You are on page 1of 7

Comentrios para aula 3 Vincius Zanoli Mestrando em Antropologia Social/IFCH-Unicamp Programa de Estgio Docente (PED) C- Antropologia III - Estrutura

e Processo Sociais Maro de 2014 Bee larvae and Onion Soup: Culture (Larva de abelha e sopa de cebola: cultura) Objetivo do captulo: Realizar uma discusso acerca do conceito de cultura. Para tal, mobilizam uma srie de autores, dentre eles antroplogos britnicos, franceses e americanos. Argumentos: Segundo os autores, a cultura pode ser vista como aquilo que diferencia os humanos dos demais animais. Segundo Boas, a maneira como as pessoas percebem o mundo ao seu redor produto da cultura em que um indivduo envolto. Para fortalecer esse argumento os autores se utilizam de uma estria em que discutem hbitos alimentares de pessoas de culturas distintas. Demonstrando como, por exemplo, o que se entende por comestvel e no comestvel culturalmente informado. Os autores fazem uso desse exemplo tambm para mostrar como as diferenas culturais podem ser teis para demonstrar que por trs disso possvel olhar para similitudes que podem ser vistos como heranas humanas universais. Assim sendo, para esses autores a capacidade humana de produzir sistemas de classificao universal. Autores debateram esses sistemas. Existem trs pontos principais no debate entorno da ideia de cultura: O primeiro tem a ver com a medida em que a cultura tem a ver como um todo integrado.
1

O segundo tem a ver com em que medida a cultura pode ser vista como uma entidade autnoma superorganica. O terceiro tem a ver com como possvel desenhar fronteiras entre culturas. O conceito de cultura foi uma arma poderosa no combate ao racismo, ao chauvinismo nacional e ao racismo cientfico. Foi tambm importante para se lutar contra o etnocentrismo.

Relativismo cultural: Ideia de que as culturas so produtos histricos arbitrrios, portanto, uma cultura no pode ser usada de base para medir ou julgar outra cultura. Definies de cultura 1. Cultura (definio culturarista, que parece tambm ser a concepo dos prprios autores): a. cultura seria a capacidade humana de conceptualizar o mundo e de comunicar esses conceitos simbolicamente. 2. Cultura (segundo a maneira pela qual os autores teriam sido treinados a pensar) a. Padres compartilhados de comportamentos aprendidos. 3. Cultura para Tylor a. Cultura em sentido etnogrfico amplo [comparativo], um todo complexo que inclui: conhecimentos (ou sabedoria), crenas, arte, moral, leis (ou direito, ou ainda regras), costumes e quaisquer outras capacidades e hbitos adquiridos por seres humanos como membros da sociedade [ou de

uma sociedade]. 4. Cultura (ou civilizao) para os Vitorianos a. Algo que uma nao pode possui em um nvel maior ou menor. Como se certos grupamentos humanos tivessem mais cultura que outros. Essa ideia de cultura rejeitada pela antropologia hoje. 5. Cultura para Boas a. A cultura abarca todas as manifestaes do comportamento social de uma comunidade, as reaes individuais, na maneira pela qual so afetadas pelos hbitos dos grupos nos quais vivem, e o produto das atividades humanas na maneira que so determinados por seus hbitos. b. O conceito Boasiano de cultura est muito arraigadona ideia: um povo, uma cultura, uma sociedade. 6. Cultura para Lvi-Strauss a. A cultura no natural nem artificial. Ela no se origina da gentica nem do pensamento racional, por seu feita de regras de conduta, que foram inventada e as quais a funo geralmente no entendida pelas pessoas que obedecem essas normas. Algumas dessas regras so resduos de tradio adquiridos a partir de diferentes tipos de estrutura social atravs dos quais cada grupamento humano passou. Outras regras foram conscientemente aceitas e modificadas em prol de objetivos especficos. Ainda assim, no h dvida que entre os instintos inerentes de nosso genotipo e as regras inspiradas pela raso, a massa de regras inconscientes se mantm importante e mais efetiva; uma vez que a razo em si mesma... um produto e no a causa da evoluo cultural. 7. Cultura para Malinowski a. Cultura um todo integral que consiste em utenslios, bens de consumo,

[cartas constitucionais?] para vrios grupamentos humanos, de ideias e produtos [crafts] humanos, crenas e costumes. 8. Cultura para Foucault a. A influncia do pensamento foucaltiano na antropologia levou muitos antropologos a ver as categorias de significado imposta pela cultura como a base da desigualdade e da opresso. A capacidade de controlar o contedo das classificaes culturais como uma fonte primria do poder na sociedade. b. obs do PED: Os autores parecem ser crticos a essa ideia de poder, por pensar que ela muito racional. Mas importante pensar que isso pode ser uma interpretao ruim da ideia de Foucault. difcil falar de fonte de poder na obra de Foucault, uma vez que para o autor o poder no se possui, mas se exerce, de maneiras distintas em contextos diferentes. O poder para Foucault relacional. 9. Cultura para Goodenough a. Cultura consiste em padres para se decidir o que , padres para se decidir o que pode ser, padres para se decidir o que algum sente sobre algo, padres para se decidir o que fazer sobre algo e padres para decidir como proceder para fazer algo. Discusses em torno da classificao: Mauss e Durkheim: A sociedade seria mais do que um modelo que o conhecimento classificatrio seguiria. Na realidade, as prprias divises da sociedade serviriam ao sistema classificatrio. Claude Lvi-Strauss (Estruturalismo) Para Lvi-Strauss, o pensamento humano baseado em oposies binrias. com base nas classificaes produzidas a partir das distines binrias que os serem humanos

classificariam o mundo ao seu redor. A brief encounter: society (um breve encontro: sociedade) Objetivo do texto: Apresentar um breve panorama do conceito de sociedade. Argumentos: Quando se pergunta a um interlocutor - pessoa com quem o antroplogo se relaciona para produzir o texto etnogrfico - qual sua religio, que trabalho ele desempenha, e outras perguntas, o que o antroplogo pretende determinar sua classe, origem tnica, seu status marital ou outras caractersticas relevantes. Essas perguntas so realizadas, segundo os autores, porque a identidade dos indivduos deriva das muitas facetas ou identidades dos vrios grupos que um ser humano pertence. O interesse em pensar a sociedade entender as regras e regularidades que governam o comportamento social humano, a maneira como as pessoas se associam entre si, e como organizam as atividades. Foco da antropologia britnica entre os anos 1920 e 1950. Esses antroplogos estavam preocucapos com a maneira pela qual os grupos se formavam na sociedade, as regras que governam seus membros, como os grupos se relacionam entre si, e as funes latentes e manifestas que eles performatizam. Existia uma ideia de que determinados costumes ou crenas exerciam certos papeis na sociedade. Isto , tinham determinada funo. Essa funo nem sempre bvia. Conceitos: Estrutura social (definio genrica para os antroplogos britnicos): A noo de estrutura social representa a ideia de que as relaes sociais so padronizadas e

previsveis. A estrutura social era visto tambm como um padro de relao entre os indivduos e grupos, eles tendem a explicar esses padres a partir de suas funes. Situao estrutural (Radcliffe-Brown): Situaes nas quais existe alto potencial de conflito. Algumas relaes sociais padronizadas como as relaes jocosas [joking relationships] servem para diminuir as tenses desse tipo de relao. Funo (Malinowski): As funes para Malinowski eram satisfazer as necessidades bsicas de indivduos na sociedade, como comida, abrigo. Funo (outros funcionalistas): As funes tinham mais a ver com a manuteno e a perpetuao de instituies na sociedade. Sociedade (funcionalistas): Um todo coerente, esttico. Essa viso dificultava anlises preocupadas com mudana social. Sociedade (conceito mais utilizado atualmente): A nfase atual est nas propriedades dinmicas da vida social e na agncia dos indivduos, os quais tem suas aes ao mesmo tempo constrangidas e possibilitadas pela estrutura. Sociedade (Durkheim): Durkheim via a sociedade como um organismo vivo com mente prpria, um todo, e no apenas a soma de suas partes. Instituies (definies dos autores): quando padres de comportamento e ideologia (no sentido de conjunto de ideias, e no no sentido marxista) se tornam relativamente separados, duradouros e autnomos, chamamos esses padres de instituies. Exemplo de instituio total (a forma mais extrema de instituio): o exrcito, prises, e outros. Esses padres nessas instituies podem no ser divididos com os

membros da sociedade como um todo. Identidade social: Cada um de ns ocupa uma variedade de posies em uma sociedade e cada um de ns tem um conjuto de direitos e obrigaes

You might also like