Pyetje nga e Drejta e Unionit Evropian 1. Cilat personalitete njihen si themeluesit e BE-s?

Jean Monnet dhe Robert Schuman

2. Cilat shtete antare jan themelueset e BE-s? 3. Sa gjuhe zyrtare jane ne UE?

Franca, Gjermania, Holanda, Belgjika, Luksemburgu dhe Italia

2 Gjuh! "erdoren gjuhe #$rtare

4. Cilat jan institu ionet e Bash!imit Europian?

Me h$rjen n! %u&i t! 'raktatit t! Lisbon!s, tani kemi shtat! institucione t! B() s!* +arlamentin (uro"ian, ,!shillin (uro"ian, ,!shillin e B()s!, ,omisionin (uro"ian, Gj$kat!n (uro"iane t! -rejt!sis!, Bank!n .endrore (uro"iane dhe Gj$kat!n (uro"iane t! /uditor!0e +arlamenti (uro"ian "!r%a&!son &$tetar!t e B()s! dhe #gjidhet drejt"!rs!drejti nga ata1 ,!shilli (uro"ian ka rolin e n2itjes s! krijimit t! "olitika0e t! B()s!, dhe drejtohet nga "residenti i #gjedhur "!r d$ 0ite e gj$sm!1 ,!shilli i Bashkimit (uro"ian "!r%a&!son shtetet an!tare indi0iduale1 ,omisioni (uro"ian !sht! organ ek#ekuti0 i B()s! dhe ai b!n "!r"jekje t! mb!shtes! interesat e Bashkimit (uro"ian si t!r!si1 Gj$kata e -rejt!sis! mb!shtet sundimin e legjislacionit (uro"ian1 Banka .endrore (uro"iane !sht! "!rgjegj!se "!r "olitikat monetare (uro"iane1 Gj$kata e /uditor!0e kontrollon %inancimin e akti0itete0e t! Bashkimit (uro"ian3 +ushteti dhe "!rgjegj!sit! e institucione0e t! B()s!, dhe rregullat e "rocedurat &! ata duhet t4i #batojn!, jan! t! "arashtruara n! traktatet mbi ba#!n e t! cila0e !sht! themeluar B() ja3 ,r$etar!t dhe kr$eministrat e t! gjitha shtete0e an!tare arrijn! marr!0eshje "!r traktatet dhe "arlamentet e t$re i rati%ikojn!3

". Cilat jan tri pushtetet !ryesore t #arlamentit Europian?

+as h$rjes n! %u&i t! 'raktatit t! Lisbon!s m! her!t gjat! k!tij 0iti, +arlamenti tani !sht! bashk!ligj0!n!s i ligjsh!m "!r t!r! bu2hetin, &! do t! thot! se n! t!r!si i ndan "!rgjegj!sit! me ,!shillin e Ministra0e,

duke "!r%a&!suar &e0erit! (uro"iane, i cili !sht! duke b!r! "!r"jekje "!r t! siguruar &! %ondet n! dis"o#icion t4i mund!sojn! B()s! t! kr$ej det$rat e 0eta ashtu si5 "resin &$tetar!t3 +arlamenti ushtron kontroll demokratik mbi t! gjitha institucionet e B()s!, n! 0e5anti mbi ,omisionin (uro"ian3 ,a t! drejt! t! "ranoj! a"o t! re%u#oj! em!rimin e komisionar!0e, mund t! "ara&es! mocion mosbesimi kund!r t!r! ,omisionit dhe ,omisioni !sht! i obliguar t4u "!rgjigjet "$etje0e t! +arlamentit3

$. Cilat jan rolet !ryesore t %omisionit Europian?

+ro"o#on akte normati0e n! +arlament dhe n! ,!shill1 /dministron dhe ek#ekuton "olitikat dhe bu2hetin e B()s!1 6sht! 7kujdestar7 i 'raktatit 8s! bashku me Gj$kat!n e -rejt!sis!91 +!r%a&!son Bashkimin (uro"ian n! aren!n nd!rkomb!tare3

&. Cilat jan prgjegjsit e %omisionit Europian?

,omisioni (uro"ian !sht! autoriteti ek#ekuti0 i Bashkimit (uro"ian3 ,$ institucion !sht! "!rgjegj!s "!r "ro"o#imin e legjislacionit, "!r im"lementimin e 0endime0e t! +arlamentit dhe t! ,!shillit, "!r mb!shtetjen e traktate0e t! Bashkimit (uro"ian dhe "!r mena2himin e "un!0e t! "!rgjithshme t! #akonshmet B()s! 8im"lementimin e "olitika0e t! B()s!, udh!he&jen e "rograme0e dhe har2himin e %onde0e93

'. Sa zgjat periu(ha e rrota ionit me presi(en n e %shillit t BE-s?

Gjasht! 8:9 muaj

). %ush jan antart e %shillit t Europs?

+resident!t e shtete0e an!tare dhe "residenti i ,omisionit (uro"ian1

1*. Cilat jan rolet !ryesore t %shillit t BE-s?

,!shilli i Bashkimit (uro"ian miraton ligje, dhe #akonisht n2jerr ligje bashk!risht me +arlamentin (uro"ian3 ,!shilli koordinon "olitikat e gj!ra ekonomike t! shtete0e an!tare3 ,!shilli "!rcakton dhe im"lementon "olitik!n e "!rbashk!t t! jashtme dhe t! siguris! t! B()s!, ba#uar n! udh!#imet e caktuara nga ,!shilli (uro"ian3 ;! em!r t! komunitetit dhe t! Bashkimit (uro"ian, ,!shilli lidh marr!0eshje nd!rkomb!tare n! mes t! B()s! dhe nj! a"o m! shum! shtete0e a"o organi#ata0e nd!rkomb!tare3 ,!shilli koordinon 0e"rimet e shtete0e an!tare dhe miraton masat n! %ush!n e bashk!"unimit "olicor dhe gj$&!sor n! 5!shtjet "enale3

,!shilli dhe +arlamenti (uro"ian "!rb!jn! autoritetin bu2hetor &! miraton bu2hetin e komunitetit3

11. Cilt jan li(ert a!tual !y+ ,2*11- n Bash!imin Europian?

Jer#$ Bu#ek < ,r$etar i +arlamentit (uro"ian Herman =an Rom"u$ < ,r$etar i ,!shillit (uro"ian Jose Manuel Barrosso < ,r$etar i ,omisionit (uro"ian Baronesha >atherine /shton < +!r%a&!suese e Lart! e B()s! ?@!0end!skr$etare e ,omisionit (uro"ian

12. Cili sht pr.a/simi i BE-s n %oso0?

@$ra ;d!rlidh!se e ,omisionit (uro"ian n! ,oso0! +!r%a&!suesi S"ecial i B()s! 8+SB(9 Misioni i Bashkimit (uro"ian "!r Sundimin e Ligjit n! ,oso0! < (AL(B Shtetet an!tare t! B()s! me ambasadat e t$re dhe #$rat nd!rlidh!se

13. Cili institu ion sht prgjegjs pr !oor(inim t a!ti0itete0e / li(hen me partneritetin Europian n Kosov?
Ministria e Integrimit (uro"ian

14. Cilat jan tra!tatet !ryesore t BE-s (he (atat e nnsh!rimit t tyre?
Traktati i Roms, me t! cilin u themelua ,omuniteti (konomik (uro"ian 8,((9, i n!nshkruar n! Rom! m! 2C mars DECF, h$ri n! %u&i m! D janar DECG3 'raktati me t! cilin u krijua ,omuniteti (uro"ian "!r (nergji /tomike 8,((/ ) (uratom9 u n!nshkrua n! t! nj!jt!n koh! dhe "randaj t! d$ traktatet bashk!risht njihen si 'raktatet e Rom!s3 Traktati i Shkrirjes i n!nshkruar n! Bruksel m! G "rill DE:C, i cili !sht! n! %u&i &! nga D korriku DE:F, "arashihte nj! ,omision dhe nj! ,!shill t! tri komunitete0e t! at!hershme (uro"iane3 Akti i Vetm Europian (AVE), i n!nshkruar n! Luksemburg dhe n! Hag!, i cili h$ri n! %u&i m! D korrik DEGF, "arashihte "!rshtatjet e ne0ojshme "!r krijimin e 'regut t! Brendsh!m3 Traktati i Bashkimit Europian, i cili i n!nshkrua n! Mastriht m! F shkurt DEE2, h$ri n! %u&i m! D n!ntor DEE 3 'raktati i Mastrihtit ndr$shoi emrin e ,omunitetit (konomik (uro"ian thjesht! n! H7,omuniteti (uro"ianH73 ,$ 'raktat gjithashtu "ara&iti %orma t! reja t! bashk!"unimit n! mes t! &e0eri0e t! shtete0e an!tare < "!r shembull "!r mbrojtjen, dhe n! %ush!n e H7drejt!sis! dhe "un!0e t! brendshmeH73 Me shtimin e k!tij bashk!"unimi nd!r&e0eritar sistemit ek#istues t! H7,omunitetitH7, 'raktati i Mastrihtit krijoi nj! struktur! t! re me tri H7sht$llaH7 &! !sht! "olitike si dhe ekonomike3 ,$ !sht! Bashkimi

(uro"ian 8B(93 Traktati i Amsterdamit, i n!nshkruar m! 2 tetor DEEF, h$r n! %u&i m! D maj DEEE3 ,$ 'raktat ndr$shoi dhe rinum!roi traktatet e B()s! dhe t! ,(3 =ersionet e bashkuara t! traktate0e t! B()s! dhe t! ,()s! i jan! bashk!ngjitur k!tij 'raktati3 'raktati i /msterdamit i ndr$shoi nenet e 'raktatit t! Bashkimit (uro"ian, t! identi%ikuar me shkronjat / deri n! S, n! %orm! numerike3 Traktati i Nics, i n!nshkruar m! 2: shkurt 2IID, h$ri n! %u&i m! D shkurt 2II 3 ,r$esisht merret me re%ormimin e institucione0e ashtu &! Bashkimi (uro"ian t! %unksionoj! n! m!n$r! e%ikase "as #gjerimit n! 2C shtete an!tare3 'raktati i ;ic!s, ish 'raktati i B()s! dhe 'raktati i ,()s! jan! shkrir! n! nj! 0ersion t! bashkuar3 Traktati i Lisbons u n!nshkrua m! D dhjetor 2IIF dhe h$ri n! %u&i n! dhjetor t! 0itit 2IIE3 Jbjekti0at e tij kr$esor! jan! &! B()n! ta b!j! m! demokratike, duke "!rmbushur "ritjet e &$tetar!0e (uro"ian "!r standarde t! larta t! "!rgjegjshm!ris!, sin&eritetit, trans"arenc!s dhe "jes!marrjes1 dhe &! B()n! ta b!j! m! e%ikase dhe t! a%t! t! "!rballet me s%idat e sotme globale si5 jan! ndr$shimet klimatike, siguria dhe #h0illimi i &!ndruesh!m3 Marr eshja pr Traktatin e Lisbons u "!rcjell me diskutime "!r hartimin e nj! kushtetute3 ;j! H7'raktat me t! cilin do t! krijohej nj! kushtetut! "!r (0ro"!nH7 u miratua nga she%at e shtete0e dhe t! &e0eri0e t! ,!shillit (uro"ian n! Bruksel, m! DF dhe DG &ershor 2IIK, dhe u n!nshkrua n! Rom! m! 2E tetor 2IIK, "or asnj!her! nuk u rati%ikua3

1". Cilat jan !riteret e antarsimit n BE?

;! 0itin DEE , n! ,!shillin (uro"ian te ,o"enhagenit, B( hodhi nj! ha" t! r!nd!sish!m drejt ecjes "!r"ara t! "rocesit t! #gjerimit duke deklaruar se Lshtetet e asociuara t! (uro"!s .endrore dhe Lindore &e d!shirojn! t! b!hen /n!tare t! B()se, do t! arrijn! t! b!hen t! tilla3M ;e k!t! m!n$r!, "rocesi i #gjerimit nuk ishte me nj! "$etje &e kishte t! b!nte me 5!shtjen Ln!seM do t! arrinte t! behej #gjerimi, "or LkurM do t! kr$hej k$ "roces43 Lidhur me "eriudh!n, ,!shilli (uro"ian deklaroi L/n!tar!simi do t! kr$het sa"o nj! 0end i asociuar t! jet! n! gjendje t! marr! "!rsi"!r det$rimet e an!tar!simit duke "!rmbushur kushtet e k!rkuara ekonomike dhe "olitikeM3 ;e t! nj!jt!n koh!, ai "!rcaktoi kriteret e an!tar!simit t! cila0e sh"esh i re%erohemi me termin Lkriteret e ,o"enhagenitM43

,!shilli (uro"ian i ,o"enhagenit "!rcaktoi se kriteret e an!tar!simit k!rkojn! &! shteti kandidat t! ket! arritur* N Stabilitet te institucione0e duke garantuar demokracin!, shtetin e se drejt!s, mbrojtjen e t! drejta0e t! njeriut si dhe res"ektimin dhe mbrojtjen e minoritete0e 1 N (k#istenc!n e nj! ekonomie %unksionale t! tregut sikund!r dhe ka"aciteti "!r t! 0e"ruar ne kushtet e nj! tregu konkurrues brenda Bashkimit (uro"ian1 N /%t!sin! "!r t! marr! "!rsi"!r det$rimet e an!tar!simit duke #batuar objekti0at "olitike, ekonomike dhe monetare3 N ,ushtet "!r integrim n!"!rmjet rregullimit t! struktura0e administrati0e "!rkat!se, ne m!n$re &e legjislacioni komunitar i "!r5uar ne legjislacionin 0endas t! #batohet me e%ikasitet "!rmes struktura0e t! "!rshtatshme administrati0e dhe gj$&!sore3 ,!shilli (uro"ian i Madridit ne -hjetor DEEC k!rkoi gjithashtu &! shtetet kandidate duhet t! krijojn! kushtet "!r integrimin e t$re n!"!rmjet "!rshtatjes se struktura0e t! t$re administrati0e3 6sht! shume e r!nd!sishme &e /c&uis >ommunautaire t! trans"o#ohet n! t! drejt!n e brendshme t! 5do 0endi3 +or m! e r!nd!sishme !sht! im"lementimi i tij e%ekti0 n!"!rmjet struktura0e t! duhura administrati0e dhe gj$&!sore3 ,$ !sht! nj! "arakusht &! k!rkohet "!r an!tar!simin ne B(3

1&. Cilat jan parimet / u(hhe/in nego iatat e antarsimit?

N +!rmbushja e kritere0e "olitike !sht! nj! "arakusht "!r %illimin e negociata0e3 ;e rast t! shkeljes t! "arime0e t! liris!, demokracis!, res"ektimit t! t! drejta0e themelore t! njeriut dhe #batimin e shtetit t! se drejt!s mbi t! cilin Bashkimi (uro"ian!sht! themeluar, negociatat e "ranimit duhet t! "e#ullohen3 N ;egociatat ba#ohen mbi meritat e secilit 0end, dhe sh"ejt!sia e t$re do t! 0aret nga "rogresi i t$re ne #batimin e k!rkesa0e "!r an!tar!sim3 N .!llimi kr$esor i negociata0e t! an!tar!simit !sht! t! siguroje &e 5do 0end kandidat !sht! i a%te t! ada"toje /c&uis >ommunautaire ne sistemin 0endas dhe ta #batoje at!3 ;e ato raste kur "ara&iten 0!shtir!si "!r t! #batuar "lot!sisht /c&uis >ommunautaire nga momenti i an!tar!simit, Bashkimi (uro"ian"ranon disa "eriudha transitore t! cilat duhet t! ken! nj! koh!#gjatje t! "!rcaktuar3 N Gjate negociata0e t! an!tar!simit, ,omisioni (uro"ianmonitoron "rogresin aktual &e behet nga 0endet kandidate, duke u mb!shtetur ne reali#imin e L,ritere0e te ,o"enhagenitM3

N ;egociatat e an!tar!simit %illojn! me L"rocesin screeningM, i cili !sht! nj! anali#e shume e detajuar e legjislacionit t! 0endit kandidat duke identi%ikuar legjislacionin 0endas i cili duhet t! harmoni#ohet me /c&uis >ommunautaire3 ,$ "roces s$non sh"jegimin dhe dh!nien e tregues0e "ara"rake t! 5!shtje0e &e do t! sh%a&en gjate negociata0e3

1'. 1!a sht 2nstrumenti i #ara 3ntarsimit ,2#3-

B()ja o%ron ndihm! t! #otuar %inanciare "ara aderimit "!r shtetet kandidate dhe shtetet "otenciale kandidate3 ,jo ndihm! %inanciare u o%rohet "!r%itues0e indi0idual dhe at$re t! shumt!3 .!llimi i k!saj ndihme !sht! t! ndihmoj! k!to shtete t! "ara&esin re%ormat e ne0ojshme "olitike, ekonomike dhe institucionale dhe &! ato t4i b!jn! n! harmoni me standardet e B()s!3 .! nga 0iti 2IIF, shtetet kandidate dhe shtetet "otenciale kandidate kan! "ranuar %inancim t! #otuar nga B()ja dhe mb!shtetje "!rmes nj! kanali indi0idual < Instrumenti "!r ndihm! "ara aderimit, ose I+/3 Financimi i "!rgjithsh!m "ara aderimit "!r "eriudh!n 2IIF < 2ID !sht! O DD3C bilion3

1). 1!a (o t thot 3 /uis Communautaire?

6sht! term %rance# &! "ara&et nj! gru" t! "arime0e, rregullore0e, udh!#ime0e "olitike, "raktika0e dhe obligime0e t! cilat jan! "ranuar me "!l&imin e shtete0e an!tare t! B()s!3 ,jo sh"rehje "ra tregon t!r! legjislacionin e komunitete0e (uro"iane3 +!rgjith!sisht, e ruan trajt!n n! gjuh!n %r!nge n! t! gjitha gjuh!t e Bashkimit (uro"ian, dhe sh"esh shkurtohet n! Pac&uisHQ3

2*. 1!a nn!upton li4eralizimi i 0iza0e (he ilat shtete t rajonit ton a!tualisht !an pr.ituar nga li4eralizimi i 0iza0e?
Liberali#imi i 0i#a0e do t! thot! l!0i#je e lire n! ha"!sir!n Shengen3 Liberali#imi i 0i#a0e mund!son udh!tim "a 0i#! 0et!m deri n! EI dit! 85do gjasht! muaj93 Liberali#imi i 0i#a0e lejon 0et!m udh!tim t! lir!, dhe jo leje "une a"o "!r%itime t! tjera3 Serbis!, Malit t! @i dhe ish Re"ublik!s Jugoslla0e t! Ma&edonis! u !sht! lejuar regjimi "a 0i#a n! dhjetor 2IIE dhe Sh&i"!ris! e Bosnj!s dhe Hercego0in!s n! dhjetor 2IDI3

21. 1!a nn!upton #ro esi i Sta4ilizim - 3so iimit?

+rocesi i stabili#im ) asociimit !sht! "olitika e Bashkimit (uro"ian ndaj Ballkanit "er!ndimor, i krijuar me &!llim t! integrimit (uro"ian3 +!rmes "rocesit t! stabili#imit dhe asociimit, s$nimi i B()s! %illimisht ishte

t! siguroj! "a&e dhe siguri n! rajonin e Ballkanit "er!ndimor, duke sh!rb$er si "!rkrah!s i institucione0e demokratike me sigurimin e #batimit t! ligjit3 S$nim tjet!r i B()s! !sht! t! mb!shtes! shtetet n! tran#icion n! #h0illimin e nj! ekonomie gjith!"!r%shir!se t! tregut &! !sht! konkurruese dhe "lot!suese me at! t! B()s!3 +!r m! te"!r, "!rmes k!tij "rocesi B()ja "romo0on bashk!"unimin rajonal n! mes t! shtete0e t! Ballkanit "er!ndimor, dhe "!rkrah shtetet n! krijimin e ka"acitete0e dhe kritere0e "!r miratimin dhe im"lementimin e standarde0e (uro"iane, duke "!r%shir! /c&uis >ommunautaire dhe standardet nd!rkomb!tare3 +S/ 0endos &!llime t! "!rbashk!ta dhe "olitika ekonomike "!r t! gjitha shtetet e Ballkanit "er!ndimor, "or "rogresi i b!r! nga 5do shtet brenda k!tij "rocesi matet indi0idualisht3 Shtetet &! marrin "jes! n! +S/ u n!nshtrohen re%orma0e trans%ormuese &! s$nojn! konsolidimin e demokracis! dhe sundimin e s! drejt!s, si dhe krijimin e nj! ekonomie %unksionale t! tregut "!rmes nj! &asjeje graduale t! legjislacionit t! komunitetit n! ligjet e t$re nacionale3

22. 1!a nn!upton 5arr0eshja pr Sta4ilizim - 3so iim?

Marr!0eshja "!r Stabili#im dhe /sociim 8MS/9 !sht! marr!0eshje ligjore nd!rkomb!tare n! mes t! shtetit n!nshkrues dhe Bashkimit (uro"ian, dhe kr$esisht ba#ohet n! ac&uis communautaire t! B()s!, dhe "!r sh"alljen e saj mb!shtetet n! legjislacionin e shtetit bashk!0e"rues3 Marr!0eshjet "!r stabili#im dhe asociim jan! im"lementuar n! shtetet e ndr$shme t! Ballkanit "er!ndimor &! n! m!n$r! eks"licite n!nku"ton "!rgatitjen e shtetit "!rkat!s "!r an!tar!sim n! B( n! t! ardhmen3 Marr!0eshjet "!r stabili#im dhe asociim jan! t! ba#uara n! "artneritet "rogresi0, ku B()ja o%ron nj! "!r#ierje t! koncesione0e tregtare, ekonomike dhe ndihm!s %inanciare 8+rogrami I+/9 dhe marr!dh!nie kontraktuese 8Marr!0eshjet "!r stabili#im asociim93

23. Cilat 0en(e pr.shihen n rajonin e Ball!anit #ern(imor n #ro esin e Sta4ilizim-3so iimit dhe n far faze t PSA ndodhen ato?
;! rajonin e Ballkanit +er!ndimor b!jn! "jes! ,roacia, Sh&i"!ris!, Ma&edonia, Bosnj!)Hercego0ina, Serbia, Mali i @i dhe ,oso0a3 ,oso0a ka t! ardhme t! sigurt drejt integrimit3 B( ka "!rs!ritur 8 m! s! %undmi n! ,!shillin (uro"iant! .ershorit 2IIG9 se Re#oluta D2KK e ,!shillit t! Sigurimit t! ,ombe0e t! Bashkuara "!r ,oso0!n "!rmban

nj! "ers"ekti0! t! &art! (uro"iane n! bashk!rendim me "ers"ekti0!n e rajonit t! Ballkanit +er!ndimor3 B( anga#hohet t! luaj! nj! rol udh!he&!s n! sigurimin e stabilitetit t! ,oso0!s n!"!rmjet nj! misioni t! +olitik!s (uro"iane t! Siguris! dhe Mbrojtjes n! %ush!n e sundimit t! ligjit n!"!rmjet +!r%a&!suesit t! tij S"ecial dhe kontributit t! tij n! #$r!n ci0ile nd!rkomb!tare3 ,omisioni (uro"iansiguron rekomandime se si mund t4i "!r&aset dhe se si mund t4i reali#oj! ,oso0a objekti0at &! ka 0endosur ,!shilli n! +artneritetin (uro"ian"!r ,oso0!n3 ,roacia ka &en! 0end kandidat "!r an!tar!sim n! B( &! "rej &ershorit te 0itit 2IIK3 ,roacia ishte 0endi i d$t! &! n!nshkroi nj! marr!0eshje Stabili#im)/sociimi me B()n! n! 2E tetor 2IID3 ,jo marr!0eshje h$ri n! %u&i m! D shkurt t! 0itit 2IIC3 M! tetor 2IIC, B( 0endosi t! ha"! negociatat e an!tar!simit me ,roacin!3 M! D2 shkurt 2IIG ,!shilli miratoi +artneritetin e ri t! /n!tar!simit "!r k!t! 0end3 Sh&i"!ria Ma&edonia u b! 0end kandidat "!r an!tar!sim n! B( n! 0itin 2IIC3 M! DG shkurt 2IIG ,!shilli miratoi +artneritetin e /n!tar!simit "!r k!t! 0end, duke "!rdit!suar +artneritetin (uro"iant! m!"arsh!m t! janarit t! 0itit 2II:3 ;j! Marr!0eshje "!r Leht!simin e L!shimit t! =i#a0e dhe nj! Marr!0eshje Ri"ranimi me B()n! ka &en! n! %u&i &! "rej janarit t! 0itit 2IIG3 MS/)ja me k!t! 0end !sht! n!nshkruar m! E "rill 2IID dhe ajo h$ri n! %u&i m! D "rill 2IIK3 ;j! marr!0eshje Interim &! mbulonte 5!shtjet e lidhura me tregtin!, ka h$r! n! %u&i m! &ershor 2IID3 Bosnja dhe Hercego0ina !sht! nj! 0end kandidat "otencial "!r an!tar!sim n! B( si"as ,!shillit (uro"ian t! Selanikut t! &ershorit 2II 3 M! D: &ershor 2IIG B()ja dhe Bosnja dhe Hercego0ina n!nshkruan MS/n!, e cila do t! h$j! n! %u&i "as "!r%undimit t! "rocesit t! rati%ikimit3 ;j! marr!0eshje Interim, &! !sht! n!nshkruar n! t! nj!jt!n dit!, h$ri n! %u&i m! D korrik 2IIG3 ,omisioni (uro"ianlan5oi nj! dialog "!r liberali#imin e 0i#a0e m! 2: maj 2IIG3 ;j! +artneritet i ri (uro"ianme Bosnje) Hercego0in!n u miratua nga ,!shilli m! DG shkurt 2IIG3 M! D janar 2IIG h$n! n! %u&i Marr!0eshjet e Leht!simit t! L!shimit t! =i#a0e dhe t! Ri"ranimit3 B( 0a#hdon t! jet! e "ranishme n! k!t! 0end brenda kuadrit t! +olitik!s s! +!rbashk!t t! Jashtme dhe t! Siguris! dhe t! +olitik!s (uro"iane t! Siguris! dhe t! Mbrojtjes3 Mali i @i !sht! nj! 0end kandidat "otencial "!r an!tar!sim n! B(3 +ers"ekti0a e tij (uro"iane u ri"ohua

nga ,!shilli m! &ershor 2II: "as njohjes s! "a0ar!sis! nga 0endet an!tare t! B()s!3 M! DC tetor 2IIF Mali i @i n!nshkroi MS/)n! dhe nj! Marr!0eshje Interim3 ,jo e %undit h$ri n! %u&i m! D Janar 2IIG, nd!rsa MS/)ja do t! h$j! n! %u&i "as "!r%undimit t! "rocesit t! rati%ikimit3 ;j! +artneritet (uro"ianme Malin e @i u miratua nga ,!shilli m! 22 janar 2IIF3 .e0eria mala#e#e miratoi nj! "lan 0e"rimi "!r #batimin e tij n! DF maj 2IIF3 Marr!0eshjet nd!rmjet B()s! dhe Malit t! @i "!r Leht!simin e L!shimit t! =i#a0e dhe t! Ri)"ranimit h$n! n! %u&i m! D janar 2IIG3 Serbia !sht! nj! 0end kandidat "otencial "!r an!tar!sim n! B( n! 0a#hd!n e ,!shillit (uro"iant! Selanikut t! &ershorit 2II 3 M! 2E +rill 2IIG B()ja dhe Serbia n!nshkruan MS/)n! dhe Marr!0eshjen Interim3 M! D janar 2IIG h$n! n! %u&i Marr!0eshjet e Leht!simit t! L!shimit t! =i#a0e dhe t! Ri)"ranimit nd!rmjet Serbis! dhe B()s!3 M! DG shkurt 2IIG ,!shilli miratoi +artneritetin e ri (uro"ian"!r Serbin!3

24. 1!a sht tregu i 0etm i BE-s?

'regu i 0et!m !sht! nj!ra nga t! arriturat m! t! m!dha t! Bashkimit (uro"ian3 Instrumenti &! mund!soi tregun e 0et!m ishte /kti i =et!m (uro"ian, i cili h$ri n! %u&i n! korrik DEGF3 ,u%i#imet e tregtis! dhe konkurrenc!s s! lir! n! mes t! shtete0e an!tare gradualisht jan! eliminuar, duke re#ultuar me rritjen e standardit t! jetes!s3 'regu i 0et!m mb!shtetet nga nj! s!r! "olitikash t! nd!rlidhura t! cilat jan! 0endosur nga B()ja gjat! 0ite0e3 /ta ndihmojn! "!r t! siguruar &! nga liberali#imi i tregut t! "!r%itojn! sa m! shum! bi#nese dhe konsumator! &! t! jet! e mundur3

2". 1!a sht proje!ti Bash!puniomit 6(ru.itar?

+rojekti i Bashk!"unimit nd!rku%itar !sht! nj! "rojekt i %inancuar nga Bashkimi (uro"ian3 .!llimi kr$esor !sht! "!r t! "romo0uar dhe "!r t! 0endosur bashk!"unimin nd!rku%itar dhe t! integrimit socio ) ekonomik n! mes t! rajone0e ku%itare t! ,oso0!s dhe 0ende0e %&inje duke %orcuar lidhjet ekonomike, sociale, mjedisore dhe kulturore3

2$. 1!a sht #artneriteti Europian

+artneriteti (uro"ian !sht! nj! nd!r instrumentet e dala nga /gjenda e Selanikut "!r t! mb!shtetur "rocesin e re%ormimit n! 0endet e Ballkanit +er!ndimor dhe "!r t4i sjell! ato m! a%!r B()s!3 +artneriteti ka %illuar t! #batohet n! 0itin 2IIK3 ,$ "roces "!r%shin! identi%ikimin e "rioritete0e a%atshkurta dhe

a%atmesme t! cilat duhet t! adresohen nga 0endet as"irante "!r t! h$r! n! B(, gj! &! do t4u ndihmoj! n! re%ormimin dhe "!rgatitjen "!r t4u an!tar!suar3 +artneriteti (uro"ian ka "!r &!llim t! mb!shtes! "!r"jekjet Ballkanit +er!ndimor "!r t4i arritur kriteret e "ranimit n! B( 8,riteret e ,o"enhag!s93 /i o%ron struktur! koherente t! re%orma0e t! cilat ne0ojiten, si dhe korni#!n %inanciare "!rcjell!se3 =endet e "!r%shira #h0illojn! "lanet n! %orm! t! orare0e t! re%orma0e dhe detaje0e mbi masat t! cilat "riten t! nd!rmerren "!r t! adresuar k!rkesat "!r integrim t! m!tutjesh!m n! B(3 ,!to +artneritete o%rojn! nj! korni#! &! "!r%shin! "rioritetet &! dalin nga anali#a e situat!s t! secilit nga "artner!t, dhe mbi t! cilat duhet t! b!hen "!rgatitje m! intensi0e "!r t4i arritur kriteret e "!rcaktuara nga ,!shilli (uro"ian3 +artneriti (uro"ian rishikohet rregullisht n! ba#! t! "!r"arimit t! arritur nga secili 0end dhe ri%reskohet me "rioritete t! reja si"as ne0oj!s3 ,!shilli (uro"ian e ka 0endimin mbi "rinci"et, "rioritetet dhe kushtet &! duhet t! "arashihen n! +artneritetin (uro"ian, si dhe n! inter0enimet "asuese3

2&. 1!a sht #lani i 7eprimit i #artneritetit Europian ,#7#E-

+lani i =e"rimit i +artneritetit (uro"ian 8+=+(9 !sht! dokumenti kr$esor a%atmes!m "lani%ikues i .e0eris! s! ,oso0!s &! ka "!r &!llim "!rcaktimin e 0e"rime0e t! ne0ojshme "!r #batimin e agjend!s (uro"iane dhe "rogresin n! "rocesin e Integrimit t! ,oso0!s n! B(, n! "ajtim me "rioritetet e identi%ikuara nga +artneriteti (uro"ian3 +rioritetet e +artneritetit (uro"ian jan! ndar! n! "rioritete a%atshkurtra 8D)2 0ite9 dhe "rioritete a%atmesme 8 )K 0ite93 +=+( "!r%shin! k!to "jes!* ) ,riteret +olitike ) ,riteret (konomike ) Standardet (uro"iane +!rmbajtja dhe struktura e "lanit "ara&itet n! %orm! t! "re#antimit t! re%orma0e &! jan! nd!rmarr! n! as"ektin e korni#!s ligjore dhe institucionale n! "lanin a%atshkurt!r dhe a%atmes!m si dhe n! 0e"rimet e "lani%ikuara "!r adresimin e s%ida0e t! Ra"ortit t! +rogresit t! 0itit t! m!"arsh!m3

2'. 1!a sht #ro esi i Sta4ilizim 3so iimit ,#S3+rocesi i Stabili#im)/sociimit, i miratuar dhe 0!n! n! %u&i m! DEEE, !sht! korni#a e "olitika0e t! Bashkimit (uro"ian "!r Ballkanin +er!ndimor, n! kuad!r t! s! cil!s #h0illohet "rocesi i integrimit t! k!t$re shtete0e n! B( deri n! an!tar!simin e t$re t! "lot!3 ,$ "roces ka tri &!llime strategjike*

) Stabili#imin dhe tran#icionin drejt nj! ekonomie t! lir! dhe konkurrente t! tregut ) +romo0imin e bashk!"unimit rajonal ) +ers"ekti0!n (uro"iane3 +!rmes k!tij "rocesi B( i ndihmon dhe i sh!rben si udh!rr!%$es secilit 0end n! "rocesin e #h0illimit t! t$re, n! m!n$r! &! kur t! b!hen an!tar! t! "lot! t! jen! n! gjendje t! 0!n! n! jet! standardet (uro"iane, duke i mund!suar secilit &! t! jet! n! gjendje t! luaj! rolin e tij si an!tar me t! drejta dhe obligime t! "lota3 ;! kuad!r t! negociata0e t! +S/)s!, B( u o%ron k!t$re 0ende0e leht!sira tregtare, ndihma ekonomike, teknike e %inanciare, dhe marr!dh!nie kontraktuale3 ;! kuad!r t! k!tij "rocesi, "!rgatitja e secilit 0end "!r an!tar!sim matet duke u ba#uar n! "!rmbushjen e obligime0e t! 0endosura n! kuad!r t! Pkritere0e t! ,o"enhag!s4 8DEE 9 dhe at$re t! Madridit 8DEEC93 ,!to kritere k!rkojn! &! secili 0end t! ket!* Institucione stabile t! cilat garantojn! demokracin!, sundimin e ligjit, t! drejtat e njeriut, dhe res"ektimin e mbrojtjen e minoritete0e 8kriteret "olitike9 ;j! ekonomi %unksionale t! tregut, e cila t! jet! n! gjendje t! "!rballet me "resionin e konkurrenc!s dhe %orca0e t! tregut brenda tregut t! B()s! 8kriteret ekonomike9 ,a"acitetet "!r t! marr! "!rsi"!r det$rimet e an!tar!simit, n! "!r"uthje t! 0e5ant! "!r objekti0at e bashkimit "olitik, ekonomik dhe monetar3 ,jo n! 0e5anti k!rkon &! secili 0end t! ket! krijuar kushtet "!r integrimin e tij n!"!rmjet #h0illimit t! struktura0e t! tij administrati0e dhe gj$&!sore deri n! at! ni0el sa ato t! sigurojn! jo 0et!m integrimin e /c&uis)s! n! legjislacionin komb!tar 8trans"onimi9, "or, 5ka !sht! m! e r!nd!sishmja, 0!nien e tij n! #batim n! m!n$r! e%ekti0e 8standardet (uro"iane93 +!r"arimi i secilit 0end drejt "!rmbushjes s! k!t$re kritere0e monitorohet rregullisht dhe "re#antohet n! Ra"ortet 0jetore t! +rogresit "!r secilin 0end, t! cilat 0ler!sojn! se sa jan! t! gatshme ato t! a%rohen me B()n!3 Instrumentet e tij jan! %ormuluar n! Samitin e @agrebit 82III9, dhe jan! a0ancuar m! tej n! Samitin e Selanikut 82II 9, i cili %uti n! 0e"rim nj! 0arg instrumentesh t! reja "!r t! mb!shtetur "rocesin e re%orma0e n! 0endet e Ballkanit +er!ndimor "!r t4i sh"!n! ato m! sh"ejt drejt B()s!3 Instrumenti kr$esor i +S/)s! jan! +artneritetet (uro"iane, t! cilat B( ia o%ron secilit 0end t! Ballkanit +er!ndimor &! nga 0iti 2IIK, dhe ku identi%ikohen "rioritetet a%atshkurta dhe a%atmesme &! duhet "!rmbushur me

&!llim t! im"lementimit t! re%orma0e dhe t! "!rgatitjes s! t$re "!r an!tar!sim n! B(3 -eri m! tani, ,roacia, Islanda dhe Ma&edonia kan! arritur statusin e 0ende0e kandidate, kurse Sh&i"!ria, Bosnja dhe Hercego0ina, ,oso0a, Mali i @i dhe Serbia jan! 0ende t! mundshme kandidate3

2). Cili sht 5e!anizmi #r jells i Sta4ilizim-3so iimit ,5#S3;! mars 2II , B( ka 0!n! n! %u&i dhe institucionali#uar Mekani#min +!rcjell!s t! Stabili#im)/sociimit 8M+S/9, si mekani#imin kr$esor t! dialogut n! mes t! .e0eris! s! Re"ublik!s s! ,oso0!s dhe ,omisionit (uro"ian n! kuad!r t! +rocesit t! Stabili#im)/sociimit3 ,$ mekani#!m ka %unksionuar n! d$ ni0ele* -ialogu "olitik, n! kuad!r t! t! cilit jan! #h0illuar Mbledhjet +lenare t! M+S/) s! 8d$ < tri her! n! 0it93 ;! k!to mbledhje, t! bashk!)kr$esuara nga autoritetet m! t! larta t! .e0eris! s! ,oso0!s dhe ,omisioni (uro"ian, t! d$ "artner!t diskutojn! arritjet n! "!rmbushjen e +artneritetit (uro"ian dhe kr$erjen e re%orma0e t! "ara"ara, dhe dakordohen mbi "rioritetet "!r "eriudh!n n! 0ijim3 ;ga marsi 2II deri n! &ershor 2IIE jan! mbajtur gjithsej D: mbledhje t! tilla3 -ialogu teknik, n! kuad!r t! t! cilit jan! #h0illuar Mbledhjet Sektoriale t! M+S/)s! 8nj! < d$ her! n! 0it9 n! gjasht! sektor!* &e0erisja e mir!, ekonomia, tregu i brendsh!m, ino0acioni dhe kohe#ioni social, in%rastruktura dhe buj&!sia e "eshkataria3 ;! kuad!r t! mbledhje0e sektoriale, sh!rb$esit ci0il! t! institucione0e t! ,oso0!s dhe ata t! ,omisionit (uro"ian diskutojn! n! holl!si mbi "rioritetet dhe akti0itetet konkrete n! kuad!r t! secilit sektor, gj! &! gjithashtu mund!son &! ,( t4i o%roj! administrat!s koso0are k!shilla e udh!#ime mbi re%ormat strukturore &! jan! n! "!r"uthje me normat dhe standardet e B()s!3 .!llimi kr$esor i mbledhje0e "olitike dhe teknike !sht! &! ,omisioni (uro"ian t! "!rcjell! dhe monitoroj! re%ormat e ,oso0!s dhe "rocesin e "!ra%rimit me B()n!, n! 0e5anti lidhur me "rioritetet e "ara"ara n! +artneritetin (uro"ian3 -ialogu "olitik dhe teknik 0a#hdon edhe gjat! koh!s n! mes t! mbledhje0e, gjat! s! cil!s t! d$ja "al!t "unojn! n! #batimin e "rioritete0e dhe akti0itete0e konkrete t! dakorduara n! kuad!r t! +artneritetit (uro"ian "!r ,oso0!n3 -eri m! tani, ,omisioni (uro"ian i ka o%ruar ,oso0!s tri dokumente t! +artneritetit (uro"ian 8m! 2IIK, 2II: dhe 2IIG9, nga t! cilat k$ i %undit !sht! n! im"lementim e si"!r3 /utoritetet e Re"ublik!s s!

,oso0!s i im"lementojn! "rioritetet a%atshkurtra 82 0jet9 dhe a%atmesme 8K 0jet9 t! "ara"ara n! kuad!r t! +artneritetit (uro"ian "!rmes +lanit t! =e"rimit "!r +artneritet (uro"ian 8+=+(93

3*. 1!a sht 8ialogu i #ro esit t Sta4ilizim 3so iimit

+as kr$erjes s! Studimit t! Fi#ibilitetit "!r ,oso0!n 8gjat! t!r! 0itit 2IIE9, n! n!ntor 2IIE ,( ka "ublikuar ,omunikat!n ,oso0a < +!rmbushja e +ers"ekti0!s (uro"ianeM, n! ba#! t! s! cil!s +rocesi i Stabili#im) /sociimit "!r ,oso0!n !sht! a0ancuar nga Mekani#mi +!rcjell!s i Stabili#im) /sociimit 8M+S/9 n! -ialogun e +rocesit t! Stabili#im)/sociimit 8-+S/93 ,orni#a e -+S/)s! ka %illuar s! #batuari n! %illim t! 0itit 2IDI3 -+S/ %unksionon ba#uar n! &asje t! nj!jt! me M+S/)n!, "!rkat!sisht n! d$ ni0ele* ) -ialogu "olitik, n! kuad!r t! cilit #h0illohen Mbledhjet +lenare t! -+S/)s!1 dhe ) -ialogu teknik, n! kuad!r t! cilit jan! themeluar dhe %unksionojn! k!to %orume 8ba#uar n! struktur!n e /c&uis communautaire9* ;!n)komiteti "!r Re%orm!n e /dministrat!s +ublike 8R/+91 ;!n)komiteti "!r -rejt!si, Liri dhe Siguri 8-LS91 ;!n)komiteti "!r R!shtje (konomike e Financiare dhe Statistika 8(FS91 ;!n)komiteti "!r 'regti, Industri, -ogana dhe 'atime 8'I-'9 ;!n)komiteti "!r 'regun e Brendsh!m, ,onkurrenc!, dhe Mbrojtjen e ,onsumator!0e dhe at! Sh!ndet!sore 8'B,M,Sh91 ;!n)komiteti "!r Ino0acion, Sho&!ri In%ormati0e dhe +olitika Sociale 8IShI+S91 ;!n)komiteti "!r 'rans"ort, Mjedis, (nergji dhe @h0illim Rajonal 8'M(@hR91 ;!n)komiteti "!r Buj&!si, +eshkatari, +$lltari dhe Siguri t! Ash&imit 8B++SA91 -ialogu me Sho&!rin! >i0ile 8-Sh>91 dhe ,omiteti i +!rbashk!t Monitorues 8&! mbulon asistenc!n e B()s! dh!n! ,oso0!s93

31. Cilat institu ione jan t pr.shira n 4ash!punimi n(rinstitu ional rreth #ro esit t 2ntegrimit Europian?
/dministrata 'atimore e ,oso0!s /gjencia ,oso0are e +ron!s /gjencia ,oso0are e +ri0ati#imit /gjencia ,und!r ,orru"sionit /gjencia "!r Bara#i Gjinore, @,M /gjencioni Rregullati0 i 'elekomunikacionit /gjencia e Ash&imit dhe =eterin!s Banka .endrore e Re"ublik!s s! ,oso0!s -ogana e ,oso0!s (nti i Statistik!s s! ,oso0!s Institucioni i /0okatit t! +o"ullit

Instituti Gj$&!sor i ,oso0!s ,!shilli Gj$&!sor i ,oso0!s ,omisioni "!r ;dihm! Juridike ,omisioni ,oso0ar i ,onkurrenc!s ,omisioni i +a0arur Gj$&!sor dhe +rokurorial ,omisioni i +a0arur i Medie0e ,omisioni .endror i @gjedhje0e ,omisioni Rregullati0 i +rokurimit +ublik ,omunat 8M/+L9 ,JS'' ,u0endi i Re"ublik! s! ,oso0!s Ministria e /dministrat!s +ublike Ministria e /dministrimit t! +ushtetit Lokal Ministria e /rsimit, Shkenc!s dhe 'eknologjis! Ministria e Buj&!sis!, +$lltaris! dhe @h0illimit Rural Ministria e -rejt!sis! Ministria e (konomis! dhe Financa0e Ministria e (nergjis! dhe Miniera0e Ministria e ,omunitete0e dhe ,thimit Ministria e ,ultur!s, Rinis! dhe S"orte0e Ministria e Mjedisit dhe +lani%ikimit Ha"!sinor Ministria e +un!s dhe Mir!&enies Sociale Ministria e +un!0e t! Brendshme Ministria e +un!0e t! Jashtme Ministria e Sh!ndet!sis! Ministria e 'rans"ortit dhe +ost!)'elekomunikacionit Ministria e 'regtis! dhe Industris! Jrgani Sh&$rtues i +rokurimit +residenca +rokuroria e Shtetit @$ra e /uditorit t! +!rgjithsh!m @$ra e ,r$eministrit @$ra e Rregullatorit t! (nergjis! @$ra Rregullati0e "!r Aj!ra dhe Mbeturina