Professional Documents
Culture Documents
Yemek Nme
AYLIK YEMEK KLTR DERGS ARALIK 2009
L K K A H VA LT I
NDEKLER
EDTRDEN Yln lk Kahvalts Likapal Topkek Simit Tahinli rek PATATESL BREK
4 7 8 10 12 14 16 18 30 38 39 41 42
29.SAYI
Fransz Tostu GELECE DETREN ORGANZMALAR Domuz Gribi Gnlerinde Eitim K Menemeni Biberli Domates Presi Menemen Bir ylba tarihesi
Yemek.Nme
Iklar, iekler, ziller ve bilumum ssler... Profiterol da ikolatal Mus Tart New York Stili Cheesecake Hahal Lamington Rulosu Frnda tavuk ve pilav Krmz biber sarmas Frnda kabak tatls Yeni Yl Kartlar, Yeni Yl Dilekleri Kymal Pay (Meat Pie) Lamington Kekleri Tarnl Scak ikolata YEN BR EYLER
53 54 60 64 66 72 74 76 78 88 93 96 98
EDTRDEN
Merhabalar; Aralk ay gelir gelmez aklma ylba dyor. sterse dmesin. Her yer sslenmeye balyor. Aslnda beni etkileyen yeni bir yln gelmesi deil de evredeki bu gzel deiiklikler sanyorum. Keke daha sk byle renkli deiiklikler olsa ehirlerimizde. 23 nisanlarda 19 mayslarda da byle l l olsa... Neyse hal byle olunca stelik bu yl aralk iinde hem hicri hem miladi ylba olaca dnlnce konumuz ylba. Gl Fatma bu ay saraydaki ylba alkanlklarn bize anlatyor. Nilay nar gibi kzarm tavuu ile ylba mennze yardmc olacak. Ayemin ikolatal tatllar yeme de yannda yat cinsinden. Funda yeni yla ilk giren lkeye, Avustralyaya gtryor bizi. Melike domuz gribi vesilesiyle eitimden bahsederken, konuk yazarmz Defne Koryrek GDOlu gdalarla ilgili yazsn bizimle paylayor. pek ylba kartlar iin bize gzel ipular veriyor. Bekar erkeimiz Nusret Kl ise yeni yln ilk kahvaltsn anlatyor. Hicri ylban takip eden 10 muharrem iin aure tarifimizi ocak 2009 saymzda bulabilirsiniz. Salk, mutluluk ve huzur dolu bir yl diliyoruz.
bilgi@yemek.name
Yemek.Nme
yazlar
AYEM ZTA pecetedennotlar.blogspot.com DEFNE KORYREK fikirsahibidamaklar.blogspot.com DEVLETAH ZCAN devletsah.com FUNDA IIK PEK TUNBLEK ibeking.blogspot.com MELKE TRKAN BALI gorunmezkentler.blogspot.com NLAY TULUM mutfaksirlari.com NUSRET KILI GL FATMA KOZ saraydanalhaberi.blogspot.com
fotograflar
AYEM ZTA DEVLETAH ZCAN CEM VEDAT IIK isik.net PEK TUNBLEK NLAY TULUM NUSRET KILI
tasarm
BARI ZCAN
Yemek.Nme
hazrlayan DEVLETAH
Quat, commy nullam num quam vendrer cidunt ut nulla feum dolor sum ad el iril ea con volute mod ercin henisi. Molor autem init prat. Ese tin ut iusci blaore dolortie mincin henim quipsuscilit adionsecte velenisl iure vullaor am, suscip eril il dolutat wisit, volenim diametue eugait dolum in verci eugiam, quisl dolorper ipit velit vullamet eugait acipit alit iuscip eugiam quipsusto eugait aliquam delit duis deliquis eu feugait praesto conulYemek.Nme dergisine cretsiz la acing exeriurerit aut volent ilit, vel eummy abone olun, yeni siz do ent nostrud ming ex eu sayy ilk faccum volorpercil nullaore vel er autpat, sequissecte do od tat voindirin! Sadece aadaki duyuru lor illut niat, conum aliquat iriliquis alis eugait grubuna ye olmanz yeterli. ye dolorpero er alit nos nisit nis exer si. olarak dier srprizlerden de Lore tat. Ut atem esequis nim zzrit nullute dolum veliquis num vel eum quam eriustrud eui CRETSZ ABONE OLMAK N HEMEN TIKLAYIN! blam, si. http://groups.google.com/group/yemek-name Em nisi. Magnis dio dignisc iliquam conummo doloborperos alit adit veliquisi. Feu faci blaor summy niat. Ut nit, sim nullaore feugue modignit, sum venim velent duis nul-
YE N SA YI YA YI NL AN DI .H AB ER N Z
Ab on ele re z el
OL SU N!
Yemek.Nme
KAPAK
Yln lk Kahvalts
Yeni yln ilk kahvalts birok gnden keyiflidir. Elenceli geen bir akamn sabahnda sofrada toplanlp akamki elenceler tartlr. Aheste aheste hazrlanan bu kahvaltlara elik edecek, pierken etrafa yaylan kokusu ile uyuyanlar uyandracak tarifler. Frnlardan alabileceiniz bu tarifleri kendi mutfanzda da yapabileceksiniz. K mevsiminde mayal hamur yaparken dikkat edilmesi gereken bir ka konu var. lki odann scakl. Oda mutlaka scak ve esintisiz olmal. Eer odalarnz scak olmuyorsa frnnz en dk scaklkta ltrp hamurunuzu iinde mayalayabilirsiniz. Ben tepsiyi kalorifer peteinin stne koyarak scaklk problemini zyorum. Dier bir konu da hamurun zerinin rtlmesidir. Kuma bir bez ya da delikli bir kap ile rtlen hamur hem hava alabilir hem de kurumadan kabarabilir. Son olarak hamuru mayalarken kullandnz malzemelerin oda scaklndan biraz daha scak olmas gerektiini hatrlatalm.
hazrlayan DEVLETAH
TARF
Likapal Topkek
MALZEMELER 75 gram tereya 2 su barda un 1,5 tatl ka kabartma tozu 1/2 tatl ka tuz 2 su barda likapa 1 + 1/4 su barda eker 2 adet yumurta 1/2 su barda st
Hazrlan
10
TARF
Simit
MALZEMELER 1 kg un 10 gram ya maya 15 gram tuz 2,5 su barda su zeri iin 1/2 su barda pekmez 1/2 su barda su Susam Hazrlan
11
04 Hamur 1 saat kadar mayalandktan 05 Su ve pekmez kartlr. 06 ekil verilen simitler bu sosa
batrl 2-3 dakika dinlendirilir. bulanp, nceden 220 dereceye stlan frnda 7-8 dakika piirilir.
Not Tarifi Evcini sitesinden denedim. Ya maya yerine instant maya kullandm. 1 ay ka instant maya yeterli.
12
TARF
Tahinli rek
MALZEMELER 2 su barda un 1/2 su barda eker 1 tatl ka instant maya 50 gram tereya 1 adet yumurta 1/2 su barda su i iin 1 ay barda tahin 1/2 su barda eker Hazrlan
13
14
TARF
PATATESL BREK
15
MALZEMELER 2 adet yufka 5 adet patates 1/2 demet maydanoz 1 adet yumurta Hazrlan
01 Patatesler
02 nce doranan
03 Patates presi
05 Su ile kartrlan
yumurta sars breklerin zerine srlp nceden 180 dereceye stlm frnda kzarana kadar piirilir.
16
TARF
Fransz Tostu
Malzemeler 6 dilim tost ekmei 2 adet yumurta 1/2 su barda krema 1,5 su barda st 2 tatl ka pudra ekeri 1 tutam tuz Hazrlan
Notlar
nce dilimlenmi normal ekmekle de yapabilirsiniz. Ben tost ekmeklerini apraz keserek yaptm. Orijinal sunumu da bu ekilde gendir. Bu aslnda bizim bildiimiz yumurtal ekmein biraz ekerlisi. eker orann damak tadnza gre ayarlayabilirsiniz.zerine ok az tarn serpildiinde nefis oluyor.
17
18
KONUK YAZAR
DEFNE KORYREK
GELECE D ORGANZ
Yemek.Nme
19
DETREN ZMALAR
20
26 Ekimden bu yana yeterince bombardman altndasnz, GDO konusunda. Almnn ne olduunu bilmeyen kalmad ve gelecei deitiren organizmalar desem, bilecek kadar hakimsiniz eminim, gdann genetiiyle oynanmasnn ciddi endieler ierdiine. Sizi yormak, daha fazla korkutmak istemiyorum. Zira sradan ehirli tketici halimle, yarkan bir dnyann, cep telefonlar ve internet teknolojisiyle arttrlm sratine uygun ve akp giden zamannn, sadece zme odakl kldn bizi biliyorum. Sz, size bir ka zm nerim olacak, ama nce, izin verin, meselenin zihinlerinizden yok olmasna, ruhunuzda hafiflemesine ya da banz evirip gitme ihtimalini bir ka an daha teleyecek kadar hatrlataym, endiemizin nereden kaynaklandn.. Endieliyiz, nk, yaamn yarkan hz, bizi plastik parayla spermarketlerden satn alnan gdaya hapsetti. Hemen hepimiz haftada bir kez otoparkna parkettiimiz araba-
mzn bagajn spermarketin plastik torbalar dolusu malzeme ile dolduruyor ve evimize, ocuklarmza gda niyetine bunlar tayoruz. Gda niyetine demem bouna deil. Spermarketlerin raf ardna raf rn dizilmi koridorlarnda irketlerin karlln garantileyecek, ar-ge almalar sonucu yaratlan formller erevesinde, ucuz malzemeler ile pahal olanlarnn m gibi yapan trevlerinin katld ve otomobil fabrikalarndakine benzer retim bantlar zerinde yetitirilen, karlan, ilenen ve paketlenen rnler bulunuyor. O kadar. Detaylandrmama gerek yok, hepiniz biliyorsunuz gerek yourdun, gerek stn tadn.. tattnzda, hatrladnzda spermarketten aldnzn gerek olmadn biliyorsunuz. Neden gerek deiller diye sormaksa, makul bile deil! Yanlyor muyum? Zira gerek olmas kabil olmayan bir eye neden gerek deilsin denilemez!
Yemek.Nme
21
Bir 30 yl kadar geriye gidelim. Gnlk stn ielerde satld zamana. stanbulda St Endstrisi Kurumu, Ankarada Atatrk Orman iflii vard. Bugn hem stanbulda hem Ankarada, hem de tm Trkiyede satlan markalar var! 30 yl nce st, lokal retilen, yani stanbulda retilip stanbulda satlan ve lezzeti bugnn plastik ielerinde ya da tetra pak ambalajlarnda satlan stle asla benzer olmayan bir gda maddesiyken; bugn, tercihi bebekken tadna allan markann lezzetiyle
devam eden bir tketim nesnesi. A markas ocuklar var, B markas iemeyen! Tmnn inek st olduu yazyor kutularnda! Oysa A da B de 30 yl ncenin lezzetine kenarndan bile benzemeyen ve birbirinden de ayr bir lezzete sahipler, her ne hikmetse! nk A da B de lokal retilen st lokal pazarlayamayacak kadar bykler. Ne A ne de B Trkiyeye yetecek st retmiyor, zaten! 2 hayvan olandan da topluyor, 202 hayvan olandan da ve ultra pastrize edip kalitelerini as-
22
gari mterek olan hijyenike indiriyor! Bu st, st deilmi artk, ne gam zira byklkleri beraberinde insanolunun en derin ve en ykc zaafn da getiriyor gndeme: agzllk ve kar etmeye doyamamak! Stn st olmamas, satlan, nemli olmad gibi, irketin karllnn yannda, stn inden ithal st tozundan, peynirinse Polonyadan ithal proteinden imal ediliyor olmasn kodekse uygunluu ile aklayabiliyorlar vicdanlarnda. Tabi, sizin haberiniz bile olmuyor bundan. Desemki size, son ylda 400binden fazla st hayvan kesildii halde ne st taban fiyat artyor ne de marketten satn aldnz stn fiyat. Ya da desem ki inin foyas kt artk, kimse st tozu katmyordur ama 1 kg peynir yapmak iin 11 litre st gerekiyor, bir phe duymaz msnz markette satn aldnz rnden? Dnn ki paketi, zerindeki grafik almas, televizyondaki reklam, telefonlara cevap veren santral memuresi dahil bu fiyatn iindeyse, kardan getim, spermarketin ra-
son ylda 400binden fazla st hayvan kesildii halde ne st taban fiyat artyor ne de marketten satn aldnz stn fiyat.
fna denen hava parasndan da... siz syleyin bana, nasl oluyor da taze kaar 11 tlna bulmak mmkn olabiliyor? Biliyorum. Hayatn hz msade etmeyecek.. Bu sorunun cevabn aratrmanz mmkn deil. Geen Cumartesi iki araya sktrdnz o bir saatte, cannz burnunuzda yaptnz alverii ve zerine dnecek vaktiniz de
Yemek.Nme
23
yok artk ve haklsnz. Sizi su- rndan Fikir Sahibi Damaklar layamam. muhattap alp, sormak zorunda kald sahiden hkmetiniz Ama gelin grn ki, tesi var. GDOya evet demi olabilir mi, bu taraftakiler GDO yasakland 26 Ekimde yrrle giren y- diye baryorlar! netmelik bizim tarafmzda hkmet GDOya evet dedi diye Evet GDOlu yem ve gdann 26 kyamete sebep verirken, Ame- Ekim 2009 itibar ile lkemize girikan Tahl reticileri tarafndan rii yasal ama bu yasal durumu da mallarmz gemilerde, Trki- tarif eden kurallar yoldaki yem ye kabul etmiyor diye infiale se- ve gda maddeleri iin birer yabep oldu. O kadar ki, saygn bir sak. nk, saylarla anlataym, rgt olan GM Watch, benim de Trkiyenin ya yapmak ve haylideri olduum, Slow Foodun van yemi iin kulland soyann stanbuldaki konviviyumla- sadece 60-70bin tonu yerli kay-
24
Yemek.Nme
25
naktan salanyor. htiya ise 1,5milyon ton ve bu ihtiyacn %60dan fazlas en ok GDOlu soya retimi yaplan ABD, Brezilya ve Arjantinden salanyor. Bu sayede, yani GDOlu rn olmalar sebebiyle, yani endstriyel yntemlerle verimleri garantilenmi rnler olduklar iin, taa okyanusun tesinden yola kp buraya gemilerle getirildikleri halde, bizim soyamzdan ok, ok daha ucuza satlabiliyorlar. Elbette iin 1950lerden bu yana uzanan yanl tarm politikalar yn de var, bugn hala devam ettirmekte srar ettiimiz ama, okumusunuzdur, eminim, st st rnleri ve et fiyatlarnda %50 ve zerinde art bekleniyor. Yani, dostlarm, biz ok ama ok uzun zamandr GDOlu rn tketiyor ve gerek et, gerek st hayvanlarmz GDOlu yemle besliyoruz. Dolaysyla raflarda duran o ekimeyen, bozulmayan ultra pastrize ve temiz tetra pak kutudaki st, gerek mi deil mi sorusu bugn daha da manaszlat!
Diyeceim o ki, vaktiniz olmayabilir. Ne pazar pazar dolaabilir ne de tketici hatlarn sorularnzla taciz edemeyebilirsiniz. Anlarm. Anlamamak kabil deil. Hayat biz dnemeyelim ister gibi hzlandka hzlanrken, haklsnz, siz her hafta bir kez spermarkete gidip yapacaksnz alveriinizi ama bir ka nerim olacak size, belki deerlendirirsiniz:
26
Etiket ok msr y hi
Yemek.Nme
27
tim de (hijyen manasnda deil, her zaman) tavukta. Tavuktan uzak durarak kendi salnz ve ocuklarnzn saln korumanz mmkn. - Etiket okuyun. eriinde msr ya da soya yazan hibir eyi almayn. Buna gazl iecekler, memleketimizde en ok satan bira markas ve zerinde salkl olduu imas tayan msli barlar da dahil. Diyet rnlerden uzak durun. Zayflamak uruna zehir tketmek zeki insanlarn seenei olamaz. - ekerleme ve ikolata reyonlar en kritik yerler. Size ar-ge rn, pek karl bir bilgisayar ve beraberinde telifi yksek programlar iki- ylda bir satabilen irket mant, ekerleme ve abur cuburu gnde sekizdokuz kez satmaya doyamyor, unutmayn. eriklerini okuyun. En ucuz malzeme msr urubu, glikoz urubu ve soya lesitininin yan sra pahalca ieriklerin (rnein, meyva) m gibi yapan trevlerini greceksiniz. Siz de, ocuunuz da daha iyisini hak ediyorsunuz.
- Organik rne gvenin. En mkemmel, en doal ve en adil yntem olmayabilir, her zaman. Ancak yediiniz ve yedirdiiniz gdann gerek gda olmas adna nemli kurallar ihtiva ediyor organik sertifikasyonu. Dana eti ihtiyacnz her hafta Ferikydeki %100 Ekolojik Pazarda tezgah aan Elte firmasndan salayabilirsiniz. Elte, rnleri spermarketlerde de satlan bir organik st rnlerireticisi. Ada marka tereya, yourdu ve peynirini de tavsiye ederim. Kuzu eti, nisbeten garantili. Kuzu fabrikasyon yeme ok da uyumlu bir hayvan deil. Danaya, tavua verilen soya kspesi ve msr gibi yemleri sevmiyor. Tavua gelince, o i kolay deil. Organikyumurta retenler artt ama tavuk hala bulunmaz bir lezzet. En pis re-
28
- Alveriinizi yaptnz spermarketin yneticisini ayda bir kez ziyaret edin ve organik rnlere arlk verilmesi isteinizi iletin. Her ay yapacanz iki dakikalk grme inann sandnzdan daha etkili olacak. Unutmayn, cebinizdeki parann peindeler. Siz isteyeceksiniz de size organik satmayacaklar m? - Meyve ve sebzeyi mevsiminde tketin. K vakti patlcan yenmez. - Gnde iki fincan kahvenin ylda 10 kilogram tketim anlamna geldiini, unutmayn. Kahve bizim corafyamzda yetimiyor. Hatta ok az corafya kahve yetitirebiliyor. Buna ramen en k paketteki, menei markalam kahveyi satn alabiliyoruz, byk ehirlerdeki biz tketiciler. retim noktasnda nasl bir uslup ierdiini retimin bir dnn. Klelik sahiden bitti mi, bir aratrn akamlardan birinde ve kahve itiinizde adil bir ticaretin rn kahveyi iin, onu da krk ylda bir kere. Ve kahve konu-
sunda uygulamanz nerdiim bu retene zeni, becerebiliyorsanz, baka rnlere, rnlerin retilme ve nakledilme yntemlerine de uygulayn. iliden gelen zme (avu zm yemeyeli ne kadar oldu?), inden gelen pirince (in GDOlu pirinci onaylad), iinde su, un, tuz ve mayadan baka eyler olan ekmee ve pembe renkli peynire... Hepsini, her zaman yapamayabilirsiniz. Ama arada bir bile denemek dnyay deitirir. GDOya hayr demeyecek vicdan ve zeka sahibi birey yok, elbette benim kanaatimce. Ama GDOya hayr demek yetmiyor, GDOlarn iine iledii gday reddetmek, GDOsuz olann satn alarak reticisine mesaj iletmek gerekiyor. GDOya hayr mesaj yollamak kaygs ile yapacamz her al veriimizde 30 yldr lokma lokma kaybettiimiz gerek gday geri kazanmann savan vereceiz. ocuklarmz iin, geleceimiz iin. Zira, ne yersek, oyuz!
Yemek.Nme
29
GDOya hayr mesaj yollamak kaygs ile yapacamz her al veriimizde 30 yldr lokma lokma kaybettiimiz gerek gday geri kazanmann savan vereceiz. ocuklarmz iin, geleceimiz iin. Zira, ne yersek, oyuz!
30
DENEME
31
eitim
32
lkokul beinci snftaym. 80lerin ba Ailece semt deitirdiimiz iin, okul da deitiriyorum. Yeni alm bir okula kaydoluyorum. Bina, yeni; tahtalar, sralar yeni, her ey yeni Bu yeni okulda, garip lkslerimiz var. Bunlardan biri, mevcdun azl Her snftan tek bir ube var. ok azz. Yl iinde oalyoruz. Ama yl sonunda okuldaki tm rencilerin says 83-84 oluyor. Eyll aynda, beinci snf rencileri olarak 3 kiiyiz zaten 6 kii olarak da mezun oluyoruz. Drdnc snfta, herhalde 17-18 kii var. En kalabalk birinci snf: 24 renci. kinci snf da aa yukar 15-16 kii olsa gerek. nc snfta ise, tek bir renci var. Ve bir gn, o renci hasta olduu iin okula gelemiyor. retmeninin aknln ve isynn hatrlyorum.
Yemek.Nme
33
34
rencinin retmene duyduu ihtiya, hepimizce anlalabilir. Ama retmenin renciye olan ihtiyac ok derin, ok srl, ok baka
Yemek.Nme
35
Tek bir rencisi var ve o da okula gelmemi. rencisiz kalan retmen sendromuyla o gn tanyorum. *** Geen ay Ekim 2009 Birisi erkek, retmen Stdyoda ayaktalar Karlarndaki sunucunun sorduu sorular cevaplyorlar. Bu retmen, bu sabah televizyonda ders anlatmlar; nk grip dolaysyla okullar dnden beri tatil ve TRT, televizyonda ders yayn balatm durumda. Sunucu, unu soruyor: Televizyonda ders anlatmak, snfta ders anlatmaktan farkl myd? Nasl? Sz alan ilk retmen, rencilerin varl olmadan ders anlatmann hi heyecan verici olmadndan, retme zevkini, karsnda ancak gerek
36
renciler olduunda daha ok duyduundan sz ediyor. Okula dndnde, rencilerine sarlp peceini, onlarn scakln zlediini anlatyor. kinci retmen de birincinin grlerine katlyor. Ama ayn zamanda kameralar karsnda, canl yaynda ders vermi olmann cokusu iinde rencilerinden Hocam, ok gzel anlattnz mesajlar aldn anlatyor. nc retmen, -erkek olan-, ciddi ve ll bir konuma tonu ierisinde, etkileimin veriminden bahsediyor. imdi diyor sunucuya, imdi heyecanmz yatt; az nce yayn iin beklerken
Yemek.Nme
37
tedirgindik. Derslere gelince Haftaya bu konular tekrar edeceiz zaten; ama okula dndmzde bu grip dolaysyla eitimin neminden de konuacaz. Okuldan ve rencilerimizden/ retmenlerimizden uzak kalmann bize kendimizi nasl sudan km balk gibi hissettirdiinden rencilerinden uzak kalm bu retmene bakyorum. Biz gelimek ve zmzle birlemek iin renmeye ve retmene ihtiya duyarz. retmen o zdedir; o zden seslenir Biz bymek iin ona muhtcz; o bytmeye memur. Biz ister ve alrz, o verir. rencinin retmene duyduu ihtiya, hepimizce anlalabilir. Ama retmenin renciye olan ihtiyac ok derin, ok srl, ok baka Ekrandaki retmene bakyorum. rencilerini imdiden zlemi; onlardan uzak kalmak ilerini actyor. Domuz gribinden eitime dair bir eyler reniyorum.
38
K Menemeni
Uzun kahvaltlarmn ba yemeidir menemen. Hele de scak yaz gnlerinde domatesler lezzetli, biberler tr trken. Domates mevsimi olmasa bile ylba sabahlarmn en lezzetli anlar menemene bandm ekmei azma atmamdr. Yazdan annemin hazrlad konserve biberli domates prelerini raftan alp, gz yalar iinde kavurduum soanlarla strm. zerine de iki yumurtay krdmda keyfime diyecek yok. Kn ortasnda, yln ilk gnnde mutluluk bu olsa gerek. Biliyorum domates mevsimi geti ve bu kadar yerde GDO konuulurken nasl bu mevsimde menemen yapacaksnz? te size gelecek yla hazrlk iin annemin konserve tarifi.
Yemek.Nme
39
03 Biber ve domatesler zeytinyanda kavrulur. 04 ine bolca tuz katlp alt kapatlr. 05 Daha nce sterilize edilen kavanozlara 06 Kapatlan kavanozlar ters evrilip
souyana kadar bekletilir. scak scak doldurulup kapaklar kapatlr.
40
Bazlar menemeni die gelir domates paralar ile severken ben pre halindeki domatesten piirilenini tercih ederim. Yine bazlar iine sucuk, salam katarken ben sadece peynir eklemeyi severim.
Yemek.Nme
41
Menemen
MALZEMELER 1 adet soan 1 su barda biberli domates presi 2 adet yumurta 1 dilim kaar peynir Zeytinya Hazrlan
42
ARATIRMA
43
Hicr takvimle gnmzde kullandmz takvim arasndaki fark, her yl deimekle birlikte bir yln yaklak on gn kadar ksa olmasdr. Bu sebeple bizim mevsimsel dnglerimiz, aylara adanan zaman aralklar hicr takvimde farkl ve deikendir. Bunu aklamann sanrm en iyi yolu her sene deien dini bayram tarihleridir Hicr takvimin yeni yl Muharrem Ay ile balar. Ancak bizim anladmz anlamda nee ve kutlama ile ilgili deildir Hicr takvimin ylbas. Hatta bu tarihten ksa bir sre sonra gelen Kerbel olaynn yldnm, sevin deil ac armlar tard. Hz. Hseyin'in Kerbeldaki acs bata olmak zere Oniki mamlarn aclarn anmak ve anlamak iin Muharrem Matemi tutulur. Ama bu aclar tekrarlamak ya da duygularn tekrarlamamak ya da duygularn krklemek deildir. Muharrem Matemi'nin amac bu trl aclarn bir daha yaanmamas iin gerekli olan insanlk deerlerini zmsemektir.
44
Hicr takvimle gnmzde kullandmz takvim arasndaki fark, her yl deimekle birlikte bir yln yaklak on gn kadar ksa olmasdr. Bu sebeple bizim mevsimsel dnglerimiz, aylara adanan zaman aralklar hicr takvimde farkl ve deikendir.
Faruk Nafiz amlbel bunu yle anlatr1: Hicr yla girdiimizi biz esasl olarak, Muharremin onuncu gnnde anlardk. Aure gn dediimiz Muharremin onunda, bir hayli asr evvel Kerbel vakas olmu ve son Peygamberin torunu Hz. Hseyin ehit edilmiti. Byle yrekler acs bir vakann yldnmne tesadf eden bir gnde, azmzn tadn yerine getirmek iin, kazanlarda piirilen ve kaselerle datlan aureler kfi gelmezdi. Bu yzden biz, hicr yln ilk ayna matem hazrl ve gzyalaryla adm atardk. Osmanl mparatorluunda kullanlan ikinci takvim ise rum, ya da bir baka deyile mal takvimdi. Bu takvim, hicr tarihin kullanlmasndan sonra ortaya kan 10 gnlk fark yok etmek amacn tayordu. Rum takvimin balangc Mart ayyd. Maa ve cretler rum ay hesabyla dendii iin alanlar asndan bu takvimin
45
byk nemi vard. Bu ylbanda yaplan tek tren ise Balkhanede kurban kesilip, dualar okunmasndan ibaretti. Ama her
46
iki ylbanda da tatil yaplmazd ve bu gnlerin alanlar asndan pek zel bir nemi yoktu. O s m a n l mparatorluunda yaayan Hristiyanlar iin ise, ylba Noel dnemi anlamna gelirdi. Araln 15inden sonra hareketlenen bu cemaat, 24 Aralk gecesini 25e balayan gece sann douunu kutlard (Dou Yortusu ). Ortodoks Rumlar ise ayn geceye Hristuenna adn verirlerdi. 24 Aralk gecesi ocuklar eden eve dolar ve -Kalanda- adl Noel arklar syleyerek sann douunu kutlarlard. Noel sabah kilisedeki ayine gidilir, le saatlerinde de akrabalar, dostlar bir araya gelerek yemek yenirdi. zellikle ocuklar iin am aalar sslenirdi. Ylbana doru iek satclarnn tezgahlarn dolduran -kokina-
47
(Rumcada krmz) adl, krmz taneli yeil dallar evleri sslemede yaygn olarak kullanlrd. Aslnda dinsel adan pek anlam tamayan 31 Aralk tarihi de kimi kesimlerde Hz. sann snnet gn olarak anlrd. Bu gecede Noel gnne benzer kutlamalar yaplrd. Rumlar arasnda geleneksel olarak ylba gecesi hindi yenir, dans edilir ve elenilirdi. Ayrca Sakz Adasndan getirilen sakzla (mastika) yaplan ve zerinde yeni yl yazan yuvarlak Ylba Pidesi piirmek de geleneksel bir olayd. Osmanl mparatorluundaki Ermeniler ise 1 Ocakta kutladklar ylbana Gaant adn verirlerdi. Btn aile 31 Aralk gecesi bir araya gelir ve gece yarsna kadar sofrada birlikte olunurdu. Zeytinyal yaprak ve midye dolmas, hindi ve anuabur (aure) ylba sofrasnn vazgeilmez yiyecekleriydi2.
2 Bu bilgiler ok sevdiimiz aile dostumuz, dnya tatls Annik Hanm tarafndan aktarlmtr.
48
Osmanlnn Hristiyan ylbaya gsterdii ilk ilgi, 1829 ylna tarihlenir. O ylba, stanbuldaki ngiliz bykelisi, Halite bulunan bir gemide byk bir balo verir. Baloya Osmanl devlet adamlar da arlr. Davetliler yats namazn Tersane Divanhanesinde kldktan sonra, sandallarla gemiye giderler ve sabaha kadar elenirler. Ertesi gn Kazasker Yahya Bey, Serasker Hsrev Paaya, katld balonun ne menem bir ey olduunu sorduunda u cevab alr: Az vakitte ok hazrlk yapmlar. Biz baloda yaplanlar bir ayda dzenleyemeyiz. Geri kfir ii, fakat ne are? Devlete bir ey oldu, katlmak lzum etti. Kak atal gibi mekruh eyler bile vard. Kazaskere byle konuan Paa, kinci Mahmuta tersine, elenceleri ballandra ballandra anlatm, hatta elmasl bir atal kak takm yaptrarak armaan bile etmiti. 1856 ylnda ise Sultan Abdlmecid, Fransz Elisi tarafndan dzenlenen byk baloya gidip dans edenleri seyretmi ve saraya memnun olarak dnmtr.
49
Devlet katnda ylba gzlemleri byleydi de, aa katlarda durum nasld? Ahmet Rasim, -evvelleri biz Trkler, ylba gnlerinde bamz sokmadmz yer kalmazd- diye anlatmaya balar. -Galata, Beyolu, ksacas Ortodoks takvimini tutan milletlerin cmlesine kendimizi davet eder, sabahlara kadar elenirdik.Osmanl Dneminde st dzey kutlamalar azd ama ehirde durum farklyd. Affnza snarak bence konuyu en iyi anlatan paragraf Ahmet Rasiminden alntlamak istiyorum3: O ne hovardalk rezaleti, ne sefahat gecesi idi!.. Aada, yukarda ne kadar her gazino, her kahve, her koltuk [kk meyhane] bir kumarhane. Her sokakta alg, saz elentisi, engi, kek Her evin odasnda bir ziyafet sofras. stnde hindiler, yemiler, raklar, biralar, etrafnda trl trl erkekler Evin birinden k tekine
50
gir Kumarhanenin birinde yutul, tekinde kazan!.. Fuha sarholua ait hangi ve ka trl vasta varsa hepsi ayakta; bildiimiz karnavallar, yahut eski Romann satrnalleri [Saturnus enlikleri] buralarda akamleyin dirilir sabahleyin can ekiirdi. Armonik, rtma, lvtadan ibaret Yeniehir bandolar, zilsiz tefli lternalar, kemenesi kucanda bir iki udla kabasaz, yannda frt frt smn eker nakkarecisi, zurna, klrnet, keriz alay, bunlarn nnde iftetelli oynar kopuk takm, srt Allah kerimdir, sokak sokak gezilir. Kh kaplardan coan kar kmeleri yol keserler, tepsiler iinide susuz, mezesiz raklar datrlar; yle anlar olurdu ki btn soka dolduran kalabalk, bir evden ieri dolar; yine bir an olurdu ki, bir ykselme kuvvetiyle, evlerden birka birdenbire boalrd. 1926 yl resmen rum takvimi brakp milad takvimi getiimiz yl olduu iin konumuz asndan zel bir nem tamaktadr. (Aslnda bu deiikliin kkenleri Merutiyete kadar uzanmaktadr. Ama o tarihte Milad takvi-
Ahmet Rasim, -evvelleri biz Trkler, ylba gnlerinde bamz sokmadmz yer kalmazddiye anlatmaya balar. -Galata, Beyolu, ksacas Ortodoks takvimini tutan milletlerin cmlesine kendimizi davet eder, sabahlara kadar elenirdik.-
51
me gei, geleneklere uygun grlmedii iin kabul edilmemiti. O dnemde daha ylban izleyen gn, yani 1 Ocak tatil deildi. Ama 1926 yln 1927ye balayan gn bir tesadf eseri olarak, hafta sonu tatiline, yani Cumaya denk gelmiti. Yaplan ylba elenceleri byk ilgi grd ve sabaha kadar elenildi. Elektrik daresi de ilk kez o gece, saat tam 12de kentin btn klarn bir dakika sndrme geleneini balatt. Ertesi yl, stanbulun ylba gecesi, zellikleri anslarn kumarda denemek isteyenler iin zel bir nem tayordu. Elence yerlerini dolup tayordu, ama o yl Yldz Saray da bir kumarhane olarak iletilmeye balanmt. letmeci Senyr Maryosera bu zel gn iin rulet masalar kurmutu. stanbul tarihinde bir gecede, hem de hi bir yasal kstlama olmadan bu denli kumar oynand herhalde olmamt. 1935 ylnda, Bavekil nn imzasyla Millet Meclisine sunulan Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakknda Kanun Tasarsnda, btn medeni milletlerce tatil gn olarak kabul edilen 31 Aralk leden sonrasyla 1 Ocak gnlerinin uygulanmakta olan tatil gnlerine eklenmesi teklif edildi. Kanunun kabulyle, hem ulusal bir eksiimiz giderildi, hem de ylba geceleri sabahlayanlarn resmen uyuyabilmeleri saland! NOT: Bu sene 1 Muharrem, 18 Aralk 2009 tarihine denk gelmektedir. Bilginize.
52
PASTACI
Yemek.Nme
53
54
PASTACI
Profiterol da
Malzemeler 3 yumurta (oda scaklnda) 3/4 su barda su 1 su barda un 6 yemek ka tereya veya margarin 1 imdik tuz Krema iin: 4 adet yumurta sars su barda toz eker su barda un 1 ay ka vanilya z 1 + su barda st Sos iin; 200gr Bitter Kuvertr ikolata (eritilmi) Profiterollerden hazrlanm bir da desek
Yemek.Nme
55
56
Hazrlan
dayankl bir kabn iine su ve tereya veya margarine konur ve kaynamaya balayncaya kadar kartrlr. Ocaktan alnr ve zerine elenmi un ilave edilerek karma yedirilir. ocak zerinde alnr ve dk sda 2 dakika kadar kartrlr. Pien hamur kabn yan yzeylerine kalnt brakmadan toparlanyorsa, kvam olmu demektir. Ocak zerinden alnarak yumurtalar eklenmek zere tezgaha alnr.
57
olan 3 adet yumurta azar azar bu karma ilave edilir. Yumurtalar eklendikten ve kartrldktan sonar hamur parlak ve youn bir grntye sahip olacaktr. Bu karm oda scaklnda soumaya braklr. tepsi zerine, soumu hamurdan birer tatl ka byklnde hamur toplar yerletirilir ve n stma yaplan frnda 25 dakika, zeri kzarncaya kadar piirilir. Sure sonunda frndan karlr ve dikkatlice stlerinden ufak birer kapakk kesilir ve bu ekilde frna tekrar verilir. 10 dakika sonar frndan alnarak, soumas iin tel zgaraya alnr.
58
ve eker bir kabn iinde mikser yardm ile rplr. Un ve vanilya ilave edilir. Dier tarafta ocak zerinde stlm olan st, bu karma azar azar ilave edilir. Tamamlandnda karm ocak zerine alnr ve koyulancaya kadar piirilir. Sre sonunda tezgaha alnr ve soutulur. profiterollerin iine krema, zel bir ula doldurulur ve kapaklar zerine kapatlr. Servis tabana alnr. zerine eritilmi ikolata dklr ve ikinci kat iin profiteroller yerletirilir. Tamamlandktan sonar eker hamurundan kesilmi kar taneleri ile sslenir. Servise hazrdr.
07 Soumu
59
60
PASTACI
01 Frn 190 derecede fanl olarak n stma yaplr. 02 Tart hamurunun btn malzemesi
yourulur ve dinlenmesi iin yaklak yarm saat buzdolabnda dinlendirilir.
25cmlik kalp / 12 kiilik Hazrlanma Sresi: 20 dk Pime Sresi: 15 dk + 15 dk + 20 dk Servis Sresi: 12 saat
Yemek.Nme
61
62
PASTACI
63
0,5cmlik kalnlkta olacak ekilde alr ve kalbn iine yerletirirlir. Taban atal ile delinir ve zerine folyo serilir. Arlk olmas amacyla nohut veya fasulye ile birlikte frnda 15 dakika piirilir. Sre sonunda frndan karlan kalbn iindeki folyo, kullanlan arlk malzemesi ile birlikte alnr ve frn ss 180 dereceye drlr. Bu ekilde 10-15 dk daha piirilir. kremas hazrlanr. Yumurta sarlar ve to eker mikser yardm ile rplr. Rengi aldnda iine krema ve ikolatal karm ilave edilir. Dier tarafta yumurta beyazlar kar haline getirilir ve bu karm iine azar azar ilave edilir. Elde edilen mus kremas pimi olan tart hamurunun iine dklr ve 180 derece scaklkta olan frnda 25 dakika piirilir. Sre sonunda frndan karlr. Oda scaklnda soutulduktan sonar buzdolabnda 12 saat bekletilir. Servise hazrdr.
64
PASTACI
Hazrlan;
biskvi ile eritilmi ya kartrlarak kalbn tabanna bastrlarak yerletirilir. Buzdolabnda donmas iin bekletilir.
02 Frn 260 derecede n stma yaplr. 03 Peynir ile toz eker birlikte rplr. Yumurtalar tek
tek ilave edilir. yice kartrldktan sonra un ve krema ile birlikte limon kabuu rendesi ilave edilir. Kalba dklmeye hazr hale gelmi olacaktr. frna yerletirilir. 260 derecede 10 dakika piirilir ve sure sonunda frn scakl 100 dereceye drlr. Bu scaklkta 1 saat piirilir. Sre sonunda frndan karlarak tel zgaraya alnr ve souyana kadar bekletilir. Tam souma gerekletikten sonra buzdolabna kaldrlr ve ertesi gn servise hazr hale gelecektir.
21cmlik kalp / 10 kiilik Hazrlanma Sresi: 20 dk Pime Sresi: 1 saat Servis Sresi: 12 saat
Yemek.Nme
65
66
PASTACI
10 kiilik Hazrlanma Sresi: 30 dk Pime Sresi: 12 dk + Soutma sresi Servis Sresi: 6 saat - 24 saat
Yemek.Nme
67
68
03
Azar azar eker bu karma ilave edilir ve eker taneleri kaybolana kadar rplmaya devam edilir. rpma ilemi devam ederken dier tarafta 3 defa (nemli hem de ok...) elenmi un, hamur kabartma tozu hazrlanr ve st stlr. Bu aamada yukarda belirtiim gibi tarifteki unu kendim hazrladm. Un, formldeki un oranndan az olduu iin; 110gr una, bir imdik hamur kabartma tozu ve tuzu ilave ettim.
04
Yumurta ve eker ile hazrlanan kremaya elenmi un ve kaynar haldeki st ilave edilerek spatula ile havalandrarak kartrlr. Bu noktada Ufukun tavsiyesi ile 1 yemek ka haha ilave ettim. Arzu edilirse bu haha aamasn atlayabilirsiniz.
05
06 Hazr olan kek hamuru yal kat kapl kalba alnr. Burdaki
bir dier nemli nokta kek hamurunun mmkn olduu kadar dzgn kalba dklmesi. Kek pierken iinde ya olmad iin yaylmyor. Sadece yukar doru kabaryor. Yani engebeli yzey, pitiinde de gene engebeli oluyor. te en dzgn yzeyi elde etmenin zm; skma torbasna kek hamurunu doldurup, kalba birbirine paralel dz izgiler halinde skmak. Hazrlanan kalp n stma yaplm frnda tamtamna 12 dakika piirilir. Sre sonunda st kzarm olarak yal kat serpilmi tel zgaraya ters yz edilir. zerinde kaynamasna izin verilmeden stlr ve
69
zerine ufak ekilde doranm ikolata ilave edilir. Ocaktan alnr. Tezgah zerinde ikolata paralar eriyinceye kadar kartrlr. Soumaya braklr.
soutulmu krema srlr ve hafif sertlemesiyle uzun tarafndan sarlmaya balanyor. Kek yumuakl sizi tereddtte brakmasn. Herhangi bir yrtlma olmadan kolayca sarabilirsiniz. Bu sarma ileminden sonra btn ruloyu stre filme sarp, buzdolabnda dinlenmeye aldm. Minimum 2 saat sonra servise alabilceiniz kekin asl lezzetine 24 saat sonra ulaabilirsiniz.
2009 ile vedalamak lazm artk. Analizler, durum deerlendirmeleri, listeler, hepsini ama hepsini bu sene bir tarafa brakn. Iklarn gzelliine brakn kendinizi, renklerin okusu bulasn zerinize. Aznzn tad hep yerinde olsun dilei ile Sevgiler ve sayglar...
ALIVER: Kuvertr ikolata, eker hamuru, kalplar: www.pastamalzemeleri.com
70
MUTFAK SIRLARI
yaz-fotoraf NLAY TULUM
01
Yemek.Nme
71
02
03
72
01
HAZIRLANII
03 180 derece frnda nar gibi olana kadar kzartn. 04 Bu arada pirinci lk su ile szge iinde 2-3 kez ykayn. 05 Bir kaba lk su doldurun ve pirinleri
iinde 10-15 dk dinlendirin.
09 nce harl atete zeri delik delik olana kadar 10 Servis tabana pilav koyup zerine
tavuu yerletirerek servis edin.
piirin ve altn ksn, tamamne suyunu ekince altn kapatarak demlenmeye brakn.
Yemek.Nme
73
74
02
brei genleri gibi geni taraf size gelecek ekilde tezgaha yayn. hazrladnz iten koyun ve rulo yapn.
06 Rulolarnzn almamas iin krdan takn. 07 Servis tabana aln, istee gre biraz
zeytinya ve sarmsakl sirke ile servis yapn.
Yemek.Nme
75
76
03
Yemek.Nme
77
78
EL
Yemek.Nme
79
80
Yemek.Nme
81
Aralk aynn banda kurulurdu sra sra kartpostalclar ehrin merkezine. be arkada toparlanp o kartpostalclarn tel tel kartlklarnn nne giderdik ellerimizde harlklar. En simlisinden, en renklisinden kartlar seerdik eldivenli ellerimizle. Adres defterlerimiz vard o zaman, o defterdeki insan saysnca alnrd kartlar ve zarflar. Hatta pullar... Eve dner, en kliesinden yeni yl dileklerimizi bir bir yazardk en gzel yazmzla. Sevgili Anneanne ve Dedeciim, Yeni ylnz en iten dileklerimle kutlar, salk, mutluluk ve huzur dilerim. Sevgiler, Torununuz pek imdi anlyorum ki o klielemi ard ardna sralanan kelimeler, u hayattan beklediim en nemli dilekler hakikaten. te bu sene gemiimdem karttm bir alkanl tekrar masa stne yatrdm. Tebrik kart alkanln. nce insanlardan posta
82
adreslerini toparladm. Sonra Aliyle beraber masann bana oturdum. Krpk kuma paralar ile simli pullardan kartlar yaptm, aslnda ben kestim Ali yaptrd. ok da elendik.
Neler mi kull andk ? Es k i kuma par a l a r , hediye k a t artkl ar, k e e, simli pull a r , fistol ar... . Ne mi yapt k ? Sadece kes t i k ve yaptr d k .
Siz de yapabilirsiniz. Hem ocuunuzla ho bir vakit geirmi olacacak hem de sevdiklerinize posta kutularnda fatura dnda yzlerini glmsetecek bir holuk brakm olacaksnz.
Yemek.Nme
83
Henz arkalarna tebrik dileklerimizi yazmadm ama sanrm 12 yanda ne yazyorduysam aynlarn yazacam.
84
Yemek.Nme
85
86
PF NOKTALARI
Misafirleriniz gelmeden nce mutfanzdaki yemek kokusunu gidermek iin ocakta defne yapra, limon kabuu ya da kekik yakabilirsiniz.
Yemek.Nme
87
Tavuk etinizin daha iyi kzarmas iin yarm saat kadar nce limon ile ovmanz gerekir.
88
4 kiilik
DNYA MUTFAKLARI
AVUSTRALYA Dnya zerindeki corafi konumu nedeniyle yeni yla ilk giren lke olan Avustralyann geleneksel yemeklerinden semeler var bu ay mnmzde. Bu pratik tariflerle yeni yl sofranz kolaylkla ssleyebilirsiniz. Hepinizin yeni yl kutlu olsun, bu yl tm dilekleriniz gerek olsun...
soan ekleyerek birka dakika, soann rengi saydamlancaya kadar kavurun. boyunca kavurmaya devam edin. sosunu ekleyin, kartrn.
02 Kymay ekleyin, yaklak 10 dakika 03 zerine salay ve Worchestershire 04 Bir bardakta niastay ve suyu iyice
89
90
DNYA MUTFAKLARI
07 zerlerine hazrladnz
Yemek.Nme
91
kapatacanz dier hamurun yapmas iin su srn. srdnz kenarlarndan, atalla bastrarak yaptrn.
09 zerlerine birer adet milfy hamurunu yayn ve su 10 zerlerine yumurta sars srn. 11 Paylar nceden sttnz 220Clik frnda 20 25
dakika boyunca, zerleri kzarana kadar piirin.
92
10-12 KLK
Yemek.Nme
93
DNYA MUTFAKLARI
Lamington Kekleri
MALZEMELER Kek iin: 2 su barda un 80 gram tereya (eritilmi) 1 su barda eker 1 imdik tuz su barda st 2 adet yumurta 1 paket kabartma tozu 1 paket vanilya Kaplama iin: 1 su barda st 2 yemek ka tereya 3 yemek ka toz kakao 1 su barda pudra ekeri Hindistan cevizi rendesi hazrlan
ekeri, tuzu, st, yumurtay bir kap iinde kartrn. tozunu ekleyerek mikserle rpn.
94
Yemek.Nme
95
04 Piirdiiniz keki
cmlik kenarlara sahip kpler ekinde kesin. batrarak etrafn kaplayn, daha sonra da hindistan cevizi rendesine bulayarak servis edin.
96
4 kiilik
DNYA MUTFAKLARI
97
98
YEN BR EYLER
Doritos, Hisseli Tatlar Kampanyas sloganyla yeni lezzetleri rn portfyne katmaya alyor. Doritosun yeni tadn sen bul satnn %1ine ortak ol!
hisseli tatlar
Yemek.Nme
99
Ayvalk ve Edremit blgesinin en kaliteli szma zeytinyalarndan seilerek en gelimi teknolojiyle retilen ve ambalajlanan Zeytin skelesi en ok 0,8 asitli Naturel Szma, Organik Naturel Szma ve en ok 2,0 asitli Naturel Birinci olmak zere 3 eidiyle tketiciyle buluuyor.