You are on page 1of 39

akc

ayrntl
gncel

kpss

konu anlatmlar
rnekler
yorumlar
uyarlar

2014

pratik bilgiler
sym tarznda zgn sorular
ve aklamalar

matematik
saysal akl yrtme
mantksal akl yrtme

kpss
13
de
0
2

85
soru

yeni s

arla
l
u
n
o
yeni k
la
r
a
l
u
r
o
tr

yeni s
m
n
rla
z
a
h
e
gr
e
n
i
stem
i
s
v
a
n

Editrler : Kenan Osmanolu / Kerem Kker


KPSS Matematik
ISBN 978-605-364-522-1
Kitapta yer alan blmlerin tm sorumluluu yazarna aittir.
Pegem Akademi
Bu kitabn basm, yayn ve sat haklar
Pegem Akademi Yay. Et. Dan. Hizm. Tic. Ltd. ti.ne aittir.
Anlan kuruluun izni alnmadan kitabn tm ya da blmleri,
kapak tasarm; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayt
ya da baka yntemlerle oaltlamaz, baslamaz, datlamaz.
Bu kitap T.C. Kltr Bakanl bandrol ile satlmaktadr.
Okuyucularmzn bandrol olmayan kitaplar hakknda
yaynevimize bilgi vermesini ve bandrolsz yaynlar
satn almamasn diliyoruz.

Bu kitapta yer alan gemi yllarda SYM'nin yapm olduu snavlardaki IKMI
SORULAR'n her hakk SYM'ye aittir. Hangi amala olursa olsun, tamamnn veya bir
ksmnn kopya edilmesi, fotoraarnn ekilmesi, herhangi bir yolla oaltlmas ya da
kullanlmas, yaymlanmas SYM'nin yazl izni olmadan yaplamaz. Pegem Akademi
Yaynclk telif creti deyerek bu izni almtr.

16. Bask: Eyll 2013, Ankara


Yayn-Proje Ynetmeni: Ayegl Erolu
Dizgi-Grak Tasarm: Didem Kestek
Kapak Tasarm: Grsel Avc
Bask: Tuna Matbaaclk Sanayi ve Ticaret A..
Bahekap Mahallesi 2460. Sokak No: 7
amaz/ANKARA
(0312-278 34 84)
Yaync Sertika No: 14749
Matbaa Sertika No: 16102
letiim
Karanl 2 Sokak No: 45 Kzlay / ANKARA
Yaynevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yaynevi Belge: 0312 435 44 60
Datm: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Datm Belge: 0312 431 37 38
Hazrlk Kurslar: 0312 419 05 60
E-ileti: pegem@pegem.net

SUNU

Deerli Adaylar;
Bu kitap Kamu Personeli Seme Snav (KPSS) Genel Yetenek Testinde
nemli bir yer tutan Matematik kapsamndaki 26 veya 27 soruyu etkili bir ekilde zebilmeniz amacyla
hazrlanmtr.
Kitap, sorulmu ve sorulmas olas sorularn titizlikle incelenmesiyle meydana getirilmi olup;
MATEMATK
- Temel Kavramlar,
- Saylar,
- Blme-Blnebilme Kurallar,
- Asal arpanlara Ayrma EBOB EKOK,
- Birinci Dereceden Denklemler,
- Rasyonel Saylar,
- sl Saylar,
- Kkl Saylar,
- arpanlara Ayrma,
- Eitsizlik Mutlak Deer,
- Oran Orant,
- Problemler,
- Kmeler,
- lem - Modler Aritmetik,
- Permtasyon Kombinasyon Olaslk
- Tablo ve Grafikler
blmlerinden olumaktadr.

Kitapta; blmlerin snav formatna uygun ve soru zmn kolaylatracak bir ekilde ele alnmasna ve bilgilerin ak ve
anlalr bir dille ifade edilmesine zen gsterilmitir.
Her nitenin sonunda,
- km sorular
- zml testler ve
- cevapl testlere;
yer verilmitir.
Bu kitabn hazrlanmasnda yardm, destek ve katklarn esirgemeyen Fikret Birer, Canan Sarkaya, Eda Tue Bulu ve tm
meslektalarmza, PEGEM AKADEM yaynevi ve dershanesi alanlarna ve rencilerine teekkr bir bor biliriz.
Bu kitap, uzun bir birikimin ve youn bir emein rndr. Kitapla ilgili gr ve nerileriniz bu rnn niteliini daha da
arttracaktr. Deerli gr ve nerilerinizi ltfen bizimle pegem@pegem.net araclyla paylanz.
Kitabn almalarnzda yararl olmas dileiyle, KPSSde ve meslek hayatnzda baarlar.

Editrler: Kenan Osmanolu Kerem Kker

NDEKLER
1. BLM
TEMEL KAVRAMLAR ...............................................2
Kme..........................................................................2
Kmenin Eleman ve Eleman Says .......................2
Kmelerin Gsterilii ...............................................2
Bo Kme ..................................................................3
Say Kmeleri ............................................................3
Tek - ift Tamsaylar .................................................4
Tam Saylarda lemler .............................................4
lem ncelii ...........................................................6
Rasyonel Saylar .......................................................6
Rasyonel Saylarda lemler ....................................6
Hari fadeler.............................................................8
Denklemler ................................................................9
zm Kmesi Bulma..............................................9
kili..............................................................................10
Sralama.....................................................................10
Eitsizlik ....................................................................11
Oran Orant.............................................................11
Ortak Paranteze Alma ..............................................12
zml Test 1 ......................................................13
Cevapl Test 1.........................................................17
Cevapl Test 2.........................................................19

2. BLM
SAYILAR ....................................................................22
Say Kmeleri ............................................................22
Doal Saylar .............................................................23
Tam Saylar................................................................26
Tek ve ift Tam Saylar .............................................27
Pozitif ve Negatif Saylar ..........................................29
Ardk Saylar...........................................................31
Asal Say....................................................................36
Aralarnda Asal Saylar ............................................36
Basamak Analizi .......................................................37
zmleme ...............................................................42
Faktriyel...................................................................44
Sayma Sistemleri ......................................................47
zml Test 1 ......................................................54
zml Test 2 ......................................................58
zml Test 3 ......................................................62
Cevapl Test 1.........................................................66
Cevapl Test 2.........................................................68
Cevapl Test 3.........................................................70
Cevapl Test 4.........................................................72
Cevapl Test 5.........................................................74
Cevapl Test 6.........................................................76
km Sorular ..........................................................78

3. BLM
BLME BLNEBLME KURALLARI ..................82
Blme.........................................................................82
Blnebilme Kurallar ..............................................86
2 ile Blnebilme ................................................86
3 ile Blnebilme ................................................86
4 ile Blnebilme ................................................87
5 ile Blnebilme ................................................88
7 ile Blnebilme ................................................89
8 ile Blnebilme ................................................89
9 ile Blnebilme ................................................89
10 ile Blnebilme ..............................................91
11 ile Blnebilme ..............................................91
zml Test - 1 .......................................................93
Cevapl Test - 1 .........................................................97
Cevapl Test - 2 .........................................................99
km Sorular ..........................................................101

4. BLM
ASAL ARPANLARA AYIRMA EBOB EKOK .......103
Asal arpanlara Ayrma ...........................................104
Bir Tam Saynn Blenleri ........................................105
Bir Tam Saynn Blenleri Toplam ....................107
En Byk Ortak Blen (EBOB) ..........................108
En Kk Ortak Kat (EKOK) ..............................111
zml Test ...........................................................116
Cevapl Test - 1 .........................................................120
Cevapl Test - 2 .........................................................122
Cevapl Test - 3 .........................................................124
km Sorular ..........................................................126

5. BLM
BRNC DERECEDEN DENKLEMLER.....................127
Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklemler ....128
Birinci Dereceden ki Bilinmeyenli Denklemler .....131
Denklem Sistemi .......................................................131
Yok Etme Metodu................................................131
Yerine Koyma Metodu ........................................132
zel Denklemler........................................................133
zml Test ...........................................................136
Cevapl Test - 1 .........................................................140
Cevapl Test - 2 .........................................................142
km Sorular ..........................................................144

vi

6. BLM
RASYONEL SAYILAR ...............................................145
Kesir ve Kesir Trleri ...............................................146
Kesir.....................................................................146
Basit Kesir ...........................................................146
Bileik Kesir ........................................................146
Tam Sayl Kesir ..................................................147
Sabit Kesir ...........................................................148
Denk Kesir ...........................................................148
Rasyonel Saylarda Drt lem ................................149
Toplama lemi ....................................................149
karma lemi ....................................................150
arpma lemi .....................................................150
Blme lemi .......................................................150
Kuvvet Alma ........................................................150
lem ncelii .....................................................151
Ondalk Kesirler ........................................................154
Ondalk Saylarda Drt lem ...................................155
Devirli Ondalk Almlar ..........................................157
Rasyonel Saylarda Sralama...................................158
ki Rasyonel Say Arasndaki Saylar Yazma .........160
zml Test - 1 .......................................................161
zml Test - 2 .......................................................165
Cevapl Test - 1 .........................................................169
Cevapl Test - 2 .........................................................171
km Sorular ..........................................................173

7. BLM
ETSZLK MUTLAK DEER ...............................175
Basit Eitsizlikler ......................................................176
zellikleri.............................................................176
Reel (Gerel) Say Aralklar .....................................179
Kapal Aralk ........................................................179
Yar Ak Aralk....................................................179
Ak Aralk ...........................................................180
Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Eitsizlikler ....180
Eitsizlikler ve aret ncelemesi .............................181
Mutlak Deer .............................................................183
zellikleri.............................................................185
zml Test 1 ......................................................189
zml Test 2 ......................................................193
Cevapl Test 1.........................................................197
Cevapl Test 2.........................................................199
Cevapl Test 3.........................................................201
km Sorular ..........................................................203

8. BLM
SL SAYILAR .........................................................205
zellikleri.............................................................206
sl Saylarda Drt lem ........................................209
Toplama karma .............................................209
arpma ................................................................210
Blme...................................................................212
zml Test - 1 .......................................................215
zml Test 2 ......................................................219
Cevapl Test - 1 .........................................................223
Cevapl Test - 2 .........................................................225
km Sorular ..........................................................227

9. BLM
KKL SAYILAR ......................................................229
Kkl Saylarn zellikleri........................................230
Kkl Saylarda Drt lem ......................................234
Toplama-karma................................................235
arpma ................................................................235
Blme...................................................................236
Kk Dndaki Bir Saynn Kk ine Alnmas .......238
Elenik .......................................................................239
e Sonlu Kkler ...................................................241
e Sonsuz Kkler.................................................242
A 2 B Ifadesinin Kk Dna karlmas............244
Kkl Saylarda Sralama.........................................246
Kkl Saylarda Denklem zme ............................247
zml Test -1 ........................................................248
Cevapl Test - 1 .........................................................252
Cevapl Test - 2 .........................................................254
km Sorular ..........................................................256

10. BLM
ARPANLARA AYIRMA ............................................259
Ortak Parantez Yntemi .....................................260
Gruplandrma Yntemi .......................................260
ax2+bx+c ifadesinin arpanlara Ayrlmas .......261
zdelikler ................................................................263
ki Kare Fark .......................................................263
Tam Kare fadeler................................................265
III. Dereceden zdelikler ........................................268
zml Test 1 ......................................................270
zml Test 2 ......................................................274
Cevapl Test 1.........................................................278
Cevapl Test 2.........................................................280
km Sorular ..........................................................282

11. BLM
ORAN ORANTI ......................................................285
Oran .....................................................................286
Orant ...................................................................286
Orantnn zellikleri............................................286
Orant Trleri .............................................................288
Doru Orant .......................................................288
Ters Orantl okluklar .......................................290
Bileik Orant ......................................................291
Ortalamalar................................................................292
Aritmetik Ortalama .............................................292
Geometrik Ortalama ...........................................293
zml Test - 1 .......................................................295
zml Test - 2 .......................................................299
Cevapl Test - 1 .........................................................303
Cevapl Test - 2 .........................................................305
km Sorular ..........................................................307

vii
12. BLM
PROBLEMLER ..........................................................309
Denklem Kurma Problemleri ...................................310
Ya Problemleri.........................................................316
Yzde Problemleri ....................................................319
Faiz Problemleri ........................................................321
Kr Zarar Problemleri ............................................322
Karm Problemleri..................................................325
i Problemleri .........................................................328
Havuz Problemleri ....................................................330
Hareket Problemleri..................................................331
zml Test - 1 ......................................................337
zml Test - 2 ......................................................341
zml Test - 3 ......................................................345
zml Test - 4 .......................................................349
zml Test - 5 ......................................................353
zml Test - 6 ......................................................357
zml Test - 7 ......................................................361
zml Test - 8 ......................................................365
zml Test - 9 ......................................................369
Cevapl Test 1.........................................................373
Cevapl Test 2.........................................................375
Cevapl Test 3.........................................................377
Cevapl Test 4.........................................................379
Cevapl Test 5.........................................................381
Cevapl Test 6.........................................................383
Cevapl Test 7.........................................................385
Cevapl Test 8.........................................................387
km Sorular ..........................................................389

Modler Aritmetik .....................................................423


Modler Aritmetiin zellikleri ..........................424
Modler Aritmetikte Denklem zm .............428
zml Test 1 ......................................................429
zml Test 2 ......................................................433
Cevapl Test 1.........................................................437
Cevapl Test 2.........................................................439
km Sorular ..........................................................441

15. BLM
PERMTASYON KOMBNASYON OLASILIK....443
Saymann Temel Kurallar ........................................444
Toplama Kural ....................................................444
arpma Yolu ile Sayma ......................................444
Saymann Temel lkesi .......................................444
Permtasyon (Sralama) ..........................................446
Tekrarl Permtasyon .........................................447
Dairesel Permtasyon ........................................448
Kombinasyon (Gruplama) .......................................449
Olaslk .......................................................................454
Olaslk Fonksiyonu ...........................................454
Olaslk Hesab ....................................................455
Koullu Olaslk...................................................459
Bamsz ve Baml Olaslk .............................460
zml Test 1 ......................................................461
zml Test 2 ......................................................465
zml Test 3 ......................................................469
Cevapl Test 1.........................................................473
Cevapl Test 2.........................................................475
km Sorular ..........................................................477

16. BLM
13. BLM
KMELER ..................................................................397
Kme..........................................................................398
Kmelerin Eleman ve Eleman Says ...............398
Kmelerin Gsterimi ..........................................398
Kme eitleri ....................................................399
Kmelerde lemler ............................................400
Alt Kme ..............................................................403
Kme Problemleri ...............................................405
zml Test ...........................................................407
Cevapl Test ..............................................................411
km Sorular ..........................................................413

14. BLM
LEM MODLER ARTMETK ..............................415
Bant .......................................................................416
Fonksiyon..................................................................416
lem ..........................................................................417
lem Tablolar.....................................................419
lemin zellikleri ...............................................419

TABLO VE GRAFKLER............................................479
Tablo ve Yorumlama .................................................480
Grak ve Yorumlama ................................................484
izgi Grak..........................................................484
Stun Grai .......................................................486
Daire Grai ........................................................486
zml Test 1 ......................................................489
zml Test 2 ......................................................492
Cevapl Test 1.........................................................496
Cevapl Test 2.........................................................499
km Sorular ..........................................................501

17. BLM
SAYISAL MANTIK PROBLEMLER ..........................507
Say rntleri .........................................................511
Say Dizileri ...............................................................511
Tablo ve ekil Sorular .............................................513
Akl Yrtme ve Mantk Sorular .............................522
Grsel Yetenek..........................................................530
zml Test ...........................................................536
Cevapl Test 1.........................................................547
Cevapl Test 2.........................................................549
Cevapl Test 3.........................................................551
km Sorular ..........................................................553

Genel Yetenekte

40

MATEMATK
SYM SORULARI

31.

3 : e2 4 : e2 -

5
6
7
8

2013
31.

o
o

7
11

B)

D)

32.

9
11

C)

10

9

E)

7
9

3.

0, 01 + 0, 002 + 0, 0004
0, 1 + 0, 02 + 0, 004

ileminin sonucu katr?

ileminin sonucu katr?


B) 106

E) 2

Genel Yetenek Genel Kltr 15 Deneme


Deneme 8 / 31. Soru

13

10 + 100 + 1000
0, 001 + 0, 01 + 0, 1 + 1
A) 107

1 1
6 :c + m
3 4
1
5
3
ileminin sonucu katr?
3
1
1
3
A) - B) - C) D)
4
2
2
4

ileminin sonucu katr?


A)

PEGEM AKADEM SORULARI

C) 105

A) 0,01

D) 104 E) 103

B) 0,1

C) 1

D) 10

E) 100

Lisans Mezunlar in Tamam zml Szel


Soru Bankas / Test 35 / 3. Soru

4.

0, 4 + 0, 04 + 0, 004
1 0, 2 0, 02 0, 002

ileminin sonucu katr?


A) 0,5

B) 0,1

C) 0,2

D) 0,4

E) 2

Lisans Mezunlar in Tamam zml Szel


Soru Bankas / Test 35 / 4. Soru

33.

25 + 26 + 27 + 2 8

15.

2 5 + 2 6 + 2 7 + 2 8

ileminin sonucu katr?

ileminin sonucu katr?


A) 27

2 45 + 2 46 + 2 47
2 23 + 2 22 + 2 21

B) 211 C) 213

D) 2-9

A) 88

E) 2-12

B) 410
D) 222

C) 810
E) 225

Genel Yetenek Genel Kltr 30 Deneme


Deneme 14 / 15. Soru
34.

(4!) 2 + (3!) 2

4.

(4!) 2 (3!) 2

ileminin sonucu katr?

ileminin sonucu katr?


A)

19
15

B)

D)

19
12

17
15

10 ! 9 !
8! + 7!

C)

E)

13
12

13

A) 64

B) 65

C) 68

D) 70

E) 72

15

Lisans Mezunlar in Tamam zml Szel


Soru Bankas / Test 27 / 4. Soru

MATEMATK
MATEMATK
SYM SORULARI

2013

35. 3 x 2 = 3
eitliini salayan x deerlerinin toplam katr?
A) 6

B) 4

C) 2

PEGEM AKADEM SORULARI

9.

x +1 + 4 =
6 eitliini salayan x deerlerinin
toplam katr?

D) -8 E) -10

A) 4 B) 3 C) 2

D) 0

E) 2

Lisans Mezunlar in Tamam zml


Saysal Soru Bankas / Test 39 / 9. Soru
8.

x 3 5 = 2 eitliini salayan x deerleri toplam

katr?
A) 4

B) 0

C) 6

D) 10

E) 12

Lisans Mezunlar in Konu Anlatml Kitap


Sayfa 192 / 8. Soru

36.

a 4 ab3

(a + b) 2

8.

a2 + ab + b2 a 4 b 4

A)

(a + b) 2

B)

D)

a (a + b)
a2 + b2

a1
(a + b) 2

C)

E)

A)

b (a b)
a2 + b2

D) 2

a-b

ab - a 2
b2

C)

b2

E)

a 2 + ab
b2

a+b
b2

aob
= a2 b3
a b =a2 + 2ab + b2
eklinde tanmlanyor.
Buna gre, (3 o2) (5 o3) katr?
A) 1

olduuna gre, a katr?


3

B)

13. Reel saylar kmesinde tanml ve ilemleri

+y

B)

b2

Lisans Mezunlar in Konu Anlatml Kitap


Sayfa 275 / 8. Soru

ax (aT2) = 8
1

a 2 - ab

a2 + b2

biiminde tanmlanyor.

A)

a 2 ab + b 2
a2 b2

D)

xxy = x : y + x
x

a2 + b

37. Pozitif gerel saylar kmesi zerinde ve ilemleri

xTy =

^ab + b 2 h2

ifadesinin sonucu aadakilerden hangisidir?

ifadesinin sadeletirilmi biimi aadakilerden


hangisidir?
ab

a 4 + ab 3

2
3

C) 9

D) 16

E) 25

Genel Yetenek Genel Kltr ek Kopar Yaprak


Test - 73 / 13. Soru

C) 1
E) 3

B) 4

3.

Tam saylar kmesi zerinde,

x4y = x + 3y
x 3 y = 2x - y
ilemleri tanmlanyor.
Buna gre, 24 (3 3 4) ileminin sonucu katr?
A) 6

B) 8

C) 10

D) 12

E) 14

5000 Genel Yetenek Genel Kltr Soru Bankas


Sayfa 217 / 3.Soru

MATEMATK
SYM SORULARI

2013

38. ki gerel saynn arpm, bu saylardan birine 2 eklenip dierinden 2 karlmasyla elde edilen saylarn
arpmndan 6 fazladr.

12. mn ile xy iki basamakl doal saylardr.

Buna gre, say dorusu zerinde bu iki say


arasndaki uzaklk katr?

m nin saysal deerinin 3 arttrlp, x in saysal


deerinin 3 azaltlmasyla oluan saylarn arpm
mn xy arpmndan 120 fazla olduuna gre,
xy - mn ileminin sonucu katr?

A) 5

A) 30

B) 4

C) 3

D) 2

E) 1

B) 32

C) 34

D) 35

E) 36

Lisans Mezunlar in Saysal Soru Bankas


Sayfa 44 / 12. Soru
39. Pozitif tamsaylarla yaplan bir blme ileminde blen,
blmn iki katndan bir fazladr.

3.

Blm 14 ve kalan 6 olduuna gre blnen say


katr?

Bu blme ileminde kalan 11 olduuna gre, blnen say en az katr?


A) 89

B) 87

C) 85

D) 83

A)151 B)153 C) 157 D) 160

E) 81

xy3z5 > 0
eitsizlii veriliyor.
I.

x > 0 ve y < 0 ise z > 0

II.

x < 0 ve z < 0 ise y > 0

I.

x2 < y2

II.

x3 < y

ifadelerinden hangileri kesinlikle dorudur?


D) Yalnz II

C) Yalnz I
E) Yalnz III

B) Yalnz II

D) I ve II

C) Yalnz III

E) I, II ve III

Genel Yetenek Genel Kltr ek Kopar Yaprak


Test - 36 / 1. Soru

nermelerinden hangileri dorudur?


B) II ve III

A) Yalnz I

III. y > 0 ve z < 0 ise x < 0

x < 0 < y olmak zere,

III. x + y < 0

Buna gre,

A) I ve II

E)163

Lisans Mezunlar in Tamam zml Szel


Soru Bankas / Sayfa 81 / 3. Soru
1.

40. x, y, z gerel saylar iin

Bir blme ileminde blnen ile blenin toplam 171 dir.

2.

x, y reel (gerel) saylar


x<y
ifadesi iin aada verilenlerin hangisi ya da
hangileri kesinlikle dorudur?
I.

a > 0 iin a x > a y

II. a < 0 iin a x > a y


III. a < 0 iin x + a > y + a
IV. a > 0 iin
V.

x2 < y2

A) I ve III

x y
<
a a
B) I ve II

D) II, III ve IV

C) I, II ve IV
E) II ve IV

Lisans Mezunlar in Saysal Soru Bankas


Sayfa 118 / 2. Soru

MATEMATK
MATEMATK
SYM SORULARI

41.

1
2+ 3

1
3+ 2

x
2 +1

PEGEM AKADEM SORULARI

2013

=2

14.

3 3

1
3+ 3

2
3

olduuna gre, x katr?

ileminin sonucu katr?

A) 1 + 2 B) 1 + 2 2 C) 2 + 2

A) 3 3 B) 2 3 C)

D) 2 + 3 E) 3 2

Lisans Mezunlar in Saysal Soru Bankas


Sayfa 139 / 14. Soru
2

18.

2-

3 D) 3 E) 2 3

2+

ileminin sonucu katr?


A) 1

2 C) 2 3

B)

D) 5

E) 8

5000 Genel Yetenek Genel Kltr Soru Bankas


Sayfa 186 / 18.Soru

4. - 6. SORULARI AAIDAK BLGLERE GRE


CEVAPLAYINIZ

45. saat sren bir yarta, bir otomobilin her bir saatlik
zaman diliminde tamamlad tur saylar aadaki
grafikte verilmitir.
Tur
says

Aadaki tabloda, bir fabrikadaki ayn mal reten 5


farkl makinenin zamana bal rettikleri mal says
gsterilmitir.

70

Mal says
says(adet)
Mal
(adet)

60
50

125

40
30
20
10

110
90
60
40

1.saat 2.saat

3.saat

Zaman

Bu otomobil, yarn son bir saatinde sabit hzla


ilerlediine gre, yarn balangcndan 135 dakika sonra toplam ka tur tamamlamtr?
A) 125

B) 130

C) 145

D) 150

E) 170

4.

10

12

15

20

25

Zaman ( dk )

Birim zamanda en ok mal reten makine hangisidir?


A) A

B) B

C) C

D) D

E) E

5.

Hangi iki makinenin birim zamanda rettii mal says


eittir?

A) B ve D

6.

B) A ve C
D) C ve E

C) D ve E
E) B ve E

B ve C makinelerinin 1 saatte rettii toplam mal, D


makinesi ka saatte retir?
A) 1,5

B) 2

C) 2,5

D) 3

E) 4

Lisans Mezunlar in Konu Anlatml Kitap


Sayfa 488 / 4, 5 ve 6. Soru

MATEMATK
SYM SORULARI

PEGEM AKADEM SORULARI

2013

47. Aada A, B, C, D ve E ehirlerinden geen yol hatt


gsterilmi ve bu yol hattna gre ehirler arasndaki
baz uzaklklar kilometre olarak tabloda verilmitir.

D
E

170

1. - 3. SORULARI AAIDAK BLGLERE GRE


CEVAPLAYINIZ.

DKKAT! SORULARI BRBRNDEN BAIMSIZ


OLARAK CEVAPLAYINIZ.

130

Ayn yol zerinde bulunan K, L, M, N, P kentleri arasndaki yollarn uzunluklarn km trnden gsteren
bir tablo hazrlanmtr. Aada bu uzunluklarn
bazlar verilmitir.

D ile E ehirleri arasndaki uzaklk, A ile C ehirleri


arasndaki uzakln 2 katndan 20 km eksiktir.

L
M
N
P

Buna gre, A ile E ehirleri arasndaki uzaklk ka


kmdir?
A) 230

B) 235

C) 240

D) 245

E) 250

140 310
K

M N

Tablonun satr ve stun kesiiminde verilen saylar,


bulunduklar satr ve stunun belirttii iki kent arasndaki yolun uzunluudur.
rnein K ile N kentleri arasndaki yolun uzunluu
140 km dir.

1.

N ile P kentleri arasndaki yolun uzunluu, N ile K


arasndaki yolun uzunluundan ka km fazladr?
A) 370

B) 380

C) 385

D) 390

E) 395

2.

Kentlerin yol zerindeki sralan M, P, K, N, L


eklindeyse M ile L kentleri arasndaki yolun
uzunluu ka km dir?

A) 1540

3.

B) 1555
D) 1600

C) 1580
E) 1625

Kentlerin yol zerindeki sralan P, L, K, N, M


eklindeyse K ile M kentleri arasndaki yolun
uzunluu ka km dir?
A) 240

B) 250

C) 320

D) 335

E) 380

Lisans Mezunlar in Konu Anlatml Kitap


Sayfa 475 / rnek Soru

MATEMATK
MATEMATK
SYM SORULARI

PEGEM AKADEM SORULARI

2013
53. zde oksijen tpleri kullanan Cihan ve Levent isimli
dalglarn denizde bulunduklar derinliin zamana
gre deiimi ve oksijen tplerinin doluluk yzdelerinin zamana gre deiimi aadaki dorusal
grafiklerde verilmitir.
Derinlik
(m)

Doluluk
(%)

15

28. - 30. SORULARI AAIDAK BLGLERE


GRE CEVAPLAYINIZ.
gelen renci
giden renci

kii says
500

100

400

72

10

300

50

200

100

7 10
Zaman (dk)

5 7 10
Zaman (dk)

2002

Cihan
Levent
Levent, 15 metre derinlikte iken oksijen tpnn
yzde kan kullanmtr?
A) 22

B) 20

C) 18

D) 16

2003

2004

2005

2006

2007

yllar

Yukardaki grafik bir ileye ilede bulunan niversitede okumak iin gelenlerin saysn ve bu ileden
niversite okumak iin ile dna giden rencilerin
saylarn yllara gre gstermektedir.

E) 14

28. Gelen renci says ile giden renci says arasndaki fark hangi yl en fazladr?
A) 2003

B) 2004
D) 2006

C) 2005
E) 2007

29. 2002-2007 yllarn kapsayan 6 yllk dnemde bu


ileden ni-versite okumak iin ylda orta-lama
ka renci ile dna gitmitir?
A) 200

B) 250
D) 350

C) 300
E) 400

30. lede bulunan niversitede okumak iin gelenlerin says hangi yl, bir nceki yla gre % 50
azalmtr?
A) 2002

B) 2003
D) 2006

C) 2004
E) 2007

Genel Yetenek Genel Kltr 30 Deneme


Deneme 9 / 28, 29 ve 30. Soru

MATEMATK
SYM SORULARI

2013

38. ki gerel saynn arpm, bu saylardan birine 2 eklenip dierinden 2 karlmasyla elde edilen saylarn
arpmndan 6 fazladr.

12. mn ile xy iki basamakl doal saylardr.


m nin saysal deerinin 3 arttrlp, x in saysal
deerinin 3 azaltlmasyla oluan saylarn arpm
mn xy arpmndan 120 fazla olduuna gre,
xy - mn ileminin sonucu katr?

Buna gre, say dorusu zerinde bu iki say


arasndaki uzaklk katr?
A) 5

B) 4

C) 3

PEGEM AKADEM SORULARI

E) 1

D) 2

A) 30

B) 32

C) 34

D) 35

E) 36

Lisans Mezunlar in Saysal Soru Bankas


Sayfa 44 / 12. Soru
39. Pozitif tamsaylarla yaplan bir blme ileminde blen,
blmn iki katndan bir fazladr.

3.

Blm 14 ve kalan 6 olduuna gre blnen say


katr?

Bu blme ileminde kalan 11 olduuna gre, blnen say en az katr?


A) 89

B) 87

C) 85

D) 83

A)151

E) 81

xy3z5 > 0
eitsizlii veriliyor.
I.

x > 0 ve y < 0 ise z > 0

II.

x < 0 ve z < 0 ise y > 0

E)163

x < 0 < y olmak zere,


I.

x2 < y2

II.

x3 < y

ifadelerinden hangileri kesinlikle dorudur?


D) Yalnz II

C) Yalnz I
E) Yalnz III

B) Yalnz II

D) I ve II

C) Yalnz III

E) I, II ve III

Genel Yetenek Genel Kltr ek Kopar Yaprak


Test - 36 / 1. Soru

nermelerinden hangileri dorudur?


B) II ve III

A) Yalnz I

III. y > 0 ve z < 0 ise x < 0

D) 160

C) 157

III. x + y < 0

Buna gre,

A) I ve II

B)153

Lisans Mezunlar in Tamam zml Szel


Soru Bankas / Sayfa 81 / 3. Soru
1.

40. x, y, z gerel saylar iin

Bir blme ileminde blnen ile blenin toplam 171 dir.

2.

x, y reel (gerel) saylar


x<y
ifadesi iin aada verilenlerin hangisi ya da
hangileri kesinlikle dorudur?
I.

a > 0 iin a x > a y

II. a < 0 iin a x > a y


III. a < 0 iin x + a > y + a
IV. a > 0 iin
V.

x2 < y2

A) I ve III

x y
<
a a
B) I ve II

D) II, III ve IV

C) I, II ve IV
E) II ve IV

Lisans Mezunlar in Saysal Soru Bankas


Sayfa 118 / 2. Soru

MATEMATK
MATEMATK
SYM SORULARI

2013

B'

59.
C'

D
A

12.

C
2
B

A noktasnn B noktasna gre simetrii alnarak


A' noktas

B noktasnn C noktasna gre simetrii alnarak


B' noktas

C noktasnn D noktasna gre simetrii alnarak


C' noktas

A) 60

13

C) 80



D) 90

E) 100

ABCD ve EFGH kare

5DF? = 5AG?
5BH? = 5EC?







B, G, H ile A, F, G noktalar
dorusal

AD = 10 cm

Buna gre, drtgeninin alan ka cm2 dir?


D) 18

B) 70

Lisans Mezunlar in Saysal Soru Bankas


Sayfa 345 / 12. Soru

A', B', C' ve D' noktalarnn birletirilmesiyle A'B'C'D'


drtgeni oluturuluyor.
C) 24

ABCD paralelkenar
doru paralardr.
L, E, F, K bulunduklar kenarlarn orta
noktalar ve taral
alan 16cm2'dir.

Yukarda verilenlere gre A(ABCD) ka cm2'dir?

D noktasnn A noktasna gre simetrii alnarak


D' noktas elde ediliyor.

B) 28

R
B

A'

Kenar uzunluklar 2 cm ve 3 cm olan ABCD dikdrtgeninde

A) 30

A
E

D'

PEGEM AKADEM SORULARI

GB = 6 cm

Yukarda verilenlere gre, A]EFGHg ka cm2 dir?

E) 16

A) 2

B) 4

C) 6

D) 8

E) 16

5000 Genel Yetenek Genel Kltr Soru Bankas


Sayfa 266 / 13.Soru

60.

ABCDE dzgn
begen

E
D

m ( KDE ) = 95

95

D
%

Yukardaki verilenlere gre m ( FKD ) = ka derecedir?

O noktas, begenin kelerinden geen bir emberin merkezi olduuna gre, x ka derecedir?
B) 128

ABCDEF dzgn altgeninde [KF] aortay,

x
C

A) 110

m(BOD) = x
O

11.

C) 136

D) 144

E) 152

A) 55

B) 65

C) 75

D) 85

E) 95

Lisans Mezunlar in Konu Anlatml Kitap


Sayfa 110 / 11. Soru

TEMEL KAVRAMLAR
KME
KMENN ELEMANI VE ELEMAN SAYISI
KMELERN GSTERL
BO KME
SAYI KMELER

2008
-

TEK - FT TAMSAYILAR

07
20 -

TAM SAYILARDA LEMLER

200
9
-

LEM NCEL

06
20 -

RASYONEL SAYILAR

10
-

20

RASYONEL SAYILARDA LEMLER


DENKLEMLER
ZM KMESI BULMA

2011
-

05
20 -

KL

12
-

20

SIRALAMA
ETSZLK

04

20

ORAN ORANTI

13
20 -

ORTAK PARANTEZE ALMA

km Soru Aac

Eksi arp eksi, art edecek, byle yazlacak, byle


bilinecek, kimse neden? demeyecek.

John Von Neumann

TEMEL KAVRAMLAR

Bu blmde yer verdiimiz balklarn bir ksm KPSS de direkt olarak sorulan konulara dair deildir.
Buradaki amacmz dier konularn daha iyi anlalabilmesi iin baz temel bilgileri hatrlatmak ve ilem yeteneinin gelimesini salamaktr. Deindiimiz konularn bir ksm ilerleyen blmlerde daha detayl bir ekilde
ilenecektir.
Bu blm daha ok szel blmlerden mezun olan arkadalarmza ynelik hazrlanmtr.

KME
Net olarak tanmlanm canl veya cansz varlklarn
oluturduu toplulua kme denir.
Kmeler A, B, C, D, E, gibi byk harflerle isimlendirilir.

rnek
A = "a, b, "c , , "d, e , , f , kmesinin eleman says katr?

A) 6

B) 5

C) 4

D) 3

E) 2

zm:

rnek
Pegem kelimesinin harfleri bir kme oluturur

rnek
Haftann baz gnleri cmlesi bir kme oluturmaz.
nk kmeyi oluturacak gnler net olarak sylenmemitir.

KMENN ELEMANI VE ELEMAN SAYISI


Kmeyi oluturan canl ve cansz varlklara kmenin elemanlar denir. Kmenin eleman olan nesneler
! sembol ile kmenin eleman olmayan nesneler ise
! sembol ile gsterilir.
Bir kmeyi oluturan elemanlarn saysna kmenin eleman says denir ve s ( ) ile gsterilir.
Kmeyi olutururken ortak elemanlar bir kez yazlr.

rnek

A kmesinin elemanlarn yazacak olursak


a ! A , b ! A , " c , ! A , " d, e , ! A , f ! A

olmak zere A kmesinin eleman says 5 dir.


Dolaysyla s (A) = 5 bulunur.

rnek
PEGEM kelimesinin harflerinin oluturduu kmenin elaman says katr?
A) 5

B) 4

C) 3

D) 2

E) 1

zm:
PEGEM kelimesinin oluturduu kme A kmesi olsun.
Kme yazlrken ortak olan elemanlar bir kez yazlacandan
A = "P, E, G, M , olur. Dolaysyla s (A) = 4 bulunur.

rnek
A = "Kerem , kmesinin eleman says katr?

1 says A kmesinin eleman ise 1 d A

A) 1

2 says A kmesinin eleman deil ise 2! A

zm:

eklinde gsterilir.

KMELERN GSTERL

Liste ynteminde elemanlar virgllerle ayrlr. Kmeyi inceleyecek olursak virglle ayrlan eleman olmad iin
kmenin eleman says s (A) = 1 bulunur.

1) Liste Yntemi

2) Ortak zellik Yntemi

Kmenin elemanlarnn aralarna , konarak { } parantezi iine yazlmasna kmelerin liste biiminde gsterilii
denir.

Kmenin elemanlarnn tadklar ortak zellikler belirtilerek { } parantezi iine yazlmasna kmenin ortak zellik yntemi ile gsterilii denir.

Liste ynteminde virglle ayrlan her nesne kmenin bir


elemandr.

B) 2

C) 3

D) 4

rnek
Yzden kk doal saylarn kmesi
A = " x l x 1 100, x ! N ,

eklinde gsterilir.

E) 5

3
3) Venn emas

SAYI KMELER

Kmenin elemanlarnn yanlarna . konarak kapal bir


eklin iine yazlmasna kmenin venn emas ile gsterilii denir.

1) Sayma Saylar Kmesi

rnek
A = "a, b, c, d , kmesini venn emas ile gsterilii ekildeki gibidir.

a
b

"1, 2, 3,..... , kmesine sayma saylar kmesi ve bu kmenin her bir elemanna bir sayma says denir. Sayma
saylar kmesi " N + " ile gsterilir.

2) Doal Saylar Kmesi

"0,1, 2, 3,..... , kmesine doal saylar kmesi ve bu


kmenin her bir elemanna bir doal say denir. Doal
saylar kmesi "IN" sembol ile gsterilir

3) Tam Saylar Kmesi

BO KME

"........, - 3, - 2, - 1, 0,1, 2, 3 ....... , kmesine tam saylar


kmesi ve bu kmenin her bir elemanna bir tam say
denir. Tam saylar kmesi Z sembol ile gsterilir.

Eleman olmayan kmeye bo kme denir. Bo kme Q


veya { } sembolleri ile gsterilir.

Tam saylar kmesi kmenin birleimi olarak ifade edilir. Bu alt kmeleri inceleyecek olursak;
a) Negatif Tam Saylar Kmesi

rnek
Yln S harfi ile balayan aylar cmlesinin oluturduu
kme bo kmedir

Not
Bir kmenin elemanlarnn yerlerinin deimesi
kmeyi deitirmez. Yani kmenin elemanlar
farkl ekillerde sralanabilir.

Sfrdan kk (say dorusu zerinde sfrn solunda


olan) saylara negatif tam saylar bu saylarn oluturduu kmeye negatif tam saylar kmesi denir. Negatif
tam saylar kmesi " Z - " ile gsterilir.
Z = "..............., 3, 2, 1 , dir.

Negatif tam saylar sfra yaklatka byrler. Dolaysyla en byk negatif tam say " - 1 " dir.
b) Pozitif Tam Saylar Kmesi

rnek
A = "a, b, c , kmesinin elemanlarnn yerleri deitirilirse

A kmesi deimez.

=
A "=
a, b, c , "=
b, a, c , "c, a, b , gibi
RAKAM:
0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 gibi tek haneli sembollere rakam
denir.
SAYI:
Rakamlarn tek balarna veya bir okluk oluturacak
ekilde bir araya gelmesiyle oluan ifadelere say denir.

rnek
3 hem rakam hem de bir saydr.
16 iki rakamdan oluan bir saydr.
348 rakamdan oluan bir saydr.
-7415 drt rakamdan oluan negatif bir saydr.

Sfrdan byk (say dorusu zerinde sfrn sanda


olan) saylara pozitif tam saylar bu saylarn oluturduu kmeye pozitif tam saylar kmesi denir. Pozitif tam
saylar kmesi " Z + " ile gsterilir.
Z + = "1, 2, 3,......... , dir.
Pozitif tam saylar sfra yaklatka klrler. Dolaysyla en kk pozitif tam say " 1 " dir.
c) Sfr bir tam saydr, fakat iaretsizdir. Yani pozitif ya da
negatif tam say deildir.
4) Rasyonel Saylar Kmesi
a ve b birer tam say ve b ! 0 olsun. ki tam saynn blm eklinde yazlabilen saylara rasyonel say denir.
Rasyonel saylar kmesi " Q " ile gsterilir.

rnek
2 - 17 6
,
, ,14, - 1,... birer rasyonel saydr.
5 19 13

4
5) rrasyonel Saylar Kmesi
Rasyonel olmayan saylara yani iki tam saynn blm
eklinde yazlamayan saylara irrasyonel saylar denir.
rrasyonel saylar kmesi Q ile gsterilir.

rnek
5 ,5 - 2 ,

7
,... birer irrasyonel saydr.
3

rnek
65 + 93 ileminde

Saylarn biri (-) dieri (+) iaretli olduundan say deeri


byk olandan yani 93 den say deeri kk olan yani
65 karlr. Toplamn sonucu 93 2 65 olduundan olur.
Buradan 65 + 93 = 28 bulunur.

rnek

6) Reel (Gerel, Gerek) Saylar Kmesi

124 - 175 ileminde

Rasyonel saylar kmesi ile irrasyonel saylar kmesinin


birleim kmesine Reel saylar kmesi denir.

Saylar zt iaretli ve 175 2 124 olduundan 175 den 124


karlr. Toplama, 175 in iareti yani (- ) iareti verilir.

Reel saylar kmesi " R " ile gsterilir.

Buradan 124 175 = 51 bulunur.

R = Q , Q ' eklinde ifade edilir.

TEK VE FT TAM SAYILAR


a) Tek tam saylar
n bir tam say olmak zere 2n - 1 veya 2n + 1 eklinde
yazlabilen saylara tek tam say denir. Tek tam saylar
kmesi "..... - 5, - 3, - 1,1, 3, 5,... , eklinde ifade edilir.

b) ift tam saylar


n bir tam say olmak zere 2n eklinde yazlabilen
saylara ift tam say denir. ift tam saylar kmesi
"... - 4, - 2, 0, 2, 4,.... , eklinde ifade edilebilir.

Not
Toplama ileminde saylarn yerlerini deitirmek ilemin sonucunu deitirmez. Yani
a b = b + a dr.

rnek
354 + 195 ileminde saylarn yerlerinin deimesi ilemin sonucunu deitirmez.
Buradan 354 + 195 = 195 354 = 159 bulunur.

Not

TAM SAYILARDA LEMLER


Toplama ilemi
a) Ayn iaretli saylarn toplanmas
aretleri ayn olan tam saylar toplanrken nce say deerleri toplanr. Sonra toplama ortak olan iaret verilir.

rnek
32 + 14 + 29 ileminde
Saylarnn hepsi pozitif (+) olduundan say deerleri
toplanr. Toplamn iareti + olur.
Buradan 32 + 14 + 29 = 75 bulunur.

rnek

lemde ters iaretli birka say varsa nce iareti ayn olanlar kendi aralarnda toplanarak ifade
dzenlenir.

rnek
36 73 + 86 118 ileminde
iki tane pozitif (+ ) , iki tane negatif (- ) say olduundan
nce bu saylar kendi aralarnda toplanarak ilem dzenlenir. Sonra bulunan zt iaretli saylar toplanr.
36 73 + 86 118 = 36 + 86 73 118
= 122 191
= 69 bulunur .

- 45 - 11 - 73 ileminde

karma lemi

Saylarn hepsi negatif (- ) olduundan say deerleri


toplanr. Toplamn iareti " - " olur.

Tam saylarda karma ilemi yaplrken birinci say aynen yazlr. kinci saynn iareti deitirilerek saylar toplanr.

Buradan 45 11 73 = (45 + 11 + 73) = 129 bulunur.


b) Zt aretli Saylarn Toplanmas
areti farkl olan tam saylar toplanrken say deeri byk olandan say deeri kk olan karlr. Toplama,
say deeri byk olann iareti verilir.

rnek
48 - 19= 48 + ( -19)= 29
33 - 76 =33 + ( -76) =-43
141 - ( -214)
= 141 + (214)
= 355

5
arpma lemi

rnek

Tam saylarda arpma ilemi yaplrken nce iaretler


arplp arpmn iareti bulunur. Sonra say deerleri
arplr.
Ayn iaretli saylarn arpm daima pozitiftir.

84
21
( -84) : (16) =
=
- (pay ve payda 4 ile sadeletirilirse)
16
4
( -100) : ( -35) =

Uyar

Yani ( + ) ( + ) =+
( -) ( -) =+

100 20
(pay ve payda 5 ile sadeletirilirse)
=
35
7

Kuvvet Alma
Tabanda yazlan say kuvveti (ss) kadar yan yana yan
zlp arplr. Yani a saysnda a taban, n kuvvet olmak
zere

Zt iaretli saylarn arpm daima negatiftir.


Yani ( -) ( + ) =-

n
a = a a a a eklinde yazlabilir.

( + ) ( -) =-

n tane

Not

rnek

Parantez dndaki bir ilem parantez ierisine


datlrken iaretler arplr.

2 saysnn deeri hesaplanrken tabandaki 2 says 4


kez yan yana yazlp arplr.
2
2
2 = 16 bulunur.
Buradan 24 = 2

4 tan e

rnek
rnek

( -5) ( -23) =115


( -12) (11) =
-132
(18) (12) =
216

(-3)3 saysnn deeri hesaplanrken tabandaki -3 says


3 kez yan yana yazlp arplr.
Buradan ( -3)3 =( -3) ( -3) ( -3) =-27 bulunur.

Blme lemi

3 tan e

Tam saylarda blme ilemi yaplrken nce iaretleri


blnp blmn iareti bulunur. Sonra say deerleri
blnr.

Not
1) Pozitif saylarn btn kuvvetleri pozitiftir.

Not

2) Negatif saylarn ift kuvvetleri pozitif, tek


kuvvetleri negatiftir.

Ayn iaretli saylarn blm daima pozitiftir.


Yani ( + ) : ( + ) =+
( -) : ( -) =+

rnek

Zt iaretli saylarn blm daima negatiftir.

( -5)4 = 54 = 5 5 5 5 = 625

Yani ( -) : ( + ) =-

( -2)7 =-27 =-2 2 2 2 2 2 2 =-128

( + ) : ( -) =-

rnek

rnek

( -4)3 + ( -7)2 - ( -5)3 ileminde

( -68) : (17) =
-4
(120) : (12) = 10
( -111) : (37) =
-3
( -180) : ( -15) =
12

Eer saylar tam olarak blnmyorsa


kesir olarak yazlr ve ifade sadeletirilir.

negatif saylarn ift kuvvetleri pozitif, tek kuvvetleri negatiftir.

Uyar

Buradan ( -4)3 + ( -7)2 - ( -5)3 = ( -64) + (49) - ( -125)


=
-64 + 49 + 125
=
-64 + 174
= 110 bulunur.

Bir saynn kuvveti (ss) negatif ise nce


tabandaki say ters evrilerek kuvveti pozitif hale getirilir. Sonra ilem yaplr. Yani
n

-n

rnek

Uyar

1 a
b
=
a
,=

gibi (a 0, b 0)
a b
a
-n

( -2)3 - 22 - ( -2)4 ifadesinde

nce kuvvet alnp sonra toplama ilemi yaplr.


O halde ( -2)3 - 22 - ( -2)4 =-8 - 4 - 16
= -28 bulunur.

rnek

rnek

1
1
1
1
-3
(4)=
=
=
4=

43 4 4 4 64

[15 + ( -10) : (5) + 1] : 2 + 3

1
1
1
1
( -2) =
=
=
- 2 =
( -2)5 ( -2)( -2)( -2)( -2)( -2)
32

-5

1
1
1
1
( -5)-2 =
=
=
-5 =
( -5)2 ( -5)( -5) 25

ifadesinde

nce parantez iindeki ilemler yaplr.


O halde [15 + ( -10) : (5) + 1] : 2 + 3 =[15 - 2 + 1] : 2 + 3
= 14 : 2 + 3
= 7+3
= 10 bulunur.

Not
1) Sfrdan farkl btn saylarn sfrnc kuvveti
1dir.
2) Btn tam saylarn birinci kuvveti kendisidir.

rnek

[18 : ( -3) + 3 ( -2)] - [2004 13 + 2007]

ifadesinde

nce parantez iindeki ilemler yaplr.


O halde [18 : ( -3) + 3( -2)] - [ 2004 13 + 2007 ]

rnek
0

3
(8) =1, ( -27) =1, (2009) =1, =1
8
0

=[ -6 - 6] - 1

frdan
(s
farklbtn
(sfrdan
farkl btn)
larsaylarn
say
n sfrnckuvveti
1 dir.)
sfrnc kuvvetli
1dir.

=
-12 - 1
= -13 bulunur.

1
1
3 =
3, ( -5) =
-5, - =
5
5
1

LEM NCEL

RASYONEL SAYILAR

Parantezlerle ayrlm ifadelerde nce parantez iindeki


ilemler yaplr.

a
eklinde yazb
labilen saylara rasyonel say (kesir) denir.

Parantez ierisinde,
(i) Kuvvet alnr.

a ve b birer tam say, b 0 olmak zere

a
b

kesrinde aya pay, bye payda denir.

(ii) arpma ilemi veya blme ilemi yaplr.


(iii) Toplama ilemi veya karma ilemi yaplr.

rnek
12 - ( -15) : 5 - 4 ifadesinde
lem nceliine gre nce blme ilemi sonra karma
ilemi yaplr.
O halde 12 - ( -15) : 5 - 4= 12 - ( -3) - 4
= 12 + 3 - 4
= 15 - 4
= 11 bulunur.

RASYONEL SAYILARDA LEMLER


Toplama ve karma lemi
Paydalar eit olan rasyonel saylar toplanrken veya
karlrken ortak payda aynen yazlr. Paylar toplanp
veya karlp paya yazlr.
O halde

a c a+c
+ = ,
b b
b
a c a-c
- =
dir.
b b
b

7
Blme lemi

rnek

Rasyonel saylar blnrken birinci kesir aynen yazlr.


kinci kesir ters evrilip arplr.

3 11 5
+ - ifadesinde
8 8 8

Yani

Paydalar eit olduu iin paylar toplanr ve karlr.


O halde

3 11 5 3 + 11 - 5 14 - 5
+=
=
8 8 8
8
8
9
= bulunur.
8

a c a d ad
: = =
dir.
b d b c bc

rnek
64 24
:
ifadesinde
21 35
24
Birinci kesir yani 64 aynen yazlr ikinci kesir yani
35
21
ters evrilir arplr.

Not
Rasyonel saylarn paydalar farkl ise nce paydalar en kk katnda eitlenir. Sonra toplama
veya karma ilemi yaplr.

O halde

rnek

Not

3 2 1
ifadesinde paydalar birbirinden farkldr.
+ +
4 3 6
Bundan dolay nce kesirlerin paydalar en kk ortak
katlar olan 12 de birletirilir.
O halde

Tam saylarda verilen ilem ncelii rasyonel saylarda da geerlidir.

3 2 1 9 + 8 + 2 19
bulunur.
+ =
+
=
4 3 6
12
12

(3)

( 4)

rnek

(2)

rnek

3-

1 7
ifadesinde
+
5 10
Tam saylarn paydalar 1 olarak alnp ilem yaplr. Dolaysyla paydalar en kk katlar yani 10 da birletirilir.
4-

4
1 7 40 - 2 + 7 47 - 2 45 9
- +
=
=
=
=
O halde
bulunur.
1 5 10
10
10
10 2
(10)

(2)

3 2 1
+ ifadesinde
4 6 2

nce arpma ilemi sonra toplama ve karma ilemi


yaplrsa,
3-

3 2 1
6 1
+ =3 +
4 6 2
24 2
3 1 1
=
- +
1 4 2
( 4)

arpma lemi

Rasyonel Saylarda arpma ileminden


nce saylar sadeleebiliyorsa mutlaka sadeletirilmelidir.

rnek
32 35
ifadesinde
:
10 14
nce sadeletirme ilemleri yaplrsa
16

32
35
16

= = 8 bulunur.
2
10 2 14 7

(2)

12 - 1 + 2
=
4
14 - 1
=
4
13
=
bulunur.
4

Rasyonel saylar arplrken paylar arplp paya, paydalar arplp paydaya yazlr.
a c ac
Yani = dir.
b d bd

O halde

64 24 64 35
8 5 40
:
=

= =
bulunur.
21 35 21 3 24 3 3 3 9

Uyar

rnek
1 1 3 5
- : + ifadesinde
4 4 8 8
nce blme ilemi sonra toplama ve karma ilemleri
yaplrsa
2

1 1 3 5 1 1 8
5
+
- : + = -
4 4 8 8 4 4 3
8
1 2 5
= - +
4 3 8
(6)

(8)

(3)

6 - 16 + 15
=
24
5
=
bulunur.
24

8
HARFL FADELER
Bir reel say ve a, b, c, x, y, z, gibi harflerle yazlan
ifadelere harfli ifadeler denir.

3x + 4xy + 6yx + x2 ifadesinde


4xy ile 6yx benzer terimdir.
3x ile x2 benzer terim deildir.

rnek
3x, - 17ab,

rnek

8 2 2 2
x y z , 4x + 5y - 2z,...
9

HARFL FADELERLE LEMLER

ifadeleri birer harfli ifadedir.

Toplama ve karma lemi

3x ifadesi 3 ve x den oluan bir harfli ifadedir. -17ab


ifadesi -17, a ve b den oluan bir harfli ifadedir.

Harfli ifadelerde toplama ve karma ilemi yaplrken


benzer olan terimlerin katsaylar toplanr veya karlr.

TERM:
Bir harfli ifadede toplama (+) veya karma (-) ilemi ile
ayrlan ksmlara terim denir.

rnek
8x + 13y - 4z ifadesinde 8x birinci terim, 13y ikinci terim
-4z nc terim olur.

KATSAYI:

rnek
3x + 7x - 2x = (3 + 7 - 2)x = 8x dir.

rnek
4a + 9b + 2a - b = 4a + 2a + 9b - b
= 6a + 8b dir.

rnek
x 2 y + 5x 3 - 3x 2 y - 2x 3 = x 2 y - 3x 2 y + 5x 3 - 2x 3

Bir harfli ifadenin her bir teriminde bulunan reel sayya


bulunduu terimin katsays denir.

rnek
3a + 7b + 5c ifadesinde
Birinci terimin katsays 3,
kinci terimin katsays 7,
nc terimin katsays 5tir.

BLNMEYEN:
Bir harfli ifadenin her bir teriminde kullanlan x, y, z, a, b,
c, gibi harflere bilinmeyen denir.

rnek
3x ifadesinin katsays 3 ve bilinmeyeni xdir.
8 ab ifadesinin katsays 8 ve bilinmeyenleri a ve bdir.

BENZER TERM:
Bir harfli ifadede bilinmeyenler ve bilinmeyenin kuvvetleri
eit ise bu terimlere benzer terim denir. Benzer terimlerin katsaylar farkl olabilir.

rnek
4a + 5b2 - 3a - 7b2 ifadesinde
4a ile -3a benzer terim,
5b2 ile -7b2 benzer terimdir.

=
-2x 2 y + 3x 3 dir.

arpma lemi
Harfli ifadeler arplrken nce katsaylar arplr. Sonra
tabanlar ayn olan bilinmeyenlerin kuvvetleri toplanr.

rnek
+1
3x 5x
= 15x1=
15x 2
3
3
8x 2 6x=
48x 2 +=
48x 5

7x 2 5xy 4= 35x 2 +1 y 4= 35x 3 y 4


-12x 5 4x 4 y 4 =
-48x 5 + 4 y 4 =
-48x 9 y 4

rnek
x(x 2 + x + 2) = x 3 + x 2 + 2x

(x + 3)(2x + 5) = 2x 2 + 5x + 6x + 15 = 2x 2 + 11x + 15

Blme lemi
Harfli ifadeler blnrken nce katsaylar blnr. Sonra tabanlar ayn olan bilinmeyenlerin kuvvetleri karlr.

rnek
16x 7
7 -3
=
2x
=
2x 4
8x 3

-60x 3 y 2
y 2 -1
4y
=
-4 4 - 3 =
4
15x y
x
x

9
Kuvvet Alma

rnek

Harfli ifadelerde kuvvet alnrken her bir arpann ayr


ayr kuvvetleri alnp arplr.
Eer bilinmeyenlerin kuvveti var ise kuvvet alnrken kuvvetler arplr.

rnek

5x - 4 =
11 ifadesinin salayan x deerini bulabilmek
iin
5x - 4 =
11 denkleminde bilinenler eitliin bir tarafna
bilinmeyenler eitliin dier tarafna alnr.
Buradan 5x - 4 = 11 5x = 15 x =

(3x)2 = 32 x 2 = 9x 2
( -5x 3 )3 =
( -5)3 (x 3 )3 =
-125 x 9

(x + y)2 x 2 + y 2 eklinde yazlamaz.


Toplam veya fark eklinde yazlan harfli
ifadelerin kuvvetleri arpanlara ayrma
konusu ierisinde anlatlacaktr.

15
= 3 bulunur.
5

rnek

Uyar

3(x + 2) = 4x - 3 ifadesindeki
denkleminin kk, denklemi salayan bilinmeyenin deeri yani x in deeridir.
O halde 3 (x + 2) = 4x 3 & 3x + 6 = 4x 3
& 6 + 3 = 4x 3x
9 = x bulunur.

DENKLEMLER

rnek

BRNC DERECEDEN BR BLNMEYENL


DENKLEMLER
a ve b birer reel say olmak zere ax + b =eklinde
0
yazlabilen denklemlere birinci dereceden bir bilinmeyenli denklem denir.

rnek

x x
+ =
8
3 5
denkleminin zm kmesi aadakilerden hangisidir?
A) - 15

C) {-15} D) {15} E) {-15, 15}

zm:

3x + 7 =
18 birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemdir.
4(x - 3) + 5 = 2x - 18 birinci dereceden bir bilinmeyenli
denklemdir.

Verilen ifadede nce eitliin her iki tarafndaki saylarn


paydalar eitlenmelidir.
x x
8
5x + 3x 120
+ =

=
3 5
1
15
15

(5)

(3)

(15)

8x =
120

ZM KMES BULMA
Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemlerde denklemi salayan bilinmeyenin deerine denklemin zm
ya da kk denir.
Denklemin kknn oluturduu kmeye denklemin zm kmesi denir.
zm Kmesi Bulunurken;

x=

120
= 15 dir.
8

Buradan zm kmesi {15} bulunur.

rnek

x-3
=
9 ise x katr?
2
A) 22
B) 21
C) 19
x-

1) Payda eitlemesi yaplr.


2) Parantezler datlr.
3) Bilinmeyenler eitliin bir tarafna reel saylar eitliin
dier tarafna alnr.
4) Eitliin her iki taraf bilinmeyenin katsaysna blnr.
Saylar ve bilinmeyenler eitliin bir tarafndan dier tarafna geerken iaret
deitirir.

B) 15

Uyar

D) 17

zm:
Verilen ifadede payda eitlemesi yaplrsa
x x-3 9
2x - (x - 3) 18
=
=
1
2
1
2
2

(2)

(2)

2x - x + 3 =
18
x+3=
18
x = 18 - 3 = 15 bulunur.

E) 15

10

rnek
x - 3 2x - 1 5
=
ise x katr?
4
3
12
A) -1 B) -2 C) -

18
21
D) - E) -5
5
5

Yok edilecek bilinmeyenin katsays zt iaretli olacak ekilde dzenlenir. Sonra denklemler taraf tarafa toplanarak bilinmeyenlerden biri yok edilir.
Bulunan deer denklemlerin birinde yerine yazlarak dier bilinmeyenin deeri bulunur.

rnek
x+y=
8
x-y=
14 denklem sisteminin zm kmesi bulunurken

zm:
Verilen ifadede payda eitlemesi yaplrsa,
x - 3 2x - 1 5
3(x - 3) - 4(2x - 1) 5
=
=
4
3
12
12
12
(3)

( 4)

y lerin katsaylar eit ve iaretleri zt olduundan y leri


yok etmek daha kolaydr.
x+ y =8
+

(1)

3x - 9 - 8x + 4 =
5
- 5x - 5 =5
- 5x =10
10
x= =
-2 bulunur.
-5

BRNC DERECEDEN K BLNMEYENL


DENKLEMLER
a, b, c birer reel say olmak zere,
ax + by + c =
0 eklinde yazlan denklemlere birinci dereceden iki bilinmeyenli denklemler denir.

rnek
3x + 2y =
6 birinci dereceden iki bilinmeyenli bir denklemdir.
x y 1
+ = birinci dereceden iki bilinmeyenli bir denklemdir.
5 3 9

2x = 22
x = 11 dir.
x - y = 14 11 - y = 14 11 - 14 = y

-3 =
y dir.
Buradan zm kmesi {(11, - 3)} bulunur.

rnek
x + 3y =
13
2x + y =
6
denklem sisteminin zm kmesi aadakilerden
hangisidir?
A) {1, 4} B) {1} C) {4} D) {(1, 4 )} E) {( 4, 1)}
zm:
Birinci denklem -2 ile arplrsa ve ikinci denklemle toplanrsa x bilinmeyeni yok edilir.
- 2 / x + 3y =
13
2x + y =
6

KL
a ve b birer reel say olmak zere (a, b) eklinde yazlan
ifadelere ikili denir.
(a, b) ifadesinde a ya ikilinin birinci bileeni, b ye ikilinin
ikinci bileeni denir.

rnek
(3, 4) ifadesinde birinci bileen 3 ve ikinci bileen 4tr.

ZM KMES:
Birinci dereceden iki bilinmeyenli denklemlerin kkleri
(x, y) ikilisi eklindedir.

x - y = 14

- 2x - 6y =
-26
+

2x + y =
6
- 5y =
-20
-20
=
y = 4 dr.
-5

Bulunan y deeri herhangi bir denklemde yerine yazlrsa x + 3y = 13 x + 12 = 13 x = 1 olur.


Burada zm kmesi {(1, 4)} bulunur.

SIRALAMA
> (byk), (byk ve eit)

zm kmesi {(x, y)} eklinde yazlr.

< (kk), (kk ve eit)

ki bilinmeyenli denklemlerin zm kmesinin bulunabilmesi iin en az iki denkleme ihtiya vardr.

sembolleriyle yazlan ifadelere eitsizlik denir.

Birinci dereceden iki bilinmeyenli iki denklemin zm


kmesi bulunurken bilinmeyenlerden birini yok etmek
yeterlidir.

x > y ifadesi x byk y


x < y ifadesi x kk y
eklinde okunur.

11
rnek

rnek

x > 3, 3'ten byk saylar


x 3, 3 ve 3'ten byk saylar
x < 4, 4'ten kk saylar
x 4, 4 ve 4'ten kk saylar ifade eder.

x -1 x - 4 1
eitsizliinde zm aral bulunurken
2
3
4
ncelikle payda eitlemesi yaplr ve ifade dzenlenirse
x -1 x - 4 1
6(x - 1) - 4(x - 4) 3

2
3
4
12
12
(6)

(4)

6x - 6 - 4x + 16 3
2x + 10 3
2x -7
7
x - bulunur.
2

Not
1) Pozitif saylar sfra yaklatka klr, sfrdan uzaklatka byr. 18 > 13, 29 < 37...gibi
2) Negatif saylar sfra yaklatka byr sfrdan
uzaklatka klrler. -3 > -7, - 103 < -93

rnek
18 ile 13 saylar sralarken sfra uzaklklarna baklmaldr. Sfra yakn olan say 13 kk, 18 byktr.
Yani 18 > 13 dr.

-13 ile -8 saylarn sralarken 0 (sfr)a olan uzaklklarna baklmaldr. Sfra yakn olan say yani -8 byk,
-13 kktr.

(3)

ORAN ORANTI
Ayn trden okluklarn blnerek karlatrlmasna
oran denir.
a
eklinde gsterilir.
a'nn b'ye oran
b

ORANTI
ki veya daha fazla orann eitliine orant denir.
a
c
ve
ayr ayr birer orandr. Bu oranlar eitlenirse
b
d
a c
= bir orant olur.
b d

Yani -8 > -13 tr.

zellikler

ETSZLK

1.

a c
= eklinde verilen bir orantda a d = b c dir.
b d

a, b birer reel say olmak zere ax + b > 0 eklinde yazlan ifadelere eitsizlik denir.

2.

a c
= = k ise a= b k ve c= d k dr.
b d

Eitsizlikler denklemlerdeki zm yntemlerine benzer


ekilde zlr.
Eitsizliklerin zm kmesi reel say aralklar eklindedir.

3. Bir orantda her bilinmeyen karsnda bulunan reel


saynn bir katdr.
Yani;

rnek
x + 5 < 13 eitsizliinde
x + 5 < 13 x < 13 - 5 x < 8 bulunur.

rnek
2(x + 3) < 3x + 4 eitsizliinde ifadeyi dzenleyecek
olursak
2(x + 3) < 3x + 4 2x + 6 < 3x + 4
6 - 4 < 3x - 2x
2 < x bulunur.

a
b

c
d

ise a =
c k ve b =
d k (k R) dir.

rnek
a 3
=
orantsnda
b 5
a'nn karsnda 3 olduundan a= 3 k
b'nin karsnda 5 olduundan b= 5 k dr.

rnek
4x = 9y orantsnda

x 9
= yazlabilir.
y 4

x in karsnda 9 olduundan x= 9 k
y nin karsnda 4 olduundan y= 4 k dr.

12
ki Kare Fark zdelii

rnek
2x + y 5
x
= ise
orann hesaplayabilmek iin
x-y 3
y
Verilen ifade de iler-dlar arpm yaplrsa
2x + y 5
=
xy 3

& 6x + 3y = 5x 5y
& x = 8y dir.

x 8y
= 8 bulunur.
O halde =
y
y

x ve y birer reel say olmak zere x 2 - y 2 = (x - y) (x + y) dir.

rnek
x 2 - 1 = x 2 - 12 = (x - 1) (x + 1)
x 2 - 4 = x 2 - 22 = (x - 2) (x + 2)
x 2 - 9 = x 2 - 32 = (x - 3) (x + 3)
4x 2 - 9= (2x)2 - 32= (2x - 3) (2x + 3)
16y
99x
x 2 -16
y 2 == ((3x
3x) 2)-((4y)
4y) 2 ==(3(3x
x -4y4y)
) : (3(3x
x + 4+y4y)
)
2

rnek
3x + 4 3
= ifadesinde
x-5 2
Verilen ifade de iler-dlar arpm yaplr denklem dzenlenirse
3x + 4 3
= 2(3x + 4) = 3(x - 5)
x-5
2
6x + 8 = 3x - 15
3x =
-23
23
x=
bulunur.
3

ORTAK PARANTEZE ALMA


Verilen ifadelerde ortak olan en kk kuvvetli terimi paranteze alma ilemine ortak paranteze alma denir.

rnek
3x + 21 ifadesinde her iki terimde de ortak olan 3 arpan
olduundan ifade 3 parantezine alnabilir.

xx -yy== (( xx) )22-(( yy) 2)2== (( xx- yy) ): ( ( xx++ y y) )

rnek
103 2 - 97 2
ifadesinde
6

Kesrin pay ksm iki kare fark olduundan


1032 - 972 (103 - 97) (103 + 97)
=
6
6
6 200
=
6
= 200 bulunur.

rnek
562 - 542 =
k 11 ifadesinde
eitliin sol taraf iki kare fark olduundan
562 - 542 =k 11 (56 - 54) (56 + 54) =11 k
2 110

Buradan 3x + 21 = 3(x + 7) bulunur.

rnek

10

= 11 k

k=
20 bulunur.

Tam Kare Almlar

3x 3 + 2x 2 ifadesinde her iki terimde de ortak olan arpan


x 2 olduundan ifade x 2 ortak parantezine alnabilir.

x ve y birer reel say olmak zere

Buradan 3x 3 + 2x 2= x 2 (3x + 2) bulunur.

(x - y)2 =x 2 - 2xy + y 2 dir.

rnek

(x + y)2 =x 2 + 2xy + y 2

rnek

x 2 y 5 + x 3 y 4 ifadesinde her iki terimde de ortak olan arpan x 2 y 4 olduundan ifade x 2 y 4 ortak parantezine alnabilir.

(x + 1)2 = x 2 + 2 x 1 + 12 = x 2 + 2x + 1

Buradan x 2 y 5 + x 3 y 4= x 2 y 4 (y + x) bulunur.

(x + 3)2 = x 2 + 2 x 3 + 32 = x 2 + 6x + 9

rnek
98 47 - 96 47 ifadesinde
47 arpan ortak olduundan ifade 47 ortak parantezine
alnabilir.
Buradan 98 47 - 96 47
= 47(98 - 96)
= 47 2
= 94 bulunur.

(x - 2)2 = x 2 - 2 x 2 + 22 = x 2 - 4x + 4

( x + y )2 =
x + 2 xy + y

rnek
4x 2 + 4x + 1 = (2x + 1) 2
9x 2 12x + 4 = (3x 2) 2
x 4 4x 2 y 2 + 4y 4 = (x 2 2y 2) 2
x 6 2x 3 y 3 + y 6 = (x 3 y 3) 2

13

ZML TEST - 1
1. (3 + 3 1) c 4 +
A)

1
m ileminin sonucu katr?
2

7
1
B)

6
6

1
7
C) - D) - E) -2
6
6

2. 6( 9) + 16@: 4 2 ileminin sonucu katr?


1
A) -
4

B) 0

C)

1
1
1
D) E)
4
3
2

6. 61 - (- 2) - (- 3) - (- 4) - (- 5)@: (- 3) ileminin sonucu katr?


1
1
C)
D) 3
E) 5
A) -5 B) -
5
5

7. 63 - (- 2) : (2 - (- 3))@ : 13 -1 ileminin sonucu


katr?
1

D) 1
E) -13
A) 196
B) 13
C)
13
2

8. 8 3. 4 - 2 : (1 3 - 15 : (-5)) ileminin sonucu katr?


A) 2

11
17
19
22
B)
C)
D)
E)
3
4
3
7

4. -1 + 2 - 3 + 4 ... - 29 ileminin sonucu katr?


A) 15

5.

B) 14

C) -15 D) -25 E) -30

2 - 3 68 - 1 - (- 2) - 7@
ileminin sonucu katr?
- 1 - (- 3) - (5)
A)

5
4
2
1
1
B) C) D) E)
3
3
3
3
4

4
ileminin sonucu katr?
12
83

A) 7

9. (-3)

B) 8

C) 9

D) 12

E) 16

(-2)2 (1 - 5)-1 ileminin sonucu katr?

A) 1

B)

1

2

C) 0

1
D) - E) -1
2

10. (100 - 1)2 (100 - 2)2 ... (100 - 200)2 ileminin


sonucu katr?
A) -101!

B) -100! C) 0

D) 101!

E) 102!

14
5 5 4 4 8 8
11. : + : + : ileminin sonucu katr?
6 6 7 7 9 9
1
1
1
B) C)
2
4
3

A)

D) 2

J
N
K1 1 1 O 1
16. K + O: ileminin sonucu katr?
KK 6 4 2 OO 3
3 9P
L
13
25
47
43
29
B)
C)
D)
E)
A)
3
2
3
4
3

E) 3

2 6 4
c + m
7 5 3
17.
: 2 1 ileminin sonucu katr?
2 3 1
c m
3 5 7

1 1
1 1 1
1
12. c + m + ileminin sonucu katr?
3 4
5 3 4
2
1
3
2
3
4
B)
C) D) E)
5
10
5
5
5

A)

A) 6

18. 1
13. 2

1
2 + 1 : 1 ileminin sonucu katr?
1 2 2
1+
2
1

A) 1

B)

4
8
C)
3
3

D) 3

A)
E)

J
1 N
O
K 1
21: 3 + 1
3 O ileminin sonucu katr?
o:K
14. e
8: ( 2) + 3 KK 1 + 1 OO
3
3P
L

3. B

4. C

5. B

6. A

7. B

8. A

1
1+

1
2
B)
3
3

1
2

ileminin sonucu katr?

C) 1

D)

3

2

E) 2

1
2
1
2
1
B) C) D) - E) 2
3
6
3
2

20. c1 +

1
1
1
1
mc1 + mc1 + m ... c1 + m ileminin sonucu
2
3
4
12
katr?

3
3 5
+
ileminin sonucu katr?
4 4
5
1
29
29
33
39
C)
D)
E)
A) B)
2
20
10
10
10

2. A

+1+

E) 8

15.

1. D

1
2

D) -3 E) -4

0, 09 0, 21 0, 18

+
o + 1 ileminin sonucu katr?
0, 9
0, 3
1, 8

A)

D) 4

1
1

C) 2

10
3

19. e

A) -8 B) -6 C) -4

B) 4

9. E

10. C

A)

11. E

12. B

11
13
15
B)
C)

2
2
2

13. C

14. A

15. E

16. C

17. E

D) 8

18. B

E)

19. A

17
2

20. B

15

ZMLER
2
7. 63 + 2 : (5)@ : 13 1 = (13) 2 : 13 1 = 169 :

1. (3 + 3 1) c 4 + 2 m = c 3 + 3 m c 4 + 2 m

10 9 20 27
7

=
= bulunur.
3
2
6
6
(2)

1
= 13 bulunur.
13

Cevap B

(3)

Cevap D

2. 6 9 + 16@ : 4 2 = 7: 4 2 =

7
7 2
1
2 = = bulunur.
4
4 1
4
(4)

Cevap A

8. 8

4
4
4
= 8
= 8 = 7 bulunur.
12
4
84
3

Cevap A

3. 4 2: (3 + 3) = 4

2 4 2 22 11
= =
=
bulunur.
6 1 6
6
3
(6)

Cevap B

9. ( 3) 0 : ( 2) 2 : (1 5) 1 = 1 : 4 :

1
= 1 bulunur.
4

Cevap E

4. Verilen ifade 2 erli gruplandrlrsa


1 + 2 3 + 4 + ... 27 + 28 29
SS
1 44 2 44 3
1

1 + 1 + ... + 1 29 = 14 29 = 15 bulunur.
1 444 2 444 3
14 tan e

Cevap C

10. (100 1) 2 : (100 2) 2 ... (100 100) 2 ... (100 200) 2


1 4 44 2 4 44 3
0

olduundan ifadenin arpm 0a eittir.


6 + @

5. 2 3 8 1 2 7 = 2 3 : 2 = 4 = 4 bulunur.
1 + 3 5

Cevap C

Cevap B

6. 61 + 2 + 3 + 4 + 5@ : ( 3) = 15: ( 3) = 5 bulunur.
Cevap A

11. fadede blme ilemleri yaplacak olursa


5 6 4 7 8 9
: + : + : = 3 bulunur.
6 5 7 4 9 8
Cevap E

16
1 1 1 1 1 1
1 1 2 + 5 3
+ + = +
=
=
bulunur.
3 4 5 3 4 2
5 2
10
10

12.

(2)

(5 )

Cevap B

17. Verilen ifadenin pay -2 ortak parantezine alnacak


olursa
2c

1 3 2
+ m
1
7 5 3
: 2 1 = ( 2) : = ( 2) : 2 = 4 bulunur.
2 3 1
2

3 5 7

Cevap E

13.

1
1 1
1 1 2 2 1 1 61+3
+
=
2 2 + : = 2 + : =
3 2 2
3 2 1 1 3 1
3
(3)
(3)
2
=

8
bulunur.
3

Cevap C

18. 1

1
1
2 2 2
+ 1 + = 2 + = bulunur.
1
3
1 3 3
2
2

Cevap B

J 2 N
7+1 K 3 O 8
O=
mK
14. c
: 1 = 8 bulunur.
4 + 3 K1 1 O 1
K + O
L3 3P
Cevap A

19. fadedeki terimler ondalkl saylardan kurtarlacak


olursa

15.

3
3 5
5 3 1 15 3
+ = 3: + : =
+
4 4
4 5 4
4 20
(5)
5
=

9 21 18

+
m + 1 olur.
90 30 180

5
1
7
1
1

+ m+ 1 =
+ 1 = bulunur.
10 10 10
10
2

Cevap A

78 39
=
bulunur.
20 10

Cevap E

16. Verilen ifade dzenlenip, payda eitlemesi yaplrsa


J1
3 9N 3
2 9 + 54 3
m:
K + O: = c
12
1
K6 4 2O 1
L (2) (3) (6) P
47
=
bulunur.
4
Cevap C

20. fade dzenlenip rasyonel saylarda arpma ilemi


uygulanacak olursa

3 4 5 13 13
=
bulunur.
: : ...
2 3 4 12
2
Cevap B

17

CEVAPLI TEST - 1
1. A = {FENERBAHE} kmesinin eleman says
katr?
A) 1

B) 3

C) 5

D) 7

E) 11

5. Tam saylar kmesi ile ilgili aadaki ifadelerden hangisi kesinlikle dorudur?
A) Sfr pozitif tam saydr.
B) Btn doal saylar ayn zamanda tam saydr.
C) Sfr negatif tam saydr.
D) ki tam saynn blm yine bir tam saydr.
E) Pozitif bir tam say ile negatif bir tam saynn
toplam pozitiftir.

2. Aadakilerden hangisi bir kme belirtmez?


A) Tek doal saylar
B) 12den kk tam saylar
C) 4 ile 5 arasndaki tam saylar
D) Baz doal saylar

6. 12 - (-5 + 4) ileminin sonucu katr?


A) 10

B) 11

C) 12

D) 13

E) 14

E) Pozitif olmayan saylar

7. 18 : 6 - 4 2 + 3 ileminin sonucu katr?


A) 21

B) 14

C) 8

D) -1 E) -2

3. A = {a, {b}, c, {d, e}} kmesi iin aadakilerden


hangisi yanltr?
A) Eleman says 4tr.
B) a, A kmesinin bir elemandr.
C) b, A kmesinin bir elemandr.
D) {d, e}, A kmesinin bir elemandr.

8. 22 + 50 - (-1)4 + 118 ileminin sonucu katr?


A) 5

B) 4

C) 3

D) 2

E) 1

E) c, A kmesinin bir elemandr.

9. [8 - 3 - 15] - [6 - (3 - 2)] ileminin sonucu katr?


A) -15 B) -10 C) -5

D) 5

E) 10

4. Aadaki ifadelerden hangisi dorudur?


A) En kk rakam 1dir.
B) En kk pozitif tam say 0dr.
C) En byk negatif tam say -1dir.
D) En kk doal say 1dir.
E) En kk tam say 1dir.

2
-2
10. 3 - 3 ileminin sonucu katr?

A) -

80

9

8
B) -
9

C) 8

D)

8
80
E)
9
9

18
11. 64 2 8 0 : 9@ : 68 + ( 6 4)@ ileminin sonucu katr?

16.

A) -1 B) -7 C) -14 D) -21 E) -24

12. 63 : 2 - 5 : 3 -1@ :

1
1
1
1
1
A) - B) - C) - D) E) 5
10
15
20
30

1
ileminin sonucu katr?
6

A) -2 B) -2

C) 0

D) 1

18 14 3
ileminin sonucu katr?
:
35 27 10

17. c

E) 2

20 15 1
+ ileminin sonucu katr?
m:
21 42 3

A) 3

13.

4 -1 : 8
1 -4
c m
2

B)

5

2

C) 2

D)

3

2

E) 1

ileminin sonucu katr?

A) 1

B)

18. c

1
1
1
1
C) D) E)
2
4
8
16

4 1
3 2
m : c + m ileminin sonucu katr?
3 4
2 3

A) 2

B)

3

2

C) 1

D)

1
1
E)
2
3

14. Aadaki ifadelerden hangisi dorudur?


A) 3 3 3 3 3 = 5 3
B) 2 + 2 + 2 = 23

19.

C) 80 = 0

A)

6
D) (-1) = 1

E) 3

15.

-2

1. A

20.

5
29
17
25
23
B)
C)
D)
E)
2
24
6
24
24
2. D

1
1
1
1
1
B) C) D) E)
6
5
4
3
2

= -9

5 3 1
+ ileminin sonucu katr?
8 4 6

A)

3 4 6
: : ileminin sonucu katr?
8 9 5

3. C

4. C

5. B

6. D

7. E

8. A

9. A

10. E

12 16 25
+
+
ileminin sonucu katr?
36 48 75

A)
11. C

12. B

1
1
B)
3
2
13. D

14. D

15. B

C) 1
16. E

17. A

D) 2
18. D

E) 3
19. B

20. C

19

CEVAPLI TEST - 2
1. 12x - 5y + 7xy ifadesinin katsaylar toplam
katr?
A) 24

B) 20

C) 16

D) 14

6. 43 64 + 43 36 ileminin sonucu katr?


A) 43000

E) 10

B) 4300

C) 430

D) 43

E) 4,3

2. A = 6x - 4y + 6xy - 5
B = 3y2 - 4x2 - 6xy + 7
olduuna gre, A + B toplam aadakilerden
hangisine eittir?

7.

A) 2008

A) 2x2 + y2 + 2
2

2009 2 - 1
ileminin sonucu katr?
1005
B) 2416
D) 3416

C) 3016
E) 4016

B) 2x - y - 2
2
2
C) 2x - y + 2

D) x2 + 2y2 + 2
2
2
E) x - 2y + 2

8. xy - xz = 32

3.

10x 4 y 3
5x 2 y 2

x2 y6
y5

4x 6

2x 6

y=z+4
olduuna gre, x katr?

ifadesinin eiti aadakilerden hangisidir?

A) 4

B) 6

C) 8

D) 12

E) 16

A) 3x y - 2x
B) x2y + 2
C) 2x2y - 2
2
D) 2x y + 2

E) x2y
9.

x7
x = 5 denklemini salayan x deeri katr?
4
A) -10 B) -9 C) -8 D) -7 E) -6

4. x - y = 8
2
2
x - y = 96

olduuna gre, x + y nin deeri katr?


A) 16

B) 14

C) 13

D) 12

E) 10

2
2
5. x = y + 4 olduuna gre, x - 2xy + y nin deeri
katr?

A) 36

B) 32

C) 28

D) 20

E) 16

10. x - 2(3x - 1) = 4(x - 3) - 10x denkleminin kk


katr?
A) -10 B) -12 C) -13 D) -14 E) -15

20
11. x - 2y = 4

16. x ve y tam saydr.


x<8
olmak zere x - y fark en az katr?

2x + y = 13

y < 14

denklem sisteminin zm kmesi aadakilerden hangisidir?

A) 25

B) 24

C) 23

D) 22

E) 21

D) 2

E)

A) "^- 6, - 1 h, B) "^- 6, 1 h, C) "^6, - 1 h,


D) "^1, 6 h, E) "^6, 1 h,

17.
12. x ve y doal saydr.

a+b
a 3
= ise
oran katr?
b 5
3a b

A) 4

B)

2
2
x - y = 13 olduuna gre, y katr?

A) 5

B) 6

C) 7

D) 8

3x + 4 4
= olduuna gre, x katr?
3
x2

A) -4 B) -3 C) -2

A)

D) 3

E) 4

14. x 2x 35 eitsizliini salayan en kk tam


+
>
2 3
6 say deeri katr?
A) 4

B) 5

C) 6

C) 3

3
2

E) 9

18. 5x = 4y ise
13.

7

2

D) 7

E) 8

19.

x2 y2
oran katr?
x2 + y2

7
9
19
9
7
B)
C)
D) E) 25
41
25
41
25

a
a + 3b 7
= olduuna gre,
oran katr?
b
3
ab

A)

1

4

B) 2

C) 4

D)

17

4

E) 5

15. x = -42
y = -35
z = -40
x, y, z nin kkten bye doru sralamas
aadakilerden hangisidir?
A) z < y < x

B) y < z < x

D) x < y < z

1. D

2. C

3. B

4. D

C) y < x < z

20.

E) x < z < y

5. E

6. B

7. E

8. C

x y
= ve 2x + y = 32 olduuna gre, x y arpm
3 2
katr?
A) 60

9. B

10. D

11. E

12. B

13. A

B) 66
14. C

15. E

C) 72
16. B

D) 84
17. D

18. D

E) 96
19. C

20. E

You might also like