Professional Documents
Culture Documents
SORU 1
SORU 2
SORU 3
not
SORU
5:
SORU 4
TOPLAM
No:
ri.
co
1- Statik elektrik ve statik Magnetik Alanda geerli olan integral formdaki Maxwell
Denklemlerinden hareketle
a) Snr koullarn en genel hal iin yaznz.
b) Snr koullarn yaltkan-yaltkan yzeyi iin yeniden yaznz.
tla
sn
o
3- ncelikle N sarml L boyundaki selonoidal bobinin self endktansn bularak L1=60cm boyunda
1200 sarml 1 cm apnda R=12 olan nve zerine sarl bobinle L2=60cm boyunda i ie ayn
eksen zerinde olacak ekilde ikinci bir 800 sarml, 3cm yarapl bobin yerletiriliyor.
a) Her bir bobinin self enduktansn bulunuz.
b) Karlkl enduktans bulunuz.
L2
1 cm
em
de
r
3 cm
L1= 60
w
.e
4- Aada ekildeki gibi verilen magnetik devrede toroidal demir nvenin bal magnetik geigenlii
R=3000 ve toroidal nvenin ortalama yarap R=80mm ve kesidinin yar ap b=25mm olarak
verilmitir. Nve zerinde lg=3 mm olan bir hava boluu mevcutur. Devre iinden I akm geen
N=500 sarml kaynakla 10-3[Wb]lik bir magnetik ak oluturulmak istenmektedir.
a) Hava boluunun ve demir nvenin relktanslarn hesapla.
b) Edeer magnetik devreyi iz.
c) Srasyla hava boluu iin ve demir nve iin B,Hy hesapla.
d) Geerli akm bul
b
0=410-7 [H/m]
I
N
lg
w
.e
em
de
r
sn
o
tla
ri.
co
SORU
SORU
Ad Soyad:
SORU
No:
TOPLAM
SORU
Grubu:
mza:
SORU
ri.
co
tla
1-Elektrostatik alanlarn salamas gereken denklemleri noktasal ve integral formda yaznz ve ksaca
yorumlaynz.
a) Szkonusu denklemlerden hareketle sadece skaler potansiyel V ve vektr potansiyel Ann salamas
gereken denklemleri kaynak olup olmama durumlar iin ayr ayr yaznz.
b) Kaynak olma durumu iin bu denklemlerin zmn ne olduunu ifade ediniz.
c) Snr koullarn en genel hal iin yaznz.
d) Aadaki ekillerde verilen elektrik ve/veya magnetik alan dalmlarnn snr dzlemini getikten
sonraki durumlarn snr koullarna gre tayin ediniz.
=0,1,1
H1
=0,122
E2,D2,B2,H2=?
2-
sn
o
=0,1
E1
E1,D1
250
450
700
760
1040
E2,D2=?
A
NI
C
B
0.6 mm
1750
w
.e
H[A/m]
em
de
r
=0,2
younluunun r 103 m iin b kkndaki sonu ile ayn olmas iin l deeri ne
olmaldr.
4- ) Yarap a (m) olan ok uzun silindirik bir elektron nnn merkezinden z ekseni
I
gemektedir. Bu elektron nn J ( R) az 0 (A/m2) akm younluunu tad bilindiine
ar
gre Magnetik alan iddeti H ( R) 'yi uzaydaki her yerde hesaplaynz. (Akm younluu
ifadesinde I0 birimi Amper olan bir sabittir.)
w
.e
em
de
r
sn
o
tla
ri.
co
SORU
Ad Soyad:
SORU
No:
TOPLAM
SORU
Grubu:
mza:
SORU
sn
o
tla
ri.
co
1-) ok ince iinden I akm geen sonsuz uzun telin magnetik alann
x
bulunuz. Bu sonutan hareketle aadaki ekilde verilen birbirine paralel ok
a
y
uzun iletkenlerden belirtilen ynlerde I1=30 A,I2=50 A ,I3=20 A ve I4=30 A
I
1
I
3
akmlar getiine gre 2.iletkenin zerine etkiyen toplam magnetik alan
a
bularak 2. letkenin 100 metrelik parasna etkiyen kuvveti bulunuz .
Not:Magnetik alann ve kuvvetin ynn ekil zerinde gstermeyi
unutmaynz.(a=20 cm,=0 )
I4
I2
x 2y 2
2-) Bir blgede Magnetik alan iddeti vektr H
a y az
z2
z
em
de
r
3- Eer 0 r 103 m blgesinde hacimsel yk younluu v 5 109 C/m3 olan bir silindir
mevcut ise
w
.e
r 103 m iin b kkndaki sonu ile ayn olmas iin l deeri ne olmaldr.
4- ) Yarap a (m) olan ok uzun silindirik bir elektron nnn merkezinden z ekseni gemektedir.
I
Bu elektron nn J ( R) az 0 (A/m2) akm younluunu tad bilindiine gre Magnetik alan
ar
iddeti H ( R) 'yi uzaydaki her yerde hesaplaynz. (Akm younluu ifadesinde I0 birimi Amper olan
bir sabittir.)
5-) Aadaki devrede x ekseni ile as yapan B=B0ay.ynnde sabit bir magnetik alan altndaki iletken tel
z ekseni etrafnda dnebilecek ekilde monte edilmitir. Buna gre telin bc ksmndaki akmn yn +z
ynnde ise ;
c
a) Karlkl akm tayan iletken tellere etki eden kuvvetleri
L
,B ve iletken tellerin boylar cinsinden belirleyiniz.Hangi
z
x
paralar etkileyen kuvvetler birbirini dengeler belirtiniz.
a
b) Balang as =45 ve = -45 olmas durumlar iin
b
erevenin
hareket
ynn
belirleyiniz.
(Yol
d
gsterme:=0,45,90,135,180,225,270 iin
etkin olan
a
kuvvetlerin ynlerine bakabilirsiniz.)
y
f
c) Bilezik yardmyla tellerin iinden akan akmn yn =0
ve =90 derecelerde aadaki gibi deitirilirse tel
e
erevenin hareket durumu ile ilgili ne sylenebilir.
SORU
SORU
SORU
SORU
TOPLAM
No:
mza:
ri.
co
Ad Soyad:
SORU
SORU
, 31 Temmuz 2002
tla
1- Statik elektrik ve statik Magnetik Alanda geerli olan (Maxwell Denklemlerinin zel hali zamanla
deiim yok) Denklemlerini noktasal formda yaznz. Bunlardan hareketle integral formdaki
Maxwell Denklemlerini yaznz. Bunlardan hareketlede elektrostatik alann (Statik elektrik alan)
salamas gereken snr koullarn hava-iletken yzeyi iin yaznz.
sn
o
vektrnn izgisel
L1 L2 L3
L1
em
de
r
L3
4
L2
3-Aadaki ekildeki gibi V0 a x ilk hzna sahip m ktleli +q ykne sahip parack uniform
w
.e
a) ax y a z b) a ( a R cos a sin ) c) a ( a x y a y x ) d)
2
6- E a y E 0 sin(
x
a
a
(a r (1 cos ) a sin )
2
r
y
b
B
L2
L1
A
X0
E dS ' i b)
Edv' yi hesaplayarak karlatrnz.
verildiine gre
ri.
co
A
8- E 2 ( a R sin a cos ) olarak verildiine gre
R
a) Yk younluu yu D den
b) Merkezi orijinde olan i yarap Ri ve d yarap Ro olan kresel zrhn iindeki yk miktar Qyu
dan yararlanarak bulunuz.
c) Gauss yasasn kullanark orijin merkezli R yarapl krenin iindeki yk miktarnn R ile deiimini
bulunuz. (Q(R))
d) szkonusu blgede depolanan Elektrostatik enerji miktarWE yi bulunuz.
tla
w
.e
em
de
r
sn
o
Not: D = forml tekil (ayrk) yklerin zerinde kolaylkla uygulanamaz nk Dnin trevi ayrk
yklerin zerinde mevcut deildir (R0)
9- Aadaki ekildeki gibi orta dikmesi z ekseni zerinde olan +Q ykl iki ember verilmektedir.
a) emberlerin zerindeki yk younluklarn ayr ayr hesaplaynz.
b) z-ekseni zerindeki Elektrik alan Eyi her bir ykl emberin etkisini ayr ayr deerlendirerek
bulunuz.
Yol gsterme : ncelikle belirli bir z noktasna yerletirilmi yarap deiken olan tek ykl
emberin alann bulunuz.
SORU
SORU
Ad Soyad:
SORU
SORU
No:
TOPLAM
SORU
Blm:
ri.
co
mza:
SORULAR
1 a- Statik elektrik alanlar yneten denklemleri iin noktasal formda yaznz. Bunlardan hareketle integral
formdaki denklemleri yazarak alan izgilerinin ekli ve alann kayna asndan ksaca yorumlaynz.Kaynak
olmamas durumunda denklemleri modifiye ediniz.
tla
b- Statik elektrik alanlar yneten integral formdaki Denklemlerden hareketle snr koullarn en genel hal iin
yaznz.
c- Snr koullarn yaltkan -yaltkan yzeyi iin yeniden yaznz.
sn
o
2- ie srasyla R=3,4 ve 5 metreye yerletirilmi krelerin yzeylerinde srasyla 8, -12 ve sx nC/m2lik yk dalm
mevcuttur.
a R>5 iin D=0 olmas iin sx ne olmaldr?
b- sx=2 nc/m2 ise D,Vyi 0R6 iin iziniz.
c- R>5 blgesinde D=0 artn salamak iin yk younluklar ile oynamadan bir zm neriniz.
em
de
r
Ortam 1
Ortam 2
E2
w
.e
kabul edilebilecek bir levha yerekimine dik olarak yerletirilmitir. M ktleli ve +Q elektrik ykne sahip noktasal
kabul edilebilecek bir cisimde levhadan d kadar uzaklkta serbest dmeye braklmtr. Levhann elektrik alann da
bularak q ykne etki eden kuvvetleri ve q ykn havada asl tutacak +s yk younluunu bulunuz. Yk younluu
q ykne havada tutacak miktarda deilse yk levhaya ne zaman ve hangi hzla arpar?
SORU
SORU
SORU
Ad Soyad:
SORU
SORU
No:
TOPLAM
Grub:
mza:
em
de
r
sn
o
tla
ri.
co
SORULAR
1Statik elektrik ve statik Magnetik Alanda geerli olan Maxwell Denklemlerini noktasal formda yaznz.
Bunlardan hareketle integral formdaki Maxwell Denklemlerini yazarak alan izgilerini ekli ve alann kayna
asndan ksaca yorumlaynz
E,Elektrik ak
2- 0<x<1, 0<y<1, 0<z<1 blgesinde V=120x4/3 [V] olarak verilmektedir. Buna gre Elektrik Alan
younluu vektr D ,yk younluu yu ve szkonusu blgede bulunan toplam yk miktar Qy bulunuz.
3- ie srasyla R=3,4 ve 5 metreye yerletirilmi krelerin yzeylerinde srasyla 8, -12 ve sx nC/m2lik yk
dalm mevcuttur.
a R>5 iin D=0 olmas iin sx ne olmaldr?
b- sx=2 nc/m2 ise D,Vyi 0R6 iin iziniz.
c- R>5 blgesinde D=0 artn salamak iin yk younluklar ile oynamadan bir zm neriniz.
z
4- ok ince iinden I akm geen sonsuz uzun telin magnetik alann
a
a
bulunuz. Bu sonutan hareketle aadaki ekilde verilen birbirine
y
paralel ok uzun iletkenlerden belirtilen ynlerde I1=30 A,I2=50 A ve
x I3
I2
I1
I3=20 A akmlar getiine gre 3.iletkenin zerine etkiyen toplam
magnetik alan bularak 3. letkenin 100 metrelik parasna etkiyen
kuvveti bulunuz. (a=20 cm,=0 )
5- Statik elektrik ve statik Magnetik Alanda geerli olan integral formdaki Maxwell Denklemlerinden hareketle
a) Snr koullarn en genel hal iin yaznz.
b) Snr koullarn yaltkan-yaltkan yzeyi iin yeniden yaznz.
c) Aadaki ekildeki gibi birinci ortamdaki P noktasndaki elektrik alan
Ortam 2
an
E1
E2
w
.e
Soru
TOPLAM
No:
Soru
, 31 Mays 2005
mza:
ri.
co
Ad Soyad:
Soru
Soru
1- Sabit B B0 a z [T] magnetik alann iindeki dxb kesitli yariletken malzemeden J J o a y Nqu
em
de
r
sn
o
tla
V
yk, u :tayclarn hz) u u 0 a y p-tipi malzemede
+ h
w
.e
3-Noktasal bir +q yk R yarapl iletken krenin merkezinden D kadar uzaa (D<R) yerletiriliyor.
letken krenin potansiyeli V0 olduuna gore
R
(a) qya etki eden kuvveti
grnt metodu yardmyla bulunuz
q
.(ncelikle grnt yknn (q) deerini ve yerini bul)
(b) Krenin yzeyindeki yk younluu S hesaplaynz.
D
(c) Krenin yzeyindeki toplam yk miktarn bul.
4- Yandaki ekildeki gibi i ie gemi hava yaltkanl iki iletken kre iin
a- Her bir blgedeki elektrik alann bykln hesaplaynz ve
ynn ekil zerinde gsteriniz.
b- ki kre arasndaki potansiyel farkn da hesaplayarak kresel
kapasiteyi (C) hesaplaynz.
c- ki iletken kre arasndaki blge bal dielektrik sabiti r = 4,
iletkenlii =10-14 [S/m] olan bir malzeme ile doldurulmu olmas
+Q
-Q R1
R2
tla
ri.
co
durumunda kapasite (C) ve kapasitenin kaybn temsil eden direnci (R) hesaplaynz.
c- Dnyay yarap R1=6370 km olan bir kre ve elektrosfer tabakasn yarap R2=R1+25 km olan
ikinci bir kre olarak ele alabildiimize gre dnyann kapasitesini (C) bulunuz.
d- Dnya yzeyinde birim yzeye den yk miktar s=-3.2x10-9 C/m2 olarak lldne gre
yeryznde depolanan toplam yk miktarn ve elektrosfer tabakas ile yeryz arasndaki potansiyel
farkn bulun uz.
e- Bulduunuz verilerden hareketle yeryznde depolanan enerjiyi (W) bulunuz.,
sn
o
w
.e
em
de
r
Sre 1 saat 20 dakikadr. Baarlar !!! Sorulardan sadece drt tanesi cevaplandrlacaktr.
w
.e
w
em
de
r
ri.
co
tla
sn
o
w
.e
w
em
de
r
ri.
co
tla
sn
o
E1
=0,2,2
E2,D2,B2,H2=?
=0,1,1
H1,B1
H1
Vo
1,E1,D1,C1
2, E2,D2,C2
2, E2,D2,C2
ri.
co
1,E1,D1,C1
E2,D2, H1,B1=?
E1,D1
Vo
=,2
=0,1,1
= Snr dzlemi
c) Yandaki ekildeki gibi z=0 dzleminin ayrd iki
Ortam 1
an
sn
o
E1
tla
Ortam
E2
R1=2, 1=0
R2=4, 2=0
em
de
r
Soru 3: Aadaki ekildeki gibi verilen 10 gr arlnda 5 cm boyundaki yatay iletken tel edeer iki iletken yay ile devreye balanyor.
Magnetik alnn olmamas durumunda telin arl nedeniyle yaylar ayr ayr 0.4 cm geriliyor. Dzgn magnetik alan devreye sokulduunda
ise yaylar ilave olarak ayr ayr 1 cm daha gerildii gzleniyor. Buna gre magnetik ak younluu Byi bul.
12 V
yay
w
.e
yay
Soru 4: Yandaki ekildeki gibi verilen bal magnetik geirgenlik katsays r=1000 olan
elektromknats gene ayn malzemeden yaplm bir demir parasn ancak kaldrabilmektedir. NI= 2
kA-sarm olduuna ve demir paralarn birbirine temasn nleyecek ekilde 1 mm kalnlnda bakr
paracklar kullanlmaktadr. Buna gre hareketli parann arln ana gvdenin ortalama uzunluu 3
m ve kaldrlan metalin ortalama uzunluu 1 m ve kesitlerin 0.1 m2 olmas durumu iin bulunuz. (r
bakr1)
A
N
D
0.6
F
1
G
Soru 5: Yandaki ekildeki gibi verilen nikel-demir nveli magnetik devrede A noktasndan Bir bobinle
uyarlyor.Ortalama uzunluklar DAB=0.5m, BEFD=0.4 m, BC=CD=0.08 m ve Cdeki hava boluu
0.6 mm ve kesitler DAB, 25 cm2,BEFD, 5 cm2,BCD, 12 cm2 olarak verildiine gre edeer devreyi
izerek hava boluundan akan magnetik aknn 0.5 [T]olmas iin gerekli magnetomotor kuvvetini ve
EF kolundan akan aky bulunuz.
Sre 90 dakikadr.Baarlar. Sorulardan sadece 4 tanesini cevaplandrnz.