Saylarn Sembolizmi

Yazan Erhan Altunay

Copyright gizemci.com 1999

Sembol szc etimolojik olarak Latince Symbolum szcnden
Franszcaya, oradan da Trkeye gemitir. Szcn ilk anlam tannma
iaretidir. keni ise !"nancadaki, szcdr. #aret,sem$ol,
alegori anlamna gelen szcn kkeninde zaten $irliktelii $elirten % n
eki &ardr.
Szck anlam olarak sem$ol , 'Biimi ya da doas ile bir dnceyi ya da
dnceler btnn artran nesne ya da resim( demektir. )eydan
Laro"sse ise sem$ol tanmn 'Duyularla alglanamayan bir eyi belirten
somut ey veya iaret( eklinde &ermektedir *
!ine )eydan Laro"ssea gre sem$olizm, 'Olgular yorumlamaya veya
inanlar anlatmaya yarayan semboller sistemi( olarak tanmlanmtr.
#nsanlar ilk alardan $eri sem$olleri k"llanagelmiler, dnemlerinin,
kendilerine gre zel &e gizli kalmas gereken, $ilgilerini $az sem$oller
aracl ile anlatmlardr. #lk alarda e&ren ile ilgili $ilgiler, +sikoloji ile ilgili
$ilgiler, ezoterik $ilgiler ,e+ sem$oller aracl ile aktarlmtr.
)itler, e-saneler, -olklorik ykler, ,atta masallar &e eitli sanat eserleri
$izlere $" sem$ollerin aktarlmasn salamlardr.
KONUYLA LGL
DER YA!LAR"
Saylarn Erdem i
K#A$LAR
Saylarn Gizemi -
Annemarie Schimmel
.oann Saylar % /an
Ste0art
)atematik !alan
Sylemez 1a,i
Saylar %2,ili$ert
S,ogt
3"rada kartrlmamas gereken iaret ile sem$ol arasndaki -arktr. Sem$ol
$elli $ir dnceyi &e olg"y" i-ade etmek iin k"llanlr. #aret ise $ir
dnceden ok $ir ,areketi ya da eylemi i-ade eder. 4rnein krmz,
tra-ikte d"r iaretidir, ama kan sem$olize ettii iin d"r"lmas, dikkat
edilmesi gereken yerlerde k"llanlr. 5, ,ar- olarak $ir niday iaret eder,
ancak sem$ol olarak $oa andan $eri $oay sem$olize eder, nk ters
dnm dnrsek 1, $oa $ana $enzer. 4rnekleri oalta$iliriz, ancak
$" kon"ya &ak- olmas gereken $az yazarlarn da $"n" kartrmas
zcdr.
Sem$ollere geri dnersek, ,er sem$oln, kendi dneminde $ir dnceyi
anlatmak iin k"llanlddr. 3aka $ir deyile $ir sem$ol yor"mlarken
kendi dneminde ele almak gerekmektedir. 3"n"n $ir istisnas ezoterik
sem$olizmdir.
6zoterik retiler yllar $oy" statlar tara-ndan aktarlarak geldii &e
ola$ildiince $oz"lmad iin sem$oller "z"n sreler anlamlarn
kor"m"lardr
3"n"n tam tersi olarak sem$ol anlam deitirmi de ola$ilir. !"nan
kltrnde 5t,enaya ait ol"+ akl &e $ilgelii temsil eden $ayk" , yine ayn
cora-yada, 5nadol"da ""rs"z $ir ,a$eri de, ""rs"zl"" da sem$olize
etmektedir. 7 dnemde ryasnda $ayk" gren $iri $"n" $ilgelik olarak
yor"mlarken, gnmzde ""rs"zl"k olarak yor"mlanmaktadr.
Sem$ollerle ilgili olarak $ilinmesi gereken $ir ,"s"s da, $ir sem$oln $irden
-azla anlam ola$ileceidir. iinin tekaml se&iyesine gre sem$ollerin
iindeki derin anlam anlamas olanakl olacaktr. 3ir $aka deyile
sem$ollerin aklamalar eitli se&iyelerde ola$ilir, $"nlarn anlalmas
ancak o yolda alnan yol ile orantldr. 3" da sem$oller yol"yla aktarlan
ezoterik retilerin sadece inisiye olanlar tara-ndan anlalmas asndan
nemlidir.
Sem$oller zerine ok ey yazla$ilir ancak $"nlar $aka yazlara $rak+
kon"m"z olan saylar inceleyelim .
6yalarn niceliklerini $elirtmek iin k"llanlan saylar alar iinde sem$olik
anlamlar kazanmlar &e $"nlar gnmze tamlardr. 3"rada imdilik ilk
on saynn sem$olizmine $akarak kon"y" da,a iyi anlaya$iliriz.

BR *
3ir says sem$olik olarak ,erkesin ilk de-ada syleye$ilecei gi$i T6 olan,
)8TL5 olan sem$olize etmektedir.
#slamda $ir olan, tek olan 5lla,tr. 5lla, szcnn ilk ,ar-i olan eli- 9
eklindedir &e e$cet ,esa$ndaki deeri 9dir.
3ir saysnn $ir $aka zellii de kendinden nce $aka say gelmemesidir.
endinden nce gelen s-r ,ilii sem$olize eder. 3ir ise ,ilii taki+ eder &e
dier saylar ondan trer. 3"rada 3irin yaratlclk ile&i de ortaya kar.
Tarot destesindeki $ir n"maral kart olan 3yc de $alang &e yaratl
anlamndadr.
:
3" $alamda !"nan al-a$esindeki al-a ;< da $alangc temsil eder. #$rani
al-a$esindeki ale- ise $alang old"" gi$i, $ir inana gre dier $tn
,ar-ler ondan trer.
3ir sem$olizmi retkenlikte de ortaya kmaktadr. 5taerkil to+l"mlarda
reme sem$ol olan -all"s da 9 eklinde sem$olize edilir.
3az yazarlar gre 9 ayakta d"ran insan da sem$olize etmektedir. 3ir iin
$aka sem$ol aklamalar da &ardr. =ne de $ir tanedir &e $" yzden
)"tlak 3irin sem$ol olarak =ne de k"llanlmtr.

K :
#ki saysnn sem$olizminde akla gelen k"k"s"z e&rendeki daliteyi
sem$olize ettiidir.
#lk to+l"mlarda etra-taki en "l" ka&ramlar tekti > .nya, =ne, To+rak
5na..gi$i. 5ncak erkein remedeki rolnn ataerkil to+l"mlar tara-ndan n
+lana kartlmas e&rendeki dailitenin de n +lana kmasna neden
olm"t"r. .nya?teki dnya , =ne?5y, To+rak 5na?6rkek Tanr
;y$ele?5ttis gi$i< dalite, ,atta kadn?erkek, diil?eril, scak?so"k,
gndz?gece gi$i ikilikler &"rg"lanmaya $alanmtr.

:
'5lla,n ,akk tr(. klmzden $eri d"yd""m"z $" sz
saysnn k"tsall ,akknda gereken $ilgiyi &ermektedir. @ristiyan to+l"mda
yetien $iri ise k"tsal lemeden $" saynn k"tsallna ainadr.
A says eski to+l"mlarda gk%yer%yeralt lemesi ile k"tsald. Aleme
)sr mitolojisinde #sis%7siris%@or"s eklindedir. !"nan mitolojisinde ise $"
Be"s%2oseidon%@ades ;=k &e yer%.eniz%!er alt< eklinde &arolm"t"r.
@ristiyan inancnda ise 3a$a%7"l%"tsal C", lemesine dnmtr.
;3az yerlerde 3a$a%7"l%)eryem eklinde<. 3" leme #slamda $az
mez,e+lerde 5lla,%)",ammet%5li eklinde grlmektedir.
Alemenin $ir sem$olik yan da k"tsal $irleme &e doan oc"kt"r , $ir
$aka deyile $a$a%anne &e oc"k da $ir lemedir.
3ir $aka leme de 3eden%can%r", lemesi olarak gsterile$ilir.
Say olarak kendisinden nce gelen iki saynn to+lam olarak da ;9DEFG<
nemlidir.
A says sem$olik anlamlarnn $ir $lmn gen ekline de de&retmitir.
Agen sem$olizmi ile saysnn sem$olizmi arasnda $enzerlikler &ardr.

DRT :
.rt saysnn sem$olizmi ok ilgintir. .rt $ir ok -arkl eyi i-ade ede$ilir.
3ir masay gzmzn nne getire$ileceimiz gi$i en salam denge drt
ayak zerinde ol"r. 3ir ok ,ay&an da drt aya zerinde d"rmaktadr.
#nsan da emeklerken drt aya zerinde emekler. 3ylece drt salaml
dndrtmtr. .ilimizde &arolan 'drt elle sarlmak(, 'gzn drt amak(
gi$i deyimler de ya+lan iin salamln $elirtmektedir.
.rt ayrca drt temel yn ile de alakaldr. 3ylece etra-mzn drt +araya
ayrldn ka$"l ede$iliriz. 5ynen 'dnyann drt $"ca( deyiminde old""
gi$i.
.rt says ayn zamanda drt elementi de ;5te%@a&a%To+rakHs"<
sem$olize eder. 3ylece drt, dnyann ya+ ta olarak da yer alr.
@ristiyanlktaki ,a, drt #ncil, #slamdaki drt $yk melek, drt ,ali-e $"
sem$olizmle alakaldr.

BE :
3e genelde yaadmz dnyay &e insan sem$olize eder. Teozo-lara gre
gnmzdeki insanlk $einci kk rktr.
3e, elimizdeki $e +armaktan dolay da nemlidir. 6ski maara
yerleimlerine $akarsak insanlarn erletikleri $lgelerde $e +armak izlerini
de grrz.
3e says drt elementle de ilgilidir. 6ski alarda drt elementi $ir arada
t"tan $ir $einci elementin &arl dnlmtr.
Sem$olizmde $e keli yldz yaamn sem$ol olarak da k"llanlmtr.
3e &akit namaz, #slamn $e art, $e ile ilgili sem$olizme rnek olarak
&erile$ilir.

ALTI :
5lt saysnn sem$olizmi zerinde dnnce k"k"s"z akla ilk gelen
Sleymann m,r olacaktr. #ie gemi iki ekenar genden ol"an $"
ekil alt kelidir. Iok eski alardan $eri k"llanld dnlmektedir.
!"kar $akan genin tekaml ederek tanrya "laan r",", aaya $akan
genin ise to+raa dn temsil ettii dnlmektedir. 3ir $aka
aklamaya gre ise y"kar kan atei &e aaya akan s"y" sem$olize
etmektedir.
5lt says GDG Jtr. 3ir zellii de 9KEKG olmasdr. L saysnn ayrca
$lenlerinin M9,E,GN to+lam da kendisine eittir. 3ylece alt mkemmel $ir
say olarak dnlmtr.
Tanrnn dnyay alt gnde yaratmas da altnn mkemmel olma zellii ile
alakal ola$ilir.

YED :
!edi ile ilgili sem$olizm ,er ana karmza kmaktadr.
!edi says ile ilgili sem$olizmin kkeninde eskiden yedi gezegen old""na
inanlmas &ardr. .nya sa$it, $tn gezegenlerin on"n etra-nda
dndne inanld iin $" gezegenler )erkr, 1ens, )ars, O+iter,
Satrn, 5y &e =netir. 6skiden ,er gezegenin $ir gk katnda old""
dnlmekte old""ndan '=n yedi kat( deyimi o gnlerden kalmadr.
5yn ekilde 'y"karda olan aada olanla ayn old""( iin yerin de 'yedi
kat( &ard. 3az ezoterik retilerdeki yedi $asamakl inisiyasyon da
sem$olik olarak gn yedi katna "lamay i-ade etmektedir.
6skiden ,er gezegene $ir k"tsal gn old"" iin $ir ,a-tada yedi gn &ardr.
@a-tann gnlerinden 2azartesi 5y, Sal )ars, Iaram$a )erkr, 2erem$e
O+iter, P"ma 1ens, P"martesi Satrn , 2azar ise =ne ile alakaldr.

SEKZ :
Sekiz , yedi kat gkyz inancnn $ir "zants olsa gerek tanr katn temsil
etmektedir. #slamda sekizin Penneti temsil ettii de dnlmtr. 5yrca
sekiz cennet &e yedi ce,ennem old"" inanc da $" sem$olizmle alakaldr.
@ristiyanlkta ise gkyz ta,tn sekiz melek tar. 5yn inancn $enzeri
#slamda da &ardr.
Sekiz ayn zamanda t"t"lan yolda son"na gelmeyi de, mkemmellemeyi de
i-ade eder. 3"dizmdeki sekiz ya+rakl lot"s iei de sekiz aamal $ir
sistemin sem$oldr. 5yn ekilde Ta+naklar arasnda da sekiz aamal $ir
inisiyasyon sistemi de &ardr.

DOKUZ :
.ok"z eski sem$olizm de $ir $itii gstermektedir. Baten tek ,aneli saylarn
son"nc"s"d"r. .ok"z n karesi old""ndan da $ir eriilen noktay ,
tamam olmay gstermektedir.
5ncak dok"z son"n old"" yerde $alangcn da olmas gi$i $alangc da
,a$er &erir.
6skiden gn dok"z kat old"" inanc da yaygnd. 3"na gre dnya D Q
yldz kat D sa$it yldzlarn old"" kat , dok"z kat etmekteydi. #lgin olan $ir
$aka ,"s"s da eski Trk inanlarnda da gn dok"z kat old""na
inanlmasdr. 5yn inan )eksikada da &ardr. 5ztekler yerin dok"z kat alt
old""na da inanmaktayd.

ON :
7n en eski zamanlardan $eri $elki de ilk drt saynn to+lam olmasndan
tr mkemmellii temsil ediyord". ;9DEDGDRF9S<
#ki elin +armaklarnn says olmas da taml &e mkemmellii gsteriyord".
)"saya gelen on emrin de $" sem$olizmle alakas &ardr. 5yrca Bo,arda
i-ade ol"nd"" gi$i e&ren on szckle yaratlmtr.
)ayalarda on says $ir destenin son" old"" iin son" da sem$olize
etmekteydi. 5ncak ,er kltrde old"" gi$i $" $iti ayn zamanda $ir
$alangc da gstermekteydi.
Saylar ,akkna yazlacak ok ey &ar. S,99,9E,9G,9L,9Q,9T,GG,R9 gi$i
sem$olik yn ar $asan $ir ok sayy $"rada inceleyemedik. 3" saylar da
ancak $aka $ir aratrmann kon"s" ola$ilirler.

KAYNAKA
5LL658 CenU , La Science des Symboles , 6ditions 2ayot V Ci&ages,
2aris, 9TTL
.8C5W. =il$ert, L!magination Symboli"ue, 2resses 8ni&ersitaires de
France, 2aris, 9TLR
6L/5.6 )ircea , #itlerin $zellikleri ;e&. Sema Ci-at<, Sima&i !aynlar ,
#stan$"l , 9TTG
6CS7! Wecmettin , Semboller ve %orumlar , endi 3asm, #stan$"l , ESSS
O8L/6W Wadia, &rand Dictionnaire des Symboles et des #yt'es, )ara$o"t,
5lle"r, 9TTQ
O8W= Parl ="sta& , ('e )rc'ety*es and t'e +ollective ,nconcious,
Co"tledge, London, 9TTL
O8W= Parl ="sta& , )ion- .esearc'es into t'e /'enomenology o0 t'e Sel0,
Co"tledge, London, 9TT9
O8W= Parl ="sta& ;editor< , #an and 'is Symbols , 5rkana, London, 9TTS
L5CS6W Ste+,en, ('e #yt'ic !magination, 3antam 3ooks, We0 !ork, 9TTS
SP@/))6L 5nnemarie, Saylarn 1srar ;e&. )e,med Temelli<, 1erka
!aynlar, #stan$"l, 9TTQ