TRK STANDARDI

TURKISH STANDARD





TS EN ISO 3834-1
Mart 2008
ICS 25.160.10



METALK MALZEMELERN ERGTME KAYNAI N
KALTE ARTLARI -
BLM 1 : KALTE ARTLARININ UYGUN SEVYE SEM
N KRTERLER

Quality requirements for fusion welding of metallic materials -
Part 1: Criteria for the selection of the appropriate level of
quality requirements

















TS EN ISO 3834-1 (2008) standard, EN ISO 3834-1 (2005) standard ile birebir ayn olup, Avrupa
Standardizasyon Komitesinin (CEN, rue de Stassart 36 B-1050 Brussels) izniyle baslmtr.

Avrupa Standardlarnn herhangi bir ekilde ve herhangi bir yolla tm kullanm haklar Avrupa
Standardizasyon Komitesi (CEN) ve ye lkelerine aittir. TSE kanalyla CENden yazl izin
alnmakszn oaltlamaz.



TRK STANDARDLARI ENSTTS
Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA






Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak
gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn
uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz.

Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini
bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn
kranla anarz.


Kalite Sistem Belgesi
malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.


Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas)
TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun
olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn
garantisi altnda olduunu ifade eder.


TSEK

Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas)
TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard
olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen
teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk
Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun
retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir
garanti sz konusu deildir.


Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir.

TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.





ICS 25.160.10 TRK STANDARDI TS EN ISO 3834-1/Mart 2008


n sz

Bu standard, CEN tarafndan kabul edilen EN ISO 3834-1 (2005) standard esas alnarak, TSE Metalurji
htisas Grubunca hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 20 Mart 2008 tarihli toplantsnda Trk
Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir.

Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent
hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.




ICS 25.160.10 TRK STANDARDI TS EN ISO 3834-1/Mart 2008


indekiler

0 Giri .....................................................................................................................................................1
1 Kapsam................................................................................................................................................1
2 Atf yaplan standardlar .....................................................................................................................2
3 Terimler ve tarifleri .............................................................................................................................2
3.1 Tasarm artnamesi..............................................................................................................................2
3.2 Vasflandrlm kii ..............................................................................................................................2
3.3 Konstrksiyon.......................................................................................................................................2
3.4 malt, fabrikatr................................................................................................................................2
3.5 Taeron ................................................................................................................................................2
3.6 Kaynak operatr.................................................................................................................................2
4 ISO 3834n genel hatlar...................................................................................................................2
5 Uygun kalite artlar seviyesinin seimi ..........................................................................................3
6 ISO 3834e uygun bir kalite ynetim sistemi iin dikkate alnacak unsurlar................................3
Ek A (Bilgi iin) - ISO 3834-2, ISO 3834-3, veya ISO 3834-4n seimindeki yardmc kriterler............4
Kaynaklar.......................................................................................................................................................6





ICS 25.160.10 TRK STANDARDI TS EN ISO 3834-1/Mart 2008

1
Metalik malzemelerin ergitme kayna iin kalite artlar -
Blm 1: Kalite artlarnn uygun seviye seimi iin kriterler


0 Giri
Ergitme kayna gibi ilemler, ou mamullerin imalt iin yaygn bir ekilde kullanlr. Baz iletmelerde bu
ilemler imaltn temel zelliidir. Mamuller basitten karmaa bir deiim aral gsterebilirler. rneklere
basnl kaplar yerel ve zirai tehizatlar, vinler, kprler, ulam aralar ve dier kaynakl yaplar dahildir.

Bu ilemler, imaltn maliyeti ve kalitesi zerine nemli etkide bulunur. Bu sebeple bu ilemlerin en etkili bir
ekilde yapldndan emin olunmas ve ilemin btn aamalarnda uygun kontrollerin yaplmas nemlidir.

ISO 3834 n, ISO 9001:2000 standardnn yerini alacak bir kalite ynetim sistemi standard olmad
vurgulanmaktadr. Bununla birlikte imaltlar tarafndan ISO 9001:2000 uygulandnda yararl bir ara
olabilir.

Kaynak ilemleri iin kalite artlar artnamesi, kaynak ilemlerinin kalitesinin tam olarak
dorulanamamasndan dolay kaynak ilemleri iin kalite artlar artnamesi nemlidir. Bu sebeple kaynak
ilemleri, ISO 9000:2000 tarafndan zel bir ilem olarak kabul edilir.

Bir mamulun kalitesi, muayene ile deil, imalt srasnda salanmaldr. En pahal ve karmak tahribatsz
muayene bile mamuln kalitesini gelitiremez.

maltta ve hizmette ciddi problemlerden arnm mamuller iin, tasarm aamasnda malzeme seiminden,
imalta ve mteakip muayenelere kadar kontrollerin salanmas gerekir. rnein, kt tasarm, atlyede,
antiyede veya hizmette cidd ve maliyeti yksek glkler yaratabilir. Yanl malzeme seimi kaynakl
birletirmelerde atlama gibi problemlere sebep olabilir.

Salam ve etkili imalttan emin olmak iin ynetim, muhtemel problem kaynaklarn bilmeye ve uygun kalite
prosedrlerini uygulamaya ihtiya duyar.

ISO 3834, farkl durumlar iin uygulanabilen nlemleri belirler. Bu nlemler, tipik olarak aadaki durumlarda:
- Szleme hallerinde: kaynak kalite artlarnn artnamesi olarak,
- maltlar tarafndan: kaynak kalite artlarnn tesisi ve srdrlmesi iin,
- malt kodlar veya uygulama standardlarn hazrlayan komiteler tarafndan: kaynak kalite artlarnn
artnamesi olarak,
- nc taraflar, mteriler veya imaltlar gibi kaynak kalite performansn deerlendiren kurulular
tarafndan
uygulanabilir.

Mteri artlarn, dzenleyici veya imaltnn kendi artlarn karlamada imaltnn imknlarn
deerlendirmek iin ISO 3834, belgelendirme kurulular dahil, i ve d kurulular tarafndan kullanlabilir.

1 Kapsam
Bu standard, ISO 3834n kullanm iin genel hatlar belirtir ve metalik malzemelerin ergitme kayna iin
uygun kalite artlar seviyesinin seimi iin ISO 3834-2 [3], ISO 3834-3 [4] ve ISO 3834-4 [5] de belirtilen
seviye arasnda dikkate alnacak kriterleri verir. Bu standard hem atlyeler hem de sahadaki montaj
alanlarnda yaplan imalta uygulanr.

Not 1 ISO 3834-2, ISO 3834-3 ve ISO 3834-4, btn ergitme kaynak ilemleri ile (ayr ayr veya belirtildii
ekilde birletirilmi olarak her ilem iin) ilgili ilem kontrolleri iin kalite artlarnn tam takmn
salar. ISO 3834-2, ISO 3834-3 veya ISO 3834-4n kalite artlarna uygunluu teyit iin gerekli
dokmanlar ISO 3834-5te belirtilmitir.

Bu standard bir toplam kalite ynetimi sistemi iin artlar belirlemez. Bununla birlikte Madde 6, ilve
edilmeleriyle ISO 3834 tamamlayan kalite ynetim sistemi elemanlarn belirler.

Not 2 - ISO 3834-2, ISO 3834-3 ve ISO 3834-4 kendi balarna bir imalt tarafndan veya
ISO 9001:2000le balantl olarak kullanlabilir.
ICS 25.160.10 TRK STANDARDI TS EN ISO 3834-1/Mart 2008

2
2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standardlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin
ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra
yaplan tdil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tdil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr.
Atf yaplan standardn tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili standardn en son basks kullanlr.

EN, ISO, IEC vb. Ad TS No
1)
Ad
No (ngilizce) (Trke)
ISO 9000: 2000 Quality management systems -
Fundamentals and vocabulary
TS EN ISO
9000:2007
Kalite ynetim sistemleri - Temel
esaslar ve terimler ve tarifler

3 Terimler ve tarifler
Bu standardn amalar iin ISO 9000:2000de verilen terim ve tariflerle birlikte aada verilen terimler ve
tarifler uygulanr.

3.1 Tasarm artnamesi
Mteri tarafndan veya mteri artlarnn beklentisindeki kurulu vastasyla veya dzenleme ile belirlenen
mamuller iin artlar.

Not - Mamuller iin artlar ve baz durumlarda ilgili ilemler, rnein; teknik artnameler, mamul standardlar,
ilem standardlar, szlemeye bal anlamalar ve dzenleyici artlar gibi dokmanlarda kapsanabilir.

3.2 Vasflandrlm kii
retimle, eitimle ve/veya ilgili uygulama tecrbesiyle bilgi ve yeterlilik kazanm kii.

Not Beceri ve bilgi seviyesini gstermek iin bir yeterlilik snav istenebilir.

3.3 Konstrksiyon
Mamul, yap veya kaynak edilmi herhangi bir para.

3.4 malt, fabrikatr
Kaynakl imalttan sorumlu kii veya kurulu.

3.5 Taeron
Bir szleme durumunda imalatya mamullerin, hizmetlerin ve/veya faaliyetlerin salaycs.

3.6 Kaynak operatr
Tam mekanize veya otomatik ergitme kaynak ilemlerini yapan kii.

4 ISO 3834n genel hatlar
ISO 3834 metalik malzemelerin ergitme kaynak ilemleri iin uygun kalite artlarn belirler. Bu standardda
kapsanan artlar dier kaynak ilemlerine adapte edilebilir. Bu artlar sadece, herhangi bir zel mamul
grubuna tahsis edilmeksizin ergitme kayna tarafndan etkilenmi olabilecek mamullerin kalitesi ynyle
alakaldr.

Bu yzden ISO 3834, belirtilen kalitede mamuller retmek iin bir imaltnn yeteneini gsteren bir metot
salar.

ISO 3834 aadaki ekilde hazrlanmtr:
a) Standard, imal edilecek konstrksiyon tipinden bamszdr,
b) Standard, atlye ve/veya antiyede yaplan kaynak iin gerekli kalite artlarn tarif eder,
c) Standard, belirtilen artlar karlayacak ekilde konstrksiyonlar imal etmek iin bir imaltnn
yeteneklerini belirlemek iin rehberlik salar,
d) Standard, imaltnn kaynak yeterliliini deerlendirmek iin bir temel salar.


1)
TSE Notu: Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir.* iaretli
olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaynlanm olan Trk Standardlardr.
ICS 25.160.10 TRK STANDARDI TS EN ISO 3834-1/Mart 2008

3
Aadaki bir veya birden fazla hususta belirtilen kalite artlarn salayan bir imaltnn, kaynakl
konstrksiyonlar imal etme yeterliliinin gsterilmesinde ISO 3834 uygundur:
- Bir artname,
- Bir mamul standard,
- Bir dzenleyici art.

Bu standardda kapsanan artlara imalt tarafndan tam olarak uyulabilir veya ilgili yapya
uygulanamadnda seimli olarak iptal edilebilir. Standardda kapsanan artlar aadaki uygulamalarda
kaynak kontrolleri iin esnek bir ereve salar:
- Durum 1: maltnn ISO 9001:2000e uygun bir kalite ynetim sistemine sahip olmasn gerektiren
artnamelerdeki zel artlar salamak,
- Durum 2: maltnn ISO 9001:2000den baka bir kalite ynetim sistemine sahip olmasn gerektiren
artnamelerdeki zel artlar salamak,
- Durum 3:.Ergitme kayna iin bir kalite ynetim sistemi gelitiren imalt iin zel klavuzluk
salamak,
- Durum 4: Ergitme kaynak faaliyetlerinin kontroln gerektiren artnameler, dzenlemeler veya mamul
standardlar iin ayrntl artlar salamak.

5 Uygun kalite artlar seviyesinin seimi
ISO 3834 standardnn uygun blmnn seimi, gerekli kalite artlar seviyesinin belirlenmesi, mamul
standard, artname, dzenleme veya szlemeye uygun olmaldr. ISO 3834n eitli durumlar ve farkl
uygulamalar iin kullanlabilmesi sebebiyle tek tek hususlarda adapte edilen kalite artlar seviyesindeki
belirleyici kurallar bu maddede verilemez.

ISO 3834 durumlarn deiikliinde uygulanabilir. malt, mamullerle ilgili aadaki kriterleri esas alan
kalite artlarnn farkl seviyelerini belirleyen blmden birini semelidir:
- Gvenlik asndan kritik mamullerin kapsam ve nemi,
- maltn karmakl,
- mal edilen mamullerin aral,
- Farkl malzemelerin kullanm aral,
- Oluabilecek metalurjik problemlerin kapsam,
- Kaklk, arplma veya kaynak kusurlar gibi mamul performansn etkileyecek imalt kusurlarnn
kapsam.

zel bir kalite seviyesine uyumunu gsteren bir imaltnn daha ileri bir gsterimini gerektirmeksizin tm alt
seviyelerdeki uyumluluunu salam olduu kabul edilir [mesel, ayrntl kalite artlarna (ISO 3834-2 gibi)
uyan bir imalt, standard kalite artlaryla uyumluluu (ISO 3834-3 gibi) ve temel kalite artlaryla
uyumluluu (ISO 3834-4 gibi) da salam olduunu gsterir].

Ek A, ISO 3834n uygun blmnn seiminde yardmc olacak kriterleri sralar.

6 ISO 3834e uygun bir kalite ynetim sistemi iin dikkate alnacak
unsurlar
Bu standard bir kalite ynetim sistemine (QMS) katkda bulunacak birok nitelik ihtiva eder. Bu madde,
ISO 3834 standardnn kalite artlarn desteklemek iin imalt tarafndan dikkate alnmas gereken bu
QMS unsurlarn tayin eder:
a) Dokman ve kaytlarn kontrol (ISO 9001:2000, Madde 4.2.3, Madde 4.2.4e baknz),
b) Ynetimin sorumluluklar (ISO 9001:2000, Madde 5e baknz),
c) Kaynaklarn salanmas (ISO 9001:2000, Madde 6.1e baknz),
d) letim personelinin yeterliliini, bilin ve eitimi [ISO 9001:2000, Madde 6.2.2, Madde 7.5.2 b)ye baknz],
e) Mamul gerekletirmenin plnlanmas (ISO 9001:2000, Madde 7.1e baknz),
f) Mamule bal artlarn belirlenmesi (ISO 9001:2000, Madde 7.2.1e baknz),
g) Mamulle ilgili artlarn gzden geirilmesi (ISO 9001:2000, Madde 7.2.2ye baknz),
h) Satn alma (ISO 9001:2000, Madde 7.4e baknz),
i) lemlerin geerli klnmas (ISO 9001:2000, Madde 7.5.2ye baknz),
j) Mterinin zellii (ISO 9001:2000, Madde 7.5.4e baknz),
k) denetim (ISO 9001:2000, Madde 8.2.2ye baknz),
l) Mamuln izlenmesi ve llmesi (ISO 9001:2000, Madde 8.2.4e baknz).

ISO 9004:2000[2] bir kalite ynetim sisteminin gelitirilmesi ve uygulamasnda rehberlik salar.
ICS 25.160.10 TRK STANDARDI TS EN ISO 3834-1/Mart 2008

4
Ek A
(Bilgi iin)

ISO 3834-2, ISO 3834-3, veya ISO 3834-4n seimindeki yardmc
kriterler

No Unsur ISO 3834 - 2 ISO 3834 - 3 ISO 3834 - 4
Gzden geirme gerekir 1 artlarn gzden geirilmesi
Kayt gerekir Kayt gerekebilir Kayt gerekmez
ncelenme gerekir 2 Teknik incelenme
Kayt gerekir Kayt gerekebilir Kayt gerekmez
3 Taeronluk
Mamul, hizmetler ve/veya faaliyetlerin zel taeronluu iin
bir imalt gibi ileme tabi tutmak. Bununla birlikte kalite iin
son sorumluluk imaltda kalr.

4 Kaynaklar ve kaynak
operatrleri
Vasflandrma gerekir.
5 Kaynak koordinasyon personeli Gerekir zel art yok
6 Muayene ve deney personeli Vasflandrma gerekir.
7 malt ve deney tehizat Koruyucu elbiseler ve gvenlik tehizat ile birlikte; hazrlk,
ilem uygulama, kaynak, nakil, kaldrma faaliyetleri iin
gerektii ekilde uygun ve mevcut
Bakm ve rn uygunluunu salamak
iin gerekir.
8 Tehizat bakm
Dokmante
edilmi plnlar ve
kaytlar gerekir.
Kaytlar tavsiye
edilir.
zel bir art yok
9 Tehizatn tanm Liste gerekir zel bir art yok
Gerekir 10 malt plnlamas
Dokmante
edilmi plnlar ve
kaytlar gerekir.
Dokmante
edilmi plnlar ve
kaytlar tavsiye
edilir
zel bir art yok
11 Kaynak prosedr artnameleri Gerekir zel bir art yok
12 Kaynak prosedrlerinin
vasflandrlmas
Gerekir zel bir art yok
13 Sarf malzemelerin parti deneyi Gerektiinde zel bir art yok
14 Kaynak sarf malzemelerinin
depolanmas ve kullanlmas
Tedarikinin tavsiyelerine
uygun olarak bir prosedr
gerekir
Tedarikinin tavsiyelerine
uygun olarak
15 Esas malzemenin depolanmas evre etkisinden koruma gerekir,
Depolama srasnda tantm iaretleri
muhafaza edilmelidir.
zel bir art yok
ICS 25.160.10 TRK STANDARDI TS EN ISO 3834-1/Mart 2008

5

No Unsur ISO 3834 - 2 ISO 3834 - 3 ISO 3834 - 4
Mamul standard veya artnamelere
uygun artlar yerine getirerek teyit
etme.
16 Kaynak sonras sl ilem
Prosedr, kayt
ve mamulde
kaydn
izlenebilirlii
gerekir.
Prosedr ve kayt
gerekir.
zel bir art yok
17 Kaynak ncesi, esnas ve
sonras muayene ve deney
Gerekir Gerektiinde
18 Uygunsuzluk ve dzeltici
faaliyetler
Kontrol nlemleri tamir ve/veya
dzeltmeler iin uygulanm
prosedrler gerekir.

Uygulanm kontrol nlemleri


19 lme, muayene ve deney
tehizatnn kalibrasyonu ve
geerlik sresi
Gerekir Gerektiinde zel bir art yok
20 lem esnasnda tantm Gerektiinde zel bir art yok
21 zlenebilirlik Gerektiinde zel bir art yok
22 Kalite kaytlar Gerektiinde




ICS 25.160.10 TRK STANDARDI TS EN ISO 3834-1/Mart 2008

6
Kaynaklar

[1 ISO 9001:2000, Quality management systems - Requirements

[2] ISO 9004:2000, Quality management systems - Guidelines for performance improvements

[3] ISO 3834-2, Quality requirements for fusion welding of metallic materials - Part 2: Comprehensive
quality requirements

[4] ISO 3438-3, Quality requirements for fusion welding of metallic materials - Part 3: Standard quality
requirements

[5] ISO 3834-4, Quality requirements for fusion welding of metallic materials - Part 4: Elementary quality
requirements