Wika

Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng mga simbolo,

tunog, at mga kaugnay na batas upang maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan.
Tinatayang nasa pagitan ng 6,000 hanggang 7,000 ang mga wika sa daigdig, depende
sa kung gaano katiyak ang pangahulugan sa "wika", o kung paano ipinag-iiba ang mga
wika at mga diyalekto. Ang siyentipikong pag-aaral ng wika ay tinatawag
na linggwistika
Pinagkuhanang Impormasyon
http://tl.wikipedia.org/wiki/Wika

Mga Anyo ng Wika

1.Ano-ano ang mga anyo ng wika?
2. Bakit may taong gumagamit ng ibat-ibang dayalekto at ano-ano ang
mga dayalekto na ito?
3.Kategorya ng paggamit ng Wika?
4.Ano-ano nga ba ang mga kaantasan ng Wika?
5.Mga kagamitang pang Wika?
Pahina 1-_-

Mga Nilalaman
I.Anyo ng Wika
I.1 Pagsasalita
I.2 Pagsusulat
I.3 Wikang Pagsenyas
I.4 Musika
I.5 Pagpipinta
I.6 Pagsasayaw
I.7 Matematika
I.8 Linggo
II.Dayalekto
II.1 Mga dayalekto sa bansa
II.2 Mga dayalektong di katanggap-tanggap
III.Kategorya ng paggamit
III.1 Pormal
III.2 Di-Pormal
IV.Kaantasan ng Wika
IV.1 Kolokyal/pambansa
IV.2 Kolokyalismong karaniwan
IV.3 Kolokyalismong may talino
IV.4 Lalawiganin/Panlalawigan
IV.5 Pabalbal/balbal
IV,6 Pampanitikan
V.Kagamitang Wika
V.1 Proseso ng pagpapalitan ng impormasyon
V.2 Araling pangkomunikasyon
V.3 Pagpapahayag ng pangungusap
V.4 Pagpapaliwanag o pagpapaunawa
V.5 Pagsasalitaan
V.6 Senyas ng kamay

Pahina 2 - _-

Mga Anyo ng Wika

Ang pagsasalita ay naka-tinig na anyo ng komunikasyon ng tao.
Ang pagsusulat ay isang paglalarawan ng wika sa tekstuwal na tagapamagitan sa
pamamagitan ng paggamit ng isang pangkat ng mga tanda o sagisag (kilala bilang
sistema ng pagsusulat). Ang wikang pasenyas o wikang pakumpas ay isang sistema
ng komunikasyon na ipinamamalit ang mga kilos ng kamay o mga bahagi ng katawan
para sa pagsasalita, na natatanging ginagamit ng mga bingi at pipi. Ang tugtugin o
musika, kadalasan na isang sining/libangan, ay isang kabuuang panlipunang
katotohanan na nagkaiiba ang mga kahulugan ayon sa kapanahunan at kultura," sangayon kay Jean Molino. Ang pagpinta ay ang paglalagay o paggamit ng iba't-ibang
kulayupang makapaglahad ng kaisipan o ideya sa isang papel. Ang sayaw ay
pangkalahatang tumutukoy sa lahat ng galaw ng tao na ginagamit bilang isang anyo ng
pagpapahayag ng saloobin o tinatanghal sa isang tagpuang panlipunan, espirituwal, at
pangganap o pangpagsasagawa. Ang matematika (Ingles: mathematics, Lumang
Tagalog: sipnayan) ang pag-aaral ng kantidad, espasyo, istaktura at pagbabago. Ang
mga matematiko na nag-aaral ng matematika ay naghahanap ng mga paterno(patterns)
at isinasa-pormula ang mga bagong konhektura.Ang Linggo ay maaaring tumukoy sa
mga sumusunod:linggo (sa maliit na titik), ang panahon na binubuo ng pitong araw o
ang panahon mula Linggo hanggang Sabado o mula sa Lunes hanggang Linggo sa
ibang kultura, tradisyon o bansa.Linggo (sa malaking titik), ang unang araw ng linggo,
sa ibang kultura, tradisyon o bansa, ang Linggo ay ang huling araw. Kadalasan ito sa
mga "non working business day" o araw na walang trabaho.

Diyalekto
Ang diyalekto ay iba't ibang lenggwahe ng bawat rehiyon na may iba't ibang
kahulugan, gramar at pagbigkas ng bawat salita.

Mga diyalekto

Filipino: Ang pangunahing wika sa bansa. Ito ay nakasalig sa pangunguna

ng Tagalog kasunod ng iba pang umiiral na mga pagbigkas sa Pilipinas.

Tagalog:Pangunahing wika ng mga naninirahan sa Katimugang bahagi

ng Luzon. Sinasalita ng 24% ng kabuuang bilang ng mga Pilipino sa buong
kapuluan. taal na gamit sa mga lalawigan
ng Cavite, Laguna, Bataan, Batangas, Rizal, Quezon (kilala rin sa tawag na
CALABARZON). Ginagamit rin ito sa mga lalawigan
ng Mindoro, Marinduque,Romblon, at Palawan (kilala rin sa tawag na
MIMAROPA). Ito rin ang pangunahing wika ng Pambansang Punong Rehiyon na
siyang kabisera ng bansa.

Ilocano: Kilala rin sa tawag na Iloko. Pangunahing wika ng mga naninirahan sa

Hilagang Luzon. Gamit sa Rehiyon 1 at 2.

Pahina 3 <3

Panggasinan: Gamit sa lalawigan ng Pangasinan at ilang bahagi ng Hilagang

Luzon at Gitnang Luzon.

Kapampangan: Pangunahing wika ng mga naninirahan sa Gitnang Luzon.

Bikolano: Pangunahing wika ng mga naninirahan sa Timog-Silangang Luzon.

Sebwano: Tinatawag ding Bisaya. Pangunahing wika ng Lalawigan

ng Cebu, Silangang Negros, Bohol at malaking bahagi ng Mindanao. Tinatayang
sinasalita ng 27% ng kabuuang populasyon ng bansa.

Hiligaynon: Tinatawag ding Ilonggo. Gamit sa mga lalawigan sa pulo ng Panay

at Kanlurang Negros.

Waray-Waray: Gamit sa Silangang Visayas tulad ng mga lalawigan sa mga pulo

ng Samar at Leyte.

e Sorot pa Dumaghet: sinaunang wika na may kaugnayan sa halos lahat ng

pagbigkas sa Luzon at Bisaya dahil sa katandaan nito.Isa itong salita ng mga
dumagat na mga agta o tawo sa lalawigan ng Rizal,bahagi ng Bulakan at
Quezon.Ang salitang ito ay may dalawang kaurian ,una ang "Mangnah" at ang
ikalawa ay "Baybay".Ang "baybay" ang panrehiyon na pangungusap nila sa lahat
ng nasasaklawan ng pinanahanan ng mga kauri nilang agta.

Mga diyalektong di-katanggap-tanggap

Mga gawang kalye na ginawa ng kapwa tao mga salitang
G words Wew words atbp.

Kategorya ng paggamit
Ang Pormal ay ang mga salitang istandard, karaniwan, o pamantayan dahil kinikilala,
tinatanggap at ginagamit ng higit na nakararami lalo na mga nakapag-aral ng wika.
Ginagamit ito sa mga usapang pormal. Narito ang mga uri nito:
1. Pambansa o karaniwan - mga karaniwang salitang ginagamit sa mga aklat
pangwika o pambalarila sa mga paaralan, gayundin sa pamahalaan.
2. Pampanitikan o panretorika - mga salitang ginagamit sa mga akdang
pampanitikan, karaniwang matatayog, malalalim, makulay, at masining.
Ang impormal o di-pormal ay mga salitang karaniwang palasak at madalas gamitin sa
pang-araw-araw na pakikipagusap. Ginagamit ito sa mga hindi pormal na usapan.
Narito ang mga uri nito:
1. Lalawiganin - mga bokabularyong diyalektal. Gamitin ito sa mga partikular na
pook o lalawigan lamang.

Pahina 4

2. Balbal - mga salitang nahango lamang sa pagbabago o pag-usod ng panahon,

mga salitang nabuklat sa lansangan.
3. Kolokyal - mga salitang ginagamit sa mga pagkakataong inpormal. Ang
pagpapaikli ng isa, dalawa, o higit pang salita ay mauuri rin sa antas na ito.

Kaantasang Wika

Kolokyal/pambansa - ordinaryong wika na ginagamit ng mga kabataan sa kanilang

pang-araw-araw na pakikipag-usap na kadalasang malayang pinagsasama ang
mga wikang Ingles at Filipino

Kolokyalismong karaniwan - ginagamit na salitang may "Taglish"

Kolokyalismong may talino - ginagamit sa loob ng silid-aralan o paaralan

Lalawiganin/Panlalawigan - wikang ginagamit ng isang partikular na lugar o pook.

Pabalbal/balbal (salitang kalye) - pinakamababang uri ng wikang ginagamit ng tao, na

nabuo sa kagustuhan ng isang partikular na grupo na nagkakaroon ng sariling
pagkakakilanlan. Ito rin ay maaring nabuo sa pag-baliktad ng mga
salitang Kolokyal/pambansa.

Pampanitikan - wikang sumusunod sa batas ng balarila at retorika.

Kagamitang Wika

Isang proseso ng pagpapalitan ng impormasyon na kadalasan na ginagawa sa

pamamagitan ng karaniwang sistema ng mga simbolo ang komunikasyon. Ang araling
pangkomunikasyon ang disiplinang pang-akademya kung saan pinag-aaralan ang
pakikipagtalastasan.

Ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng pangungusap. Madaling maunawaan ang

pangungusap kahit gaano pa kahaba o ano man ang anyo nito. Malinaw ito kaya
madaling naiintindihan ng bumabasa o nakikinig ang kahulugan nito.

Pagpapaliwanag o pagpapaunawa ang tawag sa gawaing pangkaisipan upang

matugunan ang pakikipagugnayang ginagamitan ng mga pananalita o mga hudyat
o senyas ng kamay, maaaring kasabayan ng taong nakikipagugnanayan, o matapos ang
bawat bahagi ng paglalahad ng taong nakikipagugnayan. Nagaganap ang
pagpapaunawa sa pagitan ng dalawa, tatlo, o higit pang bilang ng mga tagapagsalita o
tagapaglahad na hindi nakapagsasalita o nakasesenyas mula sa pinagmumulang wika.

Pagsasalitaan ang tawag sa isang paraan ng pakatuto. Nagpapalinaw ang usapan tungkol sa
isang paksa sa pagsasaulo ng mga bagay. Sa pamamagitan ng salitaan ,nakapagpapalitan tayo
ng mga kuro-kuro.

Pinagkuhanang Impormasyon
http://tl.wikipedia.org/wiki/Wika
http://fil.wikipilipinas.org/index.php/Wika

Pahina 5 :*

Ang pagsusulat ay maaaring nagsimula bilang isang kinahinatnan ng pagpapalaganap na

pampolitika ng sinaunang mga kultura, na nangailangan ng maaasahang pamamaraan ng
pagpapakalat ng kabatiran o impormasyon.Ang wikang pasenyas ng mga Pilipino o wika ng
pagsenyas sa Pilipinas pakikipagunayang ginagamitan ng mga hudyat at sagisag na
isinasagawa ng mga kamay ng mga taong sanay dito, partikular na ang mga taong hindi
nakapagsasalita at hindi nakaririnig, ngunit kabilang ang mga naglilingkod bilang
mga tagapagpaunawang bihasa rin sa ganitong anyo ng pakikipagtalastasan.[2] Ang hangganan
sa pagitan ng musika at ingay ay palaging kultura ang nagbibigay kahulugan--na
nagpapahiwatig na, kahit sa loob ng nag-iisang lipunan. Ito ay isang elemento ng sining kung
saan ang isang tunay na pintor lang ang makagagawa, kumbaga sya ay binigyan ng Dios ng talino
at nakatatak na ito sa dugo. Nagpapahiwatig ito ng damdamin pagpipinta. Ang sayaw ay

pangkalahatang tumutukoy sa lahat ng galaw ng tao na ginagamit bilang isang anyo ng

pagpapahayag ng saloobin o tinatanghal sa isang tagpuangpanlipunan, espirituwal, at pangganap.
Ang matematika o sipnayan ay karaniwang nangangahulugan na pag-aaral ng mga modelo ng
kayarian, pagbabago, at espasyo. Ang Linggo ay maaaring tumutukoy (sa maliit na Linggo (sa

malaking titik.

Filipino: Ang pangunahing wika sa bansa. Ito ay nakasalig sapangunguna

ng Tagalog kasunod ng iba pang umiiral na mga pagbigkas sa Pilipinas.
Tagalog:Pangunahing wika ng mga naninirahan sa Katimugang bahagi ng Luzon.
Sinasalita ng 24% ng kabuuang bilang ng mga Pilipino sa buong kapuluan. taal na
gamit sa mga lalawigan ng Cavite, Laguna, Bataan, Batangas, Rizal, Quezon (kilala

Pahina 6

rin sa tawag na CALABARZON). Ginagamit rin ito sa mga lalawigan

ng Mindoro, Marinduque,Romblon, at Palawan (kilala rin sa tawag na MIMAROPA).
Ito rin ang pangunahing wika ng Pambansang Punong Rehiyon na siyang kabisera
ng bansa.
Ilocano: Kilala rin sa tawag na Iloko. Pangunahing wika ng mga naninirahan sa
Hilagang Luzon. Gamit sa Rehiyon 1 at 2.
Panggasinan: Gamit sa lalawigan ng Pangasinan at ilang bahagi ng Hilagang Luzon
at Gitnang Luzon.
Kapampangan: Pangunahing wika ng mga naninirahan sa Gitnang Luzon.
Bikolano: Pangunahing wika ng mga naninirahan sa Timog-Silangang Luzon.
Sebwano: Tinatawag ding Bisaya. Pangunahing wika ng Lalawigan
ng Cebu, Silangang Negros, Bohol at malaking bahagi ng Mindanao. Tinatayang
sinasalita ng 27% ng kabuuang populasyon ng bansa.
Hiligaynon: Tinatawag ding Ilonggo. Gamit sa mga lalawigan sa pulo ng Panay
at Kanlurang Negros.
Waray-Waray: Gamit sa Silangang Visayas tulad ng mga lalawigan sa mga pulo ng
Samar at Leyte.
e Sorot pa Dumaghet: sinaunang wika na may kaugnayan sa halos lahat ng
pagbigkas sa Luzon at Bisaya dahil sa katandaan nito.Isa itong salita ng mga
dumagat na mga agta o tawo sa lalawigan ng Rizal,bahagi ng
Bulakan at Quezon.Ang salitang ito ay may dalawang kaurian ,una ang "Mangnah"
at ang ikalawa ay "Baybay".Ang "baybay" ang panrehiyon na pangungusap nila sa
lahat ng nasasaklawan ng pinanahanan ng mga kauri nilang agta.

Pahina 7

Kasi nais nila na yung ibang bagay ay sila ang makaalam at parang sarili na
nilang gawang dayalekto.

Pormal Wikang ginagamit sa mga seryosong publikasyon, tulad ng mga aklat, mga
panulat na akademiko o teknikal, at mga sanaysay sa mga
paaralan. Ito ay impersonal, obhetibo, eksakto, at tiyak. Ito ay gumagamit ng
bokabularyong mas komplikado kaysa sa ginagamit sa pang-araw-araw na
usapan. Gumagamit din ito ng mga pangungusap na binubuo ayon sa mga
panuntunang gramatikal.
2. Di-Pormal Wikang ginagamit ng karamihang tao araw-araw. Simple lang ang
bokabularyo nito at ang mga pangungusap nito ay maiigsi lamang. Tinatanggap dito
ang tonong kumberseysyonal at ang paggamit ng mga
panghalip na ako at mo. Hindi ito mahigpit sa tamang paggamit ng din- rin, daw-raw,
kaunti-konti, atbp. Ang mga artikulo at kolum sa mga diyaryo na parang nakikipag-usap
lamang sa mambabasa ay kadalasang gumagamit ng mga wikang di-pormal. Ito rin ang
mga wikang ginagamit sa pagsulat sa mga kaibigan.

1. Kolokyal/pambansa - ordinaryong wika na ginagamit ng mga kabataan

sa kanilang pang-araw-araw na pakikipag-usap na kadalasang
malayang pinagsasama ang mga wikang Ingles at Filipino
2. Kolokyalismong karaniwan - ginagamit na salitang may "Taglish"
3. Kolokyalismong may talino - ginagamit sa loob ng silid-aralan o
paaralan
4. Lalawiganin/panlalawigan - wikang ginagamit ng isang partikular na
lugar o pook.
5. Pabalbal/balbal (salitang kalye) - pinakamababang uri ng wikang
ginagamit ng tao, na nabuo sa kagustuhan ng isang partikular na grupo
na nagkakaroon ng sariling pagkakakilanlan. ito rin ay maaring nabuo
sa pag-baliktad ng mga salitang Kolokyal/pambansa.
6. Pampanitikan - wikang sumusunod sa batas ng balarila at retorika.

Pahina 8

Sosyolinggwistiks
Tinatawag na sosyolinggwistiks ang pag-aaral at pagkakaintindi ng ibatibang variant, ibat-ibang form at straktyur, na tinatakda ng ibat- ibang
kontekstong sosyal. Sa madaling sabi, pag-aaral ito ng kahalagahan at kabuluhan
ng mga linggwistik-varyesyon sa mga sosyal straktyur. Nakapaloob dito ang pagaaral at pagaanalays ng ibat-ibang anyo o varayti ng isang wika na tinatawag
na Dayalek.
Dayalektoji ang tawag sa larangan na pinag-aaralan ang mga dayalek
ng isang wika. Kahit na may kanya kanyang katangian ang bawat dayalek ,
nagkakaintindihan ang lahat ng ispiker ng Tagalog. Meron silang mutwal na
pagkakaintindihan o mutual intelligibility.
Dayalek-jeografi at Dayalek-atlas
Kung may pagbabago o inobasyon, halimbawa sa isang tunog, karaniwang
apektado ang buuong komunidad na nagsasalita nung wika kung saan nagkaroon
ng pagbabago. Aysoglos ang tawag na nagpapakita ng hangganan ng
pagbabago, inobasyon o variant. Kapag nagsama-sama sila sa iisang lugar, sila ay
nagbubuklod ng isang dayalek sa isa pang dayalek.

Dayalek-atlas

Ang tawag sa nagpapakita ng hangganan ng mga variant para mailarawan ang mga
sakop na mga dayalek ng isang wika.

Ang kontekstong sosyal

Maoobserbahan na kahit saan, nagugrupo-grupo ang tao batay a ilang kayangian o

varyabol, halimbawa, yaman, paniniwala, oportunidad, kasarian, edad at iba pa.

Mga sosyal-varyant

Nagkakaroon ng dayalek ang wika dala ng kontekstong sosyal na nagdedetermin ng

mga variant nito. Kaya mahalaga ring malaman kung bakit may mga variant,
halimbawa, bakit nagresis o di tinanggapng isang grupo ang inobasyon na gamit o
galling ng ibang grupo. Loyalty ng wika ang tawag kung bakit nagkaroon ng mga
komunidad ang katunayang sosyal, historical at jeograpikal. Katangi-tangi paring
nananatili ang paggamit ng tunog r sa isang grupo ng salita na katumbas ng d,
halimbawa, ring-ring dingding, ribdib dibdib at iba pa.
Ang Idyolek
Tinatawag na Idyolek ang total na katangian at kagawian sa pagsasalita
ng isang indibidwal. Ang varyant o mga linggwistik na katangian ng isang idyolek

Pahina 9 :*

sa isang linggwistik-komyuniti ay di kasing laganap sa mga varyant na ginagamit

ngjeografik-dayalek o ng sosyolek. Dahil gamit lamang ang mga ito ng
indibidwal.

Standard na varayti

Hindi gumagamit ng mga varyant na naiiba sa standard-varayti ang mga

nakilalang may pinag-aralan, o di kaya, ang mga gusting hangaan sila. Pinapalitan
nila ng mga salitang gamit sa standard ang mga salitang mag-aaydentifay na
galling sa isang lugar.
Patay na wika
Isang epekto ng pagkakaroon ng dayalek-ang pagsplit ng isang wika-ang
pagkawala o pagkamatay ng isang dayalek dahil hindi na ginagamit ito.
Namamatay ang isang wika dahil meron itong kapalit na wikang mas pinapaboran
ng mga myembro ng komunidad.

Pidjin at kreyol

Kung maaaring mamatay ang wika, nangyayari din na may nadedevelop na bagong
wika. Karaniwang nangyayari ito kung saan hindi lang isang wika ang
sinasalita. Pidjin ang tawag sa proseso ng pagbuo ng paulit-ulit at panggagaya ng
kahit mali mali, hanggang magkaintindihan ito. Kreyol naman ang tawag sa wikang
nadedevelop sa isang pidjin at nagging unang wika ng isang lugar.

Paghahalo ng mga kowd

Tinatawag na kontak-langwej ang isang pidjin dahil bung ito ng pagsisikap ng

mga taong magkaiba ang wika ng magkaroon ng kontak. Kabilang dito ang kowdswitching o paglilipat ng mga preys o sentens mula sa ibang wika.
UGNAYAN NG WIKA AT TAO
Ayon kay Rankin, pitumpung porsyento (70%) ng gising na oras ng tao
ay inuukol niya sa pakikipagtalastasan. Samakatwid, wika ang ginagamit ng tao sa
maghapon niyang pakikipag-interaksyon sa kanyang kapwa.
Saan nga ba nagsimula ang wika? Ayon sa genesis 11:1-9, noon ay iisa
lamang ang wikang ginagait ng tao. Subalit noong nagtayo ng lungsodang mga tao
na halos abot sa langit ay lubos na nabahala ang Diyos dahil gusto nilang langpasan
ang Diyos. Pinag-iba-iba ng Diyos ang kanilang wika upang hindi sila
magkaintindihan at upang hindi matuloy ang kanilang balak. Ang pahayag na ito ay
pinaniniwalaan ng mga relihiyoso subalit ayon sa mga pilosopo at dalubwika, ang
wika ay dinevelop lamang ng tao para makabuo ng ibat-ibang kaalaman.

Pahina 10

Magkasalungat man ang pinaniniwalaan ng mga relihiyoso at klasikong griyego, huwag

natin kalimutan na Diyos ang lumikha at nagbigay sa atin ng talino upang makatuklas ng
mga bagay na maaari nating magamit sa araw-araw.
Ugnayan ng wika at kultura

Sinasabing nasasalamn ang kultura ng isang lahi sa wikang siasalita ng

lahing iyon. Ang kultura ang nagdidikta ng mga leksikong magiging bahagi ng wika
ng isang lahi.
Sinabi ni Gleason sa kanyang komprehensivong definisyon, ang wika ay
masistemang balangkas ng mga sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa
paraang arbitrary upang magamit ng mga taong kabilang sa isang kultura.
Samakatwid, hindi pweding paghiwalayin ang wika at kultura dahil
habang tinutuklas ng tao ang kanyang wika ay tinutuklas din niya kung saans
kultura siya nabibilang.
Ugnayan ng wika at lipunan
Bawat lipunan ay may kani-kaniyang wiak. Halimbawa nito ay ang
Filipino, Ingles, Prances at iba pa. Sa pilipinas ay may walong maituturing na
pangunahing wika: Tagalog, Ilokano, Pangasinan, Pampanggo, Waray, Hiligaynon,
Cebuano at Bikol.
Dayalek ang tawag sa wika na nagkakaroon ng pagkkaiba-iba o varayti
sa loob ng wika. Halimbawa na lamang ng mga varayti ng Tagalog. Meron tayong
Tagalog-Nueva Ecija, Tagalog-Bulacan at iba pa.
Ang Idyolek naman ay masasabing isang finger prints ng isang tao dahil tanging
kanya lamang. Dito makikita ang istilo ng isang individwal sa pagsasalita.

Tinatawag na Sosyolek ang wikang nakabatay sa pagkakaiba ng

katayuan o istatus ng isang ginagamit ng wika sa lipunang ginagalawan.
Kabilang naman sa mga Islang words ang haleer, yuck, praning, japorms,
windang at iba pa. hindi ito lubos na maintindihan ng mga may edad na kapag ito ay
binibigkas ng mga kabataan.
Ang mga bakla ay bumuo rin ng naman ng kanilang sariling salita na tinatawag
na Gay lingo o Sward speak. Ito ay nilikha nila para sa kanilang grupo.
Bawat profesyon o okupasyon ay may sariling wika rin na hindi basta
mauunawaan ng hindi ganoon ang trabaho. Ito ay tinatawag na Jargon.
Meron din tayong tinatawag na Rejister. Ito ay nakabatay sa uri at paksa ng
talakayan, sa mga tagapakinig o kinakausap o kaya ay sa okasyon at iba pang salik.

Pahina 11

Pinakapayak sa mga anyo ng wika ang paggamit ng mga salita o pagsasalita.

(Tingnan ang mga sining na pangwika). Subalit kabilang din rito ang pagsusulat,
mga wikang pasenyas, larangan ng musika, sining ng pagpipinta, pagsasayaw, at
maging ang matematika. "Wika" ang lahat ng mga ito kung gagamitin ang malawakan
na kahulugan ng wika. Sa ilang pagkakataon, tinatawag
ding dila (piguratibo), salita,diyalekto, o lingo (sariling-wika ng isang grupo,
[bigkas: ling-gow, mula sa Ingles]) ang wika.[1]

Yung dayalektong mismong ginawa ng tao

hindi katanggap-tanggap dahil hindi ito sinangayunan ng nakararami
Ang dayalektong kinagisnan
Ay katanggap-tanggap dahil yun yung kinmulatan nila

Pormal: Ito ay nagbibigay ng patalastas sa isang paraang maayos at

mariin at bunga ng
isang mariing at bunga ng isang maingat na pagtitimbang-timbang ng mga
pangyayari at mga kaisipan.

Pahina 12 :>

Di-pormal: Tinatawag din itong pamilyar o personal, at nagbibigay-diin sa isang

estilong
nagpapamalas ng katauhan ng maykatha. Karaniwan itong may himig na
parang nakikipag-usap.

Kolokyal/pambansa - ordinaryong wika na ginagamit ng mga kabataan

sa kanilang pang-araw-araw na pakikipag-usap na kadalasang malayang pinagsasama
ang mga wikang Ingles at Filipino
Kolokyalismong karaniwan - ginagamit na salitang may "Taglish"
Kolokyalismong may talino - ginagamit sa loob ng silid-aralan o paaralan
Lalawiganin/panlalawigan - wikang ginagamit ng isang partikular na lugar o pook.
Pabalbal/balbal (salitang kalye) - pinakamababang uri ng wikang ginagamit ng tao,
na nabuo sa kagustuhan ng isang partikular na grupo na nagkakaroon ng sariling
pagkakakilanlan.
Pampanitikan - wikang sumusunod sa batas ng balarila at retorika.

Isang proseso ng pagpapalitan ng impormasyon na kadalasan na

ginagawa sa pamamagitan ng karaniwang sistema ng mga simbolo ang
komunikasyon. Ang araling pangkomunikasyon ang disiplinang pang-akademya
kung saan pinag-aaralan ang pakikipagtalastasan.
Ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng pangungusap. Madaling maunawaan
ang pangungusap kahit gaano pa kahaba o ano man ang anyo nito. Malinaw ito
kaya madaling naiintindihan ng bumabasa o nakikinig ang kahulugan nito.
Pagpapaliwanag o pagpapaunawa ang tawag sa gawaing pangkaisipan upang
matugunan ang pakikipagugnayang ginagamitan ng mga pananalita o mga hudyat o
senyas ng kamay, maaaring kasabayan ng taong nakikipagugnanayan, o matapos
ang bawat bahagi ng paglalahad ng taong nakikipagugnayan. Nagaganap ang
pagpapaunawa sa pagitan ng dalawa, tatlo, o higit pang bilang ng mga
tagapagsalita o tagapaglahad na hindi nakapagsasalita o nakasesenyas mula sa
pinagmumulang wika.
Pagsasalitaan ang tawag sa isang paraan ng pakatuto. Nagpapalinaw ang usapan
tungkol sa isang paksa sa pagsasaulo ng mga bagay. Sa pamamagitan ng salitaan
,nakapagpapalitan tayo ng mga kuro-kuro. nye nye

Pahina 13 :* :*

Para sa akin ang wika ang nagsisilbing paraan ng

komunikasyon ng tao... Ito ang nagsisilbing gabay para
magkaunawaan at magkaintindihan ang bawat tao..

Sa kasalukuyan marami tayong pinagdaraanan

Na pagbabago na naidudulot ng pag-unlad ng ating
teknolohiya at pagiging moderno.Dahil sa mga
pagbabago na ito,maraming bagay sa ating mundo ang
naaapektuhan at isa na diyan ang aspekto ng wika.Dahil
diyan marami nang ginagawang pagbabago sa konsepto
ng salita.

Pahina 14 :P :P

1.Igalang ang ibang wika.

2.Maging huwaran sa paggamit ng wika.

3.Kung maaari gumamit ng tamang salita sa

pagsasalita.

4.Iayos ang pag-tuturo ng nalaman sa wika.

5.Kung maaari iyuro ang natutunan tungkol

sa wika.
Pahina 15