TRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS EN ISO 3452-2
Mart 2007

ICS 19.100

TAHRBATSIZ MUAYENE PENETRANTLA MUAYENE BLM 2: PENETRANT MADDELERNN DENEY Non-destructive testing Penetrant test Part 2: Testing of penetrant materials

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

n sz
Bu standard, CEN tarafndan kabul edilen EN ISO 3452-2 (2006) standard esas alnarak, TSE Metalurji htisas Grubunca hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 13 Mart 2007 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir. Bu standardn kabl ile TS 5187: 1987 iptal edilmitir. Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

indekiler
1 2 3 4 5 Kapsam...................................................................................................................................................1 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar .........................................................................................1 Terimler ve tarifler .................................................................................................................................1 Snflandrma..........................................................................................................................................1 Penetrant maddelerin deneyi ...............................................................................................................2 5.1 Deney tesisleri ......................................................................................................................................2 5.2 Rapor hazrlama ...................................................................................................................................3 5.3 Deneyler ...............................................................................................................................................3 6 Deney yntemleri ve artlar .................................................................................................................4 6.1 Grn ................................................................................................................................................4 6.2 Penetrant sisteminin hassasiyeti ..........................................................................................................4 6.3 Younluk...............................................................................................................................................8 6.4 Akkanlk .............................................................................................................................................8 6.5 Parlama noktas....................................................................................................................................9 6.6 Ykanabilirlik (Yntem A penetrantlar).................................................................................................9 6.7 Ima parlakl .....................................................................................................................................9 6.8 UV kararll .........................................................................................................................................9 6.9 Ima parlaklnn sl kararll.........................................................................................................10 6.10 Su tolerans.................................................................................................................................10 6.11 Korozyon zellikleri.....................................................................................................................10 6.12 Kkrt ve halojen ierii (kkrt ve halojen ierii az olan maddeler iin).................................14 6.13 Buharlama/kat ieriindeki artk ..............................................................................................14 6.14 Penetrant tolerans .....................................................................................................................15 6.15 Gelitirici performans .................................................................................................................15 6.16 Tekrar datlabilirlik ...................................................................................................................15 6.17 Tayc svnn younluu..........................................................................................................15 6.18 rn performans (basnl kaplar).............................................................................................15 6.19 Parack boyutu dalm ............................................................................................................15 6.20 Su muhtevas ..............................................................................................................................16 7 Ambalajlama ve iaretleme ................................................................................................................16 Ek A - Ima parlaklnn karlatrlmas ...............................................................................................17 Ek B - lem kontrol deneyleri ...................................................................................................................18 Ek C (Bilgi iin) - Flormal penetrantn hassasiyet seviyesinin tayini iin tehizat 2) ......................26

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Tahribatsz muayene Penetrantla muayene Blm 2: Penetrant maddelerinin deneyi

GVENLK NLEMLER Bu standard tarafndan gerekli grlen malzemeler, zararl, yanc ve/veya uucu olabilecek kimyasallar ierir. Gereken btn nlemler alnmaldr. Salk ve gvenlik, evresel artlar vs. ile ilgili btn Avrupa, ulusal ve blgesel ynetmelikler dikkate alnmaldr.

Kapsam

Bu standard, penetrant maddelerinin tip ve parti deneyleri iin, teknik artlar ve deney ilemlerini kapsar. Bu standard ayn zamanda saha kontrol deneylerini ve yntemlerini de detayl olarak aklar.

Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi halinde en son basks kullanlr. EN, ISO, IEC vb. No EN ISO 3059 Ad (ngilizce) Non-destructive testing Penetrant testing and Magnetic particle testing Viewing conditions EN ISO 3452-3 Non-destructive testing Penetrant testing Part 3: Reference test blocks EN ISO 12706 Non-destructive testing Terminology Terms used in penetrant testing EN ISO/IEC General requirements for the 17025 competence of testing and calibration laboratories EN 571-1 Non-destructive testing Penetrant testing Part 1: General principles Ad (Trke) TS EN ISO Tahribatsz muayene Penetrantla 3059 :2006 muayene ve manyetik parackla muayene nceleme artlar TS EN Tahribatsz muayene - Penetrantla ISO 3452muayene - Ksm 3: Referans 3:2002 muayene bloklar TS EN Tahribatsz muayene - Terimler ve ISO 12706: tarifler - Blm 6: Penetrantla 2005 muayenede kullanlan terimler TS EN Deney ve kalibrasyon ISO/IEC laboratuvarlarnn yeterlii iin genel 17025 :2005 artlar TS Tahribatsz muayene- Penetrantla EN 571muayene- Blm 1: Genel kurallar 1:2002 TS No 1)

Terimler ve tarifler

Bu standardn amac bakmndan EN ISO 12706 ve EN 571-1de bulunan ve aadaki terimler ve tarifler kullanlr.

3.1 Parti
Tek bir ilemle retilmi, tamamnda dzenli zelliklere ve benzersiz tanmlayc markalama numarasna sahip malzeme miktar.

3.2 Aday
Bu standarda uygun olarak, deerlendirme iin teslim edilen deney rn rnei.

Snflandrma

4.1 Muayene rnleri

Penetrant muayenesi rnleri, tip, yntem ve biim bakmndan izelge 1e gre snflandrlr.

1) TSE Notu : Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. * iaretli olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaymlanm olan Trk Standardlardr. 1

ICS 19.100 izelge 1 - Muayene rnleri Tip I II Penetrant sim Flormal penetrant Renkli kontrast penetrant

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Yntem A B

Fazla penetrant giderici sim Su Ya seven emulsiyon yapc 1 Ya esasl emulsiyon yapc 2 Akan suyla durulanan zc (sv) Snf 1 Halojenli Snf 2 Halojensiz Snf 3 zel uygulama Su seven emulsiyon yapc 1 stee bal n durulama (su ile) 2 Emulsiyon yapc (suyla seyreltilmi) 3 Son durulama (su) Su ve zc

Biim a b c

Gelitirici sim Kuru Suda znebilen Suda sspansiyon haline gelebilen zc esasl (Tip I iin su iermeyen)

III

ift amal (Flormal renkli kontrast penetrant)

zc esasl (Tip II ve III iin su iermeyen ) zel uygulama

4.2 Hassasiyet seviyeleri

4.2.1 Genel
Hassasiyet seviyeleri, penetrant, ar penetrant giderici ve gelitirici ve rn aileleri iin ayr ayr tanmlanr.

4.2.2 Flormal rn ailesi

Bu rn ailesi iin hassasiyet seviyeleri, referans rnlerle tanmlanr: - Hassasiyet seviyesi 1/2 (ok dk) - Hassasiyet seviyesi 1 (dk) - Hassasiyet seviyesi 2 (orta) - Hassasiyet seviyesi 3 (yksek) - Hassasiyet seviyesi 4 (ok yksek).

4.2.3 Renkli kontrast rn ailesi

Bu rn ailesi iin hassasiyet seviyeleri, tip 1 referans blok kullanlarak EN ISO 3452-3e gre tanmlanr: - Hassasiyet seviyesi 1 (normal) - Hassasiyet seviyesi 2 (yksek).

4.2.4 ift amal rn ailesi

ift amal penetrant iin zel hassasiyet seviyeleri yoktur. Snflandrma, renkli kontrast sistemlerinde olduu gibi yaplabilir (Madde 4.2.3).

Penetrant maddelerin deneyi

5.1 Deney tesisleri

5.1.1 Tip deneyi
Tip deneyi, penetrant malzemelerinin bu standardn artlarn saladklarndan emin olmak iin EN 571-1e gre yaplr. Bu deney, EN ISO/IEC 17025e gre penetrant maddelerin tip deneyleri iin akredite olmu bamsz bir laboratuvar tarafndan yaplmaldr.

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

5.1.2 Parti deneyi

Bu standardn artlarna gre parti deneyi, EN 571-1e gre retilen her bir parti iin, kendisine karlk gelen tipte onaylama rneiyle ayn zelliklere sahip olduunu ispatlamak amacyla yaplr. Penetrant malzemesinin sprey kutularda olduu durumlarda, kkrt ve halojen ierii Madde 6.12ye gre ilve olarak tayin edilmelidir. Parti deneyi, tanmlanm ve sreklilii olan bir kalite sistemi erevesinde yaplmaldr. EN ISO 9001in artlarn salayan bir sistem, uygun olarak kabul edilir.

5.1.3 lem kontrol deneyi

lem kontrol deneyi, kullanc tarafndan EN 571-1 ve EN ISO 3452-3e gre yaplr veya yaptrlr.

5.2 Rapor hazrlama

5.2.1 Tip deneyi
Bamsz laboratuvar (Madde 5.1.1), penetrantn bu standarda uygunluunu gsteren bir sertifikay ve ayrntl deney sonularn ieren bir raporu salamaldr. Penetrantn bileiminde herhangi bir deiiklik yaplrsa, yeni bir tip deneyi ve rn tantm belgesi gereklidir.

5.2.2 Parti deneyi

Penetrant reticileri, bu standarda uygunluk belgesini salamaldr (mesel, EN 10204teki gibi).

5.2.3 lem ve kontrol deneyi

Elde edilen sonular kaydedilmelidir (Ek B).

5.3 Deneyler
5.3.1 Penetrantlar
Penetrantlarn zellikleri iin tip ve parti deneyi, izelge 2ye uygun olarak yaplmaldr. izelge 2 Penetrantlarn zellikleri ve gereken deneyler. zellik Grn Hassasiyet Younluk Akmazlk (vizkozite) Parlama noktas Ykanabilirlik (sadece yntem A) Ima parlakl (Tip I penetrant) UV kararll (Tip I penetrant) Isl kararllk (Tip I penetrant) Su tolerans (sadece yntem A) Korozyon zellikleri Kkrt ve halojen ierii a Su muhtevas (Yntem A ve E) stee bal dier kirleticiler (gerekirse)
a

Deney tipi Parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Parti Tip ve Parti Tip Tip Tip Tip ve parti Tip ve parti Parti Parti

lgili madde 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10 6.11 6.12 6.20

Sadece dk kkrt ve halojen eklinde iaretlenmi rnler iin gereklidir.

5.3.2 Ar penetrant giderici (yntem A hari)

Ar penetrant gidericilerin zellikleri iin tip ve parti deneyi, izelge 3e uygun olarak yaplmaldr.

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

izelge 3 - Ar penetrant gidericilerinin zellikleri ve gereken deneyler. zellik Grn Hassasiyet Younluk Akmazlk (sadece yntem B ve D) Parlama noktas Su tolerans (sadece yntem B) Korozif zellikler Kkrt ve halojen ierii a Buharlama sonras kalnt (sadece yntem B ve C) Penetrant tolerans (sadece yntem B ve D) Su muhtevas (sadece yntem B) stee bal dier kirleticiler (gerekirse)
a

Deney Parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip Parti Parti

lgili madde 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.10 6.11 6.12 6.13 6.14 6.20

Sadece dk kkrt ve halojen eklinde iaretlenmi rnler iin gereklidir.

5.3.3 Gelitiriciler
Gelitiricilerin zellikleri iin tip ve parti deneyi, izelge 4e uygun olarak yaplmaldr. izelge 4 - Gelitiricilerin zellikleri ve gereklen deneyler. zellik Grn Hassasiyet Parlama noktas (sadece Form d) Korozif zellikler (Form A hari) Kkrt ve halojen ierii a Kat ierii (sadece Form d) Gelitirici performans (Form e hari) Yeniden dalma (sadece Form c ve d) Tayc svnn younluu (sadece Form d) Parack byklk dalm stee bal dier kirleticiler (gerekirse)
a

Deney Parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip ve parti Tip Parti

lgili madde 6.1 6.2 6.5 6.11 6.12 6.13 6.15 6.16 6.17 6.19

Sadece dk kkrt ve halojen eklinde iaretlenmi rnler iin gereklidir.

5.3.4 Sprey kutular iin parti kontrol deneyi

Parti kontrol deneyi, Madde 6.18de belirtilen rn performans deneyine uygun olarak yaplmaldr. Her partinin ilk ve son kutular ile ortadan bir kutu deneye tabi tutulmaldr. Madde 6.12ye gre yaplan kkrt ve halojen miktar deneyi uygun karsa, sadece ilk kutu deneye tabi tutulmaldr.

Deney yntemleri ve artlar

6.1 Grn
rnein grn, tip deney numunesinin grnyle ayn olmaldr.

6.2 Penetrant sisteminin hassasiyeti

6.2.1 Flormal penetrantlar (Tip I) 6.2.1.1 Vasflandrma onaylar

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

6.2.1.1.1 Penetrantlar (Tip I)

Yntem A (su ile temizlenebilir) penetrantlar, Yntem B ve D (sonradan emlsiyon haline getirilen) penetrantlar/emlsiyon yapclar, uygun bir referans kuru gelitirici D-1 kullanlarak vasflandrlmaldr. Yntem C penetrantlar, Yntem A, B veya D maddeleri gibi performanslar esas alnarak veya alternatif olarak uygun bir referans penetrant giderici R-1 ve referans kuru gelitirici D-1 kullanlarak vasflandrlmaldr (izelge 5). izelge 5 - Referans maddelerin kodlanmas Kodlama Referans madde Penetrant, Tip I, Seviye 1/2 Penetrant, Tip I, Seviye 1 Penetrant, Tip I, Seviye 2 Penetrant, Tip I, Seviye 3 Penetrant, Tip I, Seviye 4 Penetrant, Tip II, Seviye 1 Penetrant, Tip II, Seviye 1 Emlsiyon yapc, Tip I, Yntem B Emlsiyon yapc, Tip I, Yntem D Emlsiyon yapc, Tip I, Yntem B Penetrant giderici, Snf 1, Yntem C Penetrant giderici, Snf 1, Yntem C Gelitirici, Biim a Gelitirici, Biim e
FP Flormal penetrant yapc W su ile temizlenebilen PE sonradan emlsiyon haline getirilen

Yntem A FP-1/2 FP-1W FP-2W FP-3W FP-4W VP-1W VP-1W

Yntem B, C ve D FP-1PE FP-2PE FP-3PE FP-4PE VP-1PE VP-1PE FE-B FE-D VE-B

R-1 R-2 D-1 D-2

R-1 R-2 D-1 D-2

FE Flormal penetrant iin emlsiyon VP grlebilen penetrant VE grlebilen penetrant iin emlsiyon yapc

6.2.1.1.2 Gelitiriciler
Tip I (Flormal) penetrant maddeler iin kullanlan btn gelitiriciler, Form f hari (zel uygulama), referans seviye 4 Yntem B penetrant/emlsiyon yapc sistem FP-4PE/FE-B (izelge 6) ile vasflandrlmaldr. Form f gelitiriciler, Madde 6.2.1.1.4e gre vasflandrlmaldr. Her rnden bir referans numune karlatrma amal olarak saklanmal ve izelge 5 ve izelge 6ya uygun olarak kodlanmaldr. retici, reticinin referans ve parti numaras kaydedilmelidir. Not: Referans rnlerin bir listesi vasflandrlm laboratuvarlardan elde edilebilir (rnek, MPA-Hannover, Almanya).

6.2.1.1.3 zc esasl gidericiler

Snf 1 ve Snf 2 zc esasl gidericiler referans penetrant FP-4PE ve referans gelitirici D-1 ile vasflandrlmaldr. Snf 3 zc esasl giderici, Madde 6.2.1.1.4e gre vasflandrlmaldr.

6.2.1.1.4 zel uygulama Gelitirici/gidericiler

Form f gelitiriciler ve Snf 3 gidericiler retici tarafndan belirtilen maddelerle vasflandrlmaldr ve onay bu maddelere zg olarak yaplmaldr.

6.2.1.1.5 rn ailesi
Her bir muayene rn vasflandrlrken, reticisi tarafndan tanmlanan rn aileleri bu standardda verilen artlar salayacak ekilde tanmlanabilir (mesela, Tip I, Seviye 2, Yntem D; Form a).

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

6.2.1.2 Hassasiyet 6.2.1.2.1 Genel

Tip I penetrant sistemlerinin hassasiyeti, bir deney paneli seti yardmyla aday maddelerin sonular standard referans maddelerin sonularyla karlatrlarak tayin edilmelidir.

6.2.1.2.2 Deney panelleri

Uygun bir deney paneli kullanlmaldr, mesela tip 1 referans blou (EN ISO 3452-3). EN ISO 3452-3e uygun olan deney panelleri 10 m, 20 m, 30 m ve 50 m kalnlklarda krom-nikel kaplamaya sahiptir. Her kalnlk iin, benzer atlaklara sahip olan bir ift panel vardr. Deney panelleri, Flormal veya renk kontrastl penetrantlar iin kullanlr. Ayn paneller, iki ayr sistem iin kullanlmamaldr. izelge 6 Hassasiyet ve giderilebilirlik ilikisi Aday madde Tip I, Yntem A, Seviye 1/2 Tip I, Yntem A, Seviye 1 Tip I, Yntem B, Seviye 1/2 Tip I, Yntem C, Seviye 1/2 Tip I, Yntem D, Seviye 1/2 Tip I, Yntem A, Seviye 1/2 Tip I, Yntem B, Seviye 1/2 Tip I, Yntem C, Seviye 1/2 Tip I, Yntem D, Seviye 1/2 Tip I, Yntem A, Seviye 1/2 Tip I, Yntem B, Seviye 1/2 Tip I, Yntem C, Seviye 1/2 Tip I, Yntem D, Seviye 1/2 Tip I, Yntem A, Seviye 1/2 Tip I, Yntem B, Seviye 1/2 Tip I, Yntem C, Seviye 1/2 Tip I, Yntem D, Seviye 1/2 Tip II, Yntem A, Seviye 1 Tip II, Yntem B, Seviye 1 Tip II, Yntem C, Seviye 1 Tip II, Yntem D, Seviye 1 Tip II, Yntem A, Seviye 2 Tip II, Yntem B, Seviye 2 Tip II, Yntem C, Seviye 2 Tip II, Yntem D, Seviye 2 Snf 1 Snf 2 Form a Form b Form c Form d Form e FP-4PE FP-4PE FP-4PE FP-4PE FP-4PE FP-4PE VP-2PE ncelenen adaylar iin maddeler Penetrant sistemleri D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-2 D-2 D-2 D-2 D-2 D-2 D-2 D-2 Penetrant gidericiler D-1 D-1 Gelitiriciler FE-B FE-B FE-B FE-B VE-B Referans maddeler FP-1/2 FP-1W FP-1PE FP-1PE FP-1PE FP-2W FP-2PE FP-2PE FP-2PE FP-3W FP-3W FP-3PE FP-3PE FP-4W FP-4PE FP-4PE FP-4PE VP-1PE VP-1PE VP-1PE VP-1PE VP-2PE VP-2PE VP-2PE VP-2PE FP-4PE FP-4PE FP-4PE FP-4PE FP-4PE FP-4PE VP-2PE D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-2 D-2 D-2 D-2 D-2 D-2 D-2 D-2 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-1 D-2

FE-B R-1 FE-D FE-B R-1 FE-D FE-B R-1 FE-D FE-B R-1 FE-D VE-B VE-B R-2 VE-B VE-B VE-B R-2 VE-B R-1 R-2 FE-B FE-B FE-B FE-B VE-B

6.2.1.2.3 Deney prosedrleri

Aday penetrant ve referans penetrantn deneyi iin ayn prosedr uygulanmaldr. Referans penetrant, aday penetrant ile ayn hassasiyet seviyesine sahip olmaldr. izelge 7de parametrelerle ilgili bir rnek verilmitir. Her prosedr en az defa tekrar edilmeli ve sonularn ortalamas alnmaldr. 6

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

izelge 7 Tip I iin hassasiyet deney parametreleri Penetrantn uygulanmas n ykama Emlsiyonlatrma Btn yntemler Yntem D Yntem B Yntem D Yntem A Yntem B Ykama Yntem D Daldr, sonra dikey eksene 5o ila 10o ada eik konumda tutup 5 dakika boyunca penetrantn yzeyden akmasn sala. 1 dakika boyunca pskrt (20oC 5oCda 160 kPa %10) Daldr ve hemen karp 2 dakika boyunca akmas iin bekle. 5 dakika boyunca kartrmadan daldr: referans sistem iin, %20 deriim; aday sistem iin, reticisinin nerdii deriim 1 dakika boyunca pskrt UV-A k altnda fondaki ma kayboluncaya kadar pskrt. Ima 2 dakika iinde yokolmazsa deney sonucu baarszdr. Emlsiyonlamay durdurmak iin suyun iinde alkala, daha sonra 2 dakika boyunca pskrt. Her yntem iin: 20oC 5oCda su borusunun pskrtme ucuna en yakn noktada 160 kPa %10) zc ile slatlm temiz bir bezle sil; sonra ar zcy gidermek iin kuru ve temiz bir bezle sil. Frnda 5 dakika boyunca kurut. Frnn scakl 50oCdan yksek olmamaldr. Form b Form c deneylerinde, gelitirici uyguladktan sonra kurut. Oda scaklnda 5 dakika sreyle kurut. Form a (kuru) gelitiriciye en fazla 5 saniye boyunca daldr ve en az 5 dakika bekle.

zc ile temizleme Kurutma Gelitirici

Yntem C Yntem A, B, D Yntem C Btn yntemler

6.2.1.2.4 Donanm
Belirtilerin karlatrlmas iin uygun donanm kullanlmaldr. Ek Cde bir rnek verilmitir.

6.2.1.2.5 Sonularn yorumlanmas

Belirtiler, grlebilirlik bakmndan deerlendirilmelidir. Deerlendirme yntemi, deney laboratuvar tarafndan tanmlanmaldr. Gzle deerlendirme iin, inceleme artlar EN ISO 3059a uygun olmaldr. Baka bir deerlendirme yapldysa, inceleme artlar raporda belirtilmelidir. Sonular, referans rnle benzer veya daha iyi performans gstermelidir. Rakamsal deerlendirmeler, kullanldnda, aday maddenin sonucunun referans rne gre en az %90 olduunu gsterilmelidir.

6.2.2 Kontrast boya penetrantlar (Tip II) 6.2.2.1 Vasflandrma onaylar

Yntem A, B, C ve D penetrantlar ve ilikili penetrant gidericiler (varsa) referans su iermeyen ya gelitirici D-2 ile vasflandrlmaldr. Yntem C (zc ile giderilebilen) penetrantlar, referans zc bazl giderici R2 ve referans su iermeyen gelitirici D-2 ile de vasflandrlabilir (izelge 6). Tip II (grlebilen boya) penetrant maddeler iin kullanlan btn gelitiriciler, Form f hari, bir Tip II referans penetrant ve bir Yntem B emlsiyon yapc VP-PE/VE-B ile vasflandrlmaldr.

6.2.2.2 Deney panelleri

EN ISO 3452-3e gre tip 1 referans blounda 30 m ve 50 m deney panelleri kullanlrmaldr.

6.2.2.3 Deney yntemi

Paneller, ilk olarak Tip I (Flormal), Seviye 3 penetrant sistemi kullanlarak kalibre edilmelidir. Panel geniliinin en az %80ini aan net olarak grlen belirtilerin says kaydedilmelidir. Daha sonra, paneller Flormal maddelerin izlerini yzeyden tamamen gidermek iin ok iyi temizlenmeli ve Tip II penetrantlarla kullanm iin saklanmaldr. Aday madde kullanlarak, tanmlanm prosedre gre paneller ilemden geirilmelidir. izelge 8de parametrelerin bir rnei verilmitir. Her prosedr en az defa tekrar edilmeli ve sonularn ortalamas alnmaldr. 7

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

izelge 8 Tip II iin hassasiyet deney parametreleri Penetrantn uygulanmas n ykama Emlsiyonlatrma Btn yntemler Yntem D Yntem B Yntem D Yntem A Yntem B Ykama Yntem D Daldr, sonra dikey eksene 5o ila 10o ada eik konumda tutup 5 dakika boyunca penetrantn yzeyden akmasn sala. 30 saniye boyunca yka. Emlsiyonlama iin 30 saniye bekle. Emlsiyonlama iin 1,5 dakika bekle. 1 dakika boyunca pskrt UV-A k altnda fondaki ma kayboluncaya kadar pskrt. Ima 2 dakika iinde yokolmazsa deney sonucu baarszdr. Emlsiyonlamay durdurma iin suyun iinde alkala, daha sonra 2 dakika boyunca pskrt. Her yntem iin: 20oC 5oCda su borusunun pskrtme ucuna en yakn noktada 160 kPa %10) zc ile slatlm temiz bir bezle sil; sonra ar zcy gidermek iin kuru ve temiz bir bezle sil. Frnda 5 dakika boyunca kurut (50oC azami 3 oC). Form b Form c deneylerinde, gelitirici uyguladktan sonra kurut. Oda scaklnda 5 dakika sreyle kurut. izelge 5teki referans geliticiyi D-2 pskrt ve en az 5 dakika bekle.

zc ile temizleme Kurutma Gelitirici

Yntem C Yntem A, B, D Yntem C Btn yntemler

6.2.2.4 Sonularn yorumlanmas

Gzle deerlendirme iin, inceleme artlar EN ISO 3059a uygun olmaldr. Baka bir deerlendirme yapldysa, inceleme artlar raporda belirtilmelidir. ki faktrn oran hesaplanarak bir hassasiyet yzde deeri elde edilir: Panelin geniliinin en az %80i boyunca kesintisiz olarak plak gzle (gzlkle, daimi kullanlyorsa) net grlen belirti says, Panelde, Madde 6.2.2.3e gre ilk kalibrasyonu yapldnda kaydedilen belirti says. Bir yzde deeri elde etmek iin bu oran 100 ile arplr.

6.2.2.5 artlar
Hassasiyet seviyesi, izelge 9a gre tayin edilmelidir. izelge 9 - Kontrast boya penetrantlar iin hassasiyet seviyesinin tayini Hassasiyet seviyesi 1 2 Bulunan sreksizlikler (%) 30 m 50 m < 75 90 ila 99 100 75

6.3 Younluk
6.3.1 Deney yntemi 6.3.2 artlar
Bu sonu (anma deeri), tip deneyi iin rapor haline getirilmelidir. Parti deneyinde, anma deeri zerinden % 5lik bir toleransa izin verilir. 20oCdeki younluk, doruluu % 1den daha iyi olan bir yntemle tayin edilmelidir.

6.4 Akmazlk
6.4.1 Deney yntemi
Akmazlk, doruluu % 1den daha iyi olan uygun bir yntemle tayin edilmelidir. Sonu, belirli bir scaklk iin kaydedilmelidir. Parti deneyi, belirli bir scaklkta yaplmaldr.

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Sonu (anma deeri), tip deneyi iin rapor haline getirilmelidir. Parti deneyinde, anma deeri zerinden % 10luk bir toleransa izin verilir.

6.4.2 artlar

6.5 Parlama noktas

Uyar: Parlama noktas 25oCtan dk olan deney maddelerin zararlarna dikkat edilmelidir. Parlama noktas, 100oCtan dk parlama noktasna sahip maddeler iin 2oC ve 100oCa eit veya daha yksek parlama noktasna sahip maddeler iin 5oCtan daha iyi bir dorulua sahip uygun bir yntemle tayin edilmelidir. Parti deneyinde, parlama noktasnn llmesi sadece beklenilen parlama noktas 20oC il 110oC aralnda ise gereklidir. Parlama noktas uygun bir yntemle tayin edilmelidir.

6.5.1 Deney yntemi

6.5.2 artlar
Sonu (anma deeri), tip deneyi iin rapor haline getirilmelidir. Parti deneyi iin parlama noktas, anma deerinden 5oC daha dk olmamaldr. (205) oCta hafife su pskrtlerek yzeyden giderildiinde, penetrant numunesi, EN ISO 3452-3e uygun referans deney blou tip 2nin Ra = 5 m ve Ra = 10 m yzey przllne sahip blgelerinde, ayn artlarda ayn penetrant rneine daldrlan deney numunesinden daha fazla artk brakmamaldr. Flormal penetrantlar iin bu deney, en fazla 3 W/m2lik UV-A k iddeti altnda yaplmaldr.

6.6 Ykanabilirlik (Yntem A penetrantlar)

6.7 Ima parlakl

6.7.1 Deney yntemi
Tip I penetrantn ma parlakl, Ek Aya uygun olarak tayin edilmelidir.

6.7.2 artlar
Tip deneyi iin, aday penetrantn ma parlakl, referans FP-4PEnin (izelge 5) aada verilen parlaklk yzdesinden daha az olmamaldr: Hassasiyet seviyesi Hassasiyet seviyesi 1 Hassasiyet seviyesi 2 Hassasiyet seviyesi 3 Hassasiyet seviyesi 4 penetrant penetrant penetrant penetrant penetrant %50 %65 %80 %90 %95

Parti deneyi, tip deney numunesi ile karllatrma yaplarak gerekletirilmelidir. Tolerans %10 olmaldr, fakat ma parlakl tip deney artndan daha az olmamaldr.

6.8 UV kararll
6.8.1 Deney yntemi
Aday penetrant ve Ek Aya uygun yntem kullanlarak 10 adet filtre kat numune hazrlanmaldr. Bunlardan 5 tanesi, 1 saat boyunca sya ve hava akmlarna kar korunup (101) W/m2 iddetinde UV-A nmna (365 nm) maruz braklrken, dier 5 tanesi sya, a ve hava akmlarna kar korunur. Her numunenin ma parlakl, Ek Ada verilen yntem uygulanarak tayin edilir.

6.8.2 artlar
UV-A nmna maruz braklan numunelerin ortalama ma parlakl, nma maruz braklmam numunelerin aada belirtilen yzde deerlerinden fazla olmaldr. Hassasiyet seviyesi Hassasiyet seviyesi 1 Hassasiyet seviyesi 2 Hassasiyet seviyesi 3 penetrant penetrant penetrant penetrant %50 %50 %50 %70 9

ICS 19.100 Hassasiyet seviyesi 4

TRK STANDARDI penetrant %70

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

6.9 Ima parlaklnn sl kararll

6.9.1 Deney yntemi
Aday penetrant ve Ek Aya uygun yntem kullanlarak 10 adet filtre kat numune hazrlanmaldr. Bunlardan 5 tanesi, hava akm olmayan frnda temiz bir metal plakann zerine yerletirilip 1 saat boyunca (1152)oC scaklkta tutulurken, dier 5 tanesi sya, a ve hava akmlarna kar korunur. Her numunenin ma parlakl, Ek Ada verilen yntem uygulanarak tayin edilir.

6.9.2 artlar
Istlan numunelerin ortalama ma parlakl, stlmam numunelerin ma parlaklnn aada belirtilen yzde deerlerinden fazla olmaldr. Hassasiyet seviyesi Hassasiyet seviyesi 1 Hassasiyet seviyesi 2 Hassasiyet seviyesi 3 Hassasiyet seviyesi 4 penetrant penetrant penetrant penetrant penetrant %60 %60 %60 %80 %80

6.10 Su tolerans
6.10.1 Deney yntemi
Su tolerans, srekli olarak kartrlan miktar doru llm aday madde (tipik olarak 20 ml) bulanklancaya, younlancaya veya ayrncaya kadar su eklenerek tayin edilir. Bu deney (150,5)oC scaklkta yaplmaldr. Su tolerans, eklenen su miktarnn son hacimdeki (bulanklama/younlama olan su ve deney maddesi) yzde deeridir.

6.10.2 artlar
Su tolerans % 5ten fazla olmaldr.

6.11 Korozyon zellikleri

6.11.1 Genel
Muayene edilecek malzemelerle penetrantn uyumluluu aadaki yntemlerle onaylanmaldr.

6.11.2 Tip deneyi 6.11.2.1 Normal scaklkta korozyon 6.11.2.1.1 Deney prosedr
Metalik malzemelerde kullanlan penetrantlar iin deney, T6 metalurjik durumundaki veya e deerindeki EN AW 7075 alminyum alam, AZ-31B magnezyum alam veya e deeri, ve 30CrMo4 elii veya e deeri kullanlarak gerekletirilmelidir. Bu malzemelerin her birinden hazrlanm deney panelleri, kullanmdan hemen nce, yzeyleri silisyum karbr zmpara kad (240 grit) ile parlatldktan sonra uucu, kkrt iermeyen hidrokarbon zcye (mesel, analitik saflkta aseton) daldrlarak temizlenmelidir. Deney panelleri uzunluklarnn yarsna kadar, ekil 1de grld gibi bir Parr bomba kalorimetresinin (veya 700 kPa i basnca dayanabilen e deer bir kabn) iinde yeterli bykle sahip bir cam beherde bulunan deneyi yaplacak penetranta daldrlmaldr. Szdrmazl salanan kalorimetre, (501)oC ta tutulan bir frnda veya scak su banyosunda 2 saat 5 dakika sre ile tutulur. Bu sre sonunda, deney paneli dzenekten alnp, saf su veya organik zc ile penetrant artklarnn tamam giderilecek ekilde temizlenmeli ve takiben incelenmelidir.

10

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Aklama 1 Beher 2 Penetrant maddesi 3 Deney paneli 4 Kalorimetre ekil 1 - Parr bomba kalorimetresi

6.11.2.1.2 artlar
Panelin yzeyi x10 bytme ile incelendiinde, herhangi bir paslanma, ukurcuk korozyonu veya dier korozyon eitlerinin belirtisi grlmemelidir. 6.11.2.2 Dier malzemelerle uyumluluk 6.11.2.2.1 Deney prosedr Madde 6.11.2.1.1e gre posedr, penetrant madde baka malzemelerle kullanlacak ekilde uyarlanabilir. Bu uyarlamada metal deney paneli bu malzemeden yaplm panelle deitirilir. 6.11.2.2.2 artlar Deney paneli yzeyinde hibir bozulma emaresi grlmemelidir.

6.11.2.3 Yksek scaklkta titanyumda gerilmeli korozyon 6.11.2.3.1 Deney panelleri

Deney panelleri Ti-8Al-1Mo-1V (Ti811 olarak ta kodlanr) ve ift tavlama uygulanm durumda olmaldr.

6.11.2.3.2 Numune hazrlama

Deney numunesi boyuna tane yn uzunluk boyutuna paralel olmak zere ekil 2de gsterildii gibi olmaldr. Panellerin yzeyi, Ra = 20 mlik niha yzey olacak ekilde hazrlanmaldr. Form paneller 65 C 5 Clk bir serbest a elde etmek zere (7,11 0,25) mm yarapl bir mandrel zerinden eilir.

6.11.2.3.3 Deney prosedr

ncelenecek her rnek iin drt deney numunesi hazrlanmaldr. Gerilme uygulamadan nce, numuneler zc ile silinerek veya zcye daldrlarak ve takiben %40lk nitrik asit (HNO3), %3,5luk hidroflorik asit (HF) zeltisi ile hafife dalanarak temizlenmelidir. Dalamadan sonra, asitin tamamen giderilmesi iin paneller suya daldrlmal ve kurutulmaldr. ekil 2 cde gsterildii gibi 6,4 mm civata ile numunelere gerilme uygulanr. Bir numune kaplanmadan braklr, bir numune %3,5 sodyum klorr (NaCl) zeltisi ile kaplanr ve kalan numuneler aday penetrantla kaplanr. Kaplama ilemi gerilme altndaki paneller, ak ular yukarda kalacak ekilde daldrlarak uygulanr. Gerilme uygulanan paneller 8 saat ila 11 saat boyunca bu durumda bekletilir. Daha sonra, gerilme uygulanm numuneler (54010)oCtaki frnda (4,50,9) saat bekletilir.

11

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

6.11.2.3.4 Sonularn yorumlanmas

Gerilme uygulanrken numuneler incelenmelidir. NaCl ile kaplanm panelde atlak grlmyorsa civata sklr ve kaplanm olan yzey, 140oC 5oCtaki %50lik sodyum hidroksit (NaOH) zeltisine 30 dakika daldrlarak ve takiben su ile ykanarak temizlenir. Daha sonra, %40lik HNO3, %3,5lik HF zeltisinede 3 ila 4 dakika dalanr. 10 kat bytme ile dalanm yzey incelenir. Gerilme uygulanmaya devam edilen dier numunelerde ukurcuklar veya atlaklar gzlemlenmiyorsa, bu numuneler de yukarda belirtildii gibi temizlenir, dalanr ve incelenir. NaCl kaplanm numunede ukurcuklar veya atlaklar yoksa veya kaplanmam numunede atlaklar varsa deney geersiz saylr ve tekrarlanmaldr. Deney numuneleri tekrar kullanlmamaldr. Deney geerli saylacaksa, aday penetrantla kaplanan numunede herhangi bir atlak belirtisi olmamaldr.

12

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007 ller mm cinsindendir. Kalnlk hari, 0,5 tolerans vardr.

a) Boyut ayrntlar

b) Eme ayrntlar

c) Gerilme ayrntlar (leksiz)

Not - izimler in biriminden hazrlananlardan tretilmitir. ekil 2 Titanyumun yksek scaklkta gerilmeli korozyonu iin deney numunesi

13

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

6.11.2.4 Nikel alam dkmlerin yksek scaklk korozyonu 6.11.2.4.1 Numune hazrlama
Deney numuneleri, 713LC alamndan yaklak olarak 25 mm x 13 mm x 2,5 mm boyutlarnda kesilmelidir. Dzgn ve homojen bir yzey elde etmek iin 600 grit zmpara ile yzey parlatlmaldr.

6.11.2.4.2 Deney prosedr

ncelenecek rnek iin drt deney numunesi hazrlanmaldr. ki deney numunesi deneyi yaplacak penetranta daldrlr veya kaplanr. ki adet kaplanm ve iki adet kaplanmam numune (100050) oCtaki frnda (1004) saat bekletilir. Daha sonra, deney numuneleri frndan kartlr ve oda scaklna soumalar salanr. Takiben numuneler kesilir, tutturulur ve parlatlr.

6.11.2.4.3 Sonularn yorumlanmas

Korozyon veya oksitlenme belirtileri iin her numunenin kesiti x200 bytme ile incelenir. Kaplanm numunelerde kaplanmam olanlardan daha fazla korozyon, oksitlenme, tane snrlar korozyonu ve seici korozyon etkileri grlmemelidir.

6.11.3 Parti deneyi 6.11.3.1 Metallerle uyumluluk

Parti deneyi, panellerin 24 saat boyunca oda scaklnda braklmas haricinde, magnezyum alam paneller zerinde Madde 6.11.2.1.1e gre yaplmal; daha sonra Madde 6.11.2.1.1e uygun olarak temizlenmeli ve incelenmelidir.

6.11.3.1.1 artlar
Panel yzeyinde herhangi bir paslanma, ukurcuk korozyonu veya dier korozyon tiplerinin belirtisi grlmemelidir.

6.11.3.2

Dier malzemelerle uyumluluk

Madde 6.11.2.1.1de anlatlan prosedr, penetrantn dier malzemelerle birlikte kullanm iin metal deney paneli dier malzemeden imal edilen panelle deitirilerek adapte edilebilir.

6.11.3.2.1 artlar
Deneyde kullanlan malzemede herhangi bir bozulma belirtisi olmamaldr.

6.12 Kkrt ve halojen ierii (kkrt ve halojen ierii az olan maddeler iin)
6.12.1 Deney yntemi
Kkrt ve halojen ierii, varolan uygun bir yntemle tayin edilmelidir. Kkrt/halojen miktar ktlece 200 x 10-6 (200 ppm) dan az olduunda, svlar iin doruluk 10 x 10-6 (10 ppm) olmaldr. Kkrt/halojen miktar ktlece 200 x 10-6 (200 ppm) dan az olduunda, katlar iin doruluk 50 x 10-6 (50 ppm) olmaldr. Sprey kutular, numune alnmadan nce 5 saniye alkalanmaldr. Tartdan hemen sonra, kutudaki penetrantn tamam 100 mllik bir behere pskrtlr ve hemen platin bir kaba aktarlr. Numune alnmasnn balangcndan bomba kalorimetresinin kapatlmasna kadar geen ilem sresi 2 dakikay amamaldr.

6.12.2 artlar

Buharlamam durumdaki toplam kkrt miktar, ktlece 200 x 10-6 (200 ppm) dan az olmaldr. Buharlamam durumdaki toplam halojen ierii (klor ve flor), ktlece 200 x 10-6 (200 ppm)dan az olmaldr.

6.13 Buharlama/kat ieriindeki artk

6.13.1 zc esasl gidericiler
(100 1) ml balang hacmine sahip bir numune, rnn son kaynama scaklnn (151)oC zerinde bir su banyosunda veya frnda bulunan (151) cmlik Petri tabanda bir saat boyunca buharlatrlmaldr. Bu srenin sonunda, kalan artn ktlesi llmelidir.

6.13.1.1 Deney prosedr

14

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

6.13.1.2

artlar

Artk ktlesi 5 mgdan az olmaldr.

6.13.2 Form d ve e gelitiriciler 6.13.2.1 Deney prosedr

(100 1) g balang ktlesine sahip bir numune, rnn son kaynama scaklnn (151)oC zerinde bir su banyosunda veya frnda bulunan (151) cmlik Petri tabanda bir saat sre ile buharlatrlmaldr. Bu srenin sonunda, kalan artn ktlesi llmeli ve balang ktlesinin yzdesi cinsinden kaydedilmelidir.

6.13.2.2

artlar

Sonu (anma deeri), tip deneyi iin rapor haline getirilmelidir. Parti deneyi iin, anma deerinin zerinde %10luk bir toleransa izin verilir.

6.14 Penetrant tolerans

6.14.1 Ya seven emlsiyon yapc (Yntem B)
Emlsiyon yapc ile birlikte kullanlacak olan penetrantn(larn) %20 (hacimce) orannda ilvesi, fon deerinde bir arta sebep olmamaldr.

6.14.2 Su seven emlsiyon yapc (Yntem D)

Emlsiyon yapcnn vasflandrlma deriim deerinde, sertifikal giderici ile penetrantn(larn) %1 (hacimce) orannda ilvesi, fon deerinde bir arta sebep olmamaldr.

6.15 Gelitirici performans

Gelitirici, reticisinin nerilerine uygun olarak uygulandnda, ince, homojen, yanstmayan ve ma yapmayan bir tabaka oluturmaldr. Gelitirici uUygun bir penetrantla birlikte kullanldnda, penetrant belirtilerinin grlebilirliini arttrmaldr.

6.16 Tekrar datlabilirlik

6.16.1 Suda sspansiyon haline gelebilen gelitiriciler
Kartrldnda veya alkalandnda, katlar hemen sspansiyon haline gelmelidir.

6.16.2 zc esasl gelitiriciler (su iermeyen)

Kartrldnda veya alkalandnda, katlar hemen dalmaldr. Sprey kutusunda bulunan kat ierik, 30 s alkalandktan sonra sspansiyon haline gelmelidir.

6.17 Tayc svnn younluu

6.17.1 Deney yntemi
Tayc svnn younluu, doruluu % 1den daha iyi olan bir yntemle tayin edilmelidir.

6.17.2 artlar

Tip deneyi iin sonu (anma deeri) rapor haline getirilmelidir. Parti deneyi iin, anma deerinin zerinde % 5 lik bir toleransa izin verilir.

6.18 rn performans (basnl kaplar)

Basnl kaptan pskrtlen rn, reticisinin nerilerine uygun olarak kullanldnda, rnn artlarn ve Madde 6.12deki artlar salamaldr.

6.19 Parack btklk dalm

Kuru gelitirici tozunun ve ya gelitiricinin kat madde muhtevasnn parack byklk dalm, krnm yntemi veya e deeri bir yntemle tayin edilmelidir. Parack byklk dalm aadaki parametrelerle karakterize edilir: Kk ap, dl, dl den kk paracklarn %10u da dan byk paracklarn %50si ve da dan kk paracklarn %50si Ortalama ap, da, Byk ap, du, du deerinden byk paracklarn %10u 15

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

6.20 Su muhtevas
6.20.1 Deney prosedr
Yntem A ve E penetrantlarn, ayn zamanda Yntem B ve D (seyreltilmemi) emlsiyon yapclarn su muhtevas, belirlenmi bir prosedr vastasyla doru olarak llmelidir. Kaynakada, bu gibi prosedrler iin rnekler listelenmitir.

6.20.2 artlar
Su esasl olmayan penetrantlar, %5ten daha az su iermelidir. Su esasl penetrantlar, reticisinin artnamesine uygun olmaldr. Su seven emlsiyon yapclar, %5ten daha az su iermelidir.

Ambalajlama ve iaretleme

Ambalaj ve iaretleme, uygulanabilen btn uluslararas, ulusal ve yerel kurallara uygun olmaldr. Kaplar ve ierikleri uyumlu olmaldr. lgili dokmantasyonla geriye dnk izlenebilirlii ve tarihe gre kullanm salamak iin, kaplar parti numarasyla iaretlenmelidir.

16

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Ek A Ima parlaklnn karlatrlmas

A.1 Tehizat
A.1.1 Florimetre: filtre kat numuneleri tutacak ekilde (Madde A.2) tehiz edilmi, k geirmez
numune blmne sahip, (365 20) nm uyarc dalga boyu olan ve oluan , fotopik durumda CEI tepki erisine benzer bir tepki ile len bir sensre sahip olmaldr.

A.1.2 Cam aksesuarlar: %4,0lk zeltileri doru olarak hazrlamaya uygun pipetler ve lme silindirleri
(hacim lekli); 50 mllik beherler.

A.1.3 Uygun, absorplayc ve ma yapmayan filtre kad: Mesel Whatman (R) No.4 1). 2 cm x 2
cm boyutlarna veya florimetreye uymas iin gereken boyutlara kesilen (Madde A.1.1). Bu katlar, kullanlm ncesinde kuru olarak, mesela bir desikatrde, muhafaza edilmelidir (Madde A.1.5).

A.1.4

Filtre kad kurutma dzenei: Kat numuneleri kenarlarndan/kelerinden dik ekilde

tutmak iin timsah klipsler veya benzerleri.

A.1.5 Desikatr: Filtre kadn muhafaza etmeye uygun (Madde A.1.4). A.1.6 Uygun nem ekici madde: Mesel desikatrn iinde kullanlmak zere silika jel (Madde A.1.5). A.1.7 zc: Hzl kuruyan, %100 uucu, ma yapmayan ve deneyi yaplan penetrant ile tamamen
karabilen.

A.2

Filtre kad numunelerinin hazrlanmas

A.2.1 Uygun bir zc iinde % 4lk (hacimce) deney ve standard zeltileri ayr ayr doru olarak
hazrlanr.

A.2.2 Her zelti ayr bir cam behere boaltlr ve her birinin iine her defasnda bir adet olmak zere 5
filtre kad 5 saniye sre ile daldrlr.

A.2.3 Filtre katlar desikatrde timsah klips veya benzerleriyle dik olarak aslr ve her kat numunenin
kurumas (yaklak 5 dakika) salanr.

A.3

Ima parlaklnn llmesi

Florimetrenin kararl hale geldikten sonra, cihaz sfrlanr ve filtre kad numuneleri, her defasnda bir adet olmak zere, numune tutucuya yerletirilir. Szdrmaz kapak kapatlr ve numune florimetrede ma yapmaya balaynca yaylan n iddetini llr.

A.4

Hesaplama

A.4.1 Be standard numuneden elde edilen okumalarn ortalamas (S) hesaplanr. A.4.2 Be deney numunesinden elde edilen okumalarn ortalamas (T) hesaplanr. A.4.3 Deneyi yaplan numunenin ma parlakl = T/S * %100 bants ile hesaplanr.

) Whatman (R) No.4, ticar olarak elde edilebilen uygun bir rn rneidir. Bu bilgi, bu standard kullananlarn faydalanmas verilmi olup, bu rnn TSE/ISO tarafndan onayland anlamna gelmez.

17

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Ek B lem kontrol deneyleri

B.1 Genel
Bu ekte verilen ilem kontrol deneyleri, deneyler EN 571-1e uygun olarak yapldnda kullanlr. Bir penetrant ileminin btnln salamak iin, bir btn olarak ilem ve sistemin her bir bileeni, gereken standardlarn karlandndan emin olmak iin dzenli olarak kontrol edilmelidir. Spreylerde muhafaza edilen rnler veya tiksotropik penetrantlar sadece bir muayene iin kullanldklarndan, bu art sadece ilem hatlarnda uygulanabilir. lve olarak, ilem hatlarnda kullanlan baz penetrantlar konvansiyonel veya elektrostatik spreyleme ile i parasna uygulanabilir. Benzer ekilde, madde sadece bir kez inceleme iin kullanlacandan, bu deneyler uygulanamaz. Not lemin baz elemanlar pskrtldnde, bu durum ilemin dier blmlerinde kontrol deneylerinin yaplmas ihtiyacn ortadan kaldrmaz.

B.2

Kontrol deneyleri

izelge B.1, yaplacak kontrol deneylerinin ayrntlarn ve yaplma skl verir. Kullanlan her bir zel ileme hangi deneylerin uygulanabilecei karar ISO 9712 veya EN 473e gre 3. seviye sertifikaya sahip kiinin sorumluluundadr. Doru ilem artlarndan emin olmak gerekiyorsa, deneyler daha sk aralklarla yaplabilir veya ilve deneyler uygulanabilir.

18

ICS 19.100 izelge B.1 Kontrol deney formu EN ISO 3452-2nin ilgili maddesi B.4.1 B.4.2 B.4.3 B.4.4 B.4.5 B.4.6 B.4.7 B.4.8 B.4.9 B.4.10 B.4.11 B.4.12 B.4.13 B.4.14 B.4.15 B.4.16

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Deney skl Her alma periyodunun balangc X X Genel gzden geirme X X X X X X X X X X Penetrantlar X X X Emlsiyon yapclar X Haftalk Aylk 12 ayda bir Dier

Kayt Saysal deer Gzle deerlendirme (mza)

Kontrol deneyleri

Sistemi gzden geirme Malzeme seviyeleri (pskrtme sistem a dahil) Tip 2 referans deney blou kullanlarak sistem performans Penetrantn grn Temizleme suyunun grn Temizleme suyu scakl Frn scakl alma alan Basnl hava filtresi(leri) UV-A filtelerin entegrasyonu (Flormal sistem) UV-A mas (Flormal sistem) nceleme kabininde grlebilir k iddeti (Flormal sistemler) Grlebilir k iddeti (boya kontrast sistemleri) Ima iddeti a Boya kontrast iddeti a Tedarikinin kontrol Taze seyreltilmi su seven gidericinin deriimi Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz

19

ICS 19.100 izelge B.1 devam EN ISO 34522nin ilgili maddesi B.4.17.1 B.4.17.2 B.4.17.3.1 B.4.17.3.2 B.4.17.3.3 B.4.17.3.4

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Deney skl Her alma periyodunun balangc X X X X X X Haftalk Aylk 12 ayda bir Dier

Kayt Saysal deer Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Gzle deerlendirme (mza)

Kontrol deneyleri

Gelitiriciler Kuru tozun grn Kuru tozun mas Suda znebilen gelitirici a) Deriim b) Islatma deneyi c) Scaklk d) zeltinin mas Suda sspansiyon haline getirilebilen gelitirici a) Deriim b) Scaklk c) zeltinin mas UV-A radyometre Lksmetre Termometre Basn lerler Deney bloklar a Sprey kutulara uygulanamaz.

B.4.17.4.1 B.4.17.4.2 B.4.17.4.3 B.4.18 B.4.19 B.4.20 B.4.21 B.4.22

X X X Kalibrasyon 24 ay 24 ay X X nerilir

Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz Uygulanamaz

20

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

B.3

Kontrol deneyi formlar

Her kontrol deneyinin sonular, izelge B.1deki gibi bir kontrol deneyi formuna kaydedilmelidir. Her penetrant istasyonu iin ayr form kullanlmaldr. Herhangi bir sapma sorumlu kiiye rapor edilmeli ve uygun dzeltici faaliyet yaplmaldr. Bu formda aadaki bilgiler yer almaldr: - Firma ve yer, - lem hattnn tantm, - Tarih, - Vardiya, - Operatrn ismi ve vasflar, - mza.

B.4

Kontrol deneyi

B.4.1 Madde seviyeleri

Btn ilem sistemlerindeki madde seviyesi, ilemden geirilecek paralarn tamamen kaplanmasna yetecek miktarda olduundan emin olamak iin gzle incelenmelidir. Sistemde yetersiz miktarda madde varsa, dier herhangi bir deney yaplmadan nce ilve madde eklenmeli ve kartrlmaldr.

B.4.2 Sistem performans

Bu deney, EN ISO 3452-3te tanmlanan tip 2 referans deney blou kullanlarak yaplmaldr. Ayrca, normalde beklenilen bilinen tipik sreksizlere sahip bir paray kullanmak genellikle avantaj salar. Sreksizlikleri ve fon etkisini ieren kalc replika halindeki bir kayt, fotoraf veya dier uygun aralar, ayn aileden yeni, kullanlmam maddeler ve normalde kullanlanlarla ayn parametreler kullanlarak hazrlanmal ve ilemden geirilmeli ve referans olarak muhafaza edilmelidir. Bu kayt, gnlk sistem performans kontrol iin ayn deney kullanlarak elde edilen pratik sonularn karlatrlmas amacyla kullanlmaldr. Syrlabilir gelitiricilerle elde edilen belirtiler, standard gelitiricilerle elde edilenlerle ayn deildir. Tip 2 referans deney blounun krom kapl tarafndaki veya bilinen sreksizliklere sahip para zerindeki belirtiler, ayn malzeme ve ilem sras kullanlarak hazrlanan kaytlardakilerle ayn sayda belirtiyi ve grnty vermelidir. Benzer ekilde, fon seviyesi kaytta grnenle ayn ekilde grlmelidir.

B.4.2.1 Referans deney paralarnn temizlenmesi

Referans deney paralarnn penetrant ilem parametrelerinde bir deiiklie yeterince hassas olduundan emin olmak iin deney sonrasnda sreksizlikler ierisinde kalan btn penetrantn karlmas gerekir. Sreksizlikleri fiziksel olarak deitirmemek en nemli husustur. En iyi yol, sreksizliin eperlerine adsorplanarak sreksizlik ierisinde kalan penetranta kuvvetli kapiler etki uygulanarak bu adsorpsiyonun etkisiz hale getirilmesidir. Bunun iin, zc esasl bir gelitirici (su esasl olmayan ya), en uygun aratr. Aadaki prosedr uygulanmaldr: a) lemden hemen sonra para yzeyindeki gelitirici su ile giderilir; b) Yzey kurutulur, bezle kullanmadan; c) Form d gelitirici ile yzeyde kaln bir tabaka oluturulur. Tabaka, yzeye slak olarak ulamaldr; d) 10 il 15 dakika beklenir; e) adan dye kadar olan aamalar tekrarlanr; gelitiricinin parann yzeyinde kalmasna 30 dakika izin verilir; f) Uygun aydnlatma altnda penetrant izleri kontrol edilir, ve varsa, adan dye kadar olan aamalar penetrant izleri kayboluncaya kadar tekrar edilir; g) Son olarak para yzeyi su ile ykanr ve kurutulur;

B.4.3 Penetrantn grn

Penetrant herhangi bir anormal husus iin kontrol edilir (mesel, st gibi grn, grlebilir derecede kirlenme, penetrantn dibinde veya zerinde su birikintisi).

B.4.4 Ykama suyunun grn

Sirklasyondan gelen su kullanldnda, ykama suyunun matl, mas ve renklenmesi kontrol edilmelidir. Bunlardan herhangi birinin varl, ilem sisteminin etkin almadn gsterir. 21

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

B.4.5 Ykama suyunun scakl

Ykama suyunun scaklnn belirtilmi olan snrlar ierisinde olduu kontrol edilmelidir.

B.4.6 Frn scakl

paralarnn yerletirildii blgede frn scaklnn belirtilmi olan snrlar ierisinde olduu kontrol edilmelidir.

B.4.7 alma sahas

alma sahasnn temiz ve dzenli olduundan emin olunmaldr. Bir Flormal penetrant sistemiyle ilemden geirilen paralarn incelenmesi srasnda, yanstc bir yzey olmamaldr (mesel, inceleme kabinindeki veya inceleme blgesine ok yakn beyaz kat). lveten, inceleme blgesine yakn yerlerde beyaz k kaa olmamaldr.

B.4.8 Basnl hava filtresi(leri)

Tutucunun(larn) kirleticilerden arndrlm olmas salanmaldr.

B.4.9 UV-A filtrelerinin btnl

UV-A lambalar ve filtrelerinin iyi durumda olmas salanmaldr.

B.4.10 UV-A mas

UV-A mas EN ISO 3059da belirtildii gibi llmelidir.

B.4.11 nceleme kabininde grlebilen k younluu (Flormal sistem)

Kabindeki azami grlebilir k iddeti EN ISO 3059da belirtildii gibi llmelidir.

B.4.12 Grlebilen k iddeti (boya kontrast sistemleri)

alma sahasnda en az grlebilir k iddeti EN ISO 3059da belirtildii gibi llmelidir.

B.4.13 Ima iddeti B.4.13.1 Yksek parlama noktasna sahip % 1, % 0,9, % 0,8 orannda gaz ya iinde bulunan Seviye , 1
ve 2 penetrantlarn standard referans numuneleri kullanlmaldr. Seviye 3 ve Seviye 4 penetrantlar iin, % 0,1, % 0,09, % 0,08lik standard referans numuneler kullanlmaldr. Referans standardlar k szdrmazl olan kaplarda muhafaza edilmelidir. Referans numunelerin hazrlanmas iin, nce % 10, % 9, % 8lik seyreltmelerin yaplmas ve takiben onda bir veya yzde bir orannda ilave seyreltme yaplmas nerilir.

B.4.13.2 Seviye , 1 ve 2 penetrantlar iin deneyi yaplacak penetranttan Madde B.4.13.1de kullanlan
zc iinde % 1lik bir zelti hazrlanmaldr. Seviye 3 ve Seviye 4 penetrantlar iin, deneyi yaplacak penetranttan Madde B.4.13.1de kullanlan zc iinde % 0,1lik bir zelti hazrlanmaldr.

B.4.13.3 Borosilikat cam deney tpleri kullanlarak, deneyi yaplan penetrantn ma iddeti ayn
penetrantn referans numuneleri ile grsel olarak karlatrlr. UV-A aydnlatmas, en az 10 W/m2 (1000 W/cm2) lik bir deerle homojen olarak dalm olmaldr. Ima iddetlerinin e deer olduu tipler kaydedilmelidir. Alternatif olarak, Ek Ada belirtilen yntem kullanlabilir. art: Ima iddeti, referansn % 90ndan daha fazla olmaldr.

B.4.14 Boya kontrast iddeti B.4.14.1 Yksek parlama noktasna sahip gaz ya veya herhangi dier bir uucu olmayan zc iinde
%1, %0,9, %0,8 ve %0,7 orannda bulunan boya kontrast penetrantlarn standard referans numuneleri kullanlmaldr. Referans numunelerin hazrlanmas iin, nce % 10, % 9, % 8 ve %7lik seyreltmelerin yaplmas ve takiben onda bir veya yzde bir orannda ilave seyreltme yaplmas nerilir. 22

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Bu referans numuneler, k szdrmazl olan kaplarda muhafaza edilmelidir.

B.4.14.2 Deneyi yaplacak penetranttan Madde B.4.14.1de kullanlan zc iinde % 1lik bir zelti
hazrlanmaldr.

B.4.14.3 Deney tpleri kullanarak, homojen dalm grlebilir k altnda, deneyi yaplan penetrantn boya
iddeti ayn penetrantn referans numuneleri ile karlatrlr. Boya iddetlerinin e deer olduu tipler kaydedilmelidir. art: Boya iddeti, referansn % 80inden daha fazla olmaldr.

B.4.15 Tedarikinin kontrol

Kullanlan penetrantn temsili bir numunesi, ylda en az bir defa alnmal ve tekrar belgelendirilmesi iin tedarikinin laboratuvarna veya dier uygun bir laboratuvara gnderilmelidir. Aksi takdirde, penetrant atlmal veya deitirilmelidir. Kontrol laboratuvar, deneyi yaplan penetrantn fiziksel-kimyasal parametrelerinin yeni bir penetrant iin anma deerleri ile karlatrldnda kabul edilebilir snrlar ierisinde bulunduunu belirten bir rapor hazrlamaldr. Raporda, sadece bir beyann deil gerek deerlerin de bulunmas nerilir. Hangi parametrelerin kontrol edileceinin karar tedarikinin sorumluluundadr.

B.4.16 Su seven gidericinin deriimi

Deney, yeni hazrlanm zeltilere uygulanr ve bir refraktometre kullanlarak yaplr. Deney refraktometresi, yeni hidrofilik emlsiyon yapcnn doru olarak hazrlanm zeltileri kullanlarak kalibre edilmelidir. En az be zelti kullanlmaldr. zeltilerde bir tanesi anma deriiminde, iki tanesi anma deriiminden yksek ve iki tanesi de anma deriiminden dk olmaldr. Bu deerler bir grafik zerinde gsterilmelidir. Hidrofilik gidericinin deriimini tahmin etmek iin, yeni hazrlanm rnn bir numunesi iin deer okunmal ve grafikten bu deere karlk gelen deriim tayin edilmelidir. Deneyin btn aamalar ortam scaklnda gerekletirilmelidir. Deney sonucu rapor edilmelidir. artlar: Deriim gereken deere ayarlanmaldr. Tekrar kontrol etmeden nce iyice kartrlmaldr. Not Bu deney ncelikle yeni hazrlanm zeltiler iin tasarmlanmtr. Bununla birlikte, emlsiyon yapc veya su ilvesiyle kullanmda olan tanklardaki deriimini ayarlamak iin bu deney kullanlabilir, fakat, bu tayin yanl sonular verebilir.

B.4.17 Gelitiriciler B.4.17.1 Kuru tozun grn

Tozun topaklanmam ve ufalanabilir olmas salanmaldr. Deney sonucu rapor edilmelidir.

B.4.17.2 Kuru tozun mas

Toz numunesi UV-k altnda incelenerek madndan emin olunmaldr. Deney sonucu rapor edilmelidir.

B.4.17.3 Suda znebilen gelitirici B.4.17.3.1 Deriim

Bu deneyde, gelitiricinin deriimini tayin etmek iin reticisi tarafndan elde edilmi olan deriim-younluk grafii kullanlr. 23

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

a) Tankn seviyesi kontrol edilir ve su ilvesiyle balangtaki seviyesine getirilir ve iyice kartrlr. b) Tankn ieriinden bir numune alnr ve scaklk 20oCa veya hidrometrenin kalibre edilmi olduu scakla ayarlanr. c) Hidrometre kullanlarak numunenin younluu llr. Younluk, gelitiricinin deriiminin grafikten tayin edilebilmesini salar. Deney sonucu rapor edilmelidir.

B.4.17.3.2 Islatma deneyi

Sistemin performans kontrol iin kullanlan tip 2 referans deney blou yzeyinin tamamnn gelitirici ile homojen olarak kaplandndan emin olunmaldr.

B.4.17.3.3 Scaklk
Gelitirici scaklnn belirtilmi snrlar ierisinde olduundan emin olunmaldr. Bu kontroln sonucu rapor edilmelidir.

B.4.17.3.4 zeltinin mas

zelti numunesi UV-k altnda incelenerek ma yapmadndan emin olunmaldr. Deney sonucu rapor edilmelidir.

B.4.17.4 Suda sspansiyon haline getirilebilen gelitirici B.4.17.4.1 Deriim

Bu deneyde, gelitiricinin deriimini tayin etmek iin reticisi tarafndan elde edilmi olan deriim-younluk grafii kullanlr. a) Tankn seviyesi kontrol edilir ve su ilvesiyle orijinal seviyesine getirilerek tam ve homojen bir sspansiyon olmasn salamak iin iyice kartrlr. b) Tankn ieriinden bir numune alnr ve scaklk 20oCa veya hidrometrenin kalibre edilmi olduu scakla ayarlanr. c) Hidrometre kullanlarak numunenin younluu llr. Younluk, gelitiricinin deriiminin grafikten tayin edilebilmesini salar. Deney sonucu rapor edilmelidir.

B.4.17.4.2 Scaklk
Gelitirici scaklnn belirtilmi snrlar ierisinde olduundan emin olunmaldr. Bu deneyin sonucu rapor edilmelidir.

B.4.17.4.3 Sspansiyonun mas

Gelitirici banyosu iyice kartrlarak tozun sspansiyon haline gelmesi salanmaldr. Gelitirici sspansiyon numunesi UV-k altnda incelenerek ma yapmadndan emin olunmaldr. Deney sonucu rapor edilmelidir.

B.4.18 Ultraviyole radyometrenin kalibrasyonu

Kullanmda olan ultraviyole radyometre, geerli kalibrasyon etiketine veya EN ISO 3059a uygun bir tantm belgesine sahip olmaldr. Radyometre kullanlmadan nce operatr, etiketlerde ... tarihine kadar geerli veya ... tarihinden nce kalibre edilmeli eklinde belirtilen kalibrasyon geerlilik tarihini kontrol etmelidir. En az 24 ayda bir bu nite kalibre edilmelidir. Deney sonucu rapor edilmelidir.

B.4.19 Lksmetrenin kalibrasyonu

Lksmetre, geerli kalibrasyon etiketine veya EN ISO 3059a uygun bir tantm belgesine sahip olmaldr. 24

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Lksmetre kullanlmadan nce operatr, etiketlerde ... tarihine kadar geerli veya ... tarihinden nce kalibre edilmeli eklinde belirtilen kalibrasyon geerlilik tarihini kontrol etmelidir. En az 24 ayda bir bu nite kalibre edilmelidir. Deney sonucu rapor edilmelidir.

B.4.20 Termometrenin kalibrasyonu

Btn termometrelerin geerli kalibrasyona sahip olup olmadklar kontrol edilmelidir. Deney sonucu rapor edilmelidir. Termometreler, nce eriyen buzun (0oC) iine ve sonra kaynayan suyun iine (100oC) yerletirilerek, tesis iinde kalibre edilebilir.

B.4.21 Basn lerlerin kalibrasyonu

Btn basn lerlerin, uygulanabilen ilem admlarnda belirtilen anma deerleri aralna ayarlanm olup olmad kontrol edilmelidir. Bunlarn geerli bir kalibrasyon belgesine sahip olup olmadklar kontrol edilmelidir. Deney sonucu rapor edilmelidir.

B.4.22 Deney bloklarnn kalibrasyonu

Deney bloklar zamanla bozulabileceinden, bunlarn dzenli olarak deneyden geirilmeleri nerilir. Bu bakmdan, EN ISO 3452-3te belirtilen artlarn salandndan emin olunmaldr. Referans fotoraflar kullanldnda, her yl yeni bir fotorafn ekilmesi nerilir: yeni fotoraflar deney blounun o andaki durumunu temsil ettiinden, atlaklar tespit yeteneindeki azalma kullanc asndan nemli bir sorun yaratmayacaktr. Not Flormal sistemler iin, 1/1 leinde referans fotoraflar ve UV-A k altnda grnen Flormal belirtilerin fotoraflar kullanldnda karlatrma yapmak daha kolay olabilir.

25

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Ek C (Bilgi iin) Flormal penetrantn hassasiyet seviyesinin tayini iin tehizat 2)

C.1 Genel konfigrasyon

Tehizat, yzeyi iki taraftan 45o ayla aydnlatan 2 UV-A lambas bulunan bir masadan oluur. Grnt elde etmek iin uygun ayrma gcne sahip bir video kamera kullanlabilir. Tehizat, sadece 450 nm ile 650 nm aralndaki dalga boylarna hassas olmaldr.

C.2

Grnt ileme

Belirtilerin grntleri, bir kiisel bilgisayarda alan bir grnt ileme sistemine aktarlr. Panelin tanmlanm bir blgesinde, ma parlakl eik deerini (grey deerini) aan belirtiler tespit edilir ve ana parametreler (k aknts, uzunluk) listelenir.

C.3

Deerlendirme

Aday penetrantn ve referansn greceli olarak karlatrlmas iin, ilgili belirtilerin grlme yetenei karlatrlr. Bu, grlebilir uzunluk veya k aks (ma parlakl x belirtinin alan) olabilir. Aday ve referans iin ayn atlak kullanldnda, prosedr ayn koullarda birbiri ardnca yaplmaldr. E deer panel iftlerinin kullanlmas durumunda, prosedr ayn anda uygulanr ve ilgili belirtiler karlatrlr.

) Modifiye edildiinde ayn zamanda renk ztl iin de uygulanabilir.

26

ICS 19.100

TRK STANDARDI

TS EN ISO 3452-2/Mart 2007

Kaynaka
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. ISO 760:1978, Su tayini Karl Fischer yntemi (genel yntem) ISO 6296:2000, Petrol rnleri Su tayini Potansiyometrik Karl Fischer titrasyon yntemi ISO 9001, Kalite ynetim sistemleri artlar ISO 9712, tahribatsz muayene Personelin vasflandrlmas ve belgelendirilmesi ISO 10336:1997, Ham petrol Su tayini - Potansiyometrik Karl Fischer titrasyon yntemi ISO 10337:1997, Ham petrol Su tayini - Coulometrik Karl Fischer titrasyon yntemi ISO 12937:2000, Petrol rnleri Su tayini - Coulometrik Karl Fischer titrasyon yntemi EN 473, Tahribatsz muayene Tahribatsz muayene personelinin vasflandrlmas ve belgelendirilmesi Genel kurallar 9. EN 10204, Metalik rnler nceleme dokman tipleri 10. EN 13267, Yzey aktif ajanlar Su miktarnn tayini Karl Fischer yntemi

27