Dnya edebiyatnn en byk yazarlarndan biri olan Fyodor Mi-haylovi Dostoyevski 30 Ekim

1821 n Moskova!da bir doktor ailesinin o"#$# olarak dnyaya eldi% 18&3 ylnda' askeri
($ren"i olarak ok#d#$# )etersbr mhendislik ok#l#n# bitirdi' an"ak bir yl askeri mhendis
olarak al*tktan sonra isti+a etti% ,i"edir verdi$i bir kararla' edebiyat hayatna atld% -#ndan
hemen sonra da' 18&& ylnda' Dos-toyevski imzasyla ilk ya.t yaymland/ bir eviriydi-b#%
-alza"!n 0Eenie 1randet 0sini evirmi*ti%
18&2 Mays!nda Dostoyevski daha niversite ($ren"ili$i yllarndan tasarlad$ ilk roman -edniye
3ydi 4insan"klar5 ! bitirdi% 6omann msveddelerini yazarn yakn dost# D%7% 1riorovi ve nl
ozan ,ekrasov ok#d#lar% 8eye"anlan (ylesine bykt ki' do$r#"a devrin nl ele*tirmeni
-elinskiy!e ittiler% 09nsan"klar0' -elinskiy de ok be$endi ve be$enisini' 0%%% 1ool! de
ee"ek%%% b#ndan (n"eki btn edebiyat (lede braka"ak bir deha ile kar* kar*yayz0'
s(zleriyle dile etirdi% 09nsan"klar0 18&: ylnda yaymland% 1erek 09nsan"klar0 erekse' yazarn
b#n#nla birlikte yaymlanan ikin"i kitab Dvoynik 4-enzer5 byk ili to.lad% Daha sonra 0;# ve
<eza 0da en .arlak biimde dile ele"ek olan' yazarn yoks#l' #marsz insanlara ve hayatn tra=ik
yanlarna kar* d#yd#$# byk ili ve d#yarllk' daha b# ilk ya.tlarnda kendini (stermeye
ba*lam*t% 18&> ylnda yazar to.ya" sosyalist )etra*evski!nin r#b#na irdi% 1r#. yeleri
zaman zaman to.lanyorlar' yazdklar yaz ve *iirleri ok#y#.' +else+i tart*malar ya.yorlard% -#
to.lantlardan birinde Dostoyevski' Moskova!dan eline een ve izli da$tlan -elinskiy!nin
1ool!e yazd$ bir mekt#b# ok#d#% %
Dostoyevski ve r#b#n (teki yeleri 23 ,isan 18&? n' @ar A% ,ikolay!n .olisin"e t#t#klandlar
ve sekiz ay sren izli d#r#*malar son#nda idama mahkBm edildiler% 22 Cralk 18&? n
;ernyonov alaynn eni* e$itim alanna etirildiler% <ezalarn #y#lanmas iin ilk ki*ilik
r#b#n direklere ba$land$ srada ba$*landklar bildirildi% Dostoyevski!nin "ezas & yl krek' 2
yl da srne evrilmi*ti% Dazar'
182& ylma kadar & yl Emsk "ezaevinde kald' daha sonra da' 182? ylna kadar' 2 yl'
;emt.alatinsk!teki birlikte er olarak hizmet (rd%%
<ezas biti. de )etersb#r!a d(ner d(nmez yeniden yazmaya koy#ld#% Dyady*kin ;on
4Cm"ann 6yas5 ve ;elo ;te.anikova iyeo obitateli 4;te.anikova F(y ve ;akinleri5 !nden
sonra' art arda byk romanlar yaymlamaya ba*lad% Gni=enmye i oskorblenniye 4Ezilenler ve
8orlananlar5 Emsk!taki mah.#sl#k yllarnn anlan olan ve 18:0!l yllarn ileri"i' demokrat
ok#rlarma "o*k#yla kar*lanan Ha-.iski iz mertvoo doma' 4Il Evinden Cnlar5' )rest#.lenie i
nakaza-nie 4;# ve <eza5' Arok 4F#marbaz5' Adiot 4-#dala5' -esi 4<inler5' )odrostok 4Delikanl5'
-ratya Faramazov 4Faramazov Farde*ler5 vd% -yk yazar 28 E"ak 1881 n (ld%
Dostoyevski 18&0!larn to.ik sosyalizm d*n"esinin etkisinde kald% Cn"ak krek ve srn
hayat b# etkilenimi (nemli (lde de$i*tirdi% Dazar' "ezaevi ve srndeyken' o yllar
edebiyatnda ska (rlen roman ki*ilerinden bamba*ka insanlarla birlikte old#/ b#nlar k(yller
ve askerlerdi% Cma en yazar aralarnda olmasna kar*n' 0kara halk0 dedi$i b# insanlarn i
dnyalarna irmesini (nleyen sa$r bir d#varla kar*la*t% E d(nemler 6#syasnda aydnlarla halk
arasndaki derin ##r#m' sonraki yllarda da Dostoyevski!yi derin bir biimde etkiledi% -# d#r#m
bir bakma on#n byk tra=edisiydi% 1820!lerde btn Cvr#.a!y saran eri"ilik dalas'
Dostoyevski!de devrimin olabilirli$i zerine k#*k#lar #yandrd ve :0!l yllarda on#n @erni*evski
ve (teki devrim"i demokratlarn kar*snda yer almasna neden old#% 18:1 k(yl re+orm#
srasnda ve ondan sonra a$abeyiyle birlikte yaynlad$ 7remya ve E.oha adl derilerinde' halk
arlkla sava*a a$ran :0!l yllar devrim"i demokratlarna kar*' (nlerindeki en (nemli (revin'
halkla aydnlarn ve soyl#larn yaknla*masn sa$lamak old#$#n#' sav#nan yazlar yaymlad%
Dostoyevski!nin 18:0->0 yllan arasnda yazd$ romanlarna da yansyan b# siyasal tavr' on#n
ayn zamanda' @erni*evski' ;altkov-Jedrin ibi demokratik halk hareketi temsil"ileriyle
at*masna da yol at% Cslnda b# hareketin temsil"ileri de Dostoyevski ibi halkla aydnlarn
birbirine yakla*masn sa$laya"ak yol#n aray* iindeydiler% Cn"ak onlar Dostoyevski!den +arkl
olarak' halk y$nlarnda devrim"i bilin"in artmasnn ve halkn aydnlarla birlikte arl$a kar*
sava*a iri*mesinin' b# yaknla*mann (nko*#l# old#$#n# anlyorlard%
Dostoyevski!nin' d(neminin sosyalist ve devrim"i demokrat d*n"esiyle iri*ti$i .olemik' en iyi
yanssn' 0;# ve <eza 0 romannda b#lm#*t#r%
;# ve <eza
0;# ve <eza0 18:: ylnda yaymland% @ok (nemli to.l#msal olaylarn' moral sarsntlarn
ya*and$ bir d(nemdir b#% 6omann kon#s# a$da* 6#sya !dir% Fahraman a$da*tr' o yllarn
btn a"larn' yaralarn iinde ta*yan en bir ($ren"idir% Dostoyevski 18:2 ylnda M%,%
Fatkov!a yazd$ bir mekt#.ta b# d#r#m#' 0%%% olaylar nmzde eiyor' yani *# b#l#nd#$#m#z
yl iinde0 diyerek belirtmektedir% %
Dazarn kendisi iin de ok yllardr romann yazd$ yllar% -yk yalnzlklar ya*amak' ok
zor kararlar almak zor#nda kald$ yllardr% 18:& ylnda ok sevdi$i insanlar ardarda yitirmi*tirK
kars Mariya Dmitriyevna' karde*i Mihayil Mihaylovi' yakn dost#' ozan ve ele*tirmen C.ollon
1rioryev%%% 6omann yazd$ yllarda' )etersb#r!ta ot#rd#$# semt' kk mem#rlarn'
($ren"ilerin' dar elirlilerin ot#rd#$# semttir% 6omannn kahraman 6askolnikov !# ot#rtt#$# eve
ok yakn bir evde ot#rm#*t#r kendisi de%
E yllarda iki )etersb#r vardr% -iri' (renleri b#n de byleyen mimari antlaryla' .arklar'
baheleriyle ;aray )etersb#r!#/ (teki' tozl# yollan' .is evleri' at(lyeleri' seyyar sat"lar'
meyhaneleri' meze"i dkkanlaryla yoks#llarn )etersb#r!#%
Dostoyevski her iki )etersb#r!# iyi biliyord#% Mhendislik ok#l#nda ok#d#$# yllar% -Dazlk -ahe
yaknnda bir sarayd ok#l#n ya.s- ;aray )etersb#r!#n# tanma olana$n b#lm#*t#% Cma t.k
romannn kahramanna old#$# ibi' -ona da hibir *ey vermiyord#' b# )etersb#r% En#n yre$i
(teki )etersb#!dayd%
0;# ve <eza 0nn odak noktasn' tm LAL% yy% ereki edebiyat iin eerli olan sor#n
ol#*t#r#r% -#' L7AAA% yy% Fransz b#r=#va devriminden sonra -at Cvr#.a!da ve 18:1 to.rak
re+orm#ndan sonra 6#sya!da ol#*an yeni ko*#llar iinde' insan ki*ili$inin olas eli*me yollar
sor#n#d#r% Deni to.l#msal ya.nn eli*kilerini henz (remeyen aydnlanma"-roman"lar
m#tlakyetin yokol#*#n#n' insann ok y(nl eli*imini olanakl kla"a$na inanyorlard% Cma
b#r=#vazinin za+erinden sonra' 0herkesin herkese kar*0 birey"i sava*ma dayanan to.l#m
ko*#llarnda' ki*ili$in (zr ve #y#ml# eli*iminin hayalden ba*ka bir *ey olmad$ ab#"ak
anla*ld% -alza"' ;tendhal' Di"kens' Mha"keray' Fla#bert ve (teki -at Cvr#.al roman"lar'
b#r=#va to.l#m#n#n' ki*ili$in #yanmasn sa$lamakla birlikte' on#n eli*imi iin ne byk bir enel
ol#*t#rd#$#n#' ki*ili$i maddi ve manevi anlamda nasl yok etti$ini (zkama*tr" biimde
(sterdiler%
)#*kin!den ba*layarak LAL% yy% 6#s yazar ve ozanlar da' -atl a$da*lar ibi' ki*ili$in (zr
eli*imi iin atklar sava*n bayra$n y"elere kaldrdlar% )#*kin 0@ineneler0de' 0Deveniy
Enein!de' 0Maa Fz0nda' birey"i hayat +else+esiyle' birey"i ahlakn insanl$a aykr' ya*amdan
ko.#k bir ahlak old#$#n# (sterebildi% )#*kin !den ba*layarak 6#s edebiyatnda' ilk bak*ta
birbiriyle eli*ir ibi (rnen' erekteyse kar*lkl olarak birbiriyle ili*kili ve birbirini tamamlayan
iki kon# (rldK ki*ilik haklarnn sav#n#lmas kon#s#yla' birey"i b#r=#va +else+e ve ahlaknn
-0yalnz"a kendisi iin serbestlik0 isteyen insann ahlaknn- ele*tirilmesi kon#s#% 0;# ve <eza0da
b# iki kon#n#n oranik bile*imi' b# romann derin insan"l heye"ann' *imdi ve ele"ek iin he.
var ola"ak de$erini belirleyen en (nemli ($edir%
Dostoyevski hayatnn son nlerinde bir insan ve bir yazar olarak en byk emelinin' 6#sya !da
ve tm dnyada ezilen insanlara yardm etmek' 0d*n"e ve *k lkesi0ne% iden yol# b#lmak
old#$#n# yazm*t% -tn LAL% yy% ereki edebiyatnda' b(ylesine yrekli' b(ylesine l bir
biimde' eni* y$nlarn iinde b#l#nd#$# yoks#ll#$#' a"lar' to.l#msal e*itsizli$i' ezili*i 0;# ve
<eza 0 kadar ba*aryla dile etirebilmi* bir ba*ka roman daha yokt#r%
Cn"ak Dostoyevski!nin b# roman' yalnz"a ezilmi*li$in ve to.l#msal k(tlklerin srkleyi"i
tra=izmini dile etirmekle kalmaz% -#' ayn zamanda en y"e yar yeri olarak insan vi"danna ve
insan aklna bir ba*v#r#d#r% Dostoyevski de ba*kahramanyla birlikte' yoks#ll#$#n ve a"
ekmenin her to.l#m iin kanlmaz old#$#n#' b#nlarn insanl$n de$i*mez yazs old#$#n#
ileri sren d(neminin d*nrlerine' b#nlarn ileri srdkleri -kimi dinsel- d*n"elere *iddetle
kar* km*tr% -yk yazar' bir hi olarak kalmak' ses karmadan boy#n e$mek' her *eye
srekli katlanmak istemeyen' tam tersine' btn varl$yla to.l#msal e*itsizliklere ba*kaldran'
hakszlkla #zla*mayan insann ahlaki y"eli$ini t#tk#yla' "o*k#yla sav#nm#*t#r%
LAL% yy% ba*larnn romantik yazarlar' 0orta halli0 hayata' hayatn 0ola$anlklarna0 kar* insann
iri*ti$i her trl isyan y"eltiyorlard% LAL% yy %n ikin"i yarsnda ok daha karma*k tarihsel
ko*#llarn eerli old#$# bir d(nemde ya*ayan Dostoyevski ise' yalnz"a' romannn kahramann
evreleyen d* dnya ko*#llarn de$il' kahramannn davran*larna y(n veren (znel ko*#llarn da
+else+i ve .sikolo=ik (zmlemesini ya.m*tr% -# d#r#m 0;# ve <eza0 yazarna' (n"elerin"e
b(ylesine ok y(nl ve keskin biimde dile etirilememi* .ek ok sor#n# ilk kez dile etirenlerden
biri olma (zelli$ini kazandrm*tr% Dostoyevski 0;# ve <eza0da kendisiyle ve evresiyle
#y#*mayan' to.l#msal e*itsizliklere kar* byk bir ne+ret d#yan' drst' d*nen' aydn bir
en"in ok y(nl .ortresini izer% Cma b#r=#va to.l#m#nda bireysel ve to.l#msal kar* koy#s#n
yalnz"a sa$lkl biimleri de$il' hastalkl biimleri de vardr% Fi*isel kar (zetmeyen iten
birtakm d*n"eler' to.l#msal e*itsizliklerin nihai nedenlerini ve b#nlarla sava*m yollarn
kavramaya her zaman yetmemektedir% Mo.l#msal bask ve z#lmn +ilizlendi$i k(kten' ezilen
insanlara kar* "o*k#l# bir sevi' onlarn a"larn .ayla*ma' haklarn sav#nma heye"an' iinde
ya*anlan to.l#ma kar* bireysel' #m#ts#z' anar*iste ba*kaldrlar da eli*ebilir% 9*te Dostoyevski
romannda -daha sonra tarihe de do$r#lanan- b# d*n"elerden yola km*tr%
0;# ve <eza0nn atsn bir s##n .sikolo=ik (yksyle' on#n ahlaki son#lar ol#*t#r#r% Cn"ak
romannn ba*kahraman 6odiyon 6askolnikov sradan bir s#l# de$ildir% ;##n#' eli*tirdi$i
d*n"e sisteminin' hem kendi (znde' hem de ba*kalarnn (znde do$r#l#$#n#
kantlayabilmek iin' kendine (z to.l#msal .sikolo=ik bir deney olarak i*ler% -# bakmdan
"inayetten (n"e ve sonra s#l#n#n iinde b#l#nd#$# d#r#m#n .sikolo=ik (zmlemesi'
6askolnikov!#n +else+i teorisinin analiziyle birlikte verilmi*tir romanda% -# d#r#m Dostoyevski!ye'
d(neminin d*nsel ve ahlaki yal.alamalarn' (zellikle de kentlerdeki her tr sn+sal k(kenden'
demokrat enlerin ya*adklar kararsz' de$i*ken' sarsntl d#r#m# yanstabilme olana$
vermi*tir%
6askolnikov akll' aydn' drst bir entir% Eski bir )etersb#r evinin bir dolab andrr k"k
at b(lmesinde ot#rmaktadr% @evresindeki yoks#llarn ya*amn (zlemekte' yalnz"a kendisinin
de$il' binler"e ba*ka insann da b# dzen iinde yazlarnn kanlmaz olarak yoks#ll#k'
hastalk' erken (lm old#$#n# (rmektedir% -# d#r#m onda yo$#n d*nsel aray*lara yol
am*tr% Cray* .e*indedir ama he. yalnzdr% Fimselerle (r*mez% 9nsanlardan kaar% ;or#n#
kendi ba*na (zmek' yalnz kendi "ne yaslanmak ister% Ainde ya*ad$ to.l#msal e*itsizlikler
zerine d*nrK Marih boy#n"a eni* y$nlar her trl e*itsizli$e' hakszl$a boy#n e$erken'
M#hammed' ,a.olyon ibi kimi insanlar her trl to.l#msal k#ral i$neyerek' to.l#m#n idi*ini
de$i*tirmi*lerdir% -#nlar ola$anst insanlardr ve d(nemlerinde s#l# olarak (rlm*ler'
lanetlenmi*lerdir% Cma sonraki k#*aklar b#nlar kahraman' insanl$n k#rtar"lar olarak
(rm*lerdir%
9ine ka.and$ yalnzlk ortamnda ol#*t#rd#$# b# birey"i' to.l#msal ieri$i y(nndense anar*ik
d*n"eler' son#nda 6askolnikov!# 0-en bir bit miyim' yoksa insan mN 0 ikilemine (trr%
Eysa 6askolnikov emi* a$larda ve kendi ya*ad$ a$da miliOonlar"a ezilen insann to.l#msal
hakszlklara neden ba*kaldrmadklar kon#s#n# yeterin"e ve "iddi olarak d*nememi*tir%
Ezilen insanlarn emi*te ve *imdi #ysal"a boy#n e$meleri onda (+ke ve a" yaratmakta'
kendisini y$nlarn' halkn' 0sradan 0 insanlarn kar*sna ve onlardan ok y#karlarda bir yerlere
koymaktadr% 6askolnikov!i#n b#ld#$# k#rt#l#* yol# *#d#r' hem kendine' hem de herkese'
tarihteki (teki 0ola$anst 0 insanlar ibi old#$#n#' 0sradan 0 insanlarn' basit halkn dok#n#lmaz
kab#l etti$i temel ahlak k#rallarn i$neme hakkna sahi. old#$#n# (stermek%%% -#ld#$# b#
k*' kendisinin 0ola$anstler0 r#b#na m irdi$ini' yoksa btn (teki zay+ insanlar ibi
boy#ne$enlerden mi old#$#n# anlamak iin bir snama olarak niteledi$i "inayete (trr on#%
6askolnikov tasarlad$ "inayeti i*ler% Cn"ak iri*ti$i tra=ik 0deney0 hi de on#n bekledi$i son#lar
vermez% 8em deneyiyle' hem de (zlemledi$i 3#=in' ;vidriaylov' ;onya Marmeladova ibi
ki*ilerin ortaya koyd#$# (rneklerle' 6askolnikov adm adm kendisinin hi de 0ola$anst0
insanlardan biri olmad$ son#"#na varr% 7e sor#n' ba*lanta d*nd$ ibi' kendisinin
M#hammed!den ya da ,a.olyon!dan daha zay+ olmas sor#n# de$ildir% 6askolnikov!#n sevdi$i
kzn a$zndan d#yd#$# erek bamba*kadrK 0Danl*lk temeldedir' 0ola$anst0 insanlar
teorisidir yanl* olan% Da*adklar to.l#mda da amalarna #la*mak iin baz insanlar (zlerini
kr.madan ba*kalarnn kann d(kmektedir% ;on# olarak' iinde ya*adklar to.l#mdaki eemen
sn+larn her n saysz kez ya.tklarndan .ek de +arkl bir *ey de$ildir on#n ya.t$ da% 7e
6askolnikov kendi deneyimiyle' insanlk di*i dzene kar* b(ylesi bir ba*kaldrnn da insanlk d*
bir nitelik ta*d$n' b#n#n ilerleme ve eli*me sa$lay" hibir (zelli$i b#l#nmad$n' tam tersine
ahlaki (k*e' ki*ilik yklmasna yol at$n (rmekte/ (n"e yre$inin sesiyle' sonra aklyla' en
sonra da btn varl$yla ere$i kavramaktadr% Crtk 6askolnikov!#n (znde erek zelli$in
ve ahlakn ta*y"lar' kendilerini (teki insanlarn zerinde (renler de$il' al$n' yoks#ll#$#n en
bo$#"# ko*#llan iinde bile' hayata ve insanlara ili*kin inanlarn yitirmeyen' ahlaki ya.larnda
en #+ak bir salnma olmayan' s##n' z#lmn her trlsne kar* derin bir ne+ret d#yan ;onya ibi
sradan insanlardr%
6askolnikov "inayetten (n"e her *eyi in"e in"e hesa.lad$n sanm*' ama yanlm*tr% 8ayatn
erekli$i' on#n d*nd$nden bamba*ka km*tr% In"e te+e"i kadnn kzkarde*i s#s#z
3izaveta!y da (ldrmek zor#nda kalm* ve hi hesa.ta olmayan ikin"i bir "inayeti i*lemi*' sonra
tmyle rastlantsal bir nedenle karakola itmesi erekmi* ve b#rada "inayetle ilili olarak
kendisinden k#*k#lanlmasna yol am*tr% Cma on#n asl yanld$ nokta' i*leye"e$i s#la ilili
btn ayrntlar hesa.lad$n sanmas de$ildir% ;#tan sonra d* dnya ile ili*kilerinin
de$i*meye"e$ini' daha do$r#s# s##n insanlarla ili*kilerini etkilemeye"e$ini sanarak' kendi
zerinde yanlm*tr 6askolnikov% Eyleminden dolay ahlaken yalnz"a kendi kendisine kar*
sor#ml# old#$#' ba*kalarnn yarlarnn hi (nemli olmad$ d*n"esi i+las etmi*tir%
Dostoyevski!nin byk bir #stalkla dile etirdi$i ibi' L7AAA% yy% rasyonalist d*nrlerinin ileri
srdklerinin tersine' tek ba*na bir insan hi de 0ya.ayalnz0 de$ildir% 9nsan yalnz"a belirli bir
to.l#m iinde ya*amakla' her hareketiyle ba*ka insanlara ba$l b#l#nmakla kalmaz' ama ayn
zamanda to.l#m# kendi iinde' kendi yre$inde ta*r/ ilk bak*ta (rlmeyen' erekteyse on#
evresiyle smsk ili*kiler iinde t#tan bir ba$la ba$ldr to.l#ma% -# ba$n ko.mas' ki*ili$in hem
maddi' hem de manevi .landa .aralanmasyla e*de$erdirK ya da ba*ka bir deyi*le' b# bir tr
intihardr' i*te 6askolnikov!#n "inayetten sonra derin a"lar iinde to.l#mdan ko.m#*l#k
d#y#s#n# ya*amasnn nedeni b#d#r% En yaknlar olan annesiyle kzkarde*ini bile kendisine
sons#z #zak' hatta yaban" b#l#r% Doks#llarn' kann emen' ne+ret etti$i bir te+e"iyi (ldrmek
istemi*' ama 0kendini0 (ldrm*tr o% Fendini ahlaken hakl karmaya al*t$ on"a #z#n
m"adeleden sonra% ;onya !nn da ($dne #yarak .olise teslim olmas da b# nedenledir%
Dostoyevski' romannn ba*kahraman ara"l$yla' ki*i- to.l#m ili*kileri sor#n#n# kendine (z
biimde tahlil etmektedir% 6askolnikov!#n birey"i 0d*n"e0si ve i*ledi$i s#' on# evresinden ayr
d*rm*' bireysel s#l#y# to.l#mdan ko.arm* ve on# bask ve s(mrye kar* on"a ne+ret
d#ymasna ra$men%' 3#=in!lerin' ;vidriaylov!hrn' te+e"i Clyona 9vanovna!larn ve halk ezen'
s(mren btn (teki 0alaklar 0n d*n"e arkada* ya.m*tr% Ite yandan Dostoyevski'
"inayetten sonra dayanlmaz a"lar iinde kvranan 6askolnikov!#n vi"dann' "inayetin
meyvelerini yemesine bile izin vermeyen' halkn ahlaki isterlerine #yabile"ek ve kendisi ibi a"
eken' ezilen insanlarla yeniden birlikte olabile"ek "anl' sa$lkl bir ba*lan' bir k* noktas
olarak (stermi*tir% 6askolnikov!#n "inayetten sonra ekti$i a"lar' yazara (re' kahramann
ahlaki (k*e ve yokol#*a (tren' on# halktan soy#tlayan bireysel hayallere ve r#hsal
sa.knlklara kar*' on#n ya.snda varolan to.l#msal' halksal (z!n stn eldi$ini
(stermektedir% 0;# ve <eza 0yi zamanmzn to.l#msal ve ahlaki idealleri #$r#na etin bir
sava*a irmi* b#l#nan a$da* ok#rlar (znde de (nemli klan derin +else+i (z b#radadr%
6omann e.ilo#nda yazar' 6askolnikov!#n bir erken ;ibirya sabahnda' rmak kysnda tek
ba*na d*n"eye dal*n anlatr% 06askolnikov barakadan k. do$r#"a kyya indi' b#rada isti+
edilmi* ktklerin stne ot#rd#' eni* ve ssz rma$ seyre dald% -# yksek kydan'
(zalabildi$ine #zanan bozkr (rlyord#% Arma$n #zak kar* kysndan belli belirsiz bir *ark
d#y#l#yord#% Erada' ne*le ykanan #s#z b#"aksz bozkrda' kk kara noktalar halinde
(ebe adrlar seiliyord#% Erada (zrlk vard% Erada' b#radakilere hi benzemeyen'
bamba*ka insanlar ya*yord#%%%0
6omannn son ezilerinin son birka notas olan b# s(zlerde' Dostoyevski!nin ve kahramannn'
(zr insanlarn sakin' h#z#rl# ya*amlarna d#yd#klar byk (zlem dile etirilmektedir% -yk
6#s yazar (mr boy#n"a a"lar ekerek b(yle bir hayata #zanan yol# aram*t% Derinden derine
ve ii b#rk#larak arad$n b#lamaya"a$n biliyord#% Fahramann' yazsnda kesin bir ahlaki
d(n* ya.trarak' 0yeni bir hayat 0n e*i$inde brakmasnn nedeni b#d#r% 6askolnikov kendine ve
ba*kalarna yalan s(ylemeyen drst bir insandr% <inayetten sonra bile son#na kadar drst
kalm*tr' hem kendine kar*' hem ba*kalarna kar*% 9*te b# nedenle Dostoyevski' kahramannn
(yksn' bir d**n (yks de$il' ahlaki ykseli*in (yks sayar% -ir yanl* ya.an ve yanl*n
anlayan 6askolnikov' b# yanl*n altnda ezili. yok olmaz' kendinde kendini yeniden yarata"ak
iler b#l#r' insanlk d* 0d*n"e0sinin ba*arszl$a #$ray. yok olmasOon#n ki*ili$inde
ye.yeni bir insan"ll$n ba*lamasna kaynak ol#*t#r#r%
Dostoyevski!nin romannda izdi$i tablo old#ka karanlktr% Cma b# karanlk iinde yine de bir *k
vardr% -#' 6askolnikov!#n insanlara erekten hizmet etmenin yol#n# ve aralarn b#la"ak ahlaki
"e' "esarete ve kararll$a sahi. old#$#na d#yd#$#m#z inantr' nk 6askolnikov her *eye
kar*n 0insan 0 olarak hami*tir%
9nsan dehasnn yaratt$ en y"e ya.tlardan biri olan b# romann son say+asn da eviri.
ka.att$mz zaman iimizde aydnlk bir *eyler d#ymamzn nedeni de b# olsa erek%
MCH3GM -ED8C,
1&
-irin"i -(lm
A
Memm#z ba*larnda ok s"ak bir n' ak*ama do$r#' en bir adam 0;0 soka$ndaki bir
.ansiyonda kiralad$ kk odasndan kt ve a$r' kararsz admlarla 0F0 k(.rsne y(neldi%
Ev sahibiyle merdivenlerde kar*la*maktan k#rt#lmay ba*arm*t% Firalad$ kk oda' be* katl
yksek bir evin at katndayd ve odadan ok bir dolab andryord#% Demek ve (teki hizmetler de
iinde olmak zere kiralam*t oday% Ev sahibi kadn bir merdiven a*a$da ayr bir dairede
ot#r#yord# ve en adam her soka$a k*nda' ev sahibi kadnn merdivenlere do$r# ardna dek
alm* olan m#t+ak ka.snn (nnden emek zor#ndayd% -#radan her ei*inde de en
adam kork#ya benzer sayrl bir d#y# iinde kalr' #tan d#yar' yzn b#r#*t#r#rd#% Ev sahibi
kadna e.ey bor"# vard ve on#nla kar*la*maktan ekiniyord#%
Forkak ve ekinen biri de$ildi aslnda% 8atta tam tersine/ ama bir sredir tedirindi' erilim
iindeydi% Iylesine kendi iine ka.anm*' (ylesine herkesten ko.m#*t# ki' yalnz"a ev sahibi
kadnla de$il' kiminle ol#rsa ols#n kar*la*maktan kanyord#% Ezi"i bir yoks#ll#k iindeydi' ama
*# son nlerde b#na bile aldrd$ yokt#% Csl i*lerini tmyle bir yana brakm*t ve b#nlarla
#$ra*may hi istemiyord#% Cslnda o kendisine kar* neler tasarlyor ol#rsa ols#n' ev sahibi
kadna da aldrd$ yokt#% Cma merdivenlerde d#rmak' kendisini hi mi hi ililendirmeyen
ndelik birtakm samalar dinlemek' kira bor"# kon#s#ndaki szlanmalara' kork#tmalara'
yaknmalara katlanmak' stelik yakasn k#rtarabilmek iin s(zde nedenler b#lmak' (zrler
dilemek' yalanlar s(ylemek%%% 8ayr' merdivenleri bir kedi sessizli$iyle ini. sv*mak ya.la"ak en
iyi *eydi%
Cma b# kez borl# old#$# ki*iyle kar*la*mak kork#s#' soka$a kt$nda kendisini bile *a*rtt%
1>
0,e denli zorl# bir i*e iri*mek istiyor#m' ama ayn zamanda da ne denli bo* *eylerden
kork#yor#mP0 diye d*nd t#ha+ bir lmsemeyle% 8mm%%% Evet%%% 8em her *ey insann kendi
elinde' hem de insan yalnz"a korkakl$ yznden ne +rsatlar karyor%%% -# artk yadsnamaz bir
erek' bir belit% Alin bir *ey' a"aba insanlar en ok neden korkarlarN Cta"aklar yeni bir
admdan' kendi s(yleye"ekleri yeni bir s(zden herhalde%%% -en de amma evezelik ediyor#m haP
1evezelik etti$im iin de hibir *ey ya.myor#m% Da da *(yle' hibir *ey ya.mad$m iin
evezelik ediyor#m% 1evezelik bana *# son ay iinde nler"e bir k(*ede yatmaktan ve
d*nmekten elmi* bir *ey% D*ndklerim de bir *ey olsa bari' i.e sa.a elmez *eyler%%% )eki
*imdi niin idiyor#mN Da.abile"ek miyim d*nd$m *eyiN 8em "iddi bir *ey mi b#N 8ayr' hi
de de$il% D*lerle av#t#. d#r#yor#m kendimi/ oy#n"aklarlaP Evet' evet oy#n"aklarlaP0
-o$#"# bir hava vard sokakta' kork#n s"aktK ya. iskeleleri' t#$lalar' kire tozlar' iti*i. kak*an
kalabalk' bir yazlk kiralama olana$ b#lamayan her )etersb#rl#!n#n ok iyi bildi$i o (zel .is yaz
kok#s#%%% tm b#nlar en adamn zaten boz#k olan sinirlerini iyi"e ermi*ti% 8ele kentin b#
b(lesinde saylar old#ka kabark olan meyhanelerden yaylan dayanlmaz iki kok#s#' henz
is zaman olmasna kar*n adm basnda rastlanan sarho*lar tablon#n i$ren ve i karart"
renini tamamlyor ibiydi% Delikanlnn in"e yz izilerinde derin bir i$renme anlatm belirdi bir
an% Deri elmi*ken belirtelim' delikanl erekten yak*klydK zel kara (zleri' esmer
teniOortadan biraz #z#n"a boy#' in"e ve biimli v"#d#yla eki"iydi% Cma i*te bir anda yeniden
derin d*n"elere (mlr ibi olm#*t#/ daha do$r#s# kendinden emi* ibiydi% @evresinde
kimseyi ayrmsamadan yryord#' aslnda kimseyi ayrmsamak istedi$i de yokt#% Dalnz' arada
bir kendi kendisiyle kon#*mak al*kanl$yla bir *eyler mrldanyord#% -# al*kanl$n kendisine
bile daha *# anda itira+ ediyord#% Dine *# anda' zaman zaman d*n"elerinin kar*t$n' iyiden
iyiye ten d*t$n ayrmsyord#% Aki n vard ki' a$zna hibir *ey koymam*t%
18
Iylesine k(t iyimliydi ki' al*k biri bile b# dere"e yrtk .rtk *eylerle .endz sokakta
dola*maya #tanrd% Cn"ak b#ras insann klk kya+etiyle hi kimseyi *a*rtamaya"a$ bir semtti%
;aman.azarnn yaknl$' *# bilinen evlerin okl#$#' hele )etersb#r!#n b# merkezi semtinin
"adde ve sokaklarn dold#ran i*i' esna+' sanatkQr takm' b#rann enel (rntsn (yle
ti.lerle renklendirirdi ki' yaban" birinin (rlmesi kimsede *a*knlk #yandrmaz' kimse"e
yadranmazd% Cma delikanlnn r#h#nda (ylesine yak" bir kmseme d#y#s# birikmi*ti ki'
bazen o"#kl#k dere"esine varan btn #tanal$na ra$men' *# anda en az #tand$ *ey'
srtndaki .aavralard% Mabii' kimi tandklarna' ya da enel olarak kar*la*maktan hi
ho*lanmad$ kimi eski dostlarna rastlad$nda i* de$i*irdi%%% Eysa b# srada' iri bir atn ekti$i
byk bir arabayla' nn b# saatinde nereye niin (trld$ belli olmayan bir sarho*' eliyle
kendisini (stererek% 08ey' senP Clman *a.kalP0 diye rtla$n yrtar"asna ba$rn"a' delikanl
d#r#.' elini sinirli bir *ekilde *a.kasna (trm*t% Himmermann!danR satn alnm*' yksek'
y#varlak bir *a.kayd b#% Cma her yan delik de*ik olm#*' yrtl. solm#*' leke iindeki b#
kenarsz *a.ka stelik bir yanndan ok irkin bir k(*e ol#*t#ra"ak biimde yana sarkm*t% Cn"ak
sarho*#n ba$rmas delikanlda #tanma de$il' kork#ya benzer ba*ka bir d#y# #yandrm*t%
0-iliyord#m zatenP0 diye mrldand *a*knlk iinde 0-iliyord#m b(yle ola"a$nP Elabile"eklerin en
k(ts b#P -(yle bir samalk' b(yle bir anlamsz ayrnt her *eyi alt st edebilirP Evet' do$r#s#
+azla (ze batan bir *a.ka b#%% 1(ze batmas' lnl$nden%%% Sstmdeki .aavralara #y#n
bir kasket b#lmam erek' eski de olsa ol#r' yeter ki *# lanet *eyden k#rt#laymP Fimse iymiyor
b(yle bir *a.kay% -ir verstlik yoldan +arkedilir ve kimin olsa aklnda kalr%%% En (nemlisi de b#K
sonradan anmsarlar% A*te sana bir i.#"#P Elabildi$in"e ayrmsanmamaya' (ze ar.mamaya
al*malym%%% Cyrntlar ok (nemliP Cyrntlar mahveder her zaman her *eyi%%%0
HTmmermann - E d(nemler )etersb#r!#nda' ,evskiy -#lvar!nda nn son moda *a.kalarn
satan bir *a.ka"% 4@ev%5
1?
1ide"e$i yere varmak iin +azla yrmesi erekmiyord#% 8atta evinden ka adm t#tt#$#n# bile
saym*t' tam yedi yz ot#z adm% 8ayallerine (ml. yrd$ bir n saym*t admlarn%
Cma o sralar k#rd#$# b# hayallere kendisi de inanmyord#' sinirleniyord# yalnz"a/ irkin ama
insan bastan kar" (z.eklikte hayallerdi b#nlar% ;imdi ise aradan bir ha+ta etikten sonra'
i*i ba*ka trl (rmeye ba*lam*t% Dakasn bir trl brakmayan o i kon#*malarnda kendisini
on"a sz' on"a kararsz (rmesine ra$men b# 0irkin0 hayali adeta elinde olmayarak kendi
tasars' kendi niyeti saymaya al*m*t% -# kon#da hQlQ kendi kendisine inanmamasna ra$men'
att$ her admda heye"an daha da artarak' *# anda b# tasarsnn denemesini ya.maya
idiyord#%
Dre$i d#rarak' sinirden titreyerek' bir d#var kanala' bir d#var 0%%%0 soka$na bakan ola$anst
byk ya.ya yakla*t% Fk kk dairelere b(lnm* olan b# evde terziler' ilinirler' a*
kadnlar ibi her trden esna+' e*it e*it Clmanlar' basma b#yr#k ya*ayan sokak kzlar' kk
mem#rlar ve benzerleri ot#r#yord#% Evin iki yanndaki avl# ve ka.lardan iren kan belirsizdi% S
ya da d(rt ka."s vard evin% Delikanl b#nlardan hibirine rastlamam* old#$#na sevinerek ana
ka.dan szlr"esine ei. sa$daki merdivenlere y(neldi% -# merdiven karanlk' dar ve her
zaman k#llanlmayan bir tr servis merdiveniydi% Cma o btn b#nlar biliyord#' ($renmi*ti ve
merdivenlerin b# d#r#m# son dere"e ho*#na idiyord#K b# karanlkta merakl bir bak* bile
tehlikeli olamazd% D(rdn" kata karken elinde olmadanK 0E$er *imdi b(yle korkarsam' +rsat
k. da asl i*e iri*ti$imde ne ola"akN%%0 diye d*nd% -#rada asker emeklisi hamallar kesti
yol#n#' bir daireden mobilya karyorlard% -#rada' mem#rl#k ya.an bir Clman!n ailesiyle birlikte
ot#rd#$#n# daha (n"eden biliyord#% 0Cnla*lan Clman ta*nyor' o halde d(rdn" katta' b#
merdiven sahanl$nda hi de$ilse bir sre iin yalnz"a ko"akarnn dairesi dol# ola"ak% -# ok
iyi%%% ,e ol#r ne olmaz%%%0 diye d*nd ve ko"akarnn ka.sn ald% @nrak' bakrdan de$il de'
tenekedenmi* ibi "lz bir ses kard% -# tr evlerin b(yle kk dairelerinde nraklar hemen
20
he. b(yledir% E' b# nrak sesini #n#tm#*t# bile%%% 7e *imdi b# (zel ses ona birdenbire bir *eyler
anmsatm*' a.ak bir *eyleri (znn (nne etirmi*ti% Mirtir titriyord#' sinirleri allak b#llak
olm#*t#% Cz sonra ka. izi ibi ha+i+e araland% Fa.y aan kadn eleni aralktan aka
d#y#lan bir vensizlikle szyor' karanlkta yalnz"a *ldayan (zleri (rlyord#% Cma
sahanlkta ba*kalarnn da b#l#nd#$#n# (rn"e yreklendi ve ka.y iyi"e !at% Delikanl ieri
irdi/ tahta .erdeyle k"k bir m#t+aktan ayrlm* karanlk bir antreydi b#ras% Fo"akar hibir
*ey s(ylemeden (yle"e d#r#yor ve sor# dol# (zlerle ona bakyord#% F"k' k#.k#r# bir
ihtiyard b#' altm* ya*larnda vard' bak*lar temiz de$ildi' b#rn# sivri ve kk' ba* akt% 8a+i+
a$arm* kirli sar salarna bol"a ya$ srm*t% -ir tav#k ba"a$n andran in"e #z#n boyn#na
.aavrala*m* bir +anila .aras sarm*t% Em#zlarndaysa' havann s"ak olmasna ra$men reni
yitmi*' .aram.ara bir krk .elerin sallanyord#% 9kide bir (ksryor' inliyord#% Cnla*lan
delikanlnn bak*lar hi de normal de$ildi ki' ko"akarnn (zlerinde az (n"eki vensizlik
anlatm yeniden belirdi%
Delikanl daha nazik davranmas erekti$ini anlayarak ha+i+e e$ildi veK
06askolnikovP0 diye mrldand% 0Sniversite ($ren"isi% -ir ay kadar (n"e ene elmi*tim%0
;or# dol# (zlerini ondan ayrmayan ko"akar tane taneK
0Cnmsyor#m0' dedi% 0@ok iyi anmsyor#m% 1elmi*tiniz%0
Fo"akarnn vensizli$i 6askolnikov!# *a*rtm*tK
0-en%%% A*te yine (yle bir i* iin eldim%%%0 dedi%
0-elki de kadn her zaman b(yledir0' diye d*nd sonra "an sknts iinde% 0-elki de ben o
zaman ayrmsayamam*tm%0
Fo"akar bir sre kararszlk iindeymi* ibi s#st#' sonra yana ekilerek kon#$a odaya alan
ka.y (sterdi%
0-#y#r#nP0
Fk bir odayd b#ras% D#varlar sar kQ$tla ka.lanm*t% )en"erelerinde tl .erdeler ve tr
iekleri (rlyord#% -atmakta olan ne*in *klaryla a.aydnlkt oda% 6askolnikov!#n
ka+asndan bir anda 0Demek o zaman da ne* b(yle aydnla
21
ta"ak%%%0 d*n"esi eti% Edann ve ierdeki e*yalarn d#r#m#n# #n#tmamak iin arab#k
evresine bir (z ezdirdi% Cn"ak odann ayirdedi"i hi bir (zelli$i yokt#% Mobilyalar eskiydi ve sar
a$atan ya.lm*lard% -#nlarK tahta arkal$ e$ilmi* bir kana.e' b#n#n (nnde oval bir masa' iki
.en"ere arasna yerle*tirilmi* aynal bir t#valet masas' d#var boy#n"a dizilmi* sandalyeler ve
ellerinde k#*larla Clman kzlarn (steren sar ereveli #"#z bir iki tablo%%% A*te btn mobilya%
Edann bir k(*esinde kk bir tasvirin (nnde bir kandil yanyord#% 8er *ey tertemizdi%
Mobilyalar da' d(*emeler de iyi"e (vlm*t' her *ey .rl .rld% Delikanl 0Delizaveta!nn isi b#0'
diye eirdi iinden% -tn evde k"k bir toz tane"i$i bile yokt#% 6askolnikov' 0Memizli$in
b(ylesine an"ak k(t yrekli ya*l d#llarda rastlanabilir0' diye d*nd ve merakla iki oday
birbirinden ayran basma .erdeye bakt% Fo"akarnn yata$yla bir konsol#n b#l#nd#$# b# oday
-zaten tm daire b# iki odadan ol#*#yord#-daha (n"eki eli*inde de (rememi*ti%
Edaya irdiklerinde kadn delikanlnn yzn iyi (rebilmek iin yine tam on#n (nne dikilerek
sert bir sesleK
0,eymi*' (ster bakalmN0 dedi%
<ebinden eski bir m* saat karan delikanlK
09*te0 dedi' 0rehin iin etirdim%0
;aatin arka ka.a$nda bir kre resmi vard% F(ste$i de eliktendi%
0-#ndan (n"eki rehinin de n dold#% S n eti bir ay%0
0;ize bir aylk daha +aiz (derim' lt+en bir ka n daha sabredin%0
0;abretmek ya da e*yanz hemen satmak benim bile"e$im bir *ey artk%0
0,asl' saatime e.ey .ara vere"ek misiniz' Clyona 9vanovnaN0
08e. b(yle i*e yaramaz' vr zvr *eyler etiriyors#n#z% -e* .ara etmez b# saat% 1een
etirdi$iniz yzk iin size tastamam iki r#ble vermi*tim' oysa yenisi k#y#m"#l#rda bir b##$a o
yzklerin%0
0D(rt r#ble!verin' .arasn (der eri alrm' baba yadiQr bir saattir% Daknda elime .ara ee"ek%0
22
0-ir b##k r#ble ve +aizi de .e*in' i*inize elirse%%%0
0-ir b##k r#ble miN0
Fadn saati eri #zatarakK
0;iz bilirsiniz0 dedi%
Delikanl saati (yle bir (+keyle ald ki' hemen k. itmeye hazrd' an"ak bir an d*nn"e
ide"ek hibir yeri olmad$n ve b#raya asl ba*ka bir nedenle eldi$ini anmsayarakK
07erinP0 dedi kaba"a%
Fo"akar anahtarlar karmak iin elini "ebine sokarak .erdenin arkasndaki odaya eti% Edann
ortasnda tek basna kalan delikanl merakla k#lak kabart. dinlemeye ba*lad' ko"akarnn (teki
odada neler ya.t$n d*nmeye al*yord#% 1elen seslerden kadnn konsol# at$
anla*lyord#% 0Demek st ekme"ede%%% Demek anahtarlar sa$ "ebinde ta*yor%%% 8e.si bir arada
anahtarlarn' elik bir halkaya eirilmi*%%% -ir tanesi he.sinden bykt' kat bykt nerdeyse'
#"# da di*liydi' o halde konsol#n anahtar b# olamaz' demek ki bir ba*ka ekme"e ya da sandk
daha var ierde%%% -# (nemli% ;andklarn anahtarlar he. b(yle ol#r% Cma btn b#nlar ne kadar
a*a$lk *eyler%%%0
Fo"akar d(ndK
0A*te bey"i$imP -ir r#ble iin aylk on k(.ek +aiz' bir b##k r#ble iin onbe* k(.ek eder% -ir aylk
.e*in tabii% -#ndan (n"eki iki r#ble iin de ayn hesaba (re yirmi k(.ek +aiz t#t#yor% Dine .e*in%
8e.si ot#z be* k(.ek% -(yle"e saatiniz iin btn ala"a$nz bir r#ble onbe* k(.ek% -#y#r#nP0
0,eP Dani siz *imdi bana yalnz"a bir r#ble on be* k(.ek mi veriyors#n#zN0
0Mam da (yle%0
Delikanl tart*maya irmedi' .aray ald% ;anki s(yleye"e$i ya da ya.a"a$ bir *eyler daha var'
ama b#nlarn ne old#$#n# kendisi de bilmiyorm#* ibi odadan kmakta a"ele etmiyor' kadna
bakyord#%
0-#nlerde size bir *ey daha etire"e$im Clyona 9vanovna%%% 1m*ten' ok zel bir *ey%%% -ir
siara tabakas%%% -ir arkada*ma vermi*tim' alr almaz%%%0
23
Ja*rd ve s#st#%
0-#n# o zaman kon#*#r#z bey"i$im%0
08o*akaln%%% Evde he. yalnz m ot#r#rs#n#z Clyona 9vanovna' kz karde*iniz yok m#N0
0Fz karde*imden size neN0
08i% Iyle"e sorm#*t#m% Demek siz *imdi %%% ,eyse' ho*akaln Clyona 9vanovnaP0
6askolnikov byk bir (+keyle kt kadnn evinden% I+kesi itide byyord#% Merdivenlerden
inerken bir *ey kar*snda anszn *a*rm* ibi birka kez d#raklad% ;on#nda soka$a vard$nda
0ManrmP0 diye ba$rd% 0,e kadar a*a$lk *eyler btn b#nlarP Ela"ak *ey mi' ben%%% 8i ola"ak
*ey mi' ben%%% 8ayr samalk b#' a.tallkP%% -(yle kork#n *eyler nasl eebiliyor ka+amdanP
Dre$im' ne i$renliklere elveri*liymi* me$erP%% Evet' tam da (yle i$ren' a*a$lk *eylere%%% 7e
ben btn bir aydr%%%0
I+kesini ne s(z"klerle' ne haykr*larla dile etirebiliyord#% Daha ko"akarnn evine iderken
yre$ini sk*trmaya ba*layan tiksinti (yle boy#tlara #la*m*t ki' delikanl skntsndan ne
ya.a"a$n' ne ede"e$ini bilemiyord#% Faldrmda' kimseyi (rmeden bir sarho* ibi yryor'
eli. eenlere ar.yord#% Cn"ak bir ba*ka soka$a sa.t$ zaman kendine elebildi% D#r#.
evresine baknd% -ir meyhanenin (nndeydi% -odr#m kattayd meyhane ve iri*i kaldrmdan
birka basamak a*a$dayd% Mam b# srada iki sarho* birbirine t#t#narak ve k+rler sav#rarak
d*ar kyorlard% Daha +azla d*nmedi ve hemen meyhaneye indi% Daha (n"e hi itmemi*ti
meyhaneye' ama *# anda ba* d(nyor' s#s#zl#ktan ii kavr#l#yord#% ;o$#k bir bira imek istedi
"an' sonra b(ylesine birdenbire halsiz d**n al$na ykledi% Faranlk' .is bir k(*ede' st
ya.* ya.* bir masaya ei. ot#rd#' bir bira s(yledi% 9lk barda$ doymaz"asna iti% -irden
rahatlad' ka+asnn ii aydnlanvermi*ti% 0;ama btn b#nlar0' diye s(ylendi% Gm#tlanm*t%
0Mela*lana"ak' (+kelene"ek bir *ey yok ortada% -asit bir bedensel rahatszlkP -ir bardak bira ve
birka .ara .eksimetle kendine eliveriyor insanP D*n"elerini to.arlyor' kararszl$ yok ol#.
idiyorP MhP -ir *ey olm#* ibi sankiP%%0 -irden a$r bir ykten k#rt#lm#* ibi rahatlad'
2&
ne*eyle bakmaya ba*lad evresine% Cn"ak o anda bile' #zaktan #za$a' b# iyimserli$inin
hastalkl bir iyimserlik old#$#n# d#y#ms#yord#%
Meyhanenin .ek kalabalk olmad$ bir saatti% Merdivenlerde rastlad$ iki sarho*#n ardndan'
aralarnda bir de kadn b#l#nan armonikal be* ki*ilik bir sarho* r#b# daha ayrld meyhaneden%
-#nlarn idi*inden sonra ortalk iyiden iyiye sessizle*mi*ti% Fazla halli"e olmad$ anla*lan
t""ara benzer biriyle on#n arkada* old#$# anla*lan *i*man' iri yar redinotl#' kr sakall bir
adam kalm*t meyhanede% 9yi"e kendinden emi*ti b# ikin"isi' iskemlesinde #y#kl#yord#% Crada
bir #yanr ibi ol#yor' kollarn a.' .armaklarn *akrdatyor' sonra yerinden kalkmadan
v"#d#n#n belden y#karsn kvr. oynatarak s(zlerini do$r# drst kartamad$ sama bir
*ark t#tt#r#yord#%
-tn yl karm ok*adm --tn yl ka-r-m ok-*a-dm%%%
Deniden dalyor' yeniden #yanr ibi ol#yor' b# kez ba*ka bir *ark t#tt#r#yord#K
)odyaeskaya !da dola*rken Eski sevilimi b#ld#m%%%
Cn"ak on#n b# m#tl#l#$#na kimse ortak olm#yord#/ bira barda$nn ardnda s#sk#n ot#rmakta
olan t""ar klkl' arkada*nn b# ta*knlklarn d*man"a ve k#*k#l# (zlerle izliyord#% -ir adam
daha vard meyhanede' emekli mem#ra benziyord#% Innde kadehi' herkesten ayr bir k(*ede
ot#r#yor' arada bir evresindekilere (z ezdirerek bir y#d#m alyord#% E da bir .ara heye"anl
ibiydi%
AA
6askolnikov kalabalklara al*k de$ildi ve daha (n"e de s(yledi$imiz ibi' (zellikle de *# son
sralarda her tr to.l#l#ktan
22
kaar' olm#*t#% Cma s# anda birdenbire bir *ey on# insanlara do$r# itmeye ba*lam*t% Ainde
yeni bir *eyler eli*iyor' insanlara kar* s#s#zl#k d#y#yord#% -tn bir aydr yo$#n biimde
ya*ad$ heye"an ve zntden (ylesine bitkinlesmisti ki' bir dakika"k iin bile olsa' nasl ol#rsa
ols#n +arkl bir dnyada dinlenmek istiyord#% A*te btn .isli$ine ra$men b# meyhanede kalmak
istemesinin nedeni de b#yd#%
Meyhane"i ba*ka bir odadayd' an"ak birtakm merdivenleri inerek ikide birde salona iriyor'
eli*inde de kendinden (n"e' ko"aman krmz krmalar olan .rl .rl izmeler (rlyord#%
;rtnda bir kaban ve ya$dan *l *l olm#* kara atlastan bir yelek vard' kravatszd' s#rat bir
demir kilit ibi sanki ya$a b#lanm*t% MezQhn arkasnda on d(rt ya*larnda bir o"#kla'
m*terilere servis ya.an ondan daha kk bir ba*ka o"#k daha vard% MezQhn zerinde in"e
in"e do$ranm* salatalklar' kara .eksimetler ve yine kk kk do$ranm* balklar d#r#yord#%
@ok .is bir kok# yaylyord# b#nlardan% -#nalt" bir havas vard meyhanenin' ot#r#la"ak ibi
de$ildi% 8er *eye (ylesine a$r bir *ara. kok#s# sinmi*ti ki' insan yalnz"a b# kok#dan bile be*
dakika iinde sarho* olabilirdi%
-azen hayatta (yle kar*la*malar ol#r ki' hem de hi tanmad$mz insanlarla' bir tek s(z"k bile
kon#*madan' birdenbire' tekbir bak*la ililenmeye ba*layveririz% A*te b# ilerde ot#ran ve emekli
bir mem#ra benzeyen ki*i de 6askolnikov zerinde ayn etkiyi brakm*t% Delikanl sonralar b# ilk
izlenimi .ek ok kez anmsaya"ak ve b#n# bir (nsezi olarak kab#l ede"ekti% 1(zlerini mem#ra
dikmi* bakyord#/ b# biraz da mem#r#n da ona ayn biimde bak*ndan ileri eliyord#K mem#r
besbelli kon#*mak istiyord# on#nla% Meyhanede b#l#nan (tekilere ise -meyhane"i de ilerinde-
al*kn' hatta bkkn bak*larla bakyord#% -# bak*larda to.l#msal d#r#mlar' ($renim dere"eleri
a*a$' kendileriyle kon#*maya de$mez insanlara kar* taknlan bir yksekten bakma'
kar*sndakini a*a$ (rme havas da seziliyord#% Ellisini ekin' orta boyl#' tknaz bir adamd' kr
sal ba*nn te.esi dazlakt' *i* yz srekli imekten sararm*' hatta ye*ilimsi bir renk alm*t%
Ji* (zka.aklar arasndan birer delik ibi
2:
#+a"k ama "anl' krmzms (zleri .arlyord#% Cn"ak ari. bir *eyler vard adamda/ bak*larnda
bir heye"an' hatta aliba zeka *ltlar vard' ama ayn zamanda delili$e benzeyen bir *eyler de
yan. s(nyord# b# (zlerde% 1iysileri eskiydi' d$meleri ko.#k' lime lime olm#* bir +rak vard
zerinde% Frakn d$melerinden yalnz"a biri her naslsa d#r#yord# yerinde ve adam anla*lan
in"elik k#rallarna aykr davranm* olmamak iin b# d$meyi ilikli t#t#yord#% ,ankin k#ma*ndan
ya.lm* yele$inin altndan b#r#*#k' kirli bir .lastron kabaryord#% Mem#r biimi tra* olm#*t#' ama
son tra*nn zerinden e.ey zaman eti$i anla*lyord#K yz mavimsi' kr bir sakalla ka.lyd%
8er halinden tam bir mem#r old#$# anla*lyord#% Cma besbelli bir sknts vard% Akide birde
.armaklarn salar arasnda ezdiriyor' bazen dirseklerini kirli ya.* ya.* masaya dayayarak
ba*n elleri arasna alyord#% ;on#nda (zlerini do$r#"a 6askolnikov!a eviri.' kendine venli'
r bir sesle kon#*maya ba*lad%
0@ok sayde$er baym' a"aba sizinle kibar"a kon#*mak "esaretini (sterebilir miyimN @nk
iyim k#*amnza dikkat etmemi* olmanza ra$men te"rbelerim bana sizin ok#m#* ve ikiye
al*kn olmayan biri old#$#n#z# s(ylyor% -endeniz' itenlikle birle*mi* biliye her zaman say
d#ym#*#md#r' zaten ben de dok#z#n"# dere"eden bir mem#r#m% ;oyadn Marmeladov!d#r'
dok#z#n"# dere"eden bir mem#r% Merakm ba$*layn' siz de bir yerde mem#r m#s#n#zN0
-# s(zlerdeki ssl sl#.tan ve kendisine b(ylesine do$r#dan do$r#ya sesleni*inden *a*ran
delikanlK
08ayr0 dedi' 0ok#yor#m%%%0
Delikanl' nasl ol#rsa ols#n insanlara yakla*ma' onlarla kayna*ma kon#s#nda az (n"e d#yd#$#
o bir anlk iste$e kar*n' *# anda kendisine ya.lan b# ilk erek a$r kar*snda ki*ili$iyle
ililenen ya da ililenmek isteyen her yaban"ya kar* d#yd#$# o eski tiksintiyi d#yd# iinde%
Mem#rK
0I$ren"isiniz demek0 diye mrldand' 0ya da eski bir ($ren"i%%% -en de (yle d*nm*tmP
Me"rbe e+endim' saysz te"rbeP0 7e aklyla (vnmek ister ibi .arma$n alnna dayadK
2>
0I$ren"iydiniz' ya da k#rslara katlyord#n#zP izninizle%%%0 Cya$a kalkt' sendeledi' kadehini ald ve
ha+i+ yanlamasna delikanlnn srasna' on#n yanna ot#rd#% ;arho*t#' ama zel ve dzn
kon#*#yord#% Dalnz arada bir dili dola*yor' s(z"kleri #zatyord#% Cylar"a kimseyle kon#*mam*'
kon#*maya s#sam* ibiydi%
0;ayn baym 0diyerek old#ka "iddi bir tavrla yeniden s(ze ba*lad' 0yoks#ll#k ay. de$il' bir
erek% ;arho*l#$#n erdem olmad$ ise daha byk bir erek% Cma se+illik' sayn baym' se+illik
yz karasdr% Doks#ll#kta yaradl*tan elen soyl# d#y#larnz kor#yabilirsiniz' se+illikte ise aslaP
;e+il bir kimseyi insanlar aralarndan #zakla*trmak iin so.a k#llanmazlar' s.reyle s.rrler/
on# daha ok a*a$lamak iindir b#/ ve haklar da yok de$ildir b(yle davranmakta' nk se+illi$e
d*t$nde ki*io$l#n#n ilk kendisi hazr olmaldr kendini a*a$lamaya% Meyhanenin k*
noktas%da b#rasdr i*teP ;ayn baym' b#ndan bir ay (n"e bay 3ebezyatnikov karm d(vd% Cma
karm bana benzemezP Cnlatabiliyor m#y#mN Merakm ba$*layn ve sormama izin verinK ,eva
rma$ zerindeki saman kayklarnda e"eledi$iniz old# m# hiN0
6askolnikovK
08ayr' hi olmad0 dedi' 0,asl bir *ey b#N0
0-ense%%% be* e"edir orada yatyor#m%%%0
Fadehim dold#rd#' ba*na dikti ve d*n"*ye dald% 1erekten de elbisesinin zerinde ve salar
arasnda saman (.leri (zkyord#% -yk olaslkla da be* ndr ne zerindeki elbiseyi
de$i*tirmi*' ne de ykanm*t% Izellikle de elleri ok kirliydi%
Fon#*mas +azla olmamakla birlikte enel bir ili #yandrm*t meyhanede% MezQhn arkasndaki
o"#klar kikirdemeye ba*lam*lard% Meyhanenin sahibi de anla*lan sr+ b# 0*aka"0 adam
dinlemek iin st kattan inmi* ve tembel tembel ama (nemli bir ki*i edasyla esneyerek #zaka bir
k(*eye ot#rm#*t#% Marmeladov anla*lan old#ka iyi tannyord# b# meyhanede% ;sl
kon#*mas da meyhanede tanmad$ ki*ilerle sk sk ya.t$ kon#*malar son#"# elde edilmi* bir
al*kanlkt% -# al*kanlk
28
baz iki"ilerde' (zellikle de evlerinde ho*(rden #zak' bask altnda ya*ayanlarda bir
ereksinme halini alr% -(ylelerinin kendilerini iki to.l#l#klarnda hakl karmaya' dahas say
to.lamaya al*malar b# yzdendir%
Meyhane"i ot#rd#$# yerdenK
0-re maskaraP0 diye s(ylendi!% 0Madem mem#rs#n' ne diye al*myors#n' ne diye i*ine
itmiyors#nN0
Marmeladov' sor#y# sanki 6askolnikov sorm#* ibi ona d(nerekK
0,iin mi al*myor#m' sayn baym' niin mi ise itmiyor#mN0 dedi% 0-(ylesine alalm* old#$#m
iin yre$im yaranyor m# sanyors#n#z sizN -ir ay (n"e bay 3ebezyatnikov karm kendi elleriyle
d(verken ve ben de ora"kta sarho* yatarken' a"aba hi mi a" ekmedimN ;ormama izin verin
delikanlK a"aba hi basnza%%% yani%%% alabile"e$iniz #m#d# olmadan bor .ara istemek ibi bir
*ey eldi mi hi ba*nzaN0
01elmi*tir%%% Dalnz !#m#d#m olmadan! anlayamadmN0
0Gm#d#n#z olmadan' yani istedi$iniz bor .aray size vermeye"eklerini (n"eden bilerek% Irne$in
*# .ek iyi niyetli ve .ek yararl y#rtta*n size bor .ara vermeye"e$ini kesin olarak biliyors#n#z%
8em sorarm size' niin versin kiN -# .aray eri vermeye"e$imi bile bile' niin' versinN C"d$
iin miN Cma yeni d*n"e akmlarn .ek yakndan izleyen bay 3ebezyatnikov!#n eenlerde
bana anlattklarna baklrsa' a$mzda bilim a"may yasaklam*tr' b#' ekonomi .oliti$in eerli
old#$# 9niltere!de de b(yledir% ;orarm size' neden bor .ara versin b# adam *imdiN 7e siz on#n
vermeye"e$ini bile bile ka.sn alyor ve%%%0
6askolnikovK 0Madem (yle' niin istiyors#n#zN0 diye sord#%
0Da ide"e$iniz ba*ka bir yer' ala"a$nz ba*ka hibir ka. yoksaN 8er insann alabile"e$i hi
de$ilse bir ka. olmaldr' insann ne ya.. edi. ba*v#ra"ak bir yerinin b#l#nmas ereken
zamanlar ol#yor% -enim (. (z kzm ilk kez vesika almaya itti$inde ben de kendisiyle birlikte
itmi*tim%%%0 Marmeladov delikanlnn yzne tedirin"e bakarak' s(z arasndaym* ibi eklediK
0@nk kzm vesikal al*arak ya*amn sa$lar%%%0 MezQhn
2?
ardndaki iki o$lann kikirdedi$ini' meyhane sahibinin de lmsedi$ini (rn"e' sakin (rnmeye
al*arak' a"eleyle srdrd kon#*masnK 0,e (nemi var e+endimP ,e (nemi varP -(yle ba*
sallamalarla #tanmam benP 8ele de herkes her*eyi biliyorsa ve ortada hibir iz kalmam*sa%%%
-en her *eye hor (rerek de$il' ho* (rerek bakmay ($rendim artk% 7arsn (yle ols#nP ,e
ya.almP 9ste insanP Azin verin delikanlK s(yleyebilir misiniz%'% Do' yo%%% daha l' daha
betimleyi"i dile etirmeliyim d*n"emiK ;(yleyebilir misiniz de$il' s(ylemek yreklili$ini
(sterebilir misinizN Evet' *# anda bana bakarak benim bir dom#z olmad$m s(ylemek
yreklili$ini (sterebilir misinizN0
Delikanl bir *ey s(ylemedi%
;alondaki kikirdemelerin kesilmesini bekleyen kon#*ma"' a$r a$r artan bir "iddilik ve
a$rba*llkla srdrd s(zleriniK
0Evet%%% 8aydi ben bir dom#z#m' ama o bir hanmdrP -en hayvan ibi bir *eyim' ama karm
Faterina 9vanovna yksek rtbeli bir s#bayn iyi e$itim (rm* bir kzdr% -rakn ben bir alak
olaym' ama o y"e ve soyl# d#y#lara sahi. bir kadndr% Cma%%% ama ah biraz"k da bana
a"may bilseydiP%% Ch sayn baym' ah' her insann' ba*kalarnn kendisine a"yabile"ekleri bir
yan olmalP 1elelelim Faterina 9vanovna y"e(nll bir insan olmasna karsn haktanr bir
insan de$ildir%%% ;alarm yold#$# zaman b#n# yre$i .araland$ iin ya.t$n ben de
biliyor#m' ama%%% 4meyhanedekilerin yeniden kikirdediklerini (rn"e a$rba*llkla eklediK !8i
#tan d#ymakszn yineliyor#m delikanlK evet' karm salarm yolar5 ama' Manrm' ne ol#rd#' hi
de$ilse bir kez"ik ols#n%%% Cma' hayrP%% 8ayrP%%% -tn b#nlar anlatmaya de$e"ek *eyler de$il%%%
Cma bir kez"ik de benim istedi$im olayd' bir kez"ik de bana a"yalard%%% Cma%%% ya.m b# benim'
do$#*tan bir hayvanm benP0
Meyhane"i esneyerekK
0Do$r# s(ze ne denirP0 dedi%
Marmeladov masaya esasl bir y#mr#k indirdiK
0Da.m b# benimP D*nebiliyor m#s#n#z sayn baym' on#n ora.larn bile ikiye yatrdm
ben%%% Dikkat b#y#r#n' ayakkablarn demiyor#m' nk e*yann dzenine #y#n bir
davran* ol#rd# b(ylesi' ora.larn yatrdm ben ikiyeP Mi+tik atksn da yatrdm ikiye' kendi
atkm de$il' on#nkini%%% Crma$and kendisine% Eysa ot#rd#$#m#z yer ok so$#k' b# k* *tt
karm kendisini' (ksrmeye' derken kan tkrmeye ba*lad% S kk o"#$#m#z var% Faterina
9vanovna sabahtan e"eyarlarna kadar i*ten i*e alar kendini' ortal$ temizler' o"#klar ykar'
temizler%%% Endaki b# temizlik d*knl$ ta o"#kl#$#ndan kalmadr' oysa "i$erleri zay+' vereme
e$inik' ve ben on#n a"larn ok iyi d#y#yor#m% D#ym#yor m#y#m sanyors#n#z yoksaN 8em de
ne kadar ok iersem' o kadar iyi d#y#yor#m% Amemin nedeni de b# zatenK ikide a"ma ve
d#y# aryor#m ben%%% Aiyor#m' nk ok a" ekmek istiyor#mP0
Gm#ts#zl#$a d*m* ibi ba*n masaya e$di' sonra do$r#larak kon#*masn srdrdK
0Delikanl' sizin de yznzde a"ya benzer bir *eyler ok#yor#m% Daha meyhaneden ieri
irdi$iniz anda ayrmsadm b#n# ve yine b# nedenle sizinle kon#*ma iri*iminde b#l#nd#m% Dani
size ya*am (ykm anlatrken ama"m' ben anlatmasam da zaten her *eyi bilen *# ayaktakm
kar*snda kendimi kk d*rmek de$ildirK d#y#l#' ok#m#* bir insandr benim arad$m% J#n#
bilmenizi isterim ki' karm ($renimini soyl#larn devam etti$i bir enstitde ya.m*' ok#l# bitirme
nnde de valinin ve (teki birtakm (nemli ki*ilerin kar*snda *alla dansederek bir altn madalya
ile (v belesi kazanm*tr% Cltn madalyay sattk eri' hem de e.ey ol#yor' ama (v belesi
o n b#n sandkta (yle"e d#r#r' hatta eenlerde karm on# ev sahibimize (steriyord#%
Cslnda ev sahibiyle karmn aras bir n bile iyi olmam*tr' ama anla*lan emi* m#tl#
nlerini dile etirerek birilerinin (nnde (vnmek istemi*% Fnamyor#m karm' hem de hi
knamyor#m' onda kalan son andr b#' eri kalan her *ey yok old# ittiP Evet sinirli' #r#rl#'
dedi$im dediki bir kadndr karm% Derleri kendisi siler' k#r# ekmek yeme$e boy#n e$er' ama
kendisine sayszlk (sterilmesine asla izin vermez% -ay 3ebezyatnikov!#n kabal$na boy#n
e$memesi de b# yzdendir/ bay 3ebezyatnikov kendisine v#rd#$#nda v"#d# in"indi$inden de$il'
d#y#lar in"indi$inden yata$a
30
31
d*t% -irbirinden kk yetimiyle d#l aldm on#% 9lk ko"as bir .iyade s#bayym*' sevi*erek
evlenmi*ler' on#n #$r#na baba evinden kam*% @ln ibi sevmi* ko"asn' ama adam kendini
k#mara alm*' mahkemelere d*m* ve (l. itmi*% ;on zamanlarnda karsn da d(vmeye
ba*lam*% -elelere dayanan kesin bililerime (re' karm on#n b# davran*n hibir zaman'
ba$*lamam*' an"ak b#n bile ilk ko"asn he. (zya*laryla anar' beni knayan (zyaslardr
b#nlar% Cn"ak ben b# d#r#ma seviniyor#m' seviniyor#m nk hayalinde de olsa' bir sre iin
kendini m#tl# (rm* ol#yor%%% Fo"asnn (lmnden sonra #zak' k#* #maz' kervan emez bir
ta*ra kasabasnda kk yavr#s#yla kalakalm*% E sralar ben de orada b#l#n#yord#m% @ok
yoks#ll#k ekmi*' ok #m#ts#z d#r#mlara d*m*' ba*ndan ok *ey eli. emi* bir adamm'
ama yine de onlarn iinde b#l#nd#klar d#r#m# anlatamam% Ckrabalarnn hibirisi istemiyord#
onlar% ;onra ok' ok #r#rl# bir kadnd% E zamanlar' sayn baym' ben de d#ld#m ve ilk
karmdan on d(rt ya*larnda bir kzm vard% 7e i*te b(yle bir a"ya kaytsz kalamadm ve ona
evlenme tekli+ ettim% En#n ibi iyi e$itim ($retim (rm*' tannm* bir aile kznn' benimle
evlenmeye raz olabilmesi iin ne kork#n bir se+alet iinde b#l#nmas erekti$ini tahmin
edebilirsiniz% Cma raz old#P C$lad' hkrd' ellerini o$#*t#rd# ve raz old#P @nk idebile"ek
ba*ka hibir yeri yokt#% D*nebiliyor m#s#n#z' insann idebile"ek hibir yeri b#l#nmamasnn
ne demek old#$#n# d*nebiliyor m#s#n#z sayn baymN 8ayrP ;iz b#n# daha anlamazsnz%%%
7e tam bir yl' nam#sl#"a' do$r#l#ktan ayrlmadan i*imde al*tm ve *#na 4(nndeki *i*eyi
.arma$yla tklatt5 hi el srmedim% @nk d#y#lar olan bir insanm ben% Cma hibir i*e
yaramad ikiyi brakmam% -# arada isimi kaybettim' benim bir s##m yokt# b#nda' y(netimsel
birtakm de$i*iklikler ya.ld ve ben i*imden old#m' b(yle"e de yeniden ikiye aldm kendimiP%%
-a*mzdan een trl servenlerden ve #$rad$mz saysz ykmlardan sonra' bir b##k yl
kadar (n"e' *# birbirinden zel antlarla ssl ba*kentimize eldik% -#rada da bir i* b#ld#m
kendime% -#ld#m ve kaybettim% Cnlatabiliyor m#y#mN%% -# kez ben s#l#yd#m i*imi
32
kaybetmemde' yani ya.sal (zelliklerim yeniden ortaya km*t%%% J# sralar Cmalya Fyodorovna
3i..evehzel adl bir .ansiyon"# kadnn evinde bir k(*e"i$e s$ndk% ,asl einiyor#z' kiray
nasl (dyor#z' bir bilim yok% -izden ba*ka daha e.ey insan kalyor b# evde%%% 9$ren bir
ya*am%%% Mam anlamyla ;odomR%%% 8mm%%% evet%%% -# arada ilk evlili$imden olan kzm byd/
byd ama yavr#"a$n vey ana elinden neler ekti$ini bir ben bilirim/' b# kon# zerinde +azla
d#rmak istemiyor#m% @nk Fat!erina 9vanovna her ne kadar y"e d#y#larla dol# bir kadnsa da'
.ek sinirlidir% EvetP ,eyse' anmsanmas bile tatl kon#lar de$il b#nlar% Folay"a kestirebile"e$iniz
ibi ;onya herhani bir e$itim (rmedi% D(rt yl kadar (n"e ben bir *eyler ($reteyim dedim'
"o$ra+ya ve enel tarih zerinde d#rd#k biraz' an"ak benim de +azla bilim yokt# b# kon#larda'
stelik elimizdeki kita.lar da yetersizdi%%% hmmm%%% *imdi o yetersiz kita.lar bile kalmad ya%%%
neyse' b(yle"e bizim e$itim de sona ermi* old#% 9ran 9m.arator# Fir#s!a elmi*tik brakt$mzda%
Da* biraz ilerleyin"e kendisi roman trnden de baz kita.lar ok#d#% 1eenlerde de bay
3ebezyatnikov!dan 3evves!inRR 0Fizyolo=isini alm*' on# ok#d#% -8erhalde biliyors#n#zd#r b#
kitabN- Fitab byk bir iliyle ok#d# ;onya' hatta baz b(lmleri yksek sesle ok#d# da' biz de
dinledik% A*te on#n btn e$itimiP Jimdi (zel bir kon# zerine size bir sor# y(neltiyor#m sayn
baymK Fakir ama nam#sl# bir kz' nam#s#yla al*arak ok *eyler kazanabilir miN ,am#sl# bir
kz' e$er (zel birtakm hnerleri yoksa' d#r#. dinlenmeksizin al*arak nde on be* k(.ek bile
kazanamazP 6esmi bir dairede dan*man olan 9van Avanovi Flo.*tok -d#ym#* m#yd#n#z adnN-
diktirdi$i yarm dzine 8ollanda
;odomK 9n"il!de yer alan bir e+sanede ad e"en Filistin kenti% E+saneye (re ;odom ve 1omore
kentleri' halklarndaki ahlaksal boz#lma' to.l#msal (zlme ve kok#*ma nedeniyle Manr
tara+ndan yerle bir edilmi*ti% 4@ev%5
D%1% 3evves 4181>-18>85K )ozitivist ve DarUinist +izyolo' +ilozo+% Darvvin ve ;.en"er!den sonra
evrim"i +else+enin en byk temsil"ilerinden biridir% )hysioloie o+ <ommon 3i+e adl ya.t 18:1
ylnda 6#sa!ya evrilmi* ve o yllarn ileri"i demokrat 6#s enli$i tara+ndan kilisenin otoritesine
kar* do$al bilimlerin .ro.aandas y(nnde k#llanlm*t% 4@ev%5
33
keteninden (mle$in .arasn vermemekle kalmad' stelik bir de (mle$in yaka (ls yanl*
alnm*' e$ri dikilmi* ibi bahanelerle kz"a$z sille tokat kovalad% Eysa o"#klar evde at%%%
Eysa Faterina 9vanovna' yznde' hastaland$ zamanlar he. old#$# ibi' krmz lekeler' ellerini
ov#*t#rarak bir a*a$ bir y#kar dola*yor' kz"a$za veryansn ediyord#K !;eni idi hazr yiyi"i
seniP Diyi. ii. yan eli. yatyors#nP @o"#klarn bo$azna ndr tek lokma bir *eyin irmedi$i
bir yerde b# kz"a$z ne yiyi. ie"ek oysaN -en o srada yatyord#m% Da da do$r#s#n#
s(yleye"ek ol#rsak' sz. kalm*tmP Cn"ak ;onya"$mn s(zlerini d#yd#m -C$z var dili yok bir
kzdr ;onya aslnda' her s(ze kar*lk vermez%%% ;esi de .ek tatldr%%% ;ar*n' yz her zaman
sol#k' zay+ bir kz"a$zdr- !,e ya.aym yani Faterina 9vanovna!' diyord# ;onya"$m' !soka$a
d*.%%% o yollarda m al*aymN! Haten k(t bir kadn olan ve .oliste e.ey sabkas b#l#nan
Darya Frantsovna' ev sahibi ara"l$yla iki kez bize eli. ;onya!nn a$zn aram*t% Faterina
9vanovna da' !,e var yaniN! dedi% !,eyini kor#ya"aksnN -ir hazineydin sankiP! Cma sakn
s#lamayn on# sayn baymP ;akn s#lamaynP D*n. ta*narak' k(t niyetle s(ylemi* de$ildi
Faterina 9vanovna b#nlar% 8astal$n verdi$i sinirlilikle' o"#klarn ndr a olmalarnn
verdi$i (+keyle s(ylenmi* s(zlerdi b#nlar/ on#n erek d*n"elerini yanstmaktan ok' ;onya!yi
a*a$lamay amalyord#% 8#y# b(yledir on#n% Diyelim o"#klar a$lamaya ba*ladlarK hemen
d(ver onlar/ oysa alktan a$lamaktadr yavr#"aklar% ,eyse e+endim' bir de baktm ;oneka saat
alt +iland' kalkt' ba*(rtsn (rtt' .elerinini iydi ve kt itti% 1eri d(nd$nde saat dok#z
ibiydi% 9eri irer irmez do$r#"a Faterina 9vanovna!ya do$r# yrd ve tek kelime s(ylemeden
elindeki ot#z r#bleyi masaya' on#n (nne brakt% ,e bir *ey s(ylemi*' ne ba*n eviri. bakm*t%
Evde he.imizin ortak k#lland$mz Jam k#ma*ndan byk' ye*il bir *al vard' idi. on# ald'
ba*n' yzn smsk sar. kendini yata$a att% Dzn d#vara evirdi' o k"k om#zlar ve
"lz v"#d# tir tir titriyord#%%% -ana elin"e' szd$m yerde yat. d#r#yord#m (yle"e% Derken
Faterina Tvanovna!nn kalkt$n (rdm' evet delikanl' kalkt ve tek
3&
kelime s(ylemeden ;oneka!nrn yata$ dibinde diz (k. btn e"e (yle"e kald' ayaklarn
(.yor' kalkmak istemiyord#% ;onra birbirlerine sarlm* olarak' (yle"e #y#d#klarn (rdm%%%
Akisi%%% ikisi%%% evet%%% -ense szd$m yerde yatyord#m%0
Marmeladov sesi kslm* ibi s#st#' sonra a"eleyle kadehini dold#r#. ba*na dikti' bo$azn
temizledi' bir sre s#st#ktan sonra yeniden ba*lad%
07e b(yle"e' sayn baym' bir talihsizlik ve baz k(t yrekli ki*ilerin ihbar etmeleri son#"# 4b#
ihbar isinde Darya Frantsov-na!ran rol byk olm#*t#r' ya kendisine sayda k#s#r etmi*iz5
kzm ;onya ;emyonovna vesika almak zor#nda kald' o n b#ndr de vesika ile al*yor%
Mabii b# nedenle bizim evde de kalamaz old# kz"a$z% @nk b#na hem ev sahibemiz Cmalya
Fyodorovna' hem de bay 3ebezyatnikov izin vermiyorlard%%% Eysa ayn Cmalya Fyodorovna daha
(n"e Darya Frantsovna!ya ara"lk ediyord#%%% 8mm%%% 9*te bay 3ebezyatnikov!la Faterina
9vanovna arasndaki kava da ;onya yznden kt% Eysa ;oneka!dan ba*lanta bay
3ebezyatnikov!#n kendisi de yararlanyord#' sonralar b# i* on#r#na m dok#nd# nedir' !-en
ok#m#* bir adamm' b(yle bir kzla ayn evde ot#ramamP! diye t#tt#rd#% Faterina 9vanovna b(yle
bir la+n altnda kalamazd tabii' o da ;onya!dan yana old#' b(yle"e de kava kt% Jimdi
;oneka an"ak hava karardktan sonra elebiliyor bize% Faterina 9vanovna!y av#t#yor' eskisinden
daha ok .ara veriyor% Fendisi terzi Fo.erna#mov!#n evinde bir oda kiralad' orada kalyor%
Fo.erna#mov to.al ve kekemedir% Falabalk bir ailesi vardr ve aile yelerinin tm kekemedir%
Fars bile kekemedir% 7e b#nlar tm aile bir tek odada kalrlar% ;onya onlardan tahta .erde ile
ayrlm* ayr bir odada kalr% 8mm%%% evet%%% yoks#l ve kekeme bir aile%%% evet%%% E sabah kalkar
kalkmaz .aavralarm zerime eirdi$im ibi d#aya d#rd#m' sonra da do$r#"a ekselans 9van
C+anasyevi"!e ittim% Ekselans 9van C+anasyevi!i tanr msnzN 8ayr mN E zaman Manrnn bir
mbarek k#l#n# tanmyors#n#z demektirP -ir m#md#r Avan C+anasyevi% Manrnn (nnde damla
damla eriyen bir m#mP%% -eni dinlemek lt+#nda b#l#nd#ktan sonra (zya*lar iindeK !Daha (n"e
sana olan tm venimi
32
bo*a karm*tn Marmeladov! dedi% !Cma tm sor#ml#l#$# yklenerek seni yeniden i*e ala"a$m%
Gn#tma b#n# ve haydi *imdi ekil itP0 9imden' aya$n bast$ yerlere yz srdm% 9imden
ya.tm b#n#' nk yeni devlet anlay*na sahi.' aydn d*n"eli bir yksek mem#r' benim
erekten b(yle bir *ey ya.mama izin veremezdi% Eve d(ndm' yeniden mem#riyete irdi$imi'
maa* ala"a$m s(yleyin"e' aman tanrm' nasl sevindiler' anlatamam%%%0
Marmeladov ok heye"anlanm*t' b# nedenle yeniden s#st#% -# arada meyhaneye zaten e.ey"e
sarho* olan bir r#. irdi% Fa.nn a$znda b# e$len"e iin kiralanm* biri laterna almaya' yedi
ya*larnda bir o"#k da atlak bir sesle 08#torok0R# s(ylemeye ba*lad% -ir rltdr ka.lam*t
ortal$% Meyhane"iyle arsonlar hemen yeni elenlere do$r# se$irttiler% Marmeladov hi
ililenmemi*ti sarho*larla/ yeniden ba*lam*t anlatmaya% Cn"ak iyiden iyiye ev*emi* ibiydi'
yine de' sarho*l#$# arttka kon#*maya olan i*tahnn da artt$ (rlyord#% Dakn emiste
i*inde (sterdi$i ba*arlar anmsamas kendisini "anlandrm*' hatta yz aydnlanr ibi
olm#*t#% 6askolnikov masa arkada*n dikkatle dinliyord#K
0-# anlattklarm b#ndan be* ha+ta (n"eydi% Faterina 9vanovna!yla ;oneka yeniden mem#riyete
irdi$imi ($rendiklerinde' aman tanrm' yere ($e kond#ramadlar beni% Eskiden hayvanm*m
ibi davranrlard bana' s(verler' horlarlard% Jimdiyse .armaklarnn #"#yla basarak yryorlar'
o"#klar !;#sa' ;emyon Hahari i*inde yor#ld#' dinleniyor!' diyerek s#st#r#yorlard% ;abahlar'
i*e itmeden (n"e kahve ve krema veriyorlard% 8em de katksz krema b#rmaya ba*lam*lard'
d#y#yor m#s#n#zN Sstme ba*ma eki dzen vermem iin erekli olan on bir r#ble elli k(.e$i
nereden b#ld#klarn da bir trl anlayamadm% ;on dere"e *k .ab#lar' ok zel bir .lastron ve
yine ok *k bir +rak%%% he.sini on bir b##k r#bleye alm*lar% V*e ba*lad$mn ilk n ($leyin
eve eldi$imde ne (reyim'
R 8#torokK 1? yy% ortalarnda 6#sya!da ok .o.ler olm#*' s(zleri C%7% Folts.v!a ait bir *ark%
3:
Faterina 9vanovna o ne de$in so+ramzn bilmedi$i iki e*it yemek hazrlam*K orba ve etli t#r.%
Do$r# drst bir elbisesi yokt# kadn"a$zn% Eysa o n kon#kl#$a ider ibi iyinmi*ti% Cma
yeni alnm* *eyler de$il%%% (ylesine%%% yoktan var etmesini ok iyi bilir zaten%%% ;alarn taram*'
tertemiz bir yakalk takm*' kollarnda koll#klar' enle*mi*' zelle*mi*' a.ayr bir kadn ol#.
km*% <anm kzm ;onekam bize yalnz"a .ara"a yardm ediyord#% !J# sralar size sk sk
elmem do$r# olmaz!' diyord#% !Fimsenin (rmemesi iin hava karardktan sonra elirim%!
D#y#yor m#s#n#z' d#y#yor m#s#n#zN I$leden sonra biraz kestirmek iin eve elmi*tim' ne old#
biliyor m#s#n#zN Faterina 9vanovna dayanamad' daha bir ha+ta (n"e sa saa bas ba*a kava
etti$i ev sahibemiz Cmalya Fedorovna!y kahve imeye a$rd% 9ki saat +slda*. d#rd#lar%
!;emyon Hahari i*e irdi' aylk alyor' ekselansa itti do$r#"a' ekselans kendisini ka.da
kar*lam* ve btn (teki ziyaretilere beklemelerini s(yleyi. herkesin (z (nnde ;emyon
Hahari!in elinden t#tarak odasna (trm*% D#y#yor m#s#n#z' d#y#yor m#s#n#zN !1eri baz
zay+lklarnz olmad de$il demi* ekselans' ama biz' ;emyon Hahari' sizin eski hizmetlerinizi
#n#tm#* de$iliz% Ite yandan yokl#$#n#zda i*lerimiz tmden aksam*t% -D#y#yor m#s#n#z-'
Jimdi madem ki s(z veriyors#n#z' b# kez sizin soyl# s(znze veniyor#m%! 8i k#*k#s#z
b#nlarn tm de karmn #yd#rmalaryd% Cn"ak ho..al$ndan ya da (vnmek iin #yd#rm#*
de$ildi b#nlarP 8ayrP ;(yledi$i her s(ze inanyord# o' yaratt$ hayallerle kendini av#tmaya
al*yord#% 8ey ManrmP Cma ay.lamyor#m ben on#P Evet' ay.lamyor#mP Clt n (n"e ilk
maa*m -yirmi r#ble krk k(.ek- aldm ve (tr. he.sini kendisine verdim% -#n#n zerine
!Ch' seni bzdkP! dedi bana% 7e b#n# ikimiz yalnzken s(yledi' anlarsnz yaN Eysa ben ne
yak*kl saylrm' ne de do$r# drst bir esP Cma hayr' o yine de benim yana$mdan makas
alyor ve Ch seni bzdkP! diyorP0
Marmeladov s#st#' lmsemek ister ibiydi' ama birden enesi titremeye ba*lad% Dine de
kendini t#tt#% -# meyhane' b# d*knlk' saman kayklarnda eirilen be* e"e' iki *i*eleri'
3>
karsna ve ailesine d#yd#$# sevi dol# ba$llk 6askolnikov!# mthi*%*a*rtm*t% En# dikkatle
dinliyor' an"ak anlattklarndan rahatszlk d#y#yord#% Meyhaneye irdi$ine ire"e$ine de .i*man
olm#*t#%
0;ayn baym' sayn baymP0 diye ba$rarak yeniden s(ze ba*lad Marmeladov/ kendini
to.arlam*t% 0E' sayn baymP Izel ya*ammla ilili b# de$ersiz ayrntlar belki ba*kalar ibi siz
de ln b#l#yor' sklyors#n#z' ama b#nlar benim iin ne sk"' ne de ln *eyler% @nk
ben b#nlar d#yabiliyor#m%%% @nk ya*ammn o "ennet nlerini' btn o e"eyi' ben de
kanatlanm*"asna bir m#tl#l#k iinde eirdim% Dani boz#lan aile ya*amm nasl dzene
koya"a$m d*ndmK o"#klarm nasl iydiri. k#*ata"a$m' karm nasl rahata erdire"e$im'
biri"ik kzm d*t$ irke+ten k#rtar. aile ya.sna nasl d(ndre"e$imN%% 7e daha bir sr
ba*ka *ey%% -# kadar da ok (rlmemeli' baym% Evet' benim sayn baym' 4Marmeladov birden
irkilir ibi old#' basn kaldrd ve masa arkada*nn yzne dik dik bakt5' evet e+endim' ertesi
n' 4yani b#ndan be* e"e (n"e5'btn b# hayallerin zerine' bir hrsz ibi k#rnaz bir dzenle
Faterina 9vanovna!dan sand$nn anahtarn aldm'kendisine teslim etti$im ayl$mdan
arta kalan .aralar -ne kadar old#$#n# anmsamyor#m- a*rdm% Jimdi *# halime baknP be*
ndr evde yok#m' ailem beni aryord#r' i*ime son verilmi*tir' +rakm Msr F(.rs!nn ordaki
meyhanede rehin kald' s# zerimde (rdklerinizi de ya +rakma kar*lk aldm%%% Fsa"as her
*ey bittiP0
Marmeladov y#mr#$#yla alnna v#rd#' di*lerini "rdatt' (zlerini y#md# ve dirseklerinin
zerinde masaya iyi"e aband%% Cma bir dakika sonra yz tmyle de$i*ti' ya.ma"kl bir
k#rnazlk ve a*r kstahlk ok#nan bak*larn 6askolnikov!a dikerek' lmsediK
0-#n de ;onya!daydm' ka+ay ekmek iin .ara istedimP 8eh'heh'heP%%%0
Meyhaneye son elenlerden biriK
0E da verdi miN0 diye ba$rd ve mthi* bir kahkaha .atlatt%
Marmeladov yine (zellikle 6askolnikov!a seslenerekK
38
0J# *i*eyi on#n .arasyla aldm0 dedi 0btn .aras b#yd#' (zmle (rdm' son ot#z k(.e$ini
etiri. kendi eliyle verdi% 8ibir *ey s(ylemedi% Iyle"e s#s#. yzme bakt% Ansanlar a*a$lamak'
kk (rmek b# dnyaya (z/ (br dnyada t.k ;oneka!nn ya.t$ ibi zlr' a$larlar%%%
Cma b(ylesi' sessiz"e yznze baklmas daha a" ol#yorP%%% Evet' ot#z k(.ek% 9yi ama b# .ara
on#n iin de erekli de$il miN ;iz ne dersiniz' "anm e+endimN Memizli$e (zen (stermesi erek
on#n% -# (zel temizlik iin erekli .ara' anlarsnz yaN Cnlyor m#s#n#zN -irtakm kremler +ilan
olmazsa olmaz' ete$i kola ister' .a.#lar (steri*li olmal' hani bir s# birikintisinden eerken
ba"a$n +ilan (sterebilmek iin%%% -# (zel temizli$in nasl bir *ey old#$#n# anlyor m#s#n#z
baymN Cnlyor m#s#n#zN Cma ben' (z babas' ka+ay ekmek iin on#n son ot#z k(.e$ine el
koy#yor#mP 7e i*te iiyor#mP 9tim bileP )eki ama' benim ibi birine a"nr mN C"nr m' haN ;iz'
(rne$in baym' a"yor m#s#n#z banaN ;(yleyin baym' a"yor m#s#n#z' a"myor m#s#n#zN
8eh'heh'heP0
-arda$n dold#rmak istedi' ama *i*esi artk bo*alm*t%
Deniden yanlarnda beliren meyhane"iK
0;ana kim a"r beN0 diye ba$rd%
-irden bir kahkaha' hatta s(v sa$ana$ ka.lad ortal$% Meyhane"inin s(zlerini d#yanlar da'
d#ymayanlar da' eski mem#r#n yzne bak.' lyorlar' s(vyorlard%
Marmeladov "o*k#n#n dor#$#na #la*mak iin sanki b# s(zleri bekliyorm#*asna' bir elini ileri
#zatarak yerinden do$r#ld# veK
0C"makP0 diye ba$rd% 0-ana ne diye a"nsnP Diyors#n kiK ;ana ne diye a"snlarN EvetP%%! -ana
a"mak iin bir neden yokP C"mak ne' armha ermek erek beniP%% @armha er on# ey byk
yar' armha er ve sonra a"P E zaman armha erilmek iin kendi ayaklarmla elirim sana'
nk ben sevinlere de$il' a*a$lanmalara ve (zya*larna s#sam* bir insanmP%%% 7e sen' iki
sat"s' senin *# *i*en bana zevk mi veriyor sanyors#nN -en b# *i*enin dibinde a*a$lanmay
aradm' a*a$lanmay ve (zya*n%% -#ld#m da arad$m' b#ld#m ve tattm%%% C"makP%%
&1
-ize an"ak' herkese a"yan a"yabilir' herkesi ve her *eyi anlayan/ E tektir ve en byk yartr%
E byk n eldi$inde sora"aktrK !7eremli ve k(t yrekli anal$na yardm eden' bir ba*kasnn
o"#klarn ba$rna bas. (znden bilen o kz nerdeN <anavarlklarndan korkmadan o i$ren
sarho*a' babasna a"yan o kz neredeN0 7e diye"ektirK 01elP ;eni zaten ba$*lam*tm%%% Daha
(n"e%%% Jimdi de' ok sevildi$in iin nahlarn bir kez daha ba$*lanyor%%0R 7e ;onyam
ba$*laya"ak% -a$*laya"ak' biliyor#m% 1eenlerde' ona itti$imde hissettim' b#n#% 8erkesi'
herkesi yarlaya"ak ve ba$*laya"ak' iyileri de' k(tleri de%%% -ileleri de' #sl#lar da%%% 8erkesin
i*i bitin"e sra bize ele"ek% Jimdi de siz elin bakalmP diye"ek% ;arho*lar' zay+ iradeliler' reziller
siz elinP 7e biz #tanmadan var. h#z#r#nda d#ra"a$z% 7e E diye"ekK !Dom#zlarP 9nsan
s#retindeki hayvanlar' hayvan damasn ta*yanlar/ siz de elin bakalmP! ManrmP diye"ekler%
Manrm' b#nlar niin kab#l ediyors#nN! 7e E diye"ekK 0Enlar kab#l ediyor#m' ey bileler' onlar
kab#l ediyor#m' ey aklllar' nk onlarn hibiri kendini b#na de$er (rmyor%%0 7e bize kollarn
aa"ak' ve biz (nnde yerlere ka.ana"a$z%%% a$laya"a$z%%% ve her *eyi anlaya"a$zP E zaman
her *eyi anlaya"a$zP%% 7e herkes anlaya"akP%% Faterina 9vanovna da%%% E da anlaya"ak%%% ManrmP
8er *eyin' herkesin zerinde senin o tanrsal dzenin eemen ola"akP0
7e Marmeladov tkenmi*' "n yitirmi* bir halde' masann zerine y$ld kald% Derin bir
d*n"eye dalm* ibiydi' kimseye bakmyord#% ;(zleri bir .ara etki #yandrm*a benziyord#%
-ir dakika kadar tam bir sessizlik old#' an"ak hemen sonra eskisi ibi lmeler' s(vmeler ba*ladK
08erkesi yarladP!0
0)alavra"P0
0Mem#ra heleP0
7b% vb%
Marmeladov birden ba*n kaldrd ve 6askolnikov!a d(nerek%
9n"il!de 9sa!ya ait s(zler% 4@ev%5
&2
01idelim baymP0 dedi' 01(trn beni%% Fazyol!#n evi hemen *#ra"ktaki avl#da% Faterina
9vanovna!ya itmenin zaman eldi%%%0
6askolnikov oktandr itmek istiyord#' (te yandan Marmeladov!a yardm etmeyi kendisi de
d*nm*t% Marmeladov!#n' ba"aklar enesi ibi l kmam*t/ olan"a a$rl$yla
delikanlnn zerine abanm*t% 1ide"ekleri yer iki yz adm #zaktayd% Eve yakla*tka
sarho*#n #tan ve kork#s# artyord#%
0Forkt#$#m Faterina 9vanovna de$il0' diyord# heye"an iinde% 0;alarm yolmaya
ba*laya"a$ndan da korkm#yor#m% ;a nedir kiP M#k#r itsin iineP 8atta ke*ke salarm yolsa'
*krederim b#naP -enim asl korkt#$#m%%% 1(zleri%%% 1(zlerinden kork#yor#m%%% Danaklarndaki
krmz lekelerden de kork#yor#m%%% bir de%%% sol#masndan kork#yor#m%%% -# tr hastalarn
heye"anlandklarnda nasl sol#d#klarn (rdn m sen hiN @o"#klarn a$lamalarndan da
kork#yor#m%%% @nk' e$er ;onya karnlarn doy#rmadysa%%% o zaman%%% bilemem artk' o zaman
neler ol#rP Dayaktan hi korkt#$#m yok%%% -il ki baym' daya$n b(ylesi bana a" de$il' zevk verir%%%
@nk ben kendim d#ramam dayak yemeden% 9yidir dayak% 7arsn d(vsn' r#h#m rahatlar hi
de$ilse%%% Dayaktan iyisi yokt#rP A*te eldik% Fazyol!#n evi% Henin bir Clman%%% @ilinirlik ya.ar%%%
D#kar kar beniP0 % Cvl#dan iri. d(rdn" kata do$r# kmaya ba*ladlar% Merdiven ykseldike
karanlkla*yord#% ;aat a*a$ y#kar on birdi% 1eri )etersb#r!da b# mevsimde erek e"e
karanl$ yokt#r ama' yine de st kat merdivenleri ok karanlkt%
En st katta' merdivenlerin son#nda ka. akt% Fk bir m#m .aras on adm boy#ndaki se+il
bir oday aydnlatyord#% Merdiven sahanl$ndan btn odann ii (rnyord#% -a*ta o"#k
bezleri olmak zere her *ey darmada$n' oraya b#raya ' atlm* d#r#mdayd% Di. k(*eye yrtk bir
ar*a+ erilmi*ti% -esbelli arkasnda bir karyola vard% Haten tm odada ola ola iki sandalye'
m#*amba ka.l ok eski bir divan ve b#n#n (nnde de boyasz' (rtsz bir m#t+ak masas vard%
Masann bir #"#nda' demir samdan iinde' iya$ndan ya.lm* kk bir m#m
&3
.aras yanyord#% 1(rn*e (re Marmeladov b# odada bir k(*ede de$il' ayr bir odada
kalyord#% Cma on#n odas da (teki odalara emeye yarayan antre ibi bir yerdi% Cmalya
3i..evehzel!in evinin (teki daire ya da b(lmelerine alan ka. aralkt% 9erden rltler'
ba$r*malar eliyord#% Fimileri de kahkaha atyord#% Cnla*lan kQ$t oyn#yor' ay iiyorlard%
Crada bir ak sak s(zler d#y#l#yord#%
6askolnikov' Faterina 9vanovna!y hemen tand% Fork#n dene"ek zay+lkta' in"e' old#ka #z#n
boyl#' endaml bir kadnd/ koy# k#mral salar hQlQ ok zeldi ve yanaklarndaki krmzlklar
erekten de birer lekeyi andryord#% Ellerini ($sne bastrm*' d#daklar k#.k#r#' dzensiz'
kesik kesik sol#yarak k"k odasnda bir a*a$ bir y#kar dola*yord#% 1(zleri bir h#mma
n(beti eiriyorm#*asna *ldyord#' ama bak*lar sert ve hareketsizdi% Mkenmekte olan
m#m#n son *nlarnn oyna*t$ b# veremli ve heye"anl yz' insann zerinde kork#n bir etki
brakyord#% Et#z ya*larnda kadar (rnm*t kadn 6askolnikov!a' erekten de
Marmeladov!#n deni olamazd%%%
9eri irenleri d#ymam*t/ ne (ryor' ne d#y#yord# sanki' kendinden emi* ibiydi% Eda
bo$#"# s"ak olmasna ra$men .en"ereyi amam*t/ merdivenlerden .is bir kok# eliyord#' ama
oraya alan ka.y da ka.atmam*t% Evin i b(lmelerine alan ka.dan yo$#n bir siara d#man
eliyor' kadn (ksryor' ama ka.y ka.amyord#% Clt ya*nda kadar (rnen en kk kz iki
bklm ot#rd#$# yerden ba*n divana dayam*' #y#yord#% Fzdan bir ya* byk bir o$lan k(*ede
titriyor ve a$lyord#% Cz (n"e dayak yedi$i belliydi% Dok#z ya*ndaki byk kz ise (. ibi
kollaryla' a$layan karde*inin boyn#na sarlm*t% Gz#n"a boyl# ve kibrit ibi in"e"ik bir kzd b#%
;rtnda lime lime olm#* bir entari vard' .lak om#zlarn da' dizka.aklarn bile akta
brakt$na bakla"ak ol#rsa kendisine en az iki yl (n"e dikilmi* eski bir .elerinle (rtm*t% Fz
aliba karde*ini av#t#yor' k#la$na bir *eyler +slday. yeniden a$lamaya ba*lamas iin elinden
eleni ya.yord#% -ir yandan da kork# dol# ko"aman' kara (zleriyle annesini izliyord#/ zay+ ve
&&
korkm#* yznde (zleri old#$#ndan da iri ve kara (rnyord#% Marmeladov oda ka.snn
e*i$inde diz (k. 6askolnikov!# ha+i+e ileri do$r# itti% Fadn kar*snda tanmad$ birini (rn"e
*a*knlkla d#rd#/ dalnl$ndan silkinmi*ti/ b# yaban"nn odalarna niin irdi$ini anlamak ister
ibiydi% Fakat hemen' odalarnn bir eit yeri olmas yznden b# adamn da bir ba*ka odaya
itmekte olabile"e$ini d*nd ve artk 6askolnikov!a daha +azla (nem vermeyerek ka.amak iin
merdivenlere alan ka.ya do$r# yrd% Mam ka.nn (nnde diz (km* ko"asn (rn"e bir
$lk att%
0Daa%%%0 diye haykrd byk bir (+keyle% 0D(ndn demekP%% Clak' "anavar heri+%%% )aralar nerdeN
-o*alt "e.lerini' bakaymP Elbisesini de de$i*tirmi*P ,erde elbisenN )aralar nerdeN Fon#*sanaP%%0
Cramak iin zerine atld% Marmeladov arama i*ini kolayla*trmak iin #ysal' #sl# kollarn iki
yana at% Cn"ak tek k(.ek bile kmad zerinden%
0,e ya.tn .aralarN0 diye ba$rd kadn% 0Cman Manrm' yoksa he.sini ikiye mi yatrdnP Mam on
iki r#ble vard sandkta%0
-irden k#d#rm#*a d(nd' ko"asnn salarndan yakalad$ ibi odann iinde srklemeye
ba*lad% Marmeladov ise kendili$inden dizst srnerek on#n i*ini kolayla*tryord#%
08o*#ma idiyor b# benimP0 diye ba$ryord# bir yandan da/ sarsla sarsla srkleniyord#' hatta
bir ara aln d(*emeye de ar.m*t% 08i a" d#ym#yor#mP Mam tersine' ho*#ma idiyorP%% ;a-yn
ba-ym' ho-*#-ma%-%0
Derde #y#yan o"#k #yanm*' a$lamaya ba*lam*t% F(*ede a$lamakta olan o"#k da kendini
t#tamad' bir $lk atarak ablasna do$r# atld' d#r#m# kork#nt#' *ok eiriyorm#*asna tir tir
titriyord#% -yk kz da kendinden emi* ibiydi' o da titriyord#%
Havall kadn #m#ts#zl#k iinde' olan"a sol#$#yla haykryord#K
0Atin haP 8e.sine itinP Elbiselerini bile ikiye yatrdnP%% 4Ellerini o$#*t#rarak o"#klar (sterdi5
Eysa b#nlar b#rada aP
&2
C' anlyor m#s#nP Ch tanrm' b# nasl hayat b(yleP%% 4-irden 6askolnikov!#n zerine atld5 Da
sizN Gtanmyor m#s#n#zN -irlikteydiniz meyhanede' de$il miN ;en de on#nla itin' de$il miN ;en
de%%% De+olP0
Delikanl hibir *ey s(ylemedi ve hemen kmaya davrand% -# srada i ka. ardna kadar ald'
merakl bir ka ki*i ba*larn #zat. ieri bakmaya ba*lad% ;iaral' .i.ol#' ba*lar bereli' arsz
arsz l*en insanlard b#nlar% Ellerinde oy#n kQ$tlaryla (nleri ak robd(*ambrl ki*iler'
#y#ns#z dene"ek kadar ak seik iyinmi* birtakm (leler (rnd% Izellikle Marmeladov!#n
yerde srklenirken s(yledi$i 0-en b#ndan zevk alyor#m0 s(zleri onlar ne*elendirmi*'
ldrmst% 8atta kimileri yava* yava* odaya bile irmeye ba*lam*lard% ;on#nda i karart"
bir $lk d#y#ld#K b#' kendi anlay*na (re dzeni sa$lamak' s(v. sayarak verdi$i emirlerle
belki yzn" kezdir' hemen yarn oday bo*altmas iin m#ts#z kadn"a$z kork#tmak ama"yla
ileriye do$r# kendisine yol aan ev sahibesi Cmalya 3i..evehzel!den ba*kas de$ildi% 6askolnikov
odadan karken bir ara elini "ebine sok#. meyhanede bozd#rd#$# r#bleden arta kalan bakr
.aralardan eline ne kadar etiyse av#layarak kimseye (stermeden .en"erenin (nne brakt%
Cma daha merdivenlerdeyken akl ba*na eldi ve eri d(n. .aray almak istedi%
0;amalk benim b# ya.t$m0' diye d*nd' %0onlarn ;onya!lar var' oysa .ara asl bana
erekliP0 Cn"ak eri d(n. brakt$ yerderi .aray almak olana$ kalmad$n' olsa bile kendisinin
b#n# ya.maya"a$n d*nerek elini sallad ve evinin yol#n# t#tt#%
;okakta yrrken a" a" lmseyerek' 0;onya!ya krem erekli0' diye d*nd' 0b# temizlik de
.araya ba$lP 8mmP%% 8em belki ;onya i+las da edebilir nn birinde/ nk ka.lan av"l$nda
ya da altn aray"l$nda s(z kon#s# olan risk b# iste de var%%% E bir ka k#r#*# brakmasaydm
yarn belki he.si a eire"ekti%%% 8ey idi ;onya"kP Esasl de+ine b#lm#*lar do$r#s# kendilerineP
Dararlanyorlar da%%% 8em de iyi yararlanyorlarP%%%
Cl*m*lar da b#na%%% C$laya szlaya da olsa al*m*lar% 9nsano$l# denen a*a$lk yarat$n
al*amaya"a$ hibir *ey yok alibaP0
Dal. itmi*ti%
0Ayi ama' ya ben yanlyorsamN%%0 diye haykrd birden% 0Ansano$l# a*a$lk bir yaratk de$ilse yaN%%
Dani enel olarak tm insanlk' tm insan soy#%%% E zaman eri kalan her *ey bir bo* inantan'
k#r#nt#ya dayanan bir kork#dan ba*ka bir *ey de$il%%% E zaman%%% hibir enel yok%% Haten
olmamas da erekirP%%
AAA
Medirin bir #yk#dan sonra ertesi n old#ka e #yand% Cma dinlendirmemisti b# #yk# on#%
8rn' sinirli' (+keli kalkm*' tiksintiyle odasna bakm*t% Clt adm #z#nl#$#nda bir ka+esi
andryord# odas% ;ararm*' toz iindeki d#var kQ$tlar tmden kabarm*t ve b# d#r#m odaya
.ek a"kl bir (rn* veriyord#% Mavan (ylesine alakt ki' biraz #z#n boyl# bir adam b#rada
d#rmaktan korkard/ insana srekli olarak ka+asn ar.a"a$ sansn yeriyord#% E*yalar da
odann kendisine #y#nd#K do$r# drst onarlmam* eski sandalye' k(*ede' zerinde bir ka
kita. ve de+ter b#l#nan boyal bir masa% Szerini ka.layan kaln toz tabakas''b#nlara ni"edir bir
insan eli de$medi$ini (steriyor% 7e son olarak #z#nlamasna hemen hemen btn d#var'
eni*lemesine ise odann neredeyse yarsn ka.layan' bir zamanlar basma ka.l old#$#
anla*lan ve 6askolnikov!a yatak (devi (ren hantal' yrtk .rtk bir divan% Delikanl o$#nl#kla
kendini old#$# ibi atard b# yata$a/ ar*a+ yokt#' zerine eski' .artal ($ren"i .altos#n# (rter'
k"k yast$nn altna da biraz daha yksek ols#n diye temiz kirli ne kadar ama*r varsa
tkstrrd% Divann (nnde k"k bir masa vard%
-ir insann kendini b#ndan daha +azla salverebile"e$i d*nlemezdi% Cma b#nlerde iinde
b#l#nd#$# r#hsal d#r#m ko*#llarnda 6askolnikov!#n btn b#nlar ho*#na bile idiyord#%
Fab#$#na ekilmi* bir ka.l#mba$a ibi ya*yord#/ herkesle her tr ili*kisini kesmi*ti% 8atta
kendisine hizmetle (revli
&:
&>
hizmeti kz bile arada bir ka.dan ba*n #zatt m deh*etli bir (+ke ve tiksinti d#y#yord#% Mm
varl$yla bir tek noktaya yo$#nla*m* kimi 0monoman!larda (rlen bir d#r#md#r b#% Aki ha+ta
vard ki ev sahibi kadn ona yemek vermeyi kesmi*ti/ a ot#rd#$# halde idi. kadnla kon#*may
aklndan bile eirmemi*ti% Ev sahibi kadnn a*s ve tek hizmetisi olan ,astasya kira"nn b#
halinden memn#nd#% Delikanlnn odasn hemen hi s.rmez olm#*t#% 8a+tada bir kez' o da
yarm yamalak s.rd$ ol#yord# bazen%
Jimdi on# #yandran da b# kzd% Me.esine dikilmi*K
08ey' kalksanaP ,e #y#y#. d#r#yors#nP0 diyord#% 0En old# saat% @ay etirdim sana% ister misin
ayN @ok zay+lam*sn' hasta msn yoksaN0
Fira" (zlerini at' titredi% ,astasya!y tanm*t% M.k bir hasta ibi yata$n zerinde a$r a$r
do$r#ld# veK
0Ev sahibi mi (nderdi ayN0 dedi%
0En# da nerden kardnN0
,astasya' iinde biraz iilmi* ay b#l#nan kendi atlak aydanl$yla sararm* iki .ara *eker
koyd# delikanlnn (nne%
Delikanl "e.lerini kar*trmaya ba*lad 4yine elbiseleriyle yatm*t5 ve kard$ bir av# bakr
.aray #zatarakK
0,astasya' al *#nlar0' dedi' 0al ve lt+en bana bir +ran"ala ve bir de' s#"#k#ya #$ra' #"#z
"insinden biraz s#"#k alver%0
0Fran"alay hemen al. eleyim% Cma s#"#k yerine lahana orbas istemez miydinN @ok zel bir
orba' dn .i*irmi*tim% Dn ak*am sana da ayrm*tm' ama ok e eldin% @ok zel bir orba%0
@orba elir elmez delikanl imeye koy#ld#% ,astasya da divana on#n yanna ot#rd#% 1eveze bir
k(yl kadnyd ,astasya%
0)raskovya )avlovna seni .olise *ikayet ede"ekmi*%0
6askolnikov yzn b#r#*t#rd#K
0)olise miN ,iyeN ,e istiyorm#*N0
0,e kira veriyor' ne de oday bo*altyors#n% Aste$i ak%0
Delikanl di*lerini "rdatarakK
0-ir b# eksiktiP0 diye hom#rdand% 08ayr''*# srada b#%%% hi
&8
i*ime elmez%0 ;onra yksek sesle ekledi% 0C.tal karP -#n ider kon#*#r#m kendisiyle%0
0C.tal kadndr% M.k benim ibi% 9yi ama' biz a.talz da sen sanki akll msnN -tn n #val
ibi yat. d#r#yors#n% Eskiden o"#klara ders vermeye itti$ini s(ylerdin' *imdi neden hibir *ey
ya.myors#nN0
6askolnikov sert bir sesle ve isteksiz"eK
0Da.yor#m%%%0 dedi%
0,e ya.yors#nN0
0A*%%%0
0,e i*iN0
Delikanl bir sre s#st#ktan sonra "iddi bir sesleK
0D*nyor#m0' dedi%
,astasya az kalsn lmekten katla"akt% Haten lmeyi seven kadnlardand% 1ldrld$
zaman (yle b(yle de$il' katla katla' btn v"#d#yla sarsla sarsla ler ve b# l* ta ii
b#lann"aya kadar srerdi%
;on#nda lkle kon#*abildiK
0-ari dol# dol# .ara d*neydinP0
0Cya$nda bir ayakkabn bile yokken o"#klara ders mi verilir hiP Mkreyim b(yle i*in iineP0
0;#y#n# ie"e$in k#y#ya tkrme%0
0Ders iin ok az .ara veriyorlar%0 ;onra kendi iindeki d*n"elere kar*lk veriyorm#* ibi
ekledi% 0,asl yasayabilir insan birka k(.ekleN0
0;ense bir anda byk bir .ara istiyors#nN 0
6askolnikov *a*knlkla bakt hizmetiye% -ir sre s#st#ktan sonra kesinlik ok#nan bir sesleK
0Evet' byk bir .ara0' dedi%
0-yk la+lar ediyors#n sen' kork#t#yors#n beni% ;(yle bakalm *imdi/ idi. sana +ran"ala alaym
m' almayaym mN0
0;en bilirsin%0
0Jimdi aklma eldiK dn sen yokken bir mekt#. eldi sana%0
0Mekt#.N -ana mN FimdenN0
0-ilmiyor#m kimden% Dalnz .osta"ya k(.ek verdim% 7erirsin .aram' de$il miN0
&?
6askolnikov tmden heye"an kesilmi*tiK 01etir *#n#' tanr a*kna etirP Cman yarabbiP0 -ir dakika
emeden ,astasya mekt#. elinde (rnd% Mahmin etti$i ibi annesinden% 060 ilinden eliyord#
mekt#.% Mekt#b# alrken yz kire ibi olm#*t# 6askolnikov!#n% ,e zamandr mekt#. ald$
yokt#K ama s# anda bir ba*ka *ey yre$ini sk*tryord#%
0,astasya' tanr a*kna k' k it' al i*te k(.e$inP0 Mekt#. elinde titriyord#/ ,astasya!nn
yannda amak istemiyord# on#/ b# mekt#.la ba*ba*a kalmak istiyord#% ,astasya kar kmaz
mekt#b# hzla d#daklarna (trd' (.t% ;onra #z#n #z#n adresi' bir zamanlar kendisine ok#ma
yazma ($reten anne"i$inin bildik' sevimli' ar.k' in"e"ik yazsn in"eledi% Mekt#b# amakta
a"ele etmiyord#/ bir *eylerden korkar ibiydi hatta% ;on#nda atK kaln' a$r bir mekt#.t# b#'
hemen hemen yirmi be* ram a$rl$nda vard/ iki byk mekt#. kQ$d in"e"ik bir yazyla
dold#r#lm#*t#K
0;evili 6odya!m' iki ay a*kn bir sredir seninle mekt#. s(yle*isinde b#l#namadm% -# d#r#m
beni (ylesine zd ki' kimi e"eler d*nmekten #y#yamadm% Elimde olmayan nedenlerin
yaratt$ b# s#sk#nl#$#mdan dolay #marm beni s#lamazsn% ;eni ne ok sevdi$imi bilirsin/ sen
bizim biri"i$imizsin' benim ve D#nya!nn/ bizim btn #m#d#m#z' btn ven"imiz sensin%
)araszlk nedeniyle birka aydr niversiteyi brakt$n' verdi$in derslerin ve (teki eim
aralarnn kesildi$ini ($rendi$imde ne hale eldi$imi bilemezsinP Dlda elime een yz yirmi
r#blelik emekli ayl$mla sana nasl yardm edebilirimN D(rt ay (n"e (nderdi$im on be* r#bleyi
de' senin de bildi$in ibi' b#ral t""arlardan C+anisiy 9vanovi" 7arr#*in!den b# emekli maa*m
kar*lk (stererek bor alm*tm% Fendisi iyi bir adamdr' zaten babann da dostlarndand% Cma
kendi yerime ayl$m almak hakkn ona verdi$im iin bor (denene kadar beklemek
zor#ndaydm' b# sre de daha yeni dold#% -(yle"e btn b# sre iinde sana hibir *ey
(nderemedim% Cma artk' tanrya *krler ols#n' sana biraz bir *eyler (nderebile"e$imi
#m#yor#m% 8em biz artk almaya ba*layan
20
talihimizle (vnebiliriz% -#n# sana hemen bildirmek iin sabrszlanyor#m% 9lkin *#n# s(yliyeyimK
;evili 6odya!"$m' kzkarde*inin birb##k aydr benimle ot#rmakta old#$# ve bir daha da
birbirimizden ayrlmaya"a$mz aklna elir miydi hiN Manrya *krler ols#n' ekti$i a"lar sona
erdi artk% Cma her *eyin nasl ol#. bitti$ini ve b#ne kadar senden izlediklerimizi ($renebilmen
iin *imdi sana her *eyi srasyla anlata"a$m% Aki ay (n"e bana yazd$n mekt#.ta' D#nya!ya
;vidriaylov beye+endinin evinde kaba davranld$n d#yd#$#n#' b# d#r#m#n seni ok zd$n
yazm* ve benden ayrntl aklama istemi*tin% Cma o zaman nasl "eva. verebilirdim sanaN E$er
sana btn ere$i old#$# ibi yazsaydm' herhalde her *eyi yzst brakr ve yaya bile olsa
hemen yanmza ko*ardn/ senin ya.n' h#y#n# iyi bilirim ben' kzkarde*inin a*a$lanmasna
katlana"ak bir insan de$ilsin sen% -en de ok zlyord#m d#r#ma' ama elimden ne elebilirdi
kiN Cslnda ne ol#. bitti$ini o sralar ben de tam anlamyla bilmiyord#m% Me$er asl sor#n yaratan
*ey *#ym#*K D#nya"k een yl ;vidriaylovlar!n yanna o"#k bak"s olarak irerken her ay
ayl$ndan kesilmek zere tam yz r#ble (ndelik alm*% -# d#r#mda bor"#n# (demeden onlardan
ayrlmas olanakszd% -# .aray almasnn nedeni daha ok 4sana artk her *eyi aklayabilirim'
benim e*siz 6odya!mP5 o sralar ok ereksinimin olan altm* r#bleyi sana (nderebilmek iindi%
8ani e"en yl ald$n .ara%%% E zaman sana yalan s(ylemi*' b# .arann D#ne"ka!nn eskiden beri
biriktirmekte old#$# .ara old#$#n# yazm*tk% Jimdiyse sana ere$i old#$# ibi s(ylyor#m%
@nk artk Manrnn yardmyla her *ey birdenbire dzeldi% D#nya!nn seni ne ok sevdi$ini ve
on#n ne zel bir insan old#$#n# da bilesin istiyor#m% 1erekten de bay ;vidriaylov ba*lanta
D#nya!ya kars kaba davranyor' yemekte on#nla alay ediyor' sayszlk ya.yord#%%% Cma artk
erilerde kalm* b# tatsz olaylarn ayrntlarn anlatarak senin "ann skmak istemiyor#m%
Fsa"as' bay ;vidriaylov!#n sayn e*i Mar+a )etrovna!nn ve (teki ev halknn sevi dol#' soyl#
davran*larna ra$men' D#ne"ka' (zellikle de bay ;vidriaylov!#n' eski asker al*kanlklaryla
*ara. tanrs -aks!n
21
etkisi altnda kald$ sralar .ek d#r#mlara d*yord#% Cma son#nda ne old# biliyor m#s#nN
Me$er b# kak adam D#nya!ya kars ne zamandan beri baz d#y#lar besliyor ve b#nlar kabalk'
a*a$lama .erdesi altnda izliyorm#*P -elki de ya*n basn alm*' ol#k o"#k sahibi bir adam
old#$# aklna eldike' b(ylesine #ar ve ha+i+ davran*lar kendisine yak*tramyor' kendinden
#tanyor ve b# nedenle de D#nya!ya elinde olmayarak kaba davranyord#% Da da kaba
davran*lar ve alaylaryla ere$i ba*kalarndan izlemeye al*yord#% Cma i*te dayanamam*
ve son#nda D#nya!ya binbir *ey vadederek her *eyi yzst brak. birlikte bir ba*ka k(ye ya da
aliba bir yaban" lkeye itmelerini (nererek i$ren d*n"esini aka s(ylemek "esaretini
(stermi*% Dnya!nn ekti$i a"lar (znn (nne etir artkP Evden ayrlmas' yalnz"a bor
ald$ .ara nedeniyle de$il' Mar+a )etrovna!ya a"mas yznden de olanakszd/ nk kadn
k#*k#lanabilir ve evde ko"asyla aralarnda bir tatszlk kabilirdi% Ite yandan D#nya"k iin de
byk bir skandal ol#rd# b#/ yani *imdi old#$# ibi her *ey bir (zme kav#*m#* olmazd%
Cslnda' Dnya!nn alt ha+tadan (n"e b# kork#n evden ayrlmay d*lemesini bile enelleye"ek
daha .ek ok neden vard% ;en k#*k#s#z D#nya!y iyi tanrsn' on#n nasl akll' sa$lam karakterli
bir kz old#$#n# bilirsin% D#nya"k .ek ok *eye katlanabilen' en k(t d#r#mlarda bile diren"ini
yitirmeyen soyl# bir kzdr% Fendisiyle sk sk haberle*memize ra$men' zmemek iin bana bile
her *eyi yazmad% Elay beklenmedik bir biimde (zldK Mar+a )etrovna bir rastlantyla ko"asn
bahede bizim D#nya!ya yalvarrken (rm*' an"ak her *eyi ters anlayarak tm ol#. bitenlerden
dolay D#nya!y s#lam*% 8emen ora"kta' bahede kork#n bir "#r"#nadr ko.m#*K Mar+a
)etrovna hatta D#nya!ya bir de tokat atm*' kz"a$z dinlemek bile istememi*' bir saat kadar
a$lay. szladktan sonra' kz"a$z hemen kente' bana (ndermelerini emretmi*' kendisini basit
bir k(yl arabasna bindiri.' e*yalarn' ama*rlarn' iysilerini (yle"e' old#$# ibi arabaya at.
yola karm*lar% Mam o srada bardaktan bo*anr"asna bir de ya$m#r ba*lamam* mP 8orlanm*
22
a*a$lanm* D#nya"k da onyedi verstlik yol# st ak bir arabada' bir m#=i$in yannda almak
zor#nda kalm*%
Jimdi bir d*nK bana iki ay (n"e yazd$n mekt#ba ben ne yant verebilir' ne yazabilirdim sanaN
Haten .eri*an bir haydeydim/ aslnda' do$r#' yazmaya "esaret edemedim' nk sen de kza"ak'
(+kelene"ek' m#ts#z ola"aktn% 7e elinden ne elebilirdi kiN Fendini yiyi. bitirmekten ba*kaN%% Ite
yandan D#neka da sana yazmam yasaklam*t% Dre$imde b(yle bir a" varken de mekt#b#m#
bo* la+larla' anlamsz birtakm vr zvrla dold#ramazdm% Mam bir ay btn kasaba bizim b#
olayn dedikod#s#yla alkand d#rd#/ hatta i*ler oraya vard ki' a*a$lay" bak*lardan'
+sltlardan' b#nlar da bir yana' bizim yanmzda ya.lan a*a$lay" kon#*malardan dolay
D#nya!yla ben kiliseye bile idemez old#k% -tn tandklarmz bizden yz evirmi*ler'
dostlarmz selam sabah kesmi*lerdi/ (te yandan kasabadaki kimi tezQhtarla bro kQti.lerinin
evimizin ka.sna katran srerek bizi lekelemek istediklerini ($renmi*tim% Iyle ki ev sahibimiz bile
son#nda evini bo*altmamz istemeye ba*lad% -tn b#nlara neden de' ka. ka. dola*arak
D#nya!y s#lay"' lekeleyi"i kon#*malar ya.an Mar+a )etrovna!dan ba*kas de$ildi% Fendisi
b#rada hemen herkesi tanr% -# ay iinde hemen her n kente indi ve zaten eveze birisi old#$#
ve hi de ho* bir *ey olmamasna ra$men ailesinden ve ko"asndan yaknmay sevdi$i iin' ksa
srede olay yalnz"a kasabada de$il' tm evre k(ylerde d#y#ld#% -en hastalandm% D#neka
benden daha dayankl kt% 8er *eye nasl katland$n' nasl beni av#tmaya ve yreklendirmeye
al*t$n bir (rmeliydinP Melek yavr#m benimP Cma Manrya *krler ols#n' ilemiz b# kadarla
sona erdi% Da.tklarndan .i*man olan ve herhalde D#nya!ya da a"yan bay ;vidriaylov +ikrini
de$i*tirerek' D#neka!ran s#s#zl#$#n# kantlayan her *eyi bir bir Mar+a )etrovna!ya aklad% -#
kantlarn en ls de' Mar+a )etrovna!nn onlar bahede yakalamasndan (n"e'
;vid%riaylov!#n ya.t$ izli (r*me (nerilerini eri evirmek ama"yla D#nya!nn yazd$ ve
evden ayrld$ srada ;vidriaylov!da kalan mekt#.t#% Dnya b# mekt#b#nda (+keli' "o*k#l# bir
dille ;vidriaylov!# kars Mar+a
23
)etrovna!ya kars drst olmayan davran*ndan dolay knyor' evli' ol#k o"#k sahibi bir ki*i
old#$#n# hatrlatarak' zaten m#ts#z ve kor#nmasz olan bir en kza a" ektirdi$i iin
ay.lyord#% Fsa"as sevili 6odya"$m' b# (ylesine soyl# bir dille yazlm*' (ylesine dok#nakl
bir mekt#.t# ki' ok#rken ben de (zya*larm t#tamadm/ b#n bile (zlerim ya*armadan
ok#yamam% -#ndan ba*ka ;vidriaylov!#n sand$ndan daha +azla *eyler bilen ve (ren
hizmetiler -b# zaten he. b(yle de$il midirN- D#nya!y temize kara"ak y(nde tanklk ya.tlar%
Mar+a )etrovna tmden ykld ve kendi deyimiyle 0ikin"i bir darbe daha0 yedi% Cma (te yandan da
Dnyamzn s#s#zl#$#na tmden inand ve hemen' ertesi n 0.azard0 do$r#"a kiliseye
ko*arak k#tsal Meryem Cnamzn (nnde diz (k. (zya*lar iinde #$rad$ b# yeni ykma
katlanmasn ve (devini ya.abilmesini sa$lamas iin tanrya yakard% ;onra hibir yere
#$ramadan kiliseden do$r#"a bize eldi' ol#. bitenleri bir bir anlatt' a" a" a$lad ve D#nya!y
k#"aklayarak .i*man old#$#n# s(yleyi. kendisini ba$*lamas iin yalvard% -izden ayrlr
ayrlmaz' hi zaman yitirmeksizin hemen o sabah kentte ne kadar tand$ varsa bir bir dola*.
D#nya!nn s#s#zl#$#n#' on#n d#y# ve davran*larnn ne denli soyl# old#$#n# (zya*lar
iinde ve asn (v dol# s(zlerle anlatt% -#n#nla da yetinmeyerek D#neka!nn ;vidriaylov!a
yazd$ mekt#b#n asln (nne elene (steri. ok#d#% 8atta mekt#b#n bir ko.yesini
karmalarna bile izin verdi -ki ben"e b# kadar da +azla artk- -(yle"e birka n boy#n"a
kentteki btn tandklarn stste dola*t/ hatta artk (yle old# ki' tandklarndan bazlar'
ba*kalar onlara ter"ih edildi diye "endikleri iin sra #s#l kond#% ;ra #s#l kon#n"a da her ev
on# (n"eden beklemeye ba*ladK artk herkes Mar+a )etrovna!nn +alan n +alan"a yerde b#
mekt#b# ok#ya"a$n (n"eden biliyord#% Fimileri de hem kendi evlerinde' hem de tandklarnn
evlerinde mekt#b# birka kez dinledikleri halde' birka kez daha dinlemek iin mekt#b#n yeni
ok#na"a$ yere idiyorlard% Mar+a )etrovna!nn b# davran*nda' bana kalrsa' ok' hem de .ek
ok a*rlklar vard/ ama h#y# b(yleydi on#n% Ite yandan b# davran*yla D#nya!ya srlen%
2&
lekeyi tmyle temizledi% -# i*in tm i$renli$i de' ba* s#l# olarak ve silinmez bir leke halinde
ko"asna yklverdi% Iylesine ki' adama a"d$m bile s(yleyebilirim% -iraz +azla sert davranld
b# kak heri+e kar*% -# eli*meler zerine D#nya!ya kimi evlerden ders verme (nerileri eldi'
ama o b#nlar eri evirdi% 8erkes birdenbire ona (zel bir say (stermeye ba*lad% J# anda
yazmz de$i*tirmekte old#$#n# s(yleyebile"e$im o beklenmedik olaya da' ba*l"a b#
eli*meler katkda b#l#nd#% ;evili 6odya!n' sana bildirmek iin sabrszland$m bir *ey varK
D#nya!nn ksmeti kt' o da kab#l etti% 1eri b# is sana dan*madan old#' ama d#r#m#
($renin"e' senden bir yant alana de$in beklememizin ve i*i ertelememizin olanaksz old#$#n#
anlaya"a$n ve b# nedenle de ne bana' ne de kzkarde*ine "enmeye"e$ini #marm% Haten
senin de' tanmad$n' adn' s(zn ba*kalarndan d#yd#$#n bir ki*i hakknda vere"e$in karar
sa$lkl ve tam do$r# olamazd%
Elay *#K )yotr )etrovi 3#=in yedin"i dere"eden bir devlet mem#r# ve b# i*te .ek ok yardmlar
olan Mar+a )etrovna!nn #zaktan akrabas% Mar+a )etrovna ara"l$yla bizimle tan*mak dile$ini
ileterek i*e ba*lad/ kendisini erekti$i ibi a$rladk' kahve itik% Ertesi n bir mekt#. yollam*'
mekt#b#nda .ek nazik bir dille D#nya!yla evlenmek istedi$ini bildiriyor ve ivedilikle kesin bir yant
vermemizi ri"a ediyord#% A* adam ve ba*n ka*ya"ak zaman yok/ hemen )eterb#r!a itmesi
erekiyorm#*' b# nedenle de bir dakika bile yitirmek istemiyor% -tn b#nlar son dere"e hzl ve
.ek beklenmedik bir biimde old#$# iin tabii biz ba*lanta old#ka *a*rdk% E n' btn n'
birlikte meseleyi enine boy#na d*ndk' (l. bitik% 1venilir bir adam' hali vakti yerinde' iki
yerde i* sahibi ve kendi sermayesi var% Evet' eri krk be* ya*na +ilan elmi*' ama old#ka
yak*kl ve hQlQ kadnlarn be$enebile"e$i bir ti./ sonra son dere"e "iddi ve e+endi bir adan/
yalnz biraz ask s#ratl ve b#rn# byk ibi% Cma belki de b# bize ilk bak*ta b(yle elmi*tir% )ek
yakn bir zamanda on#nla )etersb#r!da (r*e"eksin 6odya!$m/ seni *imdiden #yarmak
isterimK ilk bak*ta onda baz eksik yanlar (rsen bile' hemen ate*leni. sert yarlarda b#l#nma'
nk b# senin h#y#nd#r% -#n# her ihtimale kar* s(ylyor#m' nk on#n sende ol#ml# bir
izlenim braka"a$ndan eminim% Fald ki' daha sonra dzeltilmesi olanaksz birtakm yanl*lara
d*memek iin' bir insan de$erlendirirken hi a"ele etmemek ve ona kar* son dere"e dikkatli'
temkinli davranmak erek% Ite yandan )yotr )etrovi!in hi de$ilse sayde$er bir insan
old#$#n# (steren .ek ok belirti var% Daha ilk ziyaretinde' kendisinin aslnda ol#ml# bir insan
old#$#n#' an"ak .ek ok kon#da -kendi deyimiyle- 0yeni k#*aklarn (r*lerini0 .ayla*t$n ve
her trl k(r inan"a d*man old#$#n# s(yledi% -iraz kibirli' kendisini be$enmi* bir adam ve
s(zlerini dinlesinler istiyor' b# nedenle daha .ek ok *eyler anlatt' ama herhalde b# da bir k#s#r
saylmaz% -en tabii .ek bir *ey anlamadm' ama' D#nya!nn bana aklad$na (re' )yotr
)etrovi (yle +azla"a bir ($renimi olmamasna kar*n akll ve aliba da iyi bir insanm*% Fz
karde*ini bilirsin 6odyaK benim tand$m"as' ate*li bir yre$i olmasna kar*n' sebatl' akl
ba*nda' sabrl' (nly"e bir kzdr% 8i k#*k#s#z b#rada ne biri' ne (br y(nnden a*k s(z
kon#s# de$il' ama Dnya akll olmasndan ba*ka' melek ibi soyl# bir yaratk old#$# iin
ko"asn m#tl# etmeyi kendisi iin bir (rev bile"ektir% -#na kar*lk ko"as da herhalde on#n
m#tl# olmas iin aba (stere"ektir% Evet' do$r#s# i*ler biraz +azla a"eleye eldi' ama b#ndan
k#*k# d#ymamz iin *imdilik (nemli birtakm nedenler yok ortada% Ite yandan )yotr )etrovi
hesabn bilir' ihtiyatl bir adamK ko"a olarak kendi (z m#tl#l#$#n#n' Dnya m#tl# old#$# (lde
arta"a$n kendisi de (re"ektir% 8#y #y#*mazl$' eski birtakm al*kanlklar ve hatta baz
kon#larda (r* ayrl$ 4kT en m#tl# evliliklerde bile kanlmas olanakszdr5 ibi sor#nlara'
elin"e' D#neka b# kon#da #m#tl# old#$#n# ve kendine vendi$ini' merak edile"ek bir *ey
olmad$n' aralarndaki ili*kinin drstlkle ve nam#sl#"a srmesi ko*#l#yla .ek ok *eye
katlanabile"e$ini s(yledi% Irne$in )yotr )etrovi (n"eleri bana da biraz sert (rnm*t' ama b#
belki de on#n ak yrekli bir insan olmasndan kaynaklanyord#' evet evet kesinkes b#
nedenleydi sert (rnmesi bana% Dine (rne$in ikin"i ziyaretinde' (nerisini D#nya!nn kab#l etti$ini
2:
($rendikten sonra' ama daha D#nya!y tanmadan' s(z arasnda' nam#sl# ama eyizsiz ve ille de
yoks#ll#k ekmi* bir kz almay d*nd$n' nk -on#n s(yleyi*iyle- ko"ann hibir zaman
karsnn minneti altnda kalmamas erekti$ini' karnn ko"asn velinimet saymasnn ok daha'
iyi ola"a$n s(yledi% J#n# hemen eklemeliyim ki' o' b# s(zleri benim sana yazd$mdan daha
y#m#*ak ve daha in"e bir dille s(ylemi*ti% -en on#n k#lland$ s(z"kleri #n#tt#m' yalnz"a ana
d*n"esi aklmda kald% Ite yandan o' b# s(zleri bir *eyler amalayarak s(ylememi*ti' besbelli
s(z arasnda (ylesine s(yleyivermi*ti% ,itekim daha sonra b#nlar dzeltmeye ve y#m#*atmaya
al*t' ama bana yine de b#nlar biraz sert (rnd% ;onra b# d*n"emi D#nya!ya s(yledi$imde
kz"a$z biraz da "an sklarak' 0;(z' eylem demek de$ildir0' dedi ve hi k#*k#s#z dedi$i ok
do$r#yd#% Farar vermezden (n"e Dnya btn e"e (zn kr.mad ve benim #y#m#*
old#$#m# sanarak yata$ndan kalk. sabaha kadar odann iinde bir a*a$ bir y#kar dola*t
d#rd#% ;on#nda tasvir (nnde diz (k. "o*k#yla' #z#n #z#n d#a etti/ sabahleyin de bana
evlenmeye karar verdi$ini s(yledi%
)yotr )etrovi!in hemen )etersb#r!a ide"e$inden y#karda s(z etmi*tim% Inemli i*leri varm*
orada' bir av#katlk bros# amak istiyorm#*% Gz#n"a bir zamandr e*itli dava taki.leriyle
#$ra*yorm#* zaten' b#nlerde de (nemli bir dava kazanm*% )etersb#r!a da Dartay!da
(nemli bir i*i old#$# iin idiyorm#*% -(yle"e ;evili 6odya!m' on#n orada sana ok yarar
olabilir' her kon#da yardm edebilir sana/ hatta biz Dnya ile senin ele"ekteki mesle$ine
b#nden ba*layabile"e$ini' ele"e$inin *imdiden ven"e altna alnm* saylabile"e$ini kab#l
ediyor#z% Ch' bir erekle*ebilse b#P Manrnn bize do$r#dan do$r#ya (sterdi$i bir lt#+ olarak
nitelendirilebile"ek -an"ak b(yle nitelendirilebile"ek- bir yararl i* ol#rd# b#% D#nya!"$m da tm
d*leri b#n#nla ilili% 8atta b# kon#da tehlikeyi (ze al. )yotr )etrovi!e bir iki kelime bir *eyler
tlatma "esaretini bile (sterdik% ;kntl bir yant verdiK ,asl olsa bir kQti. t#tmas erekti$ine
(re' yaban" birindense akrabaya .ara vermenin elbette daha do$r# ola"a$n' an"ak akrabann
da i*e kar* yetenekli
2>
olmas erekti$ini 4daha nelerP Dok bir de sen yetenekli olmaya"aktnP5' b#n#n yan sra
niversitedeki derslerinin yazhanede al*mana zaman braka"a$ndan k#*k#l# old#$#n#
s(yledi% -# se+erlik is b# kadarla ka.and' ama D#nya"$mn akl +ikri he. b# iste% -irka ndr
sanki bir h#mma n(beti iinde' neler tasarlyor' neler k#r#yor%%% )yotr )etrovi!in (n"e yardm"s'
sonra orta$ ol#yorm#*s#n' zaten h#k#k +akltesinde ok#yorm#ss#nP%% -en de' 6odya"$m' b#
.lanlarn tmn erekle*ebilir *eyler olarak (rd$m iin D#nya!yla ayn +ikirdeyim ve on#n
#m#tlarn .ayla*yor#m/ ve )yotr )etrovi!in *# anki ekinenli$ine ra$men 4b# tmyle
anla*labilir bir *ey' nk seni henz tanmyor5% Dnya' ele"ekteki ko"as zerinde ol#ml#
etkiler ya.a"a$ndan ve tasarlarnn erekle*e"e$inden emin% Mabii biz ele"e$e ili*kin
d*lerimizi' hele on#n orta$ olabile"e$ini a$zmzdan karmaktan sakndk% )yotr )etrovi
ol#ml# bir insanK -tn b#nlar ona yalnz"a bir d* ibi elebile"e$inden' ba*lanta so$#k
kar*layabilirdi s(zlerimizi% Dine ayn nedenle' ne ben' ne de Dnya' niversitede ok#rken sana
.ara (ndermemize yardm ede"e$ine olan kesin %inan"mzdan da tek kelimeyle ols#n s(z
etmedik/ s(z etmedik' nk' b#' birin"isi' zamanla kendili$inden olabile"ek bir i*tir ve herhalde
kendisi ereksiz hibir s(ze yer brakmadan b#n# kendili$inden (nere"ektir 4yok bir de b(yle bir
kon#da D#nya!y kra"aktP5' (te yandan' sen' yazhane i*lerinde on#n sa$ kol# haline elebilir ve
b# yardm bir hayr olarak de$il' haketti$in bir aylk olarak alabilirsin% D#neka i*leri b(yle yol#na
koymak istiyor' on#nla ayn (r*teyim% Ena tasarmzdan s(z etmeyi*imizin ikin"i nedeni de'
benim' on#nla yaknda yer ala"ak (r*menizde e*it ko*#llar altnda b#l#nman (zellikle
istememdir% Dnya heye"anla senden s(z etti$inde' )yotr )etrovi' bir insan hakknda yarda
b#l#nabilmek iin on# yakndan tanmak erekti$ini' sana ili*kin bir +ikir edinmeyi de' seninle
tan*tktan sonraya brakt$n s(yledi% -iliyor m#s#n "anm 6odya!"$m' bir de ne var/ baz
nedenlerle 4ama )yotr )etrovi!le hibir ilisi b#l#nmayan' tmyle ki*isel' (zel' hatta ya*llk
h#ys#zl#$# diyebile"e$imiz nedenlerle5 onlar evlendikten sonra da' simdi old#$# ibi ayr
ot#rmam daha iyi ol#r ibime eliyor% Cslnda on#n beni kendili$inden davet ede"ek ve kzmdan
ayr ot#rmamam (nere"ek kadar kibar ve soyl# davrana"a$ndan eminim% E$er b#n# *imdiye
kadar s(ylememisse' b# s(ylenmeden de b(yle ola"a$ kab#l edildi$i iindir% Cma ben kab#l
etmeye"e$im% Damatlarn kaynanalarn .ek de (yle ba$rlarna basmadklarna hayatta .ek ok
kez tank old#m% Ite yandan ben de' yalnz"a hi kimseye yk olmak istemedi$imden de$il' ama
yiye"ek bir lokma ekme$im ve seninle Dnya ibi o"#klarm old#$# sre"e kendimi tmyle
(zr d#ymak isterim% E$er olanak b#labilirsem' ikinize yakn bir yere yerle*e"e$im' nk
6odya' aziz dost#m' *imdi mekt#b#n son#na brakt$m en iyi habere eliyor#m% S yla varan bir
ayrlktan sonra' ok yaknda biraraya ele"ek' birbirimize kav#*a"a$zP D#nya!yla benim
)etersb#r!a itmemiz kesinlik kazand% Mam olarak ne zaman' bilmiyor#m' ama yine de ok' hem
de ok yaknda' hatta belki de bir ha+taya kadar%%% 8er *ey )yotr )etrovi!e ba$l' )etersb#r!da
d#r#m# kolaan ettikten sonra son#"# bize bildire"ek% -az nedenlerle evlenme t(reninin bir an
(n"e ya.lmasn istiyor' hatta e$er olanaklysa hemen b# ay iinde' olmazsa hemen yort#danR
sonra ols#n istiyor% Ch' seni ne byk bir m#tl#l#kla ba$rma basa"a$mP Dnya da tmden seni
(rme sevin"i' heye"an iinde% 8atta bir keresinde *aka olarak' yalnz"a b# nedenle bile )yotr
)etrovi!le evlenmeye de$er old#$#n# s(yledi% Melek yavr#m benimP Fendisi !b# kez benim
mekt#b#ma bir *ey eklemiyor' yalnz *#n# yazmam istedi bendenK ;eninle kon#*a"a$ o kadar
ok *ey varm*' o kadar ok *ey varm* ki' birka satrla bir *ey s(yleyemeye"e$i iin eline kalem
bile almak istemiyorm#*' bos yere sinirlenmekten ba*ka bir i*e yaramazm* b#% ;ana smsk
sarld$n ve binler"e (."k (nderdi$ini s(ylyor% @ok yaknda bir araya ele"ek olmamza
ra$men' ben yine de sana elimden elebildi$in"e ok .ara (ndere"e$im% D#neka!nn
;(z edilen yort#' 12 C$#stos!ta tarladan b#$daylarn kaldrlmas nedeniyle k#tlanan bir tr hasat
bayramdr% -ayramdan (n"e iki ha+ta or# t#t#l#rd#% 4@ev%5
2?
)yotr )etrovi!le evlene"e$i d#y#lal beri' benim de kredim birdenbire ykseldi% -# nedenle
C+anasiy 9vanovi!in emekli ayl$ma kar*lk' hatta yetmi* be* r#bleye kadar kredi aa"a$ndan
eminim/ b(yle"e de sana yirmi be*' hatta belki de ot#z r#ble (nderebile"e$im% Daha +azla
(ndermek isterdim' an"ak yol iderlerimiz beni kork#t#yor% 1eri )yotr )etrovi sa$ols#n'
ba*kente kadar !yol iderlerimizin bir b(lmn zerine ald' tandklar m ne varm*' onlar
ara"l$yla ykmz ve byk sand$ (ndermeyi %o stlendi' ama yine de )etersb#r!a
idi*imizi hesaba katmamz erek' (zellikle de orada ilk nlerde .arasz kalmak ibi bir d#r#ma
d*memeliyiz% D#neka!yla her *eyi in"eden in"eye hesa.ladk' yol iin .ek bir *ey itmeye"ek%
-#radan istasyona kadar olan yol to.# to.# doksan verst ve biz her ihtimale kar* tand$mz bir
k(yl araba"yla anla*tk% Mrende de .ekQlQ n" mevkide elebiliriz% -(yle"e de sana yirmi
be* de$il' herhalde ot#z r#ble (nderebile"e$im% Eh' artk yeterP Crkal (nl iki ya.rak dold#rd#m
ve artk yaza"ak yerim kalma!d% A*te sana ko"a bir hikQye' bizim hikQyemizP Me$er ne ok olay
birikmi* yaza"akP Daknda (r*me dile$iyle' sevili 6odya!m' smsk k#"aklar' anne d#alarm
iletirim% Fz karde*ini' D#nya!y sev' 6odyaP En#n seni sevdi$i kadar sev ve bil ki on#n sana kar*
sevisi snrszdr/ seni sons#z bir seviyle kendinden bile ok seven bir kzkarde*in varP E bir
melekP ;ense' 6odya' bizim her *eyimiz' tm #m#d#m#zs#nP Mek ki sen m#tl# ol' biz de ol#r#zP
Eskiden old#$# ibi d#a ediyor' Manrnn yarat"l$na ve ba$*lay"l$na inanyor m#s#n
6odyaN Dinsizlik modasnn senin r#h#nda da yer etmi* olmasndan kork#yor#m% E$er b(yleyse
senin iin de ben d#a ederim% @o"#kl#$#nda baban da daha sa$ken' nasl dizlerime ot#r#.
d#alar mrldand$n ve o zamanlar nasl m#tl# old#$#m#z# #n#tma "anmP 8o*akal' ya da
daha do$r#s#' (r*memize kadarl ;msk k#"aklar' binler"e kez (.erim%
Iln"eye kadar senin )#lheriya 6askolnikova 0
:0
Mekt#b# ok#maya ba*lad$ndan beri 6askolnikov!#n yz (zya*laryla slakt/ mekt#b#
bitirdi$indeyse' yz sararm*' kaslm*' ar.lm*t/ d#daklar a"' (+keli bir lmsemeyle
kvrlmst% -a*m kirli' k#llanlmaktan in"elmi* yast$na koy#. d*nmeye ba*lad' #z#n #z#n
d*nd% Dre$i hzla ar.yor' d*n"eler ka+asnda hzla ##*#yord#% ;on#nda bir dolab ya da
sand$ andran b# sar odada bo$#la"ak ibi old#/ (zleri ve beyni eni*lik aryord#' *a.kasn
ka.t$ ibi d*ar +rlad/ merdivenlerde birilerine rastlamaktan da ekinmiyord# b# kez' #n#t#.
itmi*ti b# kon#y#% 070 b#lvar boy#n"a 7asilyev adasna do$r# bir yol t#tt#rd#% ;anki a"ele bir i*i
varm* ibi evresini ayrmsamadan hzla yryor' her zaman old#$# ibi de kendi kendine
mrldanyor' eli. eenleri *a*rta"ak kadar yksek sesle kon#*#yord#% 1(renlerin o$# sarho*
sanyord# kendisini%
A7
Cnnesinin mekt#b# yre$ini .aralam*t% Cma mekt#.taki ana d*n"e kon#s#nda' hatta
mekt#b# ok#rken bile bir an iin ols#n k#*k#ya ka.lmam*t% ;or#n#n (zn oktan
(zmlemi*ti' hem de kesinlikleK 0-en sa$ old#ka' b# evlilik olmaya"ak% ;enin de' -ay 3#=in'
"ann "ehennemeP0
0@nk her *ey a.ak ortada0 diye mrldand/ verdi$i kararn ba*arsn (n"eden k#tlar ibi
hain"e lmsyord#% 08ayr anne"i$im' hayr Dnya' beni aldatamazsnzP%% -ana dan*madan
karar verdikleri iin bir de (zr diliyorlarP%% Daha nelerP 7e artk kararlarndan "aymann olanaksz
old#$#n# d*nyorlar -(rrz olanakl m' de$il miN- Ine srdkleri bahane de ne (nemli yaK
!)yotr )etrovi!in i*leri (yle ok (yle ok ki' .osta arabasndan ya da trenden ba*ka bir yerde
evlenemezP! 8ayr' D#nya!"$m' ben her *eyi (ryor ve benimle o ok' ok kon#*mak istedi$in
*eylerin neler old#$#n# biliyor#mK Edann iinde d(rt d(nerek btn e"e neler d*nd$n'
annemin odasndaki Fazan Meryem!i (nnde ne iin d#a etti$ini de biliyor#m%
:1
Cma 1#l#lta!yaR trmanmak kolay de$ildir% 8mm%%% Demek kesin olarak karar verildi' demek siz
Cvdotya 6omanovna' kendi sermayesi olan 4b(ylesi daha t#mt#rakl' daha (rkemli ol#yorK kendi
sermayesi olan5' iki yerde birden al*an ve 4annemin yazd$na (re5 yeni k#*a$n' enlerin
(r*lerini .ayla*an' aliba iyi bir insan olan 4b#n# da D#neka belirtiyorK aliba%%%5 akl ba*nda
bir i*adamyla evlenmek niyetindesinizP En zeli de b# aliba 7e Dnya b# aliba iin evleniyorP
-ravo do$r#s#' bravoP0
0@ok ilinK a"aba annem niin !yeni k#*aklardan' enlerden! s(zetmi* mekt#b#ndaN Dalnz"a
bir insann karakterini aklamak iin mi' yoksa daha a.ra*k bir ama" m varK 3#=in!i bana
sevdirmek ibi%%N Ch' k#rnazlarP ;onra *# da ok ilinK a"aba o n' o e"e ve tm ondan
sonraki nlerde birbirlerine kar* ne dere"eye kadar itendilerN ;onra' aralarnda een btn
s(zler a.ak s(ylenildi mi' yoksa' kar*lkl olarak her ikisi de birbirlerinin ka+asndan ve
yre$inden ayn *eylerin eti$ini bildikleri iin her *eyi yksek sesle kon#*mamaya ve a$zndan
la+ karmamaya m al*tN -# besbelli b(yle olm#*' zaten mekt#.tan da anla*lyorK adam
anneme' biraz sert (rnm*' o da sa+l$ndan idi. b# izlenimini D#nya!ya aktarm*% Dnya da
b#na ierlemi* ve !"an sklarak! kar*lk vermi*% Da ne ola"aktP A* sa+a sor#lar sormaya erek
kalmaya"ak biimde oktan bitirilmi*' kon#*a"ak bir *ey kalmam* ortada' ierlemez de ne ya.ar
insanN Da s#na ne demeliK !D#nya!y sev% 6odya' o seni kendinden de ok seviyor Fzn o$l#na
k#rban etmeye raz olmann iten ie ektirdi$i bir vi"dan azab olmasn b# !;en bizim her
*eyimiz' tm #m#d#m#zs#nP! Eh' anneP%%0
9i kabaryor' yre$indeki hn itide byyord#' e$er *# anda 3#=in kar*sna ksa (ldrebilirdi
on#%
-eyninin iindeki d*n"e b#ra"n izlemeyi srdrerek' 0Evet0 dedi' 0b# do$r#K -ir insan tam
tanyabilmek iin !hi a"ele
1#l#ltaK F#ds yaknlarnda' idamlarn ya.ld$ bir te.eye verilen ad' 9n"il!de yeralan bir
s(ylen"eye (re 9sa da b#rada armha erilmi*tir% Meza"en a" ekilen yer' a" kayna$
anlamnda k#llanlr% 4@ev%5
:2
etmemek ve son dere"e dikkatli' temkinli yakla*mak erek!/ ama 3#=in a.ak ortada bir adam% -ir
kez 0i*adam' sonra' aliba da iyi bir adam' *aka m' baa=n ta*nmasn zerine alm*' byk
sand$n .arasn o (deye"ekmi*P%% ,asl iyi denmez b(yle bir adamaN Enlarsa' yani elin
hanmla annesi' bir k(ylyle birlikte zeri tente (rtl bir arabayla ele"ekler% 4-ilirim o arabalar'
ben de yol"#l#k etmi*tim5 Cma ne (nemi var "anmP 8e.si he.si doksan verstP Endan sonra da
!trenle' .ekQlQ n" mevkide elebiliriz!' b# da hibir *ey de$il' bin verstlik bir yolP ;on dere"e
mantkl"aP Cya$m yoranna (re #zat' demi*ler% 8ey' bay 3#=in' b# senin elinin be%%% Cnnemin
b# yol"#l#k iin emekli ayl$n krdrd$n bilmiyor olamazsnP Cma do$r#' ti"ari bir isletme b#
(yle de$il miN Madem ki karlar kar*lkl ve kazanlar e*it' (yleyse har"amalar da yar yarya
olmal%%% Ctas(zndeki ibi yaniK t#z ekmek beraber' ttn herkesin kendi kesesinden% Cma bizim
i*adam' i*adaml$n (steri. ha+i+ terti. bir kazk atm* b#radaK baa=n .aras onlarn yol
.arasndan daha az t#tar' hatta belki de bedavayadr% 1(rmyor m# .eki b#n# bizimkiler' yoksa'
(rmek mi istemiyorlarN Sstne stlk bir de ho*n#tlar d#r#mdan' ho*n#tP Eysa daha iekleri
b#nlar b# i*in' meyvalar arkadan ele"ekP 7e b#rada (nemli olan adamn "imrili$i' eli skl$
de$il' ol#. bitenlerin ol#* biimi% Evlendikten sonra adamn karakterinin ne ola"a$n belirleye"ek
olan *ey i*te b# biimdir%%% Cnnem ne demeye b# har"amalar ya.yorN )etersb#r!a neyle
ele"ekN S r#bleyle miN 1eldi diyelim' )etersb#r!da neyle eine"ekN Fald ki' birtakm
nedenlerle' nikahtan sonra' hatta ilk nlerde bile' Dnya ile birlikte ot#rmasnn olanaksz
old#$#n# sezdi$ini yazmyor m#yd#N Fendisi her ne kadar' !b(yle bir (neriyi ben kendim eri
eviririm! diyorsa da' sayde$er baymzn b# kon#da a$zndan bir *eyler kard$n' b#n#
b(yle"e sezinletti$i kesin% )eki nedir' kime veniyor annemN C+anasiy 9vanovi!e olan bor"#n#n
da kesile"e$i yz yirmi r#ble emekli ayl$na mN F*lk boy#n atks ve eldiven (rmekten yor#n
(zlerini k(r ede"ek% Cma b# boy#n atklarndan ele"ek olan .ara' annemin emekli ayl$na
an"ak yirmi r#blelik bir katkda b#l#nabile"ek' b#n# biliyor#m% Demek ki' (nnde
:3
son#nda yine bay 3#=in!in "(mertlik d#y#larnda #m#tlar !;(zde kendisi (nere"ek yardmda
b#l#nmay!' av"#n#z# yalarsnz sizP ;"hiller!in temiz yrekli' iyi insanlar da b(yledirK son
dakikaya dek% insan he. tav#s tyleriyle sslerler' k(tl$ akllarna bile etirmezler/
madalyon#n (br yzn (n"eden sezinleseler bile' s(ylemeleri ereken erek s(zleri (n"eden
hibir *ekilde a$zlarndan karmak istemezler b#n# d*nmek bile onlar in"itir/ tav#s tyleriyle
ssledikleri ki*i eli. de kendilerini b#r#nlarndan yakalayana dek' elleriyle yzlerini (rt. ere$i
(rmek istemezler% -ay 3#=in!in de ni*an var m a"abaN Dakasnda ;aintaCnne ni*an
b#l#nd#$#na bahse irerim' resmi a$rlara ya da t""ar yemeklerine iderken takyord#r% Fendi
d$nnde de takar artkP ,eyse' Cllah belasn versinP0
0%%%8adi annemi anlyor#m' old#m olas b(yledir o' ama D#nya!ya ne ol#yorN D#nya!"$m' "anm'
ben sizi iyi tanrmP ;on kez (r*t$mzde yirmisine basm*tnz' h#y#n#z# iyi"e anlam*tm%
Cnnem mekt#b#nda !D#nya"k .ek ok *eye katlanabilir! diyor% -iliyor#m% Akib##k yldr biliyor#m
b#n#' ve ikib##k yldr' he. b#n# d*nr d#r#r#mK !D#neka .ek ok *eye katlanabilir!% Do$r#s#
da b#' bir bay ;vidriaylov!a katlanabildi$ine (re' hem de btn son#laryla katlanabildi$ine
(re' D#nya!"k erekten .ek ok *eye katlanabilir% Jimdi de' annesiyle birlikte' yoks#l bir
aileden elen ve ko"asna minnet d#yan bir kzn stnl$ zerine' stelik de daha ilk
tan*malarnda' k#ramlar eli*tiren bay 3#=in!e katlanabile"e$ini d*lyor%%% Ckl ba*nda bir adam
olmasna kar*n' diyelim b#n# istemeden !a$zndan karverdi! 4kald ki b#n# bilerek' isteyerek de
s(ylemi* olabilirK erek d*n"esini aklamak iin5% Cma ya DnyaN ,e old#$# a.ak belli bir
adamla ya*amaya nasl raz olabiliyorN E Dnya ki' yavan ekmek yer' ama r#h#n# .azara
karmaz/ rahatlk #$r#na manevi (zrlklerinden vazemezP 8em 3#=in ne' ;"iezvvi-
1olsteinR iin bile ya.maz b(yle bir *eyiP
R ;"iezUi-1olsteinK )r#sya!nn' ;"iezvvi-1olstein d#kal$n Danimarka!dan ilhak etmesi'
)r#sya-Danimarka 418:&5 ve )r#sya-Cv#st#rya 418::5 sava*larnn nedeni olm#*t#% -# sava*lar
o d(nem 6#syas!nda azete ve derilerde iliyle izleniyord#% Dostoyevski!nin yaymlad$
07remya0 derisi de olaylara eni* (lde yer veriyord#%
:&
8ayr' benim bildi$im Dnya de$i*mi* olamaz% ;vidriaylov!lardaki ko*#llarn a$r old#$# s#
(trmezP Dlda ikiyz r#bleye kent kent dola*. mrebbiyelik etmek de zord#r% Cma ben yine de
biliyor#m ki' kzkarde*im zen"i olarak bir i+tlik sahibineR ya da 3itvanyal -altk Clmanlar!naRR'
satlmay ye$ler de' hibir zaman say d#ymaya"a$ bir adamla yalnz"a ki*isel karlarn
(zeterek evleni. r#h#n# ve manevi varl$n alaltmaz% 8atta *# 3#=in denilen adam som
altndan' tertemiz bir .rlantadan bile olsa' kzkarde*im on#n yasal ka.atmas olmay kab#l
etmezP Iyleyse niin raz ol#yorN ,edeni ne b#n#nN ,asl bir bilme"e b# b(yleN Cslnda d#r#m
a.ak ortadaK Dnya kendisi iin' rahat bir ya*am iin' 4hatta kendini (lmden k#rtarmak bile s(z
kon#s# olsa5 kendini satmaz' ama bir ba*kas iin satarP ;evdi$i' ta.t$ bir insan iin' satarP
AJte bilme"enin (zm b#K Dnya' karde*i ve annesi iin kendini satyorP 8er *eyi satabilir b# iki
insan iin oP E' biz b#rada erekti$i zaman tm ahlaki d#y#larmz bastrr' (zrl$mz'
h#z#r#m#z#' hatta vi"danmz' her *eyimizi' her *eyimizi bit.azarnda sat*a karrzP Mek ki
sevdi$imiz varlk m#tl# ols#n% -tn b#nlar yetmezmi* ibi "izvitlerden ($rendi$imiz birtakm
.erendebazl!klar ya.ar' ya.t$mzn do$r#l#$#na' y"e ama"a #la*mak iin erekten b(yle
ya.lmas erekti$ine kendimizi bir sre iin inandrrz% -iz b(yleyiz i*te' her *ey n ibi ortadaP
-#rada ilk .landa s(z kon#s# olan ki*inin de 6adion 6omanovi 6askolnikov old#$# besbelli%
-a*ka trl nasl m#tl# edilebilir o' niversite ($renimini srdrmesi nasl sa$lanabilirN 8em
b(yle"e 3#=in!in i* orta$ olmas da sa$lanr' tm ele"e$i ven"e altna alnrK Dahas' bir n
sayde$er' varsl bir insan olabilir' ve kim bilir belki de nl bir ki*i olarak bitirir ya*amnP%%
R Cmerika!daki F#zey 1ney ;ava* 418:1-:25 ve zen"ilerin (zrlk sava*mlar :0!l yllar
6#sya!snda iliyle izleniyor% 6#s k(ylsyle Cmerikal zen"iler arasnda benzerlikler k#r#l#yord#%
Dostoyevski!nin 07remya0 derisi de zen"i hareketiyle eni* (lde ilileniyord#%
RR Clman baronlarnn a"masz s(mrleri nedeniyle 3itvanyal k(yllerin -altk kylarndan
y$nsal ka*lar' :0!l yllarda 6#s azete ve derilerin"e iliyle izlenen bir olayd%
:2
)eki ya annemN ;evili 6odya!dan' biri"ik' ilk (za$rs 6odya!dan ba*ka kimsenin s(z
edilmiyor kiP -(ylesine de$erli bir ilk (za$rs iin Dnya ibi de olsa bir kz k#rban edilmez miP
Ch sevili ve adaletsiz yreklerP ;oneka!nn alnyazsna benzer bir yazya boy#n e$en
yreklerP%% ;oneka' ;oneka MarmeladovaP Dnya d#rd#ka varola"ak olan ;onekaP ;onya ve
DnyaK ,asl bir (zveride b#l#nd#$#n#z# iyi d*ndnz mN 1"nz yete"ek miN
@karlarnza #y#n m#N Ckll"a mN Dnya!$m' bay 3#=in!le birlikteli$i kab#l etti$inde yazn
;oneka!nnkinden de k(t olmaya"ak mN !8i k#*k#s#z b#rada a*k s(zkon#s# de$il!' diyor
annem% Da ne var .ekiN C*k yoksa ne olabilir kiN Da say da olmazsa' tersine ne+ret' a*a$lama
ol#rsa ne ola"akN E zaman kala kala !temizli$e dikkat etmek! kalyor% Iyle de$il miN -ir temizli$in
ne demek old#$#n# anlyor m#s#n#z sizN Cnlyor m#s#n#z' anlyor m#s#n#zN 3#=in iin
s(zkon#s# olan temizli$in' ;oneka temizli$inden hibir ayrm olmad$n' hatta belki de ondan
daha a*a$lk' daha baya$ bir temizlik old#$#n# anlyor m#s#n#zN @nk D#nya"$m b# sizin
iin biraz daha rahat ya*ama sor#n#yken' (br tara+ iin yalnz"a alktan (lmeme sor#n#d#r% !-#
tr temizlikler' D#neka' ok' ok .ahalya malol#rP! Da daha sonra b# yk "nzn stnde
b#l#r da ekemezsenizN ,e byk bir a*a$lanma ola"ak b#/ ne a"lar eke"eksiniz' nasl
ilene"eksiniz' ne ok (zya* d(ke"eksiniz herkesten izleyerek' nk siz bir Mar+a )etrovna
de$ilsiniz D#nya!"$m% 7e anneniz ne ya.a"ak o zamanN Jimdiden b#n"a znt d#y#yor'
b#n"a a" ekiyorK her *ey a.ak ortaya kt$ zaman ne ola"akN ;onra' ben ne ol#r#mN%% ,e
sanyors#n#z siz beniN ;izden b(yle bir (zveri istemiyor#m D#neka' istemiyor#m' sizden de
anne' anlyor m#s#n#zN 9stemiyor#mP -en ya*adka' sizin b# tasarladklarnz olmaya"ak'
anlyor m#s#n#z' olmaya"ak' ben kab#l etmiyor#mP
-irden kendine eldi' d#rd#%
0Elmaya"ak mN ,e ya.abile"eksin de olmaya"akN Dasak m ede"eksinN 7ar m b(yle bir *eye
hakknN -(yle bir hakknn olabilmesi iin' onlara ne verebile"e$ini s(yleyebilirsinN Ek#l#n
biti. de kendine bir i* b#labildi$in zaman btn ele"e$ini' % yazn onlara adamay mN @ok
i$nenmi* s(zler b#nlar' stelik de ele"e$e ili*kin/ simdi ne ya.abilirsinN 8emen simdi bir *eyler
ya.mak erek' anlyor m#s#nN Eysa sen ne ya.yors#nN ;oy#yors#n onlar% Enlar b# .aray yz
r#ble aylklarndan' ;vidriaylovlar!dan' rehinlerden sa$lyorlar% Ey onlarn yazlarn elinde t#tan
He#s' ey ele"e$in milyoneri' ;vidriaylovlar!a' C+anasiy 9vanovi 7ahr#*inler!e kar* nasl
kor#ya"aksn onlarN 7e ne zamanN En yl sonra mN -# on yl iinde atk (rmekten ve
a$lamaktan annenin (zleri k(r' or# t#tmaktan v"#d# bir deri bir kemik kalmaya"ak mN Da kz
karde*inN -ir d*n bakalm b# on yl kzkarde*ini ne hale etire"ekN D*nebildin miN0
-# ve benzeri sor#larla kendisine (yle a" ektiriyord# ki' b# isten tad alyor ibiydi sanki% Eysa
b#nlar yeni' anszn ndeme elivermi* sor#lar de$ildi% 8e.si bildik' eski sor#lard% ,i"edir
yre$ini b#ran' iini ezen sor#lard% J# anki skntlar ok eskiden do$m#*t# iinde' do$m#*'
bym*' birikmi*' son zamanlarda ise ol#nla*. yo$#nla*arak' yre$ine ve beynine a" veren'
(zmn bekleyen' kork#n' yabanl' do$ast bir niteli$e brnm*t% Jimdiyse annesinin
mekt#b# bir (krlts ibi .atlam*t iinde% Crtk a.ak bir *ey vardK -# sor#nlar
(zmszdr diyerek hibir *ey ya.madan ot#r#. kalmann' salt d*nmenin ve a" ekmenin
zaman de$ildi% 8emen' s# anda' ab#"ak bir *eyler ya.mas erekirdi% Da b#nlar ya.a"akt' ya
da%%%
0Da da ya*amaktan bsbtn vazee"eksinP0 diye birden (+keyle ba$rd%0 Gysallkla yazna
boy#n e$e"ek' on# old#$# ibi kab#l ede"eksin ve her trl ya*ama' sevme' al*ma haklarndan
vazei.' iinde ne varsa bo$a"aksnP0
;onra birden Marmeladov!#n dnk sor#s#n# anmsad%
0Cnlyor m#s#n#z' anlyor m#s#n#z sayn baym' bir insann artk idebile"e$i hibir yerinin
olmamas ne demektir' anlyor m#s#n#zN @nk her insann idebile"e$i hi de$ilse bir yerin
olmas erekmez miN%%0
-irden r.erdi' yine dn d*nd$ *eyler elmi*ti aklna% Cma r.ermesi b#ndan de$ildi% @nk
o b#nlarn ka+asnda
:>
0"anlana"a$n0 biliyor' 0(n"eden seziyord#0/ hatta bekliyord# b#n#K Cma b# kez ka+asnda
"anlanan *eyler dnk d*n"eleri de$ildi% Cradaki ayrm *#yd#K -ir ay (n"e' hatta dn bile' b#
yalnz"a bir d*t' *imdiyse%%% yeni' kork#t#"#' tanmad$ bir biimde kar*sndayd/ birdenbire
anlam*t 6askolnikov b#n#% Fan beynine saldrd' (zleri karard%
@ab#"ak evresine (z ezdiri. bir sra arand' ot#rmak istiyord#' F%%% b#lvarndayd% Dz adm
kadar (tede bir sra (rd' hzla yrmeye ba*lad% Cma yolda bir an btn ilisini zerine eken
kk bir olaya tank old#%
@evresine bakn. sra aranrken' yirmi adm kadar ilerisinde yrmekte olan bir kadn (rd%
Danndan eli. een herkese old#$# ibi b# kadna da dikkat etmemi*ti (n"e% Fimileyin (yle
ol#rd# ki' eve d(nd$ yol# anmsayamazd' al*kanl$ olm#*t# b(yle yrmek% Cma *#
(nnden iden kadnn (yle ari. bir hali vard ki' daha ilk bak*ta dikkati ekiyord#% 6ask(lnikov
(n"e isteksiz"e' rastele bir merakla' sonra artan bir iliyle kadna dikkat vermeye ba*lad%
Fadndaki ari.li$in (zellikle ne old#$#n# anlamak istiyord#% 9lkin' b# herhalde bir kzd' hem de
ok en bir kz/ b# s"akta ba* ak' *emsiyesiz' eldivensiz soka$a km*t/ yrrken de
kollarn ln bir biimde sallyord#% Sstnde adi "ins bir i.ekli elbise vard% Cma elbisenin kzn
zerinde d#r#*# da bir t#ha+tK -ir kez lkle iliklendi$i anla*lyord#' sonra' arkada' tam bel
zerinde ete$i a*a$ do$r# yrtlm*tOb#radan ko"aman bir k#ma* .aras sarkm*' sallanyord#%
@.lak boyn#nda kk bir e*ar. vard' ama b# da e$reti ba$lanm*t ve yandan sarkyord#%
-tn b#nlar yetmezmi* ibi' kzn yry* de bir t#ha+t' lkle ayakta d#r#yor' sendeliyor'
hatta iki tara+a yal.alayarak yryord#% 6askolnikov!#n dikkati artk tmyle kzn zerine
to.lanm*t% Mam srann yanna vardklarnda kza yeti*ti% Cma kz kendini srann zerine
brakvermi*ti' bitkin bir halde basn srann arkal$na atm*' (zlerini de y#mm#*t#% Fza
dikkatle bakn"a 6ask(lnikov on#n k(rktk sarho* old#$#n# anlad% 1(rn* son dere"e t#ha+
ve irkindi kzn% 6ask(lnikov bir an yanlyor olabile"e$ini bile d*nd% 1en"e"ik bir kzd b#'
onalt' hatta belki de
:8
onbe* ya*nda an"ak vard% F"k yz beyaz ve sevimliydi% Cma alev alev yanan b# yz'
biraz *i*kin"e d#r#yord#% )ek bir *eyin +arknda de$il ibiydi kz/ ba"ak ba"ak stne atm*t'
ama ba"aklarndan birini biraz +azla kaldrm*t% -tn b#nlardan' kzn' sokakta b#l#nd#$#n#n
bilin"inde olmad$ anla*lyord#%
6ask(lnikov ne ot#r#yor' ne de itmek istiyord#' *a*kn *a*kn' (yle"e kzn (nnde dikiliyord#%
Fimselerin .ek eli. emedi$i b# b#lvar' *# anda' b# ($le s"a$nda tmden ssz ibiydi% Dalnz
onbe* adm kadar (tede' "addenin kenarnda' her halinden kzn yanna elmeyi ok istedi$i belli
olan bir adam d#r#yord#% -esbelli kz yolda (rm*' b#raya dek izlemi*ti% Cma i*te 6ask(lnikov
enel olm#*t# kendisine% ;ezdirmemeye al*arak' (+keli (+keli 6askolnikov!# izliyor' b# serseri
klkl' "an sk" delikanlnn ekili.' srann kendisine elmesini bekliyord#% 8er *ey a.ak
anla*lyord#% Et#z ya*larnda' tknaz' kanl "anl' .embe yzl' bykl' ok *k iyinmi* bir
adamd b#% 6ask(lnikov ileden km*t/ birden b# *i*man z..eyi a*a$lamak iin (nne
eilmez bir istek d#yd# iinde% -ir an iin kzn yanndan ayrl.' adama yakla*tK
08ey' sizi ;vidriaylovP ,e aryors#n#z b#radaN%%0 diye ba$rd% D#mr#klar sklm*' d#daklar
(+keden k(.rmeye ba*lam*t%
Cdam ka*larn att' kibirli bir *a*knlkla ve sert sertK 0-# da ne demek ol#yorN0 dedi%
0-#radan eki. idin' demek (lyorP%%0
0;en kim ol#yors#n ki benimle b(yle kon#*abiliyors#n' serseriP%%0
Cdam b#nlar s(ylerken krba"n bir iki kez sallad% 6ask(lnikov b# sk ya.l adamn kendisi ibi
iki ki*iyi rahatlkla altedebile"e$ine aldrmakszn' y#mr#klarn sk.' zerine atld% Cma tam b#
srada' biri on# arkasndan kskvrak yakalad/ bir .olis aralarna irmi*ti%
0Mamam' beyler' b(yle sokak ortasnda d(v*meyinP0 dedi% ;onra 6askolnikov!#n hr.ani kl$n
ayrmsayn"a' sert bir tavrla ona d(ndK 0Fimsiniz sizN ,e istiyors#n#zN0
:?
6askolnikov .olisi dikkatle szd% -yklar ve *akaklar krla*m*' zeki bak*l' yi$it bir asker
yzyle kar*la*t%
0-enim de tam size ihtiya"m vard0 dedi .olisin elinden t#t#. kzn b#l#nd#$# yere do$r#
ekerek% 0Cdm 6askolnikov' eski niversite ($ren"isi%%%0
;onra' yol#n kenarnda' old#$# yerde d#ran adama d(nerekK
0-#n# siz de ($renebilirsiniz0 dedi% Deniden .olise' d(ndK 01elin mem#r bey' size bir *ey
(stere"e$im%%%0
)olisin elinden t#tarak' kzn b#l#nd#$# sraya do$r# srkledi%
01(ryor m#s#n#z nasl sarho*P Cz (n"e *#rdan eliyord#K kim bilir kim ama meslekten birine
benzemiyor% -esbelli' aldat. bir yere (trm*ler ve iyi"e iirmi*ler%%% Alk akla elen b#% Cnlyor
m#s#n#zN ;onra da sokak ortasna birakvermi*ler%%% -akn' elbisesi nasl yrtlm* ve nasl
iydirilmi*N -esbelli kendi iymemi* elbisesini' ona iydirmi*ler% Sstelik de be"eriksiz bir el' erkek
eli%%% iydirmi*% Cka anla*lyor b#% Jimdi de *# adama' kendisiyle az (n"e d(v*mek zere
old#$#m *# z..eye bakn% En# ilk kez (ryor#m' kendisini hi tanmam% ;anrm o da yolda
(rd kz' bakt ki sarho*' kendinde de$il' izlemeye ba*lad% En#n b# d#r#m#ndan yararlan.'
ele eirmek' bir yerlere (trmek istedi$i besbelli%%% -#n#n b(yle old#$#ndan eminim% 9nann
bana' yanlmyor#m% Fz nasl (zledi$ini' nasl izledi$ini kendi (zlerimle (rdm% Cma iste ben
ktm kar*sna' enel old#m ona% Jimdi itmemi bekliyor% -akn *# anda biraz #zakla*t' s(zde
siara saryor%%% 8ele bir d*nn bakalm' nasl enel olabiliriz onaN 7e nasl (nderebiliriz b#
kz evineN0
)olis her *eyi a.ak anlam*t% Ji*man adamn kza asknt old#$# besbelliydi% Ayi ama kz ne
ya.a"aklardN Fzn zerine e$ili. daha dikkatli"e bakt% Fza itenlikle a"d$ belli ol#yord#%
-a*n sallayarakK
0Ch' yavr#"akP0 dedi% 0@o"#k daha%%% Cldatm*lar%%% 8i k#*k# yok% 8eyP%% Fk hanm' nerede
ot#r#yors#n#zN0
>0
Fz yor#n (zlerini a. kendine sor# soranlara hibir *ey anlamaz"asna bakt' sonra onlar
yanndan #zakla*trmak ister ibi ellerini sallad%
0-akn0' dedi 6askolnikov' "e.lerini kar*trarak b#labildi$i yirmi k(.e$i #zatrken' 0bir araba
a$rn ve kz adresine (trmesini s(yleyin% Cma adresini nasl ($rene"e$iz%%N0
)aray alan .olis yeniden kza seslenmeye ba*ladK
0Fk hanm' kk hanmP Jimdi bir araba!a$ra"a$m ve sizi kendim (tre"e$im% Cma nerde
ot#rd#$#n#z# bilmiyor#m ki%%% ;(yler misiniz' nerde ot#r#yors#n#zN0
Fz yeniden ellerini sallayarakK
0De+ol#n beP%%0 diye s(ylendi%
0Ch' ne kadar ay.' ne kadar ay.' kk hanmP0 Gtanma' a"ma' ho*n#ts#zl#k dol#yd# .olisin
sesi% -ir yandan da ba*n sallyord#% ;onra 6askolnikov!a d(nerekK 0Cl sana bir sor#nP0 dedi%
1(z#"#yla da delikanly te.eden trna$a szyord#% -esbelli o da t#ha+ (rnm*t (zneK
hem .aavralar iindeydi' hem de kar. yirmi k(.ek veriyord#P%%
09lk nerde (rdnz on#N -#rdan e.ey #zakta m%%N0
0;(yledim ya size' b#rada' *# "addede' (nmden' sallana sallana idiyord#% Mam srann yanna
elin"e' y$l. kalakald%0
0Cman yarabbiP%% Gtanmazlk alm* yrm* dnyada me$erseP%% J#n"a"k kz%%% Cma nasl da
sarho*P -esbelli *ey ya.m*lar on#%%% -aksanza' entarisi nasl yrtlm*P @irke+lik ald yrd%%P
D*m* iyi bir aile kz belki de%%% -#nlerde .ek o$ald b(yleleri% 1(rn*ne bakarsan nazl
bytlm* bir kz' tam bir kk hanm%0%%0
7e .olis yeniden kzn zerine e$ildi% -elki on#n da b(yle 0nazl ve tam bir kk hanm0 izlenimi
brakan ve davran*larnda iyi terbiye alm* olmann ve e*itli modalarn izlerini ta*yan kzlar'
vard%%%
6askolnikov!sa' adamdan yana tela*lydK
0En (nemlisi' s# ala$ sa+ d* brakmakP 8er an bir k(tlk edebilir kzaP ,iyetinin ne old#$#
a.ak ortada% -aksanza b#radan bir trl ayrlmak bilmiyorP0
>1
6askolnikov ba$ra ba$ra kon#*#yor ve eliyle do$r#"a adam (steriyord#% 6askolnikov!#n
s(zlerini d#yan adam yeniden kava ede"ek ibi old#' ama sonra vazeti% 6askolnikov!a
a*a$lay" bir bak* +rlatarak' on adm kadar ilerleyi. yeniden d#rd#%
0E adam halletmek kolay0 dedi .olis d*n"eli d*n"eli% 0Cma b#' kendisini nereye
(tre"e$imizi s(ylemiyor ki%%% Doksa%%%0 Deniden kzn zerine e$ildi% 0Fk hanm' kk
hanmP%%%0
Fz birden (zlerini at' ne ol#. bitti$ini anlyorm#* ibi dikkatle evresine baknd' sonra sradan
kalk. eldi$i y(ne do$r# yrmeye ba*lad% Dine elini eni*e sallayarakK
0M#h' #tanmazlarP0 diye s(ylendi% 0,asl da aslyorlarP%%0 8zl ama yine yal.alayarak yryord#%
Jk iyimli adam da' (zlerini ondan ayrmakszn yol#n kar* tara+ndan on# izlemeye ba*lad%
)olis kesin bir tavrlaK
08i zlmeyin' izin vermeyiz ona0 dedi ve onlarn ard sra yrmeye ba*lad% ;onra iini ekerek
ekledi% 0Gtanmazlk alm* yrm* me$erse%%P0
-# anda 6askolnikov!# birdenbire de$i*tiren bir *ey old#/ sanki bir i$ne batm*' ya da bir*ey
srm*t delikanly% 08ey' baksanzaP0 diye ba$rd .olisin arkasndan% )olis d(n. bakt%
0-raknP ;ize neN -rakn itsinP 4Eliyle *k adam (sterdi5 -rakn o da ne*esini b#ls#nP ;ize ne
ki kar*yors#n#zN0
)olis hibir *ey anlamam*t' (zlerini ayrm* 6askolnikov!a bakyord#% 6askolnikov ise lmeye
ba*lam*t%
0M(vbe' t(vbeP0 diye s(ylenen .olis elini sallad ve kzla *k adamn .e*i sra yrmeye devam
etti% 6askolnikov!# bir kak ya da b#ndan da k(t bir *ey sanm*t besbelli%
0Dirmi k(.e$imi de (trd0' diye s(ylendi 6askolnikov (+keyle/ orada bir ba*na kalm*t%
Itekinden de alsn old# ola"ak bir miktar .ara ve kz da kendine teslim etsin/ b(yle"e is b#rada
biter hi de$ilse%%% ,e demeye yardma kalk*tm kiN -ana m kalm* yardm etmekP 8em yardma
hakkm var mN 7arsn i$
>2
i$ yesinler birbirlerini' bana neP 7e hani "esaretle verdim yirmi k(.e$imiN -enimmi* ibi b#
.ara sankiN0
-(yle s(ylenmesine kar*n yine de iinde bir a$rlk d#yd#% -o* kalan sraya ot#rd#% Fa+as
karmakar*kt% J# anda' de$il b# kon#' ba*ka herhani bir *ey de d*nebile"ek d#r#mda
de$ildi% Fendinden emek' her *eyi #n#tmak' sonra #yan. yeni bir ya*ama ba*lamak istiyord#%
;rada kzn az (n"e ot#rmakta old#$# k(*eye bakarakK
0Havall kzP0 diye s(ylendi% Fendine ele"ek' a$laya"ak' sonra annesi ($rene"ek i*i%%% In"e bir
zel d(ve"ektir' sonra a*a$laya"ak' a"masz"a krbalaya"ak' belki de evden kova"aktr%%%
Fovmasa bile' nasl olsa on#n kok#s#n# ala"ak Darya Frantsovna!lar ka"ak ve kz"a$z
bildikleri yola soka"aklardr%%% ;onra' ok emeden hastaneye 4annelerinin yannda nam#sl#
(rn. izliden izliye b# i*i ya.anlarda he. old#$# ibi5' sonra%%% yine hastaneye' derken
*ara.%%% meyhane%%% ve yine hastane%%% Aki yla kalmadan da k(trm ol#. ka"ak/ onsekiz'
bilemedin ondok#z ya*nda s(n. ide"ek hayat%%% 1(rmedim mi ben b(yleleriniN 1(rdm% ,asl
d*m*lerdi onlar b# d#r#maN 8e. ayn *ekilde%%% M#hP Cma bo* verP Demek ki b(yle olmas
erekiyor%%% Demiyorlar m zaten' her yl belli bir yzde har"anmalym* ki' eri kalanlara enel
ol#nmasn' rahat edebilsinler%%% Dzde ' haP%% DzdeP%% Do$r#s#' (rkemli bir s(z"kP 8em
yat*tr"' hem bilimselP 0Dzde0 deyiverdin miydi' akan s#lar d#r#r/ korka"ak bir *ey yok
demektir artk%%% 0Dzde0 yerine ba*ka bir s(z"k k#llanlyor olsayd' b(ylesine tedirinlikten #zak
ol#nmazd herhalde%%% 9yi ama' ya D#neka da' b#na de$ilse bile' bir ba*ka yzdenin iine
iriverirseN%%
% 6askolnikov birden d#rd#% 08ay Cllah' ben nereye idiyord#mN0 diye d*nd% 0-esbelli' bir *ey
iin ktm-ben d*ar%%% EvetOmekt#b# ok#r ok#maz kendimi d*ar atm*tm%%% 7asilyev adasna
ide"ektim% 6az#mihin!e%%% Jimdi anmsyor#m% 9yi ama' nedenN 6az#mihin!e itme de nerde kt
simdiN @ok t#ha+ do$r#s#P0
Fendine *a*yord#% 6az#mihin eski niversite arkada*larndan biriydi% 1erekten *a*la"ak *eydi%
6askolnikov!#n niversitedeyken
>3
hemen hi arkada* olmam*t% Fimseyle (r*mez' herkesten #zak d#r#rd#% -# b(yle ol#n"a da
ksa srede herkes kendisinden yz evirmi*ti% ,e to.lantlara' ne kon#*malara' ne e$len"elere
katlrd' hibir birliktelikte yer almazd% Fendine a"maz' kork#n ders al*rd% -# nedenle on#
sayarlar' ama sevmezlerdi% @ok yoks#ld# ve ok #r#rl#yd#% 8e. iinde bir *eyler izler ibiydi'
kimseyle .ayla*mazd d*n"e ve d#y#larn% Fimi arkada*lar on#n' kendilerini hor (rd$n
d*nrlerdi/ sanki o"#klarm* ibi he.sine yksekten bakt$n' bili' kavray*' inan y(nnden
he.sini eride brakm*asna' onlar kk (rd$n' inanlarn' karlarn horlad$n
d*nrlerdi%
Cma i*te 6az#mihin!le dost olm#*t#' daha do$r#s# dostl#k de$il de' dosta bir ili*kiydi b#%
En#nla ak kon#*#r' d*n"e ve d#y#larn .ayla*rd% Haten 6az#mihin!le ba*ka tr bir ili*ki
k#r#lamazd% ;on dere"e ne*eli' herkesle kolay"a kayna*an' sa+ dene"ek denli temiz bir
delikanlyd% Cma b# sa+l$n altnda bir derinlik' bir erdemlilik izliydi% Dakn arkada*lar da b#n#
bilirler' on# (zellikle b# nedenle severlerdi% 1erekten de kimilerine a.tal denile"ek denli sa+
(rnmesine kar*n' hi de a.tal de$ildi% D* (rn* de dikkat eki"iydiK #z#n boyl#' zay+'
ka.kara sal' k(t tra*lyd% Crada bir kava rlt karr' b(yle d#r#mlarda .ehlivan ol#r
kard% -ir e"e arkada*laryla dola*rken am yarmas bir .olisi bir y#mr#kta yere ot#rtm#*t#%
;ons#z dere"ede iki iebilir' ama hi imeden de d#rabilirdi/ bazen a*r denilebile"ek
yaramazlklar ya.ar' ama son dere"e #sl# da olabilirdi% 6az#mihin!in %ola$anst bir yan da
ba*arszlklar kar*snda (+keye ka.lmamas' en ko*#llar altnda bile yl. erilememesiydi%
-ir dam zerini ev olarak k#llan. b#rada yat. kalkabilirdi/ al$n' so$#$#n en dayanlmazna
katlanabilirdi% @ok yoks#ld#' kimseden yardm (rmez' b#ld#$# birtakm i*lerde al*. kazand$
.arayla einirdi% -ir yl btn k* odasn stmadan eirmi* ve b#n#n hi de +ena bir *ey
olmad$n' so$#kta daha iyi #y#nd#$#n# ileri srm*t% J# sralarda da .araszd ve ksa bir
sre iin niversiteden ayrl.' ($renimini srdrebilmesini sa$laya"ak .aray kazanmann
>&
.e*ine d*m*t% 6askolnikov d(rt aydr #$ramyord# ona' 6az#rmhin ise on#n evini bilmiyord#%
Aki ay kadar (n"e bir n yolda kar*la*m*lar' ama 6askolnikov ba*n evirmi*' dahas
(rnmemek iin yol#n kar* yanna emi*ti% 6az#mihin!se on# (rm*' ama dost#n# rahatsz
etmemek iin (rmezden elmi*ti%
Gz#n #z#n d*nen 6askolnikov son#nda anmsam*tK 01erekten de eenlerde
6az#mihin!den ders vere"e$im bir ($ren"i ya da ba*ka"a herhani bir i* b#lmasn istemeyi
d*nm*tm%%% Cma nasl yardm ede"ek ki banaN Diyelim ders b#ld#' diyelim' e$er varsa'
elindeki .aray son k(.e$ine dek benimle .ayla*t ve ben derslere idebile"ek bir klk #yd#rd#m
b# .arayla' izme +alan satn aldm' .eki ama ya sonraN S be* k(.ekle ne ya.abilir insanN -#
m# *imdi bana erekli olanN 6az#mihin!e itmeye kalk*mam ln bir *ey%%%0
J# anda 6az#mihin!e itmekte olmas sor#n#' birdenbire b# sor#n#n boy#tlarn a*m* ve on#
ok kork#tmaya ba*lam*t% ;on dere"e do$al (rlebile"ek b# davran*nda 6askolnikov' byk
bir tedirinlikle' kendisi iin #$#rs#z birtakm anlamlar b#lmaya al*yord#%
Ja*knlk iinde' 0,e yani'0 diye sor#yord# kendi kendine' 0iinde b#l#nd#$#m kmazdan
6az#mihin!e itmekle mi k#rt#la"a$mN 6az#mihin mi k#rtara"ak beniN0
D*nyor' alnn b#r#*t#r#yord#' ama i*te #z#n d*n"elerden sonra birdenbire' sanki
kendili$inden' ok t#ha+ bir d*n"e eldi aklnaK
08mm%%% 6az#mihin!e%%% -sanki ka+asndaki kara*a son b#lm#*t#' (yle sakindi%- Evet%
6az#mihin!e ide"e$im' b#na hi k#*k# yok%%% Cma *imdi de$il%%% 6az#mihin!e' o i* bittikten sonra
ide"e$im' hemen ertesi n%%% E i* biti. de her *eyin ye.yeni bir yola irmesinden sonra%%%0
-irden ayld%
>2
0E i* miN0 diye haykrd ot#rd#$# sradan ho*lanarak% 0Ela"ak m o i*N Elabilir miN0
;radan +rlay. kalkt ve ko*ar"asna yrmeye ba*lad% ,iyeti eri d(n. eve itmekti' ama eve
d(nmeyi birden ok i$ren b#ld#K ev%%% orada' o kork#n dola.ta ol#nla*mam* myd b#
d*n"e ka+asndaN -ir aydr%%N 6astele yrmeye ba*lad%
;inirli titreyi*i yerini stma titreyi*ine brakt' dahas' btn v"#d# titremeye ba*lad' b# s"akta
*d$n d#yd#%
-ir i zorlamayla' ama bilinsiz"e' rastlad$ her *eyi in"elemeye ba*lad' b(yle"e kendini
oyalamak istiyor ibiydi% Cma ba*aramyord#' oyalanmas bir an sryor' yine eski d*n"elerine
(mlyord#% Mitreyerek ba*n kaldr. evresine baknd$nda' ne o anda ne d*nmekte
old#$#n#' ne de o srada nereden emekte old#$#n# ayrmsayabiliyord#% -tn 7asilyev
Cdasn' Fk ,eva!y' k(.ry b(yle eti% Cda yol#na sa.t% Jehrin toz#na to.ra$na' birbirine
irmi*' sk*k' ko"aman evlerine al*m* yor#n (zlerine' *# an iine irdi$i ye*illik ve serinlik
(n"e ho* (rnd% -#rada ne bo$#"# hava' ne .is kok#lar' ne de meyhaneler vard% Cma b# yeni
ve ho* d#y#lar ok ksa srd' bir anda yeniden sinirli' tedirin b#ld# kendini% Crada bir ye*illikler
iine (mlm* bir daann (nnde d#r#yor' itler arasndan #zakta' balkonlarda' teraslarda
zel iyimli kadnlarla' bahede ko*#*an o"#klar seyrediyord#% @iekler (zellikle ilisini
ekiyord#' her *eyden ok ieklere bakyord#% 3ks arabalara' ata binmi* kadnlara' erkeklere
rastlyord#' b#nlar merakl (zlerle izliyor' ama daha (zden yitmeden he.sini #n#t#veriyord#%
-ir ara d#rd# ve .aralarn sayd' ot#z k(.e$e yakn .aras vard% 0Dirmi .olise' de mekt#. iin
,astasya!ya' demek ki dn Marmeladov iin krk yedi' ya da elli k(.ek har"am*m% )aralarn
saymasnn herhalde bir nedeni vard' ama o' .aralarn "ebinden niin kard$n da' niin
sayd$n da ab#"ak #n#tm#*t#% -ir a* dkkQnnn (nnden eerken anmsad .aralarn
niin sayd$n' a"km*t% 9eri irdi' bir kadeh votka iti' bir b(rek yedi% -(re$ini d*arda bitirdi%
E.eydir votka imemi* old#$# iin' iti$i bir kk kadeh ab#"ak etkilemi*ti on#% Cyaklar
a$rla*t' l bir #yk# iste$i
>:
d#yd#% D(n. evine do$r# yrmeye ba*lad' )etrovskiy Cdas!na vard$nda iyi"e bitkinlesti$ini
d#yd#' yoldan sa.. allar arasna dald' imenler zerine #zand ve derin bir #yk#ya dald%
8astalkl d#r#mlarda (rlen d*lerin' belirinlik' aklk' "anllk ve ere$e ok #y#n ol#* ibi
(zellikleri vardr% -azan son dere"e kork#nt#r tablo' ama ortam ve tm d*n"e tasarm sre"i
(ylesine ere$e #y#n' sanat y(nnden tm tablo ile #y#*an (ylesine in"e ve beklenmedik
ayrntlarla dol#d#r ki' d* (ren ki*inin' )#skin' M#renyev ibi bir sanat bile olsa' #yankken
b(ylesine bir tabloy# #yd#rabilmesi olanakszdr% 8astalkl d*lerdir b(ylesi d*ler' #z#n sre
#n#t#lmazlar ve d* sahibinin zaten hastalkl olan ya.s zerinde derin izler brakrlar%
6askolnikov kork#n bir d* (rd% @o"#kl#$#yd# d*nde (rd$% 6askolnikov yedi ya*nda%%%
-ir bayram n' ak*ama do$r# babasyla birlikte kent d*nda dola*maya kyor% 8ava ka.al'
bo$#"# bir s"ak var% 1(rnm' tam belle$inde kalan (rnmdr' hatta *# anda d*nde
(rd$' belle$indekinden daha "anl% Fasaba' (tede rl.lak (rnyor' evrede tek bir a$a
bile yok/ ok #zaklarda' yerle ($n birle*ti$i izinin oralarda kk bir orman kararts
(rlyor% Fasabann son evinden birka adm (tede bir meyhane var' byk bir meyhane'
babasyla yry*e ktklarnda (nnden her ei*inde zerinde tatsz d#y#lar #yandran'
dahas on# kork#tan bir meyhane b#% 8er zaman kalabalk' her zaman ba$r. a$ran'
kahkahalarla len' s(ven' ksk sesle ak sak *arklar s(yleyen' sk sk d(v*en insanlarla
dol#' kork#n s#ratl sarho* birtakm insanlar dola*r evresinde%%% Dola*rken b#nlara rastladlar
m' 6askolnikov babasna smsk sarlr' btn v"#d# titrer% Meyhanenin (nnden een
#yd#r#k yol he. tozl#d#r ve nedense siyaha bir tozd#r b#- Dol' kvrlarak #zanr ve yz adm
kadar ilerde' sa$a' kasabann mezarl$na d(ner% Mezarl$n ortasnda' ye*il k#bbeli' tastan bir
kilise vardr% 6askolnikov anne ve babasyla birlikte ylda birka kez b#raya elir ve yzn bile
(rmedi$i byk annesi iin ya.lan ayine katlrd%
>>
Filiseye eli*lerinde beyaz bir .eeteye sarl bir tabak iinde bir de kek etirirlerdi% )irin ve
*ekerden ya.lan b# kekin zerinde k#r# zmlerden ya.lm* bir ha ol#rd#% 6askolnikov b#
kiliseyi' b#radaki eski' k#tsal resimleri ve titrek ba*l ya*l .a.az severdi% Szerine bir ta* dikili
olan byk annenin mezar yannda bir de kk mezar vard% 6askolnikov!#n daha alt aylkken
(len kk karde*inin mezaryd b#% Cnmsamyord# 6askolnikov karde*ini% Cma ona kk bir
karde*i old#$#n# s(ylediklerinden beri' mezarl$ her ziyaretlerinde' karde*inin mezar basnda
e$ilir' yatt$ yeri (.er ve sayyla ha karrd% 1(rd$ d* *#yd#K
babasyla mezarlk yol#nda yryorlar% Meyhanenin (nnden eerken kork#yla babasnn
elinden t#t#yor ve meyhaneden yana bakyor% -ir t#ha+lk ekiyor dikkatiniK b# kez ierde sanki
byk bir e$lenti var% <i"ili bi"ili iyinmi* t""ar karlar' k(yl karlar' b#nlarn ko"alar ve a*a$
tabakadan daha bir sr insan dold#rm#* meyhaneyi% 8e.si sarho*' he.si *ark s(ylyor%
Meyhanenin ka.s (nnde bir de araba var% Cma t#ha+ bir araba b#% 9ri kadanalarn kos#ld#$#'
a$r yk ve *ara. +lar ta*maya yarayan arabalardan% 6askolnikov b# #z#n yeleli' kaln ba"akl
l atlar seyretmeye baylrdK (ll admlarla sakin sakin yrrler ve yklyken' yksz
old#klarndan daha rahatlarm* ibi arabaya y$lm* olan da$ ibi yk hi zorlanmadan
ekerlerdi% Cma *imdi t#ha+ *ey' b# ko"a arabaya elimsiz' amas bir k(yl beyiri ko*#lm#*t#/
demirkr bir laar% -y"ek bir od#n ya da saman yk altnda ' sz sz ilerlemeye
al*tklarn ok (rm*t 6askolnikov b# atlarn% 8ele araba am#ra ya da araba tekerlerinin
derinle*tirdikleri izlere d*t$ zaman iyi"e ten d*erler' b# nedenle de m#=iklerin a"masz
kamlar *aklard zerlerinde% -azan iyiden a"masz ol#rd# m#=ikler' kamy hayvann yzne'
hatta (zlerine v#r#rlard% @ok sevdi$i' ok a"d$ hayvanlarn b# d#r#m# 6askolnikov!# (ylesine
zerdi ki' a$laya"ak ibi ol#r' annesi de on# hemen .en"ereden #zakla*trrd% -irden meyhanede
bir rlt ko.t#/ krmzl mavili (mlekler iymi*' "eketleri om#zlarnda' iri yar birtakm m#=ikler'
iyi"e sarho*' naralar atarak' *arklar s(yleyerek balalayka alarak meyhaneden
>8
d*ar +rladlar% 8av# ibi krmz s#ratl kaln enseli' enten bir m#=ikK
08adi herkes binsinP0 diye ba$rd% 08erkes binsin' he.inizi (tre"e$imP0
-ir anda herkes lmeye' ba$r*maya ba*ladK
0-# laar m eke"ek biziN0
0Mikolka' akln m kardn aslanm senN -# danalak ksrak b# arabaya ko*#l#r m# hiN0
0Farde*ler' b# demirkn hi yoksa bir yirmi ya*nda varP0
8erkesten (n"e arabasna atlayan MikolkaK
0-ininP0 diye ba$rd% 08e.inizi (tre"ekP0
Dizinleri eline alm*' olan"a heybeliyle (ne dikilmi*ti%
0Dor#y# Matvey ald% -# nam#ss#za elin"e' "anma tak ettirdi artkP -o*#na ar.a tketi.
d#r#yor' ebertmek en iyisi% -inin diyor#m sizeP D(rtnala ko*t#ra"a$mP Fo*a"ak' hem (yle bir
ko*a"ak kiP0
Fsra$ hevesle d(vmek iin kamsn kaldrd% Falabalktan yine kahkahalar ykseldi%
0-inin millet' ne d#r#yors#n#zP -aksanza d(rtnala ko*t#ra"a$m diyorP0
0,e d(rtnalas yah#N -# hayvann en a*a$ on yldr trsa bile kalkt$ yokt#rP0 0Fo*a"akms yaP0
0C"mayn karde*ler' herkes eline bir kam al. hazrlansnP0
07#r#n anasn sataymP0
1le *akala*a arabaya dol#*t#lar% Clt ki*i binmi*ti' ama arabada daha yer vard% Cralarna
*i*man' al yanakl' srtnda koy# bir sara+an' ba*nda kenar i*lemeli bir ba*lk' ayaklarnda da
kaba k#nd#ralar b#l#nan bir de kadn alm*lard% Fadn a$znda +ndk tlatyor' arasra da
lyord#% Cslnda herkes lyord#% Do$r#s#' lnmeye"ek ibi de de$ildi d#r#mK derisi
kemi$ine emi* s# a"nas beyir' arabay dold#ran b#n"a insan d(rtnala (tre"ektiP Aki
delikanl da Mikolka!ya yardm etmek iin ellerine birer krba alm*lard% Derken' 0DehP0 diye bir
ses d#y#ld#% 3Q$ar"k btn "yle asld' ama d(rtnal *#rada
>?
d#rs#n' adT yry*e bile kalkamad% Cyak de$i*tirir ibi kk' ksa admlarla old#$# yerde
sayyor' srtnda ard ardna saklayan krbalar altnda inliyor' ba"aklar bklyord#%
Crabadakilerin de' d*ardan d#r#m# seyredenlerin de l*leri bir kat daha artm*t% Mikolka iyi"e
kzm*t' ksra$nn d(rtnala ko*a"a$na erekten de inanyorm#* ibi byk bir (+keyle ardarda
indiriyord# kamsn%
Falabalk arasndan bir delikanl da arabadakilere imrenmi*tiK
0-rakn' ben de bineyim karde*lerP0 diye ba$ryord#%
Ctn habire kamlayan ve artk neyle d(ve"e$ini bilemeye"ek hale elen Mikolka da ba$ryord#K
0-ininP 8erkes binsinP 8e.inizi eke"ekP 1eberte"e$im on#P0
%0-aba"$m' baba"$m' ne ya.yor b#nlarP0 diye ba$rd 6askolnikovK 0,asl da d(vyorlar
zavall atP%%0
01idelim' hadi idelim b#radan dedi babas% ;arho* b#nlar% E$leniyorlar akllarn"a% -akma o
yana% 1idelim b#radanP0
7e #zakla*trmak istedi 6askolnikov!# oradan% Cma o babasnn elinden k#rt#ld#$# ibi'
kendinden emi*esine ata do$r# ko*maya ba*lad% Havall beyir"ik .eri*an d#r#mdayd%
;ol#$#n# t#t#. bir an d#raklyor' sonra yine aslyord# arabaya% Cma her se+erinde yere
ka.aklana"ak ibi ol#yord#%
01ebertinP0 diye ba$ryord# Mikolka% 0Crtk yeterP 1eberte"e$imP0
Falabalk arasndan ya*l bir adam da Mikolka!ya ba$rd%
0;en 8ristiyan de$il misin' mendeb#rP0
0-(yle bir at"a$zn' b(yle bir yk ekti$i nerde (rlm*N0 diye ekledi bir ba*kas%
-ir n"sK 0Ildre"eksin #lanP0 diye ba$rd%
0;ana neP Mal benimP%% ,e istersem ya.arm% Daha binin' herkes binsinP ,e .ahasna ol#rsa
ols#n d(rtnala kalkmasn istiyor#mP%%0
-irden mthi* bir kahkaha t#+an ko.t# ve btn rltleri bastrd% Szerinde ardarda *aklayan
krbalara dayanamayan zavall ksrak' o .eri*an haliyle i+te atmaya ba*lam*t%
80
Mikolka!ya ba$ran ya*l adam bile kendini t#tamay. ld% ,asl lmezsinK ayakta zor d#ran bir
beyir sa$a sola i+te atyorP
Derken kalabalk arasndan iki en ko.t# ve ellerinde birer krba her biri atn bir yanna ei.
b($rlerine v#rmaya ba*ladlar%
Mikolka ba$ryord#K
0;#ratna v#r#nP 1(zlerine (zlerine *(yleP%%0
08aydi bir *ark s(yleyelim karde*lerP0 dedi arabadakilerden biri ve he. birlikte a*a$lk bir *ark
t#tt#rd#lar% Fimi slkla e*lik ediyord# *arkya% -# arada bir de te+ sesi d#y#lmaya ba*lam*t%
F(yl kar habire +ndk kryor' lyord#%
6askolnik(v atn yanna ko*t#' (ne eti% 8ayvann (zne nasl v#rd#klarn (rd% C$lamaya
ba*lad% Dre$i kabaryor' (zlerinden yaslar bosanyord#% -# arada kamlardan biri yzne
ar.t/ ama o hibir *ey d#ymam*t' ellerini #$#*t#r#yor' ba$ryord#% -a*n sallay. btn
b#nlar knayan aksal' ak-sakall ya*l adama do$r# ko*t#% Falabalktan bir k(yl kadn elinden
t#t#. on# #zakla*trmak istedi' ama o' kadnn elinden k#rt#l#. yeniden atn yanna ko*t#%
8ayvan son "n har"amaktayd artk' ama birden yeniden i+te atmaya ba*lad%
I+keden lna d(nen MikolkaK
01eberte"e$im seni mendeb#r hayvanP0 diye ba$rd% Famsn at. e$ildi ve arabann dibine
#zatlm* olan a$r' #z#n yedek araba ok#na sarld/ iki eliyle t#tt#$# ok# lkle demirkr
ksra$n ba* zerinde kaldrd%
@evreden ba$r*yorlardK
0-oyn#n# kra"akP0
0Ildre"ekP0
Mikolka da ba$ryord#K
0Mal benim de$il miN 9ster (ldrrm' ister%%%0
7e ok# olan"a "yle hayvann zerine indirdi% -o$#k bir ses d#y#ld#%
Falabalk arasndan sesler ykseliyord#%
0,e d#r#yors#n#z milletP Famlasanzal%0
Mikolka ise ko"a araba ok#n# zavall laarn zerinde yemden kaldrm* ve yeniden olan"a
"yle indirmi*ti% -# v#r#*la
81
hayvan old#$# ibi art ayaklar zerine (kverdi% Cma birden do$r#ld# ve (sterebile"e$i son
abayla sa$a sola saldrmaya ba*lad% Cma d(rt yanndaki tam alt krba (z atrmad hayvana%
Ite yandan Mikolka da araba ok#n# yeniden havaya kaldrm*t' n"' derken d(rdn" kez
olan"a a$rl$yla indi ok beyirin srtna% Mikolka b# i*i bir v#r#*ta bitiremedi$i iin k#d#rm#*
ibiydi%
0Cmma kmaz "an varm* haP%%0 diye ba$ryorlard evreden%
Meraklnn biri deK %
0Iyle ama' b# kez yzde yz ykla"ak dedi%0 ;on# eldi artk' karde*lerP -ir ba*ka meraklK
0-altayla bir v#r#*ta bitirilir b#n#n isiP0 dedi%
Mikolka (+keyleK
0Jimdi ha. y#tt#n isteP Cln heleP0 dTye ba$rd' sonra araba ok#n# elinden +rlat. yeniden
arabann iine e$ildi ve b# kez bir demir ksk kard%
0De$mesin millet0 diye ba$r. k#*k#y# var "yle hayvann srtna indirdi%
-o$#k bir atrt kt% Havall laar *(yle bir salland' sonra arka ayaklar stne y$ld% Crabay
ekmek iin son bir aba (stermek istedi$i srada demir ksk yemden' olan"a *iddetiyle srtna
indi% Havall beyir' d(rt aya$n birden kesmi*ler ibi old#$# yere y$lverdi%
0Ayi"e bitirelim *#n#n i*iniP0 diye ba$ran Mikolka kendinden emi*esine arabadan atlad%
Akiden s#ratlar k.krmz birka sarho* delikanl daha ellerine een kam' so.a' araba ok#
ibi *eylerle "an eki*mekte olan beyire v#rmaya ba*ladlar% Mikolka yanda d#r#yor ve elindeki
demir k#*k#y# bo* yere hayvann srtna indiriyord#% 3aar ba*n #zatm*' lkle sol#yord#' az
sonra da son ne+esini verdi%
Falabalk arasndan sesler d#y#l#yord#K
0Ildrd i*teP0
08ani d(rtnala ko*a"aktN0
82
Mikolka ise' elinde ksk' (zleri kan ana$na d(nm*' (yle"e d#r#yor veK
0MalbenimdiP0 diye s(yleniyord#%
@evresinde (ldrebile"e$i ba*ka bir *ey kalmam* olmasna zlyor ibiydi%
Falabalktan seslerK
0;en erekten de 8ristiyan de$ilmi*sinP0 diye ba$rdlar Mikolka!ya% -# kez ba$ranlar daha
okt#%
-# arada zavall o"#k kendini yitirmi* ibiydi% -ir $lk at.' kalabal$ yararak beyire do$r#
ko*t#' on#n kan iindeki ba*na sarl.' (zlerinden' d#daklarndan (.meye ba*lad% ;onra birden
(+keyle yerinden +rlad' k"k y#mr#klar skl' Mikolka!nn zerine atld% E.eydir o$l#n#n
ardndan ko*#. d#ran babas on# tam b# srada yakalad ve eki. kalabalktan kard%
01idelim artk o$l#m' evimize idelimP0
0-aba"$mP Havall%%% 8ayvan%%% niin%%% (ldrdlerN0
;ol#$# t#t#l#yor' ($s daralyor' s(z"kler daralm* ($snden hkrk olarak kyord#%
0;arho* b#nlar o$l#m0 dedi babas% 0E$leniyorlar i*te%%% -izi ililendirmez% 1idelim hadiP0
F"k kollaryla babasn k#"aklad' ama birden ($s sk*t' sol#k almak' ba$rmak istedi ve
#yand%
6askolnikov terden srsklam #yand% ;ol#k sol#$ayd% Datt$ yerden kork#yla do$r#ld#% -ir
a$a"n altna ot#r#. derin derin sol#yarakK
0Manrya *kr' yalnz"a bir d*m*P diye s(ylendi% Ayi ama anlam ne b#n#nN ;akn bir n(bet
ba*lan" olmasnN Manrm' ne kork#n bir d*tP%%0
D(vlm* ibi ezik' yor#n d#y#ms#yord# kendini% Fa+as karmakar*kt' bir karamsarlk
(km*t iine% Dirseklerini dizlerine dayay. ba*n ellerinin arasna ald%
0Ela"ak *ey mi b#N diye s(yleniyord# bir yandan da% ManrmP Da.abilir miyim ben b(yle bir *eyiN
-altayla kadnn ka+asn .aralamak' lk' ya.*kan kanlar iinde yzerek' kilitler krmak' hrszlk
etmek' tirtir titremek' elimde balta' kanlara b#lanm*
83
olarak izlenmek%%% ManrmP Da.abilir miyim hi ben b(yle bir *eyiN0
-#nlar s(ylerken tirtir titriyord#% ;onra do$r#ld#% Ja*knlk iindeydi%
0,eler s(ylyor#m benP -tn b#nlara katlanamaya"a$m zaten bilmiyor m#yd#mN ,e diye z.
d#r#yor#m b(yle kendimiN Daha dn' deneme iin itti$imde kesinlikle anlamam* mydm
dayanamaya"a$mN Iyleyse s# anda ne ol#yor banaN ,e diye k#*k#landm b#ne de$in
kendimdenN Daha dn merdivenlerden inerken' b#n#n son dere"e a*a$lk' i$ren' alaka'
alaka%%% bir *ey old#$#n# s(ylemiyor m#yd#mN D*n"esi bile tiksindirmiyor m#yd#' deh*ete
d*rmyor m#yd# beniN%% 8ayr' ya.amam' dayanamam b(yle bir *eyeP J# bir aydr ya.t$m
btn hesa.lar en kk ayrntsna dek do$r# olsa bile' hibir *eyi #n#tmam* bile olsam' hayr%%%
ya.amam% ManrmP Da.amam diyor#m ama' neden hQlQ kararszmN Da.amam' dayanamam
diyor#m ama neden hQlQ%%%0
Cya$a kalkt' nasl ol#. da b#rada b#l#nd#$#na *a*m* ibi evresine baknd ve 0M%%%0 k(.rsne
do$r# yrmeye ba*lad% Dz kire ibi olm#*t#' (zleri yanyord#' her yeri szlyord#% Cma yine
de daha rahat sol#maya ba*lam*t% Gz#n sredir altnda ezildi$i kork#n bir ykten k#rt#lm#*
ibiydi' iinde bir ha+i+lik' bir rahatlama d#yd#% 0ManrmP0 diye yalvard% 0 ;en bana yol#n# (sterP
-en o lanet olas"a hayalden vazeiyor#mP0
F(.ry eerken sessiz' dinin ,eva!yi' ne*in kzl *klar iinde batsn seyretti% -itkindi' ama
yor#nl#k d#ym#yord#% Dre$i bir aydr iinde ezildi$i bir b#ka$dan k#rt#lm#*t# sanki% IzrlkP
IzrlkP%% Crtk bylerden' by"lerden' "inlerden' zebanilerden k#rt#lm#*t#P
;onralar 6askoinikov b# nleri' b# nlerde ba*na elenleri dakikas dakikasna' noktas
noktasna anmsad$ zaman' son dere"e sradan bir olay neredeyse bir k(r inan *eklinde'
alnyazsn belirleyen *ey olarak nitelendirmi*ti% -# olay *#yd#K -(ylesine yor#n' bitkin old#$#
halde' evine en kestirme yoldan de$il de' ;aman.azar!ndan dola*arak itmi*ti% ,iin b# yol#
seti$ini bir trl anlayamyor' aklayamyord#% 1eri iki yol
8&
arasnda (yle +azla"a bir +ark yokt#' ama yine de erekmedi$i halde' *#rada kestirme yol
d#r#rken kendisi #z#n olan yol# semi*ti% Cslnda evine d(nerken eti$i yollar o$# kez
anmsamazd% Cma *imdi sor#yord#K 1emesi iin hibir ereklili$in' hibir zor#nl#l#$#n
b#l#nmad$ ;aman.azar!ndaki b# tmyle rastlantsal kar*la*ma' neden bir ba*ka zaman de$il
de *imdi' ya*amnn b(yle bir annda' alnyazs zerinde en l' en belirleyi"i etkinin an"ak
b(yle"e ol#*abile"e$i bir r#hsal d#r#mdayken erekle*mi*tiN ;anki bile bileydi her *eyP
;aman.azar!ndan eti$inde saat dok#za eliyord#%
DkkQnlardaki' barakalardaki' kayklardaki sat"lar' ayakst tezQh k#rm#* olanlar' he.si' t.k
m*terileri ibi evlerine itmeye hazrlanyorlar' mallarn to.arlay.' dkkQnlarn ka.atyorlard%
-odr#m katlarndaki a* dkkQnlar evresinde' ;ama.azar!nn o .islik iindeki dayanlmaz
kok#l# avl#lar dolaylarnda' en ok da meyhanelerin evresinde her trden esna+'
% sanatkQr' t""ar' serseri dola*yord#% 6askoinikov soka$a k. amasz dola*t$ nlerde'
b#ralardaki ara sokaklar ok severdi% -#ralarda hi kimse on#n o d(klen kl$na kmseyerek
bakmazd' kimsenin dikkatini ekmeden' kimsenin ay.lamasndan korkmadan diledi$in ibi
dola*abilirdin b#ralarda% Clan tam 0F%%%0 soka$na ba$layan yerde' k(*ede' bir kar-ko"a iki ayr
tezQh zerinde i.lik' k#rdelQ' mendil' basma ibi *eyler satarlard% Enlar da evlerine itmek
zereydiler' ama o srada yanlarna elen tan* bir kadnla kon#*maya dalm*lard% -# kadn
3izaveta 9vanovna idi' ya da herkesin ksa"a a$rd$ ibi' 3izavetaK 6askolnikov!#n saatini
rehine koymak ve deneme ya.mak iin dn ziyaretine itti$i ok kk dere"eden bir mem#r#n
d#l kars te+e"i Clyona 9vanovna!nn kzkarde*i 3izaveta 9vanovna%%% 6askolnikov ne zamandr
3izaveta hakknda hemen her *eyi biliyord#% 8atta kadn da on# az ok tanrd% Gz#n boyl#'
hantal' rkek' #ysal' biraz a.tal' ot#z be* ya*larnda ekin"e bir kzd% Cblasnn k(lesi ibiydi/
e"e ndz on#n iin al*r' ondan ok korkar' hatta arada bir dayak atmasna bile boy#n
e$erdi% Elinde bir boha' kar-ko"a sat"nn (nnde d#r#yor ve sessiz"e onlar dinliyord#% Cte*li
ate*li bir *eyler anlatyord#
82
kar-ko"a kendisine% -# kar*la*mada *a*la"ak bir yan olmamasna ra$men' 6askolnikov kadn
(rn"e' a*r *a*knl$a benzer bir d#y#ya ka.ld%
03izaveta 9vanovna0 diyord# sat" adam ba$ra ba$ra' 0kendiniz karar verin b# i*e sizP%% Darn
yedi ibi elin% Enlar da bizde ol#rlar%%%0
3iza kararsz' d*n"eliK
0Darn mN0 dedi #zata #zata%
;at"nn kars yaman bir kadnd% -ir r.daK
0Clyona 9vanovna da sizi iyi kork#tm#* haniP0 dedi% 0-akyor#m' o"#k ibisiniz% Sstelik (z ablanz
bile de$il kendisi% Cma sizi dile$in"e y(netiyor%0
0-# kez Clyona 9vanovna!ya hibir *ey s(ylemeyin0 diye sat" kadnn ko"as s(ze irdi% 0-enim
size vere"e$im ($t b#% Ena haber vermeden' ondan izin istemeden elin bize% ;izin karnza
ola"ak bir i* b#% Daha sonra ablanz da b#n#n b(yle old#$#n# anlaya"ak%0
01elsem mi a"abaN0
0Darn%%% ;aat yedi ibi%%% Enlar da bizde ola"aklar% Fendiniz karar verin artk b# i*eP0
0;emaveri de yaktk myd%%%0 diye ekledi sat"nn kars%
0El#r' elirim0 dedi 3izaveta% 8QlQ d*n"eli' kararszd% ;onra yrmeye ba*lad%
6askolnikov b# srada yanlarndan emi* b#l#n#yord# ve kon#*mann erisini d#yamam*t%
Fon#*malarnn bir kelimesini bile karmamaya aba (stererek' belli etmeden' a$r a$r
emi*ti (nlerinden% 9lk *a*knl$ yerini kork#ya brakm*t% 8i beklemedi$i bir anda' birdenbire
ve tmyle rastlantsal olarak' yarn aksam saat tam yedide' ko"akarnn kzkarde*i' biri"ik "an
yolda* 3izave+a!nn evde olmaya"a$n' b(yle"e de ko"akarnn byk olaslkla evde tek basna
ola"a$n ($renmi* old#%
-#l#nd#$# yerden evine birka admlk bir yol kalm*t% Ilme yar iymi* biri ibi irdi odasna%
8ibir *ey d*nmyord#' d*ne"ek d#r#mda da de$ildi% Cma artk ne yarlama' ne irade
(zrl$ne sahi. old#$#n#' her *eye btnyle
8:
karar verilmi* b#l#nd#$#n# birdenbire ve btn varl$yla d#yd#%
8i k#*k# yok ki' tasarsn #y#lamak iin yllar"a elveri*li bir +rsat kollam* olsayd bile'
aklndan eenleri ba*aryla son#landrmak bakmndan' *# anda birdenbire kar*sna kandan
daha venilir bir +rsat kmas olanakszd% Ildrlmesi tasarlanan +alan"a ki*inin' yarn +ilan
saatte evinde yalnz ola"a$n' k#*k# #yandrabile"ek herhani bir sor#*t#rmay erektirmeden'
byk bir kesinlikle ve do$r# olarak ($renebilmek' do$r#s# az *ey de$ildi%
7A
-irka n sonra sat"yla karsnn 3izaveta!y evlerine neden a$rdklarn da ($rendi% 8ibir
ola$anst yan b#l#nmayan' son dere"e sradan bir d#r#m vard ortada% D*ardan elme' yoks#l
d*m* bir aile' baz kadn e*yalarn satyord#% )azarda satmak hesa.l olmad$ iin' b#nlar
satabile"ek bir kadn aryorlard% 3izaveta da b# i*lerle #$ra*yord#K sattklarndan komisyon
alrd% Eld#ka deneyimliydi b# alanda% @ok drstt' her zaman son +iyat s(yler ve mal on#n
s(yledi$i +iyattan satlrd% Demin de dedi$imiz ibi az kon#*#rd#' sessiz' rkek bir kadnd%%%
Cma 6askolnikov son zamanlarda k(rinanl biri ol#. km*t% -#n#n izleri sonralar da
silinmeden (yle"e kald kendisinde% -tn b# ol#. bitenlerde he. izemli birtakm etkiler' *a*las
rastlantlar (rmeye e$inik old#% Daha k*n' )okoryev adnda' tand$ bir ($ren"i' 8arkov!a
iderken' s(z arasnda' e$er rehine bir *eyler brakmak isterse' Clyona 9vanovna adnda bir
rehin"i ko"akar old#$#n# s(yleyerek' adresine vermi*ti% 6askolnikov derslerden ald$ .arayla iyi
k(t idare edi. itti$i iin #z#n sre kadna ba*v#rmak ere$ini d#ymam*t% -ir b##k ay kadar
(n"e )okoryev!in verdi$i adres aklna eldi/ rehine braklabile"ek bir iki *ey vard elinde/ b#nlar'
babasndan kalma m* bir saatle' evden ayrlrken kzkardesinin an olarak kendisine arma$an
etti$i' zerinde kk krmz tas b#l#nan
8>
altn bir yzkt% In"e yz$ (trmeye karar verdi ve verilen adrese idi. ko"akary b#ld#%
6ehin"i kadn zerine do$r# drst hibir ilisi olmamasna kar*n' daha ilk (r*nde kadna
kars (nlenemez bir tiksindi d#yd# iinde% Dz$e kar*lk kadndan 0iki ka$t0 alm*' d(nerken
berbat bir meyhaneye #$ram*t% -ir ay s(yleyi. ot#rm#* ve d*nmeye dalm*t% M.k bir
"iv"ivin y#m#rtadan ba* #zatmas ibi' on# +azlasyla me*#l eden bir d*n"e belirmeye
ba*lam*t ka+asnda%
8emen yanba*ndaki bir ba*ka masada hi tanmad$' sonradan da anmsaya"a$ bir ($ren"i
ile en bir s#bay ot#r#yord#% -irlikte bilardo oynam*lar' *imdi de ay iiyorlard% 6askolnikov
birden ($ren"inin te+e"i Clyona 9vanovna!dan s(zetti$ini ve s#baya kadnn adresini verdi$ini
d#yd#% -# kadar bile 6askolnikov!a *a*la"ak bir *ey ibi (rndK kendisi *# anda oradan
eliyord# ve *# i*e bakn b#rada da te+e"i kadndan s(zediliyord#% F#*k#s#z b# bir rastlantyd'
ama o kendini *# anda son dere"e ola$anst bir etkilenim iinde d#yarken' bir ba*kas sanki
(nn zerine zerine varyord#K ($ren"i birdenbire arkada*na Clyona 9vanovna zerine ayrntl
bililer vermeye ba*lam*tK
0Ayi kadndr' kendisinden her zaman .ara alnabilir% Mthi* zenindir' bir r.da be* bin r#ble
verebilir' ama bir r#blelik bir rehini de eri evirmez% -izim o"#klardan .ek o$# kendisine rehin
brakm*lardr% Dalnz kork#n bir kadndr%%%0
7e ($ren"i' te+e"i kadnn nasl k(t' ekilmez bir kadn old#$#n#' bor"#n# (demekte az"k
e"iksen bile rehine brakt$n e*yaya nasl el koya"a$n anlatmaya ba*lad% 6ehin kar*l$
olarak e*yann erek de$erinin d(rtte birini verir' b#na kar*lk ayda yzde be*' hatta yzde yedi
+aiz alrd' vb% I$ren"inin enesi alm*tK ko"akarnn bir de kzkarde*i old#$#n#' an"ak b"r
"adaloz#n 1%80 boy#ndaki 3izaveta!y srekli d(vd$n' bir o"#k ibi bask altnda t#tt#$#n#
anlatt% ;on#ndaK 0Do$r#s# *a*la"ak *eyP0 diye ba$rd ve bir kahkaha att% 3izaveta!dan
kon#*maya ba*ladlar% I$ren"i sanki (zel bir ho*n#tl#kla s(zediyord# 3izaveta!dan ve srekli
lyord#' s#baysa ($ren"iyi byk bir dikkatle dinliyord#% ;on#nda
88
ama*rlarn ykamas iin kadn kendisine (ndermesini ri"a etti% 6askolnikov kon#*mann bir
kelimesini bile karmam* ve bir anda her *eyi ($renmi*tiK 3izaveta te+e"i karnn k$yd ve
vey karde*iydi 4anneleri ayryd5/ ot#z! be* yaslarnda bir kadnd% 1e"e ndz ablas iin
al*r' evin btn yemek' ama*r i*lerini o ya.ard% Cyr"a .arayla diki* diker' temizli$e ider ve
bvtn kazan"n ablasna verirdi% Fo"akar izin vermedi mi hi kimseden ne bir si.ari*' ne
herhani bir i* alabilirdi% Me+e"i kar vasiyetnamesini hazrlam*t ve 3izaveta sandalye vb% ibi ev
e*yalar d*nda kendisine be* .ara braklmad$n' ablasnn btn .arasn' r#h#n#n sons#z
dininli$i #$r#na ,%%% ilinde bir manastra brakt$n biliyord#% 3izaveta k(ken olarak mem#r de$il'
esna+ bir aileden eliyord#' boy# ok #z#n' v"#d# biimsizdir' ko"aman ayakl' ar.k ba"aklyd%
Cya$nda he. kei derisinden eski ayakkablar b#l#n#rd#' ama temiz' dzenli bir kzd% I$ren"iyi
en ok *a*rtan' ldren *eyse' 3izaveta!nn d#rmadan ebe kalmasyd%%%
08ani irkindi kendisiN0 dedi s#bay%
0Iyle' E kadar esmer ki' kadn kl$na irmi* bir asker sanki% Cma #ma" ibi de de$il%
Dznden' (zlerinden iyilik akar% 8em (ylesine ki%%% Fendisini .ek ok insann be$enmesi de
b#n# kantlamaz m%%%N ;essiz' #ysal' hi kar* koymaz' her *eye boy#n e$er% 8ele lmseyi*i%%
-asbaya$ zel%%0
0Doksa on# be$eniyor m#s#nN0 diye sord# s#bay lerek%
0M#ha+l$n%%%0 dedi ($ren"i% ;onra ate*li ate*li ekledi% 08ayr' bak sana asl ne diye"e$imK *# lanet
ko"akar yok m#' en kk bir vi"dan a"s d#ymadan (ldrr ve soyabilirim kendisini%0
;#bay yeniden ld% 6askolnikov!sa titredi% Ja*la"ak *ey do$r#s#P
I$ren"i yine ate*liK
0;ana "iddi bir sor#0 dediK 0Deminki s(zlerim k#*k#s#z sakayd% Cma bakK bir yanda anlamsz'
a.tal' k(t' hi de$erinde' hastalkl' kimseye be* .aralk yarar olmayan' tam tersine zararl' niin
ya*ad$n kendisi de bilmeyen' yarn nasl olsa kendili$inden (le"ek bir ko"akar var% Cnlyor
m#s#nN Cnlyor m#s#nN0
8?
9l
0Cnlyor#m0 dedi s#bay' bak*larn heye"anlanan arkada*nn zerine dikmi*ti%
0DinleK (te yanda da destek (remediklerinden yok ol#. iden' binler"e en' diri var%
Fo"akarnn manastra ba$*lad$ .arayla binler"e zel iri*imin temelleri atlabilirP Dzler"e'
binler"e insann ya*am dze karlr/ onlar"a aile yoks#ll#ktan' ahlaksal (k*ten' yokol#*tan'
"insel hastalklar hastanelerine d*mekten k#rtarlabilir%%% -tn b# i*lerin he.si ko"akarnn
.arasyla ya.labilir% Fendisini (ldr. .arasn ala"aksn' sonra da b# .aray tm insanl$n
yararna' hayrl i*lere har"aya"aksn%%% ,e dersinK bir kk "inayet' binler"e zel i*e de$mez
miN -ir hayata kar*lk k#rtarlm* binler"e hayat%%% -ir (lm ve yzler"e hayat%%% Matematik bir
i*lem b#rada s(z kon#s# olanP Fald ki to.l#msal dene iinde b# veremli' a.tal' k(t yrekli
ko"akarnn ne ibi bir yeri ve anlam olabilir kiN -ir bitin ya da hamamb("e$inin hayatndan daha
de$erli olmasa erek b# kadnn hayat% Enlar kadar bile de$ildir' nk ko"akar zararl%
-a*kalarnn hayatn tketiyor% 1eenlerde (+keleni. 3izaveta!nn .arma$n srm*' az kalsn
.arma$ndan ol#yorm#* kadn"a$zP0
0Da*amaya de$er biri olmad$ besbelli0 dedi s#bay' 0ama elden ne elir' do$a s(z kon#s#
b#rada%0
0Evet' ama karde*' do$a dzeltilir' do$aya bir y(n verilir% Iyle olmasayd insano$l# k(rinanlar
batakl$nda yokol#r iderdi% -ir tek byk adam yeti*mezdi% !1(rev' vi"dan! ibi birtakm s(zler
ediliyor' b#nlara kars bir diye"e$im yok' ama b# kavramlar nasl anlamalyz bizN D#r' dinle'
sana bir sor# daha soraymP0
08ayr' sen d#r' dinle' ben sana bir sor# soraym%0 0EvetN0
0Et#rm#* b#rada bana s(ylev veriyors#n' ama s(yle bakalmK kendin b# ko"akary (ldrebilir
misinN0
0Elbette ki' hayrP E*itlik kon#s#n# v#r#lamakt benim ama"m%%% Doksa benim ki*ili$imi
ililendiren bir d#r#m s(zkon#s# de$il b#rada%%%0
?0
0-en"e sen daha b# kon#da kesin bir karar verebilmi* de$ilsin%%% Sstelik b# i*in e*itlikle +alan da
bir ilisi yok% 8aydi bir .arti daha oynayalmP0
6askolnikov heye"andan (le"ek ibiydiP 8i k#*k#s#z btn b#nlar' enlerin kendi aralarnda
.ek sk olarak kon#*t#klar ve 6askolnikov!#n ba*ka biimlerde ve ba*ka kon#lar arasnda .ek
sk olarak d#yd#$# son dere"e sradan kon#*malard% Cma neden (zellikle simdi *# anda' kendi
ka+asndan da t.ks t.ksna benzer d*n"eler eti$i bir srada b(ylesi bir kon#*maya tank
olm#*t#N ,eden (zellikle *# anda ka+asnda ko"akar ile ilili d*n"elerin ol#*maya ba*lad$ bir
srada' on#nla ilili bir kon#*mann zerine elmi*tiN%% -# rastlant 6askolnikov!a he. *a*las bir
*ey ibi (rnm*tr% -# kon#*mada erekten de yazsal bir b#yr#k' (n"eden belirleyi"ilik
varm*asna' b# (nemsiz meyhane kon#*masnn' olaylarn sonraki eli*imi bakmndan
6askolnikov zerindeki etkisi byk olm#*t#r%%%
Evine d(ner d(nmez kendini divann zerine att ve bir saat hi kmldamakszn (yle"e ot#rd#%
8ava kararmaya ba*lam*t% ,e m#m# vard' ne de m#m yakmak aklna eldi% -# bir saat iinde
herhani bir *ey d*n. d*nmedi$ini hibir zaman anmsayamad% ;on#nda bir sre (n"eki
n(bete yakalanmak zere old#$#n# d#yd#% -irden' byk bir sevinle' divana yatabile"e$ini akl
etti/ az sonra da k#r*#n ibi a$r bir #yk#ya (mld%
;on dere"e #z#n' d*sz bir #yk# old# b#% Ertesi sabah onda ,astasya irdi odasna ve
lkle' drterek #yandrabildi kendisini% @ayla ekmek etirmi*ti' ,astasya% @ay yine artkt' ve
yine ,astasya!nn aydanl$ndayd%
0Gy#yor' habire #y#yorP0 diye ba$rd ,astasya (+keyle%
Derinden zorl#kla do$r#labildi% -a* a$ryord#/ aya$a kalk. bir iki adm att' sonra yine divann
zerine ykld%
0Dine mi% #y#ya"aksnN0 diye ba$rd ,astasya% 08asta msn yoksaN0
Far*lk vermedi% %
0@ay ister misinN0
?1
0;onra%%%0 diye +sldad lkle' (zlerini yeniden ka.ay.' d#vardan yana d(nd' ,astasya ba*
#"#nda dikiliyord#%
0-elki de erekten hasta0 dedi son#nda ve k. itti%
I$leden sonra saat ikide' b# kez elinde orba kQsesi' yeniden eldi% -eriki (yle"e yatmaya
devam ediyord#% @aya dok#n#lmam*t% ,astasya (+keyle sarsmaya ba*lad on#% -ak*larnda
tiksinti vardK
0,e #y#y#. d#r#yors#n beP0
Delikanl do$r#l#. ot#rd#' an"ak hibir *ey s(ylemedi% 1(zlerini yere dikmi*ti%
08asta msn' de$il misinN0 diye sord# ,astasya yeniden% Cma yine hibir kar*lk alamad% -iraz
s#st#ktan sonraK %
0-ari d*ar k. biraz temiz hava alP0 dedi% 08ibir *ey yemeye"ek misinN0 diye ekledi sonra%
0;onra%%%0 dedi delikanl d#y#l#r d#y#lmaz bir sesle% 0;en it%%%0
-#n# s(ylerken elini sallam*t%
,astasya biraz daha d#rd#' bak*larnda a"ma vard' sonra k. itti%
-irka dakika sonra delikanl bak*larn yerden kaldrd' #z#n #z#n aya' orbaya bakt% ;onra
ekme$e ve ka*$a #zand ve orbadan imeye ba*lad%
S d(rt ka*k aldktan sonra d#rd#% A*tah yokt#% @ok az yemi*ti% Demek yedi$inin +arknda bile
de$ildi% -a*a$rs biraz ha+i+lemi*ti% Deniden divana #zand' ama artk #yayamad' yzkoy#n'
ba* yast$a (ml' kmldamadan yatt% ;rekli olarak birtakm d*ler (ryord#' t#ha+' *a*las
d*lerdi b#nlarK en ok da C+rika!da' Msr (llerinde bir vahada (ryord# kendini% -ir kervan
mola vermi* dinleniyorK develer sessiz"e old#klar yere (km*lerK d(rt yanda e.eevre
.almiyeler var' herkes yemek yiyor% E ise d#rmadan s# iiyor' hem de hemen yanba*ndan
*rldayarak akan bir rmaktan%%% 6enk renk akllarn' altn ibi *ldayan k#mlarn zerinden akan
b#z ibi' masmavi bir s# b#%%%
-irden bir saatin v#rd#$#n# d#yd#% Mitredi' *a*knl$ndan syrld' ba*n kaldr. .en"ereden
bakarak saatin ka old#$#n#
?2
kestirmeye al*t' sonra sanki birileri kendisini divandan ko.aryorm#sasna +rlay. kalkt% Crtk
iyi"e kendine elmi*ti% )armaklarnn #"#na basarak ka.ya yakla*t' sessiz"e aralay.' a*a$y'
merdivenleri dinledi% Dre$i kork#n biimde ar.yord#% Cma merdivenler tmyle sessizdi'
herkes #y#yord# sanki% 8ibir hazrlk ya.madan dnden beri b(yle kendinden emi*
#y#yabilmesi' ona hem t#ha+' hem kork#n (rnd%%% -elki de saat demin alty v#rm#*t#%%%
Gyk#l#l#$#n da' #y#*#kl#$#n da yerini' birdenbire stmal' nerdeyse *a*kn"a bir tela* alm*t%
Cslnda ya.la"ak +azla bir *ey yokt#% Fa+asn to.lamak iin btn "n har"yor' hibir *ey
#n#tmamaya al*yord#% Dre$i' sol#k al. vermesini zorla*tra"ak bir hzla ar.yord#% In"e bir
ilmik ya.. .altos#na dikmesi erekiyord#K bir dakikalk bir i*ti b#% Elini yast$n altna sok#.'
oraya tk*trlm* ama*rlar arasndan' lime lime olm#*' eski' kirli bir (mlek ekti% -e* santim
eni*li$inde' ot#z be* santim #z#nl#$#nda bir .ara ko.ard% Fo.ard$ b# .aray ikiye katlad%
;a$lam' kaln' .am#kl# bir k#ma*tan ya.lm* eni* .altos#n# 4biri"ik .altos#n#5 kard ve
ko.ard$ .aray iki #"#ndan birle*tirerek sol kolt#k altna .alton#n iinden dikmeye ba*lad%
Dikerken elleri titriyord#' ama son#ta (yle zel bir i* kard ki' .altos#n# yeniden iydi$inde
d*ardan hibir *ey belli olm#yord#% 9$neyle i.li$i tQ ne zaman hazrlam*t' b#nlar bir kQ$da sarl
olarak masann (znde d#r#yord#% 9lmik kon#s#na elin"e' b#' kendisinin son dere"e #stalkl
bir b#l#*#yd#K baltay asmaya yaraya"akt ilmik% ;okaklarda elinde baltayla yryemezdi% -altay
.altos#n#n iine izlese bile' yine eliyle t#tmas ereke"ekti ki b# da hemen (ze ar.ard%
Jimdiyse sa.n ilmi$e eirdi mi' yol boy#n"a kolt#k altnda tehlikesiz"e d#rabilirdi balta% Elini
yan "ebine sokarak' sallanmasn diye baltann sa.n da t#tabilirdi% )altos# #val ibi eni*
old#$# iin' "ebinden ierde bir *eyleri t#tt#$# hi belli olmazd% -alta sor#n#n# ilmikle
(zmlemeyi iki ha+ta kadar (n"e akl etmi*ti%
Almik i*ini bitirdikten sonra' elini 0Mrk i*i0 kk sedirle d(*eme arasna sok#. sol k(*eyi ara*trd
ve e.ey (n"e hazrlay. b#raya izledi$i rehini kard% 1erekte b# bir rehin +alan
?3
de$il' boy#tlar m* bir tabakay andran' dzn"e yont#lm#* bir tahta .arasyd% 1ezintiye
kt$ bir n bir at(lyenin avl#s#nda rastlantyla b#lm#*t# b# tahtay% Daha sonra' yine yolda
b#ld#$# dzn ve in"e bir demir levhay ekledi tahtaya% Mahtayla demir levhay stste koy#.
4demir' tahtadan biraz kkt5 i.likle a.razlama olarak smsk birbirine ba$lad% ;onra b#n#
temiz' beyaz bir kQ$da (zenle sard' .aket ya.t' .aketi de (zlmesi son dere"e #stalk isteyen
bir biimde ba$lay. d$mledi% Cma"' kadn .aketi aabilmek iin d$mle #$ra*rken zaman
kazanmakt% Madeni .lakay' ko"akarnn b# 0sey0in tahta old#$#n# hi de$ilse ilk bak*ta
anlamamas iin eklemi*ti% -tn b#nlar ne zamandan beri sedirin altnda izli d#r#yord#% Mam
rehini eline alm*t ki' d*ardan birinin ba$rd$n d#yd#K
0;aat alty eiyorP0 01eiyor m#P Cman ManrmP0
8emen ka.ya atld' k#lak kesili. evreyi dinledi' sonra *a.kasn ka.t$ ibi bir kedi
sessizli$iyle on basamaklk merdivenden inmeye ba*lad% Da.la"ak en (nemli i* vard *#anda
(nndeK m#t+aktan baltay ala"akt% A*ini baltayla (rmeye #z#n zaman (n"e karar vermi*ti% -ir
de s#stal bahvan ba$ vard' ama ba$a' baktan da ok kendi "ne venemiyord#/ b#
nedenle kesinlikle balta zerinde d#rm#*t#% Deri elmi*ken' ald$ kesin kararlarla ilili bir (zelli$i
belirtelim/ t#ha+ bir (zelli$i vard b# kararlarnK verdi$i her karar kesinle*tike (zne irkin ve
anlamsz (rnyord#% -tn o dayanlmaz i eki*melerine kar*n' d*n"esinin
erekle*tirilebilir bir *ey old#$#na bir an bile inanmam*t%
E$er her *eyi son ayrntsna dek (zden eiri.' hibir k#*k#ya yer brakmaya"ak bir kesin
karara varabilmi* olsayd' b(yle bir d#r#mda' tasarlad$ *eyi erekle*tirilmesi olanaksz' i$ren
bir *ey olarak nitelendirir ve herhalde ya.maktan vazeerdi% Cma daha (zmlenmemi*' belirsiz
bir sr *ey vard% -altay nereden b#labile"e$i sor#n# on# hi d*ndrmemisti' kolay"a
(zmlenebile"ek bir kk ayrntyd b#% ,astasya' (zellikle de aksamlar' evde .ek b#l#nmazd'
ya kom*# ezmesine
?&
kar' ya bakkala iderdi/ m#t+ak ka.sn da her zaman ardna kadar ak brakrd% )ansiyon
sahibi kadnla srekli kavalarnn nedeni de b#yd# zaten% A*te b(yle bir anda sessiz"e m#t+a$a
iri. baltay almak' bir saat kadar sonra da 4her *ey bittikten sonra yani5 etiri. baltay ald$ yere
koymak i*ten bile de$ildi% Cma baz k#*k#l# d#r#mlar da yok de$ildiK bir saat sonra baltay yerine
koymak iin eldi$inde ya ,astasya m#t+akta ol#rsaN E zaman' ,astasya!nn kmasn
beklemek iin ei. itmesi ereke"ekti% )eki ya ,astasya b# arada baltay arar ve b#lamayn"a
da ba$r. a$rmaya baslarsaN Cl sana k#*k#l# bir d#r#m' ya da en azndan k#*k#ya yol
aabile"ek bir olayP
Cma b#' zerinde d*nmeye bile erek (rmedi$i bir ayrntyd' kald ki b(yle bir *eyi
d*nmeye zaman da yokt#% Cna sor#n# d*nyord# o' b(ylesi ayrntlar ise her *eye aklnn
yatmasndan sonraya brakyord#% Cma her *eye aklnn yatmas olanaksz ibi bir *eydi% En
azndan ona b(yle eliyord#% -irn' artk d*nmeye son veri.' do$r#"a oraya idebile"e$ini
hayalinden bile eiremiyord#% Dahas' eenlerde ya.t$ deneme bile 4yani yeri son bir kez
daha (zden eirmek iin idisi5' 0ne diye hayal k#r#. d#r#yor#m' idi. kendi (zlerimle
(rmeyi bir deneyeyimP0 trnden' ereklikten #zak' yalnz"a bir deneme olmaya y(nelik bir
iri*imdi' ama b#na bile dayanamam* ve vazei. (+keyle kam*t% Ite yandan hi de$ilse
sor#n#n ahlaksal (zmlemesini bitirmi*' her y(nden kendine inan" bilenmi* ve artk kendine
bilinli olarak kar* koyabile"e$i bir nokta kalmam* sanlabilirdi% Cma i*te *# anda kendine hi de
inand$ yokt#% ;anki kendi istemiyor da birileri b#na on# zor-l#yorm#* ibi' yan ize"ek'
kaytara"ak bo*l#klar aryord#% 8er *eye bir anda karar vermesine yol aan rastlantnn yer ald$
*# son n' zerinde mekanik bir etki ya.m* ibiydiK sanki biri elinden t#tm#* ve kar* kon#lmaz
bir le ve hibir kar* koymaya yer brakmaya"ak bir biimde eki. srklemi*ti kendisini% ;anki
elbisesinin ete$ini bir makinann arklarna ka.trm*' makina da on# kendine ekmeye
ba*lam*t%
-a*lanta -e.ey (n"eleri ama- on# *# sor#n d*ndryord#K hemen btn s#lar nasl ol#yor
da b(ylesine kolay"a"k
?2
ortaya kyor ve hemen btn s#l#larn izleri b(ylesine ab#"ak b#l#nabiliyorN D*ndke
ilin birtakm son#lara vardK ona (re b#n#n ba*l"a nedeni' s##n izlenmesindeki maddi
olanakszlktan ok' s#l#n#n kendisinde aranmalyd/ hemen her s#l#' s## i*ledi$i srada/ yani
akln' iradenin' dikkatin en yo$#n olmas erekti$i anda' akl ve irade y(nnden szl$e
d*yord#/ akl t#t#lmas ve iradeyi kaybetme t.k bir hastalk ibi eliyord# insana' eli*i.
yaylyord# ve s##n i*lenmesinden az (n"e en yksek dzeyine #la*yord#' s##n i*lendi$i
srada ve ondan sonra -ki*iliklere ba$l olarak- b# dzeyini srdryor' sonra da her hastalk ibi
etkisini yava* yava* yitiri. yokol#yord#% -# noktada ortaya kan sor# *#yd#K hastalk m s##
do$#r#yord#' yoksa s# m# kendi ya.sna #y#n' hastal$a benzer bir *eyleri eli*tiriyord#N
Jimdilik b# sor#y# (zmleyebile"ek te b#lm#yord# kendisini 6askolnikov%
-# son#lara varn"a' on#n i*inde b(ylesi hastalkl d(n*mler olmaya"a$na' tasarlad$ i*i
erekle*tirirken' -ya.t$ *ey 0s# olmad$ iin0- akl ve iradesini hibir zaman yitirmeye"e$ine
karar verdi% En# b# son#"a vardran d*n"e sre"ini b#rada ele almaya"a$z' b# kon#da zaten
old#ka ileri itmi* b#l#n#yor#z%%% Dalnz *# kadarn ekleyelim ki' #y#lamann etire"e$i
sor#nlar' maddi lkler' ona (re ikin"il dere"ede olan *eylerdi% 0-# lkler kar*snda btn
irade ve aklm kor#yaym yeter'0 diyord# o' 0zaman eli. de' i*i en #+ak ayrntlarna dek
($rendi$imde b# lklerin he.sinin stesinden elirim%%%0 Cma i* bir trl ba*lamyord#%
Fararlarnn kesinli$ine her zamankinden daha az inanyord#/ saati elin"e de i*ler tmyle
rastlantsal' beklenmedik bir niteli$e brnd zaten%
Daha merdivenlerden inmeden' ok kk bir ayrnt kendisini kmaza sokt#% Ev sahibi kadnn'
ka.s her zaman ardna kadar ak d#ran m#t+a$ hizasna elin"e' ierde ,astasya yoksa bile
ev sahibi kadnn ol#. olmad$n' e$er o da yoksa' baltay alrken (rlebile"e$i olasl$na kar*
oda ka.snn iyi"e ka.al ol#. olmad$n anlamak iin saknarak m#t+a$a bir (zatt% Cma byk
bir *a*knlkla ,astasya!nn m#t+akta old#$#n#'
?:
stelik de bir i*le #$ra*t$n (rd/ bir se.etten kard$ ama*rlar i.e seriyord# ,astasya%
Delikanly (rn"e' ama*r asmay brak. ona d(nd' ei. idene kadar da arkasndan bakt%
6askolnikov (zlerini kard' hibir *ey (rmemi* ibi ei. itti% Cma b# i* b#rada biterdiK
baltasz kalm*tP Mthi* bir (+ke d#yd# iinde%
0,astasya!nn *# anda (zellikle evde b#l#nmaya"a$ son#"#na nerden vardmN -#n#n kesinlikle
b(yle ola"a$n nasl' nasl d*nebildimN0 Ezik' alalm* d#y#yord# kendini% Far* kon#lmaz'
hayvans bir (+ke dalas ka.lam*t iini/ (+kesinden kendi kendisiyle alay edesi eliyord#%
C.artman ka.s (nnde kararszlkla d#ralad% ;r+ d#r#m# k#rtarmak iin soka$a k. dola*mak
son dere"e i$ren eliyord#/ erisin eri eve d(nmeyi ise daha da i$ren b#l#yord#% Fa. (nnde
amasz' kararsz (yle"e dikilirken 0-# +rsat sons#za dek kardm0 diye mrldand% ;onra
birden ir kildi% Far*da' hemen iki adm (tesinde' a.artman ka."snn' ka.s ardna kadar ak
yar karanlk odas vard/ sa$daki sedirin altnda (zne .arlak bir *ey ili*mi*ti%%% @evresine
baknd' hi kimse yokt#% Cyaklarnn #"#na basarak' iki basamak merdiveni ini. ka."nn
odasna vard' d#y#l#r d#y#lmaz bir sesle ka."ya seslendi%
0Mam tahmin etti$im ibi' evde yokP Cma ka.s ak old#$#na (re avl#da ya da b#ralarda bir
yerlerdedir%0 8zla baltaya atld 4baltayd' (rd$5' sedirin altndan' iki tahta arasndan eki.
kard ve hemen ora"kta .altos#n#n kolt#k altna dikti$i ilmi$e eiri.' elleri "ebinde' d*ar ktK
hi kimseye (rnmemi*tiP M#ha+ t#ha+ lmseyerek% 0Ckl i*i de$il' tam "in i*i' *eytan i*i old#
b#0 diye d*nd% Mthi* yreklendirmi*ti b# rastlant on#%
F#*k#y# ekmemek iin yolda yava* yava* ve a$rba*llkla yryord#% 1eli. eenlere ok az
bakyor' ya da hi bakmamaya' dikkat ekmemeye al*yord#% -# srada birden *a.kas eldi
aklnaK 0Cman ManrmP In"eki n .aram old#$# halde yenilemedim *# *a.kayP0 Fendine
s(ylenmeye ba*lad%
Dkkanlardan birine rastele (z atn"a' bir d#var saati (rdK yediyi on eiyord#% Elini ab#k
t#tmalyd' ama ayn
?>
zamanda da sa.a yoldan itmek zor#ndayd/ do$r#"a idemezdi' dola*. itmesi daha
#y#nd#%%%
Eskiden btn b#nlar (znde "anlandrd m' ok korka"a$n sanrd% Eysa *imdi .ek
korkm#yord#' hatta hi korkm#yord#% J# anda ilisiz birtakm d*n"eler eiyord# ka+asndan'
yalnz b#nlarn hibiri #z#n srmyord#% Irne$in D#s#.ov .arknn ordan eerken' b#raya
yksek +iskiyeler ya.lsa' btn alann havas serinlerdi' diye d*nd% Eld#ka da ililendi b#
d*n"esiyle% ;onra' Dazlk -ahe' Mars Clanna dek #zatlsa' hatta Mihaylovski saray
bahesiyle birle*tirilse' kent iin son dere"e zel ve yararl bir i* ya.lm* ol#rd#' diye
d*nmeye ba*lad% -# noktada birden aklna bir *ey takldK hemen btn byk kentlerde
insanlar neden kentin .arksz' e*mesiz' a$asz' am#rl#' toz to.rak iindeki .is semtlerinde
ot#rmaya e$iniktirlerN Hor#nl# old#klarndan de$il' (zel bir e$ilim d#yarlar b#ralarda ot#rmayaN%%
-irden kendisinin ;aman.azar!ndaki ezintilerini anmsad ve kendine eldiK 0;amalyor#mP En
iyisi hibir *ey d*nmemekP0
-ir an ka+asndan *im*ek ibi bir d*n"e etiK 0!F#r*#na dizilmeye (trlen mahkBmlarn da
ka+alar herhalde b(yle yolda (rdkleri her *eye takly(rdr%%%0 ;onra hemen de+etti b#
d*n"eyi ka+asndan%%% Crtk iyi"e yakla*m*t eve' iste ka. kar*sndayd% -irden' bir yerlerden
bir saat v#r#*# eldi k#la$naK bir kez v#rm#*t# saat% 0-# neN Dedi b##k m#N ElamazP -esbelli
ileri itmi* b# saatP0
Cvl# ka.sndan eerken bir kez daha sarisi yaver itti% -# yetmezmi* ibi bir de tam kendisi
ka.dan ieri irerken' sanki bile bileymi* ibi' ot ykl ko"aman bir araba da yan sra ka.dan
ieri irmi*' b(yle"e de on#n ieri iri*ini btn (zlerden izlemi*ti% Craba ka.y ei. avl#ya
irer irmez kendisi kayar"asna sa$a sa.vermi*ti% Crabann (te yanndan birilerinin ba$r*t$'
tart*t$ d#y#l#yord#' ama on# kimse (rmemi*' kimseyle de kar*la*mam*t% -# ko"aman' d(rt
k(*e avl#ya bakan .en"erelerin o$# b# saatte ak ol#rd#' ama o ba*n kaldr. bakmam*t
bile' kendinde b# " b#lamam*t% Fo"akarnn
?8
dairesine kan merdivenler ka.dan irer irmez hemen sa$dayd%
7e i*te merdivenlere varm*t bile%%%
8zla ar.makta olan yre$ine eliyle bastr. biraz sol#k aldktan sonra baltasn *(yle bir yoklad'
dzeltti' k#lak kesili. evreyi dinleyerek a$r a$r' dikkatle merdivenleri kmaya ba*lad% -#
saatlerde merdivenlerde ini. kan kimse yokt# ve btn ka.lar ka.alyd' b# nedenle de hi
kimseyle kar*la*mad% 1eri ikin"i katta bo* bir daire vard' iinde boya"lar al*yorlard ve
ka.s ardna kadar akt' ama b#rada da kendisine d(n. bakan kmam*t% D#r#.'
0-#nlar da olmasayd' k#*k#s#z ok daha iyi ol#rd#0 diye d*nd' sonra trmanmaya devam ettiK
0,asl olsa ko"akarnn dairesi b#rann iki kat zerinde%%%0
7e i*te d(rdn" kat' i*te ka.' i*te karsdaki daire% -# daire de bo*% Sn" katta' ko"akarnn
bir altndaki daire de btn belirtilere (re bo*t#K kk ivilerle ka.ya t#tt#r#lm#* olan kartvizit
karlm*t' demek ta*nm*lardP%% -ir an sol#$# t#t#l#r ibi old#' 07azesem mi a"abaN%%0 diye
d*nd' ama sor#s#na kar*lk bile vermediK Fo"akarnn dairesini dinlemeye ba*ladK tam bir
(l sessizli$i vard ierde% ;onra yeniden ve #z#n merdivenleri' a*a$lar dinledi%%% @evresine son
bir kez daha baknd' to.arland' ilmikteki baltay bir kez daha yoklad% -ir yandan da
d*nyord#K 0Dzm sarard m a"abaN @ok m# sarardmN%% 8eye"anl old#$#m belli ol#yor
m#N A*killi kadndr' k#*k#lanabilir%%% @ar.ntm eene kadar beklesem mi yoksaN%%0
Cma ar.nts emek bilmiyord#% Mam tersine' sanki bile bileymi* ibi' itide hzlanyord#
ar.nts%%% Daha +azla dayanamad' yava*a elini #zatt nra$n i.ini ekti% Darm dakika kadar
bekledi' "eva. elmeyin"e' yeniden ve daha l olarak ekti i.i%
<eva. yokt#% Hili daha +azla almak ereksiz ola"akt' hem b# kendi y(nnden de yanl* bir
davran* ol#rd#% Fo"akar besbelli evdeydi' ama k#*k#l# bir kadnd' stelik de yalnzd%
6askolnikov artk on#n h#y#n# biliyord#%%% -ir kez daha k#la$n ka.ya ya.*tr. dinlediK
d#y#lar m b(ylesine keskinle*mi*ti' yoksa erekten de sesler mi iyi d#y#l#yord#' belli de$il'
ama birden kilidin kol#na bir elin dok#n#*#n#' ka.ya srtnen bir
??
ete$in h*rtsn d#yar ibi old#% -irisi t.k kendisinin b# yanda d#r#*# ibi' sessiz"e ka.nn
dibinde d#r#yor ve yine t.k on#n ibi saknarak k#la$n ka.ya dayam* d*arsn dinliyord#%%%
Eld#$# yerde bile bile kmldad' yksek sesle bir *eyler mrldand% ;onra n" kez' ama ok
sakin' a$rba*l' zili yine ald% Daha sonra b# Qn anmsad$nda' her *eyin old#$# ibi belle$inde
yer etmi* olmasna *a*t% Cklnn b(ylesine b#l#tland$' v"#d#n#n d#y#ms#zl#$a (mld$ bir
srada nasl b# kadar k#rnaz olabilmi*tiN%%%
-ir saniye sonra ierden srnn ekildi$i d#y#ld#%
7AA
Fa.' t.k (n"eki eli*inde old#$# ibi' in"e"ik bir izi ibi araland ve yine iki keskin ve k#*k#l#
(z karanl$n iinden ona dikildi% 6askolnikov birden *a*rd' ve (nemli bir yanl* ya.t% 8em
ko"akarnn kendisiyle yalnz kalmaktan korkabile"e$ini' hem de kendisinin d* (rn*nn
kadna ven vermeye"e$ini d*nerek ka.y t#tt# ve kadn h#ylanr da ka.atverir diye kendine
do$r# ekti% Fadn b#n#n zerine kork#ya ka.l. ka.y erisin eri kendine do$r# ekmedi' ama
srnn kol#n# da t#tmaya devam etti% -(yle"e' delikanl ka.y kendine do$r# ekmesiyle'
kadn az kalsn merdivene srkleye"ekti% Fadnn ka.nn a$zna dikili. irmesine enel
old#$#n# (rn"e' delikanl do$r#"a' kadnn zerine yrd% Fadn kork#yla srad' bir *eyler
s(ylemek istedi sanki' ama hibir *ey s(yleyemedi ve +altas ibi alm* (zlerle delikanlya
bakmaya ba*lad%
0Merhaba Clyona 9vanovnaP0 diye ba*lad delikanl' olabildi$in"e senli benli (rnmeye al*arak'
ama sesi kendisine boy#n e$memi*ti' titreyerek srdrdK 0Jey%%% size%%% *ey etirmi*tim%% Cma
*#raya' *$a do$r# idelim hele%%%0 7e kadn ha+i+e iterek a$rlmadan ieri irdi% Fo"akar
arkasndan ko*t#' dili (zlm*t%
0ManrmP ,e istiyors#n#z bendenN Fimsiniz sizN%%0
100
0Ansa+' Clyona 9vanovna%%% ,asl tanmazsnz beniN 6askolnikov!#m ben%%% ;ize bir rehin etirdim'
hani eenlerde s(zn etmi*tim%%%0 7e kadna rehini #zatt%
Fo"akar rehine baka"ak ibi old#' ama hemen "ay. (zlerini a$rlmadan ieri dalan kon#$#n
zerine dikti% -ak*lar dikkatli' k#*k#l# ve (+keliydi% Cradan bir dakika eti/ delikanlya kadn her
*eyi biliyorm#* ve kendisiyle alay ediyorm#* ibi eldi% -ir an kendini kaybetmekte old#$#n#
d#yd#' deh*et iindeydi' deh*eti (ylesine bykt ki' kadn (yle"e' hibir *ey s(ylemeden
kendisine yarm dakika daha baka"ak olsa' ka. ide"ek ibiydi%
0Manmam* ibi ne bakyors#n#z (yleP0 dedi/ kendisi de (+kelenmi*ti% 0A*inize elirse alrsnz'
almazsanz ben de (trr bir ba*kasna veririm%0
;(ylemeyi hi d*nmedi$i s(zlerdi b#nlar' kendi de anlamam*t nasl ol#. da s(yledi$ini%
Fo"akar aylr ibi old#' delikanlnn kararl s(zleri kadn yreklendirmi*ti% 6ehine bakarak sord#K
0-irdenbire%%% (yle *a*rttnz ki beni%%% nedir b#N0 %
01m* tabaka% 1een eli*imde s(ylemi*tim ya%%%0
Fadn tabakay almak iin elini #zattK
0,e kadar da sararm*snzN Elleriniz de titriyorP 8asta msnz yoksaN0
0;tmaP0 dedi delikanl kesik kesik% 0Diye"ek bir*eyi olmazsa insan b(yle sararr i*teP%0 -# son
s(zleri lkle s(ylemi*' yeniden eli aya$ ekilir ibi olm#*t#% Cma verdi$i "evab ko"akar
mantkl b#lm#*t#' #zan. rehini ald% 6askolnikov!a bir kez daha dikkatle bak. rehini elinde *(yle
bir tarttktan sonraK
0,eymi* b# b(yleN0 diye sord#%
0Jey%%% ;iara tabakas%%% 1m*%%% Cn da bakn bir%0
0;anki m* de$il ibi%%% ,asl da sarm*snz b(yleP0
)aketin i.ini (zebilmek iin .en"ereye' *$a do$r# d(nd 4b# bo$#"# s"a$a karsn btn
.en"ereleri ka.alyd5 ve birka saniye delikanly old#$# yerde brak. ona arkasn d(nd%
6askolnikov .altos#n#n d$melerini (zd' baltay ilmikten kard' ama sa$ eliyle .alton#n
iinde t#tmaya devam etti%
101
Follarn mthi* sz d#y#ms#yord#/ her e"en saniye daha da #y#*#. szle*tiklerinin
ayrmndayd% 8atta dayanamay. baltay elinden d*rmekten kork#yord#%%% -irden bas d(ner
ibi old#%
0,asl da sar. sarmalam*snP0 dedi ko"akar skntyla ve 6askolnikov!#n b#l#nd#$# yana do$r#
kmldad%
Mamamd artk' bir saniye bile yitiremezdi% -altay .altos#n#n iinden kard' iki eliyle t#t#.
havaya kaldrd% Da.t$ i*in bilin"inde olmadan' kendini hemen hi zorlamadan' bir makine ibi
baltay kadnn ka+asna indirdi% ;anki tmyle ten kesilmi* ibiydi' ama baltay sav#rmasyla
eski " yerine elmi*ti%
Fo"akar her zamanki ibi ba* akt% Frla*m*' seyrek salarn yine her zaman old#$# ibi
bol"a ya$lam*t/ san k#yr#$# ibi (rlm* b# salar ensesinde krk bir kemik tarakla
to.lanm*t% Fadnn ksa boyl# olmas baltann tam te.esine inmesini sa$lam*t% @ok ha+i+ bir
$lk atarak yere y$lvermi*' b# arada lkle de olsa iki elini birden ba*na do$r#
kaldrabilmi*ti% -ir elinde hQlQ 0rehin0i t#tmaya devam ediyord#% Delikanl yine baltann tersiyle ve
yine kadnn te.esine iki kez daha olan"a "yle v#rd#% Devrilen bir!bardaktan bo*anr"asna
kan *rldad' kadnn v"#d# srtst yere y#varland% Delikanl eriye sray. b# d**e yol
verdi' hemen e$ili. yzne baktK kadn artk (lm*t% 1(zleri y#valarndan +rlamak istiyor"asna
ko"aman alm*' aln ve btn yz b#r#*m#*' kaslm*t%
-altay yere' kadnn yanna brakt ve zerine kan b#la*mamasna dikkat ederek' een
eli*inde kadnn anahtarlar kard$n (rd$ sa$ "ebini yoklamaya ba*lad% Crtk tmyle
kendini to.arlam*t' ne (z kararmasndan' ne ba* d(nmesinden eser kalmam*t/ birtek elleri
titremeye devam ediyord#% Daha sonralar o anda ok dikkatli old#$#n#' zerine kan
b#la*mamasna (zen (sterdi$ini anmsad%
Cnahtarlar ab#"ak b#l#. kard% 1een eli*inde (rd$ ibi he.si bir deste halinde elik bir
halkaya taklyd% Elinde anahtarlar' do$r#"a yatak odasna ko*t#% 9inde tasvirler b#l#nan
ko"aman bir dolabn yer ald$ k"k bir odayd b#ras%
102
Iteki d#var boy#n"a' zerinde .aral i.ek k#ma*lardan ya.lm* tertemiz .am#kl# bir
yoran0b#l#nan byk bir yatak #zanyord#% Sn" d#varda ise komodin yer alyord#% M#ha+
*eyK tam anahtarlar komodinde denemeye ba*lad$ anda' anahtar *krtlaryla birlikte
v"#d#ndan bir r.ertinin eti$ini d#yd#% Deniden' her *eyi yzst brak. itsem mi' diye
eirdi iinden% Cma bir anlk bir d*n"eydi b#/ itmek iin eti artk% 8atta b# d*n"esinden
dolay kendisiyle alay eder ibi ha+i+e lmsedi% Derken birdenbire bir ba*ka tedirin edi"i
d*n"e eldi aklnaK Da ko"akar daha sa$sa ve her an aylabilirseN%% Cnahtarlar' komodini
(yle"e brak.' erisin eri ieriye' kadnn yatt$ yere ko*t#' bir kez daha v#rmak iin baltasn
ka.. kaldrd' ama v#rmad% Fadnn (ld$ne k#*k# yokt#% Szerine e$ili. yakndan bakn"a'
ka+atasnn yarld$n hatta ha+i+e yana ar.ld$n (rd% Eliyle de yoklamak istedi' ama
vazeti' besbelliydi' (lm*t i*te% -# arada kadnn evresinde bir kan (l ol#*m#*t#% -irden
kadnn boyn#nda bir kordon old#$#n# +arketti' eki. almak istedi' ama kordon sa$lam old#$# iin
ko.mad' stelik kan iindeydi% Fo.armadan karmak istedi' b# kez de kordon ierde bir yerlere
taklm*' elmiyord#% ;abrszlkla baltasn kaldrd' kadnn zerinde' baltayla kese"ekti kordon#'
ama "esaret edemedi% ;on#nda iki dakika kadar #$ra*.' ellerini ve baltay kana b#layarak ve
kadnn v"#d#na hi dok#nmamay ba*ararak' kordon# kesebildiK yanlmam*t' kordon#n
#"#nda kk bir .ara antas aslyd% -#ndan ba*ka biri tahtadan' biri bakrdan iki ha ve zeri
mine i*li bir ermi* tasviri taklyd kordonda% 7e son olarak kenarlar ve ask halkas madeni'
deriden' kk' kirli bir .ara antas daha vard% -# son#n"# anta tka basa .arayla dol#yd#%
6askolnikov hi bakmadan "ebine att b# antay' halar ko"akarnn zerine +rlatt ve b# kez
baltasn da alarak' yeniden yatak odasna ko*t#%
Mthi* bir hzla hareket ediyord#% Deniden anahtarl$ ka.arak ab#k ab#k denemeye iri*ti%
Cma nedense bir trl be"eremiyor' #y#n anahtar b#lamyord#% Elleri titredi$inden de$il/ srekli
yanl* ya.t$ndan% Irne$in' anahtarn komodin%
102
anahtar olmad$n' deli$e bile irmedi$ini (rd$ halde' sokmaya al*yor' zorlan. d#r#yord#%
;onra birden *# kk anahtarlarn yannda d#ran byk' di*li anahtarn' komodinin de$il de
4een eli*inde de aklna eldi$i ibi5 bir sand$n anahtar olabile"e$ini ve ko"akarnn da her
*eyini b# sand$a izleyebile"e$inP d*nd% Fomodini brak. hemen karyolann altna irdiK
ko"akarlarn sandklarn enellikle karyola altnda izlediklerini biliyord#% Evet' d*nd$
ibiydiK #z#nl#$# bir ar*ndan +azla byke bir sandk d#r#yord# karyolann altnda% Fa.a$
k#bbeli' elik ivilerle kakmal' zeri krmz maroken ka.l bir sandkt b#% C$z di*li anahtar
sand$a hemen #yd# ve kilit ald% En stte' beyaz bir (rtnn altnda' kenar ssleri krmz
k#ma*tan beyaz bir tavsan krk vard% -#n#n altnda i.ekli bir entari' on#n da altnda bir *al
vard% ;andk ba*tan sona he. b(yle #l a.#tla dol#ya benziyord#% Fana b#lanm* ellerini (n"e
krkn krmz k#ma*tan kenar sslerine silmeyi d*nd% 0Frmz old#$# iin anla*lmaz0 diye
d*nm*t' sonra birden akl ba*na eldiK 0Cman ManrmP @ldryor m#y#m yoksaN0
@a.#tlar kar*trmaya devam ederken birden krkn arasndan altn bir saat kverdi% @ab#k
ab#k btn e*yay altst etmeye ba*lad% 1erekten de drl iysiler arasna e*itli altn e*ya
yerle*tirilmi*ti' bilezik' k.e' yzk' i$ne ibi kar*lklar (denmi* ya da (denmemi* rehinlerdi
b#nlar% -azlar k#t#lar iindeydi' bazlar ise adi azete kQ$dna sarlm*t' ama b#nlar kQ$t iki
kat edilerek dzn"e sarlm* ve i.le ba$lanm*t% 8i zaman yitirmeden' k#t#laryla' sarldklar
azete kQ$tlaryla old#$# ibi her*eyi "e.lerine dold#rmaya ba*ladK ama daha birka .ara
alm*t ki%%%
-irden ierden' ko"akarnn b#l#nd#$# yerden bir ses eldi% 6askolnikov d#rd#' hi ses
kartmadan' sol#k bile almaya korkarak (yle"e kalakald% Cma hibir ses d#y#lm#yord#' demek
ki yanlm*t% -irden a.ak olarak ha+i+ bir $lk d#yd#/ ya da biri sanki kesik kesik' sessiz"e
inlemi* ve s#sm#*t#% ;onra yine bir ya da iki dakika kadar (l sessizli$i%%% 6askolnikov sand$n
(nnde (melmi*' lkle sol#yord#' sonra birden baltasn ka.t$ ibi yatak odasndan +rlad%
10:
Edann ortasnda' elinde byke bir boha' 3izaveta d#r#yord#' yz bembeyaz' bak*lar
kzkarde*inin "esedine mhlanm* ibiydi% -a$ra"ak kadar bile " yokt#% Fo*arak ieri iren
6askolnikov!# (rn"e kork#s#ndan ya.rak ibi titremeye ba*lad% Dznden ardarda kaslmalar
eiyord#% Elini kaldrd' haykrmak iin a$zn at ama hi ses karamad' bak*larn
delikanlnn zerine dikmi*' ba$rmak iin yeterli hava alamyorm#*' zorlaniyorm#* ibi he. (yle
a$z ak' eri eri yryerek delikanldan #zakla*maya ba*lad% 6askolnikov baltasyla kadnn
zerine atldK 3izaveta!nn d#daklar' bir *eyden korkan ve bak*larn korkt#klar *ey zerine
diki. ba$rmya hazrlanan bebeklerin d#daklar ibi bzld% C"kl bir haldi b#% Havall 3izaveta
(ylesine sa+' (ylesine ezilmi*' (ylesine kork#t#lm#* bir kadnd ki' zerine do$r# kaldrlm* bir
balta kar*snda ya.mas ereken en do$al hareket elleriyle yzn ka.amas old#$# halde'
b#n# bile ya.amad% Dalnz serbest olan sol elini biraz kaldrd ve elinde baltayla zerine elmekte
olan adam #zakla*trmak ister ibi ileri do$r# #zatt% -alta keskin yanyla tam kadnn ka+asna
indi ve alnn st b(lmn' hemen hemen te.eye kadar yard% Fadn yere ykld% 6askolnikov
iyi"e kendini yitirmi*ti' kadnn elinden bohay ka.t' sonra +rlat. att' derken birden antreye
do$r# atld%
8i hesa.ta olmayan b# ikin"i "inayet her *eyin zerine t#z biber ekmi*ti' itide artmakta olan
bir kork# btn varl$n ka.lyord#% 8emen kamak istiyord# b#radan% E$er *# anda iinde
b#l#nd#$# d#r#m#n' l$n' #m#ts#zl#$#n#' irkinli$ini do$r# de$erlendirebilseydi' b#radan
k#rt#labilmek' evine #la*abilmek iin (nnde daha ne lkler' belki de daha ne "inayetler
old#$#n# kestirebilseydi' byk olaslkla her *eyi old#$# ibi brak.' do$r#"a .olise idi. teslim
ol#rd#/ ve b# i*i kendi adna d#yd#$# kork#dan dolay de$il' isledi$i "inayetlerin zerinde
#yandrd$ deh*et ve tiksintiden dolay ya.ard% 7e *# anda b# tiksinti her e"en dakika daha da
byyor' kabaryord#% De$il sand$n yanna' yatak odasna bile idebilmesi olanakszd artk%
10>
-ir tr dalnlk' hatta derin d*n"elere (mlm*l$e benzer bir hal yava* yava* tm varl$n
ka.lyord#/ isini' daha do$r#s# ana i*ini #n#t#.' dakikalar"a ayrntlarla #$ra*maya ba*lad%
M#t+a$a bir (zat. da tezah zerinde yarsna kadar s#yla dol# kovay (rn"e' ellerini ve
baltay ykamay akl etti% Elleri kandan ya.* ya.*t% -altann a$zn s#ya daldrd' .en"ere
kenarnda%krk bir tabak iinde b#ld#$# sab#nla do$r#dan do$r#ya kovann iinde ellerini
ykamaya ba*lad% ;onra baltann demir ksmn' sonra sa.n' #z#n #z#n' hatta sab#nla ovarak
ykad/ sonra ora"ktaki bir i.e k#r#mas iin aslm* bir bezle sili. k#r#ladK sonra baltay .en"ere
kenarna (tr. *kta dikkatle in"eledi% 9yi temizlemi*ti' hibir kan izi (rnmyord#' yalnz sa.
hQlQ nemliydi% -altay .altos#n#n iindeki ilmi$e (zenle eirdiK sonra lo* m#t+aktaki *$n
elverdi$i (lde .altos#n#' .antolon#n#' ayakkablarn (zden eirdi% 9lk bak*ta b#nlarda kan
lekesi yok ibiydi/ yalnz ayakkablar biraz lekelenmi*ti% Aslak bir bezle ayakkablarn temizledi%
Dine de tam (rememi* olabile"e$ini' (znden kaan lekeler b#l#nabile"e$ini biliyord#%
Fararszlk iinde odann ortasnda dikiliyord#% C" veri"i' ka.kara d*n"eler eiyord#
ka+asndanK ldrmak zere old#$#n#' *# anda ne do$r# yarlama' ne de kendini kor#ma
"nde old#$#n# ve yine *# anda ya.makta old#$# *eylerin hi de ya.mamas ereken *eyler
old#$#n# d*nyord#% 0Cman ManrmP Famam erekP0 diye mrldand ve antreye do$r# atld%
Cma b#rada on# (mrn"e d#ymad$ bir kork# bekliyord#%
Eld#$# yerde ivilenmi* ibi kalakalm*tK bakyor ve (zlerine inanamyord#/ d* ka.' kendisinin
de az (n"e nra$n al. ieri irdi$i merdivenlere alan d* ka. ak' hatta bir kar* kadar da
aralkt' btn b# sre iinde ka.nn kilidi de' srs de aktP E ieri irdikten sonra ko"akar
anla*lan ne ol#r ne olmaz deyi. ka.y ka.atmam*t% Cman ManrmP 9yi ama daha sonra
3izaveta!y ierde (rn"e niin anlayamam*t d#r#m#N -# kadnn elbette bir yerlerden ieri
irdi$ini nasl olm#* da' nasl olm#* da d*nememi*tiN D#vardan szl. ememi*ti ya kadnP
8emen ka.ya atl. srledi%
08ayrP Dine yanl* ya.yor#mP 1itmem erek benim' itmem%%%0
;ry eki. ka.y at ve merdivenleri dinlemeye ba*lad% Gz#n #z#n dinledi% En a*a$larda''
herhalde sokak ka.snn oralarda bir yerlerde' iki ki*i "rlak sesle birbirine ba$ryor' s(vyord#%
6askolnikov 0-#nlar da kimN0 diye d*nd ve sabrla rltnn dinmesini bekledi% ;on#nda
bakla kesilmi* ibi btn sesler dindi' kava edenler itti% Mam ka"akt ki birden alt kattaki
dairelerden birinin ka.s rltyle ald ve birisi bir *ark mrldanarak a*a$ inmeye ba*lad%
0,e de ok rlt ediyorlarP0 diye d*nd 6askolnikov% Deniden ka.y ka.ay. ieri irdi ve
beklemeye ba*lad% ;on#nda btn sesler dindi' ortalkta hi kimse kalmad% Fa.y a. tam
ka"akt ki' merdivenlerde yeniden ayak sesleri d#yd#%
;esler ok #zaktan' en a*a$ katta merdivenin ba*lan"ndan eliyord#' yine de o' y#kar kan
ki*inin nedense do$r#"a b#raya' d(rdn" kata' ko"akarya kmakta old#$#ndan daha ilk sesleri
d#yd#$# anda k#*k#land$n' ok sonralar son dere"e ak ve net olarak anmsaya"akt% ,iin
b(yle d*nm*tN ;eslerin bir ola$anstl$' bir (zelli$i mi vardN -#nlar a$r' dzn' a"ele"i
olmayan admlard% A*te birin"i kat eride kald bile' ykseliyor' yakla*yor ve itide daha d#y#l#r
ol#yor%%% 7e i*te a$r sol#k al*lar d#y#l#yor adamn% Sn" kata trmanmaya ba*ladP -#raya
eliyorP%% -irden t.k d*lerde old#$# ibi ta* kesildi$ini sand% 6askolnikov/ sanki biri kendini
(ldrmek istiyor ve ok yakndan kovalyord# ve o old#$# yere mhlan. kalm*'
kmldayamyord# bile%%%
Cdam d(rdn" kata trmanmaya ba*layn"a' an"ak b#ndan sonra' 6askolnikov birden "anland
ve evik bir hareketle yeniden ieri iri.' ka.y arkasndan ka.ad% ;onra sry' t#ta t#ta' hi
ses karmadan yava*a y#vasna srd- 9dsyle ya.yord# tm b#nlar% ;onra sessiz"e'
sol#k bile almaktan korkarak ka.nn ardndan dinlemeye ba*lad% Davetsiz misa+ir de ka.ya
elmi*ti% M.ki az (n"e ko"akaryla kendisi arasndaki
108
10?
d#r#m simdi b# adamla yineleniyord#' bir ka.nn iki yannda' k#lak kesilmi* iki ki*i%
Cdam lkle birka sol#k ald% 08erhalde *i*man' iriyar bir adam0 diye d*nd 6askolnikov'
baltasn smsk kavram*t% 1erekten de bir d*e benziyord# ol#. bitenler% Cdam nra$n
i.ini hzla ekti%
@nra$n madeni sesi d#y#l#r' d#y#lmaz' 6askolnikov!a ierde' odada biri kmldam* ibi eldi%
8atta d(n. "iddi "iddi ieriyi dinledi% -# arada adam bir kez daha ald nra$' biraz bekledi'
sonra birden sabrszlanarak ka.y kol#ndan t#t#. olan"a "yle eki*tirmeye ba*lad%
6askolnikov deh*et iinde y#vasnda z.lamakta olan srye bakyor' nerdeyse kork#yla ko.#.
kmasn bekliyord#% Cdam' ka.ya (ylesine l aslyord# ki' b# hi de olmaya"ak bir *ey
de$ildi% -ir an sry eliyle t#tmay d*nd% Cma adamn anlaya"a$ndan korkarak vazeti%
Deniden ba* d(nmeye ba*lam*t% 0Jimdi d*e"e$imP0 diye eirdi iinden' ama tam b# srada
adam kon#*maya ba*lad' b# da on#n bir anda kendine elmesini sa$lad% Cdam +dan kar
ibi bir sesleK
0,e halt ediyor b#nlar beP0 diye rledi% 0Doksa biri eli. ikisini de bo$azlad mN 8eeyy' Clyona
9vanovna' "ad karP%% 1zeller zeli 3izaveta 9vanovnaP Csanza ka.yP 3anet karlarP Gy#yor
m#s#n#z yoksaN0
Cdam ileden km* ibiydi' ardarda belki on kez olan"a "yle nra$n i.ini ekti%
Evdekilerle senli benli old#$#' s(zeer biri old#$# anla*lyord#%
Mam b# srada merdivenlerde' d(rdn" kata yakn bir yerlerden ha+i+ ayak sesleri d#y#ld#% -iri
daha eliyord#P 6askolnikov old#ka e d#ym#*t# b# ikin"i ziyaretinin ayak seslerini% Deni
elen' hQlQ nra$n i.ini ekmekte olan birin"iye' ne*eli' nlayan bir sesleK
0Merhaba FohP0 dedi 0Doklar m evdeN0
0;esine baklrsa ok en biri0 diye d*nd 6askolnikov% FohK
0Jeytan bilirP0 dedi' 0Cz kalsn kilidi kra"aktm% 9yi ama siz beni nereden tanyors#n#zN0
110
0Manyamadnz mN S n (n"e !<ambrin#s!da bilardo oynam*tk ve sizi st ste kez
yenmi*tim%%%0
08aaa%%%0
0Doklar mN M#ha+ *eyP Cma b# a.tal"a' yani kork#n bir *eyP ,ereye itmi* olabilir ki ko"akarN
-ir isim vard kendisiyle%0 0-enim de%%%0 0D(nmekten ba*ka ya.a"ak bir*ey yok (yleyseN%% Eysa
biraz .ara alabile"e$imi #m#yord#m%0
0Evet' d(nmekten ba*ka ya.a"ak bir *ey yok% 9yi ama ne demeye s(z verdi b# kadnN Sstelik b#
saati de kendisi sa.tad% -#ras bana e.ey sa.a d*yor% Cnlamyor#m' hani "ehenneme itmi*
olabilir ki b# "adN -tn bir yl ba"aklarm a$ryor diye evde ot#r#r' ondan sonra' tam bize
erekti$i anda ka"a$ t#tar%%0
0Fa."ya bir soralm mN0
0,e sora"a$zN0
0,ereye itti$ini ve ne zaman d(ne"e$iniN%%0
0Evet%%% ;oralm%%% 9yi ama bir yere idemez ki b# kadnP 0Fa.nn' kol#n# bir kez daha eki*tirdi%0
F(r *eytanP%% Da.a"ak bir *ey yok' idelim%%P0
1en olan birden ba$rdK
0D#r#n bir dakikaP -aksanzaOekti$iniz zaman ka. nasl
aralanyor%%N0
0,!olm#* aralanyorsaN0
0Demek ki ka.'kilitli de$il' arkadan srmelenmis% Dani sr t#t#yor ka.y% D#y#yor m#s#n#z'
sr nasl tkrdyorN0
0,!olm#* +krdyorsaN0
0Cnlamyor m#s#n#z' demek ki ierde biri varN 9kisi de d*ar km* olsayd' ka. d*ardan
kilitlenmi* ol#rd#' oysa ierden srlendi$ine (re' evde birisi var demektir% ;izin anlaya"a$nz'
evdeler ama ka.y amyorlarP0
07ay anasnaP%% Iyle ya%%% Mabii%%% ierde b#nlarP 7e ka.y iyiden iyiye sarsmaya ba*lad%0
111
0D#r#nP0 diye yeniden ba$rd en olan% 0@eki*tiri. d#rmayn (yle%%P A*in iinde i* var%%% D*nn/
ka.y aldnz/ eki*tirdiniz' yine de amadlar/ demek ki' ya ikisi de kendilerinden emi*ler' ya
da%%%0
0DadaN0
0-akn ne ya.almK ka."ya idelim' eli. o #yandrsn onlar%0
0Do$r#P
-irlikte a*a$ inmeye ba*ladlar%
0D#r#nP0 diye ba$rd yeniden en adam% ;iz b#rada kaln' ka."ya ben haber vereyim%
0-#rda kalmak da nerden ktN0
0-ir de bakm*snz%%%0
08aklsnz%0
0-o*#na sor# yarl$nda al*myor#m ben%%% Fesinlikle' kessinlikle bir i* var b# i*in iinde%%P0
Fo*arak merdivenlerden inmeye ba*lad%
Dalnz kalan Foh' nra$n i.ini bir kez daha ekti ve nrak bir kez daha yava*a ald%
;onra' ka.y yalnz"a srnn t#t#yor old#$#na iyi"e inan etirmek ister"esine' bir kendine
ekerek' bir ileri iterek' dikkatle yoklaya yoklaya ka.nn kol#n# oynatmaya ba*lad% ;onra
lkle' sol#yarak e$ildi ve anahtar deli$inden ieri bakt% Cma kilidin iinde anahtar b#l#nd#$#
iin' bir *ey (remedi%
6askolnikov' baltasn smsk kavram*' d#r#yord#% Fendinden emi* ibiydi% 9eri irdikleri
anda onlarla d(v*meye bile hazrd% Cz (n"e ka.y alarlarken ve aralarnda kon#*#rlarken'
birka kez ierden onlara ba$rmak ve her *eye bir anda son vermek d*n"esi eli. emi*ti
ka+asndan% Fa. daha almam*ken' adamlara s(vmek' onlar kzdrmak iste$i de d#ym#*t#%
0-ir an (n"e bitse *# i* artkP0 diye d*nm*t%
Haman eiyor' dakikalar birbirini izliyord#' ama ne elen vard' ne iden% Foh old#$# yerde
kmldamaya ba*lad%
08ay Cllah kahretsinP%%0 diye ba$rd birden%
;abrszlanm*t' n(betini brak.' rltl ayak sesleriyle merdivenlerden inmeye ba*lad% -ir
sre sonra ayak sesleri kesildi%
112
0Manrm' ne ya.sam a"abaN0
6askolnikov sry eki. ka.y at% Fimse"ikler (rnmyord#% Crtk daha +azla d*nmedi'
ka.y arkasndan olabildi$in"e sk ka.at.' merdivenlerden inmeye ba*lad%
Daha basamak an"ak inmi*ti ki' birden a*a$dan k#vvetli rltler eldi%%% ,ereye izlenmeli
*imdiN 1izlene"ek hibir yer yokt#% 1eri d(n. yeniden eve ire"ekti ki%%%
08ay Cllah belan versin e mi%%P M#t#n *#n#P%%0 diye ba$ran bir adam alt kattaki dairelerden
birinden +rlay.' y#varlanr"asna merdivenlerden inmeye ba*lad% -ir yandan da rtla$
yrtlr"asna ba$ryord#K
0MitkaP MitkaP MitkaP MitkaP MitkaP W Cllah belan versin e miP%%0
Cdamn ba$r* bir $lkla sona erdi/ son sesler artk avl#dan elmi*' sonra her *ey s#sm#*t#%
Cma ayn anda yksek sesle' ab#k ab#k kon#*an birka adam rltyle merdivenlerden
kmaya ba*lad% S ya da d(rt ki*i olmalydlar% 6askolnikov en olann nlamal sesini tand%
0EnlarP0
Mam bir #m#ts#zl#k iinde do$r#"a adamlarn zerine do$r# merdivenlerden inmeye ba*ladK ne
ola"aksa ols#n varsnP E$er beni d#rd#r#rlarsa' mahvold#m demektir/ e$er d#rd#rmazlar' ei.
iderlerse' yine mahvold#m demektirK yzm kesinkes hatrlarlar% -irbirlerine iyi"e
yakla*m*lard artk' bir katn merdivenleri kalm*t aralarnda% Cma birden k#rt#l#*P -#l#nd#$#
yerden birka basamak a*a$da' sa$da' ardna kadar ak bir ka. vard/ ikin"i katta boya"larn
al*t$ dairenin ka.syd b#/ sanki bilerek ka.y ak brak. itmi*ti boya"lar% 8erhalde onlar
da *imdi b(yle ba$ra a$ra idiyorlard% D(*emeler daha yeni boyanm*t% Edann ortasnda bir
teneke ve ii boya dol# bir ka.la +ra vard% ;zlr ibi ak ka.dan ieri kayd 6askolnikov' bir
d#varn ardna izlendi% Mam zamanydK adamlar da artk sahanl$a #la*m*lard% ;onra d(rdn"
kata kvrlan merdivenlere sa.tlar ve yine yksek sesle kon#*a kon#*a kmaya devam ettiler%
1ei. itmi*lerdi% 6askolnikov biraz bekledi' sonra ayaklarnn #"#na basa basa kt ve ko*arak
merdivenlerden inmeye ba*lad%
112
Merdivenlerde kimseye rastlamad% C.artman ka.snda da (yle% Fa.y hzla eti' soka$a kar
kmaz da sola sa.t%
Cdamlarn s# anda ko"akarnn dairesine irmi* old#klarn ve az (n"e ka.al olan ka.nn *#
anda ak olmasna son dere"e *a*rdklarn' deh*etle kadnlarn (llerine bakmakta old#klarn'
bir dakika emeden de' katilin az (n"e b#rada b#l#nd#$#n# ve yanlarndan ei. bir yerlere
izlenmeyi ba*ard$n' hatta izlendi$i yerin bo* daire old#$#n#' kendileri y#kar karken katilin
yzde yz orada beklemekte old#$#n# d*nebile"eklerini ok' ama ok iyi biliyord#% -#na
ra$men' ilk d(neme"e daha yz adm kadar yol# old#$# halde' yine de admlarn hzlandrmaya
"esaret edemiyord#% 08emen *#radaki a.artmanlardan birine iri. izlensem mi a"abaN 8ayr' b#
daha da tehlikeli ol#rP -altay bir yere atsam mN Doksa bir arabaya m binsemN 8ayr% -# ok
daha tehlikeli ol#rP0
;on#nda i*te d(nemeP Fendinden emi*esine yana sa.t% Dar yarya k#rt#lm#* saylrd artk'
b#n# ok iyi biliyord#/ b#rada daha az k#*k# #yandrrd' stelik ok kalabalk bir sokakt b#ras'
bir k#m tane"i$i ibi yiti. iderdi b#rada% Cma *# ana kadar ektikleri on# (ylesine ten
d*rm*t ki' adm atarken bile zorlanyord#% Dz (z ter iinde kalm*t' boyn# srsklamd%
Fanaln oraya vard$nda adamn biri la+ att kendisine% 0-# nasl ime b(yle ahba.P0
8i iyi hissetmiyord# kendini' yol #zadka d#r#m# daha da k(tle*iyord#% Dine de' kanaln oraya
varn"a' birden' kalabal$n azald$n' +arkedilebile"e$ini d*n. nasl korkt#$#n#' nasl erisin
eri o kalabalk soka$a d(nme iste$i d#yd#$#n# hatrlad% Cyakta d#ramaya"ak bir halde
olmasna ra$men' kestirme yoldan de$il' sa.a yollardan dola*arak evine d(nd%
C.artman ka.sndan ieri irerken de kendine elebilmi* de$ildi/ baltann hQlQ zerinde
b#l#nd#$#n#' an"ak merdivenleri karken hatrlayabilmi*ti% Eysa (nemli bir sor#nd# b#/ kimseye
sezdirmeden yerine koymalyd baltay% -(yle ya.!may. da' daha sonra rastele bir avl#ya
+rlat. atmasnn ok daha #y#n olabile"e$ini d*ne"ek d#r#mda de$ildi%
11:
Cma i*leri yol#nda itti% Fa."nn ka.s ka.al olmakla birlikte kilitli de$ildiK -# d#r#ma (re'
byk olaslkla ka." ierdeydi/ ama o d#r#m yarlamas ya.ma yetene$ini (ylesine yitirmi*ti ki'
hibir *ey d*nmeden ka.y a. ieri irdi% E$er ka." ierde olsa ve kendisine 0,e
istiyors#nN0 diye sorsayd' belki de hibir *ey s(ylemeden adama baltay #zata"akt% Cma ka."
yine ierde de$ildi' o da b(yle"e baltay eski yerine' sedirin altndaki tahtalarn arasna sokabildi%
Fendi odasna kn"aya kadar da hi kimseye' "anl hibir varl$a rastlamad%%% Ev sahibi kadnn
ka.s ka.alyd% Edasna irer irmez kendini old#$# ibi divann zerine att% Gy#m#yord#' ama
kendinde de de$ildi% E srada biri odasna irse' hemen yerinden +rlar ve ba$rmaya ba*lard%
-irtakm d*n"e krntlar ##*#. d#r#yord# ka+asnda' ama btn abasna ra$men b#nlar
yakalayamyor' hi birinin zerinde d#ramyord#%%%
11>
ikin"i -(lm
Gz#n"a bir sre b(yle yatt% Crada bir #yanr ibi ol#yor ve e"enin ok ilerlemi* old#$#n#
+arkediyord#' ama kalkmak aklna bile elmiyord#% ;on#nda ortal$n erekten a$ard$n
+arkettiR% Divanda srtst yatyord# ve yar bayn d#r#m# hQlQ sryord#% 8er e"e saat
s#larnda .en"eresinin altndan elen kork#n $lklar yeniden d#yd# ve b# $lklara #yand%
0;arho*lar meyhaneden da$lyorlar% Demek saat ikiyi eiyor%%%0 diye d*nd% ;onra birden
sanki biri kendisini divandan ko.arm* ibi +rlad% 0,eP ;aat ikiyi mi eiyorN0 Divana ot#rd# ve
birden her *eyi anmsad%
9lkin ldrmakta old#$#n# sand% Mthi* *yord#% Cma *mesi' kendisi daha #yk#dayken
ba*layan stmadand% Jimdi ise zanr zanr bir titremeye t#t#lm#*t#% Fa.y a. evreyi dinlediK
evde herkes derin #yk#dayd% Sstn ba*n' odasn *a*knlkla (zden eiriyor ve dn e"e
nasl ol#. da ka.y srlemeden yatt$n' bir trl anlayamyord#% Dalnz"a elbiselerini de$il'
*a.kasn bile karmadan kendisini old#$# ibi divana atvermi*ti' *a.kas yere y#varlanm*t'
a*a$da yast$a yakn bir yerde d#r#yord#% 01e"e birisi ieri irseydi ne d*nrd a"abaN
8erhalde sarho* old#$#m# sanrd% Cma%%%0 Frlay. kk .en"eresine ko*t#% 8ava old#ka
aydnlanm*t% Szerinde leke kalm* ol#. olmad$n anlamak iin te.eden trna$a stn basn
kontrol etti% Cma b(yle olmazd b# i*% ;o$#ktan tir tir titremesine kar*n soy#nd# ve btn
iysilerini dikkatle (zden eirdi% ;on i.li$ine varana dek her yanna dikkatle bakt iysilerinin'
yine de kendine venemedi' b# i*i kez yineledi% 1aliba hi leke yokt#% Dalnz .antolon#n#n
.aalar yer yer e.rimi*' a*a$ sarkm*t' b#ralarda k#r#m#* birka
R Mevsim ere$i )etersb#r!da ok ksa bir karanlktan sonra 0beyaz e"e-ler!in ba*lad$n
(z(nnde b#l#nd#rmak erek% 4@ev%5
leke (rd% ;#stal aksyla' sarkan .aralar kesti% 1aliba artk bir *ey kalmam*t% -irden
ko"akarnn .ara antasyla' sandktan ald$ (teki e*yalarn hQlQ zerinde old#$#n# anmsad%
-#n"a sredir zerinde d#rm#*t# b#nlar ve o kar. izlemeyi d*nmemi*tiP 8atta az (n"e'
iysilerini (zden eirirken bile +arketmemi*ti onlarn "e.lerinde old#$#n#P 0,e ol#yor banaP0
diye d*nd% 8emen "e.lerinde ne varsa masann zerine bo*altmaya ba*lad% 8er *eyi
kardktan' hatta bir *ey kalmad$ndan emin olmak iin "e.lerini ters yz ettikten sonra' b#nlar
to.arlay. odann en di. k(*esine (trd% -#rada' d#varn d(*emeyle birle*ti$i yerde d#var
kQ$d yrtlm* ve bir delik ol#*m#*t#% 6askolnikov hemen "e.lerinden bo*alt. biraraya to.lad$
*eyleri b# deli$in iine' d#var kQ$dnn arkasna tk*trmaya ba*lad% 0-# i* de old#P )ara antas
da iinde' he.si ortadan kalktP0 Mam deli$in stnde d*ar do$r# kabaran d#var kQ$dn
anlamsz bak*larla seyrediyor ve b# i*i de ba*ard$na seviniyord#% ;onra birden kork#yla irkildi'
#m#ts#zl#k iinde% 0ManrmP ,e ya.yor#m benP diye mrldand% ;aklanm* m old# yani *imdi
b#nlarN -(yle saklanr m bir *ey%0
A*in do$r#s#' yalnz"a .ara ola"a$n d*nm*' e*yay hi hesaba katmam*t' b# nedenle de
(n"eden bir yer ayarlamam*t% 0,eye seviniyor#m *imdi benN0 diye d*nd% 0;evine"ek bir *ey
var m ortadaN -(yle mi izlenir e*yaN Ckl' sa$d#y# oktan brakm* beniP0 Fendinden
emi*"esine divana ot#rd#' dayanlmaz bir titreme n(betine yakalanm*t ene% Fendili$inden
bir hareketle' yan ba*ndaki iskemlenin zerinde d#ran' yrtk' eski' ama s"ak t#tan k*lk
.altos#na #zand' .altoy# zerine eker ekmez #yk# ve n(betle kendinden eti%
-e* dakika emeden yerinden +rlad ve (+keyle zerinden kard$ iysilerin zerine atldK
0Daha hibir *ey ya.mam*ken nasl yeniden #yk#ya dalabiliyor#mN 9*te' tam d*nd$m ibi'
daha ilmi$i s(kmemi*imP ,e kadar (nemli oysaP -(yle (nemli bir kant yok edilmez miN0 9lmi$i
ko.ard' ab#"ak yrt. kk .aralara ayrd ve yast$nn altndaki ama*rlarn arasna
sok#*t#rd#% 0Drtk bez .aralar hibir zaman k#*k# #yandrmaz/ b# b(yle' aliba b(yleP0 Edann
ortasnda dikilmi*'
11?
bir *ey #n#t#. #n#tmad$n anlamak iin' mthi* erinOmthi* dikkatli evreyi (zden eiriyor'
bir yandan da mrldanyord#% 8er *eyP 8atta belle$ini' en basitinden akl yrtme yetene$ini
yitirmekte old#$#na inanmaya ba*lam*t ve b# d#r#m ona kork#n a" veriyord#% 0Daha
*imdiden mi ba*lyorN Jimdiden mi ba*ladm .i*man olmayaN Evet' evet' ta kendisi%0 1erekten
de' az (n"e .antolon#n#n .aralarndan kesti$i e.rimi*' sarkm* .aralar' odann tam ortasnda'
yerde srnyord#/ odaya biri ire"ek olsa kesinkes ilk b#nlar (rrd% 0,e ol#yor bana b(yleN0
diye ba$rd yenidenK kendinden' emi* ibiydi%
-# srada t#ha+ bir *ey eldi aklnaK ya iysilerim tmden kan iindeyse' .ek ok leke var da ben
(remiyorsamN @nk aklm' zihnim' kavray*m sa$lkl de$il%%% -irden' .ara antasnn da
kanlanm* old#$#n# anmsad% 0EyvahP Iyleyse "ebin de kanlanm* tr' nk "zdan kanl kanl
sokm#*t#m "ebimeP0 8emen "ebini ters yz etti/ erekten de astarda kan lekeleri vardP Ha+er
kazanm*asna sevindi' derin derin i eiri.' 0Demek ki' aklm ba*mda daha0 diye d*nd'
0<ebimin kanlanm* olabile"e$ini akledebildi$ime (re' demek daha do$r# d*nebiliyor#m%%%
;tmann etkisiyle bir anlk bir bellek yitimiydi deminki' sayklamayd%%%0 7e .antolon#n#n sol
"ebinin astarn old#$# ibi s(k. kard% -# srada ne* sol aya$nn zerine v#rm#*t#K
k#nd#rasnn ak #"#ndan (rlen orabnn b#rn#nda da kan lekesi var ibiydi% Frlat. att
k#nd#rasnK 01erekten de kanlanm*P @orabn b#rn# old#$# ibi kan iindeP0 Demek bir ara kan
birikintisine basm*t%%% 0,e ya.aym *imdi ben b#nlarN -# orab' b# "e. astarn' .aalarmdan
kesti$im b# kanl k#ma* .aralarn%%N0
F#ma*lar av#"#n#n iinde' odann ortasnda dikilmi* d#r#yord#% 0;obaya m ataymN Cma (n"e
sobadan ba*larlar aramaya% Dakaym mN 9yi ama neyleN -ir kibritim bile yok% 8ayr' en iyisi
kmak ve he.sini d*arda bir yerlere atmak% Evet evet' atmakP 8em de *imdi' hi zaman
yitirmedenP%%0 Deniden divana ot#r#rken aklndan b#nlar eiyord#' ama d*nd$ *eyi ya.a"ak
yerde' ba* yeniden yast$a d*t' yeniden kar* kon#lmaz titremelerle sarsld ve yeniden
.altos#n# zerine ekti%
-irka saat ibi #z#n"a bir sre he. ayn *eyleri yineleyi. d#rd#% 08emen *imdi' hi ertelemeden'
do$r#"a d*ar k. de+etmeliyim b#nlar' (zlerden rak etmeliyimP Jimdi' hemen *imdiP0 -irka
kez divandan +rlay. kalka"ak ibi old#' ama kalkamad% Gyan. tmyle kendine elebilmesi'
an"ak oda ka.snn *iddetli v#r#lmasyla old#%
,astasya!yd elen' bir yandan ka.y y#mr#kl#yor' bir yandan ba$ryord#K
0Csana ka.yP Ildn m be adamP D#rmadan #y#yorP -tn n k(.ekler ibi #y#yorP Evet'
tam k(.ekler ibiP C *# ka.y' saat on# eiyor%%P0 -ir erkek sesiK
0-elki de odasnda yok0 dedi% 0EyvahP%% Fa."nn sesi b#%%% ,e istiyor a"abaN0 8emen kalkt'
divana ot#rd#% Dre$i (ylesine ar.yord# ki' ($s atlaya"ak ibiydi%
0Fa.y arkadan enellemi* ya%%%0 diye itiraz etti ,astasya% 0Crkadan ka. kilitlemeye de ba*lam*
beyimizP ;anki kara"aklar kendisiniP Csana ka+asz heri+ *# ka.y' a ve #yanP0
0,e istiyorlarN Fa." neden elmi*N 8er *ey anla*lyor% Dirensem mi' yoksa asam m ka.yN
Mahvold#mP%%%0
Derinden ha+i+e do$r#ld#' (ne do$r# #zan. eneli kaldrd' ka.y at% Edas (ylesine kkt
ki' i*te b(yle ot#rd#$# yerden bile aabiliyord# ka.y% ,astasya ile ka." irdiler ieri%
,astasya t#ha+ bir bak*la szyord# kendisini% 6askolnikov k*krt"' ama ayn zamanda
#m#ts#z bak*larn ka."ya dikti% -eriki hibir *ey s(ylemeden ikiye katlanm*' mhrl bir kQ$t
#zatt kendisine%
06esmi bir yaz0 dedi kQ$d #zatrken' 0daireden%%%0
0,e dairesindenN%%0
0)olisten yani%%% Eraya' merkeze a$ryorlar% 8ani daire old#$# belli%%%0
0)olis miN ,iinN0
0,erden bileyim benP Madem a$ryorlar' it%%%0
121
Fa." b#nlar s(yledikten sonra dikkatle ona bakt' odaya bir (z ezdirdi' sonra kmak iin
arkasn d(nd%
,astasya' bak*lar hQlQ on#n zerindeK
0;akn sen iyiden iyiye hastalanm* olmayasnN0 dedi% -# s(z zerine ka." bir an ba*n eviri.
bakt% 0Dnden beri ate*in var%%%0 diye ekledi ,astasya%
6askolnikov s#s#yor' ka."nn verdi$i kQ$d amadan elinde t#t#yord#%
09stersen kalkma0 diye srdrd s(zlerini ,astasya/ delikanlnn kalkmak iin divandan
ba"aklarn sarktt$n (rm*' a"m*t% 08astasn' itme' sen itmedin diye (ldre"ek de$iller
ya%%% Elinde ne var (yleN0
Delikanlnn bak*lar eline itti/ .antolon .aalarndan kesti$i .aralarla' ora. ve "e. astar sa$
elinde d#r#yord#% Elinde onlarla #y#m#*t#% ;onralar' b#n#n zerinde d#r#. d*nd$nde'
arada bir ate*ler iinde #yan.' yar #yk#l#' b# .aavralar elinde smsk t#tt#$#n# ve yeniden
b#nlarla #yk#ya dald$n anmsaya"akt%
,astasya her zamanki sinirli kahkahalarndan birini .atlattK 0J#na da bakn' sanki hazineymi* ibi
nasl t#tm#* .aavralar' #yk#s#nda bile brakmyor%%P0
Delikanl elindeki .aavralarn he.sini ab#"ak .altos#n#n altna sok#*t#rd#' bak*larn
,astasya!ya dikti% J# anda .ek (yle sa$lkl d*nebile"ek' akl yrtebile"ek d#r#mda de$ildi'
ama kendisini yakalamak iin elinmi* bir adama da b(yle davranlmaya"a$n hissedebiliyord#%
09yi ama' ya .olisten elen *# a$r kQ$d%%N0
0@ay ier miydinN 9stersen etirebilirim' biraz kald%0
Delikanl aya$a' kalkarkenK
0Do' hayr0 diye mrldand% 0@ka"a$m' hemen *imdi kyor#m%%%0
0)eki merdivenlerden inebile"ek misinN0
0Anerim%0
0,asl istersen%0
Fa."nn arkasndan ,astasya da kt% 6askolnikov hemen *$a itti ve orabyla .antolon
.aalarn (zden eirmeye
122
ba*lad% 03eke var ama +azla belli de$ilK tozlan. kirlenmekten ve srtnmekten belirsiz olm#*%
In"eden bilmeyen hibir *ey anlamaz% ,astasya da' ok *kr' #zaktan hibir *ey +arketmediP0
;onra tela*la a$r kQ$dn at ve ok#maya ba*lad/ dikkatle' birka kez ok#d#ktan sonra an"ak
anlayabildi kendisinden ne istenildi$ini% Mahalle karakol#ndan ya.lm* sradan bir a$ryd b#K
b#n saat dok#zb##kta karakola idi. komiseri (rmesi isteniyord#%
C"k bir *a*knlklaK 0,e zaman haberleri old# kiN0 diye d*nd% 0Doksa .olisle ne i*im ola"ak
benimP 8em niin b#nN ManrmP ,e ola"aksa varsn bir an (n"e ols#nP0 Cz kalsn diz(k. d#a
etmeye ba*laya"akt' ama birden lmsediK d#a etmek isteyi*ine de$il' kendineydi lmesi%
@ab#"ak iyinmeye ba*lad% 0Mahvol#rm#*#mP%% El#rsam olaymP @orab da iymeliP Moz to.rak
iinde izler tmden yokol#r ider%0 Cma iymesiyle karmas bir old#K kork# ve tiksinti d#ym#*t#%
-a*ka orabnn olmad$ aklna elin"e yeniden iydi kard$ orab ve yeniden ldK bir
yandan tir tir titriyor' bir yandan 0-tn b#nlar ko*#llara ba$l *eyler0' diye eiriyord# ka+asndan'
!(reli *eyler' yani bir biimsellik sor#n#%%% Cma yine de iydim i*te%%% 1iyerek son verdim b# i*eP0
1lmsemesi birden #m#ts#zl#$a d(ndK 08ayr' "m yetmeye"ek%%%0 diye d*nd% Cyaklar
titriyord#% 0Fork#danP0 diye mrldand kendi kendine% -a* d(nyor' ate*ten a$ryord#% Edasndan
k. merdivenlere do$r# yrrken s(ylenmeye devam ettiK 0M#zak b#P M#za$a d*rmek istiyorlar
beni%%% Ja*rtmak istiyorlar%%% -(yle sayklamal bir d#r#mda b#l#n#*#m ok k(t%%% C.tal"a
birtakm yalanlar s(ylemesem bari%%%0
Merdivenlerde birden her *eyi d#var kQ$dnn arkasndaki delikte brakt$n hatrlad% 0Doksa
arama ya.mak iin kendisinin kmasn (zellikle mi sa$lyorlardN D#rd#% Cma (ylesine #m#ts#z'
(ylesine (lm bile #m#rsamaz bir d#r#mdayd ki' elini sallay. inmeye ba*lad%
0,e ola"aksa bir an (n"e ols#nP%%0
D*ars yine dayanlmaz dere"ede! s"akt% 1nlerdir tek damla ya$m#r d*memi*ti% Dine toz
to.rak iindeydi her yan'
123
yine t#$la' kire y$nlar' meyhanelerden yaylan .is kok#lar' adm ba*nda sarho*lar' Finli
ezin sat"lar' (lelik yerlere #zanm* araba"lar dold#r#yord# sokaklar% 1ne* (zlerini
(ylesine kama*trd ki' bir an hibir *ey (remez old#' ba* iyiden iyiye d(nmeye ba*lad% 8er
stmalnn .arlak n *$na kt$nda d#ya"a$ ola$an d#y#msamalard b#nlar%
Dnk soka$n k(*esine elin"e' a"l' tela*l bir bak*la o eve bir (zatt%%% ama hemen ayrd
bak*larn%
Farakola iyi"e yakla*m*t artk% 0;orarlarsa s(ylesem mi a"abaN%%0 diye d*nd bir an%
Farakolla ot#rd#$# ev aras bir eyrek verst kadard% -# yaknlarda yeni bir a.artmann d(rdn"
katnda yeni bir daireye ta*nm*t karakol% Eski binasndayken' 6askolnikov bir ara' ama ok
eskiden' *(yle bir #$rad$n anmsad karakola% Fa.dan irin"e sa$daki merdivenden elinde bir
de+terle bir m#=i$in indi$ini (rd% 08erhalde ka."%%% E zaman karakol da y#karda%%%0 diye
d*nd ve merdivenlerden rastele kmaya ba*lad% Fimseye bir *ey sormak istemiyord#%
D(rdn" kata eldi$inde 09eri irer irmez diz (k. her*eyi anlata"a$m0 diye d*nd%
Merdivenler dik ve dard' stelik de b#la*k s#y# ibi .is birtakm s#larla slakt% D(rt kattaki btn
dairelerin m#t+aklar b# merdivene alyor ve btn n ak d#r#yord#% -# nedenle ola"ak
merdivenler ok da s"akt% Folt#klarnda de+terler' ka."lar ve kadnl erkekli .ek ok ziyareti
ini. kyord# merdivenlerden% Farakol#n ka.s da ardna kadar akt% 6askolnikov ieri irdi'
aralkta d#rd#% Fimi ot#ran' kimi ayakta d#ran bir sr m#=ik vard b#rada% 9erisi ok s"akt' b#
yetmezmi* ibi bir de' .is kok#l# bir bezir zerine ekilmi* yeni ya$l boyalarn mide b#landrt"
kok#lar ka.lam*t ortal$% -#rada biraz bekledikten sonra 6askolnikov az ilerdeki odaya
irmeye karar verdi% Fk' tavanlar alak odalard he.si% Far*kon#lmaz bir sabrszlk on# he.
biraz daha ilerlemeye itiyord#% Fimsenin de ona aldrd$ yokt#% 9kin"i odada kendisinden biraz
daha iyi iyimli bir ka yaz" ot#rm#* yaz yazyorlard% M#ha+ birtakm insanlard b#nlar%
6askolnikov ilerinden birine yana*t%
12&
0,e istiyors#nN0
6askolnikov a$r kQ$dn (sterdi%
0I$ren"i misinizN0 diye sord# adam kQ$da bak.%
0Evet' eski ($ren"i%0
Merak ve iliden yoks#n (zlerle bakyord# yaz"% -ak*larnda sabit bir d*n"eden ba*ka
bir*ey olmayan darmada$nk bir adamd b#%
0Cdam her*eye bo*vermi*%%% Fendisinden bir *ey ($renebilmem mmkn de$il%0
0;iz *# odaya' sekretere bir ba*v#r#n%%%0 dedi adamK .arma$yla son oday (steriyord#%
6askolnikov yaz"nn (sterdi$i odaya 4bastan d(rdn"yd5 irdi% F"k bir odayd b#ras da
ve ok kalabalkt% Dalnz b#radakilerin iyim k#*amlar daha dzn"eydi% Hiyaretiler arasnda
iki de kadn (ze ar.yord#% Fadnlardan biri yoks#l iyimliydi' yas t#tt#$# anla*lyord#/
sekreterin masasnn kar*snda ot#rm#*' on#n s(yledi$i bir *eyleri yazyord#% Iteki kadnsa ok
*i*man' k.krmz yanakl' lekeli yzl' (steri*li"e bir *eydi/ son dere"e ssl bir iysi vard
zerinde' ($sne de ay taba$ bykl$nde bir bro* takm*t% Masadan az (tede d#rm#*' bir
*ey bekliyord#% 6askolnikov sekretere a$r kQ$dn #zatt% ;ekreter kQ$da bir (zattktan sonra'
0-ekleyin0 dedi ve ya*l kadna yazdrd$ yazya devam etti%
6askolnikov rahat bir sol#k ald% 08erhalde o i* iin de$ilP0 Dava* yava* zerindeki kork#y# atyor'
olan"a "yle kendine elmeye al*yord#%
0;(yleye"e$im a.tal"a bir s(z' ya.a"a$m en kk bir dikkatsizlikle kendimi ele verebilirimP'%
-#ras da amma havasz%%P Sstelik ok s"ak%%% -asm daha ok d(nyor ibi%%% Cklm da
karmakar*k%%%0
)eri*an d#r#mda hissediyord# kendini' to.arlanamaya"a$ndan kork#yord#% 9lisiz bir *eyler
d*nmeye' ne ol#rsa ols#n ka+asn ba*ka *eylerle #$ra*trmaya zorl#yor' ama ba*aramyord#%
-a*aramyord#' nk ka+asnn karmakar*kl$na ek olarak' sekreter de +azlasyla ilisini
ekiyord#K yzne bak. bir *eyler karmak istiyord#% Dirmi iki ya*larnda' enten bi
122
0@a$rm*lar%%%0 dedi 6askolnikov% 0-ir a$r ka$d aldm%%%0
8emen kQ$tlarndan ba*n kaldran sekreterK
0-or"#n# (demesi iin etirilmi* bir ($ren"i e+endim0 dedi' ;onra 6askolnikov!a bir de+ter #zat.
.arma$yla bir yeri (sterdiK 0A*te' *#rasP Ek#y#n%%P0
0)ara mN ,e .aras%%N Iyleyse%%% E i* iin de$il a$rmalarP0 ;evinten titredi 6askolnikov'
anlatlmaz bir ha+i+lik d#y#yord# iinde' sanki om#zlarndan da$ ibi bir yk kalkm*t%
8er neye kzdysa' b# kznl$ itide artmakta olan te$menK
0;ayde$er e+endimiz s(ylerler mi a"aba' saat kata elmeleri yazlm* b#rayaN0 diye ba$rd%
0;izden saat dok#zda elmeniz istenmi*' oysa *imdi saat onbiri eiyorP0
,edense hi beklemedi$i bir (+keye ka.lan' dahas' b# (+kesinden biraz da zevk d#yan
6askolnikov' adam kk (rd$n belirtmek ister"esine yzn ona tam d(nmeden ve
ba$rarakK
0Daha eyrek saat (n"e etirdiler a$ry0 dedi% 08asta halimle b#raya eldi$ime *kredinP0
06i"a ederim ba$rmaynP0
0-en ba$rmyor#m' kendimi bilen biri ibi kon#*#yor#m ben% Csl ba$ran sizsinizP 7e ben bir
niversite ($ren"isiyim' kendime b(yle ba$rlmasna izin verememP0
Fomiser yardm"s ileden km*t' (ylesine ki' bir an ne diye"e$ini *a*rd' a$z k(.rd' sonra
yerinden +rlayarakK
06i"a ederim' s#s#nP0 diye ba$rd% 06esmi bir (rev yerindesiniz% Fabalk edemezsinizP0
6askolnikov yine ba$rarakK
0;iz de resmi bir (rev yerindesinizP0 dedi% 0Sstelik ba$rmanz bir yana' b#rada b#l#nan herkesi
hie sayyor ve siara iiyors#n#zP0 -#nlar s(yledi$i iin byk bir haz d#yd#%
;ekreter lmseyerek onlara bakyord#% Cte*li te$men a.*. kalm*a benziyord#% ;on#nda
do$all$n yitirmi* bir sesle ba$rdK
0-# sizi hi ililendirmezP ;iz lt+en sizden istenen *eye "eva. verinP 1(sterin ona Cleksandr
1rioryevi% Jikayet var
12>
hakknzdaP -or"#n#z# (dememi*sinizP Sstelik bir de yav#z hrsz ol#. ev sahibini
bastryors#n#zP0
Cma 6askolnikov!#n artk on# dinledi$i yokt#' bilme"eyi bir an (n"e (zmek iin hemen
sekreterin #zatt$ kQ$d ald' birka kez ok#d#' ama bir *ey anlamad%
0,e b#N0 diye sord# son#nda sekretere% 0Idemek zor#nda old#$#n#z bir bor"#n#z b#l#nd#$#n#
(steren bir bor senedi%%% Da +aizleri ve masra+laryla birlikte b# bor"# (deye"eksiniz' ya da ne
zaman (deyebile"e$iniz bildire"eksiniz% Cyr"a' bor"#n#z# (deyene dek ba*kentten
ayrlmaya"a$nz' mallarnz satmaya"a$nz ve izlemeye"e$inizi de taahht ede"eksiniz%% Ite
yandan ala"akl' mallarnz satmakta ve size yasa hkmlerinin #y#lanmas iin iri*imde
b#l#nmakta serbesttir%0
0-en%%% Fimseye borl# de$ilim kiP0
0Eras bizi ililendirmez% D#l bayan Harnitsna!ya verdi$iniz % ve vadesinde (demedi$iniz iin kars
tara+n yasalara #y#n olarak .rotesto etti$i ve sonra saray m*aviri <ebarov!a "iro etti$i yz on
be* r#blelik bir bor senedi etirdiler bize/ sizi b#raya iste b# sor#nla ilili i+adenizi almak iin
a$rdk%0 0Cma o kadn benim ev sahibimP%%0 0Ev sahibinizse ne olm#*N%%0
;ekreter hem a"yan' hem a*a$layan bir bak*la bakyord#/ bak*larnda ayn zamanda'
ya*amn etin yanlaryla ilk kez kar*la*an bir a"emiye' 0E' *imdi naslsn bakalm aslanmN0 der
ibi bir stn elrni*lik havas da vard%
Cma *# anda bor senedi' .ara (demesi erekti$i #m#r#nda olabilir miydi 6askolnikov!#nN En#n
iin *#n"a"k zlmeye' hatta en kk bir iliye de$er miydi b(yle bir *eyN Iyle"e ayakta
d#r#yor' ok#yor' dinliyor' kar*lk veriyor' dahas' kendisi birtakm sor#lar sor#yord#K ama b#nlarn
he.sini mekanik olarak ya.yord#% J# anda on#n btn varl$n dold#ran tek d#y#' her trl
(n(rden' (zmlemelerden' ele"ekle ilili +al bakar"asna ya.lan tahminlerden' k#*k#lardan'
sor#lardan%%% #zak bir tehlikeden k#rt#lm#*l#k d#y#s#' kendini kor#m#* olmann do$#rd#$#
sevinti% 8ayvan"a bir sevin%%% s(zn tam anlamyla b(yle bir sevinle dol#yd# b# an% Cma tam
b# srada mthi* bir rlt ko.t#% G$rad$ a*a$lanmann verdi$i sarsntdan hQlQ k#rt#lamam*
olan te$men' azalan (zsaysn yeniden kazanmak iin ola"ak' odaya irdi$i andan beri a.tal"a
bir lmseyi*le kendisine bak. d#ran zavall 0ssl kadn0n zerine yrd% @ileden km*
ibiydi% 1rtla$n yrtar"asrnaK
0;eni alak kar seniP0 diye ba$rd 4Dasl kadn odadan km*t5% 0,eler old# yine een e"e
senin oradaN 8aN Dine sokak ortasnda rezalet' ede.sizlikNP Dine sarho*l#k' kavaP 1ene kodes
b#rn#nda ttmeyeba*lad anla*lanN Fa kez #yardm seniP%% Mam on kez' de$il miN 7e ne dedimK
on birin"isinde elimden k#rt#lamazsn%%% ;ense her trl alakl$a devam ediyors#nP%%0
6askolnikov!#n bile elindeki kQ$t d*t ve kendisine b(ylesine saysz"a davranan kadna
t#ha+ t#ha+ bakt/ ama sor#n#n ne old#$#n# ab#"ak anlad' b(yle"e de ol#. bitenleri birdenbire
keyi+le izlemeye ba*lad% Iylesine byk bir zevkle dinliyord# ki kon#*malar' "an lmek'
kahkahalarla' katla katla lmek istiyord#% Iylesine boz#kt# sinirleri% ;ekreter bir araK
09lya )etrovi%%%0 diye s(ze ba*lamak istediyse de' (+kelendi$i zaman te$meni d#rd#rmann ok
zor old#$#n# deneyleriyle bildi$i iin' s(yleye"eklerini daha #y#n bir zamana erteledi%
;sl kadna elin"e' te$menin rlemesinden' *im*ekler ya$drmasndan (n"e ok korkm#*'
ama sonra' *a*la"ak *ey' s(vler o$aldka ve a$rla*tka' kadnn yz sevimli bir hal alm*'
te$mene tatl tatl lmsemeye ba*lam*t% Derinde k.rday. d#r#yor ve sabrszlkla s(z
srasnn kendisine elmesini bekleyerek aralksz reveranslar ya.yord#% ;on#nda s(z sras ona
eldi/ s# ibi bir 6#sayla' ama yere noh#t d(klr ibi k#vvetli bir Clman aksanyla kon#*maya
ba*ladK
0Evimde ne rlt .atrt' ne de kava d(v* old#% 6ezalet denebile"ek bir olay da kmad% E
adam' kendileri yani' sarho* eldiler/ size ben her *eyi anlata"a$m yzba*m%%% -enim hibir
s##m yok%%% Evim' soyl# bir evdir yzba*m' elen herkese de soyl# davranlr%%% 7e yzba*m
ben kendim hibir zaman rezalet
12?
ksn istemem% Fendileri zaten ok sarho* elmi*lerdi' t#tt#lar *i*e daha istediler%%% E adam
yani%%% ;onra da ba"aklarn kaldr. ayaklaryla .iyano almaya ba*lad% 8i ho* bir davran*
de$il' hele b(yle soyl# bir evde%%% 7e .iyanom# krd%%% Mmyle krd%%% @ok' ok yak*ksz bir
davran*t b#%%% -en de b#n# kendisine s(yledim% M#tt#' eline bir *i*e al. herkesi erisinden
drtklemeye ba*lad% -en de ne ya.aym' ka."y a$rdm' Farl eldi% -# kez Farl!a saldrd ve
(zn *i*irdi% 8enriette!in de (zn *i*irdi' bana da be* tokat att% ;oyl# bir ev iin hi yak*k
almayan davran*larda b#l#nd# yzba*m% -en de' ne ya.aym' ba$rmaya ba*ladm% E da
kanala bakan .en"ereyi a.' dom#z yavr#s# ibi ba$rmaya ba*lad% ,e ay.P )en"ere alr da
hi soka$a dom#z yavr#s# ibi ba$rlr mP M#h-t#h-t#hP Fari da arkadan yana*. +raknn
ete$inden t#tt# ve ekti' ama on# .en"ereden #zakla*trmak iin ekmi*ti Fari' elelelim' +rakn
ete$i ko.t#% -#n#n zerine ba$rmaya' +rak iin kendisine on be* r#ble (dememiz erekti$ini
s(ylemeye ba*lad% -en de be*lik kar. kendisine istedi$ini verdim% 7e i*te soyl# bir eve hi
yak*mayan b# kon#k' yzba*m' btn b# rezaletleri kardP ;onra da' benim btn azetelerde
s(zm eer' size kar* (yle bir yeri yaza"a$m ki%%% diye tehdit etti%0 0Demek' bir yazarm*
kendisiN0
0Evet' yzba*m' soyl# bir eve hi yak*mayan baya$ bir kon#km#* me$erse%%%0
0)eki .eki .ekiP Deter artkP ;(ylemi*tim sana' s(ylemi*tim' s(ylemi*tim%%%0
09lya )etroviP0 diye anlaml anlaml yeniden seslendi sekreter% Fomiser m#avini hzla d(n.
sekretere bakt/ beriki ha+i+e ba*n e$di%
0%%% i*te b(yle 3aviza 9vanovna0' diye srdrd s(zn Fomiser m#avini' 0son kez s(ylyor#m
sizeK e$er *# soyl# evinizde bir kez daha rezalet ka"ak ol#rsa' kibar"as' sizi kendi ellerimle
ok*arm% D#yd#n m#N Demek bir edebiyat' bir yazar' !soyl# bir ev!de' +raknn k#yr#$# iin on
be* r#ble ald haP -(yledir i*te b#nlarP0 6askolnikov!a a*a$lay" bir bak* +rlatt 09ki n (n"e
meyhanelerden birinde de bir olay olm#*t#K adam yemek
130
yemi* i* .araya elin"e yan izmi*' !sizin iin bir yeri yazaym da (rn! diye bir de (zda$
vermi*% 1een ha+ta da va.#rda yine biri' devlet dan*manlarndan birinin sayde$er ailesine'
karsna ve kzna ede.siz"e la+lar etmi*% -ir ba*kasn da eenlerde bir .astaneden sille tokat
d*ar atm*lard% Dazar' edebiyat' ($ren"i' tellQl takm b(yledir i*te%%% M#k#r itsin he.sineP
;ana elin"e' ek arabanP -#ndan b(yle (zm zerinde ola"ak ve kendim eli. kontrol
ede"e$im seniP D#yd#n m#N0
3#iza 9vanovna sa$a sola hzl reveranslar da$tarak eri eri ka.ya itti' ama ka.da birden bir
s#baya kyla ar.t% Farakol komiseri ,ikodim Fomi!ti b#% Cydnlk yzl' son dere"e (steri*li
k#mral +avorileri olan sevimli bir adamd% 3#iza 9vanovna nerdeyse yerlere kadar e$ilerek bir
reverans daha ya.t' sonra kk' sk admlarla' seke seke ##. itti%
,ikodim Fomi seve"en' dosta lmseyerek 9lya )etrovi!e%
0Dine mi rlemeler' yldrmlar' *im*ekler' kasralarN0 dedi% Dine ka+ann tas atm*' ileden
km*snP%% MQ merdivenlerden d#yd#m sesiniP%%0
9lya )etrovi' elinde birtakm kQ$tlar' bir masadan bir ba*ka masaya eiyord#/ yrrken ne yana
adm atarsa' om#zlarn da o yana do$r# oynatyord#% ;oyl# bir kaytszlkla ve krtarakK
0Ch' hi sormaynP0 dedi% 0Irne$in *# bay yazar' yani ($ren"i daha do$r#s# eski ($ren"i' hem
bor senedi imzalam*' bor"#n# (demiyor' hem de ot#rd#$# evi bo*altmyor%%% D#rmadan
yaknmalar eliyor hakknda' ama o b#nlarla ililene"ek yerde' bana b#rada siara
iemeye"e$imi s(ylyorP Eysa asl kabala*an kendisiK i*te *#rada' bir bakn' ne *k bir (rn*
var de$il miP
0Doks#ll#k ay. de$il ki azizim' ne ya.sn adamP -#n ene bar#t ibisin' b# aka belli ol#yor%0
,ikolay Fomi' 6askolnikov!a seve"enlikle bakarak srdrd s(zlerini'
0herhalde sizi kzdrd ve siz de dayanamay.%%% Cma bo*#na kzm*snz% ,e diyor#m size' son
dere"e temiz yreklidir' k(tlk nedir bilmez% Cma iste bar#t ibidirP )arlamasyla s(nmesi bir ol#rP
;(nd$ zaman da ortada altn bir yrekten ba*ka bir *ey b#lamazsnzP Claydaki ad da !-ar#t
te$men!di zaten%%%0
131
9lya )etrovi .o.ho.lanmaktan ok sevinli' ama yine de som#rtarakK
0,e alayd amaP%%0 dedi%
6askolnikov birden orada b#l#nan herkese zel bir *eyler s(ylemek iin dayanlmaz bir istek
d#yd# iinde% -irden ,ikolay Fomi"!e d(nd ve s(ze ortadan irerekK
0Ansa+' yzba*m0 dedi' 0kendinizi benim yerime koy#n%%% E$er bir kabalk ettiysem kendilerinden
hemen (zr dilemeye hazrm%%% -en yoks#l' hasta' se+aletin .enesi altnda ezilmi* 4tam b#
s(z"$ k#llanm*tK 0ezilmi*0%%%5 bir ($ren"iyim% Daha do$r#s# eski bir ($ren"i%%% )araszlktan
braktm ok#l#% Xma yaknda .aram ola"ak% Cnnemle kzkarde*im 0%%%0 9linde%%% )ara
(ndere"ekler bana/ ben de bor"#m# (deye"e$im% Ev sahibim iyi bir kadndr' yalnz d(rt aydr
derslerimi kaybettim ve kirasn (deyemiyor#m diye bana (yle kzd ki ($le yemekleri (ndermeyi
bile kesti%%% 7e ben *imdi b# senedin neyin nesi old#$#n# bir trl anlamyor#mP Ertada bir bor
senedi var' o da benden b# senede (re .ara istiyor' iyi ama kendinizi benim yerime koy#n' ne
vere"e$im ben onaN0 ;ekreter yenidenK
0Eras bizi ililendirmez%%%0 diye"ek old# 0;ize tmyle katlyor#m' ama izin verin aklayaym%%%0
diye s(zlerini srdrd 6askolnikovK sekretere de$il' ,ikodim Fomi"!e bakarak kon#*#yord#' ama
ayn zamanda kQ$tlarla #$ra*yorm#* ibi ya.an ve delikanly kmsedi$i ve ona hi (nem
vermedi$i izlenimi yaratmaya al*an 9lya )etrovi!in de ilisini ekmeye al*yord#% 0-enim de
kendi y(nmden d#r#m# aklamama izin verin%%% S yldan beri' yani hemen hemen ta*radan
eldi$imden b# yana on#n evinde ot#r#r#m% 7e daha ilk nden' yani evine eti$im ilk
nden%%%% Evet' ne diye aklamayaym ki' daha ilk nden kzyla evlenmeye s(z verdim' yani
(yle' ba$lay" olmayan bir s(z%%% 1eri a*k +alan de$ildim kza' ama ho*#ma da itmiyor
de$ildi%%% Mek kelimeyle' enlik i*te%%% ;(ylemek istedi$im b#%%% Dani ev sahibim o zaman bana
e.ey"e bir bor verdi ve ben' nasl s(ylemeli' (yle bir ya*am srdm ki%%% Ckl bir kar* havada
biriydim o sralar%%%0
0;izden izli ili*kilerinizi soran olmad beye+endi' hem bizim b#nlar dinlemeye de zamanmz
yok%%%0 9lya )etrovi haval bir *ekilde ve kaba"a 6askolnikov!#n s(zn kesmek istedi ama
6askolnikov "o*k#nl#kla on# d#rd#rd# ve birden kon#*ma l$ ekmeye ba*lamasna
ra$men s(zlerini srdrdK
0Cma izin verin' izin verin de size her *eyin nasl ol#. bitti$ini anlataym%%% Cslnda sizinle ayn
kandaym' belki ereksiz b#nlar anlatmak%%% Cma i*te kz bir yl (n"e ti+odan (ld% -en ene
evde kira" olarak ot#rmaya devam ettim% Ev sahibim *imdiki evine ta*nr ta*nmaz bana' hem
de dosta bir havada s(ylyord# b#nlar' veninin tam old#$#n#' b#n#nla birlikte kendisine
bor"#m olan yz on be* r#ble iin bir bor senedi imzalay. imzalayamaya"a$m sord#% 7e
kendisine b# senedi imzalar imzalamaz' bana ne zaman istersem' ne kadar istersem' yeniden
bor verebile"e$ini ve ben borlarm (deyin"eye dek' on#n s(zleriyle s(ylyor#m' b# senetten
hibir zaman' ama hibir zaman yararlanmaya"a$n s(yledi%%% Jimdiyse derslerimi % kaybettim ve
yiye"ek bir lokma ekme$e m#hta old#m diye senedi tahsile vermi*% ;iz olsanz ne ya.arsnzN0
9lya )etrovi kstaha araya irdiK
0Cnlatt$nz b# d#y#sal ayrntlarn bizi ililendiren bir yan yok%%% -ir ykmllk altna
irmi*siniz' b#na kar* ne diye"eksiniz' on# s(yleyin bize' (zya*art" a*k (yklerinizi de
kendinize saklayn%0
,ikodim Fomi' o da bir masaya emi* ve birtakm kQ$tlar imzalamaya ba*lam*tK
0;en de amma a"maszsn%%%P0 diye mrldand% Gtanm* ibi bir hali vard%
-# arada sekreterK
0Dazsanza dedi 6askolnikov!a%0
6askolnikov (zellikle kaba olmaya al*arakK
0,e yazaymN0 dedi%
0;ize s(yleye"eklerimiP%0
01nah karmasndan0 sonra sekreter kendisine kmseyerek ve daha kaba davranyorm#*
ibi eldi 6askolnikov!a% Cma' t#ha+ *ey' birden kimin ne d*nd$n hi de #m#rsamad$n
133
+arketti% -ir anda erekle*mi* bir de$i*meydi b#% Eysa biraz"k d*nebilseydi nasl ol#. da
.olislerle b(yle kon#*abildi$ine' onlara d#y#larn aabildi$ine ok *a*rrd% 8em b# d#y#lar da
nereden km*tN Mam tersine' yre$i (ylesine bombo*t# ki' *# anda b# karakol odas .olislerle
de$il de' en sevdi$i dostlaryla dol# olsayd bile' herhalde' onlara s(yleye"ek bir tek insan"a s(z
b#lamazd% Da.ayalnzl$n' tekba*na kalm*l$n sons#z a" veri"i karanlk d#y#laryla
dol#vermi*ti birden yre$i% ,e 9lya )etrovi!e iini bo*altmas' ne de te$menin karssnda alalm*
olmasyd *# anda yre$ini altst eden *ey% ChP J# anda ona neydi alalm* olmasndan' kendine
d#yd#$# saydan' birtakm te$menlerden' Clman kadnlarndan' tahsile verilmi* senetlerden''
karakollardan' .olislerden%%P J# anda a"aba diri diri yaklmaya mahk#m edilse kl k.rdar mydN
-# da bir yana mahk#miyet kararn dikkatle dinleyebilir miydiN J# ana kadar hi bilmedi$i'
anszn bastrm* ye.yeni bir d#y#n#n etkisi altndayd% J# anda' de$il az (n"eki ibi d#y#sal
"o*k#nl#$a ka.lmak' her ne nedenle ol#rsa ols#n' karakola elmemesi ve .olislere -b# .olisler
(z karde*leri bile olsalar- hibir *ekilde ba*v#rmamas erekti$ini anlyor' ya da hayr' anlamaktan
ok btn varl$yla d#y#ms#yord#K b#' *# ana kadar hi bilmedi$i' tanmad$' son dere"e t#ha+
ve kork#n bird#y#yd#% 9sin en a" veren yan da' b#n#n bilinli bir allama' kavrama olmaktan
ok bir d#y#' hem de (mr boy#n"a tand$ en a" veri"i d#y# olmasyd%
;ekreter ona b(ylesi d#r#mlar iin klasikle*mi* bir metin yazdrmaya ba*lad' simdi
(deyemeye"e$im' +alan tarihte (demeye s(z veriyor#m' kentten ayrlmaya"a$m' mal varl$m
kimseye satmaya"a$m' devretmeye"e$im vb% vb%
;ekreter birdenK
0Dazamyors#n#z0 dedi' 0kalem elinizden d*yor% Doksa hasta msnzN0
-ir yandan da dikkatle 6askolnikov!a bakyord#% 0Evet%%% -iraz ba*m d(nyor%%% ;iz devam edinP0
0Mamam' b# kadar imzalayn%0 ;ekreter kQ$d ald' ba*kalaryla me*#l olmaya ba*lad%
6askolnikov kalemi verdi ama k. ide"ek yerde' dirseklerini masaya dayad' ba*n elleri
arasna al. sk*trmaya ba*lad% ;anki te.esine ivi akyorlard% -irden ok t#ha+ bir *ey eldi
aklna' do$r#"a ,ikodim Fomi!e itmek ve dn olanlar en kk ayrntsna kadar anlattktan
sonra odasna (tr. k(*edeki deli$in iinde b#l#nan e*yay (stermek istedi% Iylesine l
bir istekti ki b#' #y#lamak iin yerinden kalkt% -ir ara' 0C"aba biraz d*nsem miN0 diye
aklndan eirdi% ;onra' 08ayr' d*nmemeliyim' srtmdan yk hemen atmam erek0 dedi% Cma
birden mhlanm* ibi old#$# yerde kalakald% ,ikodim Fomi' 9lya )etrovi!e ate*li ate*li bir
*eyler anlatyor' s(zleri ona kadar eliyord#%
08ayr' ikisini de braka"aklardr% Cleyhlerine hibir *ey yok ortada% D*nn bir kez% E$er b# i*
onlarn i*i olsayd' hi ka."y a$rrlar mydN Fendi kendilerini ele vermek iin miNCma do$r#s#
b# kadar da biraz +azla k#rnazlk ol#rd#% Ite yandan ($ren"i )estriyakov!# ka.dan ieri irerken
hem ka."lar' hem de sat" kadn (rm*' )estriyakov arkada*yla birlikteymi*' tam ka.nn
orda onlardan ayrlm* ve ka."lardan daireyi sorm#*/ ka."lara b#n# sorarken' arkada*lar
henz yanndalarm*/ ,iyeti b# olan bir insan' t#t#. da ka."lardan adres sorar mN Foh!a
elin"e' y#kar kmazdan (n"e' yarm saat kadar a*a$da m*de ot#rm#*' ondan sonra
ko"akarya km*%%% Jimdi artk varn siz karar verin%%%0
0Cma izin verin' s(zlerinde bir eli*ki yok m#N Fendileri ka.y aldklar srada ka. kilidiymi*'
dakika sonra ka."yla birlikte eldiklerinde ise ka.nn ak old#$#n# (rm*ler%%N0
0A*in .+ noktas da b#rada i*teK katil besbelli ierdeymi* ve ka.y da ierden srlemi*/ ve e$er
Foh a.tallk edi. de ka."y b#lmak iin a*a$ya inmeseymi*' adam kesinlikle ierde
enseleye"eklermi*% E i*te tam b# srada merdivenlerden sv*mak ve onlara (rnmeden *# ya
da b# biimde bir yerlere izlenerek kamak +rsatn b#lm#* olmal% Foh yemin stne yemin
ediyor ve !E$er orada kalm* olsaydm' kesinlikle zerime atlr ve baltasyla beni de (ldrrd!
diyor% 8atta adam"a$z k#rt#l#*# *ere+ine kilisede d#a ok#ta"akm*' hah haP0
132
0Dani katili hi (ren olmam* mN0
0Fim (re"ekN0 dedi ot#rd#$# yerden kon#*malar dinlemekte olan sekreter% 0Ev de$il' ,#h!#n
1emisi mbarek yer%%%0
,ikodim Fomi ate*li ate*liK
0Mesele ayet ak' a.ak0' diye yineledi
08ayr' hi de (yle de$il0 diye diretti 9lya )etrovi% 0@ok kar*k bir i*b#%0
6askolnikov *a.kasn al. ka.ya do$r# yrd' ama ka.ya #la*amad%
Fendine eldi$inde bir sandalyede ot#rmakta old#$#n# (rd/ sa$ndan birisi kendini t#t#yor'
sol#nda da yine bir adam elinde sar bir s#yla dol# bir bardakla d#r#yord#/ ,ikodiim Fomi de
(zlerini zerine dikmi*' tam kar*snda d#r#yord#% 6askolnikov sandalyesinden kalkt%
0,e o' yoksa hasta msnzN0 diye sord# ,ikodim Fomil' sesi old#ka sertti%
Derine ot#rarak yeniden kQ$tlaryla #$ra*maya ba*layan sekreterK
0;enedi imzalarken kalemi lkle t#t#yord#0 dedi%
9lya )etrovi de odann en #"#ndaki masasndan ba$rd%
0@oktan beri mi hastasnzN0
Delikanl baynken o da ko*#. bakm*' ama aylr aylmaz hemen masasna emi*ti%
0Dnden beri diye mrldand0 6askolnikov "eva. yerime%
0Dn evinizden ktnz mN0
0@ktm%0
08asta hasta mN0 %
0Evet' hasta hasta%0
08ani saatteN0
0Ck*am sekize do$r#%0
0;orabilir miyim' nereyeN0
0Iyle"e' soka$a%0
0Daha belirin ve ak s(yleseniz%%%0
6askolnikov sert ve kesik "eva.lar veriyord#/ yz bembeyazd/ akmak akmak yanan simsiyah
(zlerini 9lya )etrovi!e dikmi*ti%
,ikodim FomiK
0Delikanl lkle ayakta d#r#yor' sense kalkm*%%%0 diye"ek old#%
9lya )etrovi anlaml anlaml% 0Dok bir *ey%%%0dedi%
,ikodim Fomi bir *eyler daha s(yleye"ek ibi old#' ama sekreterin (zlerini kendisine dikmi*
bakt$n (rn"e s#st#% -irden herkes s#sm#*t#% M#ha+ bir hava esiyord# odada%
9lya )etroviK
01idebilirsiniz' sizi alkoym#yor#z diyerek kon#*maya son verdi%0
6askolnikov kt% @kar kmaz da ierde ate*li bir kon#*mann ba*lad$n d#yd#' en ok
,ikodim Fomi!in sor# dol# sesi eliyord# k#la$na% ;oka$a kn"a iyi"e kendine eldi$ini
d#yd#%
8zl hzl evine do$r# yrrken' bir yandan da 0Craya"aklardr' hemen *imdi bir arama
ya.a"aklardr0' diye s(yleniyord#% 0,am#ss#zlar' *.helendilerP0 Deminki kork# yine bir
karabasan ibi (km*t iine%
AA
0Da aramay ya.m*larsa bileN Da *imdi idi. de onlar
odamda b#l#rsamN0
Cma i*te odas% Fimse"ikler yok% Fimse"ikler #$ramam*%%% ,astasya bile hibir *eye el srmemi*%
Cman ManrmP ,asl' nasl brakabilmi*ti her *eyi o deli$in iindeN
8emen k(*eye atld' elini d#var kQ$dnn arkasna sok#. koyd#$# her *eyi bir bir karmaya ve
"e.lerine dold#rmaya ba*lad% Haten he.si sekiz .araydK ilerinde k.e ya da benzeri bir *ey
b#l#nan iki kk k#t# -do$r# drst bakmad$ iin tam bilmiyord# ne old#$#n#- sonra yine d(rt
tane maroken ka.l kk k#t#%%% Do$r#dan do$r#ya azete kQ$dna sarlm* bir zin"ir' bir de'
yine azete kQ$dna sarlm*' madalyaya benzer bir *ey%%%
-elli olmamalarna dikkat ederek he.sini .altos#n#n "e.leriyle' .antolon#n#n sa$lam kalan sa$
"ebine yerle*tirdi% )ara
13>
antasn da al. odadan kt% -# kez karken ka.y ardndan ak brakt%
Fararl admlarla' hzl hzl yryord#' btn v"#d# krlyor"asna bitkindi' ama bilin"i
yerindeydi% Azlene"e$inden kork#yord#/ yarm saat' belki de eyrek saat sonra bir kov#*t#rma
emri karlmasndan kork#yord#% ,e .ahasna ol#rsa ols#n delilleri ortadan kaldrmal' hazr
"n' bilin"ini tmyle yitirmemi*ken b# i*in stesinden elmeliydi%%% ,ereye ide"ektiN
@oktan kararla*trm*t b#n#K 08e.sini kanala atarm' ne delil kalr ortada' ne bir *ey%0 1e"e'
sayklamalar arasnda kararla*trm*t b#n#' hatta kararn hatrladka yekini. kalkmak istiyor ve
0@ab#k' bir an (n"e idi. atmalym0 diyord#%
Cma anla*lan .ek kolay olmaya"akt zerindekileri kanala atmas%
A*te yarm saattir -belki daha bile +azla olm#*t#- Faterina kanal boy#n"a dola*. d#r#yord#' ama
kanala inen her merdiveni birka kez (zden eirmesine ra$men' bir trl kararn
#y#layamyord#K nk ini* merdivenlerine birtakm kayklar' sallar ba$lanm*t ve b#nlarn
zerinde ama*r ykayan kadnlar vard% Ite yandan evreden eli. eenler de hi az
saylmazd% 8er yerden (rebilirlerdi kendisini% Cdamn birinin d#r#. d#r#rken merdivenlerden
inmesi' a*a$da biraz oyalandktan sonra da s#ya bir *eyler atmas ok k#*k# #yandra"ak bir
olayd% 8ele bir de k#t#lar batmaz da s#y#n stnde kalrsaN%% 7e b# herhalde b(yle ol#rd#% E
zaman herkes (rrd% Haten ba*ka i*leri kalmam* ibi yoldan eli. eenler de kendisine bak.
d#rm#yorlar mydN 0C"aba neden bakyorlarN0 diye d*nd% 0Doksa bana m (yle eliyorN0
;on#nda (tr. ,eva!ya atmasnn daha #y#n olabile"e$i d*n"esi eldi aklna% Falabalk da
olmazd orada' insann +azla (ze batmaya"a$ bir yerdi% 8er bakmdan b#radan daha #y#n bir
yerdi ,evaK en (nemlisi de b#ralardan #zakt% -(ylesine kederli ve korkm#* bir yzle' b(ylesine
tehlikeli yerlerde yarm saatten +azla bir sredir nasl ol#. da aylak aylak dola*abildi$ine
ve ,eva!y daha (n"e akl edemedi$ine *a*. kald% Gy#rken' stelik de sayklamalar arasnda
verdi$i a.tal"a bir karar yznden yarm saatini ar#r etmi*tiP ;on dere"e daln ve #n#tkan
olm#*t# ve b#n# kendisi de biliyord#% Elini ab#k t#tmas erekiyord#' hem de ok ab#k%
,eva!ya 070 "addesini izleyerek itti% Dolda birden 0,eden ,eva!ya idiyor#m kiN0 diye d*nd%
07e neden ille de s#ya ata"a$mN @ok #zaklara' (rne$in adalara idi.' ormanda bir a$a"n altna'
allarn arasna (msem' sonra da a$a" i*aretlesem daha iyi olmaz mN0 ;a$lkl d*nebile"ek
bir d#r#mda olmad$n bilmesine ra$men b# d*n"esi ona old#ka do$r# (rnd%
Cma adalara itmesi de ksmet olmad' i* ba*ka trl son#landK 07%%%0 "addesinden meydana
karken birden sol yannda bir avl# ka.s (rdK avl# boydan boya yksek d#varlarla evriliydi%
Fa.dan irin"e hemen sa$da' yandaki d(rt katl a.artmann svasz' .en"eresiz ykseke d#var
avl#n#n derinli$ine do$r# #zanyord#% ;olda' ka.dan ba*layarak ve sa$daki d#vara .aralel
olarak avl#n#n yirmi adm kadar derinli$ine #zanan' sonra yine sola kvrlan bir tahta .erde vard%
Mahta .erdeyle evrilmi* ve iinde birtakm ara-ereler b#l#nan bo* bir yerdi b#ras% Daha
ilerde' avl#n#n dibine do$r#' tahta .erdenin ardndan isten kararm*' alak' ta* bir ya.nn k(*esi
(rnyord#% -#ras bir araba ya.mevine' tesviye i*li$ine' ya da b# trden ba*ka bir ya.ya ait
bir b(lme benziyord#% 8er yer' nerdeyse daha ka.dan ba*layarak k(mr toz#yla simsiyaht%
6askolnikov birden 09*te tam yeri' b#raya at. sav#*aym0 diye d*nd% Cvl#da kimsenin
b#l#nmad$n (rn"e ieri irdi' hemen ka.nn yannda' +abrika ve i*lik olarak k#llanlan b# tr
ya.larn hemen he.sinde ska rastland$ ibi' itlere dayal bir s# ol#$# vard% Mahta .erdenin
ol#$#n hemen zerine elen b(lmnde b(ylesi yerlerde he. (rlen bile"e bir yaz (rd%
Mebe*irle yazlm*t yazK 0-#rada d#rmak yasaktr0R% Demek ki on#n b#rada b#l#nmasndan
kimse k#sk#lanmaya"akt% 08e.sini ab#"ak bir k(*eye!atar' kaarmP0 diye d*nd%
138
R Cslnda da boz#k bir imlQ ve yanl* yazlm*tr% 4@ev%5
13?
@evresine bir kez daha bakn. tam elini "ebine sokt#$# srada' birden avl# ka.s ile ol#k
arasnda' soka$a bakan ta* d#vara yaslanm* d#ran' a*a$ y#kar yirmi be* kilo a$rl$nda
byk bir ta* (rd% D#varn (tesinde sokak' kaldrm' sokakta yryen insanlar vard% Cma ieri
irmedike kimse kendisini (remezdi% Elini ab#k t#tmalyd' her an biri ieri irebilirdi%
Ma*n stne e$ildi' y#kardan iki eliyle sk"a kavray. olan"a "yle dayanarak bir yana ykt/
tasn altnda kk bir #k#r ol#*m#*t#% <e.lerinde ne varsa b#raya koymaya ba*lad/ .ara
antas en ste elmi*ti% @#k#r' "ebindeki her *eyi alm*' hatta daha yer bile kalm*t% A*ini
bitirdikten sonra ta*a yeniden ya.*t' bir hareketle eski yerine etirdi% Mam yerine ot#rm#*t# ta*%
Dalnz eskisinden biraz daha ykseke d#r#yord#' Cya$nn #"#yla biraz to.rak kaz. ta*n
sa$na sol#na bastrd% Crtk hibir *ey belli de$ildi%
A*ini bitirdikten sonra avl#dan kt' alana do$r# yrd% -ir anda iini t.k az (n"e karakolda
d#yd#$#na benzer byk bir sevin dalas ka.lam*t% 0-tn deliller yok old#% Fimin' kimin
aklna elir b# ta*n altn aramakN -elki binann ya.ld$ nden beri b#rada b# ta* ve belki bir o
kadar zaman daha b#rada kala"aktr% Diyelim' b#ld#larK kim k#*k#lanabilir ki bendenN -# i*
b#rada bitti' hibir i.#"# kalmad ortada%0 1lmsedi% ;onralar' o n sinirli sinirli' kesik kesik'
sessiz sessiz' #z#n #z#n ld$n' l*nn' alan eene dek srd$n hatrlaya"akt% Cma
l*' n (n"e o kzla kar*la*t$ 0F%%%0 b#lvarna varn"a birdenbire kesildi% -amba*ka
d*n"eler emeye ba*lad ka+asndan% Fz ittikten sonra ot#r#. d*n"eye dald$ srann
yanndan emek' kendisine yirmi k(.ek verdi$i o .alabykla kar*la*mak' birden
dayanlmaya"ak kadar a$r ve tiksindiri"i eldi% 0Cllah belQsn versinP0 diye s(ylendi%
@evresine daln' ama (+keyle bakarak yryord#% Hihni' d*n"esi bir ana nokta evresinde
to.lanmaya ba*lam*t/ b#n#n erekten bir ana nokta old#$#n# kendisi de d#y#ms#yord#/ ve b#
ana noktayla ilk kez -hatta belki de iki aydan beri ilk kez- basba*a kald$n (ryord#%
1&0
Ainde mthi* bir (+ke dalas ykseliyord#% 0Cllah belQsn versin' btn b#nlarn' her *eyin Cllah
belQsn versinP0 diye d*nd% 0Madem ki ba*ladk' (yleyse ya.a"ak bir *ey yok demektir/ ama
b# ba*layan yeni hayatn da Cllah belQsn versinP ManrmP ,asl da a.tal"a her *eyP%% ,asl
yalanlar s(yledim' nasl da alaldm b#nP 9lya )etrovi denilen i$ren heri+in kar*snda ne
yaltaklklar ya.tm' ne n#maralar ektimP%% ,e samaP 8erkesin' hatta kendi ya.t$m
yaltaklklarn' dalkav#kl#klarn%%% her *eyin iine tkrm*mP ;or#n b#nlar de$il' hem de hi
de$il%%0 %
-irden d#rd#' yeni' hi beklenmedik' son dere"e yaln bir sor# bir arda d*n"elerini darmada$n
etti' a" bir *a*knlk verdiK
0E$er btn b# i*leri a.tallkla de$il de bilinle ya.tysan' e$er erekten de belirli' sarslmaz bir
ama"n var idiyse' niin *# ana kadar daha .ara antasnn iine bile bakmadn ve b#n"a a"'
b#n"a alalma #$r#na eline eenin ne old#$#n# bile ($renmedinN -(ylesine i$ren ve alaka
bir i*i bilinli olarak niin ya.t$n hQlQ bilmiyors#nN Daha az (n"e .ara antasn da' yzn bile
(rmedi$in btn (teki *eyleri de s#ya atmak istiyord#n%%% ,edir btn b#nlarn anlamN0
Evet' b# b(yle/ b# he. b(yle% Cslnda o b#n#n b(yleli$ini eskiden de biliyord# ve sor# on#n iin
hi de yeni de$ildi% 1e"eleyin s#ya atma kararn verirken' ille de b(yle olmas erekirmi*' ba*ka
trl olamazm* ibi' hi ikir"iklenmeden' kar* koymadan onaylam*t kararn%%% E' btn b#nlar
biliyor ve hatrlyord#/ hatta btn b#nlar (yle dn kararla*trlvermi* *eyler de de$ildi' daha
ko"akarnn evinde' sand$n iindekileri "e.lerine dold#r#rken verilmi* bir karard b#%
Evet' b(yleydiP%%
;on#nda "an skntsyla' 0@ok hastaym da' ondan b(yle ol#yor0 diye d*nd% 0Fendi kendimi
yiyi. bitiriyor#m' a" ektiriyor#m kendime% Sstelik ne ya.t$mn da +arknda de$ilim%%% Dn de'
(n"eki n de' ondan (n"e de he. kendi kendime i*ken"e ettim% 9yile*e"e$im%%% ve artk kendime
a" ektirmeye"e$im%%% Cma ya bir de iyilesemezsemN ManrmP -tn b#nlardan (ylesine bktm
kiP%%0
1&1
D#rmakszn yryord#% ,asl ol#rsa ols#n almak' kendine elmek' kendini to.arlamak iin
kar* kon#lmaz bir istek d#y#yord# iinde% Cma ne ya.mas erekti$ini bilemiyord#% 1een her
dakikayla birlikte' yeni' belirlenemez bir d#y# saryord# btn benli$iniK b#' evresindeki her
*eye' kar*la*t$ herkese kar* d#yd#$# sons#z bir tiksinmeydi/ kinle dol#' bitmez tkenmez'
nerdeyse +iziksel bir tiksinme%%% Dolda rastlad$ herkes tiksinti veriyord# ona/ herkesin yz'
yry*' hareketleri tiksin eliyord#% -irisi kendisiyle kon#*maya kalksa' herhalde do$r#"a
yzne tkrr' ya da belki de srrd%%%
7asilyev adasnda' k(.rnn yannda Fk ,eva rhtmna elin"e d#rd#% 0A*te o b# evde
ot#r#yor%%%0 diye d*nd% 0Ayi ama nasl eldim ben b#rayaN 6az#mihin!e kendili$inden elmi*
olamam%%% Dine o nk hikQye%%% @ok ilin b#raya kendili$imden mi eldim' yoksa yol#m (yle"e
b#raya m kverdiN 8er neyse' +arketmez%%% E zaman da niyetlenmi*tim ya%%% S n (n"e' o
nn hemen ertesi n%%% 6az#mihin!e itmeye kalkm*tm%%% -en de *imdi #$rarm%%%
G$rayamaz mym yani *imdiN%%0 6az#mihin!in ot#rd#$# be*in"i kata kt% Edasndayd
6az#mihin' yaz yazyord#' ka.y kendisi at% D(rt aydr (r*memi*lerdi% ;rtnda ok eski bir
robd(sembr' .lak ayaklarnda terlik vardK ykanmam*' tra* olmam*t' salar karmakar*kt%
Dznde *a*knlk ok#n#yord#% 9eri iren arkada*n te.eden trna$a szerekK
0;en haN0 diye ba$rd' sonra s#st#' bir slk aldK 6askolnikov!#n stndeki .aavralar
+arketmi*tiK 0Demek b# kadar k(tledin haN Jklkta beni bile eride brakm*sn% Et#rsana'
yor#lm#*s#nd#rP0
6askolnikov' kendisininkinden de k(t d#r#mda olan m#*amba ka.l sedire #zann"a' 6az#mihin
birden arkada*nn hasta old#$#n# +arkettiK
0;en old#ka hastasn yah#' biliyor m#yd#n b#n#N0 Elini #zat. 6askolnikov!#n nabzn
dinlemeye ba*lad% 6askolnikov elini ektiK
01erek yok%%% -en b#raya niin eldim' biliyor m#s#nK hi ($ren"im yok b# sralar%%% -iraz ders
verebilseydim%%% Cma hayr' benim ders +alan istedi$im yok%%%0
6az#mihin on# dikkatle szyord#K
0;en sayklyors#n yah#P0
08ayr' sayklad$m +alan yok%%%0
6askolnikov sedirden kalkt% D#kar karken 6az#mihin!i evde b#la"a$n' on#nla yzyze
elmek zor#nda kala"a$n hi d*nmemi*ti% J# anda ise' kendi deneyimiyle anlam*t ki'
dnyada kiminle ol#rsa ols#n yzyze elmek' on#n en son isteyebile"e$i bir *eydi% -tn (+kesi
kabarm*t% Daha 6az#mihin!in e*i$inden admn atarken kendine d#yd#$# (+keden bo$#la"ak
ibi olm#*t#'
-irdenK
08o*akalP0 dedi ve ka.ya do$r# yrd%
0D#rsana yah#P Cmma t#ha+ adamsn beP0
0DokP0 dedi 6askolnikov' yeniden elini ekerek%
0Madem ide"ektin' ne halt etmeye eldinPN Deli misin' nesinN -eni a*a$lyors#n b#
davran*nla' izin veremem b#naP0
0Madem (yle' dinleK ;enden ba*ka bana yardm edebile"ek kimseyi tanmad$m iin sana
eldim%%% @nk sen (tekilerin he.sinden daha iyisin' yani daha akllsn' do$r# karar verebilirsin%%%
Cma *# anda hi kimseye' hibir *eye ihtiya"m olmad$n anlyor#m%%% Cnlyor m#s#nN 8ibir
*eye%%K Fimsenin' hi kimsenin ne yardmna' ne ilisine ihtiya"m var%%% -en%%% ya.ayalnzm%%%
,eyse' yeter artkP -eni rahat braknP0
0D#rsana be dilen"i klkl' d#rsana be adamP 9yi"e keileri karm*P -ana (re hava ho*' ama
d#r da bir dinleK benim de (zel derslerim yok b# sralar' zaten tkrm*m (zel dersinin iine%
Cma -it.azar!nda 8er#vimov adnda bir kita. var' b# adam da kendine (z bir tr (zel derstir%
7e ben on# be* (zel derse bile de$i*mem% Do$al bilimlerle ilili birtakm bro*rler basyor b#
8er#vimov' (yle bro*rler ki' .eynir ekmek ibi satlyor he.si de%%% -#nlarn adlar bile bir alemP
;en he. benim a.tal old#$#m# s(ylerdin' ama inan azizim' %benden de ahmak olanlar varm*P
Cdam "ahil mi "ahil' ama nn modasna iyi #y#yor' ben de b# kon#da kendisini k*krtyor#m%
A*te *#rada iki +ormay een Clman"a bir metin var' bana sorarsan *arlatanlk ki o kadar ol#rP
Izetle' kadn insan mdr' de$il midir' on#
1&2
1&3
in"eliyor% 7e tabii (rkemli bir biimde insan old#$#n# kantlyor% 8er#vimov b# bro*r kadn
sor#n# ile ilili olarak yaynlaya"akR% -en de evirisini ya.yor#m% Cdam b# iki +ormay *i*ire *i*ire
alt +ormaya kara"ak% ;ay+ann yarsn ka.layan (steri*li bir de ad b#la"a$z ve elli k(.ekten
sata"a$z tanesiniP 9yi sata"aktrP @eviri iin bana +orma ba*na alt r#ble vere"ek' demek ki tm
on be* r#ble t#ta"ak% Clt r#blesini avans olarak aldm%%% -#n# bitireyim balinalar zerine bir eviri
ya.a"a$m% Daha sonra da <en+essions!#nRR ikin"i b(lmnden sk" birtakm dedikod#lar
evirmeyi kararla*trdkK kimden d#ym#*sa d#ym#*' 8er#vimov' 6#sso!n#n da kendine (z bir
6adisev old#$#n# s(ylyorRRR% -en de tabii bir *ey s(ylemedim' "anlar "ehennemeP ,e dersin'
0Fadn 9nsan mdrN0 bro*rnn ikin"i +ormasn versem evirir misinN E$er kab#l ediyorsan i*te
metin' i*te kQ$t kalem -kQ$t kalem bedava- ve i*te r#ble%%% -en iki +orma iin alt r#ble avans
ald$ma (re' evire"e$in bir +orma iin b# alt r#bleden senin .ayna r#ble d*er% @eviriyi
bitirin"e r#ble daha alrsn% -ir *ey daha varK lt+en btn b#nlar benim y(nmden bir
yardmm* ibi niteleme% 8atta' tersine' sen daha ka.dan irerken' a"aba 6askolnikov!#n bana
nasl bir yardm dok#nabilir' diye d*nyord#m% -ir kez benim imlQm ok k(t' ikin"isi
Clman"a!da bazan (yle t(kezliyor#m ki' kimi yerleri old#$# ibi ka+adan atyor#m% Dalnz bir *ey
varK benim #yd#rmalarm aslndan daha zel ol#yor/ zaten beni av#tan da b#%%% Cma kimbilir'
belki de daha k(t ol#yord#r%%N 8er neyse' kab#l ediyor m#s#n eviriyiN0
6askolnikov hibir *ey s(ylemeden Clman"a metni ve r#bleyi ald' k. itti' 6az#mihin
bakakalm*t ard sra% Cma 6askolnikov soka$a kar kmaz birden d(nd ve yeniden
%%%kadn sor#n#%%%K E yllar 6#syasnda ate*li tart*malara yol am*t% Izellikle 0;ovremennik0
derisine ba$l yazarlar kadn haklarn "o*k#yla sav#n#yorlard 4Irn%' @erni*evski!nin 0,e
Da.mal0 adl roman5' 4@ev%5 0<on+essions0K 09tira+lar0K Yan Yak 6#sso!n#n 41>12-1>>85 (zya*am
(yksel ya.t% 6#sso!n#n (lmnden sonra yaymlanm*tr% 4@ev%5 %%%6#sso!n#n da%%% 6adisev%%%K
Dani demokrat' aydnlanman devrim"i% 4@ev%5
6az#mihin!in odasna karak Clman"a metni ve r#bleyi masann zerine brakt' yine hibir
*ey s(ylemeden k. itti%
;on#nda ileden kan 6az#mihinK
0Delirdin mi be adamP0 diye ba$rd% 0,e b#' komedi mi oyn#yors#n b#radaN -enim bile ka+amn
tasn attrdnP Madem b# oy#nlar oynaya"aktn' ne diye eldinN0
6askolnikov merdivenlerden inerkenK
0-ana eviri +alan erekli de$il%%%0 diye mrldand%
6az#mihin de y#kardanK
0,e erek sana .ekiN Jeytan mN0 diye ba$rd%
6askolnikov kar*lk vermedi' sessiz"e merdivenlerden inmeye devam etti%
0-aksanaP ,erede ot#r#yors#n senN0
-# sor# da kar*lksz kald%
0Madem (yle' "ehenneme kadar yol#n varP%%0
6askolnikov soka$a km*t bile' ,ikolayev k(.rsnde kar* kar*ya kald$ ok tatsz bir olay
bir kez daha ve iyi"e kendine elmesine neden old#K yolda az kalsn bir k#.a arabasnn atlar
altnda kala"akt/ araba" ekilmesi iin kendisine birka kez ba$rm*' son#nda kamy srtna
*aklatmak zor#nda kalm*t% Delikanl srtna inen kamdan (ylesine (+keye ka.ld ki' bir anda
kendisini kork#l#klarn orada b#l#verdi 4k(.rnn neden yayalara ayrlm* b(lmnde de$il de'
arabalarn' i*ledi$i b(lmnde yrd$ de belli de$ildi5' (+keyle di*lerini "rdatt% 1eli.
eenler l*tlerK
0Eh ols#nP0
0Dolandr"nn biri besbelli%%%0
0;arho* n#maras ya.. kendilerini arabalarn altna atyorlar' ondan sonra i*in yoksa #$ra*
d#r%%%0
0;anatlar b#' e+endim' eimleri b# yoldanR%0
6askolnikov k(.r kork#l#$#n#n orada srtn ov#*t#r#. arabann ardndan (+keyle bakarken'
birden birinin av#"#na
E zamanki azetelerde sk sk' )etersb#rl# 0se+iller0in' sakatlk tazminat alabilmek iin
kendilerini arabalarn altna attklarna ili*kin yazlar yeralyord# 4@ev%5
1&2
.ara sk*trd$n hissetti% -#' ba*(rtl' aya$nda kei derisinden ayakkablar b#l#nan ya*l"a bir
t""ar karsyd/ yannda da ba* *a.kal' elinde ye*il bir *emsiye b#l#nan bir kz vard' besbelli
kzyd% 09sa a*kna' kab#l etP0 diyord# kadn% 6askolnikov .aray ald/ kadnla kz yry. ittiler%
-raktklar .ara yirmi k(.ekti% 1iyim k#*amna ve haline bak. on# bir yoks#la' hatta sokaklarda
Cllah rzas iin .ara to.layan .ro+esyonel bir dilen"iye benzetmi*lerdi/ kazand$ yirmi k(.e$i ise'
kadnlarn yre$ini szlatan kam v#r#*#na borl#yd#%
Dirmi k(.e$i av#"#nda skarak on adm kadar yrd' sonra saray y(nnden ,eva!ya do$r#
bakt% 1(kyznde bir tek b#l#t yokt#% ,eva!nn s#larysa' onda .ek az (rlen bir biimde'
neredeyse mavimsi bir renk alm*t% Fatedralin k#bbesi (ylesine i*iyord# ki' zerindeki her ss
ayrntlaryla (rlebiliyord#/ zaten k(.r zerinde n(beti k#lbesine yirmi adm #zaklktan
old#$#n"a' ba*ka hibir yerden b(ylesine zel (rnmezdi katedral% Famnn a"s emi* ve
6askolnikov olay #n#tm#*t#K *# anda belirin olmayan' ama tedirin edi"i birtakm d*n"elerle
dol#yd# ka+as% Iyle"e ayakta d#r#yor ve (zlerini kr.madan #zaklara bakyord#/ ok iyi bildi$i
bir yerdi b#ras% Sniversiteye devam etti$i nlerde' daha ok da eve d(n*lerinde' he. b#
noktada d#r#r' b# erekten byleyi"i manzaray seyreder ve her se+erinde de .ek belirin
olmayan ve neyin nesi old#$#n# .ek (zmleyemedi$i bir d#y#ya ka.larak *a*rr kalrd% -#
(rkemli manzara onda her zaman' aklanmas .ek kolay olmayan so$#k bir etki brakrd/
tmyle dilsiz ve sa$rm* ibi elirdi ona b# (zal" zellik% Fa.ld$ izemli ve i karart"
d#y#lar on# *a*rtr' ne kendisine' ne de ele"e$ine venmedi$i iin b# d#y#larn
(zmlenmesine iri*meyi he. ertelerdi% J# anda birdenbire o eski k#*k#larn' (zmsz kalan
sor#larn hatrlam* ve b# d#r#m ona .ek de rastele ibi (rnmemi*ti% Eskiden d*nd$
kon#lar *# anda da d*ne"ekmi* ibi' eskiden ililendi$i manzaraya *# anda da ayn iliyi
(stere"ekmi* ibi ayn yerde d#r#. oyalanyor olmasn old#ka t#ha+ b#ld#% -#na hem le"ek
ibi ol#yor' hem de derin bir a" d#y#yord#% Jimdi btn b# emi*' eski
1&:
d*n"eleri' eski sor#nlar' eski kon#lar' eski izlenimleri' etkilenimleri' tm b# manzara' kendisi'
her *ey%%% her *ey%%% a*a$larda' aya$nn altndaki #zak birtakm derinliklerdeymi* ibi
(rnyord#% ;anki kendisi y#karlara #m#* ve her *ey bir anda (rnmez olm#*t#%%% Daln"a
ya.t$ bir el hareketi ona birden av#"#nda smsk t#tmakta old#$# .aray hatrlatt% Cv#"#n#
a. .araya dikkatle bakt' kol#n# eni*e aarak yirmi k(.e$i s#ya +rlatt% ;onra evine do$r#
yrmeye ba*lad% J# anda herkesle ve her *eyle ili*kisini makasla kesmi* ibi hissediyord#
kendisini%
Edasna d(nd$nde ak*am ol#yord#' demek ki alt saat ibi bir zaman eirmi*ti d*arda% Eve
d(nerken nerelerden' nasl emi*' hibir *ey anmsamyord#% 8emen soy#nd# ve "atlar"asna
ko*t#r#lm#* bir beyir ibi titreyerek sedirine #zand' .altos#n# zerine ekti' kendinden
eer"esine #yk#ya dald%%%
D#yd#$# kork#n bir $lkla zi+iri bir karanl$a #yand% Manrm' b# nasl $lkt b(yleP -(yle
anormal sesleri' b(yle #l#maya benzer $lklar' di* "rdatmalar' (zya*larn' dayak ve
k+rleri ne (rm*' ne d#ym#*t#% -(ylesine bir k#d#rmay' hayvanla*may' d*nse (znde
"anlandramazd% 8er an deh*etten irkilerek' yatt$ yerden do$r#l#. ot#rd#% Cma dayak' $lklar'
inlemeler' s(vler itide artyord#% -irden *a*knlktan dona"ak ibi old#K ev sahibi kadnn sesi
elmi*ti k#la$na% Fadn #l#yor' inliyor' ba$ra ba$ra anla*lmaz bir *eyler s(ylyor' artk
d(vmemeleri iin yalvaryord#/ nk merdivenlerde a"masz"a d(vlen ev sahibi kadndan
ba*kas de$ildi% Dayak atan adam da (ylesine (+kelenmi*' daha do$r#s# (+keden k#d#rm#*
ibiydi ki' o da ab#k ab#k' tkana tkana' anla*lmaz bir *eyler s(ylyor' ama sesi hrlt ibi
kyord#% 6askolnikov birden dalda ya.rak ibi titrediK sesi tanm*t/ 9lya )etrovi!in sesiydi b#%
-#radayd 9lya )etrovi ve ev sahibi kadn d(vyord#P Mekmeliyor' ba*n merdivenlere ar.a
ar.a a"masz"a d(vyord# kadn'' d#y#lan $lklardan' elen seslerden b# aka
anla*lyord#% ,e ol#yord# b(yle' dnya tersine mi d(nm*tN -tn katlarda ka.larn ald$'
kira"larn sahanlklara **tkleri d#y#l#yord#% ;esler eliyord# d(rt
1&>
yandan% Clan ka.lar' ar.larak ka.atlan ka.lar' sesler' sesler%%% 6askolnikov d#rmadan' 0Cma
niinN ,eden b#nlarN 7e nasl b(yle%%N0 diye yineleyi. d#r#yord#/ "inlere t#t#ld#$#n# sanmaya
ba*lam*t% Cma hayr' sesler son dere"e netti' yanlmas olanakszd% Iyleyse *# anda kendisine
de elebilirlerdi%%% 0Jey iin%%% dn olanlar hani%%% Cman ManrmP0 Fa.y enellemeye davrand'
ama kol#n# kaldrmay bile ba*aramad' zaten b#n#n bir yarar da yokt#% 9ine' nerdeyse tm
varl$n #y#*t#ran mthi* bir kork# (km*t%%% Cma i*te bitmez tkenmez bir on dakika sren b#
"ehennemi rlt dinmeye ba*lam*t% Ev sahibi kadn inleyi. a$lamaya' 9lya )etrovi ise
(zda$ vermeye ve s(v. saymaya devam ediyord#% Cma i*te son#nda 9lya )etrovi de
s#sm#*t#% 0Cman ManrmP 1erekten de itti mi a"abaN0 7e iste hQlQ inleyi. a$layarak ev sahibi
kadn da idiyord#%%% A*te % ka.s da rltyle ka.and%%%A*te merdivenlerdeki insanlar da' kimi
ba$ra ba$ra tart*arak' kimi +sl +sl kon#*arak dairelerine ekildi% 8erhalde ok kalabalkt
d*ars' neredeyse btn a.artman halk d*ar #$ram*t%
0Cman ManrmP -tn b#nlar ola"ak *ey miN 8em on#n ne i*i vard b#rada' ne iin elmi*ti
b#rayaN0
-itkin bir *ekilde yata$na y$ld' ama artk #y#y#mad% Imrn"e bilmedi$i bir a"' sons#z bir
deh*et iinde yarm saat kadar d(nd d#rd#% ;onra birden odas *$a bo$#ld#K bir elinde m#m'
bir elinde orba kQsesi ,astasya irdi ieri% Dikkatle bak. on#n #y#mad$n (rn"e
etirdiklerini masann zerine koyd#%
0Dnden beri a$zna bir lokma bir *ey koymadn ve btn n deli ibi dola*. d#rd#n' hem de b#
ate*le%%%0
0,astasya%%% Ev sahibini niin d(vdlerN0
,astasya ona dikkatle baktK
0Ev sahibini miN Fim d(vdN0
0Cz (n"e%%% yarm saat (n"e yani% 9lya )etrovi%%% Fomiser m#avini%%% Merdivenlerde%%% ,iin d(vd
on# b(yleN 7e niin elmi* o adam b#rayaN0
,astasya kar*lk vermedi' ka*lar atk on# #z#n #z#n szd% Delikanl b# bak*lardan rahatsz
olm#*' hattQ korkm#*t#%
1&8
0,astasya niin bir *ey s(ylemiyors#nN0 dedi son#nda "lz bir sesle' rkek rkek%
,astasya d#y#l#r d#y#lmaz bir sesle ve kendi kendine kon#*#r ibiK
0Fan b#n#n nedeni%%%0 dedi% 08e. kandan ol#yor b#nlar%%%0
6askolnikov bir anda bembeyaz kesildi' d#vara do$r# erilediK
0Fan mN ,e kanN%%0
,astasya he. (yle s#sk#n' ona bakmaya devam ediyord#% ;on#nda yine sert' kararl bir sesleK
0Ev sahibini kimse d(vmedi0 dedi%
6askolnikov lkle sol#yord#% ,astasya!ya bakarak ve (n"ekinden de rkek bir sesleK
0Cma ben d#yd#m0 dedi% 0Gy#m#yord#m%%% A*te *#rada ot#r#yord#m%%% 8er *eyi d#yd#m%%%
Fomiser m#avini eldi' herkes merdivenlere kt%%%0
0-#raya kimse ermedi% Fan b# sende ba$ran% Fan aka"ak yer b#lamay. da kara"i$erde tkanr
kalrsa' iste b(yle hayal (rmeye baslar insan%%% ;(yle bakalmK yemek yiye"ek misinN0
6askolnikov kar*lk vermedi% ,astasya da kmyor' (zlerini ona dikmi*' (yle"e d#r#yord#%
0,astasya"$m bana s# versene%%%0
,astasya a*a$ indi' iki dakika sonra da beyaz bir to.rak ma*ra.ayla d(nd% Cma 6askolnikov!#n
hatrlayabildi$i b#raya kadard% ;#dan an"ak bir y#d#m iebilmi*' eri kalann ($sne
bo*altm*t% ;onras karanlkt' kendini kaybetmi*ti%
AAA
Cn"ak tm hastal$ sresin"e kendinde olmad$ da s(ylenemezdi/ sayklamal' yar bilinli bir
h#mma haliydi b#% ,itekim sonralar b# nlere ili*kin .ek ok *eyi hatrlad$n (rd% -azen
evresinde bir sr insann to.la*t$n' kendisini bir yerlere (trmek istediklerini' b# kon#da
tart*. kava ettiklerini (rr ibi ol#yord#% -azen de birden odasnda ya.ayalnz kald$n'
herkesin kendisinden kork#. ekildi$ini' yalnz arada bir
1&?
ka.y aralay. kendisine baktklarn' aralarnda bir *eyler kon#*#. l*tklerini' kendisiyle alay
ettiklerini' (zda$ verdiklerini (rr ibi ol#yord#% ,astasya!y sk sk yannda (rd$n
hatrlyord#/ bir ba*kasn daha hatrlyor' ama ok iyi tand$n sanmasna ra$men b#n#n kim
old#$#n# tam karamyord#/ hattQ b# nedenle zld$' a$lad$ bile olm#*t#% -azen bir aydr
yatmaktaym* ibi eliyor' bazen' daha ayn nn srmekte old#$#n# sanyord#% Cma on#' o i*i
tmyle #n#tm#*t#% -#na kar*lk hi #n#tmamas ereken bir *eyi #n#tt#$#n# her an hatrlyor'
hatrladka da a"yla inliyor' mthi* (+keleniyor' #lanlmaz bir kork#ya ka.lyord#% -(yle
d#r#mlarda yata$ndan +rlyor' kamak istiyor' ama her se+erinde de birisi on# d#rd#r#yor' o da
yeniden bitkin d*. kendini kaybediyord#% ;on#nda bir n tmyle kendine eldi%
;abah' saat on ibiydi% 8ava e$er aksa' sabahn b# saatinde ne* he. bir *erit halinde
odasnn sa$ d#varn yalayarak ka.nn yanndaki k(*eyi aydnlatrd% Data$nn yannda
,astasya ve kendisini merakla szen' hi tanmad$ bir adam d#r#yord#% ;rtnda ka+tan
b#l#nan' sakall' enten biriydi b#' (rn*ne baklrsa artel yesiydiR% Dar aralk ka.nn
erisinde ev sahibi kadn (rnyord#% 6askolnikov yata$nda do$r#ld#K
0-# kim' ,astasyaN0
,astasyaK
0@ok *kr kendine eldiP0 dedi%
Crtel yesi (rn*l adamK
0Fendine eldiP0 diye do$r#lad%
Fa. aral$ndan bakmakta olan ev sahibi kadn 6askolnikov!#n kendine eldi$ini ($renin"e
hemen ka.y ka.at. izlendi% ;on dere"e #tana' sklan bir kadnd b#/ kon#*malara
katlmak' aklamalarda b#l#nmak on#n katlanamaya"a$ *eylerdi% Frk ya*larndayd' *i*man'
ya$l' kara ka*l' kara (zl bir kadnd% Ji*manlk ve tembelli$in verdi$i seve"en bir havas vard/
sklanlk kon#s#nda ise e*i benzeri yokt#%
6askolnikov b# kez do$r#dan artel yesi (rn*l adama sord#K
CrtelK Fol "ne dayanan meslek mens#.larnn ol#*t#rd#klar bir tr koo.erati+% 4@ev%5
120
0;iz%%% FimsinizN0
Cma b# srada ka. yeniden ardna kadar ald ve 6az#mihin (rnd/ boy# #z#n old#$# iin
ha+i+e e$ilerek irmi*ti ieriK
0Eda de$il va.#r kamarasP0 diye ba$rd ieri irerken% 08e. ka+am tavana tosl#yor% -ir de sen
b#raya ev diyors#nP ,asl' kendine elebildin mi karde*N Jimdi )a*enka!dan d#yd#m%0
0Daha simdi kendine elebildi0 dedi ,astasya%
Crtel yesi (rn*l adam da lmseyerek do$r#lad ,astasya!yK
0Daha *imdi kendilerine elebildiler%0
6az#mihin birden adama d(nd veK
03t+en kim old#$#n#z# ($renebilir miyimN0 dedi% 0-enim adm 7raz#mihin/ herkesin
s(yleyeeldi$i ibi 6az#mihin de$il' 7raz#mihin' niversite ($ren"isiyim' bir soyl#n#n o$l#y#m'
b# da benim dost#m% ;iz de kim old#$#n# s(yler misinizN0
0Crtel yesiyim' b#raya t""ar Jelo.ayev tara+ndan bir is iin (nderilmi* b#l#n#yor#m%0
6az#mihin masann bir yanndaki iskemleye ot#r#rken' adama da (br iskemleyi (sterdiK
0-#yr#n' ot#r#n%0 ;onra 6askolnikov!a d(nerek devam etti% 0Fendine elmekle ok iyi ettin'
karde*% -#n d(rdn" n ki' a$zna bir lokma bir *ey koymadn% Dalnz"a birka kask ay
iirebildik% 9ki kez Hosimov!# etirdim b#raya% Hosimov!# hatrlyor m#s#nN ;eni sk bir *ekilde
m#ayene etti ve hibir *eyin olmad$n s(yledi% ;inirsel bir *eymi*%%% F(t beslenme son#"# sinir
zay+l$%%% Cma eermi*%%% C+erim s# Hosimov!QP Do$r#s# esasl ba*lad tedaviyeP0 ;onra yeniden
artel yesine d(nd% 0;izi t#tmayaym' b#yr#n' ne istiyord#n#zN 8a' 6odyaP Crtelden b# ikin"i
eli*leri' yalnz ilk elen b# arkada* de$ildi' bir baskasyd ve biz kendisiyle iyi anla*m*tk%
;izden (n"e elen kimdiN0
0In"eki n eleni kastediyors#n#z herhaldeN Cleksey ;emyonovi!ti' o da bizim arteldendir%0
0E sizden daha anlay*lyd aliba' (yle de$il miN0
0Evet' do$r#s# kendileri benden daha (steri*lidirler%0
0;izi k#tlarm% Evet ne diye"ektinizN0
Crtel yesi' 6askolnikov!a d(nerekK
0;or#n *# e+endim0 dediK 0;izin de adn d#yd#$#n#z# sand$m C+anasiy 9vanovi 7ahr#*in'
annenizin ri"as zerine'
121
k#r#l#*#m#z ara"l$yla adnza bir .ara havalesi karm* b#l#n#yor% C+anasiy 9vanovi' yine
annenizin ri"as zerine' kendinize eldi$inizde size ot#z be* r#ble verilmesini bildiren bir
mekt#b# ;emyon ;emyonovi!e vermi*% -ilmem haberiniz var mydN0
6askolnikov d*n"eli d*n"eliK
07ahr#*in%%% 7ahr#sin%%%% Evet' hatrlyor#m0 diye mrldand%
0D#y#yor m#s#n#z' t""ar 7ahr#*in!i tanyor0 diye ba$rd 6az#mihin% 0Demek ki kendinde
olmamas ibi bir d#r#m yok% 1(ryor#m ki' siz de anlay*l bir adamm*snzP%%% Do$r#s# akll"a
s(zler dinlemek baya$ zel ol#yor%0
0Evet e+endim' 7ahr#sin%%% C+ansiy 9vanovi 7ahr#*in%%% Cnneniz kendisi ara"l$yla daha (n"e de
.ara (ndermi*ti size% A*te b# kez de anne"i$inizin ri"asn eri evirmeyerek' ;emyon
;emyonovi!e size ot#z be* r#ble vermesi iin haber (ndermi*ler%0
0-# kez de0 s(zn nasl da +iyakal s(yledinizP 0Cnne"i$iniz0 de +ena de$il%%% ;(yler misiniz lt+enK
siz"e arkada*m kendinde mi' de$il miN0
0-ana (re hava ho*% Cma bir makb#z imzalamas erekiyor%0
0Endan kolay ne varP ,edir o elinizdeki' de+ter miN0
0De+ter e+endim' i*te%%%0
07erin bana% Evet 6odya' sen de kalk bakalm% -en seni t#tarm% J#raya bir imza iziktiriver% Cl
kalemi' nk karde*' *# anda .ara bize havadan bile daha erekli%0
6askolnikov kalemi iterekK
01erekli de$il0 dedi% %
0,e erekli de$ilN0 %
0Amzalamaya"a$m%0
0Dah#' etme' makb#z olmadan ol#r m#N0
0-ana%%% .ara erekli de$il%%%0
0;ana .ara erekli de$il haP Ctyors#n karde*' ben tan$mP ;iz hi merak etmeyin' dala
eiyor%%% 8asta olmad$ zaman da b(yledir o%%% ;iz ka+as al*an bir adamsnz' birlikte on#
idare ederiz' daha do$r#s# elini%%% t#tt#$#m#z ibi imzasn attrveririz% 1elin' yardm edin bana%%%0
0-ir ba*ka n eleyim isterseniz%%%0
0Do' yo' ne diye bir kez daha zahmete katlana"aksnz%%N Fa+as al*an bir adamsnz siz%%% E'
6odya' kon#$# daha +azla t#tmayalm%%% -ak' seni bekliyor0 7e 6az#mihin erekten de
6askolnikov!#n elinden t#t#. makb#z# imzalatmaya al*t%
0-rak' ben kendim imzalarm0 dedi 6askolnikov ve kalemi al. imzasn att% Crtel yesi .aralar
verdi ve itti%
0@ok zelP Jimdi s(yle bakalm karde*' bir *ey yemek ister miydinN0
0Asterim%0
0@orbanz var mN0
-a*tan beri odada b#l#nan ,astasyaK
07ar' yalnz dnk0 dedi%
0)atatesli .irin orbas mN0
0)atatesli .irin orbas%0
0,asl' ezbere biliyor#m de$il miN 8emen etir orbay' yannda ay da ols#n%0
0;imdi%0
6askolnikov her *eye derin bir *a*knlk ve anlamsz bir kork#yla bakyord#% 8i kon#*mamaya
ve daha sonra neler ola"a$n beklemeye karar vermi*ti% 0;anrm artk hayal (rmyor#m0 diye
d*nyord#' 0ere$e benziyor btn b# olanlar%%%0
Aki dakika kadar sonra ,astasya orbay etirdi' ayn da biraz sonra hazr ola"a$n bildirdi%
@orbann yan sra iki ka*k' iki tabak' t#zl#k' biberlik' s$r eti iin hardal' tertemiz bir so+ra (rts
de etirmi*ti% -tn b#nlar b# odada #z#n bir sredir b(ylesine dzenlilik iinde (rlmemi*
*eylerdi%
0Fena de$il% -aksana% ,astasya"$m% )raskovya )avlovna iki sise de bira (nderseydi' hi +ena
olmazd hani%%% 9erdik%%%0
0;en de az ak(zlerden de$ilsinP0 diye mrldanan ,astasya biralar almaya itti%
6askolnikov vah*i bir hayvan ibi byk bir erinlikle evresini szmeye devam ediyord#% -#
arada 6az#mihin sedire on#n yanna ot#rd# ve 6askolnikov!#n on#n yardmna hi de ihtiya"
olmamasna ra$men' sol kol#n# #zat. bir ay kabal$yla arkada*nn basn k#"aklad' sa$ eliyle
de' a$z yanmasn diye de+alar"a +ledi$i orba dol# ka*$ arkada*nn a$zna (trd% Cma
orba zaten lkt% 6askolnikov orbay i*tahla imeye ba*lad% Cma birka ka*ktan sonra
6az#mihin birden d#rd#
123
ve orbadan daha +azla ii. iemeye"e$ini Hosimov!a dan*malar erekti$ini s(yledi%
-# srada ,astasya elinde iki *i*e birayla ieri irdi%
0@ay ister misinN0
0Evet%0
0,astasya' +rla' ay etir/ herhalde artk ay iin de dan*mamz erekmiyor% Cma bak bira"klar
b#rada i*teP0
1ei. kendi sandalyesine ot#rd#' orbay' s$r etini (nne ekti ve nlerdir bir *ey yememi* bir
insan i*tahyla yeme$e ba*lad% Mkabasa s$r etiyle dol# a$znda dilini d(ndrebildi$in"e/
06odya' karde*0 dedi' 0ben artk senin b#rada hern b(yle yemek yer old#m% ;enin ev sahibin
)asenka var ya' o (nderiyor b#nlarn he.sini/ do$r#s# ok "andan a$rlyor kadn beni% -ana ille
de bir *eyler vermesi iin diretti$im yok' ama verdi$inde kar* da koym#yor#m% A*te ,astasya da
ay etirdi% ,asl da be"erikliP ,astasya"$m' bira ister miydinN0
0,asl da alay edersin insanlaP0
0)eki' ayN0
0@ay' ol#r%0
0Cl aydanl$% Cma d#r' senin ayn 0ben koyaymK e masann ba*na%0
-ir anda y(netimi eline ald% -ir +in"an ay dold#rd#' sonra bir ikin"isini dold#rd#% Deme$ini
brak. sedire 6askolnikov!#n yanna ot#rd# ve t.k az (n"e ya.t$ ibi sol kol#yla arkada*nn
basn do$r#lt#.' sanki on#n hastalktan k#rt#lmasnn "an al" noktas b# +leme isindeymi* ibi'
byk bir ayretle ve aralksz +leyerek ay ka*$yla hastaya ay iirmeye ba*lad% 6askolnikov
kimsenin yardm olmakszn yata$nda do$r#l#. kendi ba*na ay imek bir yana/ hatta kalk.
yryebile"ek kadar kendini iyi hissetmesine ra$men' s#s#yor ve 6az#mihin!e kar* koym#yord#%
Cma t#ha+' hatta belki de hayvans denilebile"ek bir k#rnazlk elmi*ti aklnaK bir sre iin'
iyile*ti$ini' "nn yerine eldi$ini izlemek ve bakalm ne ola"ak diye beklemek istiyord#% Cma
birden iinde kabaran tiksintiyi t#tamad' on kask kadar ay itikten sonra' birden ka*$ itti' hrn
bir sav#r#sla ba*m 6az#mihin!in kol#ndan k#rtar. yast$a att% 1erekten de tertemiz kl+l' k#*
tynden bir yastk vard
12&
ba*nn altnda% -#n# da +arketmi*' b# da (zellikle dikkatini ekmi*ti%
Deniden masaya ei. yeme$ini yemeye ve birasn imeye
koy#lan 6az#mihinK
0)asenka b#n bize ah#d#d# reeli (ndermeli0 dedi 0b# adama ie"ek bir *eyler hazrlamamz
erek%0
0,erden b#ls#n )asenka sana ah#d#d# reeliniN0 diye sord# ,astasya/ ay taba$n a"k
av#"#n#n be* .arma$ zerinde t#t#yor ve ay a$znda t#tt#$# 0*ekerin arasndan0 szerek
iiyord#%
0Ch#d#d#' dost#m' bakkalda satlr% -iliyor m#s#n 6odya' senin haberin yokken b#rada neler old#
nelerN Cdresini bile brakmadan benden bir hrsz ibi ka. itti$in n' (yle bir (+keye ka.ldm
ki' seni aray. b#lmaya ve haketti$in *ekilde "ezalandrmaya karar verdim% 8emen o n ise
iri*tim% Dola* babam dola*' ara babam araP Jimdiki adresini #n#tm#*t#m' daha do$r#s# hi
bilmiyord#m% Eski ot#rd#$#n eve elin"e' hatrlad$m tek *ey' b#n#n 0-e* F(se0de 8arlamov!#n
evi old#$#yd#% 8aydi bakalm' b# kez de 8arlamov!#n evini araP Derken' yanli* hatrlad$m' b#
evin 8arlamov!#n de$il' -#h!#n old#$#n# ($renmeyeyim miN 9nsan bazen sesleri nasl da
kar*tryorP ,eyse' b# i* daha da "anm skt% E (+keyle ertesi n adres bros#na ba*v#rd#m
ve%%% *imdi sk d#rK iki dakika iinde kar. bana adresini verdiler% Me$er oraya kaytlym*snP0
0Faytl mym*mNP0
08em de nasl%%% Eysa benden (n"e birisi eneral Fobelyov!#n adresini sorm#*t#' ne kadar
aradlarsa bir trl b#lamadlar% ,eyse #z#n hikQye% -#raya elir elmez senin btn islerini' her
*eyini ($rendim/ hakknda bilmedi$im hibir *ey yok% A*te ,astasya da biliyorK ,ikodim Fomi!le
tan*tm' 9lya )etrovi!le de%%% ;onra'!ka."yla ve karakol sekreteri bay Cleksandr 1rioryevi
Hamyotov!la%%% 7e son olarak )asenka ile tan*mak on#r#na erdim/ ,astasya da biliyor yaP0
,astasya anlaml anlaml lerekK
0Fadn bastan kardnP0 dedi%
0;ekeri barda$n iine koysanza ,astasya ,iki+orovnaP0
,astasya lmekten krla"akt nerdeyse%
09t heri+P0 dedi/ lmesi biraz yat*n"a ekledi% 0,iki+orovna de$il' )etrova' benim adm%0
122
0-irbirimize sayl olalm% ,eyse karde*' ba*n a$rtmayaym' b#rada senin hakknda yaylm*
olan birtakm sama (nyarlar k(knden yok etmek iin s(yle esasl bir *ekilde hava attm' ama
do$r#s# )a*enka benden baskn kt% -# kadnn b(ylesine%%% ,asl diyeyim%%% CvenanteR
olabile"e$ini hi sanmazdm do$r#s#% ;en ne dersin' haN0
6askolnikov a$zn a. tek kelime s(ylemiyor' ama bak*larn da 6az#mihin!den ayrmyord#%
6az#mihin on#n s#s#*#na hi alnmam*t' hatta kendisini onaylayan bir yant alm*"asnaK
08atta her bakmdan%%% 8er bakmdan k#s#rs#z bir kadn0 dedi%
Fon#*madan anla*lmaz bir zevk d#yd#$# belli olan ,astasyaK
0;eni alak heri+ seniP0 diye s(ylendi%
0A*in k(t yan s# ki' karde*' sen daha i*i ba*tan yanl* t#tm#*s#n% Ena kar* davran*larn b(yle
olmamalyd% De$i*ik bir h#y# var kadnn% ,eyse' b# h#y meselesini daha sonra kon#*#r#z%%%
Cma on# sana yemek (ndermemeye "esaret edebile"ek hale nasl etirdin' do$r#s# meraka
de$er% Da da meselQ *# bor senedi i*iN Iyle b# senedi imzalayabilmesi iin insann akln
karm* olmas erekP Da da alalm kzyla .lanlanan evlenme i*ini%%N 8er *eyi biliyor#mP
Farkndaym' e*eklik ediyor#m' hassas yerlerine dok#n#yor#mK danalakl$m iin ba$*laP
Danalaklk dedim deK *# )raskovya )avlovna' karde*' hi de ilk bak*ta sanld$ kadar
b#dalaya benzemiyor' (yle de$il miN0
6askolnikov ba*ka yana bakarak' ama artk s#smaktansa kon#*mann daha #y#n ola"a$n
d*nerek' di*leri arasndanK
0Evet%%%0 diye mrldand%
En#n kendisine "eva. vermesine sevinmi*e benzeyen 6az#mihinK
0Iyle de$il mi amaP0 diye ba$rd% 0Cma akll old#$# da s(ylenemez' (yle de$il miN 1erekten'
erekten ok t#ha+ bir kadnP Do$r#s# ben de ne ya.a"a$m *a*rdmP%%% 6ahat rahat bir
krknda olmasna ra$men' ot#z akmdaym' diyor%%% 7allahi' hakk da yok de$ilP ;ana yemin
ederim ki' karde*' daha ok akla
CvenanteK 4Fr%5 8o*' "azi.' sevimli' 4@ev%5
12:
dayal yarlarm var on#n iin' ama b#nlar meta+izik bir biimde dile etiriyor#m% Cramzda (yle
birtakm i*aretler k#r#ld# ki' "ebir hi kalr b#nlarn yanndaP 8ibir *ey anlamyor#mP ,eyse'
he.si sama *eyler b#nlarn% Dalnz bir *ey varK kadn bakt ki' sen ($ren"ili$i braktn' (zel
derslerini kaybettin' stn basn da b(yle d(klmeye ba*lad' kznn da (lmesi zerine seni aile
halkndan saymak iin ortada bir neden kalmad$n d*nmeye ba*lad' birdenbire rkt senin
anlaya"a$n% Ite yandan sen de kab#$#na ekilmi*sin' hi kimseyle bir ili*kin kalmam*' b#
d#r#m kar*snda kadn' seni ka. d*ar etmeye karar verdi% Cslnda oktandr b#na niyetliymis'
ama elindeki senede ayorm#*% -# b(yleyken sen de' bor"#n# annenin (deye"e$ine
inandrmaya "alsyorm#*s#n on#%%%0
0Claka birseydi (yle s(ylemem%%/% Cnnemin kendisi neredeyse dilene"ek d#r#mda%%% Evden
kovmasnlar' yemek versinler diye #yd#rm#*t#m b# yalan%0
0@ok da aklllk etmi*sin% Dalnz' *# saray dan*man' ayn % zamanda da i*adam olan -ay
@ebarov!#n i*in iine irmesi her *eyi altst etmi*% E olmasayd' )a*enka bir ba*na hibir *ey
ya.amazd' ok #tana bir kadndr kendisi% Cma i*adamnda #tanma ol#r m#N Mahmin
edebile"e$in ibi ilk i*i'!!;enette yazl .aray k#rtarabilir miyizN diye sormak olm#*% Fadn da'
!Evet!' demi*' !nk on#n (yle bir annesi var ki' yz yirmi be* r#ble emekli ayl$yla ne ya.ar
eder o$l#n#n bor"#n# (der/ sonra yine on#n (yle bir kzkarde*i var ki' karde*i iin k(leli$e bile
raz ol#r!% Eh' adamn dayand$ nokta da b# olm#*% ;en ne k.rday. d#r#yors#n (yle Cllah
a*kna%%N -(yle"e' karde*' ben senin btn elmi*ini emi*ini ($renmi* b#l#n#yor#m% Fendisine
yakn old#$#n nlerde )asenka!ya bo*#na almam*sn% ;eni sevdi$im iin s(ylyor#m%%%
;or#n *#K drst' d#y#l# insanlar itenlikle her bir *eylerini s(ylerler' i*adamlar ise k#lak kesilir'
r d#yd#klarn karlar y(nnde k#llanrlar% )a*enka senedi s(zde kar*l$n alarak @ebarov!a
"iro etmi*' o da #tan. sklmadan b#n# tahsile koym#*' i*te ben btn b#nlar' b# vi"danszlklar
($renin"e' @ebarov denilen adama esasl bir *ekilde k*maya hazrlanyord#m ki' sor#n#
)a*enka ile aramzda (zmleyi verdik% ;enin .aray (deye"e$ine ke+il old#m ve )asenka!ya
senetle ilili olarak ba*latlan i*lemleri d#rd#rmasn s(yledim%
12>
D#y#yors#n de$il mi karde*' sana ke+il old#mN @ebarov!# a$rdk' aktan bir on r#ble veri.
senedi kendisinden eri aldk%! i*te s# anda b# senedi size takdimle *ere+ d#y#yor#m' artk
s(znz senet yerine emektedir' b#yr#n aln ve #s#ln"e yrtn%0
6az#mihin senedi masann zerine brakt/ 6askolnikov (z #"#yla s(yle bir baktktan sonra
hibir *ey s(ylemeden ba*n d#vardan yana d(ndrd% 6az#mihin "enir ibi old#% -ir dakika
kadar kimse kon#*mad' sonra 6az#mihinK
0Cnla*lan ene bir danalaklk ya.tm karde*0 dedi% 0;eni biraz e$lendirmek' evezelik ederek
oyalamak istemi*tim% Cma anla*lan "ann sktm%0
6askolnikov kar*lk vermedi' bir dakika kadar s#st#ktan sonra' ba*n evirmeden sord#K
0;ayklad$m sra (r. de tanyamad$m sen miydinN0
0-endim hatta b# yzden (yle (+kelendin ki%%% 8ele Hamyotov!# etirdi$imde%%%P0
6askolnikov hzla ba*n evirdi' (zlerini 6az#mihin!e diktiK
0Hamyotov!# m#N Farakol sekreteriniN 9yi ama niinN0 0D#r yah#' ne heye"anlanyors#n%%N
;eninle tan*mak istedi/ kendisi istedi' nk senden e.ey s(z ettik kendisiyle%%% Doksa senin
hakknda b#n"a *eyi nasl ($renebilirdimN Do$r#s#' karde*' yaman adam' hatta ola$anst%%%
Mabii' kendin"e%%% Jimdi dost#z kendisiyle' hemen her n (r*yor#z% -en de b# semte
tasndm da%%% Mabii' senin haberin yokt#N Deni ta*ndm daha% Fendisiyle bir iki kez 3aviza!ya
ittik% 3aviza!y hatrlyor m#s#nN 8ani *# 3aviza 9vanovna "anm%%N0 0-ir*eyler saykladm mN0
08em de naslP Fendinde de$ildin kiP%%0 0,eler saykladmN0
08ayda%%P ,eler sayklam*P ,e sayklaya"aksn yah#%%P 8adi bakalm' karde*' kaybede"ek
zamanmz yok' hemen isimize bakalm%0
6az#mihin iskemlesinden kalk. kasketini ald% 0,eler saykladmN0
0Cmma steledin haP Doksa bir izini am* olmaktan rn kork#yors#nN Forkma' kontes hazretleri
zerine hibir *ey s(ylemi* de$ilsinP%% -irtakm b#ldolardan' k.elerden' zin"irlerden'
128
Frestovski adasndan' sonra bir ka."dan' ,ikodim Forni!ten' komiser m#avini 9lya )etrovi"!ten
ve b#nlara benzer daha bir sr *eyden s(z ettin d#rd#n% ;onra e+endim ora.larnzla ok
ililendiniz' okP D#rmadan' ora.larm isterim' ora.larm verin deyi. d#rd#n#z% Hamyotov k(*e
b#"ak aray. ora.larnz b#ld# ve b# .is *eyleri yzkl' kremli elleriyle t#t#. kendisi size verdi%
Cn"ak b(yle"e yat*tnz ve b# .is .aavralar yirmi d(rt saat elinizden brakmadnz% En"a ektik
de elinizden k#rtaramadk% ;# anda da herhalde yorannzn altnda bir yerlerdedirler% ;onra'
neredeyse a$lamakl' .antolon .aalarnzdan sarkan birtakm i.liklerden s(z edi.' b# i.likleri
istediniz% 8ani i.likler' ne .antolon#N diye sord#k' hibir *ey ($renemedik%%% A*te b(yleP Jimdi
i*imize bakalm% J#rada ot#z-be* r#ble var% En#n# ben alyor#m' iki saat sonra hesabn etiririm%
-# arada Hosimov!a da haber (nderirim' aslnda kendili$inden elmesi erekirdi' saat on biri
eti nk% ;iz de' ,astenka/ ben yokken sk sk hastamz yoklayn' s# ya da ba*ka bir *ey
isteyi. istemedi$ini sor#n%%% -en de *imdi )a*enka!ya erekenleri s(ylerim' 8o*akalnP0
6az#mihin kn"a' ,astasyaK
% 0J#na bak' )a*enka diyor )raskovya-)avlovna!yaP0 diye s(ylendi% 0Milki s#ratl heri+P0
;onra ka.y a. a*a$lar dinledi% Cma dayanamayarak kendisi de a*a$ indi/ 6az#mihin!in ev
sahibi kadnla neler kon#*t#$#n# .ek merak ediyord#% ,astasya!nn 6az#mihin!e hayran old#$#
aka belli ol#yord#%
,astasya da k. odada yalnz kalr kalmaz' hasta' zerindeki yoran +rlat. att ve hemen
yataktan kalkt% 9ini yak. kav#ran bir sabrszlkla beklemi*ti herkesin k. itmesini/ bir an (n"e
i*e iri*mek istiyord#% Cma ya.a"a$ i* neydiN Cz (n"e yataktayken aklnda olan *eyi' sanki bile
bileymi* ibi' kalkar kalkmaz #n#tm#*t#% 0ManrmP -ana bir tek *eyi s(yleK her *eyi biliyorlar m'
yoksa daha bilmiyorlar mN -elki de her *eyi biliyorlar da' yatt$m sre"e benimle alay etmek iin
bildiklerini izliyorlarN ;onra birden odaya ire"ekler ve ol#. bitenleri ne zamandr bildiklerini
s(yleyivere"ekler%%% ,e ya.aym *imdi benN 8ay aksiP Daha demin aklmdayd ya.a"a$m *ey'
*imdi' sanki kasten #n#tt#mP%%0
12?
Edann ortasnda dikiliyor ve a"l bir *a*knlkla'evresine baknyord#% Fa.ya itti' a. d*ary
dinledi% Cma ya.a"a$ *ey b# de$ildi% -irden d#var kQ$dnn delik old#$# k(*eye atld' elini
delikten sok#. yoklad' kQ$d (zden eirdi% 8ayr' b# da de$ildi ya.a"a$% ;obaya itti'
ka.a$n a. klleri kar*trmaya ba*lad/ .antolon .aalarndan kesti$i i.liklerle' yrtk "e. astar
att$ ibi (yle"e d#r#yord#/ demek kimse sobaya bakmam*tP -irden' 6az#mihin!in az (n"e
s(zn etti$i ora.larn hatrlad% 1erekten de yorann altndayd ora.lar/ ama o nden beri
her ikisi de (ylesine kirlenmi*' eskimi*ti ki% Hamyotov!#n hibir *ey +arkedememesi son dere"e
do$ald%
0Hamyotov m#N%% Farakoldaki .olis%%% C"aba niin a$rm*lard beni karakolaN @a$n kQ$d
neredeN 1aliba olaylar birbirine kar*tryor#m%%% -eni b#n a$rmadlar ki oraya%%% 8em
iderken ora.larm (zden eirmi*tim ben%%% Jimdiyse%%% Jimdi hastaym%%% 8astaydm yani%%% 9yi
ama Hamyotov niin eldi b#rayaN 6az#mihin ne iin etirdi a"aba on#N0
-itkin bir halde yata$na ot#rd#%
0,e ol#yorN 8QlQ sayklyor m#y#m yoksa btn b# olanlar erek miN 1aliba erek%%% Evet'
hatrladmK kamam erekP 8emen' hemen kamam erekP Ayi ama%%P nereyeN Elbiselerim
neredeN Cyakkablarm da yokP Faldrm*larP ;aklam*larP Cnlyor#mP Cma .altom iste *#rada'
(rmemi*lerP @ok *kr' .aralar da masann zerindeP A*te senet de b#radaP )aralar al.
iderim' ba*ka bir daire t#tarm kendime' beni b#lamazlarP%% 9yi ama' ya adres bros#N%% -#l#rlarP
6az#mihin b#l#rP% En iyisi tmden itmek%%% Gzaklara%%% Cmerika!ya%%% 8e.sine tkr. itmek%%P
;enedi de almal%%% Erada i*ime yarayabilir% -a*ka ne alsam a"abaN 8asta old#$#m# sanyorlar
benimP Falk. yryebildi$imden haberleri yokP 8ah-hah-haP 8er *eyi bildiklerini (zlerinden
anladmP Dalnz *# merdivenlerden nasl ine"e$imN Da a*a$ya bir (z"' bir .olis diktilerseN -#
ne' ay mN C' yarm *i*e de bira var b#radaP 8em de b#z ibiP%%0
Ainde bir bardak kadar bira kalm* olan *i*eyi ka.t' iindeki ate*i s(ndrmek ister ibi' he.sini
bir diki*te iti%
Cma daha bir dakika emeden birann basna v#rmasyla' srtnda ha+i+' hatta tatl bir r.erme
d#yd#% Dat. stne yoran ekti% Haten da$nk' ko.#k d*n"elerle dol# olan ka+as
1:0
tmden b#l#tland% -yk bir zevkle ba*n yast$a brak.' yrtk .altos# yerine zerine (rtlm*
b#l#nan y#m#*a"k yorana sarld' ha+i+e i eki. derin' sa$lkl bir #yk#ya dald%
Edasna birinin irmesiyle #yand/ (zlerini at' 6az#mihin!i (rd% 6az#mihin ka.y ardna
kadar am*' e*ikte d#r#yord#' ieri iri. irmemekte kararsz ibiydi% 6askolnikov hzla
yata$nda do$r#ld#' bir *eyler hazrlamak ister"esine 6az#mihin!e bakt%
0Demek #y#m#yors#nN Iyleyse' iriyor#m ieriP0 Merdivenlerden a*a$ ba$rdK 0 ,astasya'
.aketi etirseneP%% ;imdi hesabn veririmP%%0
6askolnikov rkek bak*larla evresini szerekK 0;aat kaN0 diye sord#%
% 0Esasl #y#d#n karde*% Ck*am old#' saat nerdeyse alt ola"ak%%% Clt saatten +azla #y#d#n%0
0Cman ManrmP ,e ya.m*m benN0
0,e ya.a"aksn' sa$lkl bir #yk# ektinP -ir yere a"elen mi vard' yoksa bir randev#ya +alan m
yeti*e"ektinN Crtk btn zamanlar bizim% S saattir seni bekliyor#m/ iki kez yokladm' #y#yord#n%
9ki kez Hosimov!a ittimK yokt#' b#lamadm kendisini% ,eyse' (nemli de$il' elirP ;onra' #+ak te+ek
birka i*im vard' onlar yol#na koyd#m% -#n artk tmden ta*ndm% Daymla%%% Daym var simdi
yanmda' on#nla birlikteyiz%%% ,eyse' brak b#nlar da i*imize bakalm%%% ,astenka' versene
.aketi%%% Jimdi her *eyi yol#na koyarz%%% E' karde*' kendini nasl hissediyors#nN0
09yiyim' hasta +alan da de$ilim%%% 6az#mihin' oktan beri mi b#radasnN0
0Dedim ya' saat seni bekledim diye%%%0
08ayr' daha (n"eN0
0,e olm#* daha (n"eyeN0
0,e zamandr odama iri. beni yokl#yors#nN0
0Cz (n"e anlattm ya%%%0
6askolnikov d*n"eye dald% -ir d*t sanki btn b# ol#. bitenler' tek ba*na hatrlayamyor'
soran (zlerle 6az#mihin!e bakyord#%
0Evet hatrlayamyor0 dedi 6az#mihin'0 #n#tm#*P Demin de anlam*tm b#n# zaten%%% Daha tam
anlamyla kendine elemeeli$ini%%%
1:1
Cma b# #yk# sana ok iyi eldi' to.arlandn' (zlerinden' bak*larndan belli% C+erinP%% Evet' *imdi
isimize bakalmP -ak nasl her *eyi hatrlaya"aksnP J#nlara bir (z at hele' yak*klmP0
-yk ili (sterdi$i anla*lan .aketi (zmeye ba*lad%
0-iliyor m#s#n karde*' en ok da b# d#r#m iime dert olm#*t#% Dani seni do$r# drst Dir adam
kl$na sokmak%%% Evet' i*e iri*iyor#z% D#kardan ba*layalm% J# kasketi (ryor m#s#nN0
)aketten old#ka zel' ama yine de #"#z ve sk rastlanan bir kasket kard% 09zin verir misin' bir
deneyelimN0
6askolnikov aksi aksiK
0Dok0 dedi' sonra%%%
08ayr' 6odya!"$m' hi kar* koyma' sonra ok e kalm* ol#r#z% 7e e"e benim (zme #yk#
irmez% @nk (ln bilmedi$imden eli*i zel aldm%0 Fasketi iydirdi' old#$#n# (rn"e
sevinle haykrdK 0Il zerineymi* ibi ot#rd#P Ja.ka' karde*' insann iyim k#*amnda en
(nemli .aradr' say 9i' bir tr tavsiye mekt#b#%%% Molstyakov adl bir arkada*m vard' herkesin
*a.kasyla b#l#nd#$# enel bir yere irerken' he. *a.kasn karrd% -# d#r#m# herkes on#n
k(le"e d#y#lara sahi. olmasyla aklard/ oysa arkada*m zor#nl#l#ktan ya.ard b#n#' ba*nda
k#* y#vas ibi bir *a.ka ta*maktan #tanrd% Haten ok #tana bir adamdP -aksana
,astyonka' sen olsan *# iki *a.kadan hanisini seerdinK *# )almerston!#R m# 4nedense
)almerston adn takt$ 6askolnikov!#n biimini yitirmi* #z#n' y#varlak *a.kasn (sterdi5' yoksa
*# k#y#m"# (zeniyle dikilmi* .rlanta ibi *a.kay mN -il bakalm 6odya' kaa aldm b#
kasketiN0 6askolnikov!#n "eva. vermedi$ini (rn"e sor#y# ,astasya!ya y(nelttiK
0,astasya!"$mN0
08erhalde bir yirmi k(.e$i vardr%%%0 dedi ,astasya%
0ChmakP0 dedi 6az#mihin' ierlemi*%0 De$il b# *a.kay' seni bile vermezler yirmi k(.e$eP Mam
seksen k(.ek bayldmP E da k#llanlm* old#$# iinP Dalnz ko*#ll# aldmK b#n# eskit' seneye
yenisini veririz' dedilerP 9ster inann' ister inanmaynP Evet' *imdi de -lisede dedi$imiz ibi hani'-
elelim Cmerika -irle*ik
R )almerston K LAL% yy%n ilk yarsnda yasayan 9niliz devlet adam' ti"aret ve sanayi
b#r=#vazisiyle aristokrasinin bir ksmnn karlarnn sav#n#"#l#$#n# ya.an Zhins .artisinin
lideri 3ord )almerston 41>8&-18:25 4@ev%5
1:2
Devletleri!ne%%% 8emen"e"ik s(yleyeyim% 6odya' .antolonla (vnebilirim%%P 0!7e 6az#mihin'
6askolnikov!#n (nne ynl k#ma*tan ri bir .antolon# yayd% 0 -iraz k#llanlm* olmakla birlikte'
*ahane bir .antolonK ne bir deli$i var' ne de lekesi%%% 7e ayn renkte bir yelek' tam modaya (re%%%
F#llanlm* olma sor#n#na elin"e' do$r#s#n# istersen b# ben"e daha bile iyiK nk k#llanlm*
e*ya y#m#*a"k ol#r' rahat eder v"#t iinde% -iliyor m#s#n' 6odya' bana kalrsa insanlarn
to.l#m iinde ykselmeleri' onlarm mevsime #ymalarna ba$l bir *ey% E"ak aynda k#*konmaz
istemezsen' birka r#bleni "zdannda alkoym#* ol#rs#n% J# ald$m e*yalar iin de ayn *ey s(z
kon#s#% ;imdi yaz mevsimindeyiz de$il mi' ben de tam bir yaz al* veri*i ya.tm% @nk zn
nasl olsa b#nlar atmak ve yerlerine daha s"ak t#tan iysiler b#lmak ereke"ek%%% E zamana
kadar da b#nlar *klklarn yitirmeseler bile' (zensiz k#llanlmaktan eskiyi. ide"ekler%% Evet' hadi
bir kestir bakalm' ka .ara vermi* olabilirim b#nlarn he.sineN -ir *ey s(ylemiyor m#s#nN 9ki
r#ble yirmi be* k(.ekP Ja.ka iin s(z kon#s# olan ko*#l' b#nlar iin de eerliK b#nlar eskitin"e'
seneye yemlerini bedavaya ala"aksn% Fedyavey!lerin dkkanndaki al*veri*in' esas b#d#rK bir
kez .ara veri. de satn ald$n bir *ey' sana hayatn boy#n"a dayanr ve sen de bir daha onlarn
dkkQnna #$ramazsn% Evet' simdi ayakkablara elelimP ,asl amaN Do$r#' k#llanlm* old#klar
belli' ama sen yine de iki ay iyebilirsin% @nk i*ili$i de' malzemesi de Cvr#.a!dr% 9niliz elilik
kQtibi een ha+ta bit.azarnda satm*' to.# to.# alt n iymi* adam' .araya ihtiya" olm#*'
satm*%%% Fiyat bir b##k r#ble' nasl' iyi miN
,astasyaK
0Da aya$na #ymazsaN0 dedi%
0Gymazsa mP )eki b# neN0 6az#mihin "ebinden 6askolnikov!#n her yan k#r#m#* am#rla ka.l
eski ayakkabsn kard%0 Danma b#n# al. da ittim' b# i$ren *eyin (lsne #yd#$#n#
(rdkten sonra aldm o ayakkablar% @ama*r sor#n#na elin"e%%% -# kon#da ev sahibi kadnla
anla*tk% 9ste' (mlekK keten meten ama .lastronlar modaya #y#n%%% -(yle"e%%% ;eksen k(.ek
kasket' iki r#ble yirmi be* k(.ek elbise' r#ble be* k(.ek eder he.si% Cyakkablar bir b##k
r#ble 4ne ya.alm' ok iyi old#klar iin b# .aray verdim5' to.lam d(rt r#ble elli be* k(.ek%%%
@ama*rlar da y#varlak hesa. be* r#bleye
1:3
anla*tik% Demek ki he.si dok#z r#ble elli be* k(.ek t#t#yor% 1eriye kalan krk be* k(.ek' bakr
be*likler halinde b#rada' b#yr#n aln% -(yle"e' 6odya stn basn tmyle yenilemi* old#k/
b#na .alton# da katyor#m' nk .alton hem daha iyilebilir' hem de (rn*nde (zel bir
soyl#l#k olan bir .alto b#% 8erhalde Jarmer!de diktirilmi* olmasndan ileri eliyor b# (zelli$iP
@ora. ve benzeri kk *eyleri de artk sana brakyor#mK daha yirmibe* r#blemiz var eride%
)asenka!ya (deye"e$in ev kirasn hi d*nme' dedi$im ibi' sons#z kredimiz var% Jimdi%%% 9zin
ver de s# ama*rlarn bir de$i*tirelim' herhalde stndekilere de sinmi*tir hastal$n%%%0
6az#mihin!in deminden beri zoraki bir komiklikle anlatt$ st ba* alma hikQyesini tiksintiyle
dinlemi* olan 6askolnikov' elini ileri #zatarakK
08ayr' istemezP0 diye s(ylendi
0Do' karde*' b#na izin veremem0 diye diretti 6az#mihin% 0-en bo*#na m taban te.timN
,astasya"$m' lt+en #tanmay brakn da yardm edinP Evet' b(yle i*teP0
Far* koymasna aldrmadan arkada*nn ama*rlarn de$i*tirdi% 6askolnikov yata$n ba*#"#na
y$lr"asna ka.and' iki dakika kadar hibir *ey s(ylemeden d#rd#%
0Daha e.ey bir sre ekili. itmeye"ek b#nlarP0 diye d*nd% ;on#nda' d#vara bakmaya devam
ederek sord#K
08ani .arayla alnd btn b#nlarN0
08ayda%%P 8ani .arayla ola"ak yah#' senin kendi .aranla% Cnnenin7ahr#*in ara"l$yla
(nderdi$i .ara%%% 8ani Crtel!den biri etirmi*ti%%N Gn#tt#n m# yoksaN0
6askolnikov yz ask' #z#n #z#n d*nd' sonraK
0Evet' hatrlyor#m%%%0 dedi%
6az#mihin!in kaslar atld' kayyla bakyord# arkada*na%
Fa. ald' #z#n boyl#' iri yar bir adam irdi ieri% 6askolnikov bir yerlerden tanya"ak ibiydi
adam%
6az#mihin sevinle ba$rdK
0HosimovP 8ele *kr elebildinP0
A7
Hosimov #z#n boyl#' *i*man bir adamdK sinekkayd tra*l tomb#l yz renksizdi% Dmdz salar
beyaz denilebile"ek kadar ak sar idi/ tomb#l .armaklarnda altn bir yzk (ze ar.yord#/
(zlklyd% Da* yirmi yedi vard% Szerinde in"e k#ma*tan' dok#ml#' zenin bir .ard(syle' ak
renk yazlk bir .antolon vard% 1(mle$i k#s#rs#z' saat kordon# ko"amand% 8areketlerinde
#y#*#kl#$a varan' bir yava*lkla' (zentili bir senli benlilik vard% 1izlemek iin on"a aba
har"amasna kar*n' kendini be$enmi*li$i her hareketinden belli ol#yord#% Mand$ herkes on#
ekilmez bir ki*i olarak niteler' ama i*inin ehli old#$#n# s(ylerdi%
0Aki kez #$radm sana karde*0 diye ba$rd 6az#mihin' 0(rd$n ibi hasta kendine eldiP0
8astann yata$nn ayak #"#na ot#ran ve ot#r#r ot#rmaz da' ! yata$n olanak verdi$i (lde
yaylveren Hosimov' 6askolnikov!# dikkatle szerekK
01(ryor#m' (ryor#m0 dedi 0E' *imdi naslz bakalmN0
08e. b(yle "an skkn d#r#yor0 dedi 6az#mihin' 0az (n"e ama*rlarn de$i*tirdik' nerdeyse
a$laya"akt%0
0Cnla*lyorK%% Madem istemiyord#' daha sonra da de$i*tirebilirdiniz ama*rlarn%%% ,abz harikaP
-a*n hQlQ a$ryor alibaN0
6askolnikov birden yerinden do$r#ld#' sinirli sinirliK
0Ayiyim ben0 dedi'0 hem de ok iyiyimP0
Cma hemen sonra yeniden yast$nn zerine ka.an. d#vardan yana d(nd% Hosimov (zlerini
dikmi*' on# dikkatle szmeye devam ediyord#%
0@ok zel%%% 0 dedi kaytszlkla% 08er *ey olmas erekti$i ibi%%% -ir *eyler yedi mi bariN0
Demesi iin neler verdiklerini anlattlar ve ba*ka neler verebile"eklerini sord#lar%
08er *ey verebilirsiniz%%% @orba' ay%%% Mantar' salatalk' tabii yasak%%% ;onra s$r eti%%% <anm i*te
evezeli$e ne erek varP%%0 6az#mihin!le bak*tK 0J#r#. +alan ibi *eyler de istemez%%% -en yarn
ene elir (rrm%%% 8atta b#n%%% Evet%%%0
0Darn ak*am kendisini biraz ezdireyim istiyord#m0 dedi 6az#mihin%0 D#s#.ov )ark!na' sonra
!Fristal )alas!a%%%0
0Derinde olsam yarn on# hi k.rdatmazdm%%%0
0Cma yine de%%% ,eyse' daha sonra bir bakarz%%%0
0-en de tam b#n yeni evime ta*nmam *ere+ine arkada*lara bir yemek vere"ektim%%% J#raya'
iki adm (teye ta*ndm%%% E
1:2
da elebilseydi%%% -ir divana #zanr' aramzda b#l#n#rd#P0 -irden Hosimov!a d(nerek sord#K 0;en
eliyors#n' de$il miN Gn#tma bak' s(z verdinP0
01e bir saatte belki elirim% ,eler hazrladn bakalm yemek iinN0
0)ek bir *ey yokK ay' votka' balk%%% ;onra' b(rek%%% -iz bize % ola"a$z%0
0Fimler yaniN0
08e. b# semtten ki*iler ve ihtiyar daymdan ba*ka he.si yeni tan*lar%%% 8o*' daym da eski
saylmaz%%% )etersb#r!a daha dn eldi% -az i*leri varm*%%% Fendisiyle d(rt be* ylda bir
(r*rz%0
0,e i* ya.ar daynN0
0Imrn birtakm ta*ra kasabalarnda .osta mdrl$ ya.arak' a"nas bir ya*am srerek
eirdi%%% Jimdi altm* be* ya*nda ve emekli%%% Iyle #z#n #zadya s(z edile"ek biri de$il%%% Cma
ben severim kendisini% ;onra' yine semtimizden sor# yar" )or+iriy )etrovi ele"ek%%% ;en de
tanrsn on#%%%0
0E da akraban +alan ol#yord# alibaN0
0@ok #zaktan%%% ,e o' yzn asldN Cranzda bir *ey mi emi*tiN 1elmeye"ek misin yoksaN0
0Mkrm*m )or+iriy )etrovi!e' #m#r#mda bile de$il benim o adamP0
0Eh' en iyisi de b#% ;onra' ($ren"iler' bir ($retmen' bir mem#r' bir mzisyen' bir s#bay'
Hamyotov%%%0
0;(ylesene Cllah a*kna0 dedi Hosimov' 0ne i*iniz var sizin *# Hamyotov denen adamlaN ;enin ve
-ba*yla 6askolnikov!# (sterdi- on#n%%N0
0Dah# ne yaman adamsn beP 7e btn b# tersliklerin he. ilkeler' adnaP ;anki ilkelerin' btn
heraketlerine y(n veren bir zemberek ol#*t#rm#* iindeP%% ;en ve senin ibiler kendi iradenizle
kmldamaya bile korkarsnzP%% -enim iinse bir adam iyiyse iyidir ve b# kon#daki btn .rensibim
b#ndan ibarettir%%% -a*ka bir *ey d*nmem%%% Hamyotov harika bir adamP%%0
% 07e r*vetinin biriP0
0,e olm#* r*vetiyseN ,e olm#*P0 6az#mihm sinirlenmi*' ba$ryord#' yalnz sinirlili$i .ek do$al
de$ildiK 06*veti yann (v.' kendisini b# nedenle be$endi$imi mi s(yledim sanaN -en
1::
on#n yalnz"a kendine (re iyi bir adam old#$#n# s(yledim% 8ibir eksi$i b#l#nmasn diye
baka"ak ol#rsak' dnyada ka tane iyi insan kalr dersinN -# adan baka"ak ol#rsak' btn
i*kembemle birlikte benim iin verseler verseler bir ba* .i*mi* so$an verirler/ on# da' seni de
kendime katarsam verirler%%%0
0-# ok az ol#r senin iin' bana (re sen iki bas so$an edersin%%%0
0-ana (reyse sen bir ba* an"a edersinP J# ya.t$n es.rilere bakP Hamyotov daha o"#k/ biraz
salarn eke"e$im' o kadar% @nk on# yola etirmek iin iti. kakmak de$il' ok*amak erek%
9nsanlar' hele de o"#ksalar' iti. kakmakla yola elmezler%%% @o"#klara kar* ise' bir kat daha
(zenli olmal%%% ;en ve senin ibi ileri"i ka+aszlarn hibir *eyden anlad$nz yokP -a*kalarna
say d#ymazsnz' kendi kendinize krlrsnz%%% 8em e$er ille de bilmek istiyorsan' s(yleyeyim'
evet' Hamyotov!la ortak bir sor#n#m#z var%0
0,eymi* b# ortak sor#n#n#zN0
0;# sva"' daha do$r#s# boya" hikQyesi%%% @eki. k#rtara"a$z adam b# i*ten%%% Haten ortada
tela*lana"ak bir d#r#m da kalmad% 8er *ey a.ak ortaya km* b#l#n#yor%%% -izimki yalnz"a
katkda b#l#nmak%%P0
0,e boya"s b#N ,e olm#* boya"yaN0
0,asl' anlatmadm m sanaN 1erekten miN -elki de yalnz ba* tara+n anlatmsmdr%%% J# te+e"i'
d#l ko"akar var ya' on#n (ldrlmesi hikQyesi%%% ;imdi bir de boya" kar*t b# i*e%%%0
0Evet' daha (n"e de d#ym#*t#m b# "inayeti% 8attQ e.ey de ilimi ekmi*ti%%% -ir ara%%%
1azetelerde ok#m#*t#m%%% Cslnda%%%0
-# srada birden ,astasya lQ+a kar*tK
03izaveta!y (ldrdler%%% 0 dedi% 6askolnikov!a s(ylemi*ti b#n#% Fon#*malar sresin"e odada
kalm*' ka.ya yaslanm* olarak kon#*#lanlar dinlemi*ti%
6askolnikov d#y#l#r d#y#lmaz bir sesleK
03izaveta!y m%%N 0diye mrldand%
03izaveta "anm%%P 8ani *# sat" kadn' a*a$ya elir iderdi%%% @ama*r ykard' senin de bir kez
(mle$ini ykam*t hattQ%%%0
6askolnikov d#vardan yana d(nd% -eyaz iekli' kirli sar bir kQ$tla ka.lyd d#var% Fahvereni
taramalar olan *eklini yitirmi* bir iek seerek' ka ya.ra$ old#$#n#' ya.raklarnn
1:>
kenar trtllarnn biimini' ve her ya.rakta ka tarama b#l#nd#$#n# in"elemeye koy#ld#% El ve
ayaklarnn #y#*t#$#n#' v"#d#ndan ko.m#*asna hissizle*ti$ini d#y#yor' ama
kmldamakszn' inatla ie$e bakmaya devam ediyord#%
Hosimov' ,astasya!nn evezeli$ine "annn skld$n aka belli ederekK
0E' ne olm#* boya"yaN 0 diye sord#% %
,astasya iini ekerek s#st#%
6az#mihin heye"anla kald$ yerden devam etti%
0En# da katil zanls olarak t#t#klam*larP0
08erhani bir delil var mN0
0,e delil' ne bir *ey%%P Cma onlara sorarsan esasl delililer var ellerinde' tabii b#nlara delil
denilebilirseP Cslnda kantlanmas ereken nokta da b#radaP 8ani ba*ta k#*k#lan. t#t#kladklar
iki ki*i vard ya%%% ,eydi adlar%%N Foh!la )estriyakov%%% M.k onlarnkinde olan d#r#m tekrarlanyor
b#rada da%%% Cllah kahretsinP ,asl da sersem"e ele alyorlar b# i*leriP D*ardan birisine bile ne
kadar i$ren (rnyorP )estryakov belki b#n bana #$raya"ak%%% Cklma elmi*ken 6odya' b#
i*i sen de biliyors#n% ;en hastalanmazdan (n"e olm#*t#% 8ani karakolda b# olaydan s(z
ederlerken' d*. baylm*tn' i*te ondan bir n (n"e%%%0
Hosimov merakla 6askolnikov!a bakyord#% 6askolnikov!sa kmldamam*t bile%
HosimovK
0-iliyor m#s#n 6az#mihin'0 dedi' 0d#r#. dinlenmek nedir bilmeden' her i*in .e*inden ko*t#ran bir
insansn sen%%%0
6az#mihin masaya bir y#mr#k indirerekK
0Iyle ols#nP 0 diye ba$rd%0Cma biz yine de eki. k#rtara"a$z on# b# .is i*tenP -#rada insann
en a$rna iden ne biliyor m#s#nN Enlarn yalan s(ylemeleri de$il/ yalan her zaman
ba$*lanabilir/ tatl bir *eydir nk yalan ve insan (nnde son#nda ere$e (trr% -#rada
insann a$rna iden *ey' onlarn yalan s(ylemeleri de$il' s(yledikleri yalana kendilerinin de
inanmalar%%% )or+iri!ye say d#yarm ama%%% Enlarn ilk *a*rdklar nokta neydiN Fa. (n"e
ka.alym*' az sonra ka."yla d(ndklerinde ise ak b#lm#*lar% Demek ki "inayeti i*leyenler
Foh!la )estriyakovP Enlarn mant$ b# i*teP%%0
0Fzma "anm' yalnz"a t#t#kladlar onlar%%% 8em ba*ka trl de ya.amazlard%%% Foh deyin"e
aklma eldi/ ben b# adamla bir
1:8
yerlerde kar*la*m*tm sanyor#m%%% Fo"akardan n dolm#* rehinleri satn alyorm#* aliba'
(yle miN0
0Evet' kQ$tnn biriP%% ;enet de kryorm#s%%% ;anayi"iymi* aslnda% ,eyse' "an "ehennemeP%%
-enim asl te.emi attran ne' biliyor m#s#nN Enlarn *# kokm#*' rm*' r#tin y(ntemleri%%%
Eysa yalnz"a *# i*te bile' hi denenmemi*' ye.yeni bir yol b#lmak mmkn% )sikolo=ik verilere
dayanarak -yalnz"a b#nlara dayanarak- bizi asl s#l#ya (tre"ek bir iz b#l#nabilir% ,eymi*
e+endim' onlarn da bildi$r erekler varm*P Ayi ama' erek her *ey demek de$ildir ki%%% 8i
de$ilse i*in yars' b# ereklere nasl bakld$na ba$ldr%0
0)eki sen biliyor m#s#n ereklere nasl baklmas erekti$iniN0
0E$er bir insan herhani bir i*e yarar dok#nabile"e$ini hissediyorsa' s#smamaldr%%% ;en b# i*in
ayrntlarn biliyor m#s#nN0
0-oya"y anlatyord#n' yarm kalm*t%%%0
08a' evetP%%% DinleK <inayetten tam iki n sonra' Foh!la )estriyakov attklar her adm
kantlam*larken' erek kendisini haykr. d#r#rken ve .olisler b#nlarla kovalama"a oynay.
kendilerini av#tmay srdrrlerken' birden hi beklenilmeyen bir olay ol#r% <inayetin i*lendi$i
evin kar*snda bir meyhane isleten D#skin adl bir k(yl' iinde bir i+t altn k.e b#l#nan bir
m"evher k#t#s#yla karakola ba*v#r#r ve #z#n bir hikQye anlatrK !Aki n (n"e' der' ak*am saat
sekizi biraz ee -ne ve saate dikkatP- dkkQnma daha (n"e de eli. iden boya" Mikolay
#$rad' iinde bir i+t altn k.e b#l#nan b# k#t#y# etirdi ve b#na kar*lk kendisine iki r#ble veri.
vermeye"e$imi sord#% Ena k#t#y# nerden ald$n sord#m' yolda yrrken kaldrmda b#ld#m'
dedi% -a*ka bir *ey sormadm' kendisine bir .a.el yani bir r#bleP- verdim% @nk' bana olmasa'
(tr. bir ba*kasna vere"ek ve nasl olsa ie"ek' diye d*ndm% 7arsn' dedim' k.eler
bende d#rs#n' +azla mal (z m karrN E$er b#nlarn' alnt mal old#$# k#la$ma elirse'
(trr teslim ederim' diye d*ndm%! -en b# D#skin!i bilirim' insann' (znn iine baka baka
yalan s(yler' b# anlatt$ da d.edz masal% Ite yandan kendisi de te+e"ilik ya.ar' alnt mallar
izleyi. hrszlara yardm" ol#r% Et#z r#blelik k.eleri Mikolay!dan bir tekli$e
1:?
ka.atrken !alnt old#klar k#la$na elirse (tr. teslim etmek! aklnn #"#ndan ememi*tir%
Forkt#$# iin kvrtyor% ,eyse' "an "ehennemeP ;en heri+in anlatt$ masaln devamn dinleK
!-en b# Mikolay! o"#kl#$#ndan tanrm' k(ylm ol#r% 6yazanl o da benim ibi% 6yazan!n
Hraysk ilesinden%%% Mikolay ayya* bir adam de$ildir' ama arada bir ka+ay ekmeyi sever% E evde'
hem*erisi Mitri ile birlikte al*t$n' i*inin boya"lk old#$#n# da d#ym#*t#m% Mitri ile hem*eridir
b#nlar% Mikolay benden tekli$i aln"a hemen bozd#rd#' stste iki bardak y#varlad' .arann
stn al. itti% E srada Mitri on#n yannda de$ildi' (rmedim% Ertesi n d#yd#k ki' Clyona
9vanovna ile kzkarde*i 3izaveta 9vanovna balta ile (ldrlm*ler% 8er ikisini de tanrdm%
F.elerden dolay iime bir k#*k# irdi% @nk rahmetlinin rehin kar*l$ .ara verdi$ini bilirdim%
Falk. hemen rahmetlinin ot#rd#$# a.artmana ittim ve olay kendim"e *(yle #s#lden sor#.
sor#*t#rmaya ba*ladm% 9lk ($renmek istedi$im *#yd#K Mikolay b#rada mydN Mitri bana
Mikolay!n ii. d#rd#$#n#' eve sabaha do$r# eldi$ini' on dakika kadar kal. sonra yeniden
kt$n s(yledi% ;(yledi$ine (re' Mitri on# bir daha (rmemi*' i*i de tek ba*na bitirmeye
al*a"akm*% -tn b#nlar ($rendikten sonra o sra hi kimseye hibir *ey amadm% <inayet
kon#s#nda ($renebile"e$im her *eyi ($renmi*tim' iimde yine ayn k#*k#larla eve d(ndm%
-#nse' sabah saat sekize do$r#' yani "inayetin n" n' b#raya da dikkatP -ir de baktm
Mikolay irdi dkkQndan ieri' ayk de$ildi' ama +azla"a sarho* da denemezdi% Dani kon#*#lanlar
arlayabile"ek d#r#mdayd% Masalardan birine (kt% Fon#*m#yor' (yle"e ot#r#yord#% E saatte
meyhanede kendisinden ba*ka to.# to.# iki ki*i vard' biri yaban"' biri de bizim devaml
m*terilerden% ;onra benim iki arson%%% !Mitri!yi (rdn mN! diye sord#m% !Dok' dedi' (rmedim%!
!)eki b#ralarda de$il miydinN! dedim% !9ki ndr yokt#m! dedi% !1e"eyi nerede eirdinN! diye
sord#m% Meski!de' dedi% Folomenski!lerin yannda%! Meki' dedim' k.eleri nerde b#lm#*t#nN!
!Faldrmda! dedi% Dalnz b#n# ok t#ha+ bir tavrla ve hi yzme bakmadan s(ylemi*ti% Meki o
e"e +alan saatte' sizin boya ya.t$nz dairenin iki kat stndeki +alan dairede b(yle b(yle bir
olay olm#*' haberin var mN! dedim% !8ayr' haberim yok! dedi% Cma beni dinlerken (zleri +alta*
ibi olm#*' beti benzi #m#*t#% 8attQ bir ara baktm' *a.kasn
1>0
b#nlar%%% @ok emin bir kaynaktan ($rendim b#n#% 1(ryor m#s#n ise nasl baktklarnN0
0Iyle ama' ortada da birtakm deliller var%0
0Deliller de$il benim s(ylemek istedi$im' onlarn i*e nasl baktklarndan' sor#n#n (zn nasl
kavradklarndan s(zediyor#m ben% ,eyse' "anlar "ehennemeP Dinle *imdiK Mikolay! (yle
sk*trm*lar ki' son#nda itira+ etmi*K !F.eleri kaldrmda de$il% Mitri ile boyad$mz o dairede
b#ld#m!% !,asl old# b# i*N! '!Mitri ile aksam sekize kadar al*. boya ya.tk' tam itmeye
hazrlanyord#k ki' Mitri +ray ka.t$ ibi yzme srd ve kat% -eride kendisini kovalamaya
ba*ladm% 8em kovalyor' hem de rtla$m yrtlr"asna ba$ryord#m% Mam d* ka.nn orda'
ka."ya ve yanndaki birka adama ar.tm% Fa."nn yannda ka ki*i old#$#n#
hatrlayamyor#m% Fa." beni azarlad' (teki ka."yla kars da azarladlar% -# srada yannda bir
bayanla ieri irmekte olan bir bay da bizi azarlad% @nk Mitka ile ikimiz onlarn ayaklar dibine
yere yklm*tkK ben Mitka!y salarndan t#tt#$#m ibi yere devirmi*' y#mr#kl#yord#m% Mitka da
alttan beni y#mr#kl#yord#% Cma biz b#n# (+ke ile ya.myord#k' *akala*yord#k arkada*mla%
;onra Mitka elimden k#rt#ld# ve d*ar kat% -en de .e*ine sa$ldm' ama yakalayamadm%
-#n#n zerine erisin eri a.artmana d(ndm% @nk (teberimizi to.lamamz erekiyord#%
-oyalar' +ralar to.lam* Mitka!nn d(nmesini beklerken' koridorda' ka.nn arkasnda bir k#t#
takld aya$ma% FQ$da sarl bir k#t#yd# b#% FQ$d atm' baktm enelli bir k#t#%%% @eneli de
atm ki' k#t#n#n iinden k.eler kverdi%%%0
Datt$ yerden tek eli zerinde yava*a do$r#lan 6askolnikov' b#lank' kork# dol# (zlerle
6az#mihin!e bakarakK
0Fa.nn arkasnda mN Demek ka.nn arkasndaN Fa.nn arkasnda haN%%0 diye ba$rd%
0Evet%%% ,e old#' neyin var' ne ol#yors#nN0 6az#mihin de yerinden do$r#lm#*t#%
6askolnikov yeniden d#vardan yana d(n. yast$na ka.anarak' zor d#y#l#r bir sesleK 0Dok bir
*ey%%%0 dedi% -ir an kimseden ses kmad% ;on#nda 6az#mihinK
08erhalde #y#kl#yord#' #yk#s#nda kon#*t#%%0 dedi' bir yandan da soran (zlerle Hosimov!a
bakyord#% Hosimov ba*yla ona katlmad$n (steren bir i*aret ya.t% ;onraK % 0Devam etsene0
dedi' 0sonra neler olm#*N0
0,e ola"ak' k.eleri (rn"e' evi de' Mitka!y da #n#t#. *a.kasn ka.t$ ibi' do$r# D#skin!in
oraya itmi*% -#ndan sonrasn artk biliyors#n#zK D#*kin!e k.eleri kaldrmda b#ld#$# yalann
kvr. ald$ bir r#bleyle e$lenmeye itmi*% <inayet kon#s#nda ise eski s(ylediklerini tekrarlam*K
!8ibir *ey bilmiyor#m' hibi=+sey (rmedim' d#ymadm% Elaydan' an"ak (n"eki n haberim
old#!' !Fendini niin asmak istedinN! !D*n"eden'! !,e d*n"esindenN! !-eni mahk#m
ede"eklerini d*ndmN!' A*te btn hikQye% ;enin d*n"en ne' nasl bir son# karabilir onlar
b# hikQyedenN0
0-enim d*n"em ne ols#n' ortada bir erek ve *(yle ya da b(yle birtakm i.#lar var%%% ;enin
b# boya"y serbest braka"ak halleri yokt# herhaldeN0
0;erbest brakmak ne' resmen katil damasn bastlar adamaP En #+ak bir k#*k#lar yok b#
kon#da%%%0
0Enlara kzd$n iin b(yle yalan yanl* la+lar ediyors#nP F.eler ne ola"ak .ekiN -#nlar tam
ko"akarnn sand$ndan kaybold#$# n ve saatte ,ikolay!n elinde (rld$ne (re' herhani
bir *ekilde on#n eline eti$ini kab#l etmek zor#ndasn% -# tr bir sor#*t#rma iin zerinde
(nemle d#r#lmas ereken bir nokta b# ben"e%0
08erhani bir *ekilde eline eti$ini kab#l etmek zor#ndaym*mP 3a+a bakP Dah# sen ki hekimsin'
insan in"elemek' her *eyden (n"e on#n r#hsal ya.sn ($renmek zor#nda olan ve b# kon#da
elinde olanaklar b#l#nan bir insansn% -# kadar ayrntdan sonra *# ,ikolay!n nasl bir insan
old#$#n# hQlQ anlayamyor m#s#nN ;or#s# srasnda s(ylediklerinin tm ere$in ta
kendisiydi% F#t#' tam kendisinin anlatt$ ibi eline etiK rastlantyla zerine bast' a. bakt ki
k.elerP0
0Evet' ere$in ta kendisiP Cma ilk s(ylediklerinin yalan old#$#n# yine kendisi itira+ etmedi miN0
0Dinle beni% Dikkatle dinleK Fa."' Foh' )estryakov' (teki ka."' ilk ka."nn kars' o srada
on#n yannda ot#rmakta olan sat" kadn' yine o srada arabadan inerek kol#nda karsyla
1>3
ieri irmekte olan saray m*avirlerinden Frkov%%% Dani a*a$ y#kar sekiz-on tank' a$z birli$i
etmi*ler"esine' ,ikolay!n Dmitri!yi yere yatrd$n ve y#mr#klad$n' Dmitri!nin de ,ikolay!n
salarn eki. on# a*a$dan y#mr#klad$n (rdklerini s(ylyorlar%%% -#nlar boyl# boy#n"a yere
devrildikleri iin yol# da ka.atm*lard% -# nedenle herkes kendilerine kzyor' onlarsa !kk
o"#klar ibi! 4tanklarn k#llandklar deyim aynen b#5 altalta stste bo$#*#yorlar' ba$r.
a$ryorlar' son dere"e ln birtakm hareketler ya.yorlarm*% ;onra t.k o"#klar ibi
lerek soka$a +rlam*lar ve birbirlerini kovalamaya ba*lam*lar% D#y#yor m#s#nN Jimdi dikkat
etK y#karda "esetler daha so$#mam* bileP @nk onlar b#ld#klarnda her iki "esedin de daha
s"ak old#$#n# sa.tam*lard% E$er b# "inayeti onlar i*lemi* ve soy#n# onlar ya.m* olsalard'
ya da yalnz"a ,ikolay!n *# ya da b# biimde b# i*le bir ilisi b#l#nsayd' sorarm sanaK b(ylesi
bir r#h hali' yani ka. (nlerinde haykrmalar' kahkahalar' o"#ka iti*i. kak*malar%%% -alta' kan'
*eytani k#rnazlk' ihtiyat' so$#kkanllk' soy#n ibi *eylerle ba$da*abilir miN -e* on dakika (n"e
"esetler daha so$#mam* old#$#na (re b(yle olmas erekiyor' evet' be* on dakika (n"e i+te
"inayet i*lesinler' sonra her *eyi' "esetleri' evin ka.snn ak old#$#n#' aldklar e*yalar
#n#t#.' stelik de bir sr insann y#kar kmakta old#$#n# (re (re' ka.nn (nnde o"#klar
ibi alt alta stste bo$#*s#nlar' l*snler' herkesin dikkatini zerlerine eksinler' on tan$n
(zleri (nnde ya.snlar btn b#nlarP0
0Evet' do$r#s# old#ka t#ha+P M#ha+ ama%%%0
08ayr' karde*' amas yok b# i*in% F.elerin' "inayet n ve saatinde ,ikolay!n eline emi*
olmas e$er ona kar* (nemli bir maddi s# kant ol#*t#r#yorsa -ki b# ,ikolay!n olay zerine
ya.t$ son dere"e akla yakn aklamalarla s#(trr bir kant haline elmi*tir- o zaman on#n
lehine olan olaylar da dikkate almamz erekir/ asl k#*k#ya yer brakmayan erekler de ben"e
b#nlar% C"aba bizim yarlama #s#lmz bir olayn r#hsal bakmdan olanakszl$n' bir olayn
yalnz"a r#hsal aklamalara dayanyor olmasn' (teki btn maddi delilleri rten' onlardan
stn sayan esasl bir delil olarak kab#l eder miN Da da mahkemenin b(yle bir seimde
b#l#nmaya yetkisi var mdrN Cma hayr' hibir zaman kab#l etmezler b(yle bir *eyi' nk
k.eler onda b#l#nd#' !s#l# olmasayd asla ya.maya"a$ bir*eyi ya.maya kalk*t!' kendini
asmak istediP%% 9*te temel sor#n' benim te.emi attran sor#n b#P Cnlyor m#s#nN0
0Evet' b# i*in seni ok kzdrd$n (ryor#m% -ir dakika' sormay #n#tt#mK k.elerin ko"akarnn
sand$ndan alnma old#$# kantlanm* mN0
6az#mihin ask yzle ve isteksiz"eK
0Evet0 dedi' 0kantland% Foh k.eleri tand$ ibi onlar ko"akarya rehine brakan ki*iyi de
(sterdi% ;(yledi$i adam da k.elerin kendisinin old#$#n# kantlad%0
0F(t bir *ey dahaK Foh!la )estryakov y#karya karlarken' ,ikolay! (ren olmam* m ve b#
herhani bir *ekilde kantlanamyor m#N0
6az#mihin yine "an sklm* olarakK
0Csl sor#n da b#rada' hi kimse (rmemi*0 dedi' 0A*in asl .is yan da b#% 1eri artk Foh!la
)estryakov!#n tanklklar +azla (nemli saylmyor ama' onlar da y#kar karlarken Mikolaylarn
ierde al*tklarn +arketmemi*ler% !Fa. akt% -esbelli ierde al*anlar vard' ama biz eerken
dikkat etmedik ve *# anda ierde i*ilerin b#l#n#. b#l#nmad$n hatrlayamyor#z! demi*ler%0
08mm%%% -# d#r#mda onlar hakl (sterebile"ek tek *ey' yerlerde y#varlan. birbirlerini
y#mr#klamalar ve l*meleri%%% -#n#n (nemli bir delil old#$#n# varsayalm' ama%%% ;(ylesene'
sen nasl aklyors#n olayN Dani ,ikolay k.eleri e$er anlatt$ ibi b#ld#ysa' k.elerin orada
b#l#n#*#n# nasl aklyors#nN0
0,asl mN @ok basitP 8i de$ilse izlenilmesi ereken yol a.ak ortada% 8areket noktamz'
,ikolay!n b#ld#$# k#t#% F#t#y# asl katil d*rd% Foh ve )estryakov ka.y aldklarnda' katil
ka.y srlemi*' ierde d#r#yord#% Foh!#n a.tallk edi. a*a$ inmesiyle' katil de ka.y at ve
a*a$ indiK ba*ka bir yol yokt# on#n iin% Merdivenlerde Foh ve )estryakov!la kar*la*maktan da'
,ikolay ve Dmitri!nin al*tklar ve tam o srada bo* braktklar daireye izlenerek k#rt#ld#/
ka.nn arkasna saklan. Foh' )estryakov ve ka."nn y#kar kmasn bekledi' ayak sesleri
dinene de$in orada d#rd# ve tam ,ikolay!la Dmitri!nin birbirlerini kovalayarak soka$a ktklar'
herkesin da$ld$ ve ka.rnn orda kimsenin kalmad$ bir srada da elini kol#n#
1>2
sallaya sallaya a*a$ indi% -elki b#%arada kendisini (ren olm#*t#r' ama hi kimsenin dikkatini
ekmemi*tir/ bir sr insann iri. kt$ bir ev%%% F#t#y# da ka.nn arkasna izlendi$i srada
d*rd ve d*rd$n d#ymad% @nk b(yle bir *eyi d#yabile"ek d#r#mda de$ildi% F#t#' on#n
ka.nn arkasnda izlendi$inin ak kant% A*te btn hikQye b#P0
0)es do$r#s#P F#rnazl$n b(ylesine .esP Dok' karde*' artk b# kadar da olmaz%%%0
0-ir dakika' niin olmaya"akm*N0
07allahi her *ey (ylesine birbirine #y#yor' her *ey (ylesine birbirini izliyor ki' t.k tiyatro
sahnesindeki ibi%%%0
6az#mihin tam 0EehhP%0 diye k*ta b#l#na"akt ki' birden ka. ald' ieriye hibirinin tanmad$
yaban" bir adam irdi%
)ek en saylamaya"ak' (steri*li bir adamd b#/ d#r#*#nda bir kendini be$enmi*lik' yalnzlk
vard/ izlemeye al*mad$ a*a$lay" bir *a*knlkla evresini szerek' 0-en b(yle nereye
d*tmN%%0 der ibi bir an ka.da d#raksad% 1(zlerine inanamyorm#*asna' hatta biraz da
kork#n#n verdi$i ya.ma"k bir heye"anla ve neredeyse a*a$layarak' 6askolnikov!#n bask
tavanl' kk 0va.#r kamaras0n (zden eirmeye ba*lad% Edann iinde dola*an bak*lar'
ayn *a*knlkla' soy#nm#* bir halde ve sa ba* karmakar*k' iler a"s divannda yatmakta olan
6askolnikov zerinde d#rd#% 6askolnikov da (zlerini kr.madan ona bakyord#% ;onra bak*lar
a$r a$r 6az#mihin zerine kayd' taranmam* salarn' tra*sz yzn in"elemeye koy#ld#K
6az#mihin de yerinden bile kmldamakszn ' sor# dol# kstah bak*larla on#n (zlerinin ta
iine bakyord#% -# erin s#sk#nl#k birka dakika srd' son#nda' tahmin ol#na"a$ ibi
dekorda kk bir de$i*iklik old#% Edadakilerde (rd$ son dere"e "iddi birtakm belirtiler
kar*snda' a*r byklk taslayarak b# 0va.#r kamaras0nda hibir etki ya.amya"a$n anlayan
yaban"' biraz y#m#*ad/ kibar"a' ama yine de sertli$i tmden elden brakmadan' sor#s#n#n her
he"esinin altn izerek' Hosimov!aK
06odion 6omani 6askolnikov adl bir niversite ($ren"isi beyi' ya da eski bir niversite
($ren"isini aryor#m 0 dedi%
1>:
Hosimov ha+i+e kmldad' sor# kendisine sor#lmam* olmasna ra$men' ondan (n"e davranan
6az#mihin atlmasayd' belki "eva. da vere"ektiK
0A*te orada' divanda yatyor0 dedi 6az#mihin' 0-ir *ey mi lQzmdN0
6az#mihin!in 0-ir *ey mi lQzmdN0 s(zndeki senlibenlilik' kendini be$enmi* bay ok biimsiz bir
d#r#ma sokm#*t#K az kalsn d(n. 6az#mihin!e baka"akt' ama kendini t#tmasn bildi ve
Hosimov!a bakmay srdrd Hosimov ba*yla hastay (stererekK
0A*te 6askolnikovP0 dedi% ;onra a$zn hi de do$al saylmaya"ak kadar eni*e aarak esnedi ve
yine do$al saylmaya"ak kadar #z#n bir sre b# d#r#mda t#tt#% ;onra a$r a$r .armaklarn
yelek "ebine sokarak' som altndan' k#bbeli' ko"aman bir saat kard' a. bakt' yine a$r a$r
"ebine yerle*tirdi%
6askolnikov!sa' hibir *ey s(ylemeden (yle"e yatyor ve anlamsz ama inat bak*larla yeni
elene bakyord#% D#var kQ$dnda merak sard$ iekten b# yana d(nm* olan yz
inanlmaya"ak dere"ede beyazd ve sanki az (n"e a$r bir ameliyattan km* ya da i*ken"eden
k#rt#lm#* ibi derin bir a"y yanstyord#% Cma ieri iren adam onda yava* yava*vbir ili' sonra
ittike artan bir *a*knlk' daha sonra da vensizlik' hatta kork# #yandrmaya ba*lam*t%
Hosimov kendisini (stererek' 0A*te 6askolnikov0 der demez hzla do$r#l#. yata$na ot#rm#*'
meydan ok#r"asna' ama zay+ bir sesle ve kesik kesikK
0Evet0 demi*ti' 06askolnikov benimP ,e istemi*tinizN0
Fon#k on# dikkatle szd' sonra te.eden bakan bir tavrlaK
0)yotr )etrovi 3#=in0 dedi% 0F#vvetle #marm' adm size yaban" elmemi*tir%0
-sbtn ba*ka *eyler bekleyen 6askolnikov' b# ad erekten de ilk kez d#y#yorm#* ibi' bo*
ve daln bak*larla bakyor' kar*lk vermiyord#%
)yotr )etrovi boz#lm#* ibiydi%
0,asl ol#rN 1erekten de *# ana kadar hibir haber almadnz mN0
6askolnikov "eva. yerine yava*a ba*n yast$a brakt' kol#n# ba*nn altndan eiri. tavana
bakmaya ba*lad% 3#=in!in yznde bir an znt (leleri ##*t#% 6az#mihin!le Hosimov
1>>
daha byk iliyle bakmaya ba*ladlar adama% 3#=in #tanm*a
benziyord#%
0En n' hatta nerdeyse iki ha+ta ol#yor' bir mekt#. (nderilmi*ti size' ben sanyord#m ki%%%0 diye
bir*eyler evelemeye ba*lad%
0-aksanza%%%0 diye 6az#mihin birden on#n s(zn kesti 0ne diye (yle ka. a$znda dikili.
d#r#yors#n#zN Madem s(yleye"e$iniz bir *eyler var' ein' ot#r#nP Eras ,astasya ile ikinize dar
elir' ,astasya"$m' ekil de kon#$a yol verP 1ein e+endim' *(yle' *# sandalyeye b#yr#nP
1esenizeP0
;andalyesini masadan biraz #zakla*trarak' masayla dizleri arasnda kk bir aralk brakt ve
kon#$#n b#radan emesi iin erin bir d#r#mda beklemeye ba*lad% Iyle bir anda ya.lm* bir
a$ryd ki b#' eri evirmeye olanak yokt#/ kon#k ab#k ab#k ve ayaklar takla takla aralktan
eti' sandalyeye ot#rd# ye k#*k#l# bak*larla 6az#mihin!i szd% 6az#mihin hemen%
0Cllaha*kna sklmayn%0 dedi' 06odya be* ndr hastayd' n boy#n"a sayklay. d#rd#%
Cma *imdi iyi' i*tah da yerinde% J# ot#ran on#n doktor#d#r' az (n"e kendisini m#ayene etti% -en
de 6odya!nn arkada*ym' ve ben de eski bir niversite ($ren"isiyim/ *# anda da kendisine
dadlk ediyor#m% -ize aldrmayn' ne kon#*a"aksanz' sklmadan kon#*abilirsiniz%0
)yotr )etrovi' Hosimov!a d(nerekK
0Me*ekkr ederim0 dedi'0 yalnz' b#rada ot#r#. kon#*makla a"aba hastay rahatsz etmi* olmaz
mymN0
08ayr0 dedi Hosimov0' hatta tersine e$lendirmi* ol#rs#n#z%0 7e yeniden esnedi%
6az#mihinK
06odya kendine eleli e.ey ol#yor 0 dedi'0 tQ sabahtan%%%0
;enli benlili$i (ylesine ya.ma"ksz' (ylesine itendi ki' )yotr )etrovi biraz d*nd ve
"esaretini to.lamaya ba*lad% -# terbiyesiz' b# hr.ani delikanlnn kendisini niversite ($ren"isi
olarak tantmasnn da .ay vard belki b#nda%
0Cnneniz%%% 0 diye tam s(ze ba*lam*t ki' 6az#mihin rltl birK
08mmP%%%0 ekti%
3#=in soran (zlerle 6az#mihin!e bakt%
0-ir *ey yok0 dedi 6az#mihin' 0a$zmdan kat' siz devam edinP0
3#=in om#zlarn silkti%
0%%%anneniz ben daha yanlarndayken size bir mekt#. yazm*t% -#raya eldikten sonra da' her
kon#da iyi"e aydnlanm* olmanzdan emin olmak iin size ziyaretimi biraz e"iktirdim% Cma *#
anda byk bir *a*knlkla (ryor#m ki%%%0
6askolnikov sabrszlkla ve (+keyle atldK
0-iliyor#m' biliyor#mP ;iz%%% J# ni*anl de$il misinizN Evet' biliyor#mP 7e yeter artkP0
)yotr )etrovi mthi* boz#lm#*t#' ama sesini karmad% Elden eldi$in"e ab#k bir *ekilde
btn b#nlarn ne anlama eldi$ini anlamaya al*yord#% -ir dakika kadar sren bir sessizlik
old#%
-# arada' "eva. verirken )yotr )etrovi"!e do$r# d(nen 6askolnikov' birden' sanki az (n"e ona iyi
bakamam*' ya da *# anda onda yeni bir *ey (rm* ibi byk bir iliyle on# szmeye ba*lad/
hatta daha iyi (rebilmek iin ba*n da yastktan kaldrd% 1erekten de )yotr )etrovi!in enel
(rn*nde' az (n"e kendisi iin senlibenli"e s(yleniveren 0ni*anl0 deyimini hakl karta"ak
(zel birtakm *eyler var ibiydi% 9lk (rlen' daha do$r#s# (ze batan *ey' ba*kentte ni*anlsn
bekleyerek eirdi$i birka nden )yotr )etrovi!in *kla*mak' kendine eki dzen vermek iin
elinden eldi$in"e yararlanmaya al*m* olmasyd% -# hi k#sk#s#z knana"ak yan olmayan
son dere"e mas#m bir davran*t% 8atta *kla*t$n (r. de' kendini +azla"a be$enmeye
ba*lamas bile b(yle d#r#mlarda hakl (rlebilirdi/ nk )yotr )etrovi (nnde son#nda bir
ni*anlyd% -tn iysileri terzi elinden daha yeni km*t% Sstndekilerin ok yeni olmas ve belli
bir ama" a$a v#rmas bir yana' her *eyi yerindeydi' zeldi% ;on dere"e *k ve ye.yeni melon
*a.kas bile b# belli ama" kantlyord#K )yotr )etrovi *a.kasna a*r (zen (steriyor' elinde
byk bir dikkatle t#t#yord#% ;onra leylak reni *# erek =#ven eldivenler de iyilmemeleri ve
yalnz"a (steri* ols#n diye ta*nmalar asndan' ayn *eye tanklk etmiyorlar mydN )yotr
)etrovi!in iysilerinde daha ok enlerin ho*landklar trden' ak renkler hakimdi% Szerinde
ak kahvereni bir "eket' yine ak renk' ha+i+ bir .antolon' b#nlara #y#n bir k#ma*tan yelek'
ye.yeni' in"e"ik bir (mlek ve krmz izili bir kravat vard% En (nemlisi de' b#nlarn he.si' )yotr
)etrovi!e ok yak*m*t% 1en ve bakml yz' erek
1>?
ya* olan krk be*ten daha az (steriyord#% Danaklarnn iki yanndan zari+ bir biimde a*a$ inen
koy# renk +avorileri' .rl .rl tra*l enesinin evresinde daha da koy#la*yord#% 8atta .ek az
krla*m* ve berber tara+ndan taran. kvrlm* salar bile' - b# tr kvrlm* salar enellikle
ln (rnmelerine ve insan nikahianrnaya iden Clman damatlarna d(ndrmelerine ra$men'
onda ln ve b#dala"a d#rm#yord#% E$er b# zel ve haval yzde erekten iti"i' ho*a
itmeyen bir yan varsa' nedenini ba*ka noktalarda aramak erekti%
6askolnikov bay 3#=in!i hi ekinmeden #z#n #z#n szdkten sonra' alay" alay" lmsedi'
ba*n yast$a brak. yeniden tavan seyre koy#ld#% %
Cma btn b# t#ha+lklar (rmezden elmeye karar vermi*e benzeyen bay 3#=in kendini t#tt#'
0;izi b# d#r#mda b#ld#$#m iin ok znm0 diye yeniden ba*lad s(ze/ sessizli$i bozmak iin
aba (sterdi$i belli ol#yord#% 06ahatsz old#$#n#z# bilseydim daha (n"e elirdim% Cma' mal#m'
ko*t#r#. d#r#yor#z i*te%%P -# sralar Dartay!da (nemli bir davam var% ;izin de tahmin ede"e$iniz
(teki i*lerimden hi s(z etmiyor#m% ;izinkileri' yani annenizle kzkarde*inizi b#n yarn'
bekliyor#m%%%0
6askolnikov bir *ey s(yleye"ekmi* ibi old#$# yerde kmldad' yznden bir heye"an dalas
eti% )yotr )etrovi d#rd#' on#n kon#*masn bekledi' ama bir *ey s(ylemedi$ini (rn"e'
s(zlerini srdrdK
0%%%b#n yarn bekliyor#m% 9lk i* olarak' ei"i bir daire t#tt#m onlar iin%0
6askolnikov d#y#l#r d#y#lmaz bir sesle sord#K
0,eredeN0
0-#raya ok yakn%%% -akalayev!in evi%%%0
07oznesenek soka$nda0 diye 6az#mihin atld' 0.ansiyon olarak kiraya verilen iki katl bir ev'
t""ar D#*in i*letiyor' bir iki kez itmi*tim%%%0
0)ansiyon' evet%%%0
0)is bir yerdir' k(t k(t kokar% Sstelik de ha+i+ terti. karanlk olaylarn d(nd$ s(ylenir% Fimbilir
kimler kalyor ve ne i*ler eviriyorN -en de bir zaman kan bir rezalet zerine itmi*tim%%% Cma
bak' #"#z bir yerdir%0
180
0-#raya yeni elmi* bir ki*i olarak k#*k#s#z ben btn b#nlar bilemezdim% Cma ok' ok temiz iki
oda%%% Sstelik de ok ksa bir sre iin%%%0 6askolnikov!a d(nd% 0Csl evimizi' yani ilerde
ot#ra"a$mz evi de b#ld#m% Dayay. d(*yorlar *# anda% -en de *imdilik b#rdan iki adm (tede'
bayan 3i..evehzel!in .ansiyon#nda' en dostlarmdan Cndrey ;emyoni 3ebezyatnikov!#n
dairesinde kalyor#m% -akalayev!in evini de o salk vermi*ti bana%0
6askolnikov bir *ey hatrlam* ibi a$r a$rK
03ebezyatnikov m#N%%0 dedi%
0Evet% Cndrey ;emyoni 3ebezyatnikov' bir bakanlkta mem#rd#r' tanyor m#yd#n#z kendisiniN0 %
0Evet%%% yo' hayr%%%0
0-a$*layn' sor#n#z zerine (yle sanm*tm% -ir zamanlar on#n vasisiydim' en' sevimli bir
arkada*tr%%%% ;onra' yeni d*n"e akmlarn izler% 1enlerle birlikte olmay severimK insan
enlerden ($renir yenilikleri%0
)yotr )etrovi #m#tla (z ezdirdi odadakilere%
6az#mihinK
0,e ibi yenilikleriN0 diye sord#%
)yotr )etrovi kendisine sor# sor#lmasna sevinmi*ti%
08er tr yenilikleri%%% En "iddi' en (nemli kon#lar ka.sayanlar%%% -iliyor m#s#n#z' ben on yl var ki
)etersb#r!a hi elmemi*tim% J# anda iinde b#l#nd#$#m#z tm yeni hareketler' re+ormlar' yeni
d*n"eler bize' ta*raya kadar #la*m* b#l#n#yor/ ama her *eyi daha a"k seik (rebilmek iin
)etersb#r!da ya*amak erek% 1en k#*aklarn' bizim k#*a$ (zleyerek daha ok *ey
($renebile"eklerini' daha ok *eyin ayrmna varabile"eklerini d*nyor#m' ben% 9tira+ ederim ki'
d#r#m# ok sevindiri"i b#l#yor#m%%%0
0;evindiri"i b#ld#$#n#z *eyler (zellikle nelerN0
0Fa.saml bir sor#%%% Danlyor olabilirim' ama sanrm' olaylara daha ak bir bak*' nasl diyeyim'
ele*tirel bir yakla*m' bir be"eriklilik (rlyor%%%0
HosimovK
0-# do$r#0' diye mrldand%
0CtmaP0 dedi 6az#mihin Hosimov!a% 0-e"eriklilik kolay elde edilir bir *ey de$ildir ve (kten hazr
inmez insann (nne% ,eredeyse bir iki yz yl var ki' biz her isten elimizi aya$mz
181
ekmi* d#r#mdayz%%% D*n"e kon#s#na elin"e%%% -)yotr )etrovi!e d(nerek s(ylemi*ti b#n#-
evet' sanrm d*n"eler mayalanyor%%% @o"#ka olmakla birlikte iyi niyet de var% 8atta sryle
nam#ss#z#n saldrsna #$ram* da olsa' drstl$e bile rastlanabiliyor%%% Cma be"eriklilik%%% E yok
i*teP -# kon#da henz emekleme evresinde bile de$ilizP0
)yotr )etrovi (rnr bir ne*eyle itiraz ettiK
0Do$r#s# size katlamaya"a$m% Evet' birtakm t#tk#lar' yanl* davran*lar yok de$il' ama
ho*(rl olmak erek% M#tk#' i*e kars d#y#lan "o*k#y# ve o i*in iinde b#l#nd#$# ama o i*e
#y#n olmayan ko*#llarn varl$n kantlayan bir ol#d#r% E$er ya.lan *ey azsa' zamann da az
old#$#n# #n#tmamak erekir% Daha aralar kon#s# var ki' ona hi irmiyor#m% Fi*isel (r*me
(re' bir *eylerin ya.lm* old#$#n# bile s(yleyebiliriz% Deni ve yararl d*n"eler yayld' eskinin
o hayal"i' romantik ya.tlar yerine' yeni ve yararl birtakm ya.tlar yaymland/ nmzde yazn'
eskiye (re ok daha ol#n bir d#r#mda% -irtakm zararl (nyarlarn k(k kaznd' b#nlar yerin
dibine batrld% Fsa"as' emi*le ilimizi artk eri d(nlmez bir biimde kesmi* b#l#n#yor#z/
ben"e' b# da bir *eydir%%%0
6askolnikov birdenbireK
0Ezberlemi*P0 diye hom#rdand %0Fendini satyorP0
6askolnikov!#n ne dedi$ini tam d#yamayan )yotr )etroviK
0E+endimN0 diye sord#/ ama bir kar*lk alamad%
Hosimov' )yotr )etrovi!P onaylayarakK
0-tn b#nlar he. erek%%%0 dedi
)yotr )etrovi' Hosimov!a seve"en seve"en bakt' sonraK
0Iyle de$il mi amaN0 diye srdrd s(zlerini% 0;iz de kab#l edersiniz ki -b#nlar s(ylerken yine
6az#mihin!e d(nm*t ve b# kez sesinde bir stnlk' hatta bir za+er havas vard ve az kalsn bir
de 0delikanl0 diye ekleye"ekti'- hi de$ilse bilimde ve birtakm ekonomik ereklerde ilerleme' ya
da b#nk deyimiyle .rores old#$# inkar edilemezP0
0-#nlar eneleer s(zler 0 dedi 6az#mihin%
08ayr' eneleer s(zler de$ilP0 diye yersiz bir a"ele"ilikle s(z ka.t )yotr )etrovi% 0-ana
b#ne de$in 0insanlar sev0 dedilerse ve ben de sevdiysem' b#ndan ne son# kyord#N ,e
son#"# ka"ak' ben ka+tanm ikiye b(l. yarsn kom*#ma veriyord#m ve b(yle"e ikimiz birden'
hani *# bilinen atas(zmzde old#$# ibi' 0-irka tav*ann ardndan ko*an hibirini
yakalayamaz0 diyen atas(zmzdeki ibi' yar .lak kalyord#k% -ilim ne diyorK dnyada
herkesten ok kendini sev' nk dnyada her *ey ki*isel kara dayaldr% E$er bir tek kendini
seversen' i*ini erekti$in"e ya.arsn' ka+tann da b(lnmeden' btnyle senin zerinde kalr% -#
arada ekonomi' b# bilimsel ere$e s#n# ekliyorK to.l#mda ne kadar ok insann i*leri yol#nda
ol#rsa' di$er bir deyi*le' ka+tanlar ne kadar btn kalrsa' to.l#m#n temelleri de o kadar sa$lam
ve enel idi* o kadar yol#nda ol#r% -(yle"e ne ol#yorK yalnz"a kendim iin kazanmakla' herkes
iin de kazanm* ol#yor#m' kom*#m#n ikiye b(lnm* bir ka+tan de$il' b#n#n daha +azlasn'
stelik de birilerinin "(mertli$iyle de$il' tm to.l#m#n enel ilerleyi*iyle elde etmesine olanak
sa$lam* ol#yor#m% -asit bir d*n"e' ama ne yazk ki' iinde b#l#nd#$#m#z heye"an ve
d*severlik yznden #z#n sre akla elmedi% Eysa' sanrm' +azla zekaya erek (steren bir
kon# de$il%%%0
0Izr dilerim' ben de +azla zeki bir adam de$ilim0 dedi 6az#mihin on#n s(zn serte keserek'
0on#n iin b# kon#y# b#rada keselimP%%% Cslnda benim kon#y# aarkenki ama"m ba*kayd/
yoksa btn b# evezelikler' kendi kendimizi teselli etmeler' b# ardarda sralad$mz eneleer
s(zler' btn b# he. ama he. ayn s(zler yldr bana (ylesine tiksinti verir old# ki' ben de$il'
yanmda bir ba*kas bile b#nlardan s(zetmeye ba*lad m inann yzm ate*ler basyor% ;iz bir
an (n"e b#rada hava atmaya' ne kadar bilili old#$#n#z# (stermeye kalk*tnz' b(yle ya.tnz
diye sizi s#l#yor ya da knyor de$ilim' ben *# anda yalnz"a sizin kim old#$#n#z#' neyin nesi
old#$#n#z# anlamak istemi*tim% @nk biliyor m#s#n#z' *# son zamanlarda' s(zn etti$iniz
enel i*lere o kadar ok sanayi"i b#rn#n# sokt# ve b#nlar el attklar her *eyi (ylesine kendi
karlarna' olarak de$i*tirdiler ki' her *ey allak b#llak old#%%% ,eyse' ka.atalm b# kon#y# artkP0
3#=in kabararakK
0@ok sayn baym' b(ylesine senli benli bir dille kon#*a"aksanz e$er' ben de%%%0 diye s(ze
ba*laya"ak old#' ama 6az#mihin on#n s(zn keserekK
06i"a ederimP0 dedi% 06i"a ederimP 8i ol#r m#P%% Evet' ka.atalm artk b# kon#y#%0
183
;onra birden Hosimov!a d(nd ve az (n"e yarm kalan kon#larnda kon#*maya ba*lad%
)yotr )etrovi' 6az#mihin!in ya.t$ aklamaya hemen inana"ak kadar akll kt% Cslnda kendisi
de bir iki dakika sonra kalk. itmeyi d*nyord#% 6askolnikov!a d(nerekK
0Gmarm0 dedi' 0s# anda ba*layan tan*kl$mz' siz"e bilinen nedenlerle' daha da
lene"ektir%%% ;ize iten sa$lklar dilerim%%%0
6askolnikov ba*n d(ndr. bakmad bile' )yotr )etrovi sandalyesinden do$r#ld#K
-# srada 6az#mihin!le kon#*makta olan Hosimov!#n sesi d#y#ld#K
0En# m#hakkak kendisine rehin brakmaya elen m*terilerinden biri (ldrm*tr%0
0-en"e de (yle0 dedi 6az#mihin' 0)or+iriy eri s(ylemiyor ama' kadna rehin yatranlar sor#ya
ekiyor%%%0
-irden 6askolnikov!#n sesi d#y#ld#K
06ehin yatranlar sor#ya m ekiliyorN%%0
0Evet' ne olm#*N0
0Dok bir *ey%0
0)eki0 dedi Hosimov'0 rehin yatranlar nasl b#l#yorlarN0
0Fimilerini Foh s(ylemi*' kimilerinin adlar rehinlerin sarl old#$# kQ$tlarn zerinde yazlym*'
kimileri de olay d#y#n"a kendiliklerinden ba*v#rm#*lar%%%0
0Cma katil besbelli ok be"erikli' ok deneyimliymi*%%% ,e ' "esaretP ,e kararllkP0
6az#mihin on#n s(zn keserekK
0A*te b# hi de (yle de$il0 dedi% 08e.inizi *a*rtan da b# nokta i*teP -en"e katil ne be"erikli' ne de
deneyimli' byk olaslkla da b# on#n ilk i*iP Fatilin be"erikli' deneyimli old#$#n# kab#l ede"ek
ol#rsak' yanlt" son#lara #la*rz% Mam tersine deneyimsiz ve ilk i*ini ya.an bir katil old#$#n#
d*nrsek' on# +elaketten k#rtaran *eyin yalnz"a bir rastlant old#$#n# (rrz% 7e
rastlantlarla neler neler olm#yor b# dnyadaP Fatil' belki de' kar*la*abile"e$i enellerin hibirini
(n(rememi*tiP Ite yandan ya.t$ *ey neK t#t#. on-onbe* r#blelik *eylerle' "e.lerini dold#rm#*'
ko"akarnn sandklarn' bohalarn kar*trm*P Eysa komodinin st ekme"esindeki bir k#t#
iinde'
18&
notlardan ayr olarak tam bin be* yz altn r#ble d#r#yorP -#nlar kaldrmay be"erememis de'
(ldrmeyi be"ermi*P ,e diyor#m sanaK b# on#n ilk i*iP 9lk i*iP 8emen eli aya$ dola*m*P
Dakalanmay* da in"e hesa.lar ya.m* olmasn de$il' rastlantlardanP0
ilinde *a.kas ve eldivenleri' aya$a kalkm* olan ve itmeden (n"e birka akll"a s(z s(yleyi. iyi
bir izlenim yaratmaya ba$lad$ anla*lan )yotr )etrovi (steri*ili$i mant$n bastrm*t
anla*lan- Hosimov!a d(nerekK
-# s(zn etti$iniz' eenlerde (ldrlen d#l kadn mN0 sord#diye %
Evet0 dedi Hosimov'0 d#ym#* m#yd#n#zN0
0,asl d#ymamN 8emen yanmzdaki evde%%%0
0Cyrntlarn biliyor m#s#n#zN0
0-ildi$imi s(yleyemem ama b#rada beni ba*ka bir nokta ililendiriyor' daha do$r#s# asl ve byk
sor#n% ;(zn etmek lazm' *# son be* ylda a*a$ tabakalarda s# i*leme orannn iyiden iyiye
artm* olmas' sa$da solda d#rmadan ya.ld$n d#yd$mz soy#nlar' k#ndaklamalar +alan
de$il%%% -eni asl *a*rtan' "inayetlerin yksek tabakalar arasnda da b#na ko*#t olarak art*dr%
J#rada bir niversite ($ren"isinin .endz yol ortasnda bir .osta arabasn soyd#$#n#
d#yarz/ (tede' to.l#msal kon#m# y(nnden yksek bir yeri olan kimi insanlar ise .ara basarlar%
Moskova!da' iborlanma tahvillerinin sahtelerini ya.an ko"a bir ete yakalanr ve etenin
eleba*s olarak da kar*mza niversitede tarih ($retim yesi olan biri kar%
lana lkelerden birinde .aras iin ve bilinemeyen ba*ka birtakm nedenlerle elilik sekreterimiz
(ldrlr%%% Derken *imdi de b# +aiz"i ko"akar%%% -en"e on#n da katili yksek tabakadan biridir'
nk m#=ikler altnlarn rehine koymazlar% Eyleyse to.l#m#m#z#n aydn kesimi arasndaki b#
yayn ahlakszl$n nedeni neN0
HosimovK
0Ekonomik de$i*melerin okl#$#%%%0 diye ba*laya"ak old#'
la 6az#mihin s(z on#n a$zndan ka.arakK
0,edeni ne miN0 dedi%!9yiden iyiye k(kle*mi* olan tembellik' ba*ka ne ola"akP%%0
0,asl yaniN0
18>
0;izin *# Moskova!daki tarih ($retim yesi' niin sahte tahvil bast$ sor#s#na ne yant vermi*
biliyor m#s#n#zN !8erkes bir yoldan zenin ol#yord#' ben de b# yoldan ab#"ak zenin ola"a$m
d*ndm%! ;(zlerini t.ks t.ksna hatrlayamyor#m ama d*n"e b#yd#K havadan' ab#"ak
zenin olmak%%% @al*. abalamadan%%P -ir kez hazr yemeye' ba*kasnn eme$ine yaslan.
asalak einmeye al*lmaya (rsn' i*te b(yle saati elin"e herkes hnerini (stermeye ba*lar%%%
0Iyle ama ya ahlakN ;onra' nasl diyeyim' k#rallar%%%0
6askolnikov atlarakK
0,e diye r.n. d#r#yors#n#zN 0 dedi% 0Mam sizin k#ramnza (re olm#*P0
0,asl benim k#ramma (reN0
0Cz (n"e bize verdi$iniz vaazdaki d*n"elerinizin snrlarn biraz daha eni*letin' nasl insanlar
bo$azlamak hakkna bile sahi. ola"a$nz (rrsnz%%%0
0Ansa+ artkP0
3#=in b# s(zleri ba$rarak s(ylemi*ti% -# arada HosimovK
08ayr' (yle de$ilP0 diye atld%
6askolnikov!#n yz sa.sar kesilmi*ti' st d#da$ titriyor' lkle sol#k al. veriyord#%
08er *eyin bir (ls vardr0 dedi 3#=in kasntl bir tavrla% 0Ekonomik d*n"eler insanlara henz
"inayet davetiyesi karmyor' hem varsaylm ki%%%0
6askolnikov' kar*sndakini a*a$lamann verdi$i sevin titre*imlerinin de d#y#ld#$# (+keli bir
sesle on#n s(zn yeniden kestiK
0,i*anlnzdan evlenme tekli+inize evet "evab ald$nzda' en ok on#n yoks#l ol#*#na
sevindi$inizi' on# diledi$iniz"e y(netmek ve size borl# old#$#n# ikidebir ba*na kakmak iin
yoks#l aileden kz semi* olmakla #y#n bir i* ya.t$nz s(yledi$iniz do$r# m#N%%0
3#=in (+keden tirtir titreyerekK
0;ayn baymP ;ayn baymP0 dedi/ dili dolanyor' s(z"kleri birbirine kar*tryord#K
0-enim d*n"elerimi ar.tyors#n#zP
188
-eni ba$*layn' ama k#la$nza alnan' daha do$r#s# size yeti*tirilen b# s(ylentilerin erekle
hibir ilisi b#l#nmad$n s(ylemek zor#ndaym% 7e ben%%% b#n# s(yleyenin kim old#$#n#%%%
ksa"as b# i$neleme%%% tek kelimeyle anneniz%%%Cslnda btn stn niteliklerine ra$men ben on#n
biraz heye"anl ve romantik ya.da bir insan old#$#n# zaten anlam*tm%%% Cma yine de sor#n#
b(ylesine ar.tabile"ek bir hayal"ne sahi. old#$#n# d*nmekten de ok' ok #zaktm%%% 7e
son olarak da son olarak da%%%0
Dast$nda ha+i+e do$r#lan ve kor ibi yanan (zlerini 3#=in!e diken 6askolnikovK
0;on olarak da ne ol#r biliyor m#s#n#zN0 diye ba$rd%
0,e ol#rm#*N0 dedi 3#=in' d#raksad' a*a$lanm* bir insan (rnts iinde beklemeye ba*lad%
-irka saniye sren bir sessizlik old#%
0J# ol#r ki' e$er annem hakknda tek kelime daha s(zetmek "esaretini (sterirseniz' bir v#r#*ta
merdivenlerden y#varlarm siziP0
6az#mihinK
0,e ol#yors#n yah#P0 diye ba$rd%
3#=in sararm*t' d#daklarn srarak' tane taneK
0Demek (yleP%% 0 dedi/ olan"a "yle kendini t#tmaya al*yor' ama yine de tkanr ibi ol#yord#%
0Cslnda daha b# odaya admm att$m anda sizin bana kar* ne denli ne+ret dol# old#$#n#z#
anlam*tm' ama yanlmam* old#$#m# iyi"e (rmek iin iri. ot#rd#m% -ir hastann ve bir
akrabann .ek ok k#s#rlarn ba$*layabilirdim' ama *imdi%%% sizi %%% hibir zaman%%%0
6askolnikovK
0-en hasta de$ilimP0 diye ba$rd%
0 -# daha da k(tP0
0 De+ol#n b#radanP0
3#=in zaten itmek zereydi' masayla sandalye arasndan eiyord#% 6az#mihin ona yol vermek
iin b# kez aya$a kalkm*t% 8ikimseye bakmadan' hatta e.eydir hastay rahat
18?
brakmas iin kendisine i*aretler ya.. d#ran Hosimov!a bile selam vermeden k. itti% Fa.dan
karken srtn kamb#rla*tirm*' kendini saknmak ister"esine de *a.kasn om#zlar hizasna
kaldrm*t% ;rtnn kamb#r# kork#n bir a*a$lanmay da yansra (tryorm#* ibi bir etki
brakyord#%
Ja*ran 6az#mihin basn sallayarakK
0El#r m# yah#' hi b(yle *ey ol#r m#N 0 diye s(yleni. d#r#yord#%
6askolnikov (+keden k#d#ra"ak ibiydiK
0 -rakn beni' kimseyi istemiyor#mP0 diye ba$rd% 0-rakn beni' i*ken"e"ilerP 8ibirinizden
korkm#yor#mP Crtk kimseden' kimseden korkm#yor#mP De+ol#n ba*mdanP Dalnz kalmak
istiyor#m' yalnz' yalnz' yalnzP0
0 1idelim0 dedi Hosimov' 6az#mihin!e ba*yla i*aret ederek
0Ansa+ yah#' on# nasl b(yle brakabilirizN0
0 1idelim0' diye diretti Hosimov ve d*ar kt% 6az#mihin bir an d*ndkten sonra ona yeti*mek
iin arkasndan ko*t#%
Merdivenlerden inerken HosimovK
0;(zn dinlemeyi. orda kalmamz daha k(t ol#rd#0 dedi' 0kesinlikle sinirlenmemeli%%%0
0,esi varN0
0El#ml# y(nde bir #yart erek ona *imdi%%% Cz (n"e ne zel to.arlam*t kendiniP%%% -iliyor
m#s#n' bir *eyler var ka+asndaP 8i de$i*meyen' srekli a" veren bir *eyler%%% -en asl b#ndan
kork#yor#mP -# kesinkes b(yleP0
0;akn *# adam' bay )yotr )etrovi olmasnN0
0Fon#*malarndan anlad$ma (re' )yotr )etrovi 6odya!nn kzkardesiyle evlenmek zere ve
6odya tam hastal$nn (nnnde b# kon#yla ilili bir mekt#. alm*%
0EvetP Mam da ele"ek zaman b#lm#* adamP -elki de btn i*leri altst etti% Dikkat ettin mi'
6odya her*eye kar* kaytszd' kon#*t#$#m#z hibir kon#ya katlmad' yalnz biri d*ndaK
"inayetten kon#*#l#rken sanki kendini kaybediyord#%0
0Evet evet ben de +arkettimP 8em ililendiriyor' hem de kork#t#yor b# olay on#% Mam hastaland$
n' hani karakolda ok rkm* olsa erek/ d*. baylm*P0
1?0
0Ck*ama bana b#n# biraz daha ayrntlaryla anlatsana' benim de sana anlata"aklarm var% -#
o"#k beni ok ililendiriyorP Darm saat kadar sonra yoklamaya ide"e$im%%% ;anrm ate*i
ykselmez%%%0
0;a$olasnP -en de b# arada )a*enka!nn yannda ot#r#r' ,astasya ara"l$yla da hastann
d#r#m#n# izlerim%%%0
Edasnda yalnz kalan 6askolnikov' itmekte hQlQ a$rdan alan ,astasya!ya sabrszlkla ve
skntyla bakt%
0-ir ay ister misinN0 diye sord# ,astasya%
0;onraP Dat. #y#mak istiyor#mP Dalnz brak beni%%%0
Mir tir titreyerek d#vardan yana d(nd/ ,astasya kt%
7A
,astasya kar kmaz yerinden kalkt' ka.y enelledi' az (n"e 6az#mihin!in (sterdi$i ama
sonra yeniden sar. sarmalad$ .aketi (zd' elbiseleri kard' iyinmeye ba*lad% M#ha+ *eyK
tmyle sakinle*mi* ibiydi/ az (n"eki yar ln sayklamalarndan da' *# son zamanlarda iini
saran .ani$e e$inik kork#larndan da eser kalmam*t% M#ha+ ve beklenmedik bir sakinle*menin
ilk dakikalarn ya*yord#% 8areketleri kesin ve akt' sa$lam bir kararll$n izlerini ta*yord#%
0-#n' hemen b#nP%%%0 diye mrldanyord# kendi kendine% 8QlQ sz old#$#n# anlamakla
birlikte' dininli$e' sabit +ikre varan bir r#hsal erinli$in verdi$i ven d#y#s#n#' "
d#y#yord#% ;okakta ayakta d#ramay. d*e"e$ini de sanmyord#% Me.eden trna$a yeni
iysilerine brndkten sonra' masada d#ran .aralara bir (zatt' biraz d*nd' sonra he.sini
"ebine indirdi% Dirmi be* r#ble kadar bir*eydi% 6az#mihin!in iysiler iin har"ad$ .arann artan
olan boz#k be*likleri de ald% ;onra yava*a ka.nn enelini kaldrd' odasndan kt%
Merdivenlerden inerken ka.s ardna kadar ak olan m#t+a$a bir (zattK ,astasya arkas ka.ya
d(nk' e$ilmi*' ev sahibi kadnn semaverini yelliyord#% 8ibir *ey d#ymam*t% Haten kalk.
d*ar kabile"e$i
1?1
kimin aklna elebilirdi kiN -ir dakika sonra sokaktayd%
;aat sekiz s#laryd' ne* ha batt ha bata"ak% Ertalk eskisi ibi bo$#"# s"akt/ ama o' *ehre
b#la*m* b# tozl#' .is kok#l# havay derin derin iine ekti% -a* ha+i+ d(ner ibi old#/ sa.sar
yznde yabanl bir "n *lts dola*t% ,ereye ide"e$ini bilmiyord#' d*nmemi*ti bile b#n#/
bildi$i bir tek *ey vardK
0-tn b#nlara hemen b#n' *# anda bir son vermesi erekti' yoksa eve d(nmeye"ekti/ nk
artk b(yle ya*amak istemiyord#0% Cma nasl son vere"ektiN 8ibir d*n"esi yokt# b# kon#da%
Cslnda d*nmek de istemiyord#% D*n"e denen *eyi kovm#*t# ka+asnda/ a" veriyord#
d*n"eleri ona% -ildi$i' hissetti$i bir tek *ey vardK *(yle ya da b(yle' her *ey de$i*meliydi/
#m#ts#zl#kla' t#ha+ bir inanla ve kararllkla' 0de$i*sin de' nasl de$i*irse de$i*sin0 diye
tekrarlay. d#r#yord#%
Eski bir al*kanlkla' her zamanki ezinti yollarndan yryerek ;aman.azar!na y(neldi% Cma
;aman.azar!na varmadan' k(.rye iden soka$n ordaki bir t#ha+iye dkkannn (nnde' ili bir
romans almakta olan siyah sal en bir laterna" (rd% 3aterna"' kaldrmda' hemen (nnde
d#ran on be* ya*larnda bir kza e*lik ediyord#% Fzn zerinde sokak kadnlarnda (rlen trden
iysiler vardK kl dok#ma eni* bir eteklik' zerinde bir 9s.anyol sal' elinde eldivenler' ba*nda da
tyleri ate* reni hasr bir *a.ka%%% 8e.si de eski .sk *eylerdi% ;okak kadnlarnn o atlak' ama
old#ka ho* ve r sesiyle' evredeki esna+n vere"e$i birka k(.e$i (zleyerek romans
ok#yord#% 6askolnikov kz dinlemekte olan birka ki*inin yanna sok#ld#' biraz dinledi' sonra bir
be* k(.eklik kar. kzn av#"#na sk*trd% Fz birden *arky en tiz' en ili yerinde bakla
kesmi* ibi d#rd#rd#' laterna"ya d(nerek sert bir sesle' 0yeterP0 dedi' ikisi birlikte ilerdeki
dkkana do$r# yrdler%
6askolnikov birden yanbasnda d#ran ve kendisi ibi laterna dinlemekte olan ya*l"a bir adama
d(nd veK
0;okak *arklarn sever misinN 0 diye sord#%
1(rn*ne baklrsa i*siz sz biri old#$# anla*lan adam yabanl' *a*rm* (zlerle
6askolnikov!a bakt% 6askolnikov!sa' sokak *arklarndan de$il de bamba*ka *eylerden
s(zediyorm#* ibiK
0-en severim0 dedi% 08ele de so$#k' karanlk ve nemli z ak*amlarnda' hani eli. e"en
herkesin yznn ye*ile alan bir sarlkta ve hasta ibi (rnd$ slak z aksamlarnda'
laterna esli$inde s(ylenen b# sokak *arklarn ok severim% Da da dinin' la.a la.a kar ya$an
rzQrsz k* ak*amlarnda' -hele bir de karlarn' arasndan sokak lambalar *ldyorsa- b#
*arklar ok daha doy#ms#z ol#r%%% -iliyor m#s#n#zN%%0
8em kendisine sor#lan sor#dan' hem de 6askolnikov!#n (rn*nden rken adamK
0-ilmiyor#m e+endim' (zr dilerimP%%0 dedi ve yol#n kar*sna eti%
6askolnikov dmdz yrd ve ;aman.azar!nda 3izaveta!yla kon#*an kar-ko"a sat"nn
tezahlarnn b#l#nd#$# k(*eye kt% Cma ihtiyarlar yerlerinde yokt#% 6askolnikov yeri tanyn"a
d#raksad' evresine baknd' bir #n"# dkkann ka.snda esneyi. d#ran krmz (mlekli bir
delikanlya yana*.K
0J# k(*ede karsyla birlikte sat"lk eden biri vard' de$il miN0 diye sord#%
Delikanl on# *(yle bir szdkten sonraK
08erkes sat" olabilir0 dedi%
0Cd neydi o adamnN0
07a+tiz edilirken ne ad taktlarsa' o%0
0Doksa sen de mi Haraysk!lsnN 8ani ildensinN0
Delikanl on# bir kez daha szdK
0-izimki il de$il' iledir sayde$er e+endim% Farde*imin bir kez itmi*li$i vardr' ama ben hi
(rmedim' he. evde ot#r#rd#m% -# nedenle beni ba$*lamanz dilerim' soyl# e+endimizP0
0J# ilerdeki meyhane miN0
08ayr' otel-restoran e+endim' bilardos# da var/ sonra%%% )rensesler de b#l#n#r%%%0
6askolnikov meydan eti% 9lerde' k(*ede byk bir m#=ik kalabal$ vard% 6askolnikov m#=iklerin
yzlerine baka baka' kalabal$n en yo$#n old#$# yere do$r# ilerledi% ,edense' (nne elenle
kon#*mak iin sons#z bir istek d#y#yord#% Cma
1?3
m#=iklerin ona dikkQt bile ettikleri yokt#' (bek (bek to.la*m*lar' ene alyorlard% 6askolnikov
biraz d*ndkten sonra' sa$a sa..' kaldrm boy#n"a 07!ye do$r# yrd% Meydan eer
emez kk bir ara sokakta b#ld# kendini%%%
Fk bir dirsekle ;aman.azar meydann ;adovaya ile birle*tiren b# ara sokaktan (n"eleri de
sk sk eerdi% ;on zamanlarda' zntl old#$# nlerde' 0daha ok a" d#ymak iin0 b#ralarda
dola*may ister olm#*t#% J# anda ise hibir *ey d*nmeden sa.m*t soka$a% Clt kat tmyle
meyhane ve meze-iki satan dkkanlarla dol# olan byk bir a.artman vard b#rada% ;rtlarnda
yalnz"a bir entari' ba*lar ak' 0ev kl$yla0 birtakm kadnlar a.artmandan kyor' kaldrm
zerinde e*itli yerlerde' (zellikle de bir-iki basamakla inilebilen bodr#m katlarndaki e$len"e
yerlerinin iri*lerinde kmeleniyorlard% -(yle anlarda b#ralardan mthi* bir rlt ykseliyor'
itar sesleri' *arklar' naralar tm soka$ t#t#yord#% Etel-restorann ka.s (nnde byk bir kadn
kalabal$ vard% Fimi basamaklara' kimi de do$r#dan do$r#ya kaldrma ot#rm#*t#% Sn" bir
r#.sa ayakta d#r#yor ve evezelik ediyord#% -#nlarn yannda' elinde siara sarho* bir asker
dola*yor' s(v. d#r#yord#/ meyhanelerden birine irmek isteyen' ama hanisine ire"e$ini
#n#tm#* bir hali vard% 9ki serseri s(v*. kava ediyor' k(rktk sarho*#n biri ise boyl# boy#n"a
yere devrilmi*' y#varlanyord#% 6askolnikov kalabalk kadn kmesinin yannda d#rd#% Clak sesle
kon#*#yord# kadnlar/ srtlarnda basma entari' ayaklarnda terlik vard/ he.sinin ba* akt%
Fiminin ya* krklar a*m*' kimisi daha on yedisindeydi% 8emen tmnn (zleri *i* ve rkt%
C*a$dan elen *ark sesleri' ba$r. a$rmalar 6askolnikov!#n nedense ilisini ekmi*ti%%%
-irinin kahkahalar' $lklar arasnda' itar esli$inde s(ylenen tiz bir *arkya to.#k v#r#. tem.o
t#t#$# ve deli"esine hora te.ti$i d#y#l#yord#% 6askolnikov d*ardan ka. a$zna do$r# #zanm*'
kederli' d*n"eli bir yzle ve dikkatle *arky dinliyor' kalabalk arasndan ieriyi (rebilmeye
al*yord#% Jark" in"e"ik sesiyle'
1?&
Jirin' tatl sevilim' -o*#na d(vme beniP
diye inleyi. d#r#yord#% 6askolnikov sanki btn sor#n# b#ym#* ibi' *arky dinlemek iin
dayanlmaz bir istek d#yd#% 0-en de irsem miN0 diye d*nd% 0,asl da lyorlarP 8e.si
sarho*P -en de ii. sarho* olsamN0
0Matl beye+endi' ieri irmez misinizN0
Fa. a$znda d#ran kadnlarn arasndan biri henz boz#lmam*' nlamal bir sesle
6askolnikov!a sesleniyord#% 6askolnikov d(n. baktK en bir kadnd b#' hatta *# kadn
kalabal$ iinde insana tiksinti vermeyen belki de tek kadnd%
0J#na bakP 8em de zelmi*P0 diye mrldand%
Fadn lmsedi' ilti+at ok ho*#na itmi*ti%
0;iz de zelsinizP0 dedi%
0,e kadar da zay+P0 dedi kadnlardan biri% 0;anki hastaneden yeni km*P0
-# srada kaln k#ma*tan (n ak bir ka+tan iymi* bir m#=ik yana*t yanlarna/ ha+i+ sarho*t# ve
k#rnaz k#rnaz lmsyord#K
01(ren de eneral kzlar sanr' ama he.sinin b#rn# ksa ve kalkkP Cma ok ne*eli *eyler
do$r#s#P%%0
0Madem ki eldin' e ieriP0
01ee"e$im tatlmP0
M#=ik ieri irdi% 6askolnikov yrmeye ba*lad%
0-aksanza' beye+endiP0
Deminki kzd' 6askolnikov!#n ardndan sesleniyord#%
0,e varN0
Fz #tandK
0Matl beye+endi' sizinle her zaman birka saatimi eirmeye hazrm%%% Cma nedense s# anda
sizden #tanyor#m% -ir kadeh bir *ey iebilmem iin bana alt ko.ekik verir miydinizN0
6askolnikov elini "ebine at. rastele kard$ .aralar kza #zatt% En be* k(.ekti verdi$i%
FzK
1?2
0Ch ne iyi yrekli baym*P0 dedi%
0Cdn ne seninN0
0D#klida diye sorarsnz%0
Falabalktaki kadnlardan biri ba*yla D#klida!y (stererekK
0Daha nelerP%%0 dedi% 0,asl b(yle .ara isteyebiliyor' anlayamyor#mP -en olsam #tan"mdan
(lrdm%%%0
6askolnikov kadna iliyle baktK ot#z ya*larnda vard' iekboz#$# yz yara bere iinde' st
d#da$ *i*ti% D#klida!y knarken ayet sakin ve "iddiydi%
6askolnikov yeniden yrmeye ba*lad% 0C"aba nerede ok#m#*t#mN0 diye d*nyord# bir
yandan da' 0Adam mahkBm#n#n biri (lmnden bir saat (n"e' yksek bir da$n te.esinde' an"ak
iki aya$nn s$abile"e$i kadar dara"k bir yerde ya*amas erekse/ "evresindeyse ##r#mlar'
okyan#slar' sons#z karanlklar' +rtnalar ve sons#z bir yalnzlk olsa' yine de o bir av# yerde
(mr boy#n"a' binler"e yl' sons#za dek ya*amay' o anda (lmeye ye$leye"e$ini s(ylemi*% Mek ki
ya*asnP Dalnz"a yasasnP Cman tanrm' b# nasl erek b(yleP -# nasl erekP 9nsan ne alak
yaratkm*P0 6askolnikov bir dakika kadar d#r#. d*nd' sonra 0-#n#n iin insana alak diyen
de alaktrP0 diye ekledi%
-ir ba*ka "addeye km*t% 0C-a' Fristal )alasP 6az#mihin!in eenlerde s(zn etti$i yerP Dalnz'
ben bir *ey ya.mak istiyord#m' neydi a"abaN 8a' ok#ya"aktmP%% Hosimov azetelerden
($rendi$ini s(ylemi*ti%%%0
0Fristal )alas0n birka b(lmeden ol#*an ok eni*' hatta old#ka temiz restoranna irerekK
01azeteniz var mN0 diye sord#%
6estoran kalabalk de$ildi% 9ki m*teri ay iiyord#% Gzaktaki b(lmelerden birinde d(rt ki*ilik bir
r#. *am.anya iiyord#% 6askolnikov aralarnda Hamyatov!# tanr ibi old#% Cn"ak #zaktan' iyi
(rlmyord#% 07arsn ols#nP0 diye d*nd%
1arsonK ' 07otka m emredersinizN0 diye sord#%
1?:
0@ay ver% ;onra azeteleri etir' *(yle be* n kadar eskilerinden ba*layarak%%% 7otka .arasn
sana bah*i* olarak veririm%%%0
0Emredersiniz% A*te b#nkler% 7otka da emreder misinizN0
Eski azeteler ve ay eldi% 6askolnikov kolt#$#na rahata yerle*i. aramaya ba*ladK 0Azler-izlerR
-Cztekler - Cztekler - Azler - -artola - MassimoRR - Cztekler - Azler%%% M#hP Cllah kahretsinP Ch' i*teP
-ir kadn merdivenlerden d*m* - bir t""ar imekten atlay. (lm* - )eski!de yann -
)etersb#rkaya!da yann -Dine )etersb#rkaya!da yannRRR - 9zler - 9zler - 9zler - 9zler - 9zler -
Massimo %%% 8ah' i*teP0
;on#nda arad$n b#lm#*t#/ ok#maya ba*lad% ;atrlar eri (znn (nnde dansediyor ibiydi'
ama yine de btn 0haber0i ok#d#' ayrntlar ($renmek iin hrsla sonraki nlerin azetelerine
sarld% Mela* ve sabrszlkla say+alar evirirken elleri titriyord#% -irden' birinin masasna
ot#rd#$#n# +arketti% -aktK Hamyotov!d#K yzkleri' altn zin"iri' dzn bir iziyle ikiye ayrlm*
biryantinli' siyah' kvr"k sa"lar' sk yele$i' ha+i+ eski redinot# ve (mle$iyle Hamyotov%%%
1(rn* hi de$i*memi*ti% ,e*esi yerindeydi% Da da en azndan ne*eli ve iten bir l* vard%
Esmer yz iti$i *am.anyadan ha+i+e .embele*mi*ti% 0,aslP ;iz b#rada msnzP0 ;anki
6askolnikov!# #z#n yllardr tanyorm#* ibi *a*knlkla s(ylemi*ti b#nlar%
0Eysa 6az#mihin daha dn hQlQ kendinize elemedi$inizi s(ylyord#% J# i*e baknP -en de sizin
ziyaretinize elmi*tim%%%0
9zler 9van 9vanovi" K 18:0!larda nktedanl$yla )etersb#r!ta ok nlenen ve yine )etersb#r!ta
bir e$len"e bahesinin sahibi olan ki*i% 4@ev%5 -artola' Massimo' CzteklerK Moris adl bir ak(z
iri*im"inin (steriler ya.mak zere Cvr#.a!dan 6#sya!ya etirdi$i iki ""e% E zamanki
azetelerde yerald$na (re' b# iki ""e Cvr#.a!ya da Meksika!dan etirilmi*lerdi ve Cztekler
soy#ndan elmekteydiler% 9niltere Fraliesi 7iktorya ile AAA% ,a.olyon!#n himayesi altnda b#l#nan
biri kz' biri erkek ""eler' sarayda (steri ya.malar iin )etersb#r!a (zel olarak etirilmi*lerdi%
18:2 ylnda )etersb#r!da ardarda yannlar kyor ve azeteler b#nlara
eni* yer ayryord#% 4@ev%5!
1?>
6askolnikov on#n masasna ele"e$ini biliyord#% 1azeteleri katlay. kaldrarak ona d(nd%' sinirli
bir sabrszl$ yanstan alay" bir lmsemeyleK
01eldi$inizi biliyor#m0 dedi% 0;(ylediler% @orabm aray. b#lm#*s#n#zP%% -iliyor m#s#n#z'
6az#mihin sizin iin deli diyor/ birlikte 3aviza 9vanovna!ya itmi*siniz' hani s#' on"a ka* (z
i*aretinize ra$men d#r#m# bir trl anlamayan -ar#t te$menin k*t$ kadn%%% 8atrladnz mN
Eysa b#nda anla*lmaya"ak ne var' d#r#m a.ak ortada' (yle de$il miN%%0
0Cmma' evezeymi*0
0Fim' -ar#t m#N0
08ayr' arkadasnz 6az#mihin%0
0Do$r#s# iyi ya*yors#n#z bay Hamyotov En zel yerlere .ara (demeden iriyors#n#z% Deminki
*am.anya kimdendiN0
0-iz kendimiz%%% kendimiz itik%%% ,eden birinden ols#nNP0
0S"ret olarakP 8er *eyden yararlanrsnz sizP0 6askolnikov lmsedi' Hamyotov!#n om#z#na
v#rarakK 0Inemli de$il' zel o"#k' hi (nemli de$ilP0 diye ekledi% 08em k(t niyetle
s(ylemiyor#m b#n# ben' hani sizin s# karakoldaki mem#r#n' ko"akar davas dolaysyla Mitka!y
d(verken s(yledi$i ibiK 0;ize olan sevimden' *aka"ktan0 s(ylyor#m%%%0
0-# olay nerden biliyors#n#zN0
0-elki sizin bildiklerinizden de +azla *eyler biliyor#md#rN0
0@ok t#ha+snzP%% Daha iyile*memis old#$#n#z do$r#% D*ar kmamalydnz%%%0
0Demek size t#ha+ (rnyor#mN0
0Evet%%% 1azete mi ok#yord#n#zN0
01azete ok#yord#m%0
0D#rmadan yannlar yazyorlar'0
08ayr' ben yann haberlerini ok#m#yord#m%0 6askolnikov izemli bir bak*la bakt Hamyotov!a%
D#daklar yine alayl bir lmsemeyle ar.lm*tK 08ayr' yannlar de$ildi benim ok#d#$#m0
diye srdrd s(zlerini' sonra Hamyotov!a (z kr.arakK 0Matl o"#k0 dedi' 0hadi itira+ edin' ne
ok#d#$#m# mthi* merak ediyors#n#z' (yle de$il miN0
1?8
08i de merak etmiyor#m% Iylesine sorm#*t#m% ;ormak yasak m yoksaN ,e diye d#rmadan%%%0
0DinleyinK siz ok#m#*' kltrl bir insansnz' (yle de$il miN0
Hamyotov ha+i+ten (vnerekK
0Fole= son sn+tan ayrlm*tm0 dedi
0;on sn+tanN <anm benimP J# altn' zin"ire' *# yzklere bakn heleP%% Mabii' zenin adamP Ch'
ne ho* o"#kP%%0
6askolnikov yzn iyi"e' Hamyotov!#n yzne yakla*trm*t' tam b# srada sinirli bir kahkaha
att% Hamyotov' (+keden ok' *a*knlktan kendini eri att%
0Cmma t#ha+ insansnzP0 dedi byk bir "iddiyetle% 07e bana kalrsa siz hQlQ sayklyors#n#z%0
0;ayklyor m#y#mN Ctyors#n' tatl o"#kP Demek t#ha+mN Merakn "klyor#m' (yle de$il miN
@ok merak ediyors#n beniN0
0Evet' merakm ekiyors#n#z%0
0Iyleyse azetelerde ne arad$m' ne ok#d#$#m# s(yleyeyim miN -aksanza' ne ok azete
etirttim b#rayaN%% J.heli bir d#r#m de$il mi siz"eN%%0
0;(ylesenize hadi ne ok#d#$#n#z#P0
0;#na bak' nasl da k#laklarn diktiP0
0,e k#lak dikmesi "anmN0
0;onra s(ylerim ne k#lak dikmesi old#$#n#P%% Jimdiyse' tatlm benim' size *#n# bildiriyor#m%%%
8ayr' 0itira+ ediyor#m0 daha iyi%%% 8ayr' b# da de$il' 0ben i+ade veriyor#m ve siz za.ta
eiriyors#n#z ki%%%0 evet' i*te b(yleP 9+ademdir' s(ylyor#m' azetelerle ililenmem' onlar aray.
b#lmam' ok#mam%%%0 6askolnikov (zlerini kst' d#rd#' yzn Hamyotov!#n yzne iyi"e
yakla*tr.' +sltylaK 0b#raya eli*im' he. ko"akarnn (ldrl* zerine bili to.lamak iindir%%%0
diye ekledi%
Hamyotov b# kez yzn eri ekmemi*ti' kmldamadan on#n (zlerinin iine bakyord#%
4;onradan da en t#ha+na iden *ey aradaki sessizli$in tam tamna bir dakika srmesi ve b# sre
iinde her ikisinin de birbirlerine b(yle bakmalar olm#*t#5%
1??
;on#nda dayanamayan Hamyotov ansznK
0Ek#yorsanz ne olm#*N0 diye ba$rd% 08em bana ne b#ndanN0 %
6askolnikov on#n ba$rmasna aldrmadan ayn +sltylaK
0<anm hatrlamyor m#s#n#z0 dedi' 0hani siz karakolda kendisinden s(z ederken ben d*.
baylm*tm%%% 9ste o ko"akar%K% Jimdi anlyor m#s#n#zN0
Hamyotov' old#ka endi*eliK
0E' ne olm#*N0 dedi% 08em b# 0anlyor m#s#n#zN0 da ne ol#yorN0
6askolnikov!#n hareketsiz ve "iddi yz bir anda de$i*ti' birden az (n"eki ibi lmeye ba*lad'
sanki lmemek iin kendini t#tamyord#% -ir anda btn akl$yla' ok yaknlarda ya*ad$ bir
ann heye"ann yeniden yasamaya ba*ladK Elinde balta' ka.nn erisinde d#r#yord#/ ka.nn
srs neredeyse yerinden ka"akt' d*ardakiler ka.y zorl#yorlar' s(v. d#r#yorlard/ o ise
onlarla kava etmek' onlara dilini kararak alay etmek ve katla katla lmek' lmek' lmek
istiyord#P%%
0;iz ya delisiniz' ya da%%%0 Hamyotov birden d#rd#' sanki aklna elen ye.yeni bir d*n"eden
*a*kna d(nm* ibiydi%
0Da daN0
0Da da 0 neN ,edir' 0ya da0' s(ylesenizeP0
08iP0 dedi Hamyotov (+keyle% 0@ok sama bir *ey b#P0
Akisi de s#st#lar% M#t#ld#$# lme krizinden sonra 6askolnikov birden dalnlast% yz zn bir
hal ald% Dirse$ini masaya dayay.' ba*n elleri arasna ald% Hamyotov!#n orada b#l#nd#$#n#
#n#tm#* ibiydi% E.ey sren bir sessizlik old#% ;on#nda HamyotovK
0@aynz isenizeP0 dedi% 0;o$#ya"ak%%%0
0,eN @ay mN MabiiP0
@ayndan bir y#d#m ald' a$zna bir lokma ekmek att' sonra Hamyotov!a bakt ve sanki bir anda
her *eyi hatrlad/ kendine elmi*' yz yine o eski alay" halini alm*t% @ayn imeyi srdrd%
0-#nlerde de b# dolandr"lk isleri ald yrd0 dedi Hamyotov% 01eenlerde Moskova
8aberleri!nde bir kal.azan etesinin yakaland$n ok#m#*t#m% Fo"a bir ete%%% ;ahte banknot
basyorlarm*%0
0Eho' b# eski olayP -ir ay (n"e ok#m#*t#m ben%0 6askolnikov son dere"e sakindi/ lmseyerek
ekledi% 0;iz"e dolandr" m b# adamlarN0
0Da ne .ekiN0
0,e miN Iylelerine dolandr" de$il' blanbekR derlerP -(yle bir is iin krk elli ki*i bir araya eliyorP
8i ola"ak *ey mi b#N -(ylesi i*ler iin ki*i bile okt#r% 8em de herbirinin bir (tekine kendinden
ok inanmas' venmesi ko*#l#ylaP Doksa birinin sarho*l#kla ya.a"a$ bir evezelik' her *eyi
altst edebilirP -lanbeklerP 1venilmez birtakm adamlar t#t#. onlar ara"l$yla i*elerden sahte
.ara srmeye kalkm*larP Inne elen adama alabile"ek i* mi b#P%% 8em' varsayalm' b#
blanbekler b# isi ba*ardlar ve varsayalm ki her biri birer milyonl#k sahte .aray de$i*tirdi' ya
sonraN Da*adklar sre"eN 8er biri bir ba*kasna ba$l olarak ya*amaya"ak mN 1ebermek
b#ndan daha iyi de$il miN Enlarsa daha .aralar de$i*tirmeyi bile ba*aramam*larP%% Cdam
i*eden be* bin r#bleyi aln"a elleri titremeye ba*lam*P D(rt binini saym*' son binli$i' bir an
(n"e sv*.' itmek iin' -venmi*'- saymadan "ebine atm*% -# d#r#m# da do$allkla k#*k#
#yandrm*%%% ;on#K bir ahmak yznden her *eyin altst olmas%%% 8i ola"ak *ey mi b#N0
HamyotovK
0,eP0 dedi' 0ellerinin titremesi mi olmaya"ak *eyN ,eden olmasn' b# ben"e son dere"e do$al bir
*ey%%% 9nsan kendini t#tamayabilir%%%0
0M#tamayabilir miN0
0,e yani' siz olsanz eliniz titremez miydiN Do$r#s#' benim de elim titrerdi% Dz r#ble iin b(yle bir
deh*eti ya*amakP%% ;ahte .aralarla bir bankaya -hem de hani bankayaN -# i*lerde en k#la$
kesik bankaya%%%- irmekten #tanrdm do$r#s#P Da sizN Gtanmaz mydnzN0
-lan-be" 4Cslnda da Fransz"a5 C$z st kokan' toy% 4@ev%5
200
201
6askolnikov yeniden 0dilini karmak0 iin dayanlmaz bir istek d#yd#% 9kidebir srt so$#k so$#k
r.eriyord#% ;(ze dolanbal bir yoldan ba*ladK
0-en olsam (yle ya.mazdm%%% -akn ben ne ya.ardmK ilk binlik desteyi' her banknot# tek tek
in"eleye in"eleye' ba*tan sona' sondan ba*a en a*a$ d(rt kez sayardm% ;onra ikin"i binlik
desteyi saymaya ba*lardm/ ortalarna eldi$imde' destenin iinden rastele bir elli r#blelik
banknot kar.' *$a t#tar' sahte mi de$il mi diye iyi"e bir (zden eiri.' 0Do$r#s#' derdim'
kork#yor#m/ eenlerde akrabamz bir kadn b# yzden yirmi be* r#blesinden old#0 ve akraba
kadna nasl sahte .ara verdiklerini anlatrdm% Sn" bini saymaya eti$imde de' bir dakika'
derdim' deminki desteyi sayarken sanrm yedi yzden sonra *a*rdm%%% 7e ikin"i binlik desteyi
yeniden saymaya ba*lardm% -# isi her deste iin tekrarlardm% ;aymay bitirdim mi' b# kez de
destelerden rastele bir iki banknot kar. yeniden *$a t#tar' k#*k#lanm* ibi ya.ardmK
03t+en' derdim' *#nlar de$i*tirinP0 -(yle"e veznedarn anasndan emdi$i st b#rn#ndan etirir
ve adam"a$z beni ba*ndan savmak iin ne ya.a"a$n bilmez ederdim% -tn b#nlardan sonra
itmek iin ka.y at$m anda' d#r#r' eri d(ner' a++edersiniz' deyi.' yeni bir *eyler sorar' yeni
baz bililer almak isterdim%%% -en olsam i*te b(yle ya.ardmP0
0Mthi*siniz do$r#s#P%%0dedi Hamyotov lmseyerek% 0,e var ki b#nlarn he.si s(zde kalan
*eyler% Gy#lamada siz de herhalde ne ya.a"a$nz *a*rrdnz% -rakn sizi ya da beni' b(yle bir
i*te en deneyimli bir adam bile #vallarP 8em #za$a itmeye ne erek var' i*te b#rn#m#z#n
dibinde erekle*mi* bir olayK *# bizim mahallede (ldrlen ko"akar%%% Fatil .endz
kendisini an"ak bir m#"izenin k#rtarabile"e$i b(ylesine rizikol# bir i*e iri*ti$ine (re' besbelli
mthi* so$#kkanl ve deneyimli biri%%% Cma bakn' on#n da elleri titremi*%%% @almasn
be"erememis' dayanamam*' ya.t$ ise bakn"a b# aka (rlyor%%%0
6askolnikov b# s(zlerden "enmi* ibiydi% ;insi bir sevinleK
202
0Demek ya.t$ ise bakarsanz almasn bile be"erememi*%%%0 dedi% 0Madem (yle' hadi yakalayn
adamP%%0
0Dakalana"aktrP0
0FimN ;iz mi' siz mi yakalaya"aksnzN Fo*t#r#. d#rmanz yannza kQr kalrP Jimdi sizin iin en
(nemli nokta *#K adam !.ara har"yor m#' har"amyor m#N Dn be* .aras olmayan bir adam
b#n s# ibi .ara har"amaya ba*lam*sa' katil de$ilse nedirN Cma b# noktada e$er isterse bir
o"#k bile sizi aldatabilirP0
0A*te he. b# noktada yanl* ya.arlar%%% F#rnaz"a "inayet islerler' sonra da sol#$# bir meyhanede
alrlar%%% )olis de .ara har"amalarndan k#*k#lan. onlar enseler% Enlar sizin ibi k#rnaz olmazlar%
;iz olsanz herhalde meyhaneye itmezdiniz' (yle de$il miN0
6askolnikov ka*larn att' "an sklm*t' Hamyotov!a dik dik bakarakK
0-enim b# i*te nasl davrana"a$m m ($renmek istiyors#n#zN0 dedi%
0Evet0 dedi Hamyotov kararllkla' bak*lar' s(zleri nedense birden "iddile*mi*ti%
0@ok m# istiyors#n#z b#n#N0
0Evet%0
0)ekQlQ% -en olsam s(yle ya.ardm%0 6askolnikov yine yzn Hamyotov!#n yzne yakla*trd/
yine (zn kr.madan bakyor ve +sltyla kon#*#yord#% Hamyotov b# kez on#n b#
davran*ndan irkilmi*tiK 0Evet' ben olsam' hemen olay yerinden #zakla*r' hibir yere #$ramadan
do$r#"a etra+ d#varla evrili' kimselerin olmad$ ssz bir avl#ya ya da b#na benzer bir yere
iderdim% Cvl#da' d#var dibinde bir k(*ede' binann ya.ld$ nden beri d#rmakta olan yirmi
yirmi be* kilo a$rl$nda bir tas b#l#r' .aralarla (teki *eyleri b# ta*n altnda b#l#nmas ereken
#k#ra yerle*tiri.' ta* da eski d#r#m#na etirdikten ve sa$n sol#n# aya$mla bastr.
dzelttikten sonra' bir daha iki yl hi oralara #$ramamak zere eker iderdim% ;iz isiniz
yoksa katili arayn d#r#nP0
203
Hamyotov da +sltyla ve nedense 6askolnikov!dan ha+i+e #zakla*arakK
0Delisiniz sizP%%0 dedi%
6askolnikov!#n (zleri ate* ibi .arlyord#% Dz sa.sar kesilmi*' st d#da$ se$irmeye
ba*lam*t% Dzn Hamyotov!#n yzne olabildi$in"e yakla*trm*tK d#daklar srekli kmldyor'
an"ak hibir *ey s(ylemiyord#% -#' b(yle"e yarm dakika kadar srd% ,e ya.t$n biliyor' ama
kendine enel olamyord#% M.k o n y#vasnda z.lay. d#ran ka.nn srs ibi
d#daklarnda kork#n birtakm s(z"kler titre*i. d#r#yord#K i*te nerdeyse d(klvere"ekti b#
s(z"kler' i*te nerdeyse +rlay. ka"aklard a$zndan' s(yleyivere"ekti nerdeyseP
-irdenK
0Da ko"akaryla 3izaveta!y ben (ldrdysemN0 dedi ve der demez de kendine eldi%
Hamyotov!#n kire ibi bembeyaz olan yz t#ha+ bir lmsemeyle ar.ld/ bak*lar da
t#ha+la*m*tK
0Ela"ak *ey mi b#N0 dedi%
0Ananm*tnz ama0 dedi 6askolnikov hnla' 0hadi itira+ edin' (yle de$il miN 8aN Iyle de$il miN0
Hamyotov tela*laK
08ayr'0 dedi' 0hi de inanmam*tm% 8ele *# anda' her zamankinden de az inanyor#m%0
0;on#nda yakalandnP%% Dilinle t#za$a t#t#ld#nP 0J# anda her zamankinden daha az inand$nza0
(re' demek ki bir ara inanm*snzP0
Hamyotov #tanr ibi old#%
08ayr' hi de inanmam*tmP0 diye ba$rd% 0-eni kork#ta"ak b#n"a *eyi de sr+ s(z b#raya
etirmek iin anlattnz zatenP0
0Demek inanmam*tnzN )eki (yleyse o n karakolda ben ktktan sonra arkamdan ne
kon#*#yord#n#zN 7e baynl$m ei. de kendime eldikten sonra -ar#t te$men beni neden
sor#ya ektiN0
Folt#$#ndan do$r#ld#' kasketini ald%
08ey' arsonP0 diye seslendi% 0-or"#m ne kadarN0
20&
08e.si ot#z k(.ek e+endim0 dedi ko*arak elen arson%
0J# yirmi k(.e$i de votka iin bah*i* olarak alP J# .aralara bak' .aralaraP0 -anknotlarla dol# elini
Hamyotov!a #zatm* (steriyord#% 0Frmz' mavi banknotlar%%% Mam yirmibe* r#ble%%%0 )aralar
t#tt#$# eli titriyord#% 0,ereden eldi b#nlar' haN Da *# "r "r elbiselerN -iliyors#n#z' be*
.aram yokt#P Ev sahibimi sor#ya ekmi*sinizdirP%% Eh' artk yeterP Cssez "a#seR 8o*akalnP0 %
6askolnikov' iinde biraz da ho*n#tl#k sezilen' t#ha+' sinirli' heye"anl bir havayla k. itti% Dz
aslm*t' dayanlmaz dere"ede yor#n d#y#yord# kendini ve yor#nl#$# iderek artyord#%
Dzne' inme inen insanlarda (rlen bir ar.lma eli. yerle*mi*ti% 8eye"anlanmaya ba*lar
ba*lamaz " de artyor' ykseliyor' heye"an d#y#s# azaldka " de azalyor' d*yord#%
Aerde tek ba*na kalan Hamyotov ise daln' d*n"eli' kmldamadan ot#r#yord#% 6askolnikov
"inayet kon#s#ndaki btn d*n"elerini altst etmi*' ka+asnda yeni ve kesin birtakim
d*n"eler #yandrm*t%
09lya )etrovi ahma$n tekiymi*P0 diye mrldand son#nda%
6askolnikov ka.y a. tam soka$a karken' merdivenlerde' 6az#mihin!le b#r#n b#r#na eldi%
8er ikisi de bir adm kalana kadar birbirlerini (rmemi*lerdi' nerdeyse ka+a ka+aya
tosla*a"aklard% -ir sre bak*. birbirlerini szdler% 6az#mihin anlatlmaz bir *a*knlk iindeydi'
ama birden (zleri erek bir (+kenin kvl"mlaryla t#t#*t#K
0-ak heleP0 diye ba$rd olan"a "yle% 0Demek yataktan kalk. katn haP -ense on# divann
altnda bile aradmP @atlara baktmP Cz kalsn ,astasya!y d(ve"ektimP Eysa beyimiz
nerelerdeymi*P%% 6odyaP -# ne demek ol#yorN -ana ere$i s(yle' itira+ etP D#y#yor m#s#nN0
6askolnikov sakin sakinK
0-# *# demek ol#yor ki'0 dedi' 0he.iniz beni bktrdnz' *#rama etirdiniz ve%%% ben yalnz kalmak
istiyor#m%0
Cssez "o#se 4Fr%5 1evezelik yeter% 4@ev%5
202
0Dalnz kalmak mNP Cyakta d#ramazken' lkle sol#k alrken ve *# kire ibi olm#* yzle miN
C.tal heri+P 0Fristal )alas0ta ne ya.yord#n' ab#k do$r#y# s(yleN0
0-rak beniP0 dedi 6askolnikov ve itmek iin davrand% -# davran* 6az#mihin!i ileden
karm*t' on# om#z#ndan yakalayarakK
0-rakmak mN -iliyor m#s#n simdi ne ya.a"a$mN -ir boha ibi kolt#$#m#n altna al. eve
(tre"e$im seni' zerine de ka.y kilitleye"e$imP%%0
6askolnikov sakin (rnmeye al*arak ve tane taneK
0-ak' 6az#mihin0 dedi' 0senin iyiliklerini istemedi$imi (rmyor m#s#nN 8em%%% b# iyiliklerini
a*a$layanlara ve artk senin b# iyiliklerini "idden katlanlmaz b#lanlara' srarla iyilik etmek iste$i
niyeN 8astaland$m n ne diye eli. beni b#ld#nN -elki de (lm beni ok daha sevindire"ektiN
-ana sknt verdi$ini' beni bktrd$n b#n yeterin"e dile etiremedim miN 9nsanlara a"
ektirmek iin nasl da isteklisinP 9nan bana btn b#nlar benim sa$l$m "iddi biimde sarsan
davran*lar' nk srekli sinirlendiriyor beni% Eysa az (n"e Hosimov sr+ beni sinirlendirmemek
iin eki. itmedi miN Cllah askna sen de yakam brakP 8em beni zorla alkoymaya ne hakkn
varN Mmyle kendinde bir insan olarak kon#*t#$#m# (rmyor m#s#nN Dakam brakman' bana
iyilik etmekten vazemen iin' s(yle' s(yle' sana nasl yalvaraymN 7arn bana nank(r deyin'
alak' a*a$lk deyin ama Manr a*kna yakam braknP -raknP -raknP0
Ainde biriken zehri aktma +rsat do$m#* olmasnn sevin"iyle sakin sakin ba*lad$
kon#*masn' az (n"e 3#=in!le kon#*#rken old#$# ibi' (+keden tkanarak tamamlam*t%
6az#mihin d#rd#' biraz d*nd' sonra on#n kol#n# brak.' yava* sesle ve daln dalnK
0<ehenneme kadar yol#n varP0 dedi%
Cma 6askolnikov!#n itmeye davrand$n (rn"e' yeniden (+kelendiK
0D#rP0 diye ba$rd% 0Dinle he.iniz birer evezeden ve +ar+ara"dan ba*ka bir *ey de$ilsinizP
F"k bir a"nz olsa' on
20:
.aralk y#m#rtas iin ortal$ birbirine katan tav#klara d(nersinizP Sstelik b#rada bile ba*ka
yazarlarn d*n"elerini alarsnzP 06#hlarnzda ba$msz bir ya*amdan iz bile yokP
9s.ermeetten ya.lm* yaratklarP Damarlarnzda da kan yerine ser#m dola*yorP 8ibirinize
inanmyor#mP 9lk i*iniz' ne .ahasna ol#rsa ols#n insana benzememektirP0 6askolnikov!#n
yrmeye yeltendi$ini (rn"e' (+kesi bir !kat daha artarakK 0D-#-#-rP0 diye ba$rd% 0D#r ve
s(zlerimi son#na dek dinleP -iliyors#n' b#n yeni eve ta*nmam on#r#na kon#klarm ola"ak'
belki de *# anda elmi*lerdir bile' daym braktm elenleri kar*lamas iin' kendim de bir ko*#
b#raya eldim% E$er bir ahmak de$ilsen' e$er s# katlmam* bir ahmak de$ilsen' bo*#na' .ab#
eskite"e$ine' b# ak*am do$r#"a bize elir' adam ibi ot#r#rs#nP%% Madem km*sn' ya.a"ak bir
*ey yok demektirP ;ana y#m#*a"k bir kolt#k b#l#rd#m' ev sahi.lerimin kolt#$#n# etirirdim%%%
@ay ier' insanlarla birlikte ol#rd#n%%% Et#rmak istemezsen' yatrrdk seni' yine aramzda
ol#rd#n%%% 8em Hosimov da ola"ak%%% 1ele"ek misinN0
08ayr%0
01erek de$il b# s(yledi$in0 dedi 6az#mihin sabrszlkla% 0;en nereden bile"eksinN Daha kendini
bilmiyors#n ki%%P 8em b# i*lerden de zerre kadar anlad$n yokP -en de senin ibi ka kez b(yle
insanlardan kam*mdr' ama her se+erinde de eri d(ndm%%% 9nsan ya.t$ndan #tanyor ve eri
d(nyorP Gn#tmaK )oinkov!#n a.artman' n" katP0
0Iyleyse' bay 6az#mihin' siz iyilik ya.ma zevkini d#yma #$r#na kendinize dayak atlmasna bile
izin vere"eksiniz%%N0
0Dayak mN FimeN -ana mN Cklndan eirenin bile a$zn b#rn#n# da$trmP )oinkov!#n
a.artman' krk yedi n#mara' mem#r -ab#skin!in dairesi%%%0
01elmeye"e$im' 6az#mihinP0
6askolnikov arkasn d(nd yrmeye ba*lad%
0-ahse irerim ki' ele"eksinP0 diye ba$rd 6az#mihin arkasndan% 0Doksa%%% Doksa%%% -#ndan
sonra 6askolnikov diye birini tanmyor#m benP D#rP Hamyotov ierde miN0
20>
0Evet%0
0;eni (rd mN0
01(rd%0
0Fon#*t#n#z m#N0
0Fon#*t#k%0
0,e kon#*t#n#zN <ann "ehennemeP ;(ylemezsen s(ylemeP )o"inkov' krk yedi' -ab#*kin%%%
Gn#tmaP0
6askolnikov' ;adovaya!ya varn"a' sa$a sa.t% 6az#mihin dalm*' ardndan bakyord#% ;on#nda
elini sallay. ieri irmek iin yrd' ama tam merdivenlerin ortasnda d#rd#% 0Cllah kahretsinP0
dedi yksek sesle% 0Evet' akl ba*ndaym* ibi kon#*#yord# ama%%% Ch' ne a.talm benP Dalnz"a
akl ba*ndalar m akll"a la+lar ederlerN Hosimov!#n da asl korkt#$# b#yd# alibaN0
)armaklaryla alnna v#rd#K 0Da bir de%%% ,asl brakabildim on#N Fendini s#ya atabilir%%% @ok
yanl* bir i* ya.tm' okP0 8emen 6askolnikov!#n ardndan ko*t#' ama beriki (zden yiti. itmi*ti%
6az#mihin tkrd ve Hamyatov!# sor#ya ekmek zere hzl admlarla 0Fristal )alas0a do$r#
yrmeye ba*lad%
6askolnikov do$r#"a 0%%%0 k(.rsne itti' k(.rnn ortasnda kork#l#klara dayan.' #zaklar
seyretmeye ba*lad% 6az#mihin!den ayrldktan sonra (ylesine bitkinle*mi*ti ki' k(.rye kadar
zorl#kla elebilmi*ti% Era"kta bir yerlere' yol#n ortasna ot#rmak' ya da yatmak istiyord# "an%
;#lara do$r# e$ili.' batmakta olan ne*in son .embe yanslarna' iderek yo$#nla*an ak*am
ala"asnda kararan evlere' nehrin sol kysnda' #zakta bir evin ne*in son *klaryla t#t#*m#*
kk at kat .en"eresine' kanaln karanlk s#larna bakmaya ba*lad% Izellikle de s#lara
bakyor ibiydi% ;on#nda (zlerinde birtakm krmz halkalar d(nmeye' evler' insanlar' rhtm'
arabalar evresinde dansetmeye ba*lad% ;onra birden irkildi' (rd$ kork#n bir hayalle yeni bir
baynlktan k#rt#lm#* ibiydi% Dannda' hemen sa$nda birinin d#rd#$#n# hissetti' baktK #z#n
boyl#' ba*(rtl' #z#n sar benizli' (zleri kzarm* ve y#valarna (mlm* bir kadnd% Fadn da
do$r#"a kendisine bakyord#' ama besbelli
hibir *ey (rmyor' hibir *ey +arketmiyord#% -irden sa$ kol#n# kork#l#$a dayad' sa$ ba"a$n
kaldr. kork#l#ktan a*rd' sonra sol ba"a$n kaldrd' on# da asrd ve kendini kanala
brakverdi% Firli s#lar bir an al. ka.andlar ve kadn kaybold#% Cn"ak' bir dakika kadar sonra
yeniden s# yzne kt/ aknt y(nnde srkleniyord#' ba* ve ba"aklar s#y#n iinde'' srt
y#kardayd/ ete$i s#y#n zerinde yastk ibi *i*mi*ti%
0-o$#ld#P%% -o$#ld#P%%0 sesleri d#y#ld#' insanlar ko*#*maya ba*ladlar% Fanaln iki kys birden bir
anda seyir"ilerle dolm#*t#% F(.rnn stnde de 6askolnikov!a arkadan bastran bir kalabalk
to.land%
Dakndan' a$lamal bir kadn sesi d#y#ld#K 0ManrmP -# bizim C+rosiny#skaP E+endiler' Cllah rzas
iin k#rtarn on#P0
Falabalk arasndan kimileri deK 0FaykP%% FaykP%' 0diye ba$ryorlard%
Cn"ak kay$a erek kalmadK bekinin biri iskelenin merdivenlerinden kanala ini.' "eketini'
izmelerini kararak s#ya atlad% Cknt' kadn zaten iskelenin (nne kadar etirmi*ti ve
ya.la"ak +azla bir *ey yokt#% -eki sa$ eliyle kadn elbisesinden yakalad' sol eliyle de kendisine
#zatlan bir sr$a t#t#nd# ve kadn kyya ekti' merdivenlerin zerine yatrd% Cz sonra kadn
kendine eldi' do$r#l#. ot#rd#K ellerini anlamsz hareketlerle slak entarisine siliyor' aksr.
tksryor' ama hi kon#*m#yord#%
Demin ki kadn sesi b# kez C+rosiny#*ka!nn yannda d#y#ld#K
0Devrilene kadar ii. sarho* old#' anam babamP Demin de az kalsn kendini asa"akt' i.ten
k#rtardlar% -ir ko*# bakkala ide"ek kzm da (z k#lak olmas iin kendisine brakm*tm%%% J#
olanlara bakP J#radaki sat" kadn anam babam' *# bizim sat" kadnP 8emen *#rda ot#r#r#z'
i*te *#rda' ba*tan ikin"i ev%%%0
Falabalk da$lmaya ba*lad' .olislerse hQlQ kadnla #$ra*yorlard% Falabalktan biri karakoldan
s(z etti% 6askolnikov ol#.
208
20?
bitenleri t#ha+ bir kayszlkla' aldrmazlkla izlemi*ti% -irden iinde bir tiksinti d#yd#% 0;#%%% 8ayr'
de$mez%%% Miksin bir *ey b#%%%0 diye mrldand% 0-ir *ey ola"a$ yok%%% ,e diye beklemeliN%% -#
neN Farakol m#N%% Hamyotov niye karakolda de$ilN ;aat dok#za eldi$i halde' karakol hQlQ
ak%%%0 ;rtn kork#l#klara evirdi' evresine baknd%
Fesin bir tavrla' 0EvetP 1idelim bakalmP0 diye mrldand' karakola do$r# yrmeye ba*lad%
Dre$i sa$rla*ms ibiydi% D*nmek istemiyord#% 08er *eye bir son vermek0 kararyla evden
kt$ zamanki "anll$ndan eser kalmam*t/ kayl bile de$ildi' *# anda d#yd#$# tek *ey' tam
bir #y#*#kl#kt#%
C$r' #y#*#k admlarla kanal boy#n"a yrrken' 0Eh' ne ya.alm' b# da bir k* yol#d#rP0 diye
d*nd% 0,asl ol#rsa ols#n b#na bir son vere"e$im' nk b(yle istiyoram%%% Cn"ak b# bir k*
yol# saylr mN -o* verP -ir ar*nlk bir yerin ola"akP 8eh-heP Cn"ak b# nasl bir son b(yleN 8em
son m# b#N ;(yleye"ek miyim' s(ylemeye"ek miyim onlaraN Cllah kahretsinP Dor#ld#m' hemen
bir yer b#l#. ot#rmal' ya da #zanmalym% 9*in en #tan veri"i yan da' son dere"e a.tal"a
olmasP Mkrm*m a.tal"al$naP ,e sama *eyler eliyor insann aklna%%P0
Farakola itmesi iin dosdo$r# yrmesi' ikin"i k(*eden sola sa.mas erekiyord#/ hemen
*#ra"ktayd karakol% Cma o ilk k(*eye varn"a d#rd#' biraz d*nd ve ilk soka$a sa.t% -(yle"e
iki sokak evreden dola*a"ak biimde yrye"ekti% -#n# belki hibir ama" olmakszn ya.m*t'
belki de birka dakika ols#n zaman #zatmak istemi*ti% -as (nde yryord#% -irden sanki
k#la$na birisi bir*ey +sldad% -a*n kaldrn"a tam o evin ka.s (nnde b#l#nd#$#n# (rd% E
ak*amdan beri b#raya hi elmemi*' dolayndan bile ememi*ti%
Far* kon#lmaz' aklanamaz bir arz#yla t#t#*t# ii' ieri irdi% Cvl#dan eti' sa$a sa.t' bildik
merdivenlerden d(rdn" kata kmaya ba*lad% Merdivenler dar' dik ve ok karanlkt% 8er
merdiven sahanl$nda d#r#yor ve dikkatle evresine baknyord#% -irin"i kat sahanl$ndaki
.en"ere erevelenmi*ti% 0E zaman b# yokt#0 diye d*nd% A*te' ikin"i katta ,ikolaska ile
210
[Mitka!nn al*tklar daire%%% 0Filitli%%% Fa. da boyanm*' demek ki kiraya veriyorlar%0 A*te' n"
kat%%% ve i*te d(rdn" kat%%% 0-#rasP0 Ja*knlktan kk dilini y#ta"aktK ka. ardna kadar akt'
ierde birileri vard' sesler eliyord#% -# hi beklemedi$i bir*eydi% -ir iki saniye sren bir
kararszlktan sonra' son basamaklar da k.' ieri irdi%
-#ras da oranlyord#' ierde i*iler vard% -#na ok *a*rd% [,edense her *eyi brakt$ ibi
b#la"a$n d*nm*t' hatta ["esetleri bile' ora"kta%%% d(*emenin zerinde%%% Jimdiyse d#varlar
rl.lakt ve evde hi e*ya kalmam*t' evi b# (rn*yle t#ha+ b#ld#% Drd' .en"ere
kenarna ot#rd#%
Aerde to.# to.# iki i*i vard' ikisi de enti' yalnz biri (tekinden old#ka kkt% E eski' sar'
yrtk d#var kQ$tlar yerine' e+lQt#n iekli' beyaz' yeni d#var kQ$tlar ka.lyorlard%
6askolnikov!#n hi ho*#na itmedi b#' de$i*me kendisini #zm* ibi yeni d#var kQ$tlarna
d*man"a bakt%
A*ilerin e kaldklar anla*lyord#' ab#k ab#k kQ$tlarn [to.l#yorlar' eve itmeye
hazrlanyorlard% 6askolnikov!# +arketmemi* ibiydiler% Cralarnda bir *ey kon#*#yorlard%
6askolnikov .armaklarn a.razlama kenetleyi.' dinlemeye koy#ld#%
0Far sabahn k(rnde k. elmesin miN%%0 diyord# ya*ls en"ine% 0Cma nasl ssleni.
.slenmi*%%P ,e b# limonla*malar' .ortakalla*malar%KP dedim kendisine% -en' Mit 7asilyevi' dedi'
artk kendimi tmyle size teslim etmek istiyor#mP A*te b(yleP Cma (re"eksin' (yle bir sslenmi*ti
ki' model sanrsnP0
0Model ne abi"i$imN0 diye sord# en"i' anla*lan 0abi"i$i!nden bir*eyler ($renmek istiyord#%
0Model' karde*ime s(yleyeyim' renkli birtakm resimlerdir/ her "#martesi bizim b#ra terzilerine d*
lkelerden .osta ile (nderilir ve kadnlarla erkeklerin nasl iyinmeleri erekti$ini [(sterir%%%
;enin anlaya"a$n' resim demek%%% Erkek modelleri daha ok belden bzl .altolarla (sterilir%
Fadnlara elin"e%%% ah' b#nlar sana nasl anlatsam bilmem kiP%%0
1en olan byk bir heye"anlaK
211
0Ch be0 dedi' 0*# )etersb#r!da yok yok' desene%%N0
Da*ls ($t verir ibiK
0Evet' karde*'0 dedi 0b# )etersb#r!da yok yokt#rP0
6askolnikov .en"ere kenarndan indi' sand$n' yata$n ve komodinin b#l#nd#$# (teki odaya
eti% Mobilyasz' rl.lak oda ona ok kk (rnd% D#varlarda hQlQ eski kQ$tlar vard%
F(*edeki d#var kQ$d zerinde Meryem resmiyle' kandil ve tasvirlerin izi aka (rlyord#%
Edaya *(yle bir (z attktan sonra' yeniden .en"ereye d(nd% Dasl i*i kendisini (rm*' (z
#"#yla bakyord#K
0-ir *ey mi istiyors#n#zN0 diye sord# birden%
6askolnikov kar*lk vermedi' .en"ere kenarndan ini.' ka.nn d*na kt ve nra$n i.ini
ekti% 0Cyn nrak' ayn madeni sesP0 9kin"i' n" kez ekti nra$n i.ini% Dinliyor'
hatrlamaya al*yord#% E dayanlmaz kok#l#' heye"anl dakikalar yeniden (znde "anlanmaya
ba*lad% 8er nrak sesinde titriyor' ii bir ho* ol#yord#%
A*i ona do$r# yryerek' ba$rdK
08ey' kimsin' ne istiyors#nN0
6askolnikov yeniden ieri irdi%
0-akyor#m0 dedi' 0daireyi kiralamak istiyor#m da%%%0
0Daireler b(yle e"e vakti kiralanmazP 8em' ka."yla elmeniz erekirdi%%%0
0D(*emeyi de ykam*lar0 diye srdrd 6askolnikov' 0yoksa boyaya"aklar mN Fan yok m#yd#
b#radaN0
0,e kanN0
0Fo"akaryla kzkarde*ini (ldrm*lerdi ya%%% Fo"a bir kan (l vard b#rada%%%0
A*i tedirin olm#*t#' ba$rd%
0,e biim adamsn sen beN0
0-en miN0
0Evet' sen%0
0-ilmek istiyor m#s#nN 8adi karakola idelim' orada s(ylerim%0
A*iler ona k#*k#yla baktlar% Daha ya*lsK
212
01itme zamanmz eldi0 dedi' 0e kaldk' hadi' Clyo*a' b#ray kilitlememiz erek%0
Inden k. yava*a merdivenlerden inmeye ba*layan 6askolnikovK
0Ayi' idelimP0 dedi%
C*a$ inin"e' ka."ya seslendiK
08ey' ka."P0
Fa. a$znda birka ki*i d#rm#*' d*ary seyrediyord#K iki ka."' bir k(yl kadn' zerinde
ro.d(*ambra benzer bir *ey b#l#nan bir sat" ve daha birka ki*i%%%6askolnikov onlara do$r#
yrd%
0,e istiyors#nN0 diye sord# ka."lardan biri%
0Farakola #$radn mN0
0Jimdi ordaydm' ne olm#*N0
0Fimse var mydN0
0Evet' vard%0
0Fomiser yardm"s da orada mydN0
0-ir ara o da ordayd' iste$iniz nedirN0
6askolnikov kar*lk vermedi/ daln' d*n"eli' adamlarn yannda dikili. d#r#yord#% -# srada
i*iler eldi' ya*l olanK
0Daireyi (rmeye elmi*0 dedi%
08ani daireyiN0
0J# bizim al*t$mz%%% 0Fan niye ykadlarN0 diye sord#% Erda bir "inayet i*lenmi* de' oda oray
t#tmaya elmi*% ;onra ka.nn nra$n almaya ba*lad' nerdeyse i.ini ko.ara"akt% -ir ara
da' karakola idelim diye t#tt#rd#% Erda her*eyi kantlaya"akm*P ;rna*. kald%0
Fa." ka*larn atm*' k#*k#l# bak*larla 6askolnikov!# szyord#%
0Fimsiniz sizN0 diye ba$rd (zda$ verir"esine%
06odion 6omanovi 6askolnikov' eski niversite ($ren"isi' hemen *#radaki sokakta' Jil!in
a.artmannda' ond(rt n#marada ot#r#r#m% Fa."ya sor' beni tanr%%%0
6askolnikov adamn yzne bile bakmam*t b#nlar s(ylerken/ daln daln' itide kararmakta
olan "addeyi seyrediyord#%
213
0)eki b# eve niin eldinizN0
01(rmek iin%0
0,e varm* ki orda (rmek iinN0
Fa.da d#ranlardan t""ar klkl olanK
0M#t kol#ndan karakola (tr0 dedi ve s#st#%
6askolnikov om#z# zerinden adama (z #"#yla bakt' dikkatle szd' sonra yine (yle daln'
bkknK
01idelimP0 dedi%
M""ar klkl adam "esaretlenmi*tiK
01(tr itsinP0 dedi% 0-aksana' o meseleden dolay elmi*' kimbilir ka+asndan neler eiyorN0
A*i/
0;arho* ol#. olmad$ da belli de$il0 dedi%
Dava* yava* erekten kzmaya ba*lad$ anla*lan ka."K
0,e istiyors#n#zN0 dedi% 0,e demeye dolan. d#r#yors#n#z b#radaN0
6askolnikov alay" bir lmsemeyleK
0,e o'0 dedi' 0karakola itmekten kork#yor m#s#nN0
0,e diye korkaymN ;en b#ralarda ne demeye dolan. d#rd#$#n# s(ylesene (n"eP0
F(yl kadnK
0Dankesi"idirP0 diye ba$rd%
;rtnda (n ak bir k(yl .altos#' belinde anahtarlar asl iri yar bir k(yl olan (teki ka."K
0,e diye kon#*#yors#n#z on#nlaN0 diye ba$rd% 0De+olP%% ;ahiden de yankesi"iye benziyorP%%
De+olP0
;onra 6askolnikov!# om#z#ndan t#tt#$# ibi soka$a do$r# itekledi% 6askolnikov az kalsn yere
ka.aklana"akt% Mo.arland' hibir *ey s(ylemeden ka.dakilere *(yle bir bakt' sonra yry.
itti%
0Cmma t#ha+ adamP 0diye s(ylendi i*i%
08erkes bi t#ha+ b# sralarP0 diye mrldand k(yl kadn%
M""ar klkl olanK
0Farakola (tre"ektik on#P0 dedi%
21&
0Gzak d#ra"aksn (ylelerindenP0 dedi iri yar ka."% 0-esbelli yankesi"iydiP Dolan. d#r#yor i*teP
Elini #zatmaya kalksan' kol#n# k#rtaramazsnP -iliriz b(yleleriniP%%0
01ideyim mi' itmeyeyim miN0 diye d*nyord# 6askolnikov% -ir d(rtyol a$znda' kaldrmn tam
ortasnda d#rm#*' birinin sor#s#na kar*lk veri. son s(z s(ylemesini bekliyorm#* ibi evresine
baknyord#% Cma hibir yerden hibir kar*lk elmedi' her *ey' *# basamaktaki ta*lar ibi dilsiz
ve (lyd/ ama on#n iin' bir tek on#n iin (lyd%%% -irden' e.ey #zakta' ikiyz adm kadar ilerde'
soka$n koy#la*an karanlklar iinde bir kalabalk +arketti' kon#*malar' ba$r*malar eldi
k#la$na%%% Falabal$n ortasnda bir de araba d#r#yord#%%% -irden "addenin ortasnda bir *k
.arlad% 0,e ol#yorN0 6askolnikov sa$a bakt' kalabal$a do$r# yrd% 6astlad$ her *eye d(rt
elle sarlmak ister ibiydi% -#n# d*nn"e so$#k so$#k ld% @nk karakol kon#s#nda nihayet
karar vermi*e benziyord# ve *# anda artk her *eyin sona erdi$ini kesinlikle biliyord#%
7AA
-ir i+t oynak kratn ko*#l# old#$# (steri*li bir araba d#r#yord# yol#n ortasnda% Crabada kimse
yokt#/ sr" de yerinden inmi*' arabann yannda d#r#yord#% Ctlar dizinlerinden t#t#yorlard%
Crabann evresinde byk bir kalabalk vard/ en (nde .olisler d#r#yord#% -#nlardan biri elinde
+ener' e$ilmi*' arabann tekerleri arasnda bir *eyi aydnlatmaya al*yord#% 8erkes bir *eyler
s(ylyor' ba$r. a$ryor' vah vah' yazk' s(zleri d#y#l#yord#% Craba" *a*rm* ibiydi' d#r#.
d#r#.K
0J# i*e bakP Manrm' ne +elQketP0 diyord#%
6askolnikov olabildi$in"e kalabal$ yararak ilerledi ve son#nda b#raya b#n"a kalabal$ to.layan'
b#n"a tela*a neden olan *eyi (rd% Ctlarn i$nedi$i bir adam yatyord# arabann altnda% -ayn
old#$# anla*lyord#' yz (z kan iindeydi' @ok k(t' ama 0soyl#"a0 iyimliydi%% -a*ndan ve
yznden kan
212
akyord#% Dz iyi"e ezilmi*' derileri soy#lm#*t#% Cdamn #$rad$ kaza (yle ha+i+e alnabile"ek
"insten de$ildi%
0Daha nasl dikkat ede"ektimP0 diye yaknyord# araba"% 0Ctlar d(rtnala m kaldrm*tmN 8erkes
(rd' ok yava* sryord#m arabay% E$er b#n"a insan yalan s(ylyorsa' ben de yalan
s(ylyor#m% Cyakta d#ramaya"ak kadar sarho*t#' sallana sallana kar*dan kar*ya eiyord#% -ir
kez ba$rdm' sonra bir kez daha ba$rdm' d#ymad' bir kez daha ba$rdm' atlar d#rd#rd#m'
ama adam kendini do$r#"a atlarn ayaklar altna att% -ile bile mi ya.t' yoksa ok m# sarho*t#'
anlayamadm% -eyirler en' rkek%%% Cdam ba$rn"a bsbtn h#ylan. emi azya aldlar%%%
;onra da olanlar old#P0 ! Falabalktan birisi araba"y do$r#ladK
0Mam anlatt$ ibi old#P0
-ir ba*kasK
0Do$r#0 dedi' 0ba$rd' ben de d#yd#m' tam kez ba$rdP0
08erkes d#yd#P0 dedi yine bir ba*kas% 01erekten de kez ba$rdP0
Cslnda araba" da +azla"a zlm* ya da korkm#*a benzemiyord#% Crabann zenin ve tannm*
birine ait old#$# anla*lyord#/ *# anda o da arabasnn sahibinin eli. kendisini almasn bekliyor
olmalyd% )olislere elin"e' sor#n# (zmlemek iin "anla ba*la #$ra*tklarna hi k#*k# yokt#%
Ezilen adamn karakola ve hastaneye (trlmesi erekiyord#/ ama adamn adn bilen yokt#%
6askolnikov kalabal$ yararak iyi"e sok#lm#*' arabann altnda kalan adam (rmeye
al*yord#% -irden +enerin *$ talihsiz sarho*#n yzn aydnlatverdi% 6askolnikov tanm*t%
0Fim old#$#n# biliyor#m0 dedi' iyi"e (ne eerek% 0Marmeladov!d#r ad' emekli mem#r'
dan*man%%% J#rda' Fozel a.artmannda ot#r#r% @ab#k bir doktor a$rn' .arasn ben veririmP0
6askolnikov elini "ebine at. bir miktar .ara kard' .olislere (sterdi% Mthi* heye"anlyd%
)olisler adamn kim old#$#n# ($rendiklerine sevinmi*lerdi% 6askolnikov kendi adn' adresini de
s(yledi% Crabann altnda kal. ezilen sanki (z babasyd/ Marmeladov!# kaldr. hemen evine
(trmelerini sa$lamak iin byk aba har"yord#% @r.nr ibiK
0A*te *#rada0 dedi' 0 ev (tede' *# zenin Clman!n a.artman' Fozel!in%%% ;arho*t# herhalde'
evine d(nyord#%%% Manrm kendisini' ayya*tr%%% Cilesini de tanrm' kars' o"#klar' bir kz var%
Jimdi hastaneye (trmek #z#n srer' evine (trelim' herhalde a.artmanda bir doktor vardr%%%
)arasn ben veririm%%P 8emen mdahale etmek erek' yoksa hastaneye idin"eye kadar (lrP%%0
8atta .olislerden birinin av#"#na #s#l"a .ara sk*trmay bile ba*ard/ aslnda yasal olmayan bir
yan yokt# iste$inin' yaralya evinde daha iyi baklabile"e$i akt% Marmeladov!# arabann
altndan kardlar/ yardm edenler de b#l#nd#% Fozel a.artman ot#z adm ya var ya yokt#%
6askolnikov arkadan yryor' yaralnn ba*n (zenle t#tarak yol (steriyord#%
0-traya' b# tara+tanP -a* y#kar ele"ek *ekilde karmalyz merdivenlerdenP @evirin%%% A*te
b(yleP )arasn ben vere"e$im' b# iyili$inizi hi #n#tmaya"a$mP0
Faterina 9vanovna' bir dakika bile bo* zaman b#ld#$#nda he. ya.t$ ibi' ellerini ($snde
kav#*t#rm#*' kendi kendine kon#*#. (ksrerek' k"k odann iinde .en"ereden sobaya'
sobadan .en"ereye idi. eliyord#% ;on zamanlarda yeni bir al*kanlk edinmi*' on ya*ndaki
byk kz )olya ile sk sk ve #z#n #z#n kon#*#r olm#*t#% )olyanka daha her *eyi anlamaktan
#zakt' ama annesine erekli old#$#n# ok iyi anlyor' b# nedenle de iri' akll (zleriyle on#n her
hareketini izleyi. her *eyi anlyorm#* ibi (rnmek iin olan"a "n har"yord#% J# anda da
btn n hastalktan kvranan karde*ini yatrmak iin soy#yord#% 1e"e karde*inin (mle$ini
ykamalar erekiyord#% E$lan' ok "iddi bir yzle ve k.rdamadan ot#rm#* (mle$inin
karlmasn bekliyord#' ba"aklarn birbirine ya.*tr. ileri do$r# #zatm*t/ to.#klar kar*ya'
birbirinden ha+i+ ayrk d#ran ayak b#r#nlar y#kar bakyord#% Datrlmak iin soy#lan btn #sl#
o"#klar ibi d#daklarn *i*irmi*' (zlerini devire devire annesiyle ablasnn kon#*malarn
dinliyord#% Fendisinden birka ya* kk kzkarde*i' zerinde .aavraya
21:
21>
d(nm* bir entari' .aravann yannda d#r#yor ve srasn bekliyord#% Evin (teki odalarnda ot#ran
kira"larn siara d#manlarndan kor#nabilmek ve b(yle"e #z#n ve a"l (ksrklerinden bir an
iin ols#n k#rt#labilmek iin Faterina 9vanovna merdivenlere bakan ka.y ardna kadar ak
brakm*t% Havall veremli kadn son bir ha+ta iinde daha da zay+lam* ibiydi% Danaklarndaki
kzl lekeler daha bir ortaya km*' .arlyord#% ' Edada bir a*a$ bir y#kar dola*rkenK
0Ch' )olenka0 diyord#' 0bir bilsenP%% -abamn evinde nasl ne*eli' nasl rahat bir hayatmzn
old#$#n#' b# sarho* heri+in hem beni' hem sizi nasl mahvetti$ini bir bilsenP -abamn albayl$a
denk d*en bir sivil (revi vard' yani nerdeyse vali ibi bir *ey%%% Haten vali olmasna ok az bir
*ey kalm*t% 8erkes kendisine !-iz seni *imdiden ilimizin valisi sayyor#z' 9van Mihayli! derdi%
0J# son%%% (hh(P J# son baloda%%% Ihh(-(hh(-(hh(%P0 Faterina 9vanovna bo$azndaki balam
karn"a' eliyle ($sne bastrarak haykrd% 0Cllah kahretsin b(yle hayatP J# son baloda
.renses -ezzememaya beni (rr (rmez%%% -daha sonra babanla evlenin"e' )olya"$m' b#
kadn beni k#tsamst-beni (rr (rmez% 0Ek#l bitirme nnde salyla danseden sevimli kz
de$il mi b#N0 diye sord#%%% 0;# yrt$ dikmek erek% 8emen bir i$ne etir de' sana ($retti$im ibi
dikiver%%% Darna kalrsa%%% (hh(P yarn%%% (hh(-(hh(-(hh(P%%% daha byyebilirP )etersb#r!dan yeni
elmi* olan )rens Jeolskiy de b#n#n zerine (n"e benimle bir maz#rka oynad' sonra' ertesi
n eli. beni resmen isteye"e$ini bildirdi% Fendisine en in"e s(z"klerle te*ekkr edi.' kalbimi
oktan bir ba*kasna vermi* old#$#m# s(yledim% -# bir ba*kas' senin baband )olyaK -aba"$m
ok kzd b# i*e%%% ;# hazr mN 7er *# (mle$i' ora.larn karmadn mN%% 0 Fk kzna
d(ndK 03ida' b# e"e (mleksiz yata"aksn artk' idare et i*te%%% @ora.larn da kar%%% 8e.sini
birden ykayaym% -# ayya* hQlQ niye elmedi a"abaN 1(mle$ini ne hale etirmi*P 1(mlek de$il'
.aavra sanki' .ara .ara olm#*%%% 9ki e"e #$ra*. d#rmaktansa' *imdi he.sini birden
ykayveririm%%%0 Merdivenlere bakan ka.nn' a$znda ieri bir *ey ta*maya
218
#$ra*an kalabal$ (rn"e bir $lk ko.ard% 0Cman ManrmP Ihh(-(hh(-(hh(-(hh(P Dine miN ,e
b#N ,edir b# etirdikleriN Ch' ManrmP0
-ayn ve kanlar iindeki Marmeladov!# odaya sokt#ktan sonra' .olislerden biri evresine
baknarakK
0,ereye yatralmN0 diye sord#%
6askolnikovK
0Divann zerineP0 dedi% 0Do$r#"a divann zerine P -a* *(yle elsinP0
Merdivenlerden birininK
0Dolda araba i$nemi*%%% ;arho* m#ym#*' neymi*P0 dedi$i d#y#ld#%
Faterina 9vanovna' yznn btn kan ekilmi*' lkle sol#yarak (yle"e d#r#yord#% @o"#klar
korkm#*lard% Fk 3idoka bir $lk at. ablas )olenka!ya ko*t#' sarld/ kork#dan tirtir
titriyord#%
Marmeladov!# yatrdktan sonra 6askolnikov' Faterina 9vanovna!ya ko*t#K
0Manr a*kna sakin ol#n ve korkmaynP0 dedi/ kelimeleri y#tar"asna kon#*#yord#% 0Far*dan
kar*ya eerken bir arabann altnda kalm*% Szle"ek bir *ey yok' *imdi kendine elir%%% -#raya
etirmelerini ben s(yledim% -ilmem hatrlyor m#s#n#z' size daha (n"e de elmi*tim%%% Jimdi
kendine elir%%% )arasn ben vere"e$imP0
Faterina' 9vanovna #m#ts#z bir sesleK
0Ela"a$ b#yd#P0 diye haykrd ve ko"asna atld%
6askolnikov' Faterina 9vanovna!nn ol#r olmaz *eyler kar*snda bayl. kendinden een
kadnlardan olmad$n (rmekte e"ikmedi% 9lk i*i' hemen yaralnn bas altna bir yastk koymak
old#% *# ana kadar kimse akl edememi*ti b#n#/ sonra' titreyen d#daklarn sr. ($snden
ko.maya hazr $lklarn bastrarak' ko"asn soymaya' yaralarn (zden eirmeye ba*lad/
kendini tmyle #n#tm#* ibiydi% 8areketlerinde .anikten eser yokt#%
6askolnikov ierdekilerden birini' idi. doktor a$rmaya raz etti/ hemen biti*ik evde bir doktor
old#$#n# ($renmi*ti%
21?
0Doktor a$rmalar iin bir adam (nderdim0' dedi Faterina 9vanovna!ya' 0zlmeyin' .arasn
ben (derim%%% ;# yok m#N -ir de .eete verin' havl# sonra%%% @ab#k ol#n birazP%% Daralarnn ne
kadar derin old#$# belli de$il%%% Evet' yaral' ama (lmedi' inann bana%%% -akalm doktor ne
diye"ekN%%0
Faterina 9vanovna .en"ereye ko*t#% F(*ede' krk d(kk bir iskemlenin zerinde' e"e ko"asyla
o"#klarnn ama*rlarn ykamak iin hazr t#tt#$# s# dol# to.rak bir le$en vard% 8a+tada iki
kez' hatta bazan daha sk' Faterina 9vanovna e"eleri ama*r ykard/ nk artk o d#r#ma
d*m*lerdi ki' de$i*e"ek yedek ama*rlar hemen hi yokt#K aile yelerinin her birinin an"ak
birer kat ama*r vard% 7e .islik' Faterina 9vanovna!nn hibir zaman katlanamad$ bir *eydi%
Evde .islik (rmektense' e"eleyin herkes #y#rken ama*r ykamak' slak ama*rlar odann
iine erdi$i i.lerde k#r#tmak ve sabaha herkese temiz ama*r vermek ibi "n a*an
yor#nl#klara katlanmay ye$ t#tard%%% 6askolnikov!a istedi$i s#y# etirmek iin le$ene sarld'
ama az kalsn le$enle birlikte yere ka.aklana"akt% 6askolnikov zaten bir havl# b#l#. slatm* ve
Marmeladov!#n yzndeki kanlar silmeye ba*lam*t% Faterina 9vanovna elleriyle ($sn
bastrarak ve lkle sol#yarak yannda d#r#yor' ona bakyord#% 6askolnikov yaraly b#raya
etirmelerini s(ylemekle yanl* bir i* ya.t$n anlyord#% Faterina 9vanovna!nn da yardma
m#hta bir hali vard nk%
0)olya0 diye ba$rd Faterina 9vanovna' 0ab#k ko*% ;onya!y a$rP Evde yoksa' haber brak'
babasnn bir arabann altnda kald$n s(yle' d(ner d(nmez b#raya elsinP @ab#k ol )olyaP J#
ba*(rtsn de al' (rtnP0
-# arada sandalyenin zerinde ot#rmakta olan o"#kK
0@ab#k ol' )olyaP0 dedi' sonra yeniden (zlerini ko"aman ko"aman a.' to.#klar ilerde' ayak
b#r#nlar y#kar do$r# ve ha+i+ ak' sessiz"e ot#rmaya devam etti%
-# arada oda tklm tklm dolm#*t#% )olisler itmi*lerdi% Falan bir tanesi de' merdivenlerden akn
akn elen merakllar' erisin eri merdivenlerden indirmeye #$ra*yord#% Ite yandan
220
i odalardan da bayan 3i..evehzel!in hemen btn kira"lar **. elmi*lerdi% In"eleri herkes
kendi ka.snn (nnde d#r#rken' az sonra (bek (bek ieri dol#*maya ba*ladlar% Faterina
9vanovna (+keden ln ibiK
0-rakn da hi de$ilse rahat (lsnP0 diye ba$rd kalabal$a% 07e idin kendinize ba*ka bir e$len"e
b#l#nP Sstelik de a$zlarnda birer siaraP Ihh(-(hh(-(hh(P -ari zahmet edi. *a.kalarnz da
karmayaydnzP Cha' *a.kasyla elen de var%%% De+ol bakaymP 8i de$ilse (lye say
(stermeyi ($reninP0
-ir (ksrk n(betiyle tkand' ama k*mas i*e yaram*t% Fira"larn ondan ekindikleri
anla*lyord#% 1erisin eri odadan kmaya ba*ladlarK beklenmedik bir +elQket annda b# +elQketin
d*nda kalan insanlarda he. (rlen' dile etirdikleri en iten a"ma' a"lar .ayla*ma
d#y#larna ra$men hi kimsenin' en yaknlarmzn bile' ka.lmaktan kendilerini alamadklar
t#ha+ bir sevin d#y#s# iindeydiler%
-# srada ka.nn (tesinde biri de' hastaneden' hastann ve ierdekilerin rahatsz edilmemesi
erekti$inden s(z etmekteydi%
0Ilmek de yasakP0 diye ba$rd Faterina 9vanovna' a$zna ne elirse ierdekilere veri*tirmek
zere hnla ka.ya do$r# atld' ama tam b# srada ev sahibi bayan 3i..evehzel ile b#r#n b#r#na
eldi% -ayan 3i..evehzel olay yeni d#ym#* ve ortal$ dzene sokmak iin ko*#. elmi*ti% ;on
dere"e arsz' yrtk bir kadnd b#% Ellerini birbirine v#rarak ve a$r bir Clman aksanyla kon#*t#$#
krk d(kk 6#s"a!sylaK
0Cman ManrmP0 dedi' 0sizin sarho* ko"a atlar i$nemi*P -en b# evin sahibiP En# hemen
hastaheneye (trmekP0
Faterina 9vanovnaK
0Cmeliya 3y#dviovna0' dedi' 0ri"a ederim' a$znzdan kan s(z k#la$nz d#ys#nP 4Ev sahibi
kadnla biraz te.eden kon#*#yord#/ 0kim old#$#n#' ne old#$#n# ona hatrlatmak iin0 he. b#
tonla kon#*#rd#' s# anda bile kendini b# zevkten yoks#n brakmaya (nl raz olmam*t%
Cnladnz m' Cmaliya 3y#dviovna%%N0
221
0-ana Cmaliya 3y#dviovna diyemeye"e$inizi size daha (n"e de s(ylemi*tim% -en Cmaliya
3y#dviovna de$il' Cmal9van!m%0
08ayr' Cmal9van de$il' Cmaliya 3y#dviovna!snzP%%% 7e ben s# anda ka.nn ardnda l. d#ran
4erekten de ka.nn ardndan bir kikirdeme ve 0iyi"e ka.*tlarP0 s(zleri d#y#lm#*t#5 bay
3ebezyatnikov ibi a*a$lk bir dalkav#k olmad$m' size yaltaklk etmedi$im iin' b# addan niin
ho*lanmad$nza bir trl akl erdirememe ra$men' size he. Cmaliya 3y#dviovna diye"e$imP%%
;emyon Haharovi!in ne d#r#mda old#$#n# (ryors#n#z/ (lyor%%% 6i"a ediyor#m' ka.y ka.atn
ve ieri kimseyi brakmaynP Cdam"a$z hi de$ilse son ne+esini verirken rahat braknP Mersine
davranrsanz' inann bana' vali hazretleri d#r#mdan hemen yarn haberdar edilmi* ola"aktr%
)rens beni tQ kzl$mdan tanr/ .ek ok kez yardm elini #zatmak soyl#l#$#n# (sterdi$i ;emyon
Haharovi!i de ok iyi hatrlar% ;emyon Haharovi!in .ek ok dost# ve kor#y#"#s# b#l#nd#$#n#
herkes bilir%%% Cma o' *# #$#rs#z d*knl$nden dolay' soyl# bir #r#rla kendisi #zakla*t
dostlarndan% Jimdiyse' ;emyon Haharovi!in kendisini tQ o"#kl#$#ndan beri tand$
46askolnikov!# (sterdi5 b# mal mlk sahibi' y"e (nll delikanl yardm ediyor bize ve *#n#
bilin ki Cmaliya 3y#dviov
Cnlatlmaz bir ab#kl#kla kon#*#yord#' sonlara do$r# iyi"e hzlanm*t ki' bastran bir (ksrk
n(betiyle s(ylevini yarda kesmek zor#nda kald% -# arada hasta kendine elmi*' inlemeye
ba*lam*t% Faterina 9vanovna hemen ko"asnn yanna ko*t#% 8asta (zlerini de am*t' ama
daha kimseyi seemedi$i iin bas#"#nda d#ran 6askolnikov!a bak. d#r#yord#% ;eyrek
aralklarla' kesik kesik ve lkle sol#k al. veriyord#% D#daklarnn kenarnda bir kan izisi
(rlyord#/ alnnda terler birikmi*ti% Danba*nda d#ran 6askolnikov!# da tanyamayn"a'
bak*larn kayyla odann iinde dola*trmaya ba*lad% Faterina 9vanovna ko"asna zn' ama
(+keyle bakyord#/ (zlerinde ya*lar vard% Gm#ts#z bir haykr*laK
0Cman ManrmP0 dedi% 0-tn ($s ezilmi*P 8er yan kan iindeP Sstndekileri karmak erek%%%0
Fo"asna seslendiK 0;emyon Haharovi' biraz d(nebile"ek misinN%%0
Marmeladov on# tanm*t' hrltl bir sesleK
0-ir .a.azP0 diye mrldand%
Faterina 9vanovna .en"ereye itti' alnn tahta ereveye dayay. #m#ts#z bir $lk attK
0Manrm' b# ne biim hayatP0
-ir anlk bir sessizlik old#% Marmeladov yenidenK
0-ir .a.azP0 diye mrldand%
Faterina 9vanovnaK
0;amalamaP%%0 diye ba$rd%
@k*ma etkisini (stermi*' Marmeladov s#sm#*t#% Srkek' a" dol# bak*larla karsn aryord#%
Faterina 9vanovna yeniden on#n yanna d(nd' bas#"#nda dikildi% Dat*r ibi old# Marmeladov'
ama #z#n srmedi b#/ birden' kar* k(*ede' ko"aman alm* o"#k (zlerini zerine dikmi*' tirtir
titremekte olan 3idoka!y 40babasnn l05 (rd/ kz (steri. kay dol# bir sesleK
0C%%% a%%%0 diye bir *eyler kekeledi%
Faterina 9vanovna ters tersK
0Dine ne varN0 diye ba$rd%
Marmeladov yar daln bak*laryla belli belirsiz kznn .lak ayaklarn (stererekK
0DalnayakP%% DalnayakP%%0 diye mrldand%
0;#ssP%%%0 diye ba$rd Faterina 9vanovna% 0,iin yalnayak old#$#n# kendin bilirsinP%%0
-irden 6askolnikov!#n sevinli sesi d#y#ld#K
0Manrya *krP A*te doktorP0
Sst bas ok dzn' sevimli bir ihtiyar olan Clman doktor' evresini k#*k#l# (zlerle szerek
ieri irdi' hastann yanna itti' nabzna bakt' ka+asn (zenle yoklad% Faterina 9vanovna!nn da
yardmyla kan iindeki (mle$in d$melerini (zerek hastann ($sn at% 1($s diye bir *ey
kalmam*t hastada' ezilmi*' lime lime olm#*t#% ;a$ yandaki kab#ra kemiklerinden
222
223
krlanlar vard% ;olda' tam yre$inin zerinde' *iddetli bir i+tenin izi old#$# anla*lan' sarms-
siyah renkte rknt veri"i' ko"aman bir leke vard% Doktor#n ka*lar atld% -# arada .olis'
yaralnn nasl tekerlekler arasna irerek yerde ot#z adm kadar srklendi$ini anlatyord#%
Doktor' 6askolnikov!a +sltylaK
0Fendine elebilmi* olmas *a*la"ak *eyP0 dedi%
0@ok m# a$rN0 diye sord# 6askolnikov%
0Jimdi (le"ek%0
08i mi #m#t yokN0
08iP ;on dakikalarn ya*yor% -a*nda da ok tehlikeli bir yara var%%% 8mm%%% -elki kan alabiliriz%%%
ama%%% b#n#n da bir yarar ola"a$n sanmyor#m% -e* on dakikaya kalmaz' kesin (lr%0
0;iz yine de bir kan alnP0
0Clalm%%% Cma s(yledi$im ibi' hibir yarar olmaya"ak b#n#n%0
-# srada d*ardan ayak sesleri d#y#ld#' koridordaki kalabalk ald' ve e*ikte' elinde ekmek ve
*ara.' kr sal ya*l bir .a.az"k (rnd% MQ sokaktan beri ardndan bir de .olis elmekteydi%
Doktor yerini hemen .a.aza brakt% 9kisi anlaml anlaml bak*tlar% 6askolnikov doktordan biraz
daha kalmasn ri"a etti' doktor om#zlarn silkti ve beklemeye ba*lad%
8erkes eri ekilmi*ti/ ama yaralnn nah karmas #z#n srmedi% Do$r# drst bir *ey
anlayabildi$i *.heliydi% Fo.#k ko.#k bir *eyler mrldanyor' an"ak s(zlerinden hibir *ey
anla*lmyord#% Faterina 9vanovna' 3idoka!y ald' kk o$lan sandalyesinden kaldrd ve
sobann b#l#nd#$# tara+taki k(*eye iderek diz (kt' o"#klarn da (nnde diz (ktrd% Fz
tirtir titriyord#' o$lansa .lak' #+a"k dizleri zerine (km*' k"k elini (ll bir biimde
kaldrarak' eni* hareketlerle ha karyor' aln nerdeyse d(*emelere de$e"ek kadar yere
e$iliyord#% -# hareketin o"#$#n ok ho*#na itti$i anla*lyord#% D#daklarn sr. (zya*larn
t#tmaya al*arak' yere e$ildike alan srtn (rtmek iin arada bir o$l#n#n (mle$ini
eki*tirerek
22&
Faterina 9vanovna da d#a ediyord#/ b# arada 3ido"ka!nn +azla"a .lak om#zlarna (rtmek iin
d#r#*#n# bozmadan' d#asn kesmeden #zan. konsoldan bir de ba*(rts karmay
ba*arm*t% 9 odalarn ka.larn yeniden amaya ba*layan merakllar ieriyi seyre koy#lm#*lard%
C.artmandaki (teki dairelerin kira"larndan ol#*an bir seyir"i kalabal$ da koridorda itide
byyerek bekle*iyor' ama kimse e*ikten ieri emiyord#% ;ahneyi yalnz"a bir m#m art$
aydnlatyord#%
-# srada' ablasn a$rmaya iden )olya' koridordaki kalabal$ yararak sol#k sol#$a ieri irdi'
ba*(rtsn kard' (zleriyle annesini aray. b#ld#' yanna yakla*.' 01eliyor0' dedi' 0yolda
rastladmP0 Cnnesi on# da diz (ktr. yanna ot#rtt#% Falabalk arasndan' een bir kz rkek
rkek' szlr"esine ieri irdi% -# yoks#ll#k' #m#ts#zl#k' (lm dol# odada birdenbire
(rnvermesi' herkes zerinde t#ha+ bir etki yaratm*t% Cslnda on#n da st bas d(klyord#/
son dere"e #"#z iysiler vard zerinde' (zel dnyasnn zevk ve k#rallarna (re tak.
tak*trlm* ve o bilinen ama" yz kzart" biimde ve a.ak ortaya koyan bir sokak kadn
*kl$ iindeydi% 9eri irmemi*ti' koridorda' tam ka.nn e*i$inde d#r#yor' kendinden
emi*"esine' bombo* (zlerle evresine baknyord#% Fimbilir kan" elden kendisine eme ve
b#ras iin hi de #y#n d*meyen' btn ka.y ka.lam* kabark etekli' #.#z#n' ln
k#yr#kl#' renkli i.ek rob#n#' ak renk .ab#larn' e"eleyin hi de erekmedi$i halde yanna
ald$ ombrelkasnR' te.esinde ate* reni tyler b#l#nan y#varlak' ln hasr *a.kasn%%% her
*eyi%%% her *eyi #n#tm#* ibiydi% E$lan o"#klar ibi yana ykt$ *a.kasnn altndan zay+' sol#n
ve korkm#* yz (rlyord#/ a$z akt' (zleri kork#dan don#. kalm*"asna' hareketsizdi%
Ensekiz ya*nda kadar (rnyord#' ksa boyl# ve zay+t' ama sar salar' son dere"e zel
mavi (zleriyle old#ka sevimli bir kzd% 1(zlerini yataktan ve .a.azdan ayrmyord#/ ko*arak
eldi$i iin sol#k sol#$ayd% Crkasndaki
Jemsiye 4Fr% ombrelle5K Cslnda da Frasz"a!dan bozma olarak k#llanlm*tr% 4@ev%5
222
kalabalktan s(ylenen baz s(zleri' +sltlar d#ym#* ola"ak ki' ieri ilerlemedi' yine ka.nn orda
d#rd#%
1nah karma ve *ara.l ekmek yedirme sona ermi*ti% Faterina 9vanovna ko"asnn yata$na
yakla*t% )a.az eri ekildi' itmeden (n"e Faterina 9vanovna!ya av#t#"# birka ($t s(z
s(yleye"ek old#%
Faterina 9vanovna o"#klarn (stererek sert' sinirli bir sesle s#st#rd# .a.azK
0-#nlar ne ola"akN0
0Cllah byktrP Cllah!tan #m#t kesilmezP0 !%
0Evet%%% byktr' ama nedense bizim iin de$ilP0
)a.az ba*n iki yana sallayarakK
01nahtr' hanm' s#s' nahtrP0 dedi%
Faterina 9vanovna "an eki*en ko"asn (stererekK
0Da b# nah de$il miN0 diye ba$rd%
09stemeden b# +elQketin nedeni olanlar' belki de hi de$ilse' kaybetti$iniz elir kayna$nzn yerini
t#ta"ak bir zarar (dentisinde b#l#nmay kab#l ede"eklerdir%%%0
Faterina 9vanovna elini sallad' sinirli sinirliK
0-eni anlamyors#n#zP0 diye ba$rd%
0,e zarar (dentisinden' s(z ediyors#n#z sizN ;arho*m#*' kendisi atlam* atlarn ayaklar altnaP
1elir kayna$ymsP 1elir kayna$ de$il' a" kayna$yd oP Cyya*t' elinde av#"#nda ne varsa ikiye
yatrrdP -izim de nemiz var' nemiz yoksa alr' meyhanelerde sav#r#rd#P 8em *# yetimlerin' hem
benim hayatmz meyhanelerde ikiye har ettiP 9yi ki (lyorP Hararndan k#rt#la"a$zP0
0-(yle s(ylemeyin' hanm' nahtrP Ilmekte olan bir insan ba$*lamak erekirP0
Faterina 9vanovna bir yandan .a.azla kon#*#rken' bir yandan da hastann evresinde d(rt
d(nyord#K a$zna s# damlatyor' terini' ba*ndaki kanlar siliyor' yast$n dzeltiyord#% )a.azn
son s(zleri zerine (+keden kendini kaybetmi*"esineK
0)a.az e+endi' .a.az e+endi0' dedi' 0b#nlarn he.si k#r# lQ+P -a$*lamaktan s(z ediyors#n#zP%%
Ctlarn altnda kal. ezilmeseydi eve yine k(rktk sarho* ele"ektiP Sstndeki *# .aavraya
22:
d(nm* (mle$inden ba*ka iye"ek bir *eyi olmad$ iin' o devrili. yatar yatmaz ben e"e
sabaha kadar on#n (mle$ini' o"#klarn kirlilerini ykamakla' .en"ere kenarlarnda k#r#tmakla
#$ra*a"aktm% 1nn ilk *klaryla da' s(kkleri dikmeye' yrtklar yamamaya ot#ra"aktm% A*te
benim e"em%%% 8ani ba$*lamadan s(z ediyors#n#z sizN 8em ben kendisini oktan
ba$*ladmP%%0
Fork#n bir (ksrk kriziyle tkand% Mendiline tkrd ve (rmesi iin .a.aza #zatt% Dz a"yla
ar.lm*' bir eliyle ($sne bastryord#% Mendil kan iindeydi%%%
)a.az ba*n e$di' bir *ey s(ylemedi%
Marmeladov artk son dakikalarn ya*yord#% 1(zlerini' yeniden zerine e$ilmi* olan karsndan
ayrmyor' ona bir *eyler s(ylemeye al*yord#% -inbir lkle dilini oynat. tam bir *eyler
mrldanmaya ba*lam*t ki' on#n kendisinden a+ dileye"e$ini anlayan Faterina 9vanovna
b#y#ran bir sesleK
0;#sP%%0 diye ba$rd%0 AstemezP ,e diye"e$ini biliyor#m%%%0
8asta s#st#' ama ayn anda odann iinde dola*. d#ran (zleri ka.nn orda ;onya!ya takld%
;onya k(sede' (lede d#rd#$# iin' b# ana kadar +ark edememi*ti on#%
-irden heye"anland' deh*et iindeydi/ (zleriyle ;ony!nn b#l#nd#$# yeri (stererek hrltl bir
sesle ve tkanr"asnaK
0Fim b#N Fim b#N0 diye sord# ve byk bir abayla do$r#lmaya al*t%
0DatP DattP%%0 diye ba$rd Faterina 9vanovna%
Cma o inanlmaz bir abayla' elleri stnde do$r#lm#*h bile% ;anki tanyamyorm#* ibi kzna
#z#n #z#n bakt% ;onya!y b# klkta hi (rmemi*ti% ;onra birden tand% ;sl .sl iysileri
iinde alalms' ezik' #tan iinde' babasyla vedala*mak iin% boyn# bkk srasn bekliyord#%
Marmeladov!#n yznde sons#z bir a"nn (lesi ##*t#%
0;onyaP FzmP -a$*laP0 diye ba$rd' elini ona do$r# #zatmak iin kaldrd' ama desteksiz
kaln"a yzkoy#n yere y#varland% Fo*#. kaldrdlar' yeniden yata$na #zattlar' ama
22>
artk (lyord#% ;onya ha+i+ bir $lk att' ko*#. babasnn zerine ka.and' k#"akla*m* d#r#mda
(yle"e kalakaldlar/ Marmeladov kznn kollar arasnda "an verdi%
03Qy$n b#ld#P0 diye ba$rd Faterina 9vanovna% 0,e ya.a"a$m simdi benN ,asl kaldra"a$m
"enazesiniN Darn b# o"#klarn bo$azna bir lokma ekme$i nerden b#la"a$mN0
0Faterina 9vanovnaP0 dedi 6askolnikov' kadna yakla*arak% 01een ha+ta ko"anz bana btn
hayatn' her *eyi anlatm*t%%% 9nann' sizden sons#z bir sayyla s(z ediyord#% 8e.inize nasl
ba$l old#$#n#' hele size% Faterina 9vanovna' o kahrolas iki d*knl$ne ra$men' hele size
nasl say ve sevi besledi$ini ($rendi$im o e"eden beri kendisiyle dost old#k%%% Jimdi lt+en'
size yardm etmeme' rahmetli dost#ma olan bor"#m# (dememe izin verin%%% J#rada%%% sanrm
yirmi r#ble kadar bir *ey ola"ak%%% e$er size bir yardm dok#nabilirse%%% ben inann ok%%% yine
#$rarm ben%%% m#hakkak #$rarm%%% hatta belki de yarn #$rarm%%% CllahsmarladkP0
Fa.daki kabal$ yararak' ab#"ak odadan kt' koridorda birden ,ikodim Fomi!le kar*la*tK
kazay ($renmi* ve erekli i*lemleri ya.mak iin elmi*ti% Farakoldaki o olaydan beri birbirlerini
(rmemi*lerdi ama ,ikodim Fomi on# hemen tandK
0Eoo siz misinizN0 dedi%
0Ild0 diye "eva. verdi 6askolnikov% 0Doktor eldi% )a.az da b#radayd% 1erekenler ya.ld%
Havall kadnP 3t+en on# +azla rahatsz etmeyin' zaten veremli%%% Elabildi$in"e av#tmaya al*n
kendisini%%%0 ;onra komiserin (zlerinin iine bakarak alay" bir tonla ekledi% 0-iliyor#m' siz zaten
ok iyi bir insansnz%%%0
Fener *$nda 6askolnikov!#n yele$inde taze kan lekeleri (ren ,ikodim FomiK
08er yeriniz kanP%%0 dedi%
0Evet her yerim kan%%% Fan iindeyimP%%0 dedi 6askolnikov anlaml anlaml/ sonra lmseyerek
ba*yla bir selam verdi ve merdivenlere y(neldi%
Merdivenlerden inerken' +arknda bile olmad$ bir h#mma n(beti iindeydi/ d#y#msad$ yalnz"a
btn varl$n ka.layan
228
ye.yeni ve l bir hayata ait' ye.yeni bir d#y#yd#% -# d#y#' birdenbire ve hi #mmad$ bir
anda ba$*land$n ($renen bir idam mahkBm#n#n d#yabile"e$i heye"anla kar*la*trlabilirdi
an"ak% Merdivenlerin ortasna elin"e arkasndan .a.azn elmekte old#$#n# (rd ve ekili. yol
verdi% ;on basamaklar inmek zereyken' birden arkasnda ko*t#ran ayak sesleri d#yd#%
)olya!yd elen% Fz' merdivenleri ko*arak inerken bir yandan da' 0bakar msnzN -ir dakika
bakar msnzN0 diye ba$r. d#r#yord#%
6askolnikov d#rd#' eri d(nd% Fz son basamaklar da ko*arak indikten sonra' on#n tam
kar*snda' bir basamak y#karda d#rd#% -#l#nd#klar yere avl#dan sol#n bir *k szyord#%
6askolnikov' )olya!nn lmseyen o"#ks# (zlerine' zay+ ama sevimli yzne bakt% Fzn ok
ho*#na iden bir (revle ko*#. eldi$i anla*lyord#% Fo*maktan sol#k sol#$ayd/ tkana tkanaK
0-akar msnz' sizin adnz neN ,erede ot#r#yors#n#zN0 diye sord#%
6askolnikov' bak*larnda m#tl#l#k' ellerini kzn om#zlarna koyd#% ,edenini kendisi de
bilmiyord#' ama kza bakmaktan byk bir m#tl#l#k d#y#yord#%
0;izi kim (nderdiN0
Fz da ne*eyle lmseyerekK
0;onya ablam (nderdi0 dedi%
0-en de (yle tahmin etmi*tim zaten%0
0Cma annem de (nderdi% Mam ;onya ablam beni size (nderirken' annem de eldi ve
0M#hakkak yeti* ona )olya"$m0 dedi%0
0;iz ;onya ablanz ok m# seviyors#n#zN0
)olya son dere"e kararlK
0En# herkesten ok severim0 dedi/ lmsemesi silinmi*' yz "iddile*mi*ti%
0-eni de seve"ek misinizN0
<eva. yerine kzn yakla*an yzn' (.mek iin mas#m"a #zanan *i*kin d#daklarn +arketti%
Fibrit (. ibi in"e"ik iki kol
231
boyn#na smsk sarld% )olya yzn on#n ($sne bastrarak a$lamaya ba*lad/ a$ladka
yzn daha ok bastryord#% -ir dakika kadar sonra ba*n kaldrd' (zya*larn silerekK
0-abama a"yor#m0' dedi% ;onra o"#klarda 0bykler0 ibi kon#*ma hevesine ka.ldklar
zaman (rlen "iddiyetleK 0,e de olsa *imdi zerimize bir +elaket (ktP0 diye ekledi%
0-abanz da sizi sever miydiN0
09imizde en ok 3idoka!y severdi0' diye srdrd kz/ bsbtn "iddile*mi*ti ve tmyle
bykler ibi kon#*#yord#% 03ido"ka en kmz old#$# iin' bir de hasta old#$# iin%%% Ena he.
oy#n"aklar etirirdi' bize de ok#ma ($retirdi%%% -ana ayr"a dilbilisiyle din dersleri de verirdi
4(vnerek s(ylemi*ti b#n#5% Cnnem bir *ey demezdi' ne var ki biz on#n b#ndan ho*land$n
bilirdik%%% -abam da bilirdi bize ders vermesinden annemin ho*land$n% Cnnem bana Fransz"a
($retmek istiyor' nk ben artk ($renim a$na eldim%0
0)oleka' d#a etmesini bilir misinizN0
0Mabii' bilmez ol#r m#y#mN 8em de tQ ne zamandan beri%%% -en artk byk old#$#m iin kendi
ba*ma d#a ederim% Folya ile 3ido"ka ise annemle birlikte' yksek sesle d#a ederler% In"e
0Meryem Cna0 d#asn ok#rlar' sonra 0Manrm ablamz ;onya!y ba$*la ve k#tsaP0 d#asn
ok#rlar%% ;onra bir de 0Manrm' (teki babamz da ba$*la ve k#tsaP0 d#asn ok#rlar% 9lk babamz
(lm*' b# bizim ikin"i babamz% Cma biz b#n#n iin de d#a ederiz%0
0)oleka' benim adm' 6odion/ arada bir benim iin de d#a eder misiniz%%N !6odion k#l#n# da
deyin' yeter%%%0
)olya "o*k#ylaK
0-#ndan sonra hayatm boy#n"a sizin iin d#a ede"e$imP0 dedi ve yeniden lmseyerek on#n
boyn#na atld' smsk k#"aklad%
6askolnikov adn' adresini verdi ve yarn kendilerine m#hakkak #$raya"a$n s(yledi% )oleka
byk bir sevinle d(n. itti% 6askolnikov soka$a kt$nda saat on# eiyord#% -e* dakika
sonra k(.r zerinde' tam kadnn kendini kanala att$ yerdeydi%
232
0Deter artkP0 dedi kararl' "o*k#l# bir tavrla/ sonra sanki (rnmez bir kara "e sesleniyorm#s
ibi' meydan ok#r"asna' almla eklediK% 0;anrlar' anlamsz kork#lar' sama hayaller%K' he.iniz
eriP Da*am var ve ben simdi yasyor#mP Fo"akarnn (lmesiyle benim hayatm da sona ermediP
Mevlana kav#*t#n ve sons#z #yk#na yattn' ana"$m' artk ba*kalarn rahat brakP Ckln esenli$i
iindeyim' *$a ktm artk' irademi' "m kazandm% 1(re"e$iz' el mi yaman bey mi yamanP
-ir ar*nlk alan zerinde ya*amaya nasl raz olabilirim benP0
0Evet eri *# anda kendimi halsiz hissediyor#m' ama%%% 8astal$m eti% Demin soka$a kar
kmaz anlam*tm ee"e$ini%%% Ayi ki% aklma eldi% )oinkov!#n evi b#raya ok yakn' hemen
6az#mihin!e ideyim%%% Dakn olmasa ne kar' yine de itmeliyim%%% 7arsn' bahsi o kazanm*
ols#nP 7arsn' biraz da o benimle alay etsinP 8i (nemli de$il%%% 1 erek bana' P 1sz
hibir *ey olmazP 7e ' an"ak le elde edilir%%% Enlarn bir trl anlamadklar b#P0 1#r#rla ve
inanla s(ylemi*ti b#nlar% Drmeye ba*lad/ #r#r#' kendine veni' inan" itide artyord#% -ir
dakika iinde bamba*ka biri ol#. km*t% % En# b(ylesine de$i*tire"ek ne olm#*t#N -#n# kendisi
de bilmiyord#' saman (.ne sarlr ibi birden% 0Da*am vardr% Dasam bitmemi*tir% Dasam
ko"akaryla birlikte yok olmam*tr0 d*n"esine sarlm*t% -elki a"ele varlm* bir yaryd b#'
ama on#n b#n# d*nd$ yokt#%
-irden' 0-enim iin de d#a etmelerini' !6odion k#l#n# da%%%! demelerini ri"a etmi*tim ama%%%0 diye
hatrlad' sonra' 0<anm ne ola"ak%%% 8er ihtimale kar*%%%0 diye mrldand% -# o"#ka b#l#s#na
lmekten kendini alamad% Fey+i .ek yerindeydi%
6az#mihin!i b#lmas hi zor olmad/ )oinkov!#n evinde yeni kira"y artk tanyorlard% Fa."
(nne d*t/ daha merdivenlerin yarsnda' "anl kon#*malar' rltler elmeye ba*lad
k#la$na% Merdivene bakan ka. ardna kadar a"kt/ ba$r*tklar' tart*tklar d#y#l#yord#
ierdekilerin% 6az#mihin!in odas old#ka bykt/ onbe* ki*i kadar vard ierdekiler% 6askolnikov
antrede d#raklad% -#rada bir tahta b(lmenin arkasnda' ev
233
sahibinin iki hizmetisi' yine ev sahibinin m#t+a$ndan etirilmi* byke iki semaverin' *i*elerin'
meze ve b(reklerle dol# tabaklarn evresinde ko*t#r#. d#r#yorlard% 6askolnikov' 6az#mihin!i
a$rmalarn ri"a etti% -yk bir sevin iinde ko*#. eldi 6az#mihin' a*r ikili old#$# daha ilk
bak*ta belli ol#yord#/ eri .ek (yle sarho* ola"ak kadar imezdi' ama b# kez ikiyi old#ka
+azla kard$ anla*lyord#%
0Dinle0' dedi 6askolnikov hemen s(ze irerek 0sana' bahsi senin kazand$n s(ylemeye eldim%
-ir de%%% ,elerle kar*la*.' basna neler elebile"e$ini insann hibir zaman bilemeye"e$ini%%% 9eri
irmeye"e$im% J# anda ok halsizim' her an ykl. kalabilirim% -# nedenle' merhaba ve
CllahasmarladkP Darn bana #$ra%%%0
0;eni evine kadar eireyimP Madem halsizmi*in%%%0
0Da kon#klarnN -#raya bakan *# kvr"k sal adam kimN0
0J# m#N Jeytan bilir kim old#$#n#P Daymn tandklarndan biri olsa erek%%% Da da kendili$inden
elmi* biri%%% Dayma s(ylerim' o ililenir kon#klarla% @ok iyi bir insan daym% En#nla *imdi
tansamaya"ak olmana zldm% ,eyse' he.sinin "an "ehenmemeP ;# anda hibirinin
yokl#$#m# +arkede"ek halleri yokP -enim de biraz hava almaya ihtiya"m vard% Farde*' (yle
zamannda eldin kiP Cz kalsn ierde ka.*a"aktmP Iyle .alavralar sav#r#yorlar ki%%% 9nsanlarn
.alavra"lklarn nereye vardrabile"eklerini anlamak ok zor do$r#s#P Cma niye zor ols#nN ;anki
biz hi mi yalan s(ylemiyor#zN 8em varsn dilediklerin"e yalan s(ylesinler' b(yle"e daha sonra
s(ylemezler%%% -ir dakika bekle' Hosimov!# a$raym%0
Hosimov hemen eldi/ 6askolnikov!# (rmek iin "an att$ belli ol#yord#/ yznde ona kar*
d#yd#$# (zel bir merakn izleri vard' ama az sonra yz aydnland' hastasn m#ayene etti veK
08emen idi. yatmalsnz0 dedi' 0e"eleyin de%%% sizin iin hazrlatt$m *# tozdan aln%%%0
6askolnikov toz# ald' hemen ora"kta y#tt#% % Hosimov' 6az#mihin!eK
23&
0En# eve (tryor olman ok iyi0' dedi' 0yarna nasl ol#r (re"e$iz' ama b#n ok iyi% 9nsan
ya*adka neler (r. ($reniyorP0
Evden kar kmaz 6az#mihin' 6askolnikov!aK
0@karken Hosimov k#la$ma e$ili. ne +sldad biliyor m#s#nN0 dedi% 0;ana b#n# aklaya"a$m
karde*im' nk onlarn he.si birer ahmak% Hosimov bana yolda seninle evezelik edi. a$zndan
lQ+ almam' sonra da b#nlar kendisine anlatmam s(yledi% @nk on#n ka+asnda%%% ;enin
delirdi$ine ya da b#na benzer bir d#r#mda b#l#nd#$#na ili*kin bir d*n"e varP D*nebiliyor
m#s#nN -ir kez sen ondan kat kat daha akllsn' ikin"isi' deli olmad$na (re on#n ka+asndaki
b# sama sa.an d*n"eye ler eersin' n"s de' #zmanl$ o.erat(rlk olan b# et ka+a'
simdi nedense r#h hastalklarna merak sarm* b#l#n#yor%%% -#n Hamyotov!la ya.t$n
kon#*ma' ka+asndaki sana ili*kin d*n"eleri altst etmi*%0
0Hamyotov sana her *eyi anlatt mN0
0Cnlatt ve ok da iyi ya.t% Jimdi ben de' Hamyotov da i*in iyzn ok iyi anlam*
b#l#n#yor#z%%% Dani 6odya"$m%% tek kelimeyle%%% ben simdi ha+i+ terti. ka+ay b#lm#*
d#r#mdaym%%% Cma b# (nemli de$il%%% Inemli olan%%% hani o d*n"e var ya%%% Cnlyor m#s#nN -ir
ara ka+alarna iyiden iyiye taklm*t%%% Cnlyor m#s#nN 1eri hi kimse b#n# aka dile
etiremiyord#' nk son kerte sama bir d*n"eydi b#' ama i*te *# boya"nn
t#t#klanmasndan sonra' btn b# samalklar da sons#z"asna yok ol#. itti% Cma b# adamlar
neden b# kadar ahmaklk etmi*lerdiN -ilmiyor#m% -en o sralar Hamyotov!a da e.ey k*tm b#
kon#da -b#' lt+en' karde*' aramzda kalsn' bildi$ini hibir *ekilde sezdirme Hamyotov!a' nk
(rebildi$im kadar' alnan bir adam%- 3aviza!nn evinde old# b# dedi$im olay% Cma b#n' artk
her *ey akl$a kav#*m#* b#l#n#yor% Cslnda *# 9lya )etrovi!ten ba*lad btn b# yanl*lklar% E
n karakolda baylman on# k#*k#landrd% Cma daha sonra kendisi de #tand k#*k#s#ndan
dolay% -en zaten biliyord#m b#n#n b(yle ola"a$n%%%0
232
6askolnikov "an k#la$yla dinliyord#% 6az#mihin sarho*l#kla e.ey bo*bo$azlk etmi*ti%
0C*r s"aklarla odadaki ya$lboya kok#s#yd# baylmamn nedeni0 dedi%
0J#na bak heleP -ir de aklama ya.yorP 8em neden yalnz"a ya$lboya kok#s# m#N -ir aydr
iin iin sr. elen bir hastal$n son#"# b#P Hosimov da tank b#naP Hamyotov!#n nasl .eri*an
old#$#n# tahmin edemezsinP !-en on#n trna$ olamam! diyor% !E dedi$i' sensinP Do$r#s#' karde*'
zaman zaman ok iyi d#y#lar (rlyor *# Hamyotov!da% Cma b#n 0Fristal )alas0 ta kendisine
esasl ders vermi*sinP D(rt d(rtlk bir dersP In"e kork#tm#*s#n' hem (yle b(yle de$il' tirtir
titremi* kork#s#ndanP @nk yeniden sama birtakm d*n"elere inanmaya zorlam*sn
kendisini% ;onra da dilini kar.' !adam i*te b(yle ya.arlarP! ibilerden alay etmi*sinP%% JahaneP
Ezik' .eri*an d#r#mda *imdiP 7allahi yaman adamsn' onlara da senin ibisi erek% Erda
olmad$ma nasl yanyor#mP Demin Hamyotov elmeni sabrszlkla bekliyord#% )or+iriy de
seninle tan*may ok istiyor%%%0
0Demek o da%%% 9yi ama b#nlar beni neden deli sanyorlarN0
0,e delisi "anm%%N Farde*' ben aliba biraz +azla evezelik ettim%%% ;enin bir tek o noktayla
ililenmen *a*rtt onlar% Eysa *# anda btn d#r#m aydnlandktan sonra%%% Dani seni
sinirlendiren *eyin' o olayn hastal$nla ayn zamana rastlamas%%% ,iin ililendi$in anla*ld%%%
-en' karde*' s# anda biraz ka+ay b#lm#* d#r#mdaym' yalnz *eytan bilir ya' b# Hosimov!#n
ka+asnda kendine (z bir d*n"e var%%% ,e diyor#m sanaK adam r#h hastalklarna merak
sardrd%%% Cman sende' t#k#r itsin iineP0
Darm dakika kadar ikisi de s#st#lar%
0Dinle 6az#mihin0' dedi 6askolnikov' 0sana bir *ey s(yleye"e$imK ben az (n"e bir (lnn
yanndaydm% -ir mem#r%%% (ld%%% -tn .aram onlara verdim%%% 7e az (n"e beni (yle bir yaratk
(.t ki%%% birini (ldrm* olsaydm bile%%% 8er neyse' ben orada bir ba*ka yaratk daha (rdm%%%
*a.kasnda ate* reni tyler b#l#nan%%% 1aliba #zattm%%% @ok bitkinim' t#t beni%%% Haten
23:
merdivenlere eldik%%%0
6az#mihin tela*la
0,e ol#yors#nN ,eyin varN0 diye sord#%
08a+i+ ba*m d(nyor%%% Cma (nemli de$ilP%% Inemli olan *# ki%%% @ok' ok znm%%% -ir kadn ibi
t.k%%% 9nan banaP -aksana' *# neN -akP -akP0
0,ey neN0
01(rmyor m#s#n' odamda *k varN -ak' aralktan szyor%%%0
;on merdiven sahanl$nda' ev sahibi kadnn ka.s hizasnda d#r#yorlard% 1erekten de
6askolnikov!#n ka.snn altndan *k szyord#%
0M#ha+%%P0 diye s(ylendi 6az#mihin' 0,astasya!dr belki%%%0
0-# saatte ,astasya!mn ne i*i var odamdaN 8em o oktan' #y#m#*t#r%%% ,eyse' ne ola"aksa
varsn ols#nP Elveda' 6az#mihinP0
0,e ol#yors#n yah#N ;eni eire"e$im' beraber ire"e$iz ieriP0
0-iliyor#m' beraber ire"e$iz' ama ben *imdi elini skmak ve seninle vedala*mak istiyor#m% 8adi'
ver eliniP ElvadaP0
06odya' neyin varN0
0Dok bir *ey' hadi irelim/ sen de tanklk edersin%%%0
-asamaklar kmaya ba*ladlar' 6az#mihin!in ka+asndan bir an' Hosimov!#n hakl olabile"e$i
d*n"esi eti% 01evezeliklerimle sinirlerini bozd#m0 diye s(ylendi kendi kendine% Fa.ya
yakla*n"a birden sesler d#yd#larK odada birileri vard%
6az#mihin%
0Dah# ne ol#yor b#radaN0 diye ba$rd%
6askolnikov (n"e davran. ka.y ardna kadar at ve old#$# yerde mhlanm* ibi kalakald%
Cnnesiyle kzkarde*i divana ot#rm#*lar' birb##k saattir on#n d(nmesini bekliyorlard% Enlarn
ele"eklerine' hatta belki de elmi* olabile"eklerine ili*kin daha b#n bile tekrarlanan haberleri
d#ymasna kar*n' nasl olm#*t# da herkesten az beklemi*' herkesten az aklna etirmi*ti onlarN
-# birb##k saat iinde ana kz' s# anda hQlQ kar*larnda d#rmakta olan ve
23>
kendilerine her *eyi btn ayrntlaryla anlatm* olan ,astasya!y sor# ya$m#r#na t#tm#*lard%
8ele 6askolnikov!#n hasta hasta 0kat$n0' ,astasya!nn anlattklarndan kt$na (re hatta
sayklamak bir d#r#mda b#l#n#yor olmasna kar*n kat$n ($renin"e' (yle korkm#*lar' (yle
korkm#*lard ki' 0Manrm' a"aba ba*na bir *ey mi eldiN0 diye a$laya a$laya .eri*an olm#*lard%
6askolnikov!#n ka.da (rn* sevinli' heye"anl $lklarla kar*land/ ikisi birden zerine
atldlar% Cma 6askolnikov (l ibi d#r#yord#/ bilin"i ani ve l bir darbe yemi*ti sankiP
F#"akla*mak iin kollarn bile kaldramam*t% Cnnesiyle kzkarde*i ona smsk sarlm*lar'
(.yor' lyor' a$lyorlard% 6askolnikov bir adm att' yal.alad' birden old#$# yere y$l. kaldK
baylm*t%
Mela*l' kork#l# ba$r*lar' $lklar ka.lad oday' 6az#mihin hemen odaya dald' hastay
k#"aklay. kaldrd beriki bir anda kendini havada b#lm#*t#%
6az#mihin' 6askolnikov!#n annesiyle kzkarde*ine d(nerekK
0-ir *ey de$il' bir *ey de$ilP0 dedi% 0Fk bir baynlk%%% <iddi bir *ey de$ilP Doktor kendisini daha
demin (rd ve tmyle sa$lkl old#$#n# s(ylediP 8ah' i*te kendine eliyorP%% -akn' (zlerini at
bileP%%0
7e D#neka!nn kol#n#' on# in"ite"ek kadar sertlikle t#t#.' karde*inin 0kendine eldi$ini0
(stermek iin e$ili. bakmaya zorlad% Cna kz 6az#mihin!e bir k#rtar"ya bakar ibi sevi ve
minnet d#y#laryla dol# olarak bakyorlard/ e"e boy#n"a ,astasya dan b# 0be"erikli
delikanl0nn )#lheriya Cleksandrovna 6askolnikova!nn' ,astasya!nn anlattklarn dinledikten
sonra 6az#mihin iin takt$ add b#- 6odya!lar iin neler ya.t$n btn ayrntlaryla
dinlemi*lerdi%
238
Sn" -(lm
A
6askolnikov yatt$ yerden do$r#l#. ot#rd#%
6az#mihin annesiyle kzkarde*ini yat*trmak iin son dere"e heye"anl' ate*li bir *eyler
anlatmaktayd%%% Crkada*nn bir sa$ana$ andran kon#*masn kesmek iin elini lkle' belli
belirsiz kaldrd% ;onra annesiyle kzkarde*inin ellerinden t#t#.' bir birinin' bir (tekinin yzne
bakarak iki dakika kadar kon#*madan (yle"e d#rd#% Cnnesi on#n b# bak*larndan korkm#*t#%
@nk 6askolnikov!#n bak*larnda hem mthi* bir a" anlatm' hem de bir kmltszlk ve deli"e
.rltlar vard% )#lheriya Cleksandrovra a$lamaya ba*lad%
Cvdotya 6omanovna!nn yz sa.saryd' a$abeyinin' av#"#ndaki eli titriyord#%
6askolnikov 6az#mihin!i (stererekK
0E%%% sizi evinize%%% (trsn0 dedi/ kesik kesik kon#*#yord#% 0Darn (r*mek zereP Darn
her*eyi%%% @ok old# m# eleliN0
)#lheriya CleksandrovnaK
0Ck*am eldik0' dedi' 0Mren ok e eldi% Cma 6odya' beni *imdi kessen b#radan ayrlmam%
J#ra"kta' senin yannda yatveririm ben%0
6askolnikov elini sinirli sinirli salladK
0Cllaha*kma beni zmeyinP0
0En#n yannda ben kalrmP0 diye ba$rd 6az#mihin' 0bir an bile yanndan ayrlmam' evdeki
misa+irler de ne halt ederlerse etsinler' nasl olsa daym orda braktm%0
)#lheriya CleksandrovnaK
0;ize nasl' nasl te*ekkr ede"e$imi bilemiyor#m%%%0 diye bir*eyler s(yleye"ek old#' ama
6askolnikov annesinin s(zn keserekK
0Dayanamaya"a$m' dayanamaya"a$m artkP0 dedi sinirli bir *ekilde% 0Deter artkP
Dayanamaya"a$mP 1idinP0
23?
Dnya ok korkm#*t#' annesine +sldayarakK
01idelim anne"i$im0' dedi' 0hi de$ilse bir an iin ols#n odadan kalm% 7arl$mz ona ok a"
veriyor%0
)#lheriya Cleksandrovna a$lamaya ba*lad%
0S yllk ayrlktan sonra nasl ol#r da o$l#m# doya doya seyredememN0
6askolnikov annesinin s(zn yeniden keserekK
0D#r#n bir dakikaP0 dedi% 0-oy#na s(zm kesiyors#n#z' aklm kar*yor% 3#=in!i (rdnz mN0
)#lheriya CleksandrovnaK
08ayr0' dedi' 0ama eldi$imizi biliyor%%%0 Srkek rkek eklediK 0)yotr )etrovi (yle iyi bir insan ki'
d#yd#$#m#za (re de b#n seni ziyaret etmi*%0
0Evet' (yle iyi bir insan ki%%% Dnya' ben b#n o adama' kendisini merdivenlerden atabile"e$imi
s(yledim ve b#radan kovd#m%0
)#lheriya CleksandrovnaK
0,e diyors#n 6odyaN0 diye ba$rd kork# iinde% 0;en herhalde%%!% Dani sen demek istemiyors#n
ki%%%0 ;onra kzna bir (z att ve s#st#%
Cvdotya 6omanovna' (zlerini a$abeysinin yzne dikmi*' s(zlerini bitirmesini bekliyord#% -#
sabahki kavay anlayabildi$i ve anlatabildi$i kadaryla demin ,astasya!dan dinlemi*ler''
*a*rm*lar' zlm*lerdi%
6askolnikov kon#*masn lkle srdrerekK
0Dnya0' dedi% 0-en b# evlili$e karsym' b# nedenle yarn sabah ilk i* 3#=in!e verdi$in s(z eri
al' artk o adamn adn bile d#ymak istemiyor#m%0
)#lheriya CleksandrovnaK
0Cman ManrmP0 diye ba$rd%
Cvdotya 6omanovnaK
0C$abey' sen ne s(yledi$inin +arknda msnN%%0 diye bir *eyler s(yleye"ek old#' ama hemen s(z
de$i*tirerekK 0;anrm b#n kendinde de$ilsin' yor#ns#n%%%0 dedi%
0;ayklyor m#y#m yaniN 8ayr%%% ;en 3#=in!le benim iin evleniyors#n% 7e ben b(yle bir (zveriyi
kab#l etmiyor#m% -#
2&0
nedenle yarn hemen kendisine s(zn eri ald$n bildirir bir mekt#. yaza"aksn% Mekt#b# yarn
sabah bana ok#rs#n' b# i* de b#rada biterP0
Dnya (+keyleK
08ayr' b(yle bir *ey ya.amamP0 diye ba$rd% 08em ne hakla%%%0
)#lheriya Cleksandrovna korkm#*t#K
0DnyaP0 diye atld% 0;en de amma (+kelisinP Fes artkP%% Darn%%% (rmyor m#s#nN En iyisi biz
*imdi b#radan idelimP0
6az#mihin sarho* sarho*K
0;ayklyorP0 diye ba$rd% 0Doksa b(yle bir *ey s(ylemeye nasl "esaret edebilirP Darna btn b#
samalamalar emi* ol#r%%% -#nse%%% on# erekten kovd#% Evet%%% kovd#P E da ok kzd
tabi%%% In"e bize bir s(ylev ekti' ne kadar bilili old#$#n# (sterdi' sonra da k#yr#$#n# ba"aklar
arasna kstrd$ ibi itti%%P0
DnyaK
0Darn (r*rz a$abey0' dedi/ karde*ine a"r ibiydi% 08adi anneP 8o*akal' 6odyaP0
6askolnikov son abasn da har"ayarak arkalarndan ba$rdK
0Cnladn de$il mi karde*imN -en sayklyor +alan de$ilim% -# evlenme de$il' alaklk% 8adi ben
ala$m' bari sen olma%%% -ir ki*inin olmas yeter%%% 7e ben bir alak olabilirim' ama b(yle bir
karde*i de karde*li$e kab#l edememP Da ben' ya 3#=inP 1idin artkP0
6az#mihinK
0@ldrdn m sen beP -# ne des.otl#kP0 diye kkredi%
Cma artk 6askolnikov "eva. vermedi/ belki de "eva. vere"ek " kalmam*t% -itkin bir *ekilde
divana #zand' yzn d#vardan yana d(nd%%% Cvdotya 6omanovna karde*ine iliyle bakyord#'
kara (zleri kvl"mlanm*t% 6az#mihin bile titredi$ini d#yd# on#n b# bak*larndan% )#lheriya
Cleksandrovna!nn eli aya$ b#z kesmi*ti/ #m#ts#z"aK
0-en b#rdan dnyada ayrlmamP0 diye +sldad 6az#mihin!e% 0-#rda%%% kala"ak bir yer b#l#r#m%
;iz D#nya!y (trn%0
2&1
6az#mihin de ayn +sltylaK
07e btn i*leri de altst edersinizP0 dedi% 08i de$ilse *#raya' merdivenlere kalm% ,astasya'
*k t#tsanaP0 Merdivenlerde sesini biraz daha ykselterek' yar +sltlK 0;ize yemin ederim0 dedi'
0b# sabah beni de' doktor# da nerdeyse d(ve"ektiP Cnlyor m#s#n#zN Doktor#P ,e ya.sn'
sinirlendirmemek iin ekti itti adam% -en ona (zk#lak olmak iin a*a$da kaldm% Eysa o b#
arada iyini. kam*% E$er sinirlendirirseniz' simdi de kaar% 1e"e vakti kendine bir *ey ya.maya
+alan kalk*abilirP0
0Ch' siz neler s(ylyors#n#zP0
08em Cvdotya 6omanovna!nn .ansiyonda tek ba*na kalmas do$r# olmaz% Fala"a$nz yerin
nasl bir yer old#$#n# biliyor m#s#n#z sizN )yotr )etrovi denilen alak sanki size do$r# drst
bir yer b#lamaz mydN -iliyor m#s#n#z' ben b# ak*am ha+i+ terti. sarho*#m%%% on#n iin'
s(vyor#m diye k#s#ra bakmayn%%0
)#lheriya Cleksandrovna hQlQ ayak diriyord#K
0Ev sahibi kadna idi.' Dnya ile bana b#rada kalabile"e$imiz bir k(*e (stermesi iin
yalvara"a$m% En# b(yle brakamam' ya.amamP0
-#nlar kon#*t#klar srada' merdivenlerde' tam ev sahibi kadnn ka.s (nnde b#l#n#yorlard%
,astasya ise bir basamak a*a$dan onlara *k t#t#yord#% 6az#mihin' onda .ek (rlmeyen bir
"o*k#nl#k iindeydi% Darm saat (n"e 6askolnikov!# evine eirirken kendisinin de itira+ etti$i ibi
ok evezelik etmi*ti' ama b# e"e iti$i iki d*nle"ek ol#rsa' tmyle din ve akl ba*nda
old#$# s(ylenebilirdi% ;# anda ise byk bir "o*k#nl#k iindeydi' sanki iti$i btn ikiler iinde iki
kat o$alm* ve basna v#rm#*t#% Fadnlarn ellerinden t#tm#*' *a*rt" bir aklkla kon#*arak
onlar ikna etmeye al*yor' s(zlerine daha ok inanmalarn sa$lamak iin olsa erek' her
s(znde ikisinin de elini a"ta"ak kadar skyor ve hi ekinmeden Cvdotya 6omanovna!ya
(zleriyle yiye"ekmi* ibi bakyord#% Fadnlar arada bir a"dan ellerini on#n ko"aman ve kemikli
av#lar arasndan k#rtaryorlar' ama o' b#n# hi +arketmedi$i ibi' onlar daha bir le kendine
do$r# ekiyord#%
2&2
E$er *imdi b# iki kadn onlara hizmet ols#n diye kendisini merdivenlerden te.etaklak atmasn
isteselerdi' bir an bile d*nmeden isteklerini yerine etirirdi% Ckl +ikri 6odya!snda olan )#lheriya
Cleksandrovna' en adamn old#ka eksantrik biri old#$#n# ve ellerini erekti$inden ok
skt$n hissetmekle birlikte' *# anda on# bir kor#y#"# olarak (rd$ iin btn b# eksantrikleri
(rmezden elmeye al*yord#% Cnnesiyle ayn kaylar iinde b#l#nan Cvdotya 6omanovna'
korkak bir kz olmamasna kar*n' b# a$abey dost#n#n yabani bir *kla t#t#*an bak*lar
kar*snda byk bir *a*knlk' hatta kork# d#y#yord#% En#' annesini de ard sra srkleyerek b#
t#ha+ adamn yanndan kamaktan alkoyan biri"ik *ey' ,astasya!nn ona ili*kin anlattklarnn'
iinde #yandrd$ sons#z vendi% J# anda belki de ondan kamalarnn olanaksz old#$#n# da
anlyord#% Cslnda on dakika kadar sonra en kz kendini e.ey +erahlam* d#yd#% @nk
6az#mihin' nasl bir r#hsal d#r#m iinde b#l#n#rsa b#l#ns#n' kendini bir anda a.ak (steren bir
insand% -# nedenle de ana kz' nasl biriyle birlikte old#klarn ab#"ak anladlar%
0Ev sahibinin yannda kalmak istemeniz ok sama bir *eyP0 diye ba$rd 6az#mihin% 0Evet'
biliyor#m' bir annesiniz' ama e$er b#rada kalrsanz' on# iyi"e ileden karrsnz ve o zaman da
neler olabile"e$ini artk hi kimse bilemez% -akn ne ya.almK ,astasya on#n yannda kalsn' ben
sizi evinize kadar (treyim' nk sizin tek ba*nza itmeniz do$r# olmaz/ bizim )etersb#r b#
kon#larda%%% 8er neyse%%P ;izi brakr brakmaz hemen b#raya d(nerim% 7e size nam#s s(z
veriyor#m' on be* dakika sonra size 6odya!nn d#r#m# hakknda haber etiririm% ;onra' do$r#"a
kendi evime ko*arm' evde bir sr misa+irim var ve he.si sarho*%%% Hosimov!# alrm% Hosimov'
6odya!yabakan doktord#r' *# anda benim evde b#l#n#yor ve sarho* da de$ildir% Haten o hibir
zaman sarho* de$ildir% En# ald$m ibi do$r#"a 6odya!ya (trrm' sonra da hemen size
elirim% -(yle"e bir saat iinde ondan iki kez haber alm* ol#rs#n#z% 8em de doktor a$zndan'
anlyor m#s#n#z' yani benim ibi birinden de$il' do$r#dan do$r#ya doktor a$zndan%%P E$er
6odya!nn d#r#m#
2&3
a$rsa' yemin ederim' sizi b#raya etiririm% Dok 'e$er d#r#m# iyiyse' sizde yatar #y#rs#n#z% -en
de e"eyi b#ra"kta' s# koridorda eiririm% 6odya!nn haberi bile olmaz b#ndanP Hosimov!a da'
elimin altnda b#l#nmas iin' ev sahibi kadnn yannda e"elemesini s(ylerim% Jimdi ona siz mi
daha ereklisiniz' yoksa doktor m#N 8i k#*k#s#z doktor daha yararl ol#r on#n iin% J# halde
*imdi do$r#"a evinizeP Ev sahibi kadnn yannda kalmak yokP -en kalabilirim' ama siz
kalamazsnzP 9zin vermez nk%%% C.taln tekidir de ondan%%% -eni Cvdotya 6omanovna!dan
kskanr' hatta bir *ey s(yleyeyim mi' sizden bile kskanr%%% Cma Cvdotya 6omanovna!dan
kesinkes kskanr% M#ha+' ok t#ha+ bir kadndrP Cslnda ben de a.taln biriyim ya%%% ,eyseP
Mkrn itsin iineP 8adi idelimP -ana inanyor m#s#n#zN ;(yleyin' bana inanyor m#s#n#z'
yoksa inanmyor m#s#n#zN0
01idelim anne"i$im0 dedi Cvdotya 6omanovna' 0inanyor#m ki s(z verdi$i ibi davrana"aktr%
Farde*imi dirilten o de$il miN 8em doktor b#rada e"elemeye raz ol#rsa b# ok iyi bir *ey ol#rP0
6az#mihin "o*k#yla ba$rdK
0-akn siz%%% siz%%% beni anlyors#n#z' nk siz bir meleksinizP 1idelimP ,astasyaP ;en hemen
*kla on#n yanna kP -en on be* dakikaya kadar d(nerim%%%0
)#lheriya Cleksandrovna' 6az#mihin!in s(ylediklerine btnyle inanmadysa da' daha +azla
direnmedi% 6az#mihin ikisinin birden kol#na irdi ve merdivenlerden srkler"esine indiri.
(trd% )#lheriya Cleksandrovna her *eye kar*n kaylyd% 0Evet' eri iyi yrekli' be"erikli bir
o"#k' ama a"aba verdi$i s(z yerine etirebile"ek miN Iylesine sarho* ki%%%0 diye d*nmekten
kendini alamyord#%
6az#mihin' )#lheriya Cleksandrovna!nn aklndan eenleri anlam*tK
0-iliyor#m' beni sarho* sanyors#n#zP0 diye kadnn d*n"elerini yarda kesti/ ko"aman ve hzl
admlarla yryor ve iki kadn ard sra ko*mak zor#nda brakyord#' ama o b#n#n +arknda bile
de$ildi% 0;amaP Dani%%% -en +ena halde sarho*#m' ama
2&&
sor#n b# de$il/ ben ikiden sarho* de$ilim% ;izi (rn"e iki ba*ma v#rd#%%% ,eyse' tkreyim
banaP ;(zlerime k#lak asmayn sizK yalan s(ylyor#m' nk size lQyk bir insan de$ilim%%% 8em%
de hi de$ilimP%% ;izi brakr brakmaz hemen *#ra"kta' kanalda' ba*ma iki kova s# d(ke"e$im%%%
;izi nasl sevdi$imi bir bilseydinizP 3t+en ne ln' ne de kznP Fime isterseniz kzabilirsiniz' ama
bana kzmaynP -en on#n dost#y#m' b# d#r#ma (re sizin de dost#n#z saylrm% -en b(yle
istiyor#m%%% Cslnda ben hissediyord#m b#n#%%% 1een yl' (yle bir an eldi ki%%% Cma hayr' hi de
(n"eden b(yle bir *ey hissetmi*li$im yok% @nk siz sanki (kten iniverdinizP ;anrm b# e"e hi
#yayamaya"a$mP Hosimovb#n on#n ldrabile"e$inden kork#yord#%%% -# yzden on# hi
sinirlendirmememiz erek%%%0
)#lheriya CleksandrovnaK
0,eler s(ylyors#n#z sizN0 diye ba$rd% !
Cvdotya 6omanovna da korkm#*t#K
0Doktor erekten de b(yle mi s(ylediN0
0;(yledi' ama s(yledi$i b# de$ildi% -ir ila verdi kendisine' bir toz' (zmle (rdm' sonra da siz
eldiniz%%% Ch' ke*ke yarn elseydinizP%% Cma kt$mza ok iyi ettikP -ir saat sonra Hosinov eli.
size hastann d#r#m# hakknda ra.or verir% E benirn ibi sarho* de$ilP -en de bir daha sarho*
olmaya"a$m%%% 8ay Cllah' ben niye b# kadar itim a"abaN ClaklarP -eni tart*maya bektilerP
Eysa bir daha tart*mamaya t(vbe etmi*timP%% Iyle "evherler y#m#rtl#yorlard ki' az kalsn
d(v*e"ektimP -a*kan olarak daym braktm yanlarnda%%% Fi*ilikten yoks#nl#kP Astedikleri b#P 7e
b#ndan byk bir haz d#y#yorlar% Dani' kendileri olmamak' olabildi$in"e kendilerine
benzememekP En byk ilerleme' onlara (re' b#P ;raladklar samalar bari kendi #yd#rmalar
olsa%%%0
)#lheriya Cleksandrovna ekine ekineK
0Dinleyin%%%0 diye"ek old#' ama b# 6az#mihin!i kz*trmaktan ba*ka bir i*e yaramad% ;esini
iyiden iyiye ykselterekK
0;iz ne sanyors#n#zN0 diye ba$rd% Enlara .alavra sav#rd#klar iin mi kzyor#m sanyors#n#zN
;amaP -en yalan severimP Dalan' insanlarn btn (teki yaratklara kar* biri"ik
2&2
stnl$drP Dalan s(ylersin ve b(yle"e ere$e #la*rsnP -en yalan s(yledi$im iin insanm%
In"eden on d(rt kez' hatta belki de yz on d(rt kez yalan s(ylemeden hibir ere$e
#la*lmamstr% 7e b# kendine (re on#rl# bir i*tir% Eysa biz yalan bile kendimiz kvranlayzP
-ana bir yalan s(yle' ama b# yalan senin ols#n' senin #yd#rd#$#n bir *ey ols#n' alnndan
(.eyimP Fendine ait bir yalan' ba*kalarna ait erekleri tekrarlamaktan belki de daha iyidir%
-irin"isinde sen bir insansn% 9kin"isinde ise bir .a.a$anP -iz *imdi neyizN -iz simdi' ayr"asz
he.imiz' bilimde' eli*mede' d*n"ede' b#l#*ta' lkde' istekte' liberalizmde' aklda' te"rbede'
her *eyde' her *eyde' her *eyde daha kole= hazrlk sn+ndayzP -a*kalarnn aklyla yetinmek
ho*larna idiyor' al*m*lar bir kezP0 6az#mihin her iki kadnn da elini skarak ve sarsarak% 0Iyle
de$il miN Iyle de$il mi diyor#m sizeN Iyle de$il mi diye ba$rd%0
Havall )#lheriya CleksandrovnaK
0Eh' aman ManrmP ,erden bileyim benN0 dedi%
0;(ylediklerinizin he.sine katlmamakla birlikte' evet%%% Evet0 dedi Cvdotya 6omanovna/ b#nlar
ok "iddi bir eda ile s(ylemi*ti' ama birden "an a"syla haykrd' @nk 6az#mihin kzn elini b#
kez erekten biraz +azla skm*t%
6az#mihin "o*k#ylaK
0Evet miN Evet mi dedinizN0 diye ba$rd% 0Iyleyse siz%%% 9yili$in' temizli$in' akl ve%%%
Mkemmelli$in kayna$snzP 7erin elinizi' #zatn' siz de verin elinizi' hemen *#ra"kta diz (k.
(.mek istiyor#m b# elleriP0
7e 6az#mihin yol#n ortasna diz (kt' bereket versin eli. een kimse yokt#%
)#lheriya Cleksandrovna ok tela*lanm*tK
06i"a ederim kesin artkP0 diye ba$rd% ,e ya.yors#n#z (yleN
0Falkn' kalknP0 dedi DnyaK o da tela*lanm*t' ama bir yandan da lyord#%
0Elinizi vermezseniz dnyada kalkmamP Mamam' i*te b(yle' bakn *imdi kalkarm' hadi idelimP
-en m#ts#z' ahmak bir sarho*#m' size layk de$ilim ve sizden #tanyor#m%%% ;izi
2&:
sevmeye layk de$ilim' ama (nnzde say ile e$iliyor#m/ ve e$er mkemmel bir hayvan
de$ilse' karsnzda her insan ayn *eyi ya.arP 9*te (nnzde e$ildim ve i*te kala"a$nz .ansiyonP
6odion!#n az (n"e sizin *# )yotr )etrovi!i odasndan kovmas yalnz"a b# nedenle bile
ba$*lanabilirP ,asl ol#r da sizi b(yle bir .ansiyona yerle*tirebilirN 6ezalet b#P Fimler elir ider
b#raya' biliyor m#s#n#zN Eysa siz on#n ni*anlssnzP ,i*anlsnz siz' de$il miN -# d#r#m#
(rdkten sonra' ni*anlnzn bir alak old#$#n# s(ylemek d*yor banaP0
)#lheriya CleksandrovnaK
0-akn bay 6az#mihin' #n#t#yors#n#z ki%%%0 diye ba*laya"ak old#' ama 6az#mihin on#n s(zn
keserekK
0Evet' evet' haklsnzP0 dedi% 0-ir an #n#tt#m ve b# yzden de #tanyor#m% Cma%%% ama%%% b(yle
kon#*t#$#m iin bana "enemezsinizP @nk itenli$imden b(yle kon#*#yor#m' yoksa%%% *eyden
de$il%%% 8mP%%% Haten ok alaka ol#rd# b(ylesiP Mek kelime ile ben size%%% 8mP%% ,eyse' b#n#n
nedenini s(ylemeye"e$im' "esaret edememP -#n daha 6odya!nn odasna irdi$i anda o
adamn bizim dnyamzdan biri olmad$n he.imiz anlam*tk% Cma salarn berberde
ma*alatt$' ya da bize ne kadar bilili old#$#n# (stermeye kalk*t$ iin de$il' hayr' bir "as#s'
bir v#r#n"# old#$# iinP )oz"#n#n' (steri*inin' soytarnn biri old#$# iinP C.ak (rlen
*eylerdi b#nlar onda% Doksa siz on# akll m sanyors#n#zN 8ayr' ahma$n biri oP ChmakP 7e siz
on# deniniz mi sayyors#n#zN Cllah (stermesinP 7e hanmlar' biliyor m#s#n#z ki%0 )ansiyon#n
merdivenlerinden karken birden d#raklam*tK 01eri *# anda evimde b#l#nan kon#klarn he.si
sarho*' ama he.si de nam#sl# insanlardr% ;onra biz' yalan da s(yleriz' nk ben de s(ylerim'
ama b(yle"e (nnde son#nda ere$e #la*a"a$z/ nk yrd$mz yol' do$r# bir yol% )yotr
)etrovi!e elin"e%%% En#n yol#n#n do$r# old#$#n# s(yleyemeyiz% 1eri ben az (n"e kon#klarma
s(v. saydm' ama yine de onlarn he.sine say d#yarm% 8atta s# Hamyotov!a bile' evet say
d#ymam ama' severim' nk daha ok toy% Evet' evet' o hayvan heri+i' o Hamyotov denen
hayvan bile severim' nk drsttr ve i*ini iyi bilir%%% Deter artkP 8er
2&>
*eyi s(yledim ve ba$*landmP -a$*landm mN -a$*landm' (yle de$il miN 8adi' idelimP -en
b# koridor# bilirim' daha (n"e de elmi*tim/ *#rada' n#maral odada bir rezalet km*t%%% ;izin
odanz hanisi' ka n#maraN ;ekiz miN Mamam' ka.nz kilitleyin ve kimseye amaynP @eyrek
saat sonra size 6odya!dan haber etire"e$im' yarm saat sonra ise Hosimov!la birlikte ele"e$im%
1(rrsnzP 8aydi ho*akalnP -en hemen idiyor#m%0
)#lheriya Cleksandrovna kzna d(nerek tela* ve kork# iindeK
0Cman Darabbi' D#nekaP0 dedi% 0,edir btn b# ba*mza elenlerN0
D#neka *a.kasn ve *aln kartrkenK
0;akin ol#n anne"i$im0' dedi' 0b# adam bize Cllah (nderdi% 1eri do$r#"a bir iki so+rasndan
kalk. eliyor' ama ona venebiliriz' inann bana% 8ele karde*im iin ya.t$ on"a *eyden
sonra%%%0
0Ch D#nya"$m% Manr bilir artk eli. elmeye"e$iniP ,asl brakabildim 6odya!yP Frk yl
d*nsem aklma elmezdi on# b(yle b#la"a$mP ,asl da serttiN ;anki eli*imiz on# hi
sevindirmedi%%%0
)#lheriya Cleksandrovna!nn (zlerinde ya*lar .arlad%
0Cnne"i$im' yanlyors#n#z% ;rekli a$lad$nz iin iyi (remediniz% 1eirdi$i hastalk on# iyi"e
sarsm*' btn neden b#%0
0Ch *# hastalkP -ir *eyler ola"ak' bir *eyler ola"akP0 )#lheriya Cleksandrovna kznn (zlerine
rkek rkek bakyor' on#n ka+asndan eenleri ok#maya al*yord#% D#nya!nn a$abeysini
sav#nmasndan on# ba$*lad$ son#"#n# karm* ve b# on# old#ka av#tm#*t#% Fznn
d*n"elerini ok#makta devam ederekK 07e seninle ne biim kon#*t# DnyaP0 diye ekledi% 0Cma
ben yarna on#n b# d*n"elerini de$i*tire"e$ine inanyor#m%0
0-ense0' dedi Cvdotya 6omanovna annesinin s(zn keserek' 0on#n%%% b# kon# zerinde yarn da
ayn *eyleri s(yleye"e$inden eminim%0
8i k#sk#s#z kon# old#ka nazikti% Sstelik )#lheriya Cleksandrovna!nn *# anda kon#*maktan
ekindi$i bir nokta vard
2&8
b#rada% Dnya #zan. annesini (.t% )#lheriya Cleksandrovna da hibir *ey s(ylemeden kzn
smsk k#"aklad% ;onra ot#rd# ve zntl bir merakla 6az#mihin!in d(n*n beklemeye
ba*lad% -ir yandan da rkek rkek kzn izliyord#% Dnya ellerini a.razlama olarak ($snde
kav#*t#rm#* d*nerek odann iinde bir a*a$ bir y#kar dola*yor ve o da 6az#mihin!i
bekliyord#% D*nrken odann iinde t#rlamak Cvdotya 6omanovna!nn eski bir al*kanl$ idi%
Cnnesi b(yle anlarda on#n b# daln halini bozmaktan ekinirdi%
6az#mihin!in ikili ka+ayla Cvdotya 6omanovna!ya kar* birdenbire alevleniveren t#tk#lar hi
k#*k#s#z lnt% Cma en kz (zellikle de *# anda' kollarn ($snde kav#*t#rm#*'
d*n"eli' zntl' odann iinde dola*rken (ren .ek ok insan herhalde delikanly sarho*l#k
hali hesaba katlmasa bile ho* (rrd% ;on dere"e zel bir kzd% Cvdotya 6omanovna/ #z#n
boyl#' endaml ve rbzd% 8er halinden' her hareketinden kendine veni belli ol#rd#/ ama
on#n b# kendine veni' davranslarndaki y#m#*akl$ ve in"eli$i hi bozm#yord#% Dz
a$abeyinin yzne benzerdi' ama b# yzn zelli$i ok daha k#s#rs#zd#% Foy# k#mral salar
a$abeyininkilerden biraz daha akt% Faraya alan (zleri *l sld/ b# (zlerde #r#r ve zaman
zaman da sons#z iyilik .rltlar (rlrd% -enzi sol#kt#' ama hastalkl bir sol#kl#k de$ildi b#%
Dznden k(r.elik ve sa$lk +*kryord#% C$z biraz kkt' krmz' diri alt d#da$' enesiyle
birlikte ha+i+e (ne do$r# kkt% -# ok zel yzn belki biri"ik k#s#r# da b#yd#% Cma kzn
yzne ilin bir (zellik' sanki bir tr kibirlilik katyord# b# d#r#m% Dznn anlatm ne*eli
olmaktan ok "iddi ve d*n"eli idi% Eysa lmseme b# yze (yle yak*yord# kiP%% ,e*eli' en'
kaysz bir lmseme b# yze (yle bir hava veriyord# kiP%% Imrnde b(yle bir yaratk (rmemi*'
ate*li' iten' ak yrekli' biraz sa+ ama bir .ehlivan ibi l ve sarho* 6az#mihin!in on# daha
ilk (r*te kendini kaybedivermesi ok do$ald% Sstelik de rastlantlar D#nya!y' a$abeysiyle
kar*la*masnn yaratt$ o zel sevi ve sevin annda kar*sna karm*t% Daha sonra da
a$abeysinin
2&?
son dere"e kaba ve sert emirleri kar*snda kz"a$zn alt d#da$nn (+keden nasl titredi$ini
(rm* ve artk dayanamam*t%
Cslnda az (n"e merdivenlerde 6askolnikov!#n eksantrik ev sahibesi )raskovya )avlovna!nn'
on# yalnz"a Cvdotya 6omanovna!dan de$il' )#lheriya Cleksandrovna!dan bile kskanabile"e$im
s(ylerken' do$r# s(ylyord#% )#lheriya Cleksandrovna krk ya*ndayd' ama yz hQlQ eski
zelli$inin izlerini ta*yor/ iinin d#r#l#$#n#' izlenimlerinin tazeli$ini' yre$inin on#rl# ve temiz
ate*ini kor#yabilmi* hemen btn kadnlar ibi ya*ndan ok daha en (steriyord#% -#rada bir
ayra a. s#n# belirtelim ki' enlikteki zellik iin ereklilikleri tart*lmaz olan b# (zellikleri
kor#yabilmi* olma' ya*lyken de zel kalmann biri"ik yol#d#r% ;alar a$armaya ve
seyrekle*meye ba*lam*' (zlerinin evresinde oktan *ks birtakm izi"ikler halinde
kr*klklar ol#*m#*t#' yanaklar zntden ve a"dan (km*t% Cma yine de b# yz ola$anst
zeldi% Clt d#dak (zelli$i bir yana braklrsa b# yz Cvdotya 6omanovna!nn yirmi yl sonraki
.ortresi idi% D#y#l# bir kadnd )#lheriya Cleksandrovna' ama sahteli$e varmayan bir
d#y#l#l#kt# b#% -elli (lde sklan ve #ysaldK inanlarna ters d*en kon#larda bile #zla*abilir'
#ysal"a boy#n e$ebilirdi% Cma (yle bir drstlk izisi' (yle kat birtakm k#rallar ve inanlar
vard ki' hibir zorlama on# b#nlarn (tesine eirtemezdi%
6az#mihin!in idi*i zerinden tam yirmi dakika emi*ti ki' ka. ha+i+e ama ab#k ab#k iki kez
v#r#ld#% 6az#mihin d(nm*t% 8emen ka.y atlar%
08ayr' irmeye"e$im0' dedi 6az#mihin ab#k ab#k' 06askolnikov son dere"e sakin' derin bir
#yk#da% 9n*allah b(yle"e on saat +alan #y#rP ,astasya var *# anda yannda/ ben d(nene kadar
yanndan ayrlmaya"ak% Jimdi de idi. Hosimov!# etire"e$im' o size d#r#m# daha ayrntlaryla
aklar% ;onra siz de yatarsnz' yor#nl#ktan .eri*an d#r#mdasnzP0
6az#mihin s(zlerini bitirir bitirmez eri d(nd ve ko*ar"asna #zakla*t%
)#lheriya Cleksandrovna ok sevinmi*tiK
0,e be"erikli%%% ne sadk bir o"#kP%%0 dedi%
220
Edada yeniden bir a*a$ bir y#kar dola*maya ba*layan Cvdotya 6omanovnaK
0Evet' iyi bir insana benziyor0' dedi%
Darm saat kadar sonra koridorda yeniden ayak sesleri d#y#ld#' yeniden ka. ald% 9ki kadn da
b# kez 6az#mihin!in verdi$i s(z yerine etire"e$ine inanarak bekliyorlard% 1erekten de
Hosimov!# etirmeyi ba*arm*t 6az#mihin% Hosimov *(len so+rasn brakmay ve idi.
6askolnikov!# (rmeyi ikiletmeden kab#l etmi*ti% Cma sarho* 6az#mihin!e venemedi$i iin
kadnlarn yanna biraz k#*k#l#' biraz istemeye istemeye elmi*ti% Fadnlarn' kendisini bir
(nbili"iyi bekler ibi beklediklerini (rn"e hemen yat*m*' hatta on#r# ok*anm*' (zsays
artm*t% Cnneyle kzn yannda on dakika kalm* ve b# sre iinde )#lheriya Cleksandrovna!y
yat*trmay ba*arm*t% -yk bir iliyle' ama kendini t#tarak' hatta zorlama bir "iddilikle' (nemli
bir konsltasyona a$rlm* yirmi yedi ya*ndaki bir hekim ibi kon#*m#*' tek kelimeyle ols#n
kon#dan ayrlmad$ ibi' kadnlardan her ikisiyle de daha ki*isel ya da (zel bir ili*kiye irmek
iste$i de (stermemi*ti% Daha odaya irdi$i anda Cvdotya 6omanovna!nn zelli$iyle (zleri
kama*m*' btn ziyareti boy#n"a ona hi dikkat etmemeye al*arak ve yalnz )#lheriya
Cleksandrovna!ya bakarak kon#*m#*t#% -tn b#nlar ona byk bir (nl ho*n#tl#$# veriyord#%
8asta kon#s#nda s(yledi$i ise' *# anda sevin veri"i bir d#r#mda b#l#nd#$#yd#% 1(zlemlerine
(re hastal$n' delikanlnn *# son aylarda eirdi$i maddi skntlarn yansra' r#hsal baz
nedenleri de vard/ 0yani maddi' manevi .ek ok karma*k etkenlerin' birtakm d*n"elerden
kaynaklanan kork#' kay ve zntlerin%%% ve daha ba*ka baz *eylerin rn bir hastalk0t b#%
Cvdotya 6omanovna!nn kendisini byk bir dikkatle dinledi$ini (rn"e Hosimov kon# zerine
biraz daha ayrntl aklamalara iri*ti% )#lheriya Cleksandrovna!nn ekine ekine sord#$#
06odya!nn delirmesiyle ilili k#*k#lar b#l#n#. b#l#nmad$0 sor#s#na' iten bir lmseme ile'
s(zlerinin abartld$ kar*l$n verdi% 1eri hastada sabit bir +ikre sa.lan. kalm* olma' yani
nonomaniye benzer -ki t. biliminin b# yeni alan
221
kendisinin son dere"e ilisini ekiyord#'- bir d#r#m (rlmyor de$ildi' ama hastann ka ndr
sayklamak bir d#r#mda b#l#nd#$#n# da #n#tmamak erekirdi% Ite yandan annesiyle
kzkarde*inin eli*i hi k#sk#s#z hastann to.arlanmasna' lenmesine yardm ede"ek'
iyile*mesi y(nnde ol#ml# etkilerde b#l#na"akt/ ama #n#tmamak erekirdi ki'!b(yle bir *ey'
0an"ak hastay sarsa"ak yeni' ola$anst birtakm heye"anlardan kanmak ko*#l#yla0
mmknd% Hosimov b# son s(zleri old#ka anlaml bir tavrla s(ylemi*ti% ;onra kalkt' a$rba*l'
iten' hanmlar selamlad/ k#tsamalarla' hayr d#alarla' iten te*ekkrlerle' hatta hi
#mmamasna kar*n skmas iin #zanan Cvdotya 6omanovna!nn k"k eliyle #$#rlanarak'
ziyaretinden' ama b#ndan da ok kendinden son dere"e ho*n#t bir d#r#mda d*ar kt%
6az#mihin' Hosimov!#n ardsra karkenK
0Darn (r*rz0' dedi' 0simdi ne ya.. edi. yatmanz erekiyor% Darn olabildi$in"e erkenden
eli. size ra.or#m# veririm%0
D*ar ktklarnda Hosimov nerdeyse d#daklarn yalayarakK
01(zkama*tr" bir kzP0 dedi% 08ayran old#m *# Cvdotya 6omanovna!yaP%%!!
6az#mihin birden on#n rtla$na sarld ve #l#r"asnaK
01(zkama*tr" mN 8ayran m old#nN0 diye ba$rd% 0E$er b(yle bir *eye "esaret edersen%%%
Cnlyor m#s#nN Cnlyor m#s#nN0 Hosimov!# d#vara dayam*' yakasndan t#tarak sarsyord#K
0Cnlyor m#s#nN0
Hosimov kendini sav#nmaya al*arakK
0-rak beni sarho* *eytanP0 diye ba$rd' sonra 6az#mihin kendisini brakn"a (zlerini diki. #z#n
#z#n arkada*nn yzne bakt ve birden katla katla lmeye ba*lad% 6az#mihin kollar sarkk'
zn' karamsar (yle"e d#r#yord# karssnda%
0E*e$in biriyim ben0 dedi son#nda yine (yle zn' 0ama sen%%% sen de (ylesinP0
08ayr dost#m' ben hi de (yle de$ilimP @nk ben senin ibi (yle a.tal"a *eyler d*lemiyor#m%0
Fon#*madan' sessiz"e yrdler% Cn"ak' 6askolnikov!#n =evine yakla*tklarnda 6az#mihin
dald$ derin d*n"elerden syrlarak sessizli$i bozd#K
0Dinle0' dedi Hosimov!a' 0iyi bir o"#ks#n' ama ba*ka .ek ok rezilliklerinin yansra' bir de
zam.arasn% -#n# biliyor#m' hem Tde .is bir zam.arasnP ;inirli' sne.e bir adamsnP Ayi"e
ya$land$n halde kendini hibir *eyden yoks#n brakamyors#n% -en b(ylesi *eylere .is
diyor#m' nk b#nlar insan do$r#"a .isli$e (tren *eylerdir% Fendini (yle *marttn' (yle nazik
nazenin bir *ey ya.tn ki' nasl ol#. da iyi' hatta (zverili bir hekim olabildi$ine do$r#s# bir trl
aklm ermiyor% F#*ty yataklarda yatarsn 4tabi' ne de olsa doktorP5 sonra da kalk. hastaya
idersinP S yla kalmaz' artk hastalarn iin yata$ndan da kalkamaz ol#rs#nP ,eyse' bo* ver
b#nlarP ;or#n *#K e"eyi ev sahibi kadnn evinde eire"eksin 4kadn bela kandrabildimP5
ben de m#t+akta yata"a$m% A*te size kk bir tan*ma +rsatP Cma i* sand$n ibi de$il%
Cklndan een *eyin (lesi bile yok b# i*teP0
0-en de aklmdan bir*ey eirmiyor#m zaten%0
0-#rada' azizim' bir yandan #tanalk' s#sk#nl#k' a*r bir erdemlilik' bir yandan da iekmeler'
m#m ibi erimeler' sarar. solmalar vardr% Dnyadaki btn *eytanlar adna sana yalvaryor#mK
k#rtar beni b# kadndanP @ok sevimli' ho* bir yaratktrP Da. bana b# iyili$i (mrm boy#n"a k#l#n
k(len olaymP0 Hosimov deminkinden daha *iddetli bir kahkaha attK
0Cmma kork#tm#* kadn (znP Ayi ama ne ya.aym ben on#N0
0Anan bana +azla bir *ey ya.a"ak de$ilsinP Danna ot#r#.' ne kadar sama ol#rsa ols#n' aklna
eseni anlat yeterP Fald ki bir doktors#n sen' birtakm hastalklar b#l ve tedavi et on#% Demin
ederim .i*man olmaya"aksn% ;onra' bir or# var kadnn/ bilirsin' ben biraz *ark mrldanabilirim'
hani bir 6#s halk *arks vardrK 0Dak" (zya*lar d(kyor#m%%%0 diye% A*te b# *arky s(ylemi*tim
kendisine%%% -(yle *arklar sever' aramzdaki ili*ki de zaten *ark ile ba*lad%%% Eysa sen .iyanoda
bir virt(z' bir statsn/ bir 6#binsteinP 9nan bana' .i*man olmaya"aksnP0
222
223
0Doksa sen kadna s(z m verdinN Da da senet +alanN%% -elki de evlenme kon#s#nda bir s(z
verdin%%%0
08ayr' hayr' hi (yle bir *ey yokP ;onra o (yle bir kadn de$il% @ebarov bir n kendisine%%%0
0Madem (yle vaze itsin kadndanP0
0El#r m# (yle d#r#. d#r#rkenN0
0,eden olmasnN0
0,eden miN Elmaz da on#n iinP Czizim' biliyor m#s#n' b# i*in eki"i bir ba*lan" var%%%0
0Demek kadnn akln eldinN0
08ayr' hi de akln elmedim' hatta belki de tersine' a.tall$m yznden o benim aklm eldi%
Dannda ben olm#*#m' ya da sen olm#*s#n' ona (re hi +arketmez/ tek ki yannda biri ols#n ve
i eksin%%% -#rada dost#m%%% -ilmem ki sana nasl anlataym' yani' (rne$in sen matematikten
anlarsn' hQlQ matematikle #$ra*t$n biliyor#m' i*te' ona (rne$in interal hesa.larndan s(z et%%%
7allahi *aka etmiyor#m' ok "iddiyim% En#n iin b#n#n hibir (nemi yok% E senin yzne bak. i
eke"ektir% -tn bir yl boy#n"a b(yle yanyana ot#r#. anlattklarn dinler ve i eker% Mam iki
n kendisine )r#sya senatos#n# anlattm 4ne kon#*abilirdim ki on#nlaN5' o da iki n boy#n"a
kar*mda i ekti d#rd#% Dalnz a*ktan s(zedeyim deme' kork#n sklandr% Endan
vazeemiyorm#*s#n ibi (rn' yeter% Esasl kon+orl# bir evi var% Fendi evindeymi*sin ibi
davranabilirsin/ ok#' #zan' ot#r' yaz%%% 8atta dikkatli olmak ko*#l#yla (.ebilirsin bile%%%0
0Ayi ama' bana ne! b# kadndanN0
0Eh' sana da bir trl la+ anlatlmyorP -iliyor m#s#n' siz ikiniz birbiriniz iin yaratlm*snzP -#
kon#da zaten daha (n"e de aklma elmi*tin sen%%% 8em naslsa d(n. dola*. ele"e$in nokta'
b#P 8a biraz daha erken olm#*' ha biraz daha e' +arkeder mi senin iinN -# i*in iinde k#*ty
yatak ilkesi var' karde*% 8em yalnz"a k#*ty yatak mN ;eni b#raya alnyazn ekiyor/ b#ras
senin iin dnyann son#d#r' demir ata"a$n sakili bir liman' dnyann (be$i' evrenin tabandr%
Mis ibi (zlemeler' kaymakl b(rekler' +ok#rdayan semaverlerde aksam aylar bekliyor seni
b#rada/ hemen yanba*nda sessiz i ekmeler'
22&
s"a"k krkler' tandrlar%%% -ir bakma (lm*ken ya*ar ibi ola"aksn' senin anlaya"a$n bir ta*la
iki k#*%%% ,eyse' azizim' e.ey evezelik ettimP Crtk yatsak iyi ol#rP DinleK ben e"eleri arada bir
kalkar' idi. kendisini yoklarm% Inemli bir *ey de$il' her *ey yol#ndaP ;enin de tela*lanman
erektire"ek bir *ey yokP E$er istersen sen de k. bir kez yoklayverP E$er bir *ey +arkedersen'
ne bileyim' sayklama' ate* ya da b#nlara benzer bir *eyler' hemen bana haber verP 1eri bir *ey
ola"a$ yok ya%%%0
AA
Ertesi n sekize do$r# e.ey kayl #yand 6az#mihin ve birden kendini (n(remedi$i .ek ok
k#*k# ve kararszlklarn ortasnda b#l#verdi% -ir n eli. de bir sabah b# *ekilde #yanabile"e$i
krk yl d#rsa aklna elmezdi% Dn ol#. bitenleri en kk ayrntlarna kadar hatrlyor' daha
(n"ekilere hi benzemeyen' hi bilmedi$i' ye.yeni ve ola$anst bir etkinin altnda b#l#nd#$#n#
anlyord#% Cnlad$ bir *ey daha vardK ka+asnda do$an *ey' erekle*mesi olanaksz bir d*t/ o
dere"e erekle*emez bir d*t ki b#' hatta delikanl b(yle bir *eyi aklndan eirebildi$i iin
#tan d#ymaya ba*lam*t% -# nedenle hemen kendini 0dnk lanetli nden0 miras kalan ok
daha (nemli birtakm kaylara' ok daha (nemli ba*ka kon#lara ka.trd%
0Clak ve i$ren0 bir insan d#r#m#na d*m* olmas' dnle ilili en kork#n ansyd% Cma
kendini b(yle d#y#msamas yalnz"a sarho* olmas nedeniyle de$ildi% Fzla ni*anls arasndaki
ili*kiyi do$r# drst bilmemesine' adam hemen hi tanmamasna ra$men' a.tal"a bir kskanlk
d#y#s#na ka.larak ve kzn d#r#m#ndan yararlanarak ni*anls hakknda ileri eri s(zler etmesi'
adama s(vmesi on# b# d#r#ma d*rm*t% ;onra adam hakknda b(ylesine d*n"esiz"e ve
alela"ele yarlarda' b#l#nmaya hakk var mydN 7e ondan d*n"esini soran olm#* m#yd#N
8er *ey bir yana Cvdotya 6omanovna ibi bir yaratk kendisine lQyk olmayan bir adama .aras
iin varr mydN Demek ki adamn birtakm erdemleri vardN )ansiyon m#N 9yi ama nerden
bilsindi adam b# .ansiyon#n o biim bir yer
222
old#$#n#N 8em onlar iin ayr"a bir ev de t#tmam* mydN%% M#h' nasl da alalmstP ;arho*
ol#*#yla m temize kara"akt kendisiniN Ayi ama b# kendisini daha da alaltan a.tal"a bir
mezaret olmaz mydN 9kideydi tm erek ve olan"a .lakl$yla kendini (stermi*ti/ 0yani
in"elikten yoks#n kskan bir yre$in olan"a irke+li$i ortaya km*tP0 8em b(ylesi bir hayale
kendini ka.trmaya nasl "esaret edebilmi*tiN -(yle bir kzn yannda kendisi neydi kiN Fava" bir
sarho* ve dnk .alavra" de$il miN 0-#ndan daha ln ve kstah bir kar*la*trma olabilir miN0
6az#mihin b# d*n"e ile k.krmz kesildi% Mam b# srada' sanki #tanmam* ibi' dn
merdivenlerde' 6askolnikov!#n evsahibesinin on# Cvdotya 6omanovna!dan kskanabile"e$ini
s(yledi$ini hatrlad%%% 8ayr' b# kadar da +azlayd artkP 6az#mihin olan"a "yle m#t+aktaki
o"a$a bir y#mr#k indirdi% Iyle sert v#rm#*t# ki' o"a$n bir t#$las krld' eli de yaraland%
-ir dakika kadar sonra' kendini a*a$lar"asna' 08i k#*k#s#z0 diye mrldand' 0ya.t$m btn
b# rezillikleri ne *imdi' ne de hibir zaman onlara #n#tt#rabilirim%%% Iyleyse b# kon# zerinde
d*nmem de ereksiz%%% Eraya sessiz"e idi.%%% (revlerimi sessiz"e yerine etiririm%%% (zr +alan
da dilememeliyim%%% hibir *ey kon#*mak da yok%%% ve%%% ve tabi artk her *ey de mahvold#P0
-#n#nla birlikte iyinirken elbisesine her zamankinden daha byk (zen (sterdi% -a*ka elbisesi
yokt#' ama olsayd da herhalde iymezdi' 0kasten iymezdi0% Cma b(yle derbeder ve rezil bir
d#r#mda da kalamazdK ba*kalarnn' stelik de kendisinin yardmna ereksinim d#yan' on#
yanlarna a$ran insanlarn d#y#larn hie saymaya hakk yokt#% Elbisesini (zenle +ralad%
1(mle$i zaten +ena saylmazdK titizdi (mlek kon#s#nda%
Dkanrken de ok (zenliydi% ,astasya!da sab#n varm*' salarn' boyn#n#' (zellikle de ellerini
(zenerek ykad% Mra* olma kon#s#na elin"e 4)raskovya )avlovna!nn rahmetli ko"asndan
kalma ok zel #st#ralar vard5 a*r kat bir tavrla ol#ms#z karar verdiK 0;akall kalaym daha
iyiP Doksa benim%%% *ey iin tra* old#$#m# sanrlar%%% Fesinlikle (yle sanrlarP Dok' dnyada tra*
olmamP0
22:
07e%%% en (nemlisi de kaba' .is bir adam old#$#n#' davran*larnn baya$ old#$#n#
s(yleye"eklerdir% Diyelim ki%%% Evet' belki nam#sl# bir insansn' ama nam#sl# bir insanm diye
(vnlr m hiN 8erkes nam#sl# olmak zor#nda de$il midirN 8atta temiz bir insan%%% Fald ki'
4kendin de hatrlyors#n b#n#5 senin de #+ak te+ek baz n#maralarn olmad de$il% 1eri b#nlar
alaka i*ler de$ildi' ama ols#nP%% Eysa ka+andan neler eiyord#P -tn b#nlar Cvdotya
6omanovna ile yanyana koy bakalmP 7ay anasnaP Eeh' ne ya.aym yaniP 9nadma b(yle .is'
sala* bir insan olarak kala"a$m' tkrm*mP 8atta daha da beter ola"a$mP0
1e"eyi )raskovya )avlovna!nn salon#nda eiren Hosimov on# b(yle kendi kendine kon#*#rken
b#ld#%
Doktor evine idiyord#' yalnz daha (n"e hastaya bir (zatmak istemi*ti% 6az#mihin ona
hastasnn bir k(stebek ibi #y#d#$#n# bildirdi% Doktor da kendili$inden #yann"aya dek hi
ellememelerini s(yledi% ;aat on bire do$r# #$ray.' kendisi de ayr"a yoklaya"akt%
0Mabii evde b#labilirsem0 diye ekledi% 0Cllah kahretsinP -ir doktor hastasna s(z eiremezse' on#
nasl!tedavi edebilirN -iliyor m#s#nK o m# onlara ide"ek' yoksa onlar m b#raya ele"eklerN0
;or#n#n ama"n anlayan 6az#mihinK
0;anrm onlar b#raya ele"ekler0' dedi% Cile sor#nlarn (r*e"eklerdir herhalde%%% -en kar
iderim% ;ense doktor olarak k#*k#s#z kalmak hakkna benden daha ok sahi.sin%0
0)a.az de$ilim ben' #$ray. hemen ide"e$im' zaten i*im ba*mdan a*knP0
6az#mihin ka*larn atarakK
0<anm skan bir *ey var0 diye on#n s(zn kesti' 0dn e"e yrrken' sarho*l#kla a$zmdan'
sama sa.an bir*eyler kardm sanyor#m%%% -# arada%%% senin' on#n ldrmaya e$inik
old#$#ndan korkt#$#n# da s(yledim%%%0
0Dn ayn evezeli$i kadnlara da ya.m*sn%0
0C.tallk etti$imi biliyor#mP 9stersen d(v beniP Cma erekten b# kon#daki d*n"en kesin miN0
22>
0;amaP ,erden kesin d*n"em ola"akN -eni ona (trrken' sen kendin bir monoman ibi
anlattn on#% Ite yandan biz de dn i*i bsbtn kz*trdk%%% Daha do$r#s# sen%%% J# boya"
hikayelerinle%%% -elki de b# yzden akln karan bir adamn yannda alan kon#ya bakP E$er
karakolda ol#. bitenleri' serserinin birinin *# mal#m *.he ile on# in"itti$ini ayrntlaryla biliyor
olsaydm' dnk kon#*malara kesinlikle izin vermezdim% Haten' b# monomanlar damladan derya
yaratrlar' k#r#nt#larn erek sanrlar% 8atrlayabildi$im kadaryla' dn Hamyotov!#n
anlattklaryla benim iin sor#n#n yars aydnlanm* b#l#n#yor% A*te b(yleP -ir olay biliyor#m/ krk
ya*larnda bir hi.okondriyak' so+ra ba*nda sekiz ya*nda bir o"#$#n *akalarna dayanamayarak
o"#$# bo$azlam*% -#rada ise' .aavralar iinde bir en' kstah bir .olis' ba*lan halinde bir
hastalk ve bir *.he ile kar* kar*yayzP J.he edilen ki*i de kimN @ldrma kertesine varm* bir
hi.okondriyakP%% Sstelik de mthi* kibirli' mthi* kendini be$enmi*P 8astal$n k* noktas da
belki b#radadrP Cllah kahretsinP J# Hamyotov' evet' sevimli bir o"#k ne var ki' hm%% Dn ak*am
ot#r#. btn b#nlar anlatmas ok ereksizdi% 1evezeli$in b(ylesine .es do$r#s#P0
0Cnlat. da kime anlatt sankiN ;eninle bana de$il miN0
0)or+iri!yi de #n#tma%0
0E' ne olm#* )or+iri!yeN0
0Cklma elmi*kenK *#nlara' anneyle kza s(zn eerse e$er' s(yle' ok dikkatli davransnlar
b#n 6odya!ya%%%0
6az#mihin isteksiz"eK
0Cnla*rlar0' dedi%
0;onra' 3#=in!den ne istiyor b# o$lan allahasknaN -esbelli hali vakti yerinde bir adam' sonra kzn
da ondan .ek ne+ret eder bir hali yok%%% -#nlar be* .araszlar aliba' (yle de$il miN0
0,e diye a$zm aray. d#r#yors#nN0 6az#mihin sinirlenmi*ti% 0-e* .araszlar m' de$iller mi'
nereden bileyim benN Fendin sor' belki bir *eyler ($renebilirsin%%%0
0M#hP -azen nasl da a.tal ol#yors#nP 1e"eki sarho*l#$#n# hQlQ atamam*sn%%% 8adi ho*akalP
Fon#kseverli$inden (tr )raskovya )avlovna!ya tara+mdan te*ekkr et% Edasna ka.and/
ka.snn arkasndan kendisine 0bon=#rP0 dedim' kar*lk
228
vermedi/ oysa saat yedide kalkm*t' m#t+aktan semaverini etirdiklerini (rdm' ama kendilerinin
yzn (rmek *ere+ine eremedim%%%0
6az#mihin saat tam dok#zda -akalayev!in .ansiyon#ndayd% Fadnlarn ikisi de ne zamandr
sinirli bir sabrszlkla bekliyorlard kendisini% ;aat yedide' hatta belki de daha erken kalkm*lard%
6az#mihin bir kar* s#ratla ieri irdi' be"eriksiz"e bir selam verdi ve hemen b# davran*ndan
dolay kendine ierledi% Ev sahibini hi hesaba katmam*tK )#lheriya Cleksandrovna ona do$r#
atl. ellerini yakalam*' nerdeyse (.e"ekti% 6az#mihin rkek rkek Cvdotya 6omanovna!ya baktK
b# #r#rl# yzde bile *# anda alay" bak*lar' elde olmayan' iyi izlenmemi* bir hor(rme yerine'
(yle bir minnet ve dostl#k anlatm' (ylesine hi beklemedi$i bir say anlatm vard ki' s(vyle
kar*lansa belki 6az#mihin iin daha kolay ol#rd#% Eysa *# anda iinde b#l#nd#$# d#r#m son
dere"e #tan veri"iydi% -ereket versin kon#*a"ak hazr bir kon#s# vard/ o da d(rt elle b#na
sarld%
E$l#n#n 0daha #yanmad$n0' ama 0her *eyin yol#nda old#$#n#0 ($renen )#lheriya
Cleksandrovna b#n#n daha iyi old#$#n#' 0nk oraya itmeden (n"e 6az#mihin!le kon#*mak
istedi$ini0 bildirdi% -#ndan sonra kahvalt ve 6az#mihin!in kahvaltya daveti kon#s# (r*ld/
hanmlar 6az#himin!i beklerken kahvalt etmemi*lerdi% Cvdotya 6omanova zili ald' zil sesine
hr.ani klkl biri eldi' kendisine ay etirmesini s(ylediler' ama servis (ylesine k(t' her *ey
(ylesine .isti ki' kadnlar ok #tandlar% 6az#mihin otel iin okkal bir k+r sav#ra"akt ki' 3#=in!i
hatrlay. s#st#' #tanm*t% ;on#nda )#lheriya Cleksandrovna kendisini ard arkas kesilmez bir
biimde sor# ya$m#r#na t#t#n"a' b#na .ek sevindi%
-# sor#lara "eva. verirken' hi d#rmadan s(zleri yeni sor#larla kesilerek tam krk be* dakika
boy#n"a 6odiyon 6omanovi!in son bir yllk ya*am zerine bilebildi$i ba*l"a ve en erekli
olaylar anlatt/ s(zlerini hastal$yla ilili ayrntl bililerle bitirdi% Cn"ak' atlanmas ereken her
*eyi' b# arada .olis karakol#nda eenleri btn son#laryla birlikte atlam*t% Fadnlar
anlattklarn byk bir iliyle dinlemi*lerdiK ama o artk
22?
anlata"aklarn bitirdi$ini ve dinleyi"ilerini tatmin etti$ini d*nrken' onlar iin b# hikayenin daha
ba*lan"na bile erilmemi* old#$# ortaya kt%
)#lhireya Cleksandrovna s(z"kleri y#tar"asnaK
0;(ylesenize0' dedi' 0s(ylesenize' siz%%% ah' (zr dilerim' daha adnz bile bilmiyor#mN0
0Dmitriy )roko+i%0
0Evet' Dmitriy )roko+i' ok' ok bilmek isterdim%%% yani enel olarak%%% on#n%%%!*eylere nasl
bakt$n%%% yani%%% bilmem ki nasl anlatsam size/ en iyisi s(yle diyeyimK nelerden ho*lanr'
nelerden ho*lanmazN 8er zaman b(yle sinirli midirN ;onra' e$er s(yleyebilmeniz mmknse'
arz#lar' hayalleri nelerdirN J# anda on# (zellikle etkileyen *ey nedirN Mek kelime ile' isterdim ki%%%0
0Ch' anne"i$imP0 dedi Dnya% 0-tn b# sor#larnza birdenbire nasl "eva. verilebilirN0
0Ch' ManrmP En# b(yle b#la"a$m%hi' ama hi #mm#yord#m' Dmitriy )roko+i%0
6az#mihinK
0-# son dere"e do$al bir d#r#m0' dedi% 0-enim annem yok' daymsa her yl ziyaretime elir ve
hemen her eli*inde de d* (rn*m bakmndan bile beni lkle tanr/ oysa akll bir
adamdr% ;iz yldr ayrydnz' b# sre iinde ok s#lar akt k(.rlerin altndan% -ilmem ki size
ne s(ylesem% -en 6odya!y birb##k yldr tanyor#m% Mand$m kadaryla' som#rtkan' kederli'
ba* havada' #r#rl# biri% ;on zamanlarda ise 4belki de daha #z#n"a bir sreden beri5 k#r#nt#l#
ve hi.okondriyak% 1(nly"edir' iyiyreklidir% D*n"elerini dile etirmeyi sevmez' yre$indekileri
a$a v#rmaktansa' *iddete ba*v#rmay ye$ler% Cma bazen hi de hi.okondriyak de$ildir' sade"e
so$#k ve a"masz denebile"ek dere"ede d#y#s#zd#r% Do$r#s#n# isterseniz' birbirine ters iki
ayr karakter sanki n(betle*e yer de$i*tirir ibidir onda% -azen a$zn bak amazP 8i zaman
yokt#r' herkes kendisine enel olmaktadr' oysa hibir *ey ya.mamakta' srtst yatm*
#zanmaktadr% Clay" de$ildir' ama b# zekQsnn yetmezli$inden de$il' b(yle samalklara
ayra"ak
2:0
zamannn olmay*ndandr% Cnlatlanlar son#na kadar dinlemez% 8erkesin ilisini ayakta t#tan bir
kon# on# hi ililendirmeyebilir% Fendisine mthi* de$er verir ve sanrm b# kon#da .ek de haksz
de$ildir% Daha ne s(ylesem' bilmem kiN%% ;anrm eli*inizin' zerinde iyile*tiri"i bir etkisi
ola"aktr%%%0
0Ch' in*allahP0 diye atld )#lheriya CleksandrovnaK 6odya!s zerine 6az#mihin!in anlattklar
baya$ zm*t on#%
6az#mihin ise son#nda "esaretini to.lay. Cvdotya 6omanovna!ya bakabildi% Fon#*mas
srasnda (z #"#yla ikide bir bakm*' ama b# bak*lar he. kaamak olm#*t#/ bakmasyla
(zn karmas bir olm#*t#% Cvdotya 6omanovna bazen masaya ot#r#. on# dikkatle dinlemi*'
bazen kalk. ellerini ($snde kav#*t#rarak' d#daklar smsk kenetli' al*kanl$ zere oda
iinde bir a*a$ bir y#kar dola*m*t/ arada bir' yry*n kesmeden' daln daln sor#lar
sorm#*t#% En#n da anlatlanlar son#na kadar dinlememe h#y# vard% 9n"e k#ma*tan koy# renk
bir elbise vard zerinde/ boyn#na da beyaz' *e++a+ bir e*ar. ba$lam*t% 6az#mihin ortadaki .ek
ok belirtiden kadnlarn her ikisinin de yoks#l old#klarn hemen anlam*t% Cvdotya 6omanovna
bir kralie ibi iyinmi* olsayd' belki de ondan hi korkmaya"akt/ *imdiyse' (zellikle kzn
b(ylesine yoks#l iyimli olmas iine bir kork# d*rm*' s(yleye"e$i her s(zden' ya.a"a$ en
kk bir hareketten korkar olm#*t#/ zaten kendine veni olmayan bir insan iin do$r#s#
old#ka sk" bir d#r#md# b#%
Cvdotya 6omanovna lmseyerekK
0Farde*imin h#ylar zerine%%% stelik de tam bir tara+szlkla .ek ok ilin *ey anlattnz0 dedi%
0-# zel bir *ey% Ena byk bir hayranlk besledi$inizi sanyord#m ben%0 ;onra d*n"eli bir
tavrla eklediK 08ayatnda bir kadnn b#l#nmas erekti$i (r* de yanl* de$il ibi eliyor
bana%%%0
0-en b(yle bir *ey s(ylemi* de$ilim% Cn"ak siz b# noktada hakl olabilirsiniz% ,e var ki%%%0
0EvetN0
0En#n kimseyi sevdi$i yokP%%0 diye kestiri. att 6az#mihin% 07e hibir zaman da sevmeye"ektirP0
2:1
0Dani sevme yetene$i mi yokN0
6az#mihin birden kendisinin de hi beklemedi$i bir *ey s(ylediK
0-iliyor m#s#n#z Cvdotya 6omanovna' her kon#da a$abeyinize (yle benziyors#n#z kiP%%0 ;onra
az (n"e kzn a$abeyi iin s(yledi$i s(zleri hatrlad' 9stakoz ibi kzard/ deh*etli #tanm*t%
Cvdotya 6omanovna ise on#n haline lmekten kendini alamam*t%
06odya kon#s#nda belki de ikiniz de yanlyors#n#z0 dedi )#lheriya CleksandrovnaK alnm* ibi
bir hali vardK 0-en *imdikinden' yani )yotr )etrovi!in mekt#b#nda yazd$ kzdan s(zediyor
de$ilim' D#nya"$m%%% -elki her ikimizin de tahmini yanl*tr%%% Cma on#n nasl +antastik' nasl
ka.risli bir o"#k old#$#n#' Dmitriy )roko+i' imkan yok tahmin edemezsiniz%%% En be* yasnda
old#$# sralarda bile on#n karakterine asla venemezdim% Jimdi de' d#r#. d#r#rken' hibir
insann ya.may aklndan bile eirmedi$i birtakm *eyler ya.abile"e$inden eminim%%% 8em #za$a
itmeye ne erek varK bilmem biliyor m#s#n#z' birb##k yl kadar (n"e *# .ansiyon"# kadnn%%%
neydi "anm%%% *#%%% Harnitsna!nn kzyla evlenmeye kalk*arak beni nasl *a*rtm*' sarsm*'
nerdeyse (le"ek hale etirmi*tiP%%0
0-# olayn ayrntlarn biliyor m#s#n#zN0 diye sord# Cvdotya 6omanovna%
0;anyor m#s#n#z ki0' diye )#lheriya Cleksandrovna heye"anla s(zlerine devam etti' 0benim o
srada d(kt$m (zya*lar' ri"alarm' hastal$m' hatta zntden (lmem' yoks#ll#$#m#z' on#
kararndan "aydrabilirdiN 8ayrP Fl bile k.rdamadan btn enelleri a*. ee"ekti% Doksa%%%
Doksa bizi hi mi sevmiyorN0
0-ana b# hikQyeden kendisi hibir zaman s(zetmedi%%%0 6az#mihin s(z"kleri dikkatle seerek
kon#*#yord#K 0Cma ben bayan Harnitsna!dan bir *eyler d#ym#*t#m% Cslnda o da .ek (yle
kon#*kan takmndan de$ildir%%% Haten d#yd#$#m *eyler de bana old#ka t#ha+ (rnm*t%%%
0,elerdi' (rne$in' d#yd#klarnzN0 sor#y# hanmlarn ikisi birden sorm#*lard%
2:2
0Do$r#s#n# isterseniz' (yle +azla"a (nemli *eyler de$il%%% Dalnz' ($rendi$ime (re b# evlenme
i*ine kesin karar verilmi*' an"ak kzn (lm zerine erekle*memi*% Ite yandan Harnitsna da
b# evlili$e kar*ym*%%% Cyr"a' s(ylediklerine (re' kz zel de$ilmi*' hatta irkinmi*%%% ;onra
hastalkl ve%%% ve t#ha+ bir kzm*%%% -#n#nla birlikte' sanrm birtakm erdemleri vard% 8atta
kesinlikle olmas erekiyor' yoksa b# evlenme i*ini aklayabilmek mmkn olmaz% Sstelik kzn
eyizi de yokm#*% 1eri 6odya eyize +alan (nem yerenlerden de$ildir ama%%% -(yle kon#larda bir
yarya varabilmek do$r#s# .ek kolay de$ildir%0 Cvdotya 6omanovna ksa"aK
0-en b# kzn erdemli bir kz old#$#na inanyor#m dedi%0 0Manr beni ba$*lasn ama' ben o
zaman kzn (lmne sevinmi*tim0 dedi )#lheriya CleksandrovnaK
01eri evlenselerdi hanisi hanisinin ba*n yerdi' orasn bilemiyor#m%%%0
;onra 6odya ile 3#=in arasnda dn olanlar zerine yeniden 6az#mihin!e sor#lar sormaya
ba*lad/ d#ra d#ra' dikkatle kon#*#yor' srekli D#nya!ya bakyord#' b# kon#n#n kzn ho*#na
itmedi$i anla*lyord#% 6odya ile 3#=in arasnda eenlerin )#lheriya Cleksandrovna!y ok
zd$ belli ol#yord#% 6az#mihin her *eyi yeni ba*tan ve ayrntlaryla anlatt' ama b# kez kendi
(r*n de eklediK 6odya!y )yotr )etrovi!e kasten hakaret etmekle s#layarak' hastal$nn
(nemli bir (zr saylmaya"a$n s(yledi%
0Haten hastal$ndan (n"e de niyeti vard b#na0 diye ekledi%
0-en de (yle d*nyor#m0 dedi )#lheriya Cleksandrovna .eri*an bir halde% Cma 6az#mihin!in'
)yotr )etrovi!ten b# kez dikkatli bir dille' hatta sayyla s(z etmesi on# ok *a*rtm*t% Cvdotya
6omanovna da *a*rm*t b# d#r#ma% 0Demek )yotr )etrovi iin b(yle d*nyors#n#zN0 diye
sormaktan kendini alamad )#lheriya Cleksandrovna%
0Fznzn mstakbel ko"as zerine ba*ka bir d*n"em olamaz0 dedi 6az#mihin kararl bir
tavrla ve heye"anla' 0ve b#n# yalnz"a kaba bir nezaket d#y#s#yla da s(ylyor de$ilim% -en
b#n# b(yle s(ylyor#m' nk%%% nk%%% neyse' sr+ Cvdotya 6omanovna!nn on# kendi (nlyle
semi* olmasndan
2:3
dolay b(yle s(ylyor#m% Dn e"e ona s(vmeme elin"e' b#%%% dn e"e zilz#rna sarho*
ol#*#mdan ve bir de%%% ln olmamdandr%%% Evet' bir lndm dn e"e' aklm ba*mda de$ildi'
ldrm*tm%%% -#nse o halimden #tanyor#mP%%0
6az#mihin k.krmz kesildi ve s#st#% Cvdotya 6omanovna!nn (zlerinde (+ke kvl"mlar
.arlad' ama bir *ey s(ylemedi% Haten 3#=in!den s(zetmeye ba*ladklarndan beri a$zn a. tek
kelime s(ylememi*ti%
)#lheriya Cleksandrovna ise' kzndan yardm (remedi$i iin ola"ak' kararszlk iindeydi%
;on#nda' (zlerini kzndan ayrmayarak' kekeleye kekeleye' kendisini ok kaylandran bir
d#r#m old#$#n# s(yledi veK
0-iliyor m#s#n#z Dmitriy )roko+i%%%0 diye ba*lad%
0-en Dmitriy )roko+i!e her*eyi aka s(yleye"e$im D#nya"$mN0
Cvdotya 6omanovna "iddi bir tavrlaK
0Mabi' anne"i$im0' dedi%
C"sn amasna izin verilmesinden dolay sanki srtndan byk bir yk kalkm*t )#lheriya
Cleksandrovna!nn% @ab#k ab#k kon#*arakK
0Mesele *#0' diye s(ze ba*lad% 0Dn' eli*imizi bildirdi$imiz )yotr )etrovi!ten b# sabah
erkenden bir .#s#la aldk% -izi istasyonda kendisinin kar*laya"a$na s(z vermi*ti% Eysa ele
ele' bize yol# (stermek iin elinde b# .ansiyon#n adresi olan bir #*ak eldi% )yotr )etrovi
#*a$na' b# sabah bizi b#rada ziyaret ede"e$ini bildirmesini emretmi*% -# sabah da' kendisinin
yerine i*te *# .#s#la eldi%%% En iyisi' aln siz kendiniz ok#y#n%%% -eni ok kaylandran bir nokta
var iinde%%% -#n#n ne old#$#n#' ok#d#$#n#zda siz de anlaya"aksnz%%% ve%%% lt+en bana
d*n"enizi a.ak olarak s(yleyin Dmitriy )roko+iP @nk 6odya!nn karakterim iimizde en iyi
siz biliyors#n#z' b# nedenle de en sa$lkl ($d sizden alabiliriz% ;ize *#n# da s(yleyeyim ki'
Dnya daha i*in en ba*ndan kararn vermi* b#l#n#yor%%% Cma ben' do$r#s# nasl davranmam
erekti$ini hQlQ bilemiyor#m%%% 8e. sizi bekledim%%%0
6az#mihin dnk tarihi ta*yan .#s#lay at ve *#nlar ok#d#K
2:&
0;ayn -ayan )#lheriya CleksandrovnaP
0-eklenmedik birtakm eneller yznden sizi istasyonda kar*layamad$m' sizi kar*lamas iin
be"erikli bir adamm yollad$m bildirmekten *ere+ d#yarm% Cyn *ekilde' hem Dartay!da
erteleyemeye"e$im i*lerim olmas' hem de sizin' o$l#n#zla' Cvdotya 6omanovna!nn ise
a$abeysiyle ya.a"a$nz aile ii (r*meye enel olmamak d*n"esiyle yarn sabah da kendimi
sizinle (r*mek *ere+inden yoks#n brakyor#m% ;izi kald$nz yerde ziyaret etmek ve size
saylarm s#nmak *ere+ini an"ak yarn ak*am saat tam sekizde d#yabile"e$im% -# arada'
ya.a"a$mz (r*mede 6odion 6omanovi!in b#l#nmamasn (zellikle ve srarla ri"a etmek
"esaretini (stere"e$im% @nk dn hastal$ dolaysyla kendisini ziyarete itti$imde bana a$r
hakaretlerde b#l#nd#% Ite yandan bilinen kon#da size baz zor#nl# ayrntlar aklamak ve
(r*nz ($renmek dile$indeyim% 6i"alarma ra$men orada 6odion 6omanovi!le
kar*la*rsam' hemen k. itmek zor#nda kala"a$m da size (n"eden bildirmekle *ere+
d#yarm% -# d#r#mda s## kendinizde aramanz ereke"e$i tabidir% -(yle bir varsaymdan s(z
etmemin nedeni' ziyaretim srasnda o kadar hasta (rnen 6odion 6omanovi!in birdenbire
iyile*i. soka$a kabildi$ine (re belki size de elebile"e$ini d*nmemdir% @nk b# d#r#ma' bir
araba altnda kalarak ezili. (len bir sarho*#n evinde kendi (zlerimle tank old#m% E$l#n#z' nasl
sa$lad$nz ok iyi bildi$im iirt beni +azlasyla *a*rtan bir davran*la (len adamn #y#ns#z
yoldaki' kzna "enaze masra+ bahanesiyle yirmi be* r#bleye varan bir .ara verdi% -(yle"e'
sayde$er Cvdotya 6omanovna!ya (zel saylarm s#nar' sizin de "andan ba$llk d#y#larm
kab#l b#y#rmanz ri"a ederim%
;adk hizmetkQrnz )% 3#=in0
)#lheriya Cleksandrovna' a$lamaklK
0,e ya.aym simdi ben' Dmitriy )roko+iN0 dedi% 06odya!ya elmemesini nasl s(yleyebilirimN E
6odya ki' dn b# i*in bitti$ini
2:2
)yotr )etrovi!e bildirmemiz iin on"a stelemi*ti' *imdiyse on#n b#raya elmemesi isteniyorP
E$er d#r#m# ($renirse' inadna elir% E zaman da%%% ,e ya.arz o zamanN0
0Cvdotya 6omanovna nasl karar verdiyse' (yle ya.nP0 dedi 6az#mihin/ sor#ya ab#"ak "eva.
vermi*ti' sakindi%
0ManrmP E ne diyor biliyor m#s#n#zN ,e dedi$ini tanr bilir/ ama"nn ne old#$#n# da
aklamyorP ,e diyor biliyor m#s#n#zN 6odya!nn da b# aksam saat sekizde b#raya elmesi
hatta iyi bile ol#rm#*%%% Daha do$r#s#' m#hakkak elmesi erekiyorm#*%%% Far*la*malar
erekliymi* nk%%% Eysa ben mekt#b# bile ona (stermek istemiyor' sizin de yardmnzla bir
k#rnazlk d*n.' on#n b#raya elmemesini sa$lamak istiyord#m%%% @nk 6odya (yle sinirli ki%%%
8em ben b# (len sarho*tan da' on#n kzndan da' 6odya!nn b# kza nasl ol#. da .ara
verdi$inden hibir *ey anlamadm% Fi o .aralar%%%0
Cvdotya 6omanovna annesinin s(zn tamamladK
0%%% siz ne byk lklerle sa$lam*tnz anne"i$imP0
0Dn hi kendinde de$ildi0' dedi 6az#mihin d*n"eli d*n"eli% 0Dn bir restoranda neler
ya.t$n bir bilseydiniz%%% 1eri akll"a *eylerdi ama%%% 8mmP Ilm* birinden ve on#n kzndan
dn eve d(nerken bana da s(z etti' ama ben anlatklarndan bir kelime bile anlamadm%%% Haten
dn ben de%%%0
Cvdotya 6omanovnaK
0Cnne"i$im' en iyisi biz *imdi oraya idelim0' dedi% 09nann bana' ne ya.a"a$mz orada
hemen"e"ik kararla*trabile"e$iz%%%0 Szerindeki iysilerle mthi* eli*en' 7enedik i*i in"e"ik bir
kordonla boyn#na asl' mineli altn saatine %bir (zatt% 0Cman tanrmP Sstelik de saat on#
eiyor%%%0
Cvdotya 6omanovna!nn saati ok zeldi% 6az#mihin 0,i*anlsnn arma$an0 diye d*nd%
0Evet' idelim D#nya"$m' idelim%%%0 diye s(ylendi )#lheriya Cleksandrovna/ kork#l# bir tela*
iindeydi% 0Dn ol#. bitenlerden sonra kendisine alnd$mz sana"aktr%%% Ch' ManrmP0
)#lheriya Cleksandrovna bir yandan b#nlar s(ylerken' bir yandan da tela*l tela*l om#zlarna bir
atk atm*' *a.kasn
2::
iymi*ti% Dnya da iyinmi*ti% Fzn eldivenlermdeki delikleri +arketti 6az#mihin% Szerlerindeki
yoks#l klklar' kendilerine yak*trmay bilenlerde he. old#$# ibi' b# iki kadnn da yoks#l
iysileri onlara (zel bir soyl#l#k veriyord#% 6az#mihin D#neka!ya derin tir say ile bakyor' ona
yol arkada*l$ ede"e$i iin #r#rlanyord#% -ir yandan da' 08a.ishanede ora.larn yamayan
kralieR0' diye d*nyord#' 0herhalde en (rkemli ta iyme t(renlerinde old#$#n"a' hatta belki
de b#ndan da +azla kralieye benziyord#0%
-# srada )#lheriya CleksandrovnaK
0Cman ManrmP0 diye haykrd% 0-ir n eli. de o$l#mla' "anm 6odyamla kar*la*maktan
b(ylesine korka"a$m hi aklma elir miydiN0 6az#mihin!e rkeke bakarak ekledi% 0Fork#yor#m'
Dmitriy )roko+iP0
Dnya annesini (.erekK
0Forkmayn anne"i$im0' dedi' 0ona inann% -en inanyor#m%0
0Ch' ManrmP -en de inanmyor#m' ama i*te btn e"e #y#yamadmP0
8e. birlikte ktlar%
0-iliyor m#s#n D#neka0' dedi )#lheriya Cleksandrovna' soka$a ktklarnda' 0dn e"e sabaha
kar* *(yle iim eivermi*' ryamda rahmetli Mar+a )etrovna!y (rmeyeyim miN%% -a*tan aya$a
beyazlar iindeydi%%% Danma yakla*. elimden t#tt#' bir yandan da sert sert ba*n sallyord#'
sanki ay.lyor ibiydi beni%%% -ilmem ki iyiye mi yormalN Ch' Dmitriy )roko+i' siz tabi
bilmiyors#n#zK Mar+a )etrovna (ldP0
08ayr' bilmiyor#m% 8ani Mar+a )etrovna b#N0
0C.ansz ol#verdiP 7e d*nn ki%%%0
0;onra' anne"i$im0' diye Dnya irdi s(ze' 0Dmitriy )roko+i' Mar+a )etrovna!nn kim old#$#n#
bile bilmiyor%%%0
0Ch' bilmiyor m#s#n#zN -ense sizin her *eyi bildi$inizi sanyord#m% -a$*layn' Dmitriy )roko+i'
b#nlerde aklm karmakar*k%%% ,e bileyim' sizi Manr kayra$ ibi (rd$m iin' her *eyi
bildi$inizi d*nyord#m% ;izi bizden biri sayyor#m%%%
FransN ihtilali srasnda L7A% 3#i!nin kars Marie Cntoinette% 4@ev%5
2:>
-(yle s(yledi$im iin sakn venmeyin% Ch' aman ManrmP ;a$ elinize ne olm#* (yleN -ir yere
mi ar.tnzN0
M#tl#l#ktan #an 6az#mihinK
0Evet0' dedi' 0bir yere ar.tm%0
0-en bazen iimdekileri old#$# ibi s(yleyiveririm% Dnya dzeltir beni%%% Cma' Darabbi' ot#rd#$#
yer ne biim (yleP C"aba #yand mN 7e *#%%% ev sahibi ola"ak kadn' oray odadan m sayyorN
-akn' siz on#n yre$indekileri a$a v#rmay sevmedi$ini s(ylemi*tiniz' o zaman ben a"aba
(sterdi$im b# zay+lklarla on# bktrr mymN -ir akl verin bana Dmitriy )roko+i%%% ,asl
davranaym ona kar*N -iliyor m#s#n#z' sanki kendimde de$il ibiyim%%%0
0;#ratn b#r#*t#rd#$#n# (rd$nzde artk ona +azla *ey sormayn% 8ele sa$l$ ile ilili
sor#lardan (zellikle kann/ hi sevmez%0
0Ch' Dmitriy )roko+i' ne zorm#* ana olmakP A*te *# birka merdiveni de ktk m' tamam%%% Ch'
ne k(t bir merdiven b# b(yleP0
Dnya annesini ok*ayarakK
0Cnne"i$im' yznz sa.sar0' dedi' 0d#r#. sol#klann biraz' yat*n *(yle%%%0 ;onra (zleri .rl
.rl' eklediK 0;izi (rd$ iin m#tl# olmas erek' oysa siz ot#rm#* kendinize eziyet
ediyors#n#z%0
6az#mihinK
0D#r#n da ben (nden idi.' #yanm* m' bir bakaym0 dedi%
Fadnlar (nden iden 6az#mihin!in ard sra merdivenleri kmaya devam ettiler% D(rdn" katta
ev sahibi kadnn ka.s hizasna eldiklerinde' ka.nn ha+i+ aralk old#$#n# ve karanl$n iinden
iki keskin (zn kendilerini (zetledi$ini +arkettiler% -ak*lar kar*la*n"a' ka. (yle bir rltyle
ka.and ki' )#lheriya Cleksandrovna kork#dan az kalsn bir $lk ata"akt%
AAA
1elenleri kar*layan Hosimov ne*eyle ba$rd% 09yi' ayet iyi kendisiP0
2:8
En dakika (n"e elmi*ti o da' divanda dnk yerinde ot#r#yord#% Fendisinde ni"edir (rlmeyen
bir biimde (zenle ykan. iyinmi* ve salarn taram* olan 6askolnikov da kar* k(*ede
ot#r#yord#% Eda bir anda dol#vermi*ti' ama ,astasya bir kolayn b#l#. ziyaretilerin ardsra ieri
irmi* ve kon#*#lanlar dinlemeye koy#lm#*t#%
6askolnikov erekten de' hele dne (re iyi"e saylrd% Dalnz yz sa.sar' sol#n ve askt%
D* (rn*yle bir yaraly' ya da mthi* a" eken bir adam andryord#/ ka*lar atlm*'
d#daklar bzlm*' bak*lar ate*liydi% Cz ve isteksiz kon#*#yord#/ kon#*#rken byk aba
har"yorm#* ya da bir (devi yerine etiriy(rm* ibi bir hali vard/ arada bir hareketlerinde
tedirinlik (ze ar.yord#%
)arma$nda a$rl bir ban km*' ya da kol# a$ryor' ya da b#na benzer d#r#mda b#l#nan
birine bsbtn benzemesi iin' kol#nda sars' ya da .arma$nda yaks eksikti%
Dine de annesiyle kz karde*i ieri irin"e' sol#n ve ask yz bir an iin bir *kla aydnland/
ama b#' yznn az (n"eki hznl dalnl$na' yo$#n bir a" anlatm eklemekten ba*ka bir i*e
yaramad% Dzn aydnlatan *k ab#"ak s(nd' ama a" anlatm kald% 7e hastasn' mesle$e
yeni ba*lam* en bir hekim ilisiyle in"elemekte olan Hosimov' yaknlarnn eli*iyle onda
sevin yerine' bir iki saat kadar sre"ek olan kanamaya"a$ bir i*ken"eye dayanma kararll$
(rd ve b#na *a*t% Hosimov yine' kon#*malar boy#n"a hemen her s(zn' hastasnn
yaralarndan birine dok#narak on# nasl de*ti$ini de (rd% Ite yandan bir n (n"e en kk bir
s(zden nerdeyse "inleri te.esine kan dnk monomann' kendini t#tabilme ve d#y#larn
izleyebilme ba*arsna da *a*t%
6askolnikov annesiyle kz karde*ini leryzle k#"aklay.
(.erkenK
0Evet0 dedi' 0hemen hemen tmyle iyile*ti$imi *imdi kendim de (ryor#m%0 )#lheriya
Cleksandrovna!nn yz hemen sevinle *d% 6askolnikov' 6az#mihin!e d(nd' elini dosta
skarken 07e b#n# dnk havamda s(ylemiyor#m0' diye ekledi%
2:?
8astas ile aralarndaki kon#*ma on dakikada bitiverdi$i iin kon#klarn eli*ine ok sevinen
HosimovK
0-#n ben de ok *a*tm ona0' diye s(ze ba*lad% 0-(yle iderse d(rt ne kalmaz tmyle
eski halini%%% yani bir ay (n"eki hatta iki ay%%% belki de ay (n"eki halini b#la"ak% Cslnda' b# ok
zaman (n"e ba*lam* ve iten ie eli*mi* bir d#r#m olsa erek' (yle de$il miN0 Hosimov on#'
kzdrmaktan hQlQ ekiniyorm#* ibi ihtiyatl bir lmseyi*le ekledi% 0Fab#l edin ki b# iste
kabahatli olan belki de sizsinizN0
6askolnikov so$#k bir tavrlaK
0@ok mmknP0 dedi%
<esareti artan HosimovK
0-#n# s(ylemekten ama"m *#K0 diye devam etti% 0Mmyle iyile*meniz sizin kendi elinizde olan
bir *ey% ;izinle kon#*abilmenin mmkn old#$# *# anda' hastal$nz yaratan etkenleri' yani
hastal$nzn k(kn yok etmeniz erekti$ini kab#l etmenizi isterdim% -(yle ya.arsanz'
iyile*ebilirsiniz' yoksa d#r#m#n#z daha da k(tle*ebilir% 8astal$nz yaratan ilk etkenlerin neler
old#$#n# ben bilmiyor#m' ama siz herhalde biliyors#n#zd#rN ;iz akll bir insansnz ve sanrm
kendinizi (zlemlemi*sinizdir% Fanm"a hastal$nzn ba*lan"' niversiteden ayrld$nz
nlere denk d*yor% -o* d#rmanz hi do$r# de$il' b#n#n iindir ki' al*manz ve kendiniz iin
kesin bir ama belirlemeniz sizin iin ok yararl ola"aktr%0
0@ok haklsnzP Daknda ok#la kaydm yeniden ya.tra"a$m' o zaman her *ey yol#na ire"ektir%0
-iraz da kadnlar etkilemek iin akll"a ($tlere iri*en Hosimov' s(zleri biti. de 6askolnikov!#n
yzne bakn"a' do$r#s# biraz *a*rd/ nk delikanlnn yznde a.ak alay" bir anlatm
vard% Cma b# bir an srd% )#lheriya Cleksandrovna' Hosimov!a (zellikle de dn e"e otele kadar
eli. kendilerini ziyaret edi*inden dolay te*ekkre koy#lm#*t#%
0,aslN0 diye sord# 6askolnikov tela*l% 0Hosimov e"e de mi eldi sizeN Demek yol"#l#$#n
zerine siz de #yamadnzN0
0Ch' 6odya' b#nlarn he.si saat ikiye kadar ol#. bitti% D#nya!yla evde de ikiden (n"e yatt$mz
olmaz%%%0
2>0
6askolnikov birden ka*larn at.' ba*n (ne e$erekK
0Ena nasl te*ekkr ede"e$imi do$r#s# ben de bilemiyor#m0 dedi% 0)ara kon#s#n# bir yana
brakalm%0 Hosimov!a d(nd% 0-#ndan s(z etti$im iin beni ba$*lamanz ri"a ederim%'' ama sizin
(zel ilinize nasl hak kazand$m da do$r#s# bilmiyor#m% Dani anlayamyor#m%%% ve%%% ve b#
benim a$rma da idiyor' nk anla*lmaz bir d#r#m b#K size d*n"elerimi aka
s(ylyor#m%%%0
Hosimov zoraki bir lmsemeyleK
0;inirlenmeyin "anm0' dedi' 0varsayn ki siz benim ilk hastamsnz/ bizde mesle$e yeni
ba*layanlar ilk hastalarn (z o"#klarym* ibi severler' hatta kimileri b#nlara a*k bile ol#r% -ana
elin"e' do$r#s# hasta y(nnden .ek zenin saylmam%0
6askolnikov' 6az#mihin!i (stererekK
0-enden hakaret ve anaryadan ba*ka hibir *ey (rmeyen *# adamdan ise hi s(z etmiyor#mP0
0Cmma atyor haP0 diye ba$rd 6az#mihin% 0-akyor#m b#n .ek d#y#l#s#nP0
;ezisi biraz daha k#vvetli olsayd' 6az#mihin' ortada d#y#l#l#k de$il' hatta tam tersi bir d#r#m
old#$#n# (re"ekti% Cvdotya 6omanovna!nn ise (znden kamam*t b# d#r#m% Farde*ini
byk bir dikkatle ve kayyla izliyord#%
6askolnikov sabahtan beri ezberlemeye al*t$ bir dersi tekrarlar ibiK
0;ize elin"e anne"i$im0' dedi' 0sizden s(z etmeye hele hi "esaretim yokP Dn b#rada benim
d(n*m beklerken ekti$iniz a"lar an"ak b#n biraz"k ols#n anlayabildim%0 6askolnikov
b#nlar s(yledikten sonra' birden lmseyerek' ama hibir *ey s(ylemeden ellerini kz karde*ine
#zatt% Cma b# kez lmsemesinde sahtelikten #zak bir d#y# *ldyord#% Dnya' m#tl#'
minnettar' sevin iinde a$abeysinin ellerini t#tt#' sms"ak skt% Dnk tart*madan yana ilk kez
sesleniyord# a$abeyi kendisine% 9ki karde*in b# s(zsz ve kesin bar*masn (ren annenin yz
sevin ve m#tl#l#kla .arlad%
8er *eyi hemen byten 6az#mihin' sandalyesi zerinde evik bir d(n* ya.arakK
2>1
0A*te ben on# b# yzden severim0' dedi' 0b(yle davran*lar vardr on#nP%%%0
)#lheriya Cleksandrovna da kendi kendine' 0,e zel ya.ar b(yle *eyleriP0 diye d*nd% 0,e
soyl# "o*k#nl#klar varP ,asl da in"elikle ve kolay"a (zmleyiverdi kz karde*i ile arasndaki
anla*mazl$P Mam zamannda elini #zat. itenlikle bakvermesi yetti%%% 8em (zleri ne zel (yle'
btn yz ne zelP%% 8atta' bir bakma D#nya!dan bile zelP Cma' Darabbi' stndekiler ne
(yleP Elbise diye iydi$i *# *eylere bakP C+anasiy 9vanovi!in ra$ 7asya!nn bile st bas ondan
daha dzndrP Ch' on# nasl k#"aklamak' sarl. a$lamak istiyor#m%%% Cma kork#yor#m%%%
Fork#yor#m%%% Iyle bir hali var ki%%% Eysa nasl da seve"en kon#*#yor' ama ben kork#yor#mP
)eki' ama niin kork#yor#m ben b(yleN0
)#lheriya Cleksandrovna d*n"elerine b#rada ara veri.K
0Ch' 6odya"$m0' dedi 0D#neka ile dn e"e ne kadar m#ts#z old#$#m#z# bilemezsinP Jimdi
artk her *ey ei. itti$ine ve yeniden m#tl# old#$#m#za (re' anlatabilirim% D*n ki' daha
trenden iner inmez seni k#"aklayabilmek iin do$r#"a b#raya ko*#. eliyor#z' derken o kadna'
bak kendisi de b#radaym*P 1naydn ,astasyaP%%% Demez mi ki' ate*ler iinde yat. d#r#rken'
doktordan habersiz kalk. soka$a km*snP%% ;ayklamak bir d#r#mdaym*sn ve seni aramaya
itmi*ler%%% ,e hale eldi$imizi var d*nP Cklna hemen te$men )otanikov!#n o tyler r.erti"i
(lm eldi% ;en on# hatrlamazsn 6odya' babann bir arkada*yd% E da t.k senin ibi ate*ler
iinde yatarken evden kam* ve bir k#y#ya d*m*t% Cn"ak ertesi n karabildilerdi kendisini
k#y#dan%%% -ize elin"e' k#*k#s#z olay biraz byttk% 8emen )yotr )etrovii b#l#.' hi de$ilse
on#n yardmyla%%% @nk biz b#rada ya.ayalnzz 6odya' kimsemiz yok%%%0
)#lheriya Cleksandrovna b# s(zleri a"kl bir sesle s(ylemi*' ama sonra hemen s#sm#*t#%
;#sm#*t#' nk 0he.si yeniden m#tl# olm#*lard0 ama yine de )yotr )etrovi!ten s(z etmek
hQlQ old#ka tehlikeli saylrd%%% -#n# hatrlam*t%
2>2
0Evet%%% Evet%%% btn b#nlar' k#*k#s#z ok "an sk" *eyler%%%0 diye mrldand 6askolnikov' ama
(ylesine daln ve kendinde de$il ibiydi ki b#nlar s(ylerken% D#neka *a*kn *a*kn
bakakalm*t% ;onra lkle hatrlamaya al*yorm#* ibi devam etti% 7e bir de *ey%%%0 lt+en
anne"i$im' ve sen D#neka' b# sabah size elmek istemedi$imi' sizin b#raya elmenizi
bekledi$imi sanmayn%0
0,e diyors#n sen 6odyaN0 diye ba$rd )#lheriya Cleksandrovna/ o da *a*rm*t%
0;anki bir (rev yerine etirir ibi kon#*#yor bizimle0 diye d*nd Dnya0' bar*mas da' (zr
dilemesi de' bir (revi' yerine etirir ibi%%% ya da bir dersi tekrarlyor sanki%%%0
0Falkar kalkmaz size elmek istiyord#m' ama *# (mlek%%% Dn ,astasya!ya (mle$imdeki kan
ykamasn s(ylemeyi #n#tm#*#m%%% -# yzden an"ak *imdi iyinebildim%0 )#lheriya
Cleksandrovna tela*lanarakK 0Fan mN ,e kanN0 diye sord#%
0Mela*lanmayn' (nemli bir *ey de$il% Dn ak*am sayklayarak' kendimi bilmez bir halde
dola*rken' araba altnda ezilmi* bir adama rastladm%%% -ir mem#r%%%0
0Fendini bilmez bir halde mi%%N0 diye 6az#mihin on#n s(zn kesti% 0Cma her *eyi
hatrlyors#n%%N0
6askolnikov b# sor#ya (zel bir dikkatle "eva. verdiK 0Do$r#%%% En in"e ayrntlarna kadar
hatrlyor#m hem de%%% Cma oraya niin itti$imi' bir davran*ta niin b#l#nd#$#m#' bir s(z niin
s(yledi$imi hatrlayamyor#m' nedenlerini aklayamyor#m% %%0
0-# ok bilinen bir d#r#md#r0 diye Hosimov lQ+a kar*t% 08areketlerin yerine etirili*i sayla"ak
#stalkta' hatta k#rnazlktadr' ama hareketlerin y(netimi e*itli hastalkl d#y#lardan kaynaklanr%
D*e benzer bir d#r#m yani%%%0
0-eni deli saymas belki de benim iin daha iyi%%%0 diye d*nd 6askolnikov%
Dnya' Hosimov!a kayyla bakarakK
0Cma sa$lkl olanlarn da b(ylesi davran*lar yok m#N0 dedi%
2>3
0Elmaz ol#r m#N -# anlamda he.imiz bir .ara deliyizdir% J# kk +arkla ki' 0hastalar0 bizden
biraz daha delidirler% -#rada b# kk noktann altn izmek erekir% F#s#rs#z insanlara elin"e'
do$r#s# b#nlar hemen hemen yok ibidir% Enbinde' belki de yzbinde bir rastlanr b(ylelerine'
stelik de old#ka zay+ (rnekler olarak%%%0
)ek sevdi$i kon#da evezeli$e ba*layan Hosimov!#n a$zndan karverdi$i 0deli0 s(z"$
herkesin yznn b#r#*masna yol am*t% 6askolnikov!sa d#daklarnda ha+i+ bir lmsemeyle
btn b#nlara aldrmyorm#* ibi daln daln ot#r#yord#% 1erekte' bir *eyler d*nmekteydi%
0)eki' *# ezilen adam ne old#N0 diye ba$rd 6az#mihin% 0;(zn kestim' yarm kaldP0
0E+endimN0 dedi 6askolnikov #yk#dan #yanr ibi% 08a%%% evet%%% Evine ta*nmasna yardm
ederken stm ba*m kan iinde kald%%% -# arada' anne"i$im' dn ak*am ba$*lanmaz bir *ey
ya.tmP 1erekten hi kendimde de$ildim%%% Dn%%% bana (nderdi$iniz .arann he.sini%%% on#n
karsna verdim%%% <enaze masra+lar iin%%% D#l kald%%% veremli%%% a"nas bir d#r#mda%%% kk
yetim%%% alar%%% ey tamtakr%%% -ir de kzlar var%%% D#r#mlarn (rseydiniz' belki siz de verirdiniz%%%
Dine de' (zellikle de b# .aray nasl sa$lad$nz bildi$ime (re' b(yle davranmaya hi hakkm
olmad$n itira+ ederim% -ir insann yardma kalk*mas iin ilkin b#na hakk olmas erek% Doksa'
0<revez' "hiens' si vo#s n!etes .as "ontetsP0R 1lmsedi% 0Iyle de$il mi' DnyaN0
08ayr0' dedi Dnya kesin bir tavrla' 0hi de (yle de$ilP0
0;en de miPN%% Fasten b(yle s(ylyors#nP0 Farde*inin yzne neredeyse ne+retle bakyor' alayla
lmsyord#% 0Cklma elmeliydiP%%% Do$r#s#' (vlmeye de$er' hem senin iin belki de daha iyi%%%
9nsan bazen (yle bir snra elir ki' on# a*amaz' m#ts#z ol#r/ a*ar' b# kez belki daha m#ts#z
ol#r%%%P 8em btn b#nlar ok sama *eylerP%%0 Elinde olmadan "o*#. biraz +azla ileri itti$ini
d*nerek sinirli sinirli ekledi% 0-en' sade"e' anne"i$im' beni ba$*lamanz dilemek istemi*tim%%%0
Fesik kesik kon#*arak ve serte bitirdi s(zlerini%
R 4Cslnda da Fransz"a5 08o*n#t de$ilseniz' eberin' k(.eklerP0 4@ev%5 2>&%
Cnnesi sevinmi*tiK
0Mamam% 6odyaP ;enin ya.t$n her *eyin do$r# ve zel old#$#na inanrm benP0
6askolnikov!#n d#daklar t#ha+ bir lmsemeyle ar.ldK
08ayr' inanmaynP0
-ir sessizlik old#% -tn b# kon#*malarda' b# sessizlikte' b# bar*mada' hatta b# (zr dilemede
erin bir *eyler vard/ herkes d#y#yord# b#n#%
1(z#"#yla annesine ve kzkarde*ine bakan 6askolnikov 0;anki kork#yorlar benden0 diye
d*nd% 1erekten de s#sk#nl#k #zadka )#lheriya Cleksandrovna!nn rkekli$i artyord#%
' 0Dokl#klarnda sanki seviyord#m onlar%%%0 diye d*nd 6askolnikov%
)#lheriya Cleksandrovna birden yerinden +rlayarakK
0-iliyor m#s#n' 6odya0' dedi' 0Mar+a )etrovna (ld%%P0
08ani Mar+a )etrovnaN0
0<anm' Mar+a )etrovna%%% ;vidriaylova3 8ani yazm*tm sana mekt#b#mda%%%0
08a%%% evet%%% hatrlyor#m%%% Demek (ldN 1erekten miN0 Gyk#dan #yanr ibiydi 6askolnikov'
birden "anlanm*t% 0,eden (ldN0
)#lheriya Cleksandrovna o$l#n#n (sterdi$i iliden "esaretlenmi*ti/ ab#k ab#kK
0D*nsene%%%0 dedi% 0-irdenbire ol#verdi% 8em de tam sana mekt#. yazd$m n%%% 8atta tam
mekt#b# yazd$m srada%%% D*nsene%%% ;anrm o kork#n adam neden olm#* (lmne%%% F(t
d(vm* kadnP0
6askolnikov' D#nya!ya d(nerekK
08e. b(yle miydi ya*amlarN0 diye sord#%
08ayr' tam tersine% Farsna kar* her zaman sabrl' hatta seve"endi% @o$# zaman karsnn
ka.rislerini tam bir ho*(ryle karslard% Dedi yl boy#n"a b# b(yle srd%%% Derken i*te birden
sabr tkenivermi*%%%0
2>2
0Dedi yl dayanabildi$ine (re demek ki .ek de (yle kork#n bir adam de$ilmi*P D#neka' sanrm
sen adam haksz b#lm#yors#nN0
D#neka nerdeyse titreyerekK
08ayr' hayrP0 dedi% 0Fork#n biri o% Endan daha kork#n"#n# d*nemem bile%%% ;onra ka*larn
att ve d*n"eye dald%0 0Elay sabahleyin olm#*0 diye )#lheriya Cleksandrovna yine ab#k
ab#k srdrd s(zlerini% 0Elaydan sonra' ($le yeme$ini yer yemez' kente itmek iin arabay
ko*malarn emretmi*%%% @nk b(ylesi d#r#mlarda he. kente itmek ibi bir al*kanl$ varm*%
;(ylediklerine (re' yeme$ini byk bir i*tahla yemi*%%%0
0D(vlm* olmasna ra$men miN0
0%%8e. b(yle ya.arm*%%% Deme$ini yer yemez' kente e kalmamak iin do$r#"a ykanmaya
itmi*%%% -iliyor m#s#n' belki de' ykanarak kendini tedavi ediyord#%%N -ir s# kayna$ vardr onlarn
orda' o da her n b# kaynakta ykanrm*%%% Cma o n daha s#ya irer irmez' kal. krizinden
ol#vermi*P0
HosimovK % 0ElbetteP0 dedi%
0@ok m# d(vm* ko"asN0
0Farkeder miN0 dedi Dnya%
6askolnikov sinirli sinirliK
08mmP ,e diye atnz b# sama kon#y# anne"i$imP0 diye s(ylendi%
0Cma' "anm' ne kon#*a"a$m bilmiyor#m kiP0 s(zleri d(kld )#lheriya Cleksandrovna!nn
a$zndan%
6askolnikov ar.k bir lmsemeyleK
0,e o0 dedi' 0yoksa kork#yor m#s#n#z bendenN0
Dnya do$r#"a karde*inin (zlerinin iine bakarakK
0-ak i*te b# do$r#P0 dedi% 0Cnnem merdivenleri karken' kork#s#ndan ha bile kard%0
6askolnikov!#n yz kram. irmi* ibi ar.ld%
)#lheriya Cleksandrovna tela*la atldK
0Ch' Dnya' ne ol#yors#nP 3t+en "enme' 6odya%%% Dnya' niin b(yle kon#*#yors#nP Evet'
ben' erekten de b#raya elirken' yol boy#n"a trende he. kav#*mamz' neler kon#*#.
s(yle*e"e$imizi d*ledim dtrd#m%%% 7e (yle m#tl#yd#m ki' yol nasl tkendi' +arkna bile
varmadmP Ch' ne ya.yor#m benP -en *imdi de m#tl#y#m%%% 8ayr Dnya' yanlyors#nP ;ana
kav#*t#$#m' seni (rd$m iin (ylesine m#tl#y#m ki' 6odya%%%0
0Deter anneP0 dedi 6askolnikov heye"anla% Dzne bakmadan annesinin elini skt% 0Daha ot#r#.
kon#*a"ak bol zaman var (nmzde%0
-#nlar s(yledikten sonra birden *a*rd' sa.sar kesildi/ yine o bir sre (n"eki kork#n d#y#
(lm"l so$#kl#$#yla eli. %(km*t iine/ *# anda kork#n bir yalan s(yledi$ini' ot#r#. bol bol
kon#*mak *(yle d#rs#n' hi kimseyle hibir zaman hibir *ey kon#*amaya"a$n anlam*t%
Iylesine a" veri"i bir d*n"eydi ki b#' etkisi (ylesine lyd ki' bir an kendini' her *eyi #n#tt#'
yerinden kalk. kimseye bakmadan odadan d*ar kt%
6az#mihin on# kol#ndan yakalayarakK
0,e ol#yors#nN0 diye ba$rd%
6askolnikov yeniden iire irdi' yerine ot#rd#' sessiz"e evresine baknmaya ba*lad' herkes
kendisini *a*knlkla szyord#%
-irden' hi kimsenin beklemedi$i bir andaK
0,e "an sk" insanlarsnzP0 diye ba$rd% 0-ir *eyler s(ylesenizeP ,e diye b(yle ot#r#.
d#r#yors#n#zP 8adi s(yleyin bir-*eylerP -ir *eyler kon#*alm%%% Mo.lan. bir araya eldik' ama
s#s#yor#z%%% 8adi' bir *eyler%%%0
)#lheriya Cleksandrovna st ste ha kararakK
0Manrya *krP0 dedi% 0Dine dn e"eki hallerine ire"ek sanm*tm%%%0
Cvdotya 6omanovna k#*k#l# k#*k#l#K
0,eyin var 6odyaN0 diye sord#%
08ibir *ey%%%0 -irden lmsedi% 0Cklma bir*ey eldi de%%%0
Hosimov divandan kalkarakK
2>:
2>>
0Eh' madem hibir *ey' (yleyse iyi%%% -en de sanm*tm ki%%%0 diye mrldand% 0,eyse' benim artk
itmem erek%%% -elki yine #$rarm%%% Mabii e$er yerinde b#labilirsem%%%0
Edadakileri selamlayarak kt%
)#lheriya CleksandrovnaK
0,e iyi adamP0 diye mrldand%
6askolnikov birdenK
0Evet' ok iyi' bilili' akll' ola$anst bir adam%%%%0 dedi% E ana dek onda (rlmemi* bir
"anllkla' ab#k ab#k kon#*#yord#% Fendisiyle hastalanmazdan (n"e de kar*la*m*tm' ama
nerede old#$#n# hatrlayamyor#m%%% 8erhalde bir yerlerde%%% -akn b# da iyi bir adamdrP 0-a*yla
6az#mihin!i (sterdi' sonra D#nya!ya d(nerek%0 ,asl' Dnya' ho*#na idiyor m# 6az#mihinN0
diye sord# ve birden lmeye ba*lad%
0Evet' ok0' dedi Dnya%
Mthi* #tanan ve k.krmz kesilen 6az#mihinK
0E+' amma sama adamsn haP0 dedi ve sandalyesinden kalkt%
)#lheriya Cleksandrovna lmsedi% 6askolnikov!sa rltl bir kahkaha atarakK
0,ereye b(yleN0 dedi%
0-en de idiyor#m%%% i*im var%0
08ibir i*in yok% Et#r ot#rd#$#n yerdeP Hosimov itti' senin de itmen erektiP 8ayr' itme%%% ;aat
kaN En iki old# m#N E ne zel saat (yle DnyaP ,e diye s#st#n#z yineN 8e. ben
kon#*#yor#mP%%0
0Marla )etrovna!nn arma$an0' dedi Dnya%
07e ok .ahal bir saat0' diye ekledi )#lheriya Cleksandrovna%
0,e byk (yleP )ek kadn saatine benzemiyorP0
0-en b(ylesini seviyor#m%0
0Demek ni*anlsnn arma$an de$il0' diye d*nd 6az#mihin ve nedense sevindi%
6askolnikovK
0Eysa ben 3#=in!in arma$an sanm*tm0' dedi%
2>8
08ayr' 3#=in daha D#neka!ya hibir *ey arma$an etmedi%0
0C-a-aP 8atrlyor m#s#n#z' anne"i$im' bir zamanlar Q*k olm#*t#m ve ben de evlene"ektimN0
Cnnesine bakarak s(yledi$i b# s(zler (ylesine beklenmedik' ses ton# (ylesine t#ha+t ki'
)#lheriya Cleksandrovna ok *a*rd/ bir D#neka!ya' bir!6az#mihin!e bakarakK 0Ch' "anm' evetP0
dedi%
08mmP EvetP ;ize b#n# nasl anlatsamN Fendim bile ok az hatrlayabiliyor#m% 8astalkl bir
kz"a$zd%%%0 6askolnikov yine dalnm* ibiydi' (zleri yerde srdrd s(zlerini% 08em de esasl
hastayd% Doks#llara sadaka vermeyi sever ve he. manastra ka.anmay d*lerdi% 8atta bir n
bana b#ndan s(z ederken (znden ya*lar bo*anm*t%%% Evet' evet%%% 8atrlyor#m%%% @ok iyi
hatrlyor#m%%% @irkin"e bir kzd% Do$r#s#' ona niin t#t#ld#$#m# da bilmiyor#m%%% -elki de he.
hasta old#$# iin%%% 8astal$nn stne bir de to.al ya da kamb#r olsayd' sanrm' on# daha da
severdim%%% 4Daln lmsedi5 -ir tr bahar sarho*l#$#yd#%%%0
Dnya heye"anlaK
08ayr' b# yalnz"a bir bahar sarho*l#$# de$ildi0' dedi% 6askolnikov erin bir dikkatle bakt
kzkarde*ine' ama on# ya d#ymam*t ya da d#ym#* ama s(zlerini anlamam*t% ;onra derin bir
dalnlk iinde kalk. annesini (.t' yeniden yerine ot#rd#%
)#lheriya Cleksandrovna d#y#lanm*tK 0;en on# hQlQ seviyors#nP0 dedi%
0En# m#N *imdi de miN 8a' evet%%% ;iz ondan s(z ediyors#n#zP 8ayrP Jimdi btn b#nlar bir
ba*ka dnyaya ait *eyler%%% 8em de ne zamandan beri%%% Cslnda evresindeki her *ey sanki
b#ralara ait *eyler de$ilmi* ibi%%%0 Edadaki herkese dikkatle bakt%
0;izler de (yle%%% -inler"e verstlik bir #zaklktan bakyor ibiyim size%%% 9yi ama ne demeye
b#nlardan s(z ediyor#z *imdiN 7e siz niin sor#*t#r#. d#r#yors#n#zN0
281
<an skntsyla s(yledi$i b# son s(zlerden sonra s#st#' trnaklarn kemirerek yeniden d*n"eye
dald% Edann a$r sessizli$ini )#lheriya Cleksandrovna bozd#% -irdenK
0,e k(t bir odan var' 6odyaN0 dedi% 0Eda de$il bir mezar sankiP Eminim' sen biraz da b# odadan
dolay b(yle melankolik old#n%%%0
6askolnikov daln dalnK
0EdaN%%%0 dedi% 08a' evet%%% Edann da ok .ay var tabii%%% -#n# ben de d*ndm%%%0 ;onra
birden t#ha+ t#ha+ lmseyerek ekledi% 0J# anda s(yledi$iniz *eyin ne *a*las bir d*n"e
old#$#n# bir bilseydiniz anne"i$imP0
-iraz daha eseydi' b# to.l#l#k' b# ana' o$#l' karde* (r*mesi' b# iten aile s(yle*isi'
herhani bir *ey kon#*mann kesin olarak imkQnszla*mas yznden 6askolnikov iin artk
dayanlmaz bir hal ala"akt% Cn"ak' *# ya da b# biimde (zlmesi ereken' ama b#n
(zlmesi ereken' ertelenemez bir sor#n vard% -# sabah' daha yataktan kalkt$nda b(yle karar
vermi*ti 6askolnikov% A*te *# anda' bir k#rt#l#* ibi b# sor#n#n varl$na seviniyord#%
<iddi' k#.k#r# bir sesleK
0-ak' Dnya0' dedi' 0dn iin tabi senden (zr diliyor#m% Cma temelde d*n"elerimden'
"aymad$m sana hatrlatmay da bor bilirim% Da ben' ya 3#=inP -en alaksam ala$m' ama sen
olmamalsn% -irimizin olmas yeter% E$er 3#=in!le evlenirsen' bir daha benim karde*im de$ilsin%0
)#lheriya Cleksandrovna a"l bir sesle haykrdK 06odya' 6odyaP Cma btn b#nlar yine dn
ak*amki *eylerP 7e niin d#rmadan kendine alak deyi. d#r#yors#nN Dayanamyor#m b#naP Dn
de ayn *eyi ya.m*tn%0
0C$abey0' dedi Dnya' t.k on#nki ibi "iddi k#.k#r# bir sesle% 0-# kon#da bir yerde yanlyors#n%
Dn e"e #z#n #zadya d*ndm ve nerede yanld$n b#ld#m% ;or#n *#K sanrm sen benim
birileri iin kendimi +eda etti$imi d*nyors#n% -# hi de b(yle de$il% -en kendim iin
evleniyor#m' nk kendimde d#r#mdaymK ama evllili$imin yaknlarma bir yarar
282
dok#n#rsa' b#ndan hi k#*k#s#z ho*n#t ol#r#m% ,e var ki beni b# karar almaya iten ana neden
b# de$il%%%0
6askolnikov (+kesinden' trnaklarn kemirerek' 0Dalan s(ylyorP0 diye d*nd% 0,e de kibirliP -#
i*i bize iyilik etmek iin ya.t$n itira+ etmiyorP Ch sizi a*a$lk insanlarP ,e+ret eder ibi %
seviyorlar%%% Ch' he.sinden nasl da tiksiniyor#mP0
0Fsa"as0' diye devam etti Dnya' 0ben )yotr )etrovi"!le evleniyor#m%' nk' iki k(tden daha
az k(t olan seiyor#m% -enden bekledi$i her *eyi drstlkle yerine etirmek niyetindeyim'
b(yle"e de' on# aldatm* olmaya"a$m%%% 9yi ama niin lyors#nN0
D#nya!nn (zlerinde (+ke kvl"mlar t#t#*t#% 0Demek0' dedi 6askolnikov zehir ibi bir
lmseyi*le' 0senden bekledi$i her *eyi yerine etire"eksinN0
0-elli bir (lye kadar' )yotr )etrovi!in beni isteyi* biiminden' b# kon#da t#tt#$# yoldan' ona
erekli olan *eyleri hemen anladm% F#*k#s#z kendine de$er veriyor' hatta belki biraz +azla de$er
veriyor' ama (yle #m#yor#m ki' bana da bir de$er veriyor% Dine niye ldnN0
0Da sen niin (yle k.krmz kesildinN Dalan s(ylyors#n karde*"i$im' bile bile yalan s(ylyors#n'
yalnz"a d*n"elerini bana kab#l ettirebilmek iin ve yalnz"a o kadn inadn yznden yalan
s(ylyors#nP%% ;en 3#=in!e say d#yamazsn% -en on# (rdm' on#nla kon#*t#m% Demek ol#yor
ki sen kendini .ara iin satyors#n ve demek ol#yor ki' *(yle ya da b(yle a*a$lk bir davran*
iindesin% Cma hi de$ilse hQlQ kzarabiliyor olmana sevindimP%0
-tn so$#kkanll$n yitiren DnyaK
08ayr' yalan s(ylemiyor#mP0 diye ba$rd% 0-ana de$er verdi$ine inanmasaydm' on#nla
evlenmezdim/ ona say d#ya"a$ma kesinlikle inanmasam yine on#nla evlenmezdim% -ereket
versin on#n bana de$er verdi$ine hem de daha b#nden' inanabilirim% 7e b(yle bir evlilik hi de
alaklk de$ildirP -(yle bir evlilik alaklk olsayd' yani sen hakl olsaydn bile' benimle b(yle
kon#*man a"maszlk de$il miN ,eden' belki kendinde de
283
b#l#nmayan bir kahramanlk bekliyors#n bendenN -# des.otl#kt#r' zorbalktrP -enim b#
davran*mdan zarar (ren biri varsa o da benim%%% Daha kimseyi (ldrm* de$ilimP 6odyaP -ana
niin (yle bakyors#nN ,eden (yle sa.sar kesildinN 6odya' neyin varN 6odya' "anmP%0
)#lheriya Cleksandr(vnaK
0Cman ManrmP ;on#nda o"#$# bayla"ak hale etirdinP0 diye ba$rd%
0Dok%%% bir *eyim yok%%% samaP%%% -iraz ba*m d(nd' o kadar%0 -aylma +alan de$il%%% -ir baylmadr
t#tt#rm#*s#n#zP%% 8anP Evet%%% ,e diye"ektim%%N 8a%%% ,asl inanabilirsin' ona say (stere"e$ine
on#n da sana de$er verdi$ineN -(yle s(ylemi*tin' de$il miN ;anrm' hem de daha b#nden'
demi*tinN Doksa yanl* m d#yd#mN0
0Cnne"i$im' )yotr )etrovi!in mekt#b#n# (stersenize a$abeyime%0
)#lheriya Cleksandr(vna titreyen ellerle mekt#b# #zatt% 6askolnikov merakla mekt#b# ald% Cma
amadan (n"e' birden *a*knlk iinde D#neka!ya bakt% Cklna yeni elen bir d*n"eyle
*a*rm* ibiydi/ a$r a$rK
0M#ha+P0 dedi% 0,e demeye b(yle r.n. d#r#yor#mN -tn b# ba$r* a$r*lar ne iinN Fiminle
istiyorsan' evlenP0
Fendi kendine kon#*#r ibi s(ylemi*ti b# s(zleri' ama yksek sesle s(ylemi*ti/ *a*rm* ibi bir
sre kzkarde*ine bakakalm*t%
Dznde ayn *a*knlk anlatmyla son#nda mekt#b# at/ a$r a$r' dikkatle ok#maya ba*lad% Aki
kez ok#d#% )#lheriya Cleksandr(vna son dere"e tedirindi/ yalnz o de$il' herkes bir *eyler bekler
ibiydi%
0Ja*la"ak *ey do$r#s#%%%0 dedi (zel olarak kimseye seslenmeden/ kk bir d#raksamadan
sonra mekt#b# annesine verdi% 0Davalara iriyor' av#kat kon#*mas da%%% 8aval' ama nasl da
"ahil"e yazyorP0
8erkes ot#rd#$# yerde k.rdand/ b# hi beklemedikleri bir *eydi%
28&
6az#mihin kesik kesikK
08e.si b(yle yazar onlarn0' dedi%
0;en de ok#d#n m#N0
0Evet%0
)#lheriya Cleksandr(vna' #tanm*%
0-iz (sterdik 6odya"$m0' dedi' 0b# sabah dan*mak istedik%%%0
6az#mihin on#n s(zn kestiK
0Mahkeme a$z%%% Mahkeme ka$tlar hQlQ he. b(yle yazlr%%%0
0Mahkeme a$z mN Evet tam da (yle%%% ,e .ek (yle "ahil"e' ne de +azla edebi%%% A*adam a$zP0
C$abeyinin taknd$ b# yeni tavrdan biraz alnan Cvdotya 6omanovnaK
0)yotr )etrovi de izlemiyor iyi bir ($renim (rmedi$ini0' dedi' 0hatta kendi kendini yeti*tirmi*
old#$# iin' (vnyor%0
0E$er (vnyorsa' haksz saylmaz% Haten ben de b#na kar* kyor de$ilim% Cma sen' karde*im'
ko"a mekt#.tan d#ra d#ra yalnz biem kon#s# zerinde d#rd#$#m ve b(yle s#dan (r*ler ileri
srd$m iin sanrm bana kzdn/ b(yle vr zvr *eylerden s(z etmemi de' sr+ seni kzdrmak
istememle aklyors#nd#r%%% Cma de$il% -iem kon#s#nda *# anda hi de ereksiz saylmaya"ak
bir *ey eldi aklmaK 0;## kendinizde aramanz0 diye bir "mlesi var% Izellikle kon#lm#*' ak'
anlaml bir "mle%%% -ir de (zda$ var' ben elirsem' kalk. ide"ekmi*%%% -# (zda$nn' e$er
#ysallkla s(zlerini dinlemezseniz' stelik de sizleri tQ b#raya' )etersb#r!a kadar a$rm*ken'
ikinizi de bir ba*nza braka"a$ kork#tmasndan bir +ark var mN 3#=in!i yazd$ b# s(zleri'
diyelim *# adam yazsayd 4ba*yla 6az#mihin!i (sterdi5' ya da Hosimov yazsayd' ya da
iimizden herhani biri yazsayd' yine b(yle kzabilir miydikN0
D#neka "anlanarakK
8ayr0' dedi' b# d*n"elerin son dere"e sa+a dile etirildi$ini ve )yotr )etrovi!in belki de
yazma kon#s#nda bir #sta olmad$n ok iyi anlam* b#l#n#yor#m% D*n"elerine hak
veriyor#m% Eysa ben sanyord#m ki%%%0
282
0Mahkeme a$zyla yazlm*% Mahkeme a$zyla da ba*ka trl yazmak mmkn de$ildir% -elki
on#n istedi$inden biraz daha kaba olm#*%%% Cslnda' sanrm' seni biraz hayal krkl$na
#$rata"a$mK b# mekt#.ta bir *ey daha var' bir karaalma%%% Sstelik de e.ey alaka%%% -en dn
.aralar veremli bir kadna' zavall bir d#la' 0"enaze masra+ bahanesiyle0 de$il' d.edz "enaze
masra+ olarak verdim% ;onra' yine on#n yazd$ ibi' 0#y#ns#z yoldaki kzna0 de$il' 4ki kz
(mrmde ilk kez o n' orada (ryord#m5' do$r#dan do$r#ya d#l kadnn kendine verdim% -en
btn b#nlardan' bana karaalmak ve sizinle aram amak ibi +azla a"ele"e bir istek (ryor#m%
Mabii yine mahkeme a$zyla' yani ama"n biraz +azla"a a$a v#ran bir a$z ve +azla sa+ bir
a"ele"ilikle%%% Ckll bir adam' ama akll"a davranabilmek iin yalnz"a akl yetmiyor% -tn b#nlar
bize on#n .ortresini iziyor%%% 7e ben%%% on#n sana +azla"a de$er verdi$ini sanmyor#m% -#nlar
sana ($t ols#n diye s(ylyor#m' nk itenlikle senin iyili$ini istiyor#m%%%0
Dnya kar*lk vermedi' kararn tQ ne zaman vermi*ti o' hele bir ak*am ols#nd#%%%
E$l#n#n s(zlerine birdenbire sinen b# resmi tondan tedirinli$i daha da artan )#lheriya
CleksandrovnaK
0)eki' senin kararn ne 6odyaN0 diye sord#%
0,e' !karar!N0
0)yotr )etrovi senin elmemeni' elirsen kendisinin ide"e$ini yazyor%%% -# d#r#mda sen%%%nasl
davrana"aksnN0
0-# kon#da karar vermek bana d*mez% E$er )yotr )etrovi!in iste$ini a*a$lat" b#lm#yorsanz'
ilkin size d*er' sonra yine b# iste$i a*a$lat" b#lm#yorsa' D#nya!ya d*er%%%0 D#rd#' k#.k#r# bir
sesle ekledi% 0-ana elin"e' sizin iin en #y#n# naslsa' (yle davranrm%0
0D#neka kararn verdi bile0' dedi )#lheriya Cleksandrovna ab#k ab#k% 0-en de tmyle ona
katlyor#m%0
0-izdeki b# (r*mede senin de ne ol#rsa ols#n b#l#nman ri"a etmeye karar vermi*tim 6odya0'
dedi Dnya% 0-# kon#da ok srarlym% 1ele"ek misinN0
28:
01ele"e$im%0
Dnya' 6az#mihin!e d(nerekK
0Ck*am saat sekizde sizin de bizde b#l#nmanz ri"a ede"e$im0 dedi% 0Cnne' ben on# da
a$ryor#m%0
0@ok zel ya.yors#n D#nekaP ,asl karar verdiyseniz' (yle ols#nP Do$r#s# ok ha+i+ledim/
yalandan' ya.ma"ktan hi ho*lanmam%%% 1ere$i old#$# ibi s(ylememiz ok daha iyi ola"ak%%%
Jimdi artk ister "en' ister "enme )yotr )etroviP0
A7
-# srada ka. #s#l"a ald ve odaya rkek rkek evresine baknarak en bir kz irdi% 8e.si
birden *a*knlkla ve iliyle ona d(ndler% 6askolnikov (n"e tanyamad kz% ;onya ;emyonovna
Marmeladova idi b#% Dn kendisini ilk kez (rd$nde' ortam (yle bir ortamd' ko*#llar (yleydi ki'
hatta kzn stnde (yle bir elbise vard ki' belle$inde bamba*ka bir yzn hayali kalm*t% J#
anda karssnda d#ransa' (steri*siz' hatta yoks#l"a iyimli' ok en' nerdeyse bir kz o"#$#n#
andran en bir kzd% Davran*lar in"e' (steri*ten #zakt% Mertemiz yznde ha+i+ kork# izi
vard% @ok sade' ndelik bir elbiseyle' modas emi*' eski bir *a.ka iymi*ti% Dalnz' elinde yine
o *emsiyesi vard% -irdenbire kalabalk bir odayla kar*la*n"a' #tanmann da (tesinde bsbtn
*a*rd' kk bir o"#k ibi rkt' hatta erisin eri odadan kmaya davrand%
0Ch' siz misinizP0 dedi 6askolnikov byk bir *a*knlkla' sonra kendisi de #tand%
' -irden annesiyle kzkarde*inin' 3#=in!in mekt#b#ndan 0#y#ns#z0 bir kz zerine bir *eyler
bildiklerini hatrlad% Daha Jimdi 3#=in!in karaalmalarna kar* km*' kz ilk kez o n
(rd$n s(ylemi*ti' oysa *# anda kz birdenbire odasna iriyord#% Ite yandan' 0#y#ns#z
yolda0 i+adesine hi kar* kmad$ aklna eldi% -tn b#nlar b#lank bir biimde ve bir anda
eli. emi*ti ka+asndan% Cma dikkatli"e bakn"a kz"a$zn a"nas bir d#r#mda old#$#n#
(rd' (ylesine a"nasyd ki hali'
28>
6askolnikov!#n yre$i szlad% 8ele kzn kork#dan erileyi. odadan ka"ak ibi old#$#n#
(rn"e' bir anda sanki altst old#%
0;izi hi beklemiyord#m0' dedi' (zleriyle on# d#rd#rmaya al*arak% 0 3t+en ot#rmaz msnzN
8erhalde Faterina 9vanovna (nderdi sizi%%% Eraya de$il' lt+en' *#raya b#yr#n%%%0
;onya ieri irdi$i srada odadaki iskemleden' ka.nn hemen yanndakinde ot#rmakta olan
6az#mihin' kzn ieri irebilmesi iin yerinden ha+i+e do$r#lm#*t#% 6askolnikov kza In"e
divanda Hosimov!#n ot#rd#$# yeri (stermi*ti' ayn zamanda yatak olarak k#lland$ divann biraz
+azla samimi olabile"e$ini #n#tm#*t#' sonra hemen 6az#mihin!in iskemlesini (sterdi%
0;en de *#raya ot#r0' dedi 6az#mihin!e' Hosimov!#n yerini (stererek%
;onya kork#dan titrer"esine ot#rd#' sonra rkek rkek iki kadna bakt% ,asl ol#. da b#nlarla
ayn odada ot#rabildi$ine *a*yor ibiydi% -# d*n"eyle birden (ylesine rkt ki' hemen aya$a
kalkt' do$r#"a 6askolnikov!a d(nerekK
0-en%%% size%%% *(yle' bir dakika iin #$ram*tm%%%0 diye kekeledi% 06ahatsz etti$im iin' ba$*layn%
Faterina 9vanovna (nderdi beni' ba*ka kimsesi yokt# (ndere"ek%%% Faterina 9vanovna yarn
sabah bize ($le yeme$ine%%% yani' yarn sabah Mitro+an kilisesinde ya.la"ak sabah d#asna'
sonra da bize%%% yani ona' ($le yeme$ine b#y#rmanz ri"a etmemi istedi benden%%% -# on#r#
bizden esirememeniziP%%% size iletmemi emretti%0 ;onra kekeleyerek s#st#%
6askolnikov ha+i+e yerinden do$r#ld#' o da kekeleyerekK 0M#hakkak%%% m#hakkak elmeye
al*a"a$m%%%0 dedi/ s(zlerini tamamlayamam*t% 03t+en ot#r#r m#s#n#z' sizinle kon#*mam
erek% -ilmiyor#m' belki de a"eleniz var' lt+edi. bana iki dakikanz verebilir misinizN%%0
Fza sandalyesini (sterdi/ ;onya yeniden ot#rd#' sonra yeniden rkek' *a*kn bak*larla iki
kadna *(yle bir (z att' bak*larn yere indirdi%
6askolnikov!#n sol#n yz k.krmz kesilmi*ti' altst olm#* ibiydi' (zleri alev alev yanyord#%
;ert ve kar* kon#lmaz bir tavrlaK
0-#' anne"i$im0' dedi' 0dn e"e (zmn (nnde bir arabann altnda kalarak (len zavall
Marmeladov!#n kz ;onya ;emyonovna Marmeladova!dr%%% Fendisinden size s(z etmi*tim%%%0
)#lheriya Cleksandrovna' ;onya!ya bakt' ha+i+e (zlerim kr.*trd% 6odya!nn srarl ve meydan
ok#y#"# bak*larndan d#yd#$# *a*knl$a ra$men' kendisini b# zevkten mahr#m edememi*ti%
D#neka!ya elin"e' (zlerini zavall kz"a$zn zerine dikmi*' *a*knlkla ama byk bir
"iddiyetle ona bakyord#% ;onya' 6askolnikov!#n kendisini tantma s(zleri zerine (zlerini
yerden kaldrmak istediyse de' eskisinden daha ok #tand%
6askolnikov kza d(nerek' ab#k ab#k%
0-#nk i*leri sora"aktm size%%%0 dedi% 0Fimse rahatsz etmedi ya siziN )olis' (rne$in%%%0
W 08ayr' bir terslik olmad%%% Haten (lmn neden old#$# a.ak ortada%%% Fimse rahatsz etmedi%%%
Dalnz a.artman kom*#larnn biraz "anlar skld%0
0,iinN0
0<enaze #z#n sre kalyor diye%%% 8avalar s"ak%%% kok#%%% -#n ak*am d#asndan sonra
mezarl$a (trle"ek' yarna kadar da mezarlk kilisesinde kala"ak% Faterina 9vanovna (n"e raz
olmad' ama ba*ka aresi olmad$n (rn"e%%%0
0Demek b#n kaldrlyorN0
0Faterina 9vanovna' yarn kilisedeki t(reni on#rlandrmanz' sonra da eve' yas yeme$ine
b#y#rmanz ri"a ediyor%0
0Das yeme$i mi veriyor Faterina 9vanovnaN0
0Evet' kahvalt ibi bir *ey%%% Dnk yardmnz iin size te*ekkr etmemi s(yledi%%% ;akn #n#tma'
dedi%%% ;iz olmasaydnz' hibir *ey ya.amazdk' "enazeyi bile (mdremezdik%0 -irden hem
d#da$' hem enesi titremeye ba*lad' ama kendini t#tt# ve yeniden (zlerini yere indirdi%
288
28?
Fon#*#rken 6ask(lnikov on# dikkatle in"elemi*ti% ;on dere"e zay+' sol#n bir yz vard/ b#rn#
k"k ve sivriydi' enesi de (yle%%% @izileri .ek de dzn olmayan bir yzd b#% 1zel bile
denemezdi b# yze% Cma mavi (zleri (ylesine aydnlk' hele "anllkla bakt$ zaman yz
(ylesine zel ve temizdi ki' insan ister istemez kendine ekiyord#% ;onra b# yzde' yalnz
yzde de de$il' kzn btn (rn*nde' insann son dere"e ilisini eken bir (zellik vard/
onsekiz ya*nda olmasna kar*n' neredeyse bir kz o"#$# ibi (rnyord#/ hatta b# d#r#m
on#n kimi hareketlerinde ln bir biimde kendini (steriyord#%
6askolnikov kon#*may srdrmekte direterekK
0Cma0' dedi' 0Faterina 9vanovna o kadar"k bir .arayla btn b# i*leri nasl halledebildiN -ir de
yemek%%N0
0Mab#t ok sade ola"ak%%% 8er *ey sade ola"ak%%% En#n iin +azla har"ama erekmeye"ek%%%
Faterina 9vanovna ile hesa.ladk' yas yeme$i iin de bir *eyler kalyor%%% Faterina 9vanovna yemek
vermeyi ok istiyor%%% 8em b#ns#z olmaz ki%%% En#n iin de bir av#nt#%%% ,asl bir insan old#$#n#
siz de biliyors#n#z%%%0
0Cnlyor#m%%% Cnlyor#m%%% Elbette%%% ,e o' odama m bakyors#n#zN Cnnem de bir tab#ta
benzedi$ini s(ylyor%0
0Dn elinizde av#"#n#zda ne varsa bize verdiniz0' dedi ;onya/ ab#k ab#k ve l bir +sltyla
s(ylemi*ti b#nlar% 1(zlerini yeniden yere indirmi*' d#da$yla enesi yeniden titremeye
ba*lam*t% Daha odaya irdi$i anda *a*. kalm*t 6askolnikov!#n iinde b#l#nd#$# yoks#ll#$a'
ve *# anda b# s(zler elinde olmadan a$zndan d(klvermi*ti%
-ir sessizlik old#% D#nya!nn (zleri *l *ld' )#iheriya Cleksandrovna bile ;onya!ya seve"enlikle
bakyord#%
06odya0' dedi yerinden kalkarak' 0($le yeme$ini herhalde birlikte yiye"e$iz% D#nya!"$m' hadi
idelim%%% 6odya' sen de biraz k. dola*san' sonra da dinlensen%%% Ck*am bize olabildi$in"e
erken el% ;eni biraz yord#$#m#zdan kork#yor#m da%%%0
6askolnikov da yerinden kalkarakK
0Evet' evet%%% 1elirim0 dedi a"eleyle% 0Cslnda i*im de var%%%0
2?0
%0,e yani' ayr ayr m yemek yiye"eksinizN0 diye ba$rd 6az#mihin/ 6askolnikov!a *a*knlkla
bakyord#% 0,e ya.yors#n sen allaha*knaN0
0Evet' evet' elirim%%% M#hakkak%%% M#hakkak elirim%%% 6az#mihin' sen biraz b#rada kalsana%%%
Jimdilik herhalde kendisi size erekli de$il anne"i$imN Doksa on# elinizden alm* m ol#yor#mN0
0Do' hayr' hayrP Dmitriy )roko+i' yeme$e elme lt+#n# bizden esiremeye"eksiniz' de$il miN0
03t+en0' dedi D#nya!da' 0bekliyor#z%0
6az#mihin' yz *l *l' sayyla e$ili. selam verdi% -ir an' he.si de t#ha+ bir #tanalk
d#yd#lar%
08o*akal' 6odya daha do$r#s# tekrar (r*n"eye kadar/ *# 0ho*akal! sevmiyor#m%
8o*akal',astasya' ah' yine 0ho*akal0 dedimP%%0
)#iheriya Cleksandrovna ;onya!y da selamlamak istiyord#' ama nedense ya.amad ve tela*la
odadan kt%
Dnya ise' srasn beklermi* ibi' annesinin ard sra ;onya!nn (nnden eerken' dikkatli'
seve"en' iten bir selam verdi% ;oneka *a*rd/ tela*l' rkek' selama kar*lk verdi% Cvdotya
6omanovna!nn dikkat' ve in"eli$inden a" d#ym#*asna yznde hastalkl bir d#y#n#n
(leleri dola*t%
6askolnikov aralktan ba$rd%
08o*akal' DnyaP Elini verseneP0
Dnya seve"en' biraz da #tanarak d(ndK
0Cz (n"e verdim ya' #n#tt#n m#N0
0Els#n' bir daha verP0
7e kzkarde*inin k"k .armaklarn k#vvetle skt% D#nya lmsedi' yz .embele*mi*ti'
ab#"ak elini k#rtar. nedenini bilmedi$i bir sevinle dol#' annesinin ard sra se$irtti%
6askolnikov odaya d(nn"e ;onya!ya sevinle bakarakK
0@ok zelP0 dedi% 0Manr (lleri ba$*lasn' dirilere #z#n
(mr versinP Iyle de$il miN Iyle de$il miN ;(yleyin' (yle de$il miN0
2?1
;onya *a*knlkla/ on#n birdenbire sevinle aydnlanan yzne bakyord#/ 6askolnikov hibir *ey
s(ylemeden' ona bir sre dikkatle bakt/ birden' rahmetli babasnn on#n zerine anlatt$ *eyleri
hatrlayvermi*ti%%%
)#lheriya Cleksahdrovna daha soka$a kar kmaz kon#*maya ba*lam*tK
0Cman Manrm' D#neka' kmakla ne iyi ettikP ;anki ha+i+leyiverdimP Dn ak*am' trendeyken'
o$l#m#n yanndan kn"a sevine"e$im aklma elir miydi hiN0
0;(yledim ya size anne"i$im' hQlQ hasta kendisi% 1erekten (rmyor m#s#n#z b#n#N -elki de
bizim yzmzden ekti$i a"larla b(yle old#N 8o*(rl olmamz ve on# ba$*lamamz erek%0
)#lheriya Cleksandrovna on#n s(zn keserek' ate*li' sinirli bir *ekildeK
0Cma sen hi de ho*(rl de$ildinP0 dedi' 0-iliyor m#s#n Dnya' demin ikinize *(yle baktm da
birbirinizin t.kssnz%%% 8em yalnz"a yznz de$il' h#ylarnz da%%% 9kiniz de melankoliksiniz'
ikiniz de yzlmez ve ate*lisiniz' ikiniz de #r#rl# ve ikiniz de temiz yreklisiniz%%% En#n ben"il
olmas mmkn m' D#neka' haN 8ele b# ak*am neler olabile"e$ini d*ndke' yre$im
a$zma ele"ek ibi ol#yorP0
0Masalanmayn' anne"i$im' olmas ereken ne ise' o ola"ak%0
Havall )#lheriya Cleksandrovna' birden bo* b#l#n#.K
0D*nsene' D#neka0' dedi' 0ya )yotr )etrovi b# i*ten "ayarsaN0
Dnya' sert' a*a$lay"K
0-(yle bir *ey ya.arsa artk ne de$eri kalr kendisininP0 dedi%
0@kmakla ne iyi ettik DnyaP0 dedi )#lheriya Cleksandrovna' kznn s(zn keserek/ sonra'
ab#k ab#k srdrd kon#*masn%0 C"ele bir i*i var ibiydi sanki%%% 7arsn biraz dola*. hava
alsn%%% 9nsan b#naltan bir odas var%%% Cslnda her yer bo$#"# b#rada' insann sol#k alabile"e$i
bir yer yok% ;okaklar bile .en"eresiz odalara benziyor% Cman yarabbi' nasl bir kent b#
2?2
b(yleP D#r' kenara ekil' i$nene"eksinP -ir *ey (tryorlarP )iyanoym#*P%%% Cmma iti. kakyorlar
insan%%% -en b# kzdan ok kork#yor#m DnyaP0
08ani kzdan' anne"i$imN0
0J# deminki kzdan%%% ;onya ;emyonovna mdr nedir%%%0
0,e olm#*' ;onya ;emyonovna!yaN0
0-ir (nsezi var iimde Dnya% 9ster inan' ister inanma' daha odaya irdi$i anda' i*te her *eyin
sebebi b# kz' diye d*ndm%%%0
Dnya "an skntsylaK
0E kzn hibir *eyin sebebi old#$# yokP0 dedi% 08em *# sizin (nsezileriniz de' anne"i$im' artk
bktrdP 6odya kz (mrnde ilk kez dn (rm*% ,itekim demin odaya irdi$inde on# tanyamad
bileP0
0-ak' (rrsnP%% -# kzdan k#*k#lanyor#m%%% 1(re"eksinP ,asl da kork#tt# beniP ,asl da bak.
d#r#yord# bana%%% ;onra (yle bir (zleri vard ki%%% ;andalyemde do$r# drst ot#ramadm% Fz
bize nasl tantt$n hatrlyor m#s#nN M#ha+ do$r#s#K )yotr )etrovi bize b# kz iin neler yazyor'
oysa t#t#. o kz bize tantyor' stelik de sana tantyorP -esbelli' ok de$er veriyor b# kzaP0
0)yotr )etrovi!in yazd$na bakma senP -izim iin de neler s(ylediler' neler yazdlar' #n#tt#n m#N
-en on#n%%% @ok iyi bir kz ve on#n iin s(ylenenlerin de ok sama old#$#na inanyor#m%0
0An*allah (yledirP0
0)yotr )etrovi!e elin"e' irkin bir dedikod#"#dan ba*ka bir
A Jey de$ilP0 diye kestiri. att D#neka% )#lheriya Cleksandrovna da s#st#% Fon#*malar da
b(yle"e bitti%
6askolnikov' 6az#mihin!i .en"ereye do$r# (trerekK 0-aksana0' dedi' 0seninle bir i*imiz var%%%0
;onya itmek iin kalkt' onlara selam verdi ve ab#k ab#kK 0Faterina Tvanovna!ya ele"e$inizi
s(yleye"e$im%%%0 dedi% 0-ir dakika ;onya ;emyonovna' kon#*mamz izli de$il ve
2?3
siz bize hi enel olm#yors#n#z%%% 8em size s(ylemek istedi$im birka *ey vard%%%0 ;onya!ya
s(yleye"eklerini tamamlamadan' 6az#mihin!e d(nd% 0-aksana%%% ;en *#%%% ,eydi adN )or+iriy
)etrovi!i tanrsn' de$il miN0
0ElbetteP Ckrabam ol#r%0 6az#mihin mthi* meraklanm*t% 0,e ya.a"aksn )or+iri!yiN0
0J# davay%%% Dani s# "inayet i*ini%%% Dn (yle kon#*#yord#n#z' aliba o yrtyorm#*' (yle de$il
miN0
6az#mihin!in (zleri +alta* ibi aldK
0Evet' ne olm#*N0
0Fadna kimlerin rehin yatrd$n sor#*t#r#yorm#*%%% -enim de verdi$im bir iki .ara e*ya vard%%%
1eri #+ak te+ek *eyler%%% -iri' b#raya elirken kzkarde*imin arma$an etti$i yzk' (teki de' baba
yadiQr m* saat% Ede"ekleri be* alt r#ble bir *ey' ama hatra de$erleri var%%% C"aba ne
ya.mam erekiyorN -#nlarn kaybol#. itmesini istemiyor#m' (zellikle de saatin%%% Demin
D#neka!nn saatinden s(zedilirken' annemin benimkini (rmek isteye"e$inden ok korkt#m%
-abamdan bize kalan tek *ey% -# saat kaybol#rsa' annem zntden hasta ol#r% Fadn milleti
i*teP ,e ya.aym' bana bir akl ($retP -iliyor#m' karakola ba*v#rmalym' ama a"aba do$r#dan
)or+iri!ye ba*v#rmam daha iyi olmaz mN ,e dersinN -# i*i bir an (n"e halletmek istiyor#m%
1(re"eksin' yeme$e itti$imizde annem saati sora"aktrP
0Fesinlikle karakola de$il' )or+iri!ye !ba*v#ra"aksnP0 diye ba$rd% 6az#mihin' mthi*
heye"anlanm*t% 08ay Cllah' nasl sevindimP 8em ne diye hemen simdi itmiyor#z' *#rdan *#ras'
*imdi evdedirP%%0
0El#r' idelim%%%0
0E da seninle tan*t$na ok' ama ok' ok sevine"ektirP ;enden .ek ok kez s(zettim
kendisine%%% 8atta daha dn%%% 1idelim hadiP%% Demek ko"akary tanyord#n haN Mabi "anm' bo*a
de$ildi%%% 8er *ey (yle yerine yerle*ti' (yle zel yol#na irdi ki simdiP%% Ch' evet' ;onya
9vanovna%%%0
6askolnikov dzelttiK
0;onya ;emyonovna%%%0 ;onra kza d(nd% 0-#'benim dost#m 6az#mihin!dir ;onya
;emyonovna%%% 7e ok iyi bir o"#kt#r%%%0
;onya 6az#mihin!in yzne hi bakmam*t' b# d#r#mdan daha da ok #tanarakK
0E$er hemen itmek zor#ndaysanz%%0 diye mrldand%
6askolnikovK
0Evet' idelim0 dedi' 0ben size b#n #$rarm ;onya ;emyonovna' yalnz adresinizi verin bana%0
Fon#*#rken *a*rd$ s(ylenemezdi' ama ab#k ab#k kon#*#yor' kzn (zlerine bakmaktan
kanyord#% ;onya ona adresini verdi' b# srada da k.krmz kesildi% 8e. birlikte ktlar%
6az#mihin en son kt/ onlarn ardsra merdivenlerden inerkenK
0Fa.y kilitlemiyor m#s#nN0 diye sord#%
08ibir zaman kilitlemedim kiP ;(zde iki yldr kilit ala"a$m%%%0 1lmseyerek ;onya!ya baktK
0Filitleye"ek hibir *eyi olmayan insanlar m#tl#d#rlar herhalde' (yle de$il miN0
;okak ka.snn a$znda d#rd#lar%
0;iz sa$a m sa.yors#n#z% ;onya ;emyonovnaN Cklma eldiK ot#rd#$#m yeri nasl b#ld#n#zN0
Fza bamba*ka bir*eyler s(ylemek istiyorm#* ibi bir tavrla sorm#*t# b# sor#y#% En#n o d#r#n'
tertemiz (zlerine bakmak istiyor' ok istiyor' ama bir trl bakamyord#%%%
0Dn )oleka!ya vermi*siniz adresinizi%0
0)olyaN ah' evet%%% )olekaP ;#%%% Fk kz%%% ;izin kzkarde*iniz' de$il miN Ena adresimi mi
vermi*imN0
0Doksa #n#tt#n#z m#N0
0Do' hatrlyor#m%%%0
0;onra' rahmetli babamdan da d#ym#*t#m sizi%%% Cma o sralar adnz bilmiyord#m%%% -abam da
bilmiyord#%%% 7e i*te *imdi eldim%%% Dn adnz ($renin"e' b#n eli.' bay 6askolnikov b#rada
m ot#r#yorN diye sord#m% )ansiyoner olarak ya*ad$nz bilmiyord#m%%% 8o*akaln%%% Faterina
9vanovna!ya%%% ilete"e$im%%%0
;on#nda onlardan ayrlabildi$ine ok sevindi/ ba* (nnde' hzl admlarla yrd/ onlarn
(znden olabildi$in"e ab#k
2?&
2?2
kaybolmak ve olabildi$in"e hzl yry. hemen yirmi adm (tede' sa$daki soka$a sa.mak
istiyord#% Endan sonra artk tek ba*na kala"akt/ tek ba*na kala"ak ve kimsenin yzne
bakmadan' hibir *eyi +arketmeden' hzl hzl yryerek d*ne"ek' s(ylenen her s(z' her
davran* hatrlamaya al*a"akt% 8ibir zaman' ama hibir zaman b(ylesi d#y#lar d#ymam*t%
Daha (n"e hi bilmedi$i' ye.yeni' kosko"a bir dnyay sisler iinde ibi' belirsiz"e d#y#ms#yord#%
;onra birden 6askolnikov!#n b#n kendisine #$raya"a$n s(yledi$ini hatrlad/ belki yarn
sabah' belki de hemen *imdi #$rard% Falbi d#ra"ak ibi old# birdenK
0ChP -ari b#n elmeseP 3t+en' b#n elmeseP0 Forkm#* bir o"#k ibi yalvaryord#%
0ManrmP%%% -ana%%% E odaya%%% 1(re"ek%%% Ch ManrmP0
8i k#*k#s#z ;onya b(yle bir anda hi tanmad$ birinin kendisini adm adm izledi$ini
+arkedemezdi% Fa.dan kt$ andan beri .e*indeydi adam% 6askolnikov' 6az#mihin ve ;onya
d*ar k. da sokak ka.s (nnde bir iki kelime bir *eyler kon#*t#klar srada' tesad+en
yanlarndan emekte olan yaban"' yine tesad+en ;onya!nn 0-ay 6askolnikov b#rada m
ot#r#yorN diye sord#m0 s(zlerini d#y#n"a' titrer ibi olm#*' ne de ab#"ak' ama dikkatle
bakm*' (zellikle de o srada ;onya!yla kon#*makta olan 6askolnikov!a dikkat etmi*ti% ;onra eve
bir (zatm* ve belle$ine iyi"e yerle*tirmi*ti% -tn b#nlar (z a. ka.ayn"aya dek een bir
sre iinde olm#* ve adam yanlarndan eerken yry*n bile kesmemi*ti% Dalnz' k#la$na
elen s(zlerden sonra' yzn (stermemeye al*arak admlarn a$rla*trm*' birini
bekliyorm#* ibi bir tavr taknm*t% ;onya!y bekliyord#% S arkada*n vedala*t$n d#ym#*t#%
;onya!nn *imdi onlardan ayrl. bir ba*na evine d(nmesi erekiyord#%
;onya!nn yzn hatrlamaya al*an yaban"' 0-en b# yz bir yerde (rdm0' diye d*nd%
0C"aba nerede ot#r#yorN%% 0I$renmem erek0%
2?:
F(*eye varn"a soka$n kar* tara+na eti' d(n. arkasna bakt ve ;onya!nn hibir *eyden
habersiz ardsra elmekte old#$#n# (rd% F(*eye elin"e ;onya da ayn soka$a sa.t% Cdam
(zlerini ondan ayrmadan' kar* kaldrmda yryord#% -(yle"e elli adm kadar ittikten sonra'
;onya!nn yrmekte old#$# yana eti' admlarn hzlandr. ona yeti*ti ve be* adm kadar
erisinden yrmeye ba*lad%
-#' elli ya*larnda' ortadan biraz #z#n boyl#' iriyar' eni* om#zl# bir adamd/ om#zlarnn eni*
olmas on# ha+i+ kamb#r#ms# (steriyord#% ;rtndaki sk ve zel iysilerden' sradan biri de$il'
bir beye+endi old#$# anla*lyord#% Elinde ye.yeni eldivenler ve her adm at*nda kaldrm ta*lar
zerinde tklatt$ zel bir baston vard% -y"ek ve elma"k kemikleri ha+i+ kk yz old#ka
ho*t#% Dznde' )etersb#r!l#larda .ek (rlmeyen bir dirilik' "anllk vard% Mek tk aklar olan
ak sar salar ok rd/ salarndan da ak renkte olan sakal yine ok rd ve dmdz
a*a$ iniyord#% 1(zleri mavi' bak*lar so$#k ve dalnd% D#daklar k.krmzyd% Fsa"as ya*n
.ek (stermeyen' daha do$r#s# ya*ndan ok daha en (steren bir adamd b#%
;onya kanal yol#na kn"a ikisi kaldrmda yanyana eldiler% Cdam (zlerini ;onya!dan hi
ayrmad$ iin kzn son dere"e daln' d*n"eli old#$#n# da (rm*t% ;onya evine elin"e'
d* ka.dan ei. avl#ya irdi% Ja*rr ibi olan adam da ardsra yrd% ;onya avl#da sa$a
sa..' k(*ede' dairesine kan merdivenlere do$r# yrd% Cdam' 0J# i*e bakP0 diye s(yleni.
on#n arkasndan merdivenlerden kmaya ba*lad% ;onya on# an"ak b#rada +arketti% Sn" kata
elin"e koridora sa.t ve ka.sna tebe*irle 0Merzi Fo.erna#mov0 yazl ? no!l# dairenin ka.sn
ald% Daban" da 8 nol# dairenin ka.sn alarken' b# t#ha+ rastlantya' iyi"e *a*rarak bir kez
daha' 0J# i*e bakP0 diye s(ylendi% Aki ka. arasndaki #zaklk alt adm ya var ya yokt#% Daban"'
;onya!ya bak. lmseyerekK
0Fo.erna#mov!#n dairesinde mi ot#r#yors#n#zN0 diye sord#% 0Dn kendisine bir yelek
diktirmi*tim%%% -en de b#rada'
2?>
hemen yanba*nzda' madam 1ertr#t 6essli"h Farlovna!nn dairesinde ot#r#yor#m% ,e ho* bir
rastlantP0
;onya adama dikkatle bakt%
0Fom*#y#z0' diye ekledi adam/ .ek bir ne*eliydi' 0 ndr )etersb#r!daym% ,eyse' *imdilik
ho*akalnP0
;onya kar*lk vermedi% Fa. alm*t' szlr"esine ieri irdi% ,edense #tanm*' biraz da rker
ibi olm#*t#%
)or+iri!ye iderlerken 6az#mihin "o*m#* ibiydi% Dolda birka kezK
0Farde*' i*te b# ok iyi old#P @ok' ok sevindimP0 diye tekrarlad%
6askolnikov' 0,eye sevindinN0 diye eirdi iinden%
0Fo"akarda senin de rehinin old#$#n# bilmiyord#m ben% 7e%%% 7e%%% @ok (n"e mi old# b#N Dani
rehin iin ona #$ramanN0
0-#dala' ne kadar sa+snP0
0D#r bakaym ne zamandN%%0 8atrlamaya al*arak d#raksad% 0;anrm (lmnden n (n"e
ondaydm%%%0 6ehine brakt$ e*yalar iin kayland$n ve onlara bir an (n"e kav#*mak
istedi$ini hissettiren bir sesle% 0Cslnda ben *imdi saatimle' yz$m k#rtarmaya idiyor
de$ilim%- 1eri ene be* .araszm%% Dnk o hamet sayklama yznden "ebimde bir tek m*
r#ble kald%%%0
;ayklamasn hatrlatrken (zellikle v#r#l# kon#*m#*t#%
0Evet' biliyor#m' biliyor#m0' dedi 6az#mihin ab#k ab#k/ neyi onaylad$ belli de$ildi% 0Demek
b#n#n iindi o sralar%%% -eni biraz *a*rtm*t b#%%% -iliyor m#s#n' o sralardaki sayklamalarnda
da birtakm yzklerden' kordonlardan s(zedi. d#rm#*t#nP%% Evet' evet' *imdi artk her *ey
a.akP0
0-ak heleP Demek b# d*n"e onlarn arasnda e.ey yaylm*P J# adam benim iin armha
erilmeye bile ider/ sayklarken yzklerden' kordonlardan niin s(zetti$imin aklk
kazanmasna nasl da seviniyorP Evet' iyi"e yer etmi* b# d*n"e ka+alarndaPN0
0C"aba kendisini evinde b#labile"ek miyizN0
2?8
0-#l#r#z' b#l#r#z0' dedi 6az#mihin% 0-#' karde*' *imdi sen de (re"eksin ya' yaman o$landrP
-iraz .atavatszdr% Cslnda sosyeteyi ve k#rallarn bilir' ben ba*ka anlamda s(ylyor#m
.atavatszl$n%%% Cklldr' a.tal saylmaz' hatta hi de a.tal saylmaz% Dalnz biraz de$i*ik bir
d*n* biimi vardr%%% F#*k#"#d#r' kimseye venmez' hatta ede.sizle*ebilir% Fazklamay'
daha do$r#s# oy#na d*rmeyi sever%%% 8ani *# eski y(ntem%%% Maddi delillere dayanma%%% Cma
i*ini iyi bilir%%% 1een yl hibir i.#"# olmayan bir "inayet i*ini ortaya karm*tP ;eninle tan*mak
iin de "an atyorP0
0,e diye "an atyor ki benimle tan*mak iinN0
0Dani *eyden dolay de$il%%%% J# son sralar' hastal$n dolaysyla' senden ska s(z etmem
erekti kendisine% Mabi beni dinledi%%% 7e senin de h#k#k +akltesinde ok#d#$#n#' maddi
olanakszlklar yznden ok#l# brakmak zor#nda kald$n ($renin"e' 0ok yazkP0 dedi% -eri de
b#ndan *# son#"# kardm%%% Dani btn b#nlar birarada d*nln"e%%% 8ayr' yalnz b#nlar da
de$il%%% Dn Hamyotov!a s(ylediklerin%%% -iliyor m#s#n 6odya' dn birlikte eve d(nerken ben
sarho* ka+ayla birtakm evezelikler ettim%%% -#nlar bytm* olmandan kork#yor#m%%%0
0,eyi yaniN -eni deli saymalarn mN -elki de do$r#d#r b#%%%0
Dz erin bir lmsemeyle ar.ld% 0Evet%%% Dani *ey' t#hP 8ayrP%% Dani dn sana
s(ylediklerimin he.si (teki kon#da s(ylediklerim de sarho* samalar idi%%%0
0,e diye (zr diliyors#n "anmN0 Cbartlm* bir (+keyle ba$rd% 08em bktm btn b#nlardan
artkP%%0 1erekte kzmam*' ama ok (+kelenmi* ibi bir tavr taknm*t%%%
0-iliyor#m' biliyor#m' anlyor#m% 9nan bana' anlyor#m% Fon#*mas bile #tan veri"i%%%0
0Madem #tan veri"i' sen de kon#*maP0 9kisi de s#st#lar% 6az#mihin "o*k#n#n da (tesinde bir
heye"an iindeydi ve 6askolnikov on#n b# d#r#m#ndan tiksinti d#y#yord#% 6az#mihin!in az (n"e
)or+iriy hakknda s(yledikleri de on# heye"anlandrm*t%
2??
Dz sa.sar' yrek v#r#*lar skla*m*% 0-ir de b#na a$lay. szlamak' m#ts#z adam rolleri
oynamak ereke"ek *imdi0' diye d*nd% 7e tabi olabildi$in"e do$al olmaya al*arak%%% 0Cslnda
en do$al olan' hi rol ya.mamak ve old#$# ibi (rnmek%%% Fendimi hi zorlamamalym%
9stemeden' zorla ya.tm m' do$allktan #zak ol#r#m%%% Crtk ordaki d#r#ma (re%%% -aka"a$z%%%
C"aba irmekle do$r# m# ya.yor#mN )ervaneler kendiliklerinden atlrlar m#m *$na% Dre$im
k(t ar.yor' b# hi iyi de$ilP%%0
0J# ri ev0' dedi 6az#mihin%
0En (nemlisi de' )or+iriy benim dn b# "adnn evine itti$imi biliyor m#' bilmiyor m#%%N 1itti$imi
ve kan meselesini sord#$#m#%%N -#n# hemen ($renmeliyim%%% 9lk anda%%% Daha admm ieri atar
atmaz%%% Dzne bakmal ve karmalym%%% Ilmek .ahasna bile ($renmeliyim%%P0 %
0-iliyor m#s#n0' dedi hilekQr bir lmsemeyle 6az#mihin!e d(nerek' 0b#n dikkat ettim de'
sabahtan beri' sende hi (rmedi$im bir heye"an iindesin%%N Do$r# m# s(ylyor#mN0
0,e heye"anN0 dedi 6az#mihin yzn b#r#*t#rarak% 08eye"anl +ilan de$ilimP0
0Dok' karde* a.ak (rlyor b#P Demin' benim orda' iskemlenin neredeyse d*e"ekmi* kadar
#"#na ot#rm#*' tirtir titriyord#n% -en senin iskemleye b(yle ot#rd#$#n# hi (rmedim% Akide birde
de ho.lay. kalkyord#n% -azen (+keleniyor' bazen de badem sekeri ibi tatlla*yor' ev*iyord#n%
8atta kzaryord#n' hele yeme$e a$rld$nda k.krmz kesildin%0
0-ende b# dediklerinin hibiri olmad' yalan s(ylyors#nP 8em bana baksana' sen ne demek
istiyors#nN0
0Alkok#l ($ren"ileri ibi smar. d#r#yors#nP J#na bak' yine k.krmz kesildiP0
0Dom#z#n birisin senP0
0Gtandn m' 6omeoN D#r hele' ben b#n b#n# bir yerde anlataym da (rP 8ah-hah-hah%'P
Cnnemi bir ldreyim%%% Cnnemle birlikte birisini daha ldreyim de (r%%P0
0Dinle' dinle beniP%%0 dedi 6az#mihin' iyi"e *a*rm*' eli aya$ b#z kesmi*ti% 0D#r' dinle' bak "iddi
s(ylyor#m%%% Endan sonra
300
ne ol#r biliyor m#s#nN%% ,e anlata"akm*sn onlaraN -en' karde*%%% M#hP ,e dom#zm#*s#n' #lanP0
0Alkbahar l "anmP Cma ne de yak*yor b# d#r#m sanaP 1%?0!lk 6omeoP ,asl da ykanm*'
temizlenmi* b#nP Mrnaklarn bile #n#tmam*P%% 8i (rlm* *ey mi b#P Cman allahm' *#na
bakn' krem de srm*P E$il bakaymP0
0Domm#zP0
6askolnikov kendinden emisesine lyord#% )or+iriy )etrovi!in a.artmanna da ortal$
nlatan b# kahkahalarla irdiler% 6askolnikov!a erekli olan da b#yd#K eve lerek irdikleri'
holde de lmelerini srdrdkleri ieriden d#y#ls#n istiyord#%
6askolnikov!# om#z#ndan yakalayan 6az#mihin' k#d#rm#* ibiK
0-#rada tek kelime edersen%%% ;eni ebertirimP0 dedi%
Cma artk ieri iriyorlard% 6askolnikov!#n (rn*' kahkahalarla lmemek iin kendini
lkle t#tan birini andryord#% En#n ardndan iren 6az#mihin ise srk ibi boy#yla neredeyse
ikibklm yere do$r# e$ilmi*ti' mthi* (+keli bir (rn* vard' yz *akayk ibi k.krmz'
hareketleri hantal' be"eriksiz"eydi% 1erek yz' erekse enel d#r#m# erekten de lnt ve
6askolnikov kahkahalarla lmekte hakl (rlebilirdi% 6askolnikov' odann ortasnda dikilen ve
sor# dol# bak*larla onlara bakmakta olan ev sahibini' henz tan*trlmam* olmasna kar*n
e$ilerek selamlad' l*n t#tmak ve hi de$ilse kendini tantmak zere birka kelime
s(yleyebilmek iin hQlQ byk aba har"yorm#* ibi bir tavrla elini #zatt% Cma tam b# srada
s(zde "iddile*mi* ve birka kelime s(yleyebile"ek d#r#ma elmi*ti' (z sanki elinde olmadan'
6az#mihin!e itmi* ve artk kendini t#tamam*t% E ana kadar lkle bastrd$' bastrd$
(lde de lenmi* olan bir kahkaha att% -# 0iten0 l*ler kar*snda' 6az#mihin!in taknd$
a*r (+keli
301
tavr sahneye son dere"e itenlikle bir ne*e katyor' b#ndan da (nemlisi sahneyi
do$alla*tryord#% Sstelik 6az#mihin' sanki bile bile ya.yorm#* ibi her *eyi daha da
kvamla*tran bir i* ya.tK
0Ch' seni' *eytanP0 diyerek 6askolnikov!a do$r# sav#rd#$# eli hemen ora"kta' zerinde bo* bir
ay barda$ b#l#nan' y#varlak' kk seh.aya ar.t/ seh.a da bardak da *anr *#n#r yere
devrildi%
)or+iriy )etrovi' ne*eyleK
0Mobilyalar ne kryors#n#z baylarN0 diye ba$rd% 08azineye zarardr b#P0
;ahne *(yleydiK Elini ev sahibinin elinde #n#tan 6askolnikov' (ly de elden karmayarak katla
katla lyor' b# d#r#ma olabildi$in"e ab#k ve do$al bir biimde son vere"ek zamann
elmesini koll#yord#% ;eh.ay devirmekten ve barda$ krmaktan iyi"e #tanan 6az#mihin' yerdeki
"am krklarna zntyle baktktan sonra tkrm*' odadakilere serte arkasn d(nerek' yz bir
kar*' (rmeyen (zlerle .en"ereden bakmaya ba*lam*t% )or+iriy )etrovi lyor' lmek de
istiyord#' ama d#r#m#n kendisine aklanmas erekti$i de a.akt% F(*ede bir iskemlede
ot#rmakta olan Hamyotov' kon#klarn ieri irdi$ini (rn"e ha+i+e yerinden do$r#lm#*' a$z ha+i+
bir lmsemeyle yarak' beklemeye ba*lam*t% ;ahneyi *a*knlkla' hatta biraz da k#*k#yla
izliyor' dahas 6askolnikov!a boz#lm#* ibi bakyord#% Hamyotov!la b# hi beklemedi$i
kar*la*ma' 6askolnikov!da da d*krkl$na benzer bir *a*knlk yaratm*t%!
0-#n# da iyi"e bir d*nmek erek0 diye eirdi iinden% ;onra zorlama bir #tanalklaK
0-a$*layn' lt+en0' diye s(ze ba*lad% 6askolnikov%%%
0Cman e+endim' ok sevindim%%% ;izin eli*iniz de do$r#s# sevin' ne*e dol#yd#%%% 4)or+iriy
)etrovi ba*yla 6az#mihin!i (sterdi%5 ,e o' selQm da m vermek istemiyorN0
0,e ya.tm da "inleri te.esine kt' bilmiyor#m% Dolda kendisine 6omeo!ya benzedi$ini s(yledim'
he.si b#%%% ;(yledim ve kantladm%%% -a*ka da' bildi$im kadaryla' bir *ey olmad%0
302
6az#mihin yzn evirmedenK
0Dom#zP0 diye hom#rdand%
)or+iriy lmseyerekK
0-ir tek kelimeye b# kadar kzabilmesi iin ok "iddi birtakm nedenleri olsa erek0' dedi%
6az#mihin birden d(nd' hibir *ey olmam* ibi lmsedi ve )or+iriy )etrovi!e do$r#
ilerleyerekK
0Ch' seni sor# yar"P0 dedi% 08e.inizi *eytanlar (trsn' e miP -# kadar *amata yeterP 9*imize
bakalmK iste' dost#m 6odion 6omani 6askolnikovP -irin"isi' senden kendisine o kadar ok
s(zettim ki' tan*mak istedi/ ikin"isi de' seninle kk bir i*i var%%% C' a HamyotovP ;en ne
aryors#n b#radaN ;iz tan*yor m#yd#n#zN Eski ahba. msnz yoksa!/!
6askolnikov kayyla% 0-# da ne demek ol#yorN0 diye d*nd%
Hamyotov bir an *a*rr ibi old#' sonra senlibenli bir tavrlaK
0Dn senin evinde tan*m*tk ya0' dedi%
0Desene evimdeki to.lant senin i*ine yarad%%% -#' )or+iriy' een ha+ta kendisini seninle
tan*trmam iin yalvar. d#rm#*t# bana' ama bakyor#m' benim yardmm olmadan da siz
m#habbeti ilerletmi*siniz%%% Mtnn nerede )or+iriN0
)or+iriy )etrovi ev kl$ndayd' zerinde bir ro.d(*ambr vard% @ama*rlar tertemizdi% Merlikleri
+azla iyilmekten ar.lm*t% Et#zbe* ya*larnda' ortadan biraz ksa boyl#' tknaz' hatta (bekli
bir adamd% ,e by$' ne +avorisi vard ve yz tra*lyd% ;alar ok ksa kesilmi*ti% -a*
ko"aman' y#sy#varlakt ve arkada bir knt ya.yord#% Fsa' kalkk b#r#nl#yd#/ *i* ve y#varlak
yz hastalkl sarms renkteydi% Cma "anl' dinlik akan' hatta alay" bir yzd b#% -irine (z
kr.yorm#* ibi titre*en' neredeyse bembeyaz kir.iklerinin (rtt$ d#r# s# *ltl (zlerinin
anlatm da olmasa insan b# yze sa+ ve temiz bir yz diyebilirdi% Fadns iziler ta*yan
v"#d#yla eli*en bir anlatm vard (zlerinin% 7e b# d#r#m' ilk bak*ta kendisinden
beklenebile"ek olandan ok daha "iddi bir hava veriyord# ona%
303
)or+iriy )etrovi kon#$#n kendisiyle 0kk bir i*0i old#$#n# d#yar d#ymaz' hemen divana
ot#rmasn ri"a etti' kendisi de divann (teki #"#na yerle*ti ve (zlerini kon#$a diki. sabrszlkla
meselenin anlatlmasn beklemeye ba*lad% Izellikle de yeni tan*t$nz biri anlata"a$nz *eyi
dinlemek iin erekti$inden daha "iddi bir ili (sterirse' hele anlata"a$nz *ey' sizin (r*nze
(re' kar*nzdakinin (sterdi$i derin ili ile yanyana etirilemeye"ek kadar basit ise' b# d#r#m
sizi +azlasyla skar' tedirin eder% Cma 6askolnikov ksa ve ak birka "mleyle ne istedi$ini hi
eksiksiz anlatt% -#na ok sevindi' nk b(yle"e )or+iri!yi in"eleye"ek zaman b#lm#*t#% E
kon#*t#$# sre"e )or+iriy )etrovi (zlerini zerinden bir an bile ayrmam*t/ masann tam
kar*snda ot#ran 6az#mihin ise' 6askolnikov!#n sor#n#n# anlatmasn erin bir sabrszlkla
izliyor' (zleri' biraz da b# i*in (lsn kararak' d#rmadan birinden (tekine idi. eliyord#%
6askolnikov iinden 0-#dalaP0 diye bir k+r sav#rd#% )or+iri resmi bir tonlaK
0)olise bir dileke vermeniz erek0' dedi% 0Falan"a olay' yani "inayeti ($renmi* b#l#n#yor#m' *#
*# e*yalar benimdir' e*yalarm eri alabilmem iin d#r#m#n ilili sor# yar"na iletilmesini ri"a
ederim%%% 1ibi bir *ey%%% Da da%%% Enlar size orada yazarlar%0
6askolnikov ok #tanm* ibi (rnmeye al*arakK 0,e var ki%%% dedi' ben *# anda be* .arasz
d#r#mdaym%% 8atta b#n"a (nemsiz bir i*e yete"ek kadar bile .aram yok%%% -en *imdi yalnz"a
+alan e*yalarn benim old#$#n#' .aram old#$#nda da eri ala"a$m bildirmek isterdim%%%0
6askolnikov!#n' .arasal d#r#m#yla ilili aklamalarn old#ka so$#k kar*layan )or+iriy )etroviK
0Farketmez0' dedi% 0Cma yine de' isterseniz dilekenizi bana da verebilirsiniz/ ayn anlamda bir
dileke ola"ak b#/ +alan"a olay ($rendim' +ilan"a e*yalar benimdir' eri alabilmem iin ere$i%%%0
6askolnikov yine sor#n#n .arasal yanyla ililenerek' hemen )or+iri!nin s(zn kestiK
30&
0C"aba rastele bir kQ$da yazabilir miyimN0
0Mabi0' dedi )or+iriy' 0nasl kQ$da isterseniz%%%0 7e birden (zlerini kr.*trarak ve hatta sanki
6askolnikov!a (z kr.arak alay eder ibi bakt% -#' belki de 6askolnikov!a b(yle elmi*ti' nk
bir anlk bir *eydi b#% Cma yine de' bir anlk da olsa' b(yle bir *ey olm#*t#% 6askolnikov' )or+iri!nin
kendisine (z kr.t$na yemin edebilirdi% 0Cma niin ve hani amalaN0
-ir an' *im*ek hzyla 0-iliyorP0 d*n"esi eti ka+asndan%
0;izi b(yle sama *eylerle rahatsz etti$im iin ba$*layn0' dedi sonra/ biraz *a*rm* ibiydiK
06ehindeki e*yalarmn edi. ede"e$i be* alt r#ble bir *ey' ama onlar bana yadiQr brakanlarn
anlar nedeniyle benim iin de$erleri .ek byktr% Do$r#s#' ($rendi$imde ok korkt#m%%%0
-# srada 6az#mihin hibir art niyeti olmaksznK
0Jimdi anladm%%%0 dedi% 0Dn ben Hosimov!a' )or+iri!nin' ko"akarya rehin yatranlar sor#ya
ekti$ini s(yledi$imde' demek b#n#n iin tela*lanm*tn%%P0
Crtk b# kadarna dayanlmazd% 6askolnikov (+ke kvl"mlaryla t#t#*an ka.kara (zlerini
6az#mihin!e dikti% Cma hemen kendisini to.arlad ve #stalkla taknd$ ya.ma"k bir (+ke ileK
0;en' karde*' sanrm' benimle alay ediyors#nN0 dedi% 0Evet' belki senin (znde samadr btn
b#nlar ve ben b# sama *eyler zerinde erekti$inden ok d#r#yor olabilirim% Cma b# yzden
beni ne ben"illikle' ne de a(zllkle s#lamalsn% Fald ki b# iki de$ersiz *eyin benim (zmde
bamba*ka de$erleri olabilir% ;ana demin de s(ylemi*tim' *# birka r#bleden +azla etmeye"ek
m* saat' babamdan kalan biri"ik *eydir% -enimle alay edebilirsin' ama0' birden )or+iri!ye
d(nd' 0annem eldi' bir ($renirse%%%0 ab#"ak yine 6az#mihin!e d(nd' sesini titretmeye
al*yord#' 0saatin elimden kt$n' .eri*an ol#r% Fadn milleti i*teP0
6az#mihin zlm*tK
0-en o anlamda s(ylemedim ki%%%0 dedi% 0-en hatta tam tersini s(ylemek istemi*timP0
302
6askolnikov heye"andan tirtir titriyord#K 01zel aklayabildim miN Do$al mydmN Cbartmal de$il
miydim birazN 0Fadn milleti0 ne hi erek yokt#P0
)or+iriy )etroviK
0Cnneniz mi eldiN0 dedi%
0Evet%0
0,e zamanN0
0Dn ak*am%0
)or+iri s#st#% -ir *eyler d*nyor ibiydi%
0E*yalarnzn ba*na bir *ey elmesi s(zkon#s# olamaz0' dedi son#nda' sesi so$#k ve sakindi%
0Cslnda ben sizi ne zamandr bekliyor#m%%%0
7e sanki hibir *ey olmam* ibi' sakin' siarasnn kllerini halya silkeleyi. d#ran 6az#mihin!e
bir kltablas #zatt% 6askolnikov titredi' ama )or+iri ona bakmyor ibiydi' hQlQ 6az#mihin!in
siarasyla ililiydi%
0,eeN -ekliyor m#yd#nN0 diye ba$rd 6az#mihin% 0Iyleyse sen orada on#n da rehini old#$#n#
biliyord#nN0
)or+iri )etrovi' 6askolnikov!aK
0;izin iki e*yanz' yani saatinizi ve yz$nz ' bir kQ$da sarlm* olarak b#ld#k orda/ FQ$dn
zerine k#r*#n kalemle ok#nakl olarak adnz ve rehinleri sizden ald$ tarihi yazm*%0
0,e kadar dikkatlisinizP0 dedi 6askolnikov' )or+iri!nin (zlerinin iine bakmaya al*arak/
lmsemek istedi' ama son#nda dayanamayarakK 0Dani demek istiyor#m ki0' dedi' 0herhalde
ona rehin yatran .ek ok insan vard%%% Dani he.sinin bir bir hatrlanmas .ek kolay de$il' oysa siz
he.sini ok iyi hatrlad$nz ibi' bir de%%%0
0C.tal"a kon#*#yor#mP J# son s(z hi eklememeliydim% @ok zay+ katP0
)or+iriy belli belirsiz bir alaylaK
0-tn rehin sahi.leri biliniyord#0' dedi' 0elmeyen bir siz kalm*tnzP0
0-iraz rahatszdm%0
0D#yd#m b#n#% ;onra' nedense sinirleriniz de boz#km#*%%% Cslnda *# anda da reniniz biraz
sol#k%0
30:
6askolnikov birden o ana kadarki tavrn de$i*tiri.' kaba' hrn bir tonlaK
08i de de$ilP0 dedi% 0Mam tersine ok iyiyimP0
Ainde' bastramad$ bir (+ke dalas kabaryord#' 0Jimdi kznlkla yanl* bir *ey s(yleye"e$im0'
diye d*nd% 0,eden b(yle eziyet ediyorlar banaN0
6az#mihin (teden s(ze kar*tK
0-iraz rahatszm*P 3a+ m b#N Daha dne kadar kendinde de$ildin' sayklay. d#r#yord#nP%%
Ananr msn' )or+iriy' ayakta d#ra"ak hali yokt#' ama biz daha Hosimov!la ka.dan kar kmaz'
stn iyindi$i ibi sol#$# d*arda alm*%%% 7e artk nerelerde dola*tysa' tQ e"eyarlarna kadar
sokaklarda srt. d#rm#*% 7e d*n kiOate*ler iinde ve btnyle kendini bilmez bir d#r#mdaP%%
8i ya.la"ak i* mi b#P0
)or+iriy ba*n kadnlar ibi sallayarakK
01erekten de btnyle kendini bilmez bir d#r#mda mN0 diye sord#%
6askolnikov (+ke iindeK
0;amaP0 dedi% 0AnanmaynP Cslnda benim s(ylememe de erek yok' inanla"ak *ey mi b#P0
Cma )or+iriy )etrovi b# t#ha+ s(zleri d#ymam*a benziyord#%
0Fendini bilmez d#r#mda olmasaydn' hi soka$a kar miydinN0 diye .arlad 6az#mihin% 0,iin
ktn' haN ,iinN 7e neden izli"eN -#nlar ya.t$n srada sende akln' sa$d#y#n#n varl$ndan
s(z edilebilinir miN Evet' s# anda ortada tehlike b#l#nmad$na (re b#n# sana aka
s(ylyor#mP0
6askolnikov kstah' k*krt" bir lmsemeyle )or+iri!ye d(nerekK
0Dn (ylesine bktrdlarki beni' dayanamay. katm%%% -eni b#lamamalar iin ba*ka bir yerde'
bir oda t#tmak istiyord#m kendime% 1iderken de oka .ara alm*tm yanma% -ay Hamyotov da
(rd b# .aralar% ;iz s(yleyin' bay Hamyotov' dn benim aklm ba*mda myd' de$il miydiN0
30>
J# anda Hamyotov!# bo$abilirdi/ bak*lar' s#s#*# (ylesine sinirlerine dok#n#yord#%
0-en"e dn siz tmyle aklba*nda' hatta k#rnaz"a kon#*#yord#n#z0' dedi Hamyotov' sesi
so$#kt#' 0yalnz biraz +azla sinir iliydiniz%0 /
)or+iriy )etroviK
0,ikodim Fomi de0 dedi' 0az (n"e bana size dn e"e ok e saatlerde atlarn altnda kalarak
ezilen bir mem#r#n evinde rastlad$n s(ylyord#%%%0
0Evet' alalm *# mem#r olayn%%%0 diye atld 6az#mihin% 0Mem#r#n evinde akln basnda mydN
<ebindeki olan"a .aray "enaze masra+ ya.sn diye mem#r#n d#l karsna verdinP Dardm m
etmek istiyors#nK ver on be* r#ble' ver yirmi r#ble%%% ama bir iki r#ble de kendine brakP 8ayr' ille
"e.teki yirmi be* r#blenin he.si verile"ekP0
0-elki de bir yerde (m b#ld#m da senin haberin yokN Dn de "(mertli$im t#tt#P%% Irne$in bay
Hamyotov biliyor benim b(yle bir (m b#ld#$#m#P%%0 D#daklar titreyerek )or+iri!ye d(nd% 0-(yle
i.e sa.a elmez *eylerle yarm saattir ba*nz a$rtt$mz iin ba$*laynP 8erhalde bktrdk
siziN0
06i"a ederim' tam tersineP Mam tersineP -tn b#nlarn beni ne kadar ililendirdi$ini bilemezsinizP
;izi izlemek' sizi dinlemek ok ilin do$r#s#P ;on#nda beni on#rlandrmak y"eli$ini
(sterdi$iniz iin de' itira+ edeyim ki' ok sevinliyimP0
6az#mihinK
08i de$ilse bir ay ver yah#' bo$azmz k#r#d#P0 diye ba$rd%
01zel +ikirP 8erhalde herkes katlr b#na% @aydan (n"e%%% daha esasl bir *ey istemez misinizN0
08adi bakalmP0
)or+iriy )etrovi kt%
6askolnikov!#n ka+asnn iinde d*n"e kasralar esiyord#% ;on dere"e sinirliydi%
01izlenmeye' asari k#rallar (zetmeye bile erek (rmyorlarP Madem beni tanmyors#n' nasl
ol#yor da ,ikodim
308
Fomi!le benden s(z edebiliyors#nN Demek ki' it ibi .e*imde dola*. beni izleyi. d#rd#klarn
izlemek bile istemiyorlarP Dani aka s#ratma tkryorlarP0 ;inirden tirtir titriyord#%0 ;aldrnz
aktan ya.sanza' ne kedinin +areyle oynad$ ibi oyn#yors#n#zN 8em b# hi de kibar"a de$il'
bay )or+iriy )etrovi ve ben b(yle bir *eye belki de izin vermeyebilirimP%% Cya$a kalk. da ere$i
s#ratlarnza haykrveririmP E zaman anlarsnz sizlerden nasl tiksindi$imiP%% 1lkle sol#yord#%
Cma ya bana (yle eliyorsaN Da btn b#nlar benim k#r#nt#msaN Danlyor ve
deneyimsizli$imden dolay (+keye ka.lyorsamN Eynad$m b# alaka role katlanamyorsamN
-elki de hibir art niyetleri yokN Iylesine' rastele s(ylemi*lerdir' ne s(ylemi*lerseN Cma hayr'
yine de bir *eyler var b# s(zlerde%%% )or+iriy )etrovi ko"akardan s(z ederken niin onda dediN
Hamyotov niin' hatta k#rnaz"a kon#*t#$#m# s(ylediN ;onra%%% Fon#*#rkenki tavrlarN%% Evet%%%
Mavrlar%%% 6az#mihin b#rada' bizimle ot#rd#$# halde' neden hibir *eyden k#*k#lanmyorN Cma
b# od#n ka+al ne zaman neyden k#*k#lanm*tr kiN Dine kriz ba*lyorP )or+iriy az (n"e bana
(zkr.t m kr.mad mN Cma sama b#' ne diye (zkr.sn kiN Doksa beni sinirlendirmek'
kzdrmak m istiyorlarN Aki olaslk varK ya b#nlarn he.si k#r#nt#' ya da biliyorlarP Hamyotov bile
kstahP 1erekten de kstah m HamyotovN Cnla*lan bir e"e iinde d*n"elerini de$i*tirmi*%
-(yle ola"a$n biliyord#m zatenP Fendi evinde ibi b#rada' oysa ilk kez eliyorm#*' )or+iriy on#
kon#ktan saymyor bile' ona arkasn d(nerek ot#rabiliyor% M#habbetleri esaslP -# yaknla*ma
kesinkes benim yzmden olm#*t#rP 7e biz elmeden (n"e de yzdeyz beni kon#*#yorlardP%%%
C"aba oraya daha sonra itti$imi biliyorlar mN -ir ($renebilsem b#n#P%% Dn bir oda b#lmak iin
d*ar kt$m s(yledi$imde' zerinde d#rmad%%% -# oda i*ini iyi b#ld#m ama%%% Daha sonra i*ime
yarayabilirP Demek' ate*ler iinde ve kendimi bilmez bir d#r#mda' haN 8ah hah haP Dn ak*am'
dn neler ol#. bitti$ini' btnyle biliyorP Dok annemin eli*inden haberi yokm#*P Dok ko"akar
.aketin zerine k#r*#nkalemle ald$ tarihi yazm*' yok bilmem nelerP%% Dalan
30?
s(ylyors#n#z baylar' +aka basmam benP -#nlarn hibiri daha kant de$il' sizin k#r#nt#larnzP%%
Fant (sterin bana baylar' kantP Eraya yeniden itmi* olmam mN%% E bir kant de$il'
sayklamadr%%% Enlara ne s(yleye"e$imi iyi biliyor#m benP Eraya yeniden itti$imi biliyorlar mN
-#n# ($renmeden b#radan itmeye"e$imP 9yi ama ben *imdi b#raya niin elmi*timN 8ibir *ey
de$ilse bile' s# anda sinirli old#$#m bir erekP M#h' Cllah kahretsin' nasl da sinirliyimP Cma b#
belki de benim iin daha iyiK hasta rol oynarm%%% )or+iriy beni yokl#yor% Cklsra *a*rtmak istiyor%
9yi ama ben b#raya niin eldimN0
-tn b#nlar *im*ek hzyla emi*ti ka+asndan%
)or+iriy )etrovi hemen eri d(nd% ,e*elenmi* ibiydi sanki%
%0;endeki *# dnk to.lantdan beri0' dedi 6az#mihin!e lmseyerek' 0basm atlyor%%% 8er
yanm da krlyor sanki%%%0 Fon#*mas' tavr btnyle de$i*mi* ibiydi%0
0,asl' ilin miydi bariN Dn tart*mann en ate*li yerinde ayrlm*tm sizden% ;on#ta kim
kazandN0
0Mabii' hikimse% Dzyllk sor#nlard tart*t$mz%%% 8avaya y#mr#k salladk d#rd#k%%%0
0Dn tart*tklar neydi biliyor m#s#n' 6odyaN ;# var mdr' yok m#d#rN -ir araba la+ ettiler b#
kon#daP0
0Ja*la"ak ne var b#ndaN0 dedi 6askolnikov daln daln% 0-ilinen' sradan bir to.l#msal sor#n%0
)or+iriyK
0Fon# .ek b(yle konmam*t ortaya0' dedi%
8er zaman old#$# ibi hemen ate*lenen 6az#mihin' )or+iri!yi onaylamakta a"ele ederekK
0Evet' do$r#' kon# .ek b(yle konmam*t ortaya0' dedi% 0Jimdi 6odion' dinle ve d*n"elerini
s(yle bana% Dn anamdan emdi$im st b#rn#mdan eldi b# baylara la+ anlata"a$m diye/ seni
bekledim d#rd#m% 1ele"e$ini onlara da s(ylemi*tim%%% ;osyalistlerin (r*lerinin tart*lmasndan
ba*lad her *ey% -ilinen (r*% ;#' to.l#msal dzenin boz#kl#klarna kar* bir .rotestod#r%
MamamP -#ndan ba*ka hibir neden kab#l edilmiyorP0
310
0Dalan s(ylemeP0 diye ba$rd )or+iriy )etrovi' "anlanm* ibiydi/ 6az#mihin!e bakarak ikide bir
lyor' b(yle"e de on# bsbtn ileden karyord#%
6az#mihin ta*kn bir heye"anla )or+iri!nin s(zn keserekK 08ibir neden kab#l edilmiyorP0 dedi%
0Dalan s(ylemiyor#mP%% ;ana onlarn kita.larn (sterebilirimK onlara (re her aksaklk' evrenin
boz#kl#$#ndan kaynaklanyor' he.si b#P En sevdikleri la+' b#P Dani e$er to.l#msal dzen yol#na
kon#la"ak ol#rsa' bir anda btn s#lar yokol#vere"ek/ nk ortada .rotesto ede"ek bir *ey
kalmaya"ak% 7e herkes bir anda drst ola"ak%%% Do$a diye bir *ey hi hesaba katlmyor' yok
sankib(yle bir *eyP Do$a' ka.d*arP Enlara (re' tarihsel olarak' "anl bir biimde eli*en ve
(nnde son#nda dzenli bir to.l#msal ya.y sa$layan insanlk yokt#rK tam tersine' tarihsel
eli*meden ve "anl srelerden (n"e btn insanl$ dzenleyen' btn insanl$ bir anda
drst' k#s#rs#z bir hale etiren' matematik bir ka+adan do$ma bir to.l#msal dzen vardr%
Enlarn tarihten b# kadar ne+ret etmelerinin ve on# 0rezillikler ve a.tallklar y$n0 olarak
nitelemelerinin nedeni b#d#r% -(yle"e her *eyi ayn samalkla aklama olana$n elde ediyorlarP
Da*amn "anl ak*ndan ne+ret etmeleri de b# yzden% <anl varl$a ne erek varP <anl varlk iin
ya*am ereklidir' "anl varlk makinelere boy#n e$mez' "anl varlk k#*k#"#d#r' "anl varlk
eri"idirP -erikinde ise' bir (l kok#s# var' istersen ka##ktan da ya.abilirsin b(ylesini/ b#na
kar*lk "anszdr' iradesizdir' k(le r#hl#d#r' ba*kaldrmazP -(yle"e son#nda her *eyi t#$la isti+ine'
+alansterdeR koridor ve odalarn yerle*tirilmesine etiri. dayyorlarP Falanster hazr ama siz
+alanster iin hazr msnzN 8ayr' sizin do$anz henz +alanster iin hazr de$il/ o ya*amak
istiyor' ya*am sre"ini henz tamamlamam*%%% Mezar iin henz zaman erkenP Dalnz"a mantkla
do$ay a*. eemezsinP Mant$n (n"eden yalnz d#r#m# kestirilebilir/ oysa b#nlar yasamda
milyonlar"adrP
FalansterK Fransz to.ya" sosyalist Fo#rier!nin d*ledi$i to.l#l#k ve b# to.l#l#k yelerinin
zerinde ya*ad$ d(rtyz hektarlk to.rak .aras 4@ev%5
311
-# milyonlar"a d#r#ma bo*vermek ve her *eyi kon+or sor#n#na indiremekP -#' sor#n#n en kolay
(zm yol#d#rP 7e insan ba*tan karta"ak kadar (zkama*tr" bir (zmP Fazlasn d*nmek
bile ereksizP Evet' en (nemlisi deK d*nmek ereksizP Da*amn on"a izi' iki kita. +ormas iine
s$drlm*P0
)or+iri lmseyerekK
0Cmma yrtndn yah#P0 dedi% 0-a$layn *#n#' yoksa s#smaya"akP 6askolnikov!a d(nd%
D*nebiliyor m#s#n#z' dn e"e de b(yle%%% -ir odada alt ka+adan ses%%% Sstelik herkes bol bol
.#n imi*%%% 8ayr' dost#m' s(zlerin birer .alavraP 0@evre0' s# i*lemede ok (nemlidir/ b#n#
sana kantlayabilirim%0
0Inemli old#$#n# ben de biliyor#m' ama sen bana s(yle bakalmK krk yasnda bir heri+ on
ya*nda bir kz kirletirse' b# i*i evrenin zor#yla m ya.m* ol#rN0
)or+iriy byk bir "iddiyetleK
0Evet0' dedi' 0hem de tam anlamyla evrenin zor#yla ya.m* ol#r% Fza kar* i*lenen b# s#' ok'
ama ok byk (lde 0evre0yle ili*kilidir%0
6az#mihin (+keden k#d#ra"ak ibiydiK
0Aster misin0' dedi' 0senin beyaz kir.ikli ol#*#n#n' 09van 7elikiy0 an k#lesinin seksen metre
yksekli$inde olmasndan' ama yalnz ve yalnz b#ndan ileri eldi$ini kantlayaym m sanaN
Sstelik de b#n# sana a.ak bir *ekilde' byk bir do$r#l#kla' ileri"i' hatta liberal bir a$zla
kantlayvereyimN ,asl' bahse var msnN0
07armP Dinleyelim bakalm' nasl kantlaya"aksnP0
6az#mihin yerinden +rlad' elini kol#n# sallayarakK
0A*in "n rol ya.mak' kendini old#$#ndan ba*ka (stermekP0 diye ba$rd% 0Fon#*maya de$er
mi senin ibi bir adamlaP ;en on# bilmezsin daha% 6odion' mahs#s b(yle ya.ar oP Dn de sr+
adamlar maskara etmek iin onlardan yanaym* ibi (rnd% ,eler s(ylemedi yarabbiP -# b(yle
kon#*#yor diye (tekiler de nasl seviniyorlardP%% 8em de irdi$i rol bir iki ha+ta srdrrP%% 1een
yl bizi .a.az ola"a$na inandrm*t/ tam iki ay .a.azlk trks s(yledi d#rd#% 1eenlerde de
evlene"e$i
312
masaln #yd#rd#' s(zde' nikQh iin btn hazrlklar tamamm*%%% Fendine yeni bir elbise bile
diktirdi% -iz de kendisini k#tlamaya ba*ladk' oysa ortada ne elin vard' ne bir *eyP%%0
01ene yalan s(yledinP -en elbiseyi daha (n"e diktirmi*tim% Haten yeni elbise esinledi bana sizi
i*letmeyi%0
6askolnikovK
01erekten de kendinizi olmad$nz ibi (sterir' b(yle *eyler ya.ar msnzN0 diye sord#%
0Da.mam diye mi d*nyord#n#zN D#r#n hele size de bir n#mara ya.aym da (rn' hah-hah-
haP 8ayr' ben size *imdi ereklerden s(z ede"e$im% -tn b# kon#*t#$#m#z *eyler' s#' evre'
kk kz%%% -ana sizin bir yaznz hatrlatt aslnda' her zaman ilimi ekmi*tir o yaznz benim%
0;#lar Szerine0%%% Da da%%% D#r#n bakaym' nasldN%% ,eyse' ba*l$n hatrlayamyor#m% Aki ay
kadar (n"e 0)eriodieskaya 6e0 azetesinde ok#mak zevkini tatm*tm%0
6askolnikov *a*rm*tK
0-enim bir yazm miN 0)eriodieskaya 6e0deN 1erekten de alt ay (n"e' niversiteden
ayrld$mda' bir kita. zerine bir yaz yazm*tm' ama yazm 0)eriodieskaya 6e0e de$il'
0De=enedelnaya 6e0e vermi*tim%0
0Cma 0)eriodieskaya 6e0de kt%0
0De=enedelnaya 6e0 ka.and$ iin yazm basamam*lard%%%0
0Do$r#' 0De=enedelnaya 6e0 yaynna son verdi ve 0)eriodieskaya 6e!le birle*ti% Daznz da
b#ndan dolay' iki ay (n"e 0)eriodieskaya 6e0de yaymland% Demek bilmiyord#n#zN0
6askolnikov erekten de bilmiyord#%
01idi. kendilerinden yaznzn .arasn isteyebilirsinizP Do$r#s# *a*las bir insansnzP Iylesine
kab#$#n#za ekilmi*siniz ki' sizi do$r#dan ililendiren *eylerden bile haberiniz yok% -# bir
erekP0
6az#mihin ba$rdK
0-ravo' 6odyaP -#ndan benim de haberim yokt#P -#n hemen bir ok#ma odasna idi.
azetenin o saysn araya"a$mP
313
Aki ay (n"e mi dedinN Marihini tam biliyor m#s#nN ,eyse' arar b#l#r#mP J# i*e bakP ;(ylemez deP0
0)eki siz yaznn benim old#$#n# nasl anladnzN Amza yerine admn ba*har+leri vardN0
0-ir rastlant son#"# ($rendimK hem de b#nlerde%%% 1azetenin yaz i*leri mdr arkada*mdr%%%
Daz beni ok ililendirmi*ti%%%0
0Danl* hatrlamyorsam' s# sre"inde s#l#n#n .sikolo=ik d#r#m#n# in"elemi*tim%0
0Evet% 7e' s## erekle*tirme annda s#l#n#n hasta old#$#n# sav#n#yors#n#z% Do$r#s# ok'
ama ok (zn bir d*n"e%%% Cma biliyor m#s#n#z' beni' yaznzn b# b(lm de$il de' sonlara
do$r# ileri srd$nz' ama ne yazk ki st ka.al olarak' an*trma biiminde ileri srd$nz'
bir d*n"e daha! ok ilimi ekti%%% Fsa"as' hatrlyorsanz' yaznzda ima yoll# her tr s##' her
tr "inayeti i*leyebile"ek%%% A*leyebile"ek de$il de' i*lemeye haklar olan birtakm insanlardan ve
b#nlar iini yasa ve benzeri enellerin b#l#nmad$ndan s(zediy(rsnz%%%0P
6askolnikov' d*n"elerinin art niyetle ve zorlamal bir biimde ar.tlmasna lmsedi%
6az#mihin biraz da kork#ylaK
0,aslN -# da ne demekN0 diye sord#% 0;# i*leme hakk mNDoksa yine !evrenin
boz#kl#$#ndan! mP0
08ayr' b# kez evreyle hibir ilisi yok i*in0 dedi )or+iriy% 0;or#n *# ki' 6odion 6omanovi!in
yazsnda insanlar 0ola$anstler0 ve 0sradan olanlar0 diye ikiye ayrlyor% ;radan insanlar #ysal'
s(z dinler ki*iler olarak ya*arlar ve yasalar i$neme haklar yokt#r' nk onlar' adlar stnde'
sradan insanlardr% Danlmyorsam b(yleydi%%N0
6az#mihin' *a*knlk iindeK
0Cma nasl ol#rN 8ayr olamazP0 diye s(ylendi%
6askolnikov yine lmsedi% ;(z nereye etire"eklerini hemen anlam*t% Dazsn hatrlyord#%
Meydan ok#may kab#l etti% ;akin' alak(nllK
31&
0Dazmda ileri srdklerim sizin s(yledi$iniz ibi de$ildi0' dedi% 0Dine de itira+ ederim ki'
d*n"elerimi do$r#' hatta tmyle do$r# bir biimde (zetlediniz 4Mmyle do$r# old#$#n# kab#l
etmesi ho*#na itti5% Cramzdaki biri"ik +ark' benim' sizin s(yledi$iniz ibi' ola$anst insanlarn
her zaman' her trl rezilli$i ille de ya.abile"eklerini' ya.mak zor#nda old#klarn s(ylememi*
olmamdr% ;anrm' (ylesi bir yaznn yaymlanmasna zaten izin vermezlerdi% -en yalnz"a
0ola$anst0 insann lklerinin erekle*mesi iin erekiyorsa 4yalnz"a b# ko*#llaK lklerinin
erekle*mesi iin erekiyorsa%%% Fald ki' b#nlar tm insanlk iin de k#rtar" birtakm lkler
olabilirler5 baz enelleri a*maya kendinde bir hak b#labile"e$ini 4resmi olmayan bir haktr b#5 ima
etmi*tim% Demin yazmn .ek ak olmad$n b#y#rd#n#zP Elimden eldi$in"e on# size amaya
hazrm% ;izin istedi$inizin de b# old#$#n# s(ylersem' sanrm yanlm* olmam% -#y#r#n (yleyse%
Fe.ler ya da ,eZton!#n b#l#*larn' e*itli kombinezonlar yznden b# b#l#*larn a$a
kmasna enel olan' b#nlarn yol#n# tkayan bir' on' yz ya da daha ok ki*inin hayatlar +eda
edilmeden insanlk ($renemeye"ekti diyelim% -# d#r#mda ben"e' ,eUton!#n b#l#*#n# tm
insanl$a iletebilmek iin b# on ya da yz ki*iyi ortadan kaldrmaya hakk vard' hatta b# on#n iin
bir zor#nl#l#kt#% -#ndan hibir zaman ,eUton!#n (nne eleni as. kesmeye' ya da hern ar*
.azarda hrszlk etmeye hakk old#$# son#"# kmaz% Daha sonra' hatrmda yanl* kalmadysa'
b# (r*m *(yle eli*tiriyord#mK En eskilerden ba*lay.' 3ikr' ;olon' M#hammed'
9;Fa.olyon ve sonrakilerle sr. iden insanl$n tm k#r#"#larnn' yasa koy#"#larnn' ba*ka
hibir nedenle de$ilse bile' yalnz"a yeni yasalar koyd#klar' b(yle"e de' to.l#m#n k#tsal sayd$'
babadan kalma eski yasalar i$nedikleri iin' ayr"asz he.si birer s#l#yd#lar% Do$aldr ki
b#nlarn he.si amalarna yardm ola"a$na inandklar anda kan d(kmede 4hatta bazen eski
yasalara ba$llk d#ymaktan ba*ka hibir s## olmayan' tmyle s#s#z insanlarn kann
d(kmede5 d#raksamam*lardr% 8atta ok ilintirK b# iyiliksever' b# k#r#"#' yasa koy#"#
31>
insanlarn o$# byk birer kand(k"dr% Fsa"as ben b#radan *# son#"a varyor#mK bykler
bir yana' to.l#m iinde biraz"k sivrilen' yani to.l#ma s(yleye"ek biraz"k yeni bir *eyleri
b#l#nanlar' do$alar ere$i' tabii kimi az' kimi ok birer s#l# olmak zor#ndadrlar% Mersi d#r#mda
zaten sivrilmelerine olanak yokt#r/ (te yandan srnn iinde kalmay da yine do$alar ere$i
kab#l edemezler' ki ben"e de kab#l etmemek zor#ndadrlar% Fsa"as' (rd$nz ibi' b#raya
kadar s(ylediklerimde yeni hibir *ey yok% -inler"e kez tekrarlanm*' yazl. s(ylenmi* *eyler
b#nlar% -enim insanlar ola$anstler ve sradan olanlar diye b(lmlememe elin"e' b#n#n biraz
key+i bir b(lmleme old#$#n# itira+ ederim/ nk ben zaten kesin saylar zerinde d#rm#yor#m%
-en (ne srd$m ana d*n"eme inanyor#m% -# ana d*n"enin (z *#d#rK insanlar do$a
yasalar ere$in"e' enellikle iki b(lme ayrlrlarK a*a$lar 4sradanlar5' ki b#nlarn biri"ik
(revleri' kendileri ibi olanlarn o$almalarn sa$lamak' b# i*in ara" olmaktr/ ve kendi
evrelerine yeni bir s(z s(ylemek yetenek ve dehasnda olanlar% Do$aldr ki' b# arada snrsz
sayda alt b(lmleme ya.labilir% Cma b# iki ana b(lmn ayrdedi"i izileri old#ka keskindir%
-irin"iler' yani kendileri ibi olanlarn o$almasna ara olanlar' do$alar ere$i t#t#"#d#rlar'
#ysaldrlar' boy#ne$erek ya*arlar ve boy#n e$meyi severler% -en"e de b#nlar #ysal ve boy#ne$i"i
olmak zor#ndadrlar' nk b# onlarn (revleridir ve b#rada onlar iin a*a$lat" bir d#r#m
s(zkon#s# de$ildir% Akin"i b(lmdekilerse' srekli olarak yasalar i$nerler' yk"drlar' ya da
yeteneklerine ba$l olarak' yk"l$a yatkndrlar% -#nlarn i*ledikleri s#lar' do$aldr ki' son
dere"e e*itli ve (relidir/ ama byk o$#nl#$#' birbirinden a.ayr nedenler ileri srerek' daha
iyi *eyler adna *imdinin yklmasn isterler% -#nlarn lklerini erekle*tirmeleri iin' "esetlerin'
kan (llerinin zerinden atlamalar erekse' ben"e' kendilerine b# izni' vi"dan rahatl$yla
verebilirler/ tabi b# s(z kon#s# lknn ne old#$#na' boy#tlarnn ne old#$#na ba$l olan bir
*eydir' b# noktaya dikkatinizi ekerim% Dazmdaki s# i*leme hakkn ben b# ba$lamda ele aldm%
318
48atrlarsanz' h#k#ksal bir sor#n#n tart*mas olarak irilmi*tir kon#ya5% Cslnda +azla tela*
ede"ek bir d#r#m yok ortadaK ikin"i b(lmdekilerin kendilerine tandklar hakk' y$n hibir
zaman onlara tanmam*tr% Enlar en a$r biimde "ezalandrm*' boy#nlarn v#rm#*t#r 4az ya
da ok5/ b#n# ya.arken de' tmyle hakl olarak' kendi t#t#"# (revini yerine etirmi*tir% -#n#nla
birlikte' sonraki k#*aklarda ayn y$n' ba*lar v#r#lan b# insanlarn heykellerini dikmi* ve onlara
ta.nm*tr 4az ya da ok5% -irin"i b(lmdekiler he. b#nn' ikin"i b(lmdekilerse he. yarnn
e+endileridir% -irin"iler dnyay kor#rlar ve on# say"a o$altrlar/ ikin"iler dnyay hareket ettirirler
ve on# bir ama"a do$r# y(neltirler% 8er iki b(lmdekiler de tmyle e*it ya*ama hakkna
sahi.tirler% Mek kelimeyle her iki yann da haklar birbirine e*ittir%%% 7e%%% 7ive la #erre eternelleR
tabii Deni F#ds!e kadarP0
0E zaman siz Deni F#ds!e inanyors#n#zN0
0Ananyor#m0' dedi 6askolnikov tok bir sesle% 0Ananyor#m0 derken de' #z#n kon#*mas sresin"e
de' hal zerinde bir noktaya (zlerini dikmi*' ba*n hi kaldrmam*t%
0Manrya%%% Manrya da inanyor m#s#n#zN Merakm ba$*layn%0
0Ananyor#m0' dedi 6askolnikov' ba*n kaldr. )or+iri!ye bakarak%
0)eki' ya 3azare!nRR dirili*ineN0
0-#na da inanyor#m% ,iin sor#yors#n#z bana b#nlarN0
01erekten inanyor m#s#n#zN0
0Evet' erekten inanyor#m%0
0Demek (yle%%% Merakm iin ba$*layn% ;imdi izin verirseniz' deminki kon#ya d(nyor#m%%% 8er
zaman da boy#nlar v#r#lmaz onlarn' hatta kimileri tam tersine%%%0
0%%% ya*arken za+er ta"n iyerlerN -# do$r#' kimileri (lmeden amalarna kav#*#r'' o zaman da%%%0
4Cslnda da Fransz"a5K 0Da*asn (n"esiz ve sonrasz sava*P0 4@ev%5 3azareK Mevrat!ta en yoks#l
insan olarak nitelenen ki*i% 4@ev%5
31?
0%%%onlar kelle kesmeye ba*larlarN0
0E$er erekiyorsa%%% 7e biliyor m#s#n#z' o$# kez de b# erekmi*tir% Cslnda old#ka in"e bir
es.riye dayanyor d*n"eniz%0
0Me*ekkr ederim% Dalnz bana *#n# s(yleyebilir misinizK b# ola$anstleri' ola$anst
olmayanlardan nasl ayra"a$zN Do$#*tan birtakm belirtileri +alan m varN Demek istedi$im'
biraz daha aklk' yani d*tan ayrdetmeyi sa$laya"ak bir belirinlik erekK .ratik ve iyiniyetli bir
insan olarak b# do$al endi*emi ba$*layn' ama (zel bir iysi' ne bileyim' bir ni+orma' ya da
rozet ibi bir *eyler ta*yamaz m b#nlarN @nk' e$er bir yanl*lk ol#r da' b# b(lmden birisi'
kendisinin aslnda (teki b(lmden old#$#n# sanr ve sizin demin (zkama*tr" biimde
aklad$nz ibi 0btn enelleri kaldrmaya0 kalkarsa%%% Fab#l edin ki' o zaman%%%0
0Eo' b# sk sk ol#rP Do$r#s# b# d*n"enizde deminkinden de in"e bir es.ri var%%%0
0Me*ekkr ederim%0
06i"a ederim% Dalnz #n#tmamak erekir ki' b(ylesi yanl*lklar yalnz birin"i b(lmdekiler' yani
benim 0sradanlar0 dediklerim 4sanrm .ek ba*arl de$ilim b# adlandrmada5 tara+ndan
ya.labilir%%% -oy#ne$meye do$#*tan yatkn olmalarna ra$men' do$ann' ineklerden bile
esiremedi$i baz "ilveleriyle' b#nlardan biro$# kendilerini (n"' 0yk"0 ibi (rmeyi severler ve
0yeni s(z0 s(yleme hevesine ka.lrlar% Sstelik b#n# da byk bir itenlikle ya.arlar% 1erek
yenileri o$# kez +arkedemezler bile' hatta onlar eri ve a*a$lk *eyler d*nen insanlar olarak
kmserler% Cma b#rada ben"e "iddi bir tehlike s(zkon#s# de$ildir% ;izin de' do$r#s#'
tela*lanmanz erektire"ek bir neden yok% @nk b#nlar hibir zaman ileri idemezler%
Fa.ldklar hevesten dolay ve kendilerine kim old#klarn hatrlatmak iin' k#*k#s#z b#nlar
krbalamak da mmkndr' ama daha ileri itmemek erekir% 8atta krbalama iin (zel birine de
erek yok b#rada' onlar kendi kendilerine ya.arlar b# i*i' nk son dere"e drsttrler' hatta b#
hizmeti birbirlerinden esiremeyenler
320
de vardr aralarnda/ kimileriyse kendisine verile"ek "ezay ba*kasna brakmaz' b# i*i kendi
el"e$iziyle ya.ar%%% Fendilerini e*itli biimlerde ak itira+lara zorlarlar%%% 1zel ve ibret veri"i bir
tablod#r b#%%% Fsa"as' tela*lanmanz erektire"ek bir d#r#m yok%%% -# i*in b(ylesi yasalar var%0
0Do$r#s#' hi de$ilse i*in b# y(nnden yre$ime s# ser.tiniz%%% 1elin (rn ki tela*lanmay
erektire"ek bir ba*ka nokta daha varK s(yler misiniz lt+en' kendilerinde ba*kalarn bo$azlamak
hakkn (ren *# 0ola$anstler0 .ek mi okt#rN -en' k#*k#s#z' b#nlarn (nnde sayyla
e$ilmeye hazrm' ama siz de kab#l edersiniz ki' e$er b#nlarn saylar +azlaysa' b# deh*et veri"i
bir *eydir' (yle de$il miN0
0Ch' b# bakmdan da kaylanmanz erektire"ek bir d#r#m yok% 1enel olarak yeni d*n"eleri
olan' hatta yeni denebile"ek bir *eyler s(yleme yetene$inde olan insanlar .ek seyrek do$arlar'
hatta *a*la"ak kadar seyrek do$arlar% -ilinen bir *ey varsa o da' btn b# +arkl b(lmlerdeki
insanlarn do$#m dzenlerinin' bir do$a yasasyla hi yanl*sz ve kesin olarak belirlenmi*
olmasdr% F#*k#s#z' s(zn etti$im b# do$a yasasnn nasl bir yasa old#$#n# biz *imdilik
bilmiyor#z/ ama ben b#n#n varl$na ve sonralar nasl bir *ey old#$#n#n anla*l. herkes
tara+ndan kab#l edile"e$ine inanyor#m% Deryznde milyonlar"a insan' bizim iin hQlQ bir iz
olan birtakm srelerle ve birtakm abalarla' "ins ve trlerin birbirleriyle a.razlanmasn
sa$layarak' binde bir ols#n (zn ve yarat" bir insan dnyaya etirebilmek ama"yla' yalnz"a
b(yle bir ama"n ara" olabilmek ama"yla' yalnz"a b(yle bir ama"n ara" olarak ya*yorlar%
Daha yksek nitelikleri ta*yan bir insan iin b# oran onbinde birdir% 4;aylar (rnek ols#n diye
veriyor#m%5 Daha da ykse$i ise an"ak yzbinde bir erekle*ebilir% Dahiler milyonda bir yeti*ir/
insanl$n ol#nla*masn sa$layan byk dehalar iin ise yeryznden belki de binler"e milyon
insann eli. emesi erekmektedir% Fsa"as ben btn b# sre"in eti$i imbi$e bakmadm%%
Cma b# i*lerin belli bir yasasnn olmas erekti$i hi k#*k#s#zd#r% -#rada rastlant s(zkon#s#
olamazP0
321
6az#mihin son#nda dayanamad veK
0,e ya.yors#n#z yah#N Jaka m ediyors#n#z sizN0 diye ba$rd% 0Doksa birbirinizle dala m
eiyors#n#zN Et#rm#*lar' birbirleriyle alay ediyorlarP 6odya' sen "iddimisinN0
6askolnikov d(n. 6az#mihin!e bakt/ yz sol#n ve zntl ibiydi% -# d#r#n' zntl
yzn kar*snda' )or+iri!nin izlemeye bile al*mad$ ve insann sinirine dok#nan terbiyesiz'
alay" yz' 6az#mihin!in .ek t#ha+na itti%
0Farde*' b#nlar s(ylerken e$er "iddi idiysen' yani' btn b# dediklerinin hi de yeni *eyler
olmadklarn' daha (n"e binler"e kez ok#d#$#m#z ve dinledi$imiz *eylere benzediklerini
s(ylerken "iddi idiysen' b#nda haklsnP Cma s(ylediklerin iinde erekten (zn olan ve
erekten de sana ait olan *ey' b#n# deh*etle s(ylyor#m' vi"dan sesine #y#larak kan
d(klmesine izin vermendir%%% 8em de' beni ba$*la' nasl bir k(rinanla%%P ;enin yaznn ana
d*n"esi de' sanrm' b#% 8em b# vi"dan sesine #yarak kan d(kme' ben"e resmi yolla' yani
yasal olarak kan d(kmekten daha kork#n bir*eyP0
0Mmyle katlyor#m0' dedi )or+iriy' 0b(ylesi ok daha kork#nP0
08ayr0' diye devam etti 6az#mihin' 0yaznda biraz +azla "o*m#* ve ileri itmi*tinP -ir yanl*lk var
b# i*te% Ek#ya"a$m yazn%%% Fazla "o*m#* ve kendi "o*k#nl#$#na ka.l. itmi*sinP ;en b(yle
d*nyor olamazsnP -#l#. ok#ya"a$m yazn%%%0
0Dazda b#nlarn hibiri yok0' dedi' 6askolnikov' 0yalnz"a birtakm imalar var%0
)or+iri yerinde d#ramyord#K
0Evet%%% Evet%%% ;# olayna nasl bakt$nz kon#s#nda hemen hemen aydnlanm* b#l#n#yor#m%%%
Dakanza ya.*. kald$m iin beni ba$*layn' sizi rahatsz etti$im iin #tan d#y#yor#m%%%
Demin' b(lmleri birbirine kar*trma yanl* kon#s#nda beni tmyle yat*trdnz%%% Cma beni
hQlQ kaylandran baz .ratik noktalar var% Diyelim' bir adam' ya da bir delikanl' nn birinde
kendini' tabii ele"e$in bir 3ikr! ya da M#hammed!i ibi (rmeye ba*larsa' yallah deyi.
(nndeki enelleri kaldrmaya
322
iri*e"ektir%%% F#*k#s#z' #z#n bir sava* b#l#nmaktadr (nnde% ;ava* iinse .araya erek vardr%
-# kez de' hadi bakalm' sava* iin .ara b#lmaya iri*e"ektir%%% Iyle de$il miN0
Hamyotov k(*esinden kikirdedi' 6askolnikov o yana bakmad bileK
0-# tr olaylarn erekten de olabile"e$ini kab#l etmek zor#ndaym0' dedi% 0C.tallar ve n
.e*inde ko*anlar b# t#za$a d*ebilirler%%% Izellikle de enler%%%0
01(rdnz mN (yleyse%%N0
0Iyleyse%%%0 dedi 6askolnikov' lmseyerek' 0b#n#n s#l#s# herhalde ben de$ilim% -#ne dek
b(yleydi' b#ndan sonra da b(yle ola"ak% Crkada* 4ba*yla 6az#mihin!i (sterdi5 az (n"e benim
kan d(klmesine izin verdi$imi s(ylyord#% 7eriyorsam ne olm#*N Mo.l#m srnlerle'
ha.ishanelerle' sor# yarlaryla' krek "ezalaryla' esasl bir *ekilde ven altna alnm* de$il
midirN ,e diye kaylanyors#n#zN Crayn hrszP%%0
0Da b#l#rsakN0
0)ahalya (detin%0
0Ckla #y#n% )eki ya vi"danN0
0;ize ne vi"dandanN0
0Iylesine' insan"a bir d#y#yla sord#m%0
07i"dan olan' hatasnn da bilin"iydeyse' varsn a" eksin% -# krek "ezasna ek olarak ona
ikin"i bir "ezadr%0
6az#mihin kaslarn atarakK
0)eki ya erekten dahi olanlar' dedi' hani *# kendilerine ba*kalarnn bo$azlama hakk
verilenler%%N Enlarn a" ekmemeleri erekiyor' de$il miN 8atta d(ktkleri kanlar iin bile%%N0
01ereklilik de nereden ktN -#rada ne b#yr#k' ne yasak s(z kon#s#% F#rbanna a"yorsa' varsn
a" eksin%%% C" ve znt' enin bir bilin ve derin bir yrek iin her zaman zor#nl#d#r% -irden'
birileriyle kon#*#r ibi de$il de' yksek sesle d*nr ibi eklediK 0-en"e' erekten byk
insanlar' byk a"lar ekmek zor#ndadrlar%0
1(zlerini kaldrd' herkesin yzne daln daln bakt' lmseyi. *a.kasn ald% -#raya eldi$i
zamanki d#r#m#na
323
(re' *imdi ok sakindi/ b#n# kendi de d#y#ms#yord#% 8erkes aya$a kalkt%
07allahi ister s(vn' ister kzn' ama aklma taklan bir kk sor#y# daha sormaktan kendimi
alamaya"a$m 4biliyor#m' sizi ok rahatsz ettim5' ama aklma elen kk bir d*n"e var' hani
#n#tmamak iin%%%0
6askolnikov yz sol#k ve "iddi ayakta bekliyord#%
0-#yr#n' s(yleyin bakalm kk d*n"enizi0 dedi%
0Do$r#s#' b#n# size en ak biimde nasl s(yleyebile"e$imi ben de bilmiyor#m%%% -# kk
d*n"em biraz +azla .sikolo=ik%%% Dani .ek ele av#"a elir bir *ey de$il%%% ;izin%%% J# yaznz
yazarken%%% Dani kendinizi bir damla"k ols#n%%% 8eh-heP Deni bir s(z s(yleyen *# 0ola$anst0
insanlardan biri saymam* olmanz mmkn de$ildi herhaldeN Dani sizin anlad$nz anlamdaN%%0
6askolnikov ne+retleK
0@ok mmkn0' dedi%
6az#mihin *(yle bir kmldand%
)or+iri devam ettiK
0@ok mmkn old#$#na (re' ndelik bir ba*arszl$nz nedeniyle' ya da herhani bir
skntnz idermek iin' ya da ne bileyim' insanl$a yararl bir hizmette b#l#nmak iin' (nnze
kan enelleri asar msnzN0
)or+iri b#nlar s(yledikten sonra' t.k az (n"e ya.t$ ibi' birden ona sanki sol (zn kr.arak
belli belirsiz ld%
6askolnikov meydan ok#r"asna ve a*a$layarakK
0-(yle bir *ey ya.sam' herhalde size s(ylemezdim0' dedi%
08ayr' ben yalnz"a%%% 8ani yaznz edebi bakmdan daha iyi de$erlendirebilmek iin sord#m
b#n#%%0
6askolnikov tiksintiyle' 0M#h' b(ylesine a.ak ve b(ylesine #tanmaz"aP0 diye d*nd% ;onra
k#.k#r# bir sesleK
0-elirtmeme izin verin0' dedi' 0ben kendimi ne M#hammed' ne de ,a.olyan sayyor#m%%% 7e ne de
b#nlara benzer biri%%% -# d#r#ma (re de' onlarn yerinde olmadan' onlar ibi olsaydm nasl
davranrdm' *eklindeki bir sor#ya' sizin iin doy#r#"# olabile"ek bir kar*lk veremem%0
32&
)or+iriybirden a*r bir senli benlilikleK
01ein e+endim0' dedi' 0b#n bizde' 6#sya!da kendini ,a.olyon saymayan m var kiN0
)or+iri!nin b# kez ses ton#nda' s(yleyi* biiminde bile a.ak bir*eyler vard%
01een' hatta bizim Clyona 9vanovna!y baltayla halleden de sakn *# ele"e$in ,a.olyonlarndan
biri olmasnN%%0
F(*esinde ot#rmakta olan Hamyotov a$zndan karm*t b#
s(zleri%
6askolnikov' bak*larn )or+iri!ye dikmi*' hibir *ey s(ylemeden (yle"e d#r#yord#% 6az#mihin!in
yz karardka kararm*t% Haten bir sredir bir *eyler sezinlemekteydi% @evresine (+keyle
bakyord#% -# a$r sessizlik bir dakika kadar srd% 6askolnikov itmeye davrand%
)or+iriy a*r bir in"elikle elini #zatt' seve"enlikleK 01idiyor m#s#n#zN0 dedi' 0Man*t$ma ok' ok
sevindim% 6i"anz kon#s#nda iiniz rahat ols#n% Cnlatt$m ibi bir *eyler yazverin% Da da' daha
iyisi' do$r#danbana elin%%% -#nlerde%%% 8atta' isterseniz yarn%%% 8erhalde saat onbir ibi orada
ol#r#m% 8er*eyi yol#na koyarz%'% Fon#*#r#z da%%% Erada en son b#l#nanlardan birisiniz' belki bize
bir*eyler s(yleyebilirsiniz%%%0 6askolnikov sert bir sesleK
0Demek0' dedi' 0k#rallara #y#n bir biimde' ve resmen sor#ya ekmek istiyors#n#z beniN0
0-#n# da nereden kardnzN Jimdilik b(yle bir *eye hi erek yok% ;anrm yanl* anladnz
beni% -en yalnz"a b# +rsat karmamak iin%%% 7e%%% 7e rehin sahi.lerinin he.siyle kon#*m#*
b#l#n#yor#m%%% -#nlarn kiminden e*itli kantlar elde ettim%%% ;izse son#n"# ki*isiniz%%%0 -irden
aklna elen bir *eye sevinerek' 6az#mihin!e d(nd% 0Deri elmi*ken%%% J# ,ikola*ka yznden
ba*mn etini yemi*tinP ;anki ben bilmiyor m#y#m' -6askolnikov!a d(nd- b# o"#$#n hibir s##
olmad$nN Cma elden ne elirN Mitka!y da e.ey rahatsz etmemiz erekti%%% Cslnda sor#n *#'
yani b# i*in "an al" noktasK siz o n merdivenlerden karken%%% -ir dakika' saat sekizde
oradaydnz siz de$il miN0
322
0Evet' sekizde0' dedi 6askolnikov' der demez de b#n# s(ylemeyebile"e$ini d*nerek "an
skld%
0Evet' saat sekizde ak bir daire vard' hatrladnz mN -#rada al*an iki isiyi bari siz (rm*
olaydnz' hi de$ilse birini%%% Erada boya ya.yorlard' hi (znze ar.mad mN -# onlar iin
ok' ama ok (nemlidirP%%0
6askolnikov belle$ini yokl#yorm#* ibi a$r a$rK
0-oya"lar mN 8ayr' (rmedim0' dedi% Mthi* bir erinlik iindeydi/ sor#da izli' t#za$n ne
old#$#n# bir an (n"e anlayabilmek iin sanki (lm"l bir a" ekiyord#/ bir yanl*lk ya.mamak
iin tmden dikkat kesilmi*ti% 0;onra ka.s ak bir daire de (zme ar.mad%%% Cma d(rdn"
katta%%% 4t#za$n ne old#$#n# anlam*t' za+er kazanm*asna srdrd s(zlerini5 bir mem#r
ta*nyord#%%% 8atrlyor#m%%% Mam Clyona 9vanovna!nn kar*sndaki daireden%%% @ok iyi
hatrlyor#m%%% 8atta hamallar divan ibi bir *ey ta*yorlard ve beni d#vara sk*trm*lard%%%
-oya"lara elin"e%%% 8ayr' orada boya ya.an birilerini (rmedim ben%%% 8atta%%% Fa.s ak bir
daire de' sanrsam' yokt#%%% Evet' evet' yokt#%%%0
-irden kendine elen ve i*in ne old#$#n# anlayan 6az#mihin' )or+iri!yeK
0,e ya.yors#n yah# senN0 diye ba$rd% 0-oya"lar "inayetin i*lendi$i n oradaydlar%
6askolnikov!sa "inayetten n (n"e oradayd% ;en ne sor#yors#n' haN0
0M##' nleri kar*trm*mP0 dedi )or+iriy eliyle alnna v#rarak% 08ay Cllah' b# i* bende ka+a +alan
brakmadP0 6askolnikov!a d(nd ve (zr diler"esine% 0;aat sekiz s#larnda boya"lar birilerinin
orada (rmesi bizim iin ok (nemli0' dedi% 0-#na sizin tanklk edebile"e$inizi sanm*tm%%% Eysa
nleri kar*trm*mP0
6az#mihin' yz bir kar*K
0Ansan b(yle kon#larda dikkatli olmal0' dedi%
-# son s(zler antrede s(ylenmi*ti% )or+iriy )etrovi' byk bir in"elikle onlar ka.ya kadar
eirdi%%% 9kisi karanlk' ask bir yzle ktlar soka$a ve birka adm hi kon#*madan yrdler%
6askolnikov derin bir sol#k ald%%%
32:
7A
6az#mihin' olan"a "yle 6askolnikov!#n kantlarn rtmeye abalamaktan *a*kna d(nm*
bir d#r#mdaK
0AnanmamP 9nanamamP0 deyi. d#r#yord#%
)#lheriya Cleksandrovna!yla D#nya!nn ni"edir kendilerini beklemekte old#klar -akaleyev!in
.ansiyon#na yakla*m*lard% 6az#mihin' kon#y# ilk kez aka kon#*mann verdi$i heye"an ve
*a*knlkla' yolda ikide birde d#raklyord#K
6askolnikov so$#k ve kmseyi"i bir lmsemeyleK
0;en inanmaP0 dedi% 08er zaman old#$# ibi hibir *ey +arketmedin sen' bense her s(z"$
tart*yord#m%0
0F#r#nt#l# bir adamsn da on#n iin tartyors#n her s(z"$%%%% 8mm%%% erekten de )or+iri!nin
tavrnn t#ha+a old#$#n# kab#l ederim%%% Izellikle de Hamyotov denen ala$nP%% 8aklsn' bir
*eyler vard dilinin altnda' ama niinN ,iinN0
0-ir e"ede d*n"esini de$i*tirdi de ondan%0
0-en"e' tam tersineP Mam tersineP E$er *# sakat d*n"eye inanyorlarsa' btn leriyle b#n#
izlemeye' kartlarn belli etmemeye al*rlard%%% Eysa b#nlar s(zlerine hi dikkat etmeden' son
dere"e kstaha kon#*#yorlardP0
0E$er ellerinde biraz delil' ama *(yle erek deliller%%% Da da "iddi bir temele dayanan #+a"k bir
k#*k#lar olsayd' daha ok kazanma #m#d#yla ellerini izlerlerdi' oy#n# izli oynarlard 4b#
arada' (rne$in' oktan bir arama ya.arlardP5% Cma ellerinde bir tek ols#n delil yok% Dalnz"a
birtakm k#r#nt#lar' ##*an birtakm d*n"eler var% Ede.sizle*meleri ve *a*rtma yol#na
ba*v#rmalar' b#ndan%%% )or+iri belki de b#n#n iin (+keleniyor' "an sklyor%%% -elki de ba*ka bir
ama" var%%% Ckll bir adama benziyor%%% -ilir (rnerek beni kork#tmak istiyor da olabilir%%% En#n
da kendine (re bir .sikolo=isi var%%% Cma keselim artkP -# aklamalar ya.mak bile bana i$ren
eliyorP
07e a*a$lay"' a*a$lay"P ;eni anlyor#mP J# anda madem seninle ak ak kon#*#yor#z'
4son#nda b# kon#y# aka kon#*maya ba*lamamz ok iyi old#P5 *# anda sana aka itira+
32>
ederim ki' onlarn ka+asnda b(yle bir d*n"enin b#l#nd#$#n# ben oktandr sezinliyord#m%
1eri b# belli belirsiz bir k#*k#dan (teye een bir *ey de$ildi' ama b(yle de olsa' nasl "esaret
edebilirler b(yle bir *eyi akllarndan eirmeyeN -# d*n"enin k(kleri nerelerde izli% ,asl
(+keden k#d#ra"ak hale eldi$imi bir bilsenP ;imdi *# d#r#ma bakK yoks#ll#$#n .enesinde
kvranan hi.okontriyak bir en%%% F#r#nt#l#' kendi de$erini bilen ve kendine de$er veren bir
niversite ($ren"isi%%% Clt aydr' ekildi$i k(sesinde bir tek insan yz (rmemi*%%% C$r'
sayklamak bir hastal$n hemen (nnnde' belki de tam hastal$n ba*lad$ n 4b#raya
dikkatP5 srtnda yrtk bir (mlek' aya$nda taban itmi* k#nd#ralar' kendini birden karakolda
birtakm .olislerin ortasnda b#l#veriyor ve b#rada b#nlarn e*itli a*a$lamalarna katlanyor%%%
Derken birden b#rn#na bir bor senedi dayayveriyorlarK saray m*avirlerinden @ebarov!a ait
n emi* bir senet%%% Ertal$ ka.layan a$r boya kok#s#' ot#z dere"eyi b#lan s"aklk'
karakol# dold#ran bir y$n insan' .is' bo$#"# bir kok# ve birka n (n"e evine itt$i bir
ko"akarnn (ldrld$ haberi%%% 7e btn b#nlar alktan karn ba$rsa$na emi* bir
d#r#mdayken ol#yorP -aylmaz da ne ya.ar insanN 7e b#nlar b(yle bir *eyi dayanak ya.yorlar
k#*k#larnaP Cllah belQsn versinP -#n#n "an sk" bir*ey old#$#n# biliyor#m 6odya!"$m' ama
senin yerinde ben olsam' he.sinin (znn iine baka baka bir kahkaha atar' ya da daha iyisi
s#ratlarna *(yle okkal bir tkrk sav#r#rd#mP 8e.sini bir zel kalaylamay da #n#tmazdm% ;en
de t#k#r itsinP <esaretP Cy. yah#P0
0Do$r#s# zel (zetlediP0 diye d*nd 6askolnikov% ;onra a"ylaK
0;#ratlarna tkrmek miN0 dedi% 0Cma yarn yine sor# varP 7e ben yarn yine binbir aklama
ya.mak zor#ndaym%%% Dn restoranda Hamyotov!la kon#*arak kendimi alaltt$m iin (yle "anm
sklyor kiP0
0Cllah kahretsinP Darn )or+Tri!ye ben iderimP 7e on# *(yle%%% akraba"a sk*trrm%%% -ildi$i bir *ey
varsa aka s(ylesin% Hamyotov!a elin"e%%%0
328
0;on#nda akl edebildiP0 diye d*nd 6askolnikov%
6az#mihin birdenK
0D#rP0 diye ba$rd% 6askolnikov!# om#z#ndan t#tarak 0d#rP ;en demin samaladnP Evet' iyi"e
d*ndm sen demin samaladnP ,e diye t#zak ols#n ki b#N A*ilerle ilili sor# bir t#zakt' dedin%
8i akln kesiyor m#K b# i*i sen ya.m* olsan' dairenin boyand$n' orada i*ileri (rd$n
s(yler misinN Mam tersineK (rm* olsan bile' (rmedim dersinP 9nsan kendi aleyhine tanklk eder
miN0
0E$er o i*i ben ya.m* olsaydm0' dedi 6askolnikov isteksiz isteksiz ve izlemeye al*mad$ iin
tiksintiyle' 0orada boya ya.an isileri (rd$m kesinkes s(ylerdim%0
0Fendi aleyhine%%% (yle miN0
0Evet% @nk yalnz"a m#=ikler ve ok deneyimsiz birtakm a"emiler reddederler sor# srasnda
her *eyi% -iraz"k akl ba*nda olan' biraz"k (rm* eirmi* bir insan' yok edilmesi elde
olmayan baz delilleri olanaklar (lsnde kab#l etmeye al*r% Dalnz' b#nlar bamba*ka bir *k
altnda' bamba*ka anlamlara elebile"ek biimde de$i*ik nedenlerle aklar ve yor#mlar%
)or+iri!nin ka+asndaki hesa. da b#yd#K benim de b(yle bir kar*lk vere"e$imi' do$r#y# dile
etirmi* olmak iin i*ileri (rd$m s(yleye"e$imi ve b# kon#da birtakm aklamalara
iri*e"e$imi sanyord#%0
0E zaman da sana "inayetten iki n (n"e orada i*i +alan b#l#nmad$n' b(yle"e de senin
herhalde "inayet n saat sekiz s#larnda orada b#l#nd#$#n# s(yleyivere"ek ve seni a+il
avlaya"aktP0
0Evet' on#n hesab da b#yd#' yani benim kendisine bir an (n"e ere$e #y#n bir "eva. verme
tela*yla' i*ilerin orada "inayetten iki n (n"e de$il' tam "inayet n b#l#nd#klarn
#n#ta"a$m sanyord#K0
09yi ama b(yle bir *ey #n#t#labilir miN0
08em de kolay"a% F#rnaz insanlar b(ylesi basit *eylerden t#za$a d*erler% 9nsan ne kadar
k#rnazsa' basit *eylerden t#za$a d*rle"e$inden o kadar az k#*k# d#yar% @ok' ok k#rnaz bir
32?
insan (zellikle de en basit *eylerden t#za$a d*rmek erekir% )or+iriy hi de senin sand$n ibi
b#dalann biri de$il%%%0
0Iyleyse ala$n biri%%P0
6askolnikov lmekten kendini alamad% Cma ayn anda' *# son aklamalar ya.arken d#yd#$#
"anllk ve iste$i t#ha+ b#ld#% Eysa az (n"e kon#*#rken' znt ve tiksintiden ba*ka bir*ey yokt#
iinde%
0Cnla*lan b# sor#n#n baz y(nleri ho*#ma idiyorP0 diye d*nd%
Cma sonra birden tedirin old#K beklenmedik' kay veri"i bir d*n"eyle rahatsz olm#* ibiydi%
Medirinli$i itide artmaktayd% -akaleyev!in .ansiyon#na elmi*lerdi%
-irdenK
0;en yalnz ir' dedi' ben *imdi d(nerim%0
0,ereye idiyors#nN 1eldik artkP0
01itmem erek%%% 1itmeliyim%%% -ir i*im var%%% Darm saate kalmaz d(nerim%%% -izimkilere s(yle0
0Iyleyse ben de seninle eliyor#mP0
0;en de mi bana i*ken"e ede"eksinP0
6askolnikov b# s(zleri (yle a" bir (+ke' bak*larnda (yle derin bir #m#ts#zl#kla s(ylemi*ti ki'
6az#mihin!in kollar yanna d*t% -ir sre merdivenlerde d#r#. yz bir kar*' 6askolnikov!#n
hzl admlarla evinin b#l#nd#$# y(nde yry*n !izledi% ;on#nda' di*leri kenetli' y#mr#klar
skl' )or+iri!yi hemen o n bir limon ibi ska"a$na and ierek' kendilerini #z#n sredir
beklemekten herhalde telQ*lanm* olan )#lheriya Cleksandrovna!y yat*trmak zere
merdivenleri kmaya ba*lad%
6askolnikov evine vard$nda tere batm* ibiydi' lkle sol#yord#% Merdivenleri hzla k.'
ka.s kilitsiz d#ran odasna irdi ve hemen ka.y enelledi% ;onra' korkm#*' lna d(nm* bir
halde' d#var kQ$dnn arkasndaki deli$in b#l#nd#$# k(*eye atld' elini deli$e sok#. birka
dakika d#var kQ$dnn en kk kvrmlarna varana dek her yan yoklad% -ir *ey
330
b#lamayn"a' aya$a kalkt' derin bir sol#k ald% Cz (n"e -akaleyev!in .ansiyon#n#n (nnde'
birden' ya delikte bir *ey kaldysa' diye d*nm*tK bir zin"ir .aras' bir kol d$mesi' ya da
b#nlarn sarl old#$#' zerinde ko"akarnn el yazs b#l#nan bir kQ$t .aras%%N Daha sonra
reddedilmesi olanaksz bir delil olarak kar*sna kabilirdi b#nlar%
Daln' d*n"eli' (yle"e ayakta d#r#yor' d#daklarnda a*a$lay"' bilinsiz' t#ha+ bir lmseme
##*#yord#% ;on#nda *a.kasn ald ve sessiz"e odadan kt% Fa+as karmakar*kt% Daln bir
halde sokak ka.sna vard%
Faln bir sesinK 0A*te kendisiP0 dedi$ini d#y#n"a' ba*n kaldr. bakt%
Fa."yd b#' kendisini #z#n"a boyl#' esna+ klkl bir adama (steriyord#% Cdamn srtnda bir
yelek ve ro.d(*ambr andrr bir elbise vard% -# haliyle' #zaktan k(yl kadnlara benziyord#%
Da$l bir kasket b#l#nan ba*n (ne do$r# e$mi*tiK aslnda adamn btn v"#d# (ne do$r# e$ikti'
kamb#r"ayd% -#r#*#k' .ors#m#* yz' ya*nn elliden +azla old#$#n# (steriyord#% @#k#rlarna
(mlm* k"k (zleri sert' ho*n#ts#z bakyord#%
6askolnikov ka."ya yakla*arakK
0,e varN0 diye sord#%
Esna+ klkl adam' hi a"ele etmeden (z#"#yla on# #z#n #z#n ve dikkatle szd/ sonra yava*a
d(nd ve hibir *ey s(ylemeden k. yrmeye ba*lad%
0,e ol#yorN0 diye ba$rd 6as!kolnikov%
Fa."K
0J# adam0' dedi' 0eli. sizin adnz vererek' b#rada *# adda bir niversite ($ren"isi ot#r#yor m#'
kimin dairesinde ot#r#yor' diye sord#% Mam o srada siz indiniz' kendisine sizi (sterdim' ama
(rd$nz ibi' ekti ittiP0
Fa."nn da ilisini ekmi* ibiydi d#r#m' ama anla*lan b# o kadar +azla de$ildi/ bir an
d*ndkten sonra d(n. odasna irdi%
331
6askolnikov hemen adamn arkasndan soka$a atld ve kendisini "addenin kar* yannda' yine
bir *eyler d*nyorm#* ibi (zleri yerde ve yine ayn (ll' a$r admlarla yrrken (rd%
Cdmlarn hzlandr. adama yeti*ti' ama iyi"e yanna varmay.' bir sre arkasndan yrd%
;on#nda ayn hizaya eli. yandan yzne bakt% Cdam on# hemen +arketmi*ti' bir an (zlerini
kaldr. bakt' sonra yeniden indirdi% -(yle"e bir dakika kadar yan yana' hibir *ey kon#*madan
yrdler%
;on#nda 6askolnikovK
0Fa."ya%%% -eni sor#yord#n#zN0 dedi' sesi nedense ok yava* km*t%
Cdam kar*lk vermedi' hattQ d(n. bakmad bile% Dine sessiz"e yryorlard%
0-# da ne demek ol#yorN%% 8em eli. sor#yors#n#z' hem de hibir *ey s(ylemiyors#n#z%%N0
;(z"kler sanki a$zndan kmak istemiyor ibiydi' sesi kesiliyord# 6askolnikov!#n%
Cdam b# kez (zlerini kaldrd' #$#rs#z' karanlk bak*larla 6askolnikov!# szerekK
0FatilP0 diye tslad% Dava*a' ama ok ak ve anla*lr bir biimde s(ylemi*ti b#n#%
6askolnikov!#n birden ba"aklar kesilir ibi old#' srtnda bir r.erti dola*t' bir an yre$i bile sanki
ar.maz old#/ sonra birden' kendisini t#tan bir enelden k#rt#lm#*asna hzla ar.maya
ba*lad% -(yle"e yz adm kadar yanyana ve hi kon#*madan yrdler%
Cdam ona hi bakmyord#%
6askolnikov d#y#l#r d#y#lmaz bir sesleK
0,e diyors#n#z sizN%% ,e katiliN%% Fimmi* katil olanN0 diye mrldand%
0;enP0 dedi adam' daha ak' anla*lr ve etkileyi"i bir sesle ve 6askolnikov!#n reni itmi*
yzne' *$ s(nm* (zlerine bakarak' lmsediK ne+ret dol# bir za+er lmsemesiydi sanki
b#% -# srada bir d(rtyol a$zna elmi*lerdi% Cdam soldaki "addeye sa.t' sa$a sola bakmadan
do$r#"a yrmeye ba*lad%
332
6askolnikov adamn ardndan bakakalm*t% Elli adm kadar yrdkten sonra adam d(n.
kav*akta hQlQ kmldamakszn d#ran 6askolnikov!a bakt% 1eri b# kadar #zaklktan seilemezdi'
ama adam yine ne+ret dol# bir za+er lmseyi*iyle bakyor ibi eldi 6askolnikov!a%
1lkle yryerek erisin eri odasna d(nd' dizleri titriyor' mthi* *yord#% Ja.kasn kar.
masann zerine koyd# ve odann ortasnda on dakika kadar hi kmldamadan (yle"e ayakta
d#rd#% ;onra bitkin d*. kendini divana att' ha+i+' hastalkl inlemelerle ba"aklarn kaldr. iyi"e
#zand% 1(zleri ka.alyd% Darm saat kadar b(yle"e yatt%
8ibir *ey d*nmyord#% Daha do$r#s# da$nk' birbiriyle ba$lantsz birtakm d*n"eler'
d*n"e #lar ##*#yord# ka+asnda' tQ o"#kl#$#nda (rd$' bir daha da hi kar*la*mad$'
hibir zaman hatrlamaya"a$ birtakm insan yzlerini (rr ibi ol#yord#K 070 kilisesinin an
k#lesi' meyhanenin birinde bir bilardo masas ve bilardo oynayan bir s#bay' bodr#m katta bir
ttn" dkkanndaki siara kok#lar' bir birahane' b#la*k s#lar %d(klm*' her yan y#m#rta
kab#$# krklaryla dol#' karanlk' .is bir merdiven' bir yerlerden d#y#lan an sesleri%%% -tn b#
(rntler ka+asnn iinde bir kasra ibi d(nyor' yerlerini birbirlerine brakyorlard% -#nlardan
bazlar hatta ho*#na bile idiyor' onlar daha #z#n sre "anl t#tmaya al*yor' ama
ba*aramyord#K (rntler .arladklar ibi' ab#"ak s(nyor' yitiyorlard% Cslnda' ok da +azla
olmamakla birlikte' iinde on# ezen bir *eyler vard% -#' bazen ho*#na bile idiyord#% ;rtndaki
ha+i+ r.ertiler henz ememi*ti% -# r.ertileri d#ymaktan da ho*lanyor ibiydi%
-irden 6az#mihin!in telQ*l ayak seslerini ve kon#*t#$#n# d#yd#% 8emen (zlerini y#md#' #y#r
ibi ya.t% 6az#mihin ka.y at' bir sre e*ikte d#rd#% D*nyor ibiydi% ;onra #s#l"a ieri irdi'
yine #s#l"a divana yakla*tK
0-rak' #y#s#nP Deme$ini sonra yerP0
;es ,astasya!nnd' +sldayarak s(ylemi*ti%
333
6az#mihinK
08aklsn0 dedi' ikisi birden #s#l"a k.' ka.y ka.attlar%
Darm saat daha eti% 6askolnikov (zlerini at' srtst d(n.' kollarn ba*nn altna eirdi%
0Fim b# adamN Derin dibinden kar ibi kar*ma dikiliveren b# adam kimN ,eredeydi ve ne
(rdN 8er *eyi (rm*' b#na k#*k# yok%%% )eki ama o srada nerede d#r#yord#' nereden
bakyord#N 7e niin b#ne dek d#rd# da' *imdi' yerin dibinden kar ibi kveriyorN 8em nasl
(rebildi' mmkn m (rebilmesiN%% 8mm%%% ;rtnda yine o so$#k r.ertileri d#yd#% ,ikolay!n
ka.nn arkasnda b#ld#$# k#t#%%N -# mmkn myd sankiN DelillerN -ir milimlik bir *eyi (zden
karrsn' Msr )iramitleri bykl$nde bir delil olarak karsna kar%%% E srada orda bir sinek
##yord# ve o (rdP -(yle mi yaniN 8i ola"ak *ey mi b#N0
-irden' derin bir tiksinti ile ok zay+lad$n' v"#ta d*t$n d#yd#% C" bir lmsemeyle
d*n"elerini srdrdK
0-#n# bilmeliydim%%% Fendimi tanmama' kendimi sezmeme ra$men' hani "esaretle baltalara
sarl. da ellerimi kana b#ladmP -#n# (n"eden bilmek zor#ndaydm%%%0 Gm#ts#zl#k iinde
mrldand% 0-en b#n# (n"eden de biliyord#m%%P0
Crada bir' baz d*n"eleri' on# sanki hareketsizle*tiriyord#K
08ayr' o adamlarn ya.ldklar malzeme ba*ka%%% Fendisi iin hibir yasak olmayan erek
hkmedi"i' Mo#lon!# to.a t#tar' )aris!te krmlar dzenletir% Msr!da ord#larn #n#t#r% Moskova!ya
se+er dzenler' yarm milyon insan har"ar' 7ilna!da bir kelime oy#n#yla yakay syrr' (ln"e de
heykelleri dikilirR%%%% Demek ki on#n istedi$i her *eyi ya.masna izin var%%% 8ayr'
1% ,a.olyon!la ilili erekler%%% Mo#lon!#n aln* 41> Cralk 1>?35/ )aris!te kral"larn
ayaklanmasnn bastrlmas 4Ekim 1>?25% ,a.olyon 1>??!da Msr se+erine kt' an"ak b#
servenin kmaza irdi$ini anlayn"a' ord#larn Msr!da brakarak Fransa!ya kat ve b#rada
iktidar ele eirerek' diktat(rl$n ilQn etti% 1812 ylnda 0y"e ord#0s# 6#sya!da boz#na
#$rad% -oz#ndan sonra ya.t$ s(ylenen kelime oy#n# ise *(yledirK 0D"elikten ""eli$e' bir
adm0% 4@ev%5
33&
b(yleleri etten kemikten ya.lm* olamazlar' t#ntan ya.lm* b#nlarP0
Cklna bamba*ka bir *ey eldi' lmsediK
0,a.olyon' )iramitler' Zaterioo ve bir mem#rdan d#l kalm* karyolasnn altnda krmz ekme"e
b#l#nan sska' i$ren' te+e"i bir ko"akar%%% )or+iri )etrovi!e nasl anlatmal btn b#nlarN ,asl
inandrmalN 9nanr m hi b(yle bir *eyeP -ir kez' estetik enel b#na% 8i ,a.olyon bir
ko"akarnn karyolas altna irer miN ;ne.e sendeP0
Crada bir sayklad$n sanyord#K (ylesine ate*leniyor' (ylesine byk bir "o*k#nl#$a
ka.tryord# kendini%
0Fo"akar meselesi ok samaP Evet' belki bir hatayd b#' ama sor#n ko"akar sor#n# de$ilP
Fo"akar yalnz"a bir hastalkt%%% -en on# bir an (n"e a*. emek istedim% -en bir insan
(ldrmedim' bir ilkeyi (ldrdmP Evet' bir ilkeyi (ldrdm' ama stnden a*. (tesine
eemedim' b# yanda kaldm%%% Dalnz"a adam (ldrmeyi be"erebildim% 8atta' anla*lan b#n# bile
be"eremedim%%% 9lke miN J# 6az#mihin denilen ahmak demin sosyalistlere niin s(vyord# kiN
;osyalistler al*kan adamlar%%% 7e t""ar ka+al%%% 0 01enel m#tl#l#k0 iin #$ra*yorlar%%% 8ayr' ben
dnyaya bir kez eldim ve bir daha da elmeye"e$imK 0enel m#tl#l#k0 +alan bekleyemem%%% -en
kendim iin ya*amak istiyor#m' yoksa hi ya*amayaym' daha iyi%%% -en yQlnz"a' "ebimdeki
r#bleyi smsk t#t#.' 0enel m#tl#l#k0 bekleyerek a bir annenin (nnden emek istemedim%
01enel m#tl#l#$# k#rmak iin erekli t#$lalar ta*yor ve b#ndan da (nl rahatl$0
d#y#yorlarm*PR 8ah-hah-haP -eni #n#tt#n#zP -en bir kez eldim dnyaya ve ya*amak istiyor#m%
--irden deli"e bir l*le- estetik bir bitim ben' ba*ka bir *ey de$il' diye srdrd d*n"esini/
ba*kalarnn +elQketleri kar*snda ( alr"asna sevin d#yanlarn d#y#larna benzer bir
d#y#yla b# d*n"esini didiklemeye'
Fo#rier ($retisini izleyenlerden <onsiderant ve 1831-&0!larn (teki to.ik sosyalistlerinin
ya.tlarnda een bir "mleyi 6askolnikov alay etmek iin ar.tyor% <mlenin asl *#d#rK
0C..ortez sa.ierre a M!edili"e no#vea#0 4Deni dnya ya.sna kendi ta*m ta*yor#m% 4@ev%5
332
on#nla oynamaya' ondan av#nt# #mmaya ba*lad% Evet' erekten bir bitim ben' nk' ilkin' *#
anda bir bit old#$#m# d*nd$m iin' bitimK ikin"isi' bir ay boy#n"a' b# i*i kendi zevk ve key+im
#$r#na bir *eyler sa$lamak iin de$il' s(zde' soyl# ve zel bir ama"a eri*mek iin ya.t$ma' o
y"e varl$ tank (sterdi$im' on# rahatsz etti$im iin bir bitim% 8ah-hah-haP Sn"s' i*i
ya.arken' e*itlik ilkelerine ve aritmetik (llere olanaklar (lsnde #ymay benimsemi*tim/ bitler
iinde en yararszn' en bit olan semi*tim' on# (ldr.' ilk admm atmak iin bana erekli olan
kadarn ala"aktm' ne bir +azla%' ne bir eksik%%% 4-# d#r#mda eri kalan da herhalde ko"akarnn
vasiyeti ere$in"e manastra ide"ekti' hah-haP5%%% -en kesinlikle bir bitim% Di*lerini "rdatyord#%
-en belki de (ldrlen' bitten de i$ren bir bitim% @nk "inayeti i*ledikten sonra kendime b(yle
s(yleye"e$imi sezinliyord#m% C"aba dnyada b#ndan daha deh*et veri"i bir *ey var mdrN ,e
alaklkP ,e baya$lkP Ctnn zerinde yaln kl naralanan 0.eyamber0P ne zel anlyor#mK
Cllahn emri b#' ey 0titreyen0 yaratk'R boy#n e$P Cskerlerini soka$n a$zna yerle*tiri.' herhani
bir aklama ya.may bile erekli (rmeden ve s#l# s#s#z demeden ate* aan 0.eyamber0in
ok' ama ok hakk var% -oy#n e$' ey titreyen yaratk ve istek d#yma' sen' isteyemezsin' b# senin
i*in de$ilP%% ChP 8ibir zaman' hibir zaman ba$*lamaya"a$m *# ko"akaryP0
;alar ter iinde kalm*' titreyen d#daklar k#r#m#*t#% 1(zleri tavana dikiliydi%
0Cnnem' kzkarde*im%%% ,asl da severdim onlarP Jimdi neden ne+ret ediyor#mN Evet' *imdi ne+ret
ediyor#m onlardan' +iziksel olarak ne+ret ediyor#m' yanmda b#l#nmalarna katlanamyor#m%
-#n annemi (.m*tm%%% En# k#"aklamak' sonra da b(yle bir *ey ya.t$m bilseydi' diye
d*nmek%%% C"aba o srada s(yleyiverse miydimN ,e iyi ol#rd#P 8mmP En# btnyle .enesine
alan sayklama haliyle m"adele ediyorm#* ibi' byk bir zorl#l#kla d*nyord#K -enim ibiydi
herhalde
%%% 0titreyen0 yaratkK )#*kin!in 0)odra=aniya Foron#0 4F#ran! taklit5 *iirinden alnt% 4@ev%5
33:
o da' bana benziyord#%%N ChP ,asl ne+ret ediyor#m *# ko"akardanP Dirilse' sanki bir daha
(ldrebilirimP Havall 3izavetaP E da sanki ne diye k. eliverdiP M#ha+ *ey' o hi aklma'
elmiyor' sanki on# (ldrmedimP 3izavetaP ;onyaP Havall' #ysal insanlar' tatl bak*l insanlar%%P
;evimli insanlarP%%% Enlar niin a$lay. szlamyorlarN Enlar her *eylerini veren insanlardr%%%
;essiz sessiz' tatl tatl bakarlar%%% ;onyaP ;onyaP C$z var' dili yok ;onyaP%%0
Fendini kaybetmi*ti/ bir anda kendini sokakta b#l#n"a ok *a*rd% Ck*am iyi"e ilerlemi*ti' karanlk
itide yo$#nla*yord#% Mekerlek ibi bir ay' ortal$ her an biraz daha aydnlatyord#% Cma hava
nedense ndze (re daha bir b#nalt"yd% Dollar kalabalkt% Esna+ ve al*anlar' evlerine
d(nyor' (tekiler eziniyorlard% 8ava kire' toz ve d#r#n s# kok#yord#% 6askolnikov zntl'
daln yryord#K evden bir amala kt$n' bir *eyler ya.mas' hem de a"ele etmesi erekti$ini
ok iyi hatrlyor' ama b#n#n ne old#$#n# bir trl karamyord#% -irden d#rd#% <addenin kar*
tara+nda bir adamn kendisine eliyle i*aret etti$ini (rm*t% Dol#n o yanna eti' ama adam%
birden arkasn d(nd ve yrmeye ba*ladK sanki a$ran o de$ildi' ba*n e$mi*' hibir yana
bakmadan yryord#% 0@a$rd m' a$rmad mN0 diye d*nd 6askolnikov' ama yine de
adamn arkasndan ko*maya ba*lad% Daha on adm bile atmam*t ki' adam tand' korkt#%
Deminki adamd b#' yine kamb#rd#' zerinde yine ayn elbise vard% 6askolnikov #zaktan adam
izlemeye ba*lad/ yre$i hzla ar.yord#% -ir soka$a sa.tlar% Cdam hQlQ d(n. arkasna
bakmam*t% 0C"aba arkasndan eldi$imi biliyor m#N0 diye d*nd 6askolnikov% Cdam byk bir
evin avl# ka.sndan ieri irdi% 6askolnikov admlarn skla*tr. ka.ya yakla*t ve bakmaya
ba*ladK d(n. bakmaya"ak myd adam' a$rmaya"ak myd kendisiniN 1erekten de adam
ka.dan ei. avl#ya irin"e' birden arkasna d(nd ve t.k deminki ibi bir i*aret ya.t%
6askolnikov hemen ka.ya atld' avl#ya irdi% Cma adam yok olm#*t#% 8erhalde en yakndaki
merdivene sa.m*t% 6askolnikov arkasndan ko*t#% 1erekten
33>
de' iki kat kadar y#kardan' birinin a$r' (ll admlarla merdivenlerden kt$ d#y#l#yord#%
Ja*la"ak *eyP -# merdivenler hi yaban" de$ilP A*te birin"i katn .en"eresi izemli' kederli bir ay
*$ szlyor .en"ereden% A*te ikin"i kat% 7ay anasnaP -#ras boya"larn al*t$ daire de$il
miN ,asl olm#* da hemen karamam*tN Cdamn ayak sesleri d#y#lmaz olm#*t#K 0ya d#rd#' ya
da bir yere izlendi bekliyor0% A*te n" katP Devam etmeli mi a"abaN ,asl sessizlik b# b(yle'
insan rktyorP @kmaya devam etti% Fendi ayak seslerinden de rkyor' heye"anlanyord#%
Cman Manrm' nasl da karanlkP Cdam herhalde b#ralarda bir k(*eye izlenmi* ola"akP CaP Fa.
ardna kadar ak%%% 6askolnikov biraz d*nd ve ieri irdi% 8ol ok karanlk ve bombo*t#% 8er
*ey (trlm* ibiydi% Cyaklarnn #"#na basarak #s#l"a salona irdiK ay *$yla ykanyor
ibiydi salon% ;andalyeler' ayna' sar divan' d#varda asl resimler%%% her *ey yerli yerindeydi% -akr
reni ko"aman y#sy#varlak bir ay .en"ereyi dold#r#yord#% 0Cydan ileri eliyor b# sessizlik
herhalde0 diye d*nd 6askolnikov% 0;anrm bir bilme"e sor#yor *imdi ay%0 D#rm#* bekliyord#%
Gz#n bir sre b(yle"e bekledi% Cyn sessizli$i arttka' on#n yre$inin v#r#*lar da
*iddetleniyord#' hatta a" d#y#yord# yre$inin v#r#*larndan%;essizlik olan"a (rkemiyle
sryord#% -irden' in"e bir dal krlm* ibi ha+i+' k#r# bir trt d#y#ld#' sonra yine ortalk
sessizli$e (mld% Gyanan bir sinek birden #maya ba*lad' sonra "ama ar.arak yaknr"asna
vzldad% Mam b# anda' k(*ede' komodinle .en"ere arasnda' d#varda mantoya benzer bir*ey
(rr ibi old#% 0-# da nesiN Daha (n"e b#rada b(yle bir*ey yokt#P0 diye d*nd% Gs#l"a
mantoya yakla*t% ;anki arkasnda biri izleniyor ibiydi% G"#ndan t#t#. yava*a kaldrd%%% 7e
k(*ede' bir sandalyenin zerine ot#rm#* ko"akary (rd% Fadn ba* (ne e$ik' y#m#lm#* ibi
ot#r#yord#' b# yzden' yzn (rememi*ti' ama b# oyd#% Fadnn ba*nda dikili. d#r#yord#%
;onra 0kork#yorP0 diye d*nd ve baltay yava*a ilmikten k#rtar. kadnn ka+asna indirdi% -ir'
bir daha v#rd#% Ja*la"ak *eyP -# v#r#*lara ra$men kadn kmldamam*t bile/ sanki tahtadan
ya.lm*t% 6askolnikov korkt#% 9yi"e e$ili. kadna yakndan bakmak istedi% Cma ko"akar da
ba*n biraz daha a*a$ indirdi% -#n#n zerine 6askolnikov yere' d(*emelere kadar e$ili. kadnn
yzne a*a$dan bakt ve kork#dan donakald% Fo"akar sandalyesine ot#rm#*' on#n d#ymamas
iin byk bir aba har"ayarak' ks ks lyord#% -irden' yatak odasnn ka.s da aralanm* ibi
eldi 6askolnikov!a' sanki orada da birileri l*yor' +slda*yord#% Fan beynine sram*tK
baltasn btn "yle ve ardarda ko"akarnn ka+asna indirmeye ba*lad% Cma baltay her
indiri*inde' yatak odasndan d#y#lan lme sesleri artyor' +sltlar daha bir d#y#l#r ol#yord#%
Fo"akar da sarsla sarsla lyord#% 6askolnikov kamak iin atld' ama btn antre' ka. a$z
merdiven aral$ salkm saak insanla dol#yd#% -irbirlerinin ba*lar zerinden bakyorlar' ama
ayn zamanda he.si de izlenmi*' bekliyor ve s#s#yorlard%%% 6askolnikov!#n yre$i sk*r ibi
old#' ba"aklarn kmldatamyord#' bym* dev ibi olm#*lard sanki%%% -a$rmak istedi%%% ve
#yand%
1lkle sol#yord#% Cma *a*la"ak *ey' d* (rmeye devam ediyord# sankiK ka.s ardna kadar
akt ve ka.nn e*i$inde hi tanmad$ bir adam' (zlerini dikmi* ona bakyord#%
6askolnikov (zlerini daha tam aamadan yeniden ka.ad% Fmldamadan' srtst yatyord#%
0D* (rmeye devam m ediyor#m' yoksa b# (rd$m erek miN0 diye d*nd ve kir.iklerini
ha+i+e aralayarak baktK yaban"' ayn yerde d#r#yor ve ona bakmaya devam ediyord#% -irden'
#s#l"a e*i$i eti' ka.y arkasndan (zenle ka.ad' masann yanna kadar eldi/ b#rada bir
dakika kadar bekledi' -b# arada (zlerini bir an bile ondan ayrmam*t' -sonra hi rlt
etmeden divann yanndaki sandalyeye ot#rd#% Ja.kasn yanna' yere brakt% 9ki elini baston#na'
enesini de ellerine dayad% Gz#n"a bir bekleyi*e hazrland$ (rlyord#% 6askolnikov!#n'
kr.*an kir.ik yerinin arasndan (rebildi$i kadaryla' b# tknaz' beyazmtrak sar sakall' .ek
en denemeye"ek bir adamd%
338
33?
En dakika eti% Ertalk hQlQ aydnlkt' ama artk ak*am ol#yord#% Edada derin bir sessizlik vard%
Merdivenlerden bile tek ses elmiyord#% Dalnz arada bir "ama ar.a ar.a #an iri"e bir sine$in
vzlts d#y#l#yord#% ;on#nda btn b#nlar 6askolnikov iin dayanlmaz bir hal ald' birden
yerinden do$r#larakK
0)ekQlQ' s(yleyin bakalm' ne istiyors#n#zN0 dedi%
Daban"' sakin sakili lmseyerek' 6askolnikov!#n sor#s#na old#ka t#ha+ bir kar*lk verdiK
0-en zaten sizin #y#mad$nz yalnz"a #y#r ibi ya.t$nz anlam*tm% Fendimi tantmama izin
verinK Crkadiy 9vanovi ;vidriaylov%%%0
3&0
D(rdn" -(lm
A
6askolnikov bir kez daha' 0yoksa hQlQ d*m (ryor#mN0 diye d*nd% Far*snda d#ran
beklenmeyen kon#$a vensizlikle' k#*k#yla bakt% ;on#nda *a*knlk iindeK
0;vidriaylovPN Cma b#%%% @ok samaP Ela"ak *ey de$ilP0 diye s(ylendi%
En#n b# *a*knl$ kon#$# hi de *a*rtm*a benzemiyord#K
0;ize #$ramamn iki nedeni varK 9lki' sizinle tan*mak istemem% ,i"edir son dere"e ilin *eyler
d#y#yor#m hakknzda% 9kin"isi' do$r#dan do$r#ya kz karde*iniz Cvdotya 6omanovna!nn
karlarnn s(zkon#s# old#$# bir iri*imde benden yardmnz esiremeye"e$inizi #m#yor#m%
8akkmdaki d*n"elerinden dolay kz karde*iniz birinin tavsiyesi olmadan bana ka.sndan ieri
adm bile attrmaz% Cma siz yardm ederseniz' (yle sanyor#m ki%%%0
6askolnikov on#n s(zn keserekK
0Danlyors#n#z0' dedi%
0Azninizle sorabilir miyimK onlar daha dn eldiler' de$il miN0
6askolnikov kar*lk vermedi%
0Dn eldiler' biliyor#m% -en de (n"eki n eldim zaten% -akn 6adion 6omanovi' kendimi
temize karmaya al*a"ak de$ilim' ama aklamama izin verinK bo* inanlar bir yana brakarak
sa$d#y# ile d*ne"ek ol#rsak' btn b# ol#. bitenlerde benim y(nmden (zellikle s#
saylabile"ek bir *ey var mN0
6askolnikov kon#*madan ona bakmaya devam ediyord#%
0Dani benim s##m' kendi evimde kor#nmasz bir kz sk*trmam ve on# 0tiksin (nerilerimle
a*a$lamam0 dir' (yle de$il miN 48erkesten (n"e kendim itira+ ediyor#m b#n#P5% Dalnz' kab#l
ediniz ki' ben de bir insanm%%% et nihil h#man#mR%%% Fsa"as'
Et nihil h#man#mP 4Cslnda da 3atin"e5 K7e amas bir insanP
3&1
ben de Q*k ol#r' sevebilirim 4ne ya.arsnz' b(ylesi *eyler bizim irademizle olm#yor5% -# d#r#mda
da her *eyin aklamas son dere"e do$allk kazanyor% -#rada btn sor#n *#K ben bir "anavar
mym' yoksa bir k#rban mN F#rbansam' nasl bir k#rbanN D*nnK ben sevdi$im kza benimle
birlikte Cmerika!ya ya da 9svire!ye kamasn (nerirken' belki de ona kar* sons#z bir say
besliyor#m iimde% Dalnz"a b# da de$ilK her ikimiz iin m#tl# bir ele"ek k#rmay d*nyor#m%
9nsan akl' allamas' t#tk#larn t#tsa$ ol#yor o$# kez% -en belki de ondan ok kendime
kydm%%%0
6askolnikov on#n s(zn tiksintiyle keserekK
08ayr0' dedi' 0hi de dedi$iniz ibi de$ilP ;iz ister hakl ol#n' ister haksz' ben sizden tiksiniyor#mP
;izi tanmak' bilmek istemiyor#m% Fov#yor#m siziP De+ol#nP0
;vidriaylov birden bir kahkaha attK
0)es do$r#s#P ;izi kandrmak ola"ak *ey de$ilP F#rnazlk edeyim dedim' ama hayr' siz sor#n#n
en "anal" noktasna .armak bastnzP0
0Cma siz *# anda bile k#rnazlk ediyors#n#z%%%0
;vidriaylov nrakl bir kahkaha daha atarakK
0,e olm#* sankiN ,e olm#*N0 dedi% 0-onne 1#erreR derler b#na' b# kadar"k bir k#rnazl$a da m
izin yok artkN Cma siz benim s(zm kestiniz% Iyle ya da b(yle' ben bir kez daha tekrarlyor#mK
e$er bahedeki o olay olmasayd' hibir tatszlk da olmaya"akt% Mar+a )etrovna%%%0
6askolnikov on#n s(zn kaba"a keserekK
0D#yd#$#ma (re0' dedi' 0Mar+a )etrovna!y da (br dnyaya siz (ndermi*sinizN0
0Demek b#n# da d#yd#n#zN 8o*' d#ymamanz ola"ak *ey de$ildi ya%%% ;or#n#za elin"e' b#
kon#da vi"danm tmyle rahat old#$# halde' do$r#s# nasl yant vere"e$imi bilemiyor#m% Dani
korkt#$#m#' ekindi$imi +alan sanmayn' b# kon#da izli ka.akl hibir *ey yok' her *ey a.ak
ortadaK doktor ra.orlar' tka basa yemek yedikten ve bir *i*eye yakn da *ara.
-onne 1#erre 4Cslnda da Fransz"a5K Merte d(v*% 4@ev%5
3&2
itikten sonra tok karnna banyoya irmenin neden old#$# beyin inmesinden s(zediyor%
6a.orlarda ba*ka"a hibir *ey yok% -# kesinlikle b(yle% Cma ben e.ey"e d*ndm olay
zerinde' (zellikle de b#raya elirken' trende/ b# a"' b# m#ts#z sonda benim hi mi .aym yokN
En# sinirlendirdi$im iin' ya da ba*ka herhani bir nedenle benim yzmden olmasn tm b#nlarN
Cma b(yle bir *eyin s(zkon#s# olamaya"a$ son#"#na vardm%0
6askolnikov lmsediK
0Fey+e keder zntlerle rahatsz etmi*siniz kendiniziP0
0,iin lyors#n#zN D*nnK to.# to.# iki krba v#rd#m ona% 9zi bile kalmad b#nlarn% 6i"a
ederim' beni yzsz bir adam sanmayn' ben b#n#n benim y(nmden ne denli a*a$lat" bir *ey
old#$#n# ok iyi biliyor#m' hatta b#n#n da (tesinde bir *ey/ ama *#n# da ok iyi biliyor#m ki'
Mar+a )etrovna da' 0nasl s(ylemeli!' benim b# merakmdan ok ho*n#da benziyord#% Do$r#s#n#
isterseniz' kz karde*inizle ilili o olay alabildi$ine s(mrld% Mar+a )etrovna!nn evden bir yere
kamad$nn n" nyd% Alede de (rlmesi iin bir neden kalmam*t/ o nl mekt#b# ile
ilede herkesi bktrm*t4mekt#b#n ok#nmas hikQyesini de d#ym#* m#yd#n#zN5 7e derken
benim *# iki krba" ola$anst bir olay haline etirdi% 8emen arabay hazrlamalarn b#y#rd#P%%%
8i ho*lanmyor (rnmelerine kar*n' kadnlarn bazen a*a$lanmaktan ok' ama ok byk
zevk aldklarn s(ylemeye erek bile (rmyor#m% 1eri b# herkeste b(yledir' insanlar enellikle
a*a$lanmaktan ok' ama ok ho*lanrlar% -ilmem siz de +arkettiniz miN Cma kadnlar iin b#
(zellikle b(yledir% 8atta denilebilir ki' yalnz"a b#n#nla yetinirler' b#n#nla ya*arlar ve ba*ka hibir
*eye erek d#ymazlar%0
6askolnikov bir ara kalk. itmeyi ve b# (r*meye bir son vermeyi d*nd% Cma t#ha+ bir
merak' hatta hesa.ll$a benzer birtakm d*n"eler bir an iin b#n# ya.masna enel old#%
Daln dalnK
0Fava etmekten ho*lanr msnzN0 diye sord#%
08ayr .ek sevmem'0 dedi ;vidriaylov% ;esi sakindi 0Mar+a )etrovna ile hemen hi kava
etmezdik% Mam bir #y#m iindeydik%
3&3
8o*n#tt# benden% Dedi yllk evlili$imiz boy#n"a 4e$er tmyle k#*k# veri"i' anlamsz olan
n"sn saymazsak5 to.# to.# iki kez krba k#llandm% -#nlardan ilki' evlendi$imizden iki ay
sonra' i+tli$e yeni yerle*ti$imiz sralarda olm#*t#/ ikin"isi ise i*te *# son olaydr% ;iz de beni
"anavar r#hl#' eri ka+al' k(lelik yanls biri sanm*tnz herhaldeN 8eh-heP%%% Deri elmi*kenK
bilmem hatrlyor m#s#n#z 6odion 6omanovi' birka yl (n"e' henz mahkemelerin ak
(rld$ o mbarek zamanlarda' adn simdi karamad$m soyl#n#n biri' bir Clman kadnn
vaonda krbalam*t da' adam erek halk' erekse basn rezil etmi*' yerin dibine batrm*t%
0@a$0nR irkin davran* da ayn yl olm#*t# yanlmyorsamN 40Msr 1e"eleri0 to.lantlarn
hatrlyor m#s#n#zN Fara 1(zlerP Ch ,eredesiniz 1enli$imizin E Cltn @a$larP5 8er ne ise'
benim b# kon#daki d*n"em *#K E Clman kadnn krbalayan adama herhani bir biimde
seve"enlik d#ym#yor#m% @nk aslnda b(ylesi bir davran*%%% ,e diye seve"enlik d#ya"akm*m
ki b(yle bir davran*aP -#n#nla birlikte *#n# da s(ylemekten kendimi alamaya"a$mK 9nsann
te.esini attran (yle 0Clman kadnlar0 ol#yor ki bazen' hibir ileri (r*l insan o soyl# adamn
ya.t$n ya.maya"a$na ili*kin kendinden yana ven"e veremez% Cma o zamanlar hi kimse
olaya b# adan bakmam*t' oysa asl insan"a olan b# noktadr% Csl hak ve adalet de b#d#rP0
;vidriaylov birden lmeye ba*lad% 6askolnikov bir *eyi aka anlam*tK ;vidriaylov kesin
olarak bir *eylere karar vermi*ti ve izli birtakm d*n"eleri vard%
0-irka ndr hi kimseyle kon#*mam*snz alibaN0 diye sord# 6askolnikov%
08emen hemen (yle% ,e old#' benim b(ylesine akl ba*nda biri olmam m *a*rtt siziN0
0@a$0n irkin davran*/ 18:1 ylnda 0@a$0 azetesinde' bir mzikli edebiyat e"esinde kadnn
)#*kin!in 0Msr 1e"elerinden Fleo.atra!nn monolo#n# 0terbiye ve ede. k#rallarna aykr olarak
0k*krt"0 el-kol hareketleriyle ok#masn knayan bir yaz yer alm*' yaz ileri"i basnda te.kiyle
kar*lanm*t% Dostoyevski de derisinde 0@a$!n irkin davran*0n knayan iki yaz yazm*t
4@ev%5
3&&
0 8ayr% 1ere$inden ok akl ba*nda olmanz *a*rtyor ben%
0;or#larnzn kabal$na "enmedi$im iin miN Iyle' de$il miN ,e diye "eneyim kiN0 ;onra'
insan *a*rtan bir sa+lkla ve daln daln srdrd s(zleriniK 0;iz nasl sord#ysanz' ben de (yle
yant verdim% -eni (zellikle ililendiren hibir *ey yokt#r% 8ele b# sralar%%% Cz (n"e s(yledi$im ibi'
kz karde*inize olan ilim yznden birtakm baya$ d*n"elerle yznze ld$m
d*nmekte (zrsnzP%% Cma size aka s(yleyeyim ki' "anm ok sklyor% Izellikle *# son
nden beri%%% En#n iin sizi (rd$me ok sevindim% ;akn "enmeyin 6odion 6omanovi'
ama nedense siz bana ok t#ha+ bir insan olarak (rnyors#n#z% -iliyor m#s#n#z' sizde bir
*eyler var/ (zellikle *imdi' yani *# %anda de$il de' enel olarak s# sralarda%%% )eki .eki' eri aldm
s(zlerimi' atmayn ka*larnz (yleP ;and$nz ibi yol yordam bilmez' kaba saba bir adam
de$ilim%0
0-ilmiyor#m' belki hi kaba saba bir adam de$ilsiniz0 dedi 6askolnikov% -ak*lar kederliydi%
08atta bana (yle eliyor ki' siz ok iyi bir sosyete adamsnz' ya da hi de$ilse' nerede nasl
davranla"a$n bilen akl ba*nda bir insansnz%0
;vidriaylov so$#k' hatta biraz kendini be$enmi* bir tavrlaK
0Do$r#s#n# isterseniz' beni kimsenin d*n"esi ililendirmez% Ite yandan' madem ki lkemizde
baya$ ki*iler el stnde t#t#l#yor' ben ne diye (yle olmayaym kiN%%0 dedi ve lmseyerek
eklediK 08ele insann yaratl* da b#na elveri*li ise%%%0
0,e ol#rsa ols#n' ben sizin b#rada .ek ok tand$nz old#$#n# d#yd#m% Dani siz hani *#
0evresi olmayan0 diye nitelendirilen ki*ilerden de$ilsiniz% -# d#r#mda' (zel bir ama"nz olmasa'
beni ne diye eli. araya"aksnzN0
;vidriaylov' 6askolnikov!#n sor#s#ndaki ana noktaya de$inmeden' (vnr"esineK
0Evet'0 dedi' 0.ek ok tand$m old#$# do$r#d#r% -#n n" ndr ki' b# kentte srt.
d#r#yor#m% -en evremi tanyor#m' evrem de' sanyor#m' beni tanyor% Eld#ka *k iyiniyor#m'
evremde kimse beni yoks#l bir insan olarak (rmyor% J# ya.lan k(yl re+orm# da bize .ek
dok#nmad/
3&2
ormanlarm' s#lak ayrlarm old#$# iin elirimde bir azalma olmad%%% Cma oraya itmem'
eskiden beri sklrm oradan% ;rt. d#rd#$#m *# n iinde kimseyle bir yaknl$m olmad%%%
-ir de b#raya kent diyorlarP ,asl k#r#lm#*' niin k#r#lm#* b# kent b#rada' Cllaha*knaN Mam
anlamyla bir mem#r ve her trden ($ren"i kentiP ;ekiz yl (n"e b# kentte serserilik ediyord#m
ben/ do$r#s# ya' o sralar .ek ok *eyin +arkna varmam*mP%% -#n vendi$im tek bir *ey var'
o da anatomi' Cllah sizi inandrsnP0
0,e anatomisiN0
;vidriaylov b# kez de sor#lan sor#n#n +arknda olmadanK
0 J# sizin k#l.leriniz' D#ssot!larnz' .#antlarnz'R hatta *# ilerlemeleriniz yok m#%%% aman
benden' rak ols#nlar azizimP Crtk oy#nda hileye .aydosP0
0 Demek hile ya.t$nz da old#N0
0 8ilesiz ol#r m# hiN ;ekiz yl (n"e' kibarlktan' e+endilikten nasibini alm* esasl bir r#.t#k biz
b#rada' zamanmz zel eirdik% 8em' biliyor m#s#n#z' he.imiz yol yordam bilen insanlardk/
*airler' ka.italistler +alandk%%% ;onra' bilmem +arkettiniz mi' bizde' 6#s to.l#m#nda ot#r#.
kalkmay bilen insanlara he. oy#nda hile ya.anlar arasnda rastlanr% -# i*leri brakt$mdan beri
k(yde ot#rmamn nedeni de b#% ,ie=in!li bir D#nanl!ya olan bor"#m yznden az kalsn ha.ise
d*yord#m o sralar% Derken tam b# srada Mar+a )etrovna yeti*ti' D#nanlyla .azarl$a ot#r#.
ot#z bin r#ble kar*l$ beni k#rtard 4bor"#m#n tamam yetmi* bin r#bleydi5% Fendisiyle yasal
olarak evlendik' beni al. k(ye' i+tli$ine (trd% ;anki bir hazineydim%%% Fendisi benden be* ya*
bykt% -eni ok seviyord#% Dedi yl k(yden d*ar kmadm% J#n# da #n#tmayn ki' bir ba*kas
adna dzenlenmi* ot#z bin r#blelik bor senedini' hani kendisine ba*kaldrrsam +alan diye he.
bir koz olarak elinde t#tt#% J(yle bir k.rdaya"ak olsam' t#za$a d*tm demektiP Da.ard
%%% k#l.leriniz' D#ssot!larmz' .#antlarnz%%% D#ssat E yllarda )eters-b#r!da nl bir restorann
sahibi% )#ant 4Fransz"a' .oint5/ 1ezinti yeri 4@ev%5
3&:
daP Haten kadnlarda btn b# d#y#lar kar*k olarak bir arada b#l#n#r%0
0Ertada b(yle bir senet olmasayd' kaar mydnzN0
0 -ilmem ki b#n# size nasl s(ylesemN -# senetten dolay hemen hi rahatsz olmadm% Haten
"anm bir yere itmek istemiyord#% Mar+a )etrovna!nn kendisi bana iki kez y#rt d*na kmam
(nerdi/ skld$m (ryord#% Da%%P Daha (n"e de km*tm d*arya' her k*mda da mthi*
"anm sklm*t% <an sknts da de$il de' ne bileyim i*te%%% Deniz' ,a.oli F(r+ezi' ne*in'
do$#*#%%% -akarsn' iinde z" bir *eyler d#yarsnP%% En ok da b# zntden ne+ret etmi*imdir%
8ayr' insann memleketi daha iyi/ b#rada hi de$ilse ba*kalarn s#lar' kendini hakl (rrsn%
8em ben belki bir ara*trma r#b#yla F#zey F#tb#!na ide"e$im% @nk =!ai le vin ma#vaisR ve
ikiden de tiksiniyor#m% Eysa *ara. bir yana' zaten hibir *ey s(zkon#s# de$il benim iin%%%
Denedim b#n#% Dediklerine baklrsa -er .azar n D#s#.ov .arknda byk bir balonla
#a"akm*% Danna da' belli bir "ret kar*l$ yol arkada* ala"akm*' asl var m a"abaN0
0 -iner miydiniz b(yle bir balonaN0
0 -en miN 8ayr%%% Iylesine s(yledim%%%0 ;vidriaylov erekten de dalnla*m* ibiydi%
0-# adam ne istiyorN0 diye d*nd 6askolnikov%
08ayr' b# senet beni zmyord#0' diye srdrd s(zlerini ;vidriaylov/ yine (yle dalnd% 0-en
kendim ayrlmyord#m i+tlikten% Fald ki' bir yl (n"e' do$#m nmde Mar+a )etrovna bana b#
senedi eri vermi*ti% 8em de zerine (nemli"e bir .ara ekleyerek%%% )aral kadnd% !1(ryor
m#s#n#z Crkadiy 9vanovi' size nasl veniyor#m%%N! demi*ti% 9nanmyor m#s#n#z b(yle
s(yledi$ineN Cma bilmelisiniz ki' k(yde hatr saylr bir .atron olm#*t#m' y(rede herkese
tannm*tm% ;onra e*itli kita.lar da etirttim%%% Mar+a )etrovna ba*lanta onaylyord# b# kita.
i*ini' ama sonralar ok#maktan bana bir hal ele"e$inden korkmaya ba*lad%0
0Mar+a )etrovna!y ok (zlemi* ibisinizN0
4Cslnda da Fransz"a5 -;arho*l#$#m k(tdr% 4@ev%5
3&>
0-en miN Elabilir%%% -elki de' erekten (zledim%%% Cklma elmi*kenK hayalete inanr msnzN0
0,e hayaletiN0
0,e hayaleti ola"ak' bildi$imiz hayaletP ;iz inanr msnzN0
0Evet' belki de hayr' .o#r vo#s .laireR%%% Dani .ek o kadar de$il%%%0
0)eki hayalet (rd$nz ol#yor m#N0
;vidriaylov t#ha+ bir bak*laK
0Mar+a )etrovna arada bir ziyaret etmek lt+#nda b#l#n#yor0' diye mrldand ve a$z t#ha+ bir
lmsemeyle ar.ld%
0,asl yani' ziyaret etmek lt+#nda b#l#n#yorN0
0S kez eldi% 9lki' kendisini to.ra$a verdi$imiz nd% Mezarlktan ktktan bir saat sonra
(rnd% -#raya hareketimin on#n#yd#% 9kin"i kez' dn de$il (n"eki n' yoldayken' Malaya
7i*era istasyon#nda (rnd/ *a+ak vaktiydi% Sn"s de' iki saat (n"e' tek ba*ma odamda
ot#r#rken old#%0
0Gyank mydnzN0
0Mmyle% Snde de #yanktm% 1eliyor' bir dakika kadar kon#*#yor' sonra ka.dan k. idiyor%
8er ka.dan irer kar% 8atta ayak seslerini d#yar ibi ol#r#m%0
0)eki ben sizin ba*nza b# trden *eylerin kesinkes eldi$ini niin d*ndmN0 ,asl old#$#n#
kendi de anlamadan s(yleyiverdi$i b# s(zler 6askolnikov!# ok *a*rtm*t% -yk bir heye"an
iindeydi%
;vidriaylov *a*rarakK
0Demek b(yleN0 dedi% 0Demek siz b#n# d*ndnzN%% 1erekten miN Cramzda ortak bir nokta
b#l#nd#$#n# s(ylememi* miydim sizeN0
6askolnikov serteK
08ibir zaman b(yle bir*ey s(ylemedinizP0 dedi% 8eye"anlyd%
0;(ylemedim miN0
08ayrP0 '
R 4Cslnda da Fransz"a5K ;izi ho*n#t etmek iin% 4@ev%5 3&8
0;(yledi$imi sanyord#m% Demin ieri irdi$imde (zlerinizi ka.am* kendinizi #y#r ibi
(sterdi$inizi (rr (rmez' kendi kendime !A*te' tQ kendisiP! demi*tim%0
6askolnikovK
0,e demek' tQ kendisiN -#n#nla s(ylemek istedi$iniz neN0 diye ba$rd%
;vidriaylov erekten *a*rm* ibiydi' sa+aK
0,e miN0 diye kekeledi% 0Do$r#s# b#n# ben de bilmiyor#m%0
-ir dakika kadar s#st#l#r% 1(zlerini birbirlerine dikmi*lerdi%
0Cma btn b#nlar ok samaP0 diye ba$rd 6askolnikov' "an sklm*t% 0Mar+a )etrovna eldi$i
zaman size neler s(ylyorN0
0Fim' o m#N 9n"ir ekirdi$ini dold#rmaz *eylerden s(zeder%%% 9nsano$l# neymi*' (rn de *a*nP
Haten beni (+kelendiren de b#ndan ba*ka bir *ey de$ilP Alk eli*inde 4biliyor m#s#n#z' ok
yor#lm#*t#mK "enaze t(reni' d#a +asl' yas yeme$i%%%5 ;on#nda al*ma odamda yalnz kalm*' bir
siara tttr. karma*k d*n"elere dalm*tm% -irden ka.dan iriverdi/ !Crkadiy 9vanovi'
b#n tela*tan yemek odasndaki saati k#rmay #n#tm#*s#n#z! dedi% -# saati' erekten de yedi
yldr he. ben k#rardm% F#rmay #n#tt#mm# da' bana he. o hatrlatrd% Ertesi n' artk b#raya
eliyor#m' sabaha kar* istasyonda inmi*im' -e"e yolda biraz #y#klam*tm' her yanm
d(klyord#' (zlerimden de #yk# akyord#'- bir kahve s(ylemi* ot#r#yor#m' bir de ne (reyim'
Mar+a )etrovna' elinde bir deste oy#n kQ$d' eli. yanma ot#rmam* mN !Falnza bak.
yol"#l#$#n#z#n nasl ee"e$ini s(yleyeyim mi' Crkadiy 9vanoviN! dedi% Faldan ok iyi anlard%
Ena +alma baktrmad$m iin kendimi hi ba$*lamaya"a$m% Fork#. kam*tm%%% Cslnda tam o
srada kam.ana da alm*t%%% 7e i*te b#n' bir a* dkkanndan etirtti$im berbat yemekten
sonra a$rla*m* bir mideyle' bir siara tttrm* ot#r#yord#m ki' birden Mar+a )etrovna ieri
irdi% Szerinde ye*il i.ekli k#ma*tan' #z#n' ok *k bir elbise vard% !Merhaba Crkadiy 9vanovi!'
dedi' !Elbisemi nasl b#ld#n#zN Cniska b(ylesini dikebilir miN! 4Cniska bizim k(yde ot#ran bir terzi
kzd' eskiden to.rak k(lelerindendi' sonra Moskova!da terzilik k#rslarna
3&?
+alan itmi*' ok iyi bir kzd5% Mar+a )etrovna kar*mda d(n. d#r#yord#% In"e elbisesine' sonra
da yzne dikkatle bakarakK !Mar+a )etrovna!' dedim' !b(yle (nemsiz *eyler iin ta b#raya' bana
kadar eli. rahatsz olmaya neden b(yle isteklisinizN !Ch' aman Manrm' dedi' !demek artk seni
rahatsz da etmeye"e$imP! Fendisini biraz kzdrmak iin' !-en' Mar+a )etrovna' evleniyor#m!
dedim' !-# kendi bile"e$iniz bir *ey Crkadiy 9vanovi! dedi' !yalnz karnz to.ra$a verir vermez
evlenmeye kalk*manz' size +azla"a *ere+ kazandrmazP -ari iyi birini semi* olaydnz' yoksa ne
siz m#tl# olabilirsiniz' ne de o/ yalnz"a herkesi kendinize ldrm* ol#rs#n#z%! -#nlar dedikten
sonra k. itti% Drrken elbisesinin h*rtsn d#yar ibi old#m% ,e sama *eyler ama' (yle
de$il miN
0-elki de btn b#nlar siz #yd#r#yors#n#zN0 dedi 6askolnikov% ;vidriaylov daln dalnK
0-en ok az yalan s(ylerim0' dedi' sor#daki kabal$n +arkna varmam* ibiydi%
0-#ndan (n"e de hayalet (rd$nz olm#* m#yd#N0
08a%%% Evet' (rdm' bir kez' alt yl (n"e% Filka adnda bir #*a$m vard% Ilm*t% 1(mld$
n' al*kanlkla' !Filka' #b#$#m# etir! diye seslendim% 9eri irdi' do$r#"a #b#klarmn
b#l#nd#$# kk "am dolaba yrd% !8erhalde benden (alyor! diye d*ndm% @nk (ld$
n kendisini esasl .aylam*tm% !-(yle yrtk dirseklerle nasl yanma elebiliyors#nP @k d*ar
sersemP! diye ba$rm*tm% @kt itti ve bir daha da d(nmedi% E zaman b#n# Mar+a )etrovna!ya
s(ylememi*tim% Fendisi iin Qyin ya.tr. d#a +alan ok#tmak istedim' ama sonra #tan.
vazetim%0
0-ir doktora (rnseniz%%%0
06ahatszl$mn ne old#$#n# bilmemekle birlikte' hasta old#$#m# ben de biliyor#m% Cn"ak bana
kalrsa ben sizden be* kat daha sa$lklym% Demin size hayaletlere inan. inanmad$nz
sorm#*t#mN 9nanyor m#s#n#zN0
08ayr' hem de hi inanmyor#mP0 6askolnikov!#n sesi (+keliydi%
0-(yle d#r#mlarda enellikle ne derlerN0 diye mrldand ;vidriaylov/ kendi kendine kon#*#r
ibiydi' basn ha+i+e yana
e$mi*' bir ba*ka yana bakyord#% 0Derler kiK !;en hastasn' (rnd$n sand$n *eyler de'
erekli$i olmayan bir sayklamadan ba*ka bir*ey de$il!% Haten b# i*te sa$lam bir mantk aramaP
-en hayaletlerin yalnz"a hastalara (rnd$ne katlyor#m/ ama' b# hayaletlerin' ba*kalarna
de$il de' yalnz"a hastalara (rnd$n kantlar%0
6askolnikov sinirli bir *ekildeK
08ayalet diye bir *eyin olmad$na hi k#*k# yokP0 dedi%
-a*ka yana bakmakta olan ;vidriaylov (zlerini a$r a$r ona do$r# evirerekK
0Demek hi k#*k# yokN0 dedi% 0Demek siz b(yle d*nyors#n#zN )eki' *(yle d*nemez miyiz
a"aba 4siz de yardm edin bana5K 8ayaletler' ba*ka dnyalardan .aralar' b(lmlerdir' onlarn
ba*lan"dr% ;a$lkl bir insann b#nlar (rmesi iin hibir neden yok' nk sa$lkl insan'
yeryz insan demektir' yani b# dnyada ya*ayan insandr' yeryznn dzeni b#n#n b(yle
olmasn erektiriyor% Cma *# sa$lkl insan biraz hastalanverin"e' yani oranizmasndaki normal
yeryz dzeni boz#l#verin"e' bir ba*ka dnyann olabilirli$i kendini d#y#rmaya ba*lar/ hastalk
arttka (teki dnya ile yaknlk da artar% 9nsan (ld$nde ise' do$r#dan do$r#ya (teki dnyaya
(er ider% ,e zamandr d*nd$m bir kon# b# benim% E$er (br dnyaya inanyorsanz' b#
d*n"elere de inanabilirsiniz%0
0Ibr dnyaya +ilan inanmyor#m benP0
;vidriaylov dalm*' d*nyord#% -irdenK
0)eki ya orada (rm"ekler ya da b#na benzer yaratklardan ba*ka bir *ey yoksa%%N0 dedi%
0Fak b# adam0 diye d*nd 6askolnikov%
0-iz sons#zl#$# anla*lmas olanaksz bir d*n"e olarak' *(yle ko"aman' ok byk bir *ey
olarak d*nrz he.% 9yi ama neden ille de ko"aman' ok byk bir *eyN Eysa' bir de
bakm*snz' k"k' k(y hamam ibi bir yerdir/ is iinde' k(*eleri (rm"eklerle dol#N
D*nebiliyor m#s#n#zN A*te size sons#zl#kP ;ons#zl#k benim (zme bazen b(yle (rnyor%0
0Daha ia"' daha insa+l bir biimde d*nemez miydiniz b#n#N0 diye ba$rd 6askolnikov/
hastalkl bir ba$r*t b#%
320
321
;vidriaylov belli belirsiz bir lmsemeyleK
0Daha insa+l mN0 dedi% 0,e biliyors#n#z' belki de en insa+ls b#d#r% 8em' elimde olsayd e$er'
ben (zellikle b(yle bir dzenleme ya.ardmP0
-# irkin kar*lk zerine 6askolnikov birden *r ibi old#% ;vidriaylov ba*n kaldrd' (zlerini
diki. ona bakt' soran bir kahkaha att%
0D*nebiliyor m#s#n#z' yarm saat (n"e birbirimizi (rmemi*tik bile ve d*man saylyord#k/ *#
andaysa' aramzda (zmlenmemi* bir sor#n d#r#rken' b#n# bir yana braktk ve neler
kon#*maya ba*ladkP 8am#r#m#z#n bir old#$#n# s(ylerken do$r#y# s(yly(rm*m de$il miN0
6askolnikov sinirli sinirliK
0Hiyaretinizle beni niin *ere+lendirdi$inizi bir an (n"e anlatmanz ri"a etmeme izin verir misinizN0
dedi% 0@nk benim%%% benim%%% hi zamanm yok%%% 8emen d*ar kmak zor#ndaym%%%
08ay hayP 8ay hayP Fz karde*iniz Cvdotya 6omanovna' bay 3#=in!le%%% )yotr )etrovi 3#=in!le
evleniyorm#*' (yle miN0
0Fz karde*imle ilili her trl sor#n# bir yana braksanz ve de on#n adn a$znza almasanz%%%
;iz erekten de ;vidriaylov iseniz' benim yanmda on#n adn ne "esaretle a$znza ald$nz
do$r#s# anlayamyor#mN0
0Cma ben on#n hakknda kon#*maya eldim' adn nasl anmamN0
0)ekQla' s(yleyin' ama ab#kP0
0Farm tara+ndan benim akrabam da olan bay 3#=in!i e$er yarm saat ols#n (rebildiyseniz' ya da
on#n hakknda ere$i yanstan *eyler d#yabildiyseniz' eminim ki' kendisi hakknda bir +ikir
edinmi*sinizdir% E Cvdotya 6omanovna!ya (re bir insan de$il% -ana kalrsa Cvdotya 6omanovna
soyl# bir davran*la ve hesa.sz"a kendisini +eda ediyor' ailesi #$r#na byk bir (zveride
b#l#n#yor% 8akknzda d#yd#klarmdan edindi$im kanya (re' kz karde*inizin karlar
zedelenmemek ko*#l#yla b# evlilik boz#l#rsa' siz b# i*e sevine"eksiniz% ;izi tand$m *# anda
ise b# inan"m btnyle .eki*ti%0
322
0-# s(zleriniz' sizin y(nnzden son dere"e sa+a' hatta' ba$*layn' kstaha%%%0
0Dani kendime bir *eyler yontmaya al*t$m m s(ylemek istiyors#n#z%%N Masalanmayn' 6odion
6omanovi' kendi karlarm dyor olsaydm' kon#y# b# denli a.ak ortaya koymazdm' o
kadar da a.tal de$ilimP -#radaki bir .sikolo=ik t#ha+l$ aklayaym% Demin Cvdotya
6omanovna!ya d#yd#$#m seviden dolay kendimi hakl (stermeye al*rken' b#rada k#rbann
belki de ben old#$#m# s(ylemi*tim% -ilin ki' *# anda kz karde*inize kar* hibir sevi
d#ym#yor#m% -# benim iin de *a*la"ak bir d#r#m' nk bir zamanlar on# erekten
sevmi*tim%%%0
01nnz n etmek' (nl e$lendirmek istedi$inizden%%%0
01erekten de e$len"e d*kn' ezi. tozmay seven bir adamm% Cma kz karde*iniz (yle stn
(zellikleri olan bir insan ki' ona ben bile ka.lmaktan kendimi alamadm% Cma *# anda anlyor#m
ki' btn b#nlar samaym*P0
0@oktan anladnz b#n#N0
0In"eleri de +arkediyord#m' ama n (n"e' tam )etersb#r!a eldi$im n' b#na kesin olarak
inandm% Fsa"as Moskova!dayken bile hQlQ Cvdotya 6omanovna!y elde etmeyi ve b# kon#da
3#=in!le rekabete iri*meyi d*nyord#m%0
0;(znz kesti$im iin (zr dilerim' ama lt+edi. biraz ksa kesemez misinizN Hiyaretinizin
sebebine elseniz%%% C"elem var ve d*ar kmak zor#ndaym%%%0
0-yk bir sevinle% -#raya eldikten sonra%%% bir%%% eziye kmaya karar verin"e' zor#nl# baz
i*lerimi yol#na koymak istedim% @o"#klarm teyzelerinin yannda kald/ onlar zenin/ bana hi mi
hi ihtiyalar yok% ;onra' benim nasl bir baba old#$#m da ortadaP Danma yalnz"a' Mar+a
)etrovna!nn een yl ba$*lad$ .aray aldm% -# kadar bana yeter% -a$*layn' *imdi kon#ya
eliyor#m% @kmay tasarlad$m yol"#l#ktan (n"e -ay 3#=in!le de hesa.la*mak istiyor#m% -#n#
kendisine hi katlanamad$mdan ya.t$m sanmayn/ Mar+a )etrovna!yla kavamza 3#=in
neden olm#*t#r/ nk 3#=in!in evlenme i*ini Mar+a )etrovna!nn kotard$n ($renmi*tim% Jimdi'
sizin ara"l$nzla'
322
hatta sizin yannzda Cvdotya 6omanovna ile (r*mek ve ona/ bir' )yotr )etrovi!ten kendisine
byk bir yarar elmeye"e$i ibi' tam tersine ve d.edz zarar ele"e$ini aklamak/ iki' neden
old#$#m tatszlklar dolaysyla kendisinden (zr dileyerek' ona on bin r#ble verme (nerisinde
b#l#nmam kab#l etmesini ri"a etmek ve b(yle"e de 3#=in!den ayrlmasn kolayla*trmak
istiyor#m' ki bir +rsat do$d#$#nda on#n da b# ayrl$ benimseye"e$inden eminim%0
6askolnikov (+kelenmekten ok *a*rm*tK
0;iz erekten de' erekten de delisinizP0 diye ba$rd% 0,asl "esaret edebilirsiniz b(yle
kon#*mayaP0
0-a$ra"a$nz biliyord#m zaten% Cma baknK ben her ne kadar zenin bir adam de$ilsem de' *#
on bin r#bleyi kz karde*inize rahata verebile"ek bir d#r#mdaym' nk b# .ara bana hi mi hi
erekli de$il% E$er Cvdotya 6omanovna kab#l etmezse' a.tal"a har"ay. ide"e$im b# .aray% -#
bir% 9kin"isiK vi"danm ok rahat/ kendim iin hibir kar tmyor#m% 9ster inann' ister inanmayn'
ama daha sonra hem siz' hem de Cvdotya 6omanovna b#n#n b(yle old#$#n# (re"eksiniz%
;or#n *# ki' sayde$er kz karde*iniz benim yzmden birtakm tatszlklara katlanmak zor#nda
kald/ iten bir .i*manlk d#y#s#yla ya.t$m k(tlkleri .arayla ka.atmaya al*yor de$ilim'
btn ama"m' yalnz"a k(tlk eden' k(tlk etme ayr"al$ olan bir insan olmad$m
kantlayarak' on#n yararna bir i* ya.maktr% E$er (nerimi ya.arken milyonda bir ols#n kendi
karm dyor olsaydm' daha be* ha+ta (n"e b#ndan ok daha +azlasn (nermi*ken' *imdi
t#t#. da yalnz"a bir (n bin r#ble (nermezdim% -# da bir yana' ben yaknda' hem de ok yaknda'
en bir kzla evleniyor#m/ b(yle"e de Cvdotya 6omanovna!ya kars k(t birtakm niyetlerimin
old#$# k#*k#lar tmyle ortadan kalkm* ola"aktr% ;on olarak da *#n# s(yleyeyim ki' bay
3#=in!le evlenmekle Cvdotya 6omanovna' yine ayn .aray alm* ola"aktr' yalnz bir ba*ka yolla%%%
-ana hi kzmayn' 6odion 6omanovi"' so$#kkanllkla' sakin sakin bir kez daha d*nn *# i*i%0
-#nlar s(ylerken ;vidriaylov!#n kendisi son dere"e sakin ve so$#kkanlyd%
32:
06i"a ederim kesin artk0' dedi 6askolnikov% 0,e ol#rsa ols#n' ba$*lanmaz bir kstahlkta
b#l#n#yors#n#z%0
08i sanmam% -# dnyada insan insana an"ak k(tlk edebiliyor' anlamsz birtakm biim"ilikler
nedeniyle bir damla ols#n iyilik ya.abilme hakkna sahi. de$iliz% @ok sama bir *ey b#% Jimdi'
diyelim ben (lseydim ve b# .aray kz karde*inize dinsel vasiyetle brakm* olsaydm' o zaman da
eri evirebile"ek miydiN0
0-yk olaslkla' evet%0
0Do' b# olamaz% 8er neyse' ol#r ya da olmaz% J# var ki' on bin r#ble .ek de +ena bir .ara
saylmaz% ,e ol#rsa ols#n' ben b# kon#*t#klarmz Cvdotya 6omanovna!ya iletmenizi ri"a
ede"e$im%0
08ayr' iletmeye"e$im%0
0 E zaman' 6odion 6omanovi' ben on#nla kendim (r*me yollarn aramak' dolaysyla da on#
rahatsz etmek zor#nda kala"a$m%0
0)eki iletirsem' kendisiyle (r*me yol#na ba*v#rmaya"ak msnzN0
0Do$r#s# ne diye"e$imi bilemiyor#m% -ir kez ols#n (r*ebilmeyi ok isterdim%0
08i #mmayn%0
0DazkP Cslnda siz beni tanmyors#n#z% Fimbilir' ilerde belki de daha yakndan tan*rz%0
0Daknla*a"a$mz m d*nyors#n#zN0
0,eden olmasnN0 ;vidriaylov lmseyerek yerinden do$r#ld# ve *a.kasn ald% 0Cslnda sizi
rahatsz etmek istemiyord#m% 1eri b# sabah yznz beni ok etkilemi*ti' ama yine de b#raya
elirken +azla #m#tl# de$ildim%%%0
0Demek sabahleyin de beni (rdnzN ,eredeN0 6askolnikov tedirin olm#*t#%
0-ir rastlant son#"#%%% ,edense sizde bana benzer bir *eyler old#$#n# d*nyor#m he.% Cma
tela*lanmayn' "an sk" bir adam de$ilim/ k#marda hile ya.anlarla tatszlk karmadm' #zak
akrabalarmdan )rens ;virbey!i kendimden bktrmadm'
32>
6a+ael!in Madonnas zerine' bayan )ril#kova!nn albmne bir *eyler yazmay be"erdim ve
Mar+a )etrovna!yla yedi yl' yanndan hi ayrlmama"asna birlikte ya*adm% 1emi*te'
;aman.azar!nda 7yazemski!nin evindeR yatm*l$m da vardr% Jimdi de belki -er!in balon#na
bini. #a"a$m%0
01zelP ;ormama izin verinK s(zn etti$iniz yol"#l#$a yaknda m kyors#n#zN0
08ani yol"#l#$aN0
0J# demin s(zn etti$iniz%%%0
08a' evetP%% 1erekten size bir eziden s(zetmi*tim%%% -# e.ey eni* bir kon#%%% Cma bana ne
sord#$#n#z# bir bilseydinizP0 ;vidriaylov birden ksa ama rltl bir kahkaha attK 08em
bakarsnz eziye kmak yerine evlenivermi*imP -ana (nerdikleri bir kz var da%%%0
0-#rada mN0
0Evet%0
0,e zaman be"erdiniz b#n#N0
0Cma ben yine de Cvdotya 6omanovna ile bir kez ols#n (r*ebilmeyi ok isterdim% <iddi olarak
ri"a ediyor#m b#n# sizden% Eh' *imdilik ho*akaln%%P Cz kalsn #n#t#yord#mP 6odion 6omanovi'
kz karde*inize' Mar+a )etrovna!nn kendisine bin r#ble brakt$n s(yler misinizN -# tmyle
do$r#d#r% Mar+a )etrovna (lmnden bir ha+ta (n"e ya.trd vasiyetnamesinde b# dzenlemeyi
ve her *ey benim yanmda old#% 9ki ha+ta iinde Cvdotya 6omanovna .aray alabilir%0
0Do$r# m# b# s(yledi$inizN0
0Do$r#% Fendisine iletin%%% Mekrar ho*akaln% Fald$m yer size ok yakn%0
Mam karken ;vidriaylov ka.da 6az#mihin!le ar.*t%
R %%% ;aman.azar!nda 7yazemski!nin evi%%% - 0;# ve <eza0nn yazld$ yllarda' 7%7%
Frestovski!nin 0)etersb#r 7iraneleri0 adl romannda ayrntl bir biimde anlatlm* olan'
)etersb#rl# yoks#llarn d*k bir "ret kar*l$ barndklar ev% 4@ev%5
AA
;aat nerdeyse sekiz ola"akt/ -akaleyev!in .ansiyon#na 3#=in!den (n"e varabilmek iin ikisi de
admlarn hzlandrdlar%
;oka$a ktklarnda 6az#mihinK
0Fimdi deminki adamN0 diye sord#%
0;vidriaylov% Evlerinde mrebbiye olarak al*t$ srada kz karde*ime sarkntlk eden i+tlik
sahibi% -# olay yznden kars Mar+a )etrovna' D#nya!y kovm#* ama daha sonra kendisinden
(zr dilemi*ti% 1eenlerde de birdenbire ol#verdi% -#n annem s(zediyord# hani%%% ,eden'
bilmiyor#m' ama ben b# adamdan ok kork#yor#m% Farsn to.ra$a verir vermez b#raya elmi*%
@ok t#ha+ bir adam' bir *eyler ya.maya kararl (rnyor%%% 7e sanki bildi$i bir *eyler var%%%
D#nya!y ondan kor#mak erek%%% ;ana b#n# s(ylemek istiyor#m' d#y#yor m#s#nN0
0For#mak mP Cvdotya 6omanovna!ya ne ya.abilir ki oN Cma benden b# istedi$in iin sana
te*ekkr ederim 6odya%%% For#r#z Cvdotya 6omanovna!y' kor#r#zP ,erde ot#r#yorm#* adamN0
0-ilmiyor#m%0
0,iye sormadnN DazkP ,eyse' ben ($renirimP0
6askolnikov bir sre s#st#' sonraK
0;en on# (rdn mN0 diye sord#%
0Evet' kendisine iyi"e dikkat ettim%0
6askolnikov direttiK
0;en on# iyi"e (rdn mN C.ak (rdn mN 0
0Evet' kendisini ok iyi hatrlyor#m% -in ki*i iinde (rsem' kartrm% 1(rd$m insanlarn
yzlerini hi #n#tmam%0
Deniden s#st#lar% ;onra 6askolnikovK
08mm%%%0 diye s(ylendi% 0Evet' (yle b#%%% -iliyor m#s#n%%% he. bir hayalmi* ibi eliyor bana
b#nlar%0
0,e demek istedi$ini .ek iyi anlayamadmN0
6askolnikov ar.k bir lmsemeyleK
08ani siz he.iniz bana deli diyors#n#z ya0' dedi' 0b# simdi bana da (yle eliyor%%% Dani ben
erekten bir deliyim ve yalnz"a bir hayalet (rdm%%P0
328
32?
0,e diyors#n senN0
0Fimbilir' belki de delinin biriyim ben ve *# son nlerde ol#. bitenlerin he.si yalnz"a benim
hayalimde e"en *eylerdi%%%0
0Eh' 6odyaP Dine sinirlerini bozm#*lar seninP%% ,eler s(yledi o adam sana' niin aram* seniN0
6askolnikov kar*lk vermedi% 6az#mihin bir dakika kadar d*ndkten sonraK
0Dinle0' dedi' 0*imdi sana ra.or#m# veriyor#m% ;ana #$radm' #y#yord#n% I$le yeme$inden
sonra )or+iri!ye ittim% Hamyotov yine oradayd% -ir *eyler s(ylemeye yeltendim' ama olmad' bir
trl istedi$im ibi kon#*amadm% 8ibir *ey anlamyorlar' anlayamyorlar ve #tan. sklmyorlar%
)or+iri!yi .en"ere kenarna eki. bir *eyler s(ylemeye ba*ladm' ama yine istedi$im ibi olmad/ o
bir yana bakyor' ben ba*ka bir yana%%% ;on#nda y#mr#$#m# s#ratna dayay.' o s#rat akraba"a
da$ta"a$m s(yledim% Dzme bakt' hibir *ey s(ylemedi% M#k#rd#m ve ktm' he.si b# kadar%
@ok a.tal"ayd% Hamyotov!la tek kelime bile kon#*madm% 8er *eyi berbat etti$imi d*nyord#m
ki' merdivenlerden inerken aklma elen bir d*n"e beni sevindirdi/ ne diye tela*lan. d#r#yor#z
biz seninleN ;enin iin bir tehlike ya da b#na benzer bir *ey s(zkon#s# olsa' hadi neyseP ;ana ne
her *eydenP ,e ilin var senin ol#. bitenlerleN M#k#r itsin yzlerine/ daha sonra biz onlara
le"e$iz%%% -en senin yerinde olsam onlara birtakm yalanlar #yd#r#rd#m% Daha sonra'
(re"eksin' nasl #tana"aklarP M#k#r itsinP Alerde v#ra"a$z kendilerine' *imdilik l. eelimP0
6askolnikovK
!Evet' herhaldeP! dedi% 9inden de' !)eki yarn ne diye"eksin adamaN! diye d*nd% M#ha+ *ey' *#
ana kadar' !I$rendi$inde 6az#mihin ne d*ne"ek a"abaN! d*n"esi hi aklna elmemi*ti%
-#n# d*nn"e' (zlerini diki. arkada*na bakt% 6az#nihin!in' )or+iri!yi ziyaretiyle ilili
anlattklar ok az ilisini ekmi*ti/ ne ok *ey (nemini yitirmi*ti birdenbire ve ne ok yeni ve
(nemli *ey ortaya km*tP%%
3:0
Foridorda 3#=in!le kar*la*tlar/ saat tam sekizde elmi*ti' kadnlarn odasn aryord#% 9eri birlikte
irdiler% ,e birbirlerine bakm*lar' ne selamla*m*lard% Delikanllar (nden yrm*ler' )yotr
)etrovi in"elik ere$i .altos#n# karmak iin iri*te biraz oyalanm*t% )#lheriya Cleksandrovna
hemen ka.ya' on# kar*lamaya ko*t#% Dnya a$abeyisiyle selamla*t%
)yotr )etrovi ieri irdi' kibar"a ama a*r bir "iddiyetle hanmlar selamlad% -ak*larnda bir
*a*knlk ve hQlQ kendini to.arlayamam*lk seziliyord#% )#lheriya Cleksandrovna da *a*rm*'
#tanm* ibiydi% Fon#klarn ab#"ak zerinde semaver kaynayan y#varlak bir masann evresine
ald% Dnya ve 3#=in masann iki #"#na kar*lkl ot#rm#*lard% 6az#mihin ve 6askolnikov!sa'
)#lheriya Cleksandrovna!nn kar*snda yer alm*lard/ 6az#mihin' 3#=in!e' 6askolnikov!sa kz
karde*ine yaknd%
-ir an kimse kon#*mad% )yotr )etrovi' yava* hareketlerle "ebinden .atiska bir mendil kard'
ortal$a bir esans kok#s# yayld% Ayiyrekli' ama hakk yenmi*' b#n#n iin de kar*sndakilerden
kesinlikle aklama istemeye kararl bir havayla b#rn#n# sildi% Daha ieri irdi$inde .altos#n#
karmadan eki. itmek ve b#yr#klarn dinlemeyen *# iki kadna a$r bir "eza vererek bir anda
akllarn baslarna etirmek d*n"esi elmi*ti aklna% Cma "esaret edemedi b#na% Ite yandan
bilinmezlikleri sevmeyen bir adamd' b#rada da aklanmas erekli bir nokta vardK -#yr#klar
nasl b(ylesine aka i$nenebilmi*tiN Demek ki bir *eyler olm#*t#% <ezay nasl olsa verirdi' b#
kendi elinde olan bir *eydi% En#n iin *imdi neler ol#. bitti$ini ($renmesi daha iyi ola"akt%
)#lheriya Cleksandrovna!ya d(nerek resmi bir tavrlaK
0Gmarm yol"#l#$#n#z iyi emi*tirN0 dedi%
0Manrya *kr' )yotr )etrovi%0
0@ok sevindim' Cvdotya 6omanovna da yor#lmadlar ya%0
0-en en ve lym0 dedi Dnya' 0yor#lmam%%% Cma annem iin old#ka a$r bir yol"#l#kt#%0
0,e ya.arsnz' #l#sal yollarmz ok #z#n' \6#sya Cna"$mz] byk lke%%% @ok istememe
kar*n dn eli. sizi kar*layamadm% Dine de' #marm' her *ey yol#nda itmi*tirN 0
3:1
)#lheriya Cleksandrovna de$i*ik bir ses ton#ylaK
0Ch' hayr )yotr )etrovi' dn do$r#s# tam anlamyla *a*kna d(ndk0 dedi% 0Cllahtan Dmitriy
)roko+i yardmmza eldi% Doksa .eri*an ol#rd#k%0 ;onra 6az#mihin!i 3#=in!e tanttK 0A*te
kendisi' Dmitriy )roko+i 6az#mihin%%%0
3#=in 6az#mihin!e yan (zle bakarakK
0Dn b# *ere+e kav#*m#*t#m%%%0 diye mrldand ve ka*larn at. s#st#%
)yotr )etrovi' to.l#l#k iinde nazik (rnen' (zellikle de nazik olma iddiasnda olan
insanlardand/ b(yleleri b#l#nd#klar to.l#l#k iinde kendilerine #y#n olmayan en #+ak bir aykr
d#r#m kar*snda ellerindeki btn olanaklar kaybederler ve b#l#nd#klar yeri *enlendiren bir
insan olmaktan k.' bo* bir #n #valna d(nerler%
Dine kimseden ses kmyord#K 6askolnikov srarla s#s#yor' Cvdotya 6omanovna zamanndan
(n"e kon#*mak istemiyord#/ 6az#mihin!inse zaten s(yleye"e$i bir *eyi yokt#% -# yzden yine
tela*lanan )#lheriya Cleksandrovna her zamanki yola ba*v#rd#K
0Mar+a )etrovna (lm*' d#yd#n#z m#N0
0Mabi d#yd#m% 8emen ($rendim b#n#/ hatta Crkadiy 9vanovi ;vidriaylov!#n' karsn to.ra$a
verir vermez a.ar to.ar b#raya' )etersb#r!a hareket etti$ini size haber vermeye eldim% En
azndan' venilir kaynaklardan ald$m bili b(yle%0
D#neka telaslanm*tK
0)etersb#r!a mN -#raya yaniN0 diye sord#' sonra annesiyle bak*tlar%
0Evet' b#raya% C.ar to.ar eli*ine baklrsa' emi*te ol#. bitenler de dikkate alnd$nda' b#
ziyaretin amasz olmad$ kendili$inden anla*lr%0
0Cman ManrmP0 diye ba$rd )#lheriya Cleksandrovna% 0D#nya"$m b#rada da m rahat
brakmaya"akN0
0-ana kalrsa tela*lanmanz erektire"ek bir d#r#m yok/ ne sizin' ne de Cvdotya 6omanovna!nn%
F#*k#s#z' on#nla *(yle ya da b(yle herhani bir ili*ki k#rma kon#s#nda sizin istekli olmamanz
ko*#l#yla% -ana elin"e' (zm zerinde ola"aktr' *# anda da nerede kald$n ara*tryor#m%%%0
0Ch' )yotr )etrovi' *# anda beni nasl kork#tt#$#n#z# bilemezsinizP -en kendisini to.# to.# iki
kez (rdm' ama bana kork#n bir adam olarak (rnm*t' kork#nP 6ahmetli Mar+a
)etrovna!nn (lm de on#n yznden old#' eminim%0
0-# kon#da kesin bir yarda b#l#namayz% Elimde do$r#l#$# s# (trmez bililer var% @e*itli
a*a$lamalaryla manevi y(nden kadnn (lmn hzlandrm* olabilir% 8al ve davran*lar' h#y#'
karakteri kon#s#nda sizin d*n"enize katlyor#m% J# anda zenin ol#. olmad$n' Mar+a
)etrovna!nn kendisine' herhani bir *ey brak. brakmad$n bilmiyor#m/ en ksa zamanda
bana b# kon#da bili #la*trla"aktr% Cma b#rada' )etersb#r!da e$er elinde birka k#r#* varsa'
hemen eski ya*amna ba*laya"a$ k#*k#s#zd#r% Fendi ibi ay. ve ahlakszlk am#r#na
(mlm* insanlarn en k(tsdr ;vidriaylov% -(yle bir adam sevmek m#ts#zl#$#n# ya*ayan
ve on# borlarndan k#rtaran Mar+a )etrovna!nn' sekiz yl (n"e on# bir ba*ka beladan daha
k#rtard$n kab#l etmek iin elimde (nemli birtakm t#tanaklar var/ yalnz"a karsnn abalar ve
(zverisiyle' bir "inayet davas' -"anavar"a' +antastik bir "inayet- daha ba*ndan (nlenmi*' b(yle"e
;vidriaylov ;ibirya!ya d*mekten k#rt#lm#*t#r% -ilmek isterseniz' b#' i*te b(yle bir adamdr%0
0Cman ManrmP0 diye ba$rd )#lheriya Cleksandrovna%
6askolnikov dikkatle dinliyord#%
Dnya' sert' etkileyi"i bir sesleK
0-# kon#da elinizde (nemli birtakm t#tamaklar old#$# do$r# m#N0 diye sord#%
06ahmetli Mar+a )etrovna!nn bana bir iz olarak anlatt$ *eylerdir b# s(ylediklerim% -elirtmem
erekir ki' b# kon# h#k#ksal y(nden tmyle karanlk d#r#mdadr% -ir zamanlar b#rada 6essli"h
adnda yaban" bir kadn ya*yorm#*' 4*imdi de b#ralardayms b# kadn sanrsam5' #+ak te+ek +aiz
i*leri ve ba*ka i*lerle #$ra*rm*% A*te b# 6essli"h!le bay ;vidriaylov arasnda #z#n sredir son
dere"e yakn ve izli bir ili*ki varm*% Gzak akrabalarndan birinin kz' sanrsam ye$eni'
6essli"h!in yannda
3:2
3:3
kalrm*/ onbe*' hatta ond(rt yasnda' sa$r bir kz"a$zm* b#/ 6essli"h b# kzdan ne+ret
edermi*' yedi$i bir lokma ekme$i d#rmadan ba*na kakar ve hatta a"masz"a d(vermi*% -ir n
kz"a$z tavan arasnda asl b#lm#*lar% Elayn intihar old#$#na karar verilmi* ve b# tr i*lerde
izlenen enel birtakm +ormalitelerden sonra dosya ka.atlm*% Cn"ak daha sonra bir ihbar
ya.lm*% Fzn%%% ;vidriaylov!#n te"avzne #$rad$na ili*kin% 1eri i*in b#ras da old#ka
karanlk' nk ihbar ya.an da bir ba*ka Clman kadn' k(t *(hretli' venilmez biri% ;on#ta
Mar+a )etrovna!nn abalar ve .aras sayesinde ihbardan bir *ey kmad' her *ey dedikod#
snrlarnda kald% Cn"ak ok anlaml bir dedikod#yd# b#% ;iz de' Cvdotya 6omanovna' alt yl
(n"e' to.rak k(leli$i h#k#k# daha kaldrlmam*ken' Fili. adnda i*ken"eyle (ldrlm* bir
adamn (yksn d#ym#*s#n#zd#r herhalde%%N0
0-enim d#yd#$#m' Fili.!in kendini asarak (ld$yd%0
0Do$r#' ama on# b# istemedi$i (lme zorlayan daha do$r#s# itekleyen *ey' bay ;vidriaylov!#n
ard kesilmeyen bask ve i*ken"eleriydi%0
0-enim bildi$im b(yle de$il0 dedi Dnya so$#k bir tavrla% 0-enim b# Fili. zerine d#yd#$#m
*eyler old#ka t#ha+K s(ylediklerine (re bir hi.okondriyakm* b# Fili.' bir tr ev +ilozo+#%%% 8erkes
a*r ok#maktan beyninin s#land$n s(yletmi*/ o da zaten bay ;vidriaylov!#n i*ken"eleri
yznden de$il' daha ok b# alaylar yznden kendini asm*% -ay ;vidriaylov i+tlik halkna'
benim orada b#l#nd#$#m sralarda ok iyi davranrd% @i+tliktekiler de' on# Fili.!in (lmnden
s#l# b#lmakla birlikte' yine de severlerdi%0
3#=in!in a$z anlaml bir lmsemeyle ar.ldK 0-akyor#m da ;vidriaylov!# hakl karmaya
al*yors#n#z Cvdotya 6omanovnaP 1erekten de ok k#rnaz ve hele kadnlarn (nln
elmede ok #sta bir adamdr/ t#ha+ bir biimde (len Mar+a )etrovna' b# d#r#m#n iler a"s
(rne$idir% -en yalnz"a b# adamn ilerdeki olas birtakm iri*imlerine kar* sizi ve annenizi
#yarmak istemi*tim% -en"e b# adam yine bor
3:&
yznden ha.ise d*e"ektir% -#na kesinlikle inanyor#m% Mar+a )etrovna o"#klar d*nerek
ona bir *eyler ba$*lamak niyetinde de$ildi' ama yine de bir *eyler braktysa e$er' b# ok kk
bir miktardr ve on#n ibi ya*am sren birine bir yl bile yetmez%0
0)yotr )etrovi0 dedi Dnya' 0lt+en *# ;vidriaylov kon#s#n# ka.ayalm' "anm skyor%0
6askolnikov birden s#sk#nl#$#n# bozd# ve ilk kez kon#*arakK
0Cz (n"e bendeydi b# ;vidriaylov0 dedi%
8er yandan *a*knlk sesleri ykseldi' herkes ona bakt% )yotr )etrovi bile heye"anlanm*t%
0Darm saat kadar (n"e ben #y#rken odama irmi*' beni #yandrd' kendisini tantt% Fon#*#rken
e.ey senlibenli ve ne*eliydi/ kendisiyle dost ola"a$m #m#yorm#*' kesinlikle inanyorm#* b#na%
;eninle (r*me kon#s#nda ok srarl' DnyaP -# (r*me iin benim yardm" olmam ri"a etti%
;ana bir (nerisi var' b#n# bana da s(yledi% Cyr"a Mar+a )etrovna!nn' (lmnden bir ha+ta (n"e
vasiyetnamesiyle sana da bin r#ble brakt$n bildirdi% -# .aray ok ksa sre sonra
alabilirmi*sin%0
0Cllah raz ols#nP0 diye ba$rd% )#lheriya Cleksandrovna' ha kard% 0D#a et on#n iin' Dnya'
d#a etP0
0Evet' b# do$r#P0 s(zleri d(kld 3#=in!in a$zndan%
0Ee' sonraN0 diye sabrszland Dnya%
0;onra' kendisinin zenin olmad$n' btn i+tli$in' s# anda teyzelerinin yannda kalan o"#klara
kald$n s(yledi% -ana yakn bir yerde oda t#tm#* kendisi' ama neresi' bilmiyor#m' sormadm%%%0
)#lheriya Cleksandrovna kork# iindeK % 0)eki (nerisi neymi* D#nya!yaN0 diye sord#%0;ana
s(yledi miN0
0Evet' s(yledi%0
0,eymi*N0
0;onra s(ylerim%0
6askolnikov s#st#' ayn imeye koy#ld#%
3:2
)yotr )etrovi saatini kar. baktK
0-ir i*im var' itmem erek%%%0 ;onra boz#lm#* bir yzle iskemlesinden kalkmaya davranarak
eklediK
0-(yle"e size enel de olmam* ol#r#m%%%0
0Faln )yotr )etrovi'0 dedi Dnya% 0-# ak*am bizimle eirmek niyetiyle elmi*tiniz% Fald ki'
anneme baz aklamalarda b#l#nmak istedi$inizi yazm*tnz%0
3#=in (steri*li bir tavrla yerine ot#r#rkenK
0@ok haklsnz Cvdotya 6omanovna0' dedi' *a.kasn he. elinde t#t#yord#% 01erekten de hem
sizinle' hem de sayde$er annenizle stelik de ok (nemli birtakm kon#larda (r*mek
istiyord#m% Farde*iniz nasl bay ;vidriaylov!a ait baz (nerileri benim yanmda aklayamyorsa'
ben de ba*kalarnn yannda son dere"e (nemli baz kon#lar (r*mek istemiyor#m%%%
1(rsemem% Ite yandan' zerinde srarla d#rd#$#m ok (nemli ri"am da yerine
etirilmemi*tir%%%0
3#=in sanki a" d#y#yorm#s ibi yzn b#r#*t#rd# ve (steri*li bir tavrla s#st#%
0Farde*imin b# to.lantda b#l#nmamas ri"anz' benim ayak diremem nedeniyle yerine
etirilmemi*tir% Mekt#b#n#zda karde*imin sizi a*a$lad$n yazyord#n#z% -ana kalrsa b# kon#
hemen akl$a kav#*mal ve siz bar*malsnz% 6odya sizi erekten a*a$ladysa' sizden (zr
dilemelidir ve dileye"ektir%0
-# s(zlerden "esaretlenen )yotr )etroviK
0Iyle baz a*a$lamalar vardr ki Cvdotya 6omanovna0' dedi' 0insan ne kadar isterse istesin'
#n#tmas olanakszdr% 8er *eyin' eilmesi tehlikeli olan bir snr vardr' b# snr bir a*ld m'
artk eriye d(n* yokt#r%0
Dnya sabrszlkla on#n s(zn keserekK
0;ize s(ylemek istedi$im yalnz"a b# de$ildi )yotr )etrovi0' dedi% 0-eni lt+en iyi anlaynK bizim
btn ele"e$imiz b# sor#n#n bir an (n"e (zmleni. (zmlenmeye"e$ine ba$ldr% ;ize
hemen s(yleyeyim ki' ben b# sor#na ba*ka trl yakla*amam% 7e siz e$er bana bir .ara de$er
veriyorsanz' de olsa b# hikaye hemen b#n (zme kav#*maldr% -ir kez daha
tekrarlyor#mK 6odya s#l# ise sizden (zr dileye"ektir%0
3::
1itide sinirlenmekte olan 3#=inK
0;or#n# b# *ekilde koymanz beni *a*rtt Cvdotya 6omanovna0' dedi% 0;ize de$er verir' hatta ne
bileyim' size ta.abilirim' ama ailenizden birisi ho*#ma itmeyebilir% ;izinle evlenmeyi bir m#tl#l#k
sayarm' ama b#n#nla ba$da*maya"ak birtakm ykmllkleri stlenmeyi%%%0
Dnya d#y#l# bir sesle on#n s(zn keserekK
0Ch' brakn b# alnanlklar )yotr )etrovi0' dedi% 0sizi he. (rd$m ve (rmek istedi$im ibi
akll ve soyl# ol#n#z% ;ize y"e bir s(z verdim/ ni*anlnzm% -# i*te bana venin ve vere"e$im
kararda tmyle yansz ola"a$ma inann% J# anda stlendi$im yar"lk rol' sizin iin old#$#
ibi' karde*im iin de bir sr.rizdir% Mekt#b#n#z# aldktan sonra' kendisinden ne ol#rsa ols#n
b#raya elmesini istedi$imde' niyetimden hi haberi yokt#% -ar*mamanz d#r#m#nda ikinizden
birini' ya sizi' ya on# semek zor#nda kala"a$m anlaynz% 8em on#n' hem de sizin y(nnzden
sor#n b(yle bir hal alm*tr% ;eimimde yanlmak istemiyor#m ve yanlmamalym% ;izin iin
karde*imle' karde*im iinse sizinle ili*kimi kesmek d#r#m#ndaym% En#n y(nnden' erekten
karde*im ol#. olmad$n' sizin y(nnzdense' bana de$er veri. vermedi$inizi' bana erek bir
ko"a ol#. olmaya"a$nz anlamak istiyor#m ve b#n# anlaya"a$m%0
3#=in yzn b#r#*t#rarakK
0Do$r#s# s(zlerinizi ok manidar b#ld#m Cvdotya 6omanovna0' dedi' 0hatta sizinle k#rmaktan
on#r d#yd#$#m ili*kimiz (z(nne alnd$nda' a*a$lay"% -eni *#'%' kstah enle kar*la*tr./
ayn ke+eye koymakla do$r#s# a*a$lam* old#n#z' ama b# bir yana' deminki s(zlerinizle' bana
verdi$iniz s(z i$neme olana$ da yaratm* ol#yors#n#z% Diyors#n#z kiK !Da siz' ya oN! -(yle"e
bana ne kadar az de$er verdi$inizi (steriyors#n#z%%% Cramzdaki ili*ki ve stlendi$imiz
sor#ml#l#klar karssnda ben b(yle bir *eye izin veremem%0
0,aslN0 diye .arlad Dnya% 0;izi' hayatmda en de$er verdi$im *eylerle' b#ne kadar btn
hayatm ol#*t#ran *eylerle
3:>
bir t#t#yor#m da' siz yine de size az de$er verdi$imi s(yleyi. alnyors#n#z haN0
6askolnikov sessiz' alayl lmsedi/ 6az#mihin tiksintiyle yzn b#r#*t#rd#/ )yotr )etrovi!e
elin"e' D#nya!r#n itirazna aldr* etmemi*' sanki ho*#na idiyorm#* ibi' itide daha
katlanlmaz' daha sinirli olmaya ba*lam*t% -ile"e ($t veriyorm#* ibiK
0Ansann ele"ekteki yasam arkada*na' ko"asna d#yd#$# sevi' karde*ine d#yd#$# seviden
daha y"e olmaldr0' dedi% 08em ben ne ol#rsa' ols#n' on#nla ayn ke+eye kon#lmam%%% 8er ne
kadar demin karde*inizin yannda aklamalarda b#l#nmaya"a$m srarla belirttiysem de' benim
iin son dere"e (nemli ve z" bir kon#y# akl$a kav#*t#rmas iin sayde$er annenize
seslenmek niyetindeyim% Dn o$l#n#z -)#lheriya Cleksandrovna!ya d(nm*t-' bay 6ass#dkin!in
yannda 46az#mihin!e d(n. nazik bir selam verdiK -(yle miydi adnz%%%N Izr dilerim'
#n#tm#*#m%%%5 benim baz d*n"elerimi am* ve hayatn her #rl# nimetine doym#* zenin bir
kzla evlenmektense' hayatn her trl a"sn ekmi* yoks#l bir kzla evlenmenin' hem kar-ko"a
ili*kileri y(nnden' hem de enel olarak ahlaki y(nden daha do$r# ola"a$n belirtmi*tim%
E$l#n#z' s(zlerimin anlamn bilebile ar.t. beni k(t niyetli olmakla s#lad ve ben"e b#n#
ya.arken de sizden ald$ mekt#ba dayanyord#K Jimdi siz' sayn )#lheriya Cleksandrovna' beni
b#n#n tersine inandrmak olana$n b#labilirseniz' do$r#s# oka rahatlam* ola"a$m% 6odion
6omanovi!e yazd$nz mekt#.ta a"aba benim s(zlerimi hani deyimlerle dile etirmi*tinizN0
08atrlamyor#m0' dedi )#lheriya Cleksandrovna/ *a*rm*t' 0s(zlerinizi nasl anladysam' (yle
aktarm*mdr% 6odya!nn b#nlardan size nasl s(zetti$ini bilemem' belki biraz abartm*tr%0
0;iz on# etkilememi* olsaydnz' o abartmazd%0
)#lheriya Cleksandrovna ba*n dikerekK
0)yotr )etrovi0' dedi' 0*# anda b#rada b#l#n#yor olmamz' Dnyann da' benim de s(zlerinizi
k(t anlamda yor#mlamad$mzn en ak kantdr%0
Dnya' )#lheriya Cleksandrovna!y destekleyerekK
0@ok do$r# anne"i$imP0 dedi%
3#=in alnm*tK
0Dani b#rada da ben mi s#l#y#mN0
)#lheriya Cleksandrovna "esaretlenerekK
0-akn' )yotr )etrovi0' dedi' 0siz he. %6odion!# s#l#yors#n#z' ama een nk mekt#b#n#zda
on#nla ilili do$r# olmayan *eyler yazm*snz%0
0Do$r# olmayan *eyler yazd$m hatrlamyor#m%0
6askolnikov d(n. 3#=in!e bakmadan sert bir sesleK
0-enim0' dedi' 0dn .aralarm' arabann altnda kalarak ezilen mem#r#n d#l karsna de$il de ki
do$r#s# b#d#r' dne kadar yzn bile (rmedi$im kzna verdi$imi yazm*snz% -#n# benim
ailemle aram amak iin b(yle yazdnz/ kendisini hi tanmad$nz kz hakknda i$ren birtakm
s(zler etmenizin nedeni de yine b#% -tn b#nlar dedikod# ve alaklktr%0
3#=in (+keden titreyerekK
0-a$*layn ama e+endim0' dedi' 0mekt#b#mda sizden s(zetmem' tmyle kz karde*inizin ve
annenizin iste$i zerinedirK benden sizi nasl b#ld#$#m#' zerimde nasl bir izlenim brakt$nz
yazmam ri"a etmi*lerdi% Mekt#.ta s(zn ettiklerime elin"e' orada do$r# olmayan tek satr bile
b#lamazsnz% Dani siz btn .aranz o aileye vermediniz miN 7e o m#ts#z aile iinde *ere+siz
ki*iler de yok m#N0
0-en"e siz btn stnlklerinizle o m#ts#z kzn sere .arma$ bile olamazsnz%0
0E zaman siz on# annenizle kz karde*inizin evresine sokma "esaretini de (stere"eksinizN0
0-ilmek istiyorsanz' s(yleyeyimK ben b#n# ya.tm bile% -#n annemle D#nya!nn yanna
ot#rtt#m on#%0
)#lheriya CleksandrovnaK
06odyaP0 diye ba$rd% '
Dnya k.krmz old#/ 6az#mihin ka*larn att% 3#=in alayl lmseyerekK
01(ryors#n#z de$il mi Cvdotya 6omanovna0' dedi% 0-(yle bir d#r#mda anla*madan' bar*tan
s(zedebilir miN Gmarm
3:8
3:?
artk sor#n tmyle aydnlanm* ve ka.anm*tr% Jimdi' sizin aile"e (r*menizin tadn
karmamak ve birbirinize izlerinizi amanza daha +azla enel olmamak iin idiyor#m
4;andalyesinden kalk. *a.kasn ald5% Cn"ak itmeden In"e son bir nokta olarak *#n# da
belirtmek "esaretini (stere"e$imK b#ndan b(yle b# tr b#l#*malara ve #zla*ma to.lantlarna
beni katmaya"a$nz #marm% -#n# (zellikle sizden ri"a ede"e$im' sayde$er )#lheriya
Cleksandrovna' nk b# mekt#b#m# size yazm*tm' bir ba*kasna de$il%0
3#=in!in b# s(zleri )#lheriya Cleksandrovna!nn "ne itmi*tiK
0-izi btnyle b#yr#$#n#z altna almak ister ibisiniz )yotr )etrovi0' dedi% 0Dnya size
arz#n#z#n yerine etirilmeyi*inin nedenlerini akladK @ok iyi niyetleri vard D#nya!nn% ;onra' siz
bana b#yr#k verir ibi yazyors#n#z% Doksa sizin her arz#n#z# b#yr#k saymamz m erekiyorN
Eysa ben b#n#n tam tersi bir davran* iinde olmanz erekti$ini s(yleye"e$imK bize kar* daha
kibar' daha ho*(rl olmalsnz/ nk size veni. her *eyimizi brakt$mz ibi b#raya eldik%
-(yle"e' demek ol#yor ki' ek bir aba (stermenize erek yok' biz zaten sizin elinizdeyiz%0
0-# hi de do$r# de$il )#lheriya CleksandrovnaP 8ele de Mar+a )etrovna!nn size bin r#ble
brakt$ *# srada%%% Fald ki' 4alayl alayl lmsedi5 bana kar* taknd$nz *# tavrlara
baklrsa' b# .ara tam zamannda k. eldiP0
Dnya sinirli sinirliK
0-# s(zlerinizden (yle anla*lyor ki0 dedi' 0siz erekten de btn hesa.larnz bizim
#marszl$mz zerine ya.m*snz%0
0Cma hi de$ilse *# anda b(yle bir hesa. iinde olamam% Ite yandan Crkadiy 9vanovi
;vidriaylov!#n' size #la*trlmas iin a$abeyinizi yetkili kld$ izli (nerilerinin (r*lmesine de
enel olmak istemiyor#m% Fald ki' (rebildi$im kadaryla' b# izli (nerilerin sizin iin ok (nemli'
belki de ok ho* birtakm anlamlar var%0
)#lheriya CleksandrovnaK
0Cman ManrmP0 diye ba$rd%
6az#mihin yerinde d#ramyord#%
0Jimdi de #tanmyor m#s#n karde*imN0 dedi 6askolnikov%
0Gtanyor#m' 6odya0' dedi Dnya% ;onra (+keden yz sa.sar' 3#=in!e d(ndK 0)yotr )etrovi'
de+ol#nP0
)yotr )etrovi anla*lan b(yle bir son beklemiyord#% Fendine' s(z eerli$ine' k#rbanlarnn
#marszl$na +azla venmi*ti% Elanlara hQlQ inanamyord#% 6eni itmi*' d#daklar titremeye
ba*lam*tK
0Cvdotya 6omanovna0 dedi% 0-en b(yle bir #$#rlamayla *# ka.dan k. ittim mi bir daha eri
d(nmem% 9yi d*nnP ;(zm s(zdrP0
Dnya yerinden +rlayarakK !
0-# ne kstahlkP0 diye ba$rd% 0;izin d(nmenizi isteyen kimP0
;on ana kadar i*in b(yle bir (zlmeyle son#lana"a$na inanmayan 3#=in' i.in #"#n# iyi"e
karm* ibiydiK
0,aslN Demek b(yleP0 diye ba$rd% 0Demek b(yleP Cma Cvdotya 6omanovna' sizi .rotesto
edebile"e$imi biliyor m#s#n#zN0
)#lheriya Cleksandrovna heye"anla atlarakK
0,asl b(yle kon#*abilirsiniz on#nlaN0 diye ba$rd% 08em nasl' ne hakla .rotesto
edebilirmi*sinizN Dnya ibi bir kz senin ibi birine vere"e$im haN @ekin arabanz' rahat brakn
biziP -(yle bir i*e iri*mekle yanlm*z' herkesten ok da ben yanlm*m%%%0
I+keden k#d#rm#*a d(nen 3#=inK
0Cma )#lheriya Cleksandrovna0' dedi' 0s(z veri. beni ba$lam*tnz' *imdiyse b# s(znzden
"ayyors#n#z%%% 8em%%% hem ben on"a har"ama ya.tm%%%0
-# son s(zleri 3#=in!in karakterine (ylesine #y#nd# ki' (+keden ve (+kesini bastrma abasndan
sa.sar kesilen 6askolnikov' son#nda dayanamad ve bir kahkaha att% )#lheriya Cleksandrovna
ise iyi"e ileden km*tK
3>1
08ar"ama mN ,e har"amasym* a"aba b#N ;akn bizim sandk iin ya.t$nz har"ama olmasnP
-# sandk iin kondkt(rn sizden be* .ara almad$n biliyor#z% Cman ManrmP Demek sizi
ba$ladk haN Fendinize elin )yotr )etroviP -iz sizi de$il' stelik de hem elimizi' hem aya$mz
olmak zere' asl siz bizi ba$ladnz%0
Dnya annesine yalvararakK
0Deter anne"i$im' yeterP0 dedi% ;onra 3#=in!e d(ndK 0)yotr )etrovi' lt+en ider misinizN0
01idiyor#m' ama son bir s(z daha0' tmyle kendini yitirmi* ibiydi 3#=inK 0;izi almaya karar
verdi$imde hakknzdaki dedikod#larn btn kenti sard$n anneniz #n#tm#*a benziyor%
Fam#oy#na aldr* etmeyi. *ere+ ve itibarnz size eri kazandrdktan sonra bir (dl #mmak'
hatta minnet d#ymanz istemek hakkm de$il miydiN Cn"ak (zlerim yeni aldP Fam#oy#n#n
d*n"esini kmsemekle' ok ama ok byk a+lette b#l#nd#$#m# anlyor#m%0
;andalyesinden +rlayan ve d(v*e hazrlanan 6az#mihinK
0Ilmne mi s#sam* b# adamP0 diye ba$rd%
DnyaK
0@ok k(t yrekli' ok a*a$lk bir insansnzP0 dedi%
6askolnikov 6az#mihin!e enel olarakK
0,e bir s(z' ne bir davran*P0 diye ba$rd/ sonra 3#=in!in yanna idi. yzne yzne yakla*trarak
tane taneK 0De+ol#. ider misinizP0 dedi% 0Mek kelime daha s(ylemeye kalk*mayn' yoksa%%%0
)yotr )etrovi (+keden ar.lm*' bembeyaz bir yzle birka saniye 6askolnikov!#n yzne bakt'
sonra d(n. kt itti% Dre$inde 6askolnikov!a kars' dnyada .ek az insann birbirine
d#yabile"e$i bir kin ve ne+ret vard% 8er *eyin' ama her *eyin s#l#s# 6askolnikov!d#% A*in en
ilin yan da' 3#=in!in merdivenlerden inerken' belki de her *eyin daha yitirilmemi* old#$#n#' hele
kadnlarla ilili d#r#m#n 0.ekQlQ0 dzeltilebilir old#$#n# d*nmesiydi%
3>2
AAA
A*in en (nemli yan da' 3#=in!in' son ana kadar b(yle bir son# beklemiyor olmasyd% 9ki yoks#l ve
sav#nmasz kadnn b#yr#klarna kars elebile"eklerini bir olaslk olarak bile aklna
etirmedi$inden' son ana kadar onlara kstaha davranmaya devam etmi*ti% Enda b(yle bir
inan"n yeretmesinin ba*l"a nedeni' kibirlili$i ve kendini be$enmi*lik dere"esine varan kendine
veniydi% 8iten varolan )yotr )etrovi hastalkl denilebile"ek bir biimde kendine hayrand/ akl
ve yeteneklerine byk de$er verir' bazen' yalnzken' aynada hayranlkla yzn seyrederdi%
Cn"ak hayatta en sevdi$i *ey' eme$iyle ve her trl yolla kazand$ .aralarydK b# .aralar
kendinden yksek olan her *eye ve herkese eri*mesini sa$lyord#%
Demin D#nya!ya' hakknda k(t dedikod#larn yayld$ bir srada kendini almaya karar verdi$ini
hatrlatrken son dere"e itendi' hatta on#n b# 0ka.kara nank(rl$0 kar*snda derin bir (+ke
d#ym#*t#% 1erekteyse' D#nya!ya evlenme tekli+inde b#l#nd#$#nda' Mar+a )etrovna!nn herkesin
iinde yalanlad$ b# dedikod#larn samal$na oktan inanm*t/ Mar+a )etrovna!nn
yalanlamalarndan sonra kasaba halk da kzn s#s#zl#$#na inanm* ve olay #n#t#. itmi*ti% E
sralar btn b#nlar bildi$ini *# anda kendisi de yadsyamazd% Cma yine de' D#nya!y kendi
dzeyine ykseltmi* olmasna byk de$er veriyor' b#n# bir tr kahramanlk niteliyord#% Jimdi de
D#nya!ya b# byk izini aarken' kendisinin hayranlk d#yd#$# b# d*n"elerine' b# yi$ite
davran*na' ba*kalarnn nasl ol#. da hayranlk d#ymadklarn bir trl anlayamyord#% E n
6askolnikov!#n ziyaretine eldi$inde de' odaya' ya.t$ byk iyili$in meyvelerini to.lamaya
elmi* bir velinimet ibi irmi*' ok tatl ilti+atlar dinlemeye hazrlanm*t% J# anda merdivenlerden
inerken' do$al olarak' kendini +ena halde a*a$lanm*' de$eri anla*lmam* bir insan olarak
(ryord#%
Dnya kendisi iin d.edz vazeilmez bir *eydi' ondan vazemesi d*nlemezdi bile% ,e
zamandr he. evlilik hayalleri k#rard/ ama i*te b#n"a yldr .ara biriktirmi* ve beklemi*ti%
Evlene"e$i kzla ilili olarak yre$inin derinlerinde b#l#nan byk izine esrikli$e benzer byk
bir "o*k#yla ba$lanm*tK evlene"e$i kz drst' yoks#l 4kesinkes yoks#l5' ok en' ok zel'
soyl#' ok#m#* ola"akt/ ayn zamanda hayatta ok ekmi*' rkek' on#n kar*snda he. boyn#
bkk olmalyd b# kz/ ona say (stermeli' ya*ad$ sre"e on# k#rtar"s olarak (r.' ona
minnet d#ymal' yine ona' ama' yalnz"a ona hayran olmalyd% A*ten zaman b#l#. da
dinlenebildi$i anlarda' hayalinde b# (nl ayart"' b# eki"i kon# zerinde ne sahneler
yaratm*tP i*te on"a yln hayali erekle*mek zereydi% Cvdotya 6omanovna!nn zelli$i'
kltr bylemi*ti kendisini/ hele kz"a$zn iinde b#l#nd#$# #marsz d#r#m bsbtn
"o*t#rm#*t#% 8atta d*ledi$inden de +azlas vard D#nya!daK kz #r#rl#' karakterli' erdemliydi/
e$itim ve ($retim bakmndan kendisinden bile stnd 4b#n# hissediyord#5% A*te b(yle bir yaratk
ya.tklar iin ona derin bir minnet d#ya"ak' hayat boy#n"a (nnde k#l k(le ola"akt% Ena
elin"e' kzn zerinde snrsz ve kesin bir eemenlik k#ra"aktP%% ;anki bile bileymi*esine' b#
i*ten' ksa bir sre (n"e #z#n #zadya d*n. ta*nm* ve son#nda ya.makta old#$# i*i
de$i*tiri.' daha eni* bir i* alanna atlmaya karar vermi*ti% -(yle"e' ni"edir iin iin d*lerini
k#r#. d#rd#$# yksek sosyeteye irme olana$na da kav#*m#* ola"akt%%% Mek kelimeyle'
)etersb#r!# denemeye karar vermi*ti% Fadnlar sayesinde 0ok' ama .ek ok0 *ey
kazanabile"e$ini biliyord#% 1zel' nam#sl#' kltrl bir kadnn almll$' on#n% yol#n# *a*la"ak
dere"ede zelle*tirir' on# eki"i klar' ba*na bir hQle (rebilirdi%%% 7e i*te *imdi b#nlarn he.si
ykl. idiyord#% -# ani' b# ok irkin ko.#*' yldrmla v#r#lm#*a d(ndrm*t on#% -# k(t bir
*akayd% Cnlamsz bir *eydi b#P F"k bir sayszlkta b#l#nm#*t#' hatta d*n"elerini bile
daha do$r# drst s(yleyememi*ti' kendini ka.trvermi*' biraz *aka ya.m*t% Cma nasl da "iddi
olm#*t#P DerkenP%% 8ayrP Darn' hemen yarn b# i*i dzeltmeli' alan yaralar sarmalyd% En
(nemlisi de *# kendini be$enmi*' a$z st kokan o"#$# ortadan kaldrmalyd/ her*ey on#n
ba*nn altndan km*t% -irden' hi elinde olmadan' hastalkl bir d#y#yla 6az#mihin!i
hatrlad%%%
3>&
Cma ondan yana hemen yat*tK 0Dok artk' on#n ibisiyle de mi bir t#ta"akt kendiniP0 En#n en
korkt#$# ki*i ;vidriaylov!d#%%% Fsa"as' daha e.ey i*i vard%%%
Dnya annesini k#"aklay. (.erekK
08ayr' btn s# bendeP0 diyord#% 0)aralarna tamah ettim' ama yemin ederim karde*im' on#n
b(ylesine a*a$lk bir insan old#$#n# bilmiyord#m% Daha (n"e (rebilseydim b#n#n hibir *eyine
tamah etmezdim% -eni s#lama karde*imP0
)#lheriya Cleksandrovna d#rmadanK
07erilmi* sadakamz varm*P0 diye tekrarlay. d#r#yord#% Cma ol#. bitenlerin hQlQ +arknda de$il
ibiydi' bilinsiz"e tekrarlay. d#r#yord#' ayn s(zleri%
8e.si ne*elenmi*' hatta be* dakika sonra kahkahalarla lmeye ba*lam*lard% Dalnz Dnya
arada bir ol#. bitenleri hatrlayn"a sa.sar kesiliyor' ka*larn atyord#% )#lheriya Cleksandrovna
b(yle bir olaya sevinebile"e$ini hayal bile edemezdi/ 3#=in!le boz#*ma' daha b# sabah bile
kork#n bir ykm ibi eliyord# ona% 6az#mihin!e elin"e' sevin"inden ii iine s$myord#% Cma
sevin"ini tmyle a$a v#ramyord# daha/ stmaya t#t#lm#* ibi tirtir titriyord#/ sanki seksen
kilol#k bir a$rlk kalkm*t yre$inin zerinden% Crtk btn hayatn onlara verebilir' hayat
boy#n"a %onlara hizmet edebilirdi%%% Cz *ey miydi b#P Cslnda kendi hayallerinden bile kork#yor'
ka+asndan ele"ekle ilili d*n"eleri #zakla*tryord#% -ir tek 6askolnikov' ka*larn atm*'
daln ot#r#yor ve hi kon#*m#yord#% 3#=in!le ili*kilerin ko.arlmas iin en ok direten o olmasna
kar*n' olanlara kar* s# anda en az ili d#yan da oyd#% Dnya elinde olmadan on#n hQlQ
kendisine kzn old#$#n# d*nyor' )#lheriya Cleksandrovna ise ona ekine ekine arada bir
(z atyord#%
Dnya ona do$r# yakla*arakK
0;vidriaylov sana ne s(ylediN0 diye sord#%
0Da' evet evetP0 diye ba$rd )#lheriya Cleksandrovna%
6askolnikov ba*n kaldrdK
0;ana ne ol#rsa ols#n bir on bin r#ble vermek ve benim yanmda seni bir kez (rmek istiyor'0
3>2
01(rmek miP Dnyada olmazP0 diye ba$rd )#lheriya Cleksandrovna% 08em ne "esaretle .ara
verme (nerisinde b#l#nabiliyorN0
;onra 6askolnikov 4old#ka ilisiz bir tavrla5 ;vidriaylov!la kon#*malarn aktard% Dalnz
ereksiz birtakm ayrntlara irmemek ve hi ho*lanmad$ birtakm kon#larn almasn
(nlemek iin Mar+a )etrovna!nn hayaletinin ;vidriaylov!# ziyaretiyle ilili b(lmleri atlad%
0;en ne dedin ona .ekiN0 diye sord# Dnya%
0In"e iste$ini sana iletmeye"e$imi s(yledim% E zaman' her yola ba*v#r#. seni kendisinin
rahatsz etmek zor#nda kala"a$n s(yledi% ;ana olan t#tk#s#n#n delilik old#$#n#' *# anda sana
kar* hibir *ey d#ymad$n s(yledi%%% 3#=in!le evlenmene de kar*%%% Cslnda s(zleri old#ka
dolambalyd%0
0)eki sen ne anlam veriyors#n b# d#r#ma 6odyaN Cdamn niyeti ne olabilirN0
0Atira+ ederim' hibir *ey anlamyor#m% 8em on bin r#ble (neriyor' hem zenin olmad$n
s(ylyor% -ir yerlere ide"e$inden s(zediyor' ardndan b# s(yledi$ini #n#t#yor% Derken birdenbire
evlenmek istedi$inden' kendisine hatta kz bile b#ld#klarndan s(zediyor%%% F#*k#s#z bir ama"
var' ka+asndan bir *eyler eiyor ve byk olaslkla da b#nlar iyi *eyler de$il%%% Cn"ak' seninle
ilili k(t birtakm niyetleri olsa' kon#ya b(ylesine a.tal"a yakla*masn d*nmek de t#ha+%
Do$al olarak ben senin adna b# .ara (nerisini kesinlikle eri evirdim% Fsa"a adam bana
old#ka t#ha+ (rnd%%% 8atta%%% biraz da deli ibi eldi% Cn"ak yanlyor da olabilirim% -elki btn
b#nlar aldatma"adr% Mar+a )etrovna!nn (lm sanrm on# e.ey etkilemi*%0
0Cllah rahmet eylesinP0 dedi )#lheriya Cleksandrovna% 08ayatm boy#n"a d#a"s ola"a$mP
D*nsene D#nya"$m' s# bin r#ble olmasayd ne ya.ardk *imdiN ;anki (kten d*t b#
.ara (nmzeP Ch' 6odya sabahleyin to.# to.# r#ble bir *ey kalm*t "ebimizde ve kendisi akl
edi. de verene kadar s# adamdan bir*ey istememek iin D#nya!yla saatlerimizi rehine koymay
d*nm*tk%0
;vidriaylov!#n (nerisi D#nya!y ok *a*rtm*a benziyord#% ;rekli d*nyor' nerdeyse
titreyerekK
0-esbelli kork#n bir *eyler tasarlyorP0 diye s(yleniyord#% En#n b# kork#s# 6askolnikov!#n
dikkatini ekmi*tiK 0;anrm on# birka kez daha (rmem ereke"ek0 dedi D#nya!ya%
6az#mihin "o*k#ylaK
0Azleye"e$iz on#P0 diye ba$rd% 0-en on# izleyi. b#la"a$mP 1(zm ayrmaya"a$m zerindenP
6odya bana izin verdi% Demin kendisi s(ylediK !Fz karde*imi kor#! dedi% ;iz de izin veriyor
m#s#n#z Cvdotya 6omanovnaN0
Dnya lmseyerek ona elini #zatt' ama yzndeki kay izleri yok olmam*t% )#lheriya
Cleksandrovna kzna ekine ekine bakyord#/ bin r#ble on# yat*trm* ibiydi%
Enbe* dakika kadar sonra "anl bir kon#*mann iinde b#ld#lar kendilerini% 6askolnikov bile'
kon#*maya katlmamakla birlikte' bir sre onlar dikkatle dinledi% Fendinden een 6az#mihin
heye"anl bir s(ylev t#tt#rm#*t#K!
0,e diye ide"ekmissiniz' ne diyeN 8em o kk ilede ne ya.a"aksnzN En (nemlisi' b#rada
he. birlikte ola"aksnz/ herbiriniz (teki iin ereklisinizP 8em de nasl ereklisinizP Cnlayn
s(ylediklerimiP 8i olmazsa bir sre daha kaln%%% -eni de dost olarak aranza kab#l edinP Anann
bana' ok zel bir i* k#rabilirizP Dinleyin' size .ro=emi ayrntlaryla aklayaym% -# sabah' daha
btn b#nlar olmam*ken aklma elmi*ti%%% J(yleK benim bir daym var 4sizi tan*trrm/ son
dere"e akl ba*nda' sayde$er bir ihtiyar"ktrP5' kendisinin birikmi* bin r#blesi var' emekli maa*
ald$ iin b# .araya ereksinimi yok% 9ki yldr b# .aray al.' kendisine yzde alt +aiz vermem
iin srar eder d#r#r% A*in asl akK ,iyeti bana yardm etmek% 1een yl ereksinim d#ymam*tm'
ama b# yl daym elir elmez kendisinden b# .aray almaya karar verdim% ;iz de elinizdeki
binden binini verirseniz' ba*lan iin b# bize yeter' ortak ol#r#z% )eki ne ya.a"a$z b#
.araylaN0
6az#mihin .ro=esini ayrntlaryla aklamaya koy#ld#% -izdeki kita.larn ve yayn"larn'
ya.tklar i*ten nasl az
3>:
3>>
anladklarn' nk b#nlarn enellikle k(t yayn"lar old#klarn' oysa iyi bir yaynn .ekQlQ iyi
satld$n' dahas (nemli"e .ara kazandrd$n aklad% -a*kalar hesabna al*t$ *# son iki
yldr 6az#mihin he. kita.lk zerine hayaller k#r#yord#% 1eri alt n (n"e' elindeki bir
evirinin yarsyla b#n#n avans t#tar olan r#bleyi almaya kandrabilmek iin 6askolnikov!a
Clman"adan 0*vahR0 old#$#n# s(ylemi*ti' ama b# yaland ve b#n#n yalan old#$#n# 6askolnikov
da biliyord#% @nk 6az#mihin Cvr#.a dilini' hem de +ena saylmaya"ak (lde biliyord#%
6az#mihin s(zlerini heye"anla srdryord#K
0Elimize b(yle bir olanak emi*ken niin' niin karalm b# +rsatN F#*k#s#z ok al*mamz
ereke"ek% Cma al*rz% ;iz' Cvdotya 6omanovna' ben ve 6odion%%% -az yaynlar *imdi ok iyi
.ara etiriyorP -# i*in temeli' neyi evire"e$ini bilmektir% -iz de hem evire"e$iz' hem
evirdiklerimizi yaynlaya"a$z' hem de ($renimimize devam ede"e$iz% -enim e.ey"e deneyimim
old#$# iin yararl olabilirim% Aki yldr yayn" yayn" dola*rm' isin iyzn btnyle ($rendim'
inann bana ya.lmaya"ak bir i* de$ilP 8em aya$mza kadar elmi* b(yle bir +rsat ne diye
te.elimN -ildi$im (yle birka ya.t var ki' evirti. yaynlamalar iin yalnz adlarn s(ylememe her
biri iin yz r#ble verirler%%% 8ele bir tanesi var ki' be* yz r#ble verseler adn ene vermem%
-#nlar (yle me*e ka+al heri+lerdir ki' daha kitabn adn d#yar d#ymaz k#*k#ya d*erlerP
-asmevi' kQ$t' sat* ibi i*leri siz bana braknP -# i*lerin btn irdi ktsn bilirimP J(yle
#+aktan ba*lar' yava* yava* bytrz% En azndan ekmek .aramz kar' koyd#$#m#z# da
yzdeyz alabiliriz%0
D#nya!nn (zleri .arlam*t%
0-# s(yledikleriniz ok ho* *eyler Dmitriy )roko+i0' dedi%
)#lheriya Cleksandrovna daK
0-en tabii b# i*lerden bir *ey anlamyor#m0 dedi% 0-elki de iyi birtakm i*lerdir' ama yine Cllah bilir%
Deni ba*lanlan i*in ne ola"a$ belli olmaz% F#*k#s#z' hi de$ilse bir sre' b#rada kalmamz
zor#nl#%%%0
Cslnda da Clman"a 4;"hUa"h5K Hay+ 4@ev%5
3>8
D(n. 6odya!ya bakt%
0;en ne d*nyors#n karde*imN0 diye sord# Dnya%
06az#mihin!in d*n"esi ok zel0 dedi 6askolnikov% 0-#nden byk bir yaynevi olmak
hayalleri k#rmamak erekir' ama be* alt kitabn ba*aryla yaynlanabile"e$ine de k#*k#m yok% Ayi
ide"ek bir kita. ad da ben biliyor#m% En#n b# islerin stesinden eli. elemeye"e$i kon#s#nda
ise hi k#*k#m yokK akll adamdr%%% ,eyse' b# kon#y# ilerde daha bol bol kon#*#r#z%%%0
0Da*aP0 diye ba$rd 6az#mihin% 0-aknK -# evde ayn adamn bir dairesi daha var% -# odalarla
ili*i$i olmayan' ayr' (zel bir daire% Sstelik m(bleli%%% S oda%%% Firas da #y#n%%% 9lk i*' hemen b#
daireyi kiralyalm% -en yarn saatlerinizi rehine kor' .aralarn etiririm% -(yle"e her *ey yol#na
irer% En (nemlisi' nz birlikte ola"aksnz% 6odya da sizle kalr%%% 8ey' 6odya nereye
idiyors#nN0
)#lheriya Cleksadrovna biraz da korka korkaK
01idiyor m#s#n 6odyaN0 diye sord#%
0-(yle bir anda haP0 diye ba$rd 6az#mihin%
Dnya *a*knlk ve k#*k# dol# bak*larla bakyord# karde*ine%
6askolnikov kasketini alm*' itmeye hazrlanyord#%
0;anki mezara (myors#n#z beni0 dedi t#ha+ bir sesle% 0Da da sanki sons#z"asna ayrlyor#z%%%0
1lmsyor ibiydi' ama .ek de lmseme ibi de$ildi b#%
0Fimbilir' belki de son kez (r*yor#zd#rP0
Elinde olmadan s(yleyivermi*ti b# s(zleri% Dalnz"a aklndan eirmekte old#$# bir d*n"eydi
b#' oysa i*te a$zndan kavermi*ti%
0,eyin var seninN0 diye ba$rd annesi%
Dnya daK 0,ereye idiyors#n 6odyaN0 diye sord#/ bir t#ha+t Dnya%
01itmem erek0 dedi 6askolnikov/ ne s(yleye"e$i kon#s#nda kararsz ibiydi' ama sararm*
yznde kesin bir kararllk vard%
3>?
0;ize s(ylemek istiyord#m%%% b#raya elirken%%% size' anne"i$im%%% ve sana' Dnya%'% bir sre iin
ayrlmamzn daha iyi ola"a$n s(ylemek istiyord#m%%% Fendimi iyi hissetmiyor#m' hi sakin
de$ilim%%% ;onra yine elirim ben%%% kendim elirim%%% 1elmem olanakl old#$# zaman% ;izi hi
#n#tmaya"a$m' sizi seviyor#m%%% Cma brakn beniP -eni kendi halime braknP MQ ne zaman
karar vermi*tim ben b#na%%% Fesin karar vermi*tim%%% -a*ma ne elirse elsin' (lsem bile hatta'
yalnz olmak istiyor#m% Daha iyisi' siz beni tmden #n#t#nP Fimseye sormayn' aramayn beni%
1erekti$i zaman ben kendim elirim%%% ;izi a$rtrm% -elki de her *ey dzelirP%% Cma *# anda'
e$er beni seviyorsanz' brakn yakam%%% Doksa sizden ne+ret ederim' b#n# hissediyor#m%%%
ElvedaP0
0Cman ManrmP0 diye ba$rd )#lheriya Cleksandrovna%
Cnne de kz da deh*et iindeydiler% 6az#mihin de ayn d#r#mdayd% )#lheriya Cleksandrovna
inliyord#
06odya' 6odya"$mP -ar* bizimle' yine eskisi ibi olalmP0 %
6askolnikov yava*a arkasn d(nd ve a$r admlarla ka.ya do$r# yrd% Dnya arkasndan
ko*#. ona yeti*ti' (+keden alev alev yanan bak*larlaK
0C$abeyP 0 dedi% 0Cnneme ne ya.yors#n b(yleN0 6askolnikov basn lkle eviri. kz
karde*ine bakt' ne s(yleye"e$ini tam bilmiyorm#* ibi' yarm a$zlaK
0-ir *ey yok' ben elirim%%%0 diye mrldand ve yrd%
0D#y#s#zP -en"ilP0 diye ba$rd Dnya arkasndan%
6az#mihin kzn elini *iddetle sk. k#la$na heye"anla +sldadK
08ayr' d#y#s#z de$il' bir deli oP DeliP 1(rmyor m#s#n#z b#n#N Ena b(yle davranmaya devam
ederseniz' asl d#y#s#z sizsinizP0
,eredeyse y$l. kala"ak d#r#mda olan )#lheriya Cleksandrovna!ya d(nerekK
0-en *imdi elirimP0 dedi ve ko*arak odadan kt%
6askolnikov on# koridor#n #"#nda bekliyord#K
0-iliyord#m ardm sra ko*#. ele"e$ini0' dedi% 01eri d(n ve onlarla ol%%% Darn da onlarla ol%%%
8atta he. onlarla olP%%% -en%%% belki elebilirim%%% Elanak b#l#rsam%%% ElvedaP0
380
7e elini bile #zatmadan d(n. yrd%
0,ereye idiyors#nN0 diye mrldand 6az#mihin/ iyi"e *a*rm*t% 0,e ol#rs#nN ,eyin varN -(yle
*ey ol#r m# hi%%%N
6askolnikov bir kez daha d#rd#%
0;on kez s(ylyor#mK beni kesinlikle aray. sorma% ;ana vere"ek hibir "evabm yok%%% Evime de
elmeP -en belki b#raya elirim%%% beni brak' onlar ise brakma% ,e demek istedi$imi anlyors#n'
de$il miN0
Foridor karanlkt/ b#l#nd#klar yerde bir lQmba yanyord#' bir dakika kadar hibir *ey
kon#*madan birbirlerini szdler% 6az#mihin hayat boy#n"a #n#tmad b# an% 6askolnikov kor
ibi yanan (zlerini 6az#mihin!e dikmi*ti' b# bak*lar her saniye sanki biraz daha lenerek'
6az#mihin!in r#h#na' bilin"ine i*liyord#% 6az#mihin birden r.erdi% Cralarnda sanki t#ha+ bir ei*
olm#*t#%%% 9kisinin de ok iyi anlad$ kork#n bir d*n"e' bir ima birden (tekine emi*ti%
6az#mihin birden (l ibi sarard%
Dz allak b#llak olan 6askolnikovK
0Jimdi anladn mN0 dedi% 08adi' onlara d(nP0 7e hzla arkasn d(n. kt%
6az#mihin yanlarna d(ndkten sonra o e"e )#lheriya Cleksandrovnalar!da neler old#$#n#'
6az#mihin!in onlar nasl yat*trd$n' 6odya!nn hasta old#$#n# ve kendisine dinlenme olana$
vermeleri erekti$ini onlara nasl anlatt$n' 6odya!nn kesinlikle eri d(ne"e$ine' kendisinin
onlar her n ziyaret ede"e$ine' 6odya!nn sinirlerinin ok ama ok boz#k old#$#na ve on# daha
da sinirlendirmemek erekti$ine' kendisinin on# nasl bir an bile yalnz brakmaya"a$na' nasl en
iyi doktorlar b#l#. etire"e$ine' konsltasyonlar ya.tra"a$na%%% yeminler ederek onlar nasl
inandrmaya al*t$n b#rada anlatmaya"a$m% J# kadarn s(yleyeyim ki' o e"eden sonra
6az#mihin onlarn o$l# ve karde*i old#%
A7
6askolnikov do$r#"a ;onya!nn kanaldaki evine itti% S katl' eski' ye*il boyal bir evdi b#%
6askolnikov ka."y b#l#.
381
terzi Fa.erna#mov!#n nerede ot#rd#$#n# sord#% Fa."nn .ek de ak olmayan tari+ine (re
avl#da' k(*ede' dar ve karanlk bir merdivene alan bir ka. b#l#. ieri irdi ve ikin"i kata kt%
Cvl#ya bakan yandaki koridor zerinde Fa.erna#mov!#n dairesinin ka.sn aramak iin eli*i
zel yrrken' birden adm (tesinde bir ka. araland/ 6askolnikov hi d*nmeden b#
ka.ya do$r# atld% Srkek bir kadn sesiK
0Fim oN0 diye sord#%
0-enim%%%0 dedi% 6askolnikov% 0;ize eldim%%%0 7e ieri irdi% F"k bir antreydi b#ras% Frk bir
sandalyenin zerinde' e$ri bir *amdana dikilmi* bir m#m yanyord#%
0;iz misiniz%%%N0 diye ba$rd ;onya/ donakalm* ibiydi%
6askolnikov kzn yzne bakmamaya al*arakK
0Edanza nereden iriliyorN -#radan mN0 diye sord# ve hzla ieri eti%
-ir dakika kadar sonra elinde m#mla ;onya da eldi% M#m# brakt' 6askolnikov!#n (nnde
ayakta d#rd#% @ok *a*rm*t' anlatlmaz bir heye"an iindeydi% En#n b# beklenmedik
ziyaretinden mthi* rkm* ibiydi% -irden sol#n yznde krmz lekeler ##*t#' hatta
(zlerinde ya*lar belirdi%%% 8em a"' hem haz d#y#yord#%%% 6askolnikov hzla d(n. masa
ba*ndaki sandalyeye ot#rd#% -# arada bir anlk bir bak*la odaya da (zatmak +rsatn b#lm#*t#%
@ok byk' ama tavan son dere"e alak bir odayd b#ras/ Fa.erna#mov!larn kiraya verdikleri
biri"ik odayd/ sol yandaki d#varda b#l#nan ka.al ka.dan onlara iriliyord#% Far* yandaki'
sa$daki d#varda da bir ka. vard' her zaman ka.al d#ran b# ka.dan da' ayr bir n#mara
ta*yan biti*ik daireye iriliyord#% ;onya!nn t.k bir ambara benzeyen odas ar.k bir e*kenar
d(rten biimindeydi ve b# d#r#m odaya irkin bir (rn* veriyord#% Fanala bakan .en"ereli
d#var' oday a.razlamasna kesiyor ibiydi% -# nedenle k(*elerden biri ok sivriydi ve (ylesine
derinlerde bir yerlerde yiti. itmi*ti ki' oday aydnlatan "lz *kta orada neler b#l#nd#$#n#
semek bile olanakszd% Ibr k(*eye ise k(*e bile denemezdi' o kadar ak ve belirsizdi% -#
ko"aman odada e*ya olarak hemen hibir *ey yokt#% ;a$daki
382
k(*ede bir karyola vard' on#n hemen yannda' ka.ya yakn' bir iskemle d#r#yord#% Faryolann
b#l#nd#$# d#varda' kom*# daireye alan kilitli ka.nn (nnde' zerinde mavi bir (rt b#l#nan
basit bir tahta masa vard% Masann yannda iki hasr iskemle d#r#yord#% Far* d#varda' sivri
k(*eye yakn bir yerde' bo*l#kta yiti. itmi* izlenimi veren bir komodin d#r#yord#% Asten renini
yitirmi*' y.ranm*' sarya alan d#var kQ$tlar' k(*elerde iyiden iyiye kararm*t% -esbelli k*n
d#manl ve nemli ol#yord# b#ras% 1(zle (rlr bir yoks#ll#k eemendi odaya% Faryolann
.erdesi bile yokt#%
Edasn b(ylesine tekli+siz"e' b(ylesine dikkatle szen kon#$#na ;onya sessiz"e bakyord#%
;on#nda yazsn belirleye"ek birinin' bir yar"n kar*sndaym*asna kork#dan titremeye
ba*lad%
6askolnikov hQlQ (zlerini kaldr. kza bakmadanK
0E.ey e eldim sanrm%%% Enbir old# m# saat%%N0 diye sord#'
0Eld#0' diye mrldand ;onya% ;onra' sanki kendisi iin tek k#rt#l#* yol# b#ym#* ibi' ab#k
ab#kK 0Evet' tam onbir%%%0 diye devam etti% 0Demin ev sahibinin saati ald%%% F#laklarmla
d#yd#m' tam onbir%%%0
-#raya ilk eli*i olmasna ra$men' 6askolnikov skntl bir *ekildeK
0-# size son eli*im0 dedi' 0bir daha belki hi (rmeye"e$im sizi%%%0
0-ir yere mi idiyors#n#zN0
0-ilmiyor#m%%% 8er *ey yarn%%%0
0Demek yarn Faterina 9vanovna!ya elmeye"eksinizN0 ;onya!nn sesi titremi*ti%
0-ilmiyor#m' her *ey yarn sabah%%% ,eyse' sor#n b# de$il% Csl bir *ey s(ylemek iin eldim ben%0
Daln bak*larn kza kaldrd ve birden kendisinin ot#rmakta old#$#n#' on#nsa ba*tan beri
ayakta d#rd#$#n# +arketti
0,iin ayakta d#r#yors#n#z' ot#rsanza%%%0 dedi% ;esi de$i*mi*' y#m#*am*t/ seve"en bir sesti
b#%
383
;onya ot#rd#% 6askolnikov aydnlk' seve"en bak*larla ve biraz da a"r ibi bir dakika kadar
szd ;onya!y%
0,asl da zay+snzP J# ellerinize baknP ;anki saydam%%% )armaklarnz (l .arma$ ibi%0
Fzn ellerini av#lar iine ald% ;onya ha+i+e lmsedi%
0-en he. b(yleyim0' dedi%
0Evdeyken de miN0
0Evet%0
0Da' k#*k#s#z (yle%%P0 dedi 6askolnikov kesik kesik% Dznn anlatm' sesi yeniden
de$i*ivermi*ti% @evresine bir kez daha (zattktan sonraK
0-#ray Fa.erna#mov!lardan m kiraladnzN0 dedi%
0Evet%0
0J# ka.nn arkasnda m ot#r#yor onlarN0
0Evet% -# oda ibi onlarnki de%0
08e.si bir tek odada m kalyorlarN0
0Evet' bir tek odada%0
0-en olsam sizin b# odanzda e"eleri korkardm0 dedi 6askolnikov' yz aslm*t%
8QlQ kendine elemeyen ve b# ziyaretin anlamn kestiremeyen ;onyaK
0Ev sahi.lerim ok iyi' ok seve"en insanlardr0 dedi% 0-# e*yalar%%% her *ey%%% her *ey onlarn% @ok
iyi insanlardr' o"#klar sk sk elirler bana%0
0Fekemeydiler' de$il miN0
0Evet%%% Fa.erna#mov hem kekeme' hem to.aldr% Fars da (yle%%% Daha do$r#s# tam kekeme
de$il de%%% baz s(z"kleri tam s(yleyemez% @ok' ok iyi bir kadndr% Fa.erna#mov eski to.rak
k(lelerindendir%%% Dedi o"#klar var%%% Dalnz"a en bykleri kekemedir%%% Itekiler kekeme
de$ildir%%% Cma he.si hasta%%%0 ;onra *a*knlkla sord#K 09yi ama siz onlar nereden biliyors#n#zN0
08e.sini babanz anlatm*t% ;izinle ilili her *eyi de anlatm*t%%% ,asl sabahn altsnda k.'
aksamn sekizlerinde d(nd$nz' Faterina 9vanovna!nn nasl yata$nzn #"#nda diz
(kt$n%%%0
;onya #tanm*t%
38&
0-#n on# (rdm sanki%%%0 diye mrldand% 0FimiN0
0-abam% ;okakta yryord#m' a*a$da' k(*eba*nda' saat on 4ibiydi% Inmde yryord# sanki%
M.k oyd#% 8emen Faterina 9vanovna!ya haber vermek istedim%%%0
0Dola*yor m#yd#n#zN0
0Evet0' dedi ;onya kesik kesik/ yine #tanm*' (zlerini yere indirmi*ti%
0Cma Faterina 9vanovna babanzn yannda sizi d(vermi* alibaN0
0Ch' hayr0 dedi ;onya' kork#yla bakyor ibiydi' 0hayr' neler s(ylyors#n#z sizP0
0Iyleyse on# seviyors#n#zN0
0En# m#N ;evmez ol#r m#y#m hiP0 ;onya!nn sesi a"lyd' birden ellerini kav#*t#rm#*t#% 0ChP
En#%%% En# bir tanm* olsaydnzP -ir o"#k ibidir o%%% Fa+as ok kar*ktr%%% C"dan' Eysa (yle
akllyd ki%%% Iyle y"e (nll' (yle iyi yrekli bir kadndr ki%%% ;iz hi' ama hibir *ey
bilmiyors#n#z%%% ChP0
;onya #m#ts#zl#k iinde' heye"anla' a"yla' ellerini o$#*t#rarak s(ylemi*ti b# s(zleri% ;ol#n
yanaklar yeniden kzarm*' (zlerine a"l bir anlatm (km*t% -#n#n on#n iin en d#yarl kon#
old#$# aka (rlyord#% -ir *eyler s(ylemek' kon#*mak' Faterina 9vanovna!y sav#nmak
istedi$i anla*lyord#% -irden' yznn btn izilerinde' deyim yerindeyse e$er' doymak bilmez
bir a" belirdi%
0D(vyorm#*P ,e diyors#n#z sizP Manrm' d(vyorm#*P 8em d(vse ne ol#r sankiP ,e ol#rP ;iz
hi' ama hibir *ey bilmiyors#n#z%%% Iyle m#ts#z' (yle m#ts#z bir kadn ki o%%P 7e hasta%%% Cdalet
aryor o%%% @ok temiz bir kadndr% 8er *eyde adalet olmas erekti$ine inanr ve b#n# ister%%%
9sterseniz i*ken"e edin ona' haksz bir *ey ya.tramazsnz% 9nsanlarda adalet olamaya"a$n bir
trl anlamaz' b# yzden de sinirlenir d#r#r%%% @o"#k ibidir' t.k bir o"#kP ;on dere"e drst bir
kadndrP0 0)eki siz ne ola"aksnzN0 ;onya sorar ibi bakt%
382
08e.si sizin ba*nza kald *imdi% 1eri daha (n"e de he.si sizin ba*nzdayd' hatta babanz iki
.arasn bile eli. sizden alrd%%% Cma *imdi ne ola"akN0
;onya znt iindeK
0-ilmiyor#m0' dedi%
0Erada m kala"ak onlarN0
0-ilmiyor#m% Eraya kira vermeleri erek% Dalnz s(ylediklerine (re ev sahibi kadn onlar
karmak istiyorm#*% Faterina 9vanovna da !-# evde bir dakika bile kalmam! diyorm#*%0
0,eyine venerek b(yle kabadaylk ediyorN ;ize miN0
0Ch' hayr' b(yle s(ylemeyin'0 dedi ;onya/ yeniden heye"anlanm*' hatta (+kelenmi*ti% Fzdrlm*
kk bir k#*a benziyord#% 0-iz on#nla bir ki*i ibiyiz artk' birbirimizden ayr de$iliz%%%0 ;onra
birden heye"anland' ate*li bir *ekildeK 08em ba*ka ne ya.abilir kiN ,e ya.abilir kiN0 dedi% 0-#n
nasl da a$ladP ,erdeyse akln oynata"ak%%% -azen t.k bir o"#k ibi' yarn her *eyin yol#nda
olmas' so+rasnda yeme$inin b#l#nmas iin tela*lanyor%%% bazen ellerini ov#*t#r#yor' kan
tkryor' a$lyor%%% Gm#ts#zl#k iinde ba*n d#varlara v#r#yor%%% ;onra yine av#n#yor/ btn
#m#d#n# size ba$lam* d#r#mda/ sizin kendisine arka old#$#n#z# s(ylyor% ;onra' bir yerlerden
bor b#l#.' birlikte do$d#$# kente ide"e$imizi' orada soyl# en kzlar iin bir .ansiyon
aa"a$mz' b#rann y(netimini bana vere"e$ini' b(yle"e bizim iin ye.yeni' m#tl# bir hayatn
ba*laya"a$n s(yleyi. boyn#ma sarlyor' beni (.yor' yat*tryor ve btn b# s(ylediklerine' b#
hayallere inanyorP Ena kar* kon#labilir miN -#n btn n ortal$ temizledi' eskileri onard'
ama*r ykad' o zay+' sz haline bakmadan' ko"a tekneyi odasna kard' sonra da tkan.
yata$a d*t% )oleka!yla 3ena!ya ayakkab almak iin birlikte ar*ya km*tk' o"#klarn
ikisinin de ayakkablar .ara .ara olm#*t#% Cma .aramz k*mad' arada ok +ark vard%
@nk Faterina 9vanovna (yle *irin iki .ab# semi*ti ki%%% -ilemezsiniz' ne in"e zevkleri vardr
on#n%%% )ara k*mad diye' ora"kta' ma$azada' herkesin iinde a$lamaya ba*lad% Ch' nasl
zldm' naslP0
0Evet%%%0 dedi 6askolnikov a" a" lerek' 0niin b(yle ya*ad$nz simdi kolay"a anla*lyor%0
38:
0;anki siz a"myor m#s#n#z onaN Daha hibir *ey (r. bilmeden son k#r#*#n#za kadar btn
.aranz ona verdi$inizi biliyor#m% Da bir de her *eyi (rseydinizN Eh' ManrmP 7e ben ka kez'
ka kez on# a$lattmP Daha een ha+ta bile%%% En#n%%% babamn (lmnden bir ha+ta (n"e%%% @ok
a"masz davrandmP 7e b#n# ka kez' ka kez ya.tmP Jimdi' btn n b#nlar hatrlay.
d#rmak ne kadar a"P0
;onya' anlarnn verdi$i a"dan' kon#*#rken ellerini ov#*t#r#yord#%
0;iz mi a"maszsnzN0
0Evet' benP0 ;onya a$lamaya ba*lam*t% 0E n eve eldi$imde rahmetli babam' !;onya! dedi'
!ba*m a$ryor%%% -ana *# kita.tan bir *eyler ok#sana%%%! Elinde bir kita. vard' Cndrey
;emyoni!ten' 3abezyatnikov!dan alm*t% -ay 3ebezyatnikov da orada ot#r#r/ he. b(yle ln
birtakm kita.lar b#l#r% -en de !1itmem erek! dedim' ok#mak istemedim% Enlara da' 3izaveta!dan
ald$m yeni yakalar Faterina 9vanovna!ya (stermek iin #$ram*tm% 3izaveta bana ok #"#za
yakalar' koll#klar etirmi*ti% Szerleri isli' ok zel' ye.yeni *eylerdi% Faterina 9vanovna da ok
be$endi yakalar' tak. aynann kar*sna eti' kendine bakmaya ba*lad% @ok ho*#na itmi*ti
yakalar% !3t+en b#nlar bana arma$an eder misin ;onyaN! dedi% 3t+en diyord#' o kadar ho*#na
itmi*ti yakalar' o kadar ok istiyord# ki b#nlar% Eysa hani elbisesinin zerine taka"akt b#
yakalarN Iylesine%%% eski' m#tl# nlerini anmsamst besbelli%%% Cynann kar*sna ei. hayran
hayran kendini seyretti% Eysa srtna iye"ek tek bir kat elbisesi yokt#% Fa yldr b(yleydi b#P 8i
kimseden hi bir *ey istememi*tir% 1#r#rl#d#r' birinden bir *ey istemektense' kendi elindeki son
*eyini verir% Cma' i*te benim yakalar ho*#na itmi*ti' istiyord#% -en de vermeye kyamadm' !,e
ya.a"aksn b#nlar Faterina 9vanovnaN! dedim% Evet' tam b(yle s(yledimK !,e ya.a"aksnzN! -#
ona hi s(ylenmeye"ek bir s(zd% -ana (yle bir bak* bakt ki%%% Aste$ini eri evirmem ok' ama
ok a$rna itmi*ti%%% Dre$im .aralandP Dakalar alamay* de$ildi a$rna iden' benim iste$ini
eri evirmemdi% -#n# (rdm% Ch' simdi her *eyi eri evirebilsem' btn o s(zleri hi
s(ylenmemi*
38>
ya.absem%%% Ch' ben%%% t#tm#* neler anlatyor#mP%% -tn b#nlardan size neP0
0J#%%% 3izaveta!y tanr mydnzN0
0Evet%%%0%;onya *a*rm*t' o da sord# 0;iz de tanr mydnzN0
6askolnikov kar*lk vermedi' biraz s#st#ktan sonraK
0Faterina 9vanovna verem0' dedi% 08em de a$r%%% Daknda (lr%%%0
0Ch' hayr hayr hayrP0 diye ba$rd ;onya' sonra sanki s(ylediklerini on#n da do$r#lamasn
ister"esine' bilinsiz bir davran*la 6askolnikov!#n ellerine sarld%
0Cma (lmesi on#n iin daha iyiP0
08ayr' daha iyi de$il' hi de$ilP0 diye ba$rd ;onya' sesi kork# dol#yd#%
0@o"#klar ne ola"akN Dannza alamaya"a$nza (re%%%N0
;onya elleriyle basn t#tarak #m#ts#z"aK
0Ch' bilmiyor#m' bilmiyor#mP0 diye ba$rd% -# kon#y# on#n da .ek ok kez d*nd$
anla*lyord#% 6askolnikov b# (zmsz sor#y# yeniden aklna etirmi*ti%
6askolnikov a"masz"a s(zlerini srdrdK
0Da siz' Faterina 9vanovna sa$ken' yani b# sralar hastalanr da hastaneye (trlrseniz ne
ola"akN0
;onya!nn yz kork#dan ar.ldK
0Ch' siz neler s(ylyors#n#zP -(yle bir *ey olamazP0
6askolnikov a"masz"a lmseyerekK
0,asl olmazN 8asta olmaya"a$nza ili*kin senet mi var elinizdeN 8e. birden soka$a
d(kle"ekler' Faterina 9vanovna (ksre (ksre dilene"ek' *imdi old#$# ibi ba*n d#varlara
v#ra"ak%%% @o"#klar dersen' a$la*. d#ra"aklar%%% derken karakola (tre"ekler kendisini' oradan
da hastaneye%%% Ile"ek%%% )eki' o"#klarN%%%0
;onya!nn% sk*m* ($sndenK
0Ch' hayrP Manr b# kadarna raz olmazP0 s(zleri d(kld% 8er *ey sanki 6askolnikov!a ba$lym*
ibi' ellerini ($snde kav#*t#rm#*' sessiz bir yalvar*la bakarak dinliyord# (n'
6askolnikov aya$a kalkt' odada dola*maya ba*lad% -(yle"e bir dakika kadar bir zaman eti%
;onya!nn ba* (nne
388
d*m#*t#' kollarn sarktm*' (yle"e' a" iinde ayakta d#r#yord#% 6askolnikov birden ;onya!nn
(nnde d#rd#K
0-iraz .ara biriktirme olana$n yok m#N Fara n iinN0
08ayr'0 diye mrldand ;onya%
0Mabii' hayrP0 dedi 6askolnikov alay eder ibi% 08i denediniz miN0
0Denedim%0
07e olmadP MabiiP Cnla*lyorP ;ormam bile samaydP0
Dine odann iinde dola*maya ba*lad% -ir dakika daha eti%
08er n kazanmyors#n#z' de$il miN0
;onya deminkinden ok #tand% Dz k.krmz kesildi% C"l bir abaylaK% %
08ayr0' diye +sldad%
6askolnikov birdenK
08erhalde )oleka nn da ola"a$ b#0 dedi%
08ayrP 8ayrP ElamazP0 diye haykrd ;onya/ sanki bir yerine bak sa.lamslard' (yle #m#ts#z
bir $lk atm*t% 0Manr%%% Manr b(yle kork#n bir *eye izin vermezP%%%0
0-a*kalar iin veriyor ama%%%0
;onya kendinden emi* ibiydiK
08ayrP 8ayrP Manr on# kor#rP0 diye tekrarlad%
6askolnikov ( alr"asna bir sevinleK
0-elki de Manr hi yokt#r0' dedi' lmseyerek kza bakt%
;onya!nn yz birden de$i*tiK kork#n bir de$i*meydi b#' kram. irmi*esine ar.lm*t yz%
Cnlatlmaz bir serzeni*le bakyord# 6askolnikov!#n yzne% -ir *eyler s(ylemek istiyor' ama
a$zndan hibir *ey kmyord#% ;on#nda yzn elleriyle ka.atarak hkra hkra a$lamaya
ba*lad%
6askolnikov biraz s#st#ktan sonraK
0Faterina 9vanovna!nn akln oynatt$n s(ylyord#n#z demin0' dedi' 0ama siz de aklnz
oynatyors#n#z%0
-e* dakika eti% 6askolnikov kon#*madan' ;onya!nn yzne bakmadan odada bir a*a$ bir
y#kar dola*yord#% ;on#nda ona yakla*t' (zleri iki kor .aras ibiydi% 9ki eliyle om#zlarndan
38?
t#tarak' (zlerini kzn slak (zlerine dikti' #z#n #z#n bakt% -ak*lar ate*li' deli"iydi% D#daklar
*iddetle titriyord#%%% -irden' hzla e$ildi' yere ka.anarak kzn ayaklarn (.meye ba*lad% ;onya
bir deliden kaar ibi' kork#yla ondan #zakla*t' eri ekildi% 1erekten de' delirmi* ibi bakyord#
6askolnikov% 0,e ya.yors#n#zN0 diye mrldand ;onya' yz bembeyazd' yre$i sk*yord#%
0,e ya.yors#n#z b(yleN -enim ibi birinin (nnde%%%P0
6askolnikov hemen kalkt' .en"ereye do$r# yrd' yabanl bir sesleK
0-en senin (nnde de$il' insanl$n ekti$i a"larn (nnde e$ildim'0 dedi% ;onra kzn yanna
d(nerekK 0Dinle%%%0 dedi% 0Cz (n"e beni a*a$layan adamn birine' senin sere .arma$n bile
olamaya"a$n' b#n' senin yanna ot#rmakla kz karde*imi on#rlandrd$m%%% s(yledim%0
;onya kork# iindeK
0Ch' b#n# nasl s(yleyebildinizP0 diye ba$rd% 08em de on#n' kz karde*inizin yanndaN -enim
yanmda ot#rmak m on#rP Eysa%%% ben%%% on#rs#z bir kzm% -yk' ok%byk bir nahkQrm
benP Ch' b(yle bir *eyi nasl s(yleyebildinizP0
0;enin on#rs#zl#$#n# ye nahlarn d*nmyord#m b#n# s(ylerken% @ekti$in byk a"lar
s(yletti b#n# bana% -yk bir nahkQr olman kon#s#na elin"e' evet' byk bir nahkQrsn%0
<o*k#yla srdrd s(zleriniK 0;enin en byk nahn kendini bo* yere (ldrmen' kendini
har"amandr% -(yle kork#n bir *ey olamazP 8em ne+ret etti$in b(yle bir irke+in iinde
ya*yors#n' hem de b# davran*nla hi kimselere #+ak bir yardmn dok#nmad$n' hi kimseyi
hibir *eyden k#rtarmad$n biliyors#n 4biraz"k (zlerini aarsan (rrsn b#n#5%%% -#ndan daha
kork#n bir *ey olabilir miN0 9yi"e "o*m#*t#' kendinden emi* ibi kon#*#yord#K 08em
s(ylesene senK nasl ol#yor da b(yle bir yzkaras' b(yle bir baya$lk ve b#nlarn tam tersi k#tsal
d#y#lar bir arada b#l#nabiliyor sendeN Fendini kanala at. bir r.da isini bitirmen bin kez daha
do$r# ve akll"a bir davran* ol#rd#%0
3?0
;onya a"yla bakt ona' Cma kendini s#ya atma (nerisine .ek *a*mam* ibiydi% D#y#l#r
d#y#lmaz bir sesleK
0Da onlar ne ola"akN0 diye sord#%
6askolnikov *a*rarak bakt ona% Fzn bir anlk bak*ndan her *eyi anlam*t% Demek ki' b#n#
erekten d*nm*t ;onya% Gm#ts#zl#$a d*t$ anlarda' her *eye son vermeyi kim bilir ka
kez d*nm*tP%%% -#nda ok da "iddi old#$# belliydiK nk *# anda 6askolnikov!#n (nerisine
hi *a*rmam*t% 8atta s(zlerindeki a"maszl$ bile +arketmemi*ti% 4;erzeni*lerinin anlamn'
iinde b#l#nd#$# ayba nasl bamba*ka bir (zle bakt$n da +arketmemi*ti ;onya' b#n# aka
(ryord# 6askolnikov5% -(yle on#rs#z' b(yle yzkaras bir ya*am srmenin ona hem de ne
zamandr ne dayanlmaz a"lar ektirdi$ini *# anda ok iyi anlyord#% En# b#n"a zamandr
hayatna son vermek kararndan alkoyan *eyin ne olabile"e$ini d*nd% 7e o zaman *# zavall
yetim"iklerin ve ka+asn d#varlara ar.an *# veremli' yar deli kadnn' Faterina 9vanovna!nn
on#n iin nasl bir anlam ta*dklarn daha iyi anlad%
Cma yine de' 6askolnikov!#n a.ak (rd$ bir *ey vardK ;onya b# karakteriyle' b# e$itim ve
kltr dzeyiyle son#na kadar b# d#r#mda kalamazd% 8er *eye kar*n on#n bir trl (zemedi$i
bir sor#n kyord# ortayaK ;onya kendini s#ya atmak "esaretini (stermedi$ine (re' b#n"a #z#n
bir sre ldrmadan nasl kalabilmi*tiN F#*k#s#z' ;onya!nn d#r#m#n#n' ne yazk ki to.l#mda
yalnz"a ona (z bir d#r#m olmamakla birlikte' yine de rastlantsal nitelikte bir d#r#m old#$#n#
anlyord#% Cma b(yle de olsa' b# rastlant' b# iyi k(t e$itim (rm*l$' kendini yeti*tirmi*li$i ve
b#ndan (n"eki ya*am' on# b# i$ren yol#n daha ilk admnda da yok edebilirdi% Iyleyse on#
t#tan neydiN Hevk ve e$len"e d*knl$ de$ildi herhaldeN 9inde b#l#ndt$# irke+' besbelli
yalnz"a tensel bir *eydi on#n iin/ erek ahlQkszl$n bir damlas bile on#n yre$ine
de$memi*ti% 6askolnikov b# d#r#m# a.ak (ryord#K kz' i*te (znn (nndeydi%%%
!S yol var (nnde diye d*ndK! 0kendini kanala atmak' tmarhaneye d*mek' ya da%%% ya da
yre$ini ta* ibi d#yarszla*tran
3?1
a*a$lk zevk ve e$len"e Qlemlerine dalmak0% En ok da b# son#n"# yol# i$ren b#l#yord#% Crtk
k#*k#"# olm#*t# 6askolnikov/ sonra enti' ya*amdan ko.#k' soy#t d*nyord#' b#ndan
ola"ak' a"maszd ve i*te btn b# nedenlerden dolay da ;onya!nn' n" yoldan ba*kasn
seemeye"e$ini d*nyord#%
!-# erekle*ebilir miN! diye sord# kendi kendine% !Daha r#h#n#n tertemizli$ini kor#yan b# yaratk
bilinli olarak kendini irke+ #k#r#na atabilir miN Doksa #k#r on# iine ekmeye ba*lad da'
iinde b#l#nd#$# yzkaras ona eskisi kadar i$ren (rnmedi$i iin mi hQlQ dayanabiliyorN
8ayr' hayr' olamaz b#P! diye ba$rd iinden' az (n"e ;onya!nn ba$rd$ ibi' !hayr' on# kendini
kanala atmaktan alkoyan *ey' nah kork#s# ve onlar%%% E$er b#ne kadar akln
karmadysa%%% Fim s(yledi on#n akln karmad$nN Ckl tmyle yerinde miN Ckl ba*nda
olan insan on#n ibi mi kon#*#rN Ckl ba*nda bir insan on#n ibi mi d*nrN Mam on# eken
irke+ #k#r#n#n ba*nda ot#r#.' elini kol#n# sallayarak yardm istemek' kendisine tehlikeden
s(zedilin"e de k#laklarn tkamak' akl ba*nda bir insann ya.a"a$ i* miN Doksa bir m#"ize mi
bekliyorN 8erhalde (yle%%% iyi ama btn b#nlar delilik belirtisi de$ilse neN!
-# son#n"# d*n"esi zerinde d#rd#% -# yol ona he.sinden daha ho* (rnm*t% 1(zlerini
diki. kza dikkatle bakt% ;on#ndaK
0Manr!ya ok m# d#a edersin ;onyaN0 dedi%
;onya kar*lk vermedi% 6askolnikov on#n "evabn bekleyerek yan ba*nda d#r#yord#%
0Manr olmasayd ben ne ya.ardmN0 diye +sldad ;onya% ;esi "anlyd% ;onra birden
kvl"mlanan (zlerini kaldr. ona bakt ve elini t#t#. skt%
Mam tahmin etti$im ibiP! diye d*nd 6askolnikov%
-# kon#da kzn d*n"elerini daha ok ($renmek istedi$iyleK
0)eki' ne ya.yor Manr senin iinN0 diye sord#%
;onya vere"ek kar*lk b#lamyorm#* ibi bir sre s#st#% Hay+ ($s heya"anla ini. kalkyord#%
-irdenK
% 0;#s#nP0 diye ba$rd% 0-(yle *eyler s(ylemeyinP ;iz b#na de$mezsinizP0
6askolnikov iinden' Mam tahmin etti$im ibiP tam tahmin etti$im ibiP! diye tekrarlad%
08er *eyi ya.yorP0 diye +sldad ;onya birden' (zlerini yeniden yere indirmi*ti%
!A*te k* yol#P A*te k* yol#n#n aklamasP! diye d*nd 6askolnikov/ byk bir merakla
;onya!y in"eliyord#%
Deni' t#ha+' neredeyse hastalkl denilebile"ek bir d#y#yla szyord# ;onya!yP En#n o sol#n'
kk' zay+' dzn olmayan k(*eli yzn' b(ylesine sert' "anl bir d#y#yla' b(ylesine alev
alev t#t#*abilen sevimli' mavi (zlerini' hQlQ (+keden tirtir titreyen kk v"#d#n#%%% szyord#%
-tn b#nlar ona itide daha t#ha+' neredeyse olanaksz ibi (rnyord#% !FakP FakP! diye
s(ylendi iinden%
Fomodinin stnde bir kita. d#r#yord#% Edann iinde ileri =eri dola*rken' (nnden her ei*inde
dikkat etti$i kitab eline al. bakt% Eski' deri "iltli bir kita.t b#% 9n"il!in 6#sa eviri*iydi%
Edann (teki #"#ndanK
0,ereden b#ld#n b#n#N0 diye ba$rd%
;onya he. eski yerinde' masann adm berisinde d#r#yord#% 1(zlerini kaldrmadan' isteksiz"eK
0-iri etirdi0' dedi%
0Fim etirdiN0
03izaveta% -en istemi*tim%0
!3izavetaP M#ha+P! diye d*nd 6askolnikov% ;onya her yanyla ona itide daha t#ha+' daha
ola$anst (rnmeye ba*lam*t% Fitab m#ma yakla*tr. say+alarn evirdi% -irdenK
03azar!dan hani b(lmde s(zediliyord#N0 diye sord#%
;onya srarla (nne bakyor' kar*lk vermiyord#% Masaya ha+i+ yanlamasna ot#rm#*t#%
03azar!n (lmden sonra dirili*ini anlatan b(lmN%%% -#l#r m#s#n' ;onyaN0
;onya ona (z#"#yla bakt% Derinden kalk. ona yakla*madan' serteK
3?2
3?3
0Erda de$il%%%0 dedi% 0D(rdn" 9n"il!de%%%0
0-#l#. ok#r m#s#n bana ;onya%%%N0 6askolnikov ot#rd#' dirseklerini masaya' ba*n da ellerine
dayad' dinlemeye hazrland%
!S be* ha+ta sonra ise' b#yr#n bakalm *(yle ok #zak bir yerlereP Daha k(ts olmazsa e$er'
sanrm ben kendim itmi* ola"a$m oraya diye d*nyord# iinden%
;onya kararsz admlarla masaya yakla*t/ 6askolnikov!#n b# t#ha+ iste$ini k#*k#yla kar*lam*t%
Dine de kitab ald' yerine eti% Masann (br yanndan (z #"#yla 6askolnikov!a bakarakK
01erekten ok#madnz m siz b#n#N0 diye sord#/ sesi itide sertle*iyord#%
0@ok (n"eleri%%% I$ren"ili$imde%%% Ek#sanaP%0
0Filisede de dinlemediniz miN0
0-en%%% kiliseye itmem% ;en sk ider misinN0
08ayr'0 diye mrldand ;onya%
6askolnikov lmsediK
0Cnlyor#m%%% E zaman' yarn babann "enaze t(renine de itmeye"eksinN0
08ayr ide"e$im%%% ben een ha+ta da kiliseye itmi*tim%%% D#a ettirmi*tim%0
0Fimin iinN0
03izaveta iin% -altayla (ldrdler 3izaveta!y%0
6askolnikov itide eriliyord#' ba* d(nmeye ba*lam*t%
03izaveta!yla yakn arkada* mydnzN0
0Evet%%% @ok drst bir kadnd%% -ana #$rard%%% Cma .ek sk de$il%%% Haman yokt# nk%%% -irlikte
ok#r%%% kon#*#rd#k% Jimdi Manr!y (ryor o%0
-# kita.s s(zler t#ha+ nlamalar olarak eliyord# 6askolnikov!#n k#la$na% J# iki kadn%%% iki
kak kadn arasndaki izemli b#l#*malar%%% ne t#ha+tP
!-# idi*le sen de kara"aksnP! diye d*nd% !-#la*" aliba b#P!
0Ek#P0 diye ba$rd birden/ sinirliydi sesi%
;onya hQlQ kararszd% Dre$i hzla ar.yord#% Ena ok#maya
3?&
"esaret edemiyor ibiydi% 6askolnikov b# !m#ts#z divane!ye a"yla bakyord#%
;onya tkanr"asna ve d#y#l#r bir sesleK
0;ize ne diye ok#yaymN0 dedi% 09nanmyors#n#z kiP0
0Ek#P0 diye diretti 6askolnikov% 0-en b(yle istiyor#mP%%% 3izaveta!ya ok#yord#n yaP%%%0
;onya kitab at' on#n istedi$i yeri aramaya ba*lad% Elleri titriyord#% 9ki kez ok#maya iri*ti' ama
daha ilk he"eleri bile s(yleyemediK sesi kmyord#% ;on#nda byk bir abayla ok#maya ba*ladK
\-eytanya halkndan 3azar adnda bir adam hastayd%%%] Cma birden n" s(z"kte sesi titredi
ve a*r erilmi* bir tel ibi ko.t#% ;ol#$# kesilmi*' ($s sk*m*t%
6askolnikov' ;onya!nn kendisine ok#maya niin "esaret !edemedi$ini anlamaya ba*lam*t%
-#n# anladka da' ok#mas iin inadna daha kaba' daha sinirli bir biimde direniyord#% Fendini
old#$# ibi ortaya koymasnn' i dnyasn amasnn *# anda ona ne kadar a$r eldi$ini ok iyi
anlyord#% -# d#y#larn erekten de on#n erek izini' eski izini ol#*t#rd#$#n# ok iyi
anlyord#% -# eski iz' kz"a$zn belki de' erenlik a$nda' m#ts#z bir baba' a"dan deliye
d(nm* bir vey ana' a o"#klarn $lklar' ba$r* a$r*lar' serzeni*ler arasnda een baba
evindeki d(nemine ait bir izdi% -#ndan ba*ka 6askolnikov' ;onya!nn eline kitab al. ok#maya
ba*lad$ *# anda' a*r dere"ede sklmasna ve bir *eylerden alabildi$ine korkmasna kar*n
ok#mak iin (nne eilmez bir istek d#yd#$#n# da anlyord#% 0-ana' (zellikle bana ok#mak
istiyor ve !ilerde bir *eyler olmamas iin! de hemen *# anda ok#mak istiyor%0
-# iste$i on#n (zlerinden ok#m#*'iinde b#l#nd#$# byk heye"andan anlam*t%%% ;onya
yava* yava* kendini to.arlyord#' ok#maya ilk ba*lad$nda sesinin kmasn enelleyen
bo$azndaki tkanmay atlatm*t% Dahona 9n"ili!nden onbirin"i b(lmd ok#d#$#% Endok#z#n"#
Qyete kadar ok#d#K
0Dah#dilerden biro$#' karde*lerinin kaybndan znt iinde olan Marta!yla Meryem!i
yat*trmaya elmi*lerdi% Marta' 9sa!nn eldi$ini d#y#n"a' on# kar*lamaya kt% Meryem evde
3?2
kald% E zaman Marta 9sa!ya' E+endimiz' dedi' e$er sen b#rada olsaydn karde*im (lmezdi% Cma
ben *imdi de biliyor#m ki' sen Manr!dan ne dilersen' dile$in yerine elir%0
;onya yeniden d#rd#% ;esinin yine titremeye ba*lad$n' yine kesile"ek ibi old#$#n#
hissediyord#%
09sa ona dedi kiK Farde*in dirile"ek% Marta daK Evet' biliyor#m' dedi% Dirili* n' son n dirile"ek%
9sa onaK Dirili* ve hayat benim' dedi% Fim ki bana inanr' (lse bile dirile"ektir% Da*ayan ve bana
inanan herkes' sons#z"asna ya*ar% ;en b#na inanyor m#s#n Marta' 9sa!ya dedi kiK0
4;onya' Marta!nn 9sa!ya s(ylediklerini' sanki kendisi vaaz veriyorm#* ibi'a"yla i eki.' tane
tane' v#r#layarak ok#d#%5
0Evet' e+endimizP -en senin' dnyaya elmesi beklenen Manr!nn o$l# Mesih old#$#na
inanyor#m0%
;onya d#r#r ibi old#' ona ab#"ak bir (z atmak istedi' ama sonra kendini to.arlad' ok#maya
devam etti% 6askolnikov dirseklerini masaya dayam*' kmldamadan ot#r#yor' ;onya!ya de$il'
odann iinde ba*ka bir yere bakarak dinliyord#% 32%Qyete elmi*lerdi%
0Meryem de 9sa!nn b#l#nd#$# yere eli. on# (rn"e' ayaklarna ka.and ve ona dedi kiK
E+endimizP e$er sen b#rada olsaydn' karde*im (lmezdi% 9sa on#n a$lad$n!ve on#nla birlikte
elen Dah#diler!in a$ladklarn (rn"e r#h a"yla titredi' (+kelendi ve dedi kiK En# nereye
koyd#n#zN Ena dediler kiK E+endimizP 1elin de (rn% 9sa!nn (zleri ya*ard% E zaman Dah#dilerK
-akn' dediler' on# nasl da seviyorm#*% Fimi de *(yle dediK E ki' k(rlerin (zlerini ayord#'
b#n#n (lmemesi iin bir *eyler ya.amaz mydN0
6askolnikov d(n. heye"anla ;onya!ya baktK evet' tam tahmin etti$i ibiydiP 1erekten de
stmaya t#t#lm#*"asna tirtir titriyord#% 6askolnikov!#n da bekledi$i b#yd#% D"e m#"ize
sahnesine yakla*m*t ve btnyle bir za+er d#y#s# iindeydi% ;esi metalik bir nlamaya
d(n*m*t' za+er ve sevinti b# seste nlayan% ;atrlar (znn (nnde ##yord#K (zleri
kararm*t% Cma ezbere biliyord# ;onya ok#d#$# yeri% ;on
Qyetteki' 0E ki' k(rlerin (zlerini ayord#%%%0 s(zlerini ok#rken' =sesini alaltm*' bir dakika sonra
yldrmla v#r#lm#sasna yerlere ka.ana"ak' a$lay. imana ele"ek Dah#diler!in (zleri k(r'
imansz Dah#diler!in btn k#*k#larn' serzeni*lerini' k(tlemelerini byk bir t#tk#yla' s"aklkla
yanstm*t sesinde% E da' o da imansz' on#n da (zleri k(r' *imdi dinleyin"e o da imana
ele"ek% Evet' evetP Jimdi' byk m#"izeyi d#yar d#ymazP! diye d*nyor' b# sevinli
bekleyi*ten titriyord#%
09sa iinde derin bir a"mayla mezara eldi% -ir ma$aradayd mezar' a$zna da bir ta*
koym#*lard% 9sa dedi kiK Ma* kaldrnP Ilenin karde*i Marta daK E+endimizP dedi% Fok#*m#*t#r
artk% @nk d(rt n old# (mleli%0
;onya d(rt n! (zellikle v#r#lam*t
09sa ona dedi kiK -en sana' iman edersen' Manr!nn bykl$n (rrsn dememi* miydimN 7e
(lnn b#l#nd#$# rha$-ranm a$zndan ta* ektiler% 9sa (zlerini ($e kaldrd' dedi kiK beni
dinledi$in iin *krler ols#n sanaP Dileklerimi her zaman kab#l etti$ini ben zaten biliyord#m% Cma
b# kez' *#rda d#ran insanlarn beni senin (nderdi$ine inanmalar iin istedim b#n# senden% 9sa
b#nlar s(yledikten sonra' yksek sesleK 3azarP dedi' d*ar kP 7e (lm* olan d*ar kt%0
4;onya sanki her *eyi kendi (zyle (rm*"esine heye"andan r.ererek' yksek sesle ok#d#%5
0Elleri-ve ayaklar ke+ene sarl' yz mendille ba$lyd% 9sa onlara dedi kiK @(zn de itsinP0
0E zaman' Meryem!e elen ve 9sa!nn b# m#"izesini (ren Dah#diler!in o$# ona iman ettiler%0
;onya b#ndan (tesini ok#mad' ok#yamazd da zaten% Fitab ka.ad' hzla iskemlesinden kalkt'
kesik kesik ve sert bir sesleK
03azar!n (lmden sonra dirili*iylenlili b(lm b# kadar0' dedi% Gtanyor ibiydi' (zlerini kaldr.
6askolnikov!a bakamyord#/ ba*n ba*ka bir yana evirmi*' kmldamadan d#r#yord#% ;tma
titremesi devam ediyord#% E$ri *amdanda oktan s(nmeye yz t#tan m#m' b# .eri*an odada' b#
(lmsz kitab ok#mak iin ok t#ha+ bir biimde bir araya elen b# katille
3?>
+ahi*eyi don#k bir biimde aydnlatyord#% Cradan be* dakika ya da daha ok bir zaman eti%
6askolnikov birden yerinden kalk. ;onya!ya yakla*t' ka*larn atarakK
0;eninle bir i* kon#*mak iin elmi*tim0' dedi% ;onya hibir *ey s(ylemeden (zlerini ona
kaldrd% 6askolnikov!#n sert bak*larnda yabanl bir kararllk ok#n#yord#%
0-#n ailemi terkettim% Cnnemle kz karde*imi% -ir daha yanlarna d(nmeye"e$im% Fendileriyle
btn ba$m ko.ardm%0
;onya *a*kna d(nm*tK
0,iinN0 diye sord#%
1eenlerde 6askolnikov!#n annesi ve kz karde*iyle olan kar*la*ma' nedenini ve nasl old#$#n#
bilmedi$i ola$anst bir etki ya.m*t ;onya zerinde% -# nedenle 6askolnikov!#n onlar terketti$i
haberini' deh*ete ka.lr"asna dinlemi*ti%
0-enim iin artk bir tek sen varsn0' diye ekledi 6askolnikov% 0-irlikte idelim% -#n# s(ylemek iin
eldim sana% 9kimiz de lanetlenmi*iz% -irlikte idelim%0
1(zleri alev alev yanyord# sanki% ;onya da on#n iin !kakP! diye d*nd' sonra elinde
olmadan eri ekilerek'kork# iindeK
0,ereye ide"e$izN0 diye sord#%
0,e bileyim' nereye ide"e$iz% -enim bildi$im tek *ey' ayn yol#n yol"#s# old#$#m#z' he.si b#P
8ede+lerimiz aynP0
;onya hibir *ey anlamadan bakyord# ona% Cnlayabildi$i tek *ey' b# adamn ok' ama ok
m#ts#z old#$#yd#%
0;en kime ne anlatrsan anlat' kimse bir *ey anlamaz0' diye srdrd s(zlerini 6askolnikov% 0Cma
ben seni anladm% ;en bana ereklisin% -#raya' sana elmemin nedeni de b#%0 0Cnlamyor#m%%%0
diye +sldad ;onya% 0;onra anlarsn% ;en de ayn *eyi ya.madn mN ;en de to.l#m k#rallarn
i$nedin%%% i$neyebildin% Fendi kendini (ldrdn' kendi hayatn mahvettin 4he.si ayn *eyP5 Eysa
r#h ve akl "nle ya*ayabile"ekken' ;aman.azar!nda tkeni. ide"eksin%%% Cma sen
dayanamazsn' ve e$er tek ba*na kalrsan' bir n sen de benim ibi akln karrsn% Haten *#
anda bile deli
3?8
ibisin% Iyleyse' birlikte itmemiz erek% Cyn yoldan% 8adi' idelimP0
En#n b# s(zlerinden mthi* bir heye"ana ka.lan ;onyaK
0,iinN ,iin s(ylyors#n b#nlarN0 dedi%
0,iin miN Crtk b(yle kalamaya"a$n iinP ,edeni b#P @o"#k $lklarna' (zya*larna bakarak
de$il' !ki b(ylesine Manr da izin vermez!' "iddi' akl ba*nda d*nmen erek% Darn seni
hastaneye kaldrrlarsa ne ol#r' s(yler misinN Faterina 9vanovna!nn akl ba*nda de$il' stelik
veremli ve yaknda da (le"ek% )eki' ya o"#klarN )oleka da tkeni. itmeye"ek miN Cnnelerinin'
dilenmeleri iin k(*e ba*larna yerle*ti$i o"#klar hi (rmedin mi sen b#ralardaN -en b#
analarn nerelerde ve hani ko*#llar altnda ya*adklarn biliyor#m% -# o"#klar b#ralarda o"#k
olarak kalmazlar% Daha yedi ya*ndayken ya +ahi*e' ya hrsz ol#rlar% Eysa o"#klar 9sa!nn birer
s#retidirK 09lQhi saltanat onlarndr0% 9sa bize onlar sevmemizi' saymamz b#y#rd#' onlar
ele"e$in insanl$dr%%%0
;onya ellerini o$#*t#r#yor' hkrklardan sarsla sarslaK
0,e ya.malN ,e ya.mal .ekiN0 diye tekrarlay. d#r#yord#%
0,e mi ya.malN Fesilmesi ereken her *eyi kesi. ata"aksn% ;ons#za dek% 8e.si b#% Mabii
b(yle"e a" ekmeyi de .e*inen kab#l ede"eksin% ,eN Cnlamyor m#s#nN ;onra anlarsn%%%
Izrlk ve %%% (zellikle de erek insanaP -tn titreyen yaratklarn' btn karn"alarn
zerinde eemenlik k#rmak erekP A*te amaP Gn#tma b#n#P -enden sana ($t ols#nP -elki de
b# seninle son (r*memiz% E$er yarn elmezsen' o zaman her *eyi kendin ($renirsin% E zaman
b# s(zlerim aklna elsin% Dllar sonra bir n' ya*am sana b# s(zlerin ne demek old#$#n# ($retir
belki% E$er yarn elirsen' sana 3izaveta!y kimin (ldrd$n s(yleye"e$im% ElvedaP0
;onya kork#dan tirtir titriyord#% Deh*et iindeydi% -tn v"#d# b#z ibiydi% Delikanlya
yabanl bak*larla bakarakK
0Fimin (ldrd$n erekten biliyor m#s#n#zN0 dedi%
0Evet biliyor#m' sana da s(yleye"e$im% Cma sana' yalnz sanaP -#n# s(ylemek iin seni setim%
;enden beni ba$*laman
3??
dilemek iin elmeye"e$im' yalnz"a eli. 3izaveta!y kimin (ldrd$n s(yleye"e$im% -#n#
s(ylemek iin seni ben tQ ne zaman setim%%% Daha baban bana senden s(zetti$i sralar%%% ve
daha 3izaveta sa$ken% ElvedaP -ana elini verme% DarnP0
6askolnikov kt% ;onya on#n arkasndan bir deliye bakar ibi bakt% Cma kendisinin de bir
deliden +ark yokt# ve b#n# hissediyord#% -a* d(nyord#% ManrmP 3izaveta!y kimin (ldrd$n
nasl bilebilirN -tn b# s(zlerine demektiN Fork#n bir *ey b#P! -tn b#nlar b(yle"e
d*nmesine kar*n' asl o d*n"e ;onya!nn aklna hi mi hi elmiyord#% !8erhalde ok
m#ts#zP%%% annesini' ve kz karde*ini terketmi*% ,iinN ,e old#N 7e kendisinin niyeti neN ;(yledi$i
btn b# s(zler ne anlama eliyorN En#n aya$n (.m* ve%%% demi*ti ki 4evet' b#n# aka
s(ylemi*ti5' artk sensiz ya*ayamam demi*ti%%% Ch' ManrmP!
;onya stmal ibi titreyerek ve sayklayarak eirdi e"eyi% -azen yerinden +rlyor' a$lyor'
ellerini o$#*t#r#yor' bazan yine r.nmak bir #yk#ya dalyor' d*nde )oleka!y' Faterina
9vanovna!y' 3izaveta!y' 9n"il ok#ma sahnesini ve on#%%% bembeyaz yz' alev alev yanan
(zleriyle on# (ryord#%%% Cyaklarna ka.anm*' (.yor' a$lyord#%%% Ch' ManrmP
;onya!nn odasn 1ertr#de Farlovna 6essli"h!in dairesinden ayran sa$daki ka.nn ardnda'
yine bayan 6essli"h!in dairesine ait olan ve ne zamandr kiralk olarak bo* d#ran bir oda vard%
Edann kiralk old#$#n# bildirmek iin' evin ana ka.sna ve odann kanala bakan .en"erelerine
ilanlar aslm*t% ;onya eskiden beri b# oday bo* saymaya al*m*t% Eysa btn b# sre iinde
bo* odann ka.snda d#ran bay ;vidriaylov' k#la$n ka.ya ya.*trarak onlar dinlemi*ti%
6askolnikov ktktan sonra' bir sre d#r#. d*nm*' sonra ayaklarnn #"#na basarak' b# bo*
odaya biti*ik olan kendi odasna eerek' bir sandalye alm* ve b#n# yava*a ;onya!nn odasna
alan ka.nn arkasna koym#*t#% Aeriki odada een deminki kon#*ma ona ok ilin' ok
(nemli (rnm* ve ok ho*#na itmi*ti% E kadar ho*#na itmi*ti ki' bir ba*ka n' (rne$in yarn'
yine b(yle bir saat ayakta d#rmak ibi bir zahmete katlanmamak' *(yle rahata ot#r#. keyi+le
dinlenmek iin bir sandalye etirmi*ti%
&00
Ertesi sabah saat tam onbirde sor# yarl$na ba*v#rarak' eli*ini )or+iriy )etrovi!e haber
vermelerini ri"a etti$i zaman' 6askolnikov #z#n"a bir sre kab#l edilmeyi*ine old#ka *a*tK
kendisini a$rmalarna dek aradan en a*a$ on dakika emi*ti% Eysa' kendi tahminine (re'
daha o' oraya varr varmaz hemen zerine atlmalar erekiyord#% Cma i*te' bekleme salon#nda
ot#r#yor' yanndan' kendisiyle hi ililenmedikleri anla*lan bir sr insan eli. eiyord#% -iti*ik
odada bir ka yaz" birtakm kQ$tlarla #$ra*yor' yaz yazyord#/ b#nlarn hibirinin ka+asnda
6askolnikov diye bir kavramn olmad$ aka anla*lyord#% Medirin' k#*k#l# bak*larla
evresine baknmaya ba*lad/ bir yerlere sv*mamas iin on# (zetlemekle (revlendirilmi* bir
i+t izlenmi* (z' on# kollayan birileri ol#. olmad$n anlamaya al*yord#% Cma b(yle birileri
yokt# ortalkta% A*leriyle #$ra*an yaz"lardan ve birtakm adamlardan ba*ka kimseler yokt# ve hi
kimse on#nla ilili de$ildi/ istedi$i yere eki. idebilirdi *# anda% Dnk adama ili*kin d*n"esi
itide .eki*meye ba*lad/ *# yerin altndan km*a benzeyen izemli adam' *# hayalet'
erekten de her *eyi bilmi*' (rm* olsayd' a"aba kendisine *imdi b(yle rahat rahat bekleme
olana$n verirler miydiN E b#n# kendili$inden d*n. de te*ri+ edin"eye kadar' b(yle onbirlere
kadar beklerler miydi%N Demek ol#yor ki' ya adam daha eli. bildiklerini s(ylememi*ti' ya da%%% ya
da o da bir *ey bilmiyord#' hibir *ey (rmemi*ti 4zaten nasl (rebilirdi kiN5% Iyleyse' dn ol#.
biten her *ey' yine k#*k#l#' hasta hayal "nn yaratt$ ve bytt$ birtakm hayellerdi% -#
tahmin' ka+asnda hatta dn' en dayanlmaz heye"anlar' #m#ts#zl#klar iinde kvrand$ bir
srada yeretmeye ba*lam*t% -tn b#nlar yeniden d*n.' yeni bir sava*a hazrland$ *#
anda' birden titredi$ini d#yd#% )or+iriy )etrovi!in' ne+ret etti$i adamn' kar*sna kmaktan
korkt#$# iin titredi$ini d*nn"e' iinde mthi* bir (+ke dalas kabard% -# adam yeniden
(rmek' on#n iin kork#n olan *eylerin en kork#n"#yd#/ (ylesine snrsz bir biimde ne+ret
ediyord# ki ondan' ona kars ne+reti (ylesine
&01
sons#zd# ki' ne+retinin kendisini ele vere"e$inden kork#yord#% 7e ne+reti (ylesine lyd ki' bir
anda titremesine son verdi/ ieri so$#k' kstah bir tavrla irmeye hazrland/ olabildi$in"e s#s#.
on# dinlemek' evresini in"elemek iin kendine s(z verdi/ hi de$ilse b# kez *# a*r sinirlili$ini
yenmeliydi/ ne ol#rsa ols#n ba*armalyd b#n#% Mam b# srada kendisini )or+iriy )etrovi!in
bekledi$ini s(ylediler%
)or+iriy )etrovi odasnda yalnzd% ,e byk' ne kk bir odayd b#% Edada e*ya olarakK
m#*amba ka.l bir kane.e' on#n (nnde byke bir yaz masas' k(*ede bir al*ma masas'
dola. ve bir ka sandalye vard% 8e.si "ilal' sar a$atan' devlet mal e*yalard% Di. d#varda'
daha do$r#s# arkadaki b(lmenin zerinde bir ka. daha vard% 8erhalde' b(lmenin (tesinde
ba*ka odalar b#l#n#yord#% 6askolnikov ieri irer irmez )or+iriy )etrovi on#n irdi$i ka.y
ka.att ve b(yle"e ierde ikisi' ba* ba*a kaldlar% 1(rn*e baklrsa )or+iriy kon#$#n# ok ne*eli
aydnlk bir yzle kar*lam*t' an"ak bir ka dakika sonra 6askolnikov baz belirtilerden on#n
e.ey tela*l old#$#n# +arketti% ;anki birden ka+asn kar*trm*lar ya da ya.makta old#$# izli bir
i* yarm kalm*t%
0Eo' m#hteremP -izim b#ralara da #$rar mydnz%%%0 diye ba*lad )or+iriy )etrovi/ iki eline birden
6askolnikov!a do$r# #zatm*t% 0Et#r hele babamP -#yr#n' *(yle einP -elki de b(yle to#t "o#rtR
\m#hterem] ve \babam] diye seslenilmesinden ho*lanmam*snzdrN 3t+en b#n# senli benlilik
olarak almayn%%% J#raya' *# kane.eye b#yr#nP0
6askolnikov (zlerini ondan ayrmadan (sterdi$i yere ot#rd#%
0-izim b#ralar0' senli benlili$inden (tr (zr dilemeler' s(yledi$i *# Fransz"a 0to#t "o#rt0 vb%
vb%%% btn b#nlar ilin belitilerdi% 09ki elini birden #zatt$ halde'tam zamannda eri eki.' bir
elini bile vermedi0 diye d*nd 6askolnikov ve k#*k# veri"i b#ld# b#n#% 9kisi de birbirini izliyor'
ama bak*lar kar*la*r kar*la*maz' *im*ek hzyla (zlerini ba*ka yana eviriyorlard%
R Mo#t <o#rtK 4Cslnda da Fransz"a5 - Fsa"a 4ev%5
0;ize%%% *# ka$d etirdim%%% 8ani' saat kon#s#nda%%% i*te%% Do$r# m# yazm*m' yoksa yeniden
yazmam ereke"ek miN0
0,eN Fa$t mN 8a' evet%%% Evet' do$r# yazm*snz%%% 0)or+iriy )etrovi sanki hemen bir yere
idiyorm#* ibi a"eleyle s(yledi$i b# s(zlerden sonra an"ak ka$d al. ok#d#' sonra yine tela*laK
0Evet' do$r# yazm*snz%%% -# kadar'ba*ka bir *eye erek yok0 dedi ve ka$d masaya brakt% -ir
dakika sonra' ba*ka bir kon#dan s(z ederlerken kQ$d koyd#$# yerden ald' katlay. kendi
al*ma masasnn zerine brakt%
0;anrm dn beni resmen sor#ya ekmek istedi$inizi s(ylemi*tiniz%%%*# %%% (ldrlen kadnla
ili*kili olarakN0 diye ba*lad 6askolnikov' sonra *im*ek hzylaK !Ayi ama sanrm! ekledim diye
niin b# kadar tedirin ol#yor#mN! diye d*nd%
Dalnz"a )or+iriy!le kar*la*m* olmann' yalnz"a bir i+t s(zn' iki bak*n k#*k#larn b(ylesine
bytmesini' on# b(ylesine i*killendirmesini ok tehlikeli b#ld#/ sinirleri boz#la"ak' heye"an
arta"akt% !FelaketP FelaketP Dine a$zmdan bir *eyler kara"a$mP!
0Evet' evet' evetP 8i merak etmeyinP Hamanmz var' zamanmz varP0 diye mrldnd )or+iriy
)etrovi% Edann iinde' yaz masasnn (nnde bir a*a$ bir y#kar amasz"a dola*yor' bazen
.en"ereye' bazen al*ma masasna' oradan yine yaz masasna do$r# ko*t#r#yor' bazen
(zlerini 6askolnikov!#n k#*k#l# bak*larndan karyor' bazen birdenbire d#rarak delikanlnn
(zlerinin ta iine bakyord#% 3astik bir to. ibi d(rt bir yana y#varlanan' d#varlara' k(*elere
ar.arak hemen eri d(nen b# k"k' to.arla"k adamn .ek t#ha+ bir (rn* vard%
Fon#$#na siara s#narkenK
0Hamanmz var' zamanmz var%%% ;iara iermi*inizN0 diye srdrd s(zlerini% 0;iaranz var mN
-#y#r#n' b#rdan yakn%%% -iliyor m#s#n#z' sizi b#rada kab#l ediyor#m' ama benim aslnda'
*#rada' *# b(lmenin arkasnda%%% Devletin bana erdi$i beylik oda%%% -#rada ei"i olarak
b#l#n#yor#m%%% -iraz onarm ya.mak erekti benim odamda% J# sralar bitmek zere%%% beylik
oda zel bir *ey' (yle de$il miN ;iz ne dersinizN0
&02
&03
6askolnikov alay" bir bak*laK
0Da' zel bir *ey0' dedi%
)or+iriy )etrovi bamba*ka birtakm d*n"elere dalm* ibiK
01zel bir *ey' zel bir *ey%%%0 diye bir ka kez tekrarlad% ;onra birden 6askolnikov!a iyi"e
yakla*. (zlerini (zlerine dikerek/0 Evet' ok zel bir *eyP%%%0 diye ba$rd% -eylik odann zel
bir *ey old#$# ibi a.tal"a bir s(z tekrarlay. d#rmas' *# anda kon#$#na dikilen (zlerindeki
"iddi' anlaml' izemli bak*larla son dere"e eli*iyord#%
En#n b# d#r#m# 6askolnikov!#n (+kesini bsbtn ta*rd/ alay etmekten ve tedbirsiz"e meydan
ok#maktan kendini alamayarakK
0;anrm' btn sor# yarlarn"a #y#lanan bir y(ntem b#0' dedi% )or+iri!nin yzne kstaha
bakyor ve kstahl$ndan sanki keyi+leniyord#% 0-# y(nteme (re sor# yarlar s(ze e.ey
dolambal yollardan' anlamsz (rnen birtakm kon#lardan ya da "iddi olmakla birlikte asl
kon#yla ilisi b#l#nmayan ba*ka birtakm kon#lardan s(z ederek irerler% Cmalar' deyim
yerindeyse' sor#ya ekilen ki*iyi yreklendirmek' ya da daha do$r#s# on#n dikkatini da$tmak'
sonra birdenbire en amansz' en tehlikeli sor#larla on# serseme evirmektir' (yle de$il miN ;izin
meslekte k#tsal bir *eymi*"esine ba$nazlkla #y#lanan bir y(ntem b# yanlmyorsamN0
0 Daha nelerP%%% Doksa sizi *# beylik oda s(zlerimle%%% *ey mi ya.a"a$m sandnzN0
)or+iriy )etrovi b#nlar s(yledikten sonra (zlerini kr.*trd' yznde ne*eli' k#rnaz bir *k
dola*t' alnndaki in"e"ik iziler kaybold#' (zleri szld' yznn izileri #zad ve birden
6askolnikov!#n (zlerinin iine bakarak sarsla sarsla lmeye ba*lad% Cralksz' sinirli bir
l*t b#% 6askolnikov da lmsemek iin kendini zorlad% )or+iriy )etrovi on#n da ler ibi
old#$#n# (rn"e' (yle lmeye ba*lad ki' nerdeyse katla"akt' yz k.krmz kesildi%
6askolnikov!#n d#yd#$# tiksinti bir anda her trl abasn eride brakt/ lmesi bir anda silindi'
ka*larn att ve )or+iriy )etrovi!in dinmek bilmeyen
0&
ve kastlym* hissi veren #z#n kahkahalar boy#n"a (zlerini bir an bile ayrmakszn (+ke dol#
bak*larn on#n zerine dikti% 9ki tara+ da ihtiyatszlk etmi*ti% )or+iriy )etrovi kon#$#yla alay
etmi*' o b#n# ne+retle kar*lam*t% Ite yandan yine )or+iriy )etrovi kon#$#n#n ne+retine hi
aldr* etmemi*ti% 6askolnikov iin (nemli bir noktayd b#/ )or+iriy )etrovi!in' kendisinin deminki
s(zlerine de hi aldr* etmedi$ini anlyord#% M#za$a d*m*t i*te' )or+iriy!nin b# davran*nn
on"a bilinmeyen bir ama" vard/ belki de bir *eyler hazrlam*t ve *imdi' hemen *# anda her *ey
a$a kabilir' her *ey altst olabilirdi%
8emen kon#ya irdi% Cya$a kalk. *a.kasn alarak' kararl' ama old#ka sinirli bir tavrlaK
0)or+iriy )etrovi0' dedi' 0dn beni sor#ya ekmek istedi$inizi s(yleyerek b#raya elmemi
istemi*tiniz 4sor#ya ekmek s(zlerini (zellikle v#r#lam*t5% A*te eldim' sora"ak bir *eyiniz
varsa' b#yr#n sor#n' yoksa' brakn ideyim% Hamanm yok' bir sr i*im var% J#' arabann altnda
kalarak ezilen' zavall mem#r#n "enazesinde b#l#nmak zor#ndaym%%% ki kendisini siz de
biliyors#n#z%0 6askolnikov s(zlerine ekledi$i son "mleden dolay sinirlendi' daha da (+kelenerek'
srdrd s(zleriniK 07e btn b#nlardan bktm artk' d#y#yor m#s#n#z' oktan bktmP -iraz da
b# yzden hasta old#m%%%0 Fsa"as' hastalkla ilili s(zlerinin daha da yersiz kat$n d*nerek
bsbtn ba$rmaya ba*lad/0 ya sor#ya ekin beni' ya da brakn ideyim%'% ;or#ya
eke"ekseniz' b# an"ak #s#ln"e olabilir' ba*ka trlsne izin vermemP -(yle"e' birlikte
ya.a"a$mz bir *ey b#l#nmad$na (re' *imdilik ho*akalnP0
0Cman ManrmP ,eler s(ylyors#n#zP ,e diye sor#ya ekeyim sizi%%N0 )or+iriy )etrovi bir anda
tavrn de$i*tirmi*' lmesini kesmi*ti/ daklar ibi kon#*#yord#K 06i"a ederim' tela*lana"ak bir
*ey yok%%%0 Deniden odann iinde volta atmaya ba*lam*t' arada bir 6askolnikov!#n yanna
elerek on# yerine ot#rtmaya al*yord#% 0Hamanmz var' zamanmz var%%%! 8em btn b#nlar
(nemsiz *eylerP Mam tersine' son#nda b#raya eli*inize nasl sevindim' bilemezsinizP ;izi bir
kon#k olarak kab#l
&0>
ediyor#m% J# lanet l*me elin"e' ri"a ederim beni ba$*layn 6odion 6omanovi% 6odion
6omanoviN Do$r# s(ylyor#m de$il mi adnzN ;inirli bir adamm ben% Heki"e nktelerinizle
beni ldrdnzP -azen bir lastik to. ibi ho.laya ho.laya' yarm saat kadar ld$m ol#r%
8astalktr bende lmek% 7"#t ya.m d*nerek' b# yzden bir n inme ine"e$inden bile
kork#yor#m% Et#rsanza' ne ol#yors#n#z b(yleP 3t+en ot#r#n' iki (zm' yoksa bana darld$nz
d*ne"e$im%%%0
6askolnikov ka*larn daha da atm*' (+keyle s#s#yor' dinliyor ve on# izliyord#% ;on#nda'
kasketini brakmadan ot#rd#% )or+iriy )etrovi yine odann iinde ko*t#rarak ve ba*lanta
old#$# ibi kon#$#yla (z(ze elmemeye al*arakK
0;ize' h#y#m# anlamanz iin kendimle ilili bir iki *ey s(yliye"e$im' 6odion 6omanovi"0' dedi%
0-iliyors#n#z' ben bekQrm% @evrem yokt#r' kimse beni tanmaz% Sstelik i*i bitmi*' toh#ma kam*
bir adamm%%% ve%%% ve bilmem dikkatinizi ekti mi 6odion 6omanovi' bizde' yani 6#sya!da'
(zellikle de bizim *# )etersb#r!ta' yeni tan*m* ama birbirlerine say d#yan (rne$in bizim ibi
iki akl ba*nda adam' bir araya eldikleri zaman kon#*a"ak bir *ey b#lamazlar ve ko"a bir yarm
saat birbirlerinden sklarak b#z ibi (yle"e d#r#rlar% Eysa herkesin' (rne$in kadnlarn'
kon#*a"ak kon#lar vardr%%% Dine' (rne$in sosyeteden insanlar her zaman kon#*a"ak bir *eyler
b#l#rlar' bizim ibi orta hallilere' yani d*nen' aydn ki*ilere elin"e' nedense he. #tanrz' bir
trl kon#*amayz' oysa "!est de%rine#rR )eki b# niin b(yleN Ertak ili alanlarmz m yok' yoksa
birbirimizi aldatamaya"ak kadar drst myzN -ilmiyor#m% ;iz ne dersinizN Fasketinizi
braksanza' hemen kalk. ide"ek ibi bir haliniz var%%% -akarken bile rahatsz ol#yor insan%%%
Eysa ben sizinle olmaktan ok sevinliyim%0
6askolnikov *a.kasn masann zerine koyd#% Dine (yle ka*lar atk' s#sk#n' "iddi' )or+iriy
)etrovi!in evezeliklerini dinliyord#% !Cma" ne b# adamnN Doksa dikkatimi evezeliklerinin
zerine mi ekmek istiyorN!
)or+iriy )etrovi ara vermeden srdryord# s(zleriniK
4Cslnda da Fransz"a5%0-# bir zor#nl#l#kt#r0 anlamnda 4@ev%5
&08
0;ize kahve s#namaya"a$m' nk yeri de$ilP Cma insan ho*a zaman eirmek iin bir dost#na
bir be* dakikasn da veremezse ol#r m#N Cma mem#rl#k b(yledir iste' bilirsiniz%%% ;onra' b# ileri
eri dola*malarm da kzdrmasn lt+en sizi%%% -eni ba$*layn azizim' sizi "endirmekten
kork#yor#m' ama b# dola*malar benim iin bir zor#nl#l#k%%% ;rekli ot#rd#$#m iin' be* dakikalk
b(yle bir ezinti bana byk zevk veriyor%%% 8emoroidim var da%%% Yimnastikle eirmek istiyor#m
he.%%% Cnlattklarna (re devlet m*avirleri' eylemli devlet m*avirleri ve hatta izli m*avirler
byk bir keyi+le i. atlyorlarms dairelerinde%%% Dzylmzda b# bile nasl bir bilim halini alm*'
(ryor m#s#n#z%%P -# i*ler b(yledir i*te%%% -#radaki zor#nl#l#klarmza' btn' o sor#lara ve
(teki +ormalitelere elin"e%%% Demin siz de b(yle bir sor# s(z etmi*tiniz%%% -ilir misiniz' azizim
6odion 6omanovi"' b# sor#lar' sor#ya ekilenden ok' sor#ya ekenin akln kar*trr%%N
Demin siz de son dere"e yerinde olarak ve zeki"e b# kon#ya i*aret b#y#rm#*t#n#z 46askolnikov
b# kon#da hi de bir *ey s(ylememi*ti5% Evet' aklnz kar*rP 9nann aklnz karma kar*k ol#rP
Mram.et sesi ibi sanki' he. ayn *ey' he. ayn *eyP -akalm' *imdi re+orm ya.yor#z%%% 8i
de$ilse adlarmz de$i*e"ek%%% 8ah-hah-ha3 -izim k#lland$mz y(ntemlere elin"e%%% sizin o ok
zeki"e deyiminizi k#llanyor#m do$r#s# b# kon#da size katlrm%%% Cma' sorarm size' m#=ikler de
iinde olmak zere' hani sank bilmez b# y(ntemiN Dani' s(ze yine sizin deyiminizleK dolambal
yollardan irildi$ini' !sonra birden en amansz' en tehlikeli sor#larla kendisinin serseme
evrile"e$ini hani sank bilmezN 8ah-hah-haP Dine sizin deyiminizi k#llandmP 8ah-hah-haP
-#radaki resmi odamdan s(z edi*imin erekten sizi *a*rtmak iin mi old#$#n# sandnzN 8ah-
haP @ok saka"snz% 8i (yle *ey ya.armymP 3a+ la+ ayor' d*n"e d*n"eyi kovalyor' bir de
aklma eldi' demin #s#lden s(z etmi*tiniz siz' hani' #s#lne #y#n sor#lamadan%%% ,edir ki #s#l
dedi$inizP )ek ok d#r#m iin #s#l samalktan ba*ka bir *ey de$ildir% 9nsan bazen #s#l d*'
dosta kon#*#r ve b# ok daha yararl ol#r% -# b(yle diye #s#l kaybolmaz' hi merak etmeyin%
8em i*in (zne baka"ak ol#rsak
&0?
nedir ki *# #s#l dedi$imiz *eyN -ir sor# yar"nn eli kol# #s#lle ba$lanmamaldr% ;or#
yar"nn ya.t$ i* bir tr sanattr' (zr bir sanat' ya da b#n#n ibi bir *ey%%% 8ah-hah-haP%%% 0
)or+iriy )etrovi bir an sol#k almak iin d#rd#% Iylesine aralksz kon#*#yord# ki' bazen anlamsz
birtakm *eyler' bazen izemli bir ka "mle s(ylyor' d#rmadan kon#*#yord#% Edadaki
dola*malar nerdeyse ko*t#rmaya d(n*m*t/ tomb#l' ya$l ba"aklar hzla hareket ediyord#'
(zleri he. yerdeydi/ sa$ kol#n# arkasna atm*' sol kol#yla aralksz birtakm hareketler
ya.yord#/ kol#n#n hareketleriyle s(zleri arasnda *a*rt" bir #y#ms#zl#k vard% 6askolnikov
birden' odada dola*rken iki kez ka.nn orda d#raklar ibi old#$#n# ve ieriye k#lak kabartt$n
+arketti%%% !Doksa bekledi$i bir *ey mi varN!
0;iz erekten de haklsnz%%%0 yeniden s(ze ba*lam*t% )or+iriy )etrovi' ne*eli' sa+' temiz
bak*larla bakyord# 6askolnikov!a 46askolnikov bir an b# bak*lardan deh*etli irkildi' ama hemen
kendini to.arlad5% 0Evet' *# bizim h#k#k #s#lleriyle alay etmekte ok haklsnz' hah-hah-haP
)sikolo=ik derinlikleri byk #s#llerimizP 8e.si de$il ama bazlar erekten ok lntr' dahas
tam bir katlkla izlendikleri zaman bsbtn' yararszdrlar% Evet%%% yine #s#lden s(z ede"e$im
diyelim' bana verilmi* bir i* var ve ben +ilan ya da +alan adamn s#l# old#$#n# biliyor#m' ya da
daha do$r#s# s#l# old#$#ndan k#*k#lanyor#m%%% ;iz h#k#k ($renimi ya.yors#n#z de$il mi
6odion 6omanoviN0
0Da.yord#m%%%0
0Iyleyse size ilerde i*inize yarayabile"ek bir (rnek vereyim%%% ;akn size ders vermek "esaretinde
b#l#nd#$#m# d*nmeyinK s#lar zerine makaleler yaymlam* biri iin b(yle bir *eye "esaret
edememP ;ize erek bir olaydan (rnek verme "esaretinde b#l#na"a$m% Diyelim +alan"a ya da
+ilan"a ki*i bana (re katildir% Elimde kantlar bile olsa b# adam zamanndan In"e rahatsz
etmenin bir anlam var mN Ite yandan bir ba*kasn hemen yakalatmak zor#ndaymdr%%% Cma
+alan"a ki*i bamba*ka bir yaratl*tadr' (yleyse ben de brakrm' elini kol#n# sallaya sallaya
dola*sn kentte%%% 8ah-hah-hQP 8ayr' (ryor#m ki tam anlamadnz beni/ (yleyse size biraz daha
aaym kon#y#K e$er ben b# adam zamanndan (n"e yakalar ve ieri atarsam' b#n#nla ona
manevi bir destek sa$lam* ol#r#m' hah-hah-haP -akn' lyors#n#zP 4Eysa 6askolnikov
lmedi$i ibi' d#daklarn skm*' alev alev yanan (zlerini )or+iriy )etrovi!e dikmi*ti5% Cma bir
ba*kasna' ba*ka trl yakla*rm' nk insanlar binbir trldr ve herbiri iin (zel bir #y#lama
eli*tirmek erekir% Jimdi siz bana' .eki delillerinizN diye"eksiniz% Evet' varsayalm ki' elimizde
delil de var% Cma' azizim' delil denilen *ey' o$#nl#kla i+t a$zl #st#raya benzer%! -ense yalnz"a
bir sor# yar"ym' yani zay+ bir insanmK sor#*t#rmann son#"#n# matematik bir kesinlikle
(rmek isterim% -#la"a$m deliller' iki kere iki d(rt eder ibi' kesin olmalP C.ak ve tart*lmaz
*eyler olmalP Diyelim ki on# zamanndan (n"e yakalay. ieri attm -katilin o old#$#na kesinlikle
inanyor olmama kar*n'-b(yle bir davran*la' on#n kendi kendini ele vermesini (nlemi* olmaz
mymN ,eden miN @nk yakalay. ieri atmakla on# belirli bir d#r#m iine sokm#* ol#r#m' yani
ona manevi bir belirlilik sa$lam* ol#r#m% -(yle"e rahatlar ve benden #zakla*arak kendi
kab#$#na ekilir% ;on#nda da bir t#t#kl# old#$#n# anlar% Cnlattklarna (re' ;ivasto.ol!da' Clman
at*malarndan hemen sonra' baz akll ki*iler' d*mann aktan saldrya ee"e$inden ve
kentin ab#"ak d*e"e$inden kork#yorlarm*%R Eysa d*mann #s#lne #y#n bir k#*atma
yol#n# seti$ini ve ilk sra k#*atma hendeklerini kazmaya ba*lad$n (rn"e sevinmi*ler/ kentin
#s#ln"e bir k#*atmayla alnmas demek' b# i*in bir iki ay daha #zamas demekmi* nk% Dine
lyors#n#z' yine inanmyors#n#z banaP Cslnda' siz de haklsnz% Evet evet' haklsnzP -#nlar
(zel birtakm olaylar% ;ize katlyor#m% Cma b#rada' aziz 6odion 6omanovi' "anm karde*im' bir
noktay (zden #zak t#tmamak erek' btn yazld$ biimde kendilerinden kaynakland$ enel
olaylar' zaten yokt#r% @nk her olay' hi de$ilse her "inayet' i*lenir i*lenmez' tmyle (zel
182&-1822 Frm ;ava*!ndart s(z edilmektedir 4@ev%5
&11
bir olay halini alr% 8atta bazen' kendinden (n"ekilere hi benzemeyen' ok (zel olaylar halini
alrlar% -# arada ok komik olaylar da ol#r% Diyelim' ben adam t#t#klamyor ve serbest
brakyor#mK kendisini hi mi hi rahatsz etmiyor#m% Cma bir ko*#lla adan e"e ndz her
saat' her dakika' kendisini izledi$imi' her *eyi bildi$imi bile"ek' ya da b#ndan k#*k#lana"ak%%%
-(ylesine bir k#*k# ve kork# altnda yasamaya dayanamaya"a$na yemin ederimK (nnde
son#nda kendili$inden ele"ek ve hatta bana iki kere iki d(rt eder ibi matematik kesinlikte
deliller sa$laya"ak birtakm davran*larda b#l#na"aktr% Eh' zel olan da b# de$il miN Fara "ahil
bir m#=i$in de' a$da*' aydn' hatta kimi alanlarda basarlar kazanm* bir insann da basna
elebilir b#% @nk' bir tane karde*im benim' insanlarn hani alanlarda ba*arl old#klarn bilmek
ok (nemli bir *eydir% 8ele sinirlerN ;iz sinirleri tmden #n#tm#*a benziyors#n#zN -# sralar
sinirler .ek zay+' sinirler ok y.ranm* d#r#mdaP%% 8ele (+keN ,asl (+kelidir s#l#lar biliyor
m#s#n#zN -azen btn b# i*lerin kayna$ b#nlardrP -enim adamm elini kol#n# sallaya sallaya
kentte dola*yorsa' ben b#ndan ne diye rahatsz olaymN 7arsn dola*snP -en nasl olsa on#n
benim bir k#rban"$m old#$#n#' benden bir yere kaamaya"a$n biliyor#m ya%%P ,ereye
kaabilir ki zatenN 8ah-hah-haP D#rt d*na mN -ir )olonyal kaabilir' ama o aslaP Fald ki'
kendisini her an izliyor#m' her trl (nlemi alm* d#r#mdaym%%% 6#sya!nn ierlerine mi kaar
diyors#n#zN Cma orada da m#=iklerimiz var' *# erek 6#slarP 8em nmz aydn' 6#sya
ilerindeki m#=ikler ibi yaban"lar arasnda ya*amaktansa' ha.iste yatmay ye$ t#tar' hah^hah-
haP ,eyse' b#nlarn he.si sama ve kon#m#z d*nda kalan *eylerP 8em' kamak ne demekN
-iimsel bir *ey de$il midir kamakN (nemli olan' on#n yalnz"a ide"ek yeri olmad$ iin
kamay* de$il' .sikolo=ik bakmdan kaamaya"a$dr' hah-hah-haP ,e zel dile etirdim ama'
(yle de$il miP Faa"ak yeri olsa bile do$a yasas ere$i benden kaamaz oP Danan m#mlarn
evresindeki .ervaneleri (rmssnzdr%%P 9ste o da' t.k .ervaneler ibi evremde d(n.
d#ra"ak' son#nda bir n (zrlk kendisi iin tatl bir *ey olmaktan ka"ak' *a*ra"ak'
sersemleye"ek' a$a
&12
d*m* balk ibi (lm"l kork#lar d#ya"aktr% Sstne stlk matematik kesinlikteki *# iki kere
ikilik delilleri de kendisi hazrlaya"aktr bana%%% Deter ki ona #z#n"a bir sre vermi* olaym%%%
Dairelerini daralta daralta evremde d(n. d#ra"ak' son#nda da ho.P a$zma d*e"ekP Mabii ben
de kendisini y#t#vere"e$imP Ch b# (yle ho* bir *eydir ki' hah-hah-haP Ananmyor m#s#n#zN0
6askolnikov kar*lk vermedi% Dz bembeyazd% Cyn erin bak*larla )or+iriy!e bakyord#%
0Ders' do$r#s# harikaydP0 diye d*nd so$#k so$#k r.ererek% 0-# artk' dnk ibi +areyle
oynayan kedi de de$ilP -ana sama sa.an bir (sterisinde b#l#nd#$#n# da sanmyor#mK
b(yle bir *ey ya.maya"ak kadar zeki bir adam nk% -a*ka bir ama" var' ama neN Dok' karde*'
btn b#nlar samaP F#rnazlk ediyor' beni kork#tmak istiyors#nP Elinde bir tek delil yokP Dn
(rd$m adam da yokP Dalnz"a beni *a*rtmak istiyors#nP -eni sinirlendirmek ve b#ndan
yararlanmak iin yalan stne yalan kvryors#nP ;(kmez b#nlar' !s(kmezP Evet' belki bir
hazrl$n var' ama yalan s(ylyors#n' s(kmez bana b#nlar' hem hazrl$nn ne old#$#n# da
(re"e$iz%%%%0
Fork#n ve belirsiz bir +elakete hazrlanarak btn "yle kendini to.arlad% -azen' birden
zerine atl. )or+iriy!i bo$mak iste$i d#y#yord#% -#raya elirken de b(ylesi d#y#lara
ka.labile"e$ihi d*nm* ve korkm#*t#% D#daklarnn k#r#d#$#n#' yre$inin hzla ar.t$n
d#yd#% Cma s#smak ve zaman elmeden kon#*mamak kararndayd% Ainde b#l#nd#$# d#r#m
karssnda izlene"ek en iyi yol#n b# old#$#n# anlyord#% @nk b(yle"e kendisi a$zndan bir *ey
karmad$ ibi' s#s#s#yla d*mann sinirlendire"ek' b(yle"e de belki on#n a$zndan bir *eyler
karmasn sa$laya"akt% 8i de$ilse o b(yle ola"a$n #m#yord#%
1ittike ne*esi artan' sevin"inden kesik kesik kahkahalar atan )or+iriy' odann iinde yeniden
8rlamaya ba*layarak%
08ayr0 dedi' 0(ryor#m ki bana inanmyor' *aka ya.t$m sanyors#n#z% Cslnda haklsnz'
Manr (yle bir yz' (yle bir v"#t vermi* ki bana' ba*kalarnda yalnz"a ln birtakm
&13
d*n"eler #yandryor#m% -#++onR ibi bir *eyim sizin anlaya"a$nz% -enim ibi ya*l bir adamn
k#s#r#na bakmayn' azizim 6odion 6omanovi' ama size bir kez daha tekrarlyor#m daha
ensiniz' daha ilk enli$inizi ya*yors#n#z' b# bakmdan da btn enler ibi insan aklna her
*eyden ok de$er veriyors#n#z% HekQnn kvrak in"eli$i' akln soy#t' yasamdan #zak verileri
(zlerinizi kama*tryorP Cskerlik kon#larndan s(z etmek ne dere"e yetkim iindedir bilmem ama'
b# d#r#m t.ks t.ksna ! eski Cv#st#rya 8o+kri"srath!na benziyorK kQ$t zerinde ,a.olyon!#
yenmi*' t#tsak etmi*lerdi/ ama onlar al*ma odalarnda b# in"e' birbirinden zeki"e hesa.larla
#$ra*rlarken' kom#tanlar eneral Ma"k ord#s#yla birlikte ,a.olyon!a teslim ol#yord#' hah-hah-
haP 1(ryor#m' (ryor#m' azizim 6odion 6omanovi'! sivil bir adam olmama kar*n' boy#na
sava* tarihinden (rnekler vermeme lyors#n#z%%% ,e ya.arsnz' b# da benim zay+l$m i*te%%%
Cskerli$i severimK askeri bltenleri ok#maya baylrm%%% Mesle$imi ok' ama ok yanl* semi*im%
Csker olmalym*m ben% Evet' belki bir ,a.olyon olamazdm' ama herhalde bir binba* ol#rd#m'
hah-hah-haP ,eyse' *imdi de size' aziz dost#m' *# (zel olaya ili*kin btn ere$i ayrntlaryla
aklayaymK realite ve do$a' m#hterem e+endim benim' ok (nemli *eylerdirK o kadar ki' bazen
en in"e hesa.lar bile altst ederlerP ;iz b# ihtiyarn s(zlerini k#lak ard etmeyin% 6odion
6omanovi 4Cn"ak ot#zbesinde b#l#nmasna ra$men )or+iriy )etrovi b#nlar s(ylerken sanki
erekten de ya*lanvermi*tiK sesi bile de$i*mi*' kamb#r# km*' iki bklm olm#*t#5 ok "iddi
kon#*#yor#m%%% ;onra ben a"k yrekli bir insanm%%% ,e dersiniz' siz"e de (yle miyimN ;anrm'
ak yrekliyimK baksanza' hibir kar*lk beklemeden size neler anlatyor#m%%% 8ah-hah-haP
,eyse' devam edelim/ ben"e zekQ ola$anst bir *eydir/ do$ann ss' hayatn av#nt#s#d#r/ b#
arada' he. old#$# ibi' kendini hayallerine ka.trm* zavall bir sor# yar"na' *a*rt"
hnerleriyle iinden kamaya"a$ birtakm hokkabazlklar da ya.abilir/ nk (nnde son#nda
sor# yar" da bir insandrP Cma i*te b# noktada do$a sor# yar"na el #zatverirP -#
R 4Cslnda da Fransz"a--o#i+on5K ;oytar 4@ev%5 &1&
arada 4dn sizin ok zeki"e ve k#rnaz"a belirtti$iniz ibi5' !(nne kan btn enelleri a*makta
olan! kendi zekQsna v#r#n enlik ise b#n# aklna bile etirmez% Diyelim *# bizim (zel olaydaki
sank' 9n"onito' yalan s(ylemektedir' hem de k#s#rs#z' mkemmel bir yalan/ kendisini za+er
kazanm* saymakta' zekQsnn meyvelerini to.lamaya hazrlanmaktadr' de$il miN ,e ezerP En
olmaya"ak yerde' b# i*in en skandal sayla"a$ yerde .at diye d*er baylr% Evet' hastalktan' sk
sk (rld$ ibi odalarn bo$#"# havasndan olabilir baylmas' ama ols#n' b# k#rt d*er kar*
tara+n iineP Evet' benzersiz bir biimde yalan s(yleyebilmektedir' ama do$asnn kendisine neler
edebile"e$ini hi bilememi*tir% A*in "anal" noktas b#radadr i*teP -ir ba*ka kez' zekQsnn
kvrakl$na ka.l.' kendisinden k#*k#lanan adamla alay etmeye kalk*r%%% Eynad$ rol
ere$iymi* ibi' bile bile ya.yorm#* ibi' yz sa.sar kesilir' ama b# kadar biraz +azla do$al
kaar' ere$e +azla #y#nd#r yznn reninin itmesi%%% Cln size mide b#landr" ikin"i bir *ey
dahaP Evet' eri b# birin"i kar*la*mada on# aldatm*tr' ama btn e"e d*nr d#r#r' a"aba
#+a"k da olsa yanl* bir *ey ya.tm m diye%%% -# her admda b(yledirP Dahas da varK
kendili$inden (ne kar' erekli ereksiz' her *eye b#rn#n# sokmaya ba*lar' s#s#lmas ereken
yerlerde evezelik eder' kinayeli kinayeli kon#*#r' hah-hah-haP 1elir ve kendisinin neden
t#t#klanmad$n sorar' hah-hah-haP -#' en zeki insanlarn' .sikololarn' edebiyatlarn ba*na
da elebilen bir d#r#md#rP 9nsann do$as' insann aynasdr' hem de ne aynaP 1e kar*sna'
kendini hayran hayran seyretP 6odion 6omanovi' ama siz niin b(yle sa.sar kesildinizN Doksa
odann havas mi bo$#"#N )en"ereyi aaym mN0
6askolnikov birden bir kahkaha atarakK 0E' ri"a ederim rahatsz olmayn0' dedi' 0ri"a ederimP0
)or+iriy on#n tam kar*snda d#r#yor' bekliyord#/ birden o da bir kahkaha att' 6askolnikov
kane.eden kalkt' tmyle sinirden olan kahkahasn birden kesti ve ayakta lkle d#r#yor
olmasna kar*n' yksek sesle ve tane taneK
0)or+iriy )etroviP0 dedi% 0Fo"akaryla kz karde*i 3izaveta!nn (lmlerinden aka beni
s#lad$nz (ryor#m% Fendi
&12
.ayma' btn b#nlardan artk +azlasyla bkt$m aklyor#m size% 8akkmda yasal bir
kov#*t#rma ya.ma yetkisine sahi.seniz' ya.n/ t#t#klama hakkna sahi.seniz' t#t#klayn% Cma
(zmn iine baka baka alay etmenize' bana a" ektirmenize izin veremem%0
-irden d#daklar titredi' (zleri deli"e bir *kla t#t#*t#' o ana kadar t#tt#$# sesi nlamaya
ba*lad% Elan"a "yle masaya bir y#mr#k indirerekK
0Azin verememP0 diye ba$rd% 0Cnlyor m#s#n#z' )or+iriy )etroviN 9zin verememP0
)or+iriy )etrovi byk bir kork# iindeK
0Cman Manrm' yine ne ol#yorP0 diye ba$rd% 06odion 6omanovi' anam babam' neyiniz var'
neyiniz var karde*imN0
0Azin verememP0 diye ba$rd 6askolnikov bir daha'
)or+iriy )etrovi yzn 6askolnikov!#n yzne yakla*trarak' kork# iindeK
0Daha yava*' iki (zmP0 dedi% 0Jimdi d#y#. ele"eklerP E zaman onlara ne deriz' d*nsenizeP0
6askolnikov bir makine ibiK
0Azin verememP 9zin verememP0 diye tekrarlad' ama b# kez on#n da sesi +slt halinde km*t%
)or+iriy ab#"ak ko*#. .en"ereyi at%
08ele biraz temiz hava alnP ;onra bir y#d#m da s# imeniz erek' yine bir n(bet eiriyors#n#zP0
Mam s# s(ylemek iin ka.ya atlm*t ki' k(*ede s# dol# bir srahi (rd% ;rahiyi ka..
6askolnikov!#n yanna ko*t#%
0Ain' iki (zm0' diye +sldad% 0-elki iyi elir%%%0 )or+iriy!nin kork#s# ve ilisi o kadar do$ald ki'
6askolnikov s#st# ve dik dik ona bakmaya ba*lad% ;#y# da imemi*ti%
06odion 6omanoviP 9ki (zmP -(yle devam ederseniz' inann bana' aklnz oynatrsnzP
Asenize%%% -ir y#d#m"#k hi de$ilseP%%0
-arda$ zorla 6askolnikov!#n eline t#t#*t#rmaya al*t% 6askolnikov bir makine davran*yla
barda$ ald' d#daklarna (trd' ama birden kendine eldi' barda$ tiksintiyle masann zerine
brakt%
&1:
)or+iriy )etrovi dosta bir zntyle' ama hQlQ *a*knK
0-ir n(betik eirdiniz0' dedi% Fon#*mas yine tav#k daklamas ibiydi% 0Eski hastal$nz
de.re*e"ek b(yle iderseniz%%% Cman ManrmP Fendinizi hi ama hi kor#m#yors#n#zP Dn de
Dmitriy )roko+i elmi*ti bana%%% Evet kab#l ediyor#m' ok k(t' alay" bir h#y#m var%%% Cma
herkes de b#ndan ne son#lar karyorP%% Cman ManrmP Dn' sizden sonra eldi' ot#r#. yemek
yedik/ anlatt' anlatt' ben yalnz"a ellerimi atm' d*ndm ki%%% Ch' ManrmP Doksa siz mi
(ndermi*tiniz on#N Et#rsanza iki (zm' ot#r#n Cllah a*knaP0
08ayr' ben (ndermedimP0 dedi 6askolnikov sert bir sesle% 0Cma size eldi$ini ve niin eldi$ini
biliyord#m%0
0-iliyor m#yd#n#zN0
0-iliyord#m% Cma ne olm#* biliyorsamN0
0,e mi olm#*N 6odion 6omanovi' iki (zm' ben sizin yalnz"a birtakm kahramanlklarnz
de$il' sizinle ilili her *eyi biliyor#mP Ck*am vakti' ortalk karardktan sonra nasl daire kiralamaya
itti$inizi' ka.nn nra$n nasl ald$nz' yerdeki kanlar sorarak ka."yla oradaki i*ileri
nasl *a*rtt$nz%%% E srada iinde b#l#nd#$#n#z r#h halini de ok iyi anlyor#m%%% ama yemin
ederim' b(yle iderseniz' aklnz kara"aksnz% In"e talihinizden' sonra karakoldakilerden
(rd$nz a*a$lamalar iinizde soyl# bir (+ke dalasnn kabar. ta*masna yol at/ b#
nedenle herkese bildi$i her *eyi hemen s(yletebilmek iin oraya b#raya ko*t#r#. d#r#yors#n#z'
nk btn b# a.tal"a *eylerden' b# k#*k#lardan bk. #sandnz artk' (yle de$il miN Do$r#
kestirmi* miyim iinde b#l#nd#$#n#z r#h haliniN Cma b(yle ya.makla yalnz kendinizin de$il'
benim zavall 6az#mihin!imin de ba*n d(ndryors#n#z% @nk siz de bilirsiniz ki' b(ylesi i*ler
iin o' ok iyi bir o"#kt#r% ;iz hasta bir insansnz' o ise erdemli bir insan% En#n erdemlili$i' sizin
b# hastal$nzn kolay"a ona da b#la*masna neden olabilir% 8ele biraz yat*n' iki (zm' size
b#nlarn he.sini anlata"a$m%%% Et#rsanza' iki (zm% Cllah a*kna ot#r#nP Et#r#n ve dinlenin
lt+en' yznzde renk diye bir *ey kalmam*' ot#rsanza%%P0
&1>
6askolnikov ot#rd#% -tn v"#d#n# bir ate* basm*t% Fork# iinde olan ve kendisine dosta bir
yaknlk (steren )or+iriy )etrovi!P derin bir *a*knlk ve erilim iinde dinliyord#% Ena inanmak
iin t#ha+ bir e$ilim d#ymasna kar*n' s(yledi$i bir tek s(ze bile inanmyord#% )or+iriy!nin
ko"akarnn dairesiyle ilili s(zleri kendisini mthi* *a*rtm*t% !,asl bilebilir b# daire i*iniN diye
d*nd iinden' stelik b#n# bildi$ini bana da s(ylyorP!
0Cdalet hizmetinde al*t$m yllar iinde' b#na benzer' yine hastalkl' .sikolo=ik bir olaya daha
tank olm#*t#m0' diye yeniden s(ze ba*lad )or+iriy )etrovi' ab#k ab#k kon#*#yord#% 0Cdamn
birisi yine b(yle kendisine "inayet i+tirasnda b#l#nm#*t#% 8em de nasl bir i+tiraK ko"a bir hayali
olay yaratm*' kantlar ileri srm*' nedenler sralam*' b(yle"e de herkesin akln kar*trm*t% 9yi
ama' nedenN -tnyle kastsz olarak' bir "inayete bir .ara da o neden olm#*t#% Cma yalnz"a'
bir .ara%%% 7e bir "inayete neden old#$#n# ($renir ($renmez de' kendini byk bir zntye
ka.trd' hayaller (rmeye ba*lad ve oynatt% Fendini' katilin kendisi old#$#na inandrdP -ereket
versin Dartay karar bozd#' adam"a$z beraat etti ve (zetim altna alnd% C+ erim s# Dartay!a
do$r#s#P Ch' ahP 8i ol#r m# iki (zmN insan b(yle e"e vakitleri idi. ka. nraklar alar'
ka."lara birtakm kanlar ne ya.tklarn sorarsa' sinirleri ne hale elirN ;ayklamaz da ne ya.ar
b(yle bir insanP -# .sikolo=iyi ben meslek hayatmn bana kazandrd$ deneylerle ($rendim%
-azen kendini .en"ereden ya da an k#lesinden atmaya kalkanlara rastlanr' b(ylesine ba*tan
kar" bir d#y# iine irerler bazen% ;izin *# ka.nn nra$n almanz da b#n#n ibi bir
*ey%%% 8astalk' 6odion 6omanovi' hastalkP 8astal$nz biraz +azla kmsemeye ba*ladnzP
9yi bir doktora (rnmenizi salk veririm size% *# sizin *i*ko da kim ol#yor% ;ayklama var sizdeP
-tn b#nlar da sayklama halindeyken ya.yors#n#zP0
-ir anda 6askolnikov!#n evresindeki her*ey d(nmeye ba*lad%
J# anda da yalan s(ylyor olabilir miN diye eirdi ka+asndan% 8ayr' olamaz' olamazP Cma daha
(n"e b(yle bir d*n"eye ka.lmasnin kendisini nasl deliye d(ndre"e$ini hissetti$i iin
hemen kovd# b# d*n"eyi ka+asndan' )or+iriy )etrovi!in kendisine nasl bir t#zak k#rd#$#n#
anlayabilmek iin btn zekQsn to.lamaya al*arakK
08ayrP0 diye ba$rd' 0sayklama halinde de$ildim ben o zaman' tmyle aklm ba*mdaydP
D#y#yor m#s#n#z' aklm ba*mdayd' diyor#mP0
0D#y#yor ve anlyor#mP ;iz dn de sayklamad$nz s(ylemi*' hatta b# kon#da ayak
diremi*tinizP ;(yleyebile"e$iniz her *eyi anlyor#mP Dinleyin beni' 6odion 6omanovi' benim
erdemli dost#m' s# d#r#ma bir (zatalm% ;iz erekten s#l# olsaydnz' ya da *# lanet olas i*e
*# ya da b# biimde kar*m* b#l#nsaydnz' ri"a ederim' btn o ya.t$nzda diretir miydinizN
Evet' byk bir inatla b# kon#da b(ylesine diretir miydinizN ;(yleyin ri"a ederim' hi b(yle *ey
ol#r m#N -ana kalrsa' tam tersine bir davran* iinde olmanz erekirdi% E$er kendinizden bir
.ara k#*k#lanyor olsaydnz' btn o ya.tklarnz aklnz basnzda olarak de$il' sayklama
halinde ya.t$nzda diretmeniz erekirdiP Iyle de$il miN0
;insi"e' *eytani bir *eyler vard b# sor#da% 6askolnikov' zerine do$r# iyi"e e$ilen )or+iriy!den
#zakla*mak iin' kane.enin arkal$na do$r# eriledi% Fon#*m#yor' anlamayan (zlerle dimdik
)or+iriy!e bakyord#%
0Da da alalm *# 6az#mihin olayn%%% Fendili$inden mi eldi dn 6az#mihin bana' yoksa sizin
k*krtmanzla mN -#rada sizin ya.a"a$nz *ey' 6az#mihin!in bana kendili$inden eldi$ini
s(ylemek' on# sizin k*krtt$nz izlemektir' de$il miN Cma siz b#n# izlemiyors#n#zP -ana
elmesi iin 6az#mihin!i k*krtt$nzda ayak diriyors#n#z%0
Eysa 6askolnikov hi de ayak dirememi*ti b# kon#da% ;rt so$#k so$#k r.erdi%
0;(ylediklerinizin he.si yalanP0 dedi' "lz' bir sesle'd#daklar hastalkl bir lmsemeyle
kvrlm*t% 0-ana yine btn oy#nlarm bildi$inizi' vere"e$im "eva.lar (n"eden bildi$inizi
(stermek istiyors#n#z%%%0 s(yledi$i s(zlerin s(ylenmesi erekli s(zler ol#. olmad$ndan
k#*k#l#yd#' s(zlerini btnyle
&18
&1?
kontrol edemedi$ini hissediyord#% 0Fork#tmak istiyors#n#z beni' ya da d.edz alay ediyors#n#z
benimle%%%0
-#nlar s(ylerken )or+iriy!nin yzne dimdik bakmaya devam ediyord#' birden (zleri snrsz bir
(+kenin kvl"mlaryla t#t#*t#K
0Dalan s(ylyors#n#zP0 diye ba$rd% 0;iz de ok iyi bilirsiniz ki bir s#l#n#n ya.a"a$ en iyi hile'
izlenmeseler de olabile"ek *eyleri' olanaklar (lsnde izlememeye al*maktr% ;ize
inanmyor#mP0
0,asl da d(n. d#r#yors#n#z d*n"elerinizdenP0 diye kkrdad )or+iriy% 07allahi sizinle ba*a
klmazP -ir monomani yer etmi* ka+anza%%% Jimdi siz bana inanmyors#n#z' de$il miN % Cma ben
diyor#m ki' hi de$ilse d(rtte birine inanyors#n#z s(ylediklerimin% 7e size (yle bir *ey
(stere"e$im ki' ne diyorsam he.sine inana"aksnz% @nk sizi erekten seviyor ve iyili$inizi
istiyor#m%0
6askolnikov!n d#daklar titredi%
)or+iriy )etrovi 6askolnikov!#n kol#n# dirse$inin biraz stnden ha+i+e ve dosta bir tavrla
t#tarakK
0Evet' iyili$inizi istiyor#m0' dedi' ve 0size kesinlikle *#n# s(yleyeyim ki' hastal$nza dikkat
etmelisinizP Fald ki *imdi artk aileniz de b#rada onlar d*nmeniz' kendilerine seve"en
davranmanz erek% Eysa siz onlar kork#t#. d#r#yors#n#zP%%0
0;ize ne b#ndanN 8em siz b#n# nerden biliyors#n#zN 7e neden ilileniyors#n#z b# i*leN -elki de
beni izliyors#n#z ve b# s(zlerinizle de bana b#n# anlatmak istiyors#n#zN0
0Aki (zmP -#nlarn he.sini' he.sini sizden ($rendim% -ana da' ba*kalarna da' heye"anlarnz
srasnda .ek ok *ey s(yledi$inizi #n#t#yors#n#z% 6az#mihin!den' Dmitriy )roko+i!ten de dn
e.ey ilin ayrntlar ($rendim% 8ayr' s(zm kestiniz' size *#n# s(ylemek isterim ki' ok zeki
olmanza ra$men k#r#nt#larnz yznden btn sa$ (rnz kaybettinizP Irne$in' yine *#
ka.nn zilini al*nza d(nelimK b(yle de$erli bir *eyi' b(yle bir ere$i 4hem de ne erekP5'
stelik de bir sor# yar" olmama ra$men' size kendi a$zmla s(yledim% ;iz b#ndan hibir *ey
anlamyor m#s#n#zN ;izden' bir .ara"k ols#n
&20
k#*k#lanyor olsaydm' b(yle mi davranrdmN Mam tersine' k#*k#larnz da$tmam' b# ere$i
bildi$imi sizden izlemem erekmez miydiN -(yle"e sizi tam ters y(ne srkleyi.% !Evet' s(yleyin
bakalm' e"enin on#nda' hatta nerdeyse onbirinde' "inayetin i*lendi$i evde ne i*iniz vardN
Fa.nn nra$n ne diye al. d#rd#n#zN Fan ne ya.tklarn niin sord#n#zN Fa."lar neden
*a*rttnz ve neden karakola (trmeye kalk*tnzN! ibi sor#larla' 4sizin deyiminizle s(yleyeyimK5
sizi serseme evirirdim% ;izden bir damla"k k#*k#lanyor olsaydm' i*te b(yle davranmam
erekirdi% Gs#lne #y#n bir biimde sizi sor#ya ekmem' evinizde arama ya.mam' hatta sizi
t#t#klamam erekirdi% Demek ol#yor ki' sizden k#*k#lanmyor#m' yoksa ba*ka trl davranrdmP
Eysa siz' tekrarlyor#m' sa$(rnz yitirdi$iniz iin' hibir *ey (rmyors#n#zP0
6askolnikov!#n btn v"#d# titredi' (yle ki' )or+iriy )etrovi bile aka +arketti b#n#%
0-tn s(yledikleriniz yalanP0 diye ba$rd% 0Cma"nzn ne old#$#n# bilmiyor#m' ama
s(ylediklerinizin he.si yalanP Cz (n"e btn b#nlar bamba*ka bir anlamda s(ylyord#n#z'
yanlyor olmam olanakszP%% ;iz' yalan s(ylyors#n#zP0
0-en mi yalan s(ylyor#mN0 dedi )or+iriy' sinirlenmi* ibiydi' ama eski ne*esini ve alay"l$n
kor#yord#% 6askolnikov!#n kendisiyle ilili d*n"elerine de hi aldr* etmiyor ibiydi% 0-en mi
yalan s(ylyor#mN%% -ir sor# yar" olmama ra$men az (n"e size neler s(yledimN Fendinizi
sav#nabile"e$iniz yanlar' btn .sikolo=ik erekeleri size tlatan ben de$il miyimN 4;(zm ona5
hastalk' sayklama hakarete #$ram*tm' melankoli%%% .olisler%P' vb% -tn b#nlar s(yleyen ben
de$il miyim' haN 8ah-hah-haP 1eri btn b#nlar' yeri elmi*ken s(yleyivereyim btn b#
.sikolo=ik sav#nma yollar' b# bahaneler' hileler%%% tmyle temelsiz *eylerdir% Sstelik de iki yanldr
b#nlar/ 4;(zm ona5 hastalk' sayklama' hayal' rya' hatrlamyor#m%%% .eki ama' iki (zm' b#
hastalklarda' b# sayklamalarda neden he. b(yle birtakm hayaller' (zellikle b(yle birtakm
ryalar (rlyor da' ba*kas (rlmyorN 1(rlebile"ek ba*ka hayaller de vardr herhalde' (yle
de$il miN 8ah-hah-haP0
&21
6askolnikov #r#rla ve a*a$layarak bakyord# ona%
0Fsa"as0' diye ba$rd' )or+iriy!i ha+i+e iti. aya$a kalkarken' 0ksa"as bilmek istedi$im bir tek
*ey varK beni k#*k#larnzdan kesinlikle #zak t#t#yor m#s#n#z' t#tm#yor m#s#n#zN Evet mi' hayr
m s(yleyin' )or+iriy )etrovi' hemen *imdi' ab#"ak ve aka s(yleyin b#n#P0
0;izinle ba*a klmaz azizim' do$r#s# ok zor adamsnz0' dedi )or+iriy' heye"andan #zak'
ne*eli' k#rnazd% 0Daha sizi hi kimse rahatsz etmeye ba*lamam*ken' b#n"a ok *eyi ($reni.
de ne ya.a"aksnzN M.k bir o"#k ibisinizK s# ate*i av#"#ma koy#nP diye t#tt#rm#*s#n#z%
,iin b# kadar tedirinsinizN ,eden kendinizi bize hatrlat. d#r#yors#n#zN ,eden haN 8ah-hah-
haP0
6askolnikov ileden km*asnaK
0-ir kez daha s(ylyor#m size0' diye ba$rd' 0artk dayanamam b#na%%%0
)or+iriy on#n s(zn keserekK
0,eye dayanamazsnzN0 diye sord#% 0-elirsizli$e miN0
0-enimle alay etmeyinP 9stemiyor#mP%% ;ize istemiyor#m' diyor#mP%% Dayanamyor#m ve
istemiyor#mP%% D#y#yor m#s#n#zP D#y#yor m#s#n#zP0
6askolnikov masaya yeniden bir y#mr#k indirdi%
0Dava* ol#n biraz' yava*P0 diye +sldad )or+iriy% 08erkes d#ya"akP ;izi "iddi olarak #yaryor#m
kendinizi kor#y#n% Jaka etmiyor#mP0
-# kez )or+iriy!nin yznde deminki ibi iyi yrekli bir kadnn korkm#* hali yokt#% 8atta tam
tersine' btn o izemli' iki anlaml kon#*malar bir yana brakm*' sert' d.edz emreden biri
ol#. km*t% Cma b# d#r#m yalnz"a bir an srd% 6askolnikov *a*kna d(nm*' mthi* bir
(+keye ka.lm*t/ ama *a*la"ak *eyK deh*etli (+ke iinde b#l#nmasna ra$men' )or+iriy!nin yava*
kon#*ma b#yr#$#na ikin"i kez boy#n e$mi*ti%
)or+iriy!nin b#yr#$#na kar* kamaya"a$n byk bir a" ve tiksinti ile anlyord# 6askolnikov'
an"ak b# d#r#m on# iyi"e ileden karm*t% -iraz (n"e old#$# ibi +sltylaK
&22
0-ana eziyet etmenize izin vermeye"e$imP0 dedi% 0-eni t#t#klayn' zerimi arayn tabii he.sini
#s#ln"e ya.mak ko*#l#yla' ama benimle oynamaynP -(yle bir *eye kalk*mayn%%%0
)or+iriy' d#daklarnda az (n"eki sinsi lmseme' byk bir zevkle seyrediyord# on#%
0Gs#lden yana hi kaylanmayn0' dedi% 0;izi b#raya a$irmam tmyle (zel ve dosta ili*kiler
erevesindedirP0
0;izin dostl#$#n#z# isteyen kimP Mkreyim sizin dostl#$#ln#zaP Cnlyor m#s#n#zP A*te *a.kam
alyor ve idiyor#mP Madem beni t#t#klamak niyetindesiniz' bakalm *imdi ne diye"eksinizN0
Ja.kasn al. ka.ya do$r# yrd%
6askolnikov!# az (n"e old#$# ibi dirse$inin biraz stnden t#tarak ka.nn orda d#rd#ran
)or+iriyK
0C"aba kk sr.rizimi (rmek istemez miydinizN0 diye kikirdedi% 1(rn*nden itide
ne*elendi$i ve *aka" bir hal ald$ anla*lyord#' 6askolnikov!# iyi"e ileden karm*t on#n b#
d#r#m#% -irden d#r#. kork#yla )or+iriy!e bakarakK
0,e sr.riziN0 diye sord#% 0;r.riz de nerden ktN0
)or+iriy di.teki b(lmede b#l#nan ka.al ka.y (stererekK
0A*te' *#rada s# ka.nn arkasnda ot#r#yor kk sr.rizim' hah-hah-haP 8atta kamasn diye
kendisini kilitledimP0
0,e !demek b#N ,eredeN ,eymi*N%%0 6askolnikov ka.ya itti' amak istedi' ama ka. kilitliydi%
0Filitlidir% A*te anahtarP0
1erekten de )or+iriy "ebinden' bir anahtar kar. (sterdi%
Fendini daha +azla t#tamayan 6askolnikovK
0Dalan s(ylyors#nP Dalan s(ylyors#n soytar heri+P0 diye #l#d# ve eri eri ka.ya do$r# ekilen
ama hi de korkm#*a benzemeyen )or+iriy!nin zerine atld% 08er *eyi her *eyi anlyor#mP
Fendimi elevermem iin yalan s(yleyi. beni kzdryors#nP0
06odion 6omanovi"' iki (zm' bir insan' kendini b#ndan daha ok eleveremez kiP -aksanza'
(+keden nerdeyse kendinizden etinizP -a$rmayn' yoksa adam a$rrmP0
&23
0Dalan s(ylyors#nP -ir *ey ola"a$ yokP @a$r adamlarnP 8asta old#$#m# biliyord#n' kendimi
ele vermem iin beni sinirlendirmek' (+keden lna evirmek istedin' ama"n b#yd#P Cma hayr'
sen hele elindeki delilleri (ster bakalmP 8er *eyi anlyor#mP Elinde delil yok de$il miN
Hamyotov!#n adi tahminlerinden' be* .ara etmez k#*k#larndan ba*ka bir *ey yok elindeP
8#y#m# biliyord#n' beni ileden karmak' sonra da .a.azlarla' birtakm k#r#llarla beni serseme
evirmek istiyord#n%%% Enlar bekliyors#n' de$il miN ,e bekliyors#nN 8ani' nerdelerN @a$rsanaP0
)or+iriy bir yandan ka.ya k#lak verirkenK
0,e k#r#llarndan s(z ediyors#n#z siz iki (zmN0 dedi% 0Cdamn d*nd$ *eye bakP 8em'
sizin deyiminizle s(yleyeyim' #s#lne #y#n davran* b# m#d#rN ;izin b# i*lerden hi mi hi
anlad$nz yok' iki (zm%%%0
1erekten de b# srada )or+iriy!nin k#lak kabartt$ ka.nn (tesinden birtakm rltler d#y#ld#%
01eliyorlar i*teP0 diye ba$rd 6askolnikov% 0Cdam (nderi. a$rttn onlarP Jimdi ne bekliyord#nP
Enlara veniyord#n%%% @a$r he.sini b#rayaK k#r#llarn' tanklarn' kimi istiyorsan a$r%%% 8adiP
-en hazrmP -en hazrmP0
Cma tam b# srada' olaylarn normal ak* asndan son dere"e beklenmedik ve t#ha+ bir *ey
old#/ ne 6askolnikov!#n' ne )or+iriy )etrovi!in tahmin edebile"e$i bir son#t# b#%
7A
;onralar 6askolnikov!#n b# ana ili*kin hatrladklar *#nlar olm#*t#K
Fa.nn ardnda d#y#lan rlt' iyi"e artm*' derken ka. ha+i+e aralanm*t% )or+iriy )etrovi
(+keyleK
0,e ol#yor oradaN0 diye ba$rd% 0-en sizi #yarmam* mydmN%%0
-ir an kimseden ses elmedi' ama ka.nn ardnda birilerinin old#$# ve birini iteleyerek ka.dan
#zakla*trmaya al*tklar anla*lyord#%
)or+iriy )etrovi tela*laK
0,e ol#yor oradaN0 diye yeniden ba$rd%
&2&
0M#t#kl#y# etirdiler0' diye kar*lk verdi d*ardan bir ses' 0,ikolay!%0
)or+iriy )etrovi ka.ya do$r# atlarakK
0,ikolay!n ne i*i var b#radaN0 diye ba$rd% 0,ikolay +alan istemezP De+ol#nP -# ne dzensizlik
b(yleP0
Dine ayn sesK
0Cma o kendisi%%%0 diye ba*ladysa da' devam edemedi%
D*arda iki saniye kadar sren mthi* bir iti*i. kak*ma old#' sonra biri sanki bir ba*kasn zorla
iti. #zakla*trd' derken )or+iriy )etrovi!in odasna yz sa.sar bir adam dald%
Cdamn (rn* ok t#ha+t% 9leri do$r# bakyor' ama sanki kimseyi (rmyord#% 1(zlerinde
kararllk .rlts vard' ama (te yandan yz' idam seh.asna (trlyorm#*asna sa.saryd%
-embeyaz d#daklar ha+i+e titriyord#%
1en' i*i klkl' orta boyl#' zay+a bir adamd b#% ;alar daire biiminde kesilmi*ti% Dz izileri
in"e ve serteydi% 9tekleyi. elinden k#rt#ld#$# adam da hemen on#n ard sra odaya dalm* ve
kendisini om#z#ndan yakalam*tK b# bir =andarmayd/ ama ,ikolay kol#n# hzla ekerek on#n
elinden bir kez daha k#rt#ld#%
Fa.da merakllar to.lanm*t% -#nlardan kimi kalabal$ yar. ieri irmeye al*yord#% -tn
b#nlar bir anda ol#. bitivermi*ti%
E.ey *a*rm*a benzeyen )or+iriy )etrovi!in b# i*e ok "an sklm*t% %
0De+olP0 diye ba$rd adama% 0Daha zaman de$ilP @a$rlana kadar bekleP%% ,iye erken etirmi*ler
b#n#N%%0
Cma ,ikolay birden diz (kt%
0,e ya.yors#nN0 diye ba$rd )or+iriy *a*knlk iinde%
,ikolay tkanr"asna' ama yine de r bir sesleK 0;#l#y#mP0 dedi% 01nah i*ledimP Fatilim benP0
En saniye sren bir sessizlik old# odadaK herkes sanki ta* kesilmi*ti% Yandarma bile elini
,ikolay!dan ekmi* ve erisin eri ka.ya do$r# #zakla*arak orada kmltsz kalm*t%
G$rad$ bir anlk *a*knlktan syrlan )or+iriy )etroviK 0-# da nesiN0 diye ba$rd%
&22
,ikolay bir saniyelik bir s#sk#nl#ktan sonraK
0-en%% katilim!%%%0%diye tekrarlad%
0,asl%%N ;en%%% sen kimi (ldrdn kiN0
)or+iriy )etrovi *a*kna d(nm* ibiydi%
,ikolay yine bir saniye kadar s#st#ktan sonraK
0Clyona 9vanovna ile karde*i 3izaveta 9vanovna!y%%% ben (ldrdm%%% baltayla%%%0 dedi% 01(zlerim
kararm*t%%%0 diye ekledi ve s#st#% 8e. (yle diz (km* d#r#mdayd%
)or+iriy )etrovi birka saniyelik bir d#raklamadan sonra birden atld' ka.da biriken ve
kendilerini henz a$rmad$ tanklara itmeleri iin eliyle i*aret etti% 8erkes bir anda (zden
kaybold#' ka. ka.and% ;onra k(*ede d#ran ve yabanl bak*larla ,ikolay! szen 6askolnikov!a
bakt' ona do$r# bir adm att' ama birden d#raklad/ (zleri bir ,ikolay!a bir 6askolnikov!a idi.
eliyord#% ;on#nda sanki ekiliyorm#*asna ,ikolay!a do$r# yrd%
0;ana (z kararmalarn soran m old# ki ko*#. eldinN0 diye ba$rd% 0-en daha sana (znn
karar. kararmad$m sormadm%%% ;(yle bakalm/ sen mi (ldrdnN0
0Evet' katil benim%%% itira+ ediyor#m%%%0
0E-ehP ,eyle (ldrdn .ekiN0
0-altayla% In"eden sa$lam*tm%0
0Eh' a"ele ediyorP Mek ba*na mN0
,ikolay sor#y# anlamam*t%
0Mek ba*na m (ldrdnN0
0Evet' tek ba*ma% Mitka!nn hibir s## yok' Mitka!nn b# isle hibir ilisi yok%0
0Mitka!ya a"ele etme bakalmP E-ehP%% Madem (yle' nasl%%% merdivenlerden nasl (yle ko*arak
iniyord#nN Fa."lar ikinizi birden (rm*lerN0
,ikolay (n"eden hazrlanm* ibi ab#k ab#kK
0-en o zaman mahs#s (yle ya.tm%%%0 dedi% 0Mitka!yla birlikte ko*#yorm#* ibi ya.tm%%%0
)or+iriy (+keyleK
0Mahmin etti$im ibiP0 diye ba$rd% ;onra kendi kendine kon#*#yorm#* ibiK 0Fendi a$z de$il b#
a$z%%%0 diye mrldand%
-# srada birden (z 6askolnikov!a ili*ti%
,ikolay!a kendisini (ylesine ka.trm*t ki' bir an 6askolnikov!#n varl$n #n#tm#*t#% Gtanarak
6askolnikov!a atld veK
06odion 6omanovi' iki (zmP0 dedi% 0-a$*layn%%% -(yle olmaz%%/ ;iz lt+en%%%Dani sizinle bir
i*imiz kalmad b#rada artk%%% Do$r#s# bende%%% ,eyse' sr.rizi (ryor m#s#n#zP%% 3t+enP%%0
6askolnikov!#n kol#na iri.' ka.ya do$r# (trd%
El#. bitenlerden .ek bir*ey anlamayan' ama yine de yreklenen 6askolnikovK
01aliba b#n# beklemiyord#n#zN0 dedi%
0Evet' ama%%% iki (zm' siz de beklemiyord#n#z% -akn' eliniz nasl da titriyor' hah-hah-haP0
0;iz de titriyors#n#z' )or+iriy )etroviK0
0Evet' titriyor#m/ do$r#s# hi beklemiyord#m%%%0
Fa.nn (nnde d#r#yorlard% )or+iriy' 6askolnikov!#n bir an (n"e itmesi iin sabrszlanyord#%
6askolnikov birdenK
0J# kk sr.rizinizi (stermeye"ek misinizN0 dedi%
0Di*leri takrdarken s(yledi$i *eye bakn hele *#n#nP 8ah-hah-haP @ok *aka"snzP ,eyse' yine
(r*rzP0
0-ana kalrsa' elvedaP0
)or+iriy )etrovi ar.k bir lmsemeyleK
0Manr nasl isterse (yle ol#rP0 dedi%
6askolnikov brodan eerken .ek ok ki*inin kendisine dikkatle bakt$n +arketti% -ekleme
odasndaki kalabalk arasnda' o e"e kendileriyle karakola itmeyi (nerdi$i o evin iki ka."sn
da (rd/ d#rm#* bir *ey bekliyorlard% Mam merdivenlere kt$ srada' birden arkasndan )or+iriy
)etrovi!in sesini d#yd#% D(n. bakt/ )or+iriy sol#k sol#$a ardndan ko*maktayd%
0;on bir s(z daha 6odion 6omanoviP 8i k#*k#s#z her *ey Manr!nn istedi$i ibi ola"ak' ama
yine de' #s#len size bir *eyler sormam ereke"ek%%% -# nedenle' yine (r*e"e$izP%0 )or+iriy
lmseyerek d#rd#' sonraK
0Evet%%%0 diye ekledi%
&2:
&2>
% ;anki bir *eyler daha s(yleye"ek ibiydi' ama s(yleyememi*ti%
Inlenemez bir nezaket (sterisinde b#l#na"ak kadar yreklendi$ini hisseden 6askolnikovK
0Cz (n"esi iin ba$*layn' )or+iriy )etrovi0' dedi' 0sinirleniverdim iste%%%0 %
)or+iriy )etrovi ne*eyleK
0Inemli de$il' hi (nemli de$ilP0 dedi% 0-en do$r#s#%%% Fab#l etmem erekir ki' ok k(t bir h#y#m
var' evet' itira+ ederimP Dine (r*e"e$iz' Cllah ksmet ederse hem de .ek ok kez (r*e"e$izP%%0
07e birbirimizi daha iyi tanya"a$zN0
)or+iriy )etrovi' 6askolnikov!#n s(zlerini yank ibi tekrarladK
07e birbirimizi daha iyi tanya"a$zP0 ;onra (zlerini ks. "iddi "iddi bakarakK 0Jimdi bir do$#m
n .artisine mi idiyors#n#zN0
08ayr' bir "enaze t(renine%0
0Iyle ya' "enaze t(reniydiP ;a$l$nza%%% sa$l$nza dikkat ! edinP0
Crtk merdivenleri inmeye ba*layan 6askolnikov birden d#rd#' d(n.K
0-en de sizin iin bir dilekte b#l#nmak istiyor#m' ama bilmem ki ne dilesemN0 dedi%0 @ok ln
bir i*iniz var' b# nedenle size i*lerinizde ba*arlar dilerimP0
)or+iriy )etrovi d(n. odasna itmek zereyken' birden k#laklarn diktiK
0,eden lnm* i*imN0
0,eden ola"ak' s# zavall Mikolka!ya s##n# itira+ ettirene kadar kendi y(ntemlerinizle kim bilir ne
.sikolo=ik i*ken"eler ettiniz' nasl "anndan bezdirdiniz adam"a$zP 8erhalde kendisine e"e
ndz' !;en katilsinP ;en katilsinP! diye tekrarlaya tekrarlaya' son#nda katil old#$#n#
s(yletmi*sinizdir% Jimdiyse kendisi b#n# itira+ etmi* b#l#n#yor% -# kez de' !;en katil de$ilsinP
Dalan s(ylyors#nP Fendi a$znla kon#*m#y(rsnP! diyerek "anndan bezdire"eksiniz% Eh' b(yle
bir i*e ln denmez de ne denirN0
&28
08ah-hah-haP Demek demin ,ikolay!a' !Fendi a$z de$il b# a$z! dedi$imi +ark ettinizN0
0Farketmez ol#r m#y#mN0
08a' haP @ok zekisinizP 8er *eyi +arkediyors#n#zP @ok kvrak bir zekQnz varP 8er zaman en komik
tellere dok#nabiliyors#n#z' ha-haP ;(ylediklerine (re' yazarlar iinde 1ool!n ok lym*
b# yanN0
0Evet' 1ool!n%0
0Evet' 1ool!n' (r*mek zereP0
01(r*mek zereP0
6askolnikov do$r#"a evine itti% Iylesine bitkindi' ka+as (ylesine karmakar*kt ki' dinlenmek ve
d*n"elerini to.arlayabilmek iin eve elir elmez kendini divana at.' onbe* dakika kadar
(yle"e ot#rd#% ,ikolay kon#s#n# d*nmeye bile kalk*madK o kon#da tmden *a*knd/
,ikolay!n itira+nda *# anda anlayamaya"a$' aklanamaz' *a*las bir *eyler b#l#nd#$#n#
hissediyord#% Cma (te yandan da b# itira+ erek bir olayd% -# olayn nasl bir son# vere"e$ini
kestirmek hi zor de$ildi% ,ikolay!n yalan s(yledi$i ab#"ak anla*la"ak ve yine on#n .e*ine
d*le"ekti% Cma yine de bir sre iin serbest kalabile"ekti% -# arada hemen bir *eyler ya.mas
erekti' nk kanlmaz bir biimde tehlikeyle kar* kar*yayd%
Dine de' b# tehlikenin boy#tlar neydi a"abaN D#r#m' yava* yava* akl$a kav#*maya
ba*lam*t% )or+iriy!le az (n"e aralarnda een sahneyi taslak halinde ve enel izileriyle
hatrlayn"a' bir kez daha kork#yla titremekten kendini alamad% 8i k#*k#s#z' )or+iriy!nin
amalad$ *eylerin tmn bilmiyord#' on#n deminki hesa.larnn ne old#$#n# anlayabilmesi de
olanakszd% Cma yine de oy#n#n#n baz y(nleri a$a km*t ve b# oy#nda )or+iriy!nin ne denli
kork#n bir 0el0e sahi. old#$#n# kendisinden daha iyi hi kimse anlayamazd% -iraz daha beraber
kalsalard kendini tmyle ve erekten ele verebilirdi% 6askolnikov!#n karakterindeki hastalkl
yanlar bilen' on# ok iyi anlayan ve daha ilk a$zda d#r#m# kavrayan )or+iriy' e.ey"e kararl ve
kendinden emin davranyord#' 6askolnikov!#n da deminki (r*mede oka a+ ya.t$
tart*lmazd' ama i* daha
&2?
delillere kadar elmi* de$ildi' her *ey daha (reliydi% Dine de a"aba on#n *# anda anlad$ ibi
miydi her *eyN Danlyor olamaz mydN Irne$in'b#nk (r*meden a"aba )or+iriy nasl bir
son# karm*tN -#n iin erekten de bir *ey hazrlam* mydN ,eydi b# hazrlad$ *eyN
1erekten bekledi$i bir *ey var mydN J# beklenmedik ,ikolay +elaketi olmasayd' b#n
birbirlerinden a"aba nasl ayrla"aklardN
)or+iriy hemen hemen elindeki btn kartlar am*t/ tehlikeyi (ze alm* ve am*t/ ve e$er
4tabii 6askolnikov b(yle sanyord#5 elinde ba*ka bir *ey daha olsayd' on# da (sterirdi% ,eydi
a"aba *# 0sr.riz0N Doksa alay m ediyord#N Inemli mi' (nemsiz mi bir *eydiN ;#lanmasn
sa$laya"ak "iddi bir *ey olabilir miydiN Doksa dnk adam myd b#N 8ani "ehenneme itmi*ti
b# adamN -#n nerelerdeydiN )or+iriy!nin elinde erekten de "iddi bir *ey varsa' b# besbelli
dnk adamla ba$ntl bir *eydi%%%
-a* yere e$ik' dirseklerini dizlerine dayam*' yz av#larnn iinde' divanda ot#r#yord#% -tn
v"#d# hQlQ sinirden titriyord#% ;on#nda yerinden kalkt' *a.kasn ald' biraz d*ndkten sonra
ka.ya do$r# yrd%
Ainde bir ses' hi de$ilse b#n kendisini ven iinde d#yabile"e$ini s(ylyord#% -irden
yre$inde sevin"e benzer bir *ey d#yd#K 8emen Faterina 9vanovna!ya itmek istedi "an%
F#*k#s#z "enaze t(renine e kalm*t' ama yas yeme$ine yeti*ebilirdi' ;onya!y (re"ekti
orada%
D#rd#' d#daklarnda hastalkl bir lmsemeyle d*ndK
0-#nP -#nP Evet' hemen b#nP -(yle olmas erek%0 diye mrldand%
Mam ka.y amak zereyken' ka. kendili$inden almaya ba*lad% 6askolnikov irkilerek eri
ekildi% Fa. a$r a$r ve sessiz"e alyord#% -irden' dnk adam' yerin dibinden kan adam
belirdi ka.da%
Cdam e*ikte d#rd#' hibir *ey s(ylemeden ona bakt' sonra ieri do$r# bir adm att% M.k dnk
ibiydi' zerindeki elbiseler de aynyd% Dalnz yznde ve bak*larnda derin bir de$i*iklik vardK
-ak*lar zntlyd% -iraz d#r#. derin derin i
&30
eirdi% -ir de av#"#n# yana$na dayay. ba*n ha+i+e bir yana do$r# e$se' tam bir k(yl
karsna benzeye"ekti% 6askolnikov nerdeyse bir (lye d(nm*tK 0,e istiyors#n#zN0 diye sord#%
Cdam s#s#yord#' sonra birden on#n (nnde yerlere kadar e$ildi/ sa$ elindeki yzk d(*emeye
de$mi*ti%
0,e istiyors#n#zN0 diye yeniden sord# 6askolnikov% Cdam yava*aK
0-eni ba$*layn0' dedi%
0,iinN0
0F(t d*n"elerim iin%0 9kisi de d#rm#* birbirlerine bakyorlard% 0E e"e siz belki de ikiyi biraz
+azla karm* olarak eli. de ka."lar karakola a$rd$nzda ben de oradaydm%%% Fanlan ne
ya.tklarn sord#n#z kendilerine%%% oysa onlar sizi sarho* sandlar' s(zlerinize k#lak asmadlar%%%
-#na ok "anm skld%%% Iylesine ki' o e"e #yk# bile #y#yamadm% Ertesi n adresinizi
hatrladm' b#raya eli. sor#*t#rd#lar%%%0
-ir anda isin iyzn anlamaya ba*layan 6askolnikov adamn s(zn keserekK
0Fim eli. sor#*t#rd#N0 diye sord#%
0-en yani%%% ;izi zdm%%%0
0;iz o evden misinizN0
0Evet' orada ot#r#r#m% E srada ka.nn orada ben de onlarla birlikteydim' hatrlamyor m#s#n#zN
Esna+z biz%%% Frkyz%%% Eve i* alrz%%%0
6askolnikov birden iki n (n"e ka.nn orada een btn sahneyi hatrlad% 1erekten de b#
srada ka."lardan ba*ka bir takm adamlar' hatta kadnlar da vard ka.nn orada% Fendisini
do$r#"a karakola (trmelerini (neren bir ses d#yd#$#n# hatrlad% ;esin sahibini
karamyord#'% simdi bile (rse karamazd' o srada adama d(n. kar*lk olarak bir *eyler
s(yledi$ini ok iyi hatrlyord#% '
8ay Cllah' dnk kQb#s nasl son#lanm*tP A*in en kork#n yan da' b(ylesine hiten bir *ey
yznden az kalsn kendi kendini erekten mahvetmek zere old#$#n# d*nmesiydi%
&31
Demek ki' b# adam evi kiralamak istedi$inden ve kanla ilili s(zlerinden ba*ka bir *ey
s(yleyemezdi% Demek ki )or+iriy!nin% elinde b# sayklamadan ve iki yanl .sikolo=iden ba*ka hibir
"iddi delil yokt#% Demek ki ortaya ba*ka delil kmazsa 4ki kmamas erekirdi' kmamas'
kmamasP5%%% kendisine bir *ey ya.amaya"aklard% M#t#klasalar bile on# kesin olarak neyle
s#layabilirlerdi kiN 7e yine demek ki' )or+iriy *# daire kiralama i*ini *imdi' az (n"e ($renmi*ti ve
*# ana kadar b#ndan hi haberi yokt#%
Cklna elen bir d*n"eyle mthi* heye"anlanarakK
0Eraya eldi$imi b#n )or+iriy!e siz mi s(yledinizN0 dedi%
08ani )or+iriy!eN0
0;or# yar"na%0
0-en s(yledim% E n ka."lar itmeyin"e' ben ittim%0
0-#n mN0
0Evet' sizden bir dakika (n"e elmi*tim% 7e her *eyi d#yd#m size nasl i*ken"e etti$ini%%%0
0,eredeN ,aslN ,e zamanN0
0Erada' *# b(lmenin arkasndaydm% 8e. orda ot#rd#m%0
0,aslN Demek sr.riz sizdinizN Cma' insa+' b# nasl olabilirN0
0Fa."lar s(zm dinlememi*lerdi' kendilerine niin zamannda ba*v#rmadklarn
sorabile"eklerini ve b# nedenle kzabile"eklerini ileri sryorlard% -# d#r#ma ok "anm skld'
#yk#larm kat' b#n#n zerine sor#. sor#*t#rmaya ba*ladm% Dn ($rene"eklerimi ($renin"e de'
b#n kalk. ittim% Alk idi*imde kendisi yokt#% -ir saat sonra tekrar ittim' b# se+er de yanna
sokmadlar% Cn"ak n" idi*imde ieri braktlar% 8er *eyi old#$# ibi anlattm kendisine%
Edann iinde ho.lay. z.lamaya' ($sn y#mr#klamaya ba*lad% -ir yandan da' !Ch sizi
hayd#tlar' bana ne ya.t$nz biliyor m#s#n#zN! diyord#% !-tn b#nlar daha (n"e eli.
s(yleseydiniz =andarmalarla etirtirdim on# b#rayaP! ;onra ko*#. birini a$rd' kendisiyle k(*ede
bir*eyler kon#*t#' arkasndan yine benim yanma eldi' sor#ya ekmeye' s(v. saymaya
ba*lad% E.ey"e .aylad beni% Fendisine ne biliyorsam anlattm/ dn size s(yledi$im s(zlere
&32
kar* bana "eva. vermeye "esaret edemedi$inizi' beni tanmad$nz%%% he.sini% -#n#n zerine
yeniden odada ko*maya' ($sn y#mr#klamaya ba*lad/ hem kzyor' hem kon#*#yord#% ;izin
eldi$inizi bildirdiklerinde' bana b(lmenin (tesindeki odaya ei. beklememi' ne d#yarsam
d#yaym hi kmldamamam' beni belki de a$rabile"e$ini s(yledi' kendi eliyle bir iskemle
etiri.' stme ka.y kilitledi% ,ikolay eldikten ve siz k. ittikten sonra' beni de odadan
kard' seni yine a$ra"a$m ve sor#ya eke"e$im' dedi%0
0,ikolay! senin yannda m sor#ya ektiN0
0;iz ittikten hemen sonra beni de (nderdi% ,ikolay! ondan sonra sor#ya ekmeye ba*lad%0
Cdam birden d#rd#' sonra yeniden yz$ d(*emelere de$e"ek kadar e$ildi%
0;ize i+tirada b#l#nd#$#m ve k(tlk etti$im iin beni ba$*layn%0
6askolnikovK
0Manr ba$*lasn0' dedi%
Cdam yeniden' ama b# kez yere kadar de$il' yar beline kadar e$ildi' a$r a$r d(nd ve k.
itti%
6askolnikov' 08e.si iki yanl' artk elindeki delillerin he.si iki yanl0 diye tekrarlad ve kendini
ba*ka hibir zaman olmad$ kadar din d#yarak odadan kt%
Merdivenlerden inerken hnla lmseyerekK 0;eninle daha hesa.la*rzP0 diye s(ylendi%
D#yd#$# hn kendisineydi/ nasl 0korkt#$#n#0 tiksintiyle ve #tanla hatrlam*t%
&33
-e*in"i -(lm
A
)yotr )etrovi' D#neka ve )#lheriya Cleksandrovna ile aralarnda een o #$#rs#z kon#*mann
ertesi sabah e.ey"e kendine elmi* olarak #yand% Daha dn kendisine nerdeyse hayal ibi
elen' erekle*mesine ra$men hQlQ imkQnszm* ibi (rnen olay' ho*lansa da' ho*lanmasa
da' ol#. bitmi*' eri alnmas elde olmayan bir erek olarak kab#l etmek zor#nda kald% Daral
on#r#n#n kara ylan btn e"e yre$ine zehrini akt. d#rm#*t#% Dataktan kalk. aynaya bakt%
-ir e"e iinde sarl$a #$ram* olabile"e$inden kork#yord#% Cn"ak b# bakmdan *imdilik ii rahat
olabilirdi% ;oyl#' beyaz ve son zamanlarda ha+i+ tomb#lla*m* yzn seyrettikten sonra'
kendisine bir ba*ka yerde' belki de daha iyi bir kz b#labile"e$ine kesin olarak inanarak rahatlad'
ama b# rahatlama ok ksa srd' ol#. bitenleri hatrlayn"a ba*n yana eviri. okkal bir tkrk
sav#rd#% En#n b(yle tkrmesi' en dost# ve oda arkada* Cndrey ;emyonovi"
3ebezyatnikov!#n yznde sessiz ama alay" bir lmseme #yandrd% -# lmseme )yotr
)etrovi!in (znden kamad ve b#n# hemen en arkada*nn hesabna eirdi% ;on
zamanlarda b# hesa. e.ey kabarm*t% Dn ak*am ol#. bitenleri Cndrey ;emyonovi!e
anlatmamas erekti$ini d*nn"e' d#yd#$# hn bir kat daha artt% Dn a*r (+ke ve ta*knlk
iinde ya.t$ ikin"i yanl* olm#*t# b#% Sstne stlk' o sabah sanki inadnaym* ibi terslikler
birbirini kovalam*t% Dartay!da bile' zerine on"a d*t$ bir davada kendisini ba*arszlk
bekliyord#% Cma b# arada on# en ok sinirlendiren' yaknda erekle*e"ek evlili$i iin kiralad$
ve kendi .arasyla onarmn ya.trd$ evin sahibi old#% Esna+lktan zeninle*me bir Clman olan
ev sahibi' )yotr )etrovi evini kendisine yeniden ya.lm*asna teslim etmesine ra$men' daha
yeni imzalanm* olan kontrat bozmaya yana*myor ve kontratta
&3&
yazl "ayma tazminatnn tmyle (denmesini istiyord#% Dine' satn ald$' an"ak daha eve bile
etirilmemi* olan mobilyalar iin verdi$i ka.aron#n da bir r#blesini bile eri vermek
istememi*lerdi% )yotr )etrovi di*lerini "rdatarak' 0;r+ mobilya aldm diye evlene"ek de$ilim
ya%%P0 diye s(ylendi% 8emen ardndan da #m#ts#zl#k iinde' !1erekten de her *ey bitti miN! diye
d*nd% !1eri d(nlemez biimde mi yok ol#. itti her *eyN C"aba bir denemeye daha
irisilemez miN! D#neka d*n"esi iini ho* eden bir kymk ibi batt yre$ine% ;ade"e
istemekle 6askolnikov!# (ldrmek mmkn olsayd e$er' )yotr )etrovi b# iste$i (stermekte bir
an bile d#raksamazd%
Szn zn 3ebezyatnikov!la .ayla*t$ odaya d(nerken' !-ir yanl*m da onlara .ara vermemek
old#!' diye d*nyord#' !Cllah kahretsin' niye b(yle "imrile*tim benP Sstelik b# (yle bir hesa. i*i
de de$ilP Enlar d#r#mda brakarak' beni bir nimet ibi (rmelerini sa$lamak istemi*tim'
onlarsa%%% *# i*e bak' t#hP Eysa' eyizlerini hazrlamalar' ne bileyim ben' t#valet takmlar' akik
ta*lar' k#ma*lar' arma$anlar ve *# Fno.!tan' 9niliz ma$azasndan ba*ka birtakm vr zvr
almalar iin kendilerine (rne$in bir bin be*yz r#ble verseydim i*%%% ok daha temiz ve%%% sa$lam
ol#rd#% E zaman beni b# kadar kolay reddedemezlerdiP -#nlar (yle insanlardr ki' b(yle bir ayrlk
d#r#m#nda arma$anlar da' .aralar da eri vermeyi kendilerine vazeilmez bir (rev bilirler%%%
Ite yandan da b#nlar eri vermek onlara zor ele"ekti' kyamaya"aklard e*ya"klarna% 8em%
vi"danlar da rahat olmaya"akt' b#ne kadar b(ylesine "(mert davranm* kibar bir adam b(yle
birdenbire nasl kovabilirizN diye d*ne"eklerdi% 8mP Danl* i* ya.tmP! Dine di*lerini "rdatan
)yotr )etrovi kendi kendine -tabi iinden-' !a.tal! dedi%
-# son#"a varn"a' kt$ndan bir kat daha sinirli ve (+keli olarak d(nd eve% Faterina
9vanovna!nn odasnda ya.lan yas yeme$i hazrlklar biraz ilisini ekti% Dn de bir *eyler
d#ym#*t# b# yas yeme$iyle ilili olarak' hatta' yeme$e kendisinin de a$rld$n hatrlyord#'
ama iine d*t$ s# tela* yznden' ba*ka hibir *eye dikkat edemez olm#*t#% Faterina
9vanovna hQlQ mezarlkta b#l#nd#$# iin' hemen hemen hazrlanm* d#r#mda olan so+rann
eksikleriyle #$ra*makta olan bayan 3i..evehzel!den bili almaya ko*t#% Fadndan ($rendi$ine
(re' yas so+ras ok (rkemli ola"a!kt' aralarnda rahmetlinin tanmadklar da b#l#nmasna
ra$men kira"larn hemen he.si' a$rlm*t' hatta bir zamanlar Faterina 9vanovna!yla kava etmi*
olmasna ra$men' Cndrey ;emyonovi 3ebezyatnikov bile a$rlm*t' kendisine' )yotr )etrovi!e
elin"e' yalnz"a bir a$rd de$il' btn kira"lar ve kon#klar arasnda en (nemli kon#k olarak
sabrszlkla bekleniyord#% Cmalya 9vanovna!nn kendisi de' Faterina 9vanovna!yla aralarndaki
btn o eski tatszlklara ra$men' byk bir sayyla a$rlm*t/ *# anda' hem de nerdeyse zevk
d#yarak so+ra iin ko*t#rmas' ev sahi.li$i ya.mas b#ndand% ;onra' .ek de *kt/ eri yas
elbisesiydi zerindeki' ama ye.yeni ve i.ekli bir elbiseydi b# ve bayan 3i..evehzel elbisesiyle
.ek (vnyord#% I$rendikleri' )yotr )etrovi!in ka+asnda baz d*n"eler #yandrm*t% Edasna'
daha do$r#s# Cndrey ;emyonovi 3ebezyatnikov!#n odasna iderken e.ey dalnd% )yotr
)etrovi' a$rllar arasnda 6askolnikov!#n da b#l#nd#$#n# ($renmi*ti%
Cndrey ;emyonovi b# sabah nedense odasndan hi kmam*t% )yotr )etrovi!in on#nla t#ha+'
ama old#ka da do$al bir ili*kisi vard% Edasna yerle*ti$i nden beri 3ebezyatnikov!a kars
ne+ret ve kmseme d#y#yor' ama ayn zamanda ondan ekiniyord#% )etersb#r!a elir elmez
on#n odasna yerle*mesinin ba*l"a nedeni "imrili$i olmakla birlikte' bir tek neden de$ildi% -a*ka
nedenler de vard% -ir kez )yotr )etrovi' Cndrey ;emyonovi!in vasisiydi ve on#n adn daha
kendisi ta*rada b#l#nd#$# sralarda d#ym#*t#% F#la$na alnd$na (re' 3ebezyatnikov a*r
ileri"i enlerden biriydi ve hatta ok ilin ve akla hayale elmez birtakm derneklerde old#ka
(nemli rol vard% -# d#r#m )yotr )etrovii +azlasyla *a*rtm*t% 8er *eyi bilen' herkesi
a*a$layan' herkesin +oyasn a$a karan ve herkesi s#lay. knayan b# l dernekler' )yotr
)etrovi!te ne zamandr kendisinin de anlayamad$ (zel' belirsiz bir kork# #yandrmaktayd'%
F#*k#s#z on#n' hele de ta*rada yasyor ol
&3:
noktadan hareket ederler' ne *ekilde ya.arlard b# i*iN Ite yandan b# adamlar e$er erekten
lyseler' a"aba herhani bir *ekilde onlardanm* ibi (rnmek ve kendilerini aldatmak
mmkn de$il miydiN -(yle bir iri*imde b#l#nmal m' yoksa hi ili*memeli miydiN Irne$in'
onlarn ara"l$yla meslek hayat y(nnden trman*a #y#n iyi bir yer ka.abilir miydiN Fsa"as
"eva.sz yzler"e sor# vard (nnde%
)yotr )etrovi"!in oda arkada* Cndrey ;emyonovi' hastalkl denile"ek kadar "lz' sra"al' ksa
boyl# bir adamd% -ir yerlerde mem#r olarak al*yord#% ;alar beyaza yakn ak sar'
d#da$nn kenarna kadar #zanan +avorileri kaln ve rd% Cndrey ;emyonovi +avorileriyle ok
ov#n#rd#% 1(zleri hemen he. a$rrd% D#m#*ak yrekli bir insan olmasna kar*lk s(zlerinde
kendine a*r ven' hatta bazen a*r kstahlk sezilirdi ve b# d#r#m on#n d* (rn*yle bir
eli*ki yaratrd% Aki imedi$i kirasn da dzn (dedi$i iin Cmaliya 9vanovna!nn hatrl
kira"larndan saylrd% -tn b# niteliklerine ra$men Cnd+ey ;emyonovi erekten de a.tal bir
adamd% En# ileri"ilere ve 0en k#*aklarmz0a y(nelten *ey t#tk#lar olm#*t#% Drrlkteki en
yeni d*n"elere' onlar baya$la*trmak iin' hemen ve ne ol#rsa ols#n b#rn#n# sokan' bazen
son dere"e itenlikle al*. abalamalarna kar*n' el attklar her *eyi ln bir hale etiren' her
alanda bilisi yetersiz b#dalalar srsnden' binbir e*it .rematre yaratktan biriydi%
3ebezyatnikov da' ok iyi yrekli bir insan olmasna kar*lk' kendi hesabna' eski vasisi ve oda
arkada* )yotr )etrovi!i katlanlmaz b#lmaya ba*lam*t% -# iki tara+ iin de sanki birdenbire ve
kar*lkl olm#*t#% ,e kadar sa+ ol#rsa ols#n' Cndrey ;emyonovi yine de )yotr )etrovi"!in
kendisini aldatt$n' iin iin kmsedi$ini ve hi de 0(rnd$ ibi bir adam olmad$n0 yava*
yava* anlamaya ba*lam*t% Ena Fo#rier!in sisteminden ve Darvvin k#ramndan s(zede"ek
olm#*' ama )yotr )etrovi' (zellikle de *# son sralar on# alayla dinlemeye' hele *# son birka
ndr ise' resmen azarlamaya ba*lam*t% Cslnda d#r#m *#yd#K )yotr )etrovi'
3ebezyatnikov!#n b#dalann teki olmakla kalmad$n' ama belki de .alavra"nn da biri old#$#n#
ve ba$l
&38
old#$# dernekte (nemli bir yeri olmad$n' an"ak n" a$z olabile"ek ki*ilerle ili*kisi
b#l#nd#$#n# sezileriyle de olsa anlamaya ba*lam*t/ stne stlk' 3ebezyatnikov (revi olan
.ro.aanda i*ini bile do$r# drst ya.amyor' kon#*#rken sk sk *a*ryord#' b# adam m birinin
+oyasn a$a karabile"ektiP -# arada' yeri elmi*ken belirtelimK )yotr )etrovi *# son bir iki
ha+tadr 4(zellikle de ilk nleri5 Cndrey ;emyonovi!in birbirinden t#ha+ (vlerini seve seve
kab#l ediyor' yani b# (vlere hi itiraz etmiyord#% Irne$in Cndrey ;emyonovi' ok yaknda
Me*anskaya "addesinde k#r#la"ak yeni bir komn!e )yotr )etrovi"!in de yardma hazr
old#$#n#/ ya da (rne$in' evliliklerinin daha ilk aynda D#ne"ka e$er kendine bir sevili edinmek
isterse' )yotr )etrovi"!in b#na hi kars kmaya"a$n/ ya da do$a"ak o"#klarn va+tiz
ettirmeye"e$ini ve he. b# trden daha .ek ok *eyi' sanki daha (n"e )yotr )etrovi"!in kendisi
s(ylemi* ibi' ona ykleyerek ileri srd$ zaman' )yotr )etrovi hi ses karmyor' b# tr
(vlerle de olsa (vlmesine izin veriyord#/ (ylesine ho*lanyord# (vlmekten )yotr )etrovi%
8ani nedenle old#$# bilinmez' b# sabah yzde be* +aizli tahvillerinden birka tanesini satan
)yotr )etrovi' masasnn basna emi* (nnde y$l d#ran banknot destelerini sayyord#%
8emen her zaman .arasz olan Cndrey ;emyonovi!se odada dola*yor ve .aralara kar*
kaytszm*' hatta onlara kmseyerek bakyorm#* ibi (rnmeye al*yord#% Cndrey
;emyonovi!in b# .aralar erekten kaytszlkla seyretti$ine )yotr )etrovi dnyada inanmazd/
Cndrey ;emyonovi!e elin"e' o da znt iinde' )yotr )etrovi"!in erekten de b# *ekilde
d*nmeye yatkn bir insan old#$#n#' hatta' masann zerinde y$l d#ran .aralarla ona hili$ini
ve aralarnda s(zm ona var olan +ark hatrlatarak on#nla alay etmekten' on# k*krtmaktan zevk
d#ya"a$n d*nyord#%
Cndrey ;emyonovi ona' yeni bir 0komn0n k#r#lmas ibi en sevdi$i kon#y# at$ halde' )yotr
)etrovii b# kez hemen hi (rmedi$i kadar sinirli ve dikkatsiz b#ld#% 8esa. tahtas zerinde
bilyelerin kard$ seslerin kesildi$i aralarda )yotr )etrovi"!in birka kelimeyle dile etirdi$i ksa
itirazlar' kastl ve
&3?
aktan a$a kaba alayla dol#yd#% Cma 0insanlk0tan nasi.siz olmayan Cndrey ;emyonovi'
on#n b# r#h halini dn D#neka ile ayrlmalarna yklyor ve bir an (n"e b# kon#y# (r*mek
iste$iyle yan. t#t#*#yord#% -# kon#da s(ylemek istedi$i baz ileri"i ve .ro.aanda" (r*leri
vard ve b#nlar' sayn dost#n# av#tabile"e$i ibi 0k#*k#s#z0 b#ndan sonraki eli*mesine de
yardm" olabilirdi%
)yotr )etrovi' Cndrey ;emyonovi!in s(zn en d#yarl yerinde keserekK
0J#%%% d#l kadn' bir yas yeme$i veriyor alibaN0 diye sord#%
0;anki bilmiyors#n#zP Daha dn b(ylesi t(relerimiz zerine d*n"elerimi aklam*tm ya size%%%
8em d#yd#$#ma (re siz de a$rlym*snz b# yeme$e%%% Dn de kendisiyle kon#*m#*s#n#z%%%0
0-# dilen"i klkl b#dala kadnn' (teki b#daladan%%% 6askolnikov!dan ald$ .aralarn he.sini yas
so+rasna har"aya"a$ hi aklma elmezdi do$r#s#% Demin eerken (rdm de *a*tm kaldm/
o ne hazrlklar (yleP%% Ji*e *i*e *ara.' bir y$n a$rl 3 ,e ol#. bitiyor' *eytan bilirP0 )yotr
)etrovi kon#*may b# kon#da derinle*tirmek ister"esine sor#lar sorarak srdrd s(zleriniK
0,eN -enimde mi a$rl old#$#m# s(yledinizN 0-irden hesa. tahtasndan ba*n kaldrarak
sorm#*t# b# sor#y#% 0,e zaman a$rm*larN 8i hatrlamyor#m%%% 1itmem ben' ne i*im var
ordaN Dn eerken' *(yle ayakst' yoks#l bir mem#r d#l# olarak' bir se+ere mahs#s olmak
zere' ko"asnn bir yllk maa* t#tarnda bir yardm alabile"e$ini s(ylemi*tim% ;akn beni b#n#n
iin a$ryor olmasnN 8ah-hah-haP0
0-en de itmemek niyetindeyim0' dedi 3ebezyatnikov%
0Daha' neler' yok bir de ide"ektinizP Fadna att$nz o k(tekten sonra' ola"ak *ey mi b#' hah-
hah-haP0
3ebezyatnikov birden tela*land' k.krmz kesildiK
0Fim k(tek atm*N -en miN0
0Evet' siz' Faterma 9vanovna!ya%%% -ir ay (n"e olm#*P -en daha dn d#yd#m%%% ;izi idi ileri"iler
siziP%% Demek kadn sor#n#n# b(yle (zyors#n#zP%% 8ah-hah-haP0
&&0
-# s(zlerden sonra kendini biraz yat*m* d#yan )yotr )etrovi yeniden hesa. tahtasnn
bilyelerini *krdatmaya ba*lad%
0-tn b#nlar sama bir i+tiradan ba*ka bir *ey de$ilP0 diye .arlad 3ebezyatnikov/ b# kon#n#n
hatrlatlmasndan her zaman ekinirdi% 07e olay hi de dedi$iniz ibi olmadP -amba*ka bir *ey
b#%%% Danl* anlatm*lar size' dedikod# etmi*lerP -en o zaman yalnz"a kendimi kor#d#m% Alk o
atld zerime%%% trnaklaryla%%% -tn +avorilerimi yold#%%% ;anrm' kendini sav#nmak' her insana
tannm* bir haktr% Fald ki ben hi kimsenin bana kar* k#vvet k#llanmasna izin vermem%%% -# bir
ilkedir benim iin% @nk' bir bakma des.otizmdir b#% ,e ya.a"aktm yaniK kar*snda .#t ibi
dikili. d#ra"ak mydmN J(yle"e bir ittim' kendisini' o kadar%%%0
3#=in' hnl ve alay" l*n srdryord#K
08ah-hah-haP0
0-#n (+keli ve "annz skkn old#$# iin taklyors#n#z bana b(yle%%% -# sama olayn kadn
sor#n#yla ne ilisi varP 8i de sizin anlad$nz ibi de$il d#r#m/ ben *(yle d*nyord#mK
madem ki kadn her bakmdan' erke$e e*ittir 4hatta bakmndan da' ki b#n# do$r#l#yorlar5'
(yleyse b#rada da e*itlik olmaldr% Cslnda' 4daha sonra yine d*ndm kon# zerinde5'
temelden b(yle bir sor#n#n olmamas erek/ nk kava diye bir *eyin olmamas erekK Darnn
to.l#m# iin zaten d*nlemez bir *eydir kava/ b# b(yle old#$#na (re kavada e*itlik aramak
da kendili$inden sama bir *ey ol#. kyorR%%% E kadar da a.tal de$ilim artk%%% Evet' eri *imdi
kava var' yani ilerde olmaya"ak%%% ama *imdilik var%%% M#hP Cllah kahretsin' iyi"e *a*rdmP ;izinle
de do$r# drst kon#*#lm#yor ki' *a*rtyors#n#z insanP -enim yas yeme$ine itmemem b#
tatsz olaydan dolay de$il% -en yalnz"a ilkesel olarak yas yeme$ini i$ren bir k(r inan olarak
(rd$m iin itmiyor#m' o kadar% Dine de idebilirim oraya' ama yalnz"a alay etmek iin%%% ,e
yazk ki .a.azlar olmaya"ak%%% 8ele onlar olsa' ne ya.ar eder iderdim%%%0
R 3ebezyatnikov!#n b# ve sonraki s(zleri' 18:0!larn devrim"T demokrat basnnda ve
@ernisevski!nin 0,asl Da.malN0 adl romannda yer alan (r*lerin 0tehzil0i niteli$indedir 4@ev%5
&&1
0Dani birinin yeme$ini yiye"ek' sonra da iine tkre"eksinizP%' Tyi ama b# sizi yeme$e a$ran
insanlarn yzne tkrmekle ayn *ey de$il miN0
0Mkrmek de$il' .rotesto etmektir b#rada s(z kon#s# olan% Dani yararl bir ama var% Dolayl
yoldan ilerleme ve .ro.aandaya katkda b#l#nm#* ol#yor#m% 8erkes katkda b#l#nmal ilerleme
ve .ro.aandaya ve b# i* ne kadar sert ya.lrsa' o kadar iyi ol#r% -en bir d*n"eyi' yani toh#m#
ekerim%%% -# toh#mdan' bir erek +ilizlenir% ,iin "endirdim ben onlarN In"e "enirler' ama
sonra benim b# davran*mn kendilerine yarar etirdi$ini anlarlar% J#%%% Merebyeva!y%%% 4simdi
komn yesidir5 evinden ayrldktan sonra anne babasna yazd$ bir mekt#.tan dolay
s#lam*lard% Merebyeva evinden katktan sonra' kendisini tmyle to.l#ma vermi* ve evine
yazd$ bir mekt#.ta k(r inanlar arasnda ya*amak istemedi$ini' serbest bir evlilik ya.a"a$n
bildirmi*ti% Fza' mekt#b#n#n ok sert ve kaba old#$#n#' ailesine a"y. daha y#m#*ak
yazmasnn hi de olanaksz olmad$n s(yleyerek kendisini knam*lard% -en"e b# ya.tklar
samalktan ba*ka bir *ey de$il/ y#m#*akl$n ne ere$i var' tam tersine' tam tersine sert
.rotestolarda b#l#nmak erek% Da da 7arents!i alalm ele' yedi yllk ko"asn ve iki o"#$#n#
brakt$ ibi eki. itti% Fo"asna yazd$ mekt#.ta *(yle diyord#K !;izinle m#tl# olamaya"a$m
anlyor#m% Fomnler seklinde (rtlenmi* yeni bir to.l#msal dzen b#l#nd#$#n# benden
izledi$iniz ve b(yle"e beni aldatt$nz iin sizi hi ba$*lamaya"a$m%%% -tn b#nlar' kendimi
teslim etti$im ve birlikte bir komn k#ra"a$mz y"e (nll bir erkekten ($renmi*'
b#l#n#yor#m% ;izi aldatmay nam#ss#zl#k sayd$m iin b(yle a.ak kon#*#yor#m% ;iz de nasl
isterseniz (yle ya.n% -eni yol#mdan eri evirebile"e$inizi #mmayn' b# is iin ok e kalm*
b#l#n#yors#n#z% M#tl#l#klar dilerim!% -# tr mekt#.lar nasl yazly(rm*' (rnP0
0-# 6ebeyeva' hani *# sizin n" kez serbest evlilik ya.t$n s(yledi$iniz kadn de$il miN0
0Do$r# kon#*mak erekirse b# daha on#n ikin"i evlili$idirP Cma isterse d(rdn" ya da ne bileyim
on be*in"i evlili$i ols#nP
&&2
Inemli olan btn b#nlarn sama olmasP Cnnemle babamn (lmlerine herhani bir zamanda
zld$m olm#*sa' b# herhalde ilk kez ve *# andadr% Fa kez' sa$ olsalard e$er' s#ratlarna
.rotestoy# nasl ya.*trrdm' diye d*nm*mdrP Enlara (yle bir 0ili*ki kesme0 (sterisi ya.ar'
kendilerini (yle bir *a*rtrdm kiP%% Cma' ah' ne yazk ki kimsem yokP0
0-(ylesi n#maralar eki. *a*rtmak iin miN 8ah-hah-haP ,eyse' bildi$iniz ibi davrann%%% Dalnz'
s(yleyebilir misiniz bana lt+enK *#%%% (len adamn kzn%%% s# elimsiz kz tanyor m#s#n#zN En#n
iin s(ylenenlerin asl var mN0
0,e olm#* o kzaN -en"e' yani benim ki*isel inan"ma (re' b# bir kadn iin en normal
d#r#md#r% ,eden olmasnN Dani distin#onsR% -#nk to.l#mda b# hi k#*k#s#z .ek normal
de$il' nk zor#nl# olarak ya.lyor' ama yarnn to.l#m#nda b# son dere"e normal sayla"ak'
nk (zr"e ya.la"ak% Cma b# kz b#n de hakldr/ bir yandan yoks#ll#k iinde b#l#n#yord#'
(te yandan da diledi$i ibi k#llanabile"e$i bir sermayesi vard% Darnn to.l#m#nda b(ylesi
sermayelere erek kalmaya"a$ k#*k#s#zd#r%%% Enlarn ya.tklar i*in bamba*ka bir anlam
ola"ak ve b# i* akl" bir biimde dzenleni.' sk ko*#llara ba$lana"aktr% ;onya ;emy.novna!nn
kendisine elin"e' *# anda ben on#n ya.t$ i*i' to.l#msal ya.ya kars y(neltilmi* ener=ik' (rnek
bir .rotesto olarak (ryor' kendisine b# nedenle say d#y#yor#m/ hatta ona bakarak sevin
d#y#yor#mP0
0Cma bana on#n aya$n kaydrann siz old#$#n#z#' b# evde kalmakta old#$# odadan sizin
yznzden ayrld$n s(yledilerP0
3ebezyatnikov byk bir (+keyleK
0-# da bir ba*ka i+tiraP0 diye ba$rd% 08i de dedi$iniz ibi olmad o i*P ,e ol#. bitti$ini anlamad$
iin he. Faterina 9vanovna #yd#rd# o samalarP -en hibir zaman ;onya ;emyonovna!nn akln
elmeye al*madmP -en yalnz"a onda bir .rotesto d#y#s# #yandrmaya al*arak' hibir art
niyetim olmakszn' on# eli*tirmeye aba (sterdim% -ana erekli olan
4Cslnda da Fransz"a5 Manmak' ayrdetmek 4<ev%5
&&2
yalnz"a .rotestoyd#% ;onya ;emyonovna kendili$inden artk b#rada kalamaya"a$ son#"#na
vard%0
0En# da komne almak istediniz herhaldeN0
0Claylarnz hi de ba*arl de$il%%% 8ibir *ey anlamyors#n#zP Fomnde b(ylesi roller yokt#r%
Fald ki komnler b# tr rollere yer kalmamas iin k#r#lmaktadr% Fomnde b# rol *imdiki (zn
tmyle de$i*tire"ektir% -#rada a.tal"a saylan bir*ey' komnde akll"a davran* olarak
(rle"ek' b#rada *imdiki ko*#llar altnda do$al olmayan bir *ey' orada tmyle do$al
sayla"aktr%%% 8er *ey insann iinde ya*ad$ ortama' ko*#llara ba$ldr% 8er *eyi belirleyen
ortamdr' insansa bir hitir% -enim *# anda ;onya ;emyonovna ile aram iyidir ve b# d#r#m' on#n
beni hibir zaman kendini in"iten bir adam' bir d*man saymad$nn bir kantdr% EvetP -en *imdi
on#n komne irmesini sa$lamaya al*yor#m' ama bamba*ka temeller zerinde k#r#lm#* bir
komneP Clay ede"ek ne var b#ndaP -iz kendimize eskilerinden ok ba*ka' ok daha eni*
temeller zerinde' (zel bir komn k#rmak!istiyor#z% -iz inanlarmzda daha da ileri itmi*
b#l#n#yor#z% Daha ok inkQr ediyor#zP E$er Dobroly#bov mezarndan kalksayd' on#nla
tart*rdm% -elsinski!ye de ya.a"a$m bilirdimP -en *imdilik ;onya ;emyonovna!y eli*tirmeye
devam ediyor#m% ;on dere"e zel' e*siz bir insan ;onya ;emyonovnaP0 !
0-# zel' e*siz insandan yararlanyor m#s#n#z bariN 8ah-hah-haP0
08ayr' hayrP Ch' hayrP Mam tersineP0
0,eN Mam tersine miP 8ah-hah-haP Cmma la+ haP0
0Anann b(yle b#P 8em dedi$iniz ibi bir *ey olsa' ne diye izleyeyim sizdenN Mersine' b# d#r#m
benim de t#ha+ma idiyor/ benimleyken a*r rkek ve #tana ol#yor ;onya ;emyonovnaP0
0Mabi siz de on# eli*tiriyors#n#zP 8ah-hah-haP -tn b# #tanalklarn sama bir *ey old#$#n#
kantlyors#n#z onaN%%0
08i de$ilP 8i de$ilP ,asl da kaba ve nasl da -ba$*layn ama'- a.tal"a bir anlamda
anlyors#n#z 0eli*tirmek0 s(znP 8ibir *ey anlamyors#n#zP 7e ne kadar #zaksnz b(yle
*eyleri anlamaktanP -iz kadn (zrl$n erekle*tirmeye al*yor#z' sizinse aklnzda he.
ayn *ey var%%% 1enel olarak nam#s ve kadn"a #tanalk kon#s#n# bir yana brakalm' ama bana
kar* nam#sl# olmasn ben tmyle #y#n b#l#yor#m' nk b# on#n aklna' on#n iradesine
ba$l olan bir *eydir% E$er bana eli. de' !-enim olman istiyor#m! deseydi' hi k#*k#s#z b#ndan
ok m#tl# ol#rd#m' nk kendisini ok be$eniyor#m/ ve hi de$ilse *# anda' herhalde hi kimse
ona benim kadar in"e davranmam*' lQyk old#$# sayy (stermemi*tir%%% -en yalnz"a bekliyor
ve #m#t ediyor#m' o kadarP0
0;iz en iyisi ona bir*eyler arma$an edinP -#n# hi d*nmedi$inize bahse irerim%0
0;ize hibir *ey anlamad$nz s(ylemi*timP F#*k#s#z on#n d#r#m# b(yle%%% ama b#rada
s(zkon#s# olan bamba*ka bir *eyP ;iz yanl* de$erlendirdi$iniz' a*a$lama nedeni olarak
(rd$nz bir olaya dayanarak' b# kza insan"a bakmay reddediyors#n#z% En#n nasl bir insan
old#$#n# bilmiyors#n#zP Dalnz son nlerde ok#may brakmasna' benden artk kita.
almamasna "anm sklyor% Eysa eskiden elir kita. isterdi% -tn ener=isine ve .rotestoda
b#l#nma kararll$na ra$men -ki b# kararl$ bir kez (stermi*ti'- baz k(r inanlardan ve%%%
a.tal"a *eylerden k#rt#labilmesi iin erekli ba$mszlk' ba*na b#yr#kl#k' red' inkQr hQlQ
yeterin"e yok onda ve b# z" bir *ey% -#na kar*n baz sor#nlar ok iyi anlyor% Irne$in *# el
(.me sor#n#n#' yani kadnn elini (.mekle erke$in e*itsiz bir davran*ta b#l#nd#$# ve b#
davran*yla da kadn a*a$lam* old#$# sor#n#n# ok iyi anlyorR% -# kon#y# biz arkada*larla
aramzda
0%%% el (.me sor#n#%%%0K 3ebezyatnikov' @erni*evski!nin 0,asl Da.malN0 adl romannn
kahramanlarndan 7era )avlovna!nn s# "mlesini tekrarlamaktadrK 0Erkeklerin' kadnlarn elini
(.mesine hi erek yok% -#%%% kadnlar iin ok in"iti"i bir davran*tr%%% b# kadnlar insandan
saymama%%% d*n"esinin bir son#"#d#r%%%0 @erni*evski!nin roman kahramanlarn"a ileri srlen
aile hayatna ili*kin k#rallarn karikatrize edilerek tekrarlanmas' 3ebezyatnikov!#n' 0ele"e$in
to.l#m#nda odalara serbeste irilebilmesi0' komn yelerinin ya.tklar tart*malar aktaran
s(zlerinde de- (rlmektedir% 4@ev%5
&&>
tart*m*tk ve ben hemen kendisine iletmi*tim% Fransa!da i*i sendikalar kon#s#nda
anlattklarm da dikkatle dinlemi*ti% Jimdi de kendisine ele"e$in to.l#m#nda odalara serbeste
irilebile"e$ini anlatyor#m%0
0-# da neymi*N0
0J# son sralar tart*t$mz bir sor#n b#K bir komn yesi' kadn ya da erkek bir ba*ka komn
yesinin odasna istedi$i zaman irebilir mi' iremez miN -#na hakk var mdr' yok m#d#rN 8er
komn yesinin b# hakka sahi. old#$#na karar verdik%%%0
09yi ama o srada ierde b#l#nan kadn ya da erkek' zor#nl# ereksinimlerini idermekle
me*#lseler ne ola"ak' hah-hah-haN0 % Cndrey ;emyonovi baya$ (+kelenmi*ti' tiksinir"esineK
0Cklnz +ikriniz o i*teP0 diye ba$rd% 0;iz *# lanet olas"a 0ereksinimler0den ba*ka bir *ey
d*nmez misinizP ;ize sistemi aklarken s# lanet 0ereksinimler0den s(z etmekle' zamanndan
(n"e s(zetmekle ne byk a.tallk etmi*imP Cllah kahretsinP -#' sizin ibiler iin he. bir eneldir%
A*in en k(t yan da' daha sor#n#n ne old#$#n# anlamadan' alaya ba*lamanzP ;anki do$al bir
hakknz b# sizinP ;anki bir *eylerle (vnyors#n#zP M#hP C"emilere' sor#n#n (zn bilmeyenlere'
b# kon#larn an"ak en sonra' iyi"e eli*i. yeti*tikleri ve sisteme inandklar zaman
anlatlabile"e$ini ka kez s(ylemi*imdirP 8em' s(yler misiniz lt+en' irke+ #k#r#nda bile
#tanla"ak' a*a$lana"ak ne (ryors#n#z sizN -en b# irke+ #k#rlarnn hanisini isterseniz
temizlemeye hazrmP -#rada en #+ak bir (zveri bile s(zkon#s# de$ildirP -#rada yalnz"a basit bir
i*tir s(z kon#s# olan' btn ba*ka i*lerden +arksz' to.l#m iin hayrl' yararl bir i* ve yararl
old#$# iin de bir 6a+ael ya da )#*kin!in ya.tklarndan daha y"e bir isRP0
0%%% 6a+ael ya da )#*kin!in ya.tklarndan%%%0 0;a+0 bilim 0;a+0 sanat ve bilim ve sanattan to.l#m
adna beklenen .ratik yarar kon#s#nda' o yllarda D%9%% )isarev!le 7%C% Haytsev arasnda 06#sskoe
;lovo0 406#s ;(z05 derisinde ya.lan tart*malar alaya alnyor 4@ev%5
07e daha soyl# bir i*' hah-hah-haP0
0,e demek' daha soyl#N Ansan etkinliklerini belirtme anlamnda ben b# deyimleri anlamyor#m%
0Daha soyl#0' 0daha (nl y"e0%%% -tn b#nlar sama' anlamsz ve benim reddetti$im k(r
inanlar yanstan eski kavramlarP 9nsanl$a yararl olan her *ey soyl#d#rP -enim anlad$m bir tek
kavram varK yararlP 1ln istedi$iniz kadar' ama b#' b(yleP0
)yotr )etrovi kahkahalarla lyord#% )aralarn saymay bitirmi* ve kaldr. izlemi*ti/ an"ak
nedense bir b(lmn masada brakm*t% -# 0irke+ #k#r# sor#n#0' btn baya$l$na kar*n'
)yotr )etrovi!le en dost# arasnda .ek ok kez anla*mazl$a ve boz#*maya neden olm#*t#%
Cn"ak i*in sama yan' Cndrey ;emyonovi erekten kzyor' 3#=in ise iini d(kyord#% J# anda
ise istedi$i tek *ey' 3ebezyatnikov!# kzdrmakt%
-tn 0-a$mszl$na0' btn 0.rotesto"#l#$#na0 ra$men' % )yotr )etrovi!e itiraz etmeye .ek
"esaret edemeyen ve eskiden kalma bir al*kanlkla ona hQlQ say besleyen 3ebezyatnikov
son#nda dayanamad veK
0-#nk b# hn ve (+keniz herhalde dn #$rad$nz ba*arszlktan kaynaklanyor0' diye
s(ylendi%
)yotr )etrovi!in "an sklm*t' yksek .erdeden bir tavrlaK
0;iz en iyisi bana *#n# s(yleyin0' dedi% 0Fendisini b#raya *ey ya.abilir misiniz%%N Da da daha
do$r#s# *(yleK s# yosma ile' kendisini bir dakika iin b#raya' b# odaya a$ra"ak kadar
yaknl$nz var mN 8erhalde mezarlktan d(ndler%%% Merdivenlerden ayak sesleri eldi demin%%%
En#%%% *# yosmay (rmem erek%0
3ebezyatnikov *a*rm*tK
0,e ya.a"aksnz on#N0
0Iyle%%% (rmem erek% -#n yarn b#radan ayrlyor#m' kendisine bildirmem ereken bir *ey
var%%% Fon#*mamz srasnda siz de lt+en b#rada b#l#n#n% Doksa kimbilir neler d*nrsnz%%P0
08ibir *ey d*nmem%%% Iylesine sorm#*t#m% Madem bir i*imiz var' on# b#raya a$rmaktan
kolay bir *ey yok% 8emen idiyor#m% Merak etmeyin' sizi hi rahatsz etmem%0
&&8
&&?
1erekten de be* dakika kadar sonra 3ebezyatnikov' ;onya!yla birlikte d(nd% ;onya byk bir
*a*knlk iindeydi ve her zaman old#$# ibi rkekti% -(ylesi d#r#mlarda he. rker' yeni
yzlerden' yeni tan*malardan ok korkard' o"#kl#$#nda da b(yleydi b#' *imdiyse daha da ok
kork#yord#%%% )yotr )etrovi on# 0nazik ve seve"en0' ama biraz da kendi ibi "iddi' a$rba*l bir
insann' ;onya ibi ene ve baz bakmlardan enteresan bir yarat$a kar* (stermesini #y#n
sayd$ ne*eli bir senlibenlilik havasyla kar*lad% 8emen kz"a$z 0yreklendirmeye0 iri*erek'
kendisine masada' kar*snda yer (sterdi% ;onya ot#rd#' evresine' 3ebezyatnikov!a' masann
stnde d#ran .aralara (z ezdirdi' sonra d(n. birden )yotr )etrovi!e bakt ve sanki ivilemi*
ibi bir daha da (zlerini ondan ayrmad% 3ebezyatnikov ka.ya do$r# yrm*t/ )yotr )etrovi
yerinden kalk. on#n yanna itti' b# arada ;onya!ya on#n masada kalmasn i*aret etmi*ti%
3ebezyatnikov!# ka.da d#rd#rarak' +sltylaK
0J#%%% 6askolnikov orada mN 1elmi* miN0 diye sord#%
06askolnikov m#N orada% ,e ola"akN Evet' orada%%% Cz (n"e irdi' (rdm%%% ,e olm#*
6askolnikov!aN0
0Iyleyse b#rada bizimle kalmanz ve beni *#%%% kzla yalnz brakmamanz ri"a ede"e$im% @ok
(nemsiz bir *ey (r*e"e$imiz kon#' ama 6askolnikov!#n orada ereksiz baz *eyler anlatmasn
istemiyor#m%%% ,e demek istedi$imi anlyors#n#z' de$il miN0
D#r#m# birden anlayan 3ebezyatnikovK
0Evet' evet' anlyor#m' anlyor#mP0 dedi% 08aklsnz%%% -ana kalrsa biraz +azla ekiniyors#n#z'
ama yine de haklsnz% Falrm tabi b#rada% J#rda' *# .en"erenin yannda d#r#r#m ve sizi hi
rahatsz etmem%%% Evet' ben"e de haklsnz%%%0
)yotr )etrovi ;onya!nn yanna d(nd' ei. divana' on#n tam kar*sna ot#rd# ve dikkatle kza
bakmaya ba*lad' sonra birden bak*lar a*r "iddile*ti' hatta sertle*tiK !;akn aklna' ba*ka *eyler
elmesin kkhanmP! der ibi bakyord#% ;onya mthi* #tanm*t%
)yotr )etrovi ok "iddi' ama yine de seve"en bir tavrla irdi s(zeK
&20
0Alkin' ;onya ;emyonovna' sayde$er vey annenizden benim adma (zr dilemenizi ri"a
ederim%%% Danlmyorsam b(yleydi de$il mi' Faterina 9vanovna anal$nzdN0 )yotr )etrovi!in
dosta birtakm niyetleri old#$# anla*lyord#%
;onya ab#k ab#k ve rkekeK
0Evet' do$r#0' dedi' 0Faterina 9vanovna anal$mdr%0
0Iyleyse' nazik a$rsna ra$men' elimde olmayan nedenlerden dolay yeme$e%%% yani yas
yeme$ine elemeye"e$im iin kendisinden benim adma (zr dilemenizi ri"a ederim%0
;onya iskemlesinden +rlayarakK
0;(ylerim0' dedi' 0hemen *imdi ider s(ylerim%0
)yotr )etrovi on#n sa+l$na ve in"elik k#rallarn bilmezli$ine lmseyerekK
0D#r#n' daha bitmedi0' dedi'0E$er b(ylesine (nemsiz ve yalnz"a kendimi ililendiren bir
nedenden dolay sizin ibi bir hanm rahatsz edi. b#ralara kadar a$ra"a$m d*ndyseniz'
beni hi tanmyors#n#z demektir% ;izi b#raya a$rmaktan ama"m tmyle ba*kadr%0
;onya ab#"ak yerine ot#rd#% 8QlQ masann zerinde d#ran ri renkli yz r#blelik banknotlara
kayd (z' ama hemen ba*n eviri. )yotr )etrovi!e bakmaya ba*ladK hele de kendisi ibi bir
kzn ba*kasnn .aralarna bakmas ok ters bir davran* ibi elmi*ti% )yotr )etrovi!in sol elinde
t#tt#$# altn ereveli (zl$e ve yine sol elinin orta .arma$ndaki sar ta*l ko"aman' ok zel
yz$e baka"ak old#' ama birden (zlerini kard' nereye baka"a$n bir trl kestiremeyerek'
son#nda do$r#"a )yotr )etrovi!in (zlerinin iine bakmaya ba*lad%
)yotr )etrovi biraz s#st#ktan sonra' az (n"ekinden de "iddi' a$rba*l bir tavrlaK
0Dn zavall Faterina 9vanovna!yla ayakst bir iki kelime bir *eyler kon#*ma +rsat b#lm#*t#m0'
dedi% 0-# ksa"k kon#*ma' -deyim yerindeyse e$er'- on#n ne denli 0ayr tabii0 bir d#r#mda
b#l#nd#$#n# anlamama yetti%0
;onya on# a"eleyle do$r#layarakK
0Evet' kendisi ayr tabii d#r#mdadr0' dedi% 0Da da daha yaln ve anla*lr anlatmyla' hasta%%%0
&21
0Evet' ak ve anla*lr anlatmyla' hasta%%%0
0Evet%%% Evet' i*te ben de insanlk d#y#larmdan ve%%% ve%%% ve%%% kendisini kanlmaz olarak
bekleyen m#ts#z yazy (z (nne alarak' on#n iin yararl olabile"ek bir yardmda b#l#nmak
isterdim% -# m#ts#z aile sanrm *# anda yalnz"a sizin elinize bakyor%0
;onya birden aya$a kalkarakK
0-ir *ey sormama izin verir misinizN0 dedi% 0Emekli maa* ba$lanabile"e$i kon#s#nda dn siz mi
bir *eyler s(ylediniz kendisineN @nk' bana s(yledi$ine (re' siz ona emekli maa* ba$latmak
iin #$ra*yorm#*s#n#z%%% Do$r# m# b#N0
08ayr' hi de$ilP 8atta son dere"e sama bir *ey b#% -en yalnz"a' (rev srasnda (lm* bir
mem#r#n d#l karsna' -o da arkas varsa'- bir yardmda b#l#n#labile"e$ine ili*kin bir *eyler
s(ylemi*tim% Eysa rahmetli babanz yeterli hizmet sresini dold#rmam* old#$# ibi' (ld$
srada devlet hizmetinde de b#l#nm#yorm#*% Fsa"as' belki bir #m#t olabilirdi ama' tmyle
ei"i bir #m#t%%% @nk yardmda b#l#n#lmas iin herhani bir sebe. yok ortada%%% hatta
tersine%%% Fendisine maa* ba$lanabile"e$ini d*nm*P 8ah-hah-haP Do$r#s#' ak(z bir
hanmP0
0Evet%%% bir emekli maa*%%% @nk ok sa+' ok iyi yrekli bir kadndr kendisi%%% Ayi yrekli old#$#
iin de her *eye kolay"a inanr% Daradl* b(yle on#n%%% Evet%%% (zr dilerim e+endim%%% 0 ;onya
kalkt ve itmeye davrand%
03t+en kalr msnz' s(zlerim daha bitmedi%0
0Evet e+endim' s(zleriniz daha bitmedi%%%0 diye mrldand ;onya
03t+en ot#r#r m#s#n#zP0
;onya mthi* bir #tan iinde' yeniden ve n" kez ot#rd#%
0Havall yavr#laryla birlikte iinde b#l#nd#$# d#r#m# (z(nne alarak' -demin de dedi$im ibi'-
"mn yetti$in"e' evet' b(yle diyorlar de$il mi' "mn yetti$in"e' kendisine bir yardmda
b#l#nmak isterdim' daha +azla de$il% -(ylesi d#r#mlarda he. old#$# ibi' on#n iin bir yardm
de+teri alabilir' ya da
&22
ne bileyim .iyano ibi bir *ey dzenlenebilir%%% yaknlar' ya da enel olarak ona yardm etme
iste$inde b#l#nan ki*iler"e%%% ;ize s(ylemek istedi$im b#yd#' b(yle *eyler ya.labilir%0
;onya' (zleri )yotr )etrovi!in (zlerindeK
0Evet' ok iyi ol#r%%%0 diye mrldand% 0-# (neriniz iin Cllah sizden raz ols#n%%P0
0Evet' b# ya.labilir%%% an"ak%%% b# sonraki i*%%% Cslnda' b#n de ba*lanabilir b#na% Ck*ama
(r*r' i*in ilkelerini belirleriz% ;aat yedi ibi +alan bana elin%%% Gmarm%%% Cndrey ;emyonovi de
katlr bize%%% Cma%%% b#rada zerinde (n"eden ve titizlikle d#rmamz ereken bir nokta var% ;izi
b#raya kadar a$r. rahatsz etmemin nedeni de b#' ;onya ;emyonovna% -en"e' .aralar
Faterina 9vanovna!nn eline vermeyelim' b# tehlikeli bir *ey ol#r% -#n#n kant da' b#nk *# yas
so+ras%%% ,e bileyim' yarna ne yiye"e$ini' ne iye"e$ini bilemez d#r#mda olan bir insan' t#t#yor
b#n Yamayka rom#' Madera *arab ve%%% ve%%% kahve satn alyor%%% Demin eerken (rdm%
Darn bir lokma ekmek iin yine size el aa"aklar%%% Crtk b# kadar da samalk% -en' i*te b#
nedenden dolay' .aralar' m#ts#z d#l#n kendisinin haberi olmadan to.lanmaldr diyor#m% ,e
bileyim' b#n# (rne$in' yalnz"a siz bilmelisiniz% Iyle de$il miN0
0-ilmem ki%%% E yalnz"a b#n iin%%% 7e b# hayatta yalnz"a bir kez ola"ak bir *ey%%% 6ahmetliyi
anmak' ona sayda b#l#nmak istemi*ti%%% @ok akll bir kadndr aslnda%%% Cma%%% yine de' siz nasl
#y#n (ryorsanz' (yle ols#n% -en size ok%%% ben de$il' he.imiz size ok%%% Cllah sizden raz
ols#n%%% (kszler de%%%0
;onya s(zlerini tamamlayamad' a$lamaya ba*lad%
0Evet' b# kon#y# aklnzda t#t#n% Jimdi de' ailenizi d*nerek' b# kon#da ba*lan olmak zere'
benim *# "m (lsnde (sterdi$im yardmm kab#l ediniz% Dardm kon#s#nda admn
aklanmamas en (nemli ri"amdr% -#yr#n aln%%% -enim de ba*mda bir sr dert old#$# iin'
daha +azlasn vermek d#r#m#nda de$ilim%%%0
7e )yotr )etrovi elinde dikkatle dzelti. aarak' ;onya!ya on r#blelik bir banknot #zatt% ;onya
k.krmz kesilerek .aray ald' bir *eyler mrldanarak a"eleyle veda etti% )yotr )etrovi
&23
(steri*li bir *ekilde on# ka.ya kadar eirdi% ;onya heye"anl' .eri*an' kendini odadan d*ar
att' *a*knlk iinde do$r#"a Faterina 9vanovna!ya itti%
-tn b# zaman iinde kon#*malar kesmekten ekinen Cndrey ;emyonovi bazen .en"ere
(nnde d#rm#*' bazen odada bir a*a$ bir y#kar dola*m*t% ;onya ktktan sonra )yotr
)etrovi!e yakla*. "o*k#yla elini #zatarakK
08er *eyi d#yd#m' her *eyi (rdm0' dedi/ (rdm s(z"$n (zellikle v#r#lam*t% 0;on dere"e
soyl#%%% yani' insan"a bir davran*ta b#l#nd#n#zP ;ize minnet d#ymalarna da +rsat yaratmadnz'
(rdmP 1eri' ki*isel yardmlara' iyilikte b#l#nmalara ilkesel olarak kar*ymdr' nk k(tl$
k(knden kaldrmaz b# tr davran*lar' hatta tam tersine besleyi. bytrler% Cma yine de sizin
b# davran*nz sevinle kar*lad$m s(ylemekten kendimi alamaya"a$m% Evet' evet' ok
ho*#ma itti%0 3ebezyatnikov!# dikkatle szen )yotr )etroviK 0-#nlarn he.si samaP0 dedi
heye"anl bir sesle% 08ayr' sama de$ilP Dnk olaydan dolay sizin ibi hakarete #$rayan' zn
d#r#mda b#l#nan bir adam' ayn zamanda ba*kalarnn m#ts#zl#$#n# .ayla*abiliyorsa' -b#
davran*yla to.l#msal bir yanl* ya.yor da olsa'- yine de sayya de$erdir% D*n"elerinizi bilen
bir kimse olarak do$r#s# sizden b(yle bir davran* hi beklemezdim )yotr )etroviP Ch'
anlay*nz size nasl da enel ol#yorP 0Ayi yrekli' Cndrey ;emyonovi' )yotr )etrovi!e yeniden
yaknlk d#ymaya ba*lam*t%0 Irne$in *# dnk ba*arszl$nz sizi nasl da heye"anlandrdP
8em b# evlenmeye' b# yasal evlili$e kar* d#yd#$#n#z b# a*r istek de niin' soyl#' sevili )yotr
)etroviN ,eden ille de yasal bir evlilikN 9sterseniz beni d(vn' ama b# evlenmenin
erekle*meyi*ine' sizin (zr kal*nza' insanlk iin tmden yok ol#. itmemi* olmanza ben
ok sevindim%%% 1(ryor m#s#n#zK s(yleyiverdim i*te d*n"elerimi%%P0
3#=in sr+ bir "eva. vermi* olmak iinK 0-oyn#z takmamak ve ba*kalarnn o"#klarna babalk
etmemek iin' sizin serbest evlili$inizi de$il' yasal evlili$i ye$liyor#m' 0 dedi% Fa+as bir *eylerle
a*r me*#l ibiydiK
&2&
;aldr bor#s#n# d#ym#* bir sava* at ibi irkilen Cndrey ;emyonoviK
0@o"#klar m dedinizN0 dedi% 0@o"#klara m de$indinizN -#n#n to.l#msal bir sor#n stelik birin"i
dere"ede to.l#msal bir sor#n old#$#na ben de katlrm% Cma o"#k sor#n# bsbtn ba*ka bir
biimde (zmlene"ektir% Cileyle ilili her *eyi old#$# ibi o"#klar da tmyle reddedenler var%%%
ama biz b# kon#y# daha sonra kon#*#r#z' *imdi *# boyn#z kon#s#n# bir (zmleyelim% -#n#n
benim zay+ bir noktam old#$#n# itira+ ederim% -# i$ren' b# sama deyimin' b# )#*kin deyiminin
ele"e$in s(zlklerinde yer almas d*nlemez% 8em nedir b# boyn#zN 8ani boyn#zN ,iin
boyn#zN -# ne sama *ey b(yleP Csl serbest evliliklerde yer olmaya"aktr boyn#zaP -oyn#z'
an"ak her tr yasal evlenmenin do$al son#"#' bir ba*ka deyi*le yasal evlili$in dzeltilmesidir/ bir
.rotestod#r' b# anlamda da kadn ya da erkek iin hi de klt" bir *ey de$ildir%%% Ela"ak *ey
de$il ya' e$er nn birinde yasal bir evlilik ya.a"ak ol#rsam' *# sizin lanet boyn#zlarnz
ta*maktan zevk d#ya"a$m ve karma *(yle diye"e$imK !Dost#mP -#ne kadar seni yalnz"a
seviyord#m' *imdiyse sana say d#y#yor#m' nk sen .rotesto etmeyi ba*ardnP!
1lyors#n#zN @nk k(r inanlarnzdan k#rt#labile"ek "nz yokP Cllah kahretsin' yasal
evlilikte e*lerin birbirini aldatmasnda tatszl$n nerden kaynakland$n anlyor#mK b#' hem
kadn' hem erke$i alaltan a*a$lk bir olayn' a*a$lk bir son#"#d#r% Eysa boyn#z a. ak old#
m#yd#' yok ol#r/ serbest evliliklerde old#$# ibi%%% Cnlamsz bir *ey ol#r o zaman' hatta ta*d$
boyn#z adn bile yitirir% -# da bir yana' karnz' on#n m#tl#l#$#na enel olmak ve
yetene$inde olmad$nz' yeni ko"asndan dolay ondan ( almaya kalk*maya"ak kadar ileri
(r*l old#$#n#z# kab#l etmekle' yalnz"a size say d#yd#$#n# kantlam* ola"aktr% Cllah
kahretsin' bazen d*nrm de%%% e$er bir n beni everirlerse' thP Dani evlenirsem' 4ister yasal
evlilik' ister serbest' +arketmez5 ve karm da bir trl kendine bir sevili b#lamazsa' (yle
sanyor#m ki' kendi elimle ona bir sevili b#l#r ve' !Cziz dost#m!' derim ona' !seni
&22
seviyor#m' ama ayr"a bana say d#yman da istiyor#m' alsana bir seviliP! Do$r# de$il mi
amaN0
)yotr )etrovi +azla bir ili (stermeden ve ks ks lerek dinlemi*ti 3ebezyatnikov!#% 8atta yer
yer dinlemedi$i bile olm#*t#% 1erekten de bamba*ka *eylerle me*#ld ka+as' 3ebezyatnikov
da son#nda +arkna varm*t b#n#n% 8atta heye"anlyd% )yort )etrovi' ellerini o$#*t#r#yor' bir
*eyler d*nyord#% -tn b#nlar Cndrey ;emyonovi daha sonra anlamlandrabildi%
AA
-# anlamsz yas yeme$i +ikrinin Faterina 9vanovna!nn ka+asnda hani nedenlerle do$d#$#n#
s(yleyebilmek kolay de$ildi% 1erekten de' Marmeladov!#n "enaze masra+lar iin 6askolnikov!#n
verdi$i yirmi ks#r r#blenin yakla*k yars har"anm*t b# so+raya% -elki de Faterina 9vanovna
btn kira"larn' (zellikle de Cmaliya 9vanovna!nn' rahmetli Marmeladov!#n onlardan hi de
a*a$ olmad$n' belki de onlardan ok daha stn old#$#n#' hi kimsenin rahmetliye kar*
0b#rn# byklk0 taslamaya hakk olmad$n bilmeleri iin ve b(yle"e rahmetli ko"asnn ansna
0ereken0 sayy (sterebilmek iin' b# yeme$i bir bor ibi (rm*t% -elki de on#n b#
davran*nda en byk etken' nlk ya*ay*mzda her birimiz iin zor#nl# saylabile"ek birtakm
to.l#msal t(relerde' .ek ok yoks#l# ellerindeki son meteli$e varn"aya kadar btn
biriktirdiklerini sr+ 0ba*kalarndan daha k(t d#r#mda olmadklarn0 kantlamak' 0ba*kalarn"a
ay.lanmamak0 iin har"amaya zorlayan yoks#ll#k #r#r#yd#%%
Faterina 9vanovna belki b# +rsattan yararlanarak' kendisinin dnyada herkes tara+ndan
terkedildi$ini sanan btn b# 0de$ersiz ve a*a$lk0 kira"lara' 0yalnz"a (r k#rallarn ve yiyi.
imesini bildi$i0ni de$il' b(yle k(t bir kadere boy#n e$mek iin yaratlm* biri olmad$n' 0soyl#'
hatta aristokrat bir albay evinde0 e$itilmi* old#$#n#/ tahta silmek' e"eleri o"#k bezleri ykamak
iin yeti*tirilmemi* old#$#n# (stermek de istemi*
&2:
olabilirdi% -(ylesi #r#r ve *(hret d*knl$ n(betleri bazen yoks#l ve ezilmi* insanlara da
b#la*makta ve b# d#r#m onlarda zaman zaman sinirli' (nne eilemez bir ereksinim halini
almaktadr% Fald ki Faterina 9vanovna ezilmi*' sindirilmi* insanlardan da de$ildiK baz d#r#mlarda
on# tmden mahvetmek mmknd' ama on# manevi olarak sindirmek' yani kork#t#. iradesine
em v#rmak' ona boy#n e$dirmek kimsenin ya.abile"e$i bir *ey de$ildi% Cyr"a ;onya!nn' on#n
itide akln oynatt$na ili*kin s(zleri' hi de (ylesine s(ylenmi*' temelsiz s(zler de$ildi% 1eri
b#n#n *# son sralarda' hatta son bir yldr' erekten de (yle olsa b#ndan zarara #$ramam*
olmas mmkn de$ildi% 8em doktorlarn s(yledi$i ibi' ilerlemi* verem d#r#m# da insanda akl
denesinin boz#lmasna neden olabiliyord#%
Jara.lar ne okt#' ne de e*itliydi% Madem *arab da yokt#K btn b#nlar biraz +azla abartlm*t%
Cma *ara. vard% 7otka' rom ve .orto da vard' he.si de k(t "instendi' ama herkese yete"ek
kadar vard% Demekler' k#tyaR d*nda daha d(rt e*it kadard' sonra (zleme de vard ve
he.si de Cmaliya 9vanovna!nn m#t+a$nda hazrlanm*t% Cyr"a' yemekten sonra iilmesi
(n(rlen ay ve .#n iin de iki semaver birden hazrlanm*t% ;atn alma i*leriyle Faterina
9vanovna!nn kendisi #$ra*m*t% -# i*te kendisine' yoks#l bir )olonyal yardm etmi*ti/ b# adamn
bayan 3i..evehzel!in evinde ne arad$n Manr bilirdi' ama i*te hemen Faterina 9vanovna!nn
emrine verilmi*ti ve dn' btn n ve b# sabah dili bir kar* d*arda' Faterina 9vanovna!nn ard
sra kendini .aralar"asna ko*t#r#. d#rm#*t#% Cma aliba b# d#r#m#n#n +arkedilmesi iin de
(zel bir aba (stermi*ti% El#r olmaz nedenlerle Faterina 9vanovna!ya ba*v#r#yor' hatta on#
1ostinny Dvor!da bile aray. b#l#yord#% -ir de d#rmadan 0)ani 8ar#n=ina0RR deyi. d#r#yord# ki'
ba*lanta 0b# lt#+kQr' b# y"e (nll0 adam olmasa mahvola"a$n
F#tya KDas so+ralar iin bal ya da zmle ya.lan .irin la.as 4@ev%5 0)ani 8ar#n=ina0K 43ehe5
8anme+endi 4@ev%5
&2>
s(yleyen Faterina 9vanovna bile son#nda ondan bkm*t% Cslnda Faterina 9vanovna!nn h#y#yd#
b# daha ilk kez (rd$ birini allay. .#llamak' #tandra"ak kadar (klere karmak' onda
(vle"ek binbir erdem b#lmak' biraz sonra da b# erdemlerin varl$na byk bir itenlikle ve
erekten inanmak' ama sonra birdenbire d* krkl$na #$rayarak' her *eye tkrmek' (v.
(klere kard$' nerdeyse ta.a"ak ibi old#$# adam yerden yere almak onda h#y halini
alm*t% Jaka"' ne*eli' bar*l bir yaratl* vard' ama aralksz #$rad$ ba*arszlklar'
m#ts#zl#klar ve ekti$i a"lar yznden' herkesin bar* ve ne*e iinde ya*amas' ba*ka bir
biimde ya*amaya "esaret edememesi iin (ylesine ta*kn bir istek d#ymaya ba*lam*t ki'
hayatta kar*la*t$ k"k bir #y#ms#zl#k' #$rad$ k"k bir ba*arszlk on# bir anda
ileden karyor' on"a .arlak #m#tlardan ve zel d*lerden sonra' kaderine lanet ok#maya'
eline eeni yerlere almaya' ba*n d#varlara v#rmaya ba*lyord#% Cmaliya 9vanovna da
nedense birdenbire byk bir (nem ve say kazanm*t Faterina 9vanovna!nn (znde% -#n#n
belki de tek nedeni' *# yas so+ras' Cmaliya 9vanovna!nn so+rann k#r#lmasyla ilili her trl i*e
itenlikle ko*t#rmasydK so+ray o hazrlam*' .eeteleri' yemek takmlarn o sa$lam*' yemekleri
kendi m#t+a$nda o .i*irmi*ti% Faterina 9vanovna mezarl$a iderken ona her alanda yetki vermi*'
on# kendi yerine brakm*t% 1erekten de mezarlktan d(ndklerinde her *eyi .ek iyi hazrlanm*
b#lm#*lardK masann zerine old#ka temiz bir (rt (rtlm*t' tabaklar' atallar' baklar'
kadehler' he.si de$i*ik kira"lardan alndklar iin' de$i*ik "ins' boy ve trlerde olmakla birlikte'
tam belirlenen saatte hi eksiksiz hazrlanm* b#l#n#yorlard% Sstlendi$i i*i ba*aryla
erekle*tirdi$ini (ren Cmaliya 9vanovna' zerinde siyah bir elbise' sslenmi*' hotoz#na yeni
siyah k#rdeleler takm* olarak' mezarlktan d(nenleri biraz da #r#rla kar*lam*t% 8ak edilmi*
olmasna ra$men b# #r#r Faterina 9vanovna!nn nedense ho*#na itmemi*tiK !E olmasa sanki b#
so+ray k#ramaya"aktk sana"ak herkesP! Deni k#rdelelerle ssl hotoz# da ho*#na itmemi*tiK
!Doksa *# ahmak Clman kars ev sahibi old#$# iin' yoks#l kira"larna a"y. yardm
&28
etmeyi kab#l etti$i iin mi b(yle #r#rlanyorN C"ayi.P Demek (yle haP -ir albay' nerdeyse vali
olmak zere olan bir albay olan Faterina Tvanovna!nn baba"$nn evinde krk ki*ilik ziya+et
so+ralar k#r#l#rd# ve orada Cmaliya 9vanovna' daha do$r#s# 3y#dviovna ibilerini m#t+a$a bile
sokmazlard%%%! Faterina 9vanovna hemen b#n Cmaliya 9vanovna!ya haddini bildirmeye karar
vermekle birlikte -yoksa kim bilir ne sana"akt b# kadn kendiniP- *imdilik d#y#larn a$a
v#rmaktan "ayd% Jimdilik ona kar* so$#k davranmakla yetine"ekti% -ir ba*ka tatszl$n daha
.ay olm#*t# Faterina 9vanovna!nn sinirlenmesindeK mezarlktaki t(rene' ne ya.. edi. b#raya da
elen )olonyal!dan ba*ka' kira"lardan hi kimse elmemi*ti% Cma yas so+rasna' yani yeme$e'
en yoks#l#na' en (nemsizine varana kadar herkes elmi*ti% Sstelik b#nlardan o$# her zamanki
klklarnda bile de$illerdi' stleri baslar d(klyord#% Inemli' hatr saylr a$rllara elin"e'
sanki aralarnda anla*m*lar"asna hibiri elmemi*ti% Irne$in btn kira"lar arasnda en (nemli
ki*i olan )yotr )etrovi 3#=in elmemi*ti% Eysa Faterina 9vanovna daha dn (nne elen herkese'
yani Cmaliya 9vanovna!ya )oleka!ya' ;onya!ya' )olonyah!ya%%% )yotr )etrovi!in soyl#' y"e
(nll' zenin bir insan old#$#n#' eni* bir evresi b#l#nd#$#n#' ilk ko"asndan daha eski bir
dost# old#$#n#' babasnn evine de kab#l ol#nd#$#n# ve kendisine (nemli bir emekli maa*
ba$latmak iin olan"a "yle #$ra*a"a$na s(z verdi$ini anlat. d#rm#*t#% -#rada *#n# da
belirtelim ki' Faterina 9vanovna birinin zeninli$iyle' eni* evresiyle (vnrken' b#n# her trl
ki*isel kar ve hesa.tan #zak' iten bir d#y#yla' yalnz (vme ve (vlene daha byk bir de$er
verme zevkiyle ya.ard%
3#=in!den sonra ve herhalde 0on# (rnek alarak0 03ebezyatnikov denilen *# alak' a*a$lk adam0
da elmemi*ti% 0,e sanyord# yani b# adam kendiniN En# sr+ bir lt#+ta b#l#nm#* olmak iin
a$rm*lard% @nk )yort )etrovi!in dost#yd#' on#nla ayn odada kalyord# ve birini a$r.
(tekini a$rmamak biraz t#ha+ ol#rd#%0 0Evde kalm* kzyla birlikte (r b#dalas bir kadn da
elmemi*ti% -#nlar' Cmaliya 9vanovna!nn
&2?
evine ta*nal daha iki ha+ta olmasna ra$men' Marmeladov!#n dairesinden (zellikle de rahmetli
sarho* eldi$i zaman' ykselen ba$r* a$r*lardan rahatsz olm#*lar ve birka kez *ikQyette
b#l#nm#*lard% Faterina 9vanovna bir kavalar srasnda Cmaliya 9vanovna!dan ($renmi*ti b#
*ikQyetleri' Cmaliya 9vanovna b# kava srasnda Faterina 9vanovna!ya' 0ayaklarnn trna$ bile
olamaya"aklar kibar kira"lar0 rahatsz ettiklerini haykrarak' btn aileyi ka. d*ar etmekle
tehdit etmi*ti% Faterina 9vanovna 0Cya$nn trna$ bile olamaya"a$0 s(ylenen b# kadnla kzn
yas yeme$ine a$rmaya kesin olarak karar vermi*ti% ;a$da solda rastla*tklarnda almla
yzn ba*ka yana eviren b# kadna' kendisini yas yeme$ine a$rmakla 0b# evde soyl#
d*n"eler ta*yan soyl# insanlarn ya*ad$n ve ya.lan k(tlkleri hatrlamay.' b# k(tlkleri
ya.anlar evlerine a$rdklarn0 ve Faterina 9vanovna!nn b(ylesi bir ya*ama al*k
olmad$n (stere"ekti% -tn b#nlar so+rada rahmetli baba"$nn valili$iyle birlikte aklamay
tasarlam*t% Cyr"a' kar*la*tklarnda yzn ba*ka yana evirmenin hi de erekli olmad$n'
b#n#n a.tal"a bir davran* old#$#n#' *(yle dolayl yoldan dok#nd#r#vere"ekti% Ji*ko yarbay
4aslnda emekli ste$men5 de elmemi*ti% Cma on#n dn sabahtan beri 0kmldayamaya"ak
kadar yor#n0 old#$# anla*lm*t% Fsa"as elenler yalnz"a *# zavall )olonyal!yla' kirli +rakl'
sivil"eli yzl' .is .is kokan' miskin' sessiz bir mem#rd#/ bir de ok eskiden beri Cmaliya
9vanovna!nn evinde ot#ran ve b#radaki odasnn kirasn kimin verdi$i belli olmayan' bir zamanlar
bilmem hani .ostanede al*m* sa$r ve nerdeyse iyi"e k(r bir ihtiyarla' terbiyesiz"e kahkahalar
at. d#ran sarho* bir emekli te$men' daha do$r#s# ia*e mem#r# 4hem de 0aman Cllah!mP0
yeleksiz olarakP5 Cdamn birisi ise Faterina 9vanovna!ya selam bile vermeden ei. masaya
k#r#lm#*t#/ hele birisi' elbisesi olmad$ iin robd(sambrla elmi*ti ki' artk terbiyesizli$in b#
kadarna dayanlamazdK b# adam hemen Cmaliya 9vanovna ve )olonyal! nn abalaryla odadan
#zakla*trld% )olonyal da' Cmaliya 9vanovna!nn evinde hi ot#rmam*' b# evde b#ne kadar
hi (rlmemi* ba*ka iki )olonyal!y etirmi*ti% -tn b#nlar
&:0
Faterina 9vanovna!y mthi* sinirlendirmi*ti% 0Madem b(yle ola"akt' b# hazrlklar kimin iin
ya.lm*tN0 8atta sr+ yer alsn diye' o"#klar' zaten btn oday ka.lam* olan masaya
ot#rtmam*lar' onlara arka k(*ede' sandk zerinde bir so+ra k#rm#*lard% Aki kk bir srada
ot#r#yor' )oleka ise' byk karde* olarak' onlarn karnlarn doy#r#yord#% -# arada yine
)oleka btn 0iyi o"#klara ya.ld$ ibi0' karde*lerinin b#r#nlarn silmek zor#ndayd% Fsa"as'
Faterina 9vanovna' ister istemez btn kon#klar iki kat byklenerek' hatta kibirle kar*lamak
zor#nda kalm*t% Fimilerine hele' (zellikle sert bakyor' so+raya b#y#r derken .es .erdeden bir
tavr taknyord#% -tn elmeyenlerin sor#ml#l#$#n# nedense Cmaliya 9vanovna!ya ykleyi
vermi* ve hemen ona kar* son dere"e saysz"a davranmaya ba*lam*t% Cmaliya 9vanovna da
ondaki b# de$i*ikli$i +arketmi* ve b#na baya$ "an sklm*t% )ek de iyi bir son# vaadeden bir
ba*lan de$ildi b#% ;on#nda herkes so+rada yerini
ald%
6askolnikov tam mezarlktan d(nld$ srada elmi*ti% Faterina 9vanovna on#n eli*ine ok
sevinmi*ti% @nk' birin"isi' 6askolnikov btn kon#klar iinde tek 0kltrl kon#k0t# ve 0bilindi$i
ibi iki yl sonra b#ra niversitelerinde bir krs sahibi olmaya hazrlanyord#0/ ikin"isi' ok
istemesine ra$men mezarl$a elemedi$i iin son dere"e sayl bir tavrla (zr dilemi*ti% Faterina
9vanovna ona d(rt elle sarld' so+rada yanna' sol tara+na ot#rtt# 4sa$nda Cmaliya 9vanovna
ot#r#yord#5 ve yemeklerin dzenli da$tlmas ve herkese yetmesi ibi tela*lar ve ko*#*t#rmalar
arasnda' stelik de ikide bir kon#*masna enel olan ve kendisini nerdeyse bo$#la"ak hale
etiren ve aliba *# son iki n iinde iyi"e aztan' son dere"e a" veri"i (ksrk n(betlerine
ra$men d#rmadan 6askolnikov!a bir *eyler s(ylyor' yas yeme$inin #$rad$ ba*arszlktan
d#yd#$# hakl (+keyi' iinde birikenleri ona bir an (n"e +sldamaya al*yor' ama yine de b#
(+kesi sk sk' kon#klara' (zellikle de ev sahibi kadna kar* t#tamad$' son dere"e ne*eli
kahkahalara brakyord# yerini%
0-tn s# *# bayk#* s#ratldaP Fimden s(z etti$imi anlyors#n#z tabiiK ondan' ondanP0 -a*yla ev
sahibi kadn (steriyord#%
&:1
0-aksanza bir *#naK (zlerini nasl da belertmi*P Fendisinden s(zetti$imizi hissediyor' ama neler
kon#*t#$#m#z# anlayamyor' (zlerini deviri. d#r#yor% M#h' bayk#* karP 8ah-hah-haP Ih-(h(-
(h(P Da *# hotoz#yla ne demek istiyor kiP Ih(-(h(-(h(P Farknda msnz' herkes on#n beni
kor#d#$#n#' b#raya elmi* olmakla beni on#rlandrd$n sansn istiyor%%% Fendisinden do$r#
drst adamlar a$rmasn' (zellikle de rahmetlinin tandklarn a$rmasn ri"a etmi*tim' ama
baksanza o kimleri a$rm*K bir alay soytarP 9.siz' sa.szP J# kirli s#ratl adama bakn K adam
de$il' iki ayakl smklb("ekP 8ele *# )olonyallar%%% hah-hah-haP 8i kimse' ama hi kimse
(rmemi*tir onlar b#rada' ben de (rmedim' (yleyse sorarm size' niin elmi*ler b#rayaN
Danyana nasl da #sl# #sl# d#r#yorlarP0 Faterina 9vanovna birden b# )olonyallardan birine
seslenerekK 0)an' hey .an0' dedi' 0(zleme aldnz m (zlemeN -iraz daha aln%%% -ira iin' biraP
7otka istemiyor m#s#n#zN%% -akn hele' nasl da yerinden +rlay. selam verdiP -akn baknP
Havalllar' ok alar herhaldeP Harar yok varsn yesinler% 8i de$ilse rlt etmiyorlar%%% yalnz%%%
yalnz' do$r#s# ev sahibinin m* ka*klar kork#t#yor beniP%% 0-irden yannda d#ran ev sahibi
kadna d(nd' herkesin d#yabile"e$i bir sesle' 0Cmaliya 9vanovnaP0 dedi% 0-akn' s(ylemedi
demeyin' m* ka*klar kork#t#yor beniP%%0 -irden yannda d#ran ev sahibi kadna d(nd'
herkesin d#yabile"e$i bir sesleK 0Cmaliya 9vanovnaP0 dedi% 0-akn' s(ylemedi demeyin' m*
ka*klarnz yrtrlerse kar*mamP 8ah-hah-haP0 Fendi s(zne kahkahalarla lmeye ba*lad'
sonra yine 6askolnikov!a d(n. yine ba*yla kadn (sterdiK 0Cnlamad' yine anlamadP C$z bir
kar* ak' ot#r#yor%%% -akn hele *#naK bayk#*' tam bir bayk#*P Deni k#rdeleli k#k#mavP 8ah-hah-
haP0
Cma b#rada kahkahalar be* dakika kadar sren dayanlmaz bir (ksrk n(betine d(n*t%
Mendili kana b#land' alnnda ter damla"klar belirdi% Fanlanan mendilini sessiz"e 6askolnikov!a
(sterdi% Danaklar al al olm#*t#% 8eye"an iinde' lkle sol#yarak 6askolnikov!#n k#la$na
e$ildi veK
&:2
0-aksanza0' diye +sldad' 0ona in"e bir i* vermi*tim ben' yani o bayanla kzn da a$rmasn
istemi*tim%%% Fimden s(zetti$imi anlyor m#s#n#zN -yk nezaket (stermek ve ok hnerli
olmak erekir b(yle kon#larda' oysa Cmaliya 9vanovna kim bilir nasl davrand ki' kadn b# ibi
hallerde ba*v#r#lmas ereken en basit nezaket k#rallarn bile yerine etirmedi' ne kendisi eldi'
ne birini (nderi. (zr diledi%%% ;ersem karP Fendini be$enmi* *eyP Ma*ral n!ola"akP Fendine
emekli maa* ba$latabilmek iin devlet dairelerinin e*iklerini a*ndrmaya ermi* (l bir binba*
d#l#P Ellibe*inde old#$# halde allk sryor' boyanyor 4herkes biliyor b#n#5%%% )yotr )etrovi"!in
niin elmedi$ini de bir trl anlayamyor#mP ;onya nerde .ekiN ,ereye ittiN 8ah' i*te eldiP
,ereye kaybold#n ;onyaN -abann (mld$ i bir nde b# dzensizli$in ok t#ha+ do$r#s#P
6odion 6omanovi' izin verin de yannza ot#rs#n% 9*te senin yerin% ;oneka%%% ,e istersen al
taba$naP ;($* al' en iyisi o% Jimdi (zlemeler de elir% @o"#klara da verdiler miN )oleka'
btn yemeklerden aldnz mN Ih(-(h(-(h(P 9yi iyiP 3yonya' #sl# o"#k ol%%% ;en de Folya'
ba"aklarn sallay. d#rma (yle%%% ;en ne diyors#n ;onekaN0
;onya' herkesin d#yabile"e$i bir sesle kon#*maya (zen (stererek' )yotr )etrovi"!in nasl (zr
diledi$ini' on#n k#lland$ en kibar' en say belirten s(z"kleri seerek ve b#nlar bir kez de
kendi ssleyerek anlatmaya ba*lad% Cyr"a' )yotr )etrovi"!in i* kon#s#nda ba*ba*a (r*mek ve
ilerisi iin neler ya.abile"eklerini kararla*trmak iin +rsat b#l#r b#lmaz ele"e$ini s(yledi$ini
ekledi%
;onya b# s(zlerin Faterina 9vanovna!y yat*tra"a$n' en (nemlisi de b#nlardan ho*lana"a$n'
#r#rlana"a$n biliyord#% 6askolnikov!#n yanna ot#rm#*t#% En# ha+i+e selamlam*' sonra bir an
merakl (zlerle bakm*t% Cslnda yemek boy#n"a (zlerini d#rmadan ondan karmaya
al*m*t% Fendisini memn#n etmek iin yemek sresin"e Faterina 9vanovna !ya bak. d#rm#*t#'
ama daln old#$# anla*lyord#% ,e on#n' ne de Faterina 9vanovna!nn zerlerinde yas elbisesi
vard% ;onya koy# kahvereni bir elbise iymi*ti% Faterina 9vanovna!nn srtnda ise biri"ik elbisesi
olan izili' koy# renkli entarisi vard%
&:3
)yotr )etrovi!le ilili haberi ho*n#tl#kla kar*lad Faterina 9vanovnaK ;onya!nn s(ylediklerini
"iddi "iddi dinledi' yine ayn "iddilikle )yotr )etrovi!in sa$l$n sord#' sonra 6askolnikov!#n
k#la$na e$ilerek' evreden de d#y#labile"ek bir +sltyla )yotr )etrovi ibi sayn' sekin bir
ki*inin' ailesine olan ba$ll$n ve baba"$yla olan eski dostl#$#na ra$men' -b(yle t#ha+ bir
to.l#l#$#n- arasna katlmasnn erekten de do$r# kamaya"a$n s(yledi%
0;ize (zellikle b#n#n iin minnettarm 6odion 6omanovi'0 diye srdrd s(zleriniK yine +azla"a
d#y#labile"ek bir +sltyla kon#*#yord#' 0b(yle bir to.l#l#k iinde dahi bizimle t#z ekmek
.ayla*maktan kanmadnz% -#n#nla birlikte rahmetli ko"amla aranzdaki (zel dostl#$#n da
s(znz t#tmakta byk .ay old#$#na eminim%0
Faterina 9vanovna b#nlar s(yledikten sonra' #r#rla' a$r ba*llkla kon#klarn (zden eirdi'
birden masann (br #"#nda ot#ran sa$r ihtiyara (zenle 0Fzarm* et isteyi. istemedi$ini'
kendisine .orto veri. vermediklerini0 sord#% 9htiyar kar*lk vermedi' yanndakiler kendisini drt.
alay ettikleri halde' #z#n sre kendisine ne sor#ld#$#n# anlayamad% C$zn am*' a.tal a.tal
etra+na bakn. d#r#yord#% En#n b# d#r#m# masann enel ne*esini daha da artrm*t%
Faterina 9vanovna yeniden 6askolnikov!a d(nerekK 0J#na da bakn hele'0 dedi' 0ne salak *eyP ,e
diye etirmi*ler ki on# b#rayaN )yotr )etrovi!e elin"e' ben ona her zaman venmi*imdir ve%%%
0Faterina 9vanovna s(znn b#rasnda Cmaliya 9vanovna!ya d(nd' kadn rkte"ek kadar sert
bir sesle' 0)yotr )etrovi' sizin o' baba"$mn m#t+a$na a* olarak bile iremeye"ek' tak.
tak*trm* yosmalarnza benzemez%%% 6ahmetli ko"am ise' sons#z iyili$iyle onlar kab#l ederek'
kendilerine *ere+ verirdi%0
-# arada on ikin"i kadeh votkay y#varlamakta olan emekli ia*e mem#r#K
0Evet e+endim0' diye ba$rd' 0ikiyi ok severdi%%% 9yi ierdiP%%0
Faterina 9vanovna adama d(nerekK &:&
0Fo"amn b(yle bir zay+l$ vard0' dedi' 0b# herkesin bildi$i bir *ey% Cma o iyi yrekli' ailesini
seven ve ona say d#yan bir insand/ tek k#s#r#' kendi iyili$i yznden her trl ahlQksza kar*
asn dostl#k (stermesiydi% Manr bilir kimlerle' hatta belki de .ab#"#n#n taban etmeye"ek
adamlarla ot#r#r ierdi% D*nebiliyor m#s#n#z' 6odion 6omanoviN <ebinde bir n bir horoz
*ekeri b#lm#*t#k' ayakta d#ramaya"ak kadar sarho*t#' ama yine de o"#klarn d*nm*t%0
Emekli ia*e mem#r#%
08oroz m#N0 diye ba$rd% 08oroz m# dedinizN0
Faterina 9vanovna ona "eva. vermeye tenezzl etmedi% Dalm*t' derin derin ($s eirdi' sonra
6askolnikov!a d(nerekK
08erhalde siz de benim ona sert davrand$m d*nyor;#n#zd#r0' dedi% 0Eysa b# hi de b(yle
de$ilP E' bana say d#yard' bana byk says vardP @ok iyi yrekli bir insandP -azen ona
(yle a"rdm ki%%P -azen bir k(*eye ot#r#r' oradan bana zn zn bakardP Dayanamaz' kalk.
ok*amak isterdim kendisini% Cma sonra' !-(yle ya.arsam yine ikiye ba*lar! diye d*nrdm%
@nk on# an"ak sertlikle bir .ara ols#n t#tabiliyord#m%0
Emekli ia*e mem#r#K
0Evet' salarnn yol#nd#$#n#' hem de b#n#n .ek ok kez old#$#n# bilirizP0 diye ba$rd ve bir
kadeh votka daha y#varlad%
Faterina 9vanovna emekli ia*e mem#r#n#n s(zn keserekK
0-az ahmaklarn yalnz"a salarn yolmak de$il' s.re so.asyla ok*anmalarnda da byk
yarar vardr%%%0 dedi% 0-# kez rahmetli ko"amdan s(z etmiyor#mP0
Danaklarndaki krmz lekeler itide koy#la*yor' ($s hzla kalk. iniyord#% Cz daha zerine
varlrsa' bir olay karmaya hazrd% Masa ba*ndakilerin o$#n#n ho*#na idiyor ibiydi b#
d#r#m' ks ks lyorlar' ia*e mem#r#n# k*krtyorlar' k#la$na bir *eyler +sldyorlard%
Emekli ia*e mem#r#K
0Azninizle sormak isterim%%% ;iz kimden%%% yani siz kimi%%% b#y#rd#n#z ki%%% Cman' bo*verP De$mezP
;amaP D#l bir kadnP
&:2
En# ba$*lyor#m%%% -enden .asP0 diye s(ylendi ve bir kadeh daha votka y#varlad%
6askolnikov ot#r#yor ve kon#*#lanlar tiksintiyle dinliyord#% Faterina 9vanovna!nn aralksz
taba$na dold#rd#$# *eyleri in"elik ere$i ve sr+ kadn in"itmemi* olmak iin' atalnn #"#yla
s(yle bir dok#narak yiyord#% -ak*lar he. ;onya!nn zerindeydi% ;onya!nn da itide
kaylanmakta old#$# (rlyord#/ yas yeme$inin tatllkla sona ermeye"e$ini hissediyor' (+kesi
itide artmakta olan Faterina 9vanovna!y kork#yla izliyord#% ;onya b# arada' iki ta*ral kadnn
Faterina 9vanovna!nn a$rsn b(ylesine kaba bir biimde eri evirmelerinin tek nedeninin
kendisi old#$#n# da biliyord#% Cmaliya 9vanovna!dan ($rendi$ine (re' kzn annesi hatta
kendilerine b(yle bir a$rda b#l#n#lmasna kzm* ve' !Fzm b(yle bir kzla nasl yanyana
ot#rtabilirimN! diye sorm#*t#% ;onya' Faterina 9vanovna!nn b# d#r#m# *# ya da b# *ekilde
($renmi* old#$#n# da hissediyord#/ ;onya!nn a*a$lanmas' Faterina 9vanovna iin kendisinin'
o"#klarnn' baba"$nn a*a$lanmasndan +arkszd' tek kelimeyle b# on#n iin (ldr" bir
a*a$lanmayd ve ;onya on#n 0b# *llklara ereken dersi vermeden0 kolay kolay
yat*maya"a$n biliyord#% Cksi ibi tam b# srada' masann (br #"#ndan biri ;onya!ya' bir tabak
(nderdiK tabakta ekmek iinden ya.lm* ve b# okla delinmi* iki kal. vard% Faterina 9vanovna
ileden kt ve b#l#nd#$# yerden masann (br #"#na b# taba$ (nderenin sarho* bir e*ek
old#$#n# haykrd% 8avann itide erinle*mesinden tedirin olan ve Faterina 9vanovna!nn
kendisine kar* taknd$ kibirli tavrdan rahatsz olan Cmaliya 9vanovna so+rann tatsz havasn
da$tmak ve b# arada herkesin (znde kendini y"eltmek iin' damdan d*er"esine' hi ilisiz
bir +kra anlatmaya ba*lad% 0Mand$ Fari adnda bir e"za" kal+as bir e"e arabayla idiyorm#*'
araba" Farl! (ldrmek istemi*% Fari da kendisini (ldrmemesi iin ok' ok yalvarm*' a$lam*'
kollarn (nnde kav#*t#rm#*' ok korkm#* ve kork#dan yrek inmi*0% Faterina 9vanovna ha+i+e
lmseyerek' Cmaliya 9vanovna!nn 6#sa +kra anlatmamas erekti$ini s(yledi% Cmaliya
9vanovna b# s(zlere daha da alnd
&::
ve 0+ater a#s -erlin!inR ok' ok (nemli bir ki*i old#$#n# ve he. eli "e.lerde dola*t$n0 s(yledi%
Faterina 9vanovna dayanamay. (ylesine lmeye ba*lad ki' nerdeyse ileden kmak zere
olan Cmaliya 9vanovna' son bir dayanma "yle kendini t#tabildi%
Faterina 9vanovna ne*e iindeK
0J# k#k#mava da bak heleP0 dedi 6askolnikov!a% 0Elleri "ebinde dola*rd0 demek istedi' oysa
s(yledi$i s(zden ba*kalarnn "e.lerini kar*trd$ anlam kt' (h(-(h(-(h(P -ilmem siz de
+arkettiniz mi' 6odion 6omanovi' )etersb#r!taki btn yaban"lar' (zellikle de *#rdan b#rdan
bizim b#ralara eli. d#ran Clmanlar' bizden ok daha a.tallarP Fkra b(yle mi anlatlr allaha*knaP
0E"za" kal+as Fari kork#dan yrek inmi*P0 Chmak heri+' araba"nn elini kol#n# ba$laya"ak
yerde' kendisi 0ellerini (nnde kav#*t#rm#* ve a$lam*' ok yalvarm*0 ;alak karP%% Fkrasnn da
ok dok#nakl old#$#n# sanyor' b#n#n ne denli ahmaka bir *ey old#$#ndan en #+ak bir k#*k#s#
yokP -ana kalrsa *# sarho* ia*e mem#r# bile b# kardan ok daha akll/ hi de$ilse b# ayya*
son akl krntsn da votkasna meze edi. imi*' oysa *# karnn ta+ra sat*na' k#r#mlan*na
baknP ,asl da (zlerini devire devire ot#r#yorP FzyorP Fzyor bir deP 8ah-hah-haP Ih(-(h(-
(h(P0
,e*esini b#lan Faterina 9vanovna hemen birtakm ayrntl aklamalara iri*ti ve birden'
kendisine ba$lana"ak maa*la (z kenti olan M%%% de soyl# kzlar iin bir .ansiyon aa"a$n
anlatmaya ba*lad% -# kon#dan daha (n"e 6askolnikov!a hi s(zetmemi* old#$# halde' birden
en in"e ayrntlar anlatmaya iri*ti% Mam b# srada' nerden ktysa bir de 0di.loma0 kverdi
ortaya/ b#' Marmeladov!#n bir meyhane k(*esinde 6askolnikov!a karsnn' enstity bitirme
nnde 0valinin ve (teki baz ki*ilerin (nnde0 om#z#nda bir *alla dansetti$ini anlatt$ srada
s(zn etti$i *# nl di.lomayd% Di.loma anla*lan b# kez de Faterina 9vanovna!ya bir .ansiyon
ama ve y(netme hakk veren bir bele (devi (re"ektiP Cma di.lomann *# anda Faterina
9vanovna!nn
%4Cslnda da Clman"a5 0-erlin!iP babas0 4@ev%5
&:>
zerinde b#l#nmasnn asl nedeni' yas yeme$ine elmi* olsalard 0J# iki rk* *ll$0
"anevinden v#rmak ve Faterina 9vanovna0nn soyl#' 0hatta aristokrat bir ailenin' bir albayn kz
olarak' *# son sralarda ortalarda ska (rlmeye ba*layan birtakm ma"era" tredilerle
kar*la*trlamaya"ak kadar stn old#$#n#0 kantlamakt%
Di.loma hemen sarho* kon#klar arasnda elden ele dola*t/ Faterina 9vanovna da b#na enel
olmad' nk erekten de di.lomada kendisinin albay rtbesine e*it bir dan*man ve bir svari
kz old#$# en to#tes lettresR yazlyd% 9yi"e "o*an Faterina 9vanovna' ele"ekte M%%% de sre"e$i
zel ve sakin hayat/ .ansiyon#nda ders vermeleri iin a$ra"a$ lise ($retmenlerini'
enstitsndeyken Faterina 9vanovna!nn da Fransz"a ($retmeni olan ve (mrnn kalan nlerini
M%%% de eirmekte olan ihtiyar % Fransz Manot!n#n nasl az bir "retle on#n .ansiyon#na
ele"e$ini ayrntlaryla anlatmaya ba*lad% ;(z son#nda ;onya!ya etirdi/ 0;onya da kendisiyle
birlikte M%%% ye ele"ek ve orada her kon#da kendisine yardm" ola"akt0% -# srada masann (teki
#"#ndan birinin kikirdedi$i d#y#ld#% Faterina 9vanovna b# l* +arketmemi* ibi kmser bir
tavr taknmaya al*tysa da' birden sesini ykselti. byk bir "o*k#yla' ;onya ;emyonovna!nn
kendisine yardm" olmaya layk' yetenekleri k#*k# (trmez bir kz old#$#n#' 0zel' sabrl'
(zverili' soyl# ve kltrl0 bir kz old#$#n# anlatmaya ba*lad% -# arada ;onya!nn yana$n
ok*ad' yerinden kalk. iki kez "andan bir biimde k#"aklay. ;onya!y (.t% ;onya k.krmz
kesildi' Faterina 9vanovna da a$lamaya ba*lad' ama ayn anda kendisinin 0sinirleri zay+ bir
b#dala old#$#n#' a*r d#y#land$n' artk yemek bitti$ine (re ay verilmesine
ba*lanabile"e$ini0 s(yledi% Mam b# srada' btn b# kon#*malar boy#n"a kendisinin tek s(z
s(ylememi* olmasna ve kimsenin kendisini dinlememesine mthi* ierleyen Cmaliya 9vanovna
birden son bir denemede b#l#nmak ibi bir tehlikeyi (ze ald ve Faterina 9vanovna!ya' aa"a$
.ansiyonda kzlarn ama*rlarnn 4die Zas"he5 temiz olmasna (zel
4Cslnda da Fransz"a5K Mmyle 4@ev%5
&:8
bir dikkat (stermesi erekti$ine' 0b# ama*rlarla ok iyi ililene"ek iyi bir kadn 4die Dame5
b#l#nd#rmas erekti$ine0' sonra 0en kzlarn e"eleri izli"e roman ok#malarnn da (nlenmesi
erekti$ine0 ili*kin i*letme"ilikle ilili ve derin anlaml birka noktay i*aret etmek "esaretinde
b#l#nd#% 1erekten de iyi"e sinirlenen ve yor#lan' stelik de b# yas yeme$inden bkmaya
ba*layan Faterina 9vanovna' Cmaliya Tvanovna!y 0tersleyerek0 0iyi"e samalad$n0' hibir
*eyden anlamad$n' die Zas"he kon#s#n#n' soyl# bir .ansiyon mdiresini de$il' ama*r
(revlisini ililendiren bir sor#n old#$#n#' roman kon#s#na elin"e' b(yle bir istekte b#l#nmann
terbiyesizlikten ba*ka bir *ey olmaya"a$n' kendisinin artk lt+en s#smasn ri"a etti$ini s(yledi%
@ileden kan Cmaliya 9vanovna' b#nlar kendisine 0iyilik ols#n0 diye s(yledi$ini' 0ok' ok iyilik
ols#n0 istedi$ini' kendisinin 0ne zamandr ev kirasn (demedi$ini0 s(yledi% Faterina 9vanovna'
Cmaliya 9vanovna!nn 0iyilik ols#n0 s(znn yalan old#$#n#' nk daha dn rahmetli ko"as
masada yatarken eli. kira s(zleriyle kendisini "anndan bezdirdi$ini s(yleyerek 0la+ a$zna
tkad0% -#n#n zerine de Cmaliya 9vanovna 0o kadnlar davet etti$ini' an"ak o kadnlarn
elmedi$ini' nk o kadnlarn soyl# old#klarn ve soyl# olmayan kadnlarn evlerine
elemeye"eklerini0 s(yledi% Faterina 9vanovna da hemenObir b#la*k old#$#na (re on#n erek
soyl#l#k kon#s#nda yarda b#l#namaya"a$n 0belirtti0% -# s(zlere dayanamayan Cmaliya
9vanovna' 0+atera#s -erlin!in ok' ok (nemli bir ki*i old#$#n#' he. elleri "e.lerinde dola*arak .#+P
.#+P ya.t$n0 aklad ve babasnn b# i*i nasl ya.t$n tam "anlandrabilmek iin de
iskemlesinden kalk. ellerini "e.lerine sokt#' yanaklarn *isirerek' a$zindan .#+-.#+ ibi
anla*lmaz birtakm sesler karmaya ba*lad% Aki kadn arasnda bir kava ka"a$n anlayan ve
kendisini onayladklarn belli ederek Cmaliya Tvanovna!y k*krtan kon#klarn rltl
kahkahalar sarm*t ortal$% Faterina 9vanovna artk b# kadarna dayanamazd' hemen' Cmaliya
9vanovna!nn belki de hi +ater!i olmad$n' )etersb#r!da do$m#* ayya* bir yaban" old#$#n#'
daha (n"eleri de herhalde orda b#rda a*lk etti$ini' hatta belki de daha a*a$lk i*lerde
al*t$n
&:?
herkesin d#yabile"e$i bir biimde 0aka dile etirdi0% Cmaliya 9vanovna 9stakoz ibi kzard ve
slks bir sesle' 0asl Faterina 9vanovna!nn +ater!i olmad$n/ kendisininse #z#n redinotlar iyen
ve .#+P .#+P diye sesler kararak dola*an bir +ater a#s -erlin!i old#$#n#0 s(yledi% Faterina
9vanovna a*a$lay" bir tavrla kendisinin soy#n#n herkese bilindi$ini' i*te s# di.lomada da'
babasnn albay old#$#n#n basl olarak belirtildi$ini' Cmaliya 9vanovna!nn babasna elin"e
4e$er ille de bir babas varsa5 b#n#n olsa olsa' )etersb#r!l# bir yaban" old#$#n# ve mesle$inin
de stlk olabile"e$ini' ama babasnn hi olmamasnn daha akla yakn old#$#n#' nk baba
adnn 9vanovna m' 3y#dvinovna m old#$#n#n hQlQ belli olmad$n s(yledi% 9yi"e kendinden
een ve masaya bir y#mr#k indiren Cmaliya 9vanovna' $lk $l$a adnn 3y#dviovna de$il'
Cmal9van old#$#n#' 0babasnn adnn Dohan old#$#n#' kendisinin belediye ba*kanl$nda
b#l#nd#$#n#0' Faterina 9vanovna!nn babasnnsa 0hibir zaman belediye ba*kanl$ etmedi$ini0
haykrd% Faterina 9vanovna sandalyesinden kalkt' 4yz bembeyaz olmasna ve ($s hzla ini.
kalkmasna ra$men5 sakin bir sesle ve serte' 0e$er Cmaliya 9vanovna a*a$lk +aterini bir kez
daha on#n baba"l$yla yanyana etirmeye kalk*rsa ba*ndaki hotoz# ka.. yere ala"a$n ve
ayaklar altnda i$neye"e$ini0 s(yledi% -# s(zleri d#yan Cmaliya 9vanovna odada d(rt d(nerek
olan"a "yle' b# evin sahibinin kendisi old#$#n# ve Faterina 9vanovna!nn 0hemen *# anda
evini terketmesi0 erekti$ini haykrd/ sonra da nedense masadan m* ka*klar to.lamaya
iri*ti% Mthi* bir "#r"#na ko.m#*t# odada/ ba$r* a$r*lara o"#k a$lamalar da kar*t% ;onya'
Faterina 9vanovna!y t#tmaya hazrlanyord#/ ama Cmaliya 9vanovna ba$rarak sar kartR zerine
bir *eyler s(yleyin"e' Faterina 9vanovna' ;onya!y itti ve az (n"e hotoz zerine sav#rd#$# tehdidi
yerine etirmek iin Cmaliya 9vanovna!nn zerine atld% Mam b# srada ka. ald ve e*ikte
birden )yotr )etrovi 3#=in (rnd% Eld#$# yerde (yle"e d#r#yor ve sert' dikkatli bak*larla
kalabal$ szyord#% Faterina 9vanovna +rlay. ona do$r# atld%
R Fahi*elere verilen vesika 4<ev%5 &>0
AAA
0)yotr )etrovi0' diye ba$rd' 0hi olmazsa siz kor#y#n biziP m#ts#z bir soyl# kadna kar* b(yle
davranamaya"a$n' i*in #"#n#n mahkemeye vara"a$n *# b#dala yarat$a bari siz anlatnP%%
Do$r#"a vali hazretlerine ilete"e$im d#r#m#%%% 8esabn sorarlar ondan b# ya.tklarnn%%%
-abamla .ayla*t$nz t#z ekme$in hatr iin ols#n' *# yetimleri kor#y#nP0 09zin verin
hanme+endi' izin verin0 dedi )yotr )etrovi' ellerini #zat. Faterina 9vanovna!y d#rd#rmaya
al*arak%0 @ok iyi biliyors#n#z ki' babanzla tan*mak *ere+ine eri*medim%%% 9zin verin
hanme+endiP 4-irisinin bir kahkaha att$ d#y#ld#5% Ite yandan sizin Cmaliya 9vanovna ile *# biti.
tkenmek bilmez kavalarnza kar*mak niyetinde de de$ilim%%% -en b#raya%%% kendimle ilili bir i*
iin eldim%%% ve hemen vey kznz ;onya%%% 9vanovna%%% -(yleydi alibaN Evet' ;onya
9vanovna!yla (r*mek istiyor#m% Azin verin de eeyim%%%0
7e )yotr )etrovi' Faterina 9vanovna!nn yan tara+ndan dola*arak' ;onya!nn b#l#nd#$# kar*
k(*eye do$r# yrd%
Faterina 9vanovna yldrmla v#r#lm#*asna old#$# yerde kalakald% )yotr )etrovi!in' babasyla
t#z ekmek .ayla*t$n nasl inkQr edebildi$ini anlayamyord#% Gyd#rd#$# b# t#z- ekmek
hikQyesine kendisi tmyle inanyord#% )yotr )etrovi!in resmi' k#r#' hatta a*a$lay" tavr da on#
*a*rtm*t% ;onra on#n (rnmesiyle birlikte btn sesler yava* yava* kesilmi*' ortal$a bir
sessizlik (km*t% Ite yandan' odadaki kalabal$a hi #ymayan' b# 0"iddi i*adamnn0 b#raya
ok "iddi bir nedenle eldi$i ve on# b#raya an"ak ola$anst bir olay etirebile"e$ine (re
herhalde az sonra bir *eyler ola"a$ belliydi% ;onya!nn yannda d#rmakta olan 6askolnikov' )yotr
)etrovi!in eebilmesi iin yana ekildi/ )yotr )etrovi on# hi +arketmemi* ibiydi% -ir dakika
kadar sonra odann ka.snda 3ebezyatnikov da (rnd' ama o ieri irmemi*' merakla' hatta
*a*knlkla e*ikte d#r#. kon#*#lanlar dinlemeye ba*lam*t/ an"ak #z#n"a bir sre' ol#.
bitenlerden o da bir *ey anlayamam*t%
)yotr )etrovi (zellikle belli bir ki*iye seslenmedenK
&>1
0Mo.lantnz kesti$im iin (zr dilerim0' dedi' 0ama old#ka (nemli bir d#r#m var ve ben b# i*in
kalabalk (nnde kon#*#la"ak olmasndan memn#n#m% Cmaliya 9vanovna' ev sahibi olarak'
benimle ;onya 9vanovna arasnda *# anda ee"ek kon#*maya dikkat etmenizi (zellikle ri"a
ederim%0 @ok *a*ran ve daha *imdiden korkmaya ba*layan ;onya!ya d(nerek srdrd s(zleriniK
0;onya 9vanovna' sizin ziyaretinizden hemen sonra' arkada*m Cndrey ;emyonovi
3ebezyatnikov!#n odasndaki masann zerinden' bana ait yz r#blelik bir banknot kaybold#% J#
ya da b# *ekilde' b# .arann *# anda nerede b#l#nd#$#n# biliyorsanz ve bize s(ylerseniz' b#
kadar insann (nnde size nam#s s(z veririm ki' b# i* b#rada bite"ektir% Cksi halde ok "iddi
(nlemlere%ba*v#rmak zor#nda kala"a$m%%% ki o zaman artk s## kendinizde araynP0
Edaya tam anlamyla sessizlik eemendi% C$layan o"#klar bile s#sm#*lard% ;onya (l ibi
sararm*' 3#=in!e bakyor' hibir *ey s(ylemiyord#% 8enz hibir *ey anlamam* ibiydi% -(yle"e
birka saniye eti%
3#=in (zlerini ona dikerekK
0EvetN0 dedi% 0,e diyors#n#zN0
;on#nda d#y#l#r d#y#lmaz bir ses kt ;onya!danK
0-ilmiyor#m%%% -en hibir *ey bilmiyor#m%%%0
0-ilmiyor m#s#n#zN0 dedi 3#=inK birka saniye s#st#' sonra yine sert ama ($t verir ibi bir tavrlaK
0D*nn Matmazel' enine boy#na' iyi"e bir d*nn d#r#m#' istedi$iniz kadar sre vermeye
hazrm size d*nmeniz iin% Dikkat b#yr#nK e$er b# kadar emin olmasaydm' b#n"a te"rbemin
zerine sizi aka s#lamak tehlikesini (ze alamazdm% @nk b(yle herkesin (z (nnde
ya.lan s#lamalar' bile bile ya.lan sahte s#lamalar' ya da yanlya d*erek ya.lan
s#lamalar' bir bakma o s#lamay ya.an ki*iyi s#l# d#r#ma d*rr% -#n# biliyor#m% -# sabah'
ihtiya"m old#$# iin yzde be*lik tahvillerimden birka tanesini .araya evirmi*tim' nominal
de$erleri! bin r#bleydi tahvillerin% 8esab "e. de+terimde yazldr% Eve eli. .aralar saydm
-Cndrey ;emyonovi de b#na tanktr'- iki bin yz r#blesini "zdanma yerle*tirdim' "zdanm
da "eketimin
&>2
yan "ebine koyd#m% Masada be* yz r#ble kadar bir .ara kalm*t' b# .aralar arasnda tane
yzlk banknot vard% -# srada 4benim a$rmam zerine5 siz eldiniz odaya% Danmda kald$nz
sre"e ok heye"anlydnz' o kadar ki' kon#*mamz daha bitmedi$i halde' kez kalk. itmeye
davrandnz% Cndrey ;emyonovi b#nlarn he.sine tanklk edebilir% 8erhalde' Matmazel' sizi
Cndrey ;emyonovi ara"l$yla a$rtmamn biri"ik nedeninin' (kszlerin ve Faterina
9vanovna!nn a"nas d#r#mlar zerine sizinle kon#*mak 4nk ben yas yeme$ine
elemeye"ektim5' bir yardm de+teri amann ya da .iyano dzenlemenin yararl ol#.
olmaya"a$n (r*mek iin old#$#n# inkQr etmeye"eksinizdirN ;iz bana te*ekkr ettiniz' hatta '
(zleriniz ya*ard 4size her *eyi bir bir anlatyor#m' nk' birin"isi' ol#. bitenleri size hatrlatmak
istiyor#m' ikin"isi de' en #+ak bir ayrnty bile (zden karmad$m (stermek istiyor#m5% ;onra'
aileniz iin ilk yardm olmak zere' masadan on r#blelik bir banknot al. size verdim% -#nlarn
he.sini Cndrey ;emyonovi de (rd% Daha sonra sizi ka.ya kadar eirdim% ;iz he. ayn
heye"an iindeydiniz% ;iz ktktan sonra Cndrey ;emyonovi"!le on dakika kadar kon#*t#k' daha
sonra Cndrey ;emyonovi de kt% -#n#n zerine' bir kez daha say.! kaldrmak iin masadaki
.aralarn ba*na d(nd$mde' byk bir *a*knlkla' yz r#blelik bir banknot#n eksik old#$#n#
(rdm% Jimdi d*nelim%K Cndrey ;emyonovi!ten k#*k#lanamazdm/ b#n# d*nmek bile
#tandrr beni% 8esa.larmda yanlm* olamazdm' nk sizin odaya elmenizden bir dakika
(n"e .aralar hesa.lam* ve to.lam do$r# b#lm#*t#m% ;izin heye"anl halinizi itmek iin o
a"elenizi' bir an elinizin masada d#rd#$#n# hatrlayn"a' (te yandan to.l#msal %d#r#m#n#z# (z
(nne aln"a' deh*et iinde' hatta hi istemememe ra$men' k#*k#s#z zalim"e' ama hakl bir
k#*k#ya d*mek zor#nda kald$m siz de kab#l edersinizP J#n# bir kez daha tekrarlayaym ki'
kendime kesinlikle venmeme ra$men' yine de b(ylesi bir s#lamayla kendimi tehlikeye att$m
biliyor#m% Cma (rd$nz ibi bir an bile d#raksamadm' isyan ettim' niin old#$#n# da size
s(yleyeyimK b#n#n biri"ik nedeni' hanme+endi'
&>3
b#n#n biri"ik nedeni' sizin ka.kara nank(rl$nzdrP J# ise baknP -en sizi bir +elaketle kar*
kar*ya b#l#nan ailenizin karlar iin a$raym' "m orannda size on r#blelik yardmda
b#l#naym' siz bana btn b#nlarn zerine' hem de hemen o anda' b(yle bir davran*ta b#l#n#nP
8ayr' b# hi iyi bir *ey de$ilP ;ize bir ders vermek erekiyor% D*nn bir kez%%% Cyr"a sizden
erek bir dost#n#z s+atyla 4*# anda daha iyi bir dost#n#z olamaz nkP5 ri"a ediyor#m' aklnz
ba*nza to.laynP Doksa a"masz davrana"a$mP Evet' ne diyors#n#zN0
;onya deh*et iindeK
0-en sizden bir *ey almadm0' dedi'0 ;iz kendiniz bana bir on r#ble verdiniz' i*te' aln on# da%%%0
;onya "ebinden mendilini kard' d$mledi$i yeri b#l#. on r#bleyi kard ve .aray 3#=in!e
#zatt%0
)yotr )etrovi .aray almad' k*arakK
0Demek yz r#bleyi ald$nz kab#l etmiyors#n#zN0 dedi%
;onya evresine baknd% 8erkes ona kork#n' sert' alay"' ne+ret dol# bak*larla bakyord#%
6askolnikov!a bir (z att%%% Delikanl kollarn kav#*t#rm#*' srt d#vara dayal' alev alev yanan
(zlerle kendisine bakyord#%
0Ch' ManrmP0 diye haykrd ;onya%
3#=in #s#l"a' hatta seve"enlik dol# bir sesle%
0Cmaliya 9vanovna0' dedi' 0d#r#m# .olise bildirmemiz erekiyor' b#n#n iin ok ri"a ediyor#m'
*imdilik ka."y a$rtnzP0
01ott der -armherzieRP -en on#n hrsz old#$#n# zaten biliyord#mP0 dedi Cmaliya 9vanovnaK
0-iliyor m#yd#n#zN0 dedi 3#=in% 0Iyleyse b(yle bir son#"a varm* olmak iin birtakm nedenleriniz
olsa erekN Manklar (nnde s(ylemi* de olsanz' b# s(zlerinizi #n#tmamanz ri"a ede"e$im
sizden' say de$er Cmaliya 9vanovna%0
-irden' her yandan rltl kon#*malar d#y#ld#' herkes kmldad%
Fendine elen Faterina 9vanovna' b#l#nd#$# yerden ko.ar"asna 3#=in!in zerine atldK
R Cslnda da Clman"aK Merhametli ManrmP 4@ev%5
&>&
0,aslP ;iz on# hrszlkla m s#l#yors#n#zN ;onya!y' (yle miN Ch' alaklar' alaklarP 0;onra
;onya!ya atld' k#.k#r# kollaryla bir menene ibi skarak k#"aklad%0 ;onyaP ,asl alrsn sen
b# adamn verdi$i on r#bleyiP Ch' a.talP 7er ab#kP 7er *#n#n on r#blesiniP Evet' i*teP0
;onya!nn elinden .aray al. av#"#nda b#r#*t#rd# ve olan"a "yle 3#=in!in s#ratna +rlatt%
-#r#*t#r#lm#* .ara 3#=in!in (zne ar.t ve oradan yere sekti% Cmaliya 9vanovna .aray almak
iin +rlad% )yotr )etrovi mthi* (+kelenmi*tiK
0M#t#n s# deli karyP0 diye ba$rd%
-# arada ka.da' 3ebezyatnikov!#n yannda' aralarnda o iki .a*ral kadnn da b#l#nd#$#'
birka ki*i daha belirdi%
Faterina 9vanovna
0,aslP Deli miN -en mi deliyimN0 diye ba$rd% 0C.talP ;eni
a.tal seniP ;eni hilebaz dava vekili seniP C*a$lk heri+P ;onya senden .ara ala"ak haP De$il
almak' ;onya sana ste .ara verir beP0 ;inirli bir kahkaha atan Faterina 9vanovna' .arma$yla
herkese 3#=in!i (stererekK 0J# a.tal (ryor m#s#n#zN0 diye odann d(rt bir yanna atlmaya
ba*lad/ b# srada ev sahibi Cmaliya 9vanovna (zne ili*tiK 0,aslP ;en de miN%% ;en de mi on#n
hrsz old#$#n# s(ylyors#n' ya$ t#l#m#P ;eni )r#syal tav#k seniP Ch siziP Ch siziP ;onya"$m
senin yanndan eldikten sonra' alak heri+' odadan d*ar bile kmad' *#ra"kta' 6odion
6omanovi!in yannda ot#rd#P Crayn stnP D*ar kmad$na (re' .arann zerinde olmas
erekirP Cra' hadi ara stnP CrasanaP Cma e$er bir *ey b#lamazsan' k#s#ra bakma halin
d#mandrP Do$r#"a e+endimize @ar hazretlerine' merhametli armza ba*v#ra"a$m' ayaklarna
ka.ana"a$mP -#n' hemen simdiP -en aribim' beni brakrlar yannaP -rakmazlar m
sanyors#nN Dalan s(ylyors#n' brakrlarP -rakrlar i*teP ;onyamn mazl#m bir kz old#$#n#
bildi$im iin b(yle ya.tn de$il miN -#na veniyord#n' (yle de$il miN Cma' karde* ben yaman
kadnmdrP ;(kmez bana b# n#maralarP Cra hadiP CrasanaP CrasanaP CrasanaP%%0
Faterina 9vanovna b#nlar s(ylerken' bir yandan da 3#=in!i (+keyle eki*tirerek ;onya!ya
yakla*trmaya al*yord#%
&>2
0-en hazrm%%% ;(ylediklerimin hesabn da verebilirim%%%0 diye mrldand 3#=in% 0Cma%%% siz lt+en
kendinize elin hanme+endiP ,e yaman bir kadn old#$#n#z +azlasyla (rlyor%%% Cma b#%%% b#
nasl olabilirN Evet' yeterin"e tank var' ama yine de b# i*in .olis (nnde ya.lmas erekir% -en
hazrm%%% Cma yine de zor bir d#r#m%%% "insiyet meselesi var ortada%%% Cmaliya 9vanovna da
yardm ederse e$er%%% Cma b# i*ler yine de b(yle ya.lmaz%%% ,asl ya.sak a"abaN0
0Fimi isterseniz a$rnP0 diye ba$rd Faterina 9vanovna%
0Fimi isterseniz a$rn' arasnP ;onya' evir "e.lerini tersine'
(rsnlerP A*teP A*teP -ak bakalm "anavar heri+P -ak i*te' bombo*P -#rda mendili vard' (ryor
m#s#n' bombo* "ebiP A*te
(teki "ebiP A*te' (ryor m#s#nP0
Faterina 9vanovna' ;onya!nn "e.lerini tersine evirmeye' daha do$r#s# yrtar"asna eki*tirmeye
ba*lam*t% Cma birden ikin"i olarak ekti$i sa$ "e.ten bir kQ$t .aras +rlad' havada bir yay
izi. tam )yotr )etrovi!in (nne d*t% -#n# herkes (rm*t' ba$r*anlar old#% )yotr )etrovi
e$ildi' kQ$d iki .arma$yla yerden ald' kaldr. herkese (stererek at% -#' sekize katlanm*
yz r#blelik bir banknott#% )yotr )etrovi elini havada dola*trarak banknot# herkese (sterdi%
08rszP De+ol evimdenP')olisP )olisP0 diye ba$rd Cmaliya 9vanovna% ;ibirya!ya srmek erek
b#nlarP De+olP
8er ka+adan bir ses kyord#% 6askolnikov s#s#yor' (zlerini kr.madan ;onya!ya bakyord#%
Crada bir' hzla' bak*larn 3#=in!e kaydrd$ ol#yord#% ;onya ol#. bitenlerden hibir *ey
anlamyorm#*asna' hatta *a*knlk belirtisi bile (stermeden old#$# yerde d#r#yord#% -irden
yz k.krmz old#' bir $lk atarak elleriyle yzn ka.ad% Drek .aralay" bir sesleK
08ayr' ben almadm' ben hibir *ey bilmiyor#mP0 diye haykrarak Faterina 9vanovna!ya atld%
Faterina 9vanovna da on# herkesten kor#mak istiyor"asna smsk k#"aklay. ($sne bastrd%
8er *ey a.ak ortadayd' ama yine de Faterina 9vanovnaK 0;onyaP ;onyaP -en inanmyor#mP
1(ryors#n ya' ben inanmyor#mP0' diye mrldanarak bir o"#k ibi ;onya!y kollarndan
&>:
sarsyor' ellerini yakalay. d#daklarna (trerek (.yord#% 0;en ala"aksn haP ,e a.tal insanlar
b#nlarP Ch' ManrmP0 Edadakilere d(nd% 0C.tallarP 8e.iniz a.talsnzP En#n nasl bir yrek
ta*d$n' on#n nasl bir kz old#$#n# bilmiyors#n#z dahaP E .ara ala"ak haP Sstndeki son
(mle$ini satar' kendisi yalnayak' rl.lak kalr da' ihtiya" olanlara verir o' b(yle bir kzdr
;onyaP @o"#klarm alktan (lmesinler diye vesikal old#' bizim iin kendini sattP%% Ch' rahmetlim
ahP Ch rahmetlim' ahP Falk da (r s# ol#. bitenleri' kalk da (rP A*te senin yas yeme$inP E+endiler'
kor#sanza on#' ne diye dikili. d#r#yors#n#z (yleP! 6odion 6omanoviP ;iz neden kar*
kmyors#n#zN Doksa siz de mi inanyors#n#zN 8e.iniz' he.iniz' he.iniz bir tek sere .arma$
bile olamazsnz on#nP ManrmP For#sanza on#P0
-# zavall' b# veremli' kimsesiz kadnn a$lay* odada b#l#nanlar zerinde derin bir etki ya.m*
ibiydi% 7eremin tketti$i b# a"l yzde' yer yer kan .htlarnn b#la*t$ b# k#r#m#* d#daklarda'
b# hrltl' bo$#k haykr*ta' b# o"#k a$lamasna benzer hkrklarda' b# sa+' o"#ks#' #m#ts#z
yalvar*la (ylesine a"' (ylesine insann yre$ine i*leyen bir *eyler vard ki' zavall kadna herkes
a"m* ibiydi% En azndan )yotr )etrovi hemen a"m*t%
08anme+endiP 8anme+endiP0 dedi etkileyi"i bir sesle' 0b# i*in sizi ililendirir bir yan yokP 8i
kimse sizi k(t niyetlilikle ya da b# i*e rza (stermi* olmakla s#lamaya "esaret edemezP Fald
ki' "e.leri tersine evirerek isi ortaya karan sizsinizK demek ki b# kon#da hibir *ey
bilmiyord#n#z%%% ;onya ;amyonovna b# i*i e$er yoks#ll#$#n#n etkisiyle ya.tysa' kendisini
hemen ba$*lamaya hazrm' ama Matmazel' b#n# niin itira+ etmekten kandnzN Dzkaras bir
d#r#ma d*mekten mi korkt#n#zN -elki de b# daha ilk deneyiminizN Da da' kendinizi
kaybediverdinizN Evet' anla*lmayan bir yan yok i*in' son dere"e ak her *eyP Cma yine de
b(ylesine baya$la*mamalydnzP0 Edada b#l#nanlara d(nd%0 -aylarP Fk hanma a"d$m
iin #$rad$m on"a hakarete ra$men kendisini hemen *# anda ba$*lamaya hazrm%0 ;onya!ya
d(nd% 0Matmazel' *# anda
&>>
d#yd#$#n#z #tan' ele"ek iin size ders ols#n% -# i*i daha ileri (trmeye"e$im' b#rada
ka.atyor#m% DeterP0
)yotr )etrovi' yan (zle 6askolnikov!a bakt% -ak*lar kar*la*t% 6askolnikov!#n ate*li bak*lar
3#=in!i yak. kl etmeye hazrd% Faterina 9vanovna ise artk hibir *ey d#ym#yord#K ;onya!y
k#"aklam*' ln ibi (.. d#r#yord#% @o"#klar da mini"ik kollaryla d(rt yanndan sarm*lard
;onya!y% ,e ol#. bitti$ini .ek de anlayamayan )oleka' hkrklardan sarslyor' a$lamaktan
*i*mi*' slak' zel yzn' ;onya!nn om#z#na dayayarak izlemeye al*yord#%
Mam b# srada ka. tara+ndan r bir ses ykseldiK
0-# ne alaklkP0
)yotr )etrovi hzla evresine baknd%
0-# ne alaklkP0 diye tekrarlad 3ebezyatnikov' (zlerini 3#=in!in (zlerine dikerekK
)yotr )etrovi' ha+i+e irkilir ibi old#% 8erkes +arketmi*ti b#n#% 4E srada )yotr )etrovi!in
irkildi$ini +arkettiklerini daha sonra hatrladlar5% 3ebezyatnikov odann iine do$r# bir adm att'
)yotr )etrovi!e yakla*arakK
0-ir de beni tank (stermeye "esaret ediyors#n#z haP0 dedi%
0,e diyors#n#z siz Cndrey ;emyonoviN ,eden s(z ediyors#n#zN0 diye mrldand 3#=in%
0J#ndan s(z ediyor#m ki' siz bir i+tira"snzP ;(ylemek istedi$im b#P0 dedi 3ebezyatnikov% Mthi*
(+keliydi% C*r miyo. (zleriyle 3#=in!e sert sert bakyord#% 6askolnikov on#n her s(zn
yakalay. tartmak ister"esine (zlerini 3ebezyatnikov!a dikmi*ti% Deniden sessizlik eemen
olm#*t# odaya% )yotr )etrovi (zellikle de ilk anlarda kendinden eer ibi olm#*t#% FekeleyerekK
0E$er b# s(zler banaysa%%%0 diye ba*lad% 0,e ol#yor size allaha*knaN Cklnz ba*nzda mN0
0-enim aklm ba*mda' ama siz bir sahtekarsnzP Ch' ne baya$lkP 8er *eyi son#na kadar
dinlemek iin mahs#s bekledim' anlamak istiyord#m nk%%% 9tira+ ederim ki' *# anda bile
mant$ma aykr eliyor b# ya.tklarnz% ,eden ya.tnz btn b#nlar' hi anlamyor#m%0
&>8
0,e ya.m*m benN ,edir b# samalar' b# bilme"e ibi s(zlerP Doksa sarho* m#s#n#zN0
0-en iki imem' a*a$lk heri+P% Cma sen iebilirsin%%% 9nanlarma aykr old#$# iin ben a$zma
iki koymamP D*nnz ki baylar' *# yz r#blelik banknot# kendi elleriyle ;onya ;emyonovna!ya
verdi b# adam' ben b#n# (zlerimle (rdm' tan$m%%% Dar h#z#r#nda yemin edebilirim%%% E' o
verdi .arayP0
3#=in slks bir sesleK
0Doksa sen keileri mi kardn' st k#z#s#N0 dedi% 0Fendisi daha demin herkesin (z (nnde ve
aka benden on r#bleden ba*ka bir .ara almad$n s(yledi% -# d#r#ma (re ben ona nasl
ba*ka .ara vermi* olabilirimN0
0-en (rdm' (zlerimle (rdmP0 diye ba$rd 3ebezyatnikov% 0Ananlarma aykr olmasna
ra$men' hemen *# anda' yar (nnde istedikleri yemini etmeye hazrm/ nk .aray ka*la
(z arasnda kzn "ebine nasl sok#*t#rd#$#n#z# (zlerimle (rdmP Fa.nn orda'
vedala*rken' o bir ara ba*n evirdi$inde' sa$ elinizle on#n elini skarken' sol elinizle .aray
"ebine brakverdiniz% Cma ben' a.tal' b#n# iyi yreklili$inizden b(yle izli"e' ya.t$nz
sanm*tm%%% 8er *eyi kendi (zlerimle (rdmP 1(rdmP0
3#=in!in yz kire ibi old#%
0Dalan s(ylyors#n#zP0 diye ba$rd% 0MQ .en"erenin ordan .aray nasl seebilirdiniz kiN Miyo.
(zlerinizle hayal (rm*snz sizP ;ayklyors#n#zP0
08ayr' hayal (rmedim benP Evet' #zakta d#r#yord#m' ama yine de her *eyi (rdm% Dedi$iniz
do$r#' .en"erenin ordan .arann ka r#blelik old#$#n# seebilmek zord#r' ama ben bir ba*ka
nedenle b#n#n (zellikle yz r#blelik bir banknot old#$#n# ok iyi biliyor#m% @nk siz ;onya
;emyonovna!ya on r#bleli$i verirken' masadan bir de yz r#blelik banknot aldnz 4b#n# kendi
(zlerimle (rdm' nk o srada yannzdaydm ve aklma elen bir d*n"e nedeniyle de
elinizde bir yz r#blelik b#l#nd#$#n# #n#tmadm5% )aray katladnz ve kon#*manz sresin"e
he. av#"#n#zda t#tt#n#z% ;onra ben b#n# #n#tt#m% Cma aya$a kalkt$nzda .aray sa$
elinizden sol elinize
&>?
eirirken az kalsn yere d*re"ektiniz' o zaman yeniden hatrladm% @nk yine ayn *eyi' yani
;onya ;emyonovna!ya benden izli bir yardmda b#l#nmak istedi$inizi d*ndm% -#n#n zerine
hareketlerinizi ne byk bir dikkatle izlemeye ba*lad$m tahmin edebilirsiniz%%% ;onra da .aray
+arkna varmadan kzn "ebine sokmay ba*ardnz% -#n# kendi (zlerimle (rdm' (rdmP
Dar (nnde yemin edebilirimP0
3ebezyatnikov nerdeyse tkana"akt% Edann her yanndan' o$# *a*knlk dile etiren sesler
ykselmeye ba*lad/ ama (+keli' tehdit karakteri iderek artan sesler de d#y#l#yord#' )yotr
)etrovi!i ember iine alm*lard% Faterina 9vanovna' 3ebezyamikov!a atlarakK
0Cndrey ;emyonoviP0 dedi' 0;izin hakknzda yanlm*mP For#y#n on#P -ir siz ondan yana*nzP
Fimsesi yok on#nP ;izi Manr (nderdiP Cndrey ;emyonovi' iki (zm' "anm karde*imP0
7e Faterina 9vanovna' ne ya.t$nn +arknda olmadan' Cndrey ;emyonovi!in (nnde diz (kt%
)yotr )etrovi (+keden deliye d(nm*t%
0;amaP0 diye ba$rd% 0;(yledikleriniz ba*tan a*a$ samaP -#n# #n#tm#*t#m' sonra hatrladm'
sonra yine #n#tt#m% ,edir btn b#nlarP Dani ben mahs#s m# sok#*t#rd#m .aray on#n "ebineN
,iinN ,e amalaN ,e al. veremedi$im ola"ak benim b#%%% b# kzlaN0
% 0,iinN A*te benim anlayamad$m da b#P Cma s(zlerim btnyle ere$i yanstyorP -# kon#da
o kadar yanlmyor#m ki' ah' ne kadar a*a$lk bir adamsnzP -# davran*nzdan dolay elinizi
sk. size te*ekkr etti$im srada' (zellikle aklma elen bir sor#y# ok iyi hatrlyor#m% -# .aray
neden (zellikle izli"e koym#*t#n#z kzn "ebineN Izellikle izli"eN C"aba benim' ki*isel
yardmlarn k(kten"i bir (zm olmad$ iin b#nlara kar* old#$#m# biliyord#n#z da yalnz"a
benden izlemek iin mi b(yle davranm*tnzN Daha sonra' benim yanmda b# kadar byk bir
.aray vermekten #tanm* olabile"e$inize karar verdim% ;onra' ona sr.riz ya.mak istemi* de
olabilirdiniz%%% "ebinde yz r#blelik bir banknot b#la"ak ve *a*ra"akt%%% 4@nk baz
yardmsever ki*ilerin ya.tklar yardmn izli kalmasn istediklerini/ b#ndan ok ho*landklarn
biliyor#m5% Dine d*ndm ki' belki de' "ebinde .aray b#l#n"a size te*ekkr etmeye eli.
elmeye"e$ini denemek istiyord#n#zP ;onra' hani' sa$ elin verdi$ini sol el bilmemeli s(z
#yarn"a' size minnet d#ymasndan kanmak istiyor da olabilirdinizP%% Fsa"as daha neler neler
eldi aklma%%% Cma ben% btn b#nlar zerinde daha sonra d*nmeye karar verdim% Ite yandan
srrnz bildi$imi belli etmenin de kabalk ola"a$n d*ndm% Cn"ak aklma yine bir *ey
taklm*tK kendisine ya.lan iyilikten habersiz olan ;onya ;emyonovna' .aray yitirebilirdi% -#
bakmdan b#raya eli. "ebine yz r#ble brakt$nz kendisine s(ylemeye karar verdim% Cma
0)ozitivist Metod#n 1enel ;on#lan 0Rn brakmak' (zellikle de kita.ta )iderit!le 7aner!in
makalelerini ok#malarn salk vermek iin eerken -ayan Fobilyamikov!lara #$radm' sonra
do$r#"a b#raya eldim% 1eldim ki' me$er b#rada neler ol#yorm#*P Jimdi sorarm sizeK e$er
;onya ;emyonovna!nn "ebine yz r#blelik banknot# koyd#$#n#z# (rmeseydim' btn b#
ayrntl d*n"eler' varsaymlar' nasl' nasl aklma elebilirdiN0
Cndrey ;emyonovi #z#n s(ylevini b(yle bir mantki son#la bitirdi$inde artk iyi"e yor#lm#* hatta
yz ter iinde kalm*t% Cma ne yazk ki' meramn anlata"ak kadar 6#sa bilmedi$i iin 4ba*ka
dil de bilmezdi5' b# av#katlk ba*arsndan sonra sanki bir anda eriyi. tkenmi*' hatta sanki
zay+layvermi*ti% Cma kon#*mas herkes zerinde byk bir etki ya.m*t% Iylesine "o*k#yla'
(ylesine inanla kon#*m#*t# ki' s(zlerine herkesi inandrm* ibiydi% )yotr )etrovi i*lerin k(tye
itmekte old#$#n# anlyord#%
0Fa+anza taklan b# sama sa.an sor#lardan bana neP0 diye ba$rd% 0-#nlar kant de$ildirP -tn
b#nlar ryanzda (rm* olabilirsinizP -en de size diyor#m ki' yalan s(ylyors#n#z baym' kim
bilir hani kznl$nzdan dolay yalan s(ylyor ve
0)ozitivist Metod#n 1enel ;on#lar0%%% -atda do$al bilimlerle to.l#m bilimleri alanndaki en yeni
eli*melerin .o.ler son#larn aktarmak ama"yla 18:: ylnda )etersb#r!da' .ozitivist baz
+ilozo+larn' b# arada M%)iderit ve C% 7aner!in makaleleri b# ba*lk altnda to.lanm*t 4@ev%5
&80
&81
bana kara alyors#n#zP Izellikle de sizin serbest ve tanrtanmaz d*n"elerinize katlmad$m
iin bana kzm* olabilirsiniz' he.si b#P0
Cma ya.t$ b# manevra )yotr )etrovi!e bir yarar sa$lamad$ ibi' tam tersine her yandan
hom#rt#larn ykselmesine neden old#%
0J#na bakn' i*i nerelere (trdP0 diye ba$rd 3ebezyatnikov% 0Dalan s(ylyors#nP )olis a$r'
ben yar (nnde yemin etmeye hazrmP Dalnz niin' hani nedenle b(yle a*a$lk bir
davran*ta b#l#nd#$#n# hQlQ anlayabilmi* de$ilimP Ch' ne alakm*sn me$erP0
0-(yle a*a$lk bir davran*ta b#l#nmasnn nedenini ben aklayabilirim%%% 1erekirse yar
(nnde yemin edebilirim%%%0 ;on#nda 6askolnikov s(ze irmi*ti' bir adm (ne km*' sakin'
kendinden emin bir sesle kon#*#yord#% Edadaki herkes' daha ilk a$zda' on#n erekten de i*in
i yzn bildi$ini ve bilme"enin (zmne yakla*ld$n anlam*t% 6askolnikov 3ebezyatnikov!a
d(nerekK 0Crtk her *eyi anlam* b#l#n#yor#m%%% 0diye srdrd s(zlerini% 0Cslnda tQ i*in ba*ndan
beri b#n#n i$ren bir t#zak old#$#ndan k#*k#lanyord#m% Dalnz"a benim bildi$im' biraz sonra da
he.inize anlata"a$m (zel birtakm nedenlerden dolay b(yle bir k#*k#ya ka.lm*tm% A*in "an
al" noktas b#radadr% ;ize elin"e' Cndrey ;emyonovi' de$erli s(zlerinizle her *eyi kesin
olarak anlamam sa$ladnzP 8erkesin' herkesin beni dikkatle dinlemesini ri"a ederimK b# bay
43#=in!i (sterdi5 birka n (n"e bir kzla' daha do$r#s# benim kz karde*im Cvdotya 6omanovna
6askolnikova ile evlenmek zereydi% Cma n (n"e )etersb#r!a eldi$inin ilk n' daha ilk
(r*memizde benimle kava etti' ben de kendisini evimden kovd#m/ b# olayn iki tan$ vardr%
@ok k(t yrekli bir adamdr b#%%% Dn de$il (n"eki n' yani kendisiyle kava etti$imiz n' ben
daha on#n b#rada' yani sizin odanzda' Cndrey ;emyonovi' ot#rd#$#n# bilmiyord#m% Cyn n'
yani kava etti$imiz n' kendisi' rahmetli Marmeladov!#n dost# olarak kars Faterina
9vanovna!ya "enaze har"amalarna k#llanmas iin birka k#r#* verdi$imi (rm*% 8emen ot#r#.
anneme bir mekt#.
&82
yazarak' btn .aram FaterinQ 9vanovna!ya de$il de' ;onya ;emyonovna!ya verdi$imi bildirmi*'
b# arada da ;onya ;emyonovna zerine' daha do$r#s# benim ;onya ;emyonovna!yla olan
ili*kimin niteli$i zerine en a*a$lk s(zlerle e*itli imalarda b#l#nm#*% 8emen anlaya"a$nz ibi
btn b#nlardan ama"' annemle kz karde*imi' bana binbir lkle (nderdikleri .aralar k(t
yollarda har"ad$ma inandrarak' ailemle aram amakt% Dn ak*am' annemle kz karde*imin ve
on#n b#l#nd#$# bir aile to.lantsnda' .aralar ;onya ;emyonovna!ya de$il' "enaze har"amalar
iin FaterinQ 9vanovna!ya verdi$imi' o srada daha ;onya ;emyonovna!y hi tanmad$m' hatta
yzn bile (rmedi$imi kantlayarak ere$i ortaya kardm% -# arada on#n' yani )yotr )etrovi
3#=in!in' sahi. old#$# btn stnlkleriyle birlikte' kendisi iin on"a k(t s(zler s(yledi$i ;onya
;emyonovna!nn sere .arma$ bile olamaya"a$n ekledim% Fendisinin' ;onya ;emyonovna!y
kz karde*imle yanyana ot#rt#. ot#rtamaya"a$m sor#s#na kar*lk da' daha o n b# i*i ya.m*
bile old#$#m# s(yledim% Etti$i on"a i+tiraya ra$men' annemle kz karde*imin benimle boz#*mak
istememeleri zerine kendisi iyi"e ileden kt ve s(yledi$i her s(zle' annemle kz karde*ime
kar* ba$*lanmaz kabalklarda b#l#nd#% ;on#nda kesin ko.#* old# ve kendisini evden kovd#k%
-tn b# anlattklarm dn ak*am old#% Jimdi *# noktaya dikkat etmenizi ri"a ederimK e$er az
(n"e ;onya ;emyonovna!nn hrsz old#$#n# kantlayabilseydi' kz karde*imle anneme'
k#*k#larnda ve ;onya ;emyonovna!yla kz karde*imi bir t#tt#$#m iin bana "enmekte ok
hakl old#$#n#' bana k*makla' kz karde*imin' yani ni*anlsnn *ere+ini kor#d#$#n# kantlam*
ola"akt% Fsa"as' b(yle"e' benim yeniden ailemle aram amay ve onlarn (zne irmeyi
#m#yord#% ;onya ;emyonovna!nn *ere+ ve m#tl#l#$#n#n benim iin ne kadar de$erli old#$#n#
do$r# tahmin ederek' benden ki*isel olarak (almak istemesinden hi s(zetmiyor#m% 9*te on#n
hesa.lar b#nlardP -tn b# ol#. bitenleri ben b# *ekilde anlyor#mP -# a*a$lk davran*nn
ba*ka hibir nedeni olamazP0
&83
6askolnikov s(zlerini b(yle' ya da b#na yakn bir *ekilde bitirdi% Falabalk' *a*knlk dile etiren
seslerle sk sk s(zlerini kesmi*' ama yine de herkes kon#*masn byk bir dikkatle dinlemi*ti%
;akin' kendinden emin' dolambasz' kesin bir dille kon#*m#*t#% ;esindeki kararllk ve inan'
yznn seri anlatm' herkesin zerinde derin bir etki brakm*t%
3ebezyatnikov heye"anlaK
0Evet' evet' b# b(yleP0 diye do$r#lad% 0Dani b(yle olmas erek% @nk ;onya ;emyonovna ieri
irer irmez' bana (zellikle sizin b#rada ol#. olmad$nz' Faterina 9vanovna!nn kon#klar
arasnda sizi de (r. (rmedi$imi sord#% -eni .en"erenin oraya (trerek' orada sessiz"e
sord# b#n#% Demek ki on#n iin sizin m#hakkak b#rada b#l#nmanz erekiyord#P Evet' b# b(yle'
b# kesinlikle b(yleP0
3#=in' d#daklarnda kmseyi"i bir lmseme s#s#yord#% Cma yz bembeyazd% A*in iinden
nasl syrla"a$n d*nyor ibiydi% 8er *eyi old#$# ibi brak. itmek +azlasyla i*ine elirdi'
ama *# anda b(yle bir *ey olanaksz ibiydiK b#' ;onya ;emyonovna!ya i+tira etti$i yol#nda
kendisine y(neltilen s#lamalarn do$r#l#$#n# kab#l etmesi anlamna elirdi% @o$# ka+ay b#lm#*
olan kon#klar zaten +azlasyla heye"anlanm* d#r#mdaydlar% 9a*e mem#r#' kon#*#lanlarn
o$#n# anlamam* olmakla birlikte' herkesten ok ba$ryor' 3#=in!in hi de ho*#na itmeye"ek
birtakm yollara ba*v#r#lmasn (neriyord#% Cma odada sarho* olmayanlar da vardK btn
kira"lar ieri **m*lerdi% )olonyallarn de mthi* (+kelenmi*ti% 0)ane aydakP0 diye ba$r.
d#r#yorlar' -b# arada kendi dillerinde ba*ka baz tehditler de sav#r#yorlard% ;onya da byk bir
erilim iinde dinliyord#' ama bir baynlk eirmi* de yeni aylm* ibi her *eyi anlam*
(rnmyord#% -tn sav#nmasnn 6askolnikov!a ba$l old#$#n# hissederek (zlerini
ayrmadan ona bakyord#% Faterina 9vanovna hrldayarak' lkle sol#yord#' biti. tkenmi* bir
hali vard% Cma en a.tal"a (rn* olan Cmaliya 9vanovna!yd/ a$zn ayrm*' hibir *ey
anlamadan evresine baknyord#% Cnlad$ tek *ey' )yotr )etrovi!in k(*eye sk*m* old#$#yd#%
6askolnikov bir *eyler daha s(ylemek iin% izin isteye"ek old#' ama +rsat vermedilerK 3#=in!in
etra+n
&8&
sarm*lar' s(vyorlar' tehditler sav#r#yorlar' ba$ryorlard% Cma )yotr )etrovi (dlek takmndan
de$ildi' .lannn ba*arszl$a #$rad$n (rn"e' i*i yzszl$e d(kt% Falabal$ yarmaya
al*arakK
0Azin verin baylar' izin verin0' dedi% 0Cln da %eelimP 8em bana (zda$ vermekten de
vazeinP 9nann bana' b#ndan bir*ey kmaz' hibir *ey ya.amazsnz' (dlek takmndan de$ilim
benP Mam tersine' bir s## zorla (rtbas etti$iniz iin sor#ml# d#r#ma d*ersinizP 8rsz aka
ortaya km*tr' b# i*in .e*ini brakmaya"a$m%%%Darlarmz ne k(r' ne de sarho*%%% Fi*isel ("
d#y#laryla beni s#layan' evet' az (n"e a.tallklarndan b#n# kendi a$zlaryla itira+ ettiler' b# iki
dinsize' dinsizlikleri herkese bilinen serbest d*n"eli b# iki haytaya inanmazlar%%% Evet' izin verin
baylarP0
3ebezyatnikov (+keyleK
0Crtk odamdaki varl$nza katlanamamP0 diye ba$rd% 08emen terkedin odamP Aki ha+tadr' on#
a$rlayabilmek iin neler ekti$imi d*nyor#m da%%%0
01een n ben kendim odanzdan kyord#m Cndrey ;emyonovi"' ama beni siz
alkoym#*t#n#z' *imdiyse' o nk s(zlerime tek bir *ey ekleye"e$imK siz a.taln birisinizP
Fa+anzdaki kontakl$ ve k(r (zlerinizi tedavi ettirmenizi dilerim% 9zin 7erin baylarP0
3#=in kalabal$ yararak kendine bir yol atK ama on#n yalnz"a bir iki k+rle sav#*#. itmesine
(nl raz olmayan ia*e mem#r#' masadan bir bardak ka.t ve erili. )yotr )etrovi!e +rlatt% Cma
bardak )yotr )etrovi yerine Cmaliya 9vanovna!ya eldi% Cmaliya bir $lk att' ia*e mem#r# ise'
barda$ atarken +azla eriledi$i iin hzn alamad' denesini yitiri. olan"a a$rl$yla masann
altna y#varland% )yotr )etrovi odasna d(nd' yarm saat kadar sonra da evden ayrld%
;onya yaradl*tan rkek bir kzdK kendisine' ba*ka btn insanlardan ok daha kolay k(tlk
ya.labile"e$ini' a*a$lamak' (nln krmak ibi *eylerinse' herkesin' hemen hibir "eza
(rmeden kolay"a ya.abile"e$i *eyler old#$#n# (teden beri bilirdi% Cma yine de *# son olaya
kadar' herkese kar* taknd$
&82
(ll' #ysal boy#n e$er tavryla' +elaketlerden kanabile"e$ini sanyord#% Mthi* bir
d*krkl$na #$ram*t% 8er *eyi' hatta b# son olay bile tevekklle kar*layabilir' katlanabilirdi%
Cma b# son olay' (zellikle de ilk anlarda ona ok a$r elmi*ti% Fazand$ za+ere' temize
kmasna ra$men ilk kork# ve *a*knlk an ei. de ol#. bitenleri btnyle kavrayn"a'
#marszl$n ve a*a$lanm*l$n dayanlmaz a"sn d#yd# yre$inde% ;inirleri allak b#llak
olm#*t#' son#nda dayanamad ve kendini odadan d*ar at. ko*a ko*a evine itti% 3#=in!in k.
itmesinden hemen sonra olm#*t# b#%
Edadakilerin kahkahalar arasnda barda$ yiyen Cmaliya 9vanovna' bir ba*kasnn yanl*
yznden b(ylesine bir "ezaya #$ramaya katlanamazdK bir $lk atarak' k#d#rm#*asna' btn
ol#. bitenlerin sor#ml#s# olarak (rd$ Faterina Tvanovna!nn zerine atld%
0De+ol evimdenP 8emen' *imdiP MarsP0 7e Faterina 9vanovna!nn e*yalarndan eline eenleri
kaldr. yere almaya ba*lad% -itkin bir *ekilde kendini att$ yataktan +rlayan Faterina 9vanovna'
Cmaliya 9vanovna!nn zerine atld% Cma e*itsiz bir kavayd b#% Cmaliya 9vanovna on# bir ty
ibi +rlat. att% Havall kadn hkrklardan tkanarakK
0,eP%%0 diye haykrd% 0Cllahtan korkmadan ;onya!ya i+tira ettikleri yetmezmi* ibi simdi de b#
hayvan bana saldryor' haP Fo"am to.ra$a verdi$im n' so+ramda t#z#m# ekme$imi yedi$i
n' *# yetimlerle beni soka$a atmaya kalkyor haP ,ereye ide"e$im ben%%N0 1(zleri alev alev'
birden bir $lk att/ 0ManrmP Cdaletin yok m#N -izi' bizim ibi yetimleri kor#maya"aksn da kimi
kor#ya"aksnN Cma (re"e$imP Mahkeme de' adalet de var b# dnyadaP -en b#la"a$mP -ekle
sen allahsz kadnP )ole"ka' sen o"#klarla kal' ben *imdi d(nerimP ;okakta bile olsa' bekleyin
beniP Cdalet var m' yok m#' (re"e$imP0
Faterina 9vanovna' rahmetli ko"asnn s(zn etti$i ye*il dra. *aln basna (rtt' hQlQ oday
dold#rmakta olan a.artman halknn meydana etirdi$i karmakar*k sarho* kalabal$n yararak
kendine yol at' (zya*lar iinde' hkra hkra' ne ol#rsa ols#n' hemen *# anda bir yerlerde
adaleti b#lmak kararyla soka$a +rlad% )oleka' kklerle birlikte kork# iinde k(*edeki sand$n
zerine bzld' iki karde*ini k#"aklad' tirtir titreyerek annesinin d(nmesini beklemeye ba*lad%
Cmaliya 9vanovna odann iinde d(rt d(nyor' #l#r ibi a$lyor' ba$ryor' eline een her *eyi
k#d#rm#sasna yerlere atyord#% Fira"lar da mthi* rlt ediyor' her ka+adan bir ses
kyord#/ kimileri ol#. bitenler zerine akllar erdi$in"e bir *eyler s(ylyor' kimileri tart*yor'
k+rler sav#r#yor' kimileriyse *ark s(ylyord#%
6askolnikov' 0Crtk ben de ideyim'0 diye d*nd% 0Evet' ;onya ;emyonovna' bakalm *imdi ne
diye"eksinizN0
7e ;onya!nn evine itmek zere kt%
A7
6askolnikov' r#h#nda b#n"a deh*et ve a" d#ymasna ra$men' 3#=in!e kar* ;onya!nn al*kan'
yav#z bir av#kat olm#*t#% -# sabah ekti$i b#n"a i*ken"eden sonra' iyiden iyiye katlanlmaz bir
hal almaya ba*layan izlenimlerini de$i*tirmesine neden olan b# rastlantya sevinmi* ibiydi/ b#
sevin"e kaynak olan bir ba*ka nedenden' on# ;onya!y sav#nmaya zorlayan ki*isel ve "andan
d#y#lardan hi s(zetmiyor#z% Ite yandan' kendisini-hele bazen- mthi* heye"anlandran bir
randev#s# vard ;onya!ylaK 3izaveta!y kimin (ldrd$n s(ylemek zor#ndayd ona/ b#n#n
a"sn *imdiden d#y#yor' b# d*n"eyi ka+asndan #zakla*trmak istiyor ibiydi% Faterina
9vanovna!nn evinden karken' !-akalm *imdi ne diye"eksiniz' ;onya ;emyonovnaN! derken de'
herhalde' az (n"e 3#=in!e kar* kazand$ za+erin "o*k#s# iinde b#l#n#yord#% Cma *# anda t#ha+
bir *eyler ol#yord# kendisine% Fa.erna#mov!larn evine elin"e' birden elinin aya$nn ekilir ibi
old#$#n#' korkt#$#n# hissetti% Fa.nn (nnde t#ha+ bir sor#yla' daln' d#raksadK !3izaveta!y
kimin (ldrd$n ille de s(ylemeli miyimN! ;or# t#ha+t' nk daha b#n# aklndan eirir
eirmez' s(ylememesinin olanaksz olmas bir yana' b# i*i bir an e"iktirmenin dahi elinde
olmad$n anlad% -#n#n niin olanaksz old#$#n# henz bilmiyord#'
&8:
&8>
ama hissediyord# b#n#/ ve b(ylesi birtakm zor#nl#l#klar kar*snda sz old#$#n# hissetmek
ona deh*etli a" veriyor' yre$ini eziyord#% Daha +azla d*nmemek ve a" ekmemek iin hzla
ka.y at ve e*ikte d#r#. ;onya!ya bakt% ;onya dirsekleri masaya dayal' elleriyle yzn
(rtm*' ot#r#yord#' ama 6askolnikov!# (rr (rmez' sanki on# bekliyorm#* ibi yerinden kalkt'
kar*lamaya ko*t#% Edann ortasnda kar*la*tlar% ;(nya ab#k ab#kK
0;iz olmasaydnz' halim ne ol#rd#P0 dedi' ilk a$zda s(ylemek iin hazrlad$ s(zlerdi b#nlar%
;onra s#st# ve bekledi%
6askolnikov masaya yakla*t' az (n"e on#n kalkt$ iskemleye ot#rd#% M.k dnk ibi' ;onya
on#n iki adm (tesinde ayakta d#rd#%
0Evet' ;onya%%N0 diye ba*lad 6askolnikov' ama birden sesinin titredi$ini hissetti% 0-tn sor#n'
!to.l#msal d#r#m ve ona ba$l elenekler!den kaynaklanyord#% Cnladnz m az (n"e b#n#N0
;onya!nn yznde a" (leleri ##*t#%
0,ol#r benimle dnk ibi kon#*mayn0' dedi% 03t+en yine ba*lamaynP @ekti$im a"lar bana
yeter%%0
-# sitemine 6askolnikov!#n alnabile"e$inden korkarak' hemen lmsediK
0C.tal"a bir *eydi ordan ayrlmam% Fim bilir neler ol#yor *imdi ordaN Demin ide"ektim' ama
he.%%% sizin elebile"e$inizi d*ndm%0
6askolnikov ona Cmaliya 9vanovna!nn Faterina 9vanovna!y ve o"#klarn evden kovd#$#n# ve
Faterina 9vanovna!nn bir yerlere 0adalet aramaya0 itti$ini anlatt%
0Cman ManrmP0 diye ba$rd ;onya' 0hemen idelim%%%0
7e mantos#n# ka.t%
0Dine ayn *eyP%%%0 dedi 6askolnikov sinirli sinirli% 0Cklnz +ikriniz onlardaP -iraz da benimle ol#n%0
0Da%%% Faterina 9vanovnaN0
6askolnikov ters tersK
0Merak etmeyin' Faterina 9vanovna sizden vazemez0 dedi% 0Evden kt$na (re' az sonra
kendisi b#raya elir% ;izi b#rada b#lamazsa .i*man ol#rs#n#z sonra%%%0
&88
;onya a"l bir kararszlkla iskemleye ili*ti% 6askolnikov basn (nne e$mi* bir *eyler d*nyor'
kon#*m#yord#%
0Diyelim 3#=in *imdi istemedi0 diye ba*lad' ;onya!ya bakmadan kon#*#yord#' 0ama ya isteseydi'
ya da hesabna (ylesi #y#n elseydi% 3ebezyatnikov ve ben olmasaydk' sizi ha.se attrabilirdi'
(yle de$il miN0
;onya d#y#l#r d#y#lmaz bir sesleK
0Evet0 dedi' sonra daln' kork#l#K 0EvetP0 diye tekrarlad%
07e ben erekten de orada b#l#nmayabilirdimP 3ebezyatnikov!sa tmyle bir rastlant son#"#
oradayd%0
;onya s#s#yord#%
08a.se d*seniz ne ola"aktN Dn size s(ylediklerimi hatrlyor m#s#n#zN0
;onya yine bir *ey s(ylemedi% 6askolnikov biraz bekledi' sonra zorlama bir lmsemeyleK
0Deniden' 0Ch' yeter artk' b#nlardan s(zetmeyinP0 diye"e$inizi sanm*tm ben de%%%0 dedi% -ir
dakika kadar s#st#' sonraK 0,e o' yine s#s#yors#n#zN0 dedi% 0Cma bir *eyler kon#*mamz erek%
3ebezyatnikov!#n dedi$i ibi' bir 0sor#n0# nasl (ze"e$inizi ($renmek' do$r#s# benim iin ok
ilin ola"ak% 4;amalamaya ba*lam*t5% 8ayr' "iddi s(ylyor#m/ erekten "iddiyim% D*nn ki
;onya' 3#=in!in btn niyetlerini (n"eden biliyord#n#z' b(yle"e Faterina 9vanovna!nn' on#n
o"#klarnn' ek olarak da 4kendinizi bir hi olarak (rd$nz iin ek olarak diyor#m5 kendinizin
tmyle mahvola"a$nz 4hem de kesinlikle5 biliyors#n#zP )ole"ka!nn da (yle%%% nk o da ayn
yol#n yol"#s#%%% Evet' b(yle bir d#r#mda' e$er her *ey sizin elinizde olsayd' yani birilerinin
ya*amas' ya da (lmesi' diyelim 3#=in!in ya*amas ve alaklklarna devam etmesi ya da Faterina
9vanovna!nn (lmesi size braklm* olsayd' nasl bir karar verirdinizN -#nlardan hanisi (lmeli
size (reN Evet' sor#yor#m%0
;onya kayl (zlerle bakyord# onaK b# dolambal' b# #zaktan #za$a bir *eyler hatrlatan
s(zlerde (zel bir *eyler sezer ibi olm#*t#%
0-(yle bir *ey sora"a$nz iime do$m#*t#0' dedi/ dikkatle' merakla bakyord# 6askolnikov!a%
&8?
0Ayi' (yle ols#n/ ama siz s(yleyin banaK kararnz ne ol#rd#N0 ;onya yznde bir tiksinti
anlatmylaK 0Elmaya"ak *eyler zerine neden sor# sor#yors#n#z banaN0 dedi%
0Iyleyse' 3#=in!in ya*amas ve alaklklarna devam etmesi daha iyiN -#na da m karar vere"ek
"esaretiniz yokN0
0-# Manr!nn i*i' ben nereden bilebilirim%%N 8em ne diye bana b(yle hi sor#lmaya"ak *eyleri
sor#. d#r#yors#n#zN -(yle anlamsz' bo* *eyleriN 8i b(yle bir *ey benim kararma kalabilir miN
Filan"ann ya*amasna' +ilan"ann ya*amamasna karar vermek hakkn bana kim verdiN0
6askolnikov som#rtarakK
0Manr!nn i*i' dediniz miydi' artk kon#*a"ak bir *ey kalmyor demektir'0 diye hom#rdand%
;onya a"ylaK
0-enden ne istedi$inizi aka s(ylerseniz' daha iyi edersinizP0 diye ba$rd% 0Dine dilinizin altnda
bir *eyler var%%% Doksa b#raya' bana i*ken"e etmeye mi eldinizN0
7e kendini t#tamad birden a" a" a$lamaya ba*lad% 6askolnikov kederli (zlerle bakyord# ona%
Cradan be* dakika eti%
08aklsnz' ;onya%%%0 dedi 6askolnikov yava*a% -irden de$i*mi*ti sanki% Cz (n"eki ya.ma"k
kstahl$ndan ve k*krt" tavrndan eser kalmam*t% ;esi bile "lzlasm*tK 0Dn sana' beni
ba$*laman dilemeye elmeye"e$imi s(ylemi*tim' ama i*te s(zlerime nerdeyse beni
ba$*laman dilemekle ba*ladm%%% 3#=in ve Manr kon#s#nda s(ylediklerim iin%%% Evet ;onya'
ba$*lanmam diledim%%%0
1lmsemek istedi' ama yor#nl#$#' bezinli$i dile etiren zay+ bir lmseyi*ti b#% -a*n e$di'
yzn elleriyle ka.ad%
-irden yre$inde ;onya!ya kar* yak" bir ne+ret d#yd#/ beklenmedik' t#ha+ bir d#y#yd#
b#/6askolnikov *a*rd' rkt' ba*n kaldr. ;onya!ya bakt' ama kay dol#' ili dol# a"l
bak*larla kar*la*t (zleri% -# bak*larda seviden ba*ka bir *ey yokt#/ 6askolnikov!#n iindeki
ne+ret bir hayal ibi yok old#% 8ayr' b# o de$ildi/ *a*rm*' iki d#y#y# birbirine kar*trm*t% -#
yalnz"a o ann eldi$ini (steriyord#%
&?0
Deniden elleriyle yzn ka.ad ve ba*n yere e$di% -irden yz sa.sar old#' iskemlesinden
kalkt% ;onya!ya bakt' hibir *ey s(ylemeden bir makine ibi idi. kzn yata$na ot#rd#%
J# anla' baltay ilmi$inden kardktan sonra ko"akarnn arkasnda d#r#rken' artk kaybede"ek
bir saniyesi bile olmad$n d*nd$ an arasnda (yle kork#n bir benzerlik vard ki%%%
0,eyiniz varN0 diye sord# ;onya' rkm*t on#n b# halinden%
8ibir *ey s(yleyemedi 6askolnikov% Cklamann b# *ekilde ola"a$n hi d*nmemi*ti' *# anda
kendisine neler old#$#n# o da bilmiyord#% ;onya #s#l"a yata$a' on#n yanna ot#rd#' (zlerini
diki. beklemeye ba*lad% Dre$i nerdeyse d#ra"akt% Dayanlmaz bir d#r#md# b#K 6askolnikov
(l ibi sararan yzn ;onya!ya evirdi/ d#daklar bir *eyler s(yleyebilmek abasyla r.nyor
ibiydi% ;onya!nn yre$ini bir kork# ka.lad% Endan ha+i+e #zakla*arak yenidenK 0,eyiniz varN0
diye sord#%
0-ir *ey yok ;onyaP Forkma%%% ;amaP 1erekten de' samaP%%%0 Fendinden emi*' sayklyor
ibiydi% -irden' ba*n kaldr. ;onya!ya bakt% 0Dalnz' niin sana b(yle eziyet ediyor#m% ;onyaN
1erekten de' niinN Fendime he. b#n# sor#yor#m%%%0
-elki onbe* dakika (n"e yine sorm#*t# b# sor#y# kendine' ama b# kez' nerdeyse kendinden
emi*"esine' btn v"#d# tir tir titreyerek sor#yord#%
;onya ona (zlerinde derin bir a"yla bakarakK 0Ch' nasl da a" ekiyors#n#zP%%0 dedi%
08e.si samaP%% -aksana' ;onya 4nedense lmsedi' iki saniye kadar sren ##k' belli belirsiz
bir lmsemeydi b#5' dn sana bir *eyler s(ylemek istemi*tim' hatrlyor m#s#nN0 ;onya
tedirinlikle bekledi%
0Dn b#radan karken' belki sons#z"asna ayrld$mz ama e$er d(nersem' sana 3izaveta!y
kimin (ldrd$n aklaya"a$m s(ylemi*tim%0
;onya birden btn v"#d#n#n titredi$ini d#yd#% 0A*te *imdi s(ylemeye eldim%0 ;onya lkleK
&?1
0Evet' dn siz erekten de%%%0 diye bir *eyler mrldand' sonra birden kendine eldi' tela*laK 0Ayi
ama siz b#n# nerden biliyors#n#zN0 diye sord#%
Horl#kla sol#k almaya ba*lam*t ;onya' yz itide sararyord#%
0-iliyor#m%0
;onya bir dakika kadar s#st#' sonra rkek rkek%
0Doksa b#ld#lar m on#N0 diye sord#%
08ayr' daha b#lamadlar%0
;onya yine bir dakika kadar s#st#' sonra zor d#y#l#r bir sesleK
0Iyleyse siz b#n# nerden biliyors#n#zN0 diye sord#%
6askolnikov yzn ona eviri.' (zlerini (zlerine dikti' az (n"eki ar.k' ##k lmseyisiyleK
0Mahmin et0' dedi%
;onya te.eden trna$a titredi$ini d#yd#% -ir o"#k ibi lmseyerekK
0Cma siz%%% niin beni b(yle kork#t#yors#n#zN0 diye mrldand%
6askolnikov' (zlerini ondan ayrmak elinde de$ilmi* ibi dik dik bakmay srdrerekK
0Madem b#n# biliyor#m' (yleyse on#n ok yakn dost#y#m%%%0 dedi% 0E%%% 3izavetay (ldrmek
istemiyord#%%% 9stemeden (ldrd on#%%% Fo"akary (ldrmek istiyord# o%%% Fo"akar yalnzd
(n"e%%%Mam o srada 3izaveta irdi ieri%%% -(yle"e%%% on# da (ldrm* old#%%%0
Cradan kork#n bir dakika daha eti% 9kisi de (zlerini ayrmadan birbirlerine bakyorlard%
Fendini an k#lesinden a*a$ brakyorm#*asna bir d#y#ylaK
0Mahmin edemiyor m#s#nN0 diye sord# 6askolnikov%
;onya zor d#y#l#r bir sesleK
08a-hayr0 diye kekeledi%
0Ayi"e bir bak bakalm%%%0
-#n# s(yler s(ylemez o% eski' bildik d#y# btn r#h#n# dond#rd#' birden ;onya!nn yznde
3izaveta!nn yzn (rd%
&?2
-irden elinde baltayla 3izaveta!nn zerine yrrken kadnn yznde beliren anlatm hatrladK
3izaveta bir yandan d#vara do$r# erilirken' bir yandan da o"#ks# bir kork#yla ellerini ileri do$r#
#zatm*t/ anszn bir *eyden korkmaya ba*layan ve (zlerini kendisini kork#tan *eye diki.
mini"ik ellerini ileri do$r# #zatarak her an a$lamaya hazr eri eri ekilen bir o"#k ibiydi%%% J#
anda ;onya!nn yznde de ayn anlatm vardK ayn kork#' ayn #marszlkla bakyord# ona%
-irden sol elini ona do$r# #zatarak .arma$nn #"#yla ha+i+e ($sne dok#nd#% -ir yandan da
#s#l #s#l ondan #zakla*arak yataktan' ot#rd#$# yerden kalkmaya ba*lam*t/ an"ak (zlerini bir
an ols#n on#n (zlerinden ayrmyord#' ;onya!nn d#yd#$# kork# birden ona da b#la*tK yznde
ayn deh*et anlatm' hatta d#daklarnda ayn o"#ks# lmseme' o da ;onya!ya bakmaya
ba*lad ;on#ndaK
0Cnladn mN0 diye +sldad%
0ManrmP0 diye bir $lk ko.t# ;onya!nn ($snden% Data$a y$l. yzn yast$a (md% Cma
ok ksa srd b#% @ab#"ak' do$r#ld#' hzla 6askolnikov!a yakla*t' iki elini birden t#t#. in"e"ik
.armaklar arasnda bir menene ibi skarak' (zlerini on#n (zlerine dikti ve yeniden dikkatle
bakmaya ba*lad% -# bak*larla son bir #m#t *$ b#lmak istiyor ibiydi' ama hayr' hibir #m#t
yokt#% 8i k#*k#s# kalmam*t' dedi$i ibi olm#*t# her *eyP!;onya ok sonralar b# an
hatrlad$nda' hi k#*k#s# kalmay*n' b# karara b(ylesine birdenbire var*n ok t#ha+ ve
yadrat" b#lm#*t#% Doksa b# on#n iine mi do$m#*t#N 8ayr' b(yle bir *ey s(yleyemezdi% Cma
*# anda' 6askolnikov ona b#n# s(yler s(ylemez btn b#nlar erekten de kendisinin iine
do$m#* ibi eldi%
6askolnikov a"ylaK
0Deter' ;onyaP0 dedi% 0DeterP C" ektiriyors#n banaP0
Ena b# i*i b(yle aa"a$n b# i*in b(yle ola"a$n hi ama hi d*nmemi*ti' ama b(yle olm#*t#
i*te%
;onya birden kendinde de$ilmi* ibi yerinden +rlad' ellerini o$#*t#rarak odann ortasna kadar
itti' sonra hzla d(nd' yeniden yata$a' on#n yanna ot#rd#/ o kadar yaknna ot#rm#*t#
&?2
ki' nerdeyse om#zlar birbirine de$iyord#% ;onra birden' sanki bir yerine bir *ey sa.lanm* ibi
irkildi' bir $lk att' kendinde de$ilmis"esine ve niin ya.t$n kendi de bilmeden 6askolnikov!#n
(nnde diz (kt%
0,e ya.tnz' ne ya.tnz b(yle kendinizeP0 diye mrldand' sesi #m#ts#zl#kla dol#yd#% ;onra
birden do$r#ld#' 6askolnikov!#n boyn#na atld' kollaryla smsk sarld%
6askolnikov kendini ha+i+e eri ekti' zn bir lmsemeyleK
0,e t#ha+sn' ;onya0 dedi' 0sana ondan s(zetti$im srada beni k#"aklay. (.yors#nP ,e
ya.t$nn +arknda msnN0
;onya on#n ne dedi$ini d#ymam*t bile' mthi* bir heye"an iindeK
0J# anda btn dnyada sizden daha m#ts#z hi kimse yokt#rP0 diye haykrd ve bir a$lama
n(betine t#t#lm#*asna hkrmaya ba*lad% !
6askolnikov ne zamandr yaban"s old#$# bir d#y#n#n bir sel ibi iine bo*and$n ve
kendisini ha+i+letti$ini hissetti% -# d#y#ya kar* koymad' (zlerinden y#varlanan iki damla ya*
kir.iklerine asl. kalm*t%
0Dani beni brakmyor m#s#n ;onyaN0 dediK belli belirsiz bir #m#t titre*imi vard sor#s#nda%
08ayr' hayrP0 diye ba$rd ;onya' 08ibir zaman' hibir yerdeP ,ereye idersen .e*inden
ele"e$imP%% Ch' ManrmP Ch' ne kadar m#ts#z#mP Ch' niin' niin seni daha (n"e tanmadmP
,iin bana daha (n"e elmedinP Ch' ManrmP0
01eldim ya i*teP0
0Jimdi eldin amaP ,e ya.labilir *imdiP% -irlikte' birlikte%%% ideriz kre$e de%%%0 6askolnikov!a
yeniden sarlm*t% -# s(zler zerine 6askolnikov!#n btn v"#d# kasld' d#daklarnda az
(n"eki kmseyi"i lmseme%
0-en belki de daha kre$e itmek niyetinde de$ilim' ;onya0 dedi%
;onya ona hzla bir (zatt%
M#ts#z bir insana kar* d#yd#$# o heye"anl ilk a"ma d#y#s#ndan sonra' yeniden kork#n
"inayet d*n"esiyle sarsld%
&?:
6askolnikov!#n kon#*ma ton#ndaki de$i*me' ona bir anda "inayeti ve katili hatrlatm*t%
Ja*knlkla bakyord# ona% -# i* niin olm#*t#' nasl olm#*t#' daha hibir *ey bilmiyord#% -#
sor#lar *# anda birdenbire bilin"inde akvermi*ti% Cma hemen sonra yeniden k#*k#lanmaya
ba*lad' inanamyord# bir trlK !E m# katilP Ela"ak *ey mi b#P%%!
0,e ol#yorN ,erdeyim benN0 diye ba$rd birden/ hQlQ kendine elememi* ibi byk bir *a*knlk
iindeydi% 08em%%'' sizin ibi birisi nasl b(yle bir *ey ya.abilir%%N ,iin ya.tnz b#n#N0
6askolnikov "an skntsyla ve bitkin bir *ekildeK
0,iin ola"ak' soymak iin% Deter artk' ;onya0 dedi%
;onya sersemlemi* ibiydi' ama birdenK
0C m kalm*tnP0 diye ba$rd% 0;en%%% sen b#n# annene yardm etmek iin ya.tn' (yle de$il miN0
6askolnikov yzn (te yana evirdi' ba*n (nne e$diK
08ayr' ;onya' hayr'0 diye mrldand% 0C old#$#m s(ylenemez%%% Evet' erekten de anneme
yardm etmek istemi*tim' ama%%% tam b# da de$il%%% -ana a" ektirme' ;onyaP0
;onya!nn elleri yanna d*t%
! 0-tn b#nlar erek olabilir miN Manrm b# nasl erek b(yleP -(yle bir ere$e kim inanrN
8em kar. "ebinizdeki .aray son k#r#*#na kadar ba*kalarna verin' hem de .ara iin birini
(ldrnP0 -ir an s#st#' sonra 0Ch' yoksa%%% yoksa Faterina 9vanovna!ya verdi$iniz o .aralar da%%%
Manrm' yoksa o .aralar da%%%0 diye ba$rd%
6askolnikov on#n s(zn keserekK
08ayr' ;onya%%%0 dedi% 0o .aralar' o .aralar de$il% 9in rahat ols#nP -ir t""ar ara"l$yla annemin
(nderdi$i .aralar onlar% 8astaland$m n elime emi*' ayn n de Faterina 9vanovna!ya
vermi*tim% 6az#mihin tanktr%%% )aralar da benim adma o alm*t t""ardan%%% -enimdi o .aralar'
benim' kendi .aralarm%%%0
;onya (zlerini d(rt am* on# dinliyor' olan"a abasyla bir *eyler anlamaya al*yord#%
6askolnikov daln dalnK
&?>
0E .aralara elin"e%%%0diye ekledi' 0aslnda .ara ol#. olmad$n da bilmiyor#m ya' nk o srada
ko"akarnn boyn#ndan ii tka basa dol# bir .ara kesesi alm*tm' ama iine bakmam*tm' +rsat
olmam*t%%% sonra' zin"ir' kold$mesi ibi baz *eyler de vard%%% .ara kesesiyle birlikte b#nlarn
he.sini ertesi sabah' 7 "addesinde daha (n"e hi bilmedi$im bir avl#da' bir ta*n altna
izledim%%% Jimdi de orda d#r#yorlar%%%0
;onya k#lak kesilmi* dinliyord#% 6askolnikov!#n son s(zlerinde bir #m#t *$ (rerekK
0-# i*i%%% soymak iin ya.t$nz s(ylyors#n#z' ama hibir *ey almam*snz%%P0 dedi%
6askolnikov yine daln daln%
0-ilmiyor#m%%% Daha b# .aralar al. almamaya karar vermedim0' diye mrldand' sonra birden
kendine eldi' ha+i+e lmseyerekK 0Cmma a.tal"a *eyler s(ylyor#m' (yle de$il miN0 dedi%
;onya!nn aklndan' !;akn deli olmasnN! d*n"esi eti' ama hemen kovd# b# d*n"eyi
ka+asndanK hayr' b#rada ba*ka bir *ey vard% Fendisi hibir *ey anlamyord#%
6askolnikov birden "o*arakK
0-iliyor m#s#n' ;onya0 dedi' 0e$er a old#$#m iin alsaydm b# .aralar%%%0 s(z"klerin zerine
basarak devam ettiK 0*# anda m#tl# ol#rd#mP -#n# bilmi* olP0
-iraz sonra #m#ts#zl#k iindeK
0Cma btn b#nlardan sana neP0 diye srdrd s(zlerini% 0J# anda ya.t$m *eyin a.tal"a
old#$#n# s(ylyors#n' b#ndan sana neN -ana kar* elde etti$in b# a.tal"a za+erden sana neN
Ch' ;onya' ben sana b#nlar s(ylemek iin mi eldimN0
;onya yine bir *eyler s(ylemek istedi' ama kon#*maktan vazeti%
0Dn seni' benimle birlikte elmen iin a$rmamn tek nedeni' senden ba*ka kimsemin
olmay*yd%0
;onya rkek rkekK
0,ereye a$rm*tnN0 diye sord#%
6askolnikov a" a" lmseyerekK
0Forkma' hrszl$a' "inayet i*lemeye de$il'0 dedi% 0Farkl insanlarz biz%%% -iliyor m#s#n% ;onya'
dn seni nereye a$rd$m
&?8
daha *imdi' *# anda anladm%%N Dn bilmiyord#m b#n#' nereye ide"e$imizi ben de bilmiyord#m%
-ir tek *ey iin a$rdm seni ve bir tek *ey iin eldim b#raya' beni brakmaman iin%
-rakmaya"aksn' de$il mi ;onyaN0
;onya on#n elini sktK
6askolnikov bir dakika kadar sonra' ;onya!ya sons#z bir a"yla bakarakK
0,iin s(yledim b#n# ona' niinN0 diye ba$rd%0 ,iin atmN A*te benden aklama bekliyors#n'
;onya%%% Et#r#yor ve bekliyors#n%%% Eysa ne s(yleyebilirim sanaN 8ibir *ey anlamaya"ak'
yalnz"a a" eke"eksin%%% benim yzmden%%P -ak i*te a$lyor ve beni k#"aklyors#n%%% ,iin
k#"aklyors#n beni ;onyaN -# a"y tek ba*ma ekemedi$im ve !sen de a" ek ki' ben biraz
ha+i+liyeyim! dedi$im iin miN -(yle bir ala$ sevebilir misin senN0
0;anki sen a" ekmiyor m#s#nN0 diye ba$rd ;onya%
Dine ayn d#y# bir sel ibi bo*and 6askolnikov!#n yre$ine ve yine yre$ini bir an iin
y#m#*att%
0;onya ben k(t yrekli bir adamm' b#n# #n#tma' .ek @ok *eyin aklamas b#rada% ;ana da
k(t yrekli old#$#m iin eldim% 8er *eye kar*n b#raya elmeyebile"ek insanlar da vardr%
-ense%%% (dle$in ve ala$n biriyimP Cma%%% ne ya.alm' (yle olaymP -# de$il sor#n%%%
Fon#*mamz erek' ama ben s(ze nasl ba*laya"a$m bilemiyor#m%%%0
D#rd#' #z#n #z#n d*nd' sonraK
0Dedim ya' +arkl insanlarz bizP0 diye ba$rd% 0-irbirimizin deni de$ilizP -#raya eldi$im iin de
kendimi hi ama hi ba$*lamaya"a$mP0
08ayr' hayrP0 diye ba$rd ;onya% 0-#raya elmen' benim ($renmem iyi old#P 8em de ok iyi
old#P0
6askolnikov ona a"yla bakt%
01erekten de ne olm#* sankiP0 dedi' d*n. ta*n. bir karar vermi* ibiydi% 0-(yle old# b# i*P
;or#n *#K bir ,a.olyon olmak istedim' on#n iin de (ldrdm%%% ,asl' anladn mN0
;onya sa+a ve ekinerekK
08ayr0 dedi' sonra yalvarr"asna eklediK 0Dalnz%%% sen anlatP -en anlarm%%% ben kendi kendime
he.sini anlarmP0
&??
0Cnlar msnN )ekQlQ' (rrzP0
;#st#' #z#n"a bir sre d*nd%
0;or#n *#0 dedi% 0-ir n kendime *(yle bir sor# sord#mK e$er benim yerimde ,a.olyon olsayd
ve mesleki trman*na ba*lamak iin (nnde ne Mo#lon' ne Msr' ne Mont -lan"!tan ei* ibi
zel ve antsal *eyler de$il de' ln' zavall bir ko"akar' stelik de sand$ndaki .aralar
almak iin 4mesleki trman* iin' anlyors#n yaN5 (ldrlmesi ereken bir te+e"i ko"akar
b#l#nsayd ve ba*ka"a da hibir k* yol# olmasayd' a"aba ne ya.ardN -(ylesine antsal
olmaktan #zak' stelik de%%% nah olan bir *ey ya.t$ iin a" d#yar mydN J#n# hemen
s(yleyeyim ki' b# 0sor#n0 zerine ok' ama ok ka+a yord#m' (yle ki' son#nda ,a.olyon!#n b#
i*ten a" d#ymak *(yle d#rs#n' b# i*in antsal bir i* ol#. olmad$ ibi bir kon#n#n aklnn
k(*esinden bile emeye"e$ini hatta%%% b# i*in insana a" verebile"e$inin +arknda bile
olmaya"a$n anladm 4naslsa birdenbire anladm b#n#5 ve b(yle d*nd$m iin mthi* #tan
d#yd#m%%% Innde ba*ka bir yol yoksa' hi d#raksamadan kadnn i*ini bitiriverirdi ,a.olyonP%%
-en de%%% b#n#n zerine d*nmekten vazei.%%% b# otoritenin (rne$ine #y#n olarak%%% "inayeti
i*ledim%%% Mmyle anlatt$m ibi old# b# i*P 1ln m b#l#yors#nN Evet' ;onya' b#rada asl
ln olan' b# i*in tam anlatt$m ibi olmasdr%%%0
;onya anlattklarn hi de ln b#lmam*t% Daha da rkm* olarak ve zor d#y#lan bir sesleK
0;iz0 dedi' 0bana do$r#"a hi (rnek vermeden anlatn' daha iyi%%%0
6askolnikov on#n ellerini t#tt#' yzne zntyle bakarakK
0Dine haklsn' ;onya0 dedi% 0-tn b#nlar sama' nerdeyse bo* bir evezelikP -iliyors#n'
annemin hibir *eyi yok%%% -ir rastlant son#"# e$itim (ren kz karde*imin yazs' mrebbiye
olarak srn. d#rmak%%% ikisinin de #m#d# bendim% Sniversitede ok#yord#m' ama masra+larn
kar*layamad$m iin ayrlmak zor#nda kaldm% 8o*' her *ey yol#nda itse ve ayrlmasam ne
ola"aktN En' on iki yl sonra' yllk bin r#ble eliri olan bir ($retmen ya da mem#r olmaktan ba*ka
ne #mabilirdimN 4Ezberlemi* ibi kon#*#yord#5% -# arada annem kaylardan'
200
a"lardan (k. de"ek ve ben on#n iin hibir *ey ya.amaya"aktm%%% Fz karde*imin ba*na
daha da k(t *eyler elebilirdiP%%8er *eyden el etek ekmek' annemi #n#t#.' kz karde*imin
#$raya"a$ a*a$lanmalara sayyla katlanmak iin sebe. neN Evet' ne iin btn b#nlarN Enlar
to.ra$a veri.' yeni dertler edinmek' evleni. ol#k o"#k sahibi olarak b# kez de b#nlar be*
.arasz' bir lokma ekme$e m#hta brakmak iin miN A*te%%% A*te ben ko"akarnn .aralaryla'
anneme yk olmadan niversite ($renimimi srdrmeyi' niversiteden sonraki ilk admlarm
atabilmeyi ve btn b#nlar ok eni* bir biimde ve radikal anlamda ya.may d*nm*tm/
(yle ki' ye.yeni bir mesleki trman* erekle*tirmek ve yeni' ba$msz bir yolda ilerleyebilmek
istiyord#m%%% A*te%%%% he.si b#%%% Fo"akary (ldrmekle%%% hi k#*k#s#z k(r bir i* ya.tm%%% Eh'
yeter artkP0
;(zlerini bitirdi$inde tam bir bitkinlik iindeydi% -a*n e$di%
0Ch' ama b# o de$il' b# o de$ilP0 diye ba$rd ;onya' sesi a" dol#yd#% 08i b(yle *ey ol#r m#P0
0Elmad$ ortadaP Cma ben sana ere$i s(yledimP0
0-# nasl erek b(yleP Ch' ManrmP0
0-en yalnz"a bir bit (ldrdm' ;onya' yararsz' i$ren' herkese zarar dok#nan bir bitP0
0Cma b# bit' bir insanP0 6askolnikov ona t#ha+ t#ha+ bakarakK
0-en de biliyor#m on#n bir bit olmad$n0 dedi% 0Cslnda' ;onya ben yalan s(ylyor#m' hem de
ne zamandr yalan s(ylyor#m%%% Do$r# s(ylyors#n sen/ b#' o de$il% -#rada ba*ka' bamba*ka
nedenler varP%% ,e zamandr kimseyle kon#*madm% ;onya%%% -a*m ok k(t a$ryor%0
1(zleri h#mma ate*iyle yanyord#% ;ayklar ibiydi/ d#daklarnda tedirin lmsemeler
##*#yord#% -tn varl$n ka.layan "o*k#nl#$#n#n ardnda' bir bitkinlik seziliyord#% ;onya
on#n ne denli a" ekti$ini anlyord#% En#n da ba* d(nmeye ba*lam*t% Evet' t#ha+ *eyler
s(ylyord#' ama yine de anla*lr bir *eyler var ibiydi b# s(zlerde%%% Cma%%% 0Ch' ManrmP ,asl
ol#rP ,asl ol#rP0 ;onya #m#ts#zl#k iinde ellerini o$#*t#r#yord#%
201
6askolnikov ba*n kaldrarakK
08ayr' ;onya' b#' o de$ilP0 dedi' d*n"elerindeki ani d(n* kendisini de *a*rtm*' yeniden
heye"anlandrm* ibiydi% 0-#' o de$ilP En iyisi%%% 4evet' b(ylesi erekten daha iyi5 M#t ki ben
kendini be$enmi*' kskan' k(t yrekli' a*a$lk' kindar%%% bir adamm%%% hatta%%% belki de biraz
delili$e de yatknm 47arsn he.si birden ols#nP Delilik s(zn eskiden de etmi*lerdi' biliyor#mP5
Cz (n"e sana' .araszlk yznden niversiteden ayrlmak zor#nda kald$m s(ylemi*tim% -iliyor
m#s#n' istesem ayrlmayQbilirdimN Ek#l iin erekli .aray annem (nderebilir' st-ba*' bo$az
sor#n#n# da kendim halledebilirdimP Izel dersler kyord#' elli k(.ek veriyorlard ders ba*na%
6az#mihin veriyor ya haniP%% -en (+kelenmi*tim' al*mak istemedim% Evet' (+kelenmi*tim 4b#
s(z"k tam yerindeP5% -en o sralar tam bir (rm"ek ibi ekilmi*tim% Iyle ya' (rm*tn sen
benim kald$m o rezil yeriP%% -iliyor m#s#n' ;onya' alak tavanlar' dara"k odalar insann akln ve
r#h#n# (ylesine bo$ar ki%%P Ch' nasl ne+ret ederdim o rezil odadanP Cma yine de oradan d*ar
kmak istemezdim% Izellikle istemezdimP 1nler"e d*ar kmazdm' ne al*mak' ne de yemek
yemek isterdim' boy#na yatardm% ,astasya bir *eyler etirirse yerdim' etirmezse' nm (yle"e
eerdi% 8n"mdan' (zellikle bir *ey istemezdimP 1e"eleri yaka"ak m#m#m yokt#' karanlkta
ot#r#r ve bir m#m ala"ak .ara kazanmazdm% Ek#mam erekti' oysa ben kita.larm satm*tm/
masamn zerindeki not de+terlerimin' kQ$tlarmn zerinde *imdi bile bir .armak toz vardrP En
sevdi$im *ey #zan. yatmak ve d*nmekti% -oy#na d*nrdm%%% ;onra d* (rrdm' t#ha+
t#ha+ d*ler%%% -#nlarn ne tr d*ler old#$#n# anlatmam ereksizP Cn"ak' i*te b# sralarda' d*
ibi bir *eyler k#rmaya ba*ladm%%% 8ayr' b(yle de$ilP Dine anlatamadmP%% -iliyor m#s#n' o sralar
d#rmadan kendime *#n# sorardmK ,eden b(yle a.talm benN Madem ba*kalar a.tal ve ben
onlarn a.tal old#klarn kesin olarak biliyor#m' (yleyse neden onlardan daha akll olmak
istemiyor#mN ;onra' herkesin akll olmasn beklemenin ok #z#n sre"e$ini anladm' ;onya% -ir
de' b#n#n hibir zaman erekle*meye"e$ini%%% insanlarn
202
de$i*meye"e$ini' onlar de$i*tirebile"ek kimsenin b#l#nmad$n ve b#n#n iin aba (stermeye
de$meye"e$iniP Da' b(yle i*teP -# bir yasa' ;onya' yasa% Ckl"a ve r#ha kim sa$lam ve
lyse' insanlara on#n b#y#ra"a$n biliyor#m artkP Fim daha yrekliyse' hakl olan da od#r%
8er *eyin iine tkrmekte' aldrmazlkta en ileri idenler' yasa koy#"# ol#rlar% 8erkesten daha
(z.ek olan' herkesten daha hakldrP -#ne kadar b(yle elmi* b#' b#ndan sonra da b(yle
ide"ekP -# ere$i ayrdedemeyenler' k(rdrP0
6askolnikov b#nlar s(ylerken eri ;onya!ya bakyord#' ama artk anlay. anlamad$n .ek
d*nmyord#% 8#mmaya yakalanm* ibiydi% Faramsar bir heye"an iindeydi 41erekten de
#z#n sredir hi kimseyle kon#*mam*tP5% ;onya' s(yledi$i b# karamsar s(zlerin onda bir din' bir
inan haline eldi$ini anlam*t%
8eye"anla srdrd s(zleriniK
0E zaman *#n# anladm' ;onyaK iktidar' an"ak e$ili. on# almak "esaretini (sterenlere verilir% -ir
tek *ey s(z kon#s#yd# b#radaK "esaretP -(yle"e' hi kimsenin' hibir zaman d*nmedi$i bir *ey
eldi aklmaP Evet' hi kimseninP -tn b# samalklarn yanndan eerken' hi kimse b#nlar
k#yr#$#ndan t#tt#$# ibi' "ehenneme kadar yol#n#z var' deyi. +rlat. atmaya "esaret
edememi*tiK evet' n ibi akt b#P ,e kimse "esaret edebilmi*ti b(yle bir *eye ne de *imdi
eden vardP -en%%% i*te b# "esareti (stermek istedim ve%%% (ldrdm%%% -en yalnz"a "esaret
(stermek istedim' ;onya' he.si b#P0
;onya ellerini r.arakK
0Ch' s#s#nP ;#s#nP0 diye ba$rd% 0;iz Manr!dan #zakla*m*snzP ;izi Manr ar.m* ve *eytana
teslim etmi*P%%0
01erekten de' ;onya' karanlkta odamda yat. b#nlar d*nrken' yoksa *eytan m r#h#ma
irdi de beni yoldan kard' haN0
0;#s#nP Clay etmeyinP DinsizP 8i' ama hibir *ey anlamyors#n#zP Ch' ManrmP 8ibir *ey
anlamyorP0
0Deter' ;onya' alay etti$im yok benimP -eni *eytann srkledi$ini ben kendim de biliyor#m%0
Szn zn tekrarladK
203
0;#s' ;onya' yeter artkP 8er *eyi biliyor#m ben% Edamda' karanlkta yat. d#r#rken btn b#nlar
ka kez d*ndm' ka kez kendi kendime mrldandmP En kk ayrntlarna varana dek' her
*eyi kendi kendimle tart*tmP 8er *eyi' her *eyi biliyor#mP 7e btn b# evezeliklerden o zaman
(ylesine bk. #sanm*tm kiP 8er *eyi #n#tmak' btn b# evezeliklere bir son vermek ve yeni bir
hayata ba*lamak istiyord#m' ;onya% -enim oraya hibir *ey d*nmeden' bir a.tal ibi itti$imi
mi sanyors#n yoksaN Ckl ba*nda bir insan olarak ittim ben oraya' ;onya% -eni mahveden de
b# old# zatenP ;anyorm#s#n ki' e$er iktidara sahi. olmaya hakkm ol#. olmad$n kendime
sormaya ba*lam*sam' b#na hakkm olmad$n bilmiyord#mP Da da' e$er insann bir bit ol#.
olmad$n sormaya ba*lam*sam' demek ki' insan benim iin bir bit de$ildir%%% Fimin ki aklna
b(yle bir sor# hi elmez ve do$r#"a hede+in zerine yrr ider' insan' on#n iin bir bittir% E$er
ben' ,a.olyon olsa ider miydi' itmez miydi' diye kendi kendimi yiyi. bitirmi*sem' bir ,a.olyon
olmad$m aka hissetmi* olmalym%%% -tn b# evezeliklere katlandm ;onya ve btn
b#nlardan k#rt#lmak istedimK ahlQki' vi"dani herhani bir nedene dayanmakszn' yalnz"a
kendim iin (ldrmek istedimP -# kon#da kendime bile yalan s(ylemek istemedimP Cnneme
yardm etmek iin (ldrmedim' (rne$in% Maddi olanaklara ve iktidara kav#*mak ve b(yle"e
insanl$a yardm etmek iin de (ldrmedim% -tn b#nlar .alavraP -en' (yle"e (ldrdm/ kendim
iin' yalnz"a kendim iin ya.tm b#n#P Ansanl$a iyilik eden biri olmak' ya da' bir (rm"ek ibi
a$ma d*en k#rbanlarmn (zs#larn emerek (mr srmek' o anda benim iin herhalde +arkl
*eyler de$ildiP -eni b# "inayete srkleyen ba*l"a sebe.' .araya d#yd#$#m ereksinim de
de$ildi/ nk' .araya olan ereksinimim' btn ba*ka *eylere olan ereksinimimden daha +azla
de$ildi% -tn b#nlar *imdi anlyor#m%%% Cnla beniK btn o yollardan yeniden ee"ek olsam'
sanrm b# "inayeti tekrarlamazdm% E sralar ($renmek istedi$im *ey bamba*kayd' bamba*ka
bir *ey y(n verdi ellerime/ bir an (n"e ($renmek istedi$im bir *ey vardK ben de herkes ibi bir bit
miydim' yoksa bir insan mN Inme kan eneli
20& %
a*abilir miydim' a*amaz mydmN E$ili. iktidar yerden almaya "esaret edebile"ek miydim'
edemeye"ek miydimN Mitreyen bir yaratk mydm' yoksa haklar olan biri miN%%0
;onya ellerini r.arakK
0,e hakkN0 dedi% 0Ildrme hakk mN0
0Eeh' ;onya%%%0 dedi 6askolnikov sinirli sinirli' itiraz ede"ek' bir *eyler s(yleye"ek ibiydi' sonra
kmseyen bir s#s#*la vazeti% 0;(zm kesmeseneP -en sana yalnz"a' beni oraya *eytann
srkledi$ini' sonra da oraya itmeye hakkmn b#l#nmad$n' nk benim de herkes ibi bir
bitten ba*ka bir *ey olmad$m (sterdi$ini anlatmak istedimP Jeytan benimle alay etti' ben de b#
yzden sana eldimP Fon#$#n# kab#l etP E$er bir bit olmasaydm' *imdi b#rada ne i*im vardP
DinleK ko"akarya iderken niyetim yalnz"a bir deneme ya.makt%%% -#n# b(yle"e bilesinP0
0Cma (ldrdnzP IldrdnzP0
0Ildrdm' ama naslN Cdam (ldrme b(yle mi ol#rN -enim o n itti$im ibi mi idilir adam
(ldrmeyeN ,asl itti$imi de anlatrm bir n sana% -en o n ko"akary de$il' kendimi
(ldrdmP Fendimi sons#z"asna mahvettimP Fo"akarya elin"e' on# ben de$il *eytan (ldrd%%%
Deter' yeter artk' ;onya' yeterP0 -irden mthi* bir zntyle ba$rdK 0-rak' brak beni0
Dirseklerini dizlerine dayad' av#laryla ka+asn bir menene ibi skt%
0Ch' b# ne a" b(yleP0 diye inledi ;onya%
6askolnikov birden ba*n kaldrd' m#ts#zl#$#n ar.tt$ bir yzleK
0Jimdi ne ya.mal' s(yle bakalmP0 dedi%
;onya yerinden +rlayarakK
0,e mi ya.malP0 diye ba$rd/ ya*larla dol# (zleri *l *l .arlyord#% 0FalkP 46askolnikov!#
om#zlarndan t#tt#/ beriki *a*knlkla ona bakyord#' yerinden kalkt5% 8emen *imdi' *# anda' bir
d(rtyol a$zna ko*' yere ka.an' (n"e kirletti$in to.ra$ (.' sonra d(rt bir yana e$il' btn dnyay
selamla ve 0-en (ldrdmP0 diye ba$r% E zaman Manr sana yeniden hayat verir%0 ;onya'
6askolnikov!#n ellerini av#lar iine ald' alev alev
202
yanan (zlerini yzne diki. h#mmaya t#t#lm#*asna titreyerekK 01ide"eksin' ide"eksin de$il
miN0 diye sord#%
6askolnikov on#n b# beklenmedik heye"an kar*snda ok *a*rm*t%
0Frekten mi s(zediyors#n' ;onyaN0 dedi ask bir yzle% 01idi. kendimi elevermem erekti$ini mi
s(ylyors#nN0
0C" ekmen' nahlarnn ke+aretini (demen erekP0
08ayr' itmeye"e$im onlara' ;onyaP0
0)eki nasl ya*aya"aksnN0 diye ba$rd ;onya% 0Fiminle ya*aya"aksnN Cnnenin yzne nasl
baka"aksnN 4Ch *imdi onlarn hali ne ola"ak' onlarn hali ne ola"akP5 -en de neler s(ylyor#mP
Cnnenle kz karde*ini terketmi*tin senP Evet' terkettin' terkettinP Ch' ManrmP -tn b#nlar kendisi
de biliyorP 9nsansz nasl ya*anrP ,e ola"aksn senP0
0@o"#k olma' ;onya0 dedi 6askolnikov yava*a% 0Enlara kar* ne s# i*ledim benN ,iin
ideyimN 1idi. de ne diye"e$im benN -tn b#nlar k#r#nt#dan ba*ka bir *ey de$il%%% kendileri
milyonlar"a insann "anna ok#yorlar' stelik de b#n# erdem sayyorlar% 8e.si alak ve sahtekQr
onlarn' ;onyaP 8ayr' itmeye"e$imP 0 C" bir lmsemeyle eklediK 08em idi. ne diye"e$im
onlaraK kadn ben (ldrdm' ama .aralar almaya "esaret edemedim' bir ta*n altna izledim mi
diye"e$imN Cma alay ederler o zaman benimle' a.tala bak' .aralar bile alamam* derler% Forkak
ve a.talP 8i' ama hi bir *ey anlamaya"aklardr' ;onya/ anlamaya lQyk insanlar da de$iller
zatenP 8ayr' itmeye"e$imP @o"#k olma' ;onya%%%0 ;onya ellerini ona do$r# #zatm*K
0C" eke"eksin' ok a" eke"eksin%%%0 diye tekrarlyord#% 6askolnikov daln dalnK
08em ben belki de kendime i+tira ediyor#m0 dedi% 0-it de$il' daha bir insanm belki ve kendimi
mahkBm etmekte a"ele ediyor#m%%% Daha sava*a"a$m%%%0
D#daklarnda kibirli bir lmseme belirdi%
0-(yle bir a"y ta*y. d#rmakP Sstelik de hayat boy#n"a%%P0
6askolnikov ask yzle ve daln dalnK
20:
0Cl*rm%%%0 dedi% -ir dakika kadar s#st#K 0-eni dinle0 dedi% 0C$latt$mz yeter artk' biraz da i*
kon#*almK sana b#raya beni aradklarn' izlediklerini s(ylemeye elmi*tim%%%0
;onya kork#ylaK
0ChP0 diye haykrd'
0,e old#N Cz (n"e kre$e itmemi istiyord#n' *imdiyse kork#yors#nN ,e var ki' onlara yakam
ka.trmaya"a$mP Daha sava*a"a$m onlarla% 8ibir *ey ya.amaya"aklar bana% Ellerinde do$r#
drst hibir delil yok% Dn ok byk bir tehlike atlattm' her *ey bitti sanyord#m% -#n i*ler
dzeldi% Ellerindeki btn deliller iki ba*l' yani onlarn btn s#lamalarn' kendimi
sav#nabile"e$im kantlar haline evirebilirim% @evire"e$im de%%% @nk artk her *eyi ($renmi*
b#l#n#yor#m% Cma herhalde beni ieri ala"aklardr% Cslnda bir olay olmasayd' belki b#n de
ieri alrlard%%% hQlQ da alabilirler ya%%% Cma b#n#n (nemi yok' ;onya/ biraz yatarm' sonra
salverirler%%% @nk ellerinde do$r# drst hibir delil yok ve olmaya"ak da%%% sana s(z veriyor#m%
Ellerindeki deliller beni ha.se atmalarna yetmez%% Eh' artk yeter%%% -tn b#nlar bilesin istedim%%%
Cnnemle kz karde*ime elin"e' kendilerini kork#tmadan +ikirlerini de$i*tirmeye al*a"a$m%%% Fz
karde*im sanrm artk ven altnda%%% dolaysyla annem de%%% A*te b(yle% ;en de dikkatli ol%
8a.se irdi$im zaman eli. beni (re"eksin de$il miN%%0
0Ch' tabii' tabii0
Frtnann ssz bir kyya +rlat. att$ iki insan ibi' ezik' bitkin' zn' (yle"e yanyana
ot#r#yorlard% 6askolnikov' ;onya!ya bakyor ve en kzn kendisini ne kadar ok sevdi$ini
hissediyord#/ ama t#ha+ *ey' b(ylesine ok sevilmek' ona birden a" vermi*ti% 1erekten de ok
t#ha+' kork#n bir d#y#yd# b#P Fendisi iin son #m#t' son k* yol# old#$#n# d*nerek
elmi*ti ;onya!ya/ a"larnn hi de$ilse birazn b#rada braka"a$n d*nm*t' ama en kzn
btn kalbini kendisine verdi$ini anlad$ *# anda' kendini birden' eskisinden ok' ama ok daha
m#ts#z hissetmi*ti%
0;onya' ha.ise irdi$im zaman eli. beni (rmesen daha iyi ol#r%0
20>
;onya "eva. vermedi' a$lyord#% -(yle"e birka dakika eti% ;onra' birden aklna elmi* ibiK
0Szerinde ha var mN0 diye sord# ;onya%
6askolnikov (n"e sor#y# anlamad%
0Dok de$il miN Cl b#n#' servi a$a"ndan ya.lm*tr% -ende bir tane daha var' bakrdan' 3izaveta
vermi*ti%%% 3izaveta ile halarmz de$i*mi*tik' o bana kendi han vermi*ti' ben de ona
boyn#mdaki k#tsal tasviri vermi*tim% -en *imdi 3izaveta!nn verdi$ini ta*ya"a$m' b#n# da sen
tak% Cl' benimdirP 0Dalvarr"asna tekrarladK 0Cl benimdirP De$il mi ki birlikte a" eke"e$iz' btn
a"lara birlikte katlana"a$z%%%0
07erP0 6askolnikov' on# zmek istememi*ti% Cma hemen sonra' ha almak iin #zatt$ elini eri
ekti' bir yandan da on# yat*trmak iinK 0Jimdi de$il ;onya0 dedi' 0sonra ver' daha iyi%%%0
;onya on# heye"anla do$r#layarakK
0Evet' evet' sonra daha iyiP0 dedi% 0C" ekmeye idersen takarsn% -ana elirsin' ben sana kendi
elimle takarm' sonra da d#a eder' yola karz%0
-# srada oda ka.s kez v#r#ld#%
0;onya ;emyonovna' irebilir miyimN0 @ok iyi bildikleri' nazik bir sesti b#%
;onya' kork#yla ka.ya atld% 3ebezyatnikov!#n sar*n yz (rnd ka.da%
3ebezyatnikov!#n tela*l bir hali vard%
0;izi (rmeye eldim' ;onya ;emyonovna0 dedi% ;onra birden 6askolnikov!a d(ndK 0-a$*layn'
sizi de b#rada b#la"a$m d*nm*tm%%% yani hibir *ey d*nmemi*tim%%% (zellikle
d*nd$m%%%0 -irden 6askolnikov!# brakt' ;onya!ya d(nd' ksa"aK 0Faterina 9vanovna
ldrd0 dedi%
;onya bir $lk att%
0Dani' en azndan (yle (rnyor% Do$r#s#%%% biz ne ya.a"a$mz *a*rdkP D#r#m b#P 1itti$i
yerden sanrm kendisini
208
kovm#*lar%%% belki de%%% d(vm*ler%%% 8i de$ilse (yle (rnyor%%% ;emyon Hahari!in Qmirine
itmi*' yokm#* adam evinde' kendisi ibi bir eneralle yemekteymi*%%% D*nebiliyor m#s#n#z'
t#t#. oraya' yemek yedikleri yere itmi*' ;emyon Hahari!in Qmirini a$rmalarn istemi*' ille
(re"e$im diye t#tt#rm#*' sanrm son#nda adam so+radan kaldrm*%%% A*in nasl son#land$n
kestirebilirsiniz%%% Fendisini kovm#*lar%% Faterina 9vanovna ise kendisinin adama s(vd$n' hatta
eline een bir *eyi zerine +rlatt$n s(ylyor% Do$r#s#' ya.m* da olabilir%%% Fendisini
t#t#klamam* olmalar *a*la"ak *ey%%P 8erkese b#n# anlatyor *imdi%%% Cmaliya 9vanovna!ya da
anlatyor%%% Dalnz (yle ba$ryor' (yle d(vnyor ki' ne dedi$i hi anla*lmyor%%% Xh' evetK dedi$ine
(re' madem artk herkes kendisini terketmi*' o da o"#klarn al. soka$a ka"akm*% Fendisi
laterna ala"ak' o"#klar da *ark s(yleyi. dansede"eklermi*% Fendisi de dansede"ek' .ara
to.laya"akm*%%% 8ern eneralin .en"eresi altna ide"ekmi*/ !;oyl# mem#r o"#klarnn
sokaklarda nasl dilendiklerini herkes (rsn!m*%%P -(yle s(ylyor%%% D#rmadan o"#klar
d(vyor' onlar da a$la*. d#r#yorlar% 3yonya!ya 08#torok0# s(ylemeyi' o$lanla )olina
Mihaylovna!ya da dansetmeyi ($retiyor%%% Elbiselerini yrtyor' akt(rlerin iydiklerine benzer
birtakm *a.kalar ya.yor onlara%%% Fendisi de eline bir le$en"e al. mzik aletiymi* ibi almak
istiyor%%% 8ibir *ey dinledi$i yok%%% D*nebiliyor m#s#n#z d#r#m#n#N -# kadar da olmaz artkP0
3ebezyatnikov belki daha anlata"akt' ama on# sol#$# kesilerek dinleyen ;onya mantos#yla
*a.kasna ka.t$ ibi +rlad/ hem ko*#yor' hem iyiniyord#% 6askolnikov da on#n ardndan kt%
3ebezyatnikov da 6askolnikov!# izledi% ;oka$a ktklarnda' 3ebezyatnikovK
0Dzdeyz akln kard0 dedi% 0-en ;onya ;emyonovna!y rktmemek iin 0sanrm0 dedim ama
oynatt$na hi k#*k#m yok% Dediklerine (re verem hastal$nda beyinde birtakm tm(rler
kyorm#*%%% ,e yazk ki b# t. i*lerinden hi anlamam% Fendisini kandrmaya al*tm' ama bir
*ey dinlemiyor ki%%%0
0Mm(rlerden s(zettiniz mi kendisineN0
20?
0Dani (zel olarak tm(rlerden de$il de%%% 8em zaten s(ylesem de bir *ey anlamazd%%% -enim
demek istedi$im *#K ben"e bir insana a$lamas iin ortada bir neden b#l#nmad$ aka anlatlr
ve b# d#r#m kendisine mantk yol#yla kantlanrsa' artk a$lamaz%%% Iyle de$il miN0
0E zaman ya*amak ok kolay ol#rd#%0
0Azin verin' izin verinK Faterina 9vanovna!nn b#n# anlamas' hi k#*k#s#z e.ey %%% Cma bilmem
biliyor m#s#n#z' )aris!te delilerin yalnz"a mantken inandrmaya dayanlarak iyile*tirilmeleri
olasl$n ara*tran "iddi birtakm deneyler ya.lyorm#*%%N -# yaknlarda (len bir .ro+es(r de' -ki
erek bir bilinmi* kendisi- b(yle bir y(ntemle iyile*tirmenin mmkn old#$#n# d*nyorm#*%
-# .ro+es(rn d*n"esinin (z s#K delilerin bnyelerinde "iddi herhani bir boz#kl#k yokt#r/
delilik' deyim yerindeyse e$er' mantk boz#kl#$#' yarlama boz#kl#$#d#r/ e*yaya do$r#
bakamamadr% )ro+es(r' a*amal olarak' hastasn yalanlamakla ba*lam* i*e ve d*nebiliyor
m#s#n#z' s(ylediklerine (re b#ndan son# da alm*P Cma b# tedavi srasnda d#*lardan da
yararland$na (re' tabii y(ntemi biraz k#*k#yla kar*lanyor%%% En azndan b(yle old#$#
sanlyor%%%0
6askolnikov ne zamandr on# dinlemiyord#% Mam evinin (nne elin"e' ba*yla 3ebezyatnikov!
selamlad ve a.artmana irdi% 3ebezyatnikov an"ak o zaman kendine eldi' evresine baknd ve
ko*ar"asna yol#na devam etti%
6askolnikov odasna iri. odann tam ortasnda ayakta d#rd#% !,e diye elmi*ti ki b#rayaN! Der
yer yrtlm*' sararm* d#var kQ$tlarna' heryeri ka.layan tozlara' yata$na bir (zatt%%% Cvl#dan
srekli bir rlt eliyord#K sanki birisi ivi akyord#%%% )en"ereye yakla*t' .armak #larnda
ykselerek byk bir dikkatle ve #z#n #z#n avl#ya bakt% Cma avl# bo*t# ve ivi akan biri de
(rnmyord#%%% ;ol yanda ak birka .en"ere vard' .en"ere kenarlarndaki sakslarda
boy#nlar bkk birtakm tr iekleri seiliyord#% )en"erelerin erisine ama*r aslm*t%%%
Ezbere bildi$i *eylerdi btn b#nlar% D(n. yata$na ot#rd#% Fendini hibir zaman b(ylesine
yalnz d#ymam*tP
;onya!dan belki de erekten ne+ret etti$ini bir kez daha d*nd/ (zellikle de *# anda' on#
b(ylesine m#ts#z etti$i bir srada%%% !,eden (zya* dilenmeye itmi*ti onaN 9lle de kz"a$zn
hayatn zehirlemesi mi erektiN Ch' b# ne alaklktP!
-irden kesin bir kararlaK
08ayr0 diye s(ylendi' 0tek ba*ma kala"a$m%%% ve o beni ha.ishaneye (rmeye +alan da
elmeye"ekP0
-e* dakika kadar sonra ba*n kaldrd ve t#ha+ t#ha+ lmsedi% Cklna bir *ey elmi*ti% !-elki de
erekten en iyisi kre$e itmek%%%! diye d*nd%
Fa+asnda belirsiz' b#lank d*n"eler' odasnda ne kadar ot#rd#' hatrlamyord#% -irden ka.
ald' Cvdotya 6omanovna irdi ieri% Cz (n"e kendisinin de ;onya!ya ya.t$ ibi' (n"e e*ikte
d#rd#' bir sre on# szd' sonra ilerledi' on#n tam kar*sndaki iskemleye' dnk yerine ot#rd#%
6askolnikov hibir *ey s(ylemeden' hibir *ey d*nmeden izliyord# on#%
0Fzma' karde*im0 dedi Dnya' 0yalnz"a bir dakika iin #$radm%%%0 Dznn d*n"eli' ama sert
olmayan bir anlatm vard% -ak*lar ak' sakindi% 6askolnikov on# b#raya etiren *eyin' yalnz"a
kendisine d#yd#$# sevi old#$#n# (ryord#%
0Farde*im' ben artk her *eyi' her *eyi biliyor#m% Dmitriy )roko+i bana her *eyi anlatt ve
aklad% C.tal"a ve i$ren bir k#*k#yla seni izliyorlar' sana a" ektiriy(rlarm*%%% Dmitriy )rokovi
bana hibir tehlike b#l#nmad$n ve senin bo*yere zlmekte old#$#n# s(yledi% Cma ben (yle
d*nmyor#m ve b# d#r#m#n seni nasl (+kelendirdi$ini' b# (+kenin sende nasl (mr boy#
sre"ek bir iz brakabile"e$ini ok iyi anlyor#m% Forkt#$#m da b#% -izi terketti$in iin seni
knamyor#m' knamaya "esaret de edemem% Daha (n"e sana serzeni*te b#l#nd#$#m iin de
beni ba$*la% E$er benim de ba*ma b(yle byk bir +elaket elmi* olsayd ben de herkesten
kaardm% Cnneme b# kon#da hibir *ey s(ylemeye"e$im' ama d#rmadan senden s(zede"e$im
ve senin adna' kendisine yaknda bizi (rmeye ele"e$ini s(yleye"e$im% En#n iin zlme' ben
on# av#t#r#m%%% Cma sen de on# zme' hi de$ilse bir kez bizi ziyaret etK on#n bir anne old#$#n#
#n#tmaP -#raya sana yalnz"a bir tek *ey s(ylemek
210
211
iin elmi*tim 4Dnya kalkmaya davrand5K herhani bir *ekilde bana ihtiya"n ol#rsa' varl$m
sana erekirse' bana seslen' yeter% 8o*akalP0
;erte d(nd ve ka.ya do$r# yrd%
0DnyaP0 diye seslendi 6askolnikov ve yerinden kalk. on#n yanna itti% 0J# 6az#mihin' Dimitriy
)roko+i' ok iyi bir insan%%%0
Dnya ha+i+e kzard% -iraz bekledikten sonraK
0EvetN0 dedi%
08nerli' al*kan' drst' k#vvetle sevebilen bir insan%%% Elveda' Dnya%0
D#nya!nn yzne bir ate* (kt' sonra birden tela*lanarakK
0,e ol#yor karde*imN0 dedi% 0Doksa birbirimizden sons#z"asna m ayrlyor#zN ,e diye b(yle%%%
vasiyette b#l#n#r ibi kon#*#yors#n benimleN0
0Farketmez%%% elveda%%%0
6askolnikov arkasn d(nd' .en"ereye do$r# yrd% Dnya d#rd#' ona kayl (zlerle bakt'
sonra .eri*an bir d#r#mda k. itti%
8ayr' so$#k de$ildi kz karde*ine kar*% 8atta bir an 4tam Dnya iderken5 on# smsk
k#"aklamak' on#nla vedala*mak' hatta ona s(ylemek iste$ine ka.lm*t/ el (r ki elini bile
#zatamam*tK
0E$er kendisini k#"aklay. (.seydim' daha sonra belki tyleri r.erir' (."$n ald$m
s(ylerdiP0
-irka dakika sonra' !Dnya b#na dayanabilir mi' dayanamaz mN! diye d*nd% !8ayr
dayanamazP -(yleleri hibir zaman dayanamazP!
;onra ;onya!y d*nd%
)en"ereden' serin bir esinti eliyord#% Cvl#n#n aydnl$ itide "anll$n kaybediyord#% -irden
*a.kasn ald$ ibi soka$a +rlad%
Fendi hastal$yla hi ililenmiyord#' aslnda ililenmek istedi$i de yokt#% Cma' ya*ad$ ardarda
zntler' iinde b#l#nd#$# deh*et dol# r#h hali' hibir iz brakmadan ei. idemezdi% 1erek
bir h#mma n(betiyle yata$a serili. kalmyorsa
e$er' b# herhalde iinde b#l#nd#$# bitmez tkenmez tela* ve kaylar nedeniyle idi' bedenini ve
bilin"ini ayakta t#tan b#nlard% Cma ya.ay ve ei"i bir ayakta kal*t b#%
Cmasz"a dola*yord#% 1ne* batm*t% J# son sralar t#ha+ bir hzn d#ymaya ba*lam*t% -#
(yle a" veren' yakan bir hzn de$ildi% Cma bir sreklilik' sons#zl#k' #marszlkla dol# yllar' 0bir
metrelik alan0n sons#zl#$# d#y#l#yord# b# so$#k' b# (lnle*mi* hznde% -#n#' (zellikle de
ak*am saatlerinde daha a" veri"i bir biimde d#y#yord#%
01el de bir ne* bat*ndan kaynaklanveren b# a.tal"a' b# tmyle +iziksel rahatszlklarla'
a.tal"a bir *ey ya.maktan kendini kor#P0 diye s(ylendi%
-irilerinin adn seslendi$ini d#yd#% @evresine baknd' 3ebezyatnikov ko*#. eliyord# kendisine
do$r#%
0-en de sizden eliyord#m' sizi aryor#m% D*nebiliyor m#s#n#z' dedi$ini ya.t' o"#klar da
al. ktP ;onya ;emyonovna!yla birlikte bela b#labildik onlar% Fendisi bir tavaya v#r#yor'
o"#klar da dansetmeye zorl#yor% @o"#klar a$lyorlar% Fav*aklarda' dkkQnlarn (nnde
d#r#yorlar%%% Crdlar sra da bir sr danalak ko*t#r#. d#r#yor% 8emen idelim%0
0Da ;onyaN0 diye sord#' sesinde mthi* bir endi*e titre*imi vard%
0@ldrm* ibi sanki%%% Dani ;onya ;emyEnovna de$il ldran% Faterina 9vanovna' ama ;onya
;emyonovna da ldrm* ibi% Faterina 9vanovna ise tmden' ldrm* sanki ,e diyor#m size/
akln tmden oynatm*%%P Jimdi yakalay. karakola (trrler he.sini% -#n#n zerlerinde nasl bir
etki ya.a"a$n d*nebiliyor m#s#n#zN%% J# anda L%%% k(.rsnn ordalar' ;onya
;emyonovna!nn evine ok yakn' hemen kanaln orda%%%0
Fanaln hemen k(.rye yakn bir yerinde' ;onya!nn evinden iki ev (tede (zellikle de kk
o"#klarn ol#*t#rd#$# bir kalabalk vard% Faterina 9vanovna!nn ksk sesi tQ k(.rnn ordan
d#y#l#yord#% 1erekten de' sokaktan eli. eenlerin ilisini eke"ek' t#ha+ bir (rn*leri vard%
Szerinde eski elbiseler' om#z#nda s# nl *al' ba*nda da bir yana yklm*' eski bir hasr *a.ka
b#l#nan Faterina 9vanovna erekten de ldrm*
212
213
ibiydi% Dor#nl#ktan lkle sol#k alyord#% 7eremin tketti$i yz her zamankinden daha a"
dol#yd# 4veremliler enel olarak sokakta' ne* *$nda' evde old#klarndan ok daha hasta'
tkenmi* (rnrler5' ama heye"an dinmek bilmiyor' her een saniye biraz daha sinirleniyord#%
@o"#klarn zerine atlyor' ba$ryor' itekliyor' herkesin (z (nnde nasl dansetmeleri' nasl
*ark s(ylemeleri erekti$ini ($retiyor' b#n#n iin ne erekli old#$#n# anlatyor' onlarn
anlay*szl$ndan #m#ts#zl#$a ka.lyor' d(vmeye ba*lyord#%%% ;onra onlar (yle"e brak.
kalabal$a d(nyor' st ba* dzn"e birini (rd m do$r#"a ona atlyor ve 0soyl#' hatta
aristokrat bir ailenin o"#klar olan0 *# ari.lerin ne hallere d*rld$n anlatmaya
koy#l#yord#% Falabalktan biri le"ek ya da la+ ata"ak old# m#' kava etmeye hazr' hemen
zerine idiyord#% Falabalk arasnda erekten de lenler vard' kimileriyse ba*larn sallyord#/
an"ak enel olarak herkes' yannda rkm*' o"#klar a$la*. d#ran b# deli kadn iliyle
izliyord#% 3ebezyatnikov!#n s(zn etti$i tava ortalarda yokt#' ya da en azndan 6askolnikov
(rmemi*ti/ ama Faterina 9vanovna' )oleka!y *ark s(ylemeye' ya da 3yonya ile Folya!y
dansetmeye zorlad$ zaman' tava yerine k#r# av#larn birbirine v#rarak tem.o t#t#yord#% -#
arada *arkya kendisi de e*lik etmek istiyor' ama daha ikin"i notada mthi* bir (ksrkle sesi
kesiliyor' #m#ts#zl#$a ka.lyor' (ksr$ne lanetler sav#r#yor' hatta a$lamaya ba*lyord#% En
ok da Folya ile 3yonya!nn kork#dan a$lamalar on# (+kelendiriyord#% @o"#klar erekten de
sokak *ark"larnn kl$na sokmaya al*m*t% E$lana krmz ve beyaz bezlerden bir sark
sararak' s(zmona Mrk!e benzetmi*ti' 3yonya iin #y#n kostm b#lamam*' basna ynden bir
ba*lk 4daha do$r#s# rahmetli ;emyon Hahari!in e"elik klahn5 eirmi*ti/ klahn #"#na da'
Faterina 9vanovna!nn ninesine ait olan ve b#ne dek bir aile yadiar olarak sandkta saklanan
beyaz bir tav#s ty taklm*t% )oleka!nn zerinde herzamanki entarisi vard/ annesini rkek'
*a*kn bak*larla izliyor' ldrm* old#$#n# anlad$ iin (zya*larn ondan izlemeye al*arak'
arada bir rkek bak*larn evrede ezdiriyord#% ;okaktan ve kalabalktan son
21&
dere"e korkm#*a benziyord#% ;onya!ya elin"e' Faterina 9vanovna!nn bir an bile ardndan
ayrlmyor' (zya*lar iinde eve d(nmesi iin yalvaryord#% Cma Faterina 9vanovna on#
dinlemiyord# bile% -o$#l#r"asna (ksrerekK
0Deter ;onya' kes artkP0 diye ba$ryord#% 0@o"#k ibisin' ne istedi$ini kendin de bilmiyors#nP E
sarho* Clman karnn evine d(nmem diye ka kez s(yledim sanaP Imr boy#n"a drstlkle'
ba$llkla hizmet etmi*' hatta' bir bakma (revi ba*nda (lm* 4ka*la (z arasnda #yd#rd#$# b#
hikayeye kendisi hemen inanm*t5 soyl# bir babann o"#klar nasl dileniyor' varsn btn
)etersb#r (rsnP ;en de amma sa+sn' ;onyaP ,e kalm* ki artk' s(yleseneP Deter artk bizim
yzmzden ekti$inP ;ana daha +azla yk olmak istemiyor#mP0 -irden 6askolnikov!# (rd ve
ona do$r# atld% 0Ch' 6odion 6omanovi' siz misinizP J# kk b#dalaya' b#ndan daha akll"a
bir *ey ya.amaya"a$mz lt+en siz anlatr msnzN 3aterna"lar bile .ara kazanyor/ bizi hemen
+arkederler ve dilen"ili$e kadar d*m* soyl# bir ailenin yetimleri old#$#m#z# ($renirler%%% E
eneral boz#nt#s#na elin"e' (re"eksiniz' yerinden ola"akP 8ern on#n .en"eresi altna
ide"e$iz' @ar hazretleri oradan eerken (nnde diz (k. yetimlerimi (stere"e$im ve 0For#
bizi babamzP0 diye"e$im% Detim babasdr o' a"mas bold#r' bizi kor#ya"aktr' (re"eksinizP E
eneral boz#nt#s#na elin"e%%% 3yonyaP tenez-vo#s droitePR ;en' Folya' yine dansede"eksinP
J#na bak' yine a$lyorP ,e var a$laya"akP ,eden kork#yors#n' a.talP 8ey' ManrmP -#nlarla ne
ya.a"a$m ben' 6odion 6omanoviN E kadar ka+aszlar kiP%% ,e ya.lr b#nlarlaP%%0
Fendisi de a$lad a$laya"ak bir halde olmasna kar*lk 4ama b#' aralksz kon#*masna enel
olm#yord#5 a$layan o"#klarn 6askolnikov!a (steriyord#% 6askolnikov on# evine d(nmesi iin
kandrmaya al*t' hatta (zsaysn etkilemek iin' soyl# kzlar iin ala"ak bir .ansiyon#n
y(neti"isi olmaya hazrlanan bir bayann' laterna"lar ibi sokaklarda dola*masnn hi yak*k
almad$n s(yledi%
4Cslnda da Fransz"a5K Dik d#rP 4@ev%5
212
0)ansiyon m#' hah-hah-haP Dav#l#n sesi #zaktan ho*t#rP0 Fahkahas' bir (ksrk n(betiyle
kesilmi*ti% 08ayr' 6odion 6omanovi' eti o hayallerP 8erkes bizi terketti% E eneral
boz#nt#s#na elin"e%%% -iliyor m#s#n#z' 6odion 6omanovi' o heri+in s#ratna bir hokka +rlattm
benK orada' #*aklar odasnda' tam da masann zerindeydi hokka%%% on# ziyarete elenlerin
imzaladklar ka$dn yanndayd%%%
-en de imzaladm o kQ$d%%% 8okkay +rlattm ve katm%%% Ch' alaklar' alaklarP/ Cma
tkrm*m he.sineP Crtk b#nlara kendim baka"a$m' kimsenin (nnde e$ilmeye"e$imP0
-a*yla ;onya!y (sterdiK 0Deter' b# kz"a$za ektirdi$imizP )oleka' ka .ara old#' (ster
bakaymN ,eN Dalnz"a iki ka.ik miP Ch' i$ren yaratklarP -e*i .ara vermiyorlar' yalnz
ardmzdan ko*#. dillerini karyorlarP0 Falabalktan birini (sterdi% 0Da *# a.tal niye lyorP 8e.
Folya!nn ka+aszl$ yznden b#nlarP ;ana ne ol#yor' )olekaN Fransz"a kon#* benimle'
.arlez-moi +ranais% Cma sana ($retmi*tim' birka "mle biliyord#n hani%%P Doksa sizin soyl# bir
ailenin iyi e$itim (rm* o"#klar old#$#n#z' (teki lQterna"lara benzemedi$iniz nerden
anla*la"akN F#kla oynat. *arlatanlk etmiyor#z biz sokaklarda' soyl# romanslar s(ylyor#z%%%
Ch' evetP ,e s(ylesek a"abaN%% D#rmadan s(zm kesiyors#n#z%%% oysa bz%%%-iliyor m#s#n#z'
6odion 6omanovi' s(yleye"e$imiz *arky semek iin d#rm#*t#k biz b#rada%%% Iyle bir *ark
olmal ki b#' Folya da dansla e*lik edebilsin bize%%% @ok hazrlksz d#r#mdayz%% Do$r# drst
.rova edebilmemiz iin' (n"e aramzda anla*mamz erek%%% ;onra da yksek sosyetenin
b#l#nd#$# ,evskiy b#lvarna ide"e$iz' orada hemen +arkederler bizi%%%% 3yonya 08#torok0#
biliyor%%% Cma b#n# herkes s(ylyor' herkesin a$znda varsa yoksa 08#-torok0P%% -iz ok daha
soyl# bir *eyler s(ylemeliyiz%%% ;en bir *ey b#labildin mi' )olyaN 8i olmazsa' sen annene yardm
etP -ellek%%% bellek diye bir*ey kalmad ki bendeP Doksa hemen hatrlardmP 0Fl"na dayaman
svari0Ryi mi ok#sak a"abaN Ch' Fransz"a 0<!n so#s0# s(yleyelimP -#n# size ($retmi*tim'
($retmi*timP
F%,% -oly#kov!#n 0Cynlk0 adl *iiri stne bestelenmi* bir romans%
21:
En (nemlisi de' b# *ark Fransz"a old#$# iin sizin soyl# o"#klar old#$#n#z# hemen anlarlar%%%
@ok daha dok#nakl ol#r b(ylesiP 8atta 0Malboro#h s!en va-t-en erre0i s(ylesek de ol#r%%% -#'
tam bir o"#k *arks ve btn aristokrat evlerinde o"#klara ninni olarak s(ylenir%
Malboro#h s !en va-t-en #erre' ,e sat #and reviendra%%% 0R
Jarky ok#maya ba*lam*ken kesti%0 8ayr' hayr' 0<in so-#s0 daha iyiP 8adi bakalm' Folya'
eller belde' ab#k' sen de 3yonya' ters tara+a d(n' biz de )oleka!yla size e*lik edi. el
r.a"a$zP0
<in so#s' dn sos'
)o#r monter n(tre menae%%%RR
-o$#l#r"asna (ksrmeye ba*layarak *arky kesti 0Entarini dzelt' )oleka' om#zlarn kaym*0'
hem (ksryor' hem )olya!y #yaryord#% 0;izin artk davran*larnza' stnze ba*nza (zellikle
dikkat etmeniz erek ki' soyl# bir aileden old#$#n#z anla*lsn% -en o zaman ($s ksmn bol
t#tmak ve iki .aral bimek istemi*tim' ama sen' ;onya' !ksa ols#n' ksa ols#n! diye
t#tt#rm#*t#n%%% (ryor m#s#n *imdi *# d#r#m#' o"#$#n zerinde nasl irkin d#r#yor entarisiN%
Ch' yine mi a$lyors#n#z sizP ,e ol#yors#n#z' a.tal *eylerP Evet' Folya' ba*la hemen' ab#k'
ab#k%%% Ch' ne ekilmez bir o"#k b#P%%0
<in so#s' "in so#s%%%
0Dine mi askerP Evet' ne istiyors#n ahba.N0 1erekten de bir .olis kalabal$ yararak ilerliyord#%
Cma tam b# srada' zerinde bir ka.#t b#l#nan' resmi elbiseli' elli
R Malb#r sava*a ider' -ilinmez ne zaman d(ner%%% RR -e* manr' be* manr
Evinizi dzene koymak iin%%%
21>
ya*larnda' yksek rtbeli bir mem#r old#$# anla*lan 4adamn boyn#nda bir ni*an vard ve b#'
Faterina 9vanovna!nn ok ho*#na itmi*' .olisi ise etkilemi*ti5 bir bay onlara yakla*t ve hibir *ey
s(ylemeden Faterina 9vanovna!ya r#blelik bir banknot #zatt% Cdamn yznde iten bir a"ma
d#y#s# vard% Faterina 9vanovna .aray ald' kibar' hatta +azla t(rensel bir reveransla adam
selamlad ve #r#rl# bir tavrlaK
0@ok te*ekkr ederim' iyiliksever beye+endi'0 dedi%0 -izi b# d#r#ma d*ren nedenler%%% )oleka'
al *# .aray%%% Felekate #$ram* soyl# bir kadna yardm etmeye hazr' y"e (nll' soyl#
insanlar hQlQ var' (ryors#n#z%%% 3t#+kar beye+endi' b# (rd$nz yetimler soyl#' hatta
denebilir ki' aristokrat bir aileden eliyorlar%%% E eneral boz#nt#s#na elin"e' yemek masasna
k#r#lm#*' bldr"n zi+tleniyord#% Fendisini rahatsz ediyor#m diye ter ter te.indi old#$# yerde%%%
!Ekselenaslar' dedim kendisine' ok yakndan tand$nz rahmetli ;emyon Hahari!in yetimlerini
kor#y#n%%% @nk dedim' tam rahmetliyi to.ra$a verdi$imiz n' (z kzna alaklarn ala$ bir
adam hakarette b#l#nd#%%%! Dine deminki askerP 0,e diye sok#l#. d#r#yor yanmzaN 0Mem#ra
seslendiK0 For#y#n bizi ondanP Cz (n"e Me*anskaya!daydk' yine b#n#n ibi biri yznden
b#raya katk%%% ,e al. veremedi$in var bizimle' ahmakP0
0@nk sokaklarda yasaklanm*trP 3t+en #y#ns#zl#k etmeyinP0
0Gy#ns#z sensinP M#t ki' laternayla dola*yor#m' seni ililendirir mi b#N0
03aternayla dola*mak iin izin kQ$d erek' sizse b#n# kendili$inizden ya.yors#n#z' b(yle"e de
halkn to.lanmasna sebe. ol#yors#n#zP ,erede ot#r#yors#n#zN0
0,e izin kQ$dP0 diye ba$rd Faterina 9vanovna 0Fo"am daha b#n to.ra$a verdim/ ,e izin
ka$dP0
Dksek rtbeli mem#rK
08anme+endi' hanme+endi'0 diye s(ze ba*laya"ak old#' 0sakin ol#n' b#yr#n idelim' ben sizi
(trrm%%% -#rada' sokak ortasnda hi yak*k almyor%%% ;iz rahatszsnz%%%0
Faterina 9vanovnaK
218
0Ayiliksever beye+endi' iyiliksever beye+endi' siz hibir *ey bilmiyors#n#zP0 diye ba$rd% 0,evskiy
b#lvarna ide"e$iz biz%%%%;onya' ;onyaP ,ereye kaybold# b# kzN Ch' o da a$lyorP ,e ol#yor
he.inize b(yle k#z#mP%%0 -irden kork#yla ba$rd% 0Folya' 3yonya' nereye idiyors#n#zN Ch'
a.tallarP FolyaP 3yonyaP ,ereye idiyor b#nlar b(yleP%%0
;okaktaki kalabalktan' annelerinin ln"a davran*larndan ve son olarak da kendilerini t#t#. bir
yerlere (trmek isteyen .olisten mthi* korkan Folya ile 3yonya' sanki anla*m*lar ibi elele
t#t#*#. kamaya ba*lam*lard% Havall Faterina 9vanovna da a$laya inleye onlarn ardndan
ko*maya ba*lad% ;ol#$# tkanarak ve (zya*lar iinde ko*#yord#/ ok a"kl bir (rn*t b#%
;onya ile )oleka da on#n ardndan ko*maya ba*lam*lard%
0Dakala' etir onlar' ;onyaP%% Ch' a.tal' de$er bilmez o"#klarP%% )olyaP M#t onlarP%% -en sizin iin
b# kadar%%%0 ;(zn tamamlayamad' ko*arken aya$ takld ve d*t%
0Cman ManrmP Daraland' kan iinde kaldP0 diye ba$rd ;onya ve on#n zerine e$ildi%
8erkes ko*#*t#% 6askolnikov!la 3ebezyatnikov ilk ko*#. elenler arasndayd/ yksek rtbeli
mem#r da elmi*ti' on#n ardndan da .olis eliyord#/ i*in kendisini e.ey yora"ak bir hal almaya
ba*lad$n sezerek' 08ey DarabbimP0 ibilerinden elini sallyor' bir yandan daK
0Da$lnP Da$ln bakalmP0 diyerek zavall kadnn ba*na biriken kalabal$ da$tmaya
al*yord#%
Falabalktan birisiK
0IlyorP0 diye ba$rd%
0Delirmi*P0 dedi bir ba*kas%
Fadnn biri ha kardK
0Manrm' sen bizi kor#P Faan kkleri yakaladlar m bariN 8ah i*te' ablalar t#tm#*' etiriyor%%%
Ch sizi kk *eytanlarP%%0
Cma Faterina 9vanovna!ya dikkatle bakn"a' btn kaldrm ka.layan kann' ;onya!nn sand$
ibi d*. de yaralanmasndan de$il' a$zndan bo*and$n anladlar%
6askolnikov!la 3ebezyatnikov! a d(nen mem#rK
21?
0-en b#n# bilirim' (rdm'0 diye mrldand% 07erem b#% Fan iste b(yle birdenbire bo*anr ve
bo$ar% 1eenlerde bir yaknmn ba*na eldi' (zlerimle (rdm' nerdeyse birb##k bardak kan
bo*and a$zndan%%% ,e ya.sak a"aba' *imdi (le"ek%%N0
0J#raya' *#raya' benim evime (trelimP0 diye yalvard ;onya% 08emen *#ra"kta ot#r#yor#m
benP J#rada' hemen iki ev (tede%%%0 Falabalk iinde bir ona bir b#na do$r# ko*#yor' yalvaryord#K
0,!ol#r ab#kP @ab#kP -ir doktor a$rn%%% Ch' ManrmP%%0
Mem#r#n abasyla i*ler yol#na kond#/ hatta .olis bile yardm etti hastann ta*nmasna% Havall
kadn yar (l d#r#mda (tr. ;onya!nn yata$na yatrdlar% C$zndan hQlQ kan eliyord#%
Edaya ;onya!dan ba*ka 6askolnikov' 3ebezyatnikov' mem#r ve .olis de elmi*ti% )olis ilk i*
olarak' ardlar sra tQ b#raya kadar elen kalabal$ da$tmaya koy#lm#*t#% Mirtir titre*en' a$la*an
o"#klar )oleka ellerinden t#t#.' ieri sokm#*t#% Fa.erna#mov!lar da elmi*lerdiK to.al ve tek
(z k(r bir adam olan Fa.erna#mov!a' +ra ibi dimdik salaryla +avorileri iyi"e t#ha+ bir
(rn* veriyord#/ karsnn srekli korkan bir hali vard' a$zlar yar ak' yzlerinde he. bir
*a*knlk anlatm b#l#nan o"#klar' tahtadan yont#lm#* ibiydi% -tn b# kalabalk iinde birden
;vidriaylov da (rnd% Falabalk iinde on#n da b#l#nd#$#n# hatrlayamayan 6askolnikov'
*imdi nerden k. eldi$ini bir trl akl erdiremeyerek *a*knlkla bakt onaK
-irileri doktordan ve .a.azdan s(z etti% Mem#r' 6askolnikov!a' doktor a$rmann ereksiz
old#$#n# +sldamakla birlikte' yine de idi. bir doktor etirmelerini emretti% Fa.erma#mov!#n
kendisi ko*t# b# is iin/
-# arada a$zndan elen kan bir sre iin d#ran Faterina 9vanovna biraz kendine elir ibi
olm#*t#% Mitreyen ellerle alnndaki ter damla"klarn silen ;onya!nn reni #m#* yzne
hastalkl' ama dimdik' deli. een bak*larla bakyord#/ sonra kendisini kaldrmalarn ri"a etti% Aki
yanndan t#t#. kendisini yata$nda ot#rtt#lar%
1lkle kon#*arakK
220
0@o"#klar nerdeN0 diye sord#% 0;en mi etirdin onlar' )olyaN Ch' a.tallarP%% ,e diye katnz
sanki%%% ChP0
F#r#m#* d#daklarna hQlQ kan eliyord#% 1(zlerini odann iinde ezdirerekK
0Demekb#rada ya*yors#n' ;onyaP0 dedi% 0Jimdiye kadar hi elmemi*tim sana%%% -#ne
ksmetmi*%%%0
C"yla bakyord# ;onya!yaK
0Ali$ini' kann emdik senin' ;onya%%% )olya%%% 3yonya%%% Folya' b#raya elin%%% A*te%%% ;onya%%% he.si
sana emanetP%% -ana elin"e%%% tamam artk' balo bittiP%%% -rakn beni' hi de$ilse rahata
(lebileyimP0
-a*n yast$a koyarak kendisini yeniden yata$na #zattlar%
0,eN )a.az mN 8ayr' erekmez%%% -o*a .ara har"amayn%%%
-enim hibir nahm yokP%% Elsa da' Manr ba$*lar%%% Fendisi de biliyor nasl a" ekti$imiP%%
-a$*lamazsa' eh' on# da kendi bilirP%%0
Ayiden iyiye sayklamaya ba*lam*t% Crada bir irkilerek evresini szyor' bir an herkesi tanya"ak
ibi ol#yor' ama hemen sonra bilin yerini sayklamaya brakyord#% 8rltyla ve lkle sol#k
alyord#' bo$aznda bir *ey +krdyor ibiydi% 8er s(z"$n son#nda d#r#. sol#klanarakK
0EkselanslarP0 dedim ona' diye ba$rd% 0-# Cmaliya 3y#dviovna%%% Ch' 3yonya' FolyaP Eller
kalayaP @ab#k' daha ab#k 1lissez-lissezP )as de bas#ePR Cyaklarn yere v#rP%% Hari+' sevimli
bir o"#k olmalsnP
D# hast Diamanten #nd )erlen%%% Devam nasldN Ch' bir s(yleyebilsem%%%
D# hast di* s"h(nsten Cen' Mad"hen' Uas Uillst d# mehrNRR
Dans +irleri%
Clman ozan 8elne!n dizeleriK
;enin elmaslarn var' in"ilerin var ;enin ok zel (zlerin var' daha ne istiyors#n'
221
8ayr' b(yle de$ildiP Uas Uillst d# mehr' nasl da #yd#r#yor a.talP%% Ch' evet' i*te bir tane dahaK
I$le s"a$nda' bir koya$nda Da$stan!n%%%R
Ch' ne ok severdim b# romans' ne ok% )oleka -iliyor m#s#n' babanla ni*anlyken%%% he. b#n#
s(ylerdi rahmetliP%% 8ey idi nlerP%% Ch bir s(yleyebilsek b#n#P D#r bakaym' nasld%%% 1(ryor
m#s#n' #n#tm#*#m%%% 8atrlatsanza bir' nasldN0 Mthi* bir heye"an iindeydi ve kalkmak iin
byk aba har"yord#% ;on#nda hrltl' yrtlr"asna bir sesle ok#maya ba*lad/ kork#n bir
sesti b#' her s(z"kte d#raksyor' s(yledike yzndeki kork# anlatm artyord#K
I$le s"a$ndaP%% -ir koya$ndaP%% Da$stan!nP%% 1($snde bir k#r*#nlaP%%
-irden (zya*larna bo$#larak' insann iini .aralayan hkrklarlaK 0EkselansP0 diye haykrd%
0For#y#n *# yetimleriP 6ahmetli ;emyon Hahari!le .ayla*t$nz t#z ekmek hatrna kor#y#nP
Cristokratlk adna da diyebiliriz b#na%%%0 -irden kendine elerek irkildi' herkesin yzne tek tek ve
kork#yla bakt' birden ;onya!y tand' on# b#rada' kar*snda (rmekten *a*rm* ibi y#m#*ak'
seve"en bir sesleK 0;onya' ;onya' ;onyaP%% ;onya' "anm' sen de b#rada msnN0 dedi%
Fendisini tekrar kaldrdlar%
Gm#ts#zl#k ve (+ke dol# bir sesleK
0Deter artkP MamamP Elveda' talihsiz kzP%% 3aar beyiri ok yord#larP%% @atlad artkP0 diye ba$rd
ve ba* yast$a d*t%
Deniden kendini kaybetmi*ti' ama b# son kendinden ei*i old# ve #z#n srmedi/ beyaz
denebile"ek sar' zay+ yz eriye do$r# sarkt' a$z ald' ba"aklar kaslarak #zad' derin bir
sol#k ald ve (ld%
;onya +rlay. yata$a atld' smsk sarld (lye' ba*n k#r#m#* ($sne dayad ve (yle"e kald%
)olya"k da annesinin
R 3ermontov!#n 0D*0 *iiri stne bestelenmi* bir romans%
222
ayaklarna ka.anm*' hkra hkra (.yord#% ,e ol#. bitti$ini henz kavrayamayan' ama
kork#n bir *eylerin emekte old#$#n# anlayan Folya ile 3yonya' kar*lkl olarak elleriyle
birbirlerinin om#zlarndan t#tm#*lard' derken (zlerini birbirinin (zne diki. a$zlarn aarak
ayn anda ba$rmaya ba*ladlar% 9kisi de hQlQ (steri kl$ndaydlarK birinin ba*nda sark' (tekinin
ba*ndaysa' #"#nda tav#s ty takl klah vard%
-# arada *# nl 0di.loma0 yine nasl ortaya km*tN Data$n zerinde' Faterina 9vanovna!nn
hemen yanba*nda d#r#yord#% 6askolnikov di.lomaya bir (z att' sonra .en"ereye do$r#
ekildi% 3ebezyatnikov yanna elerekK
0IldP0 dedi%
;vidriaylov eldi yanlarnaK
06odion 6omanovi0 dedi' 0size bir iki *ey s(ylemek istiyor#m%%%0
3ebezyatnikov hemen yerini ona brakt ve kibar"a yanlarndan #zakla*t ;vidriaylov *a*ran
6askolnikov!# daha #zaka bir k(*eye ekerekK
0-tn b# tela*' yani "enaze vesaire i*lerini ben zerime alyor#m0 dedi% 0)araya bakan i*ler
b#nlar' bilirsiniz% Ite yandan size' elimde bana erekli olmayan bir .ara b#l#nd#$#ndan
s(zetmi*tim% J# iki yavr#yla )oleka!y bir (kszler y#rd#na yerle*tiri.' her biri iin de erin ya*a
eldiklerinde almalar ko*#l#yla bin be*er yz r#ble yatra"a$mK ;onya ;emyonovna!nn ii rahat
etsinP%K Ena' ;emyonovna!ya elin"e' iinde b#l#nd#$# b#r#tan eki. kara"a$m on# da% 9yi
bir kza benziyor kendisi' (yle de$il miN ;iz de Cvdotya 6omanovna!ya lt+en on bin r#blesini b#
yolda har"ad$m iletin%%%0
6askolnikovK
08ani amalarla ya.yors#n#z b# iyili$iN0 diye sord#K
;vidriaylov lmsediK
0Cmma k#*k#l# adamsnzP -# .aralara ereksinim d#ymad$m s(ylemi*tim size% ;onra'
yalnz"a insan"a bir d#y#yla ya.yor olamaz mym yani b(yle bir *eyiN0 )arma$yla Faterina
9vanovna!nn yatt$ k(*eyi (sterdiK 08erhani bir te+e"i ko"akar ibi bir 0bit0 de$ildi o%%% 3#=in!in
ya*ay. alaklklarna
223
devam etmesi mi' yoksa on#n (lmesi mi daha iyiN E$er ben b(yle bir yardmda b#l#nmazsam'
)oleka da o yol#n yol"#s# de$il miN%%0
;vidriaylov b#nlar' bak*larn 6askolnikov!dan ayrmadan' ne*eli bir k#rnazlkla ve (z kr.arak
s(ylemi*ti% ;onya!ya s(yledi$i s(zleri' hem de tam kendi deyimleriyle on#n a$zndan d#yan
6askolnikov b#z ibi old#' sarard% 8zla eri ekili. yabanl *klarla .arlayan (zlerini
;vidriaylov!#n zerine dikti/ sol#$#n# t#tarakK
0,e ne nerden%%% biliyors#n#z siz b#nlarN0 diye kekeledi%
0-en hemen *#ra"kta *# d#varn (tesinde' madam 6esali"h!in dairesinde ot#r#yor#m% J#rda
Fa.erna#mov!lar' *#rda da benim eski ve sadk dost#m madam 6essli"h ot#r#r% Cnlaya"a$nz'
kom*#y#z%0
0;iz haN0
0Evet ben' !katla katla lmeye ba*lad ;vidriaylov! Anann bana 6odion 6omanovi' siz benim
ok' ama ok ilimi ekiyors#n#z% 8em ben size anla*a"a$mz s(ylememi* miydimN A*te' bakn'
anla*tk' -enim' kendisiyle #y#m sa$lanabilir' einebilir bir adam old#$#m# da (re"eksiniz%
1(re"eksiniz ki' benimle ya*anlabilirmi* de%%%0
22&
Cltn" -(lm
A
6askolnikov iin t#ha+ bir d(nem ba*lam*tK sanki yann y(resini bir sis sarm* ve on# k#rt#l#*#
olmayan' a$r bir yalnzl$a (mm*t% @ok sonralar' hayatnn b# d(nemini hatrlad$nda
kard$ son#' bilin"inin b#lankla*r ibi old#$# ve b# d#r#m#n aralklarla son +elaket anna
kadar b(yle"e sr. itti$iydi% E sralar .ek ok *eyde' (rne$in baz olaylarn tarihlerinde ve ne
kadar srdklerinde yanld$ndan kesinlikle emindi% En azndan' baz olaylar hatrladka ve
hatrladklarn anlamaya' aklamaya al*tka' kendisiyle ilili o$# *eyi bile' an"ak ba*kalarnn
bilisine ba*v#rarak ($renebilmi*ti% Irne$in bir olay bir ba*ka olayla kar*tryor' o bir ba*ka olay
ise' yalnz"a hayalinde var olan bamba*ka bir olayn son#"# sayyord#% Fimileyin kendini mthi*
a" veren' hastalkl bir zntnn iinde b#l#yor' b# znt zaman zaman .ani$e varan
dayanlmaz bir kork#ya d(n*ebiliyord#% -#n#nla birlikte' kendini b# kork#n#n tam tersi bir
d#y#msamazlk iinde d#yd#$# dakikalar' saatleri' hatta belki de nleri old#$#n# da
hatrlyord#K (lmekte olan kimi insanlarda (rlen hastalkl #m#rsamazl$a' kaytszl$a benzer
bir d#y#msamazlkt b#% Cslnda son nlerde kendi d#r#m#n# aka (rmekten kanyord#/
hemen aklanmas ereken ok (nemli baz olaylar on# (zellikle zyord#/ oysa iinde
b#l#nd#$# birtakm kaylardan ka. k#rt#labilse (yle sevine"ekti ki%%%
Izellikle de ;vidriaylov kaylandryord# on#/ hatta yalnz"a on#n zerinde d#rd#$# bile'
s(ylenebilirdi% ;vidriaylov!#n' Faterina 9vanovna!nn (ld$ n ;onya!nn evinde s(yledi$i'
anlam kendisi iin son dere"e ak ve bir o kadar da tehlikeli s(zlerinden sonra' d*n"elerinin
ola$an ak* altst olm#* ibiydi% Cn"ak b# yeni erek kendisini b#n"a kaylandrmasna
ra$men o nedense b# i*in iyzn ($renmekte hi
222
a"ele etmiyord#% -azen kendini kentin ssz bir semtinde' a"nas bir meyhanede d*n"elere
(mlm* olarak tek ba*na bir masada ot#r#r b#l#yor' b#raya nasl eldi$ini bir trl
karamyor' derken aklna birden ;vidriaylov eliyord#/ b(yle anlarda' hemen b# adamla ot#r#.
kon#*mas ve on#nla ilili sor#n# k(knden halletmesi erekti$ini' a" d#yarak' ama a.ak bir
biimde anlyord#% 8atta yine b(yle kendini kentin d*nda b#ld#$# bir n' ;vidriaylov!#
bekledi$ini' on#nla b#rada b#l#*mak iin s(zlesti$ini sanm*t% -ir ba*ka n de' sabaha kar*'
yerde' allarn altnda #yanm*' b#raya nasl eldi$ini' nasl yat. #y#d#$#n# karamam*t%
Cslnda' Faterina 9vanovna!nn (lm zerinden een *# iki n iinde ;vidriaylov!la iki kez
kar*la*m*t/ amasz"a ve bir iki dakikal$na #$rad$ ;onya!nn evinde olm#*t# b#
kar*la*malar% Cn"ak' zaman elin"eye de$in amamak zere aralarnda anla*m*lar"asna b#
ksa kar*la*malarda asl kon#ya hi de$inmemi*ler' yalnz"a hal hatr sormakla yetinmi*lerdi%
6askolnikov!#n son idi*inde' "enaze' bir tab#t#n iinde olarak hQlQ odada d#r#yord#%
;vidriaylov dinsel t(ren ve (mlmeyle ilili emirler veriyor' tela*la ko*t#r#. d#r#yord#% ;onya
da ok me*#ld% ;vidriaylov' 6askolnikov!a' Faterina 9vanovna!nn o"#klarnn sor#n#n#
(zmledi$ini' b#radaki kimi tandklar ara"l$yla erekli adamlar b#larak' o"#klar stelik de
ok iyi bir y#rda yerle*tirdi$ini' kendileri iin ayrd$ .arann b# i*te ok yardm old#$#n#' nk
.aras olan o"#klar bir y#rda yerle*tirmenin' yoks#l o"#klar yerle*tirmekten ok kolay
old#$#n# anlatt% ;onya hakknda da bir *eyler s(yledi/ bir kon#da (r*mek ve kendisine
dan*mak iin! b#nlerde ona #$raya"a$na s(z verdi% Merdivenlerin ba*nda' sahanlkta
kon#*#yorlard% ;vidriaylov' 6askolnikov!#n (zlerinin tQ iine bakarak bir sre s#st#ktan sonra'
birden sesini al"alttK
0,eyiniz var' 6odion 6omanovi"N0 dedi% 0Fendinizde de$il ibisinizN Evet' bakyor' dinliyors#n#z'
ama hibir *ey anlad$nz yokP <esaretinizi to.laynP Et#r#. !bir kon#*sak sizinle%%% Cma o kadar
ok i*im var ki%%% 8em kendi i*lerim' hem ba*kalarnn%i*leri%%%0 -ir an d#rd#' sonraK 0Ch' 6odion
6omanovi"P0 dedi% 08erkesin' her *eyden (n"e havaya ereksinimi var azizimP 8avaya' havaya'
havayaP%%%0
;vidriaylov birden' merdivenlerden kmakta olan .a.azla l zanoa yol vermek iin kenara
ekildi% Aki din adam on#n emriyle' rahmetliye d#a etmek iin her n iki kez dzenli olarak
eliyord#% )a.azla zano etikten sonra ;vidriaylov da merd(venlerden inerek yol#na devam
etti% 6askolnikov bir sre d#r#. d*ndkten sonra' .a.azla zano#n ard sra ;onya!nn
odasna irdi%
Mam ka.da d#rd#% D#aya ba*lanm*tK sakin' sessiz' hznl bir havayla d#a ediliyord#% Ilm
bilin"i' (lmn varl$ d#y#s#' 6askolnikov iin tQ o"#kl#$#ndan beri a$r' iinde mistik bir
kork# #yandran bir d#y#yd#% 8em ne zamandr herhani bir Qyinde b#l#nmam*t% Sstelik
b#rada ba*ka bir *eyler vard' kork#n' tedirin edi"i bir *eyler%%% @o"#klara baktK he.si tab#t#n
(nnde diz (km*t' )oleka a$lyord#% Enlarn arkasnda ;onya vard/ sessiz"e' rker"esine
a$layarak d#a ediyord#% !J# birka ndr ne yzme bakt' ne de bana bir *ey s(yledi! diye
d*nd 6askolnikov% 1ne* oday iyi"e aydnlatyord#' b# h#rdandan kvrk kvrk bir d#man
ykseliyor' .a.az !r#h# *Qdols#n! diye d#a ediyord#% 6askolnikov d#ann son#na kadar bekledi%
)a.az ierdekileri k#tsay. veda ederken' bir yandan da t#ha+ bak*larla evresini szyor
ibiydi% D#adan sonra 6askolnikov ;onya!ya yakla*t% ;onya hemen on#n iki elini birden t#t#.'
ba*n om#z#na yaslad% -# dosta yaknlk 6askolnikov!# mthi* *a*rtt' hatta t#ha+ b#ld#'
;onya!nn b# davran*n% -# nasl i*ti b(yle% ;onya!da kendisine kar* en #+ak bir ne+ret' tiksinti
yokt#' elleri bile titremiyord#% -ir insann kendini kk (rmekte #la*abile"e$i en son noktayd
b# artk% En azndan 6askolnikov b#n# b(yle alm*t% ;onya hibir *ey s(ylemedi' 6askolnikov
on#n ellerini sk.' kt% Dayanlmaz bir a$rlk d#y#yord# iinde% E$er *# anda' (mr boy#n"a
da olsa ya.ayalnz kalabile"e$i bir yerlere idebilmesi mmkn olsayd'
kendini m#tl# saya"akt% Cma bir sor#n vard b# noktada/ *# son
sralar hemen he. yalnz olmasna ra$men' kendini bir trl yalnz d#yamam*t% Fent d*na'
kent d*ndaki anayola kadar
22:
22>
kt$ olm#*' hatta bir se+erinde tQ kor#l#$a kadar itmi*ti' ama itti$i yerler sszla*tka' o da
birinin rahatsz edi"i varl$n daha yakndan daha l d#y#yord#/ b# d#y# on#
kork#tmamakla birlikte' "ann skyor' b#n#n zerine hemen kente d(n. kalabal$a kar*yor' bir
meyhaneye ya da birahaneye idiyor' Molk#iy' ;ennaya ibi kalabalk yerlerde dola*yord#%
-#ralarda kendini daha rahat' hatta daha yalnz d#y#yord#% -ir n' ak*ama do$r# #$rad$ bir
meyhanede *ark s(ylyorlard/ tam bir saat orada kal. *ark dinlemi* ve daha sonra
hatrlad$na (re de' b#ndan ok ho*lanm*t% Cma son#nda yine ayn tedirinli$i d#ym#*t#/ bir
tr vi"dan azabyd sanki b#% !Et#rm#* *ark dinliyor#m%%% -# m# benim ya.mam ereken *eyP!
diye d*nm*t% -#n#nla birlikte' kendisini rahatsz eden tek *eyin b# olmad$n' hemen
(zmlenmesi ereken' anlamann da' s(z"klerle anlatmann da olanaksz old#$# asl bir ba*ka
sor#n# b#l#nd#$#n# +arkediyord#% 8er *ey birbiri zerine y#maklanm* ibiydi% !8ayr' sava*mak
daha iyiP! diye d*nd% !)or+iriy!yle' ya da ;vidriaylov!la di*e di* bir m"adeleye iri*mek%%%
8emen birilerine meydan ok#mak%%% birilerinin saldrsna hede+ olmak%%% EvetP EvetP! Meyhaneden
kaar ibi +rlay. kt% -irden D#nya!yla annesini hatrlad ve nedense iinde .ani$e varan bir
kork# d#yd#% E e"e sabaha kar* Frestovskiy adasnda' allarn arasnda h#mma n(betleri
iinde tirtir titreyerek #yand% 8emen evine itti% Cn"ak sabaha do$r# #la*abilmi*ti eve% -irka
saat #y#y#n"a n(beti eti/ ama #yanmas e.ey e old#' ($leden sonra saat ikiydi #yand$nda%
Faterina 9vanovna!nn "enaze t(reninin b#n ya.la"a$n hatrlad ve t(rende b#l#nmad$na
sevindi% ,astasya kendisine yemek etirdi' hi doymaya"akm* ibi bir i*tahla yiyi. iti%
Dinlenmi*' sakinle*mi*ti/ *# son ndr hi b# kadar sakin d#ymam*t kendini% 8atta' *#
.ani$e varan kork#larna bile' bir an *a*maktan kendini alamad%
Fa. ald' 6az#mihin irdi ieri%
0C-aP Demek yiyor' demek ki hasta de$ilP0 dedi ve bir iskemle eki.' 6askolnikov!#n karssna
ot#rd#% 8eye"anlyd ve heye"ann izlemeye al*myord#% 1(zle (rlr bir zntyle'
228
ama hi a"ele etmeden ve sesini ykseltmeden kon#*#yord#% 1eli*inin (zel' hem de ok (zel bir
ama" var ibiydi% Fararl bir sesleK 0Dinle0 diye ba*lad% 08e.inizi *eytanlar alsnP @nk hibir
*ey anlamam* old#$#m# a.ak (ryor#m artk% ;akn seni sor#ya ekmeye eldi$imi sanma%
Gm#r#mda de$ilP 8i mi hi istemiyor#m b(yle bir *eyiP J# anda sen kendin btn izlerini
amaya bile kalksan' belki dinlemem ve bana ne' der iderim% -#raya bir *eyi kesin olarak
($renmek iin eldimK senin bir deli old#$#n do$r# m#' de$il miN @nk' senin bir deli ya da b#na
ok yakn d#r#mda bir *ey old#$#n# d*nenler var 4birileri b(yle d*nyor i*teP5% 9tira+ ederim
ki' birin"isi' senin hibir *eyle aklanamaz a.tal"a' i$ren davran*larna bakarak' ikin"isi de'
eenlerde annenle kz karde*ine ya.tklarn d*nerek' b# d*n"eye ben de katlmak
e$ilimindeydim% @nk' bir deli de$ilse' an"ak bir a.tal' "anavar ya.abilir senin annenle kz
karde*ine ya.tklarn/ dolaysyla da sen bir delisin%%%0
0,e zaman (rdn onlarN0
0Cz (n"e% Da sen ne zamandr (rmedinN ,erelerde srt. d#r#yors#n s(yler misin' tam kez
#$radm b#raya%%% Snde de yokt#n% Cnnen dnden beri a$r hasta% Alle sana elmek iin
t#tt#rd#' Cvdotya 6omanovna kendisine enel olmak istedi' ama s(z dinlemiyor ki%%% 0E$er
hastaysa' e$er akln +alan karyorsa' annesinden ba*ka kim yardm edebilir onaN0 diyor' ba*ka
bir *ey demiyor% Fendisini yalnz brakmaya"a$mza (re' he. birlikte eldik b#raya% MQ *#
ka.ya kadar kendisini yat*trmaya al*tk% 9eri irdik ki' sen yoks#n% Cnnen i*te *#raya ot#rd#'
on dakika kadar (yle"e d#rd#' biz de ba*nda hibir *ey s(ylemeden dikildik% ;on#nda kalkt'
!D*ar kabildi$ine (re' demek ki sa$l$ yerinde% Demek ki' annesini #n#tm#*%%% E$l#n#n
ka.sna idi. ondan sevi dilenmek bir anne iin #tan veri"i bir davran*tr! dedi% Eve d(ner
d(nmez de kendini yata$a att% J# anda ate*i e.ey yksekK !-akyor#m' o kz iin zaman b#l#yor!
diyor% E kz dedi$i ;onya ;emyonovna%%% En# senin ni*anln ya da sevilin +alan sanyor
herhalde' bilmiyor#m artk%%% -#n#n zerine do$r#"a ;onya ;emyonovna!ya ittim% ,eden dersen
karde*' d#r#m# ($renmek istiyord#m%%% 1ittim ki' ortada bir
22?
"enaze' o"#klar a$la*yor' ;onya ;emyonovna da onlara yas iysileri hazrlyor% ;ana elin"e'
yoks#n%%% ;onya ;emyonovna!dan (zr dileyi. ktm ve do$r#"a Cvdotya 6omanovna!ya idi.
d#r#m# bildirdim% Demek ol#yor ki' o kz hikayesi +alan samaym* ve yine demek ol#yor ki sen
bir deliymi*sin' yani eriye kala kala bir b# kalyor%%% -aksana' kar*mda ot#rm#*' nlerdir bir *ey
yememi* ibi dana s(v* tkm. d#r#yors#nP%% Evet' eri deliler de yemek yer' ama a$zn a.
da bana tek kelime s(ylemiyors#n ki birader%%% ama sen%%% deli de$ilsinP Jere+sizim ki de$ilsinP
8ayr' deli olamazsnP Eh' he.inizi *eytan alsnP @nk b# i*te bir iz var ve ben sizin izinizin ne
old#$#n# anlamak iin ka+a .atlatmak niyetinde de$ilimP0 Cya$a kalktK 0-#raya yalnz"a s(v.
rahatlamak iin #$ram*tm' *imdiyse ne ya.a"a$m ok iyi biliyor#mP0
0,e ya.a"akm*sn *imdiN0
0;ana ne b#ndanN0
0-ak sana s(yleyeyimK ka+ay eke"eksinP0
0;en%%% sen b#n# nerden biliyors#nN0
01(rdn mP0
6az#mihin bir an s#st#' sonra heye"anlaK
0;en her zaman akl ba*nda bir adamdn' azizim0 dedi'0 hibir zaman da deli olmadnP Evet'
do$r#K ka+ay eke"e$imP 8adi bana eyvallahP0
6az#mihin ka.ya do$r# yrd%
0Dn de$il (n"eki nd sanrm' D#nya!ya senden s(zettim' 6az#mihinP0
6az#mihin birden d#rd#K
0-enden miN ,erde (rdn .eki on#N0 diye sord#' yz sararr ibi olm#*t#% Dre$inin hzla
ar.maya ba*lad$n anlamak hi zor de$ildi%
0-#raya eldi' tek ba*na' i*te *#raya ot#rd# ve benimle kon#*t#%0
0E' (yle miP0
0Evet' oP0
0,e dedin .eki ona%%% yani benim hakkmdaN0
230
0;enin ok iyi' drst ve al*kan bir adam old#$#n# s(yledim% En# sevdi$ini s(ylemedim' nk
b#n# kendisi de biliyor%0
0Fendisi de mi biliyorN0
0,e sandnd yaP -ak' ben nereye idersem ideyim' ba*ma ne elirse elsin' onlardan
ayrlmamal' onlara (z k#lak olmalsn' tamam mN Fsa"as' onlar sana emanet ediyor#m'
6az#mihin% -#nlar s(ylyor#m' nk on# sevdi$ini ve temiz yrekli bir insan old#$#n# ok iyi
biliyor#m% Dine' on#n da seni sevebile"e$ini' hatta' belki *imdi bile sevdi$ini biliyor#m% Jimdi artk
ier misin' imez misin' b# senin bile"e$in i*%0
06odya' "anm karde*im%%% M#h' k(r *eytanP J# i*e bak yah#%%P )eki sen nereye idiyors#nN -aak'
e$er b# bir izse' brak s(ylemeP Cma%%% ama ben b# izi ($renirim%%% -#n#n sama sa.an bir *ey
old#$#na ve senin k#r#nt#ndan ba*ka bir *ey olmad$na yzde yz eminim%%% 8er neyse%%% ;en
harika bir insansn' karde*imP 8arika bir insanP0
0;ana bir *ey daha s(yleye"ektim' ama s(zm kestin%%% Demin b# izi ($renmesen daha iyi
ola"a$n s(ylemi*tin' do$r# b#P Haman elin"eye dek b# i*in stne d*me ve hi kaylanma%
1n eldi$inde' ($renmen erekti$inde' her *eyi ($renirsin% Dn adamn biri bana' insana
erekli olan *eyin hava' hava' hava old#$#n# s(ylemi*tiP -#n#nla ne demek istedi$ini ($renmek
iin *imdi ona itmek istiyor#m%0
' 6az#mihin dalm*' ayakta d#r#yor ve heye"anla bir *eyler d*nyord#K !Fesinlikle siyasi bir
s#ikasti b#P 8em de b#nlerde ok (nemli bir adm atmaya hazrlanan bir s#ikastiP -a*ka trl
olamaz%%% ve%%%Dnya da biliyor b# d#r#m#%%%! ;onra her s(z"$ (zel bir v#r#yla s(yleyerekK
0Demek Cvdotya 6omanovna sana eliyor' sen de' insana her *eyden ok hava erekti$ini
s(yleyen bir adamla (r*meye itmek istiyors#n' (yle miN Demek ki o mekt#. da%%%0 Fendi
kendine mrldanr ibiydiK0 Demek o mekt#. da b# i*le ilili%%%0
08ani mekt#.N0
0-ir mekt#. ald b#n Cvdotya 6omanovna% hem de kendisini' ok' ama ok tela*landran bir
mekt#.%%% ;enden s(z
231
edin"e de' s#smam' hibir *ey s(ylemememi ri"a etti% ;onra%%% sonra yaknda belki de
birbirimizden' ayrla"a$mz s(yleyi.' bir *eyler iin bana #z#n #z#n te*ekkr etti ve odasna
ka.and%0
6askolnikov daln dalnK
0Demek bir mekt#. ald' haN0 diye mrldand%
0Evet%%% mekt#.%%% )eki sen b#n# bilmiyor m#yd#nN0
9kisi de s#st#lar%
08o*akal' 6odya% -en' karde*%%% bir ara%%% neyse' ho*akal' biliyor m#s#n' bir ara%%% -o*ver'
ho*akal%%% -enim de itmem erek% Fa+ay da ekmeye"e$im% Crtk ere$i kalmad%%% ;en%%% yalan
s(ylyors#nP0
1itmekte a"ele eder ibiydi% Cma tam koridora k. da ka.y ardndan ka.amak zereyken'
birden d#rd#' eri d(nd' 6askolnikov!a de$il' odann iinde bir yerlere bakarakK
0Cklma elmi*kenP0 dedi% 0J# "inayet i*ini hatrlyors#n' de$il miN 8ani "anm *# )or+iriy%%%
ko"akar' +ilanN 8aberin ols#n' katil b#l#nd#' kendili$inden itira+ etmi* her *eyi' btn kantlar
say. d(km*%%% J# a*a$ katta al*an i*ilerden%%% boya"lardan biri%%% E sralar onlar nasl
sav#nd#$#m# hatrlyor m#s#nN Fa." ve iki tank y#kar karken' arkada*yla merdivenlerdeki
o bo$#*malar' o l*meler' d*nebiliyor m#s#n' he. sahteymi*' kendisinden k#*k#lanlmamas
iin mahs#s ya.m*%%% J# k(.o$l# k(.ekteki k#rnazl$' so$#kkanll$ (ryor m#s#nP 9nanlr *ey
de$ilP Cma her *eyi aklam*' kendili$inden itira+ etmi*P -en de amma yanlm*m' haP%% -# adam
ikiyzll$n' k#rnazl$n' adaleti yanl* yola sa.trmann dahiyane bir (rne$iP%% Cma *a*a"ak ne
var b#ndaP%% -(yleleri sanki kmyor m#N%% Dayanamay. itira+ etmesi ise her *eyden daha
inandr" ve ere$e #y#nP -en b# yzden ona daha da ok inanyor#mP%% Eysa o sra onlar
nasl da sav#nm#*t#m' s#s#zl#klarn (stermek iin bir dz d#vara trmanmad$m kalm*tP0
6askolnikov heye"anlaK
0;(ylesene0 dedi' 0btn b#nlar nereden ($rendin ve yine btn b#nlar seni niin b# kadar
ililendiriyorN0
232
0Daha nelerP -eni niin ililendiriy(rm*P ;or#ya bakP Daha .ek ok *eyin yansra )or+iriy!den
($rendim b#nlar% Cslnda hemen her *eyi ($rendim )or+iriy!den%0
0)or+iriy!den miN0
0Evet' )or+iriy!den%0
6askolnikov kork# iindeydi%
0)eki' ne dedi sana )or+iriyN0
08er *eyi ok zel aklad/ kendi y(ntemin"e' .sikolo=ik olarak%%%0
0E' kendisi ya.t sana b# aklamay' haN0
0Evet' kendisi' kendisi%%% 8aydi ho*akalP ;ana sonra bir *eyler daha anlata"a$m' ama *# anda
i*im var% -ir ara ben de sanm*tm ki%%% 8er neyse' sonraP%% ,e diye idi. ka+a eke"e$im ki *imdiP
9kisiz de sarho* ettin sen beni% ;arho* old#m% 6odya"$mP 9meden sarho* old#mP 8aydi
ho*akal' yaknda yine #$rarm%%%0
Edadan kt%
0Evet' evet' siyasi bir s#ikasti b#%%%0 diye mrldanyord# merdivenlerden inerken/ b#na kesinlikle
karar vermi* ibiydi% !-# b(yle' b# herhalde b(yle%%% Fz karde*ini de sokm#* i*in iine%%% Cvdotya
6omanovna!nn karakterini (z (nne ala"ak ol#rsak' b# hi de olmaya"ak bir *ey de$il%%% -#raya
elmi*' (r*m*ler%%% -ana da dolayl olarak sezdirmi*ti zaten b#n#%%% ;(yledi$i s(zlerden'
kon#*ma biiminden' (zellikle seti$i baz s(z"klerden aka anla*lyord# b#%%% 8em ba*ka
trl nasl aklanabilir ki b# bilme"eP 8mmP Eysa ben d*nm*tm ki%%% Cman ManrmP Evet'
neler d*nm*tm benP ,asl da aklm kar*m*tP Ena kar* s#l#y#mP E n koridorda'
lambann altnda ka+am allak b#llak olm#*t#P M#hP ,e alaka' ne i$ren *eyler d*nm*tmP
C+erim Mikolka' ne iyi ettin de her *eyi akladnP ;imdi artk (n"eki olaylar da akl$a
kav#*#yor%%% E zamanlarki hastal$%%% M#ha+ davran*lar%%% hatta daha (n"eleri' tQ niversitedeki
halleri' tasayla som#rt#. d#rmalar%%% 9yi ama *# mekt#. ne ola"akN ,edir b# mekt#b#n anlamN
-ak i*te b#nda bir i* var%%% Fimden eliyor b# mekt#.N Doksa%%N 8mm%%% 8ayr' ben b# i*in
iyzn ($rene"e$im%!
233
D#nya!yla ilili her *eyi bir kez daha hatrlad' d*nd% Dre$i b#z ibi old# birden% Fo*maya
ba*lad%
6az#mihin kar kmaz 6askolnikov masadan kalkt' .en"ereye do$r# itti' bir an h"resinin ne
kadar dar old#$#n# #n#t#. volta atmaya kalkt' sonra d(n. yine divana ot#rd#% -a*tan a*a$
de$i*mi*' yenilenmi*ti sanki/ yeniden sava*' b#l#nm#*t# i*te k* yol#%%% !
Evet' demek ki bir k* yol# b#l#nm#*t#P 1erekten de ne zamandr iyi"e b#nalm*' tkana"ak
ibi olm#*t#/ bo$#l#r"asna a" d#ymaya ba*lam*t her *eydenP -ir #y#*t#r#"#n#n etkisi
altndayd sanki% )or+iriy!nin odasnda Mikolka!yla e"en *# sahneden beri' bir k* yol#
b#lamamaktan' sk*. kalmaktan bo$#l#r ibi olm#*t#% Mikolka olayndan sonra' ayn n'
;onya!nn evinde de bir sahne emi*ti/ b# sahne' on#n daha (n"e tasarlad$ ibi olmam*' ok
daha ba*ka biimde eli*mi* ve (yle"e sona ermi*ti% ,asl da zay+t ;onya!yla kon#*#rkenP
Sstelik bir anda erekle*mi*' tam bir d**t b#P 7i"dannda b(yle bir a$rlkla tek ba*na
ya*ayamaya"a$n ;onya!ya kendisi' evet' kendisi' hem de itenlikle itira+ etmi*ti% Da'
;vidriaylovN ;vidriaylov bir bilme"eydiP ;vidriaylov kaylandryord# on#' do$r#s# b#' ama
bir ba*ka y(nde%%% ;vidriaylov!la da sava*mas ereke"ekti belki% ;vidriaylov da ba*lba*na bir
k* yol#yd# belki%%% Cma )or+iriy ba*kayd%%%
Demek' )or+iriy!nin kendisi aklam* 6az#mihin!e' kendi' y(ntemin"e' .sikolo=ik olarakP Dine o
lanet olas"a .sikolo=ik y(ntemlerini devreye sokt# demekK )or+iriy' haN Mikolka odaya irmezden
(n"e )or+iriy!le arasnda een ve yalnz"a bir tek biimde yor#mlanabile"ek olan o (z (ze
bak*ma sahnesinden sonra' )or+iriy!nin bir an iin ols#n Mikolka!nn s#l#l#$#na inanabilmesi
mmkn mydN 46askolnikov *# son sralar' o n )or+iriy!le aralarnda e"en sahneyi birka
kez (znde .ara .ara "anlandrm*' sahnenin tmn hatrlamaya dayanamam*t5% E n
birbirlerine (yle s(zler etmi*' (yle tavrlar takn. baz s(zleri (yle =estlerle ve (yle tonlarla
s(ylemi*ler' (yle anlaml bak*larla (z (ze elmi*ler ve kon#*malarnda (yle bir snra
#la*m*lard ki' btn b#nlardan sonra' 4daha ilk
23&
s(znden ve ilk davran*ndan iini ok#d#$# Mikolka!nn5 )or+iriy!nin temel inan"n
de$i*tirmesine' b# kon#da on#n iine bir k#*k# salmasna olanak yokt#%
0J# i*e bakP Demek 6az#mihin bile k#*k#lanmaya ba*lam*P Demek o n koridorda' lambann
altnda een sahne bo*a itmemi*P Cnla*lan sol#$# )or+iriy!de alm*%%% 9yi ama )or+iriy ona niin
ere$i anlatmad da' aldatmaya al*tN 6az#mihin!in dikkatini Mikolka!nn zerine ekmekten
ama" ne olabilirN M#hakkak bir *ey d*nyord# b#n# ya.arken' ama neN ,e ibi bir ama"
olabilirN E nden beri b#n"a zaman eti' hem de e.ey #z#n"a bir zaman eti' ama )or+iriy!de
ne bir ses var' ne bir ne+es%%% -#' hi k#*k#s#z iyiye yor#labile"ek bir *ey de$il%%% 6askolnikov
kasketini ald' bir an d*ndkten sonra odasndan kt% ,i"edir kendini ilk kez -hi de$ilse-
sa$d#y#l# hissediyord#% !In"e ;vidriaylov!la olan i*imi bitirmeliyim%%%! diye d*nd% !,e
.ahasna ol#rsa ols#n bitirmeliyim artk o i*i%%% 8em de olabildi$in"e ab#k%%% @nk' sanrm o da
benim kendisine itmemi bekliyor%%%!0 J# anda yor#n yre$inde (yle bir ne+ret kabarm*t ki'
;vidriaylov ya da )or+iriy' b# ikisinden biri eline ese (ldrebilirdi% J# anda de$ilse bile' ilerde'
en azndan b#n# ya.abile"ek bir d#r#ma ele"e$ini hissediyord#% 01(rrz' (rrzP0 diye
mrldand iinden%
Mam ka.y a. merdiven sahanl$na kt$ srada' )or+iriy le b#r#n b#r#na eldi% E da ona
eliyord#%%6askolnikov bir an iin donakald/ ama t#ha+ *ey' )or+iriy!nin eli*i on# ne *a*rtm*' ne
de +azla"a kork#tm#*t#% Dalnz"a irkilmi* ama hemen kendini to.arlam*t% !-elki de danann
k#yr#$# ko.#yorP%% 9yi ama nasl b(yle sessiz"e elebildiN -ir kedi ibiN 8ibir *ey d#ymadmN
Doksa ieriyi dinledi miN!
)or+iriy )etrovi lerekK
01aliba kon#k beklemiyord#n#z 6odion 6omanoviN0 diye ba$rd% 0,e zamandr #$ramak
istiyord#m%%% -#n evinizin (nnden eerken' ne diye *imdi bir be* dakikal$na #$ramayaym
ki' dedim% ;iz de kyord#n#z alibaN Merak etmeyin%' zamannz almam% Dalnz' izin verirseniz
bir siara"k ieyimN0
0-#yr#n ot#r#n' )or+iriy )etrovi' ot#r#nP0
6askolnikov (yle ho*n#t' (yle dosta bir anlatmla yer (stermi*ti ki kon#$#na' kendi halini
(rebilse' b#na kendi de *a*ard% Fa+asnda ko*t#r#. d#ran deminki d*n"elerinden en kk
bir iz bile kalmam*t% 8ani' hayd#tlarn eline dsen biri yarm saat (lm kork#lar eker de'
son#nda bak kesin olarak rtla$na dayann"a' btn kork#lar eer ider ya' (yleydi i*te%
Fendisi de ei. )or+iriy!e (sterdi$i yerin tam kar*sna ot#rd# ve (zn kr.madan ona
bakmaya ba*lad% )or+iriy (zlerini sze sze siarasn imeye ba*lam*t%
!Fon#*sana be adamP! diye haykrmak ister ibiydi 6askolnikov% !Fon#*sanaP ,e diye s#s#.
d#r#yors#n' kar*ma emi*P Fon#*sanaP Fon#*sanaP!
AA
;iarasn ien ve dinlenen )or+iriy )etrovi son#ndaK
0Ch *# siaraP0 diye s(ze ba*lad% 0-iliyor#m' zararl' ok zararl ama bir trl brakamyor#m i*teP
Iksryor#m' bo$azm "klanyor' tkanyor#m' ama yine de iiyor#m% -iliyor m#s#n#z' ben
biraz (dle$imdir%%% 1eenlerde doktor -!ye ba*v#rd#m' hastalarn minim#m yarm saat m#ayene
eden bir hekimdir b#% -eni (rn"e (n"e bir alay ettiK srtm' ($sm dinledi' tk tk etti' sizin'
dedi' ttn brakmanz erek%%% Ck"i$erlerim bym*%%% Tyi ama nasl braka"a$mN En#n yerini
alabile"ek bir *ey yok kiP Felakete bakn ki' iki de imiyor#m' hah-hah-haP Aki imemek de
+elaketmi*' (ryors#n#z yaP 8er *ey (relidir' azizim 6odion 6omanovi' hersey (relidirP0
6askolnikov tiksintiyle' !1ene eski n#maralarna m ba*lyorN! diye d*nd% ;on (r*melerinde
e"en sahneleri hatrlad ve birden' o zamanki' d#y#lar byk bir dala halinde yre$ine
saldrd%
)or+iriy )etrovi odaya bir (zatarakK
0-ilmem haberiniz var m0 diye srdrd s(zlerini' 0(n"eki n yine #$ram*tm sizeN -#raya' b#
odaya irdim% 1ene b#nk ibi evinizin (nnden eiyord#m' haydi *#na bir ziyaretik
ya.aym' diye d*ndm ve y#kar ktm% @ktm ki'
238
odanzn ka.s ardna kadar a"k%%% -iraz bekledim' bakndm' sonra hizmetinize adm
vermeden k. ittim% Fa.nz hi kilitlemez misinizN0
6askolnikov!#n yz itide kararyord#% )or+iriy on#n ka+asndan eenleri tahmin ediyor ibiydi%
0Cklama ya.maya eldim' "anm karde*im 6odion 6omanovi' aklama ya.maya eldimP ;ize
b(yle bir aklamada b#l#nmak zor#ndaydm0 diye srdrd s(zlerini% Dznde bir lmseme
vard' hatta av#"#yla 6askolnikov!#n dizine ha+i+e v#rd#/ ama ayn anda yz birden "iddile*ti'
kayl bir hal ald/ hatta 6askolnikov!# *a*rtan' kedere benzer bir *eyler bile vard yznde% En#
hi b(yle (rmemi*ti 6askolnikov' b(yle (rebile"e$ini de krk yl ese d*nemezdi% 0;on
(r*memizde aramzda t#ha+ bir sahne emi*ti 6odion 6omanovi% Cslnda' ilk (r*memizde
de t#ha+ *eyler olm#*t#/ ama o zaman%%% 8er neyse' onlar old# bittiP Jimdi' sor#n *#K sanrm size
kar* ok s#l#y#m' b#n# hissediyor#m%%% E n birbirimizden nasl ayrld$mz hatrlyor
m#s#n#zN ;iz mthi* sinirlenmi*tiniz' ba"aklarnz titriyord#/ ben de mthi* sinirlenmi*tim ve
benim de ba"aklarm titriyord#% 7e bildi$iniz ibi' o n aramzda .ek de kibar"a *eyler
ememi*ti% Eysa biz' ne de olsa "entilmen ki*ileriz% Dani ne ol#rsa ols#n' (n"elikle "entilmeniz/
b#n# hi #n#tmamak erek% Eysa o n i*i nerelere vardrm*tk%%% 8i de kibar"a bir davran*
de$ildi%%%0
-a*n kaldr. btn (zleriyle )or+iriy!e bakan 6askolnikov' !,eler s(ylyor b# adam' beni ne
sanyorN! diye d*nd%
0Jimdi ak davranmakla daha do$r# hareket etmi* ola"a$mz d*ndm0 diye srdrd
s(zlerini% )or+iriy )etrovi' bak*laryla eski k#rbann daha ok rahatsz etmek istemiyorm#* ibi
(zlerini yere indirmi*ti/ eskiden k#lland$ y(ntemleri' ba*v#rd#$# k#rnazlklar kmsyord#
sanki% 0E k#*k#lar' o sahneler #zay. idemezdi (yle% E n e$er Mikolka araya irmeseydi' i*
nereye varrd' bilemiyor#m% D*nebiliyor m#s#n#z' *# esna+ klkl adam o n benim odamda'
b(lmenin arkasnda ot#r#yord#%%% F#*k#s#z' b#n# *imdi biliyors#n#z' ben de sizin bildi$inizi
biliyor#m' nk on#n daha sonra size
23?
#$rad$n ($rendim% Cma o n sizin d*nd$nz birtakm *eyler olmam*tK yani adam
(nderi. kimseyi a$rtmam* ve hi kimseye birtakm kon#larda emirler vermemi*tim% ,iin emir
vermedi$imi mi sor#yors#n#zN -ilmem ki b#n# size nasl anlatmalN El#. bitenler sanki beni de
serseme evirmi*tiP -(yle"e' an"ak ka."lar a$rtabilmi*tim% 4@karken herhalde
(rm*snzdr5 Fa+amda' *im*ek ibi bir d*n"e akm*t nk' o sralar ben kesin bir inan
d#y#yord#m iimde 6odion 6omanovi% -ir *eyi bir sre iin elimden karrsam' bir ba*ka *eyi
k#yr#$#ndan t#tar ve b# kez de b#n# benimserim% -enimserim ve son#na kadar elimden
karmam% Daratl*tan ok sinirlisiniz siz' 6odion 6omanovi/ az ok ($renmi* olmakla
(vnebile"e$im karakterinizin ve yre$inizin' ba*ka .ek ok (zelliklerinin yan sra' ok sinirli bir
ki*ili$iniz var% 8i kimsenin' kalk. da btn izlerini bir bir say. d(kmeye"e$ini' k#*k#s#z ben
de d*nebilirdim% Evet' eri kar*nzdaki adamn sabrn iyi"e ta*rd$nz zaman b(yle *eyler
olm#yor de$il' ama do$r#s# .ek seyrek%%% -#n# ben de d*nebilirdim% Cma benim d*nd$m
*ey' ba*kaydK bir delil' diyord#m ben' k"k' minna"k bir delil olsaP Cma (yle bir delil ki' on#
ellerimle t#tabileyimK som#t bir*ey ols#n' .sikolo=ik de$il%%% @nk' diyord#m' e$er bir adam
s#l#ysa ne ol#rsa ols#n "iddi' elle t#t#l#r bir ak vermesi beklenebilir/ hatta b(ylesi d#r#mlarda
hi #mmad$ son#larla bile kar*la*abilir insan%%% Dani' o sralar sizin karakterinize veniyord#m
6odion 6omanovi' her *eyden ok sizin karakterinizeP E sralar hemen btn #m#d#m sizdeydi%0
6askolnikov sord#$# sor#y# bile do$r# drst d*nmedenK
0Ayi ama%%% siz *imdi niin b(yle kon#*#yors#n#zN0 diye mrldand% ;onra akl iyi"e kar*arak' 0-#
adam neler s(ylyor b(yleN0 diye d*nd% 0-eni erekten de s#s#z sanyor olabilir miN0
0-#nlar niin s(ylyor#mN!@nk size aklama ya.maya eldim ve b#n# kendim iin k#tsal bir
(rev sayyor#m% 8er *eyi' btn b# hikQyenin' nasl eli*ti$ini' o zamanki a" ve
zntleri bir bir anlatmak istiyor#m% -enim yzmden ok a" ektiniz 6odion 6omanoviP Cma
ben bir "anavar de$ilim% -tn b# ol#. bitenlerin #m#ts#z' karamsar' ama #r#rl#' hkmetmek
isteyen ve sabrsz' evet' (zellikle de sabrsz bir insana ne kadar a$r ele"e$ini ok iyi
anlyor#mP Ananlarnza btnyle katlmamakla birlikte' sizi kesinlikle son dere"e iyi ve y"e
(nll bir insan olarak (ryor#m% -#n# btn akyreklili$imle .e*in .e*in s(ylemeyi bir bor
sayyor#m' nk !her *eyden (n"e! hi kimseyi aldatmak istemiyor#m% ;ize kar* daha tand$m
ilk andan beri bir m#habbet d#y#yor#m% -# s(zlerime belki de lyors#n#zd#r% 8aklsnz% Daha
ilk (rd$nz andan beri beni sevmedi$inizi biliyor#m/ nk' erekten de' sevmeniz iin
ortada bir neden yokt#% Cma ben' siz nasl sayarsanz sayn' her yola ba*v#rarak sizde brakt$m
k(t izlenimi idermek ve benim de yre$i' vi"dan olan bir insan old#$#m# (stermek istiyor#m%
Atenlikle s(ylyor#m b#nlar%0
)yotr )etrovi s#st#' 6askolnikov yeni bir kork# dalasnn ykseli*ini d#yd# iinde% )or+iriy!nin
kendisini s#s#z sayd$ d*n"esi' birden on# kork#tmaya ba*lam*t%
0-tn b# hikQyenin nasl ba*lad$n anlatmak' ereksiz' hatta ba* a$rtmak trnden bir *ey
ola"aktr sanrm'0 diye srdrd s(zlerini )or+iriy )etrovi% 08em b#n# be"erebile"e$imi de hi
sanmam% @nk b# d#r#m nasl aklanabilir kiN In"e birtakm s(ylentiler dola*maya ba*lad%
-#nlarn ne tr s(ylentiler old#$#n#' kimden kt$n' ne zaman ba*lad$n%%% ve i*in nasl eli.
size dayand$n kon#*may da ereksiz b#l#yor#m% -ana elin"e%%% tmyle ve erek anlamda
bir rastlant son#"# ba*lad bendeki k#*k#lar% -# rastlant olabilirdi de' olmayabilirdi de%%% Evet'
neydi b# rastlantN 8mm' sanrm b# da zerinde d#rmamz ereken bir kon# de$il% A*te btn b#
rastlant ve s(ylentiler bende bir d*n"enin do$masna neden old#% 8er*eyi itira+ etti$ime (re'
yine itira+ ederim ki' size ilk ben saldrm*tm% 6astlantlara (rnek olarak' ko"akarnn kendisine
rehin braklan e*yalarn zerine koyd#$# i*aretleri ve b#na benzer ba*ka birtakm sama *eyleri
s(yleyebilirim% Dzler"edir b#nlar% Ite yandan yine bir rastlant son#"# olarak karakolda een
2&0
2&1
sahneyi btn ayrntlaryla' ($rendim/ hem de (yle rastele birinden de$il' ok (zel' ok (nemli'
kendisi de +arknda olmadan b# sahneye tam hakkn veren birinden dinledim% 7e i*te btn
b#nlar eli. de birbirinin stne binin"e' sevili 6odion 6omanovi' siz olsanz belli bir y(ne
y(nelmez miydinizN Evet' eri bir 9niliz atas(z' !yz tav*andan bir at ol#*t#r#lamaya"a$ ibi'
yz k#*k#dan da hibir zaman bir delil ol#*t#r#lamaz! diyor' ama b# akln' sa$d#y#n#n sesidir' siz
elin de insann t#tk#larna anlatn b#n#' nk (nnde son#nda sor# yar" da bir insandr%
;onra bir deride kan makalenizi de hatrladm' hani beni ilk ziyaretinizde zerinde ayrntlaryla
kon#*m#*t#k%%% -en o zaman sizin d*n"elerinizi daha etra+l"a ($renebilmek iin yaznzdaki
+ikre kar* km*' hatta alay etmi*tim% Mekrar ediyor#m' 6odion 6omanovi' siz hem ok sabrsz
hem de hastasnz% 1(z.ek' kibirli' "iddi ve%%% d#y#l#' ok d#y#l# bir adam old#$#n#z#
oktandr biliyord#m% -tn b#nlar benim yakndan bildi$im d#y#lardr' b# bakmdan yaznz
bildik birinin yazsn ok#r ibi ok#d#m% Dre$inizin ($snzden +rlaya"akm* ibi ar.t$ ve
sizin b# "o*k#nl#$#n#z# bastrmaya al*t$nz #yk#s#z e"elerin esrikli$i iinde do$m#* bir
yazyd b#% Cma enli$in b# bastrlm*' #r#r dol# "o*k#s# ok tehlikelidirP E n alay etmi*tim
yaznzla' *imdiyse' b# yazy ok sevdi$imi' yani en bir amat(rn b# ate*li kalem denemesini
enel olarak ok be$endi$imi s(ylyor#m% ;is ve d#man b#l#tlar arasnda inleyen bir telP%%
;ama ve +antastik bir yaz' ama iinde (yle bir itenlik' satn alnamayan (yle bir enlik #r#r#'
(yle sons#z"asna bir (z.eklik .arldyor ki%%% Faramsar bir yaz' ama zel%%% Makalenizi
ok#y#. bir kenara koym#* !-# adam b# kadarla kalmaya"akP! diye d*nm*tm% ;imdi s(yleyinK
b(yle bir emi*ten sonra' b#n# izleyen olaylara kendimi ka.trmamam mkkn mydN ChP -en
sanki *# anda bir *eyler s(ylyor m#y#mN 8erhani bir d*n"e ileri srd$m var m *# andaN
E sra yalnz"a bir (zlemde b#l#nm#*t#m% D*nyor#m da' ne var sanki b#ndaN 8ibir *ey
yok' hem de en yksek dzeyde hibir *eyP%% 8em bir sor# yar" olarak benim b# i*e kendimi
b(ylesine ka.trmam hi de yak*k alr bir
2&2
davran* olmasa erekK elimde' stelik de btn delilleriyle birlikte bir Mikolka var/ kim ne derse
desin' ortadaki erek b#P -# erek de kendi .sikolo=isini etiriyor' b#n#nla #$ra*mam erek'
nk b# benim iin bir (lm kalm sor#n#d#r% Jimdi btn b#nlar size niin aklyor#mN 8er
*eyi bilesiniz ve o nlerdeki kr" davran*larmdan dolay aklnzla ve yre$inizle beni
s#lamayasnz diye% 9tenlikle s(ylyor#m' erekten k(t bir niyetim yokt#' hah-hah-haP ;anyor
m#s#n#z ki' o zaman eli. evinizi aramadmN 1eldim' aradm' hah-hah-haP J#rada' yata$nzda
hasta yatyord#n#z% Mabii resmen' bir sor# yar" olarak ermedim' ama eldim ve aradm%
Daha ilk belirtiler ortaya kt$ anda eviniz en di. k(*e b#"a$na varana kadar kar* kar*
aranm*trP Cma #msonstRP E zaman' b# adam kendili$inden ele"ektir' diye d*ndm% Madem
ki s#l#' kesinlikle ele"ektir' hem de ok yaknda%%% -ir ba*kas olsa elmezdi' ama b#
ele"ektir%%% 6az#mihin!in bir ara ya.t$ evezelikleri hatrlyor m#s#n#zN -#n#' sizi
heye"anlandrmak iin biz dzenlemi*tik/ ortaya baz s(ylentiler attk' 6az#mihin (+kesini iinde
izleyemeyen bir adam old#$# iin b#nlar eli. size ilete"ektiP%% -ay Hamyotov!#n dikkatini ise o
a.ak .ervaszl$nz ve (+keniz ekmi*tiK bir insan bir restoranda birdenbire !-en (ldrdmP! diye
nasl ba$rabilirP -#n# ya.an insann son dere"e (z.ek' son dere"e kstah ve e$er s#l#ysa'
son dere"e ylmaz' sava*kan biri olmas erekirP A*te o sralar ben b(yle d*ndm ve beklemeye
ba*ladmP -tn varl$mla sizi bekliyord#mP E n Hamyotov!# .eri*an etmi*tiniz do$r#s#P%%
Cslnda btn is he. *# lanet olas"a iki ba*l .sikolo=ideydiP ,eyse' ben sizi b(yle erilim iinde
beklerken' bir de baktm ki' Manr sizi bana (ndermi*' do$r#"a bana' evime eliyors#n#zP
Dre$im (yle ar.maya ba*lad kiP%% ,iin elmeniz erekmi*ti bana' niin eliyord#n#zN Da o
l*nzP E kahkahalarnzP 8atrlyor m#s#n#z ieri irerkenki l*nzN -ir "amn ardndan
izliyord#m sanki her *eyi' bir anda sezmi*tim d#r#m#% E$er sizi (ylesine erilimle' (ylesine (zel
bir biimde bekliyor olmasaydm' l*nz
GmsontK 4Cslnda da Clman"a5 -o*#naP 4@ev%5
2&3
dikkatimi bile ekmeyebilirdiP 9nsann belli bir r#h hali iinde b#l#nmas b#d#r i*teP%% Da
6az#mihin!in hali neydi (yleP%% 8ele *# ta*P 8ele *# ta*P 8ani *# altna e*yalarn izlendi$i ta*'
hatrlyor m#s#n#zN Evet' bir bostann iinde (rr ibi ol#yor#m o ta*%%% -ir bostanda demi*tiniz'
de$il mi Hamyotov!aN ;onra' ikin"i kez de bana%%N Derken' makaleniz zerinde kon#*maya
ba*lam*tk/ siz' bize aklamalarda b#l#n#yord#n#z' her s(znz altnda ikin"i bir anlam daha
vard' her s(znz' asl anlamnn d*nda bir ba*ka anlam daha ta*yord# sanki%%P A*te' 6odion
6omanovi' son kilometre ta*na ben b# *ekilde #la*tm' ama alnm ta*a ar.n"a' kendime
eldim% 8ey' dedim kendi kendime' ne ya.yor#m ben b(yleN 9nsan isterse btn b#nlar en
kk ayrntsna kadar tam ters y(nde de aklayabilir' stelik b(ylesi daha da do$al ol#r%%%
Elimde k"k bir delilin b#l#nmas ok daha iyi ol#rd#P Cma *# ka.nn nra$ olayn
d#y#n"a' sevin"imden nerdeyse yre$im d#ra"akt' tir tir titriyord#m% A*te delilP diye d*ndm%
A*te delilP E zaman b#n#n zerinde +azla ka+a yormadm' istememi*tim b#n#% J# esna+ klkl
adam' yznze kar* 0FatilP0 diye ba$rd$ halde' kendisine hibir *ey sormaya "esaret
edemeden on#nla nasl yz adm yol# birlikte yrd$nz kendi (zlerimle (rebilmek iin o
anda kar. bin r#ble verebilirdimP Da *# srtnzdaki r.ertilerP 8astayken' yar sayklar
d#r#mdayken idi. de ka.nn nra$n al*nz%%N -tn b#nlardan sonra o sralar size
ya.t$m *akalara *a*labilir mi' 6odion 6omanoviN 8em sonra neden bana tam o anda eldiniz
sankiN Manr bilir birileri iteklemi*ti sizi bana do$r# ve e$er o srada Mikolka eli. de bizi
ayrmasayd%%% Mikolka!nn eli*ini hatrlyors#n#z' de$il miN Ayi hatrlyor m#s#n#zN -ir yldrm
d*m*t sanki aramzaP -#l#tlarn arasndan do$r#"a ortamza d*m*tP Cma ben nasl
kar*ladm b# yldrmN Fendiniz de (rdnz' *# kadar"k ols#n inandm m onaN ,e ezerP ;iz
ktktan sonra Mikolka bana hele baz noktalarda (ylesine dzn' t#tarl "eva.lar verdi ki'
do$r#s# *a*maktan kendimi alamadm' ama yine de s(ylediklerinin hibirine inanmadmP -ir
insann do$r# bildi$i d*n"eye smsk sarlmas b#d#r i*teP 8ayr' diye d*ndm' Moren
FrhPR Milkolka da kim ol#yorm#*P0
6askolnikovK
0Cma 6az#mihin bana daha b#n' sizin *# anda da ,ikolay! s#l# (rd$nz s(yledi0 dedi%
0hatta b#na 6az#mihini inandran da siz olm#*s#n#z%%%0
Cma sol#$# s(zn tamamlamasna yetmedi' tkan. kald% En# ok iyi tanyan )or+iriy!nin yine
de kendi kendini inkQra benzeyen s(zlerini sol#k almama"asna bir heye"anla dinlemi*ti%
D#yd#klarna inanmaktan kork#yor ve inanmyord#% )or+iriy! nin iki anlama elebile"ek s(zlerinde
daha ak' daha kesin bir *eyler yakalamaya al*yord#%
)or+iriy )etrovi' srekli s#san 6askolnikov!#n bir sor# sormasna sevinmi* ibiydi%
0-ay 6az#mihinP0 diye ba$rd% 08ah-hah-haP En# b# isten d*lamak erekiyord#K Aki ki*ilik oy#nda
n" ki*inin i*i yokt#rP -ay 6az#mihin' b# i*lerle hi mi hi ilisi olmayan bir adam%%% -ana
eldi$inde yznde renk diye bir *ey kalmam*t%%% ,eyse' kendisine Cllah selamet versin' on# b#
i*e hi kar*trmayalmP Mikolka!ya elin"e' on# benim nasl (rd$m bilmek ister misinizN
Daha erin yasa elmemi* bir o"#k b# Mikolka%%% Idlek +alan de$il' ama%%% nasl s(yleyeyim'
sanat ibi bir *ey%%% En# b(yle anlat*ma lmeyinP Memiz yrekli' kolay etkilenebilen birisi%
Sstelik hayal"i% @ok zel *ark s(ylyor' ok zel dans ediyor ve dediklerine (re (yle zel
masal anlatyorm#* ki' ba*ka yerlerden kalk. kendisini dinlemeye eliyorlarm*% Ek#la da
idiyorm#*%%% Fatlr"asna lmesi iin .arma$nzn #"#n# (stermeniz yetermi*%%% Aer' k(rktk
sarho* ol#rm#*' ama b#n# serke*li$inden de$il' (ylesine' birileri iirdi$i zaman' o"#ks#
denilebile"ek bir *ekilde ya.arm*% E srada bir *ey ald$nn da +arknda de$ilK !Derde b#l#.
aldysam b# da hrszlk m saylrN!! diyor% -# o"#$#n bir 6askolnikRR
Moren +rhK 4Cslnda da Clman"a5K Darn sabah 4@ev%5 6askolniklikK L7AA% yy% ortalarnda
6#sya!da merkezi kilisenin lenmesine kars kan ayrlk bir din hareketi 4@ev%5
2&&
2&2
daha do$r#s# bir tarikat yesi old#$#n# bilmem biliyor m#yd#n#zN ;oy#nda (erler varm*%%%
Fendisi de *# son iki yldr k(ynde bir din (nderine mritlik etmi*% -tn b#nlar Mikolka!nn
kendisinden ve on#n Harayskl hem*erilerinden ($rendim% D#r#n' daha bitmediP' -ir ara (llere
kamak istemi*P Mthi* so+#ym#s' e"e ndz d#a eder' en eski' 0erek0 d#a kita.larn ok#r'
sevaba irermi*% )etersb#r kendisini mthi* etkilemi*' (zellikle de kadnlar ve *ara.% Folay
etkilenebilen bir insan old#$# iin' k(yndeki diri (nderini' d#a kita.larn +alan #n#t#vermi*% Dine
($rendi$ime (re )etersb#rl# bir sanatmzn dikkatini ekmi*' ders iin ona idi. elmeye
ba*lam*%%% Derken i*te ba*na b# i* eldiP @ok korkt#/ kendini asmaya kalk*t% ;onra' kamak
istediP Elden ne elir/ halkmzda adalet sistemimiz zerine yerle*mi* bir inan"n son#"# b#P
Dalnz"a 0yarlanma0 s(z bile kimileri iin ba*l ba*na rkt" bir kavram% -# isin s#l#s#
kimN Dediklerine (re' yeni mahkemeler k#r#la"akm*%%% An*allahP%% ,eyse' ha.ishanede
Mikolka!nn din (nderini hatrlaya"a$ t#tt#' yeniden so+#l#$a ba*lad% -ir de baktk' elinde bir
9n"il%%% -# tr insanlardan kimileri iin 0ile ekmek0 ne demektir bilir misiniz' 6odion 6omanoviN
8erhani biri adna ya da herhani bir *ey iin de$il' yalnz"a 0ile ekmek0 ne demektir bilir
misiniz' 6odion 6omanoviN 8erhani biri adna ya da herhani bir*ey iin de$il' yalnz"a 0ile
ekmek erekti$i iin0 ile ekerler% @ile ekmek iyi bir *eydir onlar iin' hele b# ile devletten
kaynaklanyorsa' bsbtn iyidir% -ir zamanlar bir mahkBm tanm*tm' boy#na o"a$n zerinde
yatar ve k#tsal kita. ok#rd#% Mam bir yl b(yle #sl# #sl# yatt% ;on#nda ok#ya ok#ya (yle bir hale
eldi ki' birn' ortada +ol yok y#m#rta yokken%' d#vardan s(kt$ bir t#$lay ha.ishane
mdrnn ka+asna +rlatverdi% Cma nasl bir +rlat*K Cdama bir *ey olmamas iin' t#$lay
ba*nn bir metre zerine atm*tP 8a.ishanede (revlilerine silahla saldran bir mahkBm#n
ba*na neler elir' mal#mP E bir kez 0ile ekmeye karar vermi*ti0P A*te ben Mikolka!nn da 0ile
ekmeye karar verdi$ini0 ya da aklndan b#na benzer bir *eyler eirdi$ini sanyor#m% -#n#
kesinlikle' hatta birtakm erek verilere dayanarak bildi$imi s(yleyebilirim% Dalnz o daha benim
b#n#
2&:
bildi$imi bilmiyor% ,e o' yoksa bizim halkmz ibi bir halkn iinden b(yle birtakm +anatiklerin
kabile"e$ine inanmyor m#s#n#zN%% @kar' hem de sk sk kar% Din (nderi' (zellikle de kendini
asmaya kalkmasndan sonra Mikolka zerinde yeniden etkisini (stermeye ba*lad% Cslnda
kendisi eli. btn b#nlar bana bir bir anlata"aktr% 1elmez' dayanr m diyors#n#zN -ekleyelim'
(rrzP 8er an eli. eski i+adelerini inkQr etmesini bekliyor#m ben% Do$r#s#n# isterseniz' sevdim
ben b# o$lan ve kendisini esasl bir *ekilde in"eliyor#m% 8ah-hah-haP ,e dersiniz' .ek ok
kon#da bana (yle t#tarl "eva.lar verdi ki' erekli bilileri edindi$i' #sta"a hazrland$ besbelliP
Cma (te yandan' .ek ok kon#da da (ylesine samalad ki' hibir *ey bilmedi$ini aka ortaya
koyd#/ stelik hibir *ey bilmedi$inden en #+ak bir k#*k#ya ka.lmadanP 8ayr' azizim 6odion
6omanovi' Mikolka de$il bizim arad$mz adamP @a$mzn' iinde ya*ad$mz zamann
+antastik' karanlk bir olayyla kar* kar*yayz b#rada/ a$mz ki' insanlarn yreklerini bir
*a*knlktr alm*' kan 0tazeleniyor0 s(zleri dillerden d*mez olm#*' btn hayatn kon+ordan
ibaret old#$# d*n"esi .ro.aanda edilir olm#*P%%% Fitabi d*ler ve teorilerle allak b#llak olm#*
bir ka+adr b#rada s(z kon#s# olanP Alk adm atabilmenin kararll$n (ryor#z b#rada/ ama
(ylesine kendine (z bir kararllk ki b#' "inayeti i*lemeye karar vermi*' ama "inayet i*lemeye
kendi ayaklaryla de$il de' sanki da$dan ya da "an k#lesinden d*er ibi itmi*P Fa.y
arkasndan kilitlemeyi #n#tm#*' ama yine de (ldrm*' hem de iki ki*iyi birden' sr+ teorisi (yle
erektirdi$i iin% Ildrm*' ama .aralar almay be"erememis' ald$ kadarn da (tr. bir ta*n
altna izlemi*% D*ardan ka. sarslr' nrak d#rmama"asna alarken ka.nn b# tara+nda
ekti$i a"lar yetmemi*' daha sonra b# nra$ yine hatrlayarak' srtnda ayn so$#k r.ertileri
bir kez daha d#yabilmek iin yar sayklar bir d#r#mda kalk. "inayet yerine' bo* daireye itmi*%%%
Diyelim b# davran* hastalk halinin bir son#"#' ama b# kez de bir ba*ka d#r#mla kar*la*yor#zK
-# adam bir "inayet islemi* olmasna ra$men' kendisini drst' nam#sl# bir insan saymakta'
herkesi kmsemekte ve nerdeyse kanat tak. melekli$e soy#nmaktadr%%P
2&>
Dok' 6odion 6omanovi' yok' iki (zm' Mikolka!nn haddine mi d*m* btn b#nlarP Mikolka
de$il b# adamP0
)or+iriy )etrovi!in' daha (n"e s(ylediklerini inkQra benzeyen b# son s(zleri (ylesine
beklenmedikti ki' 6askolnikov te.eden trna$a titredi$ini d#yd#' kendini t#tamad ve tkanr"asnaK
0Iyleyse%%' kim%%% (ldrdN0 dedi%
Iylesine beklenmedik bir sor#yd# ki%b# )or+iriy )etrovi iin' (ylesine *a*rtm*t ki b# sor# on#'
kendini kolt#$#n arkal$na brakverdiK
0,asl kim (ldrdN0 dedi/ k#laklarna inanamyor ibiydi% 0;iz (ldrdnz% 6odion 6omanoviP0
Fsldayarak ve inan dol# bir sesle eklediK 0;iz (ldrdnzP%%0
6askolnikov yerinden +rlad' birka saniye ayakta d#rd#' sonra hibir *ey s(ylemeden yeniden
ot#rd#% -tn yz ha+i+ ha+i+ se$irmeye ba*lam*t%
)or+iriy )etrovi (zenli bir iliyleK
0D#daklarnz yine titremeye ba*lad0 dedi% -ir sre s#st#' sonra% 0;anrm beni yanl* anladnz'
6odion 6omanovi0 dedi' 0on#n iin b# kadar *a*rdnz% -en b#raya (zellikle her *eyi s(ylemek
ve i*i artk akl$a kav#*t#rmak iin eldim%0
0-en (ldrmedim0 diye mrldand 6askolnikov/ s#st yakalanm* o"#klar ibiydi%
)or+iriy )etroviK
08ayr' 6odion 6omanovi' siz (ldrdnz' ba*kas de$il0 dediK sesi sert ve inanlyd%
ikisi de s#st#lar' *a*la"ak kadar #z#n sren bir s#sk#nl#k old#K Mam (n dakika ikisi de a$zn
amad% 6askolnikov dirseklerini masaya dayam*' .armaklarn salarna daldrm*t% )or+iriy
)etrovi' sakin' ot#r#yor ve bekliyord#% 6askolnikov birden )or+iriy )etrovi!i a*a$lay" bak*larla
szerekK
0Dine *# eski n#maralarnza ba*ladnz' de$il mi )or+iriy )etroviN0 dedi% 0Dine *# bilinen
y(ntemlerinizP ,asl da bkmyors#n#z b#nlardanP0
0,e y(nteminden s(z ediyors#n#z siz k#z#mP D(ntemlerden bana ne *# andaP Danmzda tanklar
olsayd' hadi neyse%%% J#rada ba*ba*a vermi* s(yle*iyor#z% -#raya sizi bir tav*an ibi
2&8
kovalaya kovalaya elmedi$imi kendiniz de (ryors#n#z% Atira+ edi. etmemeniz #m#r#mda bile
de$il *# andaP ;izin itira+nz olmasa da ben bir inan"a varm* b#l#n#yor#mP0
6askolnikov sinirli bir sesleK
0Madem (yle' b#raya niin eldinizN0 diye sord#% 07e size eski bir sor#m# tekrarlyor#mK E$er
s#l# old#$#ma inanyorsanz' niin yakalay. ha.se atmyors#n#z beniN0
0A*te sor# diye b#na derimP Madde madde "eva. veriyor#m ben deK -irin"isi' sizi *. diye al.
ha.se atmak hi i*ime elmiyor%0
0,asl i*inize elmiyorN ;#l# old#$#ma inanyorsanz' b#n# ya.mak zor#ndasnz%%%0
0-en inanm*m ne karP -tn b#nlar *imdilik yalnz"a benim k#r#nt#larmP 8em ne diye ha.se
ataym ki siziN 8#z#ra kav#*manz iin miN 8a.sedilmeyi b# kadar istedi$inize (re' b#n#n b(yle
ola"a$n siz de biliyors#n#z demektirP Diyelim' yalannz a$a karmak iin *# esna+ klkl
adam etirdim' ya siz ona' !;arho* m#s#n' nesinN -eni seninle (ren var mN 8em ben seni
sarho*#n biri sanm*tm' ki erekten de sarho*t#n sen o n! derseniz' ne ya.a"a$m benN
Sstelik sizin s(zleriniz on#nkinden daha ere$e #y#n ola"akP @nk on#n btn s(zleri bir
.sikolo=iye dayanyor ola"ak !hem (yle bir .sikolo=i ki' heri+in s#ratna bile #y#n de$ilP! ;izin
s(zlerinizse' "an al" bir noktaya de$iniyor ola"akK nk' rezil heri+' e"e ndz ka+ay ekiyor
ve b# d#r#m#n# da herkes biliyor% 8em size birka kez itenlikle s(yledi$im ibi' *# iki #l#
.sikolo=inin' ikin"i #"# ere$e daha ok yaslanyor%%% -# da bir yana' elimde size kars en kk
bir delil yok%%% 1eri ben sizi yine de ha.se attra"a$m' 4hi de insan"a olmamakla birlikte5 b#raya
size her *eyi (n"eden aklamak iin elmemin nedeni de b#/ ama b#na ra$men size aka
diyor#m ki 4b# da insan"a de$il5' sizi ha.se atmak hi mi hi i*ime elmiyor% -#raya eli*imin
ikin"i nedeniyse%%%0
6askolnikov tkanr"asnaK
0Evet' ikin"i nedeniN0 dedi' hQlQ sol#k sol#$ayd% % !
0Daha (n"e de s(yledi$im ibi kendimi size aklamada b#l#nmak zor#nda d#y#yor#m% -eni bir
"anavar bilmenizi istemiyor#m%
2&?
-# da bir yana' ister inann' ister inanmayn' size kar* sem.ati d#y#yor#m% -#raya eli*imin
n" nedeni de b# son noktadan kaynaklanyorK Ck' dolambasz bir (neride b#l#nmak
istiyor#m size' s#"#n#z# itira+ etmenizi%%% -#' sizin iin saysz yararlar sa$lya"aktr' tabii benim
iin de%%% @nk om#zlarmdan bir yk kalkm* ola"ak%%% ,e dersiniz' kendi y(nmden aka
koyabildim mi d#r#m# ortayaN0
6askolnikov bir dakika kadar d*nd%
0Dinleyin% )or+iriy )etrovi' demin kendiniz ortada .sikolo=iden ba*ka bir *eyin b#l#nmad$n
s(ylyord#n#z' oysa *imdi i*i etiri. matematik kesinli$e dayadnz% Da *# anda da
yanlyorsanzN0
08ayr' 6odion 6omanovi"' yanlmyor#m% Elimde kk' mini"ik bir i.#"# var' tQ o zaman
b#lm#*t#m b#n#P Manrnn (nderdi$i bir i.#"# b#P0
0,eymi* b# i.#"#N0
0-#n#n ne old#$#n# s(ylemeye"e$im' 6odion 6omanovi"% 8em artk i*i daha +azla e"iktirmeye
de hakkm yok' sizi ha.se ata"a$m% Crtk i*size kalm*% -enim iin *# anda he.si bir% Dolaysyla
btn b#nlar sizin iyili$inizi istedi$im iin s(yledim% Demin ederim' b(ylesi daha iyi ola"ak' 6odion
6omanovi"P0
6askolnikov (+keyle lmsediK
0-# i* artk ln olmaktan kt ve baya$l$a d(n*meye ba*lad% -en s#l# olsam bile 4ki hi
de b(yle bir *ey s(yledi$im yok5' ne diye eli. size itira+ta b#l#naym kiN Demin ha.ishanede
h#z#ra kav#*a"a$m s(yleyen sizdinizN%%0
0Eh' 6odion 6omanovi"' s(z"klere +azla inanmayn/ belki de h#z#r +alan b#lmaya"aksnz
oradaP -# yalnz"a bir teoridir' stelik de benim bir teorim/ ben kim' sizin iin% otorite olmak kimP
-elki de *# anda sizden bir *eyler izliyor#md#rN Et#r#. size her *eyi s(yleye"ek de$ilim
herhalde' hah-hah-haP -# bir' ikin"isi' itira+ etmenizin size ne ibi yararlar sa$laya"a$n' b(yle
ya.arsanz "ezanzdan nasl bir indirim ya.la"a$n biliyor m#s#n#zN Dalnz"a *#n# d*nn
yeterK ,asl bir anda ortaya kyors#n#zN -ir ba*kasnn' "inayeti zerine ald$ ve her *eyi
220
karmakar*k etti$i bir anda%%% -en de' size yemin ederim' 0orada0 i*leri (yle bir
sar.asardra"a$m' (yle bir *kle soka"a$m ki' itira+nz iyi"e beklenmedik bir *ey ola"ak% J
.sikolo=ilerin +alan hi s(z edilmeye"ek/ sizden en #+ak bir *ekilde k#*k#lanlmamasn
sa$laya"a$m/ b(yle"e siz "inayeti bir bilin kararmas son#"# i*lemi* ola"aksnz%%% ki i*in
do$r#s# da b#d#r% -en nam#sl# bir insanm' 6odion 6omanovi' verdi$im s(z t#tarm%0
6askolnikov znle ba*n (nne e$mi*' s#s#yord#/ #z#n sre b(yle"e d*ndkten sonra
yeniden lmsedi' seve"en' ama a"l bir lmsemeydi b#K
0Dok' istemezP0 dedi/ artk )or+iriy!den hibir *ey izlemiyor ibiydi% 0De$mezP Da.a"a$nz
indirime de hi mi hi ihtiya"m yokP0
)or+iriy heye"anlaK
0A*te ben de b#ndan kork#yord#mP0 dedi% 0Da.a"a$mz indirimi kab#l etmeye"e$inizden
kork#yord#m%%%0 6askolnikov!#n a" dol# bak*lar etkileyi"iydi% )or+iriy s(zlerini srdrdK
08ayat kmsemeyinP Innzde daha #.#z#n bir hayat var% ,asl ihtiya"nz olmazm* "eza
indirimine' naslP ,e sabrsz adamsnz siz b(yleP0
0Inmde daha #.#z#n ne varN0
08ayatP 8ayatP Doksa kendinizi her *eyi bilen bir .eyamber mi sanyors#n#zN -elki de Manr
bekliyord#r sizi oradaN 8em b# t#tsaklk (mrnz boy#n"a sre"ek de$il ya%%%0 6askolnikovK
0Iyle ya' indirim vard%%%0 dedi lmseyerek%
0Doksa b#r=#va #tan" d#ymaktan m kork#yors#n#zN Fimbilir' belki de kork#yors#n#z da' daha
kendiniz bile b#n#n +arknda de$ilsinizN @nk' ensinizP ;##n# itira+ etmekten korkmak ya da
#tanmak hi de size (re bir *ey de$ilP0
6askolnikov kon#*mak bile istemiyorm#* ibi bir kmseme ve tiksintiyleK
0Mkrm*mP%%%0 diye +sldad/ bir yerlere itmek istiyorm#* ibi do$r#l#. kalka"ak old#'
vazeti' #m#ts#zl#kla yeniden ot#rd#%
221
0,e demek' tkrm*mP 9nan"nz kalmam* sizin%%% ;ize kaba"a dalkav#kl#k etti$imi
sanyors#n#zP Fendinizi ok m# (rl' bilili' her *eyi anlayan biri sanyors#n#zN -ir teori
#yd#rm#*s#n#z' ama b#n#n hibir ori=inal yan olmad$ ortaya kn"a da #tanyors#n#zP Evet'
b#n#n alaka bir teori old#$# ortaya kt' b# do$r# ama siz #m#ts#z bir alak de$ilsinizP 8ayr
hi de b(yle bir alak de$ilsiniz sizP 8i de$ilse kendinizi #z#n boyl# aldatmadnz ve'i*i ab#"ak
son#"a (tr.' bir r.da bitiriverdiniz% ;izi kimlere benzetiyor#m biliyor m#s#n#zN Etleri dilim
dilim do$ranrken' "ellQtlarna lmseyerek bakan insanlaraP%% Deter ki inana"aklar bir *ey' bir
Manr b#lm#* ols#nlar' klar kmaz b(ylelerinin%%% Eh' siz de b#l#n Manrnz ve siz de ya*aynP
-ir kez' hava de$i*tirmeye ihtiya"nz var' hem de tQ ne zamandrP Ite yandan' ile ekmek de iyi
bir *eydir% ;iz de ekin ilenizi% @ile ekmek isterken Mikolka belki de yerinde bir *ey ya.yor%
Manr!ya inanmad$nz biliyor#m' ama her *eyi kl krk yarar"asna didiklemekten de vazeinP
8ibir *ey d*nmeden' kendinizi old#$# ibi ya*amn ak*na brakn/ hi kaylanmayn'
kendinizi kyda ve ayakta b#la"aksnz% 8ani kydaN -#n# ben bilemem% -en yalnz' sizin daha
#z#n zaman ya*aya"a$nza inanyor#m% -iliyor#m' siz simdi benim iin' vaaz veriyor' diye
d*nyors#n#z' ama ilerde bir n belki b# s(zlerimi hatrlar ve onlardan yararlanrsnz% -enim
de b#nlar s(ylemekten ama"m zaten b#% Dine iyi ki' yalnz *# ko"akary (ldrdnzP Da ba*ka
bir teori eli*tirmi* olsaydnz %da' b#ndan yz milyon kez daha irkin bir i* ya.m* olsaydnz%%N
-elki de b#n#n iin Manr!ya *kretmemiz erekP 8em ne biliyors#n#z/ belki de Manr sizi bir *eyler
iin kor#y#. kollamaktadrN Fendinizi to.arlayn ve biraz daha az kork#nP Doksa ata"a$nz y"e
adm m sizi kork#t#yorN 8ayr' b# i*te korkmak ay. ol#r% Madem ki b# yolda bir adm attnz'
(yleyse' dayanmanz' metin olmanz erek% Ertada bir de adalet old#$#na (re' adaletin
erektirdi$i *eyi yerine etirin% -iliyor#m' inanszsnz' ama size yemin ederim' hayat b#na
katlana"aktr% Daha sonra kendiniz de b#n# seve"eksinizP Jimdilik size yalnz"a hava erek'
hava' havaP0
222
6askolnikov r.erdi$ini d#yd#% -a$rarakK 0Fimsiniz sizN0 dedi% 0Fendinizi .eyamber mi
sanyors#n#zN -(yle ykseklerden kon#*#yor' .eyamberlik taslay.' bile"e ($tler
veriyors#n#zN0
0-en mi kimimN A*i bitmi* bir adam' o kadar%%% -a*ka"a hibir = *ey de$il% -elki d#y#l# ve a"mas
olan' belki biraz bir *eyler bilen' ama kesinlikle i*i bitmi* bir adam% ;ize elin"e' sizin d#r#m#n#z
bamba*kaK Manr size bir hayat hazrlad 4kimbilir' belki bir n btn b#nlar bir sis ibi da$l.
ide"ek' hi olmazm* *eylere d(ne"ektirP5% -ir ba*ka sn+tan insanlar arasnda b#l#na"a$nz
kon#s#na elin"e%%% ,e var b#ndaN ;iz b# yre$inizle kon+ors#zl#ktan m yakna"aksnzN Gz#n
sre sizi kimsenin (rmeye"ek olmasnn da (nemi yok% A* zamanda de$il' sizin kendinizdedir% -ir
ne* ol#n' herkes sizi (rsnP 1ne*in her *eyden (n"e ne* olmas erekir% Dine niin
lyors#n#zN -enim bir ;"hiller ol#*#ma mN -ahse irerim' size yaltakland$m
d*nyors#n#zd#rP Fimbilir' belki de erekten yaltaklanyor#md#r' hah-hah-haP ;iz bana' yalnz
s(z zerine inanmayn' 6odion 6omanovi"' hatta hi inanmayn' h#y#m b# benim' kab#l
ediyor#m/ yalnz bir *ey ekliye"e$imK ne kadar alak' ya da ne kadar drst bir insan old#$#ma'
sanrm kendiniz karar verebilirsinizP0
0-eni ne zaman t#t#klaya"aksnzN0
0;ize bir b##k' hadi bilemediniz iki n daha sre tanyabilirim% 9yi"e d*nn' "anm karde*im'
Manrya d#a edin% ;izin yararnza ola"ak' yemin ederim sizin yararnza ola"akP0 6askolnikov
d#daklarnda ari. bir lmsemeyleK 0Da kaarsamN0 dedi%
08ayr' kamazsnz% -ir m#=ik kaar' yaban" bir ideolo=inin #*a$ olan son moda ihtilal"i kaar'
ama siz kamazsnz% @nk b(ylelerinin herhani bir *eye !neye isterseniz! (mrleri boy#n"a
inanmalar iin .arma$nzn #"#n# (stermeniz yeter% ;izse kendi teorinize artk inanmyors#n#z
nereye kaa"aksnz' neye dayana"aksnzN Faaklk ne demektir' biliyor m#s#n#zN 9$ren ve
zor bir hayattr b#/ sizinse her *eyden (n"e belirli bir dzene dayanan bir hayata ve b#na #y#n
bir havaya ereksiniminiz
223
var% -# havay kaaklkta m b#la"aksnzN Fasanz bile kendili$inizden d(ner elirsiniz% ;iz
bizsiz ya.amazsnz% Eysa sizi ieri ata"ak ol#rsam' bir bilemediniz iki' hadi diyelim ay sonra
benim b# s(zlerimi hatrlaya"ak ve kendiniz iin de hi beklenmedik bir anda eli. itira+ta
b#l#na"aksnz% Atira+ta b#l#nmanz bir saat (n"esine kadar kendiniz bile bilmeye"eksinizP%% 8atta
ben sizin ile ekmek isteye"e$inizden bile eminim% ;iz *imdi benim b# s(zlerime
inanmyors#n#z' ama dedi$ime ele"eksinizP @nk' 6odion 6omanovi' ile y"e bir *eydirP ;iz
benim *i*man ol#*#ma bakmayn' hani hi erekmedi de%%% ama biliyor#m ki' lmeyin b#
s(zme ile ekmenin de d*nsel bir (z vardr% Mikolka hakl% 8ayr' 6odion 6omanovi' siz
kamazsnzP0
6askolnikov yerinden kalk. kasketini ald% )or+iriy )etrovi de kalktK
0Dola*maya m kyors#n#zN 1zel bir ak*am' tabii +rtna ko.mazsa%%% Cma belki de +rtna iyi
elir' serinler hava%%%0
)or+iriy de *a.kasn ald%
6askolnikov serteK
0)or+iriy )etrovi0 dedi' 0sakn b#n size itira+ta b#l#nd#$#m# d*nmeyin% @ok t#ha+ bir
adamsnz ve sizi sr+ merakmdan dinledim% 7e size hibir itira+ta b#l#nmadm%%% -#n#
#n#tmaynP0
0-iliyor#m' biliyor#m%%% 8i #n#t#r m#y#mN J#na bak hele' nasl da titriyorP 8i kaylanmayn'
"i$er.arem' b#y#rd#$#n#z ibi davrana"a$m% Dola*n bakalm biraz' yalnz +azla #zakla*aym
demeyin%0 ;esini alalttK 0,e ol#r ne olmaz' sizden kk bir ri"ada daha b#l#na"a$m/ +azla"a
nazik' ama (nemli bir ri"aK E$er' hani ne ol#r ne olmaz' 4eri ben b#na inanmyor ve sizi b(yle
bir *eye yatkn (rmyor#m ama5 *# krk elli saat iinde' hani ne ol#r re olmaz' i*i bir ba*ka trl'
yani *(yle +antastik bir biimde bitirmek' demek istedi$im 4irkin bir ihtimal' beni ba$*layn' ama5'
"annza kymak ibi bir iste$e ka.la"ak ol#rsanz bana k"k bir .#s#la brakmay #n#tmaynP
9ki satr"kla' !yalnz"a iki satr"kP! *# ta*n yerini bildiriverinP -(ylesi daha soyl#"a bir davran*
ol#r% 8aydi' *imdilik ho*akaln%%% Ayi d*n"eler' hayrl iri*imlerP0
22&
)or+iriy sanki srt kamb#rla*m* ve 6askolnikov!a bakmaktan kanyorm#* ibi kt% 6askolnikov
.en"ereye do$r# itti ve )or+iriy!nin soka$a k. #zakla*mas iin erekli sreyi hesa.layarak
sinirli bir sabrszlkla bekledi/ sonra kendisi de hzla odasndan kt%
AAA
;vidriaylov!a do$r# ko*t#r#yord#% -# adamdan ne #mabilirdi' b#n# kendisi de bilmiyord#% -#
adamn izemli bir basks vard zerinde' b#n# bir kez anlam*t ya' artk yat*amyord#% Fald ki'
on# (rmenin zaman da elmi*ti%
;vidriaylov!#n )or+iriy!e idi. itmedi$i sor#s#' yol boy#n"a kendisini kvrandrd d#rd#%
En#n d*n"esine (re -ki b#na yemin edebilirdi- hayr' itmemi*tiP Mekrar tekrar d*nd%
)or+iriy!nin ziyaretini btn ayrntlarna varana dek hatrladK 8ayr' itmemi*ti' b#na hi k#*k#
yokt#P
)eki *# ana kadar itmediyse bile' b#ndan sonra da itmez miydiN
Jimdilik 6askolnikov!a itmez ibi eliyord#% ,iinN -#n#n nedenini aklayamazd' ama
aklayabilseydi bile' b# kon# zerinde (zellikle d#r#. ka+a yora"ak hali yokt#% -tn b#nlar ona
a" veriyor' ama ayn zamanda sanki hi ililendirmiyord#% M#ha+ *eyP 8atta b#na kimse inanmaz
belki' ama 6askolnikov b# yaknlarda ba*na ele"ek *eylere kars kaytszl$a varan bir ilisizlik
iindeydi' .ek (nem vermiyord# b#nlara% En# bir ba*ka *ey' yine kendisi hakknda' ama ok daha
(nemli' ok daha ba*ka bir *ey ililendiriyord#% Ite yandan' b# sabah ka+as btn *# son
nlerde old#$#ndan ok daha iyi al*t$ halde' snrsz bir r#hsal yor#nl#k d#y#yord#%
8er *ey bir yana' btn ol#. bitenlerin zerine' kar*sna kan *# (nemsiz zorl#klarla #$ra*maya
de$er miydiN Irne$in' ;vidriaylov!#n' )or+iriy!e itmemesi iin birtakm dola.lar evirmeye de$er
miydiN Da da ;vidriaylov diye birini in"eleyi. anlamaya al*arak zaman yitirmenin bir anlam var
mydN
222
Ch' nasl da bkm*t btn b#nlardanP
Cma yine de ;vidriaylov! bir an (n"e (rmek iin a"ele ediyord#% Doksa ondan yeni bir *ey' bir
y(nere' bir k* yol# m# bekliyord#N 9nsan bo$#lmamak iin nasl bir saman (.ne bile
sarlabiliyorP Clnyazlar ya da herhani bir id m onlar birbirine yakla*tryord# yoksaN -elki
de yalnz"a yor#nl#k ve #m#ts#zl#$#n#n bir son#"#yd# b# ve belki de ona erekli olan
;vidriaylov de$il de' bir ba*kasyd ve ;vidriaylov b#rada (ylesine' bir rastlant son#"#
kar*sna kvermistiN Doksa ;onya!ya m itmeliydiN Cma ne isi vard *imdi ;onya!daN 1(zya*
dilenmeye mi ide"ektiN 8em ;onya on# kork#t#yord#% Cman bilmez bir yar' temyizi olmayan
bir karard sanki ;onya% En#n yannda ya on#n yol#ndan' ya kendi yol#ndan itmek zor#ndayd%
8ayr' (zellikle de *# anda' on# (rebile"ek bir d#r#mda de$ildi% ;vidriaylov! denemek daha
iyiydi% 1erekten de ne zamandr b# adama bir *eyler iin ereksinim d#yd#$#n# kab#l etmemesi
elinde de$ildi%
Cma yine de' ikisinin arasnda ortak ne olabilirdiN <inayetleri bile bir olamazd% Ite yandan tatsz
bir adamd b#K Chlaksz old#$# besbelliydi' k#rnaz ve 0sahtekQr old#$# da kesindi' hatta belki de
ok k(t yrekli bir adamd% 8akknda' .ek ok s(ylenti vard% Evet' Faterina 9vanovna!nn
o"#klar iin az aba (stermemi*ti ama b#ndan da ne ibi amalarn .e*inde old#$#n# kim
bilebilirdiN -# adamn her zaman birtakm niyet ve tasarlar ol#rd#%
Fa+asndan ni"e #zakla*trmaya al*rsa al*sn' b#nlerde bir ba*ka d*n"e' daha
6askolnikov!# srekli tedirin ediyord#P -# d*n"e *#yd#K ;vidriaylov srekli evresinde
dolanyord#' ;vidriaylov izini ($renmi*ti% 7e ;vidriaylov!#n D#nya!ya kar* izliden izliye baz
niyetleri vard% Da b# niyetlerinden hQlQ vazememi*seN 4Fi b# sor#ya kesinlikle evet
diyebilirdi%%%5 E zaman' izini ($renmekle zerinde k#rd#$# basky D#nya!ya kar* silah olarak
k#llanmak isteyebilirdiN
-azan d*lerinde bile ona a" veren b# kork#l# d*n"e' hibir zaman' ;vidriaylov! (rmeye
itti$i *# andaki kadar a"k ve aydnlk olmam*t ka+asnda% Dalnz b# kez mthi* bir
22:
(+ke de yaratm*t iinde% Fendi d#r#m#nda bile hemen her *ey de$i*e"ekti% 1izini hemen
D#neka!ya amas' hatta on# ihtiyatsz bir adm atmaktan alkoymak iin kendini elevermesi
ereke"ekti% Da *# mekt#.N Dnya b# sabah bir mekt#. alm*tP )etersb#r!da kimden mekt#.
alabilirdi DnyaN 43#=in olmasnN5% Evet' 6az#mihin vard ve on# kor#yord#% Cma 6az#mihin!in bir
*eyden haberi yokt#% -elki 6az#mihin!e de almas ereke"ektiN 6askolnikov tiksintiyle d*nd
b#n#%
% Fesin kararn vermi*tiK ,e ol#rsa ols#n hemen ;vidriaylov! (rmesi erekiyord#% @ok *kr
b#rada ayrntlar' i*in (z kadar (nemli de$ildi% Cma e$er ;vidriaylov' Dnya zerine birtakm
dola.lar eviriyorsa' o zaman%%%
6askolnikov btn *# bir aylk sre iinde (ylesine yor#lm#*t# ki' b(ylesi sor#nlar iin artk bir tek
(zm vardK !E zaman on# (ldrrm! diye d*nd #m#ts#zl#k iinde% C$r bir d#y#n#n
basks altndayd yre$i% <addenin ortasnda d#rd# ve sa$na sol#na baknmaya ba*ladK hani
yolda yryord# ve nereye elmi*tiN Demin eti$i ;aman.azar!ndan ot#z krk adm (tede' L
"addesinde b#l#n#yord#% ;ol#ndaki bir binann btn ikin"i kat old#$# ibi meyhaneydi%
)en"ereleri ardna kadar alm*t% )en"erelerde (rlen ve oraya b#raya k.rday. d#ran
kalabal$na baklrsa' meyhane tklm tklmd% 9erden *ark' klarnet' keman' dav#l sesleri'
eliyor' tiz kadn $lklar d#y#l#yord#% Mam L "addesine niin eldi$ini anlamayarak d(nmek
zereydi ki' birden di.teki ak .en"erelerden birinin (nnde' a$znda .i.os#yla bir ay
masasnn ba*nda ot#ran ;vidriaylov! +ark etti% -# on# mthi* *a*rtt% ;vidriaylov da
b#l#nd#$# yerden on# izliyord#% Fark edilmeden kalk. itmek ister ibiydi' hatta b#n#n iin
ha+i+e yerinden bile do$r#lm#*t#' 6askolnikov!# b# da *a*rtt% E da hemen on# (rmemi* ibi
bir tavr taknd% Daln daln ba*ka yana bakyor ibiydi' ama (z#"#yla on# (zetliyord#%
Dre$i heye"anla ar.yord#% Mam d*nd$ ibiydiK ;vidriaylov (rlmeyi istemiyord#%
)i.os#n# di*lerinin arasndan alm*' izlemek istemi*ti/ ama sandalyesini eriye iti. yerinden
do$r#l#r do$r#lmaz' birden 6askolnikov!#n da kendini (rd$n ve (z
22>
#"#yla izledi$ini +ark etmi*ti% 6askolnikov!#n' odasnda kendisini #y#r ibi (sterdi$i ilk (r*me
sahnesine benzer bir sahne eti aralarnda% ;vidriaylov!#n yznde *eytan"a bir lmseme
belirdi ve btn yzne yayld% 8er ikisi de' kar*sndakinin kendisini (rd$n ve belli
etmemeye al*arak izledi$ini +ark etmi*ti% ;on#nda ;vidriaylov rltl bir kahkaha atarakK
08adi' hadi' istiyorsanz elin/ b#radaymP0 diye ba$rd%
6askolnikov meyhaneye irdi%
;vidriaylov!# byk salona biti*ik' tek .en"ereli' kk arka odalardan birinde b#ld#/ salonda
yirmi kadar masa vard/ t""ar' mem#r ve her trden bir sr insan' dayanlmaz *ark rlts
iinde ay iiyord#% -ir yerlerden bilardo to.larnn *krts eliyord#% ;vidriaylov!#n masasnda
alm*' bir sise *am.anyayla' yarsna kadar dol# bir bardak vard% Edada ;vidriaylov!dan
ba*ka' kk bir el laternas alan bir o$lanla' biti*ik salonda koro halinde *ark s(ylenmesine
ra$men' ksk' kaln bir sesle laterna mzi$ine e*lik ederek adi bir meyhane *arks s(yleyen'
izili etekli$ini svam*' ba*nda k#rdeleli bir Mirol *a.kas b#l#nan' onsekiz ya*larnda' krmz
yanakl bir kz vard%
6askolnikov ieri irin"e' ;vidriaylovK
08adi bakalm' yeter artkP0 diyerek kz s#st#rd#%
Fz *arksn hemen kesti "iddi ve sayl bir *ekilde beklemeye ba*lad/ *ark s(ylerken de
yznde ayn "iddi' sayl anlatm vard%
08ey Fli.'0 diye seslendi ;vidriaylov' 0bir bardakP0
0-en imeye"e$im0 dedi 6askolnikov%
0,asl isterseniz' ben zaten sizin iin istetmemi*tim barda$% Cl bakalm Fatya' i *#n#P0 -arda$
a$zna kadar *am.anyayla dold#rd#% 0-#nlk b# kadar yeter' idebilirsinP0 Fatya barda$'
kadnlarn he. ya.tklar ibi bir diki*te bo*altt' yani a$zndan hi ayrmadan yirmi y#d#mda ii.
bitirdi' ;vidriaylov!#n #zatt$ banknot# ald' e$ili. elini (.t 4;vidriaylov byk bir "iddiyetle
kzn elini (.mesine izin vermi*ti5' sonra da kendisini izleyen laterna" o"#kla birlikte odadan
kt% )etersb#r!a
228
eleli bir ha+ta bile olmad$ halde b#rada kendi evindeymi* ibi davranan ;vidriaylov her ikisini
de sokaktan a$rm*t% Meyhanenin arson# Fli. de 0bildik0 olm#*t#% ;vidriaylov!#n (nnde bir
yerlere ka.anmad$ kalyord#% Edann salona alan ka.s kilitleniyord# ve ;vidriaylov b#rada
kendi evindeymi*esine' bazen btn bir n ot#r#yord#% Cslnda ikin"i sn+ bile denilemiye"ek
.is' berbat bir meyhaneydi b#rasK
0-en de size idiyord#m0 diye ba*lad 6askolnikov' 0ama nasl old# da ;aman.azar!ndan L
"addesine sa.tm' bilmiyor#m% -en hibir zaman b#radan emem% ;aman.azar!ndan sonra
he. sa$a sa.arm% Fald ki sizin eve de b#radan idilmez%% F(*eyi d(ner d(nmez sizinle
kar*la*tmP 1ari. do$r#s#P0
0,e diye m#"ize demiyors#n#z *#naP0
0@nk belki de yalnz"a bir rastlantdr da ondan%0
;vidriaylov bir kahkaha attK
0,e t#ha+ ol#yor *# insanlarP Fimse' iinden m#"ize old#$#na inansa bile itira+a yana*mazP ;iz
bile !belki de yalnz"a bir rastlantdr! diyors#n#zP Fendi d*n"elerine kar* (yle byk kork#lar
ol#yor ki insanlarn' 6odion 6omanovi' tahmin edemezsinizP ;izden s(z etmiyor#m% ;izin
kendinize (z d*n"eleriniz var ve b(ylesi d*n"eleriniz old#$# iin de hi korkmadnz%
Haten benim ilimi de b# yzden ekiyors#n#z yaP0
0-a*ka hibir *eyden de$il miN0
0-# kadar da yetmez miN0
1(rn*e baklrsa ;vidriaylov biraz heye"anl ibiydi' ama +azla de$il/ to.# to.# yarm bardak
*am.anya imi*ti%
6askolnikovK
0Danlmyorsam0 dedi' 0sizin deyiminizle' kendine (z d*n"eleri olabile"ek bir insan old#$#m#
($renmezden (n"e elmi*tiniz banaN%%0
0E zaman i* +arklyd% 8erkesin bir bildi$i var% M#"ize kon#s#na elin"e' *# son iki nnz
aliba #yk#da eirdiniz%%% @nk b# meyhaneyi size ben s(ylemi*tim ve! sizin do$r#"a b#raya
eli*inizde m#"izelik hibir *ey yok/ meyhanenin yol#n#' yerini' benim b#rada daha ok hani
saatlerde b#l#nd#$#m#%%% 8e. ben anlattm size' hatrlamyor m#s#n#zN0
22?
6askolnikov *a*rm*tK
0Gn#tm#*#m0 dedi%
09nanrm% 8em iki kez anlattm size% Cdres belle$inizde mekanik olarak kalm* ola"ak% -#raya da
yine mekanik olarak' hi +arknda olmadan' ama adrese har+i har+ine #yarak eldiniz% Cslnda o
n size b#nlar anlatrken beni anlam* olabile"e$inizi hi #mmam*tm% Fendinizi ok belli
ediyors#n#z' 6odion 6omanovi% -akn ne varK )etersb#r!da yolda yrrken kendi kendine
kon#*an .ek ok insan old#$#na inanyor#m ben% -#ras bir yar deliler kenti% E$er bizde bilim
olsayd' hekimler' h#k#k#lar' +else+e"iler%%% )etersb#r zerine her biri kendi alannda son dere"e
de$erli in"elemeler ya.abilirlerdi% )etersb#r kadar insan r#h# zerine karanlk' *iddetli ve t#ha+
etkiler ya.an kente .ek az rastlanr% -ir tek iklimin etkisini d*nn' yeterP Fald ki b#ras btn
6#sya!nn y(netim merkezidir ve b#rann karakterinin herkese yansm* olmas erekir% ,eyse'
kon#m#z b# de$il' ben sizi birka kez *(yle yandan (rdm% Evden kt$nzda dimdik olan
ba*nz' yirmi adm sonra (nnze d*yor% ;onra kollarnz arkanzda ba$lyors#n#z% @evrenize
baknyors#n#z' ama hibir *ey (rmedi$iniz belli ol#yor% Derken ha+i+ten d#daklarnz k.rdyor
ve kendinizle kon#*maya ba*lyors#n#z/ b# arada kollarnz indirdi$iniz ve yksek sesle
kon#*t#$#n#z da ol#yor/ son#nda yol#n ortasnda' hem de #z#n"a bir sre dikili. d#r#yors#n#z%
-#nlar hi zel *eyler de$il% -elki sizi benden ba*ka (renler de ol#yord#r% -# da sizin
yararnza bir*ey de$il% Cslnda btn b#nlar beni ililendirmez' sizi tedavi eden bir hekim de$ilim/
herhalde ne demek istedi$imi anlyors#n#zd#rN0
6askolnikov ona dikkatle bakarakK
0-eni izlediklerini biliyor m#s#n#zN0 dedi%
0Eld#' sizi bir yana brakalm%0 %
0;iz en iyisi bana *#n# s(yleyin/ madem b#ras eli. iti$iniz bir yer ve madem bana iki kez sizi
b#rada b#labile"e$imi s(ylediniz' (yleyse neden demin ben yoldan b#raya bakarken izlenmeye
ve kamaya al*tnzN 1izlendi$inizi ve itmeye davrand$nz ok iyi (rdm%0
2:0
08ah-haP )eki' ben o n ka.nzn e*i$inde d#r#rken' siz neden yatt$nz yerde (zlerinizi
ka.ay. #y#yorm#* ibi ya.tnzN -en de b#n# ok iyi (rdm%0
0-enim%%% nedenlerim vard%%% -#n# siz de ok iyi biliyors#n#z%0
08er ne kadar siz bilmiyorsanz da' benim de nedenlerim vard%0
6askolnikov sa$ dirse$ini masaya' sa$ elinin .armaklarn enesine dayay. (zlerini
;vidriaylov!a dikti% Fendisini daha (n"e de *a*rtan b# yz bir dakika kadar in"eledi% Maskeyi
andran t#ha+ bir yzd b#/ .embemsi beyaz bir "ilt' k.krmz d#daklar' ak k#mral bir sakal ve
hQlQ old#ka r salar%%% 1(zleri masmavi' bak*lar son dere"e a$r ve hareketsizdi% 1zel ve
ya*na (re ok en kalm* b# yzden sevimsizlik akyord#% Szerinde ok *k' ha+i+ bir yazlk
elbise vard' hele (mle$i ok zeldi% Ma* de$erli ko"aman bir yzk vard .arma$nda%
6askolnikov birdenK
0Doksa bir de sizinle mi #$ra*mam ereke"ekP0 dedi/ (+keli bir sabrszlkla kon#ya do$r#dan
irmi*ti% 0F(tlk etmek istedi$inizde son dere"e tehlikeli olabilen birisiniz belki' ama ben de artk
kendimi daha ok .eri*an etmek istemiyor#m% ;iz belki de benim kendime ok de$er verdi$imi
sanyors#n#z' ama b#n#n hi de b(yle olmad$n (stere"e$im size% -#raya *#n# s(ylemeye
eldimK E$er kz karde*ime kar* eski niyetlerinizi beslemeye devam ediyorsanz ve son nlerde
($rendi$iniz *eylerden b# #$#rda yararlanmay d*nyorsanz' bilin ki sizi (ldrrm/ siz beni
ha.se attrmadan' ben sizi (ldrrm% Dedi$imi ya.a"ak biri old#$#m# bilirsiniz% Akin"isi' e$er
bana aklaya"a$nz bir *ey varsa -nk he. bir *eyler s(ylemek istiyorm#*s#n#z ibi eliyor
bana- b# aklamay hemen ya.n' nk zamanmz ok de$erli' i* i*ten emeden' ne
diye"ekseniz deyinP0
;vidriaylov on# merakla szerekK
0,ereye b# a"eleN0 dedi%
08erkesin bir bildi$i var0 dedi 6askolnikov sabrszlkla' yz askt%
2:1
;vidriaylov lmsediK
0-eni ak olmaya a$ryors#n#z' ama kendiniz daha ilk sor#ma "eva. vermekten
kanyors#n#z%% ;anrm' birtakm amalarm old#$#n# d*nyor ve bana k#*k#yla
bakyors#n#z%%% Eh' sizin d#r#m#n#zdaki bir insan iin tmyle anla*lr bir *ey b#% ;izinle
anla*may ne denli istiyor ol#rsam olaym' yine de sizi *# inand$nz *eyin tersine inandrmak
zahmetine katlanamam% -(yle bir zahmete de$er bir *ey de$il b#% Cyr"a sizinle (zel bir *eyler
kon#*mak ibi bir niyetim de yok%0
0Iyleyse bana d#yd#$#n#z b# ereksinim nerden kaynaklanyorN @evremde dolan.
d#r#yors#n#zN0
01(zlemlenmeye de$er' ilin bir insansnz de ondan%%% D#r#m#n#z#n +antastikli$i ho*#ma
idiyor' he.si b#P ;onra' beni ok ililendirmi* olan bir hanmn karde*isiniz% ;on olarak da' b#
hanmdan bir zamanlar sizin hakknzda o kadar ok *ey d#yd#m ki' son#ta' on#n zerinde
byk etkiniz old#$#na karar verdim% Cz *ey mi btn b#nlarN 8ah-hah-haP Ite yandan' itira+
etmeliyim ki' sor#n#z bana "eva. verilmesi ' zor bir sor# ibi (rnd% Irne$in' siz *imdi
bana i* (r*mek iin de$il' yeni bir *eyler ($renebilmek iin eldiniz' (yle de$il miN Iyle de$il
miN 0;vidriaylov *eytan"a bir lmsemeyle steliyord#% 0D*nebiliyor m#s#n#z' ben de
b#raya elirken trende' sizin bana yeni bir *eyler s(yleye"e$inizi' sizden bir *eyler alabile"e$imi
d*nm*tmP 1(ryor m#s#n#z' ikimiz de me$er ne zeninmisizP0
0-enden ne alabile"e$inizi d*nm*tnzN0
0-ilmem ki b#n# size nasl anlatsamN 8em ben b#n# biliyor m#y#m sankiN ,e berbat bir
meyhanede ot#rd#$#m# (ryors#n#z%%% Doya doya ot#r#yor#m b#rada%%% doya doyadan
ama"m' zevk alarak de$il' insann bir yerlerde ot#rmas erekiyor%%% J# zavall Fatya!y alalm%%%
(rdnz de$il mi kendisiniN%% 8ani bari ob#r' damak d*kn biri olsaydm%%% ,e ezerP A*te
btn yiyebildi$im *#P 4Masann zerinde' k(*ede' madeni bir tabak iinde d#ran kork#n bir
bi+tek kalntsyla .atatesi (sterdi5% Deri elmi*ken soraym' siz yemek yemi* miydinizN -en bir
*eyler at*trdm' artk "anm istemiyor%%% Irne$in *ara. hi
2:2
imem% Jam.anyadan ba*ka bir *ey imem% Jam.anya da' hani' ko"a bir e"ede bir tek bardak'
o bile ba*m a$rtyor ya%%% Cslnda *# *i*eyi de biraz yat*mak ve "esaret b#lmak iin etirttim'
nk birazdan bir yere itmek zor#ndaym' beni b(yle ola$anst bir r#h hali iinde (rmenizin
nedeni b#d#r/ demin sizden bir ilkok#l ($ren"isi ibi izlenmemin nedeni de b#d#r% -ana enel
olabile"e$inizi d*nm*tm% Cma sanrm 4saatini kard5' sizinle bir saat daha birlikte olabilirim%
Jimdi saat' d(rt b##k%%% 9nanr msnz' bazan (yle zlyor#m kiP 8ani' diyor#m' bir to.rak
sahibi' bir baba' bir svari' ya da ne bileyim' bir +oto$ra+' bir azete"i olsaydm%%% 8ibir *ey
de$ilim' hibir mesle$im yokP Iyle "anm skyor ki b# bazenP Do$r#s#' bana yani bir*eyler
s(yleye"e$inizi sanm*tm%0
0)eki' siz kimsiniz ve b#raya niin eldinizN0
0-en mi kimimN -iliyors#n#z/ bir soyl#y#m' iki yl svari alaynda hizmet ettim' sonra b#rada'
)etersb#r!da aylaklk ettim% Daha sonra da Mar+a )etrovna!yla evlenerek i+tlikte ya*adm% 9*te
benim ya*am (ykmP0
0;anrm k#marbazsnzN0
0,e k#marbazP F#marbaz de$il' hilebazm ben%0
01erekten de k#marda hile ya.tnz mN0
0Evet%0
0Dayak yemediniz miN0
0Dedim% ,e var b#ndaN0
0Demek ki' sizi delloya a$rabilirlerdi%%% b#' enellikle insan "anlandrr da%%%0
0Mersini sav#namaya"a$m% 8em ben b(ylesi +else+i tart*malarda #sta da de$ilimdir% Atira+
etmeliyim ki' b#raya daha ok kadnlar iin eldim ben%0
0Mar+a )etrovna!y to.ra$a verir vermez miN0
;vidriaylov lmseyerek ve *a*la"ak bir ak s(zllkle%
0Evet0 dedi% 0,e var b#ndaN ;anrm' kadnlardan s(zedis biimimi irkin b#ld#n#zN0
0Hevk ve e$len"e d*knl$nz irkin b#l#. b#lmad$m m sor#yors#n#zN0
2:3
0Hevk ve e$len"e d*knl$ mP ;(z nereye (trdnzP Dine de' kadn kon#s#ndan
ba*layarak srayla "eva. veriyor#m/ bilirsiniz' evezelikten ho*lanan bir adamm ben%
;(ylesenize' neden kendimi t#tmam erekiyorN Madem kadnlara d*knm' onlardan neden
#zak d#raymN En azndan bir #$ra* ol#yor b# benim iin%0
0E zaman sizin b# kentten tek bekledi$iniz *ey' zevk ve e$len"eN0
0Evet' zevk ve e$len"e' ne var b#ndaP -ir zevk ve e$len"e t#tt#rm#* idiyors#n#zP Cma' sor#n#z
iten bir sor# old#$# iin' do$r#s# ho*#ma da itti% Hevk ve e$len"ede' en azndan' ham
hayallere' k#r#nt#lara boy#n e$meyen' kanmzdaki bir korla srekli t#t#*an ve sons#z"asna
yanan' yollarn ve ya*n #z#n sre s(ndremeye"e$i' do$aya dayal' srekli bir *eyler var% Fab#l
edin ki' b# da kendine (z bir #$ra*tr%%%0
0-en"e b# bir hastalktr' hem de tehlikeli bir hastalk ve sevinile"ek hibir yan yok%0
01ene s(z nerelere (trdnzP Ily a*an her *ey ibi b#n#n da bir hastalk old#$#n# kab#l
ediyor#m' ama b# i*te (lnn kesinlikle a*lmas erekiyor/ nk' birin"isi (l herkese (re
de$i*ir/ ikin"isi' her *eyde (ll ol#rsak' bize ne ya.mak kalrN -elki irkin bir tahmin' ama o
zaman beynimize bir k#r*#n skmamz ereke"ektir% ,am#sl#' drst bir insan iin (llere ba$l
kalarak sklmann bir zor#nl#l#k old#$#n# kab#l ediyor#m' ama yine de%%%0
0;iz de beyninize bir k#r*#n skabilir miydinizN0
03a+ m yani b# *imdiP0 ;vidriaylov sor#y# tiksin b#lm#*t#% 06i"a ederim bana b#ndan s(z
etmeyin%0 -a*tan beri b(brlenen' "akal kon#*masn bir yana brakm*t' hatta yz bile
de$i*mi*ti% 0Do$r#s#n# s(ylemek erekirse' b# benim ba$*lanmaz zay+l$mdr% Cma ne
ya.arsnzK (lmden korkarm ve yanmda (lmden s(z edilmesinden hi ho*lanmam% -enim
biraz mistik bir yanm old#$#n# bilmem biliyor m#yd#n#zN0
0Ch Mar+a )etrovna!nn hayaletiP Hiyaretlerine devam ediyor m#N0
;vidriaylov sinirli sinirliK
2:&
0-ana on# hatrlatmaynP0 diye ba$rd% 0)etersb#r!da daha hi elmedi% Dzn *eytan (rsnP
8ayr' biz en iyisi *eyden%%% aslnda%%% hmmP Hamanmz .ek az kalm*% ,e yazk' #z#n sre
kalamaya"a$m sizinleP -ari s(yleye"ek bir *eyiniz olsaydP0
0C"eleniz%%% yine bir kadnla m ililiN0
0Evet' bir kadnla ilili%%% Cma tmyle rastlantsal bir olay%%% 8ayr' benim s(ylemek istedi$im b#
de$ildi%%%0
0)eki irke+lik%%% iinde b#l#nd#$#n#z d#r#m#n i$renli$i' sizi hi etkilemiyor m#N Doksa d#rma
"nz m yitirdinizN0
0;iz mi ten s(z ediyors#n#zN 8ah-hah-haP 1eri b#n#n b(yle ola"a$n (n"eden de
biliyord#m ama' yine de beni *a*rtyors#n#z' 6odion 6omanovi% Hevk ve e$len"e iinde e"en
baya$ bir ya*am ve estetik%%% -ana siz s(z ediyors#n#z b#nlardan haP Iyle ya' siz bir
;ebillersiniz' bir idealistsinizP -tn b#nlarn elbette b(yle olmas erek' zaten ba*ka trls
*a*las ok#rd#/ ama yine de b#nlar ereklikte (rmek insann t#ha+na idiyor% Ch' ne yazk ki
zamanm ok az/ oysa %siz ne ilin bir insansnzP Cklma elmi*ken soraym' ;"hilleri sever
misinizN -en baylrm%0
6askolnikov tiksiniyorm#*asnaK
0Cmma b(brleniyors#n#zP0 dedi%
;vidriaylov lerekK
08ayr' yemin ederim b(brlenme de$ilP0 dedi% 0Cma sizinle tart*maya"a$m' .eki'
b(brleniyor#m%%% Cma s(yler misiniz' kimseyi in"itmedikten sonra' b(brlenmenin ne zarar varN
Mar+a )etrovna!nn i+tli$inde tam yedi yl k(y hayat ya*adm' *imdi sizin ibi akll ve a*r
dere"ede ilin bir insanla kar*la*n"a' ot#r#. evezelik etmek ok ho*#ma idiyor' kald ki
ha+i+ten ba*m d(ndrmeye ba*layan yarm kadeh de *am.anya imi*li$im var% En (nemlisi de'
beni mthi* heye"anlandran bir d#r#m var ortada' ama ondan s(z etmeye"e$im%%%0 ;vidriaylov
birden kork#yla sord#K 0,ereye idiyors#n#zN0
6askolnikov masadan kalkmak zereydi% -irden b#raya elmi* olmaktan dolay bir sknt
d#ym#*' bo$#l#r' b#nalr ibi
2:2
olm#*t#% ;vidriaylov!#n dnyann en alak' en a*a$lk adam old#$#na inanm*t%
0Et#r#n' Cllah a*kna0 dedi ;vidriaylov' 0emredin' hi de$ilse' bir ay etirsinler% Et#r#n' artk
evezelik etmeye"e$im' yani kendimden s(z etmeye"e$im% ;ize bir *eyler anlata"a$m% -eni bir
kadnn nasl 0sizin s(zlerinizle0 0k#rtard$n0 anlatsam' dinler misinizN 8em b# sizin ilk sor#n#za
da bir "eva. ola"ak' nk b# hanm%' sizin kzkarde*inizdir% Azin verir misiniz' anlataymN 8ani'
zaman (ldrm* olmak iin%0
0Cnlatn' ama dilerim%%%0
0EP 8i kaylanmaynP Cvdotya 6omanovna' benim ibi "i$eri be* .ara etmez adamlarda bile
derin bir saydan ba*ka bir *ey #yandrmam*tr%0
A7
0;ize s(ylemi*tim0 diye ba*lad ;vidriaylov' 0b# yzden biliyors#n#zd#r/ (deye"ek be* .aram
olmad$ iin' b#rada #z#n"a bir sre borl#lar ha.ishanesinde yatm*tm% Mar+a )etrovna!nn
borlarm (deyerek beni ha.isten nasl k#rtard$nn ayrntlarna irmeye"e$im% -ilmem bilir
misinizN Fadnlar sevdikleri zaman a+yonlanm*a d(nerler' hem de (ylesi ne ki%%% ,eyse' Mar+a
)etrovna nam#sl#' drst bir kadnd ve 0hibir ($renimi olmamasna ra$men0 a.tal de$ildi%
D*nn b# son dere"e kskan ve drst kadn' .ek ok (+kelenmeler' serzeni*lerden sonra'
benimle evlili$imizin son#na kadar eerli olan bir s(zle*me ya.mak kkl$n (sterdi%
-#n#n nedeni' sanrm' benden e.ey ya*l olmas ve he. karan+il i$nemesiydi% Fendisine
tmyle ba$l kalamaya"a$m ona aka s(yleye"ek kadar dom#zd#m ve kendim"e bir
nam#sl#l#k anlay*m vard% -# itira+ on# ileden kard' ama biraz kaba"a da olsa'
aks(zll$m ho*#na itmi*ti% !In"eden aklad$na (re' demek ki aldatmak istemiyor! diye
d*nm* olsa erek% Fskan bir kadn iin b# son kertede (nemli bir noktadr% Gz#n
(zya*larndan sonra' s(zl olarak *(yle bir anla*maya vardkK -ir' ben Mar+a )etrovna!y hibir
zaman brakmaya"ak' he. ko"as
2::
kalaaktm' iki' on#n izni olmadan hibir yere itmeye"ektim/ ' sevililerim hibir zaman srekli
olmaya"akt/ d(rt' i+tlikteki hizmeti kzlarla arada bir kr*trmama izin vard' ama b# Mar+a
)etrovna!nn izli bilisi altnda ola"akt/ be*' kendi sn+mzdan 0soyl#0 bir kadna Q*k olmaktan
beni Manr kor#s#nd#' b#ndan kesinlikle kana"aktm ve alt' yine Manr kor#s#nP byk ve erek
bir a*ka t#t#la"ak ol#rsam' b#n# Mar+a )etrovna!ya aka s(yleye"ektim% -#' son#n"#
maddeden yana ii hemen he. rahat olm#*t#/ nk akll bir kadnd ve benim "iddi bir a*ka
t#t#lmaya"ak kadar #ar' zevk ve e$len"e d*kn bir insan old#$#m# (ryord#% Cma akll ve
kskan kadn iki ayr *eydir ve +elaket de b#radadr% Fimi insanlar zerinde yansz bir yarda
b#l#nabilmek iin' her*eyden (n"e' (nyarlarmzdan ve bizi evreleyen insanlara ve nesnelere
kar* edindi$imiz ndelik al*kanlklarmzdan k#rt#lmamz erek% -a*ka hi kimsenin yarsna
venemeye"e$im kadar venirim sizin yarnza% Mar+a )etrovna!ya ili*kin .ek ok ln ve
sama *ey d#ym#* olabilirsiniz% 1erekten de ln denebile"ek baz al*kanlklar vard/ ama
size itenlikle s(ylyor#m' ona bitmez tkenmez bir *ekilde a" ektirdi$im iin erekten ok
.i*manm% ,eyse' tatl bir ko"ann' tatl kars zerine yakt$ b# ok nazik oraison +#nebreR yeter
sanrm% Mart*malarmzda ben enellikle s#sar' alttan alrdm/ b# "entilmen"e davran*m hemen
her zaman karm etkilemi*' on#n ho*#na itmi* ve ama"na #la*m*tr% -(yle"e' karmn benimle
(vnd$ zamanlar bile olm#*t#r% Cma yine de kz karde*inize bir trl katlanamad% -(yle ok
zel bir kz eve mrebbiye olarak sokmak "esaretini nasl (stermi*tiN -en b#n#' Mar+a
)etrovna!nn ate*li' ab#k etkilenebilir bir kadn olarak kz karde*inize Q*k olmasyla evet'
d.edz Q*k olmasyla aklyor#m% Cvdotya 6omanovna b#P Fendisini daha ilk (r*mde i*in
son#n#n hi de iyi olmad$n anladm ve ne dersinizN 1(z#"#yla bile ona bakmamaya karar
verdim% Ananr msnz' ilk adm atan Cvdotya 6omanovna old#% Dine inanr msnz' kz karde*iniz
zerine hibir *ey
Eraison +#nebreK 4Cslnda da Fransz"a5K C$t 4@ev%5
2:>
s(ylememden ve kendisinin on#n hakkndaki bitmez tkenmez sevi dol# s(zlerini kaytszlkla
dinlememden dolay Mar+a )etrovna bana ba*lanta kzm*tr bile% ,e istiyord# karm' do$r#s#
anlam* de$ilimP Mabii b# arada bana ili*kin her *eyi ayrntlaryla Cvdotya 6omanovna!ya
anlatm*t% Farmn aile izlerimizi herkese anlatmak ve (nne elene benden yaknmak ibi k(t
bir h#y# vard/ b# kon#da yeni arkada*n' b# ok zel arkada*n hi ihmal edebilir miydiN
-tn kon#*malarnn benimle ilili old#$# ve Cvdotya 6omanovna!nn' bana maledilen birtakm
karanlk ve izemli olaylar btnyle ($rendi$i k#*k#s#zd#%%% -# trden birtakm *eyleri sizin de
d#yd#$#n#za bahse irerimN0
0D#yd#m% 8atta 3#=in sizi bir o"#$#n (lmne sebe. olmakla s#l#yor% Do$r# m# b#N0
;vidriaylov yzn b#r#*t#rd#' i$renir"esineK
06i"a ederim0 dedi' 0b# baya$lklardan s(z etmeyin banaP E$er b# sama dedikod#larn asln ille
de ($renmek istiyorsanz' size bir n ayr"a anlatrm' ama *imdi%%%0
0Dine i+tli$inizdeki bir #*a$n ba*na elenlere de siz sebe. olm#*s#n#z%%N0
;vidriaylov (zle (rlr bir sabrszlkla 6askolnikov!#n s(zn kestiK
06i"a ederim' yeterP0
6askolnikov da itide (+keleniyord#K
0Ildkten ;onra .i.on#z# dold#rmaya elen #*ak olmasn sakn b#N0 dedi% 08ani' kendiniz
anlatm*tnz%%N0
;vidriaylov (zlerini diki. 6askolnikov!# dikkatle szd% 6askolnikov b# bak*larda bir an iin
hain"e bir lmsemenin akar ibi old#$#n# (rd% Cma ;vidriaylov kendini t#tt# ve son
dere"e nazikK
0Evet0 dedi' 0tQ kendisi% -akyor#m btn b#nlar sizi de ok ililendiriyor% 9lk #y#n +rsatta
meraknz tmyle idermeyi bir bor biliyor#m% 8ay Cllah kahretsinP Fimilerine erekten bir
roman ki*isi ibi (rnebiliyor#m anla*lanP 8akkmda kzkarde*inize b#n"a ilin ve izemli
hikQyeler anlatt$ iin rahmetli Mar+a )etrovna!ya nasl te*ekkr borl# old#$#ma varn
2:8
siz karar verin%%% -# hikQyelerin nasl bir etkisi old#' bilemiyor#m/ ama son# benim yararmayd%
-ana kar* d#ymas son dere"e do$al ne+retine ve benim her zamanki s#ratszl$ma ve iti"ili$ime
ra$men' Cvdotya 6omanovna son#nda d*m*' mahvolm#* insanlara kar* d#y#lan bir d#y# ile
bana a"maya ba*lad% -ir en kzn yre$i a"maya ba*lad$ zaman' kendisi iin son dere"e
tehlikeli bir d#r#mda ba*lam* demektir% @nk en kz s(z kon#s# mahvolm#* ki*iyi
0k#rtarmak0' akllandrmak' diriltmek' daha soyl# birtakm amalara y(neltmek' ve yeni bir
hayatn' eylemin iine sokmak isteye"ektir/ b(yle bir d#r#mda b# trden daha nelerin
d*lenebile"e$i' bilinen bir*ey% F#*#n kendili$inden ka+ese irmekte old#$#n# (rn"e' ben de
kendime (re (nlemlerimi aldm% -akyor#m' ka*larnz atyors#n#z% 6odion 6omanovi%
Forkmayn' son# bildi$iniz ibi bir hitir% 48ay Cllah kahretsinP Cmma ok imeye ba*ladmP5
-iliyor m#s#n#z' kzkarde*enizle ikin"i ya da n" yzyllarda' l bir .rensin' bir
hkmdarn ya da Fk Csya hanlarndan birinin kz olarak dnyaya elmemi* olmasna' he.
yazklanm*mdr% Fader ona b#n# nasi. etmi* olsayd' ($s kzn *i*lerle da$lanrken bile
lmseyebilen byk ileke*lerden biri ol#rd#/ b#na hi k#*k#m yok% 8em o b(yle bir i*ken"eye
bilerek ve isteyerek iderdi% E$er d(rdn" ve be*in"i yzyllarda ya*am* olsayd' kendini Msr
(llerine v#r#r ve orada ot#z yl k(k yiyerek' heye"an ve hayallerle ya*ard% -ir an (n"e ve ne
ya.. edi. birileri iin a" ekmek isteyen' a" ekmeye s#sam* bir insan' kzkarde*iniz/ b# a"
ondan esirenirse kendini t#t#. (rne$in .en"ereden a*a$ atabilir% 6az#mihin diye birinden s(z
edildi$ini d#yd#m/ akll bir o"#km#* dediklerine (re 4soyad da b#n# (steriyorR' .a.az ok#l#
($ren"isi herhalde5% Fzkarde*inizi varsn o kor#s#n% Fsa"as' sanyor#m Cvdotya 6omanovna!y
anladm ve b#ndan da on#r d#y#yor#m% Cma' siz de bilirsiniz' insan biriyle yeni tan*t$nda'
nedense ho..a"a davranr' birtakm a.tallklar eder' yanl*lar ya.ar' do$r# de$erlendirmede
b#l#namaz% Cma%%% Cllah kahretsinP E
6az#mihin ad 4raz#m-akl5 k(knden tremektedir% 4@ev%5
2:?
da niye b# kadar zel sankiP -#nda benim hibir s##m yokP Mek kelimeyle b# i* bende
(nlenemez bir *ehvet d#y#s#yla ba*lad% Cvdotya 6omanovna b#ne dek (rlmemi*'
d#y#lmam* (lde nam#sl# bir kz 4-# s(zme dikkat edin' kzkarde*inizle ilili bir erek olarak
belirtiyor#m b#n#% -tn .arlak zekQsna ra$men' nam#s kon#s#nda nerdeyse hastalkl bir
d#yarl$ var% -# kadar nam#sl#l#k kendisine zarar verir5% )ara*a adnda bir kz vard i+tlikte'
ba*ka bir k(yden' hizmeti olarak etirmi*lerdi% Fara (zl )ara*aP%% Fendisini daha (n"e hi
(rmemi*tim% @ok zel' ama inanlmaya"ak dere"ede a.taldK $lk $l$a ba$r. a$layverdi
bir n ve btn i+tli$i aya$a kaldrd% Mabii' b# bir skandaldiP -irn' ($le yeme$inden sonra
bahede dola*rken' Cvdotya 6omanovna (zellikle yalnz old#$#m bir an kollayarak yanma eldi
ve (zleri alev alev' benden )ara*a!ya ili*mememi istedi% -# sanrm on#nla ilk ba*ba*a
kon#*mamzd% -en tabi on#n iste$ini yerine etirmeyi *ere+ saydm/ *a*rm*' #tanm*
(rndm/ ksa"as rolm .ek de +ena oynamadm% -(yle"e aramzda bir ili*ki ba*ladK izemli
kon#*malar' ahlak dersleri' ($tler' ri"alar' yalvarmalar' hatta inanr msnzN (zya*larP%% -az
kzlarda .ro.aanda t#tk#s# nerelere kadar varyor' (ryor m#s#n#zP -en tabii btn s##
kaderime yklyor' kendimi *$a' do$r# yol# b#lmaya s#sam* bir insan ibi (steriyord#m'
son#nda' hi tart*masz herkes zerinde kesin etkisi olan' insan hi yanltmayan' kadn kalbini
yola etirmede en l' en *a*maz yola ba*v#rd#m% -# yol' herkese bilindi$i ibi' (vmedir%
Dnyada akyreklilikten zor ve (vmeden kolay bir *ey yokt#r% Ckyreklilikte yzde bir
de$erinde bile olsa bir nota +alsol# old# m#' #y#ms#zl#k hemen +arkedilir/ (vmede ise ba*tan
sona btn notalar +alsol# bile olsa' yine de k#la$a ho* elir' zevkle dinlenir% Iv ne kadar kaba
ol#rsa ols#n' yine de' en azndan yars' (vlene erek ibi elir ve b# to.l#m#n her katmannda
b(yledir% ,am#s tanras olarak nitelendirilen bir kz bile (vme ile ba*tan karmak mmkndr%
;radan insanlarnsa s(zn etmeye bile de$mez% Fo"asna' o"#klarna son dere"e ba$l'
erdemlilik timsali bir hanme+endiyi nasl ba*tan kard$m hatrladka lmekten kendimi
alamam% Iyle e$len"eli ve (yle zahmetsiz"e olm#*t# ki b# i*P Fadn' erekten erdemliydi' en
azndan kendine (re b(yleydi b#% Ena kar* #y#lad$m btn taktik ise' erdemlili$i kar*snda
*a*kna d(nm*' hayran olm#* (rnmekten ibaretti% Iyle (lsz"e (vyord#m ki kendisini'
diyelim elini skmak ya da bir bak*n elde etmek +rsatn b#ld#m' b#n# zorla elde etti$imi'
aslnda on#n ok direndi$ini' hatta b(ylesine a*a$lk bir adam olmasaydm b#n# hibir zaman
elde edemiye"e$imi' sa+l$ndan benim ne denli sinsi ve kah.e biri old#$#m# anlayamad$n ve
t#za$a d*t$n' aslnda b(yle bir *eyi hi istemedi$ini%%% ve daha b#nlara benzer neler neler
s(yleyerek kendimi azarlay. d#r#yord#m% Mek kelimeyle' ben ama"ma #la*m*tm' hanme+endi
ise btn (rev ve sor#ml#l#klarn yerine etirmi*' nam#sl#' son dere"e erdemli bir kadn olarak
kald$na inanm*t% 1erekteyse hayat kaym*t% En son' ayrlrken' kendisi hakkndaki asl
d*n"emi' on#n da benim ibi zevk .e*inde ko*an biri old#$#n# s(yledi$imde nasl kz.
k(.rd$n anlatamamP Havall Mar+a )etrovna da (vye kar* ok d#yarlyd/ isteseydim
daha sa$l$nda varn yo$#n# zerime eirtebilirdim 4Cma ben ok iiyor ve evezelikte biraz
ileri idiyor#m alibaN5% Cyn son#"# Cvdotya 6omanovna zerinde de elde etmeye ba*lad$m
s(ylersem bana "enmezsiniz sanrm% Cma i*te a.tall$mdan ve sabrszl$mdan her *eyi
berbat ettim% -ilmem inanr msnz% Cvdotya 6omanovna daha (n"e de birka kez 4hele
birindeP%%5 bak*larm hi be$enmemi*ti% Mek kelimeyle bak*larmda on# (n"e kork#tan' sonra da
benden tiksindiren ve .ervaszl$ itide artan birtakm .rltlar (rm*t% Cyrntlara irmenin
anlam yok' son#nda boz#*t#k% -en yine bir a.tallk ettim ve on#n .ro.aandalaryla' bana
anlatt$ *eylerle alay etmeye ba*ladm%% Fara*a yeniden sahneye kt' stelik b# kez tek ba*na
da de$il%%% Mek kelimeyle' rezil bir "#r"#nadr ba*lad% Ch' 6odion 6omanovi' hayatta hi de$ilse
bir kez' kz karde*inizin (zlerinin bazen nasl alev alev yand$n (rebilseydinizP ;imdi ko"a bir
bardak *am.anya itim de sarho*#m diye s(ylemiyor#m b#nlar' he.si do$r#d#r anlattklarmn%
9nann bana bak*lar d*lerime irmeye ba*lam*t%
2>0
2>1
;on#nda artk etek h*rtlarna bile dayanamaz old#m% Do$r#s#' a"aba sara illetine mi
t#t#l#yor#m diye d*nd$m bile old#' b(ylesine kendimden eebile"e$imi hi' ama hi
d*nemezdim% Mek kelimeyle' bar*mamz erekti' ama b# artk olanakszd% -#n#n zerine' ne
ya.tm' biliyor m#s#n#zN 41(z d(nmeye (rsn' insan nasl da alklasyor' hayret do$r#s#P ;iz
siz ol#n' a*r kznken herhani bir iri*imde b#l#nmayn 6odion 6omanovi"5% Cvdotya
6omanovna!nn yoks#l bir kz old#$#n# 4ah' ba$*layn' b#n# demek istememi*tim%%% ama ayn
kavram dile etire"ek old#ktan sonra ne +ark eder sankiN5' tek kelimeyle' eme$iyle eindi$ini'
annesine ve size bakt$n 4hay aksi' bakn yine yznz b#r#*t#r#yors#n#z%%%5 d*nerek'
benimle birlikte hi de$ilse b#raya' )etersb#r!a elmesi iin' kendisine btn .aram vermeyi
(nermeye karar verdim' 4ben o sralar ot#z bin r#ble kadar .ara kartabilirdim5% Mabi b# arada
(lmsz a*k ve m#tl#l#k yeminleri ede"ek ve b# trden daha bir sr *eyler s(yleye"ektim%
Ananr msnz' o sralar ona (ylesine ka.lm*tm ki' e$er bana Mar+a )etrovna!y bo$azla ya da
zehirle' sonra da benimle evlen' deseydi' hemen o an dedi$ini yerine etirirdimP Cma' sizin de
bildi$iniz ibi' btn b#nlarn son#"# bir +elaket old#% Mar+a )etrovna!nn' 3#=in denilen kQhya
boz#nt#s# a*a$lk heri+i b#l#. da Cvdotya 6omanovna!yla evlendirmeye al*t$n ($rendi$imde
nasl k#d#rm#*a d(nd$m' tahmin edebilirsiniz% -(yle bir evlili$in benim (nerimden en kk
bir +ark ola"ak myd' ha' sorarm size' ola"ak mydN -akyor#m beni byk bir dikkatle
dinlemeye ba*ladnz%%% ilin delikanlN%%0
;vidriaylov kendinden ei. masaya bir y#mr#k indirdi% Dz k.krmz olm#*t#' +arkna
varmadan y#d#m y#d#m iti$i bir' birb##k bardak *am.anyann on# e.ey v#rd#$#n# (ren
6askolnikov b#ndan yararlanmaya karar verdi% ;vidriaylov!# ok k#*k# veri"i b#l#yord#%
En# daha da k*krtmak istedi$ini izlemeye al*madanK 0-tn b# anlattklarnzdan sonra0
dedi' 0ben artk b#raya (zel olarak kz karde*im iin eldi$inize iyi"e inanm* b#l#n#yor#m%0
2>2
;vidriaylov birden aylr ibi old#K
0Cma ben btn%%% hem ben size s(ylemi*tim%%% kald ki' kz karde*iniz benim adm bile d#ymak
istemez%0
0-#ndan eminim% Cma benim demek istedi$im b# de$ildi%0
0Demek eminsinizN 4;vidriaylov (z kr.t' alayla lmsedi5% 8aklsnz' beni sevmez% Cma kar
ko"a ya da iki sevili arasnda een *eylerden hibir zaman emin olmaynz% -# ikili ili*kide' s(z
kon#s# iki ki*iden ba*ka dnyada hikimsenin bilmedi$i izli bir yan he. olaelmi*tir% Cvdotya
6omanovna!nn benden ne+ret etti$ine senet verebilir misinizN0
0-az s(zlerinizden' hele k#lland$nz baz s(z"klerden kz karde*ime kar* alaka baz
niyetler ta*d$nz' stelik b#nlarn #y#lamasna hemen iri*e"e$inizi anlyor#m%0
;vidriaylov niyetleri iin k#llanlan s+ata aldr* etmeden' sa+ bir kork#yla sord#K
0,aslP -# anlama elebile"ek s(zler s(yledim mi benN0
0J# anda bile s(ylemektesiniz% Irne$in' niye b# kadar korkt#n#zN J# andaki b# ani kork#n#z#n
nedeni neN0
0-en mi kork#yor#mN ;izden miN Csl sizin benden korkmanz erek' "her amiR% Cn"ak b# sama
kon#*ma%%% Cma ben ka+ay b#ld#m aliba' yine a$zmdan bir *eyler kara"aktm%%% Cllah
kahretsin b# ikiyiP 8ey' s# etirinP0
Jam.anya *i*esini ka.t$ ibi byk bir aldrmazlkla .en"ereden d*ar +rlatverdi% Fli. s#
etirdi%
0-#nlarn he.si samaP0 ;vidriaylov bir .eeteyi slat. ba*na koyd#% 0;izi bir tek kelimeyle
yerinize ot#rtabilir ve btn k#*k#larnz bir anda yok edebilirim% Irne$in' evlene"e$imi biliyor
m#yd#n#zN0
0-#n# daha (n"e de s(ylemi*tiniz%0
0;(ylemi* miydimN Gn#tm#*#m% Cma o zaman *imdiki kesinlikle kon#*amazdm' nk elini bile
(rmemi*tim daha/ yalnz"a bir tasaryd%%% Jimdiyse' artk bir ni*anlm var' erekenler ya.ld%
E$er ertelenemez birtakm islerim olmasayd' sizi alr simdi do$r#"a ona (trrdm% @nk sizin
(r*nz
<her amiK 4Cslnda da Fransz"a5K ;evili dost#m%
2>3
de almak isterdim% Cllah kahretsinP Dalnz"a on dakikam kalm*% -akn isterseniz saate%%% ,eyse'
sonra anlatrm artk b#n# size' nk b# benim evlenme i*i' kendine (re old#ka enterasandr%%%
,ereyeN Dine mi idiyors#n#zN0
08ayr' artk itmiyor#m%0
08i mi itmeye"eksinizN 1(rrz% ;ize ni*anlm (stere"e$im% Cma *imdi de$il%%% @nk
birazdan sizin kalk. itmeniz erekiyor% ;iz sa$a' ben sola%%% 6essli"h!i tanyor m#s#n#zN J#
anda evinde ot#rd#$#m 6essli"h!iN -ildiniz miN Dok "anm' o de$il%%% hani *#' bir kz o"#$#
s(zde on#n yznden kendini k*n s#ya atm* ya' i*te o 6essli"h' bildiniz miN i*te benim b#
evlenme i*ini kotaran od#r% Mek ba*na "ann sklyord#r' biraz oyalanrsn' (zn (nln alr!
dedi% 1erekten de yz lmez bir adammdr ben% ,e*eli biri old#$#m# m# d*nyors#n#zN
8ayr' azizim' ask s#ratlnn tekiyimdir% Fimseye zararm dok#nmadan' k(*emde ot#r#r d#r#r#m'
bazan n kimselerle kon#*mad$m ol#r% Cma ben o 6essli"h denen anasnn (z
kQ$tnn aklndan neler eirdi$ini ok iyi biliyor#m/ benim skl. birn karm braka"a$m'
b(yle"e kzn kendisine kala"a$n hesa.layarak on# sermaye olarak k#llanmay' yani bizim
tabakayla daha yksek tabakaya satmay k#r#yor% Dedi$ine (re kzn yldr ba"aklar
t#tmayan' kolt#$a ba$l bir babas varm*' emekli mem#rm#* adam% Cnnesine elin"e' akll bir
kadnm*% Ma*rada bir yerlerde al*an ve b#nlara hi yardm etmeyen bir o$#llaryla' evli ve yine
b#nlara hi eli. itmeyen bir kzlar varm*% Aki kk ye$enlerini de yanlarna alm*lar
4kendilerininki yetmemi* anla*lan%%%5% -ir ay sonra onaltsn bitire"ek olan en kk kzlarn da
lisenin son sn+ndayken ok#ldan alm*lar% -# hesaba (re kz bir ay sonra ko"aya vermek' yani
benimle evlendirmek mmkn olabile"ek%%% -irn onlara ittik/ b#n#n onlar iin ne denli ln
old$n (zmde "anlandrabiliyor#m/ tannm* bir aileden' s(yle birtakm ili*kileri olan' byk
i+tlik sahibi' zenin bir d#l olarak tanttm kendimi% -en ellime varm*m' o tazeyse daha
onaltsna bile basmam*sa b#ndan ne karN -#na aldran kimN <azi. bir aday' (yle de$il miN
Ch' hem de nasl' hah-hah-haP
2>&
Inemli olan b#P Cna babayla kon#*mam (rmeliydinizP 1erekten' .ara (deni. (rlmeye de$er
bir hali vardP Fz da ieri irdi' dizlerini kr. selam verdi% D*nebiliyor m#s#n#z azizim' daha
ksa etekli elbise iyiyorP Clmam* on"a lP Dzne ate* basyor' #tanyor' k.krmz
kesiliyord# 4besbelli s(ylemi*ler kendisine5% Fadn yzleri kon#s#nda sizin nasl bir d*n"eniz
var' bilmiyor#m' ama bana sorarsanz b# onalt ya*' b# o"#ks# (zler' b# rkeklik' #tantan
kaynaklanan b# (zya*lar' ben"e zellikten de (te *eyler% Fald ki b# kz bir tablo ibi de zel/
Ck sar' lle lle sa"lar' k"k ama etli ve k.krmz d#daklar' #+a"k' ola$anst zel
ayaklar%%% ,eyse' biz b(yle"e tan*tk% -irtakm islerim dolaysyla a"elem old#$#n# s(yledim'
b#n#n zerine de ertesi n' yani dn de$il (n"eki n ni*anlandk% E zamandan beri onlara her
idi*imde kz k#"a$ma alyor' bir daha da brakmyor#m%%% ,asl #tanyor' nasl k.krmz
kesiliyor' bilemezsiniz% -ense kendisini aralksz (.yor#m% Cnnesi de kendisine' artk ko"as
sayld$m' b#n#n b(yle olmas erekti$ini anlatmaya al*yor% Deme de yannda yatP 7allahi b#
ni*anllk yok m#' yani *imdiki d#r#m#m#z' belki evlilikten daha iyi% 8ani *# la nat#re et la veriteR
dedikleri d#r#m var ni*anllkta% 8ah-hah-haP Fendisiyle iki kez kon#*t#m' vallahi hi de a.tal bir
kz de$ilP 8atta bazan *(yle aktrmadan bana (yle bir bakyor ki' zanr zanr titriyor#mP Dz'
t.k 6a+ael!in Madonna!snn yzP Cslnda' bilmem hi dikkat ettiniz mi' ;ikstin Madonnas!nn
yz erek de$il' hayalidir' kederli bir divanenin yzn kond#rm#*t#r 6a+ael' Madonnasna%
,eyse' ni*anland$mzn ertesi n' m* bir k#t# iinde .rlantalar' in"iler ve bin be* yz
r#ble de$erinde ba*ka bir sr vr zvr (trdm% Fo"aman' nah *(yle bir k#t#yd# b#% -izim
Madonna!nn yznn nasl *$dn bir (rmeliydinizP Dn kendisini k#"a$ma aldm' an"ak b#n#
biraz +azla ileri iderek ya.m* olmalym ki' belli etmemeye al*makla birlikte' yz k.krmz
old#' btn v"#d#n# ate* bast% 1(zlerinden ya* bile eldi% Mabii bir anda herkes odadan kt'
3a nat#re et la veriteK 4Cslndada Fransz"a5K Do$a ve erek 4@ev%5
2>2
kendisiyle yalnz kaldk% E zaman birden boyn#ma atld 4ilk kez ya.yord# b#n#5' k"k
kollaryla sarld ve beni (.meye ba*lad/ bana he. ba$l kala"a$na' s(z dinleye"e$ine'
hayatnn her ann bana adaya"a$na dair yeminler ediyor' btn b#nlara kar*lk benden yalnz
ve yalnz say bekledi$ini' ba*ka"a !hi' ama hibir hediye istemedi$ini! s(ylyord#P 1en kzlk
#tan"yla yz k.krmz kesilmi*' heye"andan (zleri ya*arm* onalt ya*ndaki bir melekten
b(ylesi itira+lar d#ymak' siz de kab#l edersiniz ki' son dere"e ayart" bir *ey% Iyle de$il miN ;iz
de ayart" b#lm#yor m#s#n#z b#n#N 8erhalde bir *eylere de$er b(yle bir sahne' haN De$er' (yle
de$il miN Dinleyin%%% -irn birlikte idelim ni*anlma' haN Dalnz' *imdi de$ilP0
0Mek kelimeyle sizin *ehvetinizi kamlayan da aradaki ya* ve seviye +ark olsa erek'%P 1erekten
evlene"ek misiniz on#nlaN0
0Da ne sandnzN Fesinkes evlene"e$im% 8erkes kendisi hakknda kendisi karar verir ve kendini
en iyi aldatabilen' herkesten daha ne*eli ya*ar% 8ah-hah-haP -akyor#m' birden .aalarnzdan
erdemlilik akmaya ba*ladP Ch' a"yn bana e+endim' ben nahkQr bir insanmP 8ah-hah-haP%%0
0Eysa siz Faterina Tvanovna!nn o"#klarna yardm etmi*tiniz%%% Cma anlyor#m' b#nda da
birtakm amalarnz vard%%% Evet' *imdi anlyor#m%%%0
;vidriaylov bir kahkaha att%
0-en enel olarak o"#klar severim' hem de ok severim%%% -# kon#da size' *# anda bile sr.
iden bir ili*kinin nasl ba*lad$n anlatabilirim% -#raya eldi$imin ilk n' yedi yllk ayrl$n
biriktirdi$i (zlemle hernen batakhanelere saldrdm% Eski dostlarm b#lmak kon#s#nda hi a"ele
etmedi$imin +arkndasnzdr% -# bir yana' olabildi$in"e onlardan #zak kalmaya al*yor#m%
-iliyor m#s#n#z' k(yde' Mar+a )etrovna!nn yanndayken' btn b# izemli yerlerin anlar beni
(ylesine eziyord# ki' anlatamam% -ilenler ok *eyler b#labilirler b# y#valarda% Cllah kahretsinP
8alk aylmama"asna ka+ay ekiyor' aydn enlik derseniz' i*sizlikten birtakm teorilere kendini
ka.trm*' d*ler dnyasnda ya*yor/ lke bir ba*tan bir ba*a Dah#di
2>:
aknna #$ram* sanki' adamlar ortada .ara diye bir *ey brakmyorlar' eri kalanlarsa kendilerini
zevk ve e$len"eye vermi*ler' rezil bir hayat sryorlar% -# kente daha admm att$m anda
b#rn#m hemen o bildik kok#y# ald% ;(zm ona dansl .roramlardan birini izlemek iin bir
batakhaneye ittim' rezil bir yerdi 4ama ben batakhaneleri (zellikle .islikleriyle severim5% Mabii
kankan dans vard' ama e*i benzeri (rlmemi* bir kankand b#/ bizim zamanmzda bile b(ylesi
yokt#% Do$r#s# iyi ilerleme sa$lanlm* b# alanda% -irden' on ya*larnda' ok zari+ iyimli bir
kzn b# i*lerin #stas bir heri+le dans etti$ini (rdm/ kar* kar*ya d#r#yorlard adamla% Fzn
annesi de' d#varn dibinde' bir sandalyede ot#r#yord#% -#n#n nasl bir kankan old#$#n#
(znzde "anlandrabilirsinizP Fz k.krmz kesilmi*ti' #tanyord#' son#nda b#n# bir hakaret
kab#l ederek a$lamaya ba*lad% Cdam kz yakalad$ ibi d(ndrmeye ve (steri ya.maya
ba*lad% ;alonda herkes lyord#% -en halkmz' hatta kankana halkmz bile' b(yle anlarda
.ek severimK !Eh ols#nP -(ylesi erektiP ,e diye ol#k o"#$# etirirler b(yle yerlereP! diye
ba$ryorlard% ;(yledikleri mantkl myd' yoksa kendi kendilerini mi av#t#yorlard' b# benim
#m#r#mda bile de$ildiP 8emen ne ya.mam erekti$ini tasarlay. do$r#"a kzn annesinin yanna
ittim% -enim de ta*ral old#$#m#' b#ralarn insanlarnn ok (rsz ve kaba old#$#n#' erek
de$erleri ayrdedi. onlara erekli sayy (stermesini bilmediklerini s(yleyerek' .aral biri
old#$#m# sezdirmeye al*tm' kendilerini arabama davet ettim' evlerine (trdm 4bir oda
kiralam*lard kendilerine' )etersb#r!a daha yeni elmi*ler5' b(yle"e tan*m* old#k% Fadn'
benimle tan*mann kendisi iin de' kz iin de bir *ere+ old#$#n# s(yledi% -# arada be* .arasz
old#klarn ve )etersb#r!a da bilmem hani dairede bilmem nasl bir i*i izlemek iin eldiklerini
($rendim% Fendilerine hem .ara olarak hem de hizmet olarak yardmda b#l#nabile"e$imi
s(yledim/ b# arada da' o batakhaneye' orada dans dersleri veriliyor sanarak d*tklerini
($rendim% 1en kzn Fransz"a dil dersleriyle' dans dersleri kon#s#nda kendilerine yardmda
b#l#nmay (nerdim% Inerimi heye"anla kar*ladlar' b#n#n kendilerine
2>>
yalnz"a *ere+ vere"e$ini s(ylediler%%% 9*te b(yle"e ba*layan tan*kl$mz hQlQ sryor% 9ster
misiniz' onlara da idelim' ama *imdi de$il%%P0
0Fes artk *# baya$ hikQyelerini a*a$lk heri+P Clak' *ehvet d*knP0
0;"hillerP -# da bizim ;"hiller i*teP EB va-t-elle la vert# se ni"-herRl -iliyor m#s#n#z'
ba$r*larnz d#ymak iin size (zellikle b(yle *eyler anlata"a$m% -yk bir zevk b# do$r#s#P0
0Ena ne *.heP0 diye hom#rdand 6askolnikov% 0J# anda ben kendi (zmde de ln bir
d#r#ma d*m* b#l#n#yor#mP0
;vidriaylov katlr"asna lmeye ba*lad' Fili.!e sesleni. hesab (dedi' masadan kalkarkenK
0-aya$ sarho* old#m' assez "aseRR0 dedi' 0byk bir zevk b# do$r#s#P0
6askolnikov da aya$a kalkt%
0Evet' byk bir zevkP ;izin ibi (zn *ehvet brm* bir zevk ve e$len"e d*kn' hele
anlattklarna benzer kork#n birtakm niyetleri de varsa ve hele hele b#nlar *# iinde
b#l#nd#$#m#z ko*#llar altnda ve benim ibi bir adama anlatyorsa nasl ol#r da zevk almazP
Ilesiye zevk d#yarP0
6askolnikov!# bir an szen ;vidriaylov old#ka *a*rm*K
0E$er b# b(yleyse0 dedi' 0o zaman sizde #tanmak arlanmak diye bir *ey yokP En azndan esasl
malzemelere sahi.siniz b# kon#da% )ek ok *ey d*nebilmeye%%% hatta' ne d*nmesi'
ya.abilmeye yeteneklisiniz demektir b# kon#da%%% ,eyse' yeter artkP ;izinle kon#*mamzn
b(ylesine ksa srm* olmasndan erekten ok znm% Cma naslsa ayrld$mz yok' hele
biraz daha bekleyin%%%0
;vidriaylov meyhaneden kt' 6askolnikov da on#n arkasndan yrd% Cn"ak ;vidridaylov!#n
+azla"a sarho* old#$# s(ylenemezdi' iki bir an iin basna v#r#r ibi olm#*t#' ama *imdi een
her dakikayla biraz daha kendine eliyord#% Fa+asnn bir *eylere' hem de son dere"e (nemli bir
*eylere takld$
E va-t-elle la vert# se ni"herNK 4Cslnda da Fransz"a5K J# erdem de nerelere y#valanmyorN
4@ev%5 Cssez "a#seK 4Cslnda da Fransz"a5K 1evezelik yeterP 4@ev%5
2>8
belliydiK yz aslm*t% Fay veri"i bir bekleyi* heye"an iinde old#$# anla*lyord#% Demin
6askolnikov!la kon#*#rken de' birden ona kar* de$i*ivermi*' hatta kon#*masnn sonlarna
do$r# baya$ kabala*m*' alay" bir tavr taknm*t% 6askolnikov da +arkndayd b#n#n ve b# on#
e.ey kaylandrm*t% ;vidriaylov!# son dere"e k#*k# veri"i b#l#yord#' b# yzden .e*inden
itmeye karar vermi*ti%
-irlikte yaya kaldrmna indiler%
0;iz sa$a' ben sola%%% ya da' belki' tersine' yalnz' adiv"#' mon .latsir' yeniden sevinli bir
b#l#*ma dile$iyleP0
;vidriaylov b#nlar s(yledikten sonra sa$a' ;aman.azar!na do$r# yrd%
6askolnikov da on#n ardndan yrmeye ba*lad%
;vidriaylov arkasna d(nerekK
0-# da ne demekP0 diye ba$rd% 0-en size ne demi*tim%%P0
0-# *# demektir ki' ben artk sizin .e*inizi brakmaya"a$m%0
0,eeN0
Akisi de d#rm#*t#% -irbirlerini tartar ibi bir dakika kadar bak*tlar' sonra 6askolnikov serteK
0Deminki sarho*l#k evezeliklerinizden kesin olarak *#n# anladm ki' kz karde*im kon#s#ndaki
alaka tasarlarnzdan vazemek *(yle d#rs#n' b#nlarla her zamankinden ok daha ililisinizP
Fz karde*imin b# sabah bir mekt#. ald$ndan da haberim var% Demin bir trl yerinizde
d#ramyord#n#z% -#raya elirken yolda kendinize bir kadn b#l#. b#l#*t#rd#$#n#z# kab#l etsek
bile' b#n#n hibir anlam olamaz/ ben kendi (zlerimle (r. emin olmak istiyor#m%%%0
J# anda kendi (zleriyle neyi (rmek istedi$ini' neyden emin olmak istedi$ini 6askolnikov!#n
kendisinin de bildi$i k#*k#l#yd#%
0Demek b(yleP 9ster misiniz simdi bir .olis a$raymN0
0@a$rP0
Deniden bir dakika kadar kar* kar*ya d#r#. birbirlerini szdler% ;on#nda ;vidriaylov!#n yz
de$i*ti% 6askolnikov!#n
2>?
tehdidine aldrmad$n (rn"e' birden ok ne*eli ve dosta bir tavrlaK
0Cmma adamsnzP0 dedi% 0Meraktan iim iimi yedi$i halde isleriniz hakknda sizinle bir*ey
kon#*mam* ve b# (r*meyi bir ba*ka b#l#*mamza brakm*tm' ama do$r#s# siz bir (ly bile
sinirlendirebilirsiniz%%% Madem (yle' idelim% Dalnz .e*in .e*in s(yleyeyimK hemen simdi .ara
almak iin bir dakikal$na eve #$raya"a$m' sonra ka.m kilitleye"e$im ve e"eyi eirmek iin
bir arabaya atlay. adalara ide"e$im% -# d#r#mda' arkamdan elmenizin ne anlam varN0
0-en de *imdilik sizin a.artmana ele"e$im' yalnz size de$il' ;onya ;emyonovna!ya%%% <enaze
t(reninde b#l#namad$m iin (zr dileye"e$im%0
0Dine siz bilirsiniz' ama ;onya ;emyonovna *# anda evde de$il% -enim eski tandklarmdan' bir
(kszler y#rd#n#n k#r#"#s# soyl# bir hanmla beraber *# anda' o"#klar (trd% Faterina
9vanovna!nn (kszleri iin verdi$im .arayla b# kadn adeta byledim' ayr"a kadnn y#rd#na
da ba$*ta b#l#nd#m' son olarak da' ona ;onya ;emyonovna!nn btn hikQyesini old#$# ibi
anlattm% Mthi* etkilendi kadn% ;onya ;emyonovna!nn' bizim soyl# hanme+endinin yazlktan
d(ndkten sonra ei"i olarak kalmakta old#$# L- oteline a$rlm* olmasnn nedeni b#d#r%0
0Els#n' ben yine de #$raya"a$m%0
0;iz bilirsiniz% Dalnz ben size arkada*lk edemeye"e$im% 8em bana neP A*te eve eldikP -irtakm
sor#larla sizi rahatsz etmeye"ek kadar kibar olmamdan dolay bana b(yle k#*k#l# (zlerle
bakyors#n#z herhaldeN Evet' b#n#n b(yle old#$#ndan eminim% ,e demek istedi$imi sanrm
anlyors#n#zN -ahse irerim b# d#r#m# t#ha+ da b#l#yors#n#zd#rP 1elin de kibar ol#n artkP0!
07e ka.lar dinleyinP0
;vidriaylov lmsediK
0J# meseleden s(z ediyors#n#zP -tn b# ol#. bitenlerin' zerine b# kon#y# amasaydnz
*a*ardm do$r#s#P 8ah-hah-
280
haP Cslnda o n m#zi.li$iniz zerinizdeydi ve ben eri ;onya ;emyonovna!ya
s(ylediklerinizden bir *eyler anlamadm de$il%%% Cma yine de nedir b#nlarN -en belki de eri ka+al
bir adamm ve hibir *ey anlamyor#m% Cllaha*kna bana da aklayn b#nlar iki (zmP Deni
d*n"eler kon#s#nda aydnlatn beniP0
08ibir *ey d#ym#* olamazsnz' yalan s(ylyors#n#zP0
0Endan de$il' ondan s(z etmiyor#m ben 4aslnda bir *eyler d#yd#m' ama s(zn etmek istedi$im
o de$il5% -enim s(zn etmek istedi$im' sizin *# ard arkas kesilmeyen ahlamalarnzP Ainizdeki
;"hiller her an' her *eyden k#*k#lanyor% 7e t#t#. bana ka.lar dinleme diyors#n#z% E$er
b(yleyse' hemen karakola ko*#n ve ba*mdan *(yle bir olay eti' teorimde kk bir yanl*lk
ortaya kt diyerek her *eyi anlatn% E$er size (re ka.lar dinlemek do$r# de$il ve +akat elinize
een herhani bir *eyle bir ko"akarnn i*ini bitirmek do$r#ysa' d#rmayn hemen bir yerlere'
Cmerika!ya +alan idinP 8em de hi zaman yitirmeden' delikanlP%% -elki hQlQ zamannz vardr%
9tenlikle s(ylyor#m% Dol .aranz m yokN -en veririm%%%0
6askolnikov on#n s(zn keserek tiksintiyleK
0-(yle bir *eye hi niyetim yokP0 dedi%
0Cnlyor#mP 8em kendinize eziyet etmeyin% 9sterseniz' +azla kon#*maynN ;or#nlarnz biliyor#mK
ahlak sor#nlar b#nlar' de$il miN D#rtta* olmann' ve insan olmann etirdi$i birtakm sor#nlar%%%
8e.sini bir yana brakn b#nlarnP ;ize ne b#nlardanP 8ah-hah-haP Ansan ve y#rtta* olmann
sor#nlar' haN Madem (yle' b# i*e b#rn#n#z# hi sokmasaydnzP%% -ari ka+anza bir k#r*#n skn
ols#n bitsin% Doksa "annz istemez mi b(yle bir *eyiN0
08emen% *# anda .e*inizi brakaym diye beni mahs#s sinirlendirmeye al*yors#n#z alibaN0
0@ok t#ha+snz do$r#s#K i*te eldik bile' b#yr#n merdivenlere%%% ;onya ;emyonovna!nn ka.s
i*te *#ras/ bakn' kimse yokP 9nanmyor m#s#n#zN Fa.erna#movlar!a sor#n/ anahtarn he.
onlara brakr ;onya ;emyonovna%-% A*te Madame de Fa.er-na#mov!#n kendisi%%% E+endimN
,aslN 4-iraz sa$rdr bayan Fa.ernamov5' 1itti miN ,ereyeN ,asl' kendiniz de d#yd#n#z de$il
miN Evde de$ilmi*' ak*am da belki e"ike"ekmi*%%% 8aydi
281
*imdi bana idelim% -ana elmek istiyord#n#z yaN 9*te eldik bile% Madame 6essli"h evde de$il%
8e. birtakm tela*lar vardr kendisinin' ama ok iyi bir kadndr' inann%%% E$er bir .ara daha
akll olabilseydiniz sizin de i*inize yarard%%% -#yr#n' siz de (rnK al*ma masamdan yzde
be*lik *# hisse senedini alyor#m% 4(ryor m#s#n#z' daha ne ok var bende b# senetlerdenP5
-#n bozd#ra"a$m b# senedi% 1(rdnz mN Daha +azla zaman yitiremem% Masam
kilitliyor#m' oda ka.m da kilitliyor#m' i*te yeniden merdivenlerdeyiz% -ir araba t#talm' ister
misiniz% -en adalara ide"e$im% ;iz de *(yle bir t#r atmak istemez miydinizN A*te *# arabay beni
Elain!e (trmesi iin t#t#yor#m% 9stemiyor m#s#n#zN Crtk dayanamyor m#s#n#zN 1elin
"anm' bir t#r atnP Da$m#r ya$a"ak sanrm' ama hi (nemli de$il' k(r$ var arabann%%%0
;vidriaylov arabaya binmi*ti bile%%% 6askolnikov k#*k#larnn' en azndan *# anda' yersiz
old#$#n# d*nd% <eva. vermeden arkasn d(n. ;aman.azar!na do$r# yrmeye ba*lad%
E$er bir kez ols#n ba*n eviri. baksayd' ;vidriaylov!#n daha yz adm kadar bile
#zakla*madan nasl araba"ya .arasn vererek arabadan indi$ini ve kaldrmda yrmeye
ba*lad$n (re"ekti% Cma artk bir *ey (remezdi' k(*eyi d(nm*t bile% Ainde d#yd#$# byk
bir ne+ret on# ;vidriaylov!dan #zakla*tryord#% 0-# a*a$lk' b# alak heri+ten' b# *ehvet
d*kn' nam#ss#zdan bir an iin bir *eyler bekleyebildim' haN0 diye s(ylendi% Do$r#s#'
d*n"esiz"e ve a"ele verilmi* bir karard b#% @nk ;vidriaylov!#n enel (rn*nde ona
!hadi izemlilik demiyelim ama! or=inallik veren bir *eyler vard% -tn b#nlarn kz karde*iyle
ilisine elin"e' 6askolnikov' ;vidriaylov!#n D#nya!y rahat brakmaya"a$ndan emindi% Cma
b#nlar tekrar tekrar d*nmek ona dayanlmaya"ak kadar a$r eliyord#P
Dalnz kalr kalmaz' daha yirmi adm bile yrmeden' her zamanki al*kanl$yla derin birtakm
d*n"elere dald% F(.rye varn"a kork#l#klara dayanarak s#lara bakmaya ba*lad% Eysa b#
srada Cvdotya 6omanovna hemen yan ba*nda d#r#yord#%
282
Cslnda k(.rnn iri*inde kar*la*m*t kz karde*iyle' ama (rmeden ei. itmi*ti% En#
sokakta b# *ekilde hi (rmemi* olan D#neka mthi* *a*rm* ve korkm#*t#% ;esleni.
seslenmemekte kararsz (yle"e d#r#rken' birden ;aman.azar y(nnden hzl hzl elmekte olan
;vidriaylov!# (rm*t%
;vidriaylov (rnmemeye al*arak' sakna sakna yryor ibiydi% Mam k(.rye elin"e'
6askolnikov!#n kendisini (rmemesi iin byk aba har"ayarak biraz akta bir yerde d#rd#%
D#nya!y on#n i*aretlerinden' karde*ine seslenmemesini' on# rahat brakmasn' kendisine do$r#
elmesini ri"a etti$ini kard%
Iyle de ya.t% Farde*inin yanndan sessiz"e ei. ;vidriaylov!#n yanna vard%
08emen idelim0 diye +sldad ;vidriaylov% 06odion 6omanovi!in b#l#*t#$#m#z# bilmesini
istemiyor#m% -# arada sizi #yarm* olaymK karde*inizle demin s#rda bir meyhanede ot#r#yord#k'
kendisi eli. b#ld# beni orada/ elinden bela k#rt#labildim% ,erden ($renmi*se' size mekt#.
yazd$mdan da haberi var ve bir *eylerden k#*k#lanyor% 8erhalde b#n# ona siz
s(ylememi*sinizdirN )eki ama' siz s(ylemedi$inize (re' kim s(ylemi* olabilirN0
Dnya on#n s(zn keserekK
0A*te k(*eyi d(ndk0 dedi' 0artk karde*im bizi (remez% ;ize *# kadarn s(yleyeyim ki' b#rdan
daha ileri idemem sizinle' ;(yleye"eklerinizi b#rada s(yleyin/ sokakta da kon#*mamz .ekQlQ
mmkn%0
0-irin"isi b#nlar sokakta kon#*#la"ak *eyler de$il' ikin"isi ;onya ;emyonovna!y da dinlemeniz
erek' n"s de size baz beleler (stermem erekiyor%%% ;on# olarak' e$er evime elmeyi
kab#l etmezseniz' size s(zn etti$im aklamalar ya.mam ve eker iderim% -# arada sevili
karde*inizle ilili son dere"e ilin bir izi de tmyle bilmekte old#$#m# #n#tmamanz ri"a
ederim%0
Dnya kararszlkla d#ralad ve ok ibi deli"i bak*larla ;vidriaylov!# szd%
283
0Forka"ak ne varP0 dedi% ;vidriaylov sakin bir tavrla% 0-#ras k(y de$il' kent% Fald ki k(yde bile
siz bana benim size etti$imden daha ok k(tlk ettiniz' b#radaysa%%%0
0;onya ;emyonovna!nn haberi var mN0
08ayr' ona hibir *ey s(ylemedim' hatta evde ol#. olmad$n bile kesin olarak bilmiyor#m% Cma
sanrm evdedir% -#n bir yaknn to.ra$a verdi' herhalde b(yle bir nde kon#kl#$a idilmez%
Haman elmeden b#n# kimselere amak istemiyor#m' hatta size s(yledi$ime bile biraz
yazklanyor#m% -(ylesi d#r#mlarda k"k bir ihmal ihbar yerine eer% -en i*te *#rada
ot#r#yor#m' *# evde' i*te eldik bile% A*te *# adam bizim ka."dr' beni ok iyi tanr' bakn selam
veriyor/ eve bir kadnla birlikte irdi$imi (rd' hi k#*k#s#z sizin yznz de +ark etmi*tir' e$er
hQlQ benden k#*k#lanyor ve kork#yorsanz b# d#r#m i*inize yarayabilir% -(yle kaba kon#*t#$#m
iin ba$*layn% -en b#rada kira" olarak ot#r#yor#m% ;onya ;emyonovna da kira"' aramzda bir
d#var var% -tn b# kat kira"larla dol#d#r% @o"#k ibi korka"ak ne varN Doksa ben b# kadar
kork#n bir adam mymN0
;vidriaylov hos(rr bir lmsemeyle D#nya!ya bakt' ama hi de lmseye"ek d#r#mda
de$ildi% Dre$i hzla ar.yor' sol#$# kesile"ek ibi ol#yord#% 1itide artan heye"ann
izleyebilmek iin old#ka yksek sesle kon#*#yord#% Cma Dnya ondaki b# (zel heye"an +ark
edememi*ti% ;vidriaylov!#n' on#n o"#k ibi korkt#$#na ve on#n iin kendisinin kork#n bir
adam old#$#na ili*kin s(zlerine mthi* sinirlenmi*ti%
01eri%%% sizin *ere+siz bir insan old#$#n#z# biliyor#m' ama sizden hi mi hi korkt#$#m yok0 dedi%
;akin (rnmeye al*yord#' ama yz bembeyazd% 0Inden yryn%%%0
;vidriaylov ;onya!nn ka.s (nnde d#rd#%
09zninizle bir bakalm' evde mi' de$il miN 8ayr' yok% ,e *ansszlkP Cma ab#k d(ne"e$inden
eminim% ;oka$a ktysa bile' b# olsa olsa (kszlerle ilili olarak bir bayanla (r*mek iindir%
Cnneleri (ld ya%%% -en de yerle*tirilmeleri i*iyle biraz ililenmi*tim% E$er ;onya ;emyonovna on
dakikaya kadar d(nmezse' e$er isterseniz' on# hemen b#n size (nderebilirim%
28&
A*te benim' daire%%% A*te benim iki odam%%% J# ka.nn ardnda da bayan 6essli"h ot#r#r% Jimdi
*#raya bir (z atn' size en (nemli delillerimi (stere"e$imK yatak odamdaki *# ka.' yanda kiraya
verilmekte olan iki bo* odaya alr% A*te' s# iki bo* odaya%%% -iraz dikkatli"e bakmalsnz b#raya%0
;vidriaylov old#ka eni*' mobilyal iki odada ot#r#yord#% Dnya k#*k#l# (zlerle evresine
baknd/ eri ;vidriaylov!#n dairesinin bo* iki daire arasnda b#l#nmas ibi dikkat eki"i baz
(zellikler yok de$ildi' ama o ne odalarn enel kon#m#nda' ne de d(*enmesinde (nemli
saylabile"ek herhani bir*ey +ark etmemi*ti% ;vidriaylov!#n dairesine do$r#"a koridordan de$il'
ev sahibi kadnn hemen hemen bo* olan iki odasndan eilerek iriliyord#% Datak odasndaki
kilitli ka.y aan ;vidriaylov' D#nya!ya yine bo* olan ve kiraya verilen yandaki daireyi (sterdi%
Dnya b#ray (rmesinin niin istendi$ini anlamayarak e*ikte d#ralar ibi old#' ama ;vidriaylov
hemen aklamaya iri*tiK
0J#raya' *# ikin"i ve daha byk olan odaya bakn% Dikkat edin' b# ka. kilitlidir% Fa.nn (nnde
bir sandalye var% J# iki odann tek e*yas% -#n# ben daha rahat dinleyebilmek iin kendi
dairemden etirdim% Ibr tara+ta' ka.nn hemen arkasnda ;onya ;emyonovna!nn masas var%
;onya ;emyonovna ve 6odion 6omanovi i*te b# masada kon#*t#lar% -ense *# sandalyeye
ot#r#.' her se+erinde iki saat olmak zere iki e"e st ste onlar dinledim% 8erhalde bir *eyler
($renebilmi*imdir' (yle de$il miN0
0Demek ka. arkasnda dinlediniz haN0
0Evet' ka. arkasnda dinledim% 8adi ieri' benim daireme idelim' b#rada ot#ra"ak bir *ey bile
yok%0
;vidriaylov Cvdotya 6omanovna!y' salon (revi (ren birin"i odaya (trd' ot#rmas iin bir
iskemle (sterdi% Fendisi de masann (br #"#na' ondan en a*a$ iki metre #zakta bir yere
ot#rd#% Cma (zlerinde' D#nya!y bir zamanlar kork#tan ayn alev vard% D#nya"k titredi ve bir
kez daha evresine k#*k#yla baknd% Aster istemez (sterdi$i bir davran* olm#*t# b#% Cnla*lan
k#*k#s#n# belli etmek istemiyord#% Cma ;vidriaylov!#n
28>
Irne$in' amalanan *ey iyi ise' i*lene"ek bir "inayet #y#n (rlebilir% Dani bir k(tl$e kar*'
yzler"e zel *eyP Dksek birtakm yeteneklere sahi. ve a*r (zsays olan bir en' diyelim
to.# to.# bin r#ble ile mesleki ykseli*inin ve ele"e$inin bamba*ka bir biim ala"a$n bilse
ve elinde de b# .ara olmasa' k#*k#s#z b(yle bir d#r#m# son dere"e in"iti"i b#l#r% -#na bir de
al$n' dara"k bir odada ot#rmann' eski .sk elbiselerin' to.l#msal d#r#m#n# allam*
olmann ve son olarak da annesiyle kzkarde*inin d#r#mlarnn yaratt$ sinir boz#kl#$#n#
ekleyin%%% 8e.sinin stnde de' kibir' #r#r ve kimbilir belki de iyi birtakm d#y#larn .ay vardr%
-en on# s#lamyor#m' lt+en b(yle bir *ey d*nmeyin' hem zaten b# benim i*im de de$il%
Fendine (z bir teori"i$i !*(yle b(yle bir teori i*te var% -#na (re insanlar ikiye ayrlyor% -ir'
malzeme olanlar' iki' (zel insanlar% Izel insanlar' yksek d#r#mlarndan dolay hibir yasaya ba$l
de$iller' hatta tam tersine' malzemeler iin' yani *# s.rntler iin kendileri yasa ya.arlar% Fendi
halinde bir teori"ik i*te/ #ne theori" "omme ime a#treR% ,a.olyon on# alm* (trm*/ daha
do$r#s#' .ek ok dahinin tek tek birtakm k(tlklere hi aldrmadklar' b#nlarn zerinden
d*nmeksizin atlay. etikleri ere$i on# ok ililendirmi*% ;anrm kendisinin de bir dahi
old#$#n# d*nyord#' daha do$r#s# b#na bir sre inand% -ir teori yaratt$' ama
d#raksamadan daha ilerisine idemedi$i' dolaysyla da dahi olmad$n anlad$ iin ok a"
ekti' hQlQ da ekiyor% -(ylesi bir d#r#m (zsays olan bir en iin' hele de a$mzda' son
dere"e a*a$lat" bir *eydir%%%0
0Da vi"dan azabN Doksa' onda ahlak d#y#s# b#l#nmad$n m s(ylemek istiyors#n#zN -(yle bir
insan m oN0
0Ch' Cvdotya 6omanovna' b#n her *ey bir b#lanklk iinde' aslnda tam bir dzenlilik hibir
zaman s(z kon#s# olmam*tr%%% 6#s insannn' r#h#' t.k lkesi ibi' enindir/ +anteziye ve
dzensizli$e kar* a*r e$ilimli insanlarz biz% Cma enin r#hl#l#k dehadan yoks#nsa' bir
+elakettir% 8atrlyor m#s#n#z'
4Cslnda da Fransz"a5K -enzerleri ibi bir teori% 4@ev%5
2?0
her ak*am yemekten sonra terasta ot#r#. b# kon#lar kon#*#rd#k sizinleN ;iz bana (zellikle b#
r#h eninli$inden dolay serzeni*te b#l#n#rd#n#z% Fimbilir' tam o b#rada yat. teorisini k#rarken
kon#*#yord#k biz oradaN Slkemizin kltrl evrelerinde' k#tsal denebile"ek birtakm elenekler
yokt#r' Cvdotya 6omanovna' biz o elenekleri ya kita.lar ok#yarak' ya da eski vakayinamelerden
ediniriz% Cma b#n# ya.anlar daha ok bilinlerdir ve onlar da (yle derbeder adamlardr ki' bir
sosyete adam iin onlar ibi olmak hi de kibar"a bir*ey saylmaz% Cslnda siz benim
d*n"elerimi bilirsiniz/ ben kimseyi kesin olarak s#lamam% Emek' al*ma nedir bilmedi$im iin
b(yle bir *eyden ekinirim% 8em biz b# kon#lar .ek ok kez kon#*m#*t#k ve ben (r*lerimle
sizi ililendirmek *ere+ine bile kav#*m#*t#m%%%% Dznz bembeyaz old# Cvdotya 6omanovnaP0
0-en on#n b# teorisini biliyor#m% -ir deride' her *eyi ya.malar #y#n olan insanlar zerine
yazd$ bir makaleyi ok#m#*t#m%%% 6az#mihin etirmi*ti deriyi%%%0
0-ay 6az#mihin miN%Farde*inizin bir makelesi haN -ir deride demekN Demek b(yle bir makalesi
de varN -akn b#n# bilmiyord#m% @ok' ok ilin do$r#s#P Cma siz nereye idiyors#n#z' Cvdotya
6omanovnaN0
D#neka d#y#l#r d#y#lmaz bir sesleK
0;onya ;emyonovna!y (rmek istiyor#m%'0 dedi% 0,erden eiliyor on#n odasnaN 8erhalde artk
elmi*tir%%% ,e ol#rsa ols#n hemen *imdi (rmek istiyor#m on#%%% 7arsn o%%%0
Cvdotya 6omanovna s(zlerini tamamlayamad% ;ol#$# tmden kesilmi*ti%
0;onya ;emyonovya e"eden (n"e d(nmez% Iyle tahmin ediyor#m% 8emen d(nmesi
erekiyord#' d(nmedi$ine (re' e"ike"ek demektir%%%0
Dnya kendini kaybetmi*"esine mthi* bir (+keyle ba$rmaya ba*lad%
0Demek (yleP Dalan s(ylyors#nP 1(ryor#m%%% yalan s(yledin%%% 8e. yalan s(yledin senP ;ana
inanmyor#mP Ananmyor#mP Ananmyor#mP0
2?1
;vidriaylov!#n yeti*tirdi$i bir sandalyeye yar bayn bir halde y$ld%
0Cvdotya 6omanovna' neyiniz var' kendinize elinP Cln s# s#y#' bir y#d#m"#k iinP0
;vidriaylov yzne biraz s# ser.in"e' Dnya titreyerek kendine eldi%
0Esasl etkilendiP0' diye s(ylendi ;vidriaylov ka*larn atarak% 0Cvdotya 6omanovna' sakin ol#nP
-ilmelisiniz ki' on#n dostlar var% -iz on# k#rtarrz' eki. karrz b# i*in iinden% Aster misiniz on#
y#rtd*na (ndereyimN -enim .aram var' nde .asa.ort kartabilirim% A*ledi$i "inayetlere
elin"e' b#ndan sonra ya.a"a$ hayrl i*lerle' b# da dzelir% ;akin ol#n sizP -elki byk bir adam
bile olabilirP% ,asl old#n#zN ,asl hissediyors#n#z kendiniziN0 %
0Halim adamP -ir de alay ediyorP -rakn beniP%%0
0,ereyeN ,ereye idiyors#n#zN0
0Ena%%% karde*ime%%% ,erde oN ;iz biliyor m#s#n#zN -# ka. niye kilitliN -# ka.dan irmi*tik biz
b#raya' *imdiyse kilitli% ,e zaman +rsat b#l#. kilitledinizN0
0-#rada kon#*t#klarmz ille de btn odalara d#y#rmanz erekmiyor% Jaka etmiyor#m/ yalnz
b# dille kon#*maktan bktm artk% -# halde nereye ide"eksinizN Doksa on# elevermek mi
istiyors#n#zN -(yle ya.arsanz' on#n "inlerini te.esine kar. kendi kendini elevermesine sebe.
ol#rs#n#z% -ilmelisiniz ki' on# artk izliyorlar' .e*ine d*tler% -(yle ya.arsanz yalnz"a ele
vermi* ol#rs#n#z on#% -ekleyin biraz% -en daha demin on# (rdm ve kendisiyle kon#*t#m% 8QlQ
k#rtarabiliriz on#% D#r#n' ot#r#n *(yle' birlikte bir are d*nelim% ;izi de zaten b# kon#y#
ba*ba*a kon#*alm' iyi bir (zm b#lalm diye a$rm*tm% Et#rsanzaP0
0,asl k#rtarabilirmi*siniz on#N F#rtarlabilir mi o artkN0
Dnya ot#rd#' ;vidriaylov da on#n yanna ot#rd#%
;vidriaylov (zleri *l *lK
08er *ey size ba$l' yalnz size%%%0 diye +sldad/ heye"andan *a*ryor' kon#*amyord#%
Dnya kork# iinde ondan #zakla*t% ;vidriaylov!#n btn bedenini bir titreme alm*t%
0;iz%%% bir tek *ey s(yleye"eksiniz ve%%% o k#rt#la"akP -en%%% ben on# k#rtarrm% -enim .aram ve
dostlarm var% 8emen y#rtd*na (nderebilirim on#' .asa.ortlar kendim kartrm%%% Aki .asa.ort%
-iri ona' (teki bana% Dostlarm var benim' i*adamlarndan tandklarm var%%% Aster misiniz% ;ize de
.asa.ort kartaymN ;ize ve annenize%%% 6az#mihin!i ne ya.a"aksnzN ;izi ben de seviyor#m%%%
;izi sons#z seviyor#m% 7erin' ete$inizin #"#n# (.eyim' verin' verinP Crtk ete$inizin h*rtsna bile
dayanyor#m% J#n# ya.n' deyin' ya.aymP ,e isterseniz ya.arm% En olmaya"ak *eyleri bile
ya.arm% ;iz neye inanyorsanz ben de ona inanrm% 8er *eyi' her *eyi ya.armP -ana b(yle
bakmayn' bakmaynP -eni (ldrd$nz biliyor m#s#n#z%%%0
;ayklar ibiydi' sanki birden ba*na v#rm#*lar da bir *eyler olm#*t#%
Dnya yerinden +rlay. ka.ya atld/ bir yandan ka.y y#mr#klarken' bir yandan da ka.nn
(tesinden yardm ister"esineK
0CnP CnP0 diye ba$rmaya ba*lad%
;vidriaylov da aya$a kalkt/ kendine elmi*ti% 8QlQ titreyen d#daklarna hain ve alay" bir
lmseme yerle*mi*ti% Clak sesle ve kesik kesik kon#*arakK
0Evde kimse yok0 dedi% 0Evsahibi kadn soka$a kt%%% -(yle ba$rarak bo* yere kendinizi
heye"anlandryors#n#z%%%0
0Cnahtar neredeN @ab#k a *# ka.y' hemen' *imdi' a*a$lk heri+P0
0Cnahtar yitirdim' b#lamyor#m%0
0Iyle miN Cma b# zorbalkP0
Dnya' yz (l ibi' kendini kar* k(*eye att ve orada eline een kk bir masay si.er
edindi% -a$rmyord#/ ama (zlerini "elladna dikmi*' bak*larn bir an bile ayrmadan on#n her
hareketini izliyord#% ;vidriaylov da odann (teki #"#nda' on#n tam kar*snda k.rdamadan
(yle"e d#r#yord#% Fendine hakim ibiydi' en azndan (rn*te b(yleydi b#% Cma yz deminki
ibi bembeyazd% D#daklarndaki alay" lmseme de kaybolmam*t%
2?2
2?3
0Demin !zorbalk!tan s(z ettiniz% Cvdotya 6omanovna/ e$er zorbalk s(z kon#s#ysa' erekli
(nlemleri alm* ola"a$m siz de kestirebilirsiniz% ;onya ;emyonovna evde yokK
Fa.erna#movlar!la aramzda ise tam be* tane kilitli oda var% ;on olarak da' sizden en az iki kat
daha lym% -# da bir yana' ortada korka"a$m hibir *ey yok/ nk herhani bir *ikQyette
de b#l#namazsnz/ karde*inizi elevermeniz demektir b#%%% Fald ki' *ikQyet etseniz bile' size
kimse inanmaz bir en kzn bekQr bir adamn evinde ne i*i varN Farde*inizi (zden karsanz
bile elde ede"e$iniz bir *ey yok/ zorbal$ kantlayabilmek ok ' Cvdotya 6omanovna0
Dnya' ne+ret dol#K
0ClakP0 diye +sldad%
0,asl isterseniz (yle ols#n% Dalnz' dikkat edinK -en demin varsaymlar zerine kon#*t#m% -enim
ki*isel d*n"eme (re' siz tmyle haklsnz/ zorbalk alaklktr% -en b#nlar yalnz"a%%% hatta
karde*inizi size (nerdi$im biimde (nl rzasyla k#rtarmay kab#l etseniz bile%%% yalnz"a
vi"danen rahat olmanz iin s(yledim% Demek ol#yor ki' siz *# anda iinde b#l#nd#$#n#z
ko*#llara' !ya da b# s(z"$ k#llanmadan olm#yorsa e$er!' zora boy#n e$mi* ol#yors#n#z%
D*nn birazK karde*inizin ve annenizin yazlar sizin ellerinizde% -ana elin"e' sizin k(leniz
ola"a$m%%% Imrm boy#n"a%%% A*te' *#rada bekliyor#m%%%0
;vidriaylov D#nya!dan sekiz adm kadar (tede bir divann zerine ot#rd#% ,e denli sarslmaz bir
kararllk iinde b#l#nd#$# a.akt' iyi tanrd on# Dnya%%%
1en kz birden "ebinden bir revolver kard' horoz#n# kaldrd' taban"al elini masaya dayad%
;vidriaylov yerinden +rlad%
0Demek (yle haP0 diye ba$rd' *a*knlk iindeydi' ama d#daklarnda ayn hain lmseme vard%
0-# d#r#m i*lerin idi*ini tmyle de$i*tire"ekP Fendi ellerinizle i*imi kolayla*tryors#n#z'
Cvdotya 6omanovnaP ,erden b#ld#n#z b# revolveriN ;akn bay 6az#mihin vermi* olmasnN D#r
heleP -# revolver benim yah#P 8ey idi eski dostP E zaman nasl da aram*tm on#P%% @i+tlikte size
vermekle *ere+ d#yd#$#m at* dersleri' anla*lan bo*a itmemi*P0
2?&
0-# taban"a senin de$il' (ldrd$n Mar+a )etrovna!nn' alak heri+P E evde senin hibir *eyin
yokt#P ;enin neler ya.abile"ek bir adam old#$#n# anlad$mda alm*tm on#% -ir adm daha
ata"ak ol#rsan' yemin ederim (ldrrm seni%0
Dnya ln ibiydi% Maban"ay ate*lemeye hazr d#r#mda t#t#yord#%
0Da karde*inN0 diye sord# ;vidriaylov' hQlQ yerinde d#r#yord#% 0Merak etti$im iin sor#yor#m%%%0
0Ahbar et istersenP FmldamaP -ir adm ataym demeP Cte* ederimP Farn zehirledinP -iliyor#mP
-ir katilsin senP0
0Mar+a )etrovna!y benim zehirledi$imden emin misinizN0
0EminimP ;ezdirmi*tin b#n# banaP -ir zehirden s(z etmi*tin%%% -iliyor#m%%% 8atta kente itmi*tin
b#n#n iin%%% 8azrlanm*tn%%% Fesinlikle sensinP ClakP0
0;(ylediklerin do$r# olsa bile' b#n# senin yznden ya.m*mdr%%% Dani sebe. yine sensindir%%%0
0Dalan s(ylyors#nP -en senden he.' he. ne+ret ettim%%%0
0Iyle demeyin' Cvdotya 6omanovnaP Fa.ld$nz .ro.aanda ate*i iinde nasl kendinizden
ei. bana yaknlk d#yd#$#n#z# #n#tm#*s#n#z anla*lan%%% 1(zlerinizden ok#m#*t#m b#n#/
hatrlyor m#s#n#z' e"eleri' ay*$ altnda%%% blbller *akrken%%% haniN0
0DalanP0 D#nya!nn (zlerinde ln .rltlar vard% 0Dalan s(ylyors#n' i+tira"P0
0Dalan mN )eki' (yle ols#n' yalan s(ylyor#mP Iyle yQ' kadnlara b(yle *eyler hatrlatlmamal%0
1lmsedi% 0Cte* edebile"e$ini biliyor#m' zel "anavar% ,e ya.alm' edersen etP0
Dnya taban"ay kaldrd% Dz (l ibiydi% -eyazla*m* alt d#da$ titriyor' iri' siyah (zleri alev
alev yanyord#% Fararlyd% ;vidriaylov!#n ya.a"a$ ilk hareketi bekliyor' on# koll#yord#%
;vidriaylov on# hibir zaman b(yle zel (rmemi*ti% Maban"ay do$r#ltt#$# anda (zlerinde
t#t#*an ate*' on# yakm*t sanki' yre$i sk*r ibi olm#*t#% D#nya!ya do$r# bir adm att' ayn
anda bir .atlama d#y#ld#% ;alarn yalay. een k#rs#n' arkasndaki d#vara sa.land%
;vidriaylov d#rd#' sessiz"e lmseyerekK
2?2
0Cr sokt#P0 dedi% 0J#na bak' do$r#"a ba*ma ni*an alyor%%% -# da neN FanP0
;a$ saka$ndan in"e in"e akan kan silmek iin mendilini kard/ k#r*#n' anla*lan ka+a derisini
ha+i+e syrm*t% Dnya taban"ay indirdi% Fork#dan ok' t#ha+ bir *a*knlkla bakyord#
;vidriaylov!a% ,e ya.t$n' neler ol#. bitti$ini kendisi de anlamyor ibiydiP
;vidriaylov hQlQ lmseyerek' 0ama b# kez b#r#k bir lmsemeydi b#0 ve yava*aK
0FaravanaP0 dedi% 0-ir daha ate* edin' ben bekliyor#m%%% Dalnz' dikkat edin' horoz# kaldrmadan
yakalayabilirim siziP0
D#neka titredi' hzla horoz# kaldrd' taban"ay do$r#ltt#%
0-rakn beniP0 dedi #m#ts#z"a% 0Demin ederim' yine ate* ede"e$im%%% Ildre"e$im siziP0
0,e ya.alm' admdan da (ldremeye"ek de$ilsiniz ya%%% Cma (ldremezseniz%%% o zaman%%%0
1(zleri .arlad' D#nya!ya do$r# iki adm daha att%
Dnya teti$i ekti' ama taban"a ate* almadP
0Ayi dold#ramam*snzP ,eyse' zarar yokP -ir ka.sl daha ola"ak taban"ada' dzeltin' ben
bekliyor#m%%%0
7ah*i bir kararllk ok#nan t#tk# dol# (zlerini zerine dikmi*' Dnyann iki adm (tesinde
d#r#yord#% Dnya on#n kendisini brakmaktansa (lmeyi ye$leye"e$ini anlam*t% 07e%%% ve hi
k#*k# yok' *# anda kendisinden iki adm (tede d#ran b# adam (ldre"ektiP0
-irden taban"ay +rlat. att%
;vidriaylov *a*rarakK
0Maban"asn attP0 diye ba$rd' derin bir sol#k ald% -irden yre$inden bir a$rlk kalkm* ibi
old#% Cn"ak b#' (lm kork#s#n#n yaratt$ bir a$rlk de$ildi' zaten on#n *# anda (lm kork#s#
d#yd#$# s(ylenemezdi% -#' btnyle kendisinin de belirleyemedi$i daha ba*ka' a" veri"i'
karanlk bir d#y#dan k#rt#l#*t#%
D#nya!ya yakla*t' kol#n# yava*a beline dolad% Dnya kar* koymad' ama ya.rak ibi titriyor'
yalvaran (zlerle ona
2?:
bakyord#% ;vidriaylov bir *eyler s(ylemek istedi' d#daklar kvrld' ama kon#*amyord#%
Dnya yalvarr"asnaK
0-rak beniP0 dedi%
;vidriaylov titredi' b# senli sesleni*te deminkilere benzemeyen bir *eyler vard%
0;evmiyor m#s#n beniN0 diye sord# ;vidriaylov #s#l"a%
Dnya ba*n ol#ms#z anlamda sallad%
;vidriaylov #m#ts#zl#k iinde +sldadK
07e%%% sevemezsin deN 8ibir zamanN0
08ibir zaman%%%0 diye +sldad Dnya%
;vidriaylov!#n r#h#nda bir an sren sessiz ama kork#n bir at*ma old#% Cnlatlmas zor bir
bak*la bakyord# D#nya!ya% -irden elini belinden ekti' d(nd' hzla .en"ereye do$r# yrd'
arkas D#nya!ya d(nk orda d#rmaya ba*lad%
-ir an ikisi de (yle"e d#rd#lar%
0A*te anahtar0 dedi ;vidriaylov% Elini .altos#n#n sol "ebine sok#. kard$ anahtar' d(n.
eriye bakmadan arkasndaki masaya brakt% 0Cln ve hemen idinP%%0
Asrarla .en"ereden bakyord#%
Dnya anahtar almak iin masaya yakla*t%
0@ab#kP @ab#kP0 diye tekrarlad ;vidriaylov' hQlQ arkas d(nkt% Dalnz' 0ab#k0 s(z"$nde
kork#n bir *eyler tnlyord#%
Dnya b#n# anlam*t' anahtar ka.t$ ibi ka.ya atld' kendini d*ar att% -ir dakika sonra
kanal boy#ndayd/ ln ibi L- k(.rsne do$r# ko*maya ba*lad%
;vidriaylov dakika kadar daha .en"erenin (nnde d#rd#' sonra a$r a$r d(nd' evresine
baknd ve yava*a elini alnna (trd% Dz t#ha+ bir lmsemeyle ar.lm*t' zavall' hzn
dol#' "lz bir lmsemeydi b#/ #m#ts#zl#$#n lmsemesi%%%
Clnna (trd$ eline yava* yava* .htla*maya ba*layan kan b#la*m*t% Eline b#la*an kana
(+keyle bakt' sonra havl#y# slat. *aka$n temizledi% -irden D#nya!nn +rlat. att$ ve tQ
ka.nn oraya y#varlanm* olan revolver ili*ti (zne% 1idi. ald%
2?>
Sl' eski model' kk bir "e. taban"asyd b#% 9inde iki k#r*#nla bir ka.sl kalm*t% -ir kez
daha ate*lenebilirdi% -iraz d*nd' revolveri "ebine sokt#' *a.kasn alarak d*ar kt%
7A
-tn e"eyi' saat ona kadar' bir meyhaneden (tekine' bir batakhaneden bir ba*ka batakhaneye
dola*arak eirdi% Fatya da bir yerlerde aran. b#l#nd#% Fz hemenK
0Fatya!y (.meye ba*lad0 %
diye yine bir sokak *arks t#tt#rd#% 0Clak ve zalim0 bir insand Fatya!y (.en% ;vidriaylov
Fatya!ya' laterna" o$lana' meyhanedeki (teki *ark"lara' arsonlara ve orada ka+ay ekmekte
olan iki yaz"ya%%% iki smarlad% -# iki yaz"yla ililenmesinin tek nedeni' her ikisinin de
b#r#nlarnn ar.k olmasyd/ birinin b#rn# sa$a' (tekinin sola do$r# ar.kt% ;vidriaylov!# ok
*a*rtm*t b#% ;on#nda yaz"lar (nne d*. on# bir e$len"e bahesine (trdler' iri*
.aralarn tabi ;vidriaylov (dedi% -# 0bahe0de' ya*nda' "lz bir am a$a"yla aldan
ba*ka bir *ey yokt#% -ir de' aslnda meyhaneden ba*ka bir *ey olmayan' ama ye*il sandalyeleri
ve masalar b#l#nan ve ay servisi de ya.lan 0dans salon#0 vard% -e* .ara etmez *ark"lardan
ol#*an bir koroyla .alyao rol oynayan' ama nedense yz ok hznl' Mnihli bir sarho*
Clman' halk e$lendiriyord#% -# arada ;vidriaylov!la elen yaz"lar' b#rada ba*ka birtakm
yaz"larla tart*maya ba*ladlar' i* nerdeyse kavaya vara"akt% ;vidriaylov!# yar setiler%
Cma (ylesine ba$ryorlard ki' ;vidriaylov onlar bir eyrek saat dinledi$i halde' sor#n#n ne
old#$#n# anlayamad% Cslnda btn hikQye' aralarndan birinin bir *ey alm* olmas ve b#n# da
hemen yan ba*nda bitiveren bir Dah#diye satmak +rsatn b#lmasna ra$men' .aray
arkada*laryla b(l*meye raz olmamasyd% ;on#nda s(z kon#s# alnt e*yann' dans salon#na
ait bir a yka*$ old#$# anla*lm*t% Dans salon#nda d#r#m#n +arkna varm*lar' ka*$n .e*ine
2?8
d*m*lerdi/ i* baya$ bymek zereydi ki' ;vidriaylov ka*$n .arasn (dedi ve baheden
kt%
;aat ona elmek zereydi% -tn b# sre iinde a$zna bir damla iki koymam*t/ yalnz' o da
adet yerini b#ls#n diye' dans salon#nda bir bardak ay istemi*ti% -o$#"#' karanlk bir e"eydi%
;aat on s#larnda btn (kyzn d(rt yandan saldran b#l#tlar ka.lad' (k rledi' bardaktan
bo*anr"asna bir ya$m#r ba*lad% ;anki ya$m#r ya$myor' si"imlerle yer kamlanyord#%
Crdarda *im*ekler akyor' her ak* be* saya"ak kadar sryord#% ;vidriaylov evine vard$nda
iliklerine kadar slanm*t' hemen odasna ka.an. ka.y zerinden kilitledi' al*ma masasndan
btn .arasn kard' birtakm kQ$tlar yrtt' .aralar "ebine sokt#% Elbiselerini de$i*tirmek
istedi' ama .en"ereden bak. da ayn *iddette ya$an ya$m#r# (rn"e' elini sallay. vazeti%
Ja.kasn ald' ka.sn ka.amadan kt' do$r#"a ;onya!nn odasna itti%
;onya odasndayd' an"ak yalnz de$ildi% Fa.erna#movlar!n d(rt k$n dizinin dibine
ot#rtm#*' onlara ay iiriyord#% ;vidriaylov!# sessiz' sayl kar*lad' zerindeki srsklam olm#*
elbiselere *a*knlkla bakt' ama hibir *ey s(ylemediK @o"#klarn d(rd de anlatlmaz bir
kork#yla hemen ka*tlar%
;vidriaylov ei. masaya ot#rd#' ;onya!ya da yanna ot#rmasn ri"a etti% ;onya rkek rkek
on# dinlemeye hazrland%
0;onya ;emyonovna' ben belki de Cmerika!ya ide"e$im0 dedi ;vidriaylov% 0-(yle"e' sizinle
belki de son kez (r*yor old#$#m#z iin' size baz y(nerelerimi iletmeye eldim% -#n o
kadn (rdnz mN En#n size neler s(ylemi* olabile"e$ini tahmin ediyor#m' anlatmanza erek
yok% 4;onya bir *ey s(ylemek iin davranm*t' kzard5% En#n ibilerin belli bir ka+a ya.lar vardr%
Ikszlere elin"e' he.si yerlerine yerle*tirilmi*' adlarna ayrlan .ara da' herbiri iin ayr ayr'
imza kar*l$ olarak ereken yerlere' venilir ellere teslim edilmi*tir% Cma siz b# makb#zlar yine
de aln% -#yr#nP Evet' b(yle"e b# i* bitmi* ol#yorP S bin r#ble t#tarndaki yzde be*lik s#
tahvili de aln% -#nlar sizindir% 7e b# i* aramzda kala"ak' hi kimse hibir *ey bilmeye"ek% -#
.ara size ereke"ek ;onya ;emyonovna'
2??
nk eskisi ibi ya*amanz ok k(t bir *ey' zaten (yle ya*amanza da erek yok artk%0
0Ikszlere' rahmetliye ya.tklarnz iin size (yle borl#y#m ki/ e$er b#ne kadar b# (nl
bor"#m# size yeterin"e belirtemediysem' sanmayn ki%%%0
0-rakn b# la+lar' ;onya ;emyonovna%%%0
0-# verdi$iniz .aralara elin"e' Crkadiy 9vanovi' size ok' ok te*ekkr ederim' ama benim b#
.aralara ihtiya"m yok% -en bir ba*ma nasl olsa kendime bakabilirim' nank(rlk olarak
nitelemeyin' ama b# kadar iyiliksever old#$#n#za (re' b# .aralar%%%0
0;ize' b# .aralar ;onya ;emyonovna' size%%% 7e artk b# kon#y# ka.atalm' nk zamanm ok
az% 8em' b# .aralar size ereke"ek% 6odion 6omanovi!in (nnde iki yol var/ ya beynine bir
k#r*#n ska"ak' ya ;ibirya yollarn t#ta"akP 4;onya ona (zlerinde vah*i bir .rltyla bakt ve
titredi5% Ainiz rahat ols#n' her *eyi biliyor#m' kendisinden d#yd#m' ama eveze bir adam
de$ilimdir' kimseye bir *ey s(ylemeye"e$im% E n' idi. kendisinin itira+ etmesi erekti$ini
s(ylemekle ok iyi ettiniz% -(ylesi kendisi iin ok daha iyi ol#r% ;ibirya!ya (nderildi$inde' siz de
on#n ardndan ide"eksiniz' (yle de$il miN Iyle de$il miN -(yle old#$#na (re' demek ki b# .ara
size ereke"ek% En#n iin ereke"ek' anlyor m#s#n#zN -# .aray size vermekle' ona vermi*
ol#yor#m% Fald ki' Cmaliya 9vanovna!ya da borlarnz Idemeye s(z verdiniz' kendim'
k#laklarmla d#yd#m% ,eden b(yle ereksiz sor#ml#l#klar zerinize alyors#n#z ;onya
;emyonovnaN E Clman karya borl# olan Faterina 9vanovna!yd' siz de$ilP Mkrn itsin o
danalak Clman!aP ;ize neP 9hsan b(yle ya*ayamaz kiP Darn bir n eli. birileri size benimle ilili
bir*eyler sorarsa ki sora"aklardr' size eldi$imi' b# .aralar verdi$imi kesinlikle s(ylemeyinP Eh'
*imdilik allahsmarladk%0 ;vidriaylov iskemlesinden kalkt' 06odion 6omanovi!e selamlarm
s(yleyin% Cklma elmi*ken/ .aralar ei"i olarak -ay 6az#mihin!e verebilirsiniz% -ay 6az#mihin!P
tanyor m#s#n#zN 8erhalde tanyors#n#zd#r%%% Cklba*ndabir o"#k% Darn%%/ ya da siz"e #y#n
ola"ak birn .aralar ona (trn% E zamana kadar da iyi saklaynP0
:00
;onya da iskemlesinden kalkt% ;vidriaylov!a kork#yla bakyord#% -ir *eyler s(ylemek' bir *eyler
sormak iin mthi* bir istek d#y#yord#' ama b#na ba*lanta "esaret edememi*ti' *# andaysa
nasl ba*laya"a$n bilemiyord#%
0Ayi ama%%% siz *imdi%%% siz *imdi b# ya$m#rda nasl ide"eksinizN0
0Cdam hem Cmerika!ya itmeye niyetlene"ek' hem de ya$m#rdan korka"ak' haP 8ah-hah-haP
Cllahsmarladk ;onya ;emyonovna' "anm benim' ya*ayn' ok ya*ayn' nk siz ba*kalarna
ereklisiniz%%% Cklma elmi*kenK bay 6az#mihin!e selam s(yleyin% M#hakkak s(yleyin amaK
Crkadiy 9vanovi ;vidriaylov!#n selam var' deyin%%%0
;onya!y *a*knlk' kork# ve k#*k#ya benzer a$r bir d#y# iinde brakarak k. itti%
;onradan anla*ld$na (re ;vidriaylov o e"e' saat onbire do$r# ok t#ha+ ve beklenmedik bir
ziyarette daha b#l#nd#% Da$m#r hQlQ ya$yord#% ;vidriaylov onbiri yirmi ee 7asilyevski
adasnda' ni*anlsnn ana babasnn n" hattaki Malaya "addesinde b#l#nan evlerine
ya$m#rdan srsklam slanm* olarak irdi% Fa.y srarl bir al*tan sonra atrabildi' eli*i byk
bir *a*knlk yaratt' ama Crkadiy 9vanovi istedi$i zaman (ylesine kibar davranabilen bir insand
ki' ni*anlsnn sa$d#y#l#' akl ba*nda ana babasnn' on#n b#raya elmeden (n"e bir yerlerde
kendini bilmeye"ek kadar ka+ay ekti$ine dair ilk tahminleri 4son dere"e zeki"e olmakla birlikte5
kendili$inden s#ya d*t% ,i*anlsnn y#+ka yrekli ve akll annesi k(trm aile reisini kolt#$#
zerinde Crkadiy 9vanovi!in (nne srd ve her zamanki ibi dolayl birtakm sor#lara ba*lad%
4-# kadn hibir *eyi do$r#dan sormazd/ (n"e lmser' ellerini o$#*t#r#r' sonra bir *eyi' diyelim
Crkadiy 9vanovi!in d$n ne zaman ya.may d*nd$n ($renmek istiyorsa/ )aris!e' )aris!in
saray ya*ants zerine sanki b#nlar on#n iin ya*amsal *eylermi*esine byk bir merak ve
doymazlkla sor#lar sorar' an"ak ondan sonra dola*a dola*a )etersb#r!a' 7asilyevski adasnn
n" hattna elirdi5% -a*ka bir zaman olsa Crkadiy 9vanovi b#nlar byk bir sayyla dinlerdi'
ama b# kez nedense +azla"a
:01
sabrszd' eldi$inde ni*anlsnn #y#makta old#$#n# s(ylemelerine ra$men on# (rmekte
direndi% Mabii ni*anls eldi' Crkadiy 9vanovi" de la+ evelemeden' ni*anlsna ok (nemli bir
d#r#m dolaysyla bir sre iin )etersb#r!dan ayrlmak zor#nda old#$#n#' b# nedenle de'
d$nden (n"e ona arma$an etmeyi zaten tasarlad$ on be* bin m* r#ble t#tarndaki *#
tahvilleri' kendisinin de$ersiz bir arma$an olarak kab#l etmesini ri"a etti% -# arma$anla'
)etersb#r!dan b# a"ele ayrl* arasnda ne ibi bir ili*ki b#l#nd#$#' hele de' e"eyars ve
ya$m#rda b# arma$anlar vermek iin tQ b#ralara kadar elmeyi erektiren ne ibi ertelenemez
zor#nl#l#klar b#l#nd#$# b# aklamayla hi de aydnlanm* olm#yord#' ama her *ey son dere"e
yol#nda itti% 8atta b(ylesi d#r#mlarda kanlmaz olan birtakm ahlar' o+lar' *a*rmalar' sor#lar'
"eva.lar ola$anst bir (lllk ve ol#nl#k havas iinde ei*tirildi% -#na kar*lk minnet
d#y#lar en ate*li s(zlerle dile etirildi' hatta akll annenin (zya*laryla .erinlendi% Crkadiy
9vanovi" kalkt' lmsedi' ni*anlsn (.t' yanaklarn ok*ayarak yaknda d(ne"e$ini s(yledi/
kzn (zlerinde o"#ka bir merakn yan sra ok "iddi ve sessiz bir sor# vard/ Crkadiy 9vanovi"
b#n# +ark edin"e' biraz d*nd' kz yeniden (.t' b# arada da verdi$i arma$ann kor#nmak
zere hemen akll annenin ekme"esine kilitlene"e$ini d*nerek baya$ "an skld% ;on#nda
ev halkn byk bir heye"an iinde brakarak k. itti% E kar kmaz y#+ka yrekli anne
+sltyla ve ab#k ab#k kon#*arak k#*k#l# (rnen baz (nemli noktalar aklamaya koy#ld#K
Crkadiy 9vanovi byk bir adamd' (nemli i*leri ve ili*kileri vard' zenindi/ ka+asnda ne
old#$#n# Cllah bilirdi' ide"e$i t#tm#*' itmi*ti' ni*anlsna .ara vere"e$i t#tm#*' vermi*ti' demek
ki b#nlarda *a*la"ak bir *ey yokt#% Mabii b(yle iliklerine kadar slanm* olmas biraz t#ha+t' ama
mesala 9nilizler daha da t#ha+ insanlard/ hem zaten b# yksek sosyete insanlar kendileri iin
neler s(ylendi$ine aldr* etmezler' resmiyetten ho*lanmazlard% -elki de hi kimseyi takmad$n
(stermek iin (zellikle b(yle dola*yord#% En (nemlisi de b#ndan hi kimseye s(z
etmemeliydiler' nk b# i*in altndan ne ka"a$n Cllah bilirdi/ .aralara
:02
elin"e hemen bir yere kilitlemeliydiler/ btn b# sre iinde Feodosya!nn m#t+akta b#l#nmas da
ok' ama ok iyi olm#*t#/ en (nemlisi de' ne *# 6essli"h denilen sahtekQr kadna' ne de ba*ka
birisine' kimseye' hi' ama hi kimseye hibir *ey s(ylememeliydiler%%% ;abahn ikisine kadar
b(yle"e +slda*tlar% Cma ni*anl kz' biraz *a*kn' biraz zn' ok daha erken idi. yatt% -#rada
;vidriaylov tam e"eyars' L-k(.rsn emi*' )etersb#r yakasna do$r# idiyord#% Da$m#r
dinmi*ti' ama rzQr #$#ldamaya devam ediyord#% Mitremeye ba*lad% -ir dakika kadar (zel bir
ili' hatta ka+asnda bir sor#yla Fk ,eva!nn karanlk s#larna bakt/ ama b(yle d#r#. s#ya
bakn"a *d$n d#yd#' d(nerek L- "addesine do$r# yrmeye ba*lad% -itmez tkenmez L-
"addesi boy#n"a #z#n sre' nerdeyse yarm saat kadar yrd/ tahta kaldrmlarda .ek ok kez
t(kezlemesine ra$men' "addenin sa$ yannda b#l#nmas ereken bir yeri byk bir ili ve
dikkatle aramaya devam ediyord#% -irka n (n"e b#radan eerken' "addenin sonlarna do$r#
biryerde' tahtadan ama byke bir otel b#l#nd#$#n# +ark etmi*tiK Etelin ad da Cdriano.ol ibi
bir *ey ola"akt% Evet' yanlmyord#K Etel' b# ssz yerde (ylesine (ze ar.a"ak bir noktada
b#l#n#yord# ki' karanlkta bile b#l#namamas imkQnszd% -#' d* yz kararm*' #z#n' tahta bir
ya.ydK saat e"eyarsn emi* olmasna ra$men lambalar yanyor' ierde bir "anllk
seziliyord#% 9eri iri. koridorda rastlad$ .artal klkl bir adamdan oda istedi% Cdam on# *(yle bir
szdkten sonra "anland' koridor#n son#nda' merdiven altna elen yerde dara"k' havasz bir
oda (sterdi% -#ndan ba*ka bo* oda yokt#' (tekilerin he.si dol#yd#% )artal klkl adam soran
(zlerle bakyord#%
0@ay var mN0 diye sord# ;vidriaylov%
0Folay' ya.arz%0
0-a*ka ne varN0
0Dana eti' votka' meze%0
0Dana etiyle "ay etir%0
Cdam' b# i*e .ek akl ermemi* ibiK
0-a*ka bir *ey istemiyor m#s#n#zN0 diye sord#%
08ayr' ba*ka hibir *ey istemezP0
:03
Cdam tam bir hayal krkl$ iinde #zakla*t%
01zel bir yer olmal0' diye d*nd ;vidriaylov% 0,asl old# da ben b#n# bilemedim%%% -enim de
emi* ibi bir (rn*m var%%% Do$r#s# ok ilin' b# otelde kimler kalyor a"abaN0
M#m# yakt ve oday (zden eirmeye ba*lad% -#ras' on#n ibi birinin lkle ayakta
d#rabile"e$i' k"k' ka+es ibi bir odayd/ bir .en"ere' ok .is bir yatak' basit' boyal bir masa
ve bir sandalye btn oday ka.lyord#% D#varlar #yd#r#k birka tahtayla r.*trlvermi* ibiydi
ve ok eski bir d#var ka$dyla ka.lyd/ d#var kQ$d (ylesine kirli' (ylesine delik de*ikti ki' reni
4sar5 hQla seilebilmekle birlikte' zerindeki desenleri ayrdedebilmek imkQnszd% D#varla
tavann bir b(lm' tavanaras odalarinda old#$# ibi e$imliydi% Dalnz b#rada y#kardan
merdiven eiyord#% ;vidriaylov m#m# brak. yata$a ot#rd# ve d*n"eye dald% Cma biti*ik
odadan elen ve arada bir ba$rmaya d(n*en srekli bir +slt son#nda dikkatini ekti% Edaya
irdi$inden beri vard b# +slt% F#lak kabartt/ biri s(vyor' a$lamakl bir sesle birine serzeni*te
b#l#n#yord#' ama yalnz bir ses d#y#l#yord#% ;vidriaylov yerinden kalk.' eliyle m#m#n' *$n
ka.att% D#varda hemen bir yark aydnland' (zn dayay. bakmaya ba*lad% Fendisininkinden
biraz daha byk bir odayd b#ras ve ierde iki ki*i vard% -#nlardan biri "eketsiz' son dere"e
kvr"k sal' krmz yzl bir adamd' yzn ate* basm* ibiydi/ s(ylev verir ibi ayakta
d#r#yor' denesini yitirmemek iin ba"aklarn ayrm*' ($sn y#mr#klayarak kar*sndakine
heye"anl bir s(ylev ekiyord#' o bir dilen"iydi' bir rtbesi bile yokt#' on# iinde b#l#nd#$#
am#rdan kendisi eki. karm*t' "an ne zaman isterse on# kovabilirdi ve btn b#nlar bir tek
Cllah (ryord#% Fendisine serzeni*te b#l#n#lan adamsa bir iskemlede ot#r#yord#% D#r#*#nda'
ha.*rmak isteyen ama bir trl ha.*ramayan bir insan hali vard% Crada bir b#lank' koy#ns#
(zlerle s(ylev veren arkada*na bir (z atyord#' ama on#n neden s(zetti$ini bile anlamad$
a.akt' hatta on# d#y#. d#ymad$ bile k#*k#l#yd#% Masann zerinde bitmek zere olan bir
m#m' hemen hemen bo*alm* bir
:0&
votka srahisi' kadehler' ekmek' bardaklar' hyar t#r*#s# ve bir ay takm d#r#yord#/ ay oktan
iilmi*ti% ;vidriaylov biti*ik oday bir sre dikkatle izledikten sonra' d#vardan ilisiz"e #zakla*t
ve yeniden yata$nn zerine ot#rd#%
-# srada dana eti ve ayla elen .artal klkl adam' bir kez daha 0ba*ka bir *ey isteyi.
istemedi$ini0 sord#' yine ol#ms#z "eva. aln"a bsbtn ekili. itti% ;vidriaylov snmak iin
hemen aya sarld' dold#r#. bir bardak iti' hi i*tah olmad$ iin yeme$e el srmedi% 1(rn*e
baklrsa bir n(bet ba*lyord# onda% )altos#n#' "eketini kard' yata$a yat. yorana sarnd%
<an sklm*t' !J# anda sa$lkl olmam' ba*ka her zamankinden ok daha iyi ol#rd#! diye
d*nd' lmsedi% Edann bo$#"# bir havas vard' m#m don#k bir *k veriyor' d*arda rzQr
#$#ld#yor' k(*ede bir +are bir *eyler kemiriyord#' zaten btn odada +are ve deri kok#s#na
benzer bir kok# vard% Datyor ve ka+asnda birbirini kovalayan d*n"eler' hayal k#r#yord#% -#
d*n"elerden yalnz birine sa.lan. kalmay istiyord#% Men"erenin altnda bir bahe olmal! diye
d*nd' !a$alar #$#ld#yor/ +rtnada' hele de e"eleri' karanlkta a$a #$#lt#s#n# hi sevmemP
@ok k(t bir d#y#d#r b#P! Demin )etrovski )ark!nn ordan eerken iinde nasl tiksintiye
benzer bir *eyler d#yd#$#n# hatrlad% Derken L- k(.rsn' oradan Fk ,eva!ya bak*n
hatrlad' k(.rden s#ya bakarken d#yd#$# so$#k r.ertiyi yeniden d#yar ibi old#% !-en s#y# hi
sevmemi*imdir' manzara resimlerinde bile%%%! diye d*nd ve birden aklna elen t#ha+ bir
d*n"eye lmsediK Eysa *# anda kon+or' estetik ibi *eyler benim iin (nemli olmamal%%%
-(ylesi d#r#mlarda ne ya.. edi. kendine bir yer seen vah*i bir hayvan ibi' daha be$enir'
daha titiz olmak da nerden kt *imdiN%% J# anda (zellikle )etrovski!de b#l#nmalydm' ama
anla*lan "ray karanlk ve so$#k b#lm#* ola"a$mP%% 8ah-hah-haP 9nsan iyi d#r#mlar istiyor
nedenseP%% ;# m#m# ne diye s(ndrmyor#m sankiN 4S+leyi. m#m# s(ndrd5% Fom*#larm
yatm*lar d#vardaki yarkta *k (rnmyord#% !Ch be Mar+a )etrovna' 9*te *imdi elmeliydiniz'
ortalk karanlk' yer #y#n' ya*anlan an ok or=inal% Cma asl *imdi elmezsinizP%%!
:02
-irden' D#neka iin tasarladklarn #y#lamaya emeden bir saat (n"e' 6askolnikov!a' kz
karde*ini 6az#mihin!e emanet etmesini ($tleyi*ini hatrlad% !Cslnda ben b#n# aliba kendimi
k*krtmak iin s(yledim% 6askolnikov da ok iyi anlad b#n#%%% Cz herele de$il s# 6askolnikovP
Ayi #$ra*t do$r#s#P Cma insan an"ak zamanla byk herele olabilir' hibir *eyi i.lemeyerek%%%
Eysa o nasl da ya*amak istiyorP -# noktada insanlar do$r#s# ok alak ol#yorlarP ,eyse' bana
neP 8e.sinin Cllah belasn versinP
-ir trl (zn #yk# t#tm#yord#% 1(znde deminki haliyle D#neka "anlanmaya ba*lad ve
birden btn v"#d# bir titremeyle sarsld% Fendine elerek' !8ayr! diye d*nd' b# hayali bir
yana brakmal' ba*ka *eyler d*nmeliyim% 8em t#ha+' hem de ln' ben hi kimseden (lesiye
ne+ret etmedim' hatta hi kimseden ( almak iin yan. t#t#*madm%%% -# k(t bir belirtiP
Mart*may' kz. k(.rmeyi de sevmezdim%%% -# da k(t bir belirtiP 7ay anasnaP%% Demin amma
s(zler verdimP%% Cma kim bilir' bir ba*ka *ekil verebilirdi belki bana%%! Di*lerim skt% Deniden
D#neka!nn hayali belirdi (zlerinin (nndeK 9lk kez ate* ettikten sonraki o byk kork#s#yla'
taban"ay indirmi*' yz (l ibi sar' ona bakyord#% ;vidriaylov isteseydi o srada' on# iki kez
yakalayabilir ve e$er kendisi hatrlatmasayd' kz kor#nmak iin elini bile kaldramazd% E anda
D#nya!ya nasl a"d$n' yre$inin nasl sk*r ibi old#$#n# hatrlad% !Cllah kahretsinP Dine ayn
d*n"elerP F#rt#lmalym b#nlardan' k#rt#lmalymP!
Crtk #yk#ya dalmak zereydi/ n(bet titremeleri yava* yava* diniyord#% -irden' yorann altnda'
kollarnn' ba"aklarnn zerinde bir *eyin dola*t$n d#yar ibi old#% MitrediK !Cllah kahretsinP Fare
ola"ak haP! diye d*nd% !Dana etini masann zerinde brakm*tm%%%! Dataktan kalkmay' s"a"k
sarnd$ yorandan k. *meyi "an istemiyord#' ama birden ba"a$nda rkt" bir
srtnme d#yd#/ yoran zerinden att' m#m# yakt% ;tma titremeleri i"irTde e$ili. yata$a
bakmaya ba*ladK 8ibir *ey yokt#% Doran silkeledi' birden ar*a+n zerine bir +are d*t%
8emen yakalamak iin zerine atld' ama
:0:
+are *im*ek hzyla zikzaklar izerek' .armaklar arasndan kayyor' elinden ka. k#rt#l#yord#%
Dine de yataktan kamam*t% ;on#nda yast$n altna izlendi% ;vidriaylov yast$ kaldr. att'
ama birden koyn#na bir *eyin srad$n' (mle$inin altnda' srtnda' btn v"#d#nda
ezindi$ini d#yd#% ;inirden titreyerek #yand% Eda karanlkt% Datakta' deminki ibi yoranna
sk"a sarnm* olarak yatyord#% )en"erenin altnda rzQr #$#ldamaya devam ediyord#% <an
sknts iinde' 0F(tP0 diye d*nd%
Falkt' arkas .en"ereye d(nk olarak yata$n kenarna ot#rd#% !En iyisi hi #y#mamak! diye
eirdi iinden% Cma .en"ereden slak bir so$#k eliyord#% Derinden kalkmadan yorana #zand'
zerine eki. iyi"e sarnd% M#m# yakmad% 8ibir *ey d*nmyor' d*nmek de istemiyord#'
ama ka+asnn iinde birtakm hayaller' ba*sz ve sons#z birtakm d*n"e krntlar .arlay.
s(nyord#% ;anki yar #yk#da ibiydi% ;o$#k' karanlk ve slaklktan m' yoksa .en"erenin altnda
a$alar sallayan rzQrdan m' nedense he. +antastik birtakm istekler d#y#yord# iinde% Cma en
ok iekler eliyord# (zlerinin (nne% 1(z kama*tr" bir manzara vard kar*snda% Cydnlk'
.rl .rl bir n/ lk' hatta s"ak denebile"ek bir )askalya n%%% D(rt bir yan iek tarhlaryla
evrili 9niliz sl#b#nda zel' (steri*li bir villa%%% Merdivenlerine sarma*k lleri sarlm*%%%
Szerinde (zal" bir hal serili b#l#nan aydnlk' serin merdivenlerin iki yanna' ilerinde nadir
ieklerle @in sakslar sralanm*%%% )en"ere kenarlarndaki ileri s# dol# sakslarda' evreyi ne+is
kok#lara bo$an' #z#n sa.l' beyaz' nazenin nerisler (zellikle dikkatini ekiyor%%% <an b#nlardan
hi ayrlmak istemiyor' ama yine de merdivenlerden karak yksek tavanl' eni* bir salona
iriyor%%% -#rada da' .en"erelerde' terasa alan ka.nn yannda' terasta' her yerde' her k(*ede
iekler var%%% Dere' yeni biilmi*' taze' kok#l# imler ser.ilmi*%%% )en"ereler ak%%% Matl' serin bir
rzQr esiyor%%% )en"erelerin altndan k#* "vltlar d#y#l#yor%%% ;alon#n ortasnda' beyaz atlasla
(rtl bir masann zerinde bir tab#t var%%% Mab#t' kenarlarna beyaz ve ok sk saaklar dikilmi*
,a.oli i.eklisiyle ka.l%%% 8er yanna iekler ser.ilmi*%%% Mab#t#n
:0>
iinde' iekler arasnda' beyaz tller iyinmi* bir kz o"#$# var%%% Mermerden ya.lm*a
benzeyen kollarn ($snde kav#*t#rm#*%%% Ck sar' da$nk salar slak%%% -a*n llerden
(rlm* bir ta sslyor%%% Cdeta sertle*mi*' "iddi yz de mermerden yont#lm#* ibi%%% Cma
sol#n d#daklarnda hi de o"#ks# olmayan ve snrsz bir a"y' sons#z bir yaknmay dile
etiren bir lmseme var%%% ;vidriaylov b# o"#$# tanyor%%% Mab#t#n evresinde ne k#tsal
tasvirler' ne de yanan m#mlar var%%% D#a da d#y#lm#yor%%% Fendini s#ya atarak intihar etmi* bir kz
b#%%% End(rt ya*nda daha%%% Meleklerinki kadar temiz r#h#nda layk olmad$ bir #tan" d#ym#*'
o"#k bilin"ini deh*ete bo$an bir a*a$lanmay ya*am*' yre$i .ara .ara olm#*%%% 7e ondan
ykselen son #m#ts#z $l$ kimseler d#ymam*/ rzQrl' karanlk' so$#k' slak bir e"ede'
kendini s#lara brakvermi*%%%
;vidriaylov kendine eldi' yataktan kalk.' .en"ereye itti% El yordamyla b#ld#$# sry eki.
.en"ereyi at% 6zQr bir anda k"k odasn dold#rd#' b#zdan i$ne"ikler halinde yzne' bir
tek (mlekle (rtl ($sne saldrd% )en"erenin altnda erekten de baheye' hem de e$len"e
bahesine benzer bir yer vard% 1ndzleri birtakm *ark"lar *ark s(ylyor' kk masalarda
ay iiliyor olsa erekti% Jimdiyse a$alardan ve allardan .en"ereye s# damla"klar
##*#yord#% 8er yer (ylesine karanlkt ki' e*yalar bile an"ak belli belirsiz lekeler halinde
seilebiliyord#% ;vidriaylov dirsekleri .ervaza dayal' ha+i+ e$ilmi*' be* dakikadan beri d*arsn
seyrediyor' kendini b# koy# karanlktan ko.aramyord#% -irden e"enin iinden bir to. sesi
rledi' b#n# bir ikin"isi izledi%
!A*aret veriliyorP ;#lar ykseliyor anla*lan! diye d*nd% !;abah alak semtleri' yollar'
mahzenleri' bodr#mlar s#lar basa"ak' bodr#m +areleri ka*a"ak' birtakm insanlar' s#lardan
srlsklam' ya$m#r ve rzQr altnda s(ve saya e*yalarn st katlara ta*ya"aklar%%% ;aat ka old#
a"abaN1 Mam saatin ka old#$#n# d*nd$ srada' yaknda bir yerden bir d#var saati' sanki
ok a"elesi varm* ibi tela* tela*a' olan"a "yle v#rd#% !Demek P -ir saat sonra hava
aydnlana"akP ,e diye
:08
bekliyor#m kiP 8emen simdi k. do$r#"a )etrovski!ye ideyim' ya$m#rla ykl ko"a bir al
b#laym orada%%% Iyle bir al ki' om#z#mla *(yle ha+i+e dok#n#verin"e' ba*ma milyonlar"a s#
damla"$ d(klsnP%%! )en"ereyi ka.ad' m#m# yakt' yele$ini' .altos#n# iydi' *a.kasn al.
elinde m#mla koridora kt/ odalardan birinde' bir sr d(kntnn ve m#m artklarnn arasnda
#y#makta olan .artal klkl adam b#l#. odann .arasn vererek otelden ayrlmak istiyord#% !En
#y#n zaman' b#ndan daha iyisi olamazP!
Gz#n ve dar koridor boy#n"a e.ey"e bir sre dola*masna ra$men hi kimseye rastlamad/ tam
ba$rarak adam a$rmaya niyetlenmi*ti ki' birden eski bir dola.la ka.nn arasnda kalan
karanlk bir k(*ede t#ha+ bir *ey (rd% -ir "anlya benziyord# b#% M#m# yakla*trarak bakt/
srlsklam olm#* entarisi iinde titreyerek a$lamakta olan be* ya*nda bir kz o"#$# (rd% Fz
;vidriaylov!dan korkmam* ibiydi' ama iri' kara (zlerinde *a*knlk vard/ #z#n sre a$lam*'
ama artk s#sm#*' hatta yat*maya ba*lam*' ama yine de hemen a$lamaya hazr o"#klar ibi'
arada bir kesik kesik hkryord#% ;a.sar ve bitkin bir yz vard% ;o$#ktan donm#*t#% !9yi ama
nasl elmi* b# b#rayaN Cnla*lan eli. izlenmi* ve btn e"e de #y#mam*%%! ;or# sor#n"a kz
"anland o"#k dilinde "eva.lar vermeye ba*ladK 0anne on# d(ve"ek0ti' nk bir 0+im"an0
4+in"an5 0kym*t0 D#rmama"asna anlatyord#/ s(ylediklerinden anla*ld$na (re' evde
sevilmiyord#' annesi d#rmadan' ka+ay eken ve herhalde b# otelde a*lk eden bir kadnd' on#
d(vyor ve kork#t#yord#/ kz"a$z annesinin +in"ann krd$ iin o kadar korkm#*t# ki' ak*am
evden kam*' d*arda' ya$m#r altnda kalm*' en sonra da bir yol#n# b#l#. b#raya irerek'
karanlktan' *mekten ve yiye"e$i daya$n kork#s#ndan a$layarak' btn e"eyi b# dolabn
arkasnda eirmi*ti% ;vidriaylov kz kollarna alarak odasna (trd' yata$nn zerine ot#rtt#
ve soymaya ba*lad% @.lak ayaklarndaki delik .ab#lar btn e"e s#y#n iinde kalm*asna
slanm*t% ;vidriaylov kz soyd#ktan sonra yata$na yatrd' yoranla smsk sard/ yavr#"ak
hemen #y#d#% ;vidriaylov da' yz bir kar*' yeniden d*n"eye dald%
:0?
!1ene ba*ma i* aldmP! diye d*nd (+keyle% !,e sama bir d#r#mP! )artal klkl adam ne ol#rsa
ols#n b#l#. otelden kmak iin yeniden m#m# ald' tam ka.y a. ka"a$ srada bir k+r
sav#r#.' !Eh' be kz"a$zP! diye d*nd/ #y#y#. #y#mad$n anlamak iin eri d(nd% Doran
dikkatle kaldr. baktK kz"a$z derin' rahat' bir #yk#dayd% Doran on# stm*' sol#n yanaklarn
bir kzllk ka.lam*t% Cma t#ha+ *ey o"#k yanaklarnda enel olarak (rlene .ek benzemeyen'
daha .arlak' daha l bir kzllkt b#% 0,(bet kzll$0 diye d*nd ;vidriaylov% Jara. kzll$
ibi bir *eydi b#/ sanki ko"a bir bardak *ara. iirmi*lerdi ona% F.krmz d#daklar sanki alev alev
yanyord#%%% Cma b# da nesiN -irden kzn #z#n' kara kir.iklerinin kmldar ibi old#$#n#'
(zka.aklarnn ha+i+e kalkarak k#rnaz' a.kn ve hi de o"#ks# olmayan bir i+t (zn kr.lr
ibi old#$#n# +arketti' kz #y#m#yor da' #y#r ibi ya.yord# sanki% 1erekten de b(yleydi b#/
d#daklarna bir lmseme yaylyor' lmemek iin kendini t#t#yorm#*asna d#dak #lar
titriyord#% Cma i*te kendini t#tmay +alan braktK aka lyord# artk/ o"#kl#kla hi ilisi
olmayan b# yzde' k*krt"' kstah bir *k t#t#*#yord#% -# bir +ahi*e yzyd% Fransz +ahi*e
Famelya!nn kstah yz%%% A*te' izlenmeye iyi"e bo*verdi ve iki (zn birden atK yak"'
#tanmaz bak*lar on# kendine a$ryor' lyord#%%% -# l*te' b# (zlerde' o"#$#n
yzndeki btn b# i$renliklerde snrsz bir irkinlik vard% ;vidriaylov erek bir deh*et
d#y#s#yla% 0-#%%% ama b# nasl ol#rN0 diye mrldand% 0Daha be* ya*nda b# o"#kP%%0 -# arada
kz alev alev yanan yzn ona evirmi*' kollarn am*t%%% ;vidriaylov deh*et iinde' 0;eni
lanetP0 diye ba$rarak elini kza do$r# kaldrm*t ki%%% #yand%
Data$nda' yoranna smsk sarnm*' yatyord#% M#m yanmyord#' ama .en"ereler artk n
*$yla aydnlkt%
1e"e de$il' bir karabasandP diye d*nd% -tn v"#d# krlm* ibiydi/ (+keyle yata$ndan
do$r#ld#/ kemikleri szlyord#% D*arda yo$#n bir sis vard' hibir *ey seilmiyord#% -e*e elmek
zereydi saat% Gy#yakalm*tP Falk.' hQlQ slak yele$ini' .altos#n# iydi% <ebindeki taban"ay
yoklad' kar. ka.sln
:10
dzeltti' sonra ot#rd#' not de+terini kar.' ilk say+asna ko"a ko"a har+lerle bir *eyler karalad%
Dazdklarn ok#d#ktan sonra' dirse$ini masaya dayayarak d*n"eye dald% Maban"a ve not
de+teri masann zerinde' dirse$inin dibinde d#r#yord#% Gyanan sinekler' masada el srlmeden
d#ran dana etine konmaya ba*lam*lard% Gz#n #z#n bakt sineklere' sonra serbest olan sa$
eliyle sinek avlamaya ba*lad% E.ey"e #$ra*masna ra$men bir tane bile sinek yakalayamad%
;on#nda nasl bir i*le #$ra*t$n +ark ederek kendine eldi' titredi' yerinden kalkarak kararl
admlarla odasndan kt% -ir dakika sonra sokaktayd%
Fentin zerine yo$#n' st ibi beyaz bir sis (km*t% ;vidriaylov' am#rl#' kayan tahta
kaldrmlar zerinden kk ,eva!ya do$r# yrd% -ir an Fk ,eva!nn e"e ykselen s#lar'
)etrovski adas' slak yollar' slak a$alar ve allar' son olarak da' o al "anland (znn
(nnde% -a*ka bir *eyler d*nebilmek iin "anskntsyla evlere bakmaya ba*lad% ,e eli.
een birisi' ne bir araba"' kimseler yokt# yollarda% )an"#rlar ka.al' ak sar ah*a. evlerin kirli
ve skntl bir (rn* vard% ;o$#k ve r#t#betten titremeye ba*lam*t% Crada bir rastlad$
bakkal ve manav tabelalarn byk bir dikkatle ok#yord#% A*te tahta kaldrml yol bitmi*ti%
Fo"aman' ta* bir ya.nn (nndeydi% ;o$#ktan tir tir titreyen .is bir k(.ek' k#yr#$#n# ba"aklar
arasna sk*trm*' ko*arak yanndan eti% 3e* ibi sarho* bir adam' ka.#t#na sarnm*'
yzkoy#n kaldrmn zerinde yatyord#% ;vidriaylov ona *(yle"e bir bak. yol#na devam etti%
-irden sol#nda yann k#lesini (rd% A*te b#ras ok iyiP diye d*nd% ,e diye )etrovski!ye
ide"e$im kiN 8i de$ilse resmi bir tank (nnde! ol#r%%% ,erdeyse le"ekti b# d*n"esine%%% L-
"addesine sa.t% Dann k#lesi b#radayd% At+aiye binasnn ko"aman ka.s (nnde' zerinde ri
bir asker ka.#t#' basnda C"hilles mi$+eri' srtn ka.ya dayam* #+ak te+ek bir adam d#r#yord#%
Gyk#l# (zlerle yan yan kendine do$r# elen ;vidriaylov!a bakt% Dznde' btn Dah#di rknda
b#r#k bir iz brakan yz yllk hrn"a bir keder vard% ;vidriaylov ve C"hilles' kon#*madan bir
sre birbirlerini szdler% ;arho* da olmad$ halde' bir adamn kendinden adm (tede
:11
d#r#. hi kon#*madan yzne bak. d#rmas' son#nda C"hilles!e aykr eldi% Derinden
k.rdamadanK
08ey' siz0 diye seslendi' 0ne aryor b#radaN0R
0-ir *ey aramyor#m' karde*P MerhabaP0
0-#rada olmaz%0
0-en' karde*' yaban" bir diyara idiyor#m%0
0Daban" diyarN0
0Daban" diyar ya%K% Cmerika%0
0CmerikaN0
;vidriaylov "ebinden revolveri kard' horoz#n# kaldrd%
C"hilles ka*larn kaldrarakK
0Cma b# saka 4*aka5 b#rda olmasP0
0,eden olmazN0
0Elmas da ondan%0
08i +arketmez be karde*P 9yi bir yer b#ras% ;orarlarsa' Cmerika!ya itti dersin%0
,aml#y# sa$ *aka$na dayad%
1(zbebekleri itide byyen C"hilles yerinden kmldad%
0-#rda olmazP -#rda olmazP0 '
;vidriaylov teti$i ekti%
7AA
Cyn n' ak*am saat yediye do$r# 6askolnikov' annesiyle kz karde*inin ot#rd#$# -akaleyev
a.artmanna do$r# yryord#K 6az#mihin yerle*tirmi*ti onlar b#raya% Et#rd#klar dairenin'
merdivenleri soka$a alyord#% 6askolnikov eve yakla*tka' iri. irmemekte kararszlk
eiriyorm#sasna admlarn yava*latyord#% Cma artk d(nemezdi' kararn vermi*ti% !,e +ark
eder kiN%%! diye d*nd% !Enlarn hem hibir *eyden haberleri yok' hem de benim t#ha+
davran*larma al*tlar%%%! Elbiseleri berbat d#r#mdayd% -tn e"eyi ya$m#r altnda eirdi$i iin
zerindekiler am#rlanm*' b#r#* b#r#* olm#*t#% Dirmi d(rt saattir kendi kendine verdi$i
sava*tan' +izik yor#nl#ktan
C"hilles boz#k bir 6#sayla kon#*maktadr 4@ev%5
:12
k(t havadan yz tannmaya"ak hale elmi*ti% 1e"eyi Manr bilir nerelerde eirmi*ti% Cma i*te
hi olmazsa bir karara varm*t%
Fa.y ald/ annesi at' D#neka evde de$ildi% 8izmeti de b#l#nm#yord# b# saatte evde%
)#lheriya Cleksandrovna sevin *a*knl$ndan (n"e hibir *ey s(yleyemedi' sonra on#n kol#na
iri. ieri (trd%
01eldin haP0 diye ba*lad' sevinten kekeliyord#% 0;eni b(yle a.tal ibi (zya*laryla kar*lad$m
iin kzma bana 6odya' aslnda lyor#m ben' a$lamyor#m% Doksa sen a$lad$m m
sanm*tnN 8ayr' "anm' sevin iindeyimP F(t bir al*kanlk b# bende' nedense he. (zlerim
s#lanr% -abann (lmnden beri b(yle' b#% Et#r' "anm' yor#ns#nd#r%%% Ch' nasl da am#r
iinde stn ba*nP0
6askolnikovK
0Dn ya$m#rda biraz slandm' anne"i$im%%%0 diye"ek old#%
)#lheriya Cleksandrovna hemen on#n s(zn kestiK
08ayr' hayrP Eski al*kanl$mla' *# kadn"a al*kanl$mla seni sor#ya eke"e$imi sandn
alibaN Mela*lanmaP%% -en artk anlyor#m' her *eyi anlyor#m%%% -#rann (reneklerini de
($rendim' do$r#s#' daha akll b#rallar% D*n. ta*ndm ve anladm ki' ben senin ne
d*n"elerini anlayabilirim' ne de sana hesa. sormaya hakkm var% Fa+anda kimbilir' ne ibi
d*n"elerin' tasarlarn var ve kimbilir neler neler d*nyors#nN Eysa ben seni drtyor ve
s(yle bakalm' diyor#m' ne d*nyors#nN -en i*te%%% Ch' ManrmP ,e diye b(yle i.e sa.a elmez
*eyler d*nyor#m sankiP A*te 6odya"$m' Dmitriy )roko+i!in etirdi$i s# derideki yazn
n" kezdir ok#yor#m% 1(rr (rmez bir ah ektim' !-ehey a.tal kadn'! dedim iimden'
0(rdn m nelerle #$ra*yorm#* o$l#nN 9ste btn bilme"enin (zmP En#n ka+asnda yeni
birtakm d*n"eler var' onlar zerinde d*nyor' sense on# rahatsz ediyor' "ann
skyors#n%%%0 Dazn ok#yor#m "anm' k#*k#s#z .ek ok yerini anlamyor#m' eh' b(yle de olmas
erek zaten' nerde bende b#nlar anlaya"ak ka+aN0
01(sterir misiniz bana o deriyi anne"i$imN0
:13
6askolnikov deriyi ald' makalesine *(yle bir (z att% J# andaki d#r#m#yla ne kadar eli*irse
eli*sin' bir yazsn ilk kez baslm* (ren her yazarn d#yd#$# o t#ha+' b#r#k tatll$ d#yd#
iinde/ k#*k#s#z' yirmi ya*n etkisi de vard b#nda% Cma b# bir an srd% -irka satr ok#d#ktan
sonra' ka*lar atld/ yre$inde dayanlmaz bir keder d#y#yord#% -irden' *# son birka aydr
kendi kendine kar* verdi$i sava* hatrlad% <an sknts ve tiksintiyle +rlatt deriyi masann
zerine%
0Dalnz' 6odya"$m' ne kadar a.tal ol#rsam olaym' yine de senin ok yaknda' bilim
dnyamzn' en (nde eleni de$ilse bile' (nde elenlerinden biri ola"a$n anlayabiliyor#m% M#t#.
senin ibi birinin deli olabile"e$ini d*nmek "esaretini (sterdilerP 8ah-hah-haP ;en bilmiyors#n'
b#n# erekten d*ndlerP J# i*e bak' az kalsn Dnya bile inana"aktP 6ahmetli baban da iki
kez derilere yaz (ndermi*ti/ ilkinde *iirlerini 4b#nlar de+terimde saklyor#m' bir n sana
(steririm5' daha sonra da ko"a bir (yksn 4de+terime ekmem iin vermesini ri"a etmi*tim5/
baslmalar iin ikimiz de nasl d#a etmi*tikP Cma basmam*lardP Clt yedi n (n"e' 6odya"$m'
senin iydiklerini' yiyi. itiklerini' ya*ay*n (rn"e deh*et iinde kalm*tm% Jimdiyse' yine bir
a.tal old#$#m# anlyor#m/ nk' e$er istersen' akln ve yetene$inle b#nlarn he.sine bir anda
sahi. olabilirsin sen%%% Demek ki' *imdilik b(yle *eyler istemiyors#n' ok daha (nemli i*lerin var%%%0
0Dnya evde de$il mi' anne"i$imN0
08ayr' 6odya% En# .ek evde (rd$m yok' beni sk sk yalnz brakyor% ;a$ols#n' Dmitriy
)roko+i sk sk ziyaretime eliyor' bana senden s(z ediyor% <anm benim' seni (yle seviyor'
sayyor ki%%% -eni yalnz brakmakla' kz karde*inin bana kar* saysz old#$#n# s(ylemek
istemiyor#m% Daknd$m sanmamalsn% En#n h#y# kendine (re' benimki kendime (re'
benden izledi$i bir *eyler var% -enimse sizden izli sakl hibir *eyim yok% D#nya!nn ok akll bir
kz old#$#na ve hem seni' hem beni sevdi$ine inan"m tam%%% Cma yine de%%% btn b#nlarn son#
nereye vara"ak' bilemiyor#m%%% A*te' ziyaretime eldin ve beni m#tl# ettin' 6odya/ kz karde*inse
d*arda%%% 1elin"e kendisine'
:1&
sen yokken a$abeyin eldi' nerelerde dola*yord#n bakalmN diye"e$im% ;en de' 6odya"$m
beni +azla *martmaK #$rayabile"ek ibi old#n m#yd#' el' #$rayamazsan' ne ya.alm' beklerim%%%
-en naslsa senin beni sevdi$ini bile"e$im' eh' b# da bana yeter%%% ;enin eserlerini ok#ya"a$m'
herkesin senden (vyle s(zetti$ini d#ya"a$m' arada bir de sen beni (rmeye ele"eksin' daha
ne isterimP A*te *imdi de eldin' anne"i$ini av#tmak istiyors#n' (ryor#m%%%0
)#lheriya Cleksandrovna birden a$lamaya ba*lad%
0Dine a$lyor#mP ;en b#dala annene aldrma' yavr#"#$#mP0 -irden yerinden srayarak ba$rd%
0Ch' ManrmP D#rm#* ot#r#yor#m b(yleP Eysa evde kahve var%%% D#r sana bir kahve ya.aymP
1(rdn m ya*llk ben"illi$i neymi*P Jimdi' *imdi ya.armP0 %
0-rakn anne"i$imP 1idiyor#m ben% Fahve imeye elmedim b#raya% 3t+en s(yleye"eklerimi
dinleyin%0
)#lheriya Cleksandrovna rkerek yakla*t%
0Cnne"i$im' ne ol#rsa ols#n' hakkmda ne d#yarsanz d#y#n' benim iin ne s(ylerlerse
s(ylesinler' beni *imdiki ibi sevmeye devam ede"ek misinizN0 6askolnikov hi d*nmeden'
s(zlerini tartmadan' yre$inden ta*an bir "o*k#yla sorm#*t# b#n#K
06odya' 6odya"$mP ,eyin varN ,asl b(yle bir *ey sorabilirsin banaN -ana kim senin hakknda
k(t bir *eyler s(yleyebilirmi*N Fimseye inanmam ben' kim elirse kovarm%0
6askolnikovK
0;izi her zaman sevdi$imi s(ylemeye eldim0 dedi' ayn "o*k#nl#k iindeydi% 07e *# anda yalnz
olmamzdan' hatta D#nya"$mn bile evde b#l#nmay*ndan ok sevinliyim% M#ts#z bile olsanz
bilin ki' o$l#n#z sizi kendinden ok seviyor%%% 7e yine bilin ki' hakkmda d*ndkleriniz' benim
kat' a"masz bir insan old#$#m' sizi sevmedi$im' btn b#nlar do$r# de$il% ;izi he. seve"e$im%%
-#nlar s(ylemek iin eldim size%%% Evet' yeter artkP -(yle ya.mak' b(yle ba*lamak erekti$ini
sanyor#m%%%0
)#lheriya Cleksandrovna hibir *ey s(ylemeden on# k#"aklad' ba$rna bast' sessiz sessiz
a$lamaya ba*lad% ;on#ndaK
:12
0;ana ne old#' 6odya' bilmiyor#m0 dedi% 0-tn b# sre iinde he. seni bktrd$mz
sanyord#m% Jimdiyse' ol#. bitenleri d*nn"e' seni byk bir a"nn bekledi$ini' b#n"a
zlmenin nedeninin b# old#$#n# anlyor#m% -#n# tQ ne zamandr biliyor#m ben' 6odya% -#
kon#y# at$m iin ba$*la beni/ e"e ndz b#nlar d*nyor#m' (zme #yk# irmiyor% Dn
e"e de karde*in he. seninle ilili bir *eyler sayklad d#rd#% D#yd#$#m baz *eyler old#' ama
hibir *ey anlamadm% -# sabah tam bir idam mahkBm# ibiydim' he. bir *eyler ola"ak diye
bekliyord#m' hissediyord#m' ve i*te olanlar old#P 6odya' 6odya"$m' nereye idiyors#nN
1idiyors#n' de$il miN0
01idiyor#m%0
0-iliyord#m%%% -ana erek d#yarsan e$er' ben de elebilirim seninle% Dnya da elebilir%%% ;eni
sever Dnya' ok sever%%% 8atta' e$er istersen' ;onya ;emyonovna da bizimle elebilir%%% 1(ryor
m#s#n' on# kzm ibi ba$rma basmaya hazrm%%% Mo.arlanmamza Dmitriy )roko+i yardm
eder%%% Cma%%% sen%%% nereye idiyors#nN0
0Elveda' anne"i$im%0
0,eP 8emen b#n mNP0 diye ba$rd )#lheriya Cleksandrovna' sanki sons#z"asna
kaybediyord# on#%
0D#ramam artk' itme zaman eldi' itmem erek%%%0
0-en de seninle elemez miyimN0
08ayr' siz diz (k. benim iin d#a edin% -elki sizin d#alarnz Manrya #la*r%0
01el ha kar. seni k#tsayaymP A*te b(yle' i*te b(yleP Ch' Manrm' ne ya.yor#z biz b(yleP0
6askolnikov evde kimsenin b#l#nmay*ndan ve annesiyle yalnz (r*ebilmi* olmasndan
sevinliydi% -tn *# deh*et veri"i dakikalar iinde yre$i sanki y#m#*ayvermi*ti% Cnnesinin
(nnde yere ka.and' ayaklarn (.t' ana o$#l k#"akla*tlar' a$la*tlar% )#lheriya Cleksandrovna
b# kez ne *a*rm*' ne de bir *ey sorm#*t#% ,e zamandr o$l#n#n bir +elaketle kar* kar*ya
old#$#n# anlyord#' *imdi o kork#n an eli. atm*t i*te%
06odya' "anm benim0 dedi hkrarak' 0sen benim ilk (z a$rmsn% *# anda da t.k
kkl$nde old#$#n ibisin% E
:1:
zamanlar da bana b(yle sok#l#r' k#"aklar' (.erdin% -abann sa$l$nda' yoks#ll#k ekti$imiz
nlerde' senin bir tek varl$n bile bizim iin av#nt# ol#rd#% -aban to.ra$a verdi$imiz n de'
on#n mezar ba*nda' t.k b(yle ka kez k#"akla*. a$la*m*tk% -enim ne zamandr a$lay.
d#rmama elin"e' b#n#n nedeni' ana yre$imin +elaketi (n"eden sezmi* olmasdr% Daha %
b#raya eldi$imiz ilk nden' hani ak*ama do$r#yd#' seni (rr (rmez bak*larndan her *eyi
anlam*tm' yre$im .aralanr ibi olm#*t#/ ve nihayet b#n' demin sana ka.y a. da
yzn (rr (rmez' o #$#rs#z ann eli. att$n anladm% 6odya' yavr#m' hemen *imdi
itmiyors#n' de$il miN0
08ayr%0
0Dine ele"ek misinN0
01ele"e$im%0
06odya"$m' sakn kzma' sormaya bile "esaret edemiyor#m' "esaret edemeye"e$imi de
biliyor#m' ama sen bana bir iki kelimeyle s(yleyiver' ne ol#r/ #za$a m idiyors#nN0
0@ok #za$a%0
0-# idi*in bir (revle ya da ilerdeki mesleki ykseli*inle mi ililiN0
0Manr ne iin (nderiyorsa%%% Mek ki siz benden d#anz eksik etmeyin%%%0
6askolnikov ka.ya yrd' ama annesi ona sarlarak #m#ts#zl#k dol# (zlerini (zlerinin iine
dikti% Dz d#yd#$# deh*etten ar.lm* ibiydi%
6askolnikov eldi$ine .i*man olm#*t#%
0Deter' anne"i$imP0 dedi%
0Mmden itmiyors#n' de$il miN Daha ayrlmyor#z' yarn ene ele"eksin' de$il miN0
01ele"e$im%%% ElvedaP0
;on#nda annesinden ko.abilmi*ti%
9lk' .rl .rl' diri bir ak*am vard d*arda% 8ava daha sabahtan am*t% 6askolnikov hzla evine
do$r# idiyord#% 1ne* batmadan her *eyi bitirmek niyetindeydi% E zamana kadar da kimseyle
kar*la*mak istemiyord#% Edasna karken' #$ra*makta
:1>
old#$# semaveri brakan ,astasya!nn (zleriyle kendisini izledi$ini +arketti% 0Doksa odamda biri
mi varN0 diye d*nd% Dzn b#r#*t#rd#K )or+iriy elmi*ti aklna% Cma odasnn ka.sn an"a
ierde D#nya!y (rd% Mek ba*na ot#rm#*' derin d*n"eler iinde on# bekliyord#K E.eydir
bekledi$i anla*lyord#% 6askolnikov d#ralad% Dnya on# (rn"e ot#rmakta old#$# divandan
korka korka kalkt' eli. on#n tam kar*snda d#rd#% Fmltsz bak*lar deh*et ve a"yla dol#yd#'
6askolnikov on#n yalnz"a bak*larndan herseyi bildi$ini anlad%
F#*k# iindeK
0Danna yakla*abilir miyim' yoksa ideyim miN0 diye sord#%
0-tn n ;onya ;emyonovna!da ot#rd#m' birlikte seni bekledik% Eraya ne ya.. edi.
#$raya"a$n d*nyord#k%0
6askolnikov ieri irdi' kendini bir sandalyeye att%
0-itkinim' Dnya% @ok yor#ld#m% Eysa hi de$ilse *# anda kendime tmyle hQkim olabilmeyi
isterdim%0 F#*k#l# (zlerle kz karde*ine bakt%
0-tn e"e neredeydinN0
0Mam hatrlayamyor#m%%% -iliyor m#s#n' karde*im' ben btn b# i*ler kesin olarak hallols#n
istedim ve ka kez ,eva!nn kysna idi. idi. eldim% -#n# ok iyi hatrlyor#m%%% Erada her
*eye bir son vermek istedim' ama%%% olmad%%%0 Deniden k#*k#yla bakt D#nya!nn yzne%
0Manrya *krP -iz de b#ndan korkm#*t#k%%% ;onya ;emyonova!yla ben%%% Iyleyse hQlQ hayata
inanyors#nP Jkrler ols#nP Jkrler ols#nP0
6askolnikov a" a" lmseyerekK
08ayr' inanmyord#m0 dedi% 0Demin annemle k#"akla*. a$la*tk% -en Manr!ya inanmam' ama
ondan benim iin d#a etmesini istedim% ,asl ol#r artk' bilmem' D#ne"ka%%% Haten btn b# ol#.
bitenlerden hibir *ey anlamyor#m%%%0
Dnya kork#ylaK
0Cnneme mi ittin senN0 diye ba$rd% 0;(yledin mi ona her*eyiN ;(yleyebildin miN0
08ayr' s(ylemedim%%% yani' s(z"klerle%%% ama o .ek ok *eyi anlad% 1e"e senin sayklamalarn
d#ym#*% El#. bitenlerin
:18
yarsndan haberi old#$#na eminim% -elki de ok a.tal"a bir *ey ya.tm #$ramakla%%% ,iin
#$rad$m da bilmiyor#m%%% Cla$n biriyim ben' Dnya%0
0C" ekmeye hazr bir alakP%%% 1idiyors#n' de$il miN0
01idiyor#m% 8emen *imdi% -# #tantan k#rt#lmak iin kendimi s#lara atmak istedim' ama
k(.rde' s#y#n stnde d#r#rken' kendimi *# ana kadar l (rd$me (re' *imdi de #tan"a
dayanmam erekti$ini d*ndm% -#' #r#r de$il mi' DnyaN0
01#r#r' 6odya%0
Iln (zleri alevlenir ibi old#/ hQlQ #r#rl# old#$# iin sevinmi*ti sanki%
D#daklarnda ar.k bir lmseme' kz karde*inin yzne bakarakK
0;akn s#dan korkm#* olmayaym' DnyaN0 dedi%
Dnya a" a"K
0Deter' 6odyaP0 diye ba$rd%
Aki dakika kadar sren bir s#sk#nl#k old#% 6askolnikov ba*n yere e$mi*ti% D#ne"ka masann
(br #"#nda ayakta d#r#yor' ona a"yla bakyord#% 6askolnikov birden aya$a kalktK
01e old#% Crtk vakit tamam% Meslim olmaya idiyor#m% Dalnz' niin teslim ola"a$m bilmiyor#m%0
D#nya!nn yanaklarndan iri damlalar y#varland%
0C$lyors#n' karde*im' .eki' bana da elini #zatabilir misinN0
0F#*k#n m# vardN0
Dnya ona smsk sarld' (.meye ba*lad%
0C"y stlenmekle' s##n# yar yarya temizlemi* olm#yor m#s#nN0
0;# m#N0 diye ba$rd 6askolnikov' bir anda (+keden deliye d(nm*t% 0,e s##N Ildrenin krk
nahndan arna"a$ a*a$lk bir te+e"iyi' hi kimseye hibir yarar olmayan' yoks#llarn kann
emen zararl bir biti (ldrmek mi s#P -# s# benim #m#r#mda bile de$il ve on# temizlemeyi de
d*nmyor#m% ,edir b# b(yleN D(rt yandan herkes 0"inayetP "inayetP0 diye ba$r. d#r#yorP
Forkakl$mn ne kadar sama old#$#n# btn akl$yla an"ak *imdi' b(ylesine ereksiz bir
#tan" ekmeye
:1?
karar verdi$im *# anda anlayabiliyor#mP Meslim olmam d.edz alakl$mdan ve
yeteneksizli$imden%%% bir de' belki *#%%% )or+iriy!nin (nerdi$i indirimden%%%0
0,eler s(ylyors#n sen' a$abeyP0 diye ba$rd Dnya' sesi #m#ts#zl#k dol#yd#% 0Fan d(ktn
senP0
08erkesin d(kt$ kanP%%0 diye ba$rd 6askolnikov' byk bir (+ke iindeydi% 01emi*te ve
nmzde bir sel ibi aktlan' kanP%% Jam.anya ibi kan d(kenler <a.itol!de ta iyi. insanl$n
k#rtar"lar olarak k#tsanm*lardP @evrene dana bir dikkatli bak bakalmP -en de iyilik etmek
istemi*tim insanlaraP 8em ya.t$m b# bir tek a.tal"a *eye kar* yzler"e' binler"e iyi ve zel
*ey ya.abilirdim%%% C.tallk da denmez benim b# ya.t$ma%%% Do$r#dan do$r#ya' be"eriksizlik%%%
@nk' ba*arszl$a #$ramazdan (n"e hi de *# anda (rnd$ ibi a.tal"a (rnmyord#
ya.t$m i* 4-a*arszl$a #$rad m' her*ey a.tal"adrP5 -en ya.t$m b# a.tallkla kendime
ba$mszlk kazandrmak' ilk admm atmak' erekli aralar edinmek istemi*tim%%% ;on#ta
sa$lana"ak yarar' btn b# a.tallklar sili. s.re"ektiP%% Cma daha ilk admda t(kezledim' nk
ben bir ala$mP -tn sor#n b#radaP Cma yine de sizin (r*lerinize katlmyor#mK
ba*arabilseydim' bana da ta iydire"eklerdiP Jimdiyse' ka.ana sk*tmP0
0;en neler s(ylyors#n' karde*imN -# +arkl bir*ey%%% -#' o de$ilP0
0Demek b# o de$ilP -iim olarak' estetik bakmdan' demek istiyors#n herhaldeN Cnlamyor#m
do$r#s# k#*atlm* bir halk zerine' yol#n"a' yordamn"a bombalar ya$drmak biim bakmndan
kimseyi rahatsz etmiyor ve sayde$er bir*ey saylyor% Estetik kays' szl$n ilk
belirtisidirP 8ibir zaman' *# anda old#$#n"a a.ak d#ymam*tm b#n#/ s##m#n anlamn ve
b#na niin "inayet denildi$ini *# anda old#$#n"a hibir zaman anlamam*tm ve kendimi hibir
zaman *# anda old#$#n"a l ve inanl d#ymam*tmP%%0
;ol#n yz al al olm#*t#% ;on "mlesini s(ylerken (zleri bir ara D#nya!nn bak*laryla
kar*la*t ve b# bak*larda kendisi iin d#y#lan (yle byk bir a"y yakalad ki' bir anda kendine
:20
eldi% Cnnesiyle kz karde*inin m#ts#zl#klarn ve b# m#ts#zl#$#n nedeninin kendisi old#$#n#
d*nd%%%
0Dnya' "anmP ;##m varsa' ba$*la beni 4;#l#ysam ba$*lanmam mmkn de$il ya' neyse%%%5
ElvedaP Mart*mayalm artkP Haman eldi' eldi de eiyor bileP Dalvarrm sana' arkamdan
elme' daha #$raya"ak yerim var%%% Jimdi hemen annemizin yanna it ve ondan hi ayrlma%%%
Dalvarrm sana%%% -# senden son ve en byk iste$imdir% 8i ayrlma ondan% En# (yle kayl bir
d#r#mda braktm ki' b# a"ya dayanabile"e$ini hi sanmamP Da (lr' ya ldrrP En#nla olP
6az#mihin de sizinle ola"ak' kendisiyle kon#*t#m%%% -enim iin a$lama% Fatil de olsam' (mrm
boy#n"a yrekli ve drst olmaya al*a"a$m% -elki birn benden s(z edildi$ini d#yarsn% ;izi
#tandrmaya"a$m' (re"eksin%%% Fantlaya"a$m size nasl bir%%%0 -# son s(zleri zerine
D#nya!nn (zlerinde yeniden t#ha+ bir anlatmla kar*la*n"a' kestiri. attK 08aydi'
allahsmarladkP ,iin a$lyors#nN C$lama' a$lamaP ;ons#za dek ayrlmyor#z yaP Ch' az kalsn
#n#t#yord#mP%%0
Masann zerinden st bir .armak toz' kaln bir kita. ald' ya.raklar arasndan +ildi*i zerine
ya.lm* kk bir s#l#boya .ortre kard% -#' manastra ka.anmak isteyen eski ni*anlsnn'
evsahibi kadnn kznn resmiydi% 6esimdeki sayrl' anlaml yz bir dakika kadar seyretti' (.t'
sonra resmi D#nya!ya #zatarak' daln dalnK
0-ir tek on#nla kon#*m#*t#m b# kon#y#'0 dedi% 0;onradan b# d#r#m# alan' b(ylesine irkinle*en
tasarlarm yalnz ona am*tm% Merak etmeK senin ibi o da do$r# b#lmam*t d*n"elerimi%%%
Ayi ki yasamyor%%%0 -irden iindeki o byk a"ya d(nd' kendi kendine kon#*#r ibiK 0En (nemlisi
de0' dedi' 0en (nemlisi de *imdi her *ey yeni bir biim ala"ak' her *ey ikiye b(lne"ek%%% 8er *ey'
her *eyP Cma a"aba ben b#na hazr mymN -#n# istiyor m#y#mN -#n#n benim snanmam iin
erekli old#$#n# s(ylyorlarP Tyi ama btn b# anlamsz snavlarn ne ere$i varN Dirmi yllk bir
krek "ezasndan sonra ya*lanm*' a.talla*m*' ten d*m*' a"larla ezilmi* bir insan olarak
kt$mda *imdi old#$#mdan daha m iyi d*ne"e$imN ,e
:21
ya.aym ben (yle ya*amayN 7e beni bekleyen b# ya*ama ben *# anda niin rza (steriyor#mN
Ch' b# sabah d#r#. ,eva!ya bakarken bir alak old#$#m#' a*a$lk bir yaratk old#$#m#
anlam*tmP0
;on#nda ikisi de ktlar% @ok zor bir *eydi b# Dnya iin' ama on# yine de seviyord#P
Cyrlm*lard' ama elli adm kadar yrdkten sonra Dnya on# bir kez daha (rmek iin d(n.
bakt% 6askolnikov daha (zden kaybolmam*t% ;oka$n k(*esine elin"e o da d(n. bakt% ;on
kez kar*la*t bak*lar% Cma kz karde*inin de d#r#. kendisine bakt$n (rn"e 6askolnikov
sabrsz' hatta (+keli bir i*aretle itmesini istedi' kendisi de sert ve hzl bir d(n*le yan soka$a
sa.t%
0F(t bir insanm' b# a.ak bir *ey0 diye d*nd' kz karde*ine ya.t$ (+keli el i*aretinden
#tanm*t% 0Cma onlar da' sevilerinin krntsna bile de$medi$im halde beni niin b# kadar ok
seviyorlarN Ch' tek ba*ma olsaydm' kimseler sevmeseydi beni' ben de kimseleri sevmezdimP
-tn b#nlar da olmazdP @ok ilin' (nmdeki onbe*' yirmi yllk srn ya*ay*m srasnda' her
kelimede kendime hayd#t diyerek a$lama (sterilerinde b#l#na"ak kadar alala"ak mymN Evet
evet' tam da b(yleP Izellikle b#n#n iin (ndere"ekler srne beni' onlara erekli olan b#P%% A*te'
yollarda nasl da kml kml' nasl da bir a*a$ bir y#kar idi. eliyorlarP Eysa he.si hayd#t
yaradl*l' he.si alakP 8atta b#ndan da beter' b#dala' he.siP Cma benim srne
(nderilmeye"e$imi s(yle bakalm' soyl# bir (+keyle nasl k#d#rm#*a d(nerlerP%% Ch' ne+ret
ediyor#m' he.sinden ne+ret ediyor#mP0
Cklna esasl bir *ekilde taklan bir kon# vardK 0Enlara nasl' nasl boy#n e$ebilirimP 8em de
inan d#yarak%%% Cma neden olmasnN Sstelik de tam b(yle olmas erekir% Dirmi yl sre"ek bir
z#lm b#n# onlara hem de kesin olarak sa$lar% ;# tas a*ndrr%%% 9yi ama' btn b#nlardan sonra
ya*ay. da ne ola"akN -#n#n (zellikle b(yle bir son# vere"e$ini bile bile niin idiyor#mN0
Dn aksamdan beri belki yzn" kez sor#yord# b# sor#y# kendine' ama yine de idiyord#%
:22
7AAA
6askolnikov ;onya!nn odasna irdi$inde hava artk kararmaya ba*lam*t% 1n boy#n"a ;onya
on# dayanlmaz bir heye"anla bekleyi. d#rm#*t#% D#nya!yla birlikte beklemi*lerdi% Dnya'
;vidriaylov!#n' 0-# i*i ;onya da biliyor0 *eklindeki dnk s(zleri zerine' daha sabahtan
elmi*ti% 9kisinin kon#*malarn' (zya*larn' birbirleriyle nasl anla*tklarn anlatmaya"a$z%
Dalnz *# kadarn s(yleyelim ki' Dnya b# (r*meden hi de$ilse bir av#nt# elde etmi*tiK
C$abeyi yalnz kalmaya"akt% @nk ilk kez ;onya!ya alm*' en byk izini ona s(ylemi*ti/
kendisine insan erekti$inde ;onya!ya ko*m#*t#% Dazs on# nereye atarsa' ;onya da .e*inden
ide"ekti% Dnya b#n# ;onya!ya sorm#* de$ildi' ama b(yle ola"a$n biliyord#% ;onya!ya byk
bir sayyla bakyord#/ on#n b# sayll$ ;onya!y ba*lanta #tandrm*t' nerdeyse
a$laya"akt' nk' o kendisini say d#y#lmak *#rda d#rs#n' D#nya!nn yzne bakabile"ek
de$erde bile (rmyord#% 6askolnikov!#n odasndaki o ilk (r*melerinde' kendisine dikkatle ve
sayyla selam veren D#nya!nn o zel yz' onda hayat boy#n"a eri*ilebile"ek en zel hayal
olarak kalm*t%
Dnya son#nda dayanamam* ve a$abeyini idi. odasnda beklemek iin ;onya!y yalnz
brakm*t/ nedense 6odya (n"e kendi evine #$rar ibi eliyord#% ;onya yalnz kaln"a
6askolnikov!#n erekten de intihar etmi* olabile"e$i d*n"esiyle kvranmaya ba*lad% Dnya
da kork#yord# b#ndan% Cma ikisi birlikteyken birbirlerini yat*trm*lar' binbir ereke sralayarak
b#n#n mmkn olmad$na birbirlerini inandrm*lard% Jimdiyse' birbirlerinden ayrlr ayrlmaz'
her ikisi de yalnz"a b#n# d*nmeye ba*lam*t% Ite yandan ;onya' ;vidriaylov!#n'
6askolnikov!#n (nnde iki yol b#l#nd#$#na ili*kin s(zlerini hatrlyord#K Da ;ibirya' ya da%%%
6askolnikov!#n nasl kibirli' (zsayl old#$#n# ve Manr!ya inanmad$n da biliyord#%%% ;on#nda'
#m#ts#zl#k iindeK 0Dalnz"a (lmden korkt#$# iin ya*ayabilir mi bir insanN En# *# anda hayata
ba$layan tek *ey b# kork#0 diye d*nd% 1ne* artk batyord#% ;onya .en"erenin
:23
(nnde d#rm#*' zn zn d*ary seyrediyord#% Cma .en"eresinden biti*ik evin badanasz
d#varndan ba*ka bir *ey (rnmyord#% Mam m#ts#z delikanlnn intihar etti$ine kesinlikle inan
etirdi$i srada' ka. ald ve ieri 6askolnikov irdi%
;onya!nn ($snden sevinli bir $lk ko.t#% Cma 6askolnikov!#n yzne dikkatle bakn"a
birden sa.sar kesildi%
0A*te b(yle0 dedi 6askolnikov lmseyerek' 0halar iin eldim% ;onyaP Fendin s(ylemi*tin bir
d(rtyol a$zna itmemi' ne old#' *imdi i* "iddiye binin"e korkt#n m#N0
;onya ona *a*knlkla bakyord#% 6askolnikov!#n s(zleri' sesinin ton# ona bir t#ha+ elmi*ti%
-tn v"#d#ndan so$#k bir r.erme eer ibi old#% Cma az sonra s(zlerinin de' sesinin
ton#n#n da ya.ma"k old#$#n# anlad% 6askolnikov do$r#dan on#n (zlerine bakmaktan
kanyorm#* ibi' kar*da' k(*ede bir yerlere bakarak kon#*#yord#K
0D*n. ta*ndm' ;onya' ve b(ylesinin daha #y#n ola"a$na karar verdim% Dalnz bir d#r#m
var b#rada%%% Cma neyse' anlatmas #z#n srer' zaten (nemli de de$il%! -iliyor m#s#n' "anm
skan neK -tn bir ahmaklar srs' a*a$lk birtakm insanlar' (zlerini devire devire bana
birtakm sor#lar sora"aklar ve ben de b# sor#lara "eva. vermek zor#nda kala"a$m%%% -eni
.armaklaryla (stere"ekler%%% M#hP -iliyor m#s#n' )or+iriy!e itmeye"e$im' bktm ondan% En iyisi
dost#m )oroh!a itmek%%% Fimbilir nasl *a*ra"aklar' ne byk bir etki braka"a$m zerlerindeP
Cma so$#kkanl olmam erek/ *# son sralar a*r sinirli old#m% Ananr msn' az (n"e
kzkarde*ime' beni son bir kez (rmek iin d(n. bakt diye' nerdeyse y#mr#k salladm% ,asl
hayvanla*t$m anla artkP ,erden nereye eldimP ,eyse' halar nerdeN0
Fendinde de$il ibiydi% D#rd#$# yerde d#ramyor' dikkatini bir *ey zerinde to.layamyord#%
;(zleri birbirini t#tm#yor' ordan oraya atlyord#% Elleri de ha+i+e titriyord#%
;onya sessiz"e bir k#t#dan halar kardK -iri serviden' biri bakrdand halarn' kendi zerinde
ve 6askolnikov zerinde sessiz"e ha kard' servi a$a"ndan olan ha 6askolnikov!#n boyn#na
takt%
:2&
0-enim iin de armha erili*in simesi ola"ak b# ha' hah-hah-haP Jimdiye dek ekti$im a"lar
azd sankiP ;ervi a$a"ndan olan halk iin' bakrdan olanysa 3izavetaibiler iin%%% Demek
kendine on# alyors#nN 1(ster bakaymP Demek%%% o srada da b# vard zerinde%%% -#na benzer
iki *ey daha (rm*tm sanrm' m* bir hala bir tasvir%%% Fo"akarnn ($sne +rlat.
atm*tm% Eysa *imdi%%% oysa *imdi benim asl onlar' ta*mam erek%%% ,eler s(yleyi. d#r#yor#m
ben b(yleN Csl isimi #n#t#yor#m%%% ,edense ok dalnmP%% -#raya elmemin nedeni' ;onya'
sana haber vermek iin%%% bilesin diye%%% Eh' he.si b# kadar%%% Dalnz b#n#n iin elmi*tim% 48mmP
8ay Cllah' ben daha +azla bir*eyler s(yleye"e$imi sanyord#m%5 1itmemi sen istemi*tin% A*te ben
de idiyor#m%%% -en ha.iste yata"a$m' senin de iste$in yerine ele"ek%%% ,e a$lyors#nN ;en de
miN Deter artk% ;onya' kesP Ch' nasl da a$r eliyor btn b#nlar banaP0
Cma yine de iinde bir *eyler kmldad$n d#yd#K ;onya!ya baktka yre$i szlyord#% 0,e b#N0
diye d*nd kendi kendine% 0,e ol#yor b# kzaN -en nesi ol#yor#m ki on#nN ,e diye a$lyorN
Cnnem mi' Dnya m ki' bana kol kanat eriyorN0
;onya rkek rkekK
08a kar' hi olmazsa bir kez d#a etP0 diye yalvard' sesi titriyord#%
0E' tabii' hem de ne kadar istersen' ;onyaP Dre$imin derinlerinden ko.arak stelikP%%0
Eysa bamba*ka bir *ey s(ylemek niyetindeydi%
Sstste birka kez ha kard% ;onya *aln al. ba*n (rtt% -#' besbelli' Marmeladov!#n 0aile
yediar0 diye s(zn etti$i *# ye*il dra. sald% 6askolnikov!#n aklndan b#nlar eti' ama bir *ey
sormad% 1erekten de ok daln ve old#ka tela*l old#$#n# kendisi de +ark etmeye ba*lam*t%
-# d#r#m on# kork#tt#% ;onya!nn da kendisiyle birlikte elmeye hazrland$n (rn"e ise iyi"e
*a*rd%
0,e ol#yors#nN0 diye ba$rd (+keyle% 0,ereye b(yleN ;en b#rada kala"aksnP -en tek ba*ma
ide"e$imP0 Srkek admlarla ka.ya do$r# yrd' tam karkenK 0Maiyetiyle birlikte elmi* mi
dedirte"eksinN0 diye hom#rdand%
:22
;onya odann ortasnda kalakald% -ir tek ayrlk s(z bile s(ylemeden k. itti 6askolnikov'
sanki ;onya!y #n#tm#*t#/ yak" bir k#*k# kabaryord# r#h#nda%
0-tn b#nlar b(yle mi ola"aktN0 diye d*nd merdivenlerden inerken% 08er *eyi de$i*tirmek%%%
dzeltmek ve%%% itmemek mmkn de$il miN0
Cma yine de idiyord#% -irden' kendi kendisine sor#lar sor#. d#rmasnn artk hibir (nemi
olmad$n hissetmi*ti% ;oka$a kn"a ;onya!yla vedala*mad$n' ba$r*ndan kz"a$zn
kmldamaya bile "esaret edemeyerek' odann ortasnda ye*il salyla kalakald$n hatrlad' ve bir
an d#ralad% Mam b# srada' sanki on# kesin olarak ykmak iin b# an bekliyorm#*"asna
ka+asna bir d*n"enin saldrd$n hissetti%
0Jimdi niin' niin #$radm ben b# kzaN Fendisine' i* iin' dedim% 9yi ama' ne i*i iinNA* +alan yok
ki ortadaP 1idiyor#m demek iin mi eldim yoksaN )ek erekiyord# sankiP Doksa seviyor m#y#m
on#N 8ayrP 8ayr' de$il miN Daha demin bir k(.ek ibi kovmadm m kendisiniN Doksa on#n
halar m erekti banaN Ch' nasl alalm*m benP Cma' hayrP En#n (zya*lar! erekti bana'
nasl korkt#$#n#' yre$inin nasl .ara .ara old#$#n# (rmem erektiP -ir *eylere t#t#nmam'
idi*imi biraz ols#n e"iktirmem' bir insana bakmam erektiP Fendi zerime b#n"a #m#tlar
beslemeye' b#n"a hayaller k#rmaya "esaret ettim bir deP Eysa se+il' be* .ara etmez' a*a$lk'
a*a$lk bir adamm benP0
Fanal boy#n"a yryord# ve ide"e$i yer b#radan #zak de$ildi% Cma k(.rye varn"a d#raklad%%%
ve birden k(.rye sa.. ;aman.azar!na do$r# yrmeye ba*lad%
1(zlerini d(rt bir yana eviriyor' t#tk#yla' doymama"asna baknyord# evresine/ ama her *ey
sanki (zleri (nnden kay. idiyord#' dikkatini bir *ey zerinde to.layamyord#% 0-ir ha+ta sonra'
bir ay sonra beni bir ha.ishane arabas iinde b# k(.rden eiri. (tre"ekler0 diye d*nd%
0C"aba b# kanala nasl baka"a$m o zamanN Jimdi b(yle d*nd$m hatrlaya"ak mymN
Irne$in *# tabelay%%% o zaman nasl ok#ya"a$mN
:2:
0Ertaklk0 yazyor b#rada%%% J# a!y' a har+ini #n#tmamal%%% bir ay sonra yine bakmalym b# a!ya%%%
C"aba o zaman' da *imdi (rd$m ibi mi (re"e$imN 7e neler d*ne"e$im' neler
d#ya"a$mN%% Cman Manrm' *# d*nd$m' kayland$m *eye bakK ,e baya$ *eyler
d*nyor#m b(yleP Cma b#nlarn da kendine (z ilin bir yan yok de$il do$r#s#P%% 48ah-hah-
haP ,eler d*nyor#mP5 @o"#kla*yor#m%%% Fendi kendime yalan" .ehlivanlk ya.yor#mP Ayi
ama kendimden #tana"ak ne var sankiP M#hP ,asl da iti*i. kak*yorlarP A*te' *# *i*ko beni iten%%%
8erhalde bir ClmanN Fimi itti$ini biliyor m# a"abaN J# kadn da k#"a$nda o"#kla dileniyor%%%
-eni kendisinden daha m#tl# saymas ok ilin do$r#s#%%% ;r+ komiklik ols#n diye bir sadaka
vermeli *#na%%% Ca' bir be* ka.iklikP%% ,erden irmi* b# "ebimeN Cl' al bakalm analkP%%0
Dilen"i kadn a$lamakl bir sesleK
0Manr seni kor#s#nP0 dedi%
Crtk ;aman.azar!ndayd% Falabalk' iti*i. kak*ma hi ho*#na itmedi$i halde' (zellikle en
kalabalk yerlere do$r# yryord#% Dalnz kalabilmek iin varn yo$#n# verebilirdi' ama bir dakika
bile yalnz kalamaya"a$n hissediyord#% Falabalk iinde bir sarho* (rdK Cdam boy#na
dansetmeye al*yor' ama bir trl ayakta d#ramyor ve aya$a her kalk*nda yeniden yere
yklyord#% Etra+n sarm*lard% 6askolnikov kalabal$ yararak halkann (nne eti' sarho*#
birka dakika seyretti' sonra ksa' kesik kahkahalarla lmeye ba*lad% -ir dakika sonra sarho*#
#n#tm#*t# bileK bakyor' ama (rmyord#% ;on#nda oradan ayrld% Cz (n"e nerede b#l#nd#$#n#
sorsalar' s(yleyemezdi% Cma tam ;aman.azar alannn ortasna eldi$inde birden iinde bir
*eyler d#yd#K 6#h#yla' bedeniyle tm varl$n bir d#y# sarm*t%
-irden ;onya!nn s(zlerini hatrladK 0-ir d(rtyol a$zna it' insanlar selamla' yere ka.an' to.ra$
(.' nk sen ona kar* da s# i*ledin%%% ve btn dnyaya kar* !-en katilimP! diye ba$r0% -irden
btn v"#d#n#n tir tir titredi$ini d#yd#% J# son nlerde' (zellikle de son birka saattir (ylesine
#marszd' (ylesine
:2>
derin a"larla sarslm*t ki' iinde d#yd#$# b# ye.yeni' kat*ksz' dol# dol# d#y#ya d(rt elle
sarld% -ir n(bet elir ibi birdenbire d#ym#*t# iinde b# d#y#y#% In"e r#h#nda bir kvl"m ibi
akm*' sonra btn varl$n sarm*t% -irden iinde bir y#m#*ama' bir ha+i+leme d#yd#%%%
1(zlerinden ya*lar bo*anyord#%%% Eld#$# yere (kt% Clann tam ortasndayd% Dere ka.an.
am#rl# to.ra$ byk bir tadla' m#tl#l#kla (.t% Do$r#ld#' ikin"i kez yere ka.and%
0E+' amma ka+ay ekmi*' haP0 diye s(ylendi hemen yan ba*nda d#ran bir delikanl%
1l*meler old#% @akrkey+ bir adamK
% 0F#ds!e idiyor b#' karde*ler0 dedi' 0ol#k o"#$#yla' y#rd#yla vedala*yor' btn dnyay
selamlyor' ba*kent ;en )etersb#r!#n to.raklarn (.yorP0
0@ok da enmi*P0
07e soyl# bir ailedenP0
0-# zamanda kim soyl#' kim de$il' belli mi kiP0
-tn b# sesler' kon#*malar 6askolnikov!# s(ylemeye hazrland$ s(zleri s(ylemekten
alkoy#yord#/ 0-en (ldrdmP0 s(zleri d(n. kalm* ibiydi d#daklar arasnda% Cma yine de
btn b# $lklara sessiz"e katland' hibir yere bakmakszn do$r#"a karakola iden yola sa.t%
Dolda bir ara hayal ibi bir *eyin (znn (nnden kayar ibi old#$#n# (rd' ama b#na
*a*madK o da b#n#n b(yle olmas erekti$ini seziyord#% ;aman.azar!nda' yere ikin"i ka.an*
srasnda' sol yannda' kendisinden! elli adm kadar (tede ;onya!y (rm*t% Mahta barakalardan
birinin ardna izlenmi*' ona bakyord#% Demek ki' a"l yry* boy#n"a he. .e*inden elmi*tiP
6askolnikov birden' yazs kendisini nereye srklerse slklesin' ;onya!nn hi
ayrlmama"asna .e*inden ele"e$ini anlad% Dnyann (teki #"#na da itse' ardndan ele"ektiP
Ai bir t#ha+ old#%%% Cma i*te o #$#rs#z yere elmi*ti artk%
Eld#ka kararl' kendine venen admlarla irdi avl#ya% Sn" kata kmas erekiyord#% 08ele
bir kalm bakalm0
:28
diye d*nd% E #$#rs#z ann henz elmedi$ini' b#na daha ok zaman old#$#n#' b# arada .ek
ok *eyi yeniden d*nebile"e$ini sanyord#%
Merdivenlerde yine ayn y#m#rta kab#klar' ayn (.ler vard' evlerin ka.lar yine ardna kadar
akt ve m#t+aklardan yine k(mr kok#s#na kar*m* .is birtakm kok#lar eliyord#% 6askolnikov
o zamandan beri hi elmemi*ti b#raya/ ba"aklar #y#*m#* ibiydi' bkl bklveriyord#/ ama
o yine de kmaya devam ediyord#% -ir ara sol#k almak' kendine bir eki dzen vermek ve ieri
insan ibi irmek iin d#rd#% ;onra b# davran*na bir anlam veremeyerek% 0Cma niinN0 diye
d*nd% 0,edenN Madem ki b# a" ila" imem erekiyor' (yleyse ne +ark ederN ,e kadar i$ren
ol#rsa' o kadar iyiP 0-# srada 9lya )etrovi )oroh!#n yz "anlanm*t (znn (nnde' 0iyi ama
neden ille de ona itmeliyimN -ir ba*kas olmaz mN ,ikodim Fomi' (rne$inN D(nsem ve
do$r#"a ,ikodim Fomi!in evine itsemN 8i de$ilse bir ev havas iinde teslim olm#* ol#rd#mN
Cma' hayr' hayrP )oroh!a )oroh!aP Madem ie"e$im b# a" ila"' bari bir diki*te ii. bitireyimP0
-ron#n ka.sn a"arken kendinde de$il ibiydi' btn v"#d# b#z ibi olm#*t#% -# kez kalabalk
de$ildi ierisi' halktan bir adamla' bir ka."dan ba*ka kimseler yokt#% Erada' bir b(lmenin
ardnda d#ran n(beti (zlerini kaldr. kendisine bakmam*t bile%%% 6askolnikov biti*ik odaya
eti% 0-elki de%%% hQlQ kon#*mayabilirim0 diye bir d*n"e .arlay. s(nd ka+asnda% Szerinde
sivil bir ekel b#l#nan yaz"lardan biri masa ba*nda bir *eyler yazmaya hazrlanyord#% F(*ede
bir ba*ka yaz" daha vard% Hamyotov (rnrlerde yokt#% Mabi ,ikodim Fomi de yokt#%
6askolnikov masa ba*ndaki yaz"ya d(nerekK
0Fimse yok m#N0 diye sord#%
0Fimi istemi*tinizN0
6askolnikov birden bildik bir sesle irkildiK
:2?
07ay' vay' vayP 8ani s# masalda denildi$i ibiK ,e d#yd#m' ne de (rdm' ama on# 6#s
r#h#ndan bildim%%% ,asld' #n#tm#*#mP ;aylar s#narm' e+endimP0
6askolnikov titredi% Farssnda )oroh d#r#yord#% -irden yandaki' n" odadan kvermi*ti%
0Faderin tQ kendisiP0 diye d*nd 6askolnikov% 0,eden b#rada b#N0
0-ize mi eldinizN ,asl bir i* iinN0 diye sord# 9lya )etrovi% ;on dere"e keyi+li' hatta ha+i+e de
heye"anl ibiydiK 0E$er i* iin eldiyseniz' erken te*ri+ etmi*siniz% -en de bir rastlant son#"#
b#rdaym%%% Cma yine de yardm edebile"e$im bir *ey varsa%%% Atira+ ederim ki' size%%% -a$*layn'
adnz nasldN0
06askolnikov%0
08a' evet 6askolnikovP ;akn #n#tm#* old#$#m# sanmaynP -eni o tr ki*ilerden bilmenizi
istemem%%% 6odion 6o%%% 6o%%% 6o-dioni%%% -(yleydi alibaN0
06odion 6omanoviK
0Ch' evet' evetP 6odion 6omanoviP -en de aslnda b(yle diye"ektim' a$zmdan yanl* kt%
8atta sizi ka kez sord#m%%% 9tira+ ederim ki' size o n (yle davrand$m iin%%% davrand$mz iin
ok' ok znm%%% Daha sonra s(ylediler' ($rendim ki' bir edebiyat' hatta bir bilinmi*siniz%%%
Dani' b# alanda ilk admlarnz atyorm#*s#n#z%%% ManrmP%% Meslek hayatnn ilk admlarn
atarken or=inal bir*eyler ya.mayan edebiyat ve bilin ol#r m# hiP -en de' karm da edebiyata
baylrz% 8ele karmP%% -ir t#tk#d#r onda edebiyatP Edebiyat ve sanatP 9nsan soyl# olmaya (rsn'
erisi yetenekle' biliyle' aklla' dehayla kendili$inden eliyorP Ja.ka' (rne$in%%% ,e demektir
*a.kaN -en idi. *a.kay Himmerman!dan satn alabilirim' de$il miN Cma' ya *a.kann altnda
d#ran *eyiN 9ste on# hibir yerden satn alamamP ,e yalan s(yleyeyim' eli. size aklamada
b#l#nmak bile istemi*tim' ama sonra d*ndm ki' siz belki de%%% 8ay Cllah' hQlQ ziyaretinizin
nedenini sorm#* de$ilimK erekten' bir yardmm dok#n#rsa' s(yleyinP D#yd#$#ma (re'
yaknlarnz elmi*N0
0Evet' annemle kzkarde*im%0
:30
0Fzkarde*inizi (rmek *ere+ ve m#tl#l#$#na erdimK 1zel' kltrl bir hanme+endi% Do$r#s#'
sizinle o n sinirli kon#*t#$#m#za ok yazklandm% M#ha+ bir olaydP E n bayld$nz iin
sizden k#*k#lanm*tk' ama daha sonra olay ok .arlak bir biimde (zmlendiP Dobazlk ve
+anatizmP I+kenizi anlyor#m%%% Doksa' ailenizin eli*iyle ilili olarak evinizi mi de$i*tiriyors#n#zN0
08ayr' ben (yle"e%%% *ey iin%%% Hamyotov!# b#rada b#la"a$m sanyord#m%0
0Ch evetP Iyle ya' on#nla dost old#$#n#z# s(ylemi*lerdi%%% Dok' Hamyotov%%% 1e kaldnz%K%
Cleksandr 1rioryevi bizi kendisinden yoks#n braktK Dnden beri kadrom#zda de$il' ba*ka bir
yere eti%%% 8atta iderken de herkesle -hem de .ek kaba bir biimde- kava etti% Ckl havada bir
o"#k' oysa bir ara e.ey #m#t vermi*tiP 8adi bakalm' *imdi siz elin de bizim .arlak bir
enli$imiz old#$#ndan s(z edinP ;(zde bir snav vere"ekmi*' ama sanyor#m bize hava atmak
iin s(ylyor b#n#' snav +alan vere"e$i yokP ;ize ya da arkada*nz 6az#mihin!e benzeyen birisi
de$il oP%% ;izin i*iniz bilim' hibir ba*arszlk sizi yldramazP ;izin iin hayatn btn zellikleri bir
nihil estRdir% ;iz bir ileke* hayat ya*yors#n#z' t.k bir ke*i* ibi%%% kab#$#n#za ekilmi*sinizP
Elinizde kita.' k#la$nzn arkasnda kalem' bilimsel ara*trmalar ya.yors#n#z/ sizin r#h#n#za
dininlik veren *ey b#P -en de bir .ara sizin ibiyimdir%%% 3ivinston!#nRR kitabn ok#d#n#z m#N
08ayr%0
0-en ok#d#m% -# sralar nihilistler iyi"e o$ald/ ama b#nda anla*lmaz bir yan yokP 8ani
zamanda ya*yor#zP Ite yandan' size sormak isterdim%%% herhalde bir nihilist de$ilsinizN Ck'
a.ak s(yleyin banaP0
,ihil est 4Cslnda da 3atin"e5 K 8i 4@ev%5
David 3ivinston 41813-18>35K 9niliz ezin' C+rika ara*trma"s' misyoner' C+rika zerine yazd$
bir kita. 18:> ylnda 6#saya evrilmi* ve eni* yank #yandrm*t%
:31
08ayr%0
0-iliyor m#s#n#z' benimle aka' hi sklmadan' sanki kendi kendinizeymisesine
kon#*abilirsiniz% A* ba*ka%%% dostl#k ba*ka diye"e$im sandnz' de$il miN Cma' bilemedinizP
Dostl#k de$il' y#rtta*lk ve insanlk d#y#s#' insan ve Manr sevisi ba*ka%%% -en (revi ba*nda'
resmi bir insan olabilirim' ama kendimi her zaman bir insan' bir y#rtta* olarak d#ymak ve b#
kon#da kendime hesa. vermek zor#ndaym%%% Demin Hamyotov!dan s(z etmi*tiniz' de$il miN%%
Gy#ns#z yerlerde bir kadeh *am.anya ya da Don *arab ii. Fransz #s#l skandallar karan
bir adamdr o' b(yle bir adamdr i*te sizin Hamyotov!#n#zP -ana elin"e' ne bileyim' y#rd#na
ba$llk ve y"e birtakm d#y#larla yan. t#t#*an bir insan olabilirim' stelik bir (nemim' yksek
bir mevkim' to.l#m iinde bir yerim varP Evliyim' o"#klarm var% -ir insann' bir y#rtta*n ya.mak
zor#nda old#$# *eyleri ya.yor#mP ;ormama izin verin' ya Hamyotov kimdirN ;izi e$itimin
soyl#la*trd$ bir insan olarak (ryor ve (yle davranyor#m% -ilmem +arknda msnz' *#
ebanmlarR da iyi"e o$almaya ba*ladlar%%%0
6askolnikov sorar ibi ka*larn kaldrd% Cz (n"e yemek masasndan kalkt$ anla*lan 9lya
)etrovi!in s(zleri' k#la$na anlamsz' bombo* sesler olarak eliyord#% Cma yine de adamn
s(ylediklerinden bir ksmn az da olsa anlam*t' soran (zlerle )oroh!a bakyor ve btn
b#nlarn nasl sona ere"e$ini merak ediyord#%
9lya )etrovi kon#*may ok seviyord#%
0J# kesik sal kzlar var ya' onlardan s(z ediyor#m0 diye srdrd s(zlerini% 0-en ebanm adn
taktm onlara ve b#
)oroh!#n s(zlerinde' 18:0!larda kzlarn da yksek ($renim ya.abilme haklar iin m"adele eden
ileri"i kzlar kmseme var% 0Ebammlar0 diyerek onlarla alay ediyor )oroh' :0!l yllarda
6#sya!da kzlar iin yksek ($renim' ebelik ve ($retmenlikle snrlyd% Fzlar m"adeleleri son#"#
ilk kez )etersb#r M. Fakltesi!ne de irme hakkn elde etmi*lerdi 4@ev%5
:32
yak*trmam da' do$r#s#' ok #y#n b#l#yor#m% 8ah-hah-haP M. +akltesine idiyor ve anatomi
I$reniyorlarP ;(yleyin Cllah a*kna/ hastalana"ak olsam hi b# kzlar a$rr mym kendime
baktrmak iinN 8ah-haP0
Es.risi ok ho*#na iden 9lya )etrovi kahkahalarla lmeye ba*lad%
08adi diyelim b# d#r#m biliye olan sons#z s#s#zl#klarndan kaynaklanyor%%% -ililendin' d#rsana
oradaP ,iin b# biliyi k(tye k#llanyors#nN ,iin soyl# ki*ileri a*a$lyors#nN M.k *# alak
Hamyotov!#n ya.t$ ibi%%% ;orarm' sizeK ,iin' niin hakaret etti b# adam banaN%% -# sralarda
da kendini (ldren (ldrene%%% Iyle yaynla*t ki intiharlar' aklnz d#r#rP )aralarn son
k#r#*larna kadar yiyi. bitiriyorlar' sonra da kendi i*lerini bitiriyorlarP 1en kzlar ' o"#klar'
ya*llar%%% -# sabah da yeni bir olay bildirdilerK )etersb#r!a yeni elmi* bir beye+endi%%% ,il )avliP
8ey' ,il )avliP Cz (n"e bildirdikleri' hani *# )etersb#rskaya!da ka+asna bir k#rs#n skan
"entilmenin ad neydiN0
Iteki odadan ksk' ilisiz bir ses d#y#ld#K
0;vidriaylovP'0
6askolnikov titredi%
0;vidriaylov m#P0 diye ba$rd% 0;vidriaylov kendini mi v#rm#*P0
0Manyor m#s#n#z yoksa on#N0
0Evet%%% tanrm%%% Deni elmi*ti )etersb#r!a%%%0
0Evet' yeni elmi*' karsn kaybetmi*' dol# dizin e$len"e hayat ya*ayan' #ar bir adamm*%%%
7e i*te' beynine bir k#rs#n skvermi*%%% Sstelik b#n# (yle rezil"e ya.m* ki' aklnz d#r#rP -# i*i
akl ba*nda olarak ya.t$n' (lmnden kimsenin sor#ml# olmad$n bildiren ksa bir de not
brakm*% Dediklerine (re .ara .#l da varm* adamda%%% ;iz nerden tanrdnz kendisiniN0
0-enim tanmam%%% kz karde*im evlerinde mrebbiye olarak al*m*t%%%0 %
:33
0DemeyinP E zaman on#n hakknda bize bir *eyler s(yleyebilir misinizN -(yle bir *ey
ya.a"a$ndan k#*k#lanm* mydnzN0
0Fendisini dn (rdm%%% *am.anya iiyord#%%% -(yle bir *ey ya.a"ak ibi de$ildi%0
C$r bir *eyin altnda ezilmi* ibiydi 6askolnikov%
0Dine sararr ibi old#n#z% @ok a$r bir havas var b#rann%0
0Evet%%%0 diye kekeledi 6askolnikov% 1itmem erek benim%%% Izr dilerim' rahatsz ettim%%%0
0E' ri"a ederim' nasl istersenizP @ok sevindirdiniz bizi%%%0
9lya )etrovi b#nlar s(ylerken 6askolnikov!a elini de #zatt%
0-en yalnz"a%%% Hamyotov!# (rmek%%%0
0Cnlyor#m' anlyor#m%%% -izi ok sevindirdiniz%0
6askolnikov lmsediK
0-en de ok sevindim%%% 8o*akaln%%%0
D*ar kt% ;allanyord#% Cyakta (l. olmad$nn bile +arknda de$ildi/ ba* d(nyord#% ;a$
eliyle d#vara dayanarak merdivenlerden inmeye ba*lad% Elinde dosya' y#kar kmakta olan bir
ka."nn kendisini itti$ini/ a*a$ katta bir k(.e$in a$lar ibi havlad$n' kadnn birinin ba$rarak
k(.e$e bir oklava +rlatt$n belli belirsiz +ark etti% C*a$ indi% Cvl#da' ka.ya yakn bir yerde ;onya
d#r#yord#/ (l ibiydi' yz bembeyaz' yabanl bak*larla on# szyord#% 6askolnikov idi. tam
on#n (nnde d#rd#% Fzn yznde hastalkl' #m#ts#z' a"l bir *eyler belirdi% Elllerini r.t%
6askolnikov!#n d#daklar *a*kn' #m#ts#z bir lmsemeyle kvrld% -ir an (yle"e d#rd#'
lmsedi' sonra d(n. yeniden broya kan merdivenleri trmanmaya ba*lad%
9lya )etrovi ot#rm#*' birtakm kQ$tlar kar*tryord#% Far*snda' az (n"e merdivenlerde
6askolnikov!a ar.an adam vard'
0Ca P ;iz misinizP ,e old#' bir *ey mi #n#tt#n#zN Cma' neyiniz var sizinN0
:3&
6askolnikov d#daklar bembeyaz' bak*lar hareketsiz' don#k' hibir *ey s(ylemeden ona
yakla*t' masann (nne elin"e' bir eliyle masaya dayand' bir *eyler s(ylemek istiyor' ama
s(yleyemiyord#/ anla*lmaz' ko.#k ko.#k birtakm sesler kyord# a$zndan%
0Ayi de$ilsiniz siz%%% -ir sandalye etirinP%% Et#r#n' ot#r#n *# sandalyeyeP ;# etirinP0
6askolnikov kendini sandalyeye brakt' ama (zlerini mthi* bir *a*knlk iinde olan 9lya
)etrovi!ten ayrmyord#% 9kisi de bir dakika kadar birbirine bak. (yle"e d#rd#lar%
;# etirdiler% 0
0-en%%%0 diye ba*lad 6askolnikov%
0;#y#n#z# iin%0
6askolnikov eliyle barda$ itti ve a$r a$r' d#ra d#ra' ama ak ve anla*lr bir sesleK
0Fo"akaryla kzkarde*i 3izaveta!y baltayla (ldren ve soyan benim0 dedi%
9lya )etrovi a$zn at ve (yle"e kald% D(rt yandan ko*#*#. eldiler%
6askolnikov s(zlerini tekrarlad%
;ibirya' eni* ve ssz bir rma$n kysnda' 6#sya!nn il merkezlerinden bir kent% Fentte bir kale'
kalede bir zindan var% 6odion 6askolnikov' ikin"i dere"eden krek mahkBm# olarak dok#z aydr
b# zindanda% <inayetinin zerinden bir b##k yla yakn bir zaman eti%
Darlanmas srasnda +azla lk kmad% ;#l#' olaylar kar*trmadan' b#nlar kendi yararna
de$i*tirmeye kalk*madan' erekleri ar.tmadan ve en kk bir ayrnty bile #n#tmadan'
kararl bir t#t#mla ve ak' anla*lr bir *ekilde tek tek anlatt% <inayeti nasl i*ledi$ini en kk
noktasna varana dek
:32
aklad% <inayetten sonra ko"akarnn elinde b#l#nan rehinin 4zerinde madeni bir levha b#l#nan
kQ$da sarl tahta .aras5 izini aklad/ makt#lden anahtarlar nasl ald$n anlatt' anahtarlar
tari+ etti' ekme"eyi' hatta ekme"enin iinde nelerin b#l#nd#$#n# anlattK 3izaveta!nn
(ldrlmesi bilme"esini akladK Foh!#n on#n ardndan da niversite ($ren"isinin eli. nasl
ka.y aldklarn' hatta b#nlarn aralarndaki kon#*malar anlatt% <inayetten sonra
merdivenlerden ini*ini' b# srada Mikolka!yla Mitka!nn ba$r*malarn d#yarak bo* daireye
izleni*ini' evine d(n*n anlatt' en sonra da 7oznesenski <addesi!nde bir avl#da' hemen
ka.ya yakn bir yerde b#l#nan ta* (sterdi% @ald$ *eylerle .ara antas erekten de ta*n
altnda b#l#nd#% Fsa"as' olay tmyle aydnland% Dalnz' sav"yla yarlar' katilin ald$
*eyleri bir ta*n altna izleyi. b#nlardan yararlanmay*na' b#ndan da (nemlisi aldklarn
ayrntl olarak hatrlayamamas bir yana' b#nlarn saysnda bile yanlmasna ok *a*rdlar%
Izellikle de' .ara antasn bir kez ols#n amam* olmas' iinde ka .ara b#l#nd#$#n#
bilmemesi onlara .ek inandr" (rnmedi 4antadan yz onyedi m* r#bleyle' tane yirmi
ka.iklik kt/ en stteki birka banknot' #z#n sre to.rak altnda kalmaktan boz#lm#*t#5% ;an$n
btn (teki kon#larda' hem de kendili$inden' ere$i old#$# ibi aklamasna kar*lk' b#
kon#da neden srarla yalan s(yledi$ini anlayabilmek iin ok #$ra*tlar% ;on#nda yarlardan
bazs 4(zellikle de r#hbilim"i olanlar5 san$n antay amadan' dolaysyla da iinde ne
b#l#nd#$#n# bilmeden ta*n altna izlenmesinin mmkn olabile"e$ini kab#l ettiler% -#radan
yola karak da' "inayetin ei"i bir delilik n(betiyle' yani' ba*ka"a hibir ama ta*makszn'
hibir yarar (zetmeksizin' yalnz"a (ldrme ve soyma monomanisiyle islendi$i son#"#na
vardlar% 1nmzde kimi s#lar iin sk sk #y#lanlmasna al*lan yeni moda 0ei"i delilik
n(beti teorisi0 tam zamannda yeti*mi*ti% Ite yandan' 6askolnikov!#n "inayetten (n"e de
hi.okondrik bir d#r#m (sterdi$i' doktor Hosimov' eski arkada*lar' ev sahibesi
:3:
ve hizmeti kz ibi .ek ok tanka do$r#land% -tn b#nlarn' 6askolnikov!#n sradan bir katil'
bir hayd#t' bir soy#n"# de$il' daha de$i*ik bir *ey old#$# son#"#na varlmasnda byk .ay
old#% -# (r* sav#nanlar' katilin kendini hemen hemen hi sav#nmaya al*mad$n zlerek
izlediler/ on# "inayete ve soy#na y(nelten *eyin ne old#$# *eklindeki sor#lara' aka ve
ere$e kaba bir ba$llkla' btn b#nlarn nedeninin' iinde b#l#nd#$#' i$ren ko*#llar'
yoks#ll#k' #marszlk' makt#lden almay #md#$# bin r#bleyle hayat yol#nda hi de$ilse ilk
admlarn atabilmek arz#s# old#$#n# s(yledi% Forkak ve alak bir insan olmas ve iinde
b#l#nd#$# yoks#ll#kla' #$rad$ ba*arszlklarn da b# d#r#m#n# k*krtmasyla karar vermi*ti
"inayete% 1eli. s##n# itira+ etmesinin (zellikle hani etkilerle old#$# sor#s#na da' d#yd#$# iten
.i*manlk olarak "eva. verdi% ,eredeyse kaba denebile"ek "eva.lard btn b#nlar%'%
Cn"ak i*lenen ;#a (re' verilen "eza' beklenenden ok ha+i+ old#% Fatilin kendini hakl
karmaya al*mamas bir yana' adeta kendini s#lamak iste$inde olmasnn bir .ay olabilirdi
b#nda% Elayn btn (zel yanlar' "inayetin isleni*indeki t#ha+lk' dikkatlerden #zak t#t#lmam*t%
Fatilin "inayetten (n"eki hastalkl d#r#m#' iinde b#l#nd#$# yoks#ll#k' en kk bir k#*k#ya yer
brakmakszn ortadayd% @ald$ *eylerden yararlanmam* olmas' ksmen iinde #yanan
.i*manlk d#y#s#na' ksmen de' "inayet srasnda akli denesinin yerinde olmay*na verildi%
Malihsiz 3izaveta!nn (ldrl*' b# son varsaym lendiren bir ol#yd#' Tki ki*iyi (ldrrken
ka.y ak #n#tan bir adam vard ortadaP ;on olarak da' r#hsal bir (knt iinde b#l#nan bir
+anati$in 4,ikolay5 s## zerine alarak olay tam anlamyla Cra. sana d(ndrd$ bir srada'
stelik ortada kendisi aleyhinde hibir delil' en #+ak bir *.he yokken 4)or+iriy )etrovi s(zn
tmyle t#tm#*t#5 kendili$inden eli. itira+ta b#l#nmas "ezann ha+i+letilmesinde belirleyi"i
etkenler old#%
Cyr"a' san$n d#r#m#n# ha+i+leti"i hi beklenmedik ba*ka baz aklamalar daha ya.ld% Eski
niversite ($ren"ilerinden
:3>
6az#mihin' sank 6askolnikov!#n' niversitede ($ren"ilik etti$i yllarda' "ebinde kalm* son
.arayla yoks#l ve veremli bir arkada*na yardm etti$ine ve b# yardmn alt ay srd$ne ili*kin
bir yerlerden to.lad$ bilileri mahkemeye kant olarak s#nd#% ;ank' veremli arkada*nn
(lmesinden sonra' arkada*nn lk iindeki sakat ve ya*l babasyla ililenmi* 4nk on
ya*ndan beri al*arak arkada* bakmaktaym* sakat babasna5' adam"a$z hastaheneye
yatrm*' son#nda o$l#n#n ardndan o da (ln"e' kendi .arasyla (mm*t% -tn b# bililerin'
6askolnikov!#n yazsnn belirlenmesinde ol#ml# etkileri old#% ;an$n eski ev sahibesi 4(len
ni*anlsnn annesi5 d#l Harnitsna da )yati Glov!da' eski evlerindeyken' san$n e"eleyin kan
bir yannda' alevler iindeki bir daireden iki kk o"#$# k#rtard$na' b# srada kendisinin
yanarak yaraland$na ili*kin tanklk etti% -# olay titizlikle ara*trld ve .ek ok tank tara+ndan
daha do$r#land% Fsa"as' kendili$inden eli. itira+ta b#l#nmas ve ba*ka birtakm ha+i+leti"i
nedenler dikkate alnarak' s#l# to.# to.# ikin"i dere"eden sekiz yl krek "ezasna ar.trld%
Davann ba*lad$ sralarda hastalanan )#lheriya Cleksandrovna!y' 6az#mihin hem davayla ilili
btn eli*meleri dzenli olarak izleyebilmek' hem de Cvdotya 6omanovna!yla ska
(r*ebilmek iin' demiryol# zerinde ve )etersb#r!a yakn bir ilede bir ev t#tm#*t#% )#lheriya
Cleksandrovna!nn hastal$ old#ka t#ha+' sinirsel bir hastalkt/ belki tmyle bir ldrma de$ildi'
ama b#na benzer bir *eydi% Dnya karde*iyle son (r*mesinden d(n*nde annesini ate*ler
iinde ve sayklar d#r#mda b#lm#*t#% 8emen o ak*am 6az#mihin!le ot#r#.' annesinin karde*iyle
ilili sor#larna nasl "eva. vere"eklerini d*nm*ler ve 6askolnikov!#n' son#nda kendisine .ara
ve n sa$laya"ak bir (revle' snrda' #zak bir yerlere (nderile"e$i hikQyesini #yd#rm#*lard%
Cma )#lheriya Cleksandrovna!nn ne o ak*am' ne de daha sonra b# kon#da hibir *ey
sormamas' tam tersine' o$l#n#n ani idi*iyle ilili olarak on#n da kendin"e
:38 %
bir hikQyesinin b#l#nmas onlar ok *a*rtm*t% E$l#n#n nasl eli. kendisiyle vedala*t$n
(zya*lar iinde anlatyor' b# arada son dere"e (nemli ve izemli birtakm noktalar yalnz"a
kendisinin bildi$ini ima ediyor' 6odya!nn ok l d*manlar old#$#n#' b# yzden hatta
izlenmesi bile erekti$ini s(ylyord#% Ertadaki baz eneller kalkn"a o$l#n#n son dere"e .arlak
bir ele"e$i ola"a$ndan hi k#*k#s# yokt#% En#n zamanla bir devlet adam bile ola"a$na'
yazd$ makalenin ve edebiyat alanndaki .arlak yetene$inin b#n#n kant old#$#na 6az#mihini
inandrmaya al*yord#% -# makaleyi elinden hi d*rmyor' bazan yksek sesle ok#yor' bir
on#nla #y#mad$ kalyord#% Cma' berikilerin de b#ndan srarla kanmalarna ve yalnz"a b#
d#r#m#n bile on# k#*k#landrmaya yete"ek bir *ey olmasna ra$men' 6odya!nn *# anda nerede
b#l#nd#$#n# hemen hi sorm#yord#% ;on#nda on#n baz noktalardaki t#ha+ s#s#*#ndan
korkmaya ba*ladlar% Irne$in' eskiden' )etersb#r!a elmezden (n"e' yalnz"a sevili
6odyas!ndan ele"ek mekt#.larn #m#d#yla ya*arken' *imdi ondan birtek bile mekt#.
elmeyi*inden nerdeyse hi yaknmyord#% Dnya iin anla*lmaz bir *eydi b# d#r#m ve on# son
dere"e kaylandryord#% Cnnesinin' 6odya!nn yazsyla ilili olarak kork#n bir \*eyler
sezinledi$inden ve ok daha kork#n bir *eyler d#yma kork#s#yla sor# sormaktan kand$ndan
k#*k#lanyord#% Iyle ya da b(yle' Dnya annesinin tam anlamyla akl ba*nda denebile"ek bir
d#r#mda olmad$n aka (ryord#%
-#n#nla birlikte )#lheriya Cleksandrovna iki kez kon#*may (yle bir noktaya etiri. dayandrd ki'
6odya!nn *# anda b#l#nd#$# yeri anmadan kendisine bir "eva. verebilmek olanakszd%
;or#s#na' doy#r#"# olmaktan #zak' k#*k#l# birtakm "eva.lar aln"a' yz asld' #z#n sre
zntl bir sessizli$e (mld% ;on#nda Dnya d#rmadan yalan s(ylemenin ve bir *eyler
#yd#rmak zor#nda kalmann l$n (rerek' belli noktalarda hi kon#*mamaya karar verdi%
Cn"ak zavall annenin kork#n bir *eylerden k#*k#lanmakta old#$# her een n
:3?
biraz daha belirinle*iyord#% F#*k#s# neredeyse zle (rlr bir hal almaya ba*lam*t% -#
arada Dnya' ;vidriaylov!la aralarnda een sahneden sonra' yani *# son' #$#rs#z nden bir
n (n"e' e"eki sayklamalarn annesinin d#ym#* old#$#na ili*kin karde*inin s(ylediklerini
hatrlad' erekten de o e"e sakn bir *eyler d#ym#* elmasndN 1nler"e' hatta bazan
ha+talar"a sren zntl bir s#sk#nl#ktan' sessiz (zya*larndan sonra' kadn"a$z histeriye
t#t#lm#*"asna "anlanyor' o$l#ndan' ona ili*kin #m#tlarndan' ele"ekten s(z etmeye ba*lyor'
s#smak bilmiyord#%%% 8ayalleri ok t#ha+ ol#yord#%%% ,e derse evet diyorlar' kendisini
av#t#yorlard' s(zlerini evetleyi. d#rmalarnn kendisini av#tmak iin old#$#n# belki o da +ark
ediyord#' ama yine de kon#*maktan eri d#rm#yord#%
;#l#n#n' teslim ol#. s##n# itira+ etmesinden be* ay sonra mahkeme son#land% 6az#mihin'
(r*me imkQn do$ar do$maz idi. ha.ishanede 6askolnikov!# (rd% ;onya da (yle% ;on#nda
ayrlk saati eli. attK Dnya karde*ine b# ayrl$n ok #z#n srmeye"e$ine yemin etti%
6az#mihin de (yle% 1en ve ate*li 6az#mihin "o*k#n hayal"yle ele"ek zerine .lanlarn
ya.m*t bile/ ilerdeki d(rt yl iinde' olanaklar elverdi$i (lde' ele"ekteki zeninliklerinin hi
de$ilse temelini ata"aklard' biraz .ara biriktiri.' her bakmdan' to.ra$ zenin' i*isi' insan ve
sermayesi az ;ibirya!ya (e"ekler' 6odya!nn b#l#nd#$# kente yerle*e"ekler ve%%% he. birlikte
ye.yeni bir hayata ba*laya"aklard% Cyrlrken he.si a$ladlar% 6askolnikov son birka ndr ok
d*n"eliydi' d#rmadan annesini sor#yor' on#n iin kaylanyord#% Fays d.edz bir znt
halini aln"a' Dnya %tela*lanmaya ba*lad% Cnnesinin !hastal$n ayrntlaryla ($renin"e'
6askolnikov!#n yz iyi"e karard% -tn b# sre iinde ;onya!ya kar* nedense hi kon#*kan
de$ildi% ;onya' ;vidriaylov!#n kendisine brakt$ .arayla' 6askolnikov!#n da iinde b#l#na"a$
mahkBm ka+ilesini izlemek zere oktan hazrlklarn tamamlam*t% -# kon#da aralarnda hibir
kon#*ma ememi*ti' ama ikisi de b#n#n b(yle ola"a$n biliyord#%
:&0
;on vedala*malarnda' D#nya!yla 6az#mihin!in' on#n "ezasnn bitmesinden sonra he.sini
bekleyen m#tl# hayat zerine verdikleri t#tk#l# ven"eyi d#daklarnn #"#nda t#ha+ bir
lmsemeyle dinledi/ iinden bir ses ona annesinin hastal$nn ok yaknda bir +elaketle sona
ere"e$ini +sldyord#% ;on#nda o ve ;onya yola koy#ld#lar%
Aki ay sonra D#neka 6az#mihin!le evlendi% -#r#k' sessiz bir d$n old#% @a$rllar arasnda
)or+iriy )etrovi!le Hosimov da vard% ;on zamanlarda 6az#mihin!in yzne bir "iddiyet' bir kesin
kararllk anlatm eli. yerle*mi*ti% Dnya on#n btn tasarlarn erekle*tire"e$ine k(r k(rne
inanyord#% ,asl inanmasnN 6az#mihin!in her davran* elikten bir iradenin yanss ibiydi% -#
arada +aklteyi bitirmek iin yeniden derslere devam etmeye ba*lam*t% D#rmadan ele"e$e
ili*kin .lanlar ya.yorlard/ ikisinin da be* yl iinde ;ibirya !ya yerle*e"eklerine inanlar tamd% E
zamana kadar da ;onya!ya veniyorlard%
)lheriya Cleksandrovna' kznn 6az#mihin!le evlenmesini sevinle kar*lad/ an"ak nikQhtan
sonra daha bir tasal' daha bir kayl old#$# (rld% 6az#mihin ona zel anlar ya*atabilmek
abasyla niversiteli enle hasta babasn' 6odya!nn een yl iki o"#$# nasl (lmden
k#rtard$n' b# arada kendisinin yanarak yaraland$n anlatt% -# iki haber' akli denesi zaten
yerinde olmayan )lheriya Cleksandrovna!y iyi"e "o*t#rd#% 8er yerde b#nlardan s(z ediyor' eri
Dnya on# hi yalnz brakmyord# ama' sokakta bile b#nlar kon#*#yord#% Ainde ba*kalarnn da
b#l#nd#$# arabalarda' dkkQnlarda' kendini dinleye"ek birini b#ld# m#' hemen s(z o$l#na'
o$l#n#n makalesine etiriyor' niversiteden bir arkada*na nasl yardm etti$ini' iki k$
yanndan k#rtarrken nasl yaraland$n anlatyord#% D#neka on# nasl s#st#ra"a$n
bilemiyord#% 8asta haliyle b(ylesine heye"anlanmasnn sakn"as bir yana b# yaknlarda (rlen
dava dolaysyla 6askolnikov!#n soyadn hatrlayan birinin ona "inayetten s(z etmesi tehlikesi de
vard% )lheriya Cleksandrovna o$l#n#n yanndan k#rtard$ iki o"#$#n
:&1
annesinin adresini de ($renmi*' srarla idi. on# (rmeyi de istiyord#% ;on#nda tedirinli$i'
kaylar son kertesini b#ld#% D#r#. d#r#rken a$lamaya ba*lyor' sk sk hastalanyor' ate*ler
iinde sayklyord#% -irn' ya.t$ hesa.lara (re 6odya!nn yaknda elmesi erekti$ini bildirdi%
@nk o$l# kendisiyle vedala*rken' dok#z ay sonra d(ne"e$ini s(ylemi*ti' b#n# ok iyi
hatrlyord#% Evi dzenlemeye' o$l#n# kar*lamak iin hazrlklar ya.maya ba*lad% Ena bir oda
ayrm*t 4kendi odasn5' mobilyalar temizliyor' .erdeleri ykyor' yeni .erdeler asyord#% Dnya
on#n b# d#r#m#ndan kaylanmakla birlikte' hibir *ey s(ylemiyor' hatta odann
dzenlenmesinde' karde*inin kar*lanmas i*lerinde ona yardm ediyord#% ;evinli d*ler'
(zya*lar' deli"e k#r#nt#lar iinde een o erilimli hazrlk nnn e"esi hastaland'
sabahleyin ate*i ykseldi' sayklamaya ba*lad% 8#mma old#$# anla*ld% 9ki ha+ta sonra da (ld%
;ayklamalar srasnda o$l#n#n kork#n yazs zerine sandklarndan ok daha +azla k#*k#lar
old#$# son#"# karlabile"ek s(zler karm*t a$zndan%
6askolnikov!#n daha ;ibirya!ya varr varmaz )etersb#r!la dzenli bir mekt#.la*ma sa$lam*
olmasna ra$men' annesinin (lmnden #z#n"a bir sre haberi olmad% Mekt#.la*ma' her ay
)etersb#r!a' 6az#mihin!in adna dzenli olarak bir mekt#. yollayan ve yine her ay
)etersb#r!tan bir mekt#. alan ;onya!nn ara"l$yla sa$lanyord#% Dnya ile 6az#mihin'
;onya!nn mekt#.larn ba*lanta k#r# ve doy#r#"# olmaktan #zak b#l#yorlard/ ama daha
sonra her ikisi de b#nlarn daha iyi yazlamaya"a$n kab#l ettiler/ nk son# olarak' m#ts#z
karde*lerinin yazs zerine en do$r#' en eni* biliyi b# mekt#.lardan ediniyorlard% ;onya!nn
mekt#.lar ndelik ya*ay*la ilili ereklerle dol#yd#/ 6askolnikov!#n krek ya*ay*n en yaln'
en ak s(zlerle dile etiren mekt#.lard b#nlar% -# mekt#.larda ;onya ne ki*isel #m#tlarndan'
d#y#larndan s(z ediyor' ne de ele"e$e ili*kin birtakm (n(rlerde b#l#n#yord#%
6askolnikov!#n r#hsal d#r#m#n# aklamaya al*an satrlar da yer almyord# mekt#.larnda'
b#n#n yerine ;onya
:&2
yalnz"a erekleri' yani on#n kendi s(zlerini aktaryor' sa$l$yla ilili ayrntl bililer veriyor'
+alan nk (r*lerinde kendisinden neler istedi$ini' ne ibi ri"alar old#$#n#' neler si.ari*
etti$ini yazyord#% ;onya btn b# bilileri son dere"e zenin bir ayrntyla ykl olarak verdi$i
iin' son#ta ;ibirya!daki m#ts#z karde*in hayali alabildi$ine ak ve net bir tablo olarak
kendili$inden ortaya kyord#% 8em b#nda bir yanl*lk da olamazd' nk erek olaylard s(z
kon#s# olan%
Cn"ak Dnya ve ko"as b# haberlerde' (zellikle de ba*lanta' (nllerine s# ser.i"i bir yan
b#lamyorlard% @nk ;onya!nn onlara yazd$ a*a$ y#kar he. s(yle *eyler ol#yord#%
6askolnikov!#n yz he. askt' kon#*m#yord#' hatta ;onya!nn )etersb#r!dan ald$
mekt#.lardan iletti$i haberlerle bile hi ililenmiyord#/ zaman zaman annesini sor#yord#/ on#n
ere$i tahmin etmeye ba*lad$n (rerek ;onya son#nda annesinin (ld$n s(ylemi*' ama
byk bir *a*knlkla b# haberin bile on# +azla"a etkilemedi$ini (rm*t' en azndan' d*
(rn*nden b# izlenimi edinmi*ti% ;onya b# arada' kendi iine ka.anm* (rnmesine ra$men'
yeni hayatn sakin"e kab#l etti$ini' d#r#m#n# ok iyi anlad$n' yaknda her *eyin yol#na
ire"e$i ibi on#n d#r#m#ndakilere (z bo* birtakm #m#tlara ka.lmad$n' daha (n"eki
hayatyla .ek az benzer yan olmasna ra$men yeni evresinde hemen hibir *eyi
yadramad$n yazyor' sa$l$nn ok iyi old#$#n# bildiriyord#% Faytarmadan' (nderildi$i her
i*e idiyord#% Demek kon#s#nda kaytszd' ama .azar ve bayram nleri verilenler d*nda b#
yemekler o kadar k(tyd ki' son#nda kendisine her n ay ya.abilmek iin' on#n' ;onya!nn
tekli+ etti$i bir miktar .aray seve seve kab#l etmi*ti% 1eri kalan *eyler iin ise hi zlmemesini'
nk on#n vara yo$a ko*#*t#r#. d#rmasnn kendisini yalnz"a rahatsz etti$ini s(ylemi*ti%
;onya daha sonra' on#n ha.ishanede herkesle birlikte enel bir ko$#*ta kald$n' b# ko$#*#n
iini (rmemi* olmakla birlikte' dar' .is ve sa$l$a aykr bir yer old#$#n# tahmin etti$ini
yazyord#% Dine ;onya!nn yazd$na (re 6askolnikov tahta bir ranzada' bir kee .arasnn
:&3
zerinde yatyord# ve ba*ka"a hibir *ey istemiyord#% En#n b(yle kaba ve yoks#l ya*amas'
(n"eden verilmi* bir karar #yarn"a de$ildi' hayatnn maddi yanna d#yd#$# kaytszlktan
aldrmazlktan ileri eliyord# b#% ;onya 6askolnikov!#n' on#n ziyaretleriyle hi ililenmedi$ini de
aka yazm*t/ Izellikle de ilk zamanlarda 6askolnikov on#n eli*lerine ili d#ymak *#rda
d#rs#n' hatta on#nla kon#*m#yor' ona kzyor' kaba davranyord#% Cma itide b# ziyaretler on#n
iin bir al*kanlk' dahas bir ereksinim halini alm*t% 8atta bir se+erinde ;onya hastalan. da
birka n ziyaretine idemeyin"e' ok zlm*t% -ayram nleri' 6askolnikov!#n birka
dakikal$na a$rld$ ha.ishane ka.snda ya da ha.ishane iindeki karakolda (r*yorlard/
di$er nlerdeyse' ;onya on#n al*t$ yerlere idiyord#K -#ras ya bir i*lik' ya t#$la harman' ya
da 9rtis rma$ kysndaki od#n de.olan olabiliyord#% ;onya kendisiyle ilili olarak verdi$i
haberlerdeyse' kent halkndan tandklar edindi$ini' hatta kendisini (zeti. kor#yanlarn bile
b#l#nd#$#n#' terzili$e ba*lad$n' kentte kendisinden ba*ka hemen hemen hi kadn terzisi
b#l#nmad$ iin .ek ok ev"e aranan bir insan haline eldi$ini bildiriyord#% 4-# sayede
6askolnikov da ha.ishane y(neti"ilerin"e kor#n#. kollanmaya ba*lanm*' kendisine daha ha+i+
i*ler (rdrlr olm#*t#' ama ;onya onlara b#ndan s(z etmemi*ti5% Derken ;onya!nn
6askolnikov!#n herkesten kat$ndan' ha.ishanedeki (teki mahkBmlarn on# sevmediklerinden'
s(z eden bir mekt#b# eldi' bazen nler"e kon#*m#yord# ve reni iyi"e solm#*t# 4Dnya zaten
;onya!nn son mekt#.larnda (zel bir heye"an' bir tela* sezmekteydi5% 7e son mekt#b#nda
;onya' on#n a$r hastaland$n' hastahanenin mahkBmlar ko$#*#nda yatmakta old#$#n#
bildirdi%
AA
Gz#n"a bir sredir hastayd 6askolnikov/ ama on# ykan ne krek hayatnn kork#nl#$#' ne a$r
i*lerdi% Dedi$i k(t yemekler' salarnn #st#rayla kaznm* olmas' stndeki .aavralar
:&&
da de$ildi b#n#n nedeni% -#nlar on#n #m#r#nda bile de$ildiP Mam tersine al*mak on#n ho*#na
idiyord#/ b(yle"e bedensel olarak yor#l#yor ve hi de$ilse birka saat rahat bir #yk#
#y#yabiliyord#% Szerinde hamam b("ekleri yzyor diye' sade s#ya lahana orbas diye' yemek
mi sor#n ola"akt on#n iinP Sniversite ($ren"ili$i yllarnda b#n# bile b#lamad$ ok nler
olm#*t#% Szerindeki iysiler' hem kendisini s"ak t#t#yor' hem de ya*ay* biimine ok #y#yord#%
Ma*d$ .ranalara elin"e%%% b#nlar hi d#ym#yord# bile% Doksa%%% #st#rayla kaznm* ba*ndan'
zerindeki mahkBm ni+ormasndan m #tana"akt% 8em kimden #tana"akt' kimdenN ;onya!dan
mN ;onya kendisinden kork#. d#r#yord#' hi #tanlr myd ondanN
IyleyseN%%
Cma o ;onya!dan bile #tanyor' #tand$ iin de kaba davranyor' kz"a$za a" ektiriyord#%
Gst#ral ba*ndan ta*d$ .ranalardan hi #tand$ yokt#% 1#r#r# on#lmaz bir yara alm*t' b#
yarayd on# yere seren% Ch bir kendini s#layabilse' nasl' nasl m#tl# ol#rd#P E zaman dnyann
btn #tanlarna katlanabilirdi% Cma kendini son dere"e kat (ltlerle yarlad$ halde' a"masz
vi"dan' herkes iin s(z kon#s# olabile"ek basit bir skalamadan ba*ka kork#n bir s# b#lamad
emi*inde% Izellikle #tan d#yd#$# *ey' k(r talihin salaka bir hkmyle' b(ylesine #m#ts#z"a'
b(ylesine sa$r' b(ylesine b#dala' b(ylesine .isi.isine mahvol#. itmesi' e$er bir .ara"k
h#z#ra kav#*mak istiyorsa' b(ylesine 0sama0' 0anlamsz0 bir karara boy#n e$mesi' on#nla
#zla*mas erekti$iydi%
-#n' hibir temeli olmayan' soy#t' amasz bir tedirinlik' yarn' son#"#nda hibir *ey elde
edilmeye"ek bitmez tkenmez (zverileri% 8ayatta on# bekleyen *ey b#yd#P ;ekiz yl sonra an"ak
ot#ziki ya*nda ola"a$' demek ki (nnde kosko"a bir hayat b#l#nd#$#%%% (nemli miydiN 8em ne
diye ya*aya"aktN Eri*mek istedi$i *ey ne ola"ak' neye do$r# ko*a"aktN Dalnz"a var olm#*
olmak iin ya*amakPN Cma o eskiden de bir d*n"e' bir #m#t hatta bir hayal #$r#na btn
varl$n binler"e kez +eda etmeye
:&2
hazr bir insan de$il miydiN Dalnz"a varolmak ona her zaman az elmi*' o he. daha +azlasn
istemi*ti% Fendisini' ba*kalar iin s(z kon#s# olmaya"ak birtakm haklara sahi. bir insan ibi
(rmesinin nedeni de' belki yalnz"a isteklerindeki b# llkt% %
8i de$ilse%%% hi de$ilse .i*manlk d#yabilseydiP Iyle bir .i*manlk ki' yre$ini yak. kav#rs#n'
#yk#larn karsn' (yle bir .i*manlk ki' d*lerini dara$alar' s#da bo$#lmalar dold#rs#nP ChP
-(yle bir .i*manlk nasl' nasl sevindirirdi on#P C" ve (zya* da bir hayattrP Cma o i*ledi$i
"inayetten dolay en kk bir .i*manlk d#ym#yord#%
Daha (n"e old#$# ibi a.tallklarna kzabilseydi bariP Fendisini b# hallere d*ren' zindanlara
srkleyen b#dalalklarna%%P Hindanda' (zrlkte btn ol#. bitenleri yeniden d*nm*'
davran*larn tek tek (zden eirmi*' ama b#nlar o #$#rs#z' o erilimli nlerde old#$# ibi
kendisine hi de a.tal"a ve sama *eyler olarak (rnmemi*ti%
0-enim d*n"em0' diye d*nyord#' 0dnya k#r#ld# k#r#lal birbiriyle ar.*makta olan (teki
d*n"e ve teorilerden hani bakmdan' hani bakmdan daha a.tal"a' daha b#dala"aN Elaya
ndelik hayat asndan de$il' (zr"e ve eni* bir adan bakla"ak ol#rsa' benim
d*n"elerimin hi de o kadar%%% t#ha+ olmad$ (rle"ektir% Ey inkar"lar' ey be* .aralk bileler'
ne diye yar yolda d#r#yors#n#zP
07e benim davran*m hani bakmdan onlara b(ylesine irkin (rnyorN -ir "inayet old#$# iin
miN ,e demek "inayetN -enim vi"danm rahat% 8i k#*k#s#z ortada a$r bir s# var ve yine hi
k#*k#s#z yasalar i$nenmi* ve kan d(klm*tr%%% Madem (yle' i$nenen yasalarnza kar*lk siz
de benim ba*m aln' ols#n bitsinP Cma o zaman' saltanat yol#yla de$il de' iktidar zorla ele
eirerek insanl$a iyilikte b#l#nanlarn da' hem de daha ilk admlarnda' ka+alarn kesmek
erekmez miydiN0
En#n kendini s#l# b#ld#$# biri"ik nokta b#yd#K ;on#na kadar dayanamam* ve idi. teslim
olm#*t#%
:&:
Fendini niin (ldrmedi$i sor#s# da ona a" veriyord#% C*a$da akan s#lara bakarak k(.rnn
zerinde d#rm#*' d#rm#* ve idi. teslim olmay ye$lemi*tiP Da*ama iste$inin ok l' b# iste$i
bastrmannsa ok olmas myd b#n#n nedeniN Ilmden on"a korkan ;vidriaylov b#
l$n stesinden elmi*ti amaN
6askolnikov kendisine b# a" veri"i sor#y# sorarken daha k(.rnn zerinde d#r#. da a*a$da
akan s#lara bakt$ srada hem kendinde' hem de inanlarnda derin bir sahtelik sezmi*
olabile"e$ini bir trl anlayamyord% -# sezinin' hayatnn ele"ekteki .aralan*nn' kendisinin
dirili*inin' hayata yeni ve de$i*ik bir adan bak*n bir haber"isi old#$#n# anlayamyord%
E b# i*te bir tek *ey (ryord#K Hay+ olmas' bir hi olmas nedeniyle a*mak "n
(steremedi$i' kendini k#rtaramad$ k(r bir idye ka.l.' itmi* olmas%%% 8a.ishane
arkada*larna baktka *a*yord#/ hayat nasl da seviyorlar' ona nasl da de$er veriyorlardP
8a.ishanedeyken' d*arda old#klarndan ok daha +azla seviyorlard sanki hayat' ona byk
de$er veriyorlar' zerine titriyorlardP 9lerinden .ek o$#' (rne$in serseriler' (yle byk a"lara'
i*ken"elere katlanyorlard kiP Cma yine de k"k bir ne* *$' #y#klayan bir orman .aras'
ormann en sk old#$# bir yerde yl (n"e yeri belirlenmi* so$#k bir .nar' onlar iin nasl' nasl
da byk bir de$er ta*yord#P -# .nar' evresindeki ye*il otlar' allarn arasnda (t*en k#*lar'
d*lerinde ols#n (rebilmeyi' sevilileriyle b#l#*may bekler ibi #m#tla bekliyorlard% @evresini
dikkatle (zledike' 6askolnikov aklanmas daha da zor olan ba*ka (rnekler de (ryord#%
Fendisini evreleyen b# yeni ortamda' hi k#*k#s#z .ek ok *eyin +arknda de$ildi' aslnda hibir
*ey +ark etmek istedi$i de yokt#% ;anki (zleri yerde yasyord#' i$ren b#l#yord#' evresini ve
bakmaya dayanamyord#% Cma son#nda .ek ok *eye *a*rmaya' daha (n"e hi k#*k#
d#ymad$ .ek ok *eyi ister
:&>
istemez (rmeye ba*lad% Alkin' kendisiyle (teki mahkBmlar arasndaki o kork#n ve a*lmaz
##r#m *a*rtt on#' sanki ayr #l#slarn insanlarydlar% -irbirlerine k#*k#yla' hatta d*man"a
bakyorlard% E' b# +arkll$n b(ylesine l ve derin olabile"e$ini do$r#s# hi d*nmemi*ti%
8a.ishanede siyasal s#lardan srn )olonyallar da vard% -#nlar' btn b# insanlar "ahil'
a*a$lk yaratklar olarak (ryorlar' kmsyorlar ve onlara te.eden bakyorlard% Cma
6askolnikov onlar ibi (rmyord# b# insanlarK -# "ahillerin' .ek ok kon#da' onlar
be$enmeyen *# )olonyallardan ok daha akll old#klar a.akt% 6#slardan da kmseyenler
vard b# insanlarK Eski bir s#bayla' iki .a.az ok#l# ($ren"isi (rne$in%%% Cma 6askolnikov onlarn
da yanld$n (ryord#%
8ibiri on# sevmiyor ve he.si ondan kayord#% 8atta son#nda ondan ne+ret etmeye ba*ladlar%
6askolnikov b#n#n nedenini bilmiyord#% Endan daha a$r s#l#lar on# kmsyorlar' kendisiyle'
i*ledi$i "inayetle alay ediyorlardK
0;en beye+endisinP0 diyorlard% 08i de beye+endilere yak*mayan bir i* ya.m*snK -altayla adam
(ldrmek kim' sen kimP0 )askalya!nn ikin"i ha+tasnda kiliseye itme sras onlarn ko$#*#na
elmi*ti% E da herkesle birlikte idi. d#a etmi*ti% -irn' neden old#$#n# kendisi de anlamam*t'
aralarnda bir kava km* ve he.si birden k#d#rm#*asna zerine saldrm*lard%
0;en dinsizsinP ;en Manrya inanmyors#nP0 diye ba$ryorlard%0 1ebertmek erek seniP0
Eysa onlarla din' Manr zerine hibir *ey kon#*mam*t 6askolnikov' yine de dinsiz diyerek
(ldrmek istemi*lerdi on#% ;#sm#*' kar* koymam*t onlara% MahkBmlardan biri iyi"e kendinden
eerek mthi* bir (+keyle zerine atlm*t% 6askolnikov d#rm#* ve beklemi*ti on#' ne ka*
ka.rdam*' ne yznn bir izisi oynam*t% 1ardiyan tam zamannda yeti*i. aralarna
irmeseydi kan d(klmesi isten bile de$ildiP
:&8
-ir trl "evabn b#lamad$ bir sor# da *#yd#K ,asl ol#yor da mahkBmlar ;onya!y b(ylesine
sevebiliyorlardN ;evilerini kazanabilmek iin ;onya!nn onlara lmesi' yl*mas ibi bir d#r#m
s(z kon#s# de$ildi% MahkBmlar on# .ek seyrek olarak (ryorlard' o da' al*ma yerlerinde'
6askolnikov!# bir dakikal$na (rmek iin eldi$i sralarda% Cma yine de he.si on# tanyor'
b#ralara 6askolnikov!#n ardna d*. eldi$ini biliyorlard/ nasl ya*ad$n' nerede ya*ad$n da
($renmi*lerdi% ;onya!nn onlara .ara yardm ya.mas' birtakm (zel i*lerini (rmesi ibi bir
d#r#m da yokt#% Dalnz bir kez' ,oel yort#s#nda bir hayr olarak btn mahkBmlara .asta ve
(rek etirmi*ti% Cma mahkBmlarla ;onya arasnda itide daha da skla*an bir ili*ki k#r#ld#%
;onya onlarn mekt#.larn yazyor' .ostaya veriyord#% MahkBmlarn kente elen yaknlar' onlar
iin etirdikleri e*yalar' hatta .aralar yine onlarn tavsiyeleriyle ;onya!ya brakyorlard%
MahkBmlarn karlar' sevilileri on# tanyorlar' ziyaretine idiyorlard% ;onya' 6askolnikov!#
(rmek iin i*yerlerine eldi$inde ya da i*e iden bir mahkBm ka+ilesiyle kar*la*t$nda' b# kaba
saba adamlar' b# damal' krek mahkBmlar *a.kalarn kar. on# sayyla selamlar% 0Mat*ka
;onya ;emyonovna' sen bizim sevimli ana"$mzsnP0 derlerdi/ b# k"k' b# elimsiz kz
b(ylesine severlerdi% ;onya da onlara lmser' selam verirdi% 1lmsemesine baylrlard%
Dry*n bile severler' d(n. d(n. arkalarna bakarlard% 8e.si on# (verdi' #+ak te+ek
ol#*#n# bile (verler' artk nesini (ve"eklerini bilemezlerdi% Ena tedavi iin idenler bile ol#rd#%
6askolnikov byk .erhizin son nleriyle .askalya sresin"e hastahanede yatt% 9yile*meye
ba*layn"a hastayken (rd$ d*leri hatrlad% Cte*ler iinde yatarken' sayklamalar arasnda
kork#n d*ler (rm*t% Csya!nn derinlerinden Cvr#.a!ya do$r# b#ne dek (rl.
d#y#lmam* bir kran eliyord#% Dnyann son#yd# b#% ;ekin birka ki*i d*nda herkes
(lyord#% 9nsanlarn bedenlerinde yeni birtakm k#rt#klar' (zle (rlmeyen yaratklar tryord#%
Cma akl ve iradesi olan
:&?
yaratklard b#nlar% -#nlar bedenlerine alanlar "in t#tm#*a d(nyor' deliriyord#% Ite yandan'
insanlar kendilerini hi ama hibir zaman' b# yaratklarn .enesine d*enler denli akll' ere$i
b#ld#klarndan emin hissetmemi*lerdi% 7erdikleri kararlar' ya.tklar bilimsel ara*trmalarn
son#larn' ahlaki ve dini inanlarn hibir zaman b(ylesine *a*maz do$r#l#kta b#lmam*lard%
-tn k(yler' btn kentler' tm dnya' tm insanlar b# hastal$n .enesindeydi' herkes
deliriyord#% Fimse kimseyi anlamyor' herkes tela* iinde ko*t#r#yord#% 8erkes ere$i kendisinin
bildi$ini d*nyor' kar*sndakilerin b#n# anlamyor olmasndan a" ekiyor' ($sn
y#mr#kl#yor' a$lyor' kvranyor' ellerini o$#*t#r#yord#% Fimi yarlaya"aklarn' nasl
yarlaya"aklarn bilmiyorlard% ,eyin iyi' neyin k(t old#$#nda anla*amyorlard% Fim
s#lana"ak' kim aklana"ak' kimsenin bildi$i yokt#' insanlar anlamsz bir hn ve (+keyle birbirlerini
(ldryorlard% -irbirlerine kar* ko"a ko"a ord#lar to.l#yorlar' ama b# ord#lar daha yoldayken
birdenbire kendi kendilerini krmaya ba*lyord#/ sa+lar da$lyor' sava*lar birbirlerinin zerine
atlyor' birbirlerini kesiyor' do$r#yor' sryor' yiyord#% Fentlerde btn n tehlike anlar
alyord#% 8erkesi a$ryorlard' ama kim a$ryor' niin a$ryord#' bilen yokt#' herkes tela*
iinde ko*t#r#yord#% En sradan i*ler bile braklm*t/ nk i*lerin dzeltilmesiyle ilili olarak
herkesin bir (r* vard ve herkes kendi (r*nn *a*mazl$nda srarlyd' bir trl
anla*amyorlard% Marmsal i*ler d#rm#*t#% *#rda b#rda (bek (bek to.la*an insanlar' bir kon#da
karar alyor' ayrlmaya"aklarna ant iiyorlar' ama hemen ardndan' daha demin (nerdiklerinden
bamba*ka *eyler ya.maya koy#l#yorlar' birbirlerini s#lamaya' bo$#*maya ba*lyorlard% ;onra
yannlar ve alk ba*lyord#% 8erkes her *ey mahvol#yor' mikro. itide derinlere i*liyor'
o$alyor' byyord#% Dnyada an"ak birka ki*i k#rt#labilmi*ti' yeni bir insan soy# ve yeni bir
hayat ba*latmak' dnyay temizlemek ve yenilemekle (revli temiz ve sekin insanlard b#nlar/
ama hi kimse hi bir yerde b# insanlar
(rmemi*' hi kimse b#nlardan bir ses kt$n' b#nlarn bir s(z s(yledi$ini d#ymam*t%
-# anlamsz' sayklamann belle$inde b(ylesine a"l yeretmesi' b# kork#n' b# ate*li d*n
izlerinin b(ylesine #z#n sre silinmeden kalm* olmas 6askolnikov!a a" veriyord#% )askalyann
zerinden iki ha+ta emi*ti% 8avalar lm*' .rl .rl bir ilkbahar elmi*ti% 8astanedeki mahkBmlar
ko$#*#n#n 4b# ko$#* demir .armaklyd ve altnda n(betiler dola*rd5 .en"ereleri alm*t%
;onya' hastal$ sresin"e on# ko$#*#nda yalnz"a iki kez ziyaret edebilmi*ti/ her ziyaret iin ayr
ayr izin almak erekiyord# ve b# i* old#ka zord#% Cma (zellikle de ak*am zerleri' on#n
.en"eresi altnda bir dakika"k ols#n d#rabilmek' #zaktan ols#n ko$#*#n .en"erelerini
seyredebilmek iin sk sk hastane avl#s#na idiyord# 6askolnikov' artk tmyle iyile*mi* ibiydi%
-ir n #yk#dan kalk. da' bir rastlantyla .en"ere kenarna idin"e' #zakta' hastane ka.snn
orda ;onya!y (rd% -ir *ey bekler ibi (yle"e d#r#yord# ;onya% 6askolnikov birden yre$ine bir
*eylerin sa.lanr ibi old#$#n# d#yd#/ titredi ve hemen .en"ereden ekildi% ;onya ertesi n ve
daha ertesi n (rnmedi% 6askolnikov on# sabrszlkla bekledi$ini +ark etti% ;on#nda kendisini
tab#r"# ettiler% <ezaevine d(nn"e mahkBmlardan ;onya ;emyonovna!nn hasta old#$#n#'
evinde yatt$n ve bir yere kmad$n ($rendi%
Ayi"e meraklanm*t% Endan bir haber alabilmek iin evine birisini (nderdi% Fsa bir sre sonra
hastal$nn tehlikeli olmad$n ($rendi% 6askolnikov!#n kendisini merak etti$ini zld$n
($renen ;onya da' ona k#r*#n kalemle yazlm* bir .#s#la (ndererek' eskiye (re daha iyi
old#$#n#' hastal$nn basit bir so$#k alnl$ old#$#n#' yaknda' hem de ok yaknda kendisini
al*ma yerlerinde (rmeye ele"e$ini bildirdi% )#s#lay ok#y#n"a 6askolnikov!#n yre$i
kendisine a" vere"ek kadar hzla ar.maya ba*lad%
Dine lk' .rl .rl bir bahar nyd% 6askolnikov' sabah erkenden' saat altda i*e kt% Arma$n
kysnda kaymak ta*
:20
:21
.i*irmek iin +rn haline d(n*trlm* bir barakada al*maya ayrlm*t% S ki*i birlikte kaleye
bir alet almaya itmi*ti% Iteki' mahkBm od#n ta*yor ve +rna isti+ ediyord#% 6askolnikov
barakadan k. do$r#"a kyya indi' b#rada isti+ edilmi* ktklerin stne ot#rd#' eni* ve ssz
rma$ seyre dald% -# yksek kydan' (z alabildi$ine #zanan bozkr (rlyord#% Arma$n kar*
kysndan belli belirsiz bir *ark d#y#l#yord#% Erada' ne*le ykanan #s#z b#"aksz bozkrda'
kk kara noktalar halinde (ebe adrlar seiliyord#% Erada (zrlk vard% Erada'
b#radakilere hi benzemeyen' bamba*ka insanlar ya*yord#% Erada zaman sanki d#rm#*t#%
Erada sanki 9brahim!le srsnn a$ hQlQ ememi*ti' 6askolnikov ot#r#yor' (zlerini
ayrmadan kmltsz bakyord#% -ir d* dnyasyla' kendi i dnyas arasnda idi. eliyord#%
8ibir *ey d*nd$ yokt#% Cma bir skntnn heye"ann' a"sn d#y#yord# iinde%
-irden yannda ;onya belirdi' #s#l"a yakla*m* ve yanna ot#rm#*t#% 8enz ok erkendi' sabah
serinli$i hQlQ krlmam*t% ;onya!nn zerinde eski yoks#l .altos# ve ye*il *al vard% ;ol#n'
szlm* yznde eirdi$i hastal$n izleri (rnyord#% Dz aydnlk bir lmsemeyle *d
ve her zamanki ibi rkek rkek elini #zatt%
;onya ona elini he. b(yle rkek rkek #zatrd' hatta bazen on#n ite"e$inden korkarak hi
#zatmazd% 6askolnikov kz"a$zn elini i$reniyorm#s ibi t#tar' ziyaretlerinde on# yz bir kar*
kar*lar' bazen ziyaret boy#n"a a$zn a. tek kelime kon#*mazd% Fz"a$z b(yle zamanlarda
on#n kar*snda titrer ve yanndan iinde derin bir a" d#yarak ayrlrd% Cma b# kez elleri
birbirinden ayrlmam*t' 6askolnikov ;onya!ya hzla bir (z att' hibir *ey s(ylemedi ve (zlerini
yere indirdi% Dalnzdlar' onlar kimse"ikler (rmyord#% ,(beti arkasn d(nm*t%
,asl old#$#n# kendisi de anlamadan 6askolnikov birden kendisini ;onya!nn ayaklar dibinde
b#ld#/ a$lyor' kzn dizlerine sarlyord#% ;onya (n"e ok korkt#' yz bembeyaz' yerinden +rlad
ve titreyerek ona bakt% Cma bir anda her *eyi anlad
:22
ve (zleri sons#z bir m#tl#l#kla .arlad% En#n da kendisini sevdi$ini' hem de sons#z bir a*kla
sevdi$ini anlam*t' hi k#*k#s# yokt# b#ndan%%% Demek o m#tl# an elmi*ti%%%
Fon#*mak istediler ama kon#*amadlar% 1(zlerinde ya*lar birikmi*ti% 9kisi de sol#n' ikisi de
zay+t' ama b# sol#n' b# szlm* yzler ye.yeni bir ele"e$in' ye.yeni bir hayata dirili*in
*a+ak *klaryla t#t#*#yord#% C*k onlar diriltmi*' birinin yre$i' (tekinin yre$i iin sons#z bir
hayat kayna$ olm#*t#%
-eklemeye ve dayanmaya karar verdiler% Inlerinde daha yedi yl vard' o zamana kadar ne
dayanlmaz a"lar eke"ekler' ne sons#z m#tl#l#klar ya*ya"aklard kimbilirP Cma 6askolnikov
dirilmi*ti' b#n# biliyord#' yenilenen varl$yla b#n# ok iyi hissediyord#/ ;onya!ya elin"e' o zaten
yalnz"a on#n varl$yla ya*yord#P
E nn ak*am' zindann ka.lar zerine ka.ann"a 6askolnikov ranzasna #zand ye ;onya!y
d*nd% 8atta o n' eski d*manlar olan (teki mahkBmlar bile kendisine bir ba*ka (zle
bakyorlarm* ibi eldi% Fendisi onlarla kon#*t#' mahkBmlar da ona leryzle' seve"enlilikle
kar*lk verdiler% Haten b(yle olmas erekmez miydiN 8er *eyin de$i*mesi erekmiyor m#yd#
artkN
;onya!yi d*nd% En# nasl srekli zd$n' ona a" verdi$ini hatrlad% En#n sol#n'
szlm*' k"k yzn hatrlad% Cma b# anlar artk on# zmyord#/ ona btn ektirdiklerini
sons#z bir seviyle nasl (deye"e$ini biliyord#%
8em emi*e (ml btn b# a"lar da ne demektiP A*ledi$i "inayet' mahkBmiyeti' srne
(nderili*i' her *ey' her *ey ona *# ilk "o*k#nl#k annda kendisiyle hibir ilisi olmayan'
kendisinin d*nda ve (tesinde t#ha+ erekler ibi (rnyord#% Cslnda b# ak*am hibir *ey
zerinde d#r#. #z#n #z#n d*ne"ek' zihnini belli bir noktada yo$#nla*tra"ak halde de$ildi% J#
anda bilinli olarak herhani bir *eyi (zebilmesi de olanakszd% J# anda o yalnz"a d#y#yord#'
yalnz"a d#y#lar vard on#n
:23
iin% Diyalekti$in yerini hayatn kendisi alm*t' (yleyse bilin dzeyinde de bamba*ka *eyler
edinmesi erekti%
Dast$nn altnda bir 9n"il vard% Fendisi de +arknda olmadan eli kitaba #zand% ;onya!nnd b#
9n"il' 03azar!n Dirili*i0ni ;onya b# kita.tan ok#m#*t# ona% Frek hayatnn ilk nlerinde
;onya!nn kendisine d#rmadan Manr!dan' dinden s(z ede"e$ini' on# 9n"il ok#maya zorlaya"a$n
sanm*t% Cma *a*la"ak *eyP ;onya ona bir kez ols#n b#nlardan s(z etmedi$i ibi' 9n"il
ok#masn da istememi*ti% 1eenlerde' hastalanmazdan hemen (n"e' kendisi istemi*ti
;onya!dan b# 9n"il!i% ;onya da hibir *ey s(ylemeden etiri. vermi*ti% J# ana kadar a.
bakmam*t bile kitaba%
J# anda da a. bakmad' ama birden *im*ek ibi bir *ey eti ka+asndanK 0Crtk on#n inanlar
benim de inanlarm olamaz mN 8i de$ilse on#n d#y#lar' hevesleri' (nlak*larN%%0
E n ;onya da heye"an iinde eirdi' hatta e"e yeniden hastaland% Cma (ylesine m#tl#yd#
ki' nerdeyse kork#yord# m#tl#l#$#ndan% Dedi yl' yalnz"a yedi ylP M#tl#l#klarnn ilk annda' her
ikisine de b# yedi yl bazen yedi n ibi eliyord#% 8atta 6askolnikov bir yeni hayatn kendisine
kar*lksz verilmedi$ini' b#na' ele"ekte kendisini bekleyen byk (zveriler kar*l$' ok
.ahalya sahi. olabile"e$ini de bilmiyord#%
Cma b#rada yeni bir (yk ba*lyorK -ir insann yava* yava* yenilenmesinin' yeni bir hayat
b#lmasnn' bir dnyadan ba*ka bir dnyaya emesinin' hi bilmedi$i ye.yeni bir erekle
tan*masnn (yks%%% ve b# (yk yeni bir kitabn kon#s# olabilir% -izim *imdiki (ykmzse
b#rada bitiyor%
:2&