Professional Documents
Culture Documents
ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ
ΣΕ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Τεχνολογική Κατεύθυνση
Κ Υ Ρ Ι Α Κ Ο Σ Κ. Λ Ε Υ Κ Α Κ Η Σ
Στις σελίδες που ακολουθούν παραθέτονται σημαντικά σημεία της θεωρίας, θεωρητικά
ζητήματα και ασκήσεις, όλα προσαρμοσμένα στο πνεύμα των εξετάσεων. Οι πηγές είναι
ποικίλου επιπέδου ξεκινούν από σχολικό επίπεδο και φτάνουν έως και πανεπιστημιακό.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι το βιβλίο αυτό αντικαθιστά το σχολικό.
Έχει δημιουργηθεί με βάση αυτό και έρχεται να το συμπληρώσει και να το εμπλουτίσει.
Ευελπιστώ ότι μια προσεκτική μελέτη του υλικού αποφέρει σχεδόν βέβαια το επιθυμητό
αποτέλεσμα με βάση πάντα τις προσδοκίες τους καθενός μαθητή.
Επιπλέον περιέχει περιέχει επαναληπτικά θέματα πάνω σε όλη την ύλη της Ανάπτυξης
Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον και αποσκοπεί στη σωστή επανάληψη
όλων όσων διδαχθήκατε.
Συγκεκριμένα περιέχει τα θέματα που τέθηκαν στις πανελλήνιες εξετάσεις στο μάθημα
Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον της Τεχνολογικής κατευθυνσης
κατά τη διάρκεια των ετών 2000 έως και 2013. Συγκεντρώθηκαν όλα τα θέματα από κάθε
τύπο σχολείου και εξεταστικής περιόδου έτσι περιέχει : Θέματα Ημερησίων Λυκείων,
θέματα Εσπερινών Λυκείων, θέματα Επαναληπτικών Ημερησίων Λυκείων καθώς και
θέματα Επαναληπτικών Εσπερινών Λυκείων.
Υπάρχουν διάφορες επαναληπτικές ασκήσεις που έχω συλλέξει από διάφορες πηγές ή
έχω δημιουργήσει μόνος μου, καθώς και επαναληπτικά διαγωνίσματα προσομοίωσης που
έχουν τεθεί σε υποψήφιους μαθητές προηγουμένων ετών και βοηθούν στο να μπείτε στο
κλίμα των θεμάτων.
Προτείνεται να λυθούν όλα τα θέματα για σωστή προετοιμασία και επανάληψη. Καλή
μελέτη !
Καλό Ξεκίνημα
Κυριάκος Λευκάκης
Περιεχόµενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ..................................................................................................................................................................... 4
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ.............................................................................................................................................................. 6
ΔΙΔΑΚΤΕΑ – ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΎΛΗ ................................................................................................................................. 8
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1Ο – Η ΈΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ............................................................................................ 11
Α. ΘΕΩΡΙΑ ............................................................................................................................................................... 11
1.1 ΟΡΙΣΜΟΣ – ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ....................................................................................................... 11
1.1.1 Ορισμός Προβλήματος .............................................................................................................................. 11
1.1.2 Αντιμετώπιση ............................................................................................................................................. 11
1.2 ΤΑ ΤΡΙΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ........................................................................................................................... 11
1.2.1 Κατανόηση ................................................................................................................................................ 11
1.2.2 Ανάλυση..................................................................................................................................................... 11
1.2.3 Ορισμός Δομής Προβλήματος ................................................................................................................... 11
1.2.4 Επίλυση ..................................................................................................................................................... 12
1.2.5 Δεδομένα – Πληροφορίες – Επεξεργασία .................................................................................................. 12
1.3 ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ................................................................................................................... 12
1.3.1 Με κριτήριο τη δυνατότητα επίλυσης ......................................................................................................... 12
1.3.2 Με κριτήριο το βαθμό δόμησης των λύσεων .............................................................................................. 13
1.3.3 Με κριτήριο το είδος επίλυσης ................................................................................................................... 13
1.4 ΠΡΟΒΛΗΜΑ – ΆΝΘΡΩΠΟΣ – ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ......................................................................................................... 13
Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ........................................................................................................................................... 14
Γ. ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΛΥΣΗ .............................................................................................................................................. 15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Ο - ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ – ΨΕΥΔΟΓΛΩΣΣΑ – «ΓΛΩΣΣΑ» - ΔΟΜΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ ......................... 21
Α. ΘΕΩΡΙΑ ............................................................................................................................................................... 21
2.1 O ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ................................................................................................................................................... 21
2.1.1 Ορισμός Αλγορίθμου – Κριτήρια ............................................................................................................... 21
2.2 ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΩΝ ......................................................................................................... 21
2.2.1 Τρόποι Αναπαράστασης ............................................................................................................................. 21
2.2.2 Διαγραμματικές Τεχνικές (Διάγραμμα Ροής ή Flowchart) ......................................................................... 21
2.2.3 Με κωδικοποίηση ...................................................................................................................................... 22
2.3 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΨΕΥΔΟΓΛΩΣΣΑΣ .................................................................................................................................. 22
2.3.1 Ορισμοί – Εντολές ..................................................................................................................................... 22
2.3.2 Δομή Αλγορίθμου....................................................................................................................................... 23
2.3.3 Τελεστές – Συναρτήσεις – Εκφράσεις ........................................................................................................ 24
2.4 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡOΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΗΣ «ΓΛΩΣΣΑΣ» ....................................................... 26
2.4.1 Δομή Προγράμματος της «ΓΛΩΣΣΑΣ» ...................................................................................................... 26
2.5 Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ .................................................................................................................................. 27
Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ........................................................................................................................................... 28
Γ. ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ .............................................................................................................................................. 29
Δ. ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΛΥΣΗ .............................................................................................................................................. 33
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3Ο – ΔΟΜΗ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ........................................................................................................................ 47
Α. ΘΕΩΡΙΑ ............................................................................................................................................................... 47
3.1 Η Δομή Επιλογής............................................................................................................................................ 47
3.2 Η ΕΝΤΟΛΗ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΝ ................................................................................................................................... 47
3.2.1 Απλή επιλογή.................................................................................................................................................. 47
3.2.2 Τυπική επιλογή ................................................................................................................................................ 48
3.2.3 Πολλαπλή επιλογή.......................................................................................................................................... 49
3.2.4 Εμφωλευμένες επιλογές ............................................................................................................................. 49
Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ .......................................................................................................................................................... 50
Γ. ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ .............................................................................................................................................. 51
Δ. ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΛΥΣΗ .............................................................................................................................................. 56
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4Ο – ΔΟΜΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ................................................................................................................ 77
Α. ΘΕΩΡΙΑ ............................................................................................................................................................... 77
4.1 Η ΔΟΜΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ....................................................................................................................................... 77
4.1.1 Η εντολή Όσο ... Επανάλαβε...................................................................................................................... 77
4.1.2 Η εντολή ... Μέχρις_οτου........................................................................................................................... 78
4.1.3 Η εντολή Για ... από ... μέχρι ... με_βήμα ... ............................................................................................... 80
Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ .......................................................................................................................................................... 84
Γ. ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ .............................................................................................................................................. 85
Δ. ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΛΥΣΗ .............................................................................................................................................. 91
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5Ο – ΔΟΜΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ – ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ..................................................... 117
Α. ΘΕΩΡΙΑ ............................................................................................................................................................. 117
5.1 ΔΟΜΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ......................................................................................................................................... 117
5.1.1 Σημασία δομών δεδομένων ..................................................................................................................... 117
5.2 ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΔΟΜΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ................................................................................................................ 117
5.2.1 Η Στοίβα ................................................................................................................................................. 117
5.2.2 Η Ουρά .................................................................................................................................................... 118
5.2.3 Ο Πίνακας ............................................................................................................................................... 118
5.3 ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ................................................................................................................................ 118
5.3.1 Δήλωση δεδομένων πινάκων ................................................................................................................... 119
Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ........................................................................................................................................................ 124
Γ. ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ............................................................................................................................................ 124
Δ. ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΛΥΣΗ ............................................................................................................................................ 130
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6Ο – ΠΙΝΑΚΕΣ ΔΥΟ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ ................................................................................................. 147
Α. ΘΕΩΡΙΑ ............................................................................................................................................................. 147
6.1 ΠΙΝΑΚΕΣ ΔΥΟ ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ .............................................................................................................................. 147
Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ........................................................................................................................................................ 153
Γ. ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ............................................................................................................................................ 153
Δ. ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΛΥΣΗ ............................................................................................................................................ 157
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7Ο – ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ – ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ......... 173
Α. ΘΕΩΡΙΑ ............................................................................................................................................................. 173
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ........................................................................................................................ 173
Β. ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΛΥΣΗ ............................................................................................................................................ 185
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8Ο – ΤΜΗΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ................................................................................ 189
Α. ΘΕΩΡΙΑ ............................................................................................................................................................. 189
8.1 ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΜΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ..................................................................................................... 189
8.1.1 Ιδιότητες και πλεονεκτήματα των υποπρογραμμάτων .............................................................................. 189
8.1.2 Είδη υποπρογραμμάτων........................................................................................................................... 189
8.1.3 Παράμετροι ............................................................................................................................................. 190
8.2 ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ .................................................................................................................................................... 191
8.3 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ..................................................................................................................................................... 193
Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ........................................................................................................................................................ 194
Γ. ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ............................................................................................................................................ 195
Δ. ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΛΥΣΗ ............................................................................................................................................ 199
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9Ο – ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ.............................................................................. 215
ΜΕΡΟΣ Α – ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ – ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΙΚΕΣ ΔΟΜΕΣ ...................................... 215
ΜΕΡΟΣ Β – ΔΟΜΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ – ΠΙΝΑΚΕΣ .................................................................................................. 284
ΜΕΡΟΣ Γ – ΤΜΗΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ........................................................................................... 321
ΜΕΡΟΣ Δ – ΘΕΜΑΤΑ ΛΟΙΠΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ – ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΘΕΩΡΙΑΣ...................................................... 334
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10Ο – ΓΕΝΙΚΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ .................................................................................. 349
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11Ο – ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ .......................................................................... 373
∆ιδακτέα – Εξεταστέα Ύλη
1. Ανάλυση προβλήματος
1.1 Η έννοια πρόβλημα
1.2 Κατανόηση προβλήματος
1.3 Δομή προβλήματος
1.4 Καθορισμός απαιτήσεων
1.5 Κατηγορίες προβλημάτων
1.6 Πρόβλημα και υπολογιστής
10. Υποπρογράμματα
10.1 Τμηματικός Προγραμματισμός
10.2 Χαρακτηριστικά των υποπρογραμμάτων
10.3 Πλεονεκτήματα του τμηματικού Προγραμματισμού
10.4 Παράμετροι
10.5 Διαδικασίες και συναρτήσεις
10.5.1 Ορισμός και κλήση συναρτήσεων
10.5.2 Ορισμός και κλήση διαδικασιών
10.5.3 Πραγματικές και τυπικές παράμετροι
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Οι μαθητές θα μπορούν να διατυπώνουν τις λύσεις των ασκήσεων των εξετάσεων είτε σε
οποιαδήποτε μορφή παράστασης αλγορίθμου είτε σε «ΓΛΩΣΣΑ», όπως αυτή ορίζεται και
χρησιμοποιείται στο διδακτικό εγχειρίδιο. H συγκεκριμένη ύλη εξετάστηκε στις πανελλήνιες
του 2013. Τυχόν αλλαγές για τις φετινές εξετάσεις θα ανακοινωθούν μετά το άνοιγμα των
σχολείων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο
Η ΕΝΝΟΙΑ
ΤΟΥ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
Κεφάλαιο 1ο – Η Έννοια του Προβλήµατος
Α. Θεωρία
1.1.2 Αντιμετώπιση
Για να αντιμετωπίσουμε σωστά ένα πρόβλημα χρειάζεται να ακολουθήσουμε με τη
σειρά τα παρακάτω στάδια :
1.2.1 Κατανόηση
Η σωστή κατανόηση ενός προβλήματος εξαρτάται από δύο παράγοντες :
α. Τη σαφή διατύπωση από αυτόν που θέτει το πρόβλημα (να μην αφήνει
ασάφειες και παρερμηνείες).
1.2.2 Ανάλυση
Σημαίνει ότι ξεκινάμε να ανακαλύπτουμε τη δομή του προβλήματος, δηλαδή να το
χωρίσουμε σε μικρότερα και απλούστερα υποπροβλήματα, καθένα από τα οποία
έχει απλούστερη λύση. Ας δούμε όμως τι σημαίνει δομή ενός προβλήματος ;
11
γ. Τα παραλληλόγραμμα που αναπαριστούν τα απλούστερα προβλήματα
σχεδιάζονται ένα επίπεδο χαμηλότερα έτσι ώστε σε κάθε κατώτερο επίπεδο
δημιουργείται η γραφική αναπαράσταση των προβλημάτων στα οποία
αναλύονται τα προβλήματος του αμέσως υψηλότερου επιπέδου.
1.2.4 Επίλυση
Για τη σωστή επίλυση του προβλήματος βασική προϋπόθεση αποτελεί ο
καθορισμός των απαιτήσεων. Αυτό σημαίνει α. να προσδιορίσουμε τα δεδομένα
που παρέχονται και β. να προσδιορίσουμε τα ζητούμενα, δηλαδή τι αποτελέσματα
περιμένουμε.
Επεξεργασία δεδομένων είναι μια διαδικασία κατά την οποία ένας μηχανισμός
δέχεται δεδομένα, τα επεξεργάζεται και αποδίδει χρήσιμες πληροφορίες. Για
παράδειγμα η μέση θερμοκρασία ενός μήνα (πληροφορία) προκύπτει από τον
υπολογισμό (επεξεργασία) των μέσων ημερήσιων θερμοκρασιών του μήνα
(δεδομένα).
Κατηγορία Χαρακτηριστικό
12
1.3.2 Με κριτήριο το βαθμό δόμησης των λύσεων
Κατηγορία Χαρακτηριστικό
Κατηγορία Χαρακτηριστικό
13
1.4.2 Παρόλη την ισχύ που διαθέτουν οι σύγχρονοι υπολογιστές είναι σημαντικό
να σημειωθεί ότι τα κυκλώματα τους εκτελούν 3 μόνο λειτουργίες !!!
Β. Ερωτήσεις Θεωρίας
1.3 Σε ποιες κατηγορίες και με βάση ποια κριτήρια χωρίζονται τα προβλήματα ; Ποιο
είναι το βασικό χαρακτηριστικό των παραπάνω κατηγοριών προβλημάτων; Να αναφέρετε
παραδείγματα.
1.4 Ποια είναι τα στάδια που πρέπει να ακολουθούμε για τη σωστή αντιμετώπιση ενός
προβλήματος ; Να αναλύσετε το καθένα.
1.5 Ποια η σχέση του ανθρώπου με τον υπολογιστή σε ότι αφορά την επίλυση
διαφόρων προβλημάτων ;
1.6 Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι που μας οδηγούν στο να αναθέσουμε την επίλυση ενός
προβλήματος στον Η/Υ ;
14
1.9 Ποια μέθοδος χρησιμοποιείται για τη γραφική απεικόνιση της δομής ενός
προβλήματος ; Να αναλύσετε τους κανόνες με βάση τους οποίους επιτυγχάνεται.
δ. Τα άλυτα προβλήματα είναι αυτά που ακόμη δεν έχει βρεθεί η λύση τους.
γ. Επιλύσιμο είναι ένα πρόβλημα για το οποίο ξέρουμε ότι έχει λύση, αλλά αυτή
δεν έχει βρεθεί ακόμη.
ε. Όσο προχωράει η ανάλυση ενός προβλήματος τόσο γίνεται πιο σύνθετη η λύση
του.
15
1.13 Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λάθος (Λ).
γ. Η πρόσθεση είναι μια από τις βασικές λειτουργίες που μπορεί να εκτελέσει ένας
Η/Υ.
α. Με τον όρο ....................... εννοείται μια κατάσταση, η οποία απαιτεί ........... και η
οποία δεν είναι .............. ούτε προφανής
1.16 Δίνονται οι παρακάτω ομάδες λέξεων. Σε κάθε μια από αυτές, να βάλεις τις λέξεις
στη σωστή σειρά.
16
1.17 Να γράψετε από ένα παράδειγμα για τις ακόλουθες κατηγορίες προβλημάτων :
α. άλυτο : ........................................................................................
β. αδόμητο : ........................................................................................
γ. ανοικτό : ........................................................................................
δ. επιλύσιμο : ........................................................................................
ε. δομημένο : ........................................................................................
1.18 Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της στήλης Α και δίπλα το γράμμα
της στήλης Β που αντιστοιχεί στο σωστό είδος προβλημάτων. Σε κάθε επιλογή της στήλης
Α ενδέχεται να ταιριάζουν περισσότερο από ένα στοιχεία της στήλης Β.
Στήλη Α Στήλη Β
Τύπος Προβλήματος Παράδειγμα προβλήματος
1. Υπολογιστικό
γ. Ταχύτερη διανομή επιστολών
2. Βελτιστοποίησης
17
β. Βασικές λειτουργίες που μπορεί να εκτελέσει ένας Η/Υ είναι :
1.20 Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της στήλης Α και δίπλα το γράμμα
της στήλης Β που αντιστοιχεί στο σωστό είδος προβλημάτων. Στη στήλη Β περισσεύει ένα
στοιχείο.
Στήλη Α Στήλη Β
2. Δεν έχει βρεθεί λύση, αλλά δεν έχει αποδειχθεί και η μη Β. Δομημένα
ύπαρξη λύσης.
18
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο
ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ
ΨΕΥΔΟΓΛΩΣΣΑ - "ΓΛΩΣΣΑ"
ΔΟΜΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ
.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο - ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ – ΨΕΥ∆ΟΓΛΩΣΣΑ
– «ΓΛΩΣΣΑ» - ∆ΟΜΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑΣ
Α. Θεωρία
2.1 O Αλγόριθμος
Το βασικό μέρος του μαθήματος αποτελείται από ασκήσεις που ζητούν την
κατασκευή αλγορίθμων ή άλλες που ζητούν εκτέλεση αλγορίθμων. Η έννοια του
αλγορίθμου δεν αποτελεί καθαρά έννοια της πληροφορικής. Προέρχεται από τα
μαθηματικά και έχει επικρατήσει στον προγραμματισμό. Αν προσπαθήσουμε να
δούμε απλοϊκά την έννοια αλγόριθμος τότε λέμε ότι : « Αλγόριθμος είναι ένα σύνολο
ενεργειών που κάνουμε για να πετύχουμε κάτι ». Με λίγη περισσότερη αυστηρότητα
προκύπτει ο παρακάτω ορισμός.
α. Ελεύθερο κείμενο
β. Φυσική γλώσσα με καθορισμό των βημάτων
γ. Διαγραμματικές τεχνικές (διάγραμμα ροής ή Flowchart)
δ. Με κωδικοποίηση
21
εκτελέσιμη λύση σε υπολογιστή είναι όμως απαραίτητη για μια πρόχειρη δημιουργία
λύσης.
2.2.3 Με κωδικοποίηση
22
τιμές σ’ αυτόν το χώρο. Η χωρητικότητα του χώρου αυτού στη μνήμη εξαρτάται από
τον τύπο δεδομένων που προορίζουμε να αποθηκεύσουμε. Ο χώρος αυτός
κρατιέται στη μνήμη μέχρι να σβήσει ο Η/Υ.
π.χ. Διάβασε x , α
Αλγόριθμος Όνομα
Δεδομένα // //
...... Εντολές ......
Αποτελέσματα // //
Τέλος Όνομα
Τα Δεδομένα είναι μια εντολή της ψευδογλώσσας που τοποθετείται αμέσως μετά
την εντολή αλγόριθμος και χρησιμοποιείται για να δηλώσει κάτι σταθερό ή
δεδομένο. Στους περισσότερους όμως αλγόριθμους δεν θα τη συναντάμε.
23
Εξάσκηση σε αλγορίθμους μπορείτε να κάνετε στον ιστοτοπο http://www.pseudoglossa.gr.
+ Πρόσθεση
- Αφαίρεση
* Πολλαπλασιασμός
/ Διαίρεση
^ν Ύψωση εις την νιοστή
^(1/ν) νιοστή ρίζα
div Ακέραιο πηλίκο ακεραίων
mod Υπόλοιπο της ακεραίας διαίρεσης ακεραίων
β. Συγκριτικοί τελεστές
> Μεγαλύτερο
< Μικρότερο
= Ίσον
≥ ή >= Μεγαλύτερο ίσον
≤ ή <= Μικρότερο ίσον
≠ ή <> Διάφορο
γ. Βασικές συναρτήσεις
ΗΜ(Χ) Ημίτονο
ΣΥΝ(Χ) Συνημίτονο
ΕΦ(Χ) Εφαπτομένη
Τ_Ρ(Χ) Τετραγωνική ρίζα
ΛΟΓ(Χ) Λογάριθμος
Α_Τ(Χ) Απόλυτη τιμή
Ε(Χ) Εκθετική συνάρτηση
Α_Μ(Χ) Ακέραιο μέρος αριθμού
24
Σημαντικές παρατηρήσεις !!!
Το Div είναι πάντα το ακέραιο πηλίκο που προκύπτει αν διαιρέσουμε 2
ακέραιους αριθμούς. Το Mod είναι πάντα το υπόλοιπο της παραπάνω διαίρεσης.
Έχουμε για παράδειγμα : 3 Div 2 = 1 , 1 Div 2 = 0 , 21 Div 3 = 7 , 2 Mod 2 = 0
5 Mod 2 = 1 , 32 Mod 2 = 0 , 0 Div 3 = 0 , 3 Div 0 = Αδύνατο , κ.λπ.
2*α - β^2 ,
ΟΧΙ ( 3 < 5 )
( Α > Β ) Ή ( 3 – Γ >= 5 )
25
ΑήΒ Α και Β όχι Α
Πρόταση Α Πρόταση Β
(Διάζευξη) (Σύζευξη) (Άρνηση)
Ψευδής Ψευδής Ψευδής Ψευδής Αληθής
Ψευδής Αληθής Αληθής Ψευδής Αληθής
Αληθής Ψευδής Αληθής Ψευδής Ψευδής
Αληθής Αληθής Αληθής Αληθής Ψευδής
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ονομα_προγράμματος
ΤΜΗΜΑ ΔΗΛΩΣΗΣ
ΣΤΑΘΕΡΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΔΗΛΩΣΗΣ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ
ΑΡΧΗ
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
ΤΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
26
Τμήμα Δήλωσης Μεταβλητών : ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : ΜΕΤ1 , ΚΛ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : ΜΕΤ2
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ : ΑΒΓ
ΛΟΓΙΚΕΣ : ΛΟΓ, done
Όσα αναφέραμε στην παράγραφο 2.3 ισχύουν και στη «ΓΛΩΣΣΑ» απλά αλλάζει η
δομή. Ας δούμε ένα παράδειγμα με αλγόριθμο και με πρόγραμμα.
Αλγόριθμος Υπολογισμός ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Δεδομένα // Σ = 15 // ΣΤΑΘΕΡΕΣ
Διάβασε χ , κ Σ = 15
Β (χ – κ*Σ)/2 ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
Εμφάνισε ‘Το αποτέλεσμα είναι :’,Β ΑΚΕΡΑΙΕΣ : χ , κ
Τέλος Υπολογισμός ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : Β
ΑΡΧΗ
ΔΙΑΒΑΣΕ χ , κ
Β (χ – κ*Σ)/2
ΓΡΑΨΕ ‘Το αποτέλεσμα είναι :’ , Β
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Μη εκτελέσιμη μορφή σε Η/Υ Εκτελέσιμο Πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ»
Η δομή ακολουθίας είναι η πιο απλή και βασίζεται στην ιδέα ότι οι εντολές ενός
αλγόριθμου ή ενός προγράμματος εκτελούνται η μία μετά την άλλη. Η σειρά τους
είναι αδύνατο να αλλάξει, αποκλείεται κάποια να εκτελεστεί περισσότερες από μία
φορές και είναι αδύνατον να μην εκτελεστεί μια εντολή. Στο παράδειγμα της
παραγράφου 2.4 χρησιμοποιήσαμε τη δομή της ακολουθίας, η οποία στο εξής
θεωρείται δεδομένη σε κάθε παράδειγμα.
27
Β. Ερωτήσεις Θεωρίας
2.2 Ποια είναι τα κριτήρια που πρέπει να ικανοποιεί ένας αλγόριθμος ; Να περιγράψετε
καθένα από αυτά.
2.4 Περιγράψτε τις σκοπιές από τις οποίες μελετά η πληροφορική τους αλγόριθμους.
2.6 Ποιες αρχές διέπουν τα ονόματα μεταβλητών και σταθερών στην ψευδογλώσσα;
Να δώσετε τρία παραδείγματα μη δεκτών ονομάτων.
2.12 Ποια είναι η τυπική δομή ενός προγράμματος στο προγραμματιστικό περιβάλλον
της «ΓΛΩΣΣΑΣ» ;
2.13 Τι γνωρίζετε για την εντολή εκχώρησης ; Ποια είναι η σύνταξη και η λειτουργία
της; Αναφέρατε παραδείγματα δεκτών και μη δεκτών περιπτώσεων.
2.14 Ποιος είναι ο σκοπός των εντολών Εισόδου – Εξόδου και πως συντάσσονται ;
2.16 Τι γνωρίζετε για τους τελεστές div και mod ; Να δώσετε μερικά παραδείγματα.
28
Γ. Λυμένα Θέματα
β. Στο πρόγραμμα υπάρχουν τμήματα δήλωσης μεταβλητών και σταθερών, ενώ στον
αλγόριθμο δεν είναι απαραίτητες οι δηλώσεις των τύπων δεδομένων.
γ. Στο πρόγραμμα γράφουμε τη λέξη ΑΡΧΗ, μετά γράφουμε το κύριο μέρος της λύσης
και τελειώνουμε με τις λέξεις ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ. Στον αλγόριθμο απλά στο
τέλος γράφουμε Τέλος Όνομα.
α. Αλγόριθμος Άσκηση 15
Υπάρχει κενό στο όνομα του αλγορίθμου.
β. ΟΝΟΜΑ_13$
Υπάρχει ο χαρακτήρας $.
γ. 12ΤΙΜΕ
Η μεταβλητή ξεκινάει από αριθμούς.
δ. 23 Div 3.2 = 2
Το 3.2 είναι είναι πραγματικός αριθμος και οι τελεστές div και mod
λειτουργούν μόνο με ακεραίους.
ε. Διάβασε ‘χ’
Η σωστή σύνταξη είναι Διάβασε χ. Τα εισαγωγικά χρησιμοποιούνται για
χαρακτήρες.
ζ. α+5 3
Αριστερά της εκχώρησης πρέπει να έχουμε μόνο τη μεταβλητή, όχι έκφραση.
29
η. Εμφάνισε Ε 2*χ
Μετά το εμφάνισε έχουμε χαρακτήρες σε εισαγωγικά ή μεταβλητές. Δεν
γίνεται να έχουμε .
2.20 Να γίνει διάγραμμα ροής για το παρακάτω πρόβλημα : Έχουμε μια σφαίρα
ακτίνας ρ που δίνεται από το χρήστη. Να υπολογιστεί το εμβαδό της κυρτής επιφάνειας και
ο όγκος της σφαίρας. Στη συνέχεια να γίνει αλγόριθμος και πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ».
2 4
(Δίνονται : Εσφαίρας = 4πρ και Vσφαίρας = πρ3 ).
3
Διάγραμμα Ροής
Αλγόριθμος σε Ψευδογλώσσα
Αλγόριθμος Στοιχεία_Σφαίρας
Δεδομένα // π=3.14 //
! ρ η ακτίνα , Ε το Εμβαδόν , Ο όγκος
Διάβασε ρ
Εμ 4*π*ρ^2
Ο (4/3)*π*ρ^3
Εμφάνισε ‘Εμβαδόν = ‘, Εμ, ‘Όγκος = ‘, Ο
Τέλος Στοιχεία_Σφαίρας
30
Πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ»
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ_ΣΦΑΙΡΑΣ
ΣΤΑΘΕΡΕΣ
π=3.14
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : ρ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : Εμ , Ο
ΑΡΧΗ
ΔΙΑΒΑΣΕ ρ
Εμ 4*π*ρ^2
Ο (4/3)*π*ρ^3
ΓΡΑΨΕ ‘Εμβαδόν =’, Εμ , ‘Ογκος = ‘, Ο
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
2.21 Δίνεται ένας αλγόριθμος σε ελεύθερο κείμενο : «Μου δίνουν έναν αριθμό. Τον
αυξάνω κατά 5. Στη συνέχεια εμφανίζω το αποτέλεσμα. Διαβάζω από το πληκτρολόγιο
έναν καινούργιο αριθμό. Εμφανίζω τον κύβο του». Μετατρέψτε τον παραπάνω αλγόριθμο
σε διάγραμμα ροής και στη συνέχεια σε αλγόριθμο σε ψευδογλώσσα.
Αλγόριθμος Αριθμοί
Δεδομένα // Α //
ΑΑ+5
Εμφάνισε Α
Διάβασε Β
Εμφάνισε Β^3
Τέλος Αριθμοί
31
2.22 Να μετατρέψετε τις παρακάτω μαθηματικές εκφράσεις σε αντίστοιχες της
«ΓΛΩΣΣΑΣ»
α. a2 + b2 β.
−b − b2 − 4ac
2a
{ ( )}
γ. 28 − εφx ⋅ 3 − a5 − ηµa + e x −1
2.23 Να υπολογιστεί η τιμή των παρακάτω παραστάσεων όταν Α=8, Β=5, Γ=3 και Δ =
ψευδής.
α. ((Α <Β+Γ) ΚΑΙ (Α-Β=Γ ))Ή Δ
((8 < 5+3) ΚΑΙ (8-5=3)) Ή Ψ
((8<8) ΚΑΙ (3=3)) Ή Ψ
(Ψ ΚΑΙ Α) Ή Ψ
ΨΉΨ
Ψ
32
Δ. Θέματα για λύση
1. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
2.24 Για κάθε πρόταση να απαντήσετε αν είναι Σωστή (Σ) ή Λάθος (Λ).
γ. Το κριτήριο της καθοριστικότητας απαιτεί κάθε εντολή του αλγόριθμου να είναι απλή
και εκτελέσιμη.
2.25 Για κάθε πρόταση να απαντήσετε αν είναι Σωστή (Σ) ή Λάθος (Λ).
α. Ένα διάγραμμα ροής αποτελείται από ένα σύνολο γεωμετρικών σχημάτων που το
καθένα δηλώνει μια ξεχωριστή ενέργεια ή λειτουργία.
δ. Η τιμή της μεταβλητής δε μπορεί να αλλάξει κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης του
αλγόριθμου.
ε. Μια μεταβλητή μπορεί να αλλάξει τύπο κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης ενός
προγράμματος.
2.26 Για κάθε πρόταση να απαντήσετε αν είναι Σωστή (Σ) ή Λάθος (Λ).
α. Σε μια εντολή εκχώρησης είναι δυνατόν μια παράσταση στο δεξί μέλος να περιέχει
τη μεταβλητή που βρίσκεται στο αριστερό μέλος.
ε. Στη δομή ακολουθίας μια συγκεκριμένη εντολή μπορεί να εκτελεστεί πολλές φορές.
33
2.27 Επιλέξτε τη σωστή απάντηση.
α. Ποιό είναι το αποτέλεσμα της πράξης 5 mod 2 * 10 ;
γ. Ποια η τιμή της μεταβλητής Α μετά την εκτέλεση της παρακάτω εντολής. Α
(5+4/2*2)*2 – (3*2 + 5 – 3)^2 + 9/3 – 2
i. Α iv. Φύλλο_μαθητή
ii. Στοιχείο1 v. Τιμή-Σε-€
iii. 1Στοιχείο vi. ΤΑΧΥΤΗΤΑ
x + 3y xy
α. β. x ( y + z (5 − k )) γ. 3x 2 − 2 x + 1 δ.
x − 2y x+ y
−b + b 2 − 4ac
ε. a − 2a − 7b3 ζ. X =
2a
η. { }
A = 2 3 − a 5 − ( −1) − e x −1
34
2.30 Να βρεθεί η τιμή της μεταβλητής Κ σε κάθε μια από τις παρακάτω περιπτώσεις
όταν Α = 5 , Β = 4 , Γ = –2, Δ = –3
Κ (Α*Β) DIV 2 – Γ – (– Δ )
Κ Β DIV (A+1) + 30 MOD (– Δ)
Κ Δ^2 – Α*Γ + 1 MOD A
Κ – (– Β )*Γ – Δ
2.31 Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της στήλης Α και δίπλα το γράμμα
της στήλης Β που αντιστοιχεί στη σωστή αλγοριθμική έννοια.
ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β
1. Περατότητα Α. Δεδομένα
2. Είσοδος Β. Αποτελέσματα
3. Έξοδος Γ. Ακρίβεια στην έκφραση των εντολών
Δ. Πεπερασμένος χρόνος εκτέλεσης.
2.34 Δίνονται οι παρακάτω ομάδες προτάσεων. Σε κάθε μια από αυτές, να βάλετε τις
προτάσεις στη σωστή σειρά με την οποία θα πρέπει να γράφονται σε ένα πρόγραμμα
1.
α. Δήλωση μεταβλητών γ. Επικεφαλίδα προγράμματος
2.
α. ΓΡΑΨΕ ‘Η συνολική τιμή είναι’, Τιμή γ. Κοστος Ν * 500
35
2.35 Να βρεθεί η τιμή της λογικής μεταβλητής Λ σε κάθε μια από τις παρακάτω
περιπτώσεις όταν Α = 9 , Β = 11 , Γ = ΑΛΗΘΗΣ , Δ = -3
2.37 Η τιμή Α της βαθμολογίας σε ένα θέμα μπορεί να πάρει τιμές από 0 μέχρι 5. (Το
0 και το 5 δεν είναι επιτρεπτές τιμές). Ποια από τις παρακάτω λογικές εκφράσεις ελέγχει αυτή τη
συνθήκη ;
α. (Α >= 0) ή (Α <= 5) γ. (Α > 0) και (Α < 5)
2.38 Ποιον από τους τύπους δεδομένων της στήλης Β πρέπει να χρησιμοποιήσουμε
για κάθε τιμή της στήλης Α.
ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β
1. ‘3115’ Α. Αλφαριθμητικός- συμβολοσειρά
2. Ψευδής Β. Αριθμητικός (ακέραιος – πραγματικός)
3. ‘Ψευδής’ Γ. Λογικός
4. -22,76
2.39 Σε ένα πρόγραμμα έχουμε μία μεταβλητή Πλήθος την οποία θέλουμε να την
αυξήσουμε κατά δύο μονάδες. Ποια από τις εντολές εχει σαν αποτέλσμα την αύξηση αυτή ;
36
2.40 Δίνονται κάποιες εντολές γραμμένες σε ελεύθερο κείμενο. Να μετατραπεί καθεμιά
σε αντίστοιχη εντολή αλγορίθμου σε ψευδογλώσσα.
α. Διαβάστε μια ακέραια τιμή από το πληκτρολόγιο και τοποθετήστε στη μεταβλητή Α.
2.42 Να γίνει διάγραμμα ροής για τη μετατροπή των βαθμών Fahrenheit σε Celsius.
5
(Δίνεται C= (F – 32)).
9
2.43 Ένας εργοδότης αποφάσισε να δώσει επίδομα 11% επί του βασικού μισθού σε
όλους τους εργαζόμενους. Να γίνει διάγραμμα ροής που θα διαβάζει το βασικό μισθό ενός
υπαλλήλου και θα υπολογίζει τον τελικό του μισθό.
2.44 Ο τύπος που υπολογίζει το ύψος ενός ατόμου σε συνάρτηση με το βάρος του
είναι Υ = 1.2.( 1.05.Β + 50 ) + 11. Να γράψετε διάγραμμα ροής που θα διαβάζει το βάρος
ενός ατόμου και θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το φυσιολογικό ύψος του ατόμου.
37
2.46 Να γραφεί αλγόριθμος σε ψευδογλώσσα ο οποίος :
β. Θα τη μετατρέπει σε δευτερόλεπτα.
2.47 Να γραφεί αλγόριθμος για τον υπολογισμό του όγκου κυλίνδρου με ακτίνα βάσης
ρ και ύψος υ. (Δίνεται V=πρ2υ ). Συγκεκριμένα ο αλγόριθμος θα εκτελεί τις εξής ενέργειες :
β. Θα υπολογίζει το ποσό του Φ.Π.Α καθώς και την τελική του τιμή αν είναι γνωστό ότι
ο συντελεστής είναι 21%.
γ. Στη συνέχεια θα εμφανίζει το ποσό του Φ.Π.Α καθώς και την τελική αξία.
γ. Να εμφανίζει στην οθόνη το μήνυμα «Το τρίγωνο έχει εμβαδόν» και ακριβώς δίπλα
την τιμή που υπολογίστηκε στο β. υποερώτημα.
38
2.51 Κατά την περίοδο των καλοκαιρινών εκπτώσεων 2013 ένα κατάστημα προσφέρει
μείωση τιμών σε όλα τα είδη κατά 40%. Να γραφτεί αλγόριθμος σε ψευδογλώσσα ο
οποίος :
β. Στη συνέχεια θα υπολογίζει το ποσό της έκπτωσης καθώς και το τελικό ποσό που
καλείται να πληρώσει ο υποψήφιος αγοραστής.
Ποσό Έκπτωσης : 80 €
x−7
+ (3 − x ) .
3
α. Θα εμφανίζει το πεδίο ορισμού της συνάρτησης f ( x) =
9 + (3 + x) 4
Σημειώνεται ότι το πεδίο ορισμού θα βρείτε με βάση τις μαθηματικές σας γνώσεις.
2.53 Οι μηνιαίες αποδοχές ενός υπαλλήλου της εταιρείας «ΑΕΠΠ Α.Ε.» είναι 700 €.
Παράλληλα για κάθε έτος προυπηρεσίας λαμβάνει επίδομα 15 €, ενώ για κάθε παιδί
επίδομα 25 €. Τέλος για ασφάλιση κρατείται από τις συνολικές του αποδοχές ποσοστό
17%.
1. Να αναπτύξετε αλγόριθμο που :
α. Θα διαβάζει το ονοματεπώνυμο ενός εργαζομένου της εταιρείας, το πλήθος
των ετών υπηρεσίας και τον αριθμό των παιδιών του.
39
4. ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ
2.54 1. Ποιες από τις παρακάτω εντολές δίνουν σαν αποτέλεσμα εκτέλεσης το
μήνυμα: Η τιμή είναι 10
Α. Τιμή 10 Β. Τιμή 10
ΓΡΑΨΕ ‘Η τιμή είναι’ 10 ΓΡΑΨΕ ‘Η τιμή είναι’, 10
Α 25
Χ (2 + Τ_Ρ(Α)*3/5)^2 - (Α+50)/5
ΓΡΑΨΕ Χ
Α. 22 Β. -3 Γ. 10 Δ. 25
Αλγόριθμος Πίνακας_τιμών
Διάβασε α
α α mod 6
αα+3
Εκτύπωσε α
β α + 10
α α div 2
Εκτύπωσε α , β-1
Τέλος Πίνακας_τιμών
α. Να κατασκευάσετε πίνακα με τις όλες τις τιμές των μεταβλητών καθώς επίσης και
πίνακα με τις τιμές που θα τυπωθούν στην οθόνη , αν εισαχθεί η τιμή 17.
Αλγόριθμος Πίνακας_Τιμών
X 12
Y 2*X - 8
Z Y div X
Εκτύπωσε Y, Z, X
X (X + Z) mod Y
Y (Y + Z) div X
ZX*Y-Z^2
Εκτύπωσε Y, Z, X
Τέλος Πίνακας_Τιμών
40
α. Να παρουσιαστεί ο πίνακας όλων των τιμών των μεταβλητών του.
2.58 Θεωρούμε έναν κώνο με ακτίνα βάσης ρ και γενέτειρα λ. Να γραφεί πρόγραμμα
στη «ΓΛΩΣΣΑ» για τον υπολογισμό της ολικής επιφάνειας του κώνου αν είναι γνωστό ότι
2
E κ υ ρτή ς = π ρ λ και Εβάσης=πρ .
β. Θα εμφανίζει τετράγωνο των α,β την 4η δύναμη των γ,δ και το συνολικό άθροισμα
των αριθμών που δόθηκαν αρχικά χωρίς τη χρήση νέων μεταβλητών για τους
υπολογισμούς.
β. Θα υπολογίζει τον εμβαδό του τετραγώνου και τον όγκο ενός κύβου ακμής α.
(Δίνεται Ε = α 2 και V = α 3 ).
41
2.62 Στο χρηματιστήριο, η τιμή κλεισίματος μιας μετοχής υπολογίζεται αν στην αρχική
τιμή προσθέσουμε την απόδοση της, η οποία μπορεί να είναι και αρνητική. Να γραφεί
πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο :
α. θα διαβάζει το βασικό μισθό, τα χρόνια υπηρεσίας και τον αριθμό των παιδιών του
εμφανίζοντας τα αντίστοιχα μηνύματα.
β. θα υπολογίζει τον τελικό μισθό και θα τον εμφανίζει εκτυπώνοντας το μήνυμα «Ο μισθός
του υπαλλήλου είναι : » και δίπλα η τιμή που υπολογίσατε.
2.64 Να γραφτεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα διαβάζει την τιμή 2 αντιστάσεων
R1, R2 και στη συνέχεια θα υπολογίζει και θα εμφανίζει τη συνολική αντίσταση όταν αυτές
συνδεθούν σε σειρά και όταν αυτές συνδεθούν παράλληλα.
R1R2
(Δίνεται RΣειράς= R1 + R2 και RΠαράλ= ).
R1 + R2
2.65 Σε ένα χιονοδρομικό κέντρο η κάρτα εγγραφής νέου μέλους κοστίζει 22 € και η
χρήση εξοπλισμού σκι για μία ώρα 10 €. Να γραφτεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο
α. Θα ζητάει το ονοματεπώνυμο του νέου μέλους και τις ώρες που έκανε σκι.
α. Να διαβάζει την ονομασία και τον αριθμό των ψήφων των 2 πρώτων κομμάτων, τον
αριθμό των ψήφων που πήραν συνολικά τα λοιπά κόμματα καθώς επίσης και τον
αριθμό λευκών και άκυρων ψηφοδελτίων.
1. Το ποσοστό επί του συνόλου των ψήφων που πήραν μαζί τα 2 πρώτα κόμματα.
42
2.67 Ένας κύριος αγόρασε καινούριο φουσκωτό σκάφος. Του έκαναν μια ειδική
προσφορά σύμφωνα με την οποία μπορεί να πληρώσει προκαταβολή 20% και τα
υπόλοιπα σε 36 μηνιαίες δόσεις. Έτσι όμως το ποσό που απομένει για δόσεις θα
επιβαρυνθεί με τόκο 15%. Το κόστος για την άδεια κατοχής φουσκωτού είναι 150 €. Να
αναπτύξετε πρόγραμμα στη ΓΛΩΣΣΑ που θα διαβάζει την τιμή μετρητοίς του φουσκωτού,
θα υπολογίζει το ποσό της προκαταβολής, το ποσό της δόσης καθώς και το συνολικό
ποσό που τελικά θα πληρώσει ο κύριος. Στο τέλος θα εμφανίζει όλα όσα υπολογίστηκαν
παραπάνω.
2.68 Τρεις φίλοι έπαιξαν μαζί ένα στοίχημα. Ο καθένας έδωσε χ , y , z € αντίστοιχα.
Κέρδισαν τελικά 4850 €. Να γράψετε πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα διαβάζει τα
ονόματα και τα ποσά που στοιχημάτισαν , θα υπολογίζει και θα εμφανίζει τα κέρδη του
καθενός ξεχωριστά. Σημειώνεται ότι ο συγκεκριμένος υπολογισμός απαιτεί να χωρίσουμε
το ποσό σε μέρη ανάλογα. Για παράδειγμα αν έπαιξαν 3, 2, 5 € θα πάρουν :
3 2 5
4850 € , 4850 € και 4850 € αντίστοιχα.
3+ 2+ 5 3+ 2+ 5 3+ 2+ 5
2.69 Δίνονται δύο μιγαδικοί αριθμοί z = α + β.i και w = γ + δi. Να γραφτεί πρόγραμμα
στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο :
2.72 Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα υπολογίζει το εμβαδόν της κυρτής
επιφάνειας του κυλίνδρου και στη συνέχεια το ολικό εμβαδόν επιφανείας του. (Δίνεται ότι
E κυ ρ τής = 2 π ρ υ και Ε ολικό =Ε κυρτής +2 ⋅ Ε βάσης ). Μετατρέψτε το παραπάνω πρόγραμμα σε
διάγραμμα ροής.
2.73 Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα υπολογίζει τον όγκο κώνου
1
ακτίνας ρ και ύψους υ. (Δίνεται ότι V= πρ 2υ ). Μετατρέψτε το πρόγραμμα που φτιάξατε
3
σε αλγόριθμο και διάγραμμα ροής.
43
2.74 1. Να γραφεί αλγόριθμος ο οποίος :
2.76 α. Να φτιάξετε αλγόριθμο που θα διαβάζει τον αριθμό των δόσεων που επιθυμεί
ο πελάτης, την αξία του υπολογιστή (σε Ευρώ) που θέλει να αγοράσει και θα
εμφανίζει το ποσό απόπληρωμής (με τον τόκο της τάξης του 11%) καθώς
και το ποσό κάθε δόσης.
44
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο
ΔΟΜΗ
ΕΠΙΛΟΓΗΣ
Κεφάλαιο 3ο – ∆οµή Επιλογής
Α. Θεωρία
Η δομή επιλογής υλοποιείται τόσο στους αλγόριθμους όσο και στα προγράμματα με
τη χρήση της εντολής ΑΝ
Η βασική φιλοσοφία της εντολής είναι η εξής : Η ροή της εκτέλεσης του αλγορίθμου
συνεχίζει ανάλογα με την τιμή της συνθήκης που ελέγχει. Συνθήκη είναι η έκφραση
εκείνη που περιέχει συνδυασμούς από σταθερές , μεταβλητές και τελεστες και το
αποτέλεσμα τους εχει λογική τιμή, δηλαδή μόνο Αληθής ή Ψευδής.
Στα διαγράμματα ροής η δομή επιλογής υλοποιείται με ένα ρόμβο που μέσα του
γράφουμε τη συνθηκη που εξετάζεται και πάντοτε ξεκινούν από αυτόν δύο βέλη.
Αν <Συνθήκη> τότε
...
Εντολές ! όταν θα εκτελεστεί ομάδα εντολών
...
Τέλος_αν
47
Διάγραμμα ροής :
Διάγραμμα ροής :
……. …….
ΕΝΤΟΛΕΣ 2 ΕΝΤΟΛΕΣ 1
……. …….
48
3.2.3 Πολλαπλή επιλογή
Σύνταξη : Αν <Συνθήκη-1> τότε
...
Εντολές-1
...
Αλλιώς_αν <Συνθήκη-2> τότε
...
Εντολές-2
...
.........................
.........................
Αλλιώς_αν <Συνθήκη-ν> τότε
...
Εντολές-ν
...
Αλλιώς
...
Εντολές-ν+1
...
Τέλος_αν
Διάγραμμα ροής :
49
Σύνταξη : Αν <Συνθήκη-1> τότε
Αν < Συνθήκη-2> τότε
...
Εντολές
...
Αλλιώς
Αν <Συνθήκη-3> τότε
...
Εντολές
...
Τέλος_αν
Τέλος_αν
Αλλιώς
Αν <Συνθήκη-4> τότε
...
Εντολές
...
Τέλος_αν
Αν <Συνθήκη-5> τότε
...
Εντολές
...
Αλλιώς
...
Εντολές
...
Τέλος_αν
Τέλος_αν
Όσα Αν ξεκινάμε τόσα Τέλος_αν πρέπει να κλείσουμε και μάλιστα στο σημείο
που τερματίζει η κάθε δομή. Γι αυτό είναι χρήσιμο αμέσως μετά από κάθε Αν,
αλλιώς ή αλλιώς_αν να ξεκινάμε 2 εκατοστά περίπου πιο δεξιά. (Γενικά ισχύει ο
κανόνας ότι το πρώτο Αν κλείνει τελευταίο).
Η εμφωλευμένες δομές πρέπει να αποφεύγονται όσο το δυνατόν και να
χρησιμοποιούνται απλούστερες δομές προκειμένου να μην αυξάνεται η
πολυπλοκότητα του αλγόριθμου.
Β. Ερωτήσεις
50
Γ. Λυμένα Θέματα
3.4 Να γίνει διάγραμμα ροής και αλγόριθμος ο οποίος θα δέχεται έναν αριθμό και αν
αυτός είναι μεγαλύτερος του 40 θα τον εμφανίζει αλλιώς θα εμφανίζει το τριπλάσιο του.
Αλγόριθμος Αριθμός
ΑΡΧΗ
Διάβασε α
Αν α > 40 τότε
Εμφάνισε α
Αλλιώς
Εμφάνισε 3*α
ΔΙΑΒΑΣΕ Α
Τέλος_αν
Τέλος Αριθμός
Α > 40 ΨΕΥΔΗΣ
ΑΛΗΘΗΣ
ΕΜΦΑΝΙΣΕ ΕΜΦΑΝΙΣΕ
Α 3*Α
ΤΕΛΟΣ
51
π.χ. Αλγόριθμος Βαθμοί
Διάβασε βαθμός
Αν (βαθμός < 0) ή (βαθμός > 100) τότε
Εμφάνισε ‘Λάθος βαθμολογία , ξαναδώσε’
Διάβασε βαθμός
Τέλος_αν
...
Τέλος_Βαθμοί
Βέβαια το μειονέκτημα αυτής της μεθόδου ελέγχου ορθότητας δεδομένων είναι ότι ο
έλεγχος γίνεται μόνο μια φορά. Σε περίπτωση που ο άνθρωπος πατήσει ξανά
λάθος ο βαθμός θα καταχωρηθεί λάθος. Σε επόμενο κεφάλαιο θα επανέλθουμε στο
θέμα αυτό, δίνοντας μια πιο σωστή λύση του προβλήματος.
Σε κάποιους αλγόριθμους ίσως χρειαστεί να ελέγξουμε κατά πόσο ένας
αριθμός που δόθηκε είναι ακέραιος ή δεκαδικός. Αυτό επιτυγχάνεται με τη βοήθεια
της συνάρτησης Α_Μ(Χ) που μελετήσαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο.
Συγκεκριμένα αν η συνθήκη Χ – Α_Μ(Χ) = 0 είναι αληθής τότε ο αριθμός Χ είναι
ακέραιος. Σε αντίθετη περίπτωση έχει δεκαδικό μέρος.
3.5 Να γράψετε αλγόριθμο και στη συνέχεια πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο θα
δέχεται ένα θετικό αριθμό και θα ελέγχει να αυτός είναι άρτιος ή περιττός εμφανίζοντας
κατάλληλο μήνυμα σε κάθε περίπτωση.
52
Πενταψήφιος 1ο Ψ1 χ div 10000
ο
3 Ψ3 χ mod 1000 div 100
4ο Ψ4 χ mod 100 div 10
ο
5 Ψ5 χ mod 10
Με παρόμοιο τρόπο βρίσκουμε οποιοδήποτε ψηφίο ενός αριθμού.
3.6 Μια εταιρεία τηλεπικοινωνιών γιορτάζει 5 χρόνια στην αγορά και γι’ αυτό κάνει
ειδικές χρεώσεις στους συνδρομητές που ο αριθμός τους τελειώνει σε 5 ανάλογα με τον
χρόνο ομιλίας.
ΕΙΔΙΚΕΣ ΧΡΕΩΣΕΙΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ
Χρόνος ≤ 60 λ 0,12 € / λ
60 λ < Χρόνος ≤ 240 λ 0,10 € / λ
Επιπλέον από 240 λ 0,05 € / λ
Για τον υπολογισμό χρησιμοποιείται η πολιτική της κλιμακωτής χρέωσης. Δείτε ένα
παράδειγμα : Συνδρομητής που το τηλέφωνο του λήγει σε 5 και μίλησε 275 λεπτά,
θα χρεωθεί ως εξής : Χρέωση = 60*0,12 + (240 – 60)*0,10 + (275 – 240)*0,05.
Τελικά θα εμφανίζει το όνομα και τη χρέωση του συνδρομητή. ( Να γίνει έλεγχος
δεδομένων για το χρόνο ομιλίας ).
Αλγόριθμος Τελεκομ
Εμφάνισε ‘ Δώσε όνομα ’
Διάβασε Όνομα
Εμφάνισε ‘ Δώσε αριθμό τηλεφώνου ‘
Διάβασε αρ
Εμφάνισε ‘ Δώσε λεπτά ομιλίας ‘
Διάβασε χ
Αν χ < 0 τότε
Εμφάνισε ‘ Λάθος χρόνος ’
Διάβασε χ
Τέλος_αν
Τελ_ψηφ αρ mod 10
Αν Τελ_ψηφ = 5 τότε
Αν χ <= 60 τότε ! εμφωλευμένη δομή επιλογής
χρέωση χ*0,12
Αλλιώς_αν χ <= 240 τότε
χρέωση 60*0,12 + (χ – 60)*0,10
αλλιώς
χρέωση 60*0,12 + (240 – 60)*0,10 + (χ – 240)*0,05
Τέλος_αν
Εμφάνισε ‘ Ο ‘,Όνομα,’ θα πληρώσει ‘,χρέωση , ‘Συγχαρητήρια !!!’
Αλλιώς
Εμφάνισε ‘ Δεν ανήκετε στην κατηγορία που δικαιούται έκπτωση’
Τέλος_αν
Τέλος Τελεκομ
53
3.7 Δίνεται ο παρακάτω αλγόριθμος. Συμπληρώστε τον πίνακα που βρίσκεται δίπλα
για Χ = 4, Χ = -5 , Χ = 9 και στη συνέχεια βρείτε τι εμφανίζει ;
η η η
Αλγόριθμος 1 Περίπτωση 2 Περίπτωση 3 Περίπτωση
Αλγόριθμος Ασκηση_3_8
Διάβασε Χ
Αν Χ > 0 Τότε
ΥΧ–2
ΧΥ+5
Αλλιως
Υ Χ^2 + 5
Τέλος_αν
Αν Υ > 12 Τότε
Εμφάνισε Χ,Υ
Τέλος_αν
Τέλος_Ασκηση_3_8
η η η
Αλγόριθμος 1 Περίπτωση 2 Περίπτωση 3 Περίπτωση
Αλγόριθμος Ασκηση_3_8 -
Διάβασε Χ Χ=4
Αν Χ > 0 Τότε 4 > 0 Αληθής
ΥΧ–2 Υ=2
ΧΥ+5 Χ=7
Αλλιως -
Υ Χ^2 + 5 -
Τέλος_αν -
Αν Υ > 12 Τότε 2 > 12 Ψευδής
Εμφάνισε Χ,Υ -
Τέλος_αν -
Τέλος_Ασκηση_3_8 -
Στην 1η περίπτωση ο αλγόριθμος δεν εμφανίζει τίποτα διότι Υ = 2 < 12 ενώ οι μεταβλητές
Χ, Υ έχουν τις τιμές Χ = 7 και Υ = 2.
η η η
Αλγόριθμος 1 Περίπτωση 2 Περίπτωση 3 Περίπτωση
Αλγόριθμος Ασκηση_3_8 - -
Διάβασε Χ Χ=4 Χ = -5
Αν Χ > 0 Τότε 4 > 0 Αληθής -5 >0 Ψευδής
ΥΧ–2 Υ=2 -
ΧΥ+5 Χ=7 -
Αλλιως - -5 <=0 Αληθής
Υ Χ^2 + 5 - Υ = 27
Τέλος_αν - -
Αν Υ > 12 Τότε 2 > 12 Ψευδής 27>12 Αληθής
Εμφάνισε Χ,Υ - -5 , 27
Τέλος_αν - -
Τέλος_Ασκηση_3_8 - -
54
η η η
Αλγόριθμος 1 Περίπτωση 2 Περίπτωση 3 Περίπτωση
Αλγόριθμος Ασκηση_3_8 - - -
Διάβασε Χ Χ=4 Χ = -5 Χ=9
Αν Χ > 0 Τότε 4 > 0 Αληθής -5 >0 Ψευδής 9>0 Αληθής
ΥΧ–2 Υ=2 - Υ=7
ΧΥ+5 Χ=7 - Χ = 12
Αλλιως - -5 <=0 Αληθής -
Υ Χ^2 + 5 - Υ = 27 -
Τέλος_αν - - -
Αν Υ > 12 Τότε 2 > 12 Ψευδής 27>12 Αληθής 7 > 12 Ψευδής
Εμφάνισε Χ,Υ - -5 , 27 -
Τέλος_αν - - -
Τέλος_Ασκηση_3_8 - - -
Στην 3η περίπτωση ο αλγόριθμος δεν εμφανίζει τίποτα διότι Υ = 7 < 12 ενώ οι μεταβλητές
Χ, Υ έχουν τις τιμές Χ = 12 και Υ = 7.
55
Δ. Θέματα για λύση
1. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
3.8 Για καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις σημειώστε Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ).
δ. Όταν δύο λογικές συνθήκες έχουν την ίδια τιμή, τότε η διάζευξη τους είναι πάντα
αληθής.
3.9 Για καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις σημειώστε Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ).
δ. Αν Α=10 και Β=20 τότε η έκφραση (Α>8 ή Β<20) ή (Α>10 ή Β=10) είναι αληθής.
ε. Αν Α=5 και Β=6 τότε η λογική έκφραση (Α>5 ή Α<3) και (Β>5) είναι ψευδής.
3.11 Ποιο είναι το αποτέλεσμα της εκτέλεσης των παρακάτω λογικών εκφράσεων όταν
Α = –7 και Β = 4 και Γ= Ψευδής.
Ζ Η (Υ Η Χ) ....................
56
3.12 Αν η μεταβλητή Α έχει την τιμή 10, η μεταβλητή Β έχει την τιμή 5 και η μεταβλητή
Γ έχει την τιμή 3 ποιες από τις παρακάτω εκφράσεις είναι αληθείς και ποιες ψευδείς.
α. ΟΧΙ (Α >Β)
δ. Α = Β Η (Γ - Β) < 0
Στήλη Α Στήλη Β
Εντολές αλγορίθμων Αλγοριθμικές έννοιες
α. Δομή Επιλογής
β. Δομή Επανάληψης
1. α>β–1
γ. Αριθμητική Έκφραση
2. Εκτύπωσε Χ
δ. Μεταβλητή
3. αα+2
ε. Εντολή Εξόδου
4. α + β /2
ζ. Εντολή Εισόδου
5. Διάβασε Σ
η. Λογική έκφραση
θ. Εντολή εκχώρησης
Στήλη Α Στήλη Β
Τιμή Τύπος Δεδομένων
1. ‘85’
2. 15
α. Αλφαριθμητικός
3. ‘Ψευδής’
β. Αριθμητικός (ακέραιος ή πραγματικός)
4. Αληθής
γ. Λογικός
5. ’34,2’
6. -345,87
57
3.15 Δίνεται ο παρακάτω αλγόριθμος :
Αλγόριθμος Άσκηση
φ7
Διάβασε χ
Αν χ>2 τότε
ψφ
αλλιώς
ψ φ^2 – 3
Τέλος_αν
Εμφάνισε ψ
Τέλος Άσκηση
Να εντοπίσετε :
β. Τις μεταβλητές
γ. Τις σταθερές
Αν α > 0 τότε
Λ Αληθής
Αλλιώς
Λ Ψευδής
Τέλος_αν
Να γράψετε στο τετράδιό σας συμπληρωμένη την παρακάτω εντολή εκχώρησης, ώστε να
έχει το ίδιο αποτέλεσμα με το παραπάνω τμήμα αλγορίθμου.
Λ .....
58
2. ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΑΠΛΗ ΕΠΙΛΟΓΗ
3.17 Σε τέσσερις διαφορετικές ρίψεις για πρόκριση στην Ολυμπιάδα της Αθήνας ένας
αθλητής της σφαιροβολίας πέτυχε τις επιδόσεις a,b,c,d. Να κατασκευάσετε διάγραμμα
ροής στο οποίο θα εκτελούνται τα παρακάτω :
3.18 Σε τρία διαφορετικά σημεία της πόλης της Χίου στις 9 Ιουλίου 2005
καταγράφηκαν στις 12 το μεσημέρι οι θερμοκρασίες θ1, θ2, θ3.
3.19 Μια οικογένεια κατανάλωσε Χ Κwh (κιλοβατώρες) ημερήσιου ρεύματος και Υ Kwh
νυχτερινού ρεύματος. Το κόστος ημερήσιου ρεύματος είναι 0,12 € / Kwh και του
νυχτερινού 0,06 € / Kwh. Να αναπτύξετε έναν αλγόριθμο ο οποίος:
α. Να διαβάζει τα Χ, Υ.
3.20 Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο να διαβάζει τρεις αριθμούς και να
τυπώνει το μικρότερο και το μεγαλύτερο. Να θεωρήσετε ότι οι αριθμοί είναι διαφορετικοί
μεταξύ τους.
59
3. ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΤΥΠΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ
β. Στην περίπτωση που αυτός δεν είναι ακέραιος και θετικός θα τυπώνει το μήνυμα
«Παρακαλώ ξαναδώστε» και θα τον ξαναδιαβάζει.
3.25 Μια εταιρεία ραδιοταξί χρεώνει τις διαδρομές σύμφωνα με τον ακόλουθο τρόπο.
1.5€ για την κλήση του ταξί. 0.18 €/χλμ για διαδρομές έως και 40 χλμ. Για μεγαλύτερες
αποστάσεις το κόστος είναι 0,14 €/χλμ και επιβάρυνση 5 € επιπλεον. Να γίνει αλγόριθμος
ο οποίος :
60
3.26 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος αρχικά θα διαβάζει δύο αριθμούς που αντιστοιχούν
στα ποσοστά του διοξειδίου του άνθρακα και του αζώτου μίας ημέρας, όπως έχουν
καταγραφεί στα ειδικά μηχανήματα καταγραφής στην ατμόσφαιρα της πόλης. Στη συνέχεια
να εκτυπώνει ότι η ατμόσφαιρα είναι «καθαρή», αν το ποσοστό του διοξειδίου του
άνθρακα είναι κάτω από 0.35, ή να εκτυπώνει «μολυσμένη» στην αντίθετη περίπτωση.
Επίσης να εκτυπώνει «διαυγής»,αν το άζωτο είναι κάτω από 0.17, αλλιώς να εκτυπώνει
«αδιαυγής».
3.27 Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο θα διαβάζει ένα μήνα και θα
εμφανίζει την εποχή στη οποία ανήκει. Ο μήνας θα πρέπει να δίνεται με τα 3 πρώτα
γράμματα εκτός από τον Ιούνιο και Ιούλιο που πρέπει να δίνονται τα 4 πρώτα. Σε
περίπτωση που ο μήνας δοθεί λάθος θα τυπώνεται μήνυμα «Λάθος μήνας».
3.28 Να γράψετε πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα διαβάζει έναν ακέραιο αριθμό
μεταξύ 1 και 999 και θα εμφανίζει αντίστοιχο μήνυμα αν ο αριθμός είναι μονοψήφιος,
διψήφιος ή τριψήφιος.
3.29 Να αναπτυχθεί αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει το μέσο όρο ενός μαθητή κατά
την περασμένη σχολική χρονιά και θα εκτυπώνει το αντίστοιχο μήνυμα σύμφωνα με τα
ακόλουθα: Αν ο βαθμός είναι μικρότερος από 9,5 ο μαθητής απορρίπτεται στο μάθημα, αν
είναι μεγαλύτερος ή ίσος από 9,5 και μικρότερος από 13 τότε ο χαρακτηρισμός του μαθητή
είναι "Σχεδόν καλά", αν είναι μεγαλύτερος ή ίσος του 13 έως 16 ο χαρακτηρισμός είναι
"Καλά", αν είναι μικρότερος του 18 "Πολύ καλά", ενώ τέλος αν ο μέσος όρος είναι
μεγαλύτερος ή ίσος του 18 ο χαρακτηρισμός είναι "Άριστα"
3.30 Να γραφεί αλγόριθμος που θα υπολογίζει την τιμή της παρακάτω συνάρτησης.
3x − 5 , x<0
f ( x ) = ηµ (5 x + 6) , x = 0
2x − 6συν x , x > 0
3.31 Σε ένα κατάστημα τα προϊόντα έχουν εκπτώσεις ανάλογα με τον κωδικό τους:
Κωδικός Προιόντος Έκπτωση
Α1 10%
Α2 15%
Α3 20%
Α4 25%
Να κατασκευαστεί διάγραμμα ροής το οποίο θα διαβάζει τον κωδικό (ΚΑ) και την τιμή (ΤΜ)
ενός προϊόντος και να υπολογίζει την τιμή του μετά την έκπτωση (ΤΕ). Στην περίπτωση
όπου δοθεί κωδικός διαφορετικός από τους παραπάνω θα τυπώνεται το μήνυμα :
«Ανύπαρκτος κωδικός προϊόντος» και θα ζητιέται εκ νέου.
Στη συνέχεια κατασκευάστε τον αντίστοιχο αλγόριθμο.
61
3.32 Ο παρακάτω πίνακας δείχνει το συντελεστή επιδόματος επί του βασικού μισθού,
που παίρνει ένας δημόσιος υπάλληλος ανάλογα με τα χρόνια στην υπηρεσία.
Έτη υπηρεσίας Συντελεστής
<5 0.05
>=5 και < 10 0.1
>= 10 0.15
β. Θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το όνομα του υπαλλήλου και το συνολικό μισθό μαζί
με το επίδομα.
π.χ : ένας υπάλληλος με 12 χρόνια υπηρεσίας και βασικό μισθό 850 € θα παίρνει : 850 + 0.15*850 €
3.33 Το επίδομα παιδιών για μια οικογένεια δίνεται με βάση τον παρακάτω πίνακα :
Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα διαβάζει τον αριθμό των παιδιών μιας
οικογένειας , θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το επίδομα που δικαιούται.
Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα διαβάζει τις αστικές και τις υπεραστικές
μονάδες και θα εμφανίζει τη χρέωση του συνδρομητή.
Πάγιο 15 €
Αστικές Μονάδες 0,030 € / Μονάδα
0 – 150 0,045 € / Μονάδα
Υπεραστικές Μονάδες 151 – 500 0,039 € / Μονάδα
501 και άνω 0,033 € / Μονάδα
62
γ. Θα προσαυξάνει με 4% τέλος συνδρομητών.
3.36 Να γραφεί αλγόριθμος που θα διαβάζει 3 αριθμούς α,β,γ και αν αβγ > 0 τότε θα
τυπώνει το άθροισμα Σ = α + β + γ, ενώ αν αβγ ≤0 τότε θα τυπώνει το άθροισμα Σ = αν +
βν + γν όπου η σταθερά ν θα ζητείται από το χρήστη. Θα πρέπει να γίνεται έλεγχος
δεδομένων για το ν το οποίο πρέπει να είναι αριθμός θετικός. Να γράψετε και το
αντίστοιχο διάγραμμα ροής.
3.37 Να γραφεί αλγόριθμος που θα λύνει την εξίσωση αx + β = 0 για τις διάφορες τιμές
των πραγματικών αριθμών α και β.
3.39 Σε κάποια εξεταστική δοκιμασία ένα γραπτό αξιολογείται από δύο βαθμολογητές
στη βαθμολογική κλίμακα [0, 100].
Αν η διαφορά μεταξύ των βαθμολογιών του α΄ και του β΄ βαθμολογητή είναι μικρότερη ή
ίση των 20 μονάδων της παραπάνω κλίμακας, ο τελικός βαθμός είναι ο μέσος όρος των
δύο βαθμολογιών.
Αν η διαφορά μεταξύ των βαθμολογιών του α΄ και του β΄ βαθμολογητή είναι μεγαλύτερη
από 20 μονάδες, το γραπτό δίνεται για αναβαθμολόγηση σε τρίτο βαθμολογητή. Ο τελικός
βαθμός του γραπτού προκύπτει τότε από τον μέσο όρο των τριών βαθμολογιών.
Να αναπτύξετε αλγόριθμο ο οποίος, αφού ελέγξει την εγκυρότητα των βαθμών στην
βαθμολογική κλίμακα [0, 100], να υλοποιεί την παραπάνω διαδικασία εξαγωγής τελικού
βαθμού και να εμφανίζει τον τελικό βαθμό του γραπτού στην εικοσαβάθμια κλίμακα. Να
γίνεται έλεγχος για την ορθότητα των δεδομένων, κάθε φορά που εισάγεται ένας βαθμός.
3.40 Για κάθε υπάλληλο δίνονται: ο μηνιαίος βασικός μισθός και ο αριθμός των
παιδιών του. Δεχόμαστε ότι ο υπάλληλος μπορεί να έχει μέχρι και 8 παιδιά και ότι ο
μηνιαίος βασικός μισθός του κυμαίνεται από 600 μέχρι και 1300 €. Οι συνολικές αποδοχές
του υπολογίζονται ως το άθροισμα του μηνιαίου βασικού μισθού και του οικογενειακού
επιδόματός του. Το οικογενειακό επίδομα υπολογίζεται ως εξής:30 € για κάθε παιδί μέχρι
και τρία παιδιά, και 40 € για κάθε παιδί πέραν των τριών (4ο , 5ο , 6ο κ.τ.λ.).
63
3.41 Στο κέντρο εκπαίδευσης Πυροβολικού υπάρχει η πρόθεση να δημιουργηθούν δύο
ειδικές πυροβολαρχίες. Η Α πυροβολαρχία Θα αποτελείται από νεοσύλλεκτους
πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ηλικίας από 24 έως και 28 χρόνων. Η Β
πυροβολαρχία θα αποτελείται από νεοσύλλεκτους απόφοιτους δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης, ηλικίας από 18 έως και 24 χρόνων. Οι υπόλοιποι νεοσύλλεκτοι δεν
κατατάσσονται σε καμία από αυτές τις πυροβολαρχίες.
α. Διαβάζει το ονοματεπώνυμο, την ηλικία και έναν αριθμό που καθορίζει το επίπεδο
σπουδών του νεοσύλλεκτου και παίρνει τιμές από 1 έως 3. (1:τριτοβάθμια
εκπαίδευση, 2: δευτεροβάθμια εκπαίδευση, 3: κάθε άλλη περίπτωση)
3.43 Ένας ασθενής ασφαλισμένος σε κάποιο ταμείο πληρώνει για τα φάρμακα του
συμμετοχή σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα.
3.44 Από την Α γυμνασίου γνωρίζουμε ότι ένας φυσικός αριθμός διαιρείται με το 9 αν
το άθροισμα των ψηφίων του διαιρείται με το 9. Να γίνει πρόγραμμα το οποίο :
64
γ. Θα εμφανίζει το μήνυμα « Αριθμός Πολλαπλάσιος του 9 » σε περίπτωση που ο
αριθμός διαιρείται με το 9.
ax + by = c
a ' x + b ' y = c '
a b c b a c
Υπενθυμίζεται ότι D = = ab '− ba ' , Dx = = cb '− bc ' , Dy =
= ac '− ca ' και αν
a' b' c' b' a' c'
Dx Dy
D ≠ 0 τότε x = ,y= ενώ αν D = Dx = Dy = 0 τότε το σύστημα έχει άπειρες λύσεις και
D D
αν D = 0 και Dx ≠ 0 ή Dy ≠ 0 τότε το σύστημα είναι αδύνατο.
3.46 Σε μια χώρα της ευρωπαϊκής ένωσης, η φοίτηση ενός μαθητή χαρακτηρίζεται
«επαρκής» αν το σύνολο των απουσιών του κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους δεν
ξεπερνά τις 50 ή αν δεν υπερβαίνει τις 100 από τις οποίες οι πάνω από τις 50 είναι
δικαιολογημένες. Σε κάθε άλλη περίπτωση η φοίτηση χαρακτηρίζεται «ανεπαρκής». Να
γράψετε πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα κάνει τα παρακάτω:
Σημειώνεται ότι σαν ζημιά θεωρούμε το γεγονός να παρουσιαστεί αρνητικό κέρδος κατά τη διάρκεια του
μήνα που μελετούμε.
3.48 Με το νέο σύστημα πληρωμής των εισιτηρίων του μετρό, οι επιβάτες των συρμών
έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν το αντίτιμο με ειδική μαγνητική κάρτα. Υποθέστε ότι
υπάρχει μηχάνημα το οποίο διαθέτει είσοδο για την κάρτα και δίνει τη δυνατότητα επιλογής
ζώνης μεταφοράς. Το μηχάνημα διαβάζει από την κάρτα το υπόλοιπο των χρημάτων και
65
το αποθηκεύει σε μία μεταβλητή ΥΠΟΛ και ανάλογα με την επιλογή ζώνης αποθηκεύει (Α),
(Β) ή (Γ) σε μια μεταβλητή Ζ. Στις τρεις ζώνες υπάρχει αντίτιμο 1, 2 και 3 € αντίστοιχα.
Να αναπτύξετε αλγόριθμο, ο οποίος:
β. Ελέγχει την πληρωμή των εισιτηρίων με τον παρακάτω τρόπο. Αν το υπόλοιπο της
κάρτας επαρκεί για την πληρωμή του αντιτίμου αφαιρεί το ποσό αυτό από την
κάρτα. Αν η κάρτα δεν έχει υπόλοιπο, το μηχάνημα ειδοποιεί με μήνυμα για το
ποσό που πρέπει να πληρωθεί και προτρέπει τον επιβάτη να πάει σε ταμείο. Αν το
υπόλοιπο δεν επαρκεί, μηδενίζεται η κάρτα και δίνεται με μήνυμα το ποσό που
απομένει να πληρωθεί.
3.49 Μια εταιρεία ταχυμεταφορών «SPEED Α.Ε.» εφαρμόζει για τα έξοδα αποστολής
δεμάτων εσωτερικού και εξωτερικού, χρέωση σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα :
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
Βάρος σε χγρ. Χρέωση σε € Βάρος σε χγρ. Χρέωση σε €
από 0 έως και 1,500 4,75 από 0 έως και 1,000 5,42
από 1,501 έως και 3,200 6,90 από 1,001 έως και 2,200 8,11
αλλιώς 0,0032 € / γρ. αλλιώς 0,0072 € / γρ.
ΠΡΟΣΟΧΗ (ΟΧΙ ΚΛΙΜΑΚΩΤΗ ΧΡΕΩΣΗ)
Να γράψετε αλγόριθμο ο οποίος :
i. Αν ο βαθμός του τρίτου βαθμολογητή είναι ίσος με το μέσο όρο των βαθμών των δυο
πρώτων βαθμολογητών, τότε ο τελικός βαθμός ισούται με τον μέσο όρο.
ii. Αν ο βαθμός του τρίτου βαθμολογητή είναι μικρότερος από το μικρότερο βαθμό των δυο
πρώτων βαθμολογητών, τότε ο τελικός βαθμός είναι ο ελάχιστος.
iii. Διαφορετικά, ο τελικός βαθμός είναι ο μέσος όρος του βαθμού του τρίτου βαθμολογητή
με τον πλησιέστερο προς αυτόν βαθμό των δυο πρώτων βαθμολογητών.
66
α. Να διαβάζει τους βαθμούς του πρώτου, του δευτέρου και του τρίτου βαθμολογητή
του γραπτού.
γ. Να υπολογίζει και να εκτυπώνει τον τελικό βαθμό του γραπτού συμφωνά με την
παραπάνω διαδικασία.
3.51 Σε ένα 24ώρο DVD SHOP τα καινούρια DVD έχουν κωδικό new και χρεώνονται
1.5 € /ημέρα, ενώ τα παλιότερα έχουν κωδικό old και χρεώνονται 2 € / βδομάδα και 0.80 €
/ ημέρα καθυστέρησης μετά από τις 3 εβδομάδες. Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ»
που θα διαβάζει τον κωδικό ενός DVD, τις ημέρες της ενοικίασης και θα υπολογίζει τη
χρέωση.
3.52 Δίσεκτα είναι τα έτη που διαιρούνται με το 4 αλλά όχι με το 100, καθώς και εκείνα
που διαιρούνται με το 400. Να γραφτεί Πρόγραμμα που θα εκτελεί τα παρακάτω:
β. Θα εμφανίζει το μήνυμα «Έτος εκτός ορίων» στην περίπτωση που το έτος είναι
μικρότερο του 0 και μεγαλύτερο του 2100.
γ. Σε αντίθετη περίπτωση θα εμφανίζει το μήνυμα «Το έτος ΧΧΧΧ είναι δίσεκτο» στην
περίπτωση που ικανοποίουνται οι συνθήκες της εκφώνησης.
α. a = 10 β. a = -20 γ. a = 50
67
3.54 Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε κάθε περίπτωση
Αλγόριθμος Άσκηση
Διάβασε α,β
γ β^2 mod α
Αν γ > 1 τότε
γ α*5
αλλιώς
γ γ + α*5
Αν α + γ <= -10 τότε
ββ+γ
αα-γ
Αλλιώς_αν α + β <=20 τότε
αα+γ
Τέλος_αν
Τέλος_αν
Εμφάνισε β,α,γ
Τέλος Άσκηση_1
γ. Να βρείτε τι θα εμφανίσει.
68
3.56 Να εξηγήσετε τι θα εμφανίσει το παρακάτω τμήμα προγράμματος :
Χ3
Υ –8
Ζ0
Ω 20
ΑΝ Υ – Χ > 10 ΤΟΤΕ
ΑΝ Υ – Χ > 15 ΤΟΤΕ
ΖΧ+Υ+Ω
ΑΛΛΙΩΣ
Ω Χ*Υ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΑΛΛΙΩΣ
ΑΝ Ω – Υ < 7 ΤΟΤΕ
Χ3–Υ–Ζ
ΑΛΛΙΩΣ
Ω 5*Χ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΓΡΑΨΕ Χ,Υ,Ζ,Ω
Αλγόριθμος Θέμα_2
α 15
β α^2
γ (α+β) div 2
Αν (γ mod 2 = 0) ή (γ>=25) τότε
γ γ - 20
Αν οχι(γ > α) τότε
α β mod α
αλλιώς
γ γ div 2
τέλος_αν
αλλιώς
α α+ γ
γγ+β
Τέλος_αν
Εμφάνισε α,β
α α div β + γ
β β mod γ + α
γ γ mod α + β
Εμφάνισε α,β,γ
Τέλος Θέμα_2
69
7. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ – ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
α. Αν η Βαθμολογία (Β) είναι μεγαλύτερη από τον Μέσο όρο (ΜΟ) τότε να τυπώνει
“Πολύ καλά”, αν είναι ίση ή μικρότερη του Μέσου όρου μέχρι και 2 μονάδες να
τυπώνει “Καλά” και όταν είναι μικρότερη του Μέσου όρου περισσότερο από 2
μονάδες να τυπώνει “Μέτρια”.
β. Αν το τμήμα (ΤΜ) είναι Γ1 και η βαθμολογία (Β) είναι μεγαλύτερη από 15 τότε να
τυπώνει το επώνυμο (ΕΠ).
Αλγόριθμος πίνακας_τιμών
διάβασε χ,ω
α ω mod 4
αν (3*χ > ω) και (α>=3) τοτε
Εμφάνισε ‘περίπτωση 1’
αλλιως
αν (α>=χ) ή (οχι(ω - α)>2) τότε
εμφάνισε ‘περίπτωση 2’
αλλιως_αν α<χ τότε
εμφάνισε ‘περίπτωση 3’
αλλιως
εμφάνισε ‘περίπτωση 4’
τελος_αν
τέλος_αν
Τέλος πίνακας_τιμών
3.60 Ο χαρακτηρισμός του ύψους σε σχέση με την ηλικία για τους άνδρες δίνεται από
τον παρακάτω πίνακα :
Ηλικία Ύψος Χαρακτηρισμός
έως και 1,40 κοντός – μικρός
έως και 16 1,41 – 1,80 κανονικός – μικρός
1,81 και άνω ψηλός – μικρός
έως 1,70 κοντός – μεγάλος
17 και άνω 1,71 – 1,90 κανονικός - μεγάλος
1,91 και άνω ψηλός - μεγάλος
70
Να φτιάξετε αλγόριθμο ο οποίος αφού διαβάσει την ηλικία και το ύψος για έναν άνδρα θα
εκτυπώνει τον ανάλογο χαρακτηρισμό.
3.61 Ένα μηχάνημα ΑΤΜ χρεώνει προμήθεια 1/100 του ποσού ανάληψης από κάθε
πελάτη που το χρησιμοποιεί. Η ελάχιστη χρέωση όμως είναι 1 € και η μέγιστη είναι 3 €.
Να γίνει πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο :
3.62 Μια εταιρεία κινητής τηλεφωνίας χρεώνει τους συνδρομητές ακολουθώντας την
παρακάτω τιμολογιακή πολιτική.
Αλγόριθμος Πίνακας_Τιμών1
Χ2
ΥΧ^2-1
Ζ2*Χ+Υ-1
Αν Χ > Υ τότε
Υ Ζ mod X
ZX^2
Αλλιώς
X Ζ mod Y
ZY^2
Τέλος_Αν
Εκτύπωσε X, Y, Z
Τέλος Πίνακας_Τιμών1
71
3.64 Να σχηματίσετε τον πίνακα τιμών του παρακάτω αλγορίθμου. Τί θα εκτυπωθεί;
Αλγόριθμος Πίνακας_Τιμών2
α3
β1
γ5
Αν (α mod 2 = 1) ή (β >= 2) τότε
γγ+2
Αν (γ < β) τότε
αα^3
Αλλιώς
β4*β
Τέλος_αν
Τέλος_αν
α α mod β
β β mod γ
γ γ mod α
Εκτύπωσε α, β, γ
Τέλος Πίνακας_Τιμών2
Αλγόριθμος Διάγραμμα_Ροής2
Διάβασε τιμή
Αν (τιμή <= 0) τότε
α_τ1 (-1) * τιμή
Αλλιώς
α_τ1 τιμή
Τέλος_Αν
Εκτύπωσε α_τ1
Τέλος Διάγραμμα_Ροής2
Αλγόριθμος Διάγραμμα_Ροής3
Διάβασε α
Αν (α <= 2) τότε
τιμή 15
Αλλιώς_αν (α <= 10) τότε
τιμή 11
Αλλιώς_αν (α <= 20) τότε
τιμή 9
Αλλιώς
τιμή 5
Τέλος_αν
Εκτύπωσε τιμή
Τέλος Διάγραμμα_Ροής3
72
3.67 Ο κλιματισμός στα γραφεία μιας εταιρείας διαθέτει 3 αισθητήρες και
ενεργοποιείται μόνο αν ο μέσος όρος των θερμοκρασιών στα 3 σημεία είναι μικρότερος
από 8oC ή αν σε κάποιο από τα τρία σημεία είναι μικρότερο από 4 oC. Να αναπτυχθεί
αλγόριθμος που θα εκτυπώνει αν πρέπει να ενεργοποιηθεί ο κλιματισμός ή όχι
3.69 Μια ιδιωτική εταιρεία αποφάσισε να εφαρμόσει ενιαία πολιτική στη μισθοδοσία
του προσωπικού της. Έτσι, ο βασικός μισθός είναι 1200 €. Για τους αποφοίτους ΑΕΙ/ΤΕΙ
υπάρχει επίδομα 20% ενώ αν κάποιος διαθέτει μεταπτυχιακό τίτλο τότε το επίδομα
σπουδών γίνεται 29%. Επιπρόσθετα, κάθε υπάλληλος λαμβάνει χρονοεπίδομα 15% επί
του βασικού μισθού αν βρίσκεται μέχρι και 5 χρόνια στην εταιρεία, 25% αν βρίσκεται μέχρι
και 15 χρόνια ενώ 35% αν εργάζεται περισσότερα από 15 χρόνια στην εταιρεία. Να
αναπτύξετε αλγόριθμο που θα διαβάζει το όνομα του μισθωτού, το επίπεδο σπουδών (1.
βασική εκπαίδευση, 2. ΑΕΙ/ΤΕΙ και 3. Μεταπτυχιακές σπουδές) καθώς και τα έτη
υπηρεσίας και στη συνέχεια να υπολογίζει και να εκτυπώνει τις μηνιαίες αποδοχές του
3.70 Δίνεται ο παρακάτω αλγόριθμος σε φυσική γλώσσα κατά βήματα. Να μετατραπεί
σε ισοδύναμο αλγόριθμο, πρόγραμμα και διάγραμμα ροής.
Αλγόριθμος : Ασκηση_μετατροπής
Είσοδος : ακέραιοι αριθμοί α,β
Έξοδος : ακέραιοι αριθμοι α,γ
ο
Βήμα 1 : θέσε γ = (α+β) div 3
Βήμα 2ο : αν γ > 2 τότε πήγαινε στο βήμα 3 αλλιώς πήγαινε στο 6
Βήμα 3ο : θέσε α = α - γ
ο
Βήμα 4 : τύπωσε το γ
Βήμα 5ο : πήγαινε στο βήμα 7
ο
Βήμα 6 : τύπωσε το μήνυμα ‘Λάθος’
Βήμα 7ο : τύπωσε το α
73
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο
ΔΟΜΗ
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Κεφάλαιο 4ο – ∆οµή Επανάληψης
Α. Θεωρία
Χαρακτηριστικά :
Οι εντολές του βρόχου εκτελούνται μια επιπλέον φορά όσο η συνθήκη που
ελέγχεται παραμένει αληθής. Μόλις αυτή γίνει ψευδής ο αλγόριθμος συνεχίζει
αμέσως μετά το Τέλος_επανάληψης.
Τη στιγμή που γίνεται ο έλεγχος της συνθήκης για πρώτη φορά, αν αυτή
βρεθεί ψευδής τότε δεν εκτελείται καμία επανάληψη.
Αν η συνθήκη βρέθηκε για μια φορά αληθής και δεν γίνει ποτέ ψευδής τότε η
επανάληψη θα εκτελεστεί άπειρες φορές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση
έχουμε κάνει λάθος, παραβιάζεται το κριτήριο της περατότητας και η
διαδικασία ονομάζεται ατέρμονας βρόχος.
77
Σε διάγραμμα ροής η εντολή Όσο αναπαρίσταται ως εξής :
Χαρακτηριστικά :
Οι εντολές του βρόχου εκτελούνται χωρίς έλεγχο της συνθήκης για την
πρώτη φορά. Όσο η συνθήκη που ελέγχεται παραμένει ψευδής η
επανάληψη συνεχίζεται. Μόλις γίνει αληθής ο αλγόριθμος συνεχίζει αμέσως
μετά το Μέχρις_ότου.
Αν η συνθήκη βρέθηκε για μια φορά ψευδής και δεν γίνει ποτέ αληθής τότε η
επανάληψη θα εκτελεστεί άπειρες φορές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση
έχουμε κάνει λάθος και ο βρόχος ονομάζεται ξανά ατέρμονας βρόχος.
78
Ομοιότητες και διαφορές των δύο παραπάνω εντολών !!!
Και στις δύο εντολές η συνθήκη πρέπει με κάποιο τρόπο να αλλάζει τιμή
πριν από το τέλος επανάληψης για να αποφεύγονται οι ατέρμονες βρόχοι.
Στην πρώτη οι εντολές εκτελούνται όταν η συνθήκη είναι αληθής, ενώ στη
δεύτερη όταν είναι ψευδής.
Στην πρώτη μπορεί να μην έχουμε καμία επανάληψη ενώ στη δεύτερη θα
έχουμε τουλάχιστον μια.
Στην πρώτη ο έλεγχος της συνθήκης γίνεται στην αρχή ενώ στη δεύτερη στο
τέλος του βρόχου.
79
Σημαντική παρατήρηση (Έλεγχος ορθότητας δεδομένων) !!!
Θεωρούμε ότι ένας αλγόριθμος ζητάει εισαγωγή του βαθμού ενός μαθητή
στην κλίμακα [0,100] και δεν επιτρέπεται η εισαγωγή άλλων τιμών.
... ...
Αρχή_επανάληψης Διάβασε Β
Διάβασε Β Όσο (Β < 0) ή (Β > 100) επανάλαβε
Μέχρις_ότου (Β >=0) και (Β<=100) Εμφάνισε ‘ Έδωσες λάθος ‘
... Διάβασε Β
Τέλος_επανάληψης
...
Παρατηρήστε τις συνθήκες στα δύο παραδείγματα. Η μια είναι το συμπλήρωμα της άλλης.
Η Μεχρις_ότου είναι καλύτερη γιατί δεν χρειάζεται εισαγωγή αρχικής τιμής πριν
από την επανάληψη. Η Όσο μας δίνει τη δυνατότητα να τυπώσουμε μήνυμα
λάθους. Πάντως και με τους δύο παραπάνω τρόπους, ο αλγόριθμος δεν θα
συνεχίσει αν δε δοθούν σωστές τιμές για το βαθμό.
...
Αρχή_επανάληψης
Διάβασε απ α’ τρόπος
Μέχρις_ότου (απ=’Σ’) ή (απ=’Λ’) ή (απ=’ΔΞ’)
Διάβασε απ
Οσο (απ<>’Σ’) και (απ<>’Λ’) και (απ<>’ΔΞ’) επανάλαβε β’ τρόπος
Γράψε ‘Έδωσες λάθος δεδομένα’
Διάβασε απ
Τέλος_επανάληψης
4.1.3 Η εντολή Για ... από ... μέχρι ... με_βήμα ...
Αυτή η εντολή διαφοροποιείται αρκετά από τις δύο προηγούμενες. Κατά κανόνα
χρησιμοποιείται όταν το πλήθος των επαναλήψεων είναι γνωστό. Ας δούμε τη
σύνταξη της εντολής.
Για <Μεταβλητή> από <αρχική τιμή> μέχρι <τελική τιμή> με_βήμα <τιμή>
...
Εντολές
...
Τέλος_επανάληψης
80
Δίνουμε το παρακάτω παράδειγμα μέσα από το οποίο θα γίνει πιο κατανοητή η
λειτουργία της εντολής.
Σε ότι αφορά το διάγραμμα ροής της εντολής Για έχει την ίδια αναπαράσταση με
αυτό της εντολής Οσο. Πρέπει όμως να είμαστε προσεκτικοί στα εξης τρια σημεία
κατά τη μετατροπή.
Τοποθέτηση του βήματος της Για πριν τον τερματισμό του βρόχου.
81
Παράδειγμα 2 Δίνονται 50 αριθμοί, εύρεση πλήθους θετικών
Μια άλλη σημαντική κατηγορία ασκήσεων είναι αυτή που ζητάει να βρούμε το
μέγιστο ή το ελάχιστο ενός συνόλου δεδομένων. Η λογική της μεθόδου είναι η εξής :
Υποθέτουμε ότι το πρώτο δεδομένο είναι το μεγαλύτερο (ή αντίστοιχα το
μικρότερο). Στη συνέχεια συγκρίνουμε κάθε νέο δεδομένο με το τρέχον μέγιστο ( ή
αντίστοιχα ελάχιστο) και αναλόγως αλλάζουμε το μέγιστο (ή αντίστοιχα το ελάχιστο)
ή το αφήνουμε ίδιο. Το παρακάτω παράδειγμα θα βοηθήσει αρκετά στην
κατανόηση.
Παράδειγμα 1 Εύρεση του μεγαλύτερου μεταξύ 10 ακεραίων αριθμών.
α’ τρόπος β’ τρόπος
82
Σε κάποιες ασκήσεις όμως καθορίζεται από την εκφώνηση το εύρος τιμών των
δεδομένων όποτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια εναλλάκτική μέθοδος που φαίνεται
παρακάτω.
Ας υποθέσουμε ότι στο προηγούμενο παράδειγμα είχαμε από την εκφώνηση ότι οι
αριθμοι που θα διαβαστούν είναι θετικοί. Τότε θα μπορούσαμε να δώσουμε την εξής
λύση :
α’ τρόπος β’ τρόπος
83
Β. Ερωτήσεις
4.4 Να αναλύσετε τη σύνταξη καθεμιάς από τις εντολές επανάληψης καθώς επίσης και
τα βασικά χαρακτηριστικά τους.
4.5 Να αναφέρετε τις ομοιότητες και τις διαφορές των εντολών Όσο και Μέχρις_ότου.
4.10 Τι γνωρίζετε για τον υπολογισμό αθροίσματος, πλήθους και γινομένου στον
προγραμματισμό ;
4.11 Ποιοι κανόνες διέπουν τη χρήση εμφωλευμένων βρόχων μέσα ένα πρόγραμμα ;
84
Γ. Λυμένα Θέματα
Κατόπιν, βρίσκουμε τους περιττούς αριθμούς της δεύτερης στήλης, δηλαδή 3 και 1
και προσθέτουμε τους αντίστοιχους της πρώτης : 188 + 376 = 564 , αυτό είναι το
ζητούμενο γινόμενο.
Αλγόριθμος Ρωσικός_Πολλαπλασιασμός
ΓΙΝ 0
Διάβασε x,y
Όσο y > 0 επανάλαβε
Αν y mod 2 = 1 τότε
ΓΙΝ ΓΙΝ + x
Τέλος_αν
x x*2
y y div 2
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε ‘Το γινόμενο είναι : ‘,ΓΙΝ
Τέλος Ρωσικός_Πολλαπλασιασμός
α. Για i από 5 μέχρι 8 με βημα -3 β. Για κ από -6 μέχρι 4 με βήμα 1.5 γ. Για i από 3 μέχρι 3 με βήμα 2
δ. α 4 ε. α 4 ζ. α 4
Αρχή_επαναλήψης Αρχή_επαναλήψης Αρχή_επαναλήψης
α α^2 α α^2 αα-1
μέχρις_ότου α < 16 μέχρις_ότου α < 0 μέχρις_ότου α < 0
η. β 10 θ. β -1 ι. β 4
Όσο β > 0 επανάλαβε Όσο β > 0 επανάλαβε Όσο β >0 επανάλαβε
ββ-3 ββ-3 ββ+3
τελος_επανάληψης τελος_επανάληψης τελος_επανάληψης
85
α. Καμία επανάληψη γιατί η αρχική τιμή < τελική τιμή και το βήμα είναι αρνητικό.
4.14 Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές των μεταβλητών Ν, Μ και Β, όπως αυτές
τυπώνονται σε κάθε επανάληψη, και την τιμή της μεταβλητής Χ που τυπώνεται μετά το
τέλος της επανάληψης, κατά την εκτέλεση του παρακάτω αλγόριθμου.
Αλγόριθμος Αριθμοί
Α←1
Β←1
Ν←0
Μ←2
Όσο Β < 6 επανάλαβε
Χ←Α+Β
αν Χ MOD 2 = 0 τότε
Ν←Ν+1
αλλιώς
Μ←Μ+1
Τέλος_αν
Α←Β
Β←Χ
Εμφάνισε Ν, Μ, Β
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε Χ
Τέλος Αριθμοί
86
η η η η
Αλγόριθμος 1 Επαναλ. 2 Επαναλ. 3 Επαναλ. 4 Επαναλ.
Αλγόριθμος Αριθμοί -
Α←1 Α=1
Β←1 Β=1
Ν←0 Ν=0
Μ←2 Μ=2
Όσο Β < 6 επανάλαβε ΑΛΗΘΗΣ ΑΛΗΘΗΣ ΑΛΗΘΗΣ ΑΛΗΘΗΣ ΨΕΥΔΗΣ
Χ←Α+Β Χ=2 Χ=3 Χ=5 Χ=8 -
Αν Χ MOD 2= 0 τότε ΑΛΗΘΗΣ ΨΕΥΔΗΣ ΨΕΥΔΗΣ ΑΛΗΘΗΣ -
Ν←Ν+1 Ν=1 - - Ν=2 -
αλλιώς - - - -
Μ←Μ+1 - Μ=3 Μ=4 - -
Τέλος_αν - - - - -
Α←Β Α=1 Α=2 Α=3 Α=5 -
Β←Χ Β=2 Β=3 Β=5 Β=8 -
Εμφάνισε Ν, Μ, Β 1,2,2 1,3,3 1,4,5 2,4,8 -
Τέλος_επανάληψης - - - - -
Εμφάνισε Χ - - - - 8
Τέλος Αριθμοί - - - - -
Στη συνέχεια συγκεντρώνουμε αυτά που εμφανίζονται σε έναν πίνακα εμφανίσεων όπως
τον παρακάτω :
ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΜΦΑΝΙΣΕΩΝ
Αριθμ. Επαναλ. Ν Μ Β Χ
η
1 επανάληψη 1 2 2 -
η
2 επανάληψη 1 3 3 -
η
3 επανάληψη 1 4 5 -
η
4 επανάληψη 2 4 8 -
- - - - 8
87
4.16 Να μετατρέψετε τις παρακάτω δομές επανάληψης από την εντολή που δίνονται
στην εντολή που ζητείται όπου αυτό είναι εφικτό, προσέχοντας πάντα να έχουμε το ίδιο
αποτέλεσμα.
α. Β5
Για κ από 14 μέχρι 2 με_βήμα -3
Β Β^2-Β Να μετατραπεί σε ισοδύναμη Όσο ...... επανάλαβε
Τελος_επανάληψης
Β5
κ 14
Όσο κ >= 2 επανάλαβε
Β Β^2-Β
κκ-3
Τελος_επανάληψης
88
β. β5
Χ0
Όσο β < 12 επανάλαβε
ΧΧ+β–1 Να μετατραπεί σε ισοδύναμη Για ... από ... μέχρι
ββ+3
Τελος_επανάληψης
Χ0
Για β από 5 μέχρι 11 με_βήμα 3
ΧΧ+β-1
Τελος_επανάληψης
γ. Χ0
Υ1
Όσο Χ > – 6 επανάλαβε
ΥΥ+4 Να μετατραπεί σε ισοδύναμη Μέχρις_ότου .......
ΧΧ–2
Υ Υ^2 + Χ
Τέλος_επανάληψης
Χ0
Υ1
Αρχή_επανάληψης
ΥΥ+4
ΧΧ–2
Υ Υ^2 + Χ
Μέχρις_ότου Χ <= -6
δ. Χ0
Υ1
Αρχή_επανάληψης
ΥΥ+4 Να μετατραπεί σε ισοδύναμη Όσο ...... επανάλαβε
Χ Χ*Υ
Μέχρις_ότου Χ >= 100
Χ0
Υ1
Όσο Χ < 100 επανάλαβε
ΥΥ+4
Χ Χ*Υ
Τέλος_επανάληψης
89
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΡΙΘΜΟΙ_ΑΡΝΗΤΙΚΟΙ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Χ , ΑΘΡ1 , ΑΘΡ2 , ΓΙΝ
ΑΡΧΗ
ΑΘΡ1 0
ΑΘΡ2 0
ΓΙΝ 1
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ ‘ΔΩΣΕ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟ Ή 0 ΓΙΑ ΤΕΛΟΣ’
ΔΙΑΒΑΣΕ Χ
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Χ <=0
ΟΣΟ Χ <> 0 ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
ΑΘΡ1 ΑΘΡ1 + Χ^2
ΑΝ Χ < –500 ΤΟΤΕ
ΑΘΡ2 ΑΘΡ2 + 1
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΑΝ (Χ <= –4) ΚΑΙ (Χ>= –15) ΤΟΤΕ
ΓΙΝ ΓΙΝ*Χ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ ‘ΔΩΣΕ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟ Ή 0 ΓΙΑ ΤΕΛΟΣ’
ΔΙΑΒΑΣΕ Χ
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Χ <=0
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ ‘ΑΘΡΟΙΣΜΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΩΝ = ‘,ΑΘΡ1
ΓΡΑΨΕ ‘ΠΛΗΘΟΣ < –500 = ‘,ΑΘΡ2
ΓΡΑΨΕ ‘ΓΙΝΟΜΕΝΟ –15 <= ΑΡΙΘΜΟΥ <= –4 : ‘,ΓΙΝ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
90
Δ. Θέματα για λύση
1. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
4.18 Για κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις να σημειώσετε (Σ) αν αυτή είναι σωστή
και (Λ) αν αυτή είναι λάθος.
Στήλη Α Στήλη Β
Εκφράσεις Αλγοριθμικές έννοιες
α. αριθμητική παράσταση
(έκφραση)
1. Χ Χ+2
β. μεταβλητή
2. 3+ Α > Β
γ. λογική παράσταση
3. Τύπωσε Β
δ. δομή ακολουθίας
4. Όσο Κ<3 επανάλαβε
εντολές
ε. δομή επανάληψης
Τέλος_επανάληψης
στ. εντολή εκχώρησης
5. Χ - (Χ/2)*2
ζ. εντολή εξόδου
91
4.21 Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις.
α. Ελλειψη
β. Ρόμβος
γ. Ορθογώνιο
δ. Κύκλος
α. Επιλογή
β. Εκτύπωση
γ. Ανάγνωση
δ. Υπολογισμός
ε. Επανάληψη
α. Επιλογή
β. Επανάληψη
γ. Ανάγνωση
δ. Πολλαπλή Εκτύπωση
α. Πολλαπλασιασμό επί 4
β. Πολλαπλασιασμό επί 2
γ. Διαίρεση δια 4
δ. Διαίρεση δια 2
92
Να γράψετε στο τετράδιο σας πόσες φορές εκτελείται η εντολή1 για κάθε έναν από τους
παρακάτω συνδυασμούς των τιμών των μεταβλητών τ1, τ2 και β.
α. Για i από 5 μέχρι 8 με βημα 3 β. Για κ από 7 μέχρι 1 με βήμα -1.5 γ. Για i από 3 μέχρι 3 με βήμα 0
δ.α 4 ε. α 4 ζ. α 14
Αρχή_επαναλήψης Αρχή_επαναλήψης Αρχή_επαναλήψης
α α^2 – α^3 α1 αα–5
μέχρις_ότου α <= 8 μέχρις_ότου α < 0 μέχρις_ότου α > 0
η. β 1 θ. β 8 ι. β 4
Όσο β > 0 επανάλαβε Όσο β >= 0 επανάλαβε Όσο β <= 0 επανάλαβε
ββ–3 β β^2 ββ+1
τελος_επανάληψης τελος_επανάληψης τελος_επανάληψης
4.26 Να μετατρέψετε τις παρακάτω δομές επανάληψης από την εντολή που δίνονται
στην εντολή που ζητείται όπου αυτό είναι εφικτό, προσέχοντας πάντα να έχουμε το ίδιο
αποτέλεσμα.
α. Β2
Για κ από 1 μέχρι 7 με_βήμα 3
ΒΒ+5
Τελος_επανάληψης Να μετατραπεί σε ισοδύναμη Όσο ...... επανάλαβε
β. β1
Χ 10
Όσο β <= 6 επανάλαβε
ββ+2
Χβ-1
Τελος_επανάληψης Να μετατραπεί σε ισοδύναμη Για ... από ... μέχρι
γ. Χ4
Υ1
Όσο Χ >= -1 επανάλαβε
ΥΥ+5
ΧΧ–2
ΥΥ+Χ
Τέλος_επανάληψης Να μετατραπεί σε ισοδύναμη Μέχρις_ότου .......
93
δ. Χ 30
Υ1
Αρχή_επανάληψης
ΥΥ+4
Χ Χ*Υ
Μέχρις_ότου Χ = 50 Να μετατραπεί σε ισοδύναμη Όσο ...... επανάλαβε
1 Αλγόριθμος Άσκηση
2 Τέλος_επανάληψης
3 αα+i
4 i8
5 Εμφάνισε α
6 i i +2
7 α0
8 Όσο i < 98 επανάλαβε
9 Τέλος Άσκηση
ΧΑ
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ Χ
ΧΧ+2
ΜΕΧΡΙΣ ΟΤΟΥ Χ > Μ
α. Τι θα εμφανίσει αν Α = 4 και Μ = 9
β. Τι θα εμφανίσει αν Α = - 5 και Μ = 0
94
4.30 Τι τύπου αλγοριθμική συνιστώσα πρέπει να χρησιμοποιήσετε για τα παρακάτω
στοιχεία υπολογισμού ; Γράψετε το αντίστοιχο τμήμα δηλώσεων.
α.
ΔΙΑΒΑΣΕ Μισθός
ΟΣΟ Μισθός <> 0 ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
Άθροισμα 0
ΑΝ Μισθός > Μέγιστος ΤΟΤΕ
Μέγιστος Μισθός
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΑΝ Μισθός < Ελάχιστος ΤΟΤΕ
Ελάχιστος Μισθός
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
Άθροισμα Άθροισμα + Μισθός
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
β.
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Άθροισμα 0
ΑΝ Μισθός > Μέγιστος ΤΟΤΕ
Μέγιστος Μισθός
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΑΝ Μισθός < Ελάχιστος ΤΟΤΕ
Ελάχιστος Μισθός
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
Άθροισμα Άθροισμα+Μισθός
ΔΙΑΒΑΣΕ Μισθός
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Μισθός <> 0
γ.
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 100
Άθροισμα 0
ΔΙΑΒΑΣΕ Μισθός
ΑΝ Μισθός > Μέγιστος ΤΟΤΕ
Μέγιστος Μισθός
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
95
ΑΝ Μισθός < Ελάχιστος ΤΟΤΕ
Ελάχιστος Μισθός
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
Άθροισμα Άθροισμα + Μισθός
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
4.32 α. Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει αριθμούς και όσο αυτοί είναι
πολλαπλάσια του 4 θα τους εμφανίζει. Σε αντίθετη περίπτωση θα εμφανίζει
το μήνυμα ‘Τέλος εισαγωγής αριθμών’.
4.34 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει ονόματα πόλεων και όσο το όνομα είναι
διαφορετικό του ‘τέλος’ θα εισάγονται 5 θερμοκρασίες που σημειώθηκαν, θα υπολογίζεται
και θα εμφανίζεται ο μέσος όρος και το όνομα της πόλης. Στη συνέχεια θα εμφανίζεται το
κατάλληλο μήνυμα όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
4.35 Να γίνει πρόγραμμα που θα δέχεται αριθμούς και όσο αυτοί είναι διαφορετικοί το
0 θα υπολογίζει το πλήθος των αρνητικών, το άθροισμα των θετικών και το γινόμενο των
πολλαπλασίων του 5. Στην συνέχεια θα εμφανίζει αυτά που υπολόγισε καθώς και το μέσο
όρο των θετικών. ( Κατά τον υπολογισμό του μέσου όρου πρέπει να προσέξετε να μην
παραβιαστεί κάποιο κριτήριο των αλγορίθμων).
96
4.36 Δίνεται το παρακάτω διάγραμμα ροής :
α. Να μετατραπεί σε αλγόριθμος.
β. Να εκτελεστεί για Υ = 3.
97
4.40 Δίνεται το παρακάτω διάγραμμα ροής :
β. Να εκτελεστεί για Υ = 3.
4.43 Να γίνει αλγόριθμος που θα εμφανίζει τους ακεραίους αριθμούς από 52 μέχρι
124. Να γίνει διάγραμμα ροής.
4.44 Να γίνει αλγόριθμος που θα εμφανίζει τους άρτιους αριθμούς από 13 μέχρι 232.
Να γίνει διάγραμμα ροής.
98
4.45 Να γίνει αλγόριθμος που θα εμφανίζει τα πολλαπλάσια του 6 μεταξύ των αριθμών
17 και 256.
4.48 Να γίνει αλγόριθμος που θα διαβάζει 120 αριθμούς και θα υπολογίζει και θα
εμφανίζει το άθροισμα τους.
4.49 Να γίνει πρόγραμμα που θα υπολογίζει το γινόμενο των αριθμών από 5 έως 12
και θα το εμφανίζει.
4.51 Να γίνει πρόγραμμα που θα διαβάζει 1250 βαθμούς μαθητών και θα υπολογίζει
και θα εμφανίζει πόσοι πέρασαν τη βάση (>=10) καθώς και πόσοι αρίστευσαν (>= 18,5).
4.52 Να γίνει πρόγραμμα που θα διαβάζει τις μέσες θερμοκρασίες σε μια πόλη για ένα
έτος, θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το μέσο όρο της πόλης.
4.53 Να γραφεί αλγόριθμος που θα εμφανίζει στην οθόνη όλους τους τριψήφιους
αριθμούς (100 – 999) με αντίστροφη σειρά. Στη συνέχεια να γίνει το αντίστοιχο διάγραμμα
ροής.
4.54 Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα εμφανίζει τους κύβους των
αριθμών από 50 έως 70 και θα εμφανίζει το αποτέλεσμα στην οθόνη με την εξής μορφή :
«Ο αριθμός είναι ο Χ και ο κύβος του είναι Υ».
4.56 Να γίνει αλγόριθμος που θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το μέσο όρο των
πολλαπλασίων του 8 που βρίσκονται μεταξύ του 135 και του 1792.
99
5. ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΗ ΔΟΜΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
4.60 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει μια ακολουθία θετικών αριθμών και για
καθέναν από αυτούς θα εμφανίζει αν είναι άρτιος ή περιττός, θα υπολογίζει και θα
εμφανίζει το πλήθος των πολλαπλασίων του 9. Το τέλος της εισαγωγής των αριθμών θα
δίνεται με την εισαγωγή του 0.
4.61 Μια μπάλα αφήνεται να πέσει από μια ταράτσα ύψους 30 μέτρων. Να
κατασκευάσετε πρόγραμμα που θα υπολογίζει και θα εμφανίζει σε πόσες αναπηδήσεις η
μπάλα θα φτάσει σε ύψος λιγότερο από 2 μέτρα, αν είναι γνωστό οτι σε κάθε πρόσκρουση
με το έδαφος χάνει το 40% του ύψους της.
100
4.62 Να γράψετε πρόγραμμα το οποίο
α. Θα διαβάζει αριθμούς
4.63 Η ταμίας ενός πολυκαταστήματος καταχωρεί για κάθε προιον τον κωδικό και την
τιμή του. Όταν καταχωρήσει όλα τα προιόντα εισάγει τον κωδικό 0. Να γίνει αλγόριθμος
που θα εξομοιώνει την παραπάνω διαδικασία υπολογίζοντας και τυπώνοντας το συνολικό
ποσό των αγορών καθώς και το πλήθος των προιόντων.
4.65 Να γραφτεί πρόγραμμα στη ΓΛΩΣΣΑ, το οποίο θα διαβάζει για κάθε μαθητή το
όνομα του και 3 βαθμούς, θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το μέσο όρο του. Η διαδικασία
θα σταματάει όταν δοθεί ως ονοματεπώνυμο το κενό.
101
4.69 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει άγνωστο πλήθος αριθμών και να
υπολογίζει τον μεγαλύτερο από αυτούς. Το τέλος της εισαγωγής των αριθμών θα γίνεται
όταν εισαχθεί το -1 και δεν υπάρχει περίπτωση να δοθεί από την αρχή.
4.70 Πηγαίνεις σε ένα πολυκατάστημα και παρατηρείς τις τιμές (€) για 4 διαφορετικά
είδη γάλακτος και την ποσότητα (ml) της κάθε συσκευασίας.äïò ÔéìÞ Ðïóüôçôá
Να γραφτεί ένας αλγόριθμος που θα υπολογίζει και θα εμφανίζει την ονομασία του
γάλακτος που έχει την πλέον συμφέρουσα τιμή ( χαμηλότερo λόγο € / ml).
4.72 Να σχεδιαστεί αλγόριθμος που θα αποδίδει το παιχνίδι «Μάντεψε τον αριθμό που
σκέφτηκα σε κ προσπάθειες». Συγκεκριμένα :
4.73 Να γίνει διάγραμμα ροής και στη συνέχεια να γραφεί αλγόριθμος που θα
υπολογίζει τις τιμές των παρακάτω συναρτήσεων για χ = 2,5 έως 50 με βήμα 1,5 και θα
τυπώνει κάθε φορά τα αποτελέσματα σε μια γραμμή. Συναρτήσεις : x2, 3 x και ΕΦ(x).
α. Να διαβάζει τις ποσότητες σε κιλά των παραπάνω υλικών που μάζεψαν οι μαθητές
σε κάθε σχολείο.
γ. Να βρίσκει και να εμφανίζει το πλήθος των σχολείων που μάζεψαν πάνω από 500
κιλά αλουμινίου, το συνολικό χαρτί που μαζεύτηκε και τέλος αν η συνολική
ποσότητα γυαλιού ξεπερνά τους 10 τόνους, να εμφανίζεται το μήνυμα
‘Συγχαρητήρια’ .
4.75 Α. Να γραφεί πρόγραμμα που να δέχεται έναν άγνωστο αριθμό βαθμών που
πήρε ένας φοιτητής σε μια εξεταστική, και να εμφανίζει το μέσο όρο
βαθμολογίας του και το πλήθος των μαθημάτων που έδωσε με την εξής
μορφή π.χ. «Ο Μ.Ο. των 4 μαθημάτων είναι 8,3». Το τέλος της εισόδου των
μαθημάτων θα γίνεται όταν δοθεί για βαθμός το –1. Αν δοθεί μόνο το –1 να
εμφανίζεται το μήνυμα «Δεν έδωσες κανένα μάθημα».
102
Β. Τι εντολές θα προσθέτατε στο παραπάνω πρόγραμμα για να αποφύγετε το να
δώσει κάποιος μη αποδεκτούς βαθμούς δεδομένου ότι η βαθμολογία είναι στην
κλίμακα [0,10];
4.76 Ένα μηχάνημα ΑΤΜ χρεώνει προμήθεια 1/100 του ποσού ανάληψης από κάθε
πελάτη που το χρησιμοποιεί. Η ελάχιστη χρέωση όμως είναι 1 € και η μέγιστη είναι 3 €.
Να γίνει πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο :
4.77 Να γράψετε αλγόριθμο που θα δέχεται ένα φυσικό αριθμό και θα υπολογίζει -
εμφανίζει το πλήθος των διαιρετών του. Κατά την εισαγωγή του φυσικού θα αποκλείεται η
είσοδος αρνητικών αριθμών και του μηδέν.
α. Θα διαβάζει την ηλικία 500 ανθρώπων και θα ελέγχει αν αυτή είναι μεταξύ του 1 και
του 100.
1Μ 0
Ζ0
ΓΙΑ Χ ΑΠΟ 0 ΜΕΧΡΙ 10 ΜΕ_ΒΗΜΑ 2
2 ΑΝ Χ < 5 ΤΟΤΕ
3 Ζ Ζ +Χ
4 ΑΛΛΙΩΣ
5 ΜΜ+Χ–1
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
103
α. Να το εκτελέσετε και να συμπληρώσετε πίνακα τιμών σύμφωνα με το παρακάτω
υπόδειγμα.
Αλγόριθμος Θέμα_2
Διάβασε Χ
Αν Χ mod 2 = 0 τότε
Για i από 1 μέχρι 3
Χ←Χ+3
Τέλος_επανάληψης
Τέλος_αν
Αν Χ mod 2 < > 0 τότε
Για i από 5 μέχρι 3 με_βήμα –1
Χ←Χ+i
Τέλος_επανάληψης
Τέλος_αν
Τέλος Θέμα_2
α. για Χ = 1
β. για Χ = 2
104
4.82 Να εκτελέσετε το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου, για Κ = 2 και L = 14. Να
γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές των μεταβλητών Χ, Υ καθώς αυτές τυπώνονται με την
εντολή Εμφάνισε Χ, Υ (τόσο μέσα στη δομή επανάληψης όσο και στο τέλος του
αλγορίθμου).
Χ Κ
Y L
Αν Χ > Υ τότε
ΤΕΜΡ Χ
Χ Υ
Υ ΤΕΜΡ
Τέλος_αν
Όσο Υ<> 0 επανάλαβε
ΤΕΜΡ Υ
Υ Χ ΜOD Y
Χ TEMP
Εμφάνισε Χ, Υ
Τέλος_επανάληψης
Υ (Κ * L) DIV X
Εμφάνισε Χ, Υ
105
4.84 Να εξηγήσετε τι θα εμφανίζει ο παρακάτω αλγόριθμος.
Αλγόριθμος Εμφάνιση
Α0
Β1
Γ2
Για i από 2 μέχρι 7 με_βήμα 3
ΑΑ+i
Αν Α < = 4 τότε
Για j από 1 μέχρι Α
ΒΒ+1
Τέλος_επανάληψης
Αλλιώς
Γ Γ*i
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε Α, Β, Γ
Τέλος Εμφάνιση
4.85 Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου που έχουν αριθμηθεί κάποιες εντολές.
Χ 1
1 Όσο Χ < 5 επανάλαβε
2 Α 3*Χ – 5
Β2–Α–4
CΒ+Χ+Α
3 Αν Α > Β τότε
4 Αν Α > C τότε
5 MAX A
αλλιώς
MAX C
Τέλος αν
αλλιώς
Αν Β > C τότε
MAX Β
αλλιώς
MAX C
Τέλος αν
Τέλος αν
6 Εμφάνισε Χ, Α, Β, C, MAX
Χ Χ+2
Τέλος επανάληψης
106
4.86 Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου που έχουν αριθμηθεί κάποιες εντολές.
Αλγόριθμος Άσκηση
1 χ5
2 Όσο χ<=7 επανάλαβε
3 y 3-χ
4 χχ+1
5 Τέλος_επανάληψης
6 Εκτύπωσε χ , y
Τέλος Άσκηση
Να το εκτελέσετε και να συμπληρώσετε πίνακα σύμφωνα με το παρακάτω υπόδειγμα.
Αριθμός εντολής Τιμή μεταβλητής Συνθήκη – Τιμή Έξοδος στην οθόνη
1 χ=5
2 5 <= 7 – Αληθής
... ... ... ...
5
... ... ... ...
α. χ3 β. χ3
Όσο χ<5 επανάλαβε Όσο χ<5 επανάλαβε
Εμφάνισε χ χχ+1
χχ+1 Εμφάνισε χ
Τέλος_επανάληψης Τέλος_επανάληψης
γ. χ3 δ. χ3
Όσο χ<=5 επανάλαβε Αρχή_επανάληψης
Εμφάνισε χ Εμφάνισε χ
χχ+1 χχ+1
Τέλος_επανάληψης Μέχρις_ότου χ>5
4.88 Ένας υποψήφιος αγοραστής κατοικίας μετά από επίσκεψη σε μεσιτικό γραφείο
πώλησης ακινήτων πήρε τις εξής πληροφορίες:
Ένα σπίτι θεωρείται "ακριβό", όταν η τιμή πώλησης ανά τετραγωνικό μέτρο είναι
μεγαλύτερη των 6100 €, "φτηνό" όταν η τιμή πώλησης είναι μικρότερη των 4000 € και σε
οποιαδήποτε άλλη περίπτωση η τιμή θεωρείται "κανονική". Να αναπτύξετε αλγόριθμο που
για καθένα από τα 10 σπίτια που είδε :
β. Να υπολογίζει την κατηγορία κόστους στην οποία ανήκει και να εμφανίζει το μήνυμα
: "ακριβή τιμή" ή "φτηνή τιμή" ή "κανονική τιμή".
107
4.89 Να γραφτεί αλγόριθμος που θα επιλύει την εξίσωση 3χ5 – 5χ + δ = 0 στο
διάστημα [-1000, +1000] . Το δ θα δίνεται από το χρήστη και ο αλγόριθμος πρέπει να
σταματά όταν βρεθούν 3 λύσεις ή όταν το χ είναι εκτός διαστήματος. Φυσικά ο
υπολογιστής δεν μπορεί να λύσει εξισώσεις. Ο μόνος τρόπος για να λύσει την εξίσωση
είναι δοκιμάζοντας τους αριθμούς κάθε φορά. Κάθε φορά που θα εντοπίζεται μια λύση
πρέπει να την εμφανίζετε. Στο τέλος θα εμφανίζεται το πλήθος των λύσεων. Σε περίπτωση
που δεν έχει βρεθεί καμμιά λύση θα τυπώνεται το μήνυμα «Αδύνατη».
4.90 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει αριθμούς και θα τους προσθέτει όσο
αυτοί είναι > 5. Στη συνέχεια θα εμφανίζει το άθροισμα , το πλήθος και το μέσο όρο τους.
α. S1 = 5 2 + 10 2 + .... + 95 2 + 100 2
4
β. S 2 = 5 2 + 10 2 + .... μέχρι το άθροισμα να ξεπεράσει την τιμή 100 . Στο συγκεκριμένο
ερώτημα πρέπει να τυπώνεται και το πλήθος των όρων του αθροίσματος.
4.93 Στο πλαίσιο προγράμματος για την πρόληψη της αυξημένης χοληστερόλης σε
μαθητές λυκείων εξετάστηκαν τυχαία από διάφορα σχολεία 450 μαθητές. Για κάθε παιδί
καταχωρήθηκαν τα ακόλουθα στοιχεία :
1. ονοματεπώνυμο μαθητή
Οι φυσιολογικές τιμές χοληστερόλης στο αίμα κυμαίνονται από 80 έως και 140 mg/dl.
Nα αναπτύξετε αλγόριθμο που :
β. Θα εμφανίζει για κάθε παιδί του οποίου η περιεκτικότητα σε χοληστερόλη στο αίμα
είναι εκτός των φυσιολογικών τιμών, το ονοματεπώνυμο, το φύλο και την
περιεκτικότητα σε χοληστερόλη
108
4.94 Να αναπτύξετε αλγόριθμο που θα διαβάζει Ν ακεραίους (Ν δεδομένος ακέραιος)
και θα υπολογίζει και τυπώνει το μέσο όρο των περιττών.
4.95 Για κάθε μαθητή δίνονται τα στοιχεία: ονοματεπώνυμο, προφορικός και γραπτός
βαθμός ενός μαθήματος.
β. Ελέγχει αν ο προφορικός και ο γραπτός βαθμός είναι από 0 μέχρι και 20.
γ. Υπολογίζει τον τελικό βαθμό του μαθήματος, ο οποίος είναι το άθροισμα του30%
του προφορικού βαθμού και του 70% του γραπτού βαθμού. Επίσης θα τυπώνει το
ονοματεπώνυμο του μαθητή και τον τελικό βαθμό του μαθήματος.
δ. Υπολογίζει και τυπώνει το ποσοστό των μαθητών που έχουν βαθμό μεγαλύτερο του
18.
Αλγόριθμος Άσκηση
α0
Για κ από 100 μέχρι 1 με_βήμα -2
Αρχή_επανάληψης
α α + 2*κ
Μέχρις_ότου α > κ^3
Εμφάνισε α
Τέλος_επανάληψης
Τέλος Άσκηση
109
4.98 Το τμήμα Μαθηματικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έκανε
μια έρευνα σε 200 αποφοίτους προκειμένου να βγάλει κάποια συμπεράσματα για τη
διάρκεια φοίτησης των φοιτητών του.
Για το σκοπό αυτό ζητείται να κατασκευαστεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ», το οποίο για τον
καθένα από τους 200 αποφοίτους θα διαβάζει σε πόσα χρόνια ολοκλήρωσε τις σπουδές
του και στη συνέχεια θα υπολογίζει :
β. Το ποσοστό των φοιτητών που τελειώνουν τις σπουδές τους χωρίς καθυστέρηση (4
χρόνια).
4.99 Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα διαβάζει ένα σύνολο αριθμών και
θα υπολογίζει τον μικρότερο και τον μεγαλύτερο. Το τέλος του συνόλου αριθμών θα
δηλώνεται μόλις δοθεί ο αριθμός -999. Σε περίπτωση που δοθεί απευθείας -999 θα
τυπώνεται το μήνυμα «Δεν δόθηκε κανένας έγκυρος αριθμός».
Θα διαβάζει τις παραγγελίες των πελατών ανάλογα με τον κωδικό μέχρι να δοθεί η τιμή
999, ενώ παράλληλα θα βρίσκει και θα εμφανίζει το πλήθος των παραγγελιών ανά
κατηγορία. Κατά την εισαγωγή των κωδικών αυτοί πρέπει να ελέγχονται κι αν δεν είναι
δεκτοί να τυπώνεται το μήνυμα ‘ΛΑΘΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ’ και να ξαναδίνεται ο κωδικός.
α. Για καθεμία από τις παραπάνω στροφές θα διαβάζει τον αριθμό μηνιαίων
ατυχημάτων και θα εμφανίζει αν είναι επικίνδυνη ή όχι.
β. Θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το πλήθος τόσο των επικίνδυνων, όσο και των μη
επικίνδυνων στροφών.
110
4.102 Να γραφεί ξεχωριστό πρόγραμμα για τον υπολογισμό του καθενός από τα
παρακάτω αθροίσματα :
S1 = 1 + 2 + ... + n
S2 = 1n + 2n + ... + nn
S3 = 1 + a + a2 + ... + an
S4 = 5 + 10 + ...5 ⋅ n
Να θεωρήσετε ότι το a και το n πρέπει να είναι ακέραιοι και μεγαλύτεροι του μηδενός. Να
αποκλειστούν οι μη δεκτές τιμές με έλεγχο εγκυρότητας.
4.103 Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα διαβάζει αριθμούς και θα τους
προσθέτει. Η διαδικασία θα πρέπει να συνεχίζεται μέχρι το άθροισμα να γίνει μεγαλύτερο ή
ίσο από 1000. Στο τέλος εμφανίστε το άθροισμα και το πλήθος των όρων που
προστέθηκαν.
4.104 Θέλετε να φτιάξετε ένα πρόγραμμα που να υπολογίζει τη συνολική διάρκεια των
μουσικών CD που γράφετε στον υπολογιστή σας . Το πρόγραμμα θα πρέπει να διαβάζει
τις διάρκειες των τραγουδιών (λεπτά, δευτερόλεπτα) και να υπολογίζει τη συνολική τους
διάρκεια, καθώς και τον αριθμό τους, Η εισαγωγή των τραγουδιών να σταματάει όταν δοθεί
ως διάρκεια 0 λεπτά και 0 δευτερόλεπτα. Στο τέλος, θα πρέπει να εμφανίζει μήνυμα αν
χωράνε τα συγκεκριμένα τραγούδια σε CD των 74 λεπτών ή όχι.
4.105 Τις ώρες αιχμής, η χρέωση για σύνδεση στο internet είναι 1 μονάδα ανά 270
δευτερόλεπτα.
Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο να διαβάζει τη διάρκεια που είναι κάποιος
συνδεδεμένος στο internet (σε δευτερόλεπτα) καθένας από τους 50 χρήστες ενός κόμβου
και να υπολογίζει τις μονάδες και το συνολικό ποσό χρέωσης (1 μονάδα - 0,30 €).
Για παράδειγμα αν η διάρκεια είναι 271 δευτερόλεπτα, τότε ο χρήστης χρεώνεται με 2 μονάδες.
4.106 Μια εταιρεία κινητής τηλεφωνίας χρεώνει τους συνδρομητές ακολουθώντας την
παρακάτω τιμολογιακή πολιτική.
δ. Θα εμφανίζει όνομα , χρέωση χωρίς ΦΠΑ και πληρωτέο ποσό του καθενός.
111
4.107 Μια εταιρεία είσπραξης διοδίων στην Αττική Οδό χρησιμοποιεί την ακόλουθη
μέθοδο για την ενημέρωση των οδηγών που πλησιάζουν, σχετικά με το αντίτιμο που
πρόκειται να πληρώσουν. Για κάθε όχημα που περνά αναγνωρίζεται ο τύπος με τη
βοήθεια φωτοκύτταρου (‘Α’ αυτοκίνητο, ‘Φ’ φορτηγό και ‘Μ’ μοτοσικλέτα) και εμφανίζεται
σε οθόνη το αντίστοιχο αντίτιμο που είναι για κάθε κατηγόρια. 2,70 €, 3,50 € και 1 €
αντίστοιχα.
Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος :
α. Θα διαβάζει τον τύπο του οχήματος και θα ελέγχει την εγκυρότητα ώστε να
επιτρέπονται μόνο οι παραπάνω τιμές και θα τερματίζει μόλις δοθεί ως τύπος
οχήματος η λέξη «Κλέισαμε».
Αλγόριθμος Διάγραμμα
Διάβασε χ
Για i από 1 μέχρι 8 με βήμα 2
yχ+i–5
Τέλος_επανάληψης
εμφάνισε χ,y
Τέλος Διάγραμμα
Αλγόριθμος άσκηση
Διάβασε χ,ν
μν
ζχ
α1
Όσο μ > 0 επανάλαβε
Όσο μ mod 2 = 0 επανάλαβε
μ μ div 2
ζ ζ*ζ
Τέλος_επανάληψης
μμ-1
α α*ζ
Τέλος_επανάληψης
εκτύπωσε α
Τέλος άσκηση
Στη συνέχεια σχηματίστε πίνακα τιμών για : α. χ=4 και ν=2 β. χ=3 και ν=3.
Τί θα εκτυπωθεί σε καθεμιά από τις παραπάνω περιπτώσεις; Μελετώντας τα
αποτελέσματα ποια πιστεύετε ότι είναι η λειτουργία του αλγορίθμου;
112
4.110 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει για 2000 άτομα, το όνομα, το φύλο, το
ύψος και το βάρος τους και θα εκτυπώνει :
(Θεωρήστε δεδομένο ότι στο σύνολο των 2000 ατόμων υπάρχουν και άντρες και γυναίκες)
4.111 Να γίνει αλγόριθμος που θα διαβάζει 100 αριθμούς και τυπώνει το μήνυμα «
Όλοι είναι Θετικοί»,στην περιπτωση που αυτό συμβαίνει. Σε αντίθετη περίπτωση θα
τυπώνει το μήνυμα « Υπάρχουν και αρνητικοί».
4.115 Να κάνετε αλγόριθμο που θα διαβάζει Ν αριθμούς (το Ν θα δίνεται επίσης από
τον χρήστη) και θα τους αφαιρεί από μία αρχική τιμή. Έστω ότι η αρχική τιμή είναι το 200.
113
4.117 Κρατάει κάποιος 250€ και θέλει να αγοράσει 7 δώρα για τους φίλους του ενόψει
του Πάσχα.
Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει την τιμή του κάθε δώρου που σκέφτεται να
αγοράσει και εφόσον επαρκούν τα χρήματα το αγοράζει. Η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι να
αγοραστούν και τα 7 δώρα.
Στο τέλος να τυπώνει το μέσο όρο κόστους των δώρων που πήρε, την πιο ακριβή τιμή
δώρου καθώς και το πιθανό περίσσευμα χρημάτων. Αν δεν υπάρχει περίσσευμα θα
τυπώνει το μήνυμα «Ξοδεύτηκαν όλα τα χρήματα».
α. Θα διαβάζει το πλήθος Ν των εργαζομένων και θα ελέγχει την εγκυρότητα του ώστε
να είναι μη αρνητικό και μικρότερο ίσο του 50.
β. Για κάθε υπάλληλο θα διαβάζει το όνομα και τις ώρες που δούλεψε καθεμιά από τις
7 ημέρες της εβδομάδας και θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το σύνολο ωρών.
γ. Αν για κάθε ώρα ο εργάτης παίρνει 8€ να εμφανίσετε τον εβδομαδιαίο μισθό του.
δ. Θα εμφανίζει το μικρότερο μισθό που δόθηκε και το όνομα του εργάτη που τον
πήρε.
4.119 Στο χρηματιστήριο μια μετοχή ξεκινάει με μια τιμή ανοίγματος και κατά τη
διάρκεια της συνεδρίασης η τιμή αυξάνεται η μειώνεται ανάλογα με τη ζήτηση και την
προσφορά.
β. Θα διαβάζει τα ποσοστά ανόδου ή πτώσης ( π.χ. +5% ή -3% ) και θα εμφανίζει την
νέα τιμή που διαμορφώνεται όσο το ποσοστό είναι διαφορετικό του 1000.
114
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο
ΔΟΜΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ
Κεφάλαιο 5ο – ∆οµές ∆εδοµένων – Μονοδιάστατοι
Πίνακες
Α. Θεωρία
5.2.1 Η Στοίβα
Για να κατανοήσει κανείς την έννοια της στοίβας αρκεί να φέρει στο νου του μια
στοίβα με πιάτα σε ένα εστιατόριο. Τα πιάτα αποτελούν τα δεδομένα. Κάθε φορά
που ένα πιάτο πλένεται τοποθετείται φυσικά στην κορυφή της στοίβας και φεύγει
πρώτο. Αυτός ο κανόνας χρήσης των δεδομένων ονομάζεται ιεραρχία της δομής.
Στην σ τοίβα η ιεραρχία είναι η LIFO (last in first out). Πρέπει όμως να μελετήσουμε
και τις βασικές λειτουργίες μιας στοίβας. Αυτές είναι : Ώθηση στοιχείου στην κορυφή
της στοίβας (push) και απώθηση ενός δεδομένου (pop). Στη στοίβα είναι πιθανό να
117
παρατηρηθούν δυο φαινόμενα. Η υπερχείλιση και η υποχείλιση. Η μεν πρώτη
ονομάζεται Overflow και συμβαίνει όταν συνεχίζουμε να τοποθετούμε πιάτα και
κάποια στιγμή η στήλη καταρρεύσει αφού δεν θα αντέχει άλλο πιάτο. Η δεύτερη
ονομάζεται Underflow και συμβαίνει όταν τελειώσουν τα πιάτα και δεν υπάρχει άλλο
στη στοίβα. Στις σύγχρονες γλώσσες προγραμματισμού τέτοια φαινόμενα είναι
σπάνιο να παρουσιαστούν διότι χρησιμοποιούνται σύγχρονες δυναμικές στοίβες.
5.2.2 Η Ουρά
Η έννοια της ουράς μπορεί να μελετηθεί σαν την ουρά που παρουσιάζεται σε ένα
ταμείο ενός σουπερμάρκετ ή στο ταμείο ενός κινηματογράφου. Εδώ τα δεδομένα
είναι οι άνθρωποι που περιμένουν και οι λειτουργίες είναι η εισαγωγή (enqueue) και
εξαγωγή (dequeue). Εισαγωγή σημαίνει να μπει στο τέλος της ουράς ένας
άνθρωπος που μόλις έφτασε. Εξαγωγή σημαίνει να εξυπηρετηθεί αυτός που είναι
την περισσότερη ώρα στην ουρά. Έτσι έχουμε μια διαφορετική ιεραρχία που
ονομάζεται FIFO (first in first out). Η ουρά διαθέτει δύο δεικτες τον εμπρός (front)
και τον πίσω (rear) που δείχνουν τον πρώτο πελάτη και τον τελευταίο αντίστοιχα.
Μόλις ένας πελάτης εξυπηρετηθεί, ο δείκτης μπρός κινείται στην αμέσως επόμενη
θέση. Μόλις ένας νέος πελάτης εισαχθεί στην ουρά, ο δείκτης πίσω θα μετακινηθεί
στην επόμενη θέση.
5.2.3 Ο Πίνακας
Οι πίνακες είναι μια κατηγορία δομών δεδομένων που προσφέρονται για μελέτη
ενός αρχάριου προγραμματιστή λόγω της απλότητας τους αλλά ταυτόχρονα και της
μεγάλης σημασίας τους. Η έννοια του πίνακα στον προγραμματισμό δεν απέχει
πολύ από αυτήν στα μαθηματικά. Πρόκειται με απλά λόγια για μια μεταβλητή που
μπορεί να αποθηκεύσει ταυτόχρονα πολλές διαφορετικές τιμές και όχι μόνο μία
όπως έχουμε δει ως τώρα. Οι πίνακες χωρίζονται σε μονοδιάστατους και
πολυδιάστατους. Από τους πολυδιάστατους θα ασχοληθούμε μόνο με τους
δισδιάστατους. Επιπλέον είναι στατικές δομές δεδομένων και διατηρούν σταθερό
μέγεθος που δηλώνεται στην αρχή του αλγόριθμου.
Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρουμε κάποια βασικά σημεία που αφορούν στη
χρήση των πινάκων. Είναι απαραίτητοι όταν το πρόγραμμα έχει κάποιες ιδιαίτερες
απαιτήσεις που δε μπορούν να καλυφθούν από απλές μεταβλητές που
παίρνουν μια μόνο τιμή. Όμως, όπως και κάθε άλλη δομή δεδομένων έχουν
πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Γι αυτό πρέπει να είμαστε προσεκτικοί βάσει των
αναγκών του κάθε προβλήματος και να αποφεύγεται η άσκοπη χρήση πινάκων. Τα
ίδια ισχύουν και για τους πολυδιάστατους πίνακες μόνο που τα πράγματα είναι λίγο
πιο πεπλεγμένα. Γενικά πρέπει να ακολουθούμε τον εξής κανόνα :
118
5.3.1 Δήλωση δεδομένων πινάκων
Δεδομένα // Χ , Ν //
Αν η εκφώνηση λέει «Δίνεται πίνακας table που περιέχει 100 αριθμούς» τότε η
εντολή συντάσσεται :
Με τις παραπάνω εντολές δηλώσαμε ένα πίνακα Χ που περιέχει Ν στοιχεία, ένα
πίνακα table με 100 στοιχεία .
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : Α[10]
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ : ΧΑΡ[500]
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Β[30]
ΛΟΓΙΚΕΣ : Κ[5]
5.3.4 Υπολογισμός αθροίσματος όλων των στοιχείων του πίνακα Α[50] και
εύρεση μέσου όρου
SUM 0
Για i από 1 μέχρι 50
SUM SUM + A[i]
Τέλος_επανάληψης
ΜΟ SUM/50
119
5.3.5 Υπολογισμός αθροίσματος των στοιχείων 11 – 49 του πίνακα Α[50]
SUM 0
Για i από 11 μέχρι 49
SUM SUM + A[i]
Τέλος_επανάληψης
i1
ΟΣΟ (Π[ i ] <> 34) KAI (i <= 100) ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
ΓΡΑΨΕ Π[ i ]
ii+1
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
120
5.3.8 Χρήση της εντολής Αποτελέσματα // // σε αλγόριθμους
Οι παραπάνω εντολές ταξινομούν τον πίνακα σε αύξουσα σειρά δηλάδή από τον
μικρότερο προς το μεγαλύτερο. Για ταξινόμηση σε φθίνουσα σειρά η συνθήκη
γίνεται : Αν Α[ j – 1] < A[ j ] τότε.
121
Επιπλέον σε αλγόριθμους μπορούμε για την αντιμετάθεση των τιμών να
χρησιμοποιούμε την εντολή Αντιμετάθεσε Α[ j - 1] , Α[ j ] αντί των εντολών που
αναφέραμε πιο πάνω. Σε Πρόγραμμα όμως κάτι τέτοιο δεν είναι σωστό.
Με τον όρο συνένωση – συγχώνευση δομών δεδομένων εννοούμε την ενοποίηση δύο ή
περισσοτέρων δομών σε μια ενιαία. Ειδικά για τους πίνακες θα κάνουμε τον εξής
διαχωρισμό των παραπάνω εννοιών :
Από τον Α[Ν] = [ 1 , 3 , 6 , 9 , ... , 25] και τον Β[Μ] = [ 2 , 3 , 4 , 5 , 7 , 11 , ... ,15 , 20] να
δημιουγήσουμε τον Γ[ Ν + Μ ] που θα είναι κι αυτός ταξινομημένος σε αύξουσα σειρά.
Ι1
J1
Κ1
ΟΣΟ Ι <= Ν ΚΑΙ J <= Μ ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
! Όσο και οι δύο πίνακες έχουν στοιχεία
ΑΝ Α[Ι] < Β[J] ΤΟΤΕ
Γ[Κ] Α[Ι]
Κ Κ+1
Ι Ι+1
ΑΛΛΙΩΣ
Γ[Κ] Β[J]
Κ Κ+1
J J +1
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
! Μεταφορά των υπολοίπων στοιχείων του Α ή του Β
ΑΝ Ι > Ν ΤΟΤΕ
ΓΙΑ Λ ΑΠΟ Κ ΜΕΧΡΙ Ν+Μ
Γ[Λ] Β[J]
J J +1
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΑΛΛΙΩΣ
122
ΓΙΑ Λ ΑΠΟ Κ ΜΕΧΡΙ Ν+Μ
Γ[Λ] Α[Ι]
Ι Ι+1
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
Παρατήρηση
Ειδικά για την περίπτωση που οι πίνακες περιέχουν ίσο πλήθος στοιχείων (Ν στοιχεία)
ισχύει ο παραπάνω αλγόριθμος αλλά όπου Μ βάζουμε πάλι Ν.
Με τον όρο διαχωρισμό εννοούμε τη διαδικασία κατά την οποία ένας πίνακας
διασπάται σε άλλους πίνακες ανάλογα με κάποια ιδιοτητα. Στο παρακάτω
παράδειγμα δίνεται πίνακας Χ[100] με ακεραίους και θα δημιουργήσουμε δύο νέους
πίνακες Α[ ? ] και Β [ ? ] που ο ένας θα περιέχει τους άρτιους και ο άλλος τους
περιττούς. Τοποθετώ ? γιατί δεν γνωρίζουμε πόσοι άρτιοι και πόσοι περιττοί
υπάρχουν μέσα στον πίνακα Χ.
Δεδομένα // Χ //
Κ0
Λ0
Για i από 1 μέχρι 100
Αν X[ i ] mod 2 = 0 τότε
ΚΚ+1
Α[K] X[ i ]
Αλλιώς
ΛΛ+1
Β[Λ] X[ i ]
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
Αποτελέσματα // Α , Κ , Β , Λ //
Απαραίτητη βέβαια είναι και η χρήση της δομής επανάληψης ΓΙΑ ... ΑΠΟ ...
123
Β. Ερωτήσεις
5.4 Να αναφέρετε τις βασικές λειτουργίες (πράξεις) επί των δομών δεδομένων.
5.11 Να δοθεί ο ορισμός της έννοιας της ταξινόμησης και να περιγραφεί η ταξινόμηση
ευθείας ανταλλαγής.
Γ. Λυμένα Θέματα
γ. Θα συγκρίνει τα 5 πρώτα στοιχεία των πινάκων. Στην περίπτωση που είναι ίδια θα
εμφανίζει κατάλληλο μήνυμα.
ε. Θα διαβάζει ένα κλειδί και θα ελέγχει αν αυτό υπάρχει στον πίνακα Β με τη μέθοδο
σειριακής αναζήτησης.
124
Αλγόριθμος Διεργασίες
α. Για i από 1 μέχρι 10
Διάβασε Α[i]
Τέλος_επανάληψης
Για i από 1 μέχρι 150
Διάβασε Β[i]
Τέλος_επανάληψης
β. ΜΙΝ Α[1]
Για i από 2 μέχρι 10
Αν Α[i] < ΜΙΝ τότε ΜΙΝ Α[i]
Τέλος_επανάληψης
ΜΑΧ Β[1]
Για i από 2 μέχρι 150
Αν Β[i] > ΜΑΧ τότε
ΜΑΧ Β[i]
Τέλος_αν
Τέλος_επαναληψης
γ. done αληθής
Για i από 1 μέχρι 5
Αν Α[i] <> B[i] τότε
done ψευδής
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
δ. ΜΟ 0
ΠΛ 0
Για i από 1 μέχρι 10
ΜΟ ΜΟ + Α[i]
Tέλος_επανάληψης
ΜΟ ΜΟ / 10
Για i από 1 μέχρι 150
Αν Β[i] < 0 Τότε
ΠΛ ΠΛ + 1
Τέλος_αν
Tέλος_επανάληψης
ε. Διάβασε key
done ψευδής
position 0
i1
Όσο (done = ψευδής) και (i <= 150 ) Επανάλαβε
Αν Β[i] = key Τότε
done Αληθής
position i
Αλλιώς
ii+1
125
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
Αν done = Αληθής Τότε
Γράψε ‘Το κλειδί βρέθηκε στη θέση ’,position
Αλλιώς
Γράψε ‘δεν υπάρχει το κλειδί στον πίνακα ‘
Τέλος_αν
Τέλος_Διεργασίες
K0
L1 5
L2 A[L1-2]
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 3
ΑΝ 5*Ι = L1 TOTE
D L2^2 + Α[Ι+2]
ΑΛΛΙΩΣ
K L1 MOD 2 – Α[Ι]
TEΛΟΣ_ΑΝ
ΑΝ D > K TOTE
MAX D
ΑΛΛΙΩΣ
ΜΑΧ K
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΓΡΑΨΕ D,K
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Χ L1^2 – D + K
Να σχηματίσετε πίνακα που θα περιέχει τις τιμές που παίρνουν οι παραπάνω μεταβλητές.
Τι θα εμφανίσει ο αλγόριθμος ; Ποια η τιμή της μεταβλητής Χ ;
Πίνακας Α : -5 0 -4 2 7 1
Αλγόριθμος -
K0 K=0
L1 5 L1 = 5
L2 A[L1-2] L2 = -4
η η η
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 3 I = 1 (1 επανάληψη) Ι = 2 (2 επανάληψη) Ι = 3 (3 επανάληψη)
ΑΝ 5*Ι = L1 TOTE Αληθής Ψευδής Ψευδής
D L2^2 + Α[Ι+2] D=12 - -
ΑΛΛΙΩΣ - Αληθής Αληθής
K L1 MOD 2 – Α[Ι] - K=1 K=5
TEΛΟΣ_ΑΝ - - -
ΑΝ D > K TOTE Aληθής Αληθής Αληθής
MAX D ΜΑΧ = 12 ΜΑΧ = 12 ΜΑΧ = 12
ΑΛΛΙΩΣ - - -
ΜΑΧ K - - -
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ - - -
ΓΡΑΨΕ D,K 12,0 12,1 12,5
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ - - -
Χ L1^2 – D + K Χ = 18
Σχηματίζουμε τώρα τον πίνακα μεταβλητών που αποτελεί την απάντηση της άσκησης.
126
Αρ. Επαν. I K D L1 L2 MAX X
- - 0 - 5 -4 - -
η
1 1 0 12 5 -4 12 -
η
2 2 1 12 5 -4 12 -
η
3 3 5 12 5 -4 12 -
- 3 5 12 5 -4 12 18
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΥΩΝΥΜΟ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Σ[6], ΤΙΜΕΣ[11] , Ι , Κ , X
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : S
ΑΡΧΗ
! ΔΙΑΒΑΣΜΑ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 6
ΓΡΑΨΕ ‘ΔΩΣΕ ΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ Α(‘,Ι-1,’)’
ΔΙΑΒΑΣΕ Σ[Ι]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
! ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ ΤΙΜΩΝ
Κ1
ΓΙΑ Χ ΑΠΟ 0 ΜΕΧΡΙ 20 ΜΕ ΒΗΜΑ 2
S0
ΑΝ Χ = 0 ΤΟΤΕ
S Σ[1]
ΑΛΛΙΩΣ
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 6
S S + Σ[Ι]*Χ^(Ι-1)
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΙΜΕΣ[Κ] S
K K+1
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
127
! ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 11
ΓΡΑΨΕ ΤΙΜΕΣ[Ι]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
5.16 Δίνονται ο πληθωρισμός, τα έσοδα εξαγωγών και το κατά κεφαλήν εισόδημα για
καθεμιά από τις 15 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να αναπτύξετε αλγόριθμο που
Αλγόριθμος Ευρώπη
! α ερώτημα
Εμφάνισε ‘ Δώστε τα στοιχεία κάθε χώρας ‘όνομα – πληθωρ – κατά κεφ. - έσοδα’
Για Ι από 1 μέχρι 15
Διάβασε ΟΝΟΜ[Ι] , ΠΛ[Ι] , ΚΚ[Ι] , ΕΕ[Ι]
Τέλος_επανάληψης
! β ερώτημα
ΜΟ 0
Για Ι από 1 μέχρι 15
ΜΟ ΜΟ + ΠΛ[Ι]
Τέλος_επανάληψης
ΜΟ ΜΟ / 15
Εμφάνισε ‘ Μέσος Πληθωρισμός = ‘ , ΜΟ
128
! γ ερώτημα
ΜΙΝ ΚΚ[1]
κ1
Για Ι από 2 μέχρι 15
Αν ΚΚ[Ι] < ΜΙΝ τότε
ΜΙΝ ΚΚ[Ι]
κΙ
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε ‘Η χώρα με το μικρότερο κατά κεφαλήν είναι η:’, ΟΝΟΜ[κ]
! δ ερώτημα
Για Ι από 2 μέχρι 15
Για j από 15 μέχρι Ι με_βημα -1
Αν ΕΕ[j-1] < EE[j] τότε
Αντιμετάθεσε EE[j-1] , EE[j]
Αντιμετάθεσε ΟΝΟΜ[j-1] , ΟΝΟΜ[j]
Αντιμετάθεσε ΚΚ[j-1] , ΚΚ[j]
Αντιμετάθεσε ΠΛ[j-1] , ΠΛ[j]
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
Τέλος_επανάληψης
! ε ερώτημα
Για Ι από 1 μέχρι 15
Εμφάνισε ΟΝΟΜ[Ι] , ΠΛ[Ι] , ΚΚ[Ι] , ΕΕ[Ι]
Τέλος_επανάληψης
Τέλος Ευρώπη
129
Δ. Θέματα για λύση
1. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
5.18 Η ουρά είναι μια δομή δεδομένων. Να περιγράψετε την ουρά με ένα παράδειγμα
από την καθημερινή ζωή.
5.21 Για κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις να σημειώσετε (Σ) αν αυτή είναι σωστή
και (Λ) αν αυτή είναι λάθος.
130
γ. Ο μοναδικός αλγόριθμος ταξινόμησης είναι ο αλγόριθμος της φυσαλίδας.
5.22 Για κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις να σημειώσετε (Σ) αν αυτή είναι σωστή
και (Λ) αν αυτή είναι λάθος.
β. Ένας πίνακας δεν μπορεί να περιέχει περισσότερες από μία φορές ένα στοιχείο με
την ίδια τιμή.
γ. Για τον υπολογισμό του μέσου όρου ενός πίνακα αριθμών πρέπει να προσπελαστεί
ολόκληρος ο πίνακας.
Α. Να παρουσιάσετε τη μορφή της στοίβας μετά την εκτέλεση των παρακάτω λειτουργιών:
Β. Τι πρέπει να προσέχουμε κατά την ώθηση στοιχείου σε στοίβα και τι κατά την
απώθηση;
Να δώσετε τη μορφή που θα πάρει η ουρά μετά από καθεμιά από τις παρακάτω
λειτουργίες.
131
5.25 Ο παρακάτω αλγόριθμος ταξινομεί τον πίνακα ακεραίων Α με φθίνουσα διάταξη.
Να συμπληρώσετε τα τμήματα που λείπουν.
Αλγόριθμος Συμπλήρωση
Δεδομένα // Ν, Α //
Για i από …. μέχρι …. με_βήμα ….
Για j από …. μέχρι ….. με_βήμα ….
Αν Α[ ] ….. Α[ ] τότε
….. …..
….. A[ j ]
….. temp
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
Τέλος_επανάληψης
Αποτελέσματα // Ν, Α //
Τέλος Συμπλήρωση
κ0
Για i από 10 μέχρι 2 με_βήμα -2
Β[κ] Α[i]
κ κ+ 1
Τέλος_επανάληψης
5.30 Να γίνει πρόγραμμα που θα διαβάζει ένα πίνακα 85 πραγματικών αριθμών και θα
εμφανίζει αυτούς που βρίσκονται στις άρτιες θέσεις του και είναι αρνητικοί.
5.31 Να γίνει πρόγραμμα που θα διαβάζει ένα πίνακα 24 ακεραίων αριθμών και θα
εμφανίζει αυτούς που βρίσκονται στις περιττές θέσεις του και είναι πολλαπλάσια του 2.
132
5.33 Να γίνει πρόγραμμα το οποίο θα διαβάζει ένα πίνακα Α με 50 ονόματα και έναν
με τις αντίστοιχες βαθμολογίες ( να γίνεται έλεγχος εγκυρότητας ώστε να βρίσκονται στο
διάστημα [0,100] ) σ’ ένα διαγωνισμό και στη συνέχεια θα εμφανίζει τα ονόματα και τις
βαθμολογίες όσων πέρασαν το 70.
5.34 Να γίνει αλγόριθμος που θα διαβάζει ένα πίνακα 1000 ακεραίων αριθμών και στη
συνέχεια θα υπολογίζει και θα τυπώνει το πλήθος των πολλαπλασίων του 5 που
περιέχονται στον πίνακα.
5.36 Να γίνει αλγόριθμος που θα διαβάζει έναν πίνακα 300 αριθμών και θα εμφανίζει
το ποσοστό των αριθμών που είναι μεγαλύτεροι από 120.
5.40 Να γίνει πρόγραμμα που θα διαβάζει ένα πίνακα 50 ακεραίων αριθμών και στη
συνέχεια θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το γινόμενο όσων από αυτούς τελειώνουν σε 4.
133
5.43 Να γραφεί αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει την ημερήσια βροχόπτωση σε cm για
ένα χρόνο και θα εμφανίζει το μέσο όρο. (Υπόδειξη : Κατά τους υπολογισμούς να θεωρήσετε ότι
κάθε μήνας έχει 30 μέρες και όλο το έτος 360 μέρες). Στη συνέχεια εμφανίστε τον αριθμό των
ημερών που η βροχόπτωση ξεπέρασε το μέσο όρο. Είναι απαραίτητη η χρήση πίνακα ;
Αιτιολογήστε την απάντηση σας.
5.45 Σε μια τάξη οι μαθητές που θα διαγωνιστούν για να στελεχώσουν την ομάδα
9
μπάσκετ, είναι αυτοί που το ύψος τους ξεπερνάει τα του συνολικού μέσου ύψους.
10
Να γραφτεί πρόγραμμα που θα δέχεται το ύψος και τα ονόματα των 30 μαθητών μιας
τάξης και θα τα καταχωρεί σε κάταλληλους πίνακες. Στη συνέχεια θα εμφανίζει τα ονόματα
των μαθητών που θα διαγωνιστούν για μια θέση στην ομάδα.
5.46 Να γίνει αλγόριθμος που με δεδομένους δυο πίνακες Μ[30] και Ν[20] θα εμφανίζει
το μέγιστο του Μ και το ελάχιστο του Ν.
5.50 Να γίνει πρόγραμμα που θα διαβάζει ένα πίνακα Κ με 90 ακέραιους και στη
συνέχεια θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το άθροισμα και το μέσο όρο αυτών που
βρίσκονται στις θέσεις από 28 μέχρι 63 και είναι διάφορετικοί από το ελάχιστο του πίνακα.
134
6. ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΝ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ – ΣΕΙΡΙΑΚΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
5.51 Δίνεται μονοδιάστατος πίνακας Α, 400 στοιχείων, που είναι ακέραιοι αριθμοί. Να
αναπτύξετε πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο θα ταξινομεί με τη μέθοδο της φυσαλίδας
τα στοιχεία του πίνακα Α σε αύξουσα σειρά.
β. Υπολογίζει και θα εμφανίζει τις 2 μεγαλύτερες και τις 2 μικρότερες θερμοκρασίες και
τα ονόματα των μηνών κατά τους οποίους σημειώθηκαν.
135
7. ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΑΛΓΟΡΙΘΜΩΝ
Ποιες τιμές τυπώνονται με την εντολή : εμφάνισε i, k, A[i], A[k] , καθώς εκτελείται το
παραπάνω τμήμα αλγορίθμου ;
α. Τις τιμές των μεταβλητών Α, Β , Lmin , Lmax , min , max, όπως αυτές εκτυπώνονται
σε κάθε επανάληψη.
136
5.59 Δίνονται ο πίνακας Α=( -5 , 0 , -4 , 2 , 7 , -1 ) και το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου:
Αλγόριθμος Εμφάνιση
Για i από 1 μέχρι 10
Αν i mod 2 <> 0 τότε
Α[i] i+2
Αλλιώς
Α[i] A[i-1] – 3
Τελος_αν
Τέλος_επανάληψης
Για i από 1 μέχρι 10
Εμφάνισε Α[i]
Τέλος_επανάληψης
Τέλος Εμφάνιση
Να μεταφερθεί στο τετράδιό σας ο ακόλουθος πίνακας και να συμπληρωθεί για όλες τις
τιμές του J, που αντιστοιχούν σε I=2 και Ι=3
137
ΠΙΝΑΚΑΣ
Ι J 1η 2η 3η 4η 5η
2
5.63 Ένα κέντρο διασκέδασης έχει 35 τραπέζια. Κάθε Σάββατο ο ιδιοκτήτης κάνει
δώρο το λογαριασμό σε όποια τραπέζια έχουν κάνει λογαριασμό μεγαλύτερο από το
διπλάσιο του μέσου όρου όλων των τραπεζιών. Να γραφεί πρόγραμμα που θα εκτελεί τα
παρακάτω :
138
5.64 Ένα περιοδικό ηλεκτρονικών υπολογιστών αξιολόγησε 50 μοντέλα Η/Υ κάνοντας
μία σειρά από τεστ στον καθένα. Για τον κάθε Η/Υ, ανάλογα με τις επιδόσεις του,
υπολογίστηκε ο γενικός του δείκτης. Στα τέλος της αξιολόγησης δόθηκε ο τίτλος της «πιο
έξυπνης αγοράς» στον Η/Υ που είχε το μεγαλύτερο λόγο γενικού δείκτη προς τιμή. Να
αναπτύξετε αλγόριθμο που να διαβάζει 50 μοντέλα Η/Υ, τους γενικούς τους δείκτες και τις
τιμές τους και να εμφανίζει το μοντέλο το οποίο αποτελεί την «πιο έξυπνη αγορά».
α. Θα εμφανίζει τις μάρκες που έχουν κάνει πωλήσεις πάνω από 10000.
5.68 Δίνονται 2 πίνακες Α[300] και Β[100] που περιέχουν πραγματικούς αριθμούς. Να
γράψετε αλγόριθμο που θα μεταφέρει τις 100 πρώτες θέσεις του πίνακα Α σε ένα πίνακα
Γ. Στη συνέχεια θα ελέγχει αν οι Β και Γ περιέχουν τα ίδια στοιχεία εμφανίζοντας τα
κατάλληλα μηνύματα.
5.69 Στη δεξίωση ενός γάμου έχει καταρτιστεί λίστα καλεσμένων. Στον πίνακα ΟΝOM
καταχωρείται το όνομα κάθε καλεσμένου και στον πίνακα ΤΡΑΠ καταχωρείται ο αριθμός
του τραπεζιού όπου τοποθετείται. Σημειώνεται ότι τα τραπέζια διαθέτουν 10 θέσεις και ότι
το συνολικό πλήθος των καλεσμένων είναι 1500. Να αναπτύξετε αλγόριθμο που με
δεδομένα τα στοιχεία των πινάκων :
139
α. Θα διαβάζει ένα όνομα ενός καλεσμένου και θα εκτυπώνει το τραπέζι στο οποίο
έχει τοποθετηθεί,
β. Θα διαβάζει τον αριθμό ενός τραπεζιού και θα εκτυπώνει τη λίστα των ατόμων που
κάθονται σε αυτό.
5.71 Δίνονται δύο πίνακες Α[50] και Β[30] που περιέχουν ακέραιους αριθμούς. Να γίνει
αλγόριθμος ο οποίος :
γ. Θα ελέγχει αν στις πρώτες 30 θέσεις του Α υπάρχουν αριθμοί μεγαλύτεροι από ότι
στις αντίστοιχες θέσεις του Β. Στην περίπτωση που ισχύει το παραπάνω να
εμφανίζει κατάλληλο μήνυμα.
5.72 Για καθέναν από τους 70 υπαλλήλους μιας εταιρείας διατηρούνται μεταξύ άλλων
τα εξής στοιχεία : Ονοματεπώνυμο, οικογενειακή κατάσταση, μισθός και χρόνια υπηρεσίας
στην εταιρεία. Να γράψετε πρόγραμμα το οποίο :
5.73 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει έναν πίνακα Α[500] με ακέραιους και
στη συνέχεια θα τον αντιστρέφει. Δηλαδή το 1ο στοιχείο θα γίνει 500ο , το 2ο 499ο κ.ο.κ.
5.74 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει έναν πίνακα Β[233] με ακέραιους και
στη συνέχεια θα τον αντιστρέφει. Δηλαδή το 1ο στοιχείο θα γίνει 233ο , το 2ο 232ο κ.ο.κ.
140
5.75 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει τα στοιχεία ενός πίνακα 800 θέσεων και
θα εκτελεί τα παρακάτω :
5.76 Να γίνει αλγόριθμος οποίος με δεδομένα τα στοιχεία ενός πίνακα Κ[30] θα εκτελεί
τα παρακάτω :
5.77 Δίνεται πίνακας που περιέχει 150 ακέραιους αριθμούς. Να γίνει αλγόριθμος που
θα εκτελεί τα παρακάτω :
γ. Θα διαβάζει ένα όνομα αθλητή και αν αυτός υπάρχει στον πίνακα, θα εμφανίζει την
επίδοση του.
5.79 Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο να διαβάζει τα ονόματα και τις
ηλικίες 50 ανθρώπων και να τα καταχωρεί στους πίνακες ΟΝΟΜ[50] και ΗΛ[50]
αντίστοιχα. Στη συνέχεια :
141
γ. Να εμφανίζει το όνομα του ανθρώπου που η ηλικία του βρίσκεται πιο κοντά στο
μέσο όρο.
5.80 Δίνεται πίνακας που περιέχει 300 στοιχεία που μπορεί να είναι οι αριθμοί 1 , 3 ή
5. Να γίνει αλγόριθμος που θα τοποθετεί πρώτα τα 1 μετά τα 3 και στο τέλος τα 5 χωρίς
χρήση αλγόριθμου ταξινόμησης.
5.84 Δίνονται δύο ταξινομημένοι πίνακες σε αύξουσα σειρά που καθένας περιέχει 20
ακεραίους.
5.85 Δίνονται δύο ταξινομημένοι πίνακες σε αύξουσα σειρά που ο ένας περιέχει 20
αριθμούς και ο άλλος 10.
Να γίνει αλγόριθμος που θα τον διασπάει σε δύο νέους πίνακες που ο ένας θα περιέχει
όσους έχουν τελευταίο ψηφίο το 0 και ο άλλος τα πολλαπλάσια του 3.
α. Θα διαβάζει έναν πίνακα Α[400] ελέγχοντας οι αριθμοί να είναι ακεραιοι και θετικοί.
142
β. Θα διασπάει τον παραπάνω πίνακα σε 2 άλλους. Ο ένας να περιέχει τους άρτιους
και ο άλλος τους περιττούς αριθμούς.
143
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο
ΠΙΝΑΚΕΣ
ΔΥΟ
ΔΙΑΣΤΑΣΕΩΝ
Κεφάλαιο 6ο – Πίνακες ∆ύο ∆ιαστάσεων
Α. Θεωρία
Δεδομένα // Α //
Δεδομένα // Π , Ν , Μ //
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : Α[100,10]
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ : ΧΑΡ[11,5]
ΛΟΓΙΚΕΣ : Ζ[10,2]
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Μ[2,6]
147
6.1.4 Εισαγωγή στοιχείων σε πίνακα 10x5 ανά στήλες με όνομα ΠΙΝΑΚΑΣ
ΓΙΑ j ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 5
ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10
ΔΙΑΒΑΣΕ ΠΙΝΑΚΑΣ[ i , j ]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
6.1.7 Υπολογισμός αθροίσματος όλων των στοιχείων του πίνακα Α[5,10] και
εύρεση μέσου όρου
SUM 0
ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 5
ΓΙΑ j ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10
SUM SUM + A[i,j]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΜΟ SUM/50
6.1.8 Υπολογισμός αθροίσματος των στοιχείων της 3ης γραμμής του πίνακα
Α[5,4]
SUM 0
ΓΙΑ j ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 4
SUM SUM + A[3,j]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
148
6.1.10 Υπολογισμός μέσου όρου της κάθε στήλης πίνακα Β[5,4]
ΓΙΑ j ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 4
ΑΘΡ 0
ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 5
ΑΘΡ ΑΘΡ + B[i,j]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
MO ΑΘΡ/5
ΓΡΑΨΕ ΜΟ
Α[ j ] MO ! Αυτή η εντολή αποθηκεύει τους μέσους όρους σε νέο πίνακα
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ! σε περίπτωση που θα χρειαστούν σε επόμενα ερωτήματα.
6.1.12 Υπολογισμός μέσου όρου της κάθε στήλης πίνακα Β[5,4] και
τοποθέτηση σε πίνακα ΜΟ[4]
ΓΙΑ j ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 4
MO[ j ] 0
ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 5
MO[ j ] MO[ j ] + B[ i , j ]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
149
MO[ j ] MO[ j ] / 5
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
6.1.14 Εύρεση ελαχίστου (μεγίστου) στοιχείου της κάθε στήλης του πίνακα A
80x14
ΓΙΑ j ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 14
MIN A[1,j]
ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 80
AN A[i,j] < MIN TOTE
MIN A[i,j]
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ ΜΙΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Παραδείγματα
150
β. Εμφάνιση στοιχείων του πίνακα Π[10,12] που είναι πολλαπλάσια του 2
151
6.1.17 Ταξινόμηση δισδιάστατου πίνακα 300x50 ανα γραμμή
ΓΙΑ Γ ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 300
ΓΙΑ I ΑΠΟ 2 ΜΕΧΡΙ 50
ΓΙΑ J ΑΠΟ 50 ΜΕΧΡΙ I ΜΕ_ΒΗΜΑ -1
ΑΝ Α[Γ, J-1] < Α[Γ, J] ΤΟΤΕ
ΤΕΜΠ Α[Γ , J-1]
Α[Γ , J-1] Α[Γ , J]
Α[Γ , J] ΤΕΜΠ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ ‘ ΤΑΞΙΝΟΜΗΘΗΚΕ Η’,Γ,’ΓΡΑΜΜΗ’
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
152
ΤΕΜΠ2 Τ[J-1 , Κ]
Τ[J-1 , Κ] Τ[J , Κ]
Τ[J-1 , Κ] ΤΕΜΠ2
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Β. Ερωτήσεις
6.1 Ποιοι είναι οι λόγοι που μας οδηγούν στη χρήση πινάκων ;
6.2 Εξηγείστε τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να γίνεται άσκοπη χρήση των
πινάκων ; (μειονεκτήματα των πινάκων)
6.4 Ποιοι είναι οι κυριότεροι αλγόριθμοι αναζήτησης και ποιες είναι οι διαφορές τους ;
Γ. Λυμένα Θέματα
ε. Θα ταξινομεί τα ονόματα των παικτών και τους πόντους που πέτυχαν σε φθίνουσα
σειρά. Σε περίπτωση που 2 παίκτες πέτυχαν τον ίδιο αριθμό πόντων, η ταξινόμηση
θα γίνεται με βάση το ονοματεπώνυμο.
στ. Θα εμφανίζει λίστα ονομάτων και πόντων όσων πέτυχαν πάνω από 200.
Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα θα χρειαστούμε αρχικά δύο πίνακες. Ένα μονοδιάστατο για
τα ονόματα των παικτών ΟΝΟΜ[10] και έναν δισδιάστατο Π[10,15] που θα περιέχει τους
πόντους που πέτυχε ο καθένας σε κάθε αγώνα. Για παράδειγμα στη θέση (3,8) του πίνακα
θα υπάρχουν οι πόντοι που πέτυχε ο 3ος παίκτης στον 8ο αγώνα. Στη συνέχεια στο γ.
ερώτημα απαραίτητη είναι η χρήση ενός πίνακα μονοδιάστατου ΣΥΝ[10] στον οποίο θα
αποθηκεύσουμε τους συνολικούς πόντους κάθε παίκτη. Στο ερώτημα ε. πρέπει να δοθεί
ιδιαίτερη προσοχή στη ταξινόμηση των δύο πινάκων. Ας δούμε αναλυτικά τη λύση.
153
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΠΑΣΚΕΤ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ : ΟΝΟΜ[10] , TEMP2
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Π[10,15] , ΣΥΝ[10] , Ι , J , Κ , ΜΑΧ , TEMP1
ΑΡΧΗ
! α. ερώτημα
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10
ΔΙΑΒΑΣΕ ΟΝΟΜ[Ι]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
! β. ερώτημα
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10
ΓΙΑ J ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 15
ΔΙΑΒΑΣΕ Π[Ι, J]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
154
ΣΥΝ[J] TEMP1
TEMP2 ΟΝΟΜ[J-1]
ΟΝΟΜ[J-1] ΟΝΟΜ[J]
ΟΝΟΜ[J] TEMP2
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
! στ. ερώτημα
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10
ΑΝ ΣΥΝ[Ι] > 200 ΤΟΤΕ
ΓΡΑΨΕ ΟΝΟΜ[Ι] , ΣΥΝ[Ι]
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
6.6 Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα πίνακα Α[10,20] που περιέχει 200 φυσικούς. Θα
δημιουργήσουμε 2 μονοδιάστατους 200 θέσεων Β και Γ. Ο Β θα περιέχει τους φυσικούς
που είναι > 50 και ο Γ τους υπόλοιπους.
Όπως αναφέρθηκε στο κεφάλαιο 5 μια σημαντική διεργασία των πινάκων είναι ο
διαχωρισμός. Δηλαδή δοθέντος ενός πίνακα που περιέχει κάποιους αριθμούς να τον
χωρίσουμε σε δύο ξεχωριστούς πίνακες ανάλογα με το αν οι αριθμοί πληρούν μια ιδιότητα.
Πρέπει να σημειωθεί ότι καθένας από τους νέους πίνακες θα έχει διάσταση ίση με τον
αρχικό για να καλύψουμε την περίπτωση ότι όλοι οι αριθμοί πληρούν την ισότητα που
απαιτήσαμε και πρέπει να καταχωρηθούν στον ένα πίνακα. Ας δούμε τον αλγόριθμο.
Αλγόριθμος Διαχωρισμός
Δεδομένα // Α //
155
6.7 Έστω ένας πίνακας Α[100,10] που μπορεί να δεχθεί ακέραιους και ένας Ο[100]
που μπορεί να περιέχει χαρακτήρες. Να γράψετε πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα
εκτελεί τα παρακάτω :
β. Να βρίσκει μέσο όρο ανά στήλη στον Α και να το τοποθετεί σε κατάλληλο πίνακα.
δ. Να βρίσκει ελάχιστο στον πίνακα του γ. ερωτήματος και να εμφανίζει την αντίστοιχη
τιμή του Ο στη θέση αυτή.
Η παραπάνω άσκηση μας βοηθά στην εξάσκηση πολλών βασικών διεργασιών των
δισδιάστατων πινάκων. Ας μελετήσουμε τη λύση της.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Α[100,10] , Ι , J , ΜΙΝ , ΑΘΡ[100] , ΜΕΣΟΣ , Τ2
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ : Ο[100] , Τ1
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : ΜΟ[10]
ΑΡΧΗ
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 100
ΔΙΑΒΑΣΕ Ο[Ι]
ΓΙΑ J ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 100
ΔΙΑΒΑΣΕ Α[I,J]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
α. ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 100
ΜΑΧ Α[Ι,1]
ΓΙΑ J ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10
ΑΝ Α[Ι,J] > MAX TOTE
ΓΡΑΨΕ ΜΑΧ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
β. ΓΙΑ J ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10
ΜΕΣΟΣ 0
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 100
ΜΕΣΟΣ ΜΕΣΟΣ + Α[Ι,J]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΜΟ[J] ΜΕΣΟΣ/100
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
γ. ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 100
ΑΘΡ[Ι] 0
ΓΙΑ J ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 10
ΑΘΡ[Ι] ΑΘΡ[Ι] + Α[Ι, J]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
156
δ. ΜΙΝ ΑΘΡ[1]
Κ1
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 2 ΜΕΧΡΙ 100
ΑΝ ΑΘΡ[Ι] < ΜΙΝ ΤΟΤΕ
ΜΙΝ ΑΘΡ[Ι]
ΚΙ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ Ο[Κ]
ε. ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 2 ΜΕΧΡΙ 100
ΓΙΑ J ΑΠΟ 100 ΜΕΧΡΙ Ι ΜΕ_ΒΗΜΑ -1
ΑΝ Ο[J-1] > Ο[J] ΤΟΤΕ
Τ1 Ο[J-1]
Ο[J-1] Ο[J]
Ο[J] Τ1
Τ2 ΑΘΡ[J-1]
ΑΘΡ[J-1] ΑΘΡ[J]
ΑΘΡ[J] Τ2
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
6.8 Για κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις να σημειώσετε (Σ) αν αυτή είναι σωστή
και (Λ) αν αυτή είναι λάθος.
β. Η θέση ενός στοιχείου σ' έναν δισδιάστατο πίνακα καθορίζεται από δυο αριθμούς.
6.9 Για κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις να σημειώσετε (Σ) αν αυτή είναι σωστή
και (Λ) αν αυτή είναι λάθος.
γ. Η εντολή άθροισμα ΠΙΝ τοποθετεί το άθροισμα των στοιχείων του πίνακα ΠΙΝ
στην ομώνυμη μεταβλητή.
157
δ. Δυο από τις βασικές λειτουργίες επί των δομών δεδομένων είναι η ώθηση και η
απώθηση.
6.10 Ποια θα είναι η τελική μορφή που θα πάρει ο πίνακας Α που κατασκευάζει το
παρακάτω τμήμα αλγορίθμου.
Τέλος_επανάληψης
Τέλος_επανάληψης
sum ← 0
ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 5
ΓΙΑ j ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 5
ΑΝ i <> j TOTE
sum ← sum + A[i,j]
A[i,j] 0
AΛΛΙΩΣ
A[i,j] 1
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ sum
Αυτό το τμήμα προγράμματος χρησιμοποιεί τον πίνακα Α, με τις τιμές των στοιχείων του,
όπως αυτές φαίνονται στο σχήμα 1.
1 -1 7 1 1
6 2 0 8 -2
4 9 3 3 0
3 5 -4 2 1
0 1 2 0 1
Σχήμα 1: Πίνακας Α
α. Να σχεδιάσετε στο τετράδιό σας τον πίνακα Α με τις τιμές που θα έχουν τα στοιχεία
του, μετά την εκτέλεση του τμήματος προγράμματος.
158
6.12 Να γράψετε τις εντολές που δημιουργούν τους παρακάτω πίνακες :
1 0 0 0
2 1 0 0
2 2 1 0
2 2 2 1
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
6.13 Να αναπτύξετε ξεχωρίστό τμήμα αλγορίθμου για καθεμιά από τις παρακάτω
διεργασίες πινάκων
α. Εύρεση μεγίστου ανά γραμμή πίνακα Α[5,4] και τοποθέτηση σε κατάλληλο πίνακα.
γ. Υπολογισμός του μέσου όρου των ελαχίστων των γραμμών ενός πίνακα Α[35,10]
6.15 Να γραφεί αλγόριθμος που θα εμφανίζει τα στοιχεία ενός δεδομένου πίνακα Ν×Μ
κατά στήλες.
6.19 Να γραφεί αλγόριθμος που θα εισάγει στοιχεία σε έναν πίνακα 2×6 και στη
συνέχεια θα εμφανίζει κατά στήλες μόνο όσα είναι μεγαλύτερα του μηδενός.
159
3. ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΝ ΑΘΡΟΙΣΜΑΤΑ – ΜΕΣΟΥΣ ΟΡΟΥΣ Κ.Λ.Π.
6.20 Να γραφεί αλγόριθμος που θα διαβάζει έναν πίνακα 10×10 πραγματικών. Στη
συνέχεια θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το άθροισμα των στοιχείων που βρίσκονται στις
θέσεις που έχουν περιττό άθροισμα γραμμής και στήλης .
β. Θα εμφανίζει το μέσο όρο της τιμής πώλησης για κάθε μάρκα αυτοκινήτου καθώς
επίσης και το μέσο όρο για όλα τα αυτοκίνητα.
6.23 Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα τοποθετεί τιμές σ’ ένα πίνακα
Γ[4,5]. Μετά θα υπολογίζει το άθροισμα κάθε γραμμής και κάθε στήλης και θα τα τοποθετεί
στους πίνακες Ε και Ζ αντίστοιχα.
6.24 Εν όψει της προεκλογικής περιόδου μια εταιρεία δημοσκοπήσεων έκανε μια
έρευνα σε 5 διαφορετικές περιοχές μιας πόλης για λογαριασμό των κομμάτων Α και Β. Τα
αποτελέσματα υπάρχουν σε ένα πίνακα Ψ[ 2 , 5]
6.25 Δίνεται πίνακας Π δύο διαστάσεων, που τα στοιχεία του είναι ακέραιοι αριθμοί με
Ν γραμμές και Μ στήλες. Να αναπτύξετε αλγόριθμο που θα υπολογίζει το μέγιστο στοιχείο
του πίνακα.
6.26 Να γραφεί αλγόριθμος που θα δημιουργεί πίνακα 50x100 και θα τον γεμίζει με
στοιχεία ως εξής. Κάθε στοιχείο θα είναι το τετράγωνο της διαφοράς του Ι με το (J mod 2).
Στη συνέχεια βρείτε μέγιστο και ελάχιστο του πίνακα.
160
6.27 α. Να τροποποιήσετε τον αλγόριθμο σειριακής αναζήτησης ώστε να αναζητά το
κλειδί 999 στις άρτιες γραμμές και περιττές στήλες δισδιάστατου πίνακα
Α[1000,500].
6.29 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει έναν πίνακα Α[30,80] και στη συνέχεια :
β. Να διαβάζει ένα κλειδί (key) και θα εντοπίζει αν αυτό υπάρχει στον πίνακα. Σε
περίπτωση που υπάρχει θα εμφανίζει τη γραμμή και τη στήλη που βρέθηκε.
γ. Να βρίσκει την τιμή του ΑΤ που αντιστοιχεί στο μικρότερο μέσο όρο του β
ερωτήματος.
δ. Να ταξινομεί τους δύο πίνακες σε αύξουσα σειρά με βάση τα στοιχεία του πίνακα
ΑΤ.
6.32 Δίνονται οι πίνακες Ο[100] που περιέχει ονόματα 100 επιβατών μιας
αμαξοστοιχείας και ο πίνακας Ζ[100,3] που περιέχει την ηλικία, τον κωδικό δρομολογίου
και την τιμή του εισιτηρίου του καθενός. Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος :
161
6.33 Να γραφτεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο θα εκτελεί τις παρακάτω
λειτουργίες.
α. Τοποθετεί τις 20 τιμές και τις συχνότητες μιας μεταβλητής x i σε έναν δισδιάστατο
πίνακα κατάλληλων διαστάσεων.
_
β. Υπολογίζει και εμφανίζει τα ν, ∑x i ⋅ ν i και στη συνέχεια τη μέση τιμή x .
_
γ. Υπολογίζει και εμφανίζει το ∑ ( xi − x )2 ⋅ ν i και στη συνέχεια τη διακύμανση S 2 .
δ. Υπολογίζει συντελεστή μεταβλητότητας και βγάζει συμπεράσματα ως προς την
ομοιογένεια του δείγματος τυπόνωντας και μηνύματα.
6.34 Να γίνει αλγόριθμος που θα υλοποιεί τη διάσπαση ενός πίνακα Α[50,40] σε τρείς
μονοδιάστατους πίνακες ώστε ο πρώτος να περιέχει τους άρτιους, ο δεύτερος τους
αρνητικούς και ο τρίτος τα πολλαπλάσια του 5.
δ. Θα υπολογίζει τις συνολικές εισπράξεις του κάθε καταστήματος για κάθε μήνα
χωριστά.
6.36 Δίνεται ένας πίνακας Α[1000,2] που περιέχει τα ονόματα και τα επώνυμα 1000
πελατών μιας τράπεζας στην πρώτη και δεύτερη στήλη αντίστοιχα. Να γίνει αλγόριθμος ο
οποίος :
162
6.38 Να γίνει αλγόριθμος που θα διαβάζει 2 αριθμητικούς πίνακες Α[300] και Β[10,300]
και στη συνέχεια :
α. Θα βρίσκει και θα εμφανίζει το πλήθος των θετικών αριθμών που υπάρχουν στον Β.
γ. Θα βρίσκει το μέγιστο του Α και το ελάχιστο του πίνακα που δημιουργήσατε και θα
τα συγκρίνει τυπώνοντας τα κατάλληλα μηνύματα.
α. Να διαβάζει το όνομα του κάθε παίκτη και τους πόντους που πέτυχε σε κάθε αγώνα
κατά την προηγούμενη αγωνιστική περίοδο.
γ. Να εμφανίζει το όνομα του κάθε παίκτη και τον μεγαλύτερο αριθμό πόντων που
πέτυχε σε ένα παιχνίδι από όλη την αγωνιστική περίοδο
δ. Θα τυπώνει το μέσο όρο των στοιχείων του πίνακα που είναι μεγαλύτερα από τα
5/6 του μέσου όρου των μεγίστων.
γ. Να υπολογίζει και να εμφανίζει το μέσο όρο τιμής κάθε προϊόντος και στις 5 πόλεις.
δ. Να υπολογίζει και να εμφανίζει το μέσο όρο κόστους των προϊόντων σε κάθε πόλη.
ε. Να υπολογίζει και να εμφανίζει το όνομα της ακριβότερης πόλης κατά μέσο όρο.
163
6.42 Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος :
γ. Θα ταξινομεί σε άυξουσα σειρά τις ρίψεις του κάθε αθλητή και στη συνέχεια θα
εμφανίζει το όνομα του καθενός και τις 3 καλύτερες ρίψεις που έκανε.
Σημείωση : Να εκτυπώνονται σε μια γραμμή.
δ. Θα εμφανίζει το όνομα του αθλητή με την κατά μέσο όρο καλύτερη ρίψη. Θεωρήστε
ότι είναι μόνο ένας.
6.43 Δίνονται δύο πίνακες ακεραίων Α[310] και Β[310,5]. Να γίνει αλγόριθμος ο
οποίος θα εκτελεί τα παρακάτω :
6.44 Μια αλυσίδα ξενοδοχείων έχει 5 ξενοδοχεία. Σε ένα μονοδιάστατο πίνακα Ξ[5]
καταχωρούνται τα ονόματα των ξενοδοχείων. Σε ένα άλλο δισδιάστατο πίνακα ΕΙΣ[5,12]
καταχωρούνται οι εισπράξεις κάθε ξενοδοχείου για κάθε μήνα του έτους 2002, έτσι ώστε
στην i γραμμή καταχωρούνται οι εισπράξεις του i ξενοδοχείου. Να αναπτύξετε πρόγραμμα
στη «ΓΛΩΣΣΑ», το οποίο:
β. Εκτυπώνει το όνομα κάθε ξενοδοχείου και τις ετήσιες εισπράξεις του για το έτος
2002.
6.45 Κατά τη διάρκεια Διεθνών Αγώνων Στίβου στον ακοντισμό έλαβαν μέρος δέκα
(10) αθλητές. Κάθε αθλητής έκανε έξι (6) έγκυρες ρίψεις που καταχωρούνται ως επιδόσεις
σε μέτρα. Να αναπτύξετε πρόγραμμα, το οποίο:
β. Υπολογίζει και καταχωρεί σε μονοδιάστατο πίνακα την καλύτερη από τις επιδόσεις
κάθε αθλητή.
γ. Ταξινομεί τις καλύτερες επιδόσεις των αθλητών που καταχωρήθηκαν στο
μονοδιάστατο πίνακα.
δ. Εμφανίζει την επίδοση του αθλητή που πήρε το χάλκινο μετάλλιο (τρίτη θέση).
164
6.46 Στις μαθητικές εκλογές του σχολείου σας, αναλάβατε να φτιάξετε ένα πρόγραμμα
στη «ΓΛΩΣΣΑ» για την ευκολότερη καταμέτρηση των ψήφων. Το σχολείο σας έχει
συνολικά 500 παιδιά εκ των οποίων τα 32 έθεσαν υποψηφιότητα. Δεδομένου ότι ο κάθε
υποψήφιος έχει έναν κωδικό αριθμό από το 1 έως το 32, το πρόγραμμα θα πρέπει να
λειτουργεί ως εξής :
α. Να διαβάζει για καθέναν από τους ψηφοφόρους τον κωδικό του υποψηφίου που
ψήφισε ελέγχοντας την εγκυρότητα ώστε να είναι από 1 μέχρι 32.
β. Να υπολογίζει και να εμφανίζει τον κωδικό αριθμό του υποψηφίου που πήρε τους
περισσότερους ψήφους.
β. Στη συνέχεια πρέπει να υπολογίζει το μηνιαίο τζίρο της επιχείρησης ανά κατάστημα
και συνολικά.
γ. Τέλος θα τυπώνει στην οθόνη μια ταξινομημένη σε φθίνουσα σειρά λίστα της
μορφής « Οι εισπράξεις του καταστήματος ΧΧΧΧ είναι ΧΧΧΧ» .
6.48 Μια τράπεζα απασχολεί 200 υπαλλήλους και τρία από τα στοιχεία που διαθέτει
είναι τα ονόματα , οι μισθοί τους σε € και η αποδοτικότητα τους με άριστα το 10. Να
γραφτεί αλγόριθμος που :
β. Και στη συνέχεια να βρίσκει ποιος από τους 200 υπαλλήλους έχει την καλύτερη
απόδοση.
6.49 Μια εταιρία διεξήγαγε διαγωνισμό για τη στελέχωση του προσωπικού της.
Στο διαγωνισμό έλαβαν μέρος 500 υποψήφιοι, οι οποίοι διαγωνίστηκαν σε 5 μαθήματα.
Η βαθμολογία κάθε υποψηφίου έγινε σε κλίμακα 1 έως 100. Τελικά προσλήφθηκαν εκείνοι
των οποίων ο μέσος όρος που συγκέντρωσαν στα 5 μαθήματα ήταν μεγαλύτερος από τα
3/5 του μέσου όρου. Να γίνει πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο να διαβάζει τους
βαθμούς των διαγωνιζομένων, να τους τοποθετεί σε έναν πίνακα (500 x 5) και να
εμφανίζει το πλήθος των υπαλλήλων που προσλήφθηκαν.
165
δ. Θα βρίσκει και θα εμφανίζει το όνομα της χειρότερης εταιρείας.
ε. Θα βρίσκει και θα εμφανίζει τις 5 χειρότερες εισπράξεις καθώς επίσης και σε ποιες
μέρες εμφανίστηκαν.
ε. Θα ταξινομεί τα ονόματα των παιχτών και τα γκολ που πέτυχαν σε φθίνουσα σειρά.
Σε περίπτωση που 2 παίχτες πέτυχαν τον ίδιο αριθμό γκολ, η ταξινόμηση θα γίνεται
με βάση το ονοματεπώνυμο.
6.53 Ένα κατάστημα φωτογραφικών ειδών έχει προς πώληση 200 διαφορετικά
μοντέλα ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών. Να γράψετε αλγόριθμο ο οποίος :
α. θα διαβάζει τα μοντέλα των ψηφιακών και θα τα αποθηκεύει σε κατάλληλο πίνακα.
β. θα διαβάζει τα mega pixels της κάθε μιας , την τιμή της σε € και θα τα αποθηκεύει
σε δισδιάστατο πίνακα
δ. θα διαβάζει το μοντέλο μιας μηχανής και θα εμφανίζει τα mega pixel της και την τιμή
της.
166
α. Θα διαβάζει τα απαραίτητα στοιχεία.
β. Θα εντοπίζει και θα εκτυπώνει το όνομα της κατά μέσο όρο θερμότερης πόλης
του μήνα.
γ. Θα εντοπίζει για κάθε πόλη τις μέρες του μήνα όπου υπάρχει θερμοκρασία
μεγαλύτερη από την προηγούμενη και την επόμενη ημέρα.
β. Θα διαβάζει την επωνυμία ενός προϊόντος και θα εκτυπώνει ποιος πωλητής έκανε
τις περισσότερες πωλήσεις σ' αυτό.
6.57 Να γραφεί αλγόριθμος ο οποίος για ένα δεδομένο πίνακα Α 10x10 διαβάζει 2
αριθμούς που αντιστοιχούν σε γραμμές στον πίνακα και στη συνέχεια θα αντιμεταθέτει τις
συγκεκριμένες γραμμες που διαβάσατε. Χρειάζεται προσοχή ώστε να γίνεται έλεγχος
προκειμένου να αποφευχθεί να διαβάζονται γραμμές μεγαλύτερες από το 10 ή μικρότερες
ή ίσες του μηδέν.
6.58 Μια τάξη αποτελείται από 25 μαθητές οι οποίοι πήραν βαθμό σε 12 μαθήματα.
Να γραφεί αλγόριθμος οποίος :
δ. Θα βρίσκει και θα τυπώνει το όνομα και τη βαθμολογία του καλύτερου μαθητή της
τάξης
167
ε. Θα ταξινομεί τα ονοματα και τους μέσους όρους αλφαβητικά σε άυξουσα σειρά
ονόματος. Σε περίπτωση που δύο μαθητές έχουν ίδιο όνομα η ταξινόμηση θα
γίνεται με βάση την υψηλότερη βαθμολογία.
στ. Θα εμφανίζει τα ονόματα και τους μέσους όρους των μαθητών που πήραν πάνω
από 18,5.
6.59 Σ' ένα διαγωνισμό ΑΣΕΠ συμμετέχουν 1000 υποψήφιοι. Κάθε υποψήφιος
διαγωνίζεται σε 100 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.Να αναπτύξετε πρόγραμμα που να
κάνει τα παρακάτω:
168
α. Θα διαβάζει έναν αριθμό που θα αντιστοιχεί σε στήλη και θα υπολογίζει το ελάχιστο
της στήλης αυτής
6.62 Να γίνει αλγόριθμος που με δεδομένο έναν πίνακα ΠΡΟΒ[13, 3000] που περιέχει
τις προβλέψεις 3000 παικτών σε ένα δελτίο του ΠΡΟ-ΠΟ και έναν πίνακα ΑΠΟΤ[13] να
βρίσκει τον πλήθος των επιτυχόντων που προέβλεψαν σωστά τους 13 αγώνες, τους 12
αγώνες και τους 11 αγώνες. Αν είναι δεδομένα τα ποσά Π13, Π12, Π11 που θα δοθούν
στους επιτυχόντες κάθε κατηγορίας να βρείτε τα χρήματα που θα κερδίσει ο κάθε παίκτης.
6.65 Ενόψει των γιορτών μια εταιρεία αποφάσισε να στείλει ευχετήριες κάρτες στους
πελάτες της. Να αναπτυχθεί αλγόριθμος που με δεδομένο δισδιάστατο πίνακα
ΣΤΟΙΧΕΙΑ[1000, 3] που περιέχει τα ονοματεπώνυμα των 1000 πελατών της εταιρείας στη
στήλη 1, το πατρώνυμο στη στήλη 2 και τις διευθύνσεις των πελατών στη στήλη 3, θα
ταξινομεί τα στοιχεία ως προς την πρώτη στήλη και θα εκτυπώνει τα ονόματα και τις
διευθύνσεις για τις ευχετήριες κάρτες
6.67 Η γραμματεία ενός λυκείου καταχωρεί τα ονόματα των 100 μαθητών της Α
λυκείου και τους 10 βαθμούς του κάθε μαθητή στα μαθήματα που βαθμολογήθηκε.
169
β. Θα εκτυπώνει το όνομα του 5ου μαθητή και πόσες φορές έχει βαθμό άριστα (20).
β. Θα υπολογίζει τις ετήσιες εισπράξεις κάθε ξενοδοχείου και θα τις εκχωρεί σε έναν
νέο πίνακα.
ε. Να υπολογίζει τον μέσο όρο της τάξης και να εμφανίζει το όνομα του μαθητή του
οποίου ο βαθμός είναι πιο κοντά στο μέσο όρο της τάξης
170
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο
ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΑ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ
Κεφάλαιο 7ο – Γλώσσες Προγραµµατισµού –
Προγραµµατιστικά Περιβάλλοντα
Α. Θεωρία
Προγραμματιστικά Περιβάλλοντα
Η ενότητα αυτή παρουσιάζεται σε μορφή ερωτήσεων με απάντησεις και καλύπτει το 6ο
κεφάλαιο του σχολικού βιβλίου «Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό
Περιβάλλον» (Σελ. 117 – 140). Είναι το κεφάλαιο με τη μεγαλύτερη έκταση θεωρίας σε
σχέση με την υπόλοιπη εξεταστέα ύλη.
• Το πρόγραμμα δεν αποτελείται μόνο από τις εντολές αλλά και από τα
δεδομένα και τις δομές δεδομένων στις οποίες ενεργεί. (Αλγόριθμοι και δομές
δεδομένων είναι μία αδιάσπαστη ενότητα.)
173
οποίες αντιπροσωπεύονται από τα δύο ψηφία του
δυαδικού συστήματος: το μηδέν και το ένα.
Από τη δημιουργία του πρώτου υπολογιστή μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πάρα
πολλά πράγματα. Οι πρώτοι υπολογιστές, τεράστιοι σε μέγεθος αλλά με πάρα πολύ
περιορισμένες δυνατότητες και μικρές ταχύτητες επεξεργασίας εξελίχθηκαν σε πολύ
μικρούς σε μέγεθος υπολογιστές με τεράστιες όμως δυνατότητες και ταχύτητες
επεξεργασίας. Ενώ λοιπόν το υλικό ( hardware ) των υπολογιστών βελτιώνεται,
τελειοποιείται και ταυτόχρονα παρέχει νέες δυνατότητες επεξεργασίας, οι βασικές
αρχές λειτουργίας των υπολογιστών που διατυπώθηκαν το μακρινό 1945 από τον
Φον Νόυμαν, δεν άλλαξαν πρακτικά καθόλου. Την ίδια αργή εξέλιξη ουσιαστικά
έχουν και οι γλώσσες προγραμματισμού, οι οποίες αν και εξελίσσονται και συνεχώς
εμπλουτίζονται με νέες δυνατότητες, τα χαρακτηριστικά τους και οι βασικές τους
ιδιότητες ουσιαστικά παραμένουν τα ίδια.
174
• Ακόμη και σήμερα όλες οι γλώσσες προγραμματισμού μετατρέπονται
σε γλώσσα μηχανής ώστε να εκτελεστούν από τον Η/Υ.
• Συνεχίζεται η χρήση τους και σήμερα αλλά μόνο για ειδικούς σκοπούς.
• Formula Translation
175
7.10 Να αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά της γλώσσας Cobol.
• Algorithm Language
• Programming Language /1
• Η Microsoft την καθιέρωσε μέσα από τις εκδόσεις Quick Basic και
Visual Basic σαν πρότυπο ανάπτυξης εφαρμογών σε Η/Υ
176
7.15 Να αναφέρετε τα βασικά χαρακτηριστικά της γλώσσας Pascal.
• Οδήγησε στη ανάπτυξη της γλώσσας C++ που είναι μια γλώσσα
αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού.
177
7.20 Να αναφέρετε τα πλεονεκτήματα των γλωσσών υψηλού επιπέδου.
178
Ταξινόμηση ως προς την περιοχή χρήσης.
• Προγραμματισμού συστημάτων Πχ C
Δεν υπάρχει γλώσσα αντικειμενικά καλύτερη από τις άλλες και ούτε πρόκειται να
υπάρξει, αλλά πιο κατάλληλη ανάλογα με το είδος της εφαρμογής.
Η επιλογή της πιο κατάλληλης γλώσσας γίνεται με βάση:
• Το αλφάβητο.
Είναι το σύνολο των στοιχείων που αποτελεί την γλώσσα. ( Πχ η
ελληνική γλώσσα περιέχει τα εξής στοιχεία: 48 χαρακτήρες, τα σημεία
στίξης καθώς και τα ψηφία )
• Το λεξιλόγιο.
Είναι το υποσύνολο όλων των ακολουθιών που δημιουργούνται από
το αλφάβητο και είναι δεκτές από την γλώσσα. Πχ η ακολουθία ΑΒΓΑ
είναι δεκτή ενώ η ΑΒΓΒΑ δεν είναι.
• Την γραμματική.
Η γραμματική αποτελείται από το τυπικό και το συντακτικό.
179
είναι αποδεκτή αλλά η «ΓΡΑΨΕΣ» όχι.
Συντακτικό: Είναι το σύνολο των κανόνων που καθορίζει αν η
διάταξη και η σύνδεση των λέξεων σε μία πρόταση είναι
σωστή.
Η γνώση συντακτικού στις φυσικές γλώσσες επιτρέπει την
δημιουργία σωστών προτάσεων ενώ στις γλώσσες
προγραμματισμού επιτρέπει την δημιουργία σωστών εντολών.
• Την σημασιολογία.
Είναι το σύνολο των κανόνων που καθορίζει το νόημα των λέξεων
άρα και το νόημα των προτάσεων που δημιουργούνται.
Στις γλώσσες προγραμματισμού ο δημιουργός τους αποφασίζει για
την σημασιολογία των λέξεων της γλώσσας.
Η τεχνική της ιεραρχικής σχεδίασης (ή αλλιώς τεχνική από επάνω προς τα κάτω ή
top - down), χρησιμοποιεί την στρατηγική της συνεχούς διαίρεσης του προβλήματος
σε υποπροβλήματα τα οποία είναι εύκολο να επιλυθούν οδηγώντας στην επίλυση
του αρχικού προβλήματος. Περιλαμβάνει:
180
7.27 Τι γνωρίζετε για τον τμηματικό προγραμματισμό;
(βλέπε Κεφάλαιο 8 Υποπρογράμματα και κεφάλαιο 10 σχολικου βίβλιου)
Δεν είναι απλώς ένα είδος προγραμματισμού αλλά μια μεθοδολογία σύνταξης
προγραμμάτων.
o Δομή ακολουθίας.
o Δομή επιλογής.
o Δομή επανάληψης.
181
7.31 Τι γνωρίζετε για το πηγαίο πρόγραμμα (source);
• Λογικά λάθη.
o Οφείλονται σε σφάλματα κατά την υλοποίηση του αλγορίθμου.
(πχ ΜΟ χ+ψ / 3 (ήθελε παρενθέσεις) …)
• Συντακτικά λάθη.
182
• Αν δεν υπάρχουν λάθη και μόνο τότε, παράγει το αντικείμενο
πρόγραμμα, το οποίο είναι ισοδύναμο με το πηγαίο αλλά εκφρασμένο
πλέον σε γλώσσα μηχανής. Αυτό είναι πλέον τελείως ανεξάρτητο από
το αρχικό πρόγραμμα, αλλά δεν είναι ακόμη εκτελέσιμο:
• την εκτελεί.
Ομοιότητες:
183
Διαφορές:
• Ο διερμηνευτής εκτελεί μία μία τις εντολές και δεν χρειάζεται συνδέτη-
φορτωτή
o Συντάκτης
o Μεταγλωττιστής
o Συνδέτης
184
Β. Θέματα για λύση
ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β
1. Γλώσσα μηχανής Α. BASIC, PASCAL, C
2. Μεταγλωττιστής (Compiler) Β. Συμβολομεταφραστής (assembler)
3. Συμβολικές γλώσσες Γ. Αντικείμενο Πρόγραμμα (object)
4. Συνδέτης – Φορτωτής Δ. Βιβλιοθήκες (libraries)
5. Γλώσσες Υψηλού επιπέδου Ε. Ακολουθίες από 0 και 1
Ζ. Διερμηνευτής (interpreter)
185
δ. Ο διερμηνευτής διαβάζει μια προς μία τις εντολές του πηγαίου προγράμματος και
για κάθε μια εκτελεί αμέσως μια ισοδύναμη ακολουθία εντολών μηχανής.
γ. Ο συντάκτης είναι ένα πρόγραμμα που χρησιμοποιείται για μετατροπή του πηγαίου
προγράμματος σε αντικείμενο.
186
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο
ΤΜΗΜΑΤΙΚΟΣ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
Κεφάλαιο 8ο – Τµηµατικός Προγραµµατισµος
Α. Θεωρία
189
Η λειτουργία του προηγούμενου σχήματος είναι η εξής : Δουλεύουμε τμηματικά
χωρίζοντας το πρόγραμμα σε διαδικασίες και συναρτήσεις τις οποίες στη συνέχεια
καλούμαστε να συνδέσουμε και να λειτουργήσουμε ένα μοναδικό πρόγραμμα.
Ποιος όμως συνδέει τα υποπρογράμματα ; Το κύριο πρόγραμμα. Ας θεωρήσουμε
ένα παράδειγμα που ένα πρόγραμμα χωρίζεται σε 1 συνάρτηση και 1 διαδικασία.
Άρα έχουμε 3 διαφορετικά τμήματα συμπεριλαμβανομένου και του κυρίου
προγράμματος που θα κάνει τη σύνδεση των υποπρογραμμάτων με αυτό.
8.1.3 Παράμετροι
Για να επιτύχουμε τη σύνδεση των διαφορετικών κομματιών χρησιμοποιούμε
κάποιες μεταβλητές. Αυτές οι μεταβλητές που χρησιμοποιούνται για να περάσουμε
κάποιες τιμές από το ένα τμήμα στο άλλο, ονομάζονται παράμετροι.
190
8.2 Συναρτήσεις
Συνάρτηση είναι ένας τύπος υποπρογράμματος που υπολογίζει και επιστρέφει μία
μόνο τιμή με το όνομα της (όπως οι συναρτήσεις στα Μαθηματικά).
...
...
Όνομα τιμή που θέλω να επιστραφεί
ΤΕΛΟΣ_ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ
Μέσα στο κύριο μέρος της συνάρτησης γίνεται ο υπολογισμός της τιμής που
θέλουμε να επιστρέψουμε. Για να επιστρέψει όμως τιμή η συνάρτηση πρέπει
οπωσδήποτε να την εκχωρήσουμε στο όνομα της συνάρτησης.
191
Κλήση : Μια συνάρτηση καλείται όποτε χρειαστούμε να εκτελεστεί ο υπολογισμός
για τον οποίο κατασκευάστηκε. Η κλήση γίνεται γράφοντας το όνομα της
συνάρτησης με τις κατάλληλες παραμέτρους. Ας δούμε ένα παράδειγμα που θα
γίνει κατανοητή η χρήση των συναρτήσεων.
Παράδειγμα !!!
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΑΘΜΟΙ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : Φ , Κ
ΑΡΧΗ
ΓΡΑΨΕ ‘ΔΩΣΕ ΒΑΘΜΟΥΣ ΦΑΡΕΝΑΙΤ’
ΔΙΑΒΑΣΕ Φ
! α’ ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΣΗΣ
ΓΡΑΨΕ ‘ΟΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΙ ΚΕΛΣΙΟΥ ΕΙΝΑΙ :’ , ΜΕΤ_ΒΑΘΜΩΝ(Φ)
!
! β’ ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΣΗΣ
Κ ΜΕΤ_ΒΑΘΜΩΝ(Φ)
ΓΡΑΨΕ ‘ΟΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟΙ ΚΕΛΣΙΟΥ ΕΙΝΑΙ :’ , Κ
!
! γ’ ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΣΗΣ ( ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΩΝ 100 ΒΑΘΜΩΝ ΦΑΡΕΝΑΙΤ)
ΓΡΑΨΕ ΜΕΤ_ΒΑΘΜΩΝ(100)
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
192
8.3 Διαδικασίες
Διαδικασία είναι ένας τύπος υποπρογράμματος που μπορεί να εκτελεί όλες τις
λειτουργίες ενός προγράμματος.
...
...
ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
Μέσα στο κύριο μέρος της διαδικασίας γίνονται όλες οι λειτουργίες και οι
υπολογισμοί που θέλουμε σαν να γίνονταν μέσα σε κανονικό πρόγραμμα.
Κλήση : Μια διαδικασία καλείται στο σημείο που πρέπει να γίνουν οι λειτουργίες για
τις οποίες την κατασκευάσαμε.
193
Ας δούμε ένα παράδειγμα που θα γίνει κατανοητή η χρήση των διαδικασιών.
Παράδειγμα !!!
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΣΟΣ_ΠΙΝΑΚΑ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Χ[100]
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : ΜΕΣΟΣ
ΑΡΧΗ
ΚΑΛΕΣΕ ΠΙΝΑΚΑΣ(Χ , ΜΕΣΟΣ) ! ΚΛΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
ΓΡΑΨΕ ‘ Ο ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ=’, ΜΕΣΟΣ
! ΚΑΛΕΣΑΜΕ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥΣ Χ ΚΑΙ ΜΕΣΟΣ. ΟΧΙ ΜΕ Α ΚΑΙ ΜΟ. ΒΕΒΑΙΑ Η
! ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΡΟΣ ΜΙΑ. ΔΗΛΑΔΗ Ο ΠΙΝΑΚΑΣ Χ ΠΗΓΕ ΣΤΗ
! ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΕΝΟΣ ΠΗΡΕ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ Ο Α , ΓΕΜΙΣΕ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, Η ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ ΜΕΣΟΣ ΠΗΓΕ
! ΚΕΝΗ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΚΕ Ο ΜΟ ΚΑΙ ΕΠΕΣΤΡΕΨΑΝ ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΣΤΟ ΚΥΡΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑ ΤΟ
! ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ.
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Παρατήρηση : Για τα ονόματα των παραμέτρων ισχύουν τα ίδια ακριβώς που ισχύουν και
στη συνάρτηση. Επιλέξαμε διαφορετικά στην σύνταξη και άλλα στην κλήση. Θα
μπορούσαμε να χρησιμοποιούσαμε τα ίδια αλλά θα έπρεπε να δηλωθούν υποχρεωτικά
τόσο στη διαδικασία όσο και στο κύριο πρόγραμμα.
Β. Ερωτήσεις
194
8.5 Τι γνωρίζετε για τις παραμέτρους ( γενικά – συνάρτηση – διαδικασία ) ;
8.6 Να δοθεί η γενική μορφή σύνταξης (ορισμού) και κλήσης μιας διαδικασίας.
8.7 Να δοθεί η γενική μορφή σύνταξης (ορισμού) και κλήσης μιας συνάρτησης.
Γ. Λυμένα Θέματα
195
8.11 Κατά την ημέρα του εορτασμού της εργατικής Πρωτομαγιάς 2010 μια επιχείρηση
αποφάσισε να κρατήσει στατιστικά στοιχεία για την κατάσταση των απεργών υπαλλήλων
της. Συγκεκριμένα κατασκευάστηκε πρόγραμμα που εκτελεί τις παρακάτω λειτουργίες :
Πρόκειται για μια σύνθετη άσκηση που χρησιμοποιεί 2 διαδικασίες και μια συνάρτηση.
Επιπλέον γίνεται φανερός ο χειρισμός των πινάκων μέσα στα υποπρογράμματα.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ
ΣΤΑΘΕΡΕΣ
Ν=75
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Ι
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ : ΕΡΓ[Ν] , Ε1[Ν] , Ε2[Ν]
ΛΟΓΙΚΕΣ : ΑΠΕΡ[Ν]
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : ΠΟΣ
ΑΡΧΗ
ΠΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ(ΑΠΕΡ)
ΓΡΑΨΕ ‘ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΑΠΕΡΓΩΝ ΕΙΝΑΙ :’,ΠΟΣ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
196
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ(Χ,Α)
ΣΤΑΘΕΡΕΣ
Ν=75
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Ι
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ : Α[Ν]
ΛΟΓΙΚΕΣ : Χ[Ν]
ΑΡΧΗ
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ Ν
ΓΡΑΨΕ ‘Ο ‘,Α[Ι], ‘ ΑΠΕΡΓΕΙ ;’
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΔΙΑΒΑΣΕ Χ[Ι]
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ (Χ[Ι] = 0) Ή (Χ[Ι] = 1)
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
197
8.12 Να σχηματίσετε τον πίνακα τιμών του παρακάτω προγράμματος.Τι θα
εκτυπωθεί;
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Πίνακας_Τιμών2
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Α, Β, Γ
ΑΡΧΗ
Α3
Β 13
Γ2
ΓΡΑΨΕ Α, Β, Γ
ΚΑΛΕΣΕ Επεξεργασία_Τιμών2 (Β, Γ)
ΓΡΑΨΕ Α, Β, Γ
ΚΑΛΕΣΕ Επεξεργασία_Τιμών2 (Γ, Α)
ΓΡΑΨΕ Α, Β, Γ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
198
Δ. Θέματα για λύση
1. ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ
8.15 Οι υπάλληλοι μιας εταιρείας που ασχολείται με το εμπόριο Η/Υ έχουν κρατήσεις
16% επί του μισθού τους.
8.16 Να γραφεί συνάρτηση που θα μετατρέπει τους βαθμούς Φαρενάιτ σε Κελσίου και
πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα κάνει τη μετατροπή για τους παρακάτω βαθμούς :
5
-10 , 0 , 10 , ... , 100 oF. Δίνεται ότι C = ⋅ (F − 32) . Στη συνέχεια μετατρέψτε το
9
παραπάνω πρόγραμμα ώστε να μη χρησιμοποιεί συνάρτηση.
8.17 Να δημιουργήσετε συνάρτηση για τον υπολογισμό του εμβαδού κυκλικού τομέα
π ⋅ ρ 2 ⋅ µο
μο μοιρών και ακτίνας ρ σύμφωνα με τον τύπο της γεωμετρίας E = . Κατόπιν
3600
κατασκευάστε πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο θα διαβάζει την ακτίνα ενός κυκλικού
τομέα και θα τοποθετεί σε κατάλληλο πίνακα ΕΜΒ τα εμβαδά για κυκλικούς τομείς από 1ο
έως και 360ο. Στη συνέχεια το πρόγραμμα θα εμφανίζει τα ζεύγη ( Γωνία – Εμβαδόν ) με
αντίστροφη σειρά.
199
Στη συνέχεια ένα κύριο προγραμμα θα διαβάζει δύο πίνακες Χ[100], Υ[100] ακεραίων
αριθμών και θα εμφανίζει το μήνυμα ‘Ο Χ περιέχει τα πολλαπλάσια των στοιχείων του Υ’
χρησιμοποιώντας την παραπάνω συνάρτηση.
2. Το συνολικό ποσό που αντιστοιχεί στις καθαρές μηνιαίες αποδοχές όλων των
υπαλλήλων.
8.21 Να γίνει συνάρτηση που θα δεχεται το μισθό ενός υπαλλήλου και θα υπολογίζει
το φόρο που πρέπει να πληρώσει σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα.
Μισθός Φόρος
1 – 1000 € 5%
1001 – 2500 € 7,5%
2501 - ..... € 15%
Στη συνέχεια να γίνει κύριο πρόγραμμα το οποίο θα διαβάζει για 1000 εργαζόμενους το
μισθό και το πλήθος παιδιών και θα υπολογίζει το φόρο ως εξής. Για οικογένειες με
λιγότερα από 4 παιδιά ο φόρος υπολογίζεται από τη σύναρτηση, ενώ για τις υπόλοιπες ο
φόρος είναι 50 €. Τέλος να εμφανίζεται ο συνολικός φόρος που θα εισπραχθεί και ο μέσος
όρος φόρου.
200
8.22 Να γίνει συνάρτηση που θα δέχεται ένα πίνακα Α[150] ακεραίων και θα
επιστρεφει το μέγιστο του στοιχείο. Στη συνέχεια να γίνει κύριο προγραμμα που θα
διαβάζει ένα πίνακα Β[150] και θα εμφανίζει το μέγιστο του κάνοντας χρήσης της
συνάρτησης.
8.23 Να γίνει συνάρτηση που θα δέχεται 2 πίνακες Α[150,30] και Β[150,30] και θα
υπολογίζει το ποσοστό των ίσων τους στοιχείων.
Στη συνέχεια να γίνει κύριο πρόγραμμα που θα διαβάζει 2 κατάλληλους πίνακες και με
χρήση της συνάρτησης θα εμφανίζει αν είναι ίσοι ή όχι.
Στη συνέχεια να γίνει κύριο πρόγραμμα που θα διαβάζει 10 αριθμούς x, ένα y και ένα z και
θα εμφανίζει την τιμή της συνάρτησης. Να γίνει έλεγχος ορθότητας ώστε το x να μην είναι
0.
Β. Να γίνει πρόγραμμα το οποίο θα διαβάζει ένα πίνακα Α[30] και στη συνέχεια θα
εμφανίζει το μέσο όρο του με τη βοήθεια της συνάρτησης που κατασκευάσατε.
Β. Να γίνει πρόγραμμα το οποίο θα διαβάζει ένα πίνακα Α[300] και στη συνέχεια θα
εμφανίζει το μέγιστο του με τη βοήθεια της συνάρτησης που κατασκευάσατε.
8.27 Να γίνει πρόγραμμα το οποίο θα διαβάζει ένα πίνακα Β[600,500] και θα εμφανίζει
το μέγιστο στοιχείο της κάθε στήλης. Ο υπολογισμός του μεγίστου στοιχείου μιας στήλης
θα γίνεται με τη βοήθεια κατάλληλης συνάρτησης που θα κατασκευάσετε.
8.28 Α. Να γίνει πρόγραμμα το οποίο θα διαβάζει ένα πίνακα Α[30,80] και στη
συνέχεια θα δημιουργεί κατάλληλο μονοδιάστατο πίνακα στον οποίο θα
τοποθετεί το μέσο όρο κάθε γραμμής του πίνακα.
Β. Ο υπολογισμός του μέσου όρου μιας γραμμής θα υπολογίζεται από συνάρτηση που
θα κατασκευάσετε για το σκοπό αυτό.
201
2. ΘΕΜΑΤΑ ΜΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
8.29 Να γραφεί πρόγραμμα στη «ΓΛΩΣΣΑ» που θα διαβάζει 100 αριθμούς, θα τους
αποθηκεύει σ’ ένα μονοδιάστατο πίνακα Π και στη συνέχεια θα ταξινομεί τον πίνακα με τη
μέθοδο της φυσαλίδας. Για την αντιμετάθεση των μεταβλητών ορίστε διαδικασία.
8.30 Να γράψετε διαδικασία που να δέχεται έναν αριθμό (ακέραιος Χ) και έναν ακόμη
αριθμό (ακέραιος Ν) και θα επιστρέφει τη δύναμη ΧΝ χωρίς τη χρήση του τελεστή ^.
Δημιουργήστε ένα πρόγραμμα που θα διαβάζει έναν ακέραιο για βάση, 10 εκθέτες
διαφορετικούς από το 0 (έλεγχος) και θα τυπώνει λίστα με τις δυνάμεις που
υπολογίστηκαν.
Β. Στη συνέχεια να γίνει κυριο πρόγραμμα το οποίο θα καλεί τη διαδικασία που διαβάζει
πίνακα Β με 100 αριθμούς και θα εμφανίζει το μέγιστο στοιχείο του.
8.33 Μια εταιρία κινητής τηλεφωνίας χρησιμοποιεί για την κοστολόγηση των πελατών
της κλιμακωτή χρέωση σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα.
Πάγιο 5€
Γραπτό μήνυμα 0.09 € / μήνυμα
Χρόνος τηλεφωνημάτων
Για τα πρώτα 500'' 0.0045 € / δευτερ.
Για τα 501'' - 800'' 0.0026 €/ δευτερ.
Για τα 801'' και άνω 0.0015 €/ δευτερ.
202
γ. Θα ταξινομεί τον πίνακα των μέσων όρων σε φθίνουσα σειρά. Η αντιμετάθεση των
μεταβλητών να υλοποιηθεί με χρήση διαδικασίας.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
Η επίλυση της εξίσωσης να γίνεται με ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ της μορφής Επίλυση_εξίσωσης(α, β, x, είδος) όπου:
είδος: ΑΚΕΡΑΙΑ μεταβλητή (έξοδος ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ) που περιγράφει το είδος της εξίσωσης ως εξής:
1 = Η εξίσωση έχει μια λύση
2 = Η εξίσωση είναι ΑΟΡΙΣΤΗ
3 = Η εξίσωση είναι ΑΔΥΝΑΤΗ
Η εμφάνιση της τιμής του x (στο κυρίως πρόγραμμα) να γίνεται μόνο αν εξίσωση έχει μία λύση. Αλλιώς να εμφανίζεται
ενημερωτικό μήνυμα
α. ΓΡΑΨΕ ΥΠΟΛ(13,5,4)
β. ΓΡΑΨΕ ΥΠΟΛ(0,5,1)
γ. ΓΡΑΨΕ ΥΠΟΛ(0,0,0)
203
8.37 Δίνεται η παρακάτω συνάρτηση :
Ποια τιμή θα καταχωρηθεί στη μεταβλητή Π μετά από τις παρακάτω εντολές :
α. Κ ‘Ο’ β. Κ ‘Ν’
Λ ‘Ν’ Λ ‘Ν’
Μ 1500 Μ 1200
Π Καθαρός(Μ, Κ, Λ) Π Καθαρός(Μ, Κ, Λ)
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Πίνακας_Τιμών
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Α, Β
ΑΡΧΗ
Α 2
Β 19
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΚΑΛΕΣΕ Επεξεργασία_Τιμών5 (Β, Α)
ΓΡΑΨΕ Α, Β
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ (Α > Β)
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
204
8.39 Δίνεται το παρακάτω τμήμα προγράμματος και μια συνάρτηση:
Διάβασε Κ Συνάρτηση G(Y, X) : Ακέραια
L3 Μεταβλητές
Α –1 Ακέραιες: X, Y
Όσο Α < 8 επανάλαβε Αρχή
Αν Κ ΜΟD L = 0 τότε G (X + Y) DIV 3
Χ G(Α, L) Τέλος_συνάρτησης.
αλλιώς
ΧΑ+L
Τέλος_αν
γραψε L, Α, Χ
Α Α+3
L L+ 1
Τέλος_επανάληψης
β. Να βρείτε τι θα εμφανιστεί.
205
4. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ – ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
8.44 Να γράψετε υποπρόγραμμα που θα δέχεται σαν παράμετρο ένα πίνακα ακεραίων
αριθμών Χ[8, 8] και θα επιστρέφει το άθροισμα των στοιχείων της κυρίας διαγωνίου.
1 0 < x < 10
D( x ) =
0 αλλού
8.46 Να γραφεί πρόγραμμα που θα διαβάζει ένα πίνακα 500 ακεραίων και θα ταξινομεί
σε φθίνουσα σειρά τα στοιχεία του. Για την ταξινόμηση του πίνακα να κατασκευαστεί
κατάλληλη διαδικασία.
ε. Θα βρίσκει το άθροισμα όλων των στοιχείων του πίνακα με χρήση συνάρτησης και
θα το συγκρίνει με το παραπάνω γινόμενο εμφανίζοντας κατάλληλα μηνύματα.
206
8.49 Μια ομάδα ποδοσφαίρου διαθέτει 20 παίκτες. Να κατασκευάσετε πρόγραμμα το
οποίο :
ε. Θα ταξινομεί τα ονόματα των παικτών και τα γκολ που πέτυχαν σε φθίνουσα σειρά.
Σε περίπτωση που 2 παίκτες πέτυχαν τον ίδιο αριθμό γκολ, η ταξινόμηση θα γίνεται
με βάση το ονοματεπώνυμο. Όλη η ταξινόμηση να γίνει με χρήση διαδικασίας που
θα κατασκευάσετε.
στ. Θα εμφανίζει λίστα ονομάτων και τερμάτων όσων σκόραραν πάνω από 20 φορές.
β. Θα τοποθετεί το μέσο όρο του κάθενός σε κατάλληλο πίνακα. Για τον υπολογισμό
θα χρησιμοποιηθεί κατάλληλη συνάρτηση.
δ. Θα χρησιμοποιεί μια διαδικασία για την εμφάνιση αυτών που έχουν μέσο όρο
εξόδων άνω των 300 ευρώ.
207
8.52 Εκατό (100) υποψήφιοι του ΑΣΕΠ διαγωνίζονται σε τρία μαθήματα για την
κάλυψη
θέσεων του Δημοσίου. Να γραφεί κύριο πρόγραμμα σε ΓΛΩΣΣΑ που να κάνει τα
παρακάτω:
α. Διαβάζει τα ονόματα των 100 υποψηφίων του ΑΣΕΠ και τη βαθμολογία καθενός
υποψηφίου σε τρία διαφορετικά μαθήματα.
(Θεωρήστε ότι η βαθμολογία κάθε μαθήματος είναι από 1 έως 20).
β. Βρίσκει και τυπώνει τον ελάχιστο και τον μέγιστο βαθμό καθενός υποψηφίου στα
τρία μαθήματα που εξετάστηκε.
δ. Διαβάστε ένα επώνυμο αγοριού και αναζητήστε τη θέση που πιθανώς υπάρχει αυτό
με χρήση κατάλληλης συνάρτησης ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ(ΠΙΝ,ΚΕΥ,Υ) την οποία θα
κατασκευάσετε και θα μας επιστρέφει τη θέση.
ε. Εμφανίστε το μικρό όνομα του αγοριού που βρήκατε. Σε περίπτωση που δεν
υπάρχει τυπώστε κατάλληλο μήνυμα.
Α Να διαβάζει έναν πραγματικό αριθμό μεγαλύτερο του μηδενός και μικρότερο του
1000 και να κάνει έλεγχο ορθής καταχώρησης του αριθμού,
208
8.55 Α. Να κατασκευάσετε υποπρόγραμμα που θα δέχεται ένα πίνακα με 8 γραμμές
και 5 στήλες καθώς και τον αριθμό μιας στήλης και θα επιστρέφει το μέγιστο
στοιχείο της συγκεκριμένης στήλης.
8.56 Στα πλαίσια των πενταήμερων εκδρομών των σχολείων της Χίου ορίζεται από τη
σχολική μονάδα ο αριθμός συνοδών καθηγητών ανάλογα με το πλήθος των μαθητών
όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα :
209
8.57 Α. Να κατασκευάσετε υποπρόγραμμα που θα δέχεται ένα μονοδιάστατο πίνακα
με Ν ακέραια στοιχεία (μεγίστου πλήθους 1000) και θα δημιουργεί ένα νέο ο
οποίος θα περιέχει τους άρτιους μόνο σε διαδοχική σειρά φροντίζοντας ώστε
τα υπολοιπα στοιχεία να είναι μηδέν.
8.58 Στο τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών ενός ελληνικού πανεπιστημίου, ένας φοιτητής
έχει τις εξής υποχρεώσεις στα πλαίσια του μαθήματος «Αντικειμενοστραφής
Προγραμματισμός»: να κάνει 3 ασκήσεις, να δώσει μια Πρόοδο (Πρόοδος = διαγώνισμα
πριν τις εξετάσεις) και να δώσει την τελική εξέταση. Προϋπόθεση για να συμμετάσχει στην
τελική εξέταση είναι ο μέσος όρος των 3 ασκήσεων και της Προόδου να είναι από 5 και
πάνω.
1. Σε περίπτωση που ο βαθμός τελικής εξέτασης είναι κάτω του 5 τότε κάθε βαθμός
άσκησης συμμετέχει σε ποσοστό 10% στον τελικό βαθμό, ο βαθμός Προόδου
συμμετέχει σε ποσοστό 15% στον τελικό βαθμό και ο βαθμός της τελικής εξέτασης
συμμετέχει σε ποσοστό 55% στον τελικό βαθμό.
ii. Θα υπολογίζει και θα εμφανίζει τον τελικό βαθμό του κάθε φοιτητή που έλαβε
μέρος στην τελική εξέταση κάνοντας χρήση της συνάρτησης του ερωτήματος Β.
210
8.59 Για την παρακολούθηση των θερμοκρασιών της επικράτειας κατά το μήνα Μάιο
καταγράφεται κάθε μέρα η θερμοκρασία στις 12:00 το μεσημέρι για 20 πόλεις. Να
αναπτύξετε πρόγραμμα το οποίο:
α. Θα διαβάζει τα ονόματα των 20 πόλεων και τις αντίστοιχες θερμοκρασίες για κάθε
μία από τις ημέρες του μήνα και θα καταχωρεί τα στοιχεία σε πίνακες.
β. Θα εμφανίζει για κάθε πόλη το όνομά της και τη μέγιστη θερμοκρασία που
καταγράφηκε σε αυτήν στη διάρκεια του μήνα. Ο υπολογισμός της μέγιστης
θερμοκρασίας να γίνεται με τη χρήση υποπρογράμματος που θα κατασκευάσετε για
το σκοπό αυτό.
211
8.62 Δίνεται το παρακάτω πρόγραμμα
β. Να βρείτε τι θα εμφανίσει
5. ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
212
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9ο
ΘΕΜΑΤΑ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ
ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
Κεφάλαιο 9ο – Θέµατα Πανελληνίων Εξετάσεων
α. Επιλύσιμο είναι ένα πρόβλημα για το οποίο ξέρουμε ότι έχει λύση, αλλά αυτή δεν
έχει βρεθεί ακόμη. Μονάδες 4
β. Η περατότητα ενός αλγορίθμου αναφέρεται στο γεγονός ότι καταλήγει στη λύση του
προβλήματος μετά από πεπερασμένο αριθμό βημάτων (εντολών). Μονάδες 4
ΣΤΗΛΗ Β
ΣΤΗΛΗ Α
Είδος
Προβλήματα
προβλημάτων
1. Η διαδικασία λύσης τους είναι α. Ανοικτά
αυτοματοποιημένη
β. Δομημένα
2. Δεν έχει βρεθεί λύση, αλλά δεν
έχει αποδειχθεί και η μη ύπαρξη γ. Άλυτα
λύσης
δ. Ημιδομημένα
3. Ο τρόπος λύσης τους μπορεί να
επιλεγεί από πλήθος δυνατών
λύσεων
ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β
Χαρακτηριστικά (Κριτήρια) Αλγοριθμικές Έννοιες
α. Δεδομένα
1. Περατότητα
β. Αποτελέσματα
2. Είσοδος
γ. Ακρίβεια στην έκφραση των εντολών
3. Έξοδος
δ. Πεπερασμένος χρόνος εκτέλεσης
215
ΘΕΜΑ Α/4 [Θέμα 1.Γ1 Ημερήσια Λύκεια 2000]
Να αναφέρετε ονομαστικά ποιοι είναι οι εναλλακτικοί τρόποι παρουσίασης
(αναπαράστασης) ενός αλγορίθμου. Μονάδες 8
Να βρείτε τις τιμές των μεταβλητών Α,B,C,D,X και Υ σε όλες τις επαναλήψεις. Μονάδες 20
216
α. Να διαβάζει τη χρονική διάρκεια των τηλεφωνημάτων ενός συνδρομητή σε
διάστημα ενός μήνα. Μονάδες 3
δ. Η οµάδα εντολών που περιέχεται σε µια δοµή επιλογής µπορεί να µην εκτελεστεί.
Διάβασε a
b←2*a+1
c←a+b
Αν c > b τότε
b←c
Αλλιώς
c←b
Τέλος_αν
Εµφάνισε a, b, c
Μετά την εκτέλεση του παραπάνω τµήµατος αλγορίθµου, ποιες θα είναι οι τιµές των
µεταβλητών a,b,c που θα εµφανισθούν, όταν i) a = 10 και ii) a = -10 Μονάδες 15
217
ΘΕΜΑ Α/13 [Θέμα 3.Α Εσπερινά Λύκεια 2000]
Να αναφέρετε ονοµαστικά τις τρεις βασικές δοµές που χρησιµοποιούνται για την ανάπτυξη
αλγορίθµων. Μονάδες 10
α. Στο διάγραµµα ροής το σχήµα του ρόµβου δηλώνει το τέλος ενός αλγορίθµου.
γ. Η συνθήκη που ελέγχεται σε µια δοµή επιλογής μπορεί να πάρει περισσότερες από
δυο διαφορετικές τιµές.
δ. Σε µια εντολή εκχώρησης είναι δυνατόν µια παράσταση στο δεξιό µέλος να περιέχει
τη µεταβλητή που βρίσκεται στο αριστερό µέλος.
218
ΘΕΜΑ Α/19 [Θέμα 1.Γ Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2000]
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθµούς των τιµών της Στήλης Α και δίπλα το γράµµα
της Στήλης Β που αντιστοιχεί στο σωστό τύπο δεδοµένων. Μονάδες 8
α. Να διαβάζει τα Χ, Υ Μονάδες 3
Μ←0
Ζ←0
Για Χ από 0 µέχρι 10 µε βήµα 2
Αν Χ < 5 τότε
Ζ←Ζ+Χ
Αλλιώς
Μ←Μ+Χ-1
Τέλος_αν
Τέλος επανάληψης
Να γράψετε στο τετράδιο σας τις τιµές των µεταβλητών Χ, Μ, Ζ σε όλες τις επαναλήψεις
Μονάδες 20
219
α. Να διαβάζει τους δύο βαθµούς Μονάδες 3
γ. Να εµφανίζει τον τελικό βαθµό και, αν αυτός είναι µεγαλύτερος ή ίσος του 10, το
µήνυµα ΠΡΟΑΓΕΤΑΙ, αλλιώς το µήνυµα ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΤΑΙ. Μονάδες 5
220
Ποιες είναι οι τιμές των μεταβλητών Χ, Α, Β, Γ, ΜΑΧ που θα εμφανιστούν κατά την
εκτέλεση του παραπάνω τμήματος αλγορίθμου; Μονάδες 20
α. Να διαβάζει τις ποσότητες σε κιλά των παραπάνω υλικών που μάζεψαν οι μαθητές
σε κάθε σχολείο. Μονάδες 4
γ. Αν η συνολική ποσότητα του χαρτιού που μαζεύτηκε από όλα τα σχολεία είναι
λιγότερη των 1000 κιλών, να εμφανίζεται το μήνυμα «Συγχαρητήρια». Αν η
ποσότητα είναι από 1000 κιλά και πάνω, αλλά λιγότερο από 2000, να εμφανίζεται
το μήνυμα «Δίνεται έπαινος» και τέλος αν η ποσότητα είναι από 2000 κιλά και
πάνω να εμφανίζεται το μήνυμα «Δίνεται βραβείο». Μονάδες 8
Ποιες από τις παραπάνω έννοιες ανήκουν στα χαρακτηριστικά – κριτήρια ενός αλγορίθμου
και ποιες στους τρόπους περιγραφής – παρουσίασης αναπαράστασης του. Μονάδες 10
221
ΘΕΜΑ Α/30 [Θέμα 1.Γ Εσπερινά Λύκεια 2001]
Δίνεται τμήμα αλγορίθμου:
Χ 13
Όσο Χ<=20 επανάλαβε
εμφάνισε Χ
Χ Χ+2
τέλος_επανάληψης
εμφάνισε Χ
γ. Κατά την εκτέλεση του τμήματος αλγορίθμου ποιες είναι οι τιμές του Χ που θα
εμφανιστούν; Μονάδες 4
α. Να διαβάζει την τιμή πώλησης ολόκληρου του οικοπέδου και τον αριθμό
των τετραγωνικών μέτρων του, Μονάδες 5
222
ΘΕΜΑ Α/34 [Θέμα 4 Εσπερινά Λύκεια 2001]
Σε κάποια εξεταστική δοκιμασία ένα γραπτό αξιολογείται από δυο βαθμολογητές στη
βαθμολογική κλίμακα [0, 100].Αν η διαφορά μεταξύ των βαθμολογιών του α' και του β'
βαθμολογητή είναι μικρότερη ή ίση των 20 μονάδων της παραπάνω κλίμακας, ο τελικός
βαθμός είναι ο μέσος όρος των δυο βαθμολογιών. Αν η διαφορά μεταξύ των βαθμολογιών
του α' και του β' βαθμολογητή είναι μεγαλύτερη από 20 μονάδες, το γραπτό δίνεται για
αναβαθμολόγηση σε τρίτο βαθμολογητή. Ο τελικός βαθμός του γραπτού προκύπτει τότε
από τον μέσο όρο των τριών βαθμολογιών.
Να αναπτύξετε αλγόριθμο ο οποίος, αφού ελέγξει την εγκυρότητα των βαθμών στην
βαθμολογική κλίμακα [0, 100], να υλοποιεί την παραπάνω διαδικασία εξαγωγής τελικού
βαθμού και να εμφανίζει τον τελικό βαθμό του γραπτού στην εικοσαβάθμια κλίμακα.
Μονάδες 20
α. 2 * Α ← Α β. Α ← 3 * Α + 5 γ. Β + 5 ← "Α"
223
ΘΕΜΑ Α/39 [Θέμα 1.Δ Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2001]
Αντιστοιχίστε σωστά τις εκφράσεις της Στήλης Α µε τις αλγοριθµικές έννοιες της Στήλης Β,
γράφοντας στο τετράδιό σας τους αριθµούς της Στήλης Α και δίπλα το γράµµα της Στήλης
Β. Μονάδες 10
Για κάθε πορτοκάλι που εισάγεται στον τυποποιητή, διαβάζεται η τιµή του βάρους (Β) και η
διάµετρός του (Δ). Το πορτοκάλι κατατάσσεται ανάλογα με το βάρος και τη διάµετρο του
ως εξής:
Αν 100 ≤ Β ≤ 150 και 8 < Δ < 10, τότε να τυπώνεται το µήνυµα "πρώτη διαλογή".
224
Χ ←Κ
Y ←L
Αν Χ > Υ τότε
ΤΕΜΡ ← Χ
Χ ←Υ
Υ ← ΤΕΜΡ
Τέλος_αν
Όσο Υ<> 0 επανάλαβε
ΤΕΜΡ ← Υ
Υ ← Χ ΜOD Y
Χ ← TEMP
Εμφάνισε Χ, Υ
Τέλος_επανάληψης
Υ ← (Κ * L) DIV X
Εμφάνισε Χ, Υ Μονάδες 20
α. Ελέγχει τον τύπο του τροχοφόρου και εκχωρεί στη μεταβλητή Α το αντίτιμο των
διοδίων, ανάλογα με τον τύπο του τροχοφόρου. Μονάδες 8
β. Ελέγχει την πληρωμή των διοδίων με τον παρακάτω τρόπο. Αν το υπόλοιπο της
κάρτας επαρκεί για την πληρωμή του αντιτίμου των διοδίων, αφαιρεί το ποσό αυτό
από την κάρτα. Αν η κάρτα δεν έχει υπόλοιπο, το μηχάνημα ειδοποιεί με μήνυμα για
το ποσό που πρέπει να πληρωθεί. Αν το υπόλοιπο δεν επαρκεί, μηδενίζεται η
κάρτα και δίνεται με μήνυμα το ποσό που απομένει να πληρωθεί. Μονάδες 12
3. Να αναφέρετε από ένα παράδειγμα για καθεμιά από τις παραπάνω κατηγορίες.
Μονάδες 6
ΘΕΜΑ Α/45 [Θέμα 1.Β Εσπερινά Λύκεια 2002]
Να αναφέρετε συνοπτικά τους λόγους, για τους ποιους αναθέτουμε την επίλυση ενός
προβλήματος σε υπολογιστή. Μονάδες 4
225
ΘΕΜΑ Α/46 [Θέμα 1.Γ Εσπερινά Λύκεια 2002]
Δίνεται o πίνακας αλήθειας :
Να μεταφέρετε τον παραπάνω πίνακα στο τετράδιο σας και να συμπληρώσετε κατάλληλα
τις κενές θέσεις του. Μονάδες 6
1. ονοματεπώνυμο μαθητή
226
Οι φυσιολογικές τιμές σακχάρου στο αίμα κυμαίνονται από 70 έως 110 mg/dl
(συμπεριλαμβανομένων και των ακραίων τιμών).
β. Θα εμφανίζει για κάθε παιδί του οποίου η περιεκτικότητα σακχάρου στο αίμα είναι
εκτός των φυσιολογικών τιμών, το ονοματεπώνυμο, το φύλο και την περιεκτικότητα
του σακχάρου, Μονάδες 5
227
ΘΕΜΑ Α/50 [Θέμα 1.Γ Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2002]
Η τιμή Α της βαθμολογίας σε ένα θέμα μπορεί να πάρει τις τιμές από 0 μέχρι και 20. (Το 0
και το 20 είναι επιτρεπτές τιμές). Ποια από τις παρακάτω λογικές εκφράσεις ελέγχει αυτή
τη συνθήκη; Μονάδες 5
i. Α >= 0 ή Α <= 20
ii. Α > 0 και Α <= 20
iii. Α >= 20 και Α <= 0
iν. Α >= 0 και Α <= 20
α. Διαβάζει το ονοματεπώνυμο, την ηλικία και έναν αριθμό που καθορίζει το επίπεδο
σπουδών του νεοσύλλεκτου και παίρνει τιμές από 1 έως 3 (1: τριτοβάθμια
εκπαίδευση, 2: δευτεροβάθμια εκπαίδευση, 3: κάθε άλλη περίπτωση) Μονάδες 5
β. Εκτυπώνει:
ii) το όνομα της διμοιρίας (Α ή Β), εφόσον ο νεοσύλλεκτος κατατάσσεται σε μία από
αυτές. Μονάδες 15
228
ΘΕΜΑ Α/54 [Θέμα 1.Β Ημερήσια Λύκεια 2003]
Να γράψετε στο τετράδιο σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα τα γράμματα της
Στήλης Β που αντιστοιχούν σωστά. (Να σημειωθεί ότι σε κάποια στοιχεία της
Ψευδογλώσσας της Στήλης Α αντιστοιχούν περισσότερα από ένα παραδείγματα εντολών
της Στήλης Β). Μονάδες 10
Αλγόριθμος Αριθμοί
Α←1
Β←1
Ν←0
Μ←2
Όσο Β < 6 επανάλαβε
Χ←Α+Β
Αν Χ MOD 2= 0 τότε
Ν←Ν+1
Αλλιώς
Μ←Μ+1
Τέλος_αν
Α←Β
Β←Χ
Εμφάνισε Ν, Μ, Β
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε Χ
Τέλος Αριθμοί
Μονάδες 20
229
ΘΕΜΑ Α/56 [Θέμα 3 Ημερήσια Λύκεια 2003]
Ο Δείκτης Μάζας του ανθρώπινου Σώματος (ΔΜΣ) υπολογίζεται από το βάρος (Β) σε χλγ.
και το ύψος (Υ) σε μέτρα με τον τύπο ΔΜΣ=Β/Υ2 . Ο ανωτέρω τύπος ισχύει για άτομα άνω
των 18 ετών. Το άτομο ανάλογα με την τιμή του ΔΜΣ χαρακτηρίζεται συμφωνά με τον
παρακάτω πίνακα:
2. Να ελέγχει την τιμή του ΔΜΣ από τον ανωτέρω πίνακα και να εμφανίζει τον
αντίστοιχο χαρακτηρισμό Μονάδες 10
γ. Αν η ηλικία είναι μικρότερη ή ίση των 18 ετών, τότε να εμφανίζει το μήνυμα "δεν
ισχύει ο δείκτης ΔΜΣ". Μονάδες 2
Παρατήρηση : Θεωρήστε ότι το βάρος, το ύψος και η ηλικία είναι θετικοί αριθμοί.
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Εντολή 1
Εντολή 2
…
Εντολή ν
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ <συνθήκη>
Κ 0
ΓΙΑ Α ΑΠΟ 5 ΜΕΧΡΙ 100 ΜΕ ΒΗΜΑ 10
ΚΚ+Α
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ Κ Μονάδες 10
230
ΘΕΜΑ Α/59 [Θέμα 1.Γ Εσπερινά Λύκεια 2003]
Δίνεται ο αλγόριθμος:
1. εισάγει τα κατάλληλα δεδομένα και ελέγχει την ορθή καταχώριση τους, Μονάδες 7
231
Να γραφεί αλγόριθμος, ο οποίος εκτελεί τις ακόλουθες λειτουργίες:
β. Ελέγχει αν ο προφορικός και ο γραπτός βαθμός είναι από 0 μέχρι και 20. Μονάδες 5
γ. Υπολογίζει τον τελικό βαθμό του μαθήματος, ο οποίος είναι το άθροισμα του 30%
του προφορικού βαθμού και του 70% του γραπτού βαθμού. Επίσης, τυπώνει το
ονοματεπώνυμο του μαθητή και τον τελικό βαθμό του μαθήματος. Μονάδες 5
δ. Υπολογίζει και τυπώνει το ποσοστό των μαθητών που έχουν βαθμό μεγαλύτερο του
18. Μονάδες 5
Διάβασε α, β
Αν α > β τότε
c α / (β - 2)
Τέλος_αν
Εκτύπωσε c
α1
Όσο α <> 6 επανάλαβε
αα+2
Τέλος_επανάληψης
Εκτύπωσε α
Αλγόριθμος Παράδειγμα_1
Διάβασε α
Αν α < 0 τότε
αα*5
Τέλος_αν
Εκτύπωσε α
Τέλος Παράδειγμα_1
232
Να γράψετε στο τετράδιο σας:
α. Τις σταθερές
β. Τις μεταβλητές
γ. Τους λογικούς τελεστές
δ. Τους αριθμητικούς τελεστές
ε. Τις λογικές εκφράσεις
στ. Τις εντολές εκχώρησης που υπάρχουν στον παραπάνω αλγόριθμο. Μονάδες 12
Μονάδες 8
233
ΘΕΜΑ Α/67 [Θέμα 1.Γ Ημερήσια Λύκεια 2004]
Δίδονται οι τιμές των μεταβλητών Α=5, Β=7 και Γ=-3. Να χαρακτηρίσετε στο τετράδιο σας
κάθε έκφραση που ακολουθεί με το γράμμα Α., αν είναι αληθής, ή με το γράμμα Ψ, αν
είναι ψευδής.
1. ΟΧΙ (Α+Β<10)
2. (Α>=Β) Η (Γ<Β)
3. ((Α>Β) ΚΑΙ (Γ<Α)) Η (Γ>5)
4. (ΟΧΙ(Α<>Β)) ΚΑΙ (Β+Γ<>2*Α) Μονάδες 4
Να γράψετε στο τετράδιο σας πόσες φορές εκτελείται η εντολή1 για κάθε έναν από τους
παρακάτω συνδυασμούς των τιμών των μεταβλητών τ1, τ2 και β. Μονάδες 4
Χρέωση
Βάρος επιστολής σε Χρέωση εσωτερικού
εξωτερικού
γραμμάρια σε Ευρώ
σε Ευρώ
από 0 έως και 500 2,0 4,8
από 500 έως και 1000 3,5 7,2
από 1000 έως και 2000 4,6 11,5
Για παράδειγμα τα έξοδα αποστολής μιας επιστολής βάρους 800 γραμμαρίων και προορισμού εσωτερικού είναι 3,5 Ευρώ.
Παρατήρηση : Θεωρείστε ότι ο αλγόριθμος δέχεται τιμές για το βάρος μεταξύ του 0 και του 2000 και για τον προορισμό μόνο τις τιμές
"ΕΣ" και "ΕΞ".
234
ΘΕΜΑ Α/70 [Θέμα 2 Εσπερινά Λύκεια 2004]
Δίνεται το διάγραμμα ροής:
γ. Ποιες είναι οι διαδοχικές τιμές των μεταβλητών Χ και Υ σε όλες τις επαναλήψεις;
Μονάδες 5
235
ΘΕΜΑ Α/72 [Θέμα 4 Εσπερινά Λύκεια 2004]
Μία εταιρεία απασχολεί 30 υπαλλήλους. Οι μηνιαίες αποδοχές κάθε υπαλλήλου
κυμαίνονται από 0 € έως και 3.000 €.
1. το συνολικό ποσό που αντιστοιχεί στο φόρο όλων των υπαλλήλων, Μονάδες 2
2. το συνολικό ποσό που αντιστοιχεί στις καθαρές μηνιαίες αποδοχές όλων των
υπαλλήλων. Μονάδες 2
236
ΘΕΜΑ Α/75 [Θέμα 2 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2004]
Δίνεται ο παρακάτω αλγόριθμος:
Αλγόριθμος Αριθμοί_ΜΕΡΣΕΝ
Διάβασε Α
Β4
C2
Αρχή_επανάληψης
Β (Β^2) - 2
Εμφάνισε Β
C C+ 1
Μέχρις_ότου C > (Α - 1)
D (2^Α) - 1
Ε Β MOD D
Εμφάνισε D
Αν Ε = 0 τότε
F (2^(C - 1)) *D
Εμφάνισε "Τέλειος αριθμός:", F
G 0
Όσο F > 0 επανάλαβε
G G+ 1
F F DIV 10
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε G
Τέλος_αν
Τέλος Αριθμοί_ΜΕΡΣΕΝ
Να γράψετε στο τετράδιο σας τις τιμές που τυπώνει ο παραπάνω αλγόριθμος, αν του
δώσουμε τιμές εισόδου:
α. 3 Μονάδες 12 β. 4 Μονάδες 8
i. Αν ο βαθμός του τρίτου βαθμολογητή είναι ίσος με το μέσο όρο (Μ.Ο.) των βαθμών των
δυο πρώτων βαθμολογητών, τότε ο τελικός βαθμός είναι ο Μ.Ο.
ii. Αν ο βαθμός του τρίτου βαθμολογητή είναι μικρότερος από το μικρότερο βαθμό (ΜΙΝ)
των δυο πρώτων βαθμολογητών, τότε ο τελικός βαθμός είναι ο ΜΙΝ.
iii. Διαφορετικά, ο τελικός βαθμός είναι ο μέσος όρος του βαθμού του τρίτου βαθμολογητή
με τον πλησιέστερο προς αυτόν βαθμό των δυο πρώτων βαθμολογητών.
α. Να διαβάζει τους βαθμούς του πρώτου, του δευτέρου και του τρίτου βαθμολογητή
ενός γραπτού. Μονάδες 2
237
γ. Να υπολογίζει και να εκτυπώνει τον τελικό βαθμό του γραπτού συμφωνά με την
παραπάνω διαδικασία. Μονάδες 12
Παρατήρηση : Θεωρήστε ότι και οι τρεις βαθμοί είναι θετικοί ακέραιοι αριθμοί και δεν απαιτείται έλεγχος των δεδομένων.
238
α. «Οι εντολές που περιέχονται στη δομή επανάληψης εκτελούνται τρεις
(3) φορές».
α. Να διαβάζει το φύλο του πολίτη (Α=Άνδρας, Γ=Γυναίκα) και να ελέγχει την ορθή
εισαγωγή. Μονάδες 5
β. Να διαβάζει την απάντηση στο ερώτημα, η οποία μπορεί να είναι «ΝΑΙ», «ΟΧΙ»,
«ΔΕΝ ΞΕΡΩ» και να ελέγχει την ορθή εισαγωγή. Μονάδες 5
S0
Για Ι από 2 μέχρι 10 με_βήμα 0
SS+Ι
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε S Μονάδες 5
239
ΘΕΜΑ Α/82 [Θέμα 2 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2004]
Δίνεται το ακόλουθο διάγραμμα ροής:
2. Να γράψετε τον πίνακα τιμών των μεταβλητών Α, Β και S, αν ως αρχικές τιμές δοθούν
Α = 15 και Β = 20. Μονάδες 10
240
ΘΕΜΑ Α/84 [Θέμα 1.Δ Ημερήσια Λύκεια 2005]
Να γράψετε τις παρακάτω μαθηματικές εκφράσεις σε ΓΛΩΣΣΑ :
5 X − 3Y
A − B2 Μονάδες 3 X 2 −Y 2 Μονάδες 3
β. Να αναφέρετε από ένα παράδειγμα προβλήματος για κάθε μια από τις παραπάνω
κατηγορίες.
Μονάδες 6
α. Χ>Ζ
β. ΟΧΙ (Χ+Υ>8)
γ. (Χ >Υ) ΚΑΙ (Ζ<3)
δ. (Χ>10) Ή ((Υ>2) ΚΑΙ (Ζ>Υ)) Μονάδες 12
241
ΘΕΜΑ Α/88 [Θέμα 1.Δ Εσπερινά Λύκεια 2005]
α. Να αναφέρετε τους αριθμητικούς τύπους δεδομένων της «Γλώσσας». Μονάδες 2
γ. Να δώσετε από ένα παράδειγμα δήλωσης σταθεράς και δήλωσης μεταβλητής στη
«Γλώσσα». Μονάδες 2
Κ 35
L 17
Μ0
ΟΣΟ L>0 ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
ΑΝ L ΜΟD 2=1 ΤΟΤΕ
ΜΜ+Κ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΚΚ*2
LL DIV 2
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΕΜΦΑΝΙΣΕ Μ
Κ L Μ
ΑΡΧΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ
1η επανάληψη
2η επανάληψη
3η επανάληψη
4η επανάληψη
5η επανάληψη
242
ΘΕΜΑ Α/91 [Θέμα 1.Γ Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2005]
α. Αν Χ=3, Ψ=-2 και Ζ= -1 να χαρακτηρίσετε στο τετράδιο σας τις παρακάτω
προτάσεις χρησιμοποιώντας μία από τις λέξεις ΑΛΗΘΗΣ ή ΨΕΥΔΗΣ.
Πρόταση Α. (Χ+Ψ)*Ζ > 0
Πρόταση Β. (Χ-Ψ)*Ζ = -5
Πρόταση Γ. Χ*Ζ > 0
Πρόταση Δ. Ζ>Ψ Μονάδες 4
β. Να συμπληρώσετε στο τετράδιο σας τον παρακάτω πίνακα με τις τιμές των λογικών
πράξεων μεταξύ των προτάσεων Α,Β,Γ,Δ.
243
ΘΕΜΑ Α/94 [Θέμα 1.Γ Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2005]
Να περιγράψετε τη λειτουργία των εντολών ΔΙΑΒΑΣΕ και ΓΡΑΨΕ. Μονάδες 4
2. w 4* (2χ - 3) / (3*χ*χ*χ - 1) – 10
3. w 4* *2*χ - 3) / (3*χ*χ*χ - 1) – 10
S 0
ΓΙΑ k από 1 μέχρι 5
ΓΙΑ i από 1 μέχρι 7
SS+1
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ S Μονάδες 8
α. Να διαβάζει έναν πραγματικό αριθμό μεγαλύτερο του μηδενός και μικρότερο του
1000 και να κάνει έλεγχο ορθής καταχώρησης του αριθμού, Μονάδες 6
α. Να διαβάζει τον τύπο ενός προϊόντος και την τιμή πώλησης αυτού, Μονάδες 2
β. Να υπολογίζει κλιμακωτά την προμήθεια που θα δοθεί από την πώληση συμφωνά
με τον παρακάτω πίνακα:
244
Ποσοστά προμήθειας
Τιμή πώλησης σε €
Προϊόν Χ Προϊόν Ψ Προϊόν Ζ
Από 0 έως και 5000 0% 2% 4%
Πάνω από 5000 έως και 10000 5% 6% 6%
Πάνω από 10000 10% 7% 8%
Στήλη Α Στήλη Β
1. "ΑΛΗΘΗΣ" α. λογικός τελεστής
2. ΚΑΙ β. μεταβλητή
3. α > 12 γ. αλφαριθμητική σταθερά
4. αριθμός_παιδιών δ. λογική σταθερά
5. < ε. συγκριτικός τελεστής
στ. συνθήκη
Μονάδες 5
ΘΕΜΑ Α/100 [Θέμα 1.Ε Ημερήσια Λύκεια 2006]
Αν α = 5, β = 7 και γ = 10, να χαρακτηρίσετε στο τετράδιο σας τις παρακάτω
προτάσεις χρησιμοποιώντας μία από τις λέξεις ΑΛΗΘΗΣ ή ΨΕΥΔΗΣ.
245
ΘΕΜΑ Α/102 [Θέμα 2 Ημερήσια Λύκεια 2006]
1. Δίνεται ο παρακάτω αλγόριθμος σε μορφή διαγράμματος ροής.
β. Να εκτελέσετε τον αλγόριθμο για κάθε μία από τις παρακάτω τιμές της
μεταβλητής Χ. Να γράψετε στο τετράδιο σας την τιμή της μεταβλητής Υ,
όπως θα εμφανισθεί σε κάθε περίπτωση.
Αλγόριθμος Μετατροπή
Χ0
Για Κ από 1 μέχρι 10
Διάβασε Λ
Αν Λ > 0 τότε
ΧΧ+Λ
Αλλιώς
ΧΧ-Λ
Τέλος_Αν
Τέλος_Επανάληψης
Εμφάνισε Χ
Τέλος Μετατροπή Μονάδες 10
246
ΘΕΜΑ Α/103 [Θέμα 1.Δ Εσπερινά Λύκεια 2006]
Δίνεται ο παρακάτω αλγόριθμος σε μορφή διαγράμματος ροής.
α. Διαβάζει το όνομα του και για κάθε μέρα από τις πέντε (5) εργάσιμες της
εβδομάδας διαβάζει τις ώρες εργασίας του. Μονάδες 8
Β. Υπολογίζει και εμφανίζει, στο τέλος, το πλήθος των υπαλλήλων που έχουν εργαστεί
λιγότερο από 40 ώρες την εβδομάδα. Μονάδες 4
247
ΘΕΜΑ Α/106 [Θέμα 2 Εσπερινά Λύκεια 2006]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου:
Στο παραπάνω τμήμα αλγορίθμου, για το οποίο θεωρούμε ότι η ποσότητα είναι θετικός
αριθμός, περιλαμβάνονται περιττοί έλεγχοι. Να το ξαναγράψετε παραλείποντας τους
περιττούς ελέγχους. Μονάδες 4
248
ΘΕΜΑ Α/109 [Θέμα 1.Α Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2006]
1. Να δώσετε τον ορισμό της δομής ενός προβλήματος. Μονάδες 4
γ. Σε ένα διάγραμμα ροής ο ρόμβος δηλώνει την αρχή και το τέλος του αλγόριθμου.
Μονάδες 2
249
Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές των μεταβλητών Α και Β που εμφανίζονται κατά την
εκτέλεση του παραπάνω τμήματος αλγορίθμου, όταν για Μ δώσουμε την τιμή 9. Μονάδες 20
α. Διαβάζει το ονοματεπώνυμο του αγρότη, το είδος του προϊόντος που παράγει και
την ποσότητα του προϊόντος σε κιλά, ελέγχοντας την ορθότητα εισαγωγής των
δεδομένων σύμφωνα με τα παρακάτω:
β. Υπολογίζει την επιδότηση που δικαιούται ο αγρότης για το είδος του προϊόντος που
παράγει.
γ. Εμφανίζει το ονοματεπώνυμο του αγρότη, το είδος του προϊόντος που παράγει και
το ποσό της επιδότησης που δικαιούται.
Μονάδες 3
250
Να αναπτύξετε αλγόριθμο ο οποίος:
α. Για κάθε γραμματόσημο, να διαβάζει την τιμή και την προέλευσή του (ελληνικό/ξένο)
και να επιτρέπει την αγορά του, εφόσον η τιμή του δεν υπερβαίνει το διαθέσιμο
υπόλοιπο χρημάτων. Διαφορετικά να τερματίζει τυπώνοντας το μήνυμα «ΤΕΛΟΣ
ΑΓΟΡΩΝ».
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δεν απαιτείται έλεγχος εγκυρότητας για τα δεδομένα εισόδου. Μονάδες 10
β. Να τυπώνει:
Να γράψετε στο τετράδιό σας πόσες φορές εκτελείται η εντολή Εμφάνισε για καθένα από
τους παρακάτω συνδυασμούς των τιμών των μεταβλητών Β, Γ και Δ:
1. Β = 2 Γ = 5 Δ = 1 2. Β =-1 Γ = 1 Δ = 0,5
Χ←2
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Y←X DIV 2
Z←A_M(X/3)
ΑΝ Ζ>0 ΤΟΤΕ
Α←Z
ΑΛΛΙΩΣ
Α←Υ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΓΡΑΨΕ Χ, Υ, Ζ, Α
Χ←Χ+3
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Χ>10
α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές των μεταβλητών που θα εμφανιστούν σε κάθε
επανάληψη. Μονάδες 12
251
β. Να μετατρέψετε το παραπάνω τμήμα αλγορίθμου σε ισοδύναμο με χρήση της δομής
επανάληψης ΓΙΑ...ΑΠΟ...ΜΕΧΡΙ...ΜΕ_ΒΗΜΑ. Μονάδες 8
ΔΙΚΥΚΛΟ
Κυβισμός (σε κυβικά Κόστος Ασφάλισης (σε
εκατοστά) ευρώ)
έως και 125 100
πάνω από 125 140
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ
Κυβισμός (σε κυβικά Κόστος Ασφάλισης (σε
εκατοστά) ευρώ)
έως και 1400 400
από 1401 έως και 1800 500
πάνω από 1800 700
Αν η ηλικία του οδηγού είναι από 18 έως και 24 ετών τότε το κόστος της ασφάλισης του
οχήματος προσαυξάνεται κατά 10%.
α. Να διαβάζει την ηλικία ενός οδηγού, τον τύπο του οχήματος και τον κυβισμό του,
ελέγχοντας ώστε ο τύπος του οχήματος να είναι «ΔΙΚΥΚΛΟ» ή «ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ».
Μονάδες 6
Ι1
Όσο Ι < 10 επανάλαβε
Εμφάνισε Ι
ΙΙ+3
Τέλος_επανάληψης
252
α. Να σχεδιάσετε το ισοδύναμο διάγραμμα ροής. Μονάδες 4
Να αναπτύξετε αλγόριθμο ο οποίος διαβάζει τα ονόματα των δύο παικτών και υλοποιεί το
παραπάνω παιχνίδι ως εξής:
1. διαβάζει την επιλογή κάθε παίκτη, η οποία μπορεί να είναι μία από τις εξής:
ΠΕΤΡΑ, ΨΑΛΙΔΙ, ΧΑΡΤΙ, ΤΕΛΟΣ. (Δεν απαιτείται έλεγχος εγκυρότητας τιμών.)
Μονάδες 2
2. συγκρίνει τις επιλογές των παικτών και διαπιστώνει το νικητή του γύρου ή την
ισοπαλία. Μονάδες 6
Β. Τερματίζει το παιχνίδι όταν ένας τουλάχιστον από τους δύο παίκτες επιλέξει ΤΕΛΟΣ.
Μονάδες 6
Γ. Εμφανίζει το όνομα του νικητή ή, αν δεν υπάρχει νικητής, το μήνυμα «ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
ΕΛΗΞΕ ΙΣΟΠΑΛΟ». Μονάδες 6
5x − 7 y
2 ( 3 x1 − 7 x2 ) − 8 x3
5
1. Μονάδες 3 2. Μονάδες 3
α+ β
253
ΘΕΜΑ Α/124 [Θέμα 1.Δ Επαναληπτικες Εσπερινά Λύκεια 2007]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγόριθμου:
α←1
β←3
Όσο α < 10 επανάλαβε
z←α+β
β←β+1
α←α+2
Τέλος_επανάληψης
Αλγόριθμος ΑΣΚΗΣΗ
Κ ← 23
Διάβασε Λ
Αν Κ > Λ τότε
Εμφάνισε “ΕΝΑ”
αλλιώς_αν Κ < Λ τότε
Εμφάνισε “ΔΥΟ”
αλλιώς
Εμφάνισε “ΤΡΙΑ”
Τέλος_αν
Τέλος ΑΣΚΗΣΗ
α←5
β←3
Για Χ από 2 μέχρι 7 με_βήμα 4
Όσο α < =10 επανάλαβε
β←β+α
α←α+4
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε α, β
α←4
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε α
Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές που εμφανίζονται κατά την εκτέλεση του
παραπάνω τμήματος αλγόριθμου.
Μονάδες 10
254
ΘΕΜΑ Α/126 [Θέμα 3 Επαναληπτικες Εσπερινά Λύκεια 2007]
΄Ενας καταναλωτής διαθέτει 150 € για αγορά ρυζιού, προκειμένου να το δωρίσει σε ένα
φιλανθρωπικό ίδρυμα. Σε ένα πολυκατάστημα διατίθενται πακέτα ρυζιού σε τέσσερις
διαφορετικές συσκευασίες από διαφορετικές εταιρείες.
α. Διαβάζει το όνομα της εταιρείας, την αξία και την ποσότητα σε γραμμάρια για κάθε
μία από τις τέσσερις συσκευασίες ρυζιού. Μονάδες 4
β. Υπολογίζει και εμφανίζει το όνομα της εταιρείας που προσφέρει το ρύζι στην πλέον
συμφέρουσα για τον καταναλωτή συσκευασία (να θεωρήσετε ότι υπάρχει μόνο μία
τέτοια εταιρεία). Μονάδες 10
γ. Υπολογίζει και εμφανίζει τον αριθμό των πακέτων που μπορεί να αγοράσει από την
πλέον συμφέρουσα για τον καταναλωτή συσκευασία (σύμφωνα με το ερώτημα β).
Μονάδες 6
Στήλη Α Στήλη Β
1. Εύστοχη χρήση α. Σαφήνεια διατύπωσης
ορολογίας προβλήματος
255
ΘΕΜΑ Α/129 [Θέμα 1.Δ Ημερήσια Λύκεια 2008]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα κειμένου:
Οι λόγοι που αναθέτουμε την επίλυση ενός προβλήματος σε υπολογιστή σχετίζονται με:
α. Πολυπλοκότητα
β. δεδομένων
γ. ζητουμένων
δ. αληθοφάνεια
ε. πράξεων
στ. επαναληπτικότητα
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1,2,3,4, που βρίσκονται στα κενά διαστήματα
και δίπλα να γράψετε το γράμμα α, β, γ, δ, ε, στ, που αντιστοιχεί στη σωστή λέξη. Δύο
λέξεις δεν χρησιμοποιούνται. Μονάδες 8
256
α. Να κατασκευάσετε το ισοδύναμο διάγραμμα ροής του προγράμματος Α. Μονάδες 8
β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές της μεταβλητής pow που θα εμφανιστούν
κατά την εκτέλεση του προγράμματος Α, αν ως τιμές εισόδου δοθούν οι αριθμοί:
x = 2, n = 3. Μονάδες 12
1. απόφασης; Μονάδες 4
2. βελτιστοποίησης; Μονάδες 4
Κ←1
ΟΣΟ Κ<=200 ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
ΕΜΦΑΝΙΣΕ Κ
Κ←Κ+2
ΤΕΛΟΣ_ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
α. Ο τελεστής MOD χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του πηλίκου μίας διαίρεσης
ακεραίων αριθμών. Μονάδες 2
β. Η μεταφορά δεδομένων είναι μία από τις βασικές λειτουργίες που εκτελεί ο
υπολογιστής. Μονάδες 2
γ. Κάθε εντολή ενός αλγορίθμου πρέπει να καθορίζεται χωρίς αμφιβολία για τον τρόπο
εκτέλεσής της. Μονάδες 2
257
ΘΕΜΑ Α/134 [Θέμα 2.Α Εσπερινά Λύκεια 2008]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου:
Χ←2
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΑΝ Χ MOD 4 > 2 ΤΟΤΕ
Χ←Χ+2
ΑΛΛΙΩΣ
Χ←Χ+3
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΕΜΦΑΝΙΣΕ Χ
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Χ>15
β. Να γράψετε στο τετράδιό σας την τιμή της μεταβλητής Χ που θα εμφανιστεί σε κάθε
επανάληψη. Μονάδες 10
x − ηµθ 3 ( x + 1) x
α. Μονάδες 2 β. 2x + −e Μονάδες 2
x2 + 5 y2 +1
Κ1
ΓΙΑ i ΑΠΟ –1 ΜΕΧΡΙ –5 ΜΕ_ΒΗΜΑ –2
ΚΚ*i
ΓΡΑΨΕ Κ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ ‘ΔΩΣΕ ΘΕΤΙΚΟ ΑΡΙΘΜΟ’
ΔΙΑΒΑΣΕ ........
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Χ ....... 0
ΓΙΑ i ΑΠΟ 0 ΜΕΧΡΙ ........ ΜΕ_ΒΗΜΑ ........
Α i ^ ........
ΓΡΑΨΕ ........
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
258
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον παραπάνω αλγόριθμο κατάλληλα συμπληρωμένο, έτσι
ώστε να υπολογίζει και να εμφανίζει τα τετράγωνα των πολλαπλασίων του 5 από το 0
μέχρι τον αριθμό Χ που διαβάστηκε. Μονάδες 6
1. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΙΝΑΙ-ΠΡΩΤΟΣ
2. ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
3. ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Χ, i
4. ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: ΜΗΝΥΜΑ
5. ΑΡΧΗ
6. ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
7. ΔΙΑΒΑΣΕ Χ
8. ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Χ>0
9. C 0
10. ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ Χ ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
11. AN (Χ MOD i) = 0 TOTE
12. C C + 1
13. ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
14. ΤΕΛΟΣ_ΓΙΑ
15. ΑΝ C=2 TOTE
16. MHNYMA ‘EINAI ΠΡΩΤΟΣ’
17. ΑΛΛΙΩΣ
18. ΜΗΝΥΜΑ ‘ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΟΣ’
19. ΤΕΛΟΣ
20. ΓΡΑΨΕ ΜΗΝΥΜΑ
21. ΤΕΛΟΣ_ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό κάθε γραμμής του προγράμματος, στην οποία
εντοπίζετε συντακτικό λάθος και να περιγράψετε το λάθος αυτό. Μονάδες 12
259
ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΕΠΙΔΟΜΑ ΣΕ € ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΕΠΙΔΟΜΑ ΣΕ €
1 20 1 30
2 50 2 80
>=3 120 >=3 160
Να γράψετε αλγόριθμο ο οποίος
α. Διαβάζει το φύλο («Α» ή «Γ») το οποίο ελέγχεται ως προς την ορθότητα της
εισαγωγής του. Επίσης διαβάζει τον μισθό και τον αριθμό των παιδιών του
υπαλλήλου. Μονάδες 3
δ. Για τον υπολογισμό μιας έκφρασης, όλες οι μεταβλητές που εμφανίζονται σ’ αυτή
πρέπει να έχουν οριστεί προηγουμένως, δηλαδή να έχουν κάποια τιμή. Μονάδες 2
260
ΘΕΜΑ Α/144 [Θέμα 1.Δ Επαναληπτικες Εσπερινά Λύκεια 2008]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου:
Ζ←ΨΕΥΔΗΣ
Χ←ΑΛΗΘΗΣ
Ψ←ΨΕΥΔΗΣ
Α←Χ ΚΑΙ (Ψ Ή Ζ)
Β←(ΟΧΙ Α) ΚΑΙ (ΟΧΙ Ζ)
Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές των μεταβλητών Α και Β μετά την εκτέλεση του
παραπάνω τμήματος αλγορίθμου. Μονάδες 6
261
ΘΕΜΑ Α/148 [Θέμα 1.Γ1 Ημερήσια Λύκεια 2009]
Η κατανόηση ενός προβλήματος αποτελεί συνάρτηση δύο παραγόντων. Να τους
αναφέρετε. Μονάδες 4
Αλγόριθμος Πολλαπλασιασμός
Δεδομένα //α,β//
Αν α > β τότε αντιμετάθεσε α,β
1 γ←0
Όσο α > 0 επανάλαβε
2 δ ← α mod 10
Όσο δ > 0 επανάλαβε
3 δ←δ−1
4 γ←γ+β
Τέλος_επανάληψης
5 α ← α div 10
6 β ← β * 10
Τέλος_επανάληψης
Αποτελέσματα //γ//
Τέλος πολλαπλασιασμός
Επίσης δίνεται υπόδειγμα πίνακα (πίνακας τιμών), με συμπληρωμένες τις αρχικές τιμές
των μεταβλητών α,β (τιμές εισόδου), καθώς και της εντολής εκχώρησης με αριθμό 1.
α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον πίνακα και να τον συμπληρώσετε, εκτελώντας
τον αλγόριθμο με αρχικές τιμές α = 20, β = 50 (που ήδη φαίνονται στον πίνακα). Για
κάθε εντολή εκχώρησης που εκτελείται να γράψετε σε νέα γραμμή του πίνακα:
2. Τη νέα τιμή της μεταβλητής που επηρεάζεται από την εντολή (στην
αντίστοιχη στήλη). Μονάδες 10
262
δ ← α mod 10
Όσο δ > 0 επανάλαβε
δ←δ−1
γ←γ+β
Τέλος_επανάληψης
χρησιμοποιώντας αντί της εντολής Όσο την εντολή Για. Στο νέο τμήμα αλγορίθμου να
χρησιμοποιήσετε μόνο τις μεταβλητές α, β, γ, δ, που χρησιμοποιεί το αρχικό τμήμα.
Μονάδες 5
ΘΕΜΑ Α/150 [Θέμα 1.Β Εσπερινά Λύκεια 2009]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα προγράμματος:
2. Α * 2 - Β ^ 2 <= (Γ + Α) / Δ
3. Β DIV (A + Γ) <> 0
5. B * Δ <=Α * Γ
263
α. Να κατασκευάσετε ισοδύναμο αλγόριθμο σε ψευδογλώσσα. Μονάδες 10
β. Να εκτελέσετε τον αλγόριθμο για Α = 4. Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές που
θα εμφανιστούν. Μονάδες 10
γ. Να εμφανίζει μετά το τέλος της διαδικασίας τη συνολική έκπτωση που έγινε για
όλους τους πελάτες. Μονάδες 4
264
ΘΕΜΑ Α/155 [Θέμα 1.Γ Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2009]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου:
Αν Α >= 5 τότε
Αν Β < 7 τότε
Α←Α+1
Αλλιώς
Α←Α-1
Τέλος_αν
Αλλιώς
Α←Α-1
Τέλος_αν
Εμφάνισε Α
Επίσης δίνονται παρακάτω δύο τμήματα αλγορίθμων από τα οποία λείπουν οι συνθήκες:
Να γράψετε στο τετράδιό σας τις συνθήκες που λείπουν, ώστε κάθε ένα από τα τμήματα α,
β να εμφανίζει το ίδιο αποτέλεσμα με το αρχικό. Μονάδες 10
1 Διάβασε Χ
2 Όσο X > 1 επανάλαβε
3 Aν Χ mod 2=0 τότε
4 Χ ← Χ div 2
5 Αλλιώς
6 Χ←3*Χ+1
7 Τέλος_αν
8 Τέλος_επανάληψης
265
Επίσης δίνεται το παρακάτω υπόδειγμα πίνακα (πίνακας τιμών), με συμπληρωμένη την
αρχική τιμή της μεταβλητής Χ.
Αριθμός Εντολής Χ Χ>1 Χ mod 2=0
1 5
... ... ... ...
Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον πίνακα και να τον συμπληρώσετε, εκτελώντας τον
αλγόριθμο με αρχική τιμή Χ=5 (που ήδη φαίνεται στον πίνακα).
α. Για κάθε εντολή που εκτελείται να γράψετε σε νέα γραμμή του πίνακα τα εξής:
1. Αν η βαθμολογία (ΒΑΘΜΟΣ) είναι μεγαλύτερη από τον Μέσο ΄Ορο (ΜΟ), τότε να
τυπώνει «Πολύ Καλά», αν είναι ίση ή μικρότερη του Μέσου Όρου μέχρι και δύο μονάδες
να τυπώνει «Καλά», σε κάθε άλλη περίπτωση να τυπώνει «Μέτρια».
4. Αν ο αριθμός (Χ) είναι αρνητικός ή το ημίτονό του είναι μηδέν, τότε να τυπώνει «Λάθος
δεδομένο», αλλιώς να υπολογίζει και να τυπώνει την τιμή της παράστασης
+5 +1
√ ∙
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1 έως 4 και δίπλα σε κάθε αριθμό την
αντίστοιχη κωδικοποίηση σε ΓΛΩΣΣΑ.
Σημείωση: Οι λέξεις με κεφαλαία μέσα στις παρενθέσεις είναι τα ονόματα των αντίστοιχων
μεταβλητών. Μονάδες 8
266
ΘΕΜΑ Α/160 [Θέμα A.3 Ημερήσια Λύκεια 2010]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου:
Α 0
Β0
Γ0
Δ0
Για Ε από 1 μέχρι 496
Διάβασε Ζ
Αν Ε=1 Τότε Η Ζ
ΑΑ+Ζ
Αν Ζ ≥ 18 Τότε
Β Β+Ζ
Γ Γ+1
Τέλος_Αν
Αν Ζ > 0 Τότε Δ Δ+1
Αν Ζ < Η Τότε ΗΖ
Τέλος_Επανάληψης
Θ Α/496
Αν Γ≠0 Τότε Ι Β/Γ
Κ 496 – Γ
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς των πληροφοριών 1 έως 5 και δίπλα το
όνομα της μεταβλητής που αντιστοιχεί σε κάθε πληροφορία. Μονάδες 10
1. j1
2. i2
3. Αρχή_επανάληψης
4. ii + j
5. ji – j
6. Εμφάνισε i
7. Μέχρις_ότου i ≥ 5
267
Στη στήλη με τίτλο «αριθμός γραμμής» καταγράφεται ο αριθμός γραμμής της εντολής που
εκτελείται. Στη στήλη με τίτλο «συνθήκη» καταγράφεται η λογική τιμή ΑΛΗΘΗΣ ή
ΨΕΥΔΗΣ, εφόσον η εντολή που εκτελείται περιλαμβάνει συνθήκη. Στη στήλη με τίτλο
«έξοδος» καταγράφεται η τιμή εξόδου, εφόσον η εντολή που εκτελείται είναι εντολή
εξόδου.
Στη συνέχεια του πίνακα υπάρχει μια στήλη για κάθε μεταβλητή του αλγόριθμου.
Να μεταφέρετε τον πίνακα στο τετράδιό σας και να τον συμπληρώσετε εκτελώντας τις
εντολές του τμήματος αλγορίθμου ως εξής: Για κάθε εντολή που εκτελείται να γράψετε σε
νέα γραμμή του πίνακα τον αριθμό της γραμμής της και το αποτέλεσμά της στην
αντίστοιχη στήλη.
Γ.1 Να ζητάει το ρεκόρ αγώνων και να το δέχεται, εφόσον είναι θετικό και μικρότερο
των 10 μέτρων.
Μονάδες 2
Γ.2 Να ζητάει τον συνολικό αριθμό των αγωνιζομένων και για κάθε αθλητή το όνομα και
την επίδοσή του σε μέτρα με τη σειρά που αγωνίστηκε.
Μονάδες 4
Γ.3 Να εμφανίζει το όνομα του αθλητή με τη χειρότερη επίδοση.
Μονάδες 4
Γ.4 Να εμφανίζει τα ονόματα των αθλητών που κατέρριψαν το ρεκόρ αγώνων. Αν δεν
υπάρχουν τέτοιοι αθλητές, να εμφανίζει το πλήθος των αθλητών που πλησίασαν το
ρεκόρ αγώνων σε απόσταση όχι μεγαλύτερη των 50 εκατοστών.
Μονάδες 6
Γ.5 Να βρίσκει και να εμφανίζει τη θέση που κατέλαβε στην τελική κατάταξη ο περσινός
πρωταθλητής.
Μονάδες 4
Σημείωση: Να θεωρήσετε ότι κάθε αθλητής έχει έγκυρη επίδοση και ότι όλες οι επιδόσεις των αθλητών που
καταγράφονται είναι διαφορετικές μεταξύ τους.
Να χαρακτηρίσετε καθεμία από τις προτάσεις που ακολουθούν και αναφέρονται στο
παραπάνω τμήμα αλγορίθμου, γράφοντας στο τετράδιό σας, τον αριθμό κάθε πρότασης
και δίπλα του το γράμμα Σ, αν αυτή είναι Σωστή, ή το γράμμα Λ, αν αυτή είναι
Λανθασμένη.
268
γ. Αν το Α είναι μεγαλύτερο του 0 και το Β είναι μικρότερο του –4 ο βρόχος δεν
εκτελείται καμία φορά.
269
ΘΕΜΑ Α/166 [Θέμα Β Εσπερινά Λύκεια 2010]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου στο οποίο έχουν αριθμηθεί οι γραμμές:
1. ΔΙΑΒΑΣΕ Χ
2. ΔΙΑΒΑΣΕ Υ
3. ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
4. ΑΝ Χ>Υ ΤΟΤΕ
5. Χ Χ DIV 2
6. AΛΛΙΩΣ
7. Υ Y DIV 2
8. ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
9. Ε Χ*Υ
10. ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Ε<=2
Επίσης δίνεται υπόδειγμα πίνακα με συμπληρωμένες τις αρχικές τιμές των μεταβλητών
Χ,Υ.
Αρ. Γραμμής Χ Υ Ε
1 17
2 5
... ... ... ...
Να μεταφέρετε τον πίνακα στο τετράδιό σας και, εκτελώντας το τμήμα προγράμματος, να
τον συμπληρώσετε με αρχικές τιμές Χ=17 και Υ=5 που ήδη φαίνονται στον πίνακα. Για
κάθε εντολή εκχώρησης τιμής που εκτελείται να γράψετε σε νέα γραμμή του πίνακα:
α. Τον αριθμό της γραμμής που βρίσκεται η εντολή (στην πρώτη στήλη).
β. Τη νέα τιμή της μεταβλητής η οποία επηρεάζεται από την εντολή (στην αντίστοιχη
στήλη).
Μονάδες 20
Γ.2 Για κάθε όχημα το οποίο προσέρχεται στο ΚΤΕΟ για έλεγχο
α. Διαβάζει την κατηγορία του, το έτος της πρώτης κυκλοφορίας και τον τύπο
προσέλευσης χωρίς κανένα έλεγχο εγκυρότητας.
β. Υπολογίζει και εμφανίζει, με βάση την κατηγορία του και την εμπρόθεσμη ή
εκπρόθεσμη προσέλευσή του, το ποσό πληρωμής.
Η διαδικασία εισαγωγής δεδομένων τερματίζει όταν δοθεί η τιμή “Τ” σαν κατηγορία
οχήματος.
Μονάδες 6
270
Γ.3 Εμφανίζει το πλήθος των φορτηγών που προσήλθαν στο ΚΤΕΟ. Μονάδες 3
Α>Β
ΟΧΙ (Β>Α)
Α<Γ
Γ <= Β
(Α > Β) ΚΑΙ (Α < Γ)
((Α<Β) ΚΑΙ (Α<Γ)) Ή (Γ<=Β)
(Α<Β) ΚΑΙ ((Α<Γ) Ή (Γ<=Β))
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1 έως 7 και δίπλα σε κάθε αριθμό την
αντίστοιχη τιμή.
Μονάδες 7
ΘΕΜΑ Α/169 [Θέμα Α.2 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2010]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου σε φυσική γλώσσα:
“Αν η βαθμολογία είναι μεγαλύτερη ή ίση του 17 και μικρότερη ή ίση του 20, να εμφανίζεται
«ΑΡΙΣΤΑ», αν η βαθμολογία είναι μεγαλύτερη ή ίση του 15 και μικρότερη του 17, να
εμφανίζεται «ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ», αν η βαθμολογία είναι μεγαλύτερη ή ίση του 13 και μικρότερη
του 15, να εμφανίζεται «ΚΑΛΑ», αν η βαθμολογία είναι μεγαλύτερη ή ίση του 10 και
μικρότερη του 13, να εμφανίζεται «ΜΕΤΡΙΑ», αν η βαθμολογία είναι μεγαλύτερη ή ίση του
0 και μικρότερη του 10, να εμφανίζεται «ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΤΑΙ»”.
1. ΔΙΑΒΑΣΕ x, y
2. ΑΝ x < y ΤΟΤΕ
3. zx
4. ΑΛΛΙΩΣ
5. zy
6. ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
7. ΟΣΟ z <> 0 ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
8. z x MOD y
9. xy
10. yz
11. ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
271
Β.2 Δίνεται το ακόλουθο υπόδειγμα πίνακα τιμών:
αριθμός
x y z
γραμμής
1 150 35
... ... ... ...
Στη στήλη με τίτλο «αριθμός γραμμής» καταγράφεται ο αριθμός γραμμής της εντολής που
εκτελείται. Στη συνέχεια του πίνακα υπάρχει μια στήλη για κάθε μεταβλητή του
αλγορίθμου.
Να μεταφέρετε τον πίνακα στο τετράδιό σας και να τον συμπληρώσετε, εκτελώντας τις
εντολές του τμήματος αλγορίθμου για x = 150 και y = 35 ως εξής:
Για κάθε εντολή που εκτελείται να γράψετε σε μία νέα γραμμή του πίνακα τον αριθμό της
γραμμής της και το αποτέλεσμα της εκτέλεσης της εντολής.
Σημείωση: Στον πίνακα τιμών έχει συμπληρωθεί η εκτέλεση της πρώτης εντολής του
αλγορίθμου.
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Α/171 [Θέμα A.2 Ημερήσια Λύκεια 2011] - [Θέμα A.2 Εσπερινά Λύκεια 2011]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου με αριθμημένες τις εντολές του:
(1) Σ 0
(2) Κ 0
(3) Αρχή_Επανάληψης
(4) Διάβασε Χ
(5) Σ Σ+Χ
(6) Αν Χ>0 τότε
(7) Κ Κ+1
(8) Τέλος_Αν
(9) Μέχρις_ότου Σ>1000
(10) Εμφάνισε Χ
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 και
δίπλα τη λέξη ΣΩΣΤΟ, αν είναι σωστή, ή τη λέξη ΛΑΘΟΣ, αν είναι λανθασμένη.
δ. Η εντολή (7) εκτελείται πάντα λιγότερες φορές από την εντολή (4).
272
Στις εξετάσεις των εσπερινών λυκείων το υποερώτημα 5 αντικαταστάθηκε από το :
ε. Η εντολή (6) εκτελείται λιγότερες φορές από την εντολή (4). Μονάδες 10
Δ Αληθής
Για α από 1 μέχρι Ν
Δ ΟΧΙ Δ
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε Δ
Να το εκτελέσετε για καθεμία από τις παρακάτω περιπτώσεις:
και να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμίας από τις παραπάνω περιπτώσεις 1-5
και δίπλα τη λογική τιμή που θα εμφανιστεί μετά την εκτέλεση της αντίστοιχης περίπτωσης.
Μονάδες 5
273
ΘΕΜΑ Α/174 [Θέμα A.4 Ημερήσια Λύκεια 2011]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου:
Αν Χ>1 τότε
Κ Αληθής
Αλλιώς
Κ Ψευδής
Τέλος_αν
Να γράψετε στο τετράδιό σας συμπληρωμένη την παρακάτω εντολή εκχώρησης, ώστε να
έχει το ίδιο αποτέλεσμα με το παραπάνω τμήμα αλγορίθμου.
Κ ..... Μονάδες 3
Γ.1 Να διαβάζει το όνομά του και τους βαθμούς του σε καθεμία από τις τρεις θεματικές
ενότητες. (Δεν απαιτείται έλεγχος εγκυρότητας δεδομένων). Μονάδες 2
Γ.2 Να εμφανίζει τον μεγαλύτερο από τους βαθμούς που πήρε στις τρεις θεματικές
ενότητες. Μονάδες 5
Γ.3 Να εμφανίζει το όνομα και τη συνολική βαθμολογία του στην περίπτωση που είναι
επιτυχών. Μονάδες 4
Αν Β<80 τότε
Αν Y<1.70 τότε
Γράψε “Ελαφρύς, κοντός”
Τέλος_αν
Τέλος_αν
274
ΘΕΜΑ Α/177 [Θέμα A.5 Εσπερινά Λύκεια 2011]
α. Να δώσετε τον ορισμό του αλγορίθμου. Μονάδες 4
Αλγόριθμος ΘέμαΒ
z1
w 3
Όσο z<=35 επανάλαβε
z z+w
w w+2
Γράψε w,z
Τέλος_επανάληψης
Tέλος ΘέμαΒ
Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές που θα εμφανιστούν κατά την εκτέλεση του
αλγορίθμου με τη σειρά που θα εμφανιστούν. Μονάδες 10
ΘΕΜΑ A/180 [Θέμα A.1 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2011] - [Θέμα A.1 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2011]
Πότε ένα πρόβλημα χαρακτηρίζεται:
ΘΕΜΑ A/181 [Θέμα A.2 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2011] - [Θέμα A.2 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2011]
Να ξαναγράψετε στο τετράδιό σας το παρακάτω τμήμα προγράμματος, χρησιμοποιώντας
αποκλειστικά μη εμφωλευμένες απλές δομές επιλογής Αν ... Τότε ... Τέλος_αν.
275
Αλλιώς
Γράψε “Θετικός”
Τέλος_αν Μονάδες 6
ΘΕΜΑ A/182 [Θέμα A.4 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2011] - [Θέμα A.5 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2011]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου:
Να γράψετε στο τετράδιό σας για καθεμία από τις παρακάτω περιπτώσεις τις τιμές των Α,
Μ, Β, έτσι ώστε το αντίστοιχο τμήμα αλγορίθμου να εμφανίζει όλους:
ε. Τους θετικούς ακεραίους που είναι μικρότεροι του 8128 και πολλαπλάσια του 13.
Μονάδες 10
Σημείωση : Στις εξετάσεις των εσπερινών λυκείων δεν υπήρχε η παράμετρος «πολλαπλάσια του 13» στο υποερώτημα 5.
ΘΕΜΑ A/183 [Θέμα Β.1 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2011] - [Θέμα Β.1 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2011]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου, το οποίο διαβάζει έναν θετικό αριθμό από τον
χρήστη. Αν δοθεί μη θετικός αριθμός ζητάει από τον χρήστη άλλον αριθμό.
Αρχή_επανάληψης
Διάβασε α
Μέχρις_ότου α>0
Να ξαναγράψετε στο τετράδιό σας τον παραπάνω αλγόριθμο τροποποιημένο, έτσι ώστε:
β. Να υπολογίζει και να εμφανίζει τον μέσο όρο των μη θετικών αριθμών που
δόθηκαν. Αν δεν δοθούν μη θετικοί αριθμοί να εμφανίζεται κατάλληλο μήνυμα.
Μονάδες 2
γ. Να υπολογίζει και να εμφανίζει τον μεγαλύτερο κατά απόλυτη τιμή μη θετικό αριθμό
που δόθηκε. Αν δεν δοθούν μη θετικοί αριθμοί να εμφανίζεται κατάλληλο μήνυμα.
Μονάδες 5
ΘΕΜΑ A/184 [Θέμα Γ Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2011] - [Θέμα Γ Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2011]
Ένα πρατήριο υγρών καυσίμων διαθέτει έναν τύπο καυσίμου που αποθηκεύεται σε
δεξαμενή χωρητικότητας 10.000 λίτρων. Να αναπτύξετε αλγόριθμο ο οποίος:
Γ.1 Να διαβάζει την ποσότητα (σε λίτρα) του καυσίμου που υπάρχει αρχικά στη
δεξαμενή μέχρι να δοθεί έγκυρη τιμή. Μονάδες 2
276
Για κάθε όχημα που προσέρχεται στο πρατήριο:
Γ.2 Να διαβάζει τον τύπο του οχήματος (“Β” για βυτιοφόρο όχημα που προμηθεύει το
πρατήριο με καύσιμο και “E” για επιβατηγό όχημα που προμηθεύεται καύσιμο από
το πρατήριο). Μονάδες 2
Γ.3 Αν το όχημα είναι βυτιοφόρο τότε να γεμίζει τη δεξαμενή μέχρι την πλήρωσή της.
Μονάδες 3
Αν το όχημα είναι επιβατηγό τότε να διαβάζει την ποσότητα καυσίμου την οποία
θέλει να προμηθευτεί (Μονάδες 2) και, αν υπάρχει επάρκεια καυσίμου στη δεξαμενή,
τότε το επιβατηγό όχημα να εφοδιάζεται με τη ζητούμενη ποσότητα καυσίμου,
διαφορετικά το όχημα να μην εξυπηρετείται. (Μονάδες 3)
Σημειώσεις:
• Δεν απαιτείται έλεγχος εγκυρότητας για τον τύπο του οχήματος.
• Θεωρήστε ότι στο πρατήριο προσέρχεται ένα τουλάχιστον επιβατηγό όχημα για το οποίο η ποσότητα
καυσίμου στη δεξαμενή επαρκεί.
ΘΕΜΑ Α/185 [Θέμα A.4 Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα A.4 Εσπερινά Λύκεια 2012]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου, το οποίο εμφανίζει τα τετράγωνα των περιττών
αριθμών από το 99 μέχρι το 1 με φθίνουσα σειρά.
Για i από 99 μέχρι 1 με_βήμα -2
x i^2
εμφάνισε x
Τέλος_επανάληψης
277
ΘΕΜΑ Α/187 [Θέμα Β Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα Β Εσπερινά Λύκεια 2012]
Β.1 Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου:
Κ1
Χ –1
I0
Όσο Χ<7 επανάλαβε
i i + 1
Κ Κ∗Χ
Εμφάνισε Κ, Χ
Αν i mod 2=0 τότε
X X+1
Αλλιώς
X X+2
Τέλος_Αν
Τέλος_επανάληψης
Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές που θα εμφανίσει το τμήμα αλγορίθμου κατά
την εκτέλεσή του με τη σειρά που θα εμφανιστούν. Μονάδες 10
278
ΘΕΜΑ Α/188 [Θέμα Γ Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα Γ Εσπερινά Λύκεια 2012]
Δημόσιος οργανισμός διαθέτει ένα συγκεκριμένο ποσό για την επιδότηση επενδυτικών
έργων. Η επιδότηση γίνεται κατόπιν αξιολόγησης και αφορά δύο συγκεκριμένες κατηγορίες
έργων με βάση τον προϋπολογισμό τους. Οι κατηγορίες και τα αντίστοιχα ποσοστά
επιδότησης επί του προϋπολογισμού φαίνονται στον παρακάτω πίνακα.
Γ.2 Να διαβάζει το όνομα κάθε έργου. Η σειρά ανάγνωσης είναι η σειρά υποβολής των
έργων. Η επαναληπτική διαδικασία να τερματίζεται, όταν αντί για όνομα έργου δοθεί
η λέξη «ΤΕΛΟΣ», ή όταν το διαθέσιμο ποσό έχει μειωθεί τόσο, ώστε να μην είναι
δυνατή η επιδότηση ούτε ενός έργου μικρής κατηγορίας. Για κάθε έργο, αφού
διαβάσει το όνομά του, να διαβάζει και τον προϋπολογισμό του (δεν απαιτείται
έλεγχος εγκυρότητας του προϋπολογισμού). Μονάδες 6
Γ.3 Για κάθε έργο να ελέγχει αν το διαθέσιμο ποσό καλύπτει την επιδότηση, και μόνον
τότε να γίνεται η εκταμίευση του ποσού. Στη συνέχεια, να εμφανίζει το όνομα του
έργου και το ποσό της επιδότησης που δόθηκε. Μονάδες 6
Γ.4 Να εμφανίζει το πλήθος των έργων που επιδοτήθηκαν από κάθε κατηγορία καθώς
και τη συνολική επιδότηση που δόθηκε σε κάθε κατηγορία. Μονάδες 4
Γ.5 Μετά το τέλος της επαναληπτικής διαδικασίας να εμφανίζει το ποσό που δεν έχει
διατεθεί, μόνο αν είναι μεγαλύτερο του μηδενός. Μονάδες 2
ΘΕΜΑ Α/189 [Θέμα A.2 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα A.3 Επαναλητπικές Εσπερινά Λύκεια 2012]
Να ξαναγράψετε την παρακάτω εντολή χωρίς τη χρήση λογικών τελεστών.
ΘΕΜΑ Α/190 [Θέμα A.3 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα A.2 Επαναλητπικές Εσπερινά Λύκεια 2012]
Ο παρακάτω αλγόριθμος προτάθηκε για να ελέγχει και να εκτυπώνει, αν ένας μη
αρνητικός ακέραιος αριθμός είναι μονοψήφιος, διψήφιος ή τριψήφιος. Στην περίπτωση
που δοθεί αριθμός αρνητικός ή με περισσότερα από 3 ψηφία ο αλγόριθμος πρέπει να
εμφανίζει το μήνυμα «Λάθος Δεδομένα».
Αλγόριθμος Ψηφία
Διάβασε x
Αν x >= 0 και x < 10 τότε
εμφάνισε ΄Μονοψήφιος΄
Αλλιώς_αν x < 100 τότε
279
εμφάνισε ΄Διψήφιος΄
Αλλιώς_αν x < 1000 τότε
εμφάνισε ΄Τριψήφιος΄
Αλλιώς
εμφάνισε ΄Λάθος Δεδομένα΄
Τέλος_αν
Τέλος Ψηφία
Ο παραπάνω αλγόριθμος έχει λάθος. Δώστε ένα παράδειγμα εισόδου που θα καταδείξει
το λάθος που υπάρχει στον αλγόριθμο. Μονάδες 3
Στη συνέχεια να γράψετε τον αλγόριθμο στο τετράδιο σας κάνοντας τις απαραίτητες
διορθώσεις, έτσι ώστε να λειτουργεί σωστά. Μονάδες 7
ΘΕΜΑ Α/191 [Θέμα A.4 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα A.5 Επαναλητπικές Εσπερινά Λύκεια 2012]
Να περιγράψετε τα προβλήματα που είναι δυνατόν να παρουσιαστούν κατά την
αναπαράσταση ενός αλγορίθμου, αν χρησιμοποιηθεί ελεύθερο κείμενο και φυσική γλώσσα
κατά βήματα. Μονάδες 5
ΘΕΜΑ Α/192 [Θέμα Β.1 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα Β.1 Επαναλητπικές Εσπερινά Λύκεια 2012]
Δίνεται ο παρακάτω αλγόριθμος
Αλγόριθμος Διοφαντική
Για x από 0 μέχρι 100
Για y από 0 μέχρι 100
Για z από 0 μέχρι 100
Αν 3*x+2*y-7*z=5 τότε εκτύπωσε x,y,z
Τέλος_επανάληψης
Τέλος_επανάληψης
Τέλος_επανάληψης
Τέλος Διοφαντική
Να κατασκευάσετε στο τετράδιό σας το διάγραμμα ροής που αντιστοιχεί στον παραπάνω
αλγόριθμο. Μονάδες 10
280
ΘΕΜΑ Α/194 [Θέμα A.4.β Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.4.β Εσπερινά Λύκεια 2013]
Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου, έχοντας συμπληρώσει
τις γραμμές εντολών 2, και 3 ώστε να εμφανίζει πάντα το μεγαλύτερο από τους δυο
αριθμούς που διαβάστηκαν:
1. Διάβασε Α, Β
2. Αν Α ……. Β τότε
3. ……………..
4. Τέλος_αν
5. Εμφάνισε Α Μονάδες 4
ΘΕΜΑ Α/195 [Θέμα Β.1 Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα Β.1 Εσπερινά Λύκεια 2013]
Δίνεται ο παρακάτω αλγόριθμος:
Αλγόριθμος Παράγοντες
Διάβασε α
k2
Όσο α>1 επανάλαβε
Αν α mod k = 0 τότε
Εμφάνισε k
αα div k
Αλλιώς
kk+1
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
Τέλος Παράγοντες
Γ.1 Να διαβάζει για 10 περιοχές την υγρασία και τη μέση ταχύτητα του ανέμου.
Μονάδες 4
Γ.2 Για κάθε περιοχή να εμφανίζει τα μηνύματα «Υψηλή επικινδυνότητα», «Μεσαία
επικινδυνότητα» και «Χαμηλή επικινδυνότητα» ανάλογα με τους συνδυασμούς των
συνδυασμών μέσης ταχύτητας και υγρασίας. Μονάδες 10
281
ΘΕΜΑ A/197 [Θέμα A.1.β Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.1.β Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2013]
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της στήλης Α και δίπλα το γράμμα της στήλης
Β που αντιστοιχεί σωστά. Σημειώνεται ότι από τη στήλη Β περισσεύει μία επιλογή.
ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β
Τμήματα αλγορίθμου Πλήθος εμφανίσεων του
χαρακτήρα Χ
1. ΓΙΑ i ΑΠΟ 0 ΜΕΧΡΙ 9
ΓΙΑ j ΑΠΟ i ΜΕΧΡΙ 9
ΓΡΑΨΕ ‘Χ’ α. 54
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
2. ΓΙΑ i ΑΠΟ 0 ΜΕΧΡΙ 5
ΓΡΑΨΕ ‘Χ’
ΓΙΑ j ΑΠΟ 0 ΜΕΧΡΙ 7
β. 55
ΓΡΑΨΕ ‘Χ’
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
3. ΓΙΑ i ΑΠΟ 0 ΜΕΧΡΙ 20
ΓΡΑΨΕ ‘Χ’
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
γ. 56
ΓΙΑ j ΑΠΟ i ΜΕΧΡΙ 56
ΓΡΑΨΕ ‘Χ’
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
4. ΓΙΑ i ΑΠΟ 0 ΜΕΧΡΙ 110
ΜΕ_ΒΗΜΑ 2
δ. 57
ΓΡΑΨΕ ‘Χ’
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ε. 58
Μονάδες 4
ΘΕΜΑ A/198 [Θέμα A.2 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.2 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2013]
Να περιγράψετε τα στάδια αντιμετώπισης ενός προβλήματος. Μονάδες 6
ΘΕΜΑ A/199 [Θέμα A.4 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.4 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2013]
Πρώτος ονομάζεται ένας φυσικός αριθμός, όταν έχει ακριβώς δύο διαιρέτες: τον εαυτό του
και τη μονάδα. Ο παρακάτω αλγόριθμος γράφτηκε, έτσι ώστε να εμφανίζει τους πρώτους αριθμούς
από το 2 μέχρι και το 100.
ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ πρώτοι
ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 100
Μi
ΓΙΑ j ΑΠΟ 0 ΜΕΧΡΙ i
ΑΝ i / j = 0 ΤΟΤΕ Μ Μ + 1
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΑΝ Μ < 3 ΤΟΤΕ ΕΜΦΑΝΙΣΕ i
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ πρώτοι
Ο παραπάνω αλγόριθμος έχει λάθη. Να τον γράψετε στο τετράδιό σας, κάνοντας τις
απαραίτητες διορθώσεις, ώστε να λειτουργεί σωστά, χωρίς την προσθήκη νέων εντολών.
Μονάδες 10
282
ΘΕΜΑ A/200 [Θέμα A.5.β Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.5.β Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2013]
Δίνεται η παρακάτω λογική έκφραση:
Να υπολογίσετε αναλυτικά την τιμή της, όταν Χ = ΑΛΗΘΗΣ και Υ = ΑΛΗΘΗΣ. Μονάδες 3
283
ΜΕΡΟΣ Β – ΔΟΜΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ – ΠΙΝΑΚΕΣ
α. Εισάγει σε πίνακα δύο διαστάσεων τις επιδόσεις όλων των αθλητών. Μονάδες 3
β. Υπολογίζει και καταχωρεί σε µονοδιάστατο πίνακα την καλύτερη από τις επιδόσεις
κάθε αθλητή. Μονάδες 5
δ. Βρίσκει την καλύτερη επίδοση του αθλητή που πήρε το χάλκινο µετάλλιο (τρίτη
θέση). Μονάδες 4
Στήλη Α Στήλη Β
1. Ουρά α. Απώθηση
2. Στοίβα β. Εξαγωγή
γ. Ώθηση
δ. Εισαγωγή
Μονάδες 4
284
γ. Εισάγει σε πίνακα δυο διαστάσεων Π[20,10] την πληροφορία που αφορά στην
παρουσία ενός προϊόντος σε μια αποθήκη (καταχωρούμε την τιμή 1 στην
περίπτωση που υπάρχει το προϊόν στην αποθήκη και την τιμή Ο, αν το προϊόν δεν
υπάρχει στην αποθήκη). Μονάδες 4
ε. Τυπώνει το όνομα κάθε προϊόντος και το πλήθος των αποθηκών στις οποίες
υπάρχει το προϊόν. Μονάδες 4
Να μεταφερθεί στο τετράδιο σας ο ακόλουθος πίνακας και να συμπληρωθεί για όλες τις
τιμές του J, που αντιστοιχούν σε I = 2 και I = 3. Μονάδες 20
Πίνακας
Ι J 1η 2η 3η 4η 5η
2 5 43 72 -4 63 56
285
α. Θα διαβάζει τα παραπάνω δεδομένα, Μονάδες 4
Ποιες τιμές τυπώνονται με την εντολή Εκτύπωσε i, κ, Α[i], Α[κ] καθώς εκτελείται το
παραπάνω τμήμα αλγορίθμου; Μονάδες 20
β. Εκτυπώνει το όνομα κάθε ξενοδοχείου και τις ετήσιες εισπράξεις του για το έτος
2001. Μονάδες 7
β. Να διαβάζει τις μηνιαίες εισπράξεις των αιθουσών αυτού του έτους. Μονάδες 3
γ. Να υπολογίζει τη μέση μηνιαία τιμή των εισπράξεων για κάθε αίθουσα. Μονάδες 7
286
δ. Να βρίσκει και να εμφανίζει τη μικρότερη μέση μηνιαία τιμή. Μονάδες 5
ε. Να βρίσκει και να εμφανίζει το όνομα ή τα ονόματα των αιθουσών που έχουν την
ανωτέρω μικρότερη μέση μηνιαία τιμή. Μονάδες 3
sum 0
ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 5
ΓΙΑ j ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 5
ΑΝ i = j ΤΟΤΕ
sum sum + Α[i,j]
ΑΛΛΙΩΣ
Α[i,j]0
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ sum
Αυτό το τμήμα προγράμματος χρησιμοποιεί τον πίνακα Α, με τις τιμές των στοιχείων του,
όπως αυτές φαίνονται στο σχήμα 1.
1 -1 7 1 1
6 2 0 8 -2
4 9 3 3 0
3 5 -4 2 1
0 1 2 0 1
Σχήμα 1: Πίνακας Α
α. Να σχεδιάσετε στο τετράδιο σας τον πίνακα Α με τις τιμές που θα έχουν τα
στοιχεία του, μετά την εκτέλεση του τμήματος προγράμματος. Μονάδες 15
287
α. Να διαβάζει τα ονόματα των παικτών και να τα αποθηκεύει σε μονοδιάστατο
πίνακα. Μονάδες 2
β. Να διαβάζει τους πόντους που σημείωσε κάθε παίκτης σε κάθε αγώνα και να τους
αποθηκεύει σε πίνακα δυο διαστάσεων. Μονάδες 3
γ. Να υπολογίζει για κάθε παίκτη το συνολικό αριθμό πόντων του σε όλους τους
αγώνες και το μέσο όρο πόντων ανά αγώνα. Μονάδες 6
δ. Να εκτυπώνει τα ονόματα των παικτών της ομάδας και το μέσο όρο πόντων του
κάθε παίκτη ταξινομημένα με βάση το μέσο όρο τους κατά φθίνουσα σειρά Μονάδες 9
Παρατήρηση : Σε περίπτωση ισοβαθμίας δεν μας ενδιαφέρει η σχετική σειρά των παικτών.
min 100
max -100
Για i από 1 μέχρι 6 με_βήμα 2
Α C[i]
Β C[i+1]
Αν Α<Β τότε
Lmin Α
Lmax Β
αλλιώς
Lmin Β
Lmax Α
Τέλος_αν
Αν Lmin < min τότε
min Lmin
Τέλος_αν
Αν Lmax > max τότε
Max Lmax
Τέλος_αν
Εκτύπωσε Α, Β, Lmin, Lmax, Min, Max
Τέλος_επανάληψης
D max*min
Εκτύπωσε D
α. Τις τιμές των μεταβλητών Α, Β, Lmin , Lmax , min και max, όπως αυτές
εκτυπώνονται σε κάθε επανάληψη. Μονάδες 18
288
ΘΕΜΑ Β/18 [Θέμα 4 Ημερήσια Λύκεια 2004]
Για την πρώτη φάση της Ολυμπιάδας Πληροφορικής δήλωσαν συμμετοχή 500 μαθητές. Οι
μαθητές διαγωνίζονται σε τρεις γραπτές εξετάσεις και βαθμολογούνται με ακέραιους
βαθμούς στη βαθμολογική κλίμακα από 0 έως και 100.
β. Να διαβάζει τους τρεις βαθμούς που έλαβε κάθε μαθητής και να τους αποθηκεύει σε
δισδιάστατο πίνακα. Μονάδες 2
δ. Να εκτυπώνει τα ονόματα των μαθητών και δίπλα τους το μέσο όρο των βαθμών
τους ταξινομημένα με βάση τον μέσο όρο κατά φθίνουσα σειρά. Σε περίπτωση
ισοβαθμίας η σειρά ταξινόμησης των ονομάτων να είναι αλφαβητική. Μονάδες 7
2. Να αναφέρετε τις λειτουργίες της ουράς και τους δείκτες που απαιτούνται. Μονάδες 3
β. Στη συνέχεια να αφαιρέσετε ένα στοιχείο από την ουρά. Ποιος δείκτης
μεταβάλλεται και ποια η νέα του τιμή; Μονάδες 3
289
ΘΕΜΑ Β/21 [Θέμα 3 Εσπερινά Λύκεια 2004]
Σε έναν αγώνα δισκοβολίας συμμετέχουν 20 αθλητές. Κάθε αθλητής έκανε μόνο μία
έγκυρη ρίψη που καταχωρείται ως επίδοση του αθλητή και εκφράζεται σε μέτρα. Να
αναπτύξετε αλγόριθμο που :
α. Να διαβάζει για κάθε αθλητή το όνομα και την επίδοση του, Μονάδες 5
γ. Να εμφανίζει τα ονόματα και τις επιδόσεις των τριών πρώτων αθλητών, αρχίζοντας
από εκείνον με την καλύτερη επίδοση, Μονάδες 5
Σημείωση: Να θεωρήσετε ότι δεν υπάρχουν αθλητές με την ίδια ακριβώς επίδοση.
ε. Η ώθηση (push) στοιχείου είναι μία από τις λειτουργίες της ουράς. Μονάδες 10
290
δ. Να υπολογίζει και να εκτυπώνει το άθροισμα των ποσοστών όλων των
κομμάτων που δικαιούνται έδρα. Μονάδες 4
ε. Να εκτυπώνει τα ονόματα των κομμάτων που έλαβαν έδρα και τον αντίστοιχο
αριθμό των εδρών τους. Μονάδες 4
Παρατηρήσεις: α) Υποθέτουμε ότι δεν υπάρχουν δυο κόμματα που να έχουν το ίδιο ποσοστό έγκυρων ψηφοδελτίων. β) Μπορείτε να
χρησιμοποιήσετε τη συνάρτηση Α_Μ(χ) που επιστρέφει το ακέραιο μέρος του πραγματικού αριθμού χ. γ) Τα ποσοστά να θεωρηθούν
επί τοις εκατό (%).
Επιτυχών θεωρείται ότι είναι αυτός που έχει μέσο όρο βαθμολογίας μεγαλύτερο ή
ίσο του 60.
Μονάδες 4
γ. Να διαβάζει έναν αριθμό μητρώου και
Για παράδειγμα:
Έστω ότι τα στοιχεία του πίνακα Α είναι:
1, 3, 5, 10, 15
και ότι τα στοιχεία του πίνακα Β είναι:
2, 4, 7.5, 12.5.
Τότε ο αλγόριθμος θα εμφανίσει το μήνυμα «Ο πίνακας Β είναι ο τρέχων μέσος του Α»,
διότι 2 = (1+3)/2, 4=(3+5)/2, 7.5= (5+10)/2, 12.5=(10+15)/2. Μονάδες 20
291
ΘΕΜΑ Β/26 [Θέμα 4 Ημερήσια Λύκεια 2005]
Σ' ένα διαγωνισμό συμμετέχουν 100 υποψήφιοι. Κάθε υποψήφιος διαγωνίζεται σε 50
ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.
Να αναπτύξετε αλγόριθμο που να κάνει τα παρακάτω:
α. Για κάθε μαθητή που αγόρασε λαχνό να εισάγει σε μονοδιάστατο πίνακα Α 200
θέσεων το επώνυμο του και στην αντίστοιχη θέση μονοδιάστατου πίνακα Β 200
θέσεων το όνομα του σχολείου του, Μονάδες 3
γ. Να διαβάζει το επώνυμο του μαθητή, που κέρδισε τον πρώτο λαχνό, Μονάδες 1
ε. Λαμβάνοντας υπόψη το όνομα του σχολείου που φοιτά ο τυχερός μαθητής και
χρησιμοποιώντας τον αλγόριθμο της σειριακής αναζήτησης να προσδιορίζει την
292
θέση του σχολείου στον πίνακα Σ. Στη συνέχεια στον πίνακα Μ να βρίσκει τη
διεύθυνση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του σχολείου αυτού, Μονάδες 5
στ. Να εμφανίζει το επώνυμο του τυχερού μαθητή, το όνομα του σχολείου και τη
διεύθυνση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του σχολείου του. Μονάδες 2
Σημείωση : Να θεωρήσετε ότι δεν υπάρχουν μαθητές με το ίδιο επώνυμο και ότι κάθε μαθητής αγόρασε έναν μόνο λαχνό.
γ. Να καταχωρίζει στον πίνακα Β τη βαθμολογία που δίνει κάθε σχολείο για 5 άλλα
σχολεία.
Σημείωση : Στη θέση i,j του πίνακα Β αποθηκεύεται ο βαθμός που το σχολείο i δίνει στο σχολείο j, όπως φαίνεται στο
παράδειγμα που ακολουθεί.
Μονάδες 6
δ. Να υπολογίζει τη συνολική βαθμολογία του κάθε σχολείου και να την καταχωρίζει
σε μονοδιάστατο πίνακα 20 θέσεων με όνομα sum, Μονάδες 4
Παράδειγμα
293
- Θα γίνουν περικοπές πτήσεων σε προορισμούς, στους οποίους το μέσο ετήσιο
ποσοστό πληρότητας των πτήσεων κυμαίνεται από 40 έως και 65. Οι περικοπές θα
γίνουν μόνο σε εκείνους τους μήνες που το ποσοστό πληρότητας τους είναι μικρότερο του
40.
- Θα καταργηθούν οι προορισμοί, στους οποίους το μέσο ετήσιο ποσοστό πληρότητας των
πτήσεων είναι μικρότερο του 40.
Να γραφεί αλγόριθμος ο οποίος:
γ. Να βρίσκει και να τυπώνει τα ονόματα των προορισμών που δεν θα γίνει καμία
περικοπή πτήσεων. Μονάδες 3
β. Για κάθε ασθενή να διαβάζει τις ημέρες νοσηλείας του, τον κωδικό του
ασφαλιστικού του ταμείου και τη θέση νοσηλείας. Να ελέγχει την ορθότητα
εισαγωγής των δεδομένων συμφωνά με τα παρακάτω:
γ. Να υπολογίζει και να εμφανίζει το μέσο όρο ημερών νοσηλείας των ασθενών στο
νοσοκομείο, Μονάδες 2
δ. Να υπολογίζει και να εμφανίζει για κάθε ασθενή το κόστος παραμονής που πρέπει
να καταβάλει στο νοσοκομείο το ασφαλιστικό του ταμείο συμφωνά με τις ημέρες και
τη θέση νοσηλείας. Το κόστος παραμονής στο νοσοκομείο ανά ημέρα και θέση
νοσηλείας για κάθε ασθενή φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα:
294
Κόστος παραμονής ανά ημέρα
Θέση Νοσηλείας
νοσηλείας για κάθε ασθενή
Α 125 €
Β 90 €
Γ 60 €
Μονάδες 4
α. Θα διαβάζει τα ονόματα των 20 πόλεων και τις αντίστοιχες θερμοκρασίες για κάθε
μία από τις ήμερες του μήνα και θα καταχωρεί τα στοιχεία σε πίνακες. Μονάδες 2
β. Θα διαβάζει το όνομα μίας πόλης και θα εμφανίζει τη μέγιστη θερμοκρασία της στη
διάρκεια του μήνα. Αν δεν υπάρχει η πόλη στον πίνακα, θα εμφανίζει κατάλληλα
διαμορφωμένο μήνυμα. Μονάδες 9
β. Διαβάζει για κάθε υποψήφιο τους βαθμούς του σε καθένα από τα τρία μαθήματα και
τους καταχωρίζει σε πίνακα δυο διαστάσεων, ελέγχοντας ότι ο βαθμός κάθε
μαθήματος είναι από 0 έως και 10. Μονάδες 3
γ. Υπολογίζει τον τελικό βαθμό κάθε υποψηφίου και τον καταχωρίζει σε πίνακα.
Μονάδες 5
295
ε. Εμφανίζει για όσους υποψηφίους έχουν τελικό βαθμό μεγαλύτερο του μηδενός (0)
το όνομα και τον τελικό βαθμό τους. Μονάδες 3
στ. Εμφανίζει το ποσοστό των υποψηφίων που έχουν τελικό βαθμό μηδέν (0). Μονάδες 3
α. Ποια λειτουργία θα χρησιμοποιηθεί για την τοποθέτηση των αριθμών στη στοίβα και
ποια για την τοποθέτησή τους στην ουρά; Μονάδες 2
β. Να σχεδιάσετε τις δύο δομές (στοίβα και ουρά) μετά την τοποθέτηση των αριθμών.
Μονάδες 4
γ. Ποια λειτουργία θα χρησιμοποιηθεί για την έξοδο αριθμών από τη στοίβα και ποια
για την έξοδό τους από την ουρά; Μονάδες 2
δ. Πόσες φορές θα πρέπει να γίνει η παραπάνω λειτουργία στη στοίβα και πόσες στην
ουρά για να εξέλθει ο αριθμός 71; Μονάδες 2
α. Καταχωρίζει σε πίνακα τις ονομασίες των τριών αγωνισμάτων, όπως αυτές δίνονται
παραπάνω. Μονάδες 2
β. Διαβάζει για κάθε αθλητή όνομα, επίθετο, όνομα αλόγου με το οποίο αγωνίζεται και
τους βαθμούς του σε κάθε αγώνισμα και θα καταχωρίζει τα στοιχεία σε πίνακες.
Μονάδες 2
γ. Διαβάζει το όνομα και το επίθετο ενός αθλητή και θα εμφανίζει το όνομα του αλόγου
με το οποίο αγωνίστηκε και τη συνολική του βαθμολογία στα τρία αγωνίσματα. Αν
δεν υπάρχει ο αθλητής, θα εμφανίζει κατάλληλα διαμορφωμένο μήνυμα. Μονάδες 8
α. Διαβάζει για κάθε μαθητή το ονοματεπώνυμό του, την τάξη του και τον τελικό βαθμό
του και τα καταχωρεί σε μονοδιάστατους πίνακες, ελέγχοντας την ορθότητα
εισαγωγής των δεδομένων σύμφωνα με τα παρακάτω:
296
- Οι τάξεις είναι Α ή Β ή Γ. - Ο τελικός βαθμός είναι από 1 μέχρι και 20.
Μονάδες 5
β. Εμφανίζει τα ονόματα των μαθητών της Β τάξης που έχουν τελικό βαθμό
μεγαλύτερο ή ίσο του 18,5. Μονάδες 2
δ. Υπολογίζει και εμφανίζει το μέσο όρο των τελικών βαθμών των μαθητών της Γ
τάξης. Μονάδες 3
α. Για κάθε ένα από τα 20 CDs, να διαβάζει τον τίτλο, τον τύπο της μουσικής και τις
πωλήσεις του για κάθε μήνα, ελέγχοντας την έγκυρη καταχώριση του τύπου της
μουσικής. Μονάδες 2
β. Να εμφανίζει τον τίτλο ή τους τίτλους των CDs με τις περισσότερες πωλήσεις τον 3ο
μήνα του έτους. Μονάδες 6
δ. Να εμφανίζει πόσα από τα CDs είχαν σύνολο πωλήσεων στο δεύτερο εξάμηνο
μεγαλύτερο απ’ ό,τι στο πρώτο. Μονάδες 6
• το ονοματεπώνυμό του,
297
1. το μέσο όρο των μορίων εισαγωγής των φοιτητών που προέρχονται από την
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ κατεύθυνση. Μονάδες 5
Αλγόριθμος Αναζήτηση
Δεδομένα //Π,Ν,Χ//
flag ψευδής
Ι1
Όσο Ι ≤ Ν και flag=ψευδής επανάλαβε
Αν Π[Ι]=Χ τότε
flag αληθής
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
Αποτελέσματα //flag//
Τέλος Αναζήτηση
Επίσης δίνεται πίνακας όπου κάθε γραμμή αντιστοιχεί στη διπλανή εντολή του τμήματος
αλγορίθμου και κάθε στήλη σε μία θέση μνήμης (μεταβλητή).
Η κάθε γραμμή του πίνακα παρουσιάζει το αποτέλεσμα που έχει η εκτέλεση της
αντίστοιχης εντολής στη μνήμη: συγκεκριμένα, δείχνει την τιμή της μεταβλητής την οποία
επηρεάζει η εντολή.
298
ΕΝΤΟΛΕΣ ΜΝΗΜΗ
Α Β Γ Δ Ε Ζ Χ[1] Χ[2] Χ[3]
1 Α ..... 4
2 Δ Α + ..... 7
Αν Α ..... Δ τότε
ΓΑ
3 Αλλιώς 7
ΓΔ
Τέλος_αν
4 Β ..... – 1 3
5 Ε ..... - ..... -1
6 ..... Δ + ..... 6
7 Γ Γ ..... Ε 8
8 Ζ ..... -1 2
9 X[…..] Γ 8
10 Χ[Ζ ... 1 ] Δ 6
11 Χ[Ζ ... 1 ] Χ[Ζ] -1 7
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς εντολής και δίπλα να σημειώσετε τη
σταθερά, τη μεταβλητή, ή τον τελεστή που πρέπει να αντικαταστήσει το κάθε κενό της
εντολής ώστε να έχει το αποτέλεσμα που δίνεται στον πίνακα, ως εξής:
β. Για τις εντολές 3,7,10 και 11, να σημειώσετε τελεστές, και για τις υπόλοιπες, να
σημειώσετε μεταβλητές. Μονάδες 18
α. Διαβάζει:
• τα ονόματα των επτά ημερών της εβδομάδας και τα καταχωρεί σε
μονοδιάστατο πίνακα. Μονάδες 2
• τη θερμοκρασία για κάθε ημέρα της εβδομάδας και κάθε ώρα της ημέρας
και την καταχωρεί σε δισδιάστατο πίνακα, ελέγχοντας οι τιμές της
θερμοκρασίας να είναι από –20 μέχρι και 50. Μονάδες 3
γ. Βρίσκει και εμφανίζει τη μέγιστη μέση θερμοκρασία της εβδομάδας από τον πίνακα
των μέσων θερμοκρασιών. Μονάδες 4
δ. Βρίσκει και εμφανίζει την ημέρα της εβδομάδας με τη μέγιστη μέση θερμοκρασία (να
θεωρήσετε ότι υπάρχει μόνο μία τέτοια ημέρα). Μονάδες 2
ε. Υπολογίζει και εμφανίζει το πλήθος των ημερών της εβδομάδας που είχαν μέση
θερμοκρασία μεγαλύτερη των 20oC. Μονάδες 4
299
ΘΕΜΑ Β/43 [Θέμα 4 Ημερήσια Λύκεια 2008]
Στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου συμμετέχουν 16 ομάδες. Κάθε ομάδα
συμμετέχει σε 30 αγώνες. Να γράψετε αλγόριθμο ο οποίος:
δ. Με βάση τα στοιχεία του πίνακα ΠΛ[16,3] υπολογίζει και καταχωρεί σε νέο πίνακα
ΒΑΘ[16] τη συνολική βαθμολογία κάθε ομάδας, δεδομένου ότι για κάθε νίκη η
ομάδα παίρνει τρεις βαθμούς, για κάθε ισοπαλία έναν βαθμό και για κάθε ήττα
κανέναν βαθμό. Μονάδες 3
β. Διαβάζει για κάθε υποψήφιο τον αριθμό των ψήφων που έλαβε και τον αποθηκεύει
σε πίνακα. Μονάδες 4
300
γ. Εμφανίζει τα ονόματα των εκλεγέντων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου κατά
φθίνουσα σειρά ψήφων (να θεωρηθεί ότι δεν υπάρχουν περιπτώσεις ισοψηφίας).
Μονάδες 6
β. Για καθεμία από τις 10 μετοχές και για καθεμία από τις πέντε (5) εργάσιμες ημέρες
της εβδομάδας διαβάζει την τιμή ενός τεμαχίου της μετοχής και την αποθηκεύει σε
κατάλληλο πίνακα δύο διαστάσεων, ελέγχοντας η τιμή του τεμαχίου να είναι θετικός
αριθμός. Μονάδες 4
γ. Για καθεμία από τις 10 μετοχές υπολογίζει τη μέση εβδομαδιαία τιμή του τεμαχίου
της και την αποθηκεύει σε μονοδιάστατο πίνακα. Μονάδες 5
δ. Υπολογίζει και εμφανίζει τη συνολική αξία όλων των τεμαχίων όλων των μετοχών
του επενδυτή, την τελευταία ημέρα της εβδομάδας. Μονάδες 5
ε. Υπολογίζει εάν ο επενδυτής στο τέλος της εβδομάδας έχει κέρδος ή ζημία ή καμία
μεταβολή σε σχέση με το αρχικό ποσό που διέθεσε, εμφανίζοντας κατάλληλα
μηνύματα. Μονάδες 3
Στήλη Α Στήλη Β
1. Προσθήκη νέων κόμβων σε μία υπάρχουσα δομή. α. Προσπέλαση
301
ΘΕΜΑ Β/48 [Θέμα 1.Γ Επαναληπτικες Ημερήσια Λύκεια 2008]
Να περιγράψετε την υλοποίηση στοίβας με τη βοήθεια μονοδιάστατου πίνακα. Μονάδες 6
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον παραπάνω αλγόριθμο κατάλληλα συμπληρωμένο, έτσι
ώστε να υλοποιεί την ταξινόμηση της φυσαλίδας με αύξουσα σειρά. Μονάδες 8
• το ονοματεπώνυμο,
• το φύλο, με αποδεκτές τιμές το “Α” για τους άνδρες και το “Γ” για τις
γυναίκες,
β. Υπολογίζει και εμφανίζει το πλήθος των ατόμων με ηλικία μικρότερη των 30 ετών.
Μονάδες 4
302
α. Για κάθε σταθμό και για κάθε ώρα του 24ώρου διαβάζει την τιμή του ρύπου και την
καταχωρίζει σε πίνακα διαστάσεων 4x24, ελέγχοντας την εγκυρότητα κάθε τιμής.
Μονάδες 4
β. Για κάθε ώρα του 24ώρου υπολογίζει και εμφανίζει τη μέση τιμή του ρύπου από
τους 4 σταθμούς. Μονάδες 5
γ. Για κάθε σταθμό βρίσκει και εμφανίζει τη μέγιστη και την ελάχιστη τιμή του ρύπου
στο 24ωρο. Μονάδες 5
δ. Βρίσκει και εμφανίζει τη μέγιστη τιμή του ρύπου στη διάρκεια του 24ώρου, καθώς
και την ώρα και τον αριθμό του σταθμού που σημειώθηκε η τιμή αυτή. (Να θεωρήσετε
ότι η τιμή αυτή είναι μοναδική στον πίνακα). Μονάδες 6
α. Να ζητάει από το χρήστη τον αριθμό των ατόμων που επιβιβάστηκαν σε κάθε
σταθμό, εκτός από τον τερματικό, και να τον εισάγει σε πίνακα ΕΠΙΒ[19].
Μονάδες 2
β. Να εισάγει σε πίνακα ΑΠΟΒ[19] τον αριθμό των ατόμων που αποβιβάστηκαν σε
κάθε σταθμό, εκτός από τον τερματικό, ως εξής: Για την αφετηρία να εισάγει την
τιμή μηδέν (0) και για τους υπόλοιπους σταθμούς να ζητάει από τον χρήστη τον
αριθμό των ατόμων που αποβιβάστηκαν. Μονάδες 4
γ. Να δημιουργεί πίνακα ΑΕ[19], στον οποίο να καταχωρίζει τον αριθμό των επιβατών
που βρίσκονται στο τρένο, μετά από κάθε αναχώρησή του. Μονάδες 7
δ. Να βρίσκει και να εμφανίζει τον σταθμό από τον οποίο το τρένο αναχωρεί με τον
μεγαλύτερο αριθμό επιβατών. (Να θεωρήσετε ότι από κάθε σταθμό το τρένο
αναχωρεί με διαφορετικό αριθμό επιβατών). Μονάδες 7
β. Να διαβάζει για κάθε μοντέλο τον αριθμό των συσκευών που πουλήθηκαν κάθε
μήνα, για ένα έτος, και να τον αποθηκεύει σε πίνακα δύο διαστάσεων, ελέγχοντας
ώστε ο αριθμός αυτός να μην είναι αρνητικός. Μονάδες 5
δ. Να εμφανίζει κατά αλφαβητική σειρά τα ονόματα των μοντέλων καθώς και τον
ετήσιο συνολικό αριθμό των συσκευών που πουλήθηκαν για κάθε μοντέλο. Μονάδες 7
303
ΘΕΜΑ Β/54 [Θέμα 1.Β Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2009]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα δηλώσεων ενός προγράμματος σε «ΓΛΩΣΣΑ»:
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Χ, Ζ[15]
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Ω
β. Εκχώρησε την τιμή της μεταβλητής Χ στις πρώτες πέντε θέσεις του πίνακα Ζ.
δ. Εκχώρησε στη μεταβλητή Ω τον μέσο όρο των τιμών των δύο τελευταίων θέσεων
του πίνακα Ζ.
1η 2η 3η 4η 5η 6η
0≤ΤΒ<5 5≤ΤΒ<10 10≤TΒ<12 12≤ΤΒ<15 15≤ΤΒ<18 18≤ΤΒ≤20
Σ' ένα βαθμολογικό κέντρο υπάρχουν 780 γραπτά στο μάθημα «Ανάπτυξη Εφαρμογών
σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον». Οι βαθμοί των δύο βαθμολογητών έχουν καταχωριστεί
στις δύο πρώτες στήλες ενός πίνακα Β[780,3].
β. Να υπολογίζει τον τελικό βαθμό κάθε γραπτού και να τον καταχωρίζει στην
αντίστοιχη θέση ενός πίνακα Τ[780]. Μονάδες 7
304
ΘΕΜΑ Β/56 [Θέμα A.4 Ημερήσια Λύκεια 2010]
Έστω πίνακας table με Μ γραμμές και Ν στήλες που περιέχει αριθμητικές τιμές. Δίνεται o
παρακάτω αλγόριθμος που υπολογίζει το άθροισμα κατά γραμμή, κατά στήλη και
συνολικά.
1. Αλγόριθμος Αθρ_Πίνακα
2. Δεδομένα // m, n, table //
3. sum 0
4. Για i από 1 μέχρι m
5. row [i] 0
6. Τέλος_επανάληψης
7. Για j από 1 μέχρι n
8. col [j] 0
9. Τέλος_επανάληψης
10. Για i από 1 μέχρι m
11. Για j από 1 μέχρι n
12. __________________
13. __________________
14. __________________
15. Τέλος_επανάληψης
16. Τέλος_επανάληψης
17. Αποτελέσματα // row, col, sum //
18. Τέλος Αθρ_Πίνακα
Τα αθροίσματα των γραμμών καταχωρίζονται στον πίνακα row, των στηλών στον πίνακα
col και το συνολικό άθροισμα στη μεταβλητή sum. Να γράψετε στο τετράδιό σας τις
εντολές που πρέπει να συμπληρωθούν στις γραμμές 12, 13 και 14, ώστε ο αλγόριθμος να
επιτελεί τη λειτουργία που περιγράφτηκε. Μονάδες 6
305
από ένα «σχετικό» χρόνο, που υπολογίζεται διαιρώντας τον «πραγματικό» χρόνο του
σκάφους με τον «ιδανικό». Ο ιδανικός χρόνος είναι διαφορετικός για κάθε σκάφος και
προκύπτει πολλαπλασιάζοντας την απόσταση της διαδρομής με τον δείκτη GPH του
σκάφους. Ο δείκτης GPH αντιπροσωπεύει τον ιδανικό χρόνο που χρειάζεται το σκάφος για
να καλύψει απόσταση ενός μιλίου. Να κατασκευάσετε αλγόριθμο ο οποίος
Δ.3 Να εμφανίζει την κατηγορία στην οποία ανήκουν τα περισσότερα σκάφη. Μονάδες 6
Δ.4 Να εμφανίζει για κάθε κατηγορία καθώς και για την γενική κατάταξη τα ονόματα των
σκαφών που κερδίζουν μετάλλιο. (Μετάλλια απονέμονται στους 3 πρώτους κάθε
κατηγορίας και στους 3 πρώτους της γενικής κατάταξης). Μονάδες 5
Σημείωση: Να θεωρήσετε ότι κάθε κατηγορία έχει διαφορετικό αριθμό σκαφών και τουλάχιστον τρία σκάφη.
Να θεωρήσετε ότι οι σχετικοί χρόνοι των σκαφών είναι διαφορετικοί μεταξύ τους.
Δ.1 α. Για κάθε μέλος διαβάζει το επώνυμο και το φύλο του (Α=άνδρας, Γ=γυναίκα) και
τα αποθηκεύει στους πίνακες ΜΕΛΗ και ΦΥΛΟ, αντίστοιχα. Να γίνεται έλεγχος
εγκυρότητας εισαγωγής του φύλου.
β. Για κάθε μήνα ενός έτους διαβάζει το πλήθος των βιβλίων που δανείστηκε κάθε
μέλος και το αποθηκεύει στον πίνακα δύο διαστάσεων ΒΙΒΛΙΑ. Μονάδες 6
Δ.2 Για κάθε μέλος υπολογίζει το συνολικό αριθμό των βιβλίων που δανείστηκε στο έτος
και το αποθηκεύει στον πίνακα SUM. Μονάδες 2
Σημείωση: Δεν απαιτείται κανένας άλλος έλεγχος εγκυρότητας εισαγωγής. Δεν υπάρχει συνωνυμία
επωνύμων.
306
ΘΕΜΑ Β/60 [Θέμα Α.3 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2010]
Να αναπτύξετε πρόγραμμα σε ΓΛΩΣΣΑ το οποίο δημιουργεί:
Πίνακα 5 γραμμών και 7 στηλών, όπου σε κάθε θέση του, με χρήση επαναληπτικών
δομών, να εισάγεται ένας αριθμός που ισούται με το άθροισμα του αριθμού γραμμής και
του αριθμού στήλης της θέσης.
Δ.1 Υπολογίζει και εμφανίζει με κατάλληλο μήνυμα τον συνολικό αριθμό των
μολυσμένων ατόμων που υπάρχουν στο σύνολο του πληθυσμού. Μονάδες 4
Δ.2 Αποθηκεύει σε κάθε κελί του πίνακα Μ που αντιπροσωπεύει ένα υγιές άτομο έναν
αριθμό ο οποίος δείχνει με πόσα μολυσμένα άτομα γειτονεύει το υγιές. Μονάδες 8
Δ.3 Βρίσκει αν υπάρχει έστω και μία «σημαντική» εστία μόλυνσης. Αν υπάρχει,
εμφανίζει το μήνυμα «Υπάρχει σημαντική εστία μόλυνσης» μαζί με τη θέση του
πρώτου κελιού της εστίας. Αν δεν υπάρχει, εμφανίζει το μήνυμα «∆εν υπάρχει
σημαντική εστία μόλυνσης». (Μια εστία μόλυνσης χαρακτηρίζεται σημαντική, όταν
δύο ή περισσότερα μολυσμένα άτομα βρίσκονται σε συνεχόμενα γειτονικά κελιά).
Μονάδες 8
307
Να γράψετε αλγόριθμο ο οποίος:
Δ.1 Να διαβάζει τα στοιχεία του πίνακα ΨΗΦΟΣ και να ελέγχει την ορθότητά τους με
αποδεκτές τιμές 0 ή 1. Μονάδες 4
Δ.2 Να εμφανίζει το πλήθος των παικτών που δεν ψήφισαν κανέναν. Μονάδες 4
Δ.3 Να εμφανίζει το πλήθος των παικτών που ψήφισαν τον εαυτό τους. Μονάδες 4
Δ.4 Να βρίσκει τους 3 παίκτες που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους και να εμφανίζει
τους αριθμούς τους και τις ψήφους που έλαβαν. Θεωρήστε ότι δεν υπάρχουν
ισοψηφίες. Μονάδες 8
Γ.1 Να διαβάζει τις μηνιαίες εισπράξεις για καθένα από τα δύο έτη και να τις
καταχωρίζει σε αντίστοιχους μονοδιάστατους πίνακες. Μονάδες 4
Γ.2 Να υπολογίζει και να εμφανίζει τη μεγαλύτερη μηνιαία είσπραξη για κάθε έτος.
Θεωρήστε ότι για κάθε έτος η τιμή αυτή είναι μοναδική. Μονάδες 4
Γ.3 Να εμφανίζει κατάλληλο μήνυμα στην περίπτωση που ο μήνας κατά τον οποίο
σημειώθηκε η μεγαλύτερη μηνιαία είσπραξη ήταν ο ίδιος και για τα δύο έτη.
Μονάδες 4
Γ.4 Να εμφανίζει τον μέσο όρο των μηνιαίων εισπράξεων για κάθε έτος. Μονάδες 4
Γ.5 Να υπολογίζει και να εμφανίζει το πλήθος των μηνών του έτους 2009 κατά τους
οποίους η μηνιαία είσπραξη ήταν μεγαλύτερη από αυτή του αντίστοιχου μήνα του
έτους 2010. Μονάδες 4
Δ.1 Να διαβάζει τα στοιχεία του πίνακα ΨΗΦΟΣ και να ελέγχει την ορθότητά τους με
αποδεκτές τιμές 0 ή 1. Μονάδες 4
Δ.2 Να εμφανίζει για κάθε παίκτη το πλήθος των ψήφων που έδωσε. Μονάδες 4
Δ.3 Να εμφανίζει για κάθε παίκτη το πλήθος των ψήφων που έλαβε. Μονάδες 4
Δ.4 Να εμφανίζει τον αριθμό του παίκτη που έλαβε τις περισσότερες ψήφους.
Θεωρήστε ότι είναι μοναδικός. Μονάδες 4
Δ.5 Να εμφανίζει τον αριθμό κάθε παίκτη που δεν ψήφισε τον εαυτό του. Μονάδες 4
308
ΘΕΜΑ Β/66 [Θέμα A.3 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2011] - [Θέμα A.3 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2011]
Να ξαναγράψετε στο τετράδιό σας καθένα από τα παρακάτω τμήματα αλγορίθμου,
χρησιμοποιώντας μόνο μία δομή επανάληψης Για ... Από .... Μέχρι και χωρίς τη χρήση
δομής επιλογής.
(α) (β)
i←1 Για i από 1 μέχρι 100
j←1 Για j από 1 μέχρι 100
Αρχή_επανάληψης Αν i = 50 τότε
Εμφάνισε Α[i,j] Εμφάνισε Α[i,j]
i←i+1 Τέλος_αν
j←j+1 Τέλος_επανάληψης
Μέχρις_ότου j > 100 Τέλος_επανάληψης
Μονάδες 4 Μονάδες 4
ΘΕΜΑ Β/67 [Θέμα A.5 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2011] - [Θέμα A.5 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2011]
Δίνεται ο παρακάτω ημιτελής αλγόριθμος αναζήτησης ενός αριθμού key σε έναν
αριθμητικό πίνακα table N στοιχείων, στον οποίο ο key μπορεί να εμφανίζεται
περισσότερες από μία φορές.
Αλγόριθμος Αναζήτηση
Δεδομένα // table, N, key //
Βρέθηκε ← Ψευδής
ΔενΒρέθηκε ← ........................
i←1
Όσο ΔενΒρέθηκε = Αληθής και i<=N επανάλαβε
Αν ........................ τότε
Εμφάνισε “Βρέθηκε στη θέση”, i
Βρέθηκε ← ........................
Αλλιώς_αν ........................ τότε
ΔενΒρέθηκε ← ........................
Τέλος_αν
i←i+1
Τέλος_επανάληψης
Αποτελέσματα // Βρέθηκε //
Τέλος Αναζήτηση
Δ.1 Να διαβάζει τα ονόματα των εταιριών του ομίλου και τα κέρδη τους για κάθε ένα
από τα έτη 2001 έως και 2005. (Θεωρήστε ότι τα κέρδη είναι θετικοί αριθμοί.)
Μονάδες 2
Δ.2 Να υπολογίζει για κάθε εταιρία το συνολικό κέρδος της στην πενταετία. Μονάδες 5
309
Δ.3 Να εμφανίζει το όνομα της εταιρίας με τα περισσότερα κέρδη στην πενταετία.
(Θεωρήστε ότι η εταιρία αυτή είναι μοναδική.) Μονάδες 5
Δ.4 Να διαβάζει το όνομα μιας εταιρίας και, αν η εταιρία αυτή δεν ανήκει στον όμιλο, να
εμφανίζει κατάλληλο μήνυμα. Διαφορετικά να υπολογίζει και να εμφανίζει το έτος με
τα λιγότερα κέρδη για την εταιρία αυτή. (Θεωρήστε ότι το έτος αυτό είναι μοναδικό
για κάθε εταιρία.) Μονάδες 8
ΘΕΜΑ Β/69 [Θέμα Β.2 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2011] - [Θέμα Β.2 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2011]
Δίνεται ο πίνακας Α τεσσάρων στοιχείων με τιμές:
Α[1]=3, Α[2]=5, Α[3]=8, Α[4]=13
και το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου:
i←1
j←4
Όσο i<=3 επανάλαβε
πρόχειρο ← Α[j]
A[j] ← Α[i]
Α[i] ← πρόχειρο
Γράψε Α[1], Α[2], Α[3]
i←i+1
j←j–1
Τέλος_επανάληψης
Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές που θα εμφανισθούν κατά την εκτέλεσή του.
Μονάδες 9
ΘΕΜΑ Β/70 [Θέμα A.3.α Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα A.3.α Εσπερινά Λύκεια 2012]
Δίνεται ο πίνακας Α[10], στον οποίο επιθυμούμε να αποθηκεύσουμε όλους τους ακεραίους
αριθμούς από το 10 μέχρι το 1 με φθίνουσα σειρά. Στον πίνακα έχουν εισαχθεί ορισμένοι
αριθμοί, οι οποίοι εμφανίζονται στο παρακάτω σχήμα:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
10 9 5 4 1
Να συμπληρώσετε τις επόμενες εντολές εκχώρησης, ώστε τα κενά κελιά του πίνακα να
αποκτήσουν τις επιθυμητές τιμές.
Α[3] 3+ + Α[...]
Α[9] Α[...] – 2
Α[8] Α[...] – 5
Α[4] 5 + Α[...]
ΘΕΜΑ Β/71 [Θέμα A.3.β Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα A.3.β Εσπερινά Λύκεια 2012]
Να συμπληρώσετε το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου, το οποίο αντιμεταθέτει τις τιμές των
κελιών του πίνακα Α, έτσι ώστε η τελική διάταξη των αριθμών να είναι από 1 μέχρι 10.
310
Για i από ... μέχρι ...
αντιμετάθεσε Α[...], Α[...]
Τέλος_επανάληψης
* Στα εσπερινά λύκεια στα 2 πρώτα κενά δόθηκαν οι αριθμοί 1, 5.
Μονάδες 4
ΘΕΜΑ Β/72 [Θέμα A.5 Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα A.5 Εσπερινά Λύκεια 2012]
Πώς ονομάζονται οι δύο κύριες λειτουργίες που εκτελούνται σε μία ΣΤΟΙΒΑ δεδομένων; Τι
λειτουργία επιτελούν και τι πρέπει να ελέγχεται πριν την εκτέλεσή τους; Μονάδες 6
ΘΕΜΑ Β/74 [Θέμα A.5 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα A.4 Επαναλητπικές Εσπερινά Λύκεια 2012]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου που χρησιμοποιεί ένα μονοδιάστατο πίνακα Α[20].
Ο πίνακας περιέχει άρτιους και περιττούς θετικούς ακεραίους, σε τυχαίες θέσεις. Το τμήμα
αλγορίθμου δημιουργεί ένα νέο πίνακα Β[20] στον οποίο υπάρχουν πρώτα οι άρτιοι και
μετά ακολουθούν οι περιττοί. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αλγόριθμο
συμπληρώνοντας τα κενά:
311
Κ←0
Για i από ............ μέχρι ............
Αν Α[i] mod 2 = 0 τότε
Κ ← ............
Β[............] ← A[i]
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
Για i από ............ μέχρι ............
Αν Α[i] mod 2 = ............ τότε
Κ ← ............
Β[............] ← A[............]
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Β/75 [Θέμα Β.2 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα Β.2 Επαναλητπικές Εσπερινά Λύκεια 2012]
Δίνονται οι πίνακες DATA[7], L[7], R[7], οι οποίοι περιέχουν δεδομένα, όπως φαίνονται
στα παρακάτω σχήματα:
1 2 3 4 5 6 7
DATA
Ψ Β Ο Κ Η Φ Σ
1 2 3 4 5 6 7
L
5 4 2 6 7 3 1
1 2 3 4 5 6 7
R
6 4 7 5 6 1 2
ΓΡΑΜΜΑ ← ΄Σ΄
Κ←1
Όσο DATA[K] <> ΓΡΑΜΜΑ επανάλαβε
Εκτύπωσε DATA[K]
Αν DATA[K] > ΓΡΑΜΜΑ τότε
Κ ← L[K]
αλλιώς
Κ ← R[K]
Τέλος_αν
Τέλος_επανάληψης
Εκτύπωσε DATA[K]
Πίνακας Τιμών
Μονάδες 10
312
ΘΕΜΑ Β/76 [Θέμα Γ Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα Γ Επαναλητπικές Εσπερινά Λύκεια 2012]
H κρυπτογράφηση χρησιμοποιείται για την προστασία των μεταδιδομένων πληροφοριών.
Ένας απλός αλγόριθμος κρυπτογράφησης χρησιμοποιεί την αντιστοίχιση κάθε γράμματος
ενός κειμένου σε ένα άλλο γράμμα της αλφαβήτου. Για το σκοπό αυτό δίνεται πίνακας
ΑΒ[2,24], ο οποίος στην πρώτη γραμμή του περιέχει σε αλφαβητική σειρά τους
χαρακτήρες από το Α έως και το Ω. Στη δεύτερη γραμμή του βρίσκονται οι ίδιοι
χαρακτήρες, αλλά με διαφορετική σειρά. Κάθε χαρακτήρας της πρώτης γραμμής
κρυπτογραφείται στον αντίστοιχο χαρακτήρα της δεύτερης γραμμής, που βρίσκεται στην
ίδια στήλη. Επίσης, δίνεται πίνακας ΚΕΙΜ[500], ο οποίος περιέχει αποθηκευμένο με
κεφαλαία ελληνικά γράμματα το προς κρυπτογράφηση κείμενο. Κάθε χαρακτήρας του
κειμένου βρίσκεται σε ένα κελί του πίνακα ΚΕΙΜ[500]. Οι λέξεις του κειμένου χωρίζονται με
έναν χαρακτήρα κενό (΄ ΄), ενώ στο τέλος του κειμένου μπορεί να υπάρχουν χαρακτήρες
κενό (΄ ΄), μέχρι να συμπληρωθεί ο πίνακας. Να αναπτύξετε αλγόριθμο ο οποίος:
Γ.1 Να εμφανίζει το πλήθος των χαρακτήρων κενό (΄ ΄), που υπάρχουν μετά το τέλος
του κειμένου στον πίνακα ΚΕΙΜ[500]. Αν δεν υπάρχει χαρακτήρας κενό μετά τον
τελευταίο χαρακτήρα του μη κρυπτογραφημένου κειμένου, τότε να εμφανίζεται το
μήνυμα: «Το μήκος του κειμένου είναι 500 χαρακτήρες». Θεωρήστε ότι ο πίνακας
ΚΕΙΜ[500] περιέχει τουλάχιστον μία λέξη. Μονάδες 5
Γ.2 Να κρυπτογραφεί τους χαρακτήρες του πίνακα ΚΕΙΜ[500] στον πίνακα ΚΡΥΠ[500],
με βάση τον πίνακα ΑΒ[2,24]. Η κρυπτογράφηση να τερματίζεται με το τέλος του
κειμένου. Δίνεται ότι κάθε χαρακτήρας κενό, που υπάρχει στον πίνακα ΚΕΙΜ[500],
παραμένει χαρακτήρας κενό στον πίνακα ΚΡΥΠ[500]. Μονάδες 7
Γ.3 Να εμφανίζει το πλήθος των λέξεων του κειμένου, καθώς και το πλήθος των
χαρακτήρων που έχει η μεγαλύτερη λέξη του κειμένου στον πίνακα ΚΡΥΠ[500].
Θεωρήστε ότι η μεγαλύτερη λέξη είναι μοναδική. Μονάδες 8
Δ.1 Για κάθε έναν από τους τηλεοπτικούς σταθμούς να δέχεται το όνομά του και το
πλήθος των τηλεθεατών,που παρακολούθησαν το κεντρικό δελτίο ειδήσεων κάθε
μέρα της εβδομάδας, από Δευτέρα έως και Κυριακή, χωρίς έλεγχο εγκυρότητας,
δηλαδή θεωρήστε ότι οι τιμές που εισάγονται είναι θετικοί αριθμοί και η εισαγωγή
των δεδομένων γίνεται χωρίς λάθη. Μονάδες 5
Δ.2 Να εμφανίζει τα ονόματα των σταθμών, για τους οποίους ο μέσος όρος τηλεθέασης
του Σαββατοκύριακου (2 ημέρες) ήταν τουλάχιστον 10% μεγαλύτερος από το μέσο
όρο τηλεθέασης στις καθημερινές (Δευτέρα έως Παρασκευή). Μονάδες 6
Δ.3 Να εμφανίζει τα ονόματα των τηλεοπτικών σταθμών, οι οποίοι κάθε ημέρα από
Δευτέρα έως και Κυριακή παρουσιάζουν συνεχώς, δηλαδή από ημέρα σε ημέρα,
αύξηση τηλεθέασης. Αν δεν υπάρχουν τέτοιοι σταθμοί, να εμφανίζει το μήνυμα
«κανένας σταθμός δεν έχει συνεχή αύξηση τηλεθέασης». Μονάδες 9
313
ΘΕΜΑ Β/78 [Θέμα A.2 Ημερήσια Λύκεια 2013]
Δίνεται το παρακάτω ημιτελές τμήμα αλγορίθμου:
k1
ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 4
ΓΙΑ j ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 5
ΑΝ ……..... ΤΟΤΕ
Α[k] i
Α[…] …
Α[…] …
k …
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Να ξαναγράψετε στο τετράδιό σας το παραπάνω τμήμα αλγορίθμου χωρίς τη χρήση της
δομής επιλογής, έτσι ώστε να επιτελεί την ίδια λειτουργία. Μονάδες 4
Να ξαναγράψετε στο τετράδιό σας το παραπάνω τμήμα αλγορίθμου χωρίς τη χρήση της
δομής επιλογής, έτσι ώστε να επιτελεί την ίδια λειτουργία. Μονάδες 4
314
ΘΕΜΑ Β/81 [Θέμα Β.2 Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα Β.2 Εσπερινά Λύκεια 2013]
Έστω μονοδιάστατος πίνακας Π[100], του οποίου τα στοιχεία περιέχουν τις λογικές τιμές
ΑΛΗΘΗΣ και ΨΕΥΔΗΣ. Να γραφεί τμήμα αλγορίθμου που χωρίς τη χρήση «αλγορίθμων
ταξινόμησης» να τοποθετεί στις πρώτες θέσεις του πίνακα την τιμή ΑΛΗΘΗΣ και στις
τελευταίες την τιμή ΨΕΥΔΗΣ. Μονάδες 10
Γ.1 Να διαβάζει τους πίνακες: ΚΩΔ[30], ο οποίος θα περιέχει τους κωδικούς των 30
μαθητών, τον πίνακα ΚΕΦ[30,10], του οποίου κάθε γραμμή θα αντιστοιχεί σε έναν
μαθητή και θα έχει 10 τιμές που αντιστοιχούν στο SAR της κεφαλής για μια ώρα,
καθώς και τον πίνακα ΑΚΡ[30,10] που κάθε γραμμή θα αντιστοιχεί σε έναν μαθητή
και θα έχει 10 τιμές που αντιστοιχούν στο SAR του άκρου για μια ώρα. Μονάδες 2
Γ.2 Για κάθε μαθητή να καταχωρεί σε δισδιάστατο πίνακα ΜΟ[30,2] τις μέσες τιμές του
SAR για το κεφάλι στην 1η στήλη και για το άκρο στη 2η στήλη. Μονάδες 4
Γ.3 Να εμφανίζει για κάθε μαθητή τον κωδικό του και ένα από τα μηνύματα, «Χαμηλός
SAR», «Κοντά στα όρια», «Εκτός ορίων», όταν η μέση τιμή το SAR της κεφαλής,
καθώς και η μέση τιμή του SAR ενός εκ των άκρων του κυμαίνονται στις παρακάτω
περιοχές:
Το μήνυμα που θα εμφανίζεται θα πρέπει να είναι ένα μόνο για κάθε μαθητή και θα
εξάγεται από τον συνδυασμό των τιμών των μέσων όρων των δυο SAR, όπου
βαρύτητα θα έχει ο μέσος όρος, ο οποίος θα βρίσκεται σε μεγαλύτερη περιοχή
τιμών. Για παράδειγμα, αν ο μέσος όρος SAR του άκρου έχει τιμή 3,8 και της
κεφαλής έχει τιμή 1,5 τότε πρέπει να εμφανίζεται το μήνυμα «Κοντά στα όρια» και
κανένα άλλο. Μονάδες 7
Γ.4 Θεωρώντας ότι όλες οι τιμές του πίνακα ΜΟ[30,2] είναι διαφορετικές, να εμφανίζει
τις τρεις μεγαλύτερες τιμές για τον μέσο όρο SAR της κεφαλής και τους κωδικούς
των μαθητών που αντιστοιχούν σε αυτές. Μετά να εμφανίζει τις τρεις μεγαλύτερες
τιμές για τον μέσο όρο SAR του άκρου και τους κωδικούς των μαθητών που
αντιστοιχούν σε αυτές. Μονάδες 7
315
ΘΕΜΑ Β/83 [Θέμα Δ Εσπερινά Λύκεια 2013]
Μια εικόνα 128 x 128 εικονοστοιχείων (pixels) αποθηκεύεται σε ένα δισδιάστατο πίνακα
Α[128,128]. Ένα pixel με μαύρο χρώμα αντιστοιχεί στην τιμή 0, ενώ ένα pixel με άσπρο
χρώμα αντιστοιχεί στην τιμή 255. Συνεπώς, ο πίνακας χρησιμεύει στην αποθήκευση των
256 αποχρώσεων του γκρι, δηλαδή στα κελιά αποθηκεύει τους ακέραιους αριθμούς από 0
έως 255. Ορίζουμε ως «αρνητική» της αρχικής εικόνας, εκείνη που έχει τιμή 0 (μαύρο
χρώμα) εκεί όπου η αρχική έχει τιμή 255 (άσπρο χρώμα) και έχει τιμή 1 εκεί όπου η αρχική
εικόνα έχει τιμή 254, κ.ο.κ. Επίσης, μια συνήθης διαδικασία επεξεργασίας εικόνων είναι η
λεύκανση, κατά την οποία η τιμή ενός χρώματος πολλαπλασιάζεται με συντελεστή
μεγαλύτερο ή ίσο του 1.
Δ.1 Να καταχωρίζει στο δισδιάστατο πίνακα Α[128,128] την αρχική εικόνα. Μονάδες 2
Δ.2 Να υπολογίζει το «αρνητικό» της εικόνας σε νέο πίνακα Β[128,128] και να τον
εμφανίζει στην οθόνη. Μονάδες 5
Δ.3 Να εκτελεί λεύκανση της αρχικής εικόνας με συντελεστή 1,3 σε πίνακα Γ[128,128]
και να τον εμφανίζει στην οθόνη. Σημειώνεται ότι, εάν η νέα τιμή είναι μεγαλύτερη
του 255, τότε ως νέα τιμή εκχωρείται το 255. Στην περίπτωση, που η προκύπτουσα
τιμή δεν είναι ακέραια, πραγματοποιείται αποκοπή των δεκαδικών ψηφίων. Μονάδες 6
Δ.4 Να εμφανίζει στην οθόνη τις συντεταγμένες i, j των θέσεων (κελιών του πίνακα
Α[128,128]), όπου η χρωματική τιμή (ταυτίζεται με την αριθμητική τιμή) είναι
μέγιστη. Μονάδες 7
ΘΕΜΑ Β/84 [Θέμα A.3 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.3 Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2013]
Να γράψετε συμπληρωμένο στο τετράδιό σας το ακόλουθο τμήμα αλγορίθμου, το οποίο
πραγματοποιεί αναζήτηση όλων των στοιχείων του πίνακα W[10] στον πίνακα S[1000],
έτσι ώστε τα στοιχεία του πίνακα W[10] να καταλαμβάνουν συνεχόμενες θέσεις στον
πίνακα S[1000]. Ο αλγόριθμος βρίσκει τη θέση i του S, απ’ όπου αρχίζει η πρώτη
εμφάνιση των στοιχείων του W[10].
F ΨΕΥΔΗΣ
i1
ΟΣΟ …… ΚΑΙ ……ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
j0
ΟΣΟ …… ΚΑΙ ……ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
jj+1
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΑΝ ……ΤΟΤΕ
F ΑΛΗΘΗΣ
ΑΛΛΙΩΣ
ii+1
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΑΝ F = ΑΛΗΘΗΣ TOTE
ΓΡΑΨΕ i
ΑΛΛΙΩΣ
ΓΡΑΨΕ ΄ΔΕ ΒΡΕΘΗΚΕ’
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
Μονάδες 10
316
ΘΕΜΑ Β/85 [Θέμα A.5.α Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.5.α Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2013]
Οι πίνακες ακεραίων Α και Β είναι μονοδιάστατοι με πέντε και τρεις θέσεις αντιστοίχως. Το
περιεχόμενό τους είναι:
1 2 3 4 5
Α 5 0 4 6 3
1 2 3
Β 4 2 3
Να γράψετε στο τετράδιό σας το περιεχόμενο του πίνακα Α μετά την εκτέλεση των
ακόλουθων εντολών.
Α[Β[1]] 7
Α[Β[2]] 2
Α[Β[3]] 8
Μονάδες 3
ΘΕΜΑ Β/86 [Θέμα Β Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα Β Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2013]
Β.1 Να μετατραπεί το παρακάτω διάγραμμα ροής σε ισοδύναμο αλγόριθμο με
ψευδογλώσσα.
Β.2 Να σχεδιάσετε στο τετράδιό σας τον πίνακα Π μαζί με τις τιμές, που θα έχει μετά την
εκτέλεση του παραπάνω αλγορίθμου.
Μονάδες 9
317
ΘΕΜΑ Β/87 [Θέμα Γ Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα Γ Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2013]
Ο σύλλογος γονέων και κηδεμόνων μιας περιοχής θέλει να διοργανώσει μια πολιτιστική
εκδήλωση. Για το σκοπό αυτό, ζητά από κάθε σχολείο της περιοχής να προσφέρει κάποιο
χρηματικό ποσό για την πραγματοποίησή της. Κάθε σχολείο έχει τη δυνατότητα να
επικοινωνεί περισσότερες από μία φορές με το σύλλογο και να τροποποιεί την προσφορά
του.
Να αναπτύξετε αλγόριθμο σε ψευδογλώσσα, ο οποίος:
Γ.1 Να θεωρεί δεδομένο ένα πίνακα Σ[100] που περιέχει τα ονόματα των 100 σχολείων
της περιοχής και να δημιουργεί πίνακα Π[100] που θα περιέχει τις αντίστοιχες
χρηματικές προσφορές από κάθε σχολείο. Αρχικά να τοποθετηθεί σε κάθε στοιχείο
του πίνακα Π[100] την τιμή -1. Μονάδες 3
Γ.2 α. Να διαβάζει το όνομα ενός σχολείου και να το αναζητά στον πίνακα Σ. Μονάδες 4
Γ.3 Να επαναλαμβάνει τις ενέργειες που περιγράφονται στο ερώτημα Γ2, μέχρις ότου
όλα τα σχολεία να δώσουν τουλάχιστον μία προσφορά. Μονάδες 3
Για κάθε bit (ακέραιος με τιμή 0 ή 1), που ο πομπός θέλει να στείλει, μεταδίδει μια λέξη,
που αντιστοιχεί σε πίνακα ΜΕΤΑΔΟΣΗ[31] με όλες τις τιμές του ταυτόσημες με το προς
μετάδοση bit, δηλαδή, αν πρόκειται να σταλεί το bit 1, τότε η λέξη που μεταδίδεται είναι η
11...1 μήκους 31 bits, ενώ αν πρόκειται να σταλεί το bit 0, τότε η λέξη που μεταδίδεται είναι
η 00...0, μήκους 31 bits. Ο δέκτης λαμβάνει λέξη μήκους 31 bits, τα οποία τοποθετούνται
σε πίνακα ΛΗΨΗ[31]. Έχουμε «ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΛΗΨΗ», εάν υπάρχει τουλάχιστον ένα
στοιχείο του πίνακα ΛΗΨΗ[31] με διαφορετική τιμή από αυτήν του αντίστοιχου στοιχείου
του πίνακα ΜΕΤΑΔΟΣΗ[31]. Εάν το πλήθος των 1 του πίνακα ΛΗΨΗ[31] είναι μεγαλύτερο
από το πλήθος των 0, τότε ο δέκτης αποφασίζει ότι ο πομπός έστειλε 1, ενώ σε αντίθετη
περίπτωση ο δέκτης αποφασίζει ότι ο πομπός έστειλε 0. Σε κάθε περίπτωση, αν
περισσότερα από τα μισά των 31 bits της λέξης μετάδοσης έχουν αλλοιωθεί, τότε ο δέκτης
θα έχει πάρει «ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ».
318
Δ.1 Για κάθε τιμή ποιότητας του καναλιού, που χαρακτηρίζεται από ακεραίους από 1
έως και 10, να πραγματοποιούνται το πολύ 100.000 διαφορετικές προσπάθειες
μετάδοσης-λήψης και διόρθωσης λαθών. Εάν όμως ληφθούν 100 λανθασμένες
αποφάσεις, τότε να διακόπτεται η διαδικασία για τη συγκεκριμένη τιμή ποιότητας
του καναλιού. Μονάδες 3
Για κάθε bit (ακέραιος με τιμή 0 ή 1), που ο πομπός θέλει να στείλει, μεταδίδει μια λέξη,
που αντιστοιχεί σε πίνακα ΜΕΤΑΔΟΣΗ[31] με όλες τις τιμές του ταυτόσημες με το προς
μετάδοση bit, δηλαδή, αν πρόκειται να σταλεί το bit 1, τότε η λέξη που μεταδίδεται είναι η
11...1 μήκους 31 bits, ενώ αν πρόκειται να σταλεί το bit 0, τότε η λέξη που μεταδίδεται είναι
η 00...0, μήκους 31 bits. Ο δέκτης λαμβάνει λέξη μήκους 31 bits, τα οποία τοποθετούνται
σε πίνακα ΛΗΨΗ[31]. Έχουμε «ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΛΗΨΗ», εάν υπάρχει τουλάχιστον ένα
στοιχείο του πίνακα ΛΗΨΗ[31] με διαφορετική τιμή από αυτήν του αντίστοιχου στοιχείου
του πίνακα ΜΕΤΑΔΟΣΗ[31]. Εάν το πλήθος των 1 του πίνακα ΛΗΨΗ[31] είναι μεγαλύτερο
από το πλήθος των 0, τότε ο δέκτης αποφασίζει ότι ο πομπός έστειλε 1, ενώ σε αντίθετη
περίπτωση ο δέκτης αποφασίζει ότι ο πομπός έστειλε 0. Σε κάθε περίπτωση, αν
περισσότερα από τα μισά των 31 bits της λέξης μετάδοσης έχουν αλλοιωθεί, τότε ο δέκτης
θα έχει πάρει «ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΑΠΟΦΑΣΗ».
Δ.2 Για κάθε τιμή ποιότητας του καναλιού, που χαρακτηρίζεται από ακεραίους από 1
έως και 10, να πραγματοποιούνται το πολύ 100.000 διαφορετικές προσπάθειες
μετάδοσης-λήψης και διόρθωσης λαθών. Εάν όμως ληφθούν 100 λανθασμένες
αποφάσεις, τότε να διακόπτεται η διαδικασία για τη συγκεκριμένη τιμή ποιότητας
του καναλιού. Μονάδες 4
319
Δ.3 Σε κάθε προσπάθεια μετάδοσης-λήψης και διόρθωσης λαθών να
πραγματοποιούνται οι ακόλουθες ενέργειες:
α. Να διαβάζει (χωρίς έλεγχο εγκυρότητας των τιμών τους) τη μεταδοθείσα λέξη,
καθώς και τη ληφθείσα λέξη και να ελέγχει, εάν αυτές ταυτίζονται.
β. Να διορθώνει τη ληφθείσα λέξη στο δέκτη, βάσει της παραπάνω περιγραφής του
αλγορίθμου. Μονάδες 9
320
ΜΕΡΟΣ Γ – ΤΜΗΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
Αλγόριθμος Αριθμοί
Διάβασε Α
Εκτύπωσε Α
S1
Κ 2
Αρχή_επανάληψης
Αν Α ΜΟD Κ = 0 τότε
Β Α DIV Κ
Αν Κ <> Β τότε
SS+Κ+Β
Εκτύπωσε Κ, Β
αλλιώς
SS+Κ
Εκτύπωσε Κ
Τέλος_αν
Τέλος_αν
ΚΚ+1
Μέχρις_ότου Κ > Ρίζα (Α)
Αν Α = S τότε
Εκτύπωσε S
Τέλος_αν
Τέλος Αριθμοί
Η συνάρτηση Ρίζα (Α) επιστρέφει την τετραγωνική ρίζα του Α. Να γράψετε στο
τετράδιο σας τις τιμές που τυπώνει ο παραπάνω αλγόριθμος, αν του δώσουμε
τιμές εισόδου :
α. 36 β. 28 Μονάδες 20
321
ΘΕΜΑ Γ/6 [Θέμα 2 Ημερήσια Λύκεια 2005]
Δίνεται το παρακάτω τμήμα προγράμματος και μια συνάρτηση:
Διάβασε Κ
L2
Α1
Όσο Α < 8 επανάλαβε
Αν Κ ΜΟD L = 0 τότε
Χ Fun(Α, L)
αλλιώς
ΧΑ+L
Τέλος_αν
Εμφάνισε L, Α, Χ
Α Α+2
L L+ 1
Τέλος_επανάληψης
Να γράψετε στο τετράδιο σας τις τιμές των μεταβλητών L, Α, Χ, όπως αυτές εκτυπώνονται
σε κάθε επανάληψη, όταν για είσοδο δώσουμε την τιμή 10. Μονάδες 20
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Θερμοκρασίες
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Θερμοκρασία[30], Μέση, Σύνολο
ΑΚΕΡΑΙΕΣ: i
ΑΡΧΗ
Σύνολο 0
ΓΙΑ i ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 30
ΓΡΑΨΕ ‘Δώσε τη θερμοκρασία’
ΔΙΑΒΑΣΕ Θερμοκρασία[i]
Σύνολο Σύνολο + Θερμοκρασία[i]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Μέση Σύνολο/30
ΓΡΑΨΕ ‘Μέση Θερμοκρασία:’, Μέση
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
322
β. Έστω ότι οι τιμές των θερμοκρασιών έχουν δοθεί στην κλίμακα Κελσίου. Να
τροποποιηθεί το πρόγραμμα που δόθηκε έτσι, ώστε κάνοντας χρήση συνάρτησης
να μετατρέπονται οι θερμοκρασίες από την κλίμακα Κελσίου σε κλίμακα Φαρενάιτ.
9 ⋅ Κελσ ίου
Ο τύπος μετατροπής από Κελσίου σε Φαρενάιτ είναι Φαρεν άιτ = 32 + Μονάδες 10
5
α. Διαβάζει τα ονόματα των 100 υποψηφίων του ΑΣΕΠ και τη βαθμολογία καθενός
υποψηφίου σε τρία διαφορετικά μαθήματα.
(Θεωρήστε ότι η βαθμολογία κάθε μαθήματος είναι από 1 έως 20). Μονάδες 4
β. Βρίσκει και τυπώνει τον ελάχιστο και τον μέγιστο βαθμό καθενός υποψηφίου στα
τρία μαθήματα που εξετάστηκε. Μονάδες 6
323
ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΤΗΡΗΤΩΝ
Μέχρι και 15 θέσεις 1
Από 16 μέχρι και 23 θέσεις 2
Πάνω από 23 θέσεις 3
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Κλήση_Υποπρογραμμάτων
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ: α, β, χ
ΑΡΧΗ
α 1
β2
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΑΝ α<= 4 ΤΟΤΕ
ΚΑΛΕΣΕ Διαδ1(α, β, χ)
ΑΛΛΙΩΣ
χ Συν1(α, β)
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΓΡΑΨΕ α, β, χ
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ χ>11
ΓΡΑΨΕ χ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Διαδ1 (λ, κ, μ)
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ: κ, λ, μ
ΑΡΧΗ
κ κ+1
λ λ+3
μ κ+λ
ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
324
Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές που θα εμφανιστούν κατά την εκτέλεση του
προγράμματος. Μονάδες 20
iii. καλεί υποπρόγραμμα για τον υπολογισμό του ποσού που πρέπει να
πληρώσει ο κάτοχος του. Μονάδες 2
iv. εμφανίζει τον αριθμό κυκλοφορίας και το ποσό που αναλογεί. Μονάδες 2
γ. Εμφανίζει το πλήθος των αυτοκινήτων που έμειναν στο πάρκινγκ μέχρι και
δύο ώρες. Μονάδες 4
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Υπολογισμοί
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: α, β, γ
ΑΡΧΗ
ΔΙΑΒΑΣΕ α, β
325
γ α + Πράξη (α, β)
ΓΡΑΨΕ γ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
γ. Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές που θα εμφανιστούν κατά την εκτέλεση του
αρχικού προγράμματος που δόθηκε, αν ως τιμές εισόδου δοθούν οι αριθμοί:
α. Να ζητάει το έτος παρακολούθησης, ελέγχοντας ότι πρόκειται για έτος του 21ου
αιώνα (από 2000 μέχρι και 2099). Ο αλγόριθμος να δημιουργεί πίνακα με τον
αριθμό των ημερών για καθέναν από τους δώδεκα μήνες του έτους που δόθηκε. Ο
αριθμός των ημερών του μήνα θα υπολογίζεται από υποπρόγραμμα το οποίο θα
κατασκευάσετε για το σκοπό αυτό. Η λειτουργία του υποπρογράμματος
περιγράφεται στο ερώτημα Β. Μονάδες 3
β. Να ζητάει την ημερήσια παραγωγή (αριθμό αυγών) για κάθε μέρα του έτους και να
καταχωρίζει τις τιμές σε πίνακα δύο διαστάσεων, με μια γραμμή για κάθε μήνα.
Μονάδες 3
γ. Να εμφανίζει τον τρίτο κατά σειρά από τους μήνες του έτους που έχουν ο καθένας
μέσο όρο ημερήσιας παραγωγής μέχρι και δέκα ποσοστιαίες μονάδες πάνω ή κάτω
από τον ετήσιο μέσο όρο. Αν δεν βρει τέτοιο μήνα, να εμφανίζει κατάλληλο μήνυμα.
Μονάδες 8
326
ημέρες, διαφορετικά έχει 28. Δίσεκτα είναι τα έτη που διαιρούνται με το 4 αλλά όχι
με το 100, καθώς και εκείνα που διαιρούνται με το 400. Για τους υπόλοιπους μήνες,
πλην του Φεβρουαρίου, ισχύει το εξής: μέχρι και τον Ιούλιο (7ος μήνας) οι μονοί
μήνες έχουν 31 ημέρες και οι ζυγοί 30. Για τους μήνες μετά τον Ιούλιο, ισχύει το
αντίστροφο. Μονάδες 6
ii. Καλεί υποπρόγραμμα με είσοδο την κατηγορία του αυτοκινήτου και τις ημέρες
ενοικίασης και υπολογίζει με βάση τον παραπάνω πίνακα τη χρέωση. Μονάδες 2
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
1)Δεν απαιτείται έλεγχος εγκυρότητας για τα δεδομένα εισόδου και
2) Ο υπολογισμός της χρέωσης δεν πρέπει να γίνει κλιμακωτά.
327
β. Καλεί τη διαδικασία ΕΙΣΟΔΟΣ για κάθε ημιτελικό ξεχωριστά. Η διαδικασία
διαβάζει το όνομα του αθλητή και τoν χρόνο του (με ακρίβεια δεκάτου του
δευτερολέπτου). Μονάδες 2
ε. Εμφανίζει τα ονόματα και τους χρόνους των αθλητών που θα λάβουν μέρος
στον τελικό. Μονάδες 2
2. Να γράψετε
Η ημερήσια χρέωση για κάθε δωμάτιο είναι 75€ και το ημερομίσθιο κάθε υπαλλήλου 45€.
328
συγκεκριμένης ημέρας. Αν τα έσοδα είναι μικρότερα από τα ημερομίσθια, το κέρδος είναι
αρνητικό (ζημιά). Μονάδες 9
α. Να δέχεται τις συντεταγμένες μιας θέσης του πίνακα Τ και να τοποθετεί στην
αντίστοιχη θέση το σύμβολο του παίκτη. Να θεωρήσετε ότι οι τιμές των
συντεταγμένων είναι πάντοτε σωστές (1 έως 3) είναι όμως αποδεκτές, μόνον αν η
θέση που προσδιορίζουν δεν περιέχει ήδη ένα σύμβολο παίκτη. Μονάδες 4
β. Να ελέγχει εάν με την κίνησή του ο παίκτης νίκησε. Για τον σκοπό αυτόν, να καλεί
τη συνάρτηση ΝΙΚΗΣΕ, που περιγράφεται στο ερώτημα Β. Μονάδες 2
1. Στη γραμμή Γ.
2. Στη στήλη Σ.
329
ΘΕΜΑ Γ/23 [Θέμα Α.4 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2010]
Να αναφέρετε τους κανόνες που πρέπει να ακολουθούν οι λίστες των παραμέτρων στη
χρήση υποπρογραμμάτων. Μονάδες 6
Γ.2 Διαβάζει το όνομα και το συνθηματικό του χρήστη. Ελέγχει αν το όνομα πρόσβασης
και το συνθηματικό είναι έγκυρα, δηλαδή υπάρχουν στον πίνακα χρηστών και
αναφέρονται στον ίδιο χρήστη. Αν υπάρχουν, εμφανίζει το μήνυμα «ΚΑΛΩΣ
ΗΡΘΑΤΕ», διαφορετικά εμφανίζει το μήνυμα «ΛΑΘΟΣ ΟΝΟΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ Ή
ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΟ» και ζητά εκ νέου την εισαγωγή των δύο αυτών στοιχείων
(ονόματος πρόσβασης και συνθηματικού) μέχρι να δοθούν έγκυρα στοιχεία.
Μονάδες 8
Γ.3 Μετά την εμφάνιση του μηνύματος «ΚΑΛΩΣ ΗΡΘΑΤΕ» ελέγχει αν το συνθηματικό
χρειάζεται αλλαγή. Αν χρειάζεται, ζητά από τον χρήστη την εισαγωγή νέου
συνθηματικού δύο φορές (η δεύτερη ως επιβεβαίωση) μέχρις ότου το συνθηματικό
και η επιβεβαίωσή του ταυτιστούν. Όταν ταυτιστούν, η διαδικασία αντικαθιστά το
παλιό συνθηματικό με το νέο και τον αντίστοιχο χαρακτήρα «Α» της τρίτης στήλης
με το «Σ». Μονάδες 10
330
Να γράψετε στο τετράδιό σας τις τιμές που θα εμφανιστούν κατά την εκτέλεση του
προγράμματος με τη σειρά που θα εμφανιστούν. Μονάδες 10
Δ.2 Να διαβάζει τα ονόματα των εταιριών του ομίλου και τα κέρδη τους για κάθε ένα
από τα έτη 2001 έως και 2005. (Θεωρήστε ότι τα κέρδη είναι θετικοί αριθμοί.)
Μονάδες 2
Δ.3 Για κάθε εταιρία του ομίλου να καλεί συνάρτηση για τον υπολογισμό του συνολικού
κέρδους της εταιρίας στην πενταετία. Στη συνέχεια να υπολογίζει και να εμφανίζει το
μέσο ετήσιο κέρδος του ομίλου. Μονάδες 5
Δ.4 Για κάθε εταιρία να βρίσκει την τριετία με το μεγαλύτερο συνολικό κέρδος και να
εμφανίζει το όνομα της εταιρίας και το πρώτο έτος της συγκεκριμένης τριετίας.
(Θεωρήστε ότι η τριετία αυτή είναι μοναδική.) Μονάδες 5
β. Να διαβάζει για κάθε πελάτη το όνομα του και το όνομα της πόλης στην
οποία διαμένει και να τα αποθηκεύει στον δισδιάστατο πίνακα ΟΝ[10,2].
Μονάδα 1
Δ.2 Να υπολογίζει την ετήσια παραγωγή και κατανάλωση ανά πελάτη καθώς και τα
ετήσια έσοδά του σε ευρώ (€). Θεωρήστε ότι για κάθε πελάτη η ετήσια παραγόμενη
ηλεκτρική ενέργεια είναι μεγαλύτερη ή ίση της ενέργειας που έχει καταναλώσει.
Μονάδες 4
Δ.3 Να εμφανίζει το όνομα της πόλης στην οποία σημειώθηκε η μεγαλύτερη παραγωγή
ηλεκτρικού ρεύματος. Μονάδες 3
331
Δ.4 Να καλεί κατάλληλο υποπρόγραμμα με τη βοήθεια του οποίου θα εμφανίζονται τα
ετήσια έσοδα κάθε πελάτη κατά φθίνουσα σειρά. Να κατασκευάσετε το
υποπρόγραμμα που χρειάζεται για το σκοπό αυτό. Μονάδες 5
Δ.5 Να εμφανίζει τον αριθμό του μήνα με τη μικρότερη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Θεωρήστε ότι υπάρχει μόνο ένας τέτοιος μήνας. Μονάδες 4
Δ.2 Για κάθε έναν από τους τηλεοπτικούς σταθμούς να δέχεται το όνομά του και το
πλήθος των τηλεθεατών που παρακολούθησαν το κεντρικό δελτίο ειδήσεων κάθε
μέρα της εβδομάδας, από Δευτέρα έως και Κυριακή. Να μη γίνει έλεγχος
εγκυρότητας. Μονάδες 4
Δ.3 Να καλεί για κάθε έναν από τους τηλεοπτικούς σταθμούς κατάλληλο
υποπρόγραμμα, το οποίο να υπολογίζει και να επιστρέφει το μέσο πλήθος
τηλεθεατών, που παρακολούθησαν το κεντρικό δελτίο ειδήσεών του, τη
συγκεκριμένη εβδομάδα. Να αναπτύξετε το κατάλληλο υποπρόγραμμα Μονάδες 4
Δ.4 Να εμφανίζει τα ονόματα των σταθμών για τους οποίους ο μέσος όρος τηλεθέασης
του Σαββατοκύριακου (2 ημέρες) ήταν τουλάχιστον 10% μεγαλύτερος από το μέσο
όρο τηλεθέασης στις καθημερινές (Δευτέρα έως και Παρασκευή). Μονάδες 5
Δ.5 Να εμφανίζει τα ονόματα των τηλεοπτικών σταθμών, οι οποίοι κάθε ημέρα, από
Δευτέρα έως και Κυριακή, παρουσιάζουν συνεχώς, από ημέρα σε ημέρα, αύξηση
τηλεθέασης. Αν δεν υπάρχουν τέτοιοι σταθμοί, να εμφανίζει το μήνυμα: «Κανένας
σταθμός δεν είχε συνεχή αύξηση τηλεθέασης». Μονάδες 5
Στην πρώτη φάση επεξεργασίας της ερώτησης πρέπει να καταγραφούν οι απαντήσεις από
κάθε χώρα και να μετρήσουν για κάθε αριθμό απάντησης πόσες φορές υπάρχει, με σκοπό
να αναφέρουν για κάθε χώρα, ποια απάντηση είχε τα μεγαλύτερα ποσοστά.
332
Δ.2 Για κάθε μαθητή να διαβάζει το όνομα της χώρας του και τον αριθμό της απάντησής
του. Οι δυνατές τιμές για τη χώρα είναι: EL, ES και για την απάντηση 1,2,3,4,5. Η
κάθε απάντηση θα πρέπει να προσμετράται σε έναν από τους δύο πίνακες EL[5],
ES[5] ανάλογα με τη χώρα και στο αντίστοιχο στοιχείο. Δηλαδή, αν δοθούν για τιμές
οι ES και 4, τότε θα πρέπει στο 4ο στοιχείο του πίνακα ES[5] να προστεθεί μια
ακόμα καταχώριση. (Δεν απαιτείται έλεγχος εγκυρότητας τιμών) Μονάδες 5
Δ.4 Στο τέλος για κάθε χώρα να εμφανίζει ποιος αριθμός απάντησης είχε το μεγαλύτερο
ποσοστό, καθώς και το ποσοστό αυτό. Για την υλοποίηση αυτού του ερωτήματος
θα χρησιμοποιήσετε δυο φορές το υποπρόγραμμα MΕΓ_ΠΟΣ που θα
κατασκευάσετε στο ερώτημα Δ.5. Θεωρούμε ότι για κάθε χώρα τα ποσοστά των
απαντήσεων είναι διαφορετικά μεταξύ τους και δεν υπάρχει περίπτωση ισοβαθμίας.
Μονάδες 3
Θεωρήστε ότι όλες οι τιμές των πινάκων είναι διαφορετικές και ότι για κάθε χώρα υπάρχει τουλάχιστον μια
απάντηση στην ερώτηση. Μονάδες 7
333
ΜΕΡΟΣ Δ – ΘΕΜΑΤΑ ΛΟΙΠΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ – ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΘΕΩΡΙΑΣ
α. Η τιμή μιας μεταβλητής δεν μπορεί να αλλάξει κατά τη διάρκεια εκτέλεσης ενός
αλγόριθμου.
δ. Τα λογικά λάθη είναι συνήθως λάθη σχεδιασμού και δεν προκαλούν τη διακοπή της
εκτέλεσης του προγράμματος.
ε. Σε ένα μεγάλο και σύνθετο πρόγραμμα, η άσκοπη χρήση μεγάλων πινάκων μπορεί
να οδηγήσει ακόμη και σε αδυναμία εκτέλεσης του προγράμματος.
334
β. Ο μεταγλωττιστής δέχεται στην είσοδο του ένα Πρόγραμμα γραμμένο σε μια
Γλώσσας υψηλού επιπέδου και παράγει ένα ισοδύναμο Πρόγραμμα σε Γλώσσα
μηχανής.
δ. Ο διερμηνευτής διαβάζει μία προς μία τις εντολές του πηγαίου προγράμματος και
για κάθε μια εκτελεί αμέσως μια ισοδύναμη ακολουθία εντολών μηχανής.
α. Η λογική πράξη "ή" μεταξύ δυο προτάσεων είναι ψευδής, όταν οποιαδήποτε από τις
δυο προτάσεις είναι ψευδής.
β. Η τιμή της μεταβλητής είναι το περιεχόμενο της αντίστοιχης θέσης μνήμης και δεν
μεταβάλλεται στη διάρκεια εκτέλεσης του προγράμματος.
γ. Ο τύπος της μεταβλητής αλλάζει κατά την εκτέλεση του προγράμματος. Μονάδες 3
335
ΘΕΜΑ Δ/12 [Θέμα 1.Β Ημερήσια Λύκεια 2005]
Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 και
δίπλα τη λέξη Σωστό, αν είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν είναι λανθασμένη.
α. Η ταξινόμηση είναι μια από τις βασικές λειτουργίες επί των δομών δεδομένων.
δ. Στην επαναληπτική δομή Όσο ... Επανάλαβε δεν γνωρίζουμε εκ των προτέρων το
πλήθος των επαναλήψεων.
ε. Κατά την εκτέλεση ενός προγράμματος μπορεί να αλλάζει η τιμή και ο τύπος
μιας μεταβλητής.
Μονάδες 10
α. Μια συνάρτηση υπολογίζει και επιστρέφει παραπάνω από μία τιμές με το όνομα
της.
γ. Στην επαναληπτική δομή Για ... από ... μέχρι ... με_βήμα οι τιμές από,
μέχρι και με_βήμα δεν είναι απαραίτητο να είναι ακέραιες.
δ. Ο πίνακας που χρησιμοποιεί ένα μόνο δείκτη για την αναφορά των στοιχείων του
ονομάζεται μονοδιάστατος.
ε. Η Γλώσσα υποστηρίζει τρεις εντολές επανάληψης, την εντολή ΟΣΟ, την εντολή
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ και την εντολή ΓΙΑ. Μονάδες 10
336
ΘΕΜΑ Δ/15 [Θέμα 1.Β Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2005]
Να γράψετε στο τετράδιο σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα
από τα γράμματα της Στήλης Β, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχηση (στη Στήλη Β
περισσεύουν δύο γράμματα).
Στήλη Α Στήλη Β
1. Ουρά α. Δομή επιλογής
χ1
Όσο χ < 5 επανάλαβε
2. Εμφάνισε χ β. Δομή επανάληψης
χχ+1
Τέλος_επανάληψης
3. Στοίβα γ. FIFΟ
Επίλεξε
4. ... δ. LIFO
Τέλος_επιλογών
5. ΚΑΙ ε. Αριθμητικός Τελεστής
ζ. Λογικός Τελεστής
η. Συνάρτηση
Μονάδες 10
β. Η εντολή επανάληψης ΓΙΑ ... ΑΠΟ ... ΜΕΧΡΙ ... ΜΕ_ΒΗΜΑ μπορεί να
χρησιμοποιηθεί, όταν έχουμε άγνωστο αριθμό επαναλήψεων.
γ. Για την εκτέλεση μιας εντολής συμβολικής γλώσσας απαιτείται η μετάφραση της σε
γλώσσα μηχανής.
δ. Η λίστα των πραγματικών παραμέτρων καθορίζει τις παραμέτρους στην κλήση του
υποπρογράμματος.
337
γ. Στην εντολή ΓΙΑ ο βρόχος επαναλαμβάνεται για προκαθορισμένο αριθμό
επαναλήψεων. Μονάδες 2
δ. Η είσοδος σε κάθε βρόχο επανάληψης υποχρεωτικά γίνεται από την αρχή του.
Μονάδες 2
ε. Σε μια εντολή εκχώρησης δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ίδια μεταβλητή τόσο στο
αριστερό όσο και στο δεξιό μέλος της. Μονάδες 2
β. Ενώ η τιμή μίας μεταβλητής μπορεί να αλλάζει κατά την εκτέλεση του
προγράμματος, αυτό που μένει υποχρεωτικά αναλλοίωτο είναι ο τύπος της.
ε. Όταν ένας βρόχος είναι εμφωλευμένος σε άλλο, ο βρόχος που ξεκινάει τελευταίος
πρέπει να ολοκληρώνεται πρώτος. Μονάδες 10
β. Ο τρόπος κλήσης των διαδικασιών και των συναρτήσεων είναι ίδιος, ενώ ο τρόπος
σύνταξής τους είναι διαφορετικός.
338
ΘΕΜΑ Δ/21 [Θέμα 1.Β.1 Ημερήσια Λύκεια 2007]
α. Να εξηγήσετε τι εννοούμε με τον όρο μεταφερσιμότητα των προγραμμάτων.
Μονάδες 3
1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς (1–5) των κενών διαστημάτων των
προτάσεων και δίπλα το γράμμα της λέξης (α, β, γ) που αντιστοιχεί σωστά.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Κάποιες από τις λέξεις χρησιμοποιούνται περισσότερες φορές από μία.
Μονάδες 5
α. Κατά την εκτέλεση του προγράμματος η εντολή ΔΙΑΒΑΣΕ διακόπτει την εκτέλεσή
του και περιμένει την εισαγωγή τιμών από το πληκτρολόγιο. Μονάδες 2
δ. Η χρήση της εντολής ΕΠΙΛΕΞΕ λόγω της συμπαγούς δομής αποτελεί μειονέκτημα
στο προγραμματισμό. Μονάδες 2
ε. Η σύγκριση λογικών δεδομένων έχει έννοια μόνο στην περίπτωση του ίσου (=) και
του διάφορου (<>). Μονάδες 2
339
ΘΕΜΑ Δ/25 [Θέμα 1.Α Επαναληπτικες Ημερήσια Λύκεια 2007]
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 και
δίπλα τη λέξη Σωστό, αν είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν είναι λανθασμένη.
α. Η μεταφορά δεδομένων είναι μία από τις λειτουργίες που εκτελεί ο υπολογιστής.
β. Να αναφέρετε δύο βασικές λειτουργίες επί των δομών δεδομένων που δεν μπορούν
να χρησιμοποιηθούν στους πίνακες. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 4
340
β. Στη διαδικασία η λίστα παραμέτρων είναι υποχρεωτική.
ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β
1. Ουρά α. Ώθηση
2. Λογικός τελεστής β. ΑΛΗΘΗΣ
3. Στοίβα γ. ΚΑΙ
4. Λογική σταθερά δ. Δύο δείκτες
Μονάδες 8
β. Μια υπολογιστική διαδικασία που δεν τελειώνει μετά από συγκεκριμένο αριθμό
βημάτων αποτελεί αλγόριθμο.
γ. Η εγγραφή είναι δομή δεδομένων η οποία αποτελείται από πεδία που αποθηκεύουν
χαρακτηριστικά.
341
α. Σε μια στατική δομή το ακριβές μέγεθος της απαιτούμενης κύριας μνήμης
καθορίζεται κατά την εκτέλεση του προγράμματος.
1. Γ ← Α + Β / 2
2. Γ ← (Α + Β / 2
3. Γ ← (Α + Β / 2)
4. Γ ← (Α + Β) : 2
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της κάθε εντολής (1, 2, 3, 4) και δίπλα τη λέξη
συντακτικό ή τη λέξη λογικό, ανάλογα με το είδος του λάθους. Μονάδες 4
342
ΘΕΜΑ Δ/36 [Θέμα 1.Α Εσπερινά Λύκεια 2009]
Να χαρακτηρίσετε κάθε μία από τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό
σας, δίπλα από τον αριθμό κάθε πρότασης, το γράμμα Σ, αν αυτή είναι Σωστή, ή το
γράμμα Λ, αν αυτή είναι Λανθασμένη.
β. Α_Μ(Χ) είναι η συνάρτηση της ΓΛΩΣΣΑΣ που υπολογίζει την απόλυτη τιμή του Χ.
ε. Η προσπέλαση είναι μια από τις βασικές πράξεις επί των δομών δεδομένων.
Μονάδες 10
γ. Ο τύπος μιας μεταβλητής μπορεί να αλλάξει κατά την εκτέλεση ενός προγράμματος.
δ. Η λογική πράξη ΚΑΙ μεταξύ δύο προτάσεων είναι ψευδής όταν οποιαδήποτε από τις
δύο προτάσεις είναι ψευδής.
343
ΘΕΜΑ Δ/39 [Θέμα A.1 Ημερήσια Λύκεια 2011] - [Θέμα A.1 Εσπερινά Λύκεια 2011]
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 και
δίπλα τη λέξη ΣΩΣΤΟ, αν είναι σωστή, ή τη λέξη ΛΑΘΟΣ, αν είναι λανθασμένη.
β. Η λογική έκφραση Χ ΄Η (ΟΧΙ Χ) είναι πάντα αληθής για κάθε τιμή της λογικής
μεταβλητής Χ.
ε. Ο πίνακας είναι μία δομή που μπορεί να περιέχει στοιχεία διαφορετικού τύπου.
Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Δ/40 [Θέμα A.1 Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα A.1 Εσπερινά Λύκεια 2012]
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 και
δίπλα τη λέξη ΣΩΣΤΟ, αν είναι σωστή, ή τη λέξη ΛΑΘΟΣ, αν είναι λανθασμένη.
δ. Ο τύπος μιας μεταβλητής μπορεί να αλλάζει κατά την εκτέλεση ενός αλγορίθμου.
* Ερώτημα στα εσπερινά Λύκεια
ζ. Η μέθοδος επεξεργασίας «πρώτο μέσα πρώτο έξω» (FIFO) εφαρμόζεται στη δομή
δεδομένων ΟΥΡΑ. Μονάδες 5
ΘΕΜΑ Δ/41 [Θέμα A.1 Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2012] - [Θέμα A.1 Επαναλητπικές Εσπερινά Λύκεια 2012]
Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο
γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή
Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη.
344
δ. Πραματικές ονομάζονται οι παράμετροι που χρησιμοποιούνται κατά την κλήση ενός
υποπρογράμματος. * Ερώτημα στα ημερήσια Λύκεια
ΘΕΜΑ Δ/42 [Θέμα A.1 Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.1 Εσπερινά Λύκεια 2013]
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-6 και
δίπλα τη λέξη ΣΩΣΤΟ, αν η πρόταση είναι σωστή, ή τη λέξη ΛΑΘΟΣ, αν η πρόταση είναι
λανθασμένη.
α. Η τιμή μιας μεταβλητής και ο τύπος της μπορούν να αλλάζουν κατά την εκτέλεση
ενός προγράμματος.
β. Όταν υπάρχουν δυο βρόχοι, ο ένας εμφωλευμένος μέσα στον άλλο, αυτός που
ξεκινάει τελευταίος πρέπει να ολοκληρώνεται πρώτος.
γ. Μια διαφορά της εντολής Όσο σε σχέση με την εντολή Μέχρις_ότου οφείλεται στη
θέση της λογικής συνθήκης στη ροή εκτέλεσης των εντολών.
δ. Αν Α=2, Β=3, Γ=4 και Δ=ΑΛΗΘΗΣ, τότε η τιμή της έκφρασης (B*Γ>Α+Β) ΚΑΙ
(ΟΧΙ(Δ)) είναι ΑΛΗΘΗΣ.
ε. Κατά την εκτέλεση της εντολής ΔΙΑΒΑΣΕ, το πρόγραμμα διακόπτει την εκτέλεσή
του και περιμένει την εισαγωγή τιμών από το πληκτρολόγιο.
ΘΕΜΑ Δ/43 [Θέμα A.3 Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.3 Εσπερινά Λύκεια 2013]
α. Να αναφέρετε ονομαστικά τους λόγους για τους οποίους αναθέτουμε την επίλυση
ενός προβλήματος σε υπολογιστή Μονάδες 4
β. Να γράψετε τις περιπτώσεις για τις οποίες δικαιολογείται η χρήση της σειριακής
μεθόδου αναζήτησης σε έναν πίνακα Μονάδες 3
γ. Να αναφέρετε ονομαστικά τέσσερις βασικές λειτουργίες που γίνονται επί των δομών
δεδομένων Μονάδες 4 *Εσπερινά.
ΘΕΜΑ Δ/44 [Θέμα A.5 Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.5 Εσπερινά Λύκεια 2013]
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της στήλης Α και δίπλα το γράμμα της στήλης
Β που αντιστοιχεί σωστά.
345
Στήλη Α Στήλη Β
1. χαρακτήρες α. λογική τιμή
2. ελεύθερο κείμενο β. ουρά
3. ώθηση γ. κριτήριο αλγορίθμου
4. αληθής δ. επανάληψη
5. FIFO ε. τύπος μεταβλητής
6. αποτελεσματικότητα στ. στοίβα
7. βρόχος ζ. τρόπος αναπαράστασης
αλγορίθμου
Μονάδες 7
ΘΕΜΑ Δ/45 [Θέμα A.1.α Επαναληπτικές Ημερήσια Λύκεια 2013] - [Θέμα A.1.α Επαναληπτικές Εσπερινά Λύκεια 2013]
Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-4 και
δίπλα τη λέξη ΣΩΣΤΟ, αν η πρόταση είναι σωστή, ή τη λέξη ΛΑΘΟΣ, αν η πρόταση είναι
λανθασμένη.
β. Ο δείκτης εμπρός (front) μιας ουράς μας δίνει τη θέση του στοιχείου, το οποίο που
σε πρώτη ευκαιρία θα εξαχθεί.
346
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10ο
ΓΕΝΙΚΑ
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ
ΘΕΜΑΤΑ
Κεφάλαιο 10ο – Γενικά Επαναληπτικά Θέµατα
ΘΕΜΑ Ε/1
Να βρείτε την τιμή καθεμιας από τις παρακάτω προτάσεις .
ΘΕΜΑ Ε/2
Να μετατρέψετε τις παρακάτω εκφράσεις από φυσική γλώσσα σε ψευδογλώσσα.
γ. Αύξηση της μεταβλητής Χ κατά το ήμισυ της και διπλασιασμός του αποτελέσματος.
δ. Υπολογισμός της εφαπτομένης γωνίας x rad και τοποθέτηση στη μεταβλητή tan.
ΘΕΜΑ Ε/3
Να σημειώσετε για κάθεμια απο τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστή ή λανθασμένη.
349
ΘΕΜΑ Ε/4
α. Να δημιουργήσετε το διάγραμμα ροής του παρακάτω τμήματος αλγορίθμου.
Διάβασε κ
Όσο κ mod 5 = 0 επανάλαβε
Υκ–2
Αν Υ mod 2 = 0 τότε
Αρχή_επαναληψης
ΥY+1
Μέχρις_ότου Υ = 10
Τέλος_αν
κκ+1
Τέλος_επανάληψης
ΘΕΜΑ Ε/5
Να μετατρέψετε το παρακάτω τμήμα προγράμματος από εντολή Για σε εντολή Όσο.
Χ3
ΓΙΑ Α ΑΠΟ 5 ΜΕΧΡΙ 12
ΓΡΑΨΕ Χ,Α
ΓΙΑ Β ΑΠΟ 15 ΜΕΧΡΙ 3 ΜΕ ΒΗΜΑ – 2
ΥΧ+Β+Α
ΓΡΑΨΕ Υ,Χ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΧΥ+2
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΘΕΜΑ Ε/6
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου όπου κάποιες εντολές έχουν αριθμηθεί. Να το
εκτελέσετε και να συμπληρώσετε κατάλληλο πίνακα σύμφωνα με το υπόδειγμα που δίνεται
παρακάτω.
Χ8
1 Όσο Χ > 1 επανάλαβε
Υ Χ^2
2 εμφάνισε Υ,Χ
3 ΧΧ–4
Αν Χ mod 2 = 0 τότε εμφάνισε ‘Άρτιος Χ’
4 εμφάνισε Χ – 4
5 Τέλος_επανάληψης
6 Εμφάνισε Χ,Υ
ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΙΝΑΚΑ
Αριθμός εντολής Συνθήκη – τιμή Τιμή μεταβλητής Ενέργεια
1 8>1 – Αληθής Εκκίνηση 1ης επανάληψης
2 Έξοδος στην οθόνη των τιμών
64 , 8
3 Χ=4 Εκτέλεση πράξεων
4 Έξοδος στην οθόνη της τιμής 0
5 Επιστροφή στην εντολή Όσο
... ... ... ...
350
ΘΕΜΑ Ε/7
Δίνεται το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου όπου κάποιες εντολές έχουν αριθμηθεί. Να το
εκτελέσετε και να συμπληρώσετε κατάλληλο πίνακα σύμφωνα με το υπόδειγμα που δίνεται
παρακάτω.
1 Α4
2 Για i από (A mod 4) μέχρι (Α+1)
3 εμφάνισε i , i^2 , i mod 2
BA+i
4 ΚB
Τέλος επανάληψης
5 εμφάνισε ‘Καλή επιτυχία’
ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΙΝΑΚΑ
Αριθμός εντολής Συνθήκη – τιμή Τιμή μεταβλητής Ενέργεια
1 Α=4 Εντολή εκχώρησης
2 i=0<=5-Αληθής Εκκίνηση 1ης επαναληψης
3 Εξοδος οθόνη : 0,0,0
… … … …
ΘΕΜΑ Ε/8
Να σημειώσετε για κάθεμια απο τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστή ή λανθασμένη.
γ. Η κατανόηση ενός προβλήματος αποτελεί βασικό στάδιο για την πορεία της
επίλυσης του.
ε. Επιλύσιμο είναι ένα πρόβλημα για το οποίο ξέρουμε ότι έχει λύση, αλλά αυτή δεν
έχει βρεθεί ακόμη.
ΘΕΜΑ Ε/9
Να αναφέρετε ποιες από τις παρακάτω εντολές εκχώρησης είναι σωστές.
ΘΕΜΑ Ε/10
Να βρείτε τον τύπο των μεταβλητών .
α 60
β “23”
γ 12.13
δ “αληθής”
ε 162 div 41
351
ΘΕΜΑ Ε/11
Ποια από τα παρακάτω τμήματα ψευδοκώδικα εμφανίζουν το μήνυμα : ‘12 ΔΙΑ 4 ΙΣΟΝ 3’
γ. Α 12 δ. Α 15 mod 4 + 9
Β Α–8 Β A/2 – 2
C Α/Β C Α/Β
Εμφάνισε ‘12’, ‘ΔΙΑ 4’, ‘ΙΣΟΝ’, B-1 Εμφάνισε Α, ‘ΔΙΑ B’, ‘ΙΣΟΝ’, ‘3’
ΘΕΜΑ Ε/12
Να γράψετε τους αριθμούς της στήλης Α και δίπλα το γράμμα της στήλης Β που
αντιστοιχεί στο σωστό είδος προβλημάτων.
ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β
1. Ενοποίηση των 4 πεδίων δυνάμεων της φυσικής α. Απόφασης
2. Δευτεροβάθμια Εξίσωση β. Ανοικτά
3.Υπολογισμός του συντομότερου δρόμου μεταξύ δυο τοποθεσιών γ. Υπολογιστικά
4. Τετραγωνισμός του κύκλου με κανόνα και διαβήτη δ. Βελτιστοποίησης
5. Ύπαρξη Εξωγήινων ε. Άλυτα
6. Υπολογισμός του βαθμού σας στο σημερινό τεστ
ΘΕΜΑ Ε/13
Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών, επιλέγοντας το γράμμα,
που θεωρείτε ότι αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
2 Ποια από τις παρακάτω συνθήκες θεωρείται κατάλληλη για να ελέγξετε αν η τιμή
της μεταβλητής Χ είναι περιττός αριθμός;
Α. (Α div 2) * B B. A – (A mod B) * B
352
ΘΕΜΑ Ε/14
Να μετατραπούν σε Ψευδογλώσσα οι παρακάτω αλγεβρικές παραστάσεις.
x y x5 − y 1
α. + 3 β. x γ.
x + 6 x + 3y
2 1
2
y−x 3 1−
1
x−
x
ΘΕΜΑ Ε/15
Να σημειώσετε για κάθεμια απο τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστή ή λανθασμένη.
ΘΕΜΑ Ε/16
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα τα γράμματα της
Στήλης Β που αντιστοιχούν σωστά.
Στήλη Α Στήλη Β
1.Αποτελεσματικότητα α. Κατηγορία προβλημάτων
2.Ψευδής β. Κριτήριο Αλγορίθμου
3.“Αληθής” γ. Τρόπος αναπαράστασης αλγορίθμων
4.βελτιστοποίησης δ. Είδος σταθεράς
5.Πραγματική ε. Λογική τιμή
6.Β+4 > α^2 στ. Αλφαριθμητική τιμή
7.Ελεύθερο κείμενο ζ. Λογική συνθήκη
ΘΕΜΑ Ε/17
α. Να αναφέρετε τους αριθμητικούς τύπους δεδομένων της «Γλώσσας».
δ. Τι ονομάζουμε έκφραση ;
353
ΘΕΜΑ Ε/18
Παρακάτω δίνεται ο αλγόριθμος του πολλαπλασιασμού αλά ρωσικά από τον οποίο
λείπουν κάποια τμήματα.
Αλγόριθμος Ρωσικός_Πολλαπλασιασμός
Γ .....
Διάβασε Μ1 , Μ2
Όσο Μ2 .... 0 επανάλαβε
Αν .... mod …. = 1 τότε
Γ Γ …. Μ1
Τέλος_αν
Μ1 ……….
Μ2 ……….
Τέλος_επανάληψης
Εμφάνισε ‘Το γινόμενο είναι : ‘,Γ
Τέλος Ρωσικός_Πολλαπλασιασμός
ΘΕΜΑ Ε/19
Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα :
ΘΕΜΑ Ε/20
Σε μια δημοσκόπηση ρωτήθηκε άγνωστο πλήθος ατόμων σχετικά με τον τόπο προτίμησης
διακοπών. Να γίνει αλγόριθμος σε ψευδογλώσσα ο οποίος :
Να θεωρήσετε δεδομένο ότι ο αριθμός των ατόμων που ψήφισαν είναι μεγαλύτερος από το 0.
354
ΘΕΜΑ Ε/21
Να σημειώσετε για κάθεμια απο τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστή ή λανθασμένη.
ΘΕΜΑ Ε/22
Ένας κύριος επισκέφθηκε μια τράπεζα της Χίου προκειμένου να συνάψει στεγαστικό
δάνειο για να αγοράσει σπίτι.
Η τράπεζα του ανακοίνωσε το νέο της πρόγραμμα δανείων που είναι το εξής:
- Η πρώτη δόση είναι 300 €, ενώ κάθε εξάμηνο αυξάνεται κατά 30 €, μέχρι να φτάσει το
ποσό των 420€ (η δόση δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 420 €).
ΘΕΜΑ Ε/23
Για τις ανάγκες των φετινών πανελληνίων εξετάσεων έχουν δεσμευτεί 40 αίθουσες
διαφορετικής χωρητικότητας σε σχολικά κέντρα σε ολόκληρη τη Χιο. Ο αριθμός των
επιτηρητών που απαιτούνται ανά αίθουσα καθορίζεται από το πλήθος των εξεταζομένων
μαθητών που βρίσκονται σε αυτή, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:
355
i. Θα διαβάζει επαναληπτικά τα ονόματα των μαθητών που θα βρίσκονται σε αυτήν.
Η επαναληπτική διαδικασία πρέπει να τερματίζεται μόλις εισαχθεί ως όνομα
εξεταζομένου η λέξη «Γέμισε».
ii. Θα εκτυπώνεται το πλήθος των επιτηρητών που απαιτούνται για αυτή την
αίθουσα.
Παρατήρηση: η καταχώρηση των ατόμων για κάθε αίθουσα είναι σωστή, δεν υπάρχει περίπτωση να
παραβιάζεται η χωρητικότητα κάποιας αίθουσας.
ΘΕΜΑ Ε/24
Ένα κατάστημα ηλεκτρικών συσκευών δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες του να
αποπληρώσουν τις αγορές τους με δόσεις. Ο αριθμός των δόσεων εξαρτάται από το ύψος
των αγορών. Έτσι αν κάποιος αγοράσει αντικείμενα αξίας έως 300 ευρώ μπορεί να
αποπληρώσει το ποσό σε 3 έως 6 δόσεις. Αν το ποσό είναι πάνω από 300 έως 800 ευρώ
τότε οι δόσεις είναι από 6 έως 9 και τέλος για περισσότερα από 800 ευρώ οι δόσεις
αυξάνονται σε 9 έως 12.
Να γίνει αλγόριθμος που
α. Θα διαβάζει το ποσό αποπληρωμής και να πληροφορεί τον χρήστη για τον αριθμό
τον δόσεων που μπορεί να έχει.
β. Στη συνέχεια θα του ζητάει τον αριθμό των δόσεων που επιθυμεί (και να τον ζητάει
συνεχόμενα μέχρι αυτός να είναι στα αποδεκτά όρια) και να εμφανίζει το ύψος της
κάθε δόσης.
ΘΕΜΑ Ε/25
Να γίνει αλγόριθμος που θα διαβάζει τις τιμές του πετρελαίου θέρμανσης 20 πρατηρίων
του νομού Χίου, καθώς και την επωνυμία τους. Ο αλγόριθμος θα πρέπει να υπολογίζει και
να εμφανίζει την επωνυμία του ακριβότερου και φθηνότερου πρατηρίου. Στη συνέχεια θα
διαβάζει τη συνολική χωρητικότητα του τεποζίτου , τα λίτρα που περιέχει και θα υπολογίζει
και θα εμφανίζει πόσα χρήματα χρειάζεται ο άνθρωπος για να γεμίσει το τεπόζιτο του από
το φθηνό και από το ακριβό πρατήριο αντίστοιχα.
ΘΕΜΑ Ε/26
Να σημειώσετε για κάθεμια απο τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστή ή λανθασμένη.
α. Αριστερά της εντολής εκχώρησης μπορεί να υπάρχει η μεταβλητή που βρίσκεται και
δεξιά
356
ΘΕΜΑ Ε/27
Να σημειώσετε για κάθεμια απο τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστή ή λανθασμένη.
ΘΕΜΑ Ε/28
Να σημειώσετε για κάθεμια απο τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστή ή λανθασμένη.
γ. Η εισαγωγή και η διαγραφή κόμβων σε πίνακα αποτελούν δύο από τις βασικές
επεξεργασίες πινάκων.
δ. Μια ουρά διατηρεί τα δεδομένα της ταξινομημένα ως προς την σειρά άφιξης τους.
ΘΕΜΑ Ε/29
Τι θα εμφανίσει το παρακάτω τμήμα αλγορίθμου για n = 11, και
A[1]=4 , A[2]=5 , A[3]=6 , A[4]=7 , A[5]=8 , A[6]=7 , A[7]=8 , A[8]=7 , A[9]=6 , A[10]=5,
A[11]=4 ;
i1
mid n div 2
Οσο i <= mid και A[i] = A[n – i +1] Επανάλαβε
Εμφάνισε Α[n–i+1]
i i +1
Τέλος_επανάληψης
Αν i > mid τότε
Εμφάνισε ‘ΝΑΙ’
Αλλιώς
Εμφάνισε ‘ΟΧΙ’
Τέλος_αν
357
ΘΕΜΑ Ε/30
Ένας επιστήμονας έκανε 200 μετρήσεις για κάθε φυτό πάνω σε 100 είδη φυτών. Δίνεται
ότι τα ονόματα των φυτών είναι αποθηκευμένα σε έναν πίνακα. Να δοθεί αλγόριθμος ο
οποίος θα
1. Πόσες φορές το αποτέλεσμα των μετρήσεων για κάθε φυτό ήταν διαφορετικό
από τη φυσιολογική τιμή 50
2. Το όνομα του φυτού με το μέγιστο πλήθος απόκλισης μετρήσεων από την τιμή
50. Αν υπάρχουν περισσότερα από ένα φυτά με αυτή την απόκλιση να εμφανίζει τα
ονόματα όλων.
ΘΕΜΑ Ε/31
Σε µία στοίβα 10 θέσεων έχουν τοποθετηθεί διαδοχικά τα στοιχεία: Ζ, Χ, Β, Θ, Κ στην
πρώτη, δεύτερη, τρίτη, τέταρτη και πέμπτη θέση αντίστοιχα.
Απώθηση
Απώθηση
Ώθηση Λ
Ώθηση Ν
Απώθηση
ΘΕΜΑ Ε/32
Δίνεται ο παρακάτω πίνακας Β. Τι θα εμφανίσουν οι παρακάτω εντολές;
α. Εμφάνισε Β[3,1]
1 4 2 2 1
β. Εμφάνισε Β[2,3] 3 1 5 1 2
2 2 4 4 5
γ. i←1 1 1 3 5 1
Εμφάνισε Β[i ,i + 3]
δ. i←1
j←3
Εμφάνισε Β[Β[ i ,2], j ]
ε. i←3
j←2
Εμφάνισε Β [ Β [ i , 2] , B[ j , i ] ]
358
ΘΕΜΑ Ε/33
Σε ένα δισκοπωλείο έχει εγκατασταθεί ένα πρόγραμμα το οποίο εκτελεί τις εξής
λειτουργίες:
Καταγράφει τους 100 τίτλους των CD’s που βρίσκονται σε προσφορά για μία εβδομάδα,
καθώς και τις αρχικές τους τιμές. Το ποσοστό της έκπτωσης είναι 50%.
α. Ζητάει από τον πελάτη να δηλώσει πόσους τίτλους θέλει να αγοράσει. Ο πελάτης
μπορεί να δηλώσει μέχρι και 5 τίτλους. Στη συνέχεια διαβάζει τα ονοματα των
τίτλων και
β. Ενημερώνει τον πελάτη για το αν ο κάθε τίτλος που δήλωσε ανήκει στους τίτλους
που βρίσκονται σε προσφορά. Επίσης τον ενημερώνει σχετικά με την τιμή του
καθενός πρίν και μετά την έκπτωση. Στο τέλος εμφανίζει το πλήθος των τίτλων και
τη συνολική τιμή που θα πληρώσει γι’ αυτούς.
ΘΕΜΑ Ε/34
Σε πίνακα Π[100, 10] εισάγονται οι 10 βαθμοί στα μαθήματα κατεύθυνσης 100 μαθητών
της Γ’ Λυκείου. Οι βαθμοί είναι ακέραιοι στο διάστημα [0, 100] και δεν θα πρέπει να γίνεται
έλεγχος. Το τελευταίο μάθημα είναι οι «Αρχές Οικονομικής θεωρίας». Αν κάποιος μαθητής
δεν έχει εξεταστεί Πανελλαδικώς στο μάθημα τότε εισάγεται στην αντίστοιχη θέση του
πίνακα η τιμή -1. Σε δεύτερο πίνακα Α[100] εισάγονται τα επίθετα των μαθητών. Να γραφεί
πρόγραμμα το οποίο:
β. Θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το μέσο όρο για κάθε μαθητή στα 9 πρώτα
μαθήματα κατεύθυνσης μαζί με το όνομά του.
γ. Θα ταξινομεί τα ονόματα των μαθητών κατά φθίνουσα σειρά ως προς τον μέσο όρο
στα 9 πρώτα μαθήματα κατεύθυνσης και θα εμφανίζει τους 10 πρώτους.
ΘΕΜΑ Ε/35
Οι παρακάτω εντολές αποτελούν τμήμα προγράμματος και υπολογίζουν το άθροισμα
κάθε γραμμής και κάθε στήλης ενός δισδιάστατου πίνακα ακεραίων Α[60, 40]. Επίσης το
καταχωρούν σε μονοδιάστατους πίνακες.
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 60
ΓΙΑ J ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 40
Σ Σ + Α[Ι, J]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Σ0
ΓΙΑ J ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 40
ΓΙΑ I ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 60
Σ Σ + Α[Ι, J]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Μ[Ι] Σ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
359
α. Να κάνετε τις κατάλληλες διορθώσεις ώστε οι εντολές να δουλεύουν σωστά.
ΘΕΜΑ Ε/36
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα τα γράμματα της
Στήλης Β που αντιστοιχούν σωστά. (Να σημειωθεί ότι στα στοιχεία της Στήλης Α
αντιστοιχούν περισσότερα από ένα στοιχεία της Στήλης Β).
Στήλη Α Στήλη Β
Α. Ώθηση
1. Ουρά
Β. Εξαγωγή
Γ. Απώθηση
Δ. Δύο δείκτες
2. Στοίβα
Ε. Ένας δείκτης
Ζ. Εισαγωγή
ΘΕΜΑ Ε/37
Σε ένα 10όροφο κτίριο λειτουργεί ένα ασανσέρ. Υπάρχει ένας διακόπτης κλήσης και
ανάλογα με τη θέση των θαλάμου όταν γίνεται η κλήση, μετακινείται ο θάλαμος προς τον
όροφο που έγινε η κλήση. Κατόπιν ο χρήστης του ασανσέρ πατάει τον διακόπτη του
ορόφου στον οποίο θέλει να μετακινηθεί και ο θάλαμος μετακινείται στον όροφο αυτόν.
α. Αποθηκεύει σε πίνακα Α την τιμή 1 στην 1η θέση του και στις υπόλοιπες την τιμή 0.
Η τιμή 1 προσδιορίζει τη θέση του ασανσέρ σε κάθε όροφο, κι έτσι οι αρχικές θέσεις
ξεκινούν από τον 1ο όροφο (θέση 1 των πινάκων).
1. Διαβάζει τον αριθμό του ορόφου κλήσης και στη συνέχεια μετακινεί την τιμή 1 του
ασανσέρ στον όροφο αυτό μηδενίζοντας την προηγούμενη θέση και εμφανίζει
μήνυμα που δείχνει αν το ασανσέρ κατεβαίνει ή ανεβαίνει.
2. Διαβάζει τον όροφο προορισμού και αφού ελέγχει ότι είναι διαφορετικός από τον
όροφο κλήσης, μετακινεί διαδοχικά την τιμή 1 σε κάθε όροφο που διασχίζει το
ασανσέρ μέχρι τον όροφο προορισμού, μηδενίζοντας κάθε φορά την προηγούμενη
τιμή και εμφανίζοντας κάθε φορά μήνυμα που δείχνει σε ποιον όροφο βρισκόμαστε.
γ. Υπολογίζει και στο τέλος εμφανίζει πόσες φορές κλήθηκε ο κάθε όροφος κατά τη
διάρκεια της διαδικασίας Β1.
360
ΘΕΜΑ Ε/38
Σε ένα θερινό τουρνουά ποδοσφαίρου λαμβάνουν μέρος 8 ομάδες. Κάθε ομάδα
αντιμετωπίζει όλες τις υπόλοιπες από μία φορά την καθεμία. Σε έναν πίνακα 8 θέσεων με
όνομα ΟΝ αποθηκεύουμε τα ονόματα των 8 ομάδων και σε έναν πίνακα 8 γραμμών και 8
στηλών με όνομα ΣΚΟΡ αποθηκεύουμε τα αποτελέσματα των αγώνων που διεξήχθησαν,
ως εξής : για τον αγώνα μεταξύ της πέμπτης και της τρίτης ομάδας - στο στοιχείο [3,5] του
πίνακα είναι γραμμένα τα γκολ που έβαλε η τρίτη ομάδα στην πέμπτη ενώ στο στοιχεί [5,3]
τα γκολ που έβαλε η πέμπτη ομάδα στην τρίτη. Έτσι εννοείται ότι στην κύρια διαγώνιο του
πίνακα όλα τα στοιχεία είναι μηδενικά. Αν κάθε ομάδα παίρνει για κάθε νίκη 3 βαθμούς, για
κάθε ισοπαλία 1 και για κάθε ήττα 0 βαθμούς ζητείται να γραφεί αλγόριθμος ο οποίος:
β. Να διαβάζει για κάθε ομάδα το αποτέλεσμα του αγώνα με κάθε άλλη ομάδα και να
το αποθηκεύει κατάλληλα στον πίνακα ΣΚΟΡ.
Σημείωση : Διαφορά τερμάτων είναι τα γκολ που έβαλε μείον τα γκόλ που δέχτηκε.
ΘΕΜΑ Ε/39
Σε κάποιες εξετάσεις, καθένας από τους 1000 υποψηφίους διαγωνίζεται αρχικά σε δύο
μαθήματα και βαθμολογείται στην κλίμακα 1-100. Όταν ο μέσος όρος των δύο βαθμών
είναι μεγαλύτερος από 50 μονάδες, τοτε διαγωνίζεται σε τρία επιπλεόν μαθήματα σε
αντίθετη περίπτωση απορρίπτεται και παίρνει τελικό βαθμό 0. Για όσους διαγωνίστηκαν σε
πέντε μαθήματα, ο τελικός βαθμός προκύπτει από το μέσο όρο των τριών καλύτερων
βαθμών. Για στατιστικούς λόγους, οι τελικοί βαθμοί (ΤΒ) κατανέμονται στις παρακάτω
βαθμολογικές κατηγορίες:
1η 2η 3η 4η
0≤ΤΒ≤25 25<ΤΒ≤50 50<TΒ≤75 75<ΤΒ≤100
α. Θα διαβάζει τις βαθμολογίες όλων των υποψηφίων στα δυό πρώτα μαθήματα
ελέγχοντας την εγκυρότητα των βαθμών και θα τα καταχωρεί στις 2 πρώτες στήλες
ενός πίνακα Β[1000,5].
361
γ. Να υπολογίζει τον τελικό βαθμό κάθε υποψηφίου και να τον καταχωρίζει στην
αντίστοιχη θέση ενός πίνακα Τ[1000].
ΘΕΜΑ Ε/40
Να σημειώσετε για κάθεμια απο τις παρακάτω προτάσεις αν είναι σωστή ή λανθασμένη.
α. Μια διαδικασία και μια συνάρτηση μπορούν να εκτελούν ακριβώς τις ίδιες
λειτουργίες
δ. Κάθε υποπρόγραμμα πρέπει να έχει μόνο μία είσοδο και μία έξοδο
ΘΕΜΑ Ε/41
Να κυκλώσετε τις σωστές απαντήσεις.
2. Ποια είναι η επικεφαλίδα της συνάρτησης Εμβαδόν που υπολογίζει το εμβαδόν ενός
τριγώνου (Ε=1/2*β*υ)
362
ΘΕΜΑ Ε/42
Τι είδους υποπρόγραμμα, διαδικασία ή συνάρτηση, πρέπει να χρησιμοποιήσεις για τα
παρακάτω:
ΘΕΜΑ Ε/43
Α. Τι θα τυπώσουν οι παρακάτω εντολές ;
Α5
Β 10
Γ0
ΚΑΛΕΣΕ Διαδ1(Α, Β)
ΓΡΑΨΕ Α, Β, Γ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Διαδ1(Γ, Δ)
…
ΑΡΧΗ
Γ Γ-Δ
ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
Α5
Β 10
ΚΑΛΕΣΕ Διαδ1(Β, Α)
ΓΡΑΨΕ Α,Β
…
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Διαδ1(Γ, Δ)
…
ΑΡΧΗ
ΓΡΑΨΕ Γ, Δ
ΓΓ-Δ
ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Διαδ1
α. 5, 10 β. 10, 5 γ. 5, 10 δ. 10, 5
5, 10 5, 5 -5, 10 5, 10
363
Γ. Τι θα τυπώσουν οι παρακάτω εντολές ;
Α 10
Β5
ΚΑΛΕΣΕ διαδ(Α, Β)
ΓΡΑΨΕ Α, Β
…
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ διαδ(Γ, Δ)
…
Α0
Β0
ΓΡΑΨΕ Α, Β
α. 10, 5 β. 10, 5 γ. 0, 0 δ. 0, 0
0, 0 10, 5 0, 0 10, 5
ΘΕΜΑ Ε/44
Δίνεται το παρακάτω πρόγραμμα που υπολογίζει κλιμακωτά τη χρέωση ενος συνδρομητή
σταθερής τηλεφωνίας.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ σταθερή
ΣΤΑΘΕΡΕΣ
πάγιο = 10
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ: μονάδες
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: χρέωση, φόρος, ΦΠΑ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ: όνομα
ΑΡΧΗ
ΔΙΑΒΑΣΕ όνομα, μονάδες
ΑΝ μονάδες <= 120 ΤΟΤΕ
χρέωση πάγιο + 0.10 * μονάδες
ΑΛΛΙΩΣ_ΑΝ μονάδες <= 260 ΤΟΤΕ
χρέωση πάγιο + 0.10 * 120 + 0.08 * (μονάδες – 120)
ΑΛΛΙΩΣ_ΑΝ μονάδες <= 400 ΤΟΤΕ
χρέωση πάγιο + 0.10 * 120 + 0.08 * 140 + 0.06 * (μονάδες – 260)
ΑΛΛΙΩΣ
χρέωση πάγιο + 0.10 * 120 + 0.08 * 140 + 0.06 * 140 + 0.03 * (μονάδες – 400)
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
φόρος χρέωση * 0.02
ΦΠΑ χρέωση * 0.19
χρέωση χρέωση + φόρος + ΦΠΑ
ΓΡΑΨΕ 'Ο πελάτης ', όνομα, ' οφείλει ', χρέωση
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ σταθερή
364
ΘΕΜΑ Ε/45
Να σχηματίσετε τον πίνακα τιμών του παρακάτω αλγορίθμου. Τί θα εκτυπωθεί;
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Πίνακας_Τιμών2
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ: Α, Β, Γ
ΑΡΧΗ
Α <– 3
Β <– 13
Γ <– 2
ΓΡΑΨΕ Α, Β, Γ
ΚΑΛΕΣΕ Επεξεργασία_Τιμών2 (Β, Γ)
ΓΡΑΨΕ Α, Β, Γ
ΚΑΛΕΣΕ Επεξεργασία_Τιμών2 (Γ, Α)
ΓΡΑΨΕ Α, Β, Γ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
! =========================================
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Επεξεργασία_Τιμών2 (αριθμός1, αριθμός2)
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ: αριθμός1, αριθμός2
ΑΡΧΗ
αριθμός1 <– αριθμός1 DIV 2
αριθμός2 <– αριθμός2 ^ 3
ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
ΘΕΜΑ Ε/46
Σε ένα κατάστημα ενοικίασης DVD η χρέωση γίνεται κλιμακωτά, όπως φαίνεται στον
παρακάτω πίνακα:
ii. διαβάζει τις ημέρες ενοικίασης τις δέχεται μόνο εφ’ όσον είναι μεγαλύτερες από το 0.
iii. καλεί το υποπρόγραμμα του Α ερωτήματος για τον υπολογισμό του ποσού που πρέπει
να πληρώσει ο κάτοχός του.
γ. Να υπολογίζει και να εμφανίζει τις συνολικές εισπράξεις του καταστήματος για εκείνη τη
μέρα, καθώς και το ποσοστό των πελατών που πλήρωσαν πάνω από 5 €.
365
ΘΕΜΑ Ε/47
Πενήντα μαθητές ενός σχολείου διαγωνίστηκαν σε έξι μαθήματα για εισαγωγή στην
τριτοβάθμια εκπαίδευση. Να γραφεί κύριο πρόγραμμα σε ΓΛΩΣΣΑ που να κάνει τα παρακάτω:
β. Ταξινομεί με χρήση διαδικασίας σε φθίνουσα σειρά τις βαθμολογίες του κάθε μαθητή, οι
οποίες στη συνέχεια εμφανίζονται από το κύριο πρόγραμμα.
γ. Διαβάζει το όνομα ενός μαθητή και με τη βοηθεία συνάρτησης αναζητά τη θέση που
βρίσκεται. Στην περίπτωση που αυτος υπάρχει θα εμφανίζεται η μεγαλύτερη βαθμολογία.
Σε αντίθετη περίπτωση θα εμφανίζεται κατάλληλο μηνυμα.
δ. Θα εμφανίζει το πλήθος των μαθητών που είχαν εύρος βαθμολογίας πάνω από 30
μονάδες.
ΘΕΜΑ Ε/48
Να γίνει προγραμμα το οποίο :
β. Θα διαβάζει ακέραιους μεταξύ των παραπάνω ορίων (κλειδιά) μεχρι κάποιος από αυτούς
να υπάρχει στον πίνακα. Η αναζήτηση του ακεραίου να γίνεται με χρήση
υποπρογράμματος.
γ. Θα εμφανίζει τον αριθμό των προσπαθειών που απαιτήθηκαν για την εύρεση του
αριθμού.
ΘΕΜΑ Ε/49
α. Να κατασκευάσετε υποπρόγραμμα που θα δέχεται ένα πίνακα με 18 γραμμές και 10
στήλες καθώς και τον αριθμό μιας στήλης και θα επιστρέφει το μέγιστο στοιχείο της
συγκεκριμένης στήλης.
2. Θα υπολογίζει και θα εμφανίζει τη μέγιστη βαθμολογία που δόθηκε από κάθε κριτή
χρησιμοποιώντας το υποπρόγραμμα του ερωτήματος Α.
3. Θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το μέσο όρο των μεγίστων βαθμολογιών των κριτών
με χρήση του υποπρογράμματος του ερωτήματος Β.
4. Θα υπολογίζει και θα εμφανίζει το μέσο όρο των χειρότερων επιδόσεων όλων των
αθλητών με χρήση του υποπρογράμματος του ερωτήματος Β.
366
ΘΕΜΑ Ε/50
α.Να κατασκευάσετε υποπρόγραμμα που θα δέχεται ένα μονοδιάστατο πίνακα με Ν
ακέραια στοιχεία (μεγίστου πλήθους 1000) και θα δημιουργεί ένα νέο ο οποίος θα περιέχει
τους άρτιους μόνο σε διαδοχική σειρά φροντίζοντας ώστε τα υπολοιπα στοιχεία να είναι μηδέν.
ΘΕΜΑ Ε/51
Στα πλαίσια των πενταήμερων εκδρομών των σχολείων της Χίου ορίζεται από τη σχολική
μονάδα ο αριθμός συνοδών καθηγητών ανάλογα με το πλήθος των μαθητών όπως φαίνεται
στον παρακάτω πίνακα :
Αριθμος συμμετεχόντων Πλήθος Συνοδών
1 – 30 μαθητές 1
31 – 100 μαθητές 2
101 – 300 μαθητές 4
1. Θα δέχεται επαναληπτικά το όνομα του σχολείου και το πλήθος των μαθητών του,
μέχρι να δοθεί μη αποδεκτός αριθμός.
ΘΕΜΑ Ε/52
α. Να κατασκευαστεί υποπρόγραμμα που θα δεχεται ένα πίνακα Α[Ν,Μ] καθώς και το
αριθμό μιας στήλης του (Σ) και θα τον επιστρέφει ταξινομημένο σε άυξουσα σειρά
σύμφωνα με τα στοιχεία της Σ στήλης. Σημείωση : Μεγιστες τιμές Ν,Μ = 100
β. Να κατασκευάσετε κύριο πρόγραμμα το οποίο θα διαβάζει ένα πίνακα με 50 γραμμές και
20 στήλες και στη συνέχεια θα τον ταξινομεί με τη χρήση του υποπρογράμματος του
ερωτήματος Α σύμφωνα με μια στήλη του την οποία θα διαβάζει ελεγχοντας την
εγκυρότητα της.
ΘΕΜΑ Ε/53
Τι θα εκτυπώσει το παρακάτω πρόγραμμα αν δοθούν ως αρχικές τιμές στην εντολή Διάβασε
Α, Β, Γ οι τιμές 6,3,5 αντίστοιχα ;
367
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΑΔΕ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Δ1(Γ, Β, Α, ΤΙΜΗ) ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΥΠΟΛ(Ζ,Β):ΛΟΓΙΚΗ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Α, Β, Γ ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Α, Β, Γ ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Β
ΛΟΓΙΚΕΣ : ΤΙΜΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : Χ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ: Ζ, Υ
ΑΡΧΗ ΛΟΓΙΚΕΣ : ΤΙΜΗ ΑΡΧΗ
ΔΙΑΒΑΣΕ Α, Β, Γ ΑΡΧΗ Y Ζ – Α_Μ(Β/2)
ΓΡΑΨΕ Α, Β, Γ Χ 2*Γ MOD (Β + Α) AN Y > 0 TOTE
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΓΡΑΨΕ Χ ΥΠΟΛ ΑΛΗΘΗΣ
ΚΑΛΕΣΕ Δ1(Α, Β, Γ, ΤΙΜΗ) ΤΙΜΗ ΥΠΟΛ(Χ, Γ) ΑΛΛΙΩΣ
ΓΡΑΨΕ Α, Β, Γ ΓΓ+2 ΥΠΟΛ ΨΕΥΔΗΣ
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ ΤΙΜΗ = ΑΛΗΘΗΣ ΑΑ+1 ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ_ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΕΛΟΣ_ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ
ΘΕΜΑ Ε/54
Στο τμήμα Μαθηματικών Αριστοτελείου πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ένας φοιτητής έχει τις
εξής υποχρεώσεις στα πλαίσια του μαθήματος «Στοιχεία Τοπολογίας Μετρικών Χώρων», να
δώσει μια Πρόοδο (Πρόοδος = διαγώνισμα πριν τις εξετάσεις) και να δώσει την τελική εξέταση.
Προϋπόθεση για να συμμετάσχει στην τελική εξέταση είναι ο μέσος όρος των 3 ασκήσεων και
της Προόδου να είναι από 5 και πάνω.
α. Σε περίπτωση που ο βαθμός τελικής εξέτασης είναι κάτω του 5 τότε κάθε βαθμός άσκησης
συμμετέχει σε ποσοστό 10% στον τελικό βαθμό, ο βαθμός Προόδου συμμετέχει σε ποσοστό
15% στον τελικό βαθμό και ο βαθμός της τελικής εξέτασης συμμετέχει σε ποσοστό 55% στον
τελικό βαθμό.
Α.Να γράψετε ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΒΑΣΜΑ η οποία διαβάζει το βαθμό του φοιτητή σε μια
υποχρέωση και τον αποθηκεύει στην πραγματική μεταβλητή Β. Η διαδικασία θα πρέπει να
εξασφαλίζει ότι ο βαθμός που διαβάζεται είναι από 0 έως και 10.
iv. Θα διαβάζει τα ονοματεπώνυμα και τους βαθμούς στις υποχρεώσεις στο μάθημα
«Στοιχεία Τοπολογίας Μετρικών Χώρων» ενός συνόλου φοιτητών. Για την εισαγωγή και
τον έλεγχο των βαθμών να γίνεται χρήση της Διαδικασίας του ερωτήματος 1. Η είσοδος
τερματίζεται μόλις δοθεί ως ονοματεπώνυμο το κενό.
v. Θα υπολογίζει και θα εμφανίζει τον τελικό βαθμό του κάθε φοιτητή που έλαβε μέρος
στην τελική εξέταση κάνοντας χρήση της συνάρτησης του ερωτήματος 2.
vi. Θα εμφανίζει το ποσοστό των φοιτητών που δεν απέκτησαν το δικαίωμα να λάβουν
μέρος στην τελική εξέταση .
368
ΘΕΜΑ Ε/55
Για την παρακολούθηση των θερμοκρασιών της επικράτειας κατά το μήνα Μάιο καταγράφεται
κάθε μέρα η θερμοκρασία στις 12:00 το μεσημέρι για 20 πόλεις. Να αναπτύξετε πρόγραμμα το
οποίο:
α. Θα διαβάζει τα ονόματα των 20 πόλεων και τις αντίστοιχες θερμοκρασίες για κάθε μία από
τις ημέρες του μήνα και θα καταχωρεί τα στοιχεία σε πίνακες.
β. Θα εμφανίζει για κάθε πόλη το όνομά της και τη μέγιστη θερμοκρασία που καταγράφηκε σε
αυτήν στη διάρκεια του μήνα. Ο υπολογισμός της μέγιστης θερμοκρασίας να γίνεται με τη
χρήση υποπρογράμματος που θα κατασκευάσετε για το σκοπό αυτό.
369
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11ο
ΤΕΛΙΚΕΣ
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Κεφάλαιο 11ο – Τελικές Προτεινόµενες Ασκήσεις
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΙΝΑΚΕΣ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ
ΑΚΕΡΑΙΕΣ : Ι
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ : Β[50] , ΜΕΓ , ΜΟ ,ΣΥΝ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ : ΟΝ[50]
ΑΡΧΗ
! ==============================
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 50
ΔΙΑΒΑΣΕ ΟΝ[Ι]
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΔΙΑΒΑΣΕ Β[Ι]
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Β[Ι] > 0
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
! ==============================
ΜΕΓ Β[1]
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 2 ΜΕΧΡΙ 50
ΑΝ Β[Ι] > ΜΕΓ ΤΟΤΕ
ΜΕΓ Β[Ι]
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΓΡΑΨΕ ΜΕΓ
! ==============================
ΣΥΝ 0
ΓΙΑ Ι ΑΠΟ 1 ΜΕΧΡΙ 50
ΣΥΝ ΣΥΝ + Β[Ι]
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
ΜΟ ΣΥΝ / 50
ΓΡΑΨΕ ΜΟ
ΤΕΛΟΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Δίνονται οι παρακάτω δομές επανάληψης. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό
καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις και δίπλα τη λέξη Σωστό, αν είναι σωστή, ή τη λέξη
Λάθος, αν είναι λανθασμένη.
373
Δομή 1 Δομή 2 Δομή 3
Κ2 ΚΑ
Όσο Κ <= Α επανάλαβε Αρχή_επανάληψης Για Κ από Α μεχρι 9 με_βήμα Β
Εμφάνισε Κ Εμφάνισε Κ Εμφάνισε Κ
ΚΚ+Β Κ Κ + 2*Β Τέλος_επαναληψης
Τέλος_επανάληψης Μέχρις_ότου Κ > 10
1) Η δομή 1 για Α = 3 και Β θετικό αριθμό > 1 εμφανίζει στην οθόνη τον αριθμό 2.
4) Η δομή 2 για Α < 5 και Β = 2 μπορεί να μετατραπεί σε Για ... από ... μέχρι ....
με_βήμα.
Μια δανειστική βιβλιοθήκη ενός σχολείου διαθέτει 100 διαφορετικούς τίτλους βιβλίων, το
καθένα από τα οποία μπορεί να υπάρχει σε περισσότερα από ένα αντίτυπα. Να γίνει
πρόγραμμα σε «ΓΛΩΣΣΑ» το οποίο :
3. Μια μέρα προσήλθαν 50 παιδιά για να δανειστούν κάποιο βιβλίο (όχι απαραίτητα το
ίδιο). Το πρόγραμμα πρέπει να ζητάει τον τίτλο που ζήτησε ο καθένας και σε
περίπτωση που δεν υπάρχει να τυπώνεται μήνυμα «Δεν υπάρχει αυτός ο τίτλος».
Αν υπάρχει θα καλείται διαδικασία η οποία:Θα ελέγχει τη διαθεσιμότητα του
τίτλου, θα τυπώνει το μήνυμα «Διαθέσιμος ο τίτλος» και θα μειώνει κατά ένα τα
διαθέσιμα αντίτυπα. Σε αντίθετη περίπτωση θα τυπώνει «Μη διαθέσιμος τίτλος αυτή
τη στιγμή».
Μια πιτσαρία χρησιμοποιεί 35 διανομείς για την παράδοση των παραγγελιών. Στο τέλος
κάθε μήνα καταγράφονται οι εισπράξεις που πραγματοποιήθηκαν από κάθε διανομέα
ώστε να υπολογιστεί και το μπόνους που θα του αποδοθεί.
Είναι ευνόητο ότι οι εισπράξεις ενός διανομέα σε χρονικό διάστημα ενός μηνός δεν είναι
κατ’ ανάγκην 30. Το ποσό του μπόνους υπολογίζεται κλιμακωτά ανάλογα με το ποσό των
μηνιαίων εισπράξεων κάθε διανομέα σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:
374
Μηνιαίες εισπράξεις διανομέα (€) Μπόνους %
Μέχρι και 200 0
Άνω των 200 μέχρι και 1000 1.5
Άνω των 1000 4
1. α.Θα διαβάζει το όνομα του και θα το καταχωρεί σε πίνακα Ο καθώς και το μηνιαίο
βασικό μισθό του και θα το καταχωρεί σε πίνακα Β.
4. Θα βρίσκει τον υψηλότερο μισθό και θα τυπώνει τα ονόματα και το ποσοστό των
διανομέων που οι απολαβές τους είχαν διαφορά τουλάχιστον 20 ποσοστιαίες
μονάδες από τον υψηλότερο.
Π1. Η λίστα με τις ……….. 1 ……….. παραμέτρους καθορίζει τις παραμέτρους στη
δήλωση του υποπρογράμματος.
375
Π2. Η λίστα με τις......…… 2 ...........παραμέτρους καθορίζει τις παραμέτρους στην κλήση
του υποπρογράμματος.
Π.4. Οι ………… 5 παράμετροι δεν είναι γνωστές στο υποπρόγραμμα το οποίο καλείται.
Να γράψετε στην κόλλα σας τους αριθμούς (1 - 5) των κενών διαστημάτων των
προτάσεων και δίπλα το γράμμα της λέξης που αντιστοιχεί σωστά.
Αλγόριθμος Θέμα_Β_2010
1 Χ6
2 Όσο Χ > 0 επανάλαβε
3 Υ Α[Χ]
4 Αν Υ mod 2 = 0 τότε
5 εμφάνισε ‘Αρτιος’
Τέλος_αν
6 ΧΧ-2
Τέλος_επανάληψης
7 Εμφάνισε ‘Τέλος’
Τέλος Θέμα_Β_2010
376
2. Να ξαναγράψετε τον αλγόριθμο με χρήση της εντολής Για ... από ... μέχρι ...
με_βήμα.
Μια εταιρεία ενοικίασης σκαφών ναυλώνει σκάφη αναψυχής σε ιδιώτες σύμφωνα με την
παρακάτω πολιτική. Για ενοικίαση μέχρι μια βδομάδα η κάθε μέρα χρεώνεται με 1000 €.
Εάν κάποιος ενδιαφέρεται για παραπάνω ημέρες τότε η κάθε μέρα επιβαρύνεται με 10%
σε σχέση με την προηγούμενη. (Π.Χ. 8η ημέρα 1100 € , 9η 1210 € κ.λ.π.).
Σύμφωνα με τα παραπάνω να αναπτύξετε αλγόριθμο ο οποίος.
3. Θα καλεί διαδικασία που θα εμφανίζει (με κατάλληλο μήνυμα) το όνομα της πόλης
εκείνης με τον μεγαλύτερο συνολικό αριθμό επισκεπτών τα τελευταία 5 έτη.
(Υπάρχει μόνο μία). Για κάθε πόλη η διαδικασία θα καλεί κατάλληλη συνάρτηση
που θα υπολογίζει το συνολικό αριθμό επισκεπτών.
4. Για κάθε έτος θα βρίσκει την πόλη εκείνη με το μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών
εμφανίζοντας το όνομα της , το έτος καταγραφής και τον αριθμό επισκεπτών.
(Θεωρήστε ότι υπάρχει μόνο μία).
377
Διάβασε α
Αν α<=100 τότε goto 1
Aν α<=150 τότε goto 2
Εμφάνισε ‘μεγαλύτερος από 150’
goto 4
1 : εμφάνισε ‘μικρότερος από 100’
goto 4
2 : εμφάνισε ‘μικρότερος από 150’
goto 4
4 : εμφάνισε ‘τέλος’
α) Μια διαδικασία δεν μπορεί να καλεί στο τμήμα των εντολών της κάποια συνάρτηση.
378
Β.1
Β.2 2. Να παρουσιάσετε την μορφή του πίνακα Α μετά την εκτέλεση της δομής
επανάληψης του κυρίως προγράμματος.
4) Τα δεδομένα ενός πίνακα χάνονται μετά το κλείσιμο του Η/Υ ενώ τα δεδομένα ενός
αρχείου διατηρούνται.
379
Άσκηση 17 προτείνεται για Θέμα Α
Α3
ΟΣΟ Α < 10 ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
Γ7
ΑΝ Α > Γ ΤΟΤΕ
ΑΡΧΗ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Δ Α+Γ
Γ Γ+1
ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ Γ=10
ΓΡΑΨΕ Δ
ΤΕΛΟΣ_ΑΝ
Α Α+2
ΤΕΛΟΣ_ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ
Σε ένα κατάστημα προσήλθαν 500 πελάτες σε διάστημα ενός μήνα. Καθένας από αυτούς
αγόρασε από 1 έως 10 προϊόντα. Να γίνει αλγόριθμος ο οποίος :
Δ.1 Θα διαβάζει τα επώνυμα και τα ονόματα των πελατών. Στη συνέχεια για κάθε
πελάτη διαβάζει το πλήθος των προϊόντων που αγόρασε ελέγχοντας την
εγκυρότητα και μετά διαβάζει την τιμή του κάθε προϊόντος ελέγχοντας την
εγκυρότητα ώστε να είναι θετική.
Δ.2 Θα βρίσκει το συνολικό ποσό αγορών του κάθε πελάτη και θα εμφανίζει το
επώνυμο, το όνομα και το μέσο κόστος ταξινομημένο σε αλφαβητική σειρά ως προς
το επώνυμο.
Δ.4 Θα τυπώνει για όλους τους πελάτες με το παραπάνω επώνυμο, το όνομα και το
συνολικό ποσό που ξόδεψαν. Σε περίπτωση όμως που το επώνυμο δεν υπάρχει
στον πίνακα ο αλγόριθμος το εντοπίζει έγκαιρα και σταματάει χωρίς να φτάσει στο
τέλος του πίνακα, τυπώνοντας μήνυμα.
380
Άσκηση 20 προτείνεται για Θέμα Α
381
ΟΔΗΓΙΕΣ
ΓΙΑ ΤΙΣ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ
ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Στις προηγούμενες σελίδες ασχοληθήκαμε με θέματα από όλη την διδακτέα ύλη. Στο
μέρος αυτό θα διαβάσετε μερικές γενικές συμβουλές για τις εξετάσεις. Οι συμβουλές αυτές
σε συνδυασμό με την καλή προετοιμασία και το σωστό διάβασμα αποτελούν την
ολοκλήρωση της επιτυχίας. Δώστε αρκετή προσοχή !!!
2. Διαβάζουμε όλα τα θέματα προσεκτικά. Αρχίζουμε τις απαντήσεις από τα θέματα που
γνωρίζουμε πληρέστερα. Αν δεν γνωρίζουμε την απάντηση ενός θέματος το αφήνουμε
τελευταίο.
3. Ένα πρόβλημα πριν αρχίσουμε να το λύνουμε το διαβάζουμε δύο και τρεις φορές
προσεκτικά (ενδεχομένως να κρύβει παγίδες που με την πρώτη ματιά δεν φαίνονται).
4. Βεβαιωνόμαστε για το τι απαιτεί κάθε θέμα για απάντηση και στο "πρόχειρο"
σημειώνουμε λέξεις "κλειδιά" για τα σημεία στα οποία θα αναφερθούμε. Για να κερδίσουμε
χρόνο, δεν χρειάζεται να αναπτύξουμε ένα θέμα στο πρόχειρο και μετά να το
αντιγράψουμε στο καλό, χρησιμοποιώντας τις σημειώσεις του πρόχειρου. Δεν είναι ανάγκη
να βάλουμε εξαρχής την επικεφαλίδα "πρόχειρο", γιατί μπορεί να μην προλάβουμε να
μεταφέρουμε από τις τελευταίες σελίδες κάποια ολοκληρωμένη λύση, οπότε κάποιες από
τις τελευταίες σελίδες μπορούν να δηλωθούν ως καλό.
5. Στη διάρκεια της απάντησης ξανακοιτάμε το θέμα αρκετές φορές, για να βεβαιωθούμε
ότι δεν έχουμε απομακρυνθεί από το ζητούμενο. Ξαναδιαβάζουμε το θέμα όταν έχουμε
τελειώσει την απάντηση, μήπως έχουμε κάτι ξεχάσει.
10. Οι συμπληρώσεις γίνονται χωρίς αστερίσκο (*), βέλος ( ), κλπ., αλλά με κανονική
υπόδειξη. Π.χ. στο τέλος του Ζητήματος 1α γράφουμε: Υπάρχει συμπλήρωση μετά το
Ζήτημα 4β και στο τέλος του γραπτού ξαναγράφουμε: Ζήτημα 1α Συμπλήρωση.
11. Στο τελευταίο "20λεπτο", αν έχει μείνει, ελέγχουμε αυτά που έχουμε γράψει
διορθώνοντας τυχόν λάθη και συμπληρώνοντας τυχόν παραλείψεις.