You are on page 1of 61

I Leccin: el latn y su historia El latn y su historia El latn es una lengua indoeuropea del grupo de las lenguas itlicas, hablada

en Roma (Roma, tambin en latn), ciudad, todava hasta hoy capital de Italia y en Lazio (regi n en la !ue se encuentra la ciudad) al menos desde los inicios del siglo I a"#" Esto !uiere decir !ue el latn pertenece al amplio grupo de las lenguas $hermanas% (snscrito, iran, eslava, griega, itlica, etc") !ue derivan de la &amilia ling'stica conocida con el nombre de indoeuropeas" #on el termino indoeuropeo se entiende el con(unto de lenguas !ue presentan unos rasgos bsicos comunes en los distintos niveles o sistemas de lengua(e) &onol gico, l*ico, mor&ol gico, sintctico" Estas coincidencias atestiguan un origen com+n para la mayor parte de las lenguas antiguas y modernas di&usas en la mayor parte de Europa, del Irn, de la India y en algunas regiones de ,sia central, hasta los con&ines de #ina occidental" La noci n indoeuropeo deriva precisamente de la &usi n de los nombres de las dos regiones e*tremas del rea considerada, Europa e India" El $protolatn% llega al norte de la pennsula Itlica y velozmente llega a establecerse en el Lazio (Latium), donde en el siglo -III a"#" (por tradici n en el ./0) &ue &undada la ciudad de Roma, !ue rpidamente e*pande su poder en las regiones limtro&es y sucesivamente (con el paso de los siglos) en Europa y en el rea mediterrnea" En la historia de la lengua latina se pueden individuar varias &ases, !ue van de la ms antigua (latn pre1 literario y arcaico, hasta el 234 a" #", cuando inicia la literatura latina) hasta la ms madura (latn literario y clsico, del siglo III a"#" al siglo I d"#") y a!uella ya declinante (latn imperial, del siglo I d"#" a la cada del imperio Romano de occidente en el siglo - d" #"), para terminar con la poca de la trans&ormaci n de la lengua, en &orma progresivamente modi&icada, !ue pasa a travs del latn post1 clsico, al latn cristiano y al medieval" Incluso en el periodo clsico el latn conoce dos variantes de registros e*presivos, !ue pueden individuarse en una lengua de uso, llamada $latn vulgar%, utilizado en el hablar cotidiano, para nosotros prcticamente desconocido, se cuanta con uno !ue otro testimonio escrito5 y el latn literario usado por los escritores latinos, considerablemente documentado por la amplia producci n literaria de numerosos escritores de grande valor artstico y cultural" La e*pansi n poltica de los romanos incluy la di&usi n de la lengua de uso cotidiano, a!uella hablada normalmente, ya sea por los legionarios, es decir los soldados, y por la enorme estructura burocrtica !ue segua a las con!uistas y por a!uellos !ue se introducan en estas zonas por actividades mercantiles" Iniciaba por tanto a di&undirse en el imperio una lengua romana hablada, lengua !ue los con!uistados tenan !ue aprender para tener contacto con los con!uistadores, y !ue poco a poco penetraba ms o menos a &ondo en las diversas reas geogr&icas, teniendo consecuencias ling'sticas y culturales importantes en los siglos sucesivos" El latn llega a ser, por lo tanto, importante como lengua o&icial del imperio romano, usado como lengua &ranca en particular en la parte occidental del imperio" En la parte oriental, tal idioma se di&unde entre el siglo I y I- en la pennsula balcnica (particularmente en 6acia, al sur del ro 6anubio y en 7acedonia del norte) y en algunas zonas de ,sia" 8odava no logra desbancar la 9oin di:le9tos, es decir la lengua griega usada &uera de la pennsula ;elnica, como lengua de cultura y de uso en el mediterrneo oriental, ni si!uiera en la #onstantinopla, ciudad en la cual el latn se di&unde ms bien en

la clase alta hasta el 3/4 apro*imadamente y !ue se &ue !uedando siempre atrs respecto al griego !ue se vuelve, en el tercer decenio del siglo -II, en la lengua o&icial del imperio Romano de <riente, o Imperio =izantino, !ue durar hasta el >3/0, cuando caer ba(o la dominaci n <tomana" 6espus de la cada del Imperio Romano de <ccidente (3.? d"#") y las constantes invasiones brbaras (&rancos, godos, vndalos, etc") a!uellos !ue &ueron el terror del imperio romano, en particular en el siglo -II y -III, el latn su&re una progresiva degradaci n, pero permanece como la +nica lengua culta usada en toda Europa, !ue sucesivamente viene restablecida durante la restauraci n del imperio carolingio, deseada por #arlo 7agno (entre el siglo -III y el I@ d"#"), !ue llam a las me(ores mentes de su tiempo para resanar una cultura !ue pareca precipitarse en el barbarismo" En este periodo el latn de la literatura &ue salvaguardado por la Iglesia, !ue de un lado salv literalmente, particularmente en los monasterios, una gran parte del patrimonio literario antiguo, y por otro lado, adecu la lengua latina a los propios &ines lit+rgicos y sacros, haciendo una lengua particular, universal y sacra al mismo tiempo, gracias tambin al enri!uecimiento !ue provena del griego y del hebreo" Aero el latn viene usado por muchos siglos como +nica lengua escrita en el mundo !ue haba sido Romano" En las canceleras del rey, en la curia romana, en la liturgia de la Iglesia #at lica, en la producci n de libros, la +nica lengua era el latn5 pero era un latn siempre ms corrupto y siempre ms in&luenciado por el idioma hablado" 6e hecho es un periodo di&cil de establecer con precisi n, entre el ba(o imperio y el alto medieval, el latn vulgar comenzaba a di&erenciarse dando origen primero al proto1romance y despus a las primeras &ases de las !ue son actualmente las lenguas romnicas o neolatinas" 6e hecho entre el aBo mil, mientras la lengua latina escrita, sigue un camino de recuperaci n de las &ormas regulares y de un renovado inters por los me(ores escritos antiguos5 el latn considerado $vulgar%, es decir hablado por el pueblo, se trans&ormaba ya en las varias &ormas de lenguas nacionales habladas, de esto tenemos el primer testimonio en Crancia e Italia, entre el siglo I@ y el @ d" #" Don estas precisamente las llamadas lenguas romances, tambin denominadas romnicas o neolatinas (italiano, &rancs, espaBol, portugus y rumano, ms otras lenguas locales como el ladino y el sardo) !ue derivan directamente del latn vulgar" 6espus del siglo mil nacieron las universidades (la primera &ue la de =oloBa), y la enseBanza para las personas !ue llegaban de toda Europa, era rigurosamente en latn) un latn !ue ciertamente ya no poda decirse ms, de los antiguos Romanos" Los doctos de la universidad elaboraron un latn particular, llamado escolstico, adapto para e*presar conceptos abstractos y ricos en matices creados de la &iloso&a de la poca, llamada precisamente escolstica" El latn conoce un nuevo y &eliz periodo, humanista1renaciente, esto es, a partir del Euattrocento en Italia para despus di&undirse durante el #in!uecento en otros pases sobre todo de Europa <ccidental, con un regreso al clasicismo, muy ideal y limitado al mbito literario" Aor todas estas razones, palabras de origen latino se encuentran &recuentemente en muchos idiomas modernos de otras races sobretodo en el ingls, por el hecho !ue, despus de la cada del Imperio romano de <ccidente, por ms de un milenio, el latn &ue, en el mundo occidental, la lengua &ranca de la cultura, de la ciencia y de las relaciones internacionales y como tal in&luye en las lenguas locales" 6espus de la revoluci n &rancesa, a &inales del Dettecento, el latn viene desplazado de los idiomas

vivos de la Europa de la poca y del mbito literario, de la diplomacia por el &rancs" Fsta por ser una lengua romance, continu a promover palabras de origen latino en los otros idiomas hasta la mitad del Govecento, cuando se &ue imponiendo gradualmente, en Europa y en el mundo, como lengua &ranca, el ingls, che a pesar de tener races germnicas presenta, como ya hemos dicho, sobre todo en el l*ico, un gran n+mero de trminos de origen latino" La Iglesia #at lica mantiene siempre el latn en todas las practicas y celebraciones religiosas (e*cepto para la predicaci n y con&esi n personal), hasta el #oncilio -aticano II (>H?21>H?/)" 6espus del descubrimiento de ,mrica (>3H2) y sobre todo en las polticas coloniales de los estados europeos, algunas lenguas romances (&rancs, espaBol y portugus) (unto a los otros idiomas de Europa occidental, en los !ue la impronta latina era &uerte, entre ellos el ingls, se di&undieron en gran parte del mundo" La lengua latina se desarrollo gracias a la contribuci n de todas las lenguas de los pueblos en los cuales entr en contacto durante la poca romana, en particular con los idiomas itlicos y con a!uellos hablados en el 7editerrneo oriental (griego sobre todo)" ,ctualmente los idiomas con mayor seme(anza al latn son el sardo por la pronunciaci n, el italiano por el l*ico" El rumano por la estructura gramatical" El latn escolstico &ormalmente permanece la lengua de la Iglesia #at lica romana, todava hoy es el idioma o&icial de la Danta Dede, aun!ue el estado de la ciudad del -aticano usa como idioma com+n el italiano" El latn es usado para designar los nombres de las clasi&icaciones cient&icas de los seres vivos" La historia del latn es por lo tanto larga y variante con el tiempo" Aor esto e*isten en todo el mundo una gran cantidad de te*tos escrito en latn de di&erentes pocas y de argumentos muy diversos entre s, son te*tos literarios, religiosos, hist ricos, Cilos &icos, teol gicos, (urdicos, cient&icos, etc" De calcula !ue la mayor parte de los documentos (libros, manuscritos, epgra&es, etc") escritos en lengua latina no se remontan al periodo clsico, cuyo patrimonio de te*tos suman cerca de ?44 unidades, dado !ue muchos se perdieron ya sea en los periodos sucesivos entre el 7edioevo y la edad moderna" Estudios recientes han revelado la e*istencia de un patrimonio literario !ue cuenta con ms de >I444 te*tos veri&icados, la mayor parte de ellos, todava hoy, inditos" El latn es hoy materia de estudio obligatoria en Italia en los liceos clsicos, cient&icos, ling'sticos y psicopedag gicos, mientras !ue en muchos otros pases es un idioma &acultativo" El latn es todava idioma o&icial de la Danta Dede, aun!ue el estado -aticano utiliza como idioma com+n el italiano reservando el latn para documentos o&iciales" Tarea: Areguntas de comprensi n Responde a estas preguntas. Tus respuestas deben ser publicarlas en los foros del curso antes de recibir la segunda leccin. En el pr *imo tema encontrars las respuestas e*actas (menos !ue las dos +ltimas !ue son respuestas abiertas)5 de esta manera podrs con&rontarlas con las tuyas y hacer la autocorrecci n" Este mtodo se

usar durante todo el curso" >) , dems del latn Jcules son las otras lenguas indoeuropeasK 2) J#ules son las varias &ases de la historia de la lengua latinaK 0) J6espus de la cada del Imperio Romano d nde sobrevive el uso de la lengua latinaK 3) J#ules son las lenguas romances o neolatinasK /) , dems de ser el idioma o&icial de la Danta Dede, el latn es estudiado en los liceos italianos, Jt+ !ue otras ocasiones de estudio o uso de esta lengua conocesK ?) Dugerencias o comentarios a esta sesi n del curso"

Leccin

II.

La

grafa

pronunciacin

del

latn

En esta segunda lecci n del curso conoceremos las vocales, los diptongos, las consonantes, la divisi n en slabas y los modos de escribir ciertas letras para representar sonidos diversos" Invitamos a realizar los e(ercicios propuestos y la tarea" Nota: siempre antes del desarrollo de un nuevo tema se presentarn las respuestas exactas a la tarea del tema anterior de esta manera podrs auto evaluar tus tra!a"os. Respuestas a las preguntas $cules griego, etapas de son las lengua de la la primera leccin

>) # dems del latn Dnscrito, iran, eslavo, 2) $&ules son las varias

otras lenguas indoeuropeas% itlica, lengua germnica" historia de la lengua latina%

En la historia de la lengua latina se pueden individuar varias etapas, !ue van de la ms antigua (latn pre1literario y arcaico, hasta el 234 a" #", cuando inicia la literatura latina) hasta la ms madura (latn literario y clsico, del siglo III a"#" al siglo I d"#") y a!uella ya declinante (latn imperial, del siglo I d"#" a la cada del imperio Romano de occidente en el siglo - d" #"), para terminar con la poca de la trans&ormaci n de la lengua, en &orma progresivamente modi&icada, !ue pasa a travs del latn post1 clsico, al latn cristiano y al medieval" 0) $'espu(s de la cada del Imperio )omano dnde so!revive el uso de la lengua latina% En este periodo el latn de la literatura &ue salvaguardado por la Iglesia, !ue de un lado salv literalmente, particularmente en los monasterios, una gran parte del patrimonio literario antiguo, y por otro lado, adecu la lengua latina a los propios &ines lit+rgicos y sacros, haciendo una lengua particular, universal y sacra al mismo tiempo, gracias tambin al enri!uecimiento !ue provena del griego y del hebreo" Aero el latn viene usado por muchos siglos como +nica lengua escrita en el mundo !ue haba sido Romano" En las canceleras del rey, en la curia romana, en la liturgia de la Iglesia #at lica, en la producci n de libros, la +nica lengua era el latn5 pero era un latn siempre ms corrupto y siempre ms in&luenciado por el idioma hablado" 3) $&ules son las lenguas romances o neolatinas%

Italiano, &rancs, espaBol, portugus y romeno, otras lenguas de di&usi n local, como el ladino hablado en la zona oriental de los ,lpes y el sardo, hablado en la isla de Dardegna" Leccin Es*uema Lra&a -ocales 6iptongos #onsonantes ,cento 6ivisi n E(ercicio La grafa y pronunciaci n del latn II. La grafa y pronunciacin del latn

en y y pronunciacin del

slabas tarea latn

El latn usaba una gra&a derivada del al&abeto griego occidental !ue a su vez derivaba del &enicio, el ms antiguo al&abeto elaborado por el hombre" Los romanos toman su al&abeto de los griegos, adaptndolo a las propias e*igencias, de hecho eliminan por e(emplo, algunas letras griegas no esenciales como M, N, O e insertaron otras no presentes en el griego como f y u. En su historia milenaria la lengua latina su&re notable in&luencia del griego, ya sea por razones estrictamente prcticas legadas a los cambios comerciales o ya sea por razones culturales" Estas eran las letras del al&abeto latino, inicialmente solo capitales es decir, may+sculas" # + & ' E , -./ 0 I -1/ L 2 N 3 4 5 ) 6 T 7 -8/ -9/ La letra L inicialmente no e*ista en latn) una pe!ueBa consecuencia de esa ausencia permaneci tambin en el periodo clsico en la abreviaci n $#"% por Gaius y $#n"% Aor Gnaeus. La L latina viene creada a mitad del siglo III a"#" modi&icando el signo #" Las +ltimas dos letras son aBadidas al &inal de la edad republicana por trascribir el helenismo !ue contenan los &onemas /y/ y /z/, ine*istentes en el latn clsico" El al&abeto latino en este periodo no contaba con las min+sculas, estas aparecen ms tarde, ni tena PQP e PRP !ue se remontan al 7edioevo" ,ctualmente para la pronunciaci n del latn estn en uso dos mtodos, uno sigue la pronunciaci n eclesistica tradicional y el la otra la restituta. En los pases neolatinos cat licos, sobre todo en Italia, prevalece la pronunciaci n eclesistica, consolidada por la Iglesia #at lica en el uso eclesistico romano (y recomendada por el Aapa Aio @ a todo el mundo cat lico) !ue re&le(a en larga medida a!uella !ue &ue e&ectivamente la pronunciaci n del latn en una &ase precisa (aun!ue tarda) de la historia y !ue se ha mantenido por una tradici n ininterrumpida" En los pases germnicos, por el contrario, prevalece la considerada pronuntiatio restituta, es decir, una pronunciaci n !ue se considera muy similar a a!uella del latn clsico" La discusi n sobre estas dos &ormas de pronunciaci n contin+a abierta, indudablemente la restituta debera ser ms cercana a la pronunciaci n de la edad clsica, che podemos reconstruir con su&iciente seguridad a travs de testimonios diversos, como las indicaciones sobre la pronunciaci n !ue encontramos en los escritos latinos, en particular en los gramticos, las inscripciones del griego al latn y viceversa"""

Es verdad !ue la Iglesia ha ad!uirido el latn hablado por el pueblo, y no ha inventado una nueva pronunciaci n) en e&ecto la pronunciaci n eclesistica es ms cercana al italiano moderno, por!ue las modi&icaciones de la &ontica latina, si bien, no re&le(adas en la escritura, &ueron conservadas en la lengua oralmente hasta los primeros escritos en italiano" ,dems, como sucede tambin hoy con los idiomas hablados en grandes territorios, la pronunciaci n de ciertos sonidos puede ser diversa de localidad a localidad" Aor lo tanto no se puede e*cluir del todo !ue la pronunciacin eclesistica y la pronuntiatio restituta, estuvieron vivas, ante todo, en pocas diversas y tambin !ue hayan convivido en el mismo periodo en regiones diversas, o tambin en los mismos lugares, pero en diversas clases sociales" Este 7ocales Las vocales son a e i o u y. De distinguen por vocales largas y vocales breves" Las vocales largas son marcadas de una lnea en sobre posici n, en tanto !ue las breves de un signo semicircular) : ; <. En latn las vocales breves deben ser pronunciadas ms abiertas !ue las vocales largas" La letra y se pronuncia como la u &rancs o la = alemana, sonido !ue se puede reproducir &cilmente cerrando las labios en &orma de o y pronunciando u o si se pre&iere pronunciando i" Esta pronunciaci n est en uso en la restituta, mientras !ue en la pronunciaci n eclesistica se lee como i 'iptongos Rn diptongo se compone de dos vocales unidas en una misma slaba" En latn clsico los dos sonidos permanecan distintos (como hoy se usa en la restituta) y el acento caa siempre en la primera vocal" Los diptongos *ue encontramos en las pala!ras latinas son: es el sistema fonolgico del latn &lsico:

ae !ue en la pronunciaci n eclesistica se lee e abierta, mientras !ue en la restituta mantiene los sonidos distintos" oe !ue en la pronunciaci n eclesistica se lee e abierta, mientras !ue en la restituta mantiene los sonidos distintos" au ui !ue !ue se se lee lee siempre siempre con con los los dos dos sonidos sonidos distintos" di&erentes"

eu y, yi !ue se encuentran solo en las palabras de derivaci n griega y se leen con dos sonidos distintos" &onsonantes Aara las consonantes la pronunciaci n eclesistica tradicional, bastan pocas advertencias) La h es muda, es decir no se pronuncia de hecho, ya sea al inicio !ue en el cuerpo de la palabra (herba, nihil)5

Los grupos ch ph y th se leen respectivamente como > f y t (Christus, philosophia, theatrum); La s intervoclica se pronuncia normalmente sonora (rosa, asinus), mientras !ue es sorda al inicio del segundo elemento de la palabra compuesta (de siderium, prae sum)5 El grupo ti seguido de vocal se lee ?i (gratia, tertius)5 pero se lee ti despus de t s x en las palabras de origen griego y cuando sobre la i cae el acento ( !estia, "iltiades, tot#us)) La x suena >@s pero se lee g@s sonora en el grupo inicial ex @vocal (e$ercitus, e$ire) y en la palabra au$ilium; La ? se pronuncia siempre sonora (zephyrus) En este curso usaremos siempre y solamente la pronunciacin eclesistica tradicional. Resumamos de todas &ormas las principales caractersticas de la pronunciaci n restituta S -non existe el sonido AvB fricativo / el signo gra&ico P-P es pronunciado como TuU o TVU ( u semi%ocalica)) por e(emplo &&' (uva) !ue se pronuncia TPuVaU5 idem &()&" (vino), pronunciado TVinumU y as en adelante""" S la P8P seguida de PIP se pronuncia TtU) por e(emplo GR'*(' se pronuncia TPgratiaU" S Los diptongos P,EP e P<EP se pronuncian TaeU e ToeU) por e(emplo C'+,'R (#esare) se pronuncia TP9aesarU" S la letra P;P e*ige aspiraci n al inicio de la palabra (no en el cuerpo) y PA;P, P8;P y P#;P, transliteraci n de las letras griegas O, M e W, se deben pronunciar como TpU, TtU o T9U seguida de aspiraci n" -la pronunciacin de C40C sonar AfB y anlogamente C440C transliteracin del grupo griego DE no se pronunciar AppB sino Af:B./ S la PXP es la transcripci n del hom nimo signo griego5 por tal motivo va pronunciado TyU, es decir, como una u franc-s o una . alemana o bien como u lom!arda. S el grupo /&&/ (/00/) seguida de consonante se pronuncia TVoU o bien como una sola TuU en el grupo /1&&/ (o /G&&/), donde la primera P-P no hace slaba, o tambin TuoU donde las dos vocales son intensas como dos intensas vocales) por e(emplo +1&&, (caballo) si pronuncia TPe9VosU oppure TPe9usU" ,n!ue la gra&a, como dicen varias &uentes, (usti&ican esta situaci n) el grupo P--P tambin se escriba como P-<P hasta la poca agustiniana5 el grupo /1&&/ (y por consecuencia PL--P) en el siglo I d"#" tena la doble gra&a /1&2/, !ue se pronuncia T9VoU, y /1&&/, !ue se pronuncia T9uU"" S la letra PDP se pronuncia siempre TsU, es decir sorda, como en la palabra italiana semplice y como hoy se pronuncia en espaBol) por e(emplo R2,' !ue se pronuncia TPrsaU" S Las consonantes /C/ y /G/ presentan solamente un sonido velar, es decir se pronuncian siempre T9U y TgU, y nunca TtU y TdU, un e(emplo de esto es 'CC(3(2 !ue se pronunciar Ta9P9ipioU e non TatPtipioU" El acento

En latn el acento t nico de las palabras cae siempre en la pen+ltima o antepen+ltima slaba" E*isten pocas e*cepciones en las cuales cae en la +ltima (ill4c, ill5c, adh5c). Aor consecuencia las palabras !ue tienen dos slabas, son siempre acentuadas en la primera (r6sa, 7mo, 6ro, l8go, pr%us), mientras a!uellas !ue tienen ms de dos slabas son acentuadas en la pen+ltima, si esta termina con vocal larga o diptongo o en consonante ( 9at4na, agenda), en cambio son acentuadas en la antepen+ltima si la pen+ltima termina con vocal breve ( l8g:re, dic:re). Aara colocar el acento de las palabras latinas es necesario observar la cantidad de la pen+ltima slaba,

!ue es larga o breve por naturaleza, caracterstica !ue se puede saber consultando el diccionario, si el te*to !ue estamos leyendo no indica la cantidad" 'ivisin en sla!as

Rna consonante singular hace siempre slaba con la vocal siguiente ( ro sa; Ro ma, 9a ti nus)" Di una vocal es seguida de dos o ms consonantes, la +ltima consonante pertenece a la slaba siguiente (sep tem, 2c to %er)5 esta regla en latn vale tambin para el grupo de consonantes !ue inician con s (pis cis, fe nes tra)" Los grupos ch, ph e th son tratados como consonantes singulares (phi lo so phia)"

Las consonantes p, !, t, d, c, g, f no se separan de l y r !ue le siguen (la cri ma, pu !li cus) 6os vocales consecutivas vienen asignadas a silabas diversas, a menos !ue &ormen uno de los diptongos (ae, oe, au, eu, yi), por lo tanto dividiremos (lae tus, au rum ma, ( ta li a, ,ul pi ci us)" E"ercicio F/ Leamos Aater sancti&icetur adveniat &iat sicut Aanem !uotidianum et sicut et sed segGn Goster la pronunciacin !ui Gomen Regnum voluntas in dimitte et ne libera nos nos coelo, da nobis dimittimus inducas nos et in nobis debita debitoribus in a y eclesistica es el in Pater tarea lectura noster coelis) 8uum5 8uum5 8ua, terra" nostrum hodie5 nostra, nostris5 tentationem5 malo"

Leamos segGn la pronunciacin restituta el prlogo de la 'eclaracin universal de los derechos del hom!re. Arae&atio della Rniversalis de iure hominum declaratio

(Euae, decreto a #ommuni #onventu probata et edicata est, ,nno 6omini 7#7IIL, a"6" I- Idus 6ercembres) 4raefatio #um dignitatis in&i*ae omnibus humanae &amiliae partibus et eorum iurum ae!ualium, !uae abalienari non possunt, agnitio constituat et in orbe terrarum libertatis et iustitiae et pacis &undamentum,

#um hominis iurum mala cognitio contemptio!ue barbariae &acta, !uae humanitatis conscientiam ad rebellionem incitant, addu*erint, cum!ue mundi initium in !uo homines, liberati a terrore et miseria, lo!uendi credendi!ue libertatem habebunt, renuntiatum sit ut hominis altissima a&&ectatio, #um praecipuum sit hominum (ura civitatis &orma !uae iusta est tegi, ne homo cogatur, ultimo per&ugio, ut rebellionem &aciat in tyranniam oppressionem!ue, #um praecipuum sit progressionem amicitiarum inter nationes incitari,

#um in #arta gentes #oniunctarum Gationum rursus pronuntiaverint suam &idem in iuribus praecipuis hominum, in dignitate et virtute hominis, in ae!uabilitate iurum virorum et &eminarum, et se di*erint prompti ad &avendum progressui civili et ad gignendum meliores conditiones vitae in maiore libertate, #um sociae civitates pollicitae sint se a&&irmaturas esse verecundiam universam veram!ue iurum hominis et libertatum praecipuarum, temperatione Gationum #oniunctarum adiuvante, #um !uaedam communis conceptio horum iurum et libertatum gravissima sit, ut obligatio haec plane e*pleatur, #ommunis #onventus iurum hominis praesentem universalem 6eclarationem pronuntiat ut communis per&ectus !ui petatur ab omnibus populis et omnibus nationibus, ut societatis singuli homines et omnes partes, habentes hanc declarationem constanter in mente, institutione et educatione conantur ut horum iurum libertatum!ue respectus evolvatur, et &irmentur ordinis nationalis et internationalis consiliorum incessu gratia et universalis vera!ue admotio tam in ipsarum sociarum civitatum populationibus !uam in &inium populationibus !uae eorum iurisdictioni subactae sunt" H/ >" 2" 0" 'ivisin 6ivide Elige en sla!as -Tarea para pu!licar dos en los o en los foros del curso/

en uno ,lg+n

para

slabas los publicar comentario

te*tos &oros

ledos del curso sugerencia"""

En la pr *ima lecci n encontrars las respuestas e*actas, as, podrs con&rontarla con tu traba(o y hacer la auto evaluaci n" Este mtodo de traba(o se aplicar durante todo el curso" Leccin III. Lecturas segGn la pronunciacin eclesistica En esta tercera lecci n consolidemos la capacidad de lectura seg+n la pronunciaci n eclesistica" 8e invitamos a realizar los e(ercicios propuestos y la tarea" Nota: siempre antes del desarrollo de un nuevo tema se presentarn las respuestas exactas a la tarea del tema anterior de esta manera podrs auto evaluar tus tra!a"os. Respuestas a las preguntas de la primera leccin )evisin del e"ercicio Idivide en sla!asJ de la segunda leccin. Aa1ter Gos1ter !ui es in coe1lis) sanc1ti1&i1ce1tur Go1men 8u1um5 ad1ve1ni1at Reg1num 8u1um5

&i1at vo1lun1tas 8u1a, si1cut in coe1lo, et in ter1ra" Aa1nem nos1trum !uo1ti1di1a1num da no1bis ho1di1e5 et di1mit1te no1bis de1bi1ta nos1tra, si1cut et nos di1mit1ti1mus de1bi1to1ri1bus nos1tris5 et ne nos in1du1cas in ten1ta1ti1o1nem5 sed li1be1ra nos a ma1lo"

KLniLverLsaLlis de iLuLre hoLmiLnum deLclaLraLtiLo !uae, de1cre1to a #om1mu1ni #on1ven1tu pro1ba1ta et e1dic1ta est, ,n1no 6o1mi1ni 7#7IIL, a" 6" II1dus 6e1cem1bres Arae1&a1ti1o #um di1gni1ta1tis in1&i1*ae om1ni1bus hu1ma1nae &a1mi1li1ae par1ti1bus et e1o1rum i1u1rum ae1!ua1li1 um, !uae a1ba1li1ena1ri non pos1sunt, a1gni1ti1o con1sti1tu1at et in or1be ter1ra1rum li1ber1ta1tis et i1u1sti1 ti1ae et pa1cis &un1da1men1tum, #um ho1mi1nis (u1rum ma1la co1gni1ti1o con1temp1ti1o1!ue bar1ba1ri1ae &ac1ta, !uae hu1ma1ni1ta1tis cons1ci1en1ti1am ad re1bel1li1o1nem in1ci1tant, ad1du1*e1rint, cum1!ue mun1di i1ni1ti1um in !uo ho1mi1 nes, li1be1ra1ti a ter1ro1re et mi1se1ri1a, lo1!uen1di cre1den1di1!ue li1ber1ta1tem ha1be1bunt, re1nun1ti1a1 tum sit ut ho1mi1nis al1tis1si1ma a&1&ec1ta1ti1o, #um prae1ci1pu1um sit ho1mi1num i1u1ra ci1vi1ta1tis &or1ma !uae (us1ta est te1gi, ne ho1mo co1ga1tur, ul1 ti1mo per1&u1gi1o, ut re1bel1li1o1nem &a1ci1at in ty1ran1ni1am op1pres1si1o1nem1!ue, #um prae1ci1pu1um sit pro1gres1si1o1nem a1mi1ci1ti1a1rum in1ter na1ti1o1nes in1ci1ta1ri, #um in #ar1ta gen1tes #on1(unc1ta1rum Ga1ti1o1num rur1sus pro1nun1ti1a1ve1rint su1am &i1dem in i1u1ri1 bus prae1ci1pu1is ho1mi1num, in dig1ni1ta1te et vir1tu1te ho1mi1nis, in ae1!ua1bi1li1ta1te i1u1rum vi1ro1 rum et &e1mi1na1rum, et se di1*e1rint promp1ti ad &a1ven1dum pro1gres1su1i ci1vi1li et ad gig1nen1dum me1li1o1res con1di1ti1o1nes vi1tae in ma1i1o1re li1ber1ta1te, #um so1ci1ae ci1vi1ta1tes pol1li1ci1tae sint se a&1&ir1ma1tu1ras es1se ve1re1cun1di1am u1ni1ver1sam ve1 ram1!ue i1u1rum ho1mi1nis et li1ber1ta1tum prae1ci1pu1a1rum, tem1pe1ra1ti1o1ne Ga1ti1o1num #on1i1unc1 ta1rum a1di1u1van1te, #um !uae1dam com1mu1nis con1cep1ti1o ho1rum i1u1rum et li1ber1ta1tum gra1vis1si1ma sit, ut o1bli1ga1 ti1o haec pla1ne e*1ple1a1tur, #om1mu1nis #on1ven1tus i1u1rum ho1mi1nis prae1sen1tem u1ni1ver1sa1lem 6e1cla1ra1ti1o1nem pro1nun1 ti1at ut com1mu1nis per1&ec1tus !ui pe1ta1tur ab om1ni1bus po1pu1lis et om1ni1bus na1ti1o1ni1bus, ut so1 ci1e1ta1tis sin1gu1li ho1mi1nes et om1nes par1tes, ha1ben1tes hanc de1cla1ra1ti1o1nem cons1tan1ter in men1te, ins1ti1tu1ti1o1ne et e1du1ca1ti1o1ne co1nan1tur ut ho1rum i1u1rum li1ber1ta1tum1!ue res1pec1tus e1 vol1va1tur, et &ir1men1tur or1di1nis na1ti1o1na1lis et in1ter1na1ti1o1na1lis con1si1li1o1rum in1ces1su gra1ti1a et u1ni1ver1sa1lis ve1ra1!ue ad1mo1ti1o tam in ip1sa1rum so1ci1a1rum ci1vi1ta1tum po1pu1la1ti1o1ni1bus !uam in &i1ni1um po1pu1la1ti1o1ni1bus !uae e1o1rum i1u1ris1dic1ti1o1ni su1bac1tae sunt"

Lecturas segGn la pronunciacin eclesistica &onsolidemos la capacidad de lectura segGn la pronunciacin eclesistica leyendo algunos textos sin preocuparse de la comprensin pero prestanto mucha atencin a la acentuacin en las pala!ras. El signo de la cru? In nYmine A:tris et CZlii et DpZritus D:ncti" ,men .L3)I# Ll ria Aatri et Clio et Dpirtui Dancto" Dicut erat in princpio, et nunc et semper et in sacula saeculYrum" ,men #7E 2#)I# ,ve, 7ar[a, grtia plena, 6 minus tecum" =enedcta tu in muliribus, et benedctus &ructus ventris tui, Isus" Dancta 7ara, 7ater 6ei, ora pro nobis peccat ribus, nunc et in hora mortis nostrae" ,men #N.ELE 'EI \ngele 6ei, !ui custos es mei, me, tibi commssum piette suprna, ill+mina, cust di, rege et gubrna" ,men" )E5KIE2 #ETE)N#2 R!uiem aetrnam dona eis, 6 mine, et lu* perptua l+ceat eis" Re!uiscant in pace" ,men" 6#L7E )E.IN# Dalve, Regna, 7ater miseric rdiae, vita, dulcdo et spes nostra, salve"

,d te clammus, *sules &[lii Evae" ,d te suspirmus gemntes et &lentes in hac lacrimrum valle" Eia ergo, advocta nostra, illos tuos miseric rdes culos ad nos convrte" Et Isum benedctum &ructum ventris tui, nobis, posi hoc e*slium, ostnde" < clemens, o pia, o dulcis -irgo 7ara] 2#.NI,I&#T 7agn&icat nima mea 6 minum, et e*sultvit spritus meus in 6eo salvat re meo, !uia resp*it humilittem ancllae suae" Ecce enim e* hoc betam me dicent omnes generati nes, !uia &ecit mihi magna, !ui potens est, et sanctum nomen eius, et miseric rdia eius in prognies et prognies timntibus eum" Cecit potntiam in brchio suo, disprsit suprbos mente cordis sui5 dep suit potntes de sede et e*altvit h+miles" Esurintes implvit bonis et divites dimisit inanes" Duscpit ^srael p+erum suum, recordtus miseric rdiae, sicut loc+tus est ad patres nostros, _braham et smini eius in sacula"

7ENI &)E#T3) 64I)ITK6 -eni, cretor Dpritus, mentes tuYrum vsita, imple suprna grtia, !uae tu cresti pctora" Eui dceris Aarclitus, altssimi donum 6ei, &ons vivus, ignis, critas, et spiritlis +nctio"

8u septi&Yrmis m+nere, dgitus patrnae d*terae, tu rite promssum Aatris, serm ne ditans g+ttura" ,ccnde lumen snsibus, in&+nde am rem c rdibus, in&rma nostri c rporis virt+te &irmans prpeti" ;ostem repllas l ngius pacm!ue dones pr tinus5 duct re sic te praevio vitmus omne n *ium" Aer 8e scimus da Aatrem noscmus at!ue Clium, te!ue utri+s!ue Dpritum credmus omni tmpore" 6eo Aatri sit gl ria, et Clio, !ui a m rtuis surr*it, ac Aarclito, in saecul rum sacula" ,men" 7ENI 6#N&TE 64I)ITK6 -eni, Dancte Dpritus, et emtte calitus lucis tuae rdium" -eni, pater puperum, veni, dator m+nerum, veni, lumen c rdium" #onsoltor ptime, dulcis hospes nimae, dulce re&rigrium" In lab re r!uies, in aestu tempries, in &letu solcium" < lu* beatssima, reple cordis ntima tu rum &idlium" Dine tuo n+mine,

nihil est in h mine nihil est inn *ium" Lava !uod est s rdidum, riga !uod est ridum, sana !uod est sveium" Clecte !uod est rgidum, &ove !uod est &rgidum, rege !uod est dvium" 6a tuis &idlibus, in te con&idntibus, sacrum septenrium" 6a virt+tis mritum, da sal+tis *itum, da pernne gudium",men" 682+3LK2 #436T3LI&K2 #redo in 6eum Aatrem omnipotntem, #reat rem caeli et terrae, et in Isum #hristum, Cilium Eius +nicum, 6 minum nostrum, !ui concptus est de Dpritu Dancto, natus e* 7ar[a -[rgine, passus sub A ntio Ailto cruci&[*us, m rtuus, et sep+ltus, descndit ad n&eros, trtia die resurr*it a m rtuis, ascndit ad caelos, sedet ad d*teram 6ei Aatris omnipotntis, inde vent+rus est iudicre vivos et m rtuos" Et in Dpritum Danctum, sanctam Ecclsiam cath licam, sanct rum communi nem, remissi nem peccat rum, carnis resurrecti nem, vitam aetrnam" ,men" &)E'3 #redo in unum 6eum, Aatrem omnipotntem, Cact rem caeli et terrae, visiblium mnium et invisib[lium Et in unum 6 minum Iesum #hristum, Cilium 6ei unignitum et e* Aatre natum

ante mnia sacula) 6eum de 6eo, Lumen de L+mine, 6eum verum de 6eo vero, gnitum, non &actum, consubstantilem Aatri) per !uem mnia &acta sunt5 !ui propter nos h mines et propter nostram sal+tem, descndit de caelis, et incarntus est de Dpritu Dancto e* 7aria -rgine et homo &actus est, cruci&*us tiam pro nobis sub A ntio Ailto, passus et sep+ltus est, et resurr*it trtia die sec+ndum Dcript+ras, et ascndit in caelum, sedet ad d*teram Aatris, et terum vent+rus est cum gl ria, iudicre vivos et m rtuos, cuius regni non erit &inis" #redo in Dpritum Danctum, 6 minum et vivi&icntem, !ui e* Aatre Cili !ue procdit, !ui cum Aatre et Clio simul adortur et conglori&ictur, !ui loc+tus est per prophtas" Et unam sanctam cath licam et apost licam Ecclsiam" #on&teor unum =aptsma in remissi nem peccat rum" Et e*spcto resurrecti nem mortu rum, et vitam vent+ri saculi" ,men" TE 'EK2 8e 6eum laudmus) te 6 minum con&itmur" 8e aetrnum Aatrem, omnis terra venertur" tibi omnes ngeli, tibi caeli et univrsae potesttes) tibi chrubim et sraphim incessbili voce proclmant) Danctus, Danctus, Danctus, 6Yminus 6eus Dbaoth" Aleni sunt caeli et terra maiesttis gl riae tuae" 8e glori sus apostol rum chorus,

te prophetrum laudbilis n+merus, te mrtyrum candidtus laudat e*rcitus" 8e per orbem terrarum sancta con&ittur Ecclsia, Aatrem immnsae maiesttis5 venerndum tuum verum et +nicum Cilium5 Danctum !uo!ue Aarclitum Dpritum" 8u re* gl riae, #hriste" 8u Aatris sempitrnus es Cilius" 8u, ad liberndum suscept+rus h minem, non horr+isti -[rginis +terum" 8u, devcto mortis ac+leo, aperusti credntibus regna cael rum" 8u ad d*teram 6ei sedes, in gl ria Aatris" I+de* crderis esse vent+rus" 8e ergo !uasumus, tuis &mulis s+bveni, !uos pretiYso snguine redemsti" ,etrna &ac curo sanctis tuis in gl ria numerri" Dalvum &ac p pulum tuum, 6 mine, et bnedic hereditti tuae" Et rege eos, et e*t lle illos us!ue in aetrnum" Aer sngulos dies benedcimus te5 et laudmus nomen tuum in saculum, et in saculum saculi" 6ignre, 6 mine, die isto sine peccto nos custodre" 7iserre nostri, 6 mine, miserre nostri" Ciat miseric rdia tua, 6 mine, super nos, !uemdmodum spervimus in te" In te, 6 mine, spervi) non con&+ndar in aetrnum" #&TK6 ,I'EI 6 mine 6eus, &irma &ide credo et con&teor mnia et sngula !uae sancta Ecclsia #ath lica prop nit, !uia tu, 6eus, ea mnia revelsti,

!ui es aetrna vritas et sapintia !uae nec &llere nec &alli potest" In hac &de vvere et mori sttuo" ,men" #&TK6 64EI 6 mine 6eus, spero per grtiam tuam remissi nem mnium peccat rum, et post hanc vitam aetrnam &elicittem me esse consecut+rum) !uia tu promissti, !ui es in&inte potens, &idlis, bengnus, et misricors" In hac spe vvere et mori sttuo" ,men" #&TK6 &#)IT#TI6 6 mine 6eus, amo te super mnia et pr *imum meum propter te, !uia tu es summum, in&intum, et per&ectssimum bonum, omni dilecti ne dignum" In hac caritte vvere et mori sttuo" ,men" #&TK6 &3NT)ITI3NI6 6eus meus, e* toto corde panitet me mnium me rum peccat rum, a!ue detstor, !uia peccndo non solum paenas a te iuste stat+tas promritus sum, sed praesrtim !uia o&&ndi te, summum bonum, ac dignum !ui super mnia diligris" Ideo &rmiter prop no, adiuvnte grtia tua, de ctero me non peccat+rum peccand!ue occasi nes pr *imas &ugit+rum" ,men"

E"ercicio y tarea F/ Escucha ms de una ve? las lecturas y repite a vo? alta evidenciando el acento de cada pala!ra. H/ #lgGn comentario o sugerencia a esta leccin -para compartir en los foros/

Leccin I7. #lgunos caracteres morfoLsintcticos del latn. La lengua latina -lingua latina en latn/ es !astante comple"a en cuanto se refiere a las caractersticas morfoLsintcticas por ello las aprenderemos poco a poco gradualmente. Esta!lecemos por ahora algunas cuestiones fundamentales. La lengua latina es una lengua de tipo 637 -primero va el su"eto el o!"eto y al final el ver!o/ es decir la estructura fundamental de la frase es dada por el su"eto *ue cumple la accin del o!"eto

so!re el cual cae la accin y del ver!o *ue expresa la accin concreta -la mam come carneM/ cuando el ver!o es transitivoN por el contrario cuando el ver!o es intransitivo la estructura !ase est compuesta del su"eto *ue cumple la accin de un complemento indirecto y del ver!o -la mam ha!la al niOo/N a esta estructura de !ase se puede agregar muchas otras indicaciones *ue pueden reguardar al lugar y al tiempo en el *ue la accin viene efectuada el modo y la ra?n por la cual se reali?a y otras ms. La lengua latina es adems una lengua flexi!le por lo cual para indicar las funciones lgicoL gramaticales de sustantivos ad"etivos y pronom!res se sirve de cinco Ideclinaciones -los cam!ios de desinencia *ue experimenta una pala!ra en una frase es decir: segGn el contexto *ue ocupe una pala!ra tendr una terminacin o tendr otra/ cuestin *ue aprenderemos poco a poco con gradualidad. 2ientras en italiano en espaOol en franc(s en portugu(s para expresar la funcin lgicoLgramatical usamos las preposiciones -a de con contra etc./ en latn se modifica la parte final de los sustantivos de los ad"etivos y de los pronom!res con la desinencia segGn cada caso. La flexin o flexi!ilidad en el m!ito de las lenguas romances o neolatinas permanece solo en el rumano pero es una caracterstica presente en lenguas del grupo germnico como el alemn y en las lenguas eslavas como el ruso !Glgaro checo etc. &ada pala!ra latina es un vocabulum -al plural vocabula/. El sustantivo en latn es nomen -al plural nomina/ El ad"etivo es nomen adiectivum -al plural nomina adiectiva/ y al cual van agregados tam!i(n el nGmero -numeri o nomina numeralia/ El pronom!re es pronomen -al plural pronomina/ El g(nero -genus/ de los nomina puede ser masculino -masculinum/ femenino -femininum/ y neutro -neutrum/ por lo cual podemos decir *ue en latn los g(neros -genera/ de los nom!res son tres. El nGmero -numerus/ puede ser singular -singularis/ o plural -pluralis/ por lo cual podemos decir *ue en latn tenemos dos nGmeros -numeri/ #dems de el nomen el nomen adictivum y el pronomen en latn tienen otras partes del discurso *ue son el ver!o -verbum/ el adver!io -adverbium/ y el participio -participium/ la con"ugacin -coniunctio/ la preposicin -praepositio/ y la inter"eccin -interiectio/.

Vocabula para memori?ar 6ingularis -4luralis/ lingua Latina voca!ulum -voca!ula/ nomen -nomina/ nomen adiectivum -nomina adiectiva/

numerus -numeri/ nomen numerale -nomina numeralia/ pronomen -pronomina/ genus -genera/ masculinum femininum neutrum ver!um adver!ium participium coniuctio praepositio interiectio Tarea -Pensum/ 'e!es pu!licar tus respuestas en el foro del curso. )eali?a la siguiente tarea -pensum/ respondiendo a las preguntas. )ecuerda *ue en la prxima leccin encontrars el pensum con las respuestas correctas as podrs autoevaluarte. F/ $cul es el plural de nomen% H/ $cul es el plural de nomen adiectivum% P/ $cul es el plural de pronomen% Q/ $&ules son en latn los genera% R/ $&ules son en latn los numeri% S/ $cules son en latn las otras partes del discurso a dems de nomina adiectiva y los pronomina% T/ $tienes algGn comentario o sugerencia% $has encontrado alguna dificultad con respecto al m(todo% Nuestro m(todo de aprendi?a"e en este curso de latn. El m(todo *ue nos proponemos usar es el del aprendi?a"e directo por induccin. 6e partir por lo tanto inmediatamente con la lectura de textos en latn aun*ue sean estos muy sencillo y sern guiados para comprender el significado de las pala!ras o de las locuciones en el contexto mismo y eventualmente gracias a las imgenes. 'e consecuencia tam!i(n las caractersticas morfosintcticas de la lengua latina vendrn primero asimiladas inductivamente gracias al reconocimiento de estructuras y construcciones recurrentesN sucesivamente sern organi?adas sistemticamente para poder ser definitivamente memori?adas. 4or esto cada leccin de este curso se compondr de: un texto en latn *ue introducir siempre nuevo voca!ulario y nuevas formas gramaticales y sintcticas incluso retomando a*uellas ya estudiadas en las lecciones precedentes para facilitar la memori?acin luego se presentar el elenco de los nuevos voca!ularios introducidos y se precisarn las nuevas formas morfosintcticas. 6eguirn tres tipos de e"ercicios: el primero servir para aprender el voca!ulario el segundo para la asimilacin de la estructura gramatical y el tercero para verificar la comprensin del texto. 'e este modo el aprendi?a"e viene InaturalJ a trav(s de la comprensin la repeticin y la consiguiente memori?acin. 'e este modo el proceder del curso de!er resultar fcil e inmediato para todos con un constante enri*uecimiento del l(xico y de la estructura gramatical *ue permitir de usar progresivamente casi y slo la lengua latina como

idioma de comunicacin para y durante todo el curso y rendirlo comprensi!le independientemente de cual*uier lengua materna. &ada leccin por lo tanto se comprende de cuatro partes: -Las prximas lecciones seguirn esta estructura/ F/ Texto para leer en alta vo? cuya comprensin de!er resultar casi inmediata gracias a figuras e imgenes *ue a un costado exterior indicarn las pala!ras nuevas H/ Elenco de las pala!ras o voca!ulario nuevo (vocabula) *ue se agregarn en cada leccin y de!en ser memori?adas. P/ )eglas de gramtica latina *ue se de!en asimilar muy !ien. Q/ La tarea -pensum/ para verificar lo *ue se ha aprendido y la comprensin. 6e necesita estar muy atentos al hecho de *ue poco a poco dentro de las varias lecturas vendrn agregadas pala!ras nuevas *ue estarn seOaladas en las figuras o imgenes y siempre a un costado a la derecha de la pagina con signos diversos: -U/ cuando se trate de un sinnimo -VLW/ cuando se trate de un contrario o -W/ cuando se aclare gracias a una derivacin o tramite una perfrasis. 4or ahora es importante ha!er aprendido !ien el l(xico gramatical de !ase *ue hemos indicado en esta leccin *ue nos permitir usar progresivamente en las lecciones siguientes siempre y cada ve? ms el latn incluso en las explicaciones. El m(todo *ue usamos IinductivoLcontextualJ se !asa en la lectura de textos y numerosos e"ercicios de varios tipos es el fruto y la sntesis de la me"or herencia didctica de la tradicin humanstica y de numerosos estudios recientes de la glotodidctica y de la psicologa cognitiva. ,ue introducido en Italia por la #cademia y casa editorial 7I7#)IK2 N37K2. 7 Le?ione 7oca!ula. )evisin del cuestionario de la I7 leccin F/ $cul es el plural de nomen% Nomina H/ $cul es el plural de nomen adiectivum% nomina adiectiva P/ $cul es el plural de pronomen% 4ronomina Q/ $&ules son en latn los genera% 2asculinum femininum neutrum R/ $&ules son en latn los numeri% 6ingularis pluralis S/ $cules son en latn las otras partes del discurso a dems de nomina adiectiva y los pronomina% 7er!um adver!ium coniunctio praepositio interiectio

Leamos a alta vo? estas simples y !reves frases *ue de!ern ser de comprensin inmediata. -)ecuerda la estructura de cada leccin explicada en la I7 *ue siempre se aplicar en esta y en las lecciones siguientes/ Litterae et numeri - litterLae U a ! c... numerLi U F H P.../ # una -I/ littera est. - unL litterL est/ #prima -I/ latina littera est. - primL latinL / + secunda -II/ latina littera est. -secundL / # et + duae -II/ litterae sunt. -duae ae sunt / # + et & tres -III/ litterae sunt. -tres/ & tertia -III/ latina littera est. - tertiL / ' *uarta latina littera est. - *uartL / E *uinta latina littera est. - *uintL/ Et una sylla!a est. -sylla!L/ 5uinL*ue duo sylla!ae sunt. -*uin*ue -R U 7// 5uatLtuLor tres sylla!ae sunt. -*uattuor -Q UI7/ / In voca!ulo CprimaC *uin*ue litterae sunt. - in/ In voca!ulo CsecundaC septem litterae sunt. -septem -T U 7II// Etiam in voca!ulo ClitteraC septem litterae sunt. -etiam/ In voca!ulo CtertiaC sex litterae sunt. -sex -S U 7I// Etiam in voca!ulo C*uartaC sex litterae sunt. In voca!ulo C*uintaC *uo*ue sex litterae sunt. -*uo*ueUetiam/ : littera longa est sed < littera longa non est. CLitteraC voca!ulum est. Etiam CprimaC voca!ulum est sed ClitteraC nomen est et CprimaC nomen adiectivum est. -sed/ Etiam ClatinaC nomen adiectivum est. CLatinaC et CprimaC voca!ula sunt. C4rimaC et ClatinaC nomina adiectiva sunt. C6untC ver!um est. CEstC *uo*ue ver!um est. Etiam CsecundaC CtertiaC C*uartaC et C*uintaC nomina adiectiva sunt. CKnusC -I/ primus numerus )omanus est. -numerLus primL!us )omanLus "a"umV )oma/ C'uoC -II/ secundus numerus )omanus est. -secundLus/ CTresC -III/ tertius numerus )omanus est. - tertiLus/ CKnusC CduoC et CtresC numeri )omani sunt. -)omanLi/ $5u( cosa hemos aprendido% #nte todo nuevo voca!ulario. )elemoslo y tratemos de aprenderlo !ien recordando el significado comprendido en esta y en las lecciones pasadas. 7oca!ula littera et numerus una prima latina

secunda duo tres tertia *uarta *uinta sylla!a in *uin*ue *uattuor septem etiam sex *uo*ue longa sed non primus numerus )oma )omanus unus 4or cuanto corresponde a la gramtica latina: 'e algunos vocabula hemos aprendido la forma singular y la plural 6ingularis et -4luralis/ #$itter"a# singularis est - #$itter"ae# pluralis est / #%umer"us# singularis est - #%umer"i# pluralis est/ #Vocabul"um# singularis est -#Vocabul"a# pluralis est/ #&st# singularis est - #'unt# pluralis est / #dems podemos notar *ue algunos vocabula son femeninos -vocabula feminina/ otros son masculinos -vocabula masculina/ y neutros -vocabula neutra/ #$itter"a# voca!ulum femininum est. #%umer"us# voca!ulum masculinum est. #Vocabul"um# voca!ulum neutrum est. En latn para escri!ir los nGmeros se usan algunas letras mayGsculas del alfa!eto. 4or ahora hemos aprendido: I -unus F/ II -duo H/ III -tres P/ I7 -*uattuor Q/ 7 -*uin*ue R/ 7I -sex S/ 7II -septem T/. Tratemos de comprender !ien el significado de CinC CsedC CetiamC. C*uo*ueC e CnonC *ue de!era resultar claro en el contexto.

Pensum. 'e!es pu!licar tus respuestas en el foro del curso. )eali?a ahora la tarea -pensum/ completando las frases siguientes. 4ensum I In voca!ul...ClatinaC sex litterae sunt. # est prim... littera latina. 7oca!ulum est neutr... In voca!ulo CsexC tres litter..... sunt. In voca!ulo ClatinaC sex litterae..... In voca!ulo CsedC una sylla!... est. In voca!ulo ClaLtiLnaC tres sylla!..... sunt. : littera long..... est. < litter.... non longa est I numer... )oman.... est. I et II numer... )oman....... sunt. CLitteraC voca!ul.... est. C6edC et CnonC voca!ul..... sunt. II In voca!ulo C*uin*ueC ...............litterae sunt. In voca!ulo CsexC................ litterae sunt. In voca!ulo CseptemC sex...................sunt ......................ClongaC *uin*ue litterae sunt. I littera et II litterae.......................litterae sunt. II litterae et III litterae.................litterae sunt. In CetC ..............sylla!a est. In CnonC *uo*ue..........sylla!a est. Etiam in CsedC...........sylla!a est. In CseLcunLdaC ........sylla!ae sunt. Etiam in CseLcunLdusC ...............sylla!ae sunt. In CvoLcaL!uLlumC *uattuor ..............sunt. CNumerusC ........................est. C4rimusC.....................................................est. C7oca!ulumC............................................est. C6untC............................est. C6untC et CprimusC.......................................sunt. C4rimusC et CsecundusC........................................sunt. CKnusC CduoC et CtreC...........................................sunt. 7I Le?ione &apitulum primum -I/ Italia et .raecia )espuestas al pensum de la leccin R 4ensum

I In voca!ulo ClatinaC sex litterae sunt. # est prima littera latina. 7oca!ulum est neutrum In voca!ulo CsexC tres litterae sunt. In voca!ulo ClatinaC sex litterae sunt In voca!ulo CsedC una sylla!a est. In voca!ulo ClaLtiLnaC tres sylla!ae sunt. : littera longa est. < littera non longa est I numerus )omanus est. I et II numeri )omani sunt. CLitteraC voca!ulum est. C6edC et CnonC voca!ula sunt. II In voca!ulo C*uin*ueC septem litterae sunt. In voca!ulo CsexC tres litterae sunt. In voca!ulo CseptemC sex litterae sunt In voca!ulo ClongaC *uin*ue litterae sunt. I littera et II litterae tres litterae sunt. II litterae et III litterae *uin*ue litterae sunt. In CetC una sylla!a est. In CnonC *uo*ue una sylla!a est. Etiam in CsedC una sylla!a est. In CseLcunLdaC tres sylla!ae sunt. Etiam in CseLcunLdusC tres sylla!ae sunt. In CvoLcaL!uLlumC *uattuor sylla!ae sunt. CNumerusC nomen est. C4rimusC nomen adiectivum est. C7oca!ulumC nomen est. C6untC ver!um est. C6untC et CprimusC voca!ula sunt. C4rimusC et CsecundusCnomina adiectiva sunt. CKnusC CduoC et CtresC nomina numeralia sunt. Es !ueno escuchar y leer en vo? alta varias veces los e"ercicios corregidos 'espu(s de estas lecciones introductorias iniciamos ahora nuestro verdadero curso *ue consistir en leer la historia de una "oven *ue inicialmente vive en 6icilia en el siglo III de la era cristiana es decir cuando el cristianismo comien?a a difundirse en las diversas ?onas del imperio romano. Leyendo con atencin esta historia tratando de comprender lo *ue viene narrado con la ayuda de su!sidios didcticos memori?ando el voca!ulario y deteni(ndose a aprender las formas gramaticales y las estructuras sintcticasN poco a poco se aprender InaturalmenteJ a leer comprender textos en latn siempre ms ricos y comple"os y a expresarse en esta lengua.

Iniciamos por considerar los lugares donde se desarrollar (ste acontecimiento. &apitulum primum -I/ Italia et .raecia 3!servar atentamente el mapa en el *ue se han seOalado algunos nom!res geogrficos propios y algunos comunes trata de aprenderlos !ien. -si no es clara la imagen te sugiero ver un mapa de Europa/

#hora leamos el siguiente texto prestando atencin tam!i(n a las pala!ras entre par(ntesis -recuerda las indicaciones dadas en la leccin Q/. Italia paeninsula est. &orsica contra insula est &orsica et 6ardinia duae insulae sunt. -ItaliL paeninsulL &orsicL insulL;Lae 6ardiniL duLo m duLae f/ 6icilia et 2Xlita *uo*ue insulae sunt sed 6icilia magna est contra 2Xlita parva est. -6iciliL magnLus La "um 2XlitL parvLus La "um/ &orsica 6ardinia et 6icilia tres insulae sunt. &orsica 6ardinia 6icilia et 2Xlita *uattuor insulae sunt. 4adus in Italia magnus fluvius est. - 4adLus in ItaliL( fluviLus/ )oma in Italia est. )oma magnum oppidum est. In Italia .enua *uo*ue et +rundisium magna oppida sunt.

-oppidLum Li n .enuL ( +rundisiLum/ CInC praepositio est. CEtiamC coniuctio est. K!i est )oma% )oma in Italia est. Estne )oma in Italia% )oma in Italia est.K!i est 4adus% 4adus in Italia est. Estne 4adus in Italia% 4adus in Italia est. Etiam .raecia paeninsula est. &reta contra insula est. Estne 4adus in .raecia% 4adus in .raecia non est. Italia et .raecia in Europa sunt. 6parta oppidum .raecum est. Eu!oea insula .raeca est. 6parta et Eu!oea in .raecia sunt. Estne 6parta oppidum% Ita est. Estne &reta oppidum% Ita non est. &reta insula est. &retane insula Italica est% Ita non est. &reta insula .raeca est. - u!i% EstLne..% Lne...% .raeciL ( &retL ( EuropL ( 6partaL ( Eu!oe L ( .raecLus La Lum V .raecia ita ItalicLus La "um V Italia/ C4aeninsulaC nomen est. CInsulaC *uo*ue nomen est. C.raecumC nomen adiectivum est. C6untC ver!um est. $5u( cosa hemos aprendido% 7oca!ula nova Italia paeninsula &orsica insula duae 6ic ilia magnus La Lum melita 4adus fluvius )oma opidum .enua +rundisium Lne .raecia &reta Europa 6parta Eu!oea .raecus La Lum ita

Italicus La Lum

4or cuanto reguarda a la gramtica latina 0emos aprendido *ue: &n los nomina adiectiva masculina " us est singularis " i est pluralis &n los nomina adiectiva feminina " est singularis " ae est pluralis &n los nomina adiectiva neutra " um est il singularis " est pluralis K!i% : adver!ium interrogativum est L ne : *uo*ue interrogativum est 4ensum I Italia insul........ non est. 6icilia et 6ardini....... insul....... sunt. &orsic...... non paeninsul..... sed insul....... est. )oma non in .raeci..... sed in Itali....... est. Eu!oe.... insula .raec.... est. 4ad.... non in .raeci..... sed in Itali.... est. +rundisi.... in Italia est. +rundisium et 6parta oppid..... sunt. )oma et 6parta magn.... oppid...... sunt. II Italia et .raecia .............................................non sunt. Italia et .raecia in .................................. sunt. 4adus in ................ non est sed in........................ est. .enua ...........................est. 4adus ............................est. &reta in ......................non est. 2elita in .......................non est. In voca!ulo C)omaC ....................litterae sunt. In voca!ulo C)omaC ............... sylla!ae sunt. In voca!ulo CItaliaC ................litterae sunt.

In voca!ulo CItaliaC.................sylla!ae sunt. C6edC ..........................................est. III K!i est )oma% Esne )oma in .raecia% K!i est 4adus% Estne 4adus in Europa% Estne 4adus fluvius% Estne +rundisium fluvius% Estne +rundisium insula% Estne &orsica paeninsula% K!i est +rundisium% Estne Eu!oea insula% Estne 2elita paeninsula% Estne &reta insula Italica% &orsicane insula .raeca est% Insulane Italica 6ardinia est%LLLLLLLLLLLLLL

Leccin T &apitulum secundum -II/ LYcia

)evisin del pensum de la leccin S 4ensum I Italia insul< non est. 6icilia et 6ardini< insulae sunt. &orsic< non paeninsul< sed insul< est. )oma non in .raeci: sed in Itali: est. Eu!oe: insula .raec: est. 4adus non in .raeci: sed in Itali: est. +rundisium in Italia est. +rundisium et 6parta oppida sunt. )oma et 6parta magna oppida sunt. II Italia et .raecia insulae non sunt. Italia et .raecia in Europa sunt. 4adus in .raecia non est sed in Italia est. .enua oppidum est. 4adus fluvius est. &reta in Italia non est. 2elita in .raecia non est. In voca!ulo C)omaC *uattuor litterae sunt. In voca!ulo C)omaC duae sylla!ae sunt. In voca!ulo CItaliaC sex litterae sunt. In voca!ulo CItaliaC*uattuor sylla!ae sunt. C6edC coniunctio est. III K!i est )oma% )oma in Italia est. Esne )oma in .raecia% Ita non est. )oma in .raecia non est. K!i est 4adus% 4adus in Italia est. Estne 4adus in Europa% Ita est. 4adus in Europa est. Estne 4adus fluvius% Ita est. 4adus fluvius est.

Estne +rundisium fluvius% Ita non est. +rundisium non fluvius sed oppidum est. Estne +rundisium insula% Ita non est. +rundisium non insula sed oppidum est. Estne &orsica paeninsula% Ita non est. &orsica non paeninsula sed insula est. K!i est +rundisium% +rundisium in Italia est. Estne Eu!oea insula% Ita est. Eu!oea insula est. Estne 2elita paeninsula% Ita non est. 2elita non paeninsula sed insula est. Estne &reta insula Italica% Ita non est. &reta non insula Italica sed .raeca est. &orsicane insula .raeca est% Ita non est. &orsica insula non .raeca sed Italica est. Insulane Italica 6ardinia est% Ita est. 6ardinia insula Italica est. 6e aconse"a escuchar y pronunciar a alta vo? ms de una ve? estos e"ercicios correctos. &apitulum secundum -II/ 3!servar atentamente esta imagen y los nom!res *ue se se refieren a los varios o!"etos indicados. Leamos ahora el texto prestando mucha atencin a los vocaboli *ue se presentan dentro del par(ntesis -)ecordar las indicaciones de la leccin Q/. LYcia -LuciL "ae f/ LYcia est puella )omana. LYcia in 6icilia est. 6icilia magna insula est. -puellL f / 6icilia in Italia est et Italia in Europa est igitur etiam 6icilia in Europa est. - igitur/ Lucius est LYciae pater. ,ortunata Luciae mater est. Lucia Lucii ,ortunatae*ue filia est. -LuciLus m @ ,ortunatL f pater l mater Lucia filiL f)/ K!i est Lucia% K!i est 6icilia% 5uae est 6icilia% - L*ue U et/

5uis est Lucius% Lucius Luciae pater est. -*uis%/ 5uae est ,ortunata% ,ortunata Luciae mater est. -*uae%/ 5uae est Lucia% 4upa Luciae parva est. -pupL "ae f / &oma Luciae nigra est. -comL "ae f niger Lgr "grum / Tunica Luciae al!a estN etiam stola est al!a. - al!us " "um tunicL "ae f stolL "ae f / Lucius *uo*ue in 6icilia est. Etiam ,ortunata in 6icilia est. Lucius ,ortunata Lucia*ue familia sunt. -familia U pater @ mater @ filia/ Lucius vir )omanus est ,ortunata femina )omana est igitur Lucius ,ortunata et Lucia familia )omana sunt. -Lucius ,ortunata Lucia vir femina puella/ Estne Lucius vir )omanus% Estne ,ortunata femina .raeca% 2arius *uo*ue Lucii ,ortunatae*ue filius est igitur 2arius et Lucia filii Lucii ,ortunatae*ue sunt. Igitur in familia duo filii sunt -2ariLus m filiL us m/ 2arius et Lucia Lucii et ,ortunatae li!eri sunt. - li!eri U filii/ 5uis est 2arius% ,iliusne Lucii 2arius est% ,ortunataene 2arius filius est% Lucius et 2arius viri sunt. ,ortunata et Lucia feminae sunt. $5u( cosa hemos aprendido% 7oca!ula nova Lucia puella igitur Luc ius ,ortunata filia L*ue *uis% *uae% pupa coma niger Lgra Lgrum al!us La Lum tunica

stola familia pater mater vir femina 2arius ,ilius li!eri En lo *ue se refiere a la gramtica latina L< est nominativus femininus singularis Luci< in 6icilia est. Lae est nominativus femininus pluralis 6ardinia et 6icilia insulae sunt. Lus est nominativus masculinus singularis Lucius in 6icilia est. Li est nominativus masculinus pluralis 2arius et Lucius viri sunt. Nominativus Indica el su"eto es decir el *ue hace la accin. Lae est genetivus femininus singularis ,ortunatae filia Li est genetivus masculinus singularis Lucii filia .enetivus Indica de *uien es un apersona o una cosa

4ensum -para pu!licar en los foros del curso/ I Lucia filia ,ortunat.... est. 6icilia insula Itali.... est. 6icilia et 6ardinia insul.... Italiae sunt. ,ortunata femin.... )omana est. Lucius vir )oman... est. Lucia puell.... )oman... est. 2arius Luci... filius est.

2arcus et Lucia fili.... Luci.... sunt. In familia Luci... duae femin... et duo vir... sunt. ,ortunata et Lucia femin... sunt. Luci.... et 2ari.... viri sunt. Tunica et stola Luci.... al!..... sunt. II In voca!ulo CLuciaC..........litterae sunt. In voca!ulo C,ortunataC.............sylla!ae sunt. Lucia ..............)omana est. ,ortunata.................)omana est. Lucius.......................)omanus est. Lucia est ....................Lucii et ,ortunatae. Lucius ,ortunata Lucia et 2arius.......................)omana sunt. Tunica et stola Luciae...................sunt. 4upa Luciae.................est. In familia Lucii............ li!eri sunt. Lucii familia in ...................... est. III 5uae est Lucia% 5uis est Lucius% 5uae est ,ortunata% 5uis est 2arius% K!i sunt Lucia et 2arius% .raecane femina ,ortunata est% #l!ane Luciae coma est% Nigrane Luciae stola est% Tunicane Luciae al!a est% Luciane pupa magna est% Estne 2arius )omanus% Luciusne vir .raecus est%

Leccin 7III &apitulum tertium -III/

,ortunata )evisin del 4ensum de la leccin 7II 4ensum I Lucia filia ,ortunatae est. 6icilia insula Italiae est. 6icilia et 6ardinia insulae Italiae sunt. ,ortunata femina )omana est. Lucius vir )omanus est. Lucia puella )omana est. 2arius Lucii filius est. 2arcus et Lucia filii Lucii sunt. In familia Lucii duae feminae et duo viri sunt. ,ortunata et Lucia feminae sunt. Lucius et 2arius viri sunt. Tunica et stola Luciae al!ae sunt. II In voca!ulo CLuciaC *uin*ue litterae sunt. In voca!ulo C,ortunataC *uattuor sylla!ae sunt. Lucia puella )omana est. ,ortunata femina )omana est. Lucius vir )omanus est. Lucia est filia Lucii et ,ortunatae. Lucius ,ortunata Lucia et 2arius familia )omana sunt. Tunica et stola Luciae al!ae sunt. 4upa Luciae parva est. In familia Lucii duo li!eri sunt. Lucii familia in 6icilia est. III 5uae est Lucia% Lucia puella )omana est. 5uis est Lucius% Lucius vir )omanus est. 5uae est ,ortunata% ,ortunata femina )omana est. 5uis est 2arius% 2arius Lucii et ,ortunatae filius est. K!i sunt Lucia et 2arius%

Lucia et 2arius in 6icilia sunt. .raecane femina ,ortunata est% Non .raeca sed )omana femina ,ortunata est. #l!ane Luciae coma est% Non al!a sed nigra Luciae coma est. Nigrane Luciae stola est% Non nigra sed al!a Luciae stola est. Tunicane Luciae al!a est% Ita est Luciae tunica al!a est. Luciaene pupa magna est% Luciae pupa non magna sed parva est. Estne 2arius )omanus% Ita est 2arius )omanus est. Luciusne vir .raecus est% Lucius )omanus non .raecus vir est. 6e aconse"a escuchar y pronunciar a alta vo? ms de una ve? estos e"ercicios correctos. &apitulum tertium -III/ ,ortunata 3!serva atentamente esta imagen y los nom!res *ue se refieren a los varios o!"etos indicados. Leamos ahora el texto prestando mucha atencin a los vocaboli *ue se presentan dentro del par(ntesis -)ecordar las indicaciones de la leccin Q/. ,ortunata femina )omana Luciae mater est. 5uo*ue 2arius ,ortunatae filius est. ,ortunat< in peristylio est. In peristylio duae columnae sunt. - peristyliLum n columnL f/ &olumnae al!ae sunt. In peristylio duae ta!ulae pictae et un< ianua cum pall: nigr: sunt. -ta!ula Lae f pictLus La Lum ianuL f cum pall: pallL f/ In peristylio est *uo*ue mensul< rotunda. Etiam mensul< al!< est. In mensul: est capsul<. -mensulL f 3 rotundLus La Lum capsulL f/ ,ortunat< in sell: est et se in speculo spectat. &om< ,ortunatae castane< est. 7itt< ,ortunatae tunicam ligat *uo*ue fasci< viol< ,ortunatae tunicam ligat. 7itta aurea est.

-sellL f se speculL um n se spectLat castaneLus La Lum vittL f fasciL f violL f ligLat aureLus L < Lum/ In horto rhoeae ru!rae et al!ae sunt et multa folia. - hortLus m rhoeL f ru!Ler L!ra L!rum / In horto sunt *uo*ue palmae magnae 4almae procXrae sunt contra rhoeae demissae sunt. -foliL um n palmL f procXrLus La Lum demissLus La Lum/ 5uid spectat ,ortunata in speculo% 6e spectat. -*uis% *uae% *uid%/ ,ortunata sola estN Lucius Lucia et 2arius non sunt in perystilio. K!i est ,ortunata% ,ortunata in perystilio est. -solLus La L um u!i% / Luciane *uo*ue in perystilio est% Ita non est Lucia in perystilio non est. K!i est capsula% &apsula in mensula est. K!i est mensula% 2ensula in perystilio est. Estne ,ortunata in horto% Ita non est ,ortunata non in horto sed in perystilio est. 5uot ta!ulae pictae sunt in perystilio% In perystilio sunt duae ta!ulae pictae. -*uot%/ $5u( cosa hemos aprendido% 7oca!ula nova: peristylium columna ta!ula pictus La Lum ianua cum palla mensula rotundus La Lum capsula sella speculum se spectat castaneus La Lum vitta fascia viola ligat hortus rhoea ru!erL!ra L!rum folium palma procerus La Lum

demissus La Lum *uid% solus La Lum *uot% En lo *ue se refiere a la gramtica latina in @ a!lativus in peristyliLo K!i est ,ortunata% ,ortunata in peristylio est. L o a!lativus masculinus singularis est. in mesulL: &apsula in mensul: est. L: a!lativus femininus singularis est. #ccusativus 6e et tunicLam accusativi sunt. L am accusativus femininus singularis est. )ortunata se spectat. Vitta tunicLam ligat. 4ensum -para pu!licar en los foros del curso/ I ,ortunata mater 2ari..... est. 2arius ,ortunat..... filius est. Lucia et 2arius li!er.... ,ortunat..... et Luci... sunt. In peristylio columnae al!.... sunt. In peristylio pall... nigr.... est. In peristylio duae ta!ulae pictae sunt. 2ensula rotund.... est. In mensul.... est capsula. ,ortunata in sell.... se in speculo spectat.

,ortunata in hort.... non est. Lucia cum ,ortunat.... non est. Lucius ,ortunat.... Luci.... et 2arius in horto non sunt. 4almae non in peristylio se in hort.... sunt.

II Lucius in peristylio non ....... Lucia in ................... non est. 2arius et Lucia cum ,ortunata non ...... Lucius et 2arius cum .................... non sunt. In peristylio rhoeae non sunt sed in .............. sunt. &olumnae non in horto sed in.................................... sunt. Ta!ulae pictae in..................................... sunt non in horto. 4alla non in horto sed in ............................... est. ,ortunatae coma ............................ est. ,ortunatae fascia ...................... est. ,ortunatae ....... aurea est. III Estne Lucius in peristylio% Estne 2arius in horto% Luciane est in peristylio% ,ortunatane est in horto% K!i est ianua% K!i sunt ta!ulae pictae%

K!i est palla% Estne columnae in horto% 5uot sunt in peristylio columnae% 5uid ligat fascia% 5uid ligat vitta% K!i sunt palmae% K!i sunt rhoeae%

IZ Le?ione Leccin [ &apitulum *uartum -I7/ ,eminae et puer )evisin del 4ensum de la octava leccin 4ensum I ,ortunata mater 2arii est. 2arius ,ortunatae filius est. Lucia et 2arius li!eri ,ortunatae et Lucii sunt. In peristylio columnae al!ae sunt. In peristylio palla nigra est. In peristylio duae ta!ulae pictae sunt. 2ensula rotunda est. In mensula est capsula. ,ortunata in sella se in speculo spectat. ,ortunata in horto non est. Lucia cum ,ortunata non est. Lucius Lucia et 2arius in horto cum ,ortunata non sunt. 4almae non in peristylio sed in horto sunt. II Lucius in peristylio non est. Lucia in peristylio non est. 2arius et Lucia cum ,ortunata non sunt. Lucius et 2arius cum ,ortunata non sunt. In peristylio rhoeae non sunt sed in horto sunt. &olumnae non in horto sed in peristylio sunt. Ta!ulae pictae in peristylio sunt non in horto. 4alla non in horto sed in peristylio est. ,ortunatae coma castanea est. ,ortunatae fascia viola est.

,ortunatae vitta aurea est. III Estne Lucius in peristylio% Ita non est Lucius in peristylio non est. Estne 2arius in horto% Ita non est 2arius horto non est. Luciane est in peristylio% Ita non est Lucia in peristylio non est. ,ortunatane est in horto% Ita non est ,ortunata non in horto sed in peristylio est. K!i est ianua% Ianua in peristylio est. K!i sunt ta!ulae pictae% Ta!ulae pictae *uo*ue in peristylio sunt. K!i est palla% 4alla *uo*ue in peristylio est. Estne columnae in horto% Ita non est columnae in peristylio non in horto sunt. 5uot sunt in peristylio columnae% 'uae sunt in peristylio columnae. 5uid ligat fascia% ,ascia ,ortunatae tunicam ligat. 5uid ligat vitta% 7itta *uo*ue ,ortunatae tunicam ligat. K!i sunt palmae% 4almae in horto sunt. K!i sunt rhoeae% )hoeae *uo*ue in horto sunt. 6e recomienda escuchar y leer en vo? alta ms de una ve? estos e"ercicios corregidos.

&apitulum *uartum -I7/ ,eminae et puer

IZ le?ione 3!serva atentamente esta imagen y los nom!res *ue se refieren a los o!"etos indicados. -Nota cultural: la pintura se encuentra en la 7illa dei 2isteri L 4ompei Italia/

In ta!ula picta tres feminae et unus puer sunt. ,eminae et puer in cu!iculo sunt. -puer Li m cu!iculum Li n/ &u!iculi murus ru!er est. In muro ru!ro ornamentum est. - murus Li m ornamentum Li n/ 4rim< femin< sinistr: ,ortunat< Luciae et 2arii mater est. -6inistr:/ 4uer 2arius est. 2arius nudus est feminae contra vestitae sunt. -nudus La Lum vestitus La Lum/ ,ortunata stat etiam 2arius stat. 6ecunda femina sedet tertia femina dextr: am!ulat. - stat sedet U in sella est dextr: am!ulat/ 6ecundae feminae coma castanea est etiam tertiae feminae coma castanea est. 3culi nigri sunt. 2arius papyrum legit ,ortunata 2arium spectat. -oculus Li m papyrus Li m* legit/ 6ecunda femina *uo*ue 2arium spectat et audit tertia patinam regit am!ulat et spectat. In patin: placentae sunt. ,ortunata pallam tenet. 6ecunda femina papyrum tenet. -audit patina Lae f regit placenta Lae f tenetUregit/

In digito anulus aureus est. Etiam corona aurea est. -digitus Li m anulus Li m corona Lae f / K!i est 2arius% 2arius in cu!iculo est. 5uis est puer *ui legit% 4uer *ui legit 2arius est. *ui 5uid facit ,ortunata% ,ortunata 2arium filium suum spectat $5u( cosa hemos aprendido% 7oca!ula nova puer cu!iculum murus ornamentum sinistra nudus La Lum vestitus La Lum stat sedet dextra am!ulat oculus papyrus audit patina regit placenta tenet digitus anulus corona *uis .rammatica Latina +ccusativus Exempla: papyrum L um est accusativus masculinus singularis 7er!um ,ortunata stat. ,emina sedet. 2arius legit. C6tatC ver!um est. C6tatC CsedetC ClegitC tria ver!a sunt.

Exempla: ,ortunata -%ominativus/ se -+ccusativus/ spectat -Verbum/ ,ortunata -%ominativus/ 2arium -+ccusativus/ spectat -Verbum/ 2arius -%ominativus/ stat -Verbum/ 2arius -%ominativus/ papyrum -+ccusativus/ legit -Verbum/ ,emina -%ominativus/ patinam -+ccusativus/ regit -Verbum/ ,ortunata- %ominativus/ pallam -+ccusativus/ tenet -Verbum/ ,emina - %ominativus/ am!ulat -Verbum/ 4ensum -para pu!licar en los foros del curso/ # ,eminae et puer in cu!icul... sunt. 2urus ru!...... est. In muro ornament...... est. ,emina sinistr... 2arii mater est. ,emina dextra am!ul...... ,emina patin..... regit. 2arius papyr...... legit. In patina placent...... sunt. ,emin...... anulus aure...... est. ,eminae coron... aure... est. + ,emina ....................2arii mater est. ,emina .................. patinam regit. Tres feminae in .................. sunt. 2arius ...................... legit. ,ortunata .................. tenet. #nulus aureus in ................... feminae est. &orona ...................... est. 4lacentae in..................sunt. ,emina......................regit. & K!i sunt feminae% ......................................................... 2urusne al!us est% ....................................................... 6edetne ,ortunata% .....................................................

5uis est puer *ui papyrum legit% ............................................................................ 5uot sunt feminae in cu!iculo% ........................................................................... K!i est anulus aureus% ..................................................................... K!i sedet femina% ...................................................................... 5uid tenet ,ortunata% .............................................................................. 5uid facit 2arius% ...................................................................... 5uid facit tertia femin< dextr:% .................................................................... LLLLLLLLLLLL Leccin F\ &apitulum *uintum -7/ Lucia et 7irginia )evisin del pensum de la IZ leccin. 4ensum I ,eminae et puer in cu!iculo sunt. 2urus ru!er est. In muro ornamentum est. ,emina sinistr< 2arii mater est. ,emina dextr: am!ulat. ,emina patinam regit. 2arius papyrum legit. In patina placentae sunt. ,eminae anulus aureus est. ,eminae corona aurea est. II ,emina sinistr: 2arii mater est.

,emina dextr: patinam regit. Tres feminae in cu!iculo sunt. 2arius papyrum legit. ,ortunata pallam tenet. #nulus aureus in digito feminae est. &orona aurea est. 4lacentae in patina sunt. ,emina patinam regit. III K!i sunt feminae% ,eminae in cu!iculo sunt. 2urusne al!us est% 2urus non al!us sed ru!er est. 6edetne ,ortunata% ,ortunata non sedet sed stat. 5uis est puer *ui papyrum legit% 4uer *ui papyrum legit 2arius est. 5uot sunt feminae in cu!iculo% In cu!iculo tres feminae sunt. K!i est anulus aureus% #nulus aureus in digito feminae est. K!i sedet femina% ,emina in sella sedet. 5uid tenet ,ortunata% ,ortunata pallam suam tenet. 5uid facit 2arius% 2arius papyrum legit. 5uid facit tertia femin< dextr:% Tertia femina dextra patinam regit et am!ulat.

&apitulum *uintum -7/ Lucia et 7irginia Z le?ione 3!serva atentamente estas imgenes los dos ttulos y los nom!res *ue se refieren a los varios o!"etos indicados. Nota cultural: ,resco pompeyano se encuentra en el 2useo de #r*ueologa Nacional de Npoles -figura F/ da L. +arr( Ercolano e 4ompei. &oleccin general de pinturas !ronces y mosaicos... vol. III 7ene?ia F]QH tav. FP] -figura H/.

F. Lucia legit H. Lucia scri!it Etiam Lucia papyrum legit. 4apyrus longus et al!us est. Lucia non solum legit sed etiam scri!it. -scri!it/ Lucia in 6icilia Italiae insula cum amic: su: 7irginia est. -amica Lae f 7irginia Lae f / Luciae capilli cincinni sunt igitur Lucia et 7irginia puellae cincinnatae sunt. -capillus Li m cincinnus La Lum cincinnatus La Lum/ Lucia et 7irginia ver!a legunt et scri!unt. Lucia in ta!ellis numeros *uo*ue scri!it. -Legunt scri!unt ta!ella Lae f/ Lucia ta!ellas suas digitis regit. In ta!ellis Lucia litteras et numeros stilo suo scri!it. Litterae sunt # + &. Numeri sunt I -unus/ II -duo/ III -tres/. I#J una littera est IpuellaJ voca!ulum estN in IpuellaJ sex -7I/ litterae sunt. -stilus Li m/

Lucia multa voca!ula in suis ta!ellis cum stilo suo scri!it. Etiam 7irginia multa voca!ula scri!it. Lucia et 7irginia non solum litteras sed etiam numeros scri!unt. Numeros *uo*ue numerant: unus duo tres *uattuor *uin*ue sex septem octo -7III/ novem -IZ/ decem -Z/. -numerant octo novem decem/ &omputant *uo*ue: si puellae 7 et 7I summant summa ZI -undecim/ est si 7 et 7II summant summa ZII -duodecim/ est si 7I et 7II summant nova summa ZIII -tredecim/ est. &omputant si summant summa Lae f undecim duodecim novus La Lum tredecim/ Lucia numeros numerat 7irginia II et III summat Lucia computat. - numerat summat computat/ Lucia et 7irginia doctae puellae sunt *uod in schola legunt scri!unt numerant et computant. -doctus La Lum *uod/ 5u( cosa hemos aprendido 7oca!ula nova: scri!it amica 7irginia capillus cincinnus La Lum cincinnatus La Lum legunt scri!unt ta!ella stilus octo novem decem numerant si summant summa undecim nova tredecim numerat summat computat doctus La Lum *uod .rammatica Latina 7er!um

'ingularis ( Pluralis) legit (legunt) scribit (scribunt) numerat (numerant) computat (computant) summat (summant) Exempla: Lucia legit - Lucia et 2arius legunt/ 2arius scri!it. -Lucia et 7irginia scri!unt/ ,ortunata numerat. -,ortunata et Lucius numerant/ Lucius computat. -Lucius et 2arius computant/ 7irginia summat. -7irginia et ,ortunata summant/ +blativus cum amicL: LW cum @ a!lativo expresa la idea de compaOa de estar "unto a alguien. 2arius cum Lucio est. ,ortunata cum 7irginia est. 'igitLis Lis est a!lativus masculinus pluralis 6tilLo L o est a!lativus masculinus singularis El a!lativo indica el modo el medio o el instrumento con el *ue se hace una cosa. Lucia stilo scri!it. 7irginia digitis tenet. 4ensum -para pu!licar en los foros del curso/ # Lucia cum amic... sua in 6icilia est. Lucia et 7irginia puell..... doct...... sunt. Lucia in ta!ell..... scri!it. 7irginia stil... voca!ul... et numer..... scri!it. Lucia et 7irginia numeros numer...... . 6i 7irginia summ... III et I7 summ... 7II est. Luciae capill... cincinn... sunt. Lucia et 7irginia puell.... cincinnat.... sunt. 2arius et Lucia voca!ula in ta!ellis scri!...... . ,ortunata et Lucius numer...... numer...... . + Lucius ,ortunata Lucia et 2arius ................ )omana sunt. Lucii familia in 6icilia.................... insula est. Luciae capilli....................... sunt. Lucia et 7erginia .................... sunt. Lucia ..............................numerat.

7irginia ......................... scri!it. Lucia et 7irginia numeros ................. 6i Lucia summat .......... et.................. summa ZI est. 6i 7irginia summat 7 et III summa ............ est. 6i ,ortunata summat .............. et ............... summa 7III est. 6i 2arius summat ................ et ................... summa IZ est. & K!i sunt Lucia et 7irginia% ...................................................... 5uid legit Lucia% ....................................................... )u!erne est Luciae papyrus% ................................................................... 5uot sunt III et I7% ................................................................. 6olumne numeros Lucia scri!it% ................................................................ Litterasne solum 7irginia scri!it% ................................................................. K!i Lucia scri!it% ....................................................................... 5uot sunt I7 et 7% ..................................................................... 5uot litterae in voca!ulo I7irginiaJ sunt% ................................................................................ &ur Lucia et 7irginia docate puellae sunt% ................................................................................... Leccin FF &apitulum sextum -7I/ 4ueri et puellae in horto )evisione del pensum de la leccin Z 4ensum I Lucia cum amica sua in 6icilia est. Lucia et 7irginia puellae doctae sunt. Lucia in ta!ellis scri!it. 7irginia stilo voca!ula et numeros scri!it. Lucia et 7irginia numeros numerant . 6i 7irginia summat III et I7 summa 7II est.

Luciae capilli cincinni sunt. Lucia et 7irginia puellae cincinnatae sunt. 2arius et Lucia voca!ula in ta!ellis scri!unt . ,ortunata et Lucius numeros numerant . II Lucius ,ortunata Lucia et 2arius familia )omana sunt. Lucii familia in 6icilia Italiae insula est. Luciae capilli cincinnati sunt. Lucia et 7erginia cincinnatae sunt. Lucia numeros numerat. 7irginia litteras scri!it. Lucia et 7irginia numeros numerant. 6i Lucia summat 7 et 7II summa ZI est. 6i 7irginia summat 7 et III summa 7III est. 6i ,ortunata summat III et 7 summa 7III est. 6i 2arius summat I7 et 7 summa IZ est. III K!i sunt Lucia et 7irginia% Lucia et 7irginia in 6icilia Italiae insula sunt. 5uid legit Lucia% Lucia papyrum legit. )u!erne est Luciae papyrus% Non ru!er sed al!us Luciae papyrus est. 5uot sunt I7 et 7I% 6umma I7 et 7I est Z. 6olumne numeros Lucia scri!it% Non solum numeros sed etiam litteras Lucia scri!it. Litterasne solum 7irginia scri!it% Non solum litteras sed etiam numeros 7irginia scri!it. K!i Lucia scri!it% Lucia in ta!ellis scri!it. 5uot sunt I7 et 7% 6umma I7 et 7 est ZI. 5uot litterae in voca!ulo I7irginiaJ sunt% In voca!ulo I7irginiaJ 7III litterae sunt. &ur Lucia et 7irginia doctae puellae sunt% 5uod legunt scri!unt numerant et computant.

6e recomienda escuchar y leer en vo? alta ms de una ve? estos e"ercicios corregidos. &apitulum sextum -7I/ 4ueri et puellae in horto ZI le?ione 3!serva atentamente la imagen y los nom!res *ue se refieren al o!"eto y a las personas Nota cultural: ,resco de una tum!a so!re la 7ia 4renestina -)oma 2useo Nacional )omano/. Tres pueri pil: ludunt. - pila Lae f ludunt/ 6caena prima -scaena Lae f / 4ersonae: ,ortunata 2arius 7alerius )ufus Lucia 7irginia -persona Lae f 7alerius Li m )ufus Li m/ Tres pueri pil: in horto ludunt. 4rimus puer est 2arius Lucii et ,ortunatae filius secundus est 7alerius et tertius )ufus. 2arius 7alerius et )ufus amici sunt. 2arius pilam 7alerio iacit 7alerius pilam prehendit et )ufo iacit. 'enuo )ufus 2ario pilam iacit. 2arius 7alerio pilam iacit et dicit: IEgo ti!i pilam iacio tu prehende et ei )ufo pilam iace^L 2arius )ufum vocat: I)ufe^J 2arius pilam amicis iacit. -amicus Li m iacit prehendit U tenet denuo dicit egoU2arius ti!iU7alerio iacio tuU7alerius prehende eiU)ufo iace vocat/ In horto sunt *uo*ue Lucia et 7irginia *uae Luciae pup: ludunt. 7irginia Luciam interrogat: IK!i est mater tua%J Lucia respondet: L 2ater mea in peristylio est.L ,ortunata in peristylio papyrum legit et puellas pueros*ue *ui ludunt aspicit. -interrogat VLW respondet tuaULuciae meaULuciae aspicitUspectat/ ,ortunata Luciam vocat: I Luci<^ I Lucia non audit. ,ortunata rursus vocat ILuLciL<^ 7eni^J Lucia nunc audit et respondet: L 7enio L Lucia et 7irginia apud ,ortunatam veniunt et ea puellis dicit: L 'octae puellae non semper pup: ludunt sed etiam legunt et scri!unt^ L Lucia respondet : L Numerantne *uo*ue et summant% L ,ortunata respondet: L Ita est^ lege scri!e numera et summa^ L Lucia respondet: I2ariusne *uo*ue legit scri!it numerat et summat%J ,ortunata respondet: L Ita est^L -audit rursus nunc venio apud@acc veniunt ea U ,ortunata lege scri!e numera summa/

Lucia vocat: I 2arii^ 2aLriLi^J 2arius *uo*ue apud ,ortunatam venit. In peristylio Lucia et 2arius papyros legunt litteras et voca!ula scri!unt. - 2arii / 5u( cosa hemos aprendido 7oca!ula nova: pila scaena persona 7alerius )ufus amicus iacit prehendit denuo dicit ego ti!i tu ei vocat interrogat respondet aspicit audit rursus nunc venio apud ea .rammatica Latina +ccusativus Exempla: 4uellas litteras pilas amicos papyros voca!ula L as accusativus femininus pluralis L os accusativus masculinus pluralis L < accusativus neuter pluralis 'ativus Exempla N 7alerio )ufo Luciae filiae amicis puellis L o dativus singularis masculinus L ae dativus singularis femininus L is dativus pluralis masculinus

L is dativus pluralis femininus 2arius amicis pilam iacit. Lucia amicis ver!a dicit. ,ativus indica la persona o la cosa hacia la cual se dirige la accin *ue el su"eto reali?a. Vocativus Exempla: ,ortunat< Luci< 7irgini< puell< Lucii 2arii 7alerii )ufe ,ortunata Lucia vocat. ILuci<^J L < vocativus femininus singularis ,ortunata 2arium et )ufum vocat: I2arii^ )ufe^J L i Le vocativus masculinus singularis Vocativus si usa per chiamare una persona -ndicativus et imperativus Exempla: scri!it indicativus est 6cri!e imperativus est -ndicativus. legit scri!it numerat summat -mperativus. lege scri!e numera summa 4ensum -para pu!licar en los foros del curso/ # In horto tres puer... ludunt. In horto ludunt *uo*ue duae puell...... . 7alerius pil...... )ufo iacit. )ufus pilam 2ari... iacit. 2arius et 7alerius pil...... lud......... ,ortunata filiam suam appellat: ILuci....^J Lucia non aud...... Lucia et 7irginia pup... ludunt. Lucia vocat: I2ari...^J 2arius vocat: I)uf...^J + 4uellae docatae ................... numerant. 4ueri pila .................. 7alerius )ufo .................... iacit. )ufus ......................... pilam iacit.

,ortunata in .......................... est. 2arius 7alerio dicit: I............... iace^J 7alerius )ufo dicit: I4ilam ..................^J ,ortunata Luciae dicit: ILitteras .......... ^J Lucia 7irginiae dicit: INumeros ........................ ^J 2arius et amici sui litteras et voca!ula.................... & 5uot pueri in horto sunt% ......................................................... 5uot puellae in horto sunt% .................................................................. Estne *uo*ue ,ortunata in horto% ....................................................................... 4ilane puellae ludunt% ............................................................... 4upane pueri ludunt% ..................................................................... 4uellaene doctae legunt et scri!unt% ....................................................................... 4uerine numerant et summant% ........................................................................ 5uid legunt pueri% ................................................................ LLLLLLLLLLLLLLL Leccin FH &apitulum septimum -7II/ In ta!ula )evisione del pensum della le?ione ZI 4ensum I In horto tres pueri ludunt. In horto ludunt *uo*ue duae puellae . 7alerius pil: )ufo iacit. )ufus pilam 2ario iacit. 2arius et 7alerius pil: ludunt. ,ortunata filiam suam appellat: ILuci<^J Lucia non audit. Lucia et 7irginia pup: ludunt. Lucia vocat: I2arii^J 2arius vocat: I)ufe^J

II 4uellae doctae numeros numerant. 4ueri pila ludunt. 7alerius )ufo pilam iacit. )ufus 7alerio pilam iacit. ,ortunata in peristylio est. 2arius 7alerio dicit: I4ilam iace^J 7alerius )ufo dicit: I4ilam iace^J ,ortunata Luciae dicit: ILitteras scri!e ^J Lucia 7irginiae dicit: INumeros numera ^J 2arius et amici sui litteras et voca!ula scri!unt. III 5uot pueri in horto sunt% In horto tres pueri sunt. 5uot puellae in horto sunt% In horto duae puellae sunt. Estne *uo*ue ,ortunata in horto% Ita non est. ,ortunata non in horto sed in peristylio est. 4ilane puellae ludunt% Ita non est. 4uellae pupa non pila ludunt. 4upane pueri ludunt% Ita non est. 4ueri pila non pupa ludunt. 4uellaene doctae legunt et scri!unt% Ita est. 4uellae doctae legunt et scri!unt. 4uerine numerant et summant% Ita est. 4ueri numerant et summant. 5uid legunt pueri% 4ueri papyros legunt. 6e recomienda escuchar y leer en vo? alta ms de una ve? estos e"ercicios corregidos. &apitulum septimum -7II/ In ta!ula ZII le?ione 3!serva atentamente la imagen y los nom!res *ue se refieren a los o!"etos indicados Nota cultural: 4intura 4ompeyana se encuentra en el 2useo #r*ueolgico Nacional de Npoles.

In ta!ula duae ta!ellae nummi capsa et sacculus sunt. - ta!ula Lae f nummus Li m capsa Lae f / 4rimae ta!ellae clausae sunt secundae contra apertae. - sacculus Li m clausus La Lum apertus La Lum/ In ta!ellis apertis ver!a scripta sunt. 6acculus non apertus sed ligatus est. -scripta V scri!it ; scri!unt ligatus La Lum/ &apsa *uo*ue aperta est capsae duae cingulae sunt. &apsa papyrorum plena est. -cingula Lae f plenus La Lum/ Nummi in ta!ula sunt sed etiam sacculus nummorum plenus est. Nummi sunt ,ortunatae *uae eos numerat. Etiam ta!ellae sunt ,ortunatae *uae in ta!ellis nummorum numerum scri!it. -eos U nummos/ &apsa *uo*ue est ,ortunatae *uae in e: papyros suos tenet et nummos suos in sacculo tenet. - in e: U in capsa suos U ,ortunatae/ ,ortunata in peristylio sedet antea papyros legit postea nummos numerat. - antea.......postea/ Lucia et 2arius ,ortunae li!eri in horto sunt et ludunt cum amicis suis. - suis U Luciae et 2arii/ ,ortunata li!eros suos et amicos appellat: L 4ueLri^ 4uelLlae^L Lucia et 2arius audiunt et apud ,ortunatam veniunt. 2arius ,ortunatam interrogat: L 5uot sunt nummi tui%L 2ater 2ario respondet: L 2ihi sunt tredecim nummi.L Lucia ,ortunatam interrogat: L 5uot sunt tui papyri%L ,ortunata Luciae filiae suae respondet: L 2ihi sunt octo papyri.L - suae U ,ortunatae/ Lucia ,ortunatam interrogat: L 5uis est papyrorum in capsa numerus%L ,ortunatae filiae suae respondet: L In capsa octo papyri sunt.L Lucia et 2arius etiam ,ortunae nummos et papyros numerant. 2arius Luciam interrogat: L 5uis est ta!ellarum numerus%L

Lucia 2ario respondet: L 'uae sunt ta!ellae.L Luciam 2arium interrogat: L 5uis est capsae cingularum numerus%L 2arius Luciae respondet: L &apsae duae cingulae sunt.L K!i sunt ta!ellae capsa et sacculus% Ta!ellae capsa et sacculus in ta!ula sunt. 5u( cosa hemos aprendido 7oca!ula nova: ta!ula nummus capsa sacculus clausus La Lum apertus La Lum scripta ligatus La Lum cingula plenus La Lum eos e: antea postea .rammatica latina /enetivus Exempla: papyrorum nummorum ta!ellarum L arum est genetivus femininus pluralis L orum est genetivus masculinus pluralis pupa puellarumN pila puerorum Vocativus Exempla: puellae pueri L ae vocativus femininus pluralis L i vocativus masculinus pluralis 4ensum -para pu!licar en los foros del curso/ I In ta!ula saccul..... est. 6acculus numm............ plenus est. &apsa papyrorum plen.... est. In caps... octo papyri sunt. ,ortunata numm...... numerat. ,ortunata puer...... et puell...... vocat.

Lucia ,ortunat...... interrogat. ,ortunata puell...... interrogat. 2arius puell...... dicit. 5uot sunt in ta!ul... ta!ell...... % II In ta!ula .................. ta!ellae una ..................... et ............ sacculus sunt. 4rimae ta!ellae .......... sunt secundae .............. sunt. &apsa ..................... est. ..................... duae cingulae sunt. ,ortunata nummos ..................... 4apyri in ............................. sunt. Numerus ..................................... in capsa est octo. Numerus ............................... in ta!ula est duae. ,ortunatam ......................... filiam suam vocat: L....................^L 7irginia ......................... amicae suae dicit. III 5uot sunt ta!ellae in ta!ula% 5uot sunt papyri in capsa% 5uot sunt capsae cingulae% K!i est ,ortunata% K!i sunt Lucia et 2arius% 5uot sunt ,ortunatae papyri% 5uot sunt ,ortunatae nummi% 6acculusne apertus est% &apsane aperta est% Ta!ellane apertae sunt%

Leccin FP &#4ITKLK2 3&T#7K2 -7III/ )evisin del pensum de la leccin ZII 4ensum I In ta!ula sacculus est. 6acculus nummorum plenus est. &apsa papyrorum plen< est.

In caps: octo papyri sunt. ,ortunata nummos numerat. ,ortunata pueros et puellas vocat. Lucia ,ortunatam interrogat. ,ortunata puellas interrogat. 2arius puellae dicit. 5uot sunt in ta!ul: ta!ellae % II In ta!ula duae ta!ellae una capsa et unus sacculus sunt. 4rimae ta!ellae apertae sunt secundae clausae sunt. &apsa aperta est. &apsae duae cingulae sunt. ,ortunata nummos numerat. 4apyri in caps: sunt. Numerus payrorum in capsa est octo. Numerus ta!ellarum in ta!ula est duae. ,ortunatam Luciam filiam suam vocat: L Luci<^L 7irginia Luciae amicae suae dicit. III 5uot sunt ta!ellae in ta!ula% In ta!ula sunt duae ta!ellae. 5uot sunt papyri in capsa% In capsa octo papyri sunt. 5uot sunt capsae cingulae% &apsae cingulae duae sunt. K!i est ,ortunata% ,ortunata in peristylio est. K!i sunt Lucia et 2arius% Lucia et 2arius in horto sunt. 5uot sunt ,ortunatae papyri% ,ortunatae papyri octo sunt. 5uot sunt ,ortunatae nummi% ,ortunatae nummi tredecim sunt. 6acculusne apertus est% 6acculus non apertus sed ligatus est. &apsane aperta est% Ita est capsa aperta est. Ta!ellane apertae sunt% 4rimae ta!ellae clausae sunt secundae apertae.

6e recomienda escuchar y leer en vo? alta ms de una ve? estos e"ercicios corregidos. ZIII le?ione

En esta leccin repasamos cuanto hemos hasta ahora aprendido y tratemos de aprenderlo !ien a trav(s de la lectura de los e"ercicios. 0emos aprendido como se declinan los nom!res -nomina/ en L< en L us; Ler y en L um en los varios casos sea al singular *ue al plural. 0agamos un repaso: 'eclina?ione di puellL < N32IN#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ puellL < -4LK)#LI6/ puellLae .ENETI7K6 -6IN.KL#)I6/ puellLae -4LK)#LI6/ puellLarum '#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ puellLae - 4LK)#LI6 / puellLis #&&K6#TI7K6 - 6IN.KL#)I6/ puellLam -4LK)#LI6 / puellLas 73&#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ puellL < -4LK)#LI6/ puellLae #+L#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ puellL: -4LK)#LI6/ puellLis Esta es la primera declinacin -declinatio prima/ en la cual hay muchos nom!res femeninos -L</ y pocos masculinos. 'eclinacin de amicLus y de puer N32IN#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ amicLus puer -4LK)#LI6/ amicLi puerL i .ENETI7K6 -6IN.KL#)I6/ amicLi puerL i -4LK)#LI6/ amicLorum puerL orum '#TI7K6 - 6IN.KL#)I6/ amicLo puerL o -4LK)#LI6/ amicLis puerLis #&&K6#TI7K6 -6IN.KL#)I6 / amicLum puerLum -4LK)#LI6/ amicLos puerLos 73&#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ amicLe puer -4LK)#LI6/ amicLi puerLi #+L#TI7K6 - 6IN.KL#)I6/ amicLo puerLo -4LK)#LI6/ amicLis puerLis 'eclinacin de ver!Lum

N32IN#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ ver!Lum -4LK)#LI6/ ver!La .ENETI7K6 -6IN.KL#)I6/ ver!Li - 4LK)#LI6/ ver!Lorum '#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ ver!Lo -4LK)#LI6/ ver!Lis #&&K6#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ ver!Lum -4LK)#LI6/ ver!La 73&#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ ver!Lum -4LK)#LI6/ ver!La #+L#TI7K6 -6IN.KL#)I6/ ver!Lo -4LK)#LI6/ ver!Lis Esta es la segunda declinacin -secunda declinatio/ en la cual hay muchos nom!res masculinos y pocos femeninos -Lus ; r/ y muchos nom!res neutros -Lum/. &#4ITKLK2 3&T#7K2 -7III/ Lee^ Lucii familia est in 6icilia *uae insula in Europa apud Italiam est. Lucius pater est et ,ortunata mater. Li!eri sunt Lucia et 2arius.7alerius et )ufus pueri 2arii amici sunt. 7irginia puella Luciae amica est. 2arius cum amicis suis 7alerio et )ufo in horto pila ludit. Lucia cum amica sua 7irginia pupa in horto *uo*ue ludit. 4ueri pila puellae pupa ludunt. ,ortunata in peristylio u!i columnae sunt sedet in sella apud mensulam. In mensula patina placentarum plena est. In peristylio duae ta!ulae pictae *uo*ue sunt et ta!ula. In ta!ula sunt duae ta!ellae nummi capsa cum octo papyri et sacculus ligatus nummorum plenus. ,ortunata nummos suos numerat et summam in ta!ellis scri!it. 4ostea papyros legit. ,ortunata 2arium et Luciam li!eros suos spectat. 2arius 7alerius et )ufus docti pueri sunt *uod legunt scri!unt numerant et summantN Lucia et 7irginia *uo*ue puellae doctae sunt *uod in ta!ellis stilo voca!ula et numeros scri!unt et postea ver!a legunt nummos numerant et numeros summant. 4ensum -para pu!licar en los foros del curso/ 4ensum K!i est 6icilia% K!i 2arius cum amicis suis pila ludit% K!i Lucia cum amica sua 7irginia pupa ludit% K!i ,ortunata sedet% K!i est patina% 5uid est in patina% K!i est capsa% K!i sunt ,ortunatae papyri% K!i est sacculus% 4apyrosne suos ,ortunata numerat% 4lenusne est papyrorum sacculus%

You might also like