Zamanmuzin gercek bireyleri, kitle kiilturunun kof, siskin kisilikleri degil, ele gecmernek ve ezilmernek icin direnirken, acimn

ve alcahsin cehennernlerinden gecmis fedailerdir .

.MAx HORKHEIMER ("AlGI Tutulmasi''ndan l

i .; i N D E I{ i L E -R

Stigma Peykan Gent;oglu

3

Somurgelestir'ilenlerm PsikolojisiPhil Brown 4

Diyojenin Feneri (siir) u.c. 7

Sinema ve Psikiyatri Uzerine Onat Kutlar'la Soylesi 8

Tiitiin Zararhsi Ozgiir Onba§loglu II

..

Bulutlar (siir] R.C.O. 12

Muskaterapi Kiiltegin Ogel 13

Lacan ve Antipsikiyatri Sherry Turkle 14

..

Av (siir ) Kaan Ozbayrak I 7

Python Kiiciil« iskender 18

U~ak ve Biz (siir) D. (:. 19

Sandrahuddin Fatili Alttniiz 20

Kendi Alemimi S iislemek J. G. 21

Holivudomani (Bahk~l Kral) Yagmur Taylan 22

Bir Aydmlanma Uriinii: Ozerk

Akla Sahip Ozne Yurdaer Alunoz 23

Delilik Uzerine Konusmalar-Z 24

60'larln Hareketleri Cornelius Castoriadis 26

~izofrengi. Iki Ayda HiI' C,:lkar. l\isan1992. SaYI :2 Sambi ve Yazi i§leri l\Iiidiirii : Ancgu1 Akyaprakh

Yaym Kurulu (in alphabetical order) : Fatih Altmo», Cuno Bilger, Banu Biiyukkal, Kultegin GgeJ, Yagmur Taylan

Yapnn, tasarrm : GrafYaymClhkLimited ,2516047

l\.atluda Bulunanlar : lIakan Atalay, Hush, Mehmet ~enol, Twinings, Camel, Peykan Gen~oglu, Sinema Glinleri, Kii~iik Iskendee, Pathcanh Pasta, Nevzat C::ab~kan, Nehir Bufe , I~ll Diriean, Nizam Pide Salonu, Robert Plant, Berna U)ug, Figen ~akacl, PTT, Tesla, Aerosmith, Mustafa ~afak, ()zgiir Onbasioglu, Yurdaer Alunos, R.G.G., D.{:., Kaan Ozbayrak, J.G., QuarkX,

Yazl~ma Adresi : P.K. 187 Bakrrkoy, istanbul

.J Ad ve soyadlarr basharfleriyle belirtilen yazarlar, hir donem tedavi amaoryla psikiyatri kurumlarmda bulunmuslardrr,

2

STIGMA

Damgalanmak yani Goffman'ca. "stigma"ya maruz kalmak herhalde "zor zana-

at" birey icin. Eski Yunanda stigma terimi kisinin ahlaki dii~iikli.igunii ortaya koyan, bedenine kazman dikkat cekici bir isarete gonderme yaPl~ yormus. 0 insanm kole, cani veya hain oldugunu gosteren isaretler ya bedcnine kazmiyor yada daglarnyormus ki, herkes bu kirlenrnis varhktan kacinabilsin. Gel zaman git zaman bu kavram fiziksel bir hastaligm goriintir isaretlerini anlanr olrnus. Giimimuz de ise stigma arnk bedensel bir isaretten cok kotiiliigun, aykmhgm kendisini anlatmaktadir,

Toplum kisileri kategorize etme yollanm kururnsallasnnrken bu kategorilerin uyeleri icin dogal ve siradan kabul edilecek sifarlan, ozellikleri de ongorur.Belirli ortamlarda toplumsal iliskilerin rutinIeri, bildik baskalanyla fazladan dikkat veya dusunce gerekrneden iletisim kurmaya yarar.

Karsimza bir yabanci pktIgmda once onun kategorisi ve ozelliklerini dusunursunuz, yani "toplumsal kimligini" . Burada diirustluk gibi kisisel ozellikler kadar meslekle ilgili yapisal ozellikler de devreye girer. Tabii ki bu sureclerin farkmda degilsinizdir, ta ki beklenenin dismda bir soru isareti ortaya okincaya kadar.

Ya-

bano karsimzdayken onu farkh kilan, digerlerindcn daha az arzu edilir ozellikleri oldugunu duyuran bir yonii ortaya cikarsa .zihninizde 0 arnk tam bir insandan eksik bir insana indirgenir. Iste bu anf "stigma" dir ve giindelik dilde zayiflik, dezavantaj, ozgur gibi isimler ahr,

Damgalar cesit cesit ; irklara, uluslara ve dinlere atfedildiginde bu gruplann rum uyelerine bulasabilirken, akil hastalan, hapisten cikanlar, escinseller, alkolikler, issizler, kanserIiler seklinde kategorize edilen insanlara da el anyor,

Tamrm geregi, stigmah kisilere tam insan gozuyle bakilamryor ; boylece onun yasam sansun azaltmak icin farkmda olmasak ta elimizden geleni yapiyoruz. Bu kisilerin eksikligine ve tehlikeli olusuna i1~kin teoriler kurup, isimler veriyoruz. Giindelik konusrnalanrmzda benzetme olarak salak, pic kurusu, manyak gibi sozleri asillanru fazla dusunrneden kullamyoruz, 0 anhk a§3guamalar icin.

Srigma'ladiklanrmz hep huzursuzdur, belirsizlikler icinde yasar,

Kor, sagir, deli, sakat karstlasacagi kisinin tutumunun nc olacagiru onceden kestire-

rnez, reddedilmek, kabul edilrnek, ~gllanmak, ilgilenilmemek hepsi 0- labilir. Aym durum eriskinler arasmdaki ergen, beyazlar arasmdaki karaderili, ikinci kusak gocmen, erkek dunyasindaki kadin icin de gecerlidir.

Diisiik zeka kapasitesi olan kisinin karsilasng, sorun hemen onun zihinsel eksikligine baglamrken, "normal zekah" biri ayru sorunla karsilasngmda herhangi bir durumun gostergesi olarak kabul edilmez.

Stigma, onu tasiyan kisinin yakmlanna da bulasir, 0 yiizden gorunur bir farkhhgs olmayanlann yakmIan bu durumu cevreden saklar, saklayamayanlar ise ya toplumdan yada aykm kisiden yavas yavas uzaklasir.

Bircok ulkede insanlara akil hastalanyla ilgili dusuncelerini sorrnuslar. Cogunlugu onlann iyi bakilmalanru, kapanlmarnalanru soylcrnis arna i§ onlarla ozel iliski kurmaya gelince , "i§te onu yapamayiz dernisler",

Iste Goffman bunlan soylernis, Ey "normal" ler begendiniz mi yapn~nlZl?

PEYKAN GENC;;OGLU

3

omurgclcstirilcnlcrin Psikolojisi

Guntimuzun egemen psikiyatri soyleminin hastalan sinrflandirmale, egemen cabasmm da kendisini medikalize etmeye cahsmak oldugu dusunulurse, asagidaki yazl kimilerine "anakronik" gibi gelebilir. Ancak kendi kuramiru ve uygulamastrn yaratamayan iilkemiz psikiyatristinin "karrnasal ann" yerini "norotransmiter sistemlerinin", psikolojik olanm yerini "biyolojik olanm", "toplumsal olanm yerini" "istatiksel olanin" almasina karsm, egemen psikiyatri anlayrsimn onkabullerini sorgulamasi gerektigini dusu,..

nuyorum. Bu nedenle asagidaki yazi kimilerine oldukca "senkronik" gelebilir, gelmelidir.

Fransa'nm Martinik somurgelerinde dogan Franz Fanon Marksist bir psikolojinin gelistirilmesi icin bize btiyuk katkilarda bulunmustur, Ancak, psikolog ve psikiyatristlerden cok devrirnciler tarafindan okundugu icin genellikle ozgurlestirici psikolojiye katkida bulunan biri degil de devrim tarihinde bir kisilik olarak algilanrrusnr, Fanon, sornurgelestirilmis Cezayirdeki yasannlanndan kalkarak yazdigt yazilarda ana hatla-

nyla "akil hastahklan''mn cogunun toplumsal sistemden kaynaklandigirn ve bu sistemin degistirilmesiyle ortadan kaldmlabilecekJerini anlatir. Bu yaklasirn, toplumu bir butun olarak goremeyenler tarafindan indirgeyici bir yaklasim olarak degerlendirilmisrir. Bu tur insaniar dtinyayi Fanon'un kullandrgi diyalcktik terimlerle goremezler ; politika ve psikolojinin asIa biraraya gelmedigi bolrnelenmis bir dustinceler dunyasmda yasarlar, Bu bolmeleme bir mistifikasyon aracidir, Fanon bunu kirma yoluna gider.

Onun Cezayirliler arasmda gerdligu en agrr sorunlardan biri "bedene zarar verme" davramsiyill. Yeryuzunun Sefaleti'nde belirttigi gibi, somurgeci baskr; yerlilerde pkI~ bulamayan bir ofkeyi

diri tutmaktadir; sornurgecilik zincirlerinin siki baglanyla elleri kollan baglanrmsnr onlann. Ama gordiik ki somurgeciler icsel olarak ancak bir sozde-harekersizlik elde edebilirler, Yerlilerin kaslannda lei gerilim kana susarms patlamalarda, kabile savaslannda, cemaatlar arasi kan davalannda, bireyler arasi kavgalarda diizenli olarak C;:lh~ bulmaktadir, *

Somurgelestirileni efendisi yerine kendi kardeslerine saldirtan sey onun yonetenlere gore gtic;:suz konumudur. Eldridge Cleaver, Birlesik Devletlerin gettolannda da ayrnsmm gorulebilecegini yazrmsnr,

Fanon, Kara Deri, Beyaz Maskeler'de Martiniklerin "Franslz"la~ma cabalanru; kendisinin de bir zarnan giristigi bir cabayi sorgular. Bu cabasmm sonucun-

da psikiyatrist olrnus ve baskiya ugrayan yoldaslanyla ozdesirnini yitirmisti. Ama devrimin ortasindaki Cezayir'de kara bir psikiyatrist olmasi cok seyi degistirdi. Cok uzun sure baskiya ugrayan yasammm bashca kisrru olan baskroyla ozdesim degismeye baslacit ve enerji devrimci dogrultularda aktt.

Fanon somurgelestirilmis insanlann yasamlannda cok yer tutan soylen ve buyulerde saldirganlrgmt somurgecilere yoneltildiginde iyi bir sey olan saldirganligm) yer degistirdigini de gorur. Zombiler "somurgecilcrden daha korkunc" hale gelirler ve boylece Cezayir'Iinin zihninde ki sornurgeci iktidan etkili bir sekilde azahr. Diger bir psikolojik tuzak ta somurgeci psikolojinin, ozellikle de "karmasalar'lm kabullenilme-

sidir: "engellenme karmasasi" ,"sav~ma karmasasi", "somurgelesririlme karmasasi" , "tern bellik karmasasi" gibi sayisi sonsuzu degin uzanlabilen karmasalar, Somurgeciligin ilk donemlerinde baskmm bu icsellesrnesi cok gizli oldugundan, genellikle ortaya C;:Ikanlmasi da cok zordur. Birlesik Devletler'de kendimiz hakkmda kabullendigimiz soylenlere cok benzer bu: Ozgurlesme olmaklannmfarkrna varana degin, anababalara ya da ogrermenlere karst isyanirruzm coziilmemis bir karmasaya bagh olduguna inanmz.

Baskrnrn icsellestirilmesi, cesitIi kimseIerin "kitle nevrozu"(E.Fromm) ya da "duygusa veba"(W. Reich) aduu verdikleri gene! bir kiilturel-toplumsal biline durumuna goturur. Henuz ozgiirlesrnernis bir cagdaki tarih

5

stireci, baskalarmca denedenen bir diinyada kendi asagihgirruzm ve giic;siizliiglimiiziin her alanda bilincsizce kabullenilmesine yol acar. Fanon cia Reich gibi, insanIan sakatlayan, ozgiirhlk mucadelesinden ahkoyan ailevi ve cinsel baskidan sozeder, Bilincin derinIerine yerlesmis bu tiir yonlere karst savasmak, genellikJe psikiyatrisderin ilgilendigi "akut" duygusal bunahmlarla savasmaktan daha zordur. Fanon da "akut" hastalara yardimci olabilirdi ama "iyilesen hastalann dis kosullan bu hastahkh dusunceleri surdurup besledigi icin a: bunun care olmadigi kamsmdaydi, Yani aym baski dunyasma geri donmek baslangictaki sorunlan mutlaka alevlendirir, bu nedenle Fanon degisikligin araci olarak devrimi gorrnektedir, Sornurgelestirilmis insan siddet icinde ve siddet aracihgiyla ozgiirIiigunii bulur. Fanon'un Aime Cesaire'in Les Armes Miraculeuses (Mucize Silahlar),mdan yapngi almnda, kole efendisine vurduktan soma ~oyle der: "Vurdum, kan aktr.iste bugiin ammsadigtrn tek vaftiz olayr bu ". *

Bu devrimci siddetin bosalncl(katartik) bir etkisi var midir? Siddetin ulusal kurtulus mucadeIesininin esasim temsil etmesi, somurgelestirilene ilk kez kendi yasarru uzerinde iktidar saglarnasi anlarrunda, evet. Bu ne bir Fransizm oldiirtilmesinin Cezayirlileri btitiin sorunlanndan kurtardigi anlamma gelir ne de Ulusal Kurtulus Cephesi'nin (FLN) zaferinin, biitiin duygusal sorunlann cozurnu oldugunu gosterir, Fanon sadece duygusal sorunlann ya da "alai hastahgr'trun (adma ne denirse densin), baska bir toplum baglarrnnda biituniiyle duzeltilerneyccegini soyleyen ilk ki-

6

sidir, Bu gonis cok basit gibi gorunebilir ve gercekten sakmcalan da vardir. Cezayirliler Fransizlan kovdular ama gercek bir devrime erisemediler ; bir yandan sosyalist gucler ulusal burjuvazi tarafindan puskiirtuldd, ote yandan tam bir kulturel ozgurluk elde edilernedi. Fanon'u Fransizlara karst salt politik bir devrimden daha fazlasi ilgilendiriyordu.

Kiil turel ozgurlugun, devrimci ayaklanmamn bir parcasi oldugunu goruyorduo Bu ayaklanma, babanm ev halki uzerinde egemenligini surdiirdugu, geleneksel Cezayir ataerkil yaprsmi krrmayi da iceriyordu. Gen~ler devrimci guclerin

icindeyken ana-baba otoritesini kabullenemiyor ; kadmlar kolelige yaklasan bir usakhk roliinii reddediyordu. Devrimci durum dolaysiz bir zorunlulukla cinsiyet rolleri ve aile otoritesinde cesitli degisiklikler yararti. Fanon butun bunlann ve kulturel ozgurlugun oteki boyutlannm surecegini umuyordu ama ulusal burjuvazinin denetleme tutkusu bu siired sona erdirdi.

Fanon, Cezayir devriminin biitunlugunu daha cok anladikca, devrimci psikoloji tarnrrum daha da cok apkIIga kavusturdu. Onun, somurge egernenliginin buttinselligi hakkmdaki marksist anlayismdan bakinca, Avrupahlann Afrikahlara yakisnrdrgi psikolojinin nasil bu egernenligin otcki yonti oldugunu kavramasr akla uygundu. Fransizlar, Cezayirlilere kendilerininkiyle aym psikolojiyi uyguladiklanru iddia etmediler. Fransiz irkcihgmm tarnarru (politik.cinscl.ekonomik) sirf te-

meldeki emperyalizm olgusunu gozden sakJayan kodlanmis bir psikolojiye dontismustu.

Som u rgelestirilenler sirtlanndaki emperyalist baskimn butunlugu sayesinde kendi burunluklerini kesfettiler: "Yerliler gercekligi kesfeder ve onu kendi tore kahplanna, siddet pratiklerine ve ozgurluk tasanlanna donusturur-

Artll( 1r1(~1 pSiI(olojiyle 1r1(~1 ,iddet araslnda bir ayrlm yol(tur. PSiI(olojinin biitiin bir somiirii sisteminin bir par~asl oldugu artll( I(e,fedilmi,tir. $imdi onun yerini yeni bir pSil(olojininalmasl gereldidir: ozgiirliigiin pSiI(Olojisi.

ler"*. Arnk irkcr psikolojiyle lrk~l siddet arasmda bir aynm yoktur. Psikolojinin butun bir sornuru sisteminin bir parcasi oldugu artrk kesfedilmistir. Simdi onun yerini yeni bir psikolojinin almasi gereklidir: ozgttrlugun psikolojiS1.

Fanon psikolojiyle politik mucadeleyi en yetkin bir sekilde birlestiren ki~i oJarak ayaktadir hala. Bu biresim yapay degil ; insan praksisinin bu iki yonunun birligini kavrayan, diyalektik bir biresimdir. Psikolojinin nasil politik mucadeleden dogdugunu (ve tersini) Fanon'un yazilan aracihglyla anlamak olasidir. 0, kapitalizrnin insan yasarmnda yol a~trg. karmasikhgi anJayacak bir yontern de sunar. Ve dogal olarak, devrimi nicin yapngirmzi anlamanuzi saglar,

Phil Brown'dan Ttirkcelestiren Hakan Atalay

Adamlar arasinda adamin biri

Giipegiinduz adamlar arasmda elinde fener

Adamlar arasmda adamlardan bir digeri

Adl iskender

Merakla ddnmus

•

Ne aradrqm: sormus

Adamadamlan gostermi~

-Adarn arryorum demi~

Tabii adam hakl:

Adam adama merakll

. .

FENERi

1

Onat I(utlar'la

Modem psikiyatri size neyi ~~tmyor?

Psikiyatri benim icin herseyden once cagmuza damgasuu vurmus bUyiik bilim adamlanyla \agn~un yapiyor.Basta Freud. Onun dismda sanatci olarak yani sincmayla ugrasan biri olarak, yiizytluruZIIl basmdan itibaren, dunya savasindan soma diinya sanatmda , bilincalnnn cok ~!C! bir bidmde ortaya ~!yla , tabi ki beni ilgilendiriyor. Surrealistler, ondan soma gelen cok cesitli ressam, yazar, sinernaci kusaklann, Bunuel, Picasso, Breton gibi; ondan once yuzyrhrmzm basmda Dostoyevski olmak iizcre daha soma ki yillarda insan zihninin karanhk bolgelerine !~tk. tutmaya \aIlpn bUyiik yazarlann diinyasryla tabii ki bize yakla~yor.

Bu aodan diyebilirim ki giinumuzde artik psikiyatrinin bilgi alanma giren

Sinema

.1

Uzerine

" Giiniimiizde artik psiki ya trinin hilgi alamna

.

giren

hersey, kendisini saghkh goren insanlarm ilgi alamnm dismda sayilamaz"

hersey kendisini saghkh goren insanlann ilgi alarurun dismda sayilarnaz. Burada bir sirur bularukhhgirun oldugu cok aoknr. Benim bu konuda universire yillanmda cok hos bir arum oldu. 0 zaman ayru yuma kalan arkadaslanmizla okar-

digirmz A dergisine ceviriler yapan cok degerli bir arkadasmuz vardr, Miihendis oldu simdi, 0 birgiin bana sunu soylemisti: Kendimde kesfettigim butun incelikli dusiince ve farkli duygulann psikiyatri de bir hastahk ad! var. Bu da bu alarun ne kadar belirsizliklerle dolu old u . gunu gosteriyor, Bu konuda kendirni amater uzman sayabilecegim bir bilgi birikimine sahip degilim, Birincisi gercekten bir uzrnanhk alam. kolay bir i!j degil ve hele hele gecen yan yUzytl icinde elde edilen bilgiler gaze ahndigmda zaten buna imkan yok. Ikincisi de a9k~asI, benim bu konu da cok spesifik tarnmlar yapmaya gonlum el venniyor. Kiicuk bir anektot, k4iligiyle cok ilgilendigim ham uzerine bir yazi yazrnayi dii~iindiigum bir yUzyII b~l figtini var: Lou Andreas Salome. Rus asilh bir kadin. Soma Avrupaya gelmis. Gilzel bir kadm.Tyi bir egitim gormus. Soma Nietzsche'nin sevgi-

lisi olmus. Daha soma Rilke'nin sevgilisi olmus ve soma da UZWl ytllar Freud'un asistanhgim yap~.

Ay r i c a hem

u d ' 1 a hem de psikanalizle ilgili kitaplan var. Salome Rilke ile iliski kurduktan kisa bir sure sonra Rilke'ye psikanaliz yapmaya baslarms. Mekruplanndan ogrendigimize gore Rilke'ye arnk sana psikanaliz yaprnaktan vazgectirn diyor. • C;;iinkii arnk eskisi kadar i yi siir yazarruyorsun" Bu da ilginctir, zihnin bu anlamda utulcnmesi, temizIenmesinin de hcrhalde bir sairin sair bellegi irnajinasyonu icin cok iyi oldugu soylenemez.

Sizin icin bu anlamda psikiyatrik apdan belirgin normallik- anormallik aynID1 var m1?

Insan karakteri ve insan roplumsalligi hatta etigi konusunda gecen yillarla birlikte edindigim bir karu var. "Herseyin bir 01- (,iisu olmah " diye dU~Untiyorum. Bir yere kadar ridikal olmak iyidir bazi konularda . Ama radikalizmi mutlaklasnrdrgimz zaman yararh olmaktan "lkar ve sonuc elde edemeyebilirsiniz. Insanm dunist olmasi iyi

bir seydir, Ama cirkin bir kadina ne kadar cirkinsiniz demek dogrudur ama herhalde densizliktir .

Dolayisiyla , akilh yada sagItkh illsanla saghksiz insan arasmdaki suur da bence bir el"u' 50- runudur. Burdaki 5l(,iide zamanla degisiyor, Bundan iki yiizyil once derhal deli

diye tnnarhaneye yatmlacaklan bugiin biz dahl diye basimizda tasryabiliyoruz. Normal sezii·

nun kokeninde normlarla uygunIuk oldugu dusu-

normal neyin aoldugunu kestir-

Surasi muhakkak ki insan akhrun kendi icinde bir denge olusturdugu zamanlar ve 0 dengeyi kaybettigi zamanlar yeni bir dengenin de olusrnasi miimkiin, olusamamasi da miimkiin. Sizofreniden sozcdilirken hep da~lnil~ bir zihinden, bir kopustan sozcdilir, Gercekten eger dl~ dunya ile radikal bir kopus meydana gelmisse bunun da pekala normal olabilecegini soylernek miimkiin degildir. Psikiyatrlann, doktorlann ve bu konuda dii~ncnlerin iizerinde cok rarnsnklan birtakim suurlar soz konusudur. Bunlan mutlak olarak almarnak gelisen bilgilerle yerlcrini siirekli degisrirrnek gerekir, Turkiye gibi bir toplumda, baskilann cok aglr oldugunu unutmamak lazim. Ciinki; Tiirkiye otokrat bir yaplya sahip, Baskilar sert acimasrz. Bireyin tesekkulu ozelliklc bir ronesans yani aydinlanma yasamadiginuz icin gecmisten kalan dogmarik dusuncelerle sekillenmis. Hatta eyIe lei, laik bir toplum olmaya basladigirruz bir donemden bu yana bile eski dini dogmalann yerine baska inane kaynak-

lanrun adeta ayru taw icinde geli~mi~ ve ortaya konmus oldugunu goruyoruz, Yarn gecmisin seyhleri yerini <,:agd~ birtakim onderlere birakiyor. Gecmisin emirinin yada padisahirun yerini giiniin cumhurbaskaru yada basbakam kolayhkla alabiliyor. Nitekim toplumumuzda ki tek bir lider imajirun hep agrr basisuun altmda bu yatiyor. Biraz dustirnlrseniz pekala cumhurbaskamrun bir padisah gibi karalandrgiru yada Demire1'de baba imajmm bu kadar baskin bicimde gorulusunun bu gecmis donernle cok yakmdan ilgili oldugunu anlayabiliriz. Toplum babarnn, padisahm yada ernirin gosterdigine inanmaya hazir bir toplurn. Bu da tabi otokrat yapimn agrrh~rnn demokrasiye , demokrasiye aliskanhgm 1 sivil bir toplum yaratisrn cok zor oldugunu gostcrmistir,

Burun bunlardan soma baskirun cok a~ oldugunu soylemek isterim, Baskirun cok agrr oldugu ortamlarda tabi ki ruhsal baskaldinlar ciddi oluyor ve bu nedenle de toplumumuzda ruh saghgl yonunden gercekren dogrudan dogruya kendilerine bag-it olmayan genetik veya baska nedenlerden 6tiirii de insanlann akil dengelerinin cokca bozuldugunu goniyoruz.

Turk toplumunun farkh toplumsal yapIlanmasmdan sOz ediyorsunuz Sizce TUrk psikiyatlan ile banh psikiyatrlar arasmda ne gibi farklar olmaW

Ever cok onemli bir nokta. Eregin iist olcude kutsallasnnldigi toplumlarda , bildiginiz gibi bireyin kendi icinde cansmasi soz konusudur ve bu yiizden de bireyin i" dunyasmda cansmalar vardir. Kottihikle iyilik diye1im kendi icindedir. Bu ayru zamanda tabii ki hirisriyan dusunccsiyle de yakmdan baglannlidir. Bir defa insanm dunyaya d(i~tiigu farz edilir. Yarn cermetten d(i~ii~ . Seytanla melek her an savas idndcdir bireyin icinde.

Profesor Serif Mardin'in cok onernli bir saptarnasi var ; bizim insanlanmiza gore seytan disardadir, insan iyidir. Yani kotii birsey yapngr zaman disardan gelen bir et-