LAPORAN KASUS FRAKTUR TERBUKA PADA 1/3 TENGAH TIBIA KANAN DAN FRAKTUR TERBUKA PADA 1/3 TENGAH

FIBULA KANAN GRADE II IDENTITAS PASIEN Nama Umur Jenis Kelamin Masuk Bangsal/Ruang N . Rekam Me$ik ANAMNESIS Keluhan Utama Ri a!at Pen!a"it : Luka 'a$a !ungkai kanan : (ialami se)ak 1 )am se*elum $i*a+a ke Rumah ,aki! : Tn. L : 25 Tahun : Laki-laki : 5 Januari 2014 : L n!ara "" Kamar #B : %4#05&

-ahi$in ,u$ir hus $ . Me"ani#me T$auma : .asien se$ang mengen$arai se'e$a m ! r/ $an $i!a*rak $ari arah kanan leh se'e$a m ! r lain. Ri+a0a! 'ingsan sesaa! se!elah ke)a$ian 1-2/ mual 1-2/ mun!ah1-2. Ri a!at Pen%&'atan : !i$ak a$a 'eng *a!an se*elumn0a. PEMERIKSAAN FISIS PRIMAR( SUR)E( Ai$ a! B$eathin% +i$,ulati&n Di#a'ilit! E-.&#u$e * .a!en * RR3204/min/ sime!ris/ s' n!an/ !i'e !h ra5 a*$ minal * B.3120/&0 mm6g/ N3&04/meni! kua! angka! $an reguler * 78, 15 194M%:52/ is k r/ 'u'il 2.5 mm/ re;leks 5aha0a </< * suhu a4illa3 =%.% 8

SE+ONDAR( SUR)E(

Re%i& +$u$i# De-t$a In.e"#i * Tam'ak luka r *ek 'a$a as'ek me$ial !ungkai kanan ukuran > 2 4 1 5m $an 'a$a as'ek la!eral ukuran 1 4 1 5m/ ! ! !erliha! 1<2/ !en$ n !erliha! 1<2/ !ulang !erliha! 1<2/ $e; rmi!as 1<2/ e$ema 1<2/ hema! ma 1<2 Pal.a#i * N0eri !ekan /01 ROM * - gerak ak!i; $an 'asi; sen$i 'ergelangan kaki !i$ak $a'a! $ie?aluasi karena n0eri. - gerak ak!i; $an 'asi; sen$i lu!u! !i$ak $a'a! $ie?aluasi karena n0eri N)D * ,ensi*ili!as *aik/ 'ulsasi ar!eri $ rsalis 'e$is !era*a/ 'ulsasi ar!eri !i*ialis ' s!eri r !i$ak !era*a/ 8RT @ 2 $e!ik/ eks!ensi i*u )ari kaki 1<2

GAMBARAN KLINIS

a1

Peme$i"#aan 23Ra! /45/41/64171

'1

Peme$i"#aan La'&$at&$ium /45/41/64171 Resul!s 12/40 5/=& 1%/0 44/4 =22 N rmal 4/00-10/0 4/00-%/00 12/0-1%/0 =#/0-4&/0 150-400

94amina!i n -B8 RB8 67B 68T .LT

Ureum Krea!inin 7BT 7.T Cl*umin 7(, 8T

2% 1/2 2% 24 =/% 111 &D00E

10-50 L1@1/=2A .1@1/12 @ =& @ 41 =/5-5/0 140 4-10

,1

Dia%n&#i# Ke$8a Frak!ur Ter*uka .a$a 1/= Tengah Ti*ia Kanan $an Frak!ur Ter*uka .a$a 1/= Tengah Fi*ula Kanan 7ra$e ""

91

Penatala"#anaan ":F( Cnalgesik Cn!i*i !ik Cn!i Te!anus (e*ri$emen! .lan ; r BR"F

RESUME Laki-laki 25 !ahun masuk R,. -ahi$in ,u$ir hus $ $engan keluhan u!ama luka 'a$a !ungkai kanan aki*a! ke5elakaan lalu lin!as. (ari ins'eksi !am'ak laserasi as'ek me$ial 5ruris $e4!ra ukuran > 2 4 15m/ as'ek la!eral 1 4 1 5m/ ! ! !erliha! 1<2/ !en$ n !erliha! 1<2/ !ulang !erliha! 1<2/ $e; rmi!as 1<2/ e$ema 1<2/ hema! ma 1<2. (ari 'al'asi !er$a'a! n0eri !ekan 1<2.

RBM N:(

: gerak ak!i; $an karena n0eri.

'asi;

ankle ) in! $an knee ) in! !i$ak $ie?aluasi

: .ulsasi ar!eri !i*ialis ' s!eri r !i$ak !era*a.

(ari 'emeriksaan ra$i l gi/ ; ! manus C./La! $i$a'a!kan / ;rak!ur !rans?ersal 1/= !engah !i*ia $eks!ra $an ;rak!ur !rans?ersal 1/= !engah ;i*ula $eks!ra

FRAKTUR DIAFISIS TIBIA

PENDAHULUAN Frak!ur a$alah !er'u!usn0a k n!inui!as $ari !ulang/ sering $iiku!i leh kerusakan )aringan lunak $engan *er*agai ma5am $era)a!/ mengenai 'em*uluh $arah/ ! ! $an 'ersara;an. Frak!ur !ulang 'an)ang 0ang 'aling sering !er)a$i %

a$alah ;rak!ur 'a$a !i*ia. .usa! Nasi nal Keseha!an $i luar negeri mela' rkan *ah+a ;rak!ur ini *er)umlah > ##.000 rang/ $an a$a $i 5%G.000 rumah saki! !ia' hari /!ahunn0a. .a$a ;rak!ur !i*ia/ $a'a! !er)a$i ;rak!ur 'a$a *agian $ia;isis. Frak!ur $ia;isis !i*ia !ermasuk luka k m'leks/ sehingga !en!un0a 'enanganann0a )uga !i$ak se$erhana.1/2 Ten$ensi un!uk !er)a$in0a ;rak!ur !i*ia !er$a'a! 'a$a 'asien-'asien usia lan)u! 0ang !er)a!uh/ $an 'a$a ' 'ulasi ini sering $i!emukan ;rak!ur !i'e """/ ;rak!ur !er*uka $engan ;rak!ur k minu!i;. .a$a 'asien-'asien usia mu$a/ mekanisme !rauma 0ang 'aling sering a$alah ke5elakaan ken$araan *erm ! r.1/2 Trauma 0ang men0e*a*kan !ulang 'a!ah $a'a! *eru'a !rauma langsung/ misaln0a *en!uran 'a$a !i*ia 0ang men0e*a*kan ;rak!ur !i*ia/ $a'a! )uga *eru'a !rauma !i$ak langsung/ misaln0a )a!uh *er!um'u 'a$a !ulang !i*ia. Cki*a! !rauma 'a$a !ulang *ergan!ung 'a$a )enis !ruma/ kekua!an/ $an arahn0a. Trauma !a)am 0ang langsung a!au !rauma !um'ul 0ang kua! $a'a! men0e*a*kan !ulang ;rak!ur $engan luka !er*uka sam'ai ke !ulang 0ang $ise*u! ;rak!ur !er*uka.2 ANATOMI Ti*ia a$alah !ulang !u*ular 'an)ang $angan 'enam'ang *er*en!uk segi!iga. Ba!as an!er me$ial $ari !i*ia a$alah )arungan su*ku!an $an $ikelilingi leh em'a! *uah ;asia 0ang mem*en!uk k m'ar!emen 1an!eri r/ la!eral/ ' s!eri r/ $an $ee' ' s!eri r2. 2/=/4

7*r 1. K m'ar!emen 'a$a 5ruris

Su.lai 9a$ah Cr!eri 0ang menu!risi !i*ia *erasal $ari ar!eri !i*ialis ' s!eri r/ 0ang memasuki k r!eks ' s!er la!eral $is!al sam'ai ke rigin $ari muskulus s leus. .a$a saa! 'em*uluh $arah memasuki kanalis in!erme$ullaris/ ia !er*agi men)a$i !iga 5a*ang asen$ens $an sa!u 5a*ang $esen$ens. 8a*ang-5a*ang ini 0ang kemu$ian mem*en!uk endosteal vascular tree/ 0ang *eranas! m se $engan ar!eri 'eri s!eal $ari ar!eri !i*ialis ' s!eri r.2 Cr!eri !i*ialis an!eri r *ersi;a! ra'uh !erha$a' !rauma karena 'er)alanann0a 0ang melalui se*uah 5elah 'a$ah me*ran in!er sseus.2 C'a*ila ar!eri 0ang menu!risi mengalami ru'!ur akan !er)a$i aliran melalui k r!erks/ $an su'lai $arah 'eri s!eal akan men)a$i le*ih 'en!ing. 6al ini menkankan 'en!ingn0a mem'er!ahankan 'erleka!an 'eri s!eum selama ;iksasi.2 Fi*ula *er'eran se*esar %H-1#H $alam men 'ang *era! *a$an. .a$a *agian leher ;i*ula *er)alan ner?us 'er neus k munis 0ang sanga! $eka! $engan 'ermukaan kuli!. 6al ini men0e*a*kan ner?us 'er neus k munisren!an !erha$a' !rauma langsung 'a$a $aerah leher ;i*ula.2

&

7*r 2. Bs. Ti*ia RI:A(AT PEN(AKIT DAN PEMERIKSAAN FISIK PADA FRAKTUR DIAFISIS TIBIA .asien 0ang mengalami ;rak!ur $ia;isis !i*ia merasakan n0eri $i !ungkai se!elah mengalami ke5elakaan. "n; rmasi mengenai mekanisme !rauma $an +ak!u !er)a$in0a/ a'akah a$a re$uksi a!au mani'ulasi 0ang $ilakukan 'a$a eks!remi!as/ $an ri+a0a! me$is 'asien harus $i$a'a!kan $engan lengka' saa! !er)a$i ;rak!ur.5 In#.e"#i /L&&"1 ,eluruh 'akaian 0ang meleka! 'a$a eks!remi!as 'asien harus $ile'askan $ari !ungkai. 7am*aran $ari eks!remi!as !erse*u! harus $i5a!a! a$akah luka !er*uka/ memar/ *engkak/ $an hanga! 'a$a 'era*aan. Luka harus $i'eriksa ukurann0a/ l kasin0a/ $an $era)a! k n!aminasin0a. 5

a.

(e; rmi!as (e; rmi!as sering menun)ukkan le?el $ari ;rak!ur. (ari a$an0a kelainan *en!uk/ *isa $i$uga a$an0a ;rak!ur $ari !ulang.5

*.

Mem*an$ingkan $engan !ungkai 0ang k n!rala!eral Un!uk meliha! a'akah a$a u$em $i *agian !ungkai/ maka !ungkai 0ang saki! $i *an$ingkaan $engan 0ang seha!. Bera!n0a u$em )uga mem'erliha!kan !ingka! ke'arahan $ari 5i$era.5

5.

-arna -arna $ari eks!remi!as mem*erikan in; rmasi mengenai 'er;usi $ari !ungkai. -arna 0ang kemerah-merahan menun)ukkan ksigenasi $arah $i ka'iler *aik. -arna 0ang kea*u-a*uan menun)ukkan 'enurunan $ari ksigenasi )aringan.5

$.

7erakan ,e!elah meliha! !ungkai 'asien/ se rang $ k!er harus meliha! a'a 0ang *isa 'asien lakukan $engan !ungkain0a se*elum melakukan 'al'asi a!au memani'ulasin0a. .erha!ikan saa! ;leksi/ eks!ensi $ari lu!u!/ ankle/ $an u)ung kaki. Terka$ang 'asien merasa saki! 'a$a *agian ini saa! 'emeriksaan.5

Pal.a#i /Feel1 a. .ulsasi Jangan lu'a un!uk mera*a C. ' 'li!ea/ C. $ rsalis 'e$is/ $an C. !i*ialis ' s!eri r.5 *. .al'asi langsung Jika !erasa n0eri $an kre'i!asi 'a$a 'al'asi/ kemungkinan a$a ;rak!ur.5 KLASIFIKASI Klasi;ikasi $ari ;rak!ur $ia;isis !i*ia *erman;aa! un!uk ke'en!ingan 'ara $ k!er 0ang menggunakann0a un!uk mem'erkirakan kemungkinan 'en0em*uhan $ari ;rak!ur $alam men)alankan 'ena!alaksanaann0a.

10

,is!em klasi;ikasi 0ang sering $igunakan 'a$a ;rak!ur !er*uka a$alah sis!em 0ang $i*ua! leh 7us!il se*agai *eriku!1/2/5: Ti'e " Ti'e "" Ti'e """a : lukan0a *ersih $an 'an)angn0a kurang $ari 1 5m. : 'an)ang luka le*ih $ari 1 5m $an !an'a kerusakan )aringan lunak 0ang luas. : luka $engan kerusakan )aringan 0ang luas/ *iasan0a le*ih $ari 10 5m $an mengenai 'eri s!eum. Frak!ur !i'e Ti'e """* Ti'e """5 ini $a'a! $iser!ai kemungkinan k m'likasi/ 5 n! hn0a: luka !em*ak. : luka $engan !ulang 0ang 'eri s!eumn0a !erangka!. : ;rak!ur $engan gangguan ?askular $an !ungkai $a'a! n rmal kem*ali. ,elain klasi;ikasi $i a!as/ Br!h 'ae$i5 Trauma Css 5ia!i n )uga mem*agi ;rak!ur $ia;isis !i*ia *er$asarkan 'emeriksaan ra$i gra;i/ !er*agi = gru'/ 0ai!u: sim'le/ +e$ge $an k m'leks. MasingImasing gru' !er*agi lagi men)a$i = 0ai!u1/5: 1. Ti'e sim'le/ !er*agi =: s'iral/ *lik/ !ran?ersal. 2. Ti'e +e$ge/ !er*agi =: s'iral/ *en$ing/ $an ;ragmen. =. Ti'e k m'leks/ !er*agi =: s'iral/ segmen/ $an iregular. PENATALAKSANAAN N&n O.e$ati; 1. Re$uksi Re$uksi a$alah !era'i ;rak!ur $engan 5ara mengan!ungkan kaki $engan !arikan a!au !raksi.5 2. "m *ilisasi "m *ilisasi $engan menggunakan *i$ai.Bi$ai $a'a! $iru*ah $engan gi's $alam #-10 hari/ a!au $i*iarkan selama =-4 minggu5. =. .emeriksaan $alam masa 'en0em*uhan (alam 'en0em*uhan/ 'asien harus $i e?aluasi $engan 'emeriksaan memerlukan 'enanganan !erha$a' ?askularn0a agar ?askularisasi

11

r n!gen !ia' % a!au & minggu. .r gram 'en0em*uhan $engan la!ihan *er)alan/ reha*ili!asi ankle/ mem'erkua! ! ! kua$rise; 0ang nan!in0a $ihara'kan $a'a! mengem*alikan ke ;ungsi n rmal.5 O.e$ati; .ena!alaksanaan Frak!ur $engan 'erasi/ memiliki 2 in$ikasi/ 0ai!u5: a. C*s lu! - Frak!ur !er*uka - 8i$era ?askuler 0ang merusak )aringan lunak/ 'erasi sehingga un!uk memerlukan 'erasi $alam 'en0em*uhan $an 'era+a!an lukan0a. sehingga memerlukan mem'er*aiki )alann0a $arah $i !ungkai - Frak!ur $engan sin$r ma k m'ar!emen - 8i$era mul!i'el/ 0ang $iin$ikasikan un!uk mem'er*aiki m *ili!as 'asien/ )uga mengurangi n0eri. *. Rela!i; / )ika a$an0a: - .emen$ekan - Frak!ur !i*ia $engan ;i*ula in!ak - Frak!ur !i*ia $an ;i*ula $engan le?el 0ang sama C$a'un )enis-)enis 'erasi 0ang $ilakukan 'a$a ;rak!ur !i*ia $ian!aran0a a$alah se*agai *eriku!: 1. Fiksasi eks!ernal a. ,!an$ar Fiksasi eks!ernal s!an$ar $ilakukan 'a$a 'asien $engan 5i$era mul!i'el 0ang hem $inamikn0a !i$ak s!a*il/ $an $a'a! )uga $igunakan 'a$a ;rak!ur !er*uka $engan luka !erk n!aminasi. (engan 5ara ini/ luka 'erasi 0ang $i*ua! *isa le*ih ke5il/ sehingga menghin$ari !rauma !am*ahan 0ang $a'a! mem'erlam*a! 'en0em*uhan5. (i *a+ah ini meru'akan gam*ar $ari kemungkinan kemungkinan

;iksasi eks!ernal !i'e s!an$ar:

12

7am*ar 4. Fiksasi "n!erna ,!an$ar *. B'en re$u5!i n +i!h in!ernal ;i4a!i n 1BR"F2 8ara ini *iasan0a $igunakan 'a$a ;rak!ur $ia;isis !i*ia 0ang men5a'ai ke me!a;isis. Keun!ungan 'ena!alaksanaan ;rak!ur $engan 5ara ini 0ai!u gerakan sen$in0a men)a$i le*ih s!a*il. Kerugian 5ara ini a$alah mu$ahn0a !er)a$i k m'likasi 'a$a 'en0em*uhan luka 'erasi. Beriku! ini meru'akan gam*ar 'ena!alaksanaan ;rak!ur $engan BR"F.5:

7am*ar %. BR"F 5. "n!rame$ullar0 nailing 8ara ini *aik $igunakan 'a$a ;rak!ur $is'lase$/ *aik 'a$a ;rak!ur !er*uka a!au !er!u!u'. Keun!ungan 5ara ini a$alah mu$ah un!uk meluruskan

1=

!ulang 0ang 5i$era $an menghin$arkan !rauma 'a$a )aringan lunak. (i *a+ah ini a$alah gam*ar $ari 'enggunaan in!rame$ullar0 nailing5:

7am*ar #. "n!rame$ullar0 nailing Me"ani#me T$auma

K m'resi aksial: Ja!uh $ari ke!inggian

o

9nergi 0ang mengenail langsung $i!eruskan searah $engan sum*u aksial melalui !alus sam'ai ke 'la; n$ !i*ia/ men0e*a*kan im'aksi 'a$a 'ermukaan sen$iA seringkali $ihu*ungkan $engan a$an0a ;rak!ur k minu!i;. C'a*ila ;i*ula !e!a' in!ak/ 'ergelangan kaki $i'aksa mem*en!uk ' sisi ?arus $iser!ai a$an0a im'aksi 'a$a *agian !engah 'la; n$. .lan!ar;leksi a!au $ rs ;leksi 'a$a 'ergelangan kaki 'a$a saa! !rauma men0e*a*kan 5e$era 'rimer ' s!eri r a!au an!eri r 'a$a 'la; n$ !i*ia.2

,hear: Ke5elakaan ski

o

Mekanisme 'rimern0a *eru'a ! rsi

0ang !erk m*inasi $engan

s!res ?arus a!au ?algus. 6al ini men0e*a*kan ;rak!ur 0ang !er)a$i !er$iri $ari $ua a!au le*ih ;ragmen ;rak!ur 0ang *esar $an ;rak!ur k minu!i; ar!ikular 0ang minimal. Mekanisme ini seringkali $iser!ai ;rak!ur ;i*ula/ 0ang *er*en!uk !rans?erse a!au 'en$ek.2

*liJ

K m*inasi k m'resi $an shear

14

. la ;rak!ur ini mem'erliha!kan ke$ua k m' nen *aik k m'resi mau'un shear. Crah ?ek! r $ari $ua energi ini menen!ukan ' la ;rak!ur.2

,ehu*ungan $engan !inggin0a energi 0ang men)a$i 'en0e*a* !er)a$in0a ;rak!ur ini/ seringkali ;rak!ur 'la; n$ !i*ia $ihu*ungkan $engan 5e$era 5al5aneus/ !i*ial 'la!eau/ 'el?is $an ;rak!ur ?er!e*ra.2

Peme$i"#aan "lini#

,e*agian *esar ;rak!ur !i*ia 'la; n$ $ihu*ungkan $engan high energy trauma; 'emeriksaan !rauma lengka' 'en!ing un!uk $ilakukan. .asien seringkali $engan gam*aran $e; rmi!as 0ang khas $ari !ungkai 0ang 5e$era .enilaian meli'u!i 'emeriksaan neur ?askular $an 'enilaian 5e$era lain 0ang *erhu*ungan. .a$a regi ini/ !i*ia *era$a $eka! $engan 'ermukaan kuli!A karena i!u ;rak!ur $engan $is'la5emen! a!au 'enekanan kuli! 0ang *erle*ihan $a'a! mengaki!*a!kan 5e$era !er!u!u' men)a$i !er*uka.

.em*engkakan seringkali !er)a$i $an mem*uruk $engan 5e'a!/ sehingga memerlukan 'emeriksaan neur ?askuler serial )uga 'emeriksaan in!egri!as kuli!/ nekr sis $an *lsi!er ;rak!ur.

Ke!eli!ian $alam 'emeriksaan )aringan lunak sanga! $i'erlukan. Kerusakan 0ang signi;ikan $a'a! !er)a$i 'a$a )aringan lunak !i'is $iseki!ar $is!al !i*ia. 6al ini $a'a! *eru)ung 'a$a 'en0em*uhan luka 'erasi 0ang !i$ak a$ekua! $an 'engelu'asan kuli! a'a*ila !i$ak $i!era'i $engan *aik. Be*era'a sum*er men0e*u!kan *ah+a 'erasi $a'a! $ilakukan se!elah #-10 hari masa 'en0em*uhan )aringan lunak.5

Peme$i"#aan $a9i&%$a;i

F ! ' l s ' sisi C./ la!eral/ $an m r!is harus $ilakukan 8T $engan ' ! ngan 5 r nal $an sagi!al $a'a! mem*an!u 'enilaian ' la ;rak!ur $an 'ermukaan sen$i. 15

. Kla#i;i"a#i RKe$i an$ CllgL+er Klasi;ikasi ini *er$asarkan ke'arahan $ari ;rak!ur k minu!i; $an $is'la5emen! $ari 'ermukaan sen$i. Kalisi;ikasi ini )uga meru'akan klasi;ikasi 0ang 'aling sering $igunakan. ,emakin !inggi !ingka!an $alam kalsi;ikasi maka 'r gn sis semakin mem*uruk.% Ti.e 1* Ti.e 6* Ti.e 3* Ti$ak a$a $is'la5emen! $ari ankle ) in! Ter$a'a! minimal $is'al5emen! a!au'un ;rak!ur k minu!i; minimal. Ter$a'a! $is'la5emen! 0ang signi;ikan $an ;rak!ur k minu!i; 0ang signi;ikan $iser!ai im'aksi me!a;isis. Te$a.i Tera'i 'a$a ;rak!ur 'la; n$ !i*ia $i$asarkan 'a$a *an0ak ;ak! r !ermasuk usia 'asien $an s!a!us ;ungsi nal/ ke'arahan 5e$era !ulang/ kar!ilag $an )aringan lunak seki!ar/ $era)a! ;rak!ur k minu!i; 0ang !er)a$i $an kemam'uan ahli *e$ah. N&n&.e$ati; Tera'i n n 'era!i; meli'u!i l ng leg 5as! selama % minggu $iiku!i $engan 'emasangan *ra5e $an la!ihan RBM se5ara $ini:

Teknik ini $igunakan !eru!ama 'a$a ;rak!ur !an'a $is'la5emen! a!au 'asien $e*ile 'arah.

O.e$ati; Frak!ur 'la; n$ !i*ia $iser!ai $engan $is'al5emen! harus $i!era'i se5ara *e$ah

KOMPLIKASI N&nuni&n Jarang !er)a$i $an seringkali meli*a!kan male lus me$ialis ke!ika $ilakukan re$uksi !er!u!u'/ seringkali $ihu*ungkan $engan masih a$an0a $is'la5emen! 1%

0ang !i$ak !er!angani $an a$an0a )aringan lunak $ian!ara $ua ;ragmen ;rak!ur. C'a*ila menim*ulkan ge)ala/ $a'a! $i!era'i menggunakan BR"F a!au s!imulasi elek!rik.2 Maluni&n .a$a kea$aan ini male lus la!eralis seringkali memen$ek $an mengalami malr !asiA $aerah clear space 0ang meluas $an ;ragmen 'ale lar ' s!eri r 0ang *esar mengarah ke'a$a 'r gn sis 0ang *uruk.2 :&un9 .$&'lem# Nekr sis !e'i kuli! $a'a! !er)a$i 1=H2/ resik minimal 'a$a *engkak 0ang !i$ak *esar/ !an'a 'enggunaan !urnike!/ $an !eknik 'emulihan )aringan lunak 0ang *aik.2 In;e"#i Ter)a$i @2H 'a$a ;rak!ur !er!u!u'A *iarkan im'lan! a'a*ila ;rak!ur s!a*il/ meski'un $engan in;eksi. "m'lan $a'a! $ile'as se!elah ;rak!ur men0a!u kem*ali. (a'a! $ilakukan serial $e*ri$emen! $engan kemungkinan ar!hr $esis se*agai 'r se$ur 'en0elama!an.2 P&#tt$aumati, a$th$iti# (a'a! !er)a$i aki*a! re$uksi 0ang !i$ak a$ekua!. Jarang !er)a$i 'a$a re$uksi ana! mis namun insi$ens meningka! 'a$a ink ngruen ar!ikuler.2 Re;le- #!m.atheti, 9!#t$&.h! Jarang !er)a$i $an $a'a! $iminimalkan $engan res! rasi ana! mis sen$i 'ergelangan kaki $an $engan 5e'a! $a'a! kem*ali se'er!i semula.2 Sin9$&m K&m.a$temen Sin&#t&#i# ti'i&;i'ula$

KESIMPULAN Frak!ur !ulang 'an)ang 0ang 'aling sering !er)a$i a$alah ;rak!ur 'a$a !i*ia. .a$a ;rak!ur !i*ia/ $a'a! !er)a$i ;rak!ur 'a$a *agian $ia;isis. Frak!ur $ia;isis !i*ia !ermasuk luka k m'leks/ sehingga !en!un0a 'enanganann0a )uga !i$ak se$erhana. Jangan lu'a anamnesis $an 'emeriksaan ;isik 0ang lengka' 1#

)ika !er)a$i ;rak!ur. Br!h 'ae$i5 Trauma Css 5ia!i n mem*agi ;rak!ur $ia;isis !i*ia *er$asarkan 'emeriksaan ra$i gra;i/ !er*agi = gru'/ 0ai!u: sim'le/ +e$ge $an k m'leks. MasingImasing gru' !er*agi lagi men)a$i = 0ai!u1/2: 1. Ti'e sim'le/ !er*agi =: s'iral/ *lik/ !ran?ersal. 2. Ti'e +e$ge/ !er*agi =: s'iral/ *en$ing/ $an ;ragmen. =. Ti'e k m'leks/ !er*agi =: s'iral/ segmen/ $an iregular. .ena!alaksanaan $ari ;rak!ur !ergan!ung $ari k n$isi ;rak!urn0a/ *isa $engan 'era!i; mau'un n n 'era!i;.

DAFTAR PUSTAKA

1&

1.

, l m n L/ -ar+i5k (/ Na0agam ,. Apleys System of Orthopaedics and Fractures 9th edition. L n$ n: 6 $$er Crn l$. 2010. %&#-G/ &G#-G04/ G1%&.

2. =. 4. 5. %.

K ?al KJ/ Mu5kerman J(. Handbook of Fractures Li''in5 !! -illiam -ilkins. 200%.

rd

edition. Ne+ N rk:

Cgur CMR/ (alle0 CF. !rants Atlas of Anatomy "#th edition. Ne+ N rk: Li''in5 !! -illiam -ilkins. 200G. 4=&-441. Th m's n J8. $etters %oncise Orthopaedic Anatomy #nd edition. ,aun$ers 8 m'an0. 2002. =15-G. Brinker MR. &evie' Of Orthopaedic (rauma. .enns0l?ania: ,aun$ers 8 m'an0/ 2001. 12#-40. M s! ;i ,B. Fracture %lassification in %linical )ractice. L n$ n: ,'ringer. 200%. 5G-%1.

1G