Sayısal Fotoğraf İşleme Teknikleri

T.C.
ANADOLU NVERSTES YAYINI NO: 2503

AIKRETM FAKLTES YAYINI NO: 1474
SAYISAL FOTORAF fiLEME

TEKNKLER
Yazarlar
r.Gr. Melike TAfiIOLU (nite 1, 5, 7, 8)
r.Gr. Cemalettin YILDIZ (nite 2-4, 6)
Editr
Prof. Tevfik Fikret UAR
ANADOLU NVERSTES
Bu kitabn basm, yaym ve satfl haklar Anadolu niversitesine aittir.

Uzaktan retim tekniine uygun olarak hazrlanan bu kitabn btn haklar sakldr.
lgili kurulufltan izin almadan kitabn tm ya da blmleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayt
veya baflka flekillerde oaltlamaz, baslamaz ve datlamaz.
Copyright 2012 by Anadolu University
All rights reserved
No part of this book may be reproduced or stored in a retrieval system, or transmitted
in any form or by any means mechanical, electronic, photocopy, magnetic, tape or otherwise, without
permission in writing from the University.
UZAKTAN RETM TASARIM BRM

Genel Koordinatr
Prof.Dr. Levend Kl
Genel Koordinatr Yardmcs
Do.Dr. Mjgan Bozkaya
retim Tasarmcs
Dr. Kadriye Uzun
Grafik Tasarm Ynetmenleri
Prof. Tevfik Fikret Uar
r.Gr. Cemalettin Yldz
r.Gr. Nilgn Salur
lme Deerlendirme Sorumlusu
r.Gr. Gamze zbilgin Erflen
Dil Yazm Danflman
Okt. Nilay Giriflen
Kitap Koordinasyon Birimi
Yrd.Do.Dr. Feyyaz Bodur
Uzm. Nermin zgr
Kapak Dzeni
r.Gr. Cemalettin Yldz
Dizgi
Akretim Fakltesi Dizgi Ekibi
Saysal Fotoraf flleme Teknikleri
ISBN
978-975-06-1172-8
1. Bask
Bu kitap ANADOLU NVERSTES Web-Ofset Tesislerinde 3.000 adet baslmfltr.
ESKfiEHR, Mays 2012
iii
indekiler
indekiler
nsz ............................................................................................................
ix
Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, Dzenleme ve

Yaymlama Yntemleri. ..........................................................
GRfi ..............................................................................................................
GRSEL VER OLUfiTURMADA KULLANILAN TEMEL DONANIMLAR .....
Fotoraf Makinesi..........................................................................................
Tarayc...........................................................................................................
Tablet .............................................................................................................
Bilgisayar........................................................................................................
GRSEL VER OLUfiTURMADA KULLANILAN TEMEL YAZILIMLAR ........
Vektrel Temelli izim Yazlmlar ..............................................................
Adobe Freehand......................................................................................
Adobe Illustrator .....................................................................................
Corel Draw ..............................................................................................
Piksel Esasl Yazlmlar..................................................................................
Adobe Photoshop ...................................................................................
Painter ......................................................................................................
Sayfa Tasarm Amal Yazlmlar .................................................................
QuarkXpress ............................................................................................
Adobe InDesign ......................................................................................
Grnt Organizasyonu ve Sunum Amal Yazlmlar ...............................
PowerPoint ..............................................................................................
Keynote....................................................................................................
Adobe Acrobat ........................................................................................
Kelime fllem Yazlmlar ...............................................................................
Web Amal Yazlmlar .................................................................................
Adobe Fireworks.....................................................................................
Adobe Dreamweaver ..............................................................................
Adobe Flash.............................................................................................
i-Web........................................................................................................
VER DZENLEME YNTEMLER................................................................
Dosyalar ve Klasrler....................................................................................
VER SAKLAMA YNTEMLER: YEDEKLEME VE ARfiVLEME ..................
VER TAfiIMA YNTEMLER ........................................................................
SAYISAL VER FORMATLARI........................................................................
Baskya Ynelik Formatlar............................................................................
nternete Ynelik Formatlar .........................................................................
zet................................................................................................................
Kendimizi Snayalm......................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar ............................................................
Sra Sizde Yant Anahtar ..............................................................................
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek Kaynaklar ...............................................
3
4
4
5
6
7
8
8
8
9
9
9
9
9
10
10
10
10
10
10
11
11
11
11
11
11
11
12
12
16
18
19
19
20
21
22
23
23
24
25
1. NTE
iv
indekiler
2. NTE
Temel Aralar, Menler, Yardmc Pencereler ve

fllevleri...................................................................................... 26
GRfi ..............................................................................................................
PROGRAM LE ALIfiMAYA BAfiLAMAK.....................................................
Program alfltrmak ve Dosya Amak .......................................................
Dosya Arama (File Browser) Dmesi ile Dosya Amak ..........................
ARALAR KUTUSUNU KULLANMA .............................................................
Ara Kutusundaki Aralar Semek ve Kullanmak......................................
Gizli Bir Arac Semek ve Kullanmak..........................................................
Klavye Kestirmelerini Aralarla Birlikte Kullanmak ....................................
Resim Penceresine Uzaklaflp Yaknlaflma ve Resim Penceresini
Kaydrma........................................................................................................
ARA SEENEKLER VE PALETLER.............................................................
Ara Seenekleri ubuu..............................................................................
Paletleri ve Palet Menlerini Kullanmak .....................................................
Paletler ve Konumlar ...................................................................................
Eylemleri Geri Almak....................................................................................
Balam Mensn Kullanmak .....................................................................
Program Yardmn Kullanmak .....................................................................
zet................................................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
3. NTE
27
27
27
29
29
29
31
31
31
32
32
32
33
34
34
35
36
37
38
39
39
39
Katmanlar, Kanallar ve Maskeler........................................... 40

GRfi ..............................................................................................................
KATMANLAR HAKKINDA ............................................................................
Katman Paletindeki Bilgileri Grntlemek ..............................................
Background (Arka plan) Katman ..........................................................
Yeni Bir Katman Oluflturmak ve Adlandrmak ....................................
Katmanlarn Ylma Srasn Deifltirmek .............................................
Bir Katmann Opakln ve Harmanlama (Blending Options) ..........
Seeneini Belirlemek.............................................................................
Katmanlar Birbirine Balamak ....................................................................
Katmanlara Degrade Uygulamak ...........................................................
Katman Stili Oluflturmak.........................................................................
Metin Katman Eklemek ........................................................................
Katman Kmesi Oluflturmak ..................................................................
Layer Comp (Katman Efllerini) Kullanmak ...........................................
Flattening (Dosyalar Btnlefltirmek) ...................................................
KANALLAR ....................................................................................................
MASKELER ....................................................................................................
Quick Mask (Hzl Maske) Oluflturmak .......................................................
Bir Seimi Maske Olarak Kaydetmek ....................................................
41
41
42
44
44
44
44
44
46
47
49
50
50
51
52
52
54
55
56
indekiler
Alfa Kanallar .................................................................................................

Katman Maskeleri....................................................................................
Extract (Ayklama) Komutunu Kullanarak Seim Yapmak...................
zet................................................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
56
56
57
59
60
61
63
63
Alan Seimi ve Onarma Aralar........................................... 64

SEME fiLEM VE SEM ARALARI HAKKINDA .....................................
Magic Wand (Sihirli Denek) Aracyla Seim Yapmak ..............................
Seili Bir Alan Taflmak..........................................................................
Sadece Seilmifl Alan Taflmak ..............................................................
Seimi Taflmak ve Ayn Anda oaltmak.............................................
Seili Alandan kmak ............................................................................
Seim Aralarn Birlikte Kullanmak ve Alan Eklemek-karmak........
Seimler in Yardmc Fonksiyonlar .....................................................
Oval ve Dairesel Seimlerle alflmak ...................................................
Merkez Noktay Kullanarak Semek ......................................................
Seimi Bir Klavye Ksayolu Kullanarak Taflmak ..................................
Seimi Ok Tufllarn Kullanarak Taflmak ..............................................
Bir Seim Alannn Kenarlarn Yumuflatmak ........................................
SEM MENSNE GENEL BAKIfi ..............................................................
Color Range (Renk Seim) zelliini Kullanma .........................................
Seili Alan Kaydetmek ...........................................................................
Bir Blgeyi Silmek ..................................................................................
Bir Resmi Krpmak..................................................................................
RTUfiLAMA VE ONARMAYA BAfiLAMADAN NCE................................
Resmin Kopyas zerinde alflmak ............................................................
znrlk ve Resim Boyutu ......................................................................
RESM ALANINI BELRLEMEK, DZENLEMEK VE DNfiTRMEK........
TON VE RENK DZENLEMELERNE GRfi ................................................
Renk Modu ...................................................................................................
Ton Araln Ayarlamak ...............................................................................
Renk Dengesizliini Gidermek.....................................................................
Gri ve Tek Tonlu Resim Uygulamalar ........................................................
Bir Resimdeki Renkleri Deifltirmek ............................................................
RTUfiLAMA VE ONARMA ARALARI........................................................
Rtufllama ve Onarma Yaparken Yeni Katman zerinde alflmak..........
Clone Stamp (Kopya Mhr) Aracn Kullanmak .....................................
Doku Mhr (Pattern Stamp) Aracn Kullanmak.....................................
Healing Brush Tool (Onarm Fras) Aracn Kullanmak ..........................
Patch (Yama) Aracn Kullanmak .................................................................
Onarma ve Rtufllama Aralarnda Fra Paletinin Kullanm ....................
History (Yaplmfl fllemler) Paleti ................................................................
Snapshots (Anlk Grntler).......................................................................
zet ...............................................................................................................
65
67
68
68
68
69
69
70
71
71
71
71
72
72
73
74
75
75
76
76
77
77
79
80
81
81
83
84
84
84
85
85
86
86
87
87
88
89
4. NTE
vi
indekiler
Kendimizi Snayalm .....................................................................................

Okuma Paras ........................................................................................... ..
5. NTE
Vektr Temelli Grnt Oluflturma Yntemleri ve

Sanatsal Uygulamalar.............................................................. 94
GRfi ..............................................................................................................
VEKTREL TEMELL ZM YAZILIMLARI..................................................
Adobe Illustrator............................................................................................
Macromedia Freehand ..................................................................................
Corel Draw ....................................................................................................
Adobe InDesign ve QuarkXPress.................................................................
VEKTREL fiLEMLER ...................................................................................
Vektrel izim Aralarn Tanmak ..............................................................
Pencil (Serbest izim Kalemi) Aracn Kullanmak ................................
Line / Line Segment (Dz izgi) Aracn Kullanmak ...........................
Temel fiekiller Oluflturmak ...........................................................................
Pen (Hassas izim Kalemi) Arac le izim Yapmak .................................
Alanlara Renk ve izgi Kalnl Vermek ....................................................
Yaz alflmalar Yapmak ..............................................................................
Rehber Grnt Yardmyla Vektrel izim Yapmak ................................
SANATSAL UYGULAMALAR .........................................................................
Bir Sembol izimi Nasl Yaplr?...................................................................
Sembol izimi le Sanatsal Bir Uygulama ...................................................
zet................................................................................................................
Okuma Paras ..............................................................................................
6. NTE
91
92
93
93
95
96
96
96
97
97
97
97
99
99
99
100
102
104
109
114
114
123
128
129
130
131
131
131
Saysal Ortamda Grnt Oluflturma Yntemleri ve

Sanatsal Uygulamalar.............................................................. 132
BTMAP VE VEKTREL GRAFKLER ...........................................................
Bitmap Grafikler............................................................................................
Vektrel Grafikler..........................................................................................
RNEK FOTORAF DZENLEME ALIfiMASI...........................................
VEKTREL GRAFK OLUfiTURMA TEKNKLER.........................................
izim Kalemi Aracn Kullanmak .................................................................
Dz izgiler izmek .....................................................................................
Balant Noktalar, Yn Tutamalar ve Bileflenler .....................................
izgileri ve apa Noktalarn Taflmak.........................................................
Vektrel Alanlar Boyamak...........................................................................
Vektrel Alanlar Seilmifl Alanlara Dnfltrmek ......................................
Seilmifl Alanlar Vektrel Alanlara Dnfltrmek ......................................
RNEK TASARIM ALIfiMASI .....................................................................
133
133
134
134
139
139
140
141
141
142
143
143
143
vii
indekiler
zet................................................................................................................
148
149
150
150
zel Efektler ve Filtreler ........................................................ 152

GRfi ..............................................................................................................
PKSEL TABANLI EFEKTLER VE FLTRELER ...............................................
Artistic (Sanatsal) Filtreler .............................................................................
Blur (Bulanklafltrma) Filtresi.......................................................................
Brush Strokes (Fra Ucu) Efektleri..............................................................
Distort (Bozma) Filtresi.................................................................................
Noise (Parazit) Filtresi...................................................................................
Pixelate (Piksellefltirme) Filtresi....................................................................
Render (Canlandrma) Filtresi.......................................................................
Sharpen (Netlefltirme) Filtresi .......................................................................
Sketch (izim) Filtreleri ................................................................................
Stylize (Stilize) Filtresi ...................................................................................
Texture (Doku) Filtreleri...............................................................................
Layer Effects (Katman Efektleri)...................................................................
zet................................................................................................................
153
154
155
157
160
162
165
166
168
169
169
173
175
176
179
180
181
181
181
Saysal Grnt fllemede Ton Kontrol ve

Renk Ynetimi ......................................................................... 182
GRfi ..............................................................................................................
RENK VE TON NEDR? .................................................................................
RENK ALANI VE GAMUT .............................................................................
RENK MODLARI............................................................................................
RGB ................................................................................................................
CMYK .............................................................................................................
Dier Renk Modlar.......................................................................................
Grayscale (Gri Ton) ................................................................................
Bitmap......................................................................................................
Duotone (ki Renk).................................................................................
Indexed Color Mode (Dizinli Renk Modu) ...........................................
Multichannel Mode (ok Kanall Mod) .................................................
MONTR AYARLARININ YAPILMASI ........................................................
TON KONTROL ve RENK YNETM ......................................................
Ton Kontrol .................................................................................................
Brightness/Contrast (Aklk/Koyuluk ve Kontrast) Seenei..............
Levels (Ton Seviyesi) Seenei ..............................................................
Curves (Ton Erisi) Seenei .................................................................
Renk Ynetimi...............................................................................................
7. NTE
183
183
184
185
185
185
185
185
185
186
186
186
186
187
187
187
188
189
190
8. NTE
viii
indekiler
Color Balance (Renk Dengesi)...............................................................

Hue/Saturation (Renk/Doygunluk) ........................................................
zet................................................................................................................
190
191
192
193
194
194
194
Szlk ................................................................................... 185

Dizin ...................................................................................... 205
nsz
nsz
Saysal Fotoraf flleme Teknikleri kitab, evremizi sarmalayan ve kanlmaz
olarak farkl seviyelerde de olsa renmek durumunda olduumuz saysal (digital) grsellerin ifllenmesi konusunda temel bilgileri kazandrmak zere
hazrlanmfltr. Gnmz dnyasnda grsel veriler saysal olarak oluflturulmakta
ve kullanlmakta, bu verileri saysal film ve fotoraf kameralaryla, cep telefonlaryla, bilgisayarlarmzn zerindeki minik mercekler yardmyla oluflturmak
mmkn. Bunlarn yansra uydu fotoraflarndan, gvenlik kameralarna, vesikalk
fotorafa kadar her trl saysal verinin oluflturulduktan sonra ayrca ifllenme ve
dzenlemeye ihtiyac ortaya kyor.
Elinizdeki kitap her tr saysal verinin ifllenmesi iin bafllang ve temel dzeyi
kapsayan yer yer ileri baz bilgileri de ieren katmanl bir yapda tasarlanmfltr.
Konu ile ilgili olan grseller teorik bilgiyi destekleyici olarak yaratlmfl, anlatlan
konu gerek ekran fotoraf gerekse farkl rneklerle detaylandrlmfltr.
Saysallafltrma, Saysal Grsel Veri Oluflturma Yntemleri; Temel Ara Kutusu ve
fllevleri: Aralarn ifllevleri, Katman sistemi, Katmanlar ve Kanallar; Alan Seimi ve
Seim Yntemleri, Saysal alan, Seim aralar, Vektr temelli grnt oluflturma
ve Piksel Vektr Birliktelii; Rtufllama ve Onarma Aralar; Boyamak ve Yzeyleri
Dzenlemek; Saysal ortamda Grnt Oluflturma Yntemleri ve Sanatsal
Uygulamalar; zel Efektler ve Filtreler; Saysal Grnt fllemede Ton Kontrol ve
Renk Ynetimi gibi konularn akland kitabmzda ilgi ve zaman boyutuna
gre flekillenen katmanl ve uzaml bir yap oluflturulmufltur. Kitaptaki herhangi
bir konu en basit flekliyle var olabildii gibi rencinin ilgisi ve abasyla orantl
olarak daha detayl bilgiler de verebilmektedir.
Bu kitaptan yararlanacak rencilerin mmknse kitab bilgisayar baflnda ilgili
yazlmlar yardmyla alflmalarnda byk yarar olacaktr. Gnmzde pek ok
yazlm Trkelefltirilse de yaygn olarak orjinal versiyonlar mevcut. Bu yzden
men komutlarn rencilerimizin de ekran baflnda karfllaflacaklar haliyle ngilizce
olarak kullandk ancak parantez iinde de Trke karfllklarn verdik. Bylelikle
rencinin her iki dilde de kazanmlar elde etmesini hedefledik. niteleri alflrken
kitapdaki rneklerin benzerlerini de kendi bilgisayarnzda oluflturmanz, ayn sreleri denemeniz kalc bir renme oluflturacaktr. rencilerimiz, gerekli yazlmlar
renme aflamas iin, retici firmalarn web sitelerinden 30 gnlk deneme srmlerini indirerek kitabmzdan daha etkin ve kapsaml flekilde yararlanabilirler.
Bu kitabn hazrlanmasnda ok deerli ekip arkadafllarma sahiptim. Yazarlarmz
r. Gr. Cemalettin Yldz ve r. Gr. Melike Taflcoluyla son derece uyumlu
ve verimli bir sre yafladk, retim tasarm desteini Kadriye Kobaktan aldk,
zaman zaman bilgisayar atlyesi sorumlumuz sevgili Dilek Kocabafltan ok yararl
dntler elde ettik, genel koordinatrnden dizgi biriminin alflanlarna kadar sistemin her halkas bir saat gibi alflt... Bylesi bir ekibin paras olmak ok heyecan vericiydi. Tm emei geenlere yrekten teflekkrlerimi sunarm.
Baflarnzn salk ve mutlulukla srmesi dileiyle, mr boyu hep gzel
grseller dnyanz sarmalasn...
Editr
ix
SAYISAL FOTORAF fiLEME TEKNKLER
Amalarmz
N
N
N
N
N
N
Bu niteyi tamamladktan sonra;

Grsel veri oluflturma yntemlerini tanmlayabilecek,
Grsel veri oluflturma yntemlerinde kullanlan temel yazlm ve donanmlar
aklayabilecek ve kullanabilecek,
Saysal formatlarn fark ve benzerliklerini karfllafltrabilecek,
Saysal verilerin taflnmas veya saklanmasnda ne gibi yntemlerin geerli olduunu saptayabilecek,
Saysal verilerin dzenlenmesinde uygun yntemi belirleyebilecek,
Veri saklama ve dzenlemede yazlm ve donanm etkin olarak kullanmaya ynelik bilgi ve becerilere sahip olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Saysal Grsel Veri

Veri Oluflturma
Vektrel
Piksel Tabanl
Donanm
Yazlm
Saysal Ortam
Veri
Veri Saklama
Yazlm
Donanm
Basma Ynelik Veri
nternete Ynelik Veri
Yaymlama
erik Haritas
Saysal Fotoraf
flleme Teknikleri
Saysal Grsel
Veri Oluflturma,
Saklama, Dzenleme
ve Yaymlama
Yntemleri
GRfi
GRSEL VER OLUfiTURMADA
KULLANILAN TEMEL
DONANIMLAR
GRSEL VER OLUfiTURMADA
KULLANILAN TEMEL YAZILIMLAR
VER DZENLEME YNTEMLER
VER SAKLAMA YNTEMLER:
YEDEKLEME VE ARfiVLEME
VER TAfiIMA YNTEMLER
SAYISAL VER FORMATLARI
Saysal Grsel Veri

Oluflturma, Saklama,
Dzenleme ve Yaymlama
Yntemleri
GRfi
Saysal grsel veri oluflturmak ifadesi kulaa biraz karflk ve zor gelse de aslnda grsel veri oluflturma, gnmzde hemen herkesin her an yapt bir eylem olarak karflmza ckmaktadr. Fotoraf makinenizle bir arkadaflnzn fotorafn ekerken, video kameranzla ocuunuzun doum gnn lmszlefltirirken ya da
internette beendiiniz bir grnty masastne kaydettiinizde siz de saysal
grsel veri oluflturmaktasnz.
Grsel veriler, saysal ortama gemeleriyle hzla oalmfl ve herkes tarafndan
retilebilir hle gelmifltir. Bunun altnda teknolojik ara ve gerelerin ulafllabilirlii yatar. Hemen herkesin evinde bulunan bilgisayar, fotoraf makinesi grnt
oluflturma ve ifllemede kullanlan en temel araclardandr. Bunun yannda tasarmclarn vazgeilmez gerelerinden olan tarayc ve izim tableti de bir grnty
bilgisayarda oluflturmak iin kullanlan dier baz araclardandr.
Yabanc bir lkeye yolculuk yapldnda yaflanan en arpc deiflikliklerden
biri dil deiflikliidir. Yurt dflna ktnzda, eer gittiiniz lkenin kulland dili bilmiyorsanz bu, sizin o lkenin vatandafllaryla iletiflime gemenizi engelleyecek veya kstlayacaktr. Bir baflka deyiflle o lkenin dilini ne kadar iyi renirseniz, iletiflim kurmanz da ayn derecede kolaylaflacaktr. Gittiiniz lkeye bal olarak renmeniz gereken dil de deiflir. rnein ngilizce renmek pek ok lkede iletiflim kurmanza yardmc olacakken, Portekizce renmek yalnzca Portekiz
ve Brezilya gibi birka lkede iflinize yarayacaktr.
Dil, bir kodlama biimidir. Bu kodlama biimi, bilgisayar teknolojilerinin de
faydaland bir sistemdir. Bilgisayarlarn da kendine zg dilleri vardr. Veriler bu
dili kullanarak oluflturulur ve bu dil aracl ile tanmlanrlar. Veri formatlar, farkl iletiflimlere gereksinim duyulmas sonucu ortaya ckan farkl dil kodlarna benzetilebilir. Formatlar renmek, onlarn nerede ve ne amala kullanlabileceini
anlayabilmeye yarar. Hangi formatn, hangi yazlm tarafndan desteklendiini bilmek veya basl bir yayn iin hangi formatta kaydetmenin daha doru olacan
bilmek, bilgisayar ile iletiflim iinde bulunduumuz gnmzde bize byk kolaylklar salayacaktr. stelik veri formatlar hakknda genel bir bilgi sahibi olmak,
yeni bir dil -rnein Portekizce- renmeye kyasla olduka kolaydr.
Bu nitede; oluflturulan grntleri bilgisayara aktarma ve bilgisayarda grnt oluflturma tekniklerinden bahsederek gnlk hayatmzda kullandmz arala-
rn, saysal grnt oluflturma gereci olarak nasl kullanldklarn bir daha gzden
geireceiz. Temel araclarn ardndan bilgisayarda kullanlan temel yazlmlar tanyacak ve bu yazlmlarla grnt oluflturmann yntemlerini ksaca greceiz.
Oluflturulan verilerin nasl dzenleneceini ve saklanacan gordkten sonra
ise bu verileri taflma ve yaynlama zerine karfllafltrmal olarak neler yaplabileceini tartflacaz. nitenin sonunda, grnt ifllem verilerinin bask veya internete ynelik ne gibi formatlar ile ve ne flekilde yaynlanacan saptayabileceiz.
GRSEL VER OLUfiTURMADA KULLANILAN TEMEL

DONANIMLAR
Saysal grsel veri oluflturmada ve ifllemede kullanlan temel ara bilgisayardr. Ancak bunun ncesinde fotoraf makinesi, kamera, cep telefonu kameras gibi baz
gereler de grnt oluflturmada kullanlr. Oluflturulan grntler, ifllenmek zere bilgisayara aktarlr.
Grsel veri oluflturmada kullanlan temel donanmlardan bazlar flunlardr:
Fotoraf Makinesi
Optik zoom: Dijital fotoraf

makinesinin mercei ile
yaklaflma orann gsterir.
3x optik zooma sahip bir
dijital fotoraf makinesi dijital zelliklerini hi
kullanmakszn- sadece
mercei ile grnty 3 kat
bytebilir.
Hafza Kart: Dijital fotoraf
makinesinin ekilen
fotoraflar depolad
karttr. eflitli byklklerde
ve genellikle fotoraf
makinesi markalarna zel
olarak retilmektedir.
Bluetooth: Kablosuz
haberleflme ve veri aktarma
teknolojisidir. Bluetooth
zellii bulunan bir aygt
evresinde bulunan
Bluetooth zelliine sahip
dier aralar tanr ve
balant salar.
Gnmzde dijital fotoraf makineleri hemen herkesin sahip olduu bir grnt
yakalama gerecidir. ncesinde film zerine fln pozlanmas ile grnt elde edilen analog teknik, bugn yerini saysal teknolojiye brakmfltr. Bu teknoloji birok
ynden avantaj salamaktadr. Belirli bir konu zerine alflan fotoraf ya da tasarmc, elde etmek istedii grntye pek ok fotoraf ekerek ve bunlar eleyip
istedii grnty seerek alflmaktadr. Dijital teknoloji seenekleri arttrmakta
ve bir maliyet getirmemektedir.
rnein bir gzlk ilan iin alflan bir tasarm ekibi, rnlerin fotoraflarn
ekerek ifle bafllayabilir. Tasarmclar, ilanda kullanlacak rnn belirlenmesinin
ardndan, bu rne ait pek ok farkl adan, farkl flk ve renk kalitesine sahip fotoraf arasndan seim yapmak isteyecektir. ekilecek fotorafn kalitesi ile bask
kalitesi paralel olmaldr. Bu nedenle ekim yaplan fotoraf makinesinin kalitesi
de nemli bir konudur. Bir dijital fotoraf makinesinin kalitesini belirleyen kriterlerden en nemlisi, makinenin znrlk orandr. Bunun yan sra renk ve flk
algs, ve mercein optik zoom zellii bir fotoraf makinesinin zelliklerini belirleyen unsurlardr.
Fotoraf ekimi uzmanlk gerektiren ve birok detay olan bir alandr. ekimin
amacna gre hazrlk ve ekim sreci olduka uzun srebilir. Dijital fotoraf ekiminde dikkat edilmesi gereken nemli noktalardan biri makinenin pil durumudur.
Yedek pil, zellikle fotorafnn dfl mekanda alflt zamanlarda nemli bir ihtiyatr. Ayrca ekilen yzlerce fotorafn kaydedildii hafza kart da yeterli byklkte olmaldr. htiyaca gre birden fazla hafza kart da kullanlabilir.
Dijital fotoraf makinesi ile ekilen fotoraflar, USB kablo aracl ile bilgisayara aktarlarak saysal veri elde edilmifl olur. Kablo ile balant, dijital makinenin bilgisayara direkt balants ile gerekleflebilecei gibi hafza kart okuyucusunun bilgisayara balanmas ile de gerekleflebilir. Dijital fotoraf makinelerinde bulunan
Bluetooth teknolojisi de veri aktarmada pratik zm sunarlar. Bilgisayarn ve fotoraf makinesinin Bluetooth konumunu aktif duruma getirerek kablosuz veri aktarmak mmkndr.
1. nite - Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, Dzenleme ve Yaymlama Yntemleri
fiekil 1.1
Dijital Fotoraf
Makinesi.
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
ekim ncesinde istenilen znrlk deerleri makinenin mensneD girilerek

seilmeliKKAT
dir. Dflk znrlkte daha fazla sayda fotoraf ekilebilirken, en kaliteli yksek znrlk seeneinde, ayn hafza kart ok daha az fotoraf depo edebilir.
SIRA SZDE
DKKAT
N N
Tarayc
AMALARIMIZ
Tarayc; bir fotoraf, bir kitap sayfasn, el yazsn veya bir
objeyi optik olarak
okuyarak saysal veri hline dnfltrmeye yarayan bir aratr. En sk kullanlan
tarayc, evlerde de bulunan masast taraycdr. Fotokopi makinesinin flkl ala T A P
nna benzer bir yapya sahip tarayclar, taranan objeye flk Kgndererek
objenin
saysal bilgisini belirlemektedir.
Tarayc zellikle saydam ve fotoraf gibi grntlerin saysal ortama aktarlmaT E L E Vveya
Z Y O bir
N dergi ya
s gerektiinde kullanlr. Bunun yan sra el ile yazlmfl bir belge
da kitaptan alnmas gereken bir grnty saysal ortama aktarmak gerektiinde
kullanlacak en uygun ara tarayclardr.
Bir resmi tararken o resmi ne amala taradnz bilmeniz Nnemlidir.
Eer inTERNET
ternet sayfasna konulacak bir grnt ise 72 DPI gibi dflk znrlkte bir taSIRA SZDE
rama yeterli olacakken, matbaaya gidecek bir grntyse
daha yksek
znrlkte olmaldr. Matbaa iin kullanlan znrlk 300 DPI olduundan,
taraycda znrlk ayar 300 DPIa getirilerek tarama ifllemi gereklefltirilmeliD fi N E L M
dir. Taranan grnt ile kullanlacak olan grntnn oran ise boyut ile belirlenir. Yani taranan grnt 3x3 cm ise ve baskya giden l 6x6 olacaksa, tarayc
O R U
ayarlarnda byklk orjinal fotorafn iki kat, yani yzde 200 Solmaldr.
TarayclardaAMALARIMIZ
en nemli iki
ayar boyut ve znrlktr.
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
SIRA SZDE
znrlk: Birim ldeki
Pixel saysna verilen addr.
rnein elimizdeki grselin
fi cm)
NELM
1 inch karelikD(2,54
kesitini alalm, 1 inch
kenardaki pixel says o
grselin znrln
S O R U
verir.
Analog fotoraf makineleri ile ekilmifl fotoraflar tarayc yardm ile bilgisayara
D K K A T aktarlabilir.
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
SIRA SZDE
N N
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
fiekil 1.2
Masast Tarayc.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
SIRA SZDE
Matbaada baslacak
bir katalogda kullanmak zere bir grntye ihtiyacnz olduunu dflnn. Bulduunuz grnt 2x2 cm, baslmasn istediiniz l 4x4 cm ise taraycda byklk ayarn nasl yapardnz?
D fi N E L M
Belge taramalarnda OCR (Optical Character Recognition/Optik Karakter TaS O R U olduka kullanfll bir yntemdir. Harfleri tanyarak metin hnmlama) teknolojisi
line dnfltren bu teknoloji, kitap ya da dergi gibi zerinde yaz olan bir belgenin saysal metin
dnflmesini olduka pratik hle getirmektedir. OCR tekD K K Ahaline
T
nolojisi artk hemen her masast taraycda bulunan bir teknolojidir.
Tarayclar
grntleri USB veya Firewire kablolar ile bilgisayara aktarrlar. Bir
SIRA SZDE
tarayc alrken dikkat edilmesi gereken zellikler renk kalitesi ve znrlk deerleridir. Taranan malzemelerin eflitlerine bal olarak da farkl tarayclar tercih
AMALARIMIZ
edilebilir. rnein
metin taranyorsa OCR zellikleri iyi olan bir tarayc, slayt taranyorsa bu zellie uygun aparatlar olan bir tarayc tercih edilmelidir.
N N
Tablet
K T A P
izim tabletleri grafik tasarmclar, ilstratrler, animasyon sanatlar, karikatristler arasnda olduka popler olan bir geretir. Ekranda direkt olarak izim yapmaTELEVZYON
y salayan tablet, fareye kyasla ok daha hassas alflr. Kalem ve fra ile alflmaya alflk olan tasarmc ve sanatlar, tabletin kalemi ile kt yerine ekrana izim
yaparak saysal grnt elde etmifl olurlar.
El yazs Nveya
gibi kiflisel izim ve yazlar da dorudan saysal ortama geT E R Nimza
ET
irmeye yarayan tablet basnca duyarl bir kalem ile alflr. Bu kalem ve ekrana kan izimlerin ayarlar tablete ait menden yaplabilmekte ve tablet hassasiyeti
kontrol edilebilmektedir.
Tabletlerin en yeni ve geliflmifl modelleri ise dorudan ekran zerine izim yaplabilen versiyonlardr. Bu teknoloji sayesinde kat zerinde alflma yapmaya
alflkn olan ve tercih eden tasarmc ve sanatlar, fare yerine kalem ile grntlere detayl olarak ve daha gereki biimde mdahale edebilmekte ya da sfrdan
yeni izimler oluflturabilmektedirler.
fiekil 1.3
izim Tableti.
Bilgisayar
Grsel veri ifllemede en temel ara olan bilgisayar, grsel veri oluflturmada da kulSIRAdonanm
SZDE
lanlmaktadr. Grsel veri oluflturmada bilgisayarda herhangi bir
veya internet balants olmakszn ekran fotoraf ekilerek grnt elde edilebilir. Grsel veri oluflturmak iin dier bir yntem ise internette yer alan
bilgiD grntlerin
fi N E L M
sayara indirilmesidir. Bu yntem, internet ile ulafllabilen grsel kaynaklardaki verilerin bilgisayarn hafzasna yklenmesi ile gerekleflir. Bu iki temel yntem ile
S O R U
bilgisayarda saysal veri elde edilmifl olur.
D K K A Tile elde edileEkran grnts PC bilgisayarlarda Print Screen (Ekran Yazdr) seenei
bilirken Mac bilgisayarlarda Ctrl + Shift + 3 tufllarna basarak elde edilir. Ekrandan bir
kesit almak iin ise Ctrl + Shift + 4 tufllarna bastktan sonra istenen
SIRAblge
SZDEereve iine
alnarak ekran fotoraf ekilmifl olur.
N N
AMALARIMIZ
SIRAgrsel
SZDE arama ternternette Google gibi arama motorlarnda yaplan aramalarda
cihi ile istenilen bir konu bafll zerine grseller bulunabilecei gibi, stok grnt kaynaklarndan istenilen grseller bulunarak belirli bir cret karfllnda bilgisaKD fi T NAE L P M
yara yklenebilir. Stok fotoraf siteleri profesyonel kullanm iin idealdir, istenilen
fotorafn yksek znrlkl ve kaliteli versiyonlarna ulaflmak mmkndr.
S O R U
Arama motorlarnda ise her zaman istenilen byklkte grsellere
ulafllamayabilir.
TELEVZYON
Mac bilgisayarlarda Grab adl yazlm ile ekran fotoraf ekme seenekleri
D K K AartrlabilmekT
tedir. Grab yazlm sistemin iinde hazr olarak gelir. Finder mensnde Go>Utilitiesden
N T E RSZDE
NET
Grab yazlmna ulaflabilirsiniz.
SIRA
AMALARIMIZ
K T A P
N N
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
SIRA SZDE
DK fi TN EAL PM
S O R U
TELEVZYON
DKKAT
SIRA
N T E RSZDE
NET
AMALARIMIZ
K T A P
fiekil 1.4
Bilgisayarn Ekran
Grnts.
GRSEL VER OLUfiTURMADA KULLANILAN TEMEL

YAZILIMLAR
Vektrel Temelli izim Yazlmlar
Vektr temelli izim yazlmlar, iki boyutlu vektr grafiklerini basit geometrik elemanlarla izmek amacyla kullanlrlar. izim yaparken nokta, izgi, eri ve alanlardan yararlanan bu yazlmlarn en sk kullanlanlar arasnda Macromedia Freehand, Adobe Illustrator gelir. Corel Draw da PC kullanclarnn tercih ettii bir programdr. Masast
yayncln vazgeilmez yazlmlar olan vektr temelli yazlmlar ksaca inceleyelim.
Adobe Freehand
Geometrik izimlerde hassas kullanm ve teknik izim alannda kullanflllnn yan sra oklu sayfa zellii ile Freehand pek ok kullancnn tercih ettii bir yazlmdr. Freehand, Illustrator ile benzer ifllevlere sahiptir. Kullanm amac ve prensibi bakmndan nemli benzerlikler gsteren bu iki yazlm, kullanm biimi bakmndan kk de olsa baz farklara sahiptirler.
fiekil 1.5
Piksel esasl
yazlmlardan
Adobe Photoshop,
vektrel temelli
izim
yazlmlarndan
Adobe Illustrator,
Adobe Freehand,
sayfa tasarm
amal
yazlmlardan
Adobe InDesigna
ve QuarkXpresse
ait ikonlar.
Adobe Illustrator
En yaygn olarak kullanlan vektrel izim yazlmlarndandr. Adobe ailesinden
oluflu, Photoshop gibi programlar ile alflverifli kolaylafltrmfl, bu da Illustrator iin
nemli bir avantaj olmufltur. Illustrator, Freehand yazlmnn ierdii baz zellikleri de yeni versiyonlarnda bnyesine katarak yaygn biimde kullanm salamay
srdrmektedir. Ancak oklu sayfa tasarmnda InDesign yazlm ne kmakta, Illustrator vektrel izim amal kalmaktadr.
Corel Draw
PClerde arlkl olarak kullanlan Corel Draw yazlm her trl vektrel ilstrasyon ve sayfa dzeni alflmas iin kullanlan bir yazlmdr.
Piksel Esasl Yazlmlar

Adobe Photoshop
En yaygn grnt ifllem yazlm olan Adobe Photoshop, fotoraflar zerine mdahale veya birden ok grseli bir araya getirme gibi her trl grnt iflleme admnda kullanlan bir yazlmdr. Bitmap yani piksel bazl yazlm olan Photoshop,
grafik tasarmda ve fotoraf ifllemede endstri standard bir yazlmdr.
fiekil 1.6
Adobe Photoshop
yazlm
aldnda
karflmza bu ekran
kar.
Painter
Corel ailesinin bir yazlm olan Painter, ekranda resim yapma zere kullanlan bir
yazlmdr. eflitli fra ve kalem seenekleri ile geree yakn resimsel etkilerin elde edilebildii bu yazlm izim tableti ile kullanldnda olduka gereki sonular ortaya karabilmektedir.
10
Sayfa Tasarm Amal Yazlmlar

QuarkXpress
lk kez piyasaya srld 1987 ylndan beri en yaygn olarak kullanlan sayfa tasarm yazlm olan QuarkXPress, metin ve resimlerin sayfa zerinde dzenlenmesinde kolay kullanm ile tercih edilirliini srdrmektedir. Kitap ve dergi gibi zellikle
ok sayfal ve resimli tasarmlarda kullanflll ve hz ile ne kan bir yazlmdr.
Adobe InDesign
Adobe firmasnn 2000lerde piyasaya srd InDesign, masast yaynclkta
hzla yaylan ve geliflen bir yazlmdr. Metin ve resimlere ayn ortamda hakimiyeti
ve Adobe Photoshop ile hzl alflverifli ile tercih edilen bir yazlm haline gelmifltir.
Kullanm olarak QuarkXPress, Adobe Illustrator ve Macromedia Freehand ile benzerlikler gsteren InDesign, pek ok zellii detaylaryla barndrmasna karfln
kullanc dostu bir arayze sahiptir.
fiekil 1.7
Adobe InDesign
yazlm
aldnda
karflmza bu ekran
kar.
Grnt Organizasyonu ve Sunum Amal Yazlmlar

PowerPoint
Microsoftun en yaygn sunum yazlmdr. Metin ve resimleri slayt hlinde sunmaya yarayan bu yazlm, Microsoft Office serisindeki tm yazlmlar gibi temel aralar ile basit bir kullanma sahiptir. eflitli presentasyon zellikleri ve slaytlar arasnda geifl ve zamanlama gibi trl sunum avantajlar ile amatr ve profesyonel sunumlar iin uygun bir yazlmdr.
Keynote
Mac kullanclarnn iWork serisinde kullanabilecekleri bir sunum yazlm olan
Keynote, olduka basit bir kullanma sahiptir. Varolan hazr flablonlar ile tasarm
srecini de ksaltan Keynote, slayt geifllerinde ve slayt ii animasyonlarda olduka basit ancak baflarl sonular salayabilmektedir.
11
Adobe Acrobat
Adobe ailesinin sunum ve yaym amal yazlm Acrobat, belgelerin web zerinden paylaflm veya bilgisayar zerinden sunumu iin olduka kullanflldr. Her
bilgisayarn internetten bedava indirebildii Acrobat Reader ile okunabilen dosyalar yaratmas nedeniyle sunumda oluflacak aksiliklerin nne gemesiyle tercih
edilirlii artmfltr.
Kelime fllem Yazlmlar

Kelime ifllem yazlmlar; bilgisayarda yaz yazmak, tablo ve listeler oluflturmak iin
kullanlan yazlmlardr. En yaygn olarak kullanlan kelime ifllem yazlmlar Microsoft tarafndan piyasaya srlmfl Office serisidir. Word; alt alta sayfalarn bulunduu, daha ok dz yaz amal kullanlan bir yazlmdr. Excel ise tablo ve listelemeler ile hesaplarn yaplabilecei bir yazlmdr. MacOS sistemine uygun olarak kullanlan kelime ifllem yazlmlarndan dierleri ise Pages ve Numbers yazlmlardr. Numbers, Excel gibi ifllem ve tablolarda kulllanfll zmler sunarken,
Pages ise sayfa tasarmnda nerilen taslaklar ile kolaylk salamaktadr.
Daha nce bulunmadnz ve hibir teknik bilgiye sahip olmadnz
birSZDE
ortamda bilgisaSIRA
yar ile sunum yapmanz gerekse hangi yazlm ile alflmay tercih ederdiniz?
Web Amal Yazlmlar

Adobe Fireworks
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
Webde yaymlanacak bir belgenin tasarm aflamasnda kullanlan Fireworks yazlm, vektrel ve piksel bazl zellikleri bir arada kullanabilmektedir.
D K K A T Dreamweaver gibi yazlmlarda kullanlmak zere grselleri dzenleyen Fireworks web iin
kullanmda nemli bir noktadr.
SIRA SZDE
Adobe Dreamweaver
N N
AMALARIMIZ
Webde yaymlanmak zere tasarlanan bir belgeyi ister bilgisayar
diliyle, ister grsel olarak, ister iki trl tanmlamaya ve tasarlamaya yarayan bir yazlm olan Dreamweaver, teknik terim ve bilgisayar dili ile karmaflk grnse de web zerine aK T A P
lflmalarda vazgeilmez bir yazlmdr.
Adobe Flash
TELEVZYON
Animasyon ve ilstrasyonda olduu kadar internette tantm amal
kullanlan bant
reklamlar (banner) ve web sitesindeki hareketli grntler iin kullanlan bir yazlmdr. nteraktif olarak kullanlarak bafll baflna web sitesini oluflturabilecei gibi,
bir sitenin kk bir animasyon detayn da yapmakta kullanlabilir.
Web d N T E R NFlash,
ET
flnda animasyon film yapmnda dahi kullanlabilmektedir.
i-Web
Mac tabanl iflletim sistemlerinde iLife ailesinin bir rn olan iWeb, pratik kullanm ve hazr web flablonlar ile kullanc dostu bir web tasarm yazlmdr. Amatr ve profesyonel kullanclarn rahatlkla kullanabilecekleri bir yazlm olan iWeb,
her trl fotoraf ve metni kolayca kontrol ederek webde sunma olana salar.
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
12
fiekil 1.8
Kelime ifllem
yazlmlarndan
Microsoft Excel ve
Word, sunum
yazlmlarndan
Powerpoint ve Web
amal
yazlmlardan
Adobe alinesine ait
Fireworks, Flash ve
Dreamweaver'a ait
ikonlar.
VER DZENLEME YNTEMLER

Kt zerindeki yazflmalarn ve belgelerin oluflturulduu, takip edildii ve arflivlendii gibi, bilgisayar ortamndaki belgelerin de dzenlenmesi byk nem taflr.
Dzenli bir sistem oluflturmak tercihi tamamen bilgisayar kullancsna aittir. Her
kullanc, kendine uygun bir yntem belirleyebilir ve bu yntemi gelifltirebilir. Ancak, tpk kt dosyalarn ve byk klasrlerin dnyasnda olduu gibi, saysal ortamda da iyi bir yntem bulmak nem taflr. Aksi hlde, tpk kt bir belge gibi,
ihtiya duyulan bir saysal verinin de kayb mmkndr. Dzenli bir alflma ortam kurmak, bilgiye ulaflmay ve bilgiyi ifllemeyi ok daha kolay ve hzl hle getirir; karflkl ve hatalar nlemeye yardmc olur.
SIRA SZDE
D fi Uzants:
N E L M Dosya
Dosya
isimlendirmelerinde yer alan
ve ismin sonundaki
noktadan
S O R sonra
U gelen
harfli kodlamalara dosya
uzants ad verilir.
DKKAT
SIRA SZDE
Ev ya da ofisinizdeki
nemli eflya ve evraklarnz dzenleme ile bilgisayarnzdaki dosyaSIRA SZDE
lar dzenleme arasnda bir iliflki kurabilir misiniz? Dflnnz.
D fi N E L M
Dosyalar
ve Klasrler
Dzenli bir alflma ortamnn ilk adm, klasrleri etkin bir biimde kullanabilmekS O Rsisteminde
U
tir. ou iflletim
genel kullanma ynelik hazr klasrler vardr. Bunlar
genellikle Dokmanlar, Mzik, Fotoraflar, Programlar gibi ana bafllklara
ayrlmfl durumdadr. Bu bafllklar bafllang olarak olduka yararldr. Ancak veriDKKAT
ler -yani dosyalar- oaldka onlarn organizasyonu da karmaflk bir hle gelebilir, bu nedenle bu genel bafllklar her zaman yeterli olmayabilirler.
N N
SIRA SZDE
fiekil 1.9
Gnlk hayatta
kullanlan klasrler
gibi bilgisayar
klasrleri de
dosyalarn dzenli
Kbir
flekilde
T A P organize
edilmesine olanak
tanrlar.
Bilgisayarda yeni
T Ebir
L E klasr
VZYON
oluflturarak ona
isim verebilir,
bylece
dosyalarnz
kolayca
N T E R N E organize
T
edebilirsiniz.
AMALARIMIZ
AMALARIMIZ
Yeni bir klasr amak iin

New Folder (Yeni Klasr)
seeneini seiniz.
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Alan yeni bir klasr

otomatik olarak Untitled Folder
(simsiz Klasr) halindedir
Bu klasre isim vermek iin
klavyeniz yardm ile seili alana yaz
yazarak dilediiniz ismi verebilirsiniz.
13
Yeni klasrler oluflturmak ve bu klasrlere isim vermek, organizasyonun ilk ve en

nemli parasdr. Yeni bir klasr oluflturmak
iin yaplmas gereken fley, alt menden Yeni Klasr (New Folder) ibaresini semektir.
Mac kullanclar masastne fare ile tkladklarnda PC kullanclar da masastne ya da
ak bir pencereye sa tkladklarnda Yeni
Klasr seeneine ulaflabilmektedirler. Yeni
bir klasr oluflturulduunda klasr isimsizdir,
kullancnn klasre bir isim vermesi gerekir.
control
Bu isimlendirme kullanma bal olarak belirlenmelidir.
rnein aile bireylerinin flahsi dosyalarnn bulunaca bir klasre Aile Belgeleri ad verilebilir. Bu klasr, aile bireylerinin tm belgelerini barndracaktr. Ancak bu belgelerin de saysnn artaca dflnlecek olursa, karflkl nlemek
adna her aile bireyinin kendine ait bir klasre sahip olmas kullanfll olacaktr.
Bylece her birey, belgelerine ulaflmak iin nce Aile Belgeleri klasrne ulaflp
daha sonra kendi adna alan klasrn iinden gerekli dosyay bulabilir. Bu sre
ihtiyaca bal olarak devam edebilir. rnein aile bireylerinin biri kullanm dorultusunda Odevler, Fotograflar, En Sevdigim Sarklar gibi klasrler de oluflturabilir ve Odevler klasr iinde Kimya, Matematik, Edebiyat, Tarih gibi yeni alt klasrler de barndrabilir.
fiekil 1.10
Mac
bilgisayarlarda
Kontrol tufluna
basarken fare ile
masastne sa
tkladnzda
beliren mende
New Folder (Yeni
Klasr) ibaresini
seerek yeni bir
klasr oluflturmufl
olursunuz.
fiekil 1.11
Klasr
Dzenlemeleri in
Bir rnek.
Aile belgeleri
Birey 1
Birey 2
Birey 3
Fotograf En Sevdigim Odevlerim

Sarkilar
Kimya Matematik Edebiyat
ektiiniz fotoraflar nasl bir yntemle organize edeceiniz zerinde

SIRA dflnnz.
SZDE
Klasrleri ve klasrlerin iinde yer alan dosyalar isimlendirmek yine kullancD fi N E L M
nn tercihi dorultusunda geliflir. Kolay hatrlanan ve ksa szcklerin kullanm
kolaydr.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
AMALARIMIZ
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
14

S O R U
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
Trke karakterler
D K K A Tve baz noktalama iflaretleri saysal ortamda sorun yaratabilir. Trnak
iflareti, yldz, nlem gibi ya da uluslararas olarak kullanm olmayan , fl, , gibi karakterlerin isimlendirmelerde
kullanm tavsiye edilmemektedir. Bu nedenle yukarda verilen
SIRA SZDE
rnekteki dev klasrnde yerine O harfi kullanlmfl, fotoraflar klasrnde ise
yerine g harfi tercih edilmifltir.
N N
AMALARIMIZ
fiekil 1.12
Bir klasr
aldnda, o
K klasrde
T A P yer alan
dosyalarn
isimlendirmelerinin
yansra yaratlfl
TELEVZYON
tarihi, tr ve
bykl
konusunda
bilgiler de
Ngrntlenmektedir.
TERNET
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Name (sim)
dosyann ismini
gsterir.
Dosya Uzants: Dosya

isimlendirmelerinde yer alan
ve ismin sonundaki
noktadan sonra gelen
harfli kodlamalara dosya
uzants ad verilir.
JPEG ve TIFF en sk
kullanlan saysal
formatlardandr. JPEG
dosyalarn uzants .jpg
iken, TIFF dosyalarn
uzants .tif fleklindedir.
Date Modified
(Son deifliklik
tarihi) dosyann
son ald
tarihi gsterir.
Size (Byklk)
dosyann
bykln
gsterir.
Kind (Tr)
dosyann
veri formatn
gsterir.
Dosyalarn isimleri dflnda, onlarn zellikleri hakknda bilgi veren baflka unsurlar da vardr. Dosyann tr, bykl ve yaratlfl tarihi bunlardan bazlardr.
Dosyalarn trlerini ilerleyen blmlerde detayl olarak inceleyeceiz. Bu aflamada
ise, uzantlar hakknda bilgi sahibi olmamz yeterli olacaktr. Dosyalara kullanc
tarafndan verilen isimler dflnda, bu ismin ardndan gelen ve genellikle harften
oluflan kodlamalar bulunmaktadr. Bu kodlar, o dosyann hangi yazlmda yaratlmfl olduunu ve/veya hangi yazlm(lar) tarafndan okunabileceini bize gsterir.
Dosyann yaratlfl tarihi ve saati bize, o dosyay en son ne zaman ele aldmz
hakknda ipular verebilir. Bykl ise, o dosyay taflyabileceimiz yntemi
belirlememizde bize yardmc olabilir.
Dosyalarn dzenlenmesinde tm bu bilgiler bize baflka bir avantaj da sunar.
Mac iflletim sisteminde bir pencerenin iinde klasrn iindeki dosyalar liste hlinde baktmzda, yukardaki blmde isim, yaratlfl tarihi, byklk ve
tr bafllklarndan birine tkladmzda, listenin o baflla gre yeniden sralandn grrz. Bu bir klasrde en son ele alnan belgeyi kolayca bulabilmemize, veya rnein JPEG formatndaki fotoraflar, TIFF formatndaki fotoraflardan kolayca ayrt edebilmemize ya da alfabetik olarak isim srasna gre belgelerimizi sralayabilmemize yardmc olur. Klasr penceresinin en altnda bulunan satrda ise bu
klasrde toplam ka genin bulunduu ve ka genin daha sabileceinin bilgileri bulunmaktadr.
15
fiekil 1.13
Klasrlere renk
vererek organize
etmek, klasr
skfltrarak
boyutunu
kltmek,
oaltmak, silmek
veya iindekilere
gz atmak iin
klasr seili
durumdayken
File mensndeki
seeneklerden
faydalanabilirsiniz.
(Yeni Pencere)
(Yeni Klasr)
(A)
(Bilgi ver)
(pe at)
(Etiketle)
SIRA gznzn
SZDE
alflma masanzn zerinin dzenli olduu hliyle dank olduu hlini
nne
getirin ve karfllafltrn. Hangi halinde daha verimli alflabilirdiniz?
D fi N E L M
Bir belgeyi kaydederken, yani bir yazlmda alflrken o belgeyi bilgisayarn hafzasna almas iflleminde, bilinmesi gereken baz pf noktalar vardr. Bunlarn en
O Rzerinde
U
nemlilerinden biri masastnde dosya brakmamaktr. GncelSve
alfllan dosyalar masastnde yer alabilir, ancak bilgisayarn kendi hafzasnda daha
gvenli bir ortamda olacaktr. Tpk bir alflma masas zerindeD rastgele
braklan
KKAT
kt belgeler gibi, bilgisayar masastnde braklan dosyalar da kaybolabilir, yanlfllkla pe atlabilir. Ayrca bilgisayarn kmesi veya hafzann zarar grmesi giSIRA SZDE
bi durumlarda, masastndeki belgelerin kurtarlmas daha zordur. Bu nedenle
bilgisayarn Dokmanlar klasrn kullanmak daha doru bir seim olacaktr.
Masastnden kolay ulaflm iin ise ksayol oluflturma seenei
iyi bir zm olaAMALARIMIZ
SIRA
bilir. Yine takip edilen ifller, veya henz tamamlanmamfl ifllerinSZDE
bulunduu bir
gncel klasr ile, tamamlanmfl ve aktif olarak kullanmda olmayan dosyalarn bulunduu bir klasr oluflturmak faydal olacaktr. Gncel klasr,KD masastnde
durafi T N AE L P M
bilir veya ksayolu oluflturulabilir. Ancak ykl dosyalarn masastnde yer almas bilgisayarn hzn da azalttndan, tamamlanmfl ifllerin bulunduu klasr mutS O R U
laka masastnden kaldrlmal ve arflivlenmelidir.
TELEVZYON
N N
Klasrleri dierlerinden daha kolay ayrt edebilmek amacyla, onlara

renkler
D K K Afarkl
T
vermeyi deneyebilirsiniz.
NTERNET
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
N N
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
SIRA SZDE
P
DK fi TN EAL M
S O R U
TELEVZYON
DKKAT
NTERNET
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
16
VER SAKLAMA YNTEMLER: YEDEKLEME VE

ARfiVLEME
USB (Universal Serial Bus):

USB bilgisayar ile
donanmlar arasnda
iletiflimi salayan bir
balant trdr.
Yaygnlaflan ve hzla geliflen
bu balant USB 2.0 ve USB
3.0 ile veri akfln daha da
hzlandrmfltr.
FIREWIRE: Firewire de yine
bilgisayar ile donanmlar
arasnda iletiflimi salayan
bir balant trdr. USBye
SIRA daha
SZDE
oranla
hzl
olduundan zellikle saysal
video aktarmnda veya
bunun
D fi gibi
N E Lykl
M
aktarmlarda tercih edilen
bir teknolojidir.
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
Veri saklama, verileri oluflturmak kadar byk bir nem taflr. Bunun en basit sebebi fludur; eer verilerinize ulaflamyorsanz onlar yeniden retmeniz gereklidir.
Bu sre, olduka skc ve zorlu bir sretir. Bu nedenle, grnt ifllem zerine
alflrken -veya saysal ortamda herhangi bir belge olufltururken bile- o verinin yedeklenmesi gerekmektedir.
Yedeklemek en basit anlamyla, ulafllabilecek yedek bir veri kayna oluflturmak demektir. Bilgisayarnzda oluflturduunuz bir belgeyi olduu gibi bilgisayarda brakmanz, bilgisayarnzn baflna gelen bir kazada iindeki veri ile birlikte
kaybolabilme ihtimalini de yannda getirir. Bellekleri yanan bilgisayarlar, virs nedeniyle kaybolan/silinen/ulafllamayan belgeler... bunlarn nne geebilmek iin
mutlaka yedekleme alflkanlna sahip olmak gereklidir.
Yedekleme, zellikle bir ifl zerinde alflmann sona ermesiyle sz konusu
olur. Ancak bu ifle bal olarak da deiflebilir; ok uzun soluklu ve zahmetli bir
alflma yaplrken, ifl sresince belirli aralklarla yedekleme yaplmas gereklidir.
rnein bir kitap yazarken ya da ok elemanl bir tasarm ifli srecinde mutlaka
yedek alnmaldr.
Bunun iin en uygun yntem, gnmzde giderek geliflmekte ve yeni modellerini grmekte olduumuz harici taflnabilir belleklerdir. USB balants ile bilgisaSIRA
SZDE
yara kolayca
balanabilen
ve istee bal olarak pek ok farkl kapasitelerde sahip
olunabilecek taflnabilir bellekler, kullanclara belirli aralklarla ve zahmetsizce yedek alma flans
tanmaktadrlar. Bilgisayarnzda alflmakta olduunuz belgeyi, taD fi N E L M
flnabilir bellee kopyalamanz yedekleme yapmanz iin yeterlidir. alflmay bilgisayarda devam ettirerek, belli aralklarla alflmann yeni versiyonunu taflnabilir
S O R U
bellee yeniden
kopyalamak baflvurulabilecek en kolay ve salkl zmdr.
Bilgisayara USB
D K ile
K A Tbalanan taflnabilir bellek veya USB belleklerden dorudan alflmak
doru deildir. Dosyalar zerinde alflma yaparken, mutlaka bilgisayarn kendi belleindeki belge zerinde
alfllmal ve alflmann ardndan harici bellee kopyalanmaldr. Bu
SIRA SZDE
hem daha hzl hem de daha gvenli bir yoldur.
N N
fiekil 1.14
AMALARIMIZ
Bir Taflnabilir
Bellek ve Yannda
K USB
T Logosu.
A P
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
17
zerinde alfllan bir belgenin tamamlanmasnn ardndan arflivleme yapmak

gereklidir. Arflivleme, tamamlanan belgelerin uzun yllar boyunca ulafllabilirliinin
SIRA olarak
SZDE arflivleme
korunmas adna yaplmaldr. Ortaya kan verinin ieriine bal
yntemi belirlenebilir. alflma esnasnda yedekleme iin nerilen taflnabilir bellek, arflivleme iin de geerli bir yntemdir. Ancak alfllan belgenin
ierik ve neD fi N E L M
mine bal olarak farkl kaynaklara kaydedilmesi de tavsiye edilir. Hrszlk, yangn, doal afet gibi durumlarda zarar grmeyecek flekilde arflivlemek iin ilk ve en
S O R U
basit zm, arflivleri iki farkl yerde (en az) iki kopya olarak barndrmaktr.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
CD, DVD ve benzeri diskler, izilerek zarar grebilir. Bu nedenle dikkatli

ve
D K K Akullanlmal
T
zel kutu veya dosyalarda saklanmaldr.
SIRA SZDE
DKKAT
N N
Arflivleme adna CD-ROM ve DVDROMlar pratik zmler salarlar. Arflivlenmek istenen belgeleri dzenleyerek TOAST
AMALARIMIZ
(Mac), NERO (PC) gibi yazlmlarla CD ve
DVDlere basmak, 10-15 dakikalk, zahmetK T A P
siz ve ucuz bir ifllemdir. CDler 700 MB gibi
bir kapasiteye sahipken, DVDler 4 GB gibi
bir kapasiteye kadar bilgi depolayabilirler.
TELEVZYON
Bu medyaya uygun olarak depolama ve etiketleme sistemleri de piyasada rahata bulunabilmektedir. Dosyalar, renkli CD zarflar, CD defterleri, amatr bir arfliv iin yeterNTERNET
li bir dzenleme yaplabilmesine olanak tanr. st yzeyine zel yazclar ile renkli bask yaplabilen ve bylece iinde ne olduu hakknda bilgi sahibi olunabilen Printable CD ve DVDlerin yan sra, LightScribe teknolojisi ile CD veya DVD yazcnz ile hem ierii hem de st yzeydeki
tasarm CD veya DVDnize basma flansnz olabilir.
Baz retici firmalar, arfliv kalitesinde 300 yla kadar dayanabilen DVDler retmektedirler. Ancak yine de bu medya profesyonel kullanmda yzde yz gvenilir
deildir. Bir iki yl arayla arflivleri kontrol etmek, alflp alflmadklarna bakmak,
gerekirse CD ve DVDleri oaltmak gerekir. CD ve DVDden daha stn gvenilirlie ve kapasiteye sahip HD-DVD ve Blu-Ray teknolojileri de baflvurulabilecek yntemler arasndadr. Ancak tm bu disklerin, izilmeye ve gnefl flna karfl hassas
olduklarndan iyi korunmalar gerekmektedir.
En iyi zm her zaman iin iki ayr formatta arflivleme yapmaktr. Diske arflivlemenin yan sra sunucularn belleklerinde arflivleme yapmak, pek ok profesyonel tasarm flirketinin baflvurduu yollar arasndadr. Bunun yannda, a balants
ile ulafllabilen sunucular da belirli cretler karfllnda bilgilerinizi barndrabileceiniz bir alan salamaktadr.
Bu yollar ve yntemler ile bilgilerinize yllar boyu ulaflabilir ve alflmalarnzn
lmsz olmasn salayabilirsinz. Ancak unutulmamas gereken nemli bir nokta
da saysal formatlardr. Kulanlan formatlarn eflitlilii kimi zaman bir dezavantaj
hline gelebilir; bu nedenle arflivleme yaparken mmkn olduka genel ve yaygn
formatlar tercih edilmelidir. Gerektiinde birden fazla format ile alflmalarn farkl versiyonlar kaydedilmelidir. Yllar boyunca deiflen ve yenilenen saysal formatlar arasnda -DVDniz 10 yl sonra bile gayet iyi alflyor olsa da- iindeki dosyanz isim veya format sorunu ile alamyorsa eer bu, arflivlemenin anlamn kay-
SIRA SZDE
fiekil 1.15
Diskleri Taflmak ve
Saklamak Amal
AMALARIMIZ
Bir Dosya Sayfas.
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
18
betmesi demektir. Bu nedenle arflivleme yaparken zenli bir alflma ve ngrl

bir dzenleme yapmak en doru zm olacaktr.
VER TAfiIMA YNTEMLER
fiekil 1.16
USB Bellek.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Veri taflmak, verileri oluflturduktan sonra karflmza kan admlardan biridir. Basit
gibi grnse de bilinmesi gereken baz pf noktalar, verinin taflnmasnda nemli
kolaylklar salar. Veri taflma konusu iki ayr blmde incelenebilir. Bunlardan birincisi, veri taflma gereleridir. kincisi ise veri taflma formatlardr. lk olarak veri
taflma gerelerinden bahsedecek olursak, karflmza en geerli ve en kullanfll gere olarak USB bellekler kar. USB
bellek ncesinde kullanlan Floppy
Disklerin yerini alan ve gvenilirlii ile
ne kan USB bellekler ayn zamanda
olduka pratiktirler. Bir anahtarlk kadar
kk olan bu bellekler, ortalama 8 GB
SIRA SZDE
gibi bir kapasiteye sahiptirler. Bu kapasitenin altnda ya da stnde farkl modelleri ve markalar bulunan USB bellekD fi N E L M
ler, ou ifl iin yeterli bir taflma gereci
grevi grmektedirler.
S O R U
Kelime ifllemDyazlmlarna
ait dosyalar olduka az yer kaplarken, yksek znrlkl foKKAT
toraflar ortalama kapasitede bir USB bellei hemen doldurabilir. Bu nedenle ok sayda
fotoraf taflyabilmek
iin daha yksek kapasiteye sahip harici bellekler kullanlmaldr.
SIRA SZDE
N N
Her bilgisayarda bulunan USB girifline taklan ve bu kaynaktan bilgilerin alnp

verilebildii
bu yntemle bilgisayarn belleinden, bu taflnabilir bellee bilgiler
AMALARIMIZ
aktarlr. USB bellee aktarlan bilgi, yine baflka bir bilgisayara taklarak gerekli bilgiler, iinden kopyalanr. Bylece veriler, bir bilgisayardan bir baflka bilgisayara
aktarlmfl olur.
K T A P
Veri taflma, genellikle bir verinin yaynlanmas ncesinde gereklidir. En basit
rnekle, tasarladnz bir afiflin ktsn almak zere basmevine gittiinizde, yaptnz tasarmn
verisini yetkililere aktarmanz gerekir. Bunun iin de bir
T E L E V Z saysal
YON
USB bellek yeterli olacaktr. Daha byk belgeler sz konusu olduunda USB bellein kapasitesi yetmeyebilir. Bu durumda daha yksek kapasiteli taflnabilir belleinizi yannzda gtrmeniz gerekebilir. Bunun yansra bir DVD ile verilerinizi
T E R N Eetmek
T
yetkililiere Nteslim
de zmler arasndadr.
A balants ve sunucular, burada da karflmza kar. nternet aracl ile veri
aktarm yapmak zere pek ok yntem bulunur. Bunlarn en basiti ise e-postadr.
Gnmzde pek ok e-posta sunucusu 10 MBa kadar e-posta eklentisi gnderebilmektedir. Bunun zerindeki gnderiler iin zel skfltrma programlar veya sunucular hizmet vermekte ve internet balants ile dnyann yer yerine ok ksa zamanda veri gnderebilmeyi olaslkl hale getirmektedirler.
FTP (File Transfer Protocol) yntemi ise 10 MBn stnde gnderiler iin tercih edilmelidir. Gnderi yapacanz kiflilerin FTP sunucular var ise, bu yntemle
gnderilerinizi hzl bir flekilde karflya ulafltrmfl olursunuz ya da Transmit gibi internette yer alan sunucu yazlmlarndan faydalanabilir ve byk gnderilerinizi
bylelikle alcsna aktarabilirsiniz.
K T A P
E L Yaymlama
E V Z Y O N Yntemleri
1. nite - Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, DzenlemeT ve
www.rapidshare.com adresi byk dosyalarn paylaflm iin kullanlan

biridir.
N T Esitelerden
RNET
K T A P
TELEVZYON
19
NTERNET
Verilerin gnderilmesinden nce bilinmesi gereken noktalardan biri ise verilerin saysal formatlardr. Karfl tarafn alabilecei byklkte bir dosya ve aabilecei trde bir format seimi, iflin ilerleyifli bakmndan byk nem taflr. Bu nedenle formatlarn ve skfltrma yntemlerinin de bilinmesi gereklidir.
SAYISAL VER FORMATLARI

Veri formatlarnn ne ifle yaradna ve neden bu kadar farkl formatlar olduuna
girifl blmnde de deinmifltik. Ancak tekrar etmek gerekirse, formatlar -tpk birbirinden farkl diller gibi- farkl iletiflim biimleri iin gerekmektedir. Bir format
seme sebebimiz o formatn kaliteli oluflu ve baskda iyi sonu vermesi olurken dier bir formata baflvurmamz, o formatn kk bir dosya ile kolay bir flekilde mflteriye fikir vermesi adna e-posta ile gnderilebilmesi olabilir. Duruma ve alflma
koflullarna bal olarak farkl formatlara ihtiya duyarz.
Saysal formatlar genel olarak iki ayr blmde incelemek yani ekrana ve baskya ynelik olarak ikiye ayrmak, kullanm alanlarn karfllafltrabilmek adna faydal
olacaktr. Ancak bilinmesi gereklidir ki baz formatlar iki alan iin de geerli olabilir.
Baskya Ynelik Formatlar

Baskya ynelik formatlar arasnda en sk kullanlanlar JPEG, TIFF, PSD, PDF, EPS,
AI ve FHdir. Bunlardan bazlar matbaada basm iin uygunken, bazlar ise yalnzca bir masast yazcnn basabilecei kalitededir.
JPEG (Joint Photographic Experts Group)
JPEG format, en sk kullanlan formatlardandr. Bask iin ok iyi sonu vermediinden tercih edilen formatlarn baflnda gelmez; ancak skfltrlmfl oluflu aktarmay kolaylafltrdndan kullanm olduka yaygndr. JPEG format, zerinde alfllmaya elveriflli bir format deildir. Daha yksek kaliteli bir formatta alflmak ve
aktarmak sz konusu olduunda JPEG formatn kullanmak daha dorudur. Bunun nedeni JPEG formatnn belgedeki her deiflikliin ardndan ve her yeniden
aldnda kalite kaybetmesidir. Bunu engellemek, belgeyi TIFF ya da PSD olarak
kaydedip bu flekilde zerinde alflmaya devam etmek ve gerekiyorsa en son hlini tekrar JPEG formatna dnfltrmek en salkls olacaktr.
TIFF (Tagged Image File Format)
Tasarmclar tarafndan ounlukla tercih edilen formatlardan biri olan TIFF format, yksek kalitesi ile ne kar. Photoshopta kullanlan katmanlar ve kanallar
barndrabilen zellii ile kullanm da yaygndr. Bunun yan sra TIFF formatnda
kaydedilen belgeler, QuarkXpress, InDesign, Freehand gibi yazlmlarda renklendirilerek farkl almlara da destek vermektedir. Formatn kaliteli oluflu, ykl bir
dosya sorununu da beraberinde getirmektedir. Bunun iin kullanlan LZW skfltrmas %25e yakn bir tasarruf salar ve kalite kayb yoktur.
PSD (Photoshop Document)
Photoshop format olan PSD, Adobe yazlmlar ile uyumlu bir formattr. Grnt ifllemde en sk kullanlan format olan PSD, bir grsel ile alflrken kullanlmas
gereken formattr. zellikle katmanl ve maskeli alflmalar yaplrken, dosyalar
her zaman PSD olarak kaydedilmeli ve alflma bitene kadar bu flekilde tutulmaldr. Transparanlk zelliklerini de barndran bu format, grnt ifllem alflmalar
esnasnda kullanlacak ideal formattr.
Matbaada baslacak bir

belgenin format kadar
znrl de nemlidir.
Birim l baflna dflen
piksel says (DPI) yani bir
grselin kalitesini
tanmlayan znrlk,
matbaada baslacak bir
belgede 300 DPIdan daha
dflk olmamaldr.
20
PDF (Portable Document Format)

Gerek vektrel gerekse piksel tabanl grselleri barndrabilmesi bakmndan
en esnek ve en yaygn kullanlan formatlardan biri PDF formatdr. nternetten cretsiz olarak indirilebilen Acborat Reader yazlm ile yaygn olarak kullanlan PDF
format, baskya ynelik en salkl format olmasnn altnda hemen her bilgisayar
tarafndan okunabilir oluflu yatar.
EPS (Encapsulated Postscript)
Yksek znrlkte grseller iin kullanlan EPS format; Photoshop, Illustrator ve QuarkXpress gibi yazlmlarla olduka salkl alflabilmektedir. Yksek znrlkl ve Clipping Path gibi maskelemelerin olduu grsellerde ve zellikle
QuarkXpress yazlmnda en salkl seimdir.
AI (Adobe Illustrator)
Adobe Illustrator belgelerinin formatdr. Illustrator versiyonlarna gre pek ok
farkl eflidi vardr. Yeni Illustrator versiyonlar, eski formatlar tanmada glk
ekebilmektedir. Bu nedenle Illustator ile alflrken farkl formatlarda da kaydetmek gerekebilmektedir.
FH11 (Macromedia Freehand)
Macromedia Freehand formatdr. Freehand dflnda baflka bir yazlmn aabilmesi iin farkl formatlarda kaydetmek gerekir.
nternete Ynelik Formatlar

nternette kullanma ynelik grnt formatlardan en sk kullanlanlar PNG,
JPEG, GIF, SVG ve SWFdir. Bu formatlar, grnt kalitesi bakmndan (yani DPI
olarak) baskya ynelik formatlara oranla daha zayftrlar. Bunun nedeni, ekranda
hzl grntlenebilmeye elveriflli olma gerekliliidir.
PNG (Portable Network Graphics)
Transparanl ve doru renk kullanm ile esnek ve zengin bir formattr. Ancak
baz sunucular bu format desteklemediinden yaygn olarak kullanlamamaktadr.
JPEG (Joint Photographic Experts Group)
nternette gereki fotoraflara ihtiya duyulduunda JPEG en ideal formattr.
Ancak piksel formatna dnfltrlmfl vektrel elemanlar (yaz veya logolar gibi)
iin uygun deildir.
GIF (Graphics Interchange Format)
Daha az sayda rengin barnd grseller iin kullanlan bir formattr. Basit hareketli grntlerin de oluflturulabildii GIF format buton ve hareketli kutucuklar
iin ideldir. Renkli bir zemin zerine transparan bir flekilde dzenleme yaplmasna da olanak verir. Olduka az yer kapladndan kullanm ok yaygndr.
SVG (Scalable Vector Graphics)
Vektrel grntlerin a sunucularnda etkin bir biimde grntlenebilmesine olanak veren bu format, sunucularn desteklememesi bakmndan az kullanlmaktadr.
SWF (Small Web Format ve Shockwave Flash)
Flash Plug-Ininin yaygn olarak kullanmndan tr, ou sunucuda grntlenebilmekte olan bu format vektrel animasyonlar veya grseller iin idel bir
formattr.
21
zet
Her ekilen fotoraf, her taranan belge, yazl her sayfa bir grsel veridir. Saysal ortamda -yani bilgisayar
ortamnda- grsel verileri oluflturmak iin farkl yntemler vardr. Bir sayfa yaz yazabilmek iin kt ve
kaleme ihtiya duyarz, fotoraf ekmek iin ise fotoraf makinesine. Ayn flekilde bilgisayarda da farkl
ara ve gereler, grsel veri oluflturabilmemizde bize
yardmc olur.
Grsel veri oluflturma ara gerelerini, donanm ve yazlmlar olarak iki gruba ayrmak mmkndr. Donanm, bilgisayarn kendisine, fotoraf makinesi ve tarayc gibi cisimlere verilen addr. Yazlmlar ise donanmlarn ifllemesini salayan iflletim sistemleri ve eflitli ifllevlerin kolayca grlmesini salayan programlardr.
Donanmlar fiziksel olarak yer kaplarken, yazlmlar bilgisayarn hafzasnda yer kaplar.
Pek ok farkl ama iin retilmifl yazlm vardr. Grsel Veri Oluflturma konusu ana bafllnda bu amalar
genel olarak alt gruba ayrabiliriz. Kelime ifllem yazlmlar; klavye aracl ile yaz yazmaya yarayan, metinleri ve ifllemleri belirli bir dzene koymaya yarayan yazlmlardr. Vektr tabanl yazlmlar; grntleri matematiksel olarak oluflturan ve bunu yaparken nokta, izgi, daire, kare, gen gibi basit geometrik formlardan
yararlanan yazlmlardr. Piksel tabanl yazlmlar ise belirli kk alanlarn -yani piksellerin- boyanarak grntnn oluflmas prensibi ile iflleyen yazlmlardr.
Sayfa dzeni elde etmeye yarayan yazlmlara, masast yaynclk yazlmlar ismi de verilebilir. Bu yazlmlar
ile basma ynelik dergi, kitap gibi ok sayfal yayn
retilebilmektedir. Sunum amal yazlmlar, genellikle
ekranda veya projeksiyon makineleri ile sunulmak zere hazrlanan grnt ve yazlarn organizasyonuna ynelik yazlmlardr. Web amal yazlmlar da internette
yaymlanmak zere grsel ve yaznsal bilgilerin tasarlamas zerine retilmifl yazlmlardr.
Yazlmlarn ne amaca uygun olduunu saptayabilmek
alflmalarn verimli olmasn salayacaktr. Bir baflka
deyiflle, bir ifle bafllamadan o iflin ne alanda kullanlacan bilmek, hangi yazlm ve donanmlara ihtiya duyulacann belirlenmesinde en nemli noktadr. Bu
nedenle yazlm ve donanmlar hakknda genel bir bilgi edinmek, grsel veri oluflturma yolculuumuzda
nemli bir bafllang noktas olacaktr.
Grsel veri olufltururken internette varolan kaynaklardan yararlanmak mmkndr. En yaygn yntemlerinden biri olan Google gibi arama motorlarnda resim
arama yntemi olduka hzl ve pratiktir. ok eflitli
grsellerin bulunmasna yardmc olan arama motorlarnda dikkat edilmesi gereken nemli bir husus ise telif hakkdr. Telif hakk baflkasna ait olan bir grnty kullanmak ve yaymlamak yasal degildir. Bu nedenle kullanlan grntnn genel kullanma ak olup
olmadn renmek ve mmkn olan her koflulda
kendinize ait zgn grsel verileri kullanmak tercih
edilmelidir.
Bu nite, saysal formatlarn nasl olufltuunu ve ne
ifle yaradklarn incelemektedir. Bu formatlarn neredelerde ve ne amala kullanld, grnt ifllem alflmalar srasnda nelere yarayabilecekleri aktarlmaya
alfllmfltr.
Bilgisayar dosyalar, tpk gnlk hayatta kullandmz
evrak dosyalarna benzer. Bu isim benzerlii, kullanmn benzerliinden yola karak ortaya konulmufltur.
Tpk evrak dosyalarnda olduu gibi bilgisayar dosyalarnda da nce bir dosya yaratlr, sonrasnda organize
edilir, saklanr. Dosyalarn saklanma dzenleri olduka
nemlidir; nk bu dzen kullanfll bir dzen deilse
o dosya bir daha bulunamayabilir.
Saysal ortamda dosyalarn dzenlenmesi ve saklanmas iin farkl yntemler vardr ve olarak bu yntemler
arasndan uygun olan tercih edilir. rnein bir veriyi
baflka bir bilgisayara aktarmak istenildiinde bir USB
Bellek kullanlabilirken, verinin bir ka yl sonra bile
kullanlabilecek flekilde saklanmas gerekiyorsa bir harici harddisk veya DVDye kaydedilmesi tercih edilmelidir. Bu yntemler eflitlilik gsterebilir, ancak nemli
olan hangi ama iin hangi yntemin verimli olacan
belirleyebilmektir.
Saysal formatlar, veri trleridir. Verilerin ne tr bir yazlm ile oluflturulduunu gsteren saysal formatlardr.
harfli uzantlar ile dosya adlandrmalarnda da yer
alan saysal formatlar, verilerin kullanma elveriflli halde
kaydedilmesi iin gereklidir. nternette kullanlacak bir
grsel ile byk boy bask alnacak bir grselin veri
formatlar farkldr. Bunun nedeni ise internete ynelik
verilerin dflk znrlkl, baskda kullanlacak grsellerin ise (internete ynelik grsellere kyasla) byk
boyda ve yksek znrlkl olmas gerekliliidir.
Her formatn kendine zg zellikleri vardr. Baz formatlarn ortak noktalar olduu gibi, baz formatlar ise
uygun olmayan ortamda kullanldnda sorun yaratr.
Bu nedenle saysal format trleri hakknda genel bir
bilgi sahibi olmak, grnt ifllem alflmalarn salkl
bir flekilde ilerletebilmek bakmndan nemlidir.
22
Kendimizi Snayalm
1. Afladakilerden hangisi grsel veri oluflturmada kullanlan temel donanmlardan biri deildir?
a. Fotoraf makinesi
b. Tarayc
c. Tablet
d. Harici bellek
e. Bilgisayar
2. Afladakilerden hangisi grsel veri oluflturmada kullanlan yazlmlarndan deildir?
a. Adobe Photoshop
b. Adobe Illustrator
c. Fotoraf makinesi
d. QuarkXPress
e. Microsoft Word
3. Afladakilerden hangisi piksel tabanl bir yazlmdr?
a. Tarayc
b. QuarkXPress
c. Microsoft Word
d. Microsoft Excel
e. Adobe Photoshop
4. Hafza Kart teriminin en doru tanm afladakilerden hangisidir?
a. Dijital fotoraf makinesinin ekilen fotoraflar
depolad bir karttr.
b. Dijital fotoraf makinesinin merceinin yaklaflma orandr
c. Dijital fotoraf makinesinin pilidir
d. Bir objeyi optik olarak saysal veriye dnfltren
aratr
e. Piksel tabanl bir yazlmdr.
5. Analog fotoraf makinesi ile ekilmifl bir fotoraf
bilgisayara nasl aktarlr?
a. PowerPoint ile
b. Tarayc aracl ile
c. Adobe Illustrator aracl ile
d. izim tableti aracl ile
e. Fotoraf makinesinin optik zoom zellii ile
6. Afladaki verilen ifadelerden hangisi salkl veri

saklamak iin doru bir uygulamadr?
a. Bir dosya her zaman masastne kaydedilmelidir.
b. Bir dosya her zaman masastndeki bir klasre
konulmaldr.
c. Karflklk ve ylma yaratacandan masastne dosya kaydetmek sakncaldr.
d. Masastnde tm programlar yer almaldr.
e. Tm programlar ve tm dosyalar her zaman masastnde yer alr.
7. Afladakilerden hangisi hem yazc ile baskda hem
de internette yaygn olarak kullanlan bir formattr?
a. TIFF
b. JPEG
c. PSD
d. CMYK
e. DVD
8. Afladakilerden hangisi saysal format deildir?
a. SWF
b. JPEG
c. AI
d. PSD
e. USB
9. Afladakilerden hangisi veri taflma yntemi deildir?
a. TIFF olarak kaydetmek
b. DVDye yazmak
c. CDye yazmak
d. USB Bellee kaydetmek
e. E-posta ile gndermek
10. Afladakilerden hangisi bir dosya uzants olamaz?
a. .jpg
b. .tif
c. .doc
d. .k
e. .ai
23
Okuma Paras
Kendimizi Snayalm Yant Anahtar
30. evlilik yl dnmleri iin Kemal Bey, efli Figen Hanma bir srpriz yapmak istiyordu. Evliliklerinin ncesinde, dnleri srasnda ve sonrasnda ekilen fotoraflar bir araya getirmek ve tm bu fotoraflar yldnmlerinde Figen Hanma sunmak istiyordu.
fle eski fotoraflar taramayla bafllayan Kemal Bey, fotoraflar 150 DPI znrlkte ve bire bir byklkte
(%100 oranda) tarad. Buradaki amac fotoraflarn iyi
bir bykle sahip olmas idi. Bu yzden 72 DPI yerine daha byk bir znrlk tercih etti. 300 DPI taramak ise daha ok yer kaplayacandan 150 DPIin yeterli bir znrlk olduuna karar verdi. ekilen yeni
fotoraflar ise dijital olduundan, bilgisayarndaki dosyalarna ulaflarak istedii fotoraflar seti. Tm bu dosyalar tek bir klasrn iine kopyalayan Kemal Bey, bu
klasr bir DVDye yazarak saklamay da dflnyordu, nk tarad fotoraflar ileride torunlarnn da
grebilmesini istiyordu.
Kemal Beyin yapaca sunum, yl dnmlerinde gidecekleri restoranda bulunan bir projeksiyon cihaznda
yaplacakt. Kemal Bey buraya kendi bilgisayarn gtrecek ve balanty kurduktan sonra kendi bilgisayar
ile sunumu bafllatacakt. Sunum iin kullanm kolay
olan Powerpoint yazlmn seen Kemal Bey, fotoraflar eskiden yeniye kronolojik olarak sralad. Fotoraflarn altna yaz alanlar da aarak fotorafn hangi ylda ve nerede ekilmifl olduunu yazd. En son slayta
Nice 30 yllara! yazan Kemal Bey, o gece bu sunumu
baflaryla tamamlad ve Figen Hanm ile mutluluk anlarn doya doya izlediler.
1. d
2. c
3. e
4. a
5. b
6. c
7. b
8. e
9. a
10. d
Yantnz yanlfl ise Grsel Veri Oluflturmada

Kullanlan Temel Donanmlar blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Grsel Veri Oluflturmada
Kullanlan Temel Yazlmlar blmn tekrar
gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Piksel Esasl Yazlmlar blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Fotoraf Makinesi blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Tarayc blmn tekrar
gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Veri Dzenleme
Yntemleri blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Saysal Veri Formatlar
blmn tekrar gzden geiriniz
Yantnz yanlfl ise Saysal Veri Formatlar
blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Veri Taflma Yntemleri
Yantnz yanlfl ise Veri Dzenleme
Yntemleri blmn tekrar gzden geiriniz.
Saysal grnt alflmasna bafllamadan nceki birlefltirilmesi istenen grseller.
24
Sra Sizde Yant Anahtar

Sra Sizde 1
Tarayc ile bir grntnn boyutunu saysal ortamda
bytmek mmkndr. Sz konusu grntnn orjinal
boyutu istenen bykln yars olduuna gre, elde
edilmek istenen boyutun, orjinalinin 2 kat olduunu
saptayabiliriz. Boyutta hibir deifliklik yapmakszn taradmzda tarama oran %100 olacaktr. 2 katna bytmek istedigimizde ise bu oran %200 olarak belirlemeli ve tarama ifllemini bu seenei iflaretledikten sonra bafllatmalyz. Matbaada baslacak grsellerin znrlk deeri sabit olarak 300 DPIdr. Bu nedenle, taraycnn znrlk ayarlarn belirlerken, znrlk
bilgilerinde 300 DPI seenei de iflaretlenmelidir.
Sra Sizde 2
Keynote yazlm MacOS iflletim sistemine sahip bilgisayarlarda alflan bir yazlmdr. Powerpoint ise Keynotea oranla daha yaygn olarak kullanlmakta, ancak yine de her bilgisayarda bulunmayabilmektedir. Burada
istenen zm sunumun herhangi bir bilgisayarda ifller
durumda olabilmesidir. Bunun iin Adobe Acrobatta
sunum yapmak iyi bir zmdr. Acrobat Readerin en
nemli zellii internetten bedava indirilebilir olmasdr. Bylece herkes ve internete bal olan her bilgisayar Adobe Acrobat Reader yazlmna ulaflabilir. Adobe
Acrobat Readern dier bir avantaj farkl yazlmlarn
belgeyi PDF belgesi olarak kaydedebilme zelliidir.
rnein Adobe Freehandde Yazdr (Print) ya da Dfla
Aktar (Export) denildiinde belgeyi PDF olarak kaydetme seenekleri karflnza kacaktr. zellikle vektrel
yazlmlarla yaplan alflmalarda dosyay PDF olarak
kaydetmek ya da dfla aktarmak, kt alnrken yazlarn
ve ince izgilerin daha net ve doru grnmesini salayacaktr. Acrobat Reader format olan PDF belgelerini
amak iin bilgisayarda Acrobat Reader bulunmas yeterlidir. Ancak yine de hi bilmediiniz bir bilgisayar
ortamnda sunum yapacaksanz, internet balantsnn
olmama ihtimaline karfllk yannza Acrobat Reader yazlmn da almanzda fayda olacaktr.
Sra Sizde 3
Her evin veya ofisin kendine zg bir dzeni vardr. Bu
dzen oluflturulurken ortak baz noktalardan da bahsedilebilir. rnein giyecekler gardroba, yiyecekler buzdolabna, kitaplar kitapla, iekler vazoya konulur.
Bunlarn yerlerinin tamamen farkl olmas veya her seferinde baflka bir yere konmas, ihtiya duyulduu bir
anda o eflyay bulmamzda sorun yaratr. Bu gruplamalarn kendi iinde bir dzeni de vardr, bu dzen
kifliden kifliye deiflebilir. rnein, st ve yumurta
buzdolabnn kapak raflarna, sebzeler sebzelie, peynir st rafa, baz rnler de buzlua konulabilir. Bilgisayardaki dosyalarn dzenlenmesi de buna benzer;
aranlan fleylerin kolayca bulunmas en nemli prensiptir. Her kullanc diledii gibi yeni dzenleme biimleri gelifltirebilir, ancak bu dzenleme biimi kullancnn kolayca hatrlayabilecei, kullanfll bir biimde tasarlanmaldr.
Sra Sizde 4
Saysal fotoraf teknolojileri ile birlikte ekilen fotoraf
says eskiye oranla olduka artmfltr. Bu, fotoraf dosyalarnn organizasyon problemini de yannda getirmifltir. Fotoraflarn organizasyonunu kolaylafltran pek ok
yazlm vardr. Bu yazlmlar, fotoraflar tarih veya trlerine gre ayrmada yardmc olur. Siz de bu yazlmlardan faydalanabilir, ektiiniz fotoraflar ekim tarihine gre gzlemleyebilirsiniz. Bunun yan sra fotoraflar baz bafllklar altnda toplamak da iyi bir fikirdir.
rnein farkl flehirlerde ektiiniz fotoraflar, o flehirlerin isminde klasrler oluflturarak saklayn veya portreler bafll altnda, ektiiniz tm portre fotoraflar
barndrabilir ya da kifli isimlerine gre yeni klasrler ile
alt gruplamalar yapabilirsiniz.
Sra Sizde 5
Her bireyin kendine zg bir dzen anlayfl vardr. Baz insanlar dank ortamlarda rahat edebilirken, bazlar asla byle bir dzensizlie dayanamaz. nemli olan
alflma veya yaflama ortamnda rahat edebilmektir. Konu alflmak olunca rahatln yan sra pratiklik, hz ve
verimlilik de iflin iine girer. Bu kavramlar, alflma ortamnn dzeni kullanfll ve belirli bir dzene sahip olma gerekliliini getirir. Aranlan dosyalarn kolayca bulunmas, iflin hzla bitirilmesine olumlu katklar salayacaktr. Bilgisayardaki arama motorlarnn yardm sayesinde artk aranan bir dosya ok daha byk kolaylkla
bulunabilmektedir. Ancak dosyalarn isimlendirmesi,
fazla kopyalarnn silinmesi ve masastnn bofl tutulmas dikkat edilmesi gereken unsurlardandr. Masastnn pek ok dosya ve klasrle dolu olduu bir ortamda, tpk ou insan gibi, bilgisayar da kolay alflamaz ve gecikmeler yaflayabilir.
Yararlanlan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
Adobe Photoshop CS3 Yetkili Eitim Klavuzu
(2007). stanbul : Medyasoft Yaynlar.
Adobe Illustrator CS3 Yetkili Eitim Klavuzu
(2008). stanbul: Medyasoft Yaynlar.
Simmons, J. (2007). The Designers Desktop Manual.
svire : Rotovision Yaynevi.
Adobe Illustrator CS3 Yetkili Eitim Klavuzu.
Simmons, J. (2007). The Designers Desktop Manual,
svire: Rotovision Yaynevi.
http://www.corel.com/servlet/Satellite/gb/en/Product/1191272117978 (15.05.2010)
http://www.adobe.com (10.05.2010)
www.rapidshare.com
25
Amalarmz
N
N
N
N
N

Program mensnde alflma alan oluflturarak dosya aabilecek,
Aralar panel mensn tanyarak amalarna gre kullanabilecek,
Ara kutusundaki aralar kullanabilecek,
Seenekler ubuunun zelliklerini aklayabilecek,
Panelleri kullanm alanlarna gre sralayabilecek bilgi ve becerilere sahip
olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
alflma Alan
Aralar
Panel
Seenekler ubuu
erik Haritas
Saysal Fotoraf
flleme Teknikleri
Temel Aralar,
Menler, Yardmc
Pencereler ve
fllevleri
GRfi
PROGRAM LE ALIfiMAYA
BAfiLAMAK
ARALAR KUTUSUNU KULLANMA
ARA SEENEKLER VE PALETLER
Temel Aralar, Menler,

Yardmc Pencereler
ve fllevleri
GRfi
Her programn kendine ait zelliklerini alflma alanna yanstacak aralar vardr.
Bu aralar alflma alanna kattklar deer gzetilerek farkl blgelerde konumlandrlmfllardr. En ok kullanlanlar daha ok gz nnde bulunabilecekleri alanlara, daha az kullanlanlar ise baz seeneklerin altnda gizli olarak bulunabilirler.
Programlarn etkin olarak kullanabilmesi herfleyden nce bu aralarn kullanlabilmesine ve arac komutlarn verilebilmesine baldr.
Bu nitede program salkl kullanabilmek iin gereken aralarn, menlerin,
seenek ubuklarnn ve paletlerin tantm yaplacaktr. Adobe Photoshop program alflma alannn kullancs tarafndan dzenlenmesine imkan sunar. Kullanc,
program aralarn ve yardmc pencerelerini kendi alflkanlklarna ya da kullanma
tercihlerine gre dzenleyip gizleyebilme esnekliine sahiptir. Taflnabilen yardmc pencereler ve ara kutular ekrann deiflik blgelerine konumlandrlabilir.
Adobe Photoshop programnda, hem piksel denilen kareciklerden oluflmufl bitmap dijital resimlerle hem de boyutlar bytldnde keskinlii deiflmeyen
vektrel izimlerle alfllabilir.
Grnt ifllem programlarnn iinde izim oluflturulabilir ya da farkl kaynaklardan programa grntler de arlabilir. Grnt arlabilecek baz kaynaklar
afladaki gibidir:
Dijital fotoraf makinesinden gelen fotoraflar
Geleneksel yntemlerle oluflturulmufl resimlerin taranmas
Farkl yntemlerle saysallafltrlmfl grntler ieren resim bankalar
Farkl programlarda oluflturulmufl resimler
Filmlerden yakalanan video resimleri
PROGRAM LE ALIfiMAYA BAfiLAMAK

Program alfltrmak ve Dosya Amak
Masastnde programn ksayolu yoksa, Mac OSta Application dosyasna, Windowsta da Start - Programs - Adobe mensne baklabilir.
Uygulama bafllatld zaman, varsaylan tercihler yeniden yklenir. Varsaylan
tercihleri her zaman yeniden yklemek gerekmez. Program aldnda afladaki
alflma alan grnr.
28
fiekil 2.1
D
A
B
C
F
G
Yukarda Photoshop uygulamasnn Mac OS srm gsterilmifltir. Windows srmnde de dzen genelde
ayn olup detaylarda kk farkllklar gsterebilir.
A. Men ubuu, B. Ara Seenekleri ubuu, C. Ara Kutusu, D. Dosya Arama Dmesi, E. Palet Yuvas,
F. Paletler, G. alflma Alan
Varolan bir dosyay amak iin File > Open seeneinden ilgili klasrden dosya
seilir ve a komutuyla almas salanr. fiekil 2.2de programn dosya ama penceresi grnmektedir. Varolan dosyalar amak iin en ok bu yntem kullanlr.
fiekil 2.2
File > Open
seeneinden ilgili
klasrden dosya
seilir ve a
komutuyla
almas salanr.
29
2. nite - Temel Aralar, Menler, Yardmc Pencereler ve fllevleri
Dosya Arama (File Browser) Dmesi ile Dosya Amak

Bu zellik daha nce konumlandrlmfl kaytl bir dosyann kolayca bulunmasn
salar. Dmenin zerine tklandnda kan pencere (fiekil 2.3) dosyalar bulma
iflini kolaylafltracak dme ve blmelerden oluflur. Aranan dosyann adresi ve ad
biliniyorsa bu pencere araclyla ona ulafllmas olduka kolaydr.
fiekil 2.3
E
Dosya arama (File

Browser) penceresi
A. Dosya arama
(File Browser)
menu ubuu ve
dmeleri,
B. Dosya (Folders)
Paleti
C. ngrnt
(Preview) paleti
D. Belge Bilgileri
(Metadata) paleti
E. Yer (Location)
seenei
F. Temsili resimler
(Thumbnails)
blmesi
F
D
Dosya arama penceresi, basit bir dosya arama ve ama ara biriminden ok daha fazlasdr. Bu pencere, kullanc tarafndan ihtiyalar dorultusunda yeniden
dzenlenebilecek alanlar ve paletler ierir. Bu zellii sayesinde dosya arama penceresinin kullancsna ait zellikler taflmas salanp zellefltirilebilir.
ARALAR KUTUSUNU KULLANMA

Ara Kutusundaki Aralar Semek ve Kullanmak
Photoshop, varolan grntler zerinde deifliklik yapmak ve yeni resimler oluflturmak iin gerekli btn aralar sunar. Bu aralarla yapabilecekleri anlatmak olduka uzun srer ve ciltler dolusu sayfalar alabilir. Bu aralar kullanmak ou zaman kullancsnn yetenekleri ve hayal gcyle snrldr. Bu yzden her aracn
kullanmyla ilgili temel bilgiler verilecektir.
Ara kutusu; seim,

boyama, dzenleme
aralarn, renk seim
kutularn ve grntleme
aralarn ierir.
30
fiekil 2.4
Marquee (Kayan ereveli
seim alan) aralar
dikdrtgen, yuvarlak, tek satr
ve tek stun seimler yapar.
Ara kutusundaki
grnen ve gizli
durumdaki tm
aralar.
Crop (Krpma) arac

resimleri krpar.
Move (Taflma)
aracseimleri, katmanlar ve
klavuzlar kaydrr.
Magic Wand (Sihirli denek)
arac benzer renkteki alanlar
seer.
Lasso (Kement) aralar

serbest, okgen (dz kenarl
ve manyetik (kenetleyen)
seimler yapar
Slice (Dilim) aralar dilimler
oluflturur.
Healing Brush (Onarma) ve Patch
(Yama) aralar kusurlar rnek veya
desen kullanarak tamir eder.
Brush (Fra) arac fra darbeleriyle
boyama yapar, Pencil (Kalem) arac
keskin kenarl dfl hatlar boyar.
Clone Stamp (Kopyalama Mhr) bir
blge kopyalamayla boyama yapar,
Pattern Stamp (Doku Mhr) arac ise
birim doku taflyarak boyama yapar.
Hand (El) arac

smayan yerleri varsa resim
alann kaydrr.
n alan renk kutusu
Zoom (Byte) resim

alann yaknlafltrr ve
uzaklafltrr.
Arka alan renk kutusu
Hzl maske seenekleri

Resim alan evresi
seenekleri
Gradient (Degrade) arac

renkler arasnda geifl
yaparak harmanlamalar
yaratr. Paint Bucket
(Renk Kovas) arac benzer
renkli alanlar nalan
rengiyle doldurur.
History Brush (Anlk Grnt Fras) anlk

grntnn bir kopyasn boyar, Art History Brush
(Sanatsal Anlk Grnt Fras) arac ise anlk
grnty kullanarak boya stillerinin grnfln
taklit eden darbelerle boyar.
Eraser (Silgi) arac pikselleri siler ve bir blgeyi
nceden kaydedilmifl durumuna geri getirir.
Magic Eraser (Sihirli Silgi) arac dz renkli
alanlar tek bir tklamayla siler.
Background Eraser (Arkaplan Silgisi) arac
alanlar srkleyerek saydam hale getirerek siler.
Blur (Netsizlefltirme) arac sert kenarl hatlar
bulanklafltrr.
Sharpen (Keskinlefltirme) arac yumuflak kenarlar
keskinlefltirir. Smudge (Bulafltrma) arac slak
boyal resme parmak srme etkisi verir.
Dodge (Ama) arac alanlar aydnlatr.
Burn (Yakma) arac alanlar karartr.
Sponge (Snger) arac alanlarn renk
canlln alr.
Path Selection Tool

(Vektrel izgi seim oku)
arac apa noktalarn, yn
izgilerini ve yn
noktalarn sameye ve
taflmay salar.
Type (Yaz) arac bir resimde yaz oluflturur.
Pen Tool (izim Kalemi Arac) arac apa noktalar

oluflturarak vektrel izim yapar.
Vektrel alan ve izgi aralar eflitli

geometrik formlarda hazr vektrel alanlar ve
vektrel dz izgi izer.
Not aralar resim alanna yaz notlar

ya da sesli aklamalar ilifltirir.
Eyedropper (Damlalk) arac

resimdeki renkleri rnekler.
Measure (Cedvel) arac mesafeleri
konumlar ve alar ler.
31
Gizli Bir Arac

Semek ve Kullanmak
fiekil 2.5
Ara kutusunda
yannda kk
gen olan
aralarn zerinde
grnmeyen farkl
aralarn olduu
anlafllmaldr.
Onlara ulaflmak
iin imleci bu
aracn zerinde
basl tutmak
yeterlidir.
Ara kutusu, birok seenekten

oluflur ve bunlarn hepsi ara
kutusunun zerinde grnmez.
Yannda kk gen olan
aralarn blmnde gizli baflka aralar da vardr. mle gen olan aracn zerinde fareyle basl tutulduunda gizli olan
o aralar liste fleklinde grnr.
Klavye Kestirmelerini Aralarla Birlikte Kullanmak

Aralarn birou ksaltmalarla da alflr. Bu seenekleri genellikle arac fareyle
hareket ettirirken belirli tufllara basarak etkinlefltiririz. Bu zellik, seili aracn daha etkin ve kolay kullanlmasn salayarak sonuca daha abuk ve doru ulafllmasn salar. Kullanc bafllangta bu zellikleri ok pratik kullanamayabilir, ancak
kullandka hzlandrp refleks hlini almasn salayabilir.
Aralarla birlikte en ok
kullanlan tufllar, shift, alt
ve option tufllardr.
fiekil 2.6
Klavyede en ok
kullanlan tufllar.
Shift
(Deifltirme)
tuflu
Command (Komut) tuflu

Option-Alt (Seim) tuflu
Resim Penceresine Uzaklaflp Yaknlaflma ve Resim

Penceresini Kaydrma
Ara kutusundaki byte (zoom tool) aracyla resim alannn ekrandaki orannn
bytlp kltlmesi salanr. Bu ara seildiinde genelde bytme konumundadr ve resim alanna tklandnda resmin bymesini salar. Byte seiliyken
alt tufluna baslp resim alanna tklandnda ise resim alannn klmesi salanr.
Resim alann bytme ve kltme ifllemi, farkl yerlerden de yaplabilir. Resim penceresinin sol alt kflesinde bulunan, iinde bir rakam ve yannda % iflareti bulunan kutucua yazlan oranda, resim alannn bymesi ya da klmesi
salanabilir.
Bir baflka yntem de Navigator paletini kullanmaktr. Bu pencere ok hassas
deerler vererek bytme ve kltme yaplmasn salar. Ayn zamanda kaydrma yapmak iin de mkemmel kullanm salar. Temsil resmin zerinde bulunan
alan iflaretli olduu iin kaydrma kolaylkla ynetilebilir.
Kaydrma yapmann baflka bir yolu da, hangi ara seili olursa olsun, klavyedeki boflluk (space) tufluna basldnda ara kutusundaki kaydrma tuflu seili duruma geer. Resim alanna bu hldeyken baslp kaydrlabilir.
SIRA SZDE
Byte yardmyla resim alan ekranda bytldnde dosya boyutlar
da byr m?
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
32
fiekil 2.7
Resim
penceresinin
bytlp
kltlmesi ve
kaydrlmas.
Hand (El) resim alannn

ekrana smayan yerleri
varsa kaydrr.
Zoom (Byte) resim
alann bytr ve kltr.
Resim alann ekranda

grnme oran
Krmz ereve btn

alan iinde grnen
ksm iflaret eder.
ARA SEENEKLER VE PALETLER

Ara Seenekleri ubuu
Ara seenekleri ubuu, ara kutusundan seili olan araca ait kullanm detaylar
ieren yardmc penceredir. Seilen araca gre deiflkenlik gsteren bir alana ve
hangi ara seili olursa olsun deiflmeyen dosya arama penceresini taflr. Dosya arama penceresinin yanndaki palet yuvasna istenen palet pencereleri de konumlandrlabilir. Bunun iin paletin fare yardmyla o blgeye taflnmas yeterlidir. Bu alandaki paletin zerine tklanarak grnmesi ve yine tklanarak saklanmas salanabilir.
fiekil 2.8
Ara seenekleri
ubuu ara
kutusundaki seili
araca gre
deiflen
seenekleri taflr.
Ara kutusundan fleilen

Gradient (Degrade) aracna gre
ara seenekleri ubuunun
grnm
Ara kutusundan fleilen
Gradient (Degrade) arac
Paletleri ve Palet Menlerini Kullanmak

Window penceresinden tm
paletler listesine ulaflmak,
grnr ve gizli haline
getirmek mmkndr.
Paletler; Layers (Katmanlar), Channels (Kanallar), Paths (Vektrel izim Seenekleri), History (Yaplmfl fllem Sras), Action (Otomatik fllem Sras), Tool Presets
(Ara Ayarlar), Color (Renk Oluflturma), Swatches (Renk Ktphanesi), Styles
(Stiller), Info (Bilgi), Navigator (Gezinti), Brushs (Fra Ucu), Character ve Pharagraph (Yaz Karakteri ve Blou) gibi yardmc pencerelerden oluflur.
33
fiekil 2.9
Window
seeneinden
btn paletler
listesine
ulafllabilir ve bu
listeden grnr
hale getirilip
gizlenebilirler.
Yannda onay iflareti olan

pencereler alflma alannda
aktr.
Paletler ve Konumlar
Photoshop programnda yukarda da belirtilen ok eflitli paletler vardr. Hepsinin
bir arada kullanlmas ok nadir grlebilecek bir durumdur. Kullanma gre palet gizlemek ve grnr klmak mmkndr. Hatta kullanma gre paletleri gruplamak da mmkndr. Tm paletlerin listesi Window mensnn altnda
grlebilir. Bu menden istenen paletlerin almas ya da kapanmas salanabilir.
Yannda onay iflareti bulunan paletler ak anlamndadr. Ak hle gelen paletler,
varsaylan baz gruplamalarla birlikte grnebilir. Bunlar olas kullanm sklklarna gre gruplandrlmfltr. Ancak kullanc paletleri kendi ihtiyalarna gre de dzenleyebilir. Bunun iin bir palet grubundaki paleti fare yardmyla baflka bir gruba taflmak mmkndr.
fiekil 2.10
Paletleri
srkleyip
ekrandaki
konumlar
deifltirilebilir.
Ara seenekleri
ubuunun yan
tarafna
konumlandrmak
mmkndr.
Paletlerin sol alt
kflesinden
srkleyip
byklkleri de
deifltirilebilir.
34
Bir paleti ilk ald boyuttan byk ya da kk kullanmak mmkndr.

Bylece palet alannn iinden daha ok ya da daha az seeneklerin grnmesi
salanabilir.
Paletin bykln deifltirmek iin sa alt kflesinden tutup srklemek yeterlidir. Ekrana tam sdrma ya da tam kapatma gibi seenekler palet ubuu zerindeki kutucuklardan ynetilebilir.
Eylemleri Geri Almak

Gerek hayat akflnn tersine programda zaman terse aktarak ifllemleri geri getirmek mmkndr. Bu ifllem iki farkl yerden yaplabilir. lki birok programdan da
bilinen Edit> Undo seeneidir. Bu seenek sadece bir geri alma salar. Ancak
History paleti ile birok eylemi geri almak olasdr. History (Yaplmfl ifllem) palet
penceresi aldnda zerinde yaplan her ifllemin kaydedildii bir seviye bulunduu grlr. Listenin st yerindeki bir seviyeye tklandnda resim alan, o aflamadaki hline dnflr. Bu olduka pratiklik salar. Ancak oklu geri alma eylemini korumak, bellekte ok yer kaplayarak performans azaltabilir.
SIRA SZDE
SIRA SZDE
History (Yaplmfl
ifllem sras) paletinde ifllemler sonsuz sayda geri alnabilir mi?
D fi N E L M
D fi N E L M
fiekil 2.11
Yaplan son ifllemi
Sgeri
O Ralmak
U
iin
Edit>Undo
seenei
Dkullanlr.
KKAT
History
paletiyle ise birden
fazla ifllemi geri
SIRA
SZDE
almak
mmkndr.
AMALARIMIZ
S O R U
DKKAT
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
Balam Mensn Kullanmak

Balam menleri, alflma alanndaki baz geler iin kullanlabilen menlerdir.
Sa tklama veya ksa yol menleri olarak da adlandrlr. Bu menlerdeki komutlara baflka pencerelerden de ulafllabilir. Ancak balam menlerini kullanmak pratiklik kazandrr. Ara kutusundan bir ara seiliyken fareyle sa tklandnda o
aracn balam mens ekranda belirir. Menlerin ierii seilen aralarn
zelliklerine gre deiflkenlik gsterir.
35
Program Yardmn Kullanmak

Program kullanmyla ilgili tm bilgiler iin Photoshop Help (Photoshop Yardm)
mensne baflvurulabilir. Bu yardm penceresini kullanmak olduka kolaydr.
Aklama istenen konulara farkl yollarla taramalar yaparak ulaflmak mmkndr.
Yardm panceresinde;
indekiler listesini taramak,
Anahtar kelimeler yazarak taramak,
Dizini kullanmak,
Ardflk olarak konudan konuya gemek mmkndr
fiekil 2.12
Help mensndeki
Photoshop Help
seeneinden
programla ilgili
yardm alnabilir.
36
zet
Program alfltrldnda ekranda solda kaydrlabilen
bir ara kutusu, st tarafta bir men ubuu, onun altnda ara seenekleri ubuu, kaydrlabilen paletler
ve alan dosyaya ait bir alflma alan yeralr. Genellikle palet gruplar resim alannn sanda, ara kutusu da
resim alannn solunda bulunur. stee bal olarak her
ikisinin de yerleri deifltirilebilir.
Ara kutusunun zerinde; seim aralar, taflma aralar, boyama aralar, onarma ve dzenleme aralar, n
ve arka renk seme aralar ve grntleme aralar bulunmaktadr. Kullanlmak istenen aracn zerine bir kez
tklayarak imlecin o aracn kabiliyetine brnmesi salanr. Bir ara seiliyken klavye tufllarnn yardmyla dier bir araca geme ksayollar kullanlabilir. Bir aracn
seeneinin kflesinde grlen kk ok, grnmeyen
gizli aralarn gstergesidir. Bu ara penceresinin zerinde tklanp biraz beklendiinde gizli olan aralarn
listelenmesi salanabilir.
Seenekler ubuu men ubuunun altnda ve ekrann st tarafndadr. Ara kutusundaki her bir aracn
kendine ait eflitli zellikleri vardr. Seilen herhangi bir
aracn bu seenekleri, ara seenekleri ubuunun zerinde belirir. Ara kutusu zerinde seili olan araca gre, ara seenekleri ubuunun zerindeki seenekler
de deiflir.
Paletler; layers (katmanlar), channels (kanallar), paths

(vektrel izim seenekleri), history (yaplmfl ifllem sras), action (otomatik ifllem sras), tool presets (ara
ayarlar), color (renk oluflturma), swatches (renk ktphanesi), styles (stiller), info (bilgi), navigator (gezinti), brushs (fra ucu), character ve pharagraph (yaz
karakteri ve blou) gibi yardmc pencerelerden oluflur.
Hepsinin bir arada kullanlmas ok nadir grlebilecek
bir durumdur. Kullanma gre paletler gizlenebilir ve
grnr hle getirilebilir. Kullanma gre paletleri gruplamak da mmkndr. Tm paletlerin listesi Window
mensnn altnda grlebilir. Bu menden istenen
peletlerin almas ya da kapanmas salanabilir. Paletler kullanm sklklarna gre gruplandrlmfltr. Ancak
kullanc paletleri kendi ihtiyalarna gre de dzenleyebilir. Bunun iin bir palet grubundaki paleti fare yardmyla baflka bir gruba taflmak yeterlidir.
37
Kendimizi Snayalm
1. Photoshop programnda aralarn bulunduu blme ne ad verilir?
a. Paletler
b. Men ubuu
c. Ara seenekleri ubuu
d. Palet yuvas
e. Ara kutusu
6. Birden fazla eylemi geri almak iin afladaki paletlerden hangisi kullanlr?
a. Layers (Katmanlar paleti)
b. Channels (Kanallar paleti)
c. History (Yaplmfl ifllem sras paleti)
d. Colors (Renk paleti)
e. Brushes (Fra seenekleri paleti)
2. Afladakilerden hangisi bir alan seimi yapmak iin

kullanlmaz?
a. Pen Tool (Kalem arac)
b. Zoom Tool (Byte arac)
c. Rectangular Marquee Tool
(ereveli seim alan)
d. Magic Wand Tool (Sihirli denek arac)
e. Lasso Tool (Kement arac)
7. alflma alanndaki bir noktann rengi nasl tanmlanr?

a. Herhangi bir seim aracyla
b. Taflma aracyla
c. Fra aracyla
d. Damlalkla
e. Renk penceresiyle
3. Afladakilerden hangisi vektrel alan oluflturmak

iin kullanlr?
a. Kalem arac (Pen Tool)
b. Fra arac (Brush)
c. ereveli seim alan (Marquee)
d. Sihirli denek (Magic Wand)
e. Kement arac (Lasso)
4. Ara kutusundaki gizli bir araca ulaflmak iin afladaki ifllemlerden hangisi yaplr?
a. alflma alannn zerine ift tklanr.
b. Ara kutusundaki kk gen iflaretinin zerine tklanr.
c. Klavye ksa yollar kullanlr.
d. Program yeniden bafllatlr.
e. Aralar ara seenekleri ubuuna srklenir.
5. Ara seenekleri ubuu afladaki bilgilerden hangisini taflr?
a. Programla ilgili tm ksa yollar
b. Program yardm seeneklerini
c. alflma alannn renk zelliklerini
d. Seilen araca gre deiflen seenekleri
e. Tm yardmc pencerelerini
8. Bir resim alannn katman dzenlenmesi nereden

yaplr?
a. Ara kutusundan
b. Men ubuundan
c. Ara seenekleri ubuundan
d. Durum ubuundan
e. Katman Paletinden
9. Bir
a.
b.
c.
d.
e.
aracn zellikleri nasl belirlenir?

Ara seenekleri ubuundan
Paletlerden
Durum ubuundan
Men ubuundan
Resim alanndan
10. Tm paletler listesine nasl ulafllabilir?

a. File mensnden
b. Edit mensnden
c. Window mensnden
d. Filter mensnden
e. Select mensnden
38
Okuma Paras
Grafik tasarm kursu verilir
Gnmzde diye sze bafllamak istiyordum fakat ne
kadar doru bir tabir olur bilmiyorum ama en azndan
son birka yldr eminim hepiniz bir direkte, billboardda, afiflte ya da herhangi bir ilanda mutlaka byle bir
ilan okumuflsunuzdur.
Dikkat ekmek istediim konu sektrn kanayan yaralarndan biri hi flphesiz. Sektrden biri olarak bu tarz
ilanlar beni rahatsz ediyor. Sadece sektrmz anlamnda da deil aslnda. Her dnem o dnemin popler
meslekleri ile ilgili srekli yaflanan, rutin dngleri olan
sorunlardan biri lkemizdeki. Ancak ben sadece bizim
sektrmzde yaflanan ksmn ele almaya alflacam.
Malesef bu tarz ilanlar lkemizdeki iflsizler ordusunun
ceplerindeki son paralarn almaktan teye gitmeyen
hayal tccarlarnn verdii ilanlar. Popler meslek dallar ile ilgili birka haftalk kurslarla insanlara gelecek vaadi vererek onlarn dar olan btelerini tamamen son kurufluna kadar boflaltmaktan teye gitmeyen kursuklar.
Evet Ayflecik - Sezercik dnemleri flimdi kursuklar dnemine brakt yerini.
Ve buradan sektre hazrlanan yarnn ustalarna sesleniyorum. erisinde tasarm geen tm kurslarda, gerekten tasarm eitiminin yer alp almadn arafltrmadan bu tarz kurslara ya da eitim merkezlerine rabet
etmemelerinin altn iziyorum. ok basit bir rnekle
anlatmak istiyorum. Bir daktilo kursu ilanlarna Yazarlk Kursu Verilir diye yazabilir mi ? Ya da ok hzl daktilo kullanabilen biri, ok iyi roman yazabilir mi ? Tabi
ki hayr cevaplarn duyar gibiyim. Ancak konu tasarm
olunca tasarm ile ilgili birka program anlatp ilanlarna Grafik Tasarm Kursu Verilir yazan o kadar ok
eitim merkezi var ki. Nasl edebiyat kurallarn bilmeyen biri roman yazamaz ise renk ve tasarm bilgisi olmayan biri de tasarm yapamaz; ortaya kan alayan tasarmcklar kar.
Bu konuda eitim veren lisans ve lisans st kurumlarn varlna dikkatleri ekmek istiyorum. Gzel sanatlar
eitimi veren fakltelerde neden o kadar renk ve tasarm bilgisi ieren ve yllar sren temel sanat eitimleri
var ? Gereksiz eitimler olsayd onlarda rencilerine
direk olarak birka tasarm programn retir mezun
ederlerdi. Buradan dergimizi okuyan milli eitim kurum
ve kurulufllarnn yetkililerine de seslenmeyi bir bor biliyorum ve sapla saman birbirinden ayrn diyorum.
erisinde tasarm geen tm zel eitim kurumlarnda

temel sanat eitimi zorunlu tutulmal. Program anlatyorlarsa ilgili program isimleri verilerek lansmanlarn
yapmalarna izin verilmeli. Bu byle olmad srece
hayal taciri kurumlar, iinde tasarm geen nidalarla,
dar bteleri ile ifl umuduyla rpnan genlerin son paralarn da kasalarna indirmeye devam edeceklerdir.
ok hzl Photoshop kullanan bir kiflinin ok iyi bir tasarmc olaca anlamna gelmedii su gtrmez bir gerektir. Ama iyi bir tasarmc hi photoshop da bilmese
bir flekilde tasarmn somuta dnfltrmeyi bilecektir.
Aslnda o hzl photoshop kullanan kiflilerin konsepti
belki de burada bafllayacaktr. Yani operatrler.
Tabi ki tm sektrlerin operatrlere ihtiyac var. Dnyann her yerinde ara elemanlar olacaktr olmak zorundalar da. Ama insanlara bir takm vaatleri verirken varacaklar noktay ak ve seik olarak sunmak zorundadr
bu tarz vaatleri veren kifli ya da kurumlar. Doru mesaj vermeyenlere de ilgili kurumlar haddini bildirmekle
ykmldrler.
fiu an sektrde kalifiye personel sknts ok derinlerden kendini hissettiren ciddi bir sorundur. Ve birka
program retilerek piyasaya salnan genlerde grafik
tasarmc olarak ifl aramaktadr. Ancak tasarmc ile operatrn arasndaki fark ile tanfltklarnda manevi knt yaflamaktadrlar.
Bizde dergimiz bnyesinde en azndan herkesin kendi
kapsnn nn sprmesi balamyla bundan sonra
salt program anlatmnn yannda temel sanat eitimini
ierecek konular da dergimize taflyarak sorumlu yaynclk anlayflmza paralel bir yol izlemeye alflacaz. En azndan sektre hazrlanan genlerin eitim talebiyle baflvurduklar noktalardan bilinli taleplere kanal oluflturmak anlamnda doru bir ifl yapmfl olacaz.
Temennimizin, doru taleplerin doru arzlara gebe kalacana inandmz ynnde olduunu belirterek nmzdeki ay grflmek zere diyorum.
Kaynak: Photoshop Magazin, Kasm 2005
39
1. e
Sra Sizde 1
Bytele yaplan bytme kltme ifllemlerinde sadece resim alannn ekranda grnen oranlar deiflir.
Resim dosya boyutu hep ayn kalr. Resim dosya boyutu Image>image size blmnden ya da ll resim
krpma aracndan deifltirilebilir.
2. b
3. a
4. b
5. d
6. c
7. d
8. e
9. a
10. c
Yantnz yanlfl ise Aralar Kutusunu Kullanma

konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Aralar Seenekleri ubuunu ve Dier Paletleri Kullanmak konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Eylemleri Geri Almak konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Paletler ve Konumlar konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Aralar Seenekleri ubuunu ve Dier Paletleri Kullanmak konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Paletleri ve Palet Menlerini
Kullanmak konusunu yeniden gzden geiriniz.
nce.
Sra Sizde 2
History (Yaplmfl fllem Sras) paletinde ifllemler sonsuz sayda geri alnamaz. Photoshop > Preferences >
Performance seeneinde seilmifl olan say kadar geri
alabilir. Bu saynn en fazla 1000 almas mmkndr.
Saynn artmas programn bilgisayar belleinden ald
miktar arttrdndan istenmeyen durumlarla karfllafllabilir.
Kaynaklar
Adobe Yaratc Ekibi. (2004). Adobe Photoshop CS
Yetkili Eitim Klavuzu, stanbul: Medyasoft
Yaynlar
fiener A. (2006). Photoshop Magazin, stanbul.
Sonra, (Erdal Gnefl, Illustrasyon).
Amalarmz
N
N
N
N
N
N

Resim alanlarn katmanlarla organize edebilecek,
Katmanlara geirgenlik ve harmanlama seeneklerini uygulayabilecek,
Katmanlar aras geiflleri salayabilecek,
Kanallarn renk ve maskelemedeki etkisini aklayabilecek,
Hzl maske uygulamasn kullanabilecek,
Geifl maskesi oluflturabilecek bilgi ve becerilere sahip olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Katman (Layers)
Harmanlama (Blanding)
Katman Efekti (Styles)
Kanal (Channels)
Maske (Mask)
erik Haritas
Saysal Fotoraf
flleme Teknikleri
Katmanlar,
Kanallar ve
Maskeler
GRfi
KATMANLAR HAKKINDA
KANALLAR
MASKELER
Katmanlar, Kanallar ve
Maskeler
GRfi
Layers (Katmanlar) ayn yzey zerine stste konulmufl geirgen asetat levhalar fleklinde dflnlebilir. En stten bakldnda tm sayfalar tek bir sayfaymfl
gibi grnr ama aralarndan herhangi bir katmana ulaflp dier katmanlarla iliflkisini kolaylkla deifltirebilmek mmkndr. Adobe Photoshop katmanlar zerindeki bir resmin farkl ksmlarna ayr ayr ulaflmamza imkan verir. Bylece resmin farkl yerleri farkl flekilde dzenlenebilir ve bu da uygulamalarda snrsz esneklik salar.
fiekil 3.1
Katmanlar ayn
resim alan
zerinde geirgen
asetat sayfalar
gibidir.
KATMANLAR HAKKINDA
Photoshop dosyalar bafllangta arka plan (background) katmanndan oluflur. Resim alanna yaplacak eflitli farkllklar farkl katmanlar oluflturularak yaplrsa bu
geriye dnk deiflikliklere imkan verir. Sonuca daha abuk ve daha az uraflarak
ulafllmasn salar. Bir resim alanndaki btn katmanlar bafllangta saydamdr.
Katmanlar Layers (Katmanlar) paleti araclyla dzenlenir.
Katmanlar, bir btn

oluflturan grsellerin farkl
sayfalarda bulunup ayn
sayfadaymfl gibi grnmesini salar.
42
fiekil 3.2
A. Bafllangta Background halinde olan
resim alanna B. de yeni bir resim alanndan
kopyalanan bulutlar yapfltrld. Bulutlar
otomatik olarak yeni bir katman olarak
geldi.C. de ise Background katmanndan
seilip kopyalanp yapfltrlmfl dekupe uak
var. Yapfltrlma ifllemi otomatik olarak yeni
bir katman olarak geldi.
Katman Paletindeki Bilgileri Grntlemek

Palette katmanlarn hepsi temsili grntleri ve adlaryla grntlenir. Bu palet
araclyla katmanlar gizlenebilir, konumlandrlabilir, silinebilir, yeniden adlandrlabilir, harmanlasnabilir ve birlefltirilebilir.
Katman palet mensnde katmanlarla ilgili birok zellie hzlca ulafllabilir.
Ayn zelliklerin ouna palet penceresinin altndaki simgelerden ve en stteki
men ubuundaki Layers penceresinden de ulafllabilir.
fiekil 3.3
Opacity (Geirgenlik)deeri
dfltke alttaki katman
grnmeye bafllar.
Katman Paleti
Katmanlar paleti
mens
Blending (Harmanlama) katmann

dier katmanlarla farkl
etkileflimlere girmesine salar.
Lock (Kilitleme) katmann kilitlenip
ifllem yaplamamasn salar.
Katmann gizlenip
grnmesini salar.
fllem yaplabilecek
katman
Kilitli katman
Katman n grnts
p kutusu,
katmanlar silmek
iin kullanlr.
Katmanlar
birbirine
balar
Stil etkisi
oluflturur.
Maske
katman
aar.
Renk dolgu
katman
aar.
Katmanlar
dosyalar.
Yeni katman
oluflturur.
43
3. nite - Katmanlar, Kanallar ve Maskeler
fiekil 3.4
Katman paleti mens
Yeni katman olufltur
Katmann aynsn olufltur
Katman sil
Gizli katmanlar sil
Yeni gurup olufltur
Seili katmanlardan gurup olufltur
Guruptaki tm katmanlar kilitle
Tanml nesneye dnfltr
indekileri dzenle
Katman zellikleri
Harmanlama seenekleri
Maske olufltur
Seili katmanlar bala
Bal katmanlar se
Seili katmanlar birlefltir
Grnen katmanlar birlefltir
Btn katmanlar birlefltir
Hareketlendirme seenekleri
Palet seenekleri
Katman palet seeneklerine, katman mensnn en altndaki seenekten ulafllabilir. Bu pencereden katman nizleme pul grnts ile ilgili seenekler grlr.
fiekil 3.5
Katman temsili
resmini
dzenlemek iin
balam mens
kullanlr. Balam
mensnden
temsili resim
grnm zellii
seilebilir.
44
Background (Arka plan) Katman

Yeni bir resim oluflturulduunda katmanlar paletinin en alttaki resmin bulunduu
katman background (arka plan) olarak adlandrlr. Bir resmin sadece bir arka
plan katman vardr. Bir arka plan katmannn sras, harmanlama modu, opakl
deifltirilemez. Bu deifliklikler ancak arka plan katmann normal katmana dnfltrldnde yaplabilir. Katmanlar paletinin en altndaki katman arka plan katmandr anlamna gelmez. Normal bir katman da paletin en altnda durabilir.
fiekil 3.6
Arka plan katmann normal katmana dnfltrmek iin arka plan katmanna ift
tklanp veya Layer>New>Layer From Background seimi yaplr. Bylece arka plan
katman da normal bir katmana dnflmfl olur ve normal katmanlara yaplabilecek
ifllemlerin tmne almfl olur. Normal bir katman arka plana dnfltrmek iin de o
katman seilip, Layer>New> Background From Layer seimi yaplr.
Yeni Bir Katman Oluflturmak ve Adlandrmak

Yeni bir katman oluflturmak ok kolaydr ve birden fazla yolu vardr:
1. Farkl resim pencereleri ayr ayr alp bir resim penceresinin dierinin zerine srklenerek, srklenen resim alannn zerine yeni bir katman oluflturulmas salanabilir.
2. Herhangi bir programdan kopyalanp resim alanna yaplan her yapfltrma
ifllemi ayn zamanda yeni bir katmann oluflturulmas anlamna da gelir.
3. Katman paletindeki seenekleri kullanarak katman eklenebilir. Dier yntemlerden farkl olarak bu yntem yeni katman olufltururken katman zelliklerinin belirlenmesini de salar.
Katmanlar adlandrmak iin katman paletinin zerindeki katman temsili grntlerinin yanndaki katman adnn zerine ift tklayarak katman adn dzenlemek mmkndr. Bir baflka yntem de katman paletindeki katman ekleme pencerelerini kullanmaktr.
Katmanlarn Ylma Srasn Deifltirmek

Katman paletindeki katman
sralamasna stacking order
(yn sras ) ad verilir.
Katman yn sras tm resmin doru alglanmas adna nemlidir. Sralamann deifltirilmesi resmin btnn bozabilir. Resmi dzenlerken katmanlarn yn srasn deifltirip dier katmanlarla farkl konumlandrmalar salanabilir.
Bir Katmann Opakln ve Harmanlama (Blending Options)

Seeneini Belirlemek
Normal flartlarda dolu katmann opakl %100 (Opacity) dr ve stteki katmanlar
altta kalanlar rter. stteki katmann alttaki katman da gstermesi istendiinde
100den sfra kadar deiflen oranlarda geirgen olmas salanabilir. Deer kldke katmann grnrl de azalr.
45
Opacity (Geirgenlik)deeri %100
Opacity (Geirgenlik)deeri %30
fiekil 3.7
Katman paletinin zerindeki Opacity (geirgenlik ) deerini %100n altna ekildiinde katman altndaki
katman gstermeye bafllar. Deer kldke geirgenlik artar.
Yine normal flartlarda bir katman dier katmanlarla normal Blending Modes
(Harmanlama) seeneindedir. Harmanlama seeneiyle bir katmandaki piksel
gruplarnn dier katmanlardaki piksel gruplaryla farkl biimlerde iliflkilendirilmesi salanabilir.
Bir katmann altndaki

katmanlarla farkl filtrelerle
etkileflim kurmas
harmanlama seenekleriyle
mmkndr.
fiekil 3.8
Normal harmanlama seenei
Lighter Color harmanlama seenei
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
Harmanlama seenekleriyle katmanlar arasnda ok farkl etkileflimler oluflturmak mmkndr.
Harmanlama seenekleri, alt ve st katmanda bulunan piksel gruplarnn

D K K Aher
T resim alannda farkl olduu dflnlerek, her farkl iliflkilendirmede farkl sonu verecei unutulmamaldr.
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
N N
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
46
Katmanlar Birbirine Balamak

Bazen katmanlar birbirine balayp birlikte alflmak gerekebilir. Katmanlar balayarak birlikte taflnmalar ve biim deifltirilmelerini salamak mmkndr. Bu
sayede birliktelikleri ve hizalar korunmufl olur.
fiekil 3.9
Katmanlar
birbirine
balamak.
Balanmas istenen
katmanlar shift
tufluna baslyken
seilir. Bu
durumdayken
paletin altndaki
Link layers
(katmanlar bala)
zincir grnml
simgeye tklanr.
Katman paletinde zincir fleklinde bir balant grnr. Bu simge katmann seili olan katmana bal olduunu gsterir. kiden fazla katman birbirine balanabilir. Balants kaparlmak istenen katmann yanndaki zincir simgesine tklanp
devredfl kalmas salanabilir.
fiekil 3.10
Birbirine
balanmfl
katmanlar
hizalarn
bozmadan taflmak
ya da transform
seeneklerinden
herhangi birini
ayn anda hepsine
SIRA SZDE
birden uygulamak
mmkndr.
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
D katmanlar
KKAT
Birbirine bal
sadece taflma ve transform seeneklerinin hepsini etkilemesini
salar. Tmne birden Image>Adjustmens ve Filters pencerelerinden herhangi bir ifllem
yaplamaz. SIRA SZDE
N N
Farkl katmanlar tek katmana dnfltrmek iin katman palet seeneklerinden

katmanlarAMALARIMIZ
merge layers (birlefltir) seenei kullanlr. Unutulmamaldr ki bu birlefltirmede bir daha ayrma ifllemi yaplamaz. Bu ifllem bir daha ayrlmak istenyeyen katmanlar arasnda yaplmaldr.
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
47
Katmanlara Degrade Uygulamak

Bir resim alannda katmanlar araclyla farkl flekillerde degrade uygulamak mmkndr:
Bir renkten dier bir renge degrade,
Renkten resme degrade,
Resimden resime degrade.
fiekil 3.11
Degrade ynleri
Degrade trleri
Degrade
penceresinden hazr
trler seilebilecei
gibi yeni trler de
eklenebilir.
Degrade bafllang ve
bitifl rengi
Fare tklama ve srkleme izgisi geifl

yn ve uzunluunu belirler.
A
Renkten renge ve resimden renge degrade oluflturulmas. Renkten renge geifl iin, ara kutusunda 1 nolu
iflaretli renk seme pencerelerinden renk seilir. Daha sonra degrade arac seiliyken ara seenekleri
ubuundan iflaretli olan 2 nolu alandan degrade tr seilir. A penceresinde grld gibi fare yardmyla
geifl yn ve uzunluu belirlenir.
Ara ubuunun alt tarafndaki iki renk kutucuu renkten renge yaplacak degradenin bafllang ve bitifl rengini gsterir. Degrade renkleri belirlendikten sonra
ara kutusundan degrade aracyla resim alanna istenen ynde ve istenen uzunlukta imle hareketiyle degrade uygulanr. Bu alandan degradenin renkleri seilebilecei gibi degrade arac seiliyken, ara seenei ubuundan hazr degrade de seilebilir.
Renkten resme degrade uygulamak iin, ara seenei ubuundan renkten
opasiteye olan seenei iflaretlemek gerekir. Bu uygulama birbaflka yntemle de
yaplabilir. Katman paletinin altndaki Create a new fill or adjustment layer (yeni
dolgu katman yarat) seeneinden de yaplabilir.
48
fiekil 3.12
Resimden renge
katman paleti
zerinden degrade
oluflturulmas. Bu
yntemle yaplan
degrade yeni bir
katman ve ona
paralel bir maske
katman
araclyla yaplr.
Resimden resime geifl uygulamak iin de geifl yaplacak iki resim katmanndan stte olana maske katman ekleyerek yaplr.
fiekil 3.13
Resimden resime degrade
oluflturulmas. Geifl
yaplacak resimlerin farkl
iki katmanda olmas
gerekir. stte bulunan resim
katmann paralelinde bir
maske katman oluflturulur.
Ara ubuu zerindeki
renk fleim pencerelerinin
birinin tam siyah birinin de
tam beyaz olmas gerekir.
Bununla birlikte ara
seenekleri ubuunda
degrade seeneinin
siyahtan beyaza geifl
olarak iflaretli olmas
gerekir. Btn bunlardan
sonra maske katmannn
zerine geifl yn ve
uzunluunda fare
yardmyla geifl uygulanr.
49
Katman Stili Oluflturmak

Katman paletinin altndaka fx iflaretine tklayarak kan pancereyi yneterek katmana farkl stiller oluflturmak mmkndr. Katman stilleri background katmanlarna uygulanamaz. Stiller ancak zemin arkaplan katmannn zerine oluflturulmufl
katmanlarda seilebilir hale gelir.
fiekil 3.14
Katman paletinin
altndaki fx
iflaretine tklayarak
kan stil
penceresinden
katmanlara stil
kazandrlabilir.
Bir katmana stil verilebilmesi iin katmann baz blgelerinde boflluklarn olmas
gerekmektedir. Bir katmanda boflluk olan blgeler damal bir doku fleklinde grlr. Bu doku bulunduu blgenin bofl olduunu gsterir. Damal alanlar alt katmanlarn grnmesini salar. fiekil 3.15te ksmen bofl olan bir katman grnyor.
Damal zemin o katmann

bulunduu blgenin bofl
olduunu gsterir.
fiekil 3.15
Katman stili
verilebilmesi iin
katmann baz
blgelerinin boflluk
olmas gerekir.
Tersi durumda
verilen stil
grnemeyebilir.
Figrn arkasndaki damal alan bofl

alandr ve uygulanan stilin
grnmesini salar.
50
Metin Katman Eklemek

Resim alanna metin eklemek iin ara kutusundan type tool (yaz arac) aracn
seip resim alanna tklamak yeterlidir. Bylece katman paletine otomatik olarak
metin katman eklenmifl olur.
fiekil 3.16
Metin katmannn
iinde T harfi
grnr ve otomatik
olarak iinde yazan
ayn zamanda
katmann ad olur.
Ara kutusundaki yaz aracn seilip resim alanna tklandnda otomatik olarak
yaz katman oluflur. Yazlan yaz ara seeneklere ubuu ya da karakter paletinden
dzenlenebilir.
Katman Kmesi Oluflturmak

zellikle katman saysnn ok olduu karflk alflmalarda katmanlara ulaflmay ve
ifllem yapmay hzlandrmak iin kmeler oluflturmak olduka kolaylk salar. Bu
ifllem, katmanlar grubunun yn iindeki yerini deifltirmeyi, gizleyip grnrlnn salanmas ve resim alannda ulafllmasn pratik hale getirir.
51
fiekil 3.17
Katmanlar
gruplayp
ulafllmasn
hzlandrmak iin
katman kmesi
oluflturmak
kolaylklar salar.
Katman kmeleri
Yanlarndaki kk
oklarn yn deifltirilerek
iindeki katmanlarn
grnp gizlenmesi
salanabilir.
Layer Comp (Katman Efllerini) Kullanmak

Katman eflleri katmanl bir resim dosyasnn farkl grnmleri arasnda geifl yapma kolayl salar. Resim alan zerinde birden fazla dzenleme alternatifi yapmak ve herbir alternatifi ayr bir yerde korumak katman efllerini kullanarak ok kolaydr. Bir sunumda katman efllerini kullanarak farkl seenekler sunmak tasarmcya ok fazla kolaylklar salar.
fiekil 3.18
Katman eflleri bir
dzenlemenin
alternatiflerini
farkl farkl
kaydetmektense tek
bir belge zerinde
kaydedip
gsterebilme
imkn verir.
52
Flattening (Dosyalar Btnlefltirmek)

Resimdeki dzenleme bittiinde, katmanlar birlefltirmek birok adan yarar
salar:
1. Resmin boyutu klmfl olur.
2. Resmin gnderimi kolaylaflmfl olur.
3. Resim baflka uygulamalara kolaylkla taflnabilir.
4. Baflka formatlara dnflebilme zellii alr.
5. Renk seeneklerini uygulama salanmfl olur.
Resmin farkl kullanmlar iin dzlefltirilmifl halini yeni bir isimle kaydedip,
katmanl halini ayrca saklamak olduka nemlidir. Olas bir dzeltmeyi katmanlar birlefltirilmifl kopya zerinden yapmak byk zorluk getirir. Bu yzden katmanl dosyay ayrca saklamak gerekmektedir.
KANALLAR
Channels (Kanallar) bir resim alannn iindeki piksellerin renk yapsyla balantldr. Ait olduu renk kanalnn bir tr maskesi olarak da deerlendirilebilirler.
Kanallar, Men ubuu>Image>Mode seeneinde iflaretli olan renk yapsna gre bilgi taflr.
Resim belgenin hangi kanalda olacan kullanlmas dflnlen ortam belirler. Resim belgesi ekran ortamnda kulanlacaksa RGB, basl malzeme zerinde
kullanlacaksa CMYK katman fleeneinde alfllmaldr. Belge siyah beyaz kullanlacaksa GRAYSCALE seeneinde olmaldr.
fiekil 3.19
Kanallar, Men
ubuu>image>
mode seeneinden
belirlenip
deifltirilebilirler.
53
fiekil 3.20
Kanallar resmin renk yapsna bal olarak deiflir.

A. Renk seeneinde RGB olan bir resim alannn kanal paleti.
B. Renk seeneinde CMYK olan bir resim alannn kanal paleti.
C. Renk seeneinde siyah beyaz olan bir resim alannn kanal paleti.
Kanallar seeneklerinden bir resmi grayscale (gri ton)a dnfltrdkten sonra

bitmap (tire) tonlama etkileri verilebilir.
fiekil 3.21
Resmi siyah beyaza

(grayscale) dnfltrdkten sonra tire (bitmap)
Resmi siyah beyaza

Resmi siyah beyaza

%50 Threshold
Halftone/Round
Halftone/Line
Gri tonlu bir resim tamamen siyah beyaz tonlara indirgenerek tram denilen farkl yarm ton etkilerine
dnfltrlebilir.
Yine kanallar seeneklerinden bir resmi grayscale (gri ton)a dnfltrdkten

sonra resme tek renk ya da birka renk etkisi verilebilir. Kanallar sadece renk
deiflimleri iin kullanlmaz, maskeleme amacyla da kullanlrlar. Alfa kanallar
denilen bu kanallar maske konusunda anlatlacaktr.
54
fiekil 3.22
Gri tonlu bir resim
tek renk ya da
birka rengin
karflmna
Duotone (ki Renk)
fleeneinden
dnfltrlebilir.
MASKELER
Maskeler ve kanallarn kullanm da Photoshopun vazgeilmezleri arasndadr.
Maskeler basit anlamda snger ve flablon ile yaplan basit perdeleme mantna
benzetilebilir. Sngerdeki boyay sadece alan pencereye rasgelen yerler alr. fiablon tarafndan kapatlan yerler boyay almaz ve korunur. Programdaki maskelerin
alflma mant da ayn bunun gibidir.
Maskeler, resim alanndaki ifllemlerden etkilenecek ve etkilenmeyecek alann
pratik olarak ayrlmasn salayan yardmclardr. Tpk boya yaparken boyann bulaflmasn istemediimiz alanlarn bantla kapatlmas gibi photoshopta da bu bantlarn yerine maskeler kullanlr. Maskeler bir defa oluflturulduktan sonra kaydedilip tekrar tekrar kullanlabilir. Maskeler farkl katmanlara ve resim alanlarna taflnabilir.
fiekil 3.23
Maske, yaplacak
ifllemden tm
alann deil ksmi
bir alann
etkilenmesi iin,
baz alanlar
koruma altna
alrken baz
alanlarn etkiye
ak braklmas
ifllemidir.
55
Quick Mask (Hzl Maske) Oluflturmak

Maske oluflturmann ilk adm maskelenecek alan seim aralarndan biriyle semektir. Seim yapldktan sonra Quick Mask (Hzl Maske) oluflturmak seeneine
tklanr. Bu seenekte seilmifl alann dflndaki alanlarn krmz geirgen renkli
asetata benzer bir tabakayla kapland grnr. Bu korunan blge anlamna gelir. Yaplacak ifllemlerden sadece beyaz net grnen alan etkilenir. Hzl maske seeneinde maskeli alana eklemeler ya da karmalar yapmak mmkndr.
fiekil 3.24
Quick Mask (Hzl
Maske)a ara
kutusunun altnda
bulunan
seenekten
ulafllabilir. ift
tklandnda
seenekler
penceresine ulafllr.
Bu pencereden
seili alandan
hangisinin
dolaca, renk ve
geirgenliin nasl
olaca belirlenir.
Hzl maske oluflturmakla, kanallar paletine baklacak olunursa bir alfa kanal
eklendii grlr. Bu alfa kanalndaki doluluk ve boflluk oranlaryla piksel alanlarnn yaplacak ifllemlerden etkilenme oranlar belirlenir. Bu alfa kanalndaki tam
dolu yerler (kanalda tam siyah grnen yerler) tamamen kapatc olup altnda kalan piksel gruplarn korur. Alfa kanalndaki tam bofl yerler (kanalda tam beyaz grnen yerler) yaplacak ifllemlerden tam etkilenecek yerleri gsterir. Maske alanlar tam dolu ve tam bofl alanlar dflnda yarm tonlar da ierebilir. Bu da yaplacak
ifllemin o alan ksmen etkilemesini salar. Bu alanlarn gri deeri siyaha yaklafltka etkilenme oran da artar. Maske alanna siyah eklemeler yaparak seim alann
azaltrken, beyaz eklemeler yaparak maske silinir ve seili alanlar arttrlabilir.
fiekil 3.25
Yandaki resim alannda sadece gkyzn biraz daha koyultmak istediimizde, gkyz dflndaki alan
seip korunmasn salayp, geri kalan blgeyi koyulafltrmak Quick Mask (Hzl Maske) ile olduka kolaydr.
56
Bir Seimi Maske Olarak Kaydetmek

Hzl maske seeneiyle oluflturulan alanlar kaydedilmezlerse standart moda geildiinde kaybolurlar. Defalarca kullanp farkl ifllemlerden sonra ayn mask alanna
dnlecekse bu alanlar kaydetmek gerekir. Kayt ifllemi iin select>save selection
seeneinden kan yardmc pencereyi kullanmak gerekir.
fiekil 3.26
Maskeli alan daha sonra tekrar kullanmak iin seim>seili alan kaydet (Select>save selection)
seeneinden kaydedip, tekrar ayn yerden seimi getirip (load selection) iflaretleyek istenen alan
seilmifl alana dnfltrebiliriz.
Alfa Kanallar
Alfa kanallarn dzenleyerek ve kaydederek kalc maskeler oluflturulabilir. Alfa
kanallar kaydedildikten sonra baflka resim alanlarna da taflnabilir. Bir alfa kanalnn sahip olduu boyut ve znrlk deerleri ait olduu resim alanyla ayndr.
Alfa kanallar temelde iki amala kullanlr.
a. Maskelemek
b. Spot renk kanal oluflturmak
fiekil 3.27
Maske alan
kaydedildiinde
kanallar
penceresine yeni
bir Alfa kanalnn
eklendii grlr.
Alfa Kanal
Katman Maskeleri
Katman maskeleri bulunduklar katmana eklenebilen maskeleme katmanlardr.
Layer>Add Layer Mask seenei ya da katman paleti zerindeki ilgili dmeden
oluflturulurlar. Bulunduklar katmandaki piksel gruplarnn grnrlklerini etkilerler. Koyu blgeler kapatc, beyaz blgeler de grnrlk salar. Bunlara Vek-
57
tr maskeleri de denir. Ara kutusundaki kalem aracyla photoshop programnda vektrel alanlar oluflturmak mmkndr. Resim alan zerine kalem aracyla izim yaplmaya bafllandnda otomatik olarak Vector Mask (Vektr Maske) katman oluflturulur. Vektr izimi aslnda katman maske yardmc alan zerinde olur.
Gerek resim alannn sahip olduu renk alan yardmc vektr maske alanndaki
izim tarafndan maskelenir.
fiekil 3.28
Vektr maske
zerindeki tam
siyah tonlar ait
olduu
katmandaki alan
gizler. Tam beyaz
alanlar ise ait
olduu
katmandaki
alanlar tam
gsterir. Gri
alanlar ise yar
geirgendir.
Siyahtan beyaza
geen degrade bir
alann eriyerek yok
olmasn salar.
Vector Mask (Vektr Maskesi)

varolan katmann seviyesinde
alr.
Extract (Ayklama) Komutunu Kullanarak Seim Yapmak

Extract (Ayklama) komutu dekupe ve zemin boflaltma alflmalarnda zahmetli urafllarn birounu ortadan kaldrmakta, sa ve ty gibi en ince detaylarn elde edilmesini bile salamaktadr. Bu seenee Filter (Filtre) mensnden ulafllabilir.
Dekupe yapmann ne kadar zahmetli ve dikkat gerektiren bir ifllem olduu herkes tarafndan bilinmektedir. zellikle sa, ty ve ince detaylar ieren dekupe ile
zemin boflaltmalar gereklefltirmek iin kullanlan Path, Lasso, Magic Wand ve
Selective Color fonksiyonlar mkemmel bir dekupe iin ou zaman yetersiz kalmaktadr.
Ayrca bu aralar kullanrken zaman zaman objelerdeki baz detaylar da istemeden silinmekte veya kesilmektedir. nce sa ve ty detaylarn path ile semek
ise bafll baflna byk bir problem oluflturmaktadr. Magic Wand ve Lasso fonksiyonlarnda ise, hassas renk tonlarnn seimi de istenilen derinlikte baflarlamamaktadr.
Dekupe ve zemin boflaltma sorunlaryla uraflan Photoshop kullanclar iin
gelifltirilen Extract yazlm, gerek kullanm kolayl, gerek mkemmel sonucu ile
ve gerekse hz bakmndan inanlmaz ifller baflarmaktadr.
58
Extract (Ayklama), orijinal resmin bir kopyasn kendi penceresinde aarak dekupe iflleminin kendi zel yazlmnda bamsz olarak yaplmasna ve rtufllanmasna olanak tanmaktadr. Extract paletindeki aletler ve ilave pencereler kullanm
ok basit fonksiyonlar iermektedir.
Extractin ana mant, dekupe yaplacak objenin etrafnn serbeste izilerek,
iinin boyanmas (maskelenmesi) ve deiflik ayarlar uygulanarak, boyanmamfl
olan alanlarn silinmesidir. Silme ifllemi uygulanan (boflaltlan) arka zemin fleffaf
olarak gerekleflmektedir. kinci aflama ise, silinmesi ve/veya silinmemesi istenen
alanlarn tekrar yerine konulduu rtufl iflleminin yaplmasdr.
Extract dekupe uygulamasnn ayr bir Layer da yaplmas daha uygun olur.
Kenar Vurgulama Edge Higlighter aleti seilir ve dekupe yaplacak objenin kenarlar boyanr.
Boyama ifllemi yaplmadan nce mutlaka Tool Options penceresindeki ayarlarn dzenlenmesi gerekir.
fiekil 3.29
Daha nce
bahsedilen seim
yntemleriyle
alflan renciler
fotorafn
fonundan ayrmak
ok kolay deildir.
Ama Extract
(Ayklama)
zelliiyle sa gibi
ok zor blgeler
bile kolaylkla
fonundan
ayrlabilir.
3. nite - Katmanlar,Kanallar ve Maskeler
59
zet
Katmanlar ayn yzey zerine stste konulmufl geirgen asetat levhalar fleklinde dflnlebilir. En stten
bakldnda tm sayfalar tek bir sayfaymfl gibi grnr ama aralarndan herhangi bir katmana ulaflp dier
katmanlarla iliflkisini kolaylkla deifltirebilmek mmkndr. Adobe Photoshop katmanlar zerindeki bir
resmin farkl ksmlarna ayr ayr ulaflmamza imkan
verir. Bylece resmin farkl yerleri farkl flekilde dzenlenebilir ve buda uygulamalarda snrsz esneklik salar. Resim alann katmanlarla organize etmek, yeni katman oluflturmak, katmanlar semek, katmanlar grntlemek ve gizlemek, katmanlar yeniden dzenleyerek
srasn deifltirmek gibi ifllemler Layers (katman) paletinden gereklefltirilir.
Normal flartlarda bir katmann Opacity (geirgenlii)
%100 dr ve stteki katmanlar altta kalanlar rter. stteki katmann alttaki katman da gstermesi istendiinde 100den sfra kadar deiflen oranlarda geirgen olmas salanabilir. Deer kldke katmann grnrl de azalr. Yine normal flartlarda bir katman dier katmanlarla normal biimde harmanldr (Blending
Modes). Harmanlama seeneiyle bir katmandaki piksel gruplarnn dier katmanlardaki piksel gruplaryla
farkl biimlerde iliflkilendirilmesi salanabilir.
Bazen katmanlar birbirine balayp birlikte alflmak
gerekebilir. Katmanlar balayarak birlikte taflnmalar
ve biim deifltirilmelerini salamak mmkndr. Bu
sayede birliktelikleri ve hizalar korunmufl olur. Katman
paletinde zincir fleklinde bir balant grnr. Bu simge katmann seili olan katmana bal olduunu gsterir. kiden fazla katman birbirine balanabilir.
Farkl katmanlar tek katmana dnfltrmek iin katman palet seeneklerinden merge layers (katmanlar
birlefltir) seenei kullanlr. Bu ifllem bir daha ayrlmak
istenmeyen katmanlar arasnda yaplmaldr. Ara ubuunun alt tarafndaki iki renk kutucuu renkten renge yaplacak degradenin bafllang ve bitifl rengini gsterir. Degrade renkleri belirlendikten sonra ara kutusundan degrade aracyla resim alanna istenen ynde
ve istenen uzunlukta imle hareketiyle degrade uygulanr. Bu alandan degradenin renkleri seilebilecei gibi
degrade arac seiliyken, ara seenei ubuundan
hazr degrade de seilebilir.
Channels (Kanallar) bir resim alannn iindeki piksellerin renk yapsyla balantldr. Ait olduu renk kanalnn bir tr maskesi olarak da deerlendirilebilirler. Kanallar, Men ubuu>image>mode seeneinde iflaretli olan renk yapsna gre bilgi taflr. Resim belgenin
hangi kanalda olacan kullanlmas dflnlen ortam
belirler. Resim belgesi ekran ortamnda kulanlacaksa
RGB, basl malzeme zerinde kullanlacaksa CMYK
katman fleeneinde alfllmaldr. Belge siyah beyaz
kullanlacaksa GRAYSCALE seeneinde olmaldr.
Maske oluflturmann ilk adm maskelenecek alan seim aralarndan biriyle semektir. Seim yapldktan
sonra Quick Mask (Hzl maske) oluflturmak seeneine tklanr. Bu seenekte seilmifl alann dflndaki alanlarn krmz geirgen renkli asetata benzer bir tabakayla kapland grnr. Bu korunan blge anlamna gelir. Yaplacak ifllemlerden sadece beyaz net grnen
alan etkilenir. Hzl maske seeneinde maskeli alana
eklemeler ya da karmalar yapmak mmkndr.
Katman maskeleri bulunduklar katmana eklenebilen
maskeleme katmanlardr. Layer>Add Layer Mask seenei ya da katman paleti zerindeki ilgili dmeden
oluflturulurlar. Bulunduklar katmandaki piksel gruplarnn grnrlklerini etkilerler. Koyu blgeler kapatc, beyaz blgeler de grnrlk salar. Bunlara Vektr
maskeleri de denir. Ara kutusundaki kalem aracyla
photoshop programnda vektrel alanlar oluflturmak
mmkndr. Resim alan zerine kalem aracyla izim
yaplmaya bafllandnda otomatik olarak Vector Mask
(vektr maske) katman oluflturulur. Vektr izimi aslnda katman maske yardmc alan zerinde olur. Gerek resim alannn sahip olduu renk alan yardmc
vektr maske alanndaki izim tarafndan maskelenir.
60
Kendimizi Snayalm
1. Afladakilerden hangisi Layers (katman) tanmlamaktadr?
a. Resim alann stste alanlardan oluflturmak
b. Resim alanna farkl ton, renk ve efektler katmak
c. Resim alann renklere ayrmak
d. Resim alanna boyut farkllklar uygulamak
e. Farkl resim dosyalarn amak
2. Afladakilerden hangisi katmann geirgenliini
salar?
a. Merge Layers
b. Opacity
c. New Channels
d. Add Layer
e. Layer Style
3. Katmanlar birbirine geici olarak afladakilerden
hangisiyle balanr?
a. Katman zellikleriyle (Layer Properties)
b. Yeni kanal oluflturulmasyla
(Create New Channels)
c. Katman zinciriyle (Link Layers)
d. Yeni dosya oluflturulmasyla (Create New Set)
e. Yeni maske oluflturulmasyla (Add Layer Mask)
4. Afladakilerden hangisi maskeyi tanmlamaktadr?
a. Bir alann dier alandan farkl bir renge sahip
almas
b. Resim alanndaki renk geifli
c. Bir alana filtre uygulanmas
d. Bir alann flablonu
e. Bir alana izim eklenmesi
5. Afladakilerden hangisi dekupe iin kullanlr?
a. Opacity (Geirgenlik)
b. Layers (Katmanlar)
c. Extract (Ayklama)
d. Channels (Kanallar)
e. Styles (Stiller)
6. Degrade geifl renkleri nasl belirlenir?

a. Ara kutusundaki renk penceresinden
b. Degrade aracnn zerinden
c. Katman penceresinden
d. Maske paletinden
e. Men ubuunun zerinden
7. Kanallarn renk yaps nasl deifltirilir?
a. Image > image size
b. Windows > navigator
c. Windows > paths
d. Image > canvas size
e. Image > mode
8. Afladakilerden hangisi bir resim alann dzlefltirme (Flatten) ifllemi iin bir neden deildir?
a. Resmin boyutu kltmek
b. Resmin internet ortamnda gnderimini kolaylafltrmak
c. Resmi baflka uygulamalara kolaylkla taflyabilmek
d. Baflka formatlara dnfltrebilmek
e. Resmi RGB modundan CMYK moduna kaydedebilmek
9. Katmanlardaki damal dokunun anlam afladakilerden hangisidir?
a. Maske katman
b. Arkaplan katman
c. Grayscale katman
d. Veri olmayan bofl blge
e. Filtre uygulanmfl katman
10. Afladakilerden hangisi katman efllerini tanmlamaktadr?
a. Katmann aynsn kopyalamak
b. Ayn belge zerinde farkl sunum dosyalar oluflturmak
c. Katmanlarn boyutlarn eflitlemek
d. Btn katmanlar birlefltirmek
e. Farkl belgelerde ayn katman zelliklerini kullanmak
61
Okuma Paras
Layer Mant
Her bir katta istediiniz rengi, istediiniz resmi, malzemeyi, kullanabilirsiniz. Yani ne isterseniz yapabilirsiniz,
ancak background bir alflmann en alt katman, bir binann son noktasdr.
Grafik tasarm programlarn renmeye baflladm zamanlarda tabi ben de herkes gibi Photoshopla baflladm ifle ama nedense ilk bafllarda Photoshop program
bana biraz ar geldi. Ar gelmesinin en byk nedenlerinden biri Photoshopun Layer Mantn bir trl
kavrayamamfl olmamd.
Staj dnemimde bu skntm aflmam salayan bir ustamn bana bu konuda sylemifl olduu Layer ve Background rneini sizlerle paylaflmak istiyorum.
Sizlerle beraber bir helikopter kiralyor ve alflmakta
olduumuz 3 katl binamzn en stnde birka tur attktan sonra durup, binamza tepeden baktmz hayal
ediyoruz. Tepeden baktmzda sadece binamzn at
kat grnyor gzmze. Aramzdan bir gnll belirliyoruz, aflaya ip sarktp onu binamzn atsna indiriyoruz. atnn belli bir ksmn bizim iin tahrip etmesini istiyoruz. Arkadaflmzda bizim iin atnn zerinde belli bir noktay yok ediyor (Yani bizim iin byk
bir alan ayor; Hayal edin! Hayalleri olmayanlar bizden
deildir.).
Biraz nce at katnn tamamndan baflka bir fley grmezken, arkadaflmzn amfl olduu delikten, artk atnn haricinde alan blge kadar da 3. kat grme flansna kavuflmufl oluyoruz.
Bu rnei duyar duymaz kafamda layeri neden amam
gerektii ve nemini yavafl yavafl anlamfltm. Hem dinliyor hem de not alyordum. Bu notlar benim iin flyleydi;
Layer zellikleri:
1- Photoshopta ve Image Ready CS2de amfl olduumuz her dokmana tepeden yani kuflbakfl baktmz,
2- Her tasarm sanki bir bina gibi infla etmemiz gerektiini,
3- Tasarmm infla ederken her kullanacam tasarm
aracm yeni bir blmde (Katman) oluflturmam gerektiini,
4- Layern gerek anlamnn aslnda kat, katman, blm olduunu,
5- Bu katmanlarn zerinde ifllem yapabileceimi,
6- Bu katmanlara gerektiinde efekt uygulayabileceimi veya silebileceimi,
7- Kendi oluflturduum blmleri dilediim gibi yok

edebileceimi, yerini deifltirebileceimi veya p kutusuna atabileceimi,
8- Her zaman alflma dosyamda steki layern alflmamn en stnde, alttaki layern da alflmamn en altnda olduunu,
9- Hangi layerda ifllem yapacaksan nce o layera gemem ve sonra ifllem yapmam gerektiini vs.
Bu maddeleri notlarmda sraladktan sonra sordum ustama; Peki background? Onu nerede konumlandracam ve nerelerde nasl kullanacam? Ustam rnei anlatmaya devam etti;
Arkadaflmz atda bir delik atktan sonra, amfl olduu delikten 3. kata geip, orada da byk bir delik ap
2. kata, orada da byk bir delik ap 1. kata, orada da
bir delik ap binamzn temeline indiyse, iflte binann
temelini oluflturan bu blgeye biz background diyoruz
ve szlerine devam etti.
Ben de, kendimi tutamayp helikopterden atladm. Birka syrkla kendime geldikten sonra, nden
giden arkadafl takip etmeye baflladm (Olamaz m yani?). nc katn duvar rengi krmzyd ve mobilyalar
modern. nden giden arkadafl yakalamak iin fazla
zaman kaybetmeden ilerleyip ikinci kata indim. Bu dairenin duvarlar flampanya rengi, mobilyalar ise klasikti. Devam edip birinci kata indiimde duvarlar rengarenk boyal ve sra dfl bir daireyle karfllafltm. Bu ne
farkllk derken bizim elemanla karfllafltk. Temeli delmeye alflyordu...
O getiiniz her bir kat bir layerdir. Her bir katta istediiniz rengi, istediiniz resmi, malzemeyi, kullanabilirsiniz. Yani ne isterseniz yapabilirsiniz, ancak background
bir alflmann en alt katman, bir binann son noktasdr. Bina ierisinde inebileceiniz son blmdr. Diyebilirsin ki buray da tahrip etsem (delik asam), buradan da temelden sonraki ksma geerim. Hayr yapamazsn. Ne zamanki temelde bir delik aarsn (Transparan grnty grrsn), backgroundu yok etmeye
bafllarsn. O zaman ellerine binaya ait para deil, topraa ait paralar gelir ve sen bu alflmadaki inflaat alann terk etmifl backgroundu bozmufl ve yok etmifl olursun. Backgroundu yok etmek demek o binann temeline bomba koyup patlatmakla ayn fley. Yani temeli olmayan bir binann katlar da olamaz.
Artk kafamdaki 'Background' oturmufl ve canlanmflt.
Ustamn bana vermifl olduu rnekten artk background ile ilgili maddeleri de not edebilirdim.
62
Background zellikleri:
1- Background yok edilemez.
2- Backgroundun altnda baflka bir katman aranamaz.
3- Background taflnamaz.
4- Background silinemez ama boyanabilir ve dier layerler gibi ifllem yaplabilir.
5- Backgroundn sralamadaki yeri deifltirilemez. Background bizim iin hep en alt katmandr.
flimdi de dilerseniz zellik olarak yazmadmz ama
hem layer hem de backgroundu ilgilendiren zelliklere
bakalm. Layerlarn, seim aralarn kullanarak, istediiniz blgesini yok edebilir veya silebilirken (Transparen grnt modu), background iin bunu sylemek
imkansz. nk backgroundun altnda baflka hi bir
fley aranamayaca iin onu silmenize Image Ready CS2
program izin vermiyor.
Siz backgroundda iken seili bir blge oluflturabiliyorsunuz. Hatta o blgeyi silmek iin klavyeden delete tufluna da basabilirsiniz. Seili blgenin iindeki pixeller
yok olur ama transparan bir grntye ulaflmanz mmkn deil. Backgroundda Image Ready programnn sizin iin sunduu fley sadece seili blgeyi ara kutunuzda bulunan renklerinizden biri ile doldurmak olacaktr.
Gn gelir bir gn backgroundunuzu layera yani katmana evirmek isterseniz o zaman yapmanz gereken fley,
layer panelinde bulunan background yazsnn zerine
iki kez tklamak olmaldr. Karflnza gelecek olan dialog penceresinden backgroundunuza yeni bir isim verebilir ve backgroundunuzu layera dnfltrebilirsiniz.
Umarm benim Photoshop kullanmam kolaylafltran bu
rnek sizin iinde yararl olur. fiimdi gelelim genel hatlaryla layer panelinin ayrntlarna...
Karflmzda noktasal tabanl grafik tasarm programlarnnn temelini oluflturan layer paneli... Layer paneli sayesinde yeni layer aabilirsiniz. Var olan layerlarn yerlerini deifltirebilirsiniz. Mevcut layerlar silebilir veya
birlefltirebilirsiniz. Bunun dflnda layerlara efekt uygulayabilirsiniz. ki layer birbirine harmanlama kiplerini
kullanarak etkileflimini salayabilirsiniz. Var olan layerlarn Opacity deerine (Grnmezliklerine) mdahalede bulunabilirsiniz. Yukarda belirttiimiz rnekleri artrmamz mmkn. Dilerseniz ayrntlar bir dahaki saymzda tamamlayalm. Grflmek zere... Hepinize kolay gelsin...
Kaynak: Photoshop Magazin Austos 2006
Opacity (Geirgenlik)deeri
dfltke alttaki katman
grnmeye bafllar.
Katmanlar paleti
mens
Blending (Harmanlama) katmann

dier katmanlarla farkl
etkileflimlere girmesine salar.
Lock (Kilitleme) katmann kilitlenip
ifllem yaplamamasn salar.
Katmann gizlenip
grnmesini salar.
fllem yaplabilecek
katman
Kilitli katman
Katman n grnts
p kutusu,
katmanlar silmek
iin kullanlr.
Katmanlar
birbirine
balar
Stil etkisi
oluflturur.
Maske
katman
aar.
Renk dolgu
katman
aar.
Katmanlar
dosyalar.
Yeni katman
oluflturur.
63
Kaynaklar
1. a

Yaynlar.
fiener A. (2006). Photoshop Magazin, stanbul
www.photoshopmagazin.com
2. b
3. c
4. d
5. c
6. a
7. e
8. e
9. d
10. b
Yantnz yanlfl ise Katmanlar Hakknda

Yantnz yanlfl ise Bir Katmann Opakln ve
Harmanlama Seeneini Belirlemek konusunu
yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Katmanlar Birbirine
Balamak konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Maskeler konusunu
Yantnz yanlfl ise Extract (Ayklama)
Komutunu Kullanarak Seim Yapmak
Yantnz yanlfl ise Katmanlara Degrade
Uygulamak konusunu yeniden gzden
geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Kanallar konusunu
Yantnz yanlfl ise Dosyalar Dzlefltirmek
(Flattening) konusunu yeniden gzden
geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Katman Stili Oluflturmak
Yantnz yanlfl ise Katman (Layer Comp)
Efllerini Kullanmak konusunu yeniden gzden
geiriniz.
Sanat andafl fiiflmann Freak isimli bu alflmas taranmfl dokular ve fotoraflarn farkl
kanal ve katmanlarda birlefltirilmesiyle oluflturulmufl sanatsal bir saysal grnt ifllem rneidir.
4
Amalarmz
N
N
N
N
N
N
N
N

Resimdeki bir alan seerken seim aralarn kullanabilecek,
Bir resmin belirli alanlarn etkinlefltirebilecek,
Seim alan ve seim ierii ile ilgili ifllemleri uygulayabilecek,
oklu seim aralarn kullanabilecek,
znrlk ve resim boyutu arasndaki iliflkiyi aklayabilecek,
Ayarlama penceresini kullanarak resim tonlarn dzenleyebilecek,
Renk ayarlamalarn yapabilecek,
Rtufllama ve onarma aralarn kullanabilecek bilgi ve becerilere sahip
olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Seim
Seim Alan
Seim Aralar
Rtufllamak
Onarmak
Kopyalama Mhr
(Clone Stamp)
Doku Mhr (Pattern Stamp)
Yama (Patch)
Ton Dzenlemesi
Renk Dzenlemesi
erik Haritas
Saysal Fotoraf
flleme Teknikleri
Alan Seimi ve
Onarma Aralar
SEME fiLEM VE SEM ARALARI

HAKKINDA
SEM MENSNE GENEL BAKIfi
RTUfiLAMA VE ONARMAYA
BAfiLAMADAN NCE
RESM ALANINI BELRLEMEK,
DZENLEMEK VE DNfiTRMEK
TON VE RENK DZENLEMELERNE
GRfi
RTUfiLAMA VE ONARMA
ARALARI
Alan Seimi ve
Onarma Aralar
SEME fiLEM VE SEM ARALARI HAKKINDA
Eylem komutu verilmeden nce o eylemin geerli olaca alann tanmlayacak seimin yaplmas gerekmektedir. Resimler zerinde ifllem yapabilmek iin, ncelikle o ifllemi yaplacak alan seebilmek nemli bir noktadr. Salkl bir grnt ifllem yapabilmek iin salkl bir seim yapmak gereklidir. Seim yapmak ayn zamanda seilmeyen yerlerin ifllemden etkilenmemesi anlamna da gelir.
Bir resimdeki bir alan semek ve ifllem yapmak iki aflamaldr. ncelikle seim
aralarndan biriyle dzenlenmek istenen resim paras seilmelidir. Daha sonra
seili olan o piksel grubuna taflmak, temizlemek, filtre uygulamak gibi ifllemler uygulanabilir. Bu seim ifllemleri 4 farkl arala yaplabilir:
Marquee Tools (Geometrik Alan Seim Arac)
Lasso Tools (Kement Arac)
Magic Wand Tool (Sihirli Denek Arac)
Pen Tool (izim Kalemi Arac)
Belirli bir alan iin kullanlacak seim aracn semek genellikle o alann zelliklerine baldr. Temelde farkl seim tr vardr:
Geometrik Seimler: Bir resimdeki dikdrtgen alan semek iin Rectengular Marguee (dikdrtgen seim arac) kullanlr. Bu aracn arkasnda gizlenen Elliptical Marquee (oval seim arac) arac yuvarlak alan seiminde
kullanlr. Single Row Marquee (yatay tek piksel alan seim arac) bir piksel
yksekliinde bir satr ve Single Column Marquee (dikey tek piksel alan seim arac) 1 piksel geniflliinde bir stunu semek iin kullanlr.
Serbest Seimler: Lasso (kement arac) arac fare yardmyla bir alan zerinde srklenerek serbest bir seim ifllemi yaplabilir. Polygonal Lasso (kfleli kement) aracyla bir alan etrafna tklayarak dz izgilerle farkl sklklarda tklayarak ve tklanan ilk noktaya dnlerek kfleli seim alan oluflturulabilir. Magnetik lasso (manyetik kement) arac da dier iki kement aracnn
bileflimi gibi kullanlr. Bu seim arac daha ok seilecek alan kontrastlklar
taflyorsa kullanflldr.
Renk Tabanl Seimler: Magic Wand (sihirli denek) arac belli bir renk
benzerlii taflyan blgeleri kolaylkla semede kullanlr. Bu blgeye tek bir
tklamayla benzer tm piksel grubunu semek iin kullanlr. Tolerans aral deerine gre bu seimin snrlar geniflletilebilir. Bylece benzer gurup
alanlar da seime dahil edilebilir.
Bir alan seili durumdayken

yeni bir alan daha semek
iin seime bafllamadan
nce klavyede shift tufluna
basmak gerekir.
66
fiekil 4.1
A
Ara kutusunda
farkl zelliklere
sahip seim ve
taflma aralar
vardr:
A. Marquee
(Geometrik Alan
Seim) arac
dikdrtgen,
yuvarlak, tek satr ve
tek stun seimler
yapar.
B. Magic Wand
(Sihirli Denek)
arac benzer renkteki
alanlar seer.
B
C
C. Lasso (Kement )
serbest, okgen (dz
kenarl ve manyetik
kenetleyen) seimler
yapar.
D. Pen (izim
Kalemi) arac apa
noktalar
oluflturarak vektrel
izim yapar.
E. Path Selection
Tool (Vektrel izgi
Seim Oku) arac
apa noktalarn,
yn izgilerini ve
yn noktalarn
semeye ve taflmay
salar.
fiekil 4.2
Dzgn
dikdrtgen, kare,
daire ve oval gibi
geometrik seimler
ara kutusunun
en stndeki
Rectengular
Marquee arac
seilerek yaplr.
67
4. nite - Alan Seimi ve Onarma Aralar
fiekil 4.3
Fare hareketiyle
serbest seim alan
oluflturmak iin
Lasso (Kement)
grubu seim
aralar kullanlr.
Grup farkl
kementten oluflur.
Magic Wand (Sihirli Denek) Aracyla Seim Yapmak

Sihirli denek arac, en kolay seim yntemlerinden biridir. Bu arala, bir resimdeki belirli bir noktaya tklanarak o blgedeki yakn renkli piksel grubunun seilmesi salanabilir. Bu farkl renkli alanlarla evrelenen ve yakn renklerden oluflan
alan seme iin kullanlabilecek en baflarl yntemdir. Birden fazla dokunuflla seilen alana eklemeler yaplabilir.
Magic Wand (Sihirli

Denek) Arac: Benzer
zellik taflyan piksel
gruplarn semek iin
kullanlan pratik bir aratr.
Arala ilgili detayl
seenekler ara seenekleri
ubuundan seilebilir.
fiekil 4.4
Resim alanndaki
mavi blgeye sihirli
denek aracyla
tklandnda ayn
snr iindeki
btn yakn mavi
tonlar seilebilir.
kinci bir farkl
blge seimi
yapabilmek iin
shift tufluna
basarak tklama
yapmak gerekir.
68
Sihirli denein kapsam alann geniflletip daraltmak iin sihirli denek arac seiliyken ara seenekleri ubuundaki Tolarance (Tolarans) kutucuuna deer
vererek deifltirilebilir. deal deer resmi, alannn zelliine gre deiflir.
Seili Bir Alan Taflmak
Alan seme aralarndan

herhangi biri seiliyken
imlecin ara kutusundaki
taflma okunu semeden
taflma okuna dnflmesi
iin komut (command)
tufluna basmak yeterlidir.
Herhangi bir seim aracyla seim yapldktan sonra, yaplacak ifllemden etkilenmesi istenen alan belirlenmifl olur. Bu alann dfl bir anlamda korumaya alnp yaplacak ifllemden etkilenmemesi salanmfl olur. Seilen piksel grubunu taflnmak
istenirse ara kutusundaki Move (Taflma) arac seilmelidir. Tek katmanl bir resim alannda alfllyorsa, alan taflndnda taflnan piksel grubunun yerini alt zemin rengi alr. Birden fazla katmanda alfllyorsa alt katmann piksel grubunun
grnmesi salanr. Taflma ifllemi bu alan seimden karana kadar yaplan ifllem
kalc hale gelmez.
Sadece Seilmifl Alan Taflmak

Seilmifl bir blgeyi, iindeki pikseller olmadan taflmak mmkndr. Seim yapldktan sonra, ara kutusunda hl seim arac seiliyken imleci seim alannn iine srkleyerek seim aracnn seilmifl alan taflma aracna dnflmesi salanr.
Bu durumda yaplacak taflma ifllemi iindeki piksel alanlarnn dflnda sadece seim alannn taflnmasn salar.
fiekil 4.5
A. mlecin
ucundaki okun ii
bofl ve altnda
seim alan ikonu
fleklindeyken
sadece alan
taflnr.
B. mlecin
ucundaki ok dolu
ve altnda makas
ikonu varsa seim
alanyla birlikte
iindaki pikseller
de taflnr.
A
Seilmifl alan taflrken ayn
zamanda kopyalamak iin
taflma oku seiliyken fareyi
tklamadan nce alt tufluna
basmak gerekir. Bu ifllemi
seim aralarndan
herhangi biri seiliyken
komut ve seim tufllarna
birlikte basmak gerekir.
Taflrken kopyalamayla
birlikte tam yatay, tam dikey
ve 45 derecelik kontroll
taflmalar yaplacaksa ayn
bu tufllarn yansra shift
tufluna da basmak gerekir.
Seimi Taflmak ve Ayn Anda oaltmak

Daha nceki blmlerde seili bir alann nasl taflnaca anlatlmflt. Taflnrken
kopyalanacak alan seildikten sonra, fare tklanmadan nce seim tufluyla birlikte
komut tufluna da baslarak imlecin ift oka dnflmesi salanr. mle bu durumdayken yaplacak taflma ifllemi, seilmifl piksel grubunun ayn zamanda kopyalanmasn salar. Bu ifllem ayn katmanda oaltmay salar. Normal flartlarda Edit mensnden kopyala>yapfltr (copy>paste) seenekleriyle yaplan oaltma ifllemi
yapfltr komutuyla yeni bir katman oluflturularak yaplr. Bu konu Layers (Katmanlar) nitesinde daha iyi anlafllacaktr.
69
fiekil 4.6
Seme Alann
Kopyalayarak
Taflma.
Seili Alandan kmak

Programda bir seim arac etkin olmad srece yanlfllkla resim alanndan kmak kolay deildir. Seim alanndan kmak iin Ctrl+D (Windows) veya Command+D (Mac OS) tufllarna basmak ya da farkl seime bafllamak iin seim aralarndan herhangi biriyle resim alannn herhangi bir yerine tklamak yeterlidir.
Seim Aralarn Birlikte Kullanmak ve Alan Eklemek-karmak
Seilmifl alandan kmak

iin klavye ksayollar
dflnda seim aralarndan
biri seiliyken ekrann
herhangi bir yerine tklamak
yeterlidir.
Herhangi bir seim alanyla bir blge seildikten sonra farkl bir seim arac seip
varolan seim alanna yeni eklemeler yapmak mmkndr. Bu ifllem iin ikinci bir
alan ekleme girifliminden nce klavyenin Shift tufluna basmak gerekir.
Tam tersine alan eksiltmek gerektiinde ise bu kez klavyenin alt tufluna basarak istenen blgenin karlmas salanabilir.
fiekil 4.7
A
B
C
Seim aralarn klavye kombinasyonlaryla birlikte kullanp alan eklemek ve alan karmak pratik olarak
kullanlabilir. A. Bir alan seiliyken ikinci bir alan daha eklemek gerektiinde, seime bafllamadan nce shift
tufluna basp imlecin yukardaki gibi olduu grldkten sonra seime devam edilmelidir.
B. Bir alan seiliyken ikinci bir karma gerektiinde, seime bafllamadan once alt tufluna basp imlecin
yukardaki gibi olduu grldkten sonra seime devam edilmelidir.
C. Kesiflen iki seim alannn sadece kesiflim yerinin seim alan olarak kalmas istenirse alt ve shift tufllarna
birlikte baslmaldr.
70
Seimler in Yardmc Fonksiyonlar

Seim aralar ve klavye yardmyla baz kolay seim yollar bir nceki konu bafllnda anlatlmflt. Bu ksa yollar ara seenekleri ubuunda seenek olarak da
bulmak mmkndr. Bu ifllemler iin klavye tufl kombinasyonlarn kullanmak yerine, ara seenekleri ubuunda seim aralarndan biri seildiinde kullanma
ak olan selection grup yardmc fonksiyonlarn nerilebilir. Bu fonksiyonlar tm
seim ifllemlerinde geerlidir.
fiekil 4.8
B CDE
Dikdrtgen seim arac seildiinde ara seenekleri ubuu stteki grnm alr.
A. Seili olan ara, B. New Selection (Yeni seim), C. Add to Selection (Seim alan ekle), D. Subtract from
Selection (Seim alan kar), E. Intersect with Selection (Kesiflen alan), F. Feather (Kenar yumuflamas),
G. Seim alan boyutlar.
A. Ara tr gstergesidir. Ara kutusunda seili olar arac gsterir. Seili olan araca gre ara seenekleri de deiflkenlik gsterir.
B. New selection (Yeni Seim) fonksiyonudur. Yeni bir seim alan oluflturmak
iin kullanlr. Bu seimden nce aktif bir seim alan varsa fareyle bir noktaya tkland anda yok olur ve yeni bir seim alan oluflturmak iin fareyle yaplacak bir
hareketi bekler.
C. Add to selection (Seim Alan Ekle) alflma alannda seim alan varsa bu
alan yok olmaz. Bu yntemle istenilen sayda seim alan oluflturulabilir. Bu fonksiyon klavye tufl kombinasyanlarndan Shift tufluna denk gelmektedir.
D. Subtract from Selection (Seim Alanndan kar) seenei varolan seim
alanndan alan eksiltme fonksiyonudur. Aktif bir seim alan iinden belirli bir blgeyi seim dfl brakmak iin klavyeden Alt/ Options tuflunu basl tutup, seim
aralarndan biriyle aktif seim alan iinde kalan piksellerden bir blm seip,
fareden el ekildii anda tanmlanan bu alan aktif seim alanndan karlr. Seim
ifllemleri zerinde ekleme, karma yaparken klavye tufl kombinasyonlarn kullanrken bu ikonlara dikkat edilmelidir.
D. Intersect with Selection (Ortak Alan) fonksiyonu kesiflen alan kullanmay
hedefler. alflma sistemi, aktif bir seim alan zerinde oluflturulacak ikinci bir seim alan ile arasndaki ortak oluflan piksellerin seili kalmasn salar. Klavye tufl
kombinasyonu Shift+Alt/Options tufllardr.
F. Feather (Kenar Yumuflatma) fonksiyonu seilen alann kenar keskinliinin
deiflimini salar. Deer sfr iken kenarlar keskin bir alan seilir. Deer bydke kenarlar eriyip yumuflar.
G. Alan Boyutlar seenei normal seenekteyken istenilen boyut seimi yaplrken, dier seeneklerde sadece girilen deerlerde sabit alan seimi yaplabilir.
71
Oval ve Dairesel Seimlerle alflmak

Dairesel seimleri yapmak ok kolay deildir. Nereden srklenmeye bafllanacann ak olmamasndan dolay ustalk gerektirebilir. stenen alann bir defada seilmesi kolay olmayabilir. Bu durumlarda fare klavye kombinasyonlar kolaylk
salar. Oval seim arac seiliyken Shift tufluna basmak, tam daire izmeyi salar.
Alt tufluna basarak tklanan ilk noktann merkez olmas salanr. Fareyle izim ifline baflladktan sonra space bar (boflluk) tufluna basarak izilen elipsin sadece seim alannn srklenerek sayfada taflnmas salanabilir.
zellikle daire ya da oval

izerken resim alanndaki
bir grntnn tam zerine
getirilmek isteniyorsa, izim
yaparken space tufluna
basarak seim alannn
resim alannda gezdirilmesi
salanabilir.
fiekil 4.9
Daire ya da oval izerken alt
tufluna basarak bafllang
noktasnn daire/ovalin merkezi
olmas salanabilir. Daire izerken
shift tufluna basmak izimin tam
daire olmasn salar. A. Alt tufluna
baslmakszn yaplan daire izimi.
B. Alt tufluna baslarak yaplan
daire izimi.
A
Merkez Noktay Kullanarak Semek

Dikdrtgen ve yuvarlak gibi geometrik alan seimlerini bazen merkez noktadan
yapmak kolaylk salar. Geometrik seim arac seildikten sonra imlecin tkland yerin izilecek alann merkezi olmas istenirse, alt tufluna baslarak imle istenen
bykle kadar ekilir. Tam daire ya da kare izimi istenirse alt tufluyla birlikte
shift tufluna da baslr.
Seimi Bir Klavye Ksayolu Kullanarak Taflmak

Ara kutusunda Move (Taflma Arac) seilmifl olmasa bile klavyede Command (Komut) tufluna basarak imlecin seili alann stne geldiinde taflma aracna dnflmesi salanabilir.
Seimi Ok Tufllarn Kullanarak Taflmak

Seilmifl bir alan klavyedeki oklar araclyla farkl flekillerde taflmak mmkndr.
Alan seiliyken taflma yaplacak ok ynne tklandnda, seilmifl alan tklama ynnde sadece bir piksel ilerler. Ayn ifllem shift tufluna baslyken yapldnda, seilmifl alan befl piksel uzunluunda ilerler. Seilmifl alann iindeki piksel grubunun
da taflnmas istenirse command (komut) tufluna baslarak alann her tklamada bir
piksel ilerlemesi salanr. Option tufluyla birlikte shift tufluna da baslrsa seilmifl
alan iindeki piksellerle birlikte her tklamada befl piksel uzunluunda hareket
eder.
Normalde bir ok tufluna

basarak bir piksel hareket
eden alan, shift tufluna
baslyken ok tufluna
basldnda befl piksel
hareket eder.
fiekil 4.10
Klavyedeki ok tufllarn
kullanarak seim alannn
hareket etmesi salanabilir.
Ayn ifllemi komut tufluna
baslyken yaparsak seim
alan iindeki piksel
grubuyla birlikte hareket
eder.
72
Bir Seim Alannn Kenarlarn Yumuflatmak

Bir seim alannn sert keskin kenarlar Anti-alias (dzgnlefltirme) ve Feather
(yumuflatma) kullanlarak yumuflatlabilir.
fiekil 4.11
Yumuflatma
Dzgnlefltirme
Oval arac seiliyken ara seenekleri ubuu flekildeki grnm alr.
fiekil 4.12
SIRA SZDE
SIRA SZDE
Oval aracyla yaplmfl bir seim yan tarafa kopyalanp taflnmadan nce farkl kenar yumuflatma (Feather)
fi N Eyok,
L M B. Yumuflatma deeri 5 piksel, C. Yumuflatma deeri 20 piksel.
deerleri verilmifl: A. YumuflatmaDdeeri
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
S O R U
D K Kverilen
AT
Piksel cinsinden
tm deerler farkl znrlkl resimlerde farkl etki verir. rnek olarak fiekil 4.12de C resmi iin verilen 20 piksellik yumuflaklk ls daha yksek
znrlkl
birSZDE
resim alannda daha az yaylma gsterir.
SIRA
N N
Feather (Kenar Yumuflatma): Bir seim alannn kenarlarn yumuflatarak eriAMALARIMIZ

mesini salar.
Bu erime etkisi artrldnda kenarlarde detay kaybna yol aabilir.
Kenarlardan uzak i blgelerde netlik sorun yoktur. Yumuflatma etkisi 250 piksel
toleransyla verilebilir. Deer ne kadar yksek olursa kenar erimesi o kadar yayK T A P
lr.
Anti-alias (Dzgnlefltirme): Bir seim alannn kenarlarn yumuflatarak dzgnlefltirir. Dzgnlefltirme etkisi sadece kenarlarda olduundan dier blgelerde
T E L Eoluflturmaz.
VZYON
netlik kayb
Dzgnlefltirme sadece geometrik seim aralarnda, kement seim aralarnda ve sihirli denek seim aralarnda kullanlr. Bu aralar
kullanlmadan nce, seim alan oluflturulmadan ara seenekleri ubuundan seili duruma
getirilmelidir. Seim alan oluflturulduktan sonra seilmesi alana etki
NTERNET
etmez.
SEM MENSNE GENEL BAKIfi

Seim mens seilmifl alanlarla ilgili birok pratik uygulamalar barndrr. Bu meny kullanarak seim temelli birok ifllem kolayca yaplabilir.
73
fiekil 4.13
Hepsini se
Seim dfl brak
Seim (Select)
mensnn iinde
seilmifl bir alanla
ilgili seenekler
vardr.
Tekrar se
Tersini se
Btn katmanlar
Katmanlar seim dfl brak
Ayn katmanlar
Renk Seim
Kenar ifllemek
Kenar izgisi
Dnfltrmek
Kfle yuvarlaklafltrma
Seilmifl alana ait tonlar ekle
Kenar geniflletme
Seilmifl alana ait

benzer tonlar ekle
Kenar daraltma
Kenar yumuflatma
Kaydedilmifl seilmifl
alan getir
Boyutlandrma seim izgi ve noktalarnn oluflturulmas

Seilmifl alan kaydet
fiekil 4.14
Alan seimi
yaptktan sonra
alflma alannn
herhangi bir
yerine kontrol
tufluna basarak
tklarsak flekildeki
seim mensne
ulaflabiliriz.
Color Range (Renk Seim) zelliini Kullanma

Bir resim alann sahip olduu renk ya da ton dalmna gre seim yapmamz gerektiinde Color Range (Renk Seim) seenei ok byk kolaylklar salar. Color
Range daha nce ara kutusundan bilinen Magic Wand (Sihirli Denek) aracnn
ok daha kontrol edilebilen bir penceresi gibidir.
74
fiekil 4.15
Yandaki fotorafn
sadece ten rengi
tonlarn semek
baflka bir seim
aracyla ok
zahmetli bir ifl
olabilecekken Color
Range penceresinin
yetenekleriyle
olduka kolaydr.
Seili Alan Kaydetmek

Seili bir alan farkl zamanlarda ve defalarca kullanmak gerektii durumlarda, alan
kaydetmek kolaylk salar. Tersi durumda her ihtiya duyulduunda alan tekrar tekrar doru biimde semek byk zorluk getirir. Seili bir alana daha sonra tekrar
ulaflmak iin alan seiliyken Select > Save Selection seeneinden kaydedilmelidir.
fiekil 4.16
Seilmifl bir alan
kaydedildikten
sonra istendii
zaman yine ayn
menden bulunan
Load Selection
seeneinden
arlabilir. Bylece
ayn alan tekrar
seme abasna
gerek kalmaz.
75
Bir Blgeyi Silmek

Silinecek blge seili duruma getirildikten sonra klavyede silme tufluna baslarak
blgedeki piksellerin silinmesi salanr. Silme ifllemi daha ksmi ve kontroll yaplmak istendiinde, ara kutusundaki Eraser Tool (Silgi) aracyla ara ubuundan
uygun bir u seerek silme ifllemi yaplabilir.
Bir Resmi Krpmak

Bir resim alannn bir blmn kullanp dflnda kalan ksm atlmak istenirse dikdrtgen seim aracyla istenen blge seili duruma getirilir. Daha sonra Image penceresi > Crop seilir. Bylece resim alannda sadece seili alan kalr (fiekil 4.17).
Bu ifllemi, resim alannn boyutunu ve znrln kontrol altnda tutarak
yapmak da mmkndr. Bunun iin ara kutusundan Crop Tool (Krpma Arac)
seilir. Ara seiliyken ara seenekleri ubuundan resim alan lleri ve znrlk deeri girilir. Kesilmek istenen alan, kesim aracyla seilir. Seilen alann lleri sabitlendiinden seim alan oranlar deiflmez. Alan seiminden sonra Enter (Girifl) tufluna basarak ya da kesim alann iine ift tklayarak kesim iflleminin
sonlanmas salanr (fiekil 4.18).
fiekil 4.17
Dikdrtgen seim
alanyla bir blge
seildikten sonra
Resim (Image)
mensnden Crop
(Krpma)
seildiinde resim
alannn boyutu,
seilmifl alann
dflndaki veriler
silinerek
yenilenmifl olur.
fiekil 4.18
Ara kutusundaki
Crop (Krpma)
aracyla boyut ve
znrlk
deerleri de
verilebilir. Deer
verilmeden nce
resim alann
nceki deerleri gz
nnde
bulundurulmaldr.
76
RTUfiLAMA VE ONARMAYA BAfiLAMADAN NCE

Photoshop programnda bir resmi rtufllamak ve onarmak olduka kolaydr. Bunun iin kullanlabilecek birok rtufllama ve onarma arac vardr. Bu aralarn nerede ve nasl kullanlacan belirlemek resim alannn zelliklerine gre deiflkenlik gsterir.
En iyi rtfllama ve onarma alflmas zerinde dzeltme yapld belli
olmayandr. Photoshoptaki ilgili aralar ustalkla kullanldklarnda doal fotoraf
etkisi oluflturmak mmkndr.
Genellikle resim alannn zerinde istenmeyen blgelerin dzeltilmesi ya da bir
resim alanndan bir blgenin baflka bir resim alanna taflmasyla bu onarma ve rtufllama aralar kullanlmak zorunda kalnabilir. Hangi aracn nerede kullanlacann kararn vermek resim alannn zelliklerine gore deiflkenlikler gsterir. Bir
resim alannda ok ifle yarayan bir teknik ya da zm yntemi bir baflka resim
alannda etkisiz kalabilir. Rtufllama ve onarm yapma resim alanndan kaynaklanan zmler ieren sezgisel bir durumdur. Bu sezgiler zamanla program kullandka geliflen reflekslere dnflr.
Photoshop bir resmin rtufllanmas, onarlmas ve yeniden dzenlenmesi iin detayl seeneklere sahiptir. Bir resme yaplabilecekler kullancnn hayalgcyle snrldr, ifadesi hi de gerekdfl deildir.
Bir resim alan zerinde alflmaya bafllamadan nce, yeniden yaplandrmann
anlaml olabilmesi iin baz n hazrlklar ve kontroller yapmak gerekmektedir.
Bunlar:
Resmin orjinalini saklayp, bir kopyas zerinde alflmak.
Resmin boyutlar ve znrlne bakmak.
Resim alan iinde istenen kesiti belirlemek.
Resmin genel ton araln ayarlamak.
Resmin genel renk yapsn ayarlamak.
Bir resme uygulanacak deiflikliklerin o resmin hangi amala kullanlacayla
yakn iliflkileri vardr. Bir resmi datmann temelde iki yntemi vardr:
Basl yollarla datmak.
Saysal ortamda datmak.
Bafllangta hangi yntemle datlacann bilinmesi gerekmektedir. Gerei
duyulabilecek en byk boyutlarda alflmak en dorusudur. Resim alanndaki son
dzeltmelerden sonra dosyay gerek boyutlarna kltmek gerekmektedir. Tersi
bir yntem, yani kk alflp son aflamada boyut ve znrlk arttrmak resim
netliinin bozulmas anlamna gelir.
Resmin Kopyas zerinde alflmak

zerinde alfllacak resmin ilk halini, daha sonra geri dnlebilir ihtimali gz
nnde bulundurularak saklamak gereklidir. Bunun iin belgeyi programda ap
adyla kaydet (Save as) yntemiyle yeniden isimlendirerek kaydetmek gerekmektedir. Dosyalar isimlendirirken Trke harf (fl, , , , , , ) kullanmamak dosyann sanal ortamdaki akfl srasnda hata verme ihtimalini azaltacaktr. Dosya zerinde alflrken nemli ayrmlarda dosyay yeniden adlandrarak yeni bir dosya
olarak saklamak da gerekebilir. Bylece olas karar deiflikliklerinde nceki haline
dnmek kolay olacaktr.
77
znrlk ve Resim Boyutu

Bir resimdeki dzeltmelere bafllamadan nce resim boyutu ve znrln istenen seviyeye getirmek ok nemlidir. Eer bir fotoraf kullanlacaksa en baflnda
bu fotoraf ya da taramay istenen znrlk ve boyutta taramak gerekmektedir.
Dflk znrlk ve boyuttaki bir resmi sonradan bytmek anlaml deildir.
znrlk bir resmi oluflturan karelerin boyutlarna gre deerlenir. Karecikler sklaflp kldke resmin daha detayl grnmesini salar. Bir resmin znrl, bu kareciklerin (piksel) bir in kare alana dflen saylaryla isimlendirilir.
72 dpi (dot per inch) bir resmin bir in karelik alana dflen kare says 72 tanedir.
72 dpi ayn zamanda ekran znrlnn de deeridir. 72 dpi dflnda sklkla
kullanlan bir deer de 300 dpidir. Bu deer de kada yaplabilecek kaliteli basknn znrlk deeridir.
Bir resmin tek baflna znrl anlam taflmaz. Kullanlacak resmin boyutlar ile birlikte znrlnn istenen deerde olmas gerekmektedir.
fiekil 4.19
Resim boyutlar (Image size) penceresi.
Resim belgesinin
bykl
Pixel Dimensions
Resim alannn piksel
cinsinden lleri
Document Size
Resim alannn cm
cinsinden lleri
Resulation
znrlk deeri
RESM ALANINI BELRLEMEK, DZENLEMEK VE

DNfiTRMEK
Bir resim alannn iinden kesit almak, bytme-kltme yapmak, a deifltirmek, aynadaki grntsn almak vb. oran farkllklar gerektiren deifliklikler
yapmak gerekebilir. Bu tr deifliklikler Edit>Transform seeneiyle yaplabilir.
Edit penceresinden iki farkl deiflim seenei grlr: Free Transform (Serbest
Dnflm) Seenei, Transform (Dnflm) Seenei.
Serbest Dnflm (Free Transform): Sklkla kullanlan boyut bytme
kltme ve a deifltirme ifllemleri yaplr. En ok kullanlan dnflm ifllemleri
olduklar iin mende bir st seviyede kullanlmfltr.
B
Yukardaki A kutusunun
znrl 5 dpi, B
kutusunun znrl ise
10 dpidir.
78
Dnflm (Transform): Serbest dnflm ifllemlerine gre daha az kullanldklar

iin bir sonraki seviyede bulunurlar. Scale (Bytme-kltme), Rotate (A Verme),
Skew (arptma), Distort (Bkmek), Perspective (Perspektif), Warp (Emek), Rotate
180 (180 Derece Dndrmek ), Rotate 90 CW (Saat Ynnde 90 Derece
Dndrmek), Rotate 90 CCW (Saat Ynnn Tersine 90 Derece Dndrmek), Flip
Horizontal (Yatay Aynadaki Grnt Alma) ve Flip Vertical (Dikey Aynadaki
Grnt Alma) seeneklerine bu pencereden ulafllabilir.
fiekil 4.20
Edit>Free
Transform
seeneinden
sadece boyut
bytme ve
kltme ve a
deifliklikleri
yaplabilirken,
Edit>Transform
seeneinden
daha kapsaml
ve kontrol
edilebilir boyut
oran ve a
deifliklikleri
yaplabilir.
Tekrar
Bytme - kltme
Dndrme
arptma
Bkmek
Perspektif
Emek
180 derece dndrmek
Saat ynne 90 derece dndrmek
Saat ynnn tersine 90 derece dndrmek
Yatay aynadaki grnt
Dikey aynadaki grnt
79
fiekil 4.21
Edit>Free Transform ve Transform seeneklerinden seilmifl bir resim
alannn boyutlarnda ve ynlerinde deifliklik yaplabilir.
Normal resim alan
arptlmfl resim alan (skew)
Kltlmfl ve as deifltirilmifl
resim alan (transform)
Eilmifl resim alan (warp)
Dikey aynadaki grnt (flip vertical)
Perspektif verilmifl resim alan (perspective)
Bklmfl resim alan (distort)
Yatay aynadaki grnt (flip horizontal)
TON VE RENK DZENLEMELERNE GRfi

Bir resmin sahip olduu ton ve renk bilgisi ile ilgili btn dzenlemeler ve deifltirmeler Image>Mode ve Adjustments seenekleriyle ynetilebilir. Ton dzenlemeleri mens 4 blmden oluflur:
Resim alan ton kontrol seenekleri: Levels (Ton Dengesi), Auto Levels (Otomatik Ton Dengesi), Auto Contrast (Otomatik Kontrastlk), Auto Color (Otomatik
Renk), Curves (Ton Erisi), Color Balance (Renk Dengesi), Brightness / Contrast
(Parlaklak/Kontrastlk).
Resim alan renk kontrol seenekleri: Black&White (Siyah/beyaz),
Bue/Saturation (Renk Doygunluu), Desaturate (Renksizlik), Match Color (Renk
Karfllafltrma), Replace Color (Renk deifltirme), Selective Color (Semeli Renk),
Channel Mixer (Kanal Karfltrc), Gradient Map (Ton Haritas), Photo Filter
(Fotoraf Filtresi ), Shadow/Highlight (Iflk/Glge), Exposure (Pozlama).
Resim alan ton dnflm seenekleri: Invert (Ters Ton, Negatif), Equalize (Ekran Dokusu), Threshold (Tirelefltirme), Posterize (Ton Azalmas).
Resim alan renk ve ton kyaslama penceresi: Variations (eflitlilik).
80
fiekil 4.22
Image>Adjustments seeneinden renk ve ton dzenlemeleri ve deifliklikleri yaplr.
Ton Dengesi
Otomatik Ton Dengesi
Otomatik Kontrastlk
Otomatik Renk
Ton Erisi
Resim alan ton

ve renk kontrol
seenekleri
Renk Dengesi
Parlaklk/Kontrastlk
Siyah/Beyaz
Renk / Doygunluk
Renksizlik
Renk Karfllafltrma
Renk Deifltirme
Semeli Renk
Resim alan
renk kontrol
seenekleri
Ton Haritas
Fotoraf Filtresi
Iflk/Glge
Pozlama
Ters Ton
Ton Eflitleme
Tirelefltirme
Posterize
eflitlilik
Renk ve ton
kyaslama
penceresi
Renk Modu
Resmin hangi amala kullanlaca hangi renk moduyla olacayla direk balantldr. En ok kullanlan renk modlar siyah beyaz resimler iin gray scale, ekran
dosyalar iin RGB, baslacak renkli resimler iin de CMYKdr.
fiekil 4.23
Resim
Modu
(Image>
Mode)
penceresi.
Tire
Gri Ton
ki Ton
Dizinli Renkler (256 renk)
Ekran Renkleri (Red Green Blue)
Bask Renkleri (Cyan Magenta Yellow Black)
Ton Renk Sistemi (L-lightness, a-yeflil-krmz ekseni, b-mavi-sar
ekseni)
oklu Renk Sistemi
8 Birimli Renk Sistemi
Renk Tablosu
81
Ton Araln Ayarlamak

Image>Adjustments>Levels seeneinden bir resmin ton dalm penceresine
ulaflmak mmkndr. Bu pencerede resmin en koyu, orta ve ak tonlarnn grafii grlr.
fiekil 4.24
Resim alannn sadece bu aralktaki tonlarnn
varolduunu gstermektedir.
Diyagram doluluu olmayan blgeler resimde o tonun
olmadnn gstergesidir.
Koyu Tonlar
Orta Tonlar
Ak Tonlar
Resim alannn iinde tm tonlarn var

olduunu gstermektedir. Diyagram
tm blge tonlarn ierdii iin salkl
bir ton dalmn gsterir.
Renk Dengesizliini Gidermek

Gnmzde fotoraf iflleme teknikleri bilgisayar ekranlarnda gereklefltirilmektedir. Fakat ou zaman ekranda grdmz baskdakinden farkl kar. Yllardr
tasarmc, operatr, servis bro, matbaac tartflmalar renk uyuflmazlklar denilen sorun yznden srp gider. Bu tartflmalar aza indirmek iin ekran kalibrasyonu denen ve uzman kiflilerce yaplan bir ifllemin ekrana yaplmas gerekmektedir. Bu ifllemin yaplmad ekranlar tasarmcsna doruyu gstermiyor olabilir.
Yine de ekrann doru gsterdii dflnlerek renk dengeleriyle afladaki gibi oynanabilir.
Image>Adjustments>Color Balance seeneinden bir resmin renk dengesini
salamak mmkndr. Tungsten flnda ekilmifl bir fotorafn scak renk hakimiyetini Color Balance (Renk Ayar) penceresinden souk renklerini artrarak dengelenebilir. Floeresan bir flkta ekilmifl bir fotorafn scak renklerini artrarak souk etkisini bu yntemle yoketmek mmkndr.
Image>Adjustments
>Levels
seeneinden
resmin sahip
olduu ton dalm
grafii grlebilir.
Grafiin her
geninin de bir
tona sahip olmas o
resmin salkl bir
tonlama tafldn
gsterir.
82
fiekil 4.25
Image>Adjustment
s>Color Balance
seeneinden
resmin sahip
olduu renk
dengesi
deifltirilebilir.
Renk dengeleriyle oynarken gerekte yaplan ifllem ilgili renk kanalndaki

flkllk ya da flkszlk tonlarnn deiflimidir. Bylece kanal szgecinin fl geirme
tonlar deifltirilmektedir.
fiekil 4.26
Yanda RGB renk
modunda sadece
Krmz (Red)
kanaln grnen
bir resim alan
vardr. Siyah
tonlar krmz
fln olmad
yerleri ak tonlar
da krmz fln
olduu blgeleri
gsterir.
83
Gri ve Tek Tonlu Resim Uygulamalar

Image>Mode>Grayscale seeneinden renkli resim alann gri tonlara dnflm
salanabilir. Gri tonlara dnflen bir resmi Bitmap (Tire) ve tek renk tonlarna dnfltrmenin yolu da almfl olur.
fiekil 4.27
Tire (Bitmap) ve
yarm ton
(Halftone)
pencereleri.
84
Bir Resimdeki Renkleri Deifltirmek

Image>Adjustments seeneinden renk ile ilgili deiflim yaplabilecek farkl alanlara ulaflmak mmkndr. Resim alan renk kontrol seeneklerinin her birinden
renk dzeltme ya da deifltirme ifllemi yaplabilir: Black&White (Siyah/Beyaz),
Hue/Saturation (Renk Doygunluu), Desaturate (Renksizlik), Match Color (Renk
Karfllafltrma), Replace Color (Renk Deifltirme), Selective Color (Semeli Renk),
Channel Mixer (Kanal Karfltrc), Gradient Map (Ton Haritas), Photo Flter
(Fotoraf Filtresi), Shadow/Highlight (Iflk/Glge), Exposure (Pozlama).
fiekil 4.28
Karfllafltrmal
Renk Penceresi
(Variations). Bu
pencere
araclyla
karfllafltrmal
renk dzeltmeleri
yapmak
mmkndr.
RTUfiLAMA VE ONARMA ARALARI

Onarma aralarnn temel alflma prensibi resim alannda var olan salkl dokular hasarl blgelere taflmaktr. Bu yntemle resim alannn kendi iindeki piksel
gruplarn kullanarak sorunlu piksel gruplar yokedilir. Bu yntemle farkedilmesi
g ya da imkansz resim dzeltmeleri yaplabilir.
Onarma aralarn kullanarak katmanlar aras hatta farkl belgeler aras doku
transfer etmek olasdr. Farkl bir resim alanndan doku taflnyorsa, iki farkl resim
alannn znrlk ve renk seeneklerinin ayn olmasna dikkat edilmelidir.
Rtufllama ve Onarma Yaparken Yeni Katman zerinde

alflmak
Rtufllama ve onarma yaparken resim alannn bir kopyasn oluflturmak ve ifllemlere o katman zerinde devam etmek sonraki aflamalarda oluflturulan deifliklikleri farketmek adna nemlidir.
85
Clone Stamp (Kopya Mhr) Aracn Kullanmak

Kopya mhr ara kutusundaki mhre benzeyen aratr. Mhr arac seiliyken
ara seenekleri ubuundaki bilgiler mhr aracn daha etkili kullanabilmek iin
gerekli detay bilgilerle donanr. Arac kullanmak iin setikten sonra ncelikle alt
tufluna basp resim alanndan taflnacak alan tanmlamak gerekir. Taflnacak alan
belirlendikten sonra alan taflyacak uygun mhr ucu fra paletinden seilir. kinci tklama alt tufluna baslmakszn onarlacak blgeye uygulanmaya bafllanr.
Clone Stamp:
Kopya Mhr Arac
fiekil 4.29
Kopya mhryle resim alannda farkedilmeyen dzeltmeler yaplabilir.
Doku Mhr (Pattern Stamp) Aracn Kullanmak

Doku mhr arac kopya mhr aracnn altnda gizlenmifl bir aratr. Kopya
mhr aracnn zerine uzunca tklayp ulafllabilir. Doku mhr daha nceden
doku olarak tanmlanmfl hazr dokular tasmak ve uygulamak iin kullanlr. Doku mhryle hazr dokular gibi sonradan oluflturulup doku olarak tanmlanan
dokular da taflnabilir. Bu yntemle resimlerin onarlmas daha gereki grnp
salkl sonular elde edilebilir.
Pattern Stamp:
Doku Mhr Arac
fiekil 4.30
Doku mhryle
ktphanedeki
dokular resim
alanna
uygulamak
mmkndr.
86
Healing Brush Tool (Onarm Fras) Aracn Kullanmak

Healing Brush:
Onarm Fras Arac
Onarm fra aracn kullanmak kopya mhrnde olduu gibi nceden alt tufluyla belirlenen bir alandaki piksel grubunu ikinci tklanan yere taflma temeline dayanr. Kopya mhrnden ayrlan taraf taflnan piksellerle tafld yerdeki pikselleri karfltrp ortak bir noktada buluflturmaktr.
fiekil 4.31
Onarma fras arac seiliyken, taflnmak istenen dokunun zerine alt
tufluna baslyken tklayp, kapatlmak istenen blgenin zerine doku taflnr.
Patch (Yama) Aracn Kullanmak

Patch: Yama Arac
Dier onarma aralarndan biraz farkl alflr. Onarlmak istenen blge kement
aracyla alan seiyormufl gibi seim alanna dnfltrlr. Bylece dzeltme yaplacak alan belirlenmifl olur. Daha sonra bu seim alan benzemesi istenen blgenin zerine srklenip braklr. lk seilen blge srklenip braklan blgenin karflm halini alr.
fiekil 4.32
Yama arac seiliyken, dzeltmek istediimiz blgeyi kement ile seim yapar gibi seip,
seilen alann dolmasn istediimiz blgenin zerine srklediimizde, ilk blge
srklediimiz blgenin dokusuyla yamanr.
87
Onarma ve Rtufllama Aralarnda Fra Paletinin

Kullanm
Onarma ve rtufllama aralarn kullanrkan etki alan olarak, fra paletindeki ulardan yararlanlr. Onarma yaplacak alann bykne ve kenar yapsna uygun
fra ucu semek yaplacak ifllemin doru uygulanmasn salamak adna nem taflr. Fra paletinde varolan listeden bir u seilebilecei gibi farkl fra ular oluflturup kullanmak da mmkndr.
fiekil 4.33
Fra paleti mens paletle ilgili btn
kontroller bu menden yaplr.
Fra ucu bykl sadece standart fra
ularnda etkilidir.
Fra ucu keskinlii sadece standart fra
ularnda etkilidir.
Fra ucu trleri ktpheneden varolan fra ular
seilebilecei gibi yeni fra ucu da yaplabilir.
History (Yaplmfl fllemler) Paleti

Photoshopta dzeltme yaparken yaplan ifllemin olumlu etki edip etmediini nceki aflamalarla kyaslayp buna gre karar vermek gerekebilir. Bazen de yaplan dzeltmelerden ksmen vazgeip dzeltmeye baflka bir yerden devam etmek gerekebilir. Bu gibi durumlarda ifllemi bir defalk geri almamz Undo seenei salar.
Birden fazla geri gitmek gerektiindeyse History (yaplmfl ifllemler ) Paleti ni kullanrz.
History paleti Photoshopta yaplan btn ifllemleri srasyla otomatik olarak
kaydeder. Yaplan ifllem kaytlar gemifl paletinde liste fleklinde grntlenir. Listenin istenen seviyesindeki seenee tklandnda resim alann o aflamadaki haline dnd grlr. Geriye dnlp ifllem yapldnda listenin sonuna yeni aflama eklenir ve ondan nceki liste otomatik olarak silinir.
History paletinin ne kadar aflamay kaytl bulundurmas seeneini Preferences
ayarlar seeneklerinden belirlenir. Unutulmamaldr ki ifllem saysn hafzada tutma says arttrldka programn iflletim sisteminden kullanm da artar. Bylece
bilgisayarn performans da olumsuz etkilenebilir.
Fra ucu paleti.

Genel olarak
rtufllama ve
onarm aralar
seili olan fra
ucuna gore
davranr. fllem
yaparken seilen
ucun durumu
baflary dorudan
etkiler.
88
Snapshots (Anlk Grntler)

Yaplan dzeltme aflamasnn yaplmfl ifllemler paletinden silinmesini engellemek
iin o aflamann bulunduu seviyede Snapshots (Anlk Grnts) nn oluflturulmas gerekmektedir. Bu ifllem History paletindeki fotoraf makinesi sembolne tklanarak yaplr. ok ifllemden oluflan karmaflk dzeltmelerde temel kararlarn verildii
aflamalarda anlk grntlerden faydalanarak bulunan aflamay kaydetmek bylece
mmkn olur.
Kaybolmasn istenmeyen ara aflamalarn kaydedilmesinin yansra, iflleme baflka bir kaytl dosya zerinden devam etmek de mmkndr. Bunun iin History
paletindeki Create new document from current state (Yeni bir dosya olufltur)
seenei kullanlr.
fiekil 4.34
Yaplmfl ifllemler paletindeki (History) geici grntlerin bir aflamadan sonra kaybolmamas
iin anlk grntsnn (Snapshots) saklanmas gerekmektedir.
Oluflan anlk grnt

seviyesi
Anlk grnt
oluflturma simgesi
89
zet
Resimdeki bir alan semek ve ifllem yapmak iki aflamaldr. ncelikle seim aralarndan biriyle dzenlemek
istenen resim paras seilmelidir. Daha sonra seili olan
o piksel grubuna; taflmak, temizlemek, filtre uygulamak gibi ifllemler uygulanabilir. Belirli bir alan iin kullanlacak seim aracn semek genellikle o alann zelliklerine baldr. Temelde farkl seim tr vardr:
geometrik alan seimi (geometrik alan seim aralar),
serbest alan seimi (kement aralar) ve piksel grubu
bazl (sihirli denek).
Herhangi bir seim aracyla seim yapldktan sonra,
yaplacak ifllemden etkilenmesi istenen alan belirlenmifl
olur. Bu alann dfl bir anlamda korumaya alnp yaplacak ifllemden etkilenmemesi salanmfl olur. Seilen
piksel grubunu taflnmak istenirse ara kutusundaki Move (taflma) arac seilmelidir. Tek katmanl bir resim
alannda alfllyorsa, alan taflndnda taflnan piksel
grubunun yerini alt zemin rengi alr. Birden fazla katmanda alfllyorsa alt katmann piksel grubunun grnmesi salanr. Taflma ifllemi bu alan seimden karana kadar yaplan ifllem kalc hle gelmez. Seilmifl
bir blgeyi iindeki pikseller olmadan taflmak mmkndr. Seim yapldktan sonra, ara kutusunda hl
seim arac seiliyken imleci seim alannn iine srkleyerek seim aracnn seilmifl alan taflma aracna
dnflmesi salanr. Bu durumda yaplacak taflma ifllemi iindeki piksel alanlarnn dflnda sadece seim alannn taflnmasn salar.
Ara kutusunda Move (taflma) arac seilmifl olmasa bile klavyede option tufluna basarak imlecin seili alann
stne geldiinde taflma aracna dnflmesi salanabilir. Seilmifl bir alan, klavyedeki oklar araclyla farkl flekillerde taflmak mmkndr. Alan seiliyken taflma yaplacak ok ynne tklandnda seilmifl alan tklama ynnde sadece bir piksel ilerler. Ayn ifllem shift
tufluna baslyken yapldnda, seilmifl alan befl piksel
uzunluunda ilerler. Seilmifl alann iindeki piksel grubunun da taflnmas istenirse komut tufluna baslarak
alann her tklamada bir piksel ilerlemesi salanr. Option tufluyla birlikte shift tufluna da baslrsa seilmifl
alan iindeki piksellerle birlikte her tklamada befl piksel uzunluunda hareket eder.
Herhangi bir seim alanyla bir blge seildikten sonra

farkl bir seim arac seip varolan seim alanna yeni
eklemeler yapmak mmkndr. Bu ifllem iin ikinci bir
alan ekleme girifliminden nce klavyenin shift tufluna
basmak gerekir. Tam tersine alan eksiltmek gerektiinde ise bu kez klavyenin alt tufluna basarak istenen blgenin karlmas salanabilir.
Bir seim alannn sert keskin kenarlar Anti-alias (dzgnlefltirme) ve Feather (yumuflatma) kullanlarak yumuflatlabilir. Bir seim alannn kenarlarn yumuflatarak dzgnlefltirir. Dzgnlefltirme etkisi sadece kenarlarda olduundan dier blgelerde netlik kayb oluflturmaz. Dzgnlefltirme sadece geometrik seim aralarnda, kement seim aralarnda ve sihirli denek seim
aralarnda kullanlr. Bu aralar kullanlmadan nce,
seim alan oluflturulmadan ara seenekleri ubuundan seili duruma getirilmelidir. Seim alan oluflturulduktan sonra seilmesi alana etki etmez. Bir seim alannn kenarlarn yumuflatarak erimesini salar. Bu erime etkisi artrldnda kenarlarda detay kaybna yol aabilir. Kenarlardan uzak i blgelerde netlik sorun
yoktur. Yumuflatma etkisi 250 piksel toleransyla verilebilir. Deer ne kadar yksek olursa kenar erimesi o kadar yaylr.
znrlk bir resmi oluflturan karelerin boyutlarna
gre deerlenir. Karecikler sklaflp kldke resmin
daha detayl grnmesini salar. Bir resmin znrl, bu kareciklerin (piksel) bir inch kare alana dflen
saylaryla isimlendirilir. Bir resim alannn iinden kesit
almak, bytme-kltme yapmak, a deifltirmek, aynadaki grntsn almak vb. oran farkllklar gerektiren deifliklikler yapmak gerekebilir. Bu tr deifliklikleri Edit>Transform seeneiyle yapabiliriz.
Bir resmin sahip olduu ton ve renk bilgisi ile ilgili btn dzenlemeler ve deifltirmeler Image>Mode ve Adjustments seenekleriyle ynetilebilir.
Image>Adjustments>Color Balance seeneinden bir
resmin renk dengesini salamak mmkndr. Tungsten flnda ekilmifl bir fotorafn scak renk hakimiyetini renk ayar (Color Balance) penceresinden souk
renklerini artrarak dengelenebilir. Floresan bir flkta
ekilmifl bir fotorafn scak renklerini artrarak souk
etkisini bu yntemle yoketmek mmkndr.
90
Onarma aralarnn temel alflma prensibi resim alanda var olan salkl dokular hasarl blgelere taflmaktr. Bu yntemle resim alannn kendi iindeki piksel
gruplarn kullanarak sorunlu piksel gruplar yokedilir.
Bu yntemle farkedilmesi g ya da imkansz resim dzeltmeleri yaplabilir. Onarma aralarn kullanarak katmanlar aras hatta farkl belgeleraras doku transfer etmek olasdr. Farkl bir resim alanndan doku taflnyorsa, iki farkl resim alannn znrlk ve renk seeneklerinin ayn olmasna dikkat edilmelidir. Kopya mhr ara kutusundaki mhre benzeyen aratr. Mhr arac seiliyken ara seenekleri ubuundaki bilgiler mhr aracn daha etkili kullanabilmek iin gerekli
detay bilgilerle donanr. Arac kullanmak iin setikten
sonra ncelikle alt tufluna basp resim alanndan taflnacak alan tanmlamak gerekir. Taflnacak alan belirlendikten sonra alan taflyacak uygun mhr ucu fra paletinden seilir. kinci tklama alt tufluna baslmakszn
nce
onarlacak blgeye uygulanmaya bafllanr. Doku mhr arac kopya mhr aracnn altnda gizlenmifl bir
aratr. Kopya mhr aracnn zerine uzunca tklayp
ulafllabilir. Doku mhr daha nceden doku olarak
tanmlanmfl hazr dokular taflmak ve uygulamak iin
kullanlr. Onarm frasn kullanmak kopya mhrnde olduu gibi nceden alt tufluyla belirlenen bir alandaki piksel grubunu ikinci tklanan yere taflma temeline dayanr. Kopya mhrnden ayrlan taraf taflnan
piksellerle tafld yerdeki pikselleri karfltrp ortak bir
noktada buluflturmaktr. Dier onarma aralarndan biraz farkl alflr. Onarlmak istenen blge kement aracyla alan seiyormufl gibi seim alanna dnfltrlr.
Bylece dzeltme yaplacak alan belirlenmifl olur. Daha sonra bu seim alan benzemesi istenen blgenin
zerine srklenip braklr. lk seilen blge srklenip braklan blgenin karflm halini alr.
Sonra (Erol Gnefl illustrasyon sanats)
91
Kendimizi Snayalm
1. Serbest seim iin afladaki aralardan hangisi
kullanlr?
a. Kement arac
b. Geometrik seim arac
c. Damlalk arac
d. Kalem arac
e. Fra arac
6. Afladakilerden hangisi znrl tanmlamaktadr?

a. Birim alandaki piksel says
b. Bir dokuyu baflka yere taflma
c. nceki iflleme ulaflma
d. Fra ucunun bykl
e. Resim alann bytlmesi
2. Benzer piksel grubunu semek iin en kolay yntem

afladakilerden hangisidir?
a. Geometrik seim arac
b. izim Kalemi arac
c. Sihirli denek arac
d. Fra arac
e. Taflma oku
7. Resim alan iinde ksmi bir blgenin boyutlar nasl

deifltirilir?
a. Bytece ift tklanmasyla
b. Klavyedeki shift tufluna baslmasyla
c. Edit > Transform seeneiyle
d. Window > Info seeneiyle
e. Navigator penceresiyle
3. Birden fazla alan seebilmek iin klavyenin hangi

tuflundan yardm alnr?
a. Space
b. Option
c. Enter
d. Return
e. Shift
8. Tm resim alannn boyutlar nasl deifltirilir?

a. Window > Actions seeneiyle
b. Image > image size seeneiyle
c. Edit > Transform seeneiyle
d. Window > Info seeneiyle
e. Navigator penceresiyle
4. Seili bir alan nasl kaydedilir?

a. Select > load selection
b. Select > save selection
c. File > save
d. File > save as
e. Image > crop
5. Seilmifl bir alann tam tersi nasl seilir?
a. Select > all
b. Select > deselect
c. Select > inverse
d. Select > reselect
e. Select > save selection
9. Renkli bir resim siyah beyaz tonlara nasl dnfltrlr?

a. RGB seeneiyle
b. CMYK seeneiyle
c. Transform seeneiyle
d. Grayscale seeneiyle
e. Labcolor seeneiyle
10. Gemifl (History) paletinde anlk grntler afladakilerden hangi yntemle saklanr?
a. Bitmap seeneiyle
b. Canvas Size seeneiyle
c. Color Range seenegiyle
d. Indexed Color seeneiyle
e. Snapshots seeneiyle
92
Okuma Paras
Seim ve Mask
...
Konumuzun geen saysnda Mask'lar hakknda tanmlama yaparken belirli blgeleri snrlayarak, etkinin istediimiz noktalarda gerekleflmesine yardmc olur demifltik. Seimler Mask ifllemlerinden nce, ister bir noktaya renk doldurmak, ister belirlediimiz bir erevede
yaplacak efekt, renk uygulamas, silme, kopyalama gibi zel ifllemlerde belirleyici bir konudur.
Bu ynyle seim ifllemleri de bir maskeleme trdr.
Seim ifllemlerini tmyle amaca ynelik tanmlamak
ve kullanmak gereklidir. nk, seim ifllemleri ilk bakflta ok sradan bir fonksiyon olarak grnse de alflma srecini zaman olarak uzatabildii gibi ksaltabilir
de. Birok forumda tartfllan sa dekubesi ya da buna
benzer klasik yntemlerle seimi ok zor ve zaman alan
seim ifllemleri iin yine klasik yntemlerin dflna klmas gereklidir. Bu seim ifllemlerinde hazrlk sreci
sonucu direkt olarak etkileyeceinden dflnsel n hazrlk yaparak ifle bafllanlmaldr. Rastgele atfllar ender
tesadflerin dflnda sizleri baflarya ulafltrmaz.
Alpha kanallar yardmyla normal yollarla seimi ok
zor ve zahmetli olan rnek grselimiz' deki ince dallar
rahat ve baflarl bir flekilde setik. alflmann gerek
uygulama sonucu her iki sayfada uygulanmfl olarak
gryorsunuz. Bu teknikte en nemli bafllang noktas, uygun kontrastla sahip renk kanallarndan bir tanesini semek ve onu oaltmak. Sonrasnda Levels,
Curve gibi tonlar zerinde deifliklik yapmaya yarayan
aralar kullanarak alflmay tamamlamak.
Seim aralarn nasl kullanrz;
Bu bafllk bir ounuza tandk ve bildik grnebilir.
Ama biz konunun btnl asndan ifli en temelinden alarak derinlefltirmek istiyoruz. Photoshop'un toolbox aralar arasnda en fazla sayya sahip ara trlerinden biri de seim aralardr. Seim ifllemleri iin farkl
zelliklerde bu denli fazla ve alternatifli aralarn olmas bu iflin nemini gstermektedir. Bu alternatifler iinde sunulan tm aralarn kullanm biimlerini, iflin mantn gzeterek renmeli ve kullanmalyz. Yaplan ifllemler birbirine benzeyebilir, bazen bir ifllemi yakn sonular yakalayarak farkl ara ve yollarla da yapabiliriz.
Bunda bir terslik yoktur. Photoshop'ta doru ve yanlfl
olmadna inanyorum. Dorularmz ve yanlfllarmz
yaptmz iflin neticesine gre deiflir ve Photoshop
dnyasnda nemli olan sonutur. Mflterileriniz veya
yaptnz ifli satn alan kifliler bunu nasl yaptnzdan

ok kan sonucun baflarsyla ilgilenirler. Bu noktada
Photoshop'un kullanm teknikleri, zel pfleri bu denli
ok ve dnyann en fazla konuflulan yazlmlarndan biridir. Seim ifllemlerinin kullanm alanlarn keskin izgilerle izemeyiz. Yalnz kullanm amacna ynelik seim ifllemlerinin tanmn yapabiliriz. Bu dorultuda;
uygulanacak etkinin (boyama, efekt, silme, kopyalama)
istediimiz, n grdmz pikseller zerinde olmas
iin, o blgeyi snrlamak amacyla, Photoshop'un ara
ve zelliklerini kullanarak planlanan ifllemlerin gereklefltirilmesi tanmn yapabiliriz. Bu tanma eklemeler
yaplabilir ve yoruma aktr. Photoshop tm alflmalarnzda sizlerden zel bir komut bekler. Uygulanacak
etkinin nereye ve nasl olaca konusunda mutlak bir
direktife ihtiya duyar. Eer alflmada zel bir seim
aktif deilse, Photoshop uygulayaca etkiyi tm alflma alanna, katman veya kanallara uygular. Eer herhangi bir seim aracyla yaplmfl bir aktif seim alan
varsa etki bu seim alan iindeki piksellere uygulanr.
Yaplacak iflin nitelii ve zaman olarak uzunluu birok
noktada bu seim ifllemlerinin kalitesiyle direkt orantldr. Genel btnlk iindeki seim ifllemlerinin hangi
ara, yol ve yntemlerle yaplacann karar rastgele
alnmamal, zerinde kk de olsa bir n hazrlk yapmalyz.
...
Kaynak: Photoshop Magazin, Kasm 2006
93
Kaynaklar
1. a

Yaynlar.
PM Ekibi. (2006). Photoshop Magazin, stanbul
2. c
3. e
4. b
5. c
6. a
7. c
8. b
9. d
10. e
Yantnz yanlfl ise Serbest Seimler konusunu

Yantnz yanlfl ise Sihirli Denek (Magic
Wand) Aracyla Seim Yapmak konusunu
Yantnz yanlfl ise Seim Aralarn Birlikte
Kullanmak ve Alan Eklemek-karmak konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Seili Alan Kaydetmek
Yantnz yanlfl ise Seim Mensne Genel
Bakfl konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise znrlk ve Resim Boyutu konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Resim Alann Belirlemek,
Dzenlemek ve Dnfltrmek konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise znrlk ve Resim Boyutu konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Gri ve Tek Tonlu Resim Uygulamalar konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Anlk Grntler (Snapshots) konusunu yeniden gzden geiriniz.
Sanat andafl fiiflmann bu alflmasnda farkl ortamlardan gelen grsellerin baflarl bir seme
ve ayrma iflilile yaratc birlefltirilmesi gzlenmektedir.
Amalarmz
N
N
N
N

Vektr temelli programlar tanyabilecek,
Vektr ve piksel bazl alflmalar arasndaki farklar saptayabilecek,
Vektr temelli programlarda izim yapabilecek,
Vektr temelli izimler zerinde sanatsal uygulamalar yapmaya ynelik bilgi
ve becerilere sahip olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Saysal Ortam
Vektr
Vektrel Grnt
Piksel
Piksel Bazl Grnt
Vektrel izim
Alan
izgi
Yaz
erik Haritas
Saysal Fotoraf
flleme Teknikleri
Vektr Temelli Grnt

Oluflturma Yntemleri ve
Sanatsal Uygulamalar
GRfi
VEKTREL TEMELL ZM
YAZILIMLARI
VEKTREL fiLEMLER
SANATSAL UYGULAMALAR
Vektr Temelli Grnt

GRfi
Vektrel grseller matematiksel koordinatlar olan noktalarn birbirine balanmas
ile oluflurlar. Bir izgiyi oluflturmak iin piksel bazl grsellerde olduu gibi kk
kareciklerin yan yana boyanmas yerine izginin bafllang ve bitifl noktalar belirlenir ve aras izgi haline gelir. Bu zellik vektrel izimi piksel bazl izimden ayran en nemli zelliktir.
Daha yaln bilgi ile alflmas vektrel grsellere bir nemli avantaj daha salar,
bu avantajn sonucu daha az yer kaplamalardr. Piksel bazl grseller ierdii her
bir noktann bilgisini taflrken, vektrel bazl grseller sadece bir ka noktann bilgisini ierir, bu da daha az megabayt anlamna gelir.
fiekil 5.1
Vektrel temelli
yazlmlar ile piksel
temelli yazlmlarn
farkn gsteren bir
rnek. stteki A
harfi ve sandaki
detay Adobe
Photoshop
yazlmndan
alnmfltr. Alttaki A
harfi ise Adobe
Illustrator
yazlmnda
hazrlanmfltr.
Ayn oranda
bytldnde
hi bir pikselleflme
veya kalite kayb
olmadan przsz
grnmektedir.
96
Yine ok nemli bir avantaj, vektrel grsellerin znrlk sorunu olmayfldr. Yani vektrel olan bir grsel istenildii lde bytlebilir ya da kltlebilir. Bu ifllemde hi bir kalite kayb yaflanmaz. Oysa piksel bazl bir grsel ancak znrlnn yettii oranda baslabilir veya yaymlanabilir.
zellikle yaznn arlkl olduu tasarmlarda vektrel yazlmlar kullanlr, bunun sebebi harflerin keskin ve okunur grnmesi gerektiidir. Herhangi bir znrlk probleminde yaznn okunurluunda sorun olabileceinden metin yer alan
tasarmlarda vektrel yazlmlar tercih edilir. Bunun dier bir sebebi ise vektrel
yazlmlarn yaz tasarm yapmaya elveriflli olufludur. Yaz ile ilgili her tr detay
vektrel yazlmlarda bulunur. Piksel bazl yazlmlarda ise yazya dair seenek ve
bu seeneklerin kullanm kolayl vektrel yazlmlara oranla daha kstldr.
VEKTREL TEMELL ZM YAZILIMLARI

Vektrel temelli izim yazlmlar detayl izimlere, flekil ve logo oluflturmaya, yaz
ile ilgili alflmalarn yaplmasna tm bunlarn dzenlenmesine olanak verir. Bunlarn yan sra piksel bazl grntleri de destekleyerek grntlerler ve yaz-resim
iliflkisini de kompoze etmeye olanak verirler.
Tasarm alannda kullanlan vektrel bazl yazlmlarn alflma prensipleri hemen
hemen ayndr. izim iin kullanlan aralar, ara paletlerinin konumlar, menlerde
yer alan komutlarn ifllevleri bire bir ayn olmasa bile birbirine paraleldir. Bu nedenle bir yazlm rendiinizde bir baflka yazlm kullanmak zor olmamaktadr.
Vektr temelli izim yazlmlar iki boyutlu vektr grafiklerini basit geometrik
elemanlarla izmek amacyla kullanlrlar. izim yaparken nokta, izgi, eri ve
alanlardan yararlanan bu yazlmlarn en sk kullanlanlar arasnda Macromedia
Freehand, Adobe Illustrator gelir. Corel Draw da PC kullanclarnn tercih ettii bir
programdr. Masast yayncln vazgeilmez yazlmlar olan vektr temelli izim
yazlmlarn ksaca inceleyelim.
Adobe Illustrator
Adobe Illustrator bask, multimedia ve internet ortamlarna ynelik grafiker oluflturma konusunda endstri standard haline gelmifl bir izim programdr. Kullanm
alan olduka genifltir, ancak zellikle detayl izimler, amblem/logo tasarmlar ve
afifl, ambalaj gibi hemen her grafik rnde kullanm yaygndr. ok ynl izim
aralar ve doala yakn fra eflitleri ile piksel bazl bir grnty vektrel hale
dnfltrmeye yarayan Trace (izim Kopyalama) seenei Adobe Illustrator yazlmn ne karan zelliklerden bazlardr. Adobe ailesinden oluflu, Photoshop gibi programlar ile alflverifli kolaylafltrmfl, bu da Illustrator iin nemli bir avantaj
olmufltur. Illustrator, Freehand yazlmnn ierdii baz zellikleri de yeni versiyonlarnda bnyesine katarak yaygn biimde kullanm salamay srdrmektedir.
Macromedia Freehand
Geometrik izimlerde hassas kullanm ve teknik izim alannda kullanflllnn yan sra oklu sayfa zellii ile Freehand pek ok kullancnn tercih ettii bir yazlmdr. Freehand, Illustrator ile benzer ifllevlere sahiptir. Kullanm amac ve prensibi bakmndan nemli benzerlikler gsteren bu iki yazlm, kullanm biimi bakmndan kk de olsa baz farklara sahiptirler.
97
5. nite - Vektr Temelli Grnt Oluflturma Yntemleri ve Sanatsal Uygulamalar
Corel Draw
PClerde arlkl olarak kullanlan Corel Draw yazlm her trl vektrel ilstrasyon ve sayfa dzeni alflmas iin kullanlan bir yazlmdr. Freehand ve Illustratorla kullanm amac ve prensibi bakmndan benzer ifllevlere sahiptir.
Adobe InDesign ve QuarkXPress

QuarkXPress ve InDesign vektrel temelli yazlmlardr. Ancak izim yapmann
tesinde sayfa dzeni tasarmna ynelik yazlmlardr. Adobe firmasnn 2000lerde piyasaya srd InDesign, masast yaynclkta hzla yaylan ve geliflen bir
yazlmdr. Metin ve resimlere ayn ortamda hakimiyeti ve Adobe Photoshop ile
hzl alflverifli ile tercih edilen bir yazlm haline gelmifltir. Kullanm olarak QuarkXPress, Illustrator ve Freehand ile benzerlikler gsteren InDesign, pek ok
zellii detaylaryla barndrmasna ek olarak kullanc dostu bir arayze sahiptir.
zellikle sayfa tasarm gibi metin ve resim iliflkisinin olduu alanlarda kullanlr.
Bunun yansra temel izim gerelerine de sahiptir.
VEKTREL fiLEMLER
Vektrel bir izim yapmak nokta ve izgilerin sayfa zerinde retimi ve organizasyonu ile bafllar. Vektrel programlarda sayfa, nceden belirlenmifl standart ller
ile alr. Bu lleri modifiye etmek veya farkl seenekler yaratmak mmkndr,
ancak standart olarak A4 boyutunda bir sayfa ilk aflamada uygun bir tercih olacaktr. Adobe Photoshoptan ve piksel bazl yazlmlardan farkl olarak bu nitede sz geen vektrel izim programlarnda sayfann dflnda bofl alanlar da bulunur.
Bu alanlar baskda grnmez, ancak izim yaplrken aktif olarak kullanlabilir.
Vektrel yazlmlarn pek ounda en temel flekillerden olan kare ve daire gibi
flekilleri izmek iin hazr aralar mevcuttur ancak bundan daha detayl bir flekil izilmesi gerektiinde farkl aralardan faydalanlr. fiimdi tm bu aralar ve zellikle yukarda ad geen yazlmlarn ortak aralarn yakndan tanyalm.
Vektrel izim Aralarn Tanmak
A4 boyutu uluslararas
standartlarda ve Avrupada
yaygn olarak kullanlan bir
lektir. 21 x 29.7 cm
llerinde olan A4, vektrel
yazlmlarda standart olarak
alr. Letter ise dier bir
sayfa standarddr ve
ABDde kullanlr.
SIRA SZDE
SIRA SZDE
Aralar paneli vektrel izim yazlmlarnda genellikle sol kenarda yer alr. Panelde yer alan aralar genel olarak flu gruplara ayrabiliriz: Seim aralar, izim araD fi N E L M
lar, yaz aralar, taflma ve zum aralar. ncelikle izim aralarn tanyacak, daha sonra bu yaplan izimlere mdahale yntemlerini dier aralar araclyla gS O R U
receiz.
D fi N E L M
S O R U
D K Kgetirdiinizde
AT
mlecinizi ara paneli zerindeki aralardan herhangi birinin zerine
o
aracn ismi belirir. smin yannda parantez iinde bulunan harf ise o aracn klavye
ksayoludur.
SIRA SZDE
Vektrel izimleri hangi alanlarda kullanabileceinizi dflnnz. SIRA SZDE

AMALARIMIZ
D fi N E L M
DKKAT
N N
SIRA SZDE
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
D fi N E L M
K T A P
K T A P
S O R U
S O R U
TELEVZYON
DKKAT
TELEVZYON
DKKAT
SIRA SZDE
NTERNET
SIRA SZDE
NTERNET
98
fiekil 5.2
Adobe Illustrator,
Adobe Freehand ve
Adobe InDesign
ara panellerine
genel bakfl.
Temel Seim Aralar
izim ve Boyama Aralar
Temel Dzenleme Aralar
Grntleme Aralar
Fill (Dolgu) ve Stroke (Kontur)

kutucuklar
99
Pencil (Serbest izim Kalemi) Aracn Kullanmak

Serbest izimler iin kullanlan Pencil, detaylar olmayan kaba izimlerde olduka
kullanfll ve hzldr. Fareye tklandnda izim yapmaya bafllayan Pen aracn srkledike izginin farenin gittii yere doru izildiini greceksiniz. izginin eilme ve krlma noktalarnda apa noktas denen ara noktalar yer alr. Bu apa noktalarn artrmak, azaltmak veya mdahale ederek izginin eimini deifltirmek
mmkndr.
Bu araca panelde ift tkladnzda ekstra baz ayarlar ile karfllaflrsnz. Bu
SIRA SZDE
ayarlar ile birlikte aracn iflleyiflinde daha fazla kontrol sahibi olmak
mmkndr.
SIRA SZDE
Line / Line Segment (Dz izgi) Aracn Kullanmak D fi N E L M
D fi N E L M
Line (Dz izgi) arac iki noktann birleflmesiyle oluflan doru fleklinde izgiler izer. izilen izgiler dz bir izgi halinde oluflur ve devam etmez. Bir izgi izmek
S O R U
iin fareyi tklamanz ve srklemeniz yeterlidir.
Aralarn alt menlerini bamsz bir ara paneline dnfltrmek mmkndr.
D K K A T Bunun iin
araca tkladktan sonra ara grubu belirene kadar fareyi basl tutup ve imleci sa uta yer
alan ayrma blmne getirerek fareyi brakabilirsiniz (Bkz. fiekil 5.3).
SIRA SZDE
Temel fiekiller Oluflturmak

Temel geometrik flekiller oluflturmak
iin Rectangle (Dikdrtgen) Arac en
temel yntemdir. Rectangle (Dikdrtgen) Arac grubunda kare, dikdrtgen,
kfleleri yuvarlatlmfl kare ve dikdrtgen, daire, elips, okgen ve yldz gibi
pek ok ara bulunur.
Rectangle (Dikdrtgen) Arac grubuna ulaflmak iin fareyi basl tutarak
dier aralar grntleyebilirsiniz. Bu
temel geometrik flekillerle izim yapmak iin dilediiniz flekli setikten
sonra imleci tklayp srkleyerek istediiniz bykle geldikten sonra
imleci brakabilirsiniz.
AMALARIMIZ
S O R U
DKKAT
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
fiekil 5.3
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Aralarn alt
K T A P
menlerini
bamsz bir ara
paneline
dnfltrmek
TELEVZYON
mmkndr.
NTERNET
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
100

S O R U
S O R U
Belirli llerde
izimi yapmak istediinizde Rectangle (Dikdrtgen) Arac seD K Kdikdrtgen
AT
ili iken sayfann bofl alanna tklayn. Karflnza kan pencerede en ve boy bilgilerini girebileceiniz alanlar olacaktr. Buradaki bilgileri istediiniz dorultusunda doldurarak
SIRA SZDE
iziminizi yapabilirsiniz.
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
N N
okgen,
spiral ve yldz izerken belirli tufllara basarak bu nesnelerin fleklini
AMALARIMIZ
kontrol edebilirsiniz. izim yaparken fareyi tklayp srkleme aflamasnda klavyede bulunan yukar ve afla ok tufllarna basarak bir okgenin kenarlarn, bir yldK artrp
T A P azaltmak mmkndr. Bir kenar veya noktay stte sabit tutzn kflelerini
mak iin Shift tufluna basabilirsiniz. yarap sabit tutmak iin CTRL (Windows)
veya Command (Mac OS) tuflunu basl tutabilirsiniz. Bir flekli izerken taflmak iin
L E V Z Y O N basl tutabilirsiniz.
ise bofllukT Eubuuna
K T A P
TELEVZYON
SIRA SZDE
SIRA SZDE
Pen (Hassas izim Kalemi) Arac le izim Yapmak

Serbest flekilleri
ve izgileri Pencil (Serbest izim Kalemi) aracyla izmek ve dD NTfi E RN N
E LETM
zenlemek daha kolaydr, fakat hassas izimler iin Pen (izim Kalemi) arac tercih
edilmelidir. Pen arac, dz izgilerden karmaflk flekillere kadar pek ok alanda
S O R U
kullanlabilecek
en gl izim aracdr.
D NTfiERNNE LETM
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
ngilizcede DPencil
K K A Tkurflunkalem, Pen ise mrekkepli kalem anlamna gelir. Ancak bu
izim aralarn daha kolay ayrt edebilmek amacyla Pencil arac Serbest izim Kalemi,
Pen arac SIRA
ise izim
Kalemi olarak tanmlanmfltr.
SZDE
N N
fiekil 5.4
apa noktalar ve
AMALARIMIZ
yn tutamalar.
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
apa noktalar (Anchor

Points): apa noktalar
izginin aralklarn belirler
ve izginin blmlerini
birbirine balar.
Yn Tutamalar (Direction
Handles): Yn tutamalar
izgilerin eimini belirler. Bu
tutamalara mdahale
ederek erinin asn ve
uzunluunu
deifltirebilirsiniz.
En sk kullanlan izim arac olan Pen (Kalem), dz, apraz izgileri apa
noktalar aracl ile izer. apa noktalar (Anchor Points) izginin aralklarn
belirler ve izginin blmlerini birbirine balar. apa noktalar fare ile her tklamada otomatik olarak oluflur. Bu noktalara daha sonrasnda mdahale etmek de
mmkndr.
izgi izmek iin:
Pen aracn sein ve izginin bafllamasn istediiniz yere tklayn.
izginin bitmesini istediiniz noktaya da tkladnzda izgi belirecektir.
Buradan itibaren yeni bir yere tkladnzda izgi tkladnz dorultuda izilmeye devam eder.
izginin bitmesini istiyorsanz ara panelinin en stnde solda bulunan siyah ok iflaretine, yani Selection (Seim) aracna tklayn.
101
fiekil 5.5
Pen (izim Kalemi)
Line Segment (izgi Paras)
Pencil (Serbest izim Arac)
Dz izgiler izmek iin:

Pen (izim Kalemi) aracn sein ve izginin bafllamasn istediiniz yere tklayn.
Shift tufluna basl tutarak ikinci noktaya tklayn. izginin tamamen dz olduunu greceksiniz.
Shift tuflu basl iken 45 derecelik alarla her yne doru izgiler izmek
mmkndr.
Eri izgiler izmek iin:
Pen (izim Kalemi) aracn sein ve izginin bafllamasn istediiniz yere tklayn
izginin bitmesini istediiniz noktaya tklayn ve imleci srklemeye devam
edin. kinci apa noktasnn yn tutamalarna sahip olduunu greceksiniz.
Bu flekilde yeni bir noktaya tklayp imleci srklemeye devam ederek izim yaptka erileri kontrol edebilmenin alfltrmasn yapmfl olacaksnz.
Yarm daireler izebilmek iin:
Pen (izim Kalemi) aracn sein ve izginin bafllamasn istediiniz yere tklayn ve yukarya doru srkleyin (Bunu shift tufluna basl olarak yaparsanz tam 90 derecelik bir ada srklemifl olursunuz.).
kinci noktaya tkladnzda yine imleci yukarya doru (ve dz olmas iin
shift tufluna basarak) srkleyin ve eri istediiniz bykle geldiinde fareyi brakn.
Sada en stteki
izgi grubu Line
Segment (izgi
Paras) Arac ile,
ikinci grup Pencil
(Serbest izim
Arac) ile, nc
yani en alttaki
izgi grubu ise Pen
(izim Kalemi) ile
izilmifltir.
102
Yan yana bir afla, bir yukar bakan yarm daireler izmek iin bir nceki
izimde olduu gibi nce izginin bafllamasn istediiniz yere tklayn ve
yukarya doru srkleyin, ikinci noktaya tkladnzda yine imleci aflaya
doru srkleyin. nc noktay koymak istediiniz yere gelin ve fareye
tkladktan sonra yukarya doru srkleyin.
Yan yana yukar bakan yarm daireler izmek istediinizde yine bir nceki
izimde olduu gibi nce izginin bafllamasn istediiniz yere tklayn ve
yukarya doru srkleyin, ikinci noktaya tkladnzda yine imleci aflaya
doru srkleyin. Bu noktada ALT tufluna basl tutarak yn tutamalarna
mdahale edebildiinizi greceksiniz. Alttaki yn tutamacn ALT tufluna basl haldeyken
SIRA SZDE tutup, yukardaki yn tutamacnn yanna srkleyin. Bylece bir sonraki noktay koyduunuzda eim yine yukar doru olacaktr.
Yarm daireye bitiflik dz izgi izmek istediinizde yarm daireye ait son aD fi N E L M
pa noktasnn zerine bir kez daha tklayn. Bylece yn tutamac sfrlanr
ve dz izgi izmeye elveriflli hale gelir. Bunu yaptktan sonra dz izginin
S O R istediiniz
U
bitmesini
noktaya tklayn ve dz izgiyi izin.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
N N
Stroke (Kontur): izginin

kalnl, rengi, birleflme yeri
seenekleri
ve kesik izgi
SIRA SZDE
seenekleri ile ilgili
AMALARIMIZ
seeneklere bu menden
ulafllr.
D fi N E L M
Fill (Dolgu): izginin
evreledii
K T A alan
P dolduran
renk, doku, degrade ve
transparanlk
S O R U seeneklerine
bu menden ulafllr.
TELEVZYON
DKKAT
SIRA SZDE
NTERNET
SZDE ve izgi Kalnl Vermek

AlanlaraSIRA
Renk
AMALARIMIZalan oluflturma mant ile alflr. Renkli bir grnt ancak bir
Vektrel programlar
alan oluflturulmas ile meydana gelir. Bir izimde iki ana blmden bahsedebiliriz:
D fi N E L M
izgi ve izginin iinde kalan alan. izgi ile ilgili renk ve kalnlk deiflikliklerini
K T A P
Stroke (Kontur) mensnden, alan ile ilgili renk ve doku deiflikliklerini ise Fill
S O R U
(Dolgu) mensnden
yapabiliriz.
TELEVZYON
Adobe Illustratorda
D K K A T kapal alan olmakszn i alann doldurulma seenei vardr. Ancak
Macromedia Freehand yazlmnda bir alan kapal olmadka (yani bafl ve sondaki izgiler
birbirine birleflmedike)
o alana renk verilemez.
SIRA SZDE
N N
fiekil 5.6
AMALARIMIZ
izgilerin baflna
D K K Aya
T da sonuna ok ucu eklemek iin Adobe Illustratorda Effect>Stylize>Add Arrowheads (Ok ucu ekle) komutunu seerek istediiniz ok trn izginin baflna veya sonuna
SIRAekleyebilirsiniz.
SZDE
NTERNET
fiekil 5.7
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
Fill (Dolgu)
Stroke (Dfl izgi)
NTERNET
NTERNET
Aralar (Tools) panelindeki Fill ve Stroke blmleri.
Swatches (Renk Paleti) Paneli.
103
Bir izgiye kalnlk vermek iin (Bkz. fiekil 5.8):

Tools (Aralar) Panelindeki Stroke kutusuna veya Swatches (Renk Paleti)
Panelindeki Stroke kutusuna tklayn.
Dilediiniz deeri girerek istenen izgi kalnlna ulafln.
fiekil 5.8
izgi kalnl
vermek iin Stroke
(Dfl izgi)
mensne giriniz.
3 pt
10 pt
20 pt
30 pt
Bir izgiye renk vermek iin:

Tools (Aralar) Panelindeki Fill (Dolgu) kutusuna veya Swatches (Renk Paleti) Panelindeki Fill kutusuna tklayn.
Color (Renk) panelindeki renk tayf ubuundan dilediiniz deeri seerek
istenen izgi rengine ulafln.
Bir rengi Swatches (Renk Paleti) paneline kaydetmek iin:
Rengi Fill (Dolgu) kutusundan srkleyerek Swatches (Renk Paleti) panelinin zerine tklayn.
Swatches (Renk Paleti) panelinin alt ksmnda yer alan New Swatch (Yeni
Renk) dmesine tklayn veya sa st kfledeki ok ile kan Swatch (Renk
Paleti) paneli mensnden New Swatch (Yeni Renk) sein.
104
Bir rengin transparanln artrmak iin:

Alan renk ile doldurduktan sonra Transparency (Transparanlk) panelindeki veya Control panelindeki Opacity (Opaklk) fleeneindeki deerleri
deifltirerek istediiniz transparanla ulaflabilirsiniz.
fiekil 5.9
Transparency
(Transparanlk)
Paneli.
Bir rengin baflka renklere geiflini salamak iin:

Gradient (Degrade) panelini an (Window>Gradient)
Panelde Linear (Dorusal) veya Radial (Dairesel) degrade seeneklerinden
birini sein.
Degrade srgsnn baflnda ve sonunda yer alan renk duraklarna dilediiniz renkleri girerek geifli elde edin.
Dilerseniz bu renk duraklarnn yerlerini deifltirebilir veya yeni renkleri srgye ekleyerek renk geiflini salayan renklerin saysn artrabilirsiniz.
fiekil 5.10
Gradient (Degrade)
Paneli.
Bir alan desenle doldurmak iin:

Desenler Adobe Illustrator yazlmnda zengin seeneklere sahiptir. Hazr
desenleri kullanmak iin Swatches mensnn sol alt kflesinde yer alan
Swatch Libraries Menu (Renk rnei Ktphanesi Mens) dmesine basarak Patterns seeneinden dilediiniz desen ktphanelerinden birini veya birkan an.
Control panelindeki Fill (Dolgu) alanna tklayn ve desenlerden birini seerek alann o desenle doldurulmasn salayn.
Yaz alflmalar Yapmak

Yaz tasarm vektrel yazlmlarn en gl ynlerindendir. Piksel bazl yazlmlarda znrlk bakmndan zorluklara ve kt grntlere sebep olan yazlar, vektrel ortamda keskin ve daha kolay kontrol edilebilir durumdadr.
Metinlerde satr aral, harf aral, stunlar, resim ile iliflkilendirme gibi alanlara ait pek ok seenek ve detay barndran Adobe Illustrator, Adobe InDesign ve
105
Macromedia Freehand yazlmlar, kitap, dergi tasarm, afifl tasarm gibi tipografik
dzenlemelerin arlkl olduu tasarmlarda kullanc dostu bir ortam salar.
Vektrel yazlmlarda yazlar metin alanlar ierisinde yer alrlar. Bilgisayardaki saysal font bilgisi yazlma aktarlr ve yaz grntlenir. Ancak ayn tasarm
baflka bir bilgisayarda aldnda seilen yaz karakterinin o bilgisayarda olmamas durumunda sorun yaflanr. Bu durumda yerine baflka bir yaz karakteri seilmesi gerekir. Bunu engellemenin bir yolu alfllan fontlar da dosya ile birlikte taflmaktr.
Dier bir yol ise yazlar flekile dnfltrmektir. Bu seenek Adobe Illustrator
ve Adobe InDesignda Create Outlines (Dfl izgi Olufltur) komutu, Macromedia
Freehandde ise Convert to Paths (izgiye Dnfltr) komutu ile gerekleflir. Bu
komut ile birlikte yaz bilgisi izim bilgisine dnfltrlmfl olur. izgisel ve sanatsal bir etki istenildiinde yazya bu modda mdahale etmek daha kolaydr. Ancak ok nemli bir nokta fludur ki, yaz izime dnfltrldkten sonra yeniden
yaz bilgisine dnfltrlemez. Bu nedenle yaznn akan metin hali her zaman
saklanmaldr.
Uzun metinlerin yer ald dergi, kitap gibi tasarmlarda yazlar nceden Microsoft Word gibi yazlmlarda yazlr. Sonrasnda bu yazlar vektrel yazlmlara aktarlr. Vektrel yazlmlarda salkl iflleyen formatlar doc (Word Document), txt
(Text Only), rtf (Rich Text Format) gibi formatlardr. Bu formatlarda kaydedilmifl
belgeler tm biimlendirme zellikleri ile birlikte vektrel yazlma aktarlrlar.
Bir metin alan amak iin:
Type (Yaz) aracna tklaynz.
Metni oluflturmak istediiniz noktaya tklaynz ve yaz erevesi oluflturmak
zere fareyi srkleyiniz.
Alan bir metin alanna nceden yazlmfl bir metni armak iin:
Yaz alannn seili olmasna dikkat ediniz.
File>Place komutuna tklaynz ve alan pencereden yerlefltirmek istediiniz metni seiniz.
Bir metin alanna stnlar amak iin:
Yaz alannn seili olmasna dikkat ediniz.
Type>Area Type Options (Yaz Alan Seenekleri) mensne gidiniz.
Columns (Stunlar) bafllnn altnda Number (Stun Says) seeneine istediiniz stun saysn giriniz.
Stn genifllii iin Span, stun aras boflluk iin ise Gutter alanlarna deer
giriniz.
fiekil 5.11
Vektrel ortamda
oluflturulmufl bir
yaz.
106
fiekil 5.12
Yaz alanna
iliflkin ayrntlara
ulaflmak iin Type
(Yaz)
mensnden Area
Type Options (Yaz
Alan Seenekleri)
paneline girilebilir.
fiekil 5.13
Area Type Options
(Yaz Alan
Seenekleri) Paneli.
Yaz alan
Genifllii ve
Ykseklii
Sra says
ve aralk llerine
iliflkin bilgiler
Stn says
ve aralk llerine
iliflkin bilgiler
Yaz Alan
Boflluk Ayarlar
Yaznn Akfl Yn
107
fiekil 5.14
Bir metni iki stun
haline getirmek
iin Area Type
Options (Yaz Alan
Seenekleri)
panelindeki
Columns (Stun)
saysn 2 olarak
deifltiriniz.
108
ki metin alann birbirine balayarak akan metnin devamn salamak iin:

Metnin yer ald ilk metin alann seerek sa alt kflesindeki + iflaretine
tklayn (Bu + iflareti metnin metin alanna smadn gsterir.).
nceden almfl olan ikinci bofl metin alannn sol st koflesindeki iinde
ok bulunan kutucua tkladnzda metin ikinci metin alanna akar.
Metnin yaz karakterini (fontunu) deifltirmek iin:
Yaznn seili olmasna dikkat ediniz.
Control panelindeki font mensne tklayn ve istediginiz fontu sein.
Fontun ailesinde yer alan Bold, Italic gibi seeneklere de font mensnn
hemen sandaki menden ulaflabilirsiniz.
Yaz karakterinin boyutunu deifltirmek iin:
Control panelindeki font mensnde dilediiniz ly girin veya mende
yer alan llerden birini sein.
fiekil 5.15
Yaz karakterinin
boyutunu
deifltirmek iin
Kontrol panelindeki
font mensne
dilediiniz ly
girebilirsiniz.
Yaz karakterinin rengini deifltirmek iin:

Control panelindeki veya Tools (Ara) Panelindeki Fill (Dolgu) dmesine
tklayn.
stediiniz rengi Color (Renk) veya Swatches (Renk Paleti) panelinden setiinizde seilen yaz bu rengi alacaktr.
109
fiekil 5.16
Character
(Karakter) Paneli.
Yaz Karakteri
Karakter Stili
Satr Aras Boflluk
Karakter Boflluu
Karakter Boyutu
Harf Aras Boflluk
fiekil 5.17
Paragraph
(Paragraf) Paneli.
Bloklama Seenekleri
Sol ve sa metin blou boflluklar
Paragraf boflluu
Paragraf ncesi ve Paragraf sonras boflluk
Tireleme
Paragraf zelliklerini deifltirmek iin:

Metnin seili olmasna dikkat ediniz.
Control panelindeki Paragraph (Paragraf) szcne tklayarak paneli
an.
Bu panelde bloklama, paragraf ncesi ve sonras boflluk, tireleme gibi pek
ok seenek bulunmaktadr. Bu seeneklere farkl deerler girerek paragrafta istediiniz dzeni elde etmek mmkndr.
Rehber Grnt Yardmyla Vektrel izim Yapmak

Vektrel yazlmlarda izim yaparken rehber bir grntden yararlanmak mmkndr. Bunun iin seilen bir grnt dosyas vektrel yazlma arlr ve piksel bazl grnt eflitli yntemlerle vektrel hale getirilir.
Bunu yapmann iki ana yolu vardr. Birincisi otomatik vektrel hale getirme seeneklerinden yararlanmak, ikincisi ise grntnn zerinden izim aralar ile
manuel olarak izim yapmaktr.
Otomatik vektrel hale getirme ifllemi Trace (izim Kopyalama) arac ile yaplr. (Macromedia Freehandde Trace Tool, Adobe Illustratorda Live Trace adndadr). Trace (izim Kopyalama) arac piksel bazl bir grnty vektrel olarak yeniden yaplandrr. Adobe Illustratordaki genifl Trace (izim Kopyalama) seenekleri, grnty siyah beyaz, izgisel, renkli veya snrl renkli gibi eflitli zelliklerde izer.
OpenType bir font dosyas

formatdr. Hem MacOS hem
Windows iflletim
sistemlerinde alflabilmesi,
ayn zamanda geliflmifl dil
destei ve tipografik kontrol
salamas nedeniyle tercih
edilen bir formattr.
110
Live Trace (izim Kopyalama) aracn kullanmak iin:

Yazlma File>Place (Yerlefltir) komutu ile bir grnt arnz.
Resmin seili olmasna dikkat ediniz.
Pencerenin st tarafnda bulunan Control Panelindeki Live Trace (izim
Kopyalama)in yanndaki oka tklaynz ve verilen seeneklerden uygun
olann seiniz.
Bu aflamada piksel bazl grnt vektrel hale gelmifltir.
Vektrel izime mdahale etmek istenildii zaman yine yukardaki panelde
Live Trace (izim Kopyalama) komutunun yannda bulunan Expand (Genifllet) komutu ile izimi mdahale edilebilir duruma getiriniz.
fiekil 5.18
rnekteki Rubik
Kb grselinde
Live Trace (izim
Kopyalama) arac
ile otomatik olarak
vektrel hale
getirilmifltir.
kinci yntem olarak rehber grntden faydalanlarak izim aralar ile manuel olarak izim yaplabilir. Bu seenek Trace (izim Kopyalama) komutunun yeterli olmad veya istenen sonucu vermedii durumlarda kullanlabilir.
Rubik Kb: Renkli kare
alanlarn yan yana
getirilmesi amacn taflyan
bu zeka oyunun ad Rubik
Kbdr.
izim aralar ile manuel izim yapmak iin:

Yazlma File>Place (Dosya>Yerlefltir) komutu ile bir grnt arnz.
Bu grntnn zerine tpk fleffaf bir kat yerlefltirir gibi yeni bir katman
yerlefltiriniz. Bunun iin Window>Layers (Katmanlar) seenei ile Layers
(Katmanlar) panelini anz.
Panelin sa altnda yer alan Create New Layer (Yeni Katman Yarat) seeneine tklayarak yeni bir katman oluflturunuz.
Yapacanz izimler bu yeni katmanda yer alacak ve orjinal grnt altta
kalacaktr.
111
fiekil 5.19
Yazlma
File>Place
(Dosya>Yerlefltir)
komutu ile bir
grnt
arabilirsiniz.
rnek izimde srasyla flu aflamalar uygulanmfltr:

Yazlma File>Place (Dosya>Yerlefltir) komutu ile bir grnt arlmfltr
Grntnn zerine yeni bir katman oluflturulmufltur.
Bu katmana rnek resimdeki Rubik Kbnn siyah alanlar izilmifltir.
fiekil 5.20
rnek resmi
izerken ncelikle
kbn siyah alan
yani sileti
izilmifltir.
Siyah alanlarn olduu katmann zerine yeni bir katman daha oluflturulmufltur (Buradaki sebep, st ste gelecek grntlerin birbiriyle karflmasn ve birbirinin gerisinde kalmasn nlemektir.).
fiekil 5.21
Yeni bir katman
amak iin Layer
(Katman)
mensnn
altndaki New
Layer (Yeni
Katman Yarat)
seeneine
tklaynz.
112
izilen siyah alann ardnda kalan orjinal resimi tekrar grebilmek iin siyah
alann olduu katmann sol kenarndaki gz ikonuna tklanarak bu katman
gizlenmifltir.
fiekil 5.22
Layer
(Katman)larn sol
kenarnda
bulunan gz
ikonuna tklayarak
katmanlar
gizleyebilir, alttaki
katmann
grnmesini
salayabilirsiniz.
Oluflturulan yeni katmana kbn renkli paralar tek tek izilmifltir.

Tm renkli paralarn izimi Pen Tool (izim Arac) ile yaplmfltr.
fiekil 5.23
Kbn renkli
alanlar tek tek
izilmifltir.
113
Kp paralarnn renkleri EyeDropper (Damlalk) arac ile orjinal resimden

alnarak ileri renkle doldurulmufltur.
Renkli paralarn izimi bittikten sonra yeni bir katman daha almfltr.
fiekil 5.24
izimde son olarak
kk parlamalar
eklenmifltir.
Parlamalar yeni bir
katmana
izilmifltir.
Bu katmana da kbe yansyan flktan oluflan yansmalar izilmifltir.

Bu yansmalar izilirken hem Gradient (Degrade) hem de Transparency
SIRA SZDE
(Transparanlk) zelliklerinden faydalanlmfltr.
Bu aflamada biten izimi tamamen grebilmek iin orjinal izimin yanndaki gz ikonuna tklanarak orjinal izim gizlenmifltir.
D fi N E L M
Daha nceden gizlenmifl olan siyah katman da yine gz ikonuna tklayarak
grnr hale getirilmifltir.
S O R U
Bylece rehber grnt ile yaplan manuel izim tamamlanmfltr.
Katmanlara isim vermek ve rehber renkler atamak mmkndr. Katmana
D K Kisim
A T vermek iin
katmann zerine iki kez tklayarak mensn an ve istediiniz ismi verin. Ayn mende
katmanlarn birbirine karflmasn nlemek ve dzenli grnmesini salamak iin kullanSIRA SZDE
lan rehber renk seeneklerini de greceksiniz (Bkz. fiekil 5.25).
AMALARIMIZ
K T A P
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
N N
SIRA SZDE
fiekil AMALARIMIZ
5.25
Layer Options
(Katman
Seenekleri)
K Paneli.
T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
114
SANATSAL UYGULAMALAR
Bu blmde bir sembol izimini aflamalarn tanyacak ve bu sembol kullanarak
bir afifl tasarm yapldn greceksiniz. Bu blmde izilmek zere seilen sembol uluslaras olarak tannan barfl semboldr. Bu sembol, izimi kolay ancak pek
ok izim aracnn kullanld bir flekle sahip olduu iin vektrel izimi pekifltirSIRA
SZDE olacaktr.
mede iyi bir
alflma
SIRA SZDE
Bir Sembol izimi Nasl Yaplr?
D fi N E L M
D fi N E L M
Barfl sembol izimini yapmak iin ncelikle kalnl olan bir daire izmemiz
gerekir. Dier elemanlar daireyi izdikten sonra iine yerlefltirmek daha pratik
olacaktr. S O R U
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
Dairenin izgi
Stroke (izgi Kalnl) seeneinden vermek mmkndr, anD kalnln
KKAT
cak bir sembol iziminde genelllikle tercih edilmez. Bunun sebebi, sembol bytlp kltldnde Stroke (izgi Kalnl) ile verilen izgi kalnlnn da deiflken olufludur.
SIRA SZDE
Bunun yerine izgi kalnln manuel olarak izim aracl ile yapmak daha dorudur. Yani iki izgi izip, izgilerin aralarn alan haline getirmek ve bu alana renk vererek sembol izmek
ok daha doru bir yntemdir.
AMALARIMIZ
N N
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
fiekil 5.26
Sembol izimini yapmaya bafllamak iin (Bkz fiekil 5.26):

Dairenin
ve ne byklkte izileceini belirlemek adna View>Show
K T nereye
A P
Rulersa (Grnt>Cetveli Gster) tklayarak cetvellerden faydalannz.
izilecek dairenin et kalnln belirlemek dairenin i ve dfl izgilerine
denk
T E Lgelecek
E V Z Y O N noktalara cetvelin bulunduu kenarlardan saa ve aflaya
doru fare ile tklayp cetveli srkleyiniz. Fareyi braktnz noktada cetvel
kalacaktr. Daha sonra bu cetvelin konumunu deifltirmek de yine fare ile
tutup srkleyerek gereklefltirilir.
NTERNET
izime
bafllamadan nce
cetveller ile
dairenin konumu
ve ls
belirlenmifltir.
Kenar cetvellerden
ortaya doru
rehber izgiler
ekilmifltir.
Kenar Cetveli
(Gizli/Gster)
Rehber izgiler
(Gizli/Gster)
115
izimi yapmak iin:

Tools (Aralar) panelinden Ellipse (Daire/Elips) aracn seiniz.
fiekil 5.27
Tools (Aralar)
panelinde Ellipse
(Daire/Elips arac).
Ellipse (Daire/Elips)Arac
Ellipse (Daire/Elips) arac ile dflta kalan cetvellerin kesifltii kfleden bafllayarak fareyi srkleyiniz. Fareyi srklerken Shift tufluna basmanz gerekmektedir, bylece daire elips deil tam daire olacaktr (Bkz. fiekil 5.27).
fiekil 5.28
Daireyi izmek iin
sol st noktadan
sa alta doru
fareyi tklayarak
srkleyin.
116
kinci daireyi izmek iin bafllan noktas olarak birinci dairenin orta noktasn alnz. Orta noktadan dfla doru izim yapabilmek iin daireyi izmeye baflladktan hemen sonra Shift ve Alt tufllarna ayn anda basnz. Bylece fareyi srklerken daire iten dfla doru byyor olacaktr.
fiekil 5.29
kinci dairenin
izimine biraz
nce izdiiniz
dairenin orta
noktasndan
bafllaynz. Shift ve
alt tufllarn basl
tuttuunuzda
ortadan dfla doru
byyen bir daire
izebilirsiniz.
kinci daireyi i cetvellere dayanacak bykle getirdikten sonra fareyi braknz. Bylece i ie ve belirlenen et kalnl mesafesinde yer alan iki daireyi oluflturmufl olursunuz.
Bu iki daireyi tek bir alan haline getirmek iine renk verebilmek adna yaplmas gereken bir ifllemdir.
117
fiekil 5.30
ki dairenin arasn
alan haline
getirmek iin Object
(Nesne)
mensnden
Compound
Path>Make
(Birleflik izgi>
Yap) seeneini
seiniz.
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
ie izilen iki daireye renk verildiinde ikisinin de ii verilen renkD ile

Eer ile K Kdolar.
AT
rinin deil de aralarnda kalan alann renk almasn istiyorsanz bu iki daireyi birlefltirmeniz gerekir. Bunu yapmak iin Adobe Illustratorda Object>Compound Path (Nesne>BirleSIRA SZDE
flik izgiler) seeneine, Macromedia Freehandde ise Object>Join (Nesne>Birlefltir) seeneine tklayarak iki daireyi birlefltirmifl olursunuz (Bkz. fiekil 5.31).
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
DKKAT
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
fiekil 5.31
Compound Path
(Birleflik izgiler)
K T A P
komutunun
uyguland ve
uygulanmad
rnekler.T E L E V Z Y O N
NTERNET
118
Bir halka oluflturduktan sonra yapacamz ikinci ifllem bu halkann ortasndan geen bir stn olacaktr. Yine cetvellerden yararlanarak halkann orta
noktasnn iki yanna gelecek flekilde cetvel ekin.
Tools (Aralar) panelinden Rectangle (Dikdrtgen) aracn sein ve halkann
tam st blgesinde ve iinden bafllayarak sol cetvelin bulunduu noktadan
bafllayarak alta doru dikdrtgeni izin.
fiekil 5.32
Halkay ortadan
kesin stunu
izmek iin ortaya
bir cetvel
ekilmelidir.
Cetvellere oturan dikdrtgenin bitifl noktas nceden izilen halkann alt

blgesine ve iine denk gelmelidir. Bu ifllemi yaptktan sonra da halka ile
birlefltirmek iin Pathfinder panelini Window>Pathfinder (Pencere>izgi
Bulucu) mens ile ap, bu panelin sol st kflesinde yer alan Shape Modes (fiekil Modlar) bafll altndaki ilk ikona yani Add to Shape Area (fiekle
Ekle) opsiyonuna tklayarak birlefltiriniz.
fiekil 5.33
Pathfinder (fiekil
Bulucu) paneli.
119
fiekil 5.34
Daire ve stun
izimleri
Pathfinder (fiekil
Bulucu)
panelindeki Add to
Shape Area (fiekle
Ekle) komutu ile bir
btn haline
getirilmifltir.
fiimdi yaplmas gereken, yanlara doru as olan iki yarm dikdrtgeni de

izmektir. Bunun iin bir nceki dikdrtgen ile st ste gelecek flekilde yarm bir dikrtgen izeceiz ve daha sonra bu dikdrtgeni kaydrarak istediimiz aya getireceiz. Bundan sonra ise bu al dikdrtgeni bulunduu
yerde oaltarak simetrisin alacak ve bylece iki dikdrtgeni elde etmifl olacaz.
Yarm dikdrtgeni izmek iin Tools (Aralar) panelinden Rectangle (Dikdrtgen) aracn sein ve dairenin orta noktas tarafndaki sol cetvelin bulunduu noktadan bafllayarak alta doru dikdrtgeni izin.
fiekil 5.35
Al dikdrtgene
a vermeden nce
dik izimi
yaplmaldr.
120
Cetvellere oturan dikdrtgenin bitifl noktas nceden izilen halkann iine

denk gelmelidir.
Bu dikdrtgene a vermek iin manuel olarak uygulanacak yntem Tools
(Aralar) panelinden Rotate (Dndrme) Aracn kullanmaktr.
fiekil 5.36
izilen yarm
dikdrtgene,
dairenin orta
noktasndan
merkez alnarak
Rotate (Dndrme)
arac ile a
verilmifltir.
Rotate (Dndrme) Aracn setikten sonra obje fare ile tklanp srklendiinde a deifltirir. Ancak bu izimde dnme ekseninin objenin tam ortasndan deil, st noktasndan merkez alnmas gereklidir. Bu nedenle ortada bulunan daire iinde art biiminde grnen sembol fare ile tutarak ana
dairenin orta noktasna gelecek biimde taflynz.
Bu ifllemi gereklefltirdikten sonra Rotate (Dndrme) Arac ile fareyi srkleyiniz ve istediiniz aya geldiinde fareyi braknz.
Bu aflamada yapacamz ifllem bu al dikdrtgenden olduu yerde bir tane daha oaltmaktr. Bunun iin Object>Path>Offset Path (Obje>izgi>izgi Kaydrma) seeneinden yararlanabiliriz. Macromedia Freehand yazlmnda bu seenek Clone (Klonlama) olarak geer. Offset Path seeneinde
kan mende verilen deer 0 olduunda objenin tam stne aynsndan bir
tane daha kopyalanmfl olur.
121
fiekil 5.37
Offset Path (izgi
Kaydrma) seenei
ile dndrlmfl
olan yarm
dikdrtgenin tam
zerinde bir
kopyas oluflur.
Bu kopyalanan dikdrtgenin simetrisini alarak (yani yanstarak) tam karflsndaki dikdrtgeni de konumlandrmfl olacaz.
Bunun iin sadece sol tarafta duran klonlanmfl dikdrtgenlerden sadece bir
dikdrtgenin seili olduuna emin olun.
Rotate (Dndrme) Aracna basl tutuunuzda alt ara olarak Reflect
(Yanstma) aracn greceksiniz. Bu araca iki kez tklayarak Horizontal
(Yatay seeneini sein ve 90 derecelik a ile yansmas iin Angle (A)
blmne 90 yazn. Bylece klonlanan dikdrtgenin simetrik yansmasn oluflturdunuz.
122
fiekil 5.38
Kopyalanan
dikdrtgene Rotate
(Dndrme) arac
ile saa doru a
verilir.
Son olarak yaplmas gereken tm bu elemanlarn birbirine birlefltirilmesi ifllemidir. Bylece halka ve dikdrtgenler tek bir obje haline gelecektir ve ara
izgiler yok olacaktr.
Bunun iin Window>Pathfinder (Pencere>izgi Bulucu) panelini anz ve
bu panelin sol st kflesinde yer alan Shape Modes (fiekil Modlar) bafll altndaki ilk ikona yani Add to Shape Area (fiekle Ekle) opsiyonuna tklaynz.
Seili olan objeler bylece tek alan haline gelecektir.
fiekil 5.39
izilen tm flekilleri
bir btn haline
getirmek iin, tm
flekilleri seip
Pathfinder (izgi
Bulucu)
panelinden Add to
Shape Area (fiekle
Ekle) seeneini
tklaynz.
Add to Shape
(fiekle Ekle)
123
Sembol izimi bylece tamamlanmfltr. Bu noktadan sonra sembolnz istediiniz boyuta getirebilir, iine veya izgisine istediiniz rengi veya dokuyu verebilirsiniz.
Sembol izimi le Sanatsal Bir Uygulama

Vektrel yazlmlarda rendiimiz zellikleri pekifltirmek iin izmifl olduunuz
sembol ile ok basit bir afifl alflmas yapacaz. Yaplan ifllemlere adm adm gz
atalm:
Yeni bir sayfa aarak sayfa llerini 21x29.7 yani A4 olarak belirleyelim.
izmifl olduumuz barfl semboln bu sayfaya kopyalayalm. Bunun
iin bir nceki alflma alann aarak Edit>Copy (Kopyala) dedikten sonra, yeni amfl olduumuz sayfaya gelip Edit>Paste (Yapfltr) komutlarn kullanalm.
Tools (Aralar) panelinden Rectangle (Dikdrtgen) aracn seip sayfann
neredeyse tmn kaplayacak bir alan aalm.
Bu alann iine renk vermek iin Tools (Aralar) panelinin en altndaki
Fill (Dolgu) kutucuuna basarak Color (Renk) panelinden turkuaz rengini seelim.
fiekil 5.40
izilen bir flekil
arkadaki flekli
rterek
grnmesini
engelleyebilir. Bu
durumda ndeki
flekli seip fareye
sa tklayarak
Arrange>Send to
Back
(Dzenle>Arkaya
Gnder) komutunu
seiniz.
Bu alan atmzda barfl sembol arkada kalmfl oldu. Turkuaz alan arkaya
alarak barfl semboln grnr klmak iin turkuaz alan seili iken fareye sa
tklayarak (MacOS sisteminde Ktrl tuflu ile tklayarak) Arrange (Dzenle) bafllndan Send to back (Arkaya Gnder) seeneine tklayalm. Bylece turkuaz alan en arkaya gitmifl ve barfl sembol ne kmfl olacaktr.
124
fiimdi st alanda kalan bofllua BARIfi yazmak iin alflalm. Type (Yaz)
aracna tkladktan sonra yaznn bafllamasn istediiniz alana tklayarak
klavyeniz ile BARIfi yaznz. Yaz zelliklerini ise stte bulunan Control
(Kontrol) panelinden deifltirebilirsiniz.
fiekil 5.41
Alana yaz eklemek
iin Type (Yaz)
aracna tklaynz
ve klavye ile
BARIfi yaznz.
Daha sonra baz bulut izimleri yapacak ve bunlar turkuaz alana yerlefltirme ifllemini gereklefltirecegiz. Bulutlar sayfann zerine veya bir kenarda
izmek mmkndr. Kenarda izip sonra sayfa zerine taflmay deneyiniz.
Bulutlar izmek iin Tools (Aralar) panelinden Ellipse (Daire/Elips) aracn seiniz. Yan yana ve st ste 6-8 tane daire ya da elips izerek bunlar
Window>Pathfinder (Pencere>izgi Bulucu) panelini ap ve bu panelin
sol st kflesinde yer alan Shape Modes (fiekil Modlar) bafll altndaki ilk
ikona yani Add to Shape Area (fiekle Ekle) opsiyonuna tklayarak birlefltiriniz
(Bkz. fiekil 5.42).
125
fiekil 5.42
Bulut izimleri
birka dairenin
birlefltirilmesi
yoluyla yaplmfltr.
Bulut izimlerinin dfl izgisini kaldrp i alann beyaz renk ile doldurunuz.
fiekil 5.43
Daha nce izmifl
olduunuz barfl
sembolne izgi
kalnl vermek
iin Stroke (Dfl
izgi) panelinden
faydalannz.
126
Sembolmz bu izimde beyaz renge sahipti ve bulutlar da beyaz renk olduundan iki obje birbiri ile karflt. Bunu engellemek iin sembol iziminin
kenarlarna siyah dfl izgi verdik. Bulutlarn arkasnda kaldn grnce ise
sembol seerek ve fareye sa tklayarak (MacOS sisteminde Ktrl tuflu ile
tklayarak) Arrange (Dzenle) bafllndan Bring to Front (ne Getir) seeneine tkladk.
fiekil 5.44
Bulutlarn
arkasnda kalan
barfl semboln
ne almak iin
Arrange>Bring to
Front
(Dzenle>ne
Getir) komutunu
seiniz.
Son olarak arka planda yer alan turkuaz alana degrade vermek istedik ve
Window>Gradient mensnden Gradient (Degrade) panelini atk. Degradeyi oluflturacak iki rengi bu panele srkleyerek degrademizi elde etmifl
olduk.
fiekil 5.45
Gradient (Degrade)
Paneli.
127
Afifl alflmamz bylece tamamlanmfl oldu. Vektrel yazlmlarn zellikleri olduka eflitlidir. Ancak temel baz prensipleri rendikten sonra Help (Yardm)
menlerinden veya yardmc kitaplardan faydalanarak yazlm kullanmadaki yetkinliinizi artrmak mmkndr.
fiekil 5.46
Tamamlanmfl
alflma.
SIRA
SZDE
Verilen Barfl Sembol izim rneini siz de bilgisayarnzda izmeyi
deneyiniz.
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
128
zet
Vektr temelli yazlmlar izim ve yaz zerine
younlaflan alflmalar iin kullanlan yazlmlardr. Temel olarak matematiksel koordinatlara dayal olarak alflr. Piksel temelli yazlmlarda her
bir kk pikselin yani karenin bofl/dolu veya
farkl renklere sahip olmas yntemiyle oluflan
grnt, vektrel temelli yazlmlarda koordinatlar belirlenen iki (ya da daha fazla) noktann birleflme bilgileri ile meydana gelir.
Vektrel yazlmlarda boyama yerine izim
yapmadan bahsedilebilir. izimler apa noktas
denilen noktalar yardm ile yaplr. Bu noktalar
koordinatlar belirler ve aralarnda da renk ve
kalnlk gibi bilgilerin bulunduu izgiler taflrlar.
Vektrel yazlmlar eflitli izgiler (doru, eri,
apraz vs.), geometrik alanlar (kare, dikdrtgen,
daire, okgen vs.) aracl ile izim yapar. Bun-
larn dflnda daha karmaflk flekilleri de izebilirler. Ancak temel olarak basit geometrik flekillerin
ve apa noktalarndan oluflan izgilerin farkl biimlerde kullanm ile alflrlar.
Vektrel yazlmlar zellikle metin ile btnleflik
alflmalarda vazgeilmezdir. Bunun sebebi ise
vektrel yazlmlarn znrlk sorunu olmayfl ve yaz tasarmna hakimiyeti daha detayl olarak yapabilmesidir.
Piksel temelli grntleri vektrel temelli grnt haline dnfltrmek mmkndr. Bu Live
Trace (Otomatik izim) gibi seeneklerle kolayca yaplabildii gibi daha detayl sonular iin
manuel olarak izim de yaplabilmektedir. Bu
zellik ile birlikte kullanldnda, vektrel programlarn kullanm alan olduka genifl ve yaratcla ak bir alandr.
Vektrel izim ile defter kapa tasarm alflmas. Tasarm: Ahmet Kkbudak, 2009.
129
Kendimizi Snayalm
1. Afladakilerden hangisi vektrel bir yazlm deildir?
a. Adobe Photoshop
b. Adobe Illustrator
c. Adobe InDesign
d. Corel Draw
e. Macromedia Freehand
2. Vektrel yazlmlarla ilgili afladaki ifadelerden hangisi yanlfltr?
a. Vektrel grseller matematiksel koordinatlar olan
noktalarn birbirine birleflmesi ile oluflurlar.
b. Vektrel grsellerde znrlk sorunu yoktur.
c. Herhangi bir znrlk probleminde yaznn
okunurluunda sorun olabileceinden metin yer
alan tasarmlarda vektrel yazlmlar tercih edilir.
d. Vektrel bir grsel bytldnde kalite kayb
yaflanr.
e. Vektrel yazlmlar yaz tasarm yapmaya elverifllidir.
3. Afladakilerden hangisi vektrel bir izim arac deildir?
a. Pen (izim Kalemi) Arac
b. Pencil (Serbest izim) Arac
c. Rectangle (Dikdrtgen) Arac
d. Eyedropper (Damlalk)
e. Ellipse (Elips/Daire) Arac
4. Afladakilerden hangisi Rectangle (Dikdrtgen) Arac alt mensnde yer almaz?
a. Rectangle (Dikdrtgen) Arac
b. Type (Yaz) Arac
c. Ellipse (Elips/Daire) Arac
d. Poligon (okgen) Arac
e. Star (Yldz) Arac
5. apa Noktasnn tanm afladakilerden hangisidir?
a. Piksel esasl bir yazlmdr.
b. Type (Yaz) Aracnn alt mennde yer alan bir
aratr.
c. Vektrel bir izimde izginin koordinatlarn belirleyen ve izginin blmlerini birbirine balayan noktalardr.
d. Bir fonttur.
e. izilen bir objeyi dndrmeye yarayan bir aratr.
6. Afladakilerden hangisi izilen bir geometik formun

dfl izgisine renk vermede kullanlan mendr/paneldir?
a. Tools (Aralar) panelinin altnda yer alan Stroke
(Kontur) paneli
b. Type (Yaz) Arac
c. Help (Yardm) mens
d. Window (Pencere) mens
e. Pathfinder (izgi Bulucu) Paneli
7. Afladakilerden hangisi izilen bir geometik formun
i alanna renk vermede kullanlan mendr/paneldir?
a. Live Trace (Otomatik izim) seenei
b. Type (Yaz) Arac
c. File>Place (Dosya>Yerlefltir) komutu
d. Window (Pencere) mens.
e. Tools (Aralar) panelinin altnda yer alan Fill
(Dolgu) paneli
8. Adobe Illustrator yazlmnda piksel temelli bir grnt nasl sayfa iine getirilir?
a. Live Trace (Otomatik izim) seenei ile
b. File>Place (Dosya>Yerlefltir) komutu ile
c. Window (Pencere) mens ile
d. Fill (Dolgu) paneli ile
e. Type (Yaz) Arac ile
9. Adobe Illustrator yazlmnda piksel temelli bir grnt nasl otomatik olarak vektrel hale getirilir?
a. Live Trace (Otomatik izim) seenei ile
b. File>Place (Dosya>Yerlefltir) komutu ile
c. Copy (Kopyala) ve Paste(Yapfltr) komutlar ile
d. Fill (Dolgu) paneli ile
e. Stroke (Kontur) paneli ile
10. Adobe Illustrator yazlmnda katmanlarla alflmak
ne bakmdan kullanfll olmaktadr?
a. Bir grntnn zerinden izim yaparken izimlerin karflmamas ve kolay izim yaplmas
bakmndan avantajldr.
b. znrl artrmas bakmndan avantaj salar.
c. Tam simetrik izim yapmaya yarad iin kullanflldr.
d. Piksel temelli olmas bakmndan kullanflldr.
e. Farenin kullanmn kolaylafltrmas bakmndan
avantajldr.
130
Okuma Paras
Bir Semboln yks
Belki de dnyann en yaygn sembollerinden biri olan
barfl sembolnn geldii yeri, kkenini hi dflndnz m? Pek oumuzun evresinde ska rastladmz, barfl sembol olarak bildiimiz bu sembol hakknda kimi fleyler duymuflsunuzdur. nsan yzn temsil ettiini, barfl gvercininin ayak izinden geldiini vs.
Gerek kfl noktasn rendiinizde olduka flaflrabilirsiniz.
Semboller ardnda bir yky, ya da bir grsel iliflkiler
zincirini barndrr. Kullanldklar toplumlar ve kltrlerde bir birlikte karar verilmifllik ve anlam konusunda
hemfikir olma temeline dayanr. Bu yzden kimi zaman, barfl sembolnde olduu gibi gerek kfl noktasn, kkenini bilmezken anlamn bilebiliriz.
Sembolleri anlamlandrma srecinde eer yeterli bilgiye sahip deilsek, benzefltirme yoluna baflvururuz. Benzefltirme iin yeterli ipularna sahipsek bu yaklaflm sonu verebilir, ancak barfl sembolnde olduu gibi biim bize pek bir fley arfltrmaz ise, sonuca gitmekte
yetersiz kalrz.
Barfl sembolnn ilk ortaya kfl 1958 ylnda ngilterede Nkleer Savafla Karfl Dorudan Eylem Komitesinin yrtt Nkleer Silahszlanma Kampanyas
(CND-Campaign For Nuclear Disarmement) ile iliflkilidir. Bu komitenin bir yesi olan Gerald Holtom, ngilteredeki Kraliyet Sanat Akademisinden mezun, profesyonel bir tasarmc ve sanatyd. Barfl sembol tm
pankartlarda ve kampanya malzemelerinde kullanlmak
zere Gerald Holtom tarafndan tasarland. Barfl sembol ilk kez 1958deki Paskalya Yortusu srasnda ngilterenin nkleer silah imalatn protesto etmek iin ya-
plan eylemde, toplum nne kt. Bu sembol hazrlanan pankartlarda, lmden hayata ve kfltan bahara kavramlarn taflyan, siyah zerine beyaz ve yeflil zerine
beyaz renkteydi.
Gerald Holtom bu sembol tasarlarken tm dnyada
bu kadar yaygnlaflacan ve kabul greceini dflnmemiflti. Barfl sembolnn temel kfl noktas denizcilikte kullanlan, uluslararas bir iletiflim boyutuna sahip
olan semafor alfabesinin N ve D harfleridir. Semafor
kodlaryla oluflturulan N ve D harfleri kampanyann slogan Nuclear Disarmement (Nkleer Silahszlanma)
szcklerinin bafl harflerini belirtir. evresindeki daire
ise dnyay sembolize eder ve tm elamanlar st ste
bindirilerek tm dnyada nkleer silahszlanma kavram sembolize edilmifltir
1958deki kullanmnn ardndan barfl sembol yaygnlk kazanmfl, Atlantik Okyanusunu aflarak Martin Luther Kingin arkadafl Bayard Rustinin insan haklar kampanyalarnda, sonralar Vietnam karflt gsterilerde, ardndan 1968de Pragda Sovyet tanklarna karfl koyan
gruplarn elinde, Arjantinde ve Dou Timurda cunta
karfltlarnn gsterilerinde kendini gstermifltir.
Barfl sembolnn bir dier ilgin taraf ise, tescilli bir
sembol olmayfl ve dolayl olarak zgrl imleyen
bu semboln tm kullanmnn da zgr olmasdr.
Kaynak: T. Fikret Uarn Grsel letiflim ve Grafik Tasarm adl kitabndan alnmfltr.
131
1. a
Sra Sizde 1
Vektrel izimler pek ok alanda kullanlabilir. Teknik
izimlerden, logo ve amblemlere kadar vektrel izim
pek ok yerde karflmza kar. Yaz ile birliktelii pratik
olduundan, detayl tablolar ve flemalarda, basit ya da
daha kapsaml ilstrasyonlarda en sk kullanlan grsellefltirme biimi vektreldir. Ksaca fotorafn yer almad ya da baflka bir deiflle izgi arlkl olan grsellerde
vektrel yazlmlar araclyla izim yapmak kanlmazdr. Siz de izim yapabileceiniz grselleri deerlendirebilir, vektrel mi yoksa piksel bazl yazlmlarla m
yaplmfl olduunu tahmin etmeye alflabilirsiniz.
2. d
3. d
4. b
5. c
6. a
7. e
8. b
9. a
10. a
Yantnz yanlfl ise Vektrel Temelli

Programlar blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Vektrel izim Aralarn
Tanmak blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Alanlara Renk ve izgi
Kalnl Vermek blmn tekrar gzden
geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Alanlara Renk ve izgi
Kalnl Vermek blmn tekrar gzden
geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Rehber Grnt Yardmyla
Vektrel izim Yapmak blmn tekrar
gzden geiriniz.
gzden geiriniz.
gzden geiriniz.
Sra Sizde 2
90 ve 103. sayfalar arasnda gsterilen barfl semboln
izebilmek iin siz de bilgisayarnzn karflsna gein ve
izim yapmaya alfln. Tm admlar dikkatlice okuyarak ve uygulamaya alflarak nce sembol, sonra da
yaplan afifl alflmasn Adobe Illustator yazlmnda tamamlamayabilirsiniz.
Kaynaklar
Lupton, E, Phillips, J.C. (2008). Graphic Design: The
New Basics. New York: Princeton Architectural
Press.
Uar, T. F. (2004). Grsel letiflim ve Grafik Tasarm.
stanbul: nkilap Yaynevi.
Amalarmz
N
N
N
N
N

Vektr ve raster grafik arasndaki fark ayrt edebilecek,
rnek alflma araclyla bitmap grntleri dzenleyebilecek,
Kalem ve seme-taflma aralarn kullanabilecek,
Farkl ortamda oluflturulmufl grntleri dzenleyebilecek,
Yaz aralarn kullanabilecek bilgi ve becerilere sahip olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Vektr
Raster
Bitmap
Kalem Arac
Yaz Aralar
rnek alflma
erik Haritas
Saysal Fotoraf
flleme Teknikleri
Saysal Ortamda
Grnt Oluflturma
Yntemleri ve
BTMAP VE VEKTREL GRAFKLER

RNEK FOTORAF DZENLEME
ALIfiMASI
VEKTREL GRAFK OLUfiTURMA
TEKNKLER
RNEK TASARIM ALIfiMASI
Saysal Ortamda Grnt

BTMAP VE VEKTREL GRAFKLER
ki ana bilgisayar grafii kategorisi vardr. Onlarla alflmaya bafllamadan nce aralarndaki fark anlamak gerekir. Photoshop programnda her iki grafik tryle de
alfllabilir.
Bitmap Grafikler
Bitmap resimler raster resimler olarak da adlandrlr. Bu resimler piksel olarak bilinen karelerden oluflan bir sistemi esas alr. Her kareye (piksel) belirli bir konum
ve renk deeri atanr. Bitmap grntlerindeki esas nesne veya flekiller yerine piksel gruplarnn dzenlenmesidir. Bitmap grafikler bu sistemle oklu renk ve geifl
seenekleri oluflturabildiinden fotoraflar zerinde alflmaya uygun koflullar salar. Bu zellik raster grafiklerin avantajdr. Bu tr grafiklerin olumsuz taraf da hazrlandklar piksel younluunun (znrlk) zerinde bir boyuta bytldklerinde ayrntlar kaybolmaya bafllar ve piksel dediimiz kare dokular grnmeye
bafllar.
Piksel: Saysal grntnn

yap tafl olan kare
birimlerdir. Birimlerin
younluu arttka grnt
kalitesi de artar.
fiekil 6.1
Raster grnt
bytldnde
piksel denilen
yap tafllar
grnmeye
bafllar.
134
Vektrel Grafikler
Vektrel izim:
Matematiksel koordinatlar
zerinde konumlandrlmfl
noktalarn doru ya da eri
izgilerle birlefltirilmesi
temeline dayanan saysal
izim trdr.
Vektrel grafikler vektr denilen matematiksel noktalar tarafndan tanmlanan izgiler ve erilerden oluflur. Bu grafikler yeniden boyutlandrldklarnda keskin kenar grntlerini korurlar. Vektr izimler farkl boyutlara leklenebilecek yaz
ve logo gibi grafik resimler iin uygundur.
fiekil 6.2
Vektr grafikler
ne kadar
bytlrse
bytlsn
kenar keskinlii
bozulmaz.
RNEK FOTORAF DZENLEME ALIfiMASI
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
Photoshop programnn boyama ve dzenleme altyaps ylesine gldr ki kullanm olanaklar kullancsnn hayal gcyle snrldr. Bir fotorafn tonlar ve
renk dzeltmeleri gibi basit dzenlemelerden, farkl zamanlarda ve ortamlarda
oluflturulmufl grntlerin, gereki bir gzlemle ayn ortamdaymfl hissini uyandran karmaflk dzenlemelere kadar birok ifllem bu programda yaplabilmektedir.
Programn etkinlii kullancsnn yetenekleriyle snrldr.
Her bir proje iin kullanlabilecek paletler farkllk gsterebilir. alflmaya baflSIRA alann
SZDE dzenlemek verimlilii arttracaktr. Bu sebeple kullanlmalarken alflma
yacak paletleri gizleyip kullanlacaklar grnr klmak ekran kargaflasn azaltacaktr.
D fi N E L M
zel bir proje iin bir boyama alflmas yaplacaksa, alflmaya bafllamadan nce alflma alann belirlemek gerekir. Image Size (Resim Alan Boyutlar) pencereS O R U
sinden alflma
alannn boyutlar ve znrl istenen aralklara getirilmelidir.
znrlk Dve K Resim
Boyutu konusunu daha detayl anlamak iin 6. niteyi gzden
KAT
geiriniz.
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
135
6. nite - Saysal Ortamda Grnt Oluflturma Yntemleri ve Sanatsal Uygulamalar
fiekil 6.3
Bir resmi
tasarlamak beyinde
bafllar. ncelikle
dflnlen fotoraf
dzenlemesini
destekleyen farkl
fotoraflar
bulunmaldr.
SIRA SZDE
SIRA SZDE
Fotoraf dzenleme alflmas iin dflnlen fotoraflar dikkatlice seilmelidir.

znrlk olarak kullanlacak tm grsellerin yakn aralklarda
gerekD fi N Eolmas
LM
mektedir. Sklkla yaplan hata farkl znrlklerde olan fotoraflar ayn resim
alannda kullanmaktr. Bu durum yaplan alflmann inandrcln
zedelemekte
S O R U
ve grsel dzenlemenin kalitesini dflrmektedir.
D fi N E L M
S O R U
Farkl ortamlarda ekilmifl fotoraflar ayn ortamda kullanlacaksaD znrlk

ve boKKAT
yutlar yakn deerlerde olmaldr.
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
DKKAT
N N
SIRA SZDE
fiekil 6.4
Bir resim
alanndanAMALARIMIZ
kopyalanp baflka
bir resim alanna
yapfltrlan
beklenenden
K daha
T A P
byk ya da kk
gelebilir. Bunun
sebebi iki resim
TELEVZYON
dosyas arasndaki
znrlk ve
boyut farklldr.
NTERNET
136
Bir resim alanndan baflka bir resim alanna grnt taflndnda iki grnt
arasnda boyut ve znrlk fark olup almad anlafllr. ki resim arasnda oran
istenen aralktaysa birlikte kullanlmalar sorun yaratmayacaktr.
fiekil 6.5
A resminde
znrlk ve
boyut olarak
uyumlu iki resim,
B resminde de
boyut ve
znrlk
olarak kk bir
flemsiyenin
bytld
SIRA
SZDE
zaman ortaya
kan netsizlik
sorunu aka
D grnmektedir.
fi N E L M
SIRA SZDE
D fi N E L M
A
S O R U
D K K A gereinden
T
Bir resim kesitinin
fazla bytlmesi netsizlik sorunlar ortaya karabilir.
DKKAT
N N
Dekupe:
Bir resim alannn
SIRA SZDE
iindeki bir figrn ya da
objenin etrafndaki alanlarn
temizlenmesi ifllemi.
AMALARIMIZ
S O R U
fiekil 6.6
K T A P
A resminde dekupe
ifllemi resim
ekranda
T E bytlerek
L E V Z Y O N hassas
bir flekilde
yaplabilirken, B
resminde obje
ekranda kk
NTERNET
kald iin
yeterince detaya
girme ve doru
kenar elde edilmesi
olduka zordur.
Seim aralaryla
SIRA SZDE resim dekupesi yaparken ifllemin ekranda olabildiince bytlerek yaplmas hatal kenar ihtimallerini azaltr. Yeterince bytmeden yaplacak dekupeler doru kenar elde edilmesini zorlafltrr. Detaylara girilmedii iin
doru bir AMALARIMIZ
kenar temizlemesi yaplmasn mmkn klmaz.
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
Unutulmamaldr ki doru bir kenar seimi sonraki aflamalarda resim btnlnn kalitesinde nemli bir rol oynayacaktr. Programda yaplabilecek belki de
en hassas ifllemi bu kenar seim ifllemi oluflturmaktadr. Bu ifllem iin aceleci davranmayp titizlikle harcanacak zaman sonraki aflamalarda kendini gsterip uygulaycsna grnt ifllem kalitesi olarak geri dnecektir.
137
fiekil 6.7
Bir nceki
aflamada yaplan
kenar seim
hatalar sonraki
aflamada baflka bir
resme taflndnda
katlanarak byr.
Bu durum yaplan
alflmalar
inandrclktan
uzaklafltrp bofla
karr.
Kenar seim ifllemi farkl yntemlerle yaplabilir. Kement aralar bu tr ifllemler iin en ok kullanlan aralardandr. Seim blgesi tamalandktan sonra kenar
keskinliinin bir miktar eritilmesi iki farkl resim blgesinin uyumunu kolaylafltracaktr. Geifl dozunu fazlaca abartmamak gerekir. Geifl abartldnda sonradan
bilgisayarda yaplmfl etkisi oluflturup inandrcln yitirecektir.
fiekil 6.8
Kenar
seimlerinden
sonra kenarlara
uygulanacak
Feather Selection
(Yumuflatma Etkisi)
olas seim
hatalarn aza
indirip taflnan
blgeye uyumu
kolaylafltracaktr.
Farkl ortamlarda ekilmifl fotoraflarla bir dzenleme yaplyorsa katmanlar

grntleri harmanlamak iin etkin kullanmak nemlidir. Katmanlar nitesinde
katman harmanlama konusu anlatlmflt (nite 3te Bir Katmann Opakln ve
Harmanlama Seeneini Belirlemek konusuna baknz). Doru katman harmanlama seenei farkl resimleri mkemmel bir uyum haline dnfltrebilir.
138
fiekil 6.9
Srf yapan figur
normal
harmanlama
seeneinde
eklendiinde
ortama aitlik
duygusu zayfken,
ikinci resimde
harmanlama
seeneklerinden
Limonisity seenei
ile srf yapan figr
ortamn bir paras
hline gelmifltir.
Resim dzenlemesinde gnefl etkisini arttrmak iin baflka ortamda fotoraf filtresiyle ekilmifl bir gnefli varolan gneflin olduu yere yerlefltirme alflmasnda
harmanlama seenekleri yine nemli bir rol oynamaktadr.
fiekil 6.10
Gnefl fotorafn
da doru bir
harmanlama
seeneini
kullanarak ortama
ait bir grnm
almas kolayca
salanmfltr.
Harmanlama aflamasndan sonra srf ve gnefl katmanlarndaki istenmeyen lekeler doru fra ular seilerek silinmelidir. Fra ucu bykl ve kenar yumuflaklk seviyesi etkin kullanldnda byk alanlar silerken ok ifle yarar.
fiekil 6.11
Silgi ve fra ucu
kombinasyonlar
ok katmanl resim
dzenlemelerinde
sklkla kullanlr.
139
Fra ular birok ara seeneinde kullanlr. Bir nceki ifllemde silgi ucu olarak kullanlan fra ular sradfl seeneklerle resim alanna farkl etkiler vermek
amacyla da kullanlabilir.
fiekil 6.12
Filtreli fotoraf
ekimlerindeki
parlt hissini
verebilmek iin,
drt sivri kfleli
yldz fleklindeki
fra ucu seilip
fotorafik bir
parlama etkisi
verilebilir.
Mhr aracyla istenmeyen dokularn resim alannda varolan baflka dokularla

kapatlabilecei nceki nitede anlatlmflt. Resim alannda sahilde bulunan kk
insan siletleri srfyle kyaslandnda alg kargaflas yaratt iin onlar silmek
olumlu bir hareket olacaktr. Bu ifllem basite mhr aracyla doku taflma yntemiyle yaplabilir.
fiekil 6.13
rnekte de
grld gibi
grntleri nakfl
ifller gibi
ynlendirmek
program
kabiliyetlerini
kullanarak
mmkndr.
VEKTREL GRAFK OLUfiTURMA TEKNKLER

izim Kalemi Aracn Kullanmak
Pen Tool (izim Kalemi Arac) path ad verilen dz ve eimli izgiler oluflturur.
izim kalemi arac izim ve seim arac olarak kullanlabilir. izim kalemi arac
dzgn ve przsz vektrel hatlar izer. izim kalemi aracyla oluflturulan hatlar
vektrel olarak bytldklerinde kenar bozulmas olmaz ve sonsuz oranda bytlme olana salarlar. izim kalemi arac vektrel izimler iin kulllanlabilecei
gibi, kontroll bir seim arac olarak da kullanlabilir. Bu ynyle de kalem arac
olduka etkin olarak kullanlabilir. Dier seim aralarnda ok pratik olmayan geriye dnk deifliklikler bu arata kolaylkla yaplabilir.
140
fiekil 6.14
izim kalemi
ara kutusu
penceresi.
izim kalemi arac Anchor Point (apa

Noktas) dediimiz tklama noktalarnn
arasna doru ya da eri izgilerle birlefltirip izgi ya da alanlar oluflturmay salayan bir aratr. apa noktasndaki tklama
srerken fare hareketleri, apa noktasna
bal olan izginin eimini oluflturur. Bu
aralar arasnda en doru izimi Pen Tool
(izim Kalemi Arac) yapar. Magnetic Pen
(Mknats Kalem) ve Freeform Pen (Serbest
Kalem) aralar, normal bir kalemle kat
zerinde izim yapyormufl gibi yollar izmemizi salar.
Kalem aracn semek iin ara kutusundaki sembole tklanabilecei gibi klavyedeki P tufluna da baslabilir. Shift+P tufllarna basarak kalem ve mknatsl kalem
aralar arasnda geifl yaplabilir.
Kalem aracyla oluflturulan yollar izgi fleklinde kalabilecei gibi kapal alanlar
fleklinde de olabilir. Bilindii gibi izgilerin iki ucu vardr. Kapal alanlarn ise yolu sreklidir. rnein daire alan kapal yoldan oluflmufltur ve yol sreklilik gsterir. Dolgu ve izgi kalnl uygulanmayan yollar grnmez yollardr ve baskda
kmaz. Nedeni yollarn piksel iermeyen vektr nesneler olmasdr. Resim alannda belirgin flekillere dnflmeleri iin izgi ya da dolgu olarak tanml olmalar gerekmektedir.
Vektrel izim yollar program ierisinde kalem aralar araclyla oluflturulabilecei gibi vektrel tabanl bir programda oluflturulup resim alanna dflardan da
dahil edilebilirler. Ayn flekilde programda oluflturulan vektrel yollar baflka bir
programa da taflnabilir.
Dz izgiler izmek
Dz izgiler fare ile tklanarak oluflturulur. izim kalemi aracn setikten sonra ilk
tklama yolu bafllatma zellii taflr. Bundan sonraki her tklama bir ncekiyle arasnda dz bir izgiyle birlefltirilir. izim sonlandrlmak istendiinde ara kutusuna
gidip izim kalemi zerine tekrar tklamak yeterlidir.
Vektrel izim yaparken Paths paletinde yaplan izimler Work Path (alflma
izgisi) ad altnda geici depolama alan olarak grlr.
fiekil 6.15
Dz izgi izmek
ve Work Path
(alflma izgisi)
penceresi. Kalem
aracyla tam yatay
dikey ve 45
derecelik alarda
izim yaparken
klavyedeki shift
tufluna baslyken
izim yaplr.
141
Resim alannda birden ok izim yapldnda, izim ynetimini kolaylafltrmak

iin izgiler alflma izgisi paletinde kaydedilebilir. Bylece herbirine ulaflmak ve
dzenlemek pratik hale gelir. alflma izgisi paletinde varolan bir izimi seimden
karlp izime yeniden bafllanrsa, yeni alflma izgisi ncekinin yerini alr, eskisi kaybolur.
Balant Noktalar, Yn Tutamalar ve Bileflenler

Vektrel bir izim birok apa noktas ve ona birok bal doru ya da erilerden
SIRA SZDE
oluflabilir. apa noktalar, izim paralarnn bafllang ve bitifl noktalarn iflaret
eder. izim yaparken fare ile her ksa tklama iki apa noktas arasnda doru izgilerle birleflir. apa noktasnda fareye basl durumdayken yn
D vermek
fi N E L M bal olan
izginin ekilen yne gre erilik kazanmasn salar. Bu durum aslnda apa noktasna bal yn noktas ve izgilerinin oluflmasn salar. Yn noktalarn
ve izgiS O R U
lerinin konumu, apa noktasna bal olan erinin biimini belirler.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
KKAT
Eri bir izgiden sonra dzgn bir izgi izmek iin fareyle ayn apaD noktasnn
zerine
alt tufluna basarak tekrar tkladktan sonra izime devam etmek gerekmektedir.
SIRA SZDE
N N
SIRA SZDE
fiekil 6.16
AMALARIMIZ
apa noktalar,
AMALARIMIZ
yn tutamalar ve
bileflenler.
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
Yumuflak apa noktas

Bu noktaya bal yn
NTERNET
tutamalar vardr.
Keskin apa noktas
Bu noktaya bal yn izgileri
ve noktalar yoktur.
Byle apa noktalarna yumuflak apa noktalar denir. Yumuflak eriler, yumuflak noktalarla balanrlar. Kfleli yollar ise keskin kfle noktalaryla balanrlar.
izgileri ve apa Noktalarn Taflmak

izgileri ve apa noktalar ksmen ya da btn olarak Direct Selection (Taflma
Arac) taflnr. Ara kutusunda Path Selection (Yol Seim) aracnn altnda Direct selection (Taflma Arac) arac gizlidir. Seim ve taflma oklar bu flekilde seilebilecei gibi klavye ksayolu kullanlarak da seilebilir. Klavyede A tufluna basarak seim arac etkin duruma getirilebilir. Ayrca kalem arac seili durumdayken, Ctrl
(Windows) ya da Command (Mac OS) tufluna basarak geici olarak seim arac etkin hale getirilebilir.
NTERNET
142
fiekil 6.17
Taflma ve seme
aralar. Siyah ok
tm izim alann,
beyaz ok ise belirli
bir apa noktasn
ya da yn noktasn
taflr.
Ara kutusunda kalem aracnn altnda bulunan Add Anchor Point Tool (apa
Noktas Ekle) aracyla varolan bir vektrel alana apa noktas eklenebilir. Yine ayn yerde gizli bulunan Delete Anchor Point Tool (apa Noktas Sil) aracyla varolan
apa noktas silinebilir.
Vektrel Alanlar Boyamak

Yollar ve apa noktalar bir resim alannn baslmayan elemanlardr. Vektrel
alanlar ve izgiler resim alanndaki pikselleri temsil etmez. Seimden karldnda resim alannda grnmez. Ancak alflma yolu paletinde grnr. Resim alannda da grnebilmesi iin Stroke (Kontur) eklemek ya da fill (dolgu) eklemek gerekmektedir.
Vektrel alan seiliyken Swatches (Renk paletinden) seilen renk vektrel alan boyar.
fiekil 6.18
Renk paleti
(Swatches).
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
D K K A her
T ne kadar kenar keskinlik sorunu olmasa da dolgu ve izgi rengi reVektrel alanlarda
sim alan znrlnde grnr.
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
143
Renk ktphanesinden seilen renk alann iine opak olarak dolar. Katmanlar
paletinden bu alann geirgenlii deifltirilebilir.
Vektrel Alanlar Seilmifl Alanlara Dnfltrmek

Kalem aracyla oluflturulmufl vektrel alanlar, resim alanndaki piksel gruplarnn
seimi iin kullanlabilir. Alan haline getirilmifl vektrel izim, alflma izgisi paleti penceresinin altnda bulunan seim alan iflaretinin zerine srklenerek seilmifl alan haline dnfltrlebilir. Ayn sonuca alflma izgisi paleti penceresinin
yan tarafnda bulunan kk genden ulafllan palet mensnde Make Selection
(Seilmifl Alana Dnfltr) seeneinden de ulafllabilir. kan ara pencereden kenar keskinlii ve ifllem tr de seilebilir.
fiekil 6.19
Vektrel alanlar
seilmifl alanlara
dnfltrmek.
Seilmifl Alanlar Vektrel Alanlara Dnfltrmek

Vektrel alanlar seilmifl alanlara dnfltrlebilirken seilmifl alanlar da vektrel
alanlara dnfltrlebilir. Herhangi bir seim aracyla seilmifl alan alflma izgisi
paleti penceresinin altnda bulunan vektrel dnflm seeneine tklayarak ya da
alflma izgisi paleti penceresinin yanndaki gen mendeki Make Work Path
(izime Dnfltr) seenei iflaretlenerek vektrel alana dnfltrlr.
fiekil 6.20
Seilmifl alanlar
vektrel alanlara
dnfltrmek.
RNEK TASARIM ALIfiMASI

Bu blmde raster ve vektr grafiklerden oluflan rnek bir afifl tasarm yaplacaktr. Farkl programda oluflturulmufl grntlerin biraraya getirilerek bir grafik tasarma dnflmesi salanacaktr.
144
fiekil 6.21
nceden
tasarlanan afifl
iin gereken
grseller bulunur
ya da
oluflturulur.
Bir nceki rnek alflmada olduu gibi bu alflmada da resim alannn boyut
ve znrlk deerlerini ayarlayarak ifle bafllanmaldr. Sonradan dnflm salkl olmad iin boyut, znrlk deerlerine bu aflamada karar verilmelidir.
alflma alan kullanlabilecek en byk llerde alfllmaldr. Bu aflamada bilinmesi gereken ikinci nokta oluflturulacak tasarmn bask ortamnda m, saysal ortamda m oaltlaca sorusunun cevabdr. ok renkli bir alflma olacaksa ve
bask yntemiyle oaltlacaksa CMYK, yine ok renkli olacaksa ve saysal olarak
oaltlacaksa RGB renk modunda alfllmas sonraki aflamalarda renk sorunlarn
aza indirir.
fiekil 6.22
Vektrel
programda
oluflturulmufl bir
izim
oluflturulduu
programda
kopyalanp,
photoshoptaki
resim alanna
yapfltrlabilir.
Yapfltrma iflleme
yine vektrel ya
da raster olarak
yaplabilir.
Resim alanna vektrel bir programdan izim taflmak olasdr. Kopyala-yapfltr

yoluyla bu ifllem basite yaplabilir. Yapfltrma iflleminden nce beliren pencerede yapfltrlacak grntnn vektrel mi, raster m olduu seilebilir. Bir izimin
vektrel yapfltrlmas daha sonra olabilecek bytme ifllemlerinin sorunsuz olmasn salar.
145
fiekil 6.23
Farkl bir
programdan ya
da farkl bir
resim alanndan
kopyalanp zemin
resim alanna
getirilen her resim
otomatik olarak
yeni bir katmana
yapfltrlr.
Resimler ilk yapfltrldklarnda Free Transform (Serbest Dnflm) deifliklikleri erevesiyle birlikte gelirler. Boyut ve a gibi deformasyonlar bu aflamada yaplabilir.
fiekil 6.24
Maske katman zerindeki siyah alanlar kapatc beyaz alanlar ise geirgen
alanlar gsterir. Gri alanlar ise tonu koyulduka geirgenlii azalan bir yap
taflr.
A- Anadolu niversitesi logosunun ve

dnyann form
olarak uyumu iin
tam daire fleklinde
gelen dnya resmini Free Transform
(serbest dnflm)
erevesinin apa
noktalarndan formunu bozarak ayn flekle gelmesi salanr. B-Form olarak btnleflmenin
glendirilmesi iin
logonun bulunduu katmana maske
katman ekleyerek
logonun baz yerlerinin dnya zerinde siliklefltirilmesi salanabilir.
146
fiekil 6.25
Zemin katmann
seip logonun ve
dnyann sol
stne rast
gelecek bir
parlama etkisi
vermek iin
filtrelerden Lens
Flare (Mercek
Yansmas) efekti
grselin etkisini
artracaktr.
fiekil 6.26
Yaz aracnn
seilmesiyle ara
seenekleri
ubuundaki
tm bilgiler
yazyla ilgili
hale dnflr.
Bir resim alanna yaz eklemek iin ara kutusundan T yaz aracn semek gerekir. Bu arala resim alannn tklanan yerine yaz yazlmaya bafllanabilir. Tklamayla birlikte katmanlarda yaz katman belirdii de gzlenir. Photoshoptaki yaz
zellikleri bir kelime ifllem programndaki yaz zellikleri ile byk benzerlik gsterir. Baflka bir programda edinilen alflkanlklar bu programda da srdrlebilir.
Kelime ifllem programlarndan fark, yazlara ek olarak btn grnt ifllem etkilerinin verilebilmesidir.
147
fiekil 6.27
Tasarm
tamamlandktan
sonra retim
trne gre
gereken
dnflmler
yapldktan sonra
yeni bir isimle
kaydedilir. Daha
sonra ihtiya
duyulmas durumu
dflnlerek
tasarmn katmanl
(psd) hali ayrca
saklanmaldr.
148
zet
ki ana bilgisayar grafii kategorisi vardr. Onlarla alflmaya bafllamadan nce aralarndaki fark anlamak gerekir. Photoshop programnda her iki grafik tryle de
alfllabilir. Bitmap resimler raster resimler olarak da
adlandrlr. Bu resimler piksel olarak bilinen karelerden oluflan bir sistemi esas alr. Her kareye (piksel) belirli bir konum ve renk deeri atanr. Bitmap grntlerindeki esas nesne veya flekiller yerine piksel gruplarnn dzenlenmesidir. Vektrel grafikler vektr denilen
matematiksel noktalar tarafndan tanmlanan izgiler ve
erilerden oluflur. Bu grafikler yeniden boyutlandrldklarnda keskin kenar grntlerini korurlar. Vektr
grafikler farkl boyutlara leklenebilecek yaz ve logo
gibi grafik resimler iin uygundur.
Photoshop programnn boyama ve dzenleme altyaps ylesine gldr ki kullanm olanaklar kullancsnn hayal gcyle snrldr. Bir fotorafn tonlar ve
renk dzeltmeleri gibi basit dzenlemelerden, farkl zamanlarda ve ortamlarda oluflturulmufl grntlerin, gereki bir gzlemle ayn ortamdaymfl hissini uyandran
karmaflk dzenlemelere kadar birok ifllem bu programda yaplabilmektedir. Programn etkinlii kullancsnn yetenekleriyle snrldr.
Pen Tool (izim Kalemi Arac) Path (izgi) ad verilen
dz ve eimli izgiler oluflturur. izim kalemi arac izim ve seim arac olarak kullanlabilir. izim kalemi
arac dzgn ve przsz vektrel hatlar izer. izim
kalemi aracyla oluflturulan hatlar vektrel olarak bytldklerinde kenar bozulmas olmaz ve sonsuz oranda
bytlme olana salarlar. izim kalemi arac vektrel izimler iin kulllanlabilecei gibi, kontroll bir seim arac olarak da kullanlabilir. Bu ynyle de kalem
arac olduka etkin olarak kullanlabilir. Dier seim
aralarnda ok pratik olmayan geriye dnk deifliklikler bu arata kolaylkla yaplabilir.
Photoshop program farkl programlarda oluflturulmufl

grntleri raster ya da vektrel olarak arp bnyesinde ayn zelliklerde saklayabilme kabiliyetine sahiptir. Katmanlar birlefltirilmedii srece farkl grafik trlerini kendi bnyesinde saklar.
Bir resim alanna yaz eklemek iin ara kutusundan T
yaz aracn semek gerekir. Bu arala resim alannn
tklanan yerine yaz yazlmaya bafllanabilir. Tklamayla
birlikte katmanlarda yaz katman belirdii de gzlenir.
Photoshoptaki yaz zellikleri bir kelime ifllem programndaki yaz zellikleri ile byk benzerlik gsterir.
Baflka bir programda edinilen alflkanlklar bu programda da srdrlebilir. Kelime ifllem programlarndan fark, yazlara ek olarak btn grnt ifllem etkilerinin
verilebilmesidir.
149
Kendimizi Snayalm
1. Bitmap grafik anlamna gelen kelime afladakilerden hangisidir?
a. Vektr
b. Raster
c. izim
d. Tipografi
e. Fotografi
7. Bitmap bir grnt ekranda ok bytldnde

afladakilerden hangisi gzlemlenir?
a. Keskinlik deiflmez.
b. Gri grntnn renklendii grnr.
c. Pikseller grnmeye bafllar.
d. RGB renkler CMYK olur.
e. Grnt keskinleflir.
2. Vektrel grafik anlamna gelen kelime afladakilerden hangisidir?

a. Matematiksel izim
b. Piksel deer
c. Raster grafik
d. Bitmap grafik
e. CMYK
8. Vektrel bir grnt ekranda bytldnde afladakilerden hangisi sylenebilir?

a. Keskinlik deiflmez.
b. Gri grntnn renklendii grnr.
c. Pikseller grnmeye bafllar.
d. RGB renk yaplar belirginleflmeye bafllar.
e. CMYK RGBye dnflr.
3. Afladakilerden hangisi pikseli tanmlamaktadr?

a. apa noktas
b. Yn izgisi kutucuu
c. Bitmap grntnn yaptafl
d. izim erisi
e. Gri deer grafii
9. Vektrel izimler afladaki aralardan hangisiyle

oluflturulur?
a. Brush (Fra arac)
b. Pen (izim kalemi arac)
c. Taflma ve seim oklar
d. Lasso (Kement arac)
e. Magic Wand (Sihirli denek arac)
4. Afladakilerden hangisi znrl tanmlamaktadr?

a. Resim alannn renk yaps
b. Fotorafn negatifi
c. Resim alannn tek ton olmas
d. Resim alannn grafik tr
e. Birim alana dflen piksel says
5. Afladakilerden hangisi dekupeyi tanmlamaktadr?
a. oklu resim format
b. Tek tonlu resim seenei
c. Matematiksel izim formatna dnfltrme
d. Figrn etrafnn temizlenmesi
e. Fotografin tramlanmas
6. Afladakilerden hangisi apa noktasn tanmlamaktadr?
a. Piksellerden herbiri
b. Vektrel izim tklama noktas
c. Yarm ton noktas
d. Ortalama znrlk deeri
e. Katmanlarn birlefltirilmesi
10. Kalem aracyla vektrel izim yaparken eri izgiden sonra dz izgi nasl izilir?
a. Kalem arac ara kutusundan tekrar seilir izime devam edilir.
b. Resim alannn bofl yerine tklanr ve izime devam edilir.
c. Resim alannn dflna tklanr ve izime devam
edilir.
d. apa noktasnn zerine alt tufluna basarak tklanr ve izime devam edilir.
e. Ynlendirme noktasna tklanr ve izime devam
edilir.
150
Kaynaklar
1. b

Yaynlar.
2. b
3. c
4. e
5. d
6. b
7. c
8. a
9. b
10. d
Yantnz yanlfl ise Bitmap ve Vektrel Grafikler konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise rnek Fotoraf Dzenleme
alflmas konusunu yeniden gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Balant Noktalar, Yn izgileri, Yn Noktalar ve Bileflenler konusunu
andafl fiiflman, Liman, 2005.
Tevfik Fikret Uarn Ne Mutlu Bir Dfl Olana alflmas el ile retilmifl grsellerin ve bir fotorafn
sanatsal bir biimde kullanmna farkl bin rnektir.
151
7
Amalarmz
N
N
N
N

Grsel efekt ve filtre kavramlarn tanmlayabilecek,
Grsel efekt ve filtrelerin temel ifllevlerini aklayabilecek,
Grsel efekt ve filtreleri doru biimde ve doru yerde kullanabilecek,
Grsel efekt ve filtreleri ihtiyaca gre sralayabilecek bilgi ve becerilere sahip
olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Efekt
Filtre
Blur (Bulanklafltrma)
Noise (Parazit)
Sharpen (Netlefltirme)
Texture (Doku)
Vektr Tabanl
Piksel Tabanl
erik Haritas
Saysal Fotoraf
flleme Tenkikleri
zel Efektler ve
Filtreler
GRfi
PKSEL TABANLI EFEKT VE
FLTRELER
zel Efektler ve Filtreler

GRfi
Filtre ve efektler bir grntnn daha gl iletiflim kurmasnda yardmc elemanlardr. Bir fotorafn daha arpc, bir manzarann daha gizemli ya da bir arabann
daha hzl olduunu vurgulamada efekt ve filtrelerin yardmna baflvururuz. Pek
ok farkl yazlm benzer isimlerde efekt ve filtreler ile standart baz uygulamalara
elverifllidirler. Baz yazlmlar ise filtrelerin ok daha detayl olarak ifllenebilmesine
olanak tanrlar.
Filtreler, denemesi olduka ekici seenekler sunarlar. Bu nedenle etrafmzda
rastladmz broflr, ilan gibi malzemelerde bilinen filtrelerin uygulamalaryla sk
karfllaflrz. Ancak bilinmesi gereken nemli bir nokta, filtrelerin hofl grnd
iin deil, doru iletiflim kurmak iin yardmc elemanlar olduklardr. Dolaysyla,
grsel efekterin karflkl ile mesaj karmaflas yaratan bir fotoraf yerine hi efekti
olmayan bir fotoraf kullanmak daha doru bir seenek olacaktr. Bu nedenle,
efekt ve filtreleri kullanrken, kullanm amacn da unutmamak olduka nemlidir.
fiekil 7.1
zel efektler ve
filtreler ile varolan
grntler daha
etkili ve arpc
hle getirilebilirler.
154
PKSEL TABANLI EFEKTLER VE FLTRELER

fiekil 7.2
Filtreler Mens ve
Filter Gallery
(Filtreler Galerisi)
Penceresi.
SIRA SZDE
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
SIRA SZDE
Hemen hemen tm grnt ifllem yazlmlar baz efekt ve filtreleri barndrr.

Bu efektlerD uygulanrken
genellikle bir men aracl ile baz detayl ayarlamalar
fi N E L M
yapmamzda yardmc olurlar. Efekt ve filtreler kimi zaman dfl yazlmlar ile de ana
yazlma eklenebilir. Plug-in olarak adlandrlan bu ek yazlmlar, efektlerin eflitleS O R U
nebilmesine olanak tanrlar.
DKKAT
Filtreler bir grntnn
tamamna ya da bir blmne uygulanabilir. Filtreleri uygulamada en doru yntem filtrenin uyguland grseli yeni bir katmana kopyalayarak, bu katmann transparanlndan
faydalanarak filtrenin gcn ve etkisini kontrol etmektir. FilSIRA SZDE
tre uygulamas etkisi bu yntemle kontrol edildiinde aflr abartl ve karmaflk grseller
yerine tutarl ve yerinde efekt kullanm mmkn olur.
N N
AMALARIMIZ
K T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
7. nite SIRA
- zelSZDE
Efektler ve Filtreler
Temel efekt ve filtreleri genel olarak flu gruplarda toplayabiliriz:

Artistic (SanatD fi N E L M
sal), Blur (Bulanklaflma), Brush Strokes (Fra Ucu Efektleri), Distort (Bozma),
Noise (Parazit), Pixellate (Piksellefltirme), Render (Canlandrma), Sharpen (Netlefltirme), Sketch (izim), Texture (Doku) ve Stylize (Stilize)dir. S O R U
Hemen hemen tm filtrelerin bir arada grlebildii Filter Gallery Dgrntl
mensne
KKAT
Adobe Photoshop yazlmnda Filter mensnnn altndan ulaflabilirsiniz.
Artistic (Sanatsal) Filtreler
SIRA SZDE
N N
Artistic (Sanatsal) Filtreler ile, resimsi, sanatsal grntye sahip bir grsel elde etmek mmkndr. Colored Pencil (Boya Kalemi) filtresi varolan
grnty renkli
AMALARIMIZ
kalemlerle izilmifl gibi gsterir. Cutout (Karton) filtresi varolan grnty renkli
kartonlardan kesilmifl gibi detaylardan arndrarak kaba bir hale getirir. Dry Brush
K T A P yarar. Film
(Kuru Fra) kuru fra teknii ile bir grselin kenarlarn belirlemeye
Grain (Film Greni) grntye gren ekler. Fresco (Duvar Resmi) kaba fra darbeleri ile resimsel bir etki yaratr. Neon Glow (Parlak flk) seilen renk ile grnty
L E V Z Yfra
O N ular ile
yumuflatarak bir parlama ekler. Paint Daubs (Fra Darbeleri)T Ebelirli
resme farkl mdahalelere olanak verir. Palette Knife (Resim Ba) altta tuval varmfl gibi bir grnt ile neredeyse saydam bir resim grntsn elde etmek iin
kullanlr. Plastic Wrap (Plastik Folyo) grnty sanki plastik folyo ile kaplanmfl
NTERNET
gibi gsterir. Poster Edges (Posterize) bir grntnn ierdii renkleri azaltarak detaylarndan arndrmaya yarar. Rough Pastels (Kaln Pastel) toz pastel ile boyanmfl
havasn vermek iin kullanlr. Smudge Stick (Bulafltrma ubuu) bir grselin detaylarn yumuflatarak ak renk alanlarn fln arttrr. Sponge (Snger) resmi sanki sngerle boyanmfl gibi kaba bir hava verir. Underpainting (Astar Boyama) resmi tuval zeminde transparan olarak aktarp, zerine yeniden boyanmfl gibi gstermek iin kullanlr. Watercolor (Suluboya) ise grnty suluboya teknii ile resmedilmifl gibi gstererek detaylardan arndrr.
SIRA SZDE
155
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
NTERNET
156
fiekil 7.3
Artistic (Sanatsal)
Filtreler .
Colored Pencil (Boya Kalemi)
Cut Out (Karton)
Dry Brush (Kuru Fra)
Film Grain (Film Greni)
Fresco (Duvar Resmi)
Neon Glow (Parlak Iflk)
Paint Daubs (Fra Darbeleri)
Palette Knife (Resim Ba)
Plastic Wrap (Plastik Folyo)
Poster Edges (Posterize)
157
7. nite - zel Efektler ve Filtreler
fiekil 7.4
Artistic (Sanatsal)
Filtreler.
Rough Pastels (Kaln Pastel)
Smudge Stick (Bulaflma ubuu)
Sponge (Snger)
Underpainting (Astar Boyama)
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
Watercolor (Suluboya)
Efekt ve filtrelerde zellikle Sanatsal filterelerde nemli bir nokta bu

yalnzca
D Kfiltrelerin
KAT
bir taklit olduudur. Taklitler gerei gibi doru bir etki salamayabilirler, bu nedenle bu
tip filtreleri ok gerekli olmadka kullanmak sakncaldr. rneinSIRA
suluboya
filtresi yeriSZDE
ne suluboya tekniinin kendisini kullanmak ya da varolan bir suluboya resmi grsel olarak semek ok daha kaliteli ve zgn sonular verecektir.
Blur (Bulanklafltrma) Filtresi
AMALARIMIZ
DKKAT
N N
Blur (Bulanklafltrma) filtresi bir grnty bulanklafltrmaya yarar. BulanklaflK rnein

T A P bir objeyi
trmak, o grntnn netliinin azalmas ile ayn anlama gelir.
arka planndan ayrmak, ndeki objeyi net, arka plan ise bulank hale getirerek
mmkn olabilir. Bu gibi durumlarda Blur (Bulanklafltrma) filtresini kullanmak
TELEVZYON
uygundur.
Blur (Bulanklafltrma) filtresi Adobe Photoshop yazlmnda pek ok farkl eflidi ile karflmza kmaktadr. Blur More (Daha Bulank), normal blur fitresinden
daha youn bir bulanklk elde etmek iin kullanlr. Gaussian Blur (an Erisi
NTERNET
Bulankl) ise istediiniz deeri vererek bulankln artmasn veya azalmasna
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
Blur kelimesinin szlk

anlam Bulanklafltrdr.
K T A PBu
komut ile grntlerin
netliine, farkl seenekler
flnda, mdahale edilir.
TELEVZYON
NTERNET
158
olanak tanr. Motion Blur (Hareket Bulankl) belirli bir hareketi ya da hz gstermede elverifllidir; yalnzca belirlenen ada bulanklk yaratarak grntye hareket verir. Radial Blur (Dairesel Bulanklk), Spin (Dnme) seenei ile ise dairesel
hareketler iin, Zoom (Yaknlafltrma) seenei ile de objenin yaknlaflmasn gsteren hareketler iin uygundur; fotoraf makinesini dndrerek fotoraf ekmifl gibi grsellere ve bir objenin ekrana doru hareketini gsterildii durumlara Radial
Blur komutu aracl ile de ulaflabilirisiniz.
Blur komutunun Box Blur, Shape Blur, Smart Blur ve Surface Blur gibi farkl
trleri de vardr. Box Blur (Kutu Bulanklk) seili alandaki pikselleri komflu pikselleri ile birbirine benzetme prensibi ile alflr. Shape Blur (fiekilsel Bulanklk)
netlii belirlenen flekli baz alarak uygular. Smart Blur (Akll Bulanklk) bulankl olduka kontroll bir biimde gereklefltirebilmek adna detayl bir menu sunarken, Surface Blur (Yzey Bulankl) ise resimdeki objenin dfl kenarlarn koruyarak i rengini ve przlerini gidermede pratik zmler sunar.
fiekil 7.5
Blur
(Bulanklafltrma)
Filtreleri.
Blur (Bulanklk)
Blur More (Daha Bulank)
Box Blur (Kutu Bulanklk)
Gaussian Blur (an Erisi Bulankl)
Motion Blur (Hareket Bulankl)
Smart Blur (Akll Bulanklk)
Surface Blur (Yzey Bulankl)
159
fiekil 7.6
Blur
(Bulankllafltrma)
Filtreleri - Shape
Blur (fiekilsel
Bulanklk).
Shape Blur (fiekilsel Bulanklk).
fiekil 7.7
Blur
(Bulanklafltrma)
Filtreleri - Lens Blur
(Mercek
Bulankl).
Lens Blur (Mercek Bulankl).
160
fiekil 7.8
Blur
(Bulanklafltrma)
Filtreleri - Radial
Blur (Dairesel
Bulanklk).
Radial Blur / Spin (Dairesel Bulanklk / Dnme)
Radial Blur / Zoom (Dairesel Bulanklk / Yaknlafltrma)
Brush Strokes (Fra Ucu) Efektleri

Brush Strokes (Fra Ucu) Efektleri, sanatsal efektlerde olduu gibi grntye boyanmfl ve izimi yaplmfl havasn verir. Accented Edges (Vurgulu Kenar) grntdeki snr izgilerini vurgulayarak tebeflirle izilmiflesine konturlar. Angled Strokes (Al izgiler) al izgilerle grnty yeniden tarar. Crosshatch (apraz Tarama) apraz tarama teknii ile grnty yeniden resmeder. Dark Strokes (Koyu
igiler) koyu alanlar ksa ve koyu izgilerle, ak renkli alanlar ise uzun ve beyaz
izgilerle tarar. Ink Outlines (Mrekkepli Kontur) grnty mrekkepli kalem tarznda ince detayl izgilerle yeniden izer. Spatter (Lekeleme) tabanca boya teknii ile grnty yeniden resmeder. Sprayed Strokes (Pskrtme Kontur) grntnn baskn renkleri ile konturlar vurgular. Sumi-e (Japon Resimleme Teknii) pirin kadna fra ile uygulanan bu tekniin zelliklerini taklit ederek bulank
konturlar ve doygun siyah alanlar oluflturur.
SIRA SZDE
D fi N E L M
Kaldrmda dururken
SIRA SZDEnnzden geen arabalar baflnz sabitleyerek nasl grdnze
dikkat edin. Geen arabalar net mi grnr? Bu grnty hangi efektin verebileceini
dflnnz.
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
161
fiekil 7.9
Brush Strokes
(Fra Ucu)
Efektleri.
Accented Edges (Vurgulu Kenar)
Angled Strokes (Al izgiler)
Crosshatch (apraz Tarama)
Dark Strokes (Koyu izgiler)
Ink Outlines (Mrekkepli Kontur)
Spatter (Lekeleme)
Sprayed Strokes (Pskrtme Kontur)
Sumi-e (Japon Boya Teknii)
162
Distort (Bozma) Filtresi

Distort (Bozma) Filtereleri bir grnty geometrik olarak bozar. Diffuse Glow
(Dalml Parlama) grntye gren ekleyerek yumuflatr ve merkezden kenarlara doru rengini aar. Displace (Yerini Almak) bir grnty belirlenen baflka bir
grntye gre yeniden yerlefltirmeye yarar. Glass (Cam) filtresi bir grntnn
belirlenen trdeki bir camn arkasndan baklyormufl izlenimini yaratmada kullanlr. Lens Correction (Mercek Dzeltimi) fotoraf ekilirken oluflabilecek hatalar
dzeltmeye yarar. Ocean Ripple (Okyanus rpnts) ve Ripple (rpnt) bir grnty suyun altndaymfl gibi gstermek iin suda oluflan dalgalar grntye ekler. Pinch (imdik) bir grntnn bir blmn skfltrr; grntde, belirlenen
deere gre, ie doru girinti veya dfla doru knt oluflur. Polar Coordinates
(Kutup Koordinatlar) grnty dikdrtgen yerine dairesel erevelenmifl hale
getirir. Shear (Bkmek) grnty bir eri yardm ile emede kullanlr. Spherize
(Krelefltirmek) grnty 3-Boyutlu hale getirerek bir krenin etrafna sarmfl gibi gsterir. Twirl (Sardrma) filtresi grnty helezonik biimde sarmal haline
getirmede kullanlr. Wave (Dalga) komutu Ripple (rpnt) komutuna benzer, ancak Wave (Dalga) ok daha detayl bir men ile kontrol edilebilir. ZigZag (Zikzak)
ise belirlenen noktadan dflar doru dik zikzak izgiler ile grnty tafl atlmfl bir
su grntsnde olduu gibi modifiye eder.
fiekil 7.10
Distort (Bozma)
Filtrelerine Filtreler
Mensnden Girifl.
163
fiekil 7.11
Distort (Bozma)
Filtreleri.
Diffuse Glow (Dalml Parlama)
Lens Correction (Mercek Dzeltimi)
Pinch (imdik)
Glass (Cam)
Ocean Ripple (Okyanus rpnts)
Polar Coordinates (Kutup Koordinatlar)
164
fiekil 7.12
Distort (Bozma)
Filtreleri.
Shear (Bkme)
Shear (Bkme) Men Seenekleri
Spherize (Krelefltirmek)
Spherize (Krelefltirmek) Men Seenekleri
Twirl (Sardrmak)
Twirl (Sardrmak) Men Seenekleri
Wave (Dalga)
Wave (Dalga) Men Seenekleri
ZigZag (Zikzak)
ZigZag (Zikzak) Men Seenekleri
165
Noise (Parazit) Filtresi

ngilizcede ses ya da grlt anlamna gelen Noise kelimesi grsel filtre olarak kullanldnda grntde parazit veya bozukluk anlamna gelir. Grntleri
bozmak ya da kirlilikleri ve parazitleri gidermek iin Noise filtresinden yararlanlabilir. Noise filtresi seenekleri ile grntde doku yaratmada ya da izik ve toz
olan grsellerin sorunlarn gidermede kullanlr. Add Noise (Parazit Ekleme) filtresi genelikle degradeli geifllerin ve baz rtfllarn farkedililir hale geldii uygulamalarda grnty daha gereki bir hale getirmek iin kullanlr. Despeckle (Lekeleri Kaldrma) seenei grntdeki lekeleri kaldrma ifllemini grntnn detaylarn bozmadan gereklefltirir. Bu komut rengin deifltii alanlar sabit tutup, byk renk alanlarn bulanklafltrarak lekeleri kaldrr. Dust & Scratches (Toz ve izikler) grntdeki parazitleri, birbirine benzemeyen pikselleri tespit edip renk ve
ton deerlerini birbirine yaknlafltrarak, azaltr. Median (Orta Deer) seilen bir
alanda yer alan piksellerin aklk koyuluk deerlerini birbirine yaklafltrarak grntdeki bozukluu giderir. Reduce Noise (Paraziti Azaltma) grntnn parazitini tmnn veya tek bir kanaldan mdahalesine olanak verir.
fiekil 7.13
Noise (Parazit)
Filtreleri.
Add Noise (Parazit Ekeleme)
Despeckle (Lekeleri Kaldrma)
Dust & Scrathes (Toz ve izikler)
Median (Orta Deer)
SIRA SZDE
Reduce Noise (Parazit Azaltma)
SIRA SZDE
D fi N E L M
Reduce Noise (Parazit Azaltma) Men Seenekleri
S O R U
S O R U
Noise (Parazit) mensndeki Dust & Scratches (Toz ve izikler) ileDeski

K K Abir
T fotoraftaki
toz ve izikleri kolayca kaldrmak mmkndr.
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
D fi N E L M
N N
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
166
Pixelate (Piksellefltirme) Filtresi

Piksellefltirme filtresi mensnde yer alan seenekler, birbirine benzer deerde ve
renklerde pikselleri bir araya getirerek farkl flekiller elde edilmesine yardmc olur.
Color Halftone (Renkli tram) kanallarna ayrlmfl traml bask grntsn simule
eder. Crystallize (Kristalize) pikselleri tek renkten oluflan okgenler haline dnfltrr. Facet (Elmas) filtresi benzer renkteki pikselleri bloklar halinde dzenler. Taranan bir grnty el yapm gibi gstermede, bir fotoraf resim gibi gstermede kullanlabilir. Fragment (Fragman) grntdeki piksellerin drt adet kopyasn oluflturur ve yerlerini biraz kaydrarak st ste getirir. Mezzotint (Gravr etkisi)
grntnn ierdii renkleri izgi, nokta gibi seenekler ile tam doygun hale getirir. Mosaic (Mozaik) pikselleri bloklar haline getirir ve mozaik grnts verir. Pointilize (Noktalama) grnty renkli noktalardan oluflan bir dzene sokar.
fiekil 7.14
Pixelate
(Piksellefltirme)
Filtreleri.
Color Halftone (Renkli Tram)
Crystallize (Kristalize)
Facet (Elmas)
Fragment (Fragman)
Mezzotint (Gravr Etkisi)
Mosaic (Mozaik)
Pointilize (Noktalama)
167
fiekil 7.15
Color Halftone (Renkli Tram) Deer: 4
Crystallize (Kristalize), Deer: 10
Pixelate
(Piksellefltirme)
Filtrelerinden Color
Halftone (Renkli
Tram) ve
Cyrstallize
(Kristalize)
filtrelerinin farkl
deerler
girildiinde ortaya
kan sonular.
fiekil 7.16
Pixelate
(Piksellefltirme)
Crystallize
(Kristalize)
filtresinin Cell Size
(Hcre boyutu)
belirlendii men.
Crystallize (Kristalize)
Crystallize (Kristalize) Men Seenekleri
168
Render (Canlandrma) Filtresi

Render filtresi mensnde yer alan seenekler, 3-boyutlu flekiller, bulut dokular
ve flk efektleri gibi grntler elde etmede kullanlr. Clouds (Bulut) seenei bulutlu bir gkyz grnts yaratr ve bunu yaparken etkin olan katmann yerine
bulutlu doku geer. Difference Clouds (Transparan Bulut) seeneinde yaratlan
bulut dokusu bu kez etkin olan katmann yerine gemek yerine zerinde transparan olarak yer alr. Bu filtrenin bir ka kez st ste uygulanmas ile mermerimsi bir
doku da elde edilebilir. Fibers (Lif) seenei yan yana rlmfl ipliksi bir doku elde etmek iin kullanlr, Clouds seeneinde olduu gibi etkin olan katmann yerini doku alr. Lens Flare (Mercek Yansmas) seenei fotoraf ekilirken lense gelen gnefl flnn sebep olduu parlakl taklit eder. Lighting Effects (Iflklandrma Efektleri) pek ok farkl alt seenek ile flk ve glge zerinde oynamalar yapmaya olanak salar.
fiekil 7.17
Render
(Canlandrma)
Filtreleri.
Orjinal Fotoraf
Clouds (Bulut)
Difference Clouds (Transparan Bulut)
Fibers (Lif)
fiekil 7.18
Render
(Canlandrma)
Filtreleri- Lens Flare
(Mercek Yansmas)
ve Lighting Effects
(Iflklandrma
Efektlerine ait
rnekler ve men
seenekleri.
Lens Flare (Mercek Yansmas)
Lens Flare (Mercek Yansmas)

Men Seenekleri
Lighting Effects (Iflklandrma Efektleri)
Lighting Effects (Iflklandrma Efektleri)

Men Seenekleri
169
Sahnelenen bir mzikalde flk olarak alfltnz hayal edin. Baflroldeki

sanaty nasl
SIRA SZDE
ne karrdnz?
Sharpen (Netlefltirme) Filtresi
D fi N E L M
D fi N E L M
Sharpen filtresi mensnde yer alan seenekler, birbirine benzer deerde ve renkS O R Unetlefltirmede
lerde piksellerin aralarndaki fark arttrarak bulank bir grnty
kullanlr. Sharpen (Netlefltirme) genel bir netlik salarken, gerektiinde Sharpen
More (Daha ok Netlefltirme) komutu ile netlik artrlabilir. Sharpen Edges (Kenar
DKKAT
Netlefltirme) renk alanlarnn birbiriyle bulufltuu noktalar netlefltirmede kullanlr.
Bu ifllemin daha kontroll bir flekilde yaplabilmesine ise Unsharp Mask (Netlik
SIRA ise
SZDE
Maskesi) komutu kullanlr. Smart Sharpen (Akll Netlik) komutu
flk ve glgelerdeki netliin kontrol edilmesine izin vererek genel netlik oluflturmaya yarar.
AMALARIMIZ
SIRA SZDE
Filtresi; hafif bulank
S O R U
fotoraflarda keskin bir
netlik salamak iin
kullanlr.
DKKAT
N N
K T A P
TELEVZYON
Orjinal Fotoraf
NTERNET
Sharpen More (Daha ok Netlefltirme)
Sharpen Edges (Kenar Netlefltirme)
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
fiekil 7.19
Sharpen
(Netlefltirme)
K T A P
Filtreleri.
TELEVZYON
NTERNET
Sketch (izim) Filtreleri

Sketch filtresi alt mensnde yer alan filtreler el izimi grnfl veya sanatsal grnm elde etmek iin kullanlrlar. Ayn zamanda 3 boyutlu efekt elde etmek iin
de kullanlabilen bu filtreler Filter Gallery (Filtre Galerisi) tarafndan da kolaylkla
uygulanabilmektedirler.
Bas Relief (Rlyef) metal plakann oyularak grntnn elde edilmesi etkisini
verir. Chalk and Charcoal (Tebeflir ve Kmr) glge olan alanlar siyah kmr,
flkl olan alanlar ise beyaz tebeflir ile diyagonal izgilerle kaplar. Charcoal (Kmr) kmrle cizilmifl ve el ile datlmfl bir etki yaratr. Chrome (Krom) grnty cilal krom yzeye izmifl etkisi verir. Cont Crayon (Yal Pastel) grntye
pastel boya ile izilmifl etkisi verir. Graphic Pen(Grafik Kalem) Grntdeki detaylar aktarabilecek flekilde ince ve dz izgiler kullanr. Halftone Pattern (Tram
dokusu) baskdaki tram grntsn simule ederken grntnn sahip olduu
renk deerlerini korur. Note Paper (Not Kad) el yapm bir kat zerine izim
Halftone Pattern (Tram

Dokusu): Matbaada baslan
bir alflmaya yakndan
bakldnda grlen
noktalara tram ad verilir.
Halftone Pattern (Tram
Dokusu) bu dokuyu taklit
eder.
170
yaplmfl grnts verir. Photocopy (Fotokopi) fotokopi ekilmifl grnts verir

ve kontrastl artrr. Plaster (Oyun hamuru) grnty 3 boyutlu oyun hamurundan yaplmfl gibi gsterir. Reticulation (A) film emisyonunun bozulmas ile meydana gelen ams grnty taklit eder. Stamp (Damga) grntye aa ya da linol ile baslmfl etkisi verir.En iyi sonu siyah beyaz grntlerde elde edilir. Torn
Edges (Eskitilmifl kenarlar) grnty eskimifl ve kenarlar yrtlmfl bir kada izilmifl gibi gsterir. Water Paper (Sulu kat) Grnt slak bir kat zerine resmedilmifl ve renkler birbirine gemifl gibi grnr.
fiekil 7.20
Sharpen
(Netlefltirme)
Filtrelerinden
Smart Sharpen
(Akll Netlik) ve
Unsharp Mask
(Netlik Maskesi)
Men Seenekleri.
Smart Sharpen (Akll Netlik)
Smart Sharpen (Akll Netlik) Men Seenekleri
Unsharp Mask (Netlik Maskesi)
Unsharp Mask (Netlik Maskesi) Men Seenekleri
171
fiekil 7.21
Sketch (izim)
Filtreleri.
Orjinal Fotoraf
Bas Relief (Rlyef)
Chalk and Charcoal (Tebeflir ve Kmr)
Charcoal (Kmr)
Chrome (Krom)
Conte Crayon (Yal Pastel)
Graphic Pen (Grafik Kalem)
Halftone Pattern (Tram Dokusu)
Note Paper (Not Kad)
Photocopy (Fotokopi)
172
fiekil 7.22
Sketch (izim)
Filtreleri.
Reticulation (A)
Plaster (Oyun Hamuru)
Stamp (Damga)
Torn Edges (Eskitilmifl Kenarlar)
Water Paper (Sulu Kat)

fiekil 7.23
Sketch (izim)
Filtreleri Mens.
Chalk & Charcoal
Chrome
Conte Crayon
Halftone Pattern
Note Paper
Plaster
Reticulation
Torn Edges
Water Paper
Charcoal
Graphic Pen
Photocopy
Stamp
173
Stylize (Stilize) Filtresi

Stylize Filtreleri bir grntnn piksellerinin arasndaki kontrast deerleri artrarak
boyanmfl resim grnts vermeye yarar. Diffuse (Datma) Filtresi pikselleri gelifligzel gruplar ve birka kez uygulandnda pastel ya da kmrle izilmifl etkisi verir. Emboss (Gofre) Filtresi grntnn dfl kenarlarnn renklerini ak ve koyu deerlere ekerek kabark ya da ie gk etkisi verir. Extrude (Uzatma) Filtresi blok ve piramitler fleklinde 3 boyutlu flekiller yaratr. Find Edges (Kenar Belirleme) bir grntnn kenar izgilerini belirlemek iin kullanlr. Glowing Edges
(Parlayan Kenar) siyah zemin zerinde grntnn kenar izgilerini renkli olarak
ortaya karr. Solarize (Solarize) filtresi karanlk oda teknii temelli bir filtredir ve
bir fotorafn tonlarn grsel efekt elde etmek zere deifltirir. Tiles (Karo) Filtesi
grnty karelere bler. Karelerin bykl ve says diyalog kutusunda belirlenebilir. Trace Contour (Kontur izgisi) Filtresi karanlk ve aydnlk farklarnn olduu kenarlarda ince bir izgi atar ve konturlarn ortaya kmasn salar. Wind
(Rzgar) filtresi grntye kk yatay izgiler atarak rzgar esmifl etkisini getirir.
Fotoraf zerinden izim yapmak pek ok sanat ve tasarmcnn kulland
SIRA SZDE bir yntemdir. Bunu kolaylafltrmak iin efektlerden de yararlanabiliriz. Sizce hangi efektler bu konuda yardmc olarak kullanlabilir?
D fi N E L M
SIRA SZDE
D fi N E L M
Aflada grdnz (fiekil 7.24) efektlerin ne olduunu hatrlayabiliyor

SIRA SZDE musunuz?
Hatrladnz efektlerin isimlerini altlarna yaznz.
S O R U
SIRA SZDE
S O R U
D fi N E L M
DKKAT
fi N E L M
fiekilD7.24
S O R U
SIRA SZDE
S O R U
SIRA SZDE
DKKAT
AMALARIMIZ
SIRA SZDE
K T A P
AMALARIMIZ
TELEVZYON
K T A P
DKKAT
N N
N N
DKKAT
AMALARIMIZ
SIRA SZDE
K T A P
AMALARIMIZ
TELEVZYON
K T A P
NTERNET
TELEVZYON
NTERNET
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
174
fiekil 7.25
Stylize (Stilize)
Filtreleri.
Orjinal Fotoraf
Diffuse (Datma)
Emboss (Gofre)
Extrude (Uzatma)
Find Edges (Kenar Belirleme)
Glowing Edges (Parlayan Kenar)
Solarize (Solarize)
Tiles (Karo)
Trace Contour (Kontur izgisi)
Wind (Rzgar)
175
Texture (Doku) Filtreleri

Texture filtrelerini derinlik yaratmak yada organik bir grnt yaratmak amacyla
kullanrz.
Craquelure (atlak) filtresi grnty ykseltilmifl bir yzeye zerine uygulanmfl ve atlaklar oluflmufl gibi gsterir. Grain (Gren) grntye farkl eflitlerde
gren ekler. Bu eflitler arasnda yumuflak, kontrast, geniflletilmifl, yatay, dikey gibi
seenekler bulunur. Mosaic Tiles (Mozaik karo) grnty kk karolardan oluflmuflcasna canlandrr. Patchwork (Krkyama) grnty renklerine gre ayrarak
yama ifli gibi gsterir. Stained Glass (Vitray) grnty vitraymfl gibi gsterir.
Texturizer (Doku verici) grntye kendi setiiniz veya yarattnz dokuyu
vermeye yarar.
fiekil 7.26
Texture (Doku)
Filtreleri.
Patchwork
Grain
Mosaic Tiles
Stained Glass
Texturizer
176
fiekil 7.27
Texture (Doku)
Filtreleri.
Orjinal Fotoraf
Craquelure (atlak)
Grain (Gren) (Horizontal / Yatay)
Grain (Gren)
Mosaic Tiles (Mozaik Karo)
Patchwork (Krkyama)
Stained Glass (Vitray)
Texturizer (Doku Verici)
SIRA SZDE
SIRA SZDE
Layer Effects (Katman Efektleri)

D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
Adobe Photoshop yazlm glgeler, parlamalar ve kabartmalar gibi bir katmann

D fi N E L M
grntsn deifltirecek pek ok efekt trn barndrr. Katmanlara uygulanan
efektler katmanlarn altnda ve onlara bal olarak yer alrlar. Bir katmana uygulaS O R U
nan efekt gizlenebilir,
silinebilir veya baflka bir katmana kopyalanabilir.
Layer Style mensne
D K K A T katmann zerine sa tklayarak Blending Options (Harmanlama)
seeneinden ulafllabilir.
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
177
Shadow (Glge) seenei Drop Shadow (Glge Dflrme) ve Inner Shadow

(eriye Glge Dflrme) fleklinde iki seenekle yer alr. Layer Style (Katman Stili)
mensnde yer alan opsiyonlardan Opacity (Opasite), Angle (A), Distance (Uzaklk), Choke (Skflklk), ve Size (Boyut) gibi seenekler araclyla ince ayarlar
yapmak mmkndr. Glow (Iflldama) seenei katmann dfl kenarlarnn parlak
grlmesini salar. Outer (Dfl) ve Inner () olarak dfla doru ve ie doru flldama vermek mmkndr. Bevel and Emboss (knt ve Girinti) katmann dfl kenarlarna mdahale ederek knt ve girinti grnts elde etmeye yarar. Satin
(Saten) katmann kendisini glgeleyerek przsz bir grnm salar. Overlay
(Kaplama) katmann tmn renk (Color Overlay), degrade (Gradient Overlay)
veya doku (Pattern Overlay) ile kaplar. Stroke (Dfl izgi) katmann dfl kenarn
renk degrade ya da doku ile kontrler.
Blending Options
(Harmanlama): Layer
Effects (Katman Efektleri)
seenekleri Blending
Options (Harmanlama)
altnda yer alr.
fiekil 7.28
Layer Effects
(Katman Efektleri)
penceresine
ulafllmasn
salayan men
Blending Options
(Harmanlama)
seeneine tklanr.
178
fiekil 7.29
Layer Effects
(Katman Efektleri)
penceresi.
SIRA SZDE
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
K K A T efektinde bir objenin zeminden uzakln Distance(Mesafe) seeDrop ShadowD(Glge)
nei ile azaltp oaltmak mmkndr.
DKKAT
SIRA SZDE
N N
fiekil 7.30
Layer Effects
AMALARIMIZ
(Katman Efektleri).
K T A P
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
Drop Shadow (Glge)

TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
Glow (Parlama)
Bevel (knt)
Inner Shadow ( Glge)
Inner Glow (e Parlama)
Emboss (Grinti)
179
zet
Grsel efektler bir grnty pekifltiren, anlam katan
ve daha net alglanmasn salayan yardmc elemanlardr. Anlama bal olarak olduka eflitli seeneklerden
biri ya da birka ile bir grntye olduundan ok daha doru bir iletiflim kurmak iin mdahale edilebilir.
Temel efekt ve filtreleri genel olarak flu gruplarda toplayabiliriz: Artistic (Sanatsal), Blur (Bulanklaflmak),
Brush Strokes (Fra Ucu Efektleri), Distort (Bozmak),
Noise (Parazit), Pixellate (Piksellefltirmek), Render (Canlandrmak), Sharpen (Netlefltirmek), Sketch (izim),
Texture (Doku) ve Stylize (Stilize Etmek)dir.
Artistic (Sanatsal) Filtreler ve Sketch (izim) Filtreleri
resim ve izim tekniklerini taklit eden efektleri barndrr. Bu efektler ou zaman kullanfll gibi grnse de,
resim tekniinin ya da izimin kendisini kullanmak
efekti ile teknii taklit etmekten daha zgn ve estetik
sonular elde etmeye yardmc olacaktr. Blur (Bulanklaflmak) Filtresi zellikle hareket verilmek istenen grntlerde kullanma elverifllidir. rnein bir uan
hzla uup geiyor olduunu gstermek iin Motion
Blur (Hareket Bulankl) filtresinden faydalanlabilir.
Brush Strokes (Fra Ucu Efektleri) yine izim tekniklerinden bazlarn barndrr. Distort (Bozma) fotoraf
makinesinin merceinden ileri gelen yamukluklar d-
zeltmeye, grnty yana doru ya da kresel biimde

kaydrmaya ve bytmeye, grnty dalgalandrmaya
yarar. Noise (Parazit) filtresi grntye parazit ekleme
ve kaldrmada kullanlr. Eski fotoraflara ait toz ve izikleri kolayca yok etmede de bu filtreden yararlanlr.
Pixellate (Piksellefltirmek) daire, kare, nokta gibi eflitli
flekiller ile grnty hcrelere bler. Render (Canlandrmak) doku ve flk ile ilgili mdahalelerde kullanlr.
Sharpen (Netlefltirmek) mens netlii az olan grntleri netlefltirir. Texture (Doku) eflitli malzeme dokularn simle eder. Stylize (Stilize Etmek) Filtresi kenar
izgisi vurgulama, rzgar efekti verme, karolara blme
gibi eflitli stiller barndrr. Layer Effects (Katman Efektleri) ise glge dflrme, kenar parlatma ve gofre gibi
efektleri barndrr.
Bu efektlerin tek tek bilinmesi ve kullanlmas zor olabilir. Ancak zaten doru yntem filtrelerin isimlerine
gore ne ifle yarayacaklarn kestirebilmektir. Filtreler
ama ve ifllevlerine gore gruplandrlmfllardr. Bu gruplarn bafllklarna gre aranan efekte ulaflmak olduka
kolaydr. Efektleri kullanmaya baflladktan sonra zamanla detaylara girmek ve efektlerin kullanmnda daha derin bilgi sahibi olmak mmkndr.
180
Kendimizi Snayalm
1. Afladakilerden hangisi grnty bulandrmak iin
kullanlr?
a. Blur (Bulanklafltrma) Filtresi
b. USB bellek kullanmak
c. Trace Contour (Kontur izimi) Filtresi
d. Belgeyi TIFF olarak kaydetmek
e. Stylize (Stilize) Filtresi
6. Bir araba grntsn hzl gidiyor gstermek iin

afladaki efektlerden hangisi kullanlr?
a. Motion Blur (Hareket Bulankl)
b. Shear (Bkme)
c. Texture (Doku)
d. Distort (Bozma)
e. Render (Canlandrmak)
2. Afladakilerden hangisi filtrelere ulaflmak ve filtreleri bir arada grmek iin kullanlr?
b. PSD
c. Katmana sa klikle tklanr
d. Filter Gallery (Filtre Galerisi)
e. Drop Shadow (Glge Dflrme)
7. Bir grnty siyah beyaz damga haline getirmek

iin afladaki filtreden hangisinden faydalanlabilir?
b. Shear (Bkme)
c. Texture (Doku)
d. Distort (Bozma)
e. Stamp (Damga)
3. Afladakilerden hangisi bir katmann altna glge

atmak iin kullanlr?
a. Drop Shadow (Glge Dflrme)
b. Inner Shadow ( Glge)
c. Glow (Parlama)
d. Grain (Gren)
e. Mosaic Tiles (Mozaik Karo)
8. Bir grnty netlefltirmek iin afladaki filtre grublarndan hangisi kullanlr?

a. Blur (Bulanklk)
b. Texture (Doku)
c. Distort (Bozma)
d. Sharpen (Netlefltirmek)
4. Afladakilerden hangisi bir katmann iine glge atmak iin kullanlr?

a. Tiles (Karo)
b. Stained Glass (Vitray)
c. Inner Shadow ( Glge)
d. Radial Blur (Hareket Bulankl)
e. Diffuse (Datma)
9. Bir sahne fotorafnda grnty sadece bir figure

odaklamak iin afladaki filtrelerden hangisinden faydalanlr?
b. Shear (Bkme)
c. Lighting Effects (Iflklandrma Efektleri)
d. Lens Flare (Mercek Yansmas)
5. Afladakiden hangisi eski fotoraflardaki toz ve izgileri yok etmek iin kullanlr?
a. Brush Strokes (Fra Ucu Efektleri)
b. Shear (Bkme)
c. Add Noise (Parazit Ekleme)
d. Dust & Scratches (Toz ve izik)
10. Bir grntye renkli tram etkisi vermek iin

afladaki filtrelerden hangisinden faydalanlr?
a. Lens Flare
b. Add Noise
c. Mosaic
d. Color Halftone
e. Crystallize
181

1. a
2. d
3. a
4. c
5. d
6. a
7. e
8. d
9. c
10. d
Yantnz yanlfl ise Blur (Bulanklafltrma) Filtresi blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Piksel Tabanl Efekt ve Filtreler blmn tekrar gzden geiriniz
Yantnz yanlfl ise Layer Effects (Katmanlarla
Efekt Uygulama) blmn tekrar gzden geiriniz
Yantnz yanlfl ise Layer Effects (Katmanlarla
Efekt Uygulama) blmn tekrar gzden geiriniz
Yantnz yanlfl ise Noise (Parazit) Filtresi blmn tekrar gzden geiriniz
Yantnz yanlfl ise Blur (Bulanklk) Filtreleri
Yantnz yanlfl ise Sketch (izim) Filtreleri
Yantnz yanlfl ise Sharpen (Netlefltirmek) Filtreleri blmn tekrar gzden geiriniz
Yantnz yanlfl ise Render (Canlandrma) Filtreleri blmn tekrar gzden geiriniz
Yantnz yanlfl ise Pixelate (Pikselasyon) Filtresi blmn tekrar gzden geiriniz

Sra Sizde 1
Hareket eden objeler sabit duran gzlemci tarafndan
net alglanamazlar. Keskin netlie sahip objeler ise stabil grnr. Eer bir araba fotorafn giden bir arabaya dnfltrmek isterseniz arabann oluu katmana Motion Blur (Hareket Bulankl) filtresini uygulayarak gidiyormufl gibi bir grnt elde edebilirsiniz.
Sra Sizde 2
Sahnede spot flklar hep n plana gemesi istenen
oyuncular ya da sanatlar zerindedir. Siz de ne karmak istediiniz bir noktay Lighting Effects (Iflklandrma Efektleri) ile vurgulayabilirsiniz. Lighting Effects
(Iflklandrma Efektleri) genel aydnlatmadan youn aydnlatmaya pek ok seenek sunmaktadr.
Sra Sizde 3
Fotoraf zerinden izim yaparken pek ok detayla
karfllaflrz. Bu detaylardan arndrmak izim yapmay
da kolaylafltracaktr. Artistic (Sanatsal) Filtrelerde bulunan Accented Edges (Vurgulanmfl Kenarlar), Ink Outlines (Mrekkepli Kontur) ve Stylize (Stilize) filtrelerinde
bulunan Find Edges (Kenar Bulma) ve Trace Contour
(Kontur izimi) seeneklerinden biri ile fotorafta yer
alan objeler yalnlafltrlmfl bir flekilde izim etkisine
ulaflr.
Sra Sizde 4
Sol st kfledeki efekt Blur filtrelerinden biri olan Radial Blurdeki Spin seenei ile oluflturulmufltur. Sa stteki efekt ise yine Blur filtrelerinden Radial Blurden
Zoom seenei ile oluflturulmufltur. Alttaki filtrelerin
her ikisi de Pixelate (Piksellefltirme) filtre grubuna aittir.
Soldaki Crystallize (Kristalize), sadaki ise Color Halftone (Renkli Tram) filtreleridir.
Kaynaklar
Amalarmz
N
N
N
N

Renk kavramn tanmlayabilecek,
Renk modlarnn fark ve benzerliklerini aklayabilecek,
Monitr ayarlarnn yaplmasnn nemini tartflabilecek,
Renk ynetimi ve ton kontrol yapmann gereini aklayabilecek gerekli
bilgi ve becerilere sahip olacaksnz.
Anahtar Kavramlar
Renk
Iflk
Ton
Gamut
Renk Alan
RGB
CMYK
Kontrast
Doygunluk
erik Haritas
Saysal Fotoraf
flleme Teknikleri
Saysal Grnt
fllemede Ton
Kontrol ve Renk
Ynetimi
GRfi
RENK VE TON NEDR?
RENK ALANI VE GAMUT
RENK MODLARI
MONTR AYARLARININ
YAPILMASI
TON KONTROL VE RENK
YNETM
Saysal Grnt fllemede

Ton Kontrol ve Renk
Ynetimi
GRfi
Hayatmzn nemli bir paras olan renk, zellikle tasarm, sanat ve grsel iletiflimde olduka nemli bir role sahiptir. Doru yerde doru renklerin kullanm, grsel
iletiflimde mesajn da doru alglanmasn salar. Renkler bir mesaj, bir atmosfer ve
bir bilgiyi iletebilme gcne sahiptir. Kltrden kltre deiflen renk, sembolik
olarak farkl anlamlar da taflyabilmektedir. Ortamdaki fln, objenin renk pigmentlerine arparak yansmas ve gzmze iletilmesiyle grdmz renkler,
farkl modlar ve ortam havasn bylece alglayabilmemize olanak tanr. Bir fotorafn flndan, o fotorafn ekilmifl olduu ortamn flnn nasl olduunu tahmin etmemiz mmkndr. Gneflli ve temiz bir havada, dfl meknda ekilen bir
fotoraf ile i meknda, lofl bir ortamda ekilen fotorafn renk ve flk deerleri
arasnda dramatik farkllklar olacaktr. Bir fotoraf zerinde alflrken de bu etkileri artrmak iin renk ve ton ayarlar yapmaya ihtiya duyulur. Bylece verilmek
istenen mesaj ve karflya iletilmek istenen ortam havas ok daha etkin bir biimde elde edilebilecektir.
RENK VE TON NEDR?

Rengi incelerken flktan bahsetmek kanlmazdr. Prizmadan geirildiinde flk,
farkl dalga boylarna ayrlarak renkleri oluflturur. Gkkuflandaki renkler ile ayn
dizilimi grdmz bu renk skalas, fln tm renkleri barndrdn bize bir kez
daha hatrlatmaktadr. Bir objenin rengini, o objeye fln arparak yansmas ile
grrz.
Karanlk bir odaya girin ve tm flklar kapatn. Etrafnzdaki objeleri
renklerini greSIRAveSZDE
biliyor musunuz?
SIRA SZDE
D fi N E L M
D fi N E L M
S O R U
S O R U
DKKAT
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
N N
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
184
fiekil 8.1
Renkler flk ile
varolur. Iflk tm
renkleri iinde
barndrr.
Kaynak: T. Fikret
Uar Grsel
letiflim ve Grafik
Tasarm
kitabndan
alnmfltr.
Beyaz Iflk
KIRMIZI
TURUNCU
SARI
YEfiL
MAV
LACVERT
MOR
Prizma
Dier Renkler
Krmz Elma
Dier Renkler
Krmz Cam
RENK ALANI VE GAMUT

Gamut; bir renk sisteminin
grntleyebildii ya da
basabildii renk aralna
verilen isimdir.
Spot Renk; Baskda CMYK
renkleri dflnda kalan ekstra
renklere Spot Renk ad
verilir.
nsan gz, belli bir aralktaki dalga boylarna sahip renkleri grebilmektedir. Bilgisayar monitrlerinin flk ile ortaya kan renkleri farkl bir arala, matbaada bask ile elde edilen renkler ise daha kstl bir arala sahiptir. Bu aralklara Gamut ad
verilmektedir. nsan gznn grebildii renkler en genifl arala, monitrn gsterebildii renkler bundan daha kstl bir arala, baskda elde edilen renkler ise daha da snrl bir arala sahiptir. Altn rengi, fosforlu renkler gibi baz zel renkler ise
matbaada ancak zel mrekkep kullanarak elde edilir. Bu renklere Spot Renk ad
verilir. Spot renk gibi zel renkler ve baz CMYK renkleri bilgisayar monitrlerinde
tam olarak grntlenemez. Bu da, bilgisayar ve bask teknolojilerinin birbirinden
farkl yntemler kullanarak renk elde etmesinden kaynaklanr.
fiekil 8.2
Toplamsal Renk
Metodu (Sada) ve
karmsal Renk
Metodu (Solda).
Cyan
Krmz
Yeflil
Mavi
Sar
Siyah
Magenta
Magenta
Beyaz
Sar
Yeflil
Beyaz
Cyan
Mavi
Siyah
185
8. nite - Saysal Grnt fllemede Ton Kontrol ve Renk Ynetimi
RENK MODLARI
RGB
SIRA SZDE
SIRA SZDE
RGB renk modu red (krmz), green (yeflil) ve blue (koyu mavi) renklerinden oluD fi Nrenk
E L M modeline
flur. Bu renkler st ste eklendike beyaz elde edildiinden RGB
toplamsal renk modeli ad da verilir. Hibir renk yokken tamamen siyah olan bir
alanda, bu rengin karflm ile beyaz elde edilebilir. Bilgisayar
teleS Omonitrleri,
R U
vizyonlar ve projeksiyonlar bu yntemle renk elde ederler.
KKAT
R, G ve B renklerinin her birinin 256 deerinin kombinasyonu ile RGBD modunda
16.7 milyon renk elde edilebilmektedir. Tm renkler iin ayn deer verildiinde gri tonlar elde
edilmekte, tm renkler maksimum deerde iken beyaz, tm deerlerSIRA
minimum
SZDE (yani sfr)
deerde iken ise siyah renk elde edilmektedir.
CMYK
AMALARIMIZ
CMYK renk modunda C, M ve Y renklerinin birleflmesi ile teorik olarak

D Ksiyah
K A T elde edilmelidir, ancak gerekte kahverengiye yakn bir renk elde edildiinden K yani siyah renk kullanlmakta ve doru bir siyah elde edilmesini salamaktadr.
SIRA SZDE
Grayscale (Gri Ton)
AMALARIMIZ
Red
(Krmz)
Blue
(Mavi)
S O R U
SIRA SZDE
RGB toplamsal renk, CMYK

ise karmsal renk
modelidir. AMALARIMIZ
K T A P
T SIRA
E L E V SZDE
ZYON
Cyan Magenta Yellow Black
(Ak (ingene (Sar) (Siyah)
D fi N E L M
Mavi) Pembesi)
N N
Grntnn tamamen siyah beyaz olduu renk modudur. Siyahtan beyaza doru
tm tonlarn bulunduu bu renk modunun baskda elde edilmesinde
siyah
K T A sadece
P
mrekkep kullanlr. Siyah mrekkebin az ya da ok kullanlmas ile gri tonlar elde edilmifl olur. Grayscale modundaki bir grntnn her bir pikseli 0dan (yani
siyahtan) 255e (yani beyaza) kadar toplam 256 gri tonundanT Ebirine
L E V Z Ysahiptir.
ON
Green
(Yeflil)
DKKAT
N N
CMYK renk modu cyan (ak mavi), magenta (koyu pembe), yellow (sar) ve black
(siyah) renklerinin bir araya gelmesi ile oluflur. Pigment esasl bu renk modelinK T A P
de, tm renklerin karflmas ile siyah elde edilir. Hibir renk yokken tamamen beyaz olan bir alanda renkler karfltka farkl renkler ve sonunda siyah elde edilir.
Bu renk pigmentlerinin flk aracl ile rengin tmn emerek grnmesi nedeTSIRA
E L E VSZDE
ZYON
niyle bu renk modeline karmsal renk modeli ad da verilir.
Matbaalarda kullanlan ofset bask sistemleri, lazer yazc ve mrekkep pskrtmeli (inkjet) yazc gibi baskya ynelik sistemler bu yntemle renk elde eder.D Kfi yani
siyah renk,
NELM
koyu deerleri belirlemede yardmc renktir. Bu zelliinden Ntr
ve
T E R N E T Blue ile
karfltrlmamas iin siyah renk K harfi ile temsil edilir. Dier renkler ise bafl harfS O R U
leri kullanlarak ksaltlmfltr.
Dier Renk Modlar
D fi N E L M
NTERNET
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
TELEVZYON
Bitmap
Grntnn sadece %100 siyah ve %100 beyaz noktacklardan elde edilmesi ile
T E R N E T bakldnoluflur. Siyah ve beyaz noktalarn sk veya seyrek kullanm ile Nuzaktan
da gz bu alanlar gri deerler olarak alglar. Bu zellik, grntnn daha az renk
bilgisini barndrmasna, dolays ile daha az yer kaplamasna neden olur. Ayrca,
tek renk bir bask iin, zellikle serigrafi gibi baz bask teknikleri iin Bitmap
grntler olduka pratik zmler sunar.
NTERNET
186
Duotone (ki Renk)

ki rengin bir arada kullanlmas ile oluflan renk modudur. Siyah ve beyaz ile snrl kalmadan, tercih edilebilecek herhangi iki renk ile grnty elde etmek iin
kullanlr. Monotone tek renk ile, tritone renk ile, quadtone ise drt renk ile
grnt elde etmek iin kullanlr.
fiekil 8.3
eflitli Renk
Modlar.
CMYK
Grayscale (Gri Ton)
Monotone (Ten Renkli Mod)
Indexed Color (Dizinli Renkler)
Bitmap
Duotone (ki Renkli Mod)
Indexed Color Mode (Dizinli Renk Modu)

Toplam en fazla 256 renkten oluflur. Renkli bir grnt dizinli Renk Moduna dnfltrldnde renkler 256 renk paletinden en yakn olanna dnfltrlr ve
bylece bir renk snrlamas yaplmfl olur. Renk kalitesi ok fazla bozulmadan dosya boyutu dflrldnden multimedya ve internette kullanm iin elveriflli bir
renk modudur.
Multichannel Mode (ok Kanall Mod)

zel bask yntemleri iin kullanlmaya elveriflli olan ok-Kanall Mod, her bir kanalda 256 ton gri kullanarak grnty renklerine ayrr. RGB ya da CMYK bir dosya ok Kanall Moda evrildiinde varolan kanallar spot renk kanal hline gelir.
MONTR AYARLARININ YAPILMASI

Bir ifl akflnda doru renkleri elde etmek, alfltnz her aracn farkl renk ayarna
sahip olmas nedeniyle olduka g olabilir. Farkl ayarlardaki monitrlerde renkler
farkl grnebilir, kt alndnda ve matbaada basldnda bambaflka sonular or-
187
taya kabilir. Sonularn nceden grlmemifl olmas kt srprizler yaratacandan

kullanlan monitrn kalibre edilmesi yani renk ayarnn yaplmas gerekmektedir.
Monitr kalibrasyonu ile belirlenen renk profili ekranda hangi renklerin grneceini snrlar, bylece bask ile ortak bir renk paleti belirlenmifl olur.
Monitr kalibrasyonu yapmak iin:
Monitrnzn en az yarm saat boyunca ak olmasna dikkat edin, bylece monitr yeniden snarak renkleri daha doru yanstacaktr.
Monitr ayarlarnz binlerce renk veya milyonlarca renk grnt ayarna
getirin.
Masast deseniniz renkli ise deifltirerek gri hale getirin. Desensiz ntr gri
bir zemin renkleri daha doru alglamaya yardmc olur.
Bilgisayarnzn monitr kalibrasyonu zelliklerinden faydalanarak monitrnz kalibre edin.
Daha da detayl ve doru bir kalibrasyon yaplmas gerektiinde, lm ve kalibrasyon iin zel olarak tasarlanmfl yazlm ve donanmlardan faydalanlmaldr.
nsan gznn alglayamad renk farkllklar da lebilen bu aygtlar kalibrasyonun daha doru yaplmasn salar.
TON KONTROL ve RENK YNETM
SIRA SZDE
SIRA SZDE
ekilen fotoraflar, elde edilen grntler her zaman istenen kaliteye sahip olmayabilir. Iflk sorunlar, renk farkllklar bir fotorafn yeterince iyi grnmemesine
neden olur. Grntler kimi zaman cansz kimi zaman olmasD gerektiinden
fazla
fi N E L M
sar renge sahip, ou zaman istenildii kadar etkili olmayan bir hldedir. Bu gibi
sorunlar zmek iin ton kontrol ve renk ynetimine baflvurmak ve gerekli ayarS O R U
lar yaparak doru grnty elde etmek mmkndr.
D fi N E L M
S O R U
Ton kontrol ve renk ynetimi ile grselleri dzeltmek mmkndr;Dancak

K K A Ten iyi sonucu
elde etmek iin grntnn fotoraf ekiminin en iyi kalitede yaplmas veya taranmas
flarttr. Aksi takdirde ton ve renk ayarlarn yapmak ok zor, hatta imknsz olabilir.
SIRA SZDE
Ton Kontrol
DKKAT
N N
Pek ok fotoraf ya da taranmfl grntnn ortak sorunu yeterince

fla ve konAMALARIMIZ
trast deere sahip olmayfldr. Bir grntnn kontrast deerinin dflk olduunu
genel griliinden anlayabiliriz. Grntnn zerinde gri bir tabaka varmfl gibi grnyorsa bu grntnn kontrastlk deeri olduka dflktr.
artrlK Kontrastl
T A P
dnda sanki nndeki yar saydam gri tabaka ortadan kalkmfl gibi olur.
SIRA SZDE
Kontrastl ve aklk/koyuluu ayarlayabilmek iin baz komutlar vardr. Bunlarn en genel ve basit olan Brightness/Contrast (Aklk/Koyuluk
daT E L E Vve
Z Kontrast),
YON
ha detayl olanlar ise Levels (Ton Seviyesi) ve Curves (Ton Erisi)
komutlardr.
GD fi N E L M
rntnn otomatik olarak baz ayarlar kendi kendine yapmas iin ise Auto Levels
(Otomatik Ton Seviyesi), Auto Curves (Otomatik Ton Erisi) gibi seenekler yer alS O R U
NTERNET
maktadr.
Ton kontrol ve renk ynetiminde RGB modunda alflmak daha dorudur,
D K K A Tbu hem renkleri daha iyi grebilmenizi salar hem de daha hzl alflmanz salar. Ayarlar RGB modunda yaptktan sonra baskya gidecei zaman son aflamada CMYKya
evirmek gerekir.
SIRA SZDE
Brightness/Contrast (Aklk/Koyuluk ve Kontrast) Seenei
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
SIRA SZDE
TELEVZYON
D fi N E L M
NST OE RRNUE T
DKKAT
Brightness SIRA SZDE
(Aklk/Koyuluk): Rengin
aklk koyuluk orann
belirler. Bu ayar, rengi sabit
tutup flk ile oynayarak
rengi beyaza AMALARIMIZ
ya da siyaha
doru yaklafltrarak aar ya
da koyulafltrr.
N N
Grntnn genel aklk koyuluu ve kontrastl zerine mdahale

iin kullanAMALARIMIZ
labilen en kaba seenektir. Bafllang seviyesi iin kullanm basit olduundan terK T A P
K T A P
TELEVZYON
TELEVZYON
188
cih edilebilir; ancak daha profesyonel ton ynetimi iin kullanm tavsiye edilmez.
Bunun nedeni grntnn kalitesini dflrerek ve fazla kaba biimde deifltirerek
mdahale eden bir komut olmasdr.
fiekil 8.4
Brightness/Contrast
Ayarlarnn
Yapld Men.
SIRA SZDE
SIRA SZDE
Contrast (Kontrastlk):
Kontrast deeri grntnn
D five
Nflk
E L deerlerinin
M
renk
ztl zerinde oynamaya
yarar. Kontrastlk arttka
griStonlar
O R ve
U ara deerler yok
olur.
DKKAT
SIRA SZDE
Brightness blmndeki ok saa doru ilerletildiinde ton deerleri beyaza

yaklaflr, sola
D fi doru
N E L M ilerletildiinde ise siyaha doru yaklaflr. Contrast (Kontrastlk) blmndeki ok saa doru ilerletildiinde grntnn ak ve koyu deerleri arasndaki fark artar. Sola doru ilerletildiinde ise ak ve koyu renkler arasnS O R U
daki fark azalarak grileflen bir grnt oluflmaya bafllar.
Ton kontrolD ve
K Krenk
A T Brightness/Contrast (Aklk/Koyuluk ve Kontrast) seenei olduka
kaba bir ayar yapmak iin kullanldndan profesyonel zmlemelerde daha detayl ve
doru bir sonu
iin Levels (Ton Seviyesi) ve Curves (Ton Erisi) kontrol panellerinden
SIRA SZDE
faydalanmak gerekir.
N N
AMALARIMIZ
Histogram (Ton Dalm):
Bir grntnn piksellerinin

dalmn gsteren bir
grafiktir. Glgeli yani koyu
Ktonlar
Tsolda,
A Porta tonlar
ortada, flkl yani ak tonlar
ise sa tarafta yer alr.
Grafikteki arlk solda ise
Tbu
E Lresmin
E V Z Ykoyu
O N tonlarnn
arlkl olduunu
anlayabiliriz.
NTERNET
fiekil 8.5
Levels (Ton
Seviyesi) Kontrol
paneli.
Levels (Ton
Seviyesi) Seenei
AMALARIMIZ
Levels kontrol paneli ile (Image>Adjustments>Levels) bir grntnn ton aral

grntlenir. Histogram (Ton Dalm) grafii ile ak ve koyu deerlerin oran
ak bir flekilde
Levels (Ton Seviyesi) seeneinin sa tarafndaki Auto
K T Agrnr.
P
(Otomatik) butonuna basldnda deerler otomatik olarak dzenlenir; ancak bu
her zaman salkl olmayacandan ayarlar manuel olarak yapmak daha dorudur.
Levels T(Ton
kontrol panelindeki Histogram (Ton Dalm) grafiinin
E L E V Seviyesi)
ZYON
sol ve sa bitifl notlarna en koyu ve en ak deerleri gsteren sol ve sa oklar ilerletildiinde en koyu deer siyah, en ak deer ise beyaz olmufl olur. Ortadaki ok
ise koyu ya da aa doru ilerletilerek orta deerlerin koyu veya ak olmas ko N T E R N E T yaplmfl olur.
nusunda ayarlamalar
189
Curves (Ton Erisi) Seenei

Kontrastlk ayarlar iin kullanlan Curves (Ton Erisi) kontrol panelinde tek bir
izgiden oluflan bir grafik karflmza kar. Bu grafik aktan koyuya doru tonlarn
dizilimini belirten bir grafiktir. Grafikteki diyagonal izgi dmdz bir izgi halindeyken dalm eflittir.
Eer grntnn kontrast deerinin biraz daha fazla olmasn istiyorsanz bu
eriyi hafif bir S harfi flekline getirerek bunu baflarabilirsiniz. Bunu yapmak iin
Curves erisinin tam ortasna tklayarak bir nokta oluflturun. Sonra bu orta nokta
ile st nokta arasna bir nokta daha koyun ve bunu biraz ak tona doru yani yukar doru srkleyin. Ayn flekilde en alt nokta ve orta nokta arasna da bir nokta koyun ve bu noktay da koyu deere yani alta doru srkleyin. Bylece Curves erisini kontrastlk iin genel olarak tercih edilen S biimine getirmifl olacaksnz. Bu uygulamalar esnasnda Preview seenei iflaretlediinizde yaptnz deiflimleri grnt zerinde izleme flansnz da olacaktr. Curves kontrol panelinde
ayarlamalarnz yaptktan sonra OK tufluna basarak belirlediiniz kontrast deerini grnt zerinde uygulamfl olacaksnz.
fiekil 8.6
Curves (Ton Erisi)
kontrol panelinde
farkl kontrastlk
ayarlar.
190
fiekil 8.7
Ton Kontrol
Ayarlar.
SIRA SZDE
SIRA SZDE
Renk Ynetimi
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
Renk ynetimi,
D fi N bir
E L Mgrntnn ideal renklerine yaknlaflmas iin yaplan ayarlarn
btndr. Bir fotoraf ekilirken fln yetersiz olmas ya da doru flk kullanlmamas fotorafn koyu sar grnmesine yol aabilir. Yine ekilen fotorafn renkleri
S O R U
istenildii kadar canl grnmediinden renk ynetimine ihtiya duyulabilir.
D K Kton
A T kontrolnn ardndan yapmak, renklerde varolan aksaklklar belirRenk ynetimini
lemek asndan kolaylk salayacaktr.
N N
SIRA SZDE
Renk ynetimi iin bafllca ayarlar Color Balance (Renk Dengesi) ve Hue/Saturation (Renk/Doygunluk) kontrol panellerinden yaplr.
AMALARIMIZ
Color Balance (Renk Dengesi)
K T A P
Color Balance (Renk Dengesi) kontrol paneli (Image>Adjustments>Color Balance)

K T A P renk karflmnn deifltirilebilmesine yarar. Tm renkler zerenkli bir grntnn
TELEVZYON
TELEVZYON
NTERNET
NTERNET
191
rinde genel deifliklikler iin kullanlan Color Balance (Renk Dengesi) paneli,
Brightness/Contrast (Aklk/Koyuluk ve Kontrast)ta olduu gibi basit renk ayarlar iin uygundur. Daha profesyonel ve detayl renk ayar iin Levels (Ton Seviyesi)
ve Curves (Ton Erisi) kontrollerini kullanmak ve her renk iin ayr ayarlar yapmak daha doru olacaktr.
fiekil 8.8
Renk Ynetimi.
Color Balance (Renk Dengesi) kontrol panelinde ortaya kan renklerin azl ve okluunu oku saa/sola hareket ettirerek belirleyebilirsiniz. RGB bir grselde krmzy
azaltmak iin Red blmndeki oku eksi deere gelecek flekilde ilerletebilirsiniz.
Hue/Saturation (Renk/Doygunluk)
Hue/Saturation kontrol paneli grntnn rengini, doygunluunu ve aklk/koyuluunu ayarlamaya yarayan bir paneldir. Kontrol panelinin en stnde yer alan
Hue seeneindeki ok saa/sola ilerletildiinde grntnn rengi deiflir. Bu deiflim renk emberindeki renklerin dizilimine gre gerekleflir. rnein krmzlar
turuncu ve daha sonra sar olurlar, ok daha da ilerlerse sardan yeflile, yeflilden maviye doru renkler deiflir.
Saturation (Doygunluk) seeneinde, rengin doygunluuna mdahale edilir.
Doygunluk azaldka renk grileflir ve pigmentlerini yitirir, doygunluk arttnda ise
renkler daha parlaklaflr ve tm renkler daha da gl bir flekilde ne kar. Ok saa doru ilerlerken renkler doygunlaflmakta yani glenmekte, sola doru ilerlediSIRAgrntye
SZDE
inde ise gcn ve doygunluunu kaybederek siyah beyaz bir
doru
yaklaflmaktadr.
Lightness (Aklk/Koyuluk) seeneinde, flk artrlp azaltlarak aklk ve koD fi N E L M
yuluk deerleri belirlenir.
Tm ayarlamalar yaplarak OK tufluna basldktan sonra istenen deifliklikler elS O R U
de eldilmifl olur.
Bir grntye mdahale ederken grnty kopyalamak iyi bir fikirdir,
D nk
K K A T yaplan mdahaleleri geri almak her zaman mmkn olmayabilir. Ayrca bu sorunun nne gemek
adna pratik bir yol olan Adjustment Layer (Katman Ayarlar) zelliklerini (yani grntSIRA SZDE
nn olduu katman zerine yeniden mdahale edilebilir bir ek katman) kullanarak alflmak, istenilmeyen ek katman eleyebilme olasl nedeniyle tercih edilen yntemlerdendir.
AMALARIMIZ
K T A P
Hue (Renk): Hue seenei,

hemen her yazlmda bir
rengi semek iin, ya da
varolan bir rengi baflka bir
renge doru dnfltrmeye
yarar. Renk anlamna gelen
Hue, aklk/koyuluk ya da
doygunluk seeneklerinden
nce rengin ana tonunun
belirlenmesinde kullanlr.
Saturation (Doygunluk):
Rengin doygunluunu
belirler. Bir rengin az ya da
ok pigment ile doygun olup
olmamasn Saturation
SIRA SZDE
ayarlarn deifltirerek
belirleyebiliriz.
N N
D fi N E L M
S O R U
DKKAT
SIRA SZDE
AMALARIMIZ
K T A P
192
zet
Renk, bir objenin iinde barndrd pigmentlerin emdii fln gzmze yansmas ile oluflur. Bylece bir elmann krmz, bir yapran
yeflil olduunu alglarz. Doadaki renkleri fln bir prizmadan geirilmesiyle grebiliriz. Bu
renkler belirli bir srayla yan yana gelir, bu sralama renklerin alglanmasnda kolaylk salayan renk emberi ve renk teorilerinin oluflumunda temel alnmfltr.
Grnt ifllemde renk ile ilgili bilgiye sahip olmak, bilgisayar monitr ve ofset bask gibi farkl ortamlarda alflrken hata yaplmamas adna
byk nem taflr. rnein CMYK (karmsal)
renk modu bask iin geerli iken RGB (Toplamsal) renk modu flk ile yanstlan televizyon, monitr gibi teknolojiler tarafndan kullanlan bir
moddur. Her bir renk modu kendine zel bir
renk alanna yani Gamuta sahiptir. Bu renk alan farkl ortamlarda farkllaflr, rnein RGB renk
alan CMYK renk alanndan daha genifltir. Bu nedenle monitrler baskya uygun olarak alflabilmeleri adna kalibre edilmelidir.
Renkler, renk modlar ve tonlar bir grntnn

doru mesaj ve doru atmosferi vermesinde
nemli rol oynar. Renk ve renk ayarlar konusunda bilgi edinmek, bu nedenle nem taflmaktadr. Ton kontrol ve renk ynetimi, elde edilen grsellerin doru ve gl iletiflim kurabilmesi adna olduka nemlidir. Soluk bir fotoraf
bir iek demeti iin olumsuz bir anlam yaratrken, canl ve yksek doygunlua sahip renklerin olduu ayn iek demeti fotorafa ok daha
cazip bir anlam kazandracaktr. stenilen flk ve
renk deerlerinin ayarlanmas, kullanlan grsel
ile verilen mesaj da glendirecek ve ok daha
iyi grnen grseller elde etmede nemli katklar salayacaktr.
193
Kendimizi Snayalm
1. Afladakilerden hangisi renk aralklarna verilen genel addr?
a. Armat
b. Gamut
c. GMYK
d. CMGR
e. RGB
6. Afladakilerden hangisi renk ynetimi iin kullanlan komutlardan biridir?

a. Copy (Kopyala)
b. Gaussian Blur
c. Hue/Saturation (Renk/Doygunluk)
d. Bitmap
e. Paste (Yapfltr)
2. Afladakilerden hangisi CMYKnin almdr?

a. Cyan-Magenta-Yellow-Krmz
b. Cyan-Mavi-Yeflil-Krmz
c. Cyan-Magenta-Yellow-Black (Key)
d. Red-Green-Blue
e. Cyan-Magenta-Yellow-Blue
3. Afladakilerden hangisi RGBnin almdr?
a. Cyan-Magenta-Yellow-Black
b. Rouge-Gray-Black
c. Red-Green-Black
d. Red-Green-Blue
e. Red-Gray
7. Afladakilerden hangisi monitr kalibrasyonu yaplmas srasnda dikkat edilmesi gereken unsurlardan biri deildir?
a. Kalibrasyon yaplmadan nce ap en az yarm
saat beklenmelidir.
b. Masastnde renkli bir desen olmamal, gri renkte bir fon yer almaldr.
c. Monitr ayar binlerce renk ya da milyonlarca
renk seeneinde olmaldr.
d. Hassas bir ayar iin kalibrasyon donanmlarndan faydalanlmaldr.
e. Masastnde mor ve yeflil tonlarda renkli bir
desen olmaldr.
4. Afladaki renk modlarndan hangisi yalnzca %100

siyah ve %100 beyaz piksellerden oluflur?
a. CMYK
b. RGB
c. Bitmap
d. Gamut
e. Histogram
8. Renk doygunluu ayar hangi kontrol paneli ile

yaplmaktadr?
a. Bitmap
b. Hue/Saturation (Renk/Doygunluk)
c. Noise
d. Gamut
e. Red-Green-Black
5. Afladakilerden hangisi ton kontrol iin kullanlan

komutlardan biridir?
a. Save (Kaydet)
b. Curves (Ton Erisi)
c. Cyan-Magenta
d. Bitmap
e. Paste (Yapfltr)
9. Afladakilerden hangisi ton kontrol iin kullanlabilecek kontrollerdendir?

a. Brightness/Contrast
b. Levels
c. Curves
d. Auto Levels
e. Hepsi
10. Afladakilerden hangisi renk ynetimi iin kullanlabilecek kontrollerdendir?
a. Hue/Saturation
b. Auto Color
c. Curves
d. Color Balance
e. Hepsi
194
1. b
Sra Sizde 1
Renkler, fln yansmas ile oluflur. Bu nedenle karanlk bir ortamda objelerin renklerini alglayamayz. Oda
kapkaranlk olduunda objelerin formunu da gremeyiz. Az flk alan bir ortamda ise objelerin formunu alglar, ancak renklerini tam olarak belirleyemeyiz. Bu deney renklerin objelere fln yansmas ve bu yansmann gzlerimiz tarafndan alglanarak renk bilgisi olarak
beynimizde canlanmas adna iyi bir rnektir.
2. c
3. d
4. c
5. b
6. c
7. e
8. b
9. e
10.e
Yantnz yanlfl ise Renk Alan ve Gamut

Yantnz yanlfl ise CMYK Renk Modu
Yantnz yanlfl ise RGB Renk Modu
Yantnz yanlfl ise Renk Modlar blmn
tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Ton Kontrol blmn
Yantnz yanlfl ise Renk Ynetimi blmn
Yantnz yanlfl ise Monitr Ayarlarnn
Yaplmas blmn tekrar gzden geiriniz.
Yantnz yanlfl ise Ton Kontrol blmn
Kaynaklar
(2007). stanbul: Medyosoft Yaynlar.
Lupton, E, Phillips, J.C. Graphic Design: The New
Basics. (2008). New York: Princeton Architectarol
Press.
(2004). svire: Rotovision Yaynevi.
Uar, T.F. (2004). Grsel letiflim ve Grafik Tasarm.
stanbul: nklap Yaynevi.
Erol Gnefl. Bir reklam alflmas iin farkl ortamlarn reklam kavram erevesinde birlefltirilmesi.
Szlk
195
Szlk
A
Bit (kili Basamak): Bilgisayar verilerinde en kk (sfr ya
Accented Edges (Vurgulu Kenar): Adobe Photoshop Brush

Strokes (Fra Ucu) Efektlerinin altnda bulunur ve grntdeki snr izgilerini vurgulayarak tebeflirle izilmiflesine konturlar (Filter>Brush Strokes>Accented Edges).
Add Noise (Parazit Ekleme): Adobe Photoshop Noise (Parazit) Filtresinin altnda bulunur ve filtresi genelikle degradeli geifllerin ve baz rtfllarn farkedililir hale geldii uygulamalarda grnty daha gereki bir hale getirmek iin kullanlr (Filter>Noise>Add Noise).
AI (Adobe Illustrator): Adobe Illustrator belgelerinin veri
format. Illustrator versiyonlarna gre pek ok farkl eflidi vardr. Yeni Illustrator versiyonlar eski formatlar tanmada glk ekebilmekte, bu nedenle Illustrator ile
alflrken farkl formatlarda da kaydetmek gerekebilmektedir.
Angled Strokes (Al izgiler): Adobe Photoshop Brush
Strokes (Fra Ucu) Efektlerinin altnda bulunur ve al
izgilerle grnty yeniden tarar (Filter>Brush Strokes>Angled Strokes).
Arrange (Dzenle) Mens: Vektrel yazlmlarda bir izimi ya da flekli olduu yerden ne ya da arkaya doru
gtrlmesine yarayan komut. (Adobe Illustrator: Object>Arrange) (Adobe InDesign: Object>Arrange) (Macromedia Freehand: Modify>Arrange).
Artistic (Sanatsal) Filtreler: Adobe Photoshop filtre ailelerinden biri olan Artistic (Sanatsal) Filtreler ile resmimsi,
sanatsal grntye sahip bir grsel elde etmek mmkn. (Filter>Artistic)
da bir deerli) birim.

Bitmap (Bit Efllemi): Bilgisayar ekrannda bellekteki veri
bitlerinin dorudan karfll olan noktalardan oluflmufl
grnt.
Bitmap: Grntnn sadece %100 siyah ve %100 beyaz noktacklardan elde edilmesi ile oluflur. Siyah ve beyaz noktalarn sk veya seyrek kullanm ile uzaktan bakldnda gz bu alanlar gri deerler olarak alglar (Adobe
Photoshop: Image>Mode>Bitmap).
Blur (Bulanklafltrma): Adobe Photoshop filtre ailelerinden
biri olan Blur (Bulanklafltrma) filtresi eflitli seenekleri ile bir grnty bulanklafltrmaya yarar, yani netliini azaltr (Filter>Blur).
Blur More (Daha Bulank): Adobe Photoshop Blur (Bulanklafltrma) Filtrelerinin altnda bulunur ve normal blur
fitresinden daha youn bir bulanklk elde etmek iin
kullanlr (Filter>Blur>Blur More).
Bold (Kaln): Bir yaznn daha kaln ve koyu renk halidir,
vurgulanmas gereken yerleri, ya da bafllklar ne karmada kullanlr. Hemen her yaz karaterinin karater stilinde Bold (Kaln) seenei vardr.
Box Blur (Kutu Bulanklk): Adobe Photoshop Blur (Bulanklafltrma) Filtrelerinin altnda bulunur ve seili alandaki pikselleri komflu pikselleri ile birbirine benzetme
prensibi ile alflr (Filter>Blur>Box Blur).
Brightness (Aklk/Koyuluk): Rengin aklk koyuluk orann belirler. Bu ayar, rengi sabit tutup flk ile oynayarak,
rengi beyaza ya da siyaha doru yaklafltrarak aar ya da
koyulafltrr (Image>Adjustments>Brightness/Contrast).
Brightness/Contrast Seenei: Grntnn genel aklk
koyuluu ve kontrastl zerine mdahale iin kullan-
Background (Arkaplan): stne figr ya da canlandrma

bindirilen grnt. izim, resim, fotoraf ve bilgisayarl
grafikyntemleriyle yaratlabilir.
Backup (Yedekleme): Veri dosyalarnn gvenlik, kayt ya
da arfliv amacyla oaltlmas.
Bas Relief (Rlyef): Adobe Photoshop Sketch (izim) Filtresinin altnda bulunur ve metal plakann oyularak grntnn elde edilmesi etkisini verir.
Bazier: Uygulanabilir denetim noktalaryla tanmlanmfl bir
eri ya da kama. izim tipi grafik programlarnda ve yaz tipi yaratmada kullanlr.
Bevel and Emboss (knt ve Girinti): Katmann dfl kenarlarna mdahale ederek knt ve girinti grnts
elde etmeye yarar. Adobe Photoshop Layer Effects (Katman Efektleri) ailesinden.
labilen
ton
kontrol
seenei
(Image>Adjust-
ments>Brightness/Contrast).
Bring to Front (ne Getir): Vektrel yazlmlarda bir izimi
ya da flekli olduu yerden ne doru getirilmesine yarayan komut (Adobe Illustrator: Object>Arrange>Bring to
Front) (Adobe InDesign: Object>Arrange>Bring to Front)
(Macromedia Freehand: Modify>Arrange>Bring to
Front).
Browser (Gz Gezdirme Olana): Kullanclarn, veri taban iindeki konu bafllklarn ksa srede taramasn salayan olanak.
Brush Strokes (Fra Ucu) Efektleri: Adobe Photoshop filtrelerinden biri olan Brush Strokes (Fra Ucu) Efektleri
sanatsal efektlerde olduu gibi grntye boyanmfl ve
izimi yaplmfl havasn verir (Filter>Brush Strokes).
196
Byte(Bayt): Bilgisayar belleinde tek tek ifllenebilecek birim-
Colored Pencil (Boya Kalemi): Adobe Photoshop Artistic
ler olarak ele alnan bit kmesi. Kiflisel bilgisayarlarda
(Sanatsal) Filtrelerinin altnda bulunur ve varolan grn-
genellikle 8 bite eflittir ve harf 0-9 aras bir say ya da
ty renkli kalemlerle izilmifl gibi gsterir (Filter>Artis-
noktalama imi gibi tek bir karakteri gsterebilir.
tic>Color Pencil).
Columns (Stunlar): Bir metin alannda yer alan yaz stn-
C-
lar (Adobe Illustrator: Type>Area Type Options>Co-
Chalk and Charcoal (Tebeflir ve Kmr): Adobe Photos-
lumns).
hop Sketch (izim) Filtresinin altnda bulunur ve glge
Compound Path (Birleflik izgiler): Adobe Illustratorda iki
olan alanlar siyah kmr, flkl olan alanlar ise beyaz
noktay birlefltirmeyi veya iki izginin birleflerek bir alan
tebeflir
haline gelmesini salayan komut. Bu komut Macromedi-
ile
diyagonal
izgilerle
kaplar
(Fil-
ter>Sketch>Chalk and Charcoal).

Charcoal (Kmr): Adobe Photoshop Sketch (izim) Filtresinin altnda bulunur ve kmrle cizilmifl ve el ile datlmfl bir etki yaratr (Filter>Sketch>Charcoal).
Chrome (Krom): Adobe Photoshop Sketch (izim) Filtresinin altnda bulunur ve grnty cilal krom yzeye izmifl etkisi verir (Filter>Sketch>Chrome).
Clip Art: Genellikle telif (copyright) gerektirmeyen grafik
a Freehandde ise Join (Birlefltir) olarak yer alr (Adobe

Illustrator: Object>Compound Path) (Macromedia Freehand: Modify>Join).
Cont Crayon (Yal Pastel): Adobe Photoshop Sketch (izim) Filtresinin altnda bulunur ve grntye pastel boya ile izilmifl etkisi verir (Filter>Sketch>Cont Crayon).
Contrast (Kontrastlk): Kontrast deeri grntnn renk ve
flk deerlerinin ztl zerinde oynamaya yarar. Kon-
rnler, izimler ve fotografik grntlerden oluflmufl
trastlk arttka gri tonlar ve ara deerler yok olur. (Ima-
derleme.
ge>Adjustments>Brightness/Contrast).
Clone (Klonlama): Vektrel yazlmlarda bir izimin ya da
Control (Kontrol) Paneli: Seili olan fleklin ya da resmin
fleklin olduu yerde bir tane daha kopyalanmasnda ya-
zelliklerini belirten ve deifltirilmesine olanak veren,
rayan komut (Macromedia Freehand: Edit>Clone).
genellikle yazlmn st ksmnda bant olarak bulunan
Clouds (Bulut): Adobe Photoshop Render (Canlandrma) Fil-
panele verilen addr. (Adobe Illustrator: Window>Con-
tresinin altnda bulunur ve bulutlu bir gkyz grnts yaratr ve bunu yaparken etkin olan katmann yerine
bulutlu doku geer (Filter>Render>Clouds).
trol) (Adobe InDesign: Window>Control)

Convert to Paths komutu: bkz. Create Outlines (Dfl izgi
olufltur) komutu.
CMYK: CMYK renk modu Cyan (Ak Mavi), Magenta (Koyu
Craquelure (atlak): Adobe Photoshop Texture (Doku) Fil-
Pembe), Yellow (Sar) ve Black (Siyah) renklerinin bir
tresinin altnda bulunur ve filtresi grnty ykseltilmifl
araya gelmesi ile oluflur. Pigment esasl bu renk mode-
bir yzeye zerine uygulanmfl ve atlaklar oluflmufl gibi
linde, tm renklerin karflmas ile siyah elde edilir. Hi-
gsterir (Filter>Texture>Craquelure).
bir renk yokken tamamen beyaz olan bir alanda renkler
Create Outlines (Dfl izgi olufltur) Komutu: Adobe Illus-
karfltka farkl renkler ve sonunda siyah elde edilir. Bu
trator yazlmnda bir yaznn resim haline dnfltrl-
renk pigmentlerinin flk aracl ile rengin tmn eme-
mesini salayan komuttur. Macromedia Freehand yazl-
rek grnmesi nedeniyle bu renklere karmsal renkler
mnda ise Convert to Paths (izgiye Dnfltr) olarak ta-
ad da verilir (Adobe Photoshop: Image>Mode>CMYK).
nmlanr (Adobe Illustrator: Type>Create Outlines) (Mac-
Color (Renk): Yeni bir renk yaratrken renkleri karfltrmada

kullanlan ve ayn zamanda Fill (Dolgu) ve Stroke (Kontur) seeneklerini de barndran panel.
Color Balance (Renk Dengesi): Color Balance kontrol paneli renkli bir grntnn renk karflmnn deifltirilebilmesine yarar (Image>Adjustments>Color Balance).
romedia Freehand: Text>Convert to Paths).

Crosshatch (apraz Tarama): Adobe Photoshop Brush Strokes (Fra Ucu) Efektlerinin altnda bulunur ve apraz tarama teknii ile grnty yeniden resmeder (Filter>Brush Strokes>Crosshatch).
Crystallize (Kristalize): Adobe Photoshop Pixelate (Piksel-
Color Halftone (Renkli Tram): Adobe Photoshop Pixelate
lefltirme) Filtresinin altnda bulunur ve pikselleri tek renk-
(Piksellefltirme) Filtresinin altnda bulunur ve kanallarna
ten oluflan poligon fleklinde dnfltrr (Filter>Pixela-
ayrlmfl traml bask grntsn simule eder (Filter>Pi-
te>Crystallize).
xelate>Color Halftone).
Cursor (mle): Bilgisayar arabirimi ve multimedya sistemlerinde fare gibi gsterge aygtlarnn ekrandaki konumlarn gsteren simge.
Szlk
197
Curves (Ton Erisi) Paneli: Kontrastlk ayarlar iin kullan-
Digital (Saysal ya da Dijital): Verilerin ayr ayr sinyallerle
lan Curves (Ton Erisi) Paneli tek bir izgiden oluflan bir
gsterilmesini belirtir. Bilgisayar sistemlerinde ikili (sfr
grafik ile aktan koyuya doru tonlarn dizilimini gste-
ya da bir) saylar kullanlr. Bunlar gruplar oluflturarak

saylar ya da alfabetik karakterleri gsterir.
rir. Grafikteki diyagonal izgi dmdz bir izgi halindeyken dalm eflittir (Image>Adjustments>Curves).
Displace (Yerini Almak) Adobe Photoshop Distort (Boz-
Cutout (Karton): Adobe Photoshop Artistic (Sanatsal) Filtre-
ma): Efektlerinin altnda bulunur ve bir grnty belir-
lerinin altnda bulunur ve varolan grnty renkli kar-
lenen baflka bir grntye gre yeniden yerlefltirmeye

yarar (Filter>Distort>Displace).
tonlardan kesilmifl gibi detaylardan arndrarak kaba bir

hale getirir (Filter>Artistic>Cutout).
Distort (Bozma): Adobe Photoshop filtre ailelerinden biri

olan Distort (Bozma) Efektleri bir grnty geometrik
apa Noktalar: apa Noktalar vektrel izimlerde izginin
olarak bozar (Filter>Distort).
aralklarn belirler ve izginin blmlerini birbirine balar.
Donanm: Donanm bilgisayarn kendisine, fotoraf makinesi veya tarayc gibi cisimlere verilen ad. Donanmlar fi-
karmsal Renk Metodu: bkz. CMYK.
ziksel olarak yer kaplarlar.
znrlk: Birim ldeki Pixel saysna verilen addr.

rnein elimizdeki grselin 1 inch karelik (2,54 cm)
Download (Afla Ykleme): Bir bilgisayardan baflka bilgisayara doru bilgi akfln belirten terim.
kesitini alalm, 1 inch kenardaki pixel says o grselin

znrln verir.
Dpi (Dots Per Inch): Nokta n. Grnt znrlk ls.

Bir in karelik alana dflen piksel says.
Dry Brush (Kuru Fra) Adobe Photoshop Artistic (Sa-
Dark Strokes (Koyu igiler): Adobe Photoshop Brush Stro-
natsal): Filtrelerinin altnda bulunur ve kuru fra tekni-
kes (Fra Ucu) Efektlerinin altnda bulunur ve koyu
i ile bir grselin kenarlarn belirlemeye yarar (Filter>Ar-
alanlar ksa ve koyu izgilerle, ak renkli alanlar ise

uzun ve beyaz izgilerle tarar (Filter>Brush Strokes>Dark
tistic>Dry Brush).
Duotone (ki Renkli): ki rengin bir arada kullanlmas ile
Strokes).
oluflan renk modudur. Siyah ve beyaz ile snrl kalma-
Database (Veri Taban): Yaplandrlmfl veri derlemesi. Bil-
dan, tercih edilebilecek herhangi iki renk ile grnty
gisayar sisteminden elde edilebilecek flekilde dzenlen-
elde etmek iin kullanlr. Monotone tek renk ile, tritone
mifl bilgiler.
renk ile, quadtone ise drt renk ile grnt elde et-
Despeckle (Lekeleri Kaldrma): Adobe Photoshop Noise
mek iin kullanlr (Adobe Photoshop: Image>Mode>Du-
(Parazit) Filtresinin altnda bulunur ve grntdeki leke-
otone).
leri kaldrma ifllemini grntnn detaylarn bozmadan
Dust & Scratches (Toz ve izikler) Adobe Photoshop Noi-
gereklefltirir. Bu komut rengin deifltii alanlar sabit tu-
se (Parazit): Filtresinin altnda bulunur ve grntdeki
tup, byk renk alanlarn bulanklafltrarak lekeleri kal-
parazitleri, birbirine benzemeyen pikselleri tespit edip
drr(Filter>Noise>Despeckle).
renk ve ton deerlerini birbirine yaknlafltrarak, azaltr
Difference Clouds (Transparan Bulut): Adobe Photoshop

Render (Canlandrma) Filtresinin altnda bulunur ve ya-
(Filter>Noise>Dust&Scratches).
ratlan bulut dokusu grntnn zerinde transparan
olarak yer alr. Bu filtrenin bir ka kez st ste uygulan-
Ekran Grnts (Screen Shot): Bilgisayar ekrannn g-
mas ile mermerimsi bir doku da elde edilebilir (Fil-
rntsn o an ekranda ne grnyorsa bire bir saysal
ter>Render>Difference Clouds).
veri haline getirmeye ekran grnts ekmek denir
Diffuse Glow (Dalml Parlama): Adobe Photoshop Dis-
(Ekran grnts PC bilgisayarlarda Print Screen (Ekra-
tort (Bozma) Efektlerinin altnda bulunur ve grntye
n Yazdr) seenei ile elde edilebilirken, Mac bilgisayar-
gren ekleyerek yumuflatr ve merkezden kenarlara doru rengini aar (Filter>Distort>Diffuse Glow).
Diffuse (Datma) Filtresi: Adobe Photoshop Stylize (Stili-
larda Ctrl + Shift + 3 tufllarna basarak elde edilir).

Ellipse (Daire/Elips): Daire ve elips izmeye yarayan vektrel izim arac.
ze) Filtresinin altnda bulunur ve pikselleri gelifligzel
Emboss (Gofre) Filtresi: Adobe Photoshop Stylize (Stilize)
gruplar ve birka kez uygulandnda pastel ya da k-
Filtresinin altnda bulunur ve grntnn dfl kenarlar-
mrle izilmifl etkisi verir (Filter>Stylize>Diffuse).
nn renklerini ak ve koyu deerlere ekerek kabark ya

da ie gk etkisi verir (Filter>Stylize>Emboss).
198
EPS (Encapsulated Postscript): Yksek znrlkte gr-
FTP (File Transfer Protocol): Bu veri aktarma yntemi 10
seller iin kullanlan EPS format, Photoshop, Illustrator
MBn stnde gnderiler iin tercih edilen bir veri ak-
ve QuarkXpress gibi yazlmlarla olduka salkl alflan
tarma sistemi. Gnderi yaplacak kiflilerin FTP sunucula-
bir veri formatdr.
rna veri aktarma ile gerekleflir.
Error (Hata): Saysal veri aktarm ya da zmlemesi yaparken oluflan bilgisayar hatas.
Extrude (Uzatma) Filtresi: Adobe Photoshop Stylize (Stilize) Filtresinin altnda bulunur ve blok ve piramitler fleklinde 3 boyutlu flekiller yaratr (Filter>Stylize>Extrude).
EyeDropper (Damlalk): Varolan bir rengi kopyalamada ya
da belirlemede kullanlan ara.
G
Gamut: Bir renk sisteminin grntleyebildii ya da basabildii renk aralna verilen isim.
Gaussian Blur (an Erisi Bulankl): Adobe Photoshop
Blur (Bulanklafltrma) Filtrelerinin altnda bulunur ve istediiniz deeri vererek bulankln artmasn veya azalmasna olanak tanr (Filter>Blur>Gaussian Blur).
GIF (Graphics Interchange Format): Daha az sayda ren-
Facet (Elmas) Adobe Photoshop Pixelate (Piksellefltir-
gin barnd grseller iin kullanlan bir format. Basit
me): Filtresinin altnda bulunur ve benzer renkteki pik-
hareketli grntlerin de oluflturulabildii GIF format
selleri bloklar halinde dzenler. Taranan bir grnty
buton ve hareketli kutucuklar iin idealdir. Renkli bir ze-
el yapm gibi gstermede, bir fotoraf resim gibi gs-
min zerine transparan bir flekilde dzenleme yaplma-
termede kullanlabilir (Filter>Pixelate>Facet).
sna da olanak verir. Olduka az yer kapladndan kul-
FH11 (Adobe Freehand): Adobe Freehand format. Freehand

dflnda baflka bir yazlmn aabilmesi iin farkl formatlarda kaydetmek gerekir.
Fibers (Lif): Adobe Photoshop Render (Canlandrma):
Filtresinin altnda bulunur ve yan yana rlmfl ipliksi
lanm ok yaygndr.
Glass (Cam): Adobe Photoshop Distort (Bozma) Efektlerinin
altnda bulunur ve bir grntnn belirlenen trdeki bir
camn arkasndan baklyormufl izlenimini yaratmada kullanlr (Filter>Distort>Glass).
bir doku elde etmek iin kullanlr, Clouds seeneinde
Glowing Edges (Parlayan Kenar): Adobe Photoshop Styli-
olduu gibi etkin olan katmann yerini doku alr (Fil-
ze (Stilize) Filtresinin altnda bulunur ve siyah zemin
ter>Render>Fibers).
zerinde grntnn kenar izgilerini renkli olarak orta-
File (Dosya): Bilgisayar ortamnda saklanan bilgi birimi.

File Format (Dosya Format): Verilerin saklamak ya da iletilmek zere dzenlendii tanml yap.
Fill (Dolgu): Vektrel yazlmlarda izginin evreledii alan
dolduran renk, doku, degrade ve transparanlk seeneklerine bu menden ulafllr.
Film Grain (Film Greni): Adobe Photoshop Artistic (Sanatsal): Filtrelerinin altnda bulunur ve grntye gren ekler (Filter>Artistic>Film Grain).
ya karr (Filter>Stylize>Glowing Edges).

Grsel Veri: Saysal bilgilerin grsel olarak grntlendii
veriler. Bir dijital fotoraf, ekran fotoraf, bilgisayarda
yaplmfl bir afifl alflmas vb. eflitli grsel veriler.
Gradient (Degrade): Bir renkten baflka bir renge (veya fleffafa) geifl yapmak iin kullanlan ara ve panel (Window>Gradient).
Grain (Gren): Adobe Photoshop Texture (Doku) Filtresinin
altnda bulunur ve grntye farkl eflitlerde gren ekler.
Find Edges (Kenar Belirleme): Adobe Photoshop Stylize
Bu eflitler arasnda yumuflak, kontrast, geniflletilmifl, ya-
(Stilize) Filtresinin altnda bulunur ve bir grntnn ke-
tay, dikey gibi seenekler bulunur (Filter>Texture>Gra-
nar izgilerini belirlemek iin kullanlr (Filter>Stylize>Find Edges).
in).
Graphic Pen (Grafik Kalem): Adobe Photoshop Sketch (i-
Fragment (Fragman): Adobe Photoshop Pixelate (Piksellefl-
zim) Filtresinin altnda bulunur ve grntdeki detaylar
tirme) Filtresinin altnda bulunur ve grntdeki piksel-
aktarabilecek flekilde ince ve dz izgiler kullanr (Fil-
lerin drt adet kopyasn oluflturur ve yerlerini biraz kaydrarak st ste getirir (Filter>Pixelate>Fragment).
ter>Sketch>Graphic Pen).
Grayscale (Gri Ton): Grntnn tamamen Siyah beyaz ol-
Fresco (Duvar Resmi): Adobe Photoshop Artistic (Sanatsal)
duu renk modu. Siyahtan beyaza doru tm tonlarn
Filtrelerinin altnda bulunur ve kaba fra darbeleri ile
bulunduu bu renk modunun baskda elde edilmesinde
resimsel bir etki yaratr (Filter>Artistic>Fresco).
sadece siyah mrekkep kullanlr (Adobe Photoshop:

Image>Mode>Grayscale).
Szlk
199
Italic (talik): Bir yaznn yana doru yatmfl halidir, vurgulanmas gereken yerlere dikkat ekmede ve metnin ge-
Hafza Kart: Dijital fotoraf makinesinin ekilen fotoraflar
nelinden ayrmada kullanlr. Hemen her yaz karaterinin
depolad kart. eflitli byklklerde ve genellikle fo-
karater stilinde talic (talik) seenei vardr.
toraf makinesi markalarna zel olarak retilir.

Halftone Pattern (Tram dokusu): Adobe Photoshop Sketch
(izim) Filtresinin altnda bulunur ve baskdaki tram grntsn simule ederken grntnn sahip olduu
renk deerlerini korur (Filter>Sketch>Halftone Pattern).
J
Join (Birlefltir): bkz. Compound Path (Birleflik izgiler).
JPEG (Joint Photographic Experts Group): JPEG format
en sk kullanlan formatlardan. Bask iin ok iyi sonu
Hard Disk (Sabit Disk): Tek bir birime takl bir ya da daha
vermediinden tercih edilen formatlarn baflnda gelmez,
ok diskten oluflmufl elektromanyetik veri saklama orta-
ancak skfltrlmfl oluflu aktarmay kolaylafltrdndan
m.
kullanm olduka yaygndr. nternette gerekci foto-
Hardware (Donanm): Bilgisayar sistemini oluflturan elek-
raflara ihtiya duyulduunda JPEG en ideal formattr.
tronik paralar ve donatlar.
Ancak piksel formatna dntrlm vektrel eleman-
Help (Yardm): Her yazlmda bulunan Yardm mensdr.
lar (yaz veya logolar gibi) iin uygun deildir.
Bir yazlmla ilgili bir sorunda (zellikle bu nitede ad

geen yazlmlarda) tek tek resimlerle ve aklayc metinlerle destek veren bir mendr (Window>Help).
Histogram (Ton Dalm): Bir grntnn piksellerinin dalmn gsteren grafik. Glgeli yani koyu tonlar solda,
orta tonlar ortada, flkl yani ak tonlar ise sa tarafta
yer alr. Grafikteki arlk solda ise bu resmin koyu tonlarnn arlkl olduunu anlayabiliriz.
Hue (Renk): Hue seenei, hemen her yazlmda bir rengi
semeye ya da varolan bir rengi baflka bir renge doru
dnfltrmeye yarar. Renk anlamna gelen Hue, aklk/koyuluk ya da doygunluk seeneklerinden nce rengin ana tonunun belirlenmesinde kullanlr (Adobe Photoshop: Image>Adjustments>Hue/Saturation).
Hue/Saturation (Renk/Doygunluk) Paneli: Grntnn
rengini, doygunluunu ve aklk/koyuluunu ayarlamaya yarayan bir panel (Adobe Photoshop: Image>Adjustments>Hue/Saturation).
L
Layer Style (Katman Stili): Bu mende yer alan opsiyonlar
sadece seili katmana etki eder.
Layers (Katmanlar): Vektrel ve piksel tabanl grsel yazlmlarn izimlerin ya da resimlerin birbirlerine karflmalarn nlemek iin sunduu sisteme verilen ad.
Layer Effects (Katman Efektleri): Bir katmana ait olan efektlere verilen ad. Seilen efekt yalnzca etkin olan katmana etki eder. Bu zellik efektleri aktif hale getirmede veya devre dfl brakmada pratiklik de salar.
Lens Correction (Mercek Dzeltimi): Adobe Photoshop
Distort (Bozmak) Efektlerinin altnda bulunur ve fotoraf ekilirken oluflabilecek hatalar dzeltmeye yarar (Filter>Distort>Lens Correction).
Lens Flare (Mercek Yansmas): Adobe Photoshop Render
(Canlandrma) Filtresinin altnda bulunur ve fotoraf ekilirken lense gelen gnefl flnn sebep olduu parlakl taklit eder (Filter>Render>Lens Flare).
Indexed Color Mode (Indeksli Renk Modu): Bu renk modunda bir grnt toplam en fazla 256 renkten oluflur.
Renkli bir grnt Indeksli Moda dnfltrldgnde
renkler 256 renk paletinden en yakn olanna dnfltrlr ve bylece bir renk snrlamas yaplmfl olur. Renk
kalitesi ok fazla bozulmadan dosya boyutu dflrldnden multimedya ve internette kullanm iin elveriflli
bir renk modu (Adobe Photoshop: Image>Mode>Indexed Color).
Ink Outlines (Mrekkepli Kontur): Adobe Photoshop
Brush Strokes (Fra Ucu) Efektlerinin altnda bulunur ve
grnty mrekkepli kalem tarznda ince detayl izgilerle yeniden izer (Filter>Brush Strokes>Ink Outlines).
Levels (Ton Seviyesi) Paneli: Bir grntnn ton aral grntlenir ve ton kontrol iin kullanlr (Adobe Photoshop: Image>Adjustments>Levels).
Lighting Effects (Iflklandrma Efektleri): Adobe Photoshop Render (Canlandrma) Filtresinin altnda bulunur ve
pek ok farkl alt seenek ile flk ve glge zerinde oynamalar yapmaya olanak salar (Filter>Render>Lighting
Effects).
Line / Line Segment (Dz izgi) Arac: ki noktann birleflmesiyle oluflan doru fleklinde izgiler izer.
Linear Gradient (Dorusal Degrade): Bir renkten baflka bir
renge (veya fleffafa) dorusal olarak geifl yapmak iin
kullanlan seenek.
200
Link (Balant): Bilgisayar programlarnn deiflik blmlerindeki eleri birlefltiren zellik.

Live Trace (Otomatik izim Kopyalama): Adobe Illustrator
yazlmna arlan bir resmi otomatik olarak vektrel
hale getirmeye yarayan komut. Macromedia Freehand
N
Navigation (Gezinme): Kullancnn bir veri taban program
iinde dolaflmas.
Neon Glow (Parlak Iflk): Adobe Photoshop Artistic (Sanatsal) Filtrelerinin altnda bulunur ve seilen renk ile g-
yazlmnda Trace (izim Kopyalama) arac olarak mev-
rnty yumuflatarak bir parlama ekler (Filter>Artis-
cuttur.
Lpi (Line Per Inch): izgi in. Nokta n. Grnt znrlk
ls. Bir in lik izgi zerine dflen noktack says.
tic>Neon Glow).
Network (A): Kablolu ya da kablosuz olarak bilgisayar sistemlerini birbirine balayan sistem. Sistemler aras bilgi
alflverifli salar.
M
Macintosh (Mac): Apple Macintosh. Grafik kullanc ara biri-
Noise (Parazit) Filtresi: Adobe Photoshop filtre ailelerinden

biri. ngilizcede ses ya da grlt anlamna gelen
mi ile hipermedyay kitlesel pazara tantan bilgisayarlar.
Noise kelimesi grsel filtre olarak kullanldnda grn-
1984te piyasaya sunulan bu bilgisayarlar kullanm ko-
tde parazit veya bozukluk anlamna gelir. Grntleri
layl ile ne karlar.
bozmak ya da kirlilikleri ve parazitleri gidermek iin Noi-
Median (Orta deer): Adobe Photoshop Noise (Parazit) Fil-
se filtresinden yararlanlabilir. Noise filtresi seenekleri
tresinin altnda bulunur ve seilen bir alanda yer alan
ile grntde doku yaratmada ya da izik ve toz olan
piksellerin aklk koyuluk deerlerini birbirine yaklaflt-
grsellerin sorunlarn gidermede kullanlr (Filter>Noi-
rarak grntdeki bozukluu giderir (Filter>Noise>Median

Menu (Men): Ekranda programn sunduu seenekler liste-
se).
Note Paper (Not Kad): Adobe Photoshop Sketch (izim)
Filtresinin altnda bulunur ve el yapm bir kat zerine
si.
izim yaplmfl grnts verir (Filter>Sketch>Graphic
Mezzotint (Gravr Etkisi): Adobe Photoshop Pixelate (Pik-
Pen).
sellefltirme) Filtresinin altnda bulunur ve grntnn

ierdii renkleri izgi, nokta gibi seenekler ile tam doygun hale getirir.
Microsoft: Dnyann en byk yazlm flirketi.
Microsoft Windows: IBM ve IBM uyumlu bilgisayarlar iin
Microsoftun kard grafik kullanc ara birimi.
Mosaic (Mozaik): Adobe Photoshop Pixelate (Piksellefltirme)
Filtresinin altnda bulunur ve pikselleri bloklar haline
getirir ve mozaik grnts verir (Filter>Pixelate>Mosaic).
Mosaic Tiles (Mozaik Karo): Adobe Photoshop Texture (Doku) Filtresinin altnda bulunur ve grnty kk karolardan oluflmuflcasna canlandrr (Filter>Texture>Mosaic
Tiles).
Motion Blur (Hareket Bulankl): Adobe Photoshop Blur
(Bulanklafltrma) Filtrelerinin altnda bulunur ve belirli
bir hareketi ya da hz gstermede elverifllidir; yalnzca
belirlenen ada bulanklk yaratarak grntye hareket
verir (Filter>Blur>Motion Blur).
Multichannel Mode (ok-Kanall Mod): zel bask yntemleri iin kullanlmaya elveriflli olan ok-Kanall Mod,
her bir kanalda 256 ton gri kullanarak grnty renklerine ayrr. RGB ya da CMYK bir dosya ok-Kanall
Moda evrildiinde varolan kanallar spot renk kanal
haline gelir (Adobe Photoshop: Image>Mode>Multichannel).
O
Ocean Ripple (Okyanus rpnts): Bir grnty suyun
altndaymfl gibi gstermek iin okyanusta oluflan dalgalar grntye ekler (Filter>Distort>Ocean Ripple).
OCR (Optical Character Recognition/Optik Karakter Tanma): Harfleri tanyarak metin haline dnfltren bu
teknoloji, kitap ya da dergi gibi zerinde yaz olan bir
belgenin saysal metin haline dnflmesini olduka pratik hale getirmektedir. OCR teknolojisi hemen her masast taraycda bulunan bir teknoloji.
Online (evrimii): Bilgisayar sistemlerinde, ak ve alflr
durumdaki a (network) ya da bir balaty belirtir.
Opacity (Opaklk): Bir katman fleffaf hale getirmek iin kullanlr. Opacity seeneindeki deerleri deifltirerek istediiniz transparanla ulaflabilirsiniz.
Optik Zoom (Optik Bytme): Dijital fotoraf makinesinin
mercei ile yaklaflma orann gsterir. 3x optik zooma
sahip bir dijital fotoraf makinesi dijital zelliklerini
hi kullanmakszn sadece mercei ile grnty 3 kat
bytebilir.
Szlk
201
Pixelate (Piksellefltirme) Filtresi: Adobe Photoshop filtrelerinden biri. Alt mensnde yer alan seenekler, birbi-
Paint Daubs (Fra Darbeleri): Adobe Photoshop Artistic
rine benzer deerde ve renklerde pikselleri bir araya ge-
(Sanatsal) Filtrelerinin altnda bulunur ve belirli fra u-
tirerek farkl flekiller elde edilmesine yardmc olur (Fil-
lar ile resme farkl mdahalelere olanak verir (Filter>Artistic>Paint Daubs).

Palet: Programlarda uygulamalarn n alannda gzken zel
ter>Pixelate).
Place (Yerlefltir) Komutu: Adobe Illustrator ve Adobe InDesign yazlmlarnda bir resmi sayfaya armak iin kulla-
pencereler. eflitli ifllem komutlarn zerinde barndrr-
nlan komut (Adobe Illustrator: File>Place) (Adobe In-
lar.
Palette Knife (Resim Ba): Adobe Photoshop Artistic (Sanatsal) Filtrelerinin altnda bulunur ve altta tuval varmfl
Design: File>Place).
Plaster (Oyun Hamuru): Adobe Photoshop Sketch (izim)
Filtresinin altnda bulunur ve grnty 3 boyutlu oyun
gibi neredeyse saydam bir resim grnts elde etmek
hamurundan yaplmfl gibi gsterir. (Filter>Sketch>Plas-
iin kullanlr (Filter>Artistic>Palette Knife).

Patchwork (Krkyama): Adobe Photoshop Texture (Doku)
Filtresinin altnda bulunur ve grnty renklerine gre
ter)
Plastic Wrap (Plastik Folyo): Adobe Photoshop Artistic (Sanatsal) Filtrelerinin altnda bulunur ve grnty sanki
ayrarak yama ifli gibi gsterir (Filter>Texture>Patc-
plastik
hwork).
PC (Personal Computer): Kiflisel Bilgisayar.
PDF (Portable Document Format): Gerek vektrel, gerek-
lefltirme) Filtresinin altnda bulunur ve grnty renkli

noktalardan oluflan bir dzene sokar. (Filter>Pixelate>Pointilize)
Polar Coordinates (Kutup Koordinatlar): Adobe Photoshop Distort (Bozma) Efektlerinin altnda bulunur ve grnty dikdrtgen yerine dairesel erevelenmifl hale
flekillere kadar pek ok alanda kullanlabilecek en gPencil (Serbest izim Kalemi) Arac: Serbest izimler iin
getirir. (Filter>Distort>Polar Coordinates)

Port (Balant noktas): Bilgisayar sistemine girifl kfl (input output) aygt ya da evresel e balamada kulla-
kullanlan Pencil, detaylar olmayan kaba izimlerde olduka kullanfll ve hzldr.

Photocopy (Fotokopi): Adobe Photoshop Sketch (izim)
nlan yuva.
Poster Edges (Posterize): Adobe Photoshop Artistic (Sanatsal) Filtrelerinin altnda bulunur ve bir grntnn ier-
Filtresinin altnda bulunur ve fotokopi ekilmifl grnt-
dii renkleri azaltarak detaylarndan arndrmaya yarar
s verir ve kontrastl artrr (Filter>Sketch>Photocopy).

Piksel Tabanl Grseller: Piksel bazl grseller ierdii her
bir karenin bilgisini taflrlar. Piksel ad verilen ayn boyutta kk kareciklerin farkl renk ve ton bilgileri taflmalaryla grnt oluflur.
(Filter>Artistic>Poster Edges).
Program: Bilgisayarn belirli bir grev ya da grevleri yerine
getirmesi iin tasarlanmfl ifade ve ynergeler btn.
PSD (Photoshop Document): Photoshop veri format olan
PSD, Adobe yazlmlar ile uyumlu bir format. Grnt
Piksel: Saysal grntnn yaptafl olan kare birimler. Birim-
ifllemde en sk kullanlan format olan PSD, zellikle kat-
lerin younluu arttka grnt kalitesi de artar.
mal ve maskeli alflmalar yaplrken kullanlr.
Pinch (imdik): Adobe Photoshop Distort (Bozma) Efektlerinin altnda bulunur ve bir grntnn bir blmn
skfltrr; grntde, belirlenen deere gre, ie doru
girinti veya dfla doru knt oluflur (Filter>Distort>Pinch).
(Fil-
Pointilize (Noktalama): Adobe Photoshop Pixelate (Piksel-
tercih edilmelidir. Pen arac, dz izgilerden karmaflk

l izim arac.
gsterir
olarak kullanlamamakta.
masnn altnda hemen her bilgisayar tarafndan okunaPen (izim Kalemi) Arac: Hassas izimler iin Pen arac
gibi
baz sunucular bu format desteklemediinden yaygn
olan PDF format, baskya ynelik en salkl format olbilir oluflu yatar.
kaplanmfl
ru renk kullanm ile esnek ve zengin bir format. Ancak
en esnek ve en yaygn kullanlan formatlardan biri PDF

Reader yazlm ile yaygn olarak kullanlr hale gelmifl
ile
PNG (Portable Network Graphics): Transparanl ve do-
se piksel tabanl grselleri barndrabilmesi baknmndan

format. nternetten cretsiz olarak indirilebilen Acrobat
folyo
ter>Sketch>Plastic Wrap).
R
Ram (Random-Access Memory): Rastgele Eriflimli Bellek.
Verilerin yazlp okunabildii veri saklama alan. Fiziksel
bir bafl , ortas, sonu bulunmayan hipermedya.
202
Radial Blur (Dairesel Bulanklk): Adobe Photoshop Blur

(Bulanklafltrma) Filtrelerinin altnda bulunur ve fotoraf makinesini dndrerek fotoraf ekmifl gibi grsellere ve bir objenin ekrana doru hareketini gsterildii
durumlara Radial Blur komutu aracl ile de ulaflabilirisiniz (Filter>Blur>Radial Blur).
Radial Gradient (Dairesel Degrade): Bir renkten baflka bir
renge (veya fleffafa) dairesel olarak geifl yapmak iin
kullanlan seenek.
Raster Graphic (Piksel Temelli Grnt): Piksel denilen
kareciklerin oluflturduu saysal grnt teknii.
Rectangle (Dikdrtgen): Kare ve dikdrtgen izmeye yarayan vektrel izim arac.
Reduce Noise (Paraziti Azaltma): Adobe Photoshop Noise
(Parazit) Filtresinin altnda bulunur ve grntnn parazitini tmnn veya tek bir kanaldan mdahalesine olanak verir (Filter>Noise>Reduce Despeckle).
Reflect (Yanstma) Arac: Vektrel yazlmlarda bir izimin
ya da fleklin olduu yerden belirtilen aya doru simetrisinin alnmasna yarayan komut.
Render (Canlandrma) Filtresi: Adobe Photoshop filtre ailelerinden biri olan Render filtresi mensnde yer alan
seenekler, 3-boyutlu flekiller, bulut dokular ve flk
efektleri gibi grntler elde etmede kullanlr (Filter>Render).
Reticulation (A): Adobe Photoshop Sketch (izim) Filtresinin altnda bulunur ve film emisyonunun bozulmas ile
meydana gelen ams grnty taklit eder. (Filter>Sketch>Reticulation).
Ripple (rpnt): Bir grnty suyun altndaymfl gibi gstermek iin suda oluflan dalgalar grntye ekler (Filter>Distort> Ripple).
RGB: RGB renk modu Red (Krmz), Green (Yeflil) ve Blue
(Koyu Mavi) renklerinden oluflur. Bu renkler stste eklendike beyaz elde edildiinden RGB renk modeline
toplamsal renk modeli ad da verilir. Hi bir renk yokken tamamen siyah olan bir alanda, bu rengin karflm ile beyaz elde edilebilir. Bilgisayar monitrleri, televizyonlar ve projeksiyonlar bu yntemle renk elde ederler (Adobe Photoshop: Image>Mode>RGB).
Rotate (Dndrme) Arac: Seilen bir fleklin ya da izimin
dndrlmesini salayan ara.
Rough Pastels (Kaln Pastel): Adobe Photoshop Artistic (Sanatsal) Filtrelerinin altnda bulunur ve toz pastel ile boyanmfl havasn vermek iin kullanlr (Filter>Artistic>Rough Pastels).
S
Saturation (Doygunluk): Rengin dolgunluunu belirler. Bir
rengin az ya da ok pigment ile doygun olup olmamas
Saturation ayarlarn deifltirerek belirlenebilir (Adobe
Photoshop: Image>Adjustments>Hue/Saturation).
Screen (Ekran): Bilgisayar, TV sistemleri gibi elektronik rnlerde grsel bilgileren grntlendii alan.
Send to back (Arkaya Gnder): Vektrel yazlmlarda bir izimi ya da flekli olduu yerden arkaya doru gtrlmesine yarayan komut (Adobe Illustrator: Object>Arrange>Send to Back) (Adobe InDesign: Object>Arrange>
Send to Back) (Macromedia Freehand: Modify>Arrange>
Send to Back).
Server (Sunucu): Bir bilgisayar ana balanarak adaki dier bilgisayarlara belirli bir hizmet sunan bilgisayar ya
da ayn bilgisayardaki dier uygulamalara hizmet sunan
yazlm.
Shadow (Glge): Seilen katmann veya izimin altna veya
iine glge dflrmeye yarar. Drop Shadow (Glge Dflrme) ve Inner Shadow (eriye Glge Dflrme) seenekleri ile istenen sonuca ulafllr.
Shape Blur (fiekilsel Bulanklk): Adobe Photoshop Blur
(Bulanklafltrma) Filtrelerinin altnda bulunur ve netlii
belirlenen flekli baz alarak uygular (Filter>Blur>Shape
Blur).
Sharpen (Netlefltirme) Filtresi: Adobe Photoshop filtre ailelerinden biri olan Sharpen filtresi mensnde yer alan
seenekler, birbirine benzer deerde ve renklerde piksellerin aralarndaki fark arttrarak bulank bir grnty netlefltirmede kullanlr. Sharpen (Netlefltirme) genel
bir netlik salar (Filter>Sharpen).
Sharpen Edges (Kenar Netlefltirme): Adobe Photoshop
Sharpen (Netlefltirme) Filtresinin altnda bulunur ve renk
alanlarnn birbiriyle bulufltuu noktalar netlefltirmede
kullanlr (Filter>Sharpen>Sharpen Edges).
Sharpen More (Daha ok Netlefltirme): Adobe Photoshop
Sharpen (Netlefltirme) Filtresinin altnda bulunur ve netlii artrmaya yarar. (Filter>Sharpen>Sharpen More)
Shear (Bkme): Adobe Photoshop Distort (Bozma) Efektlerinin altnda bulunur ve grnty bir eri yardm ile
emede kullanlr (Filter>Distort>Shear).
Sketch (izim) Filtreleri: Adobe Photoshop filtre ailelerinden biri olan Sketch filtresi alt mensnde yer alan filtreler el izimi grnfl veya sanatsal grnm elde etmek iin kullanlrlar. Ayn zamanda 3 boyutlu efekt elde etmek iin de kullanlabilirler (Filter>Sketch).
Szlk
203
Smart Blur (Akll Bulanklk): Adobe Photoshop Blur (Bu-
Stylize (Stilize) Filtresi: Adobe Photoshop filtrelerinden biri
lanklafltrma) Filtrelerinin altnda bulunur ve bulankl
olan Stylize Filtreleri bir grntnn piksellerinin arasn-
olduka kontroll bir biimde gereklefltirebilmek adna
daki kontrast deerleri artrarak boyanmfl resim grn-
detayl bir menu sunar (Filter>Blur>Smart Blur).
ts vermeye yarar. (Filter>Stylize)
Smart Sharpen (Akll Netlik): Adobe Photoshop Sharpen
Sumi-e (Japon Resimleme Teknii): Adobe Photoshop
(Netlefltirme) Filtresinin altnda bulunur ve flk ve glge-
lerdeki netliin kontrol edilmesine izin vererek genel
pirin kadna fra ile uygulanan Japon tekniinin zel-
netlik oluflturmaya yarar (Filter>Sharpen>Smart Shar-
liklerini taklit ederek bulank konturlar ve doygun siyah
pen).
alanlar oluflturur. (Filter>Brush Strokes>Sumi-e)
Smudge Stick (Bulafltrma ubuu): Adobe Photoshop Ar-
Surface Blur (Yzey Bulankl): Adobe Photoshop Blur
tistic (Sanatsal) Filtrelerinin altnda bulunur ve bir grse-
(Bulanklafltrma) Filtrelerinin altnda bulunur ve resim-
lin detaylarn yumuflatarak ak renk alanlarn fln art-
deki objenin dfl kenarlarn koruyarak i rengini ve p-
trr (Filter>Artistic>Smudge Stick).
rzlerini gidermede pratik zmler sunar. (Fil-
Solarize (Solarize): Adobe Photoshop Stylize (Stilize) Filtre-
ter>Blur>Surface Blur)
sinin altnda bulunur ve filtresi karanlk oda teknii te-
SVG (Scalable Vector Graphics): Vektrel grntlerin a
melli bir filtredir ve bir fotorafn tonlarn grsel efekt
sunucularnda etkin bir biimde grntlenebilmesine
elde etmek zere deifltirir (Filter>Stylize>Solarize).
olanak veren bu format, sunucularn desteklememesi
Software (Yazlm): Bilgisayar sisteminde donanmlara yklenen pogram kodu ya da veri bileflenleri.
bakmdan az kullanlmakta.
Swatch Libraries Menu (Renk rnei Ktphanesi Me-
Spatter (Lekeleme): Adobe Photoshop Brush Strokes (Fra
ns): eflitli renk gruplarn belirgin zelliklerine gre
Ucu) Efektlerinin altnda bulunur ve tabanca boya tekni-
gruplayan ve renklere karar vermede yol gsteren men
i ile grnty yeniden resmeder (Filter>Brush Strokes>Spatter).
(Window>Swatches).
Swatches (Renk Paleti): Hazr renklerin ve yeni yaratlan
Spherize (Krelefltirmek): Adobe Photoshop Distort (Boz-
renklerin bir arada bulunduu panel (Window>Swatc-
ma) Efektlerinin altnda bulunur ve grnty 3-Boyutlu hale getirerek bir krenin etrafna sarmfl gibi gsterir
hes).
SWF (Small Web Format ve Shockwave Flash): Flash Plug-
(Filter>Distort>Spherize).
Ininin yaygn olarak kullanmndan tr, ou sunucu-
Sponge (Snger): Adobe Photoshop Artistic (Sanatsal) Filtre-
da grntlenebilmekte olan bu veri format vektrel
lerinin altnda bulunur ve resmi sanki sngerle boyanmfl gibi kaba bir hava verir (Filter>Artistic>Sponge).
Spot Renk: CMYK ofset baskda dflnda yer alan ekstra renklere verilen addr. Altn rengi, fosforlu renkler ve gereken tasarmc tarafndan belirlenen CMYK dflnda kullanlmas renklere Spot Renk ad verilir.
Sprayed Strokes (Pskrtme Kontur): Adobe Photoshop
grntnn baskn renkleri ile konturlar vurgular. (Filter>Brush Strokes>Sprayed Strokes)
Stained Glass (Vitray): Adobe Photoshop Texture (Doku)
Filtresinin altnda bulunur ve grnty vitraymfl gibi
gsterir. (Filter>Texture>Stained Glass)
Stamp (Damga): Adobe Photoshop Sketch (izim) Filtresinin
altnda bulunur ve grntye aa ya da linol ile baslmfl etkisi verir.En iyi sonu siyah beyaz grntlerde elde edilir. (Filter>Sketch>Stamp)
Stroke (Kontur): Dfl izgi ile ilgili mdahalelerin yapld
paneldir. Vektrel yazlmlarda izginin kalnl, rengi,
birleflme yeri seenekleri ve kesik izgi seenekleri ile ilgili seeneklere bu panelden ulafllr.
animasyonlar veya grseller iin ideal bir format.
T
Tablet: Ekranda direkt olarak izim yapmay salayan tablet,
fareye kyasla ok daha hassas alflr.
Tarayc: Tarayc bir fotoraf, bir kitap sayfay, el yazsn
veya bir objeyi optik olarak okuyarak saysal veri haline
dnfltrmeye yarayan bir ara.
Texture (Doku) Filtreleri: Adobe Photoshop filtre ailelerinden biri olan Texture (Doku) Filtreleri derinlik yaratmak
ya da organik bir grnt yaratmak amacyla kullanlr.
Texturizer (Doku verici): Adobe Photoshop Texture (Doku) Filtresinin altnda bulunur ve grntye kendi setiiniz veya yarattnz dokuyu vermeye yarar (Filter>Texture).
TIFF (Tagged Image File Format): Tasarmclar tarafndan
younluklu olarak tercih edilen formatlardan biri olan
TIFF format, yksek kalitesi ile ne kan veri formatlarndan.
204
Tiles (Karo) Filtesi: Adobe Photoshop Stylize (Stilize) Filtresinin altnda bulunur ve grnty karelere bler. Karelerin bykl ve says diyalog kutusunda belirlenebi-
V
Vektrel izim: Vektrel grseller matematiksel koordinatlar olan noktalarn birbirine balanmas ile oluflurlar. Bir
lir (Filter>Stylize>Tiles).
izgiyi oluflturmak iin yan yana kareciklerin boyanmas
Tools (Aralar): Tm izim, boyama, grntleme aralar-
yerine, izginin bafllang ve bitifl noktalar belirlenir ve
nn bir arada bulunduu panel (Window>Tools).

Toplamsal Renk Metodu: bkz. RGB.
Torn Edges (Eskitilmifl Kenarlar): Adobe Photoshop Sketch
aras izgi haline gelir.

Virus (Virs): Biyolojik virsler model alnarak yaplmfl bilgisayar program. Baflka bilgisayar programlarna yapfla-
(izim) Filtresinin altnda bulunur ve grnty eski-
rak oalr, zararsz biimde olabilecei gibi programla-
mifl/kenarlar yrtlmfl bir kada izilmifl gibi gsterir
ra zarar da verebilir.
(Filter>Sketch>Torn Edges).
Trace (izim Kopyalama): bkz. Live Trace (Otomatik izim
Kopyalama).
Trace Contour (Kontur izgisi): Adobe Photoshop Stylize
W
Water Paper (Sulu kat): Adobe Photoshop Sketch (izim)
Filtresinin altnda bulunur ve grnt slak bir kat
(Stilize) Filtresinin altnda bulunur ve karanlk ve aydn-
zerine resmedilmifl ve renkler birbirine gemifl gibi g-
lk farklarnn olduu kenarlarda ince bir izgi atar ve

konturlarn ortaya kmasn salar. (Filter>Stylize>Trace
Contour)
rnr (Filter>Sketch>Water Paper).

Watercolor (Suluboya): Adobe Photoshop Artistic (Sanatsal)
Filtrelerinin altnda bulunur ve ise grnty suluboya
Transparency (Transparanlk): izilen bir objenin ya da
teknii ile resmedilmifl gibi gstererek detaylardan arn-
alann saydamln belirlemeye yarayan seeneklerin

bulunduu paneldir. (Window>Transparency)
Twirl (Sardrma): Adobe Photoshop Distort (Bozma) Efekt-
drr (Filter>Artistic>Watercolor).
Wave (Dalga): Adobe Photoshop Distort (Bozma) Efektlerinin altnda bulunur. Ripple (rpnt) komutuna benzer,
lerinin altnda bulunur ve grnty helezonik biimde
ancak Wave (Dalga) ok daha detayl bir men ile kon-
sarmal haline getirmede kullanlr. (Filter>Distort>Twirl)

Type (Yaz) Arac: Yaz yazmak iin kullanlan aratr. Hem
vektrel, hem de piksel bazl yazlmlarda bulunur, an-
trol edilebilir (Filter>Distort>Wave).

Wind (Rzgar): Adobe Photoshop Stylize (Stilize) Filtresinin
altnda bulunur ve filtresi grntye kk yatay izgiler
cak vektrel yazlmlarda ok daha salkl sonu verir.
atarak rzgar esmifl etkisini getirir (Filter>Stylize>Wind).

Window (Pencere): Grafik kullanc arabirimlerinde dosya
ya da program ieriinin grntlendii ereve.
Underpainting (Astar Boyama): Adobe Photoshop Artistic

(Sanatsal) Filtrelerinin altnda bulunur ve resmi tuval zeminde transparan olarak aktarp, zerine yeniden boyanmfl gibi gstermek iin kullanlr (Filter>Artistic>Un-
Y
Yazlm: Yazlmlar donanmlarn ifllemesini salayan iflletim
sistemleri ve eflitli ifllevlerin kolayca grlmesini sala-
derpainting).
yan programlardr. Yazlmlar bilgisayarn hafzasnda
Unsharp Mask (Netlik Maskesi): Adobe Photoshop Sharpen (Netlefltirme) Filtresinin altnda bulunur ve renk
alanlarnn birbiriyle bulufltuu noktalar netlefltirme iflle-
yer kaplar.
Yn Tutamalar: Yn tutamalar vektrel izimlerde izgilerin eimini belirler. Bu tutamalara mdahale ederek
minin daha kontroll bir flekilde yaplabilmesine olarak
erinin asn ve uzunluunu deifltirmek mmkn.
verir (Filter>Sharpen>Unsharp Mask).

USB Bellek: Bir anahtarlk kadar kk olan USB bellekler,
ortalama 8 GB gibi bir kapasiteye sahiptirler. Bu kapasitenin altnda ya da stnde farkl modelleri ve markalar bulunan USB bellekler ou veri iin yeterli bir taflma
gereci grevi grmektedirler.
Z
ZigZag (Zikzak): Adobe Photoshop Distort (Bozma) Efektlerinin altnda bulunur ve belirlenen noktadan dflar doru dik zikzak izgiler ile grnty tafl atlmfl bir su grntsnde olduu gibi modifiye eder (Filter>Distort>ZigZag).
Zoom (Byte) Arac: Ekranda grntlenen alana yaknlaflma ve uzaklaflmada kullanlan ara.
Dizin
205
Dizin
A
Donanm 2, 4, 7, 16, 21, 187
Add to Selection (Seim Alan Ekle) 70

AI 19, 20
Alpha Channels (Alfa Kanal) 53, 55, 56
Anchor Point (apa Noktas) 100, 140
Animasyon 6, 10, 11, 20
Anti-Alias (Dzgnlefltirme) 72, 89
Arka Alan Renk Kutusu 30
Arflivleme 17, 18
Art History Brush (Sanatsal Anlk Grnt Fras) 30
Artistic (Sanatsal) Filtreler 155, 179
Auto Color 79
Auto Contrast 79
Auto Levels 79, 187
Dosya Uzants 12, 14

DPI (dot per inch) 5, 19, 20, 77
Duotone 54, 186
E
Eps 19, 20
Equalize 79
Eraser 30, 75
Expand 110
Exposure 79, 84
Extract 57, 58
Eyedropper (Damlalk) 30, 113
Eylemleri Geri Almak 34
B
Background (Arka Plan) Katman 44
Background Eraser (Arkaplan Silgisi) 30
Balam Mens 34
Bitmap 9, 27, 53, 83, 133, 148, 185
Black&White 79, 84
Blending Options (Harmanlama Seenekleri) 177
Blur 30, 155, 157, 158, 179
Brightness/Contrast 79, 187
Brush Strokes (Fra Ucu) Efektleri 155, 160, 179
Burn (Yakma) 30
C-
Channel Mixer 79, 84
Channels (Kanallar) 32, 36, 52, 59
Clone Stamp (Kopyalama Mhr) 30, 85
CMYK 52, 59, 184-186, 192
Color Range (Renk Seim) 73
Curves 79, 187, 189, 191
alflma Alan 27, 36, 144
karmsal Renk Metodu 184
izgi Aralar 30
znrlk 4-7, 18-21, 56, 64, 72, 75-77, 84, 89, 90, 96, 104,
128, 133-136, 144
Feather (Yumuflatma) 70, 72, 89, 137

FH 11 20
Fill (Dolgu) 47, 102-104, 108, 123, 142
Filtre 45, 57, 65, 79, 80, 84, 89, 138, 139, 146, 152-173, 175,
176, 179
Firewire 6, 16
Flattening (Dosyalar Btnlefltirmek) 52
Free Transform (Serbest Dnflm) 77, 145
G
Gamut 184, 192
Geometrik fiekiller 99, 128
GIF 20
Gizli Ara 36
Grsel Efekt 153, 173, 179
Gradient (Degrade) 104, 113, 126
Grayscale (Gri Ton) 53, 185
H
Halftone 166, 169
Halftone Pattern (Tram Dokusu) 169
Hand (El) Arac 30
Healing Brush Tool (Onarm Fras) 86
Histogram (Ton Dalm) 188
History (Yaplmfl fllemler) 87
Hue/Saturation 84, 190, 191
Damal Zemin 49
I-
Degrade 30, 32, 47, 48, 57, 59, 102, 104, 113, 126, 165, 177
Desaturate 79, 84
Distort 78, 79, 155, 162-164, 179
Dodge (Ama) 30
Indexed color mode 186

Invert 79
Iflk 4, 5, 81, 82, 89, 113, 155, 168, 169, 179, 183-185, 190-192
206
J
JPEG 14, 19, 20
Pen 37, 65, 100-101, 112, 139

Perspective 78
Photo Filter 79
Piksel 9, 11, 20, 21, 27, 45, 52, 55, 56, 59, 70, 84, 86, 89, 9597, 109, 110, 128, 133, 142, 143, 148, 158, 165, 166, 173,
Katman Kmesi 50, 51

Katman Paleti 42-50, 56, 59
Katman Stili 49, 177
Katmanlarn Ylma Sras 44
Klavye Kestirmeleri 31
L
Lasso (Kement) 30, 67
Layer Comp (Katman Eflleri) 51
Layer Effects 176-179
Layer Mask 56, 59
Layers 32, 36, 40-42, 46, 59, 68, 110
Levels 79, 81, 187, 188, 191
Link Layers (Katmanlar Bala) 46
Link Layers 46
179, 185
Pixelate 166
Png 20
Posterize 79, 155
Psd 19
Q
Quick Mask (Hzl Maske) 55, 59
R
Raster 133, 144, 148
Rectangle (Dikdrtgen) 99, 100, 118, 119, 123
Render (Canlandrma) Filtresi 168
Renk 4, 6, 17, 20, 32, 47, 52, 53, 56-57, 59, 65, 67, 73, 79, 8084, 89, 102-104, 109, 112, 113, 116, 123, 128, 133-134,
Load Selection 56, 74
M
Magic Eraser 30
Magic Wand 30, 57, 65-67, 73
Make Work Path 143
Marguee 65
Mask 19, 20, 55-57, 59, 169
Match Color 79, 84
Merge Layers 46, 59
Metin Katman 50
Move 68, 71, 89
Multichannel 186
New Selection 70
N
Noise (Parazit) 152, 155, 165, 179
O-
Onarmak 64, 76
Opacity (Geirgenlik) 42, 45, 59
Oval ve Dairesel Seimler 71
n Alan 30
P
Palet 27, 29, 31-34, 36, 42, 43, 46, 59, 143
Patch 30, 64, 86
Pattern Stamp 30, 64, 85
PDF 19, 20
142, 144, 148, 155, 166, 170, 175, 183-192

Renk Dzenlemesi 64, 134, 148
Renk Tabanl Seimler 65
Renk Uyuflmazlklar 81
Replace Color 79, 84
Resim Boyutu 64, 77, 134
Resim Penceresini Kaydrma 31
RGB 52, 53, 59, 80, 82, 144, 182, 185-187, 191, 192
Rotate 78, 120
Rtufllama 76, 84, 87
S
Save Selection 56, 74
Saydam 5, 30, 41, 155, 187
Saysal Ortam 2, 3, 5, 6, 12, 14, 16, 21, 76, 94, 132, 133, 144
Scale (Bytme-Kltme) 78
Seilmifl Alan Taflmak 68
Seim Aralar 36, 55, 59, 64, 65, 67-70, 72, 89, 97, 136, 139,
148
Seim Mens 72, 73
Seme fllemi 65
Selective Color 57, 79, 84
Serbest Dnflm (Free Transform) 77
Serbest Seimler 65
Shadow/Highlight 79, 84
Sharpen 30, 152, 155, 169, 170, 179
Sketch (izim) Filtreleri 169, 171, 172, 179
Skew (arptma) 78
Slice (Dilim) 30
Dizin
Smudge (Bulafltrma) 30
Snapshots (Anlk Grntler) 88
Sponge (Snger) 30, 155
Spot Renk 56, 184, 186
Stroke (izgi Kalnl) 114
Stylize (Stilize) Filtresi 173
Subtract From Selection (Seim Alanndan kar) 70
SVG 20
SWF 20
T
Tarayc 3, 5, 6, 21
Texture (doku) filtreleri 175
Threshold 79
Ton 53, 55, 57, 64, 73, 76, 79, 81-84, 89, 134, 145, 148, 165,
173, 182, 183, 185-189, 191, 192
Tools (Aralar) 103, 115, 118-120, 123, 124
Transparency (Transparanlk) 104, 113
U
Undo 34, 87
Usb 4, 6, 16, 18, 21
V
Variations 79
Vektr 8, 9, 11, 20, 21, 27, 36, 56, 59, 94-97, 104, 128, 132,
134, 139, 140, 143, 148
Vektrel Alan 57, 59, 142, 143
Veri 3-5, 7, 12, 16-19, 21, 148
Veri Saklama 16
W
Warp (Ekmek) 78
Y
Yaz Karakteri 32, 36, 105, 108
Yaz Tasarm 96, 104, 128
Yazlm 3, 4, 8-11, 14, 15, 17- 21, 57, 58, 96, 97, 104, 105, 109111, 120, 123, 127, 128, 153, 154, 157, 176, 187
Yedekleme 16, 17
Yn tutamalar (Direction Handles) 100
Z
Zoom (Byte) 4, 158
207

Sayısal Fotoğraf İşleme Teknikleri

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sayısal Fotoğraf İşleme Teknikleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

ANADOLU NVERSTES YAYINI NO: 2503

SAYISAL FOTORAF fiLEME

Bu kitabn basm, yaym ve satfl haklar Anadolu niversitesine aittir.

UZAKTAN RETM TASARIM BRM

Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, Dzenleme ve

Temel Aralar, Menler, Yardmc Pencereler ve

Katmanlar, Kanallar ve Maskeler........................................... 40

Alfa Kanallar .................................................................................................

Alan Seimi ve Onarma Aralar........................................... 64

Kendimizi Snayalm .....................................................................................

Vektr Temelli Grnt Oluflturma Yntemleri ve

Saysal Ortamda Grnt Oluflturma Yntemleri ve

zel Efektler ve Filtreler ........................................................ 152

Saysal Grnt fllemede Ton Kontrol ve

Color Balance (Renk Dengesi)...............................................................

Szlk ................................................................................... 185

SAYISAL FOTORAF fiLEME TEKNKLER

Bu niteyi tamamladktan sonra;

Saysal Grsel Veri

Saysal Grsel Veri

Saysal Fotoraf flleme Teknikleri

GRSEL VER OLUfiTURMADA KULLANILAN TEMEL

Optik zoom: Dijital fotoraf

1. nite - Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, Dzenleme ve Yaymlama Yntemleri

ekim ncesinde istenilen znrlk deerleri makinenin mensneD girilerek

Saysal Fotoraf flleme Teknikleri

1. nite - Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, Dzenleme ve Yaymlama Yntemleri

Saysal Fotoraf flleme Teknikleri

GRSEL VER OLUfiTURMADA KULLANILAN TEMEL

1. nite - Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, Dzenleme ve Yaymlama Yntemleri

Piksel Esasl Yazlmlar

Saysal Fotoraf flleme Teknikleri

Sayfa Tasarm Amal Yazlmlar

Grnt Organizasyonu ve Sunum Amal Yazlmlar

1. nite - Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, Dzenleme ve Yaymlama Yntemleri

Kelime fllem Yazlmlar

Web Amal Yazlmlar

Saysal Fotoraf flleme Teknikleri

VER DZENLEME YNTEMLER

Yeni bir klasr amak iin

Alan yeni bir klasr

1. nite - Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, Dzenleme ve Yaymlama Yntemleri

Yeni klasrler oluflturmak ve bu klasrlere isim vermek, organizasyonun ilk ve en

Fotograf En Sevdigim Odevlerim

Kimya Matematik Edebiyat

ektiiniz fotoraflar nasl bir yntemle organize edeceiniz zerinde

Saysal Fotoraf flleme Teknikleri

Dosya Uzants: Dosya

1. nite - Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, Dzenleme ve Yaymlama Yntemleri

Klasrleri dierlerinden daha kolay ayrt edebilmek amacyla, onlara

Saysal Fotoraf flleme Teknikleri

VER SAKLAMA YNTEMLER: YEDEKLEME VE

USB (Universal Serial Bus):

1. nite - Saysal Grsel Veri Oluflturma, Saklama, Dzenleme ve Yaymlama Yntemleri

zerinde alfllan bir belgenin tamamlanmasnn ardndan arflivleme yapmak

CD, DVD ve benzeri diskler, izilerek zarar grebilir. Bu nedenle dikkatli

Saysal Fotoraf flleme Teknikleri

betmesi demektir. Bu nedenle arflivleme yaparken zenli bir alflma ve ngrl

VER TAfiIMA YNTEMLER

Her bilgisayarda bulunan USB girifline taklan ve bu kaynaktan bilgilerin alnp

www.rapidshare.com adresi byk dosyalarn paylaflm iin kullanlan

SAYISAL VER FORMATLARI

Baskya Ynelik Formatlar