You are on page 1of 8

15/9/2014 Revista No.

22 - Ciencias Humanas
http://www.utp.edu.co/~chumanas/revistas/revistas/rev22/garcia.htm 1/8
Introduccin a la fenomenologa de Edmund
Husserl
AlejandroDavidGarcaValencia
HistricamenteHusserlterminaelciclofilosficodelametafsica,peroconHusserl
tambincomienzaunanuevaeradelafilosofaquebuscaantetodounanueva
actividadracionaldiferentealaplanteadahastaeseentonces:Husserlhaceevidentela
crisisdelaraznabsolutayuniversal,demodoqueesnecesarioreplanteardeaquen
adelantelaactividadfilosficaconunaresponsabilidadsocialcomorespuestaalos
problemasdelmundo,queyanoseresuelvendesdeunaraznobjetiva,sinoquese
solucionanenelencuentrodemltiplespuntosdevista.
OtroaspectoatenerencuentadelafenomenologadeHusserlestenladinmicaque
leimprimealsujeto,ahoraelsujetonoesperaserafectadoporlosobjetosdelmundo,
sinoporelcontrario,elsujetoconstituyeesosobjetosyledasentidoalmundo.Otro
aspectoimportanteesqueelsujetotrascendentalyanoesunsujetoannimo,stees
unsujetoactivoqueconstituyeelmundo,quetieneunaresponsabilidadconese
mundoyuncompromisohistricoconlahumanidad.

1.Laconciencia
Fenomenolgicamentenoesposibleconcebirlaconcienciacomoestructurainternadelsujetoque
esperaserafectadaporlosobjetos.Todaaprehensinquelaconcienciatengadelobjetoconstituye
yaunaactividaddesta,asseademanerapasivalaconcienciapreconstituyeobjetos.
Desdeestaperspectiva,laconcienciaeselpuntodepartidadelaactividadhumana,yaquees
indubitableynecesariapuestoqueresultaevidenteparasmisma,comounaevidenciaapodctica.
Portantolaconcienciaesincuestionableporcuantopermaneceosehacepresenteentoda
experienciaquerealiceelsujeto.Todaactividaddelaconciencianopuedesercuestionada,perolo
quenopuedegarantizarlaconcienciaeslacertidumbredeloqueestconociendo,yaquelacosa
esvariableynotienegarantizadasuexistencia,portalmotivo,elsujetoimponeoconstituyesu
propiarealidadindubitablealocontingentedelascosasdelmundo.Conotraspalabras,lo
inmanentedelaconcienciapenetralotrascendentedelmundoylorealiza.
Husserldefinelaconcienciacomounconjuntodeactosqueseconocenconelnombredevivencias.
Estaconcienciatienelapeculiaridaddeeliminartodareferenciaaunaexistenciarealdelascosas,
esdecirlaconciencianopercibeobjetosrealessinoqueaprehendeobjetos,quesedenominan
fenmenos.
Elfenmenodelacosa(lavivencia)noeslacosaaparente,lacosaquesehalla
frenteanosotrossupuestamenteensupropioser.Comopertenecientesalaconexin
15/9/2014 Revista No. 22 - Ciencias Humanas
http://www.utp.edu.co/~chumanas/revistas/revistas/rev22/garcia.htm 2/8
delaconciencia,vivimoslosfenmenoscomopertenecientesalmundofenomnico,
senosofrecenaparenteslascosas.Losfenmenosmismosnoaparecensonvividos.

Estoimplicavariascosasprimeroquelaconcienciadejadeseresaespeciedereceptculoque
esperaserafectadaporlosobjetos.Estoquieredecir,quelaconcienciacobraundinamismoquela
llevaaconstituirelmismomundo,esdecir,laconcienciafenomenolgicaesnetamente
constitutiva,esunaconcienciaqueatravsdesusvivenciasvaaprehendiendoobjetos,demodo
queenelactodeaparecer,osea,enlavivenciamisma,sevivenunaseriedesensacionesquea
suvezsonaprehendidasporlaconciencia.Esascomolaconcienciahaceaparecerelobjeto,ylo
vive.Otroaspectoimportanteycomplementarioalanterioresquelaconciencianoesunacto
psquico,nisecomponedecontenidosreales,ellasecomponedemltiplesrepresentacionesque
sedanenlosactosdepercibir,juzgar,imaginar,recordar,entreotros.Nadapuedeserjuzgado,
nadatampocoapetecido,nadaesperadonitemidosinoesrepresentado
Estoimplicaquelaconcienciamantieneunacorrelacinconelmundo,puessiexisteelactode
percibiresporqueexisteelobjetopercibido,alactodejuzgarlecorrespondeeljuiciorequerido.
Estareferenciadelaconcienciaalmundoseconocecomointencin.Demodoquedeahoraen
adelantevamosahablardelaconcienciacomoconcienciaintencional.
Laintencionalidadeslacaractersticamsimportantedelaconcienciafenomenolgica.Las
vivenciasintencionalessedandediversasmodos,as
Elmodocomounamerarepresentacindeunasituacinobjetivamientastesu
objetoesdistintodelmodocmolohaceeljuicio,queconsideraverdaderaofalsa
dichasituacin.

Entodocaso,enlavivenciaintencionalnoimportaelmodocomosed(intuida,juzgada,
imaginada,recordada)existeunatendenciahaciaelobjeto,esdecir,queenlavivenciaintencional,
laconcienciaconstituyeplenayexclusivamenteelrepresentaresteobjeto,oeljuzgarsobrel.
Peroesdetenerencuentaqueestareferenciaobjetivanoexisteentodosloscasos.Conla
representacindel"diosJpiter",elsujetoposeeunavivenciarepresentativadelqueseverifica
enlarepresentacindedichodios.Esteobjetorepresentadonoposeeuncontenidoreal,como
tampocomentalenlavivencia,perosinembargoexisteelrepresentarseeldiosJpiter.Esto
significaqueelobjetoalquesedirigelaconcienciaesunobjetointencional,entalsentidono
importaquesearepresentado,intuidoofingido.Porejemplo,puedorepresentarmeunobjetoreal
comoelpalaciodeBerln,juzgarestepalacio,complacermeconsubellezaarquitectnica,o
abrigareldeseodepoderhacerlo.EstasvivenciasdelpalaciodeBerlntienendecomnelser
modosdeintencinobjetiva,loscualesnopodemosexpresarnormalmentedeotramaneraque
diciendoqueelpalacioespercibido,fantaseado,representadoenunaimagen,queesjuzgado,o
queesobjetodeaquellacomplacencia,deaqueldeseo,etc.
Comovemoselobjetointencionalsemanifiestadediversosmodos,aslaexperienciaseasobreun
mismoobjeto,enestecaso,elpalaciodeBerln.
2.Laconcienciaactualypotencial
HusserldefineenInvestigacionesLgicasalaconcienciacomoacto.EnellibroIdeasrelativasa
unafenomenologatrascendentalsedescubreotrapropiedaddelaconcienciayessupotencialidad.
Estodaprecisinsobrelaestructuradelaconcienciaytambinmuestraconclaridadeldinamismo
teleolgicodeella.
Cuandoelsujetopercibeunobjeto,seencuentradirigidohacialyloaprehendecomosiendo,en
laaprehensindelobjetoquedanunaseriedecosasinactualesenelfondodelaexperiencia.
Cuandoelsujetopercibeunlibroquedauntrasfondoexperiencialquenoserealiza,anoserquela
miradadelYocambiedeobjeto.Enestesentido,ellibroseencuentraencimadelamesa,tambin
hayunlpiz,yotrosobjetos.
15/9/2014 Revista No. 22 - Ciencias Humanas
http://www.utp.edu.co/~chumanas/revistas/revistas/rev22/garcia.htm 3/8
Estosotrosobjetostambinsonpercibidosdealgunamanerapuestoqueseencuentrandentrodel
campodelaintuicinentonces,laconcienciaesconcienciadelibroperotambinesconcienciade
estefondo,deahquelaactividaddelaconcienciaintencionalnoessloactual,pueslaconciencia
puededirigirsepotencialmentehaciacontenidosheterogneoscuandoelYocambiademirada
haciaotroobjeto,porejemplo,haciaellpiz,entonces,loactualiza.Laintencinsepuedevolver
atencinsiempreycuandosehagaobjetodeconocimiento,pueselYopuedeaprehenderunobjeto
determinado,comopuedeserelcasodeundeseoquesepuedadaractualmentealaconciencia
sinserobjetodeconocimiento.
Laconcienciaintencionaltienetresmodosdedarsequeson:laconcienciaactualqueaprehendeel
objeto,laconcienciapotencialquepercibeelhorizonteofondodelaexperienciaendonde
encontramoslosobjetosinactuales,ylaconcienciaatencionalqueescuandolaconcienciadirigela
miradaaunobjetodeterminadoactualizndolo,laatencinhacequeelmodopotencialse
conviertaenactual,oloqueeslomismo,elobjetosehacepresentedemodorealalaconciencia.
Estecarcterpotencialdelaconciencialeconcedeunaactividadquelasteorasdelconocimiento
hastaeseentoncesleatribuanalobjetoaslaconcienciasaledesupasividadcognoscitivayentra
acumplirunafuncindinmicayprimordialenelconocimientodelmundo,msexplcitamenteen
laconstitucindelobjeto.
Laconcienciafenomenolgicaesnetamenteconstitutiva,siempreestactuandoenelmundode
unamaneraactivaypotencial.Noesposibleconcebirunaconcienciavaca,pueselhechodeestar
dadaenelmundolahaceperceptivaporesolaconcienciafenomenolgicaesprimeroquetodo
perceptiva,constituyeelmundoatravsdelaintuicinoriginaria,intuicinqueentraajugarun
papelimportanteenelreplanteamientoquehacelafenomenologadelateoradelconocimiento.
Laconcienciadejadeseresaespeciedereceptculoqueesperaserafectadaporlos
objetos.Estoquieredecir,quelaconcienciacobraundinamismoquelallevaa
constituirelmismomundo.

3.Laintuicin
Lacosaespacialquevemosescontodasutrascendenciaalgopercibido,algodadoensupropia
personaalaconcienciaLapercepcindecosasnorepresentaalgonopresente,presenta,
aprehendeunellomismoensupresenciaenpersona.
Peroestapercepcindecosasalactualizarelobjetolomanifiestacomounalgodeterminado,detal
modoqueentodapercepcindecosasnuncasepercibeelobjetoplenamente,sinoparcialmente
esdecir,quealapercepcindecosasleesesencialunaciertainadecuacin.Unacosasedaen
merosmodosdeaparecer,sedaenescorzosomatices,peronocompletamente.Lacosala
develamosamedidaqueelsujetotienediversaspercepcionesovivenciassobrelomismo:lacosa
elsujetolamira,latoca,larecuerda,lareflexiona,lavive.Lacosaperceptivamentenuncase
agota,enestoconsistesuinadecuacinlacosanosedejaaprehenderensutotalidad,estohace
quelacorrelacincosapercepcindecosaseainfinitaeinagotable.Enlapercepcindelacosa
siemprequedarunhorizontedeindeterminacionesdeterminables.
Lapercepcinpresentaalobjetocomoelentequeestacdeunamaneraoriginariaypresencial.
Ademscuandodirigelamiradaaesteobjetoextensoyduraderopermaneceenelsujetouna
continuidadconscientedelobjeto,quedejadeserintuitivoparaconvertirseenunacontinuidadde
retensionessisonpasadasounacontinuidaddepretensionessisonfuturas.
Lacosapercibidasiemprelaencuentraelsujetodentrodeuncampoperceptivoabiertoaotras
posiblespercepcionesdeobjetos,detalmaneraquesisehabladelacosa,noesdeunente
aislado,sinomsbiendelacosainmersaenungrupodeobjetossimultneosyrealesqueHusserl
denominaestadodecosas.
Todavivenciaesprimeroquetodointuitiva,despuspuedeserpensada,imaginada,recordada.En
pocaspalabras,todavivenciasedaoriginariamenteenlaintuicin.Laintuicineslanicafuente
quepuededarrespuestasaelcmodelasmanerasdedarseelmundo,cualquierotramanera
15/9/2014 Revista No. 22 - Ciencias Humanas
http://www.utp.edu.co/~chumanas/revistas/revistas/rev22/garcia.htm 4/8
depresentacinesderivada.
Hastaahorasehahabladodelaintuicinsensible,perotambinexisteunaintuicinquedesborda
lossentidosyquehusserlllamaintuicincategorial:
"Puesbien,laintuicincategorialseraalgodistintodelaintuicinsensibleysin
embargoseraintuicin.Enlaintencionalidadsenosdanlosobjetos,lascosas,las
personas,lassituaciones,lossentimientos,noslocomoperceptibles,sensibles,sino
enestructurasquetrasciendenlopuramentesensible,emprico,fctico."Intuiresun
captar,enelsentidomsprofundodequienintuyemsalladelomeramentesensible,
estructurasyformasdeloquesenosdaenlaexperiencia".

4.Experienciayhorizontedeexperiencia
Todaexperienciatieneunsaberyunconsaberrespectoprecisamentedeeseobjeto,esdecir,de
loqueespeculiaralyquetodavanohaaparecidoantesuvista.Enlavivenciadelacosa,se
hallaunconocimientorealydeterminadodeella,perocomolacosaposeesuhorizonte,demodo
quesiemprevaaquedarunaseriedeconocimientosquenoserealizan,esunpresaberinagotable
delacosaexperimentada.
Todavivenciaesprimeroquetodointuitiva,despuspuedeserpensada,imaginada,
recordada.Enpocaspalabras,todavivenciasedaoriginariamenteenlaintuicin.
Laexperienciatienepues,suhorizontedeexperienciaelcualpermiteexplicarpasoapasolacosa
laexperienciaalencontrarmsymsdeterminacionesdelacosaamedidaquelavive,puede
conformarunencadenamientoexplicativodevivenciassobrelamismacosa,unidasporsupuesto
enunasolaexperienciailimitada.
Elhorizontedeexperienciadejauncampoabiertodeposibilidadesdondepresealaelcursode
lasdeterminacionesmsprecisasfrenteaotrasposibilidadesenunaexperienciacualquiera.
Sicadaexperienciatieneun"horizonteexperiencial"delacosa,entoncespodemosagregarquela
cosacomohorizonteinfinitodedeterminacionesposeeunhorizonteinterno,queseracomouna
induccinoanticipacinoriginalyprimariaesdecirqueestainduccinoanticipacinvamsall
delodadoenlaprimeravisinoncleodeconocimientorealdelacosa.
Estainduccinvamsalldeesamismacosacontodassusposibilidadesanticipadasdeuna
futuradeterminacinprogresiva,pensandomsallhaciaotrosobjetosconlalavez,ancuando
porloprontoseanconscientessloeneltrasfondo.Estedirigirsehacialosdiversosobjetosque
permaneceneneltrasfondodelaexperienciaescaracterizadocomo"horizonteexterno".
Todaslascosasquesehacenconscientesyanticipadaseneltrasfondocomohorizonteexternose
conocencomoobjetosrealesdelmundo,estosignificaqueexistenenunhorizonteespacio
temporal,quepertenecenauntodoomundo,quecomoobjetorealhacequeestocupandoalgn
lugar,yaseaaquoall.
Porconsiguiente,laexistenciadealgorealnotienejamsotrosignificadoqueelde
existenciaen,(Inexistenz)desereneluniverso,enelhorizonteabiertodelaespacio
temporalidad,enelhorizontedelascosasrealesyaconocidasynosloahora
presentesenlaconciencia,perotambindelonoconocido,queposiblementese
experimentarnyconocernenelfuturo.

Esdecirexisteunhorizontedevalidezquepresealaelcursodelosacontecimientosdelascosas.
Enlaexperienciaoapercepcinindividualdelacosaencontramosunatrascendenciadesentido
primero,desdeunhorizonteexternocomoanticipacindeposiblescosasrealesindividualesque
aparecernenelmundosegundocomohorizonteinternoencadacosarealconrelacinarasgoso
15/9/2014 Revista No. 22 - Ciencias Humanas
http://www.utp.edu.co/~chumanas/revistas/revistas/rev22/garcia.htm 5/8
determinacionesnoapercibidastercero,todoloqueaparececomonuevoenlaexperienciaest
inmersoenelhorizontemundano,queencuantotalposeesuhorizonteinternoquedestacasus
rasgosparticulares,ycomoanticipacindecualquierexplicacindepercepcindeeseobjeto,se
constituyeporesenciacomoloreal,comoloquerealmentesepercibedelobjeto.Seaelcaso
sencillodeunamesadesdesuhorizonteinternopodemosdestacarciertosrasgosesencialestales
como:lorectangulardesusuperficie,laformadesuspatas,grosor,yotrosdetalles.Sinembargo
enlaexperienciadelamesaelsujetonoposeeunapercepcintotaldelamesa,existeunaparte
deellaquenoveperoquepreintuyeoimaginaencuantoanticipaesapartequenoveyleda
ciertascaractersticassimilaresalasyavistas.Estapreintuicindelapartequenovemosdela
mesasehaceconscientementeconelfinderealizarvariantesquecorrespondanaciertosrasgos
tpicosdelamesa,comoloessutextura,color,etc.
Elsujetoenlapreintuicinnopierdeelsentidodemesa,anteslocomplementa.Loquesesde
rescataresqueestasanticipacionespreintuitivassonindeterminacionesgeneralesdelacosa,y
sondiferentesdelasdeterminacionescaptadasperceptivamente.Loquesescierto,esquetanto
lasapercepcionescomolaspreintuicionesdelacosaserealizanenelmundodelopredado,asel
conocimientoseorigineapartirdeunhorizonteinternodado,esdecir,queslounncleode
rasgostpicospenetraenelconocimientofcticoyverdaderodelacosa.
Lacosaensuhorizonteexternopermanecepotencialenlaconciencia,comoposibilidadde
experienciasdeotrosobjetosrealesqueacompaansimultneamentealacosaactualizada.Seva
constatandoquecadaobjetoinactualmantieneapriorisusrasgostpicos.
Yaseadesdeunhorizonteinternooexterno,lascosaspermanecenenunhorizontemundanoque
esunoeinfinito:desdeelhorizonteinternolacosaposeerasgosparticularesinagotables,desdeel
horizonteexternolacosaestacompaadadeunaseriedeobjetosqueamedidaqueseamplael
sentidodeobjetosehaceinfinito.Volvamosalamesa:lamesaseencuentraacompaadadeuna
silla,delibros,yotrosobjetosdentrodeuncuartoaquampliamosnuestrosentidoacuartode
estudioelcuartodeestudioesunodeloscuatrocuartosdelacasa,queademstienedosbaos.
Ahoraseamplaelsentidoacasa,yassucesivamente.
Lacosaensuhorizonteexternopermanecepotencialenlaconciencia,comoposibilidad
deexperienciasdeotrosobjetosrealesqueacompaansimultneamentealacosa
actualizada.Sevaconstatandoquecadaobjetoinactualmantieneapriorisusrasgos
tpicos.
Elmundocomocorrelatodelaconcienciayatraeconsigounafamiliaridadengeneraldelascosas
particulares,esdecir,elobjetoexistepredadoengeneralenlaaprehensinoriginariadelobjeto,
peroelobjetoencuantoesunncleodedeterminacionesadquierevalidezyesahoraunacosaX.
Perolacosacomotalesproductodeunaactividaddelaconciencia,estosignificaquelacosanola
extraelaconcienciadelanada,puesestafamiliaridadengeneraldelacosadonadaporelmundo
"preda"alobjetomismo,hacequelaconcienciatengaunpreconocimientodelacosa.As,los
objetosinactualesquecompletanelestadodecosassonobjetospotencialesdeposibles
experiencias,demodoqueloqueafectaalaconcienciadesdeeltrasfondopasivo:
noesunalgodeltodovaco,undatocualquiera,quetodavacarecedecualquier
sentido,undatodeabsolutodesconocimiento.Msbien,eldesconocimientoes
siempretambinunmododeconocimiento.

Demodoquecuandolaconcienciaaprehendeunobjeto,poseedeentradaunhorizontevacoy
abiertodeexplicacionesdel.
Laaprehensindelobjetoengeneraltodavaenteramentesindeterminarniconocer
traepuesconsigoyaunmomentodeloconocido,precisamentecomodeunalgoque
"esdealgunamanera",queesexplicableyquepuedeserconocidodeacuerdoconlo
queesasaber,comounalgoqueseencuentradentrodelhorizontedelmundoen
cuantototalidaddeloqueesyqueinclusoestanampliamenteconocidoqueesun
"enteenelmundo".
15/9/2014 Revista No. 22 - Ciencias Humanas
http://www.utp.edu.co/~chumanas/revistas/revistas/rev22/garcia.htm 6/8

entonces,aquelloqueafectaalaconcienciadeltrasfondoloaprehendeposeyendounconocimiento
opreconocimientomuchomsampliodelobjeto.
Significaquehasidocaptadoyapasivamenteeneltrasfondonosolocomo"objeto",
comoalgoexperimentableyexplicable,sinocomocosas,comohombre,comoobra
humana,yassucesivamenteendiversasparticularidades.

Elmundocomohorizontedeexperienciaesuntrasfondode,enelquepermanecenlosobjetos
actualeseinactualesdelasvivencias.Peroenloquerespectaacadaobjetoocosaindividual,cada
unaguardasusposiblesrasgosqueseactualizanenlaretencinvivencial.
5.Laepoj
Conlaactitudnaturalelsujetotieneunaposicinimplcitaenlacualencuentralarealidaddel
mundocomo"estandoah"ylaaceptacomoexistente.Estemundonoest"ahcomounmero
mundodecosas,sino,enlamismaformainmediata,comounmundodevaloresydebienes,un
mundoprctico".Conestaactitudlossujetossiempremantienenunaposicinincuestionadadel
mundoylotomancomoselespresenta,quehacequesesientanpartedeestemundo.
Elpuntodevistadelaactitudnaturalesunpuntodevistadogmticoyenajenadoqueconcibeal
mundodeunamaneraaisladayabsoluta.Estepuntodevistapartedeunaprioriinjustificado,ya
quenoexplicaelorigendelarealidad,sinoquelaasumedehecho.Losprincipiosdelasciencias
fsicomatemticassefundanenestaactitudnaturalpuestoquepostulanlaexistenciadelmundo
realdelcualellashacenparte.Estascienciasenunaactitudprcticaterminanobjetivandola
naturaleza.
Porelcontrario,laEpojoReduccin,serealizaconlafinalidadderedescubrirelapriorisubjetivo
quesubyacealasteorasdelafsicamatemtica.Aprioriquesedaenlacorrelacinoriginariade
laconcienciaqueensuintencionalidadevidenciaelmundodelavida.
Paralafenomenologa,losprincipiosdelosquesevalenlascienciasnosonlosadecuadospara
interpretarelmundo,pueselmundoconsideradoporlafsicamatemticanoeselmundodela
vidasinoqueesunmundoidealizadocomoproductodeunmtodo.
Deahquelaconcienciaenlaepojpongaentreparntesistodoslosvaloresdelasciencias
objetivasydevelacorrelativamenteapriorielmundodelavida,ylopropongacomosuprincipio
primordial.Deestamaneralaepojponealdescubiertolaincomprensibilidaddelosprincipios
cientficoscuandosalenaflotelosvaloresdelmundodelavidaqueantecedenalosestablecidos
porlaactitudnatural.
Conestanuevaperspectivalafenomenologadirigelamiradaalaconcienciamisma,ensugnesis
delmundo.
Significaunregresoalosorgenesenelmundodelavida.Esunregresoalmundodelaactitud
natural,caracterizadaahoracomomundodelavida,noparalegitimarsuingenuidadydogmatismo
conrespectoalodado,sinoparadescubrirsugnesisestructuralantelafaltadecredibilidaddela
cienciaobjetiva,relegandoaunsegundoplanolosobjetosencuantotales.
Laconcienciadelaactitudnaturaltomaelmundotalcomoaparecelaconcienciaenunaactitud
tericacuestionaesemundo,esdecir,laconcienciaalreflexionarsobreelmundodejadelado
todoslosvaloreslegadosporlaactitudnaturalynooperaparanadaconellos,puestoqueahorala
concienciareflexionasobreelmundoyestablecenuevosvaloresparaesemundo.Entalsentidose
neutralizalaenajenacindelaconcienciayaqueacabaconlossupuestosopuntosdevista
sobreelmundo.Elsupuestoqueestablecelaepojnacedelmismocomienzodelmundodela
vida.Esas,comolaepojnoessupuestaenelmundo,sinoalcontrario,eselmundoelquees
supuestoenelpuntodevistadelaepoj.
15/9/2014 Revista No. 22 - Ciencias Humanas
http://www.utp.edu.co/~chumanas/revistas/revistas/rev22/garcia.htm 7/8
Elpuntodevistadelquepartelaactitudnaturalessupuestoenelmundo,portantoslotieneuna
perspectivadelmundo,lasuya,perspectivaenajenadaquevaendeteriorodelserhumanopuesto
quelolimitaaunasolavisindelmundo.Laepojliberaalsujetodelamiopadelmundonatural,
permitequeelsujetoseeleveporencimadelolvidodesyloneutraliza,acabandoconla
enajenacindelsujeto.
Laepojcomolatransicindelosvaloresdelaactitudprcticaaunateorticadelaconcienciaes
laconceptualizacindinmicaquevadelconceptomundopredadodelaactitudnaturalal
fenmenomundo.Silaactitudnaturalledabaunvalorabsolutoynicoalmundo,ahorael
fenmenomundonoesmsquelarepresentacinquepermitetantossentidoscomovaloressele
puedanatribuir.Desdeesteaspectoelmundoesinfinito,puesposeeunapotencialidadque
permitealsujetoasumirtodaslasperspectivasdemundoposibles.Heaqupueslapobreza
(ingenuidad)delaactitudnaturalqueimpusounsolosentidoalmundoyheaquelsentido
dinmicoyliberadordelaepoj.
6.Lareflexin
Nosepuedeabordarelconocimientodelascosasdelamismamaneraqueelsujetoseconoceas
mismo.Conlosactostrascendenteselsujetoaprehendelascosasdelmundoatravsdela
percepcinexterna,conlosactosinmanenteselsujetoaprehendelasvivenciasdelyoatravsde
unarepresentacin,comoeselcasodeunareflexin,puesunavivenciainternanecesitadeun
soportequelemuestresurealidadydichavivencialaconstruyeelsujetoenlasreflexionesque
hace.
Porejemplo,cuandounapersonasientemiedo,nosabequeselmiedo,slosabequetiene
miedo.Esnecesarioparaquesureflexindelmiedoseavlida,quesuvivenciadelmiedosiga
siendolamismaatravsdelasexperienciascotidianas,aselsujetoretienesuvivenciademiedo
paraquepermanezcaidnticaeneltranscursodelasvivenciasvenideras.Puederecordarelmiedo
deayer,imaginarloyreflexionarsobreltodaslasvecesqueseanecesario,estoporquela
vivenciasobrelacualsereflexionaenestecasoelmiedonotienevariacinalguna,lavivencia
delmiedosiguesiendolamisma.Laretencindelavivenciaenlareflexinimpidequelavivencia
delmiedoseaarrastradaporeltorrentedevivenciasdelaconciencia.
Lareflexinfenomenolgicadelmiedosecaracterizaporqueponeentreparntesistodaslas
vivenciasfrutodelaactitudnatural,todaracionalizacin,todaapreciacinysentimientoshasta
llegaralaevidenciaoriginariadelaintuicindelmiedoconelfindereconstruirunasignificacin
subjetivadedichaexperiencia.
Deestamaneraesposiblelareflexinfenomenolgicaquetienecomofinalidadreconstruirlas
vivenciasdescribindolasadecuadamente.Estosignificaquelareflexinfenomenolgicahaceuna
descripcindelasdiversasvivenciassobrelomismo,hastallegaralavivenciaoriginaria.Mantiene
anteselfenmenorealmentevividosindejarseenajenarporulterioresvivenciassobrelomismo.
Lareflexinfenomenolgicaliberaalossujetosdeprejuiciosytomasdeposicionesqueconciernen
alaesferadelaactitudnatural.Enestesentidoloqueprimerodebehaceresreflexionarsobrela
vivenciaXanterioratodaracionalizacin,imaginacinoconceptualizacinconelfindereconstruir
sunuevosentidoovaloracin.Deestamaneraesposiblesobreponerseacualquierpresupuestoo
posicinquepretendadarunaexplicacinnicayverdaderadelmundo,yaqueexisteunmundo
queanticipatodaactividadcientfica,ticaoesttica,mundooriginarioeintuitivoqueHusserl
llamamundodelavida.
Elsupuestoqueestablecelaepojnacedelmismocomienzodelmundodelavida.
Esas,comolaepojnoessupuestaenelmundo,sinoalcontrario,eselmundoelque
essupuestoenelpuntodevistadelaepoj.
Mundodelavidaqueemergedelaepojquerealizalaconcienciaintencionalensusvivenciasdel
mundo.Epojquedejaaldescubiertolacorrelacinaprioriconcienciamundo.Deestamanerala
fenomenologamuestralosapriorisosupuestosinjustificadosporlasciencias,basefundamental
detodoconocimiento.Lafenomenologadevelalaenajenacindelmundonaturaldes
ontologizndoloyneutralizandodichaperspectiva.
15/9/2014 Revista No. 22 - Ciencias Humanas
http://www.utp.edu.co/~chumanas/revistas/revistas/rev22/garcia.htm 8/8
7.Conclusiones
Conelplaneamientodelaintencionalidad,Husserlincluyeelmundoenlaconciencia(inclusinque
noesrealsinointencional)estosignificaquenoexisteunarealidaddelmundoyotradela
concienciaosujetoqueconoce,sinoqueexisteunacorrelacinentremundoyconcienciade
mundo,pueselobjetocomofenmenoaparececomoreferenciadirectaalaconcienciaystaasu
vezenlavivenciadelfenmenomundo,lohaceconsciente.
BIBLIOGRAFIA
HUSSERL,EDMUND.Investigacioneslgicas.Alianza.Madrid.1985.p.478.
Ibid,p.493.
Ibid,p.491.
Ibid,p.495.
Ibid,p.496.
HUSSERL,EDMUND.IdeasII.FondodeCulturaEconmica.Mxico.1975,p.98.
Ibid,p.99.
Ibid,p.100.
HOYOS,G.VARGAS,G.Lateoradelaaccincomunicativacomonuevoparadigmadelascienciassociales.Icfesascun.
SantafdeBogot.1997.p.97.
HUSSERL,EDMUND.Experienciayjuicio.UniversidadNacionalAutnomadeMxico.Mxico.980,p.33.
Ibid,p.33
Ibid,p.34
Ibid,p.35
Ibid,p.39
Ibid,p.40
Ibid.p.40,41
IdeasII.Op.Cit.p.66.
DerechosReservadosRevistadeCienciasHumanasUTP
CopyrightPereiraColombia2000
UltimaModificacin,Mayode2000.
Webmaster:IngridGaleanoRuiz
Diseo:CsarAugustoGonzlez

You might also like