You are on page 1of 4

TM A THC TI TIU

Nguyn Minh Tr.


Trong bi ny, ta s c mt cch khc tm a thc ti tiu ca mt ma trn vung hay
mt t ng cu m khng nht thit phi tm a thc c trng.
Ta nhc li nh ngha a thc ti tiu ca mt t ng cu. Trong bi ny ta xem V l
mt K -khng gian vect hu hn chiu vi dim . V n =
nh ngha 1: Cho : f V V l mt t ng cu tuyn tnh. a thc chun tc c bc
nh nht nhn f lm nghim c gi l a thc ti tiu ca . f K hiu ( ).
f
m x
Ta nhc li rng, a thc chun tc l a thc c h s cao nht bng 1.
Gi s ( ) [ ]
f
m x K x e l a thc ti tiu ca f , khi ta c ( ) 0
f
m f = (ng cu
khng). Tc l ( )( ) 0
f
m f v = vi mi vect . v V e
Ta c b sau:
B 2: Cho :V V l mt t ng cu v
1 2
{ , ,..., }
n
B e e e = l mt c s ca . V Ta
c l ng cu khng khi v ch khi ( ) 0
i
e = vi 1, 2,..., . i n =
Chng minh. Nu l ng cu khng th hin nhin ta c ( ) 0
i
e = vi 1, 2,..., . i n =
Ngc li, nu ta c ( ) 0
i
e = vi 1, 2,..., . i n = Ta s chng minh ( ) 0 v = vi mi
. v V e V
1 2
{ , ,..., }
n
B e e e = l mt c s ca V nn
1 1
...
n n
v k e k e = + + vi
, 1, 2,..., .
i
k K i n e = Khi
1 1 1 1
( ) ( ... ) ( ) ... ( ) 0.
n n n n
v k e k e k e k e = + + = + + =
Nh vy ta c iu phi chng minh.
Do , chng minh mt ng cu l ng cu khng, ta khng cn thit phi chng
minh nh ca mi vect u bng 0 m ta ch cn chng minh nh ca cc vect trong c
s l vect khng.
tm a thc ti tiu ca , f ta a ra khi nim a thc ti tiu lin kt vi mt vect.
nh ngha 3: Cho : f V V l mt t ng cu tuyn tnh v v l mt vect ca . V
a thc ti tiu ca f lin kt vi , v k hiu ( ),
v
m x l a thc chun tc c bc nh
nht sao cho ( )( ) 0.
v
m f v =
tm a thc ti tiu ca f lin kt vi v ta cn xt h cc vect
2 3
, ( ), ( ), ( ),... v f v f v f v
n khi no ta c mt h ph thuc tuyn tnh th ta s tm c a thc chun tc cn
tm.
V d 4: Cho nh x tuyn tnh
4 4
: f xc nh nh sau
( , , , ) (3 - , ,3 5 - 3 , 4 - 3 - ). f x y z t x y x y x z t x y z t = + + +
Tm a thc ti tiu ca f lin kt vi (1,0,0,0). v =
Ta c:
2
( ) (3,1,3, 4), ( ) (3,1,3, 4) (8, 4,12,16). f v f v f = = = Khi
2
( ) 4 ( ) 4 0. f v f v v + =
Do a thc ti tiu ca f lin kt vi (1,0,0,0) v = l
2
4 4. x x +
Ta d dng chng minh c nhn xt sau da vo nh ngha a thc ti tiu ca f lin
kt vi v . Nu ( )
v
m x a thc ti tiu ca f lin kt vi v v ( ) p x l a thc tha
( )( ) 0 p f v = th ( )
v
m x l c ca ( ) p x .
Gi s ( )
i
m x l cc a thc ti tiu ca f lin kt vi vect
i
e vi 1, 2,..., . i n = Ta bit
( )
f
m x l a thc ti tiu ca f do ( )( ) 0
f i
m f e = vi 1, 2,..., . i n = T nhn xt trn
ta suy ra ( )
f
m x l bi chung ca cc ( ).
i
m x Ta s chng minh ( )
f
m x l bi chung nh
nht ca cc a thc ( ).
i
m x Gi s ta c a thc ( ) q x l bi ca cc a thc ( )
i
m x , khi
( )( ) 0
i
q f e = vi mi 1, 2,..., . i n = Theo B 2, ta c ( ) q f l ng cu khng v do
( ) q x chia ht cho ( ).
f
m x Nh vy, ( )
f
m x l bi chung nh nht ca cc a thc
( ).
i
m x
V d 5: Cho nh x tuyn tnh
4 4
: f xc nh nh sau
( , , , ) (3 - , ,3 5 - 3 , 4 - 3 - ). f x y z t x y x y x z t x y z t = + + +
Tm a thc ti tiu ca f .
Ta chn c s chnh tc ca
4
l
1 2 3 4
(1,0,0,0), (0,1,0,0), (0,0,1,0), (0,0,0,1). e e e e = = = =
Ta ln lt tm a thc ti tiu ca f lin kt vi cc .
i
e
T v d 4, ta c a thc ti tiu ca f lin kt vi cc
1
e l
2 2
4 4 ( 2) . x x x + =
i vi
2
(0,1,0,0) e = ta c
2
2 2
( ) ( 1,1,0, 1), ( ) ( 4,0,0, 4) f e f e = = suy ra
2
2 2 2
( ) 4 ( ) 4 0. f e f e e + =
Do , a thc ti tiu ca f lin kt vi cc
2
e l
2 2
4 4 ( 2) . x x x + =
i vi
3
(0,0,1,0) e = ta c
2
3 3
( ) (0,0,5,3), ( ) (0,0,16,12) f e f e = = suy ra
2
3 3 3
( ) 4 ( ) 4 0. f e f e e + =
Do , a thc ti tiu ca f lin kt vi cc
3
e l
2 2
4 4 ( 2) . x x x + =
i vi
4
(0,0,0,1) e = ta c
2
4 4
( ) (0,0, 3, 1), ( ) (0,0,12, 8) f e f e = = suy ra
2
4 4 4
( ) 4 ( ) 4 0. f e f e e + =
Do , a thc ti tiu ca f lin kt vi cc
4
e l
2 2
4 4 ( 2) . x x x + =
Vy a thc ti tiu ca f l
2
( 2) . x
tm a thc ti tiu ca ma trn vung A cp n vi cc phn t thuc trng , K ta
cng lm tng t. Gi
1 2
, ,...,
n
e e e l cc vect (ct) c s chnh tc ca .
n
K Ta tm cc
a thc ti tiu lin kt vi
i
e bng cch xt h cc vect ct
2
, , ,...
i i i
e Ae A e
n khi no ta c mt h ph thuc tuyn tnh. Khi , bi chung nh nht ca cc a
thc ti tiu lin kt vi cc vect
i
e chnh l a thc ti tiu ca ma trn . A
Bi tp p dng:
Bi 1. Tm a thc ti tiu ca ma trn
1 4 4 8
-1 5 6 10
0 0 9 9
0 0 -4 -3
(
(
(
(
(


Bi 2. Tm a thc ti tiu ca t ng cu
5 5
: f xc nh bi
( , , , , ) ( , , , , ). f x y z t u x x y u x y u u x y u = + +

You might also like