COĞRAFYA DERSİ

ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF
 COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF

ÖĞRENME ALANI: A. DOĞAL SİSTEMLER

KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
A.11.1. Bitki ve hayvan türlerindeki zenginliğin H / ” Bozulan Dengeler
oluşumunda ve türlerin azalmasında etkili faktörleri Haritalar incelenerek bitki ve hayvan türlerinin
birbirleriyle olan ilişkileri çerçevesinde yorumlar. zenginliği ve dağılışı ile doğa unsurları ilişkisi
kurulur. Dünyadaki tür zenginliğinin nedenleri
ile türlerin azalmasına neden olan faktörler
ilişkilendirilerek raporlar oluşturulur.
AÇIKLAMALAR
# Harita becerisi, sorgulama becerisi, değişim ve
sürekliliği algılama becerisi, kanıt kullanma
becerisi kazanımla birlikte organize edilerek
verilecek becerilerdir.
A. 11.1, A.11.2. kazanımlar için öz
değerlendirme formu, gözlem formu, açık uçlu
sorular kullanarak değerlendirme yapabilirsiniz.

A.11.2. Yeryüzündeki suların ekosistem içerisindeki H / ” Su Ekosistemi
yerinden yola çıkarak doğal sistemlerin işleyişi Ekosistem kavram ağı oluşturulur. Su
üzerindeki etkisini analiz eder. ekosistemine ait unsurlardan yola çıkılarak,
bunun (su ekosisteminin) yaşam için önemi
tartışılır. Örnek bir su ekosistemi incelenerek
(Bir göl incelemesi olabilir.) sınıf ortamında
çeşitli görsel materyallerden yararlanarak
sunum yapılır.
[!] Su döngüsü ve dünyadaki su varlığının
doğal sistemlerin işleyişi üzerindeki etkileri
üzerinde durulmalıdır.
# Sorgulama becerisi, kanıt kullanma becerisi
kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
becerilerdir.

A.11.3. Ekosistemi oluşturan unsurlar ile madde döngüsü
ve enerji akışı arasındaki ilişkiyi doğal sistemlerin işleyişi
açısından sorgular.
H / ” Doğadaki Döngüler
Azot, karbon, su, enerji ve besin döngüsü
diyagramlarından yararlanarak doğal sistemlerin
etkileşimi örneklendirilir. Bu döngülerin
birbirlerine etkileri ve sistem ilişkisi analiz
edilir.
# Sorgulama becerisi, değişim ve sürekliliği
algılama becerisi, kanıt kullanma becerisi
kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
becerilerdir.
Bu kazanım için öğrenci ürün dosyaları, öz
değerlendirme formu, gözlem formu,
dereceleme ölçeği, açık uçlu sorular, kısa
cevaplı, çoktan seçmeli, boşluk doldurma,
eşleştirme tipi testler kullanarak değerlendirme
yapabilirsiniz.

H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme :Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler

104

ÖĞRENME ALANI: A. DOĞAL SİSTEMLER
KAZANIMLAR
A.11.4. Bir yerin iklim verileri ve topoğrafya haritalarını
ilişkilendirerek hidroelektrik güç potansiyelini belirler.
H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik
COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR
H / ” / v Suyun Kontrolü # Harita becerisi, gözlem becerisi, arazi çalışma
Sulardan yararlanma şekilleri tartışılarak, becerisi, sorgulama becerisi, tablo, diyagram,
insanlık için önemli olan su potansiyelinin grafik oluşturma ve yorumlama becerisi,
değerlendirilmesi üzerinde durulur. Örnek bir fotoğraf kullanma ve okuma becerisi kazanımla
hidroelektrik santralinin bulunduğu alanın birlikte organize edilerek verilecek becerilerdir.
topoğrafya ve iklime ait haritaları, verileri Bu kazanım için açık uçlu sorular kullanarak
değerlendirilir. Bunlar, baraj ve santral değerlendirme yapabilirsiniz.
kuruluşunda etkili olan faktörlerle
ilişkilendirilir. Daha sonra da barajların çevre ve
ekolojik yönden etkileri sorgulanır. Yakın
çevrede baraj ve hidroelektrik santrali varsa,
inceleme gezisi düzenlenebilir.
” Suyu Verimli Kullanma Projesi
İş birlikli öğrenme yöntemi ile sınıf gruplara
ayrılır. Her grup için bir alan seçilerek bu alan
ile ilgili genel bir araştırma yapılması istenir
(Bu ön araştırma yerine öğretmen tarafından
verilecek bilgi notları da kullanılabilir.). Her
grup seçtiği alandaki su potansiyelini ve suyun
nasıl daha iyi kullanılabileceğine ilişkin
projesini sınıfta sunar.
v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme :Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler
105
 COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF
ÖĞRENME ALANI: B. BEŞERÎ SİSTEMLER

KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

B.11.1. Örnek incelemeler yoluyla, ülkelerin farklı H / ” Nüfus Politikaları # Gözlem becerisi, tablo, diyagram, grafik
dönemlerine ait nüfus politikalarını karşılaştırır. Seçilerek belirlenen ülkelerin, uyguladıkları oluşturma ve yorumlama becerisi, değişim ve
nüfus politikalarının olumlu ve olumsuz yönleri, sürekliliği algılama becerisi kazanımla birlikte
değişim ve süreklilik açısından karşılaştırılır. organize edilerek verilecek becerilerdir.

H / ” / v Şehirsel Gelişim ve Etkileri # Harita becerisi, değişim ve sürekliliği algılama

B.11.2. Tarihsel süreçte şehirlerin nüfus ve fonksiyonel Öğrencilere üç ayrı döneme ait şehir örnekleri becerisi, kanıt kullanma becerisi kazanımla
özelliklerine ait verilerini küresel etkileri açısından verilerek örnek şehir inceleme yöntemiyle birlikte organize edilerek verilecek becerilerdir.
yorumlar. raporlar hazırlanır. Bu kazanımlar için öğrenci ürün dosyaları, öz
vŞehir İnceleme Gezisi değerlendirme formu, proje, gözlem formu,
Yaşanılan yer veya yakın çevredeki bir şehir dereceleme ölçeği, açık uçlu sorular kullanarak
kuruluş yeri, gelişimi ve fonksiyonel özellikleri değerlendirme yapabilirsiniz.
açısından incelenir.

B.11.3. Şehirleri fonksiyonel özellikleri açısından
örneklendirerek bunların küresel ve bölgesel etkilerini İş birlikli öğrenme yöntemiyle seçilen şehirler
yorumlar.
H / ” Şehirsel Hiyerarşi # Harita becerisi, sorgulama becerisi, tablo,
diyagram, grafik oluşturma ve yorumlama
etki alanlarına göre sınıflandırılır ve şehirsel becerisi kazanımla birlikte organize edilerek
fonksiyonların neler olduğu belirlenir. Daha verilecek becerilerdir.
sonra verilen dünya haritası üzerinde küresel,
bölgesel ve yerel etkiye sahip şehirler
işaretlenerek etkileri yorumlanır.
H / ” Şehirleşen Dünya
CBS kullanılarak Dünyadaki şehirler; verilecek
nüfus aralıkları, etki alanları ve belirlenen
fonksiyonlar açısından sınıflandırılır ve dünya
haritasında işaretlenir. Öğrencilerden bu şehirler
hakkında değerlendirme yapmaları istenir.

H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme :Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler

106
 COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF
ÖĞRENME ALANI: B. BEŞERÎ SİSTEMLER
KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
B.11.4. Doğal unsurların üretim, dağıtım ve tüketim H / ” Üretimden Tüketime
süreçleri üzerindeki etkisini analiz eder. Üretim, tüketim ve dağıtım kavramlarına ait
kavram haritaları oluşturularak, ilişkilendirme
B.11.5. Beşerî unsurların üretim, dağıtım ve tüketim yapılır. Daha sonra ekonominin temeli olan bu
süreçleri üzerindeki etkisini analiz eder. faaliyetler üzerinde etkili faktörler sorgulanarak,
dağılışları ile ilgili örneklere dayalı haritalar,
B.11.6. Üretim, dağıtım ve tüketim sektörlerinin tablo ve grafik çalışmaları yapılır (CBS
birbirlerine olan etkilerini ekonomik faaliyet türleri çalışması yapılabilir).
açısından analiz eder
B.11.7. Doğal kaynakları sınıflandırarak doğal kaynak- H / ” Doğal Kaynaklar ve Kalkınma
ekonomi ilişkisini açıklar. Doğal kaynaklar kullanım amaçları, oluşum
kökenleri ve ekonomik kalkınma açısından
kavram ağları oluşturularak ilişkilendirme
yapılır.
H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme
AÇIKLAMALAR
[!] Yaşadığı bölgedeki üretim, dağıtım ve tektim
kalıbı ile ilgili proje hazırlanabilir.
# Harita becerisi, arazi çalışma becerisi,
sorgulama becerisi, tablo, diyagram, grafik
oluşturma ve okuma becerisi, kanıt kullanma
becerisi kazanımla birlikte organize edilerek
verilecek becerilerdir.
Bu kazanımlar için öğrenci ürün dosyaları,
gözlem formu, dereceleme ölçeği, açık uçlu
sorular, kısa cevaplı, çoktan seçmeli, boşluk
doldurma, eşleştirme tipi testler kullanarak
değerlendirme yapabilirsiniz.
# Sorgulama becerisi, tablo, diyagram, grafik
oluşturma ve yorumlama becerisi, kanıt
kullanma becerisi kazanımla birlikte organize
edilerek verilecek becerilerdir.
:Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler
107
 COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF
ÖĞRENME ALANI: C. MEKÂNSAL BİR SENTEZ: TÜRKİYE
KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
C.11.1. Tarih boyunca bir medeniyet merkezi olarak H / ” Konumumuzun Belirledikleri
ülkemizin dünyadaki yerini coğrafî konum özellikleri Türkiye topraklarının dünya medeniyetleri
açısından değerlendirir. arasındaki yerine ait metinler incelenerek
ülkemizin konum özelliklerinin rolü tartışılır.
Kültür merkezi olarak ülkemizin tanıtımına
yönelik afiş veya broşür çalışmaları yapılabilir.
C.11.2. Görsel materyallerden yararlanarak ülkemizdeki H / ” /v Türkiye’de Arazi Kullanımı
yer şekilleri ile arazi kullanımı arasındaki ilişkiyi analiz Görsel materyaller ve Türkiye haritasından
eder. yararlanarak Türkiye’nin yer şekilleriyle başlıca
arazi kullanım şekilleri ilişkilendirilir. Ayrıca
öğrencilerden yakın çevrelerinden yer şekilleri
arazi kullanım ilişkisine kanıtlara dayalı olarak
rapor oluşturmaları istenir.
C.11.3. Verilerden yararlanarak Türkiye ekonomisinin H / ” / v Türkiye Ekonomisinin
sektörel dağılımıyla ekonomik faaliyetleri etkileyen Belirleyicileri
şartları ilişkilendirir. Altı şapkalı düşünme yöntemiyle ekonomik
faaliyetleri etkileyen şartlar ve ekonomi
C.11.4. Türkiye ekonomisinin sektörel dağılımını ve politikaları geçmişten günümüze tartışılır.
ekonomi politikalarını değişim ve süreklilik açısından Sektörel dağılım grafikleri incelenerek
değerlendirir. ekonomimiz açısından önemleri tartışılır.
H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme
AÇIKLAMALAR
# Harita becerisi, sorgulama becerisi, tablo,
diyagram, grafik oluşturma ve yorumlama
becerisi, kanıt kullanma becerisi kazanımla
birlikte organize edilerek verilecek becerilerdir.
# Harita becerisi, sorgulama becerisi, tablo,
diyagram, grafik oluşturma ve yorumlama
becerisi, kanıt kullanma kazanımla birlikte
organize edilerek verilecek becerilerdir.
C.11.1, C.11.2, C.11.3, C.11.4. kazanımlar için
öğrenci ürün dosyaları, gözlem formu,
dereceleme ölçeği, performans ödevi, açık uçlu
sorular, kısa cevaplı, çoktan seçmeli, boşluk
doldurma, eşleştirme tipi testler kullanarak
değerlendirme yapabilirsiniz.
[!] Ekonomi politikaları içinde mekânsal
farklılıkları gidermeye yönelik projeler ve
uygulamalar ele alınmalıdır.
[!] Atatürk’ün Türkiye ekonomisi ile ilgili
görüşleri doğrultusunda ekonomik değerlerimiz
vurgulanır.
# Harita becerisi, sorgulama becerisi, tablo,
diyagram, grafik oluşturma ve yorumlama
becerisi, birincil ve ikincil kaynakları etkili
kullanma becerisi kazanımla birlikte organize
edilerek verilecek becerilerdir.
:Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler
108
 COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF

ÖĞRENME ALANI: C. MEKÂNSAL BİR SENTEZ: TÜRKİYE

KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

C.11.5. Türkiye’de tarım ve hayvancılığı şekillendiren H / ” Temel Ekonomik Faaliyetlerimiz [!] Atatürk’ün tarım ve hayvancılıkla ilgili
unsurlardan yararlanarak bu faaliyetlerin Tarım ve hayvancılık faaliyetlerini görüşleri ve uygulamaları konuyla
ekonomimizdeki yerini değişim ve süreklilik açısından gerçekleştirecek bir işletme projesi hazırlanır. ilişkilendirilir.
değerlendirir. Proje; sonuç değerlendirmesi, tablo ve # Harita becerisi, sorgulama becerisi, değişim ve
grafiklerden yararlanarak tarım ve hayvancılık sürekliliği algılama becerisi, tablo, diyagram,
sektörümüzdeki değişim ve süreklilik açısından grafik oluşturma ve yorumlama becerisi
incelenir. kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
becerilerdir.
Bu kazanım için öğrenci ürün dosyaları, öz
değerlendirme formu kullanarak değerlendirme
yapabilirsiniz.
C.11.6. Kullanım alanlarından yola çıkarak Türkiye'nin H / ” Ekonomik Değerlerimiz [!] Atatürk’ün doğal kaynaklarımızın
madenleri ve enerji kaynaklarının ekonomimizdeki yerini Ülkemizde çıkarılan maden ve enerji kaynakları değerlendirilmesi için önerileri ve uygulamaları
değerlendirir. ekonomik değer ve etkili kullanım ilişkisi örneklendirilir.
kurularak şema oluşturulur. Analoji ve # Sorgulama becerisi, kanıt kullanma becerisi
C.11.7. Türkiye’nin madenleri ve enerji kaynaklarını metaforlardan yararlanarak maden ve enerji kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
etkili kullanım açısından değerlendirir. kaynaklarının etkili kullanımı tartışılır. becerilerdir.
Bu kazanım için açık uçlu sorular kullanarak
değerlendirme yapabilirsiniz.
C.11.8. Verilerden yararlanarak Türkiye’deki sanayi H / ” / v Silikon Vadisine Doğru [!] Sanayi bölgesi varsa buralara gezi yapılabilir.
bölgelerinin gelişim sürecini neden sonuç ilişkisine dayalı Zaman ve mekânın gösterildiği şeritler üzerinde [!] Atatürk’ün Türkiye’nin sanayileşmesine
olarak yorumlar. Türkiye sanayisinin gelişim süreci irdelenir. verdiği önem ve uygulamalara ait sözleri
konuyla ilişkilendirilir.
# Harita becerisi, arazi çalışma becerisi,
sorgulama becerisi, tablo, diyagram, grafik
oluşturma ve yorumlama becerisi, değişim ve
sürekliliği algılama becerisi kazanımla birlikte
organize edilerek verilecek becerilerdir.

H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme :Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler
109

ÖĞRENME ALANI: C. MEKÂNSAL BİR SENTEZ: TÜRKİYE
KAZANIMLAR
C.11.9. Verilerden ve haritalardan yararlanarak
Türkiye’deki doğal afetlerin dağılışıyla oluşum şekillerini Ülkemizde görülen doğal afetlerle ilgili zihin
ilişkilendirir.
C.11.10. Bölge tanımlama ve sınıflandırılmasında
kullanılan kriterler açısından ülkemizdeki farklı bölge
türlerini haritalar üzerinde örneklendirir.
H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi
COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR
H / ” / vTürkiye Risk Altında mı? [!] Yakın çevrede doğal afet bölgesi ve risk
alanı varsa oralara araştırma ve inceleme gezisi
haritası oluşturur. En çok görülenlerle ilgili yapılabilir.
dağılış haritaları oluşturularak oluşum # Harita becerisi, arazi çalışma becerisi,
nedenlerini mekânsal faktörlerle ilişkilendiren sorgulama becerisi, tablo, diyagram, grafik
sebep-sonuç diyagramları hazırlanır. oluşturma ve yorumlama becerisi, kanıt
H Afetlerle Yaşam kullanma becerisi kazanımla birlikte organize
Doğal afetlere yönelik kısa filmler izlenir. edilerek verilecek becerilerdir.
H / ” Mekânsal Zenginliğimiz # Harita becerisi, sorgulama becerisi kazanımla
İklim, yer şekilleri, bitki örtüsü, nüfus, birlikte organize edilerek verilecek becerilerdir.
ekonomi gibi bölgeleri gösteren haritalar C.11.9, C.11.10. kazanımlar için öğrenci ürün
incelenir. Dilsiz Türkiye haritaları üzerinde dosyaları, öz değerlendirme formu, gözlem
belirlenen kriterlere uygun bölgeler oluşturulur. formu, dereceleme ölçeği, açık uçlu sorular, kısa
cevaplı, çoktan seçmeli, boşluk doldurma,
eşleştirme tipi testler kullanarak değerlendirme
yapabilirsiniz.
[!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme :Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler
110
 COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF

ÖĞRENME ALANI: D. KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER VE ÜLKELER

KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

D.11.1. Kültür bölgelerinin oluşumunda etkili olan H / ” Türk Kültürünün Yayılış Alanları
unsurlardan yola çıkarak Türk kültürünün yayılış Bölge analizi yöntemiyle Türk kültürünün
alanlarına ait bölgesel analizler yapar. yayılış alanları ve Türk kültüründe etkili olan
faktörler sorgulanır. Bu alanlar dilsiz dünya
haritası üzerinde belirlenerek Türk kültürüne ait
karakteristik sembollerle gösterilir.
[!] Atatürk’ün Türk dünyasına yönelik bakışı ve
görüşleri konuyla ilişkilendirilir.
# Harita becerisi, sorgulama becerisi, kanıt
kullanma becerisi kazanımla birlikte organize
edilerek verilecek becerilerdir.

D.11.2. Ülkeler ve bölgeler arasındaki ticaretle ham H / ” Üretim – Dağıtım - Tüketim Dokusu
madde, üretim ve pazar alanlarını ilişkilendirir.
D.11.3. Örnek incelemeler yoluyla ülkeler
etkileşimde turizm faaliyetlerinin rolünü sorgular.
# Harita becerisi, sorgulama becerisi, değişim ve
Dünyadaki önemli ham maddeler ve önemli sürekliliği algılama becerisi, tablo, diyagram,
pazarlara yönelik zihin haritası oluşturulur. Bu grafik oluşturma ve yorumlama becerisi
haritalardan yola çıkarak üretim, dağıtım ve kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
tüketim dokusunun oluşumunda etkili olan becerilerdir.
faktörlerin neler olduğu sorgulanır (CBS de D.11.1, D.11.2, D.11.3. kazanımlar için
kullanılabilir.). performans ödevi, gözlem formu, dereceleme
ölçeği, açık uçlu sorular kullanarak
değerlendirme yapabilirsiniz.
arası H / ” Dünyanın Hızlı Gelişen Endüstrisi: [!] Dünyanın yedi harikası, dünyanın doğal ve
Turizm kültürel ortak mirası, millî parklar da
Dünyanın önemli turistik değerleri harita verilmelidir.
üzerinde belirlenir. Rol kartları hazırlanarak # Harita becerisi, sorgulama becerisi, değişim ve
turizm faaliyetleri ile küresel etkileşim, kültür sürekliliği algılama becerisi, tablo, diyagram,
ve ekonomi ilişki kurulur. grafik oluşturma ve yorumlama becerisi
kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
becerilerdir.

H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme :Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler

111
 COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF

ÖĞRENME ALANI: D. KÜRESEL ORTAM: BÖLGELER VE ÜLKELER

KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

D.11.4. Örnek inceleme yoluyla bir ülkenin coğrafî H / ” Ülke Analizi [!] Türkiye ve dünya açısından ekonomik,
özelliklerini araştırır. Gruplar oluşturularak her grup seçtiği bir kültürel, siyasal önemi olan ve merak edilen bir
ülkenin tanıtımını üstlenir. Tanıtımın ardından ülke araştırılır.
soru turu yapılarak konu pekiştirilir. # Harita becerisi, sorgulama becerisi, tablo,
diyagram, grafik oluşturma ve yorumlama
becerisi kazanımla birlikte organize edilerek
verilecek becerilerdir.
D.11.5. Sanayileşmiş bir ülkeyi sanayileşme aşamaları H / ” Nasıl Geliştiler? # Harita becerisi, sorgulama becerisi, zamanı
açısından analiz ederek sanayileşme süreçleri hakkında Sanayileşmiş bir ülke seçilerek sanayi gelişimi algılama becerisi, değişim ve sürekliliği
çıkarımlarda bulunur. açısından önemli dönüm noktaları belirlenir. algılama becerisi kazanımla birlikte organize
Her dönüm noktasının belirlediği zaman dilimi edilerek verilecek becerilerdir.
belli temalarla ifade edilerek zaman şeridi D.11.4., D.11.5., D.11.6. kazanımlar için öz
hazırlanır. Her döneme ait özellikler ve değerlendirme formu, gözlem formu,
gelişmeler belirlenerek genellemeler yapılır. dereceleme ölçeği, açık uçlu sorular kullanarak
değerlendirme yapabilirsiniz.

D.11.6. Tarımsal faaliyetler açısından farklı düzeylerdeki H / ” Dünyanın Tarımsal Manzarası # Harita becerisi, sorgulama becerisi, değişim ve
ülkeleri karşılaştırarak tarım-ekonomi ilişkisini yorumlar. Tarımsal faaliyetler açısından farklı sürekliliği algılama becerisi kazanımla birlikte
düzeylerdeki ülkelere ait görsel materyaller ve organize edilerek verilecek becerilerdir.
veriler incelenerek tarım-ekonomi ilişkisi
kurulur. Tersinden düşünme tekniğiyle “Tarım
olmasaydı ne olurdu?” sorusuna cevap aranır.

H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme :Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler

112
 COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF
ÖĞRENME ALANI: E. ÇEVRE VE TOPLUM
KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
E.11.1. Doğal kaynakların keşfi ve kullanımı ile insan H / ” Doğal Kaynakların Keşfi ve Değişim
faaliyetlerindeki değişim ve sürekliliği tarihsel süreçten Doğal kaynakların keşfedilmesi ile ilgili zaman
örneklendirir. şeritleri oluşturularak değişimler sorgulanır.
Zamanla doğal kaynakların çeşitlenmesi,
kullanım alanlarının genişlemesi ve değişim
ilişkisi üzerine değerlendirmeler yapılır.
E.11.2. Doğal kaynakların kullanımındaki farklı tutumları H / ” Doğal Kaynaklara Yönelik Algılar ve
“mekânsal etkileri” ve “çevreye duyarlılık” açısından Çevreye Duyarlılık
sorgular. Çeşitli doğal kaynakların kullanımına ve
önemine yönelik farklı ülkeler ve bölgelere ait
E.11.3. Doğal kaynakların değeri ve kullanımına ait yayınlar toplanarak değerlendirmeler yapılır.
algıların değişimini dünyanın farklı bölgelerinden Doğal kaynaklara yönelik tutumlar mekânsal
örneklerle açıklar. etkiler ve çevreye duyarlılık kavramları
ekseninde afiş ve slogan çalışması yapılır.
E.11.4. Ülkeler arasında doğal kaynak kullanımının farklı H / ” Doğal Kaynaklara Karşı Farklı
olmasının nedenlerini çevresel sonuçlar açısından Tutumlar
değerlendirir. Seçilen ülkelere ait doğal kaynak kullanım
durumu karşılaştırmalı olarak listelenir veya
Venn şemasında gösterilir. Bu şema incelenerek
neden-sonuç ilişkilerini bulmaya yönelik
sorgulama yapılır.
H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme
AÇIKLAMALAR
# Sorgulama becerisi, zamanı algılama becerisi,
değişim ve sürekliliği algılama becerisi
kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
becerilerdir.
Bu kazanım için gözlem formu, dereceleme
ölçeği, açık uçlu sorular kullanarak
değerlendirme yapabilirsiniz.
# Sorgulama becerisi, zamanı algılama becerisi,
değişim ve sürekliliği algılama becerisi
kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
becerilerdir.
Bu kazanım için gözlem formu, dereceleme
ölçeği, açık uçlu sorular kullanarak
değerlendirme yapabilirsiniz.
# Sorgulama becerisi, tablo, diyagram, grafik
oluşturma ve yorumlama becerisi kazanımla
birlikte organize edilerek verilecek becerilerdir.
Bu kazanım için dereceleme ölçeği, açık uçlu
sorular kullanarak değerlendirme yapabilirsiniz.
:Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler
113
 COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF
ÖĞRENME ALANI: E. ÇEVRE VE TOPLUM
KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ
E.11.5. Doğal kaynakların kullanımının insan H / ” / v Çevreyi Etkili Kullanma
faaliyetlerine etkilerine ait örnekleri çevre planlama ve Herhangi bir doğal kaynağın işlenmesine
değişimi açısından yorumlar. yönelik bir projenin açıklanması için basın
toplantısı yapılır. Toplantıda söylenecekler
projenin yerleşmelere etkisi, ekonomik
faaliyetlere etkisi, çevreye etkisi başlıkları
altında önceden hazırlanır. Bir grup öğrenci
bunu sunarken diğer öğrenciler bu durumun
sonuçlarını sorgular.
E.11.6. Örneklerden yararlanarak “etkili arazi kullanma” H / ” / vDoğayla Dost Olmak
uygulamalarının çevre üzerindeki etkilerini değerlendirir. Örnek bir etkili arazi kullanma projesi
incelenerek çevresel etki açısından
değerlendirilir. Sınıfa şehir ve bölge planlama
uzmanları getirilerek görüşleri alınır.
E.11.7. Yenilenemeyen kaynakların kullanım alanlarına H / ” Sınırlı Kaynaklar
yönelik farklı örnekleri “tükenebilirlik” ve “alternatif Kaynak kullanımı açısından nelere dikkat
kaynaklar” kavramları çerçevesinde analiz eder. edilmesi gerektiği üzerine beyin fırtınası yapılır.
Dünya kaynaklarının potansiyel durumu ve
tükenebilirlik ilişkisi kurulur. Kaynak kullanımı
ve tasarruf açısından alternatif kaynaklar
araştırılarak öneriler geliştirilir.
H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme
AÇIKLAMALAR
# Harita becerisi, sorgulama becerisi, tablo,
diyagram, grafik oluşturma ve yorumlama
becerisi, değişim ve sürekliliği algılama becerisi
kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
becerilerdir.
Bu kazanım için öğrenci ürün dosyası,
dereceleme ölçeği, açık uçlu sorular kullanarak
değerlendirme yapabilirsiniz.
[!] Planlama ilkeleri verilmelidir.
# Gözlem becerisi, arazi çalışma becerisi,
sorgulama becerisi, tablo, diyagram, grafik
oluşturma ve yorumlama becerisi kazanımla
birlikte organize edilerek verilecek becerilerdir.
Bu kazanım için proje, açık uçlu sorular
kullanarak değerlendirme yapabilirsiniz.
# Sorgulama becerisi, zamanı algılama becerisi,
değişim ve sürekliliği algılama becerisi
kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
becerilerdir.
Bu kazanım için gözlem formu, dereceleme
ölçeği, açık uçlu sorular kullanarak
değerlendirme yapabilirsiniz.
:Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler
114
 COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF

ÖĞRENME ALANI: E. ÇEVRE VE TOPLUM

KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR

E.11.8. Madenlerin ve enerji kaynaklarının üretim,
dağıtım ve tüketiminin çevreye olan olumsuz etkilerini
örneklendirir.
H / ” Kaynak Kullanımının Mekânsal # Sorgulama becerisi, tablo-diyagram ve grafik
Sonuçları oluşturma ve yorumlama becerisi, kanıt
Kaynak kullanımıyla ortaya çıkan çevre kullanma becerisi kazanımla birlikte organize
sorunlarının neler olduğu tartışılır. Doğal edilerek verilecek becerilerdir.
kaynakların doğru kullanımına yönelik proje Bu kazanım için öz değerlendirme formu,
çalışması yapılır. gözlem formu, dereceleme ölçeği, açık uçlu
sorular kullanarak değerlendirme yapabilirsiniz.

E.11.9. Örnek incelemeler yoluyla teknolojik değişimleri H / ” Eko-teknoloji mi?
çevresel sonuçları açısından analiz eder. Örnek bazı teknolojik yenilikler seçilerek
çevresel etkileri sorgulanır. Teknolojik
gelişmelerin neden çevreye duyarlı olması
gerektiği sorgulanarak çevreye duyarlı
teknolojiler ve günümüz açısından çevresel
sonuçları analiz edilir.
E.11.10. Farklı atık türlerini çevreye olan etkileri H / ” / v Atıkları Değerlendiriyor muyuz?
açısından değerlendirir. Bireysel olarak atık değerlendirme ile ilgili
neler yaptıkları sorgulanır. Daha sonra atıklar
E.11.11. Geri dönüşüm materyallerine yönelik stratejileri kaynaklarına göre sınıflandırılır. Her atık grubu
araştırır. için uyarıcı sembol hazırlama yarışması
düzenlenir. Öğrencilerden atıklar ve geri
dönüşümle ilgili projeler yapması istenir.
# Sorgulama becerisi, tablo, diyagram, grafik
oluşturma ve yorumlama becerisi, değişim ve
sürekliliği algılama becerisi, kanıt kullanma
becerisi kazanımla birlikte organize edilerek
verilecek becerilerdir.
Bu kazanım için gözlem formu, performans
ödevi, açık uçlu sorular kullanarak
değerlendirme yapabilirsiniz.
[!] Yakın çevrede atık alanı veya varsa atık
değerlendirme tesisine araştırma-inceleme
gezisi yapılabilir.
# Sorgulama becerisi, tablo, diyagram, grafik
oluşturma ve yorumlama becerisi kazanımla
birlikte organize edilerek verilecek becerilerdir.
Bu kazanım için kontrol listesi, açık uçlu
sorular kullanarak değerlendirme yapabilirsiniz.

H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi [!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme :Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler

115

ÖĞRENME ALANI: E. ÇEVRE VE TOPLUM
KAZANIMLAR
E.11.12. İnsan faaliyetlerinin karbon, azot, oksijen ve su
döngülerine olan etkilerini örneklendirir.
E.11.13. Küresel çevre sorunlarının oluşumunda insan
faaliyetlerinin etkilerini sorgular.
E.11.14. Çevre sorunlarının oluşum ve yayılma
süreçlerini küresel etkileri açısından sorgular.
H:Sınıf-okul içi etkinlik ” :Okul dışı etkinlik v:İnceleme gezisi
COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI
11. SINIF
ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR
H / ” Ekolojik Döngülere İnsan
[!] Dünya ekosistemi açısından bu döngülerin
Müdahaleleri temel olduğu, canlı hayatın devamının bu
Karbon, azot, oksijen ve su döngüsü
döngülere bağlı olduğu ve bunlardaki
diyagramlarından yararlanarak bu döngülere
bozulmaların küresel ekolojik sorunları ortaya
müdahale eden insan faaliyetleri ile ilgili örnek
çıkardığı belirtilmelidir.
durumlar hakkında yordamalar yapılır.
# Sorgulama becerisi, değişim ve sürekliliği
algılama becerisi kazanımla birlikte organize
edilerek verilecek becerilerdir.
Bu kazanım için öz değerlendirme formu,
gözlem formu kullanarak değerlendirme
yapabilirsiniz.
H / ” Gezegenimiz Alarm Veriyor # Harita becerisi, sorgulama becerisi, tablo,
Küresel çevre sorunlarını tüm boyutları ile diyagram, grafik oluşturma ve yorumlama
irdeleyen bir sınıf gazetesi çıkarılır. kazanımla birlikte organize edilerek verilecek
becerilerdir.
H / ” Sınır Tanımayan Sorunlar Bu kazanımlar için öğrenci ürün dosyaları, öz
Küresel çevre sorunlarına dikkat çeken slogan değerlendirme formu, dereceleme ölçeği, kısa
bulunur, afiş, broşür hazırlanır ve çeşitli cevaplı, çoktan seçmeli, boşluk doldurma,
kampanyalar düzenlenir. eşleştirme tipi testler kullanarak değerlendirme
yapabilirsiniz.
[!] :Uyarı C:Ders içi ilişkilendirme :Ölçme ve değerlendirme # Coğrafî beceriler
116