You are on page 1of 54

Gemi Hidrostatii ve Stabilitesi

Gemi naat ve Gemi Makineleri Mh. Blm Prof.Dr. Hseyin YILMAZ www.yildiz.edu.tr/~hyilmaz

YT

DERS LEY
MNMUM %80 DEVAM DEVLER ZAMANINDA TESLM EDLECEK
(HESAPLAR (EXCEL) ZMLER (AUTOCAD)
BAARI NOTU= %40 VZE+%20 DEVLER + % 40 FNAL

MFREDAT
Hafta
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Anlatlacak Konular

Giri, Gemi Formunun Tanm Alan, Hacim, Moment ve Atalet Mom. Hesaplar (Hidrostatik devi) Gemi Hidrostatik Hesaplar ve Hidr. Erilerin izimi Stabiliteye Giri- Balang Stabilitesi, Statik Stabilite ve Enine Stabilite Uygulamalar Byk Alarda Stabilite, Stabilite apraz Deerleri (Stabilite devi) I. VZE Boyuna Stabilite ve Trim Hesaplar Meyil Deneyi Dinamik Stabilite Uluslararas Stabilite Kriterleri (IMO) Draft Srveyi Stabilite Bukletleri ve Uygulamalar (Tm devlerin Teslimi)

Dersle ilgili Kaynaklar:


1. 2. 3.
Hseyin YILMAZ, Gem i Hidrostatii ve Stabilitesi , Birsen Yaynevi, 2006 Prof.Dr. Hseyin Ylmaz, Gemi Stabilitesi Dersi Uygulama Notlar, 2011 Do.Dr. Hakan Akyldz, Gemi Deniz Yaplar Hidrostatii ve stabilitesi, Gemi Mhendisleri Odas Yaynlar, 2010 4. Kadir Sarz, Hakan Akyldz, Gemi Hidrostatii ve Gemi Teorisi Ders Notlar, T Gemi n.ve Deniz Bil. Fakltesi Fotokopicisinde 5. Prof.Dr. Reat Baykal, Gemilerin Hidrostatii ve Stabilitesi, T Yayn No:1148, stanbul, 1982 6. Prof.Dr. Reat Baykal ve Prof.Dr. Alim Yldz, Gemilerin Hidrostatii ve Teorisi zml Problemleri, T Yaynlar, Say:1392, 1989 7. Kapt. Teoman Akn, Gemi Stabilitesi, Akademi Yaynlar, Liman Bak.YanKaraky-ST. 8. Kapt. Sadi Vakkas eliker, Draft Srveyi, Akademi Yaynlar, 1999 9. Derret, D.R., Ship Stability for Masters and Mates, 6.Ed., Butterworth, 2006. 10. Barnaby, Kenneth C., Basic Naval Architecture, Warsash Nautical Bookshop, Southampton 11. Edward Lewis, Principle of Naval Architecture, SNAME Publications, cilt 1,2,3 12. Kemp & Young, Ship Stability Notes & Examples, Butterworth, 1990 13. Tupper, E.C., Introduction to Naval Architecture, Third Ed., Butterworth, 1996 14. Robert B. Zubaly, Applied Naval Architecture, Cornell Maritime Press, 1996 15. David G.M. Watson, Practical Ship Design, Elsevier Publ., 1998

GEM GEOMETRS

Su hatlar

Batoklar

En kesitler

ENDAZE
Gemi mhendisliinde,bir gemi formunun kat zerinde belirli bir lekle,teknik resim kurallar yardmyla gsterilmesine gemi endazesi veya gemi resmi denir. Baka bir deyile, boyutlu erisel yzeylerden meydana gelmi gemi formunun iki boyutlu kat zerinde gsterilmesidir. Gemi endaze resmi balca ksmdan oluur.Bunlar;

En Kesit Erileri Batok Erileri Su Hatt Erileri Diyagonal

En kesitler

Batoklar

Su hatlar ve Diyagonal

Endaze Plan

ENDAZE - En Kesitleri En Kesit Erileri


Geminin boyuna simetri dzlemine ve su hatt dzlemine dik olan dzlemlerle gemi gvdesinin arakesitlerini veren erilerdir. Genellikle eit aralklarla birbirine paralel olan bu dzlemler zerinde elde edilen arakesit erileri merkez dzleme gre simetrik olduundan, kat zerinde yarlarnn izilmesi yeterlidir. Bu nedenle,en kesit erilerinde genellikle sa tarafta geminin ba dikey en kesitinden gemi ortasna kadar olan en kesit erilerinin yars, sol tarafta ise gemi ortasndan ka kadar olan en kesit erilerinin yars gsterilir

ENDAZE - Su Hatt Erileri


Su hatt erileri su hatt dzlemine paralel dzlemlerle gemi gvdesinin arakesit erileridir.

ENDAZE Batok Erileri


Batok Erileri Gemini boyuna simetri dzlemine paralel ve bu dzlemden gemi bordasna doru eit aralklarla alnm dzlemlerle gemi yzeyinin ara kesitlerinin oluturduu erilerdir.Bu erilere Profil plan da denir. Geminin merkez dzlemindeki arakesitine, iyer Plan veya gverte hatt da denmektedir.

ENDAZE Diyagonal Eriler


Diyagonal Eriler Bu eriler, ykl su hatt ile simetri ekseninin kesitii noktay,sintine dnm noktasna birletiren apraz dzlemlerle geminin ara kesitidir.

Diyagonal Dzlemi

Diyagonal

OFSET TABLOSU
OFFSET TABLOSU Su hatt BL Yar Genilikler (mm) WL1/2 WL1 WL2 WL3 WL4 WL5

Posta no 0 1/2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 91/ 2 10 0.00 0.00 500 1100 1625 1980 2170 2170 1920 1250 450 165 0.00 0.00 0.00 800 1700 2425 2880 3070 3070 2900 2300 1150 325 0.00 0.00 500 1070 2100 2850 3300 3480 3460 3330 3025 2170 950 0.00 0.00 620 1280 2350 3070 3500 3680 3660 3550 3350 2850 2220 0.00 250 740 1480 2520 3200 3620 3770 3740 3650 3500 3170 2820 1950 350 825 1630 2630 3270 3370 3770 3720 3650 3500 3180 2870 2200 860 1750 2730 3340 3700 3770 3720 3650 3500 3180 2870 2200

Port : SKELE TARAF Starboard : SANCAK TARAF Design Waterline (DWL) or Load Waterline (LWL) : Dizayn Su Hatt veya Ykl Su Hatt

Ba Dikey Ba kaime Fore Perpendicular (FP) : Gemi ba bodoslamas ile dizayn su hattnn kesitikleri noktadan dizayn su hattna dik olarak geen dey doru K Dikey K kaime Aft Perpendicular (AP) : Dmen rodu ekseni ile dizayn su hattnn kesitii noktadan dizayn su hattna dik olarak geen dey doru

Mastori Midships () : Ba ve k dikeyler aras uzakln ortas, Lpp/2 - VASAT Orta Simetri Dzlemi Centreplane (CL) : Gemiyi boyuna ynde sancak ve iskele olarak iki simetrik paraya blen dzlem

Temel Hatt Kaide Hatt Baseline (BL) : Gemi boyunca dip kaplamas ile simetri dzleminin kesitii hat. Bu genellikle yatay bir doru olmakla birlikte balk gemisi veya romorkr gibi kta byk bir pervane yuvasna sahip olmas gereken gemi tiplerinde ka eimli olabilir

Orta Kesit - Midship Section : Gemi boyunca en byk alana sahip kesittir. Genellikle bu kesit gemi ortasnda yani mastoride yer alr ancak baz hallerde daha ka veya ok daha nadir olarak baa kaym olabilir

GEM GEOM ETR S


Gverte Sehimi Deck Camber : Gemi ana gvertesi zerinde bordadan orta simetri dzlemine doru llen ykseklik farkdr. Standard bir deer olarak gemi geniliinin 1/50si alnabilir.

iyer Hatt Sheer Line : Gemi ana gverte profilinin orta simetri dzlemi zerindeki izdmdr. iyerin en dk noktas genellikle mastoridedir ve zellikle baa doru iyer profili artar. Modern gemilerde iyer hatt daha nadir olarak kullanlmaktadr .

GEM GEOM ETR S

Tam Boy Length Overall (LOA): Geminin XOZ dzleminde ba bodoslamadaki en d nokta ile k bodoslamadaki en d noktadan geen dikeyler arasndaki mesafedir Dikeyler Aras Boy Length Between Perpendiculars (LBP): Ba ve k dikeyler arasndaki yatay uzaklktr Su Hatt Boyu Length of Waterline (LWL): Geminin dizayn su hattnda yzerken bata ve kta su ile temas eden en u noktalar arasndaki yatay uzaklktr

GEM GEOM ETR S

Batk Boy Length Overall Submerged (LOS ) : Geminin dizayn su hatt altnda kalan ksmnda bata ve kta en u noktalar arasndaki yatay uzaklk olup yumrubal gemilerde nem kazanan bir boy deeridir. Paralel Gvde Parallel Body (LP) : Gemi ortasnda orta kesidin hibir deiiklie uramadan uzand blgedir.

LP

CL
LOS

CL

GEM GEOM ETR S

Derinlik Depth (D) : Gemi ortasnda temel hatt ile ana gverte arasndaki dey uzaklktr. Su ekimi Draught (T) : Geminin temel hatt ile yzd su hatt arasndaki dey uzaklktr. Bu deer trimin mevcut olmas durumunda gemi boyunca deiken olabilir. Fribord Freeboard (f) : Gemi ortasnda dizayn su hatt ile ana gverte arasndaki dey uzaklktr. Fribord derinlik ile su ekimi arasndaki farka eittir.

GEM GEOM ETR S


Kalp Genilii Moulded Breadth (BM ) : Geminin en geni kesitinde sancak ve iskele bordalar arasndaki yatay uzaklktr. Su Hatt Genilii Breadth of Waterline (BWL ) : Geminin yzd su hattnda ve en geni kesitinde sancak ve iskele bordalar arasndaki yatay uzaklktr.

Gemi Hacim Merkezinin Boyuna Konumu (L.C.B ) : Geminin boy dorultusunda su alt hacim merkezi veya Archimedes kuvvetlerinin uygulama merkezi olan B noktas, geminin diren ve sevk ynnden nemli olduu kadar geminin trim halinin incelenmesinde de bilinmesi gerekli bir deerdir. Bu deer,en kesit alanlarnn herhangi bir kesite gre alnacak momentinin deplasman hacmine blm ile bulunur

B K
Gemi Hacim Merkezinin Dey Konumu (KB) : Geminin su alt hacim merkezinin tabandan yksekliidir. Gemiyi yzdren Archimedes kuvvetlerinin bileke deeri bu noktada etkiler

Deplasman hacmi (): Geminin yzd su hatt altnda

kalan gvdesinin hacmidir. Deplasman (): Deplasman, gemi gvdesinin su iinde igal ettii hacimdeki su arlna eittir. Yani: = dir. Burada: suyun younluudur. Yaklak hesaplamalarda =1.025 t/m3 alnr. Hassas hesaplamalarda (gemilerin meyil deneyi gibi) dansimetre aparat ile suyun younluu tespit edilmelidir. deeri denizlerimizde ortalama olarak aadaki gibidir. Karadeniz : = 1.014 t/m3 Marmara : = 1.020 t/m3 Akdeniz : = 1.030 t/m3

GEM FORM K ATSAYI LARI (NAR NL K K ATSAYI LARI )


GEM GEOMETRSNN TAM OLARAK TANIMLANABLMES N BAZI BOYUTSUZ KATSAYILAR KULLANILIR. BUNLAR BR GEMNN GEREK BOYUTLARINDAN SZ ETMEKSZN FORMU HAKKINDA, NARN GEM , DOLGUN GEM, GB GENEL GEOMETRK ZELLKLERESAHP GRUPLARA AYRILABLMESN SALARLAR. AYRICA GEMLERN DENGE, G VE MUKAVEMET LE DZAYN HESAPLARINDA KULLANILIRLAR. GEM FORM KATSAYILARI: 1) BLOK KATSAYISI(CB) 2) ORTA KEST NARNLK KATSAYISI(CM) 3) PRZMATK KATSAYISI(CP) 4) SU HATTI NARNLK KATSAYISI(Cwp) 5) DEY PRZMATK KATSAYI(CVP)

BLOK K ATSAYI SI
GEMNN SUALTI FORMUNUN DOLGUN YA DA NARN OLUUNU TANIMLAYABLMEK N GEMNN SUALTI HACMNN, GEM LE AYNI BOY ,GENLK VE DRAFTA SAHP OLAN BR DKDRTGEN PRZMANIN HACMNE ORANIDIR.

CB=/L.B.d

ORTA K ES T NAR NL K K ATSAYI SI


Gemi orta kesitinin dolgunluu, gemi orta kesit alannn genilii geminin o kesitteki geniliine, ykseklii o kesitteki draftna eit bir dikdrtgenin alanna oran olarak ifade edilen orta kesit narinlik katsays

CM

ile tanmlanr.

CM=AM/B.d AM

PR ZM AT K K ATSAYI SI
Gemi su alt hacminin ,gemi orta kesidi eklinde sabit taban alanna sahip boyu gemi boyuna eit dik prizmann hacmine oranna prizmatik katsay denir.

CP= CB/C M

VEYA

CP= / L. AM

SU HATTI ALAN K ATSAYI SI


Geminin yzd su alannn bu su hattndaki gemi genilii ve boyunun arplmasyla bulunacak alanna oranna denir.

CWP=AWP / L.B

DEY PR ZM AT K K ATSAYI SI
Geminin su alt hacminin ,geminin dizayn su hatt alanna eit taban olan ,ykseklii ise gemi draftna eit bir prizmann hacmine oran dey prizmatik katsay olarak tanmlanr.

CVP= CB/C WP

VEYA

CP= / AWP .T

rnek1: Aada en kesiti verilen L boyunda bir lastik botun form katsaylarn bulunuz.

PROBLEMLER

R 4R

R 4R

rnek2: Aada en kesiti verilen L boyunda e kenar gen eklindeki dubann form katsaylarn bulunuz. 5m

PROBLEMLER

5m

rnek3: Aada en kesiti verilen 100m boyunda sabit kesitli dubann form katsaylarn bulunuz. 10m 1m 1.5m

PROBLEMLER

PROBLEM LER
rnek4: Su hatt boyu 60m, genilii 10m, su ekimi 4.5m olan bir geminin form katsaylar CB=0.52, CM=0.72 ve CWP=0.63 olarak verilmektedir.Geminin tam ortasna sonradan 15m boyunda bir paralel gvde eklenmektedir. Su ekiminin deimediini varsayarsak yeni form katsaylarn bulunuz.

PROBLEM LER
rnek5: Temel geometrik zellikleri aada verilen gemiye ait form katsaylarn hesaplaynz. Su hatt boyu Su hatt genilii Su ekimi Prizmatik Katsay Ykl su hatt alan Deplasman tonaj Deniz suyu younluu LWL BWL T CP AWP 200m 22m 7m 0.75 3500m2 23 000t 1.025 t/m3

TONAJ
Gemiler, tiplerine bal olarak ya hacimsel (Gross, Net Tonnage) yada arlk olarak (Dicplacement, DeadWeight, Lightweight) olarak snflandrlrlar.

Displacement Tonnage(Deplasman Ton):


Ligth Ship(LS): Gemi bnyesindeki sabit arlklar ( tekne, makina, outfit (donatm))

DeadWeight(DWT): Deplasman ve LS arasndaki fark olan DWT, kargo, yakt,ya,tatl su, ambar, yolcu ve esyas,murettebattan oluur.

Plimsoll Mark - Fribord Markas

The Fribord Markas geminin sancak tarafna iaretlenir, iskele tarafna ise ters olarak iaretlenir.

Plimsoll Mark Fribord Markas


Harflerin anlam LTF LF LT LS LW LWNA LR Lumber, Tropical, Fresh Lumber, Fresh Lumber, Tropical Lumber, Summer Lumber, Winter Lumber, Winter, North Atlantic Lloyds Register of Shipping TF F T S W WNA Tropical Fresh Water Mark Fresh Water Mark Tropical Load Line Summer Load Line Winter Load Line Winter Load Line, North Atlantic

You might also like