Rua Gabriel Monteiro da Silva, 700 - Centro CEP 37130-000 - Alfenas/MG Fone: (35) 3299-1000 / Fax: (35) 3299-1063
P R O G R A M A D E E N S I N O
Curso: Cincias Sociais Ano letivo: 2/2014 Perodos: Disciplina: Antropologia e feminismos Professor: Leonardo Turchi Pacheco EMENTA: Os estudos de antropologia que enfocam gnero e os estudos sobre feminismos. Aspectos gerais sobre a construo histrico-cultural de conceitos e discursos sobre as relaes de gnero e feminismos. Perspectivas tericas sobre o conceito de gnero, feminismos e suas transformaes. O estudo das relaes de gnero e dos feminismos em interface com a identidade, poltica, sexualidade, etnia-raa, parentalidade e conjugalidade, corporeidade, gerao e violncia sexual. OBJETIVO GERAL: Reflexo sobre gnero e sexo pelo olhar antropolgico. Introduo ao debate feminista e a alguns dos temas da agenda feminista como as relaes de produo, a reproduo, a sexualidade e o corporeidade, a violncia, a educao e a sade. Discusso sobre a relao entre feminismos e antropologias. Avaliao: Relatrios de viagem 1: 35 pontos II SEMINRIO INTERNACIONAL CORPO, GNERO E SEXUALIDADE ,VI SEMINRIO CORPO, GNERO E SEXUALIDADE , II SEMINRIO GNERO E DIVERSIDADE NAS ESCOLAS JUIZ DE FORA - MG 24 a 26 de setembro de 2014 Seminrio: 35 pontos Participao, leitura dos textos e presena nas aulas : 30 pontos
Unidade 1: Reflexes sobre gnero e sexo: discursos e categorias Compreendendo gnero e sexo pelo vis antropolgico e feminista Objetivo especifico: Realizar reflexes sobre os discursos e as categorias sobre gnero e sexo pelo vis antropolgico e feminista Unidade 2: As condies femininas/feministas Discursos feministas: limites e possibilidades. O que significa ser mulher? Mltiplas experincias da condio feminina O que um corpo feminino? Debates sobre esttica e educao corporal, maternidade, aborto, praticas e vivncias sexuais A violncia de gnero. Objetivo especifico: Debater as possibilidades e os limites dos discursos feministas. Explorar algumas questes que envolvem a condio feminina, o corpo e a sexualidade e a violncia de gnero Unidade 3: Resistncias e aberturas do feminismo a antropologia e da antropologia ao feminismo Como conciliar os dilogos e vozes no conhecimento antropolgico e feminista? possvel uma antropologia feminista? Objetivo especifico: Discusso sobre a relao entre feminismos e antropologias. Refletir sobre como a antropologia pode responder ao debate feminista.
Unidade 4: Reflexes discentes: notas e discusses baseadas no II SEMINRIO INTERNACIONAL CORPO, GNERO E SEXUALIDADE ,VI SEMINRIO CORPO, GNERO E SEXUALIDADE ,II SEMINRIO GNERO E DIVERSIDADE NAS ESCOLAS Os tpicos sero indicados pelos alunos a partir da escolha, por cada um, dos 21 Eixos temticos do II SEMINRIO INTERNACIONAL CORPO, GNERO E SEXUALIDADE ,VI SEMINRIO CORPO, GNERO E SEXUALIDADE ,II SEMINRIO GNERO E DIVERSIDADE NAS ESCOLAS Objetivo especifico: Incentivar os discentes a explorar o universo dos estudos sobre gnero, sexualidade e feminismo na antropologia e em outras reas disciplinares.
Bibliografia ALVES, Branca Moreira e PITANGUY Jacqueline. O que feminismo. So Paulo: Brasiliense, 1991.
BUTLER, Judith Problemas de gnero: feminismo e subverso da identidade. Rio de Janeiro: Civilizao Brasileira, 2013.
CLASTRES, Pierre. A sociedade contra o Estado. So Paulo: Cosac&Naify, 2003
HARAWAY, Donna Jeanne Antropologia do ciborgue: as vertigens do ps-humano In: SILVA, Tomaz Tadeu da (org.). Belo Horizonte, MG: Autentica, 2009.
LOURO, Guacira Lopes. Gnero, sexualidade e educao: uma perspectiva ps- estruturalista. Petrpolis: Vozes: CNTE, 1999.
MEAD, Margareth. Sexo e temperamento. So Paulo: Perspectiva, 1979.
STRATHERN, Marilyn. O gnero da ddiva: problemas com as mulheres e problemas com a sociedade na Melansia. Campinas: Ed. da Unicamp, 2006.
Bibliografia complementar BADINTER, Elisabeth. Rumo equivocado: o feminismo e alguns destinos. Rio de Janeiro: Civilizao Brasileira, 2005.
BADINTER, Elisabeth. Um amor conquistado: o mito do amor materno. Rio de Janeiro: Nova Fronteira, 1985.
BUTLER, Judith. Fundamentos Contingentes: o feminismo e a questo do ps- modernismo. Cadernos PAGU (11) 1998: pp. 11-42.
FRANCHETTTO, Bruna, CAVALCANTI, Maria Laura e HEILBORN, Maria Luiza. Antropologia e Feminismo. In: Perspectivas Antropolgicas da Mulher. Rio de Janeiro: Zahar Editores, 1981.
GROSSI, Miriam Pilar e PEDRO, Joana Maria (orgs.). Masculino, Feminino, Plural: Gnero na interdisciplinaridade. Ilha de sta Catarina: Editora mulheres, 2000.
HARAWAY, Donna. Gnero para um dicionrio marxista: a poltica sexual de uma palavra. Cadernos PAGU (22) 2004: pp.201-246.
HIRATA, Helena... [et al.]. (org). Dicionrio critico do feminismo. So Paulo: Editora UNESP, 2009.
JAGGAR, Alison e BORDO, Susan (orgs). Gnero, Corpo, Conhecimento. Rio de Janeiro: Editora Rosa dos Tempos, 1997.
LAURETIS, Teresa de. A tecnologia do gnero. Technologies of gender. Indiana University Press, 1987, pp1-30. Disponvel: http://pt.scribd.com/doc/81873993/A- Tecnologia-do-Genero-Teresa-de-Lauretis
LIPOVESTSKY, Gilles. A terceira mulher: permanncia e revoluo do feminino. So Paulo: Companhia das Letras, 2000.
LOBATO, Josefina. Feminismo e antropologia: uma reviso do debate recente. Anlise & Conjuntura, Belo Horizonte, v.7, n.2 e 3, maio/dez.1992.
MACHADO, Lia Zanotta. Feminismo em Movimento. So Paulo: Francis, 2010.
MORAES, Maria Lygua Quartim de. (Org.). Desdobramentos do feminismo. CADERNOS PAGU (16), 2001.
MOORE, Henrietta L. Antropologa y feminismo. Madri: Ediciones Catedr, 2004.
NYE, Andrea. Teoria feminista e as filosofias do homem. Rio de Janeiro: Record: Rosa dos Tempos, 1995.
PISCITELLI, Adriana e GREGORI, Maria Filomena (Org.). Corporificando gnero. CADERNOS PAGU (14), 2000.
SILVA, Alcione Leite da, LAGO, Mara Coelho de Souza e RAMOS, Tnia Regina de Oliveira. (Orgs). Falas de gnero. Ilha de Santa Catarina: Editora Mulheres, 1999.
WOLF, Naomi. Fogo com Fogo: o novo poder feminino e como o sculo XXI ser afetado por ele. Rio de Janeiro: Rocco, 1996.
WOLF, Naomi. O mito da beleza: como as imagens de beleza so usadas contra as mulheres. Rio de Janeiro: ROCCO, 1992.