Professional Documents
Culture Documents
-Gedichten-
Het
De favoriete
Mooiste
gedichten van Nederland
Gedicht
en Vlaanderen
Podium
2
Sonnet - P.C. Hooft (1581-1647) Bladzijde 23
In het octaaf wordt vooral een natuurbeschrijving gegeven, terwijl in het sextet meer de
gedachten en gevoelens van de dichter naar voren komen.
Aan het einde staat een woordspeling (verlanghen = iets willen, verlangh = iets langer
maken)
Samenvatting inhoud: De ik in het gedicht (P.C. Hooft zelf?) droomt over een verloren
liefde. Hij laat merken dat hij deze geliefde erg mist en dat hij het liefst de tijd wilde
verkorten, maar op deze manier duurt voor hem de tijd eigenlijk alleen nog langer. Het
verlangen naar zijn geliefde duurt voor hem eindeloos.
Mening: Ik vind het een redelijk mooi gedicht, ik vind het moeilijk te lezen omdat het in
Oudnederlands geschreven is. Maar er worden wel een aantal mooie beeldspraken
gegeven (de activiteiten die genoemd worden in verband met de snelheid/tijd vond ik
mooi gevonden)
3
Ik ween om bloemen - Willem Kloos (1859-1938) Bladzijde 51
Na de 8e regel is er een omslag/wending in het gedicht (een volta), er wordt dan een
voorbeeld gegeven, namelijk dat van een vogel.
Het gedicht wijkt in het sextet af, maar ook in het octaaf. Dat is iets wat in een sonnet
niet vaak voorkomt.
De stijl bevat beeldspraak: de ‘niet ontloken liefde’ wordt vergeleken met de gebroken
knop van een bloem. Ook wordt het ‘niet verstaan van mijn hart’ vergeleken met het
‘voor den uchtend vergaan van haar bloei’.
Samenvatting inhoud: Dit gedicht gaat duidelijk om een niet beantwoorde liefde. De
verteller heeft iemand maar heel kort gezien, want ze hebben niet gesproken. De
verteller is daar heel bedroefd om.
Mening: Het is een mooi gedicht, met een aparte opbouw (vooral de laatste 6 regels) Het
voorbeeld met de vogel dat gegeven wordt, vond ik heel mooi. Ik had bij dit gedicht
weinig last van het Middelnederlands.
4
Een kinderspiegel - Judith Herzberg (1934) Bladzijde 73
1e strofe – 5 regels
2e strofe – 5 regels
3e strofe – 5 regels
4e strofe – 5 regels
Je zou eventueel kunnen zeggen dat het meisje in dit gedicht het ouder worden
gelijkstelt met rimpels, spataders en onderkinnen. In dat geval zou er sprake zijn van
een vergelijking.
Andere pseudoniemen van Judith Herzberg zijn: Christine de Hondt, Eva de Vries en
Marta de Vries
Samenvatting inhoud: De ik in het verhaal is een meisje. Ze fantaseert over hoe zij er
later uit zal (willen) zien en hoe ze zal leven. Het is duidelijk dat ze nog erg jong is, want
de dingen die ze noemt zijn niet erg realistisch (tamelijk beroemde man, nooit liegen,
geit in het huis en geen uiterlijke gebreken)
Mening: Ik vind het een leuk gedichtje, het is heel vlot geschreven en vrij simpel. Erg
veel inhoud heeft het gedicht niet (althans niet qua stijl of vorm), maar het spreekt me
toch wel aan. Het is leuk om te zien wat een jonger kind voor toekomstbeeld heeft (heel
onbezorgd) terwijl ik nu (omdat ik ouder ben) weet dat het, hoe zij zich alles voorstelt,
nooit precies zo zal zijn.
5
Aan Rika - Piet Paaltjes (1835-1894) Bladzijde 90
De stijl bevat een vergelijking (blonde haar waar engelen aan te herkennen zijn)
Piet Paaltjens (een echte romanticus) is een pseudoniem voor François HaverSchmidt
Samenvatting inhoud: Het gedicht gaat om een man die een vrouw (Rika) maar heel kort
gezien heeft, maar meteen verliefd werd. Hij beschrijft hun ontmoeting, waarom hij haar
zo aantrekkelijk vindt en hoe veel hij naar haar verlangt.
Mening: Ik vond het wel een aardig gedicht. Vooral het einde vond ik heel grappig, dat
was echt leuk bedacht door de schrijver.
6
De wolken - M. Nijhoff (1894-1953) Bladzijde 92
Martinus Nijhoff is een van de weinige schrijvers die ooit op een postzegel afgebeeld is.
Samenvatting inhoud:
Het gedicht is in drie delen opgesplitst:
In strofe 1 tot en met het liggende streepje van strofe 2 gaat het over de vrouw toen ze
nog een kind was en heel onbezorgd in het leven stond.
Vanaf het liggende streepje in strofe 2 tot en met het eind van strofe 3 wordt er verteld
over de tijd waarin het meisje ouder werd: ze werd minder onbezorgd en keek niet meer
naar de wolken (het kinderlijke van haar verdween)
In de vierde strofe is te lezen dat het meisje nu volwassen geworden is en zelf een kind
heeft. Als ze met haar zoon op de hei ligt, weet ze waarom haar moeder moest huilen: ze
verlangde terug naar de tijd waarin ze nog onbezorgd door het leven ging.
Mening:
Het gedicht spreekt me wel aan, ik vind de beschrijving van het ouder worden mooi
gedaan. Het is eigenlijk een heel simpel gedichtje, maar dat maakt het eigenlijk ook wel
weer mooi.
7
Marc groet ’s morgens de dingen - Paul van Ostaijen (1896-1928) Blz. 142
Daa-ag vis
dag lieve vis
dag klein visselijn mijn
Stroming
Dit gedicht is dadaïstisch: alledaagse dingen worden daarbij weergegeven, vaak op een
heel kinderlijke manier.
Bij het dadaïsme wendt men zich af van alle oude regels en begint men helemaal
overnieuw. Zo kwamen er vernieuwingen, de dichters lieten alle oude regels en
opvattingen over hoe een gedicht eruit hoorde te zien vallen en kwamen toen met een
geheel nieuwe stijl.
Stijl
Het gedicht is absoluut niet regelmatig, er zit geen logica in. Ook is er geen sprake van
stofenbouw of een metrum.
Vorm
Het gedicht is geschreven op een kinderlijke manier, je zou ook kunnen zeggen dat het
een beetje liedjesachting is geschreven. Er is geprobeerd om de kinderlijke blik van dit
jongetje te vangen in woorden.
Samenvatting inhoud:
In het gedicht wordt de onbevangenheid van een kind (Marc) beschreven. Het laat de
kleine dingen zien die kinderen nog kunnen bewonderen, dingen waar volwassenen op
een heel andere manier naar kijken.
Het kind bewondert nog alles dat hij ziet, niets is voor hem nog zelfsprekend. Het
jongetje groet alle dingen die hij tegenkomt op zijn weg.
Mening: Ik vind het wel een grappig gedichtje, maar niet echt iets van hoogstaand
niveau. Het is allemaal een beetje flauwekul wat er staat, maar aan de andere kant laat
dat wel goed zien hoe kinderen tegen de wereld aankijken. Dat niets vanzelfsprekend is.
8
Ik tracht op poëtische wijze… - Lucebert (1924-1994) Bladzijde 148-149
1e strofe – 5 regels
2e strofe – 10 regels
3e strofe – 7 regels
4e strofe – 5 regels
Er is geen rijmschema te maken, omdat er weinig tot geen regelmaat te vinden is in dit
gedicht.
Lucebert is een pseudoniem van L.J. Swaanswijk, die ook wel 'de Keizer van de Vijftigers'
genoemd werd.
Samenvatting inhoud: Dit gedicht gaat over dichten, er wordt afgevraagd ‘wat wil ik met
kunst?’ Het gedicht zet zich af tegen oude/nette gedichten. Je zou kunnen zeggen dat dit
gedicht een ‘bom’ is op de vijver van het onbewuste. Het schud je wakker en zet je aan
het denken.
9
Egidiuslied - Anoniem Bladzijde 151
De stijl bevat beeldspraak (de ‘troon’ in strofe 2, regel 3 is een metafoor en verwijst naar
de hemel; de ‘zonneschijn’ in strofe 2, regel 4 is een vergelijking en vergelijkt de hemel
en de aarde)
Het gedicht is geschreven in het Middelnederlands en heeft eindrijm
Het gedicht is ook een rondeel, want er komen regels meerdere keren terug. Het effect
hiervan is dat hetgeen waar de hoofdpersoon mee zit, versterkt wordt. (het gaat niet
weg)
Samenvatting inhoud: Het gedicht gaat over het verliezen van een belangrijk iemand. Dit
maakt het leven van de verteller bijna ondraaglijk. (Het is niet zeker hoe die persoon
dood gegaan is, kan ook zelfmoord zijn strofe 1, regel 3: ‘Du coors die doot’)
Motieven hierbij zijn de dood, droevigheid, jaloezie en de hemel (waar alles beter is)
Mening: Het is een mooi gedicht, wat zich ook nu geschreven zou kunnen worden (niet in
het Middelnederlands dan natuurlijk)
Het thema (het verliezen van een geliefde/belangrijk persoon) kan ook nu voorkomen,
alleen zou dan denk ik het geloof een iets minder belangrijke rol spelen.
10
Voor een dag van morgen - Hans Andreus (1926-1977) Bladzijde 158
1e strofe – 14 regels
2e strofe – 6 regels
Er komen in de 1e strofe wel steeds een aantal dingen terug, namelijk: ‘hoeveel ik van je
hield’ en ‘vertel het aan…’ Dit zorgt ervoor dat deze zinnen extra benadrukt worden en
er duidelijk blijkt dat hij zoveel van haar houdt.
Hans Andreus is een pseudoniem voor Johan Wilem van der Zant
Samenvatting inhoud: Een man vertelt in dit gedicht hoeveel hij van een vrouw hield en
hoe hij verlangt dat zij na zijn dood aan alles zal vertellen hoeveel hij haar liefhad. Aan
alles, maar niet aan de mensen, want die zouden het volgens hem toch niet begrijpen.
Mening: Ik vond dit een heel erg mooi gedicht. Het is vrij simpel, maar tegelijk zegt het
zoveel. Ik weet niet goed hoe ik het moet omschrijven, maar het gedicht gaf een mooi
gevoel.
11
Het Huwelijk - Willem Elsschot (1882-1960) Bladzijde 161
Dit is een klassiek gedicht met een heel regelmatige strofebouw en rijmschema.
Het gedicht is geschreven in eindrijm.
Het metrum is jambisch
De stijl bevat beeldspraak (‘de grootste zonde’ is seks bedrijven en met ‘duivelsplicht’
wordt bedoeld dat je moet gehoorzamen aan je plichten ook al vind je het niet leuk) en
vergelijkingen (‘stervend paard’ de oude vrouw)
Samenvatting inhoud: Dit gedicht gaat over een oude vrouw die niet meer aantrekkelijk
is voor haar man. Hij wil eigenlijk het liefste dat ze dood gaat, maar dat doet ze maar
niet. Hij voelt zich totaal verloren omdat hij niets aan de situatie kan doen.
Mening: ik vond het niet echt een geweldig gedicht. Het onderwerp stond me niet aan, ik
vond het stom dat die man niet meer van zijn vrouw hield omdat ze oud geworden was.
12