Alevilikle Bektaşilik iki kardeş kültür ve toplumsal yaşam tarzıdır ama, ikisi aynı şey değildir.

Örneğin
Alevilikte kan bağı belirleyici bir öneme sahipken Bektaşilikte hiçbir anlam ifade etmez. O nedenle
Alevi olunmaz alevi doğulur fakat, Bektaşi hem doğulur hem de olunur. Toplumsal yaşamda da
önemli farklar var ama ben bu yazıda bu farklılıklar üzerinde durmayacağım. İkisinin ortak değerleri,
tarihe birlikte bırakmış oldukları izler üzerinde durmaya çalışacağım.
O nedenle bu yazı, ideolojik, politik içerikli bir yazı olmayacak. Analitik içerikte ve tabiî ki benim
bu konudaki yaklaşımımı da ifade eden bir yazı olacaktır. Aynı şekilde, Bektaşilikle Aleviliğin nüans
ayrımlarının olduğu durumlarda da, kavram olarak sadece “Alevilik” kavramını kullanacağım.
Bu kısa belirlemelerden sonra arktık konuya girebilirim.

Tarihsel Felsefi Ve Sosyolojik Olarak Bektaşilik-Alevilik

Alevi-Bektaşilik, felsefi, sosyolojik ve inanç ifası bakımından Orta Asya’da Türkmenlerin

benimsediği manizm, Anadolu ya gelirken ve geldikten sonra, Şamanizm, Arap toplumundan gelen
Karmaticilik, Nusayricilik, batıdan gelen Rafizilik, İslam içi bir felsefi akım olan tasavvufçuluk gibi
bir kısmı İslam öncesi bir kısmı İslam sonrası olan ama, hepside özne olarak insanı alan felsefe
akımlarının bir toplamı durumundadır.

Bu yapısından dolayıdır ki Alevilik-Bektaşilik, Osmanlı İstibdadı ve İslam sürecinde ortaya çıkan,

Osmanlı ve İslam tarafından lanetlenerek , redd ve mahkum edilen, çeşitli cezalarla
cezalandırılan bütün insancıl akım ve kişilere sahiplenmiş, bünyesinde yer vermiş, yaşatmıştır.
Hallacı Mansur “anel hak” dediği için işkenceyle ölüme mahkum edilirken, Nesimi insanı tanrı katına
çıkarttığı için derisi yüzülürken, Pir Sultan Abdal zulme karşı çıktığı için taşlanarak asılarken, Yunus
Emre sistem karşıtı tavırları nedeniyle aforoz edilirken, Bedreddin Osmanlıya karşı savaş açıp yenik
düşüp katledilirken Hacı Bektaşi Veli ve Bektaşilik ötelenirken, Hazreti Mevlana dini mutaassıplık
tarafından aforoz edilirken Alevilik-Bektaşilik, bütün bunlara sahip çıkmış, unutmamış,
unutturmamış, tarihe ve topluma mal etmiştir.
İslam; tasavvuf felsefesinin yaratıcıları olan, Al-Kindi, İbni Rüşt gibi Arap bilim insanı filozofları
çeşitli eziyetlerle ölüme mahkum edip öldürürken, Alevilik bu tasavvuf kültürüne de kendi kültürü
içinde yer vererek, çağdaş dünyaya taşımıştır. Bir yandan İslam dan etkilenirken bir yandan da
İslamın ret ve mahkum ettiği fakat alevi değerlerine göre insani bir yön taşıyan bütün değerlere
sahip çıkmış İslam a rağmen o değerleri korumuştur

Kuşkusuz Alevilik, İslamın mezhepleri olan Hanefilik ve Şialıktan da etkilenmiştir. Özellikle de

Şiilerin Kerbela trajedisine, kendini döverek , kan- revan içinde taraf olmamıştır. Ama, yezide
karşı ehlibeyte taraf olmuş, Kerbela trajedisini yası matemle karşılamıştı. Kerbela trajedisi
yaşandığı zaman henüz Türkler ve Kürtler Müslüman olmamış ve henüz İslam ideolojisi Anadolu’yu
kesin egemenliği altına alamamıştı.

Dolaysıyla da Alevi-Bektaşilerin, ne İslam la nede Araplarla ideolojik bir bağı vardı. Buna rağmen
Alevi-Bektaşiler, Kerbela trajedisinde, sadece insanlık ve insani değerler adına, Ehlibeytten taraf
oldu. Şii ve diğer İslam mezheplerinden farklı olarak kendilerine özgü bir anmayla yüzlerce yıldır,
gelenekselleştirerek yaşattı.

Rafızilik İsa dan yüzlerce yıl önce, köleci özel mülkiyete karşı kolektif mülkiyeti savunan ve böyle
yaşayan bir topluluk olarak, Arabistan da ve Avrupa da yaşamış bir toplumsal akımdır.

1
Bunlar Milattan 250 yıl önce Filistin ve İskenderiye de, 400 yıl önce Isparta da, 1111’de eski
Çekoslovakya’nın güneyinde komin al devletçikler kurdular. Kurmuş oldukları bu yapılanmaları
ölümüne savundular.

Rafıziler yani dini reddedenler, toplumsal mülkiyeti savundukları, feodalizmin derebeylik mülkiyet
biçimini reddedip, devletçiliği bir feodal mülkiyet ilişkisi olarak benimsediği, Marksın belirlemesiyle
bir “Asya tipi üretim tarzı” oluşturduğu için Osmanlı; Rafızilerin ilgisini çok çekmişti. Bu ilgi
Bektaşilerle Rafızileri buluşturmuştu. Söz konusu ilişki, orta çağın “aydınlıkçı” savaşçısı olan Volt
er’e kadar uzanmıştı. Volter bir mektubunda: “eşitlik, kardeşlik” sözcüklerini Bektaşilerden
öğrendik diye yazmıştı.

Türbesi, hala Budapeşte’nin Buda kesiminde olan Gül Baba, ve Balkanları mekan tutun, Sarı Saltık
Rafızilerle kurmuş oldukları ilişki sonucu, Macaristan, Bulgaristan, Makedonya, Kosova gibi Balkan
ülkelerine giderek Bektaşi kültürünü yaymışlardır. Bir Fransız tarihçinin: Osmanlıdan önce Avrupa ya
gelip, Avrupa’yı ideolojik olarak feth edip kılıçla sonra geldiler dediği olay budur. Sarı Saltık ve
Gül Baba, buralara Bektaşilik ideolojisi taşırken buralardan Anadolu ya da Rafıziliği taşımışlardır.
O nedenle bir dönemler ve hala Alevilere küfür yerine “Rafızi” diyorlardı.

Arının her çiçekten toplayıp bal yaptığı maddeler gibi, nitel bakımdan birbirine yakın olan ama,
ayrı yerlerde bulunan insana dair ne varsa ya da nelere ulaşabilmişse bir araya toplayıp,bir bilim
dağarcığı oluşturmuştur.

Evrensel bir benzetmeyle ifade edecek olursam, nasıl ki, bugün üç bin yaşında olan Materyalizm;
bilimsel ve insandan yana olan her şeyi devşirmişse, Alevilik- Bektaşilikte aynı şeyi Anadolu da,
Asya da ve kısmen de Avrupa da yapmıştır. Alevilik-Bektaşilik, Bu alanlarda bilme ve insana dair
neye ulaşabilmişse sahiplinmiş, yaşatmış ve tarihin derinliklerine kadar taşımış bir tarihsel ve
toplumsal damar niteliğindedir.

İşte mevcut durumda, yüz yılların birikimi olan bu insani değerler bütünü; içinde kendine alevi
diyen bir takım kişi ve örgütlerin de bulunduğu bazı güçler tarafından soysuzlaştırılmaya ve
bitirilmeye çalışılıyor.

Yapısal Olarak Alevilik

(Bektaşiliğin böylesi bir örgütsel yapılanması olmadığı ya da varsa ben bilmediğim için burada
sadece Alevi örgütlenmesi üzerinde duracağım)
Alevilik, yapısal olarak; yasama, yürütme, yargı gibi üç temel fenomeni içinde barındıran organize
bir toplumsal yaşam biçimi niteliği taşıyordu. Ortaçağ koşullarında oluşturmuş oldukları bu uygar
örgütlenme sayesinde, Osmanlının Şeriat sistemi dışında kalarak, sisteme gereksinim duymadan
yüz yıllarca varlığını idame ettirmiştir. Örgütlenmesinin temelini oluşturan, yasama, yürütme, yargı
fenomenleri; Osmanlının Şeriat sisteminin adaletinden daha uygar ve çağdaş bir içeriğe sahipti.
Hatta Batı uygarlığının adaletinden bile çağdaş ve insancıldı.Batı uygarlığının, kısa bir süre önce
hukuk sisteminden çıkartmış olduğu idam cezası, Alevi topluluğunun ceza sistemine hiç
sokulmamıştı. Şeriatın, eli, kolu, bacağı vb. gibi uzuvları ya da kellesi kesilerek, batıda giyotine
gönderilerek yapılan cezalandırmaların Alevi yasamasındaki karşılığı temelli ihraçtı. Böylesi uygar
bir adalet, tek başına bile: Alevi topluluğunun yapısal olarak, eli kanlı bir topluluk olmadığını, elini
insan kanına bulamadığını, dolaysıyla da “benim kabem insandır” aforizmasına ne kadar denk
düştüğünü ifade etmeye yeter.

2
Kadın erkek eşitliği konusunda, Hıristiyan ve İslam uygarlıkları, bunlara bağlı tüm mezhepler,
kadına hiçbir hak tanımazken Alevi-Bektaşilik, asırlar önceden, kadın erkek eşitliğini bir yaşam
biçimi olarak benimsemiş ve hayata geçirmiştir.
Politik uygarlıklar itibariyle de böyledir. Doğu uygarlıklarının İslam öncesi süreç katılmazsa, İslam
dan sondaki süreçle, Batı uygarlığının burjuva devrimleri sürecine kadar kadın erkek özgürlüğü
yokken Aleviler orta çağdan beri kadın erkek ilişkisinde eşitliği benimsemiş ve uygulamışlardır.
Bu iki fenomen yani ölüm cezası ile kadın erkek eşitliği çağdaşlığın temel ölçütleridir.

Ayrıca ülkesine ve diline sahiplenme bakımından da Osmanlıya denk bir konumda değildi. Osmanlı,
İngilizler, Ruslar vb. gibi anavatanı,.anadili olan bir imparatorluk değildi. Osmanlı bir Cihan
imparatorluğuydu. O nedenle de Anadolu’yu yurt bilen,yurt edinen Türkmenlere “e-Trak be idrak”
diyerek aşağılıyordu. Türkmenler Bektaşi idiler. Bektaşiler, “eline ,beline diline sahip ol” özdeyişini
savunuyorlardı. Eline yani ülkene, beline yani yaşadığın beldeye,yere, diline derken de konuştuğun
dile sahip çık diyerek Osmanlıya ters düşüyordu.

Osmanlının anavatan, ana dili önemsememesine, Arapça, Farsça biraz da Türkçe karışımından
oluşun, Osmanlı dili diye uyduruk bir dille yetinirken, Bektaşiler, eline, beline, diline sahip çıkıp
savunuyordu. Alevi-Bektaşilikte dil ve din düşmanlığı yoktur. Ama herkesin bir anadilinin olması da
asla yadırganmaz. Tam tersine saygı duyulur.

Örneğin Cemlerde ve semahta beyitlerin çoğu Türkçe söylenirken,”damma damma ali damm az
kurbana cani Tamma” denerek nakaratları da Kürtçe söylenirdi. O nedenle de eline, beline, diline
prensibi Türk dili şovenizmi anlamına gelmiyordu. Ama bazıları, bu politik ve felsefi içerikli
fenomeni: eline sahip ol hırsızlık yapma, diline sahip ol yalan söyleme, beline sahip ol eşinden
başkasıyla cinsel ilişkiye girme şeklinde yorumlayarak mistik bir kalıba sokmaya çalışmışlardır.
. Alevilik, bir din, bir mezhep olmadığı gibi sadece bir inanç topluluğu da değildir. Organik
bünyesinde taşımış olduğu, yasama, yürütme, yargı fenomenlerini orta çağdan yeni çağa kadar
taşımış olan bir topluluğun yaşam biçimidir de. Alevi topluluğunun en üst toplumsal mercii
durumunda olan Cem: sadece dini vecibelerin yerine getirildiği, dedenin vaazlarının dinlendiği bir
arena değildir. Cem, aynı zamanda, suçun ve suçlunun yargılandığı, cezasının belirlendiği ve
yürürlüğe konduğu bir merci durumundadır. Temizi de yoktur. Çünkü, yargılamayı Cem topluluğu
yapmıştır, cezayı bu topluluğun canları kesmiştir ve yürürlüğe de aynı topluluk koymuştur. Daha
üst bir merci olmadığı için de karar kesindir.

Yavuz Sultan Selim’in bir gecede elli bin Alevi ailesini katletmiş olmasına, Osmanlı despotizminin
zorbaca imhasına ve İslamın zoraki asimilasyonuna karşı Anadolu Aleviliği bu örgüt yapılanmasıyla
varlığını koruyabilmiştir. Robinson’un “buluşların anası gereksinmedir” aforizmasında olduğu gibi
Alevi örgütlenmesi de, Alevilerin kendilerini idame ettirmek için gereksinme duydukları ve
oluşturdukları bir yapılanmadır.

Aleviler, bu yapılanma ile, Osmanlı despotizmine ve İslamın zoraki asimilasyonuna karşı

Cumhuriyete kadar yaşamını sürdürdü. Cumhuriyet istibdadı yıkıp, “laik devlet” yapısını ilan
ettikten sonra Aleviler Cumhuriyetin, Mustafa Kemal in yanında yer aldılar. Dolaysıyla da yasama,
yürütme, yargı yeteneğine sahip olan örgüt yapısına olan gereksinme ortadan kalkmaya başladı.
Alevilerin yasama, yürütme,yargı yerini Cumhuriyetin yargı, yasama,yürütme sistemi aldı. Buna
rağmen Aleviler, Cumhuriyetin kuruluşundan sonra onlarca yıl daha geleneksel yapılarını korumaya
devam ettiler. Ama her geçen gün söz konusu yapıya duyulan gereksinim ve dolaysıyla da varlık
nedeni ortadan kalkıyordu.

3
 Aleviliğin Zorunlu Olarak Gelip Dayanmış Olduğu Tarihsel Süreç

Alevilik, Bektaşiliğin organize yapı bakımından, tarihsel ve toplumsal sürecini doldurmuş olduğunu
belirtmiştik. Ama buna rağmen, belli zorlama yöntemlerle, Cemler düzenlenip, canlar toplansa da,
hayatta karşılığı olmayan suni çabalara dönüşüyorlar. Dede’nin “çek özünü dara” dediği talibin
cemaat, komşuları, dostları hakkında söyleyeceği bir şeyi yoktur. Çünkü ne sorunu varsa, nasıl bir
sorunla karşılaşmışsa hepsini o ülkenin devlet kurumları eliyle çözmüştür. O nedenle oradaki
topluluğa ve dedeye söyleyeceği fazla bir şeyi yoktur. Yanı örgüt yapılanmasının yasama,
yürütme,yargı sitemi toplumsal gereksinmenin dışında kalmıştır. O Cem gerçek yaşamda hiçbir
karşılığı olmayan ,sadece bir nostalji giderme işlemine dönüşmüştür.
Örgütlü yaşam tarzının sonuna gelip dayanmış olunmasına rağmen yukarda belirtmeye çalıştığım
yüzyıllar boyu devşirip, biriktirip, taşımış olduğu insani değer ve birikimlere olan gereksinme
ortadan kalkmamıştır. Söz konusu bilgi birikimleri, İnsanlık için büyük önem taşıyor. O nedenle, bu
birikim ve değerlerin yok edilmesi değil, bir üst düzeyde yeniden üretmesi gerekiyor.
Kuşkusuz, bugün Türkiye de, kadın hakları, insan hakları, medeni haklar vb. gibi bir çok değer
yasalarla teminat altına alınmış durumda. Ama bu insani değerlere bir yasaların korkusuyla saygılı
olmak, değer vermek var, birde içselleştirerek saygılı olmak var. İnsana insanı özne olarak görüp
insan sevgisiyle değer vermekle yasaların korkusuyla değer vermenin arasında çok fark var. Bu fark
sahte ya da korkudan sevgiyle gerçek sevgi gibi bir farktır.
Başka bir anlatımla, bu fark; Tayyip Erdoğan’nın sık sık söylediği gibi: “yaratılanı yaratandan ötürü
severiz” aforizması yerine,”benim kabem insandır” özdeyişiyle, insanı insan olduğu için seven insan
olma farkıdır. Evet bir çok insani değer yasalaştı, yasalarla teminat altına alındı. Ama insanlık
tarafından içselleştirilmediği için her fırsatta ihlal edilebiliyor. İçselleştirilmiş insani değerlerle
beslenmeyen yasalar fazla önem taşımıyorlar. O nedenle insanı özne yapmış olan Alevi-Bektaşi
birikim ve değerlerinin yaşatılması önem taşıyor.

Gelinmiş olunan bu tarihsel ve toplumsal süreç itibariyle Alevilik, ya insanlığın tarihsel bir değeri
olarak, insanlıkla birlikte geleceğe taşınır, yada köpek balıkları tarafından imha edilmekten
kurtarılamaz.
Şu durumda, bilinen üç tane farklı dünya anlayışı fakat üçü de alevi olan yapılanmalar Alevilik-
Bektaşilik dokusuna girmeye, onu etkilemeye ve yeni bir dokuya dönüştürmeye çalışıyor.
Bunlardan birisi,ABD’nin ürünü olan “ılımlı İslam” ideolojisi, diğeri Alevi- Bektaşi örgütlü hareketi,
üçüncüsü de, Aleviliği, “İslam ın Türki yorumudur” diyerek , “Türk -İslam sentezi” düzlemine
sürüklemeye çalışan “Cem Vakfı” yapılanmasıdır.

“ Türk İslam Sentezi “ Ve “Ilımlı İslam” Çabaları

“Türk İslam sentezi” anlamına gelen, “Alevilik İslamın Türki yorumudur” teorisi ve pratik çabaları,
faşist MDP’nin kurucusu, aynı partiden Malatya Milletvekili adayı olan, Cem Vakfı’nın başkanı
Prof. İzzettin Doğan tarafından sürdürülüyor.

Osmanlı despotizmi ve İslamın, zoraki asimilasyon baskılarına karşı varlığını idame ettirebilmek
için, belki de dünyanın ilk illegal örgütlenmesini kuran Aleviler, çok acı trajediler yaşadı. Bütün
bu tarihi gerçeklere rağmen, henüz ulus yokken, insanlar Osmanlı İstibdadı , altında yurttaş,
vatandaş değil ümmet olarak yaşarken, İsminin önünde prof olan İzzettin Doğan, çıkmış olduğu
bütün televizyon kanallarında, “Türk İslam sentezi” anlamına gelen: “Alevilik İslamın Türki
yorumudur” diyerek Aleviliği Türk şovenizmine ve İslam a yamamaya çalışıyor.
İslam kabul edildiği zaman henüz ne Türk ulusu diye bir ulus ne de Türk kültürü diye de bir ulusal
kültür vardı. Sadece Türkler değil 1300- 1400’lerde hiçbir topluluk henüz uluslaşmamıştı.
Dünyanın her tarafında, feodalizm egemendi. Halbuki ulus ve yurttaş ya da vatandaş faktörü,

4
kapitalizmle birlikte oluşmuştur. Henüz bir Türk ulusu, dolaysıyla da Türk ulusal kültürü yokken
nasıl Alevilik İslamın Türki yorumu olabilir. Olmayan bir ulus, olmayan bir ulusal kültür nasıl olur da
İslamın bir yorumu haline gelebilir.

Kaldı ki, İslam’ın herhangi bir yoruma ihtiyacı olmadığı gibi hiçbir yoruma cevaz da vermez. İslam
sözlü değil yazılı bir dindir. Ve dünyanın en detaylı, albümük ve komplike dinidir. Bir Müslüman’ın
günlük yaşamından ahretine kadar ki bütün süre hem alın yazısı olarak hem de Kuran da
kompütürize edilmiştir. Halbuki, Alevilik yazılı değil sözlü bir toplumsal yaşam tarzıdır. Çünkü
illegal bir yaşam biçimi idi. O nedenle de yazılı değil sözlü ve geleneksel olmak zorundaydı. Bu
yapısıyla İslam ı nasıl, niye yorumladı? Ya da istese de yorumlayabilirmiydi?

Kuşkusuz, Alevilikle ilgili bu tanımın, zorlama olduğu, bilimsel ve verisel bir temelinin bulunmadığını
İzzettin Doğan da biliyor. Eğer, “Alevilik İslamın Türki yorumu” olsaydı İzzettin Doğan’ ın kendisi
alevi olamazdı. Çünkü İzzettin Doğan’nın babası Hüseyin Doğan Dersim li. Ceviz Pınar’ Köyüne
dersimden kaçarak gelip yerleşti. Zaza dır ve çok iyi zazaca konuşurdu. Annesi Tamme Ana, Kürt
bir aile olan Dede Köylü Hasan Efendi’ nin kızıydı. Türkçe bilmezdi. Hatta Türkçeye “zımmane
kuçıkan” yani köpek dili derdi. Her Alevi gibi, Tamme ana da Dersim katliamından çok derinden
etkilenmişti. Ancak, Hüseyin Doğan Millet vekili seçildikten sonra eğitimci tutarak Tamme Ana ya
Türkçe öğrettiler.

“Alevilik İslamın Türki yorumu” olsaydı, İzzettin Doğan’nın sülalesinde bir tek alevi bulmak
mümkün olmazdı. Çünkü sülalesinde Türk yoktur. Sülalesi, Zaza ve Kürt tür. İzzettin Doğan’nın ana
dili Türkçe değil Kürtçedir. Babasının ana dili ise zazacadır. Peki, İzzettin Doğan Aleviliği neden
“Alevilik İslamın Türki yorumudur” diyerek, “Türk İslam sentezi” haline getirmeye çalışıyor?
Daha önce de defalarca belirtmiş olduğum gibi Alevilik, bir din bir mezhep değildi. Orta çağdan
beri varlığını sürdüren çağdaş bir yaşam tarzı olduğu için devlet ya da sistem istibdattan kurtulup
çağdaşlaşınca Alevilikte kendini kolayca çağa uydurabildi. O nedenle de Cumhuriyet’in kurulması,
Aleviliği yapısal olarak sarstı. Ama sahip olduğu kültürü ne Cumhuriyet ne de İslam
içselleştirebildi. Aleviliğin kendisi de, Cumhuriyet in “laiklik” adına dayattığı Hanefi mezhebini ve
Cumhuriyetin anti-demokratik yönetimini benimseyemedi.

Alevilik böyle bir bocalama süreci yaşarken, Sosyalizm ideolojisi, Türkiye çapında yayılma gösterdi.
Alevi halkının büyük bir kesimi bu ideolojiyi kendi kültürüne çok yakın buldu. O
nedenle de Sosyalizme yakın durdu, destek verdi, savundu. 65 seçimlerinde Alevilerin güçlü
desteğiyle, TİP parlamentoya 15 milletvekili soktu. Alevilerin bu ideolojik seçimi, sistemi ve
sistemle işbirliği içinde olan bazı Alevileri çok rahatsız etti. (Sosyalistlerin Alevi-Bektaşilere
yaklaşımının yanlışlığını daha önce,başka yazılarımda belirttiğim için bu yazıda değinmeyeceğim)

Bu gidişe dur demek için, 12 yıldızlı bir aslanlı alevi partisi kurdular. 69 seçimlerinde
parlamentoya sekiz milletvekili soktu. Böylece TİP zayıflatıldı. Ancak bir milletvekili çıkartabildi.
Dolaysıyla da maksat hasıl oldu. Sonra da Süleyman Demirel’in tek başına hükümeti kurmaya
millet vekili sayısı yetmediği için, Birlik Partisinin beş tane Alevi milletvekilinin her birini yüz bin
liraya satın alarak hükümeti kurdu.
Bütün Alevilerin tüzel kişiliği ve onuruyla oynandı. Böylece Aleviliği imha süreci fiilen başlamış
oldu ve imhaya devam ediliyor. İzzettin Doğan da bu imha sürecinin aktörlerinden birisi.
Ama fazlaca etkili olamadı. O nedenle de onun hemen yanı başına ABD’nin “ılımlı İslam”
ideolojisini devreye soktular.
Devrimcilik, ilericilik, demokratlık, sosyalizm düşmanlarının tüm çabalarına rağmen, Alevi kitlesinin
büyük bir bölümünü sosyalizmden, solculuktan, demokratlıktan, devrimcilikten kopartamadılar.

5
Karşı devrim saflarına çekemediler. O nedenle de dokusal özelliğini bozup,sisteme ve “ılımlı İslam”a
entegre etmeye çalışıyorlar.

Osmanlı İmparatorluğu bir şeriat devleti olmasına rağmen, Türkiye de Suudi Arabistan, Sudan ya da
İran gibi Şeriat sistemi toplumsal bir doku düzleminde oturtulamadıysa bunun önemle
nedenlerinden birisi Alevi- Bektaşi topluluğu, onun taşımış olduğu felsefe ve yaşam tarzıdır. Büyük
bir şeriat hevesiyle gelen AKP de başka engellerin yanı sıra, Alevi-Bektaşi engeline takıldı. Bunu en
iyi dinciler biliyorlar. O nedenle de en çok onlar Alevi-Bektaşi kültürünü imha etmek istiyorlar.
İmhanın en kolay yolunun kaleyi içten feth etmek olduğu bilinciyle Reha Çamur oğlu nu
mükafatlandırarak, kaleyi içten fethe çalışıyorlar.

Gelecek süreç, Çamuroğlu’nun da bu işi başaramayacağını gösterecektir. Yüz yılların birikmiş ve

insani değerlerle bezenmiş, en baskılı tarihi süreçlerde bile kendini idame ettirmeyi başarmış Alevi-
Bektaşi kültürünün böylesi kurnazca, üç kağıtçılık yöntemleriyle ortadan kaldırılamayacağını bir kez
daha göreceklerdir.
Ama, hemen belirtmem gerekir ki, böylesi bir kuru güven; Alevi-Bektaşiliğin kendini bu baskılardan
kurtarması ve yeniden üretmesi için yeterli bir güvence değildir.

Çünkü Alevi-Bektaşilik, ya kendini yeniden üretmek ya da yok olma sürecine girmiştir. Eski örgüt
yapısı, artık tarihsel ve toplumsal süresini doldurmuştur. Söz konusu yapı, sembolik olarak kendini
idame ettirebilir. Ama Alevi-Bektaşiliği daha ileri bir boyuta taşıyamaz. Yeni bir örgütlenme ve
ideolojik şekillenmeye mutlaka gereksinim vardır. Yeni bir ideoloji hem kendi iç hesaplaşması,
hem de dış saldırılar için gereklidir. “Düşkünlüğün” tanımının yeniden yapılması gerekir. Örgütsel
yapı itibariyle de öyle. Hem iç toparlanma, hem de dış saldırılara karşı savunma gerektirecek
yapıda bir örgütlenmeye gereksinim vardır.

Bölesi bir ideolojik ve örgütsel yapıyı hiç kimse ıssız bir odaya oturup, çizip şekillendiremez. Hem
güçlü bir ideoloji hem yetenekli bir örgüt ancak ve ancak mücadele sürecinde ve kitleler tarafından
oluşturulabilir. Ancak iki ayağının olacağı kesin. Birisi, Türkiye sol ve Kürt hareketi örgütlenmesinin
öğelerinden birisi olarak davranıp, organize olmak, diğeri de, dünya toplumsal ilerlim sürecine ve
onun organik yapısına sağlam bağlarla ilişki içinde olmak. Tabii ki, Türkiye solu ve Kürt hareketinin
de Alevi-Bektaşi örgütlenmesine katkı yapması gerekir.

Teslim TÖRE