You are on page 1of 5

Jornal Lia Foun, Ano 0, n 6 / 22 de Abril de 2005, pg.

5
Virgin Dilemas das
moas modernas
Texto (bilingue) de Joo Paulo Esperana e Emlia Almeida de Arajo
Hoje falaremos aqui de um filme indonsio
recm-chegado ao mercado, Virgin Ketika
Keperawanan Dipertanyakan (2005), realizado
por Hanny R. Saputra. O enredo gira em torno
das aventuras e desventuras de trs anak gaul
(esta expresso indonsia tambm ouvida com
frequncia c em Timor e refere-se juventude
moderna que procura divertir-se o mais possvel
e estar sempre na moda): Biyan (Laudya Cynthia
Bella), Stella (Ardina Rasti) e Kettie (Angie).
As trs moas de dezasseis anos levam uma vida
ftil, aparentemente despreocupada, tentando
sempre levar mais longe a ousadia e chocar os
outros, mas isso no tarda a ter consequncias
dolorosas. A presso dos pares e a febre
consumista levam Kettie, a mais pobre delas, a
decidir vender a virgindade a um homem rico de
meia-idade, por dez milhes de rupias (1000
dlares), para sustentar o gosto por roupas e
telemveis caros, e depois dessa primeira vez
acaba por comear a prostituir-se regularmente.
As colegas tambm vo enfrentar problemas
vrios.
fcil cair num discurso moralista ao falar de
sexualidade. Este filme no contradiz esta regra,
antes a refora. No esqueamos que uma das
angstias que o enredo se prope causar no
espectador a dvida mantida at s cenas finais
sobre se a protagonista Biyan perde ou no a
virgindade como as colegas. O filme no ser
lembrado como uma grande obra de arte
cinematogrfica, mas cumpre a nosso ver de
forma adequada um outro papel: fazer pensar os
jovens em idade de frequentar a escola
secundria sobre estas questes. E como no
pretendemos dar lies de moral as lies de
moral desligadas da realidade do dia-a-dia dos
Virgin Feto-raan
moderna laran-rua hela
Ohin ami sei koalia iha-nee kona-ba filme
indonziu neeb foin too iha merkadu, Virgin
Ketika Keperawanan Dipertanyakan (2005),
neeb Hanny R. Saputra maka nia realizadr.
Istria kona-ba buat oioin, balu diak balu
ladiak, neeb akontese iha anak gaul nain-
tolu sira-nia moris (iha Timr ms ita bele rona
beibeik liafuan indonzia anak gaul nee, katak
juventude moderna neeb buka rame hela deit
no sempre hakarak tuir moda): Biyan (Laudya
Cynthia Bella), Stella (Ardina Rasti) no Kettie
(Angie). Feto-raan nain-tolu nee, tinan sanulu-
resin-neen, halao sira-nia moris halimar hela
deit, la sriu, haree hanesan la preokupa ho buat
ida, koko atu sai barani ba beibeik no halo ema
seluk hakfodak, maib la kleur sira hetan terus
tanba moris hanesan nee. Tanba nia hakarak halo
tuir nia kolega sira no iha osan atu gasta arbiru
deit, Kettie, ida neeb kiak liu husi sira, deside
atu faan ninia virjindade ba katuas riku ida, ho
folin rupia millaun sanulu (dolar 1000), atu bele
sosa roupa no telemovel karun, no liutiha dala
uluk nee nia hah serbisu nuudar prostituta
beibeik. Nia kolega sira ms hetan problema
oioin.
Fasil tebes atu monu ba atitude f-morl deit
bainhira koalia kona-ba seksualidade. Filme ida
nee la kontra regra nee, nia halo tuir deit. Ita
labele haluha katak razaun ida neeb istria nee
koko atu uza hodi halo espetadr fuan-taridu
tuur-lametin maka dvida neeb kontinua too
filme besik atu remata kona-ba se personajen
prinsipl Biyan lakon ninia virjindade hanesan
nia kolega sira ka lae. Ema sei la hanoin filme
ida-nee nuudar knaar-arte sinema nian neeb
diak loos, maib filme nee diak ba buat seluk,
tuir ami-nia haree: halo foin-sae sira neeb tuir
jovens falham muitas vezes em mudar o quer que
seja dos seus comportamentos preferimos
salientar os aspectos mais pragmticos que o
filme mostra. A atitude irresponsvel perante a
vida e perante a sexualidade conduzem as
personagens a uma srie de becos sem sada. H
a jovem prostituta espancada por um cliente
sdico. H a gravidez adolescente indesejada,
que representa muitas vezes o fim dos sonhos,
seguida aqui na nossa terra de casamento
apressado ou entrega da criana para adopo
pelos avs maternos, com o sofrimento
psicolgico que isso representa para a me
natural, que assim abdica da maternidade
plenamente vivida (e no esqueamos que uma
mulher grvida antes dos 18 anos, como depois
dos trinta e tal, tem sempre uma gravidez de risco,
especialmente quando no acompanhada
devidamente por um mdico at ao parto, como
acontece frequentemente em Timor). H a falta
de educao sexual que leva crena em mitos
completamente falsos, como quando as moas
acreditam no filme que se pode evitar uma
gravidez se se passar algum tempo a saltar depois
de ter tido relaes sexuais no-protegidas. H a
reprovao social de uma sociedade que tem um
discurso muito acusatrio sobre estas moas,
ainda que muito frequentemente hipcrita no
filme como na realidade que vemos nossa volta.
H os problemas com a famlia que no aceita
estas comportamentos modernos, e a verdade
que ir contra a vontade da famlia em Timor
uma coisa muito difcil. Todos sabemos que a
sociedade timorense muito conservadora. Isto
s vezes bom, e s vezes mau. bom quando
ajuda as pessoas a no esquecerem as suas razes
culturais, a preservarem a sua identidade. mau
quando se torna um obstculo que impede o
progresso, quando leva as pessoas a agarrarem-
se a valores atrasados que no deixam a
sociedade avanar. Em Timor, como em todos
os pases, h sempre aqueles que procuram puxar
a sociedade para trs e aqueles que procuram
empurr-la para a frente. Muitas vezes os jovens
so os mais activos para a mudana. Mas para
que sejam firmes nos seus propsitos modernos
eles tm que acreditar realmente na causa que
defendem. Por exemplo, se uma jovem decidir
casar sem barlaque, ainda que os pais e tios a
ameacem com pragas, ainda que estes lhe digam
hela eskola sekundria hanoin kona-ba asuntu
hirak-nee. No tanba ami lakohi f lisaun morl
lisaun morl neeb la iha ligasaun ho moris
loroloron joven sira-nian dala barak la muda buat
ida ba sira-nia hahalok ami prefere foti aspetu
prtiku oioin neeb filme nee hatudu. Atitude
la responsavel kona-ba vida no kona-ba
seksualidade lori personajen hirak-nee ba
situasaun susar oioin. Iha feto-raan prostituta
neeb kliente sdiku ida baku too dolar. Iha
adolexente neeb hetan isin-rua maski lakohi,
no isin-rua hanesan nee sai dala barak hanesan
buat neeb hamate mehi sira, no baibain iha ita-
nia rain nee hafoin iha kazamentu lailais deit,
selae f oan ba nia av sira husi inan atu hakiak,
ho terus psikoljiku neeb inan naturl sei hetan
tanba labele sai inan loloos ba ninia oan (no ita
labele haluha katak feto neeb isin-rua molok
nia tinan 18, hanesan sira neeb isin-rua
depoizde tinan tolunulu resin, sempre iha risku
barak ba nia sade no kosok-oan nian, liuliu
kuandu nia la iha akompaamentu loloos husi
mdiku too partu, hanesan akontese baibain iha
Timr). La iha edukasaun seksul no ida-nee
halo fiar bosok barak mosu, hanesan porezemplu
iha filme bainhira feto-raan sira fiar katak sira
bele evita isin-rua se sira haksoit durante tempu
uitoan liutiha iha relasaun seksul lah protesaun.
Iha reprovasaun sosil husi sosiedade neeb
sempre duun no hatete feto sira-nee, maski dala
barak sira neeb koalia barak laran-makerek
loos iha filme hanesan iha realidade neeb
ita haree iha-nee. Iha problema oioin ho famlia
neeb la simu hahalok moderno sira-nee, no
tebes duni katak b kontra famlia iha Timr, nee
buat ida susar. Ita hotu hatene katak sosiedade
Timr nian konservadora tebes. Nee dala ruma
diak, dala ruma ladiak. Diak bainhira ajuda
ema atu la haluha sira-nia abut kulturl, atu halo
ema kaer metin ba sira-nia identidade. Ladiak
bainhira taka netik dalan ba progresu, bainhira
halo ema kaer metin ba buat atrazadu no
sosiedade la lao ba oin. Iha Timr, hanesan ms
iha nasaun hotu-hotu, sempre iha ema neeb
buka atu dada sosiedade ba kotuk i ema neeb
hakaas an atu dudu sosiedade ba oin. Dala barak
foin-sae sira maka badinas liu ba mudansa.
Maib ba sira atu bele neon-metin kona-ba sira-
nia hahalok modernu sira tenke fiar duni sira-
nia kauza. Porezemplu, se feto-raan ida deside
que todos os filhos que der luz morrero por
causa da maldio, se ela acreditar convictamente
que est no caminho correcto, ento poder andar
para a frente, apesar de ter que ir contra a vontade
da famlia. Porm, se uma rapariga tiver que ir
contra a sua famlia por uma causa em que ela
prpria no acredita, por exemplo se ela decidir
alugar o seu corpo para poder comprar um
telemvel de modelo recente, ento ela sentir-
se- uma proscrita porque ela prpria no fundo
no acredita na justeza da sua opo.
Diramos enfim que este um filme til para os
jovens. Porque v-lo ir faz-los reflectir.
atu kaben la uza barlake, maski nia inan-aman
no tiun sira ameasa nia ho hotar, maski sira dehan
katak ninia oan sira hotu sei mate tanba malisan,
maib se nia fiar metin katak nia dalan mak loos,
entaun nia sei bele lao ba oin, maski tenke
hasoru famlia nia hakarak. Maib se feto-raan
ida kontra ninia famlia tanba kauza ida neeb
nia rasik ms la fiar, porezemplu se nia deside
atu aluga ninia isin atu bele sosa telemovel
modelu foun, entaun nia sei laran-susar tanba nia
rasik ms la fiar katak nia dalan mak loos.
Ami bele dehan ikusliu katak filme nee util no
diak ba foin-sae sira atu haree. Tanba sei halo
sira hanoin.

You might also like