Professional Documents
Culture Documents
Yemek Nme
AYLIK YEMEK KLTR DERGS KASIM 2009
SHRL
ELM A
NDEKLER
EDTRDEN Sihirli Elma Elmal Tava Keki Zeytinyal Elma Etli Elma Dolmas Sakzl elma Tatls
4 7 8 10 12 14 16 18 27 34 44 46
28.SAYI
Elmal Kurabiye Pamuk Prensesin Gaflet Elmas Elma dersem aklna ilk gelen... Meyve Yetitiricilii Kim srd elmay? Elmal lolipoplar
Yemek.Nme
Elmal cips Elma Kremal Kar Taneleri Krem Brle Reat Erdemirle GnBeGn Elmal Tavuklu Salata Elmal rg Milfy Elmal Muffin Yourt Kaplar ieklendi Balk ve Patates kzartmas (fsh and chps) Elmal Crumble YEN BR EYLER
50 52 56 60 74 76 78 80 90 95 98
EDTRDEN
Herkese merhaba; K kendisini iyiden iyiye hissettirmeye balad. Birden den hava scaklklar ve her yeri saran grip salgn... Her k sylediimiz gibi salkl beslenerek ve biraz da el temizliine dikkat ederek hastala yakalanmadan, souk havann keyfini srebilirsiniz. Bu saymzda Gl Fatma meyve yetitiriciilinden bahsederken, Handem elmann artrdklarn anlatyor. Ayem birbirinden ekici elmal tariflere yer verirken, Funda ngiliz mutfana konuk oluyor. Nilayn elmal ay saatinden keyif alacaksnz. pek yourt kaplarn ieklerle bezerken, Melike pamuk prensesin elmasnn peinde. mit Ankaraya yolu dmken Reat Usta ile bir rportaj gerekletirdi. imdiden yaklaan kurban bayramnz kutluyoruz.
bilgi@yemek.name
Yemek.Nme
yazlar
AYEM ZTA pecetedennotlar.blogspot.com DEVLETAH ZCAN devletsah.com FUNDA IIK HANDEM ERKAY GNER cocuklahayat.com PEK TUNBLEK ibeking.blogspot.com MELKE TRKAN BALI gorunmezkentler.blogspot.com NLAY TULUM mutfaksirlari.com GL FATMA KOZ saraydanalhaberi.blogspot.com MT GLBZ CEYLAN
fotograflar
AYEM ZTA DEVLETAH ZCAN CEM VEDAT IIK isik.net PEK TUNBLEK NLAY TULUM MT GLBZ CEYLAN
tasarm
BARI ZCAN
Yemek.Nme
hazrlayan DEVLETAH
Quat, commy nullam num quam vendrer cidunt ut nulla feum dolor sum ad el iril ea con volute mod ercin henisi. Molor autem init prat. Ese tin ut iusci blaore dolortie mincin henim quipsuscilit adionsecte velenisl iure vullaor am, suscip eril il dolutat wisit, volenim diametue eugait dolum in verci eugiam, quisl dolorper ipit velit vullamet eugait acipit alit iuscip eugiam quipsusto eugait aliquam delit duis deliquis eu feugait praesto conulYemek.Nme dergisine cretsiz la acing exeriurerit aut volent ilit, vel eummy abone olun, yeni ilk siz do ent nostrud ming ex eu sayy faccum volorpercil nullaore vel er autpat, sequissecte do od tat voindirin! Sadece aadaki duyuru lor illut niat, conum aliquat iriliquis alis eugait grubuna ye olmanz yeterli. ye dolorpero er alit nos nisit nis exer si.de olarak dier srprizlerden Lore tat. Ut atem esequis nim zzrit nullute dolum veliquis num vel eum quam eriustrud eui CRETSZ ABONE OLMAK N HEMEN TIKLAYIN! blam, si. http://groups.google.com/group/yemek-name Em nisi. Magnis dio dignisc iliquam conummo doloborperos alit adit veliquisi. Feu faci blaor summy niat. Ut nit, sim nullaore feugue modignit, sum venim velent duis nul-
YE N SA YI YA YI NL AN DI .H AB ER N Z
Ab on ele re z el
OL SU N!
Yemek.Nme
KAPAK
Sihirli Elma
Yeiliyle, krmzsyla hatta pembesiyle masallara, mitolojiye ve hatta dinler tarihine konu olan meyveden bahsediyoruz bu saymzda. Rengi gibi tad da eit eittir. Ekisi, tatls, mayhou... Herbiri ile farkl lezzetler farkl tatlar yaratmak mmkn. Salatalara konulabilecei gibi, keklere, pastalara konulabilir, tavuk ve et yemeklerine suyu ile sos olabilir. indeki pektin ile kvam verici olarak kullanlabilen elma, pudinglere eklenebilir. Biraz eker, bir tutam tarn ve bir tutam ceviz ile her trl malzemenin iine girip lezzetine doyulamayacak pratik tariflere imza atabilirsiniz. Hazrladnz bu karm derin dondurucuda saklayp, anszn gelen misafirlerinize zerinde dondurma ile servis edebilirsiniz.
hazrlayan DEVLETAH
TARF
MALZEMELER 1 su barda st 1 su barda un 1 adet yumurta 1 yemek ka eker 1 ay ka tuz 1 adet elma 1/2 paket kabartma tozu Hazrlan
01 Elma soyulup
rendelenir.
yumurta ve elma rendesi kartrlr. kabartma tozu eklenip iyice kartrlr. stlm yal tavada piirilir. tarn konularak servis edilir.
03 Karma un ve
04 nceden
05 zerine bal ve
10
TARF
Zeytinyal Elma
11
MALZEMELER 2 adet elma 2 adet havu 1 su barda portakal suyu 1/2 adet limon suyu tuz zeytinya Hazrlan
03 Temizlenen
04 Havulu elmalar
12
TARF
01 Btn malzemeler
02 Elmalarn st
13
14
TARF
Yemek.Nme
15
MALZEMELER 3 adet elma 6 yemek ka eker 6 yemek ka sakz reeli 2 su barda su Hazrlan
01 Elmalarn
ekirdeklerini kartp bir tencereye dizin. sakz reeli sonra da eker serpin. suyu ilave edip ksk atete yumuayana kadar piirin. sonra dondurma ya da kaymakla servis edin.
02 zerlerine nce
03 En son olarak
04 Souduktan
16
TARF
Elmal Kurabiye
Malzemeler
Hamuru iin 200 gram margarin 2 kak svya 1 su barda yourt 4 su barda un 1 su barda pudra ekeri 1 paket kabartmatozu i iin 1 ay barda eker 5 orta boy elma 1/2 su barda ceviz 1 tatl ka tarn
Hazrlan
02 Kabartma tozu ile elenmi unu ekleyip 03 Buzdolabnda beklemeye brakn. 04 Soyulmu ve rendelenmi elmalar,
eker, ceviz ile beraber piirin.
17
07 Alan hamurun iine elmal harc koyup kapatn. 08 Hamurun tamamndan kk toplar yaparak
yal katla kapl tepsiye dizin.
18
DENEME
19
prensesin
gaflet
pamuk
elmas
20
te yine ayn o tarihi yaklat. Yemek.Nmeye ne yazacam? Bir nceki ayn dergisi km ve hemen arkadasndan Devletah mesaj atarak Ey, Yemek. Nme yazarlar, imdi de u konuda bir dergi karyoruz. Ona gre hepiniz yazlarnz hazrlayn. Hazrlann yeni sayya! demi oktan... Ama yaznn teslim tarihi gelmi atm olduu halde, elde avuta yok bir kelime bile... Evet, konu sk sk akldan geirilmi, stne kafa yorulmu, saa sola baklm; ilham ya da en azndan fikir vermesi beklenen- birka kitaba, yazya, internete ynelinmi, belki bir-iki cmle de karalanm. Ama yok ite yaz filan... Konumuz elma... Elma ile ilgili bir ey yazmtm daha nce Yemek.Nameye; bayram iin miydi, ocuk bayram iin miydi, ne... Elma ekerinden bahsetmitim yazda. Ah keke bileydim, o sayya baka bir ey yazardm da yazy bu sayya saklardm. Ah keke, ah... imdi, yeniden dneceiz elmay...
Yemek.Nme
21
***** Elma... ocukluumda, uzun yaz gnleri, uzanarak kitap okuduumda bir elimde de o olurdu. Masaln sonunda hi beklenmedik bir ekilde gkten der, masal kahramanlar da canlarnn acyacan filan hi dnmeden pek memnun olur gibi grnrlerdi bu ie. Hatta masal okuyanlar/dinleyenler de bu datmdan nasiplenirlerdi. Ben de anlardm o zaman neden bir elimde elmayla okumaya koyulmu olduumu. Ama tembeldim; elmay kemire kemire yer, elimde kalan koann atmak iin
yerimden kalkmaya endiimden, gittike kararan koanla adeta btnleirdim. Kitabn sayfalar birbirini takip eder, dakikalar ard ardna akar, ama yazn uzun leden sonras bereketlenmeye devam ederdi. Gne, ekili perdelerin ardnda alalr; ama bir trl gzden kaybolmazd. Bir ocuun isteyecei son ey, bir trl gemeyen zamand. Masal masal arkasna gkten
22
Yemek.Nme
23
elmalar der ve zaman bir trl gemezken, elma, gemeyen zamann hi bitmeyen meyvesi olarak bir sembol olurdu. Baa dmesinden honutluk duyulan o meyve, baz masallarda zehri, itahn ve gafletin yol at lm uykusunu anlatrd. te o saf prenses, cadnn szlerine aldanr, hepimizin Hayr! Hayr! diyen i seslerini tabii ki hi duymayarak o elmay srrd. Zaten zavall, o srdyla da kalrd; nk hemen arkasndan der, baylr, kendinden geerdi. Onu ayltmak, prensin iiydi. Uzak diyarlardan gelecek, prensesi pecek ve onu uyandracakt. Elma, kpkrmz, prl prl ama temkinli yaklalmas gereken bir meyveydi. Masal, albenili grnlere kar hakl bir phe gelitirmemize yardm ederdi. ***** Bununla birlikte herkes elmann kpkrmz ve tr tr olann sever. Grn de, elma hakknda fikir veren en nemli zelliktir. Kimsenin suyu az-kepek gibi olan elmay tercih ettiini -geenlerde elmann kumlu olann sevdiini syleyen bir arkadam dndaduymadm. Kzkardeimle, kardele kurulan o zel dnyann iinde kendi bulduumuz
24
kelimelerle oynar ve onlar da dnyamza dahil ederken, nasl olduysa bu susuz-kepek-kumlu elmalar iin de bir kelime uydurmutuk: Gmr. Mesel, annem neden o hafta alnan elmalardan yemediimizi sorunca, ikimiz birden nk gmr derdik. Annem hayretle Kzm, ne demek gmr? diye sorunca Gmr ite! diye cevap verirdik. Annem ve babam ebed kader ortaklar gibi birbirlerinin yzne bakakalrlard. Artk o gnler geride kald. imdi annem babama neden elma almadn soruyor. Babam gazeteden ban kaldrmadan anneme cevap veriyor: nk gmr. Ve annem O da ne demek? demiyor. *****
Yemek.Nme
25
Nasl balayacam bilemediim bu yazy bu noktaya kadar getirdikten sonra, fikrini almak iin kzkardeime okuyorum. Nasl balayaym sonunu? diye soruyorum. lkokulda okuduumuz okuma paralarnn anafikrini bir rpda bulan alkan kk kzlar gibi mthi bir cevvalikle kvrak bir cevap veriyor. Pamuk Prensesin yedii elma gaflet elmasyd. Ancak gerek an pcyle o gafletten dirilen prenses aslnda ak olmadan btn elmalarn gmr olduunu bize dndrmeli diyor. Ben de dnekalyorum...
26
OCUKLA HAYAT
Yemek.Nme
27
28
elma dersem...
tahir ile zhre - Alev k - sunipeyk eki - halit altunterim ak- memnu - guijarra Alev + 1 - Oulcan Seluk Akbulut armut - Me fallit machintosh - Aynebilim mac - Tanju Yildiz tarn - Muge Cerman turta - Ezgi Ceren I. Cevap veriyorum: krmz - ruh kz Kurabiye - devletsah elmas (st kardelerden:P) - Alev armut geldi elma dersem k armut dersem saklan hesab - SRR Apple, Inc.:) - Batuhan Icoz adem ile havva - internettin abi kurtuk =D - Bir Adet Fantastic adem/havva, newton, zindelik, bahem, vitamin, ok sevdiim meyva, leo burnett... - nevakip armut - yedincisenol yarm elma, gnl alma... - Handem apple - # Egemen newyork ilk gelmio ama millet yazm birsr - Sibel Deha yemekname - elifile apple/mac - Sinem Co
29
Nasl m yani? Gnlerdir elma ile ilgili neler anlatabileceimi dnrken, evrimii yesi olduum friendfeede bir soraym dedim... Bunlar yantlar. Yantlardan da grld zere bir avu meyve herkese bir baka ey artryor. Benim de aklma elma dtnde, sonbahar gelmitir. Annemden tarifini alamadm, elmal tarnl cevizli kekin evimi saracak kokusunu zlemiimdir. Elmalar dilimlenir, hlamur, limon ve tarn ubuklar ile demlenir - iine arzuya gre bal dkerek iinizi str. Sokaklarda elmaekeri aranr, bir kez bile bitirildii grlmemitir. Kp kesilmi elmalar, biraz limon suyu ile saklama kaplarnda park ziyaretimizde bize elik eder. eitli yeil yapraklar ile yaplm salatalara jlyen kesilmi elmalar zerine tavuk zgaralar yerleir. Paprikaya dolaptan en gzel elmay kart dediimde, o sapsar birini seerken, ben onu geri koyup en yeilini alyorum... eim ise krmz olmasn tercih eder. Hergn bir elma dileri mutlu edermi. Kabukla yenilmesi bir yandan dilerin kuvvetlenmesini salarken, dier yandan da ierisindeki maddelerle dileri temizler. Btn elmay srarak yemenin keyfinin yannda yararlar da ok.
30
Yemek.Nme
31
Mutfak tezgahlarma yzey temizleyicisi kulanmayal aylar oldu: Yar yarya elma sirkesi ve su ile doldurduum bir ie her daim elimin altnda... Mutfam mis gibi elma kokuyor, hi bir leke de dayanamyor. nce dilimlenmi elma dilimlerini piirme kadnn zerine yayyor, frnn dk derecesinde kurutuyoruz... elma cipsi, patates cipsini yener! Anlayacanz konumuz elma olunca, aklmda dolaan fikirlerin bini bir para - hangisinin ucundan tutsam, bir dieri daha deerliymi gibi geliyor... Sanrm iinde elma olan hemen hemen herey beni ok mutlu ediyor. Bu nedenle elime geen bu tarifi mutlaka uygulamaya koymalydm.
32
evvel tarn ve karanfil gibi tane baharatlar kartmay ihmal etmeyin. atalla ezebilir veya el blenderi ile pre haline getirebilirsiniz. kartrarak elma prenizin ekmesini (azalmasn) takip edin. ateten alabilirsiniz.
Yemek.Nme
33
34
ARATIRMA
Meyve Yetitiricilii
lkemize gelen yabanc turistlerin en ok ilgisini eken yerlerin 3. veya 4. srasnda pazar ve manavlarmz olduuna dair bir aratrma yazs okudum. lgin gelmekle beraber, bu ekilde taze meyve ve sebzenin bir arada bulunduu bir lkede gemite meyve reticilii ile ilgili neler yaplyordu diye de meraklandm.
1
Trklerin meyve yetitiricilii ile ilgili serveni 1300 yllk bir gemie sahiptir. Yazya bir rnek ile balamamz gerekirse 1 Bu yaznn ilk blm olan meyve yetitiriciliinin tarihesi 2006 ylnda Kitap Yaynevi tarafndan baslm olan Tarihi Ahmed Cavidin yazd, Seyit Ali Kahraman ve Priscilla Mary In tarafndan yayna hazrlanan Tercme-i Kenzltihadan derlenmitir.
35
9. yzylda Harzemahlarn yaad Harezm blgesinden 4000 kilometre uzaa, ine karpuz ihra ediliyordu. Karpuzlar, kurun kapl sandklarda kar iinde tanmaktayd. Ayrca Babr ahn, 16. yzyl banda yazd anlarnda Orta Asyann nar, incir, zm, eftali, kays, erik, elma ve
36
Bizansl Rum tarihi Kritovoulos, Fatih Sultan Mehmetin stanbulu fethinden sonra Topkap Saray
dut yetitiricilii ile mehur olduunu renmekteyiz. Kukusuz Trklerin Orta Asyada balayan serveni Anadolu topraklarna ulatnda, verimli arazilerin de yardmyla meyve yetitiricilii yaygnlam, meyve eitleri de hzla artmtr. rnein, 14. yzylda Beylikler dneminde Anadoluya gelen Fasl seyyah bn Batuta,
bahesine insanlarn zevki ve mutluluu iin her trl meyve aac diktirdiini yazmt. Evliya elebi, bu aalarn saysnn birka yz bini bulduunu anlatyor.
znikin ince kabuklu, iri taneli ve ok tatl kz zmne dnyann baka hi bir yerinde rastlanmadn anlatmaktadr. Osmanl dneminde kyl veya kentli, herkes kk da olsa bir bah-
37
eye sahipti ve meyve yetitirme merak toplumun her kademesinde yaygnd. Bizansl Rum tarihi Kritovoulos, Fatih Sultan Mehmetin stanbulu fethinden sonra Topkap Saray bahesine insanlarn zevki ve mutluluu iin her trl meyve aac diktirdiini yazmt. Evliya elebi, bu aalarn saysnn birka yz bini bulduunu anlatyor. Trkiyeden birok meyve eidi 15. yzyldan itibaren Avrupaya yaylmt. Dnyaca mehur Cantaloupe kavunu, Ermeni papazlar tarafndan Trkiyeden Romaya gtrlerek Cantaluppi iftliinde yetitirilmi, sonra VIII. arl dneminde (1483-1498) tohumlar Fransaya gtrlmt. Macar tarihisi Sandor Takats, Trklerin kavun, karpuz, kays gibi bir hayli meyve eidini Macaristana getirdiklerini, lkenin her yerinde bahe kurduklarn anlatyor. Ankara Kavunu, Sapancann sar kiraz, Trk portakal, ve 1897 ylnda zmirden gtrld iin Amerikada zmir ayva-
38
s adyla bilinen bir ayva eidi, Trkiyeden yaylan meyve eitlerinden bazlardr. Osmanl dneminin nl veya ticareti yaplan meyve eitlerinin adlarna, kanunnmeler, eriye sicilleri, seyahatnmeler gibi kaynaklara da rastlanr. 1502 tarihli Bursa Kanunnmesinde saylan krk kadar meyve eidi arasnda eker armudu, Bozdoan armudu, eki elma, misk elma, Ankara kavunu, Birgi nar, Beylerce zm gibi 500 yl sonra hl yetien fakat maalesef manavlarda, pazarlarda rastlayamadmz eitler bulunuyor. Meyveye verilen nemden dolay Osmanl bahvanl da olduka ilerlemiti ve aclk ayr bir meslek kolu olarak grlyordu. 17. yzyln ortasnda stanbuldaki bahelerde 50 binden fazla bahvan ve 500 tane ac alyordu. 1570lerde yazlan Revnak- Bostan adl Osmanlca bahe bilimi kitabnda sekiz a tr anlatlmaktadr (gz as, yaprak as, yarma a, zengir alama, filiz as, kabuk as - gnmzde oban as olarak bilinen a tr - ubuk as ve yazarn kendi gelitirdii bir a tr). Hangi
39
a kalemlerinin saklamaya uygun olduu, uzun mddet saklamann yollarn, hangi alarn uzun yola gtrlmeye msait olduu ve ne ekilde tanaca da anlatlyor.
Saklama yntemleri, meyve ticareti, farkl mevsimlerde olgunlaan eitler ve turfandaclk sayesinde Osmanl dneminde yl boyunca meyve yemek
40
mmknd. Haliin kenarnda bulunan Tersane Bahesi, turfanda sebze ve meyveleri iin mehurdu ve burada turfandaclkta uzmanlam bahvanlar alyordu. Prof. Dr. Gnay Kut Hanmefendinin nemli bir almasndan alnt yapmadan bu yaznn tamamlanacan dnemiyorum Topkap Saray Mzesi Ktphanesinde Y.94 Numara ile kaytl yazma bir defter bulunmaktadr. Bu defterde bir bada yetien eitli meyvelerin listesi verilmi, sayfalar karelere blnerek o meyvenin eitli cinslerinin nerelerden geldii tek tek not edilmitir. Bu listede tam olarak: 206 eit armut, 98 cins elma, 25 cins ayva, 43 cins eftali, 13 cins vine, 31 cins kiraz, 21 cins kays, 9 cins nar, 11 cins incir, 11 cins dut, 15 cins mumula, 59 cins zm, 39 cins portakal ard ardna saylmaktadr. Bu defterin zellikle konu ile ilgili aratrmaclar Osmanl snrlar iinde grlen ve yetitirilen meyve trlerinin grlmesi asndan
41
olduka gereklidir. Gnmzde 98 cins elmann yetitiinin saptanmas bile olduka zorken, 19. yzyl gibi bir tarih iin tm cinslerin kataloglanm halini grmek bizler iin bu yazmay olduka nemli bir bilgi kayna haline getirmektedir. Bu ayn konuu olan elmann ise bu yazmada 98 eidinin tek tek isimlerini bulmaktayz. Burada hepsini vermenin etik olmadn dnmekle birlikte bazlarnn isimlerini zikretmeyi doru buluyorum2: Ankara Elmas Kebir Ferik Elmas Vlah Elmas Bonak Elmas Misk-i Yusuf Elmas Boludan Misket Elmas Tokattan Gmbe Elmas Osmancktan Mor Elma
2 Bu listenin tamam iin baknz: Prof. Dr. Gnay Kut, Meyve Bahesi, Yemek ve Kltr, s.12 (2008): 48-81.
42
Son olarak da Evliya elebi, Seyahatnmesinde elma cinslerini u ekilde saymaktadr: Malatyann yedi trl elmas olur. zmit ehrinin Misket ve Frenk elmasndan daha lezzetli ve suludur. Amma Kefe diyarnn Sodak elmas kadar iri deildir. Ancak otuz-krk dirhem gelir. Lkin Cenb- Hak bu Malatya elmalarna bir eit renk vermitir ki al al, krmzs krmz ve dier renkleri de hep Cenb- Hak yapsdr. Hibir renge benzer taraflar yoktur. Hatta bir evde be on adet elma olsa, tatl kokusundan insann dima kokulanr. Malatyann ileri gelenleri ve kibar kadnlar, bu elmalara aacnda iken balmumu ile iirler yazarlar. Niceleri kada uygun beyitleri makas ile oyup zerine yaptrrlar. O elmalar aacnda iken havasndan tazelik bulup ayn etkisinden renk ve parlaklk kazanarak olgunlanca, sz edilen kat ve balmumlarnn altndan beyaz ve sar yaz ile yle gzel beyitler kar ki her biri sanki birer sihir eseridir. Bu elma-
Topkap Saray Mzesi Ktphanesinde Y.94 Numara ile kaytl yazma bir defter bulunmaktadr. Bu defterde bir bada yetien eitli meyvelerin listesi verilmi, sayfalar karelere blnerek o meyvenin eitli cinslerinin nerelerden geldii tek tek not edilmitir. Bu listede tam olarak: 206 eit armut, 98 cins elma, 25 cins ayva, 43 cins eftali, 13 cins vine, 31 cins kiraz, 21 cins kays, 9 cins nar, 11 cins incir, 11 cins dut, 15 cins mumula, 59 cins zm, 39 cins portakal ard ardna saylmaktadr.
43
lar kopardktan sonra vilyet vilyet ayn ve byklere ve bizzat padiaha hediye gtrrler. Bu da buraya ait bir zelliktir. Gnmzde manav veya marketlerde grdmz meyve cinslerinin aslnda lkemizin yetitirme potansiyelinin altnda olduunu bu eski zaman belgelerini okuyarak da bir kere daha anlyor insan. Dileim cinslerin derhal koruma altna alnmas, var olanlarn yaatlmas yok olanlarnsa en azndan tantlmasdr
44
PASTACI
Yemek.Nme
45
46
PASTACI
Elmal lolipoplar
Malzemeler Tart Hamuru (Yemekname Ekim 2009 Says) 4 adet Orta Boy Elma 1 su barda Toz eker 2 tatl ka Tarn 2 tatl ka Zencefil Kat ubuklar Minik boyutlardaki elmal lolipoplarn hazrlanmasnda sevdiiniz bir tart hamuru reetesini uygulayabilirsiniz. Arln tayabilmesi iin sya dayankl kt ubuklar zellikle tercih edilmitir. Bilgilerinize Hazrlan
50 adet Hazrlanma Sresi: 20 dk Bekleme Sresi: 30 dk Pime Sresi: 15 dk Servis Sresi: 10 dk Saklama Sresi: 1 hafta
Yemek.Nme
47
48
temizlenmi elmalar, tarn, eker ve zencefil; elmalar yumuak bir hal alncaya kadar piirilir ve ezilerek pre haline getirilir. Bu ekilde lolipoplarn i malzemesi hazrdr. tart hamuru, unlu tezgh zerinde, olduka ince alr. 5cmlik yuvarlak kurabiye kalb ile kesilir ve yal kt serilmi tepsi zerine alnr.
49
ubuk yerletirilir. Hazrlanan ikinci yuvarlak hamur, kapak eklinde zerine kapatlr. Kenarlarn birletirmek iin kt ubuun ucu ile bastrlarak ekil verilir. Bu ekilde hazrlanan lolipoplarn zerine yumurta ak ve toz eker serpilir. dakika veya zeri kzarncaya kadar piirilir. Sre sonunda frndan karlr ve tel zgara zerinde soumas iin bekletilir. Servise hazrdr.
50
PASTACI
Elmal cips
Malzemeler
1 byk boy Elma su barda Toz eker 1 ay ka Tarn ay ka Zencefil Bu reete tek bana da yenir. sterseniz dier tatllarnz sslemek iin de kullanabilirsiniz. Seim sizin
Hazrlan
01 Frn 120 derecede n stma iin altrlr. 02 Elma iyice ykandktan sonra, keskin bir bak yardm
ile olduka ince bir ekilde kesilir. Kabuunun soyulmasna veya ekirdeklerinin karlmasna gerek yok. Uzun sreli bir kurutma ilemi yaplaca iin kabuk veya ekirdekler sizi rahatsz etmeyecektir. olan toz eker, tarn ve zencefil karmna, her iki yz de olacak ekilde kaplanr. Yal kt serilmi tepsi zerine yerletirilir ve n stma yaplm frnda 30 dakika piirilir.
25 ADET Hazrlanma Sresi: 10 dk Pime Sresi: 1 saat 15 dk Servis Sresi: 10 dk Saklama Sresi: 7 gn
Yemek.Nme
51
52
PASTACI
Yemek.Nme
53
54
PASTACI
55
ile toz eker rplmaya balanr. Ak renk oluncaya kadar rpma ilemi devam eder. Sre sonunda scak olan st, rpma ilemi devam ederken azar azar bu yumurtal karma ilave edilir. St karma yedirildiinde, karm ocak zerinde bir kabn iine konur ve koyulancaya kadar kartrlarak piirilir. . z ilave edilir. Przsz bir kvam elde edilmek istenirse krema, el blenderinden geirilir ve servis tabaklarna paylatrlr. Krema yeterince soutulduktan son zerine beklemekte olan pimi bezeler yerletirilir. Servise hazrdr.
56
PASTACI
Krem Brle
Malzemeler Karamel Elmalar iin; 3-4 adet orta boy Elma 2 yemek ka Tereya veya Margarin 2 yemek ka Toz eker 1 imdik Tarn Kek Hamuru iin; 1 su barda Un 4 yemek ka Badem Unu 1/3 su barda Buday Niastas 1/3 su barda Fndk (Un haline getirilmi durumda) 3 adet yumurta 1/2 su barda Yourt 1/3 su barda Zeytinya ay ka Vanilya z 1 ay ka Karbonat 2 ay ka Hamur Kabartma Tozu hazrlan
01 Frn 175 derece fanl olarak n stma yaplr. 02 Ocak zerinde ksk atete bir kabn iine tereya
veya margarin, eker, tarn ve elmalar konur. Elma dilimleri yumuaynca kadar nazike kartrlarak piirilir. 20cmlik kek kalb svya ile yalanr ve karameline olan elma dilimleri tabana yerletirilir.
12 kiilik / 20cmlik kalp iin Hazrlanma Sresi: 30 dk Pime Sresi: 40 dk Servis Sresi: 3 saat Saklama Sresi: 5 gn
Yemek.Nme
57
58
59
eker rplr ve yumurtalar tek tek ilave edilir. rpma ilemi devam ederken kek iin kalan btn malzeme bu karma eklenir ve hafif akkan bir kek hamuru elde edilir. scak frnda yaklak 40 dakika veya batrlan bak temiz kncaya kadar piirilir. Sre sonunda soumas iin tel zgaraya alnr. alnr. 3 saat sonra ikram iin hazr olacaktr.
60
RPORTAJ
Yemek.Nme
61
Gzel bir Ankara sabahnda sizler iin stdyoya girdim ve reklam aralarndaki 3-5 dakikalk srelerde Reat Ustann nasl altn gzlemledim.
62
Yemek.Nme
63
Yllardr hafta ii her gn canl yaynda milyonlarca TV izleyicisine yemek yapan Reat Erdemir byk bir evkle hazrlad enfes lezzetleri ayn zamanda program bitiminde alanlara da tattryor. Ben tattm mesela. Bir program ekimi iin Ankaraya GnBeGn programna davetliydim. Canl yaynda yemek yapmak nasl bir eydir hep merak ettiim bir konuydu dorusu. Programn sunucusu Sabiha hanmla Reat Usta arasndaki tatl atmalar zevkle izliyordum zaten. Gzel bir Ankara sabahnda sizler iin stdyoya girdim ve reklam aralarndaki 3-5 dakikalk srelerde Reat Ustann nasl altn gzlemledim. Her reklam arasnda elimde fotoraf makinasyla stdyoya girip kmamdan biraz rahatsz olduklarn fark ettiim stdyo grevlilerinden de zr diliyorum. Ama canl yaynda baka nasl rportaj gerekletirilirdi ki?! te Reat Usta ve cavaplar..
Hepimizin bildii zere Osmanl dneminde iktidar mcadelesinden dolay zehirlenme vakalarnn fazla olmas ve bunun yiyeceklere konularak yaplmas gvenilirlii de saray mutfaklarnda n plana kartmaktadr.
Reat Usta, ncelikle unu sormak istiyorum. Bolunun toprandan mdr nedir,
a denildi mi mutlaka akla
Bolu geliyor. Nedir sizce bunun hikmeti bir Bolulu olarak anlatabilir misin?
Bunun sebebi yzyllar ncesine dayanmaktadr. Osmanl dneminden beri saray mutfaklarnda Mengenli alar alrm, dolaysyla saray mutfaklarna a lazm olduunda
64
hemehrilerini tercih ederlermi. Zaman ierisinde bu gelenek bozulmadan gnmze kadar sregelmitir. Tabii ki bunda Mengenlilerin gvenilir olmas ve gzel yemek yapmas da nemli bir faktr olmutur. Hepimizin bildii zere Osmanl dneminde iktidar mcadelesinden dolay zehirlenme vakalarnn fazla olmas ve bunun yiyeceklere konularak yaplmas gvenilirlii de saray mutfaklarnda n plana kartmaktadr.
Ka yldr TV ekrannda yemek piiriyorsunuz? Ekranlardan Sabiha hanmla olan diyalogunuzdan da ekranda yemek yapmaktan ok keyif aldnz gryoruz.
lerdir.?
Neden alk diye bir soru sormak isterim size? Tandan toprandan mdr? Ailenizde a olan baka kimseler var m?
evremdeki byklerimin a olmas, beni de bu ekilde ynlendirmeleri ve ocukluumdan beri iimde olan alk sevdas benim de a olmamn balca etkenidir. Ailemde babam ve amcalarm da ayn meslei icra etmektedirler.
Ekranda tarif ettiimiz yemeklerin reetelerinin dzgn ve llerinin anlalr olmas ok nemli ve canl yaynda konutuunuz her kelimeyi zenle semek durumundasnz. Meslei hobisi olan nadir insanlardan biri olduuma inanyorum. Sabiha Hanmn sabah bize verdii o gzel elektrikle de mesleimi ekranlarda tabii ki zevkle yapmaya alyorum.
GnBeGn programnda
gnn yemeini seerken nelere dikkat ediyorsunuz..?
Ulusumuz iin zel bir gnse o gne uygun yemekler yapmaya dikkat ediyorum, bunun yannda kullandm rnlerin
Yemek.Nme
65
insan skar.
Bu konuda ev hanmlarna neler nerirsiniz? Mesela baz yiyecekleri piirerek derin dondurucuda saklamak mmkn mdr?
Eve kesinlikle i gtrmeyenlerdenim, ayrca eimin mutfa da misiniz? olduka iyidir ve evde yemeklencelikle mutfa sevmeye ri zevkle yapmaktadr. almalarn ve yaptklar yeYemek yapmak ou alan mekleri sevdiklerine yaptklarn unutmamaldrlar. nk hanmlar iin zor bir itir. yemek sevgiyle yapld zaman Belirli bir zaman iinde ok daha lezzetli ve alan hayetitirilmesi gerektiinden nmlarmzn da bir srelii-
neriler sunabilir
66
ne dahi olsa gnlk stresten uzaklamalarn salar ve mutfakta ok daha keyifli zaman geirmeye balarlar. Tabi ki yemekleri derin dondurucuda saklamak byk kolaylklar salayabilir.Bunun iin uygun saklama koullar oluturmak gerekmektedir.Her ne kadar salkl koullarda yemekler saklansa bile lezzetinde muhakkak ki farkllklar olacaktr.Benim tavsiyem yaplan yemekleri dondurmaktansa bir gn sonrasnn yemeini bir gn nceden hazrlayp tketmenin daha lezzetli ve salkl olacan dnyorum.
olarak hem lkemizde hem de dnyann eitli lkelerinde Trk ve Osmanl yemek kltrn tantmaya gayret ediyoruz. Bu tr etkinliklerde Trk mutfann birbirinden farkl ve lezzetli yemeklerini kendine zg reeteleri ve orjinal isimleri ile birlikte tantmaya gayret ediyoruz. Maalesef ki lkemizin turistik blgelerinde o blgeye hangi lke vatanda geliyor ise bizim yemeklerimiz kendi z isimleri ile deil o lkenin diline evrilip o lkenin dilinde isimlerle yemeklerimizi tantyoruz. Bu da lke mutfana ok byk zararlar veriyor.nk gelen turistler bizim lezzetli yemeklerimizi Trke isimlerle deil kendi dillerine evrilerek rendiklerinden Trk mutfa hak ettii yere ulamakta sknt ekiyor.
Bu
tr etkinliklerin faydas
Ben de hem ahsm hem de bakan olduum bakent alar ve turizm birlii dernei
Yemek malzemelerini nasl temin ediyorsunuz? Nelere dikkat ediyorsunuz? Bu genetii deitirilmi tohumlar hakknda ne dnyorsunuz. Neredeyse yediimiz her eyin tohu-
Yemek.Nme
67
Bu konuda bir bilinlenme bir toplumsal hareket gerekiyor diye dnyorum. Siz ne dersiniz?
Aldmz rnleri belirlemi olduumuz firma ve markalardan tercih ediyoruz. Sebze ve etlerin taze ve gnlk olmasna salkl ortamda bize ulatrlmasna ve rnler geldii zaman s derecelerinin standartlara uygun olup olmadna dikkat ediyoruz. Kuru bakliyat ve ba-
haratlarn belirli gramajlarda ve vakumlu poetlerde olmasna zen gsteriyoruz. St ve st rnlerinin yine tazeliine ve kullanm srelerinin gememi olmasna dikkat ediyoruz. lkemizin drt mevsimi yaayan bir cennet olduunu dnrsek her mevsimde ok taze ve yerli tohumlarn kullanlarak retilen sebze ve meyvelere sahip olduunu dnyorum. Bundan dolay hem biz profesyonel olarak bu ii yapanlar hem de halkmz tarafndan doal tohumlar kullanmamz gerektii-
68
Yemek.Nme
69
ni dnyorum.Tabi ki bunda Alk kurslarnza ilgi ve en byk grevin Tarm ve Ky talep nasl bu yl? nsanleri Bakanlna dtn, lar neden yemek kursuna bunun halkmza anlatmamz katlyor? Yemek yapmay gerektiini kendi lkemizin yerel rnlerine ve doal tohum- renmek iin mi? Nasl bir larna sahip kmamz gerektii- profil bu kurslara geliyor? ni dnyorum. Alk kurslarna her yl olduu gibi bu yl da ok byk bir ilgi Mesleinizle ilgili ne gibi var. Deiik lke mutfaklar Trk etkinlerde bulunuyorsuve Osmanl mutfa Trk tatllanuz? ye olduunuz derr ve hamur ileri gibi ok farkl nekler gibi. Bu anlamda kurslarmz var.Ankarallar taraTrk mutfann doru fndan ok byk bir ilgi grp, tantmnda neler yapyorkurslarmz devam etmekte, gelen kursiyerlerimiz hem yemek sunuz? yapmay reniyor hem de Alk mesleinin daha ileriye gnn stresinden bir nebze de gitmesini lkemizin blgesel olsun uzaklap, keyifli zaman yemeklerini ortaya kartmak geiriyorlar. iin eitli kurslar ve seminerler veriyoruz. Her yl Ankarada ef Trk mutfanda en ok 8 ad altnda Osmanl ve Trk hangi yre mutfan seyemeklerini unutulan lezzetle- viyorsunuz? Hangi dnya rini ortaya kartmak iin lkemutfan bizim mutfamza mizin yedi blgesinden efleri yakn buluyorsunuz? bir araya getirip yemek organizasyonlar dzenliyoruz. Yine lkemizin yedi blgesinin ayr dernek olarak dnyann eitli ayr muhteem lezzetleri oldulkelerinde Trk ve Osmanl yeuna inanyorum, onun iin hermeklerini gnderdiimiz ekiphangi bir yre ayrm yapamyolerle tantmaya alyoruz.
70
rum. talyan mutfan zellikle hamur ilerinde Trk mutfana ok yakn buluyorum ama her zaman sylediim gibi Trk ve Osmanl mutfa dnyann en byk ve zengin mutfadr.
Margarin ve
talyan mutfan zellikle hamur ilerinde Trk mutfana ok yakn buluyorum ama her zaman sylediim gibi Trk ve Osmanl mutfa dnyann en byk ve zengin mutfadr.
larndan orbalar, zeytinyallar, pilav ve brekler, tencere yemekleri ve hamur tatllardr.
Tereya lke mutfann vazgeilmezidir. Salkl ve doru koullarda yapld zaman lezzet ve salk asndan margarin ile kyaslanamaz bile.Onun iin yaptm tm yemeklerde ncelikli tercihim tereyadr.
Yemek.Nme
71
ni, hem halkmza hem de lkemize gelen yabanc misafirlere orijinal isimleri ve orijinal lezzetleri ile sunmamz gerektiini, zaman ierisinde hak ettii yere Trk mutfann kacana inanyorum
liini yapmaktaym. letmi olduum restaurantn sadece Ankarada deil eitli ehirlerde ap o muhteem lezzetleri tm halkmzla paylamay Trk ve Osmanl mutfan elimden geldiince tantmay planlyorum.
ok teekkr ederim Reat Usta. Daha nice canl yau anda Trk ve Osmanl ye- ynlarda lezzetli tariflerimekleri yapan eni Kona adnda bir restaurant iletmekteyim. Ayn zamanda Etap Altnel Otelini executive chefnizi bizlerle paylaacanz gnler dilerim.
72
MUTFAK SIRLARI
yaz-fotoraf NLAY TULUM
01
Yemek.Nme
73
02
03
74
01
Yemek.Nme
75
76
02
Elmal rg Milfy
MALZEMELER 6 adet kare milfy (say elma ile orantl olarak arttrlabilir) 2 adet orta boy elma Tarn 1/2 su barda toz eker Sslemesi iin: Pudra ekeri hazrlan
rendeleyin ve tavaya aln, ekeri ve tarn ilave ederek suyunu ekene kadar soteleyin, soumas iin ocaktan aln. drder adet izik atn. Souyan harc milfyn ortasna gelecek ekilde yayn. sollu milfy paralarn birbirinin zerine hafife gelecek ekilde kapatn. slm 180 derece frnda kzarana kadar piirin.
04 Yal kat serilmi frn tepsisine dizerek nceden 05 Pudra ekeri serperek servis edin.
Yemek.Nme
77
78
03
Elmal Muffin
MALZEMELER 2 adet ortaboy elma rendesi 1 su barda svya 2,5-3 su barda un 3 yumurta (oda scaklnda) 1 su barda yourt 1 paket kabartma tozu 1 paket vanilya 1 tatl ka tarn 1 su barda toz eker 1 adet elma(ince dilimlenmi) hazrlan
02 Una kabartma tozu, vanilya ve tarn eleyerek, 03 En son elma rendelerini de ilave edin ve bir
fra yardmyla hafife yaladnz muffin katlarna kakla hamuru paylatrn.
paralar koyarak 180 derece nceden stlm frnda zeri iyice kzarana kadar piirin.
Yemek.Nme
79
80
EL
Yemek.Nme
81
82
Yemek.Nme
83
Hepimiz tketim toplumunun birer paras olduk. ok satn alr, az kullanr, abuk atar olduk. Halbuki bizim jenerasyonun ocuklar byle bir retiyle yetitirilmedi. Hepimiz, anneanne ve babannenelerimizden tutumlu ve idareli olmay rendik. Deerlendirmeyi, yaratcl, retkenlii rendik. Bakn kurcalayn biraz ocukluk anlarnz greceksiniz ki gznzn nne gelen sahnelerin bir kesinde anneanneniz eski naylon oraplardan paspas ryor, babaanneniz giyilmeyen kyafetlerden siz torununuza yeni bir etek karyor, anneniz eski oraptan kukla yapp size elendirmeyi planlyor, komunuz eskiyen kazaklar sklp sabunluk ryor O zamanlar bu hareketlere geri dnm denmiyordu tabi, ad sadece israf nleme, msriflikten kanma ne bileyim belki de ev ekonomisiydi. Byle bir dnce tarzyla yetitik aslnda hatrlayacak olursak. Ne oldu da israf eden, gereinden fazla tketen insanlar olup ktk? Bence bu noktay hepimizin oturup dnmesi lazm. retmeden tkettiimizi, tketimimiz
84
nedeniyle yokolan doal kaynaklar, tabiattan alp rptklarmzn geri dnnn olmadn sorgulamal, yaayan bir canl olan Dnya Anaya daha saygl olmalyz. Unutmayalim ki daha az israf eder ve dntrebileceklerimizi tekrar deerlendirirsek daha az evre kirlilii olur ve bizler de ocuklarmz da dnyada daha uzun ve temiz yaayabiliriz. Bu ay geri dnm adna yourt kaplarn saksya evirme projesini ele aldm. Bu aslnda bilinmedik birey deil. Bugn hala kylerde sala konservelerinden motorya tenekelerine kadar her mnasip kap saks olarak kullanlmakta. Ama bu yourt kaplarn reklam panosu gibi grmektense neden daha gzel hale evirmeyelim diye dndm.
Ev imi ze al dm z you rt kap larn atmyo r, on lar biri ktiri yo ruz. Sonra tla beend i in iz renk yn lerle kaB a uygun bir kl f ryo r uz.
Yemek.Nme
85
86
Yemek.Nme
87
Evimize aldmz yourt kaplarn atmyor, onlar biriktiriyoruz. Sonra tla beendiiniz renk ynlerle kapa uygun bir klf ryoruz. ster salonunuza uyacak bir renk sein, ister rengarenk ynlerle ortaya neeli bireyler karn. Oras tamamen size kalm. Tla ynle uraamam derseniz krtasiyeden metre ile satlan kendinden yapkanl muambalardan alabilir ve kaplar onlarla da kaplayabilirsiniz. Muamba olmas slannca problem yaratmamas asndan daha kullanl olur. te byle. Yourt kaplarnzdaki ieklerinize bakp bakp mutlu olduunuz dakikalar ok olsun.
88
PF NOKTALARI
Karnbahar ve lahana gibi kokulu sebzeleri halarken bir elmann kabuklarn da beraberinde halarsanz kokusu daha ho olacaktr.
Yemek.Nme
89
90
4 kiilik
DNYA MUTFAKLARI
yaz FUNDA IIK fotoraf CEM VEDAT IIK MALZEMELER 4 dilim mezgit ya da baka beyaz etli bir baln filetosu su barda msr unu su barda beyaz un 1 tatl ka tuz 1 su barda maden suyu 1 adet yumurta 4 adet patates (Parmak parmak dilimlenmi) Kzartmak iin sv ya hazrlan
NGLTERE ngiliz mutfandan bahsedildiinde hemen aklmza gelen klasik yemekler var mnmzde bu ay. Hepinizin kurban bayramn kutlar, sevdiklerinizle nice bayramlar dilerim.
tabakta kartrn. Baka bir tabakta yumurtay rpn ve zerine maden suyunu ekleyerek kartrn. Bu karmn zerine un karmnn yarsn boaltn ve iyice kartrn. Bir tavada ya kzdrn. Balk filetolarn
91
92
DNYA MUTFAKLARI
nce un karmna bulayn, sonra da yumurtal karma batrarak etrafn kaplayn ve kzgn yada pimeye brakn. nce bir tarafn orta yksek atete yaklak 7 dakika boyunca, altn sars bir renk alncaya kadar kzartn, daha sonra dier tarafn evirerek bu tarafn da ayn ekilde 7 dakika kzartn ve tavadan aln.
Yemek.Nme
93
dilimlerini atn, 4 5 dakika kadar kzartn, sonra tencereden dar, bir peetenin zerine alarak yan emdirin ve 10 15 dakika kadar hafife soumasn bekleyin. Soumu olan patatesleri tekrar kzgn yan iine atarak 7-8 dakika, rengi altn sars oluncaya kadar kzartn ve tencereden aln. halanm bezelye ile servis edin.
94
4 KLK
Yemek.Nme
95
DNYA MUTFAKLARI
Elmal Crumble
MALZEMELER 100 gram un 50 gram tereya 50 gram tozeker 3-4 adet elma 1 yemek ka esmer eker ay ka tarn adet limon suyu hazrlan
96
97
98
YEN BR EYLER
Espressamente illy mensndeki srad kahveler ve kahveyi tamamlayacak focaccia, ciabatta ve piadina gibi zel talyan ekmekleriyle yaplan sandvilerin yan sra, tiramisu ve panna cotta gibi talyan mutfann sevilen tatllar ile dikkat ekiyor.
lezzetli kahve
Yemek.Nme
99
Deiik mutfak eyalarn artk daha rahat bulabileceksiniz. buldumbuldum.com adresinde eviniz iin birbirinden ilgin eyalar sizleri bekliyor.