Sayfa- 1

Soruların cevapları aşağıda verilmiştir. Yanlışlık varsa lütfen e-mail ile bildiriniz. Eksik olan cevaplar
hazırlandıkça ilave edilecektir.

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ, MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ - İNŞAAT MÜH. BÖLÜMÜ

BETONARME – 1 Bütünleme Soruları (14-Temmuz-2006) Süre 90 dakika

Soru-1
Kirişe etkiyen katsayılarla artırılmış yükler şekilde verilmiştir. (Kiriş öz ağırlığı dahil edilmiştir). Kiriş kesiti tüm
boyda sabittir, pas payı 50 mm, Malzeme f c' = 25MPa f y = 420 MPa olarak bilinmektedir.

KESİT
4,0 m 3,0 m 550

110 mm
mm
50 kN 35 kN
w=70 kN/m

650 mm
9.0 m
250 mm
110 mm

550 mm 550 mm 550 mm

170 mm

amax
600 mm

600 mm

600 mm
(a) (b) ©
250 mm 250 mm 250 mm

550 mm 550 mm
600 mm

600 mm
170 mm

amax
250 mm 250 mm
(d) (e)
İstenenler

1.1 Kesme Kuvveti ve Moment diyagramlarını çiziniz

1.2 Sadece başlık basınç altında iken gerekli donatı miktarı ne kadardır (Şekil a)
1.3 Basınç bloğu derinliği 170 mm iken donatı miktarı ve Mn momenti ne kadardır (Şekil- b)
1.4 Açıklık kesiti için denge halinde tarafsız eksenin yeri, tek donatılı olarak müsaade edilen en büyük basınç
bloğu derinliği ne kadardır (Şekil- c)
1.5 Mesnette basınç bloğu derinliği 170 mm olsaydı kesitin taşıyabileceği moment ne kadardır (Şekil- d)
1.6 Mesnette kesitin tek donatılı olarak taşıyabileceği maksimum moment ne kadardır (Şekil- e)
1.7 Kiriş kritik kesitinde, Kesme Kuvveti Vu = 270 kN ( Vn= 318 kN ) olsaydı etriye çap ve aralığı ne olurdu,
belirleyiniz.
 Sayfa- 2
Soru-2
Yüksek kirişin kesit detayları şekilde verilmiştir. Görüldüğü gibi net 3m 3m 3m
açıklığı 9 m ve toplam yüksekliği 3.5 m, hesap yüksekliği 3.0 m,
kiriş genişliği 620 mm dir. yüksek kirişin her iki yüzeyine, çekme

3000 mm
donatısına paralel yani, yatay doğrultuda 16 mm çaplı 250 mm

3500 mm
aralıklarla ve çekme donatısına dik yani düşey doğrultuda 14 mm
çaplı 150 mm aralıklarla gövde donatısı yerleştirilmiştir. Kritik
Mu
kesitte çekme donatı oranı ρ = 0.01 , = 0.6 620 mm
Vu d 9 m
ve f c = 25 MPa , f y = 400 MPa dir
'

İstenenler
2.1 Beton tarafından taşınan kesme kuvveti miktarını belirleyiniz
2.2 Donatı tarafından taşınan kesme kuvveti miktarını belirleyiniz
2.3 Verilen donatı, boyut ve malzeme değerlerine göre Yüksek kirişin kesme kuvveti gücü ne kadardır belirleyiniz
2.4 Belirlenen donatı ve kesit boyutları uygun mudur? sınır değerlere göre kontrol ediniz.

550 kN
Soru-3 (15 puan)
Şekilde verilen kiriş eğilme ve eksenel yük etkisi altındadır. Eğilme N N
donatı alanı 2100 mm2 ve Malzeme f c' = 25Mpa, f y = 420 MPa dir
4,2 m
İstenenler 300 mm 300 mm

3.1 N=320 kN Çekme için KESİT

3.2 N=300 kN Basınç için

beton kesitin taşıyabileceği kesme kuvvetini belirleyiniz 650 mm
3.3 En olumsuz koşul için etriye çap ve aralığını belirleyiniz.
50 mm
300 mm

Soru-4
Bir binanın kirişi yerinde tetkik edilmiş ve üstte Kesit
4 adet 16 mm çaplı, altta 5 adet 26 mm çaplı 4@16 40 mm
donatı olduğu ve 10 mm çaplı 200 mm üst donatı 4@16
aralıklarla iki kollu etriye konulduğu tespit 500 mm
Alt donatı 5@26
edilmiştir. Malzeme değerleri
Etriye çapı 10 mm ve aralığı 200 mm
f c' = 23Mpa, f y = 420MPa olarak elde
5@26
edilmiştir. Kiriş şekilde görüldüğü gibi bir 40 mm
300 mm
açıklık ve bir konsoldan ibarettir. Tespit edilen
donatı tüm boyda değişmeden devam etmektedir.

İstenenler
4.1 Açıklık kesitinde kirişin taşıyabileceği moment ne kadardır hesaplayınız.
4.2 Mesnet kesitinde kirişin taşıyabileceği moment ne kadardır hesaplayınız
4.3 Kullanılan etriye ve beton mukavemetini itibara alarak: Kirişin Kesme Kuvveti gücü ne kadardır
hesaplayınız. ( Vc=? , Vs =? , Vn =? , Vu =? )
4.4 Kirişin konsrüktif etriye çap ve aralığını siz belirlemek durumunda olsaydınız, etriye çap ve aralığı
için seçeceğiniz değerleri hanği koşulları dikkate alarak belirlerdiniz açıklayınız ve sizce uygun
olacak etriye çap ve aralığını belirleyiniz.
S. A. Kaplan 14-7-2006

Not: Çözümlerde TS.-500 veya ACI –318M95 standartlarından birini kullanabilirsiniz

Birimleri yanlış veya birimi yazılmamış cevaplara puan verilmez Puan, kesin sonuçlara verilir,
 Sayfa- 3
CEVAPLAR

Cevap-1.1 Kesme Kuvveti ve Moment Diyagramları

Düşey denge denklemi yazılırsa :
R A + RB = 70(12 ) + 50 + 35 = 925 kN

(A) mesnedine göre moment denklemi yazılırsa

RB (9) − 70(12)(6) − 50(5) − 35(12) = 0 ⇒ RB = 691 kN

R A + RB = 925 kN ⇒ R A = 925 − 691 = 234 kN

P=50 kN P=35 kN
4,0 m 3,0 m
w=70 kN/m

RA 9.0 m RB 3,0 m

235
234

35
V 3.34 m
116

446
50

420

M
391

Cevap-1.2 Sadece başlık basınç altında iken gerekli donatı miktarı ne kadardır
110 mm

550 mm
600 mm

545 mm

250 mm

Basınç bloğu alanı bilindiğinden ve beton mukavemeti değeri de verildiğinden basın kuvveti ( C )
hesaplanabilir:

C = 110(550 )0.85(25) = 1285625 N = 1286 kN

 Sayfa- 4

Yatay denge denkleminden basınç kuvveti çekme kuvvetine eşittir ifadesi yazılırsa:

T 1285625
C = T = 1285625 N = As f y ⇒ As = = = 3061 mm 2
fy 420
Soruda istenmemiş ama , sadece başlık basınç altında iken moment değeri de bilinmek istenirse basınç
kuvveti bileşkesi başlığın yarı yüksekliğinden etkidiği itibara alınarak moment ifadesi yazılırsa :

M bas = 1285625(600 − 55) = 700665625 Nmm = 701 kNm

Cevap-1.3 Basınç bloğu derinliği 170 mm iken donatı ve Mn momenti ne kadardır

550 mm

150 250 150

110 mm
170 mm

Cb Cb 2Cb

Cg Cg

545 mm
515 mm

515 mm
250 mm

Verilen basınç bloğu derinliği başlık altına yani kirişin gövdesine inmiştir. Bu nedenle hem başlık hem de
gövde kısımları itibara alınacaktır. Şekilde görüldüğü gibi kısımlara ayrılarak hesaplanabilir. Burada yapılan
basit bir alan hesabı ve gerilme değeri ile çarparak kuvveti belirlemektir. Gövdenin her iki tarafında 150 mm
lik dikdörtgenler vardır. Bu dikdörtgenlerin yüksekliği tabla kalınlığı yani 110 mm dir. Oluşan basınç kuvveti
bileşkesi dikdörtgen alanların merkezinden geçer. Her bir bileşkenin yeri Şekilde gösterilmiştir. Bileşkelerin
çekme donatısına mesafesi de kolaylıkla hesaplanır.

Gövdenin sağ ve solundaki alanlar birbirine eşittir ama eşit olmaması durumunda her bir alan ayrı ayrı
hesaplanabilir.

Gövdenin basınç altında kalan alanı : 250(170) = 42500 mm 2

Gövdenin taşıdığı basınç kuvveti : C g = 42500(0.85)25 = 903125 N

Gövdenin sağında kalan başlık alanı 150(110) = 16500 mm2

Gövdenin solunda kalan başlık alanı 150(110) = 16500 mm2

Başlık sağ parçanın taşıdığı basınç kuvveti : Cb = 16500(0.85)25 = 350625 N

Başlık sol parçanın taşıdığı basınç kuvveti : Cb = 16500(0.85)25 = 350625 N

Her iki başlık kısmı eşit değerlidir ve çekme donatısına aynı mesafededir.
Kuvvetlerin toplamı alınırsa:
 Sayfa- 5
Başlık kısımlarınca taşınan basınç kuvveti : 2Cb = 2(350625) = 701250 N

Yatay denge denklemini yazmak için gerekli olan toplam basınç kuvveti belirlemek gerekir.

Toplam basınç kuvvet : 903125 + 701250 = 1604375 N = 1604 kN

Toplam basınç kuvvetini dengelemek için aynı değerde çekme kuvveti oluşur. Yani toplam çekme kuvveti

T 1604375
T = 1604 kN bu kuvveti tutacak donatı miktarı As = = = 3820 mm 2
fy 420

Kuvvetlerin momentlerini bulmak için her bir bileşke kuvvetin tatbik noktasının çekme donatısına mesafesi
itibara alınarak hesaplamak gerekir. Mantığının anlaşılması için en kolay yoldan kuvvetler tek tek yazılırsa:

⎛ 110 ⎞ ⎛ 170 ⎞
M = 701250⎜ 600 − ⎟ + 903125⎜ 600 − ⎟ = 382181250 + 465109375 = 847 kNm
⎝ 2 ⎠ ⎝ 2 ⎠

Cevap-1.4 Açıklık kesiti için denge halinde tarafsız eksenin yeri, tek donatılı olarak
müsaade edilen en büyük basınç bloğu derinliği ne kadardır
Açıklık kesitinde denge halinde tarafsız eksenin yerini bulmak için kirişin basınç tarafında ezilme
deformasyon değerine ve çekme tarafında donatının akma limitine ulaştığı kabul edilerek üçgen benzerliği
yazılır:

550 mm Deformasyon
diyağramı
150 250 150 0.003
C1 C1
110

ab

ab

C2
cb

600mm

0.0021

250 mm Kirişin
Kirişin Kesiti Yandan görünüşü

cb 600 − cb
= ⇒ cb (0.0021) = 0,003(600) − 0.003 ⋅ cb ⇒ cb (0.0021 + 0.003) = 0.003(600)
0.003 0.0021
0.003(600)
cb = = 353 mm Denge halinde Tarafsız eksen üst yüzeyden 353 mm aşağıdadır.
0.0051
ab = β1 ⋅ cb = 0.85 ⋅ (353) = 300 mm Denge halinde Basınç bloğu derinliği 300 mm dir
 Sayfa- 6
Cevap-1.5 Mesnette basınç bloğu derinliği 170 mm olsaydı kesitin taşıyabileceği
moment ne kadardır
Kirişin kesiti Kirişin yandan görünüşü
T

600mm
515 mm
170 mm

85mm
C
85mm 85mm

250 mm 0,85 f c'

Basınç bloğu alanı verildiğine göre toplam basınç kuvveti hesaplanabilir ve basınç kuvvetine eşdeğer çekme
kuvveti oluşacaktır Yani:
Alan ⋅ ( gerilme ) = 250 ⋅ (170 ) ⋅ (0,85(25)) = 903125 N = C = T
Basınç gerilmelerinin bileşkesi alanın ağırlık merkezinden geçer yani 170 mm olan basınç bloğunun yarı
yüksekliğinden geçer. Basınç ve çekme kuvvet çiftinin oluşturacağı moment değeri kuvvetle ara mesafenin
çarpımıdır :
M n = 903125 ⋅ (515) = 465109375 Nmm = 465 kNm
T 903125
Çekme kuvvetini alabilecek donatı miktarı bilinmek istenirse : As = = = 2150 mm 2 dir.
fy 420

Cevap-1.6 Mesnette kesitin tek donatılı olarak taşıyabileceği maksimum moment

Kirişin kesiti Kirişin yandan görünüşü

0.0021
T
600mm
amax

cb

C
250 mm 0.003
0,85 f c'

Daha önceki yapılanlar gibi deformasyon üçgen benzerliği yazılarak Kirişin denge halinde tarafsız eksenin
yeri belirlenir. Önceki belirlenen değerle aynıdır. Yani kirişin alt lifinden itibaren 353 mm dir. Denge halinde
gerilme bloğu derinliği 300 mm dir. Müsaade edilen değer denge halindeki değerlerin 0.75 kadarıdır. Buna
( )
göre : a max = 0,75 ⋅ 300 = 225 mm olarak elde edilir. Bu değere göre toplam basınç kuvvet
hesaplanabilir ve toplam basınç kuvveti alanın ağırlık merkezinden geçer Buna göre :
C max = a max ⋅ b ⋅ 0,85 ⋅ f c' = 225(250 )0,85(25) = 1195313 N = 1195 kN
 Sayfa- 7
225
Bu kuvvetin çekme donatısına mesafesi 600 − = 488 mm
2
Kuvvetin oluşturduğu moment :

(M n )max = 1195313 ⋅ (488) = 583312744 Nmm = 583 kNm

Maksimum moment durumunda gerekli olan donatı belirlenmek istenirse basınç kuvvetine eşit çekme kuvveti
oluştuğu ve bu kuvveti dengeleyecek yeterli donatının miktarı belirlenir:

T 1195313
T = C = 1195313 N ⇒ As = = = 2846 mm 2
fy 420

Cevap-1.7 Kesme Kuvveti Vn= 318 kN için etriye çap ve aralığı

Kiriş kritik kesitinde oluşan kesme kuvveti beton kesit tarafından ve donatı tarafından birlikte taşınacaktır.
Beton kesit tarafından taşınabilecek miktar:

f c' 25
Vc = bw d = 250(600) = 125000 N
6 6

Donatı tarafından taşınması gereken miktar : Vs = 318.000 − 125.000 = 193.000 N

Etriye çapı 10 mm seçilirse, iki kollu etriye tertibi itibara alınırsa etriye denge denkleminden gerekli olan
etriye aralığı belirlenebilir :

Av f y d 157(420)600
s= = = 205 mm
Vs 193000

Etriye aralığının sınır değeri hesap yüksekliğinin yarısıdır ve belirlenen bu değer uygun olup yuvarlatılırsa
etriye çapı 10 mm aralığı 200 mm olarak sonuçlandırılabilir. Montaj donatısı olarak 2 adet 16 mm çaplı
donatı kullanılabilir. Pas payı olarak yanlardan 40 mm alınabilir. Buna göre kesit donatı detayı:

Açıklık kesiti Mesnet kesiti

200 15

15
570

5 70

250 mm 250 mm 200

L=1570 mm
etriye @10, s=200 mm
 Sayfa- 8

Cevap-2.1 Beton tarafından taşınan kesme kuvveti miktarı

Yüksek kirişlerde beton kesme kuvveti kapasitesi aşağıdaki denklemle belirlenir:

⎛ M ⎞⎛ V d ⎞b d
Vc = ⎜⎜ 3.5 − 2.5 u ⎟⎟⎜⎜ f c' + 120 ρ u ⎟⎟ w
⎝ Vu d ⎠⎝ Mu ⎠ 7

Bilinen değerler denklemde yerlerine konularak hesap gerçekleştirilirse :

⎛ 1 ⎞ 620(3000)
Vc = (3.5 − 2.5(0.6))⎜ 25 + 120 ⋅ (0.01) ⎟ = 3720 kN
⎝ 0. 6 ⎠ 7

Betonun kesme kuvveti kapasitesi 3720 kN olarak elde edilir

Cevap-2.2 Donatı tarafından taşınan kesme kuvveti miktarı

Yüksek kirişlerde donatı kesme kuvveti kapasitesi aşağıdaki denklemle belirlenir:

⎡ ⎛ ln ⎞ ⎛ l ⎞⎤
⎢ Av ⎜ 1 + d ⎟ A ⎜ 11 − n
d
⎟⎥
Vs = ⎢ ⎜ ⎟ + vh ⎜ ⎟⎥ ⋅ f y d
⎢ s ⎜⎜ 12 ⎟ s 2 ⎜ 12
⎟ ⎜
⎟⎥
⎟
⎢⎣ ⎝ ⎠ ⎝ ⎠⎥⎦

Bilinen değerler denklemde yerlerine konularak hesap gerçekleştirilirse :

⎡ ⎛ 9⎞ ⎛ 9 ⎞⎤
⎢ 308 ⎜ 1 + 3 ⎟ 402 ⎜ 11 − 3 ⎟⎥
Vs = ⎢ ⎜ ⎟+ ⎜ ⎟⎥ ⋅ 420 ⋅ (3000 ) = 2108 kN
⎢ 150 ⎜ 12 ⎟ 250 ⎜ 12 ⎟⎥
⎜ ⎟ ⎜ ⎟
⎣⎢ ⎝ ⎠ ⎝ ⎠⎥⎦

Donatının kesme kuvveti kapasitesi 2108 kN olarak elde edilir

Cevap-2.3 Verilen değerlere göre Yüksek kirişin kesme kuvveti gücü

Yüksek kirişin Kesme kuvvetine karşı gücü beton ve donatının dirençlerinin toplamıdır:

Vn = Vc + Vs = 3720 + 2108 = 5828 kN

Vu = φ ⋅ Vn = 0,85 ⋅ (5828) = 4954 kN
Yüksek kirişin kapasitesi 5828 kN ( diş etki cinsinden 4954 kN ) olarak elde edilir.
 Sayfa- 9

Cevap-2.4 Donatı ve kesit boyutları uygun mudur? sınır değerlere göre kontrolü
Beton kesitin kesme kuvvetine göre maksimum değeri :

f c' 25
(Vc )max = bw d = 620(3000 = 4650) kN > 3720 kN o.k .
2 2
Yüksek kirişin toplam kapasiteye göre kontrolü:

ln 1⎛ l ⎞
2< < 5 icin ⇒ Vn = ⎜10 + n ⎟ f c' bw d
d 18 ⎝ d ⎠

1⎛ 9000 ⎞
Vn = ⎜10 + ⎟ 25 (620 )3000 = 6717 kN > 5828 kN o.k .
18 ⎝ 3000 ⎠

Cevap-3.1 N=320 kN Çekme için beton kesitin taşıyabileceği kesme kuvveti

550 kN
KESİT
320 kN 320 kN 650 mm

4.2 m

50 mm
300 mm

Kirişin ekseni boyunca çekme veya basınç etkimesi durumunda öncelikle kesit itibara alınarak kapasitesi
hesaplanacaktır. Örneğin yukarıdaki şekilde kiriş çekme etkisine sahiptir. Şayet kiriş eksenel çekme veya
basınç etkisi altında olmasa idi bilinen denklemle beton kesitin kesme kuvvetine karşı gücü belirlenecekti
Yani:
f c'
Vc = bw d denklemi kullanılacaktı. Ama kiriş eksenel çekme etkisi altında ise denklemde bir küçük
6
değişiklik yapılmaktadır . Yani :
⎛ 0,3( N u ) ⎞ f c'
Vc = ⎜1 + ⎟ b d
⎜ A ⎟ 6 w denklemi kullanılarak beton kesitin kesme gücü belirlenir. Buna
⎝ g ⎠
göre
⎛ 0,3(− 320.000 ) ⎞ 25
Vc = ⎜⎜1 + ⎟⎟ 300(650 ) = 88 kN
⎝ 300 (700 ) ⎠ 6
 Sayfa- 10

Cevap-3.2 N=300 kN Basınç için beton kesitin taşıyabileceği kesme kuvveti

KESİT 550 kN

300 kN 300 kN
650 mm

4.2 m
50 mm
300 mm

Anı kirişe eksenel basınç etkidiğinde denklem değişmektedir ve

⎛
Vc = ⎜1 +
(N u ) ⎞ f c'
⎟ b d
⎜ 14 ⋅ A ⎟ 6 w
⎝ g ⎠
denklemi kullanılmaktadır. Buna göre basınç durumunda kesme gücü :

⎛
Vc = ⎜⎜1 +
(300.000) ⎞⎟ 25 300(650) = 179 kN
⎟
⎝ 14 ⋅ (300 )700 ⎠ 6
olarak elde edilir. Burada dikkat edilmesi gereken beton kesitin gücünün değişmekte olduğudur. Kiriş ister
eksenel çekme ister eksenel basınç altında olsun yük durumu değişmez ve sadece beton kesitin gücü değişir :

KESİT 550 kN
650 mm

4.2 m
50 mm
275 kN

300 mm
275 kN

Vu
 Sayfa- 11

Cevap-3.3 En olumsuz koşul için etriye çap ve aralığı

En olumsuz koşul beton kesitin gücünü en az değere indiren yük durumudur. Yani çekme durumunda beton
daha az katkı sağlamaktadır ve donatıya daha çok görev bırakılmaktadır. Buna göre :

Vu 275
Vn = ⇒ Vn = = 324 kN
0,85 0,85
Çekme durumunda donatı tarafından taşınması gereken kesme kuvveti miktarı:
Vs = 324 − 88 = 236 kN

İki kollu 10 mm çaplı etriye seçildiği itibara alınırsa etriye aralığı :

Av f y d 157(420)650
s= = = 182 mm ≅ 180 mm
Vs 236000

çekme etkisinin fazla olması ve işçilik yapılırken kolaylık sağlayacağı itibara alınırsa etriye aralığı
yuvarlatılarak 150 mm olarak sonuçlandırılması uygun olacaktır.

Cevap-4.1 Açıklık kesitinde kirişin taşıyabileceği moment

4@16 0.85 fc’

40
T2
500

T2
40 T1
300 mm
5@26

Açıklık kesitinde basınç bölgesinde 4@16 =804 mm2 , çekme bölgesinde 5@26 =2653 mm2 donatı
bulunmaktadır. Basınç bölgesinde donatının akma limitine ulaştığı kabul edilirse, kirişin basınç bölgesindeki
toplam kuvvet, çekme donatısından oluşan kuvvete eşittir. Çekme bölgesindeki toplam kuvvet :

T = As f y = 2653(420 ) = 1114260 N = 1114 kN

Basınç bölgesi gerilme bloğu derinliği :

( )
T1 = As − As' f y = (2653 − 804 )420 = 776580 = a ⋅ (300 )0.85(23)
 Sayfa- 12
776580 a 132
a= = 132 mm c= = = 156 mm
300(0.85)23
tarafsız eksen mesafesi
β1 0.85
Tarafsız eksenin yeri belirlendikten sonra basınç donatısının deformasyon değeri belirlenerek akma limitine
ulaşıp ulaşmadığı kontrol edilebilir.

4@16 0.85 fc’

0,003
40 ε s' 40

156 mm
T2

116
500

T2
40 T1
300 mm
5@26

Üçgen benzerliği yazılırsa :

ε s'116
⇒ ε s' = 0.00223 ⇒ f s' = E s (0,00223) = 446 MPa > 420 MPa
=
0.003 156
görüldüğü gibi basınç donatısı akma limitine ulaşmış durumdadır ve başlangıçta yapılan kabul doğru
olduğundan hesap kesinlik kazanır. Moment ifadeleri çift donatılı kesit esasına göre yapılır.

0.85 fc’

40
T2
132

804 mm 2

+
500

804 mm 2 (2653-804) mm 2
T2
40 T1
300 mm

Donatıların oluşturduğu kuvvet çiftinin momenti:

( )
M 2 = T2 d − d ' = 804 ⋅ (420 ) ⋅ 500 = 169 kNm
Çekme donatısından geri kalan miktarın beton basınç bölgesi ile oluşturduğu moment yazılırsa:
⎛ a⎞ ⎛ 132 ⎞
M 1 = T1 ⋅ ⎜ d − ⎟ = (2653 − 804 )420 ⋅ ⎜ 540 − ⎟ = 368 kNm
⎝ 2 ⎠ ⎝ 2 ⎠
Kesitin kapasitesi her ikisinin toplamıdır:

M n = M 1 + M 2 = 368 + 169 = 537 kNm ⇒ M u = φ ⋅ M n = 0.9(537 ) = 483 kNm

 Sayfa- 13

Cevap-4.2 Mesnet kesitinde kirişin taşıyabileceği moment

Mesnet kesitinde üst donatı çekme altındadır ve alt donatı basınç altındadır. Basınç tarafında donatı miktarı
daha fazla olduğundan çekme donatısının akma limitine ulaşması kirişin kapasitesini oluşturacaktır. Birkaç
yönden kirişin mesnet moment kapasitesinin ne olabileceği irdelenmek istenirse.

Sadece donatı çifti itibara alınırsa 804 mm2 donatının oluşturacağı moment kirişin taşıyabileceği momenttir.
Bu donatının moment değeri yukarıda hesaplanmış olup değeri 169 kNm dir.

40
804 mm 2 T2=804(420)=337680 N
500

2653 mm 2 T2=804(420)=337680 N
40
300 mm

Basınç bölgesindeki donatı itibara alınmadan sadece çekme bölgesindeki 804 mm2 donatı ve basınç tarafında
beton basınç bloğu itibara alındığında :

40
T2
804 mm 2
540

0.85 fc’

804 ⋅ (420)
C 2 = T2 = a ⋅ bw ⋅ 0.85 ⋅ f c' ⇒ a = = 58 mm
300(0.85)23

⎛ 58 ⎞
M 2 = 804 ⋅ (420 )⎜ 540 − ⎟ = 173 kNm
⎝ 2⎠
 Sayfa- 14
Elde edilen değerlerden anlaşılacağı gibi mesnet kesitinde basınç bölgesi çekme tarafa göre çok daha güçlü
durumdadır. Basınç tarafındaki donatı hiç itibara alınmadan kapasite moment değeri 173 kNm olarak elde
edilmiştir.

Basınç bölgesinde donatı ile birlikte betonun itibara alınması halinde çekme tarafında oluşan T2 kuvvetinde
bir değişiklik olmayacak sadece manivela kolu azalacaktır. Çok daha hassas hesaba gerek görülmesi çok özel
durumlarda gerekli olabilir ancak buradaki örnekte mesnet kesitinin kapasitesi

M n = 173 kNm ⇒ M u = φ ⋅ M n = 0.9(173) = 156 kNm

olarak kabul edilebilir.

Cevap-4.3 Kirişin Kesme Kuvveti gücü

40

etriye : @10, s=200 mm

500

40
300 mm

Etriye olarak 10 mm çapında donatı 200 mm aralıklarla kullanılmıştır. Beton kesit olarak genişliği 300 mm ,
hesap yüksekliği 540 mm olarak bilinmektedir.

f c' 23
Beton kesitin karşılayacağı kesme kuvveti Vc = bw d = 300 ⋅ (540) = 129 kN
6 6

Av f y d 157 ⋅ (420) ⋅ 540

Donatı tarafından taşınan kesme kuvveti Vs = = = 178 kN
s 200

Toplam kesme kuvveti hesap gücü Vn = Vc + Vs = 129 + 178 = 307 kN

Toplam kesme gücü Vu = φ ⋅ Vn = 0,85 ⋅ (307 ) = 261 kN