SOSYAL DUYGUNUN GELMNDE BREYSEL PSKOLOJ Dr.

Alfred Adler

Trkesi Dr. Halis zg Hayat Yaynlar: 85 Psikoloji Dizisi: 10 Dizi E it!r "a#i$e De$ir Trkesi Dr. Halis zg Yazar Dr. %l&re % ler '() kita*+ a#a !n,e ayn $ter,i$in e-irisi ile .Hayatn /anas. is$iyle yaynlan$0tr.1 2 1333+ Hayat Yayn,lk 4leti0i$ E5iti$ Hiz$etleri -e Ti,. 6t . 7ti. T$ yayn #aklar anla0$al olarak Hayat Yaynlar8na aittir. 9aynak g!sterilerek alnt ya*la:ilir; izinsiz o5altla$az+ :asla$az. <=(>: 3?5@8ABC@8?@D (ask Tari#i : 4stan:)l+ 9as$ A00A Yayna Hazrlayan : %y0en)r /enek0e 4 Dzen : 7en,an Een Dzelt$e : Ha,er (ayrak 9a*ak Tasar$ : =ali# 9o,a 9a*ak (ask : E$irler /at:aa,lk 4 (ask : Fal0 G&set Hilt : I-en /,ellit H%Y%T Y%Y<>H<6<9+ 46ET474/+ EJ4T4/ H4K/ET6E"4 LE T4H. 6TD. 7T4. Fatale0$e =okak >o: B8 (ate0 Han CBB10 Ha5alo5l)M4stan:)l Tel: '0A1A1 511 8B 50 'P:N1 EaN: '0A1A1 5AO ?1 1B #tt*:MMPPP.#ayatyayinlari.,o$.tr e@$ail: #ayatQ#ayatyayinlari.,o$.tr Hayat 4stan:)l M A00A E:ook Dzenle$e: >ir-ana1C

iin ekiler ns!z............................................................................? % ler8in Hayat+ D0n,eleri -e Eserleri ................3 Iiri0............................................................................15 (irin,i (!l$ 9en i$iz -e Dnya Hakkn aki I!r0$z .. 13 4kin,i (!l$ Hayat =tilinin Psikolojik %ra0tr$a Yollar........A? Rn, (!l$ Hayat Pro:le$leri................................................CC D!r n, (!l$ L,)t -e ")# Pro:le$leri....................................B5 (e0in,i (!l$ /or&oloji+ Dina$iz$a -e 9arakter....................5C %ltn, (!l$ %0a5lk 9o$*leksi..............................................53 Ye in,i (!l$ Rstnlk 9o$*leksi............................................O? =ekizin,i (!l$ (a0arszlk Ti*leri ..............................................?1 Dok)z)n,) (!l$ 7$artl$0 Fo,)5)n Hayal Dnyas..................?3 Gn)n,) (!l$ Ierekten (ir =inir Hastal5 >e irS..................8C Gn:irin,i (!l$ Hinsel =a*$alar....................................................83 Gnikin,i (!l$ 4lk Fo,)kl)k Hatralar........................................33 Gnn, (!l$ Fo,)kla =osyal D)yg)n)n Ieli0$esini Korla0tran 7artlar..............................................105 Gn !r n, (!l$ In z -e Ie,e "yalar..................................115 Gn:e0in,i (!l$ Hayatn /anas ..................................................1A5 Ekler Dan0$anla Dan0an %rasn aki /nase:etler .... 1C1 =or) 6istesi..........................................................1C8

>=K () kita* % ler8in en son -e en !ne$li eseri ir. Gn)n iin ilk e&a :) eseri ili$ize e-ir$eyi )yg)n :)l )k. Yalnz :) i0i ya*arken o5) za$an ser:est e-iri yol)n) se$ek -e :!l$lerin :az ks$larn kar$ak zor)n a kal k. % ler+ a0a5 y)kar :tn eserlerin e 0n,elerini+ ol )ka ka*al+ e0itli $analara gele,ek 0ekil e -e ok )z)n ,$lelerle i&a e et$ekte ir. %yn g!r0leri e5i0ik 0ekillerle :elirt$eye al0$akta r. (tn :)nlara ra5$en+ % ler insan en iyi tanyan -e insan ol )5) gi:i g!re:ilen *sikologlar an :iri ir. Gn)n *sikoloji nyasn a e:e ile0$esinin+ 0n,elerinin e-rensellik kazan$asnn ne eni :) )r. % ler+ Ere) -e T)ng ile :era:er+ gerek insan -e insan+ gerekliklerini #areket noktas #aline getirerek soy)t insan anlay0 te$eline ayanan klasik+ aka e$ik *sikolojinin o5)r )5) sa e,e istekleri$izle :iz en olan :ir ya*y !n *lana kar . %sln a :ize ya:an, -arlklarn yerine gerekten :iz en+ :izi$ nya$z a ya0ayan+ :izi$ gi:i olan+ a#a o5r)s)+ :ir :a0ka :iz olan insan kar$aya+ on)n -arl5n a :izi anlat$aya al0t. 4nsan :tn a5lar :oy)n,a ken isini ai$a ol$a 5 gi:i tan$ak iste i. 9en isini eksik yanlaryla g!r$ekten kan . 9en i$ al at$ann yollarn ara . 4nsann ken ini :il$esinin sert te*kileriyle kar0la0an % ler+ insann ken isini ka:)l e e:il$esi iin -arl5$+ ks$en e olsa inkar et$ek zor)nl)5)n) )y ). D0n,esinin :ir i&a esi olan oktrininin sa5la$l5n :!ylelikle akla . 8 Halis GKIU % ler8in Hayat+ D0n,eleri -e Eserleri %l&re % ler+ ? 7):at 18?08 e Liyana8 a nyaya gel i. Ti,aretle )5ra0an :ir ailenin ikin,i o5l) i i. A8 /ays 13C?8 e 4skoya8 a kon&erans -erirken !l . >eP York8taki 6ong <slan /e i,al Hollege8i 13CA8 e ona *sikoloji oktorl)5) krssn -er$i0ti. % ler o,)kl)5)n a zay&t. "a0itiz$ #astal5na t)t)l$asna ra5$en ,anl -e )ysal . Da#a k,k ya0n a .!l$le sa-a0$ak. iin oktor ol$aya karar -er$i0ti. l$ za$an za$an on)n zerin e :yk etkiler ya*$0t.

% ler lise e iken *ek iyi :ir !5ren,i olarak tann$yor ). V /ate$atikte :a0arsz . /ate$atik !5ret$eni on an $e$n)n e5il i. %ilesine+ % ler8in :ir k)n )ra,nn yan$a rak -eril$esini ta-siye et$i0ti. % ler8in :a:as :) ta-siyeyi inle$e$i0+ tersine o5l)n) a#a ok al0$aya te0-ik et$i0ti. % @+ ler :) olay anlatrken 0!yle iyor: .E5er :a:a$ !5ret$eni@. $in ta-siyesine g!re #areket et$i0 olsay :elki e iyi :ir k)n )ra, ol)r )$. Eakat ya0a 5$ sre,e an,ak :az ki$selerin gerekten iyi $ate$atiki ola:ile,eklerine inanr $.. Ierekten+ .zeki ol$ayan !5ren,i. ksa :ir za$an a si$@ V &in en iyi $ate$atikisi ol$)0t). Da#a o,)kl)5)n a rasyonalist :ir 0n,eye sa#i*ti. =#akes*eare8in eserlerine kar0 sons)z :ir #ayranlk )y)yor -e on)n insan tan$a a e0siz ol )5)na inanyor ). Politik ekono$i -e sosyoloji on) s*eklati& &else&e en a#a ok ilgilen iriyor ). ()n)nla :era:er+ oktorl)k on)n iin #er0ey en a#a eki,iy i. ()n)n iin lise !5reni$in en sonra gir i5i T* Eakltesi ile % ler8in yllar an :eri :ekle i5i gn gel i % ler+ t* &akltesini :itir i. 1835 yln a Liyana Rni-ersitesi8n e oent ol ). I!z #astalklar -e i #astalklar $te#asss ol ). akat g!z #astalklar ile )5ra0$ak on) *ek tat$in et$iyor ). % ler a#a ziya e sinir sinir #astalklar zerine al0$ak istiyor ). () iste i5ini gerekle0tir i -e sinir #astalklar oktor) ol ). 18388 e Terziler Derne5i iin #azrla 5 .=a5lk 9)rallar. a l eseri on)n sosyal sa5l5a ne ka ar !ne$ -er i5ini g!ster i. % ler :) eserin e 0)nlar s!yle$ekte ir: .() kk eser e ekono$ik )r)$la :ir $esle5in #astalklar arasn aki sk $nase:etleri -e 0k #ayat se-iyesin en gelen #alk sa5l5 te#likelerini g!ster$eye )5ra0t$.... 138)n,) yzyln son)n a % ler+ Ere) ile tan0t. Ere) 8) 0$anlarna kar0 aka sa-)n$asna ra5$en % ler+ e#asna inan 5 Ere) 8le :az noktalar a anla0a$yor ). =inir #astalklarnn ,insiyetten $ey ana gel i5ini ka:)l et$iyor ). () yz en Ere) ile % ler arasn a at0$alar ol ). Psikoloji -e genel olarak+ nya g!r0n e :) iki :yk :ilginin anla0a$a$alarn a :ir:irlerine kar0 yaknlk )y$a$alar a !ne$li :ir rol oyna$0t. 130B8 en iti:aren % ler+ Ere) 8 en ayrl$ak iste i. Eakat Ere) :)n) !nle i. (!yle,e iki :ilgin :ir sre a#a i0:irli5i ya*tlar.

130?8 e % ler+ .Grganik Yetersizlikler. a l eserini yaynla . Ierek Ere) + gerekse Ere) 8)n g!r0lerini *ayla0anlar tara&n an #i e iyi kar0lan$ayan eser+ % ler8in #azrla 5+ .insann :ili$sel tan$$as.nn :iyolojik -e &izyolojik te$el@8 erini ol)0t)r)yor ). % ler+ klasik kal*la0$0 .#astalk. ka-ra$n :ir yana :rakt. Hastal5n organik :ir yetersizlikten -e 0tan gelen :ir etki en $ey ana gel i5i g!r0n ortaya att. % ler8e g!re :ir ks$n -eya ta$a$n+ gerekti5i gi:i geli@0e$eyen organ yetersiz ir. Grganik yetersizlikler irsi irler. Grganik yetersizlikler r)# nyasn a a0a5lk )yg)s) ol)0t)r)rlar. () )yg) :ireyi stnl5e o5r) iter. (ireyi kor)n$aya+ ! $leyi,i :ir g-enli5e zorlar. 13088 e =alz:o)rg8 a ya*lan *sikanaliz kongresin e % ler ile Ere) arasn aki *rensi* anla0$azlklar ak :ir 0ekil al . 1311 >)ren:erg kongresin e % ler+ .Ere) 8)n r)# #ayatnn ,insel nazariyesinin tenki i. a l :ir kon)0$a ya*t. Ere) :) kon)0$aya ,e-a* -er$e i. % ler e Liyana *sikanaliz erne5in en ta$a$yla ekil i. .Ere) 8e g!re insan ig lerinin+ arz)larnn+ isteklerinin -e e5ili$lerinin :ir oy)n,a5 r. 4nsan+ ken isine etki e en ig sel glerle y!netil$ekte ir.. % ler8e g!re ise insan e5erli klan 0ey :ir a$atr. () a$a insann 0n,eleri+ )yg)lar -e a-ran0lar zerin e etki ya*ar. Da#a o5r)s)+ insann 0n,eleri+ )yg)lar+ a-ran0lar :) a$a,a g!re 0ekillenerek+ ierik kazanr. Ere) ile % ler8in anla0a$a$alarn a rol oynayan en !ne$li se:e*+ Ere) 8)n insan #ayatn a #az *rensi:inin en !ne$li rol oyna 5n+ % ler8in ise :) i0in ereklik arz)s) tara&n an ya*l 5n ka:)l et$i0 ol$as r. % ler8e g!re insan enen -arlk+ :tn ile :ir a$a,n etkisi altn a r. () a$a+ stnl5+ ereklili5i sa5la$aya al0r. (a0kalarn ge$ek 0eklin e ken ini :elli e er. 4nsan ya0a 5 sre,e+ :tn a5larn a -e ya0larn a ai$a #erkesten a#a stn ol$ak+ gl+ erekli g!rn$ek arz)s)n) )yar. Hinsiyet; insan #ayatn a #er za$an rastlanan :) !z-arl5 e5erlen ir$e arz)s)+ #er an a#a yeterli -e $ke$$el -arlk #aline -e ken ini a0$a a sa e,e ereklilik a$a,nn :ir !5esi ir. Hinsiyet insan #ayatn e5erlen iren tek te$el kaynak e5il ir. Hinsiyet olsa olsa+ ege$enlik arz)s)n)n gerekle0$eline yar $ e en :ir gtr. 4nsan ,insiyet e5ili$ini gerekle0tirirken

ereklili5ini g!ster$ek arz)s)n) )yar. 9en isini :e5en ir$ek ister. (az ki$selerin ,insiyet :ak$n an -aktin en !n,e geli0$elerinin+ se-$ek+ se-il$ek i#tiya,n &azla )y$alarnn ne eni+ :a0kalarn an stn+ :a0kalarna ege$en ol$a e5ili$i ir. Haz )yg)s) ege$enlik )yg)s)n an $ey ana gelir. /e$n)niyetsizlik )yg)s) ise+ ereksizlik )yg)s)n)n :ir eseri ir. Ere) 8e g!re sinir #astalklar o5) za$an+ o5r) an e5il ola$:al yollarla gerekle0$eye al0an ,insiyet ig sn en o5ar. % ler :) #astalklarn a0a5lk )yg)s)n an $ey ana gel i5ini s!yle$ekte ir. 4nsann ka er kar0sn aki )r)$)n)n ana *ro:le$e :a5l :)l)n )5)n) ka:)l et$ekte ir: =osyal #ayat+ $eslek+ a0k *ro:le$i... .(ireysel Psikoloji Derne5i.nin k)r)l )5) 131A8 en iti:aren % ler ok)l) geli0$eye e-a$ etti. Ere) 8)n g!r0lerini anlatt5 Liyana Rni-ersitesi % ler8e g!r0lerini akla$a i$kan -er$e i. 9olay kolay yl$ayan % ler e-in e 0n,elerini yay$aya al0arak g!r0lerinin #erkes tara&n an anla0l$asna )5ra0t. % ler,ili5in &azla ilgi to*la$asnn ne enlerin en :iri e+ e5iti$e kolaylkla )yg)lana:il$esiy i. % ler8in en !ne$li eserleri+ .Grganik Yetersizlikler+. .=inirli /iza+. .Te a-i Et$ek -eya %y nlat$ak+. .Pratik -e >azari (ireysel Psikoloji+. .4nsann Tann$as+. .(ireysel Psikoloji Tekni5i+. .Hayatn /anas. a larn ta0$akta r. .Grganik Yetersizlikler. a l eser+ :tn % ler nazariyesinin ana kon)larn i0le$ekte ir. % ler :)ra a e0itli organlarn anato$ik -e &onksiyonel e5erinin :a5$t5 zerin e )r$akta r. Grganlar aki yetersizliklerin ! $le$e yollarn ara klarn :elirt$ekte ir. .=inirli /iza+. a0a5lk )yg)s)n)n kayna5n+ geli0$esini -e sosyal ! $len$esini in,ele$ekte ir. .4nsann Tann$as.; % ler *sikolojisinin te$ellerini yanst$akta r. 4nsanlar arasn aki ili0kileri iyile0tiril$e yollarn g!ster$ekte+ insan #ayatnn nasl zenlen$esi gerekti5ini anlat$akta r. .Hayatn /anas+. organik $a enin esnekli5i+ )yg)nl)5) -e sa-)n$a $ekaniz$alar #akkn aki 0n,eleri !zetle$ekte ir. 4nsan a :) i$kanlar arasn a organik $a enin en y,e &onksiyon) olan r)#sal &onksiyon)n yer al 5n akla$akta r. % ler :) eserin e r)# #ayatn y!neten kan)nlar zerin e )r$akta r. %0a5lk )yg)s)n)n ! $len$esini ina$iz$as$a izle$ekte ir. 4nsann

ken i -arl5 -e nya #akkn aki g!r0+ #ayat stilini ara0tr$aya el-eri0li *sikolojik yollar+ #ayat *ro:le$leri+ -,)t -e r)# *ro:le$i+ $or&oloji+ ina$iz$a -e karakter+ a0a5lk ko$*leksi+ stnlk ko$*leksi+ :a0arszlk ti*leri+ sinir #astal5+ ,insel sa*$alar+ #ayatn $anas gi:i ok !ne$li kon)lar ye*yeni :ir g!r0le ele al$akta r. Halis KIR.

Iiri0 Gk)l -e e- eki *sikiyatr+ *sikolojik e5iti$ #ayat$ :ana geni0 :ir insan $ateryalini g!zle$e i$kan -er i. 9i0isel eneyi$i$le is*at e e$e i5i$+ o5r)laya$a 5$ #i:ir 0eyi ortaya at$a$ay ken i$e 0a0$az :ir g!re- e in i$. () kon) a insan #ayatn a#a az erinle0tiren i5er yazarlarn *e0in yarglaryla :azen eli0kiye 0$e$e 0a0l$a$al r. (eni$kilere )y$ayan yerin e elilleri e sk)netle in,ele$eye )5ra0t$. ()+ #i:ir e5i0$ez k)rala :a5l ol$a 5$ -e #i:ir tara& t)t$a 5$ iin ok kolay ol ). =onra+ 0) g!r0 g!nl en ka:)l e iyor)$: Her0ey e5i0ik :ir 0ekil e i&a e e ile:ilir. (ireyin !zelli5i ksa :ir s!zle anla0la$az. Grtaya att5$ :ireysel *sikolojinin anlatt5+ genel k)rallar r. Yoksa :ireyi iine alan -eya 0n a :rakan+ g!r0 alann gei,i olarak ay nlat$ak iin :a0-)r)lan :ir aratan :a0ka 0eyler e5il ir. %yrntlara ait a#a gl :ir )yarlk -e in,eli5e y!nelik :!yle :ir k)ral anlay0+ :ireyin ilk o,)kl)5)n)n ya*, g, #akkn aki inan,$ ai$a sa5la$la0tr . Fo,)k+ #ayat iin e5i0$ez ina$ik :ir kan)n) :eni$se ikten sonra+ on)n gele,ekteki #ayatnn ser:est ya*, g, ilk o,)kl)5)n)n ser:est ya*, g,ne :a5l kalr. () anlay0 o,)5a+ $ke$$elik+ ta$lk+ stnlk gi:i e5ili$lerin e ak ka* :rakr. Yaratl0n -eya insann e5i0tir i5i yetenekleri+ e-renin -e e5iti$in etkisini+ o,)5)n ya*, sanatyla $ey ana getir i5i #ayat stilinin !5eleri gi:i 0n$ek gerekir. (en e :a0ka :ir inan a#a ol)0t): Fo,)kl)kta ortaya kan #ayat stili+ sarsnt geir$e en+ an,ak iyi :ir 0ekil e -ar ol )5) tak ir e #ayatla :oy !l0e:ilir. Hayat stili srekli olarak sonra an kazanl$0 re&leksler '0artl re&leksler1 -e yaratl0tan gelen r)# yetenekleri ile g!rle$eyen *ro:le$lerle kar0la0r. 7artl re&lekslere -e yaratl0tan gelen yeteneklere sa#i* :ir o,)5)+ )r$a an yeni *ro:le$ler ortaya atan :ir nyann glkleriyle kar0 kar0ya :rak$ak ok te#likeli ol)r. En :yk *ro:le$ #er za$an yor)l$az ya*, r)#a 0$ekte ir. ()n)nla :era:er r)#+ ai$a o,)kl)k #ayat stili y!nn e snrlanr. Fe0itli *sikolojik ok)llar a ig + e5ili$+ )yg)+ 0n,e+ aksiyon+ #az -e tat$insizlik kar0sn a g!sterilen )r)$ -e ni#ayet+ :en,illik -e sosyal )yg) a -erilen #er@0ey :)ra a y!n alr. Hayat stili :tn

i&a e aralarna+ !5elerin .#er0eyine. sa#i*tir. Dina$ik kan)n a+ -ar olan eksiklik+ #ayat stilinin i&a elerin en :irin e e5il+ #ayat stilinin son a$a,n a yer alr. () g!r0 :ana :ir n, olay !5retti: ")# #ayatn aki #er :elli ne ensellik+ :irok *sikolog)n+ 0n,elerini $ekanik -eya &iziksel g!rn0l :ir e5i0iklik 0eklin e g!ster$ek e5ili$in en $ey ana gel$ekte ir. 9i$i za$an e$$e -e :as$a t)l)$:a siste$i; 9i$i za$an a iki ),) ile :ir $knats -eya #ayat i#tiyalar iin sa-a0an te#like iin eki :ir #ay-an $)kayese e onlara yar $ e er. El:ette :!yle :ir g!r0te insann r)# #ayatn aki !ne$li anla0$azlklarn an,ak :ir ks$ g!rle:ilir. 7i$ i+ :irok *sikolog)n tart0t5 ta$ gereklik alann :rakt5$z tak ir e eli$iz e yalnz :ir !l kalr. 4nsan :) !lye g!re e5erlen iririz ki :) !l insanl5n !nne geile$ez *ro:le$ler kar0sn aki te*kisi+ #areketi ir. Ierekten+ ai$a *ro:le$le kar0la0$aktayz. ()nlar; :enzerleri$ize kar0 al 5$z )r)$+ $eslek -e a0ktr. (irin,isiyle :ir:irine :a5lanan #er *ro:le$ e geli* gei,i i0ler e5il; kanl$az i0ler ir. (ireyin insan to*l)l)5)na+ e-rensel &akt!rlere -e !teki ,inse kar0 a-ran0n an $ey ana gel$ekte ir. 4nsanl5n ka eri -e $)tl)l)5) :)nlarn !z$ne :a5l r. () sor)nlar !zl$esi gereken $ate$atik ! e- gi:i 0nle:ilir. Yol)n) 0a0r$0 :ir #ayat stiline sa#i* ki$seyi te# it e en kar$a0klklar+ an,ak :ireysel sosyal )yg) ile ilgili zorl)kla kar0la0$a 5 sre,e orta an kay:ola:ilir. 40:irli5ini -e iyi anla0$ay isteyen :ir ki0i iin 0 &akt!r; ai$a ne-roz)n+ *sikone-@r)z)n+ inti#arn+ ,inayetin+ iki 0knl5nn -e ,insel sa*klk araznn k0krt, yan r. 40:irli5i eksikli5i :) 0ekil e $ey ana karln,a ortaya atlan sor)n ta$a$yla aka e$ik ol$az. Eakat te a-i iin !ne$ kazanr. =osyal )yg)n)n geli0$esi ne za$an -e nasl !nlen iS ()na ,e-a* -eren olaylar ara0trrken eneyi$i$ize g!re+ ilk o,)kl)k e-resine -e ola5an geli0$eyi :ozan )r)$lara )la0$aktayz. Eakat :) )r)$lar ai$a o,)5)n yanl0 ,e-a: ile :era:er :)l)n)r. (!ylelikle a#a ak :ir 0ekle getirilen #aller in,elenin,e+ :az za$anlar a yerin e :ir $ a#alenin yersiz :ir ,e-a*la kar0la0t5+ :a0ka za$anlar a yersiz :ir $ a#alenin yersiz :ir ,e-a* :)l )5)+ ni#ayet+ ok na ir ol$asna ra5$en+ yersiz :ir $ a#alenin o5r) olarak ,e-a*lan rl 5

anla0lr. 9ar0t te*kiler ai$a :a0arya )la0$ak isteyen ki0inin+ t)tt)5) :) yol an ayrl$asna se:e:iyet -er$e en+ a:asnn e-a$ etti5ini e g!ster$ekte ir. 9eli$enin en geni0 anla$n a e5iti$+ yalnz el-eri0li etkilerin tesirini sa5la$ak e5il ir. %yn za$an a o,)5)n ya*, g,n -e :)n an el e ettiklerini kontrol e i*+ yanl0 ya*$as #alin e+ iyile0tir$ek iin yol)n a zenle$eler anla$na a gel$ekte ir. () eksiksiz yol+ :tn #aller e+ :a0kalarna ait ilginin -e i0:irli5inin artrl$as yol) )r. Fo,)5)n a#engi+ $iza,+ &aaliyeti -e #er0ey en !n,e sosyal )yg)s)+ :azen ikin,i yl an iti:aren :a0layan -e :e0in,i yl a a#a a :elirginle0en+ :) ina$ik kan)na )yarlar. () eser e #er0ey en !n,e+ insann ken isi -e ken isini k)0atan nya #akkn aki g!r0+ :a0ka :ir eyi0le+ .Fo,)5)n -e yeti0kinin ayn y!n e nya #akkn a )la0t5 0n,e ne irS. sor)s) g!z!nn e :)l)n )r)la,aktr. () sor)+ zerin e )r)lan ki$senin 0n,elerine -e s!zlerine :akarak ,e-a*lan@ rla$az. Herkes :a0arya y!nelen ina$ik kan)n)n :yk :asks altn a r -e :)n)n son),) olarak+ ken i ken ini s)la$a #alin e :ile yksekler e kal$ak iin )5ra0r. Da#a a !ne$li olan 0ey+ so$)t :ir 0ekil e #ayat stili a n -er i5i$iz t$ #ayatn+ #enz yeterli :ir kon)0$a ka:iliyetine -e ka-ra$lara sa#i* ol$ayan o,)k tara&n an alglan$as r. () y!n e geli0$eye e-a$ etti5i tak ir e o,)k #i:ir za$an s!zlerle i&a e e ile$eyen+ ele0tiri en )zak kalan -e eneyin yalanla$asnn a 0n a :)l)nan :ir #areket y!nn e geli0ir. ()ra a itil$i0 :ir :ilinalt$ an s!z et$ek $$kn e5il ir. Da#a ok+ anla0l$a$0 algnn 0n a kal$0 :ir 0ey en@s!z ala:ilir. Eakat insan+ za$anla #ayat stili -e #ayat *ro:le$leri kar0sn aki a-ran0 ile kon)0)r. () *ro:le$lerin !z$ iin sosyal )yg) gerekir. 4nsann ken isi -e 0 nya #akkn aki g!r0n on)n #ayatta :)l )5) -e ken i #ayatna -er i5i $ana an gayet iyi anlaya:iliriz. 4 eal sosyal )yg)+ i0:irli5i+ sosyal yar $ ile ilgili :ir anla0$azlk :)ra a aka g!rlr. (!yle,e #ayatn $anasna ait :ir0eyler !5ren$enin ta0 5 !ne$i -e e0itli ki$selerin #ayatn $anasn nasl g!r klerini anla$aya #azrlan$0 :)l)n)yor)z.

1. (6R/ 9en i$iz -e Dnya Hakkn aki I!r0$z Hayatta #erkesin ken i g, -e i$kanlar #akkn a kesin :ir &ikre sa#i*$i0+ :ir aksiyon)n :a0n an :eri #er#angi :ir *ro:le$in zorl)5)n) -eya kolayl5n :iliyor$)0+ ksa,as+ a-ran0 g!r0n en $ey ana geliyor$)0 gi:i #areket etti5ine 0*#e yokt)r. D)yg) organlar$zla ol)0lar e5il e sa e,e 0 nyann s:jekti& :ir #ayalini+ :ir yans$asn :elirle i5i$iz iin :) :izi &azla #ayrete 0r$ez. Hayatn te$el -e !ne$li ol)0) #akkn aki g!r0$z+ #ayat tarz$za :a5l r. Yalnz+ #aklarn aki g!r0$z e yanl 5$z :ize #a:er -eren olaylarla o5r) an o5r)ya kar0la0t5$z za$anki eneyi$i$iz yar $yla g!r0$zn :ir ks$n a zelt$e ya*$ay ka:)l e eriz. Eakat #ayat #akkn aki genel g!r0$z e5i0tir$eyiz. Yan$a yakla0an ylann gerekten ze#irli ol$as -eya ze#irli ol )5)n) 0n$e$ :eni$ iin ayn son),) -erir. %nnesi yann an )zakla0an 0$ark o,)k #rszlar an korkt)5) za$an -eya gerekten e-e #rszlar gir i5in e ayn 0ekil e #areket e er. 7$ark o,)k+ #angi 0ekil e ol)rsa ols)n+ #atta+ ken isini kork)tan 0n,esin e yanl 5n anla 5 za$anlar a :ile+ annesi ol$a an ya0aya$a,a5na inan$aya e-a$ e er. /ey an kork)s)na olan -e to*ra5n aya5nn altn an kay 5 0n,esini ta0 5 iin soka5a k$ayan insan+ nor$al #alin e to*rak gerekten ayaklarnn altn an kay0a a ayn 0ekil e #areket e er. 40:irli5ine #azrlan$a 5 iin &ay al i0ten kaan -e #rszl5 a#a kolay :)lan s)l)+ #rszlktan a#a zor ol )5)n) 0n 5 iin al0$aktan ne&ret e e:ilir. 4nti#ar et$ek isteyen ki$se !l$n $itsiz say 5 #ayattan stn ol )5)n) 0nr. E5er #ayat gerekten $itsiz olsay ayn 0ekil e #areket e er i. Uy)0t)r),)

$a elere 0kn olan ki$se+ #ayatn *ro:le$lerinin rst !z$n en a#a stn :)l )5) ra#atla$ay+ ze#irin e arar. Ierekten :!yle olsay ya*a,a5 i0 ayn ol)r ). 9a nlar an korkan ,insel sa*k onlar an tiksinir. ()na kar0lk+ ele geiril$esi ken isine :ir za&er gi:i g!rnen erkek ken isini eker. He*si+ o5r)l)5) #alin e a-ran0larn o:jekti& olarak o5r) g!stere,ek :ir 0n,eyle #areket e erler. 7) olay in,eleyeli$: CO ya0n a :ir a-)kat $esle5in en so5)$)0+ :a0arsz ol$aya :a0la$a0t. (a0arszl5nn ne enini az say aki $0terilerinin zerin e ya*t5 k!t etkiler e ara$0t. (a0kalarna yakla0$akta+ !zellikle+ gen kzlarn yann a ai$a zorl)k ekiyor. E-len$ekte )z)n za$an tere t et$i0 ni#ayet ekine ekine e-len$i0+ :ir yl sonra a :o0an$0t. 7i$ i nya an ta$a$yla ekil$i0+ e:e-eynlerinin yann a ya0a$aktay . %ilesinin tek o,)5) i i. 9en isiyle ai$a ilgilenen annesi tara&n an &azla 0$artl$0t. %nne; o,)5)n) -e :a:asn o5l)n)n :ir gn ok !ne$li :ir a a$ ola,a5na inan r$0t. Fo,)k a *arlak ok)l :a0arlarn o5r)lar gi:i :) :ekleyi0 iin e ya0a . Hi:ir arz)s)n an -azgee$eyen 0$ark o,)klar an o5) gi:i o a+ ken isini en i0e -ere,ek ere,e e $astr:asyona ka*tr -e ksa :ir za$an a gizli k)s)r)n) anlayan gen kzlarn alaylarna #e e& ol ). Gnlar an )zakla0arak+ a0k -e e-lilik #akkn a en :yk za&er #ayallerine ken ini ka*tr . Eakat ta$a$yla #aki$ ol )5) annesine kar0 yaknlk -e ,insel arz)lar )y ). ()n an a kolay,a anla0la,a5 gi:i+ ! i* ko$*leksi enen 0ey .te$el. e5il ir. () o,)klarn 0$artan annelerin s)ni :ir eseri ir. () )r)$+ o,)5)n a0r ere,e e geli0$i0 g)r)r) ile gen kzlarn e5lene,e5i ka ar g!ze ar*$akta r. Fo,)k :a0kalarna katl$ak iin gerekli ilgiyi ken isin e &azla geli0tire$e$i0tir. 5reni$inin :iti$in en az :ir za$an !n,e :a5$sz :ir #ayat i#tiya, ile kar0la0$0 $elankoliye t)t)l$)0t). (!ylelikle yeni en ge$i0e !n$0t. 7$artl$0 :ir o,)k ol )5)n an korkakt. Ya:an, ki$seler en+ erkek -e kz arka a0larn an kayor ). () )r)$+ #a&i& :ir 0ekil e e olsa+ $esle5in e e e-a$ etti. () akla$a ile yetiniyor -e on a yer alan i5er :elirtilere+ .ne enlere.+ :a#anelere ka0 .sa5layan. i5er arazlara geiyor)$. ()ra a a0ikar :ir olay -ar r: () a a$ #ayat :oy)n,a e5i0$e i.

Dai$a :irin,i ol$ak iste i -e :a0ar an e$in ol$a 5 za$an .kat.. 9en isinin :il$e i5i #ayat #akkn aki 0n,esini 0) 0ekil e i&a e e e:iliriz: ./a e$ki nya :ana za&eri esirgiyor+ :en e :ir yana ekiliyor)$.. 4nsanlar -ar r; $ke$$elik i eallerini :a0kalar kar0sn aki za&erlerin e ararlar. Da#a az yana ekil$e e5ili$inin ya*t5 )r)$) 0!yle g!r$ekteyiz: AO ya0n a :ir a a$ anne tara&n an ter,i# e ilen iki o,)k arasn a :y$0t. %5a:eyinin *arlak :a0arlarn kskanarak izle$i0ti. %nnesine kar0 ok erken en tenkit e i,i :ir )r)$ al$0t. (a:asna g-eniyor ). (ykannesinin -e a snn ekil$ez a-ran0lar son),)+ annesine kar0 )y )5) ne&reti ksa :ir za$an a :tn ka nlara yay$0t. 9a nlarn ege$enli5i altna gir$e$ek+ :)na kar0lk+ erkeklere ege$en ol$ak i#tiras a0r !ller kazan$0t. Her areye :a0-)rarak kar e0inin :a0arlarn azalt$aya al0$0t. 9ar e0inin -,)t g, :ak$n an+ ji$nastikte -e a- a stn ol$as yzn en i $an an ne&ret et$i0ti. 9a nlar :ir yana :rak$aya al0$as gi:i+ i $an a ya*t5 i0lerin 0n a :rak$0t. 9en isini yalnz za&er )yg)s)na :a5l &aaliyet 0ekilleri ilgilen iriyor ). (ir sre gen :ir kz )zaktan se-$i0ti -e ona #ayran ol$)0t). Fekingenli5i gen kzn #i e #o0)na git$e$i0+ gen kz :ir :a0kasn ter,i# et$i0ti. 9ar e0inin e-lilikten $e$n)n ol$as on a $)tl) ol$a$a -e t*k o,)kl)5)n a annesinin yann a ol )5) gi:i+ :a0kalarnn 0n,elerin e k!t :ir etki ya*$ak kork)s)n) $ey ana getir$i0ti. Gn)n kar e0inin stnl5n ne ka ar iste$e i5ini 0) !rnek g!ster$ekte ir: (irgn kar e0i a- an gzel :ir tilki *ost)n) getir$i0ti. 9ar e0i :)n)nla ok !-nyor ). G+ kar e0inin :a0arsn !ne$sizle0tir$ek iin *ost)n k)yr)5)n)n :eyaz ),)n) gizli,e kes$i0ti. Hinsel ig s+ ka n an )zak kal$asn an sonra ken isin e :)l)nan e5ili$le :irle0$i0+ :!ylelikle ,insel sa*k ol$)0t). ()n an sonra on)n iin #ayatn $anasnn ne ol )5)n) anla$ak kolay r: .Ya*t5$ #er i0te stn ol$aly$.. () :yk :a0ary ken isine sa5la$aya,ak zorl)klar :ir yana :rak* stnl5e )la0$aya al0$0t. E5itsel kon)0$alar$z a ilk sk, -e a, 0ey 0) ol ): =a*k ,insel $nase:etler e si#irli ,azi:esi sayesin e stnl5 *ayla0$ak... () #al e e .!zel aki$. :oz)l$a 5n i ia e e:iliriz. (elki e :irok ki$se+ gen kzlarn ta$a$yla )zak kal$alar kar0sn a :)

yol) seer i. (yk genelle0tir$e e5ili$i o5) za$an #ayat stilinin ok)s)n aki :a0l,a eksiklik 0eklin e ken isini g!ster$ekte ir. .Hayat *lan. -e . 0n,e. kar0lkl olarak :ir:irini ta$a$la$akta r. 4kisinin e k!kleri+ o,)5)n eneyi$lerinin son),)n) s!z -e ka-ra$lar ile i&a e e e$e i5i :ir e-re e :)l)n)r. Eakat o,)k+ a#a :) e-re e+ s!zle i&a e e e$e i5i eneyi$lerinin son)larn a+ o5) za$an+ !ne$siz sanlan olaylar an -e akla$a 5 gl )yg)sal eneyi$lerin en #areketle a-ran0nn genel 0ekillerini geli0tir$eye :a0lar. 9on)0)l$ayan -e ka-ra$larn :)l)n$a 5 :ir e-re e $ey ana gelen genel son)lar -e ilgili e5ili$ler e5i0$elerine -e :oz)l$alarna ra5$en+ a#a sonraki e-releri etkilen$eye e-a$ e er. () e-reler e ka$) anlay0 az -eya ok zelti,i :ir &akt!r gi:i i0e kar0r. 4nsanlar k)rallara+ s!zlere -e *rensi*lere &azla !ne$ -er$elerini !nleye:ilir. Gl )ka sk g!rlen a0a5 aki olay+ i5erleri yann a+ ayn :oz)k sre,in #ay-anlar a a $ey ana gel i5ini g!ster$ekte ir. 9k :ir k!*ek sokakta sa#i:ini taki* e e,ek 0ekil e yeti0tiriliyor. () yeti0$e :ir #ayli ilerle i5i sra a k!*ek #areket #alin eki :ir ara:ann stne atlarak+ yana &rlyor. Eakat yara al$yor. () el:ette !zel :ir eney i. () eneye o5asal #azr :ir ,e-a* -erile$ez i. () k!*e5in yeti0tiril$esin e ilerle$eler ol )5) -e kaza yerine g!trl$esine i$kan :)l)na$a . (!yle ol)n,a kolay kolay 0artl re&leksten s!z aa$ayz. 9!*ek sokaktan -e ara:a an kork$)yor ). Eakat olay yerin en kork)yor ). Dikkatsizli5ini -e eney yetersizli5ini e5il e yeri sor)$l) -e te#likeli :)l)yor ). (irok insan a :) k!*ek gi:i #areket et$ekte ir. Gnlar a :enzer :ir 0n,e ta0$akta r. Hi ol$azsa .0) -eya :) yer e. kaza geir$eye,ekleri son),)na )la0$akta rlar. (enzer ok)lar o5) za$an ne-roz a a ken ini g!ster$ekte ir. >e-roz a insan :ir :a0arszlk te#likesin en+ ki0ilik )yg)s)n)n zay&la$asn an korkar. L,)t -eya r)# arazlarn an &ay alan$ak+ :) arazlar :eni$se$ek s)retiyle ken isini kor)$aya al0r. () arazlar+ iyi anla0l$a klar iin !zl$ez sanlan *ro:le$ler en o5an r)# tansiyonlarn an $ey ana gel$ekte irler. (tn :)nlar insann :ir yana ekil$esine yol aar. .Glaylar. an e5il+ olaylar #akkn aki 0n,eleri$iz en etkilen$ekteyiz. () a0ikWr r. Glaylara )yan 0n,eleri ortaya att5$z #)s)s)n aki inan,$z+ !zellikle+ te,r:esiz o,)klar a -e

sosyal ol$ayan yeti0kinler e; ta$a$yla yetersiz eneye+ 0n,e eki katl5a -e 0n,e$ize@)yan aksiyonlar$za ayan$akta r. (!yle,e 0) son),a )la0yor)z: Herkes ken isi -e #ayatn sor)nlaryla ilgili :ir .g!r0e.+ :ir #ayat izgisine -e :ir ina$ik kan)na sa#i*tir. () kan)n onlar i are e er Eakat onlar :)n) anla$azlar+ :)n an #a:er ar ol$azlar. () ina$ik kan)n o,)kl)5)n ar e-resi iin e $ey ana gelir -e *ek &azla :ilin$eyen :ir sei$e g!re geli0ir. ()n) ya*arken o,)k yara l0 k)--etlerin en -e 0 nya izleni$lerin en ser:este yararlanr. ()n) i&a e et$ek -eya $ate$atik :ir &or$l ile tan$la$ak $$kn e5il ir. .4g lerin.+ .e5ili$lerin. 0 nya izleni$lerinin+ e5iti$in y!n -e :)nlar an yararlan$a y!nte$i o,)5)n sanat eseri ir. Hayatnn :a0n an iti:aren annesi tara&n an #er trl a:a an )zak t)t)lan+ 0$artl$0 :ir o,)k+ sonralar i0lerini na iren zen iin e ya*a:ilir. Her0eyin :a0kalar tara&n an ya*l$as gerekti5i 0n,esini ta0r. ()ra a a+ a0a5 aki #aller e ol )5) gi:i+ te0#isin zor)nl) kesinli5i an,ak a#a gl :ir o5r)la$a ile el e e ile:ilir. 9en isine erken en e:e-enylerine isteklerini ya*tr$ak i$kan -erilen :ir o,)5)n #ayatta :a0kalarna ege$en ol$a iste5i )ya,a5n 0ne:iliriz. () ise+ #ayal krkl5n o5)ran 0 nya eneyleri yzn en o,)5)n e-resine kar0 .ekingen :ir )r)$. al$asna yol aa:ilir. Fo,)k+ ,insel arz)lar a iine alan :tn arz)lar ile e-ine ekilir. 9en ini sosyal )yg) y!nn en zelt$eye al0$az. Erken en+ -eri$ olanaklar !lsn e en geni0 anla$ a i0:irli5ine al0an o,)k :tn #ayat *ro:le$lerini insan st isteklerle kar0la0$a ka+ ai$a ortak #aya #akkn aki o5r) 0n,esine g!re !z$eye al0r. %yn 0ekil e+ ailesini i#$al e en :ir :a:ann kz; :tn erkeklerin ayn ol )5) #)s)s)n aki 0n,esini+ !zellikle+ erkek kar e0lerinin+ yakn akra:alarnn+ ko$0)larnn+ kita*@lar aki izleni$lerin -er ikleri :enzer !rneklerin e etkisiyle+ e5i0tir$ez. Erkek kar e0in a#a yksek !5reni$e+ a#a !ne$li :ir $esle5e y!nel$esi+ gen kzlar a ayn 0eyi ya*a$aya,aklar -eya #aksz olarak yksek !5reni$ en yoks)n e il ikleri 0n,esini kolaylkla o5)ra:ilir. E-lerin e ter@ ke il i5ini -eya i#$al e il i5ini #isse en o,)k+ 0!yle e$ek ister gi:i gl :ir )tangalk geli0tire:ilir: Dai$a geri kal$aya $e,:)r ola,a5 &ikriyle+ ya a 0n,esini :ir :a0ar i$kanna ayan rarak a0rl5a

kaan i#tiraslarla #erkesi ge$eye -e #er0eyi e5ersizle0tir$eye al0a:ilir. G5l)n) a0r ere,e e 0$artan :ir anne o5l)n)n #er yer e ilgi $erkezi ol$as gerekti5i 0n,esini ta0ya:ilir. %nne o5l)n) aralksz olarak tenkit -e azarla$alar ile kstr 5+ :)n an :a0ka+ i5er :ir o5l)n) ter,i# etti5i tak ir e+ o,)k sonralar :tn ka nlara g-ensizlikle :aka:ilir. () ise #er trl son)lara yol aa:ilir. (ir o,)k e0itli #astalklara t)t)l )5) tak ir e nyann te#likelerle ol) ol )5) 0n,esine )la0a:ilir -e :) 0n,eye g!re #areket e e:ilir. (inler,e e0itleriyle :tn :) 0n,eler gereklik -e gerekli5in istekleriyle at0a:ilir. (ir insann ken isi -e #ayat *ro:le$leri #akkn aki yanl0 g!r0 er ge+ sosyal )yg) y!nn e !z$ isteyen gerekli5in y)$a0a$az $)ka-e$etiyle kar0la0r. () kar0la0$a esnasn a $ey ana gelen son) :ir 0okla kar0la0trla:ilir. (tn :) #aller e .g!r0. :ir :ireyin nya #akkn a tasar$na )yarak :ireyin 0n,esini+ )yg)larn+ ira esini -e aksiyon)n) e5erlen irir.

A. (6R/ Hayat =tilinin Psikolojik %ra0tr$a Yollan (ireyin 0n,elerini anla$aya+ #ayat *ro:le$leri kar0s$ a al 5 )r)$) !5ren$eye+ ksa,as+ #ayatn :ize :il ir i5i $anay ara0tr$aya el-eri0li #i:ir ara, -e yol) i#$al et$e$e$iz gerekir. (ireyin #ayatn $anas #akkn aki 0n,esini in,ele$ek yararl r. Fnk ni#ayet+ on)n 0n,elerini+ )yg)larn -e &aaliyetini y!neten 0ey :) )r. ()n an a anla0la,a5 gi:i+ #ayatn gerek $anas :ireyin yersiz a-ran0n a kar0la0t5 ayankllkta :elli ol)r. 5reti$+ e5iti$ -e te a-i $eto ) 0U iki -eri arasn a; #ayatn gerek $anas -e :ireyin yersiz aksiyon) arasn a :ir k!*r k)r$akta r -eya :)nlar :irle0tir$ekte ir. (irey olarak insan #akkn aki :ilgi$iz ok eski ir. (irka !rnek -er$ekle yetineli$. Eski )l)slara ait tari# :eti$le$eleri -eya ki0isel anlatlar+ Te-rat+ Ho$er+ Pltark+ Y)nan -e "o$al 0airler+ :tn e&saneler+ #ikayeler+ $asallar+ $itolojiler insan ki0ili5inin ne ka ar iyi anla0l 5n g!ster$ekte ir. (ir #ayat stilinin izgilerini en iyi :elirtenler !zellikle yazarlar ol$)0t)r. 9i$i eserlere )y )5)$)z :yk #ayranl5n ne eni :) )r. 4nsann ken i #ayat e-resi+ *ro:le$leri sk :a5llk #alin e :ir :tn olarak ele al$ak+ !l r$ek -e #areket ettir$ek #nerleri yazarlarn eserleri kar0sn a )y )5)$)z :yk #ayranl5n ne eni irS 4nsan :ilgisin e s!z sa#i:i olan -e eneylerini sonraki k)0aklara )la0tran #alk a a$lar -ar r. ()n an 0*#e e e$eyiz. () insanlar -e insan tan$a )stalarn a*ak ayran 0ey insan aksiyonlarnn e0itli ne enleri arasn aki $nase:etlere ait a#a esasl :ir g!r0tr. () yetenek an,ak onlarn to*l)l)5a -e insan trne kar0 )y )klar ilgiler sayesin e geli0e:ilir. Da#a :yk :ir eney+ a#a $ke$$el :ir anlay0+ a#a erin :ir g!r0 onlarn sosyal )yg)larnn :ir $ka&at gi:i ir. (ireyin saysz 0artlar iin eki ok e5i0ik ina$iz$as$ anlata:il$esi+ :a0kalarnn :)n) !lye -e tartya :a0-)r$a an anlaya:il$esi iin+ eserlerin e

:ir0eyin :)l)n$as gerekiyor ). () a sezgi yetene5i ir. %n,ak :) s)retle ina$ik :elirtilerin arkasn a -e aralarn a saklanan 0eyi g!re:iliyor ). ()na :ireyin ina$ik kan)n) enile:ilir. 9i$ileri :) yetene5e .sezi0. a n -eriyorlar -e :)n)n sa e,e en stn r)#lar a yer al 5n sanyorlar. Ierekten :)+ insanlar a en yaygn olan yetenekler en :iri ir. Herkes+ :ilin$eyen e5i0en gele,ek kar0sn a -e #ayatn kar0kl5 iin e on an srekli olarak yararlanr. 9ar0la0t5$z kk -eya :yk #er *ro:le$ :ize ai$a yeni :ir 0ekil e -e &arkl tarz a g!rnr. (!yle ol)n,a onlar tek :ir 0e$aya+ #atta+ 0artl re&lekslere g!re !ze$eyiz. (!yle ya*arsak srekli olarak yanlrz. () aralksz e5i0iklik insan ai$a yeni isteklerle kar0la0tr$akta r. Gn) a#a !n,e al 5 )r)$) yeni :ir ene$e en geir$eye zorla$akta r. .7artl re&leksler. ka5t oy)nlarna :ile yet$ez. Pro:le$lere ege$en ol$akta :ize yar $ e en 0ey+ sa e,e o5r) :ir sezi0tir. () sezi0 #ayat &aaliyetine katlan+ to*l)l)kla i0:irli5i ya*an+ insanl5n :tn *ro:le$lerinin $)tl) :ir 0ekil e !zl$esiyle ilgilenen insann !zelli5i ir. 4nsanlk tari#i ka ar+ :ir insann ka eri e on) ilgilen irir. Psikoloji -e &else&e insanla ilgilen$eye :a0la 5 gne ka ar :ir sanat olarak kal . 4nsan r)#)n)n :ili$sel :ilgi ekir ekleri *sikoloji e+ &else&e e -e antro*oloji e :)l)n$akta r. (tn ol)0) geni0 :ir e-rensel kan)n a e0itli 0ekiller e gr)*la0tr$aya al0rken :ireyi i#$al et$ek $$kn e5il ir. (ir :ireyin :tn i&a e 0eklerin eki :irli5ini ka:)l et$e zor)nl)l)5) -ar r. (tn olaylar i are e en kan)nlarn insan ta:iatna )yg)lan$as e0itli g!r0lerin ka:)lne yol a$akta r. %nla0l$ayan+ :ilin$eyen y!neti,i :ir g 9ant+ =,#elling+ Hegel+ =,#o*en#a)er+ Hart$ann+ >iets,#e -e :a0kalar tara&n an a#lak kan)n)n a+ ira e e+ erek arz)s)n a -eya+ .:ilinalt. enen :ilinsiz :ir gte aran . Ienel kan)nlarn insan ol)0)na )yg)lan$asnn yann a ig!zle$ e !ne$ kazan . Hastalarn a r)#sal :elirtileri -e sreleri #akkn a :ilgi -er$eleri gerekiyor ). () $eto )z)n za$an )yg)lan$a . Hakl olarak g!z en 0t. Fnk insanlarn o:jekti& :ilgiler -ere:ile,eklerini 0n$ek $$kn g!rn$yor ). Deneysel $eto + teknik geli0$e yzyln a !ne$ kazan . %letlerin -e ikkatle seil$i0 sor)larn yar $yla ene$eler ya*l . () ene$eler :ize )y) organlar+ zeka -e ki0ilik &onksiyonlar #akkn a :ilgiler

-er iler. () )r)$ a ki0ili5in :tnl5 #akkn aki g!r0 :irli5i :rakl . Da#a sonra ortaya kan kalt$ oktrinine gelin,e+ :tn a:alarn :o0)na ol )5)n) ortaya att. Yetenekler en yararlan$aya !ne$ -er$e i. Yeteneklerin :)l)n$asn yeterli :)l ). zel a0a5lk )yg)larna -e :az organlarn yetersizlikleri #alin e+ tela&ilerine ait :)l)nan i salg :ezleri etkisi nazariyesi e :)na )la0t. Hinsel li:i o a insan ka erinin ok gl yarat,sn ya0atan+ insanlara :ilinalt$ aki ,e#enne$in e#0etini -e ilk gna#ta .s)l)l)k )yg)s).n) ikkatle anlatan *sikanalizle :era:er :ir *sikolojik r!nesans $ey ana gel i. I!5n )n)t)l$as sonras+ :ireysel *sikoloji e .i eal. ta$lk a$a, -e .i eal :en. ile tela&i e il i. () anla$l a:a+ #ayat stilinin+ :ireyin ina$ik izgisinin -e #ayatn $anasnn :)l)n$as iin !ne atl$0 :ir a $ . ()n an :a0ka+ 0$artl$0 o,)klar nyasyla@ o* ol) i i. () )r)$ a+ r)# ok)s)n)n *sikanalize :) ti*in srekli :ir ko*yas gi:i g!rn 5n -e asl r)l+ ok)s)n)n+ insan ol)0)n *aras olarak+ *sikanaliz en sakl kal 5n :elirt$ekte ir. Psikanalizin gei,i :a0ars+ ok say a 0$artl$0 ki$selerin *sikanaliz g!r0lerini ka:)l et$e e5ili$lerin en gel$ekte ir. Psikanaliz tekni5i :it$ez :ir enerji ile :az i&a e tarzlarn+ :az arazlar ,insel li:i o ile $nase:et #alin e -e insan aksiyon)n) #erkeste yer alan sa k :ir ig ye :a5ly$0 gi:i g!ster$eye al0yor ). () son ol)0lar+ :ireysel *sikolojinin aka :elirtti5ine g!re; 0$artl$0 o,)klar a s)ni :ir 0ekil e ya*l$0 #n ola:ilir. (ireysel *sikoloji sa5la$ :ir ol)0 ze$ini zerin e kalyor -e :) ol)0 05n a :tn insan a:asn a :ir ta$lk e5ili$i :)l)yor. Hayat #a$lesi -,)t -e r)# :ak$n an !zl$0 :ir 0ekil e :) e5ili$e :a5l r. Her r)# :elirtisi a0a5 :ir )r)$ an stn )r)$a g!tren :ir #areket $anasn ta0$akta r. Her :ireyin #rriyet iin e -e yara l0 yeteneklerin en -e yetersizliklerin en ol )5) ka ar ilk 0 nya izleni$lerin en yararlanarak ken i ken ine sa5la 5 #a$le :ireylere g!re+ ina$ik kan)n+ !l+ a#enk -e y!n :ak$n an e5i0ir. Ierekle0tiril$esi $$kn ol$ayan i eal :ir ta$lk ile ai$a ken isini kar0la0tran insan+ aralksz :ir 0ekil e a0a5lk )yg)s) )yar -e :) )yg) tara&n an )yarlr. Her kltr e-resi :) i eali 0n,elerine -e )yg)larna g!re ya*ar. Ie$i0te ol )5) gi:i :)gn e insan 0n,esinin e5i0en se-iyesini

an,ak :) i ealin ortaya k$asyle anlarz. =ons)z za$an iin e ortak insan #ayatn i rak e en -eri$li 0n,enin :) g,ne ta$ olarak g-ene:iliriz. .l r$eye,eksin. -e .yaknn se-. i&a eleri stn :ir *rensi* olarak zi#in e -e g!nl e ai$a ya0aya,aklar r. =ol)n)$ -e ayakta )r$a #areketleri ka ar insann -arl5n a yer alan :) &or$ller -e i5er k)rallar+ ta$a$yla :ili$sel y!n en 0nlen to*l)l)5a+ ol)0a #z -e a$a -eren :ir :ask gi:i gire:ilir -e :ireysel *sikolojinin a-ran0 k)raln sa5larlar. Di5er :tn #areket 0ekilleri -e a$alar :)nlara g!re o5r) -eya yanl0 g!rnrler. ()ra a :ireysel *sikoloji :ir . e5erler *sikolojisi. ol$akta r. %0a5lk )yg)s)+ ! $le$e e5ili$i+ sosyal )yg)+ :izi$ *sikolojik ara0tr$alar$zn te$elleri ir. () yz en+ :ireyin -eya to*l)l)5)n in,elen$esin e :)nlar :ir yana :raka$ayz. (irey e+ ol)0)n :asksyla :a0ka :ilgiler el e e en+ o5r) -eya yanl0 yollar izleyen $e eniyetler gi:i #areket e er. Gl)0 za$ann a #ayat stilinin rasyonel -e )yg)sal :ak$ an #azrlan$as+ o,)5a ait :)l)n$akta r. Leri$lilik ka*asitesi+ te$el gllk !ls i0ini g!rr. () !l kaytsz ol$ayan+ #ayat #azrl5 iin etin :ir ze$in $ey ana getiren :ir e-re e )yg)sal :ir 0ekil e az -eya ok gerekle0e:ilir. Fo5) za$an !ne$siz :a0arlarn -e :a0arszlklarn etkisi altn a kalan+ s:jekti& :ir izleni$e ayanan o,)k; yol)n)+ a$a,n -e gele,e5ini iine alan so$)tla0$0 :ir stnlk o5)r)r. 9i0ili5in anla0l$asna yol a$as gereken :tn :ireysel *sikolojik -astalar+ :ireyin stnlk ara0tr$asna ait 0n,esini+ a0a5lk )yg)s)n)n !ne$ini -e sosyal )yg)s)n)n ere,esini :ir yana :rak$azlar. () e0it &akt!rler arasn aki $nese:etlere ait a#a esasl :ir in,ele$e sosyal )yg)n)n 0eklinin -e ere,esinin $ey ana geli0in e+ #e*sinin rol oyna 5n aka g!ster$ekte ir. 4n,ele$e+ eneysel *sikoloji e -e :az t* -akalarnn in,elen$esin e ya*lann ayn r. Yalnz :)ra a #ayatn ken isine testler )yg)lan$akta r. () a #ayat *ro:le$ine sk skya :a5ll5n is*at et$ekte ir. (ireyin+ :tn olarak #ayatla@ to*l)l)kla e$ek :elki a#a yerin e ol)r@ $nase:etlerin en )zakla0trl$asnn $$kn ol$a 5n g!ster$ekte ir. (ireyin a-ran0 #ayat stilini anlatr. =a e,e :ireyin #ayatn an ayrlan !5eleri g!z!nn e :)l)n )ran testler+ #atta to*l)l)5)n ileri eki -eri$lili5i #akkn a :izi ay nlat$az. Ie0talt *sikolojisinin e+ :ireyin #ayat :oy)n,a )r)$) #akkn a :ize :ilgi

-ere:il$esi iin+ :ireysel *sikoloji tara&n an ta$a$lan$as gerek$ekte ir. Hayat stilinin ara0trl$asn a :ireysel *sikoloji tekni5i ilk !n,e #ayat *ro:le$leri -e :) *ro:le$lerin :irey en istekleri :ilgisini !ng!r$ekte ir. () *ro:le$lerin !z$nn yeterli :ir sosyal )yg)y)+ t$ #ayatla sk :ir :a5ll5+ :a0kalaryla :ir ara a :)l)n$ak -e i0:irli5i ya*$ak yetene5ini iste i5ini g!re,e5iz. () yetene5in yokl)5) #alin e+ genel olarak+ :tn 0ekilleri -e son)lar ile+ .ekingen.+ kaa$akl :ir )r)$ 0eklin e ilerle$i0 :ir a0a5lk )yg)s) g!rle:ilir. G za$an a0a5lk ko$*leksi a n -er i5i$ -eya :ir:irine kar0$0 -,)t -e r)# :elirtileri ortaya kar. Hi eksil$eyen stnlk e5ili$i+ :) ko$*leksi #er za$an sosyal )yg)ya ya:an, kalan+ a0ikar :ir ki0isel stnl5 #e e& t)tan stnlk ko$*leksi ile gizle$eye al0r. 4yi 0nl 5 tak ir e :a0arszlk #alin e g!rlen :tn :elirtilerin ne enlerini ilk o,)kl)k a5n a :a0layan yetersiz :ir #azrlan$a a ara$ak gerekir. () 0ekil e :ir ki$senin $te,anis #ayat stilinin srekli #ayalinin :)l)n$as $$kn r. Yine :ir :a0arszlk #alin e+ ai$a :a0kalarn an )zak kal$a 0eklin e ken ini g!steren sosyal )yg)yla anla0a$a$asnn ere,esi e ta#$in e ile:ilir. E5iti$,iye+ !5ret$ene+ #eki$e+ re#:ere 0en i0+ on) #ayatn insana ka:)l ettir i5i sa5 )y)ya yakla0tr$ak+ sosyal )yg)y) glen ir$ek -e :!ylelikle :a0arszl5nn gerek ne enlerini anla$ak+ :ireyin #ayatn gerek $anas yerine ka:)l etti5i yanl0 $anay -e 0n,eyi :elirt$ektir. () i0 an,ak #ayat *ro:le$lerine ait esasl :ir :ilginin -arl5 -e sosyal )yg)n)n yetersizlik ere,esinin anla0l$as ile ya*la:ilir. ()n an :a0ka+ o,)kl)kta sosyal )yg)n)n geli0$esini !nle$eye el-eri0li olaylar -e )r)$lar #akkn a :yk :ir eney gerek$ekte ir. Deneyi$e nazaran+ ki0ili5in ara0trl$asn a en iyi son)lar -eren tan$a yollar ilk o,)kl)5a ait #atralar+ aile -e :ireyler arasn a yeri+ #ayaller+ ryalar -e $arazi arazlar o5)ran 0 &akt!rlerin $a#iyeti ile ilgili geni0 :ir :ilgi ir. (!yle :ir in,ele$e en el e e ilen :tn :ilgiler+ #eki$e kar0 al$an )r)$ a a#il+ ok :yk :ir ikkatle e5erlen iril$eli ir.

C. (G6U/ Hayat Pro:le$leri (ireysel *sikoloji i0te :)ra a sosyolojiye yakla0$akta r. Hayatn kar0$za kar 5 *ro:le$lerin ok)s) -e :) *ro:le$lerin ya*$aya zorla klar i0i :il$e en+ :irey #akkn a o5r) :ir yargya )la0$ak $$kn e5il ir. %n,ak+ :ireyin :) *ro:le$lerle kar0la0$a tarzna+ :) kar0la0$a a i nyasn a ol)* :iten 0eylere g!re+ gerek ta:iat ken ini g!sterir. (ireyin sosyal roln oynay* oyna$a 5n+ yar yol a kal* kal$a 5n+ i0inin iin en k* k$a 5n+ s-0$ak a$a,yla :a#aneler aray* ara$a 5n+ )y )r)* )y )r$a 5$+ kar0la0t5 *ro:le$lere sa$i$i :ir !z$ yol)n) aray* ara$a 5n+ son),a )la0* )la0$a 5n+ ki0isel :ir stnlk ile !-n$ek iin to*l)l)5a zararl :ir yol) izleyi* izle$e i5ini ara0tr$ak gerekir. Uz)n za$an an :eri #ayatn :tn sor)nlarn 0) *ro:le$e :a5la$ay 0n $: =osyal #ayat+ al0$a -e a0k. ()nlar geli* gei,i *ro:le$ler ol$ay*+ srekli kar0$za kan zorlay, istekler e :)l)nan kanl$ayan *ro:le$ler ir. Kira+ :) sor)na kar0 ta-r$z+ #ayat stili$ize g!re -er i5i$iz :ir ,e-a*tr. () sor)nlar ken i aralarn a sk skya :ir:irlerine :a5l r. F!z$leri iin yeterli :ir sosyal )yg)y) zor)nl) kl$akta rlar. Her insann #ayat stilinin :) sor)n kar0sn aki ta-rn a az -eya ok :ir aklkla yans 5n kolaylkla g!re:iliriz. () yans$a+ sor)nlar #alen on) ilgilen ir ikleri !l e aklk kazanr. ()nlar nya aki #ayat$zn :izi kar0 kar0ya getir i5i sor)nlar r. 4nsan :) nyann :ir eseri ir. Dnyann geri kalan ks$ ile $nase:etlerini an,ak to*l)l)5a katl$as+ ken isine sa5la 5 $a i -e $ane-i yar $+ i0:!l$+ g!sterilen a:a -e trn yayl$as sayesin e k)r$)0 -e geli0tir$i0tir. ()n)n iin insan ol)0) :oy)n,a -,)t -e r)# :ak$n an geli0i$ini sa5la$ak a$a,yla ken isini onat$0tr. 4nsanl5n zorl)klar yen$ek iin sar&etti5i a:a a+ :tn eneyler+ gelenekler+ :)yr)klar+ kan)nlar+ iyi -eya

k!t+ e-a$ e en -eya !ne$lerini kay:e en ene$eler en :a0ka 0eyler e5il ir. ()gnk $e eniyette :) a:ann )la0$a i$kan -er i5i se-iyeyi+@ itira& e eli$+ #i e yeterli ol$ayan se-iyeyi@ g!rrz. %0a5 :ir )r)$ an stn :ir )r)$a o5r) git$ek :ireyin ol )5) ka ar kitlenin e ina$iz$as$ :elirt$ekte -e :ize+ :irey e ol )5) ka ar kitle e e srekli :ir a0a5lk )yg)s)n)n :)l)n )5)n) s!yle$e #akkn -er$ekte ir. Gl)0ta :)ra a )rakla$a ola$az. Ta$lk arz)s) :izi srkle$ekte ir. Grtak te$eli sosyal ilgi olan -e :ir yana :rakl$alar $$kn ol$ayan :) sor)nlar an,ak yeter ere,e e sosyal )yg)s) olan insan tara&n an !zle:ilir. (tn sor)nlar @ ostl)k+ arka a0lk+ e-lete+ -atana+ $illete+ insanl5a kar0 )y)lan ilgi+ iyi al0kanlklarn kazanl$as+ sosyal :ir i0e giril$esi+ i0:irli5ine+ oy)na+ ok)la+ rakl5a #azrlan$a+ kar0 ,ins iin )y)lan sayg -e #r$et gi:i :tn sor)nlar@ :) ana sor)n)n !z$ne y!nel$ekte ir. 4yi -eya k!t :ir #azrlk+ o,)5)n ilk gnlerin en iti:aren :a0lar. Iittike artan anne se-gisinin geli0$esi sayesin e o,)5a+ :enzerleriyle #ayat eneyi$i kazan r$aya en el-eri0li arka a0@ o5al olarak anne ir. (tnn :ir *aras olarak+ o,)5) ortak #ayata katl$aya -e 0 nya ile yerin e ili0kiler k)r$aya zorlayan ilk ite*iler+ sosyal geli0$enin e0i5in e .ilk yakn. gi:i 0nlen anne en #areket e er. Fo,)5)n kar0la0t5 zorl)klar iki y!n en $ey ana gele:ilir. ()nlar an :irini anneler ol)0t)r)r. (e,eriksiz+ te,r:esiz :ir anne o,)5)n :a0kalaryla ili0kiler k)r$asn zorla0trr. 40ini ,i iye al$az. Ya a+ o5) za$an ol )5) gi:i+ o,)5)n :a0kalarna yar $ et$ek zor)nl)5)n) )y$asn !nler. (a0kalaryla i0:irli5i ya*$asna olanak -er$ez. Gn) 0e&kat -e ok0a$a ile :ktrr. =rekli olarak o,)5)n)n yerine #areket e en+ 0nen+ kon)0an anne :tn geli0$e i$kanlar$ &el,e )5ratr. Fo,)5)n) :izi$kin en ta$a$yla &arkl #ayalX :ir nyaya al0trr. 7$artl$0 o,)k :) nya a #er0eyin :a0ka ki$seler tara&n an ya*l 5n g!rr. Gl )ka ksa :ir za$an a ken isini olaylarn $erkezi gi:i g!r$eye :a0lar. () g!r0ne )y$ayan :tn #aller e k!t $aksatlar arar. D0n,esine )yg)n #areket et$eyen #erkesi 0$an sayar. () za$an a #er trl engel en k)rt)l$)0 ya*, g,nn -e yargsnn i0:irli5inin o,)5a sa5la 5 son)lar aki :yk e5i0iklikleri k$se$e$ek gerekir. Fo,)k 0 izleni$leri 0n,esine g!re 0ekillen ir$ek iin k)llanr.

%nnesi tara&n an 0$artlan o,)k sosyal )yg)s)n) :a0kalarna y!nelt$ekten kanr. (a:asn an+ erkek -e kzkar e0lerin en+ ken isini ayn ere,e e se-$eyen ki$seler en )zak kal$aya al0r. () #ayat 0eklin e+ 0 yar $la #er0eyin #e$en el e e ile:ile,e5i 0n,esi ile yeti0en+ #azrlanan o,)k :) yz en sonralar #ayat *ro:le$lerini !z$ekte az -eya ok :e,eriksizlik g!sterir. () *ro:le$lerin iste ikleri gerekli sosyal )yg)ya sa#i* ol$a 5 za$an 0okla kar0la0r. () 0ok #a&i& ol)rsa :ir sre sonra kay:ol)r. Eakat ,i i #aller e :ir !z$ :)l$akta srekli olarak engel te0kil e er. 7$artl$0 o,)k iin annenin ilgisini+ ek$eye el-eri0li #er :a#ane iyi ir. =osyal )yg)n)n geli0$esini !nleyen :a0ka engeller e -ar r. (ireysel :elirtinin !zelli5i -e e0itlili5i #i:ir za$an g!z$z en ka$a$al r. Fo,)5)n i#$al e il$esi+ yetersiz organlara sa#i* :)l)n$as a sosyal )yg)n)n geli0$esini zorla0trrlar. Her ikisi e 0$artl$a a ol )5) gi:i+ o,)5)n ikkatini -e ilgisini .to*l)l)k.tan )zakla0trrlar. 9en i g-enli5ine -e #)z)r)na y!neltir. () i&t g-enli5in an,ak yeterli :ir sosyal )yg) ile sa5lana:ile,e5ini ileri e a#a ak :ir 0ekil e g!re,e5iz. Yalnz yeryzn eki #ayat 0artlarnn sosyal )yg) :ak$n an+ zay& ki$selere kar0 ol )klarn anla$ak g e5il ir. Fo,)5)n ya*, g,nn :) engeli az -eya ok :a0ar ile a0a:ile,e5ini s!yleye:iliriz. Her :a0ar -eya :a0arszlk+ genel olarak :irey tara&n an :ilin$eyen #ayat g!r0ne :a5l r. (ireyin #ayat *ro:le$leriyle kar0la0$asnn son)larn :ir ere,eye ka ar kestire:iliriz. Eakat :ir g!r0n o5r)l)5)n)+ an,ak son)larla o5r)lan 5 za$an ka:)l et$eliyiz. 7i$ i+ !z$leri geli0$i0 :ir sosyal )yg)y) zor)nl) kl* kl$a klarn anla$ak iin g!rn0te ikin,i+ ere,e e olan sor)nlarn zerin e )ra,a5z. () a+ !n,e o,)5)n :a:asna kar0 ayn ilgiyi )y$as gerekti5i inan, r. Yalnz 0 0artlar+ :a:ann ki0ili5i+ o,)5)n anne tara&n an 0$artl$as -e a#a ziya e anneye 0en g+ organik :ir geli0$e :a:a ile o,)k arasn a $esa&e o5)ra:ilir o,)5)n sosyal )yg)s)n)n geli0$esini !nleye:ilirler. %nnenin ok y)$)0ak a-ran0larnn son)larn !nle$ek iin ya*t5 $ a#aleler :) $esa&eyi artrr. %nnenin o,)5) ken isine ek$e e5ili$i e o,)kla :a:a arasn aki $esa&eyi &azlala0trr. Fo,)5) a#a ok 0$artan ki$se :a:a ol )5) tak ir e+ o,)k annesin en yz e-irir -e

:a:asna yakla0r. () #al ai$a :ir o,)5)n #ayatnn ikin,i sa&#asn -e annenin o,)k iin :ir traje i ne eni ol )5)n) g!ster$ekte ir. Fo,)k+ 0$artl$0 :ir o,)k olarak annesine :a5l kaln,a :tn i#tiyalarnn+ #atta+ :a@zan ,insel i#tiyalarnn annesi tara&n an kar0lan$asn :ekleyen :ir *arazit gi:i geli0ir. (tn arz)larnn annesi tara&n an tat$in e il$esi yzn en+ o,)5)n :) arz) an -azgee$e i5i !l e )yg)sal yan &azlala0r. Ere) 8)n i* 9o$*leksi e i5i -e r)# geli0$esinin ta:ii te$eli gi:i say 5 0ey; sa e,e !nlen$e$i0 arz)lar kar0sn a $ a&aasz :ir oy)n,ak gi:i 0$artl$0 o,)5)n #ayatnn ok say aki :elirtilerin en :iri ir. Yine ayn yazarn o,)5)n annesiyle k)r )5) :tn $nase:etlerin te$elini sarsl$az :ir taass)*la i* 9o$*leksinin $ey ana getir i5i :ir 0e$a a ara$akta r. %yn 0ekil e :irok yazarn+ ta$ olarak ka:)l e ile:ilir gi:i g!rnen -e kzlarn yaratl0lar gere5in,e :a:alarna+ erkek o,)klarn annelerine a#a &azla yakla0tklar #)s)s)n aki tezini re et$ek zor)n ayz. () #al 0$artl$a$0 o,)kta $ey ana gel i5i tak ir e on)n gele,ekteki ,insel rol #akkn a :ir g!r0e )la0a:iliriz. Erken en )yanan+ kar0 kon$az ,insel ig #er0ey en !n,e &azla 0$artl$0+ #i:ir arz) an -azge$eyen :en,il :ir o,)kta g!rlr. Fo,)5)n erkek -e kzkar e0lerine kar0 :ir *ro:le$ olarak 0nlen )r)$)+ :a0kalaryla $nase:et k)r$a yetene5i #akkn a :ir ere,eye ka ar &ikir -ere:ilir. R o,)k gr):)n an !zellikle en k5+ i5er o,)klarn engel -e etki alanlarnn aral$asnn :ir ne eni gi:i 0nr. ()n)n e0itli son)lar -ar r. Eakat :) son)lar o,)5)n etkiye &azla el-eri0li ol )5) za$an a+ #ayat :oy)n,a :ir karakter !zelli5i 0eklin e ken ini :elli e e,ek ere,e e gl izleni$ler :rakr. () izleni$+ #ayatn e:e i :ir yar0 ol )5) )yg)s)+ gl :ir ege$enlik arz)s) -eya en az zararl #aller e+ :a0kalarn srekli o,)k gi:i g!r$e 0eklini ala:ilir. Fo,)5)n yeti0$esi geni0 !l e :) yar0n :a0arl -eya :a0arsz ol$asna :a5l r. zellikle+ 0$artl$0 o,)klar a+ a#a kk :ir o,)k tara&n an yerlerin en e il ikleri izleni$i ken ini g!sterir. Di5er :ir sor)n a+ o,)5)n #astalk kar0sn aki )r)$) )r. Hastalkta e:e-eynlerin a-ran0@ !zellikle #astalk a5rla0t5 za$an @ o,)k tara&n an ikkatle izlenir. Fo,)5)n+ ra0itiz$a+ :o5$a,a+ kzl+ gri*+ -.:... gi:i #astalklar+ #astal5 sresin,e e:e-eynlerinin

i#tiyatsz,a g!ster i5i zntl a-ran0lar+ #astal5+ ol )5)n an a#a a k!t g!ster$ekle kal$az+ 0$artl$ak al0kanl5n a ol)0t)r)r. (!ylelikle o,)5) #astalkl ya*a:ilirler. () o,)klar #astalk #atralarn !$rleri :oy)n,a e-a$ ettire:ilirler. Fo,)k y)-aya -e ilkok)la :a0la 5 za$an i0:irli5i ile ilgili yeni :ir ene$e ile kar0la0r. ()ra a :a0kalaryla al0$a yetene5i ok ak :ir 0ekil e g!zlene:ilir. =inirlen$e ere,esi+ ok)la kar0 )y)lan isteksizli5in al 5 0ekil+ yalnz kal$a tarz+ ilgisizlik -e ikkatsizlik+ ge gel$ek+ kar0klk ya*$aya al0$ak+ ok)l an ka$ak e5ili$i+ srekli olarak ok)l e0yalarn kay:et$ek+ ! e-leri ya*a,ak yer e za$an #ar,a$ak gi:i ok)l)n iste$e i5i a-ran0lar i0:irli5i yetersizli5i$ g!sterirler. () #aller k)--etli :ir a0a5lk )yg)s)n an $ey ana gelir. ()n) :il$e en o,)klarn r)#sal sreleri yeterli :ir 0ekil e anla0la$az. %0a5lk )yg)s)+ a0a5lk ko$*leksi #alin e ken ini g!sterir. Her trl r)# -e -,)t arazlaryla :irle0en )tangalk sinirlilik 0eklini alr. Ya a g)r)ra ayanan :ir stnlk ko$*leksi 0eklin e ortaya kar. 9a-ga,lk+ arka a0 e ine$e$ek+ -:... $a#iyet kazanr. () ko$*lekste ,esaret iye :ir 0ey yokt)r. 9en ilerini :e5enen o,)klar yararl :ir i0 ya*$alar istenir isten$ez korkaklk g!sterirler. Yalan,lk e5ili$i onlarn sa$i$i ol$a klarn :elirtir. Hrszlk e5ili$leri yoks)nl)k )yg)s)n)n ! $len$esi $anasn ta0rlar. () o,)klar ken ilerini srekli a#a :e,erikli arka a0laryla $)kayese e er -e :oy !l0rler. () yz en e iyile0e$ezler. Da#a ziya e zi#in yeteneklerinin )y)0$alarna -e o5) za$an #er trl ok)l :a0arlarnn )r$asna yol aarlar. Gk)l o,)k zerin e ak :ir 0ekil e ene$e etkisi ya*ar -e ilk gn en iti:aren o,)5)n i0:irli5i yetene5i ere,esini g!sterir. Gk)l+ sosyal )yg)n)n geli0$esine el-eri0li :ir yer ir. Gk)l :a0ars #er0ey en !n,e o,)5)n sosyal )yg)s)na :a5l r. () :ir gerektir. Fo,)kta sakl :) )yg) ilk :ak0ta on)n to*l)l)ktaki ya0ay0 #akkn a :ize &ikir -ere:ilir. Iele,ekteki ortak #ayat iin ok !ne$li olan ostl)k+ arka a0lk+ sa akat+ sor)$l)l)k )yg)s)+ $0terek &aaliyet arz)s) gi:i :tn karakter !zellikleri+ $e$lekete+ $illete -e insanl5a kar0 )y)lan ilgi+ #e*si ok)l #ayatn a yer alr -e stn e5itsel ilgileri gerektirir. Gk)l+ arka a0lk r)#)n) ol)0t)r$a -e i0le$e i$kanna sa#i*tir. 5rettikleri$izi :ilen !5ret$en o,)5a sosyal )yg)s)n)n yetersizli5ini+ :) eksikli5in ne enlerini+

! $le$enin yollarn anlat$asn :ilir -e on) osta kon)0$alarla to*l)l)5a yakla0tra:ilir. Fo,)klarla ya*a,a5 genel tart0$alar a ken ilerinin -e insanl5n gele,e5inin+ sosyal )yg)$)z)n glen iril$esine :a5l ol )5)n) anlata:ilir. =a-a0+ i a$+ rk 0$anl5+ :a0ka $illetler 0$anlk :esle$ek -e ne-roz+ inti#ar+ s)+ sar#o0l)k+ gi:i :yk k)s)rlar$zn sosyal )yg)n)n yetersizli5in en $ey ana gel i5ine e5ine:ilir. %0a5lk ko$*leksinin ka:)l i$kansz :ir 0ekil e !z$ iin ya*lan :ir ene$e gi:i+ :) k)s)rlarn anla0l$asna o,)klar inan ra:ilir. Ka$an$zn &azla ilgilen i5i ,insel sor)n a erkek -e kz o,)klar 0a0kna )5rata:ilir. 40:irli5i a-asna inan$0 olanlar :!yle :ir )r)$a 0$ezler. ()nlar :ir :tn e yer al klarn )y$aya al0$0lar r. D)y )klar gizli skntlar an e:e-eynlerini -e !5ret$enlerini ai$a #a:er ar e erler. %ile #ayatn a :ekle ikleri yaknl5 :)la$ayanlar :a0ka trl #areket e er. (ir a#a s!yleyeli$: ()nlar+ !zellikle+ 0$artl$0 o,)klar !-l$ekten ok #o0lanr -e ylar. E:e-eyinlerin ,insiyet kon)s)n aki #areket tarzlar :ir ara aki ya0ay0larn an oto$atik :ir 0ekil e $ey ana gelir. Fo,)k ,inselli5i arz) etti5i ka ar !5ren$eli ir. () :ilgi+ ona yeni e5iti$i o5r) :ir 0ekil e !z$seye:ile,ek -e ta#a$$l e e:ile,ek 0ekil e -eril$eli ir. () i0te ekin$e$ek gerekir. Yalnz a,ele e il$e$eli ir. Fo,)klarn ok)l a ,insel sor)nlar zerin e )r$alarn !nle$ek zor )r. Iele,e5i 0nen :a5$sz o,)k+ $ste#,en 0eyleri inle$ez -e sa$a 0eylere inan$az. E5iti$in o,)5) a0ktan+ e-lilikten kork)t$as :yk :ir #ata r. Esasen :!yle :ir e5iti$e sa e,e :a5$sz ol$ayan -e a#a !n,e ,esaretlerini kay:et$i0 o,)klar k)lak -erirler. Di5er :ir #ayat *ro:le$i olan ergenli5i :iroklar :yk :ir esrar gi:i 0n$ekte ir. () e-re e :ile o,)kta :) za$ana ka ar ta$a$yla sakl kalan 0ey+ gizli :ir k)--et ol$akta e-a$ e er. Fo,)5)n i0:irli5ine #azrlan$a ere,esi kolay,a g!rlr. Fo,)k 0i$ i a#a geni0 :ir aksiyon alanna -e a#a :yk :ir g,e sa#i* ol)r. Her0ey en !n,e+ ken isine !zg -e eki,i g!rne,ek 0ekil e+ artk :ir o,)k ol$a 5n -eya ok na ir ol$akla :era:er+ o,)k ol$akta e-a$ etti5ini g!ster$ek arz)s)n) )y$aya zorlanr. 9en ilerini yeti0kin gi:i g!ster$ek isteyen :irok o,)k yeti0kinlerin niteliklerin en ziya e k)s)rlarn alrlar. Fnk :) #areket tarz onlara to*l)l)5a #iz$et et$ekten ok a#a kolay g!rnr. ()n)n

son),) olarak a#a kolay :ir 0ekil e $ey ana gelen e0itli s)lar ortaya kar. ()ra a a 0$ark o,)klar i5erlerini geri e :rakrlar. 4steklerinin #e$en yerine getiril$esine al0$0 olan 0$artl$0 o,)klar+ ne 0ekil e ol)rsa ols)n+ #er#angi :ir arz)ya an,ak zorl)kla kar0 koya:ilir. () gr)*tan olan kz -e erkek o,)klar kolaylkla !-l$enin -e g)r)rlarnn ok0an$asnn k)r:an ol)r. E- e a5r :ir kklk )yg)s)n) )yan -e e5erlerine an,ak !-l kleri za$an inana:ilen gen kzlar :) e-re e :yk :ir te#like iin e :)l)n)r. () za$ana ka ar arka *lan a kalan o,)k ksa :ir za$an sonra o5r) an o5r)ya #ayatla tan0r. ()ra a #ayatn :yk *ro:le$i ile+ to*l)l)k+ i0 -e a0k *ro:le$i ile kar0la0r. Her e !z$leri iin :a0kalarna kar0 geli0$i0 :ir ilgi ister. () ilgiye #azrlk+ son),) :elli e er. () e-re e )tangalk+ :a0kalarna kar0 )y)lan kin+ g-ensizlik+ zarar -er$e arz)s)+ #er trl !-n$e+ a0rl5a kaan alnganlk+ :a0kalar kar0sn aki sinirlilik #alleri+ to*l)l)k kork)s)+ yalan,lk+ al at$a+ i&tira+ ege$enlik e5ili$i+ #)ys)zl)k -e a#a :a0ka terslikle kar0la0rz. Grtak #ayat iin yeti0tirilen ki$se kolaylkla ostlar kazana:ilir. ()n an :a0ka insanlkla ilgili :tn sor)nlara kar0 ilgi )ya:ilir. D0n,elerini -e a-ran0larn insanl5n iyili5i iin ayarlar. 4yi -eya k!t i0lerle ilgi ekerek :a0arlar ara$az. Rzerin e ya0a 5$z nya insanl5 al0$aya -e i0:!l$ne zorla$akta r. =osyal )yg) :)ra a :a0kalarnn yararna :ir i0:irli5i 0eklin e ken ini g!ster$ekte ir. =osyal r)#l) insan #erkesin al0$asnn ! le #ak kazan 5n -e :a0kalarnn al0$asn istis$ar et$enin insanl5n #)z)r) iin yararl ola$aya,a5$+ #i:ir za$an yar $,lk ya*a$aya,a5n :ilir. ")# -e -,)t :ak$n an tat$ine ok el-eri0li olan a0k+ sosyal )yg) ere5i$izin itiraz e il$ez -e o5r) an o5r)ya yarat,s gi:i ken ini g!ster$ekte ir. Dostl)kta+ o,)klarn ken i aralarn a k)r )klar $nase:etler e ol )5) gi:i a0kta a ikili :ir $nase:et -ar r. Yalnz :) e&a o,)5a sa#i* ol$a -e insan trn e-a$ ettir$e $i iyle $nase:et k)r)l$akta r. 4nsan *ro:le$lerin en #i:iri+ :ireyin to*l)l)ktaki sela$eti -e #)z)r) ile a0k *ro:le$i ka ar ken isiyle yakn an ilgili e5il ir. 4ki ki0iye ait :ir *ro:le$in ken isine !zg :ir ok)s) -ar r -e :ir ki0i ile ilgili :ir *ro:le$in !z$ tart ile tat$in e i,i :ir 0ekil e !z$lene$ez. %0k *ro:le$inin tat$ini iin iki ki0i en #er :irinin ken isini ta$a$yla )n)t$as -e iki ki0inin :ir tek

-arl5 ya*yorlar$0 gi:i+ ken isini :tn :tn :a0kasna -er$esi gerek$ekte ir. ()n an :a0ka+ a0k+ $a#iyeti :ak$n an+ -,)t eki,ili5ini zor)nl) kl$akta r. L,)t eki,ili5i kar0 ,insin sei$in e etki ya*ar. %0kta e0itlikten :a0ka kar0lkl :a5llk a gerek$ekte ir. Ka$an$z a :)n) :ilen erkekler -e ka nlar *ek &azla e5il ir. () :a5llk )yg)s) o5) za$an erkekler+ !zellikle+ ka nlar tara&n an yanl0 anla0l$0tr. () :a5ll5 :ir k!lelik gi:i sayanlar -ar r. () )yg) !zellikle :en,il stnlk *rensi:ine )la0$0 olan ka nlar a0ktan )zakla0trr. () ka nlarn &onksiyonlarn a kar0klklar o5)r)r. 4kili *ro:le$e #azrlk+ e0itlik :ilin,i -e :a0kasnn ol$a yetene5i ile ilgili :) nokta a+ :ir yetersizlik sosyal kon)lar a zorl)klar $ey ana getirir. %0k -e e-lilik sor)nlar e0leri srekli #a&i&let$e ene$elerine srkler. Tek e-lilik el:ette i eal olan r. ()n an :a0ka+ *ro:le$i ol$as yzn en a0kn y)kar a anlatt5$z ok)s)+ :ir geli0$enin son noktas e5il e *ro:le$i ol$as yzn en+ o,)klar a -e onlarn insanl5n iyili5i iin ya*lan e5iti$lerin en gerekle0$esi gereken kesin :ir karar iste$ekte ir. 4yi kar0lan$ayan erkek -e ka n :irle0$elerin e+ &)#)0ta+ sa*klkta -e ta$ *lakl5n )yg)lan$asn a ol )5) gi:i a0k #a&i&e al$ak; a0k y,eli5in en+ *arlakl5n an -e :tn estetik ,azi:esin en )zakla0tr$ak e$ektir. =rekli :ir $nase:etin k)r)l$a$as i&tler arasn a ortak *ro:le$ #akkn a k)0k) -e g-ensizlik o5)r)r)r. Gnlarn :ir:irlerine ta$ olarak :a5lan$alarna i$kan -er$ez. D)r)$a g!re e5i0$elerine ra5$en+ a0k -e e-lilikte :enzer zorl)klar :tn tali#siz a0k #allerin e -e e-len$e e zay&layan sosyal )yg)n)n :ir i0areti gi:i g!rle:ilir. K#re-i #astalklarn art$asnn+ aile -e to*l)l)k #ayatnn sona er$esinin ne eninin a0ka !ne$ -eril$e$esi ol )5) kansn ay$. Hayatta ta$ o5r)l)k g!steren :ir k)ral yokt)r. ()n)n iin+ a0kn -e e-lili5in sona er$esin e e0itli ne enler rol oynaya:ilir. Yalnz #i ki$se ken i :a0na yeterli yarg a :)l)na,ak ere,e e :elli :ir g!r0e sa#i* e5il ir. ()n)n iin :) $esele sosyal )yg)ya )yg)n :ir yargya -ara:ile,ek olan )z$an *sikologlara :rakl$al r. E0in iyi :ir 0ekil e seil$esi iin #er0ey en !n,e :az yeteneklerin+ -,)t -e r)# eki,iliklerinin yann a+ yeterli sosyal )yg) ere,esini g!steren a0a5 aki niteliklerin e g!z!nn e :)l)n )r)l$as gerek$ekte ir. ()nlar a; e0 olarak seile,ek

ki$senin ostl)5)n) e-a$ ettire:il$esi+ e0inin i0iyle ilgilen$esi+ e0ini ken isin en a#a ok 0ne:il$esi !zellikleri ir. Fo,)k sa#i:i ol$a kork)s) :en,il ne enlere ayan$akta r. () :ir gerektir. (elirtileri ne ol)rsa ols)n+ :) ne enlerin gerek kayna5 ai$a sosyal )yg)n)n yetersizli5i ir. %0k sa e,e 0$artl$0 o,)k roln oyna$aya el-eri0li :ir ara gi:i g!ren+ yalnz 0 g!rn0 ile ilgilen i5i iin ge:eli5in -e o5)$)n ya*a,a5 :ii$sizlikler en korkan gen kz a :!yle ir. "aki*siz kal$ak isteyen+ :azen e se-$e en e-lenen ka n a :!yle ir. .Erkeklik *rotestos). :az #aller e ka nlarn &onksiyonlarn a -e ge:eli5in isten$e$esin e te#likeli :ir rol oynar. 9a nn :) ,insel roln *rotesto et$esi #ali @ilk e&a :en :) is$i -er i$@ o5) za$an ay:a0 #alin e ,insel alanlar a kar0klklar o5)r)r. () *rotesto a#a aile o,a5n a+ kz o,)5)n)n a0a5 saylan ,insel rol en $e$n)n ol$a$asn an $ey ana gel$ekte ir. 9a na gizli -eya aktan a#a a0a5 :ir yer tanyan k)s)rl) $e eniyeti$iz :)n) a#a a k)--etlen ir$ekte ir. Erkeklik roln oyna$ak arz)s) gi:i+ e0itli 0ekiller g!steren .Erkeklik *rotestos). a0a5lk )yg)s)n) yok et$eye y!nelen :ir stnlk ko$*leksi gi:i 0nl$eli ir. %0k e-resin e $eslek -e to*l)l)k #ayat iin yetersiz olan :ir #azrlk e-resi i5er sosyal $nase:etler en )zak kal$a 0ekilleri e ken ini g!sterir. ()nlar arasn a en te#likeli 0ekil V #i 0*#e yok ki #ayatn istekleri kar0sn a #e$en #e$en ta$ :ir )zakla0$a anla$n ta0yan erken :)na$a r. () r)# #astal5+ sk skya organik yetersizliklere :a5l r. =inir #astal5na t)t)lanlarn says+ i0:irli5ine #azrlan$ay zor)nl) klan 0 &akt!rlerin :asksyla+ gittike art$akta r. %yn 0eyi i eal :ir ka0 -e az ok #n ta0yan :ir )yg) ile #ayat isteklerinin :tn :tn k!tlen$esi anla$n ta0yan inti#ar iin e s!yleye:iliriz. %yya0l5 a sosyal ol$ayan a-ran0la :ir sosyal istekler en k)rt)l$a ara, gi:i 0ne:iliriz. 9)--etli :ir 0ekil e kar0sna kan sosyal istekler en kaan sosyal )yg) an yoks)n insan+ kolaylkla )y)0t)r),) ze#ir 0kn ola:ilir. () i0te yeter ere,e e te,r:eli olanlar :) ki$selerin ai$a 0$artl$a -e kolay,a ya0a$a i#tiya,n a#a &azla )y )klarn #er za$an g!re:ilir. %yn 0ey geni0 !l e s) i0leyen ki$seler iin e o5r) )r. Fo,)kl)klarn an :eri+ &aaliyet alanlarn a+ sosyal )yg)n)n yetersizli5i yann a ,esaret yetersizli5i e :)nlar a ken ini g!sterir. =a*klklarnn a en ok :)

e-re e ortaya k$as ki$seyi 0a0rt$a$al r. =a*klarn ken ileri -e :irok yazar sa*klklarn kalt$sal ol )5)na inan$akta r. Fo,)kl)5)n sa*klk :elirtilerinin kalt$n eseri ol )5)n) -eya ya0anan :ir te,r:e en $ey ana gel i5ini 0n$ekte ir. Gysa ki :) :elirtiler aka e5iti$in -e ai$a yetersiz sosyal )yg)n)n k!t :ir i0areti gi:i ortaya k$akta r. =osyal )yg)n)n ere,esi e0ler arasn aki $nase:etler e+ i0 #ayatn a+ se-ilen :ir ki$senin kay:n a a ene$e en geer. =e-ilen ki$senin kay:n a ertli ki$se+ o za$ana ka ar #i:ir za$an ilgilen$e$i0 ol )5) :tn nya an $i ini keser. Eazla 0$artl$0 ki$se aksilikler+ e0itli #ayal krklklar gi:i #allerle kar0la0t5 za$an )r)$)n) zelte$ez. %yn 0ekil e $e-kisini kay:e en :irok ki$se $0terek :ir &aaliyetle el-eri0li ol$ayan 0artlar iyile0tir$ek iin :a0kalaryla :irle0$eyi arz) e e,ekleri yer e *eri0anlklarn e-a$ ettirirler -e sosyal ol$ayan :ir yol) seerler. =on :ir ene$enin+ ya0llk -e !l$ kork)s)n)n a zerin e )r$ak istiyor)$. Ya0llk -e !l$+ o,)klarn -arl5n a -e geli0en $e eniyette ya*a,aklar yar $larla e:e ile0e,e@5ine inanan ki$seleri kork)t$az. Ta$a$yla yok ol$a kork)s) o5) za$an #zl :ir -,)t !knts -e r)# sarsnts ile $ey ana kar. %sl ol$ayan ay :a0n an kesil$e te#likesiyle &azla sarslan ka nlar a :) #al g!rlr. zellikle+ ka nn e5erini i0:irli5i ere,esine g!re e5il e genlikte -e gzellikte arayan :) ka nlar+ a0r ere,e e stra* eker. Fo5) za$an+ :ir #akszl5a kar0 ken ilerini sa-)n)yor$)0 gi:i 0$an,a #areket e er. /elankoliye yol aan :ir !knt #alini g!sterirler. 9anaati$e g!re+ :)gnk $e eniyeti$izin se-iyesi ilerle$i0 ya0lar aki erkeklere -e ka nlara -er$ek zor)n a ol )5) yeri -er$e$i0tir. ()n an 0*#e e ile$ez. 7a0$az :ir a alet :) yeri onlara ayr$al+ onlara yerlerini :)l$a i$kan -er$eli ir. >e yazk ki :) e-re e i0:irli5i arz)s)n a :ir zay&la$a ken ini g!ster$ekte ir. (ireyler+ #er0eyi #erkesten a#a iyi :il$eyi iste$ekte ir.Yoks)nl)k )yg)s)n an k)rt)la$a$a :elki e+ )z)n za$an an :eri korkt)klar :) #a-ay ol)0t)r$akta r.

B. (G6U/ L,)t -e ")# Pro:le$leri /a e a n -er i5i$iz #er0ey :ir :tn #aline gel$e e5ili$ini g!ster$ekte ir. %rtk :)n an 0*#e e ile$ez. Ienel olarak+ ato$+ :) :ak$ an ,anl #,re ile $)kayese e ile:ilir. Her ikisi e gizli -e gerek glere sa#i*tir. () gle ks$en $a enin 0eklini -e snrlarn+ yine ks$en :a0ka !5elerin $ey ana geli0ini :elirtir. ()nlar arasn aki asl ayrlk+ 0*#esiz+ ato$)n ken i ken ine yet$e olana5nn tersine #,renin :eslen$e e5i0ikli5in e yer al$akta r. H,renin+ ato$)n iin eki -e 0n aki #areketi :yk ayrlklar g!ster$ekte ir. Elektronlar #i:ir za$an #areketsiz ol$az.Le Ere@ ) 8)n !l$ arz)s) ile ilgili anlay0n a ileri sr 5 gi:i :ir )rakla$a e5ili$i+ ta:iatn #i:ir yerin e g!rl$ez. Gnlar en ak 0ekil e :ir:irin en ayran 0ey+ :y$eye+ 0eklin $)#a&azasna+ o5al$aya -e kesin i eal 0ekline y!nelen e5ili$e i$kan -eren #,renin !z$le$e -e i0e yara$ayan $a eleri 0ar at$a i0i ir. Larol)0) :izi$ iin &azla !ne$li ol$ayan ,anl #,re+ ken isine za#$etsiz,e srekli kor)$a sa5layan i eal :ir e-re e :)l)nsay ai$a ol )5) gi:i kalr . Korl)klarn :asksyla+ anla$a an #ayat sre,i a n -er i5i$iz 0ey 0) -eya :) areye :a0-)r$ak zor)n a kal . Ta:iatta yer alan saysz e5i0iklikler arasn a+ a#a iyi i$kanlara sa#i*+ en iyi 0ekli :)la:ilen -e :!ylelikle+ e-reye en iyi tarz a )ya:ilen :ireyler :a0arya a#a &azla yakla0rlar. Hayatn yeryzn e -ar ol )5) yz:inler,e yl an :eri+ en :asit #,relerle insanlar yarata,ak -e ayn 0ekil e+ e-relerinin k)--etli sal rlarna kar0 koya,ak )r)$ a ol$ayan $ilyarlar,a -arl5n yok ol$asna aa,ak ka ar za$an geti. Dan-in8in -e 6a$ark8n en !ne$li g!r0lerini :irle0tiren :) anlay0 #ayat sre,i+ 0 ak$ -e 0 nyann isteklerine srekli )y$a a$a,n izleyen :ir e5ili$ gi:i 0nl$eli ir.

(ir a$a,a y!nelen -e )r$a an inlen$e en e-a$ e en :) a:a a+ g!r0 asna g!re+ r)# -eya zeka a -erilen -e i5er :tn .r)# $elekelerini. ka*sayan :ir $eleke geli0ti. Deney st :ir alan a #areket et$e$ize ra5$en+#ayat sre,in eki #er0eye ait :)l)nan r)#+ ken isini o5)ran ,anl #,renin te$el karekterini g!ster$ekte ir. () te$el karakter+ 0 nyann istekleriyle srekli -e el-eri0li :ir anla0$aya )la0$ak+ !l$ yen$ek+ son i eal 0ekline y!nel$ek -e ol)0 esnasn a :) a$ala #azrlan$0 &iziksel gle :era:er+ kar0lkl :ir etki -e yar $ ile+ stnlk+ ta$lk+ g-enlik a$a,na ka-)0$ak a:asn a yer al$akta r. L,) )n ol)0)n aki geli0$e e ol )5) gi:i+ r)# geli0$esinin y!n+ 0 nyann kar0$za kar 5 *ro:le$lerin o5r) !z$ ile zorl)klar yene:il$ek iin srekli istika$et al$akta r. El-eri0siz -,)t geli0i$inin son),) olan #er yanl0 !z$ -e yol)n) 0a0r$a+ :ireyin yok e il$esine yol aa:ilen :a0arszlkla zararl ol )5)n) is:at et$ekte ir. (a0arszlk sre,i :ireyi a0a:ilir -e on)nla :ir ara a :)l)nanlara+ on an $ey ana gelenlere zararl ola:ilir. %ileleri+ a0iretleri+ $illetleri -e rklar en :yk zorl)klarla kar0 kar0ya getire:ilir. Gl)0ta ai$a ol )5) gi:i+ :) zorl)klar+ yenil ikten sonra+ o5) za$an :yk :a0arlara+ :yk :ir ayan$a g,ne yol aa:ilirler. Eakat :irok :itkiler+ #ay-anlar+ insanlar o5) za$an :) $er#a$etsiz ken i ken ini te$izle$e sre,inin k)r:an ol$)0lar r. () anlay0tan+ 0 nyann zorl)klarn+ a-antajlar$ -e sakn,alarn :a0arl :ir 0ekil e yene:il$e$iz iin &iziksel srete -,) )+ &aaliyetine g!re+ yakla0k :ir enge e t)t$ak a:asn g!ster$e$iz gerek$ekte ir. E5er :) srelerin yalnz :ir yan 0nlrse 'tek yanl olarak1 :ir -,)t .:ilgeli5i. g!r0ne )la0lr. Eakat r)#sal sre e :) :ilgeli5e :a0-)r$ak zor)n a r. () :ilgelik r)#sal sre,i 0 nya *ro:le$lerini a#a el-eri0li :ir 0ekil e !ze:ile,ek -e -,)tla r)# arasn a srekli &aal :ir engeyi e-a$ ettire:ile,ek :ir )r)$a )la0trr. (ir !l e+ ol)0 ere,esi :) engeye yar $ e er. Gysa ki o,)kl)kta g!rlen stnlk a$a,+ #ayat stili+ :ireyin ina$ik kan)n) &aaliyetine yar $ e er. 7) #al e+ #ayatn ina$ik kan)n)+ zorl)klar kar0sn aki za&er ir. 9or)n$a ig s+ -,)t -e r)# engesi -e ta$lk e5ili$i :)na :a5l r.

9or)n$a ig sn e+ te#likeyi anla$a -e te#like en )zak kal$a yetene5i -ar r. l$ en sonra -,)t :ak$n an e-a$ll5 sa5la$ak iin :irok o,)k $ey ana getir$e+ insanl5n geli0$esi iin i0:irli5in e yer al$akta r. Gl)0 $),izesi+ ayn za$an a -arl5 iin gerekli :tn !5eleri $)#a&aza et$ek+ ta$a$la$ak -e e5i0tir$ek iin -,)t tara&n an ya*lan srekli a:a a ken ini g!ster$i0tir. Yaralan$a #alin e kann *#tla0$as+ s)+ 0eker+ kalsiy)$+ al:@$in $a elerinin engesinin geni0 !l e sa5lan$as+ kann -e #,relerin iril$esi+ i salg :ezlerinin a#enkli aksiyon)+ ol)0)n eserleri ir -e organiz$ann 0 sal rlar kar0sn aki ayan$a g,n g!ster$ekte ir. ")#sal enge srekli te#like ile kar0la0r. Ta$lk e5ili$in e insan r)#sal :ir tansiyon iin e :)l)n)r. Le ta$lk a$a,na )la0$ak iin sa#i* ol )5) zay& i$kanlar an #a:er ar r. Gn a #)z)r+ e5er+ $)tl)l)k )yg)s)n) ol)0t)ran 0ey+ sa e,e yksel$e e5ili$in e tat$in e i,i :ir ere,eye )la0t5 za$anki )yg) )r. %$a,n izleyen an+ on) yeni en a#a )za5a srkler. ()ra a 0) gerekli5i g!r$ekteyiz: 4nsan ol$ak+ srekli olarak ! $le$eyi isteyen a0a5lk )yg)s)na sa#i* ol$aktr. %ranan ! $le$enin y!n+ aranan ta$l5$ a$a, ka ar e5i0iktir. Hisse ilen a0a5lk )yg)s)n)n &azlal5 !lsn e ! $le$e k)--et kazanr. Heye,an n!:etleri 0i etli ol)r. Eakat )yg)larn+ #eye,anlarn -e )yg)sal #allerin sal rlar -,)t engesi zerin e etkisiz kal$az. Grganiz$a e5i0ikliklere )5rar. 9an ola0$n a+ salglar a+ kan enerj isin eki :) e5i0iklikler :ireyin #ayat stiline g!re &arkl@la0r. De-a$ ettikleri tak ir e organik &onksiyon ne-roz) ken ini g!sterir. Psikone-rozlar gi:i+ onlar a :ir #ayat sitilin en $ey ana gelir. () #ayat stili+ ilerle$i0 :ir a0a5lk )yg)s) #alin e+ :ireyi kar0la0t5 *ro:le$ en ka$aya se-ke er -e :) ka0+ ol)0t)r)lan organik -eya r)#sal araz 0oklaryla sa5la$a e5ili$ini g!ster$ekte ir. ")# sre,i :!yle,e organiz$a a 0ar -)r)r. Yine #er trl r)#sal :a0arszlklara+ aksiyonlara -e to*l)l)5)n isteklerine kar0 koyan -azge$elere yol aarak ta$a$yla r)#sal alan a a ortaya kar. Tersine organik )r)$+ r)# sre,i zerin e etki ya*ar. Hayat stili te,r:e$ize g!re+ ilk o,)kl)k a5n a 0ekillenir. Do5asal organik #al :) sra a en :yk etkisini ya*ar. Fo,)k t$ #ayat ka erini -e

ina$ik kan)n)+ e-resiyle a#enkli olarak geli0tirir. (ir :a0ar a$a,na o5r) ilerle$e+ gi i0+ #er :irey iin e5i0iktir. (ireysel *sikolojinin ken isine sa5la 5n :il$e en+ :irey yol)n)n ala,a5 y!n na iren ak :ir 0ekil e g!stere:ilir. Hatta o5) za$an :) y!nn aksini :il irir. (izi ilk !n,e on)n ina$ik kan)n :ilgisi ay nlatr. ()n)n sayesin e a$a,n+ i&a e 0ekillerinin anla$n :)l)r)z. ()nlar keli$eler+ 0n,eler+ )yg)lar -e aksiyonlar ola:ilir. L,) )n #angi noktaya ka ar :) ina$ik kan)na ta:i ol )5)n) &onksiyonlarnn :az e5ili$lerini+ o5) za$an keli$eler akla$akta r. Eakat ge,e yata5n slatan :ir o,)k :!ylelikle $e eniyeti$izin isteklerine ta:i ol$aktan ne&ret etti5ini :) 0ekil e aklar. Hes)r ol )5)n) i ia e en+ :elki e ,esaretine inanan :ir a a$n titre$esi -e na:znn art$as r)# engesin e kar0klk ol )5)n) g!ster$ekte ir. E-li+ CA ya0n a :ir ka n sol g!znn etra&n aki 0i etli a5r an -e sol g!zn ka*al t)t$aya ken isini zorlayan i&t g!r$e en 0ikayet e iyor. Hasta on:ir ya0n an :eri :) ra#atszlklar g!ster$ekte ir. 4lki ni0anllk za$ann a :a0la$0t. 7i$ iki ra#atszl5 ye i ay an :eri e-a$ et$ekte ir. %5rlar za$an za$an kay:ol)yor ). Fi&t g!r$e ise srekliy i. Hasta :) son ra#atszl5n so5)k :ir :anyo an $ey ana gel i5ine inanyor -e !teki ra#atszlklarnn #a-a ,ereyann an sonra ortaya kt5n s!ylyor ). 9k erkek kar e0i e :ir gri*ten sonra+ ayn ra#atszlktan -e i&t g!r$e en 0ikayet e iyor. %nnesi e ayn )r)$ ay . %,lar sonraki n!:etler e sa5 g!zn etra&n a a )y)l)yor -eya :ir yan an !:r yana geiyor ). E-len$e en !n,e ke$an ersi -e konserler -eriyor ). E-len ikten sonra :rakt5 i0ini se-iyor ). 7i$ i+ s!yle i5ine g!re oktor)na yakn ol$ak iin+ kayn:ira erinin ailesinin yann a ot)r)yor -e :)ra a ken isini ok iyi :)l)yor. %ilesini+ !zellikle :a:asn+ ken isini -e erkek kar e0lerin a:)k sinirlenen+ !&keli ki$seler gi:i tantyor. Gn)nla kon)0$a$z :)n) $ey ana kar -e o5r)la 'onlarn otoriter ol )klarn ila-e e ersek+ srekli :a0a5rsna+ :a0 !n$esine -e sara n!:etlerine el-eri0li ol )klarn s!yle i5i$ ti*lerle kar0 kar0ya :)l)n )5)$)z) g!rrz1. Hasta sk sk i rar et$ek zor)nl)5)n) )y$aktan a 0ikayet e iyor. () #al ai$a #asta sinir gerginli5i iin e :)l)n )5)+ ya:an,

ki$selerle kar0la0t5 za$anlar a -e ziyaretler e+ ken ini g!ster$ekte ir. =rekli :a0 a5rs+ :a0 !n$esi -e sara n!:etleri gi:i #astalklar organik ne enlere ayan$a klar tak ir e #ayat stilinin e5i0tiril$esi+ r)#sal tansiyon)n 0rl$esi+ sosyal )yg)n)n k)--etlen iril$esi s)retiyle :elki e ta$a$yla orta an kal rla:ilir. Kiyarette ken ini g!steren 0i etli kk a: est i#tiya, :iz e ok kolay :ir 0ekil e sinirlenen :ir ki$senin #ayalini ,anlan r$akta r. 4 rar i#tiya,nn+ ayn 0ekil e kekele$enin -e sinirli insann i5er !zellikleri olan kar0klklarn :ir 0 &akt!r en+ :a0kalaryla kar0la0$aktan $ey ana gel iklerini g!ster$ekte ir. () sra a a0a5lk )yg)s)n)n a 0i etlen i5ini 0n$ek gerekir. (ireysel *sikoloji #akkn a :iraz :ilgisi olan :ir ki$se on)n :a0kalarna &azla !ne$ -er i5ini -e :)n)n son),) olarak+ k)--etli ken ini g!ster$e+ a#a o5r)s)+ ki0isel stnlk arz)s)n) kolaylk g!rr. Hasta :a0kalaryla ilgilen$e i5ini s!ylyor. 9orkak ol$a 5n -e zorl)k ek$e en :a0kalaryla kon)0a:il i5ini i ia e iyor. Eakat &azla ge-eze ir -e :ana ok az s!z :rakyor. () ise !&keli :ir !z-arlk tasar$nn a0ikar :ir :elirtisi ir. E- e :) ka n ege$en ir. Eakat kyasya al0an+ e- i0lerine yar $ e en+ yorg)n+ karsyla :ir yere gi e$eyen+ kon)0$ayan ko,asnn )rg)nl)5) -e istira#at i#tiya, kar0sn a :ir 0ey ya*a$yor. 4yile0ti5i tak ir e ne ya*a,a5na air -e :eni$ iin :yk :ir !ne$ ta0yan sor)$a #asta kaa$akl :ir 0ekil e ,e-a* -eriyor. He-a:n a srekli :a0a5rsna ok)n)yor. ()+ ,e-a: #astann #angi *ro:le$ en kat5 ak :ir 0ekil e g!steren :ir sor) i i. =ol kir*ik #izasn a erin :ir yara izi -ar . ()+ sins a$eliyatn an kal$0 :ir yara izi i i. () a$eliyattan #e$en sonra :a0ka :a0a5rlar ortaya k$0lar . Hasta+ #er trl 0t$enin ken isi iin zararl ol )5)n) -e n!:etlere yol at5n k)--etle+ srarla s!ylyor ). Ierekten+ #asta+ son n!:etten !n,e so5)k :ir :anyo al$0t. () :anyo+ s!yle i5ine g!re+ ksa :ir za$an sonra :ir n!:ete yol a$0. >!:etler en !n,e :ir :elirti ken ini g!ster$iyor. (azan n!:etle :era:er k)s$a ken ini g!steriyor ). Eakat #er za$an :!yle ol$)yor ). Hasta+ organik e5i0ikli5e rastla$ayan :irok #eki$ tara&n an $)ayene e il$i0ti. 9a&atasnn ra yolojik $)ayenesi+ kan+ i rar $)ayenesi :ir son) -er$e i. D!l yata5nn $)ayenesin e ra#$in o,)k ra#$ine :enze i5i g!rl . Grganlarn yetersizlikleri

#akkn aki eseri$ e sinir #astalarn a sk sk organ yetersizliklerinin :)l)n )5)n) -e organik yetersizlikler #alin e ai$a ,insel organlarn yetersizliklerine rastlana:ile,e5ini :elirt$i0ti$. 40te :) !rnekler en :iri: Hastann+ kk :ir kzkar e0inin o5)$)n) :yk :ir kork) ile g!r 5 gn en :eri+ ge:elikten yersiz :ir kork) )y )5) anla0l . ()+ o,)klara ok erken en+ anlaya,aklarn an -e :eni$seye,eklerin en e$in ol$a ka+ ,insel :ilgiler -eril$e$esi #)s)s)n aki ikaz$ #akl g!ster$ekte ir. Gn:ir ya0n a iken :a:as on) #aksz olarak+ ko$0)n)n o5l) ile ,insel $nase:ette :)l)n$akla s)lan r$0t. 9ork) -e sknt ile :irle0en :) -akitsiz ,insel sor)n ile kar0la0$a on)n a0ka kar0 )y )5) ekingenli5i k)--etlen ir i. () #al on)n e-lili5in e ,insel so5)kl)k 0eklin e ken ini g!ster i. E-len$e en !n,e ni0anls o,)k iste$eye,e5ine air kesin olarak s!z -er$ek zor)n a kal$0t. (a0 !n$esi n!:etleri -e n!:etlerinin tekrarlan$as #)s)s)n aki kork)s)+ ona ,insel $nase:etleri :tn :tn azalt$a i$kann -er i. Fok #rsl gen kzlar a sk sk g!rl 5 gi:i+ on)n a a0k $nase:etlerinin@ e zorl)klarla kar0la0$as kanl$az . 9anl$az + nk; a0k $nase:etlerini yersiz,e -e a5r :ir a0a5lk )yg)s)n)n etkisiyle+ ka n iin :ir #akaret gi:i 0nyor ). Rzerin e )r )5)$)z olay a $arazi :elirtiler+ :a0 !n$esi -e kk a: est i#tiya, r. =rekli arazlar ise o,)5a sa#i* ol$a kork)s) -e e-lili5in en :eri e-a$ e en ,insel so5)kl)kt)r. 9o,asn sayyor ). Eakat a0ktan :ir #ayli )zakt -e #i:ir za$an gerekten se-$e$i0ti. Ta$a$yla iyile0ti5i tak ir e ne ya*a,a5 #)s)s)n aki sor)ya ni#ayet ,e-a* -er$i0ti. Ta0ra an ayrla,a5n+ ke$an ersi -er$ek -e :ir orkestraya gir$ek zere :a0kente gi e,e5ini s!yle$i0ti. (ireysel *sikoloji sayesin e g!r$e sanatn el e et$i0 olan :ir ki$se :)n)n ko,asn an ayrl$a anla$n ta0 5n kolay,a :ilir. 9o,as ta0ra 0e#rine :a5l i i. I!r$,esinin e-in e ra#atla$as -e ko,asn kna$as :)n) o5r)la$akta r. 9o,as on) el stn e t)t)yor ). Gn)n ege$enli5ini ka:)l et$i0ti. () yz en ko,asn an ayrl$as ta:iatyla ok zor ). ()ra a+ nasi#atlar -e gzel s!zler ile on)n :o0an$asnn kolayla0trla:ile,e5i 0n,esine kar0 sizi ikaz e iyor)$ -e !zellikle iyi :)l$)yor)$. () #astalar a0kn ne ol )5)n) *ekala :ilirler. Eakat a0k anla$azlar. Doktorlarnn :)

#)s)staki !5tlerini inle ikleri tak ir e :yk #ayal krklklaryla kar0la0rlar -e :)n)n sor)$l)l)5)n) !5tlerini inle ikleri oktorlarn a ararlar. () gi:i #aller e+ ya*la,ak i0+ ka nn e-lili5e a#a el-eri0li :ir )r)$a getiril$esi ir. 9a n :ir ay iin e ta$a$yla iyile0ti. Da#a !n,e ken isine+ son n!:ete se:e* olan 0 &akt!r anlatl . 9o,asnn ,eketinin ,e:in e :ir gen kzn $ekt):)n) :)l$)0t). /ekt)*ta :irka sela$ keli$esin en :a0ka :ir0ey yokt). 9o,as k)0k)s)n) gi er$i0ti. ()n)nla :era:er ka n g-ensizli5ini e-a$ ettir i. 9skan ol ). () )yg)y) a#a !n,e #i ya0a$a$0t. =o5)k )0) -e n!:etinin :a0lang, :) za$ana rastla$akta r. 9skanl5nn -e yaralanan g)r)r)n)n :elirtisini izleyen son ryalarn an :iri k)0k)s)n)n #WlW e-a$ etti5ini g!steriyor -e ko,asna kar0 takn 5 i#tiyatl -e g-ensiz )r)$)n) aklyor ). "yasn a :ir ke inin :ir :al5 yakala 5n ye kat5n+ :ir ka nn :al5 al$ak iin ke iyi ko-ala 5n g!r$0t. () rya kolaylkla iza# e ile:ilir. 9a n+ $e,azi olarak ko,asnn :enzer :ir 0ekil e karl$asna kar0 koy$akta r. (ir kon)0$a an anla0l 5na g!re ka n !n,eleri kskan e5il i. Fnk g)r)r) :)na $ani ol$)0t). Eakat $ekt):) :)l )5) za$an an :eri ko,asnn ken isine i#anet e e:ile,e5ini 0n$eye :a0la$0t. () 0n,e+ ka nn erke5e :a5l ol$asna kar0 !&kesini artr . I!rl 5 gi:i+ so5)k :anyo ka nn #ayat stilinin :ir !, i i. 9a n e5erinin artk k)0k)ya yer -er$eye,ek 0ekil e ko,asna :a5l ol )5)na+ ko,asnn e5erine gereken !ne$i -er$e i5ine inanyor ). 9a n :)n)n iin ! al$ak istiyor ). E5er+ e-in e geir i5i 0oktan sonra :a0 !n$esi ra#atszl5n geir$e$i0 olsay ken isini e5ersiz g!r$e zor)nl)l)5)n a kalr . () ise on)n kar0la0a:ile,e5i en k!t 0ey ol)r ).

5. (G6R/ /or&oloji+ Dina$iz$a -e 9arakter ()ra a *ro:le$in; $or&olojinin+ ina$iz$ann -e karakterin+ insan trn e gere5i gi:i tart0l$as s!z kon)s) )r+ Xnsan ta:iatnn :ili$sel :ilgisi el:ette eney zerine ayan$akta r. =a e,e olaylarn to*lan$as :ir :ili$in $ey ana gel$esine yet$ez. () sa e,e ilk $er#ale ir. Le to*lan$0 $ateryalin ortak :ir *rensi:e g!re tat$in e i,i :ir 0ekil e tasni& e il$esi gerek$ekte ir. 4nsan organlarnn 0ekli+ $or&olojisi ile #ayat 0ekli arasn a yakla0k :ir a#enk -ar r. ()nlar 0e$alarn )z)n e-relere ait e5i0$eyen ko0)llara )yarak sa5lar. Uy$a ere,esi :yk !l e e5i0ik -e ikkati$izi eke,ek :ir )r)$a al0t5 za$an 0eklini :elli e er. 4nsan 0eklinin geli0$esinin :) te$eli zerin e a#a :irok &akt!r etki ya*ar. () &akt!rler arasn a 0)nlar :elirt$ek istiyor)$: <. (az e5i0ikliklerin kay:ol$as. ()nlar iin gei,i -eya kesin -arlk i$kan yokt)r. ()ra a organik )y$a kan)n) ile #ayat 0ekilleri kk -eya :yk to*l)l)klar zerin e ala:il i5ine etki ya*arlar 'sa-a0+ k!t y!neti$+ sosyal )y)$ yetersizli5i+ -:.1. I!rl 5 gi:i+ /en el kan)nlarna az -eya ok )yan kat kalt$ kan)nlarn an :a0ka )y$a ol)0) sre,in e organlarn esnekli5ini -e $or&olojiyi g!z!nn e :)l)n )r$ak zor)n ayz. (ireysel -e genel zorl)klar arasn aki $nase:et &onksiyonel e5erle ken ini i&a e e er. A. Hinsel sei$. /e eniyetin ilerle$esi -e al0@-eri0lerin art$asyla 0ekillerin -e ti*lerin :irle0tiril$esine o5r) gi er gi:i g!rn$ekte ir. Le az ok :iyolojik+ t* :ilgilerinin -e :)n an $ey ana gelen estetik )yg)s)n)n etkisiyle kar0la0$akta r. () son)+ &ak t!rel e5i0ikliklere -e yanl$alara yol a$akta r. C. Grganlar arasn aki :a5llklar. 4 salg :ezleriyle 'tiroit+ ,insel :ezler+ :!:rek st :ezleri+ #i*o&iz1 anla0$a #alin e :)l)nan e0itli organlar gizli :ir s!zle0$e ya*$0 gi:i :ir:irlerine :a5l r. ()

organlar kar0lkl :ir:irlerine yar $ e e:ilir -eya :ir:irlerine zarar ola:ilir. ()n)n son),)+ yalnzlklarn a !k$eye $a#k)$+ &akat :tne :a5l ol$alar yzn en :ireyin &oksiyonel e5erini &azla sars$ayan 0ekiller -arola:ilir. () genel son)ta 0 -e $erkez sinir siste$i :yk rol oynar. =e$*atik siste$le i0:irli5i ya*arak ran $ann geni0 !l e art$asn kolayla0trr. Uyg)n &iziksel -e r)#sal :ir &aaliyet ile :ireyin genel &onksiyonel e5erini artra:ilir. ()ra a+ ti*ik ol$ayan+ #atta ak :ir 0ekil e #atal 0ekillerin :ile :irey #ayatnn sreklili5ini zor)nl) olarak te#likeye 0r$e i5ini g!rrz. Fnk+ :) 0ekiller :a0ka enerji kaynaklaryla ! $lenirler. () yz en :ireyin t$ :ilanos) engesini e-a$ ettire:ilir -e #atta :azen ola5an se-iyenin stne kara:ilir. Tara&sz :ir anket en tann$0 -e si-ril$i0 insanlarn ai$a en gzel ki$seler arasn a :)l)n$a klarn g!sterir. Ha&i& 0ekil e $iyo* olan g!z+ )za$0 ya*syla $e eniyeti$iz e genellikle inkar e ile$ez :ir a-antaja sa#i*tir. /e eniyeti$izin organizasyon) yakn -e in,e :ir al0$aya ayan$akta r. =onra+ g!zn yorg)nl)5) :!yle,e #e$en ta$a$yla orta an kalk$akta r. (izi$ sa5,lar $e eniyeti$iz e+ solak ki$se el:ette a-antajl e5il ir. ()n)nla :era:er+ en $ke$$el esinat!rler+ ressa$lar+ el :ak$n an en :e,erikli insanlar arasn a #ayret -ere,ek say a solaklar $e-,)tt)r. ()nlar iyi #azrlan$0 sa5 elin e yar $yla+ 0a#eserler ya*arlar. 7i0$anlar a zay&lar gi:i !ne$ :ak$n an ayn te#likelerle kar0la0r. Eakat+ estetik -e sa5lk :ak$n an terazi+ a#a ziya e zay&n le#in e a5r gel$ekte ir. 9sa -e geni0 :ir el+ g isteyen i0ler iin el:ette a#a el-eri0li ir. ()n)n ne eni a#a el-eri0li :ir iren i0ini g!r$esi ir. Eakat teknik geli0$e ki0isel g isteyen i0leri+ $akinelerin $ke$$elle0$esi yzn en+ gereksiz ya*$akta r. L,)t gzelli5i+ eki,i ol$a$za ra5$en+ a-antajlar ka ar eza-antajlar a o5)r$akta r. (ekar -e o,)klar ol$ayan insanlar arasn a 0a0rt, ere,e e g!z al, :ir -,)ta sa#i* :iroklarnn :)l)n )5)n)+ :)na kar0lk+ o5) za$an *ek e g!steri0li ol$ayanlarn o,)k sa#i:i ol )klarn g!rerek #ayrete 0eriz. (az i0ler e -e $e$)riyetler e :ekle i5i$iz ki$selerin yerine :a0kalarna #er za$an rastla$aktayz. 9sa :a,akl -e z ta:an a5,lar+ #erkl gi:i terzileri+ :ii$siz ka n g!z eleri g!r$ekteyiz. Yalnz :) gi:i #aller e r)#sal i#tila&lara ait irenle0tiril$i0 :ir :ilgi

:) za#iri eli0kileri anla$a$za i$kan -erir. He*i$iz o,)k g!rn0l+ &akat r)#a a a$akll olg)n+ o,)ka #areket e en :a:ayi5itleri+ korkak e-leri+ ,es)r ,,eleri+ ka n g!rn0l azl s)l)lar -e ka:a g!rn0l y)$)0ak kal*li ki$seleri g!ryor)z. (elki e #e*i$iz :ir insan gzelli5i #ayalini ta0yor)z -e :a0kalarn :) #ale g!re e5erlen iriyor)z. Ierekten+ #ayatta+ #i:ir za$an ta#$in $elekesin en -azgee$eyiz. Da#a &azla geli0$i0 ki$seler :)na sezi0 a n -eriyorlar. 4nsan 0eklini e5erlen irirken rol oynayan -e :iz e yer alan !lleri $ey ana kar$a i0i *sikiyatra -e *sikologa 0$ekte ir. ()ra a+ o5) za$an az !ne$li #ayat eneylerin e+ o,)kl)kta sa*tan$0 e5i0$ez #ayallerin rol oyna 5 sanl$akta r. () kon) ile ilgili iki tez ortaya at$ak istiyor)$. () tezler ok karanlk 0ekil -e anla$ *ro:le$ini :ir ere,eye ka ar ay nlata:ile,ekler. Do5asal organik :ir yetersizlik -eya -,)t k)s)r) a#a :yk :ir a0a5lk )yg)s)n) ol)0t)r$ak s)retiyle r)#ta k)--etli :ir tansiyon $ey ana getirir. () yz en 0 nya istekleri #i e iyi kar0lan$az -e !z-arlkla ilgili en i0e+ yerin e #azrlk ya*l$a 5 iin+ :en,illik y!nn e ak :ir 0ekil e &azlala0r. ()n an a a0r ere,e e r)#sal #assasiyet+ ,esaret -e karar -er$e yetersizli5i+ sosyal ol$ayan :ir 0e$a ortaya kar. D0 nya g!r0 )y$aya kar0 koyar -e :a0arszlklara yol aar. ()ra a :ir g!r0 ortaya k$akta r: En :yk i#tiyat g!ster$ek -e srekli eki0$elerin o5r)l)klarna :akarak+ 0ekle g!re+ ta:iat -e anla$ #akkn a son)lar el e et$ek... Te,r:eli &izyono$istlerin+ ig sel olarak -e :ili$in snrlar 0n a :) yol) izleyi* izle$e iklerini aklaya$aya,a5$. ()n an :a0ka+ :) :yk tansiyon an $ey ana gelen r)#sal #azrlan$ann a#a !ne$li ran $anlara i$kan -er i5ini sk sk g!r $. (az eneylere ayanarak+ ,insel :ezler gi:i+ i salg :ezlerinin )yg)n :ir #azrla$a ile )yarla:ile,ekleri+ :)na kar0lk+ )yg)n ola$ayan :ir #azrla$ann onlara zararl ola:ile,e5i son),)n) karrsa$ yanl$a 5$ sanr$. Hareketin $anasn anla$aya al0an in,ele$eyi+ ok a#a sa5la$ :ir ze$in zerin e :)l)n)r. ()ra a a ta#$in $elekesine kar0 :yk :ir ikkat g!steril$eli ir. Her#al e+ olaylarla ilgili t$ $nase:etlere :akarak+ ya*lan ta#$inin o5r) ol)* ol$a 5n ara0tr$ak gerek$ekte ir. ()n) s!ylerken+ :ireysel *sikolojinin ai$a :elirtti5i gi:i+ #er #areketin :irey en $ey ana gel i5ini -e #ayat stilini g!ster i5ini+ #er i&a e ara,nn ki0ilik :irli5in en ortaya kt5n+

ki0ilik :irli5in e eli0$e+ i&t e5erlilik+ iki r)# :)l)n$a 5n ka:)l e iyor)z. (ilin,in nanslarn -e in,eli5ini ka-ra$0 ki$seler :ilinalt$ aki :irinin :ilintekin en &arkl ola:ile,e5ini ka:)l et$ez. () sa e,e ta#lil 0knl5nn ya*t5 :ir ayr$a r. (irinin a-ran0 ne ise #ayatnn $anas a o )r. (ireysel *sikoloji+ i&a e aralarnn anla$n :ili$sel :ir 0ekil e geli0tir$eye al0t. Her0ey en !n,e+ saysz e5i0iklikleriyle :) iki &akt!r :ize :ir e5erlen ir$e i$kan -er$ekte ir. 4lki o,)kl)ktan iti:aren 0eklini alr -e g-ensizlik )r)$)n) yen$e+ a0a5lk )yg)s)n an stnlk )yg)s)na )la0tran yol) :)l$a -e tansiyon) #a&i&let$e e5ili$ini ta0r. () yol o,)kl)ktan iti:aren+ e5i0kenleri ile :era:er ola5an #ale gelir -e :tn #ayatta ayn kalan ina$ik :ir 0ekil gi:i ken ini g!sterir. =!z kon)s) ki$senin sosyal ilgisi+ :a0kalar ile i0:irli5i ya*$ak -eya ya*$a$ak iste5inin ere,esi #akkn a ikin,i &akt!r :ize :ir :ilgi -erir. (ak0+ inle$e+ kon)0$a+ #areket et$e+ i0 ya*$a 0ekli #akkn aki yarg$zn :tn :) i&a e aralarn e5erlen ir$e$iz -e ayrt et$e$izin a$a,+ on)n sosyal #ayatta yararl ol$a g,n :)l$aktr.

O. (G6U/ %0a5lk 9o$*leksi 4nsan ol$ann a0a5lk )yg)s)na ka*l$ak ol )5)n) )z)n za$an an :eri srarla :elirt$ekteyi$. (elki e a0a5lk )yg)s)n) #isset$e$i0 insanlar -ar r. (elki e :azlar :) i&a e kar0sn a sarsl lar -e :a0ka :ir is$i ter,i# ettiler. (en :) i&a e e #i:ir sakn,a g!r$yor)$. Fnk+ :il i5i$e g!re+ :irok yazar :)n) a#a !n,e :elirtti. 9en ilerini &azla k)rnaz sananlar al an 5n g!ster$ek $aksa yla+ o,)5)n a0a5lk )yg)s)n) #isset$esi iin a#a !n,e ta$lk )yg)s) #isset$i0 ol$as gerekti5ini ileri sryorlar. Yetersizilik )yg)s) inat :ir #astalktr -e en azn an :ir i0 ya*n,aya+ :ir i#tiya kar0lan$,aya -eya :ir tansiyon azal$,aya ka ar e-a$ e er. ()+ ta:ii olarak $ey ana gelen+ geli0en -e :ir ra#atla$a !z$n isteyen stra*l :ir tansiyona :enzeyen )yg) )r. () !z$ Ere) 8)n i ia etti5i gi:i+ #er za$an #o0 ol$az. =a e,e $e$n)niyet )yg)s)n) o5)ra:ilir. () ise >i@etzs,#e8nin g!r0ne )y$akta r. (az #aller e :) tansiyon)n azal$as+ se-ilen :ir ost)n gi i0in en -eya stra*l :ir $@ a#ele en sonra ol )5) gi:i+ srekli -eya gei,i :ir stra:a yol aa:ilir. ()n an :a0ka+ genel olarak+ sons)z a,ya ter,i# e ilen a,+ :ir son :)l)0t)r. %n,ak :ir 0aka, tara&n an #o0$)0 gi:i 0nle:ilir. (e:ekler yetersizlik )yg)s)n)+ #ayatX isteklerini aralksz olarak gerekle0tir$e -e iyile0tir$e e5ili$ini #areketleriyle a5a -)rarak yanstr+ insanlk tari#ini e :ir a0a5lk )yg)s) -e :)n) gi er$ek iin ya*lan te0e::slerin tari#i gi:i 0n$ek yerin e ol)r. Hanl $a e &aaliyete :a0la 5 gn en :eri ai$a a0a5 )r)$ an a#a stn :ir )r)$a )la0$a yol)n) ara$0tr. Gl)0 ka-ra$yla !zetle i5i$iz 0ey i0te :) #arekettir. ()n) !l$e g!tren :ir #areket gi:i 0n$e$ek gerekir. Tersine :) #areket+ #i:ir za$an :ir )zla0$a -eya sakin :ir #areketsizlik #alini al$az. D0 nyaya ege$en ol$a a$a,n g er. Ere) + !l$n ryalarn a g!re,ek -eya :a0ka 0ekil e arz) e e,ek ka ar insanlar ken isine ekti5ini i ia

et$ekte ir. () :ile $e-si$siz :ir a,ele,iliktir. ()na kar0lk+ !l$ 0 nya glkleriyle $,a eleye ter,i# e en ki$selerin :)l)n )5) :ir gerektir. Fnk :)nlar+ :a0arszlktan ok kork$akta rlar. () insanlar aralksz olarak 0$artl$ak+ i0lerinin :a0kalar tara&n an ya*l$asn -e sknt an k)rtarl$alarn isteyen ki$seler ir. 4nsan -,) ) :elli :ir g-enlik *rensi:ine g!re $ey ana gel$i0tir. Ke elen$i0 :ir organn yerini :ir :a0ka organ al$akta r. Hr*alan$0 :ir organ ken ili5in en ! $leyi,i :ir enerji ya*$akta r. (tn organlar nor$al za$anlar an ziya e i0 ya*$a i$kanna sa#i*tir. (ir organ o5) za$an :irok #ayatX i0i ya*a:ilir. 9en i$ kor)$a kan)n)na tW:i olan #ayat a+ :iyolojik geli0$esiyle :era:er enerji -e :) enerji en &ay alan$a yetene5ini kazan$0tr. Eakat srekli olarak ilerleyen -e :izi k)0atan .$e eniyet e :) g-enlik e5ili$ini -e insan )yg)sal :ir a0a5lk )yg)s) #ali iin e :ize g!ster$ekte ir. () )yg) a#a :yk :ir g-enli5e )la0tr$ak iin insan rter. Harekete se-ke er. () $,a ele e yer alan se-in,i -e a$a,+ yr 5 yol a ona yar $ et$ek+ on) $ka&atlan r$aktr. ()n)nla :era:er+ za$ann gerekli5ine kesin 0ekil e )y$ann+ :a0kalar tara&n an ya*lan a:ann+ 0$artl$0 o,)5)n nya #akkn aki g!r0n istis$ar an :a0ka :ir yarar yokt)r. =rekli g-enlik )yg)s) insan+ a#a $ke$$el :ir gere5e )la0$ak iin 0i$ iki gere5i a0$aya zorla$akta r. (izi ileriye o5r) iten :) $e eniyet ak$ ol$asay insan #ayat i$kansz :ir #ale gelir i. E5er insan+ ta:iat glerin en yararlan$asn :il$e@sey i :) glerin sal rlar kar0sn a yok ol)r ). Xnsan a#a gl -arlklarn ken isini :oy)n )r)k altna al$ak iin yararlana,aklar #er0ey en yoks)n )r. 4kli$ 0artlar+ ken isin en a#a iyi kor)nan #ay-anlar an sa5la 5 giye,eklerle ken isini so5)ktan kor)$aya zorlar. 4nsan organiz$as ya*$a :ir :arna5+ yiye,e5in #azrlan$asn iste$ekte ir. Hayat+ i0:!l$ -e yeterli :ir reti$ ile e-a$ ettirile:ilir. 4nsann organlar+ r)#)+ srekli g-enli5in -e :a0arnn arkasn an ko0ar. (tn :)nlara #ayat te#likeleriyle ilgili a#a $ke$$el :ir :ilgi -e !l$le ilgili a#a az :ilgisizlik kat$ak gerekir. Ta:iat tara&n an :) ka ar ok i#$al e ilen insann+ ila#i :ir lt)& eseri olarak+ ken isini a#a stn :ir )r)$a+ g-enli5e -e :a0arya iten ok k)--etli :ir a0a5lk )yg)s)na sa#i* ol )5)n an ki$ 0*#e e e:ilirS Hayata kar0$0+ #er :e:ekte )yanan -e yenile0en :) a0a5lk

)yg)s)na kar0+ ken ini y!neten :) kork)n -e zor)nl) $,a ele+ insan ol)0)n)n te$el olay$ $ey ana getir$ekte ir. /esela+ :) ala o,)klar gi:i &azla anor$al ol$a 5 tak ir e o,)k+ -,) )n) -e r)#)n) geli0$eye te0-ik e en :) ykselti,i geli0$eye zorlanr. Gna+ :a0ar $,a elesi !n,e en ta:iat tara&n an izilir. 9kl5+ gszl5+ ken i i#tiyalarn kar0la$a i$kanszl5+ kk -eya :yk i#$aller+ glen$esine el-eri0li )yar,lar r. Eksik -arl5nn zor) ile yeni -e :azen e5i0ik #ayat 0ekilleri o5ar. Dai$a gele,e5e ait :ir a$a,a y!nelen oy)nlar+ #i:ir za$an 0artl re&lekslerle iza# e ile$eyen ya*, g,nn i0aretleri ir. (ireyin $)tl)l)5) iin ol )5) ka ar trn geli0$esi ile e eli0en o5)0tan gszlk+ 0$art$a -e i#$al e il$e o5) za$an o,)5)n kesin :a0ar #e e&lerini :)l$asn zorla0trr. %$asz #areket yokt)r. () a$a,a #i:ir za$an )la0la$az. ()n)n ne eni+ insann nyaya ege$en ol$aya,a5 #)s)s)n aki ilkel :ilintir. %0a5lk )yg)s) r)#sal #ayata ege$en ol)r. ()n)n+ yetersizlik+ eksiklik )yg)larn a -e insanl5n sa5la 5 aralksz a:alar a srekli olarak -e ak :ir 0ekil e ken isini i&a e etti5ini g!rrz. Hayatn kar0sna kar 5 saysz *ro:le$ler en #er :iri insan sal r )r)$)na getirir. Her #areket eksiklikten ta$l5a ge$ek iin ileriye atl$0 :ir a $ r. 13038 a :) *ro:le$i ay nlat$aya al0$0t$ -e ol)0 zorla$asn an o5an :) sal r #azrl5nn+ #ayat stilin en $ey ana gel i5i son),)na )la0$0t$. () sal r #azrl5n ta$a$yla k!t :ir 0ey gi:i 0n$ek -e ta:ii :ir ig ye :a5la$ak iin #i:ir se:e* yokt)r. Fo,)5)n yetenekleri !lsn e e-resine )y$as+ ilk ya*, i0i ir. () i0i gerekle0tir$eye on) iten 0ey+ a0a5lk )yg)s) )r. D)r)$lara g!re e5i0en :) )y)$ :ir #arekettir. () #areketi neti,e iti:ariyle :ir ke0i& gi:i 0nrz. () geli0$enin ,ereyan etti5i son)lar+ genel olarak insanl5n snrlar r. () snrlar+ :irey -e to*l)l)5)n ol)0 ere,esiyle :elli ol)r. ()n)nla :era:er+ #er #ayat 0ekli :) ol)0 ere,esin en gerekti5i gi:i yararlan$az -e :!ylelikle ol)0)n y!n ile eli0ir. I!rl 5 gi:i+ :ireyin -e to*l)l)5)n geli0$esi iin izlenile,ek a-ran0 izgisi sosyal )yg) tara&n an tayin e ilir. () -eri o5r) -eya yanl0 olan 0eyi g!r$e$izi sa5layan sa5la$ :ir te$eli ol)0t)r$akta r. Yararlan 5$z -eri ti*i :ireysel $eto )n sa5la 5 0eyler en ok a#a o5r) )r. ()ra a testleri )yg)layan+ #ayatn

ken isi ir. (irey tara&n an a5a -)r)lan en kk #areket+ on)n izle i5i y!n -e on)n to*l)l)kla $esa&esini g!ster$eye yaraya:ilir. 4nsann r)#sal #ayatn a sosyal )yg)n)n -e .yaknn se-. :)yr)5)n)n ya*, !5esinin :)l)n )5)n) anlaya$ayanlar+ $askesi 0rl$e$ek -e ,ezalan$a$ak iin k)rnaz,a ken isini sakla$akta r. .%la5. :)l$ak $aksa yla )5ra0anlar :ile insann yksel$e a:asna yararl :ir )yar, sa5la$akta r. Ieli0$esini ge,iktiren sta lar zerin e a,ai* :ir a0rlkla srar et$ekte ir. %0a5lk )yg)s) i5er :tn insanlarn e5ersizlik inanlarn a ta$a$yla ki0isel ! $le$e ara$akta r. =osyal )yg) &ikrinin k!t :ir anla$ a k)llanl$as+ yani+ to*l)l)5a zararl ya0ay0 0ekillerini -e &ikirleri #akl g!ster$ek+ :)nlar kor)$a :a#anesiyle+ 0i$ iki -e gele,ekteki to*l)l)5a zorla ka:)l ettir$ek iin sosyal )yg)ya )la0tran yol)n :elirsizli5in en yararlanl$as :ana te#likeli g!rnyor. /eslek+ sa-a0+ 0$anlarn i a$ -e !l rl$eleri gerekti5i za$an )sta sa-)n),)lar :)l$akta rlar. ()nlar ai$a sosyal )yg) kl5na :rnyorlar. (tn :) eski$i0 0n,eler yeni -e a#a iyi :ir yol :)l$a g-enli5inin yetersizli5ini+ :) $ a#alenin a0ikar :ir a0a5lk )yg)s)n an $ey ana gel i5ini g!steren i0aretler ir. 4nsanlk tari#inin+ a a$ !l r$enin :ilene ileri srlen &ikirlerin !ne$in e ne e ,an eki0en &ikirlerin yok ol$alarn a #i:ir 0eyi e5i0tire$eye,e5ini :ize !5ret$esi gerekir i. Hinayeti #akl g!stere:ile,ek yalnz :ir #al -ar r. () a :izi$ -e :a0kalar iin $e0r) $ a&aa r. () *ro:le$i+ Ha$let a l eserin e insanl5n g!zleri !nne seren+ :yk =#akes*erare8 ir. Hayatn g *ro:le$leri+ te#likeler+ a,lar+ #ayal krklklar+ en i0eler+ kay*lar+ !zellikle se-ilen ki$selerin kay*lar+ #er trl sosyal zorla$alar+ )yg)sal #aller -e kork)+ a,+ $itsizlik+ )tan$a+ )tangalk+ sknt+ -.:... gi:i iyi :ilinen r)# #alleri ai$a a0a5lk )yg)s) asn an 0nl$eli ir. ()ra a a0a5lk )yg)s) ina$ik :ir 0ekil e ken ini g!sterir. () 0ekil; :irok #aller e #eye,an ne eni+ nesnenin yann an ka0 -eya #ayatn srekli isteklerin en ka0 gi:i 0nl$eli ir. Ki#insel #ayat ka0 0n,elerini -e ka0 arelerini ara$ak s)retiyle :)na )yar. D)yg)sal #ayat+ :) #ayat in,ele$ek i$kan$z !lsn e+ ka0 arz)s)n) k)--etlen ir$ek a$a,yla+ g-ensizlik -e a0a5lk #alini g!sterir. Ienel olarak+ ilerle$e $,a elesin e yararlanlan insan a+ a0a5lk )yg)s) #ayat

&rtnalarn a -e etin #ayat olaylarn a ol )ka :elirli -e a#a k)--etli :ir 0ekil e ortaya kar. Her )r)$ aki :elirtilerinin yo5)nla0trl$0 !zeti #er :ireyin #ayat stilini g!sterir. Hayat stili #ayatn :tn )r)$larn a ayn 0ekil e ken ini :elli e er. Da#a !n,e s!ylenen )yg)sal #aller e+ ken i ken ine #i eti yen$ek te0e::slerin e ol )5) gi:i ne&rette -e k$se$e e e stn :ir a$a,n aran$asnn -e a0a5lk )yg)s)n)n )yar$asyla $ey ana gel$eye zorlanan :ir #ayat stilinin &aaliyetini g!r$e$ek $$kn e5il ir. 4lk #ayat 0ekli olan zi#insel 0ekil+ te#like ile ol) *ro:le$ler kar0sn a :ir geri !n0 izgisine :a5lanr. >e-roza+ *sikoza+ $azo0ist )r)$a yol aar. Di5er 0ekil olan #eye,an ise; inti#ar e5ili$inin+ ayya0l5n+ s))n -e &aal sa*kl5n $ey ana gel$esin e rol oynar. ()ra a :ireyin .geri !n0. e i5i aslsz sre e5il+ #ayat stillerinin yeni eserleri s!z kon)s) )r. ()n an 0*#e e ile$ez. Hayat *ro:le$lerine yetersiz #azrlk+ ister $0terek #ayat ister i0:irli5i -eya #)$aniz$a+ ai$a sosyal )yg)n)n yetersizliklerin en $ey ana gel$ekte ir. Pro:le$lerin kar0sn aki :inler,e r)#+ -,)t yetersizlik 0ekillerine -e g-ensizli5e yol aan i0te :) yetersiz #azrlktr. 9)s)rlar ok !n,e en iti:aren #er e0it a0a5lk )yg)s)n) o5)r)r. () )yg)lar &azla :elirli ol$az. Eakat+ ak :ir 0ekil e karakter; #areket+ a-ran0+ a0a5lk )yg)larnn ol)0t)r )5) 0n$e tarz -e geli0$e yol)n an sa*$a 0eklin e ken ini :elli e er. =osyal )yg)n)n yetersizli5iyle 0i etlenen a0a5lk )yg)s)n)n :tn :) i&a e 0ekilleri+ #ayat *ro:le$leri+ . 0 ne en. ortaya kn,a aklk kazanrlar. ()nlar an #er :iri ti*ik :a0arszlk #alin e ai$a ken ini g!sterir. =arsntnn e-a$+ a0a5lk )yg)s)n an k)rt)l$ak iin giri0ilen :ir $,a ele en o5ar. Ezil$e )yg)s)n) ti*ik kan r$a a:as+ :a0arszlklar ol)0t)r)r. () #aller en #i:irin e sosyal )yg)n)n a-antaj inkar e il$ez -e .iyi. ile .k!t. arasn aki ayrlk orta an kal rla$az. () #allerin #er :irisin e :ir .e-et. sosyal )yg)n)n :asksn :il irir. () )yg)y)+ ai$a :yk :ir g ta0yan sosyal )yg)n)n glen$esini !nleyen :ir .&akat. izler. () .&akat. ister ti*ik+ ister !zel+ :tn #aller e #er :ireye !zg :ir $a#iyet ta0r. En yksek ere,e e+ .e-et.in ta$a$yla orta an kay:ol )5) sarsnt an o5an akl #astal5n a -e inti#ar a ken ini g!steren te a-i zorl)klar :) .&akat. g, ile orantl r.

=knt+ )tangalk+ sessizlik+ k!t$serlik gi:i karakter !zellikleri )z)n za$an an :eri :a0kalar ile yeterli $nase:etlerin k)r)l$a 5n g!sterir. Le tali#in ol)0t)r )5) etin olaylar kar0sn a iyi,e glenir. =inir #astal5n a g!rlen az -eya ok :elirli arazlar 0eklin e ortaya kar. () ai$a ge kalan+ kar0la0t5 *ro:le$ler en &azla,a )zak :)l)nan :ireyin a5rla0$0 ina$iz$as iin e geerli ir. Hayatn :) arka *lann a kal$a 0knl5 :azen+ :ireyin 0n$e -e elil :)l$a tarz+ :azen e+ ege$en &ikirler+ :o0 s)l)l)k )yg)s) ile k)--etlenir. (ireyi+ kar0sna kan *ro:le$ler en )zakla0tran 0ey+ s)l)l)k e5il ir. (ireyin ki0ili5ini ta$ olarak :)na #azrlaya$a$as r. Di5er :ir i&a eyle ki0ilik yetersizli5i ir. ()n) kolay,a anlaya:iliriz. ()nlar #er trl geli0$elerini !nle$ek iin :ireyin s)l)l)k )yg)s)n an yararlanr. /esela ken i ken ine $astr:asyon)n o5)r )5) $anasz !z-arl5 s)lan r$ak+ ta$ :ir *i0$anl5a yol aar. =osyal )yg)n)n yetersizli5i #alin e izlenen a-ran0 sosyal :ir *ro:le$ kar0sn a ai$a kararszlk g!sterir. Grganiz$ann kararszl5n a &azlala0trarak organik e5i0ikliklere yol aar. (ireyin :a0ka yollara gir$esine yar $ e er. L,)tta $ey ana gelen :) e5i0iklikler+ #er organ a gei,i -eya srekli kar0klklar ol)0t)r)r. Eakat+ genel olarak+ gerek o5a+ organik yetersizlik+ gerekse a0r ere,e e ilgi yzn en r)# kar0klklarna en &azla te*ki g!steren yerler e !ne$li &onksiyon kar0klklar $ey ana gelir. Eonksiyon kar0klklar kas kasl$alarn a zay&la$a -eya glen$e+ salarn !kl$esi+ terle$e+ kal* -e sin iri$ :oz)kl)klar+ sol)n)$ zorl)5)+ sk i rar+ ,insel kz0$a -eya ikti arszlk 0eklin e ken ini g!sterir. %yn kar0klklar o5) za$an zorl)k #alin e :ir aile e-resin e e gn e$e gelir. =rekli :a0 a5rs+ :a0 !n$esi+ ani sarar$a a ayn 0ekil e ortaya kar. (ireyin a0a5lk )yg)s)+ t)tt)r )5) yol)n y!nn en e :elli ola:ilir. (ireyin #ayat *ro:le$lerin en nasl )zakla0t5n+ ayrl 5n+ #ayat *ro:le$leriyle ilgilen$e i5ini a#a !n,e s!yle$i0ti$. Uz)n za$an an :eri+ ti*ik :a0arszlk #allerin e a0a5lk )yg)s)n)n rol oyna 5n inanyor)$. Uz)n za$an en !ne$li sor)n)n !z$n+ a0a5lk )yg)s)n)n nasl $ey ana gel i5ini+ -,)tla -e r)#la ilgili son)larn :)l$ak iin )5ra0t$. (il i5i$e g!re+ :) sor)n :a0kalarnn ara0tr$alarn a ai$a ikin,i *lan a kal -e #i:ir

za$an !zl$e i. %0a5lk )yg)s)n)n son)larnn :elirtileri -e :) )yg)n)n e-a$ sosyal )yg)n)n &azla zay& ol$asyla iza# e il$ekte ir. %yn #ayat olaylar+ tra-$alar -e *ro:le$ler+ sanki aralarn a :ir :enzerlik -ar$0 gi:i :ireylere g!re e5i0erek ortaya kar. ()ra a #ayat stilinin sosyal )yg) $)#te-as :yk :ir !ne$ ta0r. (az #aller e yanltan -e :) elilin o5r)l)5) #akkn a 0*#e )yan ran 0ey insanlarn za$an za$an+ sosyal )yg) an gerekten yoks)n ol$alar r. ()na ra5$en+ sosyal )yg) an yoks)n olanlar+ a0a5lk ko$*leksini e5il e+ a0a5lk )yg)s)n)n :elirtilerini g!ster$ekte ir. ()n)+ ok zay& sosyal )yg)ya sa#i*+ &akat el-eri0li :ir e-re e ya0a$a 0ans$ el e e en insanlar a g!re:iliriz. %0a5lk ko$*leksinin -arl5n ai$a :ireyin ge$i0in e+ eski a-ran0n a+ o,)kl)5)n a 0$artl$0 ol$asn a+ organlarnn yetersiz :ir 0ekil e geli0$esin e+ o,)kl)5)n a i#$al e il$i0 ol$asn a ara$alyz. ()ra a+ :ireysel *sikoloji e k)llanlan aralar an+ $esela+ ilk o,)kl)k #atralarn an+ :tnl5 -e #ayat stili ile ilgili te,r:e en -e #ayat stilinin erkek -e kzkar e0lerle k)r)lan $nase:etlerle al 5 0ekil en -e :ireysel *sikolojiye g!re ya*lan rya e5erlen i5r$elerin en yararlanla:ilir. Hinsel )r)$ -e :ireyin geli0$esi a0a5lk ko$*leksin e sa e,e :ir :tnn :irer *aras r -e ta$a$yla a0a5lk ko$*leksinin iin e yer alr.

?. (G6R/ Rstnlk 9o$*leksi ()ra a ok)y),) ok #akl olarak 0) sor)y) sora,aktr: .%0a5lk ko$*leksin e a,a:a :a0ar -e za&er e5ili$i ne ol)rS. Fnk+ gerekten+ ok g!rlen a0a5lk ko$*leksi #alin e :) e5ili$i is*at et$e i$kan :)la$a 5$z tak ir e :ireysel *sikoloji :a0arszl5a )la0a,ak 0ekil e :ir eli0kiye 0er. Yalnz :) sor)n a#a !n,e geni0 !l e ,e-a*lan rl$0t. Rstnlk e5ili$i+ sosyal )yg)n)n yetersizli5i yzn en :a0arszlkla kar0lanan :ireyi+ te#likeli :!lge en )zakla0trr. () a az -eya ok :ir korkaklk 0eklin e ken ini g!sterir. Rstnlk arz)s) :ireyi ka0 izgisi zerin e t)t$ak -eya sosyal *ro:le$lerin etra&n a kal$aya zorla$ak s)retiyle e ken ini :elli e e:ilir. .E-et @ #ayr. at0$as arasn a kalan stnlk arz)s) :ireyi+ :ir g!r0e zorlar. () g!r0 a#a ziya e .&akat. g!z !nn e :)l)n )r)r -e :ireyin ikkatini yalnz geir i5i sarsntnn zerine eker. () #al+ o,)kl)5)n an :eri sosyal )yg) an yoks)n olan -e sa e,e -arl5+ #azlar+ a,lar ile ilgilenen :irin e a#a a &azlala0r. () #aller e ti* g!rle:ilir. ()nlar an )y)$l) ol$ayan #ayat stili r)# #ayatnn 0) -eya :) k)s)r)n)n &azla geli0$esine i$kan -erir. () ti*ler en :iri olan i&a e 0ekilleri zi#in #ayatnn ege$enli5i altn a :)l)nan ki$seler e g!rlr. D)yg)sal #ayat -e ig ler ile #areket e enler ikin,i ti*e girerler. Rn, ti*tekiler &aaliyet y!nn e geli0irler. () e5ili$ en #i:iri #i:ir za$an ta$a$yla orta an kay:ol$az. () a0ikar r. Ienel olarak+ s) i0leyen+ inti#ar et$ek isteyen ki$se e &aaliyet &akt!r a5r :asar. ()na ra5$en+ :ir ks$ sinir #astalklar )yg)sal #ayat kar0klklarn an $ey ana gelir. =knt ne-roz)n a -e *sikozlar a ise zi#insel !5e a#a !ne$li :ir yer t)tar. %yya0 ai$a #eye,anl :ir ti*tir. HayatX :ir *ro:le$ en ka0+ insan to*l)l)5)na :ir yk getirir -e insan to*l)l)5)n)n istis$arna yol aar. E- -eya ok)l e-resin e :azlarnn i0:irli5i+ yetersizli5inin yerini+ :a0kalarnn :yk -eri$lili5i al$akta r. ()+ srekli :ir 0ekil e

kar0 koyan sosyal )yg)n)n geli0$esine yar $ e e,e5i yer e kay:ol$asna al0an to*l)l)5)n i ealine kar0 giri0ilen sessiz -e gizli :ir $,a ele ir. Ierekten ki0isel :ir stnlk #ali+ i0:irli5i ile at0$akta r. ()ra a a kararszlk #alin e+ geli0$esi !nlen$i0+ o5r) g!re$eyen+ i0it$eyen+ #k$. -ere$eyen insanlarn s!z kon)s) ol )5)n) g!r$ek $$kn r. ()nlar sa5 )y)n)n yerine .!zel :ir akla. sa#i*tir. =a*a :ir yol a g-enlik iin e yryerek :) akl an :e,erikli :ir 0ekil e yararlanrlar. 7$artl$0 o,)5)+ srekli :a0kalarn an yararlan$aya al0an sk, :ir *arazit gi:i anlatt$. 4 eal sosyal )yg)n)n e:e X e5i0$ezli5i :ak$n an 0nlen #er sa*$a+ :ir ki0isel stnlk a$a,n #e e& t)tan #ileli :ir ene$e gi:i ken ini g!ster$ekte ir. () insanlar an o5) to*l)l)k #ayatn a :a0arszlktan )zak kal$ay stnlk sayar. (a0arszlk kork)s) srekli i0:irli5in en )zakla0tr 5n an :) insanlar #ayat *ro:le$leriyle ilgilen$ezler -e :)n an ra#atla$0 gi:i se-inir. ()n)+ :a0kalar kar0sn a ken ilerini a#a el-eri0li :ir )r)$a )la0tran i$tiyaz gi:i sayarlar. >e-roz a ol )5) gi:i+ stra* ektikleri za$anlar a :ile a-antajl )r)$lar ile+ yani+ stra*laryla &azla $e0g)l ol)rlar. <stra* yol)n)n ken ilerini #ayat ! e-lerin en nasl )zakla0tr 5n anlaya$azlar. <stra*larnn :ykl5 !lsn e az znt )yar -e :!ylelikle #ayatn gerek anla$n an a#a ok #a:ersiz kalrlar. "a#atla$ay -e #ayat *ro:le$lerin en )zak kal$ay arayan :) #astalk an,ak+ i&a e 0ekillerinin :tn :ir !5esi+ a#a o5r) :ir i&a eyle+ to*l)l)k tara&n an ortaya atlan sor)larn ,e-a: olarak ka-ra$ay !5ren$e$i0 ki$seye ken i ken ini ,ezalan r$a gi:i g!rne:ilir. Gk)y),)lar$n -e 0n,e$e kar0 olanlarn ka:)l et$eleri ok g olan 0ey+ a0a5lk )yg)s)n)n ol)0t)r )5) key&iyettir. ()nlar+ #ayat *ro:le$lerinin to*l)l)k y!nn e !zl$elerine kar0 koyan :ir )r)$ alr. ()n) kolaylkla g!re:ilirz. Hayat stillerinin e g!ster i5i gi:i+ yetersiz sosyal )yg)larna #ita* e il i5i za$an+ :ir :a0arszlkla kar0la0$a$ak iin+ k)rnazl5a :a0-)r)rlar. () gi:i #aller e &azla i0leri :a0kalarna :rakrlar. Hatta+ $azo0iz$a a ol )5) gi:i+ o5) za$an :a0kalarn &azla i0leri ya*$aya zorlarlar. (tn :a0arszlk #allerin e+ &er in ken isine sakla 5 !zel )r)$) kolaylkla g!re:iliriz. Rstnlk ko$*leksi o5) za$an+ orta :ir ki$seninkin@ en stn i$kanlarna -e ka*asitesine inanan :ir ki0inin a-ran0larn a+

karakter !zelli5in e -e 0n,elerin e ak olarak g!rlr. Rstnlk ko$*leksi :ireyin ken isi -e :a0kalar kar0sn aki a0r istekleriyle ken ini :elli e e:ilir. 9i:irlilik+ a,ayi* giyin$e+ ka nlar a g!ze :atan erkeklik #ali -e erkekler e a0rl5a kaan ka nlk #ali+ ken ini :e5en$e+ ta0knlk+ *ala-ra,lk+ zali$,e a-ran0+ yer$e e5ili$i+ !ne$li ki$selerle ost ol$a -eya zay&lara+ #astalara+ !ne$siz ki$selere g* a et$e e5ili$i+ :a0kalarn k!tle$eye el-eri0li &ikir ak$larna -e !ne$li 0n,elere &azla 0knlk ikkati eke:ilir. Rstnlk ko$*leksini g!stere:ilir. Hi et+ ! al$ak arz)s)+ ke erlilik+ ,o0$alar+ grltl gl$e al0kanl5+ ka, :ak0+ kon)0$ay inle$e ikkatsizli5i+ o5) za$an $anasz #aller kar0sn aki e-a$l ,o0$alar+ )yg)sal a0rlk a stnlk ko$*leksini o5)ran a0a5lk )yg)s)n) g!sterirler.

8. (G6U/ (a0arszlk Ti*leri (yk :ir i#tiyatla :ir ti*oloji in,ele$esine giri0iyor)$. Fnk !5ren,inin sa5la$ te$elin e a0a5 y)kar ayn ,ins :ir ok) an a#a &azla 0eye sa#i* ol )5) yanl0 :ir &ikir ol)0a:ilir. .=)l).+ .sknt ne-roz). -eya .0izo&reni. keli$elerini i0itin,e :!yle #areket e erse -eya inanrsa+ sa e,e ki0isel ara0tr$a olana5n kay:et$ekle kal$az+ ayn za$an a te a-i eki #asta ile srekli anla0a$a$azlklara 0er. ")#sal #ayatyla ilgili in,ele$eler e el e e e:il i5i$ en $ke$$el :ilgiler+ :elki e ti*oloji en yararlan$a$ a g!ster i5i$ !zenle $$kn ol$)0t)r. ()n an -azgee$eyiz. () :ir gerektir. Fnk ti*oloji :ir :tnlk g!r0n kazan$a$za+ 0) -eya :) 0ekil e to*l) :ir te0#is koy$a$za i$kan -erir. ()na kar0lk ti*oloji :ize #er !zel -aka -e te a-isi #akkn a *ek az :ir &ikir -erir. Her :a0arszlkta kar0$z a arazlarn :)l)n )5)n) ai$a #atrla$a$z gerekir. () arazlar+ :ireyin o,)kl)5)n an :eri kazana$a 5 sosyal )yg)y) zor)nl) klan :ir 0 &akt!rn etkisi ir. Le stnlk ko$*leksi y!nn e 0nl$0 :ir a0a5lk )yg)s) tara&n an geli0tiril$i0tir. .Fetin. o,)klar an :a0layal$. Ta:iatyla+ )z)n za$an an :eri yerin e -e yeterli :ir 0ekil e i0:irli5i ya*$ayan o,)ktan s!z ayor)z. () o,)k sosyal )yg) an yoks)n )r. Fo5) za$an+ ola5an )r)$lar iin yeterli sosyal )yg)n)n e- e -e ok)l a al0l$a$0 :ir a:a yzn en yetersiz g!rl 5n ka:)l et$ek gerek$ekte ir. () #ale ok rastlanr -e :) #alin :elirtileri genel olarak iyi :ilin$ekte ir. () #aller en #areket e erek+ :ireysel *sikoloji ara0tr$alarnn e5erini tak ir e e:iliriz. () ara0tr$alar sayesin e kar0la0t5$z g #allere+ a#a iyi #azrlan$0 ol)r)z. Her za$anki e-resinin 0n a ayr olarak ele al$an :ir ki$senin+ eneysel testler -eya gra&oloji ile in,elen$esi !ne$li yanl0lara yol aa:ilir. () )r)$ :ize+ :a0kalarn an te,rit e il$i0 ki$seye !5tler ya5 r$a ya a 0) -eya :) sn&la$a siste$ine on) sok$a yetkisini -ere$ez. () olaylar *sikolog)n+ #er olay o5r) :ir 0ekil e e5erlen ir$ek iin :tn $$kn sosyal ko0)llar -e

eksiklikler #akkn a :ilgi e in$esi gerekti5ini anla$a$za yar $ e er. Psikolog)n to*l)l)5)n iyili5i olan ! e-lerine+ #ayatn isteklerine ait :ir g!r0e+ nya anlay0na sa#i* ol$as istene:ilir. (irok :ak$lar an yararl olan etin o,)klar tasni&ini ya*t$. Te$:el+ ge-0ek+ itaatkar+ )tanga+ skntl+ yalan, -e :enzer i5er o,)klar... ()nlar a#a ziya e *asi& o,)klar r. Gtoriter+ sa:rsz+ #eye,anl+ )yg)sal krizlere el-eri0li+ grlt,+ zali$+ !-nen+ kaan+ #rsz gi:i a#a ziya e akti& o,)klar... Her !zel #al e ortaya kan &aaliyet ere,esini tayin et$eye al0$a zor)nl)l)5) -ar r. () ok !ne$li ir. Fnk+ :elirgin :a0arszlk #alin e o,)kl)ktaki yetersiz &aaliyet ere,esi g!rne:ilir. Hesaret e i5i$iz o5r) &aaliyet ere,esi+ yeterli :ir sosyal )yg)ya sa#i* o,)klar a :)l)n)r. =inir #astalar arasn a *asi&; s)l) o,)klar arasn a a akti& o,)k orannn a#a yksek ol)0) #ayret )yan r$a$al r. I!rn0te nor$al :ir o,)kta sonralar+ g!rlen :a0arszlk kan$z,a yanl0 :ir g!zle$ e aran$al r. El-eri0li 0 0artlarn :az #aller e o,)kl)5a ait :ir k)s)r) $ey ana kara:ile,e5ine inanyor)$. Eakat a#a sert :ir ene$e :) k)s)r) #e$en a5a -)r)r. (tn #aller e #ayatn kar0$za kar 5 eneyi$leri eneysel ene$elere ter,i# e iyor)z. Fnk ora a #ayatla $nase:et i#$al e il$e$ekte ir /esela+ i rar t)ta$a$a+ ye$ek ye$e zorl)5)+ ge,e :a5r$alar+ sk ne&es al$a+ srekli !ksrk+ ka:zlk+ keke$elik+ gi:i #eki$lik *sikolojisine giren o,)k k)s)rlar+ o,)klarn #r*alan$alar #ali :ir yana :raklrsa+ #e$en ta$a$yla 0$artl$0+ :a5$l o,)klar a g!rlr. () arazlar o,)5)n :a5$szl5a -e i0:irli5ine kar0 ya*t5 *rotesto 0ekilleri ir -e o,)klar :a0kalarnn yar $n iste$ekte irler. Fo,)klarn ken ini tat$in et$esi e sosyal yetersizli5ini g!ster$ekte ir. Yalnz arazla )5ra0$ak -e sa e,e k)s)r) yok et$eye al0$ak yet$ez. %n,ak sosyal )yg)y) glen ir$ek s)retiyle :a0ar :eklene:ilir. (tn :)nlar .e-et.teki &azlalk+ .&akat. aki a0rlk gi:i *asi& $a#iyetteki zorl)klarn -e yanl0lklarn sinir #astal5n an ran :ir !zellik ta0 5n g!ster$ekte ir. Hayat *ro:le$leri kar0sn aki gerile$e sinir #astal5n a+ :elirli -e ileri ere,e e stnlk ko$*leksi ol$a an a ken ini g!sterir. Hayat ,e*#esinin arkasn a ai$a :ir sa*lan$a+ i0:irli5in en )zakla0$a -eya k)--etli :ir ra#atla$a arz)s)+ :a0arszlk #alin e $azeretler :)l$a iste5i ortaya

kar. =rekli #ayal krklklar -e :a0arszlk kork)s)+ sosyal *ro:le$lerin !z$n en )zak arazlar e-a$ ettir$ek s)retiyle ken ini :elli e erler. (azen+ sknt ne-roz)n a ol )5) gi:i+ #asta srekli :a0kalarn an $e$n)n ol$a 5n g!steren k&rler sa-)r)r. Taki* e il$e $anisin e #asta a #ayat 0$anl5 -e #ayat *ro:le$lerin en )zak kal$a arz)s) a#a iyi :elli ol)r. Eikirler+ )yg)lar+ yarglar -e 0n,eler ai$a :ir gerile$e y!nn izler. () a sinir #astal5nn soy -e o,)kl)k 0ekillerine !n0 e5il e+ :ir ol)0t)r$a i0i ol )5)n) aka s!yle$e$ize yol a$akta r. 4yile0$eye #er trl engelle kar0 koyan+ #ayat stilin en $ey ana gelen -e insann ken isine zorla ka:)l ettir i5i stnl5 #e e& t)tan ina$ik kan)n+ :) ya*, i0tir. Ya*$a i0i ai$a #ayat stiliyle anla0$a #alin e ir. Hayat *ro:le$leri kar0sn aki gerile$e+ ta$ olarak inti#ar a gerekle0ir. 4nti#arn r)#sal ok)s)n a &aaliyet g!rlr. Eakat ,esarete #i rastlan$az. =a e,e yararl i0:irli5ine kar0 gl :ir kar0 koy$a g!ze ar*ar. 4nti#ar et$ek isteyen ki$seye inen ar:e+ :a0kalarn esirge$ez. To*l)$ ilerle$e yol)n a ki inti#ar an ai$a $teessir ol)r. Yersiz sosyal )yg)y) sona er iren &akt!rler #ayatn :yk *ro:le$i ir. ()nlar to*l)l)k+ $eslek -e a0ktr. (tn #aller e inti#ara yol aan 0ey; tak ir -e ta#$in yetersizli5i ir. R #ayat *ro:le$in en :irinin ya*t5 kork) -eya zorl)kt)r. (azen e :) kork) an !n,e !knt -eya $elankoli sa&#as gelir. 131A8 e :) r)# #astal5 #akkn aki ara0tr$alar$ :itir i$. 4nti#ar te0e::slerini -e :izzat inti#arn :a0kalarna kar0 0$an,a :ir :elirti ol )5)n) anla $. () :elirti yetersiz :ir sosyal )yg) an $ey ana gel$ekte ir. (ireysel *sikolojinin :) :)l)0)+ akl #astal5nn a#a iyi anla0l$asna yol at. >e yazk ki+ o5) za$an inti#arla sona eren akl #astal5n a $itsizlik+ sosyal :ak$ an yararl i0:irli5inin yerini alr. %kl #astal5 :) yer e5i0$eyi te$sil et$ekte ir. Yakn akra:alarn -eya :a0kalarnn &e akarl5 kar0sn a+ k)r:ann $a X kay*lar+ '$e-kii kay:1+ a0kla ilgili #ayal krklklar+ g)r)r)n)n krl$as+ $itsizli5in ina$ik kan)nla :a5 a0$asn i$kWnsz #ale getire:ilir. ")# srelerine kar0 &azla ilgi g!steren ki$se+ #ayatn ken isini :a0kalarn an ok #ayal krkl5na )5ratt5n g!r$ekte zorl)k ek$ez. Fnk :) ki$seler+ #ayattan &azla 0ey :eklerler. Hayat stillerine :akarak+ o,)kl)klarn a :yk :ir !knt ile :a0kalarna

,ezalan r$a a$a,n g en ken i ken ini sakatla$a e5ili$ine rastlaya:ile,e5i$izi #akl olarak 0ne:iliriz. %nnesi tara&n an &azla 0$artl$0+ ailesinin en kk o5l) olan 1? ya0n a :ir gen+ annesi seya#ate k$ak zor)n a kal 5n a a:lasnn yann a kal$0t. Gk)l a ok zor *ro:le$lerle kar0la0an gen+ ak0a$ inti#ar et$i0 -e 0) $ekt):) :rak$0t: .Ya*t5$ i0i anne$ize s!yle$e. %nne$in 0i$ iki a resi 0) )r... D!n0n e ona #ayattan #i ze-k al$a 5$ -e #ergn $ezar$a iek koy$asn s!yle.. 4nsann -arl5na e5il e :a0kalarna y!nelen :ir &aaliyet 0ekli a#a -ar r. (az o,)klar ok erken en :a0kalarn ken ilerine 0$an sayar. () r)# #ali sk skya :ir yoks)nl)k )yg)s)na :a5l r. () )yg) kskanl5a+ i#tirasa -e seilen k)r:ana ta$a$yla ege$en ol$a e5ili$ine yol aar. =rekli &aaliyette :)l)n)r -e gl :ir 0ekil e e-a$ e er. =osyal )yg)n)n yetersizli5i el e e ilen a-antajlar &renler -e ge,iktirir. D)yg)sal #aller+ stnlk ryasnn ya*t5 $itler :o0a kn,a+ 0i etlenir. (tn :)nlar o5) za$an sal rganl5a yol aar. (a0arszlk+ to*l)l)kta+ ok)l a+ $0terek #ayatta :elirginle0ti5i za$an a0a5lk )yg)s) srekli ol)r. E5len,eye 0kn s)l)larn !ne$li :ir ks$ z#re-i #astalklarn an $)ztari*tir. () a onlarn ,insel *ro:le$i gerekti5i gi:i !ze@ $e$elerinin :ir elili ir. ()nlar arka a0larn ai$a ken ilerine :enzeyenler arasn an seer. () s)retle e ostl)k )yg)larnn zay&l5n :elli e erler. ()+ insanlarn stnlk ko$*leksi k)r:anlarn an a#a stn ol )5) inan,n an $ey ana gelir. ()nlar a-ran0larn o5r) :ir *lana naklettikleri za$an kan)nlar i5neye:ilirler+ ken ilerini kan)nlara sayg g!ster$eye zorlayanlar an yz e-ire:ilirler. Ierekten+ #i:ir za$an $ey ana karla$ayanlar :ir yana :raklrsa+ zi$$etlerin e ken ilerine isnat e ilen en a#a &azla 0eyler :)l)n$ayan s)l) yokt)r. =)l)+ saklan$asn :il i5i tak ir e $ey ana karla$aya,a5 -e#$iyle s) i0ler. Yakalann,a :az kk te&err)at i#$al etti5i iin s))n)n $ey ana karl 5na ta$ olarak inanr. .Do5)0tan s)l)l)k. eski$i0 :ir g!r0tr. =))n ka:a@#atlilik )yg)s)n an $ey ana gel i5i #)s)s)n aki 0n,eye an,ak+ a5r o,)kl)k+ a0a5lk )yg)s)+ stnlk ko$*leksi -e sosyal )yg)n)n yetersizli5i zerin e )ran g!r0$z )n)t)l )5) za$an )la0lr.

7$artl$0 -eya 0$artl$ak isteyen ok say a s)l) -ar r. ()nlar arasn a o,)kl)klarn a terke ilenler e :)l)n$akta r. Doktorl)5)$ srasn a+ )y)0t)r),) 0knlerinin :) #astal5a t)t)l$asn a e-renin kan r$a $eto )n)n etkili ol )5)n) tes*it etti$. Uy)0t)r),) k)r:an !zl$esi $$kn g!rn$eyen :ir *ro:le$le kar0la0t5 za$an te#likeli son)lar -erir. Da#a !n,e :elirtti5i$ gi:i+ !zel :ir tat al$a &akt!r ayya0lkta :ir a0a5lk )yg)s) -eya )tangalk+ yalnz kal$a e5ili$i+ a0r ere,e e #assasiyet+ sa:rszlk+ #eye,anl@lk+ sknt+ !knt+ ,insel gszlk gi:i sinir arazlaryla ortaya kan stnlk )yg)s)n) $ey ana getirir. -n$e+ yk, tenkit e5ili$i+ ege$enlik arz)s)+ 0eklin eki stnlk )yg)s) ken ini g!sterir. >i#ayet+ a0rl5a kaan sigara i#tiya, -e ileri ere,e e ka#-e tiryakili5i o5) za$an ge-0ek+ kararsz :ir r)# #alini g!sterir. (ir #ile ile a5r+ a0a5lk )yg)s) gei,i olarak :ir yana :raklr+ ya a s) aksiyon)n a ol )5) gi:i+ glen iril$i0 &aaliyet 0ekline sok)la:ilir. (tn :a0arszlk #allerin e #er :a0arszlk a0l$as $$kn ol$ayan :ir k)s)r a aran$al r. () yz en ze#rin ilk son),)+ o5) za$an k)r:ana :ir ra#atla$a )yg)s) sa5la$aktr. AO ya0$a ka ar :ir a a$ el-eri0li $a X 0artlar iin e ya0a$0t. 9zkar e0in en 8 ya0 kkt. Fok 0$ark -e inat i i. %nnesi -e kzkar e0i ken isini sk sk+ :ir :e:ek gi:i+ kollar arasna alyor ). ()n) )n)ta$yor ). D!rt ya0n a iken iki gn iin :ykannesinin yan$a :rakl . (ykanne ken isine kar0 a#a ,i i #areket e iyor ). (ykannenin ilk $ a#alesi kar0sn a e-inin yol)n) t)t$ak iste$i0ti. (a:as iki iiyor ). () a anneyi sinirlen iriyor ). Gk)l a e:e-eynlerinin etkilerin en yararlanyor ). Ka$anla annesi ken isini eskisi ka ar 0$art$a 5 iin !rt ya0n a iken ya*t5 gi:i+ o a sosyal #ayata iyi inti:ak e e$e$e$i0ti. To*lantlar a+ $eslek #ayatn a+ gen kzlarn yann a ai$a skntl :ir !knt -e sinirlilik #ali sergiliyor ). ()n)n son),)n a+ ken isini ikiye al0tran ki$selerle ok iyi anla0yor ). %nnesi :)n) -e !zellikle+ sar#o0l)5)n a *olislerle at0t5n !5ren i5i za$an yan$a git$i0 -e iki en -azge$esi iin ok)@nakli :ir 0ekil e yal-ar$0t. G iki ile ken isini a-)t$aya e-a$ etti. %nnesinin ken isiyle a#a &azla ilgilen$esini -e on)n tara&n an 0$artl$asn sa5la$aya al0t.

AB ya0n a :ir !5ren,i srekli :a0a5rs$ an 0ikayet e iyor+ $ey an kork)s)n) )y)yor ). ()n an :akaloryasn e-in e -er$esine izin -eril$i0+ :)n an sonra )r)$) geni0 !l e zel$i0ti. Rni-ersite !5reni$inin ilk yllarn a :ir gen kza a0k ol$)0+ :) kzla e-len$i0ti. 9sa :ir za$an sonra tekrar :a0a5rsna t)t)l$)0t). %0r ere,e e i#tirasa sa#i* -e 0$artl$0 olan :) a a$n :a0a5rlar$n se:e:i karsn an #i $e$n)n ol$a$as r. Da-ran0n a+ ryalarn a ak :ir 0ekil e ken ini :elli et$esine ra5$en #i:ir za$an ta$ olarak g!stere$e i5i kskanl5 a :) a5rlara ne en ol$)0t)r. %ilesinin ikin,i o,)5) i i. %5a:eyi ile #i anla0a$a$0t. Her za$an :a0 ol$ak istiyor ). Da#a sonralar el-eri0li 0artlar sayesin e yksek :ir $e-kiye )la0t. ")# :ak$n an e5il e zeka :ak$n an :) $e-kinin a a$ i i. () )r)$)n ya*t5 srekli sinirlilik yzn en $or&ine :a0-)r ). (irka e&a iyile0ti. Eakat yeni en :) $erakn k)r:an ol ). /WnWsz kskanl5 on)n iin ai$a te#likeyi :yten :ir ne en 0eklin e ken ini g!ster i. D)r)$)n an *ek e$in ola$a 5 iin inti#ar etti.

3. (G6U/ 7$artl$0 Fo,)5)n Hayal Dnyas (ireysel *sikoloji :ir ki$senin+ an,ak ken isiyle ilgili #ayat *ro:le$lerini !zerek+ ka:)l etti5i a-ran0 izgisini g!zle$ek s)retiyle anla0la:ile,e5ini :il ir$ekte ir. () a-ran0n nasl -e niini ikkatle g!zlen$eli ir. 4nsan #ayat insann i$kanlaryla :a0lar. ()nlar geli0$e i$kanlar r. () geli0$e i$kanlar el:ette #erkes iin &arkl r. () ayrlklar an,ak ya*lan i0lerle anlaya:iliriz. Hayatn :a0n an :eri g!r 5$z #er0ey+ o5)0)n ilk gnn en iti:aren gl :ir 0ekil e e-re olaylarnn etkisi altn a kalr. (ir araya gelen iki etki+ katl$n -e e-renin etkisi+ o,)5)n $al ol)r. Fo,)k geli0$e yol)n) :)l$ak iin :)n an yararlanr. Esasen+ y!nsz+ a$asz :ir yol -eya :ir a-ran0 0nle$ez -e izlene$ez. 4nsan r)#)n)n a$a, za&er ir. /ke$$elliktir. I-enliktir. Rstnlktr. Fo,)k+ -,) )n)n -e 0 nyann ken isine )y)r )5) etkiler en yararlan$ann yol)n) :)larak+ ya*, k) reti -e ka*asitesi ile az ok yetin$ek zor)n a r. 9eli$elerle i&a e e il$eyen -e 0n,elerle e5erlen iril$eyen a-ran0nn te$elini $ey ana getiren #ayat anlay0+ ken i 0a#eseri ir. (!yle,e o,)k ina$ik kan)n)n) el e e er. () kan)n+ :ir e5iti$ en sonra+ #ayat stilini :elirle$e e ken isine yar $ e er. Ya0a 5 sre,e #ayat stiline g!re 0n 5n+ )y )5)n) -e #areket etti5ini g!r$ekteyiz. () #ayat stili ai$a o,)5a 0 yar $n sa5lan 5 ko0)llar iin e geli0$ekte ir. %ile e-resin en :a0ka :ir e-re e $en&aat g!zet$eyen :ir yar $ zor)nl)5) ortaya kt5 za$an+ #ayatn ai$a e5i0en ko0)llar iin e :!yle :ir #ayat stili ta$a$yla yerin e g!rl$ekte ir. G za$an ortaya kan sor)lar 0)nlar r: Hayatta aln$as )yg)n olan )r)$ ne irS Hangi #ayat *ro:le$lerinin !z$ 0nl$eli irS (ireysel *sikoloji i$kan nis:etin e :) sor)lara ,e-a* -er$eye

al0$akta r. Hi ki$se ta$ gerekli5e )la0a$az. Ienellikle o5r) olarak ka:)l e ilen so$)t :ir i !z$+ en azn an 0) iki nokta ile ken ini ka:)l ettir$eli ir: (ir &ikir+ :ir )yg)+ :ir aksiyon an,ak :ir e:e ilik g!r0yle o5r) ka:)l e ile:ilir. te yan an+ $0terek #ayatn $)tl)l)5)n)n -e sela$etinin 0a0$az :ir 0ekil e e:e iyet 0n,esin en $ey ana gel$esi gerek$ekte ir. Ieleneksel *ro:le$ iin ol )5) ka ar yeni *ro:le$ler iin e+ :)n)n o5r) ol$as gerek$ekte ir. Hayat+ *ro:le$lerle ol )5) ka ar a#a az !ne$li *ro:le$lere e )yg)la$al r. Herkesin ken isine g!re !z$esi gereken -e !z 5 :yk #ayat *ro:le$i; to*l)l)k+ i0 -e a0k sor)nlar an,ak to*l)l)k yararna ya*lan a:ann #ayatX :ir sor)n ol )5)na inanan insanlar tara&n an o5r) olarak 0nle:ilir. Yeni *ro:le$ler kar0sn a :ir kararszlk -e 0*#e ortaya kar. ()+ kanl$az r. (ir insan an,ak+ #ayat *ro:le$leri kar0sn a te*kisi :)l)n$ay0nn ne eni iyi anla0ln,a e5erlen irile:ilir. (ireysel *sikoloji *ratik *sikoloji ir. Ya*, tas-i*+ :tn :) etkiler en yararlanl$as zerin e )r)r. To*l)l)k yararna ya*lan a:ann #ayatX :ir sor)n ol )5)n) 0nen -e #er )r)$ a !zel olan 0eyi g!r$eyen ki$se+ ka eri$izi k!t ya*an+ etkin ne enlere+ e5ili$lere+ ig lere kolaylkla inana:ilir. =osyal )yg)n)n k!klerini ara0trrken ilk -e en !ne$li &akt!r olarak anne ile kar0la0rz. Gna :) rol ta:iat -er$ekte ir. %nnenin o,)5) ile ili0kisi iten gelen :ir i0:irli5i ir. 'Hayat -e &aaliyet :irli5i1. Her ikisi e :) iten $nase:etler en yararlanr. ()+ :azlarnn san 5 gi:i+ annenin o,)k tara&n an tek tara&l+ sa k :ir istis$ar e5il ir. (a:a+ !teki o,)klar+ yakn akra:alar -e ko$0)lar+ o,)5) to*l)l)5)n :ir 0$an gi:i e5il e+ #ak :ak$n an e0it :ir i0:irliki #alin e al0trararak :) &aaliyeti kolayla0tr$al rlar. Fo,)k :a0kalarnn i0:irli5ine g-ene:il i5i !l e ken ili5in en i0:irli5i ya*$a arz)s)n) )yar. (tn i$kanlaryla i0:irli5ine katlr. Eakat+ :elli :ir 0ekil e a0rl5a kaan se-gi ile ta0an+ o,)5) yerine 0nen+ )yan+ #areket e en+ i0 ya*an+ #atta kon)0an :ir annenin o,)5) :ir *arazit #alin e geli0$eyi -e #er0eyi :a0kalarn an :ekle$eyi ter,i# e er. Dai$a !ne geer. 9en isini !ne$li :ir ki0i sayar. Herkesi ken isine #iz$et et$eye zorla$ak+ #erkesi *ar$a5nn ),)n a oynat$ak ister. (en,il e5ili$ler

geli0tirir. (a0kalarna ege$en ol$a5+ :a0kalar tara&n an :e5enil$eyi+ #i:ir za$an -er$e en ai$a al$ay ken isine #ak sayar. (ir -eya iki yllk :) e0it #azrlk o,)5)n sosyal )yg)s)n)n geli0$esini -e i0:irli5i e5ili$ini ta$a$yla orta an kal rr. Ka$an za$an :a0kalarna ayanan+ :a0kalarna ege$en ol$aya al0an 0$artl$0 o,)klar ksa :ir sre sonra sosyal )yg)y) -e i0:irli5ini isteyen :ir nya+ ekil$ez :)l )klar :ir nya ile kar0la0rlar. %l an klar$ g!ren :) o,)klar :a0kalarn s)lar. Hayatta yalnz 0$anlk *rensi:ini g!rr. =or)lar k!t$ser :ir $a#iyet ta0r: .Hayatn :ir $anas -ar $ rS.+ .Yakn$ ne en se-$eliyi$S. ()nlarn to*l)l)5)n iste5ine )y$alarnn tek ne eni+ aykr #areket ettikleri tak ir e kar0la0a,aklar te*kiler en -e ,ezalar an kork$alar r. To*l)l)kta i0 -e a0k *ro:le$leri ile kar0 kar0ya gel ikleri za$an sosyal $en&aat yol)n) :)la$ayarak 0ok geirirler. ()n)n organik -e r)#sal etkisini )yarlar. (ir :a0arszlk gi:i 0n kleri 0ey en sonra+ yalnzl5 ararlar. ()n)nla :era:er+ o,)kl)klarn an :eri kazan klar )r)$larn a :ir #akszl5a k)r:an gittiklerini 0n$ekte srar e erler. 7i$ i+ :tn karakter !zelliklerinin yara l0tan gel$e i5ini+ :) !zelliklerin ayn za$an a -e #er0ey en !n,e+ ta$a$yla #ayat stiline :a5l $nase:etleri i&a e etti5ini e !5ren$i0 :)l)n)yor)z. () !zellikler o,)5)n ya*, &aaliyetin en $ey ana gelen ortak :ir eser ir. 7$artl$0+ :en,illi5e te0-ik e il$i0 olan o,)k az -eya ok+ :en,il !zellikleri geli0tirir. Her0eyi ele geir$ek isteyerek kskan ol)r. (ir 0$an $e$lekette ya0yor$)0 gi:i+ a0r ere,e e #assas+ sa:rsz+ )yg)sal krizlere el-eri0li -e #aris :ir -arlk #aline gelir. ()nlara yalnz kal$a e5ili$i -e a0rl5a kaan i#tiyat !zellikleri katlr. El-eri0li :ir )r)$ a :)l)nan 0$artl$0 :ir ki$senin gi i0atn anla$ak #er za$an kolay e5il ir. El-eri0siz :ir )r)$ a :)l)n )5) -e sosyal )yg)s) ene$e en geiril i5i za$an :) i0 a#a kolay ol)r. 7$artl$0 ki$selerin nya #akkn aki g!r0leri+ 0n,eleri gerek nya an ok &arkl r. ()nlarn insan ol)0larna olan inti:ak gleri az -eya ok kay:ol$)0t)r. () ise onlarn srekli #ayatla at0$alarna yol aar. () at0$ann zararl son)lar e-re e znt yaratr. Gnlar o,)kl)kta grlt,+ 0ikayeti o,)klar+ sonralar s)l)lar+ inti#ar et$ek isteyenler+ sinir #astalar+ )y)0t)r),) $a e tiryakileri arasn a :ir:irlerin en &arkl olarak g!r$ekteyiz. ()nlar o5) za$an tat$in

e il$e$i0ler ir. (a0kalarnn :a0arlar kar0sn a a:a g!stere,ekleri yer e+ sa e,e :yk :ir kskanlk )yarlar. =rekli :a0arszlkla kar0la0$aktan+ !ne$sizliklerini :elirt$ekten korkarlar. Fo5) za$an #ayatn isteklerin en kaarlar. () ka0n :a#anelerini :)l$akta zorl)k ek$ezler. () insanlarn :azlar #ayatta :a0ar g!sterir. ()nlar gszlklerini gi eren -e k)s)rlarn an yararlanan ki$seler ir. () ki$selerin iyile0tiril$eleri -e e5i0tiril$eleri an,ak r)# yol) ile $$kn ola:ilir. (a0arsz ol$alarn a #ayat stillerinin oyna 5 role ya-a0 ya-a0 onlar inan r$ak gerekir. nleyi,i te :ir :)ra a :ana a#a !ne$li g!rn$ekte ir. %ile !zellikle anne+ o,)5)n) 0$arta,ak ka ar se-gisini ileri g!tr$ekten sakn$al r.

10. (G6R/ Ierekten (ir =inir Hastal5 >e irS Uz)n za$an an :eri ya*lan :az key&X tan$la$alar+ $e@sala sinir #astal5nn :ilinalt ile :ilin arasn aki at0$as 0eklin eki tan$la$alar ta$a$yla )n)t$ak gerek$ekte ir. () kon) a tart0$ak kolay e5il ir. Fnk :) g!r0 t)tan yazarlar at0$a ol$a an #i:ir 0eyin $ey ana gele$eye,e5ine inan$akta r. () i ia sinir #astalklarnn $a#iyeti #akkn a #i:ir akla$a ya*$a$akta r. 4 ial :ir :ili$sel 0n,eye ayanan yanl0 iza# a :)n an &arkl e5il ir. () iza# organik e5i0iklikleri ki$yasal :ir aksiyon a ara$akta r. Ya*lan i5er tan$la$alar a :ize yeni :ir 0ey getir$e$ekte ir. =inirlilik eyi$in en anla0lan 0ey a:)k !&kelen$e+ g-ensizlik+ )tangalk+ ksa,as+ #ayata )y$ayan -e )yg)sal #allerle ol) gi:i g!rnen ol)$s)z karakter !zellikleri ile ortaya kan #er trl :elirtiler ir. Yazarlar sinirlili5in &azla geli0$i0 :ir )yg)sal #ayatla $nase:et #alin e :)l)n )5) noktasn a :irle0$ekte ir. Yllar !n,e+ sinirli $izatan anla 5$z 0eyi anlatrken sinirlinin a0rl5a kaan #assasiyetini $ey ana kar$0t$. /ey ana karl$as g ol$akla :era:er+ :) karakter !zelli5i :tn sinirliler e g!rlr. %ra0tr$alarn a#a &azla erinle0tiren :ireysel *sikoloji+ :) #assasiyetin ne enini $ey ana kar$0tr. () za-all nya yzn e ken isini e-in e #isse en+ #ayatn se-inlerini ol )5) ka ar sakn,al tara&n a *ayla0$ak isteyen+ insanl5n $)tl)l)5) iin al0$aya kararl ki$se+ a0r ere,e e #assasiyet g!ster$ez. %0r ere,e e #assasiyet a0a5lk )yg)s)n an $ey ana gel$ekte ir. /esela+ ken isine g-enen+ !z$lerini :)l$ak iin #ayat *ro:le$leriyle )5ra0$ann gerekti5ine inanan sinirli ki$se e rastlanan sa:rszlk gi:i :tn karakter !zellikleri+ ta:iatyla :)ra an o5$akta r. () iki karakter !zelli5i+ a0r ere,e e #assasiyet -e sa:rszlk g!z!nn e

:)l)n )r)l )5) tak ir e+ k)--etli )yg)sal #aller ya0ayan insanlarn :)l)n )5) a anla0lr. ()na+ g-ensizlik )yg)s)n)n+ g-enli #ale )la0$ak iin ok gl a:alara zorlan$as a ila-e e ilin,e sinirlinin stnl5+ ara$asnn ne eni anla0lr. Rstnlk e5ili$ini ta0yan :) !zelli5in yalnz ken i -arl5n #esa:a katan :ir i#tiras 0eklin e ortaya k$asnn ne eni :) )r. Rstnlk e5ili$i :azan #rs+ ,i$rilik+ kskanlk+ g* a gi:i to*l)l)5)n iyi kar0la$a 5 0ekillere girer. ()nlar o5r) yol an :ir !z$ :)la,a5na inan$a 5 iin zorl)klar #ile ile yen$eye al0an insanlar a g!rlr. Hayatn ok)s) ilk yllar a $ey ana gelir -e e5i0$ez. Yalnz+ ilgili ki$se geli0$e yanl0l5n anla 5 -e :tn insanl5n $)tl)l)5) iin yeni en to*l)l)5a katl$a i$kanna sa#i* ol )5) tak ir e e5i0ikli5e )5raya:ilir. Kararl y!n e gittike artan &aaliyet g!steren o,)k sonralar :a0arszl5a )5ra 5 tak ir e sinirli ol$az. Eakat :) :a0arszl5 s)+ inti#ar arz)s) -e ayya0lk 0eklin e gerekle0tire:ilir. =inirli insann !zelliklerini g!ster$e en etin :ir o,)k gi:i ortaya ka:ilir. I!rl 5 gi:i+ *ro:le$in !z$ne yakla0$0 :)l)n)yor)z. () insanlarn aksiyonlarnn &azla geni0 ol$a 5n s!yleye:iliriz. =inirli nor$al insanlara nazaran a#a ar :ir aksiyon alanna sa#i*tir. () &aaliyetin art$asnn ne enini :il$ek !ne$li :ir sor)n )r. (ir o,)5)n &aaliyet alannn geni0letil$esinin -eya araltl$asnn $$kn ol )5)n) g!rn,e+ yanl0 :ir e5iti$in :) &aaliyet alann #e$en #e$en ta$a$yla #ie in ir i5ini !5reniriz+ kalt$ *ro:le$inin :) i0ler e :ir rol oyna$a 5n anlarz. =inir #astalklarn a g!rlen arazlarn #e*sinin e kronik ol )5)n)+ :az organlar a yer alan &iziksel kar0klklar -eya r)#sal sarsntlar arasna :) arazlar koy$ak gerekti5ini :elirt$eliyi$. ()nlar )z)n za$an kay:ol$azlar. Yeni :ir araz #er#angi :ir *ro:le$ kar0sn aki te*ki en $ey ana gelir. (ir *ro:le$i !z$e zor)nl)5)n)n $a#iyetini anla$ak iin )z)n ara0tr$alar ya*tk. (ireysel *sikoloji insanlarn ai$a sosyal #azrlk isteyen *ro:le$lerle kar0la0tklarn ortaya at$ak s)retiyle :) alan iyi,e ay nlatt. 4nsan ilk o,)kl)5)n an iti:aren :) sosyal #azrl5 ya*$al r. Fnk :) on)n geli0$esi iin kanl$az :ir zor)nl)l)kt)r. (!yle :ir *ro:le$in ai$a+ 0ok son)larn an s!z aa,ak ere,e e :yk :ir #eye,an ol)0t)r )5)n) g!ster$eye al0tk. () insanlar e0itli $a#iyet kazana:ilirler. /esela+ #ayal krkl5+ ostl)k gi:i sosyal :ir *ro:le$

ola:ilir. ()n)n eneyini ya*$ayan ki$se -ar $ rS ()n an sarsl$ayan ki$ -ar rS =arsnt #er za$an :ir sinir #astal5n g!ster$ez. =arsnt an,ak e-a$ etti5i -e srekli :ir )r)$ g!ster i5i za$an :ir sinir :elirtisi -e gerek :ir sinir #astal5 $a#iyetini kazanr. () )r)$ aki ki$se :a0kalarna g-ene$ez. (a0kalarn an )zak kalr. 9ork)+ )tangalk+ kal:in #zl at$as+ terle$e+ sin iri$ organlar kar0klklar+ sk sk i rara k$a gi:i organik arazlar ile :) sarsnty ak :ir 0ekil e :elirtir. (ireysel *sikoloji e :) #alin ak -e s!z g!tr$ez :ir anla$ -ar r -e :ize :) ki$senin :a0kalaryla $nase:etler k)ra:il$esi iin gereken yetene5i yeterli :ir 0ekil e geli0tir$e i5ini anlat$akta r. Hayal krkl5 on) yalnzl5a srkler. /esela+ i0in e zarar e erek 0ok geir$esi )r)$)n a e5i0iklik ya0a 5+ sarsntya :oy)n e5$esiyle ken i$ g!sterir. %yn 0eyi a0k iin e s!yleye:iliriz. %0k $eselesinin !z$ kolay e5il ir. ne$li ir. %nlay0 -e sor)$l)l)k )yg)s) iste$ekte ir. (a0arszlk kar0sn a a0ktan -azgeen+ :) -azge$e e )y )5) #eye,anlarla ken isini sa-)n$aya al0an+ yeni en ene$eye giri0$eyen+ :ir #ayat anlay0nn etkisiyle :) ka0n a srar e en insan sinir #astal5na t)t)la:ilir. Yangnla kar0la0an #erkes 0ok geirir. Eakat :) 0ok+ :)n an zarar g!ren :irey #ayat *ro:le$leri iin #azrlan$a 5 za$an srekli :ir $a#iyet kazana:ilir. () )r)$)n+ :tn *ro:le$leri o5r) :ir 0ekil e !z$eye #azrlan$a$0 -e o,)kl)ktan :eri gerekten i0:irli5i ya*$a$0 olan ki$selerin )r)$) ol )5)n) a#a !n,e s!yle ik. =inir #astas+ !z$esi gereken *ro:le$ kar0sn aki :a0arszlk a,larna a#a :yk stra*lar ter,i# e er. De5ersizli5ini :elli et$ektense sinir #astal5nn :tn stra*larna katlan$ay stn t)tar. De5ersizli5ini :elirte:ile,ek #er0eye kar0 :tn g, ile kar0 koyar. Yalnz sinir #astas :)ra a a#a a ileri gi er. 7ok son)larn ken isi ol)0t)r$az. () son)lar arz) et$ez. ()n)nla :era:er+ :) son)lar+ r)#sal :ir sarsntnn+ :ir :a0arszlk )yg)s)n)n son)lar 0eklin e -e e5ersizli5ini :elirte,ek tarz a ken ini g!sterir. =inir #astas :) son)lar yok et$ek ister. 7) s!z ai$a tekrarlar: .4yi ol$ak istiyor)$. () arazlar an k)rt)l$ak istiyor)$.. ()n)n iin oktora gi er. Yalnz+ e5ersiz g!rn$ekten ok korkt)5)n) :il$ez. Gn)n e5ersizli5inin a,kl esrar ay nlana:ilir. 7i$ i gerekten :ir sinir #astal5nn ne ol )5)n) g!ryor)z. En :yk #astalktan )zak

kal$a+ &e akarlkta :)l)n$a an :) a$a,a )la0$a arz)s)n) )y$a+ #er ne *a#asna ol)rsa ols)n+ e5erli g!rn$ekte srar et$e a:as... >e yazk ki :) $$kn e5il ir. Gn)n iin ya*la:ile,ek tek 0ey+ #ayata a#a iyi )y)$ sa5la$asna .al0$ak+ ,esaretlen ir$ektir. Heza+ sertlik+ :ask+ zor yol) ile #i:ir 0ey el e e ile$ez. Hastann ken isine g-ene:ile,ek -e *ro:le$leri ken i ken ine !z$eye al0a:ile,ek 0ekil e #azrlan$as gerek$ekte ir. %ksi #al e+ ken isini :ir ))r)$)n kenarn a :)lan+ itilerek ))r)$a y)-arlan$aktan korkan :ir insanla kar0la0rz. =inir #astas a #erkes gi:i i at0$alar$ ya0ar -e gerekle0tirir. Yalnz !z$nn ara0trl$asn a :a0kalarn an ak :ir 0ekil e ayrlr. =inir #astas o,)kl)5)n an :eri *ro:le$ kar0sn a gerileye,ek 0ekil e :ir ina$ik kan)n o5)r)r. () *ro:le$ler+ :ir :a0arszlkla+ on)n g)r)r)n)+ sosyal )yg) an ok )zakla0$0 ki0isel stnlk arz)s)n)+ :irin,i ol$ak iste5ini sarsa:ilir. Gn)n k)ral 0) )r: .Ya #e*+ ya #i.. Dai$a+ :a0arszl5n yakla0t5n sanan :irinin #assasiyetini g!sterir. D0$an :ir $e$lekette ya0ayan ki$senin #eye,ann )yar. (tn :)nlar -e )y )5) #assasiyet i at0$alarn skla0trr -e ,i ile0tirir. Hayat stilinin ya*t5 ka0 kolayla0trr. Fo,)kl)ktan :eri ya0anan -e :a0-)r)lan :) ka0 takti5i o5) za$an :ir .geri gi i0. e+ o,)kl)k arz)larna !n0e :enze$ekte ir. =inir #astasnn iste i5i 0ey+ :) arz)lar e5il ir. Her trl &e akarlk *a#asna :ir ka0 sa5la$aktr. ()ra aki .ken i ken ini ,ezalan r$a 0ekilleri. ,ezalan r$a e5il ir. I)r)r)n)n krl$asn an ken isini kor)yan+ ka0n ya*t5 ra#atla$a )yg)s)na )la0$aktr. =inir #astas ka0y@la .g-enli5e. ka-)0)r. Grganik -e r)#sal 0ok #allerini 0i etlen irerek ka0n sa5lar. <stra: ki0isel g)r)r)n)n krl$asna ter,i# e er. ne$i 0i$ iye ka ar an,ak :ireysel *sikoloji tara&n an :elirtilen -e o5) za$an akl #astal5n a a#a &azla g!rnen+ stnlk ko$*leksi a n -er i5i$ :) g)r)r+ ok gl r. 4nsan ileriye o5r) iter. =inir #astas ka0 sa5la$ak iin+ :) ka0 zorla0tran #er0ey en )zak kal$ak zor)n a r. Gn a sa e,e ka0 0n,esi+ )yg)lar -e a-ran0lar yer al$akta r. =inir #astas :tn ilgisini ka0 zerin e to*lar. Gna g!re+ ileriye atlan #er a $ :tn e#0etiyle on) ))r)$a yakla0tr$akta r. 40te :)n)n iin sinir #astas :tn g,+ )yg)lar+ ya0a 5 ka0 aralar ile arka *lan a kal$aya al0$akta r.

11. (G6U/ Hinsel =a*$alar Hinsel sa*$alar ta$a$yla 0e$atik :ir 0ekil e akla$ann ok)y),)lar$ #ayal krkl5na )5rat$aya,a5n $it e iyor)$. Fnk+ ok)y),)lar$n :yk o5)nl)5) :ireysel *sikolojinin te$el ka-ra$larna al0ktr. () )r)$+ *rensi*lerin 0e$atik aklan$alar sor)n)n)n esasl :ir geli0tiril$esi gi:i 0nle:ilir. Ka$an$z a+ :) ok tart0lan :ir kon) )r. Fnk+ !zellikle gn$z e+ ,insel sa*$ay yara l0 &akt!rlerine :a5layan ak$ ok k)--etli ir. () ok !ne$li ir. () g!r0 g!z en kar$a$ak gerekir. %nlay0$za g!re+ s)ni olarak ya*lan 0eyler s!z kon)s) )r. ()nlar+ &arkna -ar$a an e5iti$e sz$0lar r. ()ra a :izi i5er yazarlarla kar0 kar0ya getiren :yk geli0$eyi g!r$ekteyiz -e zorl)klar$z+ $esela+ 9rae*elin gi:i ki$selerin :enzer :ir g!r0 ortaya at@$alaryla a zorl)klar$z azal$a$akta r. (a0kalar kar0sn aki )r)$)$)z) ay nlat$ak iin+ ,insel sa*$alarla #i:ir ili0i5i ol$ayan+ :ir olay anlat$ak istiyor)$. Y)-asn a $)tl) -e iki o,)5) olan :ir ka n an s!z aa,a5$. %lt yl an :eri e-resiyle anla0a$yor. Ya0l ost :ir ka nn 'on) o,)kl)5)n an :eri tanyor ) -e $eziyetlerine kar0 #ayranlk )y)yor )1 alt yl an :eri otoriter ol )5)n)+ srekli :a0kalarna a, -er$ek iste i5ini i ia e iyor ). 9en isi e :)n an a0r ere,e e stra* ekiyor -e :) i ias iin :ir sr elil ortaya atyor ). (a0kalar :) elilleri ka:)l et$iyor. 7!yle i ia e iyor ): .(az #aller e &azla ileri git$e$ $$kn r. Eakat asln a #akly$. %lt yl ol)yor. () ost :a0ka :ir ost iin gya:n a iyi ol$ayan 0eyler s!yle i. Gysaki on)n yann a ai$a #o0)na git$eye al0yor.. () yz en #asta$z ost)n)n ken isi iin e ayn 0ekil e kon)0$asn an

kork)yor. (a0ka :ir elil a#a -eriyor: Dost 0!yle iyor ): .9!*ek itaatkar r+ &akat #ay-an r.. ()n s!ylerken .senin gi:i. er #asta$za :akyor ). Hastann e-resi :) ,$lenin on)n tara&n an :) 0ekil e aklan$asna sinirlen$i0ti. Fe-resi :) ,$leye !ne$ -er$iyor ) -e s)lanan gl :ir 0ekil e sa-)n)yor ). =)lanan :) ka n :a0kalarna kar0 ok iyi #areket e iyor ). Hasta elilini glen ir$ek iin 0!yle iyor ): .9!*e5ine kar0 nasl #areket etti5ine :aknz. Gna aza* -eriyor -e ona+ :yk zorl)klarla al0tr 5 n)$aralar ya*tryor.. ()na e-resi 0!yle ,e-a* -eriyor ): .G :ir k!*ekten :a0ka :ir0ey e5il ir -e on) :ir insan gi:i g!re$eyiz. 4nsanlara kar0 o ai$a iyi #areket e iyor.. Hastann o,)klar :) osta &azla !ne$ -eriyorlar -e annelerinin g!r0ne kar0 koy)yorlar . Hasta ai$a ost)n)n es*otik karakterinin yeni elillerini :)l)yor ). Hastaya #akl ol )5) izleni$i$i s!yle$ekten ekin$e i$. Fok se-in i. =onraki olaylar ka nn es*otik #areketlerini :elirttiler -e son)n a izleni$i$ ko,a tara&n an a *ayla0l . Ka-all ka nn ta$a$yla #akl ol )5) kesin olarak anla0l . Eakat ka n in,e g!r0n en iyi yararlan$yor ). (a0kalar$ k!t tara&laryla yakala$ak #)s)s)n a az -e ok sakl :ir e5ili$ :)l)n )5) -e insanlar :az :ak$lar an a&&et$ek gerekti5ini 0ne,e5i$iz yer e+ #e*i$iz :) ka nn ,an 0$an ol ). Gn)+ ya*t5 #er i0te tenkit e e,ek :ir 0ey :)l ) -e :)n an ra#atszlk )y ). Il :ir sezi0e sa#i*ti. %nla$ak iste$ese :ile+ ost)n)n i nyasn a ol)* :iten 0eyleri ta#$in e e:ilir i. () !rnekle anlat$ak iste i5i$ 0ey 0) )r: Hakl ol$ak o5) za$an nyann en sk, 0eylerin en :iri ir. ()n)n s!ylen$esi #ayret )yan ra:ilir. Eakat #erkes #akl ol$ann #i:ir i0e yara$a 5n zlerek !5ren$i0tir. 9en isini anla$ayan :irinin eline 0$0 olsay :) ka nn :a0na gele,eklerini 0n$eniz yeter i. G ki$se ko-alan$a $anisin en+ *aranoyak 0n,elerin en e$ -)ra,akt -e #astay+ )r)$)n) gittike ,i ile0tire,ek 0ekil e te a-i e e,ekti. Hakl ol )5) za$an insann g!r0n en -azge$esi zor )r. Hakl ol )klarna inanan -e g!r0leri tart0lan :tn aray,lar :) )r)$ a rlar. D0n,e$izin :yk anla0$azlklara yer -er$esi :izi #ayrete 0r$e$eli ir. =a e,e #akl ol$a$za g@-en$e$eliyiz -e :) inantan k!t :ir 0ekil e yararlan$aktan kan$alyz. (irok yazarn 0n,e$izi ka:)l et$e$eleri kar0sn a #i ete

ka*l$a$alyz. (ili$ kon)s)n a ola5anst :ir sa:ra sa#i* ol$ak gerek$ekte ir. Ka$an$z a ,insel sa*$ann yara l0tan $ey ana gel i5i 0n,esi a5r :as$akta r. Ta$a$yla+ n, :ir ,insiyetten s!z aan kalt$ g!r0 -eya+ kar0 ,insiyetin o5)0tan iti:aren :iz e yer al 5n i ia e en+ kalt$ &akt!rlerinin geli0tiklerini -e :)nlara kar0 ya*la,ak #i:ir 0eyin :)l)n$a 5n i ia e en g!r0 zerin e )r)l$akta r. Yara l0 !5elerin en s!z al$akta r. () tezler en #i:iri g!r0$z en :izi )zakla0tra$az. Grganik nazariye tara&tarlar !zellikle organik e5i0iklikler -e :oz)kl)klar kon)s)n a i0in iin en gerekti5i gi:i ka$a$akta rlar. Ho$oseksaliteye gelin,e+ 13CA8 e yaynlanan -e 13A?8 e 6aY)e)r8)n+ :tn insanlarn i rarlarn a kar0 ,inse ait #or$onlarn :)l)n )5)n) akla 5 za$an ortaya kan *ro:le$le ilgili :ir yaznn zerin e )r$ak istiyor)$. (ireysel *sikoloji kon)s)n a &azla erinle0$e$i0 olan ki$se :) olay kar0sn a #ayret e er. Ieli0en sa*$alarn o5asal ikili ,insiyetten $ey ana gel iklerini 0ne:ilir. (ran8in ok)z #o$oseksel zerin e ya*t5 ara0tr$alar onlarla #o$oseksel ol$ayanlar a ayn #or$onlarn :)l)n )5)n) g!ster iler. () :izi$ y!n$z e ileri atl$0 :ir a $ r. Ho$oseksalite+ #or$onlar an $ey ana gel$e$ekte ir. %0k #ayatna ait *ro:le$ler kar0sn a i5er ina$ik 0ekiller :ir yana :rakln,a+ ,insel sa*nlar a ak olarak . aral$0 sal r ,e*#esi. ni g!rrz. () sal r ,e*#esinin nor$al :ir geni0li5e sa#i* ol$a 5+ ola5anst :ir 0ekil e kl 5+ $esela+ &eti0iz$a #alin e ol )5) gi:i+ sa e,e *ro:le$in :ir ks$ !zl 5 a0ikar :ir 0ekil e g!rl$ekte ir. (tn :) ina$ik 0ekillerinin a$alarnn anor$al :ir yolla a0a5lk )yg)larn ! $le$ek ol )5)n) anla$ak a !ne$li ir. (ir ki$senin t$ geli0$esi n,+ !r n,+ :e0in,i yln a :a0kalaryla az -eya ok $nase:etler k)r$a yetene5ine :a5l r. Da#a :) e-re e on)n :a0kalarna katl$a yetene5inin ere,esi ken ini g!sterir. () g!r0lerle :a0arszlklar in,elen i5i tak ir e yersiz :tn ina$ik 0ekillerin :) yetene5in yetersizli5i ile iza# e ile:il i5i g!rlr. Da#as -ar. 4lgili+ !zelli5i yzn en #azr ol$a 5 i5er :tn ina$ik 0ekli *rotesto e e:ilir. () insanlar yarglarken ken ilerin e sosyal )yg)y) yeter ere,e e geli0tir$eyi !5ren$eleri yzn en+ anlay0l ol$ak zor)n ayz. ()n) anlayan ki$se a0k

*ro:le$inin sosyal :ir *ro:le$ ol )5)n)+ e0ine kar0 az ilgi g!steren -e insanlk ol)0)na katl$a )yg)s)n) ken isin e ta0$ayan ki$se tara&n an !zle$eye,e5ini anlar. %0k *ro:le$inin !z$ne gerekti5i gi:i #azrlan$0 ki$senin ina$ik 0ekillerin en ayr ina$ik :ir 0ekil g!sterir. (tn sa*klar a keli$enin sosyal anla$n a e0 ol$a klarn g!re:iliriz. Her !zel sa*$a #aline )yan a#a :a0ka etkiler -ar r. 7) -eya :) olayn :asksyla o,)5)n :)ra a kar0 ,insle $nase:etlerini !zel :ir 0ekil e gerekle0tire,ek tarz a ina$ik kan)n iin ,insel sa*$alar a+ a0n ere,e e #assasiyet+ sa:rszlk+ )yg)sal kriz e5ili$i+ #rs gi:i ne-roz)n :tn karakter !zelliklerini :)l)r)z. Gnlar+ !zelliklerinin ka:)l ettir i5i *lan gerekle0tir$eye se-ke en 0ey+ k)--etli :ir ele geir$e i#tiya, r. Di5er :tn 0eklin 0i etle *rotesto e il$esinin -e e0lik e en ki$senin :az te#likeler 'sa iz$a -e sa ik ,inayet1 ile kar0la0$asnn ne eni :) )r. Her#angi :ir ,insel sa*$ann #azrlan$a g!ster$ek istiyor)$. () g!zle$+ :az sa*$alarn :enzer :ir #azrlan$a ile $ey ana gele:ile,eklerini g!ster$ekte ir. Hazrlan$ay yalnz $a X alan a ara$a$ak gerekir. () #azrlan$ann &ikirlerle -e ryalarla gerekle0tirile:ile,e5ini e 0n$ek gerek$ekte ir. () :ireysel *sikolojinin en gl elili ir. Fnk :irok yazar sa*$ann+ :ir ryann o5asal #o$oseksalitenin :ir elili ol )5)na inan$akta rlar. Gysaki :iz+ rya $ekaniz$asyla ilgili g!r0$ze ayanarak :) #o$oseksel ryann #azrlan$a a yer al 5n+ ayn ,inse kar0 ilgiyi geli0tir i5ini -e !:r ,inse kar0 ilgi )y)l$asn !nle i5ini g!ster ik. () #azrlan$ay+ #enz ,insel sa*$alktan s!z al$aya,ak :ir ya0ta g!zlenen :ir olay ile g!ster$ek istiyor)$. "yalar a a ina$ik kan)n)n yer ala:ile,e5ini g!ster$ek iin iki ryay s)n)yor)$. (ireysel *sikoloji yeter ere,e e :ilin i5i za$an #er #ayat 0eklinin #ayatn #er *arasn a aranl$asn a :ir sakn,a g!rl$ez. (irin,i rya: .9en i$i gele,ek sa-a0 za$ann a :)l)yor)$. (tn erkekler+ #atta+ on ya0n an :yk :tn erkek o,)klar askere aln$0lar r.... () ilk ,$le+ ile ikkati+ #ayat te#likesi zerin e yo5)n@la0$as r. (a0kalarnn ka:al5 zerin e to*lanan :ir o,)5)n ol )5) son),)na )la0$asna :ireysel *sikoloji i$kan -er$ekte ir.

.... (ir ge,e )yan 5$ za$an #asta#ane yata5n a ol )5)$) -e yata5n yann a e:e-eyinleri$in :)l)n )5)n) g!r $.. .Gnlara ol)* :itenleri sor )$. =a-a0ta ol )5)$)z ,e-a:$ -er iler. =a-a0n :eni$ iin te#likeli ol$a$asn istiyorlar -e :) a$ala :eni :ir kz ya*$ak iin a$eliyat ettir$i0ler i.. ()na :akarak e:e-eynlerin on)n )r)$) ile ne ka ar ilgilen iklerini g!re:iliriz. ()n)n anla$ 0) )r: .Te#like iin e ol )5)$ za$an e:e-eynleri$e ko0ar$.. ()+ 0$artl$0 :ir o,)5)n i&a e 0ekli ir. () rya a ,insel #ayat kar0sn a :ir kararszlk :)l$aktayz. () kararszlk+ rya g!renin ,insel rol #akkn aki inan,n an ta$a$yla e$in ol$a 5n :ize g!ster$ekte ir. (irok ki$se :)ra a oniki ya0n aki :ir erkek o,)5)n s!z kon)s) ol )5)n) anla 5n a #ayret e e,ektir. Gn)n :) g!r0e nasl )la0t5n g!stere:iliriz. =a-a0 gi:i *ro:le$lerle ken isini kar0 kar0ya getiren #ayat+ ona ta#a$$l e il$ez gi:i g!rn$ekte ir. ()n) *rotesto et$ekte ir. .9zlar sa-a0a git$ezler. %skere aln$a 5$ tak ir e :ir $er$i ile ,insiyeti$i kay:et$ek te#likesiyle kar0la0$a$. Fnk :eni$ i5er erkek o,)klar gi:i :!yle :ir 0eyi$ yokt)r.. =a-a0ta insan ,insiyetini kay:e e:ilir. ()+ i5 i0 le#in e &azla inan r, ol$ayan -e #ele sosyal )yg)ya sa-a0a kar0 koy$a i&a esini -er$eyen :ir elil ir. .E-i$e !n $+ &akat sanki :ir $),izeyle sa-a0 :it$i0ti. 7) #al e a$eliyat gerek$iyor ). 7i$ i ne ya*a,akt$S (elki e :ir kz gi:i a-ran$a$ gerek$ekte ir. (elki e sa-a0 ol$aya,aktr.. I!rl 5 gi:i+ erkek o,)kl)k roln en ta$a$yla -azge$iyor ). ()n) ina$ik kan)n)n a $)#a&aza et$ek iste i5i g!rl$ekte ir. .E- e ok ke erlen i$ -e a5la $.. Eazla a5layan o,)klar 0$artl$0 o,)klar r. .E:e-eynleri$ a5la$a$n ne enini sor )5) za$an 0!yle iyor )$: Di0i ol$a$ yzn en ileri e ge:e kalarak stra* ek$ekten kork)yor)$.. I!rl 5 gi:i ka n rol e ona )y$)yor ). () gen a a$n a$a,nn #er trl skntl )r)$ an )zak kal$ak ol )5)n) &arzetti5i$iz iin yanl$a k. Hinsel sa*$alar kon)s)n a+ o5) za$an ,insleri #akkn a ak g!r0leri ol$ayan+ #e$en :a0ar kazan$ak isteyen -e ki0isel stnlk arz)s) )yan 0$ark o,)klarn ,insel sa*$a ya0a klarn anla $. () ko0)llar iin e o,)5)n erkek -eya

kz ol)* ol$a 5n :il$e$esi $$kn r. >e ya*$al rS 9z -eya erkek olarak+ on)n iin $it yokt)r. .Ertesi gn to*lant$za gitti$. Fnk :ir iz,ilik organizasyon)na :a5ly$.. 7i$ i en on)n ora a nasl #areket e e,e5ini 0ne:iliriz. .Grganizasyon)$)z a tek :ir gen kz :)l)n )5)n)+ erkek o,)klar an ayrl 5n rya$ a g!r $.. Hinsleri ayr$a arz)s). .Erkek o,)klar :eni yanlarna a5ryorlar . 9z ol )5)$) s!ylyor -e tek kza yakla0yor )$. Erkek o,)k ol$a$a$ :ana ok gari* geliyor ) -e :ir kz olarak nasl #areket et$e$ gerekti5ini 0nyor )$.. (ir en :ire ken isine 0) sor)y) sor)yor ): (ir kz olarak nasl #areket et$ek zor)n ay$S () :ir #azrlktr. Yalnz+ :tn sa*$alar a #azrlan$ay+ #azrlan$ann+ a#lak k)ralnn zorla :ir yana :rakl$as s)retiyle+ nasl $ey ana gel i5ini g!zleyen ki$se ,insel sa*$alarn s)nX olarak yaratl$0 ol )5)n) anlaya:ilir. 4nsan :)n) ken isi ya*$akta r. ")#sal ok)s) on) :) i0e te0-ik et$ekte ir. (azen -,)t ok)s) on) :) i0e srkler -e on)n y!n e5i0tir$esini kolayla0trr. .D0n 5$ sra a :ir grlt :eni ra#atsz etti: )yan $ -e :a0$ )-ara ar*t5$ anla $.. "ya g!ren ki$senin o5) za$an ina$ik kan)n)na )yan :ir )r)$) -ar r. 4nsann :a0n )-ara ar*$as ola5an :ir i&a e ir. Da-ran0 :)n) :ize #atrlatyor ).. ."ya :en e :!yle :ir izleni$ :rakt.... .... Da#a ok)l a iken erkek -eya kz ol)* ol$a 5$ !5ren$ekten ekiniyor )$. Tene&&ste #er0eye ra5$en kz ol)* ol$a 5$ anla$ak iin ka:ine gi iyor )$.. 4kin,i rya: ."ya$ a sn&n tek kz ile kar0la0t$. %yn kz a#a !n,e rya$ a g!r$0t$. (eni$le :era:er ola0$ak istiyor ). 9en isine yalnz erkek o,)klarla ola0t5$ ,e-a:n -er i$. () o5r) e5il i. Gn)n :)n) g!ster$esini iste i$. ()n)n zerine erkek o,)klar gi:i :ir ,insiyete sa#i* ol )5)n) :ana g!ster i. ()n)n nasl $$kn ol )5)n) ona sor )$. (ana a$eliyat ol )5)n) anlatt. 9z #aline gel$ek :ir erkek iin ne ka ar a kolay . ()n)n tersi zor ). Fnk

:) )r)$ a ken isine :ir 0ey kat$ak gerek$ekte ir. 9en isine ka))ktan erkek :ir ,ins ik$i0ti. E:e-eyinleri$ :eni )yan r lar.... 7i$ i erkek o,)5)n :) ryay ken isine nasl akla 5n g!re,e5iz. .=a-a0 #a:erlerin e ,insel ks$larn #a-aya )t)5)n) ok) )$. Hinsini kay:e en ki$senin !l 5n i0itti$.... ()ra a+ o,)5)n ,insel organlarna -er i5i !ne$ g!rl$ekte ir. () kon) ile ilgili :tn tart0$alar a#a yaln :ir te$ele ayayan :ir 0n,eyi ortaya at$akla s!z$ :itere,e5i$. Ierekten ikili ,inse sa#i* ki$seler -ar r. ()nlarn kz -eya erkek ol )5)n) anla$ak gerekten zor )r. Ierek ol$ayan #nsalar a k)s)rl) :ir ya*l0 g!rl0. ()nlar kar0 ,insleri an rrlar. Her insann+ i rarn a !teki ,insin #or$onlar -ar r. %yn 0ekil e+ #er insan a kar0 ,insin izleri -ar r. () :ir ol)0t)r. (!yle ol)n,a+ #er insann ken isin e :a0ka :enzer :ir -arlk :arn r 5 0n,esine )la0l$akta r. Te a-iye gelin,e+ sa*kl5n te a-i e il$eye,e5i ai$a s!ylen$ekte ir. Te a-i i$kansz e5il ir. Yalnz zor )r. Te a-inin gl5+ #ayatlar :oy)n,a sa*klk y!nn e #azrlan$0+ :) a-ran0a ken isini zorlayan+ aral$0 :ir ina$ik kan)n) :)l)nan insanlarn s!z kon)s) ol$asn an $ey ana gel$ekte ir. Gnlar :) y!n izle$ek zor)n a r. Fnk+ ilk o,)kl)klarn an :eri -,)tlarn an -e r)#larn an o5r) :ir 0ekil e yararlan$a i$kann ken ilerine sa5laya,ak kar0la0$a an yoks)n kal lar. Do5r) yararlan$a an,ak stn :ir sosyal )yg)ya sa#i* ol$ak 0artyla $$kn ola:ilir. () a ok say a sa*5n iyi ola:ile,e5ini g!ster$ekte ir.

(G6R/ 4lk Fo,)kl)k Hatralar .(en. in :irli5i #akkn a :elki ok az 0ey :iliyor)z. ()n)nla :era:er :) az 0ey en )zak kala$ayz. ")# nyasnn :tnl5 e0itli g!r0lere g!re az ok !ne$siz :ir 0ekil e *aralara ayrla:ilir -e yerle ilgili e5i0ik -eya !rt anlay0+ sreklili5in e :!lne$ez. .(en.i iza# et$ek $aksa yla+ :ir:iriyle $)kayese e ile:ilir+ :ir:irine aykr olarak g!sterile:ilir. (ilinten+ :ilinalt$ an+ ,insiyetten+ 0 nya an #areket et$ek s)retiyle on) e5erlen ir$eye al0$ak $$kn r. =on)n a on) e-rensel etkinli5i+ :ini,i ile at arasn aki :era:erlikte ol )5) gi:i :!ln$ez :irli5i iin e ele al$ak zor)n a kal k. .(en.i :ilinalt$ an -eya .alt:en. en kar 5na inanlsa a inanl$asa a+ .alt:en. son)n a+ ki:ar ya a ka:a :ir 0ekil e+ :ir .(en. gi:i #areket et$ekte ir. (ilinalt -eya .:en. enen 0ey+. :ilinsizlikle. -eya :elirtti5i$ gi:i+ .anla0l$ayan. 0eylerle ol) )r. Dai$a :ir sosyal )yg) ere,esini g!ster$ekte ir. () ka-ra$lar *sikanaliz tara&n an ks$en ka:)l e il$i0+ s)nX siste$in iine aln$0tr. ")# #ayatnn sarsl$az :irli5inin *ro:le$ini ay nlat$ak iin ya*t5$ te0e::sleri$ e+ :elle5in ok)s)n) -e &onksiyon)n) g!z!nn e :)l)n )r$akta &azla a,ele et$e$ yanl0 e5il ir. Eski yazarlarn a#a !n,e $0a#e e ettikleri 0eyi o5r)la$ak i$kann :)l )$. (elle5i izleni$lerin -e )y)$larn to*lan klar :ir yer gi:i 0n$e$ek gerekir. 4zleni$ler .:ellek :ilgileri. gi:i ken ilerini g!ster$ezler. () &onksiyon a :irliki r)# #ayatnn :ir ks$ g, ile+ yani+ .(en. ile kar0la0$aktayz. ()n)n rol+ t*k algnn rol gi:i+ izleni$leri #azr #ayat stiline )y )r$ak -e onlar an #ayat stiline )yg)n :ir 0ekil e yararlan$aktr. (elle5in &aaliyetinin izleni$lerinin+ y)t$aktan -e #az$et$ekten i:aret ol )5) s!ylenile:ilir. (elle5in sa k :ir e5ili$i :)l)n )5)n) s!yle$ek iin :) kinayeli s!ze

ayan$ak ta:ii ki o5r) e5il ir. >e ol)rsa ols)n+ sin iri$ sre,i #ayat stilinin i0i ir. Hayat stilinin iste5ine )y$ayan 0ey geri e-rilir+ )n)t)l)r -eya !rnek+ i#tar $a#iyetin e saklanr. 9arar #ayat stili -erir. Hayat stili ken ini glen ir$eye karar -er i5i tak ir e sin iril$e$i0 izleni$ler en :) a$a iin yararlanr. ()n)n #atrlatt5 i#tiyat karakter !zellikleri :) &ikirler niza$na :a5lanr. (az izleni$ler yar$+ :)nlar ise !rtte :ir ya a :in e :ir orann a sin irilir. Eakat sin iri$ sre,i e+ sa e,e )yg)lar -eya kazanlan izleni$ler en ortaya kan )r)$lar+ sin ir$e en i:aret :ir y!n e ,ereyan e e:ilir. 4yi tan 5$ :ir ki$senin a n )n)tt)5)$) &arze eli$. ()+ $)tlaka :ana anti*atik gelen a, #atralar ya0atan :irinin a ol$az. % larnn -e ki0iliklerinin+ #ayat stilinin g!stere:ile,e5i ilgi en gei,i olarak -eya :tn :tn )zak kal$alar a $$kn r. (!yle ol$asna ra5$en o5) za$an :) ki$se iin !ne$ ta0yan #er@0ey #akkn a :ilgiye sa#i* ola:ilir. Gn) tasa--)r e e:ilir on)n yerini g!stere:ilir -e #akkn a :ilgi -ere:iliri$ -e :tn :)nlar a n #atrlaya$a an ola:ilir. G ta$a$yla :ilin alannn iin e ir. ()+ 0) e$ektir: (ellek+ zerin e )r)lan )r)$a g!re+ t$ izleni$in *aralarn -eya :) izleni$in t$n kay:e e:ilir. ()+ :ireyin #ayat stiline )yan artistik :ir $eleke ir. I!rl 5 gi:i+ t$ ile al$an izleni$ en -e s!zle i&a e e ilen olay an a#a ok 0eyler -ar r. (ireysel ka-ra$a+ :elle5e :ireyin !zelli5ine )yg)n olaylarn aln$asn sa5la$akta r. (irey :!yle,e $ey ana gel$i0 izleni$i el e e er -e on) )yg)larla+ )r)$larla zenginle0tirir. Her ikisi e :ireyin ina$ik kan)n)na )yarlar. () sin iri$ sre,in e :ellek enen 0ey ken ini g!sterir. (elle5in keli$elerle+ )yg)larla -eya :ir 0 nya g!r0 ile ken isini i&a e et$esi :izi$ iin &azla !ne$li e5il ir. () sre a0a5 y)kar :ellek &onksiyon)n an anla 5$z 0eyi ka*sar. ()n)n son),)n olarak+ izleni$ler #akkn a+ i eal -eya o:jekti& :ireyin karakterin en :a5$sz :ir ko*ya $e-,)t e5il ir. 7) #al e+ :il i5i$iz #ayat stili ka ar :ellek 0eklini :)la:iliriz. Hayat tarzna )yg)n :elle5in ok g!rlen !rneklerin en :iri olay ,anlan ra,aktr: (ir a a$ karsnn .#er0eyi. )n)t$asn an a, a, 0ikayet e iyor ). Her#angi :ir oktor #er0ey en !n,e :eynin organik :ir #astal5n 0ne:ilir. =!z kon)s) ki$se e :!yle :ir0ey ol$a 5n an+ :ir sre iin arazlar :ir yana :rakarak #astann #ayat stilini esasl :ir 0ekil e ele al $. () :irok r)# #eki$inin ka:)l et$e i5i kanl$az :ir

$eto )r. Hasta sakin+ se-i$li+ anlay0l i i. E:e-eynleriyle anla0a$a$as yzn en es*otik :ir a a$la e-len$ek zor)n a kal$0t. E-len$elerin en sonra ko,as sk sk $a X :ak$ an ken isine $)#ta ol )5)n) -e :asit :ir aile en gel i5ini ona #issettiriyor ). 9a n )z)n za$an ko,asnn tenkitlerine -e kna$alarna ,e-a* -er$e en ayan . 9sa :ir za$an sonra #er ikisi e :o0an$ak iste i. 9arsna ta$a$yla ege$en ol$ak olana5 otoriter ko,ay :) a0r karar al$aktan -azgeir i. =e-i$li -e 0e&katli :ir annenin -e :a:ann kz i i. ()nlar kzlarn a knaya,ak :ir 0ey :)la$yor ). Fo,)kl)ktan :eri kzlarnn :a0ka o,)klarla oyna$ak iste$e$esini -e i0lerin e onlar an )zak kal$asn sakn,al :)l$)yorlar . 9zlarnn arka a0laryla :ir ara a :)l)n )5) za$an $ke$$el :ir 0ekil e #areket et$esi+ onlar t)t)$larn a #akl g!steriyor ). E-lilikte yalnzl5n an+ ok)$a ile geen za$anlarn an+ ken isinin e e i5i gi:i ko,as -e :a0kalar tara&n an yoks)n e il$e$esini istiyor ). 9o,as ise+ stnl5n ona g!stere,ek a#a &azla &rsatlar :)l$ak arz)s)n) )y)yor ). Esasen+ e- i0lerini ya*$ak #)s)s)n a zoraki :ir a:a g!steriyor ). Yalnz+ ikkati eken 0ey+ on)n ko,asnn -er i5i e$irleri sk sk )n)t$as i i. Fo,)kl)k #atralar+ i0lerini yalnz :a0na ya*$aktan ai$a :yk :ir se-in )y )5)n) $ey ana kar . Gk)l a :ireysel *sikoloji ok)$)0 olan ki$se+ :) #asta tara&n an ka:)l e ilen #ayat 0ekillerini+ yalnz :a0na ya*a:ile,e5i i0te :a0arl ola:ile,e5ini+ &akat a0kn -e e-lili5in iste i5i kar0lkl i0ler e :!yle ol$a 5n ilk :ak0ta anlar. 9o,as+ ya*s gere5i+ on a :) yetene5i anlaya:ile,ek olana5a sa#i* e5il i. () ka n iin en i eal a$a yalnz :a0na al0$aya y!nel$ekti. (!yle :ir al0$a a $ke$$el #areket e iyor ). Da-ran0 sa e,e :) nokta an 0nln,e+ on)n en kk :ir k)s)r an olay knan$as $$kn e5il i. Eakat a0k -e e-lilik iin #azrlan$a$0t. ()ra a i0:irli5i ya*a$yor ). =a e,e :ir te&err)at :elirterek+ ,insiyet 0eklini ta#$in e e:iliriz: =o5)kl)k. 7i$ i :)raya ka ar #akl olarak :ir yana :rakt5$z araz in,ele$eye :a0laya:iliriz. ()n) a#a 0i$ i en anlyor)z. (ellek yetersizli5i+ zor)nl) i0:irli5ine kar0+ az sal rgan 0ekil e ya*t5 :ir *rotesto tarz i i. () i0:irli5ine #azrlan$a$0t -e i eal $ke$$eliyet+ a$a,nn 0n a :)l)n)yor ).

() g!zle$lere ayanarak+ :ireyin &aaliyetini g!r$ek -e anla$ak #er#al e #erkesin i0i e5il ir. Eakat+ Ere) 8)n -e tara&larnn :ireysel *sikoloji en el e et$eye al0tklar :ilgi ele0tiriye ok el-eri0li ir. %kla$a$z an #astann .sa e,e. ken ini g!ster$ek -e :a0kalarnn ilgisini zerine a#a &azla ek$ek iste i5i son),)n) karara:iliriz. Hasta ken i ken ini $a#k)$ et$ekte ir. Ierek Ere) + gerekse Ere) 8)n !5ren,ileri *sikanalize $)#tatr. Fo5) za$an+ kar0la0lan :ir -akann iyile0tiril$esinin kolay -eya g ol)* ol$a 5 sor)l$akta r. D0n,e$ize g!re+ karar ta$a$yla -ar olan sosyal )yg) ere,esine :a5l r. 7i$ iki -aka a+ :) ka nn yanl$asnn+ yetersiz #ayat -e :irara a al0$a #azrl5nn+ ol )ka kolay :ir 0ekil e zeltile:ile,e5i zorl)k ek$e en anla0lr. Heki$iyle ya*t5 osta kon)0$alarn an -e ko,ann ayn za$an a #eki$ tara&n an ya*lan e5iti$i sayesin e+ ka n :) :oz)k aire en kt. 9a nn :ellek yetersizli5i kay:ol ). Fnk :) yetersizli5in ne eni orta an kalkt. 7i$ i #er #atrann+ :ireyi ilgilen ir i5ini -e #ayat stilinin+ .:en.in zerine ya*t5 e5i0ikli5in son),)n) anlaya,ak :ir )r)$ ayz. ()+ sa e,e gl -eya zay& #atralar iin geerli e5il ir. Eakat *aral+ #atrlan$as zor #atralar+ #Stta+ s!zl i&a esi kay:ol$)0 -e sa e,e )yg)sal nans+ r)# #aleti 0eklin e e-a$ e en #atralar iin :ile geerli ir. (!ylelikle ol )ka !ne$li :ir :ilgiye )la0yor)z. () :ilgi+ r)# sre,inin i eal $ke$$eliyet a$a,na o5r) y!nel$i0 ina$iz$as@$n ka-ran$as iin #atra alann a 0n,eler en+ )yg)lar an -e )r)$lar an $ey ana gelen 0eyin ak olarak :)l)n$as gerekti5ini :ize !5ret$ekte ir. Da#a !n,e en :il i5i$iz gi:i+ .:en. ken isini sa e,e i0 ile i&a e et$ez. D)yg)lar -e )r)$) ile e ken ini :elli e er.

(G6R/ Fo,)kta =osyal D)yg)n)n Ieli0$esini Korla0tran 7artlar Fo,)5) yanl0 :ir yola #azrlayan -e te0-ik e en+ sosyal )yg)n)n geli0$esini zorla0tran+ #atta+ :) )yg)n)n geli0$esini !nleyen )r)$lar ara0trlrken ai$a *ro:le$ler gn e$e geli. Da#a !n,e s!yle i5i$ ok !ne$li -e ,i i *ro:le$lerle+ 0$artl$0+ terke il$i0 o,)k -e o5asal organik yetersizliklerle kar0la0lr. () &akt!rler etkileri+ etkinlikleri -e :a0langlar :ak$n an+ yalnz geni0likleri+ ere,eleri -e a-ran0lar ile &arklla0$az. zellikle+ o,)k zerin e ya*t5 *ratik :ak$ an saysz ta#rikler -e te*kiler ile &arkllk g!sterir. Fo,)klarn :) &akt!rler kar0sn aki )r)$lar sa e,e . ene$e -e yanl$a.ya :a5l e5il ir. Eakat a#a ziya e+ o,)5)n :y$e enerjisine+ ya*, e$e5ine :a5l r. Hayat sre,inin !5esi olarak+ :) ya*, ere5in geli0i$i+ o,)5) #e$ )yaran+ #e$ e !nleyen $e eniyeti$iz e *ek g!rle$ez. Hayat sre,ini an,ak son)lar a :)la:iliriz. Ta#$inle :) i0 ya*l$ak isten i5i tak ir e+ :irok &akt!r+ aile !zellikleri$+ 05+ #a-ay+ $e-si$i+ #arareti+ grltleri+ :a0kalaryla k)r)lan az -eya ok el-eri0li $nase:etleri+ ikli$i+ to*ra5n ya*sn+ :esini+ i salg :ezleri siste$ini+ organik geli0i$ a#engini+ anne karnn aki )r)$)+ e-re eki ki$selerin yar $lar -e )5ra0lar gi:i a#a :irok &akt!rleri g!z !nn e :)l)n )r$ak gerekir. () kar0k !5eler kortejin e za$an za$an )yar, -e zararl &akt!rlerin yer al 5 0nle:ilir. Glaylarn g!zle$i ok a#a e$in ir. ()nlar e5i0ik 0ekiller e iza# et$ek $$kn r. 9en ini g!steren ya*, g -,) )n -e r)#)n az ya a ok &aaliyetine g!re yeter ere,e e :elli ola:ilir. Yalnz i0:irli5i e5ili$inin ilk gn en :eri zor)nl) ol )5)n) )n)t$a$ak gerekir. %nnenin :) *ro:le$ eki ola5anst !ne$i ak :ir 0ekil e g!rl$ekte ir. %nne sosyal )yg) geli0i$inin e0i5in e :)l)n$akta r. 4nsann sosyal )yg)s)n)n :iyolojik $iras+ annenin :ak$na e$anet e il$i0tir. (anyo aki yersiz #areketler e+ o,)k iin

ya*t5 -e gsz o,)5)n iste i5i #er0ey e te$as k)--etlen ire:ilir ya a !nleye:ilir. %nnenin o,)kla $nase:etleri+ anlay0 -e :e,eriklili5i etkin aralar r. () anla$ a :ile+ insan geli0$e ere,esinin #astalan$ay arazla$ay gerekle0tire:ile,e5ini+ o,)5)n a+ $e-,)t engellere ra5$en+ :a5r$alar -e tekrarla 5 )r)$lar ile+ te$as zorlaya:ile,e5ini )n)t$ak iste$iyor)z. Kira+ anne e e annelik se-gisinin :iyolojik $iras+ sosyal )yg)n)n yenil$ez :ir ks$ &aaliyette :)l)n)r -e ya0ar. %nnelik se-gisi+ el-eri0siz ko0)llar+ a0r zntler+ #ayal krklklar+ #astalklar -e stra*lar+ sosyal )yg)n)n ileri ere,e e yetersizli5i -e son)lar ile #a$ kala:ilir. Yalnz annelik se-gisinin geli0$esi genel olarak #ay-anlar a -e insanlar a :eslen$e -e ,insel ig y kolaylkla yene:ile,ek ere,e e gl r. 4nsann sosyal )yg)s)n)n geli0$esin e anne@o,)k $nase:etinin ok :yk :ir !ne$ ta0 5 #erkes tara&n an ka:)l e il$ekte ir. 4nsanl5n geli0$esinin :) sons)z erek iren,in en -azgeil$esi :izi en :yk skntya 0rr. Fnk+ ol)0)n -azgeil$ez !zelli5i olarak+ yokl)5)na 0i etle kar0 koya,ak olan annelik te$as )yg)s)n) g!z!nn e :)l)n )r@$asak :ile+ on)n yerine tat$in e i,i :ir 0ey koya$ayz. 4nsanl5n sosyal )yg)s)n)n :yk :ir ks$n -e :)n)n son),)n a insan $e eniyetinin asl te$elini :elki e anne@o,)k arasn a k)r)lan $nase:ete :orl)y)z. Ka$an$z a anne se-gisinin to*l)l)5) zorlay, i#tiyalara ,e-a* -ere$e@yi0ine itiraz et$e$iz gerekir. Uzak :ir gele,ek+ :) ni$etin k)llanl$asn sosyal i eale a#a ok )y )r$ak zor)n a kala,aktr. Fnk o5) za$ansa anne ile o,)k arasn aki te$as ok zay&tr. 9i$i za$an ok k)--etli ir. (irin,i #al e+ o,)k #ayatnn :a0lang,n an iti:aren #ayat 0$anl5 izleni$ine )la0a:ilir. Le :enzer $a#iyetteki i5er eneylerle+ :) 0n,eye #ayat iin a-ran0 izgisi anla$n kazan ra:ilir. De&alar,a :elirtti5i$ gi:i :a:a -eya :ykanneler ile ya*lan $ke$$el :ir ili0ki :ile :) :o0l)5) ol )r$aya yet$ez. Ienel olarak :ir o,)5)n :a:asyla ya*t5 en $ke$$el te$asn annenin :a0arszl5n g!ster i5i g!zlene:ilir. () ise #e$en+ #akl -eya #aksz+ annesinin #ayal krkl5na )5ratt5 :ir o,)5)n ya0a$nn ikin,i sa&#asn g!sterir. 9zlarn :a:alaryla erkek o,)klarn anneleriyle &azla te$as et$eleri ,insiyetle iza# e ile$ez. () olay y)kar aki akla$aya g!re in,elen$eli ir. () $nase:etle+ :a:alarn kzlarna

kar0 o5) za$an+ gen kzlara -e ka nlara kar0 ol )5) gi:i !ll :ir 0ekil e #areket ettikleri g!rlr. Yalnz ok 0$artl$0 o,)klar a ,insel ig + Ere) 8)n+ o5) za$an a0rl5a kaar 0ekil e g!ster i5i gi:i i0e kar0r. () o,)klar :tn geli0$elerini ailenin iin e gerekle0tir$eye al0rlar. Ya a+ a#a iyi :ir eyi$le+ :tn geli0i$lerini+ :a0kalar$ :ir yana :rakrsak ken ilerini 0$artan ki$seye ayanarak+ aile iin e gerekle0tir$eye )5ra0rlar. Gl)0 #alin e -e sosyal geli0i$ e anneye 0en i0+ o,)5a :ir ortak ya*$aktr. ()+ o,)5)n erken en i0:irliki ol$asn sa5la,aktr. Yar $ se-e,ek -e g, yet$e i5i yer e e ken ini kar e0i sayesin e gl #isse e,ektir. ()ra a o,)5)n e- e ken isini :a0kalaryla e0it #aklara sa#i* :ir ye gi:i g!r$esi+ erkek+ kzkar e0lerine -e ksa :ir za$an sonra a e-resin eki ki$selere kar0 gittike artan :ir ilgi )y$as gerekti5ini :elirt$ekle yetine,e5iz. (!yle,e erken en o,)k :ir yk ol$aktan kar -e i0:irliki ol)r. %z :ir za$an sonra ra#atlar -e e-resiyle ya*t5 te$astan $ey ana gelen :ir g-enlik el e e er. Hesaret kazanr. 4 rar t)t$a$a+ ka:zlk+ ne ensiz ye$ek ye$e zorl)5) gi:i &onksi@yonlar$ aki istekli ya a isteksiz :oz)kl)klar g!ster i5i glkler ken isi -e e-resi tara&n an !zle:ilen :ir *ro:le$ olarak 0nle,ektir. E5er o,)5)n+ i0:irli5ine kar0 e5ili$i yeteri ka ar :yk olsay :)nlar #i:ir za$an ortaya k$az . (a0 *ar$a5 e$$ek+ trnaklar ke$ir$ek+ *ar$akla :)r)n kar0tr$ak -e :yk lok$alar y)t$ak gi:i k)s)rlar a :!yle ir. ()nlar an,ak o,)k i0:irli5in en+ $e eniyeti ka:)l en kat5 tak ir e ortaya kar -e :!ylelikle e-reyi &azla i0 ya*$aya zorla$ak isteyen 0$ark o,)klarn #e$en #e*sin e ken ilerini g!sterirler. () k)s)rlar+ sosyal )yg) yetersizli5inin a0ikar i0aretleri olan ak -eya sakl itaatsizlikle g!rnr. Uz)n za$an an :eri :) olaylar :elirt$ekteyi$. Ere@) 8)n+ -arsay$nn te$eli olan *ansksaliz$ay #a&i&let$esinin :a0l,a ne eni+ :ireysel *sikolojinin sa5la 5 :ilgi ir. (iraz !n,e anlatt5$ r)# ok)s)n)n son),) olarak+ o,)k k)s)rlar+ itaatsizlik+ kskanlk+ :en,illik+ sosyal )yg) yetersizli5i+ ki0isel i#tiras -e ! al$a )yg)s) 0eklin e ken ini g!sterir. () :izi$ karakter #akkn aki 0n,e$izi o5r)la$akta r. 9arakter+ stnlk a$a,na y!nelen :ir a-ran0 izgisi ir. Hayat stilinin :ir yans$as r. =osyal :ir )r)0t)r. Do5asal e5il ir. 9arakteri+ ina$ik kan)n) ile :are:er 0ekillen iren o,)kt)r. Fo,)5)n :a0 *ar$a5n e$erken )y )5) -e #er#al e

:yk ol$ayan #azz e-a$ ettir$esi+ a: estini t)t$as+ ,insel organlaryla oyna$as gi:i olaylar :elki e gl &akat gei,i :ir g klan$a )y)$)n an $ey ana gel$ekte ir. ()+ 0$ark o,)kta g!rlr. 7$ark o,)k #i:ir #az@ an -e arz) an -azgee$ez. =osyal )yg)n)n geli0i$in e i5er :ir te#likeli ne en e :a:ann ki0ili5i tara&n an ya*l$akta r. %nne@:a:an$ o,)5) ile $$kn ol )5) ka ar sk te$as et$esine engel ol$a$al r. Fo,)k anne tara&n an &azla 0$art 5+ sosyal )yg) yetersiz ol )5)+ :a:aya kar0 ne&ret )y )5) za$an :) #al ken ini g!sterir. =onra+ :a:a o,)5a te#likeli -eya ,eza ya5 ran :ir ki$se gi:i tantl$a$al r. (a:ann anne tara&n an ikin,i *lana atl$a$as iin o,)5)na yeter ere,e e za$an ayr$as -e yaknlk g!ster$esi gerek$ekte ir. (a:ann !lsz se-gisiyle anneyi :ir yana at$aya al0$asnn o,)k iin ok zararl ol )5)n) a s!yle$eliyi$. (a:ann+ annenin a0r se-gisini zelt$ek iin ok sert :ir isi*line e :a0-)r$a$as gerekir. (!yle :ir isi*lin o,)5) anneye a#a ok yakla0tr$aktan :a0ka :ir i0e yara$az. (a:a o,)5a otoritesini -e *rensi*lerini zorla ka:)l ettir$eye e )5ra0$a$al r. () )r)$ :elki e ona itaati sa5lar. Eakat #i:ir za$an i0:irli5i r)#)n) -e sosyal )yg)y) a0aya$az. zellikle+ za$an$z a ok ksa sren ye$ek an $0terek #ayat iin :yk :ir !ne$ ta0$akta r. ()ra a #o0 :ir #a-ann es$esi zor)nl)5) -ar r. Fo,)klara iyi #aller kazan r$ak iin onlar azarla$aktan $$kn ol )5) ka ar kan$al r. 4yi #aller g!zle$le a#a kolay kazanlr. Tenkit+ #i et n!:etleri+ #rnlk :)ra a+ yer al$a$al r. %yn 0ekil e+ :ir 0ey ok)n$a$al -e erin 0n,elere yer -eril$e$eli ir. () za$an ok)l aki :a0arszlklarn -e i5er k)s)rlarn tenki i iin #i el-eri0li e5il ir. () sosyal #a-ay :tn ye$ekler e+ !zellikle gnn :a0lang,n a+ sa:a# ka#-altlarn a gerekle0le0tir$eye al0$al r. Fo,)klara ta$ :ir kon)0$a -e sor) sor$a #rriyetinin -eril$esi !ne$li ir+ #atta zor)nl) )r. Fo,)kla e5len$ek+ gl$ek+ azarla$ak+ :a0ka o,)klar !rnek olarak g!ster$ek te$as zorla0trr+ )tangal5 -e a5r :ir a0a5lk )yg)s)n) o5)r)r. Fo,)klara #i:ir za$an kklkleri+ :ilgi -e g yetersizlikleri g!steril@$e$eli ir. Gnlara ,es)r :ir #azrlan$a yol) al$al r. 4lgi )y )klar 0eyle )5ra0$alarna i$kan -eril$eli ir. Ellerin en #er0ey aln$a$al r. Dai$a :a0langlarn zor ol )5) onlara anlatl$al r. Te#likeli :ir )r)$ kar0sn a a0rl5a

kaan :ir sknt g!steril$e$eli ir. Yerin e :ir i#tiyat -e )yg)n :ir sa-)n$a ile #areket et$eli ir. E:e-eynlerin sinirlilikleri+ aile eki anla0a$a$azlk+ e5iti$le ilgili 0n,e ayrlklar sosyal )yg)n)n geli0$esine zararl ola:ilirler. Fo,)5)n yeti0kinlerin yann an kesin :ir 0ekil e )zak :)l)n )r)l$asn an $$kn $erte:e kanl$al r. -gler -e tenkitler sa e,e ok)l :a0arszl5na -eya :a0arlarna y!nel$e$eli ir. Hi:ir za$an o,)5)n ki0ili5i #e e& ya*l$a$al r. (ir o,)5)n #astal5 a+ i5er zorl)klar gi:i -e !zellikle+ :e0 ya0na ka ar+ sosyal )yg)n)n geli0$esin e te#likeli :ir engel ola:ilir. Do5asal organik yetersizliklerin !ne$in en :a#settik. Le :)nlarn k!t ne enleri -e sosyal )yg) iin engel ol )5)n) g!ster ik. "a0itiz$a gi:i+ ilk o,)kl)k #astalklar iin e )r)$ ayn r. "a0itiz$a r)#sal geli0$eyi e5il e+ organik geli0$eyi zorla0trr -e az ok :oz)kl)5a yol aar. Fo,)ktan -,)t -e r)# g,nn stn e istekler e :)l)n)l )5) tak ir e :) isteklerin on a ya*t5 ,an sknts -e yorg)nl)k yzn en :ir kar0 koy$a )r)$) $ey ana gele:ilir. () a on)n #ayatta k)ra,a5 $nase:etler iin zararl r. =anat -e :ili$ !5reti$i+ o,)5) !z$le$e i$kanna )y$al r. 40te :)n)n iin :az *e agoglarn ,insel olaylar iza# et$e #)s)s)n aki taass):a kaan srarlarna :ir son -eril$eli ir. Fo,)5)n+ :) kon) a ak :ir 0ekil e sor )5) sor)lara az ok ,e-a* -eril$eli ir. ()n)n+ o,)5)n :eni$seye:ile,e5i :ir 0ekil e ya*l$as gerek$ekte ir. Erken en o,)5a ,inslerin e5er :ak$n an e0it ol )klar !5retil$eli ir. Fnk+ aksi #aller e+ Ere) 8)n itira& etti5i gi:i+ gerileyen $e eniyeti$iz e o,)k+ ka nn a#a a0a5 :ir )r)$ a ol )5) 0n,esine ka*la:ilir. () )r)$+ erkek o,)klar a+ son)lar to*l)l)k iin zararl :ir g)r)r ol)0t)ra:ilir. 9zlar a a yine zararl son)lar $ey ana getiren .erkeklik *rotestos).na yol aa:ilir. Hinsiyetin en 0*#e e en o,)k ,insel rolne gerekti5i gi:i #azrlana$az. () ise &elaketli son)lar $ey ana getire:ilir. Erkek -e kzkar e0lerin aile eki )r)$lar :az zorl)klara yol aa:ilir. 4lk ya0ta o,)klar an :irinin az ok &arkl ol$as o5) za$an :ir :a0kas iin zararl r. %yn aile e+ :a0arsz :ir o,)5)n yann a :a0arl :ir o,)5)n :)l)n )5)n) #ayret -ere,ek ka ar ok g!rrz. (iri tara&n an ya*lan :yk &aaliyet !tekin e silik :ir )r)$ ya*a:ilir. (irinin :a0ars i5erinin :a0arzl5n $ey ana getire:ilir.

Fo,)kl)kta kar0la0lan :a0arszlklarn o,)5)n gele,e5i zerin e ok zararl ol )5) sk sk s!ylenir. %yn 0ekil e+ o,)klar an :irinin ter,i# e il$esi+ i5eri iin zararl ola:ilir -e on a+ a0a5lk ko$*leksinin :tn :elirtilerini ta0yan a5r :ir a0a5lk )yg)s) ol)0t)r)r. (irinin -,)ta :yk g!rn0+ gzelli5i+ g,+ i5erini g!lgeler. (tn :) #aller e+ o,)5)n erkek -e kzkar e0leri arasn aki )r)$) ile ilgili olarak akla 5$ olaylar )n)t$a$al r. zellikle+ #er o,)5)n )r)$)n)n aile e-resin e #erkes iin ayn ol )5) #)s)s)n a ka:)l e il$i0 inan,a son -er$ek gerek$ekte ir. Herkes iin ayn e-re -e e5iti$ $e-,)t olsa :ile+ etkilerinin o,)k tara&n an+ ya*, g,nn i#tiyalarn kar0laya,ak 0ekil e+ :ir $ateryal gi:i k)llanla,a5n a#a !n,e en :iliyor)z. Fe-re etkisinin #er o,)k tara&n an ne ka ar e5i0ik 0ekil e #isse il i5ini g!re,e5iz. %yn aile o,)klarnn+ ayn geli0$e sa#i* ol$a 5+ ayn e5i0iklikler g!ster$e i5i e :ir gerektir. Hatta tek y)$)rta an $ey ana gelen ikizlerin -,)t -e r)# ya*lar :ak$n an ayn ol)* ol$a klar kon)s)n a :ile 0*#e e il$ekte ir. %n,ak :) g!r0ten #areket et$ek s)retiyle ayn e:e-eynlerin o,)klar arasn aki ayrlklar g!r$e i$kWn :)la:il i$. 9en i$e sor )5)$ sor)y) !zl$0 gi:i 0nyor)$. Fnk+ #er o,)kta :a0layan #ayat 0eklin e erkek -e kzkar e0ler arasn aki $nase:etlerin a$gas g!rn$ekte ir. () )r)$+ karakter geli0$esi *ro:le$ini iyi :ir 0ekil e ay nlat$akta r. (az karakter !zelliklerinin :) $nase:etlere :a5l ol$as yzn en karakterin o5)0tan -eya anal+ ya a+ :a0ka :ir kesi$ en $ey ana gel i5ini *ek sa-)na$ayz. (ir o,)5)n+ erkek -e kzkar e0leri arasn aki )r)$) ile :ireyselli5e nasl )la0t5n anla$ak kolay r. Tek o,)5)n zorl)klar az ok :ilin$ekte ir. Yeti0kin ki$seler arasn a :yyen+ srekli ken isiyle ilgilenen e:e-eynleri tara&n an a0r ere,e e zerine 0len tek o,)k+ o ak noktas ol )5)n) ok a:)k g!rr -e :)na g!re #areket e er. E:e-eynler en :irinin #astal5 -eya gszl5 :azen a5rla0tr, :ir #al gi:i g!rn$ekte ir. Fo5) za$an e- eki zorl)klarn -e :o0an$ann ol)0t)r )5) orta$ a o,)5)n sosyal )yg)s) el-eri0siz :ir 0ekil e etkilenir. %nnenin :a0ka :ir o,)5)n nyaya geli0ini ne-rotik :ir 0ekil e *rotesto etti5i g!rlr. () *roteston)n ne eni a#a !n,eki o,)5a kar0 a0rl5a kaan ilgi ir.

Fo,)k saysnn &azlal5 #alin e+ en :y5 i5erlerin en #i:irinin tanya$aya,a5 !zel :ir )r)$ iin e :)l)n)r. (ir sre tek o,)k olarak kalr -e tek o,)k ol$ann :tn izleni$lerini )yar. Da#a sonra+ .ta#tn an. in irilir. () .ta#tan in iril$e. anna ka ar geen za$an+ o,)kta :rakt5 izleni$ :ak$n an :yk :ir !ne$ ta0r. R ya0n a -eya a#a sonra $ey ana gelen :) olay+ e-a$llk kazan$0 olan #ayat stiliyle kar0la0r -e :) #ayat stiline )yg)n :ir 0ekil e te*ki ortaya koyar. Ienel olarak+ 0$artl$0 o,)klar :) e5i0ikli5e anne stn en kesil ikleri za$anki ka ar zorl)kla katlana:ilir. ()n)nla :era:er+ sa e,e :ir yllk ara+ :) ta#ttan in$enin izlerini :tn #ayat :oy)n,a ak :ir 0ekil e g!ster$eye yet$ekte ir. () $nase:etle :yk o,)5)n a#a !n,e :ir #ayat ala$ el e etti5ini g!z!nn e :)l)n )r$ak gerekir. () alan+ ikin,i :ir o,)5)n o5$asyla klr. Glan :iteni iyi anla$ak iin :irok &akt!rn zerin e )r)l$as -e :tn sre,in+ ara &azla :yk ol$a 5 za$an ka-ra$larla+ .keli@ $eler8le i&a e e il$e en ,ereyan etti5ini 0n$ek gerek$ekte ir. 9eli$elerle i&a e e il$eyen -e ilk o,)kl)kta ok rastlanan :) izleni$ler+ Ere) -eya T)ng tara&n an g!rle:il@$i0 olsay + ya0an$0 eneyi$ler gi:i e5il e+ k!r :ir ig nn son)lar+ ya a :ilinsiz kolekti& :ir ata,l5n $iras gi:i 0nlr . (azen sa e,e 0$artl$0 o,)klar a g!rlen kin :elirtileri -e !l$ ilekleri ta$a$yla+ sosyal )yg)y) i#$al e en yetersiz :ir e5iti$ tara&n an ya*l$0tr. () !l$ ilekleri o5) za$an ikin,i o,)5a y!nelir. (azen :) )yg)sal #aller+ kat r)# #alleri :a0kalarn an sonra nyaya gelen -e #er0ey en !n,e+ 0$artl$0 o,)klar a a g!rlr. Eakat+ &azla 0$artl$0 olan :yk o,)k+ !zelli5i :ak$n an a#a el-eri0li )r)$ a r -e genel olarak yerin en e il$esinin etkilerini a#a ok )yar. %yn :elirtiler a#a sonra o5an o,)klar a kolaylkla a0a5lk )yg)s).ya*a:ilir. Gl )ka ksa :ir ara ile kzkar e0leri nyaya gelen :yk o,)klar a+ o5) za$an !zel :ir )r)$ ken ini g!sterir. () o,)klarn sosyal )yg)lar :)ra a o5) za$an ,i i zararlarla kar0la0r. Fnk+ #er0ey en !n,e+ ta:iat on ye i ya0na ka ar kzlara kar0 a#a iyi #areket et$ekte ir. 9zlar :) za$an a -,)ta -e r)#a a#a #zl geli0ir. () yz en erkek o,)5)n) ok geri :rakr. =onra+ :yk o,)k !n,eli5iyle ol )5) ka ar erkeklik rolnn stnl5 ile e ken ini g!ster$eye al0r. ()na kar0lk gen kz+ $e-,)t kltrel

)r)$)n ka n iin ya*t5 zararl a5r a0a5lk )yg)s) iin e on) iyi,e :ir yana iter. ()ra a gen kz+ o5) za$an ken isine :yk enerji sa5layan gl :ir #azrl5a giri0ir. ()+ :a0ka kzlar a :ir .erkeklik *rotestos). :a0lang, a ola:ilir. () *rotesto gen kzlarn geli0$esin e+ saysz iyi -eya k!t son)lara yol aa:ilir. 4nsan ta:iatnn $ke$$eliyetini -e k)s)rlarn :elirten :) son)lar a0ktan ka$a+ #o$oseksalite 0eklini ala,ak ka ar te#likeli ola:ilir. Ere) sonralar :ireysel *sikolojinin :) g!zle$in en yararlan -e :)n) .i5 i0 ko$*leksi. a yla ,insel 0e$asna katt. =a e,e erkek ,insel organnn yetersizli5inin a0a5lk )yg)s) ya*t5n i ia etti. Eakat son za$anlar a :) sor)n)n sosyal yanyla ilgilen i5ini ka*al :ir 0ekil e anlat$aya al0t. 9k o,)5)n !zel :ir ina$ik kan)n #azrlarken yararlan 5 izleni$lerin e kar0sn a :ir :a0ka o,)k :)l)n$asnn etkili ol )5) g!rlr. () o,)k+ sa e,e geli0$e :ak$n an ken isin en ileri e e5il ir. Rstelik+ stnl5n e-a$ ettir$eye al0arak on)n e0itlik i iasn genel olarak :o0a karr. () izleni$ler ya0 ayrl5 &azla ol )5) za$an !ne$li ol$az. Ya0 ayrl5 az ol )5) !l e :) izleni$ler glenir. 4kin,i o,)k stnlk $i ini kay:etti5i za$an sknt -eri,i :ir karakter kazanr. 9k o,)k a#a az e5erli -e se-i$li :yk o,)5a kar0 stnlk kazanr kazan$az+ i5eri e ta$a$yla yok ol)r. .(ir aile eki iki kz an en :y5+ ken isin en ya0 kk :ir kzkar e0i nyaya gelir gel$ez etinle0ti -e isyankar ol ). 9k kz+ itaatli :ir o,)k ol$ann a-antajn .anla . -e :!ylelikle #erkes tara&n an ok se-il i. =e-il i5i !l e :yk kz !&kelen i -e isyan etti. (yk kz ilerle$i0 :ir ya0a ka ar :) 0i etli *rotesto )r)$)n) e-a$ ettir i. Her@0ey e stnl5e al0$0 olan kk kz ok)l a :ir :a0kasn an geri kal 5 za$an ilk 0ok) geir i. Gk)l aki :) eneyi$ -e a#a sonra kar0la0t5 :yk #ayat *ro:le$i+ i#tiras iin te#likeli :ir nokta a gerile$eye -e a0a5lk ko$*leksi ya*$aya on) zorla . ()+ srekli :ir :a0arszlk kork)s)n)n son),) i i. "yalarn a e&alar,a tren kar 5n g!ryor ). () on)n #ayat stilinin g,n akla$akta r. () stil+ &rsatlar an &ay alan$a$ay e-a$ ettir$ek iin on)n ryalarn a :ile #azr :)l)n)yor ). /ke$$eliyet a$a,na y!nelen+ ol)0)n sa5la$la0tr 5 $,a ele #i:ir za$an )r$az.

Erkek o,)klar arasn aki tek kzn -e kz o,)klar arasn aki tek erkek o,)5)n geli0$esi ile ilgili ara0tr$alar$ sona er$e i. 7i$ iye ka ar ya*lan g!zle$lere g!re+ :) iki #alin a0rl5a kaan+ erkeklik -eya ka nlk y!nne )la0an )r)$lar g!stere:ile,e5ini sanyor)$. Fo,)kl)kta :a0ar j$i ini a#a ok ya*an ka nlk y!n a5r :asar. Erkekli5i rz)lanan :ir a$a gi:i 0nen o,)klar :) y!n seerler.

(G6U/ In z -e Ie,e "yalar () :!l$le #ayal g,nn iine giriyor)z. Yine ol)0 ak$nn ya*t5 :) &onksiyon) r)# #ayatnn t$n en -e :ir :tnlk $ey ana getiren 0 nya istekleriyle k)r )5) $nase:etler en ayr$ak )yg)n e5il ir. .(en.i+ :) :tne zt g!ster$eye kalk0$ak :yk :ir yanl0lk ol)r. () &onksiyon :ireysel #ayat stilinin :ir !5esi ir. Gn) !zelle0tirir -e r)#sal #areket olarak+ r)# #ayatnn i5er :tn ks$larna szar. ()n an :a0ka+ :ireysel ina$ik kan)n)n i&a esini ken isin e ta0r. "ol+ :az #aller e &ikirlerle ken isini i&a e et$ekten i:arettir. Gysa genellikle )yg)lar -e #eye,anlar alann a ken isini saklar -eya :ireyin )r)$)na kar0r. Di5er r)#sal #er #areket gi:i gele,e5e y!nelir. %yn $ke$$eliyet i eali tara&n an srklenir -e y!netilir. () g!r0le ele al$an $)#ayyilenin -eya $)#ayyile en $ey ana gelen 0eylerin ina$ik i&a esin e @ $esela gn z -e ge,e ryalar @ :ir arz)n)n tat$ini g!rle:ilir. zellikle+ :) iza# yol) ile $ekaniz$asnn 0) -eya :) 0ekil e aklan$asna yar $ e il i5ini san$ann ne ka ar $anasz ol )5) anla0lr. Fnk+ #er r)#sal i&a e 0ekli a0a5 :ir )r)$ an yksek :ir )r)$a gei0i g!steren ykselti,i :ir #arekettir. Her r)#sal #areketin i&a esi :ir arz)n)n tat$ini gi:i g!sterile:ilir. 9ar0la0lan *ro:le$in aranan #er !z$+ #ayal g,n #arekete getirir. ()n)n ne eni gele,e5in :ilin$eyen :ir yan ile kar0la0l$as r. Hayat stilinin o,)kl)kta $ey ana gel$esin e rol oyna 5n ka:)l etti5i$iz ya*, g+ i0ine e-a$ e er. Hayat stilinin ken isini :elli etti5i 0artl re&leksler en an,ak !5eler olarak yararlanla:ilir. Eakat ya*, g #ayat stilinin yol)n) izler. (!ylelikle #ayal g, e #ayat stiline g!re y!netilir. Hayal g,nn yarattklarn a #ayat stilinin i&a esi ka-rana:ilir -e :) 0ekil e :) yaratklar an+ r)# at!lyesini g!re:il$ek iin giri0 ka*lar gi:i yararlanla:ilir. %n,ak :)ra a o5r) #areket e il i5i tak ir e ai$a .:en.+ yani t$ ki0ilik g!rle:ilir. Yanl0 :ir g!r0ten #areket

e il$esi #alin e ise :)ra a+ $esela :ilin -e :ilinalt arasn aki ayrlk gi:i ayrlk g!r$e e5ili$i )y)la:ilir. () yanl0 g!r0 te$sil e en Ere) + .:en. eki :ilinal@t$ an s!z aarken ko0ar a $la $ke$$el :ir anlay0a yakla0$akta r. () .:en. e ta$a$yla e5i0ik :ir g!rn0 -er$ekte ir. Her :yk &ikir+ #er sanat eseri -arl5n insanl5n yor)l$az ya*, r)#)na :orl) )r. 9itle :elki :) yeni ya*$alara+ #i ol$azsa+ :eni$se$e+ $)#a&aza+ yararlan$a yol) ile+ $@te-azi :ir 0ekil e yar $ e er. 7artl re&leksler i0te :)ra a :yk :ir rol oynar. Ya*, 0artl re&leksler+ artistin #ayal g,n e+ $e-,)t olan 0eyin !nne ge$ek iin yararlan 5 !5eyi te$sil e er. %rtistler -e W#iler+ #i 0*#e yok+ insanl5n re#:eri ir -e :) ,esaretlerinin ,retlerini o,)kl)klarn a yaktklar ken i ate0lerin e yanarak ! erler: .<stra* ekti$ -e :!ylelikle 0air ol )$.. Fo,)kl)5)n an :eri #er trl se&alet+ zorl)klar+ &akirlik+ g!z -e k)lak :oz)kl)5) ile k)--etli :ir 0ekil e )yarlan+ o5) za$an 0) -eya :) 0ekil e 0$artl$0 olan artist+ ken isini a5r :ir a0a5lk )yg)s)n an k)rtaran ki$se ir. %rtist+ ken isi -e :a0kalar iin geni0let$ek iste i5i ok ar gerekli5e kar0 $,a ele e er. Fo,)klarn -e yeti0kinlerin gn z -e ge,e ryalarnn o5)+ i eal stnlk a$a,nn g!ster i5i y!n izler. Hayal g,nn ! $le$e :ak$n an ol )5) ka ar+ r)#sal engenin e-a$ :ak$n an a+ ta$a$yla )y)lan :ir yetersizli5i orta an kal r$ak a$a,n g en :) so$)t y!n izleye,e5ini kolay,a anlaya:iliriz. ()n)nla :era:er :) #areket tarz #i:ir za$an :a0arya )la0$a$akta r. =re :ir $ana a o,)5)n #ayat stilini ol)0t)r)rken+ izle i5i sre,e :enze$ekte ir. Ilklerle kar0la0t5 yer e #ayal g, o,)5) az -eya ok )yararak+ ken isini a#a e5erli g!r$ek #)s)s)n a ken isini kan r$asna yar $ e er. () )yar$ann ol$a 5 :irok #aller -ar r. ()ra a #ayal g, ken i :a0na t$ ! $le$e@yi zerine al$akta r. G $le$enin+ 0 nyaya kar0 #i:ir &aaliyeti -e 0$anl5 :)l)n$a$asna ra5$en+ antisosyal ol )5) a0ikar r. Dai$a ken isine !n,lk ya*an #ayat stilini izleyen #ayal g,+ sosyal )yg)ya kar0 y!nel i5i za$an :)n)+ sosyal )yg)n)n #ayat stilinin 0n a :rakl 5nn :ir elili olarak g!r$ek gerekir. Hayat stilinin $anas$ ka-ra$ak isteyen ki$se iin #ayal g, :ir i*),) gi:i 0n$eli ir. In zleri sk g!rlen kork)n ryalar iin e )r)$

ayn r. () ryalar yerini :azen gn ze ait a, -e ki0isel stra*lara+ ekingenli5e -e )tangal5a :rakr. ()n a -e za#iren :ir:irlerine aykr :enzer i&a eler e+ ikili #ayat g!r 5n sanan ki$se+ :ilin :!ln$esin en -e ki0ilik :irli5in en #a:er ar e5il ir. 9i0ilik :tnl5n e za#iri aykrlklar an,ak a0a5lk -e stnlk )r)$larnn ok :asit $)kayeselerin en -e :)nlar arasn aki $nase:etlerin :ilin$e$esin en $ey ana gele:ilir. ")# sre,inin srekli geli0$esiyle ili$izin &akirli5i yzn en+ #er#angi r)#sal :ir $ekaniz$ann :ir keli$e ile o5r) olarak !zelle0tiril$esinin $$kn ol$a 5 anla0lr. =rekli :ir ak$ statik :ir 0ekil e anlat$ak $$kn e5il ir. Fok za$an+ rya g!ren ki$se ken isini :a0kalarnn o,)5) san$akta r. () ise kesin :ir 0ekil e+ on)n ken i e:e-eynlerin en $e$n)n ol$a 5n g!ster$ekte ir. %kl #astalklarn a -e i5er #aller e+ :) )r)$ gerek #ayata yansr -e srekli :ir 0ikayet #alini alr. Ierek #ayat ekil$ez :)lan #rsl insan+ #ayal nyasna s5nr. Yalnz+ #ayal g, sosyal )yg) ile ta$ :ir anla0$a #alin e ol )5) za$an !ne$li eserlerin ortaya ka:ile,e5ini )n)t$ayal$. Fnk #ayal g,+ )yg)lar -e #eye,anlar )yar$ak s)retiyle :ir $akine eki sk$a i0ini g!rr; #ayatn ran $ann arttrr. Hayal g,nn ran $an e5eri 0) #al e #er0ey en !n,e sosyal )yg)n)n :)na katl$a ere,esine :a5l r. ()+ :irey iin ol )5) ka ar kitle iin e :!yle ir. Ierek :ir :a0arszlkla kar0la0t5$z a :oz)k :ir #ayal g,nn -arl5n 0ne:iliriz. Yalan,+ olan r,+ ki:irli :)n)n ,anl !rene5i@ ir. Hayal g,+ gn z ryalar 0eklin e yo5)nla0$a 5 za$anlar a :ile+ inlen$ez. "ya g!ren ki$se o5) za$an r@ya g!r 5n :ilir. Uy)yan ki$se+ 0 nya an ne ka ar )zakla0rsa )zakla0sn+ yataktan ok az 0er. "ya a #ayal g,n ken isine o5r) eken #er0ey+ zenginlik; k) ret+ ka#ra$anlklar+ !ne$li eserler+ !l$szlk+ kinaye -e se$:ol r. 9inayelerin geni0leti,i g,n )n)t$a$ak gerekir. Uyk)+ #i 0*#e yok+ ol)0)n :ir yarat5 r. Ta:iatyla organik e5i0ikliklere :a5l -e :) e5i0ikliklerle $ey ana gelen ken i ken ini zenle$e #ali ir. Uyk) inlen irir. Yorg)nl)5) gi erir. Uy)yan ki$seyi )yank ki$se en ayran 0eyler en :iri e+ so$)t $esa&e ir. () $esa&e )y)yan ki$seyi gnn *ro:le$lerin en )zakla0trr.

Eakat )yk) !l$n kar e0i e5il ir. (ireyin #ayatX 0ekli+ ina$ik kan)n) sreli olarak )yank :)l)n)r. Uy)yan ki$se k$l ar+ yata5n a a, )y)$lar an saknr. <0k -e grlt ile )yana:ilir+ yann a )y)yan o,)5) )n)t$az -e gnn se-inlerini+ a,larn ken isin e ta0r. 4nsan !z$leri )yk) tara&n an zorla0trl$aya,ak olan :tn *ro:le$lerle ilgilenir. (e:e5in ra#atsz #areketleri anneyi )yan rr. =a:a#leyin #e$en #e$en iste i5i$iz saatte )yanrz. Uyk) a r)#sal #ayat+ :tnyle e-a$ e er. "yalar #akkn aki ara0tr$alar$ a iki gl yar $, :)l )$. (irini :ana Ere) 8)n ka:)l e il$ez g!r0leri sa5la . Gn)n yanl0lklarn an yararlan $. Hi:ir za$an *sikanaliz e il$e i$. Katen :!yle :ir 0eyi asla ka:)l et$e$. Fnk+ sa5la 5 :ilginin ta$ olarak ka:)l+ :ili$sel anlay0 nesnelli5ini zorla0trr. ()na ra5$en Ere) 8)n nazariyesiyle+ #atalarn anlaya:ile,ek -e 0$artl$0 :ir o,)5)n #ayaline g!re a#a sonraki a $n ta#$in e e,ek ka ar yak$la0t$. 40te :)n)n iin :tn !5ren,ileri$e Ere) 8)n g!r0leriyle ,i i olarak ilgilen$elerini ta-siye etti$. Ere) -e tara&tarlar :eni+ 0*#eye yer -er$eye,ek :ir !-n$e ile+ ken ilerin en :iri gi:i g!ster$ekten &azla,a #o0lan . Fnk on)nla )z)n za$an :ir *sikolojik e-re e eki0ti$. Eakat erslerin en #i:irin e :)l)n$a $. Gn)n g!r0lerine katlan :) e-reyi ilk terk e en :en ol )$. Ere) 8 en ziya e :ireysel *sikoloji ile *sikanaliz arasn aki snrlar ak olarak iz i$. Ere) ile ya*t5$ eski $naka0alar$la #i:ir za$an !-n$e i$. (ireysel *sikolojinin geli0$esinin -e *sikanaliz zerin eki inkar e ile$ez e5i0tiri,i etkisinin :) ka ar a, :ir 0ekil e )y)l$asna zl 5$ s!yle$eliyi$. Fok a#a gl ikin,i yar $ :ana+ sa5la$ -e :ili$sel olarak o5r)lan$0 ki0ilik :tnl5 g!r0n en gel$ekte ir. =on a$a y!nn eki za&er e5ili$i :ireyi a0a5lk )yg)s)n)n :asksn an k)rtarr. ()ra a izlenen yol #akkn aki 0n,e$e son -eriyor)$. () yol az -eya ok sosyal )yg) an )zakla0r. (a0ka eyi$le antisosyal ir. 9a$) anlay0na )y$az. .(en. yeterli :ir sosyal )yg)n)n :)l)n$a$as yzn en+ !ze$e i5i :ir *ro:le$ iin ryaya :a0-)r)r. 7) #al e #er rya #alinin :ir 0 &akt!r :)l)n )5)n) ka:)l et$e$iz gerek$ekte ir. ()+ Ere) 8)n .gn ze ait kalntsn an a#a &azla

:ir $ana ta0$akta r. ()n)n !ne$i+ :ir ene$e -e !z$ ara0trl$asn an gel$ekte ir. Ere) 8)n o,)kl)5a ait ,insel arz)larn tat$inine -e geriye !n0 g!r0ne )y$ayan &ikirler+ :ireysel *sikolojinin+ .#e e& a$a+ ileri.yi ka*sa$a y!n r. (ir an iin rya #alin en )zakla0al$. =osyal )yg) yetersizli5i yzn en !z$ne #azr ol$a 5 :ir *ro:le$le kar0 kar0ya gelen :ir a a$ ele alal$. () a a$ #ayal g,ne s5nr. Hayat stiline )yan :ir !z$ :)l$a iste5iyle+ #ayat stiline s5$an+ el:etteki .:en. r. () to*l)l)k iin yararl ryalar :ir yana :raklrsa+ ryalar ka$) anlay0na )y$ayan+ sosyal )yg) ile at0an+ &akat :ireyi 0*#elerin en -e skntlarn an k)rtaran+ #atta+ :ireyi #ayat stilin e gle0tiren+ .:en.in e5erlen$esine yar $ e en :ir !z$ g!ster$ekte ir. Uyk)+ o5r) olarak ya*lan #i*noz+ :a0ary ken i ken ine telkin+ :) a$a,a )la0$ak iin en g-enilir aralar r. (tn :)nlar an kara,a5$z son) 0) )r: Hayat stilinin isteyerek ol)0t)r )5) rya+ sosyal )yg) an )zak kal$aya al0r -e :) $esa&eyi te$sil e er. ()n)nla :era:er+ sosyal )yg)n)n &azla gl -e te#likeli ol )5) )r)$lar a sosyal )yg)n)n+ ken isin en k)rt)l$ak iin g!sterilen a:alara kar0 za&er kazan 5 g!rlr. ")# #ayatnn #i:ir za$an kesin k)rallar -e &or$ller ile ta$ olarak !zetlene$eye,e5i orta a r. 40te ryann sosyal )yg) an )zakla0t5n :elirten tezin ortaya att5 :ireysel *sikolojiyi #akl g!steren #aller en :iri... ()n)nla :era:er :)ra a :ir itiraz ken ini g!ster$ekte ir. "ya *ro:le$ini en iyi 0ekil e anla$a$a yol aan :) itiraz :eni )z)n za$an $e0g)l etti. Fnk+ gerekten y)kar a :elirtilen $ekaniz$a ka:)l e il i5i tak ir e+ #i ki$senin ryalar$ anla$a$asn+ ryasnn zerin e )r$a$asn -e #erkesin ryalarn )n)t$asn nasl iza# e e:ilirizS 4nsan anla$aktan ok+ :ilir. (!yle olsay )yank za$an aki :enzer #allerin is*atlar $$kn ola:ilir i. 4nsan #ayat stilini :il$ez -e srekli ona :a5l kalr. 9arsn an #i $e$n)n ol$ayan :ir a a$ o5) za$an :ir :a0kasn a#a &azla arz)lar. () $nase:etin $a#iyetini anla$az. 9arsn s)la$ak -e on an ! al$ak iste i5inin &arkna -ar$az. %n,ak #ayat stili -e #alen kar0la0lan *ro:le$ ile $nase:et #alin e 0nl 5 za$an+ nesneler :ilgisi anla$a $a#iyetini kazanr. ()n an :a0ka+

#ayal g,nn -e ryann geni0 !l e to*l)$ anlay0n an )zak kal$ak zor)n a ol )5) zerin e srarla )r )k. 7) #al e+ :irok yazarn ya*t5 gi:i+ ryann $anasnn :)l)n$a 5 son),)na )la0$ak iin+ ryay to*l)$ anlay0na g!re !z$eye al0$ak $antkszlk ol)r. "ya an,ak ok na ir #aller e ka$) anlay0na &azla yakla0r+ #i:ir za$an to*l)$ anlay0na kar0$az. ()ra an+ ryann en !ne$li &onksiyon) ortaya k$akta r: "ya g!reni to*l)$ anlay0n an )zakla0tr$ak. ()n)n son),) olarak+ rya g!ren ki$se ken i ken ini al atr. Eakat rya :ittikten sonra #i:ir 0ey kal$az $S () ok !ne$li sor)n) !z 5$ sanyor)$. (ireysel *sikolojinin ki0ilik :tnl5 ile ilgili te$el g!r0n en+ #er nn e #ayat stili y!nn e &aaliyette :)l)n )5) son),) karl$akta r. ()+ Ere) 8)n rya nazariyesine kar0 13188 e ya*t5$ ilk #,)$lar an :iri ir. Deneyleri$e ayanarak ryann gele,e5i #e e& t)tt)5)n)+ rya g!renin :ir *ro:le$i ken isine g!re !z$eye #azrlan 5n ortaya at$0t$. =onralar :) g!r0 ta$a$la $. "yann :) i0i to*l)$ anlay0na+ sosyal )yg)ya g!re ya*$a 5n; .$)kayese.+ kinaye -e *aralel #ayallerle ya*t5n :elirtti$. Ka$an za$an g!rlen ryalar ina$ik kan)n)n *ro:le$ler kar0sn aki i&a esini :elirtir. 9sa ryalar :ir sor)na ak+ kesin -e a:)k ,e-a* -eril i5ini g!sterir. Un)t)lan ryalar+ )yg)sal niteli5in ayn ere,e e *ratik :ir ne en kar0sn a gl ol )5)n) :elirt$ekte ir. () *ratik ne en en iyi :ir 0ekil e )zak kal$ak iin+ sa e,e #eye,anlarn -e )r)$)n e-a$n sa5la$ak a$a,yla+ rasyonel $ateryalin :ir yana :rakl$as gerek$ekte ir. =kntl ryalarn :ir :a0arszl5n a0r ere,e eki kork)s)n) :elirtti5i sk sk g!rlr. l$ ryas+ rya g!renin !l$n etkisi altn a kal 5 sansn )yan r$akta r. "ya a 0$e+ ryay g!renin zntl ol )5)n)+ e5erlilik )yg)s)n) kay:et$ekten korkt)5)n) g!sterir. "ya a g!kler e )$ak $)#teris ki$seler e stn :ir se-iyeye )la0$ak+ ken ilerini :a0kalarnn stne kara,ak :ir i0i gerekle0tir$ek $,a elesini anlatr. () rya o5) za$an :a0ka :ir rya ile :era:er g!rlr. ()ra a+ rya g!ren ki$seyi sanki i#tirasa -e te#likeye kar0 )yank t)t$ak iin+ 0$e ken ini g!sterir. D0$e en sonra iyi :ir 0ekil e yere in$e o5) za$an &ikirlerle e5il e sa e,e )yg)larla ken ini :elli e er -e genel olarak :ir g-enlik )yg)s)n)

g!sterir. Treni kar$ak+ ge kal* :ir &rsattan yararlana$ayarak te#likeli :ir :a0arszlktan )zak kal$a a$a,$ g en :ir karakter !zelli5ini g!sterir. "ya a k!t giyin$e -e :)na :a5l kork)+ genel olarak k)s)rlarn :elli ol$as kork)s)na :a5lana:ilir. I!z+ k)lak+ #areket ile ilgili e5ili$ler ryalar a sk sk i&a e e ilir. "ya a seyir,i roln oynayan ki$se #ayatta a seyir,i roln oyna$akla yetinir. Hinsel ryalar e0itli iza#lara yer -erir. (azen ol )ka zay& ,insel $nase:etlere #azrlk+ :azen e kar0 ,insten ka$a -e ken ine !n$e 0eklini alr. Ho$oseksel ryalarn a s!z kon)s) olan 0ey+ o5asal :ir e5ili$ e5il !teki ,inse kar0 :ir #azrlan$a r. (ireyin &aal rol oyna 5 rya aki ka:alk !&keyi -e ! al$a arz)s)n) g!sterir. Yataklarn slatanlar ryalarn a sk sk ra#at yerler e a: estle@rini :ozar. () ryalar kklk )yg)s)na kar0 s)la$a a -e ! al$a a onlar az a olsa estekler. 4ki o,)k :a:as olan :ir a a$ karsyla anla0a$yor ). () anla0a$a$azlk iki tara&tan kaynaklanyor ). 9o,a+ karsnn se-erek e-len$e i5ini :iliyor ). 9o,a+ o,)kl)5)n a !n,eleri 0$artl$0+ sonralar yerini :ir :a0ka o,)k al$0t. Eakat sert :ir ok)l a eski #i et n!:etlerine ege$en ol$asn !5ren$i0ti. Hatta+ el-eri0siz )r)$lar a o5) za$an #as$la@ryla anla0$ak iin :yk a:alar g!stere,ek ka ar+ :) i0te ileri git$i0ti. Yalnz :)ra a *ek &azla :a0arl ola$yor ). 9arsna kar0 a a-ran0 :ir:irini t)t$)yor ). (azen sa:r g!steriyor ). 9ar0lkl g-en -e se-gi #a-as ol)0t)r$aya al0yor ). (azen e+ a0a5lk )yg)s) #issetti5in e #i et n!:etlerine t)t)l)yor -e ne ya*a,a5n :ile$iyor ). 9a $ :) )r)$ an #i:ir 0ey anlaya$yor ). % a$ ken isini ok se-en iki o,)5)na ok :a5l i i. Gysaki anne zoraki :ir al r$azlk iin e ya-a0 ya-a0 o,)klarn an )zak kal$0t. % a$ :) )r)$) o,)klara kar0 :ir i#$al gi:i 0nyor -e o5) za$an :) kon) a karsn knyor ). 9ar ko,a $nase:etleri zorl)kla e-a$ e iyor ). 9o,a -e ka $ :a0ka o,)klarn o5$asn !nle$ekte kararl i iler. E0lerin )z)n za$an katlan klar )r)$ :) i i. % a$ a0kta sa e,e gl )yg)lar aryor ) -e #aklarn an yoks)n e il i5ine inanyor ). 9a n y)-ay 0!yle :!yle e-a$ ettir$eye )5ra0yor ). Hinsel :ak$ an so5)kt) -e #ayat stili yzn en ko,asna+ o,)klarna kar0 &azla yaknlk )y$)yor ). (ir ge,e a a$ ryasn a 0)raya :)raya rastgele atl$0 kanl ka n -,)tlar g!r . Gn)nla ya*t5$ kon)0$a :izi :ir

sa#nenin #atrasna )la0tr . (ir t* !5ren,isi olan ,esetlerin kesil i5i :ir salona g!tr$0t. Yalnz iki e&a o5)$lar+ on) e#0et iin e :rak$0t. () ryay e e:iliriz: .9ar$n n, o5)$)n a #azr iste$iyor)$..

ost)+ on) :)l)n )5) 0!yle iza# :)l)n$ak

(G6U/ Hayatn /anas Hayatn $anasn ara0tr$ak an,ak insan@e-ren arasn aki $nase:et g!z!nn e :)l)n )r)l )5)n a :ir e5er -e !ne$ kazanr. E-renin :) $nase:ette ya*, :ir g, ol )5)n) anla$ak kolay r. E-ren+ ta:iri ,aizse+ #er #ayatn :a:as r. Her #ayat+ e-ren en isteklerini kar0laya:il$ek iin srekli olarak $,a ele et$ekte ir. ()ra a rol oynayan 0ey+ sonralar #ayatta #er0eyi :ir a$a,a )la0tra:ilen -e sa e,e geli0$eye al0an :ir ig e5il+ #ayata ait o5asal :ir 0ey+ :ir e5ili$+ :ir rt+ :ir geli0$e ir. () ol$a an #ayat 0nle$ez. Ya0a$ak+ geli0$ek e$ektir. 4nsan r)#) #areket e en 0eyi :ir 0ekle )la0tr$aya+ yalnz #areketi e5il+ on$)0 #areketi e g!z !nn e :)l)n )r$aya ok al0ktr. (iz :ireysel *sikologlar ai$a 0ekil olarak g!r 5$z 0eyleri :ir #areket #aline sok$aya )5ra0yor)z. 4nsann :ir to#)$ #,resin en $ey ana gel i5ini #erkes :il$ekte ir. Yine insann+ :) to#)$ #,resinin geli0$esi iin zor)nl) !zleri ka*sa 5n a anla$al r. Hayatn nya a $ey ana geli0 0ekli karanlk :ir sor)n )r. (elki e #i:ir za$an :)na kesin :ir ,e-a* :)la$aya,a5z. Hayatn k,k ,anl :ir nite en #areket e erek geli0$esi an,ak e-ren etkilerinin yar $ ile $$kn ola:il$i0tir. Hayatn ,ansz $a e e $e-,)t ol )5)n) &arze e:iliriz. () 0n,eyi :ize elektronlarn+ *roton)n etra&n a nasl #areket ettiklerini g!steren $o ern &izik telkin et$i0tir. () 0n,enin o5r)l)5)n)n g!rl* g!rl$eye,e5ini :il$iyor)z. Eakat+ #ayat #akkn a el e etti5i$iz :ilgi en 0*#e e ile$ez. () :ilgi #e$ -arl5 kor)$ay a$a e inen #areketi+ #e$ e o5al$ay+ 0 nya ile te$as :elirt$ekte ir. Hayatn e-a$ et$esi iin :) te$asn :a0arl ol$as gerek$ekte ir. Ya0ayan #er0eyin e-rensel :ir ya*snn ol)0la+ #er trn y!nnn :ir a$a, :)l)n )5)n) :ize g!stere:ilir. () i eal ta$lk+ e-ren isteklerine &aal :ir 0ekil e )y$a a$a, r.

Hayatn yry0 y!nn anla$ak iin 0 nya isteklerine &aal :ir 0ekil e )yarak+ geli0$e yol)n) izle$ek zor)n ayz. ()ra a :a0lang,n an :eri #ayatn iin e yer alan+ ilkel :ir 0eyin s!z kon)s) ol )5)n) #atrla$ak zor)n ayz. Dai$a stnl5e )la0$ak+ :ireyin -e insan rknn kor)n$as+ #e* :irey ile 0 nya arasn a el-eri0li :ir $nase:et k)r)l$as s!z kon)s) )r. () en $ke$$ele )y$ay gerekle0tir$e zor)nl)5) #i:ir za$an sonra er$ez. () &aal )y$a :a0arszl5+ srekli olarak .gere5in. te#likesiyle kar0la0r. /illetlerin+ ailelerin+ insanlarn+ #ay-an -e :itki trlerinin yok ol$alarnn ne enini+ :) &aal )y$a :a0arszl5n a ara$ak gerekir. Eaal :ir )y$a an s!z aarken+ :) )y$ay 0i$ iki )r)$la -eya #er ,ani$in !l$ ile :ir t)tan :o0 0n,eleri :ir yana :rakyor)$. ()n an :a0ka+ zenlen$i0 #ayat :tnl5 gi:i+ -,) )n -e r)#)n :) son )y$aya y!nel$esi gerekti5i $anasn ta0$akta r. () son )y$a e-renin kar0$za kar 5 :tn a-antajlara -e sakn,alara kar0 el e e ilen :ir za&er ir. (elki e :ir sre e-a$ e e,ek gerek ol$ayan )zla0$alar+ er ge gerekli5in a5rl5 altn a yok ol)rlar. Gl)0 ak$nn ortas$ ayz. Eakat :)n an nyann !n0 ka ar az #a:er ar ol)yor)z. Hayatn -e :ireyin sa e,e :ir *aras ol )5) :) e-rene :a5llkta+ 0 nyaya :a0arl :ir )y$a $,a elesi kanl$az :ir key&iyettir. Da#a #ayatn :a0lang,n a stnlk e5ili$inin -arl5n an 0*#e e enlere+ geen yz@:inler,e yl $ke$$eliyet e5ili$inin o5asal :ir &akt!r ol )5)n) -e #areketin #erkeste yer al 5n artk ak :ir 0ekil e g!ster$ekte ir. () g!r0 :ize :a0ka :ir 0ey a#a g!ster$ekte ir. %ra$z an #i:iri izlenil$esi gereken tek o5r) yol)n ne ol )5)n) :il$e$ekte ir. 4nsanlk+ insan geli0$esinin :) son a$a,n :)l$ak iin :irok ene$eler ya*$0tr. 4nsanl5n :) i eal yksel$e e 0i$ iye ka ar )la0t5 $ke$$el tasar$+ tanr ka-ra$ 0eklin e ken ini g!ster$ekte ir. Tanr ka-ra$ gerekten+ insann $ke$$eliyet !zle$ini+ insanlarn :) $ke$$eliyete )la0$a #)s)s)n aki gizli arz)larn ka*sa$akta r. ()na 0*#e e ile$ez. ()n)nla :era:er+ #erkesin :a0kalarnkin en &arkl :ir ta-r+ anlay0 :)l)n )5)n) sanyor)$. () $ke$$eliyet *rensi:ine #i e yak0$ayan g!r0ler -ar r. Eakat+ en sa& i&a e kar0sn a 0!yle iye:iliriz: 40te $ke$$eliyet a$a, #akkn a el e e ilen gzel :ir so$)t i&a e. Y!neti,i in a$alarnn :)l)n$asn a ok etkin olan -e :tn insanlarn :ir:irine :a5lan$as gereken ana k)--et+ sosyal

)yg) an :a0ka :ir 0ey e5il ir. () )yg) ol)0 esnasn a $ey ana gel$i0tir. Gl)0)n zor)nl) it$esi :oy)n,a ken ini g!steren stnlk a:asnn :ir eseri ir. ()n) :!yle 0n$e$iz gerek$ekte ir. Ta:iatyla :) i eal $ke$$eliyet a$a,nn tasar$n a ok say a ene$eler ya*l$0tr. (iz :ireysel *sikologlar !zellikle+ #eki$ olanlar$z -e :a0arszlklarla kar0la0anlar$z sinir+ akl #astalklarna t)t)l$)0+ s) i0le$i0+ ken ilerini ikiye ka*tr$0 ki$selerle )5ra0anlar$z+ :)nlar a a :ir stnlk a$a,n g!r$ekteyiz. Yalnz :) a$a :)ra a akla )y$ayan :ir y!n alr. () )y$a$azlk :) y!n e :ir $ke$$eliyet a$a,nn :)l)n )5)n) g!r$e$ize i$kan -er$ez. /esela+ :iri+ :a0kalarna ege$en ol$aya al0$ak s)retiyle a$a,n so$)tla0tr$a ene$esi ya*yor. () stnlk a$a, :ize+ :ireye -eya kitleye yol g!steri,i $a#iyette g!rn$yor. Fnk #i ki$se :!yle :ir $ke$$eliyet a$a,n ken isine zorla ka:)l ettire$ez. Ettir i5i tak ir e ol)0)n :asksyla kar0la0$ak+ gerekli5i #ie say$ak -e ken isini skntl :ir 0ekil e gereklikten -e gerekli5i izleyenler en kor)$ak zor)n a kalr. (a0kalarnn este5in e arayan insanlarla kar0la0t5$z za$an+ :) $ke$$eliyet a$a,n a akla aykr :)l)r)z. /ke$$eliyet a$alarn :a0arszlklarla kar0la0$a$ak iin #ayat *ro:le$lerin en ka$akta arayanlarn :) a$alar a+ :iroklarn,a ka:)l e ilse :ile+ :ize ta$a$yla yersiz g!rn$ekte ir. I!r0$z geni0leteli$: .9)s)rl) :ir $ke$$eliyet a$a,n ka:)l e en+ yanl0 :ir yol) izleyen to*l)l)5)n ilerle$esine yarayan yol) :)la$a$alar yzn en &aal )y$a a :a0ar g!stere$eyen -arlklar ne ol)rlarS. sor)s)n) soral$. Trlerin+ rklarn+ a0iretlerin -e $n&erit :irok :ireylerin :) nya a #i:ir 0ey :rak$a an yok ol )klar+ :ir :irey iin o5r)ya yakn yol) :)l$asnn a i eal $ke$$eliyet a$a, :ak$n an ne ka ar zor)nl) ol )5) orta a r. Ka$an$z a a i eal $ke$$eliyet a$a, :ireyin ki0ili5inin geli0$esi; g!r$e+ 0n$e+ tart$a gi:i i&a e tarzlar; )yg)lar -e nya g!r0 zerin e etki ya*$akta r. () :ir gerektir. Ierekten :ir !l e kayan :ir a-ran0 izgisi :irey iin zararl r+ #atta :ireyin yokl)5)na yol a$akta r. Her :ireysel *sikolog iin :) ak -e anla0lr :ir 0ey ir. 4zleye,e5i$iz y!n #akkn a el e e e:ile,e5i$iz a#a &azla :ilgi $)tl) :ir :)l)0 ol)r. Fnk+ ol)0 ak$ iin e :)l)n)yor)z -e :) ak$ tara&n an srkleniyor)z.

Ienel $ke$$eliyet e5ili$ini :)l)rken ya*t5 gi:i+ :)ra a a :ireysel *sikoloji :yk :ir i0 g!r . Fok say a te,r:eler en yararlanarak :ir g!r0e )la0t. () g!r0+ :ir !l e+ i eal :ir $ke$$eliyete )la0$ak iin izlene,ek y!nn :)l)n$as olana5n sa5la$akta r. (ireysel *sikoloji :ir son),a sosyal )yg)n)n k)rallarn :)larak )la0$0tr. 4nsanlk iin iyi :ir0eyler ya*$ayan insanlar ne ol )larS 40te ,e-a*: Hi :ir0ey :rak$a an yok ol )lar. Gnlar an kalan #i:ir 0ey yokt)r. L,)ta -e r)#a kay:ol )lar. To*rak onlar y)tt). E-renin -erileriyle a#enk k)ra$ayan yok ol$)0 #ay-an trlerinin ak:etlerine )5ra lar. ()ra a asln a gizli :ir :)yr)k -ar r. E-ren sanki 0!yle e$ekte ir: De&ol)n+ siz #ayatn $anasn anla$a nz. Iele,ekten :ir0ey :ekleye$ezsiniz. ()gnk kltr #ayatna )yg)la 5$z -e o,)5)n 0i$ i en sosyal )yg)s)n)n ere,esini :tn #ayat iin -e sonralar el-eri0li $ a#aleler ol$a 5 tak ir e e5i0$ez :ir 0ekil e sa*ta 5n :elirtti5i$iz za$an :az genel 0artlar ikkati$izi eker. () 0artlarn etkileri o,)5)n sosyal )yg)s)n)n geli0$esi iin :yk !l e zararl ola:ilir. =a-a0ta -e ersler e sa-a0n !-l$esi :)nlar an :iri ir. =osyal )yg)s)+ yetersiz -eya zay& olan o,)k+ iste$e en+ insanlarn $akinelere+ ze#irli gazlara kar0 $,a eleye zorlana:ile,ekleri+ $$kn ol )5) ka ar &azla insanlarn !l rl$elerinin :ir za&er sayla,a5 :ir nya iin #azrlanr. %yn 0eyi !l$ ,ezas iin s!yleye:iliriz. ()n)n o,)k r)#) zerin eki etkileri+ :) ,ezaya ar*trlanlarn to*l)l)5)n yeleri ol$a 5+ to*l)l)5a kar0 ,e*#e alan -arlklar ol )5) #)s)s)n aki 0n,e ile &azla #a&i&le$ezler. %ni !l$ *ro:le$i zaten zay& :ir i0:irli5i e5ili$ine sa#i* olan o,)5)n sosyal )yg)s)n)n geli0$esini :ir en:ire )r )ra:ilir. %0k+ anne ol$a -e o5)$ *ro:le$leri kork)n :ir0ey gi:i tantlan kzlar a ayn te#like ile kar0la0rlar. F!zl$eyen ekono$ik *ro:le$+ geli0$e #alin eki sosyal )yg) zerin e :yk :ir a5rlk ya*ar. 4nti#ar; s); sakatlara+ ya0llara+ ilen,ilere kar0 ya*lan k!t $)a$eleler; :atl inanlar; insanlarn+ $e$)rlarn+ rklarn -e insel to*l)l)klarn kar0la0tklar #aksz a-ran0lar; o,)klara kar0 giri0ilen sert a-ran0lar+ aile eki eki0$eler -e ka n a0a5 :ir )r)$a sok$ak iin ya*lan :tn te0e::sler sosyal )yg)n)n geli0$esine son -erir 'o,)5) 0)$art$ak+ #r*ala$ak+ i#$al et$ek+ ser-etin -e ailenin !ne$ini :elirt$ek gi:i yersiz

#areketler e ayn zararl son),) ya*arlar.1 ()ra a ya0a 5 taktir e :ireyin+ :tnn :ir !5esi olarak :a0ar arz)s) )y )5)n)+ gerekti5i geli0e:ile,e5i$ :elirt$i0ti$. Gk)y),)ya :ili$sel :ir akla$ann s!zkon)s) ol )5)n) anlatrken+ :)n)n a#a !n,e en yeter ere,e e elillerini -er i$. 4nsan sa e,e :ir :tnn alan -e -eren !5esi ir. I!zleri$izle+ k)laklar$zla -e s!zle :a0kalaryla te$asa geeriz. %n,ak+ 0 nya a :a0kalarna kar0 ilgi )y )5) za$an insan gerekten g!rr+ i0itir -e kon)0)r. 4nsan :a0kalar+ $)tlak gereklik tara&n an kontrol e ilir. (yk eserler ya*$ak iin :elki e en :yk olanaklar ta0yan estetik )yg)lar$z -e anlay0$z an,ak ol)0 ak0n a insanl5n $)tl)l)5)na yar $ ettikleri za$an e:e i :ir e5er kazanrlar. (tn organik -e r)#sal &onksiyonlar$z yeter ere,e e sosyal )yg) ka*sa klar -e i0:irli5ine yatkn :)l)n )klar za$an nor$al+ o5r) -e sa5la$ :ir 0ekil e geli0irler. Eaziletten s!z at5$z za$an+ :irinin i0:irli5ine katl 5n s!yle$ek istiyor)z. 9)s)r an s!z at5$z za$an+ :irinin i0:irli5ini zorla0tr 5n s!yle$ek istiyor)z. ()n an :a0ka :a0arszl5 g!steren #er0eyin :ir :a0arszlk ol )5)n)+ nk to*l)l)5)n geli0$esini zorla0tr 5n+ etin -e sinirli o,)klarn inti#ar isteklerin s)l)larn s!z kon)s) ol )5)n) is*at e e:iliri$. (tn :) #aller e i0:irli5inin yetersizli5i g!rl$ekte ir. 4nsan #ayatnn :tn *ro:le$leri :ir i0:irli5i yetene5inin #azrl5n iste$ekte ir. (tn karakter !zellikleri sosyal )yg)n)n ere,esini :elirtirler. 4 eal stnlk a$a,na )la0tran :ir yol) izlerler. ()nlar #ayat stilin e :ir:irine kar0$0 a-ran0 izgileri irler. Hayat stili :) izgileri ya*ar -e srekli olarak ay nlatr. Dili$iz r)# #ayat$zn en in,e eserlerini :ir s!zle i&a e e e,ek ka ar zengin e5il ir.

E96E" Dan0$anla Dan0an %rasn aki /nase:etler 4lk o,)kl)ktan iti:aren $ey ana gelen #ayat stilinin :tnl5 #akkn aki g!r0$; :ana+ an0$aya gelen ki$senin a#a ilk g!rn0n e ta0 5 ki0ili5i :elli etti5ini s!yle$e i$kann -er i. Dan0$a #asta iin sosyal :ir *ro:le$ ir. /eseleye -ak& $te#asss o5) za$an a#a ilk :ak0ta kar0sn akinin sosyal )yg)s) #akkn a :ir &ikir e ine:ilir. =aklan$a+ te,r:eli :ireysel *sikolog)n kar0sn a &azla :ir i0e yara$az. Hasta+ an0$ann sosyal )yg)s)na ok g-enir. Te,r:e ise+ #astann sosyal )yg)s)na &azla g-enil$eye,e5i$ g!ster$ekte ir. ()n)n iin #asta a k)--etli :ir sosyal )yg) :eklen$e$eli ir. () &ikirler zenin e iki gerek+ :ana geni0 !l e yar $ et$ekte ir. Ienel olarak+ sosyal se-iyenin &azla yksek ol$ay0nn+ :)ra a o,)kl)klarn a ok 0$artl$0 -e #atta+ #ayatta a#a sonralar #ayal nyasn an k)rt)la$ayan ki$selerin s!z kon)s) ol$as ikkat ek$ekte ir. (irok ok)y),)$)n 0) sor)n)n sor)l$asn ya rga$a an ka:)l et$esi &azla #ayret )yan r$a$al r: .Yakn$ niin se-$eliyi$S .Esasen 9ain+ :enzer :ir sor)y) a#a !n,e sor$)0t). Hastann :ak0+ )r)$)+ kararl -eya ekingen #ali ok 0eyleri aklar. (ir yer+ $esela :ir i-an g!ster$ek k)ral -eya e5i0$ez :ir za$an ka:)l e il i5in e :irok 0ey g!z en kaar. Da#a ilk kar0la0$a an iti:aren #er trl :ask an )zak kal$$a# r. El sk$a 0ekli :ile+ ikkati :elli :ir *ro:le$ zerine eke:ilir. 7$artl$0 ki$seler o5) za$an :ir 0eye ayanr. 7$artl$0 o,)klar ken ileriyle :)l)nan annelerinin yann an *ek ayrl$az. Yalnz :)ra a a e5i0$ez k)rallara :a5l kal$aktan sak$l$al r -e i0in o5r)l)5)n) anla$aya al0$al r. D0nlen 0ey s!ylen$e$eli ir. =onralar s!z kon)s) olan 0ey anla0ln,a :) 0n,e en+ ok #assas olan #astay kr$a an+ yararlan$al r. Hastaya :ir yer g!steril$e@$eli ir. 4ste i5i yere ot)ra:ile,e5ini s!yle$eli ir. Hastayla #eki$ -eya an0$an

arasn aki $esa&e #astann )r)$) #akkn a ok 0ey anlatr. =onra+ :) an0$a srasn a -e :a0kalarnn yann a+ .ta$a$. *sikolojisin en sakn$al r. Da#a i0in :a0n a #astaya+ #astann ailesine kesin ,e-a* -er$ekten kan$ak gerekir. Dan0$aya gelen ki$senin e:e-eynlerine -e yaknlarna kar0 #i:ir za$an tenkiti :ir )r)$ aln$a$al r. Hi:ir -akann aresiz ol )5) s!ylen$e$eli ir. Her -akann te a-i e ile:ile,e5i :il iril$eli ir. Yalnz+ gere5in anla0l$asn gerektiren !ne$li #aller kar0sn a ta$a$yla aresiz ol )5)n) s!ylen$eli ir. Hastann #areketlerine kar0l$a$a# r. Hasta iste i5i za$an aya5a kalk$al r. Do@la0$al r. Han iste i5i za$an sigara ie:il$eli ir. (en+ i0i$i iin yan$ a )y)$ak isteyenlere :ile :) olana5 -er i$. Hasta ile #eki$i :ir:irine yakla0tran i0:irli5ine #astann rkek :ak0 *ek istekli ol$a 5n aka :elirtir. Hasta kon)0$aktan kan 5 -eya az kon)0t)5)+ )r$a an kon)0arak #eki$e kon)0$a &rsatn -er$e i5i za$an :) #al+ a#a :ariz :ir 0ekil alr. Di5er #eki$lerin tersine+ :ireysel *sikolog )yk) an+ yat$aktan s!z et$e$eli ir. Esne$e$eli ir. 4lgisiz kal$a$al r. =ert s!zler s!yle$e$eli ir. Lakitsiz !5tler e :)l)n$a$al r. 9en isini son are gi:i g!ster$e$eli ir. Do5r)l)ktan 0a0$a$al r. (ir at0$aya katl$a$al r. Te a-inin #er ne 0ekil e ol)rsa ols)n+ $itsiz ol )5)n) s!yle$e$eli ir. () son #al e+ ok :yk glkler ortaya kt5 tak ir e yetersizli5i ka:)l et$ek -e :elki e a#a te,r:eli olan :a0kalarn ta-siye et$ek yerin e ol)r. Her otoriter a-ran0 a:as :a0arszl5 olg)nla0trr. Her *ala-ra,lk te a-iyi !nler. Te a-i e :a0arnn -e iyile0$e e !-n$e *aynn an0lan ki$seye e5il e+ #astaya ait ol )5)n) ka:)l et$ek 0a0$az :ir k)ral ol$al r. Dan0$an an,ak #atalar g!stere:ilir. Ierekli5i ,anlan r$ak #astann i0i ir. 9ar0la0lan :tn :a0arszlk #allerin e+ i0:irli5inin yetersizli5in e :a0langtan iti:aren #astann an0$anla i0:irli5i ya*$asna el-eri0li :tn aralar #arekete geir$ek gerek$ekte ir. ()n)n an,ak+ #astann #eki$in yann a ken isini ra#at #isset$esiyle $$kn ola:ile,e5i a0ikar r. 40te :)n)n iin+ sosyal )yg)n)n se-iyesini ykselt$ekte :ili$sel :ir ene$e olarak+ $0terek &aaliyet :yk !ne$ ta0$akta r. Ta$a$yla kanl$as gereken :ir 0ey -ar r. %0a5lk )yg)s)n)n e-a$ -e #astann #eki$e g-en$e$esi #alin e+ Ere) 8)n .ol)$l) trans&er. a n

-er i5i r)#sal ak$ an kan$al r. zellikle :ilinaltna itil$i0 ,insel )ns)rlara srekli e5inerek s)ni :ir orta$ ya*$aya al0$aktan sakn$ak gerekir. Psikanaliz te a-isin e kesin :ir 0ekil e istenen :) #al an0$ana yeni :ir i0 ykle$ekte ir. () i0 e ol)0t)r)lan :) s)ni #alin gi eril$esi ir. Dai$a 0$artl$0 :ir o,)k -eya 0$artl$ak isteyen :ir yeti0kin olan #asta+ a-ran0nn :tn sor)$l)l)5)n) yklen$esini !5ren i5i tak ir e an0$an+ oy$a$0 arz)larn kolay :ir 0ekil e tat$inini -aa e en t)za5a 0$e te#likesin en kolaylkla )zak kala:ilir. Fnk+ genel olarak :ir arz)n)n tat$in e il$esi -eya gerekle0$e$esi &azla 0$artl$0 ki$seler tara&n an ezi,i :ir te :ir 0eklin e #isse ilir. ()ra a+ :ireysel *sikolojinin arz)larn :ilinaltna itil$esini iste$e i5ini :ir e&a a#a s!yle$eliyi$. Eakat yersiz arz)larn sosyal )yg)ya aykr ol )5)n) -e :)nlarn+ :ilinaltna itil$esi yerine sosyal ilginin glen iril$esi s)retiyle yok e ile:ile,ekleri :il iril$eli ir. (ir za$anlar :ir a a$ :ana kar0 zor k)llana,a5n s!yle i. Erken :)na$a #astal5na t)t)l$)0t). Gn) ta$a$yla iyi@le0tir i$. Gysa :eni$ te a-i$ en yl !n,e on)n te a-i e il$eye,e5i :il iril$i0ti. Da#a :) za$an a ken isini sa-a,a5$a -e ka erine terke e,e5i$i kesinlikle :ekle i5ini :iliyor )$. R ay :oy)n,a te a-i seanslarn a sakin -e sessiz kal . Gna+ -arl5 #akkn aki az :ilginin sa5la 5 olanak !lsn e i#tiyatl akla$alar ya*$ak iin :) &rsattan yararlan $ -e :ana -)r$ak iin elini kal r 5 za$an :) )r)$)n 0i etlen i5ini anla $. ()n)n zerine ken i$i sa-)n$a$aya karar -er i$. ()n) yeni :ir sal r taki* etti. () sal r a :ir ,a$ krl . Hastann kanayan elini eli$ en gel i5i ka ar osta *ans)$an ya*t$. Dostlar$a kesin :ir k)rala )la0$ak iin :) !rnekten yararlan$alarn ta-siye et$iyor)$. () a a$ a te a-i :a0ars kesinle0in,e+ ken isine sor )$: .>e ersiniz+ sen -e :en+ sizi iyile0tir$ekte :a0arya nasl )la0a:i@likS . %l 5$ ,e-a* :tn yetkili e-reler e en :yk izleni$i ya*a:ile,ek :ir $a#iyettey i. () ,e-a*+ yel e5ir$enine kar0 sa-a0an zay& *sikologlarn -e *sikiyatrlarn :tn sal rlarna gl$se$eyi :ana !5retti. 40te on)n :ana -er i5i ,e-a*: .() ok :asit+ ya0a$a ,esaretini ta$a$yla kay:et$i0ti$. /naka0alar$z a on) yeni en :)l )$.. (ireysel *si@kokloji+ ,esaretin sosyal )yg)n)n :ir g!rn0 ol )5)n) !5ret$ekte ir.

Dan0$aya gelen ki$se+ :tn #aller e+ te a-i ile .ilgili #er0ey e ta$a$yla ser:est ol )5)na inan$al r. 9en isine iyi g!rnen 0eyi ya*a:il$eli ir -eya isterse #i:ir 0ey ya*$a$ak olana5na sa#i* ol$al r. Yalnz #astay te a-inin :a0la$asyla :era:er arazlarn an #e$en k)rt)l$aya :a0la 5na inan r$aktan ekin$eli ir. (ir *sikiyatr+ te a-inin :a0n a+ :ir saralnn ailesine+ yalnz :raktklar tak ir e #astann n!:et geir$eye,e5ini s!yle$i0ti. ()n)n son),)+ a#a ilk gn+ #astann sokakta t)t)l )5) 0i etli n!:etle akene ke$i5inin krl$as ol ). (a0ka :ir -aka a#a #a&i& :ir &a,ia ile sona er i. (ir erkek o,)k #rszlk e5ili$ yzn en :ir *sikiyatre g!trl . Fo,)k ilk kon)0$ann son)n a *sikiyatrin 0e$siyesini al* g!tr . (a0ka :ir !5tte a#a :)l)na,a5$. Heki$ #asta ile ya*t5 kon)0$alar #i ki$seye s!yle$eye,e5ine air s!z -er$eli ir -e :) s!zn t)t$al r. ()na kar0+ #asta iste i5i 0ekil e kon)0$akta ser:est ol$al r. (azen+ #astann to*lantlar a :ilgisiyle ken ini g!ster$ek iin ya*lan akla$alar an yararlan$as zararl ola:ilir. () :ir gerektir. Eakat :) engel osta :ir kon)0$a ile !nlene:ilir. =onra+ :)n an aile en 0ikayet iin yararlanla:ilir. Hastaya+ ailesinine an,ak a-ran0laryla sor)$l) ol )5)n) -e iyile0ti5ini #isse er et$ez #er trl sor)$l)l)ktan k)rt)la,a5n anlat$aya al0$al r. ()n an :a0ka #astaya e-resin en :il i5in en &azla 0eyler iste$e$esini -e e-resinin etkilerin en+ :oz)k #ayat stilini geli0tir$ekte $ateryal gi:i yaralan$aktan sor)$l) ol )5)n) iyi,e anlat$ak gerekir. 9)s)rl) ol )klar -e :)n)n sor)$l)l)5)n) ken i e:e-eyinlerine ykleye:ile,eklerini e s!yle$eliyiz. Hastalar kazan$ak iin &azla a:a g!ster$ek+ i0gzarlk ya*$ak+ ayn 0ekil e+ yersiz s!zler s!yle$ek+ :a0ka an0$anlar iin osta ol$ayan s!zler s!yle$ek zararl r. 7i$ i s!yle ikleri$ize ait :ir !rnek yete,ektir. (ir a a$+ :a0arszlk kork)s)n an gelen sinir zaa&iyeti iin :ana gel i. 9en isine :a0ka :ir *sikiyatrin e ta-siye e il i5ini -e ona a gi e,e5ini s!yle i. Gna $eslek a0n a resini -er i$. Ertesi gn #asta :ana tekrar gel i -e #eki$e gi i0ini anlatt. Psikiyatr+ kon)0$a an sonra ona so5)k s) te a-isini ta-siye et$i0ti. Hasta a#a !n,e :e0 e&a :enzer te a-i g!r 5 -e son) al$a 5 ,e-a:n -er$i0ti. Heki$ !ne$le ta-siye etti5i iyi al0an :ir $essese e altn, :ir te a-i g!r$esini s!yle$i0ti.

Hasta ora a a iki e&a te a-i e il i5i -e iyile0$e i5i ,e-a:n -er$i0ti. 9en isine :eni$ :ak$a$ iste i5ini :il ir$i0ti. Psikiyatr :)na itiraz et$i0ti -e 0)nlar s!yle$i0ti: .Dr. % ler size an,ak :az 0eyler telkin e e:ilir.. Hasta 0!yle ,e-a* -er$i0ti: .(elki e :eni iyile0tire,ek :az 0eyleri telkin e e,ek.. E5er :) *sikiyatr :ireysel *sikolojinin e5erinin ka:)l e il$esini !nle$ek arz)s)n)n etkisi altn a kal$a$0 olsay + :) #astann :ana gel$esine $ani ola$aya,a5n anlar . 4lk kon)0$a an sonra te a-iye e-a$ e i* et$e$e #)s)s)n a :ir kararszlk ken ini g!ster i5i taktir e on)n+ a#a sonraki gnler e karar -ere:il$esi iin #astann ser:est :rakl$as gerekir. Te a-i sresi #akkn a ai$a sor)lan sor)ya ,e-a* -er$ek kolay e5il ir. ()n) #akl :)l)yor)$. Fnk+ :irok #asta sekiz yl ka ar e-a$ e en -e :ir son) -er$eyen te a-iler en s!z e il i5ini i0it$i0tir. (ireysel *sikoloji ile ya*lan :ir te a-i o5r) :ir 0ekil e ya*l$as 0artyla+ ay iin e+ ks$en e olsa+ iyile0$eyi g!steren son)lar -er$eli ir. (a0ar #astann i0:irli5ine :a5l r. () yz en :a0langtan iti:aren ka* sosyal )yg)ya al$al r. Te a-i sresi #astann i0:irli5ine g!re e5i0ir. (ireysel *sikoloji e :iraz te,r:eli olan #eki$+ ilk yar$ saatten sonra ne ya*a,a5n :ilir. Eakat+ #astann #ayat stilini -e #atalarn !5renin,eye ka ar :ekle$eli ir. ()na 0) a katla:ilir: .E5er :ir -eya iki #a&ta iin e+ iyi yol a ol )5)$)za inan$azsanz+ te a-i en -azgee:ilirsiniz.. Ka$an $eselesi glklere yol a$akta r. Gl )ka :yk ser-etleri a#a !n,eki te a-ilerin e eriyen :irok #asta g!r $. %l0l$0 saatlere )y$ak gerek$ekte ir. Parasz te a-i e i#tiyatla #areket e il$eli ir. Eakir #asta ken isine kar0 yeterli ilgi g!steril$e i5ini 0n$e$eli ir. I!tr *azarlk+ el-eri0li g!rlse :ile -eya te a-i en sonra ,reti ! e$ek -aa i+ te a-i en e$in ol)n$a 5 iin e5il e :!ylelikle+ #eki$le #asta arasn aki $nase:etler e s)ni :ir #a-ann ortaya k$a$as iin+ te a-i ,reti #er #a&ta -eya ay an aya ai$a za$ann a ! en$eli ir. Hasta an :ir0eyler iste$ek+ #astay :az i0leri ya*$aya zorla$ak te a-iyi gle0tirir. Hastann o5) za$an tekli& etti5i osta yar $lar :ile ki:ar,a ka:)l e il$e$eli ir. %yn 0ekil e #e iye e aln$a$al r. Hi ol$azsa+ #e iye te a-i ta$ olarak :ittikten sonra ka:)l e il$eli ir. 9ar0lkl a-etler -e $0terek ziyaretler te a-i sresin,e ya*l$a$al r. Yakn -eya tannan

ki$selerin te a-ileri a#a zor g!rn$ekte ir. ()n)n ne eni a0a5lk )yg)s)n)n tannan :ir ki$senin yann a a#a a a5rla0$as r. Dan0$an a #astann a0a5lk )yg)s)n) ak :ir 0ekil e g!r$ekten #o0lan$az. Dan0$an :!yle #aller e #astay elin en gel i5i ka ar :)n an k)rtar$aya al0$al r. Dikkatin ai$a #atalar zerine ekile:il$esi+ kalt$ k)s)rlar zerin e #i:ir za$an )r)l$a$as+ ai$a te a-i i$kan g!steril$esi+ #astaya :a0kalar ka ar e5erli ol )5)n)n )y)r)l$as #alin e i0 !ne$li :ir 0ekil e kolayla0r. Le :ireysel *sikolojinin i5er ok)llarn kar0la0tklar :yk $)ka-e$etle kar0la0$a$asnn ne eni anla0lr. Te a-i esnasn a $$kn ol )5) ka ar a0a5 se-iye e :ir tansiyon)n e-a$ ettiril$esinin :yk :ir a-antaj sa5la 5n ai$a 0n $ -e #e$en #e$en #er #astaya+ ken i ne-rozlarnn ok)s)na #ayret -ere,ek ere,e e :enzeyen e5len,eli )r)$larn :)l)n )5)n) -e #astann ne-roz)na a#a az !ne$ -er$esini :ile s!yle$eyi :ir k)ral olarak ka:)l etti$. Her kon)0$a a an0$aya gelen ki$senin i0:irli5ine #azr ol)* ol$a 5n anla$aya al0l$al r. Her $i$ik+ #er i&a e+ $naka0a an el e etti5i -eya $naka0a a i#$al etti5i #er0ey on)n i0:irli5ine #azr ol)* ol$a 5n g!sterir. "yann o5r) olarak anla0l$as a :a0ar olanaklarn+ :a0arszl5 -e i0:irli5ini e5erlen ir$e$iz e :ize yar $ e er. Hastay !zel :ir a-ran0 izgisini ka:)l et$ek #)s)s)n a te0-ik e erken ok ikkat e il$eli ir. /eslek $eselesine gelin,e+ :)ra a enerjik :ir 0ekil e #areket e il$eli ir. Yalnz :) i0i ya*arken #astay :ir $esle5e zorla$a$al r. Hastann 0) -eya :) $esle5e a#a iyi #azrlan 5n -e :) i0te :ir :a0ar el e e ele:e,e5ini s!yle$eli ir. Fetin Fo,)klarn %nla0l$alar -e Te a-ilerine %it (ireysel Psikolojilerinin =or) 6istesi () liste )l)slararas :ireysel *sikoloji erne5i tara&n an #azrlan$0 -e e5erlen iril$i0tir. T1 Fo,)k iin ne za$an an :eri en i0e )y)l$akta rS 9)s)rlar ilk e&a ortaya kt5n a za$an o,)5)n $a i -e r)#sal )r)$) nasl S 7)nlar !ne$li irler: Fe-re e5i0$eleri+ ok)la :a0la$a+ ok)l)n e5i0$esi+ !5ret$enin e5i0$esi+ a#a kk :ir o,)5)n o5$as+ ok)l :a0arszlklar+ yeni ostl)klar -e e:e-eynlerin #astalklar

A1 Da#a !n,e o,)kta anor$al :ir 0ey g!rl$0 $y S Grganik -eya zi#insel :ir anor$allik+ korkaklk+ i#$al+ yalnzlk arz)s)+ :e,eriksizlik+ t)-alet ya*arken -eya yatarken ken isine yar $ gerekiyor $)y )S Hangi ,insten ol )5)n) :il$iyor $)S Gn aki :irin,i+ ikin,i+ n, ere,e e ,insel i0aretler neler irS 9ar0 ,insi nasl 0nrS Hinsel e5iti$ ere,esi ne irS 4kin,i :ir e-len$e en $i nyaya gel iS Yoksa gayri $e0r) :ir o,)k $) )rS Ka$ann a zorl)kla kar0la0$a an yr$eyi+ kon)0$ay+ !5ren i $iS Di0leri nor$al :ir 0ekil e ktlar $S Yaz yaz$ay+ say$ay+ resi$ ya*$ay+ 0ark s!yle$eyi+ yz$eyi !5renirken zorl)k ekti $iS (ir ki$seye+ :yk:a:aya+ :ykanneye+ :a:a -eya o,)k a sna kar0 &azla :ir yaknlk )y ) $)S Hayat se-$e i5ini g!steren )r)$)+ on a a0a5lk )yg)s)n) ya*an #er0eyi+ zorl)klar :ir yana :rak$ak+ :a0kalarn an )zak kal$ak e5ili$i+ :en,illik sa:rszlk+ #eye,anllk+ &aaliyet+ k)rnazlk -e i#tiyat zerin e )r)l$al r. .C1 Gn)nla #er za$an $e0g)l ol$ak gerekti $iS >e en -e ki$ en en &azla kork)yorS Ie,e :a5ryor $)S Yata5n slatyor $)S Gtoriter $i irS E:e-eynlerin en :irinin yata5n a yat$ak iin !zel :ir arz) g!ster i $iS (e,eriksiz $i irS Keki $i irS =k sk ken isine taknl $ -e gln #ale getiril i $iS =alarna+ el:isesine+ ayakka:larna &azla $erakl $ rS Par$aklaryla :)rn)n) kar0trr $S Trnaklarn ke$irir $iS G:)r $) )rS Hrszlk ya*ar $S T)-alete git$ekte zorl)k karr $S () sor)larla o,)5) stnlk )r)$)na )la0$ak iin g!ster i5i en kk -eya :yk &aaliyet #akkn a ay nlanrz. B1 9olaylkla ostlar e in i $iS Ya a ka-ga, $y S (a0kalarna -e #ay-anlara eziyet et$ekten #o0lanyor $)y )S 9en isin en a#a kk -eya a#a :yk ki$selerle+ kzlarla+ erkek o,)klarla $ arka a0lk ya*yorS Y!net$ek e5ili$i -ar $ rS Ya a :ir kenar a $ kalyorS 9olleksiyon,) $) )rS Hi$ri $i irS % g!zl $ rS ()+ on)n :a0kalaryla te$as et$e -e ,esaretini kay:et$e ka*asitesi ile ilgili ir. 51 Halen #er :ak$ an nasl rS Gk)l aki a-ran0 ne irS Gk)la isteyerek $i gi iyorS Ie $i gi iyorS Gk)la git$e en !n,e sinirleniyor $)S Gk)la gi erken a,ele $i e iyorS 9ita*larn+ antasn+ e&terini kay:e iyor $)S e-ler -e i$ti#anlar kon)s)n a en i0e )y)yor $)S e-lerini )n)t)r $) -eya ! e- ya*$aktan

kanr $S Ka$ann #ar,ar $S %-are $i irS Tasasz+ ge-0ek $i irS 9en isini :iraz to*la$asn :iliyor $) -eya #i :il$iyor $)S =n& kar0trr $S 5ret$enine kar0 )r)$) nasl rS Tenkiti+ k$ser+ al r0sz :ir )r)$ $) alrS e-lerini ya*$ak iin :a0kalarnn yar $larn arar $ -eya :) ! e-leri ya*$ak iin te0-ik :ekler $iS Ti$nastikten -e s*or an &azla #o0lanr $ S 9en isini az -eya ta$a$en :e,eriksiz $i :)l)rS Eazla ok)r $)S (e5en i5i yazlar neler irS Her0ey e ge,ikir $iS () sor)lar o,)5)n ok)l #azrl5n -e ok)l te,r:esini@nin son),)n) erinle0tir$ek olana5n sa5lar. ()n an :a0ka on)n glkler kar0sn a nasl #areket etti5ini anla$anza yar $ e er. O1 E- eki #ayat 0artlar+ aile eki #astalklar+ alkoliz$a+ s) e5ili$leri+ ne-rozlar+ zeka gerili5i+ &rengi+ sara+ #ayat se-iyesi #akkn a :ilgi. l$ ol ) $)S () sra a o,)k ka ya0n a i iS Yeti$ $i irS E-i ki$ y!netirS E5iti$ sert $i irS Tenkiti $i irS Fok y)$)0ak $ rS Fo,)5a #ayat #akkn a kork)t),) :ir &ikir -eriliyor $)S >asl kor)n)rS R-ey e:e-eyinleri -ar $ rS ()ra a o,)k aile )r)$) iin e g!rlr -e o,)5)n #angi etkilerle kar0la0t5 ta#$in e ile:ilir. ?1 Erkek -e kzkar e0leri arasn aki sras ne irS (yk+ ortan,a+ kk+ o,)k $) )rS Tek erkek -eya tek kz o,)k $) )rS Feke$e$ezlikler -ar $ rS =k sk a5lar $S 9!t k!t gler $iS ()nlar karakteroloji iin !ne$li ir. Fo,)5)n :enzerleri kar0sn aki )r)$)n) ay nlatr. 81 Iele,ekteki $esle5i #akkn aki &ikri 0i$ iye ka ar ne. i iS E-lilik #akkn a ne 0nyorS %ilesinin i5er yelerinin $eslekleri ne irS E:e-eynlerinin anla0$a 0ekli ne irS () o,)5)n ken isi -e gele,ek #akkn aki g-enini g!r$eye i$kan -erir. 31 =e- i5i oy)nlar neler irS Ter,i# etti5i #ikayeler+ tari#te -e e e:iyatta ter,i# etti5i ki0iler ki$ler irS (a0kalarnn oy)nlarn :oz$aktan #o0lanr $S Hayal nyasnn etkisi altn a kalr $S "ealist :ir seki e $i 0nr -e &anteziler en )zak kalr $S In zleri #ayal nyasn :a0:o0 :rakr $ S () sor)lar o,)5)n yksel$ek iin i eal olarak seti5i $o eller #akkn a :ilgi -erirler.

101 tik #atralar neler irS Etkisi altn a kal 5 -eya sk sk tekrarlanan ryalar ')$ak+ 0$ek+ skl$ak+ treni kar$ak yar0$ak+ #a*se il$ek gi:i ryalar+ ka:)slar1 neler irS ()ra a o5) za$an yalnzlk e5ili$i+ a0r i#tiyata )la0an )yar$alar+ i#tiras :elirtisi -e :az ki$selerin ter,i# e il i5i *asi& :ir )r)$ al$a e5ili$i g!rlr. T T1 Fo,)k #angi kon) a ,esaretini kay:ettiS 9en isini 0anssz $ #isse iyorS 9en isiyle ilgilenenlere -e ken isini !-enlere kar0 iyi #areket e er $iS (atl 0n,eleri -ar $ rS Korl)klar an kaar $S Iele,e5in en 0*#e e er $iS (irok i0le )5ra0r $ -e :)nlar a:)k :rakr $ S Fe-resi tara&n an siste$li :ir 0ekil e ,esaretten 0rl $S 9!t$ser $i irS (!ylelikle o,)5)n ken isine g-enini kay:e i* et$e i5i+ yol)n) yanl0 :ir y!n e aray* ara$a 5 g!rlr. 1A1 (a0ka k!t al0kanlklar -ar $ rS Ya*$a,klklan -ar $ rS %lklk ya*ar $S =a& $ rS =oytarlk ya*ar $S Dikkati ek$ek iin &azla ,esaret -eri,i ol$ayan te0e::sler. 1C1 9on)0$a k)s)rlar -ar $ rS Firkin $i irS (e,eriksiz $i irS Dzta:an $ rS "a0itik $i irS (a,aklar D -eya 0 0eklin e $i irS L,)ta :ii$siz $i irS 7i0$an $ rS De- ,sseli $i irS (o )r $) )rS I!zlerin e+ k)laklarn a k)s)r -ar $ rS Fok $) gzel irS Ki#in :ak$n an geri $i ir. =olak $ rS Ie,e #orl)yor $)S ()ra a o,)5)n genel olarak :ytt5 #ayatn zorl)klaryla kar0la0yor)z. Fo,)k :)ra an srekli :ir r)#sal ylgnl5a )la0a:ilir. (!yle :oz)k :ir geli0$e ok za$an &azla gzel o,)klar a g!rlr. ()nlar #er0eyin ken ilerine -eril$esi -e a:a g!ster$e en #er0eyi el e et$eleri gerekti5ine inanrlar. (!ylelikle gerek #ayat #azrl5n an yoks)n kalrlar. 1B1 =a$i$i olarak k)s)rlarn an :a#se er $iS Gk)ya$aya,a5n+ al0a$aya,a5n s!yler $iS 4nti#ar 0nyor $)S ()nlar ,i i ylgnlk arazlar r. 151 Fo,)5)n ol)$l) ran $anlar neler irS Fo,)5)n g!r$e+ i0t$e #areket ti*i ne irS ()nlar !ne$li i0aretler ir. Fnk+ o,)5)n ilgileri+ #azrlan$as+ e5ili$leri :) za$ana ka ar izlenen y!n en :a0ka :ir y!n g!stere:ilir.

>oktas noktasna e5il e+ kon)0$a 0eklin e sor)l$as gereken :) sor)lar an #areket e erek ki0ilik #akkn a :ir g!r0e )la0lr. Yeti0kinler eki :a0arszlk #allerin e a0a5 aki sor)lar !ne$li :)l)yor)$. ()nlar izleyerek nsiyet *ey a et$i0 ki$se yar$ saat son)n a :ireyin #ayat stili #akkn a geni0 :ir :ilgi e inir. =or)lar$+ kat ol$ayan :ir sra izler 1@ >e en 0ikayet e iyors)n)zS A@ %razlar ortaya ktklar za$an nasl :ir )r)$ a i inizS C@ 7i$ i nasl :ir )r)$la ya0yors)n)zS B@ /esle5iniz ne irS 5@ E:e-eyinlernizi+ karakterlerini+ sa5lk )r)$larn anlatnz. l lerse ne en !l lerS Gnlarla $nase:etleriniz nasl S O@ 9a erkek -e kzkar e0iniz -ar rS Gnlar arasn aki sranz ne irS Gnlarn size kar0 )r)$lar ne irS Hayattaki )r)$lar ne irS Gnlar a #asta $S ?@ %nnenin+ :a:ann ter,i# etti5i ki$se ki$ iS E5iti$iniz ne irS 8@ (ir o,)5)n a0r ere,e e 0$artl 5n g!steren i0aretleri ara0tr$ak+ sknt+ )tangalk+ :a0kalaryla te$as et$ek -e ost kazan$a zorl)klar+ zensiz a-ran0... 3@ Fo,)kl)k #astalklar -e e-re e :) #astalklarn ya*t5 )r)$lar. 10@ En ok ne en kork)yors)n)z -e ne en kork$)yors)n)zS 11@ 4lk o,)kl)k #atralar neler irS 1A@ Fo,)kl)kta -e a#a sonralar kar0 ,inse kar0 )r)$ ney iS 1C@ Hangi $eslekte al0$ak ister inizS E5er arz)n)z) gerekle0tir$e iyseniz niinS 1B@ Hrsl $snzS Eazla #assas $snzS Fa:)k kzar $snzS Ukala $snzS Gtoriter+ )tanga+ sa:rsz $snzS 15@ 7i$ iki e-reniz eki ki$seler nasl g!rnyorlarS =a:rsz $ rS &keli $i irS 7e&katli $i irS 1O@ >asl )y)yors)n)zS 1O?@ "yalar ' 0$ek+ )$ak+ tekrarlanan ryalar+ ola5an st ryalar+ i$ti#an ryalar+ tren kar$a ryalar1...

%rka ka*ak yazs: (ireyin 0n,elerini anla$aya+ #ayatta kar0la0t5 *ro:le$ler kar0sn a al 5 ta-r !5ren$eye+ ksa,as+ #ayatn :ize :il ir i5i $anay ara0tr$aya yar $, ola,ak #i:ir ara, -e yol) i#$al et$e$e$iz gerekir. (ireyin #ayatn $anasn anla$asn a en etkili yol; on)n ken i *sikolojisini !z$esi -e :)n)n 05n a sosyal #ayatta ken ine ait yeri al$as r. Hayatn gerek $anas+ an,ak :ireyin ken ini :il$esi -e kar0la0t5 olaylar kar0sn a g!ster i5i sa5lkl ta-rla :elli ol)r. ilk o,)kl)kta ya0anan olaylarn+ #ayat$zn a#a sonraki !ne$lerini e erin en etkile$esi+ Ere) 8 an :eri *sikolojik ara0tr$alar a en ok zerin e )r)lan kon)lar an :iri ol$)0t)r. Eakat % ler :) etkiyi Ere) 8)n *sikanaliz $eto )n an ziya e+ :ireysel *sikoloji -e :)n)n geli0$esi 05n a akla$akta r.