A SANTA COMPAA

Galicia e os galegos, sempre gozamos, e creo que en todo o mundo, dunha

fama un tanto especial; ser crentes da existencia da bruxara e todas a sas
supersticins. No pasado, sempre haba algn galego que mantia ter algn
tipo de contacto cos habitantes do aln. Pero isto, non pode sorprendernos
se pensamos no illamento case total de moitos pobos do interior, perdidos
entre as montaas dende tempor inmemoriais, e cuxa nica distraccin se
reduca s visitas pequena e lgubre igrexa, ao cemiterio que a circundaba
e aos faladoiros lux do lume nas escuras e fras noites de inverno. Baixo
estas condicins, moitas realidades pasadas e transmitidas de boca en boca,
foron transformndose co tempo en historias dantescas sobre a bruxara, a
morte e as circunstancias que as acompaaban.
Sobre a bruxara, existen moitas lendas, e, quizais unha das mis populares
e coecidas en Galicia, sexa A Santa Compaa, ou procesin dos mortos.
Cando os nosos antecesores celtas, procedentes da verde Albin,
alcanzaron as costas da nosa terra, achegaron nosa cultura moitas das
sas crenzas e lendas, s cales eran moi afeccionados, xa que as sas
caractersticas de vida, mbito e illamento, foron similares dos antigos
moradores galegos.
Ao anoitecer, especialmente en Vspera de Todos os Santos, o veo entre o
mundo dos vivos, o dos mortos e o reino das fadas moi fino, sendo posible
que un humano quedase atrapado nesta preregrinacin das almas dos
defuntos ao atravesar a nocturna e tenue fronteira. A noite, propiciaba todas
estas sensibilidades fantasmagricas.
Dise que, en determinados das e baixo determinadas circunstancias, a noite
se converte nunha procesin de almas en pena, vestidas con tnicas e
carapuchas, presaxiando a morte dalgn vecio do lugar. Os seus ps e as
sas mans son dunha brancura extrema.
Camian descalzas formando das fileiras, cabeza das cales, un ser vivo
porta unha cruz e un cubo con auga bendita. Recibe o nome de O
Crucifero, e non descansa nunca, cada noite entra en transo, abandona o
seu fogar e encabeza a procesin, guiando s almas en pena a travs de
camios e vereas. Durante os perodos de vixilia non recorda nada, anda
que as sas pernas mostran os rabuos recibidos ao rozar as afiadas pugas
das silveiras dos camios, e o seu rostro adquire unha palidez cadavrica
para finalmente morrer, se un sacerdote non o rescata do seu desgraciado
final. Se falece, a morte arrolarao no descanso eterno por purgar os seus
pecados en vida.

Unha forma de liberarse desta mortal carga, encontrarse con outro humano
mentres se acompaa peregrinacin das almas en pena. A cruz exercer
unha sobrenatural atraccin sobre a mente do recn achado, polo que se
far cargo, sen ofrecer resistencia ningunha, a portar a cruz e substituir o
anterior Crucifero.
As almas en pena levan unha vela, pero a sa luz invisible ao ollo do ser
vivo, non obstante a sa presenza deltase por un forte olor a cera e un
lixeiro vento, indicativo do paso dos espectros. Estes mvense seguindo a
direccin da Estadea, un espectro de grandes dimensins. Non todos os
humanos poder ver cos ollos a peregrinacin da Santa Compaa, tan s
algns seres especialmente dotados, ou os nenos aos que o sacerdote, por
erro, bautizou usando o leo dos defuntos, cando se fagan maiores.
Non obstante, pdese intuir o seu paso por un repentino forte olor a cirio
ardendo ou o espanto que se produce entre os animais, que segundo a
lenda, se son capaces de ver esta fantasmal procesin polas sas especiais
sensibilidades, especialmente gatos e cans que non cesan nos sus penosos
miaos e ladridos.
A tradicin popular afirma que existen diversas maneiras de poerse a salvo
en caso de encontrarse coa Santa Compaa. Cando o medo mis forte que
a razn, apartarse do seu camio e ignorala, pero se asegura que a forma
mis segura debuxar un crculo e introducirse nel, que ser mis poderoso
anda se est feito de sal, e tomar unha cruz e rezar.