Kimya Dersi 11.

Sınıf Öğretim Programı

4. Ünite : ELEKTROKĐMYA
Önerilen Süre : 27 Ders Saati

A. Ünitenin Amacı
Bu ünitede madde-elektrik ilişkisi irdelenerek elektrot potansiyellerinin derişim ve
sıcaklıkla değişimi incelenecek, yaygın pillerin ve çok kullanımlık pillerin (akü) yaygın
örneklerinin çalışma ilkeleri açıklanacaktır.

B. Ünitede Önerilen Konu Başlıkları

1. Madde-elektrik ilişkisi
2. Standart elektrot potansiyelleri
3. Elektrokimyasal hücreler

C. Ünitenin Kavram Listesi

• Faraday elektroliz kanunları

• Redoks tepkimeleri
• Yükseltgenme
• Đndirgenme
• Yükseltgenme-indirgenme potansiyeli
• Standart elektrot potansiyeli
• Elektrot
• Yarı hücre(yarı pil)
• Galvanik hücre
• Elektrolitik hücre
• Elektroliz

58
 Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı

4. Ü(ĐTE: ELEKTROKĐMYA
Ü(ĐTE KAZA(IMLAR KO(U(U( ĐŞLE(ĐŞ DERĐ(LĐĞĐ/ ETKĐ(LĐK ÖR(EKLERĐ AÇIKLAMALAR
↸ Faraday’ın deneysel yoldan bulduğu elektroliz kanunlarının matematik
ifadeleri verilerek bu bağıntıların indirgenme/yükseltgenme, alınan-verilen
elektron sayısı, elektronun yükü ve mol kavramından yararlanılıp nasıl
türetileceği irdelenir. Türetilen bağıntı kullanılarak ilgili problemler çözülür
(1.1; 1.2).
↸ Redoks olaylarında yükseltgenme basamağı/iyon yükü genelde değişmeyen
IA ve IIA grubu katyonları ile Zn2+, Ag+, NH4+ katyonları ve yaygın anyonlar
1. Madde-Elektrik enerjisi ilişkisi ile hatırlatıldıktan sonra, örnek denklemler üzerinde, bunların yükünden
1.1 Faraday kanunları konusu, 10. sınıf ,
ilgili olarak öğrenciler; yararlanılarak indirgenen/yükseltgenen türlerin nasıl bulunacağı irdelenir. “Atomun Yapısı” ünitesinde (1. ünite), atom
Oksit/peroksit ve proton/hidrür çiftlerinin özel durumuna örnekler verilir. Bu kavramının tarihsel gelişimi bağlamında
1.1. Faraday kanunlarının nicel
irdelemeler sırasında formüllerdeki katsayıların ve alt indislerin anlamları
ELEKTROKĐMYA

ifadelerini açıklar ve kullanır. verilmiş olup gerekli hatırlatma yapılır.

1.2. Yükseltgenme-indirgenme, elektrik
akımı ve maddesel değişim
arasında ilişki kurar.
1.3. Redoks tepkimelerinin denklemleri
üzerinde indirgenen ve
yükseltgenen türleri belirler.
1.4. Redoks denklemlerini denkleştirir.
1.5. Redoks tepkimeleri ile ilgili sayısal
problemleri çözer.
↸: Sınıf-Okul Đçi Etkinlik
: Ders Đçi Đlişkilendirme
hatırlatılır.
.
Aşağıda birer örneği verilen redoks tepkime tiplerinin her birinde
[!] 1.3 Yaygın anyonlardan halojenürler,
denkleştirmenin nasıl yapılacağı, ayrı ayrı örnekler üzerinde irdelenir. Bu
hidroksit, siyanür, nitrat, nitrit, permanganat,
irdelemelerde, “alınan ve verilen elektron sayılarının eşitliği ilkesi” ve “yarı
reaksiyon” kavramı kullanılır. halojenlerin okso anyonları, oksit, sülfür, sülfat,
sülfit, karbonat, silikat, kromat, dikromat, nitrür,
FeCl3 + SnCl2 → FeCl2 + SnCl4 fosfür ve fosfat verilir.
Al + H2SO4 → Al2(SO4)3 + H2
Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O
1.3 9. sınıf 2. ünite ile ilişkilendirilir.
Cl2 + NaOH → NaCl + NaClO + H2O
H2O2 + NaClO → NaClO3 + H2O
H2O2 + FeS + HCl → FeCl3 + H2SO4 + H2O
Nötr maddelerle denkleştirme örneklerinden sonra asidik ve bazik ortamlarda
iyonik denklemlerin denkleştirilmesi örneklerle işlenir (1.3; 1.4).
↸ Denkleştirilmiş redoks tepkimeleri temelinde, mol sayısı, kütle, standart
koşullarda gaz hacmi ve alınan-verilen elektronların toplam yükü kavramlarını
içeren problemler çözülür (1.5).
[!]: Uyarı
: Sınırlamalar

59
 Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı
Ü(ĐTE KAZA(IMLAR
2. Standart elektrot potansiyelleri ile
ilgili olarak öğrenciler;
2.1. Elektrokimyasal anlamda elektrot,
yarı hücre (yarı pil), galvanik hücre
ve elektrolitik hücre kavramlarını
ELEKTROKĐMYA
ayırt eder.
2.2. Standart indirgenme
potansiyellerini, standart hidrojen
yarı hücresi temelinde açıklar.
2.3. Elektrot potansiyellerinin derişim
ve sıcaklıkla değiştiğini fark eder.
2.4. Redoks reaksiyonlarının
istemliliğini elektrot potansiyelleri
temelinde irdeler.
↸: Sınıf-Okul Đçi Etkinlik ???: Kavram Yanılgısı
4. Ü(ĐTE: ELEKTROKĐMYA
KO(U(U( ĐŞLE(ĐŞ DERĐ(LĐĞĐ/ ETKĐ(LĐK ÖR(EKLERĐ AÇIKLAMALAR
↸ CuSO4/Cu ve ZnSO4/Zn yarı hücrelerinden oluşan galvanik hücrenin şeması üzerinde
çözeltilere daldırılan metal tel veya şeritlerin “elektrot”; her elektrotla daldırıldığı
çözeltinin oluşturduğu sistemin “yarı hücre”; yarı hücrelerin metalik iletken ve tuz
köprüsüyle birleştirilmesinden oluşan bütünün “galvanik hücre” olduğu belirtilip bu ??? 2.1 “Elektrot” terimi, IUPAC
sistemden nasıl elektrik akımı elde edildiği tartışılır. Katot/anot, geleneğine uygun olarak, “çözeltiye
indirgenme/yükseltgenme temelinde tanımlanır. Cu/Zn pili oluşturularak elektrik enerjisi batırılan metal tel, kafes veya levha”
elde edilebildiği, devrede bulunan bir ampulün yanması ile gösterilir. Hücredeki redoks anlamında kullanılacak, yarı hücre ve
olayının istemliliği ile galvanik hücre arasında ilişki kurulur. elektrot terimlerinin eşdeğer anlamda
kullanımından kaynaklanan kavram
Đncelenen hücredeki olayın tersine döndürülmesi için ne yapılabileceği tartışılır.
kargaşasından kaçınılacaktır.
Elektrik enerjisi yardımıyla zorlamalı yürütülen redoks olaylarının gerçekleştiği

 2.2 Standart hidrojen yarı
sistemlere “elektrolitik hücre” dendiği belirtildikten sonra galvanik ve elektrolitik
hücresi tanımlanırken elektrot olarak
hücrelerin farkı tartışılır; “elektrokimyasal hücre” kavramı irdelenir (2.1).
platin kullanıldığı belirtilecek, ancak
↸ Bir galvanik hücredeki redoks olayının istemliliğini bir başka galvanik hücreninki ile
bu tercihin nedeni üzerinde
karşılaştırmak için, galvanik hücre elektrotları arasındaki potansiyel farkının bir ölçü
durulmayacaktır.
olup olamayacağı irdelendikten sonra, standart hidrojen elektrodu ve bu elektrot
kullanılarak ölçülen standart indirgenme potansiyellerini içeren çizelge incelenir. [!] 2.4 Standart indirgenme
Standart elektrot potansiyellerinin, sulu ortamdaki redoks olaylarının istemliliğini potansiyelleri sırasının, iyonlaşma
irdelemede nasıl kullanılacağı tartışılır. Elektrot potansiyellerinin sırası ile iyonlaşma enerjileri sırasına uymadığı; bu
enerjileri sırasının ilişkisi irdelenir ve aradaki farkın nereden kaynaklandığı açıklanır. potansiyellerde, su ortamındaki
çözünme entalpilerinin de katkısı
Elektrot potansiyellerinin nelere bağlı olduğu tartışılır; Nernst denklemi ve bu denkleme
olduğu vurgulanır..
göre elektrot potansiyellerinin yükseltgenmiş ve indirgenmiş tür derişimi ile değişimi
irdelenir. Derişim pillerinin elektrik akımı üretme mekanizması açıklanır (2.2-2.4).
[!]: Uyarı
: Sınırlamalar
60
 Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı

4. Ü(ĐTE: ELEKTROKĐMYA
KO(U(U( ĐŞLE(ĐŞ DERĐ(LĐĞĐ/ ETKĐ(LĐK
Ü(ĐTE KAZA(IMLAR AÇIKLAMALAR
ÖR(EKLERĐ
↸ Halk dilinde “pil" adını alan sistemlerin birer galvanik hücre olduğu
belirtilir. Bir galvanik hücre şeması üzerinde, elektronların dış devrede hangi
3. Elektrokimyasal hücreler ile ilgili olarak elektrottan çıkıp hangi elektroda girdiği, hücredeki redoks olayı yürürken
öğrenciler; elektrotların çevresinde neden bir kutuplanmanın (polarizasyonun) ortaya ??? 3.1-3.5 Katyon ve anyon
çıktığı, tuz köprülerinin -veya yarı geçirgen zarların- kutuplanmayı nasıl terimlerinin katot ve anottan türemiş
3.1. Galvanik hücrelerin çalışma ilkelerini olması nedeniyle, katyonların katotta
önlediği tartışılır. Galvanik hücreden elektrik akımı çekildikçe yarı hücrelerin
açıklar. anyonların da anotta toplandığı, örneğin
potansiyellerinin nasıl değişeceği tartışılır. Pilin elektromotor kuvveti (pil
potansiyeli) tanımlanıp nasıl hesaplanacağı irdelenir. bir anyonun katoda yaklaşamayacağı
3.2. Yaygın pillere örnekler verir.
yanılgısı oldukça yaygındır. Halbuki bir
3.3. Çok kullanımlık pillerin (akü) yaygın Bir pildeki redoks sistemlerinin (yarı hücrelerin) cinsinin ve pilin anyon olan kromatın katotta
örneklerinin çalışma ilkelerini açıklar. büyüklüğünün pilin hangi özelliklerini etkileyeceği tartışmaya açılır. Pillerin indirgenerek Cr3+ veya metalik Cr
elektrik enerjisi sağlama kapasitelerinin neden sınırlı olduğu ve yeniden oluşturabildiği de bilinmektedir. Katot
3.4. Elektroliz olayını, standart elektrot doldurulabilir pillerin hangi özellikleri taşıması gerektiği irdelenir (3.1).
ELEKTROKĐMYA

ve anot kavramlarının yük temelinde

potansiyelleri temelinde açıklar. ↸ Bir Zn-MnO2 pili açılarak yapısı incelenir. Bu pilin çalışma ilkesi şema değil gerçekleşen elektrokimyasal
3.5. Endüstriyel elektroliz uygulamalarına üzerinde açıklanır ve incelenen pil içerikleri şema ile ilişkilendirilir. Piyasada değişim temelinde adlandırılması
örnekler verir. yaygın olan alkali pillerin, lityum pillerinin ve kurşunlu akümülatörlerin çalışma gerçeğinden hareketle bu yanılgı
ilkeleri şemalar üzerinde irdelenir. Diğer çok kullanımlık pillere örnekler verilir giderilebilir.
3.6. Elektrik akımı-zaman-değişen madde (3.2; 3.3).
miktarı ilişkilerini kullanarak
hesaplamalar yapar. ↸ Standart indirgenme potansiyelleri göz önüne alınınca istemsiz görünen [!] 3.3 Đncelenen pil örneklerindeki
redoks tepkimelerinin nasıl istemli hâle getirilebileceği tartışılır. Suyun kimyasal tepkimeler verilecektir.
elektrolizi ve laboratuvarda bu iş için kullanılan Hoffmann voltametresi
incelenir. Bu voltametre ile H2 ve O2 elde edilerek gaz hacimleri karşılaştırılır;
bu gazların kendiliğinden birleşerek su oluşturduğu gösterilerek elektrolizin [!] 3.3 Yakıt pilleri ile ilgili bir okuma
istemsiz bir olay olduğu sonucuna gidilir. Gaz hacimlerinden gaz kütleleri metni verilir.
bulunur ve bulunan kütlelerle, Faraday bağıntısı doğrulanır (3.4).
↸ Endüstride bakırın saflaştırılması, nikel kaplama ve krom kaplama gibi [!] 3.5 Endüstriyel korozyon ve
elektroliz uygulamaları, temel reaksiyonları ile incelenir. Elektrolitik indirgeme korozyon önleme teknikleri (alüminyum
yöntemiyle elde edilen ürünlerin neden pahallı olduğu irdelenir (3.5). anotlama, kurban anot kullanma gibi) ile
↸ Faraday bağıntısı kullanılarak, elektriksel büyüklüklerle mol sayıları ve ilgili bir okuma metni verilir.
kütleler arasındaki ilişkileri içeren problemler çözülür (3.6).

↸: Sınıf-Okul Đçi Etkinlik ???: Kavram Yanılgısı [!]: Uyarı
: Sınırlamalar

61
Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı

D. Önerilen Öğretim ve Değerlendirme Örnekleri

Örnek Değerlendirme :1
Đlgili Olduğu Kazanımlar : 1.3

Aşağıda verilen şemayı inceleyeniz.

H2O+NH3(aq) H2SO4 FeSO4(aq)+H2SO4

CrO3 ----------- (NH4)2CrO4 --------------- (NH4)2Cr2O7(aq) ------------------ Cr2(SO4)3
-(NH4)2SO4 -Fe2(SO4)3
- H2O -H2O
(Kırmızı kristal) (Sarı kristal) (Turuncu çözelti) (yeşil çözelti)

Buna göre;
a) Her bir basamakta krom (Cr) için yükseltgenme basamağını bulunuz.
b) Şemadaki hangi basamak(lar) redoks reaksiyonu içerir? Belirleyiniz.
c) Redoks içeren basamak(lar)ı bir denklem şeklinde yazıp denkleştiriniz.

62
Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı

Örnek Değerlendirme :2
Đlgili Olduğu Kazanımlar : 1.4

Aşağıda verilen reaksiyonları denkleştiriniz.

I. KMnO4 + HCl → KCl + MnCl2 + H2O + Cl2

II. MnO4- + H2C2O4 → Mn2+ + CO2 ( Asidik ortamda)

III. CN- + MnO4- → CNO- + MnO2 (Bazik ortamda)

63
 Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı

Örnek Değerlendirme :3
Đlgili Olduğu Kazanımlar : 1.5; 3.6

1. 15,5 M derişik HNO3 çözeltisi,

8HNO3 + 3Cu → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O

reaksiyonu gereğince 0,100 kg bakır metali ile reaksiyona giriyor. Metalik bakırı çözmek için
gerekli olan derişik asit çözeltisinin hacmini litre cinsinden hesaplayınız. (Cu: 63,5 Da)

2. Katot reaksiyonu;
Ag+ + e¯ → Ag
olan bir elektroliz hücresinden 300 dakika süre ile 10,7 amperlik bir akım geçiyor. (Reaksiyon
veriminin % 100 olduğunu varsayınız.) Buna göre;

a) Elektrokimyasal hücreden geçen elektrik yükünü coulomb olarak hesaplayınız.

b) Hücreden kaç mol elektron geçer?
c) Kaç gram gümüş oluşur?
d) Aynı miktarda elektrik akımı, katot reaksiyonu;
Cu2+ + 2e- → Cu
olan bir hücreden geçtiğinde katotta kaç gram bakır metali toplanır?
(Ag: 108 Da; Cu: 63,5 Da; elektron yükü: 1,60× 10-19C; NA = 6,02×1023)

64
Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı

Örnek Değerlendirme :4
Đlgili Olduğu Kazanımlar : 2.4

Aşağıda verilen standart elektrot potansiyelleri verilerinden yararlanarak,

Cr2O72- + 14H+ + 6I- → 2Cr3+ + 3I- + 7H2O

reaksiyonunun istemliliğini irdeleyiniz.

Standart Elektrot Potansiyelleri (suda ve 25°C’ da)

Đndirgenme Yarı Reaksiyonu Standart Elektrot Potansiyeli (V)

Cr2O72- + 14H+ + 6e- → 2Cr3+ + 7H2O 1,33

I2 + 2e- → 2I- 0,54

65
Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı

Örnek Değerlendirme :5
PROJE
Sınıf 11
Ünite Adı Elektrokimya
Kazanımlar 3.1. Galvanik hücrelerin çalışma ilkelerini açıklar.
3.2. Yaygın pillere örnekler verir.
3.3. Çok kullanımlık pillerin (akü) yaygın örneklerinin çalışma
ilkelerini açıklar.
3.4. Elektroliz olayını, standart elektrot potansiyelleri
temelinde açıklar.
3.5. Endüstriyel elektroliz uygulamalarına örnekler verir.

Süre 2 ay
Puanlama Yöntemi Dereceli puanlama anahtarı

Projeyi Hazırlama Süreci

Endüstriyel elektroliz uygulamalarından bir örnek (pil,akü, kaplamacılık) seçilerek bunun çevreye
olumsuz etkilerinin araştırılmasını içeren bir proje hazırlanacaktır.

Bu projede;

• Seçtiğiniz endüstriyel elektroliz uygulamalarının çevreye etkilerinin nedenleri,

• Araştırmanıza konu olan endüstriyel elektroliz uygulamalarının çevreye verdiği olumsuz
etkilerini en aza indirgemek için neler yapılabileceği,
• Seçtiğiniz endüstriyel elektroliz uygulamalarının çevreye olumsuz etkilerinin en aza
indirgenmesi ile ilgili ülkemizde yapılan çalışmaları,
• Elektrolitik indirgeme yöntemi ile elde edilen ürünlerin pahalı oluşunun sebebi araştırılacak
ve proje raporunda bu araştırmanın sonuçlarına yer verilecektir.
• Endüstriyel elektroliz uygulamalarının çevreye olumsuz etkilerini en aza indirecek öneriler
geliştirilecek ve iki sayfayı geçmeyecek şekilde bu öneriler savunulacaktır.
• Ayrıca projede, çevrenizdeki insanların; endüstriyel elektroliz uygulamalarının çevreye
olumsuz etkilerine dikkatlerini çekecek bir poster hazırlanacaktır.

Bütün bunlar için;

1. Bir araştırma planı oluşturunuz; bu planda yapılacak işleri, gerekiyorsa görevli kişileri ve
çalışma takvimini belirtiniz.
2. Araştırma için dergiler, kütüphaneler, internet, yakın çevrenizdeki kişi ve kuruluşlardan
yararlanabilirsiniz.
3. Projenizin sonunda hazırladığınız raporu …….dk.’lık sürede sunulacak şekilde sunum olarak
hazırlayınız.
4. Sunumun görselliğini resimlerle, grafikler vb. çalışmalarla artırabilirsiniz.
5. Araştırmanızı en geç …….. tarihine kadar bitirmelisiniz.

Aşağıdaki dereceli puanlama anahtarı ödevinizin hangi ölçütlere göre değerlendirileceği

konusunda sizlere bilgi vermek için hazırlanmıştır. Proje çalışmasının hazırlama ve sunum
aşamasında, burada verilen ölçütler size yol gösterici olacaktır.

66
Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı

PROJE VE SU(U DEĞERLE(DĐRME DERECELEME ÖLÇEĞĐ

4 3 2 1
BECERĐLER (Çok iyi) (Đyi) (Orta) (Zayıf)
I.PROJE HAZIRLAMA SÜRECĐ
Projenin amacını belirleme
Projeye uygun çalışma planı yapma
Đhtiyaçları belirleme
Farklı kaynaklardan bilgi toplama
Projeyi plana göre gerçekleştirme
Proje çalışmasının istekli olarak gerçekleştirilmesi
II.PROJE(Đ( ĐÇERĐĞĐ
Türkçe’yi doğru ve düzgün yazma
Bilgilerin doğruluğu
Toplanan bilgilerin analiz edilmesi
Elde edilen bilgilerden çıkarımda bulunma
Toplanan bilgileri düzenleme
Kritik düşünme becerisini gösterme
Yaratıcılık yeteneğini kullanma
III.SU(U YAPMA
Türkçeyi doğru ve düzgün konuşma
Sorulara cevap verebilme
Konuyu dinleyicilerin ilgisini çekecek şekilde sunma
Sunuyu hedefe yönelik materyallerle destekleme
Sunuda akıcı bir dil ve beden dili kullanma
Verilen sürede sunuyu yapma
Sunum sırasında özgüvene sahip olma
Severek sunu yapma
Genel Toplam

Bu ölçekten alınabilecek en yüksek puan 84, en düşük puan ise 21’dir. Öğrencinin aldığı
puanlar 100 üzerinden değerlendirilir.

67
Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı

EK- 4.1
Đlgili Olduğu Kazanımlar: 2.1- 2.4

Đ(DĐRGE(ME POTA(SĐYELLERĐ SIRASI

Amaç :

Deneyin amacı, metal-asit etkileşimlerini standart yarı hücre potansiyellerini kullanarak

irdelemektir.

Đlke :

Bir metalin, asitlerle

nH++ M → Mn++ n/2 H2

genel tepkimesini verip vermeyeceği, Mn+/ M çiftinin standart indirgenme potansiyelini
standart hidrojen yarı hücresininki ile karşılaştırarak tahmin edilebilir. Genel olarak standart
indirgenme potansiyeli negatif olan metaller, yukarıdaki tepkimeye göre protonu hidrojene
indirgerler.Bu etkinlikte, böyle tahminlerin doğruluğu denenecek, beklenmedik şekilde metal
çözünmesi gözlenince, bu beklenmedik gözlemin sebebi irdelenecektir.

Araç-Gereç:

• Deney tüpleri; 4 adet

• 100 mL beher; 2 adet
• Damlalık ; tercihan puarlı
• Çinko, demir, bakır metalleri (granül halinde)
• Derişik HCl ; % 37’lik
• Derişik HNO3 ; % 63’lük

Deneyin Yapılışı

Güvenlik Uyarısı:

Asitler damlalıkla çekilirken ağızla emmekten kesinlikle kaçınılmalı;

Bakır üzerine HNO3 etkisi incelenirken varsa bie çeker ocakta, yoksa açık pencere
önünde çalışılmalı; bu tepkimede açığa çıkan kahverengi- kırmızı dumanlar
kesinlikle solunmamalıdır.

• 1-4 ile numaralanan tüplere

1. Çinko
2. Demir
3. Bakır
4. Bakır
metallerinden bir miktar konur.
• 1, 2 ve 3. tüplere seyreltik HCl konarak gözlem yapılır.

68
Kimya Dersi 11.Sınıf Öğretim Programı

• Daha sonra 4. tübe der. HNO3 konur ve reaksiyon gözlenir.

Deneyin açıklaması ve yorumları

Zn, Cu Fe ve H2 için indirgenme potansiyelleri yarım pil reaksiyonları ile birlikte

yazılır.

Zn2+ + 2e → Zn EoZn2+/Zn= − 0,76 volt

Fe2+ + 2e → Fe EoFe2+/Fe= − 0, 44 volt
Cu2+ + 2e → Cu EoCu2+/Cu= +0, 34 volt
2 H+ + 2e → H2 EoH+/H2 = 0, 00 volt

Beklenen toplam reaksiyonlar yazılarak redoks için Eo değerleri hesaplanır. Cu + HCl

reaksiyonunun negatif Eotoplam değeri nedeniyle gerçekleşmediği anlaşılır.

4. tüpteki reaksiyon, hidrojen çıkışı reaksiyonu olmayıp burada indirgenen tür nitrattır.
NO3− + 4 H+ + 3 e → NO + 2 H2O
yarım pil reaksiyonu için, EoNO3¯/NO değeri 0,96 volt olduğundan, indirgenme potansiyeli bu
değerden daha küçük olan bütün metaller, NO çıkışı ile çözünür.

NO3− + 4 H+ + 3e → NO + 2 H2O EoNO3¯/NO = + 0.96 volt

Cu2+ + 2e → Cu EoCu2+/Cu = + 0.34 volt

reaksiyonlarının toplamı olarak,

3 Cu + 2 NO3− + 8 H+ → 3 Cu2+ + 2 NO + 2 H2O veya

3 Cu + 8 HNO3 → 3 Cu(NO3)2 + 2 NO + 2 H2O

şeklinde yazılır ve Eotoplam hesaplanarak sonuç yorumlanır.

(ot: 4. Çözeltinin mavi rengi alması ile birlikte kırmızı kahve rengi gaz çıkışı gözlenir. Bu
renk, reaksiyonda çıkan azot monoksidin hava oksijeni ile hemen reaksiyona girmesi ile
oluşan azotdioksitten ileri gelir.

NO(g) + 1/2 O(g) → NO2(g)

renksiz kırmızı kahve rengi

69