T.C.

MARAMARA NVERSTES
SOSYAL BLMLER ENSTTS
LAHYAT ANABLM DALI
TASAVVUF BLMDALI





DERSN ADI
VCUT MERTEBELER





YKSEK LSANS / FNAL DEV




KONU
VCUD MERTEBELER





HOCANIN ADI
Prof.Dr. MUSTAFA TAHRALI





HAZIRLAYAN
FATH YILDIZ





STANBUL-2002







Vahdet-i vcud ehli Allah-alem mnasebetini izah ederken mkevvenatn nasl yaratld-
n kendi anlaylarna uygun olarak tarif etmilerdir. Buna gre zat- ehadiyye kendi cemali-
ni, sfat, isim ve fiillerini grmek istedi. Tecelli etti ve fiil sfatna brnd. Batndan zahire,
gaybden ehadete, vahdetten kesrete geldi. Kendi cemalini grd sfat, isim ve fiillleri mahe
de etti.
Buradaki tecelli edip aa kma olay baka bir varln yardm veya desteiyle deildir.
steyende, tecelli edip aa kanda sonunda mahede edende yine kendisidir. Bu bir ihtiya-
cn veya zorunluluun da sonucu deildir. Nitekim sevmediklerini rahat iersinde yaatrken,
dostlarn ve nebilerini zorluklarla imtiham etmitir. Herey kendisine air olup, mlknde de
tek hakim yine kendisidir. Ksacas alemin yaratlmas bir takm mertebelerden geerek
gerek lemitir.
Bu yaratl mertebeleri Hazartl Hams (Be lahi Hazret), Tenezzlat- Seba (Yedi
Ruhsal ni) gibi isimler altnda farkl rakamlarla teferruatl olarak izah edilmitir.
Drtl tasnife gre vcudun mertebeleri:
1.Laht, zt
2.Cebert, sfatlar ve isimler
3.Melekut, ruhlar ve misal
4.Nasut ve ehadet alemleri ne ayrlmtr
Hazarat- Hamse denilen beli tasnifte ise yukardaki sralamalardan biraz farkl olarak
Melekt alemi iki mertebe olarak kabul edilmitir.Bylece vcud:
1.Zat- Srf, Lateayyn, Ehadiyyet
2.Vhidiyyet
3.Ervah
4.Misal
5.ehadet ve nsan- Kamil mertebelerine ayrlmtr.
Yedili tasnifte ise hazarat- hamsenin ikinci mertebesi olan vahidiyyet mertebesi vah-
det ve vahidiyyet diye iki ayr mertebe, beinci hazret de yine ehadet ve insan- kamil
diye iki ayr mertebe olarak itibar edimi, bylece mertebe says yedi kabul edilmitir.

Sralamada aka grlyor ki, insan Allahn ilminde varoluu noktasndan ezeli varlk-
tr.Buna teayyn- sn veya hakkat-i insaniyye diyoruz.Biede varlk aleminde grn
vardr ki bunu da mertebe-i insaniyyet olarak vasflyoruz.Bu keyfiyyete iaret iin tasavvufta
u forml kullanlr, nsan zuhurda son, fakat mertebede en yce olan varlktr. Yani insan
gaye varlk olarak ezeli ilimde her eyden nce vard.Ancak gaye varlk olduu iin zuhur
edii en son olmutur.nk o ezeli bir z tamaktadr.Onun son olan taraf bu ze hamallk
eden bedendir.Varln tekaml ederek insana ulatn sylerken biz bu hamal varl yani
bedeni kast ederiz.Daha dorusu varlk tekaml ede ede insann zn tayacak bir hamal
yatitirecek dzeye ulamtr.
Bu mertebeler bahsinde bilhassa u noktaya dikkat etmek gerekir.Yedili tanife gre Al-
lah mefhumu , beli ve drtl tasnife gre iki mertebede mtalaa edilmitir.Allah mefhu
mu ile alakal bu iki veya mertebe, ayet-i kerimelerin yorumundan ileri gelmektedir. nk
mutasavvflar Allah isminin Kuran- Kerimde zat, uluhiyyet ve rububiyyet manala-
rnda kullanlna dikkat eder ve kelamclar arasnda mevzu edilen zat ve sfatlar ayrm
mertebe anlayyla ele alnp konu ile ilgili btn problemlere ylece yaklarlar.
lk mertebeyi lahut dierlerini ise nasut alemi olarak deerlendiren mutasavvflar
ierisinde Aziz b. Muhammed en-Nesefi lahut alemini u cmlelerle anlatr: Lahut alemi
terettb (uyumlu mertebeler) alemidir.Orda herey vardr.Ama bir ve ayn olduklar iin ayn
zamanda hibir ey yoktur da denilir.Bu mertebenin ad ve alameti, ekli ve sureti, zaman ve-
ya mekan yoktur.Orada ezelle ebed, dn ile yarn ayndr.eytann Hz.Ademe bir dman-
l olmayp Nemrut ile brahim bar ierisindedir.Hz.Musa ile Firavun arasnda sava yok-
tur.nk oklouktan nce teklik, okluktan sonra da yine bir teklik vardr.Bu son vahdet
nemlidir.Daha nemlisi bu dnyadayken o vahdeti kavrayabilmektir.lahi kitaplarn geli
amac tevhiddir.
Nasut alemini de u cmlelerle aklar: Nasut aleminde ayrlk ve gayrlk nce isimlerde
sonrada madde de meydana kt.Ayrlk bazen nefreti bazen de sevgiyi dourdu.Sevgi
parann btne olan aknn yansmas idi.Herkes ikizini severdi.ylede olmas gerekirdi.
Nefret ise ayrlktan dolay oluan benlik duygusunun ykselmesi ve dier paralar ya kk
grmesinden veya mlke dman ortak telakki etmesindendi.Halbuki kibre gerek yoktu, e-
yann hibir deeri olmadndan ve hibir eya kendisinin olmadndan dmanla da ge-
rek yoktu.Herey O btne ve tek e aittir.Dmanlk ta dostlukta Onun iin olmalyd.
Her iki mertebeler grubunu birbirleriyle alaka ve fark ynnden u veciz cmlelerle izah
eder: Lahut alemiyle nasut alemi arasnda uzaklk yoktur.Aralarnda da byk bir fark olma-
yp her ikisi ii ie dokunmutur.Lahuti aleme mecazen yokluk diyecek olursak o icmal, var-
lk alemi ise tafsilidir.Yokluk zet kitap, varlk mufassal kitap, yokluk sade levha, varlk nak
l levhadr.Nakl levhann naklarn silerlerse o levha yokluk alemine, sade levhay nake-
derlerse o levha varlk alemine km olur.Bazen baz naklar silinip deiik naklar ilenir.
Bu bize dnyada deime gibi grnr.Hergn birka kervan varlk aleminden yokluk alemi-
ne gelir.Bir sre kalr.O bu alemde kalrken birka kervan da oktan yokluk aleminin yolunu
tutmutur.te lahut ile nasut alemi arasndaki fark bu kadardr.
1

Vcudun eitli mertebelerde grnnden yola karak onu muhtelif taksimata tabi
tutan bnl Arabi nce vcudu en genel anlamyla e ayrr.Sonradan yapaca daha ileri
blmlemelerinde esas olan bu temel taksim yledir:
1.Bizatihi aynnda mevcud olan (vcud li-zatihi): Bu ancak vcud- mutlaktr.O hibir
eyden hasl olmadndan ona tekaddm eden bir ey bulunamaz.O btn eyann mucidi,
haliki, mukaddiri, mufassl ve mdebbiridir.Hibir kaytla mukayyed deildir.O Hayy, Kay-
yum, Alm, Mridve Kadir olan Allahtr.
2.Allah ile mevcud olan (Mevcud billah): Bu ar krsi semavat- l ve iindekiler, arz ve
onda bulunanlardr.Bu alem aynnda mevcud deildir.Ayrca mucidiyle onun arasnda bir za-
man da yoktur.Bu sebeple biri dierinden ncedir veya sonradr denilemez.O, dnn bu gne
tekaddm gibi vcud ile ncelenmitir ve zamandan mcerrettir.Zira o zamann kendisidir.
Alemin adem oluu bir vakitte deildir.Fakat vehim Hakkn vcuduyla halkn vcudu arasn-
da bir sre olduunu tahayyl etmektedir.
3.nc ey: Bu vcud veya ademle, huds veya kdemle mevsuf olmayan eydir.O
Hakkn ezelilii ile ezelden beraberdir.Hak iin ziyade isnad imkansz olduu gibi zaman ba
kmndan aleme tekaddm ve teahhrde Hak iin imkanszdr.nk alem vcud deildir.
Alem bu nc eyden zahir olmutur.O alemin hakikatlerinin hakikatidir.bnl Arabi buna
heyula, ilk madde, cevher-i ferdin asl, felek-i hayat, cinslerin cinsi, mml ekvan, esma-i
ilahiyye, hakikat- Muhammediyye gibi isimlerde verir.
Bu taksimden sonra bnl Arabi vcudun zahirden batna kma srecini drde ayrarak
anlatr:
1.Vcud- Mutlak: Bu Allahtr.mahiyeti bilinemez, Ona mahiyet bile denemez.
2.Maddeden soyutlanm mevcud: ekil ve suret kabul eden ruhami mufark akllardr.
3.Mekan ve hayyiz kabul eden mevcud: Bu da cirmler ve cisimlerdir.
4.Bizatihi deil bittabia hayyiz kabul edilen mevcud: Bu da arazdr.
2





1
Ycer,Mahmut,Meratibl Vcud Hakknda Risale,MSBE Y.L.Tezi,stanbul,1996,59-63
2
Kl,Mahmut Erol,bnl Arabi,DA,stanbul,1999,c.20,s.501




GENEL
DEERLENDRME
DRTL TASNF YEDL TASNF KIRKLI TASNF
LEM- LHT L TEAYYN 1.Zatl lahiyye
TEAYYN- EVVEL 2.lk Tenezzlt





LEM- CEBERT





TEAYYN- SAN
3.kinci Tenezzlt
4.Uluhiyyet
5.Rahmaniyyet
6.Rububiyyet
7.Malikiyyet
8.Esma ve Sfatn
Nefsiyye
9.Celal simleri
10.Cemal simleri
11.Fiil simleri
a.Celali Fiil smileri
b.Cemali Fiil smileri


















LEM- GAYB










LEM- MELEKT




LEM- ERVAH








LEM- MSAL
12.Alem-i mkan
13.Akll Evvel
14.Ruhul Azam
15.Levhl Azam
16.Krsi
17.Ulvi Ruhlar

18.Mcerred Tabiatlar
19.Hayal
20.Heba
21.Cevherl Ferd
22.Mrekkebat

23.Atlas Felei
24.Zhre Felei
25.Felekl Eflak
26.Sema- Zlal
27.Sema- Mteri
28.Sema- Behram
29.Sema- ems
30.Sema- Zhre
31.Sema- Utarid
32.Sema- Kamer



LEM- EHDET



LEM- NST



LEM- EHDET
33.Kre-i Ate
34.Kre-i Hava
35.Kre-i Su
36.Kre-i Toprak
37.Maden
38.Nebat
39.Hayavan
40.nsanlar Alemi







TENEZZLT-I SEBA
1. Lteayyn Mertebesi:
Bu mertebe srf Zat mertebesidir.Vcud bu mertebede sfat ve vasf bandan ve btn ka-
ytlardan mnezzehtir.Bu mertebeye ehadiyyet mertebesi ismi verilmitir.Bu mertebe Allah
Tealann knh ve hakikatidir; bunun stnde mertebe yoktur.
Teayyn (meydana kma), kaytlanma ve farkl olma manasndadr.La-teayyn meyda-
na kmamak, tenezzl ve tezahr etmemek demektir.Bu mertebe, her eyden bo olma mana-
sna gelen tlak makamdr.
Peygamber Efendimiz (sav) Eya yaratlmazdan nce Allah Teala nerede idi tarznda so-
rulan suale zerinde ve altnda hava bulunmayan mda idi cevabn vermitir.m ince bu
lut manasna gelmekte ise de, stnde ve altnda hava olmayan ifadesiyle onun la-teyyn
mertebesine iaret olduu dnlebilir.
Ahadiyyet Zat tecellisinden ibarettir.Hakkyyet ve halkyyet itibarlarnn hepsinden tecrid
edilmi olarak tecelli eden Zat mertebesidir.Ahadiyyet, isim ve sfatlarn eser ve messirle-
riyle beraber yokluunu isteyen mertebedir.Yani bu mertebede isim, sfat ve onlarn eser ve
messirleri Hakkn Zatnda mstaraktr.Mutlak Zat, isim ve sfatlarn teayynnn asl ve
dayanadr.Bu mertebede Hak Teala kendi kemalatn, kendi zatyla idrak eder.
Allah Tealann Zat ehadiyyetinin ayndr.Onun knhne ne kadm ne de hdis ilim ula-
amaz.Zat itibariyle Onun hakikatine ulalamaz; bilinebilen sadece Zatna ve sfatlarna ait,
rayiha ve eserleridir.Ahadiyyeti, mutlak vcudun, kendisi iin, kendisinde kendisiyle olan te-
cellilerinin ilki olarak tarif edebiliriz.
2. Teayyn-i Evvel:
Bu mertebe Zatn uluhiyyet mertebesine tenezzldr.Bu tenezzl Zatn zuhura meylinin
bir neticesidir.Vcud bu mertebede, kendisindeki sfat veisimleri mcmelen bilir.Sfat bu mer-
tebede kendisinn ayn olduundan, bu ilim, kendi Zatndan olan ilimden ibarettir.Vcud bu
mertebede btn isim, sfat msemma ve mevsuf ile muttasf olduundan Allah isminin mer
tebesidir.Bu mertebede Zat, la-teayynn, taayyn suretiyle zuhur ettii ilk tenezzl mertebesi
dir.Buna birinci taayn, mutlak ilimde derler.Bu mertebe ev edna mertebesidir.nk
bu mertebenin stnde la-teayyn mertebesinden baka bir ey yoktur.Birinci teayyne cebe-
rut alemi ismi de verilmitir.Ceberut alemi Muhammedi hakikatin Zat mertebesinden zuhura
meyl ile tenezzl ettii ilk mertebedir.Bu mertebede eyann hakikat bilkuvve mevcuttur.lk
tecelli vcuda, ilme, nura ve uhuda amildir.lk tecelliye insan- kamilin kalbi olan hakikat-
muhammediyye ismi verilmitir.
Zatn zuhura meylindeki ilk mertebesinde temeyyz yoktur.lim, alim ve malum birdir.
Burada drt isim ve her birinin mazhar tecelli eder.Bu isimler, btn varlklar vcuda getiren
Rahman, her birine ayr zellikler kazandran Rahim, tedbir klan Mdebbir ve eyay
birbirinden ayran Mufassl isimleridir...
3. Teayyn-i Sn:
Vcud ilk teayyn mertebesinde isim ve sfatlarn mcmel olarak bilmekle beraber, bu
isim ve sfatlarnn gerektirdii btn klli ve czi manalarn suretleri ikinci teayyn mer-
tebesinde birbirinden ayrlrlar.Zira isimler ve sfatlar Zata delaleti cihetinden bir, kendilerine
delaleti cihetinden ayr ve mnferiddirler.Vcudun mertebeleri ve onlarn bu tarz deerlendir-
meleri akli veya kefidir, hakiki deildir.Kevni suretlerin hakikatleri olan bu teayynlerden
her birinin gerek kendi zatna ve gerek kendi zatnn benzerlerine asla uuru yoktur.nk on-
larn vcudlar ve temeyyzleri ilmidir; yani bilkuvve mevcud, bilfiil madumdur.
kinci teayyne insan- kamil mertebesi de denir.Kevni hakikatlerin istidatlar, meyda-
na karlm deildir.Bunlara ezeli istidatlar ismi verilmitir.Bu mecl olmayan kabiliyet-
ler Haktan hal lisanyla zuhur taleb etmilerdir.Her isim, Allah Tealann isimlerinden birinde
ilmen mevcuttur.Hereyin zel bir ismi vardr ve o ey istidadn taleb ettii ismin tasarrufu
altndadr.Dnde yine o ismin makamnadr.Hidayet, dalalet, saadet, ekavet, izzet, zillet,
hayat ve memat ite bu isimlerdendir.
Bu ikl mertebe vcud kadim, zaman ve mekan kaytlarndan mnezzehtir.Bu hakikatle
rin kevni mcerred ve mahhas hale tenezzl ile vcud zaman ve mekan kaytlaryla kayt-
lanm olur ki vcudun bu mertebeleri gayriyyet mertebeleridir...
Sfat ve Esma: Btn eyann balangc olan Vcud hayatn ta kendisidir.nk her eyi
harekete getiren Odur.Vcudun eitli mertebelerdeki tecellileri, onun hareketinden gelmekte
dir.Hareket olan yerde hareket ettirende vardr ve O muharrik diridir (Hayy)Vcud hayat ile
muttasf olunca kendi zatn ve nefsini idrak etmesi gerekir.Bu ise Onun zatna olan ilmidir.
limde hayat gibi bir sfattr.Hayat ve ilimle muttasf olan vcudun irade ve kudret
le muttasf olmamas dnlemez.Bu sfatlara semi, basar ve tekvin sfatlarn da ila-
ve edersek vcud bu yedi sfatla mevsuf olmu olur.Btn bunlarn esas hayattr.Sfat is-
min meneidir; nk bir eyde sfat olmazsa, bir isimle isimlendirilemez. Zat sfat ile, sfat
isimle meydana ktndan, isim sfatn,ve sfat Zatn zahiri; zat sfatn, sfatta ismin batn-
dr.
4.Mertebe-i Ervh:
Vcud birinci teayyn ve vahidiyyet mertebesinden sonra, ilmi suretler sebebiyle ruhlar
mertebesine tenezzl eder.Bu mertebede ilmi suretlerden her biri birer basit cevher olarak za-
hir olur.Bu basit cevherlerden her birinin ekli rengi olmad gibi, zaman ve yer ile de mutta-
sf deillerdir.Zira zamanla mekan, cisimde meydana gelir: bunlar ise cisim deildir.Cisim
olmadklarndan yanma ve bozulma da kabul etmez.Bu alemi duyu organlarmzla idrakimiz
ve iaretimiz mmkn deildir.Bu mertebede her bir ruh, kendini ve kendi mislini ve kendi
balangc olan Hakk idrak eder.Elest bezmi bu mertebede vuku bulmutur.Bu mertebe,
ayrlk ve gayriyyetten bir nev zere zatn harite zuhurundan ibarettir.Ruh kendi zatyla
kaim olup, beka hususunda bedene muhta deildir.Mcerredolma cihetinden bedene aykr-
dr.Fakat tedbir ve tasarruf ynnden bedenle alakas vardr.Beden ehadet aleminde ruhun
sureti ve kemalinin mazhardr.
Meleklerin Hakikati: Vcudun insani hakikat mertebesinden tenezzl, yine o mertebe-
de sabit olan Kudret sfatnn mezahiri ile meydana gelir.Kudret de dier sfatlar gibi Hakk
n vcudunun uunatndan olduundan zatnn gayri deildir.Fiiller kevvet ile tezahr edece-
inden ilahi efal de meleklerle meydana kar.lahi kuvvetin ismi peygamber lisannda me
laikedir.Melek kuvvet ve iddet manasnadr ve tabii ve unsuri olmak zere iki ksmdr.
Tabii olnalar Ademe secde ile emrolunmamlardr.Unsuri olanlar anasra mensub ruhlardr
ve Ademe secde ile emrolunmulardr.
blisiin Hakikati: blis Mudill isminin tam mazhardr.Melekler ise Hadi ismin tam
mazharlardrlar.Vahidiyyet mertebesinde bir olan Hadi ve Mudill isimleri, iki zt kuvvet
olarak tezahr eder.te bu iki kuvvetten biri Mudillisminin mazhar olan blistir.blise ba
l bulunan ruhlarn hepsi insanlar idlal ve ivaya memurdurlar.blis akl- klle tabi olmad
iin Allah Teala onu dier kuvvetler arasndan k! nk sen aalklardansn hitabyla
kovdu.
Adem ve Havvann Hakikati: Vcud insani hakikat olan vahidiyet mertebesinden Ruh
lar mertebesine tenezzl ettii zaman marifet meydana gelir.Birisi marifet-i nefs (kendi
zatn ve hakikatn bilmek), ikincisi marifet-i mbdi (mucidini bilmek), ncs mucidi-
ne kar ihtiyac bilmektir.Bu marifet gayriyyeti gerektirir.Bu ruh ruh-u muhammedidir, dier
ruhlar onun ruhunun czleridir.Bu ruh akl- klln suretidir ki o da Ademin hakikatidir.
Havva nefs-i klln suretidir ve akl- evvelin dl-i eyser (sol kaburga kemii) inden meyda
na gelmitir.Bu eitli teayynlerin zuhuru ve eit eit suretlerin meydana gelii akl- kll
ile nes-i klln izdivacndandr.


5. Mertebe-i Alem-i Misal:
Bu mertebede, Zatn harite bir takm latif ekil ve suretlerle zuhurudur.Bu mertebeye
misal alemi denilmesinin sebebi, ruhlar aleminden meydana gelen her bir ferdin, cisimler
aleminde kazanaca surete benzeyen bir suretin bu alemde meydana gelmesidir.Bu suretleri
hayalimizde idrak edebildiimiz iin, buna hayal alemide diyebiliriz.Tasavvuf erbab misal
alemini iki ksmda mtalaa etmilerdir:
a.nsani olan hayali kuvvetler onun idrakinde arttr ve rya ve hayalde meydana kar.Bu
idrak bazen isabet eder, bazen de hata olur.
b.drakte hayal kuvvetinin art olmad alem: Aynada ve baz eylerde grnen suretler
gibi.Misalin bu ksmna misal-i mutlak ve hayal-i munfasldenir.nk bunlar hayali kuv
vetten ayr olarak kendi zatyla mevcuttur.Ruhlarn ceset rengiyle grn bu ksmdandr.
eyhin ruhunun mridine cismani olarak grnmesi gibi...
Misal alemi alem-i ervahn feyzini ehadet alemine ulatran bir vastadr.Ruhlar ile cisim-
ler arasnda bir berzahtr.Bu yzden her iki alemin hkmleri bu alemde toplanmtr.Ruhlara
nisbetle kesif, cisme nisbetle latiftir.Cinler de bu alemdendir.
6. Mertebe-i Alem-i ehadet:
ehadet mertebesi, Zatn harite cisim suretiyle zuhurudur.Bu suretler misal alemi suret-
lerinin aksine olarak blnme, paralanma, yanma, yaralanmaya msaittir.Bu mertebeye e-
hadet alemi denmesi mahedeye ok msait olduundandr.Bu alemde ruh sahibi olmayan
hibir suret yoktur.Zira gerek canl ve cansz varlklarn herbirinin vahidiyyet mertebesinde
sabit hakikatlar vardr ve bu hakikatlar onun mutasarrf ve ruhudur.
3

7. Mertebe-i nsan- Kamil:
Bu Mertebe mutlak vcudun en son tecellisi ve zatn gizlemek iin kld en son perde
dir.Cismani, nurani, vahidiyyet ve vahdet mertebelerini zerinde toplayan bir mertebedir. n-
san- kamil btn ilahi isimlerden ibaret olan ilahi sureti kabule msait bir ekilde yaratl-
mtr.lahi emaneti tamaya ehil olup, ilahi isim ve sfatlarn hkmleri ksmen zahir ol-
mutur.Dier insanlarda ise bu ilahi sfatlarn hkmleri ksmen zahir olur.Allahn ehadet
aleminde tecellisi sfatlar, isimleri fiilleri iledir.nsan- kamil btn alemlerin hlasas olduu
iin, onda zat, sfatlar, isimler ve fiillerin tecellisi toplanmtr.nsan- kamil mertebesindeki
kemal ve zuhur dier mertebelerde mahede edilemez.
4

nsan- kamilin ehdet alemindeki konumunu A.Avni Konuk yle izah etmektedir:
Alem-i ehadet her ne kadr, esma-i ilahiyyenin zuhur-u ahkam ve asarna msaid ise de, ta-
mamiyle mcella bir ayine olmadndan, suret-i ilahiyye onda kemaliyle zahir olmaz. Bina-
analeyh alem-i ehadetten Ademin halk ve zuhuru, onun cilas mesabesinde vaki oldu.mdi
alem, Ademin vcudu ile bir mirat- mcella olduundan Hakk- mutlak onda suret-i ilahiy-
yesini kemali ile mahede buyurur.
5




KAYNAKLAR

1. ERAYDIN,Seluk,Tasavvuf ve Tarikatlar,FAV,stanbul,1994
2. KILI,Mahmut Erol,bnl Arabi,DA,stanbul,1999
3. KONUK,A.Avni,Fususul Hikem Tercme ve erhi,trc.M.Tahral,S.Eraydn,FAV,stanbul,1999
4. YCER,Mahmut,Meratibl Vcud Hakknda Risale,MSBE. Y.L.Tezi,stanbul,1996

3
Eraydn,Seluk,Tasavvuf ve Tarikatlar,FAV,stanbul,1994,223-233
4
Ycer,Mahmut,age,82
5
Konuk,A.Avni,Fususul Hikem Tercme ve erhi,trc.M.Tahral,S.Eraydn,FAV,stanbul,1999,c.1,s.61