Her eyden nce ibirlii ve dayanmann uygulanmas olan rgtlenme, sosyal yaamn doal ve zorunlu bir artdr; ortak

bir ama iin alan gruplar zerinde olduu kadar genel olarak insan toplumu zerinde de belirli bir etki ve gce sahip olan kanlmaz bir gerektir. nsan, kendini toplumdan tecrit ederek yaamak isteyemeyecei, istese de yaayamayaca iin, -aslnda insan, toplum dnda ve arkadalaryla ibirlii yapmakszn kiiliini gelitiremez, fiziksel ve ruhsal ihtiyalarn gideremezkendisiyle ayn zihniyete ve ortak karlara sahip olanlarla zgr birliktelikler vurmasn olanakl klacak sosyal bilince veya aralara sahip olmayanlarn, genellikle kendi kiisel karlar iin bakalarnn emeini smrme amacyla bir snfn ya da egemen bir grubun kurduu rgtlenmelere tabi olmalar kanlmazdr. Kitlelerin kk bir ayrcalkl grup tarafndan asrlar boyu bask altnda tutulmas, ou emekinin retmek iin, elenmek iin ve bask altnda tutarak smrmek isteyenlere kar savunma ihtiyac iin rgtlenememesinin sonucudur. Anarizm, bu durumu dzeltmek iin mevcuttur Kendilerini anarist olarak adlandranlar -byle niteleyenler ya da nitelemeyenler- arasnda iki farkl gr mevcuttur: rgtlenme
2

yanllar ile rgtlenme kartlar. Hemfikir olmay baaramasak bile, en azndan birbirimizi anlamaya alalm. ncelikle ayrlklar aka belirleyelim, bu konuda l bir ayrmdan bahsedebiliriz: Genel olarak bugnn ve gelecein toplumunun sosyal yaam art ve ilkesi olarak rgtlenme; anarist hareketin rgtlenmesi; hkmete ve kapitalizme kar koyabilmek iin halk glerinin, zellikle alanlarn glerinin rgtlenmesi rgtlenmenin karsnda yer alanlarn temel hatas, rgtlenmenin otoritesiz kurulamayacana inanmalardr. Bize yle geliyor ki rgtlenme, yani belirli bir ama iin kurulan ve bu amaca ulamak iin gereken yap ve aralara sahip olan birlik, sosyal yaamn zorunlu bir yandr. Kendini toplumdan tecrit eden insan, bir hayvan gibi yaayamaz, nk, tropikal blgeler ya da insan nfusunun ok az olduu zamanlar hari, yaamas iin ihtiya duyduu yiyecei bulamaz; ve byle bir ortamda hayvanlarn seviyesinin stne kmas imknszdr. Bu nedenlerle, dier insanlarla birlikte olan ya da, daha dorusu, trlerin atalarnn evrimi sonucu olarak kendini dier insanlarla bir birlikteliin iinde bulan kii, ya bakalarnn isteklerine

boyun eer (kleletirilir) ; ya bakalarn kendi isteklerine boyun emeye zorlar (otorite olur) ; ya da herkesin yararna olan elde etmek iin dier insanlarla kardee anlaarak yaar (birlik olur). Hi kimse bu zorunluluktan kaamaz; rgtlenmeye en iddetli ekilde kar kanlar sadece iinde yaadklar toplumun genel rgtlenmesine maruz kalmazlar, ayn zamanda yaamlarndaki gnll eylemlerinde ve rgtlenmeye kar bakaldrlarnda kendi aralarnda birlikler kurarlar, grev paylam yaparlar, ayn dnceye sahip olanlarla rgtlenerek toplumun kendilerine salad aralar kullanrlar Otoritesiz, yani hibir zorlama olmakszn rgtlenen bir toplumun var olma ihtimali olduunu kabul ederek -ve anaristler bu olasl kabul etmelidirler, aksi halde anarinin hibir anlam kalmayacaktr- anarist hareketin rgtlenmesini tartmaya geelim. Bu durumda da rgtlenme, gerekli ve yararl grnmektedir. Eer hareket, btn -ortak bir amac baarmak iin abalayan tm bireyleri- hedefliyorsa, bu insanlarn kendi aralarnda anlamalar, glerini birletirmeleri, grev paylam yapmalar ve amalarn gerekletirmelerine yardm edeceini dndkleri tm

giriimlerde bulunmalar doaldr. Kendini toplumdan tecrit ederek, bakalaryla ibirlii yapmakszn, hibir hazrlkta bulunmakszn, kk abalarn gl bir grubun abalaryla birletirmeksizin kendi kendine hareket eden ya da hareket etmeye alan her birey kendini gszle mahkm etmi demektir; bu birey nemsiz, ie yaramaz faaliyetlerle abalarn boa harcar, amacna olan inancn ksa srede kaybeder ve byk bir olaslkla tamamen pasif duruma der Bir matematiki, bir kimyager, bir psikolog ya da bir sosyolog, hibir program olmadn ya da sadece gerei kantlamakla ilgilendiini syleyebilir. Onlar bir eyler yapmaya deil, bir eyler bilmeye abalarlar. Fakat anari ve sosyalizm bilim deildir; anaristlerin ve sosyalistlerin gerekletirmeye altklar ve bu nedenle kesin programlar olarak formle etmeye ihtiya duyduklar tasar ve dncelerdir Eer (liderleri yaratann rgt olduu) doruysa; anaristlerin bir otoriteye boyun emeksizin bir araya gelemeyecekleri ve bir anlamaya varamayacaklar doruysa, bu, onlarn henz iyi birer anarist olamadklarn ve anariyi dnyaya yaymay dnmeden nce bir anarist gibi yaayabilmeyi dnmeleri gerektiini gsterir.
3

kar yol rgtlenmenin ortadan kaldrlmasnda deil, her bireyin artan bilinende yatmaktadr Kk topluluklarda olduu gibi byk topluluklarda da -bizim iin sz konusu olmayan kaba kuvvet bir yanaotoritenin kayna ve nedeni sosyal dzensizlikte yatmaktadr. Bir topluluun ihtiyalar olduunda ve yeleri bu ihtiyac kendiliinden karlamak iin nasl rgtleneceklerini bilemediklerinde, biri ne kar; tm topluluk yelerinin hizmetlerini kullanarak ve onlar diledii gibi yneterek bu ihtiyalar gideren bir otoritedir o. Eer kullanlan yollar gvenli deilse ve insanlar ne gibi nlemler alacaklarm biliniyorlarsa, bir polis kuvveti ortaya kar ve ne tr hizmette bulunursa bulunsun karlnda desteklenmek ve cret almak ister, ayn zamanda kendini zorla kabul ettirir ve basksn hissettirir; eer topluluk baz mallara ihtiya duyduunda kendi rettiklerini uzaktaki reticilerle nasl takas edeceini bilmiyorsa, bir tccar ortaya kar, alc ve satclarn ihtiyalarn karlamakla ilgili grnrken aslnda kendisi kr salar, bu nedenle retici ve tketiciye uygulayaca fiyatlar kendi belirler ve onlar, bu fiyatlar kabul etmek zorunda brakr. Tm bunlar gzmzn nnde olup biter; ne kadar az rgtlenirsek,
4

birka kii tarafndan bask altnda tutulma olaslmz da o kadar artar. Ve bu anlalr bir eydir rgtlenme, bir otorite yaratmaktan ok, otoriteden kurtulmann tek aresidir; kolektif almada bilinli ve aktif roller stlenebileceimiz ve liderlerin elinde pasif birer alet olmaya son verebileceimiz tek yoldur. Fakat bir rgtlenmenin, bireyin faaliyetlerim bakalarnn faaliyetleriyle birletirmeyi zorunlu kld; bylece zgrl ihll ettii ve inisiyatifi engelledii dnlmektedir. Grdmz gibi aslnda zgrl engelleyen ve inisiyatifi imkanszlatran, insann kendini toplumdan tecrit ederek gsz klmasdr. zgrlk soyut bir hak deil, harekete geme imknnn olmasdr: Bu, bizim aramzda olduu kadar, tm toplum iin de dorudur. Ve insan hemcinsleriyle ibirlii yoluyla eylemini ve inisiyatif gcn gsterme imkn bulabilir. Bence anarist bir rgtlenme, bireyler ve gruplar karsnda tam zerklii ve bamszl, ve dolaysyla sorumluluu; ortak amalar iin ibirliine dayal eylemler yapmak zere bir araya gelmenin yararl olduunu dnenler arasnda zgr anlamay; kabul edilen programa kart bir harekette bulunmamay ve vaadlerin yerine getirilmesini

ahlki bir grev olarak dikkate almaldr. Daha sonra, bu temelde rgtlenmeyi hayata geirmek iin pratik biimler ve uygun aralar belirlenir. Gruplar, gruplar federasyonu, federasyonlar federasyonu, mitingler, kongreler, komiteler vs. bunun sonucudur. Fakat tm bunlar zgrce yaplmal, tek tek yelerin dnceleri ya da inisiyatifleri kstlanmamaldr, ancak, tecrit durumunda imknsz ya da etkisiz kalacak abalar bu durumda kendilerine byk bir hareket alan bulurlar. Bir anarist rgtlenmenin kongreleri, temsilci kurum olmann getirdii tm dezavantajlara ramen her trden otorite yanllndan uzaktr, nk yasama yetkileri yoktur ve kendi kararlarn bakalarna zorla kabul ettirmezler. Kongreler, en aktif yoldalar arasnda kiisel balantlar kurmaya, bu balantlar artrmaya; eylem aralar ve yollan zerine programatik alma programlarm tevik etmeye ve ana noktalarn belirtmeye; blgesel durumlardan ve acil ihtiyalar nedeniyle yaplmas gereken faaliyetlerden herkesi haberdar etmeye; dnemin anarist grlerinin eitli akmlarn zetleyerek bunlardan bir tr istatistiki sonu hazrlamaya yardm eder. Kongrelerin kararlan balayc deil, ilgili herkese sunulan neri, tavsiye ve tekliflerdir; dierleri

tarafndan kabul edilmedii srece de balayc ve yrtme gcne sahip olamayacaktr. Tayin ettikleri idari organlarn -rtibat komiteleri, vs.- emir verme yetkisi yoktur, kendilerinden zellikle talep edilen ve onaylananlar hari, inisiyatif almazlar, kendi grlerini dayatma yetkileri yoktur, elbette bir yoldalar grubu olarak kendi grleri vardr ve bunu yayarlar, fakat bunlar asla rgtlenmenin resmi grleri olarak sunulamaz. Kongre sonularn, bireylerden ve gruplardan gelen fikir ve nerileri yaymlarlar; gruplar aras ilikileri ve eitli giriimlerde hemfikir olanlar arasndaki ibirliini kolaylatrmak amacyla yararlanmak isteyenler iin hareket ederler; herkes istediiyle iliki kurmakta ya da zel gruplarn tayin ettii dier komitelerden yararlanmakta zgrdr. Anarist bir rgtlenmenin yeleri tm fikirlerini ifade edebilir ve kabul edilen ilkelerle elimeyen ve dierlerinin faaliyetlerine mdahale etmeyen her taktii kullanabilirler. Belirli bir rgtlenme, anlama nedenleri uyumazlk nedenlerinden fazla olduu srece devam eder; aksi taktirde dalr ve daha homojen gruplamalarn olduu bir baka rgtlenmenin kurulmasna neden olur. Elbette bir rgtlenmenin yaam ve sreklilii nmzdeki uzun
5

mcadelede bir basan kouludur, dahas, her kurumun igdsel olarak srekli ve kalc olmay hedeflemesi de ok doaldr. Fakat liberter bir rgtlenmenin sreklilii, yelerinin manevi yaknlnn ve kurumlarnn srekli deien koullara uyum salayabilmesinin bir sonucu olmaldr. Artk faydal bir amaca hizmet etmeyen bir rgtlenmenin yok olmas ok daha elzemdir. Birbirimizle iyi anlamak ve anarizmin tm glerini gl bir harekette birletirmek elbette bizi mutlu edecektir; fakat biz, yeleri arasnda gerek bir anlama ve duygudalk bulunmayan, karlkl taviz ve phelere dayanan rgtlerin gvenilirliine inanmyoruz. Kt bir birlik oluturmaktansa hi birlememek daha iyidir. Fakat biz herkesin dostlaryla birlikte olmasn, tecrit olmu ve kaybolmu g olmamasn isteriz. Szlerimizi bitirirken alanlarn hkmet ve iverenlere kar koymak iin oluturduu rgtlenmeden sz edeceiz. Emekiler, zorbalarn rgtl gcn datmak iin ihtiya duyduklar ahlki, iktisadi ve fiziksel gc bir arada bulamadklar srece asla zgrlklerine kavuamayacaklardr. Gnmzde eylem ve propaganda
6

iin rgtlenmenin gerekliliini kabul etmelerine ramen, anarist mcadele metotlarn izlemeyen ve anarizmi ama edinmemi tm rgtlenmelere dman olan anaristler dn olduu gibi bugn de var Bu yoldalar, radikal bir devrimden daha az nemli bir ama iin rgtlenen tm glerin, devrimi kendilerinden yoksun braktna inanrlar. Buna karlk biz, onlarn bu yaklamnn anarist hareketi srekli ksrla mahkm ettiini dnyoruz ve deneyimlerimiz de bu grmz dorulamtr. Propagandamz yrtmek iin insanlarn arasnda olmamz gerekiyor; iiler, yoldalarn, zellikle fikirlerimizi anlayan ve kabul edenleri ancak ii birliklerinde bulurlar. stediimiz propaganday birliin dnda yrtmek mmkn olsa bile, bu propaganda emeki halk zerinde dikkate deer bir etki brakamaz. Eitimli, soyut dnme yeteneine ve kuramsal cokuya sahip az sayda birey bir yana, iiler anarizme bir hamlede ulaamazlar. Szde anarist deil, inanm bir anarist olmak iin, yoldalarla dayanma duygusunun hissedilmesi, ortak karlarn savunulmasnda ibirliinin renilmesi ve patronlara ve patronlar destekleyen hkmete kar mcadele ederek patronlarn ve hkmetlerin ie yaramaz

parazitler olduunun, emekilerin lke ekonomisini kendi abalaryla dzene koyabileceklerinin farkna varlmas gerekir. Ve emekiler bunu anladklarnda kendilerini yle adlandrmasalar bile anarist olurlar. Dahas, halka ait tm rgtlenmeleri harekete geirmek bizim temel fikirlerimizin mantksal bir gereidir ve bu nedenle programmzn btnleyici bir paras olmaldr. Fikirlerini kabul ettirmek iin g sahibi olmay amalayan otoriter bir parti, halkn kendi kendine faaliyet gsteremeyen, biimlenmemi ve kolayca hakimiyet altna alnabilecek bir ktle olarak kalmasnda kar grr. Ve bunun ardndan mantksal olarak, iktidar ele geirmek iin ihtiya duyduu rgtlerden baka rgtlenmelerin varln istememesi gelir: ktidar yasal yollarla ele geirmek istiyorsa seim rgtlenmeleri; iddet eylemine dayandryorsa askeri rgtlenme. Fakat, biz anaristler insanlar zgrle kavuturmak istemiyoruz; insanlarn kendilerini zgrlklerine kavuturmalarn istiyoruz. Yukardan gelen ve zorbalkla kabul ettirilen hibir eyin iyi olduuna inanmyoruz; halk topluluklarndan doan, halkn gelime evresine denk den ve halk ilerledike ilerleyen yeni bir yaam tarz istiyoruz. Bu nedenle tm ilgi ve dncelerin

bilinli bir rgtlenmeyle ifade bulmasn ve sahip olduu nem orannda komnal yaam zerinde bir etkisinin olmas gerektiini dnyoruz. Biz, mevcut sosyal rgtlenmeye kar mcadele etme ve herkese zgrlk ve mutluluk salayacak yeni bir toplumun ortaya knn karsna dikilecek engelleri yok etme grevini stlendik. Bu amaca ulamak iin kendimizi bir parti ierisinde tekilatlandrarak saymz ve gcmz mmkn olduunca artrmaya alyoruz. Fakat eer rgtlenen tek parti bizimki olsayd; eer emekiler, birbirleriyle ilgisi ya da ilikisi olmayan, sadece ortak bir zincirle bal yalnz bireyler olarak kalsalard; eer biz bir grup iinde rgtlenmi anaristler olmamza karn, dier emekilerle birlikte rgtlenmi emekiler olmasaydk, hibir ey baaramazdk ya da daha kts kendimizi bakalarna zorla kabul ettirmi olurduk. ve o zaman bu, anarinin zaferi deil, bizim zaferimiz olurdu. Bu durumda, bizler kendimizi anarist olarak adlandrmaya devam etsek de, genelin iyilii sz konusu olduunda gerekte tm hkmranlar kadar gl hkmranlar oluruz.
7