You are on page 1of 102

saqarTvelos sapatriarqos realuri istoriis damdgeni mudmivmoqmedi komisia

seria: saqarTvelos eklesiis istoriis wyaroebi

mitropoliti anania jafariZe

prokofi kesarieli, agaTia sqolastikosi,


menandre, Teofilaqte simokata, Teofane,
epifane konstantinopoleli da
imperatori iustiniane lazikis Sesaxeb
(gamokvleva rukebiT)

Tbilisi
2011
1

prokofi kesarieli or adgilas wers, rom misTvis umTavresia `WeSmaritebis kvleva~.


Cveni istoriografiis mizanic, vfiqrob, WeSmaritebis Zieba unda iyos.
sabWoTa epoqis istoriografiaSi, ZiriTadad, ar iyo waxalisebuli `WeSmaritebis Zieba~ wyaroebze dayrdnobiT, aramed saistorio daskvnebi ufro
metad mzaddeboda did mecnierTa avtoritetuli nakvlevebis perifrazirebiT, epoqis suliskveTebis Sesabamisad.
prokofi kesarielis, agaTia sqolastikosis da sxva berZen-romaeli avtorebis naSromebi miuTiTebs, rom maT mier moxseniebuli lazika mdebareobda samxreT-dasavleT saqarTveloSi, kerZod ki, istoriuli saqarTvelos trapezuntis regionis mxares.
wignSi mocemulia prokofi kesarielis, agaTia sqolastikosis, menandre
proteqtoris, Teofilaqte simokatas, Teofane JamTaaRmwerelis, epifane konstantinopolelisa da imperator iustinianes Txzulebebis nakveTebi lazikis
Sesaxeb.

mitropoliti anania jafariZe, 2011


sagamomcemlo saxli ,,teqnikuri universiteti, 2011
ISBN 978-9941-20-***-*
h p: //www. gt u. ge/ publ ishi nghous e/
yvela ufleba daculia. am wignis arc erTi nawili (iqneba es teqsti, foto, ilustracia Tu sxva) aranairi
formiT da saSualebiT (iqneba es eleqtronuli Tu meqanikuri), ar SeiZleba gamoyenebul iqnas avtoris damowmebis
gareSe.
saavtoro uflebebis darRveva isjeba kanoniT.

prokofi kesarieli (VIs.) lazikis Sesaxeb


Prokopios Kaesariensis

I. prokofi kesarieli
`omi sparselebTan~

De Bello Persico (BP)


1. iberebi saukeTeso marTlmadideblebi arian

2. kaTalikosi

3. iberTa marjvniv sparselebi cxovroben

4. iberTa marcxniv lazikea

5. iberTa mefe gurgeni lazikeSi gaiqca

6. kolxida - lazike

7. lazike mTagoriania

8. kldeebi fazisTan

9. marili da Rvino

10. xosro kolxeTSi

11. xosros gza

12. dvini _ sparsTa jaris dasasvenebeli adgili


lazikis omebis dros

13. gubazi

14. xosros saxomalde xe-tye lazikaSi

15. iberebis sazRvari

16. skanda da sarapana

BG

10

17. kvlav skanda da sarapana

BP, I,

BP, II,

11

18. moxirisi

19. petra zRvispira qalaqia

20. cibes monopolia petraSi

12

21. boasi-fazisi, `nacvlad boasisa amieridan


fazisad wodebuli~ mdinare

,,

22. boasi, kavkasiis mTa, fazisis saTave

13

14

23. mermeroe fazisis marcxniv

24. prokofis kritika s. yauxCiSvilis mier

15

25. akamfsisi

26. md. fazisi axloa petrasTan

27. fazisi zRvaSi Cqara Seedineba, rioni ki nela

16

28. lazikis mezoblebi

29. Wanebi da fazisi

30. WaneTi da lazeTi

17

31. lazebi _ kolxebi

32. qalaqebi

33. rodopolisi, moxirisi da lazikis sazRvrebi

18

34. rodopolisi

35. qalaqi fazisi da qalaqi fasida

Byzantine Seals.
30. Polemonion
Polemonion,a twin tovn witch Fadisane/Fatsa, gave its name the rivier Boleman(Catalogue of
Bizantine Seals at Dumbarton oaks and in the Fogg Museum of art, volume 4, the East, 2001, 83).

19

36. svanebi da alanebi

20

II. prokofi kesarieli


`omi goTebTan~

De Bello Gothico (BG)


De Bello Gothico-

37. WeSmaritebis kvlevisaTvis saWiroa axali azri

21

38. lazTa episkoposebi

22

39. lazike kldovani qveyanaa

40. WeSmaritebis gamokvleva exeba ara raime moCvenebiTs,


an bundovan rasmes, aramed mdinare faziss, romelsac hqonda
kldovani da ucvleli kalapoti

41. winabrZoloba

23

42. msgavsi toponimebi

43. lazikas kldovani sanapiro aqvs


da saerTod kldovani qveyanaa

24

44. `viwroebi fazisTan~


25

45. sarapanisi da skanda

46. iberia _ kolxeTis gza

47. prokofis `aqeTa~

26

48. arTvini (borCxa?) _ rodopolisi

27

49. arqeopolisi

28

50. moxirisi

51. kotaioni _ quTaTisi, mere _ uqimerioni,


lazebis dialeqti

29

52. dabali vakis cixe kotaioni

30

53. mere _ uqimerioni

54. moxirisi, reoni

55. reoni ar iyo fazisi

31

56. boasi _ akamfsisi

32

57. hiposi

58. mTis mwvervalebi fazisis pirze

59. kavkasia

60. mermeroe

33

61. fazisi _ naxevarmTvara sanapiros SuaSi

62. evropasa da azias hyofs fazisi

63. afsilebi

34


35

64. xaskunebi alaniaSi

36

65. afsilebi da abazgebi qarTulenovani xalxi iyo

37

66. bruqsebi

67. guTebi

68. saginebi, sebastopoli, pitiunti, trapezunti

69. afsaru rizesTan

38

70. manZili afsaruntidan petramde,


skvimnia da svania

71. kolxebi _ lazebi

39

72. fazisis ritorikuli skola

73. Wanebi

74. svania _ skvimnia

40

III. prokofi kesarieli


`SenobaTa Sesaxeb~ (2006)

75. klisurebi lazikis SesasvlelSi

41

76. Wanebi

77. lazi mefeebis samefo Sesamoseli

42

78. cixe-simagreebi lazikeSi


(petra, pitiunti, sebastopolisi)

43

79. klisurebi

80. Waobi prokofis cnobiT

44

81. gza persarmeniidan bizantiisaken

45

82. `on~ sufiqsi da `art~ prefiqsi

46

IV. prokofi kesarieli


`saidumlo istoria~ (1989)

83. wyaros mtkicebebis ugulebelyofa


mTargmnel-komentatoris mier

47

agaTia sqolastikosi (VIs.) lazikis Sesaxeb

1. lazebi erTmorwmune qristianebi arian

2. saerTaSoriso gza lazikis gavliT

48

3. qalaq fazisTan kldeebs 2000 muSa angrevda

49

4. lazika da armenia

5. gubazi xobiswyalTan

6. taZrebi onogurisTan (wm. stefanes saxelobisa) da q. fazisTan

50

7. md. dokonisi da punqti nesosi

8. moxirisi-xelvaCaur-erge-ligani

51

9. sarapana

10. sazRvari iberiasa da armenias Soris


da sparsi sardali naxoragani

52

11. lazikis mefis kavSiri iberebTan da svanebTan

53

12. lazeTis Zveli mosaxleoba

13. manZilebi lazikis punqtebs Soris

54

14. saxelwodebaTa damTxvevebi

berZen avtorTa mier gadmocemuli kolxeTis punqtebis saxelwodebebi, meo

55

15. alanebi misimianTa qveyanis winaaRmdeg

16. bizantielTa omi misimianTa winaaRmdeg

56

17. misimielTa bavSvebis umowyalo daxocva bizantielebis mier

57

18. misimielebi qristianebi iyvnen

19. WanTa tomis damorCileba

58

20. svanebis damorCileba bizantielebis mier

59

21. didi svaneTi _ istoriaSi dakarguli qveyana

60

61

62

22. svaneTis prosparsuli orientacia

63

64

23. dava svaneTis gamo (562 wlis Semdeg)

65

24. agaTias mixedviT md. fasisi _ md. Woroxia

66

67

25. frontis xazi

68

69

26. svaneTis sakiTxi 562 wlis


`ormocdaaTwliani zavis~ Semdeg

27. mdinare dokonisi

70

71

menandre proteqtori (VII s.) lazikis (svaneTis) Sesaxeb


1. svaneTis gamo gaRizianebuli bizantiis imperatori

2. sparselebis laSqroba svaneTSi

3. xalxTa da tomTa zeda fenis gadasxlebani


sparselTa da bizantielTa mier

72

73

Teofilaqte simokata (VII s.) lazikis Sesaxeb

1. romaelebis qmedebani svaneTis garSemo

2. barami svaneTSi

3. sparsi

sardali barami

araqsze

74

4. strategiosi romanozi lazikeSi da misi banaki albaniaSi

75

Teofane JamTaaRmwereli (VIII s.) lazikis Sesaxeb

1. mefe hormisdis sardali barami svaneTis winaaRmdeg

76

2. warumatebeli eqspedicia svaneTSi,


romelsac Seewira sparseTis samefo dinastia

77

epifane konstantinopoleli (VIII s) lazikis Sesaxeb

1. qarTuli tomebi did sebastopolisSi, afsaris cixesTan,


hisos navsadgurTan da mdinare fazisTan

2. andria mociqulma gananaTla trapezunti lazikaSi, iberia


da zRvis piras mcxovrebni

78

imperatori iustiniane (VI s.) lazikis Sesaxeb

1. iustiniane _ helenopontos, pontos da lazikis


qalaqebisa da cixe-simagreebis Sesaxeb

79

80


( .
, ,1964, 191)

81

das k v n a

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

sarCevi
prokofi kesarieli (VIs.) lazikis Sesaxeb
I. prokofi kesarieli `omi sparselebTan~ De Bello Persico (BP)



































98

II. prokofi kesarieli `omi goTebTan~ De Bello Gothico (BG)




99

III. prokofi kesarieli `SenobaTa Sesaxeb~ (2006)










IV. prokofi kesarieli `saidumlo istoria~ (1989)

agaTia sqolastikosi (VIs.) lazikis Sesaxeb


























100

menandre proteqtori (VII s.) lazikis (svaneTis) Sesaxeb





Teofilaqte simokata (VII s.) lazikis Sesaxeb




Teofane JamTaaRmwereli (VIII s.) lazikis Sesaxeb


epifane konstantinopoleli (VIII s) lazikis Sesaxeb



imperatori iustiniane (VII s.) lazikis Sesaxeb

101

e Z Rvn eb a
s a q a r T v el o s t e qn i k u ri u ni v ersi t e t i s
T eolo g i i s s aswa vl o- s a m ec n i e ro c e nt ri s
1 0 w l is iu b iles .

redaqtori i. gorgiZe
kompiuteruli uzrunvelyofa T. revaziSvilisa

red

gadaeca warmoebas 20.10.2011. xelmowerilia dasabeWdad 22.12.2011. qaRaldis zoma 60X84


1/8. pirobiTi nabeWdi Tabaxi 2,5. tiraJi 100 egz.

sagamomcemlo saxli `teqnikuri universiteti~, Tbilisi, kostavas 77

102

You might also like