MESNEV- ERF

CLT 3
Rahman ve Rahim Allah adiyle
Ey Hak ziys Hsmeddin, u nc defteri de meydana kar. Bir eyin kere yalmas snnettir.
!nc defterde sr hazinelerini a, "zrleri #ir yana at.
$enin kuvvetin Allah kuvvetinden sz %elmekte& Hararetle atan damarlardan de'il.
(u aydn %ne ra', fitille, amukla, ya'la, aydnlanmy)r ya.
*. B"ylece duru duran %"k ku##enin ne ii var, ne dire'i+
,e#rail-in kuvveti mutfaktan de'il, varl' yaratann cemalinden.
Hak A#dl- inin kuvveti de #il ki Hak-tandr. yemekten ta#aktan de'il.
/nlarn cisimlerini nurla da yu'urdular.. )nlar #u yzden ruhu da %etiler, mele'i de.
$en de ulu Allahnn sfatlaryla sfatlandn..Halil-e )ldu'u %i#i sana da ate %l #ahesi haline %eldi.
01. Ey unsurlar, mizacna k"le )lan, #e duy%uyla alt cihet rm )ldu.
Her mizacn mayas anasdr. 2akat senin u mizacn, her merte#eden stn.
$enin mizacn, u yaylm, u %eni lemden #irlik vasfn #ir araya derleyi t)layvermitir.
3e yazk, halkn anlay sahas ek dar.. halkn havsalas y)k+
2akat ey Hak ziys, reyindeki isa#et ve kudret, ) kadar #yktr ki helvan, taa #ile #)'az verir.

0*. 4ur da', tecelliye u'raynca #)'azland, ara iti, hatt ) ara#a tahamml edemedi de
5arld, zerre zerre )ldu. Hi da'n deve %i#i )ynad'n %"rdnz m6
Herkes, herkese #ir l)kma #ir ey vere#ilir ama, #)'az #a'lamak, ancak Allah iidir.
Allah, cisme de #)'az verir, ruha da. Her uzvuna ayr, ayr #)'az #a'lar.
2akat #u ihsan, kendini ululu'a verdi'in, k"tlkten ve hileden arnd'n vakit yaar da

71. $en de adiahn srrn kimseye s"ylemez, ekeri sine'e sunamazsn.
8luluk ara#n ) adamn kula' ier ki s9sen %i#i yzlerce dili )ldu'u halde dilsizdir.
Allahnn l9tfu, su isin de yzlerce )t #itirsin diye t)ra'a da #)'az ihsan eder.
$)nra t)raktan yaratlan mahl9klara #)'az verir, dudak verir.. )nlar da aray t)raktan #iten )tlar
)tlarlar.
Hayvan, )t yedi de semirdi mi.. insana %da )lur, )rtadan kalkar.
7*. 2akat t)rak da, ruh kt, insan %"rten ayrld m insan yeyi s"mrr.
:erreler %"rdm; Hesi a'zlarn amlar, %dalarn s"ylesem s"z uzar %ider.
5araklarn %das )nun kereminden& dallara dad, )nun umumi ve mil l9tfu.
Rzklarn rzkn ) vermekte. Bu'day, rzksz nasl #a %"sterir, #iter6
Bu s"zn s)nu %elmez. Ben, #ir mikdarn s"yledim, "#rlerini sen anlayver.
<1. Bil ki #tn lem yiyen ve yenenden i#arettir. Hak-la #ki )lanlar da Hakk-a y"nelmi ve Hakk-n mak#ul
)lmu #il.
Bu lem de daima nere u'ray durur, #u lemdekiler de. / lemle ) leme %idenlerse daim= ve e#ed=dir.
Bu lemin de s)nu y)ktur, #u leme k )lanlarn da. / lem ehliyse e#ed= ve #ir aradadr.
>erem )na derler ki insan, kendisini e#ed= klacak #hayat kendisine versin.
>erem sahi#i, ?Bkyt@us slihatA n ta kendisidir. 5zlerce fetten, tehlikeden k)rkudan kurtulmutur.
<*. /nlar, #inlerce kii )lsalar yine #ir kiiden fazla de'ildirler.Hayallere kalanlar %i#i say dnmezler ki.
5iyenle yenenin #)'az, %rtla' var& %alile ma'l9#un akl reyi.
Allah adalet assna #)'az verdi de ) kadar s)alar, ) kadar ileri yedi.
Byle )ldu'u halde ) yemeden semirmedi, imedi. 5eyii de hayvan yeyii de'ildi, kendisi de hayvan de'il.
Allah her d)'an hayali yesin diye yakna da, asya verdi'i %i#i #)'az verdi.
C1. Dyan %i#i maaninin de #)'az vardr& Eaaniyi rzklandran da Allahdr.
Balktan aya kadar mahl9kattan hi#iri y)ktur ki %day ekecek, yiyecek a'z )lmasn.
3efsin #)'az vesveseden #)ald m ululuk vahyine k)nuk )lur.
FAklla %"nln #)'aznda fikir kalmad m midenin hazmna muhta )lmayan #akir rzk #ulur.
2akat #il ki #unun art mizac te#dil etmektir. Gnk k"tlerin "lm k"t mizatandr.
Hnsann mizac t)rak yemeye alrsa ren%i sararr, k"tleir. Hnsan hastalanr, dkn #ir hale %elir.
C*. 2akat k"t mizac de'iirse k"tl' %ider, yz ra' %i#i arlar.
Iad, st emer )cu'unu trl, trl nimetlerden %dalandrr.
Ama )'unu memeden kesti mi )na yzlerce #ahelerin, #)stanlarn y)lunu aar.
Gnk meme, ) zayf )cuk iin #inlerce nimetlerin, #inlerce yemeklerin, #inlerce ekmeklerin hica#dr.
Hulsa yaamamz, stten kesilmemize #a'ldr. $en de yava, yava kendini %dadan kesmeye al
vesselm.
*1. Hnsan, ana karnndayken kan emer, varl' kanladr, #edenin nesi kanla vcut #ulur.
>andan kesilince %das st )lur, stten kesilince l)kma yeme'e #alar.
J)kmadan kesildi mi J)kman kesilir, %izli matl9#a tali )lur.
Ana karnndaki )cu'a #irisi dese ki; Iarda ek dz%n, ek %zel #ir lem var&
B)yuna, enine %eni #ir yeryz& )rada nice nimetler var, nice s)nsuz yiyecek eyler.
**. Ia'lar ,denizler, )valar, #)stanlar, #a'lar, ayrlar&
Kek yksek, ziyadar #ir %"kyz& %ne,ay ', yzlerce sha yldz.
5ldzdan, )yrazdan, d)'udan, #atdan esen yeller& #a'lar #aheler %elin %i#i sslenmekte, #ezenmekte.
/ lemdeki alacak eyler anlatlamaz ki& sen, neden #u kakaranlk yerde mihnetler iindesin6
Bu darack armhta kan yemektesin. hais iinde, islikler iinde, skntlar iindesin.
L1. G)cuk, kendi haline #ak #unlar inkr eder, #u elilikten yz evirir, kfir )lur.
/lmayacak ey, hileden, yalandan #aka #ir ey de'il, der. >"r adamn vehmi, #unu anlamaktan ne kadar
uzak+
Buna #enzer #ir ey %"rmedi'i iin mnkir idraki #unu da kavramaz.
Hte cihandaki halk da #una #enzer. A#dl, )nlara "#r lemden #ahsetti mi,
?Bu dnya kakaranlk, dadarack #ir kuyudur& #u kuyunun dnda renksiz, k)kusuz #ir lem varA dedi
mi.

L*. Bu s"z )nlarn hi#irinin kula'na %irmez.
Gnk #u dnya tamah, kuvvetli ve #yk yerdedir.
4amah, kula'a #ir ey duyurmaz. Marez, %"z kaar adama #ir ey anlatmaz.
3itekim ) ana karnndaki )cuk da kana tamah etti'inden, ) aa'lk yurtlara kan, )nun %das )ldu'undan.
4amah )na #u leme s"z duyurmaz. Bedendeki kan, %"nlne sevdirir.
F$ende #u lemin %zelli'ine tamah etmektesin de #u tamah, ) e#ed= lemin %zelli'ine erde )luy)r.
FMururla d)d)lu )lan #u hayatn zevki seni d)'ruluk hayatndan uzaklatrmakta.
FHyi #il ki tamah seni k"r eder& he y)k. $enden yak=n "rter.
F4amah yznden Hak, sana #tl %"rnr&tamah yznden sende yzlerce k"rlkler artar durur.
FI)'rular %i#i tamahtan ekinde aya'n ) ei'in stne #as.
F/ kadan %irdin mi kurtulursun. Mamdan da darya ayak atm )lursun needen de.
F,an %"zn aydnlanr Hakk- %"rr. kfr karanl'ndan kurtulur, din nuru kesilir.
FErlerin "'dn canla, #ala dinle de k)rkudan kurtulu emniyete eri.

Hrslarndan fil yavrularn yiyenler ve yemeyin diyenin "'dn
dinlemeyenler
Bilmem iittin mi6 Akll, #ir adam, Hindistan- da d)stlarndan iki kiinin
N1. 8zak #ir seferden %eldiklerini, a ve lak #ir halde #ulunduklarn %"rd.
Bil%iden d)'ma merhameti c)u ? H) %eldinizA dedi, %ller %i#i ald.
?Biliy)rum& karnnz #)m#), ek asnz. Alktan deta >er#el-ya dmsnz, #u yzden #tn
mihnetlere u'ramsnz.
2akat d)stlar, aman Allah iin )lsun sakn fil yavrusu yemeyin.
(imdi %idece'iniz y)lda filler vardr& #enim "'dm can@ %"nlden dinleyin.
N*. 5)lunuzdaki fil yavrularn avlamak istersiniz. Bu %"nlnze ek h) %elir.
/nlar ek kuvvetsiz. Kek ltif ve semizdir. 2akat analar usudadr, )nlar k)rur.
5avrusunun ardndan feryad@ fi%an ederek yz fersah y)l yrr, evldn arar durur.
H)rtumundan ateler saar, dumanlar savurur. 5avrularna merhameti )ktur. $akn ha yavrularn
avlamaynA dedi.
5avrum, veliler de Allah )cuklardr. /nlar )rtada )lsun, )lmasn&Allah, mallarn, canlarn k)rur, )nlarn
ahvalinden ha#erdardr.
O1. $akn n)ksanlarn #ulu aleyhlerine %y#et etme. /nlar iin kin %den, )nlarn "cn alan Allah-dr.
Allah dedi ki ; Bu veliler #enim )cuklarmdr. Marilik lemindedirler, eleri y)ktur. 3e ileri vardr, ne
%leri.
Halk imtihan iin h)r ve yetim %"rnrler. 2akat hakikatte d)stlar da #enim, nedimleri de.
Hesi de #enim k)rumama arka vermitir. $anki )nlar, #enim czlerimdir.
$akn, sakn+ Bunlar #enim hrka %iyenlerimdir.Binlerce kii arasnda yz #inlerce kiidirler, fakat yine de
hesi #ir vcuttur.A
O*. Byle )lmasayd #ir tek Eusa, #ir tek s)a ile 2iravun-un altn stne %etire#ilir miydi6
Byle )lmasayd 3uh, #ir #eddua ile d)'uyu #aty sulara %ark ede#ilir miydi6
Hhsan ve kerem sahi#i J9t, zlimlerin ehirlerini erian eyleye#ilir, yerlere #atra#ilir miydi6
,ennete #enzeyen ehirleri >arasu Iiclesi )ldu. Mit de %"r.
Bu >arasu (am tarafndadr. >uds-e %iderken y)lda %"rrsn.
P1. Hakk-a taan yz #inlerce ey%am#er yznden her devirde nice azalar )ldu.
$"ylesem uzun srer. ,i'erde ne )luy)r ki6 Ia'lar #ile kan kesilir.
Ia'lar kan kesilir de s)nra yine d)nar, kalr. $en #u kan )luu %"rmezsin, nk k"rsn, k"tsn& #u
%"rten ne kadar uzaksn+
Bu k"r, ne alacak ey k"rdr. uza' %"rr, %"z de keskin. 2akat yalnz devedeki yk %"rr.
Hnsan hrsndan her eyi kldan kla %"rr, #ilir ama )ynay salnmasnda hayr y)ktur, #u )ynay erle
d)ludur.
P*. Benli'ini kracak yerde )yna, saln da ehvet yarasnn stndeki amu'u ek, k)ar.
Erler, meydanda )ynar, d)lanr, kendi kanlar iinde raksederler.
Qarlklarndan kurtuldular m ellerini arar& n)ksanlarndan ayrldlar m raksa %irerler.
Gal%clar, ilerinden def alar& denizler, )nlarn c)kunlu'unu %"r k"rr.
$en %"rmezsin ama )nlarn %ayretinden yaraklar #ile dallarn stnde el rar.
011. Iallarn el rn %"rmy)rsun de'il mi6 Buna can kula' %erek& ten kula'yla duyulmaz ki.
Ba kula'n alaya, yalana, d)lana kaa da aydn can ehrini %"r.
Euhammed-in kula', s"zlerin i yzn duyar. Allah, )na >uran da ? >ula'n ta kendisiA der.
Bu ey%am#er #atan#aa kulaktr, %"zdr. /nun merhameti stninedir, #iz de )nun st emer )cuklaryz.
Bu s"zn s)nu %elmez. $en yine ) fil hikyesine d"n, yine ) hikyeye #ala da )nu anlat.
2il yavrularna d)kunanlar hikyesinin s)nu
01*. 2il )nlarn her #irinin a'zlarn k)klamakta& hesinin midelerinin etrafn da d"n d)lamakta.
5avrusunu kim ke#a edi yemise, #ularak "c alma'a, kuvvetini %"stermeye almaktayd.
$en de Allah kullarnn etlerini yemekte, )nlarn aleyhinde #ulunu %nah kazanmaktasn.
>endinize %elin, sizin a'znz k)klayan da Allahdr. I)'rudan #aka kim cann kurtara#ilir6
Bir adamn ka#irde a'zn k)klayan Enker, yahut 3ekir )lursa yazklar )lsun ) acma'a de'er kiiye+

001. / ulu meleklerden ne a'zn %izlemeye imkn var, ne %zel k)kularla iyi #ir hale %etirmeye are.
Eezara %irene, )nlara yaltaklanmak mmkn de'il. akl, fikir iin hileye samaya y)l y)k+
$ama saan s"yleyen adamn #ana %rzleri iner, eneleri #atar.
Azrail-in s)asn, demirini %"znle %"rmy)rsan %rznn eserine #ak+
Baz zamanlar suret #akmndan da %"rnr de )nun iin yalnz hasta, #unu anlar, duyar.
00*. / hasta, d)stlar, der. #u teenin stnde duran kl nedir ki6
Iinleyenler de ? Biz "yle #ir ey %"rmy)ruz . Bu, hayalden i#aretA derler . Hal#uki ne hayali6 M"me
zaman #u+
3e hayali #u6 Bu aa'lk felek #ile #unun k)rkusuyla hayal haline %eldi. Blm haline %elen hastann
"nnde %rzlerle kllar his lemine %irdiler.
/, #u kllarn )na ekildi'ini %"rr. 2akat )ndan #aka dmann %"z de #a'ldr, d)stun %"z de&
#unlar %"ren y)ktur.
071. Inya hrs %itti de ) yzden hastann %"z kuvvetlendi. %"z, kan d"kme zaman aydnland.
>i#rinin, hmnn yznden %"z, vakitsiz "ten h)r)za d"nd.
Qakitsiz an alan, vakitsiz "ten h)r)zun #an kesmek vacitir.
Her an, cannn #ir cz- "lm halindedir. Her an can verme zamanndadr. ,an verme nnda imann %"r,
%"zet+
Bmrn, altn kesesine #enzer, %eceyle %ndz de ara sayan adamdr.
07*. Bilmeden, anlamadan sayar durur, nihayet kese #)alr, ay tutulur.
Ia'dan alsan da yerine k)ymasan da' #ile yerin de kalmaz, y)k )lur %ider.
(u halde her an yerine karlk k)y ki; ? $ecde et de yaklaA yetinin maksad neyse #ulasn.
Btn ilere #"yle alma, dindeki iten #aka i iin savama.
$)nra s)nunda tamamlamadan %ei %idersin.Hlerin s)na ermez, ekme'in de ham kalr.
0<1. / mezarn lhdini yama ii tala, tahtayla, kilimle, keeyle )lmaz.
>endine %"nlde #ir mezar kazman, )nun #enli'inin "nnde #u #enli'i %"rmen %erektir.
/nun t)ra' )lman, %amna %"mlmen lzm ki nefesin, nefesinden yardmlara nail )lsun, nefesin kutlu ve
tesirli #ir hale %elsin .
Eezara tr#e yamak, stne ku##e kurmak, mna sahilerine mak#ul de'ildir.
Bir #ak da %"r, diri iken atlaslara #rnen kiinin akln ) iekler, ) atlaslar hi fazlalatrr, )nun reyine
isa#et verir mi6
0<*. ,an Enker ve 3ekir-in aza#na u'ram, %aml %"nlnde de %am akreleri yer tutmutur.
:hirini sslemi, slemi ama ii dncelerden feryatlara dm.
Baka #irini de %"rrsn ki eski el#iseler %iyinmi ama ) k"hne li#aslar iinde kama #enzer, s"z de eker
%i#idir.
2il hikyesine d"n, "'tnn "'d
B't dedi ki ? Bu "'dm tutun da %"nlnz, cannz #ellara dmesin.
/tlara, yaraklara kaani )lun, fil yavrularn avlamaya varmayn.
0C1. Ben #)ynumdaki "'t #)rcumu "dedim. B'd tutann s)nu, ancak kutluluktur.
Ben, sizi nedametlerden kurtarmak iin elili'imi yatm.
>endinize %elin, sakn tamah y)lunuzu urmasn. 4amah, yaraklarnz ta k"knden s"ker, karr.A
Bunlar s"yleyi ?Haydi, hayra karA diyerek )nlar u'urlad, selmetledi,%itti. /nlar, y)lda ktl'a dtler,
susuzluklar artka artt.
Anszn y)lda yeni d)'mu %zel #ir fil yavrusu %"rdler.
0C*. $arh) kurtlar %i#i #ana tler. /nu tertemiz yeyi #u iten ellerini ykadlar.
5)ldalarndan #iri, )nlara "'t verdi, ) adamn "'d hatrndayd.
Bu s"z, adamn ) fili ke#a edi yemesine mni )ldu. Eski ve tecr#e %"rm akl, sana yeni #ir #aht
#a'lar.
/nlar fil yavrusunu yeyi yattlar, uyudular. / a adamsa sry #ekleyen )#an %i#i uyankt.
Birden#ire #akt ki kz%n #ir fil ka%eldi. Bnce ) %"zetleyene %eli att.
0*1. A'zn kere k)klad. 2akat )ndan hi#ir k"t k)ku %elmedi.
Birka kere etrafn da d"n d)laarak %itti./ iri fil, adama hi d)kunmad.
8yuyanlarn hesinin a'zlarn k)klad, hesinden de k)ku ald.
5avrusunu ke#a edi yiyenleri hemencecik aralad "ldrd.
/ anda hesini de #irer ,#irer araly)r, )nlardan hi de rkmy)rdu.
0**. /nlarn her #irini havaya kaldr yere vurarak aralamaktayd.
Ey halkn kann emen, #u iten uzakla, halkn kan seni savaa drmesin.
Bil ki halkn mal kan demektir. Gnk mal %le, kuvvetle almayla ele %eer.
/ fil yavrularnn analar kan %der, fil yavrusu yiyenden " alr, "ldrr.
Ey rvet alan, sen fil yavrusu yemektesin. $ana dman )lan fil, k"kn kazr, seni mahveder.
0L1. Hilelere saan k)ku, rsvay etti. 2il yavrusunun k)kusunu #ilir.
Hak k)kusunu 5emen-den duyan #endeki #tl k)kuyu nasl )lurda duymaz6
Eustafa, ta uzak y)l dan k)ku alr da a'zmzda ki %zel k)kuyu nasl almaz6
Iuyar, duyar ama yzmze urmaz, "rter.Hyi k)ku da %"klere kar, k"t k)ku da.
$en uyuyu durursun, ) haram k)ku ise u yeil %"kyzne uru durur.
0L*. $eni irkin nefeslerine y)lda )lu felekte k)kular alanlara kadar %ider.
>i#ir, hrs, ehvet k)kusu, s"z s"ylerken s)'an %i#i k)kar.
5emin eder de ?Ben )nlar ne zaman yedim6$)'andan da ekinmekteyim, sarmsaktan daA dersen
/ yalan yemini ederken nefesin, k)vuculukeder.
>)kusu seninle #era#er )turanlarn dima'na vurur.
/ k)ku yznden dualar reddedilir. / k"t kal#, s"zle kendisini %"sterir.
0N1. / duaya ? $esinizi kesinA ceva# %elir. Her az%nn cezas )nu k)van s)adr.
2akat s"zn e'ri, "zn d)'ru )lursa ) s"z e'rili'i, Allahya mak#uldr.

I)stlarn hatas, ya#anclarn d)'rusundan daha iyidir.
/ d)'ru s"zl Bill, ezan )kurken ?Hayy alessel, Hayy alelfelh@ Haydin namaza, Haydin felhaA
cmlelerindeki ? Hayy@ haydinA kelimesini ?HeyyiA diye )kurdu.
3ihayet Key%am#er-e dediler ki; ? 5a Resulllh, #ina yeni kuruluy)r. Bu hata, hi de d)'ru de'il.
Ey Allah ha#ercisi, ey Allah resul, ey Allah meydannn tek #inicisi, daha fasih #ir mezzin %etir.
0N*. Iin daha yeni kurulur, d)'ruluk dzenlik daha yeni meydana %elirken ? Hayy alelfelhA- yanl )kumak
aytr.
Key%am#er-in hiddeti c)tu. Mizli inayetlerden #ir iki remiz s"yleyi dedi ki ;
?Ey aa'lk adamlar, Allah yannda Bill-in Heyyi-si yzlerce hadan, hdan, yzlerce dedik)dudan iyidir.
Hi )k kartrmayn da srrnz amayaym, "nnz, s)nunuzu s"ylemeyeyim.A
Her duada %zel #ir nefese sahi de'ilsen yr, "z s"z d)'ru kardelerden dua ist
Eusa aleyhisselm-a, Beni %nah etmedi'in a'zla a'r diye vahiy
%elmesi
0O1. Allah, ? Ey Eusa, #ana su etmedi'in, k"t s"ylemedi'in #ir a'zla s'n, dua etA dedi.
Eusa, ?Bende ) a'z y)k deyince Allah, ? Bakasnn a'zyla dua etA
Bakasnn a'zyla nasl %nah ede#ilirsin6 5ara##i diye #akasnn a'zyla a'rA #uyurdu.
$en de "yle muamelede #ulun ki a'zlar, %ece %ndz sana dua edi dursunlar.
Mnah etmedi'im a'z, #akasnn "zrler dileyen a'zdr.
0O*. 5ahut da kendi a'zn temizle, ruhunu evik #ir hale %etir.
Gnk Allah ad temizdir, temizlik %eldi mi islik, lsn rtsn t)arlay %ider.
:tlar, ztlardan kaar. :iy arlad m %ece kalmaz.
A'za temiz #ir ad %elince de ne islik kalr, ne %amlar, kederler.
5alvarrm Allah demesi, Hakk-n Je##eyk demesinin ta kendisidir
Birisi her %ece Allah der durur, #u zikrinden a'z tatllar, zevk alrd.
0P1. (eytan ?Ey )k s"z s"yleyen, #unca Allah demene karlk )nun Je##eyk demesi nerde6
Allah tahtndan #ir ceva %elmiy)r.B"yle utanmadan, sklmadan ne vakte dek Allah deyi duracaksnA dedi.
Adamn %"nl krld, #an yere k)ydu, yatt. Ryada yeiller %iyinmi Hzr- %"rd.
Hzr ? >endine %el, niin zikri #raktn, a'rd'n addan nasl usandn, zikrinden nasl iman )ldun6A dedi.
Adam, ceva )larak ?Je##eyk sesi %elmiy)r, kadan srlece'imden k)rkuy)rumA deyince
0P*. HzrA $enin ) Allah demen, #izim Je##eyk dememizdir. $enin ) niyazn derde dmen, yan yaklman,
#izim ha#erci avuumuzdur.
$enin hilelere dmen, areler araman, seni kendimize ekmemizden, aya'n "zmemizdendir.
>)rkun da #izim l9tfumuzun kemendidir, akn da.Her 5ara##i demende #izim, efendim, #uyur dememiz
%izliA dedi.
Bil%isiz adamn can, #u duadan uzaktr. Gnk 5ara##i demesine izin y)k ki+
:arara, ziyana u'raynca Allah-ya szlanmasn diye a'znda da kilit var, %"nlnde de. A'z da #a'l, %"nl
de.
711. 2iravun-a yzlerce mal, mlk verdi, ) da nihayet ululuk, #yklk dvasna %iriti.
/ k"t yaradll, Hakk-a szlanmasn diye "mrnde #a a'rs #ile %"rmedi.
Allah, )na #tn dnya mlkn verdi de dert, elem, keder vermedi.
Iert, Allah-y %izlice a'rmana se#e )ldu'undan #tn dnya malndan ye'dir.
Iertsiz dua s)'uktur, #ir eye yaramaz. Iertli dua ve niyaz, %"nlden, aktan %elir.
71*. / %izlice niyazn, ) "n s)nu anman y)k mu6
Hte sf, halis ve hznl dua )dur. ?Ey Allahm ey feryadma erien, ey yardmcmA demendir.
Allah y)lunda k"e'in sesi #ile Allah cez#esiyledir. Gnk Allah-ya her y"nelen, #ir y)l kesicinin esiridir.
Esha# >ehf-in k"e'i %i#i& is eyden kurtulunca adiahlar s)frasnn #ana )turdu.
Ea'arann "nnde kyamete kadar da'arcksz,
hey#esiz rifcesine rahmet l)kmasn, rahmet suyunu yeyi imekte.
701. 3ice k"ek )stuna #rnm adsz sansz kiiler var ki erde ardnda arasz kalmazlar.
/'ul, #u ara, iin can ver. $avasz, sa#rsz yenme )lur mu hi6
Bunun iin sa#r % #ir ey de'ildir. $a#ret, sa#r, %lklerin, skntlarn anahtardr.
Bu usudan sa#r ve ihtiyat etmeksizin kimse kurtulmad. $a#r da ihtiyatn eli aya'dr.
Hhtiyatta #ulun, #u zehirli )tu yeme. Hhtiyata riayet, ey%am#erlerin kuvvetinden, nurundandr.
70*. Her yelden )ynay duran samandr. Ia', hi yele ehemmiyet verir mi6
Her yanda #ir %ulya#ani, seni a'rr, ?>arde, %el, y)l istiy)rsan ite #urackta.
5)lda, sana y)l %"stereyim, y)ldan )laym. Bu ince y)lda #en sana klavuzumA der.
2akat ne klavuzdur ), ne de y)l #ilir. 5usuf, ) kurt huylunun yanna az var+
Hhtiyat )na derler ki seni #u dnyann ya'l, #all eyleri, #u lemin tuzaklar, hileleri aldatmasn.

771. Gnk #u lemin ne tad vard, ne tuzu. $ihir )kur da kula'na fler durur.
?Ey nur %i#i aaydn adam, ev senin sen de #enimsinA der.
Hhtiyat )na derler ki ?Eidem d)l%un t)kumA,yahut ?Hastaym, #u mezardan hastalandmA,
5hut ? Bam a'ry)r, sen #unu %eirmeye #akA yahut da ? Benim daymn )'lu a'rd, davetliyimA deyi
#andan savasn.
Gnk #ir er#eti #ile zehirlerle sunar, tatls vcudunda yaralar, #ereler meydana %etirir.
77*. $ana elli, altm #ile verse ey #alk, ) verdi'i ey , )ltada ettir.
Qerdi, farz edelim, fakat ) hile#az nereden verecek6 Hile#azn s"z rm cevizdir.
/nun %rlts akln alr, #eynini altst eder.5z #inlerce akl #ile #ir ula saymaz.
I)stun, kesendir, hurcundur, Ramin-sen Qise-den #akasn arama.
Qise de sensin, mukun da sen. Bu zhiri eylerin hesi sana fettir.

7<1. Hhtiyat )na derler ki seni davet ettiler mi #unlar, #enim sarh)um #unlar #enim d)stum, #eni seviy)rlar,
#eni istiy)rlar demeyesin.
Iavetlerini, kulara alnan slk #il. Avc, usuda %izlidir de ku %i#i "rter durur.
Bnne de seslenen, "ten, 'ran #udur zannn vermek iin #ir "l ku k)ymu.
>ular& )nu kendi cinsinden san t)lanrlar. / da )nlarn derilerini yzer.
Ancak Allah han%i kua ihtiyat ve ted#ir duy%usu vermise ) ku ) taneye, ) tuza'a aldan %elmez.
7<*. Hhtiyatszlk, ted#irsizlik, imanlktan i#arettir. Bunu anlatan u hikayeyi de dinle.
>"ylnn ehirliyi aldat yalancktan ve #ir)k srarla k"ye a'rmas
>arde, eskiden #ir ehirliye k"ylnn tankl' vard.
>"yl, ehre %eldike ehirlinin mahallesine adr kurar, evine kurulu )tururdu.
Hki ay, ay )na k)nuk )lur, dkkanna %eer )turur, s)frasna "kerdi.
(ehirli, k"ylnn ne ihtiyac varsa #edavaya yerine %etirir, dzer k)ard.
7C1. >"yl #ir %n yzn ehirliye d"nd de dedi ki; ?A efendim, sen hi k"ye %elmez, hi seyre seyrana
kmaz msn6
Allah akna )lsun #tn )'ullarn %etir. (imdi tam %l mevsimi, ilk#ahar.
5ahut da yazn meyve zaman %el de hizmetine kemer kuanaym.
$)yunu s)unu, )luk )cu'unu,akra#alarn %etir, k"ymzde , d"rt ay kal.
Bahar a'nda k"y ek h) )lur, ayrlk, imenlik, %"nle ferah veren %"nl eken llelik kesilirA
7C*. (ehirli, #andan savmak iin )na vaatte #ulundu, vaadinin stnden de sekiz yl %eti.
>"yl, her yl ? 3e vakit %eleceksin. > %eli attA der,
/ da ? Bu yl filan yerden k)nuk %eldi.
Esaade edin de %elecek yl, iten, %ten kurtulursam %elirimA der,
>"yl ? Ailem, ey kerem sahi#i, )lu'unu, )cu'unu #ekleyi duruy)rA diye karlk verirdi.
7*1. Her yl leylek %elince k"yl de %elir, ehirlinin evine k)nard.
(ehirli, her yl altnndan, malndan k"ylye harceder, )nun stne kanat %ererdi.
3ihayet s)n defa ) yi'it k"yl, tam ay ehirliye misafir )ldu./ da, )na sa#ah akam s)fra yayd, yedirdi,
iirdi.
>"yl, utan yine ? Efendim, ka keredir vadettin, #eni ka kere #eni ka keredir aldattn #u, niceyedir6A
dedi.
(ehirli dedi ki; ? ,anm da, #edenim de #ulumay isteyi duruy)r ama her hareket, )nun takdiriyle.
7**. Hnsan yelkenli %emiye #enzer. Rz%r estiren #akalm )nu ne yana srecek6A
>"yl, yine ehirliye andlar vererek ? Ey kerem sahi#i, )lu'unu )cu'unu al, %el de ikram %"rA deyi.
Elini tuttu. ! kere and verdi, ? Allah iin )lsun %ayret et, tez %elA dedi.
Bunun stne )n yl %eti. Her yl #"yle lflar eder, tatl tatl vaatlerde #ulunurdu.
(ehirlinin )cuklar ?Ba#a ay da sefer eder, #ulut da %"l%e de.
7L1. >"yl #unca hakkn %eti. /nun iin nice zahmetler ektin.
/ da, sen )na k)nuk )lasn da hi )lmazsa #u haklarn #ir ksmn )lsun "demek ister.
Bize, )nu kandrn, k"ye %etirin diye %izlice #ir )k ricalarda #ulunduA dediler.
(ehirli dedi ki; ?5avrucu'um, d)'ru ama iyilik etti'in kiinin errinden sakn demiler.
I)stluk, s)n demdedir. >)rkarm ki #ir ey )lur da t)hum #)zulurA
7L*. $)h#et vardr, keskin #ir klca #enzer, #)stan, ekini k %i#i kesi #ier.
$)h#et vardr, ilk#ahar %i#idir. Her taraf yaar, saysz meyveler verir.
Hhtiyat ve ted#ir )na derler ki k"t zann %ideresin, ka k"tlklerden kurtulasn.
Key%am#er, ? 4ed#ir sui zandrA dedi. A #)#)'az, her adm #ir tuzak #il.
$ahrann yz dmdz ve %enitir ama her admda #ir tuzak var, kstaha k)may #rak.
7N1. Ia' keisi ?3erde tuzak6A diye k)ar, fakat yrd m tuza'a der, #)'azndan yakalanr.
3erde tuzak diy)rdun ya, ite #urackta,#ak da %"r./vay %"rdn ama tuza' %"rmedin.
A akn, ayrlkta tuzak, usu ve avc )lmadka kuyruk mu )lur6
Bu yere kstaha %elenlerin kemiklerini, kellelerini %"r+
Ey seilmi kii, mezarl'a var da )nlarn kemiklerine #alarndan %eenleri s)r+

7N*. / k"r sarh)lara #ak da aldan kuyusuna #a aa' nasl dtler, aka %"r+
M"zn varsa k"rcesine %elme, %"zn y)ksa eline #ir s)a al.
4ed#ir ve ihtiyat s)an y)ksa #ir %"zly klavuz edin.
4ed#ir ve ihtiyat s)an y)ksa klavuzsuz her y)lun #anda durma.
>"rn adm atmas %i#i ihtiyatla adm at da aya'n kuyudan da kurtulsun, k"ekten de.
7O1. >"r, #ir kazaya u'ramayaym diye titreye, titreye k)rkar ve ihtiyatl adm atar.
Ey dumandan ka atee den& l)kma ararken ylan-a l)kma )lan,
$e#a-llar ve nimetten azmalar
$e#a halknn macerasn )kumadn m6 Belki de )kudun... )kudun ama sesten #aka #ir ey duymadn.
/ da', sesi anlamaz ki.. da'n akl mnaya %idemez ki.
Ia', aklsz, kulaksz ses verir durur. 2akat sen sustun mu ) da susar.
7O*. Allah $e#a-llara ek #yk #ir %enilik ve rahatlk verdi, yz #inlerce k"k, hayvan ve #a' ihsan etti.
/ k"t yaradll adamlar #una kretmediler. Qefada k"ekten de aa' )ldular.
>"e'e #ir kadan #ir l)kma ekmek verilse ) kaya #a'lanr, hizmetkr )lur.
>aya #eki kesilir. /na eziyet edilse yiyece'i lykyla verilmese #ile ) kay #rakmaz.
/rada karar eder, #aka #ir kaya %itmez.
7P1. /raya #ir %ari k"ek %else )radaki k"ekler, )nu %ece %ndz tedi#ederler.
Hlk k)na'na %it. /radan nimetlendin, ) nimetin hakk, %"nln )raya rehin etmendir derler.
5erine %it, ) nimetin hakkn #undan fazla terketme diye )nu srrlar.
$en de %"nl ve %"nl ehlinin kasndan #ir hayli #hayat itin, %"zlerin ald.
,ann, ehlin diller %"nlnden nice kr, vecit ve kendinden %ei %dalar yedi.
7P*. $)nra da yine hrs yznden #u kay #raktn, hrs yznden her dkknn etrafnda d"n
d)lamadasn.
/ "mle'i ya'l ihsan sahilerinin kasna, arda kalasca #ir tirit iin k)u duruy)rsun.
Bil ki can, asl #urada ya'lanr, mitsiz #ir hle denin ii #urada dzelir.
Hastalarn, duasyla ifa dilemek, ifa #ulmak iin her sa#ah Hsa
aleyhisselam-n i#adet etti'i yerin kasna t)lanmalar
Hsa-nn i#adet yeri, %"nl ehlinin s)frasdr. >endine %el, kendine ey derde mtel, sakn #u kay
#rakma.
Halk her taraftan t)lanr, k"r, )lak, k"trm, t)al& hesi.
<11. $a#ahleyin Hsa-nn i#adet etti'i yerin kasna %elir, )nun nefesiyle illetten kurtulmay umarak #ekleirdi.
Hsa, ) %zel %idili, evradn #itirince kuluk a' dar kar.
:ayf, erian #ir )k dertlinin ifa midiyle kaya )turu #ekleti'ini %"rr.
Iua ederde ? Allah, heinizin muradn verdi,
maksatlarnza eritiniz.
(imdilik illetsiz zahmetsiz yryn, Allahnn yar%lama ve kerem etmesine d)'rulunA der.
<1*. Hesi ayaklara #a'l develere #enzerken himmet edi #a'larn "zer.
/nlar da hemencecik shhat #ulu )nun duasyla neelenerek yrr %iderlerdi.
$en de #unca fetlere u'radn, hesinden tecr#eler %"rdn& adiah mereli erlerden shhat #uldun.
4)all'n ka kere dzeldi, cann ka defa %amdan, mihnetten kurtuldu.
$ense %filcesine kendini de kay#etmemek iin aya'na #ir i #a'lam durmaktasn #e herif+
<01. (kretmiy)rsun, nil )ldu'un nimetleri unutmusun. Bu unutu, ) #al yedi'in zamanlar hatrna
#ile %etirmiy)r.
Hulsa ) y)l, sana #a'land. Gnk %"nl ehlinin %"nl, senden incindi, sana darld.
Ga#uk )nlar #ul, kusur dile, t"v#e et. Bulut %i#i a'la, inle.
Ie sana )nlarn %l #aheleri alsn, sana )l%un meyveler salsn.
/ kada d"n, d)la Esha# >ehf-in k"e'iyle ka y)ldaysan k"ekten aa' )lma.
<0*. >"ekler #ile, %"nln ilk eve #a'la diye k"eklere nasihat ederler.
>emik yedi'in ilk kaya sk #a'lan, hak %"zetmeyi terketme derler.
Edelensin de )raya %itsin, kurtuluu ) ilk kada #ulsun diye )nu srrlar.
A az%n k"ek, velinimetine isyan etme.
Halka %i#i ) kaya #a'lan. / kada #ekilik et, ) kada evik davran, ) kada sra.
<71. Qefaszl'n aak %"sterme, #eyhude yere vefaszl' f etme.
>"eklerin deti vefakrlktr. 5r #e, #ari k"eklerin adn k"tye karma derler.
8lu Allah #ile vefakrlkla "'nd de ? Bizden %ayr ahdine kim vefa eder ki6A dedi.
Haklar reddettikten, saymadktan s)nra iste'in kadar vefakr )l. Bil ki #u vefa, vefaszl'n ta kendisidir.
Gnk hi kimse Allah hakkndan daha ziyade hak sahi#i de'ildir ki.
<7*. Ana hakk #ile Allah hakkndan s)nra %elir. Gnk Allah, anay senin ana karnndaki ekline #)rlu
etmitir.
Allah, seni )nun cisminde #ir surete #rm, %e#elik halinde )na seninle istirahat ve huzur vermi, )nu
sana altrm.
/ da seni kendisinin #ir cz- %"rmtr. Allah-nn ted#iri anaya iliik )lan ) cz- ayrmtr.
Allah, #inlerce sanat ve fen dzd de ana, sana sev%i #a'lad, efkat %"sterdi.
(u halde Allah hakk, ana hakkndan "ncedir, Allah hakkn #ilmeyen eektir.
<<1. Anay, anann memesini, stn yaratan, )nu #a#ayla ift eden /-dur, /-na serke )lma.
Ey Allah, ey ihsan kad=m )lan, #ildi'im de senindir, #ilmedi'im de.
$en, Allah-y an, nk #enim hakkm hi eskimez.
/ sa#ah a'nda, sizin 3uh-un %emisinde k)rudu'umuzu, #u suretle l9tuflarda #ulundu'umu an.
/ zaman sizin aslnz, atalarnz tufandan, tufan dal%asndan k)rudum, )nlara aman verdim.
<<*. Ate huylu su, yeryzn kalamt. Ial%as, da'larn teelerine kadar ky)rdu.
$izi reddetmedim, atanzn atasnn atasnn varl'nda sizi k)rudum.
Eadem ki #a )ldun, sana nasl aya'mla vururum, kendi i yurdumu nasl ziyan ederim6
Qefaszlara kendini feda ediy)r, k"t #ir zan yznden ) tarafa d)'ru %idiy)rsun.
Bense unutmadan, vefaszlktan #er=yim. Benim yanma %elsen #ile k"t #ir zanla %elirsin.
<C1. $en, hani kendine #enzeyenlerin "nnde iki kat )lursun ya& ite )nlar hakknda k"t zanda #ulun.
3ice ulu ulu d)stlar, y)ldalar edindin. $ana, nerede )nlar diye s)rsam %ittiler dersin.
Hyi d)stun yce %"klere %itti k"tlk d)stunsa yerin di#ine %eti.
Ara yerde sen kalakaldn, yardmsz, yardmcsz kervandan arta kalan ve s"nmeye mahk9m atee d"ndn.
Ey #a#a yi'it d)st, yukardan, aa'dan mnezzeh )lann ete'ini tut.
<C*. /, ne Hsa %i#i %"klere a'ar, ne >arun %i#i yerlere %eer.
$en yerden, yurttan almdan, satmdan kaldn m ), mekn leminde de seninle #era#erdir, Jmekn
leminde de.
Bulanklardan, duruluklar karr, cefalarn vefa yerine tutar.
,efakrlkta #ulunursan n)ksandan kurtulu kemle eriesin diye kula'n #urar.
$l9kte virdini terk edersen zahmete, mihnete der, skntya u'rarsn ya.
<*1. Hte ) teditir. 5ama, ) eski ahdi hi de'itirme demektir.
Bu i sknts #ir zincir eklini almadan, #u %"nln skan ey, aya'n #a'lamadan "nce.
Bu iareti, #eyhude zan etmemen iin u'rad'n ) mkul zahmet, duy%una hita eder #ir hle %elir ve
meydana kar.
$u iledi'in zaman i skntlar %"nln kalar, #u skntlar, ecelden s)nra ist zincir ekline #rnr.
Burada #izi anmaktan ekinen kiiye dar #ir yaay verilir ve k"rlkle cezalanr.
<**. Hrsz, insanlarn mallarn ald m #ir i sknts, #ir darlk %"nln trmalamaya #alar.
/, #u sknt, #u darlk nedir ki6 der. (errinden a'layan mazlum y)k mu6 Hte )nun sknts, )nun darl'.
Bu darl'a, #u skntya ek aldr etmezse #u inadnn rz%ar ateini fler.
Hulsa %"nl sknts, memurlarn sktrmas hline %elir, ) mnalar, duyulur, %"rlr #ir hle %eli
meydana kar.
Iertler, zindan ve armh )lur. Iert. k"ktr, k"k. dal #udak verir.
<L1. >"k %izliydi, meydana kt. $en de darl'n, ferahl'n #ir k"k #il.
>"t k"kse hemencecik, a#ucak )nu s"k ki imenlikte irkin #ir diken kmasn.
H sknts %"rnce )na #ir are #ul. Gnk dallar, he k"kten meydana %elir.
Menilik %"rdn m de )nu sula, yetii meyve verince d)stlara da't.
$e#a-llar hikyesi
$e#a-llar, heveslerine uymu ham kiilerdi. Hleri, %leri #yklerin nimetlerine kar nank"rlkte
#ulunmakt.
<L*. Bu nank"rlk, deta sana ihsan eden adama kar k"tlkte #ulunmana, )nunla savamana #enzer.
Eesel, ) iyilik edene, #en #u iyili'i istemiy)rum, #undan inciniy)rum, neden #eni incitiy)rsun6
J9tfet de #u iyili'i yama. Ben, %"z istemiy)rum, #eni k"r et, dersin, ite #unun %i#i.
$e#a-llar da ? (ehirlerimiz #ir#irine )k yakn, )nlar uzaklatr. >"tlk, irkinlik #ize daha iyi, #izim
ziynetimizi %zelli'imizi al.
Biz, #u k"kleri, #a'lar, #aheleri istemiy)ruz. 3e %zel kadnlarla iimiz var, ne emniyet ve huzurla.
<N1. (ehirler, #ir#irine ek yakn. Hal#uki )rada ne #) #ir "l, ne %zel #ir )va var. /rada yrtc hayvanlar,
canavarlar vardrA dediler.
Hnsan yazn k ister, fakat k %eldi mi #undan da vaz%eer, istemez.
Bir hle katiyen raz )lmaz. 3e darlktan h)lanr, ne %enilikten, #)luktan.
Me#eresi insan, efendisine ne de kfirdir ya& hidayete nail )ldu mu tutar, inkra saar.
3efis, #u eit mahl9klardandr da )nun iin %e#ertilmeye lyktr& )nun iin ulu Allah ? Bldrn
nefisleriniziA demitir.
<N*. 3efis, k"eli dikendir, ne eit k)ysan sana #atar, )ndan kurtulmana imkn m var 6
Heva ve hevesi terketme ateini vur u dikene& iyi ili d)sta uzat elini, sarl )na+
$e#a-llar, haddi anca #ize ve#a, seher yelinden daha iyi diyecek derecede taknlk %"sterince,
B'tler, )nlara "'t verdiler, k"tlklerine, kfrlerine mni )lmaya altlar.
2akat )nlar "'tlerin kanlarna kastediy)rlar, k"tlk ve kfirlik t)humu ekiy)rlard.
<O1. >aza %eldi mi #u cihan daralr, tatl helva #ile a'znda zehir kesilir demiler.
>aza %elince %"z kaanr da %"z %"z %"rmez )lur.
/ atlnn hilesi, #ir t)z k)ard m ) t)z , seni yardm dilemeden #ile uzaklatrr.
Atlya d)'ru yr, t)za d)'ru de'il. 5)ksa atlnn t)zu, seni ezer, #itirir.
<O*. Allah #u kurdun yedi'i adama ? >urdun t)zunu %"rd de neden feryad etmedi6
>urdun k)ard' t)zu #ilemedi. Bunca #il%isiyle, #unca hneriyle neden yayl )tlama'a k)yuldu6
>)yunlar #ile kendilerine zarar verecek )lan kurdun k)kusunu duyar, )ndan taraf taraf kaarlar.
Hayvan #ile aslan k)kusundan anlar da )tlamay #rakrA
der.
Aslann kz%nl'ndan #ir k)ku aldn m d"n Allah- ya s'nmaya, yalvarmaya k)yul.
<P1. /nlar, kurdun t)zundan rkmediler, ekinmediler. 4)zun ardndan ) k)ca mihnet kurdu at %eldi.
/ k)yunlar, hmla aralad %itti. /nlar, akl )#anndan %"z yummulard.
/nlar, )#an ne kadar a'rd da %elmediler& )#ann %"zne t)z, t)rak sertiler.
? 5r #e, #iz senden ziyde )#anz& her #irimiz #az, uluyuz. B"yle )ldu'u hlde nasl sana uyarz6
Biz kurtlara l)kmayz, senin adamn de'il. Atein )dunlaryz, utanma arlanma y)k #izdeA dediler.
<P*. Bil%isizlik, aklda #ir taassutur ki #una tutulanlarn ehirlerinde kar%alar )m, )m #a'rrlar, yerleri,
yurtlar hara#eye d"ner.
/nlar mazl9mlar iin kuyu kazdlar ama kazdklar kuyuya kendileri dtler, ah etmeye #aladlar.
5usuflarn derilerini yzdler, fakat kendi yatklarn #irer #irer #uldular.
/ 5usuf kimdir6 $enin Hak arayan %"nln. / %"nl, #ir esir %i#i senin yurdunda #a'ldr.
Bir ,e#rail-i dire'e #a'lam, k)luna, kanadna yzlerce yara am, erian etmisin de.
C11. $)nra da "nne ke#a )lmu dana %etiriy)r, #azan da )nu samanl'a %"tr
Hadi ye, ite #izim ya'l %damz #udur diy)rsun.Hal#uki )na Allah vuslatndan #aka %da y)ktur.
/ dertlere dm zavall da #u ikenceden #u snanmadan krl senden Allah-ya ikyet ederek der ki;
? 5ara##i, #u k)cam kurttan elman.A Allah da )na ?$a#ret, ite vakit %eldi.
Ha#eri )lmayan her kiiden "cn alaca'mA der. 2eryada erien Allah-dan #aka kim feryada eriir ki.
C1*. / ? 5ara##i, yznn ayrl'ndan sa#rm #itti. 5ahudiler elinde ciz kalm Ahmed-im $emud kavminin
hesine dm $alih-im.
Ey Key%am#erlerin canlarna kutluluk #a'layan.5a #eni "ldr, ya kendine a'r, yahut da sen %el+
>firlere #ile ayrl'na tahamml y)k&)nlarn #ile her #irisi, keke t)rak )lsaydm, der.
? >firin #ile hli #"yle )lursa senin lkenden )lann hli, sensiz ne )lur6A der.
C01. Halk da der ki ? Byledir, d)'ru ey temiz adam. 2akat s"z dinle, sa#ret sa#r iyidir.
$a#ah yaklat, sus, )k c)ma. Ben senin iin al duruy)rum, sen alma+A
(ehirlinin, k"ylnn daveti zerine k"ye %itmesi
Ey yi'it arkada, d"n& #u s"z hadden at. >"yl, ehirliyi evine nasl %"trd, )nu s"yle.
$e#a-llarn hikyesi #ir tarafta kalsn, daha iyi.$en ehirlinin k"ye %eliini anlat.
>"yl, yaltaklandka, yaltakland. 3ihayet ehirlinin reyi, ted#iri elden %itti, ard, ahmaklat.
C0*. >"ylnn ha#er stne ha#er salmas, nihayet ehirlinin duru suyunu #ulandrd.
Bir taraftan da )cuklar neeyle ? Ba#a, %ezer )ynarz, ne )lur6A demeye #aladlar.
5usuf %i#i. /nu da ? Mezer )ynarzA s"z tuhaf #ir takdir neticesi #a#asn %"l%esinden ayrd.
/ )yun de'il, canl )ynay& hile , dzen, hainlik.
$eni d)stundan ayran s"z dinleme./ s"zde ziyan vardr, ziyan+
C71. Hatt ) s"zde sad edenler sad vefknn faydas #ile )lsa aldr etme. Altn iin hazineyi #rakma
y)ksul +
(unu dinle, Allah, Key%am#er-in esha#na iyi, k"t nice eyler s"yleyi ka kere ita#etti.
Gnk ktlk ylnda davul sesini duyunca ,uma namazn hemencecik #rakverdiler.
Bakalar daha ucuza almasnlar, ) alverile #izim krmz )nlar elde etmesinler dediler.
Key%am#er, namazda kendini tamamyla niyaza vermi iki y)ksulla kalakald.
C7*. Allah. ? Iavul sesi, a#es iler ve alveri, Allah Raslnden sizi nasl ayrd6
(akn #ir halde #u'daya d)'ru da'lverdiniz de Key%am#er-i atakta yalnz #raktnz.
Bu'day iin )lmayacak t)humlar ektiniz, ) Hak Resuln terk ettiniz.
/nun s)h#eti )yundan da hayrldr, maldan da. Hele #ir %"r, kimi #raktn. M"zn )v da #ak+
Hrsnzn yznden unu yak=nen #ilmediniz mi ki rzk verici #enim, rzk verenlerin hayrls #enim.
C<1. Bu'daya %nele rzk veren Allah,senin )na dayanman nasl )lur da zyi eder6
Bu'day iin, %"kyznden #u'day %"nderenden ayrldn ha+
I)'ann kazlar )vaya a'rmas
I)'an ,>aza ? $udan k da ekerler akan )valar #ir %"rA dedi.
Akll kaz dedi ki; ? Ey sudan uzakta kalm d)'an, su #izim kalemizdir, huzurumuzdur, neemizdir.A
(eytan da d)'an %i#idir. >azlar, k)un, kendinize %elin, su kalesinden darya az kn.
C<*. I)'ana deyin ki; ?Haydi yr yr, d"n %eri. Ey aa'lk adam,#amzdan el ek.
Biz senin davetinden uza'z, #u davet senin )lsun. Biz senin u nefesini imeyiz #ile a kfir+
>ale #izim )lsun, ekerle eker yurdu senin. Bize senin hediyenin lzumu y)k, al, senin )lsun+
,an )ldu mu %da eksik %elmez el#et. Asker var m, #ayrak el#ette #ulunur+
4ed#irli ehirli, #ir)k "zrler %etirdi, ) merdut ifrite nice #ahaneler serdetti.
CC1. ? (imdi mhim ilerim var. Melirsem )nlar yzst kalr. Izene %irmez.
Kadiah #ana mhim ve nazik #ir i #uyurdu, %eceleri #ile uyumuy)r, #enim #u ii #aarmam #ekliy)r.
Kadiahn emrinden dar kamam, huzurunda yz kara )lamam.
Her sa#ah, her akam hususi avuu %eli iin neticesini s)ruy)r.
Reva %"rr msn, k"ye %eleyim de adiah, #ana yzn assn, kalarn atsn6
CC*. >zarsa kz%nl'na kar ne are #ulurum, diriyken kendimi t)raklara m %"meyim6A dedi.
Iaha da #u eit yzlerce #ahaneler etti, fakat hileleri, Allah takdirine e )lmad.
Dlemin zerreleri #ir#irine %irse yine Allah-nn kaza ve kaderine kar hitir hi+
Bu yeryz, %"kten nasl kaa#ilir, yeryz kendini %"kten nasl %izleye#ilir6
M"kten yeryzne ne ya'arsa ya'ar. 5eryz, ne kaa#ilir, ne #ir areye #avura#ilir, ne #ir usuda
%izlene#ilir.
C*1. Mneten ate ya'sa yine ), %"kten ya'an atee kar yzn yerlere d"emitir.
5a'mur ya'sa da tufanlar c)sa, stndeki ehirler ykl yerle yeksan )lsa
/, yine Eyyu %i#i teslim )lmutur, #en #ir esirim, ne dilersen ya'dr demektedir.
$en de #u yeryznn #ir cznn,#a ekme. Allah hkmn %"rnce isyan etme.
? $izi t)raktan yarattkA s"zn duydun ya, demek ki senden t)rak )lman istiy)r, yz evirme+
C**. R Allah diy)r ki;S ? 4)ra'a nice t)hum ektim. Hnsan da t)ra'n #ir t)zundan i#aretti, )nu #en
ykselttim.
5ine #ir hamle et de kendine t)rakl' sfat edin, alal. Ben de seni #tn #eylere em=r yaaym.
$u, yukardan aa'ya, akar da s)nra aa'dan yukarya akar.
Bu'day, yukardan aa'ya, yerin di#ine %ider de )ndan s)nra yerden #a kar ykselir.
Her meyvenin t)humu yerden #iter de )ndan s)nra yerden #a verir.
CL1. 3imetlerin asl felekten ta yere kadar umumiyetle aa'ya %eldiler, alaldlar da temiz cana %da )ldular.
4evazula felekten t)ra'a inince de diri ve yi'it adamn cz )ldular.
Bu suretle ) cemad, insan sfatlarn kazand, arn ycesine utu, neelendi.
Bnce diri lemden %eldik, s)nra yine aa'lktan ycelere ktk.
Iiyerek #tn czler, hareket ve sk9n hllerinde ? Biz, he y)k, yine %erisin %eri Allah- ya d"ny)ruz ?
derler.
CL*. Mizli czlerin zikir ve tesihleri, %"kyzne #ir %ul%uledir salar.
>aza, hileler dzmeye #alad m k"yl, ehirliyi matetti.
(ehirli, #inlerce rey ve ted#iri )ldu'u halde mat)ldu ve #u seferden fetlere u'rad.
>endi se#atna itimad vard, #ir da'd ama yarm #ir sel, )nu ka %"trd.
>aza ve kader, felekten #a kard m aklllarn hesi k"r ve sa'r )lur&
CN1. Balklar, kendilerini denizden darya atarlar. 4uzak, uan kuu ze#un eder.
Keri ve eytan, ie iine %irer. Hatt B#il Harut-unu #ile kaza ve kader kaar, avlar.
Ancak kaza ve kaderden yine kaza ve kadere kaan kii kurtulur. Hi#ir ted#ir )nun kann d"kemez.
Allah-nn kaza ve kaderinden yine Allah-nn kaza ve kaderine kaan, kiiden #aka hi#ir kimseyi, hi#ir hile,
kaza ve kaderden kurtaramaz.
Iarvan-llar ve )nlarn y)ksullara #ir ey vermeden #ahelerden meyva
devirmek iin hileye samalar
Iarvan-llarn hikyesini )kumadn m6 /kuduysan niin hileye samakta srar edi duruy)rsun6
CN*. Birka akre i'neli kii, #irka y)ksulun rzkn armak iin hileye, dzene %iritiler.
Mece vakti, sa#aha kadar #irka, Amr-la Bekir, yzyze veri hile dndler.
$rlarn , Allah anlamasn diye %izli s"yly)rlard.
$vacya amur svamaya k)yuldular. Hi, el, %"nlden %izli #ir i yaa#ilir mi6
Allah, ? $eni yaratan, dnceni, %izli k)nuuunda, fsltsnda d)'ruluk mu var, hile mi& #unu hi #ilmez
mi6A #uyurdu.
CO1. $a#ahleyin y)la kan %"zyle %"ren, ertesi %n nereye k)nacak, #undan s)nra nasl %fil )lur6
5zn nereye d"ndrd'n, saysn, y)lunu, y)rdamn, inece'i, kaca' yeri nasl #ilmez6
(imdi sen de kula'n %afletten temizle de ) dertlinin ayrlk derdini dinle.
/nun derdine kulak astn, elemlerini dinledin mi #il ki #u, ) dertliye verdi'in #ir zekattr.
M"nl hastalarnn dertlerini dinler, yce cann su ve t)rak ihtiyacn anlarsan, #u #ir zekttr.
CO*. Iertli adamn tereddtle d)lu, dumanlarla d)lu #ir %"nl evi vardr. Ierdini dinlersen ) eve #ir encere
am )lursun.
$enin #u dinleyiin )na #ir nefes y)lu )ldu mu %"nl yurdunda ) ac duman azalr.
5)lcu, e'er yce Allah-ya %idiy)rsa #ize dertda )l, derdimize are #ul.
Bu tereddt, #ir haistir, #ir zindandr. ,ann #ir tarafa %itmesine msaade etmez ki.
Bu u tarafa eker, ) #u tarafa. Her #iri, d)'ru y)l #enim der.
CP1. Bu tereddt, Allah y)lunun tuza', sar yeridir. 3e mutlu aya' "zk kiiye.
/, d)'ru y)lda tereddtsz %ider. E'er y)l #ilmiy)rsan "yle #ir hr adamn adm nerede6 /nu ara+
,eylnn izini izle, her eyden kurtulmu #ir halde y)la d de )nun izini izleye, izleye nihayet miske
eriesin.
Bu eit yryle zhiren atee #ile %irsen yine aaydn ycelere kadar varrsn.
Eademki ? >)rkmaA hit#n duydun, ne denizden k)rkun var ne dal%adan, ne k"kten+
CP*. Allah, sana Hak k)rkusunu verdi mi #unu ?>)rkmaA hit# say. $ana ta#ak y)llad m ekmek de
y)llayacak demektir.
>)rku, k)rkusu )lmayan adamndr. Iert, #urada d"n d)lamayan kimsenindir.
(ehirlinin k"ye %itmesi
(ehirli, ie k)yuldu, hazrl'n tamamlad, azim kuu k"ye d)'ru k)maya, uma'a #alad.
Ehli, )lu'u, )cu'u da y)l hazrl'n %"r eyalarn azim "kzne yklediler.
3eeli #ir halde k)a k)a y)la dtler. ?>"yden istifadeler edece'iz, #ize k"yden mTde ver, mTde+A diye
diye k"ye d)'ru y"neldiler.
*11. ? Mitti'imiz yer %zel #ir ayrlk, imenlik. /rada da sevdi'imiz kerem sahi#i #ir d)stumuz var.
Bizi #inlerce istekle a'rd. Bizim iin ihsan a'acn dikti.
8zun kn az'n k"yden tedarik edi ehre %etiririz %ayri.
Hatt d)stumuz, #a'n #ile #ize #a'lar. Bize cannda yer verir.
5)ldalar, a#uk )lun da istifadeler edelimA diy)rlard. 2akat akl,ieriden ieri ? B'nmeyin+A
*1*. Allah faydasyla faydalann. (he y)k, Ra##im, sevinen, "'nen kiileri sevmez.
Allah-nn size ihsan ediverdi'i eylere sevinin, neelenin. $izi i%al eden ey, sizi Hak-tan alk)r aldatr.
Mamdan neelenen, )ndan #aka #ir eyden neelenme, sevinme. Iert ve %am #ahardr, #aka eyler k+
/ndan #aka her ey, seni yava, yava helke d)'ru %"tren dncelerindir. Hsterse sana ta, taht, mal,
mlk )lsun+
Mamdan sevin& %am vuslat tuza'dr.Bu y)lda aa'ya d, hakikatte ykselitir.
*01. Mam #ir hazinedir. $enin zahmet ve meakkat ekiine maden. 2akat #u s"z, )cuklara nerden tesir
edecek6
G)cuklar, )yun adn duydular m hesi de ya#an ee'iyle yara %iriirler.
Ey ya#an eekleri, #u yanda tuzaklar var. Bu yandaki tuzaklarda kan iiciler var.
/klar uuu durmakta, yay, %ay# leminde %izli. Menlere yzlerce ihtiyarlk )klar erimekte.
M"nl )vasna adm atmak %erek. Gnk #u )vada ferahlk, %enilik, nee )lamaz.
*0*. I)stlar, %"nl, eminliktir, huzur yeridir. /rada kaynaklar, %l #aheleri iinde %l #aheleri var.
5)lcu, kal#e yr, )rada seyret, )rada %ez d)la. A'alar var )rada, akan sular var )rada.
>"ye %itme. >"y, adam ahmak #ir hle s)kar& Akl nursuz, fersiz #ir hle %etirir.
Ey seilmi temiz adam, Key%am#er-in s"zn dinle. >"yde yurt tutmak, akln mezardr.
>"yde sa#ah, akam #ir %n kalan kiinin akl, #ir ay yerine %elemez.
*71. 4am #ir ay )nun ahmakl' %itmez. >"y )tlarndan da #undan #aka ne #iile#ilir ki6
>"yde #ir ay kalan kii, nice zaman #il%isiz ve k"r kalr. >"y nedir6 Hakikate ulamam, elini taklit ve
huccete atm eyh+
Akl kl ehrine kar #u duy%ular, %"zleri #a'l de'irmen eeklerine #enzer.
Bunu %e de hikyeye %iri, inciyi #rak. Bu'day tanesini ele al.
*7*. Hnciye y)l y)ksa hemencecik #u'day al. / tarafa y)l y)ksa #u tarafa at sr.
:hir,e'ri #'r usa #ile sen zhirine #ak. :hir, nihayet insan #tna %"trr.
Her insann evveli suretten i#arettir. /ndan s)nra can %elir ki can, mnevi %zellik, ahlk %zelli'idir.
Her meyvenin evveli suretten #aka nedir ki6 /ndan s)nra lezzet %elir ki lezzet, meyvenin mnasdr.
Bnce adr kurarlar da s)nra 4rk k)nuk a'rrlar.
*<1. Bil ki suretin adrdr, mnan 4rk. Enan #il ki katandr, suretin %emi+
Allah iin unu #ir nefes )lsun #rak da ehirlinin ee'i ann alsn+
(ehirliyle akra#asnn k"ye %itmeleri
(ehirli ve )lu'u, )cu'u hazrlklarn tamamladlar, eyalarn katrlara ykleyi k"ye d)'ru y)llandlar.
Hayvanlarn neeli neeli srmekte, ?$efer edin de %animet #ulunA demekteydiler.
Ay, sefer ede ede >eyhusrev )lur. 4)lunay hline %elir. $efer etmeksizin nasl adiah kesilir ki6
*<*. Beydak, seferle satrancn en st hanesi )lan ferzin hanesine %elir, ferzin )lur. 5usuf, seferden faydalanr,
yzlerce muradna eriir.
/nlarn da %ndzn yzlerini %ne yaky)r, %eceleyin yldzla y)l #uluy)rlar,
>"t y)l, )nlara %zelleiy)r, k"yn neesiyle cennet %i#i %"rny)r, #u suretle %idi duruy)rlard.
Ac, tatl dudaklarn tesiriyle tatllar, diken, %l #ahesi d)laysyla %"nl eker #ir hle %elir.
E#u ,ehil karuzu, sev%ili yznden hurma kesilir, ev, evdeki d)st yznden )va )lur.
*C1. Ml yanakl, ay yzl #ir dil#erin vuslat midiyle nice nazeninler diken zahmetini ekerler.
Ay yzl sev%ilisi yznden niceler srt yaral hamal )lmutur.
Mece %elsin de ay R yzl sev%ilininS yzn "sn diye demirci, yzn simsiyah etmitir.
Esnaf, %"nlne #ir serviyi dikti'inden akama kadar dkkanda armha aklm %i#i #ekler durur.
4acir, deniz demez, kara demez yrr durur ama evinde )turan #ir sev%ilinin akyla k)u yeler.
*C*. >imin #ir "lye, #ir taa, t)ra'a sevdas varsa #ir diri yzlnn sevdasyla sevdalanmtr.
Il%er, tahtaya yz tutmutur ama ay yzl %zeline hizmet etmek midiyle.
$en de #ir dirinin midiyle al, a#ala ki ), #ir %n s)nra cansz #ir hale %eliversin.
Aa'lk yznden #ir saman "n kendine munis )larak seme. /nun munisli'i ariyettir.
Ananla, #a#anla munistin, Allah-dan #aka munislerin sana vefakrsa hani ) nsiyet6
**1. Hak-tan %ayr #irisiyle d)stluk, yerindeyse dadnla, lalanla nsiyetin ne )ldu6
$tle, memeyle )lan nsiyetin kalmad. Eekteten nefret ederdin, ) nefret de %eldi %eti.
/ nsiyet, )nlarn duvarna varan %ne ziysndan i#arettir. / akis %nee %itti.
5i'idim, ) k nereye derse sen )na k )luy)rsun.
Her vara taall9k eden akn, Allah vasfndan, meydana %elir, ) eyin yaldzndan, ) eyin zhir=
%zelli'inden de'il.
***. / eyin altn yaldz aslna %itti de #akr kald m insann ta#iat d)yar, )nu #)layverir.
/nun yaldzl, zhir= sfatlarndan aya'n ek. Bil%isizlikle kala ek h) deme.
>allardaki ) h)luk, ) %zellik e'retidir. / ssn, sn altnda ssszlk vardr.
>aln stndeki altn, madenine %ider. $en de )nun %itti'i madene %it.
Iuvardaki k %nee varr. $en de sana lyk )lan ) %nee %it.
*L1. /ndan s)nrada madem ki )luktan vefa %"rmedin, suyu ya'murdan iste.
>urdun tuza', kuyruk madeni de'ildir. / k)ca kurt, kuyruk madenini nereden tany #ilecek6
/ aldanm kiilerde altn knlam sandlar da k"ye d)'ru k)tular.
Mlerek )ynayarak ) d)la#a d)'ru ark ura ura yrdler.
>"ye d)'ru uan #ir ku %"rseler sa#rszlktan el#iselerini yrty)rlar,
*L*. >"yden #ir adam %eliy)r %"rseler yzn, %"zn "y)rlar,
? $en #izim d)stumuzun yzn %"rdn. $en, #izim canmzn cansn, #izim %"zmzsn senA diy)rlard.
Eecnun-un, Jeyl-nn civarnda )turan #ir k"e'e iltifat
4k Eecnun %i#i. / da #ir k"e'i )kamakta, "mekte, "nnde yan erimekteydi.
Etrafnda e'ili #klerek )nu ululay a'rlayarak d"n d)lay)r, )na sf eker er#eti veriy)rdu.
Bir herzevekil dedi; ? A ham mecnun, #u ya durdu'un ey ne delilik, ne sersemlik,
*N1. >"e'in a'z daima is eyleri yer. Ardn #ile diliyle temizler.A
>"e'in aylarn #ir hayli sayd d"kt. :aten ay %"ren %ay aleminin k)kusunu #ile alamaz.
Eecnun dedi ki. ? $en, #atan#aa suretten, cisimden i#aretsin. Mel de #enim %"zmle #ir #ak+
Bu k"ek, #ence Allah-nn #ir "zlmez tlsmdr. Bu k"ek, Jeyl-nn mahallesinin #ekisi.
Himmetine #ak, %"nlne, canna, irfanna dikkat et ki neresini semi, neresini yurt edinmi6
*N*. / #enim ma'aramn yz kutlu k"e'i, hatt ) #enim dertdam, %amdam.
/nun mahallesinde yurt tutan k"e'in aya'nn #ast' t)rak #ile ulu aslanlardan ye'dir.
Ey k"eklerine aslanlarn k"le )ldu'u sev%ili.. anlatmaya imkn y)k ki, sus vesselm+..A
I)stlar, suretten %eerseniz her yer sizin iin cennettir. Ml #ahesi iinde %l #ahesidir.
$uretini krdn, yaktn m her eyin suretini krdn demektir.
*O1. Artk her sureti krar, Haydar %i#i Hay#er kasn eki k)arrsn.
/ sf ehirli de surete ze#un )ldu, k"ylnn k"t s"zleriyle k"ye d)'ru y)la dt.
/ yaltaklanma tuza'na tutularak neeli neeli %idiy)rdu. 4aneyle snanmaya %iden kua #enziy)rdu.
>u, ) taneyi kerem ve ihsan yznden salm sanr. Hal#uki ) ihsan hrsn s)n derecesidir.
>uca'zlar taneye tamah ederek sevini ) hileye d)'ru uar, k)arlar.
*O*. (ehirlinin sevinlerini de anlatsam k)rkarm ki y)lcu, seni y)lundan alk)rum.
/nun iin ksaca %eiy)rum. 5)lda #ir k"y %"rnd. 2akat ) k"ylnn k"y de'ildi, #aka #ir y)la sat.
Bir aya yakn #ir mddet k"yden k"ye d)latlar.Gnk k"yn y)lunu iyi #ilmiy)rlard.
>lavuzsuz y)la %idene iki %nlk y)l, yz yllk y)l )lur.
>#e-ye delilsiz %iden #u #a d"nm zavalllar %i#i zillete der.
*P1. 8staya mracaat etmeksizin #ir sanat tutan kii ehre de alay mevzuu )lur, k"ye de+
I)'uda da, #atda da anasz, #a#asz #ir insan d)'mas ek nadirdir.
Bir ie %irien, alan kii mal kazanr. Ama nadir )larak #ir adam, #ir hazine de #ula#ilir.
2akat nerede #ir Eustafa ki cismi can )lsun da ? Er rahman, Allemel >ur-an@ Rahman, )na >ur-an- "'rettiA
srrna ersin.
4en ehlinin hesi kalemle, )kuyu yazmakla "'renir, "'retir. Allah kereminin #)llu'uyla kalemi, "'reti ve
"'renie vasta halk etmitir.
*P*. /'ul, her hrs sahi#i mahrumdur. Harisler %i#i "yle k)ma, aheste aheste yr.
(ehirli ve )luk )cu'u da ) y)lda karada yaayan kuun suda ekti'i eziyet ve zahmet %i#i eziyetler,
zahmetler ektiler.
>"ye de karnlar t)ktu artk, k"ylye de. Byle usta )lmadan eker yamaya da d)ymulard, hatt.
(ehirliyle akra#asnn k"ye varmalar, k"ylnn )nlar tanmazlktan
%elmesi
Bir ay s)nra kendileri erian, hayvanlar yemsiz #ir hlde ) k"ye vardlar.
>"ylye #ak ki k"t niyeti yznden falan feman diye zrvalamaya,
L11. Mndzleri, #a'na, #ahesine yz tutmasnlar diye )nlardan yzn %izlemeye k)yuldu.
Mizledi'i yz de zaten tamamyla hile ve riyadan i#aretti. Byle yzn, Eslmanlardan %izli kalmas daha
iyi.
Byle yzler vardr ki eytanlar, sinek %i#i #ana r, #eki %i#i )rada yurt tutar, )tururlar.
Bu eit adamlarn suratn %"rdn m ya #akma, yahut da madem ki #aktn, h)lan %lme.
/ eit ha#is ve si suratlar hakknda Allah, ? Alnnn ereminden yakalar, ekerizA dedi.
L1*. >)nuklar, k"ylnn evini s)ru #uldular, akra#a ve #ildikleri %i#i kaya k)tular.
>"ylnn evindekiler kay kaadlar. (ehirli, #u aykr hareketten deli %i#i )ldu.
2akat zaten sertlik %"sterilecek zaman de'ildi. >uyuya dtkten s)nra sertli'in ne faydas var6
4am #e %n, %eceleri s)'uktan yerek, %ndzleri scaktan yan yaklarak kasnn "nnde kaldlar.
/rada kallar ne %afilliklerindendi, ne eekliklerinden. :aruretten, alk ve susuzluk yzndendi.
L01. Hyiler, zaruret yznden k"tlerle #a'darlar. Adam, zaruret yznden "l eti #ile yer+
(ehirli, k"yly %"rdke selm vermekte, ? 5ahu, #en filan kiiyim, adm da uA demekteydi.
>"yl A/la#ilir. 2akat sen kimsin, nesin, #en ne #ileyim6 Belki k"t #ir adamsn, #elki temiz #ir adam.
F Ben, %ece %ndz, Allah-nn ilerine hayran kalm, dalm %itmiim. $eninle hi#ir surette mukayyet
)lmam #en.
F >endi varl'mdan #ile ha#erim y)k. Qarl'mdan #ir kl ucu kadar #ile eser kalmad.
F Aklm, Allah-dan #aka hi#ir eyden a%h de'il. M"nlmde de Allah-dan #aka #ir ey y)k, canmda da A
diy)rdu.
(ehirli dedi ki; ? Bu an, tam kyamete #enzedi; >arde, kardeinden kamada +A
(ehirli, k"ylye ? $)framdan fazlasyla yemek yemedin mi sen6 Ben ) adam de'il miyim6
L0*. 2ilan %n sana feman ey almadm myd, seninle #uluu %"rmez miydik6
F Aylarca #ana k)nuk )lmaz mydn, saysz ihsanlarma, in-amlarma nail )lmadn m6
Halk, aramzda ki sev%iyi duymu, iitmitir.B)'az, nimet yerse yz utanrA diye anlat duruy)r.
>"yl de ?$ama saan ne s"yleni duruy)rsun ki6 3e seni tany)rum, ne adn, ne yerini+A diy)rdu.
Beinci %ece %"kyzn #ulutlar kalad, #ir ya'mur #alad ki %"k #ile #u ya'a aa kald.
Artk #ak kemi'e dayannca ehirli ?Ev sahi#ini a'rnA diye kann halkasn d"'meye #alad.
L71. >"yl, yzlerce srardan s)nra nihayet kaya %eli ? Ba#asnn can ne istersin, ne varA deyince
(ehirli, dedi ki; ? Bunca haktan vaz%etim,#tn zanlarm, dncelerimi terkettim.
:avall canca'zm, #e %nde #u scakta yan u s)'ukta d)narak #e yllk zahmet ekti.A
Bildikten, d)sttan, s)ydan %elen #ir cefa, a'yarn yz #in cefasna eittir.
Gnk insan, ein d)stun cevr cefada #ulunaca'n ummaz, ta#iat daima )nun l9tfuna, vefasna almtr.
L7*. Hnsanlarn u'radklar #el ve mihnet, dikkat edersen anlarsn ki almadklar eylerden meydana %elir.
(ehirli; ? Ey sev%i %nei zevale erien arkada, kanm #ile d"ksen hell ederim.
5alnz u ya'l %ecede #ize #ir #ucak ver de kyametten sen de #unun ecrine nail )lA dedi.
>"yl, ?/rada #a'cnn s'nd' #ir #ucak var. Ba'c, ) #ucakta kurtlar #ekler.
>urt %elirse "ldrmek iin eline yayn, )kunu alr, #ekler durur.
L<1. $en de ) zahmeti eke#ilirsen ne l, )ras senin )lsun. 2akat #u ii #aaramazsan kendine #aka #ir
yer araA deyince,
(ehirli dedi ki; ?$ana yzlerce hizmette #ulunaym, sen tek yer ver. / yay, )ku da ver elime.
Ben uyumam, zmleri #eklerim. >urt %elirse tam kellesinden vururum.
Hki yzl mnafk. Allah iin )lsun sen #eni %ece vakti ya'mur altnda, amur stnde #rakma da+A
/ #ucak #)altlnca ehirli, )luk, )cu'uyla #era#er ) darack, ) d"n kmldama'a #ile imknsz yere
%itti.
L<*. $elden, ma'ara #uca'na s'nm ekir%eler %i#i deta #ir#irlerinin stne #inmilerdi.
Btn %ece ? Aman 5ara##i, sen ac. Biz de'il #una, hatt #unun iki yz misline #ile ly'z.
Aa'lk kiilerle d)st )lann, adam )lmayanlara adamlk %"sterenlerin ly' #udur.
Ham tamaha d ulular kasndaki hizmeti #rakan, #una lyktr.
4emiz kiilerin tan, t)ra'n " yalamak aa'lk adamlara hizmetten, )nlarn #a'na, #ahesine nil
)lmaktan ye'dir.
LC1. M"nl aydn #ir ere kul )lmak, adiahlarn #ana ta )lmadan daha iyi.
Ey y)l avuu, ey aykr y)llarda k)u duran, sen u t)rak yzndeki adiahlardan davul sesinden #aka
#ir ey #ulamazsn ki.
(ehirliler #ile ruha nisetle y)l uran hrszlardan i#aretken k"yl dedi'im kim )luy)r6 2eyizden mahrum #ir
ahmak+
Aklna, ted#irine uymay %ulya#ani sesi duyunca ) sese ta#i )lana #u layktrA diy)rlard.
5at' ie candan %"nlden ndim )ldu, )ldu ama artk s)'uk s)'uk ah etmenin ne faydas var.
LC*. (ehirli de #tn %ece elinde yayla )k, her yan %ezi d)lamakta, her tarafta kurt aratrmaktayd.
Hal#uki asl kurt, kvlcm %i#i )na sram, musallat )lmutu da ) #undan ha#ersiz hl kurt ary)rdu.
$ivrisineklerle ireler, kurt %i#i ) viranede )nlarn #ana m, )nlar yaralay duruy)rdu.
Hnat kurdun saldrmas k)rkusuyla sivrisinekleri k)vmaya da mecalleri y)ktu.
>urt %elir de srye #ir ziyan verirse k"yl ehirlinin san, sakaln y)lard.
L*1. Iertleri ar #ir derecede, yrekleri a'zlarna %elmi #ir hlde #eklerken,
Anszn #ir teeden saldr %elmekte )lan #ir kurt karalts %"rnd.
(ehirli, yayn kuru #ir )k att, hayvan vurdu, teeden aa' drd.
Hayvan derken #ir yellendi. >"yl, duyu eyvah dedi, ellerini dizlerine vurdu.
? Be hey mrvvetsiz, ee'imin sasn vurdunA dedi. (ehirli, ? 5)k canm, dev %i#i kurt.
L**. >araltsna #aksana, kurdun ta kendisi. (eklinden de kurt )ldu'u anlal duruy)rA dediyse de,
>"yl, ?Hayr. 5ellendi ya.. tandm #en. /nun yellenmesini suyu aratan nasl ayrt edersem "yle ayrt
eder, anlarm.
Gayrlkta #enim sam vurdun, "ldrdn. Iilerim, nee yz %"rmeyesinA dedi.
(ehirli, ?Hyi, #ak& vakit %ece. Hnsan, %eceleyin iyi %"remez.
Mece ekseriye adam yanltr, #aka eyler %"sterir. Herkes %eceleyin %"rd'n fark edemez.
LL1. Hele #u %ece hem karanlk, hem #ulut var, hem iddetli ya'mur ya'mada. Bu karanlk, adam ek
yanltr.A dedi ama,
>"yl ? Hayr. Bu #ana %n %i#i aikr. 4anrm #en, #u yellenme, #enim ee'imin sasnn yellenmesi.
5)lcu, az' nasl tanrsa #en de yz yel arasnda #ile ) yeli tanrmA deyince,
(ehirli dayanamad, sray k"ylnn yakasna yat.
Iedi ki; ? A hile#az sersem, a #unak mende#ur, sen hem afy)n yutmu, hem esrar imisin.
LL*. Bu karanlk iinde ee'in yellenmesini tany)rsun da #eni nasl tanmy)rsun #e hey avare+
Mece yars eek sasn tanyan adam, %e%ndz d)stunu nasl tanmaz6
>endini dal%n ve rif %"steriy)r da mrvvetin, vefann %"zne t)rak seriy)rsun.
Benim kendimden #ile ha#erim y)k, %"nlme Allah-dan #aka hi#ir ey s'my)r ki.
In yedi'im #ile aklmda de'il.Bu %"nl, hayretten #aka #ir eyden neelenmiy)r diye kendini msta'rak
%"steriy)rsun ama
LN1. Asl akll, fakat Allah mecnunu #enim, #unu hatrnda tut da u kendimde )lmaym mazur %"r.
Bir insan,er-an murdar )lan hurma ara# ise kendinde de'ilse eriat, )nu mazur tutar.
$arh) ve esrarkein kar #)amas ve #ir ey satmas, mak#ul ve mute#er de'ildir. /, )cu'a #enzer,
yat' affedilir, hrdr, ser#esttir.
Asl tek adiah )lan Allah-dan %elen sarh)luksa insana yz kn ara#ndan ziyde tesir eder, yz
kn ara#ndan ziyade adamn akln alr.
Haydi yr artk #"yle adama nasl teklif )la#ilir ki6 At dt, elsiz, ayaksz #ir hle %eldi.
LN*. Dlemde eek sasna kim yk ykler6 E#umerre-ye kim 2arsa )kuta#ilir6
At t)allamaya #alad m, stndeki yk alrlar. Gnk Allah ? >"re teklif y)kA dedi.
Ben de kendime kar k"r, fakat Allah-y %"rr )ldum. (u halde azdan da affedilmiim, )ktan da+
Hal#uki sen, dervilikten dem vuruy)rsun, kendinde )lmad'n s"yly)rsun, e#ed= sarh)lar %i#i
hayhuylarda #ulunuy)r, naralar aty)rsun.
5eri %"kten fark etmiy)rum diy)rsun ama Allah %ayreti seni #ir snad ki+
LO1. Eek sasnn yellenmesi seni #"yle rsvay etti, senin, #en y)kum diye kendini nefyediini reddederek,
varl'n isat etti.
Allah, sersem adam #"yle rsvay eder, kaan av #"yle yakalar ite+A
Hey #a#am hey& #en, adiah kasna avu )ldum diyene yz #inlerce snama var.
Halk, )nu #u snamayla tanmasa #ile ileri %elenler, )nun dvasna delil ister, y)lundan nian s)rarlar.
Aa'lk #ir adam, terzilik dvasna kalksa adiah, )nun "nne #ir atlas kuma atar.
LO*. Bundan #ir %eni kaftan ya der. Bu snamayla yersiz dvaya kalkann #anda iki #)ynuzdur eyda
)lur, "kzl' anlalverir.
E'er k"tleri snama )lmasayd her ut, savata Rstem kesilirdi+
2arz et ki ut zrh %iymi, ka ara eder6 $avaa %irii sknca esir )lacak de'il mi6
Allah sarh)u, kasr%adan ayrlr m hi6 / , sur frlnceye kadar kendine %elmez.
Allah ara# d)'rudur, d)'ru& yalan y)k. $ense ara de'il, ayran imisin, ayran imisin , ayran
imisin+
LP1. >endini ,neyd ve Bayezid %"steriy)rsun. 5r #e.. #en, #altay kilitten fark edemem ki diy)rsun ama.
A dzen#az, k"tl' tem#elli'i, kz%nl' ve ihtiras #u sersemlikle nasl %izleye#ileceksin6
>endini Eansur@ Hallc %"stermede, d)stlarn amu'una ate urmadasn.
Ben Bmer-i E#ulehe#-den ayrdedemem de %ece yars eek sasnn yellenmesini tanrm diy)rsun ha+
$enin %i#i ee'in #u s"zne inanan da kendisini, hatrm iin k"r ve sa'r eden #ir eektir.
LP*. >endini "yle ek y)l erlerinden sanma. $en y)l kesicilerin adamsn, herze yiyi durma+
$ersemlikten u, akla d)'ru k). Eecazi akl, %"klere ua#ilir mi hi6
>endini Allah k %"steriy)rsun ama kakara (eytan-la ak#azlk ediy)rsun.
>yamet %n akla muku #ir#irine #a'larlar da herkesin "nne karverirler.
$en kendini nasl )luy)r da ahmak,dal%n %"steriy)rsun6 !zmn kan nerede6 $en #izim kanmz imisin+
N11. 5r, #enden uzakla hemen. Ben seni tanmy)rum. >endini #ilmeyen #ir rifim #en, k"yn
Behl9l-ym #en diy)rsun ha+
Allah yaknl'na eritin de sanat, sanatkrdan ayr )lmaz sany)rsun ha+
(unu )lsun %"rmez misin6 Allah velilerinin eritikleri yaknlkta yzlerce keramet, yzlerce i % var.
Eesel demir, Iavud-un elinde mum )luy)r& hal#uki senin elinde mum, demir kesiliy)r+
5aratma ve rzk verme yaknl'nda herkes msavidir, #u sfatlar herkeste var. 2akat #u ulular, Allah
aknn vahyi yaknl'na sahi )lurlar.
N1*. Ba#ac'm, yaknlk da eit, eittir. Mne da'a da vurur, altna da+
2akat %nein altna #ir yaknl' var ki s"'dn #undan ha#eri #ile y)k+
>uru dal da %nee yakndr, ya dal da. Mne hi ikisinden de %izlenir mi ki6
2akat ya taze daln yaknl' nerede6 / daldan )l%un meyveler devirmede, )l%un meyveler yemedesin.
2akat #ir de #ak, kuru dal, %nee yaknl'ndan kuruluktan #aka ne #ula#ilir6
N01. Akll, akln #ana %elince iman )lacak #ir sarh)lu'a dme.
/ sarh)lardan )l ki )nlar ara imeye k)yuldular m )l%un akllar #ile )nlara hasret eker.
Ey kedi %i#i k)calm fareyi tutan, ) aratan imi )nunla %dalanmsan aslan tut aslan+
Ey hayale kal asl )lmayan kadehten hayal ara# ien, hakikat sarh)lar %i#i sarh)luk etme, ) tarafa
sarkntlkta #ulunma+
$arh) %i#i u yana, #u yana d durmadasn ama sana #u tarafa y)l y)k, ) tarafa yr.
N0*. / yana y)l #ulursan )ndan s)nra #azan #u tarafa saln, #azan ) tarafta.
4amamyla #u tarafa mensuken ) tarafta dem varma. Eadem "lmn %elmemi, yalan yere can ekime.
2akat e#ed= hayata erien ve ecelden k)rkmayan Hzr canl kii, mahl9ku tanmasa da caiz.
Iama'n vehmin zevkiyle enilendirir, varlk tulumuna frr, kendini havayla iiri %ururlanrsn ama,
Bir i'neyle ) yel ka %ider. Iilerim akll adam, #u eit semirmesin+
N71. >n kardan testiler yay)rsun, iyi ama hi )nlar suya dayanr m6
Gakaln #)yac kne d #)yanmas ve akallar arasnda tavusluk
dvasna kalkmas
Bir akal #)yac kne dt, )rada #ir mddet kald.
$)nra )stu #)yanm )larak k ?Ben illiyyin tavusuyum, demeye #alad.
K)stu #)yanm, ek %zel arlam, %ne de ) renklere vurmutu.
Gakal, kendini yeil, kzl, em#e ve sar renklerde %"r ) eitli renklerle "#r akallara %"rnd.
N7*. Hesi de ?A akalck, #u ne hl6 2azlasyla neelere dalmsn, ek memnunsun.
3eeden deta #izden nefret ediy)rsun+ Bu ululu'u nereden elde ettin6A dediler.
2akat akallardan #iri ? $en ya hile yay)rsun, yahut da hakikaten #ir neeye sahi )ldun, neeliler arasna
katldn.
Eim#ere kmaya, lfla ulu %"rn #u halk, kendine meft9n etmeye kalktn.
Bir hayli altm, fakat #ir ak, #ir hararet %"rmeyince hileye sa utanmazl' ele aldmA dedi.
N<1. I)'ruluk ve yan yaklma, velilere dettir. 8tanmazlk da her aa'lk kiinin s'nd' #ir sanat.
Bu suretle neeliyiz diye halk kendilerine ekerler ama i yzlerine #aklrsa hi de h) de'ildirler.
5alan dvalarda #ulunan #irisinin her sa#ah #ir kuyruk arasyla
duda'n, #y'n ya'lay ?Ben unu yedim, #unu yedimA diye
d)stlarnn arasna kmas
Aa'lk #ir adam, #ir kuyruk aras #uldu. Her sa#ah #yklarn )nunla da ya'lar,
Ievlet sahilerinin yanna var ?Evde ya'l yemek yedimA der,
$"znn d)'rulu'unu isat iin de, #yklarma #akn %i#ilerden eliyle #yklarn svazlar.
N<*. ?Hte s"zmn d)'rulu'una ahit... #yklarm, ya'l, ya'l eyler yedi'ime delilA demek isterdi.
>arn ise sessiz, sadasz ? Allah, yalanclarn dzenini kurutsun+
$enin lfn #izi atelere yakt. / ya'l #y'n k"knden k)sun.
A y)ksul, u k"t dvan )lmasayd #elki #ir kerem sahi#i #ize acrd.
5ahut da n)ksann, y)ksullu'unu s"yleseydin, #u yalanlar, #u dzenleri dz k)masaydn, #ir d)kt)r
karda derdine deva ederdi.A derdi.
NC1. AllahA Ey e'ri adam , kula'n, kuyru'unu sallama. I)'rulara, d)'ruluklar fayda verirA dedi.
A cena#et, ma'arada e'ri #'r yatma. 3eyin varsa %"ster, ?d)'rul, d)'ru )lA
Ay#n s"ylemiy)rsan #ari sus, %"sterite, hileyle kendini "ldrme+
Bir ara elde ettiysen a'zn ama. 5)lda snama talar var.
$nama talarnn "nnde de halli hallerine snamalar var, )nlar da imtihanlara ta#i+
NC*. Allah, ? I)'umdan #u ana kadar )nlara her iki kere snanrlarA dedi.
Ba#am, imtihan iinde imtihan var. Ierlen t)lan da ufack #ir imtihanla kendini satma+
B#9r )'lu Bel-am-n Allah imtihanlarndan yz
ak kaca'na emin )lmas
B#9r )'lu Bel-am-la mel9n i#lis, en s)n imtihanda alaldlar.
? / adam da kendi iddiasnca devletli %"rnrd ya, fakat midesi, #y'na lnet eder,
? 5ara##i, u adamn %izlendi'ini sen darya vur, meydana kar. Bizi yakt, yandrd, sen )nu rsvay etA
derdi.
N*1. /nun #edeninin #tn czleri, )na dman )lmutu. /, #ahardan dem vurdu ama )nlar, kn ta
kendisindeydiler.
Adam, ihsandan, keremden dem vururdu ama merhamet daln, ta k"knden kesmekteydi.
5a d)'ru )l, d)'rulu'unu %"ster, yahut sus da merhamete eri, s)nra c)+
Adamn karn da #yklarna dman kesilmi, %izlice el kaldr dua ediy)r,
? 5ara##i, sen #u aa'lk herifi rsvay et de kerem sahileri #ize merhamete %elsinlerA diy)rdu.
N**. >arnn duas ka#ul )ldu. Hhtiyatan d)'an yan yaklma, darya kadar #ayrak at, %"rnr #ir hale
%eldi.
Allah ? Beni a'rdn m, sulu da )lsam, uterest de )lsam #en, yine ica#et ederim.
/nun iin duadan hi ekinme. hi usanma. Iua, nihayet seni %ulya#ani nefsin elinden kurtarr.A demitir.
>arn, kendini Allah-ya smarlaynca anszn #ir kedi %eli ) kuyruk arasn kat, %"trd.
Ev halk, kedinin eine dtler, fakat kedi k)u kat. Ba#amn azarna u'rayaca'm diye )cu'unun
#eti, #enzi kat.
NL1. Ba#as, #ir t)lulukta )tururken ) )cukca'z %eli ii anlatt. / lfla %einen adamn erefini #ir aralk
etti.
Iedi ki; ? Hani her sa#ah dudaklarn, #yklarn ya'lad'n ) kuyruk aras y)k muydu6
>edi %eldi, )nu kaverdi. Ardna dtk, #ir hayli k)tuk ama faydasz& yakalayamadk ki+A
/radakiler ar %ltler, Bu hle acdlar.
/nu davet edi d)yurdular, yeryzne #enzeyen varl'na merhamet t)humunu ektiler.
NL*. / da ululardan d)'ruluk zevkini %"rnce ululu'u #rak d)'rulu'a kul )ldu.
B)yac kne den akaln tavusluk dvasna kalkmas
/ ren%renk akal %izlice ka%eli kendisini knayann kula'na dedi ki;
? Hele #ir #ana, hele ren%ime #ak. (amann #ile #"yle #ir utu y)ktur.
Ml #ahesi %i#i ne de %zel #ir hale %eldim, ne de h) yzlerce renklere #)yandm. Benden #a ekme,
secde et #ana+
(u %zelli'ime, u letfetime, u ren%ime #ak da #ana 2ahri Inya, Rkn@i din de+
NN1. Allah l9tfuna mazhar )ldum. 8luluk srlarn erheden levh haline %eldim.
Gakallar, )raya t)landlar, mumun etrafndaki ervaneye d"ndler.
Hi akalda #unca %zellik mi )lur6A
? Keki a elmasm, sana ne diyelim6A diye s)rdular. Gakal; ? Eteri yldzna #enzer erkek aslan deyinA dedi.
Bunun zerine dediler ki; ? Hyi ama can tavuslar %l #ahelerinde salnr cilvelenirler.A
NN*. ? $en de "yle cilveleniy)r musun6A Gakal; ? 5)k canm. G"le dmeden nasl Eina-ya vardm diye#ilirim6A
dedi.
AKeki, tavus kular %i#i #a'ra#ilir misin6Adiye s)rdular. ?>ara tatan kaynak m kar hiA diye ceva verdi.
Bunun zerine dediler ki; ? 4avusun %zellik el#isesi %"kten %elir, ezel=dir. Hileyle dva ile hi, ) %zelli'i
elde ede#ilir misin sen6
2iravun-un Allahlk dvasna kalkmas da akaln tavusluk iddasna
#enzer
2iravun da san, sakaln sslemi, eekli'inden kendisini Eusa-dan yce %"stermeye, )ndan daha
ycelere #ir derece stn umaya kalkmt.
/ da, ) #)yac kne den dii akaln s)yundand. / da mal ve mevki kne dmt+
NO1. >im )nun Eevkiini, maln %"rdyse secde etti, ) da ) sama saan heriflerin secdelerine kand.
/ yamal hrka %iyen y)ksul halkn secdesinden, malna mlkne kar armasndan deta kendinden
%emi, #ir sarh)uk )luvermiti+
Eal, ylandr& )nda zehirler var. Halkn mal sahi#ini #yk saymas, )na secde etmesiyse eTderhadr deta.
A firavun, ululan durma. $en #ir akalsn, tavusluk dvasna kalkma.
4avuslarn arasna varsan ciz kalr, )nlar %i#i salnamaz, rsvay )lursun.
NO*. Eusa ile Harun, tavuslara #enzerlerdi. >arsnda salndlar, cilvelendiler, seni erian ettiler.
Girkinli'in meydana kt, rsvay )ldun %itti. 5celikten aa'lklara dverdin+
Eehenk tan %"rnce kal aka %i#i simsiyah )ldun,
!stndeki aslan nak %itti, k"ekli'in meydana kt.
A uyuz irkin k"ek, hrsndan, kz%nl'ndan aslan )stuna #rnme. Aslan kkrer de seni snar. / vakit
stnde aslan,
$ureti )ldu'u, fakat hakikatte k"eklerin huylarna sahi )ldu'un anlalr.
Qe leta-rifennehum f= lahnil kavli yetinin tefsiri
NP1. Allah, s"z %eliminde Key%am#ere dedi ki; ?Enafklarn anlalmas iin en k)lay ve %"rnr delil udur;
Enafk iri yar, k)rkun, zhiren #a#ayi'it %"rnse #ile sen )nun sesinin t)nundan ve s"znden tanr,
anlarsn.
4esti ald'n zaman ) testileri snar, ) testilere vurursun, de'il mi6
3eden vurursun6 $esinden krk testiyi anlamak iin.
>rk testinin sesi daha #aka trl )lur. $es, avua #enzer, "nde %ider.
NP*. A$es %elir de ) eyin ne )ldu'unu anlatr, )nun ahvalini sayar, d"ker. $es mastara #enzer, fiil de )
mastar tasrif eder+
$nama s"z %elince hemencecik Hr9t hikyesini hatrladm.
Hr9t-la Er9t-un hikyesi ve )nlarn 8lu Allah-nn snamalarna kar
yi'itlik taslamalar
Bundan "nce de #u #ahse dair az #ir s"z s"ylemitik. 2akat zaten ne kadar s"ylesek ancak #inde #irini
anlata#iliriz.
Bu vakay adamakll anlatmak istedim ama imdiye kadar s"z, s"z at, #ir)k se#elerle kal %itti.
H ele #ir hamle daha edeyim de )'undan azn, deta filin tek #ir uzvunu s"ylemi )laym.
O11. Ey yzne kul, k"le )ldu'umuz, Hr9t ve Er9t kssasn dinle+
Allah l9tuflarn , adiahn l9tuf eklinde tecelli eden alacak kahrlarn seyretmekten sarh) )lmulard.
Allah-nn kahrlarnda #"yle sarh)luklar varken Allah miracnn ne sarh)luklar var6
4uza'ndaki tane,insana #"yle #ir sarh)luk verirse ya nimet s)fras ne yaar ne l9tuflarda #ulunur6
Hr9t da Er9t da sarh) )lmular, #a'larn "zmler, kayttan kurtulmular, kasna hayhuylar
ediy)rlar naralar aty)rlard.
O1*. 2akat y)lda "yle #ir tuzak, "yle #ir imtihan vard ki kasr%as da'lar #ile saman " %i#i ka
%"tre#ilirdi.
Bu snama #unlar altst etmekteydi. 2akat sarh)un #unlardan ne ha#eri )la#ilir ki6
$arh)un "nnde hendek de #irdir, meydan da. /na kuyu da d)'ru y)l kesilmitir, hendek de+
Ia' keisi, yce da' #alarnda yiyecek arar, hi#ir zarara u'ramadan k)ar durur +
5iyecek #ulmak, yaylmak zereyken anszn fele'in snamas %elir atar.
O01. B#r da'a #akar, )rada #ir dii da' keisi %"rr.
Ierhal %"zleri kararr. Bu da'dan ta ) da'a sramak ister.
Iii keinin #ulundu'u da', )na ) kadar yakn %"rnr ki )raya sramak, ev kasnn etrafnda k)u
d)lanmak kadar k)lay %elir.
Binlerce arn y)l )na iki arnlk #ir mesafe %"rnr, ) sarh)lukla sramak ister.
$raynca da iki amansz da'n arasnda ki ukura dverir.
O0*. / avclardan da'a kamt, ka s'nd' yer, kann d"ker.
Avclarsa ) iki da' arasndaki yarda )turmu, #u azametli kaza ve kaderin zuhurunu #eklemekteler&
Ia' keisi, ekseriyetle #"yle avlanr. 5)ksa #u hayvan, ek yrk, ek eviktir, dmann sezer, anlar.
Rstem-in kellesi, kula' yerindedir, sakall, #ykl #ir adamdr. Ama aya'n tutu )nu kafese s)kan tuzak,
ehvettir.
Benim %i#i ehvet sarh)lu'undan kesil, #u sarh)lu'u, devede seyret +

O71. $)nra da lemdeki #u ehvet sarh)lu'u, #il ki meleklerin sarh)lu'una kar ek h)rdur, ek #aya'dr.
/ sarh)luk, #u sarh)lu'u krar, mahveder. Eelek, nasl )lur da ehvete iltifat eder ki6
4atl suyu tatmadka ac su, insana %"znn nuru %i#i h) %elir.
M"kyz aralarnn #ir katras #ile insan aratan da vaz%eirir, skilerden de+
Artk dn sen, meleklerin ne sarh)luklar )lur, tertemiz ruhlar, ululuktan ne mest=liklere der+..
O7*. /nlar, #u aratan #ir k)ku alarak %"nllerini vermiler, #u lem ara#nn kn krmlardr.
Ancak, mitsiz ve ) lemden uzak )lanlar, kfirler %i#i ka#irlerinde %izlenmiler,
Hki lemden de mitlerini kesmiler, hadde hesa#a %elmez dikenler ekmilerdir+
Hr9t la Er9t, sarh)luklarndan ? Ah ne )lurdu, #ulut %i#i #iz de yeryzne rahmet ya'drsak,
Bu zulm yurduna adalet, insaf, i#adet ve vefay yaysaydkA dediler.
O<1. /nlar #unu dedi ama kaza ve kader de ? Iurun ayaklarnzn "nnde %izli tuzaklar ek )k.
>endinize %elin de #el "lne kstaha %itmeyin& >endinize %elin de k"rcesine >er#el-ya at srmeyin+
Gnk ) "lde helk )lanlarn kllarndan, kemiklerinden y)lcu, ayak #asacak yer #ulamaz.
5)l, #atan#aa kl, kemik, sinir d)ludur. Allah-nn kahr klc, nice varlar y)k etmitir+
Allah, ? Allah-nn inayetine erien kullar, yeryznde yava ve mlyim #ir surette yrrlerA dedi.
O<*. Aya' yaln )lan dikenlikte nasl yrr6 Iura, dura. Ine, dne, ihtiyatla adm ata ata+ diy)rdu.
>aza #unu s"yly)rdu ama )nlarn kulaklar, c)kunluklar yznden tkanm, sa'r )lmutu.
Qarlklarndan kurtulanlardan #aka herkesin %"zlerini #a'lamlar, kulaklarn tkamlardr.
M"zleri, Allah inayetinden #aka ne aar, kz%nl' sev%iden #aka ne yattrr6
Iilerim, Allah ihsan )lmayan muvaffakiyete ulamak iin al a#alama, dnyada kimseye mukadder
)lmasn, I)'ruyu Allah daha iyi #ilir.
2iravun-un Eusa aleyhisselm- ryada %"rmesi ve d)'mamas iin
ted#irlere %irimesi
OC1. 2iravunun al a#alamas, Allah ihsn )lan muvaffakiyete ulamamt. Allah muvaffakiyet vermedi'i
iin de dikti'i yrtl s"kly)rdu.
Hkmnde #inlerce mneccim, #inlerce d y)rucu, #inlerce #yc vard.
2iravun-a rysnda Eusa-nn d)'ac'n, 2iravun-u ve saltanatn mahvedece'ini %"stermilerdi.
I y)rucularla mneccimlere ? Bu haylin, #u k"t rynn dellet etti'i eyi nasl defetmeli6A dedi.
Hesi de dediler ki; ? Bir ted#irde #ulunalm, )cu'un d)'masna mni )lalmA
OC*. I)'um %ecesi %elince 2iravun kullar u ted#iri ka#ul ettiler, unu mnasi %"rdler;
/ %n Hsrail)'ullarn erkenden meydana, adiahn huzuruna %"treceklerdi.
? Ey Hsrail )'ullar, haydin& sizi adiah filn yerde huzuruna a'ry)r.
$izi "rtsz, nikasz yzn %"sterecek, seva#a ermek zere size ihsanlarda #ulunacakA diye tellllar
#a'racaklard.
Gnk ) esirler, 2iravun-a hi yaklamazlard, )nu %"rmelerine izin y)ktu.
O*1. Hatt y)lda )na rastlasalar yz k)yun yere kaanmalar emredilmiti.
>anun #uydu; hi#ir esir, ister vakitli )lsun, ister vakitsiz, ) adiahn yzn %"remeyecek.
5)lda avularn seslerini duydu mu, yzn %"rmemek iin duvara d"necekti.
(ayet yzn %"rrse mcrim saylr, #ana %elecek en k"t eyler %eli atard.
/nlarda %"rmeleri men edilen ) yz %"rmeyi ek isterlerdi. Hnsan men edildi'i eye haristir derler.
Hsrail)'ullarn, Eusa aleyhisselm-n d)'umuna mni )lmak zere
meydana a'rmalar
O**. R 4ellllar #a'rdlar;S ? Esirler, meydana d)'ru k)un. 8mulur ki adiahlar adiah, size yzn
%"sterecek. Hhsanlarda #ulunacak+A
Hsrail)'ullar #u mTdeyi duyunca adiahn didarna susuz ve mtak )lduklarndan,
Hileye inandlar. $sleni sleni ) tarafa d)'ru k)tular.
Hikye
Hani unun %i#i; Burada da hilekr E)')llar, ?Esrllardan #irini ary)ruz .
Esrllar #u tarafa t)layn da arad'mz ele %eirelimA derler.
OL1. >im %elirse ? hayr #u de'il. $en %e )rackta )turAderler de,
Bu suretle herkes derleni t)arland m #u hileyle hesinin #)ynunu vururlar.
/nlar, ezan sesi duyunca Allah davetisine uymazlard ya& /nun )mlu'u yznden.
Hilekr E)')llarn daveti, )nlar "lme kadar ekti, srd. Akll kii, sakn (eytan-n hilesinden +
5)ksullarn, muhtalarn seslerini iesiye duy da hile#az kiinin sesi, kula'n tutu ekmesin+
OL*. 5)ksullar, tamahkr ve k"t huylu adamlarsa #ile sen yine %"nl sahi#ini )nlarn iinde ara+
Ienizin di#inde inciler, talarla kark )larak #ulunur. B'lecek eyler, aylar, kusurlar arasnda )lur.
Hsrail)'ullar c)arak erkenden meydana d)'ru k)tular.
2iravun #u hileyle )nlar meydana %"trnce %zelim yzn )nlara %"sterdi.
M"nllerini ald, ihsanlarda #ulundu, vaitler etti.
ON1. /ndan s)nrada ? ,annz iin ne )lur. Bu akam heiniz #u meydan da kaln, #urada yatn uyuyunA
dedi.
,eva vererek dediler ki, ?$ana kulluk eder, s"zn dinler hatt dilersen #urada #ir ay )tururuzA
2iravun-un, d)'um %ecesi, Hsrail)'ullarn karlarndan ayrd'na
sevinerek meydandan ehre d"nmesi
2iravunun, %eceleyin ? Bu %ece d)'um %ecesi, fakat heside karlarndan ayrA diye sevinerek %eri
d"nd.
Haznedar Hmran da yanndayd. /nunla k)nua k)nua ehre %eldi.
/na, ? Hmran, #u %ece sen de #urada yat, karnn yanna %itme )nunla #ulumaA dedi.
ON*. Hmran, ? Keki, #urada yatarm, senin %"nlnn istedi'i eyden #aka #ir ey dnmem #ileA dedi.
Hmran da Hsrail )'ullarndand. 2akat 2iravun-a deta %"nll , cand.
2iravun, )nun isyan edece'ini, %"nln k)rktu'u eyi yaaca'n nereden aklna %etirecekti6
Hmran-n, Eusa-nn anasyla #ulumas ve kadnn Eusa-ya %e#e
kalmas
2iravun %itti, Hmran da )rada yat uyudu. Mece yarsndan s)nra kars, )nu %"rmeye %eldi.
!stne kaan dudaklarndan "meye k)yuldu. Mece yars, )nu uykudan uyandrd.
OO1. Hmran uyan karsn %"rd. >adn, h)una %itti, dudak duda'a "meye #aladlar.
Hmran, ? Bu zamanda nasl %eldin6A dedi. >adn ?$ana itiyakmdan. Allah-nn kaza ve kaderi #uA diye ceva
verdi.
Hmran, karsn sev%iyle kucaklad kendini tutamad.
/nunla #ulutu ve emaneti )na verdi. $)nrada dedi ki; ? >adn, #u kk #ir i de'il+A
Iemir taa alnd, #ir atetir srad. Hem de "yle #ir ate ki adiahtan da saltanatndan " alc, adiaha
da, saltanatna da kin %dc #ir ate.
OO*. Ben #uluta #enziy)rum sen yersin Eusa-da ne#at. Allah , satran )yununda ah sry)r, #ir yutulduk
mu yutulduk+
Hanm, yutulmay da hakik= adiah )lan Allah-dan #il, yutmay da. / ii #izden #ili #ize hayflanma+
2iravun-un k)rktu'u ey y)k mu 6 $eninle #ulutum, meydana %eldi ite+
Hmran-n karsyla #ulutuktan s)nra ? Beni %"rmemi )lA diye
nasihat etmesi
$akn #unu kimseye s"yleme, %izle de #ana da yzlerce trl %am, %ussa %elmesin, sana da.
$)nucu, #unun eserlerini meydana kar nk nazeninin, almetleri #elirdi+A
OP1. 4am ) srada meydandaki halktan naralar duyulmaya, yer, %"k nralarla d)lmaya #alad.
2iravun, #u nralardan k)rku srad, %rltnn ne )ldu'unu anlamak iin yalnayak k)tu.
Eeydandan %elen ve dehetinden cinleri, erileri #ile k)rkutan #u nralar, #u %rltler nedir anlamak
istiy)rdu.
Hmran, ? Kadiahmzn "mr uzun )lsun&Hsrail)'ullar, l9tfundan neeleniy)rlar.
Hhsanlarna seviniy)rlar, )ynuy)rlar, ellerini ry)rlar ?dedi.
OP*. 2iravun dedi kiA /la#ilir. 2akat #eni adamakll #ir vehim, #ir endiedir kalad.
2iravun-un ) sesten k)rkmas
Bu %rlt, sa#m #)zdu. Bu ac dertle, kederle deta #eni k)catt.A
Kadiah, #tn %ece a'rs tutmu %e#e kadn %i#i #ir yandan #ir yana %idi %eliy)r.
Her an ?Hmran, #u nralar, #eni dehetle yerimden srattA diy)rdu.
:avall Hmran-n kudreti y)ktu ki karsyla #ulutu'unu s"ylesin.
P11. >ars %e#e kalnca %"kte Eusa-nn yldznn #elirdi'ini anlatsn.
Her ey%am#er, ana rahmine dnce yldz da %"kte zuhur eder, arlamaya #alar.
M"kte Eusa aleyhisselm-n yldznn #elirmesi ve meydanda
mneccimlerin feryad
>"r 2iravun-un hilelerine, ted#irlerine ra'men %"kyznde Eusa-nn yldz #elirdi.
$a#ah )lunca Hmran-a ? Mit de ) %rltnn, ) atrtnn ne )ldu'unu anlaA dedi.
Hmran, meydana k)u ? Bu ne %rltyd6 Kadiahlar adiah uyuyamadA deyince,
P1*. Her mneccim, yasllar %i#i #a ak, yeni yakas yrtk #ir halde t)ra' "t.
5asllar %i#i sesleri ses veriy)r, feryatlar )rtal' d)lduruy)rdu.
$alarn, sakallarn y)lu, yzlerine vuruy)rlar, %"zleri kanl yalarla d)luy)rdu.
Hmran ? Hayr)la. Bu ne feryat, #u ne hl6 Bu y)msuz yl, k"t almetler mi %"steriy)r y)ksa6A dedi.
Bzrler serdederek dediler ki; ?Em=r Allah-nn kaza ve kaderi #izi esir etti.
P01. Her areye #avurduk, fakat adiahn devleti karard, dman dnyaya %eldi, %ali )ldu.
Meceleyin %"kyznde ) )cu'un yldz %"rnd, #izi k"r etti.
/ Key%am#er-in yldz %"kte yceldi, #iz de a'lamaya, yldzlar %i#i %"zyalar d"kmeye #aladk.A
Hmran , iinden sevindi, fakat zhiren ? Eyvahlar )lsun+A diye elini #ana vuru,
>z%n surat ask #ir halde deliller %i#i aklsz.
P0*. Qe %9ya kendini #ilmez #ir halde mneccimlerin stne yry )nlara #ir hayli a'r s"zler s"yledi.
>endini meyus ve mahzun %"stererek sevincini %izliy)r, )nlara )yun )ynuy)rdu.
? Kadiahmz aldattnz, hyanetten, tamahtan vaz%emediniz.
/nu #u meydana kadar srkleyi yznn suyunu d"ktnz, erefini hie saydnz.
Ellerinizi, %"'slerinize k)yu adiah dertlerden kurtaraca'z diye vaitlerde #ulundunuzA dedi.
P71. Kadiah da #unu duyunca ? Hainler, dedi, #en de sizi asaym da %"rn.
>endimizi %ln hallere s)ktuk, dmanlara mallar ihsan edi ziyana %irdik.
Bu %ece #tn Hsrail)'ullar, karlarndan uzak kaldlar diye,
Eal da %itti, eref de. He %elince hi#ir ey )lmad. Bu mudur iyi adamlarn muaveneti, #u mudur iyi kiinin
yaacaklar i6
5llardr aralar, li#aslar aly)r, lkelerin servetini rahata yiyi duruy)rsunuz.
P7*. Bu mu sizin ted#iriniz, #u mu ncum #il%iniz6 $iz #es#edava l)kma yiyen hilekr ve )m kiilersiniz.
$izi "ldrr, aralatr, atelere atar, #urunlarnz, kulaklarnz, dudaklarnz kestirir&
$izi atee )dun yaar, yiyi itiklerinizi fitil fitil #urnunuzdan %etiririm.A
Eneccimler, secde edi ?Kadiahm, (eytan #u sefer #ize %ale#e etti.
2akat ylardr nice #ellar defettik. 5atklarmza vehim #ile hayran )lmakta.
P<1. Bu sefer ted#irimiz, hie kt. / Key%am#er-in anas %e#e kald, ), ana rahmine dt.
It ama adiahm, suumuzu, affettirmek iin #iz de d)'um %nne dikkat ederiz.
Bu frsat da karmamak, kaza ve kaderin zuhuruna mni )lmak iin d)'aca' %n hesalayacak,
%"zleyece'iz.
Ey akllarla fikirler, reyinin kulu, k"lesi )lan adiah, #unu da yaamazsak #izi "ldrA derler.
2iravun, dmanlar vuru "ldren takdir )ku, yayndan frlamasn diye %nden %ne d)kuz ay say
duruy)rdu.
P<*. 4akdirle savaa %irien, takdire #askn yamaya kalkan, #aaa' %elir, kendi kanna #ulanr.
5er, %"'e dmanl'a kalkrsa )raklar, "l haline %irer.
Resim, ressamna ene vurmaya kalkarsa kendi san sakaln y)lmu )lur+
2iravun-un hileye %irierek yeni d)'uran kadnlar meydana a'rmas

I)kuz ay s)nra adiah, yine tahtn meydana kurduru tellllar a'rtt.
4ellllar, ? >adnlar, #tn israil)'ullarnn kadnlar )cuklaryla meydana %elsinler.
PC1. Bundan "nce erkekler, ihsanlara nail )ldular. El#iseler, altnlar elde ettiler.
>adnlar, #u yl devlet sizin. Herkes diledi'i eye nil )lacak.
Kadiah, kadnlara el#ise verecek, ihsanlar edecek. G)cuklarn #alarna da altn klhlar k)yacak.
Kadiah diy)r ki ?Hele #u ay d)'anlar y)k mu, #ilhassa )nlar ihsanma, hazinelerime ulaacaklarA diye
#a'rdlar.
>adnlar, sevindiler, )cuklaryla ktlar, adiahn )ta'na kadar %ittiler.
PC*. 5eni d)'urmu )lan her kadn, hileden, kahrdan emin #ir halde ehirden k meydana y"neldi.
>adnlarn hesi t)lannca erkek )cuklar analarnn kucaklarndan aldlar.
Iman d)'masna, felket artmasn diye %9ya ihtiyata riayet ederek #alarn kestiler.
Eusa-nn vcuda %elmesi, memurlarn Hmran-n evine %elmeleri,
Eusa-nn anasna, Eusa-y atee at diye vahiy edilmesi
Eusa-y d)'urmu )lan Hmran -n karsna %elince elini, ete'ini ekmi, ) kar%aalktan, ) t)z dumandan
kurtulmutu.
2akat ) alak 2iravun , evlere de hafiye )larak e#eler %"nderdi.
P*1. ? Burada #ir )cuk var. Anas, rkt',helendi'i iin meydana %elmedi.
Bu s)kakta %zel #ir kadn var, #ir de )cuk d)'urmu& fakat ek akll, ek ted#irli #ir kadnA diye
k)valadlar.
Bunun zerine memurlar eve %elince Eusa-nn anas, Allah emriyle Eusa-y tandra att.
Bilen Allah-dan kadna ?Bu )cu'un asl Halil-dendir.
Ey ate, s)'u, yakma emrinin k)rumas yznden ate yakmaz, #ir zarar vermezA diye vahiy %elmiti.
P**. >adn, vahiy zerine Eusa-y atee att. 2akat, ate Eusa-y yakmad.
Eemurlar, #unu %"rnce meyus )lu muratlarna erimediler, ekili %ittiler. 2akat k)vucular, yine #u ii
anlay,
2iravun-dan #irka ara k)armak iin memurlara maceray anlattlar.
/ tarafa d"nn, encereden iyice #ir #akn dediler.
Eusa-y suya at diye anasna vahiy %elmesi
Eusa-nn anasna yine ?G)cu'unu suya at, san, #an y)lma, mitlen,
PL1. Htimat et, )nu 3il-e at& #en, )nu yz ak )larak sana kavutururumA diye vahiy %eldi.
Bu s"zn s)nu %elmez ki. 2iravun-un #tn hileleri, yakasna, aasna d)lamaktayd.
/, darda yz #inlerce )cuk "ldry)rdu. Eusa ise evinin iinde #a k"ede yetimekteydi.
/ uza' %"ren k"r 2iravun , hilelere sa delili'inden nerede yeni d)'mu #ir )cuk varsa
"ldrtmekteydi.
Hnat 2iravun-un hilesi eTderha idi, #tn lem adiahlarnn hilelerini yutmutu.
PL*. 2akat )ndan daha 2iravun #irisi zuhur etti. /nu da yuttu, hilesini de+
/ #ir eTderha idi, as da #ir eTderha )ldu. Bu, )nu Allah tevfikiyle s"mr yutuverdi+
El stnde el var& nereye kadar #u. 4a s)n eriilecek menzile, ta Allah-ya kadar+
Gnk ), "yle #ir denizdir ki ne di#i var, ne kys+ Btn denizler, )na kar sele #enzer.
Hileler, ted#irler eTderha ise 4ek Allah "nnde hesi de hitir+
PN1. $"zn, #uraya %elince yere #a k)yu mahv)ldu& d)'ru y)lu Allah daha iyi #ilir+
2iravunda )lan y)k mu6 $ende de var. 2akat senin eTderha kuyuya hasedilmi+...
5azklar )lsun& #unlarn hesi de senin ahvalin. 2akat sen, )nlar 2iravun-a isnat etmek istersin.
$enin hlinden #ahsettiler mi cann sklr, #akasndan #ahsettiler mi sana masal %elir.
Jkin nefis seni ne de hara etmi& #u arkadan da seni hikyelerle uzaklara atmakta+
PN*. $enin ateine, 2iravun-un ateine atlan )dun atlmamakta, )nun %i#i frsat #ulamy)rsun sen. 5)ksa
frsat #ulsan senin atein de 2iravun-un atei %i#i yalmlanr+
5lancnn d)nmu #ir eTderhay "l sanarak ile #alay
Ba'dat-a %etirmesi
Eski vakalar #ili s"yleyenden #ir hikye dinle de #u st "rtl srdan #ir k)ku al.
Bir ylanc, afsunlarla ylan tutmak zere da'lara yz tuttu.
Arayan ister yava %itsin, ister hzl ,nihayet arad'n #ulur.
Hki elini de aramadan ekme. Arama, y)lda en iyi #ir klavuzdur.
PO1. 4)al )lsan, sakat )lsan #ile, uyuklar %i#i halde, hatt edesizcesine de )lsa )na d)'ru kmldan, )nu
ara.
Mh lfla, %h susarak, %h uraya, #uraya #)ynunu uzatarak, ) adiahn k)kusunu almaya al.
5aku, )'ullarna ? 5usuf-un k)kusunu haddinden fazla araynA dedi.
$iz de her duy%unuzu istidatl #ir hle %etirin de her yanda adamakll )nu aratrn.
Allah, ?Allah l9tfundan meyus )lmayn, mit kesmeyinA dedi. G)cu'unu kay#etmi 5aku %i#i sen de #ucak
#ucak yr.
PO*. /nu a'znla s)ru s)ruturun. I"rt yana kulak veri )nu aratrn+
3ereden #ir %zel k)ku alrsan k)klayn. 3e taraftan ) inann k)kusunu alrsanz ) tarafa yryn+
3erede #ir kiiden l9tuf %"rrsen ) adama mukayyet )l& #elki ) l9tfun aslna y)l #ulursun, )lur ya+
Btn #u h)luklar, ulu #ir denizdendir. $en cz #rak da klle d"n.
Halkn savalar he %zellik iindir, he iyilik iindir. 2akat y)ksulluk az' y)k mu, asl saadet nianesi
)dur.
PP1. Halkn kzlar sulh iindir ama rahata ulama tuza', daima rahatszlktr, zahmetle rahata ulalr.
Her sille, )kamak iindir... Her ikyet, insana kretmeyi andrr.
Ey kerem sahi#i, czden kl k)kusunu al&ey hak=m, zttan zdd istidll et+
I)'rusu savalar, #ara se#e )lur. 5lanc da kim iin ylan arad.
Hnsan, %eim iin, rahatlk iin ylan arar, %amdan kurtulmak iin %am yiyi durur.
PP*. / da ) karda, kta da'lar d"n d)lamakta, iri #ir ylan aray durmaktayd.
Ierken #ir da'da iri #ir "lm ylan %"rd. (ekli #ile %"nln dehetle d)lduruy)rdu.
5lanc, ) iddetli k mevsiminde ylan ararken ) k)sk)ca "l eTderhay %"rd.
5lanc, halk hayretlere drmek iin ylan tutar. Hte sana halkn #il%isizli'i+
Hnsan, #ir da'a #enzer, da' nasl aldanr, nasl )lur da #ir ylana hayran )lur6
0111. 5)ksul dem)'lu kendisini tanmad, #ilmedi, fazilet makamndan %eli #u n)ksan lemine dverdi.
Hnsan kendisini ucuz satt. Atlast, kendini #ir hrkaya yamad %itti+
5z #inlerce ylan ve da', )na hayranken ) , niin hayretlere dt, ylan sevdasna kald6
5lanc, ) eTderhay tutu, halk hayrete drmek iin Ba'dat-a %eldi.
Birka ara elde etmek iin ) adr dire'i %i#i eTderhay eki srkledi.
011*. ? Bl #ir eTderha %etirdim. Avlamak iin ne zahmetler ektinA diy)rdu.
/, eTderhay "l sany)rdu. 2akat iyi dikkat etmemiti. ETderha diriydi.
>tan, s)'uktan d)nmutu. Iiriydi ama "l %i#i %"rny)rdu.
Dlem de d)nmutur da ad cemad )lmutur. !stadm, camit, d)nmu demektir.
Eaher %nei d)'uncaya dek sa#ret de lem cisminin hareketini %"r.
0101. Eusa-nn elinde as, ylan )ldu ya& #tn lemi de #una kyas et.
$enin #ir avu t)raktan i#aret )lan varl'n nasl #ir cisim haline %etirir6 Btn t)raklar da #il%i ve
anlay sahi#i #ilmek %erek.
Bunlarn hesi de #u leme %"re "l, fakat hakikat leminde diridir. Burada susu duruy)rlar ama )rada
s"ylemekteler.
/nlar hakikat leminden #ize y)lladlar m ite as, #ize eTderha kesilir.
Ia'lar, sese %elir, Iavut-la #era#er rlar, ilhi )kur, demir #ile avucunda mum %i#i yumuar.
010*. Rz%r, $leyman- yklenir, tar. deniz Eusa ile k)nuur.
Ay, Ahmet-in iaretini emrini anlar, fermanna uyar. ate, i#rahim-e a'ust)s %l )lur&
4)rak, >arun-u ylan %i#i s"mrr, yutar. Hannne dire'i akla, fikre sahi )lur...
4a, Ahmet-e selm verir. Ia' 5ahya-ya ha#er y)llar&
Hesi de #unlara ? Biz size kar duyar, %"rrz& sizinle h)uz, neeliyiz. 2akat namahremlere kar susu
durmaktayzA derler.
0171. Ama siz #ir cemada %idiy)r, )na y"neliy)rsunuz. Artk cematlarn canna,srrna nasl mahrem )lursunuz
ki6
,ematlardan can lemine %idin de lemin czlerinin ahen%ini duyun+
/ vakit cansz eylerin tesihlerini aak duyarsn da tevil vesveselerine kalmazsn.
,an leminde kandiller y)k da %"rmek iin tevillere yay)rsun.
? 4esihten maksat, nasl )lur da zhir= tesih )lur6 Bu tesihte #ulunan #u cansz eyleri %"rmek de
saklktan #aka #ir ey de'il.
017*. I)'rusu u; )nlar %"ren, i#ret alr da Allah-y tesih eder.
$ana Allah-y tesih etmeyi hatrly)r ya& ite #u tesihe delil )lmalar, )nlar tesih etmesi demektirA
dersin.
Htizal ehlinin tevili #udur ite. Hal nuruna sahi )lmayan kiinin ii #udur.
Hnsan, duy%udan kmad m %ay# lemine tamamyla ya#ancdr.
Bu s"zn s)nu %elmez& 5lanc, ) ylan yzlerce zahmetle eke eke,
01<1. Ba'dat-a kadar %eldi. ) macerac adam, arda #ir hen%medir k)armak iin,
5lan (at kysna k)ydu.Ba'dat ehrinde #ir %rltdr k)tu,
? Bir ylanc eTderha %etirmi, acayi %"rlmemi mefret #ir ey. 3asl da avlam6A diye,
5z #inlerce ahmak adam t)land, ahmaklklarndan )nlar da ylanc %i#i ylana avlandlar.
/nlar, ylan %"rmek iin #ekleiy)rlard. / da etraftaki halk tamamyla t)lansn diye #ekliy)rdu.
01<*. Halk, iyice t)lansn da elime %eecek ara )k )lsun diy)rdu.
5z #inlerce herzevekil t)land, halka )ldular. Bir ayak, #in ayak stne %eldi+
>ala#alktan erke'in kadndan ha#eri y)ktu. Halkla ileri %elenler #ir#irlerine %irmi deta kyametten #ir
almet )lmutu.
5lanc, ylann stndeki kilimi kmldattka halk, armaklarnn ucuna #as #)yunlarn uzaty)rdu.
ETderha, zemheriden d)nmutu. 5zlerce kilimin, ke#enin altndayd.
01C1. 5lanc, ihtiyat elden #rakmam, )nu kaln ilerle #a'lamt.
2akat halkn t)lanmasn #eklerken eeyce #ir zaman %emi, Urak %nei, ylann stne vurmutu.
Mne )nu eeyce stnca zasndan s)'uk ahlt syrl %itmiti.
/ mddet zarfnda "l #ir halde #ulunan eTderha dirildi, kmldamaya #alad.
Bl ylann kmldad'n %"rnce halkn hayreti #irken yz #in )ldu.
01C*. (aknlklarndan naralar atarak he #irden kamaya k)yuldular.
ETderha, halkn %rltsnden atr, atr #a'larn k)armaya #alad. Hlerin her #iri #ir yana dt.
Hlerini k)ar kilimin altndan syrld. Bir de ne %"rsnler, aslan %i#i kkreyen irkin, mefret #ir eTderha+
>aarken halk #ir#irini i'nedi, #ir)k kiiler ayak altnda kal "ldler, "llerden yzlerce y'n )ldu.
5lanc, #en me'erse da'dan, )vadan ne %etirmiim diye k)rkusundan yerinde katl kald.
01*1. / k"r k)yun kurdu uyandrd. ,ahil, Azrail-in yanna kendi aya'yla %itti.
ETderha ) ahma' #ir l)kma ediverdi. Haccac-a kan d"kmekten k)lay ne var,
$)nra da #ir dire'e sarl kendisini skt, karnnda herifin kemiklerini atr, atr krd.
$enin nefsinde #ir eTderhadr./,nereden "ld ki6 Iertten, eline frsat dmedi'inden d)ndu, y)ksa+
2iravun-un eline %eenler, )nun da eline %ese neler yamaz+ Urmak #ile, 2iravun-un emriyle akard.
01**. /nun eline de #"yle #ir kudret dse hemen firavunlu'a #alar, yzlerce Eusa-nn da y)lunu vurur,
yzlerce Harun-un da+
/ eTderha, y)ksulluk elinde #ir kurtca'z kesilir. Eevki ve mal yznden #ir sivrisinek #yr, aylaklar+
ETderhay ayrlk kar iinde tut, sakn )nu Urak %neinin altna %etirme.
ETderhan d)nmu #ir halde iken selmettesin fakat kurtuldu, kendine %eldi mi )na l)kma )lursun.
/nu mat et de mat )lmaktan emin )l. /na ek acma, ) iyilik edilecek kii de'ildir.
01L1. !stne ehvet %nei vurdu mu ) %e#eresice hemen yarasa %i#i kanatlarn rmaya, umaya #alar.
Ercesine )nu savaa ek, #a#ayi'ite )nunla vuru& Allah, sana vuslatyla karlk versin+
Hulsa ) adam eTderhay %etiri de ) k)rkun ey, scak havada kendine %elince,
/ fitneleri meydana kard. Hatt azizim, s"ylediklerimizin yz kat stnn yat+
$en )na zahmet, eziyet vermeden uslu, rahat ve vefakr #ir halde tutmay m umuy)rsun6
01L*. Bu, her aa'lk kiiye nasi mi )lur6 ETderhay "ldrmeye #ir Eusa %erek.
5z #inlerce halk )nun ted#iriyle ma'l9 )ldu, eTderhasndan yl kat, "l %itti+
2iravun-un Eusa aleyhisselm- tehdit etmesi
2iravun, Eusa-ya ? Ey >el=m, sen neden halk "ldrdn, neden halka k)rku saldn6
Halk, senden yl%nl'a dt, karken ayaklar altnda i'neni "ld.
Hulsa, halk sana dman kesildi. $ana kar erke'in %"nlnde de kin var, kadnn %"nlnde de.
01N1. Halk kendine davet ediy)rsun ama i aksi kt. $ana aykr hareket etmekten #aka areleri kalmad.
Ben de senin errinden kay)r, sana aikre kar durmuy)rum ama aleyhine "mlek kaynat duruy)rum.
Beni aldatmay %"nlnden kar, arkandan, %"l%enden #aka kimsenin %elece'ini umma.
Bir i #ecerdim, halkn %"nlne #ir k)rkudur saldm diye ma'rur )lma.
Bunun %i#i yzlerce i #ecersen s)nunda yine rsvay )lursun, h)r hakir #ir hale %elirsin, seninle alay eder,
sana %lrler.
01N*. $enin %i#i nice hile#azlar vard, #izim Esr-mz da nihayet rsvay )ldularA dedi.
Eusa-nn 2iravun-un tehdidine ceva vermesi
Eusa, 2iravun-a dedi ki; ?Ben, Allah emrine karamam. Emreder de kanm #ile d"kerse k)rkum y)k.
Ben, #u lemde rsvay )laym, #una hem razym, hem de krederim& tek Hak yannda yce )laymda.
Halka kar h)r hakir )laym, #enimle alay etsinler, #ana %lsnler& Allah-ya kar sev%ili )laym,) #eni
istesin, #e'ensin& yeter #u #ana.
Bunlar da s"z )lsun diye s"yly)rum hani. 5)ksa Allah seni yarn kara yzllerden edecek, #u muhakkak+
01O1. 5celik )nundur, )nun kullarnndr. /nun nianesini Ddem-le H#lisin hikyesini )ku da anla+..
Allah-nn ztna nasl s)n y)ksa hikmetlerine de s)n y)ktur. Akln #ana al da a'zn yum, yara' evir+A
2iravun-un Eusa aleyhisselm-a ceva vermesi
2iravun, Eusa-ya ? 5arak #izim elimizde... imdi defter de #izim hkmmzde, divan da #izim+
Btn lem halk #eni semi, #eni ka#ul etmi. A Eusa, #tn lemde en akll sen misin ki6
A Eusa, sen kendini #e'enmi, almsn.. haydi )radan #e& kendini az %"r, kendine %veni %ururlanma.
01O*. Inyann sihir#azlarn t)layaym da #tn ehre senin #il%isizli'ini %"stereyim.
2akat #u, #ir iki %n iinde )lmaz. Bu yaz a'nda #ana krk %nce'iz mhlet verA dedi.
Eusa-nn 2iravun-a ceva#
Eusa dedi ki; ? Bana #u hususta izin y)k. Ben #ir kulum, sana mhlet vermeye emir almadm.
$en hkmdarsn, %lisin, #enim yardmcm, d)stum y)k& fakat Allah fermanna ta#iim, #aka #ir eyle
iim y)k.
Iiri )lduka seninle canla #ala savaaca'm. Ben kulum, yardmla, yardmcyla ne iim var6
01P1. Allah-nn hkm zuhur edinceye kadar seninle u'raaca'm. Her hasm dmanndan Allah ayrrA
2iravun-un Eusa-ya ceva# ve Eusa aleyhisselm-a vahiy %elmesi
2iravun, hayr dedi, mutlaka #ir mhlet vermek %erek. Beni aldat durma, yel al )yraz satma.
Bu srada ulu Allah-dan Eusa-ya ? /na #)l, #)l mhlet ver, k)rkma.
Bu krk %n mhleti, )na %"nl rzasyla ver de eit, eit hileler dzsn.
Hstedi'i %i#i al a#alasn. Ben uyumuy)rum ki. /na s"yle, hzl %itsin, fakat y)lu #en tuttum, usuda #en
varm.
01P*. /nlarn hilelerini #en #ir#irine katar, )nlarn arttrdklarn #en eksiltirim.
$u %etirirlerse ate haline s)kar, er#et ierlerse zehir yaarm.
Bir#irlerine muha##et #a'lasalar sev%ilerini ykar, #er#at ederim. Qehimlerine #ile %elmeyen eyleri
yaarm #en.
$en k)rkma, )na uzun #ir mddet mhlet ver& asker t)la, yzlerce hileler dz deA diye vahiy %eldi.
Eusa aleyhisselm-n 2iravun-a ehirlerdeki sihir#azlar t)lamak
zere mhlet vermesi
Eusa, ? Emir %eldi, mhlet sana. Bizden kurtuldun, imdilik #en yerime %idiy)rumA dedi.
0011. Eusa y)la dt, eTderha da #il%ili ve d)st #ir av k"e'i %i#i eine takld.
Av k"e'i %i#i kuyru'unu sallayarak%idiy)r,
ayaklarnn altnda talar kum %i#i eziy)rdu.
4a, demiri nefesiyle eki s"mrmekte, demiri aaikr #ir surette a'znda ezi i'nemekteydi.
Havalan #urlarn stne kmakta, Rum, Mrc& herkes )ndan kamaktayd.
Ieve %i#i a'zndan k"kler say)rdu. / k"'n #ir katresi kimin stne dse czzam illetine
tutuluy)rdu.
001*. Iilerinin %crts, yrekleri yerinden )ynaty)r, kara aslanlarn #ile canlar elden %idiy)rdu.
/ seilmi ey%am#er, kavminin yanna varnca eTderhay #)'azndan yakalad, eTderha as )ldu yine.
Asya dayand da dedi ki; ? 3e alacak ey. Bizim yanmzda %ne, dmana kar %ece+
3e hayret edilecek ey ki #u )rdu, kuluk %neiyle d)d)lu )lan #u lemi %"rmy)r.
M"z de ak, kulak da. s)nra da #u zek& Allah-nn %"z#a'cl'na hayretteyim+
0001. Ben )nlara ary)rum, )nlar da #ana ary)rlar. Baharn )nlar diken,#en yasemin;
/nlara nice lezzetli aralarla d)lu kadehler sundum. 2akat )nlara kadehteki er#et ta kesildi.
Ml desteleri yatm, %"trdm, her %l, diken )ldu, er#et zehire d"nd.
Bu kendisinden %eenlerin canlarna nasi# )lan #ir ey. /nlar, kendilerine )lduka nasl meydana kar6
5anmzda uyank #ir uyur %erek ki uyankken ryalar %"rsn+
000*. Halkn dncelere dalmas #u %zelim uykunun dmandr. Halk, dnceleri yatmasn, uyumasn
diye #u %zelim uykunun #)'azn skar.
Bir hayret lzm ki dnceleri sili srsn. Hayret, fikirleri de y)k eder, zikirleri de+
Hner ve marifette kim daha kmilse mna #akmndan artta sureta ileridedir.
Allah ? Meri d"nenlerA dedi. Meri d"nmek srnn yazdan %eli a'la %itmesine #enzer.
$r, yazdan d"n %eldi mi %iderken en "nde )lan kei artta kalr.
0071. Miderken %eride kalan t)al keiye %elince surat asklar #ile %ldrecek #ir halde "ne der.
Bu kavim, laf )lsun diye t)al )lmadlar ya& "'nmeyi terk ettiler de r satn aldlar.
Bu kavim, hacca ayaklar krk )ldu'u halde t)allaya t)allaya %iderler. $kntdan kurtulua %izli #ir y)l
vardr.
Bu tarife %"nllerini #il%ilerden ykay artmlardr. Gnk #u y)l, zhir= #il%iyi tanmaz.
Bu y)lda, asl ) lemden )lan #ir #il%i %erek. :ira her feri, aslnda y)l %"sterir.
007*. Her kanat, denizi aacak kudrete nereden sahi )lacak6 Allah #il%isi %erek ki insan Allah-ya ulatrsn.
(u halde adama s)nunda %"nlden silini artlmas lzm )lan #il%iyi neye "'retirsin6
Byleyse #u lemde ileri %itmeye heves etme, t)al )l da %eri d"nerken en "ne d.
Ey nazik adam, ileri %iden s)n %elenlerden )l. 4aze ve turfanda meyve, a'aca nazaran daha ileridedir,
derecesi daha stndr.
Meri meyve a'atan s)nra vcuda %elir, fakat hakikatte evvel )dur, nk a'atan maksat )dur.
00<1. Eelekler %i#i ? Bizim #il%imiz y)k de de ? Ancak senin #ildirdi'in #il%iyi #ilirizA srr elini tutsun.
Bu mekte de hecelemeyi #ilmezsen Ahmed %i#i akl ve irfan nuriyle d)larsn.
(ehirlerde ad san sahi#i )lmazsan, Allah kullarnn halini daha iyi #ilir ya, kay#)lmazsn, merak etme.
Altn definesini #ilinmeyen viranelere %izlerler6
Hi defineyi #ilinen yere k)yarlar m6 Hte kurtulmann, hals )lmann da zahmet ve meakkatlerde
%izlenmesi #una #enzer.
00<*. Burada hatra #ir)k heler, tereddtler %ele#ilir ama iyi at, k"steklerini krar, #uka'dan
kurtuluverir.
/nun sev%isi, he ve tereddtleri yakan #ir atetir. Mndzn nuru, #tn hayalleri siler srr.
Ey Allah rzasn elde eden, #u sul, sana ) taraftan %eldi, ceva#n da ) taraftan ara.
M"nln k"esiz k"esi y)k mu6 Hte ) #ucak, adiaha varan #ir y)ldur. M"nln d)'udan da )lmayan,
#atdan da )lmayan aydnl', tek #ir aydan meydana %elir.
Ey mna da', sen y)ksullar %i#i #u tarafa ) tarafta neden ses aray durursun.
00C1. Ierde dnce iki #klm )lu ? 5ara##iA diye yalvard'n taraf y)k mu, #u sesi de ) tarafta ara.
Iert ve "lm zaman ) tarafa y"nelir, feryat ve fi%ana dersin. Iertten kurtulunca neden ya#ancya
d"ny)r, hi ) taraf aklna #ile %etirmiy)rsun6
Eihnet zamannda ? AllahA demeye #alar, skntn %eti mi ? 3erede )na y)l 6A dersin.
Bu hal, undan ileri %eliy)r; ? Allah-y eksiz, hesiz #ilen, tanyan, daima )nu anlar, )ndan hi ayrlmaz.
2akat akl ve he hicalarnda kalan kiiye Allah tecellisi, %h "rtlr, %h yenini, yakasn yrt %"rnr.
00C*. Akl czi %h stndr, %h #a aa' ,Akl >lli ise #tn hdiselerden kurtulmutur, emindir.
Aklla hneri sat da hayreti satn al. /'ul, h)rlu'a d)'ru %it, Buhara-ya de'il+
Biz neye #u derece de s"ze daldk6 Hikye s"yleyelim derken hikye )lduk %itti.
Ben y)kum zaten a'lay, a'lay szlayarak masal )ldum %itti& Bu suretle secde edenler arasna katlaym,
)nlarla #era#er yuvarlanaym #ari.
H #ilen, s"z anlayan adama #u s"z, hikye de'il. Hlimi anlaty)rum #en, sev%ilinin huzurundaym #en+
00*1. Dsi, #unlar "nce %eli %eenlere ait asl y)k masallar dedi ya&>ur-an hakknda s"ylenen #u s"z, nifak
eseridir.
Hinde Allah nuru )lan Jmekn leminde nerede %emi, nerede %elecek, nerede hl,
Memi, %elecek, sana %"redir. 5)ksa hakikatte ikisi de #irdir. 2akat sen iki sanrsn.
Bir adam, )nun #a#asdr, #izim )'lumuz, :eydin altnda )lan dam, Amr-n stndedir.
Iamn altta, stte )luu, ) iki adama %"redir. Hakikatteyse dam tek #ir eydir, ite ) kadar+
00**. Bu s"z, )nun misli de'ildir, #ir misaldir ancak. Eski harfler, yeni mnay ifade edemez ki.
Ey tulum, #uras madem ki rmak kys de'il, a'zn kaat. Bu eker denizinin ne kys var, ne kenar+
2iravun-un sihir#azlar a'rtmak zere ehirlere adam %"ndermesi
Eusa, d"n 2iravun kalnca #tn rey ve ted#ir sahilerini danmak zere a'rd.
F A Bizim de sihir#azlarmz var. Her #ireri sihirde tek, #tn sihir#azla,r )nlara uymaktaA dediler.
Kadiahn, Esr sultan )lan 2iravun-un Esr civarndaki #tn sihir#azlar a'rmasn kararlatrdlar.
2iravun hemen #tn sihir#azlarn t)lanmas iin etrafa #ir hayli adam %"nderdi.
00L1. 3erede nl #ir #yc varsa %elmesi iin )n ha#erci y)llad.
Hki %en vard ki #y de ek "hret #ulmulard. $ihirleri, aya #ile tesir ederdi.
Aydan aaikr st sa'arlar, #ir yere %idecekleri vakit klere #ini %iderler.
Ay 'n #ez ekline s)ku "ler, #ier satarlard.
Eteri, ara veri alr, s)nra anlaynca eyvahlar )lsun deyi hayflanmaya, yzne vurmaya #alard.
00L*. /nlarn, #una #enzer nice sihirleri vard ki herkes aak %"rr dururdu.
/nlara da ? Kadiah imdi sizden #ir are aramakta.
Hki y)ksul adam %eli adiahn k"k "nne )ta' kurdu.
Bir s)adan #aka #ir eyleri y)k. 2akat emirleriyle eTderha )luy)r.
Kadiah da aresiz kald, )rdusu da. Bu iki kiinin elinden hesi feryad ve fi%ana %eldi.
F Bir are #ulmanz iin #u kulunu size %"nderdi. $ize ha#er %"nderi #uyuruy)r ki;
00N1. Bunlar defetmek iin #ir are #ulun..karlk )larak size hesasz hazineler #a'layacakA diye ha#er
%"nderdi.
Bu ha#eri duyunca iki #ycnn de %"nllerine hem k)rku dt, hem sev%i.
,insiyet damar atma'a #alad, ikisi de hayretlerinden #alarn dizlerine k)ydular.
$)finin mek yeri dizidir,Ekl halletmek hususunda iki diz, deta sihir#azdr.
/ iki sihir#azn, #a#alarnn ruhaniyetine s'nmalar ve Eusa
aleyhisselm-n hakikatn #a#alarnn ruhundan s)rmalar
/ iki #yc, #u ha#eri al hayrete daldktan s)nra annelerine ? Anne, #a#amzn mezar nerede6 Bize
%"sterA dediler.
00N*. Anneleri, )nlara reh#erlik etti, #a#alarnn mezarn %"sterdi. ! %n Allah rzas iin )ru tuttular.
$)nra ? Ba#a, adiah k)rkmu, #ize emir %"ndermi...
Hki adam, )nu sktrm, )rdusunun "nnde erefine, haysiyetine d)kunmu.
/nlarn ne silhlar var, ne askerleri. Bir tek aslar var ama ) as da kyametler k)ary)rmu.
$en zhiren t)rakta yat uyuy)rsun ama hakikatte d)'rular lkesine %itmisin.
00O1. E'er )nlarn yatklar sihirse #ize ha#er ver.,anm #a#ac'mz, )nlar Allah eriyse, yatklar i
Allah-dansa yine #ildir.
Ie )nlara uyalm, secde edelim, kendimizi #ir kimyaya atalm R da halis altn )lalmS.
!midi kesilmi #iareleriz. Bize #ir mit ver Allah tasndan srlmleriz, #izi ) taya yine )nun keremi
ektiA diye yalvardlar.
Blm #ycnn )'ullarna ceva vermesi
Ba#alar, )nlara ryalarnda dedi ki; ?/'ullarm, #unu aka s"ylemeye imkan y)k.
Aak ve )ldu'u %i#i s"ylememe izin y)k. Ama #u sr, uzak de'il %"zmn "nnde.
00O*. $ize #ir niane %"stereyim de %izli ey aikr )lsun.
M"zlerimin nurlar, )raya varn da )nun uyumakta )ldu'u yeri anlayn.
/ hakikat sahi#i uyurken k)rkmayn asy almaya kalkn.
E'er ala#ilirseniz ) sihir#azn #iridir. $ihir#aza kar are #ulmay #ilirsiniz siz.
5)k e'er alamazsanz aman ha aman& kendinize %elin, ), Allah eridir. 8luluk sahi#i ve hidayet verici
Allah-nn elisidir.
00P1. 5eryz d)'udan #atya kadar 2iravun-la d)lsa sava zaman Allah, yine )nu stn eder. 2iravun, #a
aa' %elir.
Ba#alarnn can yavrucuklarm, #u d)'ru nianeyi verdim ite. Buna %"re i yan, Allah d)'rusunu daha iyi
#ilir.
5avrularm, sihir#az uyuyunca sihirinin, hilesinin hkm kalmaz.
G)#an uyudu mu kurt emin )lur. G)#an uykuya dald m dikkati elden %ider.
2akat #ir hayvana Allah )#anlk ederse kurt, )raya nereden y)l #ulur, )nu kamay nasl uma#ilir6
00P*. Hakk-n yat' sihir, haktr, yerindedir. / yerli yerinde )lan eye sihir#azlk demek hatadr.
Ba#alarnn can yavrular, #u keskin #ir nianedir. / ey%am#er, zhiren "lse #ile Allah yine )nu yceltir,
kadrini ykseltir.
>adri yce >ur-an, Eusa-nn assna, Eustafa sallallhi aleyhi
vesellem-in vefat, Eusa-nn uykusuna, >ur-an-, de'itirmek
isteyenler de Eusa-y uyur #ulu asy almak isteyen ) iki
kk sihir#aza #enzer
Allah-nn l9tuflar, Eustafa-ya vaitlerde #ulundu da dedi ki; ? $en "lsen #ile #u din, #u iman "lmez.
$enin kita#n, mucizeni #en yceltirim. >ur-an-dan #ir ey eksiltmeye, )na #ir ey katmaya yeltenen kiiye
#en mni )lurum.
Ben seni iki cihanda da k)rurum. $"zn knayanlar terk eder, )nlar h)r hakir #ir hale k)rum.
0711. Hi kimse >ur-an- de'itirmeye kudret #ulamaz. )na ne #ir ey ilve ede#ilirler, ne )ndan #ir ey
eksilte#ilirler. $en #enden daha iyi #aka #ir k)ruyucu arama+
$enin arlakl'n %n %etike artrr, adn altnlara, %mlere #astrrm.
$enin iin mim#erler, mihralar kurdururum.Ben, seni "yle seviy)rum ki senin kahrn, #enim demektir.
(imdi adn k)rkudan %izlice s"yly)rlar, namaz klacaklar zaman %izleniy)rlar.
Eel9n kfirlerin k)rkusundan dinin ma'aralarda %izli kaly)r ya...
071*. Btn lemi minarelerle d)lduraca'm, silerin %"zlerini k"r edece'im #en.
>ullarn ehirler alacak, mevkiler #ulacak&
Iinin #alktan aya kadar her taraf kalayacak.
Ey Key%am#erimiz, sen sihir#az de'ilsin, d)'rusun& sen de Eusa-nn %iydi'i el#iseyi %iymisin, sen de
)nun %i#i #ir ey%am#ersin.
>ur-an-n, Eusa-nn assna #enze,r kfrleri eTderha %i#i s"mr yutar.
0701. $en, t)rak altnda uyursun ama ) tertemiz s"z as %i#i her eye a%htr.
>ast edenlerin elleri ) asya ulaamaz.8yu ey adiah, uyu& uykun m#arek )lsun+
Bedenin uyur ama nurun %"klere a'ar, dmanlarn kahretmek iin )kunu kur, yayn %er.
2elsefeci, aleyhine s"ylenmeye yeltenir ama nurunun )ku a'zn )klar, )nu susturur.A
Hakikaten de "yle )ldu, hatt #u vaitten de stn eyler vcuda %eldi. / uyudu, fakat #aht, ik#ali
uyumad.

070*. Ba#alarnn can yavrularm, sihir#az uyudu mu iinin arlakl' %ider, sihrinin tesiri kalmaz.A
Bu s"zleri duyu uyandlar, ikisi de ka#ri " ) ulu sava iin Esr-a hareket ettiler.
Esr-a varnca Eusa-y, Eusa-nn evini aramaya #aladlar.
/nlarn Esr-a %eldikleri %n de Eusa, tesadfen #ir hurma a'acnn altnda uyumaktayd.
$)rduklar adamlar )nlara ? Qarn hurmalkta araynA dediler.
0771. Hurmal'a %eldikleri zaman #ir de #aktlar ki hurma fidanlarnn di#inde #ir uyuyan var, fakat cihann
uyan'+
3az ederek #a %"zlerini yummu ama ar da %"zlerinin "nnde, fer de+
M"zleri ak, fakat %"nl uykuda nice adamlar var& zaten su ve t)rak ehli )lann %"z ne %"re#ilir ki6
2akat %"nl uyank )lann #a %"z uyusa #ile %"nlnde yzlerce %"z alr.
M"nl ehli de'ilsen uyank )l, uyuma. Bir %"nl iste, mcadeleye %iri.
077*. M"nln uyand m %zelce uyu. Mayri %"znden ne yedi kat %"k kay#)lur, ne alt cihet+
Key%am#er, ? M"zm uyur ama kal#im nasl uyur, #una imkan m var6A dedi.
Beki farzet ki uyumu fakat adiah uyank ya. M"nl %"zleri ak )ldu'u halde uyuyanlara can feda+
Ey mnevi er, %"nl uyankl'n anlatmaya kalksam #inlerce Eesnev=-ye s'maz.
$ihir#azlar, Eusa-y srt st yatm %"rnce asy almaya kalktlar.
07<1. Hemencecik asy almak iin Eusa-nn ardndan %idecekler, s)ay kavereceklerdi.
/nlar, azck yry #u ie niyetlenir niyetlenmez as titremeye #alad.
Byle #ir titremeye #alad ki her ikisi de k)rkudan yerlerinde katl kaldlar.
$)nra as eTderha )ldu, )nlara saldrd. Hkisi de sasar kesili kamaya #aladlar.
>)rkudan her inite sendeleyi yuvarlanarak yz st dy)rlar, kalk yine kamaya aly)rlard.
07<*. >atiyetle anladlar ki #u i Allah ii, sihir#azlarn harc de'il #u+
>)rkularndan deta stmaya, hummaya tutulmu %i#i titriy)rlard. "lm haline %elmilerdi.
5atklar iten d)lay "zr dilemek zere Eusa-ya #ir adam %"nderdiler.
? Evvelce sana hased ediy)r, seni kskany)rduk, ) yzden snadk, y)ksa seni snamak kimin haddine
dm6
$en #ir Kadiahsn, senin yannda #iz mcrimiz, #izi affet ey Allah der%h haslarnn has+ Iiye ricada
#ulundular.
07C1. Eusa )nlar affetti, derhal iyiletiler, shhat #uldular, Eusa-nn "nnde yere secde ettiler.
Eusa dedi ki; ? Ey ulular, sizi affettim. ,ehennem teninize haram )ldu, cannza da.
Ey d)stlar, #en sizi %"rmemi )laym, siz de #eni %"rmemi %i#i davrann.
>al#en ina, fakat zhiren ya#anc #ir halde adiahn huzuruna #enimle savamaya %elin+A
Bunun zerine sihir#azlar yeri " %ittiler,
a'rldklar zaman ve frsat vaktini %"zetmeye k)yuldular.
$ihir#azlarn ehirlerden t)lan 2iravun-un huzuruna %elmeleri,
ihsanlara nail )lmalar, ellerini %"'slerine k)yu dmann
kahredeceklerine dair s"z vermeleri
07C*. $ihir#azlar 2iravun-un huzuruna %eldiler. 2iravun )nlara #ir )k ihsanlarda #ulundu, el#iseler verdi.
/nlara daha #ir hayli ihsanlarda #ulunaca'na dair vaitlerde #ulundu, "nceden de kullar, atlar, a'r ve
de'erli eyler, yiyecek ve iecek verdi.
/ndan s)nra; ? Ey devletimle ileri %iden kiiler, imtihanda %ali %elirseniz,
$ize ) derecede ihsanlarda #ulunaca'm ki c"mertlik de utanacakA dedi.
$ihir#azlar da ceva#en dediler ki; ? Kadiahn sayesinde %ale#e edece'iz, dmann #itik #ir hale %elecek.
07*1. Biz #u fende saflar #)zan yi'itleriz. Dlemde kimse #izimle #aa kamaz.A
Eusa-nn anl, hatrlar )raya #a'ly)r, #u hikyeler evvelce )lu #iten eylere aittir zannn veriy)r.
Hal#uki Eusa-y anmamz ii %izlemek iin. 5)ksa Eusa-nn nuru, ey iyi adam, senin #u%n elinde.
Eusa da sende, 2iravun da. Bu iki dman da kendinde ara sen.
Eusa, kyamete kadar vardr. 3uru he ) nurdur, #aka nur de'il& de'ien yalnz kandildir.
07**. Bu kandille fitil #aka, fakat nuru #aka nur de'il, he ) lemden.
>andile #akarsan kay#)ldun %itti. Gnk ikilik ve sayya s', kandile %"redir.
2akat nura #aktn m ikilikten de , "n, s)nu #ulunan cisim leminin saysndan da kurtulursun.
Ey varlk hulsas, mminle Eecusi ve 5ahudi-nin #ir#irlerine aykrl', he #ak, %"r yzndendir.
2ilin, nasl #ir hayvan )ldu'u ve ekli hususunda ihtilf
Hintliler karanlk #ir ahra #ir fil %etiri halka %"stermek istediler.
07L1. Hayvan %"rmek iin ) kakaranlk yere #ir hayli adam t)land.
2akat ahr ) kadar karanlkt ki %"zle %"rmenin imkn y)ktu. /, %"z %"z %"rmeyecek kadar karanlk yerde
file ellerini srmeye #aladlar.
Birisi eline h)rtumunu %eirdi, ? 2il #ir )lu'a #enzer ? dedi.
Baka #irinin eline kula' %eti, ? 2il #ir yelazeye #enziy)r ? dedi.
Bir #akasnn eline aya' %emiti, dedi ki; ? 2il #ir dire'e #enzer.A
07L*. Bir #akas da srtn ellemiti, ? 2il #ir taht %i#idir V dedi.
Harkes neresini elledi, nasl sandysa fili )na %"re anlatmaya k)yuldu.
/nlsrn s"zleri, %"rleri yznden #ir#irine aykr )ldu. Birisi dal dedi, "#r elif.
Herkesin elinde #ir mum )lsayd s"zlerindeki aykrlk kalmazd.
Iuy%u %"z ancak avuca, ancak k"'e #enzer, avu #tn fili #irden elleyemez ki +
07N1. Ienizi %"ren %"z #aka, k"' %"ren %"z #aka. >"' #rak da denizin %"zyle #ak sen.
>"kler, %ece %ndz denizden meydana %elir, )nlar deniz harekete %etirir. 2akat sen ne alacak ey,
k"' %"ry)rsun da denizi %"remiy)rsun+..
Biz, %emilere #enziy)ruz. Aydn denizin iindeyiz de %"zlerimiz %"rmy)r, #ir#irimize ar duruy)ruz.
Ey ten %emisine #inmi, uykuya dalm adam, denizi %"rdn ama asl denizin denizine #ak+
Ienizin de #ir denizi var, )nu sr duruy)r. Ruhun da #ir ruhu var, )nu istedi'i tarafa eker evirir 6
07N*. Mne, #tn varlk ekinini sulad' vakit Eusa neredeydi, Hsa nerde 6
Allah #u yaya kiri takt' zaman Ddem neredeydi, Havva nerede 6
Bu s"z de n)ksandr, #u s"zn de #ir neticesi y)ktur. 3)ksan )lmayan s"z ) tarafa, hakikat lemine ait
)lan s"zdr.
2akat sana s"ylense hemencecik ) misale yar, ) sureti hakikat sanrsn a yi'idim+
07O1. /t %i#i aya'n yere #a'l& hakikate eriemez de #ir yelle #an sallar durursun.
Aya'n y)k ki #ir yerden #ir yere %ide#ilesin, yahut al a#alay aya'n #u #alktan kurtarasn.
3asl kurtara#ilir, nasl #u #alktan aya'nn eke#ilirsin6 Hayatn #u #alktan. Hayatn terk etmekse senin
iin ek mkl #ir ey+
2akat ey y)ksul adam, Hak-tan hayat #ulursan t)raktan msta'ni )lur, #u #al' ) vakit terk edersin.
$t emen )cuk daddan vaz%eti mi yemek yeme'e #alar, artk )nu #rakr %ider.
07O*. $en, t)raktan #iten taneler %i#i yerin stne #a'lanm, )na #a'lanm, )na almsn. >al#lerin
%dasna al da #u stten kesilmeye #ak+
Ey hicasz nurlar ka#ul etmeye istidad )lmayan kii, hi )lmazsa harflerde %izlenmi #ir nur )lan hikmet
s"zlerini duy, )nlar ye+
B"yle #"yle ) hicasz nuru da ka#ul etmeye istidat kazanr, %izli nuru da hicasz )larak %"rrsn.
Bu suretle yldz %i#i felekte seyreder, hatt felekten hari keyfiyetsiz seferlere dersin+
5)kluktan varl'a %eldin ya& kendine %el, %eldin ama nasl %eldin $arh)a& hi kendinden ha#erin y)k+
07P1. Meldi'in y)llar aklnda #ile kalmad. 2akat #iz yine sana #ir remiz s"yleyecek, #ir ey hatrlataca'z.
Bu akl terk et de hakik= akla ula. Bu kula' tkda da hakik= kulak kesil+
Hayr hayr& s"yleyece'im, nk henz hamsn sen. Iaha ilk#ahardasn, 4emmuzu %"rmedin #ile+
Ey ulular, #u cihan #ir a'aca #enzer. #iz de #u lemdeki yar ham, yar )lmu meyveler %i#iyiz.
Ham meyveler, daha iyice yamtr, )rdan k)lay k)lay k)mazlar. Gnk ham meyve k"ke, saraya lyk
de'ildir ki.
07P*. 2akat )dluda tatllat, duda' srr #ir hale %eldi mi artk dallara iyi yamaz, hemen dverir.
/ #aht ve ik#al yznden adamn a'z tatllat m insana #tn cihan mlk s)'uk %elir.
Bir eye smsk yamak, #ir eyde taassu %"stermek hamlktr. $en ana karnnda )cuk halindeyken iin
%cn ancak kan imeden i#arettir.
$"ylenecek #ir ey daha kald ama #en s"ylemeyece'im, sana )nu Ruhulkuds #ensiz s"ylesin.
Hayr hayr& Ruhulkuds de'il, sen kendin, kendi kula'na s"ylersin& )rada hakikatte ne #en varm, ne
#enden #akas, sen de #ensin zaten canm efendim+
0<11. Bu ryaya #enzer. 8ykuya daldn m kendinden %eer, fakat yine kendinden kendine %elmi )lursun.
>endini duyar, dinler de senden #aka %izli #ir adam ryada sana s"z s"yly)r sanrsn.
A %zelim y)ldam, sen alelde tek #ir adam de'ilsin ki. $en #ir lemsin, sen #ir derin denizsin.
/ senin muazzam varl'n y)k mu. / #elki d)kuz yz kattr. /, di#i, kys #ulunmayan #ir denizdir, yzlerce
lem, ) denize dalar %ark )lu %ider.
:aten #uras ne uyanklk yeri, ne uyku yeri. Buradan #ahsetme, Allah, d)'rusunu daha iyi #ilir.
0<1*. Bahsetme de asl #u lemden #ahse muktedir )lanlardan dile %elmez, s"ze s'maz #ahisler iit+
Bahsetme de ) %neten kita#a yazlmaz, hita#a %irmez s"zler duy+
Bahsetme de sana #u lemden ruhun #ahsetsin& 3uh-un %emisinde yz%elik #ahsini #rak+
Bu #ahse %irirsen >enan-a #enzersin. Bana dman )lan 3uh-un %emisini istemem diye ) da yzmeye
%irimiti.
3uh, )na ? Hey, %el, #a#ann %emisine %ir de #ehey aa'lk )'ul, tufana %ark )lma ? demiti.
0<01. /, ? Hayr, #en yzme "'rendim. $enin mumundan #aka #ir mum yaktm ? diye ceva verdi.
3uh, ? >endine %el, #una #el tufannn dal%as derler. Bu%n yzme #ilenin eli, aya' #ir ie yaramaz ?
dedi.
2akat >enan dedi ki; ? 5)k y)k& #en ) yce da'a karm. ) da' #eni her trl #eldan kurtarr.A
3uh, ? Akln #ana t)la, imdi da', #ir saman " mesa#esindedir.
Allah, kendi d)stundan #akasna aman vermezA dediyse de >enan,
0<0*. Ben ne vakit senin "'dn dinledim ki #enim de sana uyanlardan )lmama tamah ettin,
$enin s"zn #ana hi h) %elmedi ki& #en, iki lemde de senden uza'm ? dedi.
3uh, ? 5ama yavrum, #u%n, naz %n de'ildir& Allah-nn ne ei var, ne #enzeri+
(imdiye kadar inat etmedin ama #u zaman, nazik #ir zaman. Bu kada kimin naz %eer ki6
/, ezelde ? I)'mad da, d)'urmaz daA hakikatine mahzardr. Allah-nn ne #a#as var, ne )'lu, ne amcas+
0<71. /'ullarn nazn nerden ekecek, #a#larn niyazn nerden duyacak6
? Ey ihtiyar, #en d)'madm, #ana az nazlan& ey %en, #en #a#a de'ilim, "yle ek salnma+
Ben k)ca de'ilim, ehvetim de y)k& hanm naz #rak.
Bu hususta kulluktan, ihtiyatan, zaruretten #aka hi#ir eyin iti#ar y)k ? demekte,
Iedi ama >enan; ? Ba#a, yllardr #u s"zleri s"ylemektesin, yine de s"yly)rum& cahil misin ne6
0<7*. Bu s"zleri herkese ne kadar s"yledin de nice s)'uk cevalar aldn, k"t s"zler duydun.
Bu s)'uk s"zlerin kula'ma #ile %irmedi, imdi mi %irecek6 Artk #en #il%i sahi#iyim, #ydmA diye ceva
verdi.
3uh, ? A yavrum, #ir kerecik )lsun #a#ann "'dn tutsan ne )lur6 ? dedi.
/, #"yle %zel %zel nasihatler ediy)r, >enan-da #u eit a'r s"zlerle karlk veriy)rdu.
3e #a#as, >enan-a "'t vermeden usand, ne ) k"t )'lun kula'na #a#asnn #ir s"z %irdi+
0<<1. /nlar, #"yle k)nuu dururlarken #ir evik dal%adr %eldi. >enan-n #andan at, )nu #)'u
%"trverdi.
3uh, ? Ey sa#rl adiahm, ee'in "ld, ykm sel %"trd.
Bana nice defalar, sana mensu )lanlar tufandan kurtulacaklar diye vaitlerde #ulundun.
Ben de fm, senin vaitlerine kandm, mitlendim& iyi ama neden sel kilimini ald, %"trdFA dedi.
Allah dedi ki; ? / senin ehlinden, yaknlarndan de'il& kendin de %"rmedin mi6 $en aksn ) mavi+
0<<*. Iiine kurt %irdi mi kartmaktan #aka hi#ir aresi y)ktur.
Gkarmal ki vcudun, )nun yznden elemlere dmesin& ), senin )'lundu ama sen )nu terk et, #enim
#ir eyim de'il de.A
3uh, dedi ki; ? 5ara##i, senden #aka kimsem y)k. $ana teslim )lan a'yar saylmaz.
$ana kar ne haldeyim, ihlsm nasl6 :aten #iliy)rsun.
Gayrlklar, imenlikler, nasl ya'mura muhtasa, nasl ya'murdan yeerir, yetiirse #en de sana "yle
muhtacm, )nlar %i#i senden yetimekteyim. hatt ihtiyacm )nlardan yirmi kat fazla,
5)ksul, seninle diridir, seninle neelenir. vastasz, hailsiz senden %dalanr, #ende #"yleyim ite.
0<C1. Ey keml sahi#i Allah ne seninleyim, ne senden ayr. $eninle keyfiyetsiz, se#e#siz, illetsiz #ir haldeyim.
Biz #alklarz, hayat denizi sensin. Ey iyi sfatl Allah, senin l9tfunla diriyiz.
$en dnceye de s'mazsn, se#e#le de izah edilemezsin.
Bu tufandan "nce de her macerada s"z s"yledi'im sendin, tufandan s)nra da s"z s"yleyece'im sensin.
Ben, seninle k)nuuy)rum, ey yeyeni s"zler #a'layan ve eski s"zlere sahi )lan Ra##im, )nlarla de'il.
0<C*. Dk, %ece %ndz %h adr yerlerinde kalan er"e, %h hara#elere hita#eder.
:hiren adr yerlerinde kalan srntlere, er"e yz tutar, )nlara hita#eder ama kimi "'y)r, kimiF
(kr)lsun tufan %"nderdin de ) srntleri, ) ya #akiyelerini )rtadan kaldrdn.
Gnk )nlar k"t ve aa'lk #inalard, k"t ve aa'lk y'nlard. Bize ne sesleniy)rlar, ne sesimize karlk
veriy)rlard+
Ben "yle yalar isterim ki )nlara hita#edince da' %i#i sesime ses versinler,
0<*1. Ie adn iki kere duyaym. Ben canma can )lan, ruhuma istirahat veren adna 'm.
Her ey%am#er, senin adn iki kere duysun diye da' sever.
/ alak ve talk da', farenin, yurdu )lmaya lyktr, #izim yurdumuz de'il+
Ben s"yleyeyim de ) #ana yr )lmasn, s"zlerim cevasz kalsn, sesime ses #ile vermesin ha+
Byle da' yerle yeksan etmek&insana hemdem )lmad'ndan )nu ayaklar altna at ezmek daha iyi+
0<**. Allah; ? Ey 3uh, e'er istiy)rsan #tn #)'ulanlar yeniden ve tekrar dirilteyim, yeryzne %etireyim.
$enin hatrn #ir >enan iin krmam #en. 2akat seni ahvalden ha#erdar ediy)rumA dedi.
3uh, ? Hayr hayr& e'er #eni de %ark etmek istesen yine hkmne razym.
Her an #eni %ark et. H)lanrm #undan, hkmn cana #enzer, canla #ala razym.
Hi kimseci'e #akmam, #akmam #ile ) #ak #ahanedir, %"rd'm sensin.
0<L1. (kr, zamannda da senin yat'n ie, sana 'm, sa#r zamannda da. >fir %i#i hi senin
yaratt'na k )lur muyum6
Allah hkmne k )lan nurlanr, yaratt'na k )lansa kfir )lur ? diye ceva verdi
>fre raz )lma kfrdr, hadisiyle kaza ve kaderine raz )lmayan
#enden #aka #ir Allah arasn hadisinin mnalarn #irletirmek
In m#ahaseyi seven #irisi, #ana #ir sual s)rdu.
Iedi ki; ? >fre raz )lmak kfrdr.A Bunu Key%am#er s"yledi, )nun s"yledi'i s"z de d)'rudur, yerindedir.
$)nra da yine ? Eslman )lan kiinin her trl kazaya raz )lmas lazmdrA #uyurdu.
0<L*. >afirlik ve mnafklk da Allah-nn kaza ve kaderiyle
de'il mi6 2akat #una raz )lursakR ilk hadise %"reS k"tlk etmi )lmaz myz6
Raz )lmazsak ) da su& eki, ikisinin arasnda han%i areye #avuralm.A
/na dedim ki; ? Bu kfr, Allah-nn takdiriyledir ama Allah-nn hkmyle, Allah-nn emir ve rzasyla de'ildir.
Bu kfr yalnz kaza ve kaderin eserlerindendir.
H)cam, Allah-nn kaza ve kaderini, Allah-nn #il%isi )larak #il de he ve teredddn kalmasn.
>frede razyz, nk Allah-nn #il%isine muvafktr, fakat #izim fenal'mzdan, #izim k"tl'mzden
meydana %eldi'inden de raz de'iliz.
0<N1. >fr Allah #il%isi )lmak #akmndan kfr de'ildir, Hakk-a kfir deme, #urada dur+
>fr, cahillikten meydana %elir, fakat kfrn takdiri, Allah-nn #il%isidir, R Allah, kfirin kfirli'ini ezelde
#ilir, #ildi'i %i#i de zuhur ederS. Rya ve mlyimlik mnasna %elen hilm ile, smk mnasna %elen hilm
nasl #ir )lur6
Girkin resim, ressamn irkinli'ini ica ettirmez ya. Girkini de yat'na, yaa#ildi'ine #ir delil )lur ancak.
Hatt hem irkin resmi, hem de %zel resmi yaa#ildi'inden ressamn, kuvvetli #ir ressam )ldu'una
delildir.
Bu #ahsi aar, dz k)arsam sual ve cevalar uzar %ider.
0<N*. Ben de ak nktesinin zevkini kay#ederim. Allah-ya hizmet, #aka #ir ekle d"ner, maksat hidayetten
dallet )lur.
Hayretin, m#ahase ve dnceye mni )ldu'una dair misal
$a sakal kr #ir adam, iyi #ir #er#erin "nne %ider de,
?5i'idim, samdaki sakalmdaki aklar ayr, y)l. Bir yeni %elin aldm der.
Ber#er, adamn sakaln diten tra ederek kllar "nne k)r da der ki; ? Benim #ir iim kt sen ayrver+A
Hte #unun %i#i #u sual, u da ceva#, artk sen ayrver& din kay%s, #unlarla u'ramaya vakit #rakmaz.
0<O1. Birisi :eyd-e #ir sille vurur. :eyd de hileye sa )nu d"vmek zere stne saldrnca,
Adam; ? Iur, senden #ir ey s)raca'm, ceva#n ver, s)nra #eni d"v.
$enin kafana vurunca rak diye #ir sestir kt. (imdi #urada d)sta senden #ir sualim var;
Bu rak sesi #enim elimden mi kt, y)ksa senin kafandan m ey ulularn "'nd' ulu zat6A dedi.
Adamca'z dedi ki; ? Acdan kurtulmadm ki #u dnceye dalaym.
0<O*. $enin derdin y)k, sen dne dur.A Iert sahi#i #"yle dncelere salanamaz, kendine %el+
Hikye
$aha#enin ruhlarnda >uran-a kar fevkalde #ir itiyak vard ama aralarnda hafz ek azd.
Gnk #ir meyve )ldu mu ka#u'u adamakll incelir, atlar, d"klr.
,eviz, fstk ve #adem #ile )lunca ka#uklar incelir.
Hlmin hakikati de kemle %elince kr azalr.
:ira sev%ilisi, k yakar, yandrr.
0<P1. Hstenen, sevilen kiinin vasf, isteyen, seven kiinin vasflarnn zdddr. Qahiy ve nur ime'i,
ey%am#eri yakar.
>ad=m )lan Allah-nn sfatlar tecelli edince hdisin sfatlarn yakar, mahveder.
$aha#e arasnda #irisi >ur-an-n d"rtte #irini ez#erledi de duyuldu mu, saha#e, #u #izim ulumuzdur derdi.
B"yle #ir #yk mna ile sureti #ir arada cem etmek, hayretlere dm, mest )lmu adiahtan #aka
kimseye mmkn de'ildir.
B"yle #ir sarh)luk leminde ede kaidelerine riayet etmenin zaten imkn y)ktur, #u imkn #ulunsa #ile
alacak eydir d)'rusu+
0<P*. Hsti'na leminde niyaza riayet etmek, yuvarlak #ir eyle uzun #ir eyi, zdd)lduklar halde #ir arada
cem etmeye #enzer.
$)a, esasen k"rlerin sev%ilisidir. >"r, >ur-an sand'na #enzer ancak.
>"rlerin s"zleri, Eushaf harfleriyle, eski hikyelerle, k)rkutularla d)lu sandklardr.
2akat >ur-an-la d)lu sandk, #) sandktan iyidir el#et.
5ksz sandk fareler ve ylanlar d)lu sandktan daha iyidir.
0C11. Hsl insan, vuslata erdi mi vasta )lan kadn, adamn %"zne s)'uk %"rnmeye #alar.
Mzelim istedi'in eye ulatn m artk #il%i sahi#i )lmay istemek k"tdr.
M"klerin damlarna ktktan s)nra da merdiven aramak mnaszdr.
Hayra ulaan kii, d)stluk ve #akasna #ir ey "'retmek maksatlarndan #aka #ir maksatla yine hayr
y)lunu arar, ) y)ldan #ahsederse #u i, s)'uk #ir eydir.
Aydn ayna sf ve cill #ir halde iken )nu cillamaya kalkmak #il%isizliktir.
0C1*. Kadiah tarafndan ka#ul edili huzurunda )turduk dan s)nra mektu ve eli aratrmak irkin #ir
eydir.

Bir 'n, mukunun huzurunda ak mektu#u )kumas, sev%ilinin
#u hareketi #e'enmemesi, dellet edilen ey meydana %eldikten
s)nra delil aramak irkin #ir eydir, #ilinen eye ulaldktan s)nra
#il%i ile u'ramak k"t #ir eydir

$ev%ili klarndan #irisini huzuruna a'rd. Dk ak mektu#unu kar sev%ilisinin huzurunda )kumaya
#alad.
Eektuta #eyitler, "vler, ihtiya ve ciz y)ksulluk& #ir)k lflar vard.
Euk dedi ki; ? E'er #u )kuma, #enim iinse vuslat zaman "mr zayi etmektir #u+
Ben yanmdaym, sen mektu )kuy)rsun. Bu klk almeti de'il ki+A
0C01. Dk dedi ki; ? I)'ru, sen #uradasn ama #en, istedi'im zevki, istedi'im %i#i #ulamy)rum ki,
Meen yl senden ald'm zevki, imdi vuslatna erimi )ldu'um halde alamy)rum.
Ben #u kaynaktan ar, duru su itim, ) suyla %"zm de yeniledim, %"nlm de.
(imdi kayna' %"ry)rum ama su y)k. 5)ksa su y)lumu #irisi mi kestiA dedi.
Euk dedi ki; ? (u halde #en, senin sev%ilin de'ilim. Ben Bul%ar 4rkym, sen >atu 4rk istiy)rsun.
0C0*. $en #ana de'il, #ir hale ksn. 2akat yi'idim, hal elde kalmaz ki.
$enin tamamyla istedi'in #en de'ilim. Dlemde istedi'in eyin #ir ksmca'z da #en de var.
$ev%ilin de'ilim, sev%ilinin eviyim. Hal#uki ak, eindir, eldedir. sandkta de'il+
$ev%ili, tek )lan sev%iliye derler. Meliin de )ndandr, s)nuncu %idiin de )na+
/nu #uldun mu #akasn #eklemezsin %ayri. /rtada %"rn duran da )dur, %izli )lan da )+
0C71. / hallere sahi #ir hkimdir, mahk9m de'il. Aylar, yllar, ) ay yzlnn kuludur, k"lesidir.
Iilerse s"yler, hle ferman eder& dilerse hkmeder, cisimleri can haline %etirir.
Bekleyi duran, )turu hal arayan, hal #ekleyen kii, iin s)nuna varm de'ildir.
$)na varan kiinin eli, hal kimyasdr, elini )ynatt m #akr, sarh) #ir hale %elir, altn )lur.
Iilerse s"yler, hale ferman eder& dilerse, hkdiken ve neter, nerkis ve a'ust)s %l kesilir.
0C7*. Hle mahk9m )lansa hal %elince derecesi artan, halsiz kalnca rt#esi eksilen #ir adamdr.
Hulsa s)fi ? H#n@al vakitA tir, fakat vakitten de kurtulmutur, halden de.
Haller, )nun azmine )nun reyine mahk9mdur. Haller, )nun Eesih-in nefesine #enzeyen nefesleriyle diridir.
$ense hale ksn, #ana de'il. $en, #ir hale sahi )lmak midiyle #enim etrafmda d"n d)lay)rsun.
Bir an eksilen, #ir an art keml #ulan hal, Halil-in m#udu )lamaz, #atar %ider.
0C<1. Bat %iden, %h #"yle, %h "yle )lan %zel de'ildir, #en #at %idenleri sevmem.
Bazan h), #azan nah) )lan, #ir zaman su, #ir zaman ate kesilen,
Ayn #urcudur ama ay de'il&ut %i#i %zeldir, ama %zelli'inden ha#eri #ile y)k+
$f s)fi,A H#n@al vakitA tir ama vaktin #a#asym %i#i vakti adamakll avucunun iine almtr.
Bu eit s)fi, tamamyla ululuk sahi#i Allah-nn nuruna %ark )lmutur. >imsenin )'lu de'ildir )& vakitlerden
de kurtulmutur, hallerden de+
0C<*. I)'urmayan nura #atmtr. I)'mayan, d)'urmayan zatsa ancak Allah-dr.
Iiriysen yr, #"yle #ir ak ara& y)ksa #ir#irine aykr vakitlere kulsun.
Girkin, %zel naklara #akma da kendi akna, kendi dile'ine #ak+
H)r musun, zayf m6 Buna #akma da ey kadri yce kii, himmetine, %ayretine #ak+
3e halde )lursan )l, #) durma, ey dudaklar kurumu susuz, daima su aratr+
0CC1. / susuz, ) kukuru duda'n y)k mu6 / dudak, sudan ha#er verme de& nihayet kayna'a ulaaca'n
#ildirmede.
Iudak kurulu'u, suyu ha#er verir& Bu eziyet, #u susuzluk, muhakkak suya ulaaca'na dellet der.
Bu aramak y)k mu, kutlu #ir itir. Hak y)lundaki #u istek, maniler %iderir. Bu istek, dileklerinin anahtardr.
Bu istek, senin )rdundur, #ayraklarnn yardmcsdr.
Bu istek, h)r)z %i#i ? $a#ah %eliy)rA diye nara atarak mTdeler verir.
0CC*. Dletin y)ksa #ile iste ara& Allah y)lunda lete ihtiya y)ktur.
/'ul, kimi arayc %"rrsen )na d)st )l, "nnde #a indir.
Ie isteklilerin civarnda sen de istekli )l& %alilerin sayesinde sen de %ale#e et+
>arnca $leymanlk dilerse )nun #u dile'ini h)r %"rme, himmetine #ak+
Elinde mala, sanat ve hnere dair ne varsa "nce )nu istemez, dnmez miydin, )na #u sayede nail
)lmadn m6
Iavut aleyhisselm zamannda #ir adamn %ece %ndz ? 5ara##i, #ana
eziyetsiz ve hell rzk ver ? diye dua etmesi
0C*1. Birisi, Iavut Key%am#er zamannda her akll ve ahmak adamn yannda,
Iaima "yle dua edi dururdu. ? 5ara##i, #ana zahmetsiz, eziyetsiz #ir rzk #ir servet ver.
Beni tem#el, h)r, hakir, a'r ve miskin yaratan sensin.
:ayf ve srt yaral eeklere, atlarla katrlara yklenen yk yklenemez ki.
5ara##i, madem ki #eni tem#el yarattn, rzkm da tem#elli'ime #akarak #en almadan ver.
0C**. 5ara##i, #en tem#elim varlk %"l%esine yklm, yatmm. Bu ihsan ve c"mertlik %"l%esinde uyuy)rum.
4em#ellerle %"l%elikte uyuyanlara da el#ette #aka eitte #ir rzk vermisindir.
Aya' )lan rzk arar, aya' )lmayansa yan yaklr, durur.
/ hzn sahi#inin rzkn da aya'na %"tr, #ulutu yeryzne d)'ru sr+
5eryznn aya' )lmad'ndan c"mertli'in, #ulutu )na d)'ru iki kat sr durmakta.
0CL1. G)cu'un aya' )lmad' iin anas %elir, )cu'un #ana nimet ve ihsanlarn ya'drr.
5ara##i, senden zahmetsiz, eziyetsiz ve ummad'm #ir rzk istiy)rum. :aten istemek den #aka #ir eye
alt'm nerede ki6A
Bir )k zaman %ndzleri %eceye, %eceleri ta kuluk a'na kadar #u duay eder dururdu.
Halk, )nun s"zlerine, ham tamahna, #u al a#alamasna %lerdi.
Ierlerdi ki ? Bu sersem ne s"yly)r, y)ksa #irisi #una esrar m yutturdu da akln ald.
0CL*. Rzk, kazanla,zahmet ve meakkatle elde edilir. Herkes #ir sanat, #ir i tutturmu, rzkn "yle elde
eder.
Rzklar, se#elerine yaarak elde edin... evlere kalarndan %irin denmitir.
(imdiki zamanda Allah elisi, adiah ve sultan, hnerlere sahi )lan Iavut Key%am#er-dir.
5ine de #u kadar yceli'e, #u kadar naz naime sahi )ldu'u, d)stun inayetleri )nu semi )ldu'u halde
aly)r.
Eucizelerin haddi, hesa# y)k, )na ihsan dal%alar, #ir#iri stne %eli duruy)r.
0CN1. Adem Key%am#er-den #u zamana kadar "yle %zel sesli kimse %elmedi.
Her vaaznda iki yz kii "lmekte& %zel sesi insanlar candan etmekte.
Aslanlar, ceylnlar va-zna %elmekte& ne )nun #undan ha#eri var, ne #unun )ndan+
$esine da'lar da ses veriy)r, kularda. /nun davetine ikisi de mahrem.
/nun, #unun %i#i ve daha #una #enzer yzlerce mucizeleri var. 5znn nuru, cihetlere s'my)r, #tn
cihetleri de kalam.
0CN*. Bunca ycelikle #era#er Allah, )nun #ile rzkn almadan vermiy)r. Rzklan mas almasna #a'l.
Bunca yceli'ine ra'men zrh yamadka, zahmet ekmedike rzk %elmiy)r.
Hal#uki sen #"yle #aya' ve erian #ir halde kalm, evinin #uca'na kaanm, felekzede )lmu %itmisin.
Hal#uki #u adam #unca tersli'i ile, #unca adili'i ile #era#er hemencecik, ticaretsiz ete'ini krla d)ldurmay
istemekte.
Bu eit ahmak #ir herif )rtaya kmta %"k yzne merdivensiz kaym diy)r.A
0CO1. Birisi alaya al ? Haydi yr, rzkn ulat, mTdeci %eldiA demekte,
B#r %l ?$ana %elenden #ize de hediye verA diye alay etmekteydi.
/ ise halkn #u knamasna, #u alayna hi aldr etmez duay niyaz azaltmazd #ile.
B"yle, #"yle ehirde tannd, #) am#ardan eynir aramakta diye "hret #uldu.
/ y)ksul ham tamahllkla dar#@ mesel )ldu ama yinede #u istekten #u niyazdan ayrlmy)rdu.
Bir "kzn, ) srarla dua eden adamn evine k)u %elmesi, Key%am#er
aleyhisselm ? (he y)k, Allah duada srar edenleri sever ? demitir. Gnk ) istek ve isteyen kiinin
iste'indeki srar y)k mu& istedi'i eyden
de daha iyidir, istedi'ine ulamasndan da
0CO*. 3ihayet #ir %n kuluk a'nda yine a'lay inleyerek #u eit dua edi dururken,
Birden#ire evine d)'ru #ir "kz k)tu. B)ynuzu ile kaya vuru kilidi krd.
>stahasna eve %irdi. Adam hemen sray "kz #)ynuzlarndan #a'lad.
Iurmadan, aman vermeden hemencecik #)'azn kesti.
Ierisini, yzdrmek iin %"vdesini al k)a k)a kasa#a %"trd.
Eesnev=-yi nazmedenin "zr ve Allah-dan yardm istemesi
0CP1. Ey d)'acak )cu'un )ynamas %i#i #u mnalar iimde )ynat duran Allah, mademki #unun
tamamlanmasn diliy)rsun,
>)laylatr, y)l %"ster, muvaffakiyet ver. 5ahut da #u iste'i, #u itiyak %ider, #izi muahaze etme.
Eadem ki mflise altn ihtiyacn ilham ediy)rsun, ey %ani adiah, %izlice )na altn ihsan et.
$en )lmadka, senin inayetin l9tfetmedike %ece %ndz nazm ve kafiyenin ne de'eri )la#ilir,#u eit
meydana %elen iire kim #akar ki6
Ey #il%i sahi#i adiah, nazm da, cinas da kafiye de k)rkudan senin emrine kuldur.
0CP*. $en, her eyi, seni tesih eder #ir hale k)ymusun, akl ve temyiz sahi#i )lanlar da seni tesih eder,
akl ve temyiz sahi#i )lmayanlar da.
Her #irinin #aka eit #ir tesihi var. Bunun halinden )nun ha#eri #ile y)k+
Hnsan, cansz eylerin tesih etmesini inkr eder ama cansz eyler, )na kullukta stattr.
Hatt yetmi iki milletin her #iri "#rlerinin halinden #iha#erdir& hesi de he iinde kalmtr.
>)nuan, s"z s"yleyen iki kii #ile #ir#irinin halinden ha#erdar )lmazsa duvarla ka, nasl #ir#irini anlar,
duyar6
0*11. Ben, s"z s"yleyen adamn #ile tesihinden %afil )lursam %"nlm, sessiz sedasz #ir eyin tesihini nasl
duyar6
$nni, ,e#ri-nin tesihinden #iha#erdir.,e#ri-ye de $nni-nin tesihini eser etmez.
$nni-nin hususi #ir tesihi vardr. 2akat ,e#ri-nin de #unun zdd )lan #ir tesihi vardr ki, )na s'nr.
Bu, ? /, saktr, y)l aztmtrA der durur. Hal#uki )nun halinden de ha#eri y)ktur, ? >nA emrinden de+
/ da, ? Bunun hakikatten ne ha#eri var kiA demektedir. Allah takdir etmi de )nlar savaa drmtr.
0*1*. Bu suretle de her #irinin asln meydana karr,#ir cinse mensu )lmayandan izhar eder.
Herkes kahr l9tuftan ayrt eder, anlar& Hster #il%i sahi#i )lsun, ister cahil, ister aa'lk+
2akat kahr iinde %izli )lan l9tfu, yahut l9tuf iinde %izlenmi #ulunan kahr,
Az kii anlar. Ee'er ki %"nlnde #ir can mehen%i )lan Allah-ya mensu #ir er )lsun.
Bundan #akalar kahrda %izli )lan l9tufla,l9tufta %izli #ulunan kahr anlayamaz, heye derler. /nlar,
deta yuvalarna #ir kanatla uu ulamak isteyen kulara #enzerler+
0*01. Bil%inin iki kanad vardr, heninse tek. :an n)ksandr, umaz.
4ek kanatl ku, a#ucak #a aa' der. $)nra umaya savar ama ya iki admlk #ir yer aa#ilir, ya
#irazck daha fazla.
(he kuu de kalka mit yuvasna tek kanatla umaya savar.
2akat heden kurtuldu da #il%i sahi#i )ldu mu ) tek kanatl ku,iki kanatl kesilir. >anatlarn aar.
/ndan s)nra yzst, e'ri #'r de'il, d)'ru y)lda %zelce uar %ider.
0*0*. ,e#rail %i#i iki kanatl hesiz, hilesiz, kyl kalsiz uar.
Btn lem, )na ? $en Allah y)lundasn, dinin d)'ruA dese,
/ )nlarn lfna %venmez, ) s"zlerden %ururlanmaz, )nun tek can, )nlara ift )lmaz.
5ahut herkes ? $en y)l aztmsn, kendini da' sany)rsun ama #ir saman "sn senA dese,
/nlarn knamasna aldr etmez, )nlarn kininden, hasedinden dertlenmez.
0*71. Hatt da'la deniz #ile s"ze %else de ? $en saklkla e )lmusun ? dese,
Bir zerre #ile hayale dmez, azck )lsun knayanlarn knamasndan elem duymaz.
Halkn ululamas ve alclarn ra'#eti yznden #ir adamn hastalanmas
ve #ir muallimin hikyesi
Bir mekte#in tale#esi, h)calarndan #kmlar, al a#alamadan usanmlard.
3e ya yaarak #ir i #ecermek, #u suretle de muallimi derde drmek iin #ir#irleriyle %"r
dantlar.
? H)ca hi hastalanmy)r ki #irka %nce'iz )lsun mekte#e %elmesin de rahat kalalm.
0*7*. Bu haisten, #u darlktan, #u al a#alamadan kurtulalm. Eermer kaya %i#i yerinde duru duruy)rA
dediler.
Hlerinden #irisi, en zekileriydi. Bir ted#ir dnd. ? H)cam, naslsn, neden #"yle #enzin sararm6
Hayr )la, ren%in kam senin& #u ya hava armasndan, ya stmadan derim.
H)ca, el#ette #u s"zden #iraz )lsun vehme der. $en de #u eit s"zlerle #ana yardm edersin kardeim.
Eekte#in kasndan ieri %irer %irmez, ? Hayr )la h)cam, #u halin neA dedi.
0*<1. Qehmi #iraz daha artar, akll adam #ile vehimle delirir %ider.
!nc, d"rdnc, #einci )larak %elenler de #izden s)nra #u eit s"zler s"yler, acklanrlar.
/tuz )cuk da he #u s"z s"ylerse adam iyice vehim kalar, i )lur #iterA dedi.
G)cuklarn heside ? Aferin zeki )cuk, #ahtn daima yver )lsun, Allah sana yardm etsinA dediler.
Birlei hi #irisinin #u kavilden, #u karardan d"nmeyeceklerine ait kuvvetlice ahdettiler.
0*<*. $)nra ) zeki )cuk, ilerinden kimsenin #unu s"ylememesi iin hesine yemin ettirdi.
/ )cu'un #u ted#iri, hesinin ted#irinden stn )lmutu, )nun akl, #tn )cuklarn aklndan ileriydi.
Mzellerin #azlar, nasl #azlarndan stn, #ir ksm da "#rlerinden aa'ysa insanlarn akllar da fazla,
yahut eksiktir.
Ahmed, ? Erlerin %zelli'i, dillerinin altnda %izlidirA mealinde #ir s"z s"yledi.
Hnsanlarn akllar, yaratlta farkldr, fakat Eutezile-ye %"re
msavidir, artklk, eksiklik, #il%i tahsilinden ileri %elir
Akllardaki aykrlk, yaratltadr. Bu hususta $nni-lerin s"zn dilemek, )nlarn hkmn ka#ul etmek
%erek.
0*C1. Bu hkm itizal ehlinin s"zlerine aykrdr. /nlar, ? Akllar yaratlta ayn derecededir,
4ecr#e ve "'reni, akl )'altr, azaltr, #u suretle #ir adam, "#rnden daha #il%ili )lurA derler.
Bu s"z #tldr. / zeki )cuk, herhan%i ir meslekte tecr#e sahi#i de'ildi ya.
2akat ) kk )cuk, "yle #ir ted#irde #ulundu ki yzlerce tecr#e sahi#i ihtiyar, ) ted#irinin k)kusunu #ile
alamad.
:aten yaradlta )lan stnlk, al a#alama, dn tanma ile elde edilen stnlkten el#ette iyidir.
0*C*. $en s"yle, Allah ver%isi mi daha iyi, y)ksa t)al ee'in rahvan at taklidi mi6
G)cuklarn h)cay vehme drmeleri
Ertesi %n )ldu. G)cuklar, #u dnceyle mekte#e %eldiler.
Hesi de darda #u fikri )rtaya atan zeki )cu'u #ekliy)rlard.
Gnk #u ted#irin kayna' )ydu. Ba, daima aya'n reisidir& Aya' eki %"tren #atr.
A mukallit, %"k nurunun #ir kayna' )lan kiiden stn )lmay isteme.
0**1. G)cuk %eldi, h)caya, selam veri ?H)cam, hayr )la, #enzin sararmA dedi.
H)ca ?Hasta filan de'ilim, samalama& %e yerine )turA dedi.
Iedi ama hatrna da #ir vehim t)zudur k)ndu, az #ile )lsa %"nlne #ir endiedir dt.
Ierken "#r )cuk ieri %irdi. / da "yle s"yleyince ) vehim artt.
B"yle #"yle vehmi arttka artt. Haline at kald, hasta )ldu'una hkmetti.
2iravun-un da #u eit halkn ululamasndan hasta dmesi
0***. >adn, erkek, )luk, )cuk& halkn secde etmesi de 2iravun-un %"nlne tesir etti, hastaland.
Herkes )na Allah-sn, adiahsn dedike vehimlendi, #u vehimle "yle #ir dereceye %eldi ki,
Allahlk, dvasnda yi'itleti, eTderha kesildi, d)ymak nedir #ilmez )ldu+
Akl cz-inin feti vehimdir, zandr. Gnk )nun vatan karanlklar diyarndadr.
5erde yarm arn enlikte #ir y)l )lsa insan, hi vehimlenmeden rahata yrr.
0*L1. 2akat yksek #ir duvarn stnde %itsen y)lun %enili'i iki arn )lsa yine e'ri #'r %idersin.
Hatt %"nlne den vehim yznden #elki de dersin. Qehimden %elen k)rkuya iyice dikkat et de
vehimin k"tl'n anla.
H)cann vehimle hastalanmas
H)ca vehimden k)rkudan hastaland. 5erinden sray kalkt, kilimini #ana "rtt.
? :aten sev%isi az, #en #u halde, )ldu'um halde halimi s)rmad #ile.
Ren%imin s)luklu'unu, #enzimin uuklu'unu ha#er #ile vermedi. Bana kastediy)r, #enden kurtulmaya y)l
ary)r.
0*L*. >endi %zelli'inden kendi cilvesinden kendisi sarh) )lmu. Benimse ha#erim #ile y)k& Hal#uki
le'enim, damdan dm, rsvay )lmu %itmiimA diye karsna kz%n #ir halde,
Evine %eli kay iddetle at. G)cuklarda h)cann ardndan %eliy)rdu.
>ars, ?Hayr )la, erken %eldin. Allah esir%esin, #ana k"t #ir ey %elmesin deA dedi.
H)ca dedi ki. ? >"r msn sen6 Bir #enzime, #ir halime #aksana. 5a#anclarn #ile derdimle dertleniy)r,
feryada %eliy)r.
$en evimin iinde )ldu'un halde #ana dmanl'ndan, #ana kar mnafklkta #ulundu'undan yan
yakld'm, %"rmy)rsun #ileA
0*N1. >adn, ? A h)cam, senin #ir eyin y)k. Bu endien mnasz ve sama #ir vehimden i#aretA dediyse de,
? A kahe inat m ediy)rsun6 Halimde ki kr%nl', tir tir titredi'imi %"rmy)r musun6
>"rsen #enim ne crmm var6 Ben kendi derdime dtm, #u %ussadan erian #ir haldeyim zatenA dedi.
>adn ? H)cam, ayna %etireyim de #ak& Benim #ir suum var m, yalan s"yly)r muyum, anlaA dediyse de
h)ca,
? Mit, aynan da #atsn, sen de #at. :aten daima #ana #u'zetmede, daima #ana kin %tmede, #enimle inat
edi durmadasn sen.

0*N*. 5ata' yay, y)r%an %etir& #en yataym hele& #am a'rlatA dedi.
>adn #iraz duraklaynca ? Hadi #ehey dman senin ly'n #u laf, durmasanaA diye #a'rmaya #alad.
H)cann, vehminden yata'a, y)r%ana dmesi ve hastaym diye
vehimlenerek inlemeye #alamas
>)cakar, yatak y)r%an %etiri d"edi. ? Hi vehim ateiyle d)lu, imkan y)k.
Bir ey s"ylesem #eni itham edecek. 2akat s"ylemesem de #u hastalk sahiden hastalk haline %elecek.
>"tye y)rma, vehimlenme, insan hi#ir hastal' y)kken hasta eder.
0*O1. >a#ul edilmesi farz )lan Key%am#er hadisidir #u; Hasta de'ilken kendinizi hasta %"sterirseniz sahiden
hastalanrsnz.
Hasta de'ilim desem, #u kar yalnz kalmay istiy)r, yaaca' #ir i var.
Beni evden atacak, s)nra da ne k"tlkte #ulunacaksa #ulunacak diye#ilirA dedi.
H)ca, y)r%ann eki uzand, ahlay uflamaya, inim inim inlemeye #alad.
0*O*. ? Bunca iler iledik, #unca dzenler dzdk. yine de zindandayz. >urdu'umuz ya, k"t yaym, #iz
de k"t kurucular+A diy)rlard.
G)cuklarn, #izim >ur-an )kumamzdan h)cann #a a'rs arty)r
diye )nu ikinci defa )larak vehme drmeleri
/ zeki )cuk, ? Arkadalar, dersinizi #a'ra #a'ra )kuyunA dedi.
Hesi #irden #a'ra #a'ra )kumaya #alaynca dedi ki; ? G)cuklar, #izim #a'rmamz h)caya fena %elir.
Bu %rlt h)cann #a a'rsn fazlalatrr. Bu dert, #ir kurua de'er mi6
H)ca, d)'ru s"yly)r, #amn a'rs fazlalat. Hadi %idin+A dedi.
G)cuklarn #u hileyle mekteten kurtulmalar
0*P1. G)cuklar, yeri " ? >erem sahi#i, hastalk, senden uzak )lsunA dediler.
Eekteten frlay tanelere uuan kular %i#i evlerine k)utular.
Anneleri kzarak ?Bu %n mekte var. $izse )yuna dalmsnzA dedi.
Bzr %etiri dediler ki; ? Iur hele anne, su #izim de'il, #izim ka#ahatimiz y)k.
3aslsa h)camz hastaland, erian #ir hale %eldiA
0*P*. Anneleri dedi ki. ?Hile , dzen. $iz #ir ayran iin yz yalan s"ylersiniz.
Hele sa#ah )lsun, h)canza %ideyim de #u hilenin asln "'reneyimA
G)cuklar, ? Keki, %it de d)'ru mu s"yly)ruz, yalan m, anlaA dediler.
G)cuklarn annelerinin h)cay d)lamaya %itmeleri
$a#ah )lunca anneleri, h)cay d)lamaya %ittiler. Bir de #aktlar ki h)ca, a'r #ir hastal'a tutulmu,
yatmakta.
2azla "rtnd', #an #a'lad', yzn kaatt' iin kan@tere #atm.
0L11. Hafif hafif ah etmekte. Hesi J havle demeye #aladlar.
? Hayr)la h)cam, #u #a a'rs ne6 Allah sa'lk versin, vallahi hi ha#erimiz y)kA dediler.
H)caA Benim de ha#erim y)ktu. Bu kahe )'ullar ha#er verdiler ite,
Ben al a#aly)r, kyl kaalle me%ul #ulunuy)rdum, ha#erim #ile y)ktu. Ee'erse iimde dehetli #ir
hastalk varmA dedi.
Hnsan, #ir ie ciddiyetle k)yuldu mu hastal'n %"remez, k"rleir.
0L1*. Esr kadnlar da 5usuf-un %zelli'ine daldlar, ha#erleri #ile )lmad da,
Ellerini, #ileklerini aramara ettiler. Hayrete den ruh, ne "n %"rr, ne ard+
3ice #a#ayi'it erler vardr ki savata elleri, ayaklar kesilir de,
5ine savatan el ekmez, kendini sa'lam sanrlar.
2akat s)nradan %"rr ki el kesilmi, #ir hayli de kan akm da ha#eri #ile y)k+
4en, ruhun el#isesine #enzer, #u el de ruhun elinin yenidir, #u ayak da
ruhun aya'na %iydi'i mesttir
0L01. Bil ki #u ten, el#iseye #enzer. 5r, #u el#iseyi %iyeni ara, el#iseye srn durma.
Ruha Allah-y tevhit etmek h) %elir. M"rnmeyen #ir #aka el, ayak var.
Ryada el, ayak %"rr, #ir ey alr, #ir yere %ider, #irisiyle %"rr, k)nuursun ya& )nu hakikat #il sama
zannetme.
$en, #edensiz #ir #edene sahisin, %ayri cannn cisminden kaca'ndan k)rkma.
Ia'da halvet eden derviin hikyesi
AF Halktan ekilmenin ve yalnzl'n tatll', Allah da, Ben, #eni ananla #ir yerde )turur, #enimle nsiyet
#ulann enisi )lurum demitir. Bu s"z de #u hikyeye %irer. Herkesle #era#er #ile )lsa #ensiz )lduktan s)nra
hi kimseyle #era#er de'ilsin demektir. Herkesten ekilmi )lsan #ile yine #enimle )lduktan s)nra herkesle
#era#ersin
Ia'larda )turan #ir dervi vard. 5alnzlk, )nun arkada ve nedimiydi.
0L0*. Allah ara#n imi )ldu'undan erkeklerin s"zlerinden de usanmt, kadnlarn s"zlerinden de.
Bize #ir yerde )turu yerlemek nasl k)lay %eliy)rsa #az kimselere de #ir yerden #ir yere %ezi durmak
"yle k)lay %elir.
$en, nasl ululu'a ksan #ir sanatkr da mesela demircili'e ktr.
Herkesi #ir i iin yetitirmiler, %"nlne ) iin meylini vermilerdir.
M"nlde #ir meyil )lmadka el, ayak nasl hareket eder. $u, rz%ar )lmadka er" nasl akar, savulur6
0L71. >endinde %"'e d)'ru kmaya #ir meyil %"rdn m hma kuu %i#i devlet kanadn hemen a+
2akat kendinde yeryzne #ir meyil %"rdn m feryat et , a'lay inlemeyi hi #rakma.
Aklllar "nceden feryat ederler, #il%isizlerse iin s)nunda #alarna vururlar+
$en, iin "nnde s)nunu s)r da kyamet %n iman )lma.
>uyumcunun, iin s)nunu %"rerek kendisinden "dn #ir terazi
isteyene )na %"re s"z s"ylemesi
Birisi, kuyumcunun #irine %iderek ? Altn tartaca'm, #ana terazini verseneA dedi.
0L7*. >uyumcu dedi ki. ? Ba#ac'm, hadi %it, #ende kal#ur y)k+A Adam; ?Alay etme #enimle. Qer u teraziyiA
dedi.
>uyumcu dedi ki. ? Ikknmda sr%e y)kA Adam; ? >fi yahu, #rak alayA
Ben senden terazi istiy)rum. $a'rlktan %elme. u tarafa, #u tarafa, #u tarafa %idi durma, ver teraziyiA
dedi.
>uyumcu dedi ki. ? $a'r de'ilim, s"zn duydum, s"yledi'im s"zleri de mnasz sanma.
$"zn duydum ama sen kuvveti, kudreti kalmam #ir ihtiyarsn, hi hem y)k, zayflktan elin
titreyecek.
0L<1. 4artaca'n altn da kle de'il, t)zu var, krk d"kk #ir ey. Elin titreyecek, yere d"keceksin,
$)nra #ana #ir sr%e ver de t)za, t)ra'a d"klen altnm sreyim diyeceksin.
Altn sr #ir yere t)laynca da %zelim, kal#ur isterim diye tutturacaksn.
Ben, iin s)nunu "nceden %"rdm, iyisi mi hadi sen #aka #ir yere %it+A
FArtk ) da'lklarda yurt tutu, )rada yiyen, ien tek ve ulu eyhin hikyesini tamamla.
Ia'lardaki a'alardan meyve drmeyeyim, a'ac silkmeyeyim, hi
kimseden aka, yahut %izli kaal #ir ey istemeyeyim, u a'ac silk
demeyeyim, yalnz a'atan kendili'inden den meyveleri yiyeyim diye
nezretmi )lan ve da'larda halvet etmi #ulunan zhidin hikyesinin
s)n ksm
/ da'larda a'alar, meyveler, saysz elmalar, armutlar, narlar vard.
F/ dervi, meyvelerle %dalanr, #aka hi#ir ey yemezdi.
0L<*. Allah-ya ? 5ara##i seninle ahdm )lsun. Bu a'alardan meyve t)lamayaym.
Rz%rla yere den meyvelerden #aka hi#ir meyve yemeyeyim, elimi hi#ir dala uzatmayaym.A dedi.
Bir mddet nezrine vefa etti. 2akat nihayet kaza ve kaderin imtihanlar ka%eldi.
Bu yzden, s"zlerinizde daima inallah deyin, ahitlerinizde de Allah dilerse s"zn s"yleyin.
Gnk #en, %"nle her zaman #aka #ir meyil verir, her an %"nle #aka #ir da' vururum.
0LC1. Biz her sa#ah yeni #i ite, yeni #ir %teyiz. Her ey, #izim dile'imize %"re meydana %elir denmitir.
Hadiste ? M"nl, )vada rz%rlara ta#i #ir ty #enzer.
Rz%r, ty her tarafa uurur, %h s)la, %h sa'a %"trr durur.A denmektedir.
Baka #ir hadiste de denmitir ki; ? Bu %"nl ate stndeki kazanda kaynayan #ir su #il+A
M"nln her an #aka #ir dile'i vardr. 2akat #u dilek kendisinden de'ildir, #aka #ir yerdendir.
0LC*. (u halde %"nln reyine, %"nln dile'ine neden emin )lur da ahdeder, s)nunda da iman
)lur,nedamete dersin6
2akat #u yine de Allah-nn hkmndendir. Allah-nn takdiridir. >uyuyu %"rrsn de ekinmeye kudretin
)lmaz.
8an kuun tuza' %"rmeyi hase dmesine taacc# edilmez ki.
(alacak ey udur; Hem tuza' %"rr, hem mh %"rr de yine s)nunda ister istemez ) tuza'a der+
M"z ak kula' ak, tuzak "nde& yine de kendi kanadyla tuza'a d)'ru uar+
>aza ve kader tuza'nn eseri %"rnen, kendisi %"rnmeyen #ir eye
#enzemesi
0L*1. Bir kiizade %"rrsn& ula, uvala #rnm, #a ak, #ellara u'ram.
Bir kahenin sevdasyla yan tutuuy)r. El#iselerini, maln, mlkn sarm.
Elindeki, avucundaki %itmi, ad k"tye km h)r hakir #ir hale %elmi, dmanlarnn iste'i %i#i teesi
stne yuvarlan %idiy)r+
Adamca'z #ir zhit %"rd m ? Ey ulu, Allah iin #ana #ir himmet et.
Bu aa'lk ve k"t sevdaya dtm, elimdeki maldan, altndan, nimetten )ldum.
0L**. Bir himmet et, #elki #u dertten kurtulur, #u kara #alktan srar, karm derA.
Halktan da dua etmelerini istemektedir. Hleri %elenlerden de..? Aman, #eni kurtarn, kurtarn, kurtarn+A
demektedir.
Eli de ak, aya' da. 3e )nu #a'lamlar, ne #anda #ir adam var, ne aya'n da #uka'+
A adam, han%i #a'dan kurtulmak istiy)r, han%i haisten kamak diliy)rsun6
Han%i #a'dan )lacak6 4ertemiz ruhtan #aka kimsenin %"remedi'i takdir #a'ndan %izli )lan kaza
#a'ndan+
0LL1. /rtada de'il %"rnmy)r, %izli ama zindandan da #eter, demir zincirlerden de+
Gnk demir zincirleri demirci kra#ilir, #ir adam zindann temelini kaz duvarn yka#ilir.
2akat alacak ey u ki %izli )lan kuvvetli #a' krmaktan demirciler #ile cizdir.
/ #a' Ahmed %"re#ilir de, ? B)ynunda da hurma lifinden #ir i varA der.
Ahmed, E#ulehe#-in karsnn srtndaki )dun ykn %"rd de )na ? /dun hamalA dedi.
0LL*. Hi de )ndan #aka kimse %"rmedi, )dunu da. /na her %"rnmeyen ey, %"rnr.
Bakalar umumiyetle tevil ederler. #u aklszlktan #"yle s"yly)r derler. $anki )nlarn akllar
#alarndaym+
4evil ederler ama hakikatte )nun srt, ) )dun yknn altnda iki #klm )lmutur, %"znn "nnde feryat
edi durmakta.
Bana #ir dua edin., #ir himmet edin de kurtulaym, u %izli #a'dan syrlaym demektetir.
Bu nianeleri aak %"ren, nasl )lur da akiyi saitten ayrt edemez.
0LN1. Bilir, tanr ama Allah srrn amak hell )lmad'ndan ululuk sahi#i Allah-nn emriyle "rter, %izler.
Bu s"zn s)nu y)ktur, %elelim hikyeye; / y)ksul, alktan zayf, erian #ir hale %eldi, harekete #ile
mecali kalmad.
A'atan armut k)armamay nezreden y)ksulun ciz kal k)armas
ve derhal Allah aza#nn %eli atmas
Iervi tam #e %n armut a'acn silkmedi, fakat alk atei de sa#rn tketmekteydi.
Bir dalda #irka armut %"rd, fakat yine sa#redi kendisini ekti.
Bu srada #ir rz%r %eldi, dal e'di. Ierviin nefsi, )nlar yemeye yeltendi, %ale#e de etti.
0LN*. Alk, zayflk, #ir yandan da takdir, zhidi nezrine vefadan alk)ydu.
Ahdini #ir yana #rakt, daldaki armudu k)ard, yedi.
2akat hemencecik Allah aza# eriti, %"zn at, kula'n ekti.
(eyhi de hrszlarla #era#er %"rerek hrsz san elini kesmeleri
5irmi tane, yahut daha fazla hrsz, )raya %eli k)nmutu. Galdklar eyleri aralarnda ay ediy)rlard.
Birisi ahneye ha#er vermiti. Ierhal ahnenin adamlar )raya %eli hesini yakaladlar.
F(ahne hiddete %eli cellda ? Bunlarn ellerini, ayaklarn kesA dedi.
0LO1. ,ellt, )rackta hesinin s)l ayaklaryla sa' ellerini kesmeye #alad. Bir %rltdr k)tu.
/ arada zhidin eli de yanllkla kesildi. ,ellt, aya'n kesmek zereyken,
Rt#esi ek #yk #ir atl %eli yetiti, cellda ? Behey k"ek kendine %el.
Bu, filan (eyhtir, Allah a#daldr. 3eden )nun elini kestin 6A diye #a'rd.
,ellt, el#isesini yrt %iderek yana yakla ahneye hali anlatt.
0LO*. (ahneye yalnayak %eldi, Allah ahit ki #ilmedim diye "zrler dileme'e,
Ey kerem sahi#i, ey cennetliklerin ulusu, #u k"t ii affet, hakkn hell eyle. Beni #a'la demeye #alad.
(eyh dedi ki; ?Ben, #unun se#e#ini #iliy)r, suumu anly)rum.
Ben )nun yemininin hrmetini terk ettim, )nun adaleti de #enimR yeminimiS sa' elimi kestirdi+
Ben k"t )ldu'unu #ildi'im halde ahdimden d"ndm. Bunun k"tl' elime %eldi.
0LP1. Ey vali, sev%ilinin hkmne elimiz de feda )lsun, aya'mz da, #eynimiz de, derimiz de+
Bu, #ana ksmetmi+ $ana hell ettim. $en #ilmeyerek yatn, #ir suun y)k ki.
Halimi #ilenin, ferman yrr. Allah emrine itiraz etmek nerede6A
3ice ku vardr ki uu tane arar& #)'az, #)'aznn kesilmesine se#e )lur.
3ice ku vardr ki alk ve midesi yznden dam kenarnda, kafes iinde mahustur.
0LP*. 3ice #alk vardr ki su iinde her eyden eminken #)'aznn hrs yznden )ltaya tutulmutur.
3ice namuslu, "rtl kadn vardr ki ferciyle #)'aznn )mlu'undan rsvay )lmutur.
3ice #il%ili ve iyi huylu kad vardr ki #)'aznn yznden rvet alm, utan yz sararmtr.
Hatt Harut-la Earut #ile ) ara# tatmlardr da ) ara, )nlarn %"'e kmalarna mni )lmutur.
Bayezid, #u yzden ekindi, ite. >endisinde namaz klma hususunda #ir tem#ellik %"rd.
0N11. / )k akll eyh, se#e#ini dnd, fazla su imesinde #uldu.
? 4am #ir yl su imeyece'imA dedi. Iedi'ini de yat, Allah sa#r ve tahammln verdi.
/nun #u ek ehemmiyetsiz mcahedesi, din iindi, #u yzden de sultan )ldu, rifler kut#u )ldu.
(eyhin de eli #)'az yznden kesildi ve ) zhit adamn ikyet kas #a'land.
Ad halk arasnda ? (eyh@i Akta-@ eli kesik eyh@A kald, halk )nu #u adla tand.
(eyh@i Akta-n kerameti ve iki elle zem#il "rmesi
0N1*. /nu #irisi )ttan,"ten yalm #ir %"l%elikte ziyaret etti. Hki elle zem#il "rmekte )ldu'unu %"rd.
(eyh )na ? Ey cannn dman, neden #"yle kstahlk edi yanma %eldin6
3eden izinsiz ieri %irdin6A dedi. Adam, ? $ev%imden fazla itiyakmdanA deyince,
(eyh %lmsedi de dedi ki; ? Byleyse %el& fakat ey ulu kii, #unu %izle.
Ben "lmeden ne #ir d)sta, ne #ir sev%iliye ne de #ir aa'lk kiiye, hi ama hi kimseye s"yleme+
0N01. Bundan s)nra #ir #"lk halk )nu iki elle zem#ili "rerken enceresinden %"rdler.
(eyh, ? 5ara##i, hikmetini sen #ilirsin. Ben %izliy)rum, sen aikr ediy)rsunA dedi.
/na "yle ilham %eldi. ? Birka kii, senin elinin kesik )lmas knadlar, sana mnkir )ldular.
/ herhalde y)lda yalancyd ki Allah, )nu #u, taife arasnda rsvay etti dediler.
Ben )nlarn kfir )lmasn, #u az%nlkla, #u saklkla, #u k"t heyle %ei %itmelerini istemem.
0N0*. Ben de u kerameti aikr ettim, i iledi'in vakit sana iki el ihsan etti'imi %"sterdim.
>i ) #iareler, hakknda k"t #ir heye d de huzurumdan merdud )lmasnlar.
Ben sana #u kerametler )lmakszn da daha "nce #izzat teselliler verdim.
Bu kerametleri ise ancak )nlar iin verdim,#u mumu ancak )nlar iin yaktm.
$en, "lmden, #edeninin czlerinin ayrlaca'ndan k)rkmaktan %etin.
0N71. $ende, #ann, aya'nn %idece'ine dair k)rku kalmad. Qehmi #rakmak, senin iin ulu #ir sier )ldu.A
2iravun sihir#azlarnn elleriyle ayaklarnn kesilmesine aldr
etmemelerindeki se#e
2iravun, sihir#azlar yeryznde "ldrmekle tehdit etmedi mi6
$izin ellerinizi, ayaklarnz arazna kestirir sizi asarm, affetmem demedi mi6
/, sihir#azlarn vehme deceklerini, k)rkacaklarnn, vesveseye u'rayacaklarn sany)rdu.
4itremeye #alayacaklarn, rk k)rkacaklarn, #u tehditlerden vehmedeceklerini umuy)rdu.
0N7*. Bilmiy)rdu ki )nlar, #u ilerden kurtulmular, %"nl nurunun %"rnd' encerenin "nne
)turmular&
M"l%elerinin, kendilerinden meydana %eldi'ini #ilmiler, evik #ir hale %elmilerdir.
Bu %l #ahesinde felek havan, )nlar yzlerce defa d"v ezse #ile,
Bu terki#in asln %"rm )lduklarndan artk vehmin ferilerinden ek k)rkmazlar.
Bu lem, #ir ryadr, zanna kalma sen. Ryada #ir el kesilse #ile zarar y)k.
0N<1. Ryada #an kesilse de hakikatte yine #an yerindedir, "mrn de uzun )lur.
Ryada kendini ikiye #iilmi %"rsen #ile kalktn m vcudun da sa'lamdr, #ir hastal'nda y)ktur.
Hsl ryada vcudunu n)ksan %"rmekten ne kar6 5zlerce araya ayrlsan #ile ne k)rkacaksn ki6
$uretle kaim )lan #u cihan hakknda da Key%am#er, uyuyann %"rd' #ir rya dedi.
$en, #u s"z taklit y)luyla ka#ul ettin, fakat salikler #unu rivayet edilmeden de %"zleriyle %"rdler.
0N<*. $en %ndzn de uykudasn. Bu uyku de'il deme. M"l%e feridir, asl ise ancak ay 'ndan i#arettir.
Ey yi'it, #il ki uykun da uyankl'n da uyuyan adamn rya iinde rya %"rmesine #enzer.
Bu adam, kendisini uyuy)rum sanr ama #ilmez ki ikinci uykudadr, iki kat uyku iindedir.
4estici, #ir testiyi krarsa diledi'i zaman yine yaar da.
>"r, her admda kuyuya, ukura dmekten k)rkarda #inlerce k)rkuyla y)l yrr.
0NC1. 2akat %"ren kii y)lun enini, #)yunu %"rr, ukuru, kuyuyu #ilir.
Her admda ayaklar, dizleri titremez. Her dertten yzn ekitir mi ki6
$ihir#azlar, ? Ey firavun, halk, #iz, her sesten, her %ulya#aniden rk duracak adam de'iliz.
Bizim hrkamz yrt, )nu diken var& )lmasa #ile lak )lmamz daha iyi.
Bu %zeli lak )larak k)mamz daha h). A #ir ie yaramaz , #ir ey #eceremez dman+
0NC*. 4enden mizatan s)yunmaktan daha h) #ir ey y)ktur, a ilhama mazhar )lmayan sersem 2iravun+A
dediler.
Ievenin "nnde %iden katrn ? Ben y)l yrrken ikide #ir yzst
kaany)rum, sense ek nadir dy)rsun ? diye ikyet etmesi
>atrn #iri deveye ? Arkada, y)ku )lsun, ini )lsun en dar y)lda #ile,
$en %zelce %idiy)r, hi kaaklanmy)rsun. Bense durmadan teesi st d duruy)rum.
5)l ister kuru )lsun, ister #alk& daima yzst kaaklany)rum.
Bunun se#e#i ne6 Bana #ir s"yle de ne yamal, nasl etmeli anlayaymA dedi.
0N*1. Ieve dedi ki; ? Benim %"zm senin %"znden daha kuvvetlidir, daha iyi %"rr.
F$)nra #en, yukardan #akmaktaym, #u se#ele hi yzst dmem.
5ce #ir da'n #ana ktm m en s)n ukuru #ile %"rrm.
Allah, #tn inileri klar "zme %"sterir.
Her admm nereye atacaksam %"rr de "yle atarm. Bu yzden de srmekten, dmekten kurtulurum.
$ense iki adm "tesini %"rmezsin. 4aneyi %"rrsn de tuza' %"rmezsin.
0N**. >)nak, ini ve yry yerlerinde hi k"rle %"zl #ir )lur mu6
Allah, ana karnnda ki )cu'a can verdi mi mizacna vcudunu kuvvetlendirecek czleri ekmek ka#iliyetini
verir.
5edi'i eylerle #u czleri eker, #u suretle de cisminin nescini d)kur durur.
Allah, insana krk yana kadar #u czleri ekme ka#iliyetini, #u hrs verir, ) da kendisini yetitirir #yr,
%eliir, kuvvetlenir.
Ruha, czleri ekmeyi "'reten ) tek adiah, nasl )lur da cesedin czleri #ir araya %etirmeyi #ilmez6
0NL1. Bu ruh zerrelerini #ir araya t)layan, sana hayat ka#iliyetini veren %ne, %da vastasyla )lmakszn da
varl'nn zerrelerini t)lay #ir araya %etirmeyi #ilir.
8ykudan uyannca senden %itmi )lan akl ve duy%uyu yine sana iade eder.
Buna #ak da "lnce de #il ki )nlar kay#)lmaz, Allah %eri %el diye ferman etti mi %elirler.
8zeyr Aleyhisselm-n merke#inin cc-lerinin rdkden s)nra Allah
izniyle #ir araya %eli 8zeyr-in %"znn "nnde dirilmesi
Allah dedi ki. ? 8zeyr, ee'ine #ir iyice #ak. Grm etleri d"klm&
/nun cz-lerini %"znn "nnde #ir araya %etirecek, #an, kuyru'unu, kulaklarn, ayaklarn dz
k)aca'm.
0NL*. M"rnrde #ir el )lmad' halde #tn cz-leri #ir araya %etiren, cesedin aralarn #ir yere t)layan
#enim.
(u yama yamama sanatna #ak hele. Eski alaslar i'nesiz diki durmada
Iikti'i sralarda ne i var, ne i'ne. 2akat "yle #ir diker ki )rtada terzi #ile %"rnmez.
M"zn a da hari aaikr %"r& kyamette hi#ir hen kalmasn.
Qarlk zerrelerini nasl tamamyla t)luy)rum, %"r de "lrken #u hayata sarl titreme.
0NN1. 8yurken #edeninin duy%ularnn mahv)lmayaca'ndan eminsin ya.
8ykun %eldi mi duy%ularn da'lr, hara #ir hale %elir ama mahv)lacaklar diye k)rku titremezsinA
Bir eyhin, )'ullarnn "lmne a'lamas
Bundan "nce y)l %"steren #ir eyh vard. 5eryznde adeta %"'e mensu #ir ra'd.
!mmetler iinde ey%am#ere #enzer, halka cennet #ahelerinin kalarn aard.
Key%am#er, ? Hleri %iden eyh, kavminin arasnda ey%am#ere #enzerA dedi.
0NN*. Bir sa#ah evindekiler )na dediler ki; ? A %zel huylu, nasl da yre'in kat, neden #"ylesin sen,
Biz, senin )'ullarnn "lmnden iki #klm )luy)r, zar zar a'ly)ruz da,
$en hi a'lamy)r, feryat etmiy)rsun #ile. Bu neden ki; 5)ksa %"nlnde merhamet mi y)k.
5re'inde merhamet y)ksa senden ne uma#iliriz ki6
Ey ulumuz, reh#erimiz, kyamette #izi #rakmaz diy)ruz, midimiz sende.
0NO1. Eaher %n taht #ezedikleri zaman ) iddetli %nde #ize sen efaat edersin diy)ruz.
Byle #ir amansz %nde senin ihsanna mit #a'lamz.
Hi#ir mcrime aman verilmeyen ) %n el #izim, etek senin+
Key%am#er, ? >yamet %n sulular a'lar, inler #ir halde nasl terk ederiz6
Ben ) %n canla #ala )nlarn sularn affettirir, )nlara efaat eder, )nlar a'r ikencelerden kurtarrm.
0NO*. $ulular, #yk %nahlarda #ulunanlar al a#alar, ne ya ya Allah aza#ndan hals ederim.
!mmetimin iyileri zaten kurtulurlar, ) aza %n #enim efaatime ihtiyalar )lmaz.
Hatt )nlar #ile sululara efaat ederler, )nlarn #ile s"zleri %eer, hkmleri yrr.
Hi kimse, #akasnn suunu almaz, ykn yklenmez& yklenmez ama yklenen #en de'ilim ki, )nlarn
yklerini alan, )nlar hafifleten Allah-dr.A dedi.
,ivanm, yk )lmayan eyhtir. Allah )nu eldeki yay %i#i eline alm, ka#ul etmitir.
0NP1. (eyh kime derler6 Hhtiyara, yani sa sakal a'arm adama derler. 2akat ey mitsiz adam, #unun
mnasn #il.
>ara sa, kara sakal, )nun varl'dr. Qarl'ndan tek #ir kl #ile kalmamal.
Birisinin varl' kalmad m ir )na derler. Hster sa sakal siyah )lsun, ister kr.
/ kara sa, kara sakal, insanlk sfatdr. $"yledi'imiz kl, sakal, #yk kllar s"yledi'imiz sa #ataki de'ildir.
Hsa, #eikte ? Men )lmadan eyhsiz, irizA diye #a'rr.
0NP*. /'ul, insan, insanlk sfatlarnn #ir ksmndan kurtuldu mu eyh )lmaz, fakat )l%un #ir adam )lur.
Hnsanlk sfatlarndan #ir tek kara kl #ile kalmad m eyh )lur, Allah-ya mak#ul #ir adam haline %elir.
2akat #ir adam yalansa da sa sakal a'arsa hakikatte ne irdir, ne Allah has+
Qarl'nda insanlk sfatlarndan #ir tek kl #ile kalsa mensu# )lamaz, lem halkndan #irisidir )+
(eyh-in, )'ullarna a'lamad'na "zr %etirmesi
(eyh, kendisine #u s"z s"yleyen karsna dedi ki; ? Arkada, merhametim, efkatim y)k, yre'im kat
sanma,
0O11. Biz, kfirler, Allah-ya kfran nimette #ulunmu )lmakla #era#er )nlara acrz.
Hatt halk )nlar taly)r diye k"eklere acrz.
Ben #eni sran k"e'e de dua eder, 5ara##i sen )nu #u huydan vaz%eir,
Adamlar srmasn da halkn tan, t)acn yemesin derim.
Allah, vel=leri lemlere rahmet )lmak zere yeryzne %etirmitir.
0O1*. /nlar, halk Allah-nn haremine davet ederler, Hakk-a da ? 5ara##i #unlar sen kurtar ? diye dua ederler.
Bu yzden halka usanmadan "'t verirler. Halk, "'tlerini ka#ul etmedi mi, ? 5ara##i, sen #unlara ac sen
kan kaama ? derler.
Halkn mazhar )ldu'u rahmet, cz-i rahmettir. 2akat himmet sahi#i er, klli rahmete mazhardr.
Allah-nn cz-i rahmetine mazhar )lan, kll= rahmete ulat m rahmet denizi kesilir, y)l %"sterici )lur.
Ey cz-i rahmet, klle ula& ey klli rahmet sen de yr, halka y)l %"ster.
0O01. ,z-i rahmete mazhar )lan ve ) merte#ede kalan, denizin y)lunu #ilmez. >uyular da denize #enzer
sanr+
Ienizin y)lunu #ilmedike nasl y)l alr, halk nasl denize %"trr, denize ulatrr6
$el ve nehir %i#i denize kadar ak %itti mi ) vakit denize ular, denizle #irleir.
Bundan "nce halk davet etse #ile #u daveti taklittir. 5)lu, varlacak makam %"rerek yahut Allah-dan vahiy
ve ilhamla, Allah kuvvetiyle de'il+A
>adn, ? Keki madem ki herkese acy)rsun, #u srnn )#an %i#i srnn etrafnda d"n d)lay)rsun
demektir.
0O0*. Ecel celld, )'ullarn vuru "ldrd' halde nasl )luy)r da kendi )'luna a'lamy)rsun6
M"zyalar, merhamete delildir, yrek yanmadka %"z yaaramaz, neden %"zlerinde ya y)k, niin
a'lamy)rsun ya6A dedi.
(eyh kadna yz eviri dedi ki. ? >)cakar, k mevsimi, temmuz ayna #enzemez.
Hsterse hesi "lsn, isterse diri kalsn& %"nl %"znden kay#)lmuy)rlar ki+
/nlar %"zmn "nnde %"r dururken neden senin %i#i yzm yrtaym6
0O71. :amann devranndan ktlar& ktlar ama )nlar yine #enimle #era#er, etrafmda )ynay duruy)rlar+
A'lay ya elemden )lur, ya ayrlktan. Hal#uki #en aziz sev%ililerimle vuslattaym, k)uu duruy)rum.
Halk )nlar ryada %"rr, #ense uyankken )nlar aaikr %"ry)rum.
Bu cihandan kendimi %izledim mi, duy%u yara'n varlk a'acndan silktim mi )nlarla #era#erim.
>adnm, duy%u akla esirdir, fakat #il ki aklda ruhun esiridir.
0O7*. ,an, akln #a'l )lan ellerini "zd m haline imkn #ulunmayan ileri de yaar, dzer.
Iuy%ularla dnceler, duru suyun yzn er " %i#i kalamtr.
Akln eli, )nlar #ir tarafa atar, su meydana kar.
Ger" ha##eler %i#i suyun yzn "rter. 2akat #unlar #ir tarafa srld m su %"rnr.
Allah, akln elini amadka hava, suyumuzun yzn er"le, srntyle d)ldurur.
0O<1. $uyu daima "rter. hava #una %ler. aklsa a'lar durur.
Allah k)rkusu, havann ellerini #a'larsa Hakk akln ellerini "zer.
Hizmetkrn kil )lursa sana %ali )lan duy%ularda mahk9mun )lur.
May#a mensu srlar, can leminden zuhur etsin diye duy%ular zhir= )lmayan #ir uykuya daldrr da,
Hnsan uyankken ryalar da %"rr, insana %"k kalar da alr.
>"r (eyhin >ur-an- yznden )kumas ve >ur-an )kurken %"zlerinin
%"rmesi
5)ksul eyhin #iri, #ir vakitler k"r #ir =rin evinde #ir mushaf %"rd.
4emmuz ay idi, )na mihman )lmutu; / iki zhit, #irka %n #ir araya %elmilerdi.
>endi kendisine ? Burada mushafn ne ii var6 Bu adam k"rA dedi.
Bu dnceye dt, huzuru kat. ? Burada #u k"rden #aka kimse de y)k, #u ne i6
Burada yalnz ) var, #ir de #uraya mushaf k)ymu. Ben ne #una'm, ne sersem&
0OC1. /nun iin hi#ir ey s)rmayaym, sa#redeyim de sa#rla muradma erieyimA dedi.
$a#retti, #ir mddet %"nl skld, fakat nihayet meseleyi anlad. Gnk sa#r, %enili'in anahtardr.
J)kman-n Iavud aleyhisselm- demir halkalar yaarken %"r merak
etmesi, sa#redersem el#ette anlarm diye s)rmay sa#retmesi
J)kman, tertemiz Iavud-un yanna %itmi, )nun demir halkalar yamakta )ldu'unu %"rmt.
/ yce adiah demir halkalar yay)r, halkalar #ir#irine taky)rdu.
J)kman silah yama sanatn ek %"rmemiti, ar kald, vesveseleri artt.
0OC*. Bu nedir aca#a, unu #ir s)rsam, #u kat kat halkalarla ne yay)rsun desem, dedi.
$)nra yine kendi kendisine dedi ki; ? Iur hele sa#r daha iyi. $a#r, adam maksadna a#ucak ulatrr.
$)rmazsam i daha a#uk anlalr. $a#rl ku, #tn kulardan daha iyi uar.
2akat s)rarsam maksad daha %e anlarm, k)laycack anlayaca'm ey, #u s)r%umla %leir.
J)kman, )rada #ir mddet sa#redi durdu. Bu mddet iinde Iavud da zrh ya tamamlad.
0O*1. >erem ve sa#r sahi#i J)kman-n "nnde #edenine %eiri %iyindi.
? ,ivanm, #u, savata yaralanmamak iin %zel #ir el#isedirA dedi.
J)kman dedi ki. ? $a#r da %zel #ir i. Her dertte )na s'nmak %erek, her %am ) %iderir.A
A kii ? Qel asriA suresinin s)nunu dikkatlice )ku da #ak. Allah ) surede sa#r hakla #era#er and, sa#r
hakka e etti.
Allah, yz #inlerce kimya yaratt ama insan, sa#r %i#i #ir kimya %"rmedi.
>"rn Eushaf )kumas hikyesinin s)nu
0O**. >)nuk da sa#retti. Anszn mkl hall)ldu, anlamak istedi'ini anlad.
Mece yars >ur-an sesini duydu. 8ykusundan srad, u acayi eyi %"rd;
>"r, mushaftan >ur-an )kumaktayd. Hem de d)'ru )larak )kuy)rdu. $a#rszland, #u hali s)rdu, dedi ki; ?
?M"zn k"r )ldu'u halde atm d)'rusu, #u satrlar nasl )kuya#iliy)rsun sen6
/kudu'un satra #akmakta, elini )kudu'un harflerin stnde %ezdirmektesin.
0OL1. Karma'n satrlar stnde %ezdiriinden anlaly)r, mutlaka harfleri %"ry)rsun.A
>"r dedi ki. ? Ey ten #il%isizli'inden kurtulan, #unu Allah yaamaz m ki6 3eye ary)rsun6
Ben Allah-ya, ey yardmcm )lan Allah, ey yardm dilenen Ra##im, adam canna nasl dknse #en de
>ur-an )kumaya "yle dknm.
2akat hafz de'ilim ki, 5ara##i >ur-an )kuyaca'm vakit %"zlerime illetsiz #ir nur ver,
Benim %"zlerimi a da >ur-an- elime al )kuyaym diye dua ettim.
0OL*. Allah-dan ey >ur-an-a dkn adam, ey her dertte #ize yz tutan, #izden midini kesmeyen kii,
$enin #ize kar "yle #ir hsn zan, ) mit, sana daima ycel, yksel demekte.
3e vakit >ur-an )kumak istersen, ne vakit mushaf eline alrsan,
Ben de ) zaman sana %"zlerinin nurunu #a'layaca'm ey yaratl #yk kii, diye nida %eldi.
Byle de yat Allahm, #en ne vakit )kumak zere mushaf elime alr, aarsam,
0ON1. Her eyi #ilen, hi#ir iten %afil )lmayan ) ulu adiah.
/ tek Allah, %ece ra' %i#i %"zlerimin nurunu ihsan etmekteA
Allah, ne alrsa )na karlk ihsanda #ulunur. Qel= #u se#ele Allah-ya itiraz etmez.
Ba'n m yakt6 $ana #ir #a' d)lusu zm ihsan eder. yas iinde nee verir.
/ elsiz )la'a da el verir, %amlara maden )lan kiiye neeli, sarh) #ir %"nl #a'lar.
0ON*. >ay#etti'imiz ey #yk ve de'erli #ir ey #ile )lsa mademki #ize karlk )larak ihsanlarda #ulunuy)r,
u halde itiraz etmemize imkn y)k.
/rtada ate )lmad' halde #ana hararet verdikten, #eni sttktan s)nra ateimi s"ndrse de razym.
Eadem ki mumsuz da aydnlk vermekte, mumun s"nne neye feryat ediy)rsun6
Baz vel=ler, Allah hkmlerine raz )lurlar 5ara##i, #u hkm evir diye
niyaz etmezler
(imdi, dnyada hi itiraz etmeyen y)lcularn hallerini iit.
Qel=lerden dua edenler, %h diken, %h s"kenler var. Bunlar #aka.
0OO1. Bir de vel=lerden "ylelerini tanrm ki a'zlar yumulmutur, hi dua etmezler.
/, ulular, Allah hkmlerine raz )lmulardr, takdirin def-ine almak )nlara haramdr.
Bunlar, kaza ve kaderde hususi #ir zevk #ulurlar, #undan kurtulmay dilemek )nlarca kfrdr.
Allah #unlarn %"nlne "yle #ir hsn zan vermitir ki derde d hi yaslanmazlar, %"k renkli yas el#isesi
%iymezler.
Behl9l-n dervie sual s)rmas
Behll, derviin #irine ? Iervi, naslsn6 Anlat #akalm6A dedi.
Iervi, Inyadaki iler daima #ir adamn diledi'i %i#i )lur.
$eller, rmaklar muradnca akar, yldzlar hkmnce hkmeder.
Hayatla "lm, )na avu )lur, emrine uyu diledi'i yere %ider.
3ereye dilerse #a sa'l' ha#eri y)llar, nereye dilerse kutlu )lsun derse&
5)lcularn hesi, )nu izler, y)lda kalanlar )nun tuza'na tutulursa&
0OP1. /nun ferman, )nun rzas )lmadka lemde hi#ir a'z %lmezse #u adamn hali nasldr6 Hte )
haldeyim #enA dedi.
Behl9l, adiahm d)'ru s"yledin. Bu hale sahi )ldu'un nurundan da #elli, yznden de %"rn
durmakta.
B"ylesin, hatta yz mislisin... d)'ru ama #unu #ir %zelce anlat.
Byle #ir anlat ki duyunca fazilet sahi#i de ka#ul etsin, #ir eyden anlamaz adam da.
Herkesin aklnn erece'i, fikrinin anlayaca' #ir tarzda anlat.
0OP*. $"z s"yleyen kemal sahi#i )lursa s"z s"yleme s)frasn yayd m s)fras, her eit alarla d)ludur.
Hi#ir k)nuk mahrum kalmaz. Herkes ) s)frada kendi %dasn #ulur.
/ s)fra, >ur-an-a #enzer. >ur-an-n da yedi mnas vardr. alelde halk da )ndan d)yar, halkn #il%ide,
irfanda ileri %elenleri deA dedi.
Iervi dedi ki; ? Herkese u muhakkaktr ki lem Allah emrine rm )lmutur.
/ adiahn kaza ve kaderi )lmadka a'atan yarak #ile dmez.
0P11. Allah l)kmaya, %ir ieri diye emretmedike #)'azdan l)kma #ile %emez.
Hnsanlarn yular, diz%ini )lan, insanlar diledi'i yere sr %"tren istekler de ) %ani Allahnn emriyle
meydana %elir.
5eryznde )lsun, %"klerde )lsun& #ir zerre #ile )nun hkm )lmadka kanat rmaz, harekete %elemez.
/nun yrr ve kadim ferman )lmadka kmldayamaz #ile. Bunu anlatmaya imkn da y)ktur, #u hususta
srar da h) de'il.
A'alarn yaraklarn kim saya#ilir6 s)nu )lmayan ey, nasl s"ze s'ar6
0P1*. $en u kadar duy, madem ki #tn iler, Allah-nn emrine ta#i. Allah-nn emri )lmadka hi#ir ey
)lmuy)r.
Allah-nn takdiri, kulun rzas )lur. kul Allah takdirine rza verir, )nun hkmn diler, isterse&
:)rla, yahut seva#a %irmek iin de'il de #u razlk, kendili'inden meydana %elir, )na h) %"rnrse,
Artk ) kul yaamay #u lezzetli hayattan zevk almak iin istemez. Hayat kendisi iin istenen #ir ey
)lmaktan kar.
Ezel= emir, neyse )na uyar hayatla "lm, )nun yannda #ir )lur.
0P01. 5aarsa Allah iin yaar,mal, mlk ve hazine iin de'il& Blrse Allah iin "lr, k)rkudan hastalktan
de'il+
Hman, )nun dile'i, )nun rzas iindir, cennet iin, a'alar, rmaklar iin de'il+
>fr terk edii de cehenneme %idece'im diye k)rkudan de'ildir, Allah iindir.
Bu ahlk, )na ezelden verilmitir. %"z ve sev%ilinin cemalinin %zelli'iyle d)lmu, aydn )lmutur.
Bu eit kul, Allah rzasn %"rnce %ler, neelenir. >aza, )na ekerle yalm helva %i#i %elir.
0P0*. Bu kulun huyu ve yaradl #"yle )lursa lem, )nun emrine, )nun fermanna ta#i de'il de nedir6A
Keki& neden dua edi de 5ara##i, #u takdiri sen te#dil et diye yalvarsn6
Hte eyhe %"re Allah rzas #akmndan kendi "lm de evltlarnn "lm de helva %i#iydi.
/ vefakr, ) y)ksul eyhe evlt "lm, kadayf %i#i %elmiti.
/ halde Allah rzasn, duada %"rmedike neden dua etsin6
0P71. I)'ru y)lu #ulan #u eit kulun efaati de acmaktan de'ildir, duas da.
/, Allah aknn mumunu yakar yakmaz kendi acmasn da yakm yandrmtr.
/nun ak, vasflarna cehennem kesilmitir /, kendi vasflarn kldan kla tamamyla yakmtr.
2akat %eceleyin y)l alanlar, #unlar nereden anlayacaklar6 Bunlar Iekuk= %i#i yalnz #u devlete k)an,
devlete ulaan kii #ilir+
Iekuk= ve kerametleri
Iekuk= , iyi #ir hale sahiti. Dk ve keramet sahi#i #ir zat.
0P7*. 5eryznde %"kteki ay %i#i seyreder dururdu. Mece y)lcularnn %"nlleri, )nunla aydnlanr, nurlanrd.
Bir yerde az )tururdu, #ir k"yde iki %nden fazla kalmazd.
? Bir evde iki %nden fazla )tursam kal#imde )rann sev%isi alevlenir.
Eve #arka ma'rur )lmaktan ekinir, hadi ey nefis zen%inlemek, #ir ey elde etmek iin sefere d derim.
Hmtihanda muvaffak )lmas iin kal#imi hi#ir yere altrmam derdi.
0P<1. Mndzleri y)l yrr, sefer eder, %eceleri i#adette #ulunur, namaz klard. M"z akt ) erin&adiah
%"rrd, #ir d)'an kuuna #enzerdi.
Halktan ekilmiti, fakat huyunun k"tl'nden de'il& >adndan da ayrlmt, erkekten de, fakat ikilik
k)rkusuyla de'il+
Halka efkat %"sterirdi, su %i#i faydalyd, )nlara %zel #ir efaatyd, duas da Allah tarafndan ka#ul
edilirdi.
Iaima iyiyi de esir%erdi, k"ty de& herkese kar anadan daha iyi #a#adan daha dkn ve
muha##etliydi.
Key%am#er; ? Ey ulular, #en size #a#a %i#i efkat ederim, sizi #a#anz %i#i severim.
0P<*. Gnk siz #enim cz-lerimsiniz. 3eden cz- klden ayrrsnz6A demitir.
,z, klden ayrld m #ir ie yaramaz. 4enden #ir uzuv kesildi mi ) uzuv, murdar )lur.
4ekrar aslna ulamazsa "lr kalr, candan ha#eri #ile )lmaz.
/ynasa, hareket etse #ile #u, )nun dirili'ine delil )lamaz. $enin kesilen uzvun da #ir mddet )ynar,
hareket eder.
,z, klden ayrlrsa #ir tarafa %ider, kay#)lur, kl de n)ksan kalr. 2akat #u #ahsetti'imiz kl ) n)ksan
kalan kl de'ildir.
0PC1. / klln kesilmesi, ulanmas s"ze s'maz ama misal iin R zaruri )larakS nks #ir ey s"yly)ruz.
Iekuk= hikyesine d"n
Key%am#er, Ali-ye de temsil y)luyla aslan demitir. Aslan )nun #enzeri de'ildir ama misal #u& #"yle
demitir ite&
$en misalden, #enzerden, aralarndaki farktan vaz%e de Iekuk= hikyesine %el civanm.
Iekuk=, fetvada deta halkn imamyd, takva t)unu meleklerden #ile elmiti.
Bir yerde duru dinlenmede %ezi t)zmada ay #ile mat etmiti. Iindarlkta din #ile )na haset ederdi.
0PC*. Bu kadar takva ve i#adetle, #u derece evrada, zikre k)yulmu )lmakla #era#er yine de daima Allah
haslarn arard.
:aten seferden asl maksad da #uydu, #ir an )lsun Allah hasna rastlayaym demekteydi.
5)la dt m, 5ara##i, #eni haslarndan #irisine ulatr, )na arkada et.
5ara##i, tand'm erlere %"nlm kuldur. >"ledir.
,anm Allah-m, tanmadklarm da hica iinde dm kuluna merhametli kl, derdi.
0P*1. Allah ey ulular ulusu, #u ne ak, #u ne susuzluk6 Beni seviy)rsun ya& #akasn ne yaacaksn6 der.
/ da "yle ceva verirdi+ Ey srlar #ilen Ra##im, niyaz y)lunu %"nlme aan, %"steren sensin.
Ienizin )rtasndaym ama yine de testideki suya tamahm var.
Ben Iavud-a #enziy)rum, d)ksan k)yunum var ama arkadamn #ir k)yununa da tamah ediy)rum.
0P**. $enin aknda haris )lmak "vlecek #ir eydir, #ir yceliktir.2akat senden #akasnn akna d de
harislikte #ulunmak aytr, ardr.
Erlerin ehveti, erlerin hrs, "nden %elir, utlarn hrsysa ay #ir eydir, k"t #ir y)ldur.
Erkeklerin hrs "ne aittir, utlarn hrs arda ait+
/ hrs erli'in kemalidir, #u hrs rezalettir, s)'uk ve k"t #ir eydir.
Ah #urada ek %izli #ir sr var. Byle #ir sr var ki )nu anlamak iin Eusa #ir Hzr-a k)tu.
0PL1. $en de suya kanmam #ir susuz %i#i, Allah iin )lsun, elde etti'ine kanaat etme, durma+
Bu kada nihayetsiz makamlar var. Ba k"eyi #rak, senin #a k"en y)ldur+
Eusa-nn, ulu #ir ey%am#er )ldu'u, Allah-ya ek yakn #ir makamda
#ulundu'u halde Hzr- aray sr "'renmeye %irmesi
Ey kerem sahi#i, #unu Eusa-dan "'ren. >el=m #ile itiyakndan #ak, ne diy)r;
Bunca makama sahi )ldu'um, yce #ir ey%am#er #ulundu'um halde kendimi %"rmy)r, kendime varlk
vermiy)rum, Hzr- aramaktaym.
/na, ? Ey Eusa, sen kavmini #raktn, #ir izi kutlu kiinin ardna dtn.
0PL*. Byle #ir ulusun ki k)rkudan da kurtulmusun, ricadan da. niceye dek d"n d)laacaksn, ne vakte
kadar arayacaksn6
Arad'n sende& #unu sen de #ilirsin. Ey %"k, ne vakte dek yerin etrafnda d"n duracaksn6 dediler.
Eusa ? Beni #u kadar knamayn, %nete ayn y)lunu kesmeye savamayn.
Ben, zamann adiahyla s)h#et etmek iin ta Eecmaal Bahreyn-e kadar %idece'im.
Hakikate ulamak iin Hzr- se#e edecek, )na ulancaya kadar yryecek, nice zamanlar sefer edi
duraca'm.
0PN1. 5llarca #u kanatlarmla ) u'urda uaca'm. 5llarda nedir ki6 Binlerce yllar k)aca'm.
Bu #inlerce yllar uu %itmeme de'mez mi y)ksa6 Ben sev%ilinin akn ekmek akndan daha di %"rmem+
Bu s"zn s)nu %elmez. $en yine Ieduk=-nin hikyesini s"yle+
5ine Iekuk= hikyesi
Allah Rahmet etsin, Ieduk= dedi ki; 3ice zamandr d)'uda, #atda sefer edi dururum.
5llarca, aylarca #ir ay yzlnn akyla %ittim. 3e y)ldan ha#erim vard, ne #elden+ Allah kudretlerine
hayran #ir halde yrdm.
0PN*. Birisi )na ; ? Iikenliklerde, talklarda yalnayak m %idiy)rsun6A dedi. Iekuk= dedi ki; ? Ben hayretler
iindeyim, kendimde de'ilim ki.
$en #u ayaklar yere #asy)r sanma, "yle %"rme. Gnk k he y)k ki %"nl yurduna sefer eder.
M"nl, sev%ilinin sarh)udur; y)ldan, k)naktan y)lun ksal'ndan, uzunlu'undan ne ha#eri varA
5)lun uzunlu'u, ksal', tenin vasflardr. Ruhlarn %idii #aka eit #ir %iditir.
$en, meni iken akl lemine kadar sefer edi %eldin. Bu seferinde ne adm attn, ne #ir yerde k)nakladn,
ne de #ir yerden #ir yere %"tn.
0PO1. ,ann %ezi yrmesi, keyfiyetten haritir, anlatlamaz. ,ismimiz de %ezmeyi candan "'rendi.
Iekuk= de cisim leminde )lan %ezmeyi %ayri #rakt da mnevi #ir keyfiyete #rnd, %izlice ve keyfiyetsiz
)larak %itmekte.
Iekuk= dedi ki; ? Bir %n, sev%ilinin nurlarn insanda %"rmeye itiyakm artt.
>atrede #ahri muhiti, zerrede %nei %"rmek arzusuna dtm.
Mide %ide #ir deniz kysna vardm. Qakit %ecikmiti, akam )lmutu.
>yda yedi mum %"rnmesi
0PO*. Anszn ta uzaktan ) sahilde yedi mum %"rdm, mumlarn #ulundu'u yere d)'ru k)maya #aladm.
/ yedi mumun her #irinin nuru %"kyzne kadar vurmutu.
Hayretlere dtm, hatt hayret #ile hayran )ldu. Hayret dal%as aklmn #andan at+
? Bu mumlar, ne eit mum6 Halk nasl )luy)r da #unlar %"rmy)r.
Aydan daha aydn )lan mumlar duru dururken #aka #ir mum ary)r6
0PP1. Halkn %"znde ne alacak #ir #a' var ki #unlar %"rmy)r. Allah d)'ru y)lu diledi'ine %"steriy)r
sahidenA diy)rdum.
/ yedi mumun #ir mum )luu
Bir de #aktm ki ) yedi mum #ir mum )ldu. 3uru, %"kyzn #ile deli %emekteydi.
$)nra yine ) tek mum, yedi mum )ldu. Benim sarh)lu'um, hayretim artt.
/ mumlarn #irlemesini dille anlatmaya imkn y)k ki+
M"zn #ir an iinde %"rd'n dil, yllarca s"ylese anlatamaz.
0PP*. >ulak idrkin #ir n iinde %"rd' eyleri, yllarca dinlese #itmez.
Eademki #unun s)nu y)k, hadi, var, yine ) hamdinde ciz )ldu'um eyi anlat+
/ mumlar ulu Allah-dan ne eit nianelerdir diye k)a k)a %idiy)rdum.
Ierken kendimden %etim, acelemden yere ykldm, hara )ldum.
4)raklara serildim, #ir mddet aklsz, idrksiz #ir halde kaldm.
7111. $)nra kendime %eli yine kalktm, y)la dtm. 2akat #ir yere %idiy)rdum ki ne #am #endeydi ne
aya'm+
Eumlarn yedi adam eklinde %"rnmesi
Ierken #u yedi mum, nurlarn ta lcivert ku##eye kadar ykselen,
Mndzn nurlarn #ile #ir karalt %i#i %"steren, aydnlklaryla #tn nurlar sili sren yedi adam ekline
%irdi.
Eumlarn yedi tane a'a )lmas
$)nra ) yedi adam, yedi tane a'a )ldu. Hnsan yeilliklerinden neeleniy)rdu.
5araklarnn )klu'undan dallar %"rnmemekte, meyvelerinin #)llu'undan yaraklar kay#)lmaktayd.
711*. Iallar ta $idre-ye kadar ykselmi& hatt $idre de ne )luy)r6 Hal-y #ile amt.
>"kleri, yerin di#ine kadar %irmi, yaylm, "kzle #al' #ile %emiti.
>"kleri, dallarndan daha taze, daha ltifti. Bunlar seyredenin akl, hayretlere dy)r, altst )luy)rdu.
/l%unluktan yarlan meyvelerinden su %i#i nur imekleri fkrtmaktayd+
Bu a'alarn halkn %"znden %izli kalmas
Asl alacak eye %elince; / )valardan, ) "llerden yz #inlerce adam %eiy)r,
7101. M"l%elik iin can veriy)rlar, #alarn kilimlerle "rty)rlard da,
/nlarn %"l%esini #ile %"rmy)rlard. Hyi %"rmeyen akmaklam %"zlere yzlerce kere tuuh+
Allah-nn kahr, %"zleri #a'lanm y)ksa& %"zleri #a'l adam, ay %"rmez de $hay %"rr+
Mnei %"rmez de zerreyi %"rr. 2akat yine de Allah-nn l9tfundan, kereminden mit kesilmez ya+
>ervanlar a susuz a'alarn altna d"klen #u )l%un meyveleri %"ry)rlar. 5ara##i, #u ne sihir6
710*. Halk, rk meyveleri t)lamakta, is#)'az ve d)ymaz adamlar, #u "rsm meyveleri ya'ma etmek
iin #ir#irlerine %irmekteydi.
/ dallar, meyveler, yaraklarsa an#ean ? >eke kavmimiz #izi #ilseydi, ne )lurdu6A diy)rlard.
Her a'atan ? A #ahtsz kiiler, #ize %elin, #izeA diye ses %eliy)rdu.
2akat Allah-dan da a'alara; ? /nlarn %"zlerini #a'ladk, )nlara s'nacak yer y)k+A sesi %elmekteydi.
/nlara #irisi, ? Bu yana %elin de #u a'alardan faydalannA dese,
7171. Hesi #irden ? Bu sarh) y)ksul, Allah-nn takdiriyle deli )lmu.
Bu y)ksulun #eyni #aa kmaz sevdalarla, s)nu %elmez riyazatlarla s)'an %i#i rm k)kmu+A
diy)rlard.
Iekuk= a kaly)r, ? 5ara##i #u ne hal6 Halka #u erde, #u saklk neden %eliy)r ki6
Geit eit adamlar, yzlerce akla, yzlerce ted#ire sahi )lduklar halde ) tarafa #ir adm )lsun
atamy)rlar.
Akllar, fikirleri de he #irden inkra dmler. /nlarn #u az%nl'na, #u isyanna #aky)rum da
heleniy)rum&
717*. 5)ksa #en mi ldrdm, #en mi sersem )ldum6 (eytan, #enim kafama m #ir ey vurdu6
Her an %"zlerimi )vu duruy)rum, #u cihanda rya m %"r durmaktaym y)ksa6
2akat #u nasl rya )lur6 Hte a'alara d)'ru %idiy)rum, meyvelerini yiy)rum. Buna nasl inanmayaym6
$)nra yine mnkirlere #aky)rum. %"ry)rum ki #u #aheden ha#erleri #ile y)k.
$)n derece itiyaka dmler, fevkalde ihtiyalarndan #ir yarm k)ruk iin can veriy)rlar.
71<1. Bu y)ksullar, alklarndan #ir yarak iin ah edi duruy)rlar+
$)nra yine aca#a #en mi kendimden de'ilim, #en mi hayale dtm, %"zme %"rnen muhayyel #ir a'acn
dalna el attm6 diy)rumA demekteydi.
Key%am#erler #ile ye-se dnce kendilerine yalan s"ylendi sandlar yetini )ku da #ak.
Bu yetteki ? >zzi#9@tekzi# edildiler, )nlara yalan s"yly)rsunuz dendiA kelimesini teditsiz ? >zi#9@
>endilerine yalan s"yly)rlar sandlarA tarznda )ku.
Bu takdirde mna "yle )lur; Key%am#erler #ile kendilerini aldanm sandlar.
71<*. Key%am#erler #ile k"t kiilerin ittifakna #aktlar da heye dtler.
? Bu he ve tereddtten s)nra )nlara yardm ettik. 3eyse, sen #unlar #rak da can a'acna %el+
>smetin neyse ye, yedir deniy)r+A )na, her an vahiyden sihirler "'retiliy)rdu da,
Halk, ? (alacak ey, #u ses nedir6 $ahrada ne a'a var, ne meyve.
>ara sevdaya tutulmu )lanlarn yaknnzda #ahe var, s)fra var demelerinden deta atallatk.
71C1. M"zmz )vuy)r, #aky)ruz . 2akat #urada #ahe y)k ki& "nmzdeki saha ya "l, yahut almas
% #ir y)l+
2akat #u kadar uzun uzadya s"yleni duran s"zlerde #eyhude )lmaz ya. Acayi ey, nasl )lurda #u kadar
s"zn asl )lmaz. 2akat varsa nerede s"yle+A diy)rdu.
Iekuk=, macerasn "yle anlatr; ? Ben de tk )nlar %i#i, acayi ey demekteydim, Allah #unlarn %"zlerini
ne de sk #a'lam6
Bu kav%alardan, #u aykr hareketlerden Euhammed-de amaktayd. E#u lehe# de+
2akat #u amakla ) amak arasnda ek #yk fark var.
71C*. Iekuk=, tez tez yr sk9t et. 3e vakte kadar s"yleni duracaksn, ne vakte kadar6 Iuyu anlayan
kulak kt+
/ yedi a'acn #ir a'a )lmas
Ieduk= dedi ki; Bahtm yaver )ldu, ileriye d)'ru yrdm, #ir de #aktm ki ) yedi a'a #ir a'a )lmu.
Her an #ir a'a, yedi a'a )lmakta, yedi a'a #ir a'a haline %elmekteydi. Hayretten ne hale %eldim, #ilir
misin6 I)ndum, kaldm+
$)nra ne %"reyim. a'alar, cemaat %i#i t)lanm, saf dzm, namaza durmular+
Bir a'a, imam %i#i "nlerine %emi, "#rleri de )nun ardnda kyamdalar+
71*1. /nlarn kyam rk9 etmeleri, secdeye varmalar #eni #s#tn artt.
/ anda Allah-nn ? 5ldz ve a'a, Allah-ya secde ederA s"zn hatrladm.
Bu a'alarn ne dizleri vard, ne #elleri+ 3asl rk9a, secdeye vary)rlar, #u ne #iim namaz6 derken,
Allah-dan ilham %eldi; A nurlu, irli kii, hl #izim iimize ay)r musun6 Bizce #u iler, alacak iler de'il
ki+
5edi a'acn yedi adam )lmas
Bir mddet s)nra a'alar, yedi tane adam )ldu. Hesi de tek Allah-nn huzurunda ka-dedeydi.
71**. M"zlerini )vuturu #u yedi aslan kimlerdir, lemde ne ileri var ki6 diye #akmaktaydm.
5anlarna yakla )nlara uyank #ir %"nlle selm verdim.
$elmm al ? Ey Iekuk=, ey ulularn tac, #yklerin "vnd' zatA dediler.
>endi kendime #eni nasl tandlar6 Bundan "nce #eni %"rmemilerdi dedim.
Hatrmdan %eeni hemencecik anlay #ir#irlerine #aktlar.
71L1. Mlerek ? Ey aziz, #u sr, imdi sana %izli mi ki6
Allah-ya ula hayrete varan #ir %"nle s)lun, sa'n srlar %izli kala#ilir mi6A dediler.
5ine kendi kendime #unlar hakikatlere ermiler, hakikatler lemine ulamlar, l& fakat #u surete ait
ismi, #u surete ait harfi nasl #iliy)rlar6 dedim.
Hlerinden #iri ? Qel=, #ir ad #ilmezse #il ki #u isti'raktan ileri %elen #ir eydir, cahillikten de'ilA dedi.
/ndan s)nra #ana ? Ey temiz d)st, #iz namazda sana uymak istiy)ruzA dediler.
71L*. Keki dedim, fakat #ir an msaade edin zamann devrine ait mkllerim var.
4emiz s)h#etinizle ) mkller hal )lsun. 4)raktan zm #ile s)h#etle #iter.
Hi d)lu )lan tane kara t)ra'a ular, t)rakta halvet eder, t)rakta s)h#et eder,
>endisini t)rakta tamamyla mahveder. nihayet ne sar, ne krmz ren%i kalr, k)kusu da mahv)lur da,
4amamyla mahv)lur ka#za eritikten s)nra k)l kanat aar, #asta eriir, atn srmeye #alar.
71N1. Aslnn "nnde varl'ndan %eince suret )rtadan %ider, mnas cilvelenir.
Hkm senin diye #a e'diler. /nlarn #u #a e'melerinden "yle hararetlendim, %"nlmden "yle #ir ate
kt ki+
Bir zaman ) seilmi kiilerle mraka#eye daldm, kendimden %etim.
/ zaman canm, zamandan kurtuldu. :aman insan %enken k)caltr.
Btn renkten ren%e %iriler, zamandan meydana %elir. :amandan kurtulan, renkten ren%e %irmekten de
kurtulur.
71N*. Bir zaman, zamandan, zaman kaydndan kurtuldun mu keyfiyet kalmaz, keyfiyetsiz Allah-ya mahrem
)lursun.
:aman zamanszl' #ilmez. :amanszlk lemine varmak iin hayretten #aka y)l y)ktur.
Bu aray tarama leminde herkesi, zamann #ir hususi tavlasna #a'lamlardr.
Her tavlaya #ir memur dikilmi& )rann ehli )lmayan, memurdan izinsiz )raya %iremez.
Bir tavlada #a'l )lan, hevese d de #a'larn "zd, #akalarnn tavlasna %itti mi,
71O*. Hemen ahr memurlar )nu aramaya k)yulur, #ulu yularn tutar, eke eke yerine %etirir+
$eni k)ruyanlar %"rmy)rsan kendine #ak+ Hhtiyarn elinde mi senin6
:hiren ihtiyarn elinde& elin, aya'n #a'l de'il& eki, ya neden haistesin, neden,
$eni k)ruyan memuru inkr etmeye yz tuttun da diledi'in eylerden seni alk)yan nefsin tehditleri adn
taktn ha+
Iekuk=-nin imam )larak "ne %emesi
Iekuk=-ye ? Bu s"zn s)nu y)ktur. 3amaz vakti, hemencecik "ne %e.
71O*. Ey tek kii, #ize iki rekt sa#ah namaz kldr da zaman seninle #ezensin.
Ey %"z aydn imam, #ize imamlk et& Hmam )lann %"z ak )lmas lzm.
(eriat de k"rn imaml' mekruhtur.
Hafz, akll ve fakih )lsa #ile k"rn imaml' h) de'il.
$ersem ve sulu )lsa #ile %"z ak imam #u eit k"rden iyidir.
>"r, isliklerden ekinemez. Gekinmenin asl se#e#i, asl vesilesi %"zdr.
71P1. >"r y)lda yrrken isli'i %"remez. Iilerim, hi#ir mminin %"z k"r )lmasn.
:hiri k"r, %"rnen necasetlere #ular. 2akat can %"z k"r )lan kii %izli )lan, %"rnmeyen isliklere
#ular.
Bu %"rnen islik #ir ara suyla arnr, fakat ite )lan islik, artka artar.
Hteki islikler anlald m %"zyandan #aka #ir eyle temizlenemez.
Allah, kfire ? Kis murdarA demitir. Bu islik, #u murdarlk, )nun dnda de'ildir.
71P*. >firin d, isliklere #ulamtr. Kislik )nun huyundadr, dinindedir.
:hiri isli'in k)kusu yirmi admlk yerden %elir, #tni isli'in k)kusuysa Rey-den tut da (am-a kadar %ider+
Hatt %"klere kar, hurilerle Rdvan-n #urunlarn d)ldurur+
Bu s"yledi'in s"zler y)k mu6 $enin anlayn miktar ancak& "ldm iyi ve d)'ru anlayn hasretinden+
Anlay sudur, #eden testi. 4esti krlnca iindeki su d"klr %ider+
7011. Bu testinin #e tane #yk deli'i vardr, iinde ne su durur ne kar+
? M"zlerinizi smsk yumunA emrini duydun da yine aya'n d)'ru atmadn.
$"z s"ylemem, mnasz an an etmem, a'zndan anlayn al %"trr. >ulak kuma #enzer, anlayn
iiverir+
B#r deliklerinden de ayn #unun %i#idir& ) %izli anlay suyunu eker, emer.
Ienizden #ile, yerine k)ymamak artyla su alsan nihayet ) denizi kurutur, "l haline %etirirsin.
701*. 3eyleyim ki vakit y)k& y)ksa denizden %iden sular, ) sularn yerine karlk )lan sularn ne eit ve
neden %eldi'ini s"ylerdim.
Ienizin sular harcandktan s)nra karlk )larak yerine %elen sular anlatrdm.
5z #inlerce canl mahl9k, denizden su imekte& #ulutlarda )ndan su aly)rlar.
$)nra yine deniz, )nlarn karl'n almakta& nereden aly)r6 Bunu akl ve fikir sahi#i )lanlar #ilir.
Bu kita da #ir)k hikyelere #alayverdik& fakat )nlar n)ksan kald.
7001. Ey Hak ziyas c"mert Husameddin, feleklerle unsurlar, senin %i#i #ir adiah d)'urmamtr.
$en, cana da nadir %elirsin, %"nle de. $enin kudumuna kar #ir ey yaamad'ndan can da mahutur,
%"nl de+
Memi kavimleri ne kadar methettim, fakat #tn #unlardan maksadm sensin.
Iua, kt' evi #ilir, sen kimin adn anarsan an, kimi "versen "v+
Bvleri namahrem )lanlardan %izlemek iin Allah #ile hikyeler s"ylemekte, misaller %etirmektedir.
700*. / medihler de sana kar hitir, )nlar da senden utany)rlar ama y)ksul, elinden ne %ele#ilirse
arma'an )larak )nu sunar, Allah, #u arma'an da ka#ul eder.
Allah, ciz kiinin aczini h) %"rr. >"rn %"zlerindeki iki katra ya da ka#ul eder. :aten k"rn %"znde #u
iki katradan #aka ne #uluna#ilir ki6
Ben ) %zelim ad ek ksa #ir tarzda "vdm. #unu ku da #iliy)r, #alk da+
$e#e#i de u; Hasetiler, kskan haset ederek ah etmesinler, hayalini dileriyle dilemesinler+
Ama zaten haseti, )nun hayalini nereden #ulacak6 Hi fare deli'inde dudu kuu )turur mu6
7071. / hasetinin %"rd' hayal, )nun hayali de'ildir ki& / hill de'il, )nun kendi kann kl+
Ben seni #e duy%uyla yedi kat %"'e s'mayacak #ir ekilde "vece'im. (imdi yaz #akalm; Iekuk= ileri
%ei imam )ldu.
Iekuk=-nin ileri %ei )nlara imam )lmas
4ahiyatta, salih kiilere selm verilirken #tn ey%am#erler methedilmi )lur. hesinin methi, #ir#iriyle
y)'ururlar.
Eedihler, #ir#irine karr, deta testilerdeki sular, #ir le'ene d"klr.
Gnk "vlen, #ir kiiden daha fazla de'ildir ki. Bundan d)lay dinler,mezheler, ancak tek #ir mezheten
i#arettir.
707*. Bil ki her "v, Allah nuruna varr, ular. suretlerle ahslar "vse riyettir.
Estahak )lmayan kim metheder ki6 2akat #ilmeyenler, unu #unu methediy)r sanrlar da y)l aztrlar.
Bu, una #enzer; #ir duvara herhan%i #ir nurdur vurur. Iuvar ) nurun aksetmesine #ir vastadr.
2akat ayn aksi aslna ulat m, y)l aztan kii ay kay#eder, "v terk eder.
5ahut da ay, #ir kuyuya akseder, adam da #u aksi %"rr, #an kuyuya uzatr, #akar durur.
70<1. Eethe #alarsa hakikatte ay metheder, isterse #il%isizlikle ayn aksine yz tutmu )lsun.
Bv aya aittir, ayn aksine ait de'il. 2akat #irisi, Hakk- "vmez de mahl9ku "verse yanl #ir i yam
)lur ki #u, kfrdr.
Bu ii yaan k"tlkten y)lunu kay#etmitir. Ay, %"kyzndeyken ), aa'da sanmtr.
Halk #u ut %i#i %zellere kal erian )lur. ehvete uyu )nlara d)kunan iman )lur.
Gnk #ir hayale ehvetlenirler, hakikatten )k uzakta kalrlar.
70<*. Hayale meylin y)k mu6 $enin iin #ir kanada #enzer. / kanatla uar, hakikatte ykselirsin.
2akat ehvete uydun mu kanadn d"klr, t)al kalrsn, ) hayal de senden kaar %ider.
>anadn k)ru, ehvete kalma da meyil kanadn seni cennetlere yceltsin.
Halk kendilerini %zel yay)ruz, zevk ve irette #ulunuy)ruz sanr ama )nlar, #ir hayal u'runa kendi
kanatlarn kendileri y)larlar.
Bu nkteyi #aka #ir yerde anlatmak #)rcum )lsun& imdi #ana mhlet ver, halim y)k, susaym.
/ kavmin Iekuk=-ye uymas
70C1. Iekuk=, namaz kldrmak zere )nlarn "nne %eti, ) kadar #irletiler, ) kadar kaynatlar ki sanki
)nlar atlas #ir kumat, Iekuk= de ) kuman srmas, ss+
/ adiahlar, saf )lu ) nl imama uydular.
4ek#ir %etirince kur#anlk k) %i#i lemden ktlar.
Ey ulu tek#irin mnas udur; 5ara##i, huzurunda kur#anz.
>)yun keserken ? Allahu ek#er@Allah uludurA dersin ya ) %e#eresi nefsi keserken de #u s"z s"ylenir.
FAllahu ek#er de de ) )m nefsin #an kes& kes de can, mahv)lmaktan kurtulsun.
70C*. 4en Hsmail-e #enzer, can Halil-e, can #u semiz #edeni yatrd da tek#ir %etirdi mi,
4en kesilir, ehvetlerden hrslardan kurtulur, #esmeleyle kesilmi temiz #ir kur#an haline %elir.
>yamette )ldu'u %i#i Hak huzurunda saf kurulur, hesa#a, Allah ile k)nuu %"rmeye %iriilir.
Allah huzurunda, %"zyalar d"kerek ayakta durmak, kyamet %nnde ka#irden kalk maher yerinde
dikilmeye #enzer.
Hak, ? $ana #unca zamandr mhlet verdim, #ana ne %etirdin6
70*1. Bmrn neyle #itirdin, verdi'im %day, ihsan etti'im kuvveti ne u'runa mahvettin,
M"znn nurunu nerelerde tkettin, #e duy%unu nerelerde yrattn6
M"zn, kula'n, akln, ara ait #tn cevherlerini harcadn& fer leminden #unlara karlk ne satn
aldn6
$ana kazma ve #el %i#i el ve ayak verdim. /nlar sana #izzat #en #a'lamtm, ne yatn )nlar6A der.
Hak-tan #una #enzer seni dertlere u'ratan yz #inlerce ha#erler %elir.
70**. >yamdayken kula %elen #u ha#erlerden kul utanr, iki #klm )lur, rk9a varr.
8tanmadan ayakta durmaya kudreti kalmaz, rk9da Allah-y tesih eder.
Allah-dan ? Ban kaldr, rk9dan kyama d"n de Allah-nn s)r%ularna #irer #irer ceva verA ferman %elir.
/ utanan kul, rk9dan #an kaldrr. 2akat )l%un #ir i yaamam )ldu'undan #u sefer yzst der.
5ine emir %elir; ? Ban kaldr, secdeden kalk da yatklarndan ha#er ver+A
70L1. 4ekrar utana utana #an kaldrr ama yine ylan %i#i yzst dverir+
Allah, tekrar ? Ban kaldr da "yle. >ldan kla yatklarn aratrmak istiy)rumA der.
Artk ayakta durmaya kuvveti kalmad'ndan, Allah-nn hey#etli hita#, canna tesir etmi )ldu'undan,
/ a'r ykn altnda, yere )turur. Allah ? $"yle #ana&
$ana nimet verdim, nasl krettin6 $ermaye verdim, hadi, %"ster kazand'n+A der.
70L*. >ul, sa' yanna d"n ey%am#erlere, ) ululara selm verir.
? Kadiahlar, #u k"t kiiye efaat edin& aya'm da #alkta kald, kilimim deA der.
3amazda sa' tarafa selm vermek, kyamette Allah-nn hesa#a
ekmesinden k)rkarak ey%am#erlerden yardm dilemeye, )nlardan
efaat istemeye iarettir
Key%am#erler, ? Gareye #avuracak %n %eti./, )rada yalacak #ir eydi, elde alet )radayd, )rada kald+
A #ahtsz kii, %it )radan, sen vakitsiz "ten #ir h)r)zsun. Brak #izi, kanmza #ulama+A derler.
Bunun zerine s)l tarafa #a evirir, hsmndan akra#asndan yardm ister. /nlar da ? $us+A
70N1. Allah-ya kendin ceva ver. Bizi kim )luy)ruz ki6 Bizden el ek+A derler.
3e #u yandan #ir are )lur, ne ) yandan. / #iarenin can da yz ara )lur+
Herkesten midini keser de ellerini aar, duaya #alar;
5ara##i, herkesten midim kesildi. Evvel de sensin, hir de sen. senden #aka "n, s)nu )lmayan y)k,
diye niyaza k)yulur.
3amazdaki #u h) iaretleri %"r de #unun eninde s)nunda #"yle )laca'n #il+
70N*. 3amaz yumurtasndan civcivi kara %"r, yerden tane t)layan y)lsuz y)rdamsz ku %i#i yere #avuru
durma+
Iekuk=-nin namazdayken %ark)lmak zere #ulunan #ir %emideki
halkn feryadn duymas
Iekuk=, ) kyda namaz kldrmak zere imam )ldu,
/nlar da arkasnda saf )lu namaza durdular.
Hte %zelim #ir cemaat, ite seilmi #ir imam+
3amazdayken denizden ? Hmdat+A seslerini duydu. Anszn %"zne #ir %emi iliti.
Memi, dal%alar arasna dm, #ellara u'ram, erian #ir hale %elmiti.
70O1. Hem %ece, hem #ulutlu #ir hava, hem de dal%a. Bu karanlk #ir yandan, #atma k)rkusu #ir
yandan&
2rtna Azrail %i#i saldry)r, dal%alar sa'dan s)ldan hcum edi duruy)rdu.
Memidekiler, k)rkudan canlarndan )lmular %i#i feryatlarn %"klere kary)rlard.
Ba'r a'ry)rlar, #alarn d"vy)rlard. >fir ve mlhit& hesi de imana %elmiti.
5zlerce niyazlarda #ulunarak candan ahitler ediy)rlar, adaklar ady)rlard.
70O*. >armakark ilere dalm, yzleri #ir an )lsun k#leye d"nmemi )lanlar #ile #a ak secdeye
kaanmlard.
Hal#uki evvelce )nlar, #u kullu'un faydas y)k diy)rlard. 2akat ) anda kullukta yzlerce hayat
%"ry)rlard.
I)stlardan, daydan, amcadan, #a#adan, anadan, herkesten mitlerini kesmilerdi.
>"t kiinin can verirken Allah-dan k)rkmas %i#i zhit de Allah-dan k)rkuy)rdu, fsik da+
3e s)llarndan #ir mit vard, ne sa'larndan. Hileler "ld, #itti mi dua zaman %elir+
70P1. /nlar da a'lay inleyerek duaya k)yulmulard, %emiden %"kyzne kadar #ir duman ykselmiti.
(eytan ise ) srada dmanl'ndan her #irinin karsna dikili ? A k"e'e taanlar, ite size iki illet+
A mnkir, mnafklar, hem k)rkun, hem %e#erin. 3ihayet #u )lacakt zaten.
>urtulunca yine %"zleriniz kurur, yine ehvet iin yaratlm #irer eytan kesilirsiniz.
Allah-nn sizi kazadan kurtarmak zere elinizden tuttu'u, sizi tehlikeden kurtard' %n, hatrnza #ile
%elmezA diye #a'rmaktayd.
70P*. (eytan #"yle s"yly)rdu ama can kula' ile duyanlardan #akas #u s"z duymuy)rdu ki+
Eustafa, ) kutu, ) adiahlar adiah, ) temizlik denizi #ize ne d)'ru #uyurmutur;
? ,ahilin s)nunda %"rece'i eyi aklllar "nce %"rr.A
Hlerin s)nu ilk zamanlarda %izlidir ama akll, k#eti "nce %"rr. %naha dal srar edense meydana
knca+
Her eyin s)nu, "nden #elli )lmaz, %izlidir. 2akat meydana knca akll da %"rr, cahil de+
7711. Eademki ay# %"rmy)rsun, #ari ihtiyat elden #rakma, sele verme #ehey inat+
Hhtiyat nedir6 Her an anszn %ele#ilecek #ir #ely %"rmek+
Hhtiyatl adamn dnceleri
Hani anszn #ir aslan ka%elir de adam ka )rmanl'a %"trr ya&
/ adam, aslan tarafndan %"trlrken ne dnrse sen de ey din stad, )nu dn+
>aza ve kader aslan, #ir ile %le me%ulken #izim canmz alr, )rmanlara %"trverir.
771*. Bu da una #enzer; Halk, y)ksulluktan k)rkar, ama #)'azlarna kadar ac suya #atarlar.
/ y)ksullu'u yaratandan k)rksalard )nlara yeryznde defineler aikr )lurdu.
Heside %am k)rkusuyla %amn iine #atmlar, varlk kay%syla y)klu'a dmlerdir+
Iekuk=-nin efaat etmesi ve %eminin kurtulmasna duas
Iekuk= ) kyameti %"rnce merhameti c)tu, %"zyalar akmaya #alad.
5ara##i, dedi, )nlarn yatklarna #akma, ey l9tuf sahi#i adiah, ellerini tut, imdatlarna yeti.
7701. Ey eli denize de yetien, karaya da. /nlar sa'lkla, selmetle kyya kar.
Ey e#ed= kerem merhamet sahi#i, ) k"t kiilerden #u k"tl' defet+
Bedava )larak insanlara yzlerce %"z, yzlerce kulak veren, rvetsiz akl, fikir ihsan eden Allah.
$en, #iz hak etmeden l9tuflarda, ihsanlarda #ulunursun. 3imetlerine kar yat'mz kfirliklerle
hatalarmz he %"rrsn.
Ey ulu Allah, #izim anmz ulu ulu %nahlarda #ulunmaktr. 2akat sen, #unlar l9tfunla affetmeye kaadirsin.
770*. Biz, hrstan, ehvetten kendi kendimizi yaktk. Bu duay da senden "'rendik 5ara##i.
Bize duada #ulunmak iin msaade etmen, dua "'retmen, #"yle #ir karanl' aydnlatman hrmetine sen
#unlara ac.
Hhtiyarsz #ir surette efkatli analar %i#i dua edi duruy)r.
M"zlerinden yalar aky)rdu. >endisinde )lmakszn etti'i dua, %"kyzne yceltmekteydi.
/ ihtiyarsz dua, y)k mu& #am#aka #ir eydir. / da, adamn kendisinden de'ildir, Allah-dandr. Allah
ilhamdr.
7771. / esnada insan, y)k )lur, ) duada #ulunan Allah-dr. dua da Allah-dandr, ica#ette.
Arada vasta )larak mahl9k y)ktur. / niyazdan cismin de ha#eri y)ktur, cann da.
J9tuf ve merhamet sahi#i )lan Allah kullar, ileri dzeltmekte Allah huyuna sahitirler.
/nlar, iddet zaman, sknt vakti, rvet almakszn mahl9kata acrlar yardmda #ulunurlar.
Ey #ellara u'ram adam, kendine %el de #unlar ara& kendine %el de #el vaktinde )nlarn duasn
%animet #il+
777*. / Allah erinin duasyla %emi kurtuldu. Memidekilerse kendi %ayretleriyle,
>endi ihtiyatlaryla hnerler %"steri )ku hedefe attlar, %emiyi kurtardlar zannndaydlar.
Av esnasnda tilkiyi ayaklar kurtarr da ma'rur tilki, kendisini kuyru'u kurtard sanr.
,anmz usudan #u kurtard diye kuyru'u ile )ynar, kuyru'unu sever+
A tilki, aya'n tatan k)ru& a a %"zl sersem, ayak )lmasa kuyruk ne yaa#ilir ki6
77<1. Biz de tilkilere #enzeriz, #izi yzlerce eit #ellardan kurtaran ayaklarmz, ulularmzdr.
Ierin hilelerimiz, kuyru'umuza #enzer de #iz )nunla sa'dan, s)ldan )ynar, )nunla )ynar dururuz+
Hstidlle yar, hileye k)yulur, falan adam, feman adam #ize asn kalsn diye kuyru'umuzu sallarz+
Halkn hayran )lmasn isteriz, hatt tamah elimizi Allahl'a #ile uzatrz.
Afsunlarla %"nller alalm deriz ama ukura dt'mz %"rmeyiz.
77<*. Behey kalta#an, ukura dmsn, kuyudasn sen. Bakalarn #rak, kendine #ak+
Mzel h) #ir #aheye var da )ndan s)nra halkn ete'ini tut, ek+
Ey d"rt unsurlu #e duy%uya, alt cihete hais )lu kalm adam, ne %zel yerin var, hadi, #akalarn da
ek )raya+
Ey ee'e kul )lan, ey ee'in kuyru'unun altna lyk )lan, "lecek #ir yer #uldunsa hadi #izi de %"tr+
$ev%ilinin kullu'u, sana el vermedike #u adiahlk meyli nereden %eldi sana6
77C1. $en, halkn sana aferin, yaa demesi halkn takdir etmesi havasndasn+ Hal#uki cannn #)ynuna #ir
kiritir #a'lamsn+
Behey tilki, #u hile kuyru'unu #rak, %"nln, %"nl sahilerine vakfet.
Aslana s'nrsan ke#a#n azalmaz& murdar "l etine ek k)ma+
M"nl, sen #ir cz-e #enzersin, kllne varr, ularsan Allah-ya mak#ul )lursun.
Allah, ? Biz %"nle #akarz, su ve t)raktan i#aret )lan surete de'ilA diy)r.
77C*. $en dersin ki #izim %"nlmz var. Byle ama %"nl arn ycesindedir, aa'lklarda de'il+
>ara t)rakta da su )lur ama ) suyla ates alamazsn ki+
/ da sudur, sudur ama t)rakla kark& %ayri sakn %"nlne %"nl deme.
M"klerden yce )lan %"nl, ya A#dal-n %"nldr, ya da Key%am#erin.
$u, t)raktan arnd m saf )lur, artar, her ie yarar.
77*1. $u t)raktan arnnca denize kavuur. zindandan kurtulur, denize katk )lur.
Bizim suyumuza, dikkat et de #ak, t)rakta hasedilmi. Ey rahmet denizi, sen de ek #izi+
2akat deniz, ? Ben, seni eki duruy)rum ama sen, #en iyi tatl #ir suyum demektesin.
$enin lfn, seni mahrum ediy)r. / zann #rak da #ana %elA demektedir.
4)raktaki su denize %itmek isterse de aya'n t)rak tutmutur, )nu kendisine ekmektedir.
77**. Aya'n t)ra'n elinden kurtarrsa t)rak, kukuru #ir hale %elir, ) da hr kalr, #ana #uyruk )lur+
/ t)ra'n suyu eki mahvetmesi nedir6 $enin halis arala mezeye dknl'n+
B"ylece cihandaki her ehvet, ister mal )lsun, ister mevki, ister ekmek&
Bunlarn her #iri seni sarh) eder. Bunlar #ulmazsan #an a'rmaya #alar, sersemleirsin.
Bu %am sersemli'i, #ulamad'n eyin seni sarh) etti'ine dellet eder.
77L1. Bunlarn ihtiyatan fazlasna meyletme de, sana %ale#e etmesin, sana #ey )lmasn+
$en, #en de %"nl sahi#iyim, #akasna ihtiyacm y)k, Allah-ya ulatm diye #a ekersin ama,
Bu halin, t)rakla #ulank )lan suyun, #en de suyum, neden #akasndan yardm isteyecekmiim ki diye
serkelik etmesine #enzer.
Bu #ulak eyi %"nl sandn da %"nln %"nl sahilerinden ektin.
$t, #al sevdasna den #u %"nln, %"nl )lmasn reva %"rr msn, sen #"yle.
77L*. $tn, #aln %zelli'i, %"nln )nlara aksiyle hsl )lur. Her %zele %zellik %"nlden %elir.
(u halde %"nl cevherdir, lem araz. M"nln %"l%esi, nasl )lur da %"nle maksat )lur6
Eala, mevkiye k )lan %"nl, ya #u t)ra'a ze#undur, ya kara suya+
5ahut da karanlklarda hayallere kalmtr, dedik)du iin ) hayallere ta durmaktadr+
/ nur denizinden #akas %"nl )lamaz. M"nl, hem Allah-nn nazar%h )lsun, hem k"r& Hmkn var m
#una6
77N1. 5z #inlerce halkta, yz #inlerce ileri %elenlerde #ulunan %"nl de'ildir. M"nl, #ir tek kiide )lur.
kiide / tek kii han%isidir, han%isi6
$en, ) krk d"kk, ara #uuk %"nl krntlarn #rak, asl %"nl ara da ) krk d"kk %"nl de )nun
sayesinde da' kesilsin.
M"nl, #u vcut lkesini kalamtr, c"mertli'inden altnlar sa durmaktadr.
Dlemdekilere Allah selmndan selmlar samaktadr.
>imin ete'i sa'lamsa, kimin ete'i hazrsa ) %"nl sasna nail )lur.
77N*. $enin ete'in de ) niyazdr, ) huzurdur. >endine %el de k"tlk talarn ete'ine k)yma.
>)yma da ) talar ete'ini yrtmasn. Ete'in yrtlmasn sana asl aray uydurma aradan fark edesin.
$en, ete'ini cihandaki talarla, )cuklar %i#i altn ve %m farz edilen talarla d)ldurdun.
2akat hayali altn ve %m, hakiki altn ve %me #enzemez. /nlar, senin d)'ruluk ete'ini yrtt, derdini
artrd.
Akl, el at da eteklerini tutmadka )cuklar, tan ta )ldu'unu nasl %"rrler6
77O1. Hnsan aklla #ir )lur. sa sakal a'armakla de'il. / talihe, ) devlete mit kl s'maz, ) devlet mit ile,
rica ile #ulunmaz+
/ cemaatin, Iekuk=-nin dua ve efaatini h) %"rmeyi umas, %ay
erdesi altnda %izlenmesi Iekuk=-ini, havaya m ktlar, yere mi %etiler
diye ar kalmas
/ %emi kurtuldu, murat hsl )ldu, ) cemaatin namaz da tamamland.
/nlar, #ir#irleriyle fsldamaya #aladlar. ? Ba#a, #u aramzdaki herzevekil kim aca#aA diy)rlard.
Her #iri, "#rne %izlice s"z s"yly)rdu. Iekuk=-nin arkasnda )lduklarndan %"rnmy)rlard.
Her #iri, #en imdiye kadar #"yle #ir duay ne iimden %eirdim, ne dilime %etirdim demekteydi.
77O*. Birisi, ? Her halde #u ie karan #iz de'iliz. Mali#a imammz derde dt, zerine lazm )lmayan #ir ie
kart, mnacatta #ulunduA diy)r.
B#rA ,anm d)stum, #ana da "yle %eliy)r.
/ #ir #)#)'azm, can sklnca Allah-nn dile'ine itiraz etti %ali#aA diy)rdu.
Iekuk=, "yle anlatr; $)nra #akaym, ) kerem sahileri ne diy)rlar6 dedim.
Bir de #aktm ki hi#iri yerinde y)k, hesi de %itmi.
77P1. 3e s)lda adam var, ne sa'da, ne yukarda kimse kalm, ne aa'da. >eskin %"zm, )nlarn hi#irini
%"remedi+
$anki inciymiler de erimiler, su )lmular. 3e ayak izleri kalm, ne sahrada t)zlar var+
Hesi de Allah ku##elerine %izlenmiler. / cemaat, aca#a han%i #aheye %itti ki6
Allah, #unlar nasl )ldu da #enim %"zmden %izledi6 (ardm kaldm.
/nlar, #alklar nasl dereye dalar, kay#)lursa Iekuk=-nin %"znden "yle kay#)ldular. Byle %izlendiler.
77P*. 5llarca )nlarn hasretiyle yand, "mrlerce itiyaklarndan %"zya d"kt.
Ama sen dersin ki Allah eri Allah-ya erimiken nasl )lur da insan anar6
A adam, #u suale kar ancak eek kaklr kalr. $en, )nlarn can )lduklarn %"rmedin, )nlar insan suretinde
%"rdn.
Ey hamhalat, ite i #u yzden hara )ldu ya& )nlar, alelde adamlara uydun da insan %"rdn+
H#lis de ? Ben ateten yaratldm, Ddem t)raktanA dedi. Hte sen de )nlar, H#lis-in Ddem-i %"rd' %i#i
%"rdn.
7<11./ i#lis %"zn #ir an )lsun yum. ne vakte kadar suret %"r duracaksn, ne vakte kadar, ne vakte
kadar6
Ey Iekuk=, rmak %i#i yalar d"ken %"zlerinle )nlar ara, %afil )lma, midini kesme+
Mafil )lma, ara&ara ki devlet, aramaktadr. M"nle %elen her ferah, #ir skntya #a'ldr.
Dlemin #tn ilerini #rak da canla #ala veyk kuu %i#i ? k9, k9 W nerede, neredeA de+
Ey erde altnda kalan iyi dikkat et, Allah ? Iua edin, #eni a'rn& size ica#et edeyimA dedi, ica#etin art
#ile duadr.
7<1*. >imin %"nl illetlerden arnmsa )nun duas ululuk sahi#i Allah-ya kadar varr, mak#ul )lur.
Iavud aleyhisselm zamannda almadan, eziyet ekmeden hell
rzk elde etmek isteyen kii ve duasnn ka#ul )lmas
Hatrma yine ) hikye %eldi. / y)ksul adam, %ece %ndz feryat etmekte,
Allah-dan eziyetsiz, zahmetsiz, almadan kazanmadan hell rzk istemekteydi.
Bundan "nce )nun #az hallerini s"ylemitik. 2akat araya #aka eyler %irdi, #u hikye de "ylece kald %itti.
(imdi )nun hali neye vard. Allah-nn l9tuf ve ihsan #ulutundan hikmet ya'muru ya'nca ) y)ksul ne )ldu6
7<01. Bkzn sahi#i )nu %"r ? Ey karanlkta #enim "kzm aran, #)rlusun #ana sen.
3eden #enim "kzm kestin #e ahmak hile#az, nerede insafn6A dedi.
Adam, ? Ben Allah-dan rzk istiy)r, k#leyi niyazmla #ezeyi duruy)rum.
:amanlarca edi durdu'um dua ka#ul edildi. /, #enim rzkmd, tutu kestim, ite sana cevaA dediyse de
Bkz sahi#i yakasna sarld, sa#redemedi, yzne de #irka sille vurdu.
Her iki dmann da Iavud Key%am#er aleyhisselm-n yanna %itmesi
7<0*. Geke eke Iavud Key%am#er-in yanna kadar %"trd. ? Mel #akalm zalim ahmak.
$ama saan lflar #rak az%n herif. Akln #ana al, kendine %el+
Bu ne eit dua6 Dlemi #ana da %ldrme, kendini de maskara etme+A diy)rdu.
Adam ? Ben Allah-ya dua ettim, feryad fi%an ederek nice kanlar yuttum.
Hyice #iliy)rum ki duam ka#ul edildi. $en %ayri ey k"t s"zl, var, #an talara vur A dediyse de
7<71. Adam ? Eslmanlar, #uraya %elin de #u herifin yavelerini duyun+
Eslmanlar, Allah iin )lsun s"yleyin& dua nasl )lur da #enim malm )na mal eder6
E'er dua ile mal ele %eseydi #tn lem dua eder,mal, mlk sahi#i )lurdu.
Iua ile ele #ir ey %eseydi k"r dilenciler de ycelirler, #ey kesilirlerdi.
/nlar da %ece %ndz dua ediy)rlar, 5ara##i #ize ara ver, mal, mlk ver diy)rlar.
7<7*. $en vermezsen kimsecikler #ir ey vermez. Ey kaal kalar aan Allah, #ize ihsan kasn da sen a
derler.
2akat k"rlerin al a#alamas yalnz dua ve feryat&
#ir dilim ekmekten #aka ellerine #ir ey %emezA dedi.
Halk, ? Bu Eslman d)'ru s"yly)r. Bu dua satan, zlim #ir adam.
Hi dua, #ir eye sahi )lmaya se#e midir6 Bu, eraitte %"rlm #ir ey mi6
5a aranla alarak #ir mala sahi )lursun, ya #irisi sana #ir ey #a'lar, yahut vasiyet eder, yahut da
%"nlnden k)ar, sana verir. Bu eit #ir ey )lmadka #ir eye sahi )lamazsn ki.
7<<1. Bu yeni eriat han%i kitata. $en ya ) "kz ver, ya hase %itA demekteydi.
Adam, yzn %"'e tutarak dedi ki; ? 5ara##i, #enim halimi senden #aka kimsecikler #ilmez.
M"nlme ) duay sen ilham ettin, %"nlmde yzlerce mit #elirttin.
Jf )lsun diye dua etmedim ya& 5usuf %i#i ryalar %"rmtm.A
5usuf, %nele yldzlarn, huzurunda kullar %i#i secde ettiklerini %"rd.
7<<*. / ryaya adamakll inand, kuyuda da )ndan #aka #ir ey ummuy)rdu, zindanda da.
/na dayanmakta, )nu #eklemekteydi. /ndan #aka ne kulluktan derdi vard, ne az )k knanmaktan+
Ryas, mum %i#i %"znn "nnde yanmakta, )nu aydnlat durmaktayd. ryasna %veniy)rdu.
5usuf-u kuyuya attklar zaman Allah-dan kula'na u ses %elmiti;
Ey yi'it, sen #ir %n adiah )lacaksn. / vakit seni kyanlarn s"zlerini, yzlerine vurursun.
7<C1. Bunu seslenen %"rnmy)rdu ama %"nl, s"yleyenin eserini tany)rdu.
/ sesten cana #ir kuvvet, #ir rahat, #ir huzur %eliy)rdu.
H#rahim-e ate nasl #ir %l #ahesi )lmusa ) ses yznden kuyu da 5usuf-a %l #ahesi kesilmiti.
Mayri ne cefa %eldiyse ) kuvvetle tahamml etti. neeyle ekti.
3itekim Elest sesinin zevki de her mminin %"nlnde t mahere kadar srer %ider.
7<C*. Bu yzden mminler, ne #elya itiraz ederler, ne Hakk-n emir ve nehyinden sklrlar.
Bakalarnn a'zna aclk veren #ir l)kmaya #enzeyen Allah hkm, )nlara %l#eeker %elir, tatl tatl
yerler, hazmederler.
Allah hkmn ka#ul etmeyi inkr eden, ) l)kmay yese #ile kusan kiiyle yaramaz.
Elest %nnde #ir rya %"ren, Allah-ya i#adet y)lunda sarh) )lur.
$arh) deve %i#i #u i#adet uvaln hi usanmadan, sklmadan eker durur.
7<*1. A'znn etrafndaki tasdik k"', )nun sarh)lu'una, c)kunlu'una ahittir.
Ieve, kuvvetleni erkek aslan kesildi mi a'r ykler eker de yine ) yklerin altnda az yer, az ier.
Iii deve arzusuyla yzlerce zahmet ve alk eker. Hatta da' #ile )na #ir kl %elir+
Elest leminde #"yle #ir rya %"rmeyen #u dnyada ne kul )lur, ne mrit+
/lsa #ile %"nlnde yzlerce tereddt vardr.Bir an krederse #ir yl ikyet eder.
7<**. Iin y)lunda yzlerce tereddtle ve inanmayarak "ne d)'ru #ir adm atarsa "#r adm arda d)'ru
%ider.
Bunu da ileride anlatrm, #)rcum )lsun&e'er "'renmekte acele ediy)rsan ? ElemnerahA s9resini )ku+
Bu mnay etraflca anlatmaya kalksam ne haddi vardr, ne kenar. 5r "kzn dva edene d)'ru eek
sr+
Adam dedi ki; ? 5ara##i, #u su yznden u az%n adam, #ana k"r dedi. Bu ne i#lise #ir kyas 5ara##i6
Ben ne vakit k"rcesine dua ettim. Allah-dan #aka kime ihtiyacm s"yledim6
7CL1. >"r, #il%isizlikle halktan #ir eyler umar. Ben senden umuy)rum& her % ey sana k)laydr.
Asl k"r kendisi ki #eni k"r sayd, canla #ala niyaz etti'imi %"rmedi #ile+
Benim #u k"rl'm, ak k"rl'dr. Mzelim, sevdi'i ey, insan k"r ve sa'r yaar derler ya& #u k"rlk, )
k"rlktr.
Allah-dan #akasn %"rmy)rum, fakat )nu %"ry)rum. Akmn muktezas da #u de'il midir6 $"yle.
5ara##i, sen %"rmektesin, #eni sen de k"r sanma. $enin l9tfunun etrafnda d"n d)lamaktaym, ey
l9tfunun etrafnda d"n d)lat'm, ey kendisinden ayrlmad'm Allah+
7<L*. 5usuf@ $ddyk-a rya %"sterdin da )na %vendi.
/nun %i#i l9tfun #ana da #ir rya %"sterdi. / s)nsuz dualarm )yuncak de'ildi ya+
2akat halk, #enim srlarm #ilmiy)r da s"zlerimi sama sany)r.
Haklar da var. May# srrn, srlar adamakll #ilen ve aylar tamamyla "rten Allah-dan #aka kim #ile#ilir
ki6A
Iman dedi ki. ? Amca, neye yzn %"'e eviriy)rsun6 Bana evir de d)'ru s"yle+
7<N1. Ielirdin mi ki #"yle hatalara dy)r, aktan, Allah-ya yaknlktan dem vuruy)rsun6
$en, %"nl "lm #ilirsin... Han%i yzle yzn %"klere tutuy)rsun6A
Bu hdise yznden ehre #ir velveledir dt. / mslmansa,
? 5ara##i, #u kulunu rezil etme. >"tlk yatysam #ile srrm halka ama.
Biliy)rum, uzun %ecelerde yzlerce tazarrula sana niyaz edi durdum.
7<N*. Halka kar #unun hi#ir kadri, hi#ir kymeti y)k, )nlar #ilmez #unu. fakat senin yannda aydn #ir
mum %i#i& sana aikr A diye niyaz etmekte, yzn yerlere vurmaktayd.
Iavud aleyhisselm-n iki hasmn da s"zlerini dinlemesi ve dva
edileni s)r%uya ekmesi
Iavut Key%am#er, evinden dar knca ? Bu ne, ne var, ne )lduA dedi.
Ivac dedi ki; ? Ey Allah-nn ey%am#eri, imdat et. Bkzm, #u adamn evine %irmi,
/ da )nu kesmi. 3eden #enim "kzm kesmi s)r da s"ylesin.A
Iavut, ? Ey kerem sahi#i, neden sana haram )lan ) "kz kestin6
7<O1. 5alnz sama saan s"yleme, delil %"ster de #u dva %"rlsn, #itsinA dedi.
Adam dedi ki; ? Ey Iavut, yedi yldr %ece %ndz dua etmekte, Allah-dan,
5ara##i, hell ve zahmetsiz #ir rzk istiy)rum, diye niyazda #ulunmaktaym.
Erkek kadn& herkes feryadm #ilir, hatt )cuklar #ile #unu s"yler, anlatrlar.
>ime istersen s)r, derhal s"yleyiversin.
7<O*. Halktan hem %izli s)r, hem de aikre& #ak, #u eski hrkal y)ksul neler s"yly)r, nasl dua ediy)rdu,
anla,
Bu dualardan, #u feryatlardan s)nra #ir de #aktm ki evime #ir "kz %irivermi.
M"zm karard. Ama l)kma iin de'il, duam ka#ul edildi diye sevindim hani.
/ aylar #ilen Allah duam ka#ul etti, #una krane )lsun diye "kz kestimA
Iavud Aleyhisselm-n, "kz kesenin haksz )ldu'una hkmetmesi
Iavut, ? Bu s"zlerden el yka, dvana er-i delil %etir.
7<P1. Reva %"rr msn delilsiz #ir hkm vereyim de #u ehirde #tl #ir snnet k)yaym, k"t #ir det
#rakaym,
Bunu sana kim #a'lad6 $atn m aldn, mirasa m k)ndun6 Ekine nasl sahi )la#ilirsin, sen mi ektin6
Ektinse senindir.
>azanmakta ekin ekmeye #enzer. Ekmedike )na sahi )lmaya hakkn y)ktur.
Ektinse ekti'ini #iersin, ) senindir. 5)ksa zulmetti'in, haksz )ldu'un kat-iyetle anlalr.
5r, e'ri #'r s"ylenme, #u mslmann maln ver. Karan y)ksa #)r al, ver. #eyhude k)numa+A dedi.
7<P*. Adam, ? Kadiahm, sitemkrlar ne s"yly)rlarsa sen de tk )nu s"yly)rsun #anaA deyi
Adamn, Iavut Aleyhisselm-n hkmnden feryada %elmesi
$ecde ederek dedi ki. ? Ey #enim yan yakld'm %"ren Allahm, Iavud-un %"nlne de ) nuru ver.
M"nlme sald'n ziyay )nun %"nlne da sal ey ihsan sahi#i Ra##im.A
Bu s"zleri s"yledikten s)nra hayhayla a'lamaya #alad. Byle #ir a'lay a'lad ki Iavud-un %"nl yerinden
)ynad.
? Ey "kz dva eden, #u%n #ana mhlet ver, #u dvann %"rlmesinde srar etme.
7C11. Halvete %idi namaz klaym da #u ahvali, #ir de srlar #ilen Allah-dan s)raym.
3amazda Ra##ime #a'lanrm, ? namaz %"zmn nurudurA srr zuh9r eder, #u #enim huyumdur.
,an encerem zevk ve evkle aktr. Allah-nn l9tfu )raya vastasz %elir.
Allah-nn l9tfu, rahmeti, nuru madenimden, hakikatimden %elir, enceremden evime %irer.
Kenceresi )lmayan ev cehennemdir. Ey kul, dinin asl encere amtr.
7C1*. Her )rman "yle ek #altalama. Kencere amak iin #alta vur.
5)ksa #ilmez misin ki #u %nein nuru hicalardan hari )lan hakikat %neinin aksinden i#aret.
Bilirsin ki #u zhiri %"rn nurunu hayvan da %"rr. (u halde #enim Ddem-e ? >erremnaA demem nedir6
Ben, nurlara dalm, %ark )lmu #ir %neim. >endimi nurdan ayrt edemiy)rum.
/ halvete %itmem, namaz klmam, halka "'retmek iin.
7C01. Bu lem d)'rulsun diye aya'm e'ri atmaktaym. Ey yi'it, sava hileden i#arettir.A
Hzin y)ktu, y)ksa Iavut, #u srlar d"k saar, sr denizinden t)z k)arrd+...
Iavut, #u eit s"yleyi durmakta, halkn akln, fikrini yakmaya kalkmaktayken,
Arkasndan #irisi, ? Birli'inde hi hem y)kA diye Iavud-un ete'ini ekti.
Iavut, kendine %eldi, s"zn ksa kesti, duda'n yumdu, halvet edece'i yere hareket etti.
Iavud-un, hakkn meydana kmas iin halvete %irmesi
7C0*. Iavut, kasn kaay acele halvet edece'i yere %itti, mihra#na, duann ka#ul edildi'i yere y"neldi.
Allah, )na #u iin hakikatini #ildirdi, ne %"sterdiyse tamamyla %"sterdi. / da ii anlad, " alnacak kimdir,
ksasa layk adam han%isidir, #ildi.
Ertesi %n iki dvac ile halk %eli Iavud-un huzuruna dikildiler.
Ivac yine ayn davay tekrarlad, #ir)k a'r s"zler s"yledi.
Iavud-un, "kz sahi#i aleyhine hkm vermesi ve ? $en #u "kzden
vaz%e ? demesi, #unun zerine "kz sahi#inin Iavud Aleyhisselm-
knamas
Iavud ? $us, #u dvay #rak, "kz #u mslmana hell et de yr %it.
7C71. 5i'it, madem ki Allah, senin srrn amad, )nun #u sr "rtcl'ne kret de sk9t etA dedi.
Bkz sahi#i ? Bu nasl hkm, #u ne #iim adalet6 Benim iin yeni #ir eriat m kuracaksn.
Adalet leme yayld. yer, %"k, adaletinle %zel k)kulara #rnm&
>"r k"ekleer #ile #u sistem yalmad. Bu tecavzden, #u cefadan hararetlendi de ta da yarld, da' da+A
Iiy)r, #u eit a'r s"zler s"yly)r, ? Ey ahali , %elin de %"rn zulm+A diye #a'ry)rdu.
Iavud-un "kz sahi#ine ? Btn maln, mlkn )na ver ? demesi
7C7*. Iavud, )ndan s)nra dedi ki. ? A inat, #tn maln, mlkn hemencecik )na #a'la.
5)ksa #ak, sana s"yly)rum, iin fena )lur, yat'n zulm ve cefa meydana kar.A
Adam, #u s"z zerine #ana t)raklar seri el#isesini yrtarak ? Her an zulmn artr durmaktasnA dedi.
5ine #ir mddet Iavud-u knamaya k)yuldu, Iavud, tekrar )nu huzuruna a'r,
Iedi ki; ? Ey #aht k"rlemi herif, madem ki talihin y)k, %ayri yava, yava karanlklar #asmaya #alad.
7C<1. $enin %i#i #ir ee'e er"le saman #ile yazk& "yle )ldu'u halde sen yine #a k"eyi %"zeti
duruy)rsun ha+
5r )cuklarn da )nun kulu, k"lesidir, karn da+ Artk fazla s"ylenme+A
Ivac iki eline ta alm, %"'sn d"vmekte, #il%isizli'inden, #ir aa', #ir yukar %idi %elmekteydi.
Halk da Iavud-u knamaya #alad. Ivacnn %"nlnde ne var, #ilmiy)rlard ki,
Bir insan, saman " %i#i havaya kalm, maskara )lmusa zalimi mazl9mdan nasl fark ede#ilir6
7C<*. :alimi mazl9mdan ayrt eden, zulmkr nefsinin #)ynunu vurmu kiidir.
5)ksa iten ie nefse ze#un )lan kii, delili'inden mazl9mlara dman kesilir.
>"ek, daima y)ksula, cize saldrr, frsat #ulursa srr da.
>)mularndan av kamak aslanlara %"re aytr, k"eklere de'il,
:alime taan, mazl9mu "ldren kiilerin hesi de usudan karak k"ekesine saldrdlar.
7CC1. Iavud-a yz tutu ? Ey seilmi Key%am#er, ey #ize efkatli zat,
Bu sana yakmaz, nk aak #ir zulm #u. Bir susuzu, hi#ir ka#ahati y)kken kahrettinA dediler.
Iavud Aleyhisselm-n, #u %izli eyi meydana kar aaikr
%"stermek ve %etirilen delilleri rtmek zere halk )vaya a'rmas
Iavut dedi ki; ? I)stlar, %ayri ) %izli eyin meydana kmas zaman %eldi.
Heiniz kalkn da ehirden darya kalm, ) %izli srr "'renelim.
2iln )vada #yk #ir a'a vardr, dallar %rdr, )ktur, #ir#irleriyle #irlemilerdir.
7CC*. >)l #udak salvermi, %eni #ir yeri kalamtr, k"k de yere yaylmtr. Hte ) a'acn k"knden #ana
kan k)kusu %eliy)r.
/ %zel a'acn k"knde kan var. Bu k"t talihli herif, )nun altnda efendisnii "ldrmtr.
Allah-nn hilmi, #unu imdiye kadar "rtt. 2akat #u kalta#an, #una hi kretmedi.
Efendisinin )lu'una, )cu'una ne nevruzlarda #ir ey verdi, ne #ayramlarda,
/ y)ksullarn, ) muhta #iarelerin hallerini, hatrlarn #ir l)kmayla )lsun aray s)rmad, eski haklar aklna
#ile %etirmedi.
7C*1. Bu mel9n herif imdi de #ir "kz iin )nun )'lunu yere vuruy)r.
Mnahnn erdesini kendi kaldry)r, y)ksa Allah, suunu "rty)rdu.
Bu k"t zamanede kfir )lsun, fasik )lsun& herkes, kendi erdesini kendi yrtar.
:ulm, can srlar arasnda %izli kalr, fakat )nu halkn "nne k)yan zalimdir.
Hele #akn, #enim #)ynuzlarm var, u lemde cehennem "kzn #ir %"rn diye kendisini kendisi
%"sterir+A
:limin eliyle aya'nn dnyada da zlimin srrna ahadet etmesi
7C**. Elin, aya'n, iinde saklad'n eye #u lemde de ahadet eder.
Htikat etti'in eyleri s"yle, %izleme diye %"nlndeki ey, #ana dikilir.
Hele kzd'n, s"ylenmeye #alad'n zaman y)k mu& %izlendi'in eyleri kldan kla meydana karr.
:ulmde cefa, #u lemde senin #ana dikiliy)r, #u i iin tyin edilmi #ir memur kesiliy)r da hadi, ey el,
ey ayak, yatklarn s"yle, #eni meydana kar diy)r ya&
Hinde %izledi'in ey, srrnn %emini ele aly)r, hele kz c)tu'un zaman )nu istedi'i %i#i sr %"try)r
ya&
7CL1. Iemek ki %izledi'i eyi ta )valara karsn da #ayrak %i#i diksin, el leme %"stersin diye Allah,
zulmeden k"tlkte #ulunan kiinin #ana #u memuru dikiy)r.
Bunu yaan Allah, maher %nnde de srrn meydana karmak iin #aka memurlar yaratmaya kadirdir.
:aten ey zulmde, kinde elden ele %emi, herkese ne )ldu'u #ilinmi, anlalm adam, senin iin, dn
meydanda& elinin, aya'nn ahadetine ne ihtiya var6
>"tl'n, ziyankrl'n etrafa yaymaya hacet y)k.$enin ateten i#aret )lan iini herkes #iliy)r.
3efsinden, her an, #eni %"rn, #en cehennemli'im diye yzlerce kvlcm sramada.
7CL*. Ben atein cz-ym, ite aslma %idiy)rum. 3ur de'ilim ki Allah-ya %ideyim demekte.
Bu hak, hukuk tanmaz zalim %i#i. Bir "kzce'iz iin #unca hilelere %iri'ti.
Hal#uki ), efendisinden yzlerce "kz, yzlerce deve almt. Ba#ac'm, ite senin nefis dedi'in de
#udur.4ek hemen )ndan kesile %"r+
Bu zlim, #ir %n #ile Allah-ya yz tutu a'lamad, inlemedi. A'zndan #ir kerecik )lsun akla, dertle
?5ara##iA s"z kmad.
? Allah-m, dmanm h)nut et. Ben #ir ziyankrlkta #ulundum ama sen )nu kra te#dil eyle.
7CN1. 5anllkla #ir adam "ldrdysem diyetini vermek, akra#ama der. Elest %nnden #eri #enim canma
yakn )lan sensinA demedi.
Ey hr can, sen )na t"v#e etmesi, yar%lanma dilemesi iin inci verirsin de ) sana ta #ile vermez& ite
nefsin insaf+
Halkn ) a'acn di#ine %itmesi
Halk, ehirden k ) a'ca d)'ru %idince Iavut, ?Bnce ellerini #a'layn u zalimin de
$)nra suunu meydana k)yalm, adalet #ayra'n )vaya dikelimA dedi.
$)nra dedi ki; Ey k"ek, sen #u adamn atasn "ldrdn. $en ) zatn k"lesiydin, #u yzden )nun kanna
%irdin.
7CN*. Efendini "ldr maln, mlkn zatettin. 2akat Allah #unu meydana kard.
>arn y)k mu& )nun cariyesiydi. /nunla #irletin de #u k"t ii yatn.
/ndan erkek, dii& ne d)'duysa hesine miras #u adamdr.
Gnk sen #ir k"lesin, al a#alarsn, eline %een )nundur. (eriat m aradn, al sana mkemmel #ir
eriat, hadi imdi yr #akalm+
$en #urada efendini zari zari a'latarak "ldrdn. Efendin sana #urada, aman yama, etme diy)rdu.
7CO1. >)rkun #ir hayal %"rdn, k)rktun... acelenden #a' da adamca'zn #ayla #era#er t)ra'a
%"mdn.
Hte #a da urackta %"ml, #ak da. Haydi, kazn urasn+
Bu k"e'in ad da #akta yazldr. Bu zalim, efendisine ite #"yle #ir hilede, #"yle #ir zulmde #ulundu.A
5eri kazdlar, #a' da #ulu kardlar. >esik #a da+
Halka #ir velveledir dt. Hesi de znnarlarn kestiler.
7CO*. /ndan s)nra "kz kesene ? Mel #uraya hak sahi#i, #u yz karadan hakkn alA dedi.
Iavud Aleyhisselm-n #u delili %"sterdikten s)nra katilin ksas
edilmesini emretmesi
Ayn #akla ) adamn da "ldrlerek ksas edilmesini emretti. 3e hile yaarsa yasn, Allah #il%isinden
kurtula#ilir mi hi6
Allah-nn hilmi, mdarada #ulunur. Bulunur ama adam, haddi anca i de'iir, meydana kar.
>an uyumaz. M"nllere )nu aratrmak, mkl halletmek merak der.
>yamet %nnn sahi#i )lan Allah-nn adaleti, unun, #unun %"nlnden zuhur eder durur.
7CP1. ? 2iln ne )ldu, hali nedir, kim "ldrd aca#a6A diye t)raktan ekin fkrr %i#i unun, #unun
%"nlnden meraklar fkrr.
M"nllerdeki #u meraklar, #u aratrmalar, #undan #ahsetmeler, he ) kann kaynamasdr.
/ adamn %izli srr meydana knca Iavud-un mucizesi halka yayld. #u mucize #ir dereceyken halk
tarafndan deta iki derece mehur )ldu.
Herkes #a ak %eli yerlere secde etmekte,.
? Biz d)'utan k"rmz, senden yzlerce alacak ey %"rdk.
7CP*. 4a, 4al9t-la #era#er savaa %iderken sana s"yledi, #eni al dedi.
$en elinde #ir saan, tane de ta )ldu'u halde %eldin, yz #inlerce adam #ir#irine kattn, krdn,
%eirdin.
4alarn yz #inlerce araya ayrld, her aras #ir dmann kann iti.
Iemir, elinde mum %i#i yumuad, )nunla zrh yatn, #u da leme yayld, herkes #ildi.
Ia'lar sana kredici risaleler )ldu, seninle #er#er adam %i#i :e#ur )kudular+
7*11. $enin s"znle yz #inlerce kiinin can %"z ald, %ay# lemine hazrland.
2akat )nlarn hesinden kuvvetli mucizen #u; $en, insana hayat #a'lamaktasn, #u #a'laman daim=,
:aten #tn mucizelerin can da #u& "lye e#ed= hayat #a'lamak+A demekteydi.
:alim "ldrld, #tn #ir dnya dirildi. Halkn heside yeni #atan Allah-ya kul )ldu.
Hnsann nefsi, "kz "ldren dvacya #enzer, "ldren de akldr.
Iavud, 4ant, yahut Allah vekili )lan eyhtir. :alim, )nun yardmyla
"ldrle#ilir. Gal kazanamadan hesasz rzk, )nun himmetiyle elde
edile#ilir& insan, )nun sayesinde devlete eriir, zen%inleir
3efsini "ldr de lemi dirilt. 3efis, efendisini "ldrmtr. sen, )nu kendine kul, k"le ya+
7*1*. >endine %el, "kz dva eden senin nefsindir. kendisini efendi yerine k)ymutur, ululuk taslamaktadr.
Bkz "ldren de aklndr. Hadi, artk ten "kzn "ldreni inkr etme+
Akl #ir esirdir. Iaima Hak-tan zahmetsizce #ir rzk, ta#ak ta#ak nimetler ister.
/nun zahmetsizce rzklanmas neye #a'ldr6 >"tl'n asl )lan "kzn "ldrlmesine.
3efis, ? Benim "kzm nasl )lurda "ldrrsn6A der. Gnk nefis "kz, ten suretidir.
7*01. Qelinimet zde )lan akl, ihtiyalar iinde kalm, kanl katil nefis, efendi )lmu, "ne %emi+
:ahmetsiz rzk nedir, #ilir misin6 Ruhlarn %das, ey%am#erlerin rzklar.
2akat #unu elde etmek, "kz "ldrmeye #a'ldr. Hazine "kzn iindedir ey hazine arayan, yerleri kaz
duran+
In #iraz #ir ey yemitim, )nun iin lykyla anlatamy)rum. 5)ksa #unu tamamyla anlatr, yular
anlaynn eline teslim ederdim.
Ama dn #ir ey yedim demem de masaldan i#aret& nk ne %elirse ) %izli evden %eliy)r.
7*0*. Mzel %"zllerden ive, cilve "'renmisek neden %"zmz se#elere diki duruy)ruz.
$e#elerin de #aka se#eleri var. $e#e#e #akma da asl )na #ak+
Key%am#erler, se#eleri %idermek iin %eldiler. Eucizelerini ta :uhal yldzna ulatrdlar.
$e#e ve vesilesiz denizi #"ldler, ekmeksizin #u'day y'nn #uldular.
Galmalar yznden kum taneleri un )lurdu. >einin ynlerini ektiler mi ellerinde i#riim )lurdu.
7*71. Btn >ur-an, se#e#i %idermeye aittir. :hiren y)ksul )lan Key%am#er-in yceli'ini, yine zhiren yce
)lan E#ulehe#-in helkini anlatr durur.
E#a#il kular iki ta attlar m ) k)ca Ha#e )rdusunu kr %eirirler.
4a yukarlarda uan kuun att' #ir ta, fili delik deik eder.
Bldrlm adama kesilmi "kzn kuyru'uyla vur da hemen dirilsin, kefeniyle kalksn.
>esilmi #)'az, yerinden davransn, kann d"kenlerden kann istesin denir.
7*7*. Bunlar ve #unlara #enzer daha nice eyler var& >ur-an, #atan s)na se#eleri, illetleri nefyeder
vesselm.
2akat #unlar anlamak, ii uzat duran akln harc de'ildir. >ulluk et de #unlar sana kef)lsun+
2elsefeye sarlan kiinin akl, aklla anlala#ilen eylere #a'lanm kalmtr. 2akat temiz ve ak kii, akln
aklnn R Akl@ >ll-nS tek #inicisi )ldu.
Aklnn akl itir, senin aklnsa ka#uk. Hayvan midesi daima ka#uk arar.
H arayan, ka#u'u sevmez, )ndan usanr, #kar. H temiz kiilere helldir, temiz kiilere.
7*<1. >a#uktan i#aret )lan akl, #ir ii yzlerce delille ancak anlaya#ilir. 2akat Akl@ >l, d)'ru )ldu'unu
#ilmedi'i y)la admn atar m hi6
Akl, defterleri #atan#aa karalar durur. Akln aklysa #tn lemi ayla, d)ldurur, nurlandrr.
/, karadan da kurtulmutur, aktan da. /nun aynn nuru, %"nle de yaylmtr, sana da.
,z-i akl #u karayla ak, yine kadirden,#ir yldz %i#i arlay lemi aydnlatan >adir %ecesinden elde
etmitir.
>eseyle da'arc'n de'eri altndadr. Hinde altn )lmayan keseyle da'arc'n ne kymeti var6
7*<*. 3itekim tenin de'eri de canla, fakat cann de'eri de canann 'yladr.
,an, ksz diri )lsayd hi kfirlere ? BlA denir miydi6
>endine %el, s"yle, s"yle ki s"yleme ka#iliyeti #izden s)nraki zamanlarda aksn diye rmak y)lunu
kazmakta.
Her devirde s"z s"yleyen #ulunur. #ulunur ama %emilerin s"zleri daha faydaldr.
Ey kreden kii, 4evrat, Hncil ve :e#ur, >ur-an-n d)'rulu'una ahadet etmedi mi6
7*C1. :ahmetsiz ve sayya %elmez #ir rzk ara da ,e#rail sana cennetten elma %etirsin.
Hatt #ahvann lflaryla #an a'rmadan ekmek zahmetine dmeden cennetin sahi#inden rzklanasn.
Gnk ekmekteki fayda ve lezzet, Allah ihsandr. Iilerse sana ) faydal ka#u'u, yani ekme'i vasta
etmeksizin de verir.
Ekme'in sureti, ekmekteki faydaya, zevk ve lezzete #ir s)fradr. 2akat s)frasz ekmek yemek, vel=nin
harcdr.
,an rzkn senin Iavud-un )lan eyhin himmeti )lmadka nasl )lur da al a#alamayla elde ede#ilirsin6
7*C*. 3efis eyhle adm att'n, )na uydu'unu %"rrse z)rla sana rm )lur.
Bkz sahi#i de Iavud-un s"zn anlaynca rm )ldu.
(eyh sana d)st )ldu mu avda akln, k"ek nefse %ali )lur.
3efis, yzlerce hile, Hud-a sahi#i #ir eTderhadr. 2akat eyhin yz, ) eTderhann %"zne kar tutulan #ir
zmrttr.
Bkz sahi#ini ze#un etmek istersen )nu eekler %i#i #izle, ) tarafa sr #e h)yrat adam+
7**1. 3efis, Allah vel=sine, yaklarsa dili yz arn ksalr.
/nun yz dili vardr, her dilinde yz l9%at, hilesi, riyas anlatlamaz ki+
Bkz nefsi dva eden fasih s"zler s"yledi, yz #inlerce d)'ru )lmayan delil %etirdi.
Btn ehri kandrd, yalnz adiah kandramad, ) her eyi #ilen adiahn y)lunu vuramad+
3efsin sa' elinde tesih ve >ur-an vardr ama yerinde de haner ve kl %izlidir.
7***. /nun mushafna, )nun riyasna kanma& kendini )nunla srda, halda yama+
$eni ates al diye havuzun kenarna %etirir de havuza, suyun ta di#ine atverir+
Akl, nuran= ve iyi #ir hak ve hakikat araycsyken neden zulman= nefis )na %ali )luy)r.
3eden mi6 3efis, kendi evinde, kendi yurdunda& aklsa %ari+ >"ek #ile kasnda k)rkun #ir aslan
kesilir+..
Hele sa#ret, aslanlar )rmana %itsinler. Bu k"r k"ekler, ) vakit )nlara inanrlar.
7*L1. (ehirli, nefsin hilesini, tenin dzenini ne #ilsin6 / ancak kal#e %elen vahiyle kahredile#ilir.
>im )nun cinsiyse )na d)st )lur. Ancak eyhin )lan Iavut mstesna+
Gnk ) varl'n te#dil etmitir. Allah, kimi %"nl makamna vsl ederse ) kiide ten cinsiyeti kalmaz.
Halk, umumiyetle #u cihan iinde illetlidir. Hllet, he y)k ki illete d)sttur.
Her aa'lk kii Iavutluk dvasna kalkr. Anlamayan kiiler de )na yar.
7*L*. Ahmak ku, avcdan ku sesi duyar da ) tarafa uar %ider.
Iavut )lmad' halde Iavutluk dvasna kalkan, kendi mal )lan eyle #akasndan nakletti'i eyi ayrt
edemez, saktr ) kii. >endine %el de mnevi #ir adam #ile )lsa ka )ndan+
/nun yannda kurtulmu kiiyle #a'l kii #irdir. 5akna eritim diye iddia etse de hededir.
B"yle adam, halk yannda zekdan i#aret #ile )lsa mademki kendisinde #u anlay, #u ayrt edi y)k
ahmaktr+
>endine %el, )ndan ceyln, aslandan nasl kaarsa "yle ka+ Ey #il%ili yi'it, sakn )nun yanna k)ma+
Hsa Aleyhisselm-n ahmaklardan da'a kamas
7*N1. Eeryem )'lu Hsa, sanki #ir aslan kann d"kmek istiy)rmu da )ndan kay)rmu %i#i #ir da'a
kay)rdu.
Birisi, ardndan k)u dedi ki; ? Hayr)la& einde kimse y)k, neden #"yle ku %i#i kay)rsun6A
Hsa, "yle hzl k)maktayd ki acelesinden ceva #ile vermedi.
Adam, #ir mddet Hsa-n einden k)tu, ardn #rakmay #a'rd;
? Allah rzas iin #ir an )lsun dur. 3eden kay)rsun. Eerak ettim.
7*N*. Ardnda ne aslan var, ne dman& ne #ir eyden k)rkmana lzum var, ne #ir eyden rkmene se#e+
/ tarafa d)'ru neden k)uy)r, kimden kay)rsun a kerem sahi#i6A
Hsa dedi ki; ? Bir ahmaktan kay)rum. 5r, #enim y)lumu kesme, kendimi kurtaraym+A
Adam dedi ki; ? >"rn %"zlerini, sa'rn kula'na aan Eesih sen de'il misin6
Hsa ? Evet, #enimA dedi. Adam ?%ay# afsunlarna me-va )lan.
/ afsunu "lye )kuyunca "ly, av #ulmu aslan %i#i sray dirilten adiah sen de'il misin+A dedi.
7*O1. Hsa ? BenimA dedi. Adam dedi ki; ? A %zel yzl, t)raktan kular yaan sen de'il misin6+A
Hsa. ? Evet #enimA dedi. Adam ? Keki, "yleyse ey tertemiz ruh, diledi'ini yaarken kimden k)rkuy)rsun6
Dlemde #u kadar mucizelerin varken senin kullarndan )lmayan kim6A
Hsa dedi ki; ?4eni esiz "rneksiz yaratan, can ezelden halk eden Allah-nn tertemiz zatna ant )lsun&
/nun ak zatiyle sfatlar hakk iin& felek #ile yenini, yakasn yrtm, )na k )lmutur.
7*O*. / afsunu, ) Hsm@i Dzam- k"re )kudum, %"zleri ald. sa'ra )kudum, kulaklar duydu.
4a %i#i da'a )kudum, yarld %"#e'ine kadar hrkasn yrtt+
Blye )kudum dirildi. Hi#ir ey )lmayan, vcudu #ulunmayan eye )kudum, meydana %eldi,#ir ey )ldu+
2akat ahma'n %"nlne yz #inlerce kere )kudum, fayda vermedi.
Eermer #ir kaya kesildi, )na tesir #ile etmedi. Ddeta kuma d"nd, )ndan #ir ey #itmesine imkn y)k+A
7*P1. Adam, ? Allah adnn k"re, sa'ra "lye tesir edi de ahma'a tesir ermemesinin hikmeti ne6
/nlar da illet, #u da illet... neden )nlara tesir ediy)r da #una tesir etmiy)r6A dedi.
Hsa dedi ki. ? Ahmaklk, Allah kahrdr. Hastalk, k"rlk, kahr de'ildir, #ir itildr.
Htil, acnacak #ir illettir, )na kul da acr, Allah da&fakat ahmaklk, "yle #ir illettir ki ahma'a da mazarrat
verir, )nunla k)nuana da+
Ahma'a vurulan da', Allah mhrdr. /na #ir are #ulmann imkn y)k+A
7*P*. Hsa nasl katysa sen de ahmaktan ka+ Ahmakla s)h#et, nice kanlar d"kt+
Hava,suyu yava yava eker, alr ya& ahmak da dininizi #"yle alar, #"yle alr ite.
>nn altna ta k)ymu adamn harareti nasl %ider, ) adam nasl s)'uk alrsa ahmak da sizden harareti,
ak itiyak alar, size s)'ukluk verir+
Hsa-nn ka k)rkudan de'ildi. / zaten emindi, fakat size "'retmek iin kamt.
:emheri rz%rlar, lemi d)ldursa #ile ) arlay duran %nee ne %am6
$e#llar-n ahmakl', ey%am#erlerin nasihatlarnn ) ahmaklara
tesir etmemesi
7L11. Hatrma $e#allar-n hikyesi %eldi. Ahmaklk yznden seher yeli, )nlara ve#a kesilmiti.
$e#, )cuklardan duydu'un masallardaki %i#i ek #yk #ir ehirdi.
Hani )cuklar masal s"ylerler ya& fakat masallarnda nice srlar, nice "'tler vardr.
M"rnte sama eyler s"ylerler ama sen )nlar masal sanma sakn&#tn viranelerde define aramaya
k)yul+
$e# ehri, ek #yk, ek azametli #ir ehirdi& #ykl' #ir tesiden fazla de'il+
7L1*. Kek ulu, ek %eni, ek uzun, ek k)camand& #ir s)'an kadar+
/n ehir halk )raya t)lanmt. fakat hesi de yzleri ykanmam kiiden i#aret+
/rada saysz adam vard ama hesi yalnz "lm hayvan eti yiyen ) ham adam+
,anana ulamayan, sev%iliye kavumaya almayan can, #inlerce #ile )lsa yarm tenden i#arettir.
! kiinin #irisi ek uzaklar %"rrd, fakat %"z k"r. $leyman- %"rmezdi de karncann aya'n %"rrd+
7L01. B#r ek keskin iitirdi, fakat sa'r+ Ddeta #ir defineydi. Hinde yarm ara kadar #ile altn y)k+
!ncs rllak, ede yeri ak #ir adamd. El#isesinin etekleri uzun+
>"r dedi ki; ? Hte #ak, uracktan atllar %elmekte. /nlarn han%i kavimden )lduklarn ve ka kiiden i#aret
#ulunduklarn %"ry)rum.A
$a'r ? Evet, #en de seslerini duydum, %izli ak ne s"yly)rlarsa iittimA dedi.
Glak ? Benim k)rkum da undan; Melirlerse el#isemin ete'ini keserler+A dedi.
7L0*. >"r dedi ki; ? Hte #ak, yaklatlar. Hadi )nlar %eli atmadan, #izi yakalay d"vmeden, #a'lamadan
#iz kaalm.A
$a'r dedi ki; ? Hakikaten d)stlar, %rlt %ittike yaklay)r, haydin+
Glak, eyvahlar )lsun, dedi& %elirlerse tamah ederler, el#isemi alrlar, #en hi emin de'ilim+
(ehri #rak ktlar, k)a k)a #ir k"ye %eldiler.
/ k"yde semiz #ir ku #uldular. >u ek semizdi, vcudunda zerre kadar et y)ktu, "yle arkt ki+
7L71. Blm #ir kutu, kar%alarn %a%alamasndan kemikleri #ile incelmi, ili'e d"nmt.
Aslanlarn avlarn yemesi %i#i ) kuu yediler& de t)k filler %i#i semiri itiler.
! de tane #esili, semiz ve #yk file d"ndler+
! %en de "yle semirdi, "yle imanlad ki imanlktan leme s'amaz )ldular+
Bu kadar imanlkta, #u k)sk)caman kelleyle, kulakla, #u iri yedi endamla #era#er kann atla'ndan
szl %etiler+
7L7*. Blm de halka %"rnmez, "lmn y)lu da %izlidir. Blm de %"ze %elmez& acayi #ir k yeridir.
Hte #ak, kervanlar #ir#iri ardna ulanm, ) kann %izli atla'ndan %ei %itmede+
2akat ) atla' arasan %"remezsen. Kek %izlidir ama )ndan #unca kiileri %eirdiler, %elin evine %vey
%"trr %i#i %"trdler.
8zaktakini #ile %"ren k"le, keskin kulakl sa'r, uzun el#iseli lak
$a'r, istektir, dilektir. Bizim "lmmz duydu da kendi "lmn duymad, kendi %"rnn %"rmedi.
>"r de hrstr. Halkn ay#n kldan kla %"rr. 4araf taraf s"yler de,
7L<1. >"r %"z kendi ay#n zerre kadar %"remez, fakat %ene de lemin ay#n arar+
Glak, el#isesinin ete'ini kesecekler diye k)rkuy)r ama lak adamn ete'imi )lur ki kessinler+
Inyaya kalan da hem mflistir, hem de k)rkmakta. Hal#uki hrszlardan hi de k)rkmamas lzm.
:aten dnyaya lak %eldi, lak %idecek& #"yle )ldu'u halde hrszlardan k)rkusundan yre'i kan
)lmakta+
2akat hayattayken #unca feryad fi%an etti a'lay szladyd ya& "lrken kendiside #u k)rkusuna aar,
%ler+
7L<*. / zaman zen%in hi#ir ulu )lmad'n& zeki, hi#ir hneri #ulunmad'n anlar.
Hayattaki #u k)rku, ete'ine saks krklar d)lduru da kendisini mal sahi#i sanan, )nlar kay#edece'inden
k)rkan, )nlarn stne titreyen )cu'un k)rkusuna #enzer.
/ saks krklarndan #ir arasn #ile alsan a'lamaya #alar. %eri verirsen de sevinir, %lmeye k)yulur.
Bil%i el#isesini %iymedike )cu'un a'lamasna da ehemmiyet verilmez, %lmesi de+
Ahmak da e'reti mal kendisinin sanr da )nun stne titrer. Hay aa'lk adam hay+
7LC1. 8ykuda kendisini mal sahi#i %"rr, uvaln hrsz alacak diye k)rkar+
2akat kula' ekildi de uyand m kendi k)rkusuyla kendisi alay eder.
Bu cihann aklna, #u lemin #il%isine sahi )lan limlerin k)rkusu da #una #enzer.
Hnerlere, fenlere sahi )lan #u aklllara Allah >ur-an- da ? /nlar #ir ey #ilmezlerA dedi.
Her #iri kendisinde #il%i var zannna kalr da #irisi alacak diye k)rkuya der.
7LC*. :amanm aly)rlar der. Hal#uki #ir fayda, #ir kr elde eden kiinin zaman zaten )nda y)k+
Halk #eni iimden, %cmden alk)ydu der ama can, ta #)'azna kadar isizli'e, %szl'e dalmtr+
Glak adam el#isemi sry duruy)rum. ete'imi, )nlarn enesinden nasl kurtaraca'm der+
Dlim de, #il%ilerin yz #inlerce eidini #ilirde zalim herif, kendisini #ilmez.
Her cevherin haysiyetini #ilir de kendi cevherine %elince #ir ee'e d"ner+
7L*1. Be hey lim, sen, #en caiz )lan eylerle caiz )lmayanlar #ilirim dersin ama kendin caiz misin, ie yarar
msn, y)ksa #ir k)cakar msn6 Bundan ha#erin y)k+
Bu, yerinde d)'ru& u, yerinde de'il, e'ri& #unu #iliy)rsun ama sen d)'ru musun, e'ri mi6 Bir de iyice
#ak+
Her kuman de'eri nedir6 Biliy)rsun da kendi de'erini #ilmiy)rsun. Bu ahmaklktr.
5)mlu yldzlarla y)msuz yldzlar #iliy)rsun& fakat sen y)mlu musun, y)ksa cemcena#et #iri misin6 Buna
#akmy)rsun #ile6
Btn #il%ilerin ruhu #udur #u& maher %n #en kimim, ne hale %elece'im. demen #unu #ilmen %erek+
7L**. Iin usuln #ildin ama kendi asln, kendi mayan iyiyse #ir de )na #ak, )nu #il+
$eni iin #u iki usulden kendi asln #ilmen daha iyidir ey ulu kii+
$e#llar-n ehirlerinin %zelli'i ve )nlarn #una kretmemeleri
$e#llar-n asllar k"tyd, mayalar isti. Allah-ya ulama se#elerinden kaarlard.
Allah, )nlara #unca matah, #unca #a', #unca #)stan vermi, sa'larndan, s)larndan )nlara zevk ve huzur
iin #unca nimetler ihsan etmiti.
A'alardan d"klen meyvelerin #)llu'undan y)l daralr, %eenler, %eemez )lurlard.
7LL1. 5erlere d"klen meyveler, y)lu kaar, y)lcu, nereden %eeyim diye arr kalrd.
Birisi, #ana #ir seet al a'alklardan %ese seet silkmeden meyvelerle d)lard.
Eeyveleri kimse silkmez, drmez, meyveler, rz%rla der, nicelerin etekleri, meyvelerle d)lar, #)alrd.
Eeyve hevenkleri, dallardan aa'lara kadar sarkar, %eli %eenlerin #alarna, yzlerine srtnrd.
>lhan hizmetinde alan aa'lk #ir adam #ile ) kadar zen%indi ki altn kemer kuanrd.
7LL*. >"ek, ekmekleri aya'yla i'ner, ezerdi& kurt, yiyecek #)llu'undan imtil illetine tutulmutu.
(ehir de hrszdan kurttan emindi, k"y de. >ei #ile, #yk #yk kurtlardan k)rkmaz )lmutu.
/nlarn %nden %ne artan nimetlerini, )nlarn nail )lduklar eyleri anlatsam,
Ehim s"zler %eri kalr. Key%am#erler, #unlara ? I)'ru )lun, d)'ruluk yan+A demiti+
$e#llar-a nasihat iin ey%am#er %elmesi, Key%am#erlerden mucize
istemeleri
/raya tam )n ey%am#er %elmi, saklara y)l %"stermi istemilerdi.
7LN1 . ?3imetleriniz )'al durmakta, fakat kr nerede6 (kr merke#i yat uyusa #ile siz )nu uyandrn,
kaldrn+
3imet verene kretmek aklen de lzm. (kretmeyen, kendisine e#ed= hm kasn aar.
>endinize %elin de u kereme #akn+ Bir kre #edel #u kadar nimeti kim verir6
Allah insana #a verir, kr iin de #ir secde ister& ayak #a'lar kr iin #ir )turma dilerA dediler.
$e#llar dediler ki; ? Bizim kretme ka#iliyetimizi (eytan ald %"trd+ (krden de usandk, nimetten de.
7LN*. Bu nimetlerden #ize "yle usan %eldi ki ne i#adet h)umuza %idiy)r, ne ka#ahat+
3imetleri de istemiy)ruz, #aheleri de& zevk se#elerini de dilemiy)ruz, safa vesilelerini de+
Key%am#erler dediler ki; ? M"nlde #ir illet yznden insan, d)'ruyu anlamaz, satr.
/ yzden nimetler, umumiyetle illet )lur. Hastalkta yenen yemek insana hi kuvvet verir mi6
Ey inat, "nne nice %zelim nimetler %eldi de hesi k"tleti, sf )lanlar #ile #uland %itti+
7LO1. Bu %zelliklerin dman sensin& neye elini vurdunsa k"t )ldu.
$enin d)stun. senin inan )lan, sence h)r, hakir sayld.
$ana ya#anc )lan, seninle uzlat. $ence ) #yk ve yce )ldu.
Bu da ), hastal'n tesirinden& / illetin zehri #tn canlara sirayet eder.
/ illeti derhal %eirmeye almak %erek. / illet durduka eker #ile zehir kesilir.
7LO*. Her %zel ve tatl ey, insana k"t ve ac %elir. Hnsan D#hayat ise ate sanr.
/ huy, "lm kimyasdr, dert kimyasdr. $en de ) huy var m6 3ihayet hayatn #ile ) yzden "lm )lur+
/ huy, sendeyken %"nl dirilten %da #ile senin vcudunda k)kar, le kesilir.
3z@ u naimle avlanan nice aziz kiiler vardr ki sana av )lsalar sence #aya' %"rnrler.
Bir akl, %ararsz, maksatsz #aka #ir aklla #a'darsa sev%i, %n %ittike artar.
7LP1. 2akat nefis, aa'lk #ir nefisle tanr, d)st )lursa hesiz )larak #il ki #u d)stluk, zaman %etike
azalr.
Gnk nefsin daima #ir illet, #ir maksat etrafnda d"ner, d)lar& d)stlu'u, #ilii'i de a#ucack #)zar+
5arn d)stunun senden nefret etmesini istemiy)rsan #ir akllysa d)st )l, akla yr )l+
3efis zehirleriyle hastalanm, hastal'a tutulmusan eline ne alr, elini nereye atar, neye sahi )lursan
hastal'a alet )lur, )nu da #er#at edersin+
Eline mcevher alsan, ta )lur, %"nl sev%isine yasan sava )lur.
7LP*. >imse tarafndan s"ylenmemi, kimse tarafndan d)kunulmam #kir ve ltif ir nkte duysan anlaynca
sence zevksiz ve k"t #ir hal alr.
Ben #unu )k duydum, dinledim& eskidi #u artk. Ey yi'it, sen, #undan #aka #ir ey s"yle dersin.
Hatt yeyeni ve s"ylenmemi #ir nkte duydu'unu farzet, yarn )na da d)yar, )ndan da nefret edersin.
$en sendeki illeti %ider& illet %eti mi, sence her eskimi, s"ylenmi s"z, yeni )lur.
/ eski s"z, yeyeni dallar, #udaklar verir, yzlerce meyve hevenkleri #itirir, yetitirir+
7N11. Biz #"yle hekimleriz, "yle Allah akirtleriyiz ki #ahrimuhit #ile #izi %"rd de yarld.
Biz #akayz. insann hastal'n, na#zna #akarak anlayan hekimler #aka+
Biz %"nle vastasz #akarz, #izim %"rmz, anlaymz yznden ek ycedir.
/nlar, insan %dalarla, meyvelerle d)yuran kuvvetlendiren d)kt)rlardr& hayvan= can, )nlarn tedavisiyle
kuvvet #ulur, yaar.
Bizse i ve s"z d)kt)rlaryz. Bize ululuk nurunun ' ilham vermektedir.
7N1*. Eesel #u eit #ir i sana faydaldr, "#rnn y)lunu keser.
Bu eit #ir s"z sana faydaldr, #aka eit #ir s"zse seni yaralar+
/ d)kt)rlar, hastann sidi'ine #akar, hastal'n "yle anlar& #izim delilimizse ulu Allah-nn vahyidir, hastal'
vahiyle anlarz.
>imseden cret istemeyiz, cretimiz, n)ksanlardan ari )lan Allah-dan %elir.
Hlleti unulmaz hastalara sl, ilcmz, hastalara #ire#irdir.
Key%am#erlerden mucize istemeleri
7N01. $e#llar, ? Ey dvaya %irienler, d)kt)rlu'u #ildi'inize, #ize fayda verece'inize deliliniz nerede,
$iz de #izim %i#i uyku uyumakta, siz de #izim %i#i yemek yemektesiniz. >"ylerde, ehirlerde #izim %i#i
)turu duruy)rsunuz.
Bu su, t)rak tuza'ndayken nasl )lur da %"nl simur%unu avlaya#ilirsiniz6
2akat mevki ve reislik sevdas, sizi ey%am#erlik dvasna salm, #u yzden kendinizi ey%am#er
sany)rsunuz.
Bu eit lflara, #u eit yalanlara kulak #ile asmak istemeyiz, ayran ksesine dmek dilemeyiz.A dediler.
7N0*. Key%am#erler dediler ki; ? Bu da ) illetten, k"rl'nzden, s"yledi'imiz s"zlerin hakikatini
%"remiy)rsunuz.
Ivamz duyuruy)rsunuz da elimizdeki mcevheri %"rmy)rsunuz.
Elimizdeki #u mcevher, halka #ir imtihandr. /nu %"zlerin "nnde d)landr durmaktayz.
>im, nerede mcevher6 derse #u s"z, k"rl'ne, mcevherleri %"rmedi'ine ahittir.
Mne s"ze %else de ? >alk, %ndz )ldu, yat durma.A
7N71. Iese, sen de, ? A %ne, ahidin nerede6A desen %ne ?>"r herif, Allah-dan kendine %"z iste+
Aaydn %ndz vakti #irisi mum arasa )nun #u aramas k"rl'ne tam #ir delildir.
Bari %"rmy)rsan, %ndz )ldu'undan hen varsa, daha sa#ah )lmad sany)rsan,
$us, #ir ey s"yleme de k"r )ldu'unu meydana vurma, Allah ihsann #ekle+A der.
Mndzn ? Mndz neredeA demek kendi kendini rezil etmektir a %ndz arayan+
7N7*. $a#r ve sk9t, Allah rahmetine se#e )lur. Bu aratrmaysa hastalk nianesidir.
? $usun, dinleyinA emrini canla, #ala ka#ul et de sev%ilinin mkfatna eri, rahmetine nail )l.
Ey ter#iyeli, edeli kii, illetinin yeniden tazelenmesini istemiy)rsan #u d)kt)run "nnde aran da kar,
yere k)y. #an da secdeye indir.
2azla s"z sat da can, mevki ve ara ul #a'lamay satn al.
Bu suretle de Allah seni "vsn, rt#ene %"k #ile haset etsin.
7N<1. I)kt)rlarn rzasn elde ederseniz kendinizi %"rr, halinizi #ilir, aylarnz anlar, kendi kendinizden
utanrsnz.
Bu k"rl' defetmek halkn elinde de'ildir. #u, d)kt)rlara Allah tarafndan l9tfedilmi #ir hidayettir.
Bu d)kt)rlara candan kul )lun da miskle, am#erle d)lun+A
Halkn ey%am#erleri itham etmesi
/nlarsa, #unlarn hesi riyadan, hileden i#aret dediler. nasl )lur da Allah falan, filan kendisine vekil eder6
Kadiah elisinin adiah cinsinden )lmas lzm. $uyla t)rak nerede, %"kleri yaratan nerede,
7N<*. >afamzda eek #eyni mi var ki sizin %i#i #ir sine'i hma kuuyla #ir tutalm6
Hma nerede, sinek nerede6 4)rak nerede, Allah nerede6 M"kteki %nele zerrenin ne mnase#eti var6
Bu mnase#et, #u alka, hi akll adamn ka#ul edece'i ey mi6
4avanlarn, ? Ben ayn elisiyim. ay, #u emeden vaz%e diy)rA
demesi iin #ir tavan eli )larak file %"ndermeleri W #u hikyenin
tamam >elile kita#nda vardr @
Bu, #ir tavann ? Ben ayn elisiyim, )nunla eimA demesine #enzer.
Btn av hayvanlar, fil srsnn yznden suyu %zel kayna'a %idemez )lmulard.
7NC1. Hesi de k)rkularndan )raya yanaamy)rlard. Mleri, kuvvetleri y)ktu, #ir dzen dzdler.
Bir ihtiyar tavan, ayn ilk %ecesi da'n teesine k #a'rd;
Ey fil adiah, ayn )n d"rdnc %ecesi %el de kayna'a #ak, s"zmn d)'rulu'unu %"r+
Ben eliyim, eliye zeval y)k& )na ne kzlr, s"vlr, ne hase atlr.
Ay diy)r ki ; ? 2iller, #uradan %idin, kaynak #izimdir, da'ln #uradan+
7NC*. 5)ksa sizin %"znz k"r ederim. Ben, )nun s"zn s"yledim, #)ynumdan ve#ali attm.
Bu kayna' #rak %idin de ayn klncndan emin )lun.
$"zmn d)'rulu'una nian de u; 2iller, su imek iin kayna'a %eldiler mi ay harekete %elir.
2il adiah, filn %ece %el de kaynakta #u dedi'imi %"r+
Ayn yedisi, sekizi )lunca fil adiah su imek iin kayna'a %eldi.
7N*1. / %ece vakti h)rtumunu suya salnca su harekete %eldi, ay da hareket etti.
2il, suyun iinde ayn titredi'ini, harekete %eldi'ini %"rnce tavann s"zne inand.
2akat ? 2iller, #iz ) ahmak fillerden de'iliz ki ayn hareketi #izi k)rkutsunA dedi.
Key%am#erlerse ? Ah aklsz adamlar ah, size canla, #ala verdi'imiz nasihatler, sizin #a'nz
kuvvetlendirdi. Qah yazklar )lsun vah+A dediler.
/nlarn knamasna Key%am#erlerin ceva vermeleri ve misal
%etirmeleri
3e yazk& derdinize verilen il, can alca kahr zehir kesildi.
7N**. Bir %"ze Allah, hm erdesini salnca mum #ile aydnlatmaz, karanl'n )'altr.
$izden ne reisli'i arayacak, ne %i#i #ir ululuk isteyece'iz6 Bizim ululu'umuz %"klerden #ile stn+
Hncilerle d)lu )lan deniz, %emiden ne eref #ula#ilir6 Hele ) %emi, fkyla d)lu )lursa+
5azklar )lsun ki ) #)zarm k"r %"ze %ne #ile #ir zerre %"rnd.
H#lis-in %"z, esiz, "rneksiz Ddem-i t)raktan #aka #ir ey %"rmedi.
7NL1. / i#lis-e lyk %"z, yurdu )lan yerden #akt, kendisine lyk %"rle %"rd de sahi#ine Ddem-in #aharn
k %"sterdi.
3ice devletler vardr ki #azan devletsiz kiiye isa#et eder de mal )lmaz, %eri d"ner+
3ice sev%ili vardr ki #ir #ahtszn yanna %elir de ), sev%iliyi tanmaz, )nunla ak )yununu )ynamaya
%irimez.
M"z yanltan da #izim ezel= nasisizli'imiz. >al#i eviren de k"t kaza ve kader+
4atan y)ntulu yalan ut, size k#le )ldu'undan lnetin, k"rl'n %"l%esine s'ndnz, )rada yurt
edindiniz.
7NL*. :annnzca tatan yalma utlarnz Allah-ya e )luy)r da akla can nasl Allah srrna sahi )lmuy)r6
Iemek ki #ir "l sinek Allah-ya e )luy)r sizce& eki, ) halde diri )lan insan neden ) adiahlar adiahna
srda )lmasn6
5)ksa "l sine'e #enzeyen ut, sizin tarafnzdan yald' iin mi Allah-ya e )lmaya lyk6 Iiri insan, Allah
mahl9ku )ldu'undan m Allah srrn mahrem )lamy)r6
$iz, kendinize, kendi sanatnza ksnz. 5lanlarn kuyruklarna lyk )lan el#ette ylan #adr.
3e ) kuyrukta #ir devlet, #ir nimet vardr, ne ) #ata #ir rahat, #ir lezzet+
7NN1. 5lann kuyru'u, #ann etrafnda d"n d)lar, kvrl dzelir. >uyruk ve #a& ) iki d)st #ir#irine tam
lyktr, tam mnasitir+
Hlhi nmeyi #ir %zelce dinlesen %"rrsn. Hkim@i Maznev= "yle der;
4akdirin hkmne itiraz edi de #) #)'azlkta #ulunma. 4avana tavan kula' mnasitir.
8zuvlarla #edenler tam uy%undur& huylarla canlar, tam #ir#irine denktir.
Ruha mnasi )lan her vasf, he y)k ki tam yerli yerinde, tam uy%un )larak halk eden Allah-dr.
7NN*. Allah, madem ki huyu, cana uy%un ve e )larak yaratt, ) halde )nu %"zle ka %i#i yerinde ve #ir#irine
mnasi #il+
Mzeldeki huylar da uy%un ve yerinde, irkindeki huylar da. Allah-nn yazd' harfler #ir#irine tam mnasi+
Ey Hasanck, yaz yazann elindeki kalem %i#i %"zle %"nl de Allah-nn iki arma' arasnda+
M"nl kalemi, l9tuf ve kahr armaklar arasnda %h skntya der, %h feraha kar.
Ey kalem, ululu'a lyksan kimin armaklar arasndasn, #ak da %"r+
7NO1. $enin #tn kastin, #tn hareketin #u armaklardan meydana %eliy)r. Ban, d"rt y)l a'znda. kahrn,
l9tfun, d)'ru y)lla sakl'n #irleti'i yeridir.
Bu halden hale %iri harflerin, )nun yaz #)zmasndan meydana %elmekte& #ir ie niyetin, yahut #ir
eyden vaz%emen de )nun iradesiyle, )nun takdiriyle+
3iyazdan, yalvar yakarmadan #aka y)l y)k& #u de'imeyi, #u halden hale %irmeyi her kalem #ilmez.
Bilsen #ile kendi miktarnca, kendi haddince #ilir& iyi de kendi kadrini izhar eder, k"tde de+
$e#llar, tavanla fil hikyesini misal %etirmeye kalktlar ama ezel= srr hilelerle kartrmaya yeltendiler.
Herkes, misl %etiremez, hele #u misl, Allah iine ait )lursa
7NO*. Bu misalleri dz k)mak, ) tertemiz taya affetmeye kalkmak sizin haddiniz mi,
Eisal %etirmek, Allah-nn, #ir de )nun %izli ve aikr #il%isine #ir delil )lan kiinin hakkdr.
$en herhan%i #ir eyin srrn ne #ilirin6 >afan kel iken saa, yze ait nasl misal %etire#ilirsin6
Eusa #ile s)ay, alelde #ir s)a %"rd ama de'ildi ki& ), #ir eTderhayd. srr, duda'n at da hakikatini
s"yledi.
Byle #ir adiah #ile #ir s)ann srrn #ilemezse sen, #u tuzakla tanelerin srrn ne #ileceksin6
7NP1. Eusa-nn %"z #ile misal hususunda yanlrsa #ir fare nasl )lur da hakikate ulamaya y)l #ulur.
/ misa,l #ir eTderha kesilir de ceva#yla seni aramara eder+
H#lis de #u misali %etirdi de kyamete kadar mel9n )ldu.
>arun da inat etti, #u misali %etirdi de tacyla, tahtyla yere %eti.
$en #u %etirdi'in misali kuz%un ve #ayku #il& )nlarn yznden yzlerce ev #ark ykld, yerle yeksan
)ldu+
3uh, %emi yaarken kavminin misaller %etirerek alay etmesi
7NP*. 3uh )vada %emi yaarken yzlerce kii #ana misal %etirerek alaya kalktlar.
? >uyu #ile #ulunmayan #ir )vada %emi yay)r, #u ne #il%isiz atal+A dediler.
Biri diy)rdu ki. ? Memi, hadi yr k)+A B#r diy)rdu ki; ? Bu %emiye #ir de kanat tak+A
3uh da ? Ben, #unu Allah emriyle yay)rum, #u alaylarla iime kesat %elmezA demekteydi.
Bir hrsza ? Mece yars #u duvar di#inde ne yay)rsun6A demeleri,
hrszn ? Iavul aly)rum demesi
(u hikyeyi dinle de #ak+ Hrszl'a alm herifin #iri #ir %ece #ir duvarn di#ini delmekteydi.
7O11. Hasta ev sahi#i, %ece yars yava, yava #ir tak taktr duydu.
Iama k aa'ya e'ildi, hrsz %"r ? Ba#a, ne yay)rsun6
Hayrdr, inallah& %ece yars ne ediy)rsun, kim senA dedi. Hrsz ? Iavulcuyum azizimAdiye ceva verdi.
Adam ? Keki, #urada ne yay)rsun6A deyince hrsz ? Iavul aly)rumA dedi. Ev sahi#i dedi ki; ? Be adam,
davul sesi hani6A
Hrsz ? Iur hele, sesini yarn duyarsn eyvahlar )lsun+ dedi'in zaman kula'na dank eder+A
7O1*. >el=le- de ki ) hikye de yalan, sama, dzme& fakat ) sama hikyenin ne demek )ldu'unu, )
hikyenin maksadnn anlamadn ki+
Enkirlerin s"yledikleri tavann aya elilik ederek file ha#er
%etirmesi hikyesinin hakikat
A herzevekil, ) tavann hakikati (eytan-dr. $enin nefsine eli )larak %eldi de,
Ahmak nefsini, Hzr-n iti'i D#hayattan mahrum eti.
$en )nun mnasn ters anladn. >fr s"yledin, aza#na hazrlan+
Ar duru suda ayn hareketini, #ununla tavann filleri k)rkuttu'unu anlattn.
7O01. 4avan hikyesini, fili, suyu, ayn hareketinden fillerin k)rkmasn s"yledin.
2akat ey ham k"rler, #u ay, halk da, halkn ileri %elenlerini de ze#un etmi )lan aya nasl #enzer ki6
Ay nerede, %ne nerede, %"k nerede akllar nerede, nefisler nerede, melek nerede6
Hatt %nein %nei nerede6 3asl s"ylerim #u s"z, uykuda mym, saykly)r muyum6
Ey y)l satm kiiler, adiahlarn hm yz #inlerce ehri hara etmitir.
7O0*. Ia'lar #ile, )nlarn hmndan yarlr, yzlerce ara )lur& %ne #iel, )nlarn etrafnda d"ner, )nlar
tavaf eder.
Erlerin hm, #ulutu kurutur, %"nllerinin kz%nl' lemleri yakar, ykar.
Ey kefensiz adamcklar, ey ykanmam "lckle,. J9t Key%am#er-in ehri nasl yere #att, na hale %eldi6
Bakn da %"rn+
2il de kim )luy)r ki6 ! tane kuca'z, ) fillerin kemiklerini krd.
>ularn en zayf E#a#il )ldu'u halde filleri, #ir daha yamanmalarna imkn #ulunmayacak #ir tarzda yrtt,
aralad.
7O71. 3uh tufann duymayan, yahut 2iravun-la Eusa-nn savan iitmeyen var m6
Ruh %i#i )lan Eusa, )nlar ma'lu etti, sulara #)'du. su da #unlar zerre, zerre aralad.
$emud kavminin ahvalini, kasr%ann d kavmini mahvetti'ini duymayan var m6
Bir defack )lsun %"zn a da %"r; $avata filleri yk "ldrd' halde,
Bu derecede kuvvetli filler, #u kadar zlim adiahlar #ile %"nl hmna u'ramlar, talan
durmaktadrlar.
7O7*. E#ed=yen zulmetten zulmete %idiy)rlar& 3e yardm eden var, ne imdatlarna yetien+
Hyi adla k"t ad duymadnz m y)ksa6 Hakikati herkes %"rd de siz %"rmediniz mi y)ksa,
M"rlm eyi %"rlmemi sanrsnz, meydanda )lan eyleri #ile %"rmezsiniz ama "lm, %"zlerinizi
adamakll aacak el#et.
4ut ki lem, %nele, nurla d)d)lu& sen, k"r %i#i karanlklara %ittikten s)nra el#ette )ndan uzakta
kalrsn, mahrum )lursun+
/ kerem sahi#i aya encereni kaatrsan ) ulu nurdan el#ette nasi#in )lmaz+
7O<1. $en k"kten km, kuyuya %irmisin. Bu %eni lemlerin ne %nah var6
>urt huylaryla huylanm )lan ruh, 5usuf-un yzn nasl %"re#ilir, s"yle+
Iavud-un sesi da'lara, talara ulat da yine ) ta yreklilerin kulaklarna %irmed+..
Her an akla, insafa aferin+ I)'rusunu Allah #ilir ya+
Ey $e#llar, ey%am#erleri tasdik edin, Allah-ya )lan ruhu tasdik edin+
7O<*. 4asdik edin. )nlar d)'mu %nelerdir& )nlar sizi kyametin azalarndan kurtarrlar.
4asdik edin. )nlar kyamet k)madan "nce, )raya varmanzdan evvel sizi de nurlandran, lemi de
nurlandran aydn d)lunaydr.
4asdik edin. )nlar karanlklar aydnlatan klardr& ulu tutun, a'rlayn& )nlar, rica ve niyaz anahtarlardr.
Hayrnzdan #aka #ir ey dilemeyenleri tasdik edin& kendinizden #aka kimseyi azdrmayn, kimseye
tecavz etmeyin+
Brak #u Araa-y, 2arsa k)nualm. Ey sudan t)raktan i#aret insan, ) 4rk-n Hindusu )l R) %zelin
yana'na #i siyah #en kesil+S
7OC1. >endinize %elin de adiahlarn seslerini duyun. /nlara %"kler #ile inandlar, %"kler #ile.
Hhtiyat ve ihtiyatl adam
Bnce %elenlerin hallerine #akn, yahut s)nradan %elenlerin tarafna d)'ru ihtiyatla uun+
Hhtiyat nedir6 Hki ted#ir arasnda tereddde dmeyi han%isi seni srtrmeyecekse )nu yamaktr.
Birisi, ? Bu yedi %nlk y)lda hi su y)ktur. Btn y)l ayaklar yak kavuran kumlukA dese,
B#r de ? 5alan& yr de #ak, her %ece #ir akan kaynak %"rrsnA dese,
7OC*. Hhtiyat k)kudan kurtulmak ve d)'ruya ulamak iin yanna su al y)la dmendir.
5)ksa su varsa, yanna ald'n suyu d"k& fakat ya y)ksa& ) vakit vay susuz y)la denin haline+
Ey halife )'ullar, insaf edin de kyamet %n iin ihtiyatl davrann+
/ dman y)k mu, ) dman6 $izin atanza da kin %tt de )nu Hliyyinden zindana attrd.
M"nl satrancnn ahn #ile mat etti de cennetten kartt, #ellara u'ratt, maskara etti.
7O*1. Mrete )nu yere ykmak, yzn saratmak iin )nunla savaa %iriti, )na ne )yunlar )ynad.
Byle #ir ehlivana #ile #"yle )yunlar yaan dman saknn, ehemmiyetsiz %"rmeyin+
/ haseti, #izim anamzn, #a#amzn tacn tahtn #ile el a#uklu'uyla kaverdi.
/nlar, )rackta, rllak, a'lay inler #ir halde h)r hakir #rakverdi. Ddem, yllarca zar zar a'lad.
3eden siler defterine kaydedildim diye "yle #ir a'lad ki %"z yalarnn akt' yerlerde ne#atlar #itti+
7O**. Bir #ak da hile#azl'n anla& "yle #ir ulu #ile, )nun hilesi yznden san, sakln y)ldu.
Ey #al'a taanlar, )nun errinden amann aman& )nun kafasna ? J havleA klcn vurmaya #akn+
Kusudan sizi %"r durur, fakat siz )nu %"rmezsiniz, %aflet etmeyin sakn+
Avc, daima taneler saar& sat' taneler %"rnr de yaaca' k"tlk %"rnmez.
3erede tane %"rrsen sakn )radan. $akn da tuza'a dme, k)lun, kanadn #a'lanmasn+
7OL1. 4aneyi #rakan ku, ) hilesiz, dzensiz )vann tanelerini yer, d)yar.
/na kani )ldu'undan uzaktan kurtulur. hi#ir tuza'a dmez. k)lu kanad #a'lanmaz.
Hrs yznden havasna uyan ve ihtiyat #rakan kuun ki#eti
Bir ku, #ir duvarn stne k)ndu, tuzaktaki taneleri %"rd.
Bir )vaya #aky)rdu, %"nl )rasn ekmekteydi. #ir de tanelere #aky)rdu, hrs kendisini )raya
srklemekteydi.
Bu iki istek arasnda rnd, durdu& nihayet akl #andan %itti. tanelere tamah etti, uza'a dt+
7OL*. Baka #ir ku da #u tereddd #rakt, tanelere meyletmedi, sahraya uu %itti.
3eeli #ir surette k)l kanat at. ne mutlu )na+ Btn hrlerin ulusu, #a )ldu.
/nu kendisine #a yaan da kurtuldu, emniyet makamna ulat.
Gnk #u kuun %"nl, ihtiyata riayet edenlerin adiah kesildi de k)na', %llkler, imenlikler d)lu+
/ ihtiyatndan raz, ihtiyat )ndan memnun& ite sen de ted#irde #ulunacaksan #"yle #ir ted#irde #ulun,
#u ie sarlacaksan #"yle #ir ie sarl+
7ON1. 3ice defalar hrs tuza'na dtn, #)'azn kesilmeye teslim ettin+
4"v#eler ka#ul eden Allah, yine seni azad etti, t"v#eni ka#ul ederek seni neelendirdi.
? 4"v#enizi #)zar, k"tl'e #alarsanz #iz de tekrar size aza ederiz. Biz yalan ilere uy%un karlklar
ift ettikA dedi.
Bir kadnn k)casn, yahut #ir k)cann karsn al #ir yere %"trsen ei de k)a k)a mutlaka )nun yanna
%elir.
Bu yalan ileri de eserleriyle ift yarattk& #ir amelde #ulundun mu mutlaka ei de zuhur eder.
7ON*. Birisi %eli #ir karnn k)casn esir ederek %"trse kars, k)casn araya araya ka%elir.
$en de #ir kere daha #u tuza'a %eldin, #ir kere daha t"v#enin %"zne t)rak sertin+
4"v#eleri ka#ul eden, sulular yar%layan Allah, tekrar ) d'm "zd de ? >endine %el& #u tarafa yz
tutmaA dedi.
2akat tekrar unutkanlk ervanesi %eldi, cannz atee d)'ru srkledi+
Ey ervane, "yle )k unutkan )lma, "yle ek heye dme& yanan kanadna #ak #ir kere+
7OO1. Ateten kurtuldun mu #u kurtuluun kr, #ir daha tane )lan yere hi u'ramamandr.
8'rama da krettike Allah sana tuzaksz, dman k)rkusundan uzak #ir nimet ihsan etsin.
Allah-nn sizi azat etmesine karlk kretmeniz, Allah nimetini anmanz %erek.
3ice zahmetlere, nice #ellara dtn de ? 5ara##i, #eni #u tuzaktan kurtar&
$ana itaat edeyim, i#adetlerde #ulunaym, (eytan-n %"zne t)rak sereyimA dedi.
>"eklerin, her k mevsimi ? 5az %elince kn #arnmak iin kendimize
#ir ev kuralm ? diye ahdetmeleri
7OO*. > %eldi mi k"ek ezilir, #zlr. >n s)'u'u )nu erian #ir hale k)r.
? >a dayanamy)rum sa' )lursam tatan #ir ev kurmam lazm.
5az %elince diimle trna'mla al a#alayaym, kn #arnmak iin #ir ta ev kuraymA der.
2akat yaz %eli de snd m kellesi, kemi'i yerine %eldi mi, ilikleri, kemikleri kz derisi %erildi mi,
>endisini k)sk)caman %"rr de ? Hyi ama #en han%i eve s'arm ki6A der.
7OP1. Hrileir, aya'n eker& tem#el tem#el, karn t)k srt ek, kendisine %venmi #ir halde #ir %"l%eye
ekilir.
M"nl ? Bir ev kurA derse de ), ? $"yle #e yahu, #en nasl )lur da #ir eve s'arm ki6A diye ceva verir.
$en de #ir #elya, #ir musi#ete dtn m #zlrsn, hrs kemiklerin #itiir. klr, kalrsn.
? 4"v#eden #ir ev kuraym, kn ) evce'izde #arnaymA dersin.
2akat dertten kurtuldun da hrsn #yd m k"ek %i#i ev sevdas %eer %ider.
7OP*. 3imete kretmek, nimetten daha h)tur. (kreden kii, hi kretmeyi #rakr da nimet sevdasna
der mi6
(kr, nimetin candr, nimetse deriye #enzer. Gnk seni sev%iliye kadar ulatran krdr.
3imet, insana %aflet verir, krse uyandrr. Kadiahn kr tuza'yla nimet avlamaya %"r+
(kr nimeti, %"zn d)yurur, seni #ey yaar. Bu suretle de y)ksullara yzlerce nimet #a'larsn.
Allah yeme'inden ye, d)y da senden )#urluk, tamah ve una #una ihtiyacn arz etme illeti %esin.
Enkirlerin, Key%am#erleri nasihatten menetmeleri ve ,e#riler %i#i
delil %etirmeleri
7P11. /nlar dediler ki; ? A "'tler, iyi s"yly)rsunuz ama #u k"yde adam )lsa+
Allah, #izim %"nlmz kilitledi, kimse Allah-dan ileri %eemez ki.
Her eyi dz k)an Allah, #izi de #"yle dzd k)tu. >imse #u dedik)duyla kaderimizi de'itiremez.
4aa istersen tam yzyl #)yuna ll )lsana de& eskiye tam yzyl yenilen diye s"yle dur.
4)ra'a yzyl su %i#i ar duru )l desen, suya #al )l, st kesil desen ne fayda+
7P1*. M"kleri ve %"klerdeki eyleri yaratan& suyu, t)ra' ve t)raktakileri halk eden Allah,
M"'e d"nmeyi takdir etmi, )nu sf #ir hale %etirtmi& suyla t)ra'a da #ulanklk vermitir.
Mayri nasl )lur da %"kyz #ulanr, suyla #alk durulur6
Allah, hesine #ir ey takdir etmitir. Bir da', almakla saman " )lur mu hi6
,e#r=lerin Key%am#erlerin ceva#
Key%am#erler dediler ki; ? Evet& Allah, ekini kurtulmaya imkan #ulunmayan sfatlar yaratmtr.
7P01. 2akat rzi sfatlar da yaratt ki )nlar terk etmek mmkndr. herkesin nefretini kazanan kii, ) sfatlar
terk eder, huylarndan vaz%eerse herkesin sev%isini kazanr, herkes )ndan raz )lur.
4aa altn )l demek #eyhudedir ama #akra altn )l dersen yeri var. #akr ekl altn )la#ilir.
>uma t)rak )l dersen cizdir, t)rak )lamaz. 2akat t)ra'a #alk )l desen #u s"z yerindedir, t)rak,
#alk )la#ilir.
Allah, insana t)allk, yass,#urunluluk, k"rlk %i#i aresiz illetler vermitir ama,
A'z, yz arkl', yahut #a a'rs %i#i #az illetler de vermitir ki #unlara are vardr.
7P0*. Allah #u illar, insanlara iyilik vermek iin yaratt. Iertler, devalar sama de'il ya+
Hatt dertlerin )'unun devas, aresi vardr. Adamakll aradn, stne dtn m ele %eer+A
>firlerin tekrar ,e#r=ce deliller %etirmeleri
/nlarsa ? Bu, #izim derdimiz, deva ka#ul eder dert de'il.
$iz yllarca "'tler verdiniz, afsunlar )kudunuz. Bizim de her lhza derdimiz artt, #a'mz kuvvetlendi.
E'er #u hastalk, iyileecek #ir hastalk )lsayd nihayet #ir zerresi )lsun %eerdi.
7P71. Hnsan susuzluk hastal'na u'rarsa iti'i su, ci'ere %itmez& denizi ise #aka #ir yere %ider.
3ihayet el ayak ier... su imek, susuzlu'u #ir trl %eirmezA dediler.
Key%am#erlerin, tekrar )nlara ceva vermeleri
Key%am#erler dediler ki; ? !mitsizli'e dmek k"tdr. Allah-nn ihsan ve rahmetlerine s)n y)ktur.
B"yle #ir ihsan sahi#inden mit kesmek hi de yaramaz. Bu rahmete el atn, yan+
3ice iler vardr ki ilk "nce % %"rnr de s)nradan k)laylar, ) %lk %eer %ider.
7P7*. !mitsizlikten s)nra nice mitler var& karanl'n ardnda nice %neler var+
Esasen tutalm yrekleriniz ta kesildi, kula'nza, %"nlnze kilitler vuruldu.
$"zmz ka#ul edecek yahut etmeyeceksiniz& #iz #una aldr etmeyiz. Aldr etti'imiz ey Allah-ya
teslim )lmak, fermann yerine %etirmektedir.
Bize ) kullu'u ) #uyurdu& #u s"z s"ylememiz, kendili'imizden de'il ki+
,anmz, )nun emrini yerine %etirmek iin& #unun iin yay)ruz, #unun iin yaratldk. >uma t)hum ek
dese #ile #iz ekeriz.
7P<1. Key%am#erin canna Allah-dan #aka #ir d)st y)ktur. Halk, s"zn ka#ul edecekmi, reddedecekmi&
#ununla hi#ir alverii #ulunmaz ki+
Allah, emirlerini halka #ildirir, #unu iin alaca' creti de Allah verir. Biz, sev%ilinin u'runda halka irkin
%"rndk. yzmz, dman yzne #enzedi %itti+
2akat #u kadan usanmadk da, usanmayz da. 5)l uzun )ldu'undan her yerde )turu dinleniy)ruz.
$ev%iliden ayrlan, haislere den adamn %"nl s)'ur, ) eit adam usanr, #kar.
Hal#uki #izim sev%ilimiz, #izim diledi'imiz canan, #izimle #era#er& rahmetini sa durmakta. canmz da
)na kretmekte.
7P<*. Bizim %"nlmzde llelik var, %l #ahesi var. )raya s)lmann, erian )lmann y)lu y)k+
Iaima tertazeyiz, daima %enciz, ltifiz& daima %zeliz, tatlyz, daima %l durmadayz, zarifiz+..
Bizce yzylla #ir saat #irdir& uzun y)l, ksa zaman #ize %"re de'il+
/ uzunluk, ksalk cisimlere %"redir, cana nasl s'ar.
Esha# >ehif, yz d)kuz yl yattlar. 8yudular ama #u yz d)kuz yl, )nlara #ir %n %eldi, ne
%amlandlar, ne teessf ettiler.
7PC1. 8yandklar anda uyuduklar ) uzun yllar, kendilerine #ir %n %i#i %"rnd. Gnk ruhlar, y)kluktan
tekrar #edenlerine %eldi.
Bu lemde %eceyle %ndz, ayla yl #ile )lmazsa usan, ihtiyarlk, #kknlk nasl )lur.
5)kluk %listannda insan kendisinden %eer& ) lemdeki sarh)luk, Allah l9tfunun #yk kadehindendir.
/nu imeyen, tadn tatmayan #ilmez, anlamaz. Ml k)kusu, #)k #"ce'inin aklna m %elir 6
Bu zevk mevhum de'ildir. Eevhum )lsayd da mevhumlar %i#i y)k )lurdu.
7PC*. ,ehennem, nasl )lur da aklna cenneti %etirir6 Girkin d)muzda %zel yz ne %ezer6
>endin %el, akln #ana devir de #"yle #ir l)kma a'zna kadar %elmiken kendi #)'azn kendin skma a
aa'lk kii+
Biz sar y)llar vardrdk& Bize uyanlara y)lu k)laylattk.
Key%am#erlerin ? ,imana %elin ? diye ricalarna kar halkn tekrar
itiraz etmesi
$e#llar, ?$iz kendinizce y)mlu yldzlarsanz ama #ize %"re y)msuzsunuz. #izimle ztsnz, #ize aykrsnz
siz.
Hi#ir dncemiz y)kken #izi dertlere, meakkatlere saldnz.
7P*1. Biz, #ir#irimizle uzlam #ir t)luluk, sizin k"t ha#erlerinizle aramza yzlerce ayrlk dt.
Biz ekerler yiyen dudu kularydk& sizin yznzden "lm dnen #aykulara d"ndk.
3erede #ir %am masal varsa, nerede #ir k"t, #ir ka#ul edilmeyecek ses duyulursa&
Bu lemde nerede #ir k"tye y)rmak,nerede #ir k"t surete d"nmek, nerede #ir aza varsa,
Hesi sizin s"yledi'iniz s"zlerde sizin %etirdi'iniz misallerde, sizin y)rmanzda. Btn hrsnz, zevkiniz,
lemi derde drmekA dediler.
Key%am#erlerin cevalar
7P**. Key%am#erler dediler ki; ? Girkin ve k"tye y)rmak, sizin ruhunuzdan meydana %elen #ir ey. Bu
ka#ahat #iz de de'il, sizde.
Bir tehlikeli yerde uyusan, #ir eTderha da #a ucundan sana d)'ru %elmeye #alasa,
Eerhametli #irisi ? Ga#uk kalk, y)ksa eTderha yutacakA diye seni uyandrsa,
? 3eye k"tye y)ruy)rsunA der misin6 3e y)rmas, kalk da aydnlk #ir #ak, %"r+
Ben, seni k"t y)rumdan kurtary)r da devlet yurduna %"try)rum.
7PL1. Gnk ey%am#er, %izli eyi #ili seni de ) eyden a%h eden adamdr. /, cihan halknn "rmedi'i
eyleri %"rmtr.
Bir d)kt)r sana ? >)ruk yeme, san u eit k"t #ir hastalk verirA dese,
? 3eden k"tye y)ruy)rsunA der misin6 Iersen "'ty sulu tutuy)rsun demektir.
Eneccim ? Bu%n sefere kma saknA dese,
Eneccimin yz kere #ile yalann tutmu )lsan da #ir iki kere s"z d)'ru ksa yine s"zne uyarsn.
7PL*. Bizim ncum #il%imize asla yanl kmaz. B"yle )ldu'u halde nasl )luy)r da d)'rulu'una
inanmy)rsun, d)'rulu'u sence %izli, kaakl kaly)r6
/ d)kt)rla mneccim, sana verdikleri ha#eri zanla, heyle veriy)r. Hal#uki #iz aka %"ry)r,s"yly)ruz.
,ehennemin dumann, cehennemin ateini, cehennemin mnkirlere saldrd'n uzaktan %"ry)ruz.
$ense, sus yahu, #rak u s"z. k"tye y)rmak, #ize ziyan veriy)r demektesin.
Ey "'tlerin "'dn dinlemeyen, k"t y)ru, nereye varrsan var, seninledir+
7PN1. Ddeta ardndan #ir ylan %idiy)r. #irisi de damdan %"r ha#er veriy)r.
/na sus, #eni dertlendirme, #ana keder verme diy)rsun. Adamca'z, eki #enden %nah %itti diy)r.
2akat ylan seni #)ynundan s)kunca #tn neen zehir kesilir de ) adama,
? Be adam mademki i #"yleydi, neden yenini yakan yrtarak feryat etmedin6
5ahut yukardan teeme #ir ta at #ana iin ciddiyetini, iin vehametini #ildirmedin6Adersin.
7PN*. / adam da iyi ama sen, #enim s"zmden inciniy)rdun. 3e faydas var6 sana )k s"yledim ama kr
etmedi ki.
Ben sana iyilik ettim, seni #u k"t iten kurtarmak iin "'tler verdim.
>"tl'nden #u iyili'in kadrini #ilmedin& "'dm, seni #s#tn azdrd, #ana #s#tn cefa etmeye,
#eni #s#tn incitmeye #aladn der.
Aa'lk, k"t kiilerin huyu #udur. $en )na iyilik ettin mi ), sana k"tlk eder.
$a#rla nefsin #elini #k. / alaktr, k"tdr, iyilik etmeye %elmez )na+
7PO1. >erem sahi#i #irisine ihsanda #ulunursan de'er. Bire karlk sana yedi yz verir.
Bu ala'a da cefa eder, )nu kahreylersen sana ar vefalar %"sterir, kulun k"len )lur.
>firler, nimete eritiler mi cefa t)humunu ekerler de s)nra cehennemde, aman yara##i diye #a'r
dururlar.A
Allah-nn ahrette cehennemi, dnyada zindan yaratmadan maksad,
kendilerini #yk %"renlerin ister istemez Allah-ya kulluk etmeleridir
Alaklar, cefaya, derde dtler mi arnr, temizlenirler. Qefa %"rdler mi de cefakr )lurlar.
(u halde )nlarn i#adet edecekleri mescit cehennemdir, ya#anc kuun aya'n #a'layan, tuzaktr.
7PO*. :indan da hrszn, alak kiinin i#adet yeridir. /rada daima Hakk- anar durur.
Eademki insann yaratlmasnda ki maksat, Allah-ya i#adet etmesidi, u halde i#adetten #a eken, i#adete
yanamayan kiinin i#adet yeri cehennemdir.
Hnsan her ii yaa#ilir, fakat yaratlmasndaki maksat i#adettir.
? Ben, insanlar, cinleri ancak #ana i#adet etsinler diye yarattm.A Bu yeti )kusana. Dlemin yaratlmasnda
ki maksat, i#adetten #aka #ir ey de'il+
>itatan maksat, iindeki fendir ama dilersen sen )nu yastk da yaa#ilirsin ya.
7PP1. 2akat )ndan maksat yastk )lmas de'il, #il%i, irfan, irat ve faydadr.
>lc mh yaarsan zafere ma'l9#iyeti tercih ettin demektir.
Hnsandan maksat ilimdir, d)'ru y)lu #ulmaktr ama her insann #ir i#adet yeri var.
>erem sahi#ine ikramda #ulundun mu #u ikram, )na i#adet yeridir, ikrama u'radka kreder. Ala' da
aa'lattn, ala'a da k"tlk ettin mi )nu i#adete sevk edersin.
Qur alaklarn #ana ki yere #a k)ysunlar& ver kerem sahilerine ki ihsanna mazhar )lduka kretsinler+
7PP*. Hulsa Allah iki mescid yaratmtr; ,ehennem )nlarn mescidi, cennet #unlarn+
Eusa, ) i a'rs kavim, #alarn e'sin diye >uds-te alack #ir ka yatrd.
Gnk )nlar ce##ar, #a dik kiilerdi. /nlara #u kck, #u alack ka, niyaz kasdr, cehennemdir+
Allah, adiahlarn suretini Hakk-a ta#i )lmayanlar y)la %etirmek iin halk
etmitir. 3itekim Eusa aleyhisselm da >uds kalesinin duvarna dik
#al ce##arlar e'ilerek %irsinler ve %irerken secde ederek, 5ara##i
%nahlarmz al #izden, desinler diye kck, alack #ir ka yat
Hyi #ak, kendine %el+ Allah, adiahlar etten, kemikten kck #ir ka )larak halk etti ya.
Inya ehli )lanlar, )nlara secde ederler. Gnk Allah-ya secde etmenin dmandr )nlar+
<111. Inya ehline #ir fk yerce'izini mihra dzd& ) mihra#n ad da #ey, adiah+
Bu tertemiz kaya lyk de'ilsiniz ki& temiz kiiler, eker kamdr, sizse #)m#) #irer kamtan
i#aretsiniz.
/ eit k"eklere el#ette #u eit #aya'lk adamlar hrmet ederler. Byle di kiiye hrmet etmek, "yle di
adama inanmak, aslana ardr.
2are huylulara kedi #ey )lur. 2are kim )luy)r ki aslandan k)rksun6
2are huyludur, Allah k"eklerinden k)rkarlar,
<11*. 8lularn virdi, R Ra##imiz ycelerin ycedirS s"zdr. Bu atallara lyk )lan Ra# ise kendisinde Allah
kuvveti vehmeden dnya #ykleridir.
2are, nasl )lurda sava aslanlarndan k)rkar. /nlardan k)rkanlar, misk ceylnlardr ancak.
5r ey "mlek yalayc, kse yalaycnn yanna %it& )nu kendine Allah say, velinimet say+
>fi yeter artk& uzun uzadya anlatmaya %irisem #eyler, adiahlar, hem kzarlar, hem de anlattklarmn
kendilerinde )ldu'unu #ilirler anlarlar.
Hulsa ey kerem sahi#i, alak nefse iyilik etme, k"t davran da alaklarla #era#er ) da sana #)yun e'sin,
teslim )lsun.
<101. Alak nefse ihsanda #ulunursa alaklar %i#i nimeti inkr eder, az%nlar.
Hte mihnette, meakkatte #ulunanlarn kretmesi, nimet ve devlet sahilerinin az%n ve hile#az )lmalar
#u yzdendir.
Altnlarla #ezenmi kaftanlara #rnen #eyler, adiahlar az%n kiilerdir. A#aya sarnan y)ksul y)k mu&
kreden )dur ite.
Eal, mlk, devlet ve nimet sahileri hi krederler mi6 (kr mihnetten ve meakkatten #iter, %eliir.
$)finin #) s)fraya sevdalanmas
Bir s)fi #ir %n iviye aslm #ir s)fra %"rd. Qecde %eldi, d"nmeye, )ynamaya #alad, el#isesini yrty)r.
<10*. Hte azklarn az'... Hte ktlklarn, dertlerin devas diye nralar aty)rdu.
Iuman #andan k neesi, zevki arttka artt& s)filerde )na uydular, sema #aladlar.
>ih, kih %lmeye, hay huy etmeye k)yuldular& defalarca kendilerinden %ei kendilerine %eldiler.
Herzevekilin #iri, s)fiye ? Giviye asl ve iinde ekmek )lmayan #)m#) s)fra nedir ki seni #u derece zevke,
vecde %etiriy)r6A dedi.
$)fi dedi ki; ? 5r %it #e& sen mnasz #ir suretten i#aretsin& sen varlk einde k), k de'ilsin sen.
<171. A'n %das, ekmeksiz ekme'e k )lmaktr. Aknda d)'ru )lan kii. Qarl'a #a'lanmaz.
Dklarn varlkla ii y)ktur& klar, kr sermayesiz elde ederler.
>anatlar y)ktur, lemin etrafnda uarlar& elleri y)ktur, t)u meydandan kaarlar+
Ena k)kusunu duyan ) y)ksul da eli kesik )ldu'u halde zem#il "rerdi ya+
Dklar, y)klukta adr kurarlar& )nlar, y)kluk %i#i #ir renktedirler, #ir tek ruhlar vardr )nlarn+
<17*. $t emen )cuk yemekten nasl zevk ala#ilir6 Kerinin %das k)kudan i#arettir.
2akat insan )'lu erinin k)kusundan k)ku ala#ilir mi6 Huyu, )nun huyunun zdddr.
Kerinin az #ir %zel k)kudan ald' zevki, sen yz #atman %zel yemekten #ile alamazsn.
3il rma'nn suyu Esrllar-a kan kesildi'i halde Hsrail)'ullar-na sudur.
Ieniz, 2iravun-u #)'du'u halde Hsrail)'ullar-na #ir ana cadde haline %elir.
Allah kadehini 5usuf-un yznden imek, Allah k)kusunu 5usuf-un
k)kusundan duymak, 5aku# aleyhisselm-a mahsustur. 5usuf-un
kardeleri de #unlardan mahrumdur #akalar da
<1<1. 5aku#-un, 5usuf-un yznde %"rd' nur, ancak 5aku#-a mahsustu. >ardeleri #unu nereden
%"recekler6
Bu, sev%iliye )lan sevdas yznden kendini kuyulara atar. B#r kininden sev%iliye kuyu kazar+
$)fra, )nun "nnde ekmeksizdir, #)m#)tur& fakat 5aku#-un "nnde nimetlerle d)d)ludur, itahn aar.
5zn ykamayan, hurilerin yzn %"remez. Key%am#er, ? 3amaz, ancak huzur@u kalle klnrA demitir.
,anlarn %das aktr. Bundan d)lay ruhlarn %das, alktr.
<1<*. 5aku, 5usuf-a ackmt, ekmek k)kusu )na ta uzaklardan %elmekteydi.
Hal#uki 5usuf-un %"mle'ini al k)a k)a 5aku#-a %etiren ) %"mle'in k)kusunu duymad #ile+
Aradaki mesafe yzlerce fersahken 5aku#, 5aku# )ldu'undan 5usuf-un %"mle'inin k)kusunu duyuy)rdu.
3ice limler vardr ki hakik= ilimden hakiki irfandan nasileri y)ktur. Bu eit lim, ilim hafzdr, ilim sev%ilisi
de'il.
/nun s"zlerini duyan kii, alelde #ir adam )lsa #ile ) s"zleri anlar, hakikat k)rkusunu alr.
<1C1. Gnk #"yle limin eline den %"mlek, e'retidir, #ir zaman iindir& esir telllnn elindeki cariye
%i#i+
4ellln eline den cariye, mteri iindir, tellla ne fayda var6
Rzk vermek, Allah-nn iidir. Herkes Allah-nn takdirine %"re hareket eder, #aka trl hareket etmesine
imkn y)ktur.
Mzel #ir hayal, )na #a', #ahe haline %elmitir& Girkin #ir hayal, #unun y)lunu kesmitir+
Allah "yle #ir Allah-dr ki #ir hayalden, #a', #ahe dzm, #ir hayalide cehennem haline %etirmi, yan
yaklma yeri yamtr+
<1C*. Keki& ) halde )nun %l #ahelerinin y)lunu& klhanlarnn yerini kim #ile#ilir ki6
M"nl %"zcs, #u hayal, cann ne yanndan %eliy)r& frsat #ulu %"remez ki.
Bir k)layn #ulu da d)'du'u yeri, %eldi'i taraf %"rseydi k"t hayallerin y)lunu keser, %elmelerine mni
)lurdu.
5)kluk %eidine, y)klu'un %"zetleme yeri )lan )raya casus, nasl ayak ata#ilir6
>"r %i#i )nun ihsan ete'ine ya+ Kadiahm, k"rn yamas diye #una derler ite+
<1*1. /nun ete'i, emridir, fermandr. /ndan k)rkmay, )ndan ekinmeyi kendisine can ittihaz eden adam ne
iyi #ahtl #ir adamdr+
Birisi ayrlkta, imenlikte akar su kysnda& )nun yan #andaki de za iinde+
Aza eken, "#rne #akar da ? Bu zevk neden ki6A diye arr kalr& #u da meakkat ekeni %"rr de ?
Aca#a #unu kim hasetmi ki6A diye hayretlere der.
:evk iinde )lan aza ekene ? >endine %el& neden #"yle eriansn6 Bak, #urada ne %zel kaynaklar var.
3eden #"yle #enzin sararm6 Burada yzlerce deva var...
Arkada, %afil )lma, #u imenli'e %el+A der. 2akat "#r ? ,anm efendim& %elemiy)rum ki+A diye ceva
verir.
Bir #eyle namaza dkn )lan ve namazdan, Allah-ya niyaz
etmeden zevk alan k"lesi
<1**. Bir #ey, hamama %itme lzumunu duydu& seher a', k"lesine ? $un%u, uyan #an kaldr.
Hamam tasn, etamal, havluyu, kili, Altn-dan al da hamama %idelim, haydiA diye seslendi.
$un%ur, hamam tasyla iyi #ir etamal ve havlu ald. Bera#erce y)la dtler.
5)lda #ir mescit vard. Ezanda )kunmaktayd. $un%ur ezan sesini duydu.
3amaza ek dknd. Iedi ki; ? Ey kuluna iltifatlarda, ihsanlarda #ulunan #eyim,
<1L1. $en u dkkanda #irazck )tur da #en namaz klvereyim.A
Bey, dkknda )turdu. Hmamla cemaat namaz kl camiden ktlar.
$un%ur kuluk a'na kadar ierde kald. Bey, #ir mddet #ekledi.
? $un%ur, neye dar kmy)rsun6A diye seslendi. $un%ur, ierden ? Efendim, k)yuvermiy)rlar.
Birazck daha sa#ret, imdi %eliy)rum. Beni #eklemekte )ldu'unu #iliy)rum, unutmadmA dedi.
<1L*. Bey, tam yedi kere seslendi, #ekledi, #ekledi, seslendi. 3ihayet $un%ur-un #u cilvesinden usand, ciz
kald, sa#r tkendi.
$un%ur, #eyin her sesleniinde ? Efendim, dar kaca'm ama daha k)yuvermiy)rlarA diy)rdu.
Bey ? 5ahu, mescitte kimse kalmad k)yvermeyen kim, seni )rada kim tutuy)r6A diye #a'rd.
$un%ur dedi ki; ? $eni dardan ieriye s)kmayan y)k mu6 Hte #eni de ierden darya karmayan ).
$ana ieri %irmeye izin vermeyen, #enim de dar kmama mni )lmakta.
<1N1. $enin #u tarafa adm atmana msaade etmeyen #enim de darya adm atmama mni )luy)r+A
Balklar karaya karmayan deniz, karadakileri de denize s)kmamakta.
Bal'n asl sudan, "#r hayvanlarn asl t)raktan.
Bu ite hile ve dzene #avurmann, ted#irlere %irimenin faydas y)k ki+
>ilit ek kuvvetli, acda Allah. 4eslimiyete yaa %"r, rza %"ster+
<1N*. 4ed#irini unuttun mu irinden ) taze #aht #ulur, devlete eriirsin.
>endini unuttun mu seni anarlar& kul )ldun mu azat ederler+
? Hatt izistey- eserrsl ? hkmnce Key%am#erlerin, mnkirler,
s"zlerimizi ka#ul etmiy)rlar diye mitsizli'e, yese dmeleri
Key%am#erler #ile, ? (una #una nasihat edi duruy)ruz.
3iceye #ir s)'uk demiri d"v duracak, niceye #ir kafese fleyi yataca'z6A diye hatrlarndan %eirdiler.
Halkn yat' iler, Allah-nn kaza ve kaderiyledir. Iiin keskinli'i, midenin hararet ve kuvvetinden ileri
%elir.
<1O1. 3efs@i >l, insann cz-i nefsine tesir etti de )lacaklar )ldu. Balk #atan k)kar, kuyruktan de'il+
Bunu #"yle #il,#il ama ee'ini de yine )k %i#i sre dur. Gnk Allah, ? Emirlerimi te#li' etA diye
emretmitir. emrinden dar kmaya imkan y)k.
R Bir frka cennetliktir, #ir frka cehennemlikS. Bu iki frkann han%isindensin, #ilemezsin ki. 3e )ldu'unu
%"rnceye kadar al, a#ala+
Memiye ykn ykledin mi Allah-ya dayanman %erek.
5)lda %ark m )lacaksn, kurtulu sa'lkla, selmetle %idece'in yere mi varacaksn6 Bu ikisinden han%isi
#ana %elecek, #ilemezsin ki,
<1O*. E'er ne )laca'm, #ana ne %elecek6 Bunu #ilmedike %emiye #inmem.
Bu seferden kurtulacak mym, y)ksa y)lda #)'ulacak mym6 3e )laca'm #ildir #ana.
Ben, #akalar %i#i kuru #ir mide kal heyle y)la dmem dersen,
Hi#ir ticarette #ulunamazsn. Gnk #u ikisi de %ay#dadr , srdr.
Kul ie %i#i ruhu incecik )lan, cz-i #ir eyden krlveren k)rkak tacir, ticaretinden ne fayda %"rr, ne ziyan
eder.
<1P1. Hatt fayda "yle dursun ziyan eder, mahrum kalr, h)r )lur. >imde yan varsa nuru ) #ulur.
Gnk #tn iler, ihtimalle yalr. $en de din iini stn ve "n landa tut da kurtul.
Bu kay mitten #aka #ir eyle amaya izin y)k& Allah, d)'rusunu daha iyi #ilir.
Eukallidin iman k)rku ve mittir
Galanlarn #)yunlar i' %i#i incelse de yine insan her sanata sevk eden mittir, ihtimaldir.
$a#ahleyin dkknna %iden rzk elde etmek midiyle k)ar %ider.
<1P*. Rzk midi )lmasa nasl )lur da %idersin6 Eahrumiyet k)rkusu )lursa nasl )lur da kuvvet #ulursun6
Belki ezelde sana #ir rzk verilmemitir. Bu ezeli mahrumiyet k)rkusu, nasl )luy)r da yiyece'ini, iece'ini
elde etmek iin al a#alamanda, aray taramanda seni ciz, kuvvetsiz #ir hale s)kmuy)r6
Ieseler, dersin ki; ? Galt'm halde #ir ey elde edememek k)rkusu da var. Qar ama #u k)rku tem#ellikte
daha fazla.
Galrsam #elki kazanrm. #unda midim daha )k& 4em#ellikte daha fazla zarar var.
Keki a k"t zanna den, ya neden din iinde #u ziyan k)rkusu ete'ini tutuy)r "yleyse6
<011. 5)ksa #u #izim azarmzn tacirleri )lan ey%am#erlerle vel=lerin ne krlar elde ettiklerini %"rmedin mi
ki6
/nlara #u dkkn terk etmekle neler yz %"sterdi& #u azarda nasl krlar ettiler& ha#erin y)k mu ki6
Ate )nlara halhal %i#i rm )ldu, deniz, )nlarn emrine uydu, )nlar #a stne tad.
Iemir, )nlara rm )ldu, mum kesildi& rz%r, )nlara kul )ldu, hkmlerine %irdi+
Resulullh sallallhu aleyhi ve selem, ? (he y)k ki Allah-nn %izli
vel=leri var ? #uyurdu
RKey%am#erlerden #akaS #ir taife daha vardr ki #unlar ek %izlidirler. Bu zhir halkna nereden mehur
)lacaklar6
<01*. Bunca kerametleri vardr da yine ululuklarn hi kimsenin %"z %"rmez+
Hem uludurlar, kerametleri vardr& hem Allah hareminde %izlenmilerdir. /nlarn adlarn A#dl #ile
iitmemitir.
$en y)ksa Allah-nn keremlerini #ilmiy)r musun ki& seni ? MelA diye )nlarn #ulundu'u tarafa a'r
duruy)r.
Dlemin alt ciheti de )nun keremleriyle d)lu& nereye #aksan )nun #ayraklar )rada dikildi+
Bir kerem sahi#i, sana %el, atee %ir dese hemencecik atl atee& #eni yakar m deme #ile+
Allah raz )lsun, Enes-in ekirini atee atmas ve ekirin yanmamas
<001. Ealik )'lu Enes-ten rivayet edilmitir. Birisi )na k)nuk )lmutu.
/ hikye eder; 5emekten s)nra, ekirini sararm,
>irlenmi, yeme'e #ulam %"ren Enes, hizmeti kadna; ? Bunu al da tandra at, #ir mddet kalsnA dedi.
Enes-in srlarna vkf )lan ) hizmeti de ekiri atele d)d)lu )lan tandra atverdi.
Btn k)nuklar, ar kaldlar, ekirden duman kaca'n kavrulu yanaca'n umuy)rlard.
<00*. Ierken #ir mddet s)nra hizmeti, ekiri arnm temizlenmi, tertemiz )larak %etirdi.
/radakiler, ? Ey Key%am#er-le %"r k)numu )lan aziz zat, ekir nasl )ldu da hem yanmad, hem de
temizlendi6A dediler.
Enes dedi ki. ? Eustafa, #u ekire elini, a'zn silmiti. )nun iin+A
Ey ateten, azatan k)rkan %"nl, #"yle #ir ele, #"yle #ir a'za yakla+
Bu el, #u a'z, cansz #ir eye #"yle #ir ycelik verirse 'n ruhuna neler amaz, neler yamaz6
<071. >#e-nin tan kericini "t, >#e R uthaneykenS k#le )ldu. Ey can, sen de al, a#ala da erlere
kar t)rak )l R erler seni de utlardan artsnlar+S
$)nra ) hizmeti kadna dediler ki; ? Keki #iz #u ahvali %"rdk, sen de #ize halini s"ylemez misin6
/ s"yler s"ylemez nasl )ldu da hemencecik ekiri tandra attn6 4utalm ) srlara erimi&
5a sen, #u derecede de'erli #ir ekiri nasl atee frlat attn a hanm6A
Hizmeti, ? Ben kerem sahilerine itimat ederim. /nlarn keremlerinden mitsiz de'ilim ki.
<07*. Kekir de ne )luy)r6 Bana #ile dnmeden hemen atee atl dese,
/na )lan itimadmn #tnl'nden derhal atee atlrm. Benim, Allah kullarndan midim )ktur.
Her kerem sahi#i, her sr #ilir ere itimadm var. Bu yzden de'il ekiri, #am #ile atarmA dedi.
>arde sen de kendini #u iksire vur, erke'in himmeti, erke'in sadakati, kadndan aa' de'il ya+
Bir erke'in %"nl, kadnn %"nlnden aa'ysa ) %"nl, ikem#eden de #aya'dr %ayr.
Ras9l aleyhisselm-n susuzluktan #unalm, su #ulamadklarndan ciz
#ir hale dm, adamlarn da, develerin de dilleri, a'zlarndan km
)lan #ir Ara kervannn imdadna erimeleri
<0<1. G"lde #ir Ara kervan susuz kalm, ya'mursuzluktan kr#alarnda #ir damlack )lsun su kalmamt.
Btn kervan, ) "l )rtasnda #unalm, "lm haline %elmiti.
Anszn ) iki dnyann imdadna yetien Eustafa, )nlarn imdadna erimek zere y)ldan ka%eldi.
G"lde, ) sar ve s)nsuz y)lda, ) kz%n kumlarn stnde #unal kalm )lan ) kala#alk kervan %"rd.
Ievelerinin dilleri, a'zlarndan km. adamlar, taraf taraf kumlara serilmi kalmt+
<0<*. Bu hali %"rnce acd, ? >alkn, #ir kanz derhal ) kum y'nna d)'ru k)un+
/rada zenci #ir k"le kr#ayla #eyine su %"try)r.
/ zenci deveciyi devesiyle #era#er ister istemez tutu #ana %etirin ? dedi.
Birka kii, kalk kum teesine d)'ru k)tular. Bir mddet s)nra hakikaten dedi'i %i#i,
:enci #ir kul %"rdler, kr#asn d)ldurmu, devesine #inmi, #eyine su %"try)rdu.
<0C1. :enciye ? (u tarafta insanlarn iftihar edecekleri zat, >inatn hayrls )lan Key%am#er seni a'ry)r ?
dediler.
Adam, ? Ben )nu tanmy)rum, ) da kim6A dedi. ? Ay yzl, eker huylu Euhammed ? dediler,
3aslsa "ylece anlattlar, "ylece "vdler. :enci, ? / %ali#a #ir air )lacak.
Bir ksm halk sihirle ze#un etmi& )na yarm arn #ile yaklamam #en ? dedi.
3ihayet herifi yakalay z)rla, eke eke ) tarafa srklemeye #aladlar. :enci, #a'r a'ry)r, s"v
sayy)rdu +
<0C*. :enciyi Azizin yanna %etirdikleri zaman Key%am#er, ? $u iin, mataralarnz, kr#alarnz da d)ldurun ?
dedi.
Hesini ) #ir tek kr#adan kandra kandra suvard. Hem adamlar, hem develer ) kr#adan kana kana su
itiler,
>"lenin kr#asndan herkes kr#asn, matarasn d)ldurur. M"kyzndeki #ulut #ile hasedinden ar
kald +
Bunu kim %"rmtr6 Bir tek kr#adan #unca cehennemin harareti s"nsn6
>im %"rmtr #unu 6 $u d)lu #ir tek kr#adan #unca kr#a a'zna kadar d)lsun+
<0*1. >"lenin kr#as zaten vesileden, hakikat "rten #ir se#eten i#aretti. Key%am#erin emriyle ihsan
dal%alar, asl= denizden c)u k"rmekte, k)u %elmekteydi+..
$u kaynaynca #uhar haline %elir, havaya kar&havadaki #uhar da s)'uyunca su )lur, "yle mi 6
I)'rusu u; yaradl #u hkmlerden hari )larak se#esiz, illetsiz y)kluktan sular c)turmada.
$en )cuklu'undan se#eleri %"ry)r, #il%isizli'inden se#elere yay)rsun.
$e#eleri %"ry)r da mse##iten %aflet ediy)rsun. Bu hakikati "rten, mse##i#in yzn %izleyen
se#elere )ndan meyletmektesin sen.
<0**. $e#eler %itti mi #ana vurma'a #alar, aman 5ara##i demeye k)yulursun.
4anra da sana ? Hadi, yr, se#ee %it& ne acayi ey, sen, #eni, yaratt'm se#eler iin andn ha +A der.
/ vakit kul ? Bundan #"yle he seni %"rece'im, se#e#e, ) lftan i#aret sama eye #akmayaca'm artk ?
der ama,
Allah ? $eni tekrar se#e lemine %"ndersem yine se#e#e yarsn. $enin iin #u, a t"v#esinden
durmayan ahdi rk adam+
2akat #en #u ie #akmam, rahmetim #)ldur. Rahmer etrafnda d"n d)larm, herkese rahmet ederim
#en+
<0L1. $enin k"t ahdine #akmam, madem ki imdi #ana niyaz ediy)rsun, keremimden sana ihsan eder,
muradn veririm ? der.
Evet&kafile halk Key%am#eri-in mucizesine hayran )ldu& ? 5a Euhammed, ey deniz huylu Key%am#er, #u
ne6
>ck #ir kr#ay se#e ittihaz ettin, Ara#-da suya %ark ettin. >rd de+
/ k"lenin kr#asnn %ay#dan suyla d)lmas ve kara yznn ulu
Allah-nn izniyle a'armas
Ey k"le, imdi kr#ann d)lu )ldu'unu da %"r de ikyet edi iyi, k"t s"ylenme ? dediler.
/ zenci k"le, Key%am#er-in, #u mucizesine hayran )ldu, iman Jmekn leminden d)'maktayd.
<0L*. M"kten akan #ir eme %"rd )& kr#as )nun c)kunlu'una #ir vesile, )nun hakikatine #ir "rtyd+
M"znden #tn "rtler, #tn se#e#ler yrtl syrld. B"ylece %ay# emesini %"rme'e #alad.
M"z narlar d)ldu, efendini de unuttu, dura'n da+
Elsiz, ayaksz kald, y)la %itmeye ne eli vard artk, ne aya'& Allah, ruhuna #ir titremedir sald+
Eustafa, i %"rmesi iin tekrar )nu ) lemden ekti de dedi ki; ? >endine %el& ey faydalanmak isteyen,
yr&
<0N1. (ar kalacak zaman de'il. Asl alacak ey daha ileride.
(imdi "yle durma. davranver #akalm, evik #ir halde y)la d+ ?
E#arek eliyle k"lenin yzn svazlad, )nu kutlu #ir hale %etirdi.
/ k"lenin, ) Ha#e )'lunun yz #em#eyaz )ldu. %ecesi, ayn )n d"rd %i#i aydnland, %ndz %i#i
nurland+
Mzellikte, ivede #ir 5usuf kesildi. Key%am#er )na ? Hadi imdi %it de hali anlat ? dedi.
<0N*. >"le elsiz, ayaksz sarh) #ir halde %eldi, elden kt, aya'n tanmaz )ldu+
>ervan halkndan ayrld, suyla d)lu iki kr#asn ald, y)la dt.
Efendinin, k"lesini #em#eyaz %"r tanmamas, ? Benim k"lemi
"ldrdn, seni kan tuttu, Allah seni #enim elime drd ? demesi
Efendi, k"leyi uzaktan %"r ard. (aknlkla ) k"y halkn a'rd.
? Bu kr#a #izim kr#amz, deve de #izim devemiz. 2akat :enci k"le ne )ldu ki6
Bu uzaktan %elen, ay-n )n d"rd %i#i #ir delikanl& 5znn nuru, #alky durmakta& %ndz #ile
nursuz #rakmakta.
<0O1. >"lemiz nerede6 Aca#a #irisi mi "ldrd, y)ksa kurt mu aralad da "ld6A dmeye #alad.
>"le yanna %elince ? $en kimsin6A 5emenli misin, 4rk msn6
$"yle, d)'ru s"yle&k"lemi ne yatn6 Bldrdysen %izleme, hileye sama+A dedi.
>"le dedi ki; ? Bldrm )lsam yanna nasl %elirim,
>endi aya'mla kanm d"ktrmeye %elir miyim hi6
<0O*. Bey, ? Hey ne s"yly)rsun, k"lem nerede #enim6 I)'ruyu s"ylemekten #aka are y)k, kurtulamazsn
elimden ? dedi.
>"le dedi ki; ? >"leyle arandaki srlar #irer #irer tamamyla s"yleyeyim&
Beni satn ald'n zamandan imdiye kadar ne %elmi %emise anlataym da,
>akara vcudumdan #ir sa#ah alm )lmakla #era#er senin k"len )ldu'umu anla+A
>"lenin ren%i de'iti ama tertemiz ruhun ren%i y)ktur ki& ruhun ne ren%i vardr, ne unsurlara #a'ldr, ne
t)ra'a mensutur+
<0P1. 5alnz teni tanyanlar, #izi a#ucak kay#ederler& su ienler, tulumu da #rakrlar, k de+
2akat can tanyanlarn saylarla ileri y)ktur. /nlar, keyfiyetsiz ve kemiyetsiz )lan denize %ark )lmulardr+
,an )l da can y)luyla can tan+ M"r d)stu )l, kyas )'lan de'il+
Eelekle akl, ayn yaradltadr hikmeti var da iki suret )ldu.
Eelek, ku %i#i kanatl )lmu. akl, kanad #rakm, nura #rnmtr.
<0P*. Hulsa ikisinide mnas ayn )ldu'undan, ikisinin de hakikati #ir )ldu'undan ) iki %zel, #ir#irlerine
arka )lmular, #ir#irlerine yardmc kesilmilerdir.
Eelek de Hakk- #ulmutur, akl da. Her ikisi de Ddem- yardmda #ulunmu, her ikisi de Ddem-e secde
etmitir.
3efisle (eytan-sa ezelden #ir )ldu'undan Ddem-e dmandr, )na hased edi durur.
Ddem-i #edenden i#aret %"ren )ndan kam )na secde etmemitir. 2akat )nu emniyete mahzar )lmu #ir
nur )larak %"ren, karsnda e'ildi, secde etti.
Eelekle akln& ) ikisinin %"zleri Ddem-i %"r nurland. (eytan-la nefsin& #u ikisinin %"zleri, Ddem-i ancak
t)rak )larak %"rd.
<711. Bu anlatm da ite kara salanm eek %i#i kalakald. 5ahudiye-ye Hncil )kunamaz ki+
(ia-ya Bmer-den #ahsedile#ilir mi6 $a'rn yannda k)uz alna#ilir mi6
2akat k"yn #ir #uca'nda tek #ir adam #ile varsa #u hayhuyum kfidir, ) anlatmtr ya, yeter+
Anlatlmas ica#eden eyi talar, keriler #ile dile %elir de anlayana adamakll anlatr+
Allah, %"klerden, yerlerden, razdan, yandan ne verdi ve ne
yarattysa hesini de ihtiyaca karlk )larak vermi, yaratmtr. Bir
eye muhta )lmal, ) ihtiyac elde etmeli ki Allah ihsan etsin. ? Allah,
#unalan kiinin duasn ka#ul eder. ? Bunalma, #ir eye hak kazanm
)lmaya ahittir.
>ck #ir )cuk )lan Hsa-y dile %etiri k)nuturan, Eeryem-in derde d niyaz etmesidir.
<71*. Eeryem-in cz- )lan Hsa, Eeryem-in diliyle de'il, kendi diliyle )nun yerine s"z s"yledi. $enin cz-nn
cz- de %izlice s"z s"yler durur.
A kii, elin, aya'n sana ahit )lur. 3iceye #ir mnkirli'e el sunacak, ayak atacaksn6
Anlatlan anlamaya, s"yleneni dinlemeye liyakatin y)ksa s"z s"yleyenin s"yleme ka#iliyeti seni %"rr
anlar& yatar, uyur+
Arayan, arad'n #ulsun diye yerden ne #iterse ihtiya sahi#i iin #iter
Allah, %"kleri yarattysa ihtiyalar %idersin diye yaratt.
<701. 3erede dert varsa deva )raya %ider, nerde y)ksulluk varsa nimet )raya varr.
Ekl neredeyse ceva )radadr, %emi neredeyse su )rada+
$uyu az ara, susuzlu'u elde et de sular yukardan da c)sun, aa'dan da fkrsn+
B)'azca'z nazik yavrucak d)'masayd )nu #esleyecek st nasl )lur da memeden akard6
5r, #u inilerde, #u y)kularda k) da susa hararetlen+
<70*. Ey ulu er, )ndan s)nra havadaki arR%i#iS #ulutlardaki rmaklarn sesini i+
Hhtiyacn, )tlardan, se#zelerden az m ki suyun "nn keser, se#zelere aktrsn&
$uyun kula'n eker, kurumu ne#atlar yeersin, %elisin diye ) tarafa yrtrsn.
,evherleri %izli )lan can ekinleri iin de >evser suyuyla d)lu rahmet #ulutlar var. $usuz kal, susa da sana ?
/nlar Ra#leri sular ? hita# %elsin&
Allah, d)'rusunu daha iyi #ilir+
>fir karsnn, st emer ucu'uyla Eustafa aleyhisselm-n yanna
%elmesi ve )cu'un, Ras9l sallallhu aleyhi vesellem-in mucizesiyle
Hsa %i#i dile %eli k)numas
<771. 5ine ) k"yden #ir kfir kars Key%am#er-i snamak iin k)a k)a,
Ee'iyle #era#er yanna %eldi, kuca'nda da iki aylk #ir )cuk vard.
G)cuk, Key%am#er-ee ? Allah, sana selm s"yledi 5a Ras9llllah, sana %eldik ite ? dedi.
Anas kz%nlkla ? $us #e, #u ahadeti kula'na kim frd6
A yumurcak, #unu sana kim s"yledi de #"yle dilin ald, s"yleyi duruy)rsun6 ? dedi.
<77*. G)cuk dedi ki; ? Evvel Allah, s)nra da ,e#rail+ Ben, #u s"zde ,e#rail-e ahenk uyduruy)rum. ?
>adn ? 3erede ,e#rail6 ? deyince )cuk dedi ki; ? 3ah. #ann stnde. M"rmy)r musun6 >afan kaldr
da #ir yukarya #ak+
,e#rail, #ann stnde duruy)r. #ana yz eit delil )lmakta+ ?
>adn, ? $ahi %"ry)r musun 6 ? dedi. G)cuk dedi ki; ? Evet, #ann stnde ayn )n d"rd %i#i durmakta.
Bana Key%am#er-i vasfediy)r. Beni, #u suretle #u aa'lklardan yceltmede+
<7<1. $)nra Key%am#er, ? Ey st emer yavru, adn ne6 Hadi #unu da s"yle de s)nra anann iste'ine uy, sus ?
dedi.
G)cuk, ? Adm, Allah yannda A#dlziz, fakat #u #ir avu edesize %"re A#dl 8zz+
Hal#uki #en sana #u ey%am#erli'i veren Allah hakk iin 8zz-dan usanmm, #er=yim+ ? dedi.
Hki aylk, )cuk, ayn )n d"rd %i#i arlam, #a k"eye %een #il%i sahileri %i#i yetimi kiilere ders
veriy)rdu.
Bu srada )cu'un #urnuna da, anasnn #urnuna da cennetten kfuru k)kusu %eldi.
<7<*. Her ikisi de yaarsak yine #u merte#eden der, kfir )luruz k)rkusuyla #unu s"ylediler ve #u k)kuyu
duya duya can verdiler.
Birisini, Allah "verse )na canszlar da yzlerce kere d)'rudur, haktr der, canllar da+
Birisini k)ruyan Allah )lursa )na ku da %"zc, #eki kesilir, #alk da+
4avancl kuunun Eustafa Aleyhisselm-n a#ucunu ka
havalanmas ve havada a#ucu ters evirmesi, iindeki kara ylann
dmesi
4am #u srada Eustafa, ycelerden ezan sesini duydu.
A#dest tazelemek zere su istedi. / s)'uk suyla elini, yzn ykad.
<7C1. Ayaklarn da ykay a#ularn %iymek zereyken #ir ku %eli a#ucunun #ir tekini kaverdi.
/ %zel s"zl Key%am#er, tam a#ucu eline almken tavancl a#ucunu elinden kavermiti.
>u, yel %i#i havaland, a#ucu, tersine evirdi, iinden #ir ylan dt.
>akara #ir yland )& tavancl, #u hareketiyle Key%am#er-e iyilik etmek istemi, Allah inayetine se#e
)lmutu.
>u, s)nra a#ucu %etiri ? Buyur, namaza %it ? diye Key%am#er-in "nne k)ydu.
<7C*. Ddeta ? Bu kstahl' z)raki yatm, y)ksa #enim de ede a'acndan #ir dalca'zm var, #en de
haddimce ede erkn nedir, #ilirim ? diy)rdu.
Qay ) kiiye ki kstaha adm atar, nefsine uyar da lzumsuz fetvalar verir+
Key%am#er, kretti de dedi ki; ? Biz, #unu cefa sany)rduk, hal#uki vefann ta kendisiymi+ ?
Ka#ucumu katn, aklm kart, canm skld, sen #eni %amdan kurtary)rmusun, #ense %ama dmtm+
Allah, #ize #tn %aylar %"sterdi ama ) srada %"nlm, kendimle me%uld+ ?
<7*1. 4avancl, ? $en, %afil )lmazsn, #u, senden uzak. Ey Eustafa, #enim %ay# %"rmem de sendeki #il%inin
aksinden +
Havadayken a#ucun iindeki ylan %"rmem, kendimden de'il, senden aksetti #u #ana ? dedi.
3urlu kiinin aksi de aydndr. :ulmette kalann aksiyse #atan#aa klhan kesilir.
Allah kulunun aksi tamamyla nurdur, ya#ancnn aksiyse tamamyla k"rlk+
Ey can, herkesin aksi nedir, #unu #il& diledi'in kiinin yannda )tur+..
Bu hikyeden i#ret al hesiz )larak her %l'n #ir k)layl'
)ldu'unu #ili
<7**. Ey can ) hikye, Allah hkmne raz )lasn diye sana i#rettir.
H#ret al da k"t #ir ie dnce akln #ana devir, ye-se dme, hsn zanda #ulun+
Bakalar, ) hdiseden k)rku sasar kesilse #ile sen aldr etme. 2ayda, zamannda da, ziyan zamannda
da %l %i#i %lmeye #ak+
Mln yaraklarn #irer #irer k)arsan da yine %lmeyi #rakmaz, yine s)lu %amlanmaz.
Bir dikenden niin %ama deyim6 :aten #u %lmeyi diken yznden #uldum der.
<7L1. 4akdir yznden kay#etti'in eyler, muhakkak senden #ely %iderir& #unu #"yle #il+
4asavvuf nedir diye #ir uluya s)rdular da dedi ki; $knt zaman, %"nlde nee, ferah #ulmak+
Allah-nn verdi'i mihnet ve cefay da Key%am#er-in a#ucunu kaan tavancl say.
4avancl, Key%am#er-in aya'n ylan s)kmasn diye a#ucu kat, t)za, t)ra'a #ulanmam akla ne
mutlu+
Allah, ? >ay#etti'iniz eylere eseflenmeyin, hatt kurt %else de keinizi yese #ile ? #uyurdu.
<7L*. / #el, daha #yk #ellar defetmek, ) ziyan daha dehetli ziyanlar menetmek iindir.
Bir adamn, Eusa-dan hayvanlarn, kularn dillerini "'renmeyi istemesi
Eusa-ya #ir delikanl dedi ki; ? Hayvanlarn dillerini "'renmek istiy)rum.
Bu suretle kurdun, kuun s"zlerini duyaym da dinime ait ilerde i#ret sahi#i )laym.
Gnk Ddem)'ullar-nn #tn s"zleri, suya, ekme'e, ana, erefe ait.
Belki hayvanlarn #u dnyadan %"me zamanndaki ted#irleri, #u ted#irler yznden #aka #ir dertleri var+
?
<7N1. Eusa, ? Hadi efendim, hadi& vaz%e #u hevesten& #unun "nnde, s)nunda ek )k tehlikesi var.
H#ret almay, uyanmay Allah-dan dile& kitatan, s"zden, harften, duraktan de'il+ ? dedi.
Adam, Eusa menettike kzt, stne dt. :aten insan, #ir ey menedildi mi, ) eye haris )lur,
#s#tn stne der+
dedi ki; ? 5a Eusa, nurun arlaynca her ey, kadrini, kymetini, senin sayende #uldu.
Beni #u muradmdan mahrum etmek l9tfuna dmez ey c"mert er+
<7N*. Bu zamanda Allah-nn vekili sensin. Euradm vermezsen #eni meyus edersin. ?
Eusa, ? 5ara##i, talanm (eytan, #u sf adamla alay m ediy)r6
B'retsem ziyankrlardan )lacak, "'retmesem %"nlme #ir k"tlk %elecek ? dedi.
Allah dedi ki; ? 5a Eusa, "'ret& nk #iz, keremimizden hi#ir duay asla redetmeyiz.
Eusa dedi ki; ? 5ara##i, s)nra iman )lacak, elini dileyecek, el#iselerini yrtacak.
<7O1. >udret, herkesin harc de'il& aciz, Allah-dan ekinen kiiye sermayedir.
Eli #ir eye erimeyen, Allah-dan k)rktu, ekindi, kendisini i#adete verdi& y)ksulluk, ite yzden daima
"vnlecek #ir eydir+
:en%in zen%inli'i yznden Allah tasndan rededildi. Gnk kudreti var. sa#r terk etti, diledi'ini
yaverdi+..
Dcizlik, y)ksulluk, insana hrslarla, %amlarla d)lu )lan nefis #elsndan aman verir.
Mam, )lmayacak dileklerden meydana %elir. Gnk %ulya#anilere avlanm )lan insan, ) )lmayacak
dileklere alm, )nlarla huylanmtr.
<7O*. 4)rak yiyen, t)rak ister. ) #iare %l#eekerden h)lanmaz, %l#eekeri hazmedemez+ A
8lu Allah-dan, Eusa-ya dile'inden #ir ksmn )lsun "'ret& diye
vahiy %elmesi
Allah, Eusa-ya ? 5a Eusa, sen )nun dile'ini verde elini a, diledi'ini yasn+ ? dedi.
Iile'ini yamak kudreti, i#adetin tuzudur, lezzetidir. 5)ksa #u %"kyz de ihtiyarsz d"n durmada.
2akat dnnden d)lay ne #ir seva#a %irer, ne #ir %naha. Gnk hesa vakti seva ta ihtiyar= )larak
yalan ie verilir, aza da+
:aten #tn lem Allah-y tes#ik eder& fakat #u z)raki tes#ihten, #ir seva elde edilemez.
<7P1. Erin eline klc ver, )nu cizlikten kurtar, )nu kudret sahi#i ya da ya %azi )lsun, ya y)l kesici ekya+
Ddem, ? >eremn ? srrna, diledi'ini yaa#ilme kudretiyle eriti& insanlarn yars #al ars )ldu, yars ylan+
Eminler, #al ars %i#i #al madeni )ldular& kfirler, ylan %i#i zehir madeni+
Gnk mmin, seilmi, hell )tlar yer, tkr' #ile #al ars %i#i hayat verir+
>fire %elince, irin er#eti ier, %dasndan da zehir meydana %elir+
<7P*. Allah ilhamna erenler, hayatn ta kendisi kesilirler, hava ve hevesle sslenenler ise "lm zehiri+
Hyilik edenler, ihtiyarlaryla iyilik ederler, uyank hareketleriyle kendilerini k)rurlar da ) yzden "vlrler,
takdir edilirler. ,ihandaki #u medihler, #u takdirler, he ihtiyar yznden meydana %elir.
>lhaniler, zindanda )lduka Allah-dan ekinirler, zhit )lurlar, Allah-y anarlar+
2akar kudret %itti mi amel kesada u'rar& kendine %el de ecel, sermayeyi elden almasn+
>endine %el& kudretin, kr elde etmek iin #ir sermayedir. >udret zamann karma, kymetini #il+
<<11. Hnsan, ? >erremna ? kr atna #inmi, ihtiyar diz%inini de akl eline vermitir.
Eusa, tekrar )na efkatle "'t vererek ? Hste'in seni mahcu eder, yzzn sarartr.
Mel, #u sevdadan vaz%e. Allah-dan k)rk. (eytan, seni aldatm, ) sana ders vermi+ ? dedi.
Adam-n, yalnz kmes hayvanlaryla k"e'in dillerini anlamaya raz
)lmas, Eusa aleyhiselm-n da )nun #u muradn yerine %etirmesi
Adam, ? Bari hi )lmazsa ka di#inde yat duran, ev #ekili'i eden k"ekle kmes hayvanlarnn dillerini
"'ret.A dedi.
Eusa dedi ki; ? Hadi, eki& #u ikisinin dillerini anlayacaksn, yr %it+ ?
<<1*. Adam , sa#ah a', #akalm sahiden dillerini "'rendim mi, anlayacak mym ki6 Iiye kann ei'inde
#eklemekteydi.
Hizmeti kadn s)fra "rts silkerken #ir l)kmack #ayat ekmek dt.
Ekmek arasn h)r)z, hemencicik kaverdi. >"ek dedi ki; $en, #ize zulmettin.
Bu'day tanesi de yiye#ilirsin. Hal#uki #en yiyemem ki& yerimde, yurdumda #undan cizim #en.
$en #u'day da yiye#ilirsin, ara da, dar, msr %i#i #aka eyler de& Hal#uki #en #unlar yiyemem.
<<01. B"yle )ldu'u halde #izim ksmetimiz )lan u #ir arack ekme'i #ile kay)rsun+
H)r)zun k"e'e ceva#
Bu s"z duyan h)r)z, ? Eerak etme, Allah sana #una karlk #aka eyler verir.
Bu ev sahi#inin at sakatlanacak, yarn sa#ah, adamakll d)yacaksn, kederlenme.
Atn "lm, k"eklere #ir #ayram )lacak& al a#almadan #ir hayli rzk d"kl kalacak ? dedi.
Adam, #u s"z duyunca derhal at satt. H)r)zun dedi'i kmad, k"e'e kar mahcu vaziyette kald.
<<0*. Ertesi %n yine h)r)z, ekme'i kanca k"ek a'zn at, dedi ki;
? A dzen#az h)r)z& #u yalan niceye #ir6 3iceye #ir #u zulmkrlk, #u yalanclk, #u kara yreklilik6
Hani at sakatlanack dediydin, nerde6 $en, dzenci k"rn #irisin, s"znde hi#ir d)'ru y)k+A
Her eyden ha#eri )lan h)r)z, k"e'e ? At sakatland, sakatland ama #aka yerde.
Atn sat ziyandan kurtuldu. 8'rayaca' ziyan, #akalarna ykletti.
<<71. 2akat yarn katr sakatlanacak, ) nimet, ancak k"eklere nasi )lacakA dedi
/ haris adam, hemencecik katr da satt, dertten de kurtuldu, ziyandan da.
!nc %n k"ek, h)r)za dedi ki; ? Ey #eyli'i davulla dm#elekle iln edilen yalanclar #eyi, hani, nerede
vaadin6A
H)r)z, ? Acele katr da satt. 2akat yarn k"lesi "lecek.
Blnce de akra#as, y)ksullara k"eklere ekmekler da'tacaklarA dedi.
<<7*. Adam, #unu duyunca k"leyi de sat ziyandan kurtuldu, yz arlad, neelendi.
(krler etmekte, lemde ziyandan da kurtuldum.
>mes hayvamlaryla k"eklerin dillerini "'rendim de k"t takdirlerden kendimi kurtardm demekteydi.
Ekmekten mahrum kalan k"ek, nc %n ? Ey tek, ift at duran herzevekil ve yalanc h)r)z+

>"e'e vaat etti'i eyde de yalan km )lan h)r)zun utanmas
5alann, dzenin niceye #ir srecek6 $en yalandan #aka #ir s"z s"ylemez misin6A dedi.
<<<1. H)r)z dedi ki; ? Haa& ne #en yalan s"ylerim, ne #enim cinsimden )lan "#r h)r)zlar. Biz yalandan
yunmu, arnmz+
Biz h)r)zlar, mezzinler %i#i d)'ru s"yler, %nei %"zetler, vakit %eldi mi ki diye #ekler dururuz+
Bizi #ir le'en altna kaatsalar yine iten ie %nei %"zler, )nun nerede )ldu'unu anlarz.
Qel=ler, %nein #ekileridir. Hnsanlar iinde Allah srlarn #ilir, anlar )nlar.
Allah, #izi namaz vaktini #ildirmek zere Ddem)'luna hediye etmitir.
<<<*. Himizden #iri yanlr da vakitsiz "terse ) "t "lmne se#e )lur.
Qakitsiz ? Haydin namazaA dememiz, kanmz m#ah eder.
Esum )lan, yanlmayansa ancak vahye mahzar )lan can h)r)zudur.
>"lesini de satt. >"le satlr satlmaz "ld, alan da iki kat ziyana %irdi.
Ealn kard ama iyi #il ki kendi kanna %irdi.
<<C1. Bir ziyana u'ramak, #ir)k ziyanlar defedecekti. ,ismimiz, malmz, canlarmza fedadr. canmza
%elecek #el, cismimize, malmza %elir.
Maza#a u'radn m adiahlara maln verir, #an kurtarrsn.
2akat i #ilmez cahil misin6 >azaya dnce adiahtan maln karmaya kalkrsn.
H)r)zun ev sahi#inin "lmn ha#er vermesi
2akat imdi de yarnki %n ev sahi#i "lecek. Eirasna k)nan feryat ve fi%an ederek #ir "kz kesecek.
5arn, adam "lnce sana eeyce yemek decek.
<<C*. >"yde halk da, ileri%elenler de kur#an etleri, lalan%alar, yemekler yiyecekler.
5)ksullara, k"eklere #ir hayli "kz eti, k)ca k)ca ekmekler da'tlacak.
Atn, ee'in, k"lenin "lm, #u ham ma'rura %elecek kazay defedecekti.
2akat ), malnn ziyan )lmasndan ve #u yzden derde dmesinden kat, maln )'altt& )'altt ama
kendi kanna %irdi+
Iervilerin #u riyazatlar neden6 Gnk cisme verilen ) eziyetler, canlarn #akasna se#e )lur.
<<*1. $alik, e#edili'e erimese nasl )lur da tenini hastalklara u'ratr, helk eder6
Ruhu, karl'nda elde edece'i eyleri %"rmese insan, elini aar da c"mertlik eder, i#adette #ulunur mu6
>r ummakszn veren ancak Allah-dr, Allah-dr, Allah+
5ahut da Allah huylaryla huylanm )lan, nur )lan, Allah arltsn elde eden Allah vel=si.
Gnk ) %anidir, )ndan #aka herkes y)ksul. Bir y)ksul, karlk ummadan al diye#ilir, mal vere#ilir mi6
<<**. G)cuk, elmay %"rmedike k)kmu s)'an elinden #rakr m hi6
Btn alverilerde maksat var. Herkes, #ir ey elde etmek iin dkknna %emi, kurulmutur.
5zlerce %zel matahlar %"sterir, %"nlnden elde edece'i karl' dnr durur.
Ey din ulusu, #ir selm #ile duymazsn ki selm veren, s)nunda yenini, yakan yakalamasn.
>arde, #en halkn ileri %elenlerinden de, %eri kalanlarndan da tamahsz #ir selm #ile iitmedim vesselm+
<<L1. 5alnz Allah-nn selmnda #ir tamah y)ktur& ite ) kdar. $en ev ev, yer yer )nu ara, %aflet etme+
Ben a'z %zel k)kan adamn a'zndan hem Allah ha#erini duydum, hem Allah selmn+
Bu Allah erlerinin selmn da canla, %"nlle ka#ul eder. Allah selmn )nlarn selmndan duyar, ierim.
Gnk )nun selm da Allah selm )lmutur. Gnk ), kendi varl'n atelere atm, yakmtr.
>endi varl'ndan "lm, Allah-yla dirilmitir. /nun iin Allah srlar, iki duda'nn arasndan k
durmadadr.
<<L*. Riyazatta tenin "lm diriliktir. Bu #edenin eziyet ekmesi ruha e#ed=lik verir.
/ ha#is herif de h)r)z ne diyecek diye kulak vermi dinliy)rdu.
/ adamn, h)r)zdan "lm ha#erini duyunca Eusa-ya k)mas
Bunlar duyunca ateleni k)a k)a Eusa >elimullah-n kasna dayand.
>)rkudan kasnn t)ra'na yz srmekte, Ey >el=m, feryadma yeti demekteydi.
Eusa, ? 5r, yzn yerlere d"e de kurtul. Eademki usta )ldun, kuyudan sra, k+
<<N1. Hadi Eslmanlara ziyan ver, keseni, da'arc'n iki kat d)ldur.
Ben, sana aynada %"rnen #u kaza ve kaderi kerite %"rdm.
Akll kiiye, s)nda %"rlecek ey "nceden %"rnr, %"nlne d)'ar. #il%isi az kiiye s)nunda+A dedi.
Adam tekrar feryat edi dedi ki; ? Ey iyi ahlkl, l9tfet. Bama kakma yzme vurma.
Ben, iyili'e lyk #ir adam de'ilim, ancak "yle hareket ede#ilirdim& ettim de. $en, #enim liyakatszl'ma iyi
#ir karlk ver, l9tfet.A
<<N*. Eusa, ? /'ul, astten #ir )ktur frlad, %eri %elmesi det de'ildir ki.
2akat #ir iyilikte #ulunmak isterim. "lm zaman imansz kalmayasn, imanl "lesin.
Hmann y)lda edindin mi dirisin& imanla %ittin mi e#ed=sinA dedi.
4am #u srada adamn hali de'iti %"nl #uland, le'en %etirdiler.
Bu, yemekten meydana %elen %"nl #ulants de'il, "lm almeti+ A ham #et#aht, kayetmenin ne faydas
var sana6
<<O1. I"rt kii al evine %"trdler. Adamca'zn ayaklar #ir#irine d)lay)rdu.
Eusa-nn "'dn dinlemiy)r, halifelikte #ulunuy)rsun ha& 2akat kandini eli'i sa'lam #ir klcn stne
aty)rsun+
>l, senin cann alverir, hi utan sklmaz. >arde, #u senin ly'ndr, ly'n+
Eusa-nn, ) adamn imanla "lmesi iin duas
Eusa, ) seher a' duaya #alad; ? 5ara##i, sen, )nun imann alma.
Kadiahlkta #ulun, #a'la )nu& ) yanlm, arm, haddini #ilmemi, haddinden fazla ileri %itmi+
<<O*. Bu #il%i, senin harcn de'il dedim ama s"zm anlamad. Bamdan savuy)rum sand.
$)asn eTderha yaa#ilen kii eTderhaya el ata#ilir.
Iuda'n yumu s"ylemeyen, srr %izleye#ilen, %ay# srrn "'rene#ilir.
$u kuundan #aka ku denize atlmaz, artk anlayver& d)'rusunu Allah daha iyi #ilir.
/ da suda yaayan ku )lmad' halde denize atld, #)'uluy)r& ey merhametli Allah, sen elini tut+ ?
8lu Allah-nn Eusa aleyhisselm-n duasn ka#ul etmesi
<<P1. Allah dedi ki; ? Keki& imann #a'ladm. Hatt dilersen imdi dirilteyim de&
Ie'il yalnz )nu, hatrn iin #tn "l %"mlm )lanlar diriteyim.
Eusa, ? 5ara##i, #u dnya "lml dnyadr. $en, )nu aydnlk lemde dirilt.
Bu fena dnya, varlk dnyas de'il. $)nunda yine "lecek de'il mi& riyet dirilmede ne fayda var6
$en, imdi )nlara, %"zlerden %izli )lan ? Jedeyna muhdarun ? yurdunda rahmet sa+ ? dedi.
<<P*. Ey insan, cisim ve mal ziyan, cana faydadr can ve#alden kurtarr.
$en de riyazata canla, #ala mteri )l. 4enini riyazata verdin mi cann kurtardn demektir.
Ey #aht yaver kii, %"nlne ihtiyatsz riyazat iste'i %elirse secdeye #a k)y, kranelikler ver.
Eademki Allah, ) riyazat iste'ini verdi, krler et. / istek, sana kendili'inden %elmedi, seni ? >n ?
emriyle riyazata ekti.
G)cu'u yaamayan kadnn a'lay inlemesi, ? Bu, senin riyazatna
karlktr, senin iin, mcahitlerin cihadna muka#ildir ? diye ceva
%elmesi
Bir kadn vard, her yl #ir )cuk d)'ururdu. 2akat )cuk, alt aydan fazla yaamazd.
<C11. ! aylkken, yahut d"rt aylkken "lr %iderdi. >adn feryad ederek dedi ki; 5ara##i,
Bu )cuklar, #ana d)kuz ay yk )luy)r, ayca'z da ferahlk veriy)r. Bana verdi'in nimet ele'isa'madan
da tez %ei %idiveriy)r+ ?
Allah erlerine a'lay yalvarmakta, )cuklarnn "lmnden ikyet etmekteydi.
Bu suretle tam yirmi )'lu "ld, ci'erine #ir yaman atetir dt.
3ihayet #ir %ece ) kadna ryasnda yemyeil %ze, kusursuz, e#ediyet yurdunu, cenneti %"sterdiler.
<C1*. >eyfiyete s'mayan nimete cennet dedim. Ba' #ahe dedim. Gnk )ras, nimetlerin de asldr,
#a'larn, #ahelerin de t)land' yer.
5)ksa ne #a'6 /rada "yle eyler var ki %"zler %"rmemitir.
Bu ancak misaldir, )nun misli de'il. Bu misal de anlamaktan ciz )lan #ir k)ku alsn, anlasn diye %etirilir.
Hulsa kadnca'z, cenneti %"r mest )ldu. / teselliye u'raynca elden kt, kendinden %eti+
>kn #irinde adnn yazl )ldu'unu %"rd, ) k )rasn kendinin sand.
<C01. $)nra )na dediler ki; ? Bu nimet, cann feda etmede d)'ru )lan ve #u fedakrlkta d)'ruluktan
ayrlmayan kiinindir.
Bir hayli hizmet etmek %erek ki sen de #u kuluk kahvaltsndan yiyesin+
2akat sen, Allah-ya s'nmada tem#ellik ediy)rsun. Allah da )na karlk )larak sana ) musi#etleri verdi. ?
>adn, ? 5ara##i, yzyl, hatt daha fazla #ir mddet #enden kan d"k, evltlarm "ldr& razym ?
5ava yava, adm adm ) #aheye %irince #tn )cuklarn )rada %"rd de,
<C0*. Iedi ki; ? 5ara##i, #en kay#ettim ama sen kay#etmemisin+ ? Evet& insan, %ay#i %"ren %"ze malik
)lmadka insan )lamaz.
$en istemezsin, se#e )lamazsn ama #urnun kanar, #ir hayli de kan akar& derken atein %eer,
kurtulursun.
Her meyvann ii, ka#u'undan iyidir. 4eni de ka#uk, sev%iliyi i #il+
Hnsan, ek ltif #ir ie maliktir. Hnsansan #ir an )lsun )nu ara+
Allah raz )lsun, Hamza-nn savaa zrhsz %irmesi
F Key%am#er-in amcas Hazma, %enlik a'nda savaa daima zrh %iyerek %irerdi.
$)n zamanlarndaysa sava saflarna zrhsz )larak katlr, sarh)a savaa atlrd.
<C71. M"'s ak, vcudu lak )alarak kendini kllara atard.
Halk, ? Ey Key%am#er-in amcas, ey saflar yaran aslan, ey erlerin adiah.
Allah #uyru'unda ? 3efislerinizi, kendi ellerinizle tehlikeye atmayn ? emrini )kumadn m ki6
Keki, neden kendini #"yle #ir sava esnasnda tehlikeye aty)rsun6
Menken, iri yal ve kuvvetliyken saflara zrhsz katlmazdn.
<C7*. (imdi ihtiyarladn, zayfladn, #elin #kld& "yle )ldu'u halde hi#ir eye aldr etmez )ldun.
Her eye #) veriy)r. #ir kl ve #ir mzrakla savaa atly)r, deta kendini sny)rsun.
>l, ihtiyara hrmet etmez. Hi klla )kun akl, temyizi )lur mu6 ? dediler.
/ #=ha#erler, Hamza-nn kaydna dy)rlar, %ayretlerinden )na #u eit "'tler veriy)rlard.
Hamza-nn halka ceva vermesi
Hazma dedi ki. ? Menken "lm, #u dnyaya ved etme tarznda %"rrdm.
<C<1. >im "lme isteyerek %ider6 >im eTderhann karsnda s)yunur6
2akat imdi Euhammedin-in nuruyla #u fni ehre ze#un de'ilim ki.
Iuy%udan hari )lan ve halk nuru askeriyle d)lu #ulunan adiah )rdu%hn %"rmekteyim,
Gadrlar, adrlara %emi, adr direklerinin ileri, ilere sarlm& krler )lsun ki Allah, #eni uykudan
uyandrd.
Blm, kimin nazarnda tehlikeyse ? 4ehlikeye atlmayn ? emri de )nadr.
<C<*. 2akat #irisinin nazarnda "lm, hakikat kasnn alndan i#aret )lursa )na& ? Haydin, a#uk )lun ?
hita# %elir.
Ey "lm %"renler, uzaklan& ey hari, dirilmeyi %"renler, a#uk )lun+
Ey l9tuf %"renler, ferahlann, sevinin& Ey kahr %"renler, #u #ir #eldr, %amlann+
Blm, #ir 5usuf %"ren, cann feda eder, kurt )larak %"rense y)lunu satr+
/'ul, herkesin "lm, kendi ren%indendir. Imana dmandr, d)sta d)st+
<CC1. Ayna 4rke nazaran %zel renktedir. :enciye nazaran ) da :encidir.
Ey can, akln #ana devir& Blmden k)rku kaarsn ya& d)'rucas sen, kendinden k)rkmaktasn.
M"rd'n, "lmn yz de'il, kendi irkin yzn, cann a'aca #enzer& "lm, yara'dr.
Hyiyse de senden yetimi, yeermitir, k"tyse de. H), nah)& %"nlne %elen #ir ey, senden senin
varl'ndan %elir.
Bir dikenle yaralanmsan ) dikeni sen dikmisindir. Atlas )lsun, iek )lsun, ne %iymisen kendin
e'irmisindir.
<CC*. Bil ki i, )na verilen karlkla ayn renkte )lmaz. Hi#ir hizmet, ) hizmete muka#il verilen eyle #ir
renkte de'ildir.
!cret alnalarn creti, yatklar ie #enzemez. Gnk ) i razdr, #uysa cevher ve e#ed=.
H, %lkten, z)rdan, aln terinden i#arettir. #uysa %mtr, altndr, ta#aklarla verilen ihsandr.
$ana #ir yerden #ir t"hmet %else, mutlaka zulmetti'in #irisi mihnete dm, #eddua etmitir.
Ama sen dersen ki #en #ir ey yamadm, kimse hakknda #ir t"hmette #ulunmadm.
<C*1. 2akat #aka eit #ir %nah etmisindir. 4)hum ektin, nasl )lur da meyve vermez6
:ina edene yz s)a vururlar da zinkr, #en kimseyi d"vmedim ki der.
2akat #u #el, #u d"v, ) zinann cezas de'il mi6 Ama s)a, %izli #ir yerde edilen zinaya nasl #enzer6
Ey >al=m, ylan hi s)aya #enzer mi6 Ey hak=m, dert, devaya #enzer mi 6
$en de ) s)a yerine meninin nasl d"ktn de ) meni, %zelim #ir ahs )ldu6
<C**. / menin, #ir d)st )ldu, yahut #ir ylan kesildi. As-nn ylan )ldu'una ay)rsun de'il mi6 2akat #una
daha ziyade amak ica#etmez mi6
Hi meni, ) )cu'a #enzer mi 6 Hi eker kam, ekere #enzer mi6
Adam, #ir rk9, yahut scud etti mi )nun rk9 ve scudu, ) lemde #a', #ahe )lur.
A'zndan Allah-ya #ir "v utumu tan yerini a'artan Allah, ) "v #ir cennet kuu yaar.
>uun menisi de yeldir, havadr ama senin Allah-y "vn, Allah-y tes#ih ediin, hi de kua #enzemez.
<CL1. 5)ksullara ihsanda #ulundun, zekt verdin, elinle #ir hayrda #ulundun mu ) lemde #u hayr, a'alk,
ayrlk, imenlik )lur.
$a#r suyun, cennetteki nehirler& cennetin st rma', sev%in, akndr.
H#adetten zevk alman, #al nehri, Allah akyla sarh) )lman, evk duyman ara rma'dr.
Bu se#eler, ) eserlere #enzemez. 2akat Allah, nasl )ldu da #u se#elerin yerine ) eserleri %etirdi6 >imse
#ilmez.
Bu se#eler, dnyada nasl senin ihtiyarnla, senin fermannla meydana %eldiyse ) d"rt rmak da ahrette
he y)k, senin fermanna ta#i )lur.
<CL*. /nlar ne tarafa dilersen aktrsn. $e#eleri nasl tasarruf ettiysen )nlar da "yle tasarruf edersin.
Eenin nasl sana ta#iyse meniden %elen s)y s) da derhal senin emrine %irer, sana ta#i )lur.
/'lum, senin #uyru'unla k)ar, yrr& #en senin cz-nm, #eni anaman karnnda rehin )larak #rakan
sendin, der.
/ sfat, #u lemde senin emrindeydi. ,ennette de ) rmaklar senin emrindedir.
,ennetteki a'alar, senin fermanna ta#idir, nk ) a'alar, senin sfatlarndan yeerdi, meyve verdi.
<CN1. Bu sfatlar, #urada nasl senin emrine ta#iyse )nlara karlk )lan eyler de )rada senin emrine ta#idir.
Bir mazluma kar elinden #ir zulm ktm ) zulm #ir a'a )lur, ) a'atan zakkum #iter.
>z%nlkla %"nllere ate saldn m cehennem ateinin asl )ldun %itti.
Atein #urada nasl adamlara yakarsa )ndan meydana %elen eser de )rada seni yakar.
>z%nl'n atein adamlara saldrmakta ya& )ndan meydana %elen ate de adamlara saldrr.
<CN*. / ylana, akre#e #enzeyen s"zlerin ylan ve akre )lur da seni kuyru'undan yakalar.
Qel=lere uymadn, )nlar #ekleti durdun, )rada da kyamet %nnn #eklenmesi san yr )lur, #ekler
durursun.
Hele yarn, hele "#r %n diye vaat eder, Allah-ya d"nmeyi sallar durursun ya& Hte #u #ekleyi,
maherdeki #eklemendir, vay sana+
/ uzun %nde hesa iin, canlar yakan %nein altnda #ekler kalrsn&
Gnk sen dnyada %"' de, %"ktekileri de el#ette y)la %irerim t)humunu eke eke #eklemitin+
<CO1. >z%nl'n, cehennem ateinin t)humudur. >endine %el de u cehennemini s"ndr, nk ) #ir
tuzaktr.
Bu atei ancak nur s"ndre#ilir. ,ehennem mmine ? 3urun ateimizi s"ndrd ? der& Allah-ya krler
)lsun+
3ura sahi )lmad'n halde yavalk, mlyimlik %"sterirsen #u k"t #ir eydir. Gnk atein s"nmemitir,
kllenmitir.
Bu hal, #ir tekellftr. Akln #ana al, atei din nurundan #aka #ir ey s"ndrmez.
Iin nurunu %"rmedike emin )lma& nk %izli ate, #ir %n )lur )rtaya kar.
<CO*. 3uru #ir su #il, suya ya& suyu elde ettin mi ateten k)rkma+
Atei su s"ndrr. Gnk ate, huyu muktezas suyun s)yunu, s)unu, )'ullarn, R yani a'alar, )tlarS
yakar, yandrr+
Birka %nce'iz ) su kularnn yanna %it de seni A#hayata ulatrsnlar.
>ara kuuyla su kuu, suret #akmndan #irdir ama suyla ya' %i#i hakikatte #ir#irine zttr,
Bunlar, #ir#irlerine #enzerler ama her #iri, kendi aslna kuldur, k"ledir. Iikkat ve ihtiyatla hareket et.
<CP1. 3itekim vesveseyle Elest deminin vahyi& her ikisi de duy%uyla de'il, aklla anlalr. fakat aralarnda
fark var.
Her ikisi de %"nl azarnn tellldr, her ikisi de matahlarn "ver, durur.
M"nl sarrafysan fikrini anla, %"nlne %eleni #il de esir telll %i#i #u iki fikri #ir#irinden ayrtet.
E'er heye dy)r ve iki fikri ayrt edemiy)rsan ? Aldatmaca y)k ? de. acele etme, k)ma+
Alverite aldanmamann aresi
Bir d)st, Key%am#er-e ? Ben alverite daima aldany)rum.
<CP*. Bir ey satan, yahut alan kiinin hilesi sanki sihir& %eli #enim y)lumu kesiy)r ? dedi.
Key%am#er dedi ki; ? Alverite aldanmaktan k)rkuy)rsan alaca'n eyi %n muhayyer )larak al.
Gnk he y)k, yava i Rahman-dandr. Acele edinse mel9n (eytan-dan. ?
Bnne #ir l)kma atsan k"ek #ile k"ekli'iyle "nce k)klar da s)nra yer a ihtiyatl adam+
/ #urnuyla k)klar, #iz aklmzla k)klarz. Hele #ir #ak, demek ki #iz de her eyi inceleyen aklmzla
k)kluy)ruz.
<*11. Allah #ile #u yerlerle %"kleri yavalkla ve tam alt %nde yaratt. 5)ksa ? >n ? der demez yerler de
)lurdu, %"kler de. Allah, #una kadirdi. Hatt #ir emreder etmez yzlerce yer %"k yarata#ilirdi.
Allah #tn kudretiyle #era#er insan, yava yava ve tam krk ylda kemal sahi#i eder.
Bir anda y)kluktan elli kiiyi uuru #u leme %etirmeye kadirdi ama.
Hsa, #ir dua ile hemencecik "ly diriltir de
<*1*. Hsa-y yaratan, insanlar #ir anda yaratmaya kadir de'il midir6 Hsa-ya nazaran kudreti, kat kat stn m
de'il,
Iiledi'in eyi yava yava, fakat sa'lam #ir halde yaman lzm& Hte #u yavalk, sana #unu "'retmek
iindir.
Iaima ak duran kk #ir dere ne islenir, ne k)kar.
Bu yavalkla insan, ik#ale, devlete eriir. 5avalk, yumurtadr, devlet de kulara #enzer.
A inat adam, ku hi yumurtaya #enzer mi F
Ama yumurtadan kar ya+
<*01. $en de davran da cz-lerin, yumurtalarndan kular karsn.
5lan yumurtas da sere kuu yumurtasna #enzer, fakat aralarnda ne fark var6
Armut da elmaya #enzer, #enzer ama aralarnda farklar #il ey yce kii+
5araklar da #aklnca #ir renktedir. 2akat meyveleri eit eittir.
5araklara #enzeyen #edenler de #ir#irine #enzer& #enzer ama herkes #ir i iin yaratlmtr.
<*0*. Halk y)lda her #ir tarzda yrr durur. fakat #irisi zevk iinde, "#r dertli, kederli+
Hte tk #unun %i#i "lrken de ayn eit "lrz ama yarmz ziyan iindedir, yarmz adiah+
Allah raz )lsun, Bill-in neeyle "lm
Bill. zayflktan hille d"nm, yzne "lm ren%i "kmt.
>ars %"r ? Ah, #u ne elem, #u ne keder ? dedi. Bill, ? Hayr hayr& #u ne zevk, ve ne nee,
(imdiye kadar hayattan elem duymaktaydm, "lm nasl #ir zevktir, nedir, nedir6 $en #unune#ileceksin6A
<*71. Iemekte, #u s"zleri s"ylerken de yznde nerkisler, %ller, lleler almaktayd+
5znn arlakl'yla nurlu %"zleri, s"znn d)'rulu'una ahadte ediy)rdu.
Her %"nl kara adam )nun yzn simsiyah %"rrd ama ), insanlarn %"z#e#e'iydi, neden %"z#e#e'i de
siyah6
5z kara )lanlar, hakikati %"rmeyenlerdir. Hnsanlarn %"z#e#e'i )lan adam ise ayn aynasdr.
:aten dnyada can %"zne sahi )lanlardan #aka, senin %"z#e#e'ini kim %"re#ilir ki 6
<*7*. /nu, %"z#e#e'i haline %elenelerden #aka kimse %"remeyince artk )ndan #aka kim, )nun ren%ini
%"r anlar6
Hnsanlarn %"z#e#e'i )lan kiiden #aka herkes, merte#esi yce insann sfatlarn taklideder. Hakikat
#ilmez.
>ars ? Ah ayrlk, ah ayrlk ? deyince Bill, ? Hayr, hayr& vuslat, vuslat+A dedi.
>ars ? Bu %ece %ur#ete %idiy)rsun& s)yunun s)unun %"zlerinden kay#)lacaksn ? dedi.
Bill dedi ki; ? Hayr, hayr& #u %ece ruhum, %ur#et elinden vatanna ulaacak+ ?
<*<1. >ars, ? Mayri senin yzn nerede %"rece'iz #iz6 ? dedi. Bill dedi ki; ? Allah haslarnn halkasnda+
Ban kaldrr da Waa'ya de'il@ yukarya #akarsan Allah haslarnn halkasn %"rrsn.
5zk tann yz'e nur sat' %i#i Dlemlerin Ra##i de ) halkay nurlandr durmaktadr+ ?
>ars, ? 5azklar )lsun, #u ev ykld artk ? dedi. Bill dedi ki; ? Buluta #akma, aya #ak+ ?
Akra#am kala#alk, ev de kk& Allah, daha mamur #ir hale %etirmek iin ykt+
Bedenin "lmle hara )lmasndaki hikmet
<*<*. Ben evvelce skntlar iinde hais )lmu adama #enzerdim, imdi ruhumun nesli d)'uyu da kalad,
#aty da.
Bu kuyuya #enzeyen evde #ir y)ksuldum, imdi adiah )ldum, adiaha #ir k"k, #ir saray lzm+
Kadiahlar, k"klerde, saraylarda )tururlar, "lye yurt )larak #ir mezar kfi+
Key%am#erlere #u dnya dar %eldi de adiahlar %i#i Jmekn lemine %ittiler.
>al#i "lm kiilereyse #u dnya nurlu %"rnd. M"rn #yk, %eni& fakat hakikatte dar+
<*C1. Iar )lmasayd #u feryat neden6 Baksana& daha evvel d)'u #u leme %elenlerin hesi iki #klm
)ldu+
Hnsan, uyku zamannda #ak, nasl azat )lmakta& ruh, ) vard', ulat' mekndan nasl neelenmekte.
:lim, zulm ta#iatndan kurtuluy)r, zindandaki mahus, hase dt'n, haiste #ulundu'unu unutuy)r.
Kek %eni )lan #u yer, #u %"k devenin "kece'i zaman ek daralmakta.
Bu dnyann %enili'i, #ir %"z#a'& )ysaki ek dar. Mlmesi a'lamaktan i#aret, "vnmesi ardan, aytan
#aka #ir ey de'il.
Inya, %"rnte %eni, hakikatte dardr, uyku da #u darlktan
kurtulmaya #enzer
<*C*. Hamam kzt, snd m daralrsn, iin sklr.
/ysaki hamam %enitir, uzundur. / hararetten sana dar %elir, ruhun sklr, usanrsn.
Iar kmadka %"nln almaz eki& meknn %enimi ne fayda6
5ahut da mesel dar #ir ayakka# %iyersin de %eni #ir )vada yrrsn.
2akat ) %eni )va, sana "yle daralr ki& ) )va ) sahra sana deta zindan kesilir.
<**1. $eni uzaktan %"ren )vada #ir lle %i#i alm der.
Bilmez ki sen, zlimler %i#i %"rnte %l #ahesindesin, fakat ruhun, feryat edi duruy)r+
8yuman, ) dar ayakka#y karmana #enzer. 8ykuda #ir mddet ruhun, #edenden kurtulur.
Azizim, uyku, Allah vel=lerinin mal, mlkdr& dnyadaki Esha# >ehif %i#i+
8yumadklar halde rya %"rrler, %"rnrde #ir ka y)ktur, y)klu'a %iderler+
<***. Ev dar. Ruh #u darack evde eli, aya' arlm %i#i iki #klm. / evi, adiahlarn saraylar
%eniletmek, mamur #ir hale k)ymak iin ykar.
Ben de ana rahminde iki #klm )ldum. I)kuz ay d)ldu, artk #uradan %"mem %erek+
Anam d)'um a'rs tutmasa #u zindanda ate iinde kalrm.
Bir anaya #enzeyen ta#iatn da kuzu, k)yundan d)'sun diye a'rya dy)r, #u a'r, d)'um y)lunu ay)r.
Ey ta#iat, rahmini a& kuzu #yd, ksn da ) yemyeil )vada yaylsn, )tlasn artk+
<*L1. I)'um a'rs, %e#eye #ir derttir ama )cuk iin zindann yklmas %i#idir.
Me#e, ne yaaym, nereye s'naym6 Iiye a'lar& )cuk kurtulu vakti %eldi diye %ler+
M"'n altndaki analar R ate, yel, su, t)rakS la cansz eyler, canl mahluklar, ne#atlar. Hulsa ne varsa,
Hesi, #ir#irlerinin derdinden %afildir. 5alnz #ilen ve kemale sahi )lan kiiler, #unlarn dertlerini #ilir.
>"senin, #akalarnn evinde )lanlar #ildi'i kadar ka#asakal, kendi evindekini #ilemez.
<*L*. Amca, sen, kendi halini #ilmezsin& fakat %"nl sahi#i y)k mu& senin halini ) #ilir ite+
Maflet, dert, tem#ellik ve %"nl karanl' %i#i ne varsa hesi de yere
mensu ve aa'lk #ir ey )lan tenden ileri %elir
Maflet, tenden ileri %elir. 4en, ruh )ldu mu artk hesiz #ir halde #tn srlar %"rr.
M"k #)lu'undan yeryz kalkt m ne #enim iin %ece ne %"l%e kalr, ne senin iin.
3erede #ir %"l%e, %ece, yahut %"l%elik varsa yerdendir. %"klerden aydan de'il+
Iuman, kvlcmlar saan ateten meydana %elmez, daima )dundan meydana %elir.
<*N1. Qehim, hataya der, yanla#ilir. 2akat, akl, mutlaka isa#et eder, yanlmaz.
Her a'rlk, her y)r%unluk, tenin muktezasdr. ,ansa hafifli'i yznden uu durur.
>rmz #eniz kann )klu'undandr, sar yz safrann )ynamasndandr.
Ak #eniz, #al%amn kuvvetindendir, sevdadan da #eniz kararr.
Hakikatte eserleri halk eden )dur. 2akat krda kalan, yalnz zhiri %"ren, ancak se#eleri %"re#ilir+
<*N*. Ierilerden ayr )lmayan, se#elerden kurtulmam )lan akl, ne illetlerden kurtulur, ne d)kt)rdan fayda
%"rr+
Ddem)'lu, ikinci defa d)'du mu aya'n se#elerin #ana k)r.
Artk, )nun dini illet@i 9l de'ildir. ,z-i illet de )na #ir zarar veremez.
/, d)'ruluk %eliniyle ufuklarda uu durur. sureti de )na ancak #ir duvaktr.
Hatt ufuktan da dardadr, %"klerden de. Ruhlar ve akllar %i#i meknsz #ir lemdedir.
<*O1. Hatt akllarmz #ile )nun %"l%esidir; akllarmz #ile %"l%eler %i#i )nun aya'na der.
Ectehit, nass %"rr, tanrsa herhan%i #ir hkmde artk kyas dnmez ki.
2akat #ir eyde nas y)ksa )rada kyasa %iriir, kyastan i#ret alr, kyasla hkm verir.
3asla kyas #enzeti
3ass Ruhulkuds-n vahyi #il, Akl cz-inin kyas, #undan aa'dr.
Akl, canla idrak sahi#i )lmu, canla aydnlanmtr. Ruh, nasl )lur da akln tasarrufuna %irer6
<*O*. 2akat ruh, akla tesir eder de akl, ) tesir altnda ted#ire %iriir.
Ruh, 3uh-u tasdik etti'i %i#i seni de tasdik etti, senin emrine de ta#i )lduysa nerede deniz, nerede %emi,
nerede 3uh tufan6
Akl, eseri ruh sanr ama %nein nuru %nein cirminden #s#tn ayrdr.
/ yzden salik, ruhun nurundan aslna ulamak iin #ir l)kma ekme'e kanaat etti.
Gnk aa'lara vuran nur, %ece %ndz daim= de'ildir ki& %eer %ider.
<*P1. 2akat nurun aslna ula )rada yurt edinen kii, daima ) nura %ark)lmutur.
3e #ulut y)lunu keser, ne nuru %uru# eder. /, artk ayrlktan kurtulmu, %zellemitir.
Bu makama eren kiinin asl, ya %"klerdendir. 5ahut t)raktr da t)raklktan tamamyla kmtr.
Gnk #u %nein ua daim= )larak dursa t)ra'a mensu )lan tahamml edemez ki&
Mnein ziyas daima t)ra'a vuru dursa t)'ra' "yle #ir yakar ki yeryznde hi#ir verim kalmaz, hi#ir
meyve #itmez.
<*P*. Iaima suda kalmak #al'n hrcdr. 5lan, nereden #alkla y)ldalk ede#ilecek6
2akat da'larda "yle dzen#az ylanlar vardr ki #u denizde #alklk etmeye kalkrlar.
Hileleri halkn akln #andan alrsa da denizden nefretleri, nihayet kendilerini rezil eder %ider.
Bu denizde de "yle hnerli #alklar vardr ki ylana #ile sihir yaar, #alk haline k)yarlar.
8luluk denizinin di#indeki #alklara deniz, sihri hell "'retmitir.
<L11. /lmayacak ey, )nlarn himmetiyle )lur. Kis, )raya vard m tertemiz )lur, kutlu #ir hale %irer.
Bu s"z kyamete kadar s"ylesem, #u #ahsi kyamete kadar uzatsam #itmez& yzlerce kyamet k)ar,
%eer de yine #u #ahis tamamlanmaz.
(eyhin dilinden hikmetler c)unca mritlerle dinleyenlerin taknmalar
lzm )lan ede ve ter#iye
Bu s"zlerim, insanlara #ir tekrarlamadr, ama #ence tekrarlanan, tazeleni uzayan #ir "mrdr.
Eum, #ir#iri stne kan kvlcmlarla yanar, alevlenir. 4)rak, #ir#iri stne vuran ziyalarla altn haline
%elir, arlar.
Binlerce istekli )lsa da #ir de usanan kii #ulunsa eli, elilik yamak istemez, %"nl s)'ur.
<L1*. Bu sr s"yleyen %"nl elileri, Hsrafil huylu dinleyici isterler.
Kadiahlar %i#i azamet sahi#idir #unlar. ,ihan halkndan kulluk isterler.
Huzurlarnda ede#e riayet etmedike eliliklerinden nesl faydalana#ilirsin6
Bnlerinde iki #klm e'ilmedike ) emaneti sana verirler mi hi6
/nlarca "yle her ede, her ter#iye de #e'enilmez. Gnk )nlar, ulu #ir tadan %elmilerdir.
<L01. /nlar y)ksul de'iller ki etti'in hizmetlere kar teekkr etsinler, minnet altnda kalsnlar a mzevir+
2akat ey %"nl, #unca ra'#etsizli'ie ra'men sen yine adiahn sadakasn sa, esir%eme+
Ey %"kyznn elisi, sen usananlara #akma, atn sratadur, )ynatadur+
3e mutludur ki ) 4rk ki savaa %iriir, dayanr da atn ateler d)lu hende'e #ile srer, ateler d)lu
hendekten #ile sratr&
Atn "yle srer, "yle ahlandr ki %"kyzne kmaya kalkr.
<L0*. 3e kimseyi %"rr, ne kimsenin hasedine #akar. Her eyden %"zn yummutur. ate %i#i kuruyu da
yakmtr, ya da.
5at' iten #ir imanlk duyar ve #u imanlk )na #ir ay# )lursa ), "nce imanl'a ate salar, yak
yandrr.
:aten adam, #ir ite ayak diredi mi hi y)ktan imanlk meydana %elmez ki+
Her hayvann, dmannn k)kusunu duyu ekinmesi, kendisinden
ekinilmeye, kamaya, kar k)ymaya imkn #ulunmayan #irisiyle
dmanl'a kalkan adamn ziyankrl'
At, aslann sesini de tanr, k)kusunu da duyar. Hayvandr ama dmann #ilmemesi, duymamas ek
nadirdir.
Hatt zaten yalnz at de'il, her hayvan, dmann, nianndan, eserinden tanr , #ilir.
<L71. 5arasack %ndz uamaz, hrszlar %i#i %eceleyin kar, yaylr.
Hayvanlardan hesinden daha mahrum hayvan yarasadr. Eeydanda ki %nein dmandr ).
2akat ne #en senin dmannm diye %nee kar k)ya#ilir, ne nefretiyle )nu uzaklatra#ilir+
Mne, yarasann derdine, kahrna #ak yzn d"ndrse, %izlense #u,
Mnein s)n derece l9tfuna, %nein en stn #ir kemale sahi #ulunuuna dellet eder. 5)ksa hi yarasa
%nee mni )la#ilir mi6
<L7*. Imanl'a kalkacaksan dmanlk ede#ilece'in #irisiyle sava ki )nu esir ede#ilmek mmkn )lsun.
>arta, denizle nasl savaa %irie#ilir6 Miriirse ataldr, kendi san, sakaln y)lar.
Hilesi, sandan sakalndan ileri %idemez ki. 3asl )lur da ayn )dasndaki erdeyi yrta#ilir6
Mnee dmanlk eden u azara u'rar; Ey %nein %neine dman )lan,
$en "yle #ir %nee dmansn ki )nun 'ndan %ne de titremektedir, yldz da+
<L<1. $en, )nun dman de'ilsin, kendinin dmansn. $en )dun )lsan atee ne %am, ) ne yasn6
3e alacak ey& hi senin yannla )nun ', )nun harareti azalr m6 5ahut da hi sen yan
yakly)rsun diye %amlanr m6
/nun merhameti, insann merhametine #enzemez. Gnk insann acmasnda #ir dert, #ir elem vardr.
Eahl9kun acmas elemle karktr. Allah-nn rahmetiyle dertten de aktr, elemden de.
Ba#am, Allah rahmetini "yle #il; / rahmet, vehme #ile s'maz, yalnz eseri %"rnr.
Bir eyi misal ve taklitle #ilmekle ) eyin hakikatn #ilmek arasndaki fark
<L<*. /nun rahmet eserleriyle rahmet meyveleri meydandadr. 2akat )nun mahiyetini )ndan #aka kim
#ile#ilir6
>emal vasflarnn mahiyetleri, yalnz eser ve misalleriyle #ilinir. Bundan #aka #ir tarzda kimsecikler
#ilemez.
G)cuk iftlemenin mahiyetini #ilemez ki& helva, y)k mu& ite )nun %i#i lezzetlidir dersen ) #aka.
2akat ey taklide yam adam, iftlemede ki lezzet, helvada ki lezzete #enzer mi6 / nerede, #u nerede6
2akat sen )cuk %i#isin de ) akll adam, sana %zellikle ) misali %etirdi.
<LC1. G)cuk da iin mahiyet ve hakikatini #ilmese #ile misalle anlar hi )lmazsa.
Bu misalden s)nra #en, #unu #iliy)rum desen yanl )lmaz, d)'rudur& fakat #ilmiy)rum desen s"zn yine
yalan ve uydurma )lmaz.
Birisi ? 3uh-u ) Allah elisini, ) ruh nurunu #iliy)r musun 6A dese,
$en de ? 3asl #ilmem ) ay yzly6 Mneten de mehurdur, aydan da.
>ck )cuklar #ile )nu 4arih kitalarnda )kuy)rlar& h)calar, #tn mihralarda s"yly)rlar.
<LC*. >uran-da ad aka )kunuy)r. Memi zamanlarda ki maceras fasih #ir surette anlatly)rA desen.
I)'ru s"yly)rsun, sana 3uh-un mahiyeti kefedilmediyse de )nu sana s"ylediler, "vdler; $en de
naklediy)r, )nu "vy)rsun.
2akat desen ki; ? Ben 3uh-u ne #ileyim6 A yi'it, )nu )nun %i#i #ir er #ilir.
Ben t)al #ir karncaym, fili ne #ileyim6 Bir sivri sinek, Hsrafil-i nereden #ilecek6
Bu s"z de d)'ru& nk mahiyet #akmndan 3uh-u #ilmezsin ki.
<L*1. Eahiyetleri anlamaktan ciz )lmak, halkn halidir ama #u s"z istisnasz s"yleme.
Gnk mahiyetlerle )nlarn srrnn srr, kmillerin %"z "nnde aaktr.
Qarlk leminde Allah-nn srrndan Allah-nn zatndan daha ziyade anlaytan uzak ve #ir %"re s'maz ne
var6
/ #ile mahremlerden %izli kalmazsa artk #ir eyin mahiyeti #ir eyin vasf nedir ki %izli kalsn6
Akl, #ir #ahiste #u )lmayacak ey, akldan uzak tevile s'maz, )lmayacak eyi dinleme der.
<L**. >utu da, sana der ki ? A dkn, anlayndan stn %"rd'n eylere )lmayacak ey diy)rsun.
(imdi sana kef )lan vakalar da sana evvelce )lmayacak eyler %"rnmy)r muydu6
Allah, keremiyle seni )n tane zindandan kurtarmken #u 4ih )vasn kendine sitem haishanesi yama+A
3is#et ve zhiri ihtilf yznden #ir eyde hem nefiy, hem de isatn
#irlemesi
Bir eyin hem nefyedilmesi caizdir, hem isat edilmesi. Gnk zhiri %"rn aykrdr, niset de iki trl
)la#ilir.
Allah-nn ? / talar att'n zaman y)k mu6 /nlar sen atmadn ki& Allah attA demesinde hem hem nefiy
vardr, hem isat ve ikisi de yerindedir.
<LL1. /nlar sen attn, nk talar senin elindeydi.2akat sen atmadn, nk ) at kuvvetini Allah izhar etti.
Hnsan )'lunun kuvvetinin #ir haddi, #ir hududu vardr. Bir avu t)z, t)rak nasl )lur da #ir )rduyu #)zar,
kr %eirir6
Avu, senin avucundur ama at #izden. Bu iki nisetin nefyi de yerindedir, isat da.
Key%am#erlerin ztlar )lan kfirler de Key%am#erleri, evltlarn, tandklar, #ildikleri %i#i tanrlar #ilirler.
Enkirler )nlar yzlerce delille, yzlerce nianla evltlarn tanr %i#i tanrlar, #ilirler ama,
<LL*. >skanlklar, hasetleri yznden #ildiklerini %izlerler ? Bilmiy)ruz kiA diye #ilmezlikten %elirler.
Baksana, Allah #ir yerde ? /nlar #ilirlerA dedi, #ir yerde de ? /nlar #enden #aka kimse #ilmez.
/nlar, #enim ku##elerimin altnda %izlidir. /nlar Allah-dan #aka kimse #ilmez, snamakla #ilinmezler ki ?
dedi.
3uh-u hem #ilirsin, hem #ilmezsin, de'il mi6 Hte #unu da #u yetle hadiste izhar edilen mnaya kyas et+
Ierviin y)klu'u ve varl' meselesi
Birisi dedi ki. ? Dlemde dervi y)k& )lsa #ile ) dervi dervilik makamna erimise y)k )lmu demektir.
<*N1. I)'ru, nk varl', sureti #akmndandr, %"rne %"re vardr. 2akat sfatlar, Allah sfatnda y)k
)lmutur.
/, %nee kar yanmakta )lan muma #enzer. Eumun alevi de var saylr ama %nein "nnde y)ktur.
2akat muma #ir amuk tutun mu yanar& u halde vardr.
Byle ama sana #ir aydnlk vermez ki. %ne, )nu y)k etmitir. Bu #akmdan da y)ktur.
Hki yz #atman #ala #ir )kka sirke k)ydun mu, sirke #aln iinde erir %ider.
<LN*. 4attn m sirke lezzeti )lmad'ndan y)ktur. 2akat tarttn m #aln )kkas artmtr, vardr.
Aslann "nnde ceylann akl #andan %ider, kendisinden %eer& varl', aslann varl'nda mahv)lur.
>emale ermeyenlerin Allah-ya kar yrttkleri #u kyas y)k mu& ak c)kunlu'undan ileri %elen #ir
eydir. E#ed=, ter#iyeyi terketme de'il+
D'n, na#z, edeten dar atar. Dk kendini adiahn terazisine k)r, sev%ilisinin tasna varr.
Inyada )ndan edesiz, )ndan ter#iyesiz kimse y)ktur. 2akat hakikatte )ndan ter#iyeli, )ndan edeli
kimse de y)ktur.
<LO1. Ey asl, nesli #elli ki,i #u edelilikle edesizli'i #ir#irine uy%un #il.
:hirine #akarsan edesiz %i#i %"rnr. Gnk #anda ak dvas vardr R #u dva da varlk almetidirS.
2akat hakikatte dva nerede6 / adiahn "nnde dva da fanidir, k da+
:eyd "ld desek #u cmlede :eyd faildir ama hakikatte fail de'ildir, elinden #ir ey %elmez ki+
3ahiv #akmndan faildir& y)ksa hakikatte mefuldr, "lm )nu "ldrverir.
<LO*. 3erede :eyd-in failli'i6 Byle mahv)lur ki #tn faillikler, )ndan uzak kalr.
$adr@ ,ihan-n vekilinin #ir t"hmet altna alnarak can k)rkusuyla
Buhara-dan kamas, $adr@ ,ihan-a k )ldu'undan tekarar ters
yzne %eri d"nmesi, klar iin can vermek k)laydr
Buhara-da $adr@ ,ihan-n kulu #ir t"hmete u'rad, mevkiinde dt, %izlenmeye mec#ur )ldu.
/n yl %h H)rasan-da, %h >uhistan ve %h Iet-te #a#) #ir halde %ezi d)lat.
/n yl s)nra itiyaktan takati kalmad, ayrlk %nleri sa#rn tketti.
Iedi ki artk ayrl'a tahammlm kalmad. $a#r, insan kstahlktan alk)ya#ilir mi hi6
<LP1. Ayrlk yznden #u t)raklar #ile )raklar& sular #ile sararr, k)kar, #ulanr+
Adamn canna can katan rz%r, ufunetli #ir hale %elir, ve#a kesilir& ate kl haline %elir, savrulur+
,ennet %i#i )lan #a'lar, #aheler sararr s)lar, yaraklar kurur, d"klr& #ir hastalk yurdu )lur+
Her eyi anlayan akl #ile )lsa d)stlarn ayrl'yla yay krlm )kuya d"ner.
,ehennem #ile ayrlk yznden, %enlik a'na hasret eken ihtiyarn titredi'i titrer, yand' %i#i yanar
kavrulur.
<LP*. >vlcm %i#i insan yakan, mahveden ayrl' kyamete kadar anlatsam yine yz #inde #irini )lsun
anlatamam.
/ halde )nun yakcl'n anlatmaya kalkma sus, yara##i, #eni sen kurtar, sen kurtar da ancak.
Inyada neyin visaliyle neelenirsen ) vuslat zamannda )ndan ayrld'n #ir dn hele+
$enin neelendi'in eyle )k kiiler neelendi& fakat s)nunda sahi#ine vefa etmedi, yel %i#i %eti %itti+
M"nl, sana da vefa etmez,seni de terk edi %ider. / senden vaz%emeden sen )ndan vaz%emeye al.
Ruhulkuds-n Eeryem-e, Eeryem lak #ir halde ykanrken #ir insan
eklinde %"rnmesi, Eeryem-in 8lu Allah-ya s'nmas
<N11. 2rsat elden kmadan Eeryem %i#i sen de surete ? $enden Rahman-a s'nrmA de.
Eeryem yaayalnzken canlara can katan #irisini %"rd. Bu adam, "yle %zeldi ki %"nlleri aly)rdu.
Ruhulemin, )nun %"znn ay %i#i %ne %i#i yerden d)'uverdi.
Mne, d)'udan nasl karsa ) da "rtsz, niksz Eeryem-in "nnde yerden d)'du.
Eeryem lakt, #ir k"tlk yaar diye k)rktu, eli aya' titremeye #alad.
<N1*. M"rd' adam "yle dil#erdi ki 5usuf #ile %"rse 5usuf-u %"ren kadnlar %i#i ar kalr, ellerini
d)'rard.
M"nlden #a %"steri kan #ir hayal %i#i ) %l yzl, Eeryem-in "nnde t)raktan #itivermiti.
Eeryem, kendisinden %eti ve #u dal%nlk leminde, #u adamdan Allah-ya s'naym dedi.
/ yeni, yakas temiz kzn detiydi, #ir eyden rkt m lsn rtsn %ay lemine eker, Allah-ya
s'nrd.
Inyann kararsz #ir lem )ldu'unu %"rm, ihtiyata riayet ederek Allah-ya s'nmay det edinmiti.
<N01. Bu suretle de "lm zamanna dek %idece'i y)lu dmann kesmemesini diler, Allah tasnn kendisine
#ir kale )lmasn temin etmek isterdi.
Allah-ya s'nmadan daha iyi #ir kale %"rmemiti. #u yzden de kale civarnda yurt edinmiti.
Eeryem ) akllar yakan, ci'erleri )klayan #aklar %"rd.
Kadiahta ) #aklara kula' keli #ir k"le )lmutu, asker de&) #aklar, akl adiahlarnn akllarn alm,
)nlar divaneye d"ndrmt+
/ %zel %"zler, yz #inlerce adiah fermanl k"le yam, yz#inlerce d)lunay hill haline %etirmiti.
<N0*. :hre de #ile )ndan #ahsetmeye kudret y)ktu& Akl kl #ile )nu %"rnce n)ksanlard.
Ben ne s"yleye#ilirim, a'z, a'zm kaatt. s"ylemeye takatim kalmad ki+
Ben, yalnz ) atein #ir dumanym atee dellet etmekteyim. / adiahtan uzaktayken, )nu %"rmeden
hakknda ne s"ylenmise hesi de aslsz, heside sama+
:aten %nee, lemi kalayan nurundan #aka #ir delil )lamaz ki.
M"l%enin )n dellet etmesine imkn m var6 M"l%e, )nun yannda h)r, hakir )lu kaly)r ya& ite #u, kfi
)na+
<N71. Bu ululuk, )na tam d)'ru #ir delil; #tn anlaylar %eridedir, ) ilerde+
Btn anlaylar t)al eeklere #inmi& ), )k %i#i uu %iden rz%ra+
Kadiah kaarsa t)zunu #ile kimse #ulamaz& )nlar kaarlarsa adiah, y)larn kesiverir+
Dlemde #tn anlaylar, duru dinlenmezler& meydanda k)u yelme zamandr, )turu zevkle ikiye
dalma zaman de'il+
Birinin vehmi, #ir d)'an %i#i uu %eer, "#rnn vehmini mesafeleri deli %een )k %i#i uar+
<N7*. B#rnn ki yelken am %emi %i#i %ider& #ir #akasnnkiyse her an %erileyi durur+
Btn #u vehimler, #tn #u anlay kular, uzaktan #ir av %"rdler mi he #irden saldrrlar.
Av )rtadan kay#)ldu mu arrlar, #aykular %i#i viranelere dalarlar+
/ av tekrar nazlana, nazlana salnsn, %"rnsn diye #ir %"zn a #ir tekini yumarak #eklerler.
Av %ecikince #eklemekten usanr, sklrlar da aca#a %"rd'mz av myd, hayal miydi derler.
<N<1. Bir an istirahat ederek %leni kuvvetlenmeleri daha d)'rudur.
E'er %ece )lmasayd #tn halk, hrstan, isteklerinin stne titremeden kendilerini yakar, helk ederlerdi.
Herkes #ir ey elde etmek, #ir kr kazanmak hevesiyle #edenini atelere atm, yan yaklmtr.
Bir mddet hrslarndan kurtulsunlar diye %ece, Allah rahmeti %i#i zuhur etti.
5)lcu, sana da #ir sknt, #ir %"nl darl' %eldi mi alevlenme, meyus )lma& senin iin muvafktr ).
<N<*. Gnk ferahlk ve %enilik zamannda varn, y)'unu harcedi duruy)rsun demektir. Harcetmeye
karlk #ir de %elir lzm el#et+
5a mevsimi sr %itseydi %ne, #a'lar, #aheleri yakar kavururdu.
3e#atlar k"knden yakard, #ir daha ) yan kavrulan eyler yenilemezdi, yeeri tazelenmezdi.
>n yz ekidir ama efkatlidir... yaz %lmser ama yakar, yandrr+
Iarlk %eldi mi )nda %enilik %"r de canlan, alnn krtrma+
<NC1. G)cuklar %l dururlar, #ilenlerinse yz ekidir. Mam karaci'erden meydana %elir, nee akci'erden+
G)cu'un %"z, eek %i#i ahrdadr& akll adamsa %"zn iin s)nuna diker.
Aklsz, ahrdaki )tu tatl %"rr& akll, ahrdaki hayvann nihayet kasa elinde telef )laca'n %"rr, #ilir.
(u kasa#n verdi'i )t y)k mu& acdr, ac+ >asa ) )tu #izi semirtmek, tartda a'r %elmemizi temin etmek
iin veriy)r.
5r, Allah-nn verdi'i hikmet )tunu ye+ Gnk Allah, )nu ancak c"mertli'inden, ihsanndan d)lay karlk
istemeksizin vermitir.
<NC*. Allah ? Allah-nn verdi'i rzktan yiyinA dedi. $en, #uradaki rzk ekmek sandn, hikmet )ldu'unu
anlamadn ha+
Allah-nn verdi'i rzk, insan merte#esine %"re hikmettir. / rzk s)nunda senin #)'aznda durmaz, seni
"ldr mahvetmez+
Bu a'zn kaadn m #aka #ir a'z alr&. ) a'z sr l)kmalarn yer, yutar.
Bedenini (eytan aslanndan kurtara#ilirsen Allah s)frasnda nice nimetler yersin+
Ben #u s"z, 4rklerin et yeme'i %i#i yar imi, yar ham #ir halde anlattm. $en tamamn Hakim@i
Maznev=-den duy+
<N*1. / %ay# hak=mi, ) riflerin "vndkleri zat, #unu Hlah=nme-de anlatr;
Mam ye de, %am artranlarn, seni derde s)kanlarn ekme'ini yeme... nk akll adam %am yer, )cuksa
eker+
3ee ekeri, %am #ahesinin meyvasdr. Bu ferah yaradr, ) %am merhem.
Mam %"rdn m akla kucakla& (am-a R#ve teesinden #ak+
Akll adam, ara# zmde %"rr& k var y)kta #ulur.
<N**. Meen %n hamallar, sen alma, ) yk #en aslan %i#i tarm diye #ir#irleriyle sava duruy)rlard.
3eden6 Gnk ) zahmette rahmet, ) eziyette kr %"ry)rlard da yk her #iri, "#rnden kay)rdu.
3erede Allah-nn verdi'i cret, nerede ) sermayesiz herifin verdi'i cret6 Bu, sana cret )larak #ir hazine
#a'lar, ) #irka man%r verir+
Allah-nn #a'lad' altn, sen "l kumlar, t)raklar altnda yatsan #ile seninledir& "ldkten s)nra kal
#akalarna nasi )lan mal de'ildir )+
Allah mal, adm, adm cenazenin "nnden %ider, ka#irde sana %ur#et arkada )lur.
<NL1. E#edi akla ka y)lda )lmak iin "lm %nne hazrlan da imdiden "l+
$a#r, %ayret erdesi ardndaki sev%ilinin nar %i#i yzn, ) iste'in, ) dile'in ikiye ayrlm salarn
%"rmektedir.
Mam, al a#alayan kimsenin "nnde #ir aynaya #enzer& #u zt )lan eyde #una zt )lan eyi %"rr,
sa#rda muradna ulamay, %amda neeyi seyreder.
:ahmetten, eziyetten s)nra da )nun zdd, yani %enilik, zevk ve nee yz %"sterir.
Bu iki hali, eline #ak da %"r, anla. 5umru'unu sktktan s)nra mutlaka aarsn.
<NL*. Elin daima yumulu, yahut daima ak )lsa #u #ir hastalk eseridir.
Elini a yummakla i % %"rr, alr, kazanr, iini dzene k)rsun. Bu el a yumma, kuun iki kanad
%i#i ele lzm #ir eydir.
Eeryem #ir mddet, karaya vurmu #alklar %i#i rnd.
Ruhulkuds-n Eeryem-e ? Ben Allah elisiyim, #enden k)rkma,
%izlenme& Allah-nn emri #u ? demesi
/ Allah rahmetini %"steren melek, Eeryem-e #a'rd; ? Ben, Allah tasnn eminiyim, #enden rkme.
Allahnn yceltti'i kimselerden #a ekme. Bu eit %zel mahremlerden ekinme+A
<NN1. Hem #u s"zleri s"yly)rdu, hem de dudaklarndan ak nurlar ky)r, #ir#irine ulan %"'e a'ry)rdu.
Eelek diy)rdu ki; ? $en, #enim varl'mdan y)klu'a kay)rsun ama #en y)kluktan #ir adiahm, #ir
#ayrak sahi#iyim.
:aten yurdum )ras, a'rl'm da )rada& sana %"rnen #ir suretimden i#aret.
Ey Eeryem, #ir #ak hele& #en, anlalmas mkl #ir nakm, hem hillim, hem %"nllerde ki hayal+
M"nlne #ir hayal %eldi de yerleti mi nereye kasan ) seninledir.
<NN*. Ancak %eli %eici #ir asl )lmayan hayal mstesna& ) eit hayal yalanc sa#ah %i#i %"zden
kay#)luverir.
Bensen Allah nurundan d)'mu dedz sa#ahm& %ndzmn etrafnda %ece, hi d"n d)laamaz.
>endine %el& Jhavle deyi durma ey Hmran- n kz& #en zaten #uraya Jhavle makamndan %eli
dtm.
Iaha Jhavle denmeden "nce Jhavlenin nuru #enim aslmd, #enim %damd.
$en, #enden Allah-ya s'nmadasn ama #en ) s'nd'n Allah-nn ezelde dz k)tu'u #ir suretim zaten.
<NO1. $eni defalarca kurtaran ) s'nd'n makam, #enim makamm& Allah-ya s'nrm diy)rsun ya. )
s'nmak y)k mu6 Ben ta kendisiyim zaten.
4anmazlktan #eter #ir fet y)ktur. $en, sev%ilinin yanndasn da ak#azl' #ilmiy)rsun.
5ari, a'yar sanmada, neeye %am adn takmaktasn.
$ev%ilimizin u miskler %i#i salar, #iz deli )lursak zincirimiz )lur+
<NO*. 3il %i#i ak duran u l9tuf, #iz firavun muyuz& kan kesilir #ize+
>an, akln #an al, #en suyum, d"kme #eni& #en 5usuf-um fakat sana kurt %i#i %"rny)rum a sava
der.
$en %"rmy)rsun y)ksa& halim, selim sev%ili, )nunla zt )ldun mu ylanlar.
Hal#uki ne eti #akalat, ne ya'& sen )nu k"t %"rdn de )ndan k"tleti+A
Qekilin ak yznden hi#ir eye aldr etmeyerek Buhara-ya d"nmesi
Eeryem-in mumunu #rak, yana dursun&. Evet& ) yan yaklan k, Buhara ya d"ny)rdu.
<NP1. M"nl, ne de sa#rszsn, ateler iindesin. 5r, $adr@ ,ihan-a d)'ru ka+
(u Buhara )k mu& #il%i kayna'dr. >imde ate varsa Buhara-ldr zaten+
(eyhin huzurunda )lduka Buhara-dasn, sakn Buhara-y h)r %"rme+
(eyhin denize #enzeyen %"nl taar ekilir, taar ekilir& Bu med ve cezir, ) Buhara-ya h)rluktan #aka #ir
surette %idene y)l vermez.
3e mutlu kiiye ki nefsini aa'latmtr. Qay ) kiiye ki nefsinin tekmesi altnda kalmtr+
<NP*. $adr@ ,ihan-n ayrl', ) kn canna tesir etmi, varl'n aralam %itmiti.
Iiy)rdu ki, yine )raya %ideyim, kfir )lmusam #ile tekrar imana %eleyim.
/raya varaym da yerlere d"eneyim. ) iyi dnceli $adr-n huzurunda kendimi yerlere ataym.
Iiyeyim ki; Hte canm "nne attm. Hster dirilt, ister k)yun %i#i kes #am+
Ey ay yzl, senin huzurunda kesili "lmek, #aka yerde dirilere adiah )lmaktan ye'.
<O11. Ben #in kere, hatt daha da fazla snadm, anladm; sensiz yaamam ek ac, tahamml edilir ey
de'il+
Ey emelim, maksadm sev%ili, sur frr %i#i na'melerle terennm et de #eni dirilt& ey devem, "k artk&
nee tamamland+
Ey yeryz, %"z yalarm em, yeter %ayri& ey nefis, i ) tatl suyu, #ulankl' %eti, duruldu artk+
Ey yeryz, %"z yalarm em, yeter %ayri& merha#a ey seher yeli+ Bize d)stun k)kusunu %etirdin, ne %zel
de estin ya+
I)stlar, dedi, #en %idiy)rum, elveda. Ben ) em=re, ) emrine itaat edilen $adr@ ,ihan-a %idiy)rum.
<O1*. An#ean )nun akyla, )nun ayrl'yla yanmaktaym& artk ne )lursa )lsun, %idiy)rum #en+
$ev%ilinin %"nl mermerler %i#i kat #ir hale %else #ile ruhum yine Buhara-ya %itmek istiy)r.
/ras sev%ilimin k)na', adiahmn ehri. #enim vatanm )ras&. klara vatan sev%isi #udur+
Bir mukun, %ari 'na ? (ehirlerden han%i ehri daha %zel
#uldun, Han%i ehir daha kala#alk, daha #yk6 Han%i ehrin
nimetleri daha #)l, han%i ehir daha ziyade i ac ? diye s)rmas
Bir %zel, 'na dedi ki; 5i'idim, %ur#ette #ir)k ehirler %"rdn.
Han%i ehir daha ziyade h)una %itti. Dk, ? $ev%ilinin )turdu'u ehirA
<O01. Kadiahmz, nereye yay%sn yayar, )turursa )ras, i'ne deli'i kadar dar #ile )lsa #ize sahra %elir.
Ay %i#i 5usuf neredeyse )ras, kuyunun di#i #ile )lsa cennettir.A dedi.
I)stlarnn, Buhara-ya %itme diye ' menetmeleri ve hi#ir eye
aldr etmeksizin ulu )rta s"zler s"yleme diyerek tehdit eylemeleri
/ 'a da "'tnn #iri dedi ki; ? Ey #iha#er, akln varsa iin s)nunu dn.
Akln #ana devir de iin "nne, s)nuna dikkat et. Kervane %i#i kendini yak yandrma+
Ielicesine Buhara-ya %idersen zincire vurulmaya, haishaneye atlmaya lyksn.
<O0*. $adr@ ,ihan, sana kz%n& deta demir i'nemede, dilerini %crdat durmada. $eni yirmi %"zle
#ekliy)r.
$enin iin #ak #ileyi duruy)r. / deta krlkta kalm #ir k"ek, sense unla d)lu da'arcksn+
Allah, #ir frsat verdi, kurtuldun& s)nra da zindana %idiy)rsun ha&. ne )ldu sana6
$ana )n eit memur dikseler #ile )nlardan ka %izlenmen lazm. akl, #unu emreder.
Hal#uki senin #anda tek #ir memur #ile y)k. 3eden #"yle "nden, arttan y)lun #a'land6A
<O71. Mizli ak, )nu esir etmiti. / "'t, ) k)rkutucu ) %izli memuru %"rmy)rdu ki+
Her memurun #anda %izli #ir memur var. B"yle de'il de ) memur, neden k"e'e #enzeyen ta#iatna esir.
3eden )nun #a'laryla #a'l6
Kadiahn kz%nl' ruhuna tesir etmi, )nu memurlu'a, kara yzll'e #a'lam.
Hadi vur u adam diye )nu d"v duruy)r+ Benim feryadm, ite ) %izli memurlardan+
>imi ziyanda %"rrsen #il ki %"rnte yaayalnz #ile )lsa hakikatte ) ziyana #ir memurla srklenir, %ider.
<O7*. Bu hali #ilseydin feryad eder, ) adiahlar adiahna s'nrdn.
Kadiahn huzurunda #ana t)raklar saar da ) k)rkun (eytan-dan kurtulurdun.
A karncadan daha aa', daha kuvvetsiz ve ehemmiyetsiz adam, kendini #ey %"ry)rsun ha& sen k"rsn
de )ndan #ana dikilmi )lan ) memuru %"rmy)rsun.
Bu yalanc kanatlarla %ururlandn ha... adam sua, ziyankrl'a eken k)l kanat, ama da k)l kanattr ya+
>anat dedi'in adam ycelere eker& t)raklara #uland m da a'rlar, adam uamaz %ayr+
D'n, ak srrn anlamayan "'tye ulu )rta ceva#
<O<1. Dk dedi ki; ? Ey "'t, sus& niceye #ir "'t vereceksin, niceye #ir6 Qaz%e #u "'tten. #a', ek
kuvvetli.
$enin "'dnden daha da kuvvetlendi. $enin limin ak nedir, tanmad ki+
Bir yerde ak fazlalat, derdi arttrd m )rada ne E#9 Han=fe #ir ders vere#ilir, ne (fi=+A
Beni "lmle tehdit etme... kendi kanma susam #irisiyim #en zaten+
Dklara her an #ir "lm var& klarn "lm #ir eit de'il+
<O<*. Dk, d)'ru y)lun ruhunu #ulmu, ) ruhla iki yz cana sahi )lmutur da her an iki yzn de feda
edi durmadadr.
2eda etti'i her cana karlk da )n tana ecir alr. >ur-an-dan ? >im #ir iyilik yaarsa )n mislini #ulurA yetini
)kusan a+
/ %zel yzl sev%ili, kanm d"kerse neeyle d"nerek, zevkimden ayaklarm yerlere vurarak canm
saarm+
Ben snadm, #enim hayatm "lmmde. Bu hayattan kurtuldum mu e#ediyete eriece'im.
Ey inanlacak, %venilecek kiiler, #eni "ldrn, "ldrlmemde hayat iinde hayat var.
<OC1. Ey aydn yzl, ey daim= varl'n ruhu, ruhumu kendine ek, #ana vuslatnla c"mertlik et+
Byle #ir sev%ilim var ki sev%isi kal#imi yak kavurmada. Iilerse %"zlerimin stnde yrr+
Araa daha h) ama 2arsa s"yle. :aten akn #unlardan #aka daha yzlerce dili var ama,
$ev%ilisinin k)kusu uu %eldi mi ) dillerin heside arr, ll )lur kalr.
Artk #en susaym, kfi& sev%ili s"ylemeye #alad. Iinle, kulak kesil&. Allah, d)'ruyu daha iyi #ilir.
<OC*. Dk t"v#e etti mi& ite ) zaman k)rk. Gnk k, ayyarlar %i#i darac'nda ders verir+
Bu k, Buhara-ya %idiy)r ama ders )kumaya, stada hizmet etmeye de'il.
Dklara d)stun %zelli'i mderristir& defterleri, dersleri, mekleri de )nun yz+
$usarlar ama tekrar tekrar attklar nralar sev%ilinin arna, tahtna kadar ular.
Iersleri fitne, )yun, d"n ve titreyitir. /nlar ne :iyadat )kurlar, ne $ilsile.
<O*1. Bu kavmin silsilesi, sev%ilinin simsiyah ve kvrck salardr. /nlarda devir meselesinden #ahsederler
ama sev%ilinin devrinden.
E'er #irisi sana kese meselesini s)rarsa )na de ki; ? Allah hazinesi keselere s'maz ki+
Dklara aralarnda Hul- ve E#ara-dan dem vururlarsa h) %"r. Hakikatte Buhara-y any)rlar demektir.
Her eyi an, #aka #ir hassa verir& her sfatn #aka #ir mahiyeti var.
Buhara-da her hnere ermi, )l%un #ir hale %elmisin ama h)rlu'a yz k)dun mu hesinden vaz%eer, her
eyi unutursun.
<O**. / Buhara-l k da #il%i derdinde de'ildi& %"zn %"r %neine dikmiti ).
>im, halvette %"re y)l #ulur, hakikati %"rrse artk #il%ilerle ycelmeyi dilemez.
,an %zelli'iyle #ir kseden ara ien, a'zdan duyulma ha#erlerle #il%ilerden tasalanmaz.
M"r, ekseriyetle #il%iden stndr, #il%iye %ale#e eder. Bu yzden halk nazarnda dnya %alitir,
sevimlidir.
Gnk dnyay %"zler %"rr. #u, eldeki matahtr& ahireti ise verilmesi va-dedilen #)r #ilirler.
/ k kulun Buhara-ya yz tutmas
<OL1. >anl %"z yalar d"ken ) k yre'i ara ara hararetle, itiyakla k)arak Buhara-ya yz tuttu.
Htiyakndan "ln kumlar, )na iek %eliy)r, ,eyhun-un suyu kck #ir ey %"rny)rdu+
G"l "nnde %l #ahesi kesilmekte, %l %i#i %lerek de kalka, yuvarlanarak k)u %itmekteydi+
(eker, $emerkant-tedir ama ), ekeri Buhara-da #ulmu Buhara y)lunu tutmutu.
? Ey Buhara, sen akllara akl katardn ama #enim aklm da aldn dinimi de+
<OL*. Ben #ir t)lunay aramaktaydm, ) yzden hille d"ndm. >a di#inde $adr@ R #a k"eyiS istiy)rum+A
demekteydi.
Buhara-nn karaltsn %"rnce %am karanl'nda #ir #eyazlktr %"rnd.
5ere y'ld, uzun #ir mddet kendisinden %eti. Akl, sr #ahesine uu %itti.
/nu ayltacak, ak %l suyuydu, #unu #ilmediklerinden #ana, yzne %l sular sertiler.
/ %izli %l #ahesi %"rmt& ak, )nu yakalam kendisinden %eirmi %itmiti.
<ON1. $en d)nmu, ta kesilmi #irisin. #u s"ze, #u nefese lyk de'ilsin& evet, sen de kamsn ama iinde
eker y)k+
Akln #anda, akllsn sen. ? M"rmedi'iniz askerleri y)lladA yetinden %afilsin+
/ sallaati 'n Buhara-ya %elmesi, d)stlarnn )nu meydana
karmamaya almalar
$evine, sevine ) emniyet ehrine sev%ilisinin #ulundu'u yere, Buhara-ya %eldi.
M"kyznde uan, ay tarafndan kucakland'n, kendisine sen de #eni kucaklasana dendi'ini sanan
sarh)a #enziy)rdu.
/nu Buhara-da her %"ren ? Iurma, %"rnmeden hemen #ir tarafa sv+
<ON*. Kadiah %aza etmi, tam )n yllk "cn almak iin seni aray duruy)r.
Allah akna )lsun kendi kanna %irme& kendine ek ) kadar %venme+
$adr@ ,ihan-n (ahnesiydin, itimadna mazhar )lmu stat #ir mhendistin.
/na hyanette #ulundun, cezadan da katn& neyse, #u suretle kurtuldu'un halde imdi nasl )ldu da
tekrar %eldin6
5zlerce hileyle #eldan kurtulmutun, seni #uraya atall'n m %etirdi, ecelin mi6
<OO1. Akln 8taridi #ile #e'enmez, knard& fakat kaza ve kader, akl da ahmak #ir hale s)kuy)r, aklly da+
$en, aslan arayan talihsiz tavansn. 3erede akln, nerede #il%in, nerede evikli'in, a#uk anlayn6
>aza ve kaderin #"yle yzlerce afsunlar vardr. >aza %eldi mi lem daralr derler.
$a'da, s)lda yzlerce y)l, yzlerce ka kurtulunacak yer vardr da kaza ve kader, %elince hesi #a'lanr,
kaanr. kaza ve kader #ir eTderhadrA diy)rdu.
D'n, kendisini knayan ve tehdit edenlere ceva vermesi
Dk dedi ki. ? Ben, susuzluk hastal'na tutulmu #irisiyim. Biliy)rum da& su #eni "ldrr.
<OO*. 2akat #u hastal'a tutulan, sudan kaamaz ki& isterse su )nu yzlerce defa "ldrsn, hara etsin+
Elim, karnm ise #ile suya )lan akm azalmy)r.
>arnm %"r #u ne diye s)rduklar zaman keke #tn deniz, karnma aksayd diy)rum.
Bir tuluma #enzeyen karnm, isterse su dal%alarndan yrtlsn& "lsem #ile ne mutlu #ir "lm+
Ben, nerede #ir rmak %"rsem ah, ) rmak #en )lsam diye haset etmekteyim.
<OP1. Elim defe #enzese. karnm davul %i#i ise yine %l %i#i neeyle )nun sevda davulunu d"ver dururum.
/, Ruhulemin, kanm d"kse yer %i#i yudum, yudum kan ierim.
Ben yer %i#i, karnndaki )cuk %i#i kanlar iiy)rum& k )ldum )lal iim %cm #u+
Meceleri tencere %i#i ate stnde kaynamakta& %ndzleri kum %i#i akamlara kadar kan imekteyim.
Hileye satm, ) #ana kzmt, yamak istedi'im eye mni )ldum, hmndan katm diye nadimim.
<OP*. $"yleyin& kz%nlkla #ana ne yamak istiy)rsa yasn. / kur#an #ayramdr, k da kur#anlk+
Bkz uyur, istirahat eder, #ir ey yerse kur#an #ayram iin #esleniy)r demektir.
Beni Eusa-nn kur#an edilerek "ly dirilten "kz #il. ,z-lerimin cz- #ile hr kiinin hasredilmesine
se#etir.
Eusa-nn "kz de kur#an )lmutu. En kk cz- #ile #ir "ldrlme hayat verdi.
Bkzn #az yerleriyle "lye vurun hita# %eldi. vurdular. / "ldrlm adam dirildi, frlay kalkt.
<P11. E'er u ruhlarn haredilmesini istiy)rsanz ey ulu kiilerim, #u s"z kesin+
Ben cemaattandm& "ldm, yetii %elien #ir varlk, ne#at )ldum. 3e#atken "ldm, hayvan suretinde
zuhur ettim.
Hayvanlktan da %etim, hayvanken de "ldm de insan )ldum. Artk "l de y)k )lmaktan ne k)rkaym6
Bir hamle daha edeyim, insanken "leyim de melekler lemine %ei k)l kanat aaym.
Eelek )lduktan s)nra da rma' atlamak, melek sfatn da terk etmek %erek, ?Her, ey fanidir, helk )lur&
ancak )nun hakikati #akidir.A
<P1*. Bir kere daha melekken kur#an )lur da ) vehme %elmeyen y)k mu& ite ) )lurum.
5)k )lurum, suretlerin hesini terk ederim de er%anun %i#i ? Biz, mutlaka %eri d"nenleriz, )na ulaanlarzA
derim&
!mmet, #unda ittifak etmitir. >aranlklarda %izli )lan D#hayat y)k mu& "lmdr ).
3ilfer %i#i rma'n #u tarafnda #it& susama hastal'na u'rayan adam %i#i haris )l, "lm ara+
$usama hastal'na u'rayann "lm sudur da yine su arar, su ier durur. Allah, d)'rusunu daha iyi #ilir.
<P01. Ey ay ve ar hrkasn %iyinen d)nmu, m k sen can k)rkusuyla candan kay)rsun.
Ey karlara #ile ay ve ar )lan kii, hele #ak& )nun ak klcnn "nnde yz #inlerce can, elce'izlerini
rarak "lme mtak+
Urma' %"rdn ya& testideki suyu rma'a d"kver. $u, hi rmaktan kaar, ekinir mi6
4estideki su, rma'a d"kld m rmakta mahv)lur, rmak kesilir.
Qasf y)k )lur da zat kalr& Artk #undan #"yle ne kay#)lur, ne k"tleir, islenir+
<P0*. Ben de )ndan kat'm iin imanm, "zrm #ildirmek zere kendimi )nun fidanna astm+A
,anndan el ykayan ) 'n mukuna ulamas
4) %i#i #ann, yznn stne kaan secdeler ederek %"zleri yal #ir halde $ad@ ,ihan-n huzuruna
%itti.
Herkes, aca#a )nu yakacak m, asacak m diye #an havaya dikmi #ekliy)rdu.
$adr@ ,ihan, ite ) vakit zaman, talihsiz kiilere ne %"sterirse #u #ir avu ahma'a )nu %"sterdi.
Hten anlamayan ahmak, ervane %i#i alevi nur sand, ahmakasna aleve atld, canndan )ldu.
<P71. 2akat ak mumu, ) muma #enzemez ki. Ak, aydnlklar iindeki aydnlklar aydnl'dr.
/ ateli mumlarn aksine #ir eydir. Ate %i#i %"rnr ama #atan#aa nurdur, %zellikten, h)luktan
i#arettir.

Dk "ldren mescidle "lmn aray hi#ir eye aldr etmeyerek
)rada k)nuklayan k
Ey izi, t)zu %zel, #ir hikye s"yleyeyim, dinle;
Rey ehrinin kysnda #ir mescit vard.
Hi kimse y)ktu ki )rada %ecelesin, yatsn da k)rkudan "d atlay "lmesin. )'lu ) %ece yetim kalmasn.
/na nice a, lak %ari %itti& hesi de sa#ah a' yldzlar %i#i #att, mezara %irdi+
<P7*. $en de #unu iyice anla, kendine %el. $a#ah %eldi att, uykuyu #rak artk+
Herkes, )rada kuvvetli eriler var, )rada k)naklayanlar k"r klla kesi "ldry)rlar derdi.
Bazlar sihir ve tlsm var. Imann cann almak iin %"zeti durmada diy)rdu.
Baz kimseler, kasna aka ? Ey k)nuk, #urada kalma. ,anna kastn y)ksa %eceyi #urada %eirme,
#urada yat uyuma. 5)ksa "lm sana usu kurarA diye yazalm demekteydi.
<P<1. Bir di'eri de derdi ki. ? Meceleri kilitleyin de #ilmeyen #ir adam %iri kalmasn+A
Eescide k)nuk %elmesi
3ihayet #ir %ece vakti mescide #ir k)nuk %eldi& mescidin ) alacak "hretini ) da duymutu.
Bir tecr#e etmek istiy)rdu. Gnk hem ek yi'itti, hem de canndan #ezmiti, hayatna d)ymutu.
Iedi ki; ? Bu #aa, #u %"vdeye ek ) kadar aldr etmem& tut ki can hazinesi iin #ir ha##e %itmi.. ne
kar6
4en sureti %idiversin, #en ) suretten i#aret de'ilim ya. Ben #aki )lduka suret eksik )lmaz el#et.
<P<*. Allah l9tfuyla ? Ben insana ruhumdan ruh frdmA srrna mazharm& kam %i#i )lan tenden
ayrlrsam yalnz Allah nefesi )larak kalrm.
Allah-nn nefesi, #u tene %elmesin de inci de #u dar sedeften kurtulsun artk.
Allah ? Ey d)'ru kiiler, "lm dinleyinA dedi. Ben de d)'rucuyum, #u s"ze canm veririm+A
Eescid halknn ) k k)nu'u, %celeyin mescide k)naklama niyetinden
d)lay knamalar, #urada kalma diye tehdit etmeleri
Halk, ? $akn #urada %eceleme. 5)ksa can alc, seni )sa %i#i eziverir+
$en %arisin, #unu #ilmezsin& #urada kim yatt, uyuduysa mahv)ldu.
<PC1. Bu #ir tesadf de'il. Bunu #iz de nice defalar %"rdk, akll #il%iler kiiler de.
>im #u mescitte k)nakladysa %ece yars mthi #ir zehirle zehirlendi %itti.
Bir kiiden yz kiiye kadar nice "lenleri %"rdk. Birisinden duyu da rivayet etmiy)ruz.
Key%am#er ? Iin nasihattirA dedi. 3asihat, l9%atte hyanetin zdddr.
Bu nasihatte d)stlukta d)'ruluktan i#arettir. I)'ru s"ylemez, aldatrsan, hainsin, k"ek )stuna
#rnmsn, k"eksin+
<PC*. $ana #u nasihati muha##etimizden veriy)ruz. $akn akldan, insaftan ayrlma+A dedi.
D'n, kendisini menedenlere ceva#
Dk dedi ki; ? Ey "'t verenler, #en yat'm dan ndim de'ilim. Hayata d)ydum.
Ben yaralanmay isteyen, arayan #ir tem#elim. 4em#elden y)la %itmeyi umma+..
Ama yiyecek, iecek tem#eli de'ilim #en& hi#ir eye aldr etmeyen, "lmn arayan #ir tem#elim+
Dleme el avu aan, kendisine ara ul t)layan tem#el de'ilim, #u k"rden evike %een #ir tem#elim.
<P*1. Her dkkna #avuran, halini s"yleyen tem#el de'ilim. Qarlktan sray kurtulan ve #ir madene
ulaan tem#elim.
>ua, kafesi #rak umak nasl h), tatl %elirse #ana da "lmek ve #u yurttan %"mek "yle h), "yle tatl
%eliy)r.
Baheye k)nan kafesteki ku, %lleri, a'alar %"rr.
Iarda, kafesin evresinde "ten kular, hrriyete ait %zel, %zel hikyeler s"ylerler.
>afesteki ku, )nlar duyar, ) yeilli'i %"rrde ne itah kalr, ne sa#r, ne karar+
<P**. Ban kafesin her deli'inden karr durur. Aya'ndaki #a'dan kurtulmak ister.
/ kuun %"nl de dardadr, can da& #"yleyken kafesi aversen ne yaar6
/ ku, kafese kaanm kafesin etrafnda da kediler #irka halka )lmu kua #enzemez ki.
Bu eit ku k)rkuya, vehme der, hi kafesten kmay ister mi ) 6
Hatt ) k"tlkler yznden kafesin etrafnda daha yz tane kafes )lmasn ister.
,alinus #u dnya yaayna kt, nk hneri, ancak #urada %eerdi,
) azarda #ir ie yaramazd. / yzden kendisini ) lemde halkla #ir
%"rrd
<PL1. Bu una #enzer; Akl ve hikmette stn )lan ,alinus da #u dnyann havasna kalm, dnya
muradna %"nl vermi )ldu'undan,
? 5ar canl #ir halde dnyay #ir katr %"tnden %"rmeye #ile razym, tek "lmeyeyimA dedi.
>afes etrafnda kedilerin t)lanm )ldu'unu %"rm, #ir kua #enzeyen ruhu, umaktan meyus )lmutu.
5ahut da #u cihandan #aka her eyi y)k %"rm, y)kluktaki hari %"rmemiti.
Ana karnndaki )cuk %i#i hani. Allah-nn keremi, )nu rahimden dar eker de ) yine rahme d)'ru kaar
durur.
<PL*. Allah-nn l9tfu, )nun yzn #u leme kaca' tarafa d"ndrr, ) yine #zl ana karnna s)kulur.
Bu ehirden, #u yurttan dar karsam aca#a #ir daha #urasn %"re#ilir miyim6
Rahimde #ir ka )lsayd da ) havas ufunetli ehir %"rnseydi.
5ahut da #ir i'ne y)rdam kadar delik #ulunsayd da darsn #ir %"rseydim der+
Ana karnndaki )cuk da rahmin dnda #ir lem )ldu'undan %afildir, ) da ,alinus %i#i nmahremdir.
<PN1. Bilmez ki rahimdeki yalklarda dardaki lemin feyziyledir.
Inyadaki d"rt unsur da kendilerine Jmekn leminden yzlerce yardm %eldi'ini #ilmezler.
>u, kafeste su ve tane #uluy)r ama su da kafesin dndaki #a'dan, #aheden %elmede, tane de+
Key%am#erlerin canlar #u lemden %"er, #u lemden kurtulurken ) #a', ) #aheyi %"rr de
Bu yzden )nlar, ,alinus-a da aldr etmezler, leme de& ay %i#i %"klerde d)'ar, %"klere k saarlar.
<PN*. E'er #u s"z, ,alinus-a iftira ise ceva#m ,alinus-a de'il&
Bunu s"ylemi )lan kiiye. Gnk #unu s"yleyen nurlarla d)lu %"nle e )lmamtr.
,an kuu, kedilerden ? Hele durun #akalmA sesini duyunca delik arayan fareye d"nmtr.
/ yzden can, fare %i#i #u dnya deli'ini vatan tutmu, yurt edinmitir.
Bu delikte yalar yamaya %irimi, #u deli'e lyk #il%ilere sahi )lmutur.
<PO1. /na #u delikte yarayacak )nu #urada yceltecek sanatlar seti de di'erlerini #rakt.
Gnk dar kmadan midini kesti, #edenden kurtulma y)lu kaand.
Brmcekte Anka ta#iat )lsayd tkr'yle adr kurar myd hi6
>edi enesini kafese de atar. Kenesinin ad derttir, elemdir, stratr.
>edi "lmdr, enesi de hastalk, kuu da, kuun kanadn da eneler.
<PO*. >u, #ucak #ucak il #ulmaya k)ar. Blm kadya #enzer, hastalk ahide.
Bu ahit, kaddan %elen adam %i#idir. ? Mel kad, seni mahkemeye istiy)rA der.
/ndan ka kurtulmak iin #ir mhlet istersin. Qerirse ne l& vermezse ? /lmaz, hadi kalkA diye emreder.
Ehlet istemen, mhlet alman illardr, tedavidir. Ddeta ten hrkasn yamalarla yamarsn+
2akat nihayet #ir sa#ah kz%n #ir hale %elir. ? Bu mhlet niceye #ir srecek6 8tan artk+A der.
<PP1. Ey hasetlerle d)d)lu adam, ) %n %elmeden "nce davran da adiahtan "zr iste+
Atn karanlklara sren adam, %"nln ) nurdan tamamyla ayrr.
(ahdan da kaar, ahitten de, %"trmek istedi'i yerden de. Gnk ) ahit, )nu kazaya, hkme davet
etmektedir.
FBu s"z #rak da ) %ece mescide k)nuk )lan adamn ahvalini anlat+
Eescid halknn #ir kere daha %eceleyin ) mescide kalmak istemesini
knamalar
Ahali dedi ki; ? Ba#ayi'itlik satma, yr& #u sevdadan vaz%e de el#isen de #urada rehin kalmasn, cann
da+
Burada %ecelemek, uzaktan k)lay %"rnr ama #u %eit s)nunda %leir+
<PP*. 3ice kiiler vardr ki kasnr, #"#rlenir... fakat elem ve stra zamannda yaacak, el atacak #ir ey
arar+
$avatan "nce halkn %"nlne iyi ve k"t hayal k)lay %"rnr.
2akat adam savaa %irdi mi i ) zaman sara sarar+
Eadem ki aslan de'ilsin, ileriye ayak atma. Gnk ecel kurttur, cannsa k)yun+
5)k& e'er A#dal-dan )lmusan, k)yunun aslan haline %elmise k)rkma, emin #ir halde %el ileri& "lmn
sana ma'l9 )lur, #ir ey yaamaz+
C111. A#dal kimdir6 Qarl' de'imi )lan, Allah-nn de'itirmesiyle ara# sirke kesilen+
2akat sarh)san kendini aslanlar #ile tutarm, emrime ram ederim sany)r, sarh)lukla aslan )ldu'unu
zannediy)rsan kendine %el, sakn ileri atlma+
Allah, d)'ru y)lu #ulmam k"t mnafklar hakknda ? /nlarn savamalar, kendi aralarnda iddetlenirA
dedi.
>endi kendilerine kaldlar m er kesilirler. 2akat savata evdeki karlara d"nerler.
/ %ay askerinin #a#u'u Key%am#er dedi ki; ? Ey yi'it, savatan "nce yi'itlik )lamaz+A
C11*. $arh)lar, sava lfna kalktlar m a'zlarndan k"k saarlar ama sava kznca k"k %i#i kalrlar,
hi#ir ie yaramazlar.
Bu eit adamn klc sava s"z )lunca, uzar. Asl savataysa s)'an %i#i kat, kat knlara %"mlr+
$ava dnd' zaman %"nl, yaralar arar, saflara dalar, erlikler %"sterir. $ava zamanndaysa #ucak
#ucak kaar6
,efaya u'ray cillanaca' zaman kaan, s)nra da safa dileyen kiiye aarm d)'rusu.
Ak dvaya #enzer, cefa ekmek de ahide. (ahidin y)ksa dvay kazanamazsn ki+
C101. >ad, senden ahit isterse incinme. 5lan " ki hazineyi elde edesin+
:aten ) cefa sana de'ildir ki ey )'u&l sendeki k"t hulyadr.
$)ayla kilime vuran, kilimi d"vmez, t)zlarn silker+
>z at d"ven, hakikatte at d"vmez, aksak yryn d"ver.
Bu yry #raksn da iyi yrsn, rahvanlasn der. !zm suyunu ara )lsun diye hais edersin ya&
C10*. Birisi #ir yetimi d"vse %"ren der ki; / yetimce'izi neye d"vy)rsun. Allah-dan k)rkmuy)r musun6
I"ven de ? ,anm, d)stum, #en )nu ne vakit d"vdm ki6 Ben, )ndaki (eytan- d"vy)rumA der.
Annen, sana ? %e#erA dese #u s"zyle k"t huyunun, k"tl'nn %e#ermesini ister.
Ede#den, ter#iyeden kaanlar, erli'in yz suyunu da d"kerler, erlerin yz suyunu da+
Bunlar, kendilerini knayanlar da savatan d"ndrrler& nihayet #"yle rezil ve kahe #ir halde kala
kaldlar.
C171. Herzevekillerin herzelerini, manasz s"zlerini sama %ururlarn az dinle, #u eit adamlarla sava safna
%irme.
Allah, #unlar hakknda ? /nlar size uyunca saynz )'altmazlar, ancak aranza nifak s)kar, hile ve fesad
)'altrlarA dedi.
Er )lmayan kayak arkadalara uyma, evir )nlarn yara'n+
Gnk )nlar sizinle y)lda )lurlarsa %aziler de saman %i#i isiz #ir hale derler.
$ize uymu %"rnr, sizinle #era#er safa %irerler ama s)nra kaarlar, saf da #)zar erian ederler.
Bu eit adamdansa& mnafklardan ek kala#alk kiinin size uymadansa azlk asker daha iyi.
C17*. Az, fakat adamakll )lmu %zel #adem, acm, k"t fakat )k #ademden iyidir el#ette.
$uret #akmndan ac da #irdir, tatl da& fakat hakikatte #unlar #ir#irine ztdr, ikidir.
>fir, ) lemin varl'ndan he eder, dirilece'ini ummaz. Bu yzden %"nlnde k)rku vardr.
5)la d %ider ama #ir k)nak #ile #ilmez. M"nl k"r )lan adam, k)rka k)rka adm atar.
5)lcu, y)l #ilmezse nasl %ider6 4ereddtlerle, %"nl kanlarla d)lu )larak+
C1<1. Birisi ? Hay adam hay& y)l, #uras de'il ki+A dese k)rkusundan hemen )rackta duruverir.
2akat %"nlyle hakikati duyan, y)lu #ilen kiinin kula'na hi "yle hay huylar %irer mi6
(u halde #u deve yreklilerle y)lda )lma. Gnk )nlar, darlk ve k)rku zamannda kay#)luverirler.
/nlar, lf da B#il sihrine maliktirler, her eyi yaar, atarlar ama i dara %eldi mi kaar, seni yaayalnz
#rakverirler+
>endine %el ve zelerden sava umma. 4avus kularndan av avlama hnerini #ekleme+
C1<*. 4a#iat tavus kuuna #enzer, sana vesveseler verir, sama saan s"ylenir durur. nihayet seni yerinden
yurdundan eder.
(eytan-n, >urey ka#=lesine ? Ahmed-le savaa %iriin, #en de yardm
eder, size yardm etmek zere ka#=lemi %etiririm ? demesi, iki saf
karlanca da )nlar #rak kamas
(eytan %i#i& ) da asker iine %irdi, yzn #iri )ldu, ? Ben size yardmcymA dedi, )nlara afsun )kudu,
)nlar aldatt.
2akat >urey, )nun s"zne uyu hazrlanarak iki )rdu karlanca,
Eminlerin saflarnda melek askerlerini %"rd&
$izin %"rmedi'iniz ) %ay askerlerinin saf kurduklarn %"rnce can, k)rkudan #ir ate%ede kesildi.
C1C1. Aya'n %erisin %eriye ekmeye #alad. ? Ben ek kala#alk #ir )rdu %"ry)rum.
Allah-dan k)rkarm #en, ) #ana yardm etmez. Gekilin %idin& #en, sizin %"rmedi'inizi %"ry)rumA dedi.
Hris dedi ki; ? Ey $uraka, neden dn #"yle s"ylemiy)rdun6A
$uraka ekline %irmi )lan (eytan ? (imdi savan #alamak zere )ldu'unu %"ry)rumA dedi. Hris, ? $en,
ancak Aralarn h)r hakir #ir t)lulu'unu %"rmektesin.
Bundan #aka #ir ey %"rmy)rsun ama ey aa'lk herif, ) zaman lf zamanyd, imdi sava zaman.
C1C*. In #en dayanr, ayak direrim, size yardmda #ulunurum, #u suretle de st %elirsiniz diy)rdun.
A mel9n, dn )rdu kumandan kesilmitin, imdi namertletin, #aya'latn, k)rkaklatn.
$enin s"zne kandk da %eldik& #u #el tuza'na dtkA dedi.
Hris, #u s"zleri s"yleyince ) mel9n #u azardan kzd, hiddetlendi.
Bu s"zlerden %"nl dertlendi, kz%nlkla elini, Hris-in elinden ekti.
C1*1. M"'sn d"verek ka %itti. ) #iarelerin kann da #u hileyle d"kt.
/, #unca lemi ykt, hara etti de s)nra ? Ben sizden de'ilimA dedi.
Eeleklerin hey#etini %"rnce Hris-in %"'sne #ir yumruk ak edi yere ykt, kaverdi+
3efisle (eytan, ikisi de #irdir& surette kendisini iki %"sterdi.
Eelekle akl da #irdir, himmeti var da )nun iin iki suret )ldu.
C1**. Hinde, akl alan, cana da dman, dine de dman )lan #"yle #ir dmann var.
Bir an kertenkele %i#i saldrr& derken hemencecik #ir deli'e kaverir.
M"nln de nice delikler var. Her delikten #a kar durmada+
(eytann insanlardan %izlenmesine, #ir deli'e %iri saklanmasna ? HunusA derler.
/nun %izlenmesi de kirinin #zl %izlenmesine #enzer. >iri #zlr de kafasn karr, tekrar %izler ya&
) da "yle ite.
C1L1. Allah, (eytan-a ? HannsA dedi. (eytan, kirinin kafasna #enzer.
>iri, k"t avcdan rker de #zlr, #an %izler.
2rsatn #ulunca #an karr& #u hileyle ylan #ile ze#un eder.
3efis senin i leminde y)lunu kesmeseydi #u y)l kesiciler, sana el ata#ilirler miydi6
$eni k"t eylere sevkeden ehvetten, ) %izli memur yznden %"nl, hrsa tamaha, fete esir )lmutur.
C1L*. / %izli memur yznden hrsz )ldun, kendini #er#at ettin de nihayet #u %"rnen memurlar, seni
kahretmek iin y)l #uldular.
Hadisteki u %zel "'d duy. Imanlarnzn en kuvvetlisi, iinizdedir+
Bu dmann alavrasn dinleme ka )ndan& nk ) da inatta H#lis-e #enzer.
Inya sev%isi, dnya %eimine savama yznden sana ) e#ed= aza# ehemmiyetsiz %"sterir.
Blm #ile ehemmiyetsiz #ir hale %etirirse #unda alacak ne var ki6 /, sihriyle #unun %i#i yzlerce i
yaar+..
C1N1. $ihir, #azen sanatla saman da' %"sterir&#azen da' saman+
M"z#a'clkla irkinleri %zelletirir, %zelleri, irkin #ir ekle s)kar.
$ihrin hali #udur. afsunlar, frr, her an hakikatleri #aka #ir ekle evirir.
Bir an %elir, insan eek %"sterir& #ir an %elir ee'i alacak #ir adam ekline #rr+
Hte senin iinde #"yle #ir sihir#az %izlidir. Qesveselerde daim= #ir sihir kudreti vardr+
C1N*. 2akat #u sihirlerin hkm srd' lemde "yle sihir#azlar da var ki sihirlerin hkmn %ideriverirler.
Bu kuvvetli zehrin #itti'i )vada tiryak da #itmitir ey )'ul+
4iryak, sana ? Mel, #eni kendine sier et& #en, sana zehirden daha yaknm.
/nun s"z sihirdir, seni ykar hara eder& #enim s"zm de sihir ama )nun sihrini defederA der+
>)nuk "ldren mescide k)nuklamak isteyeni menetmeye kalkanlarn
tekrar )na "'t vermeleri
? / %zel yi'it, ) Key%am#er ? $"zde sihir hassas varA dedi, d)'ru da s"yledi.
C1O1. Ey kerem sahi#,i kendine %el, yi'itlik taslama, mescidimizi de t"hmet altnda #rakma, #izi de+
Bir dman dmanl'ndan #ir s"z s"yler& #ir alak, yarn #ize #ir atetir salar&
/nu zalimin #irisi #)'du, mescidi de kurtulmak iin #ahane etti.
Eescidin ad km zaten. / da k)nuk, mescitte k)nuklad da "ld derler, #en de kurtulurum dedi, diye#ilir.
Ey can ek adam, #izi t"hmet altnda #rakma& zaten dmanlarn hilelerinden emin de'iliz.
C1O*. Hadi yr, yi'itli'ini #rak, #u ham sevday iirmeye kalkma. :uhal yldz arnla "llemez+
$enin %i#i )klar #ahttan, talihten dem vurdular ama s)nunda #irer #irer, tutam tutam sakallarn y)ldular+
Akln #ana al da #u dedik)duyu ksa kes, yr %it& kendini de ve#ale s)kma, #izi de+A
>)nu'un, )nlara srtna $ultan Eahmud-un davulu k)nmu ve n"#et
vurulmas det )lmu deveyi #ile defle kular karan ekin #ekisinin
kard'n anlatarak misal %etirmek suretiyle ceva vermesi
Iedi ki; ? I)stlar, #en #ir Jhavle-yle rk kaacak eytanlardan de'ilim.
Bir )cuk, ekin #ekili'i yaar ve yanndaki defi alarak kular karrd.
C1P1. >ular, ) kck defin sesini duyu tarladan kaarlar, ekinler de zararl kulardan kurtulurdu.
>erem sahi#i $ultan Eahmud-un y)lu, ) taraflara dt, k)ca )ta' ) civara kuruldu.
M"kteki yldzlar kadar )k , talihleri aydn, saflar yaran, lkeler alan )rdusuyla )raya k)ndu.
Bir de h)r)z %i#i "nde %iden esrik #ir deve vard ki n"#et davulunu srtna yklemilerdi.
3"#et, %idite de )nun srtnda vurulurdu, %elie de.
C1P*. / deve, tarlaya %iriverdi. G)cuk, ekinleri k)rumak iin ) kck defi almaya #alad.
Bir akll kii, )cu'a dedi ki; ? Ief al durma. / esrik deve, zaten davul tayan deve& ) sese alm.
A )cuk senin #u defce'izin )na vz %elir. /, #u defin yirmisi kadar )lan k)sk)caman n"#et davulunu
tay)r+
Ben de J klcyla kur#an )lmu #ir 'm. ,anm, #el davulunun n"#et vuruldu'u yer+
$izin #u tehditleriniz y)k mu& #u %"zlerin %"rd' eylere kar ancak #ir defce'izin %m#rtsnden
i#aret+
C011. Erler, #en, hayallere kal #u y)lda duracaklardan de'ilim.
Ben, Hsmail Key%am#ere mensu )lanlardanm, "ldrlmeden ekinmem y)k& Hatt Hsmail %i#i #andan
%emi #ir adamm #en+
M"sterilerden de %emiim, riyadan da ? $"yle %elinizA emri canma %el demitir.
Key%am#er dedi ki; Hhsan edilen eye verilecek karl' iyice #ilen #u dnyada ihsanda #ulunur.
Qerilen eye verilecek yzlerce karl' %"ren derhal c"mertli'e ihsana #alar.
C01*. Herkes, kr elde etmek iin maln vermek zere azara, arya #a'lanmtr.
Ia'arcktaki altn sahi#i #ir kr elde etsin de )nu y)ksullara versin diye srarla )turmu #eklemektedir.
$atc, elindeki kuman fazla ara etti'ini %"rd m )na )lan ak s)'uyuverir.
>umalarn fazla #ir kr %etirdi'ini %"rmez de ) yzden )nlara snr, )nlar elden karmaz.
Bil%i, hner ve sanatlarda #"yledir. Bunlara sahi )lanlar, #unlardan daha erefli, daha stn #ir ey
%"rmezler de ) yzden ehemmiyet verirler.
C001. Hnsan iin candan iyi #ir ey y)ksa can azizdir. 2akat candan iyi #ir eye sahi )ldu mu, cann ad h)r,
hakir )lur %ider.
G)cu'un can, )cuk kaldka, #ymedike )yun iin yalan #e#eciktir.
Bu dnceler #u hayallenmeler de #e#eciklerdir. $en )cuk kaldka )nlara ihtiyacn vardr.
2akat )cuk, )cukluktan kurtuldu da kemale eriti mi, adam )ldu mu artk duy%ulardan da vaz%eer,
dncelerden de, hayallerden de+
Eahrem y)k ki aka s"yleyeyim& sk9t ettim. Allah hakikate uy%un )lan daha iyi #ilir.
C00*. Ealla #eden, hemencecik eriyi %iden kardr. 2akat satl'a karlnca )nlarn alcs Allah-dr.
Bu kar, sana neden aradan daha iyi %eliy)r, #ilir misin6 (hedesin, yakinin y)k da )ndan.
Behey aa'lk adam, #u sendeki zan, ne acayi zan ki yakin #ahesinde hi umuy)r.
/'ul, her he, yakna susamtr. (he arttka yakna ulamak iin daha ziyade rnr, k)l kanat aar,
umaya alr...
Hlim merte#esine ulat m kanad ayak kesilir, %ayri umaya ihtiyac kalmaz. Gnk #il%isi yakn k)kusunu
almaya #alamtr.
C071. Gnk #u snanm y)lda ilim yakndan aa'dr, he yukar.
Bil ki ilim, yakn arar. 5akin de aak %"r&
Elhkm suresinde ? >ell lev ta-lemuneA den s)nrasn )ku da #unu ara, #ul, anla.
Ey #il%i sahi#i, #il%i insan %"re %"trr. Inyadakiler yakin sahi#i )lsalard cehennemi %"zleriyle
%"rrlerdi.
M"r, he y)k ki yakinden d)'ar. nitekim hayal de zandan d)'maktadr.
C07*. Elhkm suresinde #u anlatlmtr. Hlm@el 5akin )lur, #ak da %"r+
Bana %elince. Ben, heden de yceldim, yakinden de& knanmadan #am d"nmy)r.
/nun helvasn yedim. %"zm aydnland, )nu %"rdm %ayri. (u halde evime %idiy)rum demektir, el#ette
aya'm kstaha #asarm& aya'm titremez, k"rcesine %itmem ki+
Allah, %le #ir s"yledi de %l %ldrd ya& %"nlme de )nu s"yledi de %lden yz kat fazla %ldrd.
C0<1. $elviye #ir ey yat. B)yunu dmdz etti& nerkisle a'ust)s %l de )ndan feyz ald, %zelleti&
Bir tecellisiyle kam, can da tatl, %"nl de tatl #ir hale %etirdi& 4)ra'a mensu insan, )nun l9tfuyla
Gi%il %zeli )ldu.
>a ) derte fitneci, iveci #ir hale %etirdi. yz %l ve nar %i#i kkrmz #ir ren%e #)yad&
Iile yzlerce sihir#azlk "'retti. madene ,aferi altn hassasn ihsan etti.
$ilh de)sunun kasn anca %zellerin #aklar klar k)klamaya #alad&
C0<*. Bu tecelli ile, #u feyz ile #enim %"nlme de )k att, #eni de sevdalara sald& Beni kre de k etti,
ekere de+
Byle #ir sev%iliye km ki her alm, )nun almdr. Akl da )nun #ir kuluna kuludur, can da+
Ben kuru lf etmem. #ir s"z s"ylesem #ile su %i#i s"ylerim de atei s"ndrmede hi#ir stra#m )lmaz.
Ben nasl #ir ey ala#ilirim6 Hazinedar )& nasl kuvvetlenmem arkam )&
>imin arkas %neten kzar, snrsa yz ek )lur, kuvvetlenir& artk )na ne k)rku vardr, ne utanma+
C0C1. 5z, hi#ir eye aldr etmeyen %ne %i#i dman yakar, erdeleri yrtar.
Her ey%am#erin dnyada yz ektir, #ir tek #inici )ldu'u halde adiahlarn )rdularna saldrr, )nlar
ezer, #)zar+
Bir eyden k)rkmaz, %amlanmaz. #u yzden de hi#ir eyden yz evirmez& tek #ana #tn dnyay
ma'l9 eder.
4an yz ektir, %"z t)k& dnya d)lusu keri )lsa k)rkmaz.
Gnk keri, kerii tarafndan ) hale k)nmutur, taysa Allah yamtr, )ndan d)lay serttir, katdr+
C0C*. >)yunlar, sayya s'mayacak kadar )k )lsa kasa, )nlarn )klu'undan k)rkar m hi6
Heiniz de )#ansnz& ey%am#er de )#andr. Halka %elince srye #enzer& ey%am#er, )nlarn
)#andr, )nlar srer durur.
G)#an k)yunlarla savaa %irimekten k)rkmaz& #ilkis )nlar s)'uktan, scaktan k)rur.
>zar, kahreder de k)yunlara #a'rrsa #u #a'r sev%isindendir, hesini de sever de )ndan #a'rr+
Her an yeni #ir talih kula'ma s"yleyi duruy)r; $eni %amlandrsam #ile %amlanma+
C0*1. Ben, seni k"t %"zlerden %izlemek iin %amlandrrm.
>"t %"zler, yznden rak )lsun diye kederlendirir, ahlkn ac #ir hale %etiririm.
$en, #enim avcm de'il misin, #eni aramy)r musun6 Benim kulum, emrime ta#i de'il misin6
Bana kavumak iin ted#irler kurmadasn& #enim ayrl'mla herkesten ayrlm, #eni aray durmaktasn,
kimsesiz #ir hale %elmisin+
Iertlere dm, izimi #ulmak iin arelere #avurmusun& dn senin yank yank ah etti'ini duydum.
C0**. $eni #ekletmeksizin de kendime kavuturmaya, sana y)l %"steri kendime almaya kaadirim #en&
Bu suretle #u devrann %irda#ndan kurtulur, vuslat hazineme ayak #asarsn.
2akat varlan yerin tatll', lezzetleri, seferde ekilen zahmetlerle "llr.
3e kadar %ur#et eker, mihnetler, zahmetlere u'rarsan, ehrinden, akra#andan ) derece lezzet alr, zevk
#ulursun+
Eminin #ir #elya u'raynca sa#rszlk edi kamas, n)hudun ve
sair yiyecek eylerin tencerede kaynarken sray dar kmaya
almalarna #enzer
Bir #ak& n)hut tencerede ateten ze#un )ldu mu yukarya d)'ru sramaya #alar.
C0L1. 4encere kaynamaya #alaynca n)hut, tencerenin stne frlamaya, yzlerce c)kunluk %"stermeye
k)yulur.
? 3eden #eni atee attn, kaynaty)rsun&. madem ki satn aldn, neye #u hallere u'raty)rsunA der.
3)hut iiren kadn da n)huda keeyle vuru der ki. ? 5)k& %zelce kayna, tencereden kmaya
kalkma.
$eni sevmedi'imden senden h)lanmad'mdan kaynatmy)rum seni ki& #ir zevkle, #ir eniye sahi )l da.
Mda haline %el, yen, cana kar diye kaynaty)rum. Bu imtihan, seni h)rlamak iin de'il+
C0L*. B)standa sular itin, yeerdin, ter taze #ir hale %eldin ya& Hte ) su ii, #u atee dmen iindi.
Allah-nn rahmeti, kahrndan ileridir, kahrndan fazladr ve ezel=dir. Bu yzden de #ir kimseyi #ellara
u'ratmas, rahmetindendir.
Qarlk sermayesi elde edilsin diye rahmeti, kahrndan ileridir, stndr.
Etle deri lezzetsiz meydana %elmez. 2akat )nlar meydana %elmedike sev%ilinin ak, )nlar nasl erite#ilir6
Hte #u takdir neticesi )larak sen de kahrlara u'rarsan eseflenme& #u kahrlar yznden elindeki
sermayeyi sev%iliye #a'larsn.
C0N1. $)nra #unun "zr )larak tekrar l9tuf eder, ykan arndn, dereden atladn, artk ) mihnetler %eti der.
Ier ki; Ey n)hut , #aharn )tladn, yetin& imdi zahmet ve eziyet, sana k)nuk )ldu, h) tut da
>)nuk, krler ederek minnetler duyarak %eri d"nsn, adiaha %idi senin ikramn, ihsann anlatsn.
Hkram etti'in eylere karlk )larak da sana ) nimetleri veren %elsin& #tn nimetler sana haset etsinler+
Ben Halil-im, sen de #a'm "nndeki )'lum& #an k)y, ryada seni kesti'imi %"rdm+
C0N*. M"nln #)zma, #an kahr "nne k)y da Hsmail %i#i #)'azn keseyim,
Ban k)artaym. 2akat #u #a, zhiri kesilmekten, k)arlmaktan mnezzeh )lan #atr.
Ancak ezel= maksat, senin teslim )lmandr. Ey mslman teslim )lmay araman, dinlemen %erek+
Ey n)hut, #ellara d, kayna, i de ne varl'n kalsn, ne sen kal+
/ #)standa %ldyse can ve %"z #)stannn %l )ldu'undan %ldn.
C0P1. $u ve t)rak #ahesinden ayrldysan l)kma )ldun, dirilerin vcuduna %irdin.
Mda )l, kuvvet )l, dnce )l& evvelce sttn, imdi )rmanlarda aslan kesil+
Qallahi sen, "nce )nun sfatlarndan ayrldn da %eldin.. tekrar evike acele et, yine )nun sfatlarn ula+
Buluttan, %neten, %"kten %eldin& yine Allah sfatlar haline d"ndn m %"klere %idersin.
5a'mur ve k suretinde %eldin, Allah-nn tertemiz sfatlar suretine #rn %idiy)rsun.
C0O*. Mnein, #ulutun, yldzn czydn& nefis, i, s"z ve dnceler )ldun.
3e#atn "lm, hayvann varl' )ldu. #u suretle de ? Ey %vendi'im, inand'm kiiler, #eni "ldrnA
s"z d)'ru kt.
Eadem ki "lmden s)nra #ize #"yle #ir hayat var, ? (he y)k ki "lmmde hayat vardrA s"z
d)'ru.
H, s"z ve d)'ruluk, mele'in %dasdr. Eelek, #unlarla %"'e a'ar.
3itekim ) yemek de insana %da )lunca cemadat halinden ycelir, ) canl #ir hale %elir.
C0P1. Bunu, adamakll, etraflca anlattk& #aka #ir yerde %elecek.
>ervan, daima %"klerden %elmekte, alverite #ulunu yine %"klere %itmekte.
(u halde hrsz %i#i aclkla z)rla de'il de istekle tatl tatl, %zel %zel %it+
$eni aclklardan ykay artmak iin ac s"yly)rum.
I)nmu, s)'uk alm zm d)nuklu'u %itsin diye s)'uk suya atarlar.
C0P*. $eni de aclklarla %"nln kanlara #ulanrsa iindeki #tn aclklar %ider.
Hayr ve #elnn srrn #ilen mmin sa#reder
Av k"e'i )lmayan k"e'in #)ynunda tasma y)ktur. Ham ve kaynamam ey, mutlaka lezzetsizdir.A
3)hut, #u s"zleri duyunca ? Eademki i #"yledir hanmc'm, %zel %zel kaynarm, sen de #ana yardm et
ama.
$en, #u kaynatmada #eni ya y)'uran #ir mimara #enziy)rsun. Qur #ana keeyle& ne de %zel
vuruy)rsun.
Ben fil %i#iyim, vur #ama, yarala #eni& vur, yarala da Hindistan-, Hindistan #ahelerini %"rmeyeyim.
C711. Bu suretle de kendimi kaynamaya, vereyim de )nun kuca'na ulaaym, )na kavumaya #ir y)l
#ulaym+
Gnk insan, zen%inlikte az%n )lur. Ryasnda Hindistan- %"ren fil %i#i azar, kudurur.
2il, ryada Hindistan- %"rd m filciyi dinlemez, az%n #ir hale %elir.
Hanmn n)huda "zrler %etirmesi ve n)hudu kaynatmasndaki hikmet
Hanm, n)huda der ki; ? Ben de #undan "nce senin %i#i yeryz cz-lerindenim.
Ate %i#i mcadeleyi iercesine tadnca mak#ul )ldum.
C71*. Bir mddet yeryznde kaynadm, #ir mddet de ten tenceresinin iinde.
Bu iki kaynayla duy%ulara kuvvet )ldum, ruh kesildim de s)nra seni iiriy)rum.
,ematken, #u sfattan k)ar, %eersen #il%i )lur, mnev= sfatlar haline %elirsin, derdim.
Ruh sahi#i )ldum ama #u sefer de diy)rum ki; Bir kere daha c), kayna da #u canl suretten de %e+
Allah-dan inayet iste& #u ince #ahislerde aya'n srmesin, mnann knhne, iin t s)nuna eri+
C701. Gnk )k kiiler >ur-an- anlayamadlar da y)l azttlar& #az kiilerse ) ie sarldlar ama kuyunun
di#ine %ittiler.
A inat, ycelere kmak sevdasnda de'ilsen iin ne suu var6
>)nuk "ldren mescide k)nuklayan adam hikyesinin s)nu ve )
k)nu'un niyetindeki d)'ruluk
/ himmeti yce %ari dedi ki; ?Ben, #u mescitte kalacak, #u mescitte uyuyaca'm.
Ey mescit, #ana >er#el )lsan yine aldr etmem. Rzaten y)k )lmay, zaten "lmeyi istiy)rumS.
$en #eni muradma eritiren #ir >#e )lacaksn+
Ey seilmi ev, aman #eni kurtar da Eansur %i#i iimle )ynayaym.
C70*. $ize %elince; B't vermede ,e#rail #ile )lsanz Halil, ate iinde medet istemez ki.
Ey ,e#rail, %it& #en tutumu yanmaktaym. am#er ve "d a'ac %i#i yanmakta, #ana daha h) %eliy)r.
Ey ,e#rail, sen #ana yardm ediy)rsun, karde %i#i #eni %"r %"zetiy)rsun ama,
Ben atee atlmada ek evi'im& yanmakla azalacak, yanmakla )'alacak, yaayacak can de'ilim ki+
/t yemekle artan, %elien can hayvan candr& / can, atee mensutur, )dun %i#i de telef )lur %ider.
C771. /dun )lmasayd meyve verir, e#ediyen mamur #ir halde kalr, her eyi de mamurlatrrd.
Bu ate, #il ki yakc #ir yelden i#arettir& asl atein 'dr, kendisi de'il+
Asl ate, es=rdedir. 5eryzndeki )nun ', )nun %"l%esidir.
Hulsa k ve %"l%e, daima )ynar durur, #ak= kalmaz& yine k)a k)a madenine %ider, aslna kavuur.
B)yun daima )ldu'u %i#idir de %"l%esi #ir an ksalr #ir an uzar.
C77*. Gnk klarn hi kimse se#at etti'ini %"rmemitir. akisler yine d"ner. asllarna, analarna %iderler.
>endine %el& a'zn yum. fitne, dudaklarn at& kuru s"zlere %iri, d)'rusunu Allah daha iyi #ilir+
Hyi anlayanlar k"t hayallere dmeleri
Bu hikye s)ne ermeden hasetilerden #ir k"t dumandr %eldi.
Ben, #undan k)rkmam ama #u tekme, #elki #ir %"nl sf kiinin aya'n eler.
/ Hak=mi Maznev=, erde ardnda kalanlara ne %zel mnevi #ir misal %etirdi.
C7<1. $aklar, >ur-an-da s"zden, lftan #aka #ir ey %"rmezlerse almaz ki
>"rn %"zne, nurlarla d)lu %nein klar %elmez de yalnz #ir hararet %elir.
M"#ekli #iri, anszn eek yurdundan unu, #unu knayan karlar %i#i #a kararak,
? Bu s"z, yani Eesnevi, aa'lk #ir s"z&Key%am#er-in hikyesi )na uymay anlat durmakta.
Bunda "yle vel=lerin at k)turduklar makamlara ait yce #ahisler, yksek eyler y)k&
C7<*. Inyadan ve Allah-dan #aka her eyden kesilmeden tut da y)kluk makamna kadar derece derece,
merte#e merte#e Allah-ya ulancaya kadar
Her dura'n, her k)na'n ehri de y)k ki #ir %"nl sahi#i )nunla kanatlan usunA dedi.
/ kfirler Allah-nn kita#n da #u eit knadlar.
? Bu esatirden eski masallardan i#aret& "yle derin #ahisler, yce hakikatleri eelemeler y)k, #unda.
Bunu kck )cuklar #ile anlar. >a#ul edilecek, yahut edilmeyecek emirlerden nehiylerden i#aret.
C7C1. 5usuf, 5usuf-un #klm, #klm zlfleri& 5aku#, :eliha,:eliha-nn derdi&
He #unlar de'il mi6 Bunlar herkes anlar, #ilir. 3erede #ir s"z ki akl, )nu idrak edemesin de hayretlere
dsnA dediler.
Allah-da dedi ki; ? E'er #u sana k)lay %"rny)rsa #u eit k)lay, #asit #ir sure s"yleyiver.
,inlerinize, insanlarnza kudret ve sanat sahi#i )lanlarnza s"yleyin de ehemmiyetsiz %"rd'nz yetler
%i#i #ir yet meydana %etirsinler+A
Eustafa aleyhisselm-n ? >ur-an-n zhiri var, #tn var, #tnn da
yedinci #tna kadar #tn var ? had=sinin tefsiri
Bil ki >ur-an-n #ir zhiri var& zhirin de %izli ve ek kuvvetli #ir de iyz var.
C7C*. / #tnn #ir #tn, )nun da #ir nc #tn var ki )nu akllar anlayamaz, hayran kalr.
>ur-an-n d"rdnc #tnysa esiz, "rneksiz Allah-dan #aka kimse %"rmemi, kimse #ilmemitir.
/'ul, sen >ur-an-n d yzne #akma& (eytan da Ddem-in t)raktan i#aret %"rd, hakikatine eremedi+
>ur-an-n zhiri, insana #enzer& sureti %"rnr, meydandadr da can %izli+
Hnsann amcas, days #ile insana ) kadar yakn )ldu'u halde yzyl #era#er yaasalar halini #ir kl ucu
)lsun %"remez, anlayamaz.
Key%am#erlerle vel=lerin W aleyhimsselm W da'lara, ma'aralara
%itmeleri, %izlenmek iin )lmad' %i#i halkta k)rkularndan da de'ildir.
/nlar, mmkn )ldu'u kadar halkn dnyadan alkasnn kesmek ve #u
suretle insanlar irad etmek iin #u ii yaarlar
C7*1. Qeliler, halkn %"znden %izlenmek iin da'lara %iderler derler ya&
Hakikatte zaten halka nazaran #unlar yz tane da'n teesine kmlar, ayaklarn yedinci kat %"'n
stne atmlardr.
/nla, halka nazaran yzlerce denizden yzlerce da'dan "tedeyken neden da'lara %iderler de %izlenirler6
Qelinin da'a kamaya ihtiyac y)ktur ki& %"k tay #ile )nun ardndan k)ar, aya'ndan yzlerce nal s"klr,
der de yine de izine yetiemez+
M"k yz #ile d"nd d)lat da ) cann t)zuna eriemedi& #u yzden de yasland, %"k el#iselere #rnd+
C7**. Hani zhiren eri %"zden %izlidir ya& insan, erilerden daha %izlidir.
Akllya %"re insan, %izli )lan eriye nazaran yz kat daha %izli+
Akllya nazaran insan #u kadar %izli )lunca %ay# lemindeki seilmi insan nasl )lur6
Qel=lerle vel=lerin s"zleri Eusa-nn assyla isa-nn afsununa #enzer
Hnsan, Eusa-nn assna #enzer, Hsa-nn afsunu %i#idir.
Eminin kal#i, adalet sahi#i )lan ve yardm dilenen Allah elindedir. Allah-nn iki arma' arasndadr.
C7L1. As, %"rnte #ir s)adan i#arettir ama a'zn at m #tn varlk, )na #ir l)kmadr.
Hsa-nn afsunundaki harfe, sese #akma. /ndan, "lm #ile kay)r, sen )na #ak+
Afsunda ki ) ehemmiyetsiz, ) de'ersiz s"zlere #akma, ) afsunla "lnn sray )turuunu seyret.
/ s)ay ehemmiyetsiz %"rme& yemyeil denizi nasl #"ld, )nu %"r+
8zaktasn da yalnz #irer kara adrdr %"ry)rsun& #ir adm ilerle de )rduyu %"r+
C7L*. 8zak )ldu'undan yalnz #ir t)z dumandr %"ry)rum ama #irazck yakla, ileri var da t)un iindeki
adama #ak+
/nun t)zu, %"zleri aydn eder& )nun erli'i, da'lar yerinden s"ker+
Eusa, "ln #ir ucundan kalk %elince 4ur da', )nun %eliinden neelendi, rakkas kesildi+
? Ey da'lar, Iavud-la #era#er )kuyun dedik. kular da )na teshir ettik ?
yetinin tefsiri
Iavud-un yz Allah nuruyla arlad& da'lar, )nunla #era#er feryada %eldiler.
Ia' Iavud-a y)lda )ldu& her iki al%cda #ir adiahn akyla sarh) )ldu+
C7N1. ? Ia'lar Iavud-un sesine ses verin, )nunla #era#er rlaynA diye emir %eldi. Ia'la Iavud& ikisi de #ir
sesle seslendi, #ir erdeden )kudu.
Allah dedi ki; ? Ey Iavud, sen yerinden, yurdundan ayrldn& #enim iin hemdemlerinden cda dtn.
Ey %ari )lmu, tek ve muinsiz kalm )lan Iavud, itiyak atei, %"nlnden ule vermekte.
Gal%clar, hanendeler, arkadalar istersin. / >ad=m Allah da'lar senin huzuruna %etirir.
Ia'lar, sana al% alarlar, ark )kurlar, zurnaclk ederler. Hesi de huzurunda yel %i#i ses karr, sesine
ses verirler.+ A
C7N*. Iuda', dii y)kken da'n ses vermesi, feryat etmesi caiz )luy)r ya& #il ki vel=nin de a'zsz, dudaksz
s"zleri, feryatlar var+
/ her eyden arnm mescidin czlerinden her an na'meler kar. / na'melerde her an, velinin can
kula'na ular.
5annda )turanlar duymazlar, iitmezlerde ) duyar, iitir. 3e mutlu ) cana ki %ay#a inanmtr+
Qel=, kendi kendine yzlerce s"z s"yler, dinler de yannda )turan k)kusunu #ile alamaz+
Jmekn leminden %"nlne yzlerce sual, yzlerce ceva %elir, menziline kadar eriir+
C7O1. Bunlar sen duyarsnda #akalar kulaklarn a'zlarna kadar yaklatrsalar yine duymazlar+
4utalm, vel=lerin sessiz, harfsiz s"zlerini duymuy)r, iitmiy)rsun. ite %"rdn ya& misli sende de var.
neden inanmy)rsun a sa'r+
>endi anlayndaki kusur yznden Eesnev=-yi knamaya kalkana
ceva
Ey knayan k"ek, sen hav hav edi duruy)r da >ur-an- knamakla hkmnden kendimi kurtarrm m
sany)rsun6
Bu ) aslan de'il ki )ndan cann hals etme'e muvaffak )lasn, yahut kahrnn enesinden imann
kurtarasn+
>ur-an, kyamete kadar, ey kendilerini #il%isizli'e feda edenler, diye nida eder.
C7O*. Ier ki; ? $iz, #eni masal sandnz da knama ve kfirlik t)humunu ektiniz+
2akat knay da asl y)k, masaldan i#aret dediniz ama %"rdnz ya& siz y)k )ldunuz, siz masal )ldunuz.
Ben Allah-nn kelmym, Allah-yla kaimim. ,ann canna %daym. ar duru, arlak #ir yakutum.
Ben, %nein nuruyum& sizin stnze vurdum, sizi aydnlattm. fakat %neten ayrlm de'ilim.
Bakn, #en klar "lmden kurtarmak iin #urackta ak duran #ir #hayatm.
C7P1. Hrsnz, hasediniz #u k"t k)kuyu salmasayd Allah, sizin mezarlarnza da #undan #ir katrecik saard.
/, Hak=m-in s"zn, ) Hak=m-in "'dn tutmaz mym hi6 Her k"t ve yanl knama yznden %"nlm
#)zmam, iimden, s"zmden kalmam.
$eyislerin slk almalar yznden tayn rk su imemesi
Hak=m@i Maznev=, #uyurmutur ki; tayla anas su ierlerken,
$eyisler, atlar %elsinler, su isinler diye slk aly)rlard.
4ay slk sesini duyunca #an kaldrd, rk su imekten vaz%eti.
C7P*. Anas?5avrucu'um, neye rky)r suimiy)rsun6A diye s)rdu.
4ay dedi ki; ? Bunlar slk aly)rlar. He #irden slk almalarndan k)rktum.
5re'im titredi, yerinden )ynad. He #irden slk al #a'rmalar #eni k)rkuttu.A
Anas ?Inya kurulal a#es iler de #ulunanlar vardr& #u dnya #"yle kurulmu, #"yle %ider+
Benim akll yavrucu'um,sen iine #ak& )nlarn kendi salarn, sakallarn y)lmalar yakndr+A dedi.
C<11. Qakit var, tertemiz ve %r su da ak %idiy)r. $udan ayrlrsn, ayrlk seni ahrem ahrem eder&#undan
"nce davran da,
D#hayat-la d)lu )lan rmaktan su imeye #ak&i de senden ne#atlar #itsin+
Ey %afil susuz, #iz velilerin s"zlerinden Hzr-n D#hayat-n imekteyiz, %el+
Bu %r suyu %"rmy)rsan #ari k"rler %i#i %el de testini suya daldr.
Bu rmakta su var, #unu duydun ya& k"re, taklitle i yamak %erek+
C<1*. $uyu sayklay duran testini rma'a daldr& daldrnca a'rlat'n anlarsn&
Anlarsn da su )ldu'una inanrsn, %"nln ) zaman #u kuru taklitten kurtulur.
>"r, rmak suyunu aka %"remez ama testinin a'rlat'n anlaynca su )ldu'unu #ilir.
Gnk testi "nce hafift,i rma'a daldrlnca a'rlat, ii hayli suyla d)ldu.
Evvelce her yel #eni ka #eni %"trrd, fakat imdi a'rlatmA #eni yel kaamaz artk.
C<01. Aklsz kiileri her trl yel ka %ider. Gnk )nlarn kuvvetleri sa'lam de'ildir.
>"t ve hayrsz adam, len%ersiz %emidir. ne demir atmtr, ne #ir yere #a'ldr. deli rz%rlardan
kurtulamaz ki.
Akllya emniyet ve huzur veren akl len%eridir& aklllardan #ir len%er dilen+
Hnsan, ) c"mertlik denizinin inci hazinesinden akl, fikir kazanrsa
Bunlarn yardmyla %"nl marifetler elde eder, %"nllkten kar, ycelir& %"zleri de nurlanr.
C<0*. Gnk nur, %"nlden d)'ar da #u %"ze vurur. M"nl )lmasa %"zn hi #ir ey %"remez.
M"nl, akl nurlaryla nurlanrsa ) nurlardan %"ze de #ir ay verir.
Bil ki %"kten inen m#arek su, %"nllere %elen vahiydir, dillere %elen d)'ru s"zllktr.
Biz de tay %i#i rmaktan su ielim de #izi knayan vesveseciye #akmayalm, aldr etmeyelim.
Key%am#erlerin izini izliy)rsan y)la d, halkn #tn knamalarn hava say+
C<71. 5)l aan, menzil alan y)l erleri ne vakit k"eklerin havlamasna kulak astlar6
>)nuk "ldren mescit hikyesinin s)nu
/ tertemiz aslan adama mescitte neler %"rnd6 $en )nu s"yle yine+
Eescitte, suya %ark )lmu adam nasl uyursa "yle uyudu.
Mam denizine #atm klarn uykusu, daima ku ve #alk uykusudur.
Mece yars k)rkun #ir sestir %eldi;A Ey kendisine fayda dileyen, %eleyim mi, %eleyim mi6
C<7*. Bu iddetli ses tam #e kere %eldi, k)rkudan adamn yre'i atly)r, aramara )luy)rdu.
? /nlar atl, yaya askerlerinle a'r ? yetinin tefsiri
$en de din y)luna %irmeyi, ) y)lda almay kurarsn ama eytan, iinden seslenir;
? A sak, ) y)la %itme, eziyetlere der, y)ksul )lur, kalrsn.
I)stlarndan ayr der, h)r hakir #ir hale %elir, iman )lursun+A
$en de ) melun (eytan-n sesinden k)rkar, yakinden kaar, sakl'a dersin.
C<<1. ? Hele yarn, hele "#r %n din y)luna %irer, k)ar, yrrm& daha "nmzde vakit varA dersin.
$a'dan, s)ldan "lmn %eli att'n %"rrsn& k)mularn "lr, evlerinden feryatlar ycelir.
Ierken yine can k)rkusuyla din y)luna %irmeye niyetlenir, #ir an )lsun kendini adam edersin.
Ben k)rku aya'm %eri ekmem diye ilimden, hikmetten silahlar kuanrsn.
Bu srada eytan yine hileye saar, seslenir;A Bu kulluk klcndan k)rk, %eri d"n+ ?
C<<*. 5ine k)rkar, aydn y)ldan kaar, ) ilim ve hner silhlarn atarsn.
5llardr #ir ses, #ir #a'r yznden )na kulsun& hrkan #"yle #ir karanl'a atmsn.
(eytanlarn #a'rlarndaki hey#et, halk kskvrak #a'lam, #)'azlarn skmtr.
/nlarn canlar, nura kavumaktan "yle meyus )lmutur ki kfirlerin ruhlar da ka#irdekilerin dirilmesinden
ancak ) kadar meyustur.
/ melunun sesinin hey#eti #u )lursa %ayr Allah-nn sesindeki hey#et ne )lur6
C<C1. I)'andan asl, nesli #elli )lan keklik k)rkar. $ine'e ) k)rkudan ay y)ktur.
Gnk d)'an, sinek avlamaz ki& sinekleri ancak "rmcekler avlar.
(eytan "rmcek, senin %i#i sine'e %alitir. >eklikle, karakula ii y)k+
(eytanlarn #a'rlar, k"t kiilere )#anlk eder. Kadiahn sesiyse vel=lerin #ekisidir.
Bu suretle #ir#irinden uzak )lan #u iki ses #ir#irine karmaz& tatl denizden #ir katra #ile ac denize
tamaz.
Mece yars mescitteki k)nu'a tlsm sesinin %elmesi
C<C*. (imdi ) iddetli ses hikyesini dinle. / iyi #ahtl k)nuk, sesi duyunca yerinden #ile krdamad.
Iedi ki; ? Bu ses, #ayram davulu sesi& neden k)rkacakmm6 4)kma' yiyen davul. ) k)rksun+
Ey kal#i )lmayan #) davullar, can #ayramnzdan ksmetiniz, t)kmaktan i#aret.
>yamet #ayramnda dinsizler davul& #izse %l %i#i %lmekteyiz, #ayrama erienlere #enziy)ruz.
(imdi duy da #ak, #u davul nasl ses vermekte& devlet tenceresi nasl kaynamaktaF
C<*1. / er, davulun sesini duyunca ? M"nlm, #ayram davulundan nasl )lur da k)rkar6A dedi.
>endi kendisine dedi ki; ? M"nl, titreme, k)rkma& yakine erimi k"t %"nlllerin canlar "ld %itti.
Haydar %i#i ya lkeyi zatederim ya canm #edenimden %ider.A
5erinden frlad #a'rd; ? Ey ulu adam, ite #urackta hazrm. hadi, ersen %el+A
4lsm, hemencecik #)zuldu, her taraftan ulam ulam altn d"klmeye #alad.
C<**. Byle altn d"kld ki )'lanca'z, kann #ile kaan almayaca'ndan k)rktu.
/ndan s)nra ) kuvvetli aslan kalkt, ta seher a'na kadar altn darya tamakla u'rat.
Altnlar %"mmekte, s)nra yine %eli uvallara, t)r#alara d)ldurarak darya %"trmekteydi.
/ canyla )ynayan er, %erisin %eriye ekili kaan k)rkaklarn ra'mine definelerine sahi )ldu.
Her k"r ve hakikatten uzak kalm altna taan kiinin hatrna #u hikyeyi duyunca derhal zhiri altn %elir.
C<L1. G)cuklar sakslar krar, ) krk aralara altn adn takar eteklerine k)yarlar.
/yun )ynarken ) aralara altn adn taktn ya& artk ne vakit altn desen )cu'un aklna saks krklar
%elir.
2akat erlerin kastettikleri altn ne ) altndr, ne #u altn.
/nlar stne, Allah-nn ad #aslm hakik= altn kastederler. / altn, ne kesada u'rar, ne ziyana& e#ed= ve
daim=dir.
/ altn, "yle #ir altndr ki #u zhir= altn, arlakl'n )ndan alm, kadir ve kymeti )ndan #ulmutur.
M"nl, ) altndan %anileir& arlaklk ve aydnlkta aydan #ile stndr.
C<L*. / mescit, #ir mumdu, adamda ervane& ) ervane huylu, deta canyla )ynamaktayd.
Ate, kanadn yakt ama daha %zel kanat ihsan etti. / atee atlma, ka ek kutlu %eldi, ek+
/ #aht kutlu, Eusa-ya #enziy)rdu. A'acn civarnda #ir atetir, %"rmt.
Allah, )na #ir)k inayetlerde #ulunmutu& ), %"rd'n ate sany)rdu ama nurdu.
/'ul, sen de Allah erini %"rnce )ndan insanlk atei var sany)r, )nu insan %"ry)rsun.
C<N1. $en, )nu kendili'inden insan %"ry)rsun, hal#uki ) sfat sende& #tl zannn atei de #u tarafta, dikeni
de+
/, Eusa-nn a'acdr. ), klarla d)d)ludur. Bir kerecik )lsun )na ate deme de nur de+
Bu dnyadan vaz%emek de ate %"rnmedi mi6 2akat salikler ) makama %ittiler, #u lemi terk ettiler de
anladlar ki nurdan i#aretmi+
Bil ki din mumu ycedir, ateten i#aret )lan mumlara #enzemez.
Bu zhir= mum nur %"rnr, fakat sev%iliyi yakar& din mumuysa sureta ate %"rnr, fakat ziyaretilere %l
kesilir+
C<N*. Bu zhir= mum )k iler #itirir, fakat hakikatte adam yakar. Iin mumuysa vuslat zaman %"nl
aydnlatr.
Allah-ya lyk )lan ak nurun ulesi, )na ulaanlara nur %"rnr ama )ndan uzak kalanlara ate %i#idir.
/ kn $adr@ ,ihan-la #ulumas
/ Buhara-l k da kendisini muma atmt. / zahmet, ak yznden kendine k)lay %elmekteydi.
Her eyi yak yandran ah, %"klere yceliy)rdu. $adr@ ,ihan-n %"nlne merhamet %elmiti.
C<O1. / #ir su iledi, #iz de ) suu %"rdk. 2akat ? Ey Allah, aca#a ) avaremizin hali nasl6
Bir seher vakti kendi kendisine diy)rdu ki merhametimizi adamakll #ilmiy)rdu ki.
$ulu kiinin %"nlne #izden #ir k)rkudur var& fakat k)rkusunda yzlerce mit %izli.
Ben utanmayan ve k)rkmayan kiiyi k)rkuturum. :aten #enden k)rkan neye k)rkutaym.
Ate, s)'uk tencerenin altna k)nur. kaynayan c)kunlu'undan #atan kan tencerenin altna de'il+
Benden emin )lanlar #il%imle k)rkuturum. k)rkanlarnsa k)rkularn teskin ederim.
C<O*. Ben yamacym, yamanmas ica eden yeri yamarm. Herkese na#zna %"re er#et veririm.
>iinin srr a'acn k"kne #enzer. 5araklar, ) k"kten feyz alrda kukuru %"vdesinden kar, yeerir.
5araklar, k"ke %"redir. A'ata #"yle )ldu'u %i#i nefislerle akllarda da #"yledir.
Qefa a'alarndan %"klere ycelmi k)llar, kanatlar var... k"kleri yerli yerinde de ferileri %"kte.
Ak yznden %"kte k)llar, kanatlar meydana %elirde $adr@ ,ihan-n %"nlne nasl merhamet %elmez.
C<P1. M"nlnde ) suu affetme denizi dal%alanmaya #alad&zaten %"nlden %"nle encere vardr+
M"nlden %"nle encere )ldu'u muhakkak. Hki %"nl iki ten %i#i #ir#irinden ayr ve uzak kalamaz.
Hki kandilin ya' k)nan kalar #ir#irine #itiik de'ildir ama klar katm #irlemitir.
Hi#ir k y)ktur ki sev%ilisinin vuslatn arasn. Iilesin de sev%ilisi )nu aramasn, dilemesin+
2akat ak, klarn vcutlarn inceltir, zayflatr& sev%ililerin vcutlarn ise %zelletirir, semirtir.
C<P*. Bu %"nlden sev%i ve ime'i akt m #il ki ) %"nlde de sev%i vardr.
M"nlnde Allah sev%isi artt m he y)k ki Allah seni seviy)r.
4ek elin sesi kmaz. B#r elin )lmadka, iki elin #ir#irine vurulmadka ne ses kar, ne seda+
$usuz, ey tatl su diye a'lar, inler ama su da nerede ) susam, diye a'lar, inler+
Bizdeki #u susuzluk suyun #izi ekmesinden ileri %elir& #iz suyunuz, su #izim.
CC11. Allah hikmeti ezelde #izi #ir#irimize k etti.
/ ezeli hkme %"re kinatn #yk zerreleri ift ifttir ve her cz- de kendi iftine ktr.
Dlemde her cz- de muhakkak kendi iftini ister. >ehli#ar nasl saman "n ekerse her cz- de
muhakkak kendi iftini eker.
M"kyz yere merha#a der, demirle mknats naslsa #en de seninle "yleyim.
M"kyz aklen erkektir, yer kadn. /nun verdi'ini #u, #esler, yetitirir.
CC1*. 5erin harareti kalmad m %"k hararet y)llar& rutu#eti #itti mi rutu#et verir.
M"kyznde #ulunan ve t)ra'a mensu )lan #ur, yere yardm eder& suya mensu #ur, yere rutu#et
verir, yeri ter taze #ir hale s)kar.
5ele mensu #ur yele #ulutlar sevk eder, yerdeki #uharlar ufunetleri eker alr.
Ate #urcu da %nee hararet verir& %nein "n de, ard da ) #urtan kzm, tava %i#i kzarmtr.
>adna nail )lmak iin kazancnn etrafnda d"n d)laan erkek %i#i felek de zamane de d"n
d)lamaktadr.
CC01. Bu yeryz, hanmlklar etmekte, d)'urdu'u )cuklar emziri yetitirmektedir.
(u halde yerle %"'n de akl var. #"ylece #il. Gnk aklllarn ilerini iliy)rlar.
Bu iki %zel, #ir#irlerinden st emmeseler, #ir#irlerini sevi k)masalar nasl )lur da #ir#irlerinin muradna
d)lanrlard6
5er )lmasa %ller, er%uvanlar nasl #iter, %"kyznn suyu, harareti )lmasa yerden ne hsl )lur6
Iiinin erke'e meyli, ikisinin de ii tamamlansn diyedir.
CC0*. Bu #irlikte lem #aka #ulsun diye Allah erkekle kadna da #ir#irlerine kar #ir meyil verdi.
Her cz-e de, di'er #ir cz-e meyil verdi& ikisinin #irlemesinden #ir ey d)'ar, #ir ey vcut #ulur.
Mece de #"ylece %ndzle sarma d)la )lmutur. Meceyle %ndz, sureta #ir#irlerine aykrdr ama
hakikatte #irdir.
Meceyle %ndz %"rnte #ir#irine zttr, dmandr. fakat her ikisi de #ir hakikatin etrafnda d"nmekte,
a' kurmaktadr.
Hini %cn #aar tamamlamak iin her #iri, canci'er %i#i "#rn ister.
CC71. Gnk %ece )lmaynca insann %eliri, kuvveti )lmaz& #u %elir )lmaynca da %ndzler neyi harceder6
Hnsann vcudunda, kendi cinsinden #aka #ir eyle hasedilmi )lan
unsurlarn kendi cinslerini ekmeleri
4)rak, #edenin t)ra'na ? I"n %eri, can #rak, t)z %i#i #ize %el.
$en, #izim cinsimizdensin, #edenden, ) rutu#etli yurttan kurtulu #ize %elmen daha d)'ruA der.
Beden de ? I)'ru& #en de senin %i#i ayrlktan erianm, fakat aya'm #a'lAdiye ceva verir.
$ular, ? Ey yal %ur#etten %el, #ize ulaA diye #edenin yal'n aramakta.
CC7*. Esir, ? $en atetensin& aslna ulama y)lunu tutA diye #edenin hararetini a'r durmaktadr.
8nsurlarn isiz, halatsz ekileri yznden #edende yetmi iki trl illet vardr.
Hllet, unsurlar, #ir#irlerini #raksnlar diye #edeni k)ar da'tmak zere %elir.
Bu unsurlar ayaklar #a'l d"rt kutur. Blm, hastalk ve illet de )nlarn ayak #a'larn "zer.
Bir#irlerine #a'l )lan ayaklar "zld, ald m her unsur kuu hemencecik uuverir.
CC<1. Bu asllarla feri-lerin #ir#irlerini ekii yznden her an #edenimizde #ir illet zuhur eder.
F >ua #enzeyen her cz-n aslna umas iin #u ulamay #)zu yrtmak ister.
2akat Allah-nn hikmeti, #u aceleye mni )lur. /nlar ecel %elinceye kadar shhat vastasyla t)lu tutar.
? Ey cz-ler, daha ecel %eli %"rnmedi. Ecelden "nce kanat rmanzda #ir fayda y)kA der.
Her cz-, kendi aslna arkada )lmay diler, ararsa ayrlkta kalan #u %ari cann hali ne )lur. Qar, sen
kyas et+
,ann da ruhlar lemine ekilmeyi dilemesi, )nun da vatanna %itmeyi
ve aya'nn #a'layan u cisme ait cz-lerden kurtulmay istemesi
CC<*. ,an der ki; ? Ey #enim u yeryzne mensu cz-lerim #enim %arili'im sizin %arili'inizden daha
ac& #en, ara mensu#um.A
4enin meyli, yeilli'e, akarsuya& nk asl )ndan.
,ann meyli ise dirili'e, diriye. Gnk asl Jmekn-n can+
,an, hikmete, #il%ilere& ten, #a'a, #aheye, zme meyleder.
,an, ycelmeye, ykselmeye can atar. ten, kazanca, )ta, yiyece'e, iece'e+
CCC1. / ycelmenin ak, ) ycelmenin meylide canadr. ? Allah )nlar sever )nlarda Allah-yA yetini #undan
anla+
Bunu anlatmaya kalksam s)nu, ucu %elmez& Eesnevi-ye, daha #"yle sekiz misli ka't #ile yetimez+
Hasl kim #ir ey isterse istedi'i ey de )na ra'#et eder.
Hnsan, hayvan, ne#at, cemat& her ey, #ir#irine ktr. Bir adam, #ir eyi sevdi de murad ) )ldu, #aka
#ir ey dilemez #ir hale %eldi mi ) murad )lan sev%ilide muratsz hale %elen kna ktr.
Euratsz hale %elen klar, #ir murat etrafnda d"ner, d)lar, yalnz sev%ililerini dilerler ama muratlar,
maksatlar )lan sev%ililer de )nlar kendilerine eki dururlar.
CCC*. 2akat klarn meyil ve muha##etleri, klar zayf #ir hale %etirir& muklarn meyil ve muha##eti ise
)nlar %zelletirir, arlak #ir hale s)kar+
$ev%ililerin ak, )nlarn yanaklarn arlatr. klarn ak, klarn canlarn yandrr+
>ehli#ar, niyazdan msta'ni davranan #ir ktr&) uzun y)la den, ) uzun y)lda savaansa saman
"+..
Bunu #rak& ) susam kn ak, $adr@ ,ihan-n %"nlnde arlad.
/ akn, ) ate%edenin duman )na kadar vard, %"nln yumuatt.
CC*1. 2akat )nu aramay namusuna, ki#rine yediremiy)rdu.
Eerhameti, ) y)ksula mtak )lmutu. saltanat #u l9tfa mni )luy)rdu.
Akl #urada hayran& aca#a #u mu )nu ekti, y)ksa #u eki, ) taraftan m )ldu6
,r-etten vaz%e& sen, #unu #ilmezsin, anlamazsn. Iuda'n yum, %izli srr Allah daha iyi #ilir.
Bundan #"yle #u s"z, %izleyeyim& #eni ) eken, ekmekte. ne yaaym #en6
CC**. Ey #ir ie sarl savaan, )nu %zelce #aarmaya u'raan, seni eken& #undan #ahsetmeye
#rakmayan kim6
Bir yere %ideyim diye yzlerce defa karar verir, davranrsn& fakat seni #ir saik, #aka yere eker durur.
Binici, diz%ini her tarafa evirir, taki ham at stnde #ir #inicinin #ulundu'unu, #a #) #ulunmad'n
anlasn diye.
2akat ter#iyeli at, stnde #inici )ldu'unu #ilir, #undan d)lay iyi yrr.
/ y)k mu6 $enin %"nln yzlerce sevdaya #a'lam, nihayet seni muratsz #ir hale %etirmi de s)nrada
%"nln krvermitir.
CCL1. Hlk kararnn k)lunu kanadn krd ya& eki, niin ) kanat krann varl' d)'ru )lmuy)r, niin kendini
)na teslim etmiy)rsun6
/nun kaza ve kaderi senin ted#ir iini k)arverdi& ekl neden kaza ve kaderine inanmy)r, niin
kazasna rza vermiy)rsun6
Allah, kuvvet ve kudretin yalnz kendisinde )ldu'unu anlatmak iin
insanlarn karar verdikleri eyleri #)zar, zddn meydana %etirir. Bazen
da kararnda azmetsin, yaaca' eye tamah eylesin diye ) karar
#)zmaz da s)nunda #)zar, #u da tem#ih stne tem#ih )lur
5aaca'n ilere iyice niyetlenir, yamay kurar, kararlatrrsn. Bazan #u kararn denk %elir.
M"nln tamahtan der, niyetini sa'lamlarsn. $)nra tekrar ) niyet #)zuluverir+
$eni tamamyla muratsz #ir hale %etirseydi %"nln mitsizlenirdi, dilek t)humunu nasl eke#ilirdin6
CCL*. Ama emel t)humunu ekseydin, aklsz #ir hale dseydin Allah hkmnde )ldu'un, )nun emrinin
altnda #ulundu'un nasl meydana kardF
Dklar, muratsz kaldlar da Allah-larndan ha#er aldlar.
Euratszlk, cennete klavuzdur. Ey yaradl %zel, ? ,ennet, istenmeyen, h)a %itmeyen eylerle,
murada nail )lmaylarla kalanmtrA hadisini iit+
$enin muratlarnn, %"ry)rsun ya, ayaklar krk& ama "yle adam vardr ki #tn muratlar )lur.
(u halde )nun tarafndan %"nlleri krlanlar, )nun y)lunda )nun aknda d)'ru )lanlardr. 2akat nerede
klarn %"nl krkl', nerede #akalarndan %"nl krkl',
CCN1. Aklllarn %"nlleri, mec#ur= krlr& dilediklerini yaamazlar, meyus )lurlar. Dklarda ise yzlerce
ihtiyar var, dilediklerini yzlerce kere yaa#ilirler, "yle )ldu'u halde )na ta#i )lurlar, %"nlleri #u yzden
krlr. emellerine #u yzden eriememilerdir.
Akl #anda )lanlar, #a'la #a'lanm kullardr, klar ise hrdr, ekerlenmi, #allanm canlardr )nlar+
Aklllarn yular ? z)rla %elin ? emridir. %"nln katranlarn #ahar ? dileyerek %elin ? emri+
Key%am#er aleyhisselm-n esirlere #ak %lerek ? (aarm #u kavme ki
)nlar cennete zincirlerle, #uka'larla srkly)rlar ? demesi
Key%am#er, #ir #"lk esir %"rd. /nlar eki srkly)rlard, heside feryad fi%an ediy)rdu.
/ srlar #ilen aslan, zincirlere vurulmu )lduklarn %"rd, %izlice )nlara #akmaya #alad.
CCN*. Her #iri hiddetinden ) Hak Key%am#ere dilerini %crdatmakta, dudaklarn i'nemekteydi.
2akat #u kadar kz%n )lduklar halde a'z amaya kudretleri y)ktu& hesi de )n #atmanlk kahr zincirine
vurulmutu.
Eemur, )nlar ehre d)'ru ekmekte, kfr lkesinden al kahrla srklemekteydi.
3e yerlerine #akas ka#ul ediliy)r, ne k)yuverilmeleri iin ara alny)r, ne de #ir ulu kii )nlara efaat
ediy)rdu.
Key%am#er-e ? Dlemlere rahmetA diy)rlar ya& "yle )ldu'u halde #tn #ir lemin #)ynunu, #)'azn
kesiy)rdu.
CCO1. /nlar Key%am#er-i #inlerce defa inkr ederek, a'zlarnn iinden hareketini knayarak %idiy)rlard.
Iiy)rlard ki; 3ice arelere #avurduk, are )lmad. :aten #u adamn yre'i ta %i#i kat .
Biz, #inlerce Alaslanken iki lak ve yar canlnn elinde.
Bu derece ciz kaldk& uy%unsuz hareketimizden mi, yldzmzn dkl'nden mi& y)ksa sihirden mi6
Baht, #ahtmz yrtt. taht, tahtmz #a aa' etti.
CCO*. Hi, sihirle yceldi, #ydyse #ir de sihir yatk, neden tutmad, neden tesir etmedi6
? 2etih istiy)rsanz ite size 2etif yetinin tefsiri& ey knayanlar,
diy)rdunuz ki ? Benimle Euhammed aleyhisselm-dan han%imiz
d)'rucuysak 5ara##i, sen )nu kazandr, )na yardm et+ ? Bu s"z,
dinleyenler sizi d)'ruluk istiy)rsunuz, #ir %areziniz y)k sansnlar diye
s"ylemekteydiniz. Hak kimdedir, %"rn diye ite #iz de imdi
Euhammed-e yardm ettik
E'er dvamz d)'ru de'ilse #izim k"kmz s"k diye utlara da dua ettik, Allah-ya da.
Hak kimdeyse, kim d)'rucuysa )na yardm et, )nun yardmnda #ulun, #iz d)'ruysak #ize, ) d)'ruysa )na
muin )l dedik.
Bu duada )k #ulunduk, Jt, 8zz ve Eent-a nice secdeler ettik.
Iedik ki ; E'er Euhammed haksa meydana kart, de'ilse )nu #ize ze#un et.
CCP1. (imdi )nun Allah yardmna mazhar )ldu'unu %"rdk ite& #iz, umumiyetle zulmetmiiz, ) nur+
Bu, #ize ceva; Iiledi'iniz ite meydana kt, han%inizin d)'ru )ldu'u a'a vuruldu.A
$)nra yine fikirlerindeki #u dnceyi k"rletiy)rlar, #u s"zleri #rakarak diy)rlard ki;
? Bu dncemiz de iimizin tersine %itmesinden meydana %eldi. %"nlmzde )nun d)'ru )ldu'una dair #ir
dncedir eydahland.
Birka kere %ali %eldiyse ne )ldu ki& #undan ne kar6 :aman da herkese %ale#e aly)r+
CCP*. Biz de zamaneden km aldk, #izim #ahtmz da yaver )ldu& #iz de )na #irka kere st %eldik.A
$)nra yine ? / da ma'l9 )ldu ama ma'l9 )luu, #izim ma'lu )luumuz %i#i irkince, alaka de'ildi.
Hyi #aht ) #)z%unlukta, ) ma'l9#iyette #ile )na el altndan %izlice yzlerce nee verdi.
Hatt ), hi de ma'l9#a #enzemiy)rdu. 3e %am vard, ne zly)rduA demekteydiler.
Eminlerin nianesi ma'l9#iyettir ama mminin alt )luunda da #ir %zellik var+
C*11. Eisk ve am#eri krsan dnyay %zel k)kularla d)ldurursun.
2akat anszn eek teze'ini krsan evler, #atan#aa is k)kuyla d)lar.
Key%am#er, erian #ir halde Hudey#iye-den d"nerken ? Hnna 2etahnA devletinin davulu alnd.
Ras9l aleyhisselm-n Hudey#iye-den d"nne 8lu Allah-nn ? Hnn fetahn ? diye fetih demesindeki sr& )
d"n %"rnte muratszl'n ta kendisiydi, fakat hakikatte fetihti. 3itekim miski krmak da %"rnte krma,
hakikatte )nun misk )luunu #ildirmek, faydalarn tamamlamaktr
Allah devletinden ha#er %eldi; ? 5r, #u zafere eriemedi'inden %am yeme.
(imdi elindeki #u h)rluk y)k mu6 3imetlere erimen demektir. Hte uracktaki filn kale, filn yer senin+A
C*1*. Hakikatten de )radan a#ucak d"nnce #ak hele, >urayza-nn 3az=r-in #ana neler %eldi,
/ iki kaleyle evrelerindeki yerler teslim )ldu, %animetlerden faydalar elde ettiler.
Byle )lmasa #ile u taifeye #ak& )nlar %am iinde, keder iinde Allah-ya meftun ve klar.
:ehri eker %i#i yemekteler& %am dikenlerini deve %i#i )tlamaktalar+
Hem de #unu, %amdan kederden kurtulmak iin de yamy)rlar. %ama u'radklarndan yay)rlar. Bu
h)rluk, )nlarca rt#elere, mevkilere erimek+
C*01. >uyunun di#inde "yle neeliler ki )radan k taca, tahta nail )laca'z diye k)rkuy)rlar.
$ev%iliyle #era#er )turdu'um yer, yerin alt da )lsa yine artan ycedir.
Eustafa aleyhisselm-n ? Beni 5unus i#n@i Eetta-dan stn tutmayn ?
hadisinin tefsiri
Key%am#er dedi ki; ? Benim miracm, 5unus-un miracndan stn de'ildir.
Benimki %"klere kmakla )ldu, )nun ki yerlere inmekle& zaten Allah yaknl' hesa#a s'maz ki.
5aknlk, ne yukarya kmaktr, ne aa'ya inmek. Allah yaknl', varlk hasinden kurtulmaktr.
C*0*. 5)k )lana yukar nedir, aa' ne6 5)k )lann ne yaknl' )lur, ne uzakl', ne %e kal+
Allah-nn sanat yurdu da y)kluktandr, hazinesi de. $en, varl'a aldanm kalmsn, y)kluk nedir, ne
#ileceksin6
Hulsa )nlarn krkl' hi #izim krkl'mza #enzer mi a ulu kii6
/nlar, #iz ik#ale erii ycelince nasl neelenirsek h)rlu'a d ellerindekini telef edince "yle
neelenirler.
Bu eit adamn mal, %eliri, y)kluk varl'ndan i#arettir. 5)ksulluk, h)rluk, )na iftihardr, yceliktir.
C*71. Esirlerden #iri dedi ki; ? Keki niin Key%am#er, #izim halimizi %"rmedi.. #izi #"yle zincirlere vurulmu
%"rnce nasl )ldu da %ld.
Hani )nun huylar de'imiti, hani ) Allah huylaryla huylanmt da neesi ne #u zindann lezzetlerindendi,
ne #u zindan dan kurtuldu'undan.
Kekl ya neden dmanlarnn kahr)luundan neeleniy)r, neden #u fetihten #u zaferden %ururlany)r6
Erkek aslanlara k)layca stn %eldi, muzaffer )ldu diye neelenmekte.
Mayri anladk ki ) da hr de'il& dnyadan #aka hi#ir eyle memnun de'il, #aka #ir eyden %"nl ad
)lmuy)r6
C*7*. 5)ksa nasl %le#ilir ki6 / dnya ehli, iyiye de merhamet eder, k"tye de... iyiyi de esir%er, k"ty deA
Esirler, #ir#irleriyle #unu k)nuuy)r, #ir#irlerine #unu fsldy)rlard.
Eemur duymasn, duyarsa ) adiaha s"yler, s"zlerimiz kula'na %ider diye fsltyla k)nuuy)rlard.
Key%am#er aleyhisselm-n )nlarn knamalarn drltlarn duymas
Eemur, ) s"z duymad ama Allah #il%isine sahi )lan Key%am#er-in kula'na vard.
5usuf-un %"mle'ini al %"tren, %"mle'in k)kusunu duymad da 5aku duydu.
C*<1. (eytanlar, %"kyznn evresinde d"ner, d)larlar da yine Jevh@i Eahvuz-daki %ay srlarn
duyamazlar.
Euhammed-se dayan yatm, uyurken ) sr %elir, #aucunda d"ner durur+
Helvay, kime nasise ) yer. armaklar uzun )lan de'il+
Ielici (aha#, eytanlar, hrszl' #rakn da Ahmed- den sr "'renin diye k)var, srer.
Ey iki %"zn de dkkana dikmi, midini )raya #a'lam adam, kendine %el, mescide yr de rzkn
Allah-dan iste+
C*<*. Key%am#er, )nlarn s"zlerini duyu s"ylediklerini anlad da dedi ki; ? / %l, savata %ale#e ettim
diye de'il ki.
/nlar "lmlerdir, y)kluk leminde ry %itmilerdir. Bizce "ly "ldrmeye kalkmak erlik de'ildir.
/nlar da kim )luy)r ki6 Ben savata ayak diredim mi ay #ile yarlr+
Hani hr )ldu'umuz, mevki ve eref sahi#i )ldu'unuz zamanlar y)k mu& ite #en, ) vakit sizi #"yle
#a'lanm zincirlere vurulmu %"ry)rdum.
Ey malla, mlkle, s)yla, s)la nazlanan, sen akll kiinin yannda )luk stndeki devesin+
C*C1. 4en suretinin le'eni damdan dnce %elecek %elir atar s"z %"zmn "nnde tahakkuk etti, %elecek
eyler %eldi att+
!zme #aky)r, ara# %"ry)rum& y)k-a #aky)rum, aka var- %"ry)rum.
$rra #akmakta, daha dnyada Ddem-le Havva vcuda %elmemiken %izli #ir lem %"rmekteyim.
$iz, daha Elest deminde zerrelerden i#arettiniz& daha vakit ayaklarnz #a'l, #a aa' ve alalm #ir
haldeydiniz. sizi "yle %"ry)rdum #en.
Iireksiz, desteksiz %"kyz yaratlmadan #ildi'im eyler, lem yaratldktan s)nra da he )& hi artmad.
C*C*. Ben, daha sudan, t)raktan vcut #ulmam, #u surete #rnmemiken sizi #a aa' )lmu
%"ry)rdum.
$iz ik#aldeyken de #unu #"yle %"ry)rdum. 5eni #ir ey %"rmedim ki sevineyim+
Mizli #ir kahra u'ram, %izli #ir kahrla #a'lamtnz. Mayri #u ne kahrdr, #unu kim anlar6 $iz eker
yerdiniz de ) eker de zehir )lurdu.
B"yle zehirlerle d)lu ekeri dman yerse afiyet )lsun& 3eden )na haset ediy)rsun ki6
$izde ) zehri nee ile iiy)rdunuz; eceliniz, %izlice kulaklarnz tkamt.
C**1. Ben st %eleyim de dnyay zatedeyim diye har# etmiy)rum ki.
Gnk #u cihan murdardr, istir. Ben #"yle is #ir eye nasl haris )lurum6
>"ek de'ilim ki "lnn eremini eki k)araym. Ben Hsa-ym, "ly diriltmeye %elirim.
$izi helak )lmaktan kurtaraym diye sava saflarn yarmaktaym.
Hnsanlarn #alarn. yceleyim, devlete erieyim diye kesmem.
C***. >essem kessem #tn lem kurtulsun diye #irka #a keserim.
Gnk siz, #il%isizli'inizden ervane %i#i atee atlmaktasnz.
Bense sizi atee dmeyesiniz diye sarh)asna iki elimle ateten k)vmaktaym.
$iz kendinizi fetihler elde ettiniz, st %eldiniz sany)rsunuz ama asl ) vakit #ahtszlk t)humu ekiy)rdunuz.
Hadi %ayret, hadi %ayret diye #ir#irinizi tevik ediy)rdunuz ama deta eTderhann stne at sry)rdunuz.
C*L1. M9ya kahr ediy)rdunuz, hal#uki kahrn ta kendisine atmtnz& asl siz zaman aslannn kahryla
kahr)lmutunuz+
Az%n, lemi kahrederken kahr)lmu, st %elmiken esir dm
demektir
Hrsz, ev sahi#ini kahreder, altn alar& hrszlkla me%ulken valinin adamlar %eli atar.
E'er ) anda ev sahi#inden kasayd vali, )na ) adamlar y)llar myd hi6
Hrszn kahredii, kahr)lmasdr. nk )nun kahredii, kendi #an kaar.
Ev sahi#ine stn )luu, hrsza #ir tuzaktr...#u suretle vali %elir, hrsz ksas eder.
C*L*. $en halka %ali %eldin, savata st )ldun ama Allah, seni eke eke zincire vurmak iin )nlar
mahsustan ma'l9 etmitir.
>endine %el de ma'l9 )lann ardn #rak, diz%inini kas, ek at srme& ezilir, aralanrsn s)nra+
$eni #u suretle tuza'a drd m )ndan s)nra ) kala#al'n saldrn %"rrsn sen.
Akl, #u stnlkte #)z%unlu'u %"rrken nasl )lur da sevinir6
C*N1. Hleriyi %"ren akl %"z keskindir. Allah, ) %"z kendi srmesiyle srmelemitir.
Key%am#er, ? ,ennet ehli )lanlar, #az eyler yznden savalarda, dmanlklarda ma'lu ve ze#un
)lurlarA dedi.
Bu alt )lu, #u ze#unluk. n)ksan yznden, %"nllerinin k"tl'nden, yahut da din zayfl'ndan de'il,
s)n derecede ihtiyata riayet ettiklerinden, dncelerine inanmadklarndandr.
Key%am#er, Hudey#iye-de kfirlere stn %elmiken %izlice ? Hman etmi erler )lmasaydA hikmetini iitti.
Eminlerin hals )lmas iin mel9n kfirlerden el ekmek farz )ldu.
C*N*. Hudey#iye ahdi nasl )ldu, )ku da ? Allah, kfirlerin ellerini ekti, size d)kunamadlarA ne demektir
tamamyla anla+
Key%am#er %ali %elmiken #ile kendisini Allah tuza'nda ma'lu )lmu %"rd de
? Ben sizi anszn #astrdm, zincirlere vurdum diye %lmy)rum.
$izi zincirlerle, #uka'larla selviliklere, %llk, %listanlklara ekiy)rum da )na %ly)rum.
3e alacak ey& sizi zincirlere vuru amansz ateten ayrlklara, imenliklere %"try)rum.
C*O1. ,ehennemden a'r zincirlerle ta e#ed= cennete kadar srkleyi %"try)rum, dedi.
Hyi, k"t; Bu y)lda her mukallidi de #"ylece #a'l )larak Allah kasna ekerler.
Qelilerden #aka herkes, #u y)lu k)rku ve #el zinciriyle aar.
Mayret et de nurun arlasn, aydn )lsun& sl9kun, hizmetin k)laylasn.
C*O*. G)cuklar da z)rla mekte#e %"trrsn ya& nk )nlarn %"zleri k"rdr, faydalarn %"rmezler.
Ama mekte#in faydasn anladlar m k)a k)a %iderler, ileri alr, nee duyarlar.
G)cuk mekte#e kvrana, kvrana %ider. Galmasna karlk hi#ir ey %"rmemitir ki+
2akat kesesine #irka ara %ndelik k)ndu mu %eceyi hrsz %i#i uykusuz %eirir.
Mayret et de i#adetinin karl' %elsin& #ak ) zaman i#adet edenlere nasl haset edersin.
C*P1. Eukallitlere ? :)rla %elinA, yaradl temiz kiilere de ? Hsteyerek %elinA denmitir.
Bu, Allah-y #ir maksat iin sever, "#rnn d)stlu'unda hi#ir %arez, hi#ir maksat y)ktur.
Bu, dadsn sever ama st iin sever. B#rn ancak )nu k )ldu'undan, ) %"rnmeyen %zele %"nl
verdi'inden sever.
G)cuk, dadnn %zelli'ini anlamaz ki& )nda stten #aka #ir istek y)ktur.
B#ryse zaten dadya ktr... #u sev%ide murad, maksad ancak )na ulamaktr.
C*P*. (u halde Allah-dan #ir ey umarak, Allah-dan k)rkarak sevenler, taklit defterinden ders )kumaktadrlar.
3erede Hakk- ancak hak iin seven, %arezlerden, maksatlardan ayrlm k6
2akat ister "yle sevsin, ister #"yle& madem ki Allah-y diliy)r, )nu Hakk-a eken yine Hakk-tr.
Iaima Allah-nn hayrna nail )laym diye Allah-y seven de,
Allah-dan #akasna %"nl vermekten k)rku ancak )nu seven de.
CL11. Her ikisinin #u sev%isi, #u aray taramas da ) lemdendir& #u %"nl katrma, ) dil#erden. / %zelin
%zelli'inden ileri %elmedir.
$ev%ilinin. k kn #ilmedi'i, ummad', aklna #ile %elmedi'i halde
kendisine ekii& #u eki yznden k, daima sev%iliyi aray durmakla #era#er k)rkuyla kark #ir
mitsizli'e der, #aka #ir eseri
#elirmez
(imdi uraya %eldik; E'er $adr@ ,ihan ) k %izlice ekmese, dilemese, istemeseydi.
/ k, ayrl'a tahamml edemeyecek #ir hale %elir, )na kavumak iin tekrar k)a k)a y)llara der
miydi6
$ev%ililerin meyli %izlidir, "rtldr& fakat kn meyli iki yz davul zurnayla ilan edilir, ) kadar
meydandadr.
Burada i#ret iin #ir hikye s"ylemek var ama Buhara-l k #eklemekten ciz )ldu.
CL1*. $ev%ilisini aray duruy)r, "lmeden kavusun, yzn %"rsn diye s"ylemekten vaz%etik.
Blmden kurtulsun, kurtulua erisin& nk sev%iliyi %"rmek, D#hayat imektir.
M"rlmesi, "lm %idermeyen sev%ili, sev%ili de'ildir. /nun ne meyvesi vardr, ne yara'+
Ey itiyak eken sarh), i, ) itir ki sen ) iteyken "lm #ile %eli atsa sana h) %elsin.
Ielikanl, iman d)'rulu'unun nianesi, ) srada "lsen #ile sana "lmn h) %elmesidir.
CL01. ,anm, imann #"yle de'ilse kmil de'ildir demek& yr, dini tamamlamaya sava+
Han%i ie %iriirsin de ) ite sana "lm #ile h) %elirse sevdi'in i, ite ) itir.
Blmn k"tl'm %itti mi zaten artk ) "lm, de'ildir, "lmn #ir suretidir, #ir %"meden i#arettir, ).
Blmdeki k"tlk %itti mi "lmde fayda var demektir. Mayri d)sd)'ru anlald ki "lm %eti %itti+
$ev%ili dedi'in #ir Hak-tr, #ir de Allah-nn ? $en #enimsin, #en seninA dedi'i.
CL0*. (imdi kulak ver de dinle; Ak, k liften "rme iliklerle #a'lam& srkleyi %etirdi.
$adr@ ,ihan-nn yzn %"rr %"rmez sanki can kuu, #edeninden uu %itti.
Bedeni kuru #ir a'a %i#i kalakald& teesinden trna'na kadar #uz kesildi+
5zne %l sular sertiler, yannda #uhurlar yaktlar& neler yatlarsa faydasz& krdamad, seslenmedi
#ile+
Kadiah, )nun safran %i#i sararm yzn %"rnce atndan indi, yanna %eldi.
CL71. Iedi ki; ? Dk hararetle sev%iliyi arar& fakat sev%ili %eldi mi ) k y)k )lur, kendisinden %eer %ider+
$en Allah ksn. Allah, )na derler ki %eldi mi sen de #ir kl kadar )lsun varlk kalmaz.
/ nazarn karsnda senin %i#i yzlercesi fanidir& h)cam, me'erse sen kendini y)k etmeye kmsn+
$en #ir %"l%esin, %nee ksn&. (ems %eldi, el#ette %"l%e derhal y)k )lur+
$ivrisine'in $leyman aleyhisselm-a %idi rz%rdan ikyet ederek
hakkn istemesi
Bir sivrisinek, ayrlktan, imenlikten %eli $leyman-n huzuruna karak hakkn istedi de dedi ki;
CL7*. ? Ey $leyman, (eytanlar, insan)'ullar ve eriler arasnda adaleti yaydn.
>u da senin adaletine s'nm, #alk da. >imdir ) kay#)lan, kimdir ) mahrum ki adaletin, )nu aray
#ulmam )lsun6
Bize de insaf et, #izim de hakkmz al& )k erianz& #a'dan da nasi#imiz y)k, %l #ahesinden de+
Her zayf kiinin mkln halledersin& sivrisinek, zaten zayfl'n misalidir.
Biz, zayflkla, kanad krk )lmakla, cizlikle tannmz& sen l9tufla, y)ksullara yardmla tannmsn.
CL<1. $en, kudret derecelerinin en s)nuna varmsn& #iz, cizli'in, zavalll'n s)n derecesine varmz+
Hmdat et, #izi #u %amdan kurtar& ey eli, Allah eli )lan, elimizi tut+ ?
$leyman ? Ey hak isteyen, kimden ikayet ediy)rsun6 $"yle.
>imdir ) zalim ki ululuk satarak sana zulmetti, yzn, %"zn trmalad6
Bizim zamanmzda zalim nerede6 (alacak ey& nasl )luy)r da hasedilmemi, nasl )luy)r da #izim
zindanmzda de'il6
CL<*. Bizim d)'du'umuz %n zulm "ld&. kimdir #izim zamanmzda zulmeden6
3ur %eldi mi zulmet y)k )lur. :ulmn asl ve arkas da zulmettir.
Bak, eytanlar, #izim iin almada, kazanmada, #ize hizmet etmede& hizmetten ekinenler de zincirlerle
#a'lanm, #uka'larna vurulmu+
:alimler, (eytan-n i'vasiyle zulmederler, zalimlerin zulmnn asl (eytan-dan %elir& (eytan, #a'larla
#a'lanm, zincirlere vurulmuken nasl )lu da zulmde #uluna#ilir6
Allah, #ize adiahl'. halk %"klere el a a'lamasn diye verdi.
CLC1. Ah ve feryatlarn ycelere kmasn, %"k yzyle sha yldz stra#a dmesin.
Ar yetim feryadyla titremesin, hi kimse sitemle erian )lmasn diye #ize saltanat ihsan etti.
M"klere ? 5ara##iA sesi kmasn diye lkelerde y)l y)rdam )larak #u adaleti, #u ihsan kaidesini #ir kanun
haline %etirdik.
Ey mazl9m %"kyzne #akma& zamanede %"k %i#i ihsan ve feyz sahi#i #ir adiahn varA dedi.
$ivrisinek dedi ki; ? Benim feryadm rz%rn elinden& ) #ize zulm ellerini uzatt, #ize zulmetti.
CLC*. /nun zulmnden daraldk, )nun yznden duda'mz yumulu, kanlar yutmaktayz+
$leyman aleyhisselm-n acklanan sivrisine'e dmann da
mahkemeye %etirmesini emretmesi
$leyman, ? Ey %zel sesli, Allah emrini candan dinlenmek %erek.
Allah #ana dedi ki; ? Ey adalet sahi#i, hasm da hazr )lmadka kimsenin ikyetini dinleme.
Hki hasm da hazr )lmazsa hkim, hak han%isindedir, #ilemez.
Birisi yalnz %else de yzlerce ikyette #ulunsa, yzlerce feryat etse #ile sakn ha, sakn... hasm )lmadka
s"zn ka#ul etme.
CL*1. Ben fermandan yz eviremem. Hadi %it, hasmn al, "yle %elA dedi.
$ivrisinek dedi ki; ? $"zn d)'ru, delilin tam yerinde& dmanm rz%r, ) da senin emrinde+A
/ adiah ? Ey seher yeli, sivrisinek, zulmnden feryat ediy)r& %el,
Hadi, %e hasmnn karsna da anlat, )na ceva ver, dvasn reddet+A dedi.
Rz%r, #u emri duyunca a#ucack esi %eldi& fakat sivrisinek kama y)lunu tuttu+
CL**. $leyman ? A sivrisinek nereye6 Iur da ikinizi de dinleyi hkm vereyimA dedi.
$ivrisinek dedi ki; ? Kadiahm, "lmm, )nun varl'ndan& zaten %nm, )nun dumanndan kararmakta.
/ %elince #en nasl dura#ilirim6 Benim k"km kazan )+ A
4k #unun %i#i Allah tasn arayan da Allah %eldi mi y)k )lur.
/ vuslat e#ed=lik iinde e#ed=liktir ama ) e#ed=lik y)kluk suretinde tecelli eder.
CLL1. 3ur arayan %"l%eler, nur zuhur etti mi y)k )lur.
Dk, #an verince akl kalr m %ayr6 Her ey helk #ulur, yalnz )nun hakikati kalr.
/nun hakikatine kar var da y)k )lur, y)k da. 5)klukta varlk& #u, ek acayi #ir ey+
Bu makamda akllar elden kar, kalem #uraya vard m krlr, #ir ey yazamaz )lur+
$ev%ilinin, kendine %elsin diye kna iltifat etmesi
$adr@ ,ihan, ) k yava, yava isti'rak leminden ekmekte, s"z s"yleme makamna %etirmekteydi.
CLL*. Kadiah kn kula'na dedi ki; ? Ey y)ksul, ete'ini a, sana altn samaya %eldim.
,ann ayrl'mla halecan iindeydi& Hmdadna %eldim, nasl )ldu da rk kat6
Ey ayrl'mla dnyann s)'u'unu, sca'n, kahrn, kahrn, l9tfunu %"ren k, kendine %el, d"n %eriye+
Aklsz #ir tavuk, deveyi evine k)nuk %"trr.
2akat deve, tavu'un evine ayak atar atmaz ev yklr, dam "ker+
CLN1. Bizim aklmz, fikrimiz de tavuk kmesinden i#aret. $alih-in aklysa Allah devesini arar.
Ieve, #an suya, t)ra'a daldrnca )rada ne t)rak kalr, ne can, ne %"nl.
Ak "yle #ir fazilettir ki insan faziletler sahi#i yaar& fakat insan, #u haddinden fazla dileyi yznden hem
ek zalimdir, ham de ek cahil+
Hnsan hakikaten #il%isizdir. Hele #u mkl avda #s#tn #il%isiz. Bir tavan, aslan kucaklamaya aly)r+
E'er aslan #ilseydi, %"rseydi hi kucaklamaya kalkr myd, #una imkn m var6
CLN*. Hnsan, canna da zulmeder, nefsine de& fakat u zulme #ak, u zulm %"r ki adaletlerden #ile t)u
kaar, adaletlerden #ile stndr, ileridir.
Bil%isizli'i ilimlere stattr& zulm, adaletlere d)'ru y)l %"sterir.
$adr@ ,ihan, #u nefesi kesilmi k, )na #en nefes #a'laynca dirilir, kendine %elir diye kn elini
tuttu,
? Bu #edeni "l, #u can uyank k, #enimle diriliy)r. (u halde ), #enim canm& #ana yz tutuy)r.
Ben )nu #u candan ycelteyim, #u cana muhta )lmasn. /na #ir can #a'layaym da ihsanm )nunla
%"rsn+
CLO1. 3mahrem can, sev%ilinin yzn %"remez. I)stun yzn ancak asl )nun civarnda )lan can %"rr.
Bu d)sta kasa %i#i freyim de ) ltif ruhu derisinden ksn deyi,
Dka ? Ey #ellar yznden #edeni terk edi %iden can, vuslat kamz atk, %el %el+
Ey varl'mz, y)klu'una, sarh)lu'una se#e )lan& ey varl', varl'mzdan i#aret #ulunan k+
(imdi #en sana dilsiz, dudaksz yeniden yeniye eski srlar s"yleyece'im dinle+
CLO*. Iilsiz, dudaksz s"yleyece'im, nk u diller, dudaklar, #u nefesten rkerler. Bu nefes, %izli #ir
rma'n kysnda yetiir, meyve verir+
(imdi can kula'n a da ? Allah diledi'ini yaar srrn duymaya hazrlanA dedi.
Dk, vuslata a'rld'n duyunca yava yava kmldanmaya #alad.
Dk, t)raktan da aa'y de'il ya& t)rak #ile sa#ah rz%rnn ivesiyle yeiller %iyinir, y)kluktan #an
kaldrr+
Eeniden de aa' de'il ya& meni #ile Allah emrini duyar da %ne yzl 5usuflar meydana %etirir+
CLP1. Rz%rdan da aa' de'il ya& >n emrini iitir de rahimde tavus )lur, %zel %zel s"z s"yleyen ku
kesilir+
4atan, t)raktan meydana %elen da'dan da aa' de'il ya&. deve d)'urur da ) deveden de deve
yavrusu d)'ar+
Bunlarn hesini #ir tarafa #rak, y)kluk k)sk)ca #ir lem d)'urmad m6 Hl da her an #tn varlklar
)ndan d)'muy)r mu6
Dk, srad, titredi, neeli neeli #ir iki d"nd, #ir iki ark vurdu& yere kaand, secdeye vard+
Dkn kendine %elmesi ve sev%iliyi "vmeye #alamas sev%ilinin
kretmesi
Iedi ki; ? Ey evresinde cann tavaf edi durdu'u Allah ankas& kr)lsun, kaf da'ndan %eri d"ndk,
CLP*. Ey akn kyamet yerinde Hsrafillik eden sev%ili& ey akn ak, ey akn dile'i+
Bana hilt vermeden "nce dilerim, kula'n encereme daya&
>al#im tertemizdir, #u yzden halimi #ilirsin& ey kullar yetitiren, ey kullarna l9tuflarda #ulunan sev%ili,
s"zlerimi duy+
Ey misli )lmayan $adr, nice zamandr halimi duyman arzulay durdum. Bu arzuyla aklm, fikrim utu %itti.
3ice zamandr s"zlerimi dinlemeni, derdimi duyman, ) cana canlar katan %llerini,
CN11. Benim eksik, artk s"zlerimi iitmeni, #enim k"tlkler dnen canmn ivesini dn durdum,
"zleyi yattm.
Benim sence mlum )lan kal akelerimi sa'lam ara %i#i ka#ul ettin.
(uh #ir kstahn kstahl'na %"sterdi'in hilme kar #tn hilimler, #ir zerreden i#aretti.
Iinle #ak, hizmetinden ayrld'm andan iti#aren nelere u'radm; Hlk "nce #enim iin ne evvel kald, ne
hir... "n de %"zmden kalkt, s)n da+
Hkinci, ey %zel sev%ili, )k aradm ama sana #ir ikinci #ulamadm.
CN1*. !ncs senden ayrldm ayrlal Allah, n ncsdr demi %i#i )ldum.
I"rdncs, ayrlk, tarlam, ekinimi yakt. Hmise-yi R#ia-dan ayrd edemez )ldum+
3erede t)raklar stnde kan %"rrsen hi he etme ki #iz )radan %etik, kanl %"z yalarmz taki
ederek izimizi izleye#ilirsin+
$"zlerim, #u feryad fi%ann deta %"k %rlts& yeryzne #ulutlardan ya'mur ya'drmak istiy)r+
$"ylemekle a'lamak arasnda mtereddidim& nasl edeyim. a'layaym m s"yleyeyim mi6
CN01. $"ylesem a'layamam. fakat a'larsam sana nasl krede#ilir, seni nasl "ve#ilirim6
Kadiahm, %"zlerimden %"nl kanlar akmakta. Bak, %"zlerimden neler aky)r6A
/ zayf k, #unlar s"yleyi a'lamaya #alad& Haline aa'lk kiilerde a'ladlar, yce kiiler de+
Hinden "yle #ir hay haydr c)tu ki Buhara halk etrafna t)land.
Hayran hayran s"ylemekte, hayran hayran a'lamakta, hayran hayran %lmekteydi. >adn, erkek, #yk,
kk, herkes )na at kald+
CN0*. Btn ehir, )nun ren%ine #)yand. herkes, )nunla #era#er a'lamaya #alad. >adn, erkek #ir#irine
kart, kyametten #ir almet )ldu+
/ anda %"kyz yere, kyameti %"rmedinse %"r diy)rdu+
Akl, #u ne aktr, #u ne haldir& )nun ayrl'na m amal, kavumasna m& han%isi daha ziyade
alacak ey diye hayran )lmutu.
M"k, ) anda kyametnameyi )kumu, saman u'rusuna kadar el#isesini yrtmt+
Ak, iki leme de ya#ancdr. akta yetmi iki trl divanelik var+
CN71. Ak, ek %izlidir ama aknl' meydanda& Kadiahlarn canlar #ile )na hasret ekmektedir.
Ak dini, ak mezhe#i, yetmi iki eriatta da dardr. Kadiahlarn tahtlar, aka kar alelde #ir tahta
arasndan i#arettir.
Ak al%cs, sem vaktinde unu alar; >ulluk #ir #a'dr, efendilik #a a'rs+
(u halde ak nedir6 5)kluk deryas+ Akln aya', )rada krktr+
>ulluk da mal9m sultanlk da& klk #u iki erdeden %izli+
CN7*. >eke varl'n #ir dili )lsayd da varlardan erdeyi kaldrsa, hakikati anlatsayd+
Ey varlk nefesi, )na ait ne s"ylersen #il ki )nun stne #ir erde daha "rttn.
/nu anlamann feti, s"zdr, haldir. kan kanla ykamann imkn y)k+
Ben, )nun sevdallarnn mahremiyim& %ece, %ndz kafes iinde )ndan #ahsetmedeyim+
Ey can, ek sarh)sun, ek kendinden %emi, ek erian ve hara )lmusun& dn %ece han%i yanna
yattn ki6
CN<1. >endine %el, kendine& #u srdan ek #ahsetme. "nce #ir sra, kendine mahrem #ir d)st iste+
Dksn, sarh)sun, dilin alm& Allah, Allah& sen, )luk stnde #ir devesin+
Iil, )nun srrndan, )nun nazndan #ahse kalkt m %"k, ? Ey hakikatini %zelce "rten AllahA demeye
#alar.
2akat ak "rtmek nedir6 Atei yn ve amuk iinde %izlemek+ 3e kadar "rtersen ) kadar meydana kar+
Ben, )nu "rtmeye altm m ), #ayrak %i#i #a kaldrr, ite #uracktaym der.
CN<*. Benim inadma ), iki kula'mdan yakalar da, a kendi #ildi'ine %iden, #eni nasl "rteceksin, nasl
%izleyeceksin6 Hadi, %izle #akalm der.
Ierim ki; Hadi %it, c)musun ama can %i#i hem meydandasn, hem %izli+
Ier ki; Bu tenim k iinde mahus& fakat ara %i#i k iinde slk almaktaym+
Ierim ki; #ir yere rehin )lmadan, sarh)luk feti %elmeden ekil, %it.
Ier ki; Himi %zel ltif kadehin iinde ta akam namaz vaktine kadar %ndzn d)stuyum.
CNC1. Akam %eli de kadehimi ald m, )na daha #enim akamm %elmedi, kadehimi ver derim+
(ara imeye alm )lan, ara#a d)yamaz. Ara, )nun iin ara#a mdam adn takt,
Hakikat ara#n ak, kaynatr c)turur. I)'ru s"zl, d)'ru "zl ka %izlice saiklik eden aktr.
Allah inayetiyle aka ulamay dilersem ara, can suyudur, srahi de #eden+
Hidayet ara# )'ald, artt m arataki kuvvet, srahiyi krar.
CNC*. $ki de su kesilir, sarh) da& nasl )lur deme, d)'rusunu Allah daha iyi #ilir.
(ara#a vuran k, skinin 'dr& (ara, #u kla c)ar, k"rr, )ynar kuvvetlenir+
Mayri sen ) akna s)r; $en ara#n #u halini ne vakit %"rdn6
Inceye hacet y)k, her #ilinene aikrdr; ,)ana el#ette #ir c)turan var+
8zun #ir ayrl'a dm, )k maceralar %eirmi #ir kn hikyesi
Bir delikanl, kzn #irine delicesine k )lmutu. 2akat #ir trl vuslat zaman %elmiy)rdu.
CN*1. Ak )na yeryznde #ir hayli ikenceler etmiti. Ak neden, "nce ka kinlenir6
3eden, "nce kanl katil %i#i davranr6 I)'ru k )lmayan kasn, aktan vaz%esin diye+
/ delikanl da kadna #irisini y)llasa ) y)llad' adam, hasedinden zavallnn y)lunu vururdu.
$ev%ilisine #ir mektu yaz y)llasa )kuyan, kelimeleri yanl )kurdu.
$a#ah rz%rn, vefatn arz etmek zere %"nderse rz%r, t)za dumana %ark )lur, kararrd.
CN**. >uun kanadna #ir k't aras #a'lay uursa k'ttaki ateli s"zlerden kuun kanad yanard.
Allah-nn kskanl' are y)llarn #a'lam, dnce askerinin #ayra'n krmt+
Bnceleri #ekleyi, %amna munisti& s)nradan #ekleyi, ) #ekleyii de krd, %eirdi, mahvetti+
Mh derdi ki; Bu derdin devas y)k& %h derdi ki; Hayr& #u dert #izim, canmza can ve hayat+
Mh varl' %ale#e eder, #ir eyler yamaya niyetlenirdi. %h y)klu'a der, y)kluktan meyveler yer,
%dalanrd.
CNL1. 3ihayet #u hale #ir are #ulamay mitsizli'e dnce #irlik kayna' kzt, c)tu+
Mur#et azkszl'yla azklannca azkszlk az', aresizlik aresi, )na d)'ru k)tu+
Ince salkmlar "sz #ir hale %eldi&) k, ay %i#i %ece y)lcularna klavuz kesildi+
3ice %zel s"zl dudular vardr ki susarlar& nice tatl "zller vardr ki eki yzldrler+
5r, #ir an mezarl'a var da susarak )tur. / s"z s"yleyi duran susmular %"r+
CNL*. /nlarn t)raklarn #ir renkte, #ir halde %"rrsn ama halleri #ir de'ildir ki+
Iirilerin da ya'lar, etleri #ir& fakat #irisi %aml, "#r neeli+
$"zlerini duymadka hallerini ne #ileceksin. Halleri senden %izli kalr.
$"yletsen de s"zlerinden ancak #ir hay huydur duyarsn. 5z kat %izli )lan hallerini nereden %"receksin ki6
Bir )lan suretimizde #ile #ir#irine zt vasflar var. 4)rak da #ir ama ruhlar ayr ayr+
CNN1. $eslerde #"yle& ses )lmak #akmndan #ir, fakat #irisinin sesi dertli, "#rnn nazl, edal+
$avata atlarn kinemelerini& k)uu uuurken kularn cvltlarn duyarsn ya&
Birisi kz%nl'ndan, hasedinden, "#r arkadalaryla #irleme yznden kiner,cvldar. Biri derdinden
#a'rr, "#r neesinden+
2akat )nlarn hallerini anlamaktan uzak )lana %"re ) sesler he #irdir+
/ a'a #altadan titrer, u a'a seher yelinden+
CNN*. Bu arada kalas tencere yznden )k yanldm&nk kaa' kayny)r+
I)'rulukla kaynayan da ) kaynayyla, ) c)kunlu'uyla seni a'rr, %el der& yalanla, riya ile kaynayan
da+
E'er insanlar yzlerinden tanyan candan #ir k)ku almadysan, e'er ) ka#iliyet sende y)ksa yr&k)kudan
anlayan #ir dima'a sahi )lmaya al+
/ %l #ahesinde d"n d)laan dima'a sahi )lmaya u'ra& 5aku#larn %"zn #ile ) dima', aydnlatr.
Hadi, ) %"nl hasta kn ahvalini anlat& )'ul, neye Buhara-l ktan uzak dtn.
Dkn mukunu #ulmas, arayan mutlaka #ulur, #ir zerre miktar hayrda
#ulunan, hayrnn mkfatn %"rr
/ delikanl, tam yedi yl sev%ilisini arad, durdu. vuslat hayaliyle hayale d"nd+
Allah-nn %"l%esi kulun #a stndedir. Arayan, nihayet arad'n #ulur.
Key%am#er dedi ki; Bir kay alar durursan nihayet ) kadan #ir #a kar, %"rnr.
Bir adamn )turdu'u yerin civarnda )turursan s)nunda el#ette ) adamn yzn %"rrsn.
Bir kuyudan her %n t)rak eker, karrsan )nunla tertemiz suya eriirsin el#et.
CNO*. $en inanmazsan da #unu herkes #ilir. 3e ekersen #ir %n %elir, )nu #iersin.
4a, demire vur da kvlcm kmasn&. B"yle ey )lmaz, )lsa #ile nadirdir.
Bir adamn #aht yaver )lmaz, #ir adamn nasi#inde kurtulu #ulunmazsa ) adam, ancak nadir )lan eylere
#akar+
2iln kii ekin ekti de mahsul devirmedi, feman adam sedef #uldu da iinde inci y)ktu.
Ba9r)'lu Bel-amla mel9n H#lis #u kadar i#adet ettiler, ne dinleri fayda verdi, ne i#adetleri der de.
CNP1. / k"t zanl kiinin hatrna yz #inlerce ey%am#er, yz #inlerce hak y)luna %idenler %elmez #ile+
Bula #ula %"nlne kasvet veren, %"nln karartan #u iki misali #ulur& fakat #ahtszlk, %"nlne #undan
#aka #ir misal %etire#ilir mi ki6
3ice kiiler vardr ki neeli neeli ekmek yerken ekmek, #)'azlarna durur, "lmlerine se#e )lur+
A musi#et, sen de ekmek yeme de )nun %i#i k"tl'e u'rama #ari+
3ice yz #inlerce adam da vardr ki ekmek yer, kuvvetlenir, can #esler.
CNP*. Ezelden mahrum ve #ir ahma'n )'lu de'ilsen ) arada #ir )lu %elen eye neden salandn6
(u lem, %nein, ayn nuruyla d)d)lu da ), #an kuyunun di#ine e'mi.
? Aydnlk var diy)rlar, #u s"z d)'ruysa nerede, hani6A deyi duruy)r. A alak, #an kuyudan kaldr da
#ak+
Btn dnya& d)'u, #at, ) nurla nurlanm& fakat sen kuyudayken ) nur, sana vurmaz ki+
>uyuyu #rak, k"klere, #a'lara %it. #urada inat edi durma, inat me-umdur denmi+
CO11. >endine %el, filn adam filn yl ekin ektide mahsuln ekir%eler yedi&
Ben neye ekeyim, #uras k)rkulu #ir yer& neden elimdeki #u'day yerlere saaym deme.
Ekin ekmeyi terk etmeyen, iten %ten kalmayan ekti de sen, k"r %i#i duru dururken am#arlar d)ldurdu.
/ delikanl da mitle, neeyle #ir kay al duruy)rdu. nihayet #ir %n sev%ilisini tenhaca #uldu, vuslatna
erdi.
Bir %ece #ekinin k)rkusundan ka #ir #a'a %irdi. /rada sev%ilisini mum %i#i #uluverdi.
CO1*. / se#e#i halk eden Allah-ya ) anda hamd ederek dedi ki. ? 5ara##i, sen #ekiye rahmet et+A
Bilinmez, anlalmaz se#eler halk etmisin. Beni cehennem kasndan cennete almsn+
Hi kimseyi, hi#ir eyi h)r %"rmeyeyim diye u ie #unu se#e ettin.
Ayak krld m Allah kanat ihsan eder. >uyunun di#inden #ile #ir ka aar da.
$en a'a stnde )l, kuyu di#inde #ulun, #una #akma& #eni %"r, #ana #ak ki y)lun anahtar #enim, y)lu
#en aarm der+A
CO01. >ardeim, %ayr #u hikyenin arda kalan ksmn anlamak istersen d"rdnc ciltte ara+
-NC CLDN SONU-