You are on page 1of 19

lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.

lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012



1
lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA
1 8ACPlLLL8A1C
lnLroduccln
SusLanclas slmples
SusLanclas compuesLas. LlecLronegaLlvldad
CompuesLos blnarlos
o Pldruros.
! Pldruros meLllcos.
! Pldruros no meLllcos.
! Pldrcldos
o Cxldos.
o CLros compuesLos blnarlos
o erxldos
CompuesLos Lernarlos
o Pldrxldos
o Cxcldos
o cldos poll-hldraLados
o Cxcldos de Cr y Mn
o Cxlsales
CompuesLos cuaLernarlos
o Sales cldas
cldos especlales
1locldos
lones
o CaLlones
o Anlones

Introduccin
Se llama nomenclatura qumica al conjunto de reglas que utiliza la Qumica para nombrar a las
sustancias puras, sean simples o compuestas.
Nomenclatura sistemtica La nomenclatura actual se encuentra sistematizada mediante reglas
propuestas por la I.U.P.A.C. ( Unin Internacional de Qumica Pura y Aplicada ).
Nomenclatura tradicional an se utilizan para muchas sustancias sus nombres antiguos.
Nomenclatura de Stock Tambin se utiliza mucho. En este tipo de nomenclatura, la valencia de un
elemento E se indica con nmeros romanos entre parntesis, si es variable, inmediatamente
despus del nombre de E.

La formulacin es la expresin de las sustancias qumicas, mediante smbolos o agrupaciones de smbolos.
Cada sustancia qumica tiene, pues, un nombre y una frmula propios.

tomo. Elemento. Compuesto qumico. Valencia.
tomo. Representa la menor cantidad posible de cada uno de los elementos de la tabla
peridica. Cada tomo se representa con un smbolo. Hay, por consiguiente, tantos smbolos como
elementos forman el sistema peridico (unos 110) . Los smbolos estn formados por la primera
letra del nombre (vulgar o latino) del elemento en mayscula, seguido a veces de otra letra
minscula para diferenciar los elementos que comienzan por la misma letra. As, por ejemplo,
los smbolos del nitrgeno, carbono y calcio, son : N, C y Ca, respectivamente.
Elemento. Es una sustancia qumica formada por tomos iguales. Son elementos qumicos el
oxgeno, el fsforo, etc.
Compuesto qumico. Es una sustancia formada por molculas iguales pero por tomos diferentes.
Cuando en una molcula intervienen un cierto nmero de tomos iguales, ese nmero figura
como subndice. Se llama molcula de una sustancia a la parte ms pequea de la misma que
conserva sus propiedades.
Ejemplo. El amoniaco es un compuesto qumico, su frmula es NH
3
, cada molcula contiene
un tomo de nitrgeno y tres tomos de hidrgeno.
Valencia. Cada elemento qumico tiene una capacidad de combinacin para unirse con otros
elementos. Esta capacidad de combinacin queda definida por uno o varios nmeros para cada
uno de los elementos, y se llama valencia.
lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

2




Valencias ms usuales de algunos elementos.

NO METALES M E T A L E S
Grupo Smbolo Nombre Valencias Grupo Smbolo Nombre Valencias

H Hidrgeno 1 Li Litio 1
Na Sodio 1
He Helio 0 Alcalinos K Potasio 1
Ne Nen 0 Rb Rubidio 1
Gases Ar Argn 0 Cs Cesio 1
Nobles Kr Kriptn 0
Xe Xenn 0 Be Berilio 2
Rn Radn 0 Mg Magnesio 2
Alcalino - Ca Calcio 2
F Flor 1 Trreos Sr Estroncio 2
Halgenos Cl Cloro 1, 3, 5, 7 Ba Bario 2
Br Bromo 1, 3, 5, 7 Ra Radio 2
I Yodo 1, 3, 5, 7
Otros Metales
O Oxgeno 2
Grupo S Azufre 2, 4, 6 Al Aluminio 3
del Se Selenio 2, 4, 6 Sn Estao 2, 4
Oxgeno Te Teluro 2, 4, 6 Pb Plomo 2, 4

NO METALES Metales de transicin
Grupo Smbolo Nombre Valencias
Cr Cromo 2, 3 (m)
6 (nm)
N Nitrgeno 1, 3, 5 Mn Manganeso 2, 3 (m)
4, 6, 7 (nm)
Grupo P Fsforo 1, 3, 5 Fe Hierro 2, 3
del As Arsnico 3, 5 Co Cobalto 2, 3
Nitrgeno Sb Antimonio 3, 5 Ni Nquel 2, 3
Cu Cobre 1, 2
Grupo del C Carbono 2, 4 Hg Mercurio 1, 2
Carbono Si Silicio 4 Au Oro 1, 3
Pt Platino 2, 4
G. del Boro B Boro 3 Ag Plata 1
Zn Zinc 2
Cd Cadmio 2

El grupo NH
4
+
(in amonio) acta en la formacin de compuestos como un metal con valencia 1.

SUSTANCIAS SIMPLES.
Son aquellas cuyas molculas estn formadas por tomos idnticos. Ej. O
3
.
Algunas molculas que forman las sustancias simples son monoatmicas (formadas por un slo tomo)
y se representan por sus smbolos, como los gases nobles : He, Ne, ...
Otros elementos suelen encontrarse en forma de molculas diatmicas en estado natural, y se
representan mediante el smbolo del elemento correspondiente con el subndice 2 , son : H
2
, O
2
, N
2
, F
2
,
Cl
2
, Br
2
, I
2
.
lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

3
Otros se presentan a veces en agrupaciones de distinto nmero de tomos, llamadas formas alotrpicas.
Ejemplo. P
2
y P
4
.
Otras sustancias simples forman redes cristalinas de un gran nmero de tomos, como los metales.
Tambin sucede esto en otras sustancias simples como el diamante y grafito, que estn formados por
carbono. Estas sustancias se representan mediante el smbolo del elemento. As , por ejemplo, el
smbolo Ag indica el elemento plata, pero tambin la sustancia simple plata metlica.
Todas las sustancias simples se nombran con el nombre tradicional o sistemtico, formado este ltimo por
el nombre del elemento correspondiente y un prefijo numeral (mono, di , tri, tetra, penta, hexa, hepta, etc.)
segn el nmero de tomos.
Cuando tratndose de una sustancia diatmica no figure el subndice 2, se le aade la palabra atmico, en
la nomenclatura tradicional.

Frmula Nombre tradicional Nombre
sistemtico
N
2
Nitrgeno Dinitrgeno
Cl Cloro atmico Monocloro
O
2
Oxgeno Dioxgeno
H Hidrgeno atmico Monohidrgeno
O
3
Ozono Trioxgeno
Cu Cobre Cobre
Xe Xenn Xenn
P
4
Fsforo blanco Tetrafsforo
F
2
Flor Diflor
He Helio Helio
Au Oro Oro
S Azufre Azufre

El prefijo mono se suprime cuando no sea necesario.

SUSTANCIAS COMPUESTAS
La mayora de las sustancias puras son compuestas, es decir, estn formadas por la unin de varios
elementos distintos, que pueden ser dos (compuestos binarios), tres (compuestos ternarios) o ms de
tres.
Para escribir la frmula de una sustancia hay que escribir en primer lugar los smbolos de los elementos
que la forman, en el orden que figuran en la siguiente serie, llamada serie de electronegatividades :


Metales .........., B , Si , C , Sb , As , P , N , H , Te , Se , S , I , Br , Cl , O , F
+
!
carcter metlico
" # # # # #
electronegatividad
# $ # # # #
-

En esta serie figuran en primer lugar los metales por ser los mas electropositivos y en ltimo lugar el flor,
que es el ms electronegativo.
Una vez colocados en el orden correcto los smbolos de los elementos que forman la frmula, se les
colocan unos subndices numricos que hacen que las valencias queden compensadas. (Se intercambian las
valencias ).
Tienes que darte cuenta de un detalle. Tan solo hay dos excepciones: H y O que estn situados en lugares que
no les corresponden.

COMPUESTOS BINARIOS
Son los formados por la unin de dos elementos distintos. En sus frmulas se ha de escribir primero
el elemento menos electronegativo y a continuacin el otro, posteriormente se intercambian las valencias.
Si es posible se simplifica.
Para nombrarlos, en la nomenclatura sistemtica se coloca un prefijo numeral seguido del nombre (o raz
) del elemento de la derecha terminado en uro , a excepcin de los xidos. El prefijo numeral
lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

4
puede omitirse, bien por tratarse del prefijo mono, o porque el elemento situado a la izquierda en la
frmula tenga una sola valencia.
En la nomenclatura tradicional se emplean los prefijos y sufijos siguientes : oso/ico en el caso de que
el elemento tenga dos valencias ; hipo ..... oso/oso/ico si tiene tres valencias, e hipo....oso/oso/ico/per ....
ico si tiene cuatro valencias. En todos los casos el orden va de menor a mayor valencia.
Prefijos y sufijos de un elemento de acuerdo con el nmero de valencias que tiene :

Con dos valencias Con tres valencias Con cuatro valencias Valencias
HIPO ........ OSO HIPO ........ OSO Menor
........... OSO ......... OSO ........ OSO
........... ICO ......... ICO ........ ICO
PER .......... ICO Mayor
A veces se emplea tambin el sufijo ico para algunos elementos que solamente tienen una valencia. Por
ejemplo, se dice de sodio o sdico, de calcio o clcico, etc.

HIDRUROS.
Son compuestos formados por la unin del hidrgeno y otro elemento. Como la valencia del
hidrgeno es 1, la frmula general de estos compuestos es EH
v
o H
v
E, segn la posicin de E en
la serie de electronegatividades, siendo v la valencia del elemento E .

HIDRUROS METLICOS.
Son aquellos en los que E es un metal y, por tanto, su frmula general es EH
v
.
Frmula Nombre tradicional Nombre sistemtico Nombre de Stock
LiH Hidruro de litio Hidruro de litio Hidruro de litio
MgH
2
Hidruro de magnesio Dihidruro de magnesio Hidruro de magnesio
FeH
2
Hidruro ferroso Dihidruro de hierro Hidruro de hierro (II)
FeH
3
Hidruro frrico Trihidruro de hierro Hidruro de hierro (III)
SnH
4
Hidruro estnnico Tetrahidruro de estao Hidruro de estao (IV)
AlH
3
Hidruro de aluminio Trihidruro de aluminio Hidruro de aluminio
CuH Hidruro cuproso Monohidruro de cobre Hidruro de cobre (I)

HIDRUROS NO METLICOS.
Son aquellos en los que E es un no metal. Su frmula general puede ser H
v
E o EH
v
. Los primeros
en disolucin acuosa tienen carcter cido y se llaman hidrcidos. Los segundos no presentan carcter cido
y se conocen muchos de ellos por sus nombres comerciales o vulgares, en la nomenclatura tradicional.
Frmula Nombre tradicional
Nombre en disolucin acuosa
Nombre sistemtico
HF cido fluorhdrico Fluoruro de hidrgeno
HCl cido clorhdrico Cloruro de hidrgeno
HBr cido bromhdrico Bromuro de hidrgeno
HI cido yodhdrico Yoduro de hidrgeno
H
2
O Agua xido de dihidrgeno
H
2
S cido sulfhdrico Sulfuro de hidrgeno
H
2
Se cido selenhdrico Seleniuro de hidrgeno
H
2
Te cido telurhdrico Telururo de hidrgeno
Algunos hidruros no metlicos reciben nombres comunes:
Frmula Nombre comn Nombre sistemtico
NH
3
Amoniaco Trihidruro de nitrgeno
PH
3
Fosfina (Fosfamina) Trihidruro de fsforo
AsH
3
Arsina (Arsenamina) Trihidruro de arsnico
SbH
3
Estibina (Estibamina) Trihidruro de antimonio
CH
4
Metano Tetrahidruro de carbono
SiH
4
Silano Tetrahidruro de silicio
BH
3
Borano Trihidruro de boro
lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

5

HIDRCIDOS
Son cidos SIN OXGENO que provienen de las disoluciones acuosas de los gases anteriores:
Frmula Nombre Frmula Nombre
HF
(aq)
CIDO FLUORHDRICO H
2
S
(aq)
CIDO SULFHDRICO
HCl
(aq)
CIDO CLORHDRICO H
2
Se
(aq)
CIDO SELENHDRICO
HBr
(aq)
CIDO BROMHDRICO H
2
Te
(aq)
CIDO TELURHDRICO
HI
(aq)
CIDO YODHDRICO

XIDOS
Son compuestos formados por el oxgeno y otro elemento. Como la valencia del oxgeno es 2, su
frmula general es E
2
O
v
, siendo v la valencia de E. El elemento E puede ser un metal (xidos
metlicos) o un no metal (xidos no metlicos). Estos ltimos, en la nomenclatura tradicional, se llaman
anhdridos.

Frmula Nombre tradicional Nombre sistemtico Nombre de Stock
BaO xido de bario xido de bario xido de bario
Na
2
O xido de sodio xido de sodio xido de sodio
PbO
2
xido plmbico Dixido de plomo xido de plomo (IV)
FeO xido ferroso Monxido de hierro xido de hierro (II)
Ni
2
O
3
xido niqulico Trixido de dinquel xido de nquel (III)
SnO
2
xido estnnico Dixido de estao xido de estao (IV)
CaO xido de calcio xido de calcio xido de calcio
HgO xido mercrico Monxido de mercurio xido de mercurio (II)
Cl
2
O Anhdrido hipocloroso xido de dicloro xido de cloro (I)
Br
2
O
5
Anhdrido brmico Pentaxido de dibromo xido de bromo (V)
I
2
O
3
Anhdrido yodoso Trixido de diyodo xido de yodo (III)
Cl
2
O
7
Anhdrido perclrico Heptaxido de dicloro xido de cloro (VII)
N
2
O
3
Anhdrido nitroso Trixido de dinitrgeno xido de nitrgeno (III)
CO
2
Anhdrido carbnico Dixido de carbono xido de carbono (IV)
CO Anhdrido carbonoso Monxido de carbono xido de carbono (II)

OTROS COMPUESTOS BINARIOS.
Son aquellos formados por dos elementos cualesquiera.
Si se trata de un metal y un no metal se llaman sales y pueden suponerse derivadas de los hidrcidos
al sustituir hidrgenos por el metal correspondiente.
Ejemplos de combinaciones binarias de no metales con metales :

Frmula Nombre tradicional Nombre sistemtico Nombre de Stock
NaCl Cloruro de sodio Cloruro de sodio Cloruro de sodio
CaF
2
Fluoruro de calcio Difluoruro de calcio Fluoruro de calcio
PtBr
4
Bromuro platnico Tetrabromuro de platino Bromuro de platino (IV)
CuI Yoduro cuproso Monoyoduro de cobre Yoduro de cobre (I)
Co
2
S
3
Sulfuro cobltico Trisulfuro de dicobalto Sulfuro de cobalto (III)
NiSe Seleniuro niqueloso Monoseleniuro de nquel Seleniuro de nquel (II)

Ejemplos de combinaciones binarias de no metal con no metal :

Frmula Nombre sistemtico Nombre de Stock
BrCl Cloruro de bromo Cloruro de bromo
NCl
3
Tricloruro de nitrgeno Cloruro de nitrgeno (III)
PBr
5
Pentabromuro de fsforo Bromuro de fsforo (V)
SiC Carburo de silicio Carburo de silicio
CS
2
Disulfuro de carbono Sulfuro de carbono

lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

6
PERXIDOS
Se llama as a un tipo de compuestos en los que el oxgeno parece actuar con valencia 1.
!
Hg
2
+2
"cada Hg con valencia+1. Las propiedades de estos compuestos son distintas de las de los
xidos, y en sus frmulas no se pueden simplificar los subndices numricos.
Su frmula general es E
2
O
2
o EO
2
, segn la valencia de E.

Frmula Nombre tradicional Nombre sistemtico Nombre de Stock
Na
2
O
2
Perxido de sodio Dixido de disodio Perxido de sodio
BaO
2
Perxido de bario Dixido de bario Perxido de bario
CuO
2
Perxido cprico Dixido de cobre Perxido de cobre (II)
Hg
2
O
2
Perxido mercurioso Dixido de dimercurio Perxido de mercurio (I)
H
2
O
2
Perxido de hidrgeno
En disolucin: Agua oxigenada
Dixido de dihidrgeno Perxido de hidrgeno
SrO
2
Perxido de estroncio Dixido de estroncio Perxido de estroncio
Cu
2
O
2
Perxido cuproso Dixido de dicobre Perxido de cobre (I)

COMPUESTOS TERNARIOS
Son aquellos formados por tres elementos distintos. Los ms importantes son : hidrxidos , oxicidos
(oxcidos u oxocidos) y sales.

HIDRXIDOS
Resultan de la combinacin del grupo OH con metales. El grupo OH acta con valencia 1. La
frmula general de los hidrxidos es M(OH)
v
, siendo v la valencia del metal. Si v =1 se suprime el
parntesis. Se nombran anteponiendo la palabra hidrxido .

Frmula Nombre tradicional Nombre sistemtico Nombre de Stock
LiOH Hidrxido de litio Hidrxido de litio Hidrxido de litio
Mg(OH)
2
Hidrxido de magnesio Dihidrxido de magnesio Hidrxido de magnesio
Pb(OH)
4
Hidrxido plmbico Tetrahidrxido de plomo Hidrxido de plomo (IV)
HgOH Hidrxido mercurioso Monohidrxido de mercurio Hidrxido de mercurio (I)
Fe(OH)
3
Hidrxido frrico Trihidrxido de hierro Hidrxido de hierro (III)
Al(OH)
3
Hidrxido de aluminio Trihidrxido de aluminio Hidrxido de aluminio

OXCIDOS
Se llama as a los cidos con oxgeno para diferenciarlos de los hidrcidos.
Son compuestos de frmula general H
a
X
b
O
c
, siendo X generalmente un no metal.
En la nomenclatura tradicional se nombran con la palabra cido seguida de la raz o nombre de X y
su prefijo ! sufijo correspondiente.
Para formular los cidos ms usuales, puede seguirse la siguiente regla :
Anhdrido + agua """# cido
Anhdrido sulfrico + agua """# cido sulfrico
SO
3
+ H
2
O """# H
2
SO
4













lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

7
CIDOS POLIHIDRATADOS
Existen unos cidos llamados cidos polihidratados cuya frmula puede obtenerse al sumar al
anhdrido correspondiente un nmero determinado de molculas de agua. Se nombran con unos
prefijos que son : meta , piro y orto. Su formacin es distinta segn que el elemento X
tenga valencias pares o impares.
Para las columnas impares:
B P As Sb


META : 1 ANHDRIDO + 1 AGUA

(*) PIRO : 1 ANHDRIDO + 2 AGUA

ORTO : 1 ANHDRIDO + 3 AGUA (orto- se puede eliminar)

Ejemplos :
cido metafosfrico : P
2
O
5
+ H
2
O ""# H
2
P
2
O
6
(HPO
3
)
cido pirofosfrico : P
2
O
5
+ 2 H
2
O ""# H
4
P
2
O
7

cido ortofosfrico (fosfrico) : P
2
O
5
+ 3 H
2
O ""# H
6
P
2
O
8
(H
3
PO
4
)

Para columnas pares :
Si S Se Te


META : 1 ANHDRIDO + 1 AGUA

ORTO : 1 ANHDRIDO + 2 AGUA

(*) PIRO : 2 ANHDRIDO + 1 AGUA

Ejemplos :
cido metasilcico : SiO
2
+ H
2
O ""# H
2
SiO
3

cido ortosilcico : SiO
2
+ 2 H
2
O ""# H
4
SiO
4

cido pirosulfrico : 2 SO
3
+ H
2
O ""# H
2
S
2
O
7


En la nomenclatura sistemtica se nombran mediante la siguiente regla :
numeral ! oxo ! raz de X ! ato (v) de hidrgeno

Ejemplo :
H
2
SO
4
: tetraoxosulfato (VI) de hidrgeno

A continuacin se relacionan los cidos hidrcidos ms frecuentes, as como los cidos oxcidos, oxocidos
u oxicidos ms utilizados en la formulacin de Qumica Inorgnica.

(*) A esLe grupo de cldos oxcldos se les llama Lamblen !"#$"!%& % (")%#$"!%&, que se pueden formular
de esLe oLro modo:
2 P
2
SC
4
- 1 P
2
C = P
2
S
2
C
7

1radlclonal: cldo dlsulfurlco o cldo plrosulfurlco.
SlsLemLlca: PepLaoxodlsulfaLo (vl) de hldrgeno

2P
3
C
4
- 1 P
2
C = P
4

2
C
7
1radlclonal: cldo dlfosfrlco o cldo plrofosfrlco
SlsLemLlca: PepLaoxodlfosfaLo (v) de hldrgeno


lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

8
Ejemplos de oxocidos

NOMBRE TRADICIONAL FORMACIN FRMULA
CIDO HIPOCLOROSO Cl
2
O + H
2
O "# H
2
Cl
2
O
2
"# HClO HClO
CIDO CLOROSO Cl
2
O
3
+ H
2
O "# H
2
Cl
2
O
4
"# HClO
2
HClO
2

CIDO CLRICO Cl
2
O
5
+ H
2
O "# H
2
Cl
2
O
6
"# HClO
3
HClO
3

CIDO PERCLRICO Cl
2
O
7
+ H
2
O "# H
2
Cl
2
O
8
"# HClO
4
HClO
4

CIDO SULFUROSO SO
2
+ H
2
O "# H
2
SO
3
H
2
SO
3

CIDO SULFRICO SO
3
+ H
2
O "# H
2
SO
4
H
2
SO
4

CIDO TIOSULFRICO Sustitucin de un O por un S = tio H
2
S
2
O
3

CIDO HIPONITROSO N
2
O + H
2
O "# H
2
N
2
O
2
"# HNO HNO
CIDO NITROSO N
2
O
3
+ H
2
O "# H
2
N
2
O
4
"# HNO
2
HNO
2

CIDO NTRICO N
2
O
5
+ H
2
O "# H
2
N
2
O
6
"# HNO
3
HNO
3

CIDO CARBNICO CO
2
+ H
2
O "# H
2
CO
3
H
2
CO
3

CIDO DI O PIROSULFUROSO 2 SO
2
+ H
2
O "# H
2
S
2
O
5
H
2
S
2
O
5

CIDO DI O PIROSULFRICO 2 SO
3
+ H
2
O "# H
2
S
2
O
7
H
2
S
2
O
7

CIDO METASILCICO SiO
2
+ H
2
O "# H
2
SiO
3
H
2
SiO
3

CIDO ORTOSILCICO SiO
2
+ 2 H
2
O "# H
4
SiO
4
H
4
SiO
4

CIDO METABRICO B
2
O
3
+ H
2
O "# H
2
B
2
O
4
"# HBO
2
HBO
2

CIDO PIROBRICO B
2
O
3
+ 2 H
2
O "# H
4
B
2
O
5
H
4
B
2
O
5

CIDO ORTOBRICO (BRICO) B
2
O
3
+ 3 H
2
O "# H
6
B
2
O
6
"# H
3
BO
3
H
3
BO
3

CIDO METAFOSFOROSO P
2
O
3
+ H
2
O "# H
2
P
2
O
4
"# HPO
2
HPO
2

CIDO PIROFOSFOROSO P
2
O
3
+ 2 H
2
O "# H
4
P
2
O
5
H
4
P
2
O
5

CIDO ORTOFOSFOROSO P
2
O
3
+ 3 H
2
O "# H
6
P
2
O
6
"# H
3
PO
3
H
3
PO
3

CIDO ORTOARSENIOSO
(ARSENIOSO)
As
2
O
3
+ 3 H
2
O "# H
6
As
2
O
6
"# H
3
AsO
3
H
3
AsO
3

CIDO ORTOARSNICO
(ARSNICO)
As
2
O
5
+ 3 H
2
O "# H
6
As
2
O
8
"# H
3
AsO
4
H
3
AsO
4

CIDO SELENIOSO SeO
2
+ H
2
O "# H
2
SeO
3
H
2
SeO
3

CIDO SELNICO SeO
3
+ H
2
O "# H
2
SeO
4
H
2
SeO
4


A continuacin aparecen los nombres de algunos oxcidos en nomenclatura tradicional y en
nomenclatura sistemtica.

Frmula Nombre tradicional Nombre sistemtico
HIO cido hipoyodoso Monoxoyodato (I) de hidrgeno
HBrO
3
cido brmico Trioxobromato (V) de hidrgeno
H
2
SO
4
cido sulfrico Tetraoxosulfato (VI) de hidrgeno
HNO
2
cido nitroso Dioxonitrato (III) de hidrgeno
H
2
S
2
O
5
cido pirosulfuroso Pentaoxodisulfato (IV) de hidrgeno
HMnO
4
cido permangnico Tetraoxomanganato (VII) de hidrgeno
H
2
Cr
2
O
7
cido dicrmico Heptaoxodicromato (VI) de hidrgeno
H
3
PO
4
cido fosfrico Tetraoxofosfato (V) de hidrgeno
HIO
4
cido perydico Tetraoxoyodato (VII) de hidrgeno

OXCIDOS DE MANGANESO Y CROMO
Estos dos metales, pueden funcionar como no metales, y originar oxcidos y oxisales.
Mn
No metal Metal
Cr
No metal Metal
Valencias +4, +6, +7 +2, +3 Valencias +6 +2, +3
Sufijo
-oso, -ico, -perico
(excepcin)
-oso, -ico Sufijo -ico -oso, -ico
lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

9

CIDO CROMOSO +3 Cr
2
O
3
+ H
2
O "# H
2
Cr
2
O
4
"# HCrO
2
HCrO
2

CIDO CRMICO +6 CrO
3
+ H
2
O "# H
2
CrO
4
H
2
CrO
4

CIDO DICRMICO +6 2 CrO
3
+ H
2
O "# H
2
Cr
2
O
7
H
2
Cr
2
O
7

CIDO MANGANOSO +4 MnO
2
+ H
2
O "# H
2
MnO
3
H
2
MnO
3

CIDO MANGNICO +6 MnO
3
+ H
2
O "# H
2
MnO
4
H
2
MnO
4

CIDO PERMANGNICO +7 Mn
2
O
7
+ H
2
O "# H
2
Mn
2
O
8
"# HMnO
4
HMnO
4


OXISALES
Pueden considerarse como derivados de los cidos al sustituir los tomos de hidrgeno por un metal.
Para escribir la frmula, se procede de la siguiente manera : si la frmula del cido es H
a
X
b
O
c ,
se
escribe X
b
O
c
entre parntesis, se sustituye H por el metal correspondiente M y se coloca su valencia v al otro
lado del parntesis. Si a y v fuesen divisibles, se debe simplificar. Si es posible se suprime el parntesis.
Su frmula general es, pues, M
a
(X
b
O
c
)
v
.
Ejemplo. Las sales que el cido sulfrico forma con el calcio y con el aluminio son :
H
2
SO
4
(cido sulfrico) "# Ca
2
(SO
4
)
2
"# CaSO
4

H
2
SO
4
(cido sulfrico) "# Al
2
(SO
4
)
3

Para nombrar las sales en la nomenclatura tradicional se quita la palabra cido y se sustituyen los sufijos
de los cidos por los correspondientes sufijos de la sal. Estos son :

CIDOS SALES
HIPO ........ OSO HIPO ..... ITO
........ OSO ...... ITO
......... ICO ...... ATO
PER ........ ICO PER ...... ATO
..... HDRICO ....... URO

En la nomenclatura de Stock se nombran de manera semejante a la nomenclatura tradicional, si bien
se indica entre parntesis, con nmeros romanos, la valencia del metal si tiene varias.
En la nomenclatura sistemtica todas las sales terminan en ato y si el grupo entre parntesis entra
dos, tres, cuatro, cinco, ..., veces, se emplean los prefijos : bis, tris, tetraquis, pentaquis, ....,
respectivamente.
Ejemplos de sales de oxcidos en las tres nomenclaturas :

Frmula Nombre tradicional Nombre de Stock Nombre sistemtico
NaClO Hipoclorito de sodio Hipoclorito de sodio Monoxoclorato (I) de sodio
KBrO
2
Bromito potsico Bromito potsico Dioxobromato (III) de potasio
FeSO
4
Sulfato ferroso Sulfato de hierro (II) Tetraoxosulfato (VI) de hierro
Au(ClO
3
)
3
Clorato urico Clorato de oro (III) Tristrioxoclorato (V) de oro
Ni
3
(PO
4
)
2
Fosfato niqueloso Fosfato de nquel (II) Bistetraoxofosfato (V) de nquel
ZnSO
3
Sulfito de cinc Sulfito de cinc Trioxosulfato (IV) de cinc
Pb(NO
2
)
4
Nitrito plmbico Nitrito de plomo (IV) Tetraquisdioxonitrato (III) de plomo
BaCrO
4
Cromato de bario Cromato de bario Tetraoxocromato (VI) de bario
NH
4
NO
3
Nitrato amnico Nitrato amnico trioxonitrato (V) de amonio
Al
2
(SO
3
)
3
Sulfito de aluminio Sulfito de aluminio Tristrioxosulfato (IV) de aluminio









lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

10
COMPUESTOS CUATERNARIOS

SALES CIDAS
Son sales que derivan de la sustitucin parcial de tomos de hidrgeno de un cido por metales.
Su frmula general es , por tanto, M
c
(H
n
X
a
O
b
)
v
, siendo v la valencia del metal.
Se nombran como las dems sales (sales neutras), pero anteponiendo la palabra hidrgeno, precedida de
un numeral si hubiese ms de un tomo de H.

Frmula Nombre de Stock Nombre sistemtico
NaHSO
4
Hidrogenosulfato de sodio Hidrogenotetraoxosulfato (VI) de sodio
Ca(HSO
3
)
2
Hidrogenosulfito de calcio Bishidrogenotrioxosulfato (IV) de calcio
Mg(H
2
PO
4
)
2
Dihidrgenofosfato de magnesio Bisdihidrogenotetraoxofosfato (V) de magnesio
Fe(HSO
4
)
2
Hidrogenosulfato de hierro (II) Bishidrogenotetraoxosulfato (VI) de hierro
Ca(HS)
2
Hidrogenosulfuro de calcio Bishidrogenosulfuro de calcio
BeHPO
4
Hidrogenofosfato de berilio Hidrogenotetraoxofosfato (V) de berilio
Co(HSe)
3
Hidrogenoseleniuro de cobalto (III) Trishidrogenoseleniuro de cobalto

Segn la nomenclatura tradicional, se utiliza el prefijo bi para nombrar sales cidas procedentes de
cidos que contienen un nmero par de tomos de hidrgeno y en los que se han sustituido la mitad de ellos.
Ejemplos :
NaHCO
3
: Bicarbonato sdico ; Pb(HSO
4
)
2
: Bisulfato plumboso
Be(HS)
2
: Bisulfuro de berilio ; KHSeO
4
: Biseleniato potsico

CIDOS ESPECIALES Y SUS SALES

CIDO NOMBRE DEL CIDO NOMBRE DE LAS SALES
HCN CIDO CIANHDRICO CIANUROS
HCNO CIDO CINICO CIANATOS
HCNS CIDO TIOCINICO TIOCIANATOS

Las sales de estos cidos se forman y se nombran de manera semejante a los casos ya vistos.
Ejemplos :
CIANURO CLCICO : Ca(CN)
2
; CIANATO AMNICO : NH
4
CNO

TIOCIDOS
El azufre est en el mismo grupo del oxgeno; debido a esto hay gran analoga entre ambos elementos, y
en los oxicidos, los tomos de oxgeno pueden ser sustituidos total o parcialmente por tomos de azufre,
dando lugar a los tiocidos.
El nmero de tomos de oxgeno sustituidos por tomos de azufre se indica en la nomenclatura,
anteponiendo al nombre del cido las partculas que a continuacin se indican :
PARTCULA SUSTITUCIN QUE INDICA
TIO Un O por un S.
DITIO Dos O por dos S.
TRITIO Tres O por tres S.
Ejemplos :
CIDO SULFRICO : H
2
SO
4
; CIDO TIOSULFRICO : H
2
S
2
O
3

CIDO CARBNICO : H
2
CO
3
; CIDO TIOCARBNICO : H
2
CO
2
S
CIDO PIROFOSFRICO : H
4
P
2
O
7
; CIDO TRITIOPIROFOSFRICO : H
4
P
2
O
4
S
3

Las tiosales se formulan normalmente a partir de los correspondientes tiocidos.
Ejemplos :
TIOCARBONATO DE HIERRO (III) : Fe
2
(CO
2
S)
3

TIOSULFATO CLCICO : CaS
2
O
3





lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

11
FORMULACIN Y NOMENCLATURA DE IONES

IN
Todos los tomos son neutros por estar formados por igual nmero de cargas positivas (protones) que
de negativas (electrones).
Cuando un tomo pierde o gana electrones se transforma en un in. Los iones con carga positiva se
llaman cationes y los que tienen carga negativa aniones.

CATIONES
Son los iones positivos. Pueden ser simples y compuestos.
Cationes simples.
Se formulan con el smbolo del elemento correspondiente, con tantas cargas positivas como su
valencia correspondiente. Se nombran anteponiendo la palabra in al nombre del elemento. Forman estos
iones sobre todo los metales.

Catin Nomenclatura tradicional Nomenclatura actual
H
+
In hidrgeno In hidrgeno
Li
+
In litio In litio
Cu
+
In cuproso In cobre (I)
Cu
++
o Cu
2+
In cprico In cobre (II)
Fe
+++
o Fe
3+
In frrico In hierro (III)
Sn
++
o Sn
2+
In estannoso In estao (II)
Ca
++
o Ca
2+
In calcio In calcio

Cationes compuestos.
Los ms importantes son :
Catin Nomenclatura
NH
4
+
In amonio
H
3
O
+
In oxonio o hidronio
ANIONES
Son los iones negativos. Si son simples, se formulan con el smbolo del elemento y tantas cargas
negativas como su valencia correspondiente. Se nombran con la palabra in seguida de la raz o nombre del
elemento y la terminacin uro.
Ejemplos de aniones simples :
Anin Nomenclatura
H
!
In hidruro
Cl
!
In cloruro
Br
!
In bromuro
I
!
In yoduro
S
2
!
In sulfuro
N
3
!
In nitruro

Los aniones compuestos pueden considerarse provenientes de otras molculas por prdida de uno a ms
iones hidrgeno. El ms comn es el in hidroxilo (OH
!
), que procede de la prdida del in hidrgeno en el
agua :
H
2
O ""# H
+
+ OH
!

La mayora de los aniones compuestos proceden de un oxcido que ha perdido H
+
. As :
HClO
2
""# H
+
+ ClO
2
!

H
2
SO
4
""# 2 H
+
+ SO
4
2
!







lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

12
Ejemplos de aniones compuestos :
Anin Nomenclatura tradicional Nomenclatura sistemtica
OH
!
In hidroxilo
ClO
2
!
In clorito In dioxoclorato (III)
IO
3
!
In yodato In trioxoyodato (V)
SO
4
2
!
In sulfato In tetraoxosulfato (VI)
MnO
4
!
In permanganato In tetraoxomanganato (VII)
Cr
2
O
7
2
!
In dicromato In heptaoxodicromato (VI)
BrO
4
!
In perbromato In tetraoxobromato (VII)
SO
3
2
!
In sulfito In trioxosulfato (IV)
CrO
4
2
!
In cromato In tetraoxocromato (VI)
ClO
!
In hipoclorito In monoxoclorato (I)

La forma ms frecuente de nombrar a los iones es la siguiente : los cationes se nombran segn la forma
que aparece en la tabla como nomenclatura actual, y para los aniones suele utilizarse la nomenclatura
tradicional.




lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

13
EJERCICIOS DE FORMULACIN DE QUMICA INORGNICA. BLOQUE 1
1) Formula :
1) nitrgeno 2) trihidruro de fsforo 3) hidruro de potasio 4) oro 5) hidruro de aluminio 6) mercurio
7) helio 8) fosfina 9) diyodo 10) hidruro de calcio 11) estibina 12) hidrgeno atmico 13) bromo
14) silano 15) hierro 16) cloro 17) ozono 18) dioxgeno 19) nen 20) metano.

2) Formula los siguientes compuestos :
1) cloruro de hidrgeno 2) monxido de cobre 3) xido de dicloro 4) cido telurhdrico 5) xido
de berilio 6) trixido de azufre 7) sulfuro de hidrgeno 8) xido de cloro (VII) 9) monxido de carbono
10) xido de platino (IV) 11) hidruro de cobre (I) 12) trixido de dicromo 13) cido yodhdrico 14)
xido de nitrgeno (III) 15) xido de estroncio 16) pentaxido de dinitrgeno 17) dixido de azufre
18) xido de dicobre 19) fluoruro de hidrgeno 20) xido de carbono (IV).

3) Formula los siguientes compuestos :
1) difluoruro de calcio 2) cloruro de nitrgeno (III) 3) bromuro de cobre (II) 4) cloruro de bario
5) telururo de cadmio 6) sulfuro de oro (I) 7) trifluoruro de bromo 8) seleniuro de potasio 9) sulfuro de
zinc 10) fluoruro de hierro (II) 11) bromuro de cesio 12) dicloruro de hierro 13) tetracloruro de
carbono 14) yoduro de oro (III) 15) fluoruro de bromo 16) seleniuro de aluminio 17) yoduro de oro (I)
18) sulfuro de mercurio (II) 19) nitruro de aluminio 20) cloruro de plomo (IV).

4) Formula los siguientes hidrxidos :
1) hidrxido de sodio 2) dihidrxido de platino 3) hidrxido de zinc 4) hidrxido de cromo (II)
5) hidrxido de aluminio 6) hidrxido de mercurio (II) 7) dihidrxido de hierro 8) hidrxido de
cadmio 9) hidrxido de manganeso (II) 10) hidrxido de radio 11) hidrxido de rubidio 12) hidrxido
de cobalto (III) 13) hidrxido de bario 14) hidrxido de nquel (II) 15) hidrxido de plata 16)
tetrahidrxido de platino 17) trihidrxido de oro 18) hidrxido de hierro (III) 19) hidrxido de potasio
20) hidrxido amnico.

5) Formula los siguientes cidos inorgnicos :
1) cido clrico 2) cido hiponitroso 3) cido dicrmico 4) cido mangnico 5) cido sulfhdrico
6) cido manganoso 7) cido fosfrico 8) cido clorhdrico 9) cido pirobrico 10) cido
hipobromoso 11) cido sulfrico 12) cido permangnico 13) cido ortosilcico 14) cido carbnico 15)
cido cromoso 16) cido cloroso 17) cido pirosulfrico 18) cido bromhdrico 19) cido
sulfuroso 20) cido perydico.

6) Formula las siguientes sales :
1) clorato de cobre (I) 2) nitrato clcico 3) piroborato de magnesio 4) manganato de aluminio 5)
metaborato de estao (II) 6) perbromato de oro (III) 7) sulfato de zinc 8) disulfato de plata 9) nitrato
amnico 10) permanganato de cobre (II) 11) hipoclorito de radio 12) carbonato sdico 13) ortosilicato
de hierro (III) 14) sulfito de plata 15) cromato de mercurio (I) 16) permanganato potsico 17)
metaborato de nquel (III) 18) pirofosfato potsico 19) fosfato sdico 20) dicromato de litio.

7) Formula :
1) dioxoclorato (III) de hidrgeno 2) tetraoxofosfato (V) de hidrgeno 3) trioxomanganato (IV)
de hidrgeno 4) tetraoxosilicato (IV) de hidrgeno 5) perxido de litio 6) dioxofosfato (III) de
hidrgeno 7) tetraoxoarseniato (V) de hidrgeno 8) agua oxigenada 9) perxido de magnesio 10)
trioxoseleniato (IV) de hidrgeno 11) tetraoxomanganato (VII) de hidrgeno 12) trioxocarbonato
(IV) de hidrgeno 13) pentaoxodisulfato (IV) de hidrgeno 14) tetraoxoclorato (VII) de hidrgeno 15)
perxido de cobre (II) 16) heptaoxodicromato (VI) de hidrgeno 17) perxido de calcio 18)
dioxonitato (III) de hidrgeno 19) tetraoxosulfato (VI) de hidrgeno 20) perxido de cesio.

8) Formula las siguientes sales cidas :
1) hidrogenosulfuro de magnesio 2) hidrogenosulfato de potasio 3) hidrogenosulfito de bario
4) hidrogenocarbonato de sodio 5) dihidrogenofosfato de cesio 6) hidrogenosulfato de
aluminio 7) hidrogenosulfato de cobre (II) 8) hidrogenofosfato de hierro (III) 9)
hidrogenoseleniuro de plata 10) bicarbonato de magnesio.
lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

14
9) Formula los siguientes compuestos :
1) clorato de aluminio 2) sulfato potsico 3) tetraoxofosfato (V) de hidrgeno 4) sulfito de cromo
(III) 5) ortosilicato de berilio 6) dioxonitrato (III) de hidrgeno 7) trihidrxido de oro 8) hidrxido de
cobre (II) 9) perclorato de cesio 10) seleniato de cobalto (II) 11) hidruro de bario 12) bromuro
de amonio 13) fosfato de nquel (II) 14) heptaoxodisulfato (VI) de hidrgeno 15) yodato de cobre
(II) 16) fosfina 17) cromato de mercurio (I) 18) permanganato potsico 19) cloruro de hierro
(III) 20) sulfuro de platino (IV).

10) Formula los siguientes compuestos :
1) cromato de cobre (II) 2) sulfuro sdico 3) hidruro de aluminio 4) perclorato de zinc 5) pirofosfato
de nquel (II) 6) monxido de nitrgeno 7) xido de cobre (II) 8) cido clorhdrico 9) dicromato de
litio 10) sulfito de plomo (II) 11) perxido de rubidio 12) carbonato de mercurio (II) 13) yoduro de
cobre (I) 14) hidrxido de magnesio 15) ortoborato de calcio 16) sulfito de plata 17) fluoruro de
aluminio 18) seleniuro de berilio 19) bromuro de cadmio 20) nitrito amnico.
=============================================================================

SOLUCIONES. BLOQUE 1.

1) 1) N
2
2) PH
3
3) KH 4) Au 5) AlH
3
6) Hg 7) He 8) PH
3
9) I
2
10) CaH
2
11) SbH
3
12) H 13)
Br
2
14) SiH
4
15) Fe 16) Cl
2
17) O
3
18) O
2
19) Ne 20) CH
4
.

2) 1) HCl 2) CuO 3) Cl
2
O 4) H
2
Te 5) BeO 6) SO
3
7) H
2
S 8) Cl
2
O
7
9) CO 10) PtO
2
11) CuH
12) Cr
2
O
3
13) HI 14) N
2
O
3
15) SrO 16) N
2
O
5
17) SO
2
18) Cu
2
O 19) HF 20) CO
2
.

3) 1) CaF
2
2) NCl
3
3) CuBr
2
4) BaCl
2
5) CdTe 6) Au
2
S 7) BrF
3
8) K
2
Se 9) ZnS 10) FeF
2

11) CsBr 12) FeCl
2
13) CCl
4
14) AuI
3
15) BrF 16) Al
2
Se
3
17) AuI 18) HgS 19) AlN 20) PbCl
4
.

4) 1) NaOH 2) Pt(OH)
2
3) Zn(OH)
2
4) Cr(OH)
2
5) Al(OH)
3
6) Hg(OH)
2
7) Fe(OH)
2
8) Cd(OH)
2

9) Mn(OH)
2
10) Ra(OH)
2
11) RbOH 12) Co(OH)
3
13) Ba(OH)
2
14) Ni(OH)
2
15) AgOH 16)
Pt(OH)
4
17) Au(OH)
3
18) Fe(OH)
3
19) KOH 20) NH
4
OH.

5) 1) HClO
3
2) HNO 3) H
2
Cr
2
O
7
4) H
2
MnO
4
5) H
2
S 6) H
2
MnO
3
7) H
3
PO
4
8) HCl 9) H
4
B
2
O
5

10) HBrO 11) H
2
SO
4
12) HMnO
4
13) H
4
SiO
4
14) H
2
CO
3
15) HCrO
2
16) HClO
2
17) H
2
S
2
O
7

18) HBr 19) H
2
SO
3
20) HIO
4
.

6) 1) CuClO
3
2) Ca(NO
3
)
2
3) Mg
2
B
2
O
5
4) Al
2
(MnO
4
)
3
5) Sn(BO
2
)
2
6) Au(BrO
4
)
3
7) ZnSO
4
8)
Ag
2
S
2
O
7
9) NH
4
NO
3
10) Cu(MnO
4
)
2
11) Ra(ClO)
2
12) Na
2
CO
3
13) Fe
4
(SiO
4
)
3
14) Ag
2
SO
3
15)
Hg
2
CrO
4
16) KMnO
4
17) Ni(BO
2
)
3
18) K
4
P
2
O
7
19) Na
3
PO
4
20) Li
2
Cr
2
O
7
.

7) 1) HClO
2
2) H
3
PO
4
3) H
2
MnO
3
4) H
4
SiO
4
5) Li
2
O
2
6) HPO
2
7) H
3
AsO
4
8) H
2
O
2
9) MgO
2
10)
H
2
SeO
3
11) HMnO
4
12) H
2
CO
3
13) H
2
S
2
O
5
14) HClO
4
15) CuO
2
16) H
2
Cr
2
O
7
17) CaO
2
18) HNO
2

19) H
2
SO
4
20) Cs
2
O
2
.

8) 1) Mg(HS)
2
2) KHSO
4
3) Ba(HSO
3
)
2
4) NaHCO
3
5) CsH
2
PO
4
6) Al(HSO
4
)
3
7) Cu(HSO
4
)
2

8) Fe
2
(HPO
4
)
3
9) AgHSe 10) Mg(HCO
3
)
2
.

9) 1) Al(ClO
3
)
3
2) K
2
SO
4
3) H
3
PO
4
4) Cr
2
(SO
3
)
3
5) Be
2
SiO
4
6) HNO
2
7) Au(OH)
3
8) Cu(OH)
2

9) CsClO
4
10) CoSeO
4
11) BaH
2
12) NH
4
Br 13) Ni
3
(PO
4
)
2
14) H
2
S
2
O
7
15) Cu(IO
3
)
2
16) PH
3

17) Hg
2
CrO
4
18) KMnO
4
19) FeCl
3
20) PtS
2
.

10) 1) CuCrO
4
2) Na
2
S 3) AlH
3
4) Zn(ClO
4
)
2
5) Ni
2
P
2
O
7
6) NO 7) CuO 8) HCl 9) Li
2
Cr
2
O
7
10)
PbSO
3
11) Rb
2
O
2
12) HgCO
3
13) CuI 14) Mg(OH)
2
15) Ca
3
(BO
3
)
2
16) Ag
2
SO
3
17) AlF
3
18) BeSe
19) CdBr
2
20) NH
4
NO
2
.

lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

15
EJERCICIOS DE FORMULACIN DE QUMICA INORGNICA. BLOQUE 2.

1) Formula los siguientes compuestos qumicos :
1) sulfito sdico 2) hidrxido de cadmio 3) fosfina 4) cido metafosforoso 5) trifluoruro de boro
6) yoduro de zinc 7) monxido de cromo 8) seleniato amnico 9) dicromato de estao (II) 10)
cido mangnico 11) dixido de disodio 12) nitrito de aluminio 13) cido carbnico 14)
hidrogenosulfuro de cobalto (III) 15) ozono 16) cido pirosulfuroso 17) hidrxido niqueloso 18)
tetraoxocromato (VI) de hidrgeno 19) permanganato de bario 20) cido selenhdrico.

2) Formula los siguientes compuestos qumicos :
1) carbonato de cadmio 2) sulfuro de boro 3) cido arsenioso 4) xido de zinc 5) sulfito de plomo
(II) 6) sulfuro de magnesio 7) hidrogenofosfato de manganeso (II) 8) cido metasilcico 9)
trihidrxido de nquel 10) disulfato de hierro (II) 11) hidrgeno 12) cido selenioso 13) xido de
azufre (IV) 14) ortosilicato de cobalto (III) 15) silano 16) cido dicrmico 17) perxido de cobre (II)
18) metaborato de potasio 19) pentaoxodifosfato (III) de hidrgeno 20) perbromato de radio.

3) Formula los siguientes compuestos qumicos :
1) hidrxido de hierro (III) 2) cido brico 3) anhdrido perclrico 4) hidrxido de aluminio 5)
cromito de oro (I) 6) trioxoseleniato (IV) de hidrgeno 7) sulfato de calcio 8) borano 9) nitrgeno
atmico 10) cido ortofosforoso 11) borato de zinc 12) fluoruro de fsforo (V) 13) pirofosfito de
rubidio 14) perxido de zinc 15) cido manganoso 16) hidrogenosulfito de plata 17) dicromato
estnnico 18) cido ntrico 19) pirosulfito de rubidio 20) telururo de oro (III).

4) Formula los siguientes compuestos :
1) pirofosfito de platino (II) 2) cido bromhdrico 3) manganato sdico 4) perxido de hidrgeno
5) cido fosfrico 6) hidrxido plumboso 7) arsina 8) cido crmico 9) anhdrido bromoso 10) plata
11) yodato de litio 12) pentaoxodisulfato (IV) de hidrgeno 13) hidrxido mercrico 14) cido
pirobrico 15) monofluoruro de bromo 16) hidrogenocarbonato de calcio 17) seleniuro de plata 18)
xido cuproso 19) cido arsnico 20) pirofosfato de berilio.

5) Formula los siguientes compuestos :
1) pirosulfato amnico 2) trixido de cromo 3) clorito plumboso 4) tetraoxoarseniato (V) de hidrgeno
5) hidrxido de radio 6) hidrogenosulfato de nquel (II) 7) cido permangnico 8) cloruro de nitrgeno
(III) 9) cromito de cobre (II) 10) bromuro de nquel (III) 11) perxido de rubidio 12) cido
pirofosforoso 13) cloro 14) manganito mercurioso 15) cido ortosilcico 16) hidrxido de manganeso
(II) 17) piroborato de estroncio 18) fosfafo de zinc 19) cido selnico 20) cloruro platnico.

6) Formula los siguientes compuestos :
1) xido de fsforo (V) 2) fluoruro de cesio 3) dihidrogenofosfato de zinc 4) cido cromoso 5) xido
de oro (I) 6) hiponitrito potsico 7) estibina 8) cido pirofosfrico 9) clorato de aluminio 10)
fosfuro de boro 11) manganato de plomo (II) 12) helio 13) cido disulfrico 14) hidrxido
platnico 15) dioxofosfato (III) de hidrgeno 16) hipoyodito de aluminio 17) perxido de
estroncio 18) cromato de magnesio 19) cido metabrico 20) arseniato de litio.

7) Nombra los siguientes compuestos :
1) FeCl
3
(Stock) 2) AuBrO
2
(tradicional) 3) CuO
2
(Stock) 4) O
3
(sistemtico) 5) Na
2
SO
4
(trad.) 6) HI
(sist.) 7) AuOH (Stock) 8) Br
2
O
3
(sist.) 9) H
2
S
2
O
7
(trad.) 10) I
2
(trad.) 11) CS
2
(sist.) 12) H
2
SeO
4

(sist.) 13) Ni(OH)
3
(sist.) 14) FeH
2
(trad.) 15) Zn(HSO
3
)
2
16) NO
2
(Stock) 17) BaCl
2
(trad.) 18) Br
2

(sist.) 19) (NH
4
)
3
PO
4
(trad.) 20) HMnO
4
(trad.)

8) Nombra los siguientes compuestos :
1) N
2
O
5
(trad.) 2) H
2
S
2
O
5
(sist.) 3) Fe(NO
3
)
2
(trad.) 4) CdTe (trad.) 5) Al
4
C
3
( trad.) 6) BH
3
(sist.) 7)
Cu
2
O
2
(trad.) 8) SnH
4
(Stock) 9) H
2
CrO
4
(trad.) 10) CO (sist.) 11) Zn(ClO)
2
(trad.) 12) Sn(OH)
2
(trad.)
13) H
3
AsO
4
(trad.) 14) HCl (disol. acuosa) 15) CsHS 16) Li
2
O
2
(sist.) 17) Na
2
Cr
2
O
7
(trad.) 18) BrF
(sist.) 19) Al
2
S
3
(trad.) 20) SiH
4
(comn)

lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

16

SOLUCIONES. BLOQUE 2.

1) 1) Na
2
SO
3
2) Cd(OH)
2
3) PH
3
4) HPO
2
5) BrF
3
6) ZnI
2
7) CrO 8) (NH
4
)
2
SeO
4
9) SnCr
2
O
7

10) H
2
MnO
4
11) Na
2
O
2
12) Al(NO
2
)
3
13) H
2
CO
3
14) Co(HS)
3
15) O
3
16) H
2
S
2
O
5
17) Ni(OH)
2
18)
H
2
CrO
4
19) Ba(MnO
4
)
2
20) H
2
Se.

2) 1) CdCO
3
2) B
2
S
3
3) H
3
AsO
3
4) ZnO 5) PbSO
3
6) MgS 7) MnHPO
4
8) H
2
SiO
3
9) Ni(OH)
3

10) FeS
2
O
7
11) H
2
12) H
2
SeO
3
13) SO
2
14) Co
4
(SiO
4
)
3
15) SiH
4
16) H
2
Cr
2
O
7
17) CuO
2
18) KBO
2

19) H
4
P
2
O
5
20) Ra(BrO
4
)
2
.

3) 1) Fe(OH)
3
2) H
3
BO
3
3) Cl
2
O
7
4) Al(OH)
3
5) AuCrO
2
6) H
2
SeO
3
7) CaSO
4
8) BH
3
9) N 10)
H
3
PO
3
11) Zn
3
(BO
3
)
2
12) PF
5
13) Rb
4
P
2
O
5
14) ZnO
2
15) H
2
MnO
3
16) AgHSO
3
17) Sn(Cr
2
O
7
)
2
18)
HNO
3
19) Rb
2
S
2
O
5
20) Au
2
Te
3
.

4) 1) Pt
2
P
2
O
5
2) HBr 3) Na
2
MnO
4
4) H
2
O
2
5) H
3
PO
4
6) Pb(OH)
2
7) AsH
3
8) H
2
CrO
4
9) Br
2
O
3

10) Ag 11) LiIO
3
12) H
2
S
2
O
5
13) Hg(OH)
2
14) H
4
B
2
O
5
15) BrF 16) Ca(HCO
3
)
2
17) Ag
2
Se 18)
Cu
2
O 19) H
3
AsO
4
20) Be
2
P
2
O
7
.

5) 1) (NH
4
)
2
S
2
O
7
2) CrO
3
3) Pb(ClO
2
)
2
4) H
3
AsO
4
5) Ra(OH)
2
6) Ni(HSO
4
)
2
7) HMnO
4
8) NCl
3

9) Cu(CrO
2
)
2
10) NiBr
3
11) Rb
2
O
2
12) H
4
P
2
O
5
13) Cl
2
14) Hg
2
MnO
3
15) H
4
SiO
4
16) Mn(OH)
2

17) Sr
2
B
2
O
5
18) Zn
3
(PO
4
)
2
19) H
2
SeO
4
20) PtCl
4
.

6) 1) P
2
O
5
2) CsF 3) Zn(H
2
PO
4
)
2
4) HCrO
2
5) Au
2
O 6) KNO 7) SbH
3
8) H
4
P
2
O
7
9) Al(ClO
3
)
3

10) BP 11) PbMnO
4
12) He 13) H
2
S
2
O
7
14) Pt(OH)
4
15) HPO
2
16) Al(IO)
3
17) SrO
2
18) MgCrO
4

19) HBO
2
20) Li
3
AsO
4
.

7) 1) cloruro de hierro (III) 2) bromito auroso 3) perxido de cobre (II) 4) trioxgeno 5) sulfato de
sodio 6) yoduro de hidrgeno 7) hidrxido de oro (I) 8) trixido de dibromo 9) cido disulfrico
o cido pirosulfrico 10) yodo 11) disulfuro de carbono 12) tetraoxoseleniato (VI) de hidrgeno 13)
trihidrxido de nquel 14) hidruro ferroso 15) hidrogenosulfito de zinc 16) xido de nitrgeno (IV)
17) cloruro de bario 18) dibromo 19) fosfato amnico 20) cido permangnico.

8) 1) anhdrido ntrico 2) pentaoxodisulfato (IV) de hidrgeno 3) nitrato ferroso 4) telururo de
cadmio 5) carburo de aluminio 6) trihidruro de boro 7) perxido cuproso 8) hidruro de estao (IV)
9) cido crmico 10) monxido de carbono 11) hipoclorito de zinc 12) hidrxido estannoso 13)
cido arsnico 14) cido clorhdrico 15) hidrogenosulfuro de cesio 16) dixido de dilitio 17)
dicromato sdico 18) monofluoruro de bromo 19) sulfuro de aluminio 20) silano.



=============================================================================
















lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

17
EJERCICIOS DE FORMULACIN DE QUMICA INORGNICA. BLOQUE 3.

1) Formula los siguientes compuestos :
1) hidruro de plomo (II) 2) perxido de magnesio 3) tetraoxocromato (VI) de hidrgeno 4) nitruro
de aluminio 5) carbonato platnico 6) xido ferroso 7) hipoclorito de plata 8) cido arsnico
9) dihidrxido de bario 10) cido telurhdrico 11) xido de manganeso (IV) 12) hidrogenocarbonato de
litio 13) sulfuro ferroso 14) hidrxido de plata 15) permanganato de estroncio 16) anhdrido
sulfrico 17) nitrito de amonio 18) tricloruro de cobalto 19) ortosilicato de hierro (II) 20) cido
teluroso.

2) Formula los siguientes compuestos :
1) cido yodhdrico 2) xido de mercurio (I) 3) seleniuro de calcio 4) cido mangnico 5) seleniato
de oro (I) 6) perxido de cobre (II) 7) tetrahidrxido de plomo 8) cromito de sodio 9)
heptaoxodifosfato (V) de hidrgeno 10) dixido de plomo 11) fosfuro de magnesio 12)
hidruro cprico 13) dihidrogenofosfato de calcio 14) borato de zinc 15) hidrxido de radio 16)
bromato de nquel (III) 17) telururo de dicobre 18) anhdrido perclrico 19) cido perydico 20)
disulfito de sodio.

3) Formula los siguientes compuestos :
1) xido de estao (II) 2) yoduro urico 3) trihidruro de hierro 4) cido metafosforoso 5) sulfuro
de hidrgeno 6) hidrxido de zinc 7) xido de bario 8) nitrato cobaltoso 9) hidrxido platnico
10) nitruro de nquel (II) 11) perxido de rubidio 12) sulfito de cesio 13) cido dicrmico
14) monoseleniuro de plomo 15) hidrogenoseleniuro de plata 16) dioxoborato (III) de hidrgeno 17)
disulfato de calcio 18) trixido de dicromo 19) anhdrido fosfrico 20) permanganato de estao (IV).

4) Formula los siguientes compuestos :
1) hidrxido potsico 2) fluoruro potsico 3) anhdrido hipobromoso 4) piroborato de litio
5) hidrxido de rubidio 6) telururo de cobre (I) 7) cido cloroso 8) hidruro de oro (III) 9)
bicarbonato potsico 10) hiponitrito plumboso 11) hidrogenosulfuro de hierro (III) 12) boruro
frrico 13) perbromato amnico 14) monxido de carbono 15) cido fosfrico 16) selenito de zinc
17) perxido de cadmio 18) cido bromhdrico 19) xido de cobalto (III) 20) trioxobromato (V) de
hidrgeno.

5) Formula los siguientes compuestos :
1) hidruro de zinc 2) anhdrido nitroso 3) carbonato de hierro (III) 4) pentabromuro de antimonio
5) cido ortosilcico 6) sulfuro platnico 7) hidrogenofosfato de aluminio 8) xido de cadmio 9)
telurito de berilio 10) monoxoyodato (I) de hidrgeno 11) clorito de zinc 12) perxido de mercurio (I)
13) borato de plata 14) cido clorhdrico 15) monohidrxido de cobre 16) cido tiosulfrico 17)
tetraxido de dinitrgeno 18) arseniuro de calcio 19) hipoyodito cuproso 20) hidrxido de aluminio.

6) Nombra los siguientes compuestos qumicos :
1) CoH
3
(trad.) 2) I
2
O (Stock) 3) HNO
2
(trad.) 4) H
2
Se (sist.) 5) NCl
3
(sist.) 6) H
3
PO
3
(sist.) 7)
CO (sist.) 8) Pb(OH)
2
(Stock) 9) Cu(MnO
4
)
2
(trad.) 10) H
2
O
2
(trad.) 11) Ni(BrO
3
)
3
(Stock) 12)
HClO
3
(trad.) 13) ZnI
2
(Stock) 14) NH
4
OH (trad.) 15) Cl
2
O
7
(trad.) 16) H
2
CrO
4
(trad.) 17) CH
4

(comn) 18) Cd(HTe)
2
(Stock) 19) Sn(OH)
4
(trad.) 20) Na
2
CO
3
(trad.)

7) Nombra los siguientes compuestos :
1) Ni
2
O
3
(trad) 2) AgOH (trad.) 3) PCl
5
(Stock) 4) HgCrO
4
(Stock) 5) HBrO (trad.) 6) NO (Stock)
7) O
3
(trad.) 8) Sr(NO
2
)
2
(Stock) 9) SiH
4
(comn) 10) HCl(disol. acuosa) 11) HgO
2
(Stock) 12) PbS
(sist.) 13) H
3
PO
4
(trad.) 14) CsHCO
3
(trad.) 15) Br
2
O
3
(sist.) 16) H
2
S
2
O
7
(sist.) 17) Ca
2
SiO
4
(Stock)
18) HgOH (sist.) 19) H
2
TeO
3
(trad.) 20) PbH
4
(Stock).

8) Nombra los siguientes compuestos :
1) HIO
2
(trad.) 2) Au(OH)
3
(sist.) 3) (NH
4
)
3
PO
4
(Stock) 4) CuO (sist.) 5) HPO
2
(sist.) 6) CS
2

(sist.) 7) Pt(HSO
4
)
4
(Stock) 8) PbH
2
(Stock) 9) HMnO
4
(trad.) 10) NH
3
(comn) 11) K
2
O
2
(sist.)
lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

18
12) FeCl
3
(trad.) 13) Cl
2
O (trad.) 14) PbSO
3
(Stock) 15) Ba(OH)
2
(Stock) 16) H
2
S (disol. acuosa)
17) CaMnO
4
(trad.) 18) PtO
2
(trad.) 19) Cl
2
(trad.) 20) H
2
SO
4
(trad.)

9) Nombra los siguientes compuestos :
1) H
3
AsO
4
(trad.) 2) CaO
2
(trad.) 3) SnS (Stock) 4) N
2
O
5
(trad.) 5) FeCr
2
O
7
(trad.) 6) Ni(OH)
3

(Stock) 7) Co(HSe)
2
(Stock) 8) CuH (sist.) 9) Br (trad.) 10) H
2
SeO
4
(trad.) 11) CCl
4
(sist.) 12)
CaSO
4
(trad.) 13) PbO
2
(Stock) 14) HBrO
3
(sist.) 15) PH
3
(comn) 16) HNO (trad.) 17) HBr (sist.)
18) AlBO
3
(trad.) 19) MnO
3
(sist.) 20) KOH (sist.).

10) Nombra los siguientes compuestos :
1) SbH
3
(comn) 2) H
4
SiO
4
(trad.) 3) CO
2
(trad.) 4) H
3
PO
4
(sist.) 5) PN (Stock) 6) Be(H
2
PO
4
)
2

(Stock) 7) MgH
2
(Stock) 8) HIO
4
(trad.) 9) AuOH (sist.) 10) RaMnO
3
(trad.) 11) SO
3
(Stock) 12)
Zn(NO)
2
(trad.) 13) KBr (sist.) 14) Cu
2
O
2
(trad.) 15) PCl
3
(sist.) 16) HNO
3
(trad.) 17) SnO (trad.)
18) Ag
2
CO
3
(trad.) 19) HF (disol. acuosa) 20) Co(OH)
2
(trad.).

SOLUCIONES. BLOQUE 3.

1) 1) PbH
2
2) MgO
2
3) H
2
CrO
4
4) AlN 5) Pt(CO
3
)
2
6) FeO 7) AgClO 8) H
3
AsO
4
9)
Ba(OH)
2
10) H
2
Te 11) MnO
2
12) LiHCO
3
13) FeS 14) AgOH 15) Sr(MnO
4
)
2
16) SO
3
17)
NH
4
NO
2
18) CoCl
3
19) Fe
2
SiO
4
20) H
2
TeO
3
.

2) 1) HI 2) Hg
2
O 3) CaSe 4) H
2
MnO
4
5) Au
2
SeO
4
6) CuO
2
7) Pb(OH)
4
8) NaCrO
2
9)
H
4
P
2
O
7
10) PbO
2
11) Mg
3
P
2
12) CuH
2
13) Ca(H
2
PO
4
)
2
14) Zn
3
(BO
3
)
2
15) Ra(OH)
2
16) Ni(BrO
3
)
3

17) Cu
2
Te 18) Cl
2
O
7
19) HIO
4
20) Na
2
S
2
O
5
.

3) 1) SnO 2) AuI
3
3) FeH
3
4) HPO
2
5) H
2
S 6) Zn(OH)
2
7) BaO 8) Co(NO
3
)
2
9) Pt(OH)
4

10) Ni
3
N
2
11) Rb
2
O
2
12) Cs
2
SO
3
13) H
2
Cr
2
O
7
14) PbSe 15) AgHSe 16) HBO
2
17) CaS
2
O
7

18) Cr
2
O
3
19) P
2
O
5
20) Sn(MnO
4
)
4
.

4) 1) KOH 2) KF 3) Br
2
O 4) Li
4
B
2
O
5
5) RbOH 6) Cu
2
Te 7) HClO
2
8) AuH
3
9) KHCO
3

10) Pb(NO)
2
11) Fe(HS)
3
12) FeB 13) NH
4
BrO
4
14) CO 15) H
3
PO
4
16) ZnSeO
3
17) CdO
2

18) HBr 19) Co
2
O
3
20) HBrO
3
.

5) 1) ZnH
2
2) N
2
O
3
3) Fe
2
(CO
3
)
3
4) SbBr
5
5) H
4
SiO
4
6) PtS
2
7) Al
2
(HPO
4
)
3
8) CdO 9)
BeTeO
3
10) HIO 11) Zn(ClO
2
)
2
12) Hg
2
O
2
13) Ag
3
BO
3
14) HCl 15) CuOH 16) H
2
S
2
O
3
17)
N
2
O
4
18) Ca
3
As
2
19) CuIO 20) Al(OH)
3
.

6) 1) hidruro cobltico 2) xido de yodo (I) 3) cido nitroso 4) seleniuro de hidrgeno 5)
tricloruro de nitrgeno 6) trioxofosfato (III) de hidrgeno 7) monxido de carbono 8) hidrxido de
plomo (II) 9) permanganato cprico 10) perxido de hidrgeno (agua oxigenada) 11) bromato de
nquel (III) 12) cido clrico 13) yoduro de zinc 14) hidrxido amnico 15) anhdrido perclrico
16) cido crmico 17) metano 18) hidrogenotelururo de cadmio 19) hidrxido estnnico 20)
carbonato sdico.

7) 1) xido niqulico 2) hidrxido de plata 3) cloruro de fsforo (V) 4) cromato de mercurio (II)
5) cido hipobromoso 6) xido de nitrgeno (II) 7) ozono 8) nitrito de estroncio 9) silano 10)
cido clorhdrico 11) perxido de mercurio (II) 12) monosulfuro de plomo 13) cido
fosfrico 14) bicarbonato de cesio 15) trixido de dibromo 16) heptaoxodisulfato (VI) de hidrgeno
17) ortosilicato de calcio 18) monohidrxido de mercurio 19) cido teluroso 20) hidruro de plomo
(IV).

8) 1) cido yodoso 2) trihidrxido de oro 3) fosfato amnico 4) monxido de cobre 5)
dioxofosfato (III) de hidrgeno 6) disulfuro de carbono 7) hidrogenosulfato de platino (IV) 8)
hidruro de plomo (II) 9) cido permangnico 10) amoniaco 11) dixido de dipotasio 12) cloruro
frrico 13) anhdrido hipocloroso 14) sulfito de plomo (II) 15) hidrxido de bario 16) cido
sulfhdrico 17) manganato clcico 18) xido platnico 19) cloro 20) cido sulfrico.
lC8MuLAClCn ? nCMLnCLA1u8A uL CulMlCA lnC8CnlCA 1 8ACPlLLL8A1C.
lLS Campo de CalaLrava (MlguelLurra). Cludad 8eal. SepLlembre 2012

19

9) 1) cido arsnico 2) perxido de calcio 3) sulfuro de estao (II) 4) anhdrido ntrico 5)
dicromato ferroso 6) hidrxido de nquel (III) 7) hidrogenoseleniuro de cobalto (II) 8) monohidruro
de cobre 9) bromo atmico 10) cido selnico 11) tetracloruro de carbono 12) sulfato de calcio
13) xido de plomo (IV) 14) trioxobromato (V) de hidrgeno 15) fosfamina 16) cido hiponitroso
17) bromuro de hidrgeno 18) borato de aluminio 19) trixido de manganeso 20) hidrxido potsico.

10) 1) estibamina 2) cido ortosilcico 3) anhdrido carbnico 4) tetraoxofosfato (V) de
hidrgeno 5) nitruro de fsforo (III) 6) dihidrogenofosfato de berilio 7) hidruro de magnesio 8)
cido perydico 9) monohidrxido de oro 10) manganito de radio 11) xido de azufre (VI) 12)
hiponitrito de zinc 13) bromuro potsico 14) perxido cuproso 15) tricloruro de fsforo 16)
cido ntrico 17) xido estannoso 18) carbonato de plata 19) cido fluorhdrico 20) hidrxido
cobaltoso.

=============================================================================

You might also like