You are on page 1of 116

T.C.


LLÎ EĞİ
TİM BAKANLIĞI

MEGEP
(MESLEKİEĞİTİ
M VE ÖĞRETİ
M Sİ
STEMİ
NİN
GÜÇLENDİRİ
LMESİPROJESİ)


LİŞİ
M TEKNOLOJİ
LERİ

İ
ŞLETİ
M Sİ
STEMLERİGELİ
ŞMİ
Ş
ÖZELLİ
KLERİ

ANKARA 2007
ğıtarafı
Milli Eğitim Bakanlı ndan geliş
tirilen modüller;
 Talim ve Terbiye Kurulu Baş kanlığı nı
n 02.06.2006 tarih ve 269 sayı lıKararıile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda kademeli olarak
yaygınlaştı
rılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programları nda
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandı rmaya yönelik geliş tirilmişöğretim
materyalleridir (Ders Notları
dır).

 Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandı rmak ve bireysel öğ renmeye


rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazı ş
rlanmı, denenmek ve
geliş
tirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda
uygulanmaya baş ş
lanmıtır.

 Modüller teknolojik geliş melere paralel olarak, amaçlanan yeterliği


kazandı rmak koş ulu ile eğitim öğ retim sı rası
nda geliş tirilebilir ve yapı
lması
önerilen değiş
iklikler Bakanlı kta ilgili birime bildirilir.

 Örgün ve yaygın eğitim kurumları , iş


letmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik
ı
kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşlabilirler.

 Bası şmodüller, eğitim kurumları


lmı rencilere ücretsiz olarak dağı
nda öğ tı

r.

 Modüller hiçbir ş
ekilde ticari amaçla kullanı ı
lamaz ve ücret karş ğ
lıında
satı
lamaz.
İ
ÇİNDEKİ
LER

AÇIKLAMALAR .......................................................................................................iii
Gİ Rİ Ş...........................................................................................................................1
ÖĞRENME FAALİ YETİ –1 ........................................................................................3
1. SİSTEM ÖZELLİ KLERİ .........................................................................................3
1.1. Sistem Genel Sekmesi .......................................................................................4
1.2. Bilgisayar AdıSekmesi .....................................................................................4
1.3. Donanı m Sekmesi .............................................................................................6
1.4. Sistem Geri Yükleme Sekmesi ........................................................................10
1.5.Otomatik Güncelleş tirmeler Sekmesi...............................................................14
1.6. Uzak Sekmesi ..................................................................................................16
1.6.1.Uzak Masaüstü ..........................................................................................18
1.7.Geliş mişSekmesi .............................................................................................23
1.8.Kayı t Defteri.....................................................................................................25
1.9. MSCONFIG Baş langı ç Menüsü ve Güvenli Kipi ...........................................26
1.9.1. MSCONFIG Baş langı ç Menüsü...............................................................26
1.9.2. Güvenli Kip ..............................................................................................32
UYGULAMA FAALİ YETİ ...................................................................................34
ÖĞRENME FAALİ YETİ –2 ......................................................................................37
2. YÖNETİ MSEL ARAÇLAR ..................................................................................37
2.1. Bileş en Hizmetleri ...........................................................................................37
2.1.1. Bileş en Hizmetleri İ çin Sisteminizi Yapı landı rma...................................38
2.1.2. Baş langı ç Hizmetlerinin Ayarları nıYapma .............................................38
2.1.3. COM+ Uygulamaları nıYükleme ve Yapı landı rma .................................38
2.1.4. Bileş en Hizmetlerini İ zleme ve İ nce Ayarları nıYapma ..........................39
2.2. Bilgisayar Yönetimi ........................................................................................39
2.3. Hizmetler .........................................................................................................40
2.3.1. Hizmetlerin Yönetimi ...............................................................................41
2.3.2. Özellikler (Properties) Penceresi ..............................................................43
2.3.3. Hizmetlere Ait Baş langı ç Türü Özellikleri ..............................................43
2.3.4. Kayı t Defteri Düzenleyicisi (Registry Editor) ile Hizmet Ayarları.........45
2.4. Olay Görüntüleyicisi .......................................................................................46
2.5. Performans ......................................................................................................50
2.6. Veri Kaynakları(ODBC) ................................................................................53
2.7. Yerel Güvenlik İ lkesi ......................................................................................54
UYGULAMA FAALİ YETİ ...................................................................................57
ÖĞRENME FAALİ YETİ –3 ......................................................................................60
3. GÖRÜNTÜ ÖZELLİ KLERİ ..................................................................................60
3.1. Temalar Sekmesi .............................................................................................60
3.2. Masaüstü Sekmesi ...........................................................................................61
3.3. Ekran Koruyucu Sekmesi ................................................................................63
3.4. Görünüm Sekmesi ...........................................................................................66
3.5. Ayarlar Sekmesi ..............................................................................................67
i
UYGULAMA FAALİ YETİ ...................................................................................70
ÖĞRENME FAALİ YETİ –4 ......................................................................................73
4. İNTERNET SEÇENEKLERİ................................................................................73
4.1. Genel Sekmesi .................................................................................................73
4.2. Güvenlik ..........................................................................................................77
4.3. Gizlilik.............................................................................................................79
4.4. İçerik................................................................................................................80
4.5. Bağlantı lar .......................................................................................................83
4.6. Programlar .......................................................................................................83
4.7. Geliş miş...........................................................................................................84
UYGULAMA FAALİ YETİ ...................................................................................85
ÖĞRENME FAALİ YETİ –5 ......................................................................................88
5. PROGRAM EKLE/KALDIR.................................................................................88
5.1. Program Değiş tirmek veya Kaldı rmak ............................................................89
5.2. Yeni Program Ekle ..........................................................................................90
5.3. Windows Bileş enleri Ekle/Kaldı r....................................................................90
5.4. Program Eriş im ve Varsayı lan Ayarlama........................................................92
5.4.1. Program Eriş im ve Varsayı lanları nıAyarla Sorunları nıGiderme ...........94
UYGULAMA FAALİ YETİ ...................................................................................95
ÖĞRENME FAALİ YETİ –6 ......................................................................................97
6. ZAMANLANMIŞGÖREVLER............................................................................97
UYGULAMA FAALİ YETİ .................................................................................102
MODÜL DEĞERLENDİ RME ................................................................................104
CEVAP ANAHTARLARI .......................................................................................109
KAYNAKÇA ...........................................................................................................110

ii
AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
ALAN KOD 481BB0023
ALAN Biliş im Teknolojileri
DAL/MESLEK Alan Ortak
MODÜLÜN ADI İşletim Sistemleri Geliş mişÖzellikleri
MODÜLÜN TANIMI İşletim sisteminin geliş miş ayarları nı
n ve, ileri
seviye gerçekleş tirme becerisin kazandırıldığıbir öğrenme
materyalidir.
SÜRE 40/16
ÖN KOŞUL İşletim Sistemleri Sürümler modülünü almı şolmak.
İşletim sisteminin denetim masası nı etkin olarak
YETERLİ
K kullanmak.

Genel Amaç
Bu modül ile gerekli ortam sağ landığı
nda, iş
letim
sisteminin geliş mişayarları
nı, ileri seviye uygulamalarını
yapabilecek ve sisteme her türlü müdahaleyi
gerçekleştirebileceksiniz.

Amaçlar
1. Sistem özellikleri penceresinden ayarlamaları
MODÜLÜN AMACI
yapabileceksiniz.
2. Yönetimsel araçları kullanarak sistemin özel
ayarlamaları nıyapabileceksiniz.
3. Görüntü özelliklerini ayarlayabileceksiniz.
4. İnternet seçenekleri ile eriş
im ayarları

yapabileceksiniz.
5. Program ekle/kaldır iş
lemlerini
gerçekleştirebileceksiniz.

EĞİ
TİM ÖĞRETİ M
Bilgisayar laboratuvarı
, iş
letim sistemi yüklenmiş ana
ORTAMLARI VE
bilgisayar
DONANIMLARI

Her faaliyet sonrası nda o faliyetle ilgili değ erlendirme


sorularıile kendi kendinizi değ erlendireceksiniz.
ÖLÇME VE Öğ retmen modül sonunda size ölçme aracı(uygulama,
DEĞERLENDİ
RME soru-cevap)uygulayarak modül uygulamaları ile
kazandı ğınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir.

iii
iv

RİŞ

RİŞ
Sevgili öğrenci,

Bilgisayarlar, çeş itli donanı m ürünlerinin belli bir tasarı ma göre bir araya
getirilmesiyle oluşturulur. Ancak kendilerinden beklenen iş leri gerçekleştirmeleri için sadece
donanı mdan oluş an altyapı yeterli değ ildir. Bir kelime iş lem yazı lımıile belge
oluş turabilmek için önce bilgisayarı n açılması , donanı m ürünlerinin birbirlerini tanı ması ,
yazı lm ve donanı mla birlikte çalı şacaklarış artları
n sağlanmasıgerekecektir. Kullanı cı
klavyede bir tuş a bastığında, bir harfin ekranda görüntülenmesi, yazı lanların saklanmak
istendiğ inde belgenin disk üzerine yazı lması , belgeye bir dosya adıverilebilmesi
yapı labilecek iş
ler arası
ndadı r. Kullanılan yazılım ne tür olursa olsun bazıtemel iş lemler hep
aynı dır ( diskten alı nıp ekrana görüntülenmesi, bir dosyanı n bası lmak üzere yazı cıya
gönderilmesi...). Bu durumda tüm yazı lı
mları n üzerinde çalı şacağ ızemini oluş turmak ve
temel iş lemleri gerçekleş tirmek üzere kullanı lan yazı lım ile karş ı
laşılır. Bu, iş letim
sistemidir.

İşletim sistemi bilgisayarın her türlü altyapıçalı şmalarınıdüzenler, çeş itli aygı
tların
birbirleriyle anlaşmasınısağ lar. Bu sayede çeş itli uygulama yazı lımları, güven içinde çalışıp
kullanı cıya hizmet edebilir. Bu yüzden bir bilgisayarı n donanı m özellikleri kadar işletim
sistemi de önemlidir. Çünkü sistemin genel performansıgibi iş lev yelpazesi de kullanı lan
işletim sistemine göre değ işir. İ
şletim sistemleri bilgisayarda olup biten her ş eyi denetleyen
yazı lı
mlardı r. Bu yüzden sistem ne kadar karmaş ıksa, iş
letim sistemi de o oranda geliş miş
olmak zorundadı r.

İş
letim sistemlerinin bilinmeyen, kiş iler tarafı
ndan az kullanı
lan gelişmişözellikleri
vardır. Bu özellikleri kullanarak bilgisayar kaynakları nıdaha etkin bir ş
ekilde kullanabilir,
onu istediğiniz ş
ekilde yönetebilirsiniz.

Bu modülde sizlere iş letim sistemlerinin geliş mişözelliklerinden bahsedeceğ iz. Bu


seçenekler ile bilgisayarını
za takılıdonanı mlarıen iyi ş ekilde kullanabilir, bilgisayarı nızıbir
ağa tanı tabilir, uzaktan baş ka bir bilgisayarıyönetebilir, bilgisayarı nı zın performansı nı
artı
rabilir, oluş an hataları
n nelerden kaynaklandı ğınıanlayı p çözebilir, yeni programlar,
zamanlanmı şgörevler ekleyip kaldırabilir internet tarayı
cısıile ilgili ayarlar yapabilirsiniz.

1
2
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–1

ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–1
AMAÇ
ÖĞRENME
Sistem özellikleri penceresinden ayarlamalarıyapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanı


z gereken araşrmalar ş
tı unlardı
r:

 Sistem özellikleri penceresine ait olan bilgilerinizi yazarak sı



f ortamında
arkadaş ları
nızla paylaşı
nız.
 Sistem özllikleri penceresinde bulunan Uzak sekmesindeki Uzaktan Yardı m’ın
nasıl yapı ğı
ldı nıaraş tı
rını
z.

1. Sİ
STEM ÖZELLİ
KLERİ
Bu bölümde sistem ve sisteme takı
lan bütün donanı
mlar hakkı
nda bilgi alı
nabilir.

Aş ağ ıdaki iş
lemleri yapmak için Denetim Masası
'ndaki sistem aracı
nı(ikonunu)
kullanabilirsiniz:

 Bilgisayarınızın bellek kullanı mınıve belirli bilgileri bulması nıdenetleyen ayarları


görüntülemek ve değ iştirmek.
 Donanı m ve aygı t özelliklerine iliş
kin bilgileri bulmak ve donanı m profillerini
yapılandırmak.
 Ağbağ lantıları
nız ve oturum açma profiliniz hakkı ndaki bilgileri görüntülemek.

Sistem'de belirli değişiklikleri yapabilmek için, yerel bilgisayarda yönetici olarak


oturum açmışolmanı z veya uygun ağyetkilendirmesi edinmeniz gerekir.

3
1.1. Sistem Genel Sekmesi
Sistem penceresinin Genel kı smı nda herhangi bir ayar bulunmaz. Bu kı

m sadece
bilgisayar hakkı
nda temel bilgiler verir (Şekil 1.1).

Windows versiyonu

Kullanı

Mikroiş
lemcinin özellikleri

RAM bellek miktarı

Şekil 1.1: Sistem özellikleri genel sekmesi

1.2. Bilgisayar AdıSekmesi


Bilgisayar adı, bilgisayarınızıağ da tanı tır. Ağda yer almak için, her bilgisayarı n
kendine özel bir adının olmasıgerekir. İ ki bilgisayarı n adı nın aynıolması , ağiletişiminde
çakışmaya yol açar. Bilgisayar adınıseçerken, kı sa ve basit bir ad seçmeniz önerilir.

Bilgisayar tanımı, bilgisayara ait kı


sa bir açıklamadır. Örneğin, öğretmen odanızda bir
bilgisayar varsa, bu bilgisayarı n tanı
mı"ogrtbil" olabilir. Ağ ınız, Windows XP, Windows
Me ve Windows 98 gibi çeş itli Windows iş letim sistemlerinin birleşiminden oluş
uyorsa,
bilgisayar tanımı yalnızca Windows XP'de görüntülenir.

4
ş
Bir çalıma grubuna katı
lmak için,

 Denetim Masası 'ndan Sistem'i


açınız.
 Bilgisayar Adı sekmesinde,
Değiş tir'i tı
klayı
nız (Şekil 1.2).

Şekil 1.2: Sistem özellikleri bilgisayar adısekmesi

 Şekil 1.3’te gösterildiğ i


üzere Üyelik altı
nda
Çalı şma grubu'nu
tıklayı
nı z, katılmak
istediğiniz çalışma grubunun
adı nıyazı nız ve Tamam'ı
tıklayı
nı z.

Siz çalışma grubuna katı lmadan


önce bilgisayarı nız bir etki alanına
üye olmuş sa, etki alanıüyeliğ inden
çıkarı
lır ve bilgisayar hesabı nız
devre dış
ıbı rakılır.

Eğ er bulunduğunuz ağ da bir etki


alanıoluş turulmuşve siz de bu etki
alanına üye olmak istiyorsanı
z;

Şekil 1.3: Çalı


şma grubuna üye olma

5
lat  Ayarlar  Denetim Masası Sistem seçilir.
 Sistem'i açmak için Baş

 Bir etki alanı


na katı
lmak için AğKimliğ
i Sihirbazı
nıda kullanabilirsiniz. Bunun için
AğKimliğ i düğmesi seçilir. Ayrı
ca Değ iştir düğmesi ile de bu iş
lemi yapabilirsiniz.
Etki alanı
nıiş aretledikten sonra ağın adı nıyazıp tamam dediğ inizde etki alanına
katı ğ
ldı ı
nıza dair pencere ekrana gelecektir.

 Kullanacağı

z bilgisayar adları
nın 15 karakteri aş
mamasıveya daha az olması
önerilir ve “ , ; : " < > * + = \ | ? ” karakterlerini içeremez. Bilgisayarı nızda TCP/IP
ağiletiş im kuralıyüklüyse, bilgisayar adıen çok 63 karakterden oluş abilir; ancak
adlarda yalnı zca 0 ile 9 arası ndaki sayı lar, İ
ngiliz alfabesindeki küçük ve büyük
harfler ve tire iş areti kullanı labilir. Başka karakterler de kullanabilirsiniz; ancak bu
durumda diğ er kullanı cılar bilgisayarı nızıağda bulamayabilir. Ağı nızda Microsoft
DNS sunucusu kullanı lıyorsa, nokta iş areti dışı
nda tüm karakterleri kullanabilirsiniz.
Bilgisayarı nızda çeş itli ağiletiş im kurallarıyüklüyse, ancak TCP/IP yoksa, adlar en
çok 15 karakterden oluş abilir.

 15 karakterden daha uzun bir bilgisayar adıbelirler ve Active Directory etki alanı

n
uzun adlarıtanımasınıisterseniz, etki alanıyöneticisinin, uzunluğu 16 bayt veya
daha çok olan DNS adları
nın kaydı nıetkinleştirmesi gerekir.

 Ağ ş
a bağlıdeğilken bilgisayarıveya çalıma grubunu yeniden adlandı

rsanı
z,
yinelenen bilgisayar adlarıoluşabilir. Bilgisayarı
nızıyeniden adlandı
rmadan önce ağ
yöneticisine danışılmasında fayda vardı r.

1.3. Donanı
m Sekmesi
Donanı m Ekleme Sihirbazı düğmesini kullanarak bilgisayarı
nıza yeni donanı
mlar
ekleyebilirsiniz.

Şekil 1.4: Sistem penceresi Donanı


m sekmesi

Şekil 1.4’teki pencerenin Aygı t Yöneticisi kı smı nıkullanarak bilgisayarı nızdaki


donanı mların ayarları
nıyapabilir, sürücülerini değiştirebilir veya bunları
kaldırabilirsiniz. Bu
kısmıkullanı rken dikkatli olmalı
sınız. Yapacağı nız yanlı şayarlamalar sistem işleyişine zarar
verebilir. Normalde iş letim sistemi birçok donanı m ayarı nı yapabilmektedir. Eğ er
başaramazsa bu pencereyi kullanarak ayarlarıkendiniz yapabilirsiniz.

6
Windows bir donanı mda sorun
olduğunu anlarsa yandaki pencerede o
seçeneğin önüne “?” iş areti koyar. Bu
şekilde işaretlenmiş seçeneklerle ilgili
donanı m;

 Bilgisayarda yoktur.
 Gerekli ayarlar doğru olarak
yapılmamı ş tı
r.
 Baş ka bir donanı m ile aynı
kaynaklarıpaylaş ğ
tı ı
ndan problem
çıkıyordur.
 Yanlı şsürücüler yüklenmişolabilir.

Şekil 1.5: Aygı


t yöneticisi

Listedeki bir seçeneği çift tı


klayarak onunla ilgili ayarları
n yapı i Şekil 1.6’daki
labileceğ
pencereye ulaş abilirsiniz.

Bu pencere seçtiğiniz
donanı mla ilgili ayarlama
yapmanı za izin verir. Pencerenin
Genel kı smında donanı mla ilgili
bilgiler verilir ve doğru çalı şıp
çalışmadı ğ ı
nıyazar. Aygı t durumu
kısmı nda Bu aygı t düzgün
çalışıyor yazı yorsa aygıt normal
olarak çalışıyordur.

Şekil 1.6: Aygı


t özellikleri penceresi

7
Pencerenin Sürücü kı smı nda
programı n kullandı ğı sürücü
programı nın ayarları bulunur.
Bütün donanı mlar çalışabilmek için
onu tanı yan bir programa ihtiyaç
duyar. Bu programlara driver
(sürücü) denir. Birçok standart
donanı m için Windows’un kendi
sürücü programları vardı r, bu
sayede çoğ u donanı m için sürücü
yüklemek gerekmez. Ancak bazı
durumlarda bir donanı mı
bilgisayara tanıtabilmek için onunla
birlikte gelen disketi veya CD-
ROM’u kullanmak gerekir. Bunun
için Sürücüyü Güncelleş tir…
düğ mesinden yararlanabilirsiniz.

Şekil 1.7: Sürücü sekmesi


Pencerenin Kaynaklar
kısmı nda o donanı mı n kullandı ğı
donanı m ayarlarıbulunur. Windows
bunları otomatik olarak atamaya
çalış
ı r. Eğer iş letim sistemi bunu
yapamı yorsa penceredeki Otomatik
ayarlarıkullan kutusunun iş aretini
kaldırdı ktan sonra istediğiniz ayarıçift

klayı nız ve uygun değ erlerden birini
seçiniz.

Şekil 1.8’de bulunan Çakı şan


aygı t listesi kutusunda “Çakı şma
yok “ yazı yorsa; bu aygıt diğerleri
ile sorun çı karmadan çalı şıyordur.
Eğ er bu listede bazı donanı m
isimleri varsa kaynak çakı şması na
sebep oluyordur. Ya bu donanı mı n
ya da kaynak çakı şması na sebep
olan diğer donanı mın ayarları nı
değiş
tirmeyi deneyerek sorunu
çözmeye çalış
ını
z.
Şekil 1.8: Kaynaklar Sekmesi
8
 Donanı
m profilleri

Donanı m profili,
bilgisayarı nı zıbaş lattığını
zda hangi
aygı tların baş latılacağını veya
aygı tlar için hangi ayarları n
kullanı lacağ ınıWindows'a bildiren
bir dizi yönergedir. Windows’u ilk
kez yüklerken, Profil 1 adlıbir
donanı m profili (dizüstü
bilgisayarlar için Yerleş ik Profili
veya Yerleş ik Olmayan Profili)
oluş turulur. Varsayı lan olarak,
Windows’u yüklerken
bilgisayarı nı za yüklenen tüm
aygı tlar Profil 1 donanı m profilinde
etkinleş tirilir.

Şekil 1.9: Sistem özellikleri Donanı


m sekmesi

Donanı ı
m profilleri, taşnabilir bilgisayarlar açısından özellikle yararlı dı
r. Pek çok
taşınabilir bilgisayar farklıkonumlarda kullanı ğı
ldı ndan, bir yerden baş ka bir yere
taşıdığı nızda, donanı m profilleri aracı ğı
lı yla bilgisayarınızın hangi aygı tlarıkullanacağ ını
belirtebilirsiniz. Örneğin, taş ı
nabilir bilgisayarı nı
zı CD-ROM sürücüsü ve bir ağ
bağ daş tırıcısıgibi donanı m bileşenleriyle bir takma biriminde kullanmak üzere Takma
Birimi Yapı landırması adlı bir profil tanı mlamı ş olabilirsiniz. Ayrı ca, taş ınabilir
bilgisayarı nızıotelde veya uçakta kullanmak üzere (ağ bağdaş tı
rıcısıveya CD-ROM
kullanmadı ğınızda, bunun yerine bir modem ve taş ınabilir yazı cı kullandı ğınızda)
tanımladı ğ ınız Yerleş
ik Olmayan Yapı landırma adlıbaş ka bir profiliniz olabilir.

Bilgisayarınızda birden çok donanı m profili varsa, bilgisayarı nı zıher başlattığı


nızda
kullanılacak bir varsayı lan profil belirtebilirsiniz. Ayrı ca, bilgisayarıher baş lattığı
nızda
Windows’un hangi profili kullanmak istediğ inizi sorması nısağlayabilirsiniz. Bir donanı m
profili oluş turduktan sonra, tanı tımın kapsadı ğıaygı tlarıetkinleş tirmek ve devre dı ş
ı
bırakmak üzere Aygı t Yöneticisi'ni kullanabilirsiniz. Donanı m profilindeki bir aygı tıdevre
dışıbı rakırsanız, bilgisayarı
nı zıbaş ğı
lattı nı zda söz konusu aygı tı
n aygı t sürücüleri
yüklenmez.

Donanı m profili oluş


turmak için; günlüğe yönetici olarak kaydedilmişolmanı z veya
yöneticiler grubunun üyesi olmanız gerekir. Bilgisayarı
nız ağ a bağlı
ysa ağilke ayarlarıbu

lemi tamamlamanı zıengelleyebilir.

 Denetim Masası
'ndan Sistem'i açı

z.

 Donanı
m sekmesinde Donanı
m Profilleri'ni tı
klayı

z.

9
 Kullanı
labilir donanı m profilleri altı
nda önce Profil 1 (Geçerli)'i, ardı
ndan
Kopyala'yıtıklayı
nız.

 Yeni donanı p Tamam'ı


m profili için bir ad yazı tıklayı
nız.

 Yeni profilinizi, Aygıt Yöneticisi'nde söz konusu profil için aygı


tlarıetkinleş
tirerek
veya devre dı şıbırakarak özelleştirebilirsiniz.

: Profil 1 (Geçerli) adlıprofil, yeni donanım profilleri oluş


turmanı zda size
model olacaktı r. Söz konusu profil, baş
latma sı rası
nda görüntülenen kullanılabilir donanım
profilleri listesinde yer almayacaktı r.

1.4. Sistem Geri Yükleme Sekmesi

Sistem Geri Yükleme,


Windows XP Professional'ı n, bir
sorun çı ktı ğında, kiş isel veri
dosyaları nızı kaybetmeden
(Microsoft Word belgeleri,
gözatma geçmiş i, çizimler, sı k
kullanılanlar veya e-posta gibi)
bilgisayarını za önceki bir durumu
geri yüklemekte kullanabileceğ iniz
bir bileş enidir. Sistem Geri
Yükleme, sistem ve bazıuygulama
dosyaları ndaki değ iş iklikleri izler
ve otomatik olarak kolaylı kla
tanımlanan geri yükleme noktaları
oluşturur. Bu geri yükleme
noktalarısistemi önceki bir zamana
geri almanı za izin verir. Günlük ve
önemli sistem olayları (bir
uygulama veya sürücünün
yüklenmesi gibi) sırasında
oluşturulur.

Şekil 1.10: Sistem özellikleri Sistem Geri Yükleme sekmesi

İ
stediğiniz zaman kendi geri yükleme noktaları nı
zıoluşturabilir ve adlandı rabilirsiniz.
Şekil 1.10’daki Sistem Geri Yükleme penceresinden yararlanarak bütün sürücülerdeki sistem
geri yüklemeyi kapatı p açabiliriz. Ayarlar düğ mesi ile sistem geri yükleme için
kullanılabilecek disk alanıbelirleyebilirsiniz. Geri yükleme noktasıoluş tururken alana
ihtiyacınız olacaktı r. Kullanı lacak alanı azaltı rsanı
z oluş turacağ ı
nı z geri yükleme
noktalarının sayısıdüş ecektir.

10
Sistem Geri Yükleme'yi etkin duruma getirmek için,

 Baş lat>Ayarlar>Denetim Masası >Sistem'i tı


klayını
z
 Sistem Özellikleri iletiş
im kutusundan Sistem Geri Yükleme sekmesini seçiniz.
 Sistem Geri Yükleme'yi kapat onay kutusunun seçili olmaması na dikkat ediniz.

Sistem Geri Yükleme'yi kapatmak için,


 Baş lat>Ayarlar>Denetim Masası >Sistem'i seçiniz.
 Sistem Özellikleri iletiş
im kutusundan Sistem Geri Yükleme sekmesini seçiniz.
 Sistem Geri Yükleme'yi kapat onay kutusunun seçili olduğundan emin olunuz.

: Sistem Geri Yükleme'yi kapatamıyorsanı


z, etki alanıyöneticiniz, Sistem Geri
Yükleme'ye yönetimsel sistem Grup İ lkesi uygulamışolabilir. Etki alanıyöneticinize
baş
vurun.

Yapmı ş olduğ umuz ayarları n gerçekleşip gerçekleş


mediğ ini anlamak için
Baş lat/Programlar/Donatı lar/Sistem Araçları /Sistem Geri Yükleme seçilir. Eğer geri
yükleme aktif değilse Şekil 1.11’deki uyarıpenceresi ile karşı ı
laşrsı
nız.

Şekil 1.11: Sistem geri yükleme uyarıpenceresi

Aksi takdirde Şekil 1.12’deki sistem geri yükleme penceresi karş


ınıza gelecektir. Eğer
yeni bir yükleme yapacaksanı z, yeni bir donanı m ekleyecekseniz sisteminizin yedeğini
almanızda fayda vardı r. Böylece sorun çı ğ
ktıında almı ş olduğ unuz yedeğ i geri
yükleyebilirsiniz. Bunun için ekrana gelen pencereden Geri Yükleme NoktasıOluş tur
seçeneğini işaretleyiniz.

11
Şekil 1.12: Sistem geri yükleme penceresi

Şekil 1.13’te pencereye niçin yedekleme aldığınızıbelirten bir açı


klama yazı
nız.
Oluş
tur düğmesine tı ğı
kladı nı
zda sistemin yedeğ
i oluş
turulacaktı
r.

Şekil 1.13: Geri yükleme noktasıoluş


turma

12
Yedek alı
ndığı nda Şekil 1.14’teki gibi bir uyarıpenceresi gelir. Pencerede görüldüğ
ü
gibi 31 Mayıs 2006 tarihli bir geri yükleme noktasıoluşturmuşoldunuz.

Şekil 1.14: Geri yükleme noktasıoluş


turuldu

Artı
k herhangi bir sorun çı ğ
ktıında sistemi bu zamana geri yükleyebilirsiniz. Sistem
ş
geri yüklemeyi çalıtı
rdığınızda karşı
nıza seçenek olarak Şekil 1.15 gelecektir.

Şekil 1.15: Geri yükleme noktasıseçimi

13
:
 Bir programı n yüklenmesinden önceki bir geri yükleme noktası
nıgeri yüklerseniz, o
program geri yüklemenin ardı ndan çalı şmaz. Bu programıyeniden kullanmak
istiyorsanı
z, tekrar yüklemeniz gerekir.

 Sistem Geri Yükleme, bir programıkaldı


rma işleminin yerine geçmez. Bir program
tarafından yüklenen dosyaları n tümünü kaldırmak için, Denetim Masası 'ndan
Program Ekle/Kaldı r'ıveya programı n kendi kaldı rma programı nıkullanarak
programı kaldı rmanız gerekir. Program Ekle veya Kaldı r'ı açmak için
Baş latAyarlarDenetim Masası Program Ekle veya Kaldı r'ıseçiniz.

 Sistem Geri Yükleme, yeniden yönlendirilmiş klasörleri ve gezici kullanı



profilleriyle iliş
kili ayarlarıizlemez veya geri yüklemez.

 Sistem Geri Yükleme, Sistem Geri Yükleme izlemesinin dı ş


ında bı
rakılmışolan
bölüm veya sürücüleri değil, yalnı zca izlenmek üzere yapı
landı
rı şolan bölümleri
lmı
ve sürücüleri izler ve geri yükler.

 Şifrelenmişprogram dosyaları nız varsa (.exe veya .dll dosya adıuzantı larına sahip
olan dosyalar gibi), bunları n hiçbir zaman ş ifresi çözülmüş ş ekilde geri
yüklenemeyeceğ inden emin olabilirsiniz. Bunu yapmak için, dosya veya
klasörlerinizi şifrelemeden önce, Sistem Geri Yükleme'yi kapatı nız ve dosya veya
klasörler şifrelendikten sonra yeniden açı n. Dosya veya klasörleri ş ifrelediyseniz,
Sistem Geri Yükleme'yi kapatı nız ve yeniden açı nız. Sistem Geri Yükleme'yi
kapattığınızda, tüm geri yükleme noktaları nısilersiniz. Sistem Geri Yükleme
yeniden açı ldıktan sonra oluşturulan geri yükleme noktaları , dosyaları nş ifrelerinin
çözüldüğü zamanları içermeyecektir. Genellikle, Sistem Geri Yükleme'den
etkilenmeyen veri dosyaları nışifrelersiniz.

1.5.Otomatik Güncelleş
tirmeler Sekmesi
Güncelleştirme belirli bir sorunu düzeltmek için işletim sistemine uyguladığ
ını
z dosya
veya dosyalar topluluğ udur. Güncelleş tirmeleri Windows XP ile birlikte veya bağı msız
olarak (hizmet paketi ile birlikte veya hizmet paketi olmadan) yükleyebilirsiniz.

Güncelleş tirme çalı ştırılabilir (.exe) dosya olarak sağ lanır. Güncelleş tirmeyi
yüklediğ inizde, daha sonra güncelleş tirmeyi kaldı
rmak istediğinizde otomatik olarak yedek
dosyalar oluş turulur. Yükleme iş lemi ayrı ca dosyalarıgerekli klasörlere kopyalar ve kayıt
defteri ayarlarınıgüncelleştirir.

14
Otomatik güncelleş tirme
ayarlarınıdeğ iştirmek için Windows
XP Home Edition'da, bileş en
eklemek veya Otomatik
Güncelleş tirme ayarları nıdeğ iş tirmek
için bilgisayar yöneticisi olarak
oturum açmanı z gerekir. Windows
XP Professional'da, yönetici olarak
veya Yöneticiler grubunun üyesi
olarak oturum açmanı z gerekir.
Bilgisayarı nız ağ a bağ lı
ysa, ağilke
ayarlarıbu iş lemi tamamlamanı zı
engelleyebilir. Belirli bileş enler
yüklendikten sonra, Windows,
bilgisayarı nı
zıyeniden baş latmanı zı
isteyebilir. İstendiğ inde
bilgisayarı nı
zı yeniden baş latı nı z;
yoksa bilgisayarını z doğ ru
çalışmayabilir.

Şekil 1.16: Otomatik Güncelleş


tirme sekmesi

 'ndan Sistem'i açı


Denetim Masası nız.

 Otomatik Güncelleş tirmeler sekmesinde, istediğiniz seçeneği tı


klayı

z. Ekrana
ağı
gelen pencerede yer alan seçenekler aş da açıklanmı ştır.

 Güncelleştirmeleri otomatik olarak karş


ıdan yükle ve yüklenmeye
hazı
r olduklarında bana bildir.

Windows, bilgisayarı nıza uygun güncelleş tirmeleri bulur ve bu güncelleştirmeleri arka


planda yükler (bu iş lem sı rasında bilgilendirilmez veya kesintiye uğ ramazsınız). Karş ıdan
yüklemenin tamamlanması nın ardı ndan, bildirim alanı nda, bilgisayarı nız için
güncelleş tirmelerin yüklenmeye hazı r oldukları nı bildiren bir simge görünür.
Kullanı labilecek güncelleştirmeleri görüntülemek ve yüklemek için, bu simgeyi veya iletiyi
tıklayabilirsiniz. Ardından, bilgisayarınıza yüklenmesini istediğiniz belirli güncelleştirmeleri
seçebilirsiniz.

 Güncelleş
tirmeleri karş ıdan yüklemeden önce bana bildir ve
yüklenmeye hazır oldukları
nda bana tekrar bildir.

Windows, bilgisayarını
za uygun güncelleş
tirmeleri bulduğunda, bildirim alanı nda,
güncelleş ı
tirmelerin karşdan yüklenmeye hazı
r olduklarınıbildiren bir simge belirir. Bu

15
simgeyi (veya iletiyi) tı ğı
klattı nızda, karş ıdan yüklenmesini istediğ iniz belirli
güncelleş tirmeleri seçebilirsiniz. Bundan sonra Windows, seçili güncelleş tirmeleri arka
planda yükler, Karş ıdan yükleme tamamlandı ğında, simge, bu kez bilgisayarı nı z için
güncelleş tirmelerin yüklenmeye hazı r oldukları
nısize bildirmek üzere, bildirim alanı nda
belirir. Ardı ndan, bilgisayarınıza yüklenmesini istediğiniz belirli güncelleş tirmeleri
seçebilirsiniz.

 Otomatik güncelleş tirmeyi kapat; bilgisayarı


mı kendim
güncelleş
tirmek istiyorum

Windows, bilgisayarı nızıotomatik olarak güncel durumda tutmayacaktı r. İ


lk iki
ayardan birini seçerek otomatik güncelleş
tirmeyi her zaman yeniden açabilirsiniz.

Karşıdan yüklemişolduğ unuz belirli bir güncelleş tirmeyi yüklemek istemediğinizde,


Windows onun dosyaları nıbilgisayarı nızdan siler. Daha sonra karar değiş tirirseniz, önce
Reddedilen Güncelleş tirmeleri Geri Yükle'yi tı klayarak yeniden karş ıdan
yükleyebilirsiniz. Geçmiş
te reddettiğiniz güncelleştirmelerden bilgisayarınız için hala geçerli
olanlar, Windows'un size kullanı labilir güncelleş tirmeleri bildirdiği bir sonraki seferde
gösterilecektir.

: Belirli güncelleş
tirmeleri her zaman Windows Güncelleş
tirme Web sitesinden
yükleyebilirsiniz.

1.6. Uzak Sekmesi


Windows XP diğer bir XP makinesine yardım için baş
vurmanızıve diğer makinedeki
kullanıcı
nı n sizin bilgisayarı
nıza bağ
lanarak kontrol etmesini ve problemi çözmesini
sağlayabilir.

İsterseniz, ilerleyen bölümlerde kolaylık olmasıamacıyla bu iki bilgisayara birer isim


verelim. Yardı m isteğinde bulunan Bahadı r (Acemi), yardı
m eden ise Emel (Usta) olsun.

Böyle bir bağlantı


yı ş
TCP/IP üzerinde çalıan herhangi bir ağda yapabilirsiniz.

16
 Local area network-Yerel Ağ(LAN )

 ı(WAN)
Wide area network- GenişAlan Ağ

 Modem ile direk aramada

 Internet üzerinden

Uzaktan Yardı m'ıkullanabilmek için iki bilgisayarda da XP yüklü olmalı dır.


Ancak eğ er bu iki sistemden birisi XP kullanmı
yorsa NetMeeting kullanı labilir. Eğ
er arada
firewall varsa port 3389 açı
k olmalı dı
r.

Usta yardı
m isteğ ini kabul ettiğinde Acemi'nin bilgisayarı na bağ lanır ve onun
masaüstünü görebilir ve Acemi'nin yapmakta oldukları nıizleyebilir, bu özellik Uzaktan
Yardı m'ıUzak Masaüstü'den ayı ran en önemli özelliktir. Eğer Acemi izin verirse Usta,
bilgisayarın kontrolünü eline alabilir. Bunun için; Baş latAyarlarDenetim
Masası SistemUzak sekmesi açı lı im normal olarak aktif haldedir. Şekil
r. Uzaktan eriş
1.17’deki Geliş
mişdüğ mesi ile ayarlar yapılı
r.

: Diğer seçenek
olan Uzak Masaüstü sadece
PRO versiyonunda bulunur.

Şekil 1.17: Uzak sekmesi

17
1.6.1.Uzak Masaüstü

Uzak Masaüstü özelliğ ini örnekle anlatacak olursak, gün boyunca ş irketin muhasebe
programı nda çalı ştı
nız. Akş am oldu evinize gitmeniz gerekiyor. İ şletim sistemi yüklü
bilgisayarınızıaçı k bı rakı p, eve gidince evdeki bilgisayarı nı
zla, işyerindeki bilgisayara
modem ile bağ lanabilirsiniz. İşletim sistemi uzaktan bağlantı(Remote Desktop Access)
özelliği sayesinde, artı k evinizdeki bilgisayarda, işyerindeki bilgisayarı n ekran görüntüsü
yer alır. Klavye ve fare ile verdiğiniz komutlar ise, işyerindeki bilgisayarda yerine getirilir.
İstediğiniz iş
lemi ev bilgisayarı nıkullanarak işyerindeki bilgisayarda gerçekleş tirebilirsiniz.
Dikkat ederseniz, iş yerinde kurulu sistem, programı n özelliği vs. hiçbir ş ey sizi
ilgilendirmez. Eğer işyerindeki bilgisayarda bir program çalı şıyorsa, siz evden de onu
kullanabilirsiniz.

Denetim 
masası
SistemUzak sekmesi kı
smından
Uzak Masaüstü seçilir.

İlk baş ta bu özellik kapalı


durumdadı r, Administrator yetkisinde
bir kullanı cı ile login olmuş sak
Kullanı cı
ların bu bilgisayara uzaktan
bağlanmaları na izin ver seçeneğ inin
yanına bir tik koyalım.

Şimdi de bu bilgisayara
uzaktan bağ lanacak kullanı

ları
seçmemiz gerekiyor.

Uzak Kullanı cı
ları Seç…
düğmesini seçiniz.

Şekil 1.18: Uzak sekmesi

Administrator yetkisindeki tüm kullanı cı


lar bu listede olmasalar bile uzaktan
bağ ğıhalde bağ
lanabiliyorlar. Administrator olmadı cıvarsa Ekle… ile
lanacak bir kullanı
ekleyin. Şimdi Baş latProgramlarDonatı larİ letiş
imUzak Masaüstü seçerek
bağ lantı
yıçalı ştı ı
racağ z.

18
Şekil 1.19: Uzak masaüstü bağlantı

Bağ iniz Windows XP Pro'nun IP adresini giriniz. Seçenekler >> ile de


lanmak istediğ
bazıayarlar yapacağı
z.

 Genel sekmesi

Şekil 1.20’deki pencerede


bağ lanacağ ınız XP Pro için
kullanıcı adı ve şifreyi
girebilirsiniz. Kullanı
cıadıve
şifreyi girmezseniz, bağ lanırken
ekrana gelen pencerede bu bilgiler
istenecektir.

Bu bağlantı ayarlarını Farklı


Kaydet.. ile kaydederek sonra
tekrar kullanmanı
z da
mümkündür.

Şekil 1.20: Seçenekler penceresi Genel sekmesi

19
 Görüntü sekmesi

Eğer yerel ağ üzerinden


bağ lanıyorsanız bu ayarlar aynı
kalabilir, ama modem bağ lantısında,
çözünürlüğ ü ve renk derinliğ ini
düş ürmek performansıartı
rır. Bunun
için Şekil 1.21’deki pencereden
yararlanabilirsiniz.

Şekil 1.21: Görüntü sekmesi

 Yerel Kaynaklar sekmesi

Şekil 1.22’deki pencerede yer alan


Uzak bilgisayar sesi ile bağlanı lan
bilgisayardaki sesli uyarı ları
n aktarı mı
ayarlanır.

Yerel aygı tlar bağlandığınız


bilgisayarı
n disk, yazı cıve seri portuna
da bağ lanı

p bağlanılmayacağ ıayarlanır.

Şekil 1.22: Yerel kaynaklar sekmesi

20
 Deneyim sekmesi

Şekil 1.23’teki pencereden


bağlantışeklinizi seçiniz. Ayrı
ca
Wallpaper, animation gibi öğeler
seçilmemişolmalı dı
r.

Ayarlardan sonra artı k


bağlanmaya hazı rsınız. Bağ
lan
düğmesine tıklayı
nız.

Şekil 1.23: Deneyim sekmesi

cıadıve ş
Eğer kullanı ifre önceki ekranda girilmediyse ş
imdi giriniz.

Bağlantı kurulduğ u
anda, bağ lanılan bilgisayar
kullanı
ma kapanı r.

Şekil 1.24: Oturum açma penceresi

Bağ ğ
lantıkurulunca, bir pencere içinde bağlandıımı
z sistemin masaüstünü görmeye ve
kullanmaya başlarsı
nız.

21
İ
şiniz bitince, Baş
lat>Bağ
lantı
yıKes ile bağlantı
yıkesebilirsiniz.

Şekil 1.25: Bağlanı


lan bilgisayarı
n masaüstü görüntüsü

22
1.7.Geliş
mişSekmesi

Şekil 1.26: Sistem özellikleri geliş


mişsekmesi

Windows performansı ran çok önemli seçenekler Şekil


nıgözle görülür derece artı
1.26’daki pencerede bulunmaktadı
r.

Performans kı smından yararlanarak görsellik, hareket, animasyon ya da performans


noktasında en uç noktalara çı kabilirsiniz. Performans seçenekleri penceresinde Ayarlar
düğmesine tı ğ
kladıınızda karşı
nıza çı kan pencereden yararlanarak aş ağıdaki işlemleri
yapabilirsiniz:

 Bilgisayarı
m için en iyi olanıWindows seçsin: Bilgisayar için en iyi olan yani
hem görsellik ve hem de performans normal olarak ayarlanacak

 En iyi görünüm için ayarla: Performanstan kı


smen vazgeçiyorsunuz fakat en üst
düzeyde görselliği yakalı
yorsunuz.

 En iyi performans için ayarla: Görsellikten ödün veriyorsunuz fakat en yüksek


performansıyakalı yorsunuz. Bu seçeneğ i seçtiğ
inizde makine gözle görülür bir
biçimde hı zlanmaktadı r. Bu aş amada windows9x stiline sahip pencerelere
kavuş uyorsunuz.

 Özel: Listede yer alan seçenekleri kendiniz belirleyebilirsiniz.

23
Şekil 1.27’deki pencerenin
Gelişmiş sekmesinde iş
lemci
zamanlaması , bellek kullanı
mıve
sanal bellek ile ilgili ayarları
yapabilirsiniz.

Kiş isel bir bilgisayar için penceredeki


işlemci zamanlaması ve bellek
kullanı mı ayarları nı n Programlar
olmasıgerekir. Bilgisayarı nızıağ da
diğ er bilgisayarlara hizmet veren bir
server olarak kullanı yorsanı z diğer
iki seçeneği işaretleyerek ağ
hizmetlerini daha hı zlıyapı lmasını
sağlayabilirsiniz.
Şekil 1.27: Performans seçenekleri

Penceredeki Değ iş
tir düğmesi ile Sanal
bellek ayarları nıyapabileceğiniz aş
ağı
daki
pencere açılır:

Bellek yetmediğinde Windows hard


diskinizi bellek gibi kullanı
r. Bu iş
lemleri
oldukça yavaş latı
r ancak yine de
programları n bellek problemi olmadan
çalışabilmesini sağlar.

Şekil 1.28: Sanal bellek ayar penceresi

24
1.8.Kayı
t Defteri

Windows, kendi yapı landı rma bilgilerini kayıt defteri denilen bir veri tabanında saklar.
Windows ile birlikte gelen kayı t defteri düzenleyicisi regedit.exe adlıhizmet programı dır.
Baş lat>Çalı ş
tır>regedit ile ulaş abilirsiniz. Kayı t defterinde bilgisayardaki her bir
kullanı cının profili, sistem donanı mı , yüklü programlar ve özellik ayarlarıile ilgili bilgiler
bulunur. Windows çalı şırken sürekli olarak bu bilgilere baş vurur. Kayı t defterini incelemek
ve değ iştirmek için kayı t defteri düzenleyicilerini kullanalabilirsiniz..

Kayı t defterinin hatalıdüzenlenmesi, sisteminize ciddi bir hasar verebilir. En


azından, kayı t defterine değiş iklikler yapmadan önce, bilgisayardaki değ erli verileri
yedeklemeniz gerekir. Sisteminize zarar verirseniz, kayı t defterini onarabilecek veya onu
bilgisayarı
nızı baş arı
lı olarak son baş latmanı
zda kullandı ğınız aynı sürüme geri
yükleyebilecek durumda olabilirsiniz. En kötüsü Windows'u yeniden yüklemeniz gerekebilir.
Sisteminizi yeniden yüklediğ inizde, Hizmet Paketi yükseltmeleri gibi, daha önce yapı lmış
olan ve yeniden ayrıayrıyüklemek zorunda kalacağ ınız değişiklikleri kaybedebilirsiniz.

Şekil 1.29: Kayı


t defteri düzenleyicisi

Klasörler, kayıt defterindeki anahtarlarıtemsil eder ve Kayı t Defteri Düzenleyicisi


penceresinin sol tarafı ndaki gezinme alanı nda gösterilir. Soldaki başlık alanında, bir
anahtardaki girdiler görüntülenir. Girdiyi çift tı ğı
klatı nı
zda, bir düzenleme iletişim kutusu
açılı
r. Burada istenilen ayarlar yapı
lır.
25
 Kayı
t Defteri Düzenleyicisi Anahtarları

Kayıt Defteri Düzenleyicisi'nin gezinme alanı, yerel bilgisayarda, her biri bir önceden
tanı
mlıanahtarıtemsil eden klasörleri görüntüler. Uzaktaki bilgisayarı n kayı t defterine
eriş
tiğ
inizde, yalnızca iki önceden tanımlı anahtar (HKEY_USERS ve
HKEY_LOCAL_MACHINE) görünür.

Klasör/önceden tanı
mlıanahtar Açı
klama
Oturumu açı k durumdaki kullanı cının yapı landırma
bilgileri kökünü içerir. Kullanı cının klasörleri, ekran
HKEY_CURRENT_USER
renkleri ve Denetim Masasıayarlarıburada saklanı r. Bu
bilgiye kullanıcıprofili olarak başvurulabilir.
Bilgisayardaki tüm kullanı
cıprofillerinin kökünü içerir.
HKEY_USERS HKEY_CURRENT_USER, HKEY_USERS'ı n alt
anahtarıdır.
Bilgisayara özel yapı landı
rma bilgilerini (herhangi bir
HKEY_LOCAL_MACHINE
kullanıcıiçin) içerir.
HKEY_LOCAL_MACHINE\Yazı lı
mı 'nın alt
anahtarıdır. Burada saklanan bilgiler, Windows
HKEY_CLASSES_ROOT
Gezgini'ni kullanarak bir dosya açtı ğını zda doğru
programı n açılması
nısağ lar.
Sistem baş langı
cında yerel bilgisayar tarafı ndan
HKEY_CURRENT_CONFIG
kullanılan donanım profili hakkı
ndaki bilgileri içerir.

1.9. MSCONFIG Baş


langı
ç Menüsü ve Güvenli Kipi
1.9.1. MSCONFIG Baş
langı
ç Menüsü

Sistem yapı landırma yardı mcı programı ; Microsoft Windows tabanlı iş letim
sistemlerinde bulunan, iş letim sisteminin açış
lıı
nda yapı
lan iş
lemleri opsiyonel hale getirmek
için kullanılan bir programcı ktır.

Msconfig, (Microsoft Configuration Utility-Microsoft Konfigurasyon Aracı


)
kelimesinin açı

mıdı
r.

Msconfig’e ulaşmak için yapı lmasıgereken Başlat menüsünden Çalıştır seçilir.


Ekrana gelen pencerede msconfig yazılarak Tamam tuş ğ
una bastıı
mı ı
zda karşmıza Sistem
Yapılandırma Hizmet Programıgelmektedir.

26
Şekil 1.30: MSCONFIG penceresi Genel sekmesi

Pencerede birçok sekme yer almaktadı


r. Bunlar:

 Genel sekmesi

Genel semesinde ilk olarak Normal Baş langıç, Tanımlama Baş langı
cıve Seçmeli
Baş langı ç seçenekleri bulunmakta, bu tanı mlardan Seçmeli Başlangı
ç seçeneği seçildiğinde
ise alt tarafta diğ
er seçenekler çı
kmaktadı r.

 Normal Baş langı: İ şletim sistemimiz üzerine yüklenen programları n


ğ
yaptııdeğiş iklikler dahil olmak üzere bütün başlangı
ç öğelerini bütün
hizmetleri ve bütün sistem sürücülerini kendi ayarlarıdoğ rultusunda
yükleyecektir. Kullanı cı
nın yaptı ğı hiçbir değ iş
iklik kayda
alı
nmayacaktı r.

 Tanı mlama Baş langıc; Genel olarak sistem açı ş


lıı
nda herhangi bir
problem bulunduğ u zamanda problemin tanı mlanması için
kullanılmalı

r. Örneğin, yüklenen bir program sistemde uyum problemi
çı ğ
karttıı takdirde bu seçenek seçilmeli ve hatanı n nereden
kaynaklandığınıbulunana kadar açı
lışdenenmelidir.

 Seçmeli Baş langı ç: Bu baş langı


ç sekmesi açı lışüzerinde bir ayar
yapıldığıtaktirde kullanı lmakta ve hangi ayarı n çalışıp hangisinin
çalışmayacağı kullanı cının taktirine bı rakılmaktadır. Örneğ in,
yüklediğiniz bir programın işletim sisteminin her açı ş
lıında yüklenmesini
istediğ
iniz taktirde buradaki ayarlardan programıdisable ettiğinizde
yaptığını
z ayarı n çalışmasıiçin seçmeli baş langıcın aktif olması
gerekmektedir.
27
Seçmeli baş langı ç altında bazıseçenekler bulunmaktadı r. Bunlar;
System.ini dosyası iş letilsin, Win.ini dosyası iş letilsin, Sistem
Hizmetlerini Yükle ve Baş langı ç Öğelerini yükledir. Hemen alt tarafta
bulunan Sistem Geri Yüklemeyi Baş lat seçeneğ i ise Microsoftun iş letim
sistemine yapı lan her değiş ikliği kaydettiği ve herhangi olasıbir aksilik
durumunda eski yedeğin geri yüklenmesi için kullanı lan bir hizmettir.

 SYSTEM.INI Sekmesi
System.ini tabıWindows’un ilk sürümlerinden beri kullanı lan bir sistem dosyasıdı r.
System.ini iş letim sistemi baş latılı
rken yüklenecek olan dll (Dynamic Link Library)
dosyaları nı, yüklenecek olan aygı t sürücülerini (driver), başlangı ç anı nda ve/veya MSDOS
tabanlıprogramlarda kullanı lacak olan ayarları n kaydedildiğ i bir ayar dosyası dır. Eğ
er bu tip
programlarda bir sorun yaş anıyorsa ve ayarları nda uyumsuzluk bulunuyorsa bu sekmeden
istenilen satı rı ş
n çalııp istenilen satı rı
n çalışmamasıya da hangi satı rı
n önce hangisinin sonra
çalıştırılacağıbu pencereden ayarlanabilir; istenirse yeni bir ayar satı rıda eklenebilir.
Geliş mişbir kullanı cıdeğ ilseniz bu tab ile oynamamanı z tavsiye edilir.

Şekil 1.31: MSCONFIG penceresi SYSTEM.INI sekmesi

 WIN.INI sekmesi

Win.ini dosyasıda tı pkısystem.ini dosyasıgibi ilk Windows sürümlerinden beri olan


bir ayar dosyası dır. Bu dosyanı n system.ini dosyası ndan farkıise system.ini dosyasıiş letim
sistemi açılırken kullanılacak olan ayarlarıbarı ndırmakta; win.ini dosyasıise iş letim sistemi
açıldıktan sonra kullanı lacak olan ayarlarısaklamaktadı r. Örneğin, iş letim sistemi
açıldığında 16 bit bir dosya kullanılacağızaman dosyanı n hangi ayarlar ile açılacağı, iş
letim
sistemindeki default fontun hangisi olacağ ıgibi ayarlar bu dosyada saklanı r. Yine system.ini
dosyası nda olduğ u gibi bu ayarlarda bir sorun çı ktığızaman sağtaraftaki panelden hangi
ayarın çalışıp hangisinin çalışmayacağ ı
, hangisinin önce hangisinin sonra çalı şacağıburadan
ayarlanabilir.

28
Şekil 1.32: MSCONFIG penceresi WIN.INI sekmesi

 BOOT.INI sekmesi

Şekil 1.33: MSCONFIG penceresi WIN.INI sekmesi

Boot.ini dosyası ; NTFS (New Technology File System) tabanlıiş letim sistemlerinde
(Windows NT, Windows 2000 ve ailesi, Windows XP ve ailesi, Windows 2003 server ailesi)
kullanılan ve işletim sisteminin yüklenmeye baş layacağısıradaki ayarlarıiçeren dosyadır. Bu
dosya bozuk ya da yanlı şolduğu taktirde işletim sistemi yüklenmeyecektir. Bu penceredeki
ayarlardan Zaman aş ımıbölümü, iş letim sistemi açı lı
rken F8 tuş u ile açı şmenüsüne

29
gelindiği taktirde ve/veya herhangi bir kilitlenme, iş letim sisteminin açı ş
lıını n yarı
da
kalması , restart ve/veya aynıbilgisayarda birden çok iş letim sistemi yüklü olmasıgibi
durumlarda gelen iş letim sistemi menüsünün kaç saniye ekranda duracağ ı
nıgösterir.

/SAFEBOOT seçeneğ i işletim sisteminin yeniden baş ladı ğısırada güvenli kipte
açılması nın istendiği zaman kullanı lmalıdır. /SAFEBOOT seçeneği seçildiği taktirde orta
taraftaki seçeneklerde aktif olmaktadı r. Buradaki AĞseçeneği iş letim sistemi güvenli kipte
açıldığında ağdesteğ inin de olmasıgerektiğ i durumlarda; en az seçeneğ i minimum
konfigürasyonla iş letim sisteminin yüklenmesi gereken durumlarda kullanı lmalıdır.

/NOGUIBOOT seçeneği seçildiğ i taktirde iş


letim sisteminin yüklenmesi sırasında
açış
lıta gelen Windows resmi görünmeyecektir. Bunun amacıaçı ş
lıın hı
zlandırı
lmasıdır.

/BOOTLOG seçeneği iş letim sisteminin yüklenmesi sı rasında meydana gelen


aksaklıkları
n bulunmasıiçin kullanı lan; sistemin yüklenmesi sırasında her adı
mı n bir
dosyaya kaydedilmesini sağlayan seçenektir. Bu seçenek iş aretlendiğinde yüklenme
sırası
nda yapılan her ş
ey root’a kaydedilecektir.

/BASEVIDEO ekranla ilgili problemleri gidermek için kullanı



r.

/SOS ileri düzey hata ayı


klama kipinin devreye alı
nmasıiçindir.

: Geliş
mişkullanı

lar hariç bu ayarları
n oynanmaması
nda yarar vardı
r.

 Hizmetler sekmesi

Bu pencere NT tabanlısistemlerde iş letim sistemi ile birlikte arka planda çalı şan
işletim sistemi tarafı
ndan belli özelliklerin desteklenmesi için çalıştırı
lan dosyalar bütünüdür.
Örneğ in, Microsoft ses hizmeti Windowsun seslerinin çı kartılabilmesi için kullanı lan bir
hizmettir. Bu hizmetlerin hangisinin iş e yarayı p hangisinin işe yaramadı ğınıbelirledikten
sonra yan taraftaki kutularıtemizleyerek çalı ş
maları nıengelleyebilirsiniz. Bu ayarlara
Bilgisayarı m/Sağtuş / Yönet/ Hizmetler ve Uygulamalar/Hizmetler yoluyla da ulaş abilirsiniz.

30
Şekil 1.34: MSCONFIG penceresi Hizmetler sekmesi

 Baş
langı
ç sekmesi

Şekil 1.35: MSCONFIG penceresi Baş


langı
ç sekmesi

İşletim sistemine yüklü olan programları n hangilerinin başlangıçta çalıştığı


nıgösteren
sekmedir. Buradaki dosyaları n bazılarıgereksiz olup yanları ndaki kutucukları n temizlenmesi
sistemin performansıiçin yararlıolmaktadı r. Örneğin bilgisayar başlangı cındaki MsnMsgr
programıçalı ştırı
lmak istenmiyorsa ilgili seçeneğin yan tarafındaki kutucuk temizlenmelidir.
Bu sayede iş letim sistemi yeniden baş latı
ldığında MsnMsgr programıçalı ştırı
lmayacaktı r.
31
Bu ayarları
n değ iştirilebilmesi için NT tabanlısistemlerde Administrator yetkisinin
olmasıgerekmektedir. Aksi taktirde yapılan ayarlar geçerli olmayacaktı
r.

: Microsoft nedeni bilinmemekle beraber Windows 2000 ailesi iş letim


sistemlerine msconfig’i koymamı ş
tır. Windows 2000 ve msconfig kullanılmak isteniyorsa o
zaman Windows XP’den alınacak bir msconfig.exe Windows 2000’de
%systemfolder%/System32/ klasörü içine atı lmalıdır. Birkaç dll hatasıverdikten sonra
çalışacaktır.

Msconfig’in sadece bir aracıolduğu ve ileri düzeydeki kullanı cıları


n buradaki ayarlar
yerine direk boot.ini, system.ini ve registry ayarlarıile oynayarak bu ayarlarıyapabilecekleri
göz önünde tutulmalı dı r.

1.9.2. Güvenli Kip

Kimi zaman sorun iş letim sisteminin göze hoşgelen masaüstü veya daha teknik
terimiyle Graphic User Interface (GUI) dosyaları nda olabilir. Yanlı şseçilmişbir ekran
çözünürlük ayarıveya ekranı n yenilenme sı ğ
klı ı(Hertz ayarı ) gibi çok basit ve düzeltilmesi
kolay bir hata için tüm sistemin silinip yeniden kurulması na hiç gerek yoktur. Windows’un
sistem dosyaları nıkoruma önlemlerine rağmen kendi kendini tamir edememesi halinde,
yapacağ ınız ilk iş, sistemi GUI’siz yani komut istemcisi ile başlatmaktı r. Bunun için:

 Baş lat/BilgisayarıKapat yoluyla, bilgisayarını


zıyeniden başlatınız.
 Bilgisayar açı lı
rken Windows iş letim sistemi seçmenizi istediğinde klavyede
F8’e bası nız.

Şekil 1.36: Güvenli kipte açma

32
Ekrana gelen pencerede klavyede aş
ağı
-yukarıok tuş
ları
nıkullanarak baş
latmak
istediğiniz Güvenli Kip türünü seçiniz.

Güvenli Kip türlerini ve bu kiplerde yapabileceğimiz iş


leri kı
saca gözden geçirelim:

 Temel Güvenli Kip (Safe Mode): Güvenli modda, yalnı zca temel dosya ve
sürücülere (ağbağ lantısıdı ş ı
ndaki fare, monitör, klavye, yı ğı n depolama, temel
görüntü, varsayı lan sistem hizmetleri) eriş iminiz vardı r. A ğbağ lantısıkurulmaz.
Grafik kartı, en temel VGA iş leviyle kullanılacağıiçin, Windows’u iş leyemez hale
getirmiş olmasımuhtemel SVGA sürücü ve onun eklentileri çalı ştı

lmamı ş
olacaktır. Bu kipte çalı ş tı
rılan bir bilgisayarda yapı lacak tek iş lem, işlediğ
ini
bildiğiniz en son duruma geri dönmektir. Bunu da yukarı da sözünü ettiğimiz bir
Emergency Repair Disk (Acil Onarı m Disketi) ile yapabilirsiniz. Windows sistemin
bütün ayarları nıbu disketi oluş turduğ unuz tarihdeki duruma çevirecektir.

 AğDesteğ i ile Güvenli Kip (Safe Mode with Networking): Temel güvenli kipin
özelliklerine sadece ağ bağ lantı
sıeklenir. Bu, özellikle sistem yedeğ inin ağ
sürücüsünde olduğ u durumlarda ve sorunun ağkartı ndan veya ağkartısürücüsünden
kaynaklanmadı ğına yüzde yüz emin olduğ unuz zaman baş ı
vuracağnı
z bir güvenli
kip türüdür. Bu durumda da sisteminizi baş lattı
ktan sonra Emergency Repair Disk
(Acil Onarı m Disketi) ile sistem dosyaları
nızıonarmalı sı
nız.

 Komut İ stemi ile Güvenli Kip (Safe Mode with Command Prompt): Temel
güvenli kipin özellikleri ile ancak ondan farklıWindows’un GUI birimi, yani
masaüstü, görev çubuğu ve Baş lat menüsü olmadan kurulmasıhalidir. Kimi zaman
soruna yol açan sürücü veya bir diğer program, Windows’un masaüstü devreye
girdiği zaman çalı ş
ır. Sorunu bulabilmek için .ini ve diğer ayar dosyalarının ortada
masaüstü arayüzü olmadı ğızaman, bildiğiniz DOS komut istemcisi ile karş ıkarş ı
ya
çözülebilir. Windows’un sadece komut istemcisi ile açı lmasıhalinde, Edit (edit.com)
kelime işlem programı nıkullanabilirsiniz.

:
 Güvenli mod sorunlarıtanı mlamanı za yardı mcıolur. Bilgisayarıgüvenli modda
baş ğı
lattı nızda belirtilerden biri yeniden görüntülenmezse, varsayı lan ayarlarıve en
az sayı daki aygıt sürücüsünü olasıhata nedenleri arası ndan çı karabilirsiniz. Sorunun
nedeni yeni eklenen bir aygı t veya değ iştirilen bir sürücü ise, değişikliği geri almak
veya aygı tıkaldı rmak için güvenli modu kullanabilirsiniz.

 Sistemi başlatmak için gerekli olan Windows sistem dosyaları


nın bozulmasıveya
zarar görmesi gibi güvenli modun size yardı
mcıolamayacağıdurumlar da vardı
r. Bu
durumda, Kurtarma Konsolu size yardı mcıolabilir.

33
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İ
şlem Basamakları Öneriler
6. Windows XP iş
letim sisteminde Denetim Masası
nı11. Başlat  Ayarlar
açı

z. Denetim Masası

12. Pencerenin sol üst


ş
7. Sistem simgesini çalıtı


z. köş esinde Denetim
Masası başlığ ı
nı n
altında Klasik
Görünüme ya da
Kategori Görünümü’ne
geç ifadesi yer alı r.
Bunlardan seçtiğiniz
seçeneğ e göre simge
görünümleri değiş ir.
İsteğe göre değiş tirilir.
Eğer pencere kategori
görünümünde ise
Performans ve Bakı m
seçeneğ inden sistem
simgesi görüntülenir.
Eğer klasik görünümde
iseniz direk Sistem
simgesi görünecektir.
Açmak için Fare ile çift
tıklayınız.

8. Uzak sekmesinden yararlanarak uzak masaüstü


bağlantı

nıyapı
nız. 13. Yapamadı ğı
nı z yer
olduğ u zaman öğrenme
faaliyetindeki bilgi
34
9. Bilgisayarı
nızıbir etki alanı
na üye yapı

z sayfası ndan
yararlanı nı
z.
14. Bunun için üye
olacağ nı z etki alanı nı n
adı nı bilmelisiniz.
Bilgisayarı m adı
sekmesinde Değ iştir
düğmesine
tıkladığ ınızda ekrana
gelen pencerede bu
10. Kayı ağı
t defterini kullanarak aş daki ayarlarıyapı
nız. bilgiye ihtiyacı nız
olacaktı r.
1- “Son Kullanı lan Belgeler” listesinin silinmesi için
HKEY_CURRENT_USER \ Software \ Microsoft \ 15. Kayı t defteri
Windows \ CurrentVersion \ Policies \ Explorer anahtarı na düzenleyicisine
ulaşı
nız ulaşmak için
Baş latÇalı ş tı
r
Ekranda sağtı klayı p yeni DWORD değ eri yapınız, değ
erin Regedit yazı nız. Kayı t
adını“NoRecentDocsHistory” olarak ayarlayı nı
z. defterinde düzenleme
yaparken dikkat ediniz.
Ardından üzerine tı klayarak kı

tlamayıaçmak için 1
değerini giriniz.


er belgeler geçmiş
ini istiyorsanı
z 0 değerini giriniz.

Bilgisayarıyeniden baş
latı
nız.

2- “Yetersiz Disk Alanı


” uyarı

nın kapatı
lması
için,

HKEY_CURRENT_USERSoftwareMicrosoftWindowsCurr
entVersionPoliciesExplorer anahtarı altı
nda yeni bir
DWORD değeri oluş turup NoLowDiskSpaceCheck adı

veriniz ve değ
er olarak 1 giriniz.

35
PERFORMANS TESTİ

DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayir

lem basamaklari
Bilgisayarı
nızı ş
çalıma grubu veya bir etki alanı
na üye yapabildiniz mi?
Bilgisayarınızda yüklü olan donanımları ş
n sorunsuz çalıı ş
p çalı ğı
madı nı
kontrol edebildiniz mi?
Sistem geri yükleme noktasıoluş turabildiniz mi?
Otomatik güncelleş
tirme ayarları
nıyapabildiniz mi?
Uzaktan yardı ş
mıçalıtı
rabildiniz mi?
Uzak masaüstü bağ
lantı

nıyapabildiniz mi?
Sanal bellek kapasitesini ayarlayabildiniz mi?
Kayı ş
t defteri düzenleyicisini çalıtı

p istenilen ayarları
yapabildiniz mi?
ş
MSCONFIG’I çalıtı

p istediğ
iniz ayarlarıyapabildiniz mi?
Bilgisayarı
nı ş
zıgüvenli kipte çalıtı
rabildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı

z mı
?
Zamanıiyi kullandı

z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
, titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?

DEĞERLENDİ
RME

Yaptığını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevaplarınızıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Eksiklerinizi
araştı
rarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.

Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

36
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–2

ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–2
AMAÇ
Yönetimsel araçlarıkullanarak sistemin özel ayarlamaları
nıyapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanı


z gereken araşrmalar ş
tı unlardı
r:

 Yönetimsel Araçlar penceresiyle ilgili olarak mevcut bilgilerinizi yazarak sı


nıf
ortamında arkadaş
larını
zla paylaş ı
nı z.

2. YÖNETİ
MSEL ARAÇLAR
2.1. Bileş
en Hizmetleri

Şekil 2.1: Bileş


en hizmetleri penceresi

Bileş
en Hizmetleri'ni açmak için Baş  Yönetimsel
latAyarlarDenetim Masası
AraçlarBileşen Hizmetleri’i seçilir.

37
Bileşen Hizmetleri yönetim aracı yla gerçekleş
tirilen yönetim görevleri, aş
ağı
da
gösterildiği gibi, dört kategoriye ayrı

r.

2.1.1. Bileş
en Hizmetleri İ
çin Sisteminizi Yapı
landı
rma

COM+ ile çalı ş maya baş ladı ğ


ı zda, bu hizmetleri ağı
nı nızda kullanabilmeniz için önce
birkaç özelleş tirme görevini yerine getirmeniz gerekir. Örneğ in, ayarlara yanı t veren
uygulamaya olan eriş imi ayarlayarak ve Bileşen Hizmetleri yönetim aracıiçindeki görevleri
yerine getirerek iş
e başlamalısını z.

2.1.2. Baş
langı
ç Hizmetlerinin Ayarları
nıYapma

Ağ ınıza özel basit Bileş en Hizmetleri yapı landırmasınıyaptı ktan sonra, bir sonraki
göreviniz uygulama türlerine ve ağüzerinde kullandı ğını
z hizmetlere özel ayarlarıyapmak
olabilir. Aşağıdaki ifadelerler, ağı
nızdaki bilgisayarlara yapabileceğiniz ayar türlerine örnek
olarak verilebilir:

 COM+ uygulamaları nın içinde yapı landırı


lmamı şbileş
enlerin, bir baş
ka deyişle
bağımsız olarak yayı nlanmı şCOM bileş enlerinin veya COM uygulamaları nın
güvenliğini sağlamak amacı yla, bu bilgisayarlar için belirli COM güvenlik
ayarlamalarıyapmanı z gerekir. (Diğer taraftan COM+ uygulamalarırol tabanlı
güvenlikten yararlanacak şekilde tasarlanabilir.)

 Uygulamanı z dağıtı
lmı şiş
lemleri kullanacaksa, bu uygulamayıçalı ş

ran her
bilgisayarda Microsoft Dağıtı
lmışİ şlem Yöneticisi'nin (DTC) el ile mi yoksa
otomatik olarak mıbaş latı
lacağınıbelirtmeniz gerekir. Ayrı ca işlemler
Windows Kümelemesi ile kullanı lacaksa, uygun ağ yapı landı rmasınıda
yapmalı sınız.

2.1.3. COM+ Uygulamaları


nıYükleme ve Yapı
landı
rma

COM+ uygulaması nı n, kullanacağıhizmetlere özel ayarlarla yapı


landı
rılmasıgerekir;
bundan sonra ağ üzerindeki bilgisayarlara istemci ve sunucu tarafı bölümlerini
yükleyebilirsiniz. COM+ uygulamaları nıyüklemeden önce, isteğe bağ lıolarak uygulama
bölümlerini oluş turabilirsiniz.

Aşağ ı
dakiler, COM+ uygulamaları nı yüklemek ve yapı
landı
rmak için
gerçekleş
tirebileceğiniz görev türlerine örnek olarak verilebilir.

 COM+ uygulaması nı n ağ üzerinde nası l davranacağınıbelirleyen ayarları


yapabilmeniz için, önce uygulamayı yapı landırabileceğ
iniz bir
basamaklandı rma programı nıbilgisayarını
za yüklemeniz gerekir.

 Uygulamanı zın ağgüvenlik ş


emasında uygun bir şekilde yer almasınısağlamak
(yani, hem uygulamaya hem de diğer kaynaklara erişiminin gereksinimlerinize

38
uygun olması ) için, kullanı
cılarıuygulama rollerine atamanı
z ve uygulamanı
n
güvenlik kimliğini belirlemeniz gerekir.

 COM+ uygulaması nı güvenliğ e ve kullanacağ ı hizmetlere göre


yapılandı
rdığı nızda, ağ ınız üzerindeki üretim bilgisayarları
na, uygulamanı
n
istemci ve sunucu tarafı kı sı
mlarını yerleştirmeniz gerekir. COM+
uygulamaları nıyüklemeden önce, isteğe bağ lıolarak COM+ uygulama
bölümleri de oluşturabilirsiniz.

2.1.4. Bileş
en Hizmetlerini İ
zleme ve İ
nce Ayarları
nıYapma

Bileş en Hizmetleri'ni kullanan bileş enleri dağ ı ğı


ttı nızda, performans artı rma

rsatlarınıbeklemek ve hatalarıdüzeltmek için bu hizmetleri izleyebilirsiniz. Bazı
durumlarda, bu ayarlarda yaptı ğınız değ iş
iklikler, özellikle de daha iyi bir izleme
gerçekleş tirmek için yapı
lanlar, performansıdüş ürebilir. Yapı landı ğı
rdı nı
z alanlarla ilgili
belgeleri okuduğunuzdan emin olunuz.

Aş ağ ıdakiler, bileş
enlerinizi ve uygulamaları
nızıizlemek için gerçekleş
tirebileceğ
iniz
görev türlerine örnek olarak verilebilir:

 Bir COM+ uygulaması nın yeni bir sürümü çı ktığı


nda, yeni sürüme yükseltme
yapmak için eski sürümün kaldırı
lıp yenisinin yüklenmesi gerekir.

 Güvenlik denetiminizi geliş


tirmek için (örneğ
in, nesnelerin yanlışlı
kla veya
bilerek çok erken serbest bırakı
lmasınıengellemek amacı yla), ek güvenlik
denetimleri yapmak ve ek bilgileri izlemek üzere baş vuru izlemesini
kullanabilirsiniz.

 Uygulamalar dağı tılmışişlemlerde yer alıyorsa, iş


lem durumunu, iletileri ve
istatistikleri görüntüleyerek performansı izleyebilirsiniz. Ayrı ca, iş lem
istatistiklerini saklayan günlük dosyası nın boyutunu veya konumunu
değ iştirerek sistem performansınıartı
rabilirsiniz.

2.2. Bilgisayar Yönetimi

Bilgisayar Yönetimi, tek ve birleştirilmişbir masaüstü aracı nıkullanarak, yerel veya


uzak bilgisayarları(Yalnı zca bir ağbağdaş tı
rıcı
sıveya modem gibi bir iletiş im aygı tıveya
bir iletişim hattıkullanarak eriş ebileceğiniz bilgisayardır.) yönetmenize yardı mcıolur.
Birkaç Windows yönetim yardı mcıprogramı nıbir tek konsol ağacında birleştirerek, belirli
bir bilgisayarın yönetim özelliklerine ve araçlarına kolay eriş im sağlar (Varsayı lan olarak
konsol pencerenin sol bölmesidir fakat gizlenebilir. Konsol ağ acı
ndaki öğ eler ve bunları n
sıra düzenli kuruluş
u bir konsolun yeteneklerini belirler.).

Şekil 2.2’de gösterildiği üzere Bilgisayar Yönetimi’ni açmak için Baş


latAyarlar
Denetim Masası  Yönetimsel Araçlar Bilgisayar Yönetimi’ni seçiniz.

39
Şekil 2.2: Bilgisayar yönetimi penceresi

2.3. Hizmetler
Windows XP, NT tabanlıbir iş letim sistemi olmasınedeniyle iş letim sistemine
bağımlıveya bağ ımsı z birçok program birer hizmet (service) olarak arka planda çalı ş
ır. Tabi
bunları
n arasında kritik işlemlere hizmet eden programlar olduğu gibi çeş itli konfigürasyona
sahip sistemlerde, ara sı ra ihtiyaç duyulan,veya duyulmayan hizmet programlarıda
bulunabilir.

Öncelikle, NT tabanlıiş ş
letim sistemleri yapıolarak karıı
k ve gerçekten ince detaylara
sahiptir. Bu sebeple Windows XP iş letim sistemine hakim olmayan kullanı cıları
n ayarları
kurcalarken dikkatli olmaları
nıtavsiye ediyoruz.

Genel olarak düş ünürsek, ne iş


e yaradığınıanlamadı ğ ınız bir hizmeti kapatmamanı z
gerekir. Özellikle de karşı
sında oturduğunuz sistem okul, işyeri, Internet kafe gibi bir
ş
ortamdaysa hizmetleri karıtırmamak gerekir. Çünkü sizin gereksiz olarak düş ündüğünüz bir
hizmet orada bulunan ağortamıiçin son derece önemli olabilir.

Bir hizmeti kapatmak yerine elle değ iş


tirilebilir (manual) olarak bırakmak, o
hizmetin ihtiyaç duyulduğunda baş layabilmesi için önemlidir. Bir hizmetin tamamı yla
kapatılabilmesi için o hizmetin gereksizliğ
i konusunda iyice emin olunmasıve bilgisayar
yöneticisine danışılmasıfaydalıdı
r.

Elbette hizmet ayarları ile ilgili bir hata yapı ldı ğı


nda sistemi eski haline
getirebilirsiniz. Bunun için öncelikle yedek almanı
z gerekir. Bir kere hizmet ayarları

yapabilmeniz için sisteme Administrator (sistem yöneticisi) olarak girişyapmalı sını
z.
40
Böylece iş letim sisteminin derinliklerine inebilirsiniz. Sisteme admin yetkisi ile girdikten
sonra Baş lat > Çalı ştı
r (Start > Run) yolunu izleyerek çı kan pencerede regedit yazı nız.
Kayı t Defteri Düzenleyicisi (Registry Editor), bizlere hizmetler ile ilgili ayarlara yönelik
kayı tların tutulduğ u alana ulaş mamı za ve yedeklememize yarayan oldukça yararlıve güçlü
bir programdı r. Bu sebeple yapı lan iş lemlerin sı rası
nıdikkatlice takip ediniz. Önce
[HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services] yolunu izleyerek
“Services” anahtarı nıbulunuz ve seçiniz. Dosya (File) menüsünden, Ver (Export) komutunu
kullanarak seçili olan dalıkayı t defterinden dı şarı
ya almanı zısağlayacak olan pencere ile
karş ılaşacaksı nız. Dosya adı(File name) kutusuna dosya ismini girdikten sonra Kaydet
tuşuna tı klayarak seçtiğ iniz dalı“*.reg” uzantı sıile kaydetmişolursunuz. Pencerenin aş ağı
kısmı nda Seçili dal (Selected branch) seçeneğ inin seçilmişolması na dikkat ediniz. Zaten o
bölgede yer alan kutuda seçtiğ iniz dalın yolu gözüküyor olacaktı r. Dışarıya aldığı
nız bu kayı t
dalıkopyası nıistediğ iniz zaman çift tı klayarak kayı t defterinize geri ekleyebilirsiniz. Eğer
işletim sisteminiz, kapattı ğ ı
nı z bir hizmet sonucunda baş layamaz hale geldiyse, iş letim
sisteminizi Güvenli Kipte (Safe Mode) açtı ktan sonra, kayı t defterine dı şarı
ya aldı ğ ınız
kopyayıgeri ekleyebilirsiniz.

Şekil 2.3: Kayı


t Defterinden dı
şarı
ya kayı
t aktarı
lması
2.3.1. Hizmetlerin Yönetimi

Hizmetleri yönetebilmek için sisteme Administrator yetkisi ile girmeniz gerektiğini bir
kere daha hatı
rlatalı
m. Sisteminize girişyaptı
ktan sonra

41
Baş latAyarlarDenetim Masası Yönetimsel AraçlarHizmetler yolunu izleyerek
hizmetler ile ilgili ayarlamalarıyapmamı zısağ layan arayüzü çalıştırabilirsiniz. Seçtiğ
iniz
hizmetin üzerine gelip Fareniz ile sağtuş
u kullanarak, menüyü açabilirsiniz.

Şekil 2.4: Hizmetlerim yönetimi

Şekil 2.4’te menüde görebileceğ iniz gibi seçtiğ iniz hizmetin durumunu (eğer hizmet
devre dışıbırakılmamı şsa) Baş
lat (Start), Dur (Stop), Duraklat (Pause), Devam Et (Resume),
Yeniden Baş lat (Restart) komutlarıile değ iştirebilirsiniz. Baş lat, hizmetin gerek duyduğu
programı n diskten okunarak bellekte çalı şmasıiçin kullanı lı
r. Dur, tahmin edebileceğ iniz
gibi çalışan bir hizmetin durdurulup, bellekten kaldı rılmasıiçin kullanı lı
r. Duraklat
komutunu verirseniz eğer, hizmet programıbellekteki yerini korur fakat fonksiyonları nı
yerine getirmez. Devam Et komutu ile bellekte duran hizmetin çalı ş masına kaldığ ıyerden
devam etmesi sağlanı r. Yeniden Baş lat komutu ise bir hizmete önce Dur, ardı ndan Baş lat
komutu uygulanmı şgibi hizmeti durdurup, bellekten kaldı rdıktan sonra sabit diskten tekrar
okunup bellekte tekrar görev yapması için kullanı lı
r.

Tüm görevler (All Tasks) menüsü ise yukarı da sı


ralanan komutları n bütün hizmetlere
aynıanda uygulanmasıiçin kolaylık sağlar. Tabi, tüm hizmetler için aynıanda bu komutları n
uygulanmasının sistem sağ ğı
lı açısı
ndan pek faydalıolmayacağ ıortadı r.

Yenile (Refresh) komutu ile hizmetlerin durumu o an için listede yenilenir. Özellikler
ı
(Properties) ise hizmet ile ilgili bilgilere ulaşlması
na ve bir takı
m ayarları n yapı lması na
olanak veren pencereyi açar. Seçilen bir hizmetin Başlangı
ç Türü (Startup Type) gibi ayarları

42
bu yönetim penceresinden yapı lır. Yardı
m (Help) komutu ise bildiğiniz üzere hizmetler
hakkında iş
letim sisteminin kendi yardı
m dosyaları
na ulaş
manızısağlar.

2.3.2. Özellikler (Properties) Penceresi

Bu pencerede seçilen hizmet ile ilgili bilgilerin yanısı ra, birtakım ayarlar
yapabileceğ tik. Genel (General) sekmesinde görülebilecek olan bilgiler Şekil
inizi belirtmiş
2.5’teki pencerede de takip edebileceğiniz gibi hizmetin adı , listede görünen adı, açı
laması
,
hizmetin gereksinim duyduğu program adıtarzı nda bilgilerden ibarettir. Bunların yanısı
ra
hizmetin Baş langıç Türünü (Startup Type) bu sekmeden belirleyebilirsiniz.

Şekil 2.5: Özelllikler penceresi

2.3.3. Hizmetlere Ait Baş


langı
ç Türü Özellikleri

 Genel sekmesi

Bir hizmetin başlangıç türü 3 ş


ekilde belirlenebilir: Otomatik (Automatic), Elle
ş
(Manual) ve Devre Dıı(Disabled).

 Otomatik / Automatic: Otomatik olarak baş latılan hizmetler (servisler),


işletim sistemi çalışmaya baş larken başlatılan hizmetlerdir. Genelde
sistemin çalışabilmesi için ş
art olan hizmetler otomatik baş latılı
r. Zaten
43
ş
böyle gerekli bir hizleti devre dııbı ğı
raktı nı
zda sistem açı

rken gerekli
bir hizmetin başlatı
lamadı ğıuyarısı
nıverecektir.

 Elle / Manual: Bu seçenek ile hizmetin sadece gerekli olduğ unda


çalış masısağ lanı r. Bir hizmeti tamamiyle devre dı şıbı rakmak yerine,
baş langı cı
nımanual yapmak çok daha doğ ru bir tercih, çünkü bu sayede,
ilgili hizmet gerekli olduğunda tekrar çalış
tırı
labilir. Öte yandan, eğer bir
hizmet, siz baş latılmasınımanual hale getirseniz de her seferinde direkt
çalış ıyorsa, o servisin baş langı
cınıotomatiğe bağ lamak daha sağ lıklı
dır.
Böylece gerekli olduğunda hizmetin baş lamasınıbeklemezsiniz.

 Devre dı şı/ Disabled: Devre dı şıbırakı lan bir hizmet, bir uygulama
tarafı
ndan gerek duyulsa bile çalı ştırı
lamaz. Çok gerekmedikçe hizmetleri
devre dı şıbı rakmamanı zı, manual seçeneğini kullanmanı zıöneririz. Ama
konu güvenlik ise, disabled seçeneği ile bir hizmetin tamamiyle kı zağa
çekilmesini sağlayabilir, böylece baş ka bir hizmet ya da uygulama
tarafı
ndan çalı ştırı
lması nı önleyenilirsiniz. Bir hizmet devre dı ş
ı
bırakılırsa o hizmet ne Windows XP tarafı ndan ne de kullanıcıtarafından
başlatılamaz. Eğ er kritik bir uygulamayıdevre dı şıbı rakırsanız bu
Windows XP iş letim sisteminizin sağlı klıolarak baş latı
lamaması na ve
çalışmaması na sebep olabilir.

Genel sekmesinde gözümüze çarpan bir diğ er alan ise Hizmet durumudur. Bu başlı
k
altı
nda yer alan düğmeler tamamı yla sağ tuşmenüsünde bulunanlarla aynıiş lemleri
gerçekleş
tirdiğinden burada tekrar etmeye gerek yok.

Oturum Aç (Log On) ve Kurtarma (Recovery) ileri düzeyde veya uzman olarak
nitelendireceğimiz kullanıcı
ları
n iş
ine yarayan ayarlarıbarı ndı ğ
rdıı
ndan bize daha çok
gerekli olan Bağı
mlılı
klar (Dependencies) sekmesine atlı
yoruz.

 Bağ ımlı lı
klar (Dependencies) sekmesi: Seçilen hizmetin bağ ımlıolduğ u diğ er
hizmetlerin listesini bulundurur. Aş ağıdaki resimde görebileceğiniz gibi
Bilgisayar Tarayı cı sıhizmetinin bağ ımlıolduğu iki tane hizmet var. Bunlar: İş
İstasyonu ve Sunucu hizmetleri. Bu iki hizmet baş latı
lmadığısürece Bilgisayar
Tarayı cısıhizmeti devreye giremeyecektir. Bir hizmetin diğerine bağı mlılığ
ıbu
şekilde gerçekleş ir. Bir çok hizmet bu şekilde birbirine bağı
mlıolarak çalı şı
r..
Bir hizmetin tümüyle devre dı şıbırakılmaması nın önemi burada bir kere daha
karşımı za çı kı
yor. Yerel ağ bağ lantı
sıbulunan bir bilgisayarda Sunucu
hizmetini devre dı şıbı rakı
rsanız, İşİ stasyonu ve Bilgisayar Tarayı cısı
hizmetleri de çalı ş amayacağı ndan ağeriş imi iş lemlerinde problem çı kması
muhakkaktı r.

44
Şekil 2.6: Bir hizmetin bağı
mlıolduğu diğer hizmetleri gösteren sekme

2.3.4. Kayı
t Defteri Düzenleyicisi (Registry Editor) ile Hizmet Ayarları

Bu noktada sizlere, acil durumlarda hizmet ayarlarına Kayıt Defteri Düzenleyicisi ile
nasıl müdahale edebileceğinizden bahsedeceğ iz. Tabi çok ince detaylara girmeden birkaç
noktaya değineceğiz.

Devre dı ş ıbıraktığı
nız bir hizmet sebebiyle iş letim sisteminiz baş
layamaz duruma
geldiğinde, işletim sisteminiz açı
lırken F8 tuş una bastıktan sonra Güvenli Kipi (Safe Mode)
seçerek bilgisayarınızıAdministrator yetkisi ile açı
nız.

[HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services] yolunu
izleyerek çı
kan listeden problem çı ğı
kardı nıdüş
ündüğünüz hizmeti seçiniz.

45
Şekil 2.7: Bir hizmete ait kayı
t defteri görüntüsü

Şekil 2.7’de görebileceğiniz gibi Özellikler penceresindeki birçok değ işken, kayıtlar
arası ndan okunuyor. Bunlardan “Start”, hizmetin Baş langıç Türünü (Startup Type) tutan
kayı ttı r. Üzerine sağtuşile tı
klayıp Değ iş
tir (Modify) komutu ile açılan pencerede bu sayı yı
değ iş ağı
tirebilirsiniz. Aş daki tabloda hangi sayı nın hangi baş langıç türüne denk geldiğ ini
bulabilirsiniz.
Kayı t değeri Karşı ğı

2 Otomatik
3 Elle
4 ş
Devre Dıı

Hizmetin başlatı
labilmesi için 2 veya 3 değeri girilirse iş letim sisteminiz de
problemsiz olarak başlatılabilir. Bu arada girilen sayı
lar hexadecimal, yani onaltılı
k
tabandadır.

2.4. Olay Görüntüleyicisi


Windows XP, NT4 ve Windows 2000 gibi sistemde meydana gelen her bir "olayı "
raporlayabilir. Windows açı ğıandan, kapandı
ldı ğıana kadar birçok "olay (event)"
gerçekleşir. Bir windows servisinin başlaması , bir program ile çalışırken programın geçersiz
işlem yürütüp kapanması , ağüzerinden bir kullanı cının sizin bilgisayarını
za bağlanması ,
bağ lantı
nızıkesmesi... bunları
n hepsi bir olaydı r.

Biz bunları
n birçoğunu görmeyiz, arka planda sessizce olup biter. Ancak bazen bir
servisin baş layı
p başlamadı ğı ,ş
nı ifresi doğ
ru olmayan bir kullanıcının sisteme girişyapmaya
çalışıp çalış madığını, DNS servisinin arka planda sürekli yaptı ğıbazırutin iş lemlerde
baş arılıolup olmadı ğı nıve buna benzer aklınıza gelebilecek her türlü bilgiyi kontrol etme
ihtiyacıduyabilirsiniz.
46
Özellikle bir problem varsa, problemin kaynağınıtespit etmede bu kayıtlar çok iş
imize
yarar. Windows olayları n teker teker kayı t iş
lemini sürekli yapmaktadı r. Bu kayı tları
incelememizi sağlayan program Olay Görüntüleyici’dir. Bu programıaçmak için Denetim
Masası Yönetimsel AraçlarOlay Görüntüleyicisi seçilir.

Şekil 2.8: Olay görüntüleyicisi penceresi


Üç farklıkayı
t alanısöz konusudur.

 Sistem :Windows aygı


tlarla ilgili her türlü olayıburaya kaydeder.

 Güvenlik: Güvenlikle ilgili olaylardı


r.

 Uygulama :Windows dı
şı
ndaki diğer programlar, kendi iş
leyiş
leriyle ilgili kayı
tları
burada tutarlar.

Kayı
t tipleri

Bilgi amaçlıkayı
tlar, rutin iş
lemler.

Uyarı
, kontrol edilmesinde fayda var.

Hata, kesinlikle kontrol edilmeli.

47
Şekil 2.9: Sistemdeki olaylara ait bilgiler

Şekil 2.9’da Olay Görüntüleyici penceresinde Kaynak sütunu olayı


n oluş
tuğ
u
uygulamayıbelirtir.

Kaynak alanı nda "eventlog" yazı yorsa, yani bu olaylar kayı tlarıtutan servisin
kendisine ait demektir. Olaylarıkaydedebilmesi için önce bu servisin kendisinin baş laması
gerekir. Kapanı rken de son olay her zaman event servisinin durmasıolayı dır. Eğer bu olay
kayıtların arasında yoksa bilgisayar normal yollardan kapanmamı şdemektir (mavi ekran
veya direkt reset).
Windows XP açı lı
rken ilk
kaydedilen olay, 6005 kodlu Olay
günlüğü hizmeti baş latıldıolayıdı
r.

Şekil 2.10: Bilgi özellikleri penceresi

48
Olayları kaydeden servisin
kendisinin ürettiği 6006 kodlu kayıt Olay
kayıt servisi durdu olayı dır. Bilgisayar
kapanmadan önce kaydedilen son olaydı r.

Şekil 2.11: Bilgi özellikleri penceresi

Şimdi de DHCP servisinin verdiğ


i bir uyarımesajı
na bakalı
m.

IP'lerin ağ üzerindeki DHCP


server'dan alı ğ
ndııbir ortamda bağ lıağ
kartı bu mesajı üretmiş tir. DHCP
sunucuya ulaş amıyor demektir.

Şekil 2.12: Bilgi özellikleri penceresi


Şimdi de W32Time'ı
n ürettiği bir hata mesajı
na bakalı
m.

ş
Windows Internet üzerinden sistem saatini ayarlamaya çalı şve bağlantıgerçekleş
mı mediğ
i
için bu hata meajıoluş
muştur.
49
2.5. Performans

Şekil 2.13: Performans penceresi


Performans ile iş
letim sisteminin ve tüm donanı
m bileş ş
enlerinin çalımaları
nıçok
değ ik yönlerden inceleyebilir ve performans analizi yapabilirsiniz. Denetim

Masası Yönetimsel AraçlarPerformans seçtiğinizde yukarı daki pencere ekrana
gelecektir.

Sistem Monitörü size aktif durumu grafiksel olarak gösterir. Performans Günlükleri ve
Uyarı larıile daha sonra incelemek üzere istediğ iniz bir süre aralığının kaydı nın tutulmasını
sağlayabilirsiniz. Örneğ in, bir bilgisayarda 3 günlük ağkartıüzerinden gönderilen ve alı nan
veri miktarıanalizini yapmak istiyorsunuz. Üç gün boyunca bilgisayarı n karşısında oturup,
Performans ekranı nıseyretmek birinci çözüm; bir diğ er çözüm de bu süre boyunca
Performans programı nın sizin için günlük tutması nısağ lamak, daha sonra bu günlük
dosyası nıaçı p, kısa bir zamanda ortalama değ erleri ve neler olup bittiğ
ini incelemektir.

İş ş
letim sistemi içinde çalıan birçok nesneyi değ iş
ik kriterlere göre analiz etmenize
olanak sağlar. Örneğ in, Network Interface nesnesi altı nda, ağkartı nda saniyede alı nan,
gönderilen, toplam alınan-gönderilen veri miktarıgibi değ işik Sayı cı-Sayaç'lar vasıtasıile
ağkartının çalışmasınıve performansı nıizleyebilirsiniz.

İ ğı
lk açtı nı
zda Sistem Monitör size CPU ile ilgili üç sayaç bilgisini gösterir
durumdadır.

50
Şekil 2.13’teki araç çubuğundan
“+“ simgesine tı klayarak yeni bir sayaç
eklenebilir. Performans Nesnesi alanı ndan
analiz etmek istediğimiz nesneyi seçilir.

Şekil 2.14: Sayaç ekleme penceresi

Nesne seçilince, o nesne ile ilgili sayaçları


n listesi gelir.

Örneğ in Şekil 2.15’te ekranda


Sunucu nesnesi seçilidir. Altı nda da
Sayaçlar görünür. Bu sayacı n ne
anlama geldiğ ine ve onu izleyerek ne
gibi bir sonuç çıkarmamı z gerektiğ ine
bakmak için, istediğ imiz sayacıseçip
Açı kla düğ mesine bası yoruz. Sistem
monitör penceresinde izlemek
istediğiniz sayacı seçip Ekle
düğmesine tı klıyoruz.

Birden fazla sayacı n izlendiği


durumlarda sayaçlar birbirine
karı şması n diye bazı ayarlamalar
(istediğ imiz rengi istediğ imize
vermek gibi) yapı labilir. Sistem
Monitor penceresinde herhangi bir
yerde sağtı klayıp Özellikler dersek
ilgili ayar ekranıgelecektir.

Şekil 2.15: Sayaç ekleme penceresi

51
Genel: Görünüm ile
görüntü ş eklini seçebilirsiniz.
Normalde veriler saniyede bir
yenilenir, bunu daha uzun bir
süreye çıkarabilirsiniz.

Kaynak: Şu anki durumu


(Geçerli etkinlik) veya önceden
kaydedilmiş bir günlük
dosyası nın analizini
yapabilirsiniz.

Veri: Bu kı
sımda
istediğimiz sayaca istediğimiz
rengi ve çizgi kalı ğ
nlıını
verebileceğ iz alandı r. Burada yer
alan Ölçek seçeneği önemlidir.

Şekil 2.16: Sistem monitor özellikleri penceresi

Bazen sı fı
ra yakı n değ erler üreten bir sayaç olabilir (mor renkli) veya tam tersi çok
büyük değ erler üreten bir sayaç(sarı ) olabilir ve kendi içindeki değişimleri göremezsiniz.
Yapılan ayarlarla grafiği kendinize göre özelleş tirebilirsiniz.

Grafik: Grafiği biçimlendirebiliriz.

Görünüm: Arkaplan ve font ayarları


nıyapabilirsiniz.

Şekil 2.17: Performans penceresi

52
Performans Monitör içinde sağtı p FarklıKaydet ile ekran HTM dosyası
klayı
olarak kaydedilebilirsiniz.

Bir bilgisayarı lacaksa, Performans Monitör'ünden bu süre


n uzun süreli analizi yapı
t (log) Performans
boyunca istenilen sayaçlarıkaydetmesi istenebilir, daha sonra bu kayı
Monitör içinden açılıp analiz edilebilir.

2.6. Veri Kaynakları(ODBC)


Değ işik veri tabanıyönetim sistemlerine eriş mek için Veri KaynaklarıAçı k Veri
tabanıBağ lantısı'nı(ODBC) kullanabilirsiniz. Örneğ in, SQL veri tabanı ndaki verilere eriş
en
bir programı nız varsa, Veri Kaynakları(ODBC) Visual FoxPro veri tabanı ndaki veriye
ulaşmanı z için aynıprogramıkullanmanı za olanak sağlar. Bunun için, sisteminize sürücüler
denen yazı lı
m bileş enleri eklemelisiniz. Veri Kaynakları(ODBC) bu sürücüleri eklemenize
ve yapılandı rmanı za yardı mcı olur.

Şekil 2.18: ODBC veri kaynağıyöneticisi

: Veri Kaynakları(ODBC) öğ esini açmak için, Başlat’ıtı


klayı
nız, Ayarlar’ı
n
üzerine gelip Denetim Masası ’ıseçiniz. Yönetimsel Araçlar’ı, sonra da Veri Kaynakları
(ODBC) öğ esini çift tı
klayı
nız.

53
2.7. Yerel Güvenlik İ
lkesi
Yerel bilgisayar için güvenlik ayarları nın yapılandı rı
lması nda kullanı

r. Bu ayarlar,
Parola ilkesi, Hesap Kilitleme ilkesi, Denetim ilkesi, IP Güvenlik ilkesi, kullanı cıhakları
atamaları , ş
ifrelenmişveri için kurtarma aracı larıve diğ er güvenlik seçenekleridir. Yerel
Güvenlik ilkesi, yalnızca etki alanıdenetleyicisi olmayan bilgisayarlarda bulunur. Bilgisayar
bir etki alanına üyeyse, bu ayarlar etki alanı
ndan gelen ilkelerce geçersiz kı

nmışolabilir.

Şekil 2.19: Yerel güvenlik ilkeleri

Yerel güvenlik ayarlarınıdüzenlemek için,


 Yerel Güvenlik Ayarları 'nıaçı nız.
 Aşağı dakilerden birini yapını z:
 Parola İ lkesi'ni veya Hesap Kilitleme İ lkesi'ni düzenlemek için, konsol
ağacında Hesap İ lkeleri'ni tı
klayın.
 Denetim İ lkesi, Kullanı cıHaklarıAtamasıveya Güvenlik Seçenekleri'ni
düzenlemek için, konsol ağacı nda Yerel İ
lkeler'i tı
klayını
z.

54
Şekil 2.20: Düzenlenecek dosyanı
n özellikler penceresi

 Ayrı ntılar bölmesinde, değ iştirmek istediğiniz ilkeyi çift tı


klayı
nız.
 İstediğiniz değ iş
iklikleri yapınız ve Tamam'ıtı klayınız.
 Diğer ilkeleri değiştirmek için, önceki iki adımıyineleyiniz.

: Yerel bilgisayarda dosya sistemi, kayıt defteri ve sistem hizmetlerine iliş


kin
güvenlik ayarlarınıdüzenlemek isterseniz, önce güvenlik ş ablonu biçiminde değ iş
iklikleri
düzenlemeli ve daha sonra, Güvenlik Yapı landırmasıve Çözümlemesi'ni kullanarak
bilgisayarıyapılandı
rmalı sı
nız.

Güvenlik ş
ablonunu yerel bir ilkeye uygulamak için,

 Güvenlik Yapı
landı
rması
ve Çözümlemesi'ni açı
nız.

 Konsol ağacı nda Güvenlik Yapı landırmasıve Çözümlemesi'ni sağtı klatyınız,


sonra VeritabanıAç'ı tıklatı
nız.
 Veritabanı nıaç iletişim kutusunda, Dosya adıalanı na bir dosya adıgirip Aç'ı

klayınız.
 Şablon Al iletişim kutusunda önce bir şablonu, ardından Aç'ıtı
klayını
z.
 Konsol ağ acında önce Güvenlik Yapı landırmasıve Çözümlemesi'ni sağ

klayınız, sonra BilgisayarıŞimdi Yapı landır'ıtı
klayınız.
 Aşağı dakilerden birini yapını
z:

55
 Hata günlüğü dosyası yolu'nda varsayı lan günlüğ ü kullanmak
istiyorsanız Tamam'ı tı
klayını
z..
 Hata günlüğ ü dosyasıyolu'nda farklıbir günlük belirlemek istiyorsanı
z,
geçerli bir yol ve dosya adıyazı
nı z.

 Güvenlik Yapı landırmasıve Çözümlemesi'ni açmak için, sı yla Baş


rası lat'ıve
Çalıştır'ıtı
klayı p, mmc yazı nız ve Tamam'ıtı klayı
nız. Dosya menüsünden
sı yla Aç'ı
rası , ardı iniz konsolu ve Aç'ıtı
ndan açmak istediğ klayınız. Ardı ndan,
konsol ağacında Güvenlik Yapı landırması ve Çözümlemesi'ni tıklayı nı
z.

 Bu yordamıtamamlayabilmek için, günlüğ e yönetici olarak kaydedilmiş


olmanız veya Yöneticiler grubunun üyesi olmanı z gerekir. Bilgisayarı
nız ağa
bağlı
ysa ağilke ayarlarıbu iş
lemi tamamlamanı zıengelleyebilir.

 Günlük dosyası nı denetlemek için, Güvenlik Yapı landırması ve


Çözümlemesi'ni sağtı p, Günlük DosyasıGörüntüle'yi tı
klayı klayı
nız..

 Günlük dosyası
nı lan yolu ş
n varsayı udur:
Sistem kökü\Documents and cı
Settings\Kullanı Hesabı
\My
Documents\Security\Logs\

 Yerel bilgisayardaki güvenlik ayarlarıhemen etkinleş


ir.

MMC konsoluna Güvenlik Şablonlarıeklemek için

 Baş
lat Çalı
ştı
r'ıseçiniz, mmc yazı
n daha sonra Tamam'ıtı
klayı
nız.
 (İ
steğ
e bağ lı) Varolan bir konsolu açmak için, sı yla Dosya menüsünde Aç'ı
rası ,
açmak istediğ iniz konsolu ve daha sonra Aç'ıtı
klayını
z.
 Dosya menüsünde Ek Bileş
en Ekle/Kaldı
r'ı
tıklayı

z.
 Ek Bileş
en Ekle/Kaldı
r iletiş
im kutusunda Ekle'yi tı
klayı
nız.
 Kullanılabilir Tek Baş ına Ek Bileş enler'in altında sı yla Güvenlik
rası
Şablonları'nı, Ekle'yi, Kapat'ıve Tamam'ıtıklayını
z.
 Dosya menüsünden, Kaydet'i tı
klayı

z.

: Bu yordamıtamamlayabilmek için, günlüğ e yönetici olarak kaydedilmiş


olmanı z veya Yöneticiler grubunun üyesi olmanız gerekir. Bilgisayarını
z ağ a bağlı
ysa ağ
ilke ayarlarıbu iş
lemi tamamlamanızıengelleyebilir.

56
UYGULAMA FAALİ
YETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
İ
şlem Basamakları Öneriler
16. İ
şletim sisteminde denetim masası
nıaçı
nız. 27. Baş lat  Ayarlar
Denetim Masası
28. Pencerenin sol üst köş esinde
Denetim Masasıbaş lığı nın
 Yönetimsel Araçlar simgesini çalı
ştı

nız. altı
nda Klasik Görünüme ya
da Kategori Görünümü’ne
geç ifadesi yer alı
r.
Bunlardan seçtiğiniz
seçeneğ e göre simge
görünümleri değ işir. İ steğ e
göre değiştirilir. Eğ er
pencere kategori
görünümünde ise
Performans ve Bakı m
seçeneğ inden Yönetimsel
Araçlar simgesi
görüntülenir. Eğ er klasik
görünümde iseniz direk
Yönetimsel Araçlar simgesi
görünecektir. Açmak için
fare ile çift tı
klayı nı z.

29. Seçmişolduğ unuz hizmetin


başlangıç türüne göre açı lış
17. Hizmetler sekmesini seçiniz. şeklini belirleyebilirsiniz.
18. Seçtiğiniz bir hizmetin üzerine gelip sağ tuş u Otomatik seçerseniz
kullanarak gereksiz olduğunu düş ündüğ ünüz bir
bilgisayar açıldığında
görevi durdurunuz. hizmette baş layacaktı r. Aynı
19. Seçtiğiniz hizmetin özellikler penceresini kulanarak zamanda bu iş lemi kayı t
başlangıç türünü seçiniz.
defteri düzenleyicisi ile de
yapabilirsiniz.

30. Günlük dosyaları


sekmesinde bulunan
20. Performans sekmesini seçiniz.
Yapı landı r düğmesi ile
21. Performans Günlükleri ve Uyarı ları altı nda kaydedilecek dosyanın
bulunan Sayaç Günlükleri dosyası nın üzerinde iken türünü ve yerini
sağtuş a tıklayı p Yeni Günlük Ayarları … seçiniz.
değiş tirebilirsiniz.
22. Günlüğ e bir isim veriniz. Tamam düğmesine

klayını z.
23. Ekrana gelen pencerede Nesne Ekle kı smı ndan
hangi sayacı n kaydınıtutmak istiyorsanız seçiniz.

57
24. Zaman Aralı
ğıile kayı
t süresini belirleyebilirsiniz.

25. Yönetimsel Araçlar penceresinden Yerel Güvenlik


İlkesini seçiniz. 31. Değ iş
ikliği yapacağı nız
26. Hesap ilkeleri>Parola ilkesinde bulunan en az parola dosya üzerinde çift
uzunluğ unu 7 karakter yapı nı
z. tı
klayarak özellikler
penceresine ulaşabilirsiniz.

58
PERFORMANS TESTİ

DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayı
r

lem Basamaklari
Bileş
en hizmetlerini kullanabildiniz mi?
Bilgisayar yönetimi ile uzaktaki bir bilgisayarıyönetebildiniz mi?
Gereksiz olduğunu düş
ündüğünüz bir hizmeti kapatabildiniz mi?
Otomatik çalı şan bir hizmetin baş
langı
ç türünü “elle” olarak
ayarlayabildiniz mi?
Olay görüntüleyici ile meydana gelenbir hatanın nereden
kaynaklandı ğı
nıöğ renebildiniz mi?
Performans penceresinden yararlanarak istenilen bir sayacın kaydı

tutabildiniz mi?
Sistem monitörünü kullanabildiniz mi?
Yerel güvenlik ilkesi ayarları
nıyapabildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı

z mı
?
Zamanıiyi kullandı

z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
,titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?

DEĞERLENDİ
RME

Yaptı ğını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevapları nızıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanı
z öğ renme faaliyetini tekrar ediniz. Eksikliklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.

Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

59
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–3
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–3
AMAÇ

Görüntü özelliklerini ayarlayabileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanı


z gereken öncelikli araşrmalar ş
tı unlardı
r:

 Görüntü özellikleri penceresiyle ilgili olarak mevcut bilgilerinizi yazı



z, sı
nıf
ortamı
nda arkadaş ları
nızla paylaşınız.

3. GÖRÜNTÜ ÖZELLİ
KLERİ
Bu bölümde Windows’un görsel ayarlarıyapı lır. Bunlar; artalan renkleri, masaüstünün
görüntüsü, duvar kâğı dı, ekran koruyucuları
, pencere görüntüleri, ekranı n çözünürlük ve
renk sayısıayarlarıdı
r. Bu seçeneğ e denetim masası na girmeden de ulaş abilirsiniz. Masa
üstünde, boşbir alanda Farenin sağtuş una basıp açı lan menüden Özellikler komutunu
seçerek buraya ulaş
abilirsiniz.

3.1. Temalar Sekmesi


Metin kutuları, baş lı
k çubukları
ve seçili öğeler gibi diğer masaüstü
öğ elerinin görünümünü değ iş
tirmek
de kolaydı r. Windows XP’de bir dizi
renk uyumlu tema bulunur. Her öğ eyi
tek tek özelleştirmeyi de
seçebilirsiniz. Bunun için;

 Baş latAyarlar Denetim


Masası  Görüntü’yü
seçiniz.

 Şekil 3.1’deki Tema


sekmesinde, Temalar
listesinde, önce istediğ iniz
temayı , ardından da Tamam'ı
tıklayı nız..

Şekil 3.1: Temalar penceresi


60
3.2. Masaüstü Sekmesi
Masaüstünüzün arka planı nıdeğişik renklerle boyayabilir; bir desen, görüntü veya sevdiğ iniz
bir resimle donatabilirsiniz. Windows XP’de araları ndan seçim yapabileceğ iniz çeş
itli arka
plan seçenekleri bulunur. Web’ten de resim ve grafikler alabilirsiniz. Masaüstünüze yeni bir
görünüm vermek için;

Şekil 3.2: Masaüstü penceresi

 Başlat  AyarlarDenetim Masası Görüntü seçiniz.


 Masaüstü sekmesindeki araçlardan yararlanarak aş ağ ıdakileri yapı nız.
 Renk kutusunda bir renk seçini.
 Arka plan listesinden bir arka plan resmini tı klatın. Konum listesinde,
Ortala, Döş e veya Uzat’ıtı klayarak, resminizin nası l görüntüleneceğ ini
belirleyiniz.
 Diğ er klasör veya sürücülerde arka plan resmi aramak için Gözat
düğ mesini tı klayını z.
 Ekrana gelen pencereden uzantı sı.bmp, .gif, .jpg, .dib, .png veya .htm.
olan dosyalarıseçip kullanabilirsiniz. Konum listesinde, Ortala, Döş e
veya Uzat'ıtı klayarak resminizin nası l görüntüleneceğ ini belirleyiniz ve
Tamam veya Uygula'yıtı klayıniz.
 Bir Web sitesindeki resmi kullanmak istiyorsanı z, resmin üstündeyken
Farenin sağtuş una tı klayınız ve ardı
ndan da Masaüstü Arka PlanıOlarak
Ayarla seçeneğ ini seçiniz.
61
Şekil 3.3: Resmin arka plan olarak seçilmesi

Renkli bir arka plan görüntülememek için, Arka plan açı lan menüsünden hiçbiri
seçeneğini belirlemeniz gerekir. Ayrı ca, .htm uzantı
lıbir belgeyi arka plan resmi olarak
inizde, Konum seçenekleri kullanı
seçtiğ lamaz; bunun yerine .htm uzantı
lıbelge, tüm arka
planıkaplayacak ş ekilde otomatik olarak uzatılı
r

Görüntü özellikleri penceresinin masaüstü kı smı nda yer alan Masaüstünü Özelleş
tir
düğmesini kullanarak masaüstünü özelleştirebilirsiniz.

62
Şekil 3.4’te yer alan masaüstü
simgelerine ait seçenekleri işaretleyerek
onların masaüstünde görünmelerini
sağlayabilirsiniz.

Masaüstü simgelerinden birini


seçerek Simge değ iştir düğmesi ile yeni
bir simge atayabilirsiniz. Herhangi bir
anda Windows’un kullandı ğı orijinal
simgelere dönmek istiyorsanı
z ilgili simge
seçili iken Varsayı
lanıYükle düğ mesini
kullanmalı sı
nız.

Ayrı ca masaüstünde bulunduğ u


halde kullanı lmayan simgeleri otomatik
olarak belli bir sürenin sonunda bir klasöre
taşıtabilirsiniz. Bunun için Masaüstünü
Şimdi Temizle düğ mesini
kullanabilirsiniz.

Şekil 3.4: Masaüstü öğeleri penceresi

3.3. Ekran Koruyucu Sekmesi


Ekran koruyucu uzun süre ekranda aynıgörüntünün kalması nıönler. Uzun bir süre
ekranda aynıgörüntü kalı rsa (Uzun bir süre hiçbir işlem yapmazsanı z ekrandaki görüntü hep
aynıkalacaktı r) ekranda kalıcıizler bırakır yani elektronlar görüntünün bulunduğu noktaları
aşındı
rır ve böylece iz kalması na sebep olur.

Pencerenin bu kısmında, ekran koruyucunun belirlenmesi, ne zaman devreye gireceği,


şifresi ve diğ
er ayarlarıyapılı
r. Ekran koruyucu devreye girdikten sonra herhangi bir tuşa
basar veya Fareyi hareket ettirirseniz ekran koruyucu devreden çı kacak ve çalı şmakta
olduğunuz ekran görüntüsü aynen eski halini alacaktı
r.

Windows XP'de çok çeş


itli ekran koruyucu seçenekleri vardı
r. Ekran koruyucu
seçmek için,

63
Şekil 3.5: Ekran koruyucu penceresi

 Baş latAyarlar Denetim Masası Görüntüyü seçiniz.


 Ekran Koruyucusu sekmesinde (Şekil 3.5), Ekran koruyucusu listesinden
istediğiniz ekran koruyucusunu tıklayı
nı z.
 Ekran koruyucusunu birkaç saniye görüntülemek için, Önizleme'yi seçiniz
(önizlemeyi bitirmek için farenizi hareket ettiriniz veya bir tuş
a bası

z) ve
ardından da davranı şı tirmek için Ayarlar'ıtı
nıözelleş klayı
nız.

Şekil 3.6: Ayarlar penceresi

Şekil 3.6’daki pencereden istenilen ayarlar yapı



r.

 Seçiminizden memnun kaldı


ğı zda, Tamam’ı
nı tıklayabilirsiniz.
64
Ekran koruyucunun kaç dakika içinde devreye gireceğini belirlemek için penceredeki
Bekleme süresi kutusundan bir değer seçilir. Devamı nda parola koruması nıseçerek de
ekran koruyucuya parola koyabilirsiniz.

Monitör gücü kı nda Güç düğmesini seçerek Şekil 3.7’deki pencereden


smı
monitörünüzün güç ayarı
nıdeğ
iştirebilirsiniz.

Şekil 3.7: Güç seçenekleri özellikleri

65
3.4. Görünüm Sekmesi
Ekranda bulunan pencerelerin görünümlerini, renklerini ve yazıtipleri gibi özellikleri
Şekil 3.8’deki pencereden yararlanarak değ
iştirebilirsiniz.

Şekil 3.8: Görünüm penceresi

Pencere öğ
elerinin görünümünü değ
iştirmek için,

 Denetim Masası 'nda Görüntü'yü açı nız.


 Görünüm sekmesinde Geliş miş 'i tı
klayını
z.
 Öğ e listesindeki Pencere, Menü veya Kaydı rma Çubuğ u gibi öğ eler
arasından değ iştirmek istediğinizi tıklayınız ve renk, yazıtipi veya yazıtipi
boyutu gibi ayarlarıyapı nı
z.
 Değ işikliklerinizi kaydetmek için Tamam'ıveya Uygula'yıseçiniz.

 Yaptı ğınız değ işiklikler, baş


ka bir değiş iklik yapılı
ncaya veya farklıtema
seçilinceye kadar yürürlükte kalı
r.
 Öğ elerin görünümünü birbirinden bağı msı z olarak değ iştirebilmek için,
Görünüm sekmesindeki Pencere ve düğmeler listesinde Windows Klasik
seçeneğini belirlemeniz gerekir. Başka bir seçenek belirlerseniz, menülerinizin,

66
yazıtiplerinizin, simgelerinizin ve diğer pencere öğelerinizin görünümü tema
tarafı
ndan belirlenir.
 Yazıtipi alanı , Öğ e listesindeki metin görüntülemeyen öğ eler tarafı
ndan
kullanı
lamaz.

Pencere yazı
tiplerinizi değiş
tirmek için,

 Denetim Masası
'nda Görüntü'yü açı

z.
 Görünüm sekmesindeki Yazıtipi boyutu alanı
nda yeni bir yazıtipini

klayını
z.

 Bu seçenek, pencere baş lıklarında, simge etiketlerinde ve menülerde kullanı lan


yazıtiplerinin boyutunu büyütmenizi sağ lar.
 Yazıtipi boyutu seçenekleri, geçerli temaya, görsel stile ve renk düzenine
bağlıdı r. Bazıtemalar, stiller veya düzenler için tek bir yazıtipi boyutu seçeneği
olabilir.

Masaüstü öğ elerini tek tek değ iş


tirmek için, yukarı
da açı ğıgibi Görüntü
klandı
Özellikleri iletiş
im kutusuna gidiniz. Daha sonra:

 Görünüm sekmesinde, özelleş tirilecek öğ


eleri açı
lan menülerden seçip, sonraki
yönergeleri içeren pencereleri açmak için Efektler düğmesine tı klayarak bu
öğeleri değiştiriniz.

 İ
stediğ unda, Tamam’ıtı
iniz gibi olduğ klayı
nız.

3.5. Ayarlar Sekmesi


Ekran çözünürlük ayarları , monitörünüzün görüntüleyeceğ i bilgi miktarı nıbelirler.
Düş ük ayarlarda ekran içeriği, yakı n çekim yapan kamera merceğ inden bakı lıyormuşgibi
görüntülenir; bilgilerin oldukça küçük bir kı smınıgörürsünüz (örneğ in, elektronik tablo veya
Web sayfası nın küçük bir kı smı nı ) ama öğ eler (metin, resimler, vb.) oldukça büyük
görüntülenir. Yüksek çözünürlük ayarlarıkuşbakı ş
ıbir görünüm sağ lar; daha fazla bilgi
görüntülenir ama görüntülenen öğeler daha küçüktür. Windows XP'de, ekran çözünürlüğ ünü
tercihlerinize uyacak ş ekilde değiştirmek çok kolaydır.

Ekran çözünürlüğ
ünü değ
iştirmek için,

67
Şekil 3.9: Ayarlar penceresi

 lat Ayarlar Denetim Masası


Baş Görüntü'yü seçiniz.

 Ayarlar sekmesinde, Ekran çözünürlüğ ü altında, kaydırma çubuğ


unu
istediğiniz çözünürlüğ ndan da Uygula’yı
e sürükleyiniz ve ardı tıklayı

z.

Şekil 3.9’daki Renk kalitesi kutusundan kullanı labilecek renk sayı



nı, Ekran
çözünürlüğü kutusundan da çözünürlüğü değiş
tirebilirsiniz.

Bu iki seçenek grafik kartı


nızı
n kapasitesine göre değişir. Normalde 1 MB belleğe
sahip grafik kartları1024x768 çözünürlüğ
e ve 16 milyon (24 bit) renge ulaş
abilmektedir.

Resimleri ekranda görebilmek için en az 256 renkli modu kullanmanı z gerekir. Daha
kaliteli görüntü için ise en az 16, 24 veya 32 bit renk modları
nıkullanabilirsiniz.

Çözünürlük ise ekrandaki nokta sayı


sınıbelirler. Ekran ne kadar çok noktadan
oluşursa görüntü o kadar net olacaktı
r. Ancak küçük monitörlerle yüksek çözünürlük
kullanmak mümkün değ ildir.

Grafik kartıve monitörünüzle ilgili daha detaylıayarlamalar için penceredeki


Geliş
mişdüğ mesine basarak Şekil 3.10’daki pencereyi kullanabilirsiniz.

68
Şekil 3.10: Geliş
mişayarlar

Geliş mişdüğ mesi ile açılan pencerenin Bağ daş tı


rıcıkı smıgrafik kartı nızla ilgili
bilgileri verir ve görüntü tazeleme frekansınıseçmenize imkân sağlar. Pencerenin Monitör
sekmesindeki Ekran yenileme sı klığıkutusundan yüksek frekanslar seçerek göz yorulması nı
engelleyebilirsiniz. Normalde 60Hz gibi çok düş ük bir yenileme oranıkullanılır ve bir süre
bilgisayar baş ında oturduktan sonra ekranın titrediğini hissedersiniz. En azı
ndan 85 Hz’i
destekleyen çözünürlükler kullanmaya çalı şı
nı z. Eğ er monitörünüz seçtiğ iniz frekansı
desteklemiyorsa ekrandaki görüntü bozulabilir.

ş
Yanlılıkla monitörünüzün desteklemediği bir çözünürlüğü aktif hale getirirseniz
Windows’u güvenli kipte açmanı z gerekir. Bilgisayarıyeniden başlatı
p henüz Windows
başlamadan F5 tuş una basarak güvenli kipi açabilirsiniz. Güvenli kipe girdikten sonra
ekranı zdaki görüntüyü görebilirsiniz. Bu moda girdikten sonra Denetim Masası
nı ndaki
Görüntü simgesine gelip ayarı
değ iştirebilirsiniz.

69
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İ
şlem Basamakları Öneriler
32. İ
şletim sisteminde denetim masası
nıaçı
nız. 42. Baş lat  Ayarlar  Denetim
Masası
ş
33. Görüntü simgesini çalıtı

nız. 43. Pencerenin sol üst köş esinde
Denetim Masasıbaş lı ğ ı
nı n altı
nda
Klasik Görünüme ya da Kategori
Görünümü’ne geç ifadesi yer alı r.
Bunlardan seçtiğ iniz seçeneğ e
göre simge görünümleri değ işir.
İsteğe göre değ iş tirilir. Eğ er
pencere kategori görünümünde
ise Görünüm ve Temalar
seçeneğ inden Görüntü simgesi
görüntülenir. Eğer klasik
görünümde iseniz direk Görüntü
simgesi görünecektir. Açmak için
Fare ile çift tı
klayı
nı z.

34. Bilgisayarı
nızda yüklü olan bir resmi masaüstü Beğ endiğiniz bir Web sayfası
ndaki
arka planı olarak yerleş
tiriniz resimleri de masaüstü arka planı
(Görüntü>Masaüstü). olarak yükleyebilirsiniz.
35. Masaüstünde bulunan Bilgisayarı m ve Ağ 44. Görüntü  Masaüstü
Bağlantı
ları
m simgelerini kaldı

nız. Masaüstünü Özelleş
tir
Genel  Masaüstü Simgeleri
36. Geri dönüş üm kutusu simgesini baş ka bir 45. Görüntü  Masaüstü
simge ile değiş
tiriniz. Masaüstünü Özelleş
tir
Genel  Simge Değ iş tir
37. Şehrinizin günlük hava tahminlerinin sürekli
olarak masaüstünde görüntülenmesini 46. Görüntü  Masaüstü
sağlayınız. Masaüstünü Özelleş
tir
Web  Yeni
http://www.meteor.gov.tr2003illerset7
ISTANBULS.aspx
38. Masaüstünün renk düzenini gümüş , yazıtipini
büyük yazıtipi olarak değiş
tiriniz. 47. Görüntü>Görünüm
39. Parolalıekran koruyucu yerleş
tiriniz.
48. Görüntü>Ekran Koruyucu
70
40. Ekranı nızı
n çözünürlüğ ünü 800x600 olarak 49. Ekran çözünürlüğünü artı
rdı
kça
ayarlayınız. kullanacağınz alan da
genişleyecektir.
(Görüntü>Ayarlar).
41. Bilgisayarın on dakika kullanı
lmadığızaman 50. GörüntüEkran KoruyucuGüç
sistemi bekleme konumuna alı p monitörün
kapatılması nısağlayı
nız.

71
PERFORMANS TESTİ

DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayı
r
İş
lem Basamakları
Temaları
kullanabildiniz mi?
Masaüstü arka planı
nıdeğiş
tirebildiniz mi?
İ
stediğiniz bir resmi arka plan olarak ayarlayabildiniz mi?
Masaüstündeki simgeleri kaldı
rabildiniz mi?
Ekran koruyucu ekleyebildiniz mi?
Güç seçeneklerini kullanabildiniz mi?
Pencerelerin görünümünü, rengini, yazıtipini değiş
tirebildiniz mi?
Ekran çözünürlüğ
ünü değ
iştirebildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı

z mı
?
Zamanıiyi kullandı

z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
, titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?

DEĞERLENDİ
RME

Yaptı ğını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevapları nı
zıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanı
z öğ renme faaliyetini tekrar ediniz. Eksikliklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.

Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

72
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–4

AMAÇ
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–4
Internet Seçenekleri ile eriş
im ayarları
nıyapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanı


z gereken öncelikli araşrmalar ş
tı unlardı
r:

 İnternet Seçenekleri penceresine ait olan bilgilerinizi yazarak sı


nıf ortamı
nda
arkadaş ları
nı ı
zla paylaşnı
z.

4. İ
NTERNET SEÇENEKLERİ
Internet Seçenekleri'ni kullanarak internet tarayı cısıayarlarını zıdeğiş tirebilirsiniz.
Burada, tarayı cıprogramı nızıbaş ğı
lattı nızda görüntülenecek ilk Web sayfası nıbelirtebilir,
bilgisayarınızdaki geçici İ nternet dosyaları nısilebilir, içerik danı şmanı nıkullanarak
istenmeyen içeriklere eriş imi önleyebilir, renk ve yazıtiplerinin Web sayfaları nda nası l
görüntüleneceğ ini belirtebilirsiniz. Ayrı ca, güvenlik düzeyinizi ayarlayabilir, e-posta ve
İnternet haber gruplarınıokumak için kullanı lacak programlarıbelirtebilirsiniz.

 İ
nternet Seçenekleri'ni açmak için Baş
latAyarlarDenetim
Masasıİnternet Seçenekleri seçilir.

 İnternet Seçenekleri, tarayıcınızı


n ayarlarınıdeğ iş
tirmenize izin verir, ancak
başka Web tarayıcılarının ayarları
nıdeğiştirmek için kullanı
lamaz.

4.1. Genel Sekmesi


Bu seçenekte İ
nternet tarayı

sıile ilgili çok önemli özellikler yer alı
r:

Şekil 4.1’deki pencerenin Genel kı smı


nın Adres bölümünde Girişsayfanı
z olarak
kullanacağınız sayfayıbelirleyebilirsiniz.

Penceredeki DosyalarıSil düğmesi ziyaret edilen ve o anda diskte saklıbulunan Web


sitelerine ait dosyalarısiler. Eğer aynısiteler sı k sı k ziyaret edilecekse bunları n silinmesi
doğru olmaz. Çünkü site ile bağ lantıkurulduğunda sadece değiş mişkı sı
mlarıyeniden alı nır.
Diğer kı sımlarıise direkt diskten okunarak hı zlıbir ş ekilde alı
nır. Pencerede bulunan
Geçmiş i sil düğ mesine basarak geçmiş te ziyaret ettiğiniz bütün sayfalarısilebilirsiniz. Bu
işlem kaydedilmemişadresleri de silecektir. Geçmiş i sil düğmesi bilgisayarınıza yüklenmiş
Web sayfaları na ait dosyalarısilmez. Bu dosyalarıda silmek isterseniz penceredeki Dosya sil
düğmesini kullanı nı z. Web sayfaları na giriş
i hı
zlandı ran bu dosyalarısildiğ inizde belirli bir
süre için Web sayfaları na giriş
iniz yavaşlayacaktır.

73
Şekil 4.1: İ
nternet Özellikleri

Eğer bu dosyaları
n tamamı nıdeğ
il de bazı nısilmek isterseniz penceredeki Ayarlar
ları
düğmesinden yararlanabilirsiniz. Ayarlar düğ mesine bası
ldığında karş ımıza Şekil 4.2’deki
pencere gelecektir.

Pencerenin üst kı smında yer alan


Depolanan sayfaları n daha yeni
sürümlerini denetle seçenekleri ziyaret
sonucu diske kaydedilen dosyalarla
ilgilidir. Birinci sayfa ziyaret edildiğinde
diskteki dosyaları n daha yenileri varsa
kontrol edilir. İ kinci seçenekle Internet
tarayı cısını her baş lattığı
nız da yeni
dosyalar kontrol edilir. Üçüncü seçenekle
otomatik olarak iş lemini yapar. Dördüncü
seçenekte dosyalar kontrol edilmez.

Şekil 4.2: Ayarlar penceresi

74
Şekil 4.3: Geçici internet dosyalarıklasörü

Geçici internet dosyalarıklasörü bölümünde ziyaret edilen sayfalara ait dosyaları n


bulunduğ u klasör ve bunun için diskte ayrı lan bölge yer alı
r. Bu değerler istenirse azaltı

p
artı
rılabilir. Klasörü taş ıdüğmesiyle dosyaları n yerleri değ iştirilir. Dosyalarıgöster
düğmesiyle yanda açı lan pencere açı lı
r ve dosyalar görüntülenir. Bu dosyalar Web
sayfalarınıziyaret ettiğinizde bilgisayarı nıza kaydedilir ve aynısayfaya tekrar girdiğinizde
kullanılır. Bu işlem daha önce ziyaret edilmişWeb sayfaları nı
n daha hı zlıyüklenmesini
sağlayan bir özelliktir. Nesneleri göster düğmesiyle nesneler görüntülenir.

Genel kı nda yer alan Renkler… düğ


smı mesiyle Şekil 4.4’teki pencere görüntülenir.

Şekil 4.4: Renkler penceresi


Burada gidilmiş(ziyaret edilmiş
) ve gidilmemiş(henüz ziyaret edilmemiş
) linklerin
renklerini belirler.

75
YazıTipleri… düğmesi fontlar ve alfabeler ile ilgili ayarları
n yapı ğ
ldııŞekil 4.5’teki
pencereyi görüntüler.

Şekil 4.5: Yazıtipleri penceresi

Diller… düğmesi sayfada kullanı


lacak olan dili belirler.

Eğer istenirse Ekle düğ mesi ile


yeni diller eklenebilir. Kaldır düğmesi
ile kaldı rılabilir. Özellikle listede
Türkçe seçeneğ i yoksa sayfalardaki
harfleri doğ ru görebilmek için bunu
eklemelisiniz.

Şekil 4.6: Dil tercihi penceresi

76
4.2. Güvenlik
İ
nternet tarayıcı
sı, Internet
dünyanı zıbölgelere ayı rı
r, böylece bir
Web sitesini uygun güvenlik düzeyindeki
bir bölgeye atayabilirsiniz. Internet
tarayı cı
sında durum çubuğ unun sağ
tarafına bakarak geçerli Web sayfası nın
hangi bölge içinde bulunduğ unu
görebilirsiniz. Bir web sayfası na girmeye
çalıştığınızda veya yüklemek
istediğinizda, internet tarayı cısı Web
sitesinin bölgesine iliş kin güvenlik
ayarlarını denetler.

Şekil 4.7: Güvenlik penceresi

Dört farklı
bölge vardı
r.

 İnternet bölgesi: Varsayı lan olarak, bu bölgede bilgisayarı



zda veya
intranetinizde bulunmayan veya herhangi bir alana atanmı şherşey bulunur.
İnternet bölgesi için varsayı
lan güvenlik düzeyi orta’dı
r.

 Yerel İ ntranet bölgesi: Bu bölgede normal olarak, sistem yöneticisi tarafı ndan
tanı mlandı ğıbiçimiyle, proxy sunucu gerektirmeyen tüm adresler bulunur. Bu
adreslerde, Bağ lantılar sekmesinde belirtilen siteler, ağyollarıve yerel intranet
siteleri bulunur. Bu bölgeye site de ekleyebilirsiniz. Varsayı lan güvenlik düzeyi
Orta’dı r.
 Güvenilir Siteler bölgesi: Bu bölgede bilgisayarı nıza veya verilerinize zarar
vermeyeceğ ine emin olarak dosya yükleyebileceğiniz veya çalı ştı
rabileceğ iniz
siteler bulunur. Bu bölgeye site atayabilirsiniz. Güvenlik düzeyi Düş ük’tür.
 Sı nırlıSiteler bölgesi: Bu bölgede bilgisayarı nıza veya verilerinize zarar
vermeden dosya yükleyebileceğinizden veya çalı ş
tırabileceğinizden emin
olmadı ğ ı nı
z siteler bulunur. Bu bölgeye site atayabilirsiniz. Güvenlik düzeyi
Yüksek’tir.

Web sitesini güvenlik alanı


na atamak için,

77
 İnternet tarayı


nın Araçlar menüsünde İ
nternet Seçenekleri seçeneğini

klayınız.

 Güvenlik sekmesini seçiniz.

 Bir güvenlik bölgesini tı


klayı

z.

 Yerel İ
ntraneti tı
kladı z, Siteler seçeneğ
ysanı ini seçiniz

 Geliş
mişdüğmesini seçin

 Bu bölgeye eklemek istediğiniz Web sitesinin internet adresini yazı


n

: Her ne kadar İnternet tarayıcısıgüvenlik ayarlamalarıkoruma sağlasa da,


etkin koruma için güvenlik programları nın kullanı
lmasıönerilmektedir.

Şekil 4.8: Geliş


mişayarlar penceresi

78
4.3. Gizlilik
İ
nternet tarayı cı sı
gizliliğinizi korumaya yardı mcı
olan ve bilgisayarı nızıve kiş isel
olarak tanımlanmanı za neden
olabilecek bilgilerinizi daha güvenli
hale getiren bir dizi özellik sağ lar.

Gizlilik özellikleri,
görüntülediğiniz Web sitelerinin
kişisel olarak tanı mlanmanı za
neden olabilecek bilgilerinizi nası l
kullandı ğ ı
nıanlamanı za yardı mcı
olarak ve web sitelerinin
bilgisayarı nı za tanımlama bilgileri
kaydetmesine izin verip
vermeyeceğ inizi belirten gizlilik
ayarları belirlemenize olanak
sağ layarak kişisel tanı mlama
bilgilerinizi korur.
Şekil 4.9: Gizlilik penceresi

İ
nternet tarayı


ndaki gizlilik özellikleri aş
ağı
dakileri maddeleri içermektedir:

 Bilgisayarı nızı
n tanımlama bilgileriyle nası l işlem yaptı ğı
nıbelirten gizlilik
ayarları ;. Tanımlama bilgileri, Web sitesi tarafından oluş turulan ve siteyi ziyaret
ettiğinizdeki tercihleriniz gibi bilgileri bilgisayarı nızda depolamak için
kullanı lan dosyalardır. tanı mlama bilgileri, adı nız veya e-posta adresiniz gibi
kiş isel olarak tanımlanmanı za neden olabilecek bilgileri de depolayabilir.
 Gizlilik ayarları nızdaki ölçütlere uymayan bir siteye eriş meye çalı ş ğı
tı nızı
bildiren gizlilik uyarılarıdır.

79
4.4. İ
çerik
 İ
çerik Danı
şmanı

İnternet ortamı nda bol miktarda


toplumu sosyal, ahlakî ve kültürel yönden
kötü etkileyecek zararlı sayfalar
bulunmaktadı r. Bir yetiş kin olarak
çocukları nızıveya diğer aile fertlerini bu
sitelerden şifre koyarak koruyabilirsiniz.

: İçerik danış manıda her


zaman etkin bir koruma
sağ
layamamaktadı r.

Şekil 4.10’da bulunan Etkinleş tir


düğ mesine basarak, içerik danı şmanı nı
etkinleştirmenizi sağ layacak aş ağıdaki
pencereyi açını z. Burada zararlıeylemleri
belirlemeniz istenecektir.

Şekil 4.10: İ
çerik penceresi

Şekil 4.11’deki pencerede bulunan


dört kategori zararlıolabilecek sayfalara
giriş i engelleyecektir. Bunlar; açı k
resimler, kötü sözler, cinsel yazı lar,
şiddet içeren sayfalardı r. Zararlı
sayfaları n seviyesini belirledikten sonra
Tamam düğmesi ile pencereyi kapatı nız.
Ardı ndan Şekil 4.12’deki pencere
açı larak sizden bir ş ifre belirlemeniz
istenecektir.

Şekil 4.11: İ
çerik danı
şmanı

80
Böylece içinde zararlı olabilecek
görüntüler bulunan sayfalara girilmek
istendiğinde bu ş ifre sorulacak ve ş ifre
doğru girilmezse sayfaya erişim
engellenecektir. Eğ er bazısitelere giriş i
engellemek isterseniz Onaylanan Siteler
kı smına geçiniz.

Şekil 4.12: Parola oluş


turma penceresi

Girilmesini istemediğiniz adresi


yazız ve Asla düğ
nı mesine bası nı
z.
ğ
Yazdıınız adres listeye eklenecektir.

Şekil 4.13: Onaylanan sitelerin seçilmesi

Pencerenin Genel kı smı na geçip ilk seçeneğ i işaretleyiniz. Aksi takdirde


derecelendirme sistemine sahip olmayan birçok siteye giremezsiniz.

Şekil 4.14: Kullanı


cıseçeneklerinin belirlenmesi
81
 Kiş
isel bilgiler

Web sayfaları na girilen bilgileri


tarayı cısaklar ve daha sonra tekrar bilgi
girişi yapmak istediğinizde önceki
girişlerinizden birini seçebilmenize imkân
verir. Örneğin emaillerinizi okumak için
girdiğ iniz bir sayfada kullanı cıadı nı z ve
isterseniz parolanı z kaydedilir. Daha sonra
aynı bilgiyi girmek istediğ inizde daha
önceden girdiğ iniz bilgiler açı lır, bir listede
karş ınıza gelir. Bu oldukça kullanı şlıbir
işlemdir. Aynış eyi tekrar yazmanı za gerek
kalmaz ve size kolaylı k sağlar. Bu bilgileri
silmek isterseniz Otomatik Tamamla…
düğmesi seçilir ve aş ağı daki pencere açı lır.

Şekil 4.15: Kiş


isel bilgilerin ayarlanması

Web adresleri seçeneğ i iş


aretliyse
yazdığınız adresler kaydedilir. Bu adresleri
silmek için Genel kı smı ndaki Geçmiş i Sil
düğ mesini kullanabilirsiniz.

Formlar seçeneğ i işaretliyse Web


sayfaları
ndaki formlara yazdı ğınız bilgiler
kaydedilir. Bu bilgileri silmek için aynı
penceredeki Formları Sil düğ mesini
kullanabilirsiniz.

Formlardaki kullanı cı adları ve


parolalar seçeneği işaretliyse Web
sayfalarındaki formlara yazdı ğınız kullanı

adı ve parola bilgileri kaydedilir. Bu
bilgileri silmek için de ParolalarıSil
düğ mesini kullanabilirsiniz.
Şekil 4.16: Otomatik tamamla ayarları

82
4.5. Bağ
lantı
lar

Şekil 4.17’de gösterilen


Bağlantılar penceresinde İ nternete
bağlanma ile ilgili adımlar yer alı
r.

Kur düğ mesi ile internete


bağ
lanma sihirbazı
devreye sokulur.

Ayarlar düğmesi ile İ nternet


modem ve ağaracığ
lıı
yla bağ
lanı

r.

Ekle düğmesi ile yeni bağ


lantı
lar
yapı

r.

Şekil 4.17: Bağlantı


lar penceresi

4.6. Programlar

Şekil 4.18’de Programlar


penceresinden yararlanarak gerek
mesajlaş ma olayı nda ve gerekse kiş isel
bilgileri saklamada hangi programları
kullanacağ ımı zıbelirleyebiliriz. Açı lan
kutulardan programlarıseçip Uygula
dediğ imizde programlar aktif olacaktı r.

Şekil 4.18: Programlar penceresi

83
4.7. Geliş
miş
Bu bölümde İ nternet tarayı cısıile ilgili önemli ayarlar yapı lır. Bunlar adres çubuğu,
çoklu ortam, eriş ilebilirlik, http, güvenlik, tarama ve yazdı r gibi seçeneklerden oluş maktadı
r.
Verilen seçeneklere göre istenilenler seçilerek tarayı cını zı kendinize göre
özelleştirebilirsiniz.

Şekil 4.18: Geliş


mişpenceresi

84
UYGULAMA
UYGULAMA FAALİ
FAALİ YETİ
YETİ

İ
şlem Basamakları Öneriler
51. İ
şletim sisteminde denetim masası
nıaçı
nız. 59. Baş lat  Ayarlar
Denetim Masası
60.
61.
52. İ ş
nternet seçenekleri simgesini çalıtı

nız. 62. Pencerenin sol üst köş esinde
Denetim Masasıbaş lığının
altı
nda Klasik Görünüme ya
da Kategori Görünümü’ne
geç ifadesi yer alır.
Bunlardan seçtiğiniz
seçeneğ e göre simge
görünümleri değ işir. Eğ er
pencere kategori
görünümünde ise Ağ ve
İnternet Bağlantı ları
seçeneğ inden İnternet
Seçenekleri simgesi
görüntülenir. Eğer klasik
görünümde iseniz direk
İnternet Seçenekleri simgesi
görünecektir. Açmak için
Fare ile çift tı
klayını z.

53. İ
nternet tarayı
cısını n giriş sayfası

63. Internet Seçenekleri
www.megep.meb.gov.tr olarak değiştiriniz.
Genel  Adres
54. Adres çubuğunda görünen daha önce ziyaret etmiş
64. Internet Seçenekleri
olduğunuz İ
nternet sayfaları
nısiliniz.
Genel  Geçmiş i Sil
55. Bilgisayarı nıza zarar verebileceğ ini düş
ündüğ
ünüz
65. Internet Seçenekleri
sitelere girilmesini engelleyiniz.
İçerik  İ çerik Danış manı

56. Açılır pencerelerin görüntülenmesini 66. Bazı İ nternet sayfaları nı


engelleyiniz. açtığımı zda, beraberinde
farklı pencereler de
açılabilir. Bu sayfalara açılı
r
pencere adıverilmektedir.
Bu pencerelerin, güvenlik
açısından tehdit
doğurabilecekleri için
85
engellenmeleri tercih edilir.
İ
nternet Seçenekleri
Gizlilik 
Açılır Pencere Engelleyicisi

57. Bir İnternet bağlantı


nız yoksa İ nı67. İ
nternet sihirbazı nternet Seçenekleri
ş
çalıtı
rarak bağlantıkurunuz. Bağlantılar  Kur

58. Açmışolduğunuz Web sayfaları


nda yer alan seslerin 68. İ
nternet Seçenekleri
çalı
nması
nıengelleyiniz. Gelişmiş

86
PERFORMANS TESTİ

DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayir

lem Basamakları
İ
nternet girişsayfası
nıdeğiş
tirebildiniz mi?
Daha önce ziyaret ettiğiniz sayfaları
adres çubuğ
undan silebildiniz mi?
Geçici İ
nternet dosyaları
klasöründeki dosyalarısilebildiniz mi?
İ
nternet güvenlik ayarları
nıyapabildiniz mi?
Gizlilik ayarları
nıyapabildiniz mi?
İçerik danışmanı nıkullanarak istenilmeyen sayfalara giriş
i
engelleyebildiniz mi?
İnternet bağlantısihirbazı
nıçalı ştı
rabildiniz mi?
Geliş
mişözellikler ile tarayı


zıkendinize gore özelleş
tirebildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı

z mı
?
Zamanıiyi kullandı

z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
,titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?

DEĞERLENDİ
RME

Yaptı ğını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevaplarınızıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Eksiklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardı
m alarak tamamlayabilirsiniz.

Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

87
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–5

ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–5
AMAÇ

Program ekle/kaldı
r iş
lemlerini gerçekleş
tirebileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanı


z gereken öncelikli araşrmalar ş
tı unlardı
r:

 Yönetimsel Araçlar penceresine ait olan bilgilerinizi yazarak sı


nıf ortamı
nda
arkadaş
ları
nı ı
zla paylaşnı
z.

5. PROGRAM EKLE/KALDIR
Denetim Masası 'ndaki Program Ekle/Kaldı r'ıkullanarak gerçekleş tirebileceğiniz
çeş itli görevlerin başında CD-ROM veya disket sürücüsü gibi yerel bir ortamdan; ş irket
ağına atanmı şve yayı mlanmı şbir uygulama için tanı mlanmışbir Active Directory
konumundan veya İ nternet’ten uygulama yükleyebilirsiniz. Ayrı
ca Program Ekle/Kaldı r’ı
,
varolan bir uygulamayıkaldı rmak veya değiş
tirmek, hasarlıbir uygulamayıonarmak ya da
ilk kuruluma eklemeyi seçtiğiniz Windows bileş enlerini eklemek veya kaldı rmak için de
kullanabilirsiniz.

Şekil 5.1: Program ekle/kaldı


r penceresi

88
: Program Ekle/Kaldı
r’ıaçmak için Baş 
lat Ayarlar Denetim Masası
Program Ekle/Kaldır seçilir.

5.1. Program Değ


iştirmek veya Kaldı
rmak
Bu kı sımda Windows kurulduktan sonra kurulan programları n listesi yer alacaktı
r.
Listedeki bir programıkaldı rmak için ilgili program seçili iken Kaldı r düğmesini,
güncellemek ya da yüklenmeyen bileş enleri yüklemek için Değ iştir düğ mesini
kullanabilirsiniz. Eğer bir programısilmek için bu yolu kullanmazsanı z, yani Windows
gezgini veya diğ er yollardan biriyle silerseniz programısildiğinizi zannedersiniz ama
programı n birçok kalı ntı
sı hala bilgisayarı nızda kalmaya devam eder ve hem
bilgisayarınızdaki boşyerin azalması na hem de Windows’un yavaş laması na sebep olur. Bu
yüzden bir programısilmek istediğinizde bu pencereyi kullanı
nız.

  Program Ekle veya Kaldı


Denetim Masası rProgramlarıDeğiş
tir veya
Kaldır’ı

Şekil 5.2: Bir programı


n değiş
tirilmesi ya da kaldı
rılması

 Değ iş
tirmek veya kaldırmak istediğiniz programıseçerek sağalt köş
esinde
bulunan Değiştir/Kaldı
r‘ıtı
klayınız.

Değ
iştir veya Kaldı
r'ıtı ğ
kladıı
nızda, bazıprogramlar siz uyarı
lmadan kaldı

labilir.

 , Sı
Programları rala kutusundaki farklıseçenekleri kullanarak sı
ralayabilirsiniz.

 Program Ekle veya Kaldı r yalnı zca Windows işletim sistemleri için yazı
lmış
programlarıkaldı rı
r. Diğer programlar için baş
vuru belgelerinize bakarak bazı
dosyaları(.ini dosyalarıgibi) kaldırı
p kaldı
ramayacağ ını
zıöğ reniniz.

89
5.2. Yeni Program Ekle
Bu kı sı
m Windows ortamı na yeni programlar kurmak için kullanı lır. Kurulacak
program CD ya da disket ortamı
nda olabilir. Ayrı
ca Windows’u güncellemek için de yine bu
pencereden yararlanı

r.

CD veya disketten program eklemek için,


 Denetim Masası Program Ekle veya Kaldı
rYeni Program EkleCD veya
Disket'i seçiniz.

Şekil 5.3: Yeni bir programı


n yüklenmesi

 Ekrandaki gelen pencerede sizden CD ya da disketi takmanı


zıisteyecektir. Daha
sonra Gözat düğmesinden yararlanarak programıseçtikten sonra bilgisayarı nı
za
kurmaya başlayacaktır.
 Windows Update düğ ş olduğunuz iş
mesi ile kullanmı letim sistemindeki
programlarıgüncelleyebilirsiniz.

: Program Ekle veya Kaldı r'ıkullanı


rken, yalnı
zca Windows iş
letim sistemleri
için yazı şprogramlarıyükleyebilirsiniz.
lmı

5.3. Windows Bileş


enleri Ekle/Kaldı
r

Windows bileşenlerini kurmak ya da kurulu olanlarıkaldı ğı


rmak için kullandı mı
z
penceredir. Bu düğ
meye tı
kladı ğı
mızda Şekil 5.4’teki pencere gelecektir.

90
Şekil 5.4: Windows bileş
enlerinin görüntülenmesi

Şekil 5.4’te yüklemek veya kaldı rmak istediğimiz bileşeni seçtikten sonra ileri
düğmesine tı kları
z. Windows istenilen bileş
eni bilgisayarı
nıza kurmaya baş lar. Seçili
program grubuna ait alt özelliklere ulaş mak için Şekil 5.5’teki Ayrı ntılar düğ mesini
kullanabilirsiniz.

Şekil 5.5: Yüklü olmayan windows bileş


enlerini seçilmesi

Bu yordamıtamamlayabilmek için, günlüğe yönetici olarak kaydedilmişolmanı z veya


Yöneticiler grubunun üyesi olmanı z gerekir. Bilgisayarı
nız ağa bağ

ysa ağilke ayarlarıbu

lemi tamamlamanı zıengelleyebilir.

91
 Windows bileş enlerini yapı
landı
rmadan yüklediyseniz, bu bileş
enlerin bir listesi
görüntülenir.
 Windows Bileş
eni Sihirbazı
'nda bir öğ
e seçiliyse, bu öğe zaten kuruludur.

5.4. Program Eriş


im ve Varsayı
lan Ayarlama
Program Eriş im ve Varsayı lanları nıAyarla, İ nternet ortamında gezinme ve e-posta
iletileri gönderme gibi etkinlikler için kullandı ğınız varsayı lan programlarıbelirtmenizi
kolaylaş tı
ran bir özelliktir. Ayrıca, Baş lat menüsü, masaüstü ve diğer konumlarda hangi
programları n bulunacağı nıbelirtebilirsiniz.
Windows tarafından kullanı lan varsayılan ayar olarak sık kullanı
lan tarayıcını zı
, ortam
yürütücünüzü, e-posta programı nızı, anında ileti programı nı
zıveya Java için sanal
makinenizi ayarlamak için, bilgisayarınızda yönetici olarak oturum açmanı z gerekir.

: Windows XP 64 bit Edition'da Microsoft Windows Messenger, Microsoft


Windows Media Player ve Microsoft Virtual Machine (VM) yüklenmez. Sonuç olarak bu
programlar, Windows XP 64 bit Edition'ın Program Erişim ve Varsayılanları
nıAyarla
özelliğ
inde görünmez.
Internet ortamı nda gezinme ve bilgisayarı nızdan e-posta iletileri gönderme gibi
etkinlikler için varsayı
lan programları
belirtmek üzere aş ı
ağdakilerden birini yapı
nız:

Seçim Amaç
Ayarları nı
zı , bilgisayarını
zın üreticisi tarafı
ndan seçilen değerlere geri alma.
Bilgisayar Bu seçenek yalnı zca, bilgisayarın üreticisi bilgisayarınıza Windows XP
Üreticisi Service Pack 1 yükleyip, bu özellikle ilgili ayarlarıyapı landırdıysa
kullanılabilir.
Windows'la birlikte yüklenen programlarıvarsayı lan olarak kullanma.
Microsoft
Varsayı lan olarak Microsoft programları kullanı lacak olsa da,
Windows
bilgisayarını
zda yüklü olan tüm programlara eriş
meye devam edebilirsiniz.
Bilgisayarınızda yüklü Microsoft dı şı
ndaki programlarıvarsayı lan olarak
kullanma: Bu seçeneğ i belirlerseniz, belirtilen Microsoft Windows
Microsoft
programları na eriş im kaldı rılır. Bununla birlikte, herhangi bir anda Program

şı
Erişim ve Varsayı lanlarınıAyarla seçeneğ ini kullanarak programlara eriş imi
ayarlayabilirsiniz.
Microsoft dı şıve Microsoft Windows programları nın birleş imini varsayı
lan
olarak kullanma. Özel yapı landı rma, her etkinliğ in varsayı lan programları nı
belirlemenize olanak sağ lar. Bir programı n Baş lat menüsünde, masaüstünde
Özel
veya programları n genelde göründükleri diğer konumlarda görünmesini
istemezseniz, program adı nı n yanı ndaki Bu programa eriş imi etkinleştir
onay kutusunun iş aretini kaldı rınız.
92
Şekil 5.6: Program eriş
im ve varsayı
lanları
nıayarla seçenekleri

:
 Program Eriş imi ve Varsayılanları
nıAyarla'yıher açtı
ğı zda Özel seçeneğ
nı i
varsayı
lan olarak seçilidir.

 Özel bölümünde Geçerli … kullan'ıseçerseniz, bu kategoriye iliş


kin geçerli
varsayı
lan program kullanı
lmaya devam eder.

 Yazı lı
m üreticileri, ürünlerini Program Eriş im ve Varsayı lanları
nıAyarla
özelliğiyle çalı ş racak yöntemleri belirler. İ
tı lgili Bu programa eriş imi
etkinleş tir onay kutusunun işaretini kaldı
rsanız da Baş lat menüsü veya başka
bir yerde bazıMicrosoft dı şıprogramları n simgeleri görüntülemeye devam
edebilir.

 Farklıkullanı cılar için farklıvarsayı


lan programlar belirtemez ve yalnızca bazı
kullanı
cılar için programlara eriş imi kaldıramazsınız. Program Eriş im ve
Varsayılanları nıAyarla'da ayarladı ğı
nız seçenekler, bilgisayarınızdaki tüm
kullanı
cılar için geçerli olur.

93
5.4.1. Program Eriş
im ve Varsayı
lanları
nıAyarla Sorunları
nıGiderme

Aşağı
daki listede, Program Eriş im ve Varsayı lanlarını Ayarla özelliğ
ini
ğ
kullandıını ı
zda karşlaş
abileceğ
iniz bilinen sorunlar açı
klanmaktadır.

 Program Eriş im ve Varsayı lanlarınıAyarla'da ayarlarıdeğiş tirmeyi denediğ imde,


"Program eriş im ve varsayılanlarınıayarlama izniniz yok" iletisini alı yorum.
Bu özellik yalnı zca, bilgisayarınızda yönetici olarak oturum açtı ğınızda kullanı labilir.
Bilgisayarı
nızda yönetici olarak oturum açınız ve ardı
ndan ayarlarını zıdeğ iş tiriniz.

 Farklıkullanı cılar için farklıvarsayı lan programlar belirtmeye çalı ştı


m, ancak işe
yaramadı .
Program Eriş im ve Varsayı lanları
nı Ayarla'da seçtiğ iniz varsayı lan programlar,
bilgisayarı
nızıkullanan herkes için geçerlidir. Farklıkullanı cı
lar için farklıvarsayı lan
programlar belirtemez ve belirli kullanıcı
lar için programlara erişimi kaldıramazsınız.

 Program Eriş im ve Varsayı lanları


nıAyarla listesinde, tercih ettiğim Microsoft dışı
programlarıgörmüyorum.
Program Eriş im ve Varsayı lanlarınıAyarla'da görünebilmesi için programları n kayı
tlıolması
gerekir. Programı nı z listede görünmüyorsa, program kayı tlıdeğ ildir ve Program Eriş im ve
Varsayı lanlarınıAyarla kullanı larak varsayı
lan program olarak ayarlanamaz. Yardı m için,
programıüreten ş irketle görüş ünüz.

 Bir Microsoft dı şıprogramıBaş lat menümden kaldı rdığı


mısanmı ştı
m, ancak aynı
yerde görmeye devam ediyorum.
Yazı lı
m üreticileri, ürünlerinin Program Eriş im ve Varsayılanları
nıAyarla özelliğ
iyle nası
l
ş
çalı acağınıbelirler. BazıMicrosoft dı şıprogramları n simgesi, Bu programa eriş imi
etkinleştir onay kutusunun iş aretini kaldı z da Baş
rsanı lat menüsü veya baş ka bir yerde
görüntülemeye devam edebilir.

 Program Eriş im ve Varsayı


lanları
nıAyarla'yıher açtı
ğımda neden Özel seçeneğ
i

aretli geliyor?

lan olarak özellik, Özel seçeneği belirlenmişolarak açı


Varsayı lı
r.

94
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İ
şlem Basamakları Öneriler
69. İ
şletim sisteminde denetim masası
nıaçı
nız. lat  Ayarlar
75. Baş Denetim
Masası

70. Program Ekle/Kaldı ş


r simgesini çalıtı

nız. 76. Pencerenin sol üst köş esinde
Denetim Masası baş ğ
lı ı
nın
altında Klasik Görünüme ya da
Kategori Görünümü’ne geç
ifadesi yer alı r. Bunlardan
seçtiğ iniz seçeneğ e göre simge
görünümleri değiş ir. İsteğe göre
değiş tirilir. Her iki seçenektede
Program Ekle/Kaldı r direk simge
halinde görünmektedir. Açmak
için Fare ile çift tı
klayı nız.

71. Bilgisayarı zda yüklü olmayan bir Windows 77. İ


nı nternet Bilgi Servisi (IIS)
bileşenini yükleyiniz. bileşenini yükleyebilirsiniz.

72. Bilgisayarı zda yüklü olan bir programı78. İ


nı şletim sistemi haricinde kurmuş
Program Ekle/Kaldır penceresini kullanarak olduğunuz bir programı
kaldırını
z. kaldı rabilirsiniz.

73. İ
htiyacını
z olan bir programı Program 79. Program Ekle/Kaldı
rYeni
Ekle/Kaldı
r kullanarak yükleyiniz. program ekleCD veya disket

74. Varsayılan ortam yürütücüsünü Windows


Media Player olarak ayarlayı
nız. 80. Program Eriş
im ve
Vasayı nıAyarla  Özel
lanları
Varsayılan Ortam Yürütücüsü

ay

95
PERFORMANS TESTİ

DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayir

lem Basamaklari
İ
htiyacı
nız olan programı
bilgisayarı

za yükleyebildiniz mi?
Bilgisayarı
nızda olmayan bir Windows bileş
enini yükleyebildiniz mi?
Kullanmadığınız ve bilgisayarda gereksiz yere alan iş
gal eden bir
programıkaldırabildiniz mi?
Program eiş
im ve varsayı lan ayarları
nıyapabildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı

z mı
?
Zamanıiyi kullandı

z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
, titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?

DEĞERLENDİ
RME

Yaptı ğını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevapları nızıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanı
z öğ renme faaliyetini tekrar ediniz. Eksikliklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayabilirsiniz.

Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

96
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–6
ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–6
AMAÇ

şgörevleri kullanarak sistemin özel ayarlamaları


Zamanlanmı nıyapabileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanı


z gereken araşrmalar ş
tı unlardı
r:
 ZamanlanmışGörevler penceresine ait olan bilgilerinizi yazarak sı

f ortamı
nda
arkadaş
ları
nı ı
zla paylaşnı
z.

6. ZAMANLANMIŞGÖREVLER
Zamanlanmı şGörevler'i kullanarak, komut dosyaları nı, programlarıveya belgeleri
sizin için en uygun zamanda çalı şacak şekilde zamanlayabilirsiniz. ZamanlanmışGörevler,
işletim sistemini her baş ğı
lattı nızda baş ş
lar ve arka planda çalıı
r.

Zamanlanmı şGörevler ile aş


ağı dakileri de yapabilirsiniz:
 Bir görevi günlük, haftalı k, aylık veya belirli bir zaman için (sistem baş
langı

gibi) zamanlayabilirsiniz.
 Bir görev için zamanı değ iştirebilirsiniz.
 Zamanlanan bir görevi durdurabilirsiniz.
 Görevin zamanlanan saatteki çalı ş ma ş eklini özelleş
tirebilirsiniz.

Yeni görev zamanlamak için,


Baş Zamanlanmı
latAyarlarDenetim Masası şGörevler seçilir.

Şekil 6.1: Zamanlanmı


şgörev ekleme

97
Zamanlanmı
şGörev Ekle'yi çift tı
klayı

z. (Şekil 6.1).

Şekil 6.2: Zamanlanmı


şgörev sihirbazı
nın çalı
ştı
rılması

İleri düğ mesine tıklayı


nız (Şekil 6.2). Şekil 6.3’teki pencere ekrana gelecektir.
Buradan hangi program ile ilgili işlem yapmak istiyorsanı z o seçilir. Verilen listede
ğ
aradıınız program yoksa Gözat düğmesi ile istenilen program seçilebilir.

Şekil 6.3: Programı


n seçilmesi

98
Programıseçtikten sonra İ leri düğmesini seçtiğ
inizde bu göreve bir ad vermeniz ve
görevi gerçekleş tirme sı ğı
klı nıseçebilmeniz için ş ekil 6.4 ekrana gelecektir. Seçtiğ
iniz
ş
zamana göre ilgili program çalıacaktır.

Şekil 6.4: Görev için ad belirlenmesi

Gerekli işlemleri yaptıktan sonra İ leri düğmesine tı


klayı
nız. Kullanı
cıadıve parola
girilerek tekrar İ
leri düğmesi seçilir (Şekil 6.5).

Şekil 6.5: Kullanı


cıadıve parolasıgirilmesi

99
Artık istenilen görevi başarıyla zamanlamışoldunuz (Şekil 6.6). Eğer ayarlamı ş
olduğunuz görevle ilgili geliş mişayarlar yapılandı
rmak isterseniz ekrandaki pencerede
bulunan Pencerede Son’u tı klattı
ğımda bu görevin gelişmişözelliklerini aç seçeneğ i
seçilip Son’a tı
klanı r.

Şekil 6.6: Zamanlanmı


şgörev sihirbazı
nın sonlandı
rılması

Şekil 6.7’deki pencere ile ayarlamışolduğ unuz göreve ait iş


lemler yer almaktadı
r.
İ
stenilen değişiklikler bu pencere yardı
mıile yapı
labilir.

Şekil 6.7: Zamanlanmı


şgörev ayar penceresi

100
 Zamanlanmı şGörevler uygulaması , zamanlanmı şgörevleri çalıştı
rmak için
bilgisayarı

zdaki sistem tarih ve saatine göre hareket edeceğ
inden, bu bilgilerin
doğru olmasına dikkat ediniz. Bu bilgileri doğ rulamak veya değiştirmek için,
görev çubuğu üstündeki saat göstergesini çift tı
klayınız.

 Parola alanı nıboşbı rakı rsanı


z ve görevin oturum açtı ğınızda çalışmasını
istiyorsanı
z, görevi açı
nı z. Görev sekmesinde, Yalnı zca oturum açı ldığını
zda
çalı ş
tır onay kutusunu iş aretleyiniz. Görevi oluş
turan kullanıcıbilgisayarda
oturum açtı ğında, artı k zamanlanmı ş görev aktifleşecek ve ayarladı ğı
zamanlarda çalı ş
acaktır.

Bilgisayarı nı
zın kendi kendine bekleme modundan çı kmasınısağ layabilirsiniz.
“Denetim Masası> Zamanlanmı şGörevler” ile bu görevi bilgisayara atayabilirsiniz.
“Zamanlanmı şGörevler”e çift tı
kladı
ktan sonraki pencereyi “ileri” seçeneğ i ile geçiniz ve
böylece program listesine ulaş ı
nız. “Gözat”, sı yla “%windir%[Enter]”,
rası
“System32[Enter]”, “defrag[Enter]” yazarak, “Defrag” komutuna ulaş abilirsiniz. Saat ve
günü belirledikten sonra parolanı zıgirmeniz gerekiyor. En son pencerede “Sonu tı kladı ğım
zaman bu görevin geliş mişözelliklerini aç” kutucuğunu iş aretleyip, görev eklemeyi
tamamlayı nız. Karşını
za gelecek olan geliş mişpenceresinde ise “Ayarlar” sekmesinde “Bu
görevi çalı ştırmak için bilgisayarıuyandı r”ıiş aretlemelisiniz. Örneğin “Defrag”
fonksiyonunu görev olarak tanı mlamışolsaydı nız, “Görev” sekmesinde “defrag.exe c:”
diyerek sadece C sürücünüzün birleş tirilmesini sağlayabilirdiniz. “Denetim Masası>
Zamanlanmı şGörevler” penceresinde, atamı şolduğ unuz göreve sağtuş la tı
klayarak görevi
silebilir veya çalışı ş
p çalımadı ğınıdeneyebilirsiniz.

101
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İ
şlem Basamakları Öneriler
81. İ
şletim sisteminde denetim masası
nıaçı
nız. 84. Baş
latAyarlarDenetim
Masası

şGörevler simgesini çalı


82. Zamanlanmı ştı

nız. 85. Pencerenin sol üst köş esinde
Denetim Masasıbaş lığ ı
nı n altında
Klasik Görünüme ya da Kategori
Görünümü’ne geç ifadesi yer alı r.
Bunlardan seçtiğ iniz seçeneğ e
göre simge görünümleri değ iş
ir.
İsteğ e göre değ iştirilir. Eğ er
pencere kategori görünümünde ise
Performans ve Bakı m
seçeneğinden Zamanlanmı ş
Görevler görüntülenir. Eğ er klasik
görünümde iseniz direk
Zamanlanmı ş Görevler simgesi
görünecektir. Açmak için Fare ile
çift tı
klayı
nız.

86. Bilgisayarını ş
z çalıtı
rı ğıanda
ldı
83. Windows Messenger programı ş
nızamanlanmı bu program da otomatik olarak
görev olarak ekleyiniz. ş
çalıacaktır.

102
PERFORMANS TESTİ

DEĞERLENDİ
RME KRİ TERLERİ(ÖLÇÜTLER)
Evet Hayı
r

lem Basamakları
Işlem yapmak istediğ iniz programa zamanlanmı şgörev ekleyebildiniz
mi?
Kayı t düzenleyicisinde, zamanlanmı şgörevlerle ilgili ayarlar
yapabildiniz mi?
DÜZENLİVE KURALLARA UYGUN ÇALIŞMA
ş
Çalıma alanı
nıtertipli ve düzenli kullandı

z mı
?
Zamanıiyi kullandı

z mı
?
ş
Çalıı
rken sabı
rlı
, titiz ve güler yüzlü olabildiniz mi?

DEĞERLENDİ
RME

Yaptı ğını
z değ erlendirme sonunda hayı r şeklindeki cevaplarınızıbir daha gözden
geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Eksiklerinizi
araştırarak ya da öğretmeninizden yardı
m alarak tamamlayabilirsiniz.

Cevapları
nızı
n tamamıevet ise bir sonraki faaliyete geçiniz.

103
MODÜL DEĞERLENDİ
RME
MODÜL DEĞERLENDİ
RME
A. OBJEKTİ
F TESTLER (ÖLÇME SORULARI)


ağı
daki sorularda doğru olduğunu düş
ündüğünüz bir seçeneği iş
aretleyizi.
1. Bilgisayarını
zla ilgili ayarlarıyapmak için aş
ağı
daki pencerelerden hangisini seçmeniz
gerekir?
A) Ayarlar
B) Denetim Masası
C) Çalıştı
r
D) Programlar
2. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi ile bilgisayarı
nızıbir etki alanı
na üye yapabilirsiniz?
A) Sistem>Bilgisayar Adı
B) Yönetimsel Araçlar>Hizmetler
C) İ
nternet Seçenekleri
D) Görüntü>Ayarlar
3. Aşağ ı
daki pencerelerden hangisi ile bilgisayarı
nızdaki donanı
mlar arası
nda bir
çakışma olup olmadığınıanlayabilirsiniz?
A) Zamanlanmı şGörevler>Donanı m
B) Yönetimsel Araçlar>Olay Görüntüleyici
C) Sistem>Donanı m
D) Program Ekle/Kaldır
4. Aşağ ıdakilerden hangisi ile iş
letim sisteminde bir sorun çı ğı
ktı nda kiş
isel veri
dosyaları nızıkaybetmeden bilgisayarı nızı bir önceki duruma geri yüklemede
kullanabilirsiniz?
A) Güncelleş tirme
B) Sistem Geri Yükleme
C) Kayı t Defteri
D) Güvenli kip
5. Windows XP diğ er bir XP makinesine yardı m için baş vurmanı zıdiğ er makinedeki
kullanıcı
nın sizin bilgisayarını
za bağlanarak, kontrol etmesini ve problemi çözmesini
sağlayan bileşen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sistem>Uzak
B) Yönetimsel Araçlar>Bileş en Hizmetleri
C) Yönetimsel Araçlar>Bilgisayar Yönetimi
D) Sistem>Geliş miş
6. Bellek yetmediğinde Windows harddiskinizi bellek gibi kullanı
r. Buna sanal bellek
denir. Bu belleğin boyutunu nereden artı
rabiliriz?
A) İnternet Seçenekleri>Gelişmiş
B) Zamanlanmı şGörevler>Bellek
C) Sistem>Geliş miş
D) Görüntü>Özellikler
104
7. Windows kendi yapı landırma bilgilerini……………………denilen bir veri
tabanında tutar. Burada her bir kullanıcının profili, sistem donanımı , yüklü
programlar ve özellik ayarlarıile ilgili bilgiler bulunur. Buraya ulaş mak
için……………………..seçilir. Boş luklara aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) Msconfig, Baş lat>Ayarlar>Denetim Masası
B) System, Baş lat>Çalı ştı
r>System
C) Regedit, Baş lat>Ayarlar>Denetim Masası
D) Kayı t defteri, Başlat>Çalıştı
r>Regedit

8. İşletim sistemi baş latı



rken yüklenecek olan dll dosyaları
nı, aygı
t sürücülerini,
baş langı
ç anı nda ve MSDOS tabanlıprogramlarda kullanı lacak olan ayarların
kaydedildiği dosya aşağıdakilerden hangisidir?
A) Boot.ini
B) Win.ini
C) Msconfig
D) System.ini

9. Windows açı ğ
ldııandan kapandı
ğıana kadar birçok olayıkaydeden birim

ağ ı
dakilerden hangisidir?
A) Olay Görüntüleyicisi
B) Bileşen Hizmetleri
C) Bilgisayar Yönetimi
D) Hizmetler

10. Yerel bilgisayarlar için parola, hesap kilitleme, denetim, IP güvenlik, kullanı
cıhakları
atama gibi güvenlik ayarları nın yapıldığıyer aş ağıdakilerden hangisidir?
A) Veri Kaynakları
B) Sistem
C) Yerel Güvenlik İ lkesi
D)AğYönetimi

11. Aşağıdakilerden hangisi ile ekran çözünürlüğü değiş


tirilebilir?
A) Görüntü>Masaüstü
B) Görüntü>Görünüm
C) Görüntü>Temalar
D) Görüntü>Ayarlar

12. Bilgisayarı nı za yüklenmişWeb sayfası ağı


na ait dosyalarıaş dakilerden hangisi ile
silebilirsiniz?
A) İnternet Seçenekleri>Güvenlik
B) İnternet Seçenekleri>Genel
C) İnternet Özellikleri>Bağlantı
lar
D) İnternet Seçenekleri>Geliş miş

105
13. Zararlıolan sitelere kiş
ilerin eriş
mesini önleyen bileş
en aş
ağı
dakilerden hangisidir?
A) İnternet Seçenekleri>Gizlilik
B) İ
nternet Seçenekleri>İ çerik
C) İ
nternet Seçenekleri>Güvenlik
D) İnternet Seçenekleri>Bağ lantılar

14. Bilgisayarını
zda kurulu olan bir programıkaldı
rmak için en iyi yol aş
ağı
dakilerden
hangisidir?
A) Sistem
B) Zamanlanmı şGörevler
C) Yönetimsel Araçlar
D) Program Ekle\Kaldı r

15. Aşağ ı
dakilerden hangisi ile komut dosyaları nı , programlarıveya belgeleri sizin için en
uygun zamanda çalı ş
acak ş ekilde ayarlayabilirsiniz?
A) Zamanlanmı şGörevler
B) Sistem>Geliş miş
C) Yönetimsel Araçlar>Zaman Ayarı
D) Program Ekle\Kaldı r>Yeni Görev

DEĞERLENDİ
RME

Cevapları nı
zıcevap anahtarıile karş ı
laştırı
nız. Doğru cevap sayı nı
zıbelirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlı şcevap verdiğ iniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığı
nız
sorularla ilgili konularıfaaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap
verdiyseniz performans testine geçiniz.

106
B. PERFORMANS TESTİ(YETERLİ
K ÖLÇME)

Modülün Adı İ şletim Sistemleri Geliş mişÖğ rencinin


Özellikleri Adı …: ………………………
Bu modül ile, iş letim sisteminin Soyadı : ……………………...
Amaç geliş mişayarları nıyapabilecek, Sı nıfı: ……………………...
ileri seviye uygulamaları nıNo….:
gerçekleş tirebilecek ve sisteme
her türlü müdahaleyi
gerçekleş tirebileceksiniz.
AÇIKLAMA: Aş ağı da listelenen davranı şların her birinde öğrencide gözleyemediyseniz
(0), Zayı f nitelikli gözlediyseniz (1), Orta düzeyde gözlediyseniz (2) ve iyi nitelikte
gözlediyseniz (3) rakamı n altı ndaki ilgili kutucuğa X iş areti koyunuz.
0 1 2 3
DEĞERLENDİ RME KRİ TERLERİ
(kötü) (zayıf) (orta) (iyi)
Sistem Özellikleri
A) Bilgisayara bir ad verip workgroup üyesi yapabilme
B) Bilgisayarıbir etki alanı na katabilme
C) Bilgisayara yeni bir donanı m tanı tma
D) Sistemi oluş turduğ unuz bir tarihe geri yükleme
E) Baş ka bir bilgisayara bağ lantıyapı p masaüstünü kullanma
F) Kayı t defterinde istenilen değiş ikliği yapabilme
G) MSCONFIG menüsünü kullanma
H) Bilgisayarı güvenli kipte baş latma
Yönetimsel Araçlar
A) Bileş en Hizmetlerini kullanma
B) Bilgisayar Yönetimini kullanma
C) Hizmetler penceresini kullanma
D) Olay Görüntüleyicisi penceresini kullanma
E) Performans penceresini kullanma
F) Veri Kaynakları penceresini kullanma
G) Yerel Güvenlik İ lkesi penceresini kullanma
Görüntü Özellikleri
A) Windows temaları nıdeğ iş tirebilme
B) Masaüstü arka planı nıdeğ iş tirme
C) Ekran koruyucu ekleme
F) Ekran çözünürlüğ ünü değ iş tirme
İnternet Seçenekleri ile Eriş im
A) Explorer her açı ldığında varsayı lan adres ayarlama
B) Ziyaret edilen sayfaları silme
C) Güvenlik ayarlarıyapabilme
D) İstenilmeyen sitelere girilmesini engelleme
E) İnternet bağ lantı sıyapabilme
F) Geliş mişözellikleri kullanma
107
Program Ekle/Kaldı r
A) Yeni bir programıkurabilme
B) Bilgisayardan bir programıkaldı rma
C) Windows bileş enlerini ekleyip kaldı rma
D) Program eriş im ve varsayı lan ayarlarıyapabilme
Zamanlanmı şGörevler
A) Yeni bir görev ekleme
TOPLAM PUAN

DEĞERLENDİ
RME

ğı
Yaptı nı
z değ
erlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğ
renme faaliyetlerini
tekrarlayı
nız.

Modülü tamamladı nız, tebrik ederiz. Öğ retmeniniz size çeş


itli ölçme araçları
uygulayacaktı
r. Öğretmeninizle iletiş
ime geçiniz.

108
CEVAP ANAHTARLARI

CEVAP ANAHTARLARI
MODÜL DEĞERLENDİ
RME ÖLÇME SORULARI CEVAP ANAHTARI

Sorular Cevaplar
1- B
2- A
3- C
4- B
5- A
6- C
7- D
8- D
9- A
10- C
11- D
12- B
13- B
14- D
15- A

Cevapları
nızıcevap anahtarlarıile karş
ılaş
tırarak kendinizi değerlendiriniz.

109
KAYNAKÇA
KAYNAKÇA
 rtetmeni KAÇAR Emel, Ders Notları
Bilgisayar. Öğ
 www.pratikbilgisayar.com/zip/DENETİ
M%20MASASI.doc
 http://support.microsoft.com/default.aspx?scid=kb%3Btr%3B307855
 http://www.programmarket.com/ekranlar.asp?UrunID=Winxppro&SayfaNo=10
 http://sistemim.com/Editor/XpTour/start_control.htm(önemli)
 hcp://services/layout/fullwindow?topic=MS-
ITS%3A%2525HELP_LOCATION%2525%5Carticle.chm%3A%3A/ap_intro.
htm
 http://www.microsoft.com/technet/prodtechnol/windowsserver2003/tr/library/S
erverHelp/a3c728cf-20d0-497d-a259-f2713edf0acb.mspx?mfr=true
 http://bilgisayardershanesi.com/isletmenlik1.htm
 http://kocbeym.sitemynet.com/register.html
 http://www.dicle.edu.tr/~aipek/teknik/Office/win-021.html
 http://www.bilgisayardershanesi.com/windowsgezinti.htm
 http://www.bilgisayardershanesi.com/win.PDF
 http://www.tahribat.com/doc.asp?docid=74(msconfig)
 http://www.winnetmag.com.tr/dergi/newsletters/aylikcozum/ekim2003.htm
 http://www.zaman.com.tr/2001/02/08/bilisim/yenibas.htm
 http://stu.inonu.edu.tr/~y120085006/windows.htm
 http://www.mutasyon.net/ho_yazioku.asp?id=100
 http://www.darkhardware.com/st.php?u=articles/windowsxp_hizmetler
 http://www.turkcenet.org/wown_htm/wxprmass.htm
 http://www.turkcenet.org/wown_htm/wxprmdtp.htm

110

You might also like