TEMA 1

HYRJE N TEORIN E STRUKTURAVE. SISTEMET KONSTRUKTIVE, SKEMAT LLOGARITSE, ELEMENTT

KONSTRUKTIV DHE NYJET. ANALIZA KINEMATIKE DHE GJEOMETRIKE E STRUKTURAVE. SISTEMET
STATIKISHT T CAKTUARA DHE SISTEMET STATIKISHT T PACAKTUARA.
Teoria e strukturave eshte lenda baze per llogaritjen e strukturave dhe ajo studion zgjidhjen e skema
llogaritese. Skema llogaritese eshte skema reale e thjeshtuar , pra skema e formuar pa mosmarrjen
parasysh te atyre faktoreve qe nuk luajne nje ndikim te ndjeshem ne punen e te gjithe objektit. Teoria e
strukturave perfshin shume gjini qe jane : STATIKA E STRUKTURAVE , DINAMIKA E STRUKTURAVE DHE
QENDRUESHMERIA E STRUKTURAVE. te tria keto disiplina e shohin ne kendveshtrime te ndryshme
shtrimin e skemes llogaritese dhe ceshtjen e dhenies zgjidhje te problemeve kryesore qe jane forcat e
brendshme dhe deformacionet e elementave. Pavaresisht metodologjive teoria e strukturave bazohet
ne nje koncept qe eshte Statika e nje konstruksioni , ose e thene ndryshe ne inxhinierine e ndertimit
nuk studiohen skema mekanizmash.
SKEMAT LLOGARITESE.
Klasifikimi i skemes llogaritese nga ana gjeometrike:
Shuhrat (sisteme nje dimensionale)
Pllakat (sistemet dy dimensionale)
Masivet (sisteme tre dimensinale)
Klasifikimi i skemes llogaritese nga ana kinematike:
Sistemet gjeometrikisht te pandryshueshem.
Sistemet gjeometrikisht te ndryshueshem.
Sisteme gjeometrikisht te ndryshueshem ne cast.
Klasifikimi i skemes llogaritese nga drejtimet e reaksioneve te lidhjeve:
Sistemet pa reaksione horizontale.
Sistemet me reaksione horizontale (qe lindin edhe nga forcat vertikale)
Klasifikimi i skemes llogaritese nga pozicioni qe zene ne hapesire:
Sisteme plane.
Sisteme hapesinore.
NGARKESAT.
Klasifikimi i ngarkesave sipas kohes se veprimit:
Ngarkesa me veprim te perhershem.
Ngarkesa me veprim te perkohshem per nje kohe te gjate.
Ngarkesa me veprim te perkohshem per nje kohe te shkurter.
Ngarkesa katastrofike.
Klasifikimi i ngarkesave sipas menyres se veprimit:
Ngarkesa statike.
Ngarkesa dinamike.
Ngarkesa te levizshme.
TIPET E LIDHJEVE.
Sharnierat e levizshme.
Sharnierat e palevizshme.
Lidhjet inkastrim.
Lidhjet inkastrim te levizshem.


TIPET E STRUKTURAVE. ( strukturat me te zakonshme qe perdoren ne konstruksione jane )
Sistemet me shufra , elementet e te ciles punojne ne shtypje dhe ne terheqje. Keto struktura
quhen ndryshe edhe kapriata.
Sistemet Rama , ose sisteme me trare te thyer qe punojne ne shtypje terheqje dhe perkulje.
Keto mund te jene rama plane ose rama hapsinore.
Sistemet e kombinuar Kollona-Diafragma. Perballimi i forcave te jashtme perballohet nga
kollonat dhe diafragmat , te cilat keto te fundit e rrisin shtangesine e konstruksionit.
Membranat jane elemente plane te cilat nuk punojne mire ne perkulje ndaj atyre u jepen forma
te cilat te punojne ne shtypje.
Strukturat tredimensionale , jane konstruksione masive , aplikime te te cilave jane digat etj.
Sistemet e varura , te aplikuara kryesisht te urat e varura bazohen mbi nje konstruksion i cili ka
nje element mbajtes qe eshte nje kavo e mbeshtetur mbi dy pika qe jane edhe pikat me te larta.
ANALIZA KINEMATIKE DHE GJEOMETRIKE E STRUKTURAVE
Kur flasim per analize kinematike te strukturave nenkuptojme percaktimin e shkalleve te lirise dhe e
lidhjeve qe ka nje konstruksion. Nderkohe ekzistojne edhe konstruksione te cilet mund te kene lidhjet
minimale te kerkuar qe sistemi te jete i qendrueshem (jo mekanizem) por qe nuk ka mjaftueshem lidhje
qe te sigurojne qendrueshmerine , ndaj ne te tilla raste eshte e nevojshme qe te realizohet edhe analiza
gjeometrike e cila ne menyre perfundimtare gjykon mbi qenien ose jo mekanizem te nje strukture. per
te realizuar nje analize te tille duhet te japim disa koncepte:
DISK do te quajme nje element konstruktiv , deformimet e te cilit nen veprimin e ngarkesave te
jashtme jane brenda kufirit te proporcionalitetit pra i marre ne vecanti eshte gjeometrikisht i
pandryshueshem.
SHKALLE LIRIE do te quajme numrin e parametrave te pavarur qe percaktojne pozicionin e nje trupi ne
plan ose ne hapesire.
Formula qe percaktohet numri i shkalleve te lirise se gjithe struktures:
= 3 2
0

Numri i sharneires percaktohet me formulen SH=n-1 (n numri i disqeve te lidhur ne sharniere)
Numri i lidhjeve te teperta korespondon me numrin e shkalleve te lirise me shenje te kundert. L=-W.
W<0 (L>0) sistemi ka me shume lidhje se shkalle lirie. Sistem statikisht i pacaktuar.
W=0 (L=0) sistemi ka sa lidhje aq shkalle lirie. Sistem statikisht i caktuar.
W>0 (L<0) sistemi ka me shume shkalle lirie se lidhje. Sistemi eshte mekanizem.
Per sistemet kapriate kemi edhe nje formule tjeter.
= 2
0

Y- numri i nyjeve. C numri i shufrave.
ANALIZA GJEOMETRIKE E STRUKTURAVE
Analiza kinematike jo gjithmone na jep pergjigjen e sakte nese struktura eshte e qendrueshme,pra nuk
mund te gjykojme nese jane lidhjet e nevojshme apo jo. Per kete eshte e nevojshme te behet analiza
gjeometrike e struktures per te konkluduar nese sistemi eshte statikisht i caktuar apo jo. Analiza
gjeometrike ka disa kritere.
KRITERI I nje sistem i perbere nga tre disqe eshte gjeometrikisht i qendrueshem nese disqet lidhen
ndermjet tyre me tri sharniera jo ne vije te drejte.
KRITERI II nje sistem i perbere nga tre disqe eshte gjeometrikisht i qendrueshem nese keto disqe
lidhen me dy shufra , me kusht qe sharnierat fiktive (qendrat e castit te rrotullimit, prerja e shufrave) te
mos jene ne vije te drejte.
KRITERI III nje sistem i perberenga dy disqe eshte gjeometrikisht i qendrueshem nese ato lidhen midis
me nje sherniere dhe nje shufer me kusht qe drejtimi i shufres te mos kaloje nga sharnierat.
KRITERI IV nje sistem me dy disqe eshte gjeometrikisht i qendrueshem nese keto disqe lidhen midis
tyre me tre shufra me kusht qe shufrat te mos priten ne nje pike dhe te mos jene paralele.
KRITERI V nje sistem i qendrueshem mbetet i qendrueshem perseri nese i shtojme nje sistem dy
shufrash , dhe quhet diade.
KRITERI VI ne qofte se nje sistem prej dy disqesh me nje shkalle lirie (rrotullim reciprok) vendosim nje
sistem tre shufrash (triade) me kusht qe triada tu perkase dy disqeve atehere sistemet u hiqen shkalla e
lirise.
Analiza gjeometrike dhe kinematike e strukturave percakton skemat ne skema mekanizem qe nuk mund
te llogariten me ekuacionet e ekuilibrit statik dhe ne skeme statike te llogaritshme me ekuacionet e
ekuilibrit statik.
ANALIZIMI I STRUKTURAVE STATIKISHT TE CAKTUARA
Sisteme statikisht te caktuara jane sistemet me te thjeshta ne teorine e strukturave kundrejt aspektit te
zgjidhjes. Keto sisteme kane numrin minimal te lidhjeve qe struktura te jete kinematikisht e
qendrueshme , si dhe gjeometrikisht kjo strukture eshte e qendrueshme. Me zgjidhjen e sistemeve te
tilla nga veprimi i ngarkesave te cfaredoshme, nenkuptojme percaktimin e reaksioneve te lidhjeve te
struktures me token , si dhe percaktimi i forcave te brendshme M,Q,N ne cdo element te struktures.
Keto sisteme mund te zgjidhen vetem me zgjidhjen e ekuacioneve te ekuilibrit qe shtrohen per
strukturen ne teresi dhe te elementit ne vecanti, kur eshte ne marredhenie me elementet e tjere te
struktures. Duke u nisur nga ligjet e fizikes marrim:
nje trup ose nje sistem trupash ndodhet ne ekuiliber kur rezultantja e forcave te jashtme qe aplikohen
mbi kete sistem eshte e barabarte me zero , si dhe ne qofte se rezultantja e forcave te jashtme qe
veprojne ne nje sistem trupash eshte e barabarte me zero athere mund te themi qe sistemi eshte ne
ekuiliber
Cka thame me siper eshte principi baze qe aplikohet ne zgjidhjen e sistemeve statikisht te caktuar ,ne
perpilimin e ekuacioneve te ekuilibrit te cilat jane si me poshte:

= 0

= 0

= 0

= 0

= 0

= 0

Sic duket keto ekuacione per te gjitha shkallet e lirise te mundshme per nje element te struktures , ose
te struktures ne teresi.





TEMA 2
NGARKESAT E LVIZSHME. VIJAT INFLUENTE T FORCAVE T BRENDSHME. VIJAT INFLUENTE N
TRAR T MOMENTIT DHE FORCS PRERSE. VLERAT MAKSIMALE T FAKTORVE LLOGARITUR ME
NDIHMN E VIJAVE INFLUENTE.
Per llogaritjen e sistemeve statikisht te caktuara ekuivalent kjo me gjetjen e reaksioneve te
mbeshtetjeve dhe shperndarjen e M, Q, N ne elementet e struktures , mjaftojme ekuacionet e ekuilibrit
statik. Llogaritja e nje strukture jo gjithmone shtrohet ne aspektin e forcave te brendshme ne nje
strukture , duke e pare vetem ne marredhenien e elementave te struktures ne teresi, por ne disa raste
me e rendesishme mbetet ngarkesa. Nder rastet e ngarkesave te cilat ne tipologjine e tyre jane me te
rendesishme ne tipologjine e tyre se ne vleren e tyre jane ngaresat e levizshme, te automjeteve ne
rastet me pergjithesuese. Keto ngarkesa , sic do te evidentohet ne vazhdim te leksionit kane nje rendesi
me te madhe tek pjesa e pozicionimit dhe kombinimit te tyre sesa tek vlera qe ka kjo ngarkesa. Ngarkesa
te tille influencojne shume ne shperndarjen e forcave te brendshme ne strukture , duke ja atribuar
pikerisht sjelljes se struktures gjate ngarkimit te nje elementi kur kjo ngarkese mund te kete pozicione te
cfaredoshme.
VIJAT INFLUENTE
Vija influente te nje faktori te cfaredoshem , quhet grafiku qe shpreh ligjin e ndryshimit te ketij faktoret
ne seksionin e dhene, kur forcat njesi leviz gjate hapesires se dhene te ndertimit. Duket qarte qe nga
perkufizimi , vijat influente llogariten per forcen P=1 (M=1) qe leviz. Ne struktura forcat levizese takohen
gjeresisht , ndaj studimi i tyre thjeshtezohet me studimin e vijave influente. Ne sistemet statikisht te
caktuara vijat influente ndertohen duke shfrytezuar ekuacionet e ekuilibrit.
VIJAT INFLUENTE TE REAKSIONEVE NE MBESHTETJE



VIJAT INFLUENTE TE FORCES PRERESE DHE TE MOMENTIT NE SEKSIONIN B

PROCEDURAT E ANALIZES
Procedura per konstruimin e vijave influente per reaksionet , forcat prerese dhe momentet perkulese ne
trare dhe rama duke perdorur ekuacionet mund te permblidhen si me poshte:
1. Zgjidhet nje origjine nga e cila do te filloje levizja e nje ngarkese te perqendruar dhe do te
percaktohet dhe largesia e cila do te jete dhe koordinata e kesaj ngarkese. Zakonisht eshte e
pershtatshme qe si pol te merret skaji i majte i struktures ose skaji i majte ku fillon te levize
ngarkesa.
2. Per te ndertuar vijen influente per reaksionin ne mbeshtetje :
a. Vendoset ne pozicionin x larg skajit te majte ngarkesa levizese , hiqet lidhja e struktures per
reaksionin dhe zevendesohet me reaksionin. Shkruhen ekuacionet e ekuilibrit per sistemin e
ri ku reaksioni do te jete nje funksion i pozicionit x. Ne rastet kur kemi disa elemente , duhen
shkruar ekuacionet e ekuilibrit per cdo element per te ndertuar vijen influente.
b. Ne momentin kur shprehjet e reaksionit ne mbeshtetje per te gjitha pozicionet e ngarkeses
jane te llogaritura , ndertohet vija influente duke ndertuar grafikun e shprehjeve perkatese
me ordinate sa vlera e reaksionit ne mbeshtetje dhe abshise sa pozicioni x i ngarkeses. Kjo
nenkupton qe ngarkesa levizese e pozicionuar ne pozicionin x , shkakton nje reaksion te
barabarte me ordinaten e grafikut ne ate pike.
c. Hapi dy perseritet per te gjitha pjeses e vijes se kalimit , ose levizjes se ngarkeses.

3. Ne pergjithesi per ndertimin e vijes influente te forces prerese dhe te momentit perkules
shfrytezohen vijat influente te reaksioneve ne mbeshtetje. Keshtu qe eshte e nevojshme qe
paraprakisht eshte e nevojshme te ndertohen vijat influente te reaksioneve te mbeshtetjeve.
a. Vendoset ngarkesa ne strukture ne pozcionin variabel x ne anen e majte seksionit te marre
ne konsiderate. Per te thjeshtuar shprehjet e llogaritjes se forces se brendshme ne seksion ,
merret ekuilibri i forcave te brendshme ne anen e djathte seksionit. Kur ngarkesa leviz
djathtas seksionit te marre ne shqyrtim , merret ana e majte e seksionit te marre ne
shqyrtim.
b. Duke marre ne konsiderate seksionet ne anen e kundert te vendodhjes se ngarkeses levizese
, llogariten forcat e brendshme ne seksion ne funksion te variablit x , ku ndodhet ngarkesa
levizese.
c. Duke shfrytezuar shprehjet per forcat e brendshme ne seksion ne funksion te x, ndertohen
grafiku i vleres se forces se brendshme qe eshte dhe vija influente e faktorit perkates.

VIJAT INFLUENTE NE TRARET ME SHUME HAPESIRA DRITE
Ne traret statikisht e caktuar me shume hapesira drite eshte e rendesishme ndarja e trareve ne trare
kryesore dhe ne trere sekondare , pasi kur ngarkesat veprojne mbi traret kryesore ndikimi i tyre mbi
trert sekondare eshte zero, ndersa veprimi i ngarkeses tek trau sekondar tejcohet edhe tek trau kryesor.
Kujtojme qe: trau kryesor eshte nje koncept relativ i nje trau te lidhur me nje tra tjeter i cili ka lidhjet e
duhura edhe ne qofte se traun lidhur me te e heqim. Tra sekondar eshte nje koncept relativ i nje trau te
lidhur me nje tra tjeter i cili nuk i ka lidhjet e duhura ne qofte se nuk lidhet me nje tra tjeter qe eshte
kryesor per traun ne fjale.
Duke u nisur nga keto perkufizime theksojme qe ne nje tra te vazhduar me shume hapesira drite, nje
element tra mund te jete tra sekondar per traun paraardhes por mund te jete tra kryesor per traun
pasardhes te mbeshtetur mbi te. Duhet patur parasysh qe numerimi te nise nga nje tra kryesor me
lidhjet e duhura.
VLERAT E FAKTORIT S
K

Pasi eshte ndetuar vija influente e faktorit S , ne seksionin e kerkuar K lind nevoja e llogaritjes se
ketij faktori kur zbatohet nje force e cfaredoshme e perqendruar dhe rastin kur kemi disa forca , ose
forca te shperndara. Per kete do te bazohemi tek vija influente e faktoreve dhe tek parimi i pamvaresise
se veprimit te forcave.
Nga perkufizimi i vijes influente : ordinata e nje pike cfaredo ne grafikun e vijes influente te faktorit Sk
shpreh vleren e faktorit , kur forca njesi ndodhet ne abshisen e asaj pike.
Nga pamvaresia e veprimit te forcave : faktoret si pasoje e n forcave eshte e nje vlershme me shumen e
vleres se faktoreve shkaktuar prej secilit veprim.

=
1

1
+
2

2
++

Nga rasti i vecante eshte edhe veprimi i nje force te shperndare :

=
()

()
;

=
Detyre tjeter e rendesishme eshte percaktimi i vleres maksimale te vleres se faktorit ne rastet kur njihet
vija influente e faktorit dhe ngarkimi i jashtem. Ngarkimi i jashtem do te jete ngarkese me nje skeme te
percaktuar (ngarkesat e percaktuara ne vlere dhe ne plan vendosje) , e cila do te pozicionohet ne
strukture ne menyre te tille qe te jape vlera maksimale. Duke provuar pozicione te ndryshme te
ngarkesave do te merret vlera maksimale e tyre.
Gjetja e pozicionit te vendosjes se ngarkesave ne menyre qe te marrim vlerat maksimale te faktoreve
nuk eshte nje proces i lehte dhe ne konstruksione te veshtira , kemi edhe volum llogaritjesh , per kete
arsye behen disa rekomandime:
a. Ngarkesat maksimale te skeme ngarkesave rekomandohet te vendosen pikerisht ne ordinatat
maksimale te vijave influente.
b. Grup ngarkesat e skemes se ngarkimit rekomandohen te pozicionohen ne abshisa qe kane vlerat
me te medha te ordinatave te vijes influente.
c. Vija influente rekomandohet qe te grupohet ne zona , te tilla qe levizja e skeme ngarkeses sipas
te njejtit sens (majtas ose djathtas) te ruaje te njejten shenje te ndryshimit te vleres se faktorit
(rritje ose zvogelim).
d. Ndertohet nje ekuacion i pergjitheshem i vleres se faktorit ne funksion te pozicionit te skeme
ngarkeses , dhe derivimi i kesaj shprehjeje do te jape ekstremumet e ketij funksioni.











TEMA 3
VIJAT INFLUENTE TEK KAPRIATAT. METODAT E ANALIZS : RIHTER, ME PROJEKSIONE DHE ME PRERJE
T NYJEVE.
Para se te fillojme studimin e vijave influente tek kapriatat po theksojme qe: kapriata eshte nje tra
ekonomik , i realizuar me elementa shufra te lidhura me sharniera dhe qe punojne vetem ne shtypje ose
ne terheqje , duke realizuar nje shperndarje me te mire te ngarkesave ne elementet e saj.
Kapriatat klasifikohen sipas konturit te jashtem :
1. KAPRIATA ME BREZA PARALEL
2. KAPRIATA ME BREZA TREKENDOR
3. KAPRIATA ME BREZ POLIGONAL
Kapriatat i klasifikojme sipas rrjetit te brendshem :
1. KAPRIATA ME RRJET TREKENDESH
2. KAPRIATA ME RRJET DIAGONAL
3. KAPRIATA ME RRJET GJYSEM-DIAGONAL
4. KAPRIATA ME RRJETE ROMBIKE
5. KAPRIATA ME SHPRENGELA




Llogaritja e vijave influente ne kapriata do te behet si tek traret , pra me nje ekuacion te ekuilibrit statik.
Nga mekanika e strukturave ne kemi tre menyra te zgjidhjes se kapriatave:
1. METODA RIHTER (METODA E SEKSIONEVE , PIKA E MOMENTIT ZERO)
Kjo menyre konsiston ne prerjen e tre elementave te kapriates , dhe per te vleresuar faktoret
bejme nje shume momentesh kundrejt pikes rihter , aty ku priten dy elementet e tjere.

2. METODA E PROJEKSIONIT
Metoda e projeksioneve eshte e ngjashme me metoden e prerjes Rihter me ndryshimin qe ne
raste kur nuk kemi nje pike Rihter e cila te na jape zgjidhjen per faktorin ne fjale , atehere
shfrytezojme prerjen e kapriates dhe perdorim ekuacionet e ekuilibrit , shume forcash ne x dhe
shume forcash ne y.
3. METODA E PRERJES SE NYJES
Metoda e prerjes se nyjeve bazohet ne prerjet ne cdo nyje dhe per secilen prej tyre zbatojme
ekuacionet e ekuilibrit.

KONCEPTI I ELEMENTIT ZERO
Ne kapriata ka elemente te cilet nga llogaritjet e tyre kane nje ngarkese te barabarte me zero. Ne te tilla
raste lind pyetja se perse duhen keto elemente ne strukture kur forcat e jashtme shkaktojne zero
sforcime ne keto elemente. Jane dy arse se perse keto elemente ndodhen ne sistemin kapriate dhe nuk
duhet te hiqen :
a) Arsye kryesore mbetet qendrueshmeria kinematike dhe gjeometrike e konstruksionit qe dikton
numrin dhe gjeometrine e konstruksionit. Pavaresisht ngarkeses qe merr nje element , prania e
tij diktohet dhe nga konditat e qendrueshmerise strukturore.
b) Mund te ndodhe qe ngarkesa e jashtme te ndryshoje drejtim , tipologji dhe vlere. Te tri keto
faktore mund te mund te shkaktojne aktivizimin e ketyre elementeve ne konstruksion. Per kete
arsye ai element duhet te ndodhet ne ate pozicion.
Ne kapriata eshte e rendesishme ndertimi i vijave influente te forcave te brendshme (forca normale)
pasi thjeshton llogaritjen qofte per ngarkesa te levizshme , qofte per ngarkesa te palevizshme.


Konkluzion : Abshica e pikeprerjes se deges se djathte me degen e majte perputhet me abshisen e pikes
Rihter.


KAPRIATAT ME SHPRENGEL
Shprengeli eshte nje kapriate e vogel qe i ngjitet elementave te kapriates se madhe. Arsyeja e kesaj
eshte qe te mos punojne elementet e kapriates ne perkulje. Duke shtuar shprengela forcat e
perqendruara ne meset e elementave kryesore (qe do te shkaktonin perkulje) do te merreshin nga
elementet e shprengelit ne menyre aksiale , per tu transmetuar ne nyjet e kariates. Kapriatat me
shprengela ka tre lloje elementesh :
1. Elemente vetem te kapriates kryesore
2. Elemente vetem te shprengelit
3. Elemente qe i perkasin edhe shprengelit edhe kapriates kryesore.




TEMA 4
SISTEMET ME TRE SHARNIERA. SISTEMET E VARURA DHE HARQET. EKUACIONI I HARKUT RACIONAL.
Sistemet me tre sharniera quhet sistemi i berbere nga dy disqe te lidhura me sharniere midis tyre dhe
me dy sharniera te lidhura me token. Ne qofte se sharniera lidhese ndodhet mbi vijen qe bashkon
sharnierat me token sistemiquhet hark ne rast te kundert sistemi quhet i varur. Sistemet me tre
sharniera kane nje vecanti qe ne to lindin reaksione horizontale nga veprimi i ngarkesave vertikale.

Ne sistemet me tre sharniera mund te perdoret Tiranti (element qe punon vetem ne terheqje) per te
marre ngarkesat horizontale. Ne kete rast hiqet nje lidhje me token.nder sistemet me tre sharniera me
te aplikuarit jane harqet me tre sharniera. Harqet ndertohen me ekuacione te ndryshme (rreth , parabol,
elips , hiperbole etj. ) per te arritur tek harku me ekonomik , qe eshte harku i cili punon vetem ne
shtypje. Me i perdorshmi eshte harku parabolik.
=
4 ( )

2


LLOGARITJA ANALITIKE E HARKUT ME TRE SHARNIERA
Le te marrim nje hark me tre sharniera te ngarkuar me ngarkesa vertikale, dhe ne analogji nje tra te
thjeshte me po te njejten ngarkim.


Llogarisim reaksionet me ekuacioninet e ekuilibrit statik.

= 0 ;

= 0

0

1

= 0

0

1

= 0

0

Konkludojme qe reaksionet vertikale te harkut me tre sharniera jane te barabarta me reaksionet
vertikale te traut te thjeshte korespondues.

= 0

= 0

1

2

2
=

0
= 0
=

Perfundimisht harku do te quhej i llogaritur ne qofte se do te dihen dhe forcat e brendshme pergjate
harkut. Per te llogaritur forcat e brendshme i referohemi nje seksioni k te cfaredoshem. Me
k
kemi
shenuar kendin qe formon normalja e seksionit terthor k me horizontin.
FORCAT NORMALE

sink
1
sink
2
sink +cos k = 0

sink
1
sink
2
sink cos k

FORCAT PRERESE

cos k +
1
cos k +
2
cos k ++sink = 0

cos k
1
cos k
2
cos k + sink

MOMENTI PERKULES

+
1

1
+
2

2
+

= 0

= (

1

2

2
+)

Shprehjet e mesiperme jane tre shprehjet per llogaritjen e forcave te brendshme ne harkun me tre
sharniera , duke shfrytezuar ndertimin e traut ekuivalent. Ne praktike tentohet te arrihet trau racional , i
cili nuk punon ne perkulje, qe do te thote se momenti

= , dhe ne kete rast harku do te punonte

vetem ne shtypje. Ekuacioni i harkut racional nxirret nga ekuacioni i mesiperm.

0
= 0
=

Ekuacioni i mesiperm eshte ekuacioni i harkut racional , ku shprehet ne funksion te momentit ne traun
ekuivalent , pjesetuar per reaksionin horizontal.



LLOGARITJA ANALITIKE E SISTEMEVE TE VARURA
Zakonisht ne konstruksionet inxhinierike perdoren kavot e varura ndermjet dy mbeshtetjeve skajore dhe
nen veprimi e ngarkesave vertikale te shperndara. Kavot sigurojne nje eficience te madhe ne
perballimin e ngarkesave te perhershme te urave te shtrira ne nje hapesire relativisht te madhe.
Problemi qe shtrohet ne keto konstruksione , si ne cdo konstruksion inxhinierik , eshte llogaritja e
forcave te brendshme nen veprimin e forcave te jashtme , si dhe forma e deformuar e kavos. Kavoja nen
veprimin e forcave te jashtme dhe peshes vetjake merr nje forme te lakuar sipas ngarkeses qe perballon
si dhe forma e deformuar e kavos ndikon edhe ne forcat e brendshme po ne kavo.

Me poshte po shtrojme ekuacionet e ekuilibrit te cdo elementi elementar te kavos :

Duke derivuar shprehjet e mesiperme me dx ,

Duke integruar ekuacionet e mesiperme marrim F
H
= T:

Shprehja e mesiperme do te thote qe komponentja horizontale e tensionit te kavos ne cdo pike te kavos
mbetet konstante. Komponentja vertikale llogaritet me shprehjen , duke patur parasysh qe ne piken x=0
, komponentja vertikale eshte zero , meqenese tangentja e kavos ne ate pike eshte horizontale:

Duke njohur shprehjet dhe vlerat e komponenteve vertikale dhe horizontale te tensionit ne kavo ne
mund te llogarisim tangenten e kavos ne cdo pike dhe nga integrimi i se ciles te marrim edhe ekuacionin
e kavos. Tangentja ne cdo pike jepet me ekuacionin e meposhtem qe vjen si raport i dy shprehjeve te
mesiperme.

Duke integruar shprehjen e mesiperme kemi ekuacionin e aksit te deformuar te kavos. Ekuacioni i
meposhtem qe jep ekuacionin e kavos eshte nje parabole.

Per te llogaritur perberesen horizontale , mjafton te zevendesojme ne ekuacionin e mesiperm vleren
maksimale te shigjetes se traut h , hapesiren e ures L , dhe ngarkesen e shperndare w.

Vlera maksimale e vleres se sforcimit ne kavo jepet me shprehjet e meposhtme , qe meret ne piken kur
perberesja vertikale te marre vleren maksimale , meqense komponentja horizontale eshte
konstante.vlera maksimale e komponentes vertikale duke ju referuar shprehjeve te mesiperme merret
ne rastin kur kendi merr vleren maksimale , pikerisht ne piken e varjes se kavos.






TEMA 5
METODA ENERGJETIKE. PARIMI I ZHVENDOSJEVE T MUNDSHME. PARIMI I FORCAVE T MUNDSHME.
TEOREMA E NGARKESS NJSI. LLOGARITJA NE PLASTICITET E STRUKTURAVE DUKE SHFRYTEZUAR
METODEN ENERGJETIKE.
PUNA
Kur vepron nje force statike P ne nje strukture , qe do te thote kur kjo force rritet ne menyre statike nga
0 ne P
0
, deformimet qe e shoqerojne veprimin e forces marrin vlere nga 0 ne U
0
. Marredhenia force-
deformim mund te jete lineare ose ne rastin e pergjithshem jolinear.


Ose meqenese puna e forcave te jashtme eshte e barabarte me energjine e deformimit te struktures
mund edhe te shkruajme :

Duke shfrytezuar marredheniet sforcim deformim mund te llogarisim energjite perkatese te deformimit.

Per llogaritjen e strukturave eshte e nevojshme te studiohet edhe puna plotesuese U* qe mund te
imagjinohet si nje plotese e punes per te formuar drejtkendeshin P
0
U
0
. Si dhe ndryshimet qe pesojne
keto dy ndryshimet qe pesojne keto dy punet kur kemi zhvendosje elementare.

Energjia potenciale e deformimit , dhe energjia plotesuese llogaritet me shprehjet e meposhtme.

Shprehjet e mesiperme mund te shfrytezohen per te llogaritur forcat e nga derivimi i energjise se
deformimit me deformimet , ose te llogariten zhvendosjet duke bere derivimin e energjise plotesuese
me forcen.

Rastet e mesiperme jane te vlefshme per ngarkim te jashtem nga nje force , per rastin e ngarkimit me
disa forca shfrytezohet parimi i superpozimit.

ENERGJIA
Si rezultat i reagimit te struktures ndaj ngarkesave te jashtme te shkaktuara mbi te, do te lindin nderjet
dhe deformimet te cilat percaktpjne energjine potenciale te deformimit te struktures ose ndryshimin
e saj. Kjo energji do te quhet energji potenciale, ndersa kur ne vleresimin e energjise potenciale
perfshihen edhe ato te ngarkesave te jashtme do te quajme energjine e plote potenciale.
=

; =

Duke iu referuar formulave dhe koncepteve te rendesishme do te nxjerrim tre parime te rendesishme
per llogaritjen e strukturave (trupave) te deformuar.

PARIMI I ZHVENDOSJEVE TE MUNDSHME
Per nje strukture te deformueshme qe ndodhet ne ekuiliber nen veprimin e nje sistemi ngarkesash te
jashtme , puna e mundshme e ketyre ngarkesave e llogaritur per nje sistem zhvendosjesh te mundshme
qe i jepen struktures , eshte e barabarte me energjine e mundshme potenciale qe u pergjigjet po atyre
zhvendosjeve.

PARIMI I FORCAVE TE MUNDSHME
Parimi i forcave te mundshme shprehte barazimin e punes se mundshme me energjine e mundshme
potenciale ndersa parimi i forcave te mundshme shpreh barazimin e punes se mundshme plotesuese me
energjine e mundshme plotesuese potenciale.

TEOREMA E NGARKESES NJESI
Kur parimi i forcave te mundshme perdoret per llogaritjen e vektorit te zhvendosjeve {u} ose zhvendosjet
ne pergjithesi eshte me e favorshme qe llogaritja te behet per nje sistem forcash te zevendesuara me nje
force njesi rP=1.


Shprehja e pergjithshme e deformimit eshte :




ANALIZA PLASTIKE E STRUKTURAVE
LLOGARITJA SIPAS AFTESISE MBAJTESE NE GJENDJEN KUFITARE
Analiza elastike eshte e rendesishme per sjelljen e strukturave ndaj ngarkesave te projektimit. Por nese
ne rrisim ngarkesat ne strukture elementet e tyre e kalojne kufirin e proporcionalitetit dhe shkojne drejt
futjes ne rrjedhshmeri, ne zona te caktuara ku sforcimet jane me te medha dhe rrjedhimisht dhe
deformimet jane me te medha dhe per pasoje deformimet kalojne ne fazen plastike. Dhe me rritje te
metejshme te ngarkeses shkohet ne gjendjen plastike. Ne keto raste ne strukture formohen sharnierat
plastike duke bere qe skema statike te kthehet ne mekanizem per sjtesa sado te vogla te ngarkimit.
Ngarkesa e shkaterrimit (ngarkesa kufitare) do te pranohet ne llogaritjet e projektimitte strukturave qe
mbajne ne gjendjen kufitare te aftesise mbajtese. Kjo metode shfrytezon aftesite plastike te materialit
dhe per thjeshtesi pranohen grafiket e idealizuar - , ku sforcimi i pragut te rrjedhshmerise pranohet
dhe si sforcimi kufitar elasto plastik, ndersa deformimi i rrjedhshmerise quhet deformim kufitar elastik,
ndersa deformimi kufitar e tejkalon deformimin elastik.

Gjate kalimit ne gjendjen plastike ndryshon edhe ligji i shperndarjes se nderjeve ne nje seksion terthor
te cfardoshem. Nga ligji linear i supozuar ne fazen elastike kalohet ne nje faze te ndermjetme me disa
dege dhe ne fazen e plasticitetit te plote , seksioni ndahet ne dy zona te vecanta qe jane totalisht ne
gjendje plastike, materiali ka kaluar ne rrjedhshmeri. Njera zone eshte ne shtypje dhe nje zone totalisht
ne terheqje.

SJELLJA PLASTIKE E NJE TRAU TE THJESHTE
Ne qofte do te studionim traun e thjeshte nen veprimin e ngarkeses w te shperndare ne nje tra
inkastruar ne dy anet. Fillojme nje














TEMA 6
SISTEMET STATIKISHT T PACAKTUARA. METODA E FORCAVE PR ZGJIDHJEN E SISTEMEVE STATIKISHT
T PACAKTUARA. KUSHTET E EKUILIBRIT.
Sistemet statikisht te pacaktuara jane ato sisteme me te panjohura (lidhje) te teperta , pasi numri i
lidhjeve me token dhe i forcave te brendshme eshte me i madh se numri i ekuacioneve te ekuilibrit
statik qe mund te shkruajme per sistemin ne fjale. Lidhjet e teperta qe hiqen duke mos u ndryshuar
qendrueshmeria gjeometrike , percakton dhe shkallen e pacaktueshmerise. Pacaktueshmerine statike te
cfaredo strukture e percaktojme me shprehjen analitike:
= 3
K eshte numri i kontureve te mbyllura qe mund te formohen ne strukture pa u nderfutur tek njera
tjetra. SH eshte numri i sharnierave ne strukture dhe ato ne lidhje me token.
Meqenese keto sisteme kane me shume te panjohura se ekuacione statike te mundshme te pavarura
nga njera tjetra , nga pikepamja e zgjidhjes se problemit , matematikisht kemi nje pafundesi zgjidhjesh
qe te kenaqin kushtet statike te struktures , por ama vetem nje zgjidhje do te ishte e pranueshme. Kjo
zgjidhje kenaq edhe kushtin e minimumit te energjise se deformimit. Po ti referohemi rastit te
meposhtem te trat te inkastruar dhe atij te thjeshte , ne rastin e inkastrimit jane te papercaktueshme
momentet ne skaje , nderkohe qe shume e vlerave absolute te momenteve eshte e njejte me rastin e
traut te thjeshte. Shperndarja e momentit ne traun e inkastruar eshte e tille qe te plotesoje minimumin
energjetik dhe momneti ne skaje eshte dy here me i madh se momenti ne hapesire. Sic duket kur sistemi
eshte statikisht i pacaktuar ,forcat e brendshme jane me te vogla se ne rastin e traut te thjeshte. Nga
pikepamja konstruktive keto sisteme duken me te preferuara per arsyen e forcave me te vogla mbi
bazen e te cileve do te gjykohet mbi sasine dhe dimensionet e elementave.

KARAKTERISTIKAT E SISTEMEVE STATIKISHT TE PACAKTUARA
Sistemet statikisht te pacaktuara realizojne nje shperndarje me te mire te forcave te brendshme
ne elementet e struktures.
Sistemet statikisht te pacaktuara paraqesin ngurtesi me te madhe se nje sistem statikisht i
caktuar me te njejten forme dhe permasa gjeometrike.
Shkaterrimi i disa lidhjeve mund te mos sjelle shkaterrim te gjithe struktures pasi sistemi mbetet
gjeometrikisht i pandryshueshem.
Forcat e brendshme varen nga permasat dhe vetite e elementave te struktures ndryshimi i nje
elementi sjell ndryshimin e forcave ne elementet e tjere.
Nga ndryshimet e temperatures ose cedime lindin forca te brendshme suplementare edhe pa u
bere ngarkimi i struktures. Kjo veti shihet si nje e mete e rrezikshme e sistemeve te pacaktuara.
Per zgjidhjen e sistemeve statikisht te pacaktuara qe do te thote , percaktimi i forcave te brendshme ne
elementet e struktures nga veprimi i forcave te jashtme te dhena nga struktura. Per zgjidhjen e
strukturave statikisht te pacaktuara kemi disa metoda , dhe kryesisht bazohen ne ndertimin e nje sistemi
tjeter qe duhet te jete ekuivalent me sistemin e pare. Dy sisteme jane ekuivalente kur per te njejtin
sistem forcash marrim te njeta forca te brendshme dhe te njejtat deformime pavaresisht qe dy skemat
mund te kene numer te ndryshem lidhjesh ose elementesh. Principi i ndertimit te nje sistemi ekuivalent
diferencon dy metodat kryesore te zgjidhjes se ketyre sistemeve , METODA E FORCAVE dhe METODA E
DEFORMIMEVE.
METODA E FORCAVE
Metoda e forcave , eshte nje metode e zgjidhjes se sistemeve statikisht te pacaktuara ,qe bazohet mbi
evidentimin e lidhjeve te teperta ose te forcave te brenshme te teperta. Fillimisht procedura nis me
ndertimin e sistemit ekuivalent ose qe thuhet ndryshe, sistemi baze, i cili duhet te jete nje sistem
statikisht i caktuar i shoqeruar me kushte shtese ne deformacione.
- Fillimisht hiqen lidhjet e teperta dhe ne drejtimin e tyre vendosen forcat e panjohura.
- Hapi i dyte eshte vendosja e kushteve fillestare te deformimeve , me te cilat ne i japim sistemit
baze te ndertuar ekuivalencen me sistemin statikisht te pacaktuar.
Supozojme qe kemi nje sistem statikisht te pacaktuar L=3K-SH here i pacaktuar. Kushtet e ekuilibrit do te
ishin n=L , qe korespondojne me ekuacionet e deformimeve te struktures sipas shkalleve te lirise qe
pengoheshin nga lidhjet e teperta. Meqenese skema reale ka lidhje sipas ketyre shkalleve te lirise ,
atehere keto deformime jane te barabarta me zero. Kur heqim lidhjet e teperta dhe i zevendesojme me
reaksionet perkatese keto struktura statikisht te caktuara duhet te kene te njejtin deformim te
barabarte me zero me strukturen baze dhe kjo sigurohet nga aplikimi i reaksioneve te panjohura ne
strukture. problemi shtrohet ne gjetjen e reaksioneve te panjohura duke u bazuar ne njohjen e
deformimeve sipas shkalles se lirise se penguar nga lidhja e tepert. Ekuacionet do te kishin pamjen e
meposhteme:

1
=
11
+
12
++
1
+
1
= 0

2
=
21
+
22
++
2
+
2
= 0

=
1
+
2
++

= 0
=
0
0

0

Nga pavaresia e veprimit te forcave kemi qe spostimi ne drejtesi te forces se panjohur x
1
, eshte si
shumatore i te gjitha deformimeve qe vijne nga forcat e tjera qofte te panjohura qofte te njohura.

=
1
+
2
++

=
,

,
- zhvendosja ne drejtim te forces

nga veprimi i forces

= 1. Duke qene se struktura llogaritet

brenda kufirit te proporcionalitetit , parimi i superpozimit eshte i aplikueshem. Ne sistemin e
ekuacioneve te panjohurat jane forcat

, ndersa koeficientet
,
llogariten me metoden e Mohrit ose
me prodduktin e epjurave (duke ndertuar epjurat njesi nga veprimi i forcave njesi ne drejtim te te
panjohurave).

- eshte deformimi sipas drejtimit te forces

te shkaktuar nga veprimi i forcave te

jashtme te dhena ne sistemin baze (statikisht te caktuar).

11

1
+
12

2
++
1

=
1

21

1
+
22

2
++
2

=
2

1
+
2

2
++

Sistemi i ekuacioneve te mesiperme mund te shkruhet ne trajte matricore si me poshte:

11

12

1

21

22

Zgjidhja e sistemit te mesiperm te ekuacioneve eshte dhe zgjidhja e forcave te brendshme te struktures
statikisht te pacaktuar.







TEMA 7
SISTEMET STATIKISHT T PACAKTUARA. LLOGARITJET E KOEFIIENTVE T SISTEMIT STATIKISHT T
PACAKTUAR. KUSHTET E EKUILIBRIT.
Llogaritja e koeficientave behet duke shfrytezuar integralin e Mohrit. Nje koeficient nuk eshte asgje
tjeter vecse zhvendosje e pikes sipas te panjohures ne piken e aplikimit te se panjohures. Per te
llogaritur nje koeficient (zhvendosje) duhet ta llogarisim kundrejt nje veprimi te cilin do ta quajme
ngarkese vepruese , dhe nje ngarkese njesi sipas drejtimit te zhvendosjes qe kerkojme te llogarisim.




KONTROLLI I LLOGARITJES SE KOEFICIENTAVE
Per te kontrolluar nese jane llogaritur sakte korficientet behen kota kontrolle te koeficienteve:
KONTROLLI 1

1
+
2
++

Me S kemi shenuar epjuren shumatore nga forcat njesi sipas drejtimeve e te panjohurave te sistemit.
Pra shuma e produkteve te epjures njesi te se panjohures i me epjurat njesi te te gjithe te panjohurave
eshte e barabarte me produktin e epjures njesi te se panjohures i me epjuren shumare te epjurave
njesi. E thene ndryshe suma e koeficienteve para te panjohurave te nje rrjeshti duhet te jete e barabarte
me produktin e epjures i me epjuren totale s.
KONTROLLI 2

1
+
2
++

Shuma e gjithe koeficienteve para te panjohurave te sistemit eshte e barabarte me produktin me
vetveten te epjurave totale njesi.
KONTROLLI 3

1
+
2
++

Shuma e termav e te lire te sistemit eshte e barabarte me produktin e epjures shumare njesi me epjuren
e forcave te jashtme.
Pas kontrollit te koeficienteve , kur ato jane zgjidhur sakte (gje e cila nuk do te thote qe epjurat njesi
jane zgjidhur sakte, e per pasoje edhe sistemi do te jape vlerat e sakta te te panjohurave) fillon zgjidhja e
sistemit. Pasi zgjidhet sistemi dhe merren te panjohurat x1, x2, , xn ndertohen epjurat perfundimtare
te M,Q,N. per epjurat e M dote nisemi nga epjurat njesi te te panjohurave dhe do te bejme shumen e
tyre.
(M)=(M1)+(M2)+(Mn)+(Mp)
(M)=(M1)x1 +(M2)x2+(Mn)xn+(Mp)
Epjurat e forcave prerese do ta ndertojme nga epjura e momentave , duke shfrytezuar lidhjen midis tyre.
=

; =

+
0

Epjuren e forces normale do ta ndertojme duke gjetur fillimisht vlerat e forces normale. Meqenese
sistemi eshte ne ekuiliber edhe nyjat jane ne ekuiliber , fakt qe do te shfrytezohet per te llogaritur forcat
normale ne cdo element.
GRUPIMI I TE PANJOHURAVE
Ne qofte se eshte dhene nje skeme me aks simetrie , shohim qe nga produkti i epjurave simetrike me nje
epjure asimetrike produkti eshte zero , pra dhe koeficienti perkates eshte zero. Ne kete rast ne mund te
bejme ndarjen e te panjohurave ne te panjohura simetrike dhe te panjohura asimetrike. Nese nje e
panjohur nuk eshte as simetrike dhe as asimetrike vendosen forcat ne menyre te tille qe te realizohet
nje grupim i te panjohurave.
Tentohet qe te kemi sa me shume koeficienta zero duke ndare matricen e koeficientave ne kater blloqe.
Blloku me koeficientet e te panjohurave simetrike, blloku i koeficientave me te panjohurat asimetrike
dhe dy blloqe me zero. Ne kete menyre nga nje sistem me n te panjohura zgjidhet me anen e dy
sistemeve me k dhe n-k te panjohura. Ne kete menyre ulet puna lllogaritese per sisemet me shume
te panjohura.

TEMA 8
APLIKIMI I METODES SE FORCAVE


TEMA 9
METODA E DEFORMACIONEVE NE SISTEMET STATIKISHT TE PACAKTUARA
Metoda e deformacioneve eshte nje menyre e llogaritjes se strukturave statikisht te pacaktuara. Ajo
bazohet ne llogaritjen e deformimeve te struktures nga veprimi i ngarkesave te jashtme ose spostimeve,
temperatures etj. Si te panjohura merren pikerisht deformimet qe mund te jene deformime rrotulluese
tek nyjet e ngurta ose deformime zhvendosese tek cepat e elementave. Fillimi i zgjidhjes fillon me
percaktimin e pacaktueshmerise kinematike te strukture:
=

- numri i rrotullimeve te mundshme ne strukture qe perkon me mumrin te nyjave te ngurta.

- numri i zhvendosjeve te mundshme nqs struktura do te kthehej ne sistem kapriate.

Ndertimi i sistemit baze eshte i kundert ne ndertimin e sistemit baze me metoden e forcave ku hiqen
lidhjet e teperta. Ne kete rast ne shtojme aq lidhje sa eshte pacaktueshmeria kinematike. Ne nyjet qe
rrotullohen ne vendosim inkastrim qe pengon rrotullimin por jo levizjen e nyjes dhe ne skaje ku kemi
zhvendosje translative vendosim shofra sipas drejtimit te zhvendosjes. Pasi kemi vendosur lidhjen e
nevojshme ne vendosim ekuivalencen e dy sistemeve duke shkruar kushtet fillestare. Forcat ne lidhjet e
vendosura jane zero.
Per nje sistem n-here kinematikisht ta pacaktuara shkruajme:

1
=
11
+
12
++
1
+
1
= 0

2
=
21
+
22
++
2
+
2
= 0

=
1
+
2
++

= 0
=
0
0

11

1
+
12

2
++
1

=
1

21

1
+
22

2
++
2

=
2

1
+
2

2
++

+1,1

1
+
+1,2

2
++
+1,

=
1

1
+
2

2
++

- perfaqeson momentin ne lidhjen i nga zhvendosja e lidhjes se shtuar j me nje njesi .

- perfaqeson momentin ne lidhjen i nga veprimi i ngarkesave te jashtme.

Koeficientet e sistemit do te llogariten me nje nga ekuacionet e ekuilibrit, pas ndertimit te epjurave te
momentave njesi per deformimet njesi.

TEMA 10
APLIKIMI I METODS S DEFORMACIONEVE N STRUKTURA T NDRYSHME.





TEMA 11
TRART ME SHUM HAPSIRA DRITE. METODA E FORCAVE N LLOGARITJEN E TRARVE ME SHUM
HAPSIRA DRITE.



TEMA 12
PRINCIPET E DINAMIKS S STRUKTURAVE. BAZAT E LLOGARITJES DINAMIKE T STRUKTURAVE N
SISTEMET ME NJ SHKALL LIRIE.
PRINCIPET BAZ N DINAMIKN E STRUKTURAVE

Dinamika e strukturave studion sjelljen dhe komportimin e nj strukture nga ndikimi i parametrave t
ndryshueshm n koh
veprimet e jashtme t karakterit dinamik t ndryshueshm n koh
goditjet
makinerit
trmeti
sjellja e brendshme e elementit dhe materialit
Forcat e brendshme ne cdo cast te kohes
Deformimet dhe zhvendosjet ne cdo cast te kohes
Kalimi n plasticitet i seksionit
Kalimi n plasticitet e strukturs

Problemi i dinamiks s strukturave
prcaktimi i veprimit t jashtm ( ekuacioni i ndryshimit t vlers s forcs me kalimin e kohs )
prcaktimi i forcave t brendshme nga veprimi i forcave t jashtme n cdo cast t kohs
prcaktimi i vlerave maksimale t forcave t brendshme nga veprimi i forcave t jashtme
prcaktimi i deformimeve t strukturs ( zhvendosjet , rrotullimet)

Zgjidhja e problemeve t dinamiks s strukturave
metoda t prafruara bazuar mbi reduktimet e shkallve t liris
metoda kineostatike ( ekuilibri kineostatik principi i dalamberit )
Metoda energjetike
metodat numerike t integrimit direkt ( integrali i dyhamelit )
Metoda e elementave t fundm

Arsyeja e studimit t dinamiks dhe sizmiks s strukturave
studimi i strukturave nn veprimit e forcave dinamike sht fakti q forcat dinamike ekzistojn
dhe nuk mund t shmanget veprimi i tyre n strukture. Dmet e regjistruara deri m sot nga veprimet
sizmike dhe studimet teorike flasin mbi karakterin e amplifikimit t forcs dinamike gjat veprimit n
struktur
Projektimi i strukturave nn veprimin e forcave dinamike
Rritja e siguris s strukturave ndaj veprimeve sizmike



Koncepti i shkalls s liris
me shkall lirie do t kuptojm numrin e parametrave t pavarur t nevojshm pr t
prcaktuar t gjith sjelljen e strukturs n cdo pik dhe n cdo koh
nj pik n plan ka dy shkall lirie ( koordinatat sipas x dhe y)
nj pik n hapsir ka tre shkall lirie ( koordinatat sipas x, y dhe z )
nj vij e ngurt n plan ka tre shkall lirie ( koordinatat x , y t njrs pik dhe kndin e
rrotullimit )
nj trup n hapsir ka gjasht shkall lirie ( tre koordinata translative dhe tre rrotullime )

Koncepti i mass
me mas , do t kuptojm vetin inerciale t nj trupi. Vetin e nj vllimi q t ruaj gjendjen
e lvizjes ose t prehjes , duke ju kundrvepruar impulseve t jashtme
masa sht veti e lnds pavarsisht pranis s fushs s gravitetit , masa krijon fush
gravitacionale rreth vetes
n dinamikn e strukturs masa sht parametr i vlersimit t inercis ose t themi ndryshe i
forcs s inrcis

Koncepti i ngurtsis t elementit / strukturs
me ngurtsi t elementit / struktus kuptojm forcat e brendshme q lindin n element ose n
elementt e strukturs kur elementi dhe struktura kan nj konfigurim t deformimeve sipas shkallve t
liris
ngurtsit e elemntave gjenden duke aplikuar deformimet njsi sipas shkallve t liris dhe
duke llogaritur forcat e brendshme
nj mnyr tjetr sht duke invertuar fleksibilitein e strukturs ( q llogaritet si deformime t
strukturs nga veprimi i forcave njesi )

Koncepti i fleksibilitetit t elemntit / strukturs
me fleksibilitet t elementit / struktus kuptojm deformimet q psojn n elementt ose
struktura nga veprimi i forcave njsi sipas shkallve t liris
fleksibiliteti i strukturs llogaritet nga llogaritja e deformimeve pr veprim t forcave njsi sipas
shkallve t liris

Koncepti i veprimit dinamik
me veprim dinamik kuptojm veprim q ndryshon vlern n koh
goditjet ( pcaktohet veprimi mbi bazn e ruajtjes s impulsit dhe ruajtjes enegjis )
forcat vibruese nga makinerit ( jepen nga pashaportat e makinerive n funksion t mass s
makineris , xhirove dhe jashtqendrsis )
trmetet ( ndrtohen spektra t marrdhnies truall struktur )
forca t cfardoshme ( nuk jan objekt i dinamiks si prgjthsim i tyre por aplikohen t tilla
n struktur )

Koncepti i rezonancs
me termin rezonanc nnkuptojm dukurin e amplifikimit t nj veprimi si rezultat i
prputhjes s frekuencs s veprimit dhe frekuencs vetjake t strukturs. Kur frekuenca e veprimit
sht pran vlers s frekuencs s strukturs forca reale vepruese sht shum her m e madhe se
amplituda e forcs vepruese
Perioda vetjake ( sht perioda e lkundjeve t lira t nj strukture kur nuk kemi pranin e
veprimeve t jashtme , prvec nj ngacmimi fillestar )
Perioda e detyruar ( sht perioda e veprimit t jashtm karakteristik e burimit t forcs)
Koeficienti i amplifikimit ( sht raporti i forcs faktike me amplitudn e forcs vepruese , dhe
varet nga raporti i frekuencs s forcs detyruese ndaj frekuencs vetjake dhe koeficientit t
shuarjes )

Metodika e zgjidhjes n dinamikn e strukturave
diskretizohet struktura n elementa dhe shkall lirie t nevojshme pr t prshkruar sjelljen e
strukturs
prcaktohen parametrat mekanike t strukturs ( ngurtsia , fleksibiliteti , forcat etj. )
prcaktohen parametrat fizike t strukturs ( masa , perioda etj. )
shkruhen ekuacionet e ekuilibrit , dhe ekuacionet energjetike
zgjidhen kto ekuacione
interpretohen rezultatet pr cdo element
Karakteristikat kryesore t sistmeve strukturor linearisht elastik q u nnshtrohet ngarkesave
dinamike jan
1. Masa e sistemit
2. Parametrat elastike
3. Mekanizamat e humbjes
Ne sistemet me nje shkalle lirie supozohet se secila nga keto karakteristika eshte e perqendruar ne nje
eleement te vetem fizik.

Ne sistemet me nje shkalle lirie menyra me e thjeshte e formulimit te ekuacioneve te levizjes eshte
perdorimi i parimit te dalamberit. Keshtu duke shprehur drejtperdrejt ekuilibrin e forcave qe veprojne
sipas drejtimit te zhvendosjes u shkruajme ekuacionin diferencial te levizjes.
Parimi i dalamberit n sistemet me nj shkall lirie
P in + p c + p el = p(t)
M u + c u + k u = p(t)
P in forcat inerciale qe lindin nga dalja e gjendjes se meparshme te trupit
P c forcat e shuarjes , karakteristika fizike e sistemit , qe lindin nga levizja e sistemit
P el forcat elastike qe lindin nga zhvendosja nga pozicioni i ekuilibrit te sistemit
P(t) forcat dinamike , perfaqeson shumen e te gjitha forcave dinamike te jashtme qe veprojne mbi
masen e sistemit , nderkaq kahje pozitive e forces dinamike , do te pranohet e njejte me ate te
zhvendosjeve , shpejtesive dhe nxitimeve te mases.
Lkundjet e lira
Ne mungese te forcave te jashtme , sistemet elastike mund te kryejne lekundje te lira si pasoje e
veprimeve fillestare me kohezgjatje te shkurter ( impulset , goditjet ) qe i zhvendosin ato nga pozicioni i
ekuilibrit ,ose pozicioni i qetesise. Kur nje sistemlekundes konsiderohet konservativ lekundjet nuk
shuhen , gje qe realisht nukndodh asnjehere. Dallojme dy raste te trajtimit teorik.
lkundje te lira pa shuarje ( c=0 )
lkundje te lira me shuarje ( c0 )
Lkundjet e lira pa shuarje
Ne rastin e nje sistemi qe kryen lekundje te lira qe mund te shuhen , forcat qe marrin pjese ne ekuilibrin
dinamik jane forcat e inercise dhe forcat elastike. Forcat e shuarjes jane zero sepse supozuam qe shuarja
e sistemit eshte zero. Forcat dinamike jane zero sepse jemi ne rastin e lekundjeve te lira , pa veprim te
jashtem. Ne kete rast thame qe vemprimi i jashtem eshte nje ngacmim i shkurter ne kohe.
M u + k u =0
Ekuacioni i dhene me siper pershkruan ekuilibrin dinamik te sistemit , pa veprim te forcave te jashtme.
Zgjidhja e ekuacionit te mesiperm , qe na jep pozicionin e sistemit ne cdo cast te kohes eshte i trajtes
sinusoidale me parametra vetjake te sistemit.

Zgjidhja e pergjithshme e ekuacionit eshte :

C1 , c2 jane konstante te cilat varen nga kushtet fillestare te sistemit. Ne ekuacionin e mesiperm
zevendesojme kushtet fillestare te sistemit , qe jane uo zhvendosja ne castin fillestar te ngacmimit ,
vo shpejtesia ne castin fillestar te ngacmimit. Nga me siper marrim:

2
=
0
;
1
=

Duke zevendesuar ne ekuacionin e pergjhithshem kushtet fillestare marrim:

= ( + ) =

(
0
)
2
+(

)
2
Sin( + (

0
) )
Shqyrtimi i shprehjes se mesiperme , na konkludon qe kemi te bejme me lekundje periodike me
frekuence . Frekuenca rrethore e lekundjeve te lira eshte nje karakteristike e brendshme e sistemit e
cila percaktohet nga formula:
=

; =

Frekuenca e percaktuar si ne rastin e dyte perdoret kur njihet deformimi nga forca e rendeses.

















TEMA 13
DINAMIKA E STRUKTURAVE N SISTEMET ME SHUM SHKALL LIRIE. LLOGARITJET E FORCAVE SIZMIKE
SIPAS KODIT SHQIPTAR.
EKUACIONET BAZE TE SISTEMEVE ME SHUME SHKALLE LIRIE
Pergjithesisht reagimi dinamik i cdo strukture reale nuk mund te pershkruhet ne menyre te sakte nga
modeli i nje sistemi me nje shkalle lirie. Analizat dhe zgjidhjet behen me te sakta kur levizja
perfaqesohet nga me shume shkalle lirie. Te tilla praktikisht pranohen zhvendosjet e disa pikave te
zgjedhura ne strukturen e meposhtme. Zgjedhja e pikave behet mbi parimin e reduktimit te shkalleve te
lirise.

Supozojme qe nje tra ndodhet nen veprimin e ngarkeses dinamike p(t) , dhe se levizja e traut
percaktohet nga zhvendosjet uj(t) te pikave nyje 1,2, ,j, , n , atehere kemi te bejme me nje sistem
me shumeshkalle lirie. Mund te shtohen rrotullimet e seksionit apo zhvendosjet gjatesore , qe do te
rrisnin shkallet e lirive.

Cdo kat pranohet te kete nje shkalle lirie
Ekuacioni i levizjes se sistemit mund te formulohet duke shprehur ekuilibrin e forcave qe lidhen me
secilen nga shkallet e lirive te tij. Keshtu per nje pike te cfardoshme , ekuacioni dinamik i forcave do te
jape barazimet e meposhtme , analog me sistemin me nje shkalle lirie.

Ku me :

- forcat e inercise qe lindin ne piken j,

- respektivisht forcat e shuarjes dhe ato

elastike qe lindin ne piken j.

=
1

1
+
2

2
++

++

=
1

1
+
2

2
++

++

=
1

1
+
2

2
++

++

M
ji
shpreh forcen inerciale qe shfaqet sipas koordinatave j per shkak te levizjes sipas koordinatave i
me shpejtim njesi , me kusht qe te gjitha shpejtimet e tjera te jene zero. Duhet patur kujdes qe masa te
mos konceptohet si mase statike por si inerci e sistemit sipas asaj koordinate.
C
ji
shpreh forcen e shuarjes qe shfaqet sipas koordinatave j per shkak te levizjes sipas koordinates i
me shpejtesi njesi , me kusht qe te gjitha shpejtesite e tjera te jene zero.
K
ji
shpreh forcen elastike qe shfaqet sipas koordinatave j per shkak te zhvendosjes sipas koordinates
i me zhvendosje njesi , me kusht qe te gjitha zhvendosjet e tjera te jene zero.

- eshte ngarkesa e jashtme qe vepron sipas koordinatave j

Shkrimi i ekuacioneve te ekuilibrit te ekuacioneve te ekuilibrit per te gjitha pikat ( shkallet e lirise ) na
formulon nj sistem ekuacionesh diferenciale te levizjes se sistemit.

+ =

11

12

1

21

22

2

2
.

11

12

1

21

22

2

11

12

1

21

22

2

Metoda e masave te perqendruara
Forma me e theshte e modelit te pasqyrimit te cilesive inerciale te nje strukture eshte perqendrimi i
mases se saj ne pikat nyje te zgjedhura. Elementet e ndryshem te struktures qe shqyrtohet mund te
kene nje shperndarje te cfaredoshme te mases ne gjatesine e tyre. Masat e perqendruara ne pikat nyje
per cdo element llogariten ne ngjashmeri me menyren e percaktimit te forcave ekuivalente nyjore ,
sipas parimit te ligjit te leves. Masa e pergjithshme ne cdo nyje merret si shuma e kontributeve nyjore
te te gjithe elementeve qe lidhen ne ate nyje.
Pranimi i modulit me masa te perqendruara con ne ate , qe si per elemente perberes ne vecanti ashtu
dhe per strukturen ne teresine e saj , matricat mases te jene diagonale. Fizikisht kjo shpjegohet me
faktin se shpejtimi qe ushtrohet ne njeren nga masat e perqendruara shkakton force inerciale vetem ne
ate mase dhe ne drejtimin e shpejtimit te dhene. Pra elementet m
jk
qe ndodhen jashte diagonaleve
kryesore ne matricen e mases [m] , jane te barabarta me zero , kurse termat e diagonales jane jozero
dhe te barabarta me masat statike te nyjeve.

Sistemi me dy shkalle lirie
Kur si shkalle lirie ne strukture pranohen edhe zhvendosjet kendore te nyjeve , atehere per modelin me
masa te perqendruara pikesore , termat ne diagonalen kryesore te matrices se mases , qe u
korrespondojne ketyre zhvendosjeve do te jene zero , natyrisht nese nje mase e ngurte ka moment
inercial te tille qe nuk mund te perfillet , termi ne diagonale do te kete vleren e momentit te inercise
fizike te mases.
Lekundjet e lira pa shuarje
Si ne rastin e sistemeve me shkalle lirie edhe ne rastin e sistemeve me shume shkalle lirie , struktura
mund te kaloje ne nje gjendje te qendrueshme lekundjesh ne rastet kur ajo ngacmohet dhe del nga
gjendja e ekuilibrit si dhe karakteristikat shuarese te sistemit jane zero. Ekuacionet e lekundjeve te lira
pa shuarje te nje sistemi me shume shkalle lirie merren nga sistemi i pergjithshem duke eliminuar
matricen e karakteristikes shuarese te sistemit , si dhe duke zevendesuar vektorin e forcave te jashtme
me zero.

+ = 0
Matrica e mase dhe matrica e ngurtesise jane matrica simetrike ( matrica e mases eshte matrice
simetrike sepse eshte matrice diagonale , ndersa matrica e ngurtesise eshte diagonale nga zbatimi i
parimit te puneve reciproke , i cili zbatohet per cdo shkalle lirie.)
Si ne rastin e sistemit me nje shkallle lirie do te kerkohet nje zgjidhje e vecante ne formen e meposhtme:

= Sin( + )
Pra si zgjidhje fizikisht supozohet nje levizje lekundes harmonike e thjeshte.
Po te zevendesojme ne ekuacionet e mesiperme zgjidhjet e sistemit marrim :

=
2


2
+ = 0

2
= 0 ()
Shprehja (*) eshte shprehja baze e levizjes vetjake , te sistemit me shume shkalle lirie. Shprehja perben
nje sistem ekuacionesh algjebrike homogjene. Per te patur zgjidhje te ndryshme nga zero duhet qe
percaktori i sistemit te barazohet me zero.

2
= 0 ()
Ekuacioni (**) eshte nje ekuacion algjebrik i grades n kundrejt parametrit te katrorit te frekuences
vetjake te strukturave
2
, per strukturat e qendrueshme , me matrica mase dhe ngurtesie katrore ,
reale , simetrike dhe pozitivisht te caktuara , ky ekuacion jep n zgjidhje reale pozitive per
2
, qe do te
thote sistemi ka n frekuenca vetjake natyrore.
Teresia e frekuencave quhet spektri i frekuencave.

Spektri i zhvendosjes , shpejtesise dhe shpejtimit
Ne problemet praktike te llogaritjeve ne sizmicitet nuk eshte e domosdoshme njohja per cdo moment
kohe e zhvendosjeve relative ut , shpesh eshte e mjaftueshme te percaktohet maksimumi i vleres
absolute qe zhvendosja arrin ne nje moment te caktuar te kohes. Nga kjo madhesi mund te percaktohet
mandej vlera maksimale e forces inerciale sizmike qe shfaqet ne strukture. Nga zgjidhja e ekuacionit :

=
1

Per te gjetur maksimumin sd(t,) e vleres absolute te zhvendosjeve marrim :

= Max

=
1

Max

Madhesia sd quhetspektri i reagimit te zhvendosjeve relative , e cila zakonisht jepet ne formen e nje
kurbe duke ju referuar nje sistemi boshtesh koordinative me bosht abshisash perioden t dhe bosht
ordinatash vleren spektrale. Parimisht si me siper mund te marrim spektrat e zhvendosjeve ,
shpejtimeve dhe nxitimeve , mjafton qe te ndertojme integralin e shpejtesive nga integrimi i drejte
perdrejte me integralin e dyhamelit te nxitimit te truallit te marre ne nje akselerograme te termetit.
Madhesite spektrale te percaktuara me siper quhen madhesi pseudo-spektrale , pasi merren nga
marredhenie te shpejtesise nxitimit dhe zhvendosjes se nje pike ne nje cast te caktuar , nderkohe nga
integrimi i drejte perdrejte i shprehjeve do te perfitonim spektrat reale. Pseudo-spektrat japin vleresime
te sakta per madhesite spektrale , ne rastet kur madhesite e shuarjes se sistemit jane ne madhesi te
vogla.

=
2

Madhesite spektrale te nxitimeve shfrytezohen per llogaritjen e forcave sizmike maksimale qe mund te
veprojne ne strukture.
=

Spektri elastik dhe elasto-plastik
Spektri i reagimit te percaktuar me siper i referohen strukturat e me sjellje elastike. Ne tekniken e
projektimit te diteve te sotme , bazohemi mbi vetite plastike te materialeve te ndertimit dhe
elementeve konstruktive te projektuar sipas rregullave te projektimit plastik.
Dallojme dy raste:

Rasti i pare eshte kur zhvendosjet maksimale spektrale te fazes elastike dhe elasto-plastike. Kjo eshte
karakteristike per strukturat me perioda relativisht te medha , ku nga vrojtimet eshte konkluduar qe nuk
ndikon plasticiteti (duktiliteti) i pranuar per strukturen.

= ;

=
Rasti i dyte eshte kur zhvendosjet elastoplastike referuar nje shkalle te reduktimit te forcave te elastike
ne forca elasto-plastike , jane me te medha se madhesite spektrale elastike , ndaj deformimet kalojne
ato elastiket duke u bazuar ne principin e ruajtjes se energjise.

= 2 1 ;

=
Spektri shqiptar i projektimit
Referuar spektrit shqiptar te projektimit antisizmik te godinave kemi llogaritjen e spektrit me formulat e
meposhtme.

K
e
- koeficienti i sizmicitetit qe eshte funksion i truallit dhe i intensitetit te termetit
K
r
- koeficienti i rendesise se vepres
- koeficienti i struktures qe shpreh vetit plastike
- koeficienti dinamik i truallit.

Trualli 1 0.65 =
0.7

2.3
Trualli 2 0.65 =
0.8

2.0
Trualli 3 0.65 =
1.1

1.7
Ke Vii Viii Ix
I 0.08 0.16 0.27
Ii 0.11 0.22 0.36
Iii 0.14 0.26 0.42

















TEMA 14
BAZAT E LLOGARITJES N QNDRUESHMRI T STRUKTURAVE. NGARKESAT KRITIKE.
Gjate projektimit te strukturave nder faktoret qe merren parasysh per te siguruar per mos humbjen e
qendrueshmerise eshte edhe kombinimi i ngarkesave dhe gjendja e ndryshme te mundshme te
deformimit. Nga veprimi i ngarkesave te jashtme strukturat deformohen dhe dalja nga gjendja e
ekuilibrit quhet humbje e qendrueshmerise , ndersa ngarkesa qe shkakton kete gjendje do te quhet
ngarkese kritike.
Rastet e humbjes se ekuilibrit duhen parashikuar sakte , pasi edhe efekti qe ne pamje te pare jane te
vogla mund te kene ndikime te medha.

Ne figuren e meposhtme kemi shqyrtuar tre raste ku kombinohet gjeometria e struktures dhe ngarkimi i
struktures. Me nje shembull te thjeshte ne arrijme te japim shtrimin e problemit te rendit te dyte, dhe
ndikimin e forcave aksiale ne vlerat e forcave te brendshme.

.

=
.

cos

.

cos +5sin

Rasti i pare : = =
Rasti i dyte : = cos =
Rasti i trete: = cos +5sin =


Po te krahasojme shprehjet e mesiperme te marredhenies Pl/K ne varesi te kendit marrim si konkluzion
qe per gjendjen e trete te ngarkimit (ngarkesa aksiale dhe perkulese) per forcat me te vogla kemi
deformime me te medha, ndaj kjo gjendje e ekuilibrit per ngarkim kritik me te vogla se rastet e tjera. Per
tiu referuar ekuilibrit te strukturave i referohemi energjise potenciale te struktures e cila derivatet e
pjeshshme te se ciles kundrejt zhvendosjeve sipas te gjitha shkalleve te lirise i ka te barabarta me zero
(gjendja e ekuilibrit). Nga derivatet e pjesshme te parat, zgjidhen ekuacionet perkatese gjejme pikat ne
te cilat struktura eshte ne ekuiliber.

Llogaritja e qendrueshmerise per gjetjen e gjendjes se ekuilbrit fillon me gjetjen e ekuacionit te energjise
potenciale dhe barazimin e derivatit te pare me zero. Ekuacionet varen nga numri i parametrave te
pavarur (shkallet elirise). Energjia potenciale e deformimit per sistemet me disa shkalle lirie mund te
shkruhet edhe ne forme te zberthyer me seri , sipas trajtes se meposhtme.

Dhe ne rastet kur struktura eshte ne pragun e humbjes se qendrueshmerise , derivatet e para jane te
barabarta me zero, dhe ndryshimi i energjise potenciale merret i barabarte me shumen e termave te
derivateve te dyta.

Duke gjykuar nga derivatet e dyta te energjise potenciale ne dallojme tre gjendje ekuilibri. A- gjendje e
qendrueshme ekuilibri (kur derivati i dyte eshte pozitiv), B gjendja e paqendrueshme e ekuilibrit (kur
derivati i dyte eshte negativ), C gjendja e ekuilibrit indiferent (kur derivati i dyte eshte i barabarte me
zero).

Per te marre zgjidhjen duhet te shtrohen aq ekuacione sa shkalle lirie ka sistemi, sa eshte
pacaktueshmeria e sistemit. Keto ekuacione nxirren nga ekuacionet e ekuilibrit ose te shprehjeve te
nxjerra prej tyre.
QNDRUESHMRIA E KOLLONAVE T THJESHTA. NDIKIMI I FORCS PRERSE N NGARKESN KRITIKE.
QNDRUESHMRIA E KOLLONAVE T RRJETZUARA.
Ne vazhdim po japim raste te ndryshme te llogaritjes se ngarkeses kritike ne kollone.

RASTI A
Momenti perkules nga veprimi i ngarkeses aksiale:
= ;

2
= ;

2
+

= 0 ;

2
+
2
= 0
Zgjidhjen e ekuacionit diferencial te mesiperm e kerkojme ne trajten:
= cos + sin
Koeficientet llogariten nga kushtet fillestare:
X=0 y=0 ; = cos 0 + sin0 = = 0
X=L y=0 ; = cos + sin = sin = 0 sin = 0 = , = 1,2,3,
Nga zgjidhjet e shumta ne interesohemi per ngarkesen me te vogel kritike , pasi ajo ka rendesi praktike
ndersa ngarkesat e tjera jane thjesht teorike.
=

2
=

2
=

2

Formula e mesiperme quhet edhe formula e Eulerit per ngarkesen kritike ne kollonat elastike. Parimisht
e njejta metodike aplikohet edhe ne rastet e tjera te kollonave per llogaritjen e ngarkeses kritike.
Ndryshimi qendron ne shtrimin e ekuacionit te momentit ne kollone si rezultat i forcave te brendshme.
RASTI B
Ne kete rast shprehja e momentit per kollonen e inkastruar nen veprimin e ngarkeses aksiale do te ishte:
= +

2
= +

Zgjidhja e ekuacionit diferencial eshte i trajtes:
= cos + sin + +
Ngarkesa kritike e kollones ne rastin e lidhjes inkastrim eshte:

= 4

2

RASTI C
Ne kete rast shprehja e momentit per kollonen e inkastruar nen veprimin e ngarkeses aksiale do te ishte:
= +

2
= +

Zgjidhja e ekuacionit diferencial eshte i trajtes:
= cos + sin +
Ngarkesa kritike e kollones ne rastin e lidhjes inkastrim eshte:

= 2

2

RASTI D
Rasti D mund te shihet si nje rrjedhim i rasti A. Forma e defomimit te kollones konsol nen veprimin e
ngarkeses aksiale ngjan me kollonen e lidhur me cerniere ne dy skajet nese kjo e fundit do te kishte
dyfishin e gjatesise se kollones konsol. Kollona konsol do te ishte e ngjashme me gjysmen e kesaj
kollone, rrjedhimisht kollona konsol do te ishte ekuivalente me nje kollone me cerniera. Per te llogaritur
ngarkesen kritike te kollones konsol shfrytezojme shprehjen e ngarkeses kritike te rastit A duke
zevendesuar gjatesine e kollones sa dyfishi i gjatesise se kollones tip konsol.

2

4
2