Globalizimi:Rasti I Dubait

N temn e par t studimeve tona do te marim cshtjen e globalizimit.Globalizimi sht prirja drejt ndrthurjes s botes financiare,ekonomike,teknologjike,politikane,kulturore, sociologjike,ekologjike dhe sistemit gjeografik.Ne do ta takojm kt koncept prgjat ktij kursi dhe n t vrtet,gjat pjess s mbetur t jets suaj. Ne do ta nisim studimin e globalizimit larg nga Kanadaja,n nji qytet t quajtur Dubai. Dubai mund t jetvendi m I globalizuar n bot.N m pak se 40 vjet ai e transformoi veten nga nji qytet port I fjetur ne nji biznes t madh global dhe qendr turistike.Tiger oods luajti golf atije pr nji tarif 1 milion $.Si rezultat,Dubai mori nji sasi masive t ekspozimit n mediat botrore. Por si u aplikua koncepti I globalizimit n Dubai?Cfar mund t msojm nga rasti I Dubait dhe si mund ti aplikojm kto msime n studimet tona t cshtjeve botrore? Dubai sht pjes e Emirateve t Bashkuara Arabe (UAE).Qyteti ka ekzistuar pr m shum se 1000 vjet,por historia moderne q sht pjes e UAE sht m e shkurtr.UAE sht krijuar n 1971,kur m par ishin 7 emirate t ndara (shtetet Arabe drejtoheshin nga nji emir,nji sheik (ishte n Dubai),ose nji sundimtar tjetr)u bashkuan bashk.Kjo ndodhi pasi Anglia,zonat ku kishte fuqi koloniale,la Gjirin Persik. Ndryshe nga 6 partnert n UAE dhe nga fqinjt e saj,prfshir Arabin Saudite dhe Iranin,Dubai kishte relativisht rezerva t mdha nafte mbi t ciln do t krijonte t ardhmen e saj.N 2006,nafta prbn rreth 6% t rritjes s produktit t brendshm t Dubait.n fakt disa vlersime sygjerojn se shumica e ksaj nafte do ted al n fillim t 2010.Dubai ka nevoj te marrin nji rrug te ndryshme per siguruar zhvillimin e s ardhmes.Nji familje e ka drejtuar Dubain pr shum vite.Sheiku Rashid II ibn Said Al Maktoum ishte drejtusi I emirait nga 1958 dri sa vdiq n 1990.Dy djemt e tij e pasuan at.Ata dhe kshilltart e tyre me shkathtsi kurdisn kursin q I coi rolet e Dubait si nj qendr e globalizuar e biznesit dhe turizmit. Emiratet e Dubait konsistojn n qytetin e Dubait dhe prreth nji zone t madhe t zgjatur drejt jugut brenda shkrettirs.Siperfaqja e Dubait sht3885 kilometra katror. (Torontoja e madhe,Durham,York,Peel,dhe rajono Holtonit sht 7125 kilometra katror). Dubai ka vetm 72 kilometra vij bregdetare gjat Gjirit Persik. Popullsia e Dubait ishte rreth nj million n 2007 por sht rritur shpejt.Shumica e popullsise eshte e perbere nga emigrantt (njerz q shkojn n vende t tjera pr t punuar). Vetm 19 % e popullsis s Dubait ka lindur n UAE.23% jan nga Irani ose nga vendet Arabe,dhe 50 % jan nga Azia Jugore(me shum Pakistani dhe India).Shumica e t cileve punojn n ndrtim dhe shrbimet themelore.Pjesa e mbetur 8% e puntorve t huaj jan nga Europa,Amerika e veriut,ose Azia e Lindjes.Shumica e ktyre punonjsve jan n profesion,menaxhim,dhe fushat teknike. Dubai ka nji klim shkretinore subtropikale.N dimr,mbrmjeve temperature mund te biej me posht se 10 grad Cecius,n ver ,ditn temperaturat mund t arrijn deri n lartsin 45 grad cecius.Mesatarisht,shiu bie vetm 5 dit n vit.Rreshjet mesatare pr UAE jan 42 mm n

vit.Pothuajse nuk bie shi ndrmiet Mait dhe Nntorit.Ne krahasim,mesataria e Torontos 834 mm.Regina nji nder qytetet m t thata t Kanadas,mestarisht 388 mm n vit.

Cfar ka br dhe po bn Dubai

Liderat e Dubait vendosn te mernin avantazhin e prhapjes se globalizimit q t lejonte emiratin t behej I begat.N fillim,qllimi I tyre ishte te bhej qendra dominuese e shrbimeve pr Lindjen e Mesme dhe t bots Arabe n prgjithsi.Tani ky qllim sht arkivuar,ata po prpiqen per t zgjeruar influencn globale t Dubait.Kur jut e lexoni prshkrimin e ardhshm,kujtoni se Dubai sht nji qytet nga rreth nji million te n m pak se katr million njerz.

Turizmi
Krijuan nji turizm t suksesshm ekonomi t bazuar n dy component.E para, njerzit kan pr te dashur t vizitojn-shumica duhet t paraqesin nji trheqje t rndsishme.E dyta, atije duhet t jet nji infrastuktur efektive dhe atraktive pr cdo njeri q do ta vizitonte-hotelet, restorantet,lehtsit n transport dhe kshtu me rradh.Dubai sht fokusuar pr ti siguruar te dyja. Klima e Dubait e bn at nji destinacion trheqs pr vizitorr nga Europa dhe Japonia,Vec ksaj,ofron nji gam t gjer aktivitetesh pr vizitort.Ka kampionate golfi,parqe uji dhe madje ski dhe snoubord.Kjo Eshte vrtet-Dubai ofron sku Brenda,madje edhe n ditt kur temperature jasht sht 48 grad cecius.Nji vshtirsi e dyt e skis ishte pr tu ndertuar nji malq lviz ndrsa skiatori qndron relativisht n vend. Cdo vit,kampionati Europian PGA I golfit sht mbajtur n Dubai,sic sht dhe kampionati I tenisit q trheq lojtart m t mir botror.Kupa Botrore e Dubait,nji event I garave me kuaj me nji portofol prej 6 milion dollar,sht gjithashtu eventi vjetor m favorit n calendar.Jo t gjith eventet e sportit jan trheqs,megjithse.Pr shembull cdo vit dy festival gjigande t shitjeve trheqin miliona turist ne emirat.Kto evente si reklam kan market m te mira botrore me cmimet m t mira n bot.Shpejt Dubai gjithashtu do t bhet qndra me e madhe tregtare n bot, Dubai ofron shum opsione hotelesh pr turistt.Hoteli Burj Al Arab sht quajtur oteli I vetm n bot me shtat yje,dhe tarifat fillojn nga 1500$ ne nat.Plani u shpall n 2005 pr t rritur numrin e dhomave t hoteleve n Dubai n 2900.Ky plan prfshin ndrtimin e hoteleve m t mdhenj n bot,me 6500 dhoma.Dubai ka qindra restorante t t gjitha llojeve. Gjithashtu nji system I ri metroje ka filluar t ndrtohet.Nga 2010 parashikohet q Dubai t mirpres rreth 15 milion turist n vit.

Transporti Ajror
Prvec sigurimit t aksesit tek UAE pr turistt,Aeroporti Ndrkombtar I Dubait sht br nyja kryesore e shum destinacioneve ne Europ,Afrik dhe Azi.Ne 2006 ka trajtuar me shum se 30 milion pasagjer(vetm pak m pak se Aeroporti Pearson I Torontos.Nji aeroport I dyt sht duke u ndrtuar,Aeroporti Ndrkombtar Qndror I Dubait,do t jet m I madhi n bot. Linjat Ajrore t emirateve jan bazuar te Dubai dhe u krijua n 1985 vetm me 2 aviona me qera.sht rritur shprthyeshm q ather,n at koh kur shum linja ajrore botrore u sulmuan

financiarisht.Linja Ajerore e Emirateve tani fluturon ne 50 shtete larg n Zelandn e Re,Brazil,Kanada.N 2007 linja ajrore ishte n pritje t dorzimit t 100 avionve t rinj qe vlenin me shum se 33miliard $.Posta e Emirateve sistemi postar UAR,sht zgjeruar aftsit ndrkombtare t trajtimit t mallrave dhe n 2007 shpalli blerien e 50 avionve plotsues pr ta ndihmuar at t arrij qllimet pr t konkuruar me FedEx dhe DHL.

Financa dhe biznesi

Dubai gjithashtu po investon miliarda dollar pr tu br qendra tregtare n botn Arabe dhe nji lojtar I madh n tregtin botrore.Pr t promovuar kt qllim,emirati ka nji numer t zonave t tregtis s lir n t ciln kompanit mund t operojn t lira n import dhe eksport.Nji shembull I ksaj sht TECOM(Technology,Eletronic,Commerce and Media Free Zone).Kto biznese rajonale kan trhequr kompani t rndsishme si Oracle,Microsoft,IBM CNN,Reuters dhe Assotiated Press.Pr t siguruar punonjs t aft per kto dhe kompani t tjera,Dubai ka krijuar nji Knoledge Villageme universitete dhe kolegje t ndryshme.Dubai eshte gjithashtu shtpia e kmbimit t aksioneve dhe prt zyrat qendrore t shum bankave dhe korporatave t tjera.

Si Dubai sht duke e br at

Duke asur dshien t rritej dhe zhvillohej ishte plani I fillimit t Dubait t prdorte globalizimin pr t arritur zhvillim.T siguroj mjedis dhe lidership politik dhe ekonomik t qndrushem kan lejuar Dubain t dal n kryeje.

Krijimi I nj mjedisi miqsor globalizimi

Liderat e emiratit kan punuar shum fort pr ta br Dubain nji nevd trheqs n t cilin t jetosh,t bsh biznes,investosh ose vizitosh.N nji vend t turpshm pr paqndrushmri politike,Dubai I jep nj shkall t lart stabiliteti pr investitort dhe vizitortort.Vec ksaj, shumica e banorve flasin anglisht,e cila sht br gjuha zyrtare e globalizimit. Dubai sht zyrtarisht nji etnitet islamik,por ai sht tolerant ndaj besimeve t shum jomyslymanve.Pr shembull alkoli sht shrbyer te jomyslymant n hotele ,restorante,dhe klube dhe kufizimet n vehje nuk jan aq shum t medha pr grat si shum vende kufitare.Qeveria ka lejuar vende pr ndertimin e tempujve Sikh dhe Hindu dhe kisha per shum besimtar Katolik.Prjashtimi sht se atije nuk pranohet Judaizmi. Emirati po perpiqet pr t mirn e saj t siguroj nji balance ndrmjet respektit pr besimin tradicional Islamik dhe realitetin e bots moderne t globalizuar.Nji shembull I mir I ksaj mund t jet parku ujor Dubais ild adi.Nji dit ne jav esht vendosur mnjan si nj grua-e vetmja dit q I paraqesin t vetmen grua stafit t pranishm.N kto dit,nuk lejohen fotografimet n park.