Professional Documents
Culture Documents
com
1. Bir piston silindir dzeneinde balangta, 100 kPa basnta doymu sv-buhar karm 5 kg su
bulunmaktadr. Suyun 2 kglk blm sv faznda, geri kalan ise buhar fazndadr. Bu
durumdayken piston durdurucular zerindedir. Daha sonra suya s geii olmakta, basn
ykselmekte ve 200 kPa olduunda piston hareket etmeye balamaktadr. Is geii toplam hacim
6,025 m3 oluncaya kadar devam etmektedir. Buna gre;
a) lk ve son haldeki scaklklar,
b) Piston yukar doru hareket etmeye balad andaki sv fazndaki suyun ktlesini
c) Hal deiimi srasnda yaplan ii bulunuz.
CEVAP:
P1 = 100kPa
T1 = Td = 99.63 0 C
Ara b lg e
v3 =
v3 = 1.205 m3 kg
T3 = 252.6 0 C
b)
1-2 hal deiimi sabit hacimde;
V1 = V2 = 5.084m3
V2 5.084
=
= 1.0168 m3 kg
m
5
200kPa doymu buharn zgl hacmi; v g = 0.8857 m3 kg
v2 =
2. -20 0Cde doymu buhar olarak bulunan soutucu akkan-12nin, bir kompresr yardmyla 0.7
MPa basnca kadar sktrlmas istenmektedir. Soutucu akkann debisi 1.2 kg/sdir.
a) Kompresrn adyabatik ve k scaklnn 800C olmas durumunda, kompresr iin
gerekli gc bulunuz.
b) Ayn kompresrde soutma yaplmas durumunda, soutucu akkandan 5 kj/kg s
ekilmekte bunun sonucunda k scakl 700C olmaktadr. Bu durumda, kompresr iin gerekli
gc bulunuz.
c) a ve bde elde edilen sonular gz nne alarak, kompresrde yaplan soutmann
mhendislik asndan nemini aklaynz.
CEVAP:
a)
T1 = 20 0 C
h1 = 178.74kj/ kg
Doymu buhar
T2 = 800 C
P2 = 0.7MPa
.
h 2 = 236.17kj/ kg
Q W = m ( h + ke + pe )
ke = pe = 0, Q = 0
W = 1.2(236.17 178.74)
.
W = 68.916kW
P2 = 0.7MPa
T1 = 70 0 C
.
h 2 = 229.1kj / kg
b) Q W = m ( h + ke + pe )
ke = pe = 0,
3. Buharl bir stma sisteminde kullanlan radyatrn hacmi 20 ltdir. Radyatr 0.15 MPa basnta
doymu buharla dolduu zaman buhar giri ve k vanalar kapatlmaktadr. Basn 50 kPa dene
kadar stcdan odaya geen s miktarn bulunuz.
CEVAP:
P1 = 0.15MPa
Doymu buhar
m=
v1 = 1.1593 m3 / kg
V1
0.02
=
= 0.01725 m3 kg
v1 1.1593
P2 = 50kPa
v1 = v 2 = 1.1593 m3 kg
v 2 = v f + x 2 vfg
1.1593 = 0.001030 + x 2 (3.240 0.001030)
x 2 = 0.357
u 2 = 340.44 + 0.357(2143.4)
u 2 = 1105.6kj / kg
Q W = U = m(u 2 u1 )
Q = 0.01725(2519.7 1105.6)
Q = 24.39kJ
u1 = 2519.7 kj kg
1.
Madde
R-12
H2O
H2O
R-134a
H2O
P(kPa)
Madde
R-12
H2O
H2O
R-134a
H2O
P(kPa)
567.29
2000
325
168
791.7
2000
325
T(0C)
20
190
v(m3/kg)
0.022
60
170
0,160
T(0C)
20
190
136.30
60
170
v(m3/kg)
0.022
0.001141
0.225
0,160
0.2428
Faz Durumu
0.4
Doymu buhar
x
0.708
0.4
1
Faz Durumu
Doymu sv-buhar
Sktrlm sv
Doymu sv buhar
Kzgn buhar
Doymu buhar
2. Bir piston silindir dzeneinde 0.6 MPa ve 400Cde bulunan 10 kg soutucu akkan-12 , 200C
scakla kadar sabit basnta soutulmaktadr.
a) Hal deiimini T-v diyagramnda, doymu sv buhar erilerini de gstererek iziniz.
b) Hacimdeki deimeyi bulunuz
c) Toplam entalpi deiimini entalpinin tanmn kullanarak bulunuz
d) Toplam entalpi deiimini tablo kullanarak bulunuz
a)
T
40
20
P=0.6MPa
V=m(v2-v1)
V= 10kg(0.0007525-0.03197)m3/kg
3
V =-0.312 m
c) H=m[(u2+Pv2)-(u1+Pv1)]
H=10kg[(54.44+600*0.0007525)-(190.13+600*0.03197)]kj/kg
H=-1544.2kj/kg
d) H=m(h2-h1)
H=10kg(54.87-209.31)kj/kg
H=-1544.4kj/kg
3. Bir piston silindir dzenei iki durdurucu arasnda srtnmesiz olarak hareket etmektedir.
Piston alt durdurucu zerinde iken hacim 400L, st durdurucuya ulatnda ise 600Ldir Silindir
balangta 100kPa ve %20 kuruluk derecesinde su iermektedir. Sistem, su doymu buhar
oluncaya kadar stlmaktadr. Pistonu yukar hareket ettirmek iin 300 kPa basnca ihtiya
olduuna gre;
a) Son durumda silindirdeki basnc
b) Yaplan ii
c) Is transferi miktarn bulunuz.
a) Balangta piston alt durdurucu zerinde;
P1=100kPa ve X=0.2
v1=vf+xvfg =0.001043+0.2*(1.6940-0.001043)
v1=0.3396m3/kg
m=V/v =0.4/0.3396 =1.178m3/kg
1-2 Hal deiimi (300kPa oluncaya dek sabit hacimde)
P2=300kPa ve v2=0.3396m3/kg
vf<v2<vg olduundan ara blgede
2-3 Hal deiimi (300kPa sabit basnta genileme)
P3=300kPast durdurucuya dedii anda zgl hacim;
v=0.6/1.178
v=0.5093m3/kg
300 kPa da doymu buharn zgl hacmi vd=0.6058m3/kg
v<vd olduundan piston st durdurucaya dedii anda doymu sv buhar karm
v=v3=0.5093m3/kg
3-4 Hal deiimi ( Doymu buhar oluncaya dek sabit hacimde)
v4=v3=0.5093m3/kg
P
350
?
v
0.5243
0.5093
375
0.4914
.
.. .
2
1
4. Buharl bir stma sisteminde hava, iinden su buhar akan borular zerinden geirilerek
stlmaktadr. Her iki ak da sreklidir. Su buhar s deitiricisine 200 kPa ve 200 0C
scaklkta, dakikada 8 kg debiyle girmekte, 180 kPa basn ve 1000C scaklkta kmaktadr. Hava
100KPa basn ve 25 0C scaklkta girmekte, 47 0C scaklkta kmaktadr. Havann giriteki
hacimsel debisini hesaplayn.
Hava
1
Buhar
3
4
2
Ktlenin korunumu;
.
m1 = m
= m
m3 = m4 = m buhar
hava
Q W = m e m i
,
h3 h4 ,
m buhar
h2 h1
,
h3 h4
m buhar
C p (T2 T1 )
m hava =
m hava =
m1 h1 + m3 h3 = m 2 h2 + m 4 h4
C p 1.005kj / kgC
P3=200 kPa
T3=200 0C
h3=2870.5 kj/kg
P4=180 kPa
T4=100 0C
h4=419.04 kj/kg
(2870.5 419.04)
8 = 887kg / dk = 14.78kg / s
1.005(47 25)
RT
0.287 * 298
= 0.855m 3 / kg
v1 = 1 =
P1
100
,
m hava =
Hacimsel debi=14.78*0.855=12.64m3/s
a)
b)
c)
d)
e)
Madde
H2O
H2O
R-12
Hava
R-134a
P(kPa)
198,53
525.62
300
200
2116.2
T(0C)
120
300
-5
20
70
v(m3/kg)
0.5
0.5
0.0007078
0.420
0.0048
x
0.558
0.5
Hal
Islak Buhar
Kzgn buhar
Sktrlm sv
deal Gaz
Islak buhar
2) Srtnmesiz bir piston silindir dzeneinde, balangta 500kPa ve 3000C scaklkta 8kg
kzgn su buhar bulunmaktadr. Daha sonra silindir iindeki buhar, sabit basnta ktlesinin
4te 3 youana kadar soutuluyor.
a) Hal deiimini T-v diyagramnda gsteriniz.
b) Buhar zerinde yaplan ii,
c) evreye olan s geiini bulunuz
m3
kg
kJ
h1 = 3064, 2
kg
P1 = 500kPa
v1 = 0.5226
T1 = 300 0 C
P2 = 500kPa
x 2 = 0.25
v 2 = vf + x 2 vfg v 2 = 0.001093 + 0.25(0.3749 0.001093)
v 2 = 0.0945
m3
kg
a) Yaplan i;
2
w = Pdv = P(v 2 v1 )
1
b) Is transferi;
h 2 = h f + x 2 (h fg )
h 2 = 640.23 + 0.25 (2108.5)
h 2 = 1167.35kJ
Q W = U
Q = H
Q = m(h 2 h1 )
Q = 8(1167.35 3064.2)
Q = 15174.8kJ
Q W = H
W=0
Q = H
.
Q = m(h 2 h1 )
.
b) Ak ii;
Pv = h u
(Pv)1 = 217.5 198.2 = 19.3kJ / kg (PV)1 = 20 19.3 = 386kJ / saat = 0.107kW
(Pv) 2 = 61.2 60.5 = 0.7kJ / kg (PV) 2 = 20 0.7 = 17kJ / saat = 0.0038kW
c) Giri ve k basnlar;
P1 v1 = 19.3kj/ kg
P1 0.0126 = 19.3
P1 = 1531.74kPa
P2 v 2 = 0.7kj / kg
P2 0.0008 = 0.7
P2 = 875kPa
4) Kresel bir balon, %30 kuruluk derecesinde 2kg R-12 iermektedir. Daha sonra balon
stlmakta ve iindeki basn 400kPa olmaktadr. Bu hal deiimi srasnda balon iindeki
basncn balon ap ile doru orantl, balon hacminin ise balon apnn kp ile doru orantl
olduu bilinmektedir. Son durumda hacim 0,0744m3 olduuna gre;
a) Yaplan ii,
b) Is transferi miktarn bulunuz.
P1 = 308.61kPa
x = 0.3
T=0 C
R 12
v1 = 0.017118
m3
kg
V1 = m v1 = 2 0.017118 = 0.0342m3
V2 0.0744
m3
=
= 0.0372
m
2
kg
v vf
0.0372 0.0007299
x= 2
=
= 0.858
vfg
0.04321 0.0007299
v2 =
P2 = 400kPa
V2 = 0.0744m3
a) Yaplan i;
PV1 3
P
= SABT = C
V1 3
PV1 3 = SABT = C
W = PdV
1
PD ve VD3
PD ve DV1 3
P = CV 1 3
2
W = CV 1 3 dV = 3C
1
W=
V4 3
4
2
1
= 3C
b) Is transferi miktar;
u1 = 35.83 + 0.3(170.44 35.83) = 76.213
Q W = U
Q = m(u 2 u1 ) + W
kJ
kg
kJ
kg
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik I Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Numaras
1
2
3
4
5
6
TOPLAM
1-Bir aydanlk suyun a) bir ocan zerinde, b) iine elektrikli stc konarak stldn dnn.
Suyu stmak iin hangi yol daha verimlidir? Aklayn. (5 puan)
(b) metodu daha verimlidir. nk suyun iinde bulunan stc elemandan evreye olan sl
kayplar dierine gre daha azdr. Ama daha az elektrik enerjisi girdisiyle stmay
salamak olduundan ikinci yntemin daha verimli olduu aikardr.
2-Bir elektrikli ocakta su stldn dnn. Bu ilem esnasnda enerjinin hangi biimlerde
bulunduunu ve hangi enerji dnmleri olduunu belirtin. (5 puan)
Enerjinin formu elektrik enerjisi ve duyulur i enerjidir. Elektrik enerjisi suya olan s
transferi neticesinde duyulur i enerjiye dnmektedir.
3-Aada belirtilen ilemlerden hangisi daha fazla enerji gerektirir. a) 1 Atm basnta 1 kg
doymu sv halinde suyu tmyle buharlatrmak, b) 8 Atm basnta 1 kg doymu sv halinde suyu
tmyle buharlatrmak. (5 puan)
Yksek basn, daha az buharlama enerjisi gerektirdiinden, 1 Atm basnta 1 kg doymu
svy buharlatrmak daha fazla enerji gerektirir.
4- Yksek bir binann tepesinden atlan bir kutu gazoz dnn. Aa derken gazozun scakl
potansiyel enerjideki azalamadan dolay artar m? (5 puan)
Hayr nk kutunun potansiyel enerjisi dme esnasnda i enerjiye deil, kinetik enerjiye
dnr.
5-) Aada zellikleri belirtilen maddeler iin bilinmeyen zellikleri doldurunuz. (25 puan)
Madde
R-22
H2O
H2O
NH3
R-134a
P (kPa)
659.9
468.2
2590
60
2050
T (0C)
10
149.4
60
30
68.6
v (m3/kg)
0.036
0.2
0.001016
2.452
0.005
x
0.5
0.5
Faz durumu
Kzgn Buhar
Islak Buhar
Sktrlm sv
Kzgn Buhar
Islak Buhar
6- Bir piston silindir dzeneinde 300oC scaklk ve 1 MPa basnta 0.8 kg su buhar
bulunmaktadr. Sistem su buhar ktlesinin yars youana kadar soutulmaktadr.
a) Hal deiimini T-v diyagramnda gsterin
b) Son haldeki scakl bulun
c) Hacimdeki deiimi hesaplayn. (25 puan)
a)
b) Son haldeki scaklk 1 MPa da doyma scakldr. T=179.91o C
(7.5 puan)
(7.5 puan)
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik I Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Numaras
1
2
3
4
5
6
TOPLAM
c)
v2 = v f + x2 v fg
v2 = 0.001127 + 0.5(0.19444 0.001127)
v2 = 0.0978 m3 / kg
Vf
vf
Vg
vg
0.1x0.4
0.1x0.6
+
= 51.27 + 2.74 = 54.01 kg
0.0007802 0.02188
V
0.1
=
= 4.57 kg
v2 0.02188
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik I - Final Snav Sorular zmleri
1-)
Madde
H2O
H2O
H2O
Fr-12
Fr-12
10.01.2002
T (0C)
160
v (m3/kg)
h (kj/kg)
1682
950
500
Faz durumu
0.0
500
-20
30
0.130
Doymu buhar
2-)
1.2 m3 hacmi olan ekil A daki bir oksijen tankna balanan bir basn gstergesinde 500
kPa deeri okunmaktadr. Tank iindeki scaklk 24 oC ve atmosfer basnc 97 kPa olduuna
gre, tanktaki oksijen ktlesini hesaplaynz.
3-)
ekil B deki yaltlm bir piston silindir dzeneinde balangta 400 kPa basn ve 25 oC
scaklkta 100 L hava bulunmaktadr. Daha sonra basn sabit kalrken, silindir iindeki bir
fanla hava zerinde 15 kj i yaplmaktadr. Havann son haldeki scakln hava tablosunu
(A-17) kullanarak hesaplayn. Fanda depolanan enerjiyi ihmal edin.
4-)
ekil A
ekil B
PUANLANDIRMA: 1.S:20 P
2.S:20 P
ekil C
3.S:30 P
4.S: 30 P
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik I - Final Snav Sorular zmleri
10.01.2002
1-)
Madde
H2O
H2O
H2O
Fr-12
Fr-12
2-)
617.8
T (0C)
160
950
177.69
2709
500
-20
P (kPa)
500
320
1.11
v (m3/kg)
h (kj/kg)
1682
0.149
0.001 124
753.02
3459.76
17.82
188
0.130
0.006 855
0.053 51
Faz durumu
0.483
Islak buhar
Doymu sv
Kzgn buhar
Sktrlm sv
0.0
--------1.0
Doymu buhar
3-)
( Tablo A-17 )
Q Wpw Wb = U + KE + PE
Q = KE = PE = 0
= m ( h2 h1 )
Wpw
= 0.468 ( h2 298.17 )
(15)
h2 = 330.23 kj / kg
4-)
U + Wb = H
&
Pe = P1 = P2 = 300 kPa
Te = T1 = T2 = 250 oC
h2 = 330.23 kj / kg
he = 2967.6 kj / kg
1 = 2 = 0.7964 m3 / kg
u1 = u2 = 2728.7 kj / kg
U + W = H
Q = ( me + m2 m1) h = 0
hi = h1 = h2 = h
me = m1 m2
1.
Her biri 200 L hacmine sahip A ve B tanklar ekil 1 de gsterildii gibi bir vana
yardmyla birbirine balanmtr. Balangta A tanknda 240Cde, hacimce %10 sv, %90 buhar
olmak zere soutucu akkan 12 bulunur iken B tank tamamen botur. Daha sonra vana alarak
doymu buharn A tankndan B tankna ak, B tanknn basnc A tankndaki basnca ulancaya
kadar salanmaktadr. Bu noktada vana tekrar kapatlmaktadr.
Hal deiiminin yava
gereklemesi nedeniyle scaklk hal deiimi boyunca 240C olarak kalmaktadr. A tankndaki
kuruluk derecesindeki deiimi bulunuz.
m A1 =
Vs V g
0,1 0,2
0,9 0,2
+
=
+
v f v g 0,0007607 0,02759
x A1 =
mB 2
v A2 =
v A2
x A2 = 0,263
X = 0,263 0,198 = 0,065
2.
ekil 2deki srtnmesiz ve szdrmaz pistonlu silindir iinde ilk halde 200 kPa basn ve
3000C scaklkta 2 kg kzgn su buhar vardr. Sistemden yava yava s ekilerek piston
durduruculara geldii anda scaklk 2000C olmaktadr. Son halde basn 100 kPa oluncaya kadar s
ekilmeye devam edilmektedir.
a) Btn hal deiimini P-v ve T-v diyagramlarnda gsteriniz.
b) Piston durduruculara geldii andaki toplam hacmi bulunuz.
c) Son haldeki kuruluk derecesini hesaplaynz.
a)
b)
P1 = 200kPa
T1 = 300 C
0
P2 = 200kPa
T2 = 200 C
0
v 1 = 1 , 3162 m
v 2 = 1,0803 m 3 kg
kg
V2 = mv 2 = 2 1,0803 = 2,1606m 3
c)
P2 = 100kPa
v f = 0,001043
v3 = v 2 = 1,0803
v g = 1,6940
m=
V1
0,02
=
= 0,01725kg
v1 1,1593
P1=150kPa
v1=1,1593m3/kg
Doymu buhar
u1=2519,7kj/kg
P2=50kPa
v1=v2=1,1593m3/kg
x2 =
v2 v f
v fg
1,1593 0,001030
= 0,358
3,240 0,001030
u2=uf+xufg=340,44+0,358(2143,4)=1107,7kj/kg
Q W = U
Q = m(u 2 u1 ) = 0,01725(1107,7 2519,7) = 24,35kj
QODA=24,35kj
4.
Ayn scaklk snrlar arasnda alan ve Carnot evriminden daha yksek verime sahip, a)
gerek b) tersinir bir s makinesi evrimi tasarlanabilir mi? Aklayn.
a) Hayr . Carnot ilkelerine gre ayn scaklk snrlar arasnda alan gerek evrimlerin
verimleri Carnot evrimi veriminden daha kktr.
b) Hayr. Carnot ilkelerine gre ayn scaklk snrlar arasnda alan tersinir evrimin
verimi Carnot verimine eittir, byk olamaz.
5.
Bir piston silindir dzeneindeki hal deiimi srasnda yaplan en ok iin, neden hal
deiiminin sanki-dengeli olmas durumunda gerekleeceini aklaynz.
Gerek hal deiimlerinde piston yzeyine yakn blgelerdeki basn sanki dengeli hal
deiimine gre daha kktr. Bu nedenle snr ii sanki dengeli hal deiiminde daha fazladr.
6.
Kapal bir sistemde gerekleen bir evrim iin, net i mutlaka sfr mdr? Ne tr
sistemler iin bu durum geerlidir.
Hayr. Adyabatik sistemler iin net i sfr olur.
7.
Srekli akl bir hava kompresr dnn. Kompresr giri ve kndaki hacimsel
debileri karlatrn.
Kompresr giriindeki hacimsel debi daha byktr. nk kta zgl hacim
azalmaktadr.
8.
1kPa . m3 =1kj olduunu gsteriniz.
kN 3
m = 1kN .m = 1kJ
m2
1.
Srekli akl ak bir sistemde akkan 4kg/s debi ile akmaktadr. Akkan sisteme
600kN/m2 basn, 220 m/s hz, 2200kJ/kg i enerji ve 0,42 m3/kg zgl hacmine sahip olarak
girip, 150 kN/m2 basn, 145 m/s hz, 1650 kJ/kg i enerji ve 1,5 m3/kg zgl hacmine sahip
olarak kmaktadr. Akkann sistemden geii srasnda sistemden evreye olan s geii 40
kJ/kg olduuna gre ;
Potansiyel enerji deiimlerini ihmal ederek yaplan gc bulunuz. Gcn sistem tarafndan
m yoksa sistem zerinde mi yapldn ifade ediniz.
q w = H + ke + pe
2
q w = (u 2 + P2 v 2 ) (u1 + P1v1 ) +
V2 V1
2 1000
145 2 220 2
40 w = (1650 + 150 1.5) (2200 + 600 0.42) +
2000
w = 550.69 kj kg
Pozitif olduundan sistem tarafndan yaplmaktadr.
.
W = 550.69 4 = 2202.76kW
2.
Madde
H2O
H2O
R-134a
R-12
R-12
P(kPa)
100
198.53
160
200
567,29
T(0C)
99.83
120
-18
-5
20
v(m3/kg)
1.695
0.5
0.0007395
0.0865
0,03078
x
0.56
1
Faz Durumu
Kzgn buhar
Doymu sv-buhar
Sktrlm sv
Kzgn buhar
Doymu buhar
3.
Rijit bir tank iki eit para halindedir. Balangta tankn bir tarafnda 5 kg su, 200 kPa
ve 25 0Cdedir. Dier taraf ise botur. Aradaki cidar kaldrldnda su tankn btn hacmine
genilemektedir. Tankn scakl 25 0Clik balang scaklna eriinceye kadar s transferi
olmaktadr.
a) Tankn hacmini
b) Son basncn
c) Bu esnadaki s transferini hesaplayarak P-V diyagramnda gsteriniz.
a)
v1 = 0.001
m3
kg
V1 = m v1 = 5 0.001 = 0.005m 3
V2 = 2 0.005 = 0.01m 3
b)
V2 0.01
=
= 0.002m 3 / kg
m
5
P2 = 3.169kPa
v2 =
c)
Q W = U + KE + PE
Q = m(u 2 u1 )
u1 = u f = 104.88
x2 =
v2 v f
v fg
kj
kg
0.002 0.001
= 2.3 10 5
43.36 0.001
4.
Bir piston silindir dzenei balangta 0.1 m3 hacminde olup, 0.4 MPa basnta 0.5 kg
buhar iermektedir. Daha sonra sisteme sabit basnta scaklk 300 0C oluncaya kadar s
verilmektedir.
Hal deiimi iin s geiini ve ii bulunuz.
V1 0.1
=
= 0.2 m 3 kg
m 0.5
v1 v f
0.2 0.001084
x=
=
= 0.4311
v fg
0.4625 0.001084
v1 =
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik I Final Snav sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
P(MPa)
0,3
0,5
0,6
0,6
T(0C)
200
170
23
16
v(m3/kg)
Faz durumu
0,02
0,43
2- Kapal bir kapta bulunan 0,5 kg doymu su buhar, 500Cye kadar soutularak, kuruluk derecesi
%20 olan slak buhar elde ediliyor. Buna gre;
a- Hal deiiminin T-v diyagramn iziniz
b- Buharn ilk scakl ve basncn bulunuz
c- Hal deiimi srasndaki s geiini bulunuz
3- Bir termik santraldeki buhar trbininin gc 60 MWdr. Su buhar trbine 3 MPa basn 4000C
scaklk ve 50 m/s hzla girmekte, 10 kPa basn, 0,9 kuruluk derecesinde ve 200 m/s hzla trbini
terk etmektedir. Trbini adyabatik kabul ederek;
a- Buharn ktlesel debisini,
b- Trbin k kesit alannn, giri kesit alanna orann (A2/A1) bulunuz
4- Bir piston silindir dzenei iinde 300 kPa basn 270C scaklkta 0,1 kg hava bulunmaktadr.
lk olarak sabit basnta s verilerek, hacim ilk hacmin iki katna getiriliyor. Daha sonra sabit
scaklkta hava 100 kPa basnca kadar geniletiliyor. Buna gre;
a- Tm olay P-V diyagramnda gsteriniz
b- Her bir hal deiimindeki i ve s geilerini bulunuz.
17.01.2007
Tam sonular dikkate alnacaktr.
Sorular eit arlkldr.
Snav sresi 90 dakikadr.
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik I Final Snav sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
CEVAPLAR
1- Aagdaki tabloyu doldurunuz.
Madde
Su
Su
SA-12
Hava
SA-134a
P(MPa)
0,3
0,5
0,6
T(0C)
200
170
v(m3/kg)
22
0,2
23
16
0,02
0,43
0,6
0,7163
0,3937
0,0008062
x
-
0,67
-
Faz durumu
Kzgn Buhar
Kzgn Buhar
Islak Buhar
deal Gaz
Sktrlm sv
2- Kapal bir kapta bulunan 0,5kg doymu su buhar, 500Cye kadar soutularak, kuruluk derecesi
%20 olan slak buhar elde ediliyor. Buna gre;
a- Hal deiiminin T-v diyagramn iziniz
b- Buharn ilk scakl ve basncn bulunuz
c- Hal deiimi srasndaki s geiini bulunuz
a-
b-
c-
h1 = 2493,89kj / kg
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik I Final Snav sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
3- Bir termik santraldeki buhar trbininin gc 60MWdr. Su buhar trbine 3MPa basn 4000C
scaklk ve 50m/s hzla girmekte, 10kPa basn, 0,9 kuruluk derecesinde ve 200m/s hzla trbini
terk etmektedir. Trbini adyabatik kabul ederek;
a- Buharn ktlesel debisini,
b) Trbin k kesit alannn, giri kesit alanna orann (A2/A1) bulunuz
a-
P1 = 3MPa
h1 = 3230,9kj / kg
T1 = 400 0C
v1 = 0, 09936m3 / kg
P2 = 10kPa
x = 0,9
V22 V12
W = m(h2 h1 +
)
2
.
.
2002 502
) m = 69, 22kg / s
2.1000
m1 = m =
V1 A1
50 A1
= 69, 22 =
A1 = 0,137 m 2
v1
0, 09936
k kesit alan;
.
m2 = m =
V2 A2
200 A2
= 69, 22 =
A2 = 4,56m 2
v2
13, 202
A2 4,56
=
= 33, 284
A1 0,137
4- Bir piston silindir dzenei iinde 300kPa basn 270C
scaklkta 0,1kg hava bulunmaktadr. lk olarak sabit basnta
s verilerek, hacim ilk hacmin iki katna getiriliyor. Daha
sonra sabit scaklkta hava 100kPa basnca kadar
geniletiliyor. Buna gre;
a- Tm olay P-V diyagramnda gsteriniz
b- Her bir hal deiimindeki i ve s geilerini
bulunuz.
a-
P
300
2
3
V
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik I Final Snav sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
V1 =
V2 = 2V1 = 0, 0574m3
Ws = P(V2 V1 ) = 300(0, 0574 0, 0287) = 8, 61kJ
I YASA
Q WS = U Q = U + WS = H
Q = m(h2 h1 )
T1 = 300 K h1 = 300,19kj / kg
T2 = 600 K h2 = 607, 02kj / kg
Q = m(h2 h1 ) = 0,1(607, 02 300,19) = 30, 68kJ
PV = mRT = C
C
V
3
3
3
V
V3
C
dV
=C ln 3 = PV
Ws = PdV = dV =C
2 2 ln
V
V
V2
V2
2
2
2
PV = C P =
PV
2 2 = PV
3 3 300.0, 0574 = 100.V3
V3 = 0,172m3
0,172
= 18,895kJ
0, 0574
Q WS = m(u3 u2 ) = 0
Ws = 300.0, 0574 ln
Q = 18,95kJ
V1 T1
= T2 = 600 K
V2 T2
TERMODNAMK SORULARI
1. Aada zellikleri verilen maddeler iin tabloyu doldurunuz.
Madde
Su
R-12
R-134a
Su
Su
Madde
Su
R-12
R-134a
Su
Su
P (kPa)
140
700
361,3
T ( 0C)
60
-20
20
300
140
v (m3/kg)
3,25
Faz aklamas
0,5
P (kPa)
19,94
140
700
525
T ( 0C)
60
-20
20
300
v (m3/kg)
3,25
0,1179
0,0008157
0,5
x
0,42
-
361,3
140
Belirlenemez
Belirlenemez
Faz aklamas
Doymu sv buhar
Kzgn buhar
Sktrlm sv
Kzgn buhar
Ara blgede
herhangi birnokta
2. Bir piston silindir dzeneinde balangta 200 kPa basnta 0,5 m3 doymu su
buhar bulunmaktadr. Bu durumdayken piston iki durdurucu zerinde bulunmaktadr. Pistonu
kaldrmak iin 300 kPa basnca gerek vardr. Daha sonra buhara olan s geii sonunda hacim
iki katna kmaktadr. Hal deiimi iin;
a) P-V diyagramn iziniz.
b) Son durumdaki scakl
c) Yaplan ii
d) Toplam s geiini hesaplaynz
Su
ZM
300
200
b)
P1 = 200kPa
v1 = 0,8857 m3 / kg
Doymu buhar
u1 = 2529,5 kJ / kg
Ktle :
m=
V1
0,5
=
= 0,5645kg
v1 0,8857
v3 = 1, 7715m3 / kg
c)
3
d) Toplam s geii;
Q Ws = U
Q = m(u3 u1 ) + Ws
Q = 0,5645(3813,8 2529,5) + 150 = 875kJ
3. Scakl 270C, basnc 100 kPa olan 0,3 m3 ideal gaz, yaltlm kapal bir kap
ierisinde scakl 500C olana kadar mekanik bir kartrc ile kartrlyor.
( Cv=0,66 kJ/kgK, Cp=0,92 kJ/kgK, R=0,26 kJ/kgK, Ru=8,314 kJ/kmol.K)
a)Yaplan ii bulunuz.
b) Son durumdaki basnc bulunuz.
c) Gazn cinsini belirleyiniz.
ZM;
a)
PV = mRT
100.0,3 = m.0, 26.300 m = 0,384kg
Wk = U
Wk = mCv (T2 T1 )
Wk = 0,384.0, 66.23 = 5,83kJ Wk = 5,83kJ
b)
PV
2 2 = mRT2
P2 .0,3 = 0,384.0, 26.323 P2 = 107,5kPa
c)
R=
Ru
M
0, 26 =
8,314
M = 31,97kg / kmol
M
ZM;
T1 = 280 K Tablo A 17 h1 = 280,13kJ / kg
.
Q W = m(h2 h1 )
16.0, 02 (2, 732) = 0, 02(h2 280,13)
h2 = 400, 73kJ / kg Tablo A 17 T2 400 K
5. Belirli bir haldeki mkemmel gaz, verilen bir son hale, bir sabit basnta dieri sabit
scaklkta olmak zere iki farkl hal deiimi ile genilemektedir. Yaplan i hangisinde daha
byktr. Neden?
P
Sabit scaklkta genileme srasnda basn
azalacaktr. P-V diyagramnn altnda kalan alan
itir. Alanlar karlatrldna sabit basnta
1
Sabit P
olmas durumundaki alan daha byktr.
2
Sabit T
2
V
6. Mkemmel bir gaz bir piston silindir dzeneinde adyabatik olarak ve sabit scaklkta
sktrlabilir mi?
ZM;
Q W = U = mCv (T2 T1 )
Q = 0, T2 = T1
W = 0
mucit =
Wnet 250
=
= 0,3125 = %31, 25
QH 800
carnot = 1
TL
300
= 1
= 0, 25 = %25
TH
400
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik I Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Numaras
1
2
3
4
5
6
TOPLAM
1-Doymu sv ile sktrlm sv, ve doymu buhar ile kzgn buhar arasndaki fark nelerdir,
aklaynz. (5 puan)
Bir sv ktlesinin buhar haline geebilecei limit deeridir. Aksi takdirde sv sktrlm
olarak kabul edilir. Doymu buhar ile kzgn buhar arasndaki fark ise, doymu buhar
ierisinde sv partiklleri iermeyen akkan olup, herhangi bir scaklk artmnda sktrlm
buhar yani kzgn buhar haline dnebilecei limit nokta olarak tanmlanr.
2-Doymu sv buhar karm blgesinde scaklk ve basn neden birbirine bal zelliklerdir. (5
puan)
Scaklk ve Basndan biri deimedike deerler deimez, nk iki deer birbirine bal
parametrelerdir.
3-Bir oda fie takl bir t tarafndan stlmaktadr. inde tnn de bulunduu oda sistem
olarak ele alnrsa, burada i mi s geiimi sz konusudur. (5 puan)
tnn almas elektrik ii neticesinde olacandan, sistem snrlar evresinde elekton
alveriinden dolay i alverii gerekleir.
4-Ilk bir oday ele aln. Dardan souk hava szmas sonucunda oda scakl biraz decektir. Bu
sre iinde darya hava szmas olmamaktadr. Sre sonunda odann enerjisi artm mdr yoksa
azalm mdr aklayn. (5 puan)
Artar, nk souk havada enerji ierecektir. Yani, odann toplam enerjisi artacaktr.
5-) Aada zellikleri belirtilen maddeler iin bilinmeyen zellikleri doldurunuz. (25 puan)
Madde
H2O
H2O
CO2
Hava
NH3
T (0C)
275
-2
P (kPa)
5000
100
500
267
20
65
200
600
v (m3/kg)
0.04141
0.001094
0.204
0.42
0.2644
Faz durumu
Kzgn buhar
Sktrlm sv
Kzgn buhar
Kzgn buhar
Kzgn buhar
6-- 0.8 m3 hacminde kapal bir kap, 360 kN/m2 basnta kuru doymu buhar iermektedir. Kap
basnc 200 kN/m2 ye dnceye kadar soutulmaktadr.
a) Kaptaki buhar ktlesini
b) Buharn son kuruluk derecesini
c) Soutma ilemi esnasnda transfer olunan sy bulunuz. (25 puan)
a) 360 kN/m2 de vg=0.510 m3/kg
Kaptaki buhar ktlesi ise; mb =
0.8
= 1.569 kg
0.51
(7.5 puan)
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik I Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Numaras
1
2
3
4
5
6
TOPLAM
x=
c) I. Yasa gerei;
0.51
= 0.576
0.885
(7.5 puan)
Q = u + W
Q = u
u1 = h1 Pv1 = 2732.9 (360 x0.510) = 2549.3 kJ / kg
h2 = h f + xh fg = 504.7 + (0.576 x 2201.6) =1772.8 kJ / kg
u2 = h2 Pv2 =1772.8 (200 x0.510) =1670.8 kJ / kg
zgl i enerji deiimi ise;
u = u2 u1 =1670.8 2549.3 = 878.5 kJ / kg
(10 puan)
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik I Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Numaras
1
2
P1 V2
=
P2 V1
1400
= 6.36k
100
Cv
k
2 2
k = 1.426
buradan
buradan
P1 V3 1400
= =
= 6.36
P3 V1 220
PV
1 1 = PV
3 3
k
1 1
Cp
5
6
TOPLAM
b) k =
3
4
Cv =
Cp
k
ve
V2 V3
=
V1 V1
(5 puan)
bylece
bulunur.
V3 = V2
(7,5 puan)
1.005
= 0.705 kJ / kg K
1.426
P3 P2
= ,
T3 T2
T2 =
P2
100
T3 =
x633 = 287.7 K
P3
220
(7.5 puan)
(10 puan)
P(kPa)
100
160
200
T(0C)
60
-18
-5
20
v(m3/kg)
1.695
0.001016
Faz Durumu
2.
Srekli akl ak bir sistemde akkan 4kg/s debi ile akmaktadr. Akkan sisteme
600kN/m2 basn, 220 m/s hz, 2200kJ/kg i enerji ve 0,42 m3/kg zgl hacmine sahip olarak
girip, 150 kN/m2 basn, 145 m/s hz, 1650 kJ/kg i enerji ve 1,5 m3/kg zgl hacmine sahip
olarak kmaktadr. Akkann sistemden geii srasnda sistemden evreye olan s geii 40
kJ/kg olduuna gre ;
Potansiyel enerji deiimlerini ihmal ederek yaplan gc bulunuz. Gcn sistem tarafndan
m yoksa sistem zerinde mi yapldn ifade ediniz.
3.
Rijit bir tank hacmsal olarak iki eit para halindedir. Balangta tankn bir tarafnda 5
kg su, 200 kPa ve 25 0Cdedir. Dier taraf ise botur. Aradaki cidar kaldrldnda su tankn
btn hacmine genilemektedir. Tankn scakl 25 0Clik balang scaklna eriinceye kadar s
transferi olmaktadr.
a) Tankn hacmini
b) Son basncn
c) Bu esnadaki s transferini hesaplayarak P-V diyagramnda gsteriniz.
4.
Bir piston silindir dzenei balangta 0.1 m3 hacminde olup, 0.4 MPa basnta 0.5 kg
buhar iermektedir. Daha sonra sisteme sabit basnta scaklk 300 0C oluncaya kadar s
verilmektedir.
Hal deiimi iin s geiini ve ii bulunuz.
P(kPa)
100
198.53
160
200
567,29
T(0C)
99.83
120
-18
-5
20
v(m3/kg)
1.695
0.5
0.0007395
0.0865
0,03078
x
0.56
1
Faz Durumu
Kzgn buhar
Doymu sv-buhar
Sktrlm sv
Kzgn buhar
Doymu buhar
2- Srekli akl ak bir sistemde akkan 4kg/s debi ile akmaktadr. Akkan sisteme 600kN/m2
basn, 220 m/s hz, 2200kJ/kg i enerji ve 0,42 m3/kg zgl hacmine sahip olarak girip, 150
kN/m2 basn, 145 m/s hz, 1650 kJ/kg i enerji ve 1,5 m3/kg zgl hacmine sahip olarak
kmaktadr. Akkann sistemden geii srasnda sistemden evreye olan s geii 40 kJ/kg
olduuna gre ;
Potansiyel enerji deiimlerini ihmal ederek yaplan gc bulunuz. Gcn sistem tarafndan
m yoksa sistem zerinde mi yapldn ifade ediniz.
q w = H + ke + pe
2
V V1
q w = (u 2 + P2 v 2 ) (u1 + P1v1 ) + 2
2 1000
145 2 220 2
2000
w = 550.69 kj kg
Pozitif olduundan sistem tarafndan yaplmaktadr.
.
W = 550.69 4 = 2202.76kW
3.
Rijit bir tank hacimsel olarak iki eit para halindedir. Balangta tankn bir tarafnda 5
kg su, 200 kPa ve 25 0Cdedir. Dier taraf ise botur. Aradaki cidar kaldrldnda su tankn
btn hacmine genilemektedir. Tankn scakl 25 0Clik balang scaklna eriinceye kadar s
transferi olmaktadr.
a) Tankn hacmini
b) Son basncn
c) Bu esnadaki s transferini hesaplayarak P-V diyagramnda gsteriniz.
a)
v1 = 0.001
m3
kg
V1 = m v1 = 5 0.001 = 0.005m 3
V2 = 2 0.005 = 0.01m 3
b)
V2 0.01
=
= 0.002m 3 / kg
m
5
P2 = 3.169kPa
v2 =
c)
Q W = U + KE + PE
Q = m(u 2 u1 )
u1 = u f = 104.88
x2 =
v2 v f
v fg
kj
kg
0.002 0.001
= 2.3 10 5
43.36 0.001
V1 0.1
=
= 0.2 m 3 kg
m 0.5
v1 v f
0.2 0.001084
x=
=
= 0.4311
v fg
0.4625 0.001084
v1 =
2000
2000
+
= 1,464W / K
273 + 100 273 + 20
.
Q
dS
olduundan
= K +S
TK
dt sis
retim , sis
QK
2000 2000
=
= 0,559 W / K
TK
313
343
(AQ )100 = 20001 293 = 423,95W
373
(AQ )70 = 20001 293 = 291,55W
343
(AQ )40 = 20001 293 = 127,80W
313
(AQ )20 = 20001 293 = 0W
293
Cidardaki kullanlabilirlik kayb:291,55 127,80 = 163,75 W
.
S retim, sis =
2:
Bir silindir piston cihaznda, balangta, 500 kPa basn ve 170 Cde 0,3 m3 hacim igal
eden helyum gaz, 20 C deki evreden alnan syla birlikte, 200 kPa ve 40 Ce politropik
olarak genlemektedir. Helyumu ideal gaz kabul ederek, zel gaz sabitini, 2,0769 kJ/kgK ve
sabit basn zgl ssn da, 5,1926 kJ/kgK sabit deerlerini alarak, bu ilemin tersinmez mi
tersinir mi yoksa imkansz m olduunu belirleyiniz.
CEVAP:
PV
500 x0,3
= 0,163 kg
m= 1 1 =
RT1 2,0769 x(170 + 273)
T
P
313
200
2,0769 ln
= 0,016kJ / K
S sis = m C P ln 2 R ln 2 = 0,1635,1926 ln
443
T1
P1
500
P1V1 P2V2
500 x313 x0,3
=
V2 =
= 0,53m 3
T1
T2
200 x 443
n
P1V1 = P2V2
P V
200 0,3
1 = 1
=
n = 1,61
P2 V2
500 0,53
3:
Sabit hacimli ve evreye kar yaltlm bir kap balangta 100 C de doymu sv
durumundaki suyla doludur. Kabn hacmi 0,4m3 dr. Daha sonra, kabn altnda bulunan
musluk alarak, kaptan iersindeki doymu sv durumundaki suyun ktlesel olarak yars
darya aktlrken; dardaki 300 C lik bir kaynaktan sisteme s aktarlarak, kabn iindeki
scakln sabit kalmas salanmaktadr. A) d kaynaktan alnan s miktarn b) ilem
srasndaki entropi retim miktarn hesaplaynz.
CEVAP:
T1 = 100C
3
v1 = v f @ 100C = 0.001044m / kg , u1 = u f @ 100C = 418.94kJ / kg , s1 = s f @ 100C = 1,3069kJ / kgK
doymu sv
T = 100C
h = h f @ 100C = 419.04kJ / kg , s = s f @ 200C = 1.3069kJ / kgK
doymu sv
1
1
0.4
V
= 383.141kg , m 2 = m1 = (383.141) = 191.57 kg
m1 = =
2
2
v1 0.001044
v2 =
v 2 v f 0.002088 0.001044
0.4
V
=
= 0.002088m 3 / kg , x 2 =
=
= 6,24 x10 4
1.6729 0.001044
m 2 191.57
v fg
T2 = 100C
4
u 2 = u s + x 2 u sg = 418,94 + 6,24 x10 x 2087,6 = 420,24kJ / kg
x 2 = 6,24 x10
s 2 = s s + x 2 s sg = 1.3069 + 6,24 x10 4 x6,0480 = 1,31015kJ / kgK
4
Q W = m h m g h g + (m 2 u 2 m1u1 ) KH Q = m h + m 2 u 2 m1u1
Qevre
Tevre
= m s + (m2 s 2 m1 s1 ) +
Qevre
Tevre
Qkaynak
Tkaynak
Bir silindir piston ikilisinde 200C 2 kg doymu su buhar bulunmaktadr. Silindire transfer
edilen s sonucu, su buhar 800 kPa basnca tersinir ve izotermal olarak genilemektedir. Ne
kadar s geii olduunu ve bu ilem srasndaki yaplan i miktarn bulunuz.
T1 = 200C
u1 = 2595.3kJ / kg, s1 = 6.4323kJ / kgK
doy.buh
P1 = 200C
u2 = 2630.6kJ / kg, s 2 = 6.8158kJ / kgK
T1 = T2
Bir adyabatik trbine 5 MPa ve 550C de 60 m/s bir hzla giren buhar trbini 30 kPa 70C ve
120 m/s hzla terk etmektedir. Trbin g kts 4 MW olduuna gre;
a) trbinden geen buharn ktle debisini
b) trbinin adyabatik verimini bulunuz.
CEVAP:
a)
P1 = 5MPa
h1 = 3550.15kJ / kg, s1 = 7.1174kJ / kgK
T1 = 550C
P2 = 30kPa
h2 = 2625.3kJ / kg
T2 = 70C
2
V V1
Q W = U + KE + PE W = m(h2 h1 + 2
)
2
1202 602
4000
4000 = m(2625.3 3550.15 +
)m=
= 4.3504kg / s
2x1000
919.45
b)
W
Ws
T =
6 . 1735
6 . 8247
= 0 . 9046
Q s W s = m (h 2s h 1 +
T =
W
4000
=
= 0 . 8049
Ws
4969 . 51
100 kPa ve 22 C deki hava bir kompresre araclyla, 500 kPaa sktrlacaktr. (a)
Adyabatik , (b) izotermal sktrmalar srasnda ekilen gcn minimum ve her iki durumda
da eit olmas ........ gre , her iki durum iin gerekli hacim debileri arasndaki banty
bulunuz. Hava ideal gaz olarak alnacak ve scaklkla deien zgl slar kullanlacaktr.
CEVAP:
a) adyabatik (izentropik)
P2
500
Pr1 = 1.3068x
= 6.534 T2 = 465.8K, h 2 = 467.96kJ / kg
P1
100
Q W = m h = 0 W b = Q = m b T(s 2 s1 )
s 2 s1 = s 2 s1 R ln(
.
P2
500
) = 0.287 ln
= 0.462kJ / kgK
P1
100
m a 136.29
=
= 0.789
m b 172.79
RNEK-7:
Bir silindir piston cihaznda 500kPa ve 25C bulunan hava, tersinir ve izotermal olarak; 100
kPaa genilemektedir. Havann entropi deiimini ve yapt ii hesaplaynz. Hava iin Cp
=1.005 kJ/kgK, Cv =0.718 kJ/kgK alnacaktr.
CEVAP:
T
P
100
S = C p , ort ln 2 R ln 2 = 0.287 ln
= 0.4619kJ / kgK
T1
P1
500
q = Ts = 298x 0.4619 = 137.65kJ / kg
q w = u = C v T = 0 q = w = 137.65kJ / kg
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik I Final Snav soru ve zmleri
Yrd.Do.Dr. Ali PINARBAI
1- Aadaki izelgede eksik zellikleri bularak, halin hangi fazda olduunu su iin
belirtiniz. (Deerleri bulmak iin yaptnz ilemler cevap kadna yazlacaktr.)
T (oC)
P (kPa)
u (kJ/kg)
120,23
200
1719,49
0.6
125
232,1
1600
395,6
1000
2950
Kzgn Buhar
75
500
313,9
172,96
850
731,27
0.0
Sktrlm sv
Doymu sv
Faz Aklamas
Doymu sv+Buhar
2- deal bir gaz, balangta 1 MPa basn, 500oC da 0.1 m3 hacme sahip bir pistonsilindir dzenei ierisindedir. Daha sonra gaz, yavaa PV=sabit olacak ekilde
basn, 100 kPa olana kadar genilemektedir. Bu ilem srasnda yaplan ii
hesaplaynz?
W12 = P dV = CV 1 dV = C ln
PV = C
V2 =
W12 = P1V1 ln
V2
V1
P1V1
= 1000 x0.1 / 100 = 1 m 3
P2
V2
1
= 1000 x0.1 = 230.3 kJ
V1
0 .1
3- 150 litre hacmindeki kapal, rijit bir tank, 100oC ve %90 kuruluk derecesindeki su ile
doludur. Tanktaki suyun scakl 10oC olana kadar soutulduuna gre, bu ilem
srasnda oluan s transferini hesaplaynz?
M1 = M 2
M (u 2 u1 ) = Q12 W12
V = sabit ,
1.Durum;
v 2 = v1
T2 , v 2 = v1
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik I Final Snav soru ve zmleri
Yrd.Do.Dr. Ali PINARBAI
x 2 = 0.003224, u 2 = 345.34 kJ / kg
M = V / V1 =
0.15
= 0.09956
1.5066
4- Bir piston-silindir mekanizmas 100 kPa, 20oCde 1 kg metan gaz iermektedir. Gaz
tersinir olarak 800 kPaa sktrlyor. Aadaki kabuller dorultusunda bu ilem
esnasndaki ii hesaplaynz.
a- Adyabatik
b- zotermal
c- Politropik (n=1.15)
a) Adyabatik
m = 1 kg ,
P
T2 = T1 2
P1
s = sabit
k 1
k
800
= 293.2
100
0.23
= 473.0 K
T = sabit
P
w12 = q12 = T ( s 2 s1 ) = RT ln 2
P1
n = 1.15
2
w12 = P dv =
1
w12 =
n 1
n
800
= 293.2
100
( P2 v 2 P1v1 ) R(T2 T1 )
=
1 n
1 n
0.51835 (384.2,293.2)
= 314.5 kJ
1 1.15
2
0.13
= 384.2 K
0 = mderi cT + mel
V22 V12
2
0 V12
V1 = 41.35m / s
2 1000
2. Belirli bir ktleye sahip mkemmel gaz 50C'den, 80C'ye (a) sabit hacimde (b) sabit
basnta stlmaktadr. Hangi durumda daha ok enerji gerekecektir? Neden?
= 0.15 3.8 1.8 + 1.2
Sabit basnta daha ok enerji gerekecektir. Sabit basnta gerekli enerji Q = mc p T , sabit hacimde ise
Q = mc v T dir. cp her zaman cv, den byktr. rnein sabit hacimde kapal bir sistemle sabit basnta
piston-silindir eklinde bir kapal sistem gz nne alnrsa, sabit basnta pistonun hareket etmesi iin
ilave fazla enerjiye ihtiya vardr.
3. Sabit hacimli bir kap 350 kPa, 27Cde 10 kg hava iermektedir. Daha sonra hava basnc
iki katna kana kadar stlmaktadr (a) Tankn hacmini, (b) Transfer edilen s miktarn
hesaplayn.
a)
PV
1 1 = mRT
P1 P2
=
T1 T2
b)
u1 = 214.07 kj / kg ,
V1 =
10 0.287 300
= 2.46m3
350
350 700
=
T2 = 600 K
300 T2
u2 = 434.78kj / kg
Q = m ( u2 u1 )
m = 174.2kg
100 (4 6 6) = m 0.287 288
kJ
3600 sn
kj
(0.15 10saat
Q W = U = mcv (T2 T1 )
) = 174.2kg 0.718 o (T2 15 ) T2 = 58.17 0 C
s
1saat
kg C
5. Bir odada 100 kPa, 15Cde, 60 kg hava vardr. Oda iinde 250 Wlk bir buzdolab
(buzdolab altnda 250 W elektrik tketiyor), 120 Wlk televizyon, 1 kWlk elektrikli
stc ve 50 Wlk fan vardr. Souk bir k gnnde cihazlar alt halde odann scaklnda
bir deime olmad gzlenmitir. Bir saatte odadan dar olan s kaybn bulunuz.
Q W = U = 0
Q = W = 0.25
kJ
kJ
kJ
kJ
kJ
kJ
0.12 1 0.05
= 1.42
= 5112
s
s
s
s
s
saat
6. 0.45 kg arlnda ve 20Cdeki bir bardak su iine 0Cdeki buz atlarak 0Cye
soutulacaktr. Buzun erime gizli ss 334 kJ/kg ve suyun zgl ss 4.18 kJ/kgCdir.
Eklenmesi gereken buz miktarn bulunuz.
Su 20 oCden 0 oCye gelirken verdii s, buzu eritmektedir.
Esu = Ebuz msu c T = mbuz h fg 0.45 4.18 20 = mbuz 334
mbuz = 0.1126kg
7. Srekli alma artlarnda, basnc 150 kPa olan 4 litrelik bir ddkl tencereden buhar
kmaktadr. 40 dakika sonra ddkl tenceredeki sv miktarnda 0.6 litre azalma
olmaktadr. k kesit alan 0.8 mm2 olduuna gre (a) buharn k ktle debisini ve hzn
(b) Buharn birim ktledeki ak enerjisini ve toplam enerjisini (c) Birim zamanda ddkl
tencereyi terk eden buharn enerjisini bulunuz.
a) 150 kPada doymu sv ve doymu buhar zgl hacimleri;
v f = 0.001053m3 / kg , vg = 1.1594m3 / kg , u g = 2519.2kj / kg , hg = 2963.1kj / kg
m=
.
m=
Vf
vf
0.0006
= 0.57kg
0.001053
m=
0.57
m
=
= 2.375 10 4 kg / s
t 40 60
1
1
8 106 V2 V2 = 34.41m / s
A2V2 2.375 104 =
1.1594
vg
b)
h = u + Pv Pv = hg u g
= h + ke + pe = hg = 2963.1kj / kg
c) Birim zamanda ddkl tencereyi terk eden buharn enerji miktar;
.
Q net Wnet = U = 0
Hayr deildir. Ancak evrim adyabatik olursa, Q net = 0 bu durumda Wnet = 0 olabilir.
9- Su iin aadaki tabloyu doldurunuz.
P(MPa)
2
0.3613
1
0.45
1.75
T(oC)
350
140
179.91
100
300
u(kj/kg)
2859.8
1961.3
1672.68
418.94
2778
x
0.699
0.5
-
Faz durumu
Kzgn buhar
Islak buhar
Islak buhar
Sktrlm sv
Kzgn buhar
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik I Vize Snav sorular
Ad
Soyad
Numaras
Q W = U yum
Q = mc v (T2 T1 )
Q = 0.1 * 3.32 * (95 5) = 29.88kJ
2. 0.001 m3 hacmindeki bir kap 100 kPa basntaki doymu su buhar ile doldurulmaktadr.
Sonra kap kapatlmakta ve 25oC scakla soutulmaktadr. Kaptaki son basnc ve youan
buhar yzdesini bulunuz.
P1 = 100kPa
v1 = 1.694 m3 / kg
Doymu buhar
ve vg = 43.36m3 / kg
P2 = Pd = 3.169kPa
v2 = v f + xv fg x = 0.039
Q W = E = E 2 E 1
Q 60 = 20 70
Q = 30kJ
4. Hava yaltlm bir kanaldan geerken 8 kW gcndeki bir elektrikli stc ile srekli olarak
stlmaktadr. Hava kanala 50oC scaklk ve 2 kg/s ktle debisi ile giriyor ise k scakln
hesaplaynz.
.
Q W = h2 h1
h1 = 323.302kj / kg
8 = 2(h2 323.302)
h2 = 327.302
Tablo A17
T2 = 326.98K = 53.98 0C
5. Doymu su buhar nce sabit hacimde kritik nokta scaklna kadar stlyor, sonrada sabit
scaklkta ilk basncna geniliyor. P-v ve T-v diyagramlarn iziniz.
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik I Vize Snav sorular
Ad
Soyad
Numaras
6. Kzgn su buhar sabit scaklkta doymu buhar elde edilinceye kadar sktrlyor. P-v ve T-v
diyagramlarn iziniz.
Q W = U = mcv T
300kJ (2
60s
kj
*10dk *
) = 5* 4.18* T
1dk
s
T = 43.06 oC
tr = 1
TL Wmak
=
TH
QH
323 Wmak
=
Wmak = 25.37 kW
1273 100
9. Scakl 30 oC, basnc 100 kPa olan 1 kg su, yaltlm bir kap iinde scakl 60 oC olana
kadar mekanik bir kartrc ile kartrlyor. Su zerinde yaplan ii bulunuz.
Q W = U = m(u2 u1 )
SIKISTIRILMIS SIVI
u2 = 251.11kj / kg
u1 = 125.78kj / kg
W = 125.33kJ
10. Su genellikle sv faznda sktrlamaz bir madde olarak dnlr. Bir piston silindir
dzeneinde 3 kg suyu 100 kPadan 500 kPa a sktrmak iin gerekli ii bulunuz.
SINIR II
2
W = PdV
1
W =0
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik II 2. Vize Snav sorular
29.5.2006
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
1-
2- Bir Rankin evriminde buhar trbine 4 MPa basn 400oCde girmekte olup,
youturucu basncnn 10 kPa olmas durumunda evrimin termal verimini
hesaplaynz.
3- Su buhar adyabatik bir trbine 6 MPa basn, 600oC scaklk ve 80 m/s hzla
girmekte, 50 kPa basn, 100oC scaklk ve 140 m/s hzla kmaktadr. Ak srekli
olup, trbinin gc 5MWdr. Trbin iin,
a- Birim zamanda tersinir ii,
b- kinci yasa verimini, evre artlarnn 25oC olduu durumda hesaplaynz.
4- Hava standard kabulne dayal bir Otto evriminin sktrma oran 8dir. Sktrma
strokunun balangcndaki basn 0.1 MPa ve scaklk 150Cdir. Her bir evrim
boyunca transfer edilen s 1800 kJ/kg havadr.
a- evrimin her bir ilemi sonundaki basn ve scakl,
b- Isl verimi,
c- Ortalama efektif basnc hesaplaynz.
Baarlar
Do.Dr. Ali PINARBAI
.
.
V 2 V22
Wtr = m ( h1 h 2 ) T0 ( s1 s 2 ) + 1
+ g ( z1 z 2 )
2
T2
T1
v1
=
v2
k 1
T2
T1
P2
=
P1
(k 1) k
P2
P1
v1
=
v2
OEB =
w net
v1 v 2
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik II 2. Vize Snav sorular
29.5.2006
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
ZMLER
1-
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik II 2. Vize Snav sorular
29.5.2006
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
2- Bir Rankin evriminde buhar trbine 4 MPa basn 400oCde girmekte olup,
youturucu basncnn 10 kPa olmas durumunda evrimin termal verimini
hesaplaynz.
P1 = 10kPa
h1 = 191,83kj/ kg
w p = v1 (P2 P1 )
Doymu sv
v1 = 0, 00101m / kg
h 2 = h1 + w p h 2 = 191,83 + 4, 03 = 195,86kj/ kg
P3 = 4MPa
h 3 = 3213, 6kj/ kg
T3 = 400 C
s3 = 6, 769kj/ kgK
P4 = 10kPa
x4 =
s 4 = 6, 768kj / kgK
s4 sf
6, 769 0, 6493
= 0,816
=
7,5009
s fg
w net = q g q
q g = h 3 h 2 = 3213, 6 195,86 = 3017, 74kj / kg
q = h 4 h1 = 2144,35 191,83 = 1952,52kj / kg
w net = 3017, 74 1952,52 = 1065.22kj / kg
th =
w net 1065, 22
=
= 0,353
qg
3017, 74
3- Su buhar adyabatik bir trbine 6 MPa basn, 600oC scaklk ve 80 m/s hzla
girmekte, 50 kPa basn, 100oC scaklk ve 140 m/s hzla kmaktadr. Ak srekli
olup, trbinin gc 5MWdr. Trbin iin,
a- Birim zamanda tersinir ii,
b- kinci yasa verimini, evre artlarnn 25oC olduu durumda hesaplaynz.
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik II 2. Vize Snav sorular
29.5.2006
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
P1 = 6MPa
h1 = 3658, 4kj / kg
P2 = 50kPa
h 2 = 2682,5kj/ kg
T1 = 600 C
s1 = 7,1677kj / kgK
T2 = 100 C
s 2 = 7, 6947kj / kgK
Ak sistem iin1.yasa
.
W = m(h 2 h1 +
V22 V12
)
2
1402 802
)
2 1000
m = 5,158kg / s
.
V12 V22
]
2
802 1402
]
2000
Wy
Wtr
5000
= 0,86
5809, 69
4- Hava standard kabulne dayal bir Otto evriminin sktrma oran 8dir. Sktrma
strokunun balangcndaki basn 0.1 MPa ve scaklk 150Cdir. Her bir evrim
boyunca transfer edilen s 1800 kJ/kg havadr.
a- evrimin her bir ilemi sonundaki basn ve scakl,
b- Isl verimi,
c- Ortalama efektif basnc hesaplaynz.
k 1
P2 v1
= P2 = 0,1(8)1.4 = 1,837MPa
P1 v 2
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik II 2. Vize Snav sorular
29.5.2006
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
T3 v 4
=
T4 v3
k 1
T4 =
3168, 61
= 1379, 2K
2, 297
P3 v 4
8, 797
= P4 = 1.4 = 0, 478MPa
P4 v3
8
q = c v (T4 T1 )
q = 0, 718(1379, 2 288) = 783, 48kj / kg
q g = 1800kj/ kg
w net = q g q = 1800 783, 48 = 1016,52kj/ kg
th =
w net 1016,52
=
= 0,5647
qg
1800
w net
v1 v 2
0, 287 288
= 0,82656m3 / kg
100
v
0,82656
= 0,10332m3 / kg
v2 = 1 =
r
8
w net
1016,52
OEB =
=
= 1405.5kPa
v1 v 2 0,82656 0,10332
v1 =
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik II Final Snav sorular
07.6.2006
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
Tdoyma = 120.23 0 C
Doymu sv
ssis =
Q
450
=
= 1.144kJ / K
T0 393.23
s kay =
Q 450
=
= 0.582kJ / K
Tkay
773
2. Basit bir ideal Rankine evrimine gre alan bir buharl g santralinde, su buhar
trbine 7MPa basn ve 5000C scaklkta girmekte, trbinde 10kPa youturucu
basncna genilemektedir. Kazanda arac akkana 77000kj/s s verildiine gre;
a.
b.
c.
d.
h1 = 191,83kj/ kg
v1 = 0, 00101m / kg
h 2 = h1 + Wp = 191,83 + 7, 06 = 198,89kj/ kg
P3 = 7MPa
h 3 = 3410,5kj / kg
T3 = 500 C
s3 = 6, 7975kj/ kgK
s 4 s f 6, 7975 0, 6493
=
= 0,82
s fg
7,5009
P4 = 10kPa
x4 =
s 4 = s3 = 6, 7975kj / kgK
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik II Final Snav sorular
07.6.2006
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
Q
Qg
= 1
47031,5
= 0,389
77000
4- Basit bir Rankine evriminde trbin kndaki basn 75kPa ve kuruluk derecesi
0.886dr. Youturucudan, 290K scaklktaki evre ortama s atlarak, suyun 75kPada
doymu sv olmas salanmaktadr. Youturucudaki hal deiimi iin tersinmezlii
hesaplayn.
Trbin k (Youturucu giriinde)1hali
h1 = h f + xh fg = 384.39 0.886 2278.6 = 2403.2kj / kg
s1 = s f + x s fg = 1.213 + 0.886 6.2434 = 6.7446kj/ kgK
Youturucu k 2 hali
h 2 = 384.39kj/ kg
s 2 = 1.213kj / kgK
q k = h 2 h1 = 384.39 2403.2 = 2018.81kj/ kg
I = T0 (ssis + s evre )
I = T0 (s 2 s1 +
q evre
T0
I = 290(1.213 6.7446 +
I = 414.64kj / K
2018.81
)
290
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik II Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
1-Standart bir Rankine evriminde buhar, 20 Bar ve 400oCde trbine girmektedir. Kondenser
basnc 0.2 Bar olup, kondenseri doymu sv olarak terk etmektedir. Trbin ve pompay tersinir
adyabatik kabul ederek;
a- Tm noktalarn basn, scaklk ve entalpi deerlerini,
b- evrimin net ss ile net iini,
c- Isl verim ve Carnot verimini hesaplaynz. (20 puan)
2- Ak besleme suyu stcsnn ideal bir evrimde, sl verim zerine olan etkisini incelemek
amacyla, trbine 20 MPa, 600oCde girmekte olup youturucu basnc 10 kPadr. Isl verimi;
a- Besleme suyu stcs kullanlmadan,
b- 1MPa ilem basncnda 1 adet ak besleme suyu stcs kullanlmas durumunda hesaplaynz.
(30 puan)
3-Aadaki temel kavramlar ksaca aklaynz.
a - Pistonlu motorlarda sktrma oran
b - ki zamanl ve drt zamanl motorlarn verim asndan karlatrlmas
c - deal otto evriminin hal deiimleri
d - Motorlarda vuruntu
e - Buharl g evrimlerinde rejenerasyon ilemi
f - Kullanlabilirlik ve Tersinmezlik
(30 puan)
4- Su buhar adyabatik bir trbine 6 MPa basn, 600oC scaklk ve 80 m/s hzla girmekte, 50 kPa
basn, 100oC scaklk ve 140 m/s hzla kmaktadr. Ak srekli olup, trbinin gc 5MWdr.
Trbin iin,
a- Birim zamanda tersinir ii,
b- kinci yasa verimini, evre artlarnn 25oC olduu durumda hesaplaynz. (20 puan)
Wter = m [ (h1 h2 ) ke pe + T0 ( s2 s1 ) ]
Not:
Baarlar
Do.Dr. Ali PINARBAI
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik II Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
1- a)
Nokta
1
2
3
4
P
20.0
0.2
0.2
20.0
T
400
60.06
60.06
60.6
x
0.8896
0.0
-
h
3247.6
2349.3
251.4
253.4
s
7.1271
7.1271
0.8320
0.8320
zellik
s2=s1
s4=s3
bq23 = h3 h2 = 2097.9 kj / kg
w12 = h1 h2 = 898.3 kj / kg
w34 = h3 h4 = 2.0 kj / kg
c-
wnet
896.3
=
= 0.299
qg
2994.2
c = 1
wnet = 896.3 kj / kg
Tc
273.15 + 60.06
= 1
= 0.505
Th
273.15 + 400
wN 1457.7
=
= 0.438
qG 3325.6
I . yasadan
m6 h6 + m2 h2 = m3 h3
762.8 192.8
m6 =
= 0.2237
m2 = 07763 h7 = 2059.7 kj / kg
2741.1 192.8
Trbin ii wT = (h5 h6 ) + m2 (h6 h7 ) wT = (3537.6 2741.1) + 0.7763(2741.1 2059.7) = 1325.5 kj / kg
Pompa ileri; wP = m1 wp12 + m3 wp 34 = 0.7763 x1 + 1x 21.4 = 22.2 kj / kg
Net i
wN 1303.3
=
= 0.473
qG 2753.4
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik II Final Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
ki zamanl motorlarn verimi, yanma sonu gazlarnn tam olarak dar atlamamas ve taze
yakt-hava karmnn bir blmnn yanma sonu gazlarna karmas sebebiyle, drt zamanl
motorlarn verimlerinden dktr.
d - Motorlarda vuruntu
Trbinde genileme esnasnda bir ksm buharn kazan besleme suyunu stmak amacyla
kullanlmas ilemi olarak ifade edilir. (Ara buhar alma ilemidir)
f- Kullanlabilirlik ve Tersinmezlik
Bir sistemden elde edilebilecek en ok i, sistemin belirli bir balang halinden, tersinir
hal deiimiyle evrenin bulunduu hale getirilmesiyle elde edilir, bu ise kullanlabilirlik olarak
adlandrlr. Tersinmezlik ise i yapma olanandaki azalmadr.
4P1 = 6 MPa
h1 = 3658.4 kJ / kg ,
T1 = 600 C
P2 = 50kPa
h2 = 2682.5 kJ / kg ,
T2 = 100 C
Q W = m(h + ke + pe)
s1 = 7.1677 kj / kgK
s2 = 7.6947 kj / kgK
W = m(h2 h1 + ke)
V V
140 80
=
= 6.6 kJ / kg
2
2000
5000 = m(2682.5 3658.4 + 6.6)
m = 5.16 kg
Ter sin ir i;
ke =
2
2
2
1
Wter = m(h1 h2 ke pe + T0 ( s2 s1 ))
Wter = 5.158(3658.4 2682.5 6.6 + 298(7.6947 7.1677))
Wter = 5.81 MW
kinci yasa verimi;
II =
W
5
=
= %86.1
Wter 5.81
1. 95 kPa basn, 250C scaklktaki 0.162 m3 hava bir silindirde 290 kPa basnca kadar tersinir ve
izoterm olarak sktrlmaktadr. Havann s ve i alveriini ve entropi deiimini hesaplaynz.
2. 1000 kPa basn, 2500C scaklktaki su buhar srekli akl bir sisteme dk hzla girmekte, 100
kPa basn, 1500C scaklkta 160 m/s hzla kmaktadr. Buhar debisi 9500 kg/h dir ve sistem 150C
scaklktaki atmosferle s alverii yapmaktadr. Maksimum gc bulunuz.
3. Rankine evriminde su buhar trbine 3000 kPa basn 4000C scaklkta girmektedir. Youturucu
basnc 5 kPa, soutma suyu 200C dir. evrimin sl verimini hesaplaynz.
1)
Wtr = PdV
1
2
2
V
V
mRT
dV
dV = mRT
= mRT ln 2 = P1V1 ln 2
V1
V1
1 V
1 V
Wtr =
2)
P1 = 1000kPa
h 1 = 2942.6kJ / kg
s1 = 6.9247kJkgK
T1 = 250 0 C
P2 = 100kPa
T2 = 150 0 C
h 2 = 2776.4kJ / kg
s 2 = 7.6134kJ / kgK
V2 = 160m / s
Maksimum g;
.
.
.
V2
W max = W tr = m h 1 h 2 T0 (s1 s 2 ) 2
2
.
9500
160 2
W max =
2942
.
6
2776
.
4
288
(
6
.
9247
7
.
6134
)
3600
2000
.
W max = 928.2kW
3)
Doymu sv
v1 = 0.001005m 3 / kg
P1 = 5kPa
h 1 = 137.82kj / kg
P3 = 3000kPa
0
T3 = 400 C
h 3 = 3230.9kJ / kg
s 3 = 6.9212kj / kgK
P4 = 5kPa
s 4 = s 3 = 6.9212kj / kgK
x4 =
s 4 s f 6.9212 0.4764
= 0.814
=
s fg
7.9187
Trbin ii;
Wt = h 3 h 4 = 3230.9 2110.72 = 1120.18kJ / kg
Net i;
Wnet = Wt Wp = 1120.18 3.01 = 1117.17 kJ / kg
Giren s;
q g = h 3 h 2 = 3230.9 140.83 = 3090.07 kJ / kg
Isl verim;
W
1117.17
th = net =
= 0.362 = %36.2
qg
3090.07
4)
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
TermodinamikII Vize Snav Soru ve Cevaplar
1.
1. 700kPa basn, 1500C scaklk ve 0,014 m3 hacmindeki gaz piston silindir dzeneinde tersinir
ve izotermal olarak 0,084 m3 hacmine genilemektedir. Gazn entropi deiimini bulunuz.
2
w tr = Pdv
1
PV = mRT = C
C
P=
V
2
V
V
dv
0.084
= C ln 2 = P1V1 ln 2 = 700 0.014 ln
= 17.56kj
w tr = C
V
V
V
0.014
1
1
1
Q W = U = 0
Q = 17.56kj
S =
2.
Q 17.56
=
= 0.0415kj/ K
Tsis
423
3.
w ad
3.03
w ger =
= 3.56kj/ kg
w ger
0.85
100kPa ve 300K evre koullarnda hava adyabatik verimi %85 olan bir kompresrde 800kPa
basnca sktrlmaktadr. Hal deiimi iin tersinmezlii ve ikinci yasa verimini zgl slarn
scaklkla deitii varsaym ile bulunuz.
T1 = 300K h1 = 300.19kj/ kg
P1 Pr1
800 1.386
=
Pr 2 =
= 11.088
P2 Pr 2
100
Pr 2 = 11.088 h 2 = 544.35kj / kg
w ad = h1 h 2 300.19 544.35 = 244.16kj / kg
ad =
w ad
244.16
wg =
= 287.24kj/ kg
wg
0.85
w g = h1 h 2g
287.24 = 300.19 h 2g h 2g = 587.43k / kg
h 2g = 587.43kj / kg s 02 = 2.3758kj / kgK
w tr = (h1 h 2 ) T0 (s1 s 2 )
ve s1 s 2 = s10 s 02 R ln
P1
P2
100
)
800
w tr = 264.14kj/ kg
I = w tr w y = 264.14 (287.24) = 23.09kj/ kg
II =
Not:
w tr 267.14
=
= 0.93 = %93
wg 287.24
Baarlar
Do.Dr. Ali PINARBAI
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
TermodinamikII Vize Snav Soru ve Cevaplar
4.
Yandaki ekilde bir evrime ait T-s
diyagram grlmektedir.
(s3-s2)=0.95kj/kgK
olduuna gre evrimin net iini ve verimini bulunuz.
T(K)
3
2000
900
800
(600 + 1200)
0.95 = 855kj/ kg
2
q g = Alan(2 3erisi altnda)
w net = Alan =
2
4
(2000 + 900)
0.95 = 1377.5kj / kg
2
w
855
= net =
= 0.6206 = 62.06%
qg
1377.5
qg =
300
1
s(kj/kgK)
5.
deal bir dizel evriminin sktrma oran 18 olup, sktrma ncesi arac akkann scakl 150Cdir.
Arac akkana 1800kj/kg s verildikten sonra evrimin scakl 2710K olmaktadr. evrimin sl
verimini souk hava standard kabul kullanarak bulunuz.
k 1
T2 v1
0.4
= T2 = 288 (18 ) = 915.16K
T1 v 2
v3 T3
2710
=
=
= 2.96
v 2 T2 915.16
k 1
0.4
0.4
2.96v 2
T4 v3
2.96
= T4 = 2710
= 2710
= 1316.16K
T3 v 4
v
18
1
q l = c v ( T4 T1 ) = 0.718 (1316.16 288 ) = 738.21kj/ kg
w net = 1800 738.2 = 1061.78j/ kg
th =
Not:
1061.78
= 0.589 = 58.9%
1800
Baarlar
Do.Dr. Ali PINARBAI
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik II Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
4
5
TOPLAM
1-Hava standard kabulne dayal bir Otto evriminin sktrma oran 8dir. Sktrma strokunun
balangcndaki basn 0.1 MPa ve scaklk 15 0 Cdir. Her bir evrim boyunca transfer edilen s
1800 kJ/kg havadr.
a- evrimin her bir ilemi sonundaki basn ve scakl,
b- Isl verimi,
c- Ortalama efektif basnc hesaplaynz. (25 puan)
2- Ak besleme suyu stcsnn ideal bir evrimde, sl verim zerine olan etkisini incelemek
amacyla, trbine 20 MPa, 600oCde girmekte olup youturucu basnc 10 kPadr. Isl verimi;
a- Besleme suyu stcs kullanlmadan,
b- 1MPa ilem basncnda 1 adet ak besleme suyu stcs kullanlmas durumunda hesaplaynz.
(30 puan)
5- Su buhar adyabatik bir trbine 6 MPa basn, 600oC scaklk ve 80 m/s hzla girmekte, 50 kPa
basn, 100oC scaklk ve 140 m/s hzla kmaktadr. Ak srekli olup, trbinin gc 5MWdr.
Trbin iin,
a- Birim zamanda tersinir ii,
b- kinci yasa verimini, evre artlarnn 25oC olduu durumda hesaplaynz. (25 puan)
T2 V1
=
T1 V2
k 1
P2 V1
=
P1 V2
th = 1
1
k 1
v
OEB =
wnet
v1 v2
Wter = m [T0 s h ke pe ]
Not:
Baarlar
Do.Dr. Ali PINARBAI
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik II Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
1v1 =
0.287 x 288.2
= 0.827 m3 / kg
100
T2 V1
=
T1 V2
k 1
= 80.4 = 2.3
T2 = 662 K
P2 V1
= = 81.4 = 18.38 P2 = 1.838 MPa
P1 V2
0.827
v2 =
= 0.1034 m3 / kg
8
q23 = Cv (T3 T2 ) = 1800 kj / kg
T3 P3 3174
= =
= 4.795
T2 P2 662
T3 V4
=
T4 V3
T3 T2 =
1800
= 2512 T3 = 3174 K
0.7165
P3 = 8.813 MPa
k 1
= 80.4 = 2.3
T4 = 1380 K
P3 V4
= = 81.4 = 18.38 P4 = 0.4795 MPa
P4 V3
1
1
Isl verim th = 1 k 1 = 1 0.4 = 0.565
rv
8
Atlan s miktar q41 = Cv (T1 T4 ) = 0.7165(288.2 1380) = 782.3 kJ / kg
wnet = 1800 782.3 = 1017.7 kJ / kg
wnet
1017.7
=
= 1406 kPa
v1 v2 0.827 0.1034
2- a- Besleme suyu stcs kullanlmadan;
OEB =
wN 1457.7
=
= 0.438
qG 3325.6
4
5
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik II Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
4
5
TOPLAM
I . yasadan
m6 h6 + m2 h2 = m3 h3
762.8 192.8
= 0.2237
m2 = 07763 h7 = 2059.7 kj / kg
2741.1 192.8
Trbin ii wT = (h5 h6 ) + m2 (h6 h7 )
m6 =
wN 1303.3
=
= 0.473
qG 2753.4
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik II Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
TOPLAM
5P1 = 6 MPa
s1 = 7.1677 kj / kgK
h1 = 3658.4 kJ / kg ,
T1 = 600 C
P2 = 50kPa
s2 = 7.6947 kj / kgK
h2 = 2682.5 kJ / kg ,
T2 = 100 C
Q W = m(h + ke + pe) W = m(h2 h1 + ke)
V22 V12 1402 802
=
= 6.6 kJ / kg
2
2000
5000 = m(2682.5 3658.4 + 6.6)
m = 5.16 kg
Ter sin ir i;
ke =
Wter = m(h1 h2 ke pe + T0 ( s2 s1 ))
Wter = 5.158(3658.4 2682.5 6.6 + 298(7.6947 7.1677))
Wter = 5.81 MW
kinci yasa verimi;
II =
W
5
=
= %86.1
Wter 5.81
4
5
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik II Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
4
5
6
TOPLAM
COPs = COPmax =
Tsca
298.15
=
= 11.9
Tsca Tsoguk 298.15 273.15
Cumhuriyet niversitesi
Makina Mhendislii Blm
Termodinamik II Vize Snav Sorular
rencinin,
Ad
Soyad
Numaras
1
2
3
4
5
6
TOPLAM
6-Buharl bir g santrali, ara stmal ara buhar almal Rankine evrimine gre
almaktadr. evrimde bir ara stc ve bir ak besleme suyu stcs bulunmaktadr.
25 kg/s ktle debisindeki su buhar, adyabatik verimi % 85 olan yksek basn trbinine
10 MPa basn ve 600oC scaklkta, adyabatik verimi % 80 olan alak basn trbinine ise
5 MPa basn ve 500oC scaklkta girmektedir. Youturucu basnc 5 kPa olup, buhar
alak basn trbininden 0.5 MPa basnta ayrlarak ak besleme suyu stcsna
gnderilmektedir. evrimi doymu sv ve doymu buhar erilerinin de yer ald bir T-s
diyagramnda gsterin. Ayrca, evrimde yer alan pompalarn verimlerini % 70 kabul
ederek, evrimin toplam trbin, pompa ve net gleri ile termal verimi bulunuz. (50 puan)
6
ABT
YBT
K
7
4
ABSI
P
3
2
9
Y
Baarlar
Yrd.Do.Dr. Ali PINARBAI
20.05.2003
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik II Vize Snav sorular
rencinin,
Ad, Soyad
Numaras
1
2
3
4
5
TOPLAM
1.
1000Cdeki doymu buhar sabit basnta, 250C deki evre havaya s transfer etmek suretiyle
1000Cde youturulmaktadr. Bu ilem esnasnda, evre ve sistemin net entropi artn
hesaplaynz.
s2 = s f = 1,3069 kj / kgK
s1 = sg = 7,3549 kj / kgK
(2,5 p)
(2,5 p)
Sevre =
Qevre
Tevre
2257
= 7,57 kJ / K
298,15
(5 p)
2.
Buhar adyabatik bir trbine 1 Mpa ve 3000C scaklkta girmekte, 15 kPa basnca
genilemektedir. Trbinden geen birim kilogram buhar bana elde edilen i 600 kj/kgdr.
evre scakln 250C alarak tersinir ii ve tersinmezlii bulunuz.
P1 = 1 MPa
T1 = 3000 C
h1 = 3051, 2 kj / kg ,
s1 = 7,1229 kj / kgK
(5 p)
h f < h2 < hg
(2.5 p)
(2.5 p)
V V
+ g ( z1 z2 )
2
Wtr = (3051, 2 2451, 2) 298(7,1229 7,5566) = 729, 2 kj / kg
(5 p)
sevre = 0
Wtr = (h1 h2 ) T0 ( s1 s2 ) +
3.
(5 p)
2
1
2
2
3MPa, 3500C
30kg/s
(5 p)
Q=150kW
2
0,5MPa, 2000C
5kg/s
3
15kPa, x=0,9
25kg/s
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik II Vize Snav sorular
rencinin,
Ad, Soyad
Numaras
1
2
3
4
5
TOPLAM
= ( h h0 ) T0 ( s s0 ) +
V2
+ g ( z z0 )
2
P1 = 3 MPa
P2 = 0,5 MPa
h1 = 3115,3 kj / kg
,
s
T1 = 350 C 1 = 6, 7428 kj / kgK
T2 = 200 C
P3 = 15 kPa
x = 0,9
(3 p)
(3 p)
h0 = 104,89 kj / kg
,
s0 = 0,3674 kj / kgK
(3 p)
(3 p)
(3 p)
Wtr =
4.
h2 = 2855, 4 kj / kg
,
s2 = 7, 0592 kj / kgK
m
m1
m
5
25
1 2 2 3 3 = 1109,58 755,34 194,9 = 821, 27 kj / kg
m1
m1
m1
30
30
(5 p)
deal ara buhar almal Rankine evrimine gre alan buharl bir g santralinde bir adet ak
besleme su stcs kullanlmaktadr. Buhar trbine 4 MPa ve 4000C scaklkta girmekte, 10
kPa youturucu basncna genilemektedir. Bir miktar buhar 400 kPa basnta ayrlarak
kazan besleme suyunu stmak amacyla ak besleme su stcna gnderilmektedir. Su, ak
besleme su stcsndan doymu sv olarak kmaktadr. evrimin verimini bulunuz.
P1 = 10 kPa
h1 = 191,83 kj / kg
,
Doymus sv 1 = 0, 00101 m3 / kg
h3 = 604, 74kj / kg
,
Doymus sv 3 = 0, 001084m3 / kg
(2 p)
wp 2 = 3 ( P4 P3 ) = 0, 00184(4000 400) = 3,9024 kj / kg (2 p)
(2 p)
P6 = 400 kPa
s6 = 6, 769 kj / kgK
s6 = s f + x6 s fg
6, 769 = 1, 7766 + x6 5,1193 x6 = 0,975
(2 p)
(3 p)
= 1
q
1629, 29
= 1
= %37, 45
qq
2604,94
(6 p)
(2 p)
(2 p)
(2 p)
(3 p)
(2 p)
(2 p)
Cumhuriyet niversitesi
Makine Mhendislii Blm
Termodinamik II Vize Snav sorular
rencinin,
Ad, Soyad
Numaras
1
2
3
4
5
TOPLAM
5.
Carnot hava evriminde, evrime s girii 1200K scaklkta ve evrimden dar s geii 300K
scaklkta olmaktadr. evrime verilen s 100 kJ/kgdr. evrimin minimum basnc 0,1 MPadr.
Sabit zgl s yaklamn kullanarak, evrimin verimini ve ortalama efektif basncn bulunuz.
T1 = T2 = 1200 K
T3 = T4 = 300 K
P3 = 0,1 MPa
( k 1)/ k
T2 P2
P
(2,5 p)
=
4= 2
P2 = 12,8MPa
T3 P3
0,1
1 2 aras s geii
v
P
P
q = RT ln 2 = RT ln 1 100 = 0, 287i1200iln 1 P1 = 17,11MPa
v1
P2
12,8
= 1
TL
300
= 1
= %75
TH
1200
vmax = v3 =
RT1 0, 287i1200
=
= 0, 0201
P1
17110
wnet
0, 75i100
=
= 89, 2kPa
vmax vmin 0,861 0, 0201
(2,5 p)
(2,5 p)
RT3 0, 287i300
=
= 0,861
P3
100
vmin = v1 =
OEB =
0,4/1,4
(2,5 p)
(2,5 p)
(2,5 p)
Baarlar
Do. Dr. Ali PINARBAI