SOSYAL BİLGİLER

HAKLARIMI ÖĞRENİYORUM ÜNİTESİ ÖZET VE ETKİNLİĞİ

GRUPLAR VE BEN

İnsanlar, yaşamları boyunca pek çok grubun içinde yer alır. İçinde yer aldıkları gruplarda çeşitli rol
ve sorumluluklar üstlenirler. İnsanların grup içinde üstlendikleri roller ve sorumluluklar onların bir
kısım haklara sahip olmasını sağlar. Bu haklardan yararlanmak isteyen herkesin rolünün gereği olan
görevini yapması ve sorumluluklarını yerine getirmesi gerekir.
İnsanların içinde aldığı başlıca gruplar aile, okul ve toplumdur. Her insan bir bireydir.
Birey: Günlük konuşma dilinde bir tek
kişiyi tanımlamak için kullanılan bir
sözcüktür. Doğada var olan her türden bir
varlığı ifade etmek için de kullanılır.
&Toplum içinde her insan bir bireydir.
&Bir karınca topluluğunda her karıncada
bir birey oluşturur.
&Her birey bir ya da daha fazla grubun
içinde yer alır.

Grup: İnsanların toplum hayatında belli

amaçlara ulaşmaları için kendi aralarında iş
birliği yapmalarıdır. Her grup iki ya da
daha fazla bireyden oluşur.
&İçinde yer aldığımız en önemli grup
ailedir.
&Türkiye A Milli Futbol Takımı bir
gruptur.
&Okuldaki satranç kulübü, tiyatro kulübü
de birer gruptur.

Rol: Bir grup etkinliğinde yer alan bireylerin üstlendikleri görevlere rol denir.
&Anne, baba, ağabey, abla gibi sözcükler aile içinde üstlenilen rolleri ifade eder.
&Futbol takımında kalecilik bir roldür.
&Öğretmenlik, okul müdürlüğü, sınıf başkanlığı da birer roldür.
&Bir kimse birden fazla grup içinde yer alabilir ve her grupta farklı roller üstlenebilir.
Ali’nin babası

Eğitimciler sendikasının
üyesi Bilim Kolejinde
öğretmen

Mustafa Bey’in aile grubundaki

rolü baba, iş yerindeki rolü
öğretmen, sendikadaki rolü üye
Osmaniyeliler derneğindeki rolü
Osmaniyeliler Derneği
Başkan
başkanı
 Görev: Bir grup içinde yer alan bireylerinin rollerinin
gereğini yerine getirmek zorunluluğudur.
&Anne ve babanın ailenin geçimini sağlamak ve
çocuklara bakmak zorunda olması.
&Öğrencinin okula gitmek ve ödevlerini yapmak
zorunda olması.
&Futbol takımında kalecinin gol yememek için
çalışması birer görevdir.

Her birey grup içinde üstlendiği rolünün gereği olan görevini yaparken sorumluluk bilinciyle hareket
etmelidir. Grup içinde yer alan kişilerin sorumluluklarının gereğini yerine getirmemesi grubun
başarısını azaltır, amaca ulaşmasını engeller.
Sorumluluk: Grup içinde görevini yapan kişinin yaptığı işlerin sonucunu üstlenmesidir.
&Okula zamanında gelip, derslere zamanında giren bir öğrenci sorumluluğunu yerine getirmiş
olur.
&Hiçbir neden olmadan izinsiz olarak derse girmemek ise sorumsuz davranmak olarak kabul
edilir.
Kurum: Belli bir amacı geliştirmek için, uzun süre varlığını devam ettirecek şekilde oluşturulan
gruplardır. Kurumlar uzun süreli bir amacı gerçekleştirmek için kurulurlar. Her kurumun
oluşturulması, işleyiş ve faaliyetleri belli kurallara ve yasalara uygun olmak zorundadır. Aile,
okul, belediyeler, Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş kulüpleri birer kurumdur.

HAKLARIM VE SORUMLULUKLARIM
Haklar ve sorumluluklar birbirinin tamamlayıcısıdır.
Hak, yasalarla ya da ahlaki sınırları belli olan ve sahip olunan
şeylere denir.
Sorumluluk ise kişilerin kendi davranışlarını veya kendi yetki
Alanındaki bir olayın sonuçlarını üstlenmesi demektir. Oyun
oynamak bir hak olabilir, fakat başkalarını rahatsız etmeden
oynamakta bir sorumluluktur.
Haklar Sorumluluklar

Yaşama hakkım var.

Bana karşı ayrımcılık yapılamaz
İşkence yapılamaz.
Görüş ve düşüncelerimi açıklayabilirim.
Bilgi almak hakkım var.
Eğitim ve sosyal güvenlik haklarım var
Düşünce, din ve vicdan özgürlüğüne sahibim
Özel yaşamım her zaman gizlidir.
 SORUMLULUKLARIM
Hepimizin rolleri gereği yerine getirmesi gereken sorumluluklar vardır. Aşağıda
belirtilen yerlerde sorumluluklarınızın neler olduğunu düşünüp bunlardan üçer
tanesini yazınız.
Evdeki sorumluluklarım;;
1-…………………………………………………………………………………………
2-………………………………………………………………………………………
3-………………………………………………………………………………………..
Okuldaki sorumluluklarım;
1- ………………………………………………………………………………………………………
2- ………………………………………………………………………………………………………
3- ………………………………………………………………………………………………………
Sokaktaki sorumluluklar;
1- ………………………………………………………………………………………………………
2- ………………………………………………………………………………………………………
3- ………………………………………………………………………………………………………
Yukarıda belirttiğiniz sorumluluklarınız arasında ne gibi benzerlikler vardır?
……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
…
Sorumluluklarımız arasında yerine getiremedikleriniz var mı? Neden?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
Sorumluluklarınızı yerine getirmediğinizde ne gibi sonuçlarla karşılaşıyorsunuz?
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………

SORUMLULUK SÖZLEŞMEM&&&
• Bana göre sorumluluk; ……………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….
• Çevremde daha sorumlu bir insan olmak ve sorumluluk sahibi olduğumu göstermek için
şunları yapacağım: ……………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
• Ailemde daha sorumlu bir insan olmak için şunları yapacağım: ……………………………..
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
• Okulumda daha sorumlu bir insan olmak için şunları yapacağım: …………………………...
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
• Başkalarına sorumluluk bilincini kazandırmak için şunları yapacağım: …………………….
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
• Eğer sorumluluklarımı yerine getirmezsem şu sonuçlarına katlanacağım: …………………..
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
 HİKAYE TAMAMLIYORUM
Eceler iki kardeştiler. Küçük kardeşi Dila beş, Ece ise on bir yaşındaydı. Evde Dila ile
ilgilenme sorumluluğu Ece’ye verilmişti. Ama Ece bu iş bölümü ve sorumluluk işini hiç
sevmemişti.
O gün annesi Ece’ye markete gidip geleceğini söyleyerek çıktı. Dila oyuncaklarıyla, Ece de
bilgisayarla oynuyordu. Ece sokakta oynayan arkadaşlarının sesini duymuştu. Pencereden
sokaktaki arkadaşlarına baktı.
Dila oyuncaklarıyla oynarken, gidip beş dakika oynasa ne olurdu sanki? Hemen
ayakkabılarını giydi. Dışarı çıktı.
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………..
Ece o günden sonra sorumluluklarını hiç aksatmadı. Bu olay ona iyi bir ders olmuştu.

Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” koyunuz.
1- ( ) Grup, birden fazla kişi veya nesnenin oluşturduğu kümeye denir.
2- ( ) Aile yalnız anne, baba ve çocuklardan oluşur.
3- ( ) Ailede huzurlu bir yaşam için herkes sorumluluğunu yerine getirmelidir.
4- ( ) Birey olarak farklı rollere sahip olabiliriz.
5- ( ) Özel yaşamın gizliliği çocuk hakları içerisinde yer alır.
6- ( ) Çocuk hakları, insan haklarının bir parçası değildir.
7- ( ) Özgürlük, her şeyi yapabilme ve söyleyebilmedir.
8- ( ) Okulda bireyler arasında iş bölümü bulunmamaktadır.
9- ( ) Yaşamımızda kurallara uyma sorumluluğumuz vardır.
10-( ) Sorumluluklarımızı yerine getirirken takım çalışması ve iş birliğinden yararlanmayız.

&Sorumluluk & İş bölümü &Hak &Kurum &Rol & Grup &Uluslar arası
& Grupların & Hakları &Başarılı &Aile &Okul &Sorumluluklar &Haklar
&Derslerimize &Kurum &Toplum &Doğuştan &Sözleşmesi’nde

Noktalı yerlere verilen sözcüklerden uygun olanını yazarak cümleleri tamamlayınız.

& Ailedeki bireyler ………………… sahibi olursa daha mutlu ve düzenli bir yaşam gerçekleşir.
& İçinde bulunduğumuz duruma göre üstlendiğimiz veya sergilediğimiz davranışlara ………. denir.
& Ailede ve okuldaki bireyler arasında ……………………….. olmalıdır.
& Çocuk Hakları Sözleşmesi, …………………………………… bir sözleşmedir.
& Oyun oynamak çocuklar için bir …………………tır.
& İnsanlar doğduğu andan itibaren kendilerini bir ……………….. içinde bulurlar.
& ……………….. yapıları birbirine benzer.
&Grup içinde olmak bireylere bazı …………………. ve ……………….. getirir.
& Okuldaki sorumluluklarımızın başında ………………………. çalışmak gelir.
& ………………. de bir gruptur.
& Çocukların hakları, Çocuk Haklarına dair ……………………. belirtilmiştir.
& Çocuk ……………………………, bütün çocuklar için geçerlidir.
& ………………. ve ……………………. üyesi olduğumuz gruplardandır.
& Okul bir ………………………. dur.
& Haklarımızı korursak ……………………….. oluruz. OSMAN YAMAN
OSMANİYE ÖZEL BİLİM KOLEJİ
&Çocuklar …………………………. bazı Osmanyaman80@hotmail.com