Dobijanje i osobine koloidno

disperznih sistema
DOBIJANJE KOLOIDNIH DISPERZIJA
Metode dispergovanja
DISPERGOVANJE:
-intezivno sitnjenje grubo disperznih sistema pri emu
nastaju liofobni koloidi
- nespontan proces, potrebno uloiti energiju
DOBIJANJE KOLOIDNIH DISPERZIJA
Metode dispergovanja
Metode dispergovanja se djele prema obliku primjenjene
energije na:
-mehanino dispergovanje (koloidni mlinovi ili
homogenizatori, dispergatori)
-dispergovanje ultrazvunim talasima (v >20 000 Hz; -dispergovanje ultrazvunim talasima (v >20 000 Hz;
kvarcni oscilatori; dispergovanje ulja, tablete, aerosoli,
bjelanevine, boje.. )
-dispergovanje elektrinom strujom (jednosmjerna ili
naizmjenina; dispergovanje metala za industriju Zn, Cu,
Pb)
-hemijsko dispergovanje-peptizacija (dispergovanje
hemijskim agensima-peptizatorima kao to su
povrinske aktivne materije, elektroliti...)
DOBIJANJE KOLOIDNIH DISPERZIJA
Metode agregacije-kondezacije
AGREGACIJA-KONDENZACIJA:
- agregacija atoma ili malih molekula iz pravih rastvora pri
emu nastaju liofobni koloidi
- spontani proces, praen smanjenjem slobodne energije
sistema
Vrste agregacija: Vrste agregacija:
1. Agregacija hemijskim reakcijama (redukcija, oksidacija,
hidroliza, kristalizacija..)
2. Agregacija smanjenjem rastvorljivosti (dodatkom
nerastvaraa ili promjenom temperature)
PREIAVANJE I IZDVAJANJE KOLOIDA
Primarni koloidno disperzni sistemi sadre nepotrebne
primjese, kao to su mali molekuli, joni i supstance
razliitog hemijskog sastava i molekulskih
masapreiavanje i izdvajanje
Metode:
DIJALIZA
GEL FILTRACIJA
ULTRAFILTRACIJA
PREIAVANJE I IZDVAJANJE KOLOIDA
Dijaliza
Dijaliza je postupak odvajanja malih molekuli, atoma,
jona od estica koloida, pomou polupropustljive
(semipermeabilne membrane),u pravcu koncentracionog
gradijenta.
Semipermeabilna membrana
o Mali molekuli, atomi, joniDA
o KoloidiNE
PREIAVANJE I IZDVAJANJE KOLOIDA
Dijaliza
PREIAVANJE I IZDVAJANJE KOLOIDA
Gel filtracija
Proces razdvajanja smjee rastvorenih supstanci
proputanjem kroz estice gela.
Princip razdvajanja kod granulisanog gela: Princip razdvajanja kod granulisanog gela:
molekuli vei od pora ne mogu ui u pore, ve prolaze
kroz prostor izmeu estica gela, noene rastvaraem
manje molekule ulaze u pore estica gela i u njima se
due zadravaju
PREIAVANJE I IZDVAJANJE KOLOIDA
Gel filtracija
Princip razdvajanja kod homogenog gela:
molekuli najmanjih dimenzija i najveih brzina difuzije,
e najprije izlaziti iz gela
molekuli veih dimenzija, sporiji, e se due zadravati
PREIAVANJE I IZDVAJANJE KOLOIDA
Ultrafiltracija
Ultrafiltracija je vrsta filtracije kod koje povieni pritisak
s jedne strane filtera potiskuje smjeu rastvorenih
supstanci u drugi dio gdje je pritisak manji, dok se pritisci
s jedne i druge strane medijuma ne izjednae.
Filtracija se vri kroz specijalni filtracioni medijum, ija je Filtracija se vri kroz specijalni filtracioni medijum, ija je
prosjena veliina pora 10nm.
U zavisnosti od toga da li membrana proputa koloidne
estice ili ne, razlikuju se dvije vrste ultrafiltracije:
1.Molekularna filtracija
2.Membranska filtracija
PREIAVANJE I IZDVAJANJE KOLOIDA
Ultrafiltracija
MOLEKULARNA FILTRACIJA MEMBRANSKA FILTRACIJA
-OTKLANJANJE MALIH
MOLEKULA,SOLI I RASTVARAA OD
MAKROMOLEKULA I KOLOIDNIH
ESTICA KOJE OSTAJU NA
MEMBRANI
-RAZDVAJANJE KOLOIDNIH ESTICA
OD MIKROSKOPSKIH ESTICA KOJE
SE ZADRAVAJU NA MEMBRANI
OSOBINE KOLOIDNIH SISTEMA
Kinetike osobine koloidnih sistema (Braunovo
kretanje, difuzija, sedimentacija)
Optike osobine koloidnih sistema (Tindalov efekat,
ultramikroskop) ultramikroskop)
Elektrine osobine koloidnih sistema
Stabilnost koloidnih sistema
Kinetike osobine
Braunovo kretanje
Braunovo kretanje
1828.-estice polena
suspendovane u vodi se
neprestano kreu, kretanje je
haotino,dolazi do
meumelukulskh sudara. meumelukulskh sudara.
Koloidne estice ostaju
dispergovane u disperznom
sredstvu jednim delom
zahvaljujui sluajnim
sudarima sa ostalim
molekulama i atomima.
Kinetike osobine
Sedimentacija
Taloenje estica prema veliini ili gustini u pravcu
gravitacije.
Sedimentacija gravitacijom - NE
Sedimentacija centrifugalnom silom-DA Sedimentacija centrifugalnom silom-DA
Centrifugalno ubrzanje je vie stotina hiljada puta vee
od gravitacije.
Kinetike osobine
Difuzija
Koloidne estice ne podleu taloenju pod dejstvom
gravitacije.
Homogeno su rasporeene u rastvoru.
Gradijent koncentracije migracija estica difuzija Gradijent koncentracije migracija estica difuzija
Difuzija koloidnih estica je spor proces
Fick-ov zakon
Kinetike osobine
Osmotski pritisak
Osmoza je proces prodiranja rastvaraa kroz
polupropustljivu membranu u pravcu vee koncentracije.
Osmotski pritisak () je pritisak kojim treba delovati da
bi se onemoguila osmoza.
Srazmeran je koncentraciji i temperaturi, a obrnuto Srazmeran je koncentraciji i temperaturi, a obrnuto
srazmjeran molekulskoj masi.
Optike osobine
zavisi od veliine, oblika i strukture koloidnih estica
Pokazuju niz optikih osobina:
optika aktivnost
refrakcija refrakcija
apsorpcija
rasipanje svjetlosti-karakteristika koloidnih disperzija, u
odnosu na prave rastvore
fluorescencija
dvojno prelamanje
Optike osobine koloida
Rasipanje svjetlosti
Nastaje interekcijom svjetlosnog zraka (VIS) sa
esticama koloidne disperzijecentri rasipanja su
koloidne estice.
Kao rezultat tri osnovna uzorka intezivnog RASIPANJA
svjetlosti: REFLEKSIJA (odbijanje) svjetlosti:
REFRAKCIJA (prelamanje)
DIFRAKCIJA (savijanje)
nastaju efekti koji nisu svojstveni malim molekilima:
ZAMUENOST
koloidnih disperzija-
nisu providni nego u
manjem ili veem stepenu
zamueni
OPALESCENCIJA
koloidnih disperzija-
pokazuju izvjesno
prelivanje spektralnih boja
Optike osobine koloida
Rasipanje svjetlosti -Tindalov efekat
Tindalov efekat objanjava pojavu rasipanja svjetlosti.
Tindalov efekat se deava kada kroz koloidni sistem
propusti uzan snop svjetlosti, na koloidnim esticama
dolazi do rasipanja svjetlosti u svim pravcima.
Koloidne estice postaju novi izvor svjetlosti i vide se kao Koloidne estice postaju novi izvor svjetlosti i vide se kao
svijetle take ako se posmatraju u pravcu okomitom na
pravac prostiranja svjetlosti i cijeli koloidni sistem je
zamuen.
Optike osobine koloida
Rasipanje svjetlosti -Tindalov efekat
ta je Tindal zapazio?
Optika posuda sa vodom i nekoliko kapi mlijeka
(koloidni rastvor).
Proputena svetlost crvena nepolarizovana, Proputena svetlost crvena nepolarizovana, Proputena svetlost crvena nepolarizovana, Proputena svetlost crvena nepolarizovana,
Rasuta svetlost plava i polarizovana Rasuta svetlost plava i polarizovana Rasuta svetlost plava i polarizovana Rasuta svetlost plava i polarizovana
Optike osobine koloida
Rasipanje svjetlosti -Tindalov efekat
Svakodnevni primjeri Tindalovog efekta
Elektrine osobine koloida
Elektroforeza
Usmjereno kretanje koloidnih estica pod dejstvom
jednosmjerne struje prema suprotno naelektrisanim
elektrodama
Slui za odreivanje znaka naelektrisanja, brzine
pokretljivvosti, razdvajanje koloida u smjei i kvalitativno pokretljivvosti, razdvajanje koloida u smjei i kvalitativno
i kvantitativno odreivanje.
Stabilnost koloidnih sistema
Koloidni sistemi su stabilni.
Stabilnost koloidnih sistema
inioci koji su vani za stabilnost koloidnih sistema:
Braunovo kretanje Braunovo kretanje
interakcija sa disperznim sredstvom
elektrostatske interakcije
zemljina tea
Stabilnost koloidnih sistema
Koloidne estice imaju veliku povrinsku slobodnu
energiju.
Stabilnost koloidnih sistema
Koloidne estice imaju veliku povrinsku slobodnu
energiju, koju tee da smanje putem:
spontanim stapanjem (koalescencijom) ili agregacijom
koloidnih estica
adsorpcijom jona iz rastvora
Stabilnost koloidnih sistema
Koagulacija koloida
Koagulacija je proces u kome koloidne estice gube
stabilnost, grupiu se i taloe.
Nastaje usled promjene sastava sistema ili promjene
temperature. temperature.
estice se grupiu obrazujui agreagte.
Agregati koloidnih estica zovu se flokule.
Proces koagulacije zove se i flokulacija.
Stabilnost koloidnih sistema
Koagulacija koloida
Stabilnost koloidnih sistema
Liofobni koloidi
Nenaelektrisani liofobni koloidi :
nemaju solvatni omota, niti naelektrisanje -VEOMA SU
NESTABILNI
velike estice pokazuju sedimentacionu nestabilnost
male estice velike povrinske energije pokazuju
agregacionu nestabilnost
Stabilnost koloidnih sistema
Liofobni koloidi
Naelektrisani liofobni koloidi :
nemaju solvatni omota,te nemaju afinitet prema
disperznom sredstvu
ali adsorbuju iz rastvora pozitivne ili negativne jone, pa ali adsorbuju iz rastvora pozitivne ili negativne jone, pa
su sve estice istoimeno naelektrisane, usled ega se
odbijaju- STABILNI SISTEMI
Stabilnost koloidnih sistema
Destabilizacija (koagulacija) naelektrisanih liofobnih
koloida
Hidrofobni koloidi se destabilizuju neutralisanjem
njihovih naelektrisanja.
Destabilzacija se izvodi dodavanjem jona suprotnog Destabilzacija se izvodi dodavanjem jona suprotnog
naboja tj. dodatakom elektrolita (isoljavanje), pa su
estice nenaelektrisane i nesolvatisane pa se taloe.
Stabilnost koloidnih sistema
Liofilni koloidi
estice liofilnih koloida, usled velikog afiniteta ka vodi,
obavijene su platom molekula vode tj.imaju solvatisani
sloj, koji spreavaju spajanje koloidnih estica u vee sloj, koji spreavaju spajanje koloidnih estica u vee
agregate -VEOMA SU STABILNI.
Dodatna stabilizacija je prisutna, ako su estice
naelektrisane.
Ostaju stabilni i kada izgube naelektrisanje jer im ostaje
solvatni omota.
Stabilnost koloidnih sistema
Destabilizacija (koagulacija) liofilni koloida
NAJEE-vri se dodatkom visokih koncentracija
elektrolita (isoljavanje), koji uklanjaju:
naelektrisanje
solvatni omota-dehidratacija hidrofilne estice
Stabilnost koloidnih sistema
Peptizacija
Taloenje liofilnih koloida je reverzibilan proces-
dodatkom rastvaraa ponove se prevode u koloidni
rastvor. rastvor.
Taloenje liofobnih koloida je ireverzibilan proces-
dodatkom nerastavraa ne mogu se prevesti u rastvor,
jer u talogu sadre jone koji su izazvali koagulaciju.
Pepetizacija je prevoenje liofobnog taloga u rastvor:
-uklanjanjem jona ispiranjem ili dijalizom
-dodatkom peptizatora (PAM, liofilni koloid)
HVALA NA PANJI!