You are on page 1of 4

MINISTRIO DA EDUCAO

Universidade Federal de Alfenas (UNIFAL-MG)


Rua Gabriel Monteiro da Silva, 700 - Centro
CEP 37130-000 - Alfenas/MG
Fone: (35) 3299-1000 / Fax: (35) 3299-1063



P R O G R A M A D E E N S I N O

Curso: Cincias Sociais Ano letivo: 2/2014 Perodos:
Disciplina: Antropologia e feminismos Professor: Leonardo Turchi Pacheco
EMENTA:
Os estudos de antropologia que enfocam gnero e os estudos sobre feminismos. Aspectos
gerais sobre a construo histrico-cultural de conceitos e discursos sobre as relaes de
gnero e feminismos. Perspectivas tericas sobre o conceito de gnero, feminismos e suas
transformaes. O estudo das relaes de gnero e dos feminismos em interface com a
identidade, poltica, sexualidade, etnia-raa, parentalidade e conjugalidade, corporeidade,
gerao e violncia sexual.
OBJETIVO GERAL: Reflexo sobre gnero e sexo pelo olhar antropolgico. Introduo ao debate feminista e a
alguns dos temas da agenda feminista como as relaes de produo, a reproduo, a sexualidade e o
corporeidade, a violncia, a educao e a sade. Discusso sobre a relao entre feminismos e antropologias.
Avaliao:
Relatrios de viagem 1: 35 pontos
II SEMINRIO INTERNACIONAL CORPO, GNERO E SEXUALIDADE ,VI SEMINRIO CORPO,
GNERO E SEXUALIDADE , II SEMINRIO GNERO E DIVERSIDADE NAS ESCOLAS
JUIZ DE FORA - MG 24 a 26 de setembro de 2014
Seminrio: 35 pontos
Participao, leitura dos textos e presena nas aulas : 30 pontos

Unidade 1: Reflexes sobre gnero e sexo: discursos e categorias
Compreendendo gnero e sexo pelo vis antropolgico e feminista
Objetivo especifico: Realizar reflexes sobre os discursos e as categorias sobre
gnero e sexo pelo vis antropolgico e feminista
Unidade 2: As condies femininas/feministas
Discursos feministas: limites e possibilidades.
O que significa ser mulher? Mltiplas experincias da condio feminina
O que um corpo feminino? Debates sobre esttica e educao corporal,
maternidade, aborto, praticas e vivncias sexuais
A violncia de gnero.
Objetivo especifico: Debater as possibilidades e os limites dos discursos feministas.
Explorar algumas questes que envolvem a condio feminina, o corpo e a
sexualidade e a violncia de gnero
Unidade 3: Resistncias e aberturas do feminismo a antropologia e da antropologia ao
feminismo
Como conciliar os dilogos e vozes no conhecimento antropolgico e feminista?
possvel uma antropologia feminista?
Objetivo especifico: Discusso sobre a relao entre feminismos e antropologias.
Refletir sobre como a antropologia pode responder ao debate feminista.

Unidade 4: Reflexes discentes: notas e discusses baseadas no II SEMINRIO
INTERNACIONAL CORPO, GNERO E SEXUALIDADE ,VI SEMINRIO
CORPO, GNERO E SEXUALIDADE ,II SEMINRIO GNERO E DIVERSIDADE
NAS ESCOLAS
Os tpicos sero indicados pelos alunos a partir da escolha, por cada um, dos 21
Eixos temticos do II SEMINRIO INTERNACIONAL CORPO, GNERO E
SEXUALIDADE ,VI SEMINRIO CORPO, GNERO E SEXUALIDADE ,II
SEMINRIO GNERO E DIVERSIDADE NAS ESCOLAS
Objetivo especifico: Incentivar os discentes a explorar o universo dos estudos sobre
gnero, sexualidade e feminismo na antropologia e em outras reas disciplinares.


Bibliografia
ALVES, Branca Moreira e PITANGUY Jacqueline. O que feminismo. So Paulo:
Brasiliense, 1991.

BUTLER, Judith Problemas de gnero: feminismo e subverso da identidade. Rio de
Janeiro: Civilizao Brasileira, 2013.

CLASTRES, Pierre. A sociedade contra o Estado. So Paulo: Cosac&Naify, 2003

HARAWAY, Donna Jeanne Antropologia do ciborgue: as vertigens do ps-humano In:
SILVA, Tomaz Tadeu da (org.). Belo Horizonte, MG: Autentica, 2009.

LOURO, Guacira Lopes. Gnero, sexualidade e educao: uma perspectiva ps-
estruturalista. Petrpolis: Vozes: CNTE, 1999.

MEAD, Margareth. Sexo e temperamento. So Paulo: Perspectiva, 1979.

STRATHERN, Marilyn. O gnero da ddiva: problemas com as mulheres e problemas
com a sociedade na Melansia. Campinas: Ed. da Unicamp, 2006.

Bibliografia complementar
BADINTER, Elisabeth. Rumo equivocado: o feminismo e alguns destinos. Rio de
Janeiro: Civilizao Brasileira, 2005.

BADINTER, Elisabeth. Um amor conquistado: o mito do amor materno. Rio de Janeiro:
Nova Fronteira, 1985.

BUTLER, Judith. Fundamentos Contingentes: o feminismo e a questo do ps-
modernismo. Cadernos PAGU (11) 1998: pp. 11-42.

FRANCHETTTO, Bruna, CAVALCANTI, Maria Laura e HEILBORN, Maria Luiza.
Antropologia e Feminismo. In: Perspectivas Antropolgicas da Mulher. Rio de Janeiro:
Zahar Editores, 1981.

GROSSI, Miriam Pilar e PEDRO, Joana Maria (orgs.). Masculino, Feminino, Plural:
Gnero na interdisciplinaridade. Ilha de sta Catarina: Editora mulheres, 2000.

HARAWAY, Donna. Gnero para um dicionrio marxista: a poltica sexual de uma
palavra. Cadernos PAGU (22) 2004: pp.201-246.

HIRATA, Helena... [et al.]. (org). Dicionrio critico do feminismo. So Paulo: Editora
UNESP, 2009.

JAGGAR, Alison e BORDO, Susan (orgs). Gnero, Corpo, Conhecimento. Rio de
Janeiro: Editora Rosa dos Tempos, 1997.

LAURETIS, Teresa de. A tecnologia do gnero. Technologies of gender. Indiana
University Press, 1987, pp1-30. Disponvel: http://pt.scribd.com/doc/81873993/A-
Tecnologia-do-Genero-Teresa-de-Lauretis

LIPOVESTSKY, Gilles. A terceira mulher: permanncia e revoluo do feminino. So
Paulo: Companhia das Letras, 2000.

LOBATO, Josefina. Feminismo e antropologia: uma reviso do debate recente. Anlise
& Conjuntura, Belo Horizonte, v.7, n.2 e 3, maio/dez.1992.

MACHADO, Lia Zanotta. Feminismo em Movimento. So Paulo: Francis, 2010.

MORAES, Maria Lygua Quartim de. (Org.). Desdobramentos do feminismo.
CADERNOS PAGU (16), 2001.

MOORE, Henrietta L. Antropologa y feminismo. Madri: Ediciones Catedr, 2004.

NYE, Andrea. Teoria feminista e as filosofias do homem. Rio de Janeiro: Record: Rosa
dos Tempos, 1995.


PISCITELLI, Adriana e GREGORI, Maria Filomena (Org.). Corporificando gnero.
CADERNOS PAGU (14), 2000.

SILVA, Alcione Leite da, LAGO, Mara Coelho de Souza e RAMOS, Tnia Regina de
Oliveira. (Orgs). Falas de gnero. Ilha de Santa Catarina: Editora Mulheres, 1999.


WOLF, Naomi. Fogo com Fogo: o novo poder feminino e como o sculo XXI ser
afetado por ele. Rio de Janeiro: Rocco, 1996.

WOLF, Naomi. O mito da beleza: como as imagens de beleza so usadas contra as
mulheres. Rio de Janeiro: ROCCO, 1992.


Sugestes de leitura

FRIEDAN, Betty. Mstica feminina. Petrpolis: Vozes, 1971.

BEAUVOIR, Simone De. O segundo sexo: fatos e mitos, vol1. So Paulo: Difuso
europia de livros, 1970.

MILLET, Kate. Poltica Sexual. Lisboa: Publicaes Dom Quixote, 1970.

PATEMAN, Carole. O contrato sexual. Rio de Janeiro: Paz e Terra, 1993.

SAFFIOTI, Heleieth. A mulher na sociedade de classes: mito e realidade. Petrpolis:
Vozes: 1976.

SUREZ, Mireya e BANDEIRA, Lourdes (orgs). Violncia, Gnero e crime no Distrito
Federal. Braslia: Paralelo 15, Editora Universidade de Braslia, 1999.

You might also like