Olaylar olduklar gibi alglayanlayz. Realiteye teet bi
le g e m e y e n ryalar grme alkanlmz var. Hayal gcm
zn rn olan ryalarmz realite olarak tanmlama alkanl
mz var.
nk bir eyi anlamadmzda, varsaymlarda bulunarak
ona anlam vermeye alrz. A m a gerek ortaya ktnda rya
balonumuz patlar ve gerein hi de dndmz gibi olma
dn anlarz.
rnein; bir alveri merkezinde yrrken, holandnz bir
kii gznze iliir. Bu kii size tebessm eder ve yoluna devam
eder. Sadece bu tek deneyimden nice varsaymda bulunabilirsi
niz. Bu varsaymlarla kocaman bir fantezi yaratabilirsiniz. Bu
fanteziye gerekten inanmak ve onu gerekletirmek istersiniz.
Varsaymlarnz btn ryay ekillendirmeye balar. "Oh,
bu kii benden holand" diye dnmeye ve buna inanmaya
balayabilirsiniz. Zihninizde bu kiiyle ilikiye girdiinizi, hatta
evlendiinizi bile hayal edebilirsiniz. Ama bu fantezi sadece ti
zin zihninizde, sizin bireysel ryanzda yer alr.
likilerinizde varsaymda bulunmak problemlere davetiye
karmak demektir. Genellikle partnerimizin bizim ne dnd
mz bildiini varsayar ve ne istediimizi sylemenin gerek7(1

li olmadn dnr/.. Partnerimizin bizim istediimiz eyi

yapacan, nk onun bizi ok iyi tandn varsayarz. Eer
bizim beklediimiz gibi davranmazsa buna ok alnr ve incini
riz. " N e istediimi bilmeliydin" diye de ikayet ederiz.
Bir baka rnek: Evlenmeye karar veriyorsunuz ve partneri
nizin evlilie tpk sizin gibi baktn varsayyorsunuz. Evlenip
birlikte yaamaya baladnzda bu varsaymnzn hi de do
ru olmadn anlyorsunuz. Bu durum aranzda birok eliki ve
ztlama yaratyor ama yine de evlilikle ilgili duygularnz net
letirmek iin bir aba gstermeye yanamyorsunuz.
Koca e v e geldiinde karsnn kzgn olduunu gryor ama
neden kzdn bilmiyor belki kadnn kzgnl bir varsaym
dan kaynaklanyor. Kocasna ne istediini s y l e m e k yerine,
onun kendisini ok iyi tandn varsayyor ve zihnini okumas
n bekliyor. Bu beklentisi gereklemedii iin de kocasna b
yk fke duyuyor.
likide varsaymlar kavgalarmzn, zorluklarmzn, sevdi
imizi iddia ettiimiz kiileri yanl anlamamzn nedenidir.
Her trl ilikide bakalarnn bizim nasl dndmz
bilmeleri gerektiini, bu yzden bizim istediimiz eyleri tali
min edebileceklerini varsayarz. Ama isteklerimiz otomatikman
yaplmadnda, beklentilerimiz gereklemediinde krlr, in
cinir, zlr "Bunu bana nasl yapabildin? Bilmeliydin" diye
dnrz.
Varsaymda bulunduumuz yetmiyormu gibi partnerimizin
istediimiz eyi bildii halde yapmadn da varsayarz ve st
ste binen varsaymlarla kocaman bir drama yaratrz.
nsan zihninin almas ilgintir. Kendimizi gvende hisse
debilmek iin her eye bir anlam vermeye, aklamaya, her eyi
anlamaya almaya ve anladmzn doru olduu konusunda
hakl kmaya ihtiya duyarz.
Zihnimizde yant bekleyen milyonlarca soru vardr. nk
71

birok eyi mantkl zihin aklayamaz. Yantn doru olmas

nemli deildir; yantn kendisi kendimizi gvende hissedebil
mek iin yeterlidir. te bu yzden varsaymlarda bulunuruz.
Birileri bize bir ey sylediinde varsaymda bulunuruz, bir
ey sylemediinde de varsaymda bulunuruz. nk bilme ih
tiyacmz ancak byle doyuma ulatrrz. nk bu yolla ileti
im kurmakla gelebilecek risklerden saknrz.
ittiimiz bir eyi anlamadmzda bile, anladmza dair
varsaymda bulunuruz. Ve varsaymlarla verdiimiz anlama ina
nrz.
Anlamadmz bir konuda her trl varsaymda bulunuruz.
nk soru sorma cesaretine sahip deiliz.
Bu varsaymlar ou kez ok hzl ve bilinsizce yaplr.
nk bu yolla iletiim kurma anlamamz vardr. ocuklukta
yaptmz anlamalardan bazlar yle der: "Soru sormak g
venli deildir." "Eer birisi beni seviyorsa, ne istediimi, neler
dndm ve hissettiimi bilmelidir."
Bu anlamalar kabul etmi ve doruluklarna inanmzdr.
Bir eye inandmzda o konuda hakl olduumuzu varsayarz.
Hakllmz kantlamak, inan pozisyonumuzu savunmak u
runa ilikilerimizi bozmay, yok etmeyi bile g z e alrz.
Herkesin, hayat bizim gibi alglamas gerektiini ya da alg
ladn varsayarz. Bakalarnn bizim gibi dndn, his
settiini, yargladn ve smrdn varsayarz. nsanlarn en
byk varsaym budur. te bu yzden bakalarnn yannda
kendimiz olmaktan korkarz. nk herkesin bizi yarglayaca
n, sulayacan, kullanacan ve smreceini varsayarz.
Tpk kendimizin yapt gibi.
Bu yzden bakalarna bizi reddetme ansn vermeden, biz
kendimizi reddederiz. Bakalarnn bize yapaca eyi, bizim
kendimize yapmamz daha gvenlidir.
te insan zihni byle alr.
72

Biz, kendimizle ilgili varsaym lanla ila bulunuruz. Bu, ii

mizde muazzam bir eliki yaratr. "Bunu yapabileceimi zan
nediyorum." Bu varsaym yaptnz dnelim ve sonra da
bunu yapamadnzda kendinize fke duyarsnz.
Yapabileceiniz eyleri abartmanz (yksek tahminde bulun
manz) ya da yapabileceinizden ok daha dk bir ama edin
meniz, kendinize doru sorulan sormak ve yantn almak iin
zaman ayrmamanzdan kaynaklanr.
Belki, bir durum iin daha ok veri toplamanz gerekebilir.
Belki, gerekten istediiniz eyi bilmek iin kendinize yalan
sylemekten vazgemeniz gerekebilir.
Holandnz bir kiiyle bir ilikiye girdiinizde genellikle
bu kiiden neden holandnz konusunda gerekeler bulmaya
alrsnz. Sadece grmek istediinizi grr ve o kiiyle ilgili
holanmadnz eyleri yadsrsnz. Hakl olmak iin kendinize
yalan sylersiniz. Sonra da varsaymlarda bulunursunuz. Bu
varsaymlardan biri udur: "Sevgimle bu kiiyi deitirebili
rim." Ama bu doru deildir. Sevginiz hi kimseyi deitire
mez. Eer birisi deiiyorsa deimeyi setii iindir, sizin onu
deitirebilme gcnzden deil.
Bir sre sonra ikinizin arasnda bir ey olur ve incinirsiniz.
Birdenbire daha n c e grmek istemediiniz eyleri grmeye
balarsnz. stelik imdi duygusal zehriniz grdnz eyi
devasa boyutlara getirmitir. imdi de duygusal acnzn nedeni
olarak o kiiyi sularsnz.
Sevginin mazur gsterilmeye ihtiyac yoktur. S e v g i ya vardr
ya yoktur. Gerek sevgi, dier insanlar deitirmeye alma
dan olduklar gibi kabul edebilmektir. Eer onlar deitirmeye
alyorsak, bu, onlardan gerekten holanmadmz anlamna
gelir.
phesiz eer birisiyle birlikte yaamaya karar verccekseniz,
bu anlamay sizin tam olmasn istediiniz gibi biriyle yapma
nz daha iyidir.

73

Hi deitirmek istemediiniz birini bulun zaten istediiniz

gibi olan biriyle olmak, deitirmeye alacanz biriyle ol
maktan daha kolaydr.
Ayn zamanda bu kii sizi de olduunuz gibi sevmelidir, sizi
deitirmeye almamaldr. Eer biri sizi deitirmeye al
yorsa bu, sizi olduunuz gibi sevmedii anlamna gelir.
y l e y s e neden sizi olduunuz gibi sevmeyen biriyle birlikte
olmak isteyesiniz ki?
N e y s e k o olduumuzda, sahte bir kiilik, bir imaj sunmak zo
runda kalmayz.
Beni olduum gibi seversen "Peki, gel."
Beni olduum gibi sevmezsen "Peki, gle gle. Baka birisi
ni bul."
Bu ok kat bir yaklam gibi gelebilir ama bu tr net, ak ve
dolaysz bir iletiim kurduumuzda bakalaryla yaptmz bi
reysel anlamalar da net, ak ve zenli olur.
nce partnerinizle, sonra hayatnzdaki herkesle varsaymla
ra dayanmayan bir iliki kurduunuzu dnn. Kurduunuz
iletiim tmyle deiecektir ve ilikileriniz, yanl varsaymla
rn yaratt elikilerden dolay ypranmayacaktr.
Kendinizi varsaymlardan kurtarmann yolu soru sormaktan
geiyor. letiimin ak olmasna zen gsterin. Anlamadnz
bir eyi sorun. Konu zihninizde netleene kadar soru sorma ce
saretini gsterin. O zaman bile bir durumla ilgili her eyi bildi
inizi varsaymayn. Yantlar aldnzda gerei bildiinizi var
saymayn.
Ayn zamanda siz de ne istediinizi sylemekten ekinme
yin. Herkesin size evet ya da hayr demeye hakk olduu gibi si
zin de sormaya hakknz vardr. Tpk sizin, bir soru ya da tale
be evet ya da hayr deme hakknz olduu gibi.
Varsaymz bir iletiim ak ve nettir, duygusal zehirden
arnmtr. Varsaymz bir iletiim zenli bir iletiimdir.
74

Ak bir iletiimle tm ilikileriniz deiecektir. Bu durumda

her ey ak ve net olduu iin varsaymda bulunma ihtiyacn
da duymayacaksnz.
Eer tm insanlar bu ekilde iletiim kurabilselerdi yanl
anlalma, sava ve iddet de ortadan kalkard. S a d e c e ak ve
net bir iletiimle tm insani sorunlar z m e ulard.
nc anlamay uygulayn, "Varsaymda Bulunmayn"
demek kolaydr. Ama bunun zor olduunu da biliyorum. Zordur,
nk genellikle tam zdd ekilde davranrz. Alkanlklarmz
ve rutin davranlarmz iinde varsaymlarda bulunduumuzu
fark etmeyiz bile. Bu alkanlklarmzn farknda olmak ve bu
anlamann nemini kavramak ilk admdr.
Ama bu anlamann nemini anlamak da yeterli deildir. Bil
gi ya da fikir zihninizde sadece bir tohumdur. Fark yaratacak
olan ey aksiyondur, bilgiyi hayata geirmektir.
Pratik yapmak, bir eyi tekrar tekrar uygulamak iradenizi
glendirir, tohumu besler ve yeni alkanln yerlemesi iin
salam bir temel oluturur. Birok tekrardan sonra, bu yeni an
lamalar sizin ikinci doanz haline gelir. O zaman, sznzn
bysnn sizi kara bycden beyaz bycye nasl dntr
dne tank olursunuz.
Beyaz byc sz, yaratmak, vermek, paylamak ve sev
mek iin kullanr.
Bu anlamay alkanla dntrdnzde tm yaamnz
da dnecektir.
Tm ryanz dntrdnzde, yaamnzda sihir kendili
inden oluur. B y l e s i bir sihirli yaamda istediiniz her ey si
ze kolaylkla gelir. nk ruh iinizde zgrce dolan. Bu, ni
yetin ustal, ruhun ustal, sevginin ustal, deer bilmenin
ustal, yaamn ustaldr. Bu ustalk, Toltek'in amacdr.
Bu yol, bireysel zgrln yoludur.
75

DRDNC ANLAMA

Bu anlama, dier anlamann kalc alkanla dnme

sini salayan anlamadr. Drdnc anlama ilk n aksiyonu
dur:
Daima

yapabildiinin

en

iyisini yap.

Her koul altnda, daima en iyisini yapn, ne daha fazla ne

daha az. A m a unu daima hatrlamanzda yarar var: An, her an
deitii iin asla "en iyiniz" olmayacaktr.
Her ey canldr ve her an deiim halindedir. Bu nedenle "en
iyiniz" bazen yksek kaliteli olacaktr, bazen o kadar iyi olma
yacaktr.
Sabah taze ve enerjik olarak yaptnz "en iyi", akamn yor
gunluunda yaptnz "en iyi"den daha iyi olacaktr. "En iyiniz"
salkl ya da hasta olmanza gre deiecektir. Ayk ya da sar
ho olmanza gre deiecektir. Harika ve mutlu ya da zgn,
kzgn ya da kskan olmanza gre "en iyiniz" deiecektir.
Gnlk yaamnzda duygularnzn andan ana, saatten saate,
gnden gne deiiklik gstermesi gibi, " e n iyiniz" de zaman
iinde deiime urayacaktr.
Drt yeni anlamanz yaamnzda uyguladka "en iyiniz"
de gittike "en iyi" hale gelecektir.
7L>

Kalitesi nasl olursa olsun, "en iyiniz"i yapmaya zen gste

rin. Ne daha fazla ne daha az. "En iyiniz"den daha fazla yapmak
iin kendinizi zorladnzda, gerekenden daha fazla enerji sarf
etmi olacanz iin "en iyiniz" de yeterli olamayacaktr. ok
fazla kendinizi zorladnzda bedeniniz yorgun dt iin
kendinize iyilik yapm olmazsnz. nk bu, amacnz ger
ekletirmenizi geciktirir.
"En iyiniz"den daha az yaptnzda ise kendinizi yarglars
nz, sululuk ve pimanlk duyarsnz. Kendinize sayg duymak
ta zorlanrsnz.
Sadece yapabildiinizin en iyisini yapn; yaamnzda, her
koulda ve her anda.
Yorgun ve hasta olmanz nemli deildir. Eer yapabildii
nizin en iyisini yaparsanz kendinizi yarglamanz iin mazeret
bulamazsnz. Kendinizi yarglamadnzda sululuk duygu
su, sulama ya da kendinizi cezalandrma ihtiyacn da duy
mazsnz.
Daima yapabildiinizin en iyisini yaptnzda, zerinizdeki
byk byy de etkisiz hale getirirsiniz.
Acsn amak isteyen bir adam, kendisine yardm etmesi iin
Budist tapnandaki bir Ustaya gider. Adam, Ustaya sorar: " U s
ta, eer gnde drt saat meditasyon yaparsam, yksek bilince
ulamam ne kadar srer?" Usta adama bakar ve yant verir:
"Eer gnde drt saat meditasyon yaparsan, belki on ylda yk
sek bilince ulaabilirsin."
Bundan daha iyi yapabileceini dnen adam yine sorar:
"Oh, usta peki gnde sekiz saat meditasyon yaparsam yksek
bilince ulamam ne kadar zaman alr?"
Usta adama bakar ve yant verir: "Eer gnde sekiz saat me
ditasyon yaparsan, belki yirmi ylda yksek bilince ulaabilir
sin."
80

Adam arr ve sorar: "Ama daha ok meditasyon yaptm

da, neden daha uzun zaman alr?"
Usta tebessm eder " S e n bu dnyaya hazz ve yaam feda
etmek iin gelmedin. Yaamak, mutlu olmak ve sevmek iin bu
radasn. Eer iki saatlik bir meditasyonda yapabileceinin en
iyisini yapabildiin halde, sekiz saat meditasyon yapmaya kal
karsan yorgun dersin, amacndan saparsn ve yaamdan haz
alamazsn. Yapabildiinin en iyisini yap. O zaman meditasyonun sresinin deil, yaamann, sevmenin ve mutlu olmann
nemli olduunu anlarsn.

Yapabildiinizin en iyisini yapmakla, yaam dolu dolu ve

youn yaarsnz. retken ve kendinize kar iyi olursunuz.
nk kendinizi, ailenize, topluma, her eye en iyi ekilde ve
rirsiniz. Aksiyonun kendisi size youn mutlu duygular yaata
caktr.
Yapabildiinizin daima en iyisini yaptnzda harekete ge
ersiniz. Her eylemi, her hareketi, her abay zevk aldnz iin
yaparsnz, bir dl beklediiniz iin deil.
Oysa ou insan bunun zddn yapar. ou insan, sadece bir
dl beklentisi olduunda harekete geer ama aksiyondan zevk
almaz. te bu yzden yapabileceinin en iyisini yapmaz.
rnein, o u insan, her gn, sadece maa alaca gnn u
runa ie gider. Yapt iten alaca para onun iin nemlidir. Bu
insanlar cumartesi ve pazar iple eker. Bir dl iin alrlar ve
bunun sonucunda ilerinden zevk almazlar. Mmkn olduunca
az ey yaparak dl almak isterler. Bu da ilerini iyice zorla
trr ve yapabileceklerinin en iyisini yapmann hazzn asla yaa
yamazlar.
Bu insanlar hafta boyunca ok alr ve yaptklar ii sevmc-

81

den yaparlar. Harekete gemek zorunda kaldklarnda kmldar,

bundan bir zevk almaz, ama yapmak zorunda olduklarm hisse
derler.
almak zorundadrlar, nk kiray demek ve ailelerini
geindirmek zorundadrlar. Bylesine bir doyumsuzluk iinde
maalarn aldklarnda da mutlu olamazlar.
ki gnlk dinlenme zamanlar vardr. Bu iki gnde istedik
lerini yapabilirler; ama ne yaparlar dersiniz? Kamaya alrlar.
ki iip kendilerini uyutururlar, nk kendilerini sevmezler.
Hayatlarn sevmezler.
Kendimizi

sevmediimizde

kendimizi

cezalandrmann,

duygularmz uyuturmann deiik yollar vardr.

te yandan, bir dl beklentisi olmakszn, yaptmz her
eyin hakkn verirsek, her aksiyondan haz aldmz da fark
ederiz. dl yine gelir ama siz dle baml olmazsnz. Hatta
bir beklentiniz olmadnda dl fazlasyla gelir.
Yaptmz iten zevk aldmzda, daima yapabileceimizin
en iyisini yaptmzda hayattan gerekten zevk alrz. Eleniriz,
can sknts ve aresizlik hissetmeyiz.
Yapabildiinizin en iyisini yaptnzda. Yargca sizi sulu
bulmas iin bir imkan da tanmazsnz. Yapabildiinizin en iyi
sini yaptnzda ve Yarg sizi Yasa Kilahna gre yarglamaya
kalktnda savunmanz hazrdr: "Yapabildiimin en iyisini
yaptm."
Bunu rahata syleyebilirsiniz. nk iinizde hibir keke,
hibir pimanlk yoktur. Bu yzden daima "en iyimizi" yapmak
nemlidir. Bu kolay bir anlama deildir, ama sizi gerekten z
gr klacak olan bir anlamadr.
"En iyisini" yaptnzda, kendinizi kabul etmeyi de renir
siniz. Bunun iin farkndalkla hatalarnzdan ders almay ren
meniz de gerekir.
Hatalarnzdan ders almay renmek, pratik yapmak, sonu82

lara drste bakabilmek ve yolunuza yine devam etmek anla

mna gelir. Bu, sizin farkndalnz gelitirir.
Yapabildiinizin en iyisini yapmak, size i gibi de gelmez.
nk yaptnz ey ne olursa olsun zevk alrsnz. nk ya
pabildiinizin en iyisini yaptnz bildiinizde sonular bekle
diiniz gibi olmasa bile, bu sizde negatif duygular uyandrmaz.
Hatalarnzdan ders alr ve yeni bir yol denersiniz.
Yapabildiinizin en iyisini yaparsnz, nk bunu yapmak
zorunda olduunuzu hissetmeden, iinizdeki Yargc memnun
etmeye almadan, baka insanlar memnun e t m e y e alma
dan, kendiniz zevk aldnz iin yaparsnz.
Yapmak zorunda kaldnz iin yaptnz bir e y d e en iyisi
ni yapmanz mmkn deildir. O zaman yapmamak daha iyidir.
Ama her an yapabildiinizin en iyisini yapmak sizi mutlu klar.
Aksiyon, hareketlilik, dolu dolu yaamaktr. Aksiyonsuzluk,
yaam yadsmann bir yoludur. Hareketsizlik, yllar boyu her
gn televizyonun karsnda oturmaktr. nk canl olmaktan
ve -kim olduunuzu ifade etmek iin- risk almaktan korkarsnz.
Kim olduunuzu ifade etmek aksiyona gemektir. Kafanzda
birok harika fikir olabilir, ama fikirleri hayata geiren ey aksi
yondur. Bir fikir aksiyona gemediinde ifade yoktur, sonu
yoktur, dl yoktur.
Bunun iyi bir rnei Forrest Gump hikayesinde vardr. Forrest Gump'n byk dnceleri yoktu ama o adm att. Gump
mutlu bir insand nk daima yapabildiinin en iyisini yapyor
du. O, bolca dllendirildi ama hibir dl beklentisi yoktu. Ak
siyon, adm atmak, harekete gemek, canl olmaktr. Canl ol
mak, risk almak ve ryanz ifade etmektir.
Bu, kendi ryanz bakalarna empoze etmekten farkldr.
nk herkesin kendi ryasn ifade etmeye hakk vardr.
Yapabildiinizin en iyisini yapmak, sahip olacanz en iyi
alkanlktr. Ben, yaptm her eyde yapabildiimin en iyisini
83

yaparm ve hissederim. En iyisini yapabilmek yaammda bir

ritele dnmtr. nk her eyi bir ritele dntrmeyi
setim.
Bu, setiim herhangi bir inan gibidir. Her eyi bir ritele
dntrr ve daima en iyisini yapmaya zen gsteririm.
Bir du almak benim iin riteldir. Bu ritelde bedenime onu
ne kadar sevdiimi sylerim. Bedenimde dolaan suyu hisseder
ve zevk almm. Bedenimin ihtiyalarn gidermek iin elimden
gelenin en iyisini yaparm. Bedenime verebileceimin en iyisini
veririm, bedenim de bana verebileceinin en iyisini verir.
Hindistan'da

p u j a

denilen bir ritel vardr. Bu ritelde. Tan

ry temsil eden idol formlarn ykar, besler ve sevgilerini ona

verirler. Bu idol sembollerine mantralarn tekrar ederler. doln
kendisi nemli deildir. nemli olan riteli gerekletirirken
"Seni seviyorum Tanrm" duygusunu hissedebilmektir.
Tanr hayattr. Tanr yaamn kendisinin ifadesidir. "Seni se
viyorum Tanrm" demenin en iyi yolu, yaamnz en iyisini ya
parak yaamanzdr. "Teekkr ederim Tanrm" demenin en iyi
yolu, gemii zgr brakarak, anda yaayabilmek, imdi ve bu
rada olabilmektir.
Yaam sizden neyi alyorsa, brakn gitsin. Aktif bir teslimi
yet duygusu iinde gemii braktnzda, anda dolu dolu, can
l olmanza izin verirsiniz. Gemii buakmak demek, u andaki
ryanzdan haz alabilmeniz demektir.
Eer gemiteki bir ryada yaarsanz, u anda olandan haz
alamazsnz. nk daima olduundan daha farkl olmasn ar
zu edersiniz. Hibir eyi ve hibir kimseyi karmaya zamannz
yok. u anda olandan zevk almamak gemite yaamaktr. Bu,
yar canllk anlamna gelir. Bu, kendinize acmay, ac ekmeyi
ve gzyalarn getirir.

Siz bu dnyaya mutlu olmak iin geldiniz. S e v m e k iin, haz

almak iin, sevginizi paylamak iin geldiniz. Bunlar sizin ya
am hakknz. u anda yayorsunuz. Bu haklarnz kullann ve
yaamdan zevk aln. iinizden akp geen yaama tepki duyma
yn. nk iinizden akp g e e n yaam Tanrdr. Sizin varlnz
Tanrnn varlnn kantdr. Sizin varlnz yaamn ve enerji
nin kantdr.
Tanr iin kant aramayn. Sadece olun, risk aln ve yaam
nzdan haz aln. nemli olan budur. Hayr demek istediinizde
hayr deyin. Evet demek istediinizde evet deyin. Sizin kendiniz
olmaya hakkn/ var. Ancak yapabileceinizin en iyisini yapt
nzda kendiniz olursunuz. En iyisini yapmadnzda, kendiniz
olma hakkn elinizden alyorsunuz.
Bu, zihninizde besleyip bytmeniz gereken bir tohumdur.
Bunun iin byk bilgilere ya da byk felsefi kavramlara ihti
yacnz yok. Bakalarnn sizi onaylamasna ihtiyacnz yok.
Kendi yceliinizi, canl olarak, kendinizi ve bakalarn seve
rek ifade ediyorsunuz.
Yaamnzdaki canllk, retkenlik, sevecenlik Tanrnn size
"Hey, seni seviyorum" demesidir.
lk anlama, ancak yapabildiinizin en iyisini yapabildii
nizde ilevsel hale gelir. Daima sznz zenle kullanabilece
inizi beklemeyin. Rutin alkanlklarn/ ok gldr ve zih
ninize kazlm olabilir. Ama yine de yapabileceinizin en iyisi
ni yapabilirsiniz.
Hibir eyi asla kiisel alglamayacanz beklemeyin. Sade
ce en iyisini yapn.
Asla bir daha varsaymda bulunmayacanz an beklemeyin.
Ama yine de en iyisini yapabilirsiniz.
Yapabildiinizin en iyisini yaptnzda szlerinizi zensiz
kullanma, kiisel alglama ve varsaymlarda bulunma alkanlk
larnz gittike zayflayacak ve seyrekleecektir.
85

Kendinizi yarglamaya, sululuk duymaya ya da cezalandr

maya ihtiya duymayacaksnz -bu anlamalara pek uymasanz
bile.
Yapabildiinizin en iyisini yaptnzda, varsaymlarda da
bulunsanz yine de kendinizi iyi hissedeceksiniz. Kiisel alglasanz da, szlerinizde zenli olmasanz da yine de kendinizi iyi
hissedeceksiniz.
Daima en iyisini yaptnzda, dnmn ustas olacaksnz.
Uygulama, kiiyi ustalatrr. En iyisini yaparak usta olursunuz.
rendiiniz her eyi tekrar ederek rendiniz. Yazmay,
araba kullanmay hatta yrmeyi tekrarlayarak rendiniz. Ko
nutuunuz dili tekrar ederek rendiniz. Aksiyon ve tekrar far
k yaratr.
Bireysel zgrlk araynda, kendinizi sevme araynda ya
pabildiinizin en iyisini yaptnzda aradnz eyi bulmak bir
an meselesidir. Bu aray, hayal kurmakla ya da saatlerce meditasyon yaparak rya grmekle olmaz.
Ayaa kalkn ve insan olun. Kadn ya da erkek olmann onu
runu hissedin ve cinsiyetinize sayg duyun. Bedeninize sayg
duyun, bedeninizden haz aln, bedeninizi sevin, besleyin, temiz
leyin ve iyiletiriri. Egzersiz yapn ve bedeninizin kendisini iyi
hissetmesini salayn. Bu, bedeniniz iin bir payadr. Bu, siz ve
Tanr arasnda bir iletiimdir.
M e r y e m ' e , sa'ya, Buda'ya tapnmanza ihtiyacm/ yok.
Eer bu idollere tapnmak size kendinizi iyi hissettiriyorsa ya
pn, ama iinizden gelmiyorsa sululuk duymayn. Kendi bede
niniz Tanrnn bir ifadesidir. Bedeninize sayg gsterdiinizde
her eyin deitiini de greceksiniz.
Bedeninizin her parasna sevgi gsterdiinizde, zihninize
sevgi tohumlan ektiinizde, bu tohumlar bydnde tm var
lnza sevgi ve sayg duyacak, youn bir onurluluk duygusunu
ruhunuz, bedeniniz ve zihninizle hissedeceksiniz.

86

O zaman her aksiyonunuzda Tanry onurlandracaksnz.

Her dncenizde, her duygunuzda, her inancnzda, hatta "do
ru" ve "yanl" anlaynzda bile Tanry onurlandracaksnz.
Her dnceniz. Tanryla btnlemenin bir ifadesi olacaktr.
Yaadnz rya, yarglardan, kurban olmaktan, dedikodu ve
smrden zgr bir rya olacaktr.
Bu drt anlamay yaama geirdiinizde c e h e n n e m d e yaa
manz olanakszdr. O L A N A K S I Z .
Szlerinizde zenli olduunuzda, hibir eyi kiisel algla
madnzda, varsaymlarda bulunmadnzda, daima yapabil
diinizin en iyisini yaptnzda harika bir yaamnz olacaktr.
Yasanmzn kontrol yzde yz sizin elinizde, sizin ynetimi
nizde olacaktr.
Drt anlama dnm ustalnn zetidir. Tolteklerin us
talklarndan biridir. Bu, c e h e n n e m i cennete dntrme usta
ldr. Toplumsal ryay, bireysel cennet ryasna e v i r m e us
taldr.
Bilgi hazrdr. Sadece sizin tarafnzdan kullanlmay bekli
yor. Drt anlamay rendiniz. Belki bilgisine sahiptiniz. Bu
anlamalar yaamnza katmaya ihtiyacnz var. Bu anlamala
rn anlamna ve gcne sayg duymanzn zaman geldi.
Bu anlamalar yaamnza geirmek iin yapabildiinizin en
iyisini yapn.
Bu anlamalar bugn yapabilirsiniz: Drt Anlamay uygu
lamay seiyorum. Bu anlamalar ylesine basit ve mantkl ki,
bir ocuk bile bunlar anlayabilir.
Ama siz gl bir iradeye sahip olmalsnz. Bu anlamalara
uymak iin tm gcnz kullanmalsnz. Neden? nk nere
d e y e gidersek gidelim, yolumuz engellerle dolu olacaktr. Her
kes bu yeni anlamalara kendimizi adamamz sabote etmeye a
lacaktr. Etrafmzdaki her ey bu anlamalar b o z m a y a elve
rili bir ortam oluturacaktr.
S7

Sorun udur: Tm dier anlamalar toplumsal ryann anla

malardr. Bu anlamalar canldr ve gldr.
Bu nedenle yaamnzdaki drt anlamay koruyabilmek iin
byk bir sava olmak zorundasnz. Mutluluunuz, zgrl
nz, tm yaam biiminiz buna baldr. Savann amac bu dn
ya cehennemini aabilmek, asla cehenneme geri dnmemektir.
Tolteklerin bize rettii gibi dlmz, ac ekilen insanlk
deneyimini amak, Tanrnn insan bedenindeki ifadesi olabil
mektir.
dlmz budur.
Bu anlamalara sadk kalabilmek iin tm gcmz kullan
malyz. Balangta ben de bunu baarabileceimi dnme
mitim. Birok kez tkezledim ama ayaa kalkp yrmeye de
vam ettim. Yine dtm, yine yoluma devam ettim. Kendime
acmakla zaman kaybetmedim. "'Debilirim ama gl ve zekiysem yine ayaa kalkabilirim."
Her dten sonra ayaa kalkm gittike daha kolay hale
geldi. O y s a balangta ne kadar zordu.
Siz de dtnzde kendinizi yarglamayn. Yargcnza si
zi Kurbana dntrebilme tatmini duymasna izin vermeyin.
Kendinize kar direnli olun. Her dnzde ayaa kalkn
ve anlamanz yeniden yapn.
"Peki, szlerimde zenli olma anlamam bozdum. Yeniden
balayacam. Drt anlamaya yalnzca bugn uymaya z e n
g s t e r e c e i m " deyin.
Bugn anlamanz bozarsanz yarn yeniden balayn. Git
tike anlamalara ok daha kolaylkla uyduunuzu greceksiniz.
Bir gn hayatnz drt anlama dorultusunda yaadnz fark
ettiinizde, yaamnzdaki byk dnmlerin hazzn da ya
yor olacaksnz.
Sevginizin ve z-saygnzn artmas iin dindar olmaya gerek
yoktur. Bunu kendiniz baarabilirsiniz. Ben yapabildiysem siz

de yapabilirsiniz. Dikkatinizi gelecee deil, bugne yneltin.

Anda yaayn. Her gnn hakkn vererek yaayn. Bu anlama
lara uymak iin yapabileceinizin en iyisini yapn.
Her eyin gittike kolaylatn dcneyimleyeceksiniz.
Bugn yeni bir ryann balangc olsun.

89

Herkes zgrlk diyor. Dnyann drt bir yannda farkl rk.

dil, din ve lkeden insan zgrlk iin savayor.
Ama zgrlk nedir? Amerika'da zgr bir lkede yaad
mz sylyoruz. Peki, gerekten zgr myz? Gerekten kim
olduumuzu olmakta zgr myz? Hayr, zgr deiliz. Ger
ek zgrlk insan ruhuyla ilgilidir. Bu, gerekten kim olduu
muzu ifade edebilme zgrldr.
Bizi zgr olmaktan kim alkoyuyor? Devleti suluyoruz,
havay suluyoruz, ebeveynlerimizi suluyoruz, dini suluyo
ruz. Tanry suluyoruz... B i z i m zgr olmamz gerekten en
gelleyen kim? Biziz.
zgrln gerek anlam nedir? Bazen evlendiimizde z
grlmz yitirdiimizi syleriz. Boanrz, yine zgr ola
mayz. Bizi durduran ne? N e d e n kendimiz olamyoruz?
Bir zamanlar zgrdk ve zgr olmay seviyorduk, ama da
ha sonra zgrln ne olduunu unuttuk.
ki yalarnda bir ocua baktmzda zgr bir insan g
rrz. Bu insan neden zgrdr? nk o istediini yapyor.
Tpk bir iek, bir aa, bir hayvan gibi zgr. nk henz eh
li letirilmemitir. ki yandaki bir insann yznde o u zaman
kocaman bir tebessm vardr. Bu insan dnyay kefediyor ve
95

eleniyor. Oyun oynamaktan korkmuyor. Can acynca, ackn

ca, ihtiyalar karlanmadnda korku duyuyor ama bu insan
g e m i ve gelecekle ilgilenmiyor. Sadece anda yayor.
ok kk bir ocuk duygularn ifade etmekten ekinmez.
Sevgiyi hissettiinde sevginin iinde erir ve sevmekten kork
maz. Bu tanm salkl bir insann tanmdr.
Bir ocuk olarak gelecekten korkmayz ve gemiten utan
mayz. Doal insani eilimlerimiz, hayattan zevk almak, oyna
mak, kefetmek, mutlu olmak ve sevmektir.
Peki, yetikin insana ne oldu da bu hale geldi?
Neden bylesine farkllayoruz?
Neden doal ve zgr olamyoruz?
Kurbann bak asndan, bizimle ilgili zc eyler olduu
nu syleyebiliriz.
Savann bak asndan, bize olann normal olduunu
syleyebiliriz.
Bize olan ey. Yasa Kitabna sahip olmamzdr. Byk Yar
g ve Kurbann yaammz ynetir duruma gelmesidir. Artk
zgr olamayz nk Yarg, Kurban ve inan sistemimiz, bize
kendimiz olma izni vermez.
Zihnimiz plkle programlandktan sonra artk mutlu ola
bilmemiz de mmkn deildir.
nsandan insana, nesilden nesle aktarlan bu eitim zinciri in
san toplumlar iin son derece normal kabul edilir. Kendileri gi
bi olmanz iin sizi eiten anne babanz sulamayn. Onlarn da
bildii buydu.
Baka ne retebilirlerdi ki? Onlar yapabildiklerinin en iyisi
ni yapmaya alt. Bu srete size verdikleri zarar, kendi korku
larndan, kendi inanlarndan ve kendi ehiiletirilmiliklerinden
kaynaklanyordu. Aldklar programlama zerinde hibir kont
rolleri olmad iin farkl davranmalar da mmkn deildi.
Bu yzden hayatnzda size zarar veren annenizi, babanz.
94

dier insanlar ve en nemlisi kendinizi sulamanz gerekmiyor.

Ama zarara dur demenin zaman imdidir.
imdi kendi anlamalarnz kendiniz belirleyerek kendinizi
Yargcn diktatrlnden zgrletirme zamandr. imdi Kur
ban rolnden zgrleme zamandr.
Gerek siz, hi bymcmi olan iinizdeki o kck ocuk
tur. Bazen iinizdeki ocuk darya kar. O anlarda kendinizi
mutlu hissedersiniz. Elenirken, oynarken, resim yaparken, pi
yano alarken, kendinizi bir ekilde ifade ettiiniz anlarda ocuk
dardadr. Bu anlar yaamnzn en mutlu anlardr. Gerek siz
darya ktnda gemite taklmazsnz ve g e l e c e k l e ilgili en
die duymazsnz. O anlarda ocuk gibi olursunuz.
ocuk gibi olabilmeyi deitiren bir ey vardr: sorumluluk.
Bu durumda Yarg devreye girer: "Bir dakika, sorumluluklar
n dn, yapman gereken eyler var. almak zorundasn.
Okula gitmek zorundasn. Hayatn kazanmak zorundasn."
Tm bu sorumluluklar aklmza geldiinde yzmz deiir
ve yeniden ciddi bir surat taknr. ocuklarn, yetikinleri oyna
d oyunlar izlerseniz o kck yzlerinin deitiini grr
snz. "imdi ben bir avukatm" dediinde hemen yz deiir.
Yetikin yz taklidini yapar. Mahkemelere gittiimizde grd
mz yz budur. B i z buyuz.
Biz hala ocuuz ama zgrlmz yitirmi bir ocuuz.
Aradmz zgrlk. Kendimiz olma zgrl, kendimizi
ifade edebilme zgrldr.
Ama yaammzda yaptmz eylere baktmzda ou
yaptmz eylerin bakalarn memnun etmek, kabul ve onay
grmek iin olduunu grrz.
Kendimizi memnun etmek iin ise ok az e y yaparz. z
grlmzn bana gelen ite budur.
nsanlarn her bin kiiden dokuz yz doksan dokuzu tmy
le ehlilctirilmi bir yaam srer.
in garibi, zgr olmadmz fark etmeyiz bile. imizdeki
95

bir ses bize zgr olmadmz fsldar ama bunun ne olduu

nu, neden zgr olmadmz anlayamayz.
ou insan, hayatn Yargc ve Kurban kefetmeden yaar.
Zihinleri Yarg ve Kurban tarafndan ynetildii iin zgr ol
ma anslar da yoktur. Bireysel zgrln ilk basama farkndalktr.
ncelikle zgr olabilmek iin zgr olmadmzn farkn
da olmamz gerekiyor. Problemi zebilmek iin problemin ne
olduunun farknda olmamz gerekiyor.
Farkndalk daima ilk basamaktr. nk farknda olmad
nz bir eyi deitiremezsiniz. Zihninizin yaralarla ve duygusal
zehirle dolu olduunun farknda olmazsnz, yaralar temizleme
ye ve iyiletirmeye de balayamazsnz, ac ekmeye devam
edersiniz.
Ac ekmekten aldnz z e l bir zevk yoksa, buna, "Yeter
artk!" diyebilirsiniz. Bireysel ryanz iyiletirmek ve farkl bir
ryaya dntrmek iin bir yol arayabilirsiniz.
Toplumsal rya, sadece bir rya, gerek bile deil. Ryann
iine dalp, inanlarnz sorgulamaya balarsanz, size rehberlik
yapan inanlarnzn ounun gerek olmadn kefedersiniz.
Bunca yl yaadnz dramalar, ektiiniz aclan bir hi uru
na bou bouna ektiinizi de anlarsnz. Neden? nk zihni
nize yerletirilmi inan sistemi yalanlar zerine ina edilmitir.
Bu yzden kendi ryanzn ustas olmak nemlidir. Bu yz
den Toltekler rya ustalandr. Hayatnz ryanzn ifadesidir ve
yaam bir sanattr. Eer ryadan zevk almyorsanz istediiniz
an yaamnz deitirebilirsiniz. Rya ustalar yaamda ba ya
pt yaratr. Seimler yaparak ryay kontrol etmesini bilir. Her
seimin bir sonucu vardr. Rya ustalar sonularn farkndadr.
Toltek olmak bir yaam yoludur. Bu yaam yolunda liderler
ve takipiler yoktur. Kendi gereiniz vardr ve bu gerei ya
arsnz.
Bir Toltek bilgedir, lgndr, cesurdur ve zgrdr.

Bir insann Toltek olabilmesi iin ustala sahip olmas

gerekir.
Birincisi, Farkndalk Ustaldr. Bu kim olduunuzun tm
olanaklarnzla birlikte farknda olabilmektir.
kincisi, Dnm Ustaldr. Nasl deiebileceimizi, eh
liletirilmekten nasl zgrleebileceimizi bilmek ve uygula
maktr.
ncs, Niyet Ustaldr. Toltek bak as ile Niyet,
enerjinin dnmn salayan bir yaam faktrdr. Her ey
olan 'Tanrf'nn niyeti yaamn ta kendisidir. Tanrnn koulsuz
sevgisidir. Niyet Ustal Sevgi Ustaldr.
Toltekin zgrlk Yolu, "ehliletirilmilikten zgrleme"
yolunun btn haritasn sunar. Toltekler, Yargc, Kurban ve
inan sistemini insan zihnini ele geiren bir parazite benzetir.
Toltek bak asna gre ehliletirilmi tm insanlar hastadr.
nk bu insanlarn zihnini ve beyinlerini ele geiren parazit
onlar hasta yapar. Parazit, korkudan kaynaklanan negatif duy
gularla beslenir.
Bir parazit nasl tanmlanr? Parazit, zerinde yaad canl
dan beslenen; beslendii canlya yararl hibir katkda bulunma
yan; onun enerjisini emen; onu adm adm kerten bir canldr.
Yarg, Kurban ve inan sistemi bu tanma aynen uyar. Bu l,
psiik ve duygusal enerjiden oluan bir canldr. Bu enerji canl
dr. Tabii ki bu enerji somut deildir. Ama duygular da somut
enerji deildir. Ryalarmz da somut enerji deildir ama onlarn
varolduunu biliriz.
Beynin fonksiyonlarndan biri de somut enerjiyi duygusal
enerjiye dntrmektir. Beynimiz bir duygu fabrikasdr. Zih
nin ana fonksiyonu ise rya grmektir. Toltekler zihninizi kont
rol eden parazitin -Yarg, Kurban ve inan sistemi- bireysel r
yanz da kontrol ettiine inanr.
Parazit, zihniniz araclyla rya grr ve yaamn sizin be97

deninizde srdrr. Gdas korku temelli duygularnzdr. Ne ka

dar fazla ac ekerseniz ve drama yaratrsanz parazit o kadar iyi
beslenir ve geliir.
Aradmz zgrlk, kendi zihnimizi ve kendi bedenimizi
kullanabilmek, yaammz inan sistemine gre deil, kendi is
teimize gre yaayabilmektir.
Zihnimizin Yarg ve Kurban tarafndan kullanldn, ger
ek "kendimiz"in bir keye skm olduunu anladmzda
iki seimimiz vardr.
Seimlerden biri. Yarg ve Kurbana boyun eip aynen yaa
dmz gibi yaamaya devam etmek, toplumsal ryaya uygun
bir yaam srmektir.
Dier seim ise, ocukken yaptmz yapmaktr. Kk o
cuklar kendilerini ehliletirmeye alan ebeveynlerine kar
karlar.
Biz de bakaldrp "Hayr!" diyebiliriz. Parazite kar sava
aabiliriz. Yargca ve Kurbana sava aabiliriz. Bamszlmz
iin, kendi zihnimizi ve beynimizi kullanma hakkmz iin sava
abiliriz.
ite bu nedenle Amerika'da, Kanada'dan Arjantin'e kadar
tm A M A N geleneklerinde, insanlar kendilerine sava der.
nk amanizmde insanlar zihindeki parazitle savar. Sava
nn gerek anlam budur. Sava, parazitin zihni igal etmesi
ne kar savar. Sava olmak daima sava kazanmak anlam
na gelmez. Kazanabiliriz de kaybedebiliriz de; ama daima yapa
bildiimizin en iyisini yaparz. Yeniden zgrleebilme ansm
z ancak byle kullanrz. Bu yolu semek, en azndan bize ba
kaldrnn onurunu hissettirir ve bizi aresiz bir kurban olmaktan
karr.
Kendi ansal duygularmzn ya da bakalarnn zehirli duygu
larnn esaretinden kurtuluruz. Dmana yenilsek bile asla ko
laylkla teslim olan, savamayan kurbanlardan biri olmayz.
En iyi durumda ise, sava olmak bize toplumsal ryay d98

ntrme ve kendi bireysel ryamz cennet ryasna evirme

olana verir.
Tpk cehennem gibi cennet de zihnimizdedir. Cennet haz
duyduumuz, sevmekte zgr olduumuz ve kendimiz olduu
muz bilin boyutudur.
Yaarken cennete ulaabiliriz. lmeyi beklememiz gerekmi
yor. Tanr daima anda yaar ve cennet her yerdedir. Cenneti g
rebilmek iin nce, gerei gren ve duyan gzlere ve kulakla
ra sahip olmamz gerekiyor. Gzlerin ve kulaklarn almas iin
parazitten zgrlememiz gerekiyor.
Parazit bin bal canavara benzetilebilir. Her ba korkular
mzdan biridir. zgrlemek iin canavar yok etmemiz gereki
yor.
Bunun birinci yolu parazitin balarna tek tek saldrmaktr.
Bu, korkularmzla teker teker yzlemek anlamna gelir. Yzletiimiz her korku bizi biraz daha zgrletirir.
kinci yol ise paraziti beslemeye son vermektir. Parazite hi
gda vermezsek onu alktan l m e y e mahkum ederiz.
Bunu yapmak iin duygularmz denetlemeyi renmemiz
gerekiyor. Korku temelli duygularmz atelemekten saknma
mz gerekiyor. Bu, sylemesi kolay, yapmas ok zor bir yoldur.
nk zihnimizi kontrol eden Yarg ve Kurban iimizi zorla
trmaya alr.
nc zm yoluna lmn inisiyasyonu (initiation of the
dead) denilir.
lmn inisiyasyonu dnyadaki birok gelenek ve g i z e m c i
okullarda yer alan bir uygulamadr. Bu uygulamay M s u , Hin
distan, Yunanistan ve Amerika'da deiik ezoterik retilerde
bulabilirsiniz. lmn inisiyasyonu sembolik bir lmdr. Bu
lmde fiziksel bedene zarar verilmeksizin parazit ldrlr.
Biz sembolik olarak "ldmzde" parazit de lr.
Bu yol ilk iki yoldan daha hzldr ama ok daha zordur.
99

lm melei ile yzlemek iin byk cesaretimizin olmas,

ok gl olmamz gerekir.
Bu zmlere imdi daha yakndan bakalm.
D N M SANATI
KNC DKKAT RYASI
u anda yaadnz ryann, toplumsal ryann dikkatinize
apa atarak sizin inan sistemlerinizi beslemesi sonucu olutu
unu renmitik.
Ehliletirilme srecine ilk dikkat ryas da denilebilir. nk
yaamnzn ilk ryasn yaratmak iin dikkatiniz ilk kez bu e
kilde kullanld. nanlarnz deitirmenin bir yolu tm bu an
lamalara ve inanlara odaklanarak kendinizle yaptnz anla
malar deitirmekten geer.
Bunu yapmak iin ikinci kez dikkatinizi kullanrsnz. By
lece ikinci dikkat ryas yani yeni bir rya yaratabilirsiniz.
Aradaki fark, siz artk masum deilsiniz. ocukluunuzda
masumdunuz ve seiminiz yoktu. Ama artk ocuk deilsiniz.
Artk n e y e inanmanz, neye inanmamanz gerektii arasndaki
seimi kendiniz yapabilirsiniz. stediiniz her eye inanmay se
ebilirsiniz. Buna kendinize inanmak da dahildir.
Bunun iin ilk adm zihninizdeki sisin farknda olmaktr. Her
an rya grdnzn farknda olmaktr. Ancak farkndalkla
ryanz deitirebilme olanan kullanabilirsiniz.
Eer, tm yaam dramanzn inanlarnzn sonucu olduu
nun farkndalna sahip olursanz ve inanlarnzn gerek ol
madn bilirseniz, o zaman yaamnz deitirmeye balayabi
lirsiniz.
A m a inanlarnz kknden deitirebilmek iin dikkatinizi
neyi deitirmek istediinize odaklamanz gerekiyor. Anlama
lar deitirmek iin hangi anlamalar deitirmek istediinizi
bilmeniz gerekiyor.
100

Bundan sonraki basamak sizi mutsuz klan, korku temelli, s

nrlayc inanlarnzn neler olduunun farkndaln gelitir
menizde.
Tm inanlarnzn kapsaml bir dkmn karma sreci
ile dnmnz de balar.
Toltekler buna Dnm Sanat diyor.
Dnm Ustal, sizi mutsuz klan tm korku temelli an
lamalar bozarak, zihninizi kendi setiiniz biimde yeniden
programlamaktr.
Bunu yapabilmenin yollarndan biri, drt anlama gibi alter
natif inanlar oluturmak ve benimsemektir.
Drt anlamay kabul etme karar almak, parazitten zgrle
meniz iin sunduunuz sava deklarasyonudur.
Drt anlama size duygusal aclarnza son verme olana su
nar. B y l e c e kendinize, yaamnzdan zevk alnann ve yeni bir
rya balangcnn kapsn da aarsnz.
Yeni ryanzn olanaklarn aratrmak sizin yapacamz bir
seimdir.
Drt Anlama, size Dnm Ustas olmanzda destek olmak
iin yaratld.
Drt Anlama ile, sizi kstlayc anlamalara son verebilir,
bireysel gcnz kazanabilir ve ok daha glenirsiniz.
Siz glendike anlamalar bozma gcnz de artar. Bir an
gelir ki Drt Anlamann bir yaam biimine dntne ahit
olursunuz. Tm eski anlamalarnzn zne kolaylkla ulars
nz.
Bu anlamalarn zne inmeye le gitmek diyorum. l e
gittiinizde eytanlarnzla yz yze gelirsiniz. lden geriye
dndnzde ise tm eytanlarnz melee dnr.
Drt yeni anlamay uygulamak gcnzn byk gsteri
sidir. Zihninizdeki kara byleri bozmak byk bireysel g
gerektirir. Bozduunuz her eski anlamada yeni bir g kaza
nrsnz.
101

nce kk ve daha az g gerektiren anlamalar bozmakla

ie balayalm. Bu kk anlamalar bozulduunda bireysel g
cnz adm adm artacaktr. Ve nihayet zihninizdeki byk ey
tanlarla yzleme gcne ulaacaksnz.
rnein, "ark s y l e m e ! " denilen kk kz imdi yirmi bir
yanda ve hala ark sylemiyor. Bu inanc yenmesinin bir yo
lu "Pekala, kt de sylesem ark sylemeye alacam" de
mekten geiyor.
Gen kz ark sylerken, birisinin el rparak ona "Oh, ok
gzel sylyorsun" dediini hayal edebilir. Bu, anlamay boz
maya balar ama anlama hala oradadr. Ama imdi biraz daha
fazla g c e ve cesarete sahip olduu iin tekrar tekrar denemeye
d e v a m edecektir. Ta ki anlamay bozana kadar.
Bu yol, cehennem ryasndan kamann bir yoludur. Ama si
ze ac veren bir anlamann yerine sizi mutlu klan yeni bir an
lamay koymanz gerekiyor. Bu yerini doldurma, eski anlama
nn geri gelmesini engeller. O zaman eski anlama tmyle yok
olur nk yerinde yeni bir anlama vardr.
Zihninizde -ok sayda- varolan gl inanlar bu yntemi
uygulamakta gznz korkutabilir. Bu nedenle adm adm iler
lemeniz ve kendinize sabr gstermeyi bilmeniz gerekir nk
bu yol yava bir sretir.
u andaki yaam biiminiz, yllarn ehliletirme rndr.
Ehliliinizden bir gnde kurtulmay beklemeyin.
Anlamalar bozmak zordur nk yaptmz her anlamaya
szmzn gcn (irademizi) koyarz.
Anlamay deitirmek iin ayn miktarda gce ihtiyacmz
vardr. Bir anlamay deitirmek iin o anlamay yaparken
kullandnz gten daha azn kullanmak yeterli olmaz. Nere
d e y s e tm bireysel gcnz, kendinizle yaptnz anlamalar
korumak zere yaptnz yatrma harcanr. nk anlamalar
mz adeta bamllklarmz gibidir.
102

Bamllklar gl olduu iin onlardan kurtulmak da zor

dur.
u andaki mutsuz yaammza da bamlyz. Kzgnla,
kskanla, kendimize acmaya bamlyz. "Yeterli deilim.
Yeterince zeki deilim. Neden aba gstereyim ki? bakalar ya
pabilir ama ben yapamam. nk onlar benden daha iyi" trn
den inanlara bamlyz.
Eski anlamalar tekrar edile edile glenir. Ve y l e s i n e g
lenir ki artk yaam ryamz yneten onlardr. Bu nedenle drt
anlamay yapabilmek iin tekrara bavurmamz gerekir. Bir e
yi tekrar etmek ona g kazandm. Yeni anlamalar yaamnz
da tekrar tekrar uygulayarak en iyiniz daha iyiye doru gider.
Tekrar ustalk yaratr.
SAVAININ DSPLN
KEND DAVRANILARINIZI K O N T R O L E T M E K
Sabah erkenden uyandnz bir gn dnn. Canllk ve
enerji dolusunuz. Kendinizi cokulu ve mutlu hissediyorsunuz.
Gn karlamak iin mthi bir enerjiniz var.
Ama kahvaltda einizle byk bir kavga yayorsunuz. Bir
duygu seli darya kyor. Kzgnlk ve fkeyle bireysel gc
nzn ounu harcyorsunuz. Kavgadan sonra kendinizi tken
mi hissediyorsunuz. Odanza gidip alamak istiyorsunuz. Ken
dinizi o kadar yorgun hissediyorsunuz ki odanza gider gitmez
yataa adeta ylyorsunuz.
Gnnz bu duygularn etkisi altnda geiyor. Kendinizi
enerjisiz hissediyor ve keke her eyden uzaklaabilsem, kap
gitsem diye dnyorsunuz.
Her gn, gn boyunca kullanacamz zihinsel, duygusal ve
fiziksel enerjiyle uyanrz. Eer duygularmzn, enerjimizi t
ketmesine izin verirsek, yaammz deitirmek iin ya da ba
kalaryla paylaacak enerjimiz kalmaz.
103

Dnyaya bak anz hissettiiniz duygulara baldr. Kzgn

olduunuzda etrafnzdaki her ey size yanl gelir. Hibir ey
doru deildir. Havaya bile kzarsnz. Yamur da yasa, gne
li bir gn de olsa kzacak bir ey bulursunuz. Hibir ey size haz
vermez.
zgn olduunuzda etrafnzdaki her ey size znt verir
ve alamak istersiniz. Aalar sizi hznlendirir, yamur sizi
hznlendirir, her ey gznze ok hznl gelir.
Bazen kendinizi aresiz ve aciz hissedersiniz. Kendinizi ko
rumak istersiniz, nk kimin ne zaman size saldracan bile
mezsiniz. Etrafnzdaki hi kimseye ve hibir eye gven duy
mazsnz. nk dnyay korkunun gzleriyle grrsnz.
nsan zihnini cildinizmi gibi hayal edin. Salkl bir cildiniz
varsa kendinize dokunmaktan, cildinizi okamaktan zevk alrs
nz. Deriniz bir alglama kapsdr ve dokunma duygusu ok g
zeldir.
imdi cildinizin yaralandn, kesildiini ya da mikrop kap
tn dnn. Yaral cildinize dokunduunuzda cannz yana
caktr. Yaranzn zerine sarg bezi koymak ve cildinizi korumak
isteyeceksiniz. O blgenize dokunulmasn istemeyeceksiniz.
nk cannz yanacaktr.
imdi tm insanlarda cilt hastal olduunu dnn. Hi
kimse birbirine dokunamayacaktr nk canlar acyacaktr.
Ama herkesin cildi yaral ve hastalkl olduu iin enfeksiyon
'"normal" grlecektir. Ac da "normal" olarak alglanacaktr.
Hepimiz bu durumu normal ve olmas gereken buymu gibi al
glamaya balayacaz.
Eer dnyadaki tm insanlarn ciltleri hastalkl, yaral ve il
tihapl olsayd birbirimize nasl davranacamz dnebiliyor
musunuz?
Birbirimize sarlmamz pek mmkn olmayacakt, nk sa
rlmak bize ac verecekti. Bu yzden aramza byk mesafeler
koymak zorunda kalacaktk.
1(14

nsan zihni de tpk yaral bir cilt gibidir. Her insann yaralar
la kaplanm duygusal bir bedeni vardr. Ve bu yaralar duygusal
zehirle enfeksiyonel hale gelmitir -bize ac ektiren nefret, f
ke, kskanlk, znt gibi duygularn zehirleriyle.
Herhangi bir adaletsiz davran, zihinde bir yara aar. Biz bu
yaraya duygusal zehirle tepki veririz. nk neyin adaletsiz, ne
yin adil olduuna dair inanlarmz ve kavramlarmz vardr.
Zihin ehliletirilme sreci iinde ylesine yaralanm ve ze
hirle dolmutur ki, herkes bu yaral zihni "normal" olarak tanm
lar.
Herkes de olduu iin normal kabul edilen bu durum, ger
ekte hi de normal deildir.
Toplumsal ryamz son derece hastalkl ve insanlar korku
denilen hastalktan mustarip. Bu hastaln semptomlar bize ac
ektiren tm duygulardr: fke, nefret, znt, kskanlk ve
kallelik.
Korku byk boyutlara eritiinde, mantksal zihin, fonksi
yonunu yerine getirmemeye balar ve biz bu durumu akl has
tal olarak tanmlarz. Zihin ok korku dolu, yaralar ok ac
verici olduunda psikotik davranlar balar. Psikotik davran
lar, toplumsal rya ile yaplan kontratlarn ani bir ekilde feshedilmesidir; "normal"in dayanlmaz acsndan kamann bir yo
ludur.
Zihnimizin hasta olduunu grebilirsek, tedavi de olabiliriz.
Ac ekmek zorunda deiliz. n c e duygusal yaralar amak,
zehri boaltmak ve yaray iyiletirmek iin gerei bilmeye ihti
yacmz var.
Bunu nasl yaparz? Bize yanl davrandn dndmz
kiileri affederek. Onlar affedilmeyi hak ettikleri iin deil, ken
dimizi sevdiimiz iin. Adaletsizliin bedelini tekrar tekrar ken
dimiz demek istemediimiz iin.
Affetmek, iyilemenin tek yoludur. Affetmeyi s e m e k kendi
mize efkat duymak demektir. imizde birikmi tepki ve kz105

gnlklara "Yeter! Bana ktlk yapan Yargcn iine son veriyo

rum. Artk kendimi cezalandrmaya ve incitmeye son veriyo
rum. Artk Kurban olmayacam" diyebiliriz.
Affetmeye anne ve babamzdan balayarak, kardelerimizi,
arkadalarmz ve Tanry affetmeye ihtiyacmz var.
Tanry affettiinizde kendinizi affetmi olursunuz. Kendini
zi affettiinizde z-reddedi sona erer, z-kabul balar ve zsevgi ylesine byr ve geliir ki nihayet kendinizi olduunuz
gibi kabul edersiniz.
Bu, zgr bir insan olmann balangcdr. Anahtar, affet
mektir.
Birisini affettiinizi nasl anlarsnz?
O kiiyi grdnz zaman artk duygusal reaksiyon gster
mediinizde.
O kiinin ismini duyduunuzda duygusal tepki vermedii
nizde.
Birisi yaral yerinize dokunduunda ac hissetmediinizde.
nk artk yara iyilemitir. te o zaman gerekten affetmi
olduunuzu bilirsiniz.
Gerek, neter gibidir. Gerek ac verir nk yalan iltihabyla kapl btn yaralar aar ve temizler.
Yaralar neterin geici acsna katlanarak iyiletirebiliriz. Bu
yaralara yadsma sistemi ya da savunma mekanizmalar diyoruz.
Yadsma sistemi, yaralarn zerini rten kabuk gibidir. Yara
larn daha fazla zarar grmesini bir ekilde engeller. B y l e c e ha
la ilevselliimizi srdrebiliriz.
A m a artk yaramz ve zehrimiz kalmadnda yalanlara da ih
tiyacmz kalmaz nk salkl bir zihne, tpk salkl bir cilt
gibi rahatlkla dokunulabilir. Zihin temiz olduunda dokunul
maktan da haz alr.
o u insann sorunu duygularnn kontroln yitirmesidir.
Duygular insann davranlarn ynettiinde, insan duygularn
y n e t e m e z hale gelir. Kontrolmz yitirdiimizde, sylemek
106

istemediimiz eyleri syleriz, yapmak istemediimiz eyleri

yaparz.
Bu nedenle, szmzde zenli bir spirituel sava olmak
ok nemlidir.
Duygularmz ynetmeyi rendiimizde, bireysel gcmz
artar. Bu gle korku temelli anlamalarmz deitirebilir, ce
hennemden kap kendi bireysel cennetimizi yaratabiliriz.
Bir sava nasl olunur? Dnyann her yerindeki savala
rn belirli ortak zellikleri vardr.
Bir sava farkndala sahiptir. Bu ok nemlidir. Savata
olduumuzun farknda olduumuz iin zihnimizin disipline ih
tiya duyduunun da farknda olur.
Bu bir askerin disiplini deil, bir savann disiplini olmal
dr. Asker disiplininde dardan birileri bize ne yapmamz ge
rektiini syler, sava disiplini ne olursa olsun kendimiz olma
y gerektirir.
Bir sava kontrol etmeyi bilir. Baka bir insan deil, ken
di duygularn kontrol etmeyi bilir. Duygularmz kontrol etme
yi yitirdiimizde duygularmz bastrrz, duygularmzn yne
timi bizde olduunda deil. Duygularn kontrol, onlar bastr
mak anlamna gelmez.
Bir savayla bir kurban arasndaki fark, kurban duygular
n bastrr, sava duygularn denetler. Kurban duygularn bas
trr, nk duygularn gstermekten, sylemek istediini sy
lemekten korkar. Sava duygularn denetler ve onlar doru
zamanda ifade eder. Ne daha n c e ne daha sonra.
Bu nedenle savalar szlerinde zenlidir. Duygularn ve
davranlarn ynetme konusunda tam bir kontrole sahiptir.
L M N NSYASYONU
L M MELEN K U C A K L A M A K
Bireysel zgrle ulamann son yolu kendimizi lmn
107

inisiyasyonuna hazrlamaktr. lm melei bize gerekten yaa

mann ne olduunu retebilir. Bu yolla her an lebileceimizin
farkndalna sahip oluruz: yaamak iin yalnzca iinde bulun
duumuz u ana sahip olduumuzu biliriz. Gerek u ki, yarn
hayatta olup olmayacamz bilmiyoruz. Kim biliyor ki? n
mzde daha uzun yllar olduunu dnyoruz. Peki var m?
Eer doktor bize bir haftalk mrmz kaldn sylese ne
yaparz? ki seimimiz var. Bir seim, leceimiz iin znt ve
ac ekmektir. Herkese leceimizi syler, "Zavall ben lece
i m " diyerek byk bir drama yaratrz. Dier seim, her an
mutlu olarak, gerekten haz aldmz eyleri yaparak geirmek
tir. Eer yaamak iin bir haftamz kalmsa bu seimle hayatn
her anndan zevk alabiliriz. Canl olduumuzu dolu dolu hisse
debiliriz "Kendim olacam. Kalan zamanm bakalarn mutlu
etmeye alarak tketmeyeceim. Benim hakkmda neler d
neceklerinden korkmayacam. Bir hafta sonra leceksem, hak
kmdaki dncelerinin ne nemi var? Kendim olacam" diye
biliriz.
lm melei bize her gnmz son gnmzm gibi ya
amay retebilir.
Her gne yle balayabiliriz: "Uyanm, gnei gryo
rum. Gnee, herkese, her eye kranm sunacam. nk
hala yayorum. Kendim olmak iin bir gn daha!"
Ben hayat byle gryorum. lm melei bana bunu ret
ti. Tmyle ak olmay, korkacak bir ey olmadn bilmeyi
retti. nsanlara sevgiyle yaklamay ve onlar sevdiimi sy
leyebilmeyi retti. nk bugn sevdiklerime "seni seviyo
rum" demek iin son gnm olabilir. Sizi tekrar grp grmeye
ceimi bilmiyorum. Bu yzden de sizinle kavga etmek istemi
yorum.
Sizinle kocaman bir kavgaya giritikten ve size btn duygu
sal zehrimi akttktan sonra siz yarn lseniz ne olur? Oh Tan
rm! Yarg beni ok kt yarglar ve size sylediim her ey
108

iin kendimi son derece sulu hissederim. Hatta size "seni sevi
yorum" demediim iin de sululuk duyarm.
Beni mutlu eden sevgi, sizinle paylaabildiim sevgidir. Sizi
sevdiimi niye yadsyaym ki? Sizin, sevgime karlk verip ver
mediiniz nemli deildir. Yarn siz ya da ben lebiliriz. Beni u
anda mutlu eden ey, size "seni seviyorum" diyebilmektir.
Hayatnz bu ekilde yaayabilirsiniz. Bunu yaparak, kendi
nizi lmn inisiyasyonuna hazrlam olursunuz. Bu yolla, es
ki ryanz tmyle lr. Evet, parazitin anlarn hatrlarsnz
ama parazit artk lmtr.
lmn inisiyasyonunda len parazittir. Yani Yarg, Kurban
ve inan sisteminiz lr. Ama bu yol kolay deildir. nk Yar
g ve Kurban tm gleriyle sizinle mcadele edecektir. Onlar
lmek istemezler tabii. Bize, bizim leceimiz inancn verme
ye alrlar. Biz de lmek istemediimiz iin lmden korkarz.
Toplumsal rya iinde zaten l gibi yayoruz. lmn inisiyasyonundan g e e n kii harikulade bir armaan alr: Yeniden
dou. lmden sonra yine canl olmak, yine kendimiz olmak.
Yeniden dou, yeniden ocuk gibi olmaktr, spontan ve z
gn... ama bir farkla; bu kez zgrlk bilgelikle gelir.
zgr ve masum ocuun yerini, zgr ve bilge -ocuk gibiyetikin alr.
Ehliletirilmenin tutsaklndan zgr, duygularn yaralarn
dan zgr olarak zihniniz iyileir.
lm meleine teslim olduumuzda parazit lr, biz yine
salkl bir zihin ve berrak bir mantkla canl oluruz. O zaman
zihnimizi zgrce kullanabilir ve yaammz zgrce ekillend irebiliriz.
Toltck yolunda bize lm meleinin rettii ey budur.
lm melei bize gelip y l e der: "Burada grdn her ey be
nimdir, senin deil. Senin evin, senin ein, senin ocuklarn, se
nin araban, senin kariyerin, senin paran -her ey benimdir. Iste109

diim an her eyi senden alabilirim ama imdilik bunlar kulla

nabilirsin."
lm meleine teslim olmay setiimizde sonsuza dek mut
lu oluruz. Neden? nk lm melei yaamn devam edebil
mesi iin gemii bizden alr. G e m i olan her an lm melei
almaya devam eder. nk g e m i ldr ve biz canl olan an
da yaamay srdrrz.
Parazit gemiin ykn srtmzda tamamz ister. Bu ar
lkla yaammz zorlatrmak ister. Yaamn arln tamak
tan yaayamayz bile. Gemite yaarken andan haz almamz ne
mmkn?
Gelecei dlerken gemiin aclarn tamann ne gerei
var?
Ne zaman anda yaayacaz?
te lm meleinin bize rettii ey budur.

110

Sizden yaamnz boyunca rendiiniz her eyi unutmanz

istiyorum. Bu, yeni bir anlayn, yeni bir ryann balangcdr.
Yaadnz rya kendi yaratclnzn eseridir. Kendi ger
eklik alglamanzdr. Bu realiteyi istediiniz an deitirebilirsi
niz.
Cehennemi yaratma gcnz de var, cenneti yaratma gc
nz de.
Zihninizi, hayal gcnz, duygularnz cennet ryas yarat
mak iin kullanabilirsiniz.
Sadece hayal gcnz kullanarak olaanst eyler yarata
bilirsiniz.
Farkl gzlerle dnyaya baktnz dleyin.
Gzlerinizi atnzda dnyay farkl alglayacanz bilin.
imdi gzlerinizi kapayn. Bir sre sonra gzlerinizi am ve
etrafnza bakn.
Aalardan, gkyznden, ktan sevgi fkrdn grecek
siniz. Etrafnzda olan her eyde sevgiyi alglayacaksnz. Ken
diniz ve dier insanlar da dahil her eyden sevgiyi direkt olarak
alglayacaksnz. zgn ya da kzgn insanlarda bile bu duygu
nun arkasnda sevginin olduunu greceksiniz.
Yeni bir yaam srdnz, yeni bir rya grdnz d113

leyin. Bu yaamda varoluunuza mazeret bulmaya almaya

caksnz ve kendiniz olmakta zgr olacaksnz.
Mutlu ve haz dolu olduunuzu dleyin. Kendinizle ve dier
insanlarla uyumlu bir yaam srdnz dleyin.
Kendi ryalarnz ifade etmekten korkmadnz bir yaam
dleyin.
Bakalar tarafndan yarglanmaktan korkmadnz, istedii
niz zaman "evet", istediiniz zaman "hayr" diyebildiiniz bir
yaam dleyin.
Kimsenin fikrinden sorumlu olmadnz, kimseyi kontrol et
me ihtiyac duymadnz, kimsenin sizi kontrol etmesine izin
vermediiniz bir yaam dleyin.
Kimseyi yarglamadnz, herkesi kolaylkla affettiiniz bir
yaam dleyin.
Hakl olma ihtiyac duymadnz, kimseyi haksz klma ihti
yac duymadnz bir yaam dleyin.
Kendinize ve bakalarna sayg duyduunuz ve bakalarn
dan sayg grdnz bir yaam dleyin.
S e v m e korkusu ve sevilmeme korkusu olmadan yaadnz
dleyin.
Reddedilme korkusu ve kabul grme ihtiyac duymadnz,
zgrce "seni seviyorum" diyebildiiniz bir yaam dleyin.
Risk almaktan korkmadnz ve yaam kefetmenin hazz
n duyduunuz bir yaam dleyin.
Yaamaktan da lmekten de korkmadnz bir dnyay d
nn.
Bunlar dlemenizi istiyorum. nk bu dledikleriniz t
myle mmkn.
Bu cennet boyutu sadece s e v m e yeteneiyle mmkndr.
Ak olduunuzda her ey size gzel gelir. Bulutlarda gezer
siniz. Her yerde sevgiyi grrsnz. Bu boyutta srekli yaamak
mmkn. Bu boyutta yaayan insanlar var.
Dnya ok gzel ve ok harika bir yer. Sevgiyi bir yaam bi114

imi yaptnzda yaam ok kolaylar. Dnyada cennetin va

rolduunun gerekliini bilirsiniz.
Her an sevecen olabilirsiniz. Bu bir seimdir. S e v m e k iin bir
neden bulmanz gerekmiyor.
Sevmenin ok gzel bir nedeni de var. nk sevmek sizi
mutlu klar.
fade edilen sevgi sadece mutluluk retir.
Sevgi size dinginlik ve i bar verir.
Alglamanz geniletir.
Her eyi sevginin gzleriyle grebilirsiniz.
Sevginin her yerde olduunun farknda olabilirsiniz.
Sevgiyle yaadnzda zihninizdeki sis yok olur. Mitote yok
olur gider.
nsanlarn binlerce yldr arad ey bu.
Binlerce yldr mutluluu aryoruz.
Mutluluk bir kayp cennet.
nsanlarn bu noktaya gelii zihnin evriminin bir parasdr.
Cennet, insanln geleceidir.
Byle bir yaam mmkn ve bu kendi elinizde.
Sevgi bilinciyle srlen yaama, Musa, Vaat Edilen Toprak;
Buda, Nirvana; sa, Cennet dedi. Toltekler de Yeni Rya diyor.
inizdeki parazit siz deilsiniz.
Parazitten kurtulun ve sevgiyi deneyimlemek iin boluk ya
ratn.
Yargca ve Kurbana baml olduunuz srece ac ekersiniz.
Ac ekmek size gvenli gelebilir, nk ok iyi bildiiniz bir
eydir. Ama ac ekmek gerekli deildir.
Ac ekiyorsanz, ac ekmeyi setiiniz iindir.
Yaamnzda ac ekmek iin birok neden, birok mazeret
bulabilirsiniz ama asla iyi bir neden, gerek bir neden bulamaz
snz.
115

Ayn ey mutluluk iin de geerlidir.

Mutlu olmanzn tek nedeni mutlu olmay semenizdir.
Ac da. mutluluk da bir seimdir.
Cehennemde yaamak da, cennette yaamak da bir seimdi
Ben cennette yaamay seiyorum.
Sizin seiminiz ne?

116

Ltfen imdi gzlerinizi kapatn ve yreinizi an.

Yreinizden gelen tm sevgiyi hissedin.
Szlerime zihninizle ve yreinizle katlmanz istiyorum.
Sevginin gl balantsn hissetmenizi istiyorum.
Birlikte, yaratc ile bir olmay deneyimlemek iin ok zel
bir dua edeceiz.
Dikkatinizi akcierlerinize odaklayn.
Sadece akcierleriniz var. Cierlerinizin iyice genilediini
hissedin. nsan bedeninin en byk ihtiyac olan havay iinize
ekin.
Derin bir nefes alm ve cierlerinizin havayla dolduunu his
sedin. Havann sevgi olduunu hissedin. Hava ile cierleriniz
arasndaki sevgi ban hissedin.
Cierlerinizi sonuna kadar doldurun. Ve nefesinizi vermenin
hazzn hissedin.
Bedenin herhangi bir ihtiyacn karladnzda bu bize haz
verir. N e f e s almak bize haz verir. S a d e c e nefes almak bile mut
lu olmamz iin yeterlidir. Yaamann, canl olmann hazzn
hissedin. S e v g i y i hissetmenin hazzn duyun.

ZGRLK DUASI
Evrenin yaratcs. Bugn bizimle sevgiyi paylaman istiyoruz.
119

Gerek adnn Sevgi olduunu biliyoruz. Seninle iletiim

iinde olmak ayn vibrasyonu, ayn titreimi paylamak demek.
nk evrende varolan tek ey sensin.
Bugn, bize senin gibi olmamz iin, yaam sevmemiz iin,
yaam olmak, sevgi olmak iin yardm et.
Bize senin gibi sevmemiz iin yardm et.
Koulsuz, beklemiiz, grevsiz, yargsz.
Kendimizi yarglamadan s e v m e m i z ve kabul etmemiz iin
bize yardm et.
nk kendimizi yargladmzda sulu buluyoruz ve ceza
landryoruz.
Bakalarn koulsuz sevmemiz iin bize yardm et.
Onlan yarglamadan kabul etmemiz iin bize yardm et.
nk onlar yargladmzda sulu buluyoruz ve cezalandr
yoruz.
Bakalarn reddettiimizde kendimizi reddediyoruz, kendi
mizi reddettiimizde Seni reddediyoruz.
Yarattn her eyi koulsuz s e v m e m i z iin bize yardmc ol.
Bugn yreimizi ve duygusal zehrimizi temizle.
Zihnimizi yarglardan zgrletir. B y l e c e saf huzur ve saf
sevgiyle yaayabilelim.
Bugn ok zel bir gn. Bugn yreklerimizi yeniden ayo
ruz ve birbirimize "Seni seviyorum" diyoruz -korkmadan ve
sevgiyi hissederek.
Bugn kendimizi sana sunuyoruz.
Bize gel, sesimizi, gzlerimizi, ellerimizi ve yreklerimi kul
lan. Kullan ki sevgiyi herkesle paylaabilelim.
Yaratc. Bugn tpk Senin gibi olmamz iin bize yardm et.
Bugn bize verilen her ey iin kranlarmz sunuyoruz
-zellikle kendimiz olabilme zgrlmz iin.
Amin.
120

SEVG DUASI
Birlikte gzel bir ryay paylaacaz. Her zaman grmek is
teyeceiniz bir ryay.
Bu ryada lk. gzel bir yaz gnndesiniz. Kularn, rzga
rn ve minik rman sesini iitiyorsunuz. Irman kysna gidi
yorsunuz. Kyda yal bir adam meditasyon yapyor. Yal ada
mn bann zerinden rengarenk bir k yayldm gryorsu
nuz. Onu rahatsz etmemeye alyorsunuz. Ama o, varlnz
hissediyor ve gzlerini ayor. Gzleri sevgi ve kocaman tebes
sm dolu. Ona bu rengarenk nasl yaydn soruyorsunuz.
Size de bunu yapabilmeyi retmesini istiyorsunuz. O da, uzun
yllar nce ayn soruyu kendi retmenine sorduunu sylyor.
Yal adam size hikayesini anlatmaya balyor:
"retmenim gsn at, kalbini dar kard ve yrein
den gzel bir alev ald. Sonra benim gsm at, yreimi d
ar kard ve kk alevi iine yerletirdi. Yreimi yeniden
gsmn iine koydu. Yreim iine girer girmez youn bir
sevgi hissettim. nk yreime koyduu alev, kendi sevgisiy
di. Bu alev yreimde byd, byd kocaman bir ate oldu.
Bu ate yakmyordu ama dokunduu her eyi arndryordu.
Ate bedenimin her hcresine dokundu. Ve hcrelerim bana
Sevgiyi geri verdi. Bedenimle bir oldum ama S e v g i m daha da
byd. Bu kez ate tm duygularma dokundu ve tm duygu
larm gl ve youn S e v g i y e dnt. Ve kendimi btnyle
ve koulsuz sevdim. Ama ate yanmaya devam ediyordu. Sevgi
mi paylamaya ihtiya duyuyordum. S e v g i m i aalara datma
ya baladm. Bir para Sevgi koyduum her aa bana Sevgiyi
geri verdi. Aalarla bir oldum. Ama S e v g i m yine durmad, da
ha da byd. Bir para Sevgimi, her i e e , imene, topraa
verdim. Onlar da bana Sevgilerini geri verdi. Ve bir olduk. Sev
gim daha da byd, byd, byd ve dnyadaki her hayva121

na Sevgimi verdim. Hayvanlar bana Sevgiyi geri verdiler ve Bir

oldum. Ama Sevgim bymeye devam ediyordu.
Sevgimi her kristale, her taa, metale, suya, okyanusa, nehir
lere, yamura, karaya, havaya, rzgara verdim. Her ey bana
sevgiyi geri verdi. Ve onlarla Bir oldum.
Sevgim bymeye devam etti.
Bam gkyzne evirdim. Sevgimi gnee, yldzlara, aya
verdim. Onlar da bana Sevgiyi geri verdi. Gnele, ayla, yldz
larla Bir oldum.
Sonra Sevgimi para para her insann iine koydum. Ve tm
insanlkla Bir oldum.
Nereye gidersem gideyim, kiminle tanrsam tanaym, her
bir insann gzlerinde kendimi grdm. nk ben her eyin
parasym. nk ben seviyorum."
Ve yal adam gsn aarak yreini karr, yreindeki
bir alevi sizin yreinize koyar. Artk siz de her e y l e Birsiniz:
rzgarla, suyla, yldzlarla, doayla, hayvanlarla, insanlarla.
Yreinizden yaylan scakl ve hissediyorsunuz. Ba
nzn zerinden rengarenk bir k yaylyor. Sevginin n
yayyorsunuz ve y l e diyorsunuz:
"Evrenin yaratcs. Bana yaam denilen armaan verdiin
iin teekkr ediyorum. Gerekten ihtiyacm olan her eyi bana
verdiin iin teekkr ederim. Bu gzel bedeni ve zihni deneyimleme imkan verdiin iin teekkr ederim. Tm sevginle,
saf ve snrsz ruhunla, scak ve parlak nla iimde yaadn
iin teekkr ederim. Gittiim her yerde sevgini paylamak iin,
szlerimi, gzlerimi, yreimi kullandn iin teekkr ederim.
Seni olduun gibi seviyorum nk ben senin yarattnm.
Kendimi olduum gibi seviyorum. Yreimdeki sevgiyi ve hu
zuru hep korumama yardm et. Bu sevgiyle yeni bir yaam ya
ratmaya ve hayatmn geri kalan dneminde s e v g i y l e yaamama
yardm et.
Amin
122

D o n Miguel Ruiz, Toltek Bilgelii geleneinin bir ustasdr.

Esiz bilgi birikimini workshop, konferans ve Meksika'da reh
berlik ettii Teotihuacan gezileriyle paylar. "Piramit ehir"
olarak bilinen bu yer, Toltekler tarafndan "nsann Tanr Oldu
u Yer" diye de tanmlanr. Bu ehirde don Miguel, eski duru
grclerin, gerei arayanlara bilinlerini ykseltirken rehber
lik etmesi iin atklar yolu takip ediyor.
Daha fazla bilgi iin:
SIXTH SUN
Journeys of the Spirit
P.O. B o x 1846
Carlsbad, CA 9 2 0 1 8 - 1 8 4 6
( 8 0 0 ) 294-3203
www.miguelruiz.com

zsayg
Yksek zsayg, kiinin hem deerli hem yeterli olduunu hissetme
sidir. Sevmeye ve sevilmeye layk olduunu derinden bilmektir. Ha
yatn her alannda kendi sorumluluunu yzde yz alabilme gcdr.
Kendinin ve bakalarnn iindeki iyiyi ortaya karabilme yetiidir.
zdeer, zgven, zfarkndalk, zsayg, zsevgi ve zsorumluluun bir arada olmasdr. Hem alakgnll hem cesur olabilmektir.
Yksek zsayg, kendini beenmilik deildir. "Bakalar ne d
nce gre davranmak deildir Kendini bakalarndan stn ya da
aada grmek deildir. hayatndaki baarlarla, nle, parayla,
konumla, unvanla gelitirilemez nk dsal kaynakl deildir.
Grup dinamii oyunlar ile deerlilik ve yeterlilik duygularnz gelitire
ceiniz bu bireysel geliim vvorkshopu. derin bir kendi gcn kei)
almasdr.

Negatif bak asndan yararlanmanz ve pozitif bak asnn

s i n e gemenizi salayan devrim niteliinde zihinsel bir tekniktir.

ileri

yaamnzda, liderlik ve yneticilik potansiyelinizi maksimum

dzeyde kullanmanz; verileri, eilimleri ve riskleri deerlendirerek
optimal kararlar alabilmenizi salar.
zel hayatnzda ncelikli yaam amacnz tanmlayabilmenzi;
endie, fke, kzgnlk ve hayal krkl gibi duygularn esiri olmadan
her koulda nsiyatf alp cesaretle adm atabilmenizi salar.
En iyi eyleri hak ettiinizin farkna varmanz; yaamn her alannda
en iyiyi elde etmeniz ve kendinizin en iyi versiyonunu yaamanz
iin gelitirilen bu eitimde yeteneklerinizi, kaynaklarnz, zamannz,
inisiyatif kullanma yeteneinizi, cesaretinizi ve enerjinizi maksimum
dzeye karmay reneceksiniz.

likiler

S i z i d k r k l n d a n b a k a bir y e r e g t r m e y e n a y n iliki kalplarn

tekrarlayp d u r m a k t a n n e kadar z g r s n z ?
B u k e z farkl o l a c a k d i y e b a l a d n z ilikilerinizin s o n u h e p h s r a n
m o l u y o r ? Kar c i n s l e iletiim k u r m a k t a g l k e k i y o r m u s u n u z ?
Kadnlar/erkekleri a n l a m a k m m k n d e i l d i y e m i d n y o r s u n u z ?
Kadnlar/erkekler k o n u s u n d a a n s s z o l d u u n u z u m u d n y o r s u n u z ?
G e m i ilikilerinizdeki partnerlerinizin ortak zellikleri var m ?
Einizle/sevgilinizle

birlikteliiniz

tekdze

bir

hale

mi

geldi?

Einiz/sevgiliniz tarafndan anlalmadnz m d n y o r s u n u z ?

E i n i z / s e v g i l i n i z y a a m n z d a bir b o l u k m u d o l d u r u y o r ? "Mutlu a k
yoktur" s z n e i n a n y o r m u s u n u z ? Evlilik/birliktelik i i n d e y a l n z l k
duyuyor

musunuz?

ilikinizi farkl bir a d a n d e e r l e n d i r i p s o r u n l a r n z n g e r e k n e d e n

lerinin farkna varabilir, k e n d i n i z i v e ihtiyalarnz d a h a iyi t a n y a r a k
d a h a s a l k l iliki kurabilirsiniz.

lk r e n d i i m i z

eylerden

birisi

konumak olduu

iin iletiimi

"bildiimizi" v a r s a y a r z . letiim, k o n u m a n n o k t e s i n d e bir bilimdir.

B a z i n s a n l a r a a n n d a k a n m z kaynar, bazlar d a t a n t m z a n bizi
r a h a t s z e d e r . o c u k l a r m z d a n birine, d i e r i n e o r a n l a k e n d i m i z i d a h a
y a k n h i s s e d e b i l i r i z . Birinde n c e l e r i s e v i m l i b u l d u u m u z z e l l i k l e r
daha sonra
zahmetle

itici h a l e g e l e b i l i r .

kadromuza

aldmz

y a r a m a d d u y g u s u verebilir

B a k a i r k e t t e a l r k e n bin bir
eleman,

imdi

bize

hibir

ie

Neden?

yi niyetli d a v r a n l a r n z a b i l e o l u m s u z t e p k i l e r a l y o r m u s u n u z ? Zor
insanlar k a r s n d a zorlanyor m u s u n u z ? Yanl m a n l a l y o r s u n u z ?
Eit iliki k u r m a k t a z o r l a n y o r m u s u n u z ?
S z l i l e t i i m , i l e t i i m b u z d a n n t e p e s i d i r . letiimin y a z l o l m a y a n
" y a s a l a r n n " b i l i n c i n e v a r m a k , kiiyi i e i i n d e k i m e s a j n d e n i z e
e m a n e t e t m e k t e n kurtarr. B i r e y , i l e t m e k i s t e d i i m e s a j n e t k i n t a
y c s h a l i n e gelir.

NLP
NLP her eyin kendiliinden, beklenenin de tesinde bir kolaylkla yoluna girdii
tesadfi anlarn ardnda yatan dinamii inceleme ve uygulama bilmidir NLP bu ar
lan n sizin seiminiz dorultusunda bilinli olarak yaratlmasnn bilmidir.
NLP RENMEK SZE NE KAZANDIRIR?
Btn ilikilerinizde istediiniz sonucu yaratacaksnz.
Zihinsel stratejileri kolaylkla znmeyebileceksiniz.
Fikirlerinizi net bir ekilde aktarabileceksiniz.
Bakalarnn sz nasl algladn lark edeceksiniz.
NLP tekniklerini kullanarak yaamnz daha kaliteli hale getireceksiniz.
NLP tekniklerinin renilmesi ve uygulanmas kolay, yaratt sonular gl
olduu iin sonular annda greceksiniz.
NLP. iletiim kurmay arzuladnz her insann kendine zg dilini anlama ve
o kiiyle kendi anlad bireysel dilde iletiim kurabilme sanatdr.
Edilgen insann yaam tesadflere baldr.
Etkin insan yaamn kendisi belirler
Edilgen insan iin anlalmak nemlidir.
Etkin insan iin anlamak nemlidir.
Edilgen insan "Kimse beni anlamyor" der.
Etkin insan "Seni anlyorum" der.
. NLP. "etkin insan olmak" sanatdr.

Zihinsel Denge

(Temel/Seviye 1)

Zihinsel Denge, aamal PiKi Temel eitiminin birinci seviye eitimidir

Zihinsel Denge eitiminde, Boden/Zihin/Duygu/Ruh btnlnn arlkl
olarak zihinsel boyutu zerinde alma yaplr.
Bu eitimde:
Sizi sabote eden inanlarnz sizi destekleyen inanlara dntrme
becerisi kazanacaksnz.
Beynin hem sa hem sol yarkresini birlikte kullanarak. "Zihin Balans"
yapabileceksiniz.
Zihin gcnz ve belleinizi gelitirmeyi reneceksiniz.
Gnlk yaamda ska kullanacanz uygulamalar hayatnzn doal bir
paras haline getireceksiniz.
Sizi sabote eden inan kalplarna ulaabilme ve dilediiniz dorultuda
deitirebilme yetisi. PiKi'nn en gl boyutlarndan biridir.
Yaadnz ve anlam veremediiniz dnce ve duygularnzn kkeni inan
larmzda yatyor olabilir. Bu duygularn kkeninin yantn kaslarnzdan ala
bilirsiniz.
PiKi inanlarnzla temas salayan, harika bir "varlmzn btnyle" iletiime
geme aracdr; bedenimizle, bilincimizle, ruhumuzla'

Kendinizle Yzlesin
Fiziksel, duygusal, zihinsel ve ruhsal boyutlaryla insan bir btndr.
Bu boyutlardan sadece birinde bile dengeyi salayamazsa mutsuz
olur. Mutsuzluunun nedeninin de kendisini tanmamaktan kay
naklandnn farkna varmaz.
Kendini tanmak bir mr srebilir Ama bir mrtk bir sre bile ol
gunlamay, kendini tanmay garantilemez. 32 saatlik bu won\shop,
"hayatn zet panoramas'dr.
Uygulamal egzersizler dizisinden oluan bu workshopta, zellikle
kiinin kendisinin farknda olmayp da bakalarnn onda fark ettii
niteliklerin ve kimsenin tanknda olmadklarnn bilince karlmas
amalanr.
Yllar sonra birikmi "keke'lernz olmamas iin. amal bir yaam
iin, daha objektif, tutarl ve isabetli yaam seenekleri iin. tepkisel
deil etkisel, duygusal deil duyarl bir insan olmak iin. kendinizle
bark olmak, kendinizi olduunuz gibi sevmeyi renmek iin bu
almaya katln. nk deerlisiniz.

Glgelerden Aydnla
Hayallerinizi neden gerekletiremiyorsunuz? likilerinizi nasl sabote
ediyorsunuz? Gemiinizle nasl barabilirsiniz?
Gemiin esaretinden zgrleerek bugnle kucaklamann n
koulu i dnyamz iyiletirerek kendimizle barmaktr.
dnyamzn dengeye gelmesi, d dnyamz da dengeye oturtur
Olabileceinizin en iyi versiyonu olmak en doal hakknz. Inz,
glgelerinizin ardnda sevgiyle sizinle yeniden kucaklamay bekliyor.
Kendi nzn yaam yolunuzu aydnlatmasna izin verin Glge
lerden aydnla kn. Yaamnz dntrn.
Kendi gcnze, yaratclnza, "biricik'liinize ve hayallerinize
sahip kp yaamnz olumlu ekilde deitirecek "Glgelerden Ay
dnla Workshopu"na katln ve en harika versiyonunuzla kucak
lasn.

Btnsel Kinesiyoloji
B t n s e l K i n e s i y o l o j i y a d a k s a c a PK d e d i i m i z , d e r i n d n m l e r
y a r a t a n b u harika y n t e m , B a t ' n n kefi o l a n K a s T e s t i ile D o u n u n
b i n l e r c e yllk bilgeliinin g l s e n t e z i d i r .
D e i i k k l t r l e r d e P r a n a , i, K i gibi d e i i k i s i m l e r l e b i l i n e n y a a m
enerjisi, b e d e n i n m e r i d y e n izgileri b o y u n c a akar. P i s o n s u z l u u , K i
enerjiyi t e m s i l e d e r . PK, d e n g e s i b o z u l m u y a a m enerjisini d e n g e
l e m e y i a m a l a r . B t n s e l K i n e s i y o l o j i bir enerji a l m a s d r . Enerji
fizyolojiyi y a n s t r v e etkiler.
1.Beden/zihin/ruh

daima

dengeyi

arar.

PiKi

bedene

bu

destei

v e r e r e k s a l k o r u m a s r e c i n i hzlandrr.
2 . B e d e n b i z e d e n g e m i z i s a l a y a l m d i y e yol g s t e r i r . PK teknikleri
b e d e n i n dilini r e t i r .
3 . K a s T e s t i ile b e d e n / z i h i n / r u h b o y u t u n d a o l a n biteni takip edebilir,
bedeninizle d o r u d a n iletiime geebilirsiniz.
PK eitimi, ( h e r k e s iin) T e m e l , Orta, leri v e ( u z m a n l a m a k i s t e y e n
ler iin) M a s t e r v e Trainer a a m a l a r n d a n o l u a n bir p a k e t p r o g r a m
dr.
PiKi eitimleri h e m kendilerini g e l i t i r m e k v e s a l k l bir y a a m sr
m e b e c e r i l e r i n i k a z a n m a k i s t e y e n l e r iin h e m d e b u a l a n d a u z m a n
l a m a k i s t e y e n l e r iin h a z r l a n m eitimlerdir.

STEYN G N D E R E L M
Kurald Yaynclk'lan kan kitaplarla C D / D V D formatnda hazrlanm
motivasyon, hipnomcdiiasyon, zihin programlama, ocuk eitimi.
PiKi konulu rnleri www.kuraldisi.nei

sitesinden indirimli olarak alabilirsiniz.

Tel: 0 2 1 2 5 1 3 81 5 7