Professional Documents
Culture Documents
Mİ
LLÎ EĞİ
TİM BAKANLIĞI
MEGEP
(MESLEKİEĞİTİ
M VE ÖĞRETİ
M Sİ
STEMİ
NİN
GÜÇLENDİRİ
LMESİPROJESİ)
Bİ
LİŞİ
M TEKNOLOJİ
LERİ
İ
ŞLETİ
M Sİ
STEMLERİGELİ
ŞMİ
Ş
ÖZELLİ
KLERİ
ANKARA 2007
ğıtarafı
Milli Eğitim Bakanlı ndan geliş
tirilen modüller;
Talim ve Terbiye Kurulu Baş kanlığı nı
n 02.06.2006 tarih ve 269 sayı lıKararıile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda kademeli olarak
yaygınlaştı
rılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programları nda
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandı rmaya yönelik geliş tirilmişöğretim
materyalleridir (Ders Notları
dır).
Modüller hiçbir ş
ekilde ticari amaçla kullanı ı
lamaz ve ücret karş ğ
lıında
satı
lamaz.
İ
ÇİNDEKİ
LER
AÇIKLAMALAR .......................................................................................................iii
Gİ Rİ Ş...........................................................................................................................1
ÖĞRENME FAALİ YETİ –1 ........................................................................................3
1. SİSTEM ÖZELLİ KLERİ .........................................................................................3
1.1. Sistem Genel Sekmesi .......................................................................................4
1.2. Bilgisayar AdıSekmesi .....................................................................................4
1.3. Donanı m Sekmesi .............................................................................................6
1.4. Sistem Geri Yükleme Sekmesi ........................................................................10
1.5.Otomatik Güncelleş tirmeler Sekmesi...............................................................14
1.6. Uzak Sekmesi ..................................................................................................16
1.6.1.Uzak Masaüstü ..........................................................................................18
1.7.Geliş mişSekmesi .............................................................................................23
1.8.Kayı t Defteri.....................................................................................................25
1.9. MSCONFIG Baş langı ç Menüsü ve Güvenli Kipi ...........................................26
1.9.1. MSCONFIG Baş langı ç Menüsü...............................................................26
1.9.2. Güvenli Kip ..............................................................................................32
UYGULAMA FAALİ YETİ ...................................................................................34
ÖĞRENME FAALİ YETİ –2 ......................................................................................37
2. YÖNETİ MSEL ARAÇLAR ..................................................................................37
2.1. Bileş en Hizmetleri ...........................................................................................37
2.1.1. Bileş en Hizmetleri İ çin Sisteminizi Yapı landı rma...................................38
2.1.2. Baş langı ç Hizmetlerinin Ayarları nıYapma .............................................38
2.1.3. COM+ Uygulamaları nıYükleme ve Yapı landı rma .................................38
2.1.4. Bileş en Hizmetlerini İ zleme ve İ nce Ayarları nıYapma ..........................39
2.2. Bilgisayar Yönetimi ........................................................................................39
2.3. Hizmetler .........................................................................................................40
2.3.1. Hizmetlerin Yönetimi ...............................................................................41
2.3.2. Özellikler (Properties) Penceresi ..............................................................43
2.3.3. Hizmetlere Ait Baş langı ç Türü Özellikleri ..............................................43
2.3.4. Kayı t Defteri Düzenleyicisi (Registry Editor) ile Hizmet Ayarları.........45
2.4. Olay Görüntüleyicisi .......................................................................................46
2.5. Performans ......................................................................................................50
2.6. Veri Kaynakları(ODBC) ................................................................................53
2.7. Yerel Güvenlik İ lkesi ......................................................................................54
UYGULAMA FAALİ YETİ ...................................................................................57
ÖĞRENME FAALİ YETİ –3 ......................................................................................60
3. GÖRÜNTÜ ÖZELLİ KLERİ ..................................................................................60
3.1. Temalar Sekmesi .............................................................................................60
3.2. Masaüstü Sekmesi ...........................................................................................61
3.3. Ekran Koruyucu Sekmesi ................................................................................63
3.4. Görünüm Sekmesi ...........................................................................................66
3.5. Ayarlar Sekmesi ..............................................................................................67
i
UYGULAMA FAALİ YETİ ...................................................................................70
ÖĞRENME FAALİ YETİ –4 ......................................................................................73
4. İNTERNET SEÇENEKLERİ................................................................................73
4.1. Genel Sekmesi .................................................................................................73
4.2. Güvenlik ..........................................................................................................77
4.3. Gizlilik.............................................................................................................79
4.4. İçerik................................................................................................................80
4.5. Bağlantı lar .......................................................................................................83
4.6. Programlar .......................................................................................................83
4.7. Geliş miş...........................................................................................................84
UYGULAMA FAALİ YETİ ...................................................................................85
ÖĞRENME FAALİ YETİ –5 ......................................................................................88
5. PROGRAM EKLE/KALDIR.................................................................................88
5.1. Program Değiş tirmek veya Kaldı rmak ............................................................89
5.2. Yeni Program Ekle ..........................................................................................90
5.3. Windows Bileş enleri Ekle/Kaldı r....................................................................90
5.4. Program Eriş im ve Varsayı lan Ayarlama........................................................92
5.4.1. Program Eriş im ve Varsayı lanları nıAyarla Sorunları nıGiderme ...........94
UYGULAMA FAALİ YETİ ...................................................................................95
ÖĞRENME FAALİ YETİ –6 ......................................................................................97
6. ZAMANLANMIŞGÖREVLER............................................................................97
UYGULAMA FAALİ YETİ .................................................................................102
MODÜL DEĞERLENDİ RME ................................................................................104
CEVAP ANAHTARLARI .......................................................................................109
KAYNAKÇA ...........................................................................................................110
ii
AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
ALAN KOD 481BB0023
ALAN Biliş im Teknolojileri
DAL/MESLEK Alan Ortak
MODÜLÜN ADI İşletim Sistemleri Geliş mişÖzellikleri
MODÜLÜN TANIMI İşletim sisteminin geliş miş ayarları nı
n ve, ileri
seviye gerçekleş tirme becerisin kazandırıldığıbir öğrenme
materyalidir.
SÜRE 40/16
ÖN KOŞUL İşletim Sistemleri Sürümler modülünü almı şolmak.
İşletim sisteminin denetim masası nı etkin olarak
YETERLİ
K kullanmak.
Genel Amaç
Bu modül ile gerekli ortam sağ landığı
nda, iş
letim
sisteminin geliş mişayarları
nı, ileri seviye uygulamalarını
yapabilecek ve sisteme her türlü müdahaleyi
gerçekleştirebileceksiniz.
Amaçlar
1. Sistem özellikleri penceresinden ayarlamaları
MODÜLÜN AMACI
yapabileceksiniz.
2. Yönetimsel araçları kullanarak sistemin özel
ayarlamaları nıyapabileceksiniz.
3. Görüntü özelliklerini ayarlayabileceksiniz.
4. İnternet seçenekleri ile eriş
im ayarları
nı
yapabileceksiniz.
5. Program ekle/kaldır iş
lemlerini
gerçekleştirebileceksiniz.
EĞİ
TİM ÖĞRETİ M
Bilgisayar laboratuvarı
, iş
letim sistemi yüklenmiş ana
ORTAMLARI VE
bilgisayar
DONANIMLARI
iii
iv
Gİ
RİŞ
Gİ
RİŞ
Sevgili öğrenci,
Bilgisayarlar, çeş itli donanı m ürünlerinin belli bir tasarı ma göre bir araya
getirilmesiyle oluşturulur. Ancak kendilerinden beklenen iş leri gerçekleştirmeleri için sadece
donanı mdan oluş an altyapı yeterli değ ildir. Bir kelime iş lem yazı lımıile belge
oluş turabilmek için önce bilgisayarı n açılması , donanı m ürünlerinin birbirlerini tanı ması ,
yazı lm ve donanı mla birlikte çalı şacaklarış artları
n sağlanmasıgerekecektir. Kullanı cı
klavyede bir tuş a bastığında, bir harfin ekranda görüntülenmesi, yazı lanların saklanmak
istendiğ inde belgenin disk üzerine yazı lması , belgeye bir dosya adıverilebilmesi
yapı labilecek iş
ler arası
ndadı r. Kullanılan yazılım ne tür olursa olsun bazıtemel iş lemler hep
aynı dır ( diskten alı nıp ekrana görüntülenmesi, bir dosyanı n bası lmak üzere yazı cıya
gönderilmesi...). Bu durumda tüm yazı lı
mları n üzerinde çalı şacağ ızemini oluş turmak ve
temel iş lemleri gerçekleş tirmek üzere kullanı lan yazı lım ile karş ı
laşılır. Bu, iş letim
sistemidir.
İşletim sistemi bilgisayarın her türlü altyapıçalı şmalarınıdüzenler, çeş itli aygı
tların
birbirleriyle anlaşmasınısağ lar. Bu sayede çeş itli uygulama yazı lımları, güven içinde çalışıp
kullanı cıya hizmet edebilir. Bu yüzden bir bilgisayarı n donanı m özellikleri kadar işletim
sistemi de önemlidir. Çünkü sistemin genel performansıgibi iş lev yelpazesi de kullanı lan
işletim sistemine göre değ işir. İ
şletim sistemleri bilgisayarda olup biten her ş eyi denetleyen
yazı lı
mlardı r. Bu yüzden sistem ne kadar karmaş ıksa, iş
letim sistemi de o oranda geliş miş
olmak zorundadı r.
İş
letim sistemlerinin bilinmeyen, kiş iler tarafı
ndan az kullanı
lan gelişmişözellikleri
vardır. Bu özellikleri kullanarak bilgisayar kaynakları nıdaha etkin bir ş
ekilde kullanabilir,
onu istediğiniz ş
ekilde yönetebilirsiniz.
1
2
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–1
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–1
AMAÇ
ÖĞRENME
Sistem özellikleri penceresinden ayarlamalarıyapabileceksiniz.
ARAŞTIRMA
1. Sİ
STEM ÖZELLİ
KLERİ
Bu bölümde sistem ve sisteme takı
lan bütün donanı
mlar hakkı
nda bilgi alı
nabilir.
Aş ağ ıdaki iş
lemleri yapmak için Denetim Masası
'ndaki sistem aracı
nı(ikonunu)
kullanabilirsiniz:
3
1.1. Sistem Genel Sekmesi
Sistem penceresinin Genel kı smı nda herhangi bir ayar bulunmaz. Bu kı
sı
m sadece
bilgisayar hakkı
nda temel bilgiler verir (Şekil 1.1).
Windows versiyonu
Kullanı
cı
Mikroiş
lemcinin özellikleri
4
ş
Bir çalıma grubuna katı
lmak için,
5
lat Ayarlar Denetim Masası Sistem seçilir.
Sistem'i açmak için Baş
Kullanacağı
nı
z bilgisayar adları
nın 15 karakteri aş
mamasıveya daha az olması
önerilir ve “ , ; : " < > * + = \ | ? ” karakterlerini içeremez. Bilgisayarı nızda TCP/IP
ağiletiş im kuralıyüklüyse, bilgisayar adıen çok 63 karakterden oluş abilir; ancak
adlarda yalnı zca 0 ile 9 arası ndaki sayı lar, İ
ngiliz alfabesindeki küçük ve büyük
harfler ve tire iş areti kullanı labilir. Başka karakterler de kullanabilirsiniz; ancak bu
durumda diğ er kullanı cılar bilgisayarı nızıağda bulamayabilir. Ağı nızda Microsoft
DNS sunucusu kullanı lıyorsa, nokta iş areti dışı
nda tüm karakterleri kullanabilirsiniz.
Bilgisayarı nızda çeş itli ağiletiş im kurallarıyüklüyse, ancak TCP/IP yoksa, adlar en
çok 15 karakterden oluş abilir.
15 karakterden daha uzun bir bilgisayar adıbelirler ve Active Directory etki alanı
nı
n
uzun adlarıtanımasınıisterseniz, etki alanıyöneticisinin, uzunluğu 16 bayt veya
daha çok olan DNS adları
nın kaydı nıetkinleştirmesi gerekir.
Ağ ş
a bağlıdeğilken bilgisayarıveya çalıma grubunu yeniden adlandı
rı
rsanı
z,
yinelenen bilgisayar adlarıoluşabilir. Bilgisayarı
nızıyeniden adlandı
rmadan önce ağ
yöneticisine danışılmasında fayda vardı r.
1.3. Donanı
m Sekmesi
Donanı m Ekleme Sihirbazı düğmesini kullanarak bilgisayarı
nıza yeni donanı
mlar
ekleyebilirsiniz.
6
Windows bir donanı mda sorun
olduğunu anlarsa yandaki pencerede o
seçeneğin önüne “?” iş areti koyar. Bu
şekilde işaretlenmiş seçeneklerle ilgili
donanı m;
Bilgisayarda yoktur.
Gerekli ayarlar doğru olarak
yapılmamı ş tı
r.
Baş ka bir donanı m ile aynı
kaynaklarıpaylaş ğ
tı ı
ndan problem
çıkıyordur.
Yanlı şsürücüler yüklenmişolabilir.
Bu pencere seçtiğiniz
donanı mla ilgili ayarlama
yapmanı za izin verir. Pencerenin
Genel kı smında donanı mla ilgili
bilgiler verilir ve doğru çalı şıp
çalışmadı ğ ı
nıyazar. Aygı t durumu
kısmı nda Bu aygı t düzgün
çalışıyor yazı yorsa aygıt normal
olarak çalışıyordur.
7
Pencerenin Sürücü kı smı nda
programı n kullandı ğı sürücü
programı nın ayarları bulunur.
Bütün donanı mlar çalışabilmek için
onu tanı yan bir programa ihtiyaç
duyar. Bu programlara driver
(sürücü) denir. Birçok standart
donanı m için Windows’un kendi
sürücü programları vardı r, bu
sayede çoğ u donanı m için sürücü
yüklemek gerekmez. Ancak bazı
durumlarda bir donanı mı
bilgisayara tanıtabilmek için onunla
birlikte gelen disketi veya CD-
ROM’u kullanmak gerekir. Bunun
için Sürücüyü Güncelleş tir…
düğ mesinden yararlanabilirsiniz.
Donanı m profili,
bilgisayarı nı zıbaş lattığını
zda hangi
aygı tların baş latılacağını veya
aygı tlar için hangi ayarları n
kullanı lacağ ınıWindows'a bildiren
bir dizi yönergedir. Windows’u ilk
kez yüklerken, Profil 1 adlıbir
donanı m profili (dizüstü
bilgisayarlar için Yerleş ik Profili
veya Yerleş ik Olmayan Profili)
oluş turulur. Varsayı lan olarak,
Windows’u yüklerken
bilgisayarı nı za yüklenen tüm
aygı tlar Profil 1 donanı m profilinde
etkinleş tirilir.
Donanı ı
m profilleri, taşnabilir bilgisayarlar açısından özellikle yararlı dı
r. Pek çok
taşınabilir bilgisayar farklıkonumlarda kullanı ğı
ldı ndan, bir yerden baş ka bir yere
taşıdığı nızda, donanı m profilleri aracı ğı
lı yla bilgisayarınızın hangi aygı tlarıkullanacağ ını
belirtebilirsiniz. Örneğin, taş ı
nabilir bilgisayarı nı
zı CD-ROM sürücüsü ve bir ağ
bağ daş tırıcısıgibi donanı m bileşenleriyle bir takma biriminde kullanmak üzere Takma
Birimi Yapı landırması adlı bir profil tanı mlamı ş olabilirsiniz. Ayrı ca, taş ınabilir
bilgisayarı nızıotelde veya uçakta kullanmak üzere (ağ bağdaş tı
rıcısıveya CD-ROM
kullanmadı ğınızda, bunun yerine bir modem ve taş ınabilir yazı cı kullandı ğınızda)
tanımladı ğ ınız Yerleş
ik Olmayan Yapı landırma adlıbaş ka bir profiliniz olabilir.
Denetim Masası
'ndan Sistem'i açı
nı
z.
Donanı
m sekmesinde Donanı
m Profilleri'ni tı
klayı
nı
z.
9
Kullanı
labilir donanı m profilleri altı
nda önce Profil 1 (Geçerli)'i, ardı
ndan
Kopyala'yıtıklayı
nız.
İ
stediğiniz zaman kendi geri yükleme noktaları nı
zıoluşturabilir ve adlandı rabilirsiniz.
Şekil 1.10’daki Sistem Geri Yükleme penceresinden yararlanarak bütün sürücülerdeki sistem
geri yüklemeyi kapatı p açabiliriz. Ayarlar düğ mesi ile sistem geri yükleme için
kullanılabilecek disk alanıbelirleyebilirsiniz. Geri yükleme noktasıoluş tururken alana
ihtiyacınız olacaktı r. Kullanı lacak alanı azaltı rsanı
z oluş turacağ ı
nı z geri yükleme
noktalarının sayısıdüş ecektir.
10
Sistem Geri Yükleme'yi etkin duruma getirmek için,
11
Şekil 1.12: Sistem geri yükleme penceresi
12
Yedek alı
ndığı nda Şekil 1.14’teki gibi bir uyarıpenceresi gelir. Pencerede görüldüğ
ü
gibi 31 Mayıs 2006 tarihli bir geri yükleme noktasıoluşturmuşoldunuz.
Artı
k herhangi bir sorun çı ğ
ktıında sistemi bu zamana geri yükleyebilirsiniz. Sistem
ş
geri yüklemeyi çalıtı
rdığınızda karşı
nıza seçenek olarak Şekil 1.15 gelecektir.
13
:
Bir programı n yüklenmesinden önceki bir geri yükleme noktası
nıgeri yüklerseniz, o
program geri yüklemenin ardı ndan çalı şmaz. Bu programıyeniden kullanmak
istiyorsanı
z, tekrar yüklemeniz gerekir.
Şifrelenmişprogram dosyaları nız varsa (.exe veya .dll dosya adıuzantı larına sahip
olan dosyalar gibi), bunları n hiçbir zaman ş ifresi çözülmüş ş ekilde geri
yüklenemeyeceğ inden emin olabilirsiniz. Bunu yapmak için, dosya veya
klasörlerinizi şifrelemeden önce, Sistem Geri Yükleme'yi kapatı nız ve dosya veya
klasörler şifrelendikten sonra yeniden açı n. Dosya veya klasörleri ş ifrelediyseniz,
Sistem Geri Yükleme'yi kapatı nız ve yeniden açı nız. Sistem Geri Yükleme'yi
kapattığınızda, tüm geri yükleme noktaları nısilersiniz. Sistem Geri Yükleme
yeniden açı ldıktan sonra oluşturulan geri yükleme noktaları , dosyaları nş ifrelerinin
çözüldüğü zamanları içermeyecektir. Genellikle, Sistem Geri Yükleme'den
etkilenmeyen veri dosyaları nışifrelersiniz.
1.5.Otomatik Güncelleş
tirmeler Sekmesi
Güncelleştirme belirli bir sorunu düzeltmek için işletim sistemine uyguladığ
ını
z dosya
veya dosyalar topluluğ udur. Güncelleş tirmeleri Windows XP ile birlikte veya bağı msız
olarak (hizmet paketi ile birlikte veya hizmet paketi olmadan) yükleyebilirsiniz.
Güncelleş tirme çalı ştırılabilir (.exe) dosya olarak sağ lanır. Güncelleş tirmeyi
yüklediğ inizde, daha sonra güncelleş tirmeyi kaldı
rmak istediğinizde otomatik olarak yedek
dosyalar oluş turulur. Yükleme iş lemi ayrı ca dosyalarıgerekli klasörlere kopyalar ve kayıt
defteri ayarlarınıgüncelleştirir.
14
Otomatik güncelleş tirme
ayarlarınıdeğ iştirmek için Windows
XP Home Edition'da, bileş en
eklemek veya Otomatik
Güncelleş tirme ayarları nıdeğ iş tirmek
için bilgisayar yöneticisi olarak
oturum açmanı z gerekir. Windows
XP Professional'da, yönetici olarak
veya Yöneticiler grubunun üyesi
olarak oturum açmanı z gerekir.
Bilgisayarı nız ağ a bağ lı
ysa, ağilke
ayarlarıbu iş lemi tamamlamanı zı
engelleyebilir. Belirli bileş enler
yüklendikten sonra, Windows,
bilgisayarı nı
zıyeniden baş latmanı zı
isteyebilir. İstendiğ inde
bilgisayarı nı
zı yeniden baş latı nı z;
yoksa bilgisayarını z doğ ru
çalışmayabilir.
Güncelleş
tirmeleri karş ıdan yüklemeden önce bana bildir ve
yüklenmeye hazır oldukları
nda bana tekrar bildir.
Windows, bilgisayarını
za uygun güncelleş
tirmeleri bulduğunda, bildirim alanı nda,
güncelleş ı
tirmelerin karşdan yüklenmeye hazı
r olduklarınıbildiren bir simge belirir. Bu
15
simgeyi (veya iletiyi) tı ğı
klattı nızda, karş ıdan yüklenmesini istediğ iniz belirli
güncelleş tirmeleri seçebilirsiniz. Bundan sonra Windows, seçili güncelleş tirmeleri arka
planda yükler, Karş ıdan yükleme tamamlandı ğında, simge, bu kez bilgisayarı nı z için
güncelleş tirmelerin yüklenmeye hazı r oldukları
nısize bildirmek üzere, bildirim alanı nda
belirir. Ardı ndan, bilgisayarınıza yüklenmesini istediğiniz belirli güncelleş tirmeleri
seçebilirsiniz.
: Belirli güncelleş
tirmeleri her zaman Windows Güncelleş
tirme Web sitesinden
yükleyebilirsiniz.
16
Local area network-Yerel Ağ(LAN )
ı(WAN)
Wide area network- GenişAlan Ağ
Internet üzerinden
Usta yardı
m isteğ ini kabul ettiğinde Acemi'nin bilgisayarı na bağ lanır ve onun
masaüstünü görebilir ve Acemi'nin yapmakta oldukları nıizleyebilir, bu özellik Uzaktan
Yardı m'ıUzak Masaüstü'den ayı ran en önemli özelliktir. Eğer Acemi izin verirse Usta,
bilgisayarın kontrolünü eline alabilir. Bunun için; Baş latAyarlarDenetim
Masası SistemUzak sekmesi açı lı im normal olarak aktif haldedir. Şekil
r. Uzaktan eriş
1.17’deki Geliş
mişdüğ mesi ile ayarlar yapılı
r.
: Diğer seçenek
olan Uzak Masaüstü sadece
PRO versiyonunda bulunur.
17
1.6.1.Uzak Masaüstü
Uzak Masaüstü özelliğ ini örnekle anlatacak olursak, gün boyunca ş irketin muhasebe
programı nda çalı ştı
nız. Akş am oldu evinize gitmeniz gerekiyor. İ şletim sistemi yüklü
bilgisayarınızıaçı k bı rakı p, eve gidince evdeki bilgisayarı nı
zla, işyerindeki bilgisayara
modem ile bağ lanabilirsiniz. İşletim sistemi uzaktan bağlantı(Remote Desktop Access)
özelliği sayesinde, artı k evinizdeki bilgisayarda, işyerindeki bilgisayarı n ekran görüntüsü
yer alır. Klavye ve fare ile verdiğiniz komutlar ise, işyerindeki bilgisayarda yerine getirilir.
İstediğiniz iş
lemi ev bilgisayarı nıkullanarak işyerindeki bilgisayarda gerçekleş tirebilirsiniz.
Dikkat ederseniz, iş yerinde kurulu sistem, programı n özelliği vs. hiçbir ş ey sizi
ilgilendirmez. Eğer işyerindeki bilgisayarda bir program çalı şıyorsa, siz evden de onu
kullanabilirsiniz.
Denetim
masası
SistemUzak sekmesi kı
smından
Uzak Masaüstü seçilir.
Şimdi de bu bilgisayara
uzaktan bağ lanacak kullanı
cı
ları
seçmemiz gerekiyor.
Uzak Kullanı cı
ları Seç…
düğmesini seçiniz.
18
Şekil 1.19: Uzak masaüstü bağlantı
sı
Genel sekmesi
19
Görüntü sekmesi
20
Deneyim sekmesi
cıadıve ş
Eğer kullanı ifre önceki ekranda girilmediyse ş
imdi giriniz.
Bağlantı kurulduğ u
anda, bağ lanılan bilgisayar
kullanı
ma kapanı r.
Bağ ğ
lantıkurulunca, bir pencere içinde bağlandıımı
z sistemin masaüstünü görmeye ve
kullanmaya başlarsı
nız.
21
İ
şiniz bitince, Baş
lat>Bağ
lantı
yıKes ile bağlantı
yıkesebilirsiniz.
22
1.7.Geliş
mişSekmesi
Bilgisayarı
m için en iyi olanıWindows seçsin: Bilgisayar için en iyi olan yani
hem görsellik ve hem de performans normal olarak ayarlanacak
23
Şekil 1.27’deki pencerenin
Gelişmiş sekmesinde iş
lemci
zamanlaması , bellek kullanı
mıve
sanal bellek ile ilgili ayarları
yapabilirsiniz.
Penceredeki Değ iş
tir düğmesi ile Sanal
bellek ayarları nıyapabileceğiniz aş
ağı
daki
pencere açılır:
24
1.8.Kayı
t Defteri
Windows, kendi yapı landı rma bilgilerini kayıt defteri denilen bir veri tabanında saklar.
Windows ile birlikte gelen kayı t defteri düzenleyicisi regedit.exe adlıhizmet programı dır.
Baş lat>Çalı ş
tır>regedit ile ulaş abilirsiniz. Kayı t defterinde bilgisayardaki her bir
kullanı cının profili, sistem donanı mı , yüklü programlar ve özellik ayarlarıile ilgili bilgiler
bulunur. Windows çalı şırken sürekli olarak bu bilgilere baş vurur. Kayı t defterini incelemek
ve değ iştirmek için kayı t defteri düzenleyicilerini kullanalabilirsiniz..
Kayıt Defteri Düzenleyicisi'nin gezinme alanı, yerel bilgisayarda, her biri bir önceden
tanı
mlıanahtarıtemsil eden klasörleri görüntüler. Uzaktaki bilgisayarı n kayı t defterine
eriş
tiğ
inizde, yalnızca iki önceden tanımlı anahtar (HKEY_USERS ve
HKEY_LOCAL_MACHINE) görünür.
Klasör/önceden tanı
mlıanahtar Açı
klama
Oturumu açı k durumdaki kullanı cının yapı landırma
bilgileri kökünü içerir. Kullanı cının klasörleri, ekran
HKEY_CURRENT_USER
renkleri ve Denetim Masasıayarlarıburada saklanı r. Bu
bilgiye kullanıcıprofili olarak başvurulabilir.
Bilgisayardaki tüm kullanı
cıprofillerinin kökünü içerir.
HKEY_USERS HKEY_CURRENT_USER, HKEY_USERS'ı n alt
anahtarıdır.
Bilgisayara özel yapı landı
rma bilgilerini (herhangi bir
HKEY_LOCAL_MACHINE
kullanıcıiçin) içerir.
HKEY_LOCAL_MACHINE\Yazı lı
mı 'nın alt
anahtarıdır. Burada saklanan bilgiler, Windows
HKEY_CLASSES_ROOT
Gezgini'ni kullanarak bir dosya açtı ğını zda doğru
programı n açılması
nısağ lar.
Sistem baş langı
cında yerel bilgisayar tarafı ndan
HKEY_CURRENT_CONFIG
kullanılan donanım profili hakkı
ndaki bilgileri içerir.
Sistem yapı landırma yardı mcı programı ; Microsoft Windows tabanlı iş letim
sistemlerinde bulunan, iş letim sisteminin açış
lıı
nda yapı
lan iş
lemleri opsiyonel hale getirmek
için kullanılan bir programcı ktır.
26
Şekil 1.30: MSCONFIG penceresi Genel sekmesi
Genel sekmesi
Genel semesinde ilk olarak Normal Baş langıç, Tanımlama Baş langı
cıve Seçmeli
Baş langı ç seçenekleri bulunmakta, bu tanı mlardan Seçmeli Başlangı
ç seçeneği seçildiğinde
ise alt tarafta diğ
er seçenekler çı
kmaktadı r.
SYSTEM.INI Sekmesi
System.ini tabıWindows’un ilk sürümlerinden beri kullanı lan bir sistem dosyasıdı r.
System.ini iş letim sistemi baş latılı
rken yüklenecek olan dll (Dynamic Link Library)
dosyaları nı, yüklenecek olan aygı t sürücülerini (driver), başlangı ç anı nda ve/veya MSDOS
tabanlıprogramlarda kullanı lacak olan ayarları n kaydedildiğ i bir ayar dosyası dır. Eğ
er bu tip
programlarda bir sorun yaş anıyorsa ve ayarları nda uyumsuzluk bulunuyorsa bu sekmeden
istenilen satı rı ş
n çalııp istenilen satı rı
n çalışmamasıya da hangi satı rı
n önce hangisinin sonra
çalıştırılacağıbu pencereden ayarlanabilir; istenirse yeni bir ayar satı rıda eklenebilir.
Geliş mişbir kullanı cıdeğ ilseniz bu tab ile oynamamanı z tavsiye edilir.
WIN.INI sekmesi
28
Şekil 1.32: MSCONFIG penceresi WIN.INI sekmesi
BOOT.INI sekmesi
Boot.ini dosyası ; NTFS (New Technology File System) tabanlıiş letim sistemlerinde
(Windows NT, Windows 2000 ve ailesi, Windows XP ve ailesi, Windows 2003 server ailesi)
kullanılan ve işletim sisteminin yüklenmeye baş layacağısıradaki ayarlarıiçeren dosyadır. Bu
dosya bozuk ya da yanlı şolduğu taktirde işletim sistemi yüklenmeyecektir. Bu penceredeki
ayarlardan Zaman aş ımıbölümü, iş letim sistemi açı lı
rken F8 tuş u ile açı şmenüsüne
lı
29
gelindiği taktirde ve/veya herhangi bir kilitlenme, iş letim sisteminin açı ş
lıını n yarı
da
kalması , restart ve/veya aynıbilgisayarda birden çok iş letim sistemi yüklü olmasıgibi
durumlarda gelen iş letim sistemi menüsünün kaç saniye ekranda duracağ ı
nıgösterir.
/SAFEBOOT seçeneğ i işletim sisteminin yeniden baş ladı ğısırada güvenli kipte
açılması nın istendiği zaman kullanı lmalıdır. /SAFEBOOT seçeneği seçildiği taktirde orta
taraftaki seçeneklerde aktif olmaktadı r. Buradaki AĞseçeneği iş letim sistemi güvenli kipte
açıldığında ağdesteğ inin de olmasıgerektiğ i durumlarda; en az seçeneğ i minimum
konfigürasyonla iş letim sisteminin yüklenmesi gereken durumlarda kullanı lmalıdır.
: Geliş
mişkullanı
cı
lar hariç bu ayarları
n oynanmaması
nda yarar vardı
r.
Hizmetler sekmesi
Bu pencere NT tabanlısistemlerde iş letim sistemi ile birlikte arka planda çalı şan
işletim sistemi tarafı
ndan belli özelliklerin desteklenmesi için çalıştırı
lan dosyalar bütünüdür.
Örneğ in, Microsoft ses hizmeti Windowsun seslerinin çı kartılabilmesi için kullanı lan bir
hizmettir. Bu hizmetlerin hangisinin iş e yarayı p hangisinin işe yaramadı ğınıbelirledikten
sonra yan taraftaki kutularıtemizleyerek çalı ş
maları nıengelleyebilirsiniz. Bu ayarlara
Bilgisayarı m/Sağtuş / Yönet/ Hizmetler ve Uygulamalar/Hizmetler yoluyla da ulaş abilirsiniz.
30
Şekil 1.34: MSCONFIG penceresi Hizmetler sekmesi
Baş
langı
ç sekmesi
Kimi zaman sorun iş letim sisteminin göze hoşgelen masaüstü veya daha teknik
terimiyle Graphic User Interface (GUI) dosyaları nda olabilir. Yanlı şseçilmişbir ekran
çözünürlük ayarıveya ekranı n yenilenme sı ğ
klı ı(Hertz ayarı ) gibi çok basit ve düzeltilmesi
kolay bir hata için tüm sistemin silinip yeniden kurulması na hiç gerek yoktur. Windows’un
sistem dosyaları nıkoruma önlemlerine rağmen kendi kendini tamir edememesi halinde,
yapacağ ınız ilk iş, sistemi GUI’siz yani komut istemcisi ile başlatmaktı r. Bunun için:
32
Ekrana gelen pencerede klavyede aş
ağı
-yukarıok tuş
ları
nıkullanarak baş
latmak
istediğiniz Güvenli Kip türünü seçiniz.
Temel Güvenli Kip (Safe Mode): Güvenli modda, yalnı zca temel dosya ve
sürücülere (ağbağ lantısıdı ş ı
ndaki fare, monitör, klavye, yı ğı n depolama, temel
görüntü, varsayı lan sistem hizmetleri) eriş iminiz vardı r. A ğbağ lantısıkurulmaz.
Grafik kartı, en temel VGA iş leviyle kullanılacağıiçin, Windows’u iş leyemez hale
getirmiş olmasımuhtemel SVGA sürücü ve onun eklentileri çalı ştı
rı
lmamı ş
olacaktır. Bu kipte çalı ş tı
rılan bir bilgisayarda yapı lacak tek iş lem, işlediğ
ini
bildiğiniz en son duruma geri dönmektir. Bunu da yukarı da sözünü ettiğimiz bir
Emergency Repair Disk (Acil Onarı m Disketi) ile yapabilirsiniz. Windows sistemin
bütün ayarları nıbu disketi oluş turduğ unuz tarihdeki duruma çevirecektir.
AğDesteğ i ile Güvenli Kip (Safe Mode with Networking): Temel güvenli kipin
özelliklerine sadece ağ bağ lantı
sıeklenir. Bu, özellikle sistem yedeğ inin ağ
sürücüsünde olduğ u durumlarda ve sorunun ağkartı ndan veya ağkartısürücüsünden
kaynaklanmadı ğına yüzde yüz emin olduğ unuz zaman baş ı
vuracağnı
z bir güvenli
kip türüdür. Bu durumda da sisteminizi baş lattı
ktan sonra Emergency Repair Disk
(Acil Onarı m Disketi) ile sistem dosyaları
nızıonarmalı sı
nız.
Komut İ stemi ile Güvenli Kip (Safe Mode with Command Prompt): Temel
güvenli kipin özellikleri ile ancak ondan farklıWindows’un GUI birimi, yani
masaüstü, görev çubuğu ve Baş lat menüsü olmadan kurulmasıhalidir. Kimi zaman
soruna yol açan sürücü veya bir diğer program, Windows’un masaüstü devreye
girdiği zaman çalı ş
ır. Sorunu bulabilmek için .ini ve diğer ayar dosyalarının ortada
masaüstü arayüzü olmadı ğızaman, bildiğiniz DOS komut istemcisi ile karş ıkarş ı
ya
çözülebilir. Windows’un sadece komut istemcisi ile açı lmasıhalinde, Edit (edit.com)
kelime işlem programı nıkullanabilirsiniz.
:
Güvenli mod sorunlarıtanı mlamanı za yardı mcıolur. Bilgisayarıgüvenli modda
baş ğı
lattı nızda belirtilerden biri yeniden görüntülenmezse, varsayı lan ayarlarıve en
az sayı daki aygıt sürücüsünü olasıhata nedenleri arası ndan çı karabilirsiniz. Sorunun
nedeni yeni eklenen bir aygı t veya değ iştirilen bir sürücü ise, değişikliği geri almak
veya aygı tıkaldı rmak için güvenli modu kullanabilirsiniz.
33
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
İ
şlem Basamakları Öneriler
6. Windows XP iş
letim sisteminde Denetim Masası
nı11. Başlat Ayarlar
açı
nı
z. Denetim Masası
Eğ
er belgeler geçmiş
ini istiyorsanı
z 0 değerini giriniz.
Bilgisayarıyeniden baş
latı
nız.
HKEY_CURRENT_USERSoftwareMicrosoftWindowsCurr
entVersionPoliciesExplorer anahtarı altı
nda yeni bir
DWORD değeri oluş turup NoLowDiskSpaceCheck adı
nı
veriniz ve değ
er olarak 1 giriniz.
35
PERFORMANS TESTİ
DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayir
Iş
lem basamaklari
Bilgisayarı
nızı ş
çalıma grubu veya bir etki alanı
na üye yapabildiniz mi?
Bilgisayarınızda yüklü olan donanımları ş
n sorunsuz çalıı ş
p çalı ğı
madı nı
kontrol edebildiniz mi?
Sistem geri yükleme noktasıoluş turabildiniz mi?
Otomatik güncelleş
tirme ayarları
nıyapabildiniz mi?
Uzaktan yardı ş
mıçalıtı
rabildiniz mi?
Uzak masaüstü bağ
lantı
sı
nıyapabildiniz mi?
Sanal bellek kapasitesini ayarlayabildiniz mi?
Kayı ş
t defteri düzenleyicisini çalıtı
rı
p istenilen ayarları
yapabildiniz mi?
ş
MSCONFIG’I çalıtı
rı
p istediğ
iniz ayarlarıyapabildiniz mi?
Bilgisayarı
nı ş
zıgüvenli kipte çalıtı
rabildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı
nı
z mı
?
Zamanıiyi kullandı
nı
z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
, titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?
DEĞERLENDİ
RME
Yaptığını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevaplarınızıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Eksiklerinizi
araştı
rarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.
Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.
36
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–2
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–2
AMAÇ
Yönetimsel araçlarıkullanarak sistemin özel ayarlamaları
nıyapabileceksiniz.
ARAŞTIRMA
2. YÖNETİ
MSEL ARAÇLAR
2.1. Bileş
en Hizmetleri
Bileş
en Hizmetleri'ni açmak için Baş Yönetimsel
latAyarlarDenetim Masası
AraçlarBileşen Hizmetleri’i seçilir.
37
Bileşen Hizmetleri yönetim aracı yla gerçekleş
tirilen yönetim görevleri, aş
ağı
da
gösterildiği gibi, dört kategoriye ayrı
lı
r.
2.1.1. Bileş
en Hizmetleri İ
çin Sisteminizi Yapı
landı
rma
2.1.2. Baş
langı
ç Hizmetlerinin Ayarları
nıYapma
Ağ ınıza özel basit Bileş en Hizmetleri yapı landırmasınıyaptı ktan sonra, bir sonraki
göreviniz uygulama türlerine ve ağüzerinde kullandı ğını
z hizmetlere özel ayarlarıyapmak
olabilir. Aşağıdaki ifadelerler, ağı
nızdaki bilgisayarlara yapabileceğiniz ayar türlerine örnek
olarak verilebilir:
Uygulamanı z dağıtı
lmı şiş
lemleri kullanacaksa, bu uygulamayıçalı ş
tı
ran her
bilgisayarda Microsoft Dağıtı
lmışİ şlem Yöneticisi'nin (DTC) el ile mi yoksa
otomatik olarak mıbaş latı
lacağınıbelirtmeniz gerekir. Ayrı ca işlemler
Windows Kümelemesi ile kullanı lacaksa, uygun ağ yapı landı rmasınıda
yapmalı sınız.
Aşağ ı
dakiler, COM+ uygulamaları nı yüklemek ve yapı
landı
rmak için
gerçekleş
tirebileceğiniz görev türlerine örnek olarak verilebilir.
38
uygun olması ) için, kullanı
cılarıuygulama rollerine atamanı
z ve uygulamanı
n
güvenlik kimliğini belirlemeniz gerekir.
2.1.4. Bileş
en Hizmetlerini İ
zleme ve İ
nce Ayarları
nıYapma
Aş ağ ıdakiler, bileş
enlerinizi ve uygulamaları
nızıizlemek için gerçekleş
tirebileceğ
iniz
görev türlerine örnek olarak verilebilir:
39
Şekil 2.2: Bilgisayar yönetimi penceresi
2.3. Hizmetler
Windows XP, NT tabanlıbir iş letim sistemi olmasınedeniyle iş letim sistemine
bağımlıveya bağ ımsı z birçok program birer hizmet (service) olarak arka planda çalı ş
ır. Tabi
bunları
n arasında kritik işlemlere hizmet eden programlar olduğu gibi çeş itli konfigürasyona
sahip sistemlerde, ara sı ra ihtiyaç duyulan,veya duyulmayan hizmet programlarıda
bulunabilir.
Öncelikle, NT tabanlıiş ş
letim sistemleri yapıolarak karıı
k ve gerçekten ince detaylara
sahiptir. Bu sebeple Windows XP iş letim sistemine hakim olmayan kullanı cıları
n ayarları
kurcalarken dikkatli olmaları
nıtavsiye ediyoruz.
Hizmetleri yönetebilmek için sisteme Administrator yetkisi ile girmeniz gerektiğini bir
kere daha hatı
rlatalı
m. Sisteminize girişyaptı
ktan sonra
41
Baş latAyarlarDenetim Masası Yönetimsel AraçlarHizmetler yolunu izleyerek
hizmetler ile ilgili ayarlamalarıyapmamı zısağ layan arayüzü çalıştırabilirsiniz. Seçtiğ
iniz
hizmetin üzerine gelip Fareniz ile sağtuş
u kullanarak, menüyü açabilirsiniz.
Şekil 2.4’te menüde görebileceğ iniz gibi seçtiğ iniz hizmetin durumunu (eğer hizmet
devre dışıbırakılmamı şsa) Baş
lat (Start), Dur (Stop), Duraklat (Pause), Devam Et (Resume),
Yeniden Baş lat (Restart) komutlarıile değ iştirebilirsiniz. Baş lat, hizmetin gerek duyduğu
programı n diskten okunarak bellekte çalı şmasıiçin kullanı lı
r. Dur, tahmin edebileceğ iniz
gibi çalışan bir hizmetin durdurulup, bellekten kaldı rılmasıiçin kullanı lı
r. Duraklat
komutunu verirseniz eğer, hizmet programıbellekteki yerini korur fakat fonksiyonları nı
yerine getirmez. Devam Et komutu ile bellekte duran hizmetin çalı ş masına kaldığ ıyerden
devam etmesi sağlanı r. Yeniden Baş lat komutu ise bir hizmete önce Dur, ardı ndan Baş lat
komutu uygulanmı şgibi hizmeti durdurup, bellekten kaldı rdıktan sonra sabit diskten tekrar
okunup bellekte tekrar görev yapması için kullanı lı
r.
Yenile (Refresh) komutu ile hizmetlerin durumu o an için listede yenilenir. Özellikler
ı
(Properties) ise hizmet ile ilgili bilgilere ulaşlması
na ve bir takı
m ayarları n yapı lması na
olanak veren pencereyi açar. Seçilen bir hizmetin Başlangı
ç Türü (Startup Type) gibi ayarları
42
bu yönetim penceresinden yapı lır. Yardı
m (Help) komutu ise bildiğiniz üzere hizmetler
hakkında iş
letim sisteminin kendi yardı
m dosyaları
na ulaş
manızısağlar.
Bu pencerede seçilen hizmet ile ilgili bilgilerin yanısı ra, birtakım ayarlar
yapabileceğ tik. Genel (General) sekmesinde görülebilecek olan bilgiler Şekil
inizi belirtmiş
2.5’teki pencerede de takip edebileceğiniz gibi hizmetin adı , listede görünen adı, açı
laması
,
hizmetin gereksinim duyduğu program adıtarzı nda bilgilerden ibarettir. Bunların yanısı
ra
hizmetin Baş langıç Türünü (Startup Type) bu sekmeden belirleyebilirsiniz.
Genel sekmesi
Devre dı şı/ Disabled: Devre dı şıbırakı lan bir hizmet, bir uygulama
tarafı
ndan gerek duyulsa bile çalı ştırı
lamaz. Çok gerekmedikçe hizmetleri
devre dı şıbı rakmamanı zı, manual seçeneğini kullanmanı zıöneririz. Ama
konu güvenlik ise, disabled seçeneği ile bir hizmetin tamamiyle kı zağa
çekilmesini sağlayabilir, böylece baş ka bir hizmet ya da uygulama
tarafı
ndan çalı ştırı
lması nı önleyenilirsiniz. Bir hizmet devre dı ş
ı
bırakılırsa o hizmet ne Windows XP tarafı ndan ne de kullanıcıtarafından
başlatılamaz. Eğ er kritik bir uygulamayıdevre dı şıbı rakırsanız bu
Windows XP iş letim sisteminizin sağlı klıolarak baş latı
lamaması na ve
çalışmaması na sebep olabilir.
Genel sekmesinde gözümüze çarpan bir diğ er alan ise Hizmet durumudur. Bu başlı
k
altı
nda yer alan düğmeler tamamı yla sağ tuşmenüsünde bulunanlarla aynıiş lemleri
gerçekleş
tirdiğinden burada tekrar etmeye gerek yok.
Oturum Aç (Log On) ve Kurtarma (Recovery) ileri düzeyde veya uzman olarak
nitelendireceğimiz kullanıcı
ları
n iş
ine yarayan ayarlarıbarı ndı ğ
rdıı
ndan bize daha çok
gerekli olan Bağı
mlılı
klar (Dependencies) sekmesine atlı
yoruz.
Bağ ımlı lı
klar (Dependencies) sekmesi: Seçilen hizmetin bağ ımlıolduğ u diğ er
hizmetlerin listesini bulundurur. Aş ağıdaki resimde görebileceğiniz gibi
Bilgisayar Tarayı cı sıhizmetinin bağ ımlıolduğu iki tane hizmet var. Bunlar: İş
İstasyonu ve Sunucu hizmetleri. Bu iki hizmet baş latı
lmadığısürece Bilgisayar
Tarayı cısıhizmeti devreye giremeyecektir. Bir hizmetin diğerine bağı mlılığ
ıbu
şekilde gerçekleş ir. Bir çok hizmet bu şekilde birbirine bağı
mlıolarak çalı şı
r..
Bir hizmetin tümüyle devre dı şıbırakılmaması nın önemi burada bir kere daha
karşımı za çı kı
yor. Yerel ağ bağ lantı
sıbulunan bir bilgisayarda Sunucu
hizmetini devre dı şıbı rakı
rsanız, İşİ stasyonu ve Bilgisayar Tarayı cısı
hizmetleri de çalı ş amayacağı ndan ağeriş imi iş lemlerinde problem çı kması
muhakkaktı r.
44
Şekil 2.6: Bir hizmetin bağı
mlıolduğu diğer hizmetleri gösteren sekme
2.3.4. Kayı
t Defteri Düzenleyicisi (Registry Editor) ile Hizmet Ayarları
Bu noktada sizlere, acil durumlarda hizmet ayarlarına Kayıt Defteri Düzenleyicisi ile
nasıl müdahale edebileceğinizden bahsedeceğ iz. Tabi çok ince detaylara girmeden birkaç
noktaya değineceğiz.
Devre dı ş ıbıraktığı
nız bir hizmet sebebiyle iş letim sisteminiz baş
layamaz duruma
geldiğinde, işletim sisteminiz açı
lırken F8 tuş una bastıktan sonra Güvenli Kipi (Safe Mode)
seçerek bilgisayarınızıAdministrator yetkisi ile açı
nız.
[HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services] yolunu
izleyerek çı
kan listeden problem çı ğı
kardı nıdüş
ündüğünüz hizmeti seçiniz.
45
Şekil 2.7: Bir hizmete ait kayı
t defteri görüntüsü
Şekil 2.7’de görebileceğiniz gibi Özellikler penceresindeki birçok değ işken, kayıtlar
arası ndan okunuyor. Bunlardan “Start”, hizmetin Baş langıç Türünü (Startup Type) tutan
kayı ttı r. Üzerine sağtuşile tı
klayıp Değ iş
tir (Modify) komutu ile açılan pencerede bu sayı yı
değ iş ağı
tirebilirsiniz. Aş daki tabloda hangi sayı nın hangi baş langıç türüne denk geldiğ ini
bulabilirsiniz.
Kayı t değeri Karşı ğı
lı
2 Otomatik
3 Elle
4 ş
Devre Dıı
Hizmetin başlatı
labilmesi için 2 veya 3 değeri girilirse iş letim sisteminiz de
problemsiz olarak başlatılabilir. Bu arada girilen sayı
lar hexadecimal, yani onaltılı
k
tabandadır.
Biz bunları
n birçoğunu görmeyiz, arka planda sessizce olup biter. Ancak bazen bir
servisin baş layı
p başlamadı ğı ,ş
nı ifresi doğ
ru olmayan bir kullanıcının sisteme girişyapmaya
çalışıp çalış madığını, DNS servisinin arka planda sürekli yaptı ğıbazırutin iş lemlerde
baş arılıolup olmadı ğı nıve buna benzer aklınıza gelebilecek her türlü bilgiyi kontrol etme
ihtiyacıduyabilirsiniz.
46
Özellikle bir problem varsa, problemin kaynağınıtespit etmede bu kayıtlar çok iş
imize
yarar. Windows olayları n teker teker kayı t iş
lemini sürekli yapmaktadı r. Bu kayı tları
incelememizi sağlayan program Olay Görüntüleyici’dir. Bu programıaçmak için Denetim
Masası Yönetimsel AraçlarOlay Görüntüleyicisi seçilir.
Uygulama :Windows dı
şı
ndaki diğer programlar, kendi iş
leyiş
leriyle ilgili kayı
tları
burada tutarlar.
Kayı
t tipleri
Bilgi amaçlıkayı
tlar, rutin iş
lemler.
Uyarı
, kontrol edilmesinde fayda var.
47
Şekil 2.9: Sistemdeki olaylara ait bilgiler
Kaynak alanı nda "eventlog" yazı yorsa, yani bu olaylar kayı tlarıtutan servisin
kendisine ait demektir. Olaylarıkaydedebilmesi için önce bu servisin kendisinin baş laması
gerekir. Kapanı rken de son olay her zaman event servisinin durmasıolayı dır. Eğer bu olay
kayıtların arasında yoksa bilgisayar normal yollardan kapanmamı şdemektir (mavi ekran
veya direkt reset).
Windows XP açı lı
rken ilk
kaydedilen olay, 6005 kodlu Olay
günlüğü hizmeti baş latıldıolayıdı
r.
48
Olayları kaydeden servisin
kendisinin ürettiği 6006 kodlu kayıt Olay
kayıt servisi durdu olayı dır. Bilgisayar
kapanmadan önce kaydedilen son olaydı r.
ş
Windows Internet üzerinden sistem saatini ayarlamaya çalı şve bağlantıgerçekleş
mı mediğ
i
için bu hata meajıoluş
muştur.
49
2.5. Performans
Sistem Monitörü size aktif durumu grafiksel olarak gösterir. Performans Günlükleri ve
Uyarı larıile daha sonra incelemek üzere istediğ iniz bir süre aralığının kaydı nın tutulmasını
sağlayabilirsiniz. Örneğ in, bir bilgisayarda 3 günlük ağkartıüzerinden gönderilen ve alı nan
veri miktarıanalizini yapmak istiyorsunuz. Üç gün boyunca bilgisayarı n karşısında oturup,
Performans ekranı nıseyretmek birinci çözüm; bir diğ er çözüm de bu süre boyunca
Performans programı nın sizin için günlük tutması nısağ lamak, daha sonra bu günlük
dosyası nıaçı p, kısa bir zamanda ortalama değ erleri ve neler olup bittiğ
ini incelemektir.
İş ş
letim sistemi içinde çalıan birçok nesneyi değ iş
ik kriterlere göre analiz etmenize
olanak sağlar. Örneğ in, Network Interface nesnesi altı nda, ağkartı nda saniyede alı nan,
gönderilen, toplam alınan-gönderilen veri miktarıgibi değ işik Sayı cı-Sayaç'lar vasıtasıile
ağkartının çalışmasınıve performansı nıizleyebilirsiniz.
İ ğı
lk açtı nı
zda Sistem Monitör size CPU ile ilgili üç sayaç bilgisini gösterir
durumdadır.
50
Şekil 2.13’teki araç çubuğundan
“+“ simgesine tı klayarak yeni bir sayaç
eklenebilir. Performans Nesnesi alanı ndan
analiz etmek istediğimiz nesneyi seçilir.
51
Genel: Görünüm ile
görüntü ş eklini seçebilirsiniz.
Normalde veriler saniyede bir
yenilenir, bunu daha uzun bir
süreye çıkarabilirsiniz.
Veri: Bu kı
sımda
istediğimiz sayaca istediğimiz
rengi ve çizgi kalı ğ
nlıını
verebileceğ iz alandı r. Burada yer
alan Ölçek seçeneği önemlidir.
Bazen sı fı
ra yakı n değ erler üreten bir sayaç olabilir (mor renkli) veya tam tersi çok
büyük değ erler üreten bir sayaç(sarı ) olabilir ve kendi içindeki değişimleri göremezsiniz.
Yapılan ayarlarla grafiği kendinize göre özelleş tirebilirsiniz.
52
Performans Monitör içinde sağtı p FarklıKaydet ile ekran HTM dosyası
klayı
olarak kaydedilebilirsiniz.
53
2.7. Yerel Güvenlik İ
lkesi
Yerel bilgisayar için güvenlik ayarları nın yapılandı rı
lması nda kullanı
lı
r. Bu ayarlar,
Parola ilkesi, Hesap Kilitleme ilkesi, Denetim ilkesi, IP Güvenlik ilkesi, kullanı cıhakları
atamaları , ş
ifrelenmişveri için kurtarma aracı larıve diğ er güvenlik seçenekleridir. Yerel
Güvenlik ilkesi, yalnızca etki alanıdenetleyicisi olmayan bilgisayarlarda bulunur. Bilgisayar
bir etki alanına üyeyse, bu ayarlar etki alanı
ndan gelen ilkelerce geçersiz kı
lı
nmışolabilir.
54
Şekil 2.20: Düzenlenecek dosyanı
n özellikler penceresi
Güvenlik ş
ablonunu yerel bir ilkeye uygulamak için,
Güvenlik Yapı
landı
rması
ve Çözümlemesi'ni açı
nız.
55
Hata günlüğü dosyası yolu'nda varsayı lan günlüğ ü kullanmak
istiyorsanız Tamam'ı tı
klayını
z..
Hata günlüğ ü dosyasıyolu'nda farklıbir günlük belirlemek istiyorsanı
z,
geçerli bir yol ve dosya adıyazı
nı z.
Günlük dosyası
nı lan yolu ş
n varsayı udur:
Sistem kökü\Documents and cı
Settings\Kullanı Hesabı
\My
Documents\Security\Logs\
Baş
lat Çalı
ştı
r'ıseçiniz, mmc yazı
n daha sonra Tamam'ıtı
klayı
nız.
(İ
steğ
e bağ lı) Varolan bir konsolu açmak için, sı yla Dosya menüsünde Aç'ı
rası ,
açmak istediğ iniz konsolu ve daha sonra Aç'ıtı
klayını
z.
Dosya menüsünde Ek Bileş
en Ekle/Kaldı
r'ı
tıklayı
nı
z.
Ek Bileş
en Ekle/Kaldı
r iletiş
im kutusunda Ekle'yi tı
klayı
nız.
Kullanılabilir Tek Baş ına Ek Bileş enler'in altında sı yla Güvenlik
rası
Şablonları'nı, Ekle'yi, Kapat'ıve Tamam'ıtıklayını
z.
Dosya menüsünden, Kaydet'i tı
klayı
nı
z.
56
UYGULAMA FAALİ
YETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
İ
şlem Basamakları Öneriler
16. İ
şletim sisteminde denetim masası
nıaçı
nız. 27. Baş lat Ayarlar
Denetim Masası
28. Pencerenin sol üst köş esinde
Denetim Masasıbaş lığı nın
Yönetimsel Araçlar simgesini çalı
ştı
rı
nız. altı
nda Klasik Görünüme ya
da Kategori Görünümü’ne
geç ifadesi yer alı
r.
Bunlardan seçtiğiniz
seçeneğ e göre simge
görünümleri değ işir. İ steğ e
göre değiştirilir. Eğ er
pencere kategori
görünümünde ise
Performans ve Bakı m
seçeneğ inden Yönetimsel
Araçlar simgesi
görüntülenir. Eğ er klasik
görünümde iseniz direk
Yönetimsel Araçlar simgesi
görünecektir. Açmak için
fare ile çift tı
klayı nı z.
57
24. Zaman Aralı
ğıile kayı
t süresini belirleyebilirsiniz.
58
PERFORMANS TESTİ
DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayı
r
Iş
lem Basamaklari
Bileş
en hizmetlerini kullanabildiniz mi?
Bilgisayar yönetimi ile uzaktaki bir bilgisayarıyönetebildiniz mi?
Gereksiz olduğunu düş
ündüğünüz bir hizmeti kapatabildiniz mi?
Otomatik çalı şan bir hizmetin baş
langı
ç türünü “elle” olarak
ayarlayabildiniz mi?
Olay görüntüleyici ile meydana gelenbir hatanın nereden
kaynaklandı ğı
nıöğ renebildiniz mi?
Performans penceresinden yararlanarak istenilen bir sayacın kaydı
nı
tutabildiniz mi?
Sistem monitörünü kullanabildiniz mi?
Yerel güvenlik ilkesi ayarları
nıyapabildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı
nı
z mı
?
Zamanıiyi kullandı
nı
z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
,titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?
DEĞERLENDİ
RME
Yaptı ğını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevapları nızıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanı
z öğ renme faaliyetini tekrar ediniz. Eksikliklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.
Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.
59
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–3
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–3
AMAÇ
ARAŞTIRMA
3. GÖRÜNTÜ ÖZELLİ
KLERİ
Bu bölümde Windows’un görsel ayarlarıyapı lır. Bunlar; artalan renkleri, masaüstünün
görüntüsü, duvar kâğı dı, ekran koruyucuları
, pencere görüntüleri, ekranı n çözünürlük ve
renk sayısıayarlarıdı
r. Bu seçeneğ e denetim masası na girmeden de ulaş abilirsiniz. Masa
üstünde, boşbir alanda Farenin sağtuş una basıp açı lan menüden Özellikler komutunu
seçerek buraya ulaş
abilirsiniz.
Renkli bir arka plan görüntülememek için, Arka plan açı lan menüsünden hiçbiri
seçeneğini belirlemeniz gerekir. Ayrı ca, .htm uzantı
lıbir belgeyi arka plan resmi olarak
inizde, Konum seçenekleri kullanı
seçtiğ lamaz; bunun yerine .htm uzantı
lıbelge, tüm arka
planıkaplayacak ş ekilde otomatik olarak uzatılı
r
Görüntü özellikleri penceresinin masaüstü kı smı nda yer alan Masaüstünü Özelleş
tir
düğmesini kullanarak masaüstünü özelleştirebilirsiniz.
62
Şekil 3.4’te yer alan masaüstü
simgelerine ait seçenekleri işaretleyerek
onların masaüstünde görünmelerini
sağlayabilirsiniz.
63
Şekil 3.5: Ekran koruyucu penceresi
65
3.4. Görünüm Sekmesi
Ekranda bulunan pencerelerin görünümlerini, renklerini ve yazıtipleri gibi özellikleri
Şekil 3.8’deki pencereden yararlanarak değ
iştirebilirsiniz.
Pencere öğ
elerinin görünümünü değ
iştirmek için,
66
yazıtiplerinizin, simgelerinizin ve diğer pencere öğelerinizin görünümü tema
tarafı
ndan belirlenir.
Yazıtipi alanı , Öğ e listesindeki metin görüntülemeyen öğ eler tarafı
ndan
kullanı
lamaz.
Pencere yazı
tiplerinizi değiş
tirmek için,
Denetim Masası
'nda Görüntü'yü açı
nı
z.
Görünüm sekmesindeki Yazıtipi boyutu alanı
nda yeni bir yazıtipini
tı
klayını
z.
İ
stediğ unda, Tamam’ıtı
iniz gibi olduğ klayı
nız.
Ekran çözünürlüğ
ünü değ
iştirmek için,
67
Şekil 3.9: Ayarlar penceresi
Resimleri ekranda görebilmek için en az 256 renkli modu kullanmanı z gerekir. Daha
kaliteli görüntü için ise en az 16, 24 veya 32 bit renk modları
nıkullanabilirsiniz.
68
Şekil 3.10: Geliş
mişayarlar
ş
Yanlılıkla monitörünüzün desteklemediği bir çözünürlüğü aktif hale getirirseniz
Windows’u güvenli kipte açmanı z gerekir. Bilgisayarıyeniden başlatı
p henüz Windows
başlamadan F5 tuş una basarak güvenli kipi açabilirsiniz. Güvenli kipe girdikten sonra
ekranı zdaki görüntüyü görebilirsiniz. Bu moda girdikten sonra Denetim Masası
nı ndaki
Görüntü simgesine gelip ayarı
değ iştirebilirsiniz.
69
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
İ
şlem Basamakları Öneriler
32. İ
şletim sisteminde denetim masası
nıaçı
nız. 42. Baş lat Ayarlar Denetim
Masası
ş
33. Görüntü simgesini çalıtı
rı
nız. 43. Pencerenin sol üst köş esinde
Denetim Masasıbaş lı ğ ı
nı n altı
nda
Klasik Görünüme ya da Kategori
Görünümü’ne geç ifadesi yer alı r.
Bunlardan seçtiğ iniz seçeneğ e
göre simge görünümleri değ işir.
İsteğe göre değ iş tirilir. Eğ er
pencere kategori görünümünde
ise Görünüm ve Temalar
seçeneğ inden Görüntü simgesi
görüntülenir. Eğer klasik
görünümde iseniz direk Görüntü
simgesi görünecektir. Açmak için
Fare ile çift tı
klayı
nı z.
34. Bilgisayarı
nızda yüklü olan bir resmi masaüstü Beğ endiğiniz bir Web sayfası
ndaki
arka planı olarak yerleş
tiriniz resimleri de masaüstü arka planı
(Görüntü>Masaüstü). olarak yükleyebilirsiniz.
35. Masaüstünde bulunan Bilgisayarı m ve Ağ 44. Görüntü Masaüstü
Bağlantı
ları
m simgelerini kaldı
rı
nız. Masaüstünü Özelleş
tir
Genel Masaüstü Simgeleri
36. Geri dönüş üm kutusu simgesini baş ka bir 45. Görüntü Masaüstü
simge ile değiş
tiriniz. Masaüstünü Özelleş
tir
Genel Simge Değ iş tir
37. Şehrinizin günlük hava tahminlerinin sürekli
olarak masaüstünde görüntülenmesini 46. Görüntü Masaüstü
sağlayınız. Masaüstünü Özelleş
tir
Web Yeni
http://www.meteor.gov.tr2003illerset7
ISTANBULS.aspx
38. Masaüstünün renk düzenini gümüş , yazıtipini
büyük yazıtipi olarak değiş
tiriniz. 47. Görüntü>Görünüm
39. Parolalıekran koruyucu yerleş
tiriniz.
48. Görüntü>Ekran Koruyucu
70
40. Ekranı nızı
n çözünürlüğ ünü 800x600 olarak 49. Ekran çözünürlüğünü artı
rdı
kça
ayarlayınız. kullanacağınz alan da
genişleyecektir.
(Görüntü>Ayarlar).
41. Bilgisayarın on dakika kullanı
lmadığızaman 50. GörüntüEkran KoruyucuGüç
sistemi bekleme konumuna alı p monitörün
kapatılması nısağlayı
nız.
71
PERFORMANS TESTİ
DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayı
r
İş
lem Basamakları
Temaları
kullanabildiniz mi?
Masaüstü arka planı
nıdeğiş
tirebildiniz mi?
İ
stediğiniz bir resmi arka plan olarak ayarlayabildiniz mi?
Masaüstündeki simgeleri kaldı
rabildiniz mi?
Ekran koruyucu ekleyebildiniz mi?
Güç seçeneklerini kullanabildiniz mi?
Pencerelerin görünümünü, rengini, yazıtipini değiş
tirebildiniz mi?
Ekran çözünürlüğ
ünü değ
iştirebildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı
nı
z mı
?
Zamanıiyi kullandı
nı
z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
, titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?
DEĞERLENDİ
RME
Yaptı ğını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevapları nı
zıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanı
z öğ renme faaliyetini tekrar ediniz. Eksikliklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.
Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.
72
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–4
AMAÇ
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–4
Internet Seçenekleri ile eriş
im ayarları
nıyapabileceksiniz.
ARAŞTIRMA
4. İ
NTERNET SEÇENEKLERİ
Internet Seçenekleri'ni kullanarak internet tarayı cısıayarlarını zıdeğiş tirebilirsiniz.
Burada, tarayı cıprogramı nızıbaş ğı
lattı nızda görüntülenecek ilk Web sayfası nıbelirtebilir,
bilgisayarınızdaki geçici İ nternet dosyaları nısilebilir, içerik danı şmanı nıkullanarak
istenmeyen içeriklere eriş imi önleyebilir, renk ve yazıtiplerinin Web sayfaları nda nası l
görüntüleneceğ ini belirtebilirsiniz. Ayrı ca, güvenlik düzeyinizi ayarlayabilir, e-posta ve
İnternet haber gruplarınıokumak için kullanı lacak programlarıbelirtebilirsiniz.
İ
nternet Seçenekleri'ni açmak için Baş
latAyarlarDenetim
Masasıİnternet Seçenekleri seçilir.
73
Şekil 4.1: İ
nternet Özellikleri
Eğer bu dosyaları
n tamamı nıdeğ
il de bazı nısilmek isterseniz penceredeki Ayarlar
ları
düğmesinden yararlanabilirsiniz. Ayarlar düğ mesine bası
ldığında karş ımıza Şekil 4.2’deki
pencere gelecektir.
74
Şekil 4.3: Geçici internet dosyalarıklasörü
75
YazıTipleri… düğmesi fontlar ve alfabeler ile ilgili ayarları
n yapı ğ
ldııŞekil 4.5’teki
pencereyi görüntüler.
76
4.2. Güvenlik
İ
nternet tarayıcı
sı, Internet
dünyanı zıbölgelere ayı rı
r, böylece bir
Web sitesini uygun güvenlik düzeyindeki
bir bölgeye atayabilirsiniz. Internet
tarayı cı
sında durum çubuğ unun sağ
tarafına bakarak geçerli Web sayfası nın
hangi bölge içinde bulunduğ unu
görebilirsiniz. Bir web sayfası na girmeye
çalıştığınızda veya yüklemek
istediğinizda, internet tarayı cısı Web
sitesinin bölgesine iliş kin güvenlik
ayarlarını denetler.
Dört farklı
bölge vardı
r.
77
İnternet tarayı
cı
sı
nın Araçlar menüsünde İ
nternet Seçenekleri seçeneğini
tı
klayınız.
Yerel İ
ntraneti tı
kladı z, Siteler seçeneğ
ysanı ini seçiniz
Geliş
mişdüğmesini seçin
78
4.3. Gizlilik
İ
nternet tarayı cı sı
gizliliğinizi korumaya yardı mcı
olan ve bilgisayarı nızıve kiş isel
olarak tanımlanmanı za neden
olabilecek bilgilerinizi daha güvenli
hale getiren bir dizi özellik sağ lar.
Gizlilik özellikleri,
görüntülediğiniz Web sitelerinin
kişisel olarak tanı mlanmanı za
neden olabilecek bilgilerinizi nası l
kullandı ğ ı
nıanlamanı za yardı mcı
olarak ve web sitelerinin
bilgisayarı nı za tanımlama bilgileri
kaydetmesine izin verip
vermeyeceğ inizi belirten gizlilik
ayarları belirlemenize olanak
sağ layarak kişisel tanı mlama
bilgilerinizi korur.
Şekil 4.9: Gizlilik penceresi
İ
nternet tarayı
cı
sı
ndaki gizlilik özellikleri aş
ağı
dakileri maddeleri içermektedir:
Bilgisayarı nızı
n tanımlama bilgileriyle nası l işlem yaptı ğı
nıbelirten gizlilik
ayarları ;. Tanımlama bilgileri, Web sitesi tarafından oluş turulan ve siteyi ziyaret
ettiğinizdeki tercihleriniz gibi bilgileri bilgisayarı nızda depolamak için
kullanı lan dosyalardır. tanı mlama bilgileri, adı nız veya e-posta adresiniz gibi
kiş isel olarak tanımlanmanı za neden olabilecek bilgileri de depolayabilir.
Gizlilik ayarları nızdaki ölçütlere uymayan bir siteye eriş meye çalı ş ğı
tı nızı
bildiren gizlilik uyarılarıdır.
79
4.4. İ
çerik
İ
çerik Danı
şmanı
Şekil 4.10: İ
çerik penceresi
Şekil 4.11: İ
çerik danı
şmanı
80
Böylece içinde zararlı olabilecek
görüntüler bulunan sayfalara girilmek
istendiğinde bu ş ifre sorulacak ve ş ifre
doğru girilmezse sayfaya erişim
engellenecektir. Eğ er bazısitelere giriş i
engellemek isterseniz Onaylanan Siteler
kı smına geçiniz.
82
4.5. Bağ
lantı
lar
4.6. Programlar
83
4.7. Geliş
miş
Bu bölümde İ nternet tarayı cısıile ilgili önemli ayarlar yapı lır. Bunlar adres çubuğu,
çoklu ortam, eriş ilebilirlik, http, güvenlik, tarama ve yazdı r gibi seçeneklerden oluş maktadı
r.
Verilen seçeneklere göre istenilenler seçilerek tarayı cını zı kendinize göre
özelleştirebilirsiniz.
84
UYGULAMA
UYGULAMA FAALİ
FAALİ YETİ
YETİ
İ
şlem Basamakları Öneriler
51. İ
şletim sisteminde denetim masası
nıaçı
nız. 59. Baş lat Ayarlar
Denetim Masası
60.
61.
52. İ ş
nternet seçenekleri simgesini çalıtı
rı
nız. 62. Pencerenin sol üst köş esinde
Denetim Masasıbaş lığının
altı
nda Klasik Görünüme ya
da Kategori Görünümü’ne
geç ifadesi yer alır.
Bunlardan seçtiğiniz
seçeneğ e göre simge
görünümleri değ işir. Eğ er
pencere kategori
görünümünde ise Ağ ve
İnternet Bağlantı ları
seçeneğ inden İnternet
Seçenekleri simgesi
görüntülenir. Eğer klasik
görünümde iseniz direk
İnternet Seçenekleri simgesi
görünecektir. Açmak için
Fare ile çift tı
klayını z.
53. İ
nternet tarayı
cısını n giriş sayfası
nı
63. Internet Seçenekleri
www.megep.meb.gov.tr olarak değiştiriniz.
Genel Adres
54. Adres çubuğunda görünen daha önce ziyaret etmiş
64. Internet Seçenekleri
olduğunuz İ
nternet sayfaları
nısiliniz.
Genel Geçmiş i Sil
55. Bilgisayarı nıza zarar verebileceğ ini düş
ündüğ
ünüz
65. Internet Seçenekleri
sitelere girilmesini engelleyiniz.
İçerik İ çerik Danış manı
86
PERFORMANS TESTİ
DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayir
Iş
lem Basamakları
İ
nternet girişsayfası
nıdeğiş
tirebildiniz mi?
Daha önce ziyaret ettiğiniz sayfaları
adres çubuğ
undan silebildiniz mi?
Geçici İ
nternet dosyaları
klasöründeki dosyalarısilebildiniz mi?
İ
nternet güvenlik ayarları
nıyapabildiniz mi?
Gizlilik ayarları
nıyapabildiniz mi?
İçerik danışmanı nıkullanarak istenilmeyen sayfalara giriş
i
engelleyebildiniz mi?
İnternet bağlantısihirbazı
nıçalı ştı
rabildiniz mi?
Geliş
mişözellikler ile tarayı
cı
nı
zıkendinize gore özelleş
tirebildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı
nı
z mı
?
Zamanıiyi kullandı
nı
z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
,titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?
DEĞERLENDİ
RME
Yaptı ğını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevaplarınızıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Eksiklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardı
m alarak tamamlayabilirsiniz.
Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.
87
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–5
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–5
AMAÇ
Program ekle/kaldı
r iş
lemlerini gerçekleş
tirebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
5. PROGRAM EKLE/KALDIR
Denetim Masası 'ndaki Program Ekle/Kaldı r'ıkullanarak gerçekleş tirebileceğiniz
çeş itli görevlerin başında CD-ROM veya disket sürücüsü gibi yerel bir ortamdan; ş irket
ağına atanmı şve yayı mlanmı şbir uygulama için tanı mlanmışbir Active Directory
konumundan veya İ nternet’ten uygulama yükleyebilirsiniz. Ayrı
ca Program Ekle/Kaldı r’ı
,
varolan bir uygulamayıkaldı rmak veya değiş
tirmek, hasarlıbir uygulamayıonarmak ya da
ilk kuruluma eklemeyi seçtiğiniz Windows bileş enlerini eklemek veya kaldı rmak için de
kullanabilirsiniz.
88
: Program Ekle/Kaldı
r’ıaçmak için Baş
lat Ayarlar Denetim Masası
Program Ekle/Kaldır seçilir.
Değ iş
tirmek veya kaldırmak istediğiniz programıseçerek sağalt köş
esinde
bulunan Değiştir/Kaldı
r‘ıtı
klayınız.
Değ
iştir veya Kaldı
r'ıtı ğ
kladıı
nızda, bazıprogramlar siz uyarı
lmadan kaldı
rı
labilir.
, Sı
Programları rala kutusundaki farklıseçenekleri kullanarak sı
ralayabilirsiniz.
Program Ekle veya Kaldı r yalnı zca Windows işletim sistemleri için yazı
lmış
programlarıkaldı rı
r. Diğer programlar için baş
vuru belgelerinize bakarak bazı
dosyaları(.ini dosyalarıgibi) kaldırı
p kaldı
ramayacağ ını
zıöğ reniniz.
89
5.2. Yeni Program Ekle
Bu kı sı
m Windows ortamı na yeni programlar kurmak için kullanı lır. Kurulacak
program CD ya da disket ortamı
nda olabilir. Ayrı
ca Windows’u güncellemek için de yine bu
pencereden yararlanı
lı
r.
90
Şekil 5.4: Windows bileş
enlerinin görüntülenmesi
Şekil 5.4’te yüklemek veya kaldı rmak istediğimiz bileşeni seçtikten sonra ileri
düğmesine tı kları
z. Windows istenilen bileş
eni bilgisayarı
nıza kurmaya baş lar. Seçili
program grubuna ait alt özelliklere ulaş mak için Şekil 5.5’teki Ayrı ntılar düğ mesini
kullanabilirsiniz.
91
Windows bileş enlerini yapı
landı
rmadan yüklediyseniz, bu bileş
enlerin bir listesi
görüntülenir.
Windows Bileş
eni Sihirbazı
'nda bir öğ
e seçiliyse, bu öğe zaten kuruludur.
Seçim Amaç
Ayarları nı
zı , bilgisayarını
zın üreticisi tarafı
ndan seçilen değerlere geri alma.
Bilgisayar Bu seçenek yalnı zca, bilgisayarın üreticisi bilgisayarınıza Windows XP
Üreticisi Service Pack 1 yükleyip, bu özellikle ilgili ayarlarıyapı landırdıysa
kullanılabilir.
Windows'la birlikte yüklenen programlarıvarsayı lan olarak kullanma.
Microsoft
Varsayı lan olarak Microsoft programları kullanı lacak olsa da,
Windows
bilgisayarını
zda yüklü olan tüm programlara eriş
meye devam edebilirsiniz.
Bilgisayarınızda yüklü Microsoft dı şı
ndaki programlarıvarsayı lan olarak
kullanma: Bu seçeneğ i belirlerseniz, belirtilen Microsoft Windows
Microsoft
programları na eriş im kaldı rılır. Bununla birlikte, herhangi bir anda Program
Dı
şı
Erişim ve Varsayı lanlarınıAyarla seçeneğ ini kullanarak programlara eriş imi
ayarlayabilirsiniz.
Microsoft dı şıve Microsoft Windows programları nın birleş imini varsayı
lan
olarak kullanma. Özel yapı landı rma, her etkinliğ in varsayı lan programları nı
belirlemenize olanak sağ lar. Bir programı n Baş lat menüsünde, masaüstünde
Özel
veya programları n genelde göründükleri diğer konumlarda görünmesini
istemezseniz, program adı nı n yanı ndaki Bu programa eriş imi etkinleştir
onay kutusunun iş aretini kaldı rınız.
92
Şekil 5.6: Program eriş
im ve varsayı
lanları
nıayarla seçenekleri
:
Program Eriş imi ve Varsayılanları
nıAyarla'yıher açtı
ğı zda Özel seçeneğ
nı i
varsayı
lan olarak seçilidir.
Yazı lı
m üreticileri, ürünlerini Program Eriş im ve Varsayı lanları
nıAyarla
özelliğiyle çalı ş racak yöntemleri belirler. İ
tı lgili Bu programa eriş imi
etkinleş tir onay kutusunun işaretini kaldı
rsanız da Baş lat menüsü veya başka
bir yerde bazıMicrosoft dı şıprogramları n simgeleri görüntülemeye devam
edebilir.
93
5.4.1. Program Eriş
im ve Varsayı
lanları
nıAyarla Sorunları
nıGiderme
Aşağı
daki listede, Program Eriş im ve Varsayı lanlarını Ayarla özelliğ
ini
ğ
kullandıını ı
zda karşlaş
abileceğ
iniz bilinen sorunlar açı
klanmaktadır.
94
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
İ
şlem Basamakları Öneriler
69. İ
şletim sisteminde denetim masası
nıaçı
nız. lat Ayarlar
75. Baş Denetim
Masası
73. İ
htiyacını
z olan bir programı Program 79. Program Ekle/Kaldı
rYeni
Ekle/Kaldı
r kullanarak yükleyiniz. program ekleCD veya disket
ay
95
PERFORMANS TESTİ
DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayir
Iş
lem Basamaklari
İ
htiyacı
nız olan programı
bilgisayarı
nı
za yükleyebildiniz mi?
Bilgisayarı
nızda olmayan bir Windows bileş
enini yükleyebildiniz mi?
Kullanmadığınız ve bilgisayarda gereksiz yere alan iş
gal eden bir
programıkaldırabildiniz mi?
Program eiş
im ve varsayı lan ayarları
nıyapabildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı
nı
z mı
?
Zamanıiyi kullandı
nı
z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
, titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?
DEĞERLENDİ
RME
Yaptı ğını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevapları nızıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanı
z öğ renme faaliyetini tekrar ediniz. Eksikliklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.
Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.
96
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–6
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–6
AMAÇ
ARAŞTIRMA
6. ZAMANLANMIŞGÖREVLER
Zamanlanmı şGörevler'i kullanarak, komut dosyaları nı, programlarıveya belgeleri
sizin için en uygun zamanda çalı şacak şekilde zamanlayabilirsiniz. ZamanlanmışGörevler,
işletim sistemini her baş ğı
lattı nızda baş ş
lar ve arka planda çalıı
r.
97
Zamanlanmı
şGörev Ekle'yi çift tı
klayı
nı
z. (Şekil 6.1).
98
Programıseçtikten sonra İ leri düğmesini seçtiğ
inizde bu göreve bir ad vermeniz ve
görevi gerçekleş tirme sı ğı
klı nıseçebilmeniz için ş ekil 6.4 ekrana gelecektir. Seçtiğ
iniz
ş
zamana göre ilgili program çalıacaktır.
99
Artık istenilen görevi başarıyla zamanlamışoldunuz (Şekil 6.6). Eğer ayarlamı ş
olduğunuz görevle ilgili geliş mişayarlar yapılandı
rmak isterseniz ekrandaki pencerede
bulunan Pencerede Son’u tı klattı
ğımda bu görevin gelişmişözelliklerini aç seçeneğ i
seçilip Son’a tı
klanı r.
100
Zamanlanmı şGörevler uygulaması , zamanlanmı şgörevleri çalıştı
rmak için
bilgisayarı
nı
zdaki sistem tarih ve saatine göre hareket edeceğ
inden, bu bilgilerin
doğru olmasına dikkat ediniz. Bu bilgileri doğ rulamak veya değiştirmek için,
görev çubuğu üstündeki saat göstergesini çift tı
klayınız.
Bilgisayarı nı
zın kendi kendine bekleme modundan çı kmasınısağ layabilirsiniz.
“Denetim Masası> Zamanlanmı şGörevler” ile bu görevi bilgisayara atayabilirsiniz.
“Zamanlanmı şGörevler”e çift tı
kladı
ktan sonraki pencereyi “ileri” seçeneğ i ile geçiniz ve
böylece program listesine ulaş ı
nız. “Gözat”, sı yla “%windir%[Enter]”,
rası
“System32[Enter]”, “defrag[Enter]” yazarak, “Defrag” komutuna ulaş abilirsiniz. Saat ve
günü belirledikten sonra parolanı zıgirmeniz gerekiyor. En son pencerede “Sonu tı kladı ğım
zaman bu görevin geliş mişözelliklerini aç” kutucuğunu iş aretleyip, görev eklemeyi
tamamlayı nız. Karşını
za gelecek olan geliş mişpenceresinde ise “Ayarlar” sekmesinde “Bu
görevi çalı ştırmak için bilgisayarıuyandı r”ıiş aretlemelisiniz. Örneğin “Defrag”
fonksiyonunu görev olarak tanı mlamışolsaydı nız, “Görev” sekmesinde “defrag.exe c:”
diyerek sadece C sürücünüzün birleş tirilmesini sağlayabilirdiniz. “Denetim Masası>
Zamanlanmı şGörevler” penceresinde, atamı şolduğ unuz göreve sağtuş la tı
klayarak görevi
silebilir veya çalışı ş
p çalımadı ğınıdeneyebilirsiniz.
101
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
İ
şlem Basamakları Öneriler
81. İ
şletim sisteminde denetim masası
nıaçı
nız. 84. Baş
latAyarlarDenetim
Masası
86. Bilgisayarını ş
z çalıtı
rı ğıanda
ldı
83. Windows Messenger programı ş
nızamanlanmı bu program da otomatik olarak
görev olarak ekleyiniz. ş
çalıacaktır.
102
PERFORMANS TESTİ
DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayı
r
Iş
lem Basamakları
Işlem yapmak istediğ iniz programa zamanlanmı şgörev ekleyebildiniz
mi?
Kayı t düzenleyicisinde, zamanlanmı şgörevlerle ilgili ayarlar
yapabildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı
nı
z mı
?
Zamanıiyi kullandı
nı
z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
, titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?
DEĞERLENDİ
RME
Yaptı ğını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevaplarınızıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Eksiklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardı
m alarak tamamlayabilirsiniz.
Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.
103
MODÜL DEĞERLENDİ
RME
MODÜL DEĞERLENDİ
RME
A. OBJEKTİ
F TESTLER (ÖLÇME SORULARI)
Aş
ağı
daki sorularda doğru olduğunu düş
ündüğünüz bir seçeneği iş
aretleyizi.
1. Bilgisayarını
zla ilgili ayarlarıyapmak için aş
ağı
daki pencerelerden hangisini seçmeniz
gerekir?
A) Ayarlar
B) Denetim Masası
C) Çalıştı
r
D) Programlar
2. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi ile bilgisayarı
nızıbir etki alanı
na üye yapabilirsiniz?
A) Sistem>Bilgisayar Adı
B) Yönetimsel Araçlar>Hizmetler
C) İ
nternet Seçenekleri
D) Görüntü>Ayarlar
3. Aşağ ı
daki pencerelerden hangisi ile bilgisayarı
nızdaki donanı
mlar arası
nda bir
çakışma olup olmadığınıanlayabilirsiniz?
A) Zamanlanmı şGörevler>Donanı m
B) Yönetimsel Araçlar>Olay Görüntüleyici
C) Sistem>Donanı m
D) Program Ekle/Kaldır
4. Aşağ ıdakilerden hangisi ile iş
letim sisteminde bir sorun çı ğı
ktı nda kiş
isel veri
dosyaları nızıkaybetmeden bilgisayarı nızı bir önceki duruma geri yüklemede
kullanabilirsiniz?
A) Güncelleş tirme
B) Sistem Geri Yükleme
C) Kayı t Defteri
D) Güvenli kip
5. Windows XP diğ er bir XP makinesine yardı m için baş vurmanı zıdiğ er makinedeki
kullanıcı
nın sizin bilgisayarını
za bağlanarak, kontrol etmesini ve problemi çözmesini
sağlayan bileşen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sistem>Uzak
B) Yönetimsel Araçlar>Bileş en Hizmetleri
C) Yönetimsel Araçlar>Bilgisayar Yönetimi
D) Sistem>Geliş miş
6. Bellek yetmediğinde Windows harddiskinizi bellek gibi kullanı
r. Buna sanal bellek
denir. Bu belleğin boyutunu nereden artı
rabiliriz?
A) İnternet Seçenekleri>Gelişmiş
B) Zamanlanmı şGörevler>Bellek
C) Sistem>Geliş miş
D) Görüntü>Özellikler
104
7. Windows kendi yapı landırma bilgilerini……………………denilen bir veri
tabanında tutar. Burada her bir kullanıcının profili, sistem donanımı , yüklü
programlar ve özellik ayarlarıile ilgili bilgiler bulunur. Buraya ulaş mak
için……………………..seçilir. Boş luklara aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) Msconfig, Baş lat>Ayarlar>Denetim Masası
B) System, Baş lat>Çalı ştı
r>System
C) Regedit, Baş lat>Ayarlar>Denetim Masası
D) Kayı t defteri, Başlat>Çalıştı
r>Regedit
9. Windows açı ğ
ldııandan kapandı
ğıana kadar birçok olayıkaydeden birim
aş
ağ ı
dakilerden hangisidir?
A) Olay Görüntüleyicisi
B) Bileşen Hizmetleri
C) Bilgisayar Yönetimi
D) Hizmetler
10. Yerel bilgisayarlar için parola, hesap kilitleme, denetim, IP güvenlik, kullanı
cıhakları
atama gibi güvenlik ayarları nın yapıldığıyer aş ağıdakilerden hangisidir?
A) Veri Kaynakları
B) Sistem
C) Yerel Güvenlik İ lkesi
D)AğYönetimi
105
13. Zararlıolan sitelere kiş
ilerin eriş
mesini önleyen bileş
en aş
ağı
dakilerden hangisidir?
A) İnternet Seçenekleri>Gizlilik
B) İ
nternet Seçenekleri>İ çerik
C) İ
nternet Seçenekleri>Güvenlik
D) İnternet Seçenekleri>Bağ lantılar
14. Bilgisayarını
zda kurulu olan bir programıkaldı
rmak için en iyi yol aş
ağı
dakilerden
hangisidir?
A) Sistem
B) Zamanlanmı şGörevler
C) Yönetimsel Araçlar
D) Program Ekle\Kaldı r
15. Aşağ ı
dakilerden hangisi ile komut dosyaları nı , programlarıveya belgeleri sizin için en
uygun zamanda çalı ş
acak ş ekilde ayarlayabilirsiniz?
A) Zamanlanmı şGörevler
B) Sistem>Geliş miş
C) Yönetimsel Araçlar>Zaman Ayarı
D) Program Ekle\Kaldı r>Yeni Görev
DEĞERLENDİ
RME
Cevapları nı
zıcevap anahtarıile karş ı
laştırı
nız. Doğru cevap sayı nı
zıbelirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlı şcevap verdiğ iniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığı
nız
sorularla ilgili konularıfaaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap
verdiyseniz performans testine geçiniz.
106
B. PERFORMANS TESTİ(YETERLİ
K ÖLÇME)
DEĞERLENDİ
RME
ğı
Yaptı nı
z değ
erlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğ
renme faaliyetlerini
tekrarlayı
nız.
108
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
MODÜL DEĞERLENDİ
RME ÖLÇME SORULARI CEVAP ANAHTARI
Sorular Cevaplar
1- B
2- A
3- C
4- B
5- A
6- C
7- D
8- D
9- A
10- C
11- D
12- B
13- B
14- D
15- A
Cevapları
nızıcevap anahtarlarıile karş
ılaş
tırarak kendinizi değerlendiriniz.
109
KAYNAKÇA
KAYNAKÇA
rtetmeni KAÇAR Emel, Ders Notları
Bilgisayar. Öğ
www.pratikbilgisayar.com/zip/DENETİ
M%20MASASI.doc
http://support.microsoft.com/default.aspx?scid=kb%3Btr%3B307855
http://www.programmarket.com/ekranlar.asp?UrunID=Winxppro&SayfaNo=10
http://sistemim.com/Editor/XpTour/start_control.htm(önemli)
hcp://services/layout/fullwindow?topic=MS-
ITS%3A%2525HELP_LOCATION%2525%5Carticle.chm%3A%3A/ap_intro.
htm
http://www.microsoft.com/technet/prodtechnol/windowsserver2003/tr/library/S
erverHelp/a3c728cf-20d0-497d-a259-f2713edf0acb.mspx?mfr=true
http://bilgisayardershanesi.com/isletmenlik1.htm
http://kocbeym.sitemynet.com/register.html
http://www.dicle.edu.tr/~aipek/teknik/Office/win-021.html
http://www.bilgisayardershanesi.com/windowsgezinti.htm
http://www.bilgisayardershanesi.com/win.PDF
http://www.tahribat.com/doc.asp?docid=74(msconfig)
http://www.winnetmag.com.tr/dergi/newsletters/aylikcozum/ekim2003.htm
http://www.zaman.com.tr/2001/02/08/bilisim/yenibas.htm
http://stu.inonu.edu.tr/~y120085006/windows.htm
http://www.mutasyon.net/ho_yazioku.asp?id=100
http://www.darkhardware.com/st.php?u=articles/windowsxp_hizmetler
http://www.turkcenet.org/wown_htm/wxprmass.htm
http://www.turkcenet.org/wown_htm/wxprmdtp.htm
110