A D A M Y A Y IN L A R I

A dam Yaynclk ve M atbaaclk A.. Birinci Basm : Ekim 2001 K apak T asarm : E m re Senan 01.34.Y.0016.820

ISBN-975-418-684-7

YAZIMA A D R ES: ADAM YAYINLARI, KKPARMAKKAPI SOK. NO. 17. 80060 BEYOLU - STANBUL TEL: (0 - 212) 293 4105 - 292 09 47 (3 HAT) e-m ail: adam@ada.net.tr FAKS: (0 - 212) 293 4108

Charles Baudelaire Ktlk iekleri Les Fleurs du Mal

iir

Trkesi : A hm et Necdet

SU N U

Edebiyatmzda Baudelairein deer ve nemini fark eden ilk a ir veya evirmenimiz kimdir, kim olabilir? Yaptmz kk bir ara trma sonunda, daha nce Suut Kemal Yetkin tarafndan ileri srlen Serxet-i Fnun air ve yazarlar, bata Fikret olmak zere O nun ad n bile anmamlardr1savnn doru olmadn saptam ve Baude lairein bu edebiyat evresinde 1890l yllardan itibaren bilinen ve nemsenen bir air olarak kabul edildii sonucuna varm bulunuyo ruz. Sz konusu air ve yazarlar, u isimlerden olumaktadr: Tevfik Fikret, Cenab ahabettin ve Hseyin Cahit.2 Bununla beraber Ba udelairein deer ve nemini asl fark eden edebiyatlarmz, Yahya Kemal (1884-1958) ve ahabeddin Sleyman (1885-1919) olmutur. Genliini 1903-1912 yllar arasnda Pariste geiren Yahya Ke mal, bu dnemi Eski Paris iirinde dile getirirken yle bir tablo i zer: Eski Pariste bir mr geti; Jauresnin gr sads devrinde, Tuncu canlandran ilht Rodin; Verlaine absenti Baudelaire afyonuna Karan bir sihirli hazd iir. airimiz bununla da yetinmez; oturur, Baudelairee ve Ktlk iekleri' h a y r a n l n ak yreklilikle ortaya koyan By iiri kaleme alr. Pek oumuzun gznden kaan bu ilgi ekici ve gzel iiri, buraya almak istiyorum. te By iir: Pariste gen iken koyu Baudelaire-perest idim. Balkon'la, Yolculuk'la, Gzellik 'le mest idim. Sinmiti iri rhuma ulv keder gibi; Absente damla damla szan bir eker gibi.

Hulysnn yaratt iklm o baka yer! Gr defnelerle evrili, afyonlu baheler... H er zevki bir harm olan efsunlu cennetin Koynunda vard lezzeti bin trl nmetin. Bir gn ved edip o diyrn haytna. Dndm btn btn vatann kinatna. Lkin o bahelerde geen devreden beri. Kalbimde solmamtr o irin iekleri. ok yeni bir aratrmaya gre, Mecmua-i Edebiyyede (Say: 12, stanbul 1899) imzasz olarak yaymlanan til / lvation, di limizdeki ilk Baudelaire iir evirisini oluturmaktadr.3 Bunu izleyen teki eviri-iir rnekleri ise, ahabeddin Sleyman imzasn tar (1914). Bununla birlikte, onun iirini Trkemize ilk kez bir btn olarak mal etmeyi deneyen ilk evirmenimiz Alianzde smail Hak k Beydir, denebilir. Paul Valrynin Baudelaire zerine kaleme al d bir incelemeyle birlikte Les Fleurs d Mal'in byk bir bl mn Elem iekleri bal altnda Trkeye eviren Alianzde, ne yazk ki, bunu l ve uyak kouluna uymayarak serbest bir tarzda gerekletirmitir. 1927de Arap harfleriyle baslan bu kitabn, adal dili ve iirsiz anlatm ile, eviri edebiyatmza ok nemli bir katkda bulunduunu sylemek gtr. Cumhuriyet dneminde Baudelairei iyi anlayan ve onun iirleri ni gzel evirileriyle Trkemize tayan Cahit Stk Taranc ile Ah met Muhip Dranas burada saygyla anmak isterim. Onlara daha sonra katlan air ve evirmenlerimizin adlar uzun bir liste olutur maktadr : Sabri Esat Siyavugil, Orhan Veli Kank, Sabahattin Eyubolu, Sabahattin Teoman, Sait Maden, Suut Kemal Yetkin, Necdet Bingl, Abdullah Rza Ergven, Erdoan Alkan, Sabahattin Kudret Aksal, Ahmet Necdet ve bakalar. Baudelairein iirlerini Alianz de smail Hakk Bey dnda kitap olarak yaymlayan edebiyatlar mz ise unlardr : Vasfi Mahir Kocatrk (1957), kran Kurdakul (1959), Abdullah Rza Ergven (1961) Suut Kemal Yetkin (1967), Sabahattin Kudret Aksal (1991), Ahmet Necdet (1992), Sait Maden (1996), Erdoan Alkan (1999).4

Yukardaki listeye Milli Eitim Bakanlnn yaymlad Ter cme dergisi (say: 61, Ocak-Mart 1958) ile Bursada yaymlanan TM ER eviri dergisindeki (say: 4/14, 1998) Baudelaire zel Blmn de eklememiz gerekiyor. Bu zel blmler, eitli iir e virilerini gzden geirmek isteyenler iin nemli bir kaynak olabilir. Ayrca, Baudelairein dzyaz-iirlerini Paris Sknts (beinci bask : 1998) bal ile dilimize kazandrlan Tahsin Ycel de, byk airin yaptn bir baka ynyle btnlemi bulunmaktadr. Baudelairein iiri zerine Fransada ve dnyada imdiye kadar pek ok ey yazld ve elbetteki daha ok ey yazlacak. Bu satrlarn yazar da, bundan birka yl nce u notu dmt bu devrimci air iin: Edebiyat tarihleri ve antolojiler, Modern Fransz iirini Baudelaire'le balatmakta sz birlii etmi gibidirler. Les Fleurs du Mal / Ktlk iekleri (1857) bal altnda toplad iirleriyle Baude laire, Romantizmden arta kalan gl ve cokulu temalar srdr mek yerine, byk kentin sanc dolu kartlklarn yanstt : Devrim cilik ve tutuculuk, bedensel hazlar ve gizemcilik, toplumsal yaam ve ie kapan, Hristiyanlk ve tanrtanmazlk... btn bu kartlklar, hem snrsz bir itenlik, hem de kendini gizleme adna Baudelaireci bir iirin kaplarn at. XIX. yzyln ikinci yarsnda Romantizmin ve Parnassen ifte etkisini yanstan iir ortam, Baudelairein Cor respondances / Uyuumlar iirinde u veren Sembolizmin etkisiyle, us ve saduyunun hesaplat farkl bir dzleme tand. Bylece ye ni dnce akmlarnn yolu da alm oldu.5 Ahmet Necdet Pangalt, Ocak 2001
(1) Suut Kemal Yetkin : Baudelaire ve K tlk iekleri, Varlk Yaynlar, s tanbul 1967, ss. 6-7. (2) A hm et Necdet: tik Baudelaire evirm enim iz ahabeddin Sleyman (m ?), -V arlk , Eyll 1995, s. 46. (3) Aye Yldz: " \lecm ua-i Edebiyye / T ahlil fihrist, incelem e ve seilmi yazlar (Fatih niversitesi, yaymlanmam yksek lisans tezi), stanbul 2001. (4) B unlarn arasnda yer alan K ocatrk'n Elem iekleri ve A lkann K t lk ieklen balkl eviri yaptlarn, Les Fleurs du M ali bir btn olarak okura sunmas nedeniyle, ayrca anlm aya deer buluyoruz. (5) A hm et N ecdet : Baudelaire den G nm ze Fransz iiri Antolojisi, A dam Yaynlar. stanbul 1997, s. 7.

K TLK EKLER LES FLEURS D U M A L

Bu eviride, Les Fleurs du M a l in Yves Florenne tarafndan notlandrlarak bir sraya gre dzenlenm i 1972 basks (Livre de Poche) esas alnmtr.

BU H A STA LIK LI EK LER K U SU R SU Z A R

F R A N S IZ E D E B Y A T IN IN Y E T K N B Y C S S E V G lD E E R V E S A Y G ID E E R D O S T U M V E S T A D IM

THOPHILE G A U T IE R YE
E N D E R N V E A L A K G N L L DUYGULARLA T H A F E D Y O R U M

C. B.

OKUYUCUYA
B nlkler, yanlglar, gnahlar, cimrilikler, leyip tenim ize, kaplar ruhlarmz, Ve besleriz sevimli pimanlklarmz, Kendi bitini nasl beslerse dilenciler. Gnahlarm z kat, pimanlmz gevek; Sk sk ceza deriz itiraflarmza, Ve sevinle dneriz o am urlu yollara, ren gzyalaryla kirim kar diyerek. Bu Kocam an eytandr ktlk yastnda Esrimi ruhum uzu uzun uzun sallayan, Ve grkemli m adeni irademizin o an Bir buhar olup uar bu bilgi kimyacyla. H ep o eytandr bizim iplerimizi tutan! Oltaya taklrz iren olan her eyde; H er gn bir adm daha inerek C ehennem e, rkmeksizin, pis koku saan karanlklardan. Sefih bir zavallnn pp yemesi gibi Eski bir fahienin rselenmi gsn, Gekin portakal gibi iyice skp onu alarz giderayak yasad bir zevki. Bir milyon kurtuk gibi, skm, kaynayarak, Yer, ier bir eytanlar takm beynimizde, Ve ne zaman solusak, dolar cierimize, Bouk iniltilerle, lm, grnm ez rmak.

15

lememise o ho desenleriyle henz ayet rza tecavz, zehir, haner ve yangn, A d kanavasn ackl bahtmzn, Cesur deil de ondan, ne yazk ki, ruhumuz! Fakat akal, p anter ve zaarlarn iinde, M aym unlar, akbabalar, akrepler ve ylanlar, Uluyan, hom urdanan, srnen canavarlar, Sefih hayatmzn o rezil bahesinde Biri var ki en irkin, en kt ve en murdar! Byk lklar atp byklenm ese bile, Topra bir enkaza dntrr isterse Ve bir esneyiiyle btn dnyay yutar; Can skntsdr bu! - gz hep yala dolu, Daraalar dler ubuunu ierken. Bu nazik canavar ok iyi tanrsn sen, - Kardeim, - benzerim - ikiyzl okuyucu!

16

 SIKINTISI V E D E A L

KUTSAMA
Ne vakit yce gler bir buyruk verirler de, air bu pis dnyaya atarsa admn, Annesi yum ruunu skar dehet iinde Hlini ok ackl bulan T anrya k a r : - Ah! keke bir engerek ylan doursaydm, Bu garip yarata mem e verm ek yerine! Gnahm n cezas ile bak doldu karnm, Lanet olsun bir anlk zevklerin gecesine! M ademki beni setin onca kadn iinden Tiksinti verm ek iin gnl krk kocama, E lbette alevlere frlatp atam am ben, Bu clz musibeti, ak m ektubu da olsa. Geri pskrteceim beni ezen kinini Pis huylarnn berbat aleti zerine, Ve bu sefil aac yle bkeceim, ki zsu yrm eyecek vebal filizine! Bylece tekrar yutar kininin kpn, Sonrasz yazglara asla kafa yorm adan, C ehennem in dibinde hazrlar ktn Anneye degin sular iin kutsal saylan.

19

Ne var ki, grnm ez bir M elek esirgeyince, Reddedilen o ocuk gnele sarho olur, Ve yedii itii hem en hem en her eyde C ennet taam ile kevser arab bulur. O rzgrlarla oynar, bulutla konuur, ve Kendinden geer han yolunu akyarak; Alar ardndaki R uh bu hac ziyaretinde O nu bir orm an kuu gibi grp en akrak. Sevmek istedikleri onu korkuyla gzler, Veya, cesaret alp o ok durgun halinden. Aratrp dururlar can actacak bir yer D enerler zerinde vahetlerini hemen. Onun azna layk arab ve ekmei Kartrrlar kle ve pis tkrklere; Riyakrca atarlar dokunduu her eyi, Basmay su sayarlar adm atlan yere. Kars m eydanlara lk atarak koar: -M adem tapacak kadar gzel buluyor beni, Eskil put sanatna benim de hevesim var, Ve yaldzla bezenm ek isterim onlar gibi;

20

Kafay bulacam gnnk, misk ve trdan, Dalkavuklua, ete, araba gm lerek, Hi gasp eder miyim bana hayranlk duyan Bir yrekte tanrsal sayglar glerek. Bu kfir akalardan ok sklnca canm, N arin gl elimi koyacam stne; Ve kartal trnana benzeyen trnaklarm , Bir yol aacak elbet onun yreciine. Titreyen ve rpnan gencecik bir ku gibi, Bu kpkzl yrei skeceim gsnden, Ve, doyuraym diye gzde hayvanm, ki Frlatacam yere onu hor grerek ben! Ge doru, ok parlak bir taht grp ardndan, M utlu air kaldrr dindarca kollarn, Ve aydnlk ruhunun geni imei ondan Sakl tu tar fkeli halkn m anzarasn: - krler olsun, T anrm, sanki ac sunarak Tanrsal ila gibi pisliklerimize ve Sanki en iyi ve en temiz iki olarak H azrlar glleri o kutsal lezzetlere!

21

Bilirim ki aire saklam aktasn bir yer E n m utlu saflarnda o kutsal Birliklerin, Bitimsiz lenine arrsn her sefer Egemenlik, E rdem ve Taht adl m eleklerin. Bilirim ki her ac soyluluktur ve tektir, Ne dnya di geirir ona, ne de cehennem , Ve gizemli tacn rm ek iin gerektir Btn zam anlara ve m eknlara hkm etm em . Ne var ki, Palm yramn yitik mcevheri ve Denizdeki inciler, bilinmedik m adenler, Elinle taklsa da, ne biri ne dieri Bu gz alc, parlak, gzelim taca deer; nk o prl prl ktan oluacak, Bulunup tan yerinin kutsanm ocanda, Karanlk ve zavall birer aynadr ancak lml gzler, onun grkemli kucanda!

22

II

GNE
ou sarkk pancurlu harap evleri ile Sefahat barndran eski bir m ahallede, Zlim gnein kente, dam lara, tarlalara, Ok gibi nlar vururken budaylara, Bir tek ben dsel kl talimi iin varm, H er kede bir uyak rastlants koklarm, Kaldrmdaym gibi uyup kelimelere, arparak uzun zaman dlenmi dizelere. Bu kanszlk dman, gda uzm an baba, U yarr dizeleri gller gibi krlarda, B uharlatrp durur gamlar ge doru, Ve bal ile doldurur kovanlar ve usu. Koltuk deneklileri hep odur genletiren Ve gen kzlarm gibi, onlara nee veren, Buyurur her rne artk olgunlamay, Bir de lmsz kalpte her dem iek amay! O dur, bir air gibi, kente indii zaman, En iren olan eyin bahtn soylu klan, Gnetir, kral gibi, giren hastanelere Ve btn saraylara, uaksz ve sessizce.

23

III

YKSEL
Glcklerin stnde, vadilerin stnde, Dalarn, orm anlarn, bulutlarn, denizin, tesinde gnein, tesinde gklerin, Yldz krelerinin snr tesinde, Dncem, kmldayp durursun her an byle, Usta yzc gibi, suda kendinden geen, ensin snrszln snrlarnda uan Sevinerek, tarifsiz bir erkek ehvetiyle. U ve ka ok uzaa, tesine lelerin; Gn st katlarnda, git arndr kendini, Yudumla, tertem iz bir tanrsal iki gibi, O ar ateini duru mesafelerin. H er arl sisli bir varla yk olur, Skntlar ve byk kederler arkasnda Ne m utludur o kimse, g bulup kanadnda Ar duru gklere doru hem en atlr. O kimse ki her fikri, tarlakular gibi, E rkenden ge doru zgrce havalanr, Yere tepeden bakar ve zahmetsizce tanr Btn ieklerin ve dilsizlerin dilini!

24

IV

UYUUMLAR
Bir tapm aktr Doa, canl stunlarndan Belli belirsiz sesler duyulur ara sra; nsan orada geer tandk baklarla Kendini gzetleyen simge orm anlarndan. U zakta birbirine girmi yanklar gibi Bir birlik iersinde, kr karanlk ve derin, G eceler kadar geni, aydnlk kadar engin, Kokular, renkler, sesler yantlar birbirini. K okular vardr ocuk tenleri gibi duru, O bua gibi tatl ve yeil bir im kadar - Ve bakalar, rk, zengin ve vn dolu. O sonsuz nesnelerin yayldr onlar, Misk, am ber, reine ve gnnk gibi kokular, Bedensel hazla ruhun cokusunu akyan.

25

HOLANIRIM O IPLAK ALARIN ANISINDAN

Holanrm o plak alarn ansndan, Ki Phoibos zevk alrd heykel yaldzlamaktan. Tadn karrd hem erkek hem de kadn O ada yalansz ve kaygsz bir hayatn, Sevdal gk okarken onlarn srtlarn Deneyip dururlard soylu aygtlarn. Y oktu arca bir yk ocuklarndan yana B ereket tanras K ybelenin srtnda, Ne var ki, bu dii kurt, efkatle dolu kalbi, Esm er memeleriyle emzirirdi evreni. G urur duyard zarif, gzel ve gl erkek Gzellerin kral olm akla vnerek; Svgden uzak kalm ve przsz m eyveler Ki gergin ten srp yemeye davet eder!

26

G nm zn airi, bu yce gzellii K avram ak isteyince, gsterir kendisini Kadnn ve erkein plaklyla o yer, K ararp r ruhu, bir karanla der Bu dehet saan kara tablo nnde naar. Ey giysileri iin alaan canavarlar! Glnesi ktkler! rtlesi gvdeler! Eri-br vcutlar, zayf-iko pelteler, Ki amansz ve dingin M enfaat tanrsnn Tun beziyle sard kundaklar, yn yn! Ve siz, kadnlar, yazk! Solgun mum gibisiniz; Sefahat yiyip ien, ey kzolankzlar, siz, Tayarak anadan miras bir irkefi ve Dourganln btn irkinliini, bir de! G erekte biz bu an bozulmu kavimleri, Borluyuz eskilere mehul gzellikleri: Kalp yaras yznden kemirilmi suratlar Ve sylendii gibi ac gzellik bunlar; Fakat bu icatlar gecikmi perilerin Engel olam ayacak o hasta nesillerin Genlie kar derin sayg gstermesine, - Sade tavrl, kutsal, ho alnl genlie, Ve bir akarsu kadar aydnlk, duru gze, Kaygszca saarak her eyin zerine, Btn kular, iekler, gn mavisi gibi, Koku ve scakl ile trklerini!

27

VI

FENERLER
Rubens unutu nehri, bir tembellik bahesi, Sevginin olmad taze tenden yastktr, Gkteki hava gibi, denizdeki su gibi, Ne var ki akar hayat, durm adan alkalanr; L eonardo da Vinci, derin karanlk ayna, O rada ok gizemli, cana yakn m elekler, H er yeri rten buzul ve amlarn altnda Tatl bir glckle birden boy gsterirler; R em brandt gaml hastane, iniltilerle dolu, Onun biricik ss kocaman bir arm htr, plnden ackl dua yaylan yer bu, Bir k n gelir, oray aydnlatr; Michelangelo garip bir yerdir, H erkllerin salara karp dosdoru ykseldii, A lacakaranlkta gl hayaletlerin Gergin parm aklaryla kefenini deldii; Boksrce fkesini, hayvan kstahln, Hoyrat gzelliini, sen ne gzel topladn, G ururla taan yrek, gten dm ve sar, Puget, m ahzun kral krek mahkmlarnn. W atteau, kelebek gibi, pek ok nlenmi kalbin Iltlar saarak dolat enliktir, Avizeler altnda yeni, hafif sslerin, Bu fr dnen baloya katt deliliktir.

28

Goya, bir karabasan, nice mehul eyi var, H er kutsal cum artesi piirilen ceninler, A ynada kokonalar, kck plak kzlar, eytan ayartm ak iin oraplarn eker. Delacroix, kan gl, cinlerle perilerin, H er zaman yeil bir am orm anyla glgeli, Kederli gk altnda, sesiyle askerlerin G eer W eberin bouk i ekileri gibi. Bu kem szler, kfrler, szlanp durm alar ve Esriyiler, lklar, gzyalar, dualar, Bir yankdr dolaan bin ayr labirentte; lml kalp iin de tanrsal bir afyon var! Bu, tekrarlanan lk bin gzc tarafndan, Bin tane borazann yanstt bir buyruk; Bir fener, bin kalenin burcunda yanp duran, Dev orm anda kaybolmu avcdan kan lk! Z ira T anrm gerekten, bu en iyi kanttr Verebileceimiz kendi onurum uzdan, O adan aa geen ateli hkrktr, Senin sonsuzluunun kysnda verir can!

29

VII

HASTA LHAM PERS

Zavall perim, yazk! Sabah sabah neyin var? Gecenin dleriyle dolmu ukur gzlerin, G ryorum yzne yansm lgnlklar, zi var suskunluun, soukluk ve dehetin. Yeil dii eytan ve pem be cin kl kabndan stne serptiler mi bir ak ve korkuyu. Z orba ve iflah olmaz eliyle, karabasan, Syle seni dsel bir bataklkta bodu mu? Dilerim, gsn salk dolu kokular saan Gl dncelere kucak asn her zaman, Ve Hristiyan kann yaylsn dalga dalga O eskil hecelerin sesleri gibi, orda A rt arda hkm srer arklarn babas Phoebus ile byk Pan, hasatlarn tanrs.

30

VIII

KAHPE LHAM PERS

Ey benim ilham perim, tutkunu saraylarn, O cakta kuzey yeli esince, olacak m, ilesini ekerken o karl akamlarn, Sende stacak kz, m orarm ayan? C anlandracak msn m erm er omuzlarn Pancuru delip geen gece aydnlnda? Ve devirecek misin gklerin altnn, Sarayndaym gibi parasz kaldnda? H er akam ekmeini kazanm ak istiyorsan, K oro ocuu gibi, buhurdanla bouman Ve dualar okum an gerek, inanm asan da, Ya da, a cambaz gibi, gsterm en hnerini Ve gizli gzyanla slak glmsemeni, Neelensinler diye baya insanlara.

31

IX

KT KE
Byk duvarlaryla o eski m anastrlar Kutsal Gerei tablo halinde sergilermi, Ve onun etkisiyle btn dindar duygular Katlktan kurtulup bir scakla ermi. Tohum larn sayla ieklendii ada Bugn ok az bilinen, birok hretli kei Cenaze alann ilik yaparak, orda, Temiz yreklilikle lm ok yceltmi. Benim ruhum bir mezar, kt bir keiim ya, Ezelden beri varm, gezerim bu mezarda; Kimse gzel klamaz duvarlarn onun. Miskin kei! Ne vakit oluturacam ben Hazin sefaletimin canl grnm nden ini ellerimin, akn gzlerimin?

32

DMAN
Genliim karanlk bir frtna, boran oldu, A ra sra ve yer yer parlak gneler aan; Bahem de birka tane kzarm meyve kald, Yldrmla yamurun getirdii ykmdan. te sonbaharna vardm dncelerin, Kullanm ak gerek artk krei ve trm Takn grm topraa bir dzen vermek iin, Suyun m ezarlar kadar byk ukur at. Kim bilir dlediim yeni iekler burda Bulacak m sellerin ykad toprakta O gizemli besini g kuvvet kazandran? - Ey ac! Ey aclar! Zam an hayat yiyor, Ve yrei kem iren gze grnm ez Dman Yitirdiimiz kanla byyp gleniyor!

33

XI TALHSZLK
Bu kadar ar yk kaldrmaya Sisyphos, cesaretin gerekiyor! Z am an ksa, Sanat uzunum diyor, Kii yrekten ie sarlsa da. nlenm i m ezarlklardan ok uzak, Sapa dm bir kabristana doru, Kalbim, andrp bouk bir davulu, Gidiyor cenaze mar alarak. Nice m cevher uyum akta medfun K oynunda karanlk ve unutuun, Kazma ile krein tesinde; Sayor bir sr gibi nice iek, Tatl kokusunu, istem eyerek, D erin yalnzlklar ierisinde.

34

XII

NCEK HAYAT
Deniz gneleriyle bin atee boyanan Geni revaklarnda kaldm ben uzun sre, Ve akam, renk katarak grkem li direklere, Farksz klard orda, bazalt m aaralardan. Dalgalar yuvarlarken imgesini gklerin, K atardm grkemli ve gizemli bir biimde Gzlerim de yansyan gnn son renklerine Tanrsal ahengini o zengin mziklerin. Ben ki bir hayat kurdum sakin hazlar iinde, Dalgann, grkem in ve gn orta yerinde, rplak esirlerin, kokuya batm hepsi. O rada serinlerdi alnm, palm iyelerle, Ve onun tek zenci derin klm akt ite Beni solgun dren bu ac dolu gizi.

35

X III

NGENELER YOLCULUKTA
G n yola kt yine, gzbebei ateten K hinler aireti, yavrulan srtnda Ve sunarak onlara arzu duyduklarnda Sarkk m em elerinin hzinesini her an. E rkekler yryorlar, onlarn dolutuu A rabalar boyunca, parlak silahlar var, Arlam gzlerle g seyrediyorlar, V ar olmayan dlerin gaml kuruntusu bu. Kum yuvas iinden grp geilerini, Crcrbcei birden ykseltiyor sesini; oaltyor yeili, bylece dost Kybele, Kayadan su szdrp l iek yaparak Bu yolcular nnde, bir kap alm bak Gelecek zulm etlerin tandk lkesine.

36

XIV

n s a n v e d e n i z
zgr insan, denizi seveceksin her zaman! Deniz aynandr senin; seyredersin ruhunu Dalgas yaylrken bir sonsuzlua doru, Fark yoktur ruhunun ac bir uurumdan. Keyif duyarsn kendi grntne dalm aktan; Gzlerin, kollarnla kucaklarsn sen onu, Kalbin unutm ak iin bir an uultusunu A vunur b seslerde, yola gelmez ve yaban. kiniz de karanlk ve az sksnz: nsan, kimse inmedi senin uurumuna, Deniz, herkes yabanc zengin kaynaklarna, Gizinizi korurken nasl da kskansnz! Oysa birbirinizle, saysz yzyllar var, Kalpsiz savarsnz hi pimanlk duymadan, Holandnz iin lm den ve vurkrdan, Ey haar kardeler, ey sonsuz kavgaclar!

37

XV

DON JUAN CEHENNEMDE

Bir yeralt suyuna indiinde Don Juan, O rda K harona birka metelik verdiinde, Karam sar dilenci, A ntisthenes gibi yaman, Kin dolu elleriyle yapt kreklere. Ak giysili ve sarkk memeli kadnlar Kvranp duruyordu kara bir gk altnda, Ve, sanki adanm bir koskocaman sr var, Brp srkleniyordu onun ardnda. Sganarelle istiyordu hizmeti ayln, te yandan D on Luis titrek parma ile Apak alnn tiye alan cesur olan G steriyordu ky boyunca llere. Namuslu, sska Elvire, gam ekip rpererek, O kalle kocasnn yannda, bayld, Bir hakti sanki en ho pc beklem ek, Ki orda ilk yeminin huzuru ldard. Zrh iinde dimdik, iri, tatan bir insan, D m ende duruyordu, keserek kara suyu; Klcna eilmi, soukkanl kahram an, Kimseye aldrm adan izliyordu rotay.

38

XVI

GURURUN CEZASI
lahiyatn byk abalar harcayp da artc ekilde gelitii alarda, Rivayet olunur ki bir gn limin biri, - Zorla atktan sonra tasasz yrekleri; Ve onlar sarsarak derin zulm etlerinde; Tanrsal hretlere doru geirdiinde Yabanclk ektii o acayip yollardan, Belki de saf R uhlard yalnz oraya varan,Ykseklere km bir insan gibi, korkarak, Haykrd eytanca bir gurura kaplarak : Ey kk sa! Seni ne kadar ycelttim ben! Saldrmak isteseydim, stnde zrhn yokken, U tancn elbette e olurdu grkemine, Ve bylece dnerdin ok gln bir cenine! Bu hengm ede akl kp gitti bandan. Gnein parlak yz tle brnd o an; Tavanlar altnda nice grkem le dolu, Eskiden huzur veren, canl bir m abetti bu, Tmyle bir kaosa dt o zihnin ii. A nahtar kaybolan bir zindandaym gibi, Yerini sessizlik ve karanlk ald birden. Krlarda gz bir ey grmeksizin giderken, Sokak hayvanlarna benzediinden beri, Ayrm adan k diye, yaz diye mevsimleri, Ypranm eya gibi kirli, irkin, kytrk, ocuklarn neesi, elencesiydi artk.

39

XVII

GZELLK
Ben gzelim, faniler! tpk tatan d gibi, Ve gsm, orda herkes rselendi srayla, Yaratlmtr aka dsn diye airi, Bir m adde kadar sessiz ve sonrasz bir aka. K urulurum gklere m adur bir sfenks gibi; Balarm ak bir kalbi kuunun aklna; Hi sevmem izgilerin bozduu hareketi, Ve glmediim gibi, sevmem alamay da. airler, bu grkemli tavrlarm nnde, Ki m arur antlardan almm ben onlar, m r tketecekler o youn ilerinde; Zira, cezbetm ek iin bu uysal klar, H er eyi gzel klan ne saf aynalarm var : Gzlerim, sonsuz berrak iri gzlerim onlar!

40

XVIII
D E A L

Bir daha olmayacak o ssten gzellikler, Kepaze bir yzyln rm rnleri, A ktr pabulu ayak ve kastanyetli eller, Ho tutam az benimki gibi bir baka kalbi. G avarniye braktm , kanszlk airine, H astane gzellii akyan ku sesini, Bulacak bir gcm yok solgun gller iinde Kzl idealim e uygun den iei. Uurum gibi derin bu kalbe gerekli, siz, Cinayete kadir ruh, leydi M acbeth, sizsiniz, Aiskhylosun rzgrlar lkesindeki d; Y a M ichelangelonun kz, sen, byk Gece, Ba eerek sunarsn acayip bir ekilde T itanlarn azna o alkn gsn!

41

XIX

DEV KADIN
Canavar ocuklara her gn gebe kalarak Doa byk gcn sergiledii zaman, A rzu ederdim dev bir kadn ile yaamak, Ksnl bir kedi gibi bir sultana ylan. Arzu ederdim elbet vcuduyla ruhunun Korkun oyunlarnda gelitiini grmek, Ve gzlerinde yzen nemli sislerle, onun Kalbinde lo bir alev sakladm bilmek; G rkem li bedeninde zahmetsizce gezinmek; Kocam an dizlerinin yamacnda srnm ek, Ve ara sra, yazn, zararl gnelerin Yorgun drp onu, krlara gittiinde, Uyum ak glgesinde yatp gslerinin, H uzurlu bir ky gibi bir dan eteinde.

42

XX

MCEVHERLER
Soyunmutu tatl yr, gnlme kulak verip Bir m cevherleriyle kalmt, krdayan, Bu ss vermiti ona Fasl cariyelerin Egem en havasn m utlu gnlerde kalan. Ne vakit bu kl ta ve m aden dnyas, Raks ederek alayc keskin bir ses karsa Zevkten baygn derim ve korkun severim ben Ia ses karan ne kadar eya varsa. Yatverm iti ite, okatarak kendini, Hazla glm syordu bir divan zerinden Tatl derin akma, tpk bir deniz gibi Kayalara arparak ona doru ykselen. G zn bana dikmi, sanki uysal bir kaplan, Deiik tavrlarla, dalm gibi bir de, Ve ehvetle birleen o temiz yreklilik Bir by katyordu her yeni grne.

43

Ve koluyla baca, ve kalasyla beli, Ya gibi kaygand ya, kuu gibi dalgal, Geiyordu gngrm gzlerimin nnden; Karn ve gsleri, benim bamn mal. Hepsi ilerliyordu eytanca srnaarak, Karm ak iin belki gnlm deki huzuru, Srp karm ak iin o billur kayalktan, Sessiz ve yapayalnz stnde oturduu. Yepyeni bir izimle btnlem iti grdm A ntiopeun kalas bir olan gvdesinde, O nun ince beliydi karnn belirleyen Srme ne kadar gzel bu vahi esm er tende! - Ve lamba tkenm eye boyun edii vakit, Oday kaplyordu bir ocan alevi, Ki onun ate kusan her nefes alnda, K ana bulanyordu am ber renkli bu deri!

44

XXI

UZAK KLMLERN KOKUSU

Scak bir gz akam, gzm kapayarak, Ne vakit o ateli gsn koklasam ben, M utlu kylar geer gzlerimin nnden Tekdze bir gnele gz alc ve parlak; D oann bahettii grlmemi aalar Ve tatl m eyvelerle bu bir uyuuk ada; nce, gl kuvvetli erkekler var orada, Temiz kalpliliiyle artc kadnlar. Kokunu izleyerek ho iklimlere doru, Bir liman grr gzm yelken ve direk dolu Denizin dalgasyla nicedir yorgun argn, H avada yaylarak doluyorken burnum a, Kokusu yeil dem irhindi aalarnn, Karr ruhum daki denizci arksna.

45

XXII

GECECL GK KUBBEYE SANK TAPARCASINA

Gececil gk kubbeye sanki taparcasna, Taparm , byk suskun, ey hzn kab, sana, Ne ok severim seni, kap durduka benden, Gecelerim in ss, grndn iin sen Kollarm snrsz m avilikten ayran O yerleri alayla biriktirdiin zaman. Hcum eder, trm anr, atlrm ileri, Kadavraya en bir kurt srs gibi, Ve taparm , ey zalim, dizginsiz hayvan sana! Seni gzel gsteren o soukluuna da!

46

XIII

NERDEYSE TM EVREN ALIRSIN YATAINA

Nerdeyse tm evreni alrsn yatana, Ahlaksz kadn! Usan zalimlik katar sana. Dilerin bu acayip oyuna uysun diye, H er gn bir yrek ister yem gibi inemeye. Gzlerin, bayram larda aydnlatlm dkkn, Porsuk dallar gibi alev alp tutuan, Yapmack g kullanr hi sayg duymakszn, Farkna varm az kendi gzellik yasasnn. K r ve sar m akine, gaddar, vahi mi vahi! nsanln kanm ien ifa aleti, Nasl utanm adn ve solduunu grmedin A ynalara bakp da endeki albeninin? Bu byk ktln ustas geinirken D ndrm edi mi seni hibir zam an dehetten, Tasarmyla byk, doa orada seni Kullanmad m, kadn, ey gnahlar ecesi, - Seni, baya hayvan, - deha yoursun diye? Ey haysz byklk! Ey en byk pespaye!

47

XXIV

SED NON SATI ATA

Sen ey garip tanra, gecelerin esmeri, Misk ile havanadan olumu kokun senin, Savann Faustu ve bir bynn eseri, Ey abanoz gsl, ocuu gecelerin, Tercih ederim sabra, geceye ve afyona, Sevdayla dolup taan aznn iksirini; Arzularm kervanla sana yol aldnda, Gzlerin sarnlardr derdim in su itii. R uhunun penceresi, iri siyah gzlerden, Ey acmasz eytan! daha az alev ver; ben Styx deilim, sana sarlmam dokuz sefer, Yazk, benim elimde deil, o apkn Megaire, Senin cesaretini ve um udunu krmak, Y atak cehennem inde Proserpina olmak!

48

XXV

SEDEF RENKL, DALGA LI ELBSELER LE

Sedef renkli, dalgal elbiseleri ile, Y rrken bile onu dansediyor sanrlar, Denekleri ucunda ylanlar da byle H arekete geirir erbetli hokkabazlar. kisi de duyarsz acsna insann, Farkszlar donuk kum dan ve ln mavisinden, U zun kollar gibi deniz alkantsnn, Kendini kaytsz bir ekilde gelitiren. Ho m adenlerden maml parlak gzleri ise, Saf melein sfenksle karp savrulduu, H er eyin altn, elik, k, elmas olduu Bu garip ve simgesel doann iersinde, Sonsuza dek ldar, yararsz yldz gibi, O souk ihtiam ksr kalm kadnn.

49

XXVI

DANSEDEN YILAN
V cudunu grm ek ne ho, Gamsz sevgili, Cildin kprdak bir kuma, H er dem hareli. D erin salar zerinde Ac kokulu, E sm er mavi dalgal ve H ayta deniz bu. U yanan gemiye benzer Sabah yelinde, A ylak ruhum gitti gider Uzak bir ge. Ne tatly haber verir Ne acym der, G zlerin altn ve demir, Souk mcevher.

50

Salmdm grenler, Ey gzel yosma, Bu bir danseden ylan der Denek ucunda. ocuk ba ykn tar Tembelliinin, Salnr gevekliiyle Gencecik filin, G vden eilip uzanan Narin bir gemi Devrilip suya daldran Serenlerini. Buzul bytr dalgay H ep eriyerek, Ykselir aznn suyu Dilerine dek. Ac arap niyetine mekteyim ben, Sv bir g, kalbime Yldzlar serpen.

51

XXVII
LE

Ruhum , hatrlasana grdm z o eyi, Gzel yaz sabahnda: ren kokulu bir le, bkte akl deli Bir dere yatanda, Ksnl bir kadn gibi, bacaklar havada, Ateli, zehir kusan, Ayordu kokum u karnn pervaszca U tanp arlanm adan. Gnese parlyordu stnde bu pisliin, Piirmek ister gibi, Ve D oaya yz misli iade etm ek iin O na eklediini. Ve gk bakyordu bu grkemli iskelete Sanki aan bir iek. Baylabilirdiniz, lein imen stnde Kokusu ard pek. Sinekler vzldarken bu rm karnda, Siyah kurt taburlar, Koyu bir sv gibi kaplyordu boyuna Canl paavralar. Bir dalga gibi inip kyordu hepsi de, A tlp atlayarak; Ve sanki belirsiz bir nefesle imi gvde Yayordu artarak.

52

Bir garip musikisi de vard bu dnyann A karsu ve yel gibi, Tohum gibi, uyumlu olarak harmancnn K alburdan geirdii. ekiller soluyordu, hi fark kalm ayarak Bir dten, bir taslaktan, Unutulm u tuvalde, bir sanat olarak Anyla tam am lanan. Kayalarn ardndan bakyordu fkeli, Kayg dolu bir kpek, skelet zerinde kalan son para eti Kapmay gzleyerek. - Ve bu pis, dehet saan kokum ua, ne var ki H ep benzeyeceksiniz, Ey gzlerimin nuru, hayatmn gnei, Meleim, bir tanem , siz! Byle olacaksnz, ey gnller sultan, Son kutsam adan sonra, imen iek altnda rme balad m, Kem ikler arasnda. O vakit, ey gzelim! pcklerle sizi Yiyen kurda anlatn, Koruduum tanrsal zn, biimini Perian aklarmn.

53

XXVIII

DE PROFUNDIS CLAMAVI
Acman dilerim, biricik sevdiim, Sen, Kara ukur dibinden, kalbimin savrulduu. Ufku kurunla kapl, donuk bir evrendir bu, Gecesinde hakaret, korku ve dehet yzen. stnde souk gne sana alt ay bakan, Ve bir baka alt ay dnyay rten gece; Bu, kutup toprandan daha plak bir lke; - Ne hayvan var, ne rmak, ne yeillik, ne orman! Zira donmu gnein souk vaheti ile Kaos gibi bitm eyen bu gece tesinde Bir dehet bulunam az zerinde dnyann; Bahtn kskanrm o iren hayvanlarn Sersemce bir uykunun iine dalabilen, Zam ann krdr bu kadar ar dnen!

54

XXIX

VAMPR
Sen ki, bak darbesi 'ibi, Sz dolu kalbime girdin; Sen ki, eytan srs gibi Gl, sse dkn, delirdin, Ve benim kk dm ruhum Y atan, mlkn olsun diye; - Ey alak, tutkunu olduum, Bir forsa nasl bal ise Zincirine, ayya iesine, Kat kum arbaz oyununa, Ve her le brt bceine, - Lanet, bin lanet olsun sana! Yalvardm o keskin hanere zgrlm alsn diye, Ve dil dktm kalle zehire Alaklm son bulsun diye. Ah! Z ehir de, haner de bana D eer vermeyip dediler: Sen Layk<reilsin kurtarlm aya O ktcl esaretinden, Budala! O nun basksndan abamz kurtarsayd seni, pm en diriltirdi yeniden Vampirinin pis cesedini!

55

XXX

LETHE
Yrtc ve sar ruh, gel stne kalbimin, Secde edilen kaplan, vurdumduym az canavar; T itrek parm aklarm daldrm a isteim var Sklna bir sre o kabark yelenin; Eteinin iine, kokunla dolup taan, K eder ykl bam gmme arzusudur bu, Solgun bir iek gibi, ie ekme arzusu, Tatl kf kokusunu lm akm dan kalan. Uyumak istiyorum! yaamdan ok uyumak! Bir uykunun iinde, daha tatl lm den, pck yayacam hem de hi ekinm eden Senin gzel tenine, bir bakr kadar parlak. Yatan bir uurum, ondan deerli ne var, Dinen hkrklarm iinde yitsin diye; Byk unutu durur aznn zerinde Ve pcklerinde hep byle Lethe akar. A rtk en byk zevkim, alna yazlm gibi, Kaderim budur deyip eeceim boynumu; Yum uak bal kurban, suu olm ayan sulu, Azab krklerken ondaki tem iz sevgi. Sihirli nepenthesle ifal baldran Emeceim, acm elbet giderm ek iin, ekici ularnda bu sivri gslerin inde hibir zaman, kalbin barnmad.

56

XXXI
K O RK U N BR Y A H U D N N K O Y N U N D A Y K E N BR G EC E

Korkun bir Yahudinin koynundayken bir gece, Birbiri ile yatan iki cesetmi gibi, Dnm eye baladm bu satlk gvdede Hevesime set eken hznl bir gzeli. Gzm de canlandrdm gen kzlk grkemini, Kudretli bakm, her an zarafet saan, Salarn, ki elbet kokulu bir miferdi, Bir hatrayd beni ak iin uyandran. Zira perdim evkle ben soylu vcudunu, Siyah salarna dek narin ayaklarndan Bir hazine sererdim derin okaylardan, ayet, bir akam, kolay bir gzyayla onu, Ey zalimler sultan, karartabilse idin, O parlak n souk gzbebeinin.

57

XXXII

KABR AZABI
Ne vakit gzel karam , kaparsan gzlerini K enarnda kapkara m erm erden bir antn, Alacak o ukurda senin slak m ezarn Bir konak ile yatak odasnn yerini; Ne vakit ta, ezerek senin korkak barn, Ve kalalarn, ho bir rahavete dalan, M enedecek kalbini atm aktan ve arzudan, Babo gezilerden elini ayan, M ezar, srdatr bana sonu gelmez dlerde, (nk mezar, airi anlayacak daim a), U ykunun kovulduu o byk gecelerde, Diyecek : Neye yarar, syle acemi yosma, Byle habersiz kalman, ller niye alar? - Derini kem irecek bir azap gibi kurtlar.

58

XXXIII

KED
Gel, gzel kedim, k kalbimin zerine; Penelerini ek geri, Brak dalaym senin o gzel gzlerine, M aden ve akik benzeri. Ne vakit parm aklarm hafif hafif okasa Banla kvrak enseni, Ve elim okam ann zevkiyle sarho olsa rperen bedenini, Karm gelir aklma. Seninkine benzeyen, Souk ve derin bak, Sevimli hayvan, bir ine gibidir, delip geen. Bylece, batan aa, Tatl bir hava sarar, tehlikeli bir koku, O nun esmer vcudunu.

59

XXXIV

BALKON
H atralar annesi, aklarn en ycesi, H er zevkimde sen varsn! her derdim de yalnz sen! Nasl tatlyd ocak, akamn albenisi, Okaylar ne hotu, gzne bir getirsen, H atralar annesi, aklarn en ycesi! O km r aleviyle aydnlanan akam lar Ve bir balkonda geen, pem be buuyla dolu. Nasl tatlyd gsn! Kalp iyiydi ne kadar! Unutulm az eylerdi ne syledikse ou O km r aleviyle aydnlanan akamlar. Ne gzeldir gneler akam saatlerinde! Evren nasl da derin! yrek nasl da cesur, Tanralar ecesi, sana eildiimde, Soluduum ey sanki kannn kokusudur. Ne gzeldir gneler akam saatlerinde! Tpk bir duvar gibi koyulard gece, Karanlkta seerdi gzlerim gzlerini, erdim soluunu, ey dirlik! ey zehir! ve Ayaklarn alrd ellerim de yerini. Tpk bir duvar gibi koyulard gece.

60

Bana zgdr m utlu anlarn armak, Yaarm gemiimi kvrlp dizlerinde, Nazl gzelliini neye yarar aram ak Sevgili vcudundan, narin kalbinden te? Bana zgdr m utlu anlarn armak! Bu yeminler, kokular, bu sonsuz pckler, Dipsiz bir uurum dan dnecek mi acaba, Nasl karsa ge o gececik gneler Denizlerin dibinde hep ykandktan sonra? - Ey yerginler, kokular, ey sonsuz pckler!

61

XXXV

SANA VERYORUM BEN BU DZELER, T K

Sana veriyorum ben bu dizeleri, t ki Adm uzak alarn kylarna vursun, Kafalar bir akam o dlerle doldursun, Sert poyrazn ltfuna uram gemi gibi, H atran, ne ok benzer belirsiz masallara, Yorgun klsn bir santur gibi okuyucuyu, Kardelik ve giz dolu zincirin halkas bu, Asl kalsn benim m arur uyaklarma; Lanetli varlk, derin uurum dan ara dek, Kimse yok, benden baka sana cevap verecek! - Sen ki, farkszsn abuk silinen bir glgeden, Hafif bir ayak ve saf bir bakla ezerek H akknda ac hkm veren ahm aklar, sen, K ehribar gzl yontu, ey tun alnl melek!

62

XXXVI

HEPS BRDEN
eytan yukardaki odam da, Sabah grmeye geldi beni, H atam bulma abasyla, D e d i: ok isterdim bilmeni, Btn gzel eyler iinde O nu olaanst klan, Pem be veya siyah nesnede Cazip bir vcut oluturan. E n ho olan nedir - Ey ruhum! Y ant verdin o Tiksintiye : Tercih m m kn deil diyorum, M adem ki ifa o, her eye. H ayran olunca, bilmem, beni Bir ey ayartyorsa eer, Gz kam atran afak gibi, G ece gibi teselli eder. Ve ahenk yle tatldr ki, Gzel vcudunu yneten, Not etm ek iin o ezgileri zmleme yetmez bu yzden. Ey gizemsel deiim, sensin Duyularm teke indiren! Musikiye can verir nefesin, Koku nasl karsa sesinden!

63

XXXVII

NE DERSN GARP K, BU AK AM SAATNDE

Ne dersin garip kii, bu akam saatinde, Ya sen, kalbim, ne dersin, vaktiyle yamalanan, E n gzele, en iyiye ve en sevgiliye, Tanrsal gzle sana tekrar iek atran? G ururum uz fedadr ann vm elere : Buyurgan sesindeki tatllk dnya deer; Bir melek kokusu var can baheden teninde, Gz giydirir bize ktan elbiseler. ister gece ile bir yalnzlk ire olsun, sterse bir sokakta kalabalkta kalsn, Havada bir meale gibi oynar hayali. Bazan der : Gzelim, ve beklem ekteyim sizden Benim Akm adna hep Gzel sevmenizi; lham perisi, M eryem, koruyucu M elek ben.

64

XXX V III

CANLI MEALE
Y ryorlar nm de, o k dolu Gzler, okbilmi bir Melein mknats ykledii; Y ryorlar, ilahi kardeim o kardeler, Gzlerime serperek elmas atelerini. H er tuzak ve her ar gnahtan kurtararak, Y nlendirirler beni bir G zele, yol diye; O nlar benim uam, bense onlara tutsak; Boyun eer varlm bu canl mealeye. Ho gzler, parlarsnz gizemli yla G ndz yanan mumlarn, gne kzartr ama, Dsel alevlerini sndrm ez hibir zaman; arknz Dirilitir, onlar lm kutsar; akyp yrrsnz ruhum uyand an, Alevi hibir gnele solmayan yldzlar!

65

XXXIX

O UH KADINA
Ban, her halin, her hareketin Gzeldir, bir m anzara kadar gzel; Bulutsuz bir gkte sanki serin yel G lckler oynar yznde senin. D okunup getiin kederli yolcu Bylenir salkl duruundan Senin kollarnla om uzlarndan Sanrsn fkran aydnlktr bu. Elbiselerine serpitirdiin Y anklar uyandran o renkler airlerin akllarna iler mgesini bir iek balesinin. Giydiin delidolu fistanlar Belirtisidir rengrenk ruhunun; Ey beni lgna dndren lgn, Senden tiksinirim sevdiim kadar!

66

A rada srada gszlm Srklerken ok gzel bir bahede, Duyumsadm, alayl bir ekilde, Gne paralam aktayd gsm; Ve ilkbahar ve ayr imen bir de yle krdlar ki benim kalbimi, D oann kendini bilmezliini Cezalandrdm bir iek zerinde. ylesine isterdim ki, bir gece, Saati ald vakit zevklerin Hzinelerine kiiliinin Srnm ek bir dlek gibi sessizce, Cezalansn diye neeli tenin, Balanm gsn rsn diye, Asn diye alas brne Bir byk yara, geni ve derin. Ve sen ey ba dndren tatllk, bak! Bu yepyeni dudaklar arasndan, D aha parlak ve daha gzel olan, Kz kardeim, zehrimi sana kusmak!

67

XL RVERSIBILIT
Sevin dolu meleim, syle bunalt nedir, Can sknts, utan, hkrklar, nedam et, Ve korkun geceleri besleyen sinsi iddet, Niin kalbi burum u bir kda evirir? Sevin dolu meleim, syle bunalt nedir? yilik dolu m elek, bilir misin nedir kin, O hain yum ruklan, ac gzyalarn, , kartt zaman cehennem arsn Ve bana geince z yetilerimizin? yilik dolu m elek, bilir misin nedir kin? Salk dolu meleim, tanr msn H um m ay, D knlerevinin lo duvarlar boyunca, Tpk srgnler gibi, ayak sryen orda, G nee hasret kalm ve kprdak dudakl? Salk dolu meleim, tanr msn H um m ay? Gzellik dolu melek, nedir bu krklar, Yalanma korkusu ve bu pis azab duymak Bir balln gizli aybn okum ak Bizim her baktmz gzlerde uzun yllar? Gzellik dolu melek, nedir bu krklar? Benim m utluluk, sevin, k dolu meleim, Davud salk dilerdi gerken bu dnyadan Byl vcudunun yayd kokulardan; A ncak duandr elbet, senden tek beklediim, Benim m utluluk, sevin, k dolu meleim!

68

TRAF
Bir defa, bir defack, sevimli, tatl kadn, Z arif kolunuz koluma Dayand (ve ucunda o ruh karanlmn Bu an solmad asla); Vakit geti; tpk bir yeni m adalyon gibi Bir ay kenti ykyordu, Ve Paris zerinde gecenin alayii, N ehir gibi akyordu. Evden eve ve araba geen kaplardan, Geiyorlard gizlice Kediler, aziz glgeler gibi veya bazan Bizimle, kulak kirite. Anszn, sk fk, zgr dostlar iinde Solgun a alan, Sizden, ey zengin ve gr sesli alg, ki nee Ve rpertiyle yan, Sizden, ey duru ve en, bir boru sesi gibi, Kvlcm dolu sabahtan, Bir garip ses, sitem ve hzn dolu bir ezgi, Svt, rpnp duran Sska bir kz misali, pis, iren, berbat halde, Ailesinin utanc, Gze arpm asn diye, gizleyip bir mahzende U zun yllar tutaca.

69

Zavall melek, akyordu, rtkan sesiniz : D nyada doru ne var ki, E le verir her zaman, dzgn ekseniz de siz, O rda insan bencillii; Ne g bir uratr gzel bir kadn olmak, Ve nasl baya bir i lgn souk dansz gibi aylp baylmak Azda yapmack gl; Ne irkin kiilerin kalplerine taht kurmak; A k da yalan, gzellik de, Ne ki onlar atar bir sepete U nutm ak Sonsuza vereyim diye! Byl dolunay hatrladm ok zaman, Bu sessizlii ve usanc, Ve bu dehetli gizi kulaa fsldanan Kalbin gnah kartt.

70

XLII

TNSEL AFAK
Pem be beyaz bir afak, sefihlerin evine Kemirgen idealle bir olup da girdi mi, U yandrr uyumu hayvandaki melei duygusuyla bir giz harekete geince. Eriilmez mavisi Tinsel G klerin artk D gren, ac eken gsz kalm insana, Alr ve kaybolur derek uuruma, Bylelikle Tanram, uyank ve saf Varlk, Ve tten enkaznda budala cmblerin, H atran daha pem be, daha ekici, derin, U uuyor durm adan bym gzlerimde. M umlarn alevini gne sndrd yine; Ey yp duran Ruh, bu yzden hep muzaffer, Hayalin o lmsz parlak gnee benzer!

71

XLIII

AKAMIN AHENG
Z am an geldi ite saplarnda rperen H er iek orada bir buhurdan gibi tter; Akam n havasnda gezer kokular, sesler; Bir yorgun ba dnmesi ve bir vals hzn veren! H er iek orada bir buhurdan gibi tter; T itrek kem an bir yrek gibidir ac deren; Bir yorgun ba dnm esi ve bir vals hzn veren! G k hazin ve gzel bir byk sunaa benzer. T itrek kem an bir yrek gibidir ac deren, Seven yrek geni ve siyah hie kin duyar! G k hazin ve gzel bir byk sunaa benzer; G netir phtlam kannda hep can veren. Seven yrek geni ve siyah hie kin duyar, Aydnlk bir gemiin izlerini ieren! G netir phtlam kannda hep can veren... H atran bende kutsal bir kap gibi parldar!

72

XLIV E
H er m addeden geerler, keskin kokulan var. Rivayet olunur ki cama bile szarlar. Anca bir sand, kkeni D ou olan, Kilidi gcrdayan, szlanp surat asan, Veya ssz bir evde, siyah ve tozla kapl, Gemi gnlerden kalm a kf kokan bir dolab, Tandk ok eski bir ie bulunur bazan, Canl, dipdiri bir ruh fkrverir ordan. Bin bir fikir uyurdu, koyu karanlk ire, lm krizalitler, rpererek hafife, Anszn havalanan, ap da kanadn, G k rengi, pem be parlak, her dem altn srmal. O uuan hatra, m est ederek her eyi Bozuk havada; gzler kapanr, Ba dnmesi Yakalar yenik ruhu, iter onu kapkara, Nurdan insan buusu ykselen bir ukura; Y ere serer yzyllk bir ukur kysnda, Lazarus kefenini yrtp ho kokar, orda, Kmldar uykusunda o grsel kadavras Eski, buruk bir akn, lmcl ve alml. Ben kaybolduum zaman, bylece, insanlarn Belleinde ve bir de uursuz bir dolabn Y anm a atlnca, kederli, eski ie, ok dk, kirli, tozlu, pis, atlak ve pespaye, Tabutun olacam, sevimli irkef, senin! H er zam anki tan gcnn, kuvvetinin, M eleklerin eliyle sunduu tatl zehir! Ey ldrp dirilten, beni kem iren iksir!

73

XLV

ZEHR
arap boabilir olaanst lkse sterse en pis yeri, Ve ortaya karr masals bir kem eri Kzl buusunun altn ile, Yldzla dolu gkte batan gne misali. Afyon bytr usuz bucaksz olan eyi, Ve snrszlk uzar, Zam an derine iner, ehvet azdka azar, Ve kara ve donuk zevkleri le ruh alacandan te dolup taar. O nlar boy lemez akp duran zehirle, O yeil gzlerinden, G ller ki ruhum titrer, grnerek tersinden... Dlerim nce Ac giderm ek iin uuruma, derinden. O nlar boy lemez satn o salyann M thi harikasyla, D aldrarak azapsz ruhum u unutua, Y annda aknln, Srkler, atar onu lm n kysna!

74

XLVI

SSL GK
Bakn bir buuyla rtlverm i sanki; Senin gizemli gzn (mavi, gri, yeil mi?) Zam an zaman sevecen, dnceli ve gaddar, O nda gn kaytsz, solgun dm hali var. Hatrlatrsn beyaz, lk, puslu gnleri, Gzyanda eriyen byl yrekleri, Bilinmez bir acyla buruk ve ok uyank Sinirler, o uyuyan ruhla elenir artk. Gzelim ufuklara benzersin kimi zaman Sis basm mevsimlerin gneleriyle yanan... Ey slanm m anzara, ldayp durursun, Sisli gklerden den nla tutuursun! Ey tehlikeli kadn, ey gnl elen iklim! -K ar ve kranza ibadet eder miyim, ekip karr mym acaba yam an ktan D aha hznl zevkler, byle dem irden, buzdan?

75

X LVII
KED

I
Kafam da gezinir durur, Tpk evindeymi gibi, Gl, zarif, ho bir kedi. Miyavlarsa zor duyulur, yle tatl ve ll; Sesi alalsn, ykselsin, H er zam an zengin ve derin. B urdadr gizi, bys. Bu ses, bir inci gibidir, Szlr lo benliime, Beni dolduran bir dize, Nee veren bir iksirdir. O bastrr aclar, O nda her trl esrime; Uzun cmle kursa bile, Yok szce ihtiyac. Hayr, bir yay yok ki, asn Kalbimi, yetkin algy, Ve en hane arky Hassas teline aldrsn, Sesin kadar, ey gizemli, Temiz yzl, garip kedi, H er eyin, melekmi gibi, Hem ince, hem de ahenkli!

76

II
Sarn, esm er krknden kan her ho koku onda, Bir akamd, okadm da K okular ire kaldm ben. Bir ruh, buraya aina; O, yarglar ve esinler, Em rindedir her ey, her yer; Peri mi, Tanr m yoksa? Gzlerim bu sevgiliye Mknatsla ekildi mi, D np bakar kuzu gibi, Baksam da kendi kendim e, evirir beni akna Solgun gzlerindeki fer, Canl opal, parlak fener, Kmltsz b^kar bana.

77

X LV III

GZEL GEM
Anlatm ak isterim, ey narin byc, seni! Genliini ssleyen birok gzelliini; Resm etm eyi seni sana, Gem eni ocukluktan olgunlama ama. Eteini savurup yola ktn zaman, Gzel bir gemisin sen, enginlere alan, ikin yelkeniyle, salnarak Ve tatl, tem bel, ar bir ahenge uyarak. Yuvarlak boynunun ve om zunun zerinde, Ban m eydan okuyor, garip, ho bir biimde, Sakin, m uzaffer bir tavr bu, G rkem li ocuk, gidersin bulup kendi yolunu. A nlatm ak isterim, ey narin byc, seni! Genliini ssleyen pek ok gzelliini Resm etm eyi seni sana, Gem eni ocukluktan olgunlama ama. Gslerin sipsivri, hareli mi hareli, Gslerin muzaffer, gzel bir dolap gibi K apaklar kabark, parlak, imek sanki sner bu kalkanlara arparak;

78

Kkrtc kalkanlar, silah pem be ular! Bir dolap, iersinde sr ve her iyi ey var, Likrler, araplar, kokular, Y rekleri ve beyni ldrtp duracaklar! Eteini savurup yola ktn zaman, Gzel bir gemisin sen, enginlere alan, ikin yelkeniyle, salnarak Ve tatl, tem bel, ar bir ahenge uyarak. Frfrlarn altnda, o soylu bacaklarn Eza ve cefasdr karanlk arzularn, O nlar iki byc gibi, alkalarlar bir kapta siyah ak iksirini. Erkenci cam bazlarla alay eden kollarn, Gl rakipleridir o parlak boalarn, H er dem hazrdr skm ak iin, n, nakeder gibi kalbine senin. Yuvarlak boynunun ve om zunun zerinde, Ban m eydan okuyor, garip, ho bir biimde, Sakirf, muzaffer bir tavr bu, G rkl ocuk, gidersin bulup kendi yolunu.

79

XLIX YOLCULUA ARI

ocuum, dn, Gidip de bir gn Y aam ak beraberce! Sevmek hep sevmek, Sevip de lmek Sana benzer o yerde! Bu puslu gkler Beni cezbeder Islak gnelerinde Gizemli derin Hain gzlerin, Parlarken ya iinde. O rda, l zarafet, Sessizlik, grkem, ehvet.

Gemi yllarla Parlayan eya, Sslerdi odamz; N adir iekler K aplard am ber Kokusuyla her yan, Zengin tavanlar, D erin aynalar, D ounun grkemi bu, H er ey gizlice Kendi dilince Szle beslerdi ruhu. O rda, l zarafet, Sessizlik, grkem, ehvet.

80

Kanalda ou Serseri ruhlu G em iler var uyuyan; Gelmiler, arzun Karlk bulsun Diye ok uzaklardan. - Gne ekilir, Btn bir ehir, H er kanal ve her tarla, A ltnla dolar; Dnya d kurar Scak bir aydnlkta. O rda, l zarafet, Sessizlik, grkem, ehvet.

81

L ONARILMAZ
Susturabilir miyiz o eski Nedam eti, Bizde yaayan ve devinen, Beslenerek, ly yiyen bir kurtuk gibi, Bir trtl, mee yiyen? Susturabilir miyiz o eski Nedam eti? Hangi iksirde, bitkisel zde ve arapta, Boacaz biz bu dman, Ykc ve pisboaz, sanrsn ki bir yosma, Bir karnca, sabrl? Hangi iksirde?-bitkisel zde?-ve arapta, Syle, gzel byc, oh! de bana bildiini, Skntdan boulmu zihne, Yarallarca inenen, can veren biri gibi, Bir atn toynayla, Syle, gzel byc, oh! de bana bildiini, Oysa daha imdiden kurt alm kokusunu Ve bir karga yan bakan, B u mecalsiz askere! Kessin mi um udunu Niandan ve m ezardan; Bu garip can ekien, kurt alm kokusunu! A ydnlanr m dersin, kara bir gk, amurlu? Y rtlr m hi karanlklar Ne sabah var, ne akam, ziftten daha youn bu, Yok imekler, yldzlar? Aydnlanr m dersin, kara bir gk, amurlu?

82

Bir H ann cam larnda parlayan o U m ut da Snverdi, sonsuza kadar! Aysz ve ksz, kt yol kurbanlarna Yatacak yer ne arar! eytanla snd tm bir H ann camlarnda! uh byc, lanetli ho grnr m sana? Bilir misin affedilmezi? Bilir misin Pimanlk, zehirli oklarna H edef alr kalbimizi? uh byc, lanetli ho grnr m sana? Onarlm az kemirir, lanetlenm itir dii, Ruhum uzu, bu dkn ant, Saldrp oyar ok kez, beyaz karnca gibi, Yapy tem elinden. Onarlm az kemirir, lanetlenm itir dii! - Bazen grdm iyi bir orkestra coarken Pis bir tiyatronun dibinde, Bir peri tan yerini atee verdi birden Gn cehennem inde; Bazan grdm iyi bir orkestra coarken Ik, altn ve tlden olumu bir Varl, Koca eytan yere seren; Kalbime esriyiin asla uramad Bir tiyatro, bekleyen H er gn bou bouna tl kanatl Varl!

83

LI
SYLE
Siz gzel bir sonbahar g, aydnlk, pembe! Hznmse ykselen bir deniz gibidir tpk, ekilirken, kederli dudaklarm stnde Brakr am urunun yakc ansn. - Bouna gezer elin baygn den gsmde; Arad budur, dost, yama edilmi bir yer Kadnn zalim dii ve penesiyle hem de. Kalbimi aram a hi; hayvanlar bitirdiler. Benim kalbim bir saray hayhuyla olmu heder; Kavgalar, sarholuklar, cinayetler ordadr! - O plak boynunuzda gzel bir koku yzer!.. Ey ruhun ba belas gzellik, arzun budur! A teten gzlerinle, ehryin kadar parlak, H ayvanlardan artakalan bu paralar yak!

84

LII LHEAUTONTIMOROUMENOS (KENDNE GADDAR)

J. G. F .'ye

fkeye, kine dm eden Vuracam, kasap gibi, Musa ve kaya misali, Fkracam gznden, Su versin diye Sahrma, Aclarn zsuyunu. Benim arzum um ut oldu Senin tuzlu gzyanda Y elken aacak bir gemi, Ve tatl hkrman bir de Sarho ederek kalbim de G m leyerek davul gibi! atlak ses deil miyim ben O tanrsal senfonide, D oym ak bilmez roniyle Beni saran ve kem iren? O dur sesimde yaygara! O dur kanm, kara zehir! Tekinsiz aynaym, grr Cadaloz kendini orda! H em H em Hem Ezen bam hem de yara! yanam hem de tokat! kurbanm hem de cellat! ve ezilen arkta!

Kalbimin vampiriyim ben, - Byk yalnzlardan biri, Sonsuz glmeye hkml, A rtk glmseyemeyen!

85

LUI

FRANCISCAE MEAE LAUDES (*)

VERS COMPOSS POUR UNE MODISTE RUDITE E T DVOTE

Novis te cantabo chordis, O novelletum ludis In solitudine cordis. Esto sertis implicata, O fem ina delicata Per quam solvuntur peccata! Sicut beneficum Lethe, H auriam oscula de te, Q uae im buta magnete. Q uum vitiorum tem pestas T urbabat omnes semitas, Apparuisti, Deitas, V elut stella salutaris In naufragiis amaris... Suspendam cor tuis aris! Piscina plena virtutis, Fons aeternae juventutis, Labris vocem redde mutis!

(*) B audelairein L atince olarak kalem e ald bu iirin trke evirisi iin, kitabn sonundaki A IK L A M A L A R V E N O T L A R blm ne bavurulmaldr.

86

Q uod erat spurcum, cremasti; Q uod rudius, exae quasti; Q uod debile, confirmasti. In fame m ea taberna, In nocte m ea lucerna, R ecte me sem per guberna. A dde nunc vires viribus, Dulce balneum suavibus U nguentatum odoribus! Meos circa lumbos mica, O castitatis lorica, A qua tincta seraphica; P atera gemmis corusca, Panis salsus, mollis esca, Divinum vinum, Francisca!

87

LIV

SMRGEDE DOMU AVRUPALI BR KADINA

Gnein okad mis kokulu lkede, Gze arlk veren kpkzl aalarn, ri palmiyelerin glgesinde bir yerde, Tandm cana yakn, albenili bir kadn. Teni solgun ve scak; esm er renkli byc Boynunda zentili bir soyluluk hali var, nce, uzun, yrd m bir avc yry. Gl sessiz sakin, gven veren baklar. Gitseydiniz, Ham fendi, ann z vatanna, Seine nehri veya yeil Loire kylarna, Ey eski konaklarn gzelim ustas, sen Yeertirdin, o uzlet denen glgeli yerde, Belki binlerce sone o air yreklerde, Gzlerin daha uysal klard zencilerden.

88

LV

MOESTA ET ERRABUNDA
Syle bana, A gathe, kalbin uar m bazan, ren kentin o siyah okyanusundan te, Bir baka okyanusa, grkem le parldayan, Aydnlk, mavi, derin, bir el dememilie? Syle bana, A gathe, kalbin uar m bazan? Ey engin deniz, bizi uzak tut iimizden! Hangi eytan verdi bu bet sesli trkcye, Rzgrlarn snrsz orguna elik eden, Ninni sylemeyi bir ulvi i olsun diye? Ey engin deniz, bizi uzak tut iimizden! G tr beni, ey tren! kar beni, ey gemi! Uzaa! ok uzaa! pis gzyalarmzdan! - A gathenin kederli yrei bazan der m i : Pim anlktan teye, sulardan, aclardan, G tr beni, ey tren! kar beni, ey gemi! Ne kadar uzaksnz, ey mis kokulu cennet, O rda bir gk altnda, her ey sevda ve nee, O rda boulur yrek kaplaynca saf ehvet, O rda herkes layktr sevmeye, sevilmeye! Ne kadar uzaksnz, ey mis kokulu cennet! Ya o yeil cenneti ocukluk aklarnn, Yarmalar, arklar, pckler, dem etler, Hele titrek kem anlar, tesinde srtlarn, Akam lar koruda arap dolu gmler, - Ya o yeil cenneti ocukluk aklarnn, O saf ve masum cennet, dolup taan hazlarla, D aha uzakta mdr H indistandan ve inden? D n denilse gelir mi, ah eden lklarla, Ve can verebilir mi ona bir ses, gmten, O saf ve masum cennet, dolup taan hazlarla?

89

LVI

KEDLER
Arbal limler ve ateli klar E n olgun alarnda, severler, onlar gibi yen ve sokaa kmayan kedileri, Ki evlerin gururu, tatl sert huyludurlar. Bilimin ve her trl hazzm eski dostlar, A rarlar karanln susku ve dehetini; Kul kle olsaydlar, Erebos her birini Cenaze habercisi at yerine koyard. Sonsuz bir d iinde uykuya dalm gibi, Isszlkta uzanan kocam an sfenskleri D nrken ok soylu bir tavr taknrlar; Byl kvlcmlar dolmu brlerine, Ve ince bir kum gibi, altndan paracklar Gizlice yldz saar gizemli gzlerine.

90

LVII

BAYKULAR
Baykular tnemi m esken diye K ara porsuklara dizi dizi, Uzak tanrlarn kzl gz Gibi dalmlar bir dnceye. yle kprtsz duracaklar Hzn ykl saat gelene dek, Yass gnei srgn ederek, O rda kk salacak karanlklar. Bilge kiiye onlarn hali D er gibi insana korku vermeli alkantl yaam bu dnyada; Bu tebdil-i m ekn tutkusuyla Ksa bir sre m est olan insan eker elbet cezasn her zaman.

91

LVIII

ATLAK AN
Hem acdr hem tatl, uzun k gecesinde, Dinlem ek atr atr yanan atee yakn, Sislerin arasnda alan ann sesinde Ykseldiini grm ek uzak hatralarn. M utludur o an, gl sayarak grtlan, ok salkl ve evik, artan yama ramen, A tyor ballkla inanl ln, Eski bir asker gibi, adrn bekleyen! Benimse, atlak ruhum , skntlar iinde, Geceyi arksyla doldurm ak istese de, Zayf sesi orda ok kez unutulup giden Bir yaralnn kaba hrltsna benzer Kan gl kysnda ve stnde cesetler, Sonsuz abalayarak, kmltsz can veren.

92

LIX
SIKINTISI
Karak btn kente kar fkeli, kzgn, Testisinden karanlk souk dkyor yine Solgun sakinlerine kom u bir mezarln Ve lm llk sisli m ahalleler stne. Kedim yatacak bir yer arayarak talkta Sskack vcudunu oynatyor durmadan; Yal bir air ruhu dolayor olukta yen bir hortlan hazin sesiyle her an. Ar szlanyor ve bir odun tte tte Katlp tiz sesiyle nezleli bir saate, Oysa berbat kokulu bir oyundur oynanan. Sirozlu ihtiyarn o uursuz miras, Gzel kupa olan ve bir de maa kz Tekinsiz sz ediyorlar lm aklarndan.

93

LX
SIKINTISI
Sanki bin yl yaadm, o kadar ok anm var. Tm ekm ecelerinin iinde bilanolar, Kk ak m ektuplar, iir ve rom ans dolu, Tutam tutam sa ykl, kocaman bir eya bu, Ki daha az sr saklar kederli belleimden. Bu bir ehram , snrsz byklkte bir mahzen, Fukara kabri, ne ok ls var iinde. - Ben ayn tiksindii bir mezarlm ite, O rda azaplar gibi srnr uzun kurtlar, Aziz llerime durm adan saldrrlar. Solmu gllerle dolu eski bir odaym ben, inde abur cubur, hepsi modas geen, Ah eden pasteller ve sararm B oucherler var, Yapyalnz, bo ieden bir kokuyu solurlar. D enk deil eri gne hibir ey uzunlukta, Yllarn lapa lapa yaan kar altnda, Sknt, meyvesidir donuk merakszln, Orantsn salar hep lmsz kalmann. - Sen hibir ey deilsin artk, ey canl madde! Bir dehetin sard o tan tesinde, U yuklarken dibinde sis km bir S ahrnn; Bir sfenks ki, m ehul tasasz bir dnyann, H artada unutulmu, yaban mizac ile Sadece ark syler batp giden gnee.

94

LXI SIKINTISI
Yam urlu bir lkede sanki benim hkm dar, Zengin am a gc yok, gen am a ok ihtiyar, H o r grerek yalaka tavrm lalasnn, Baka hayvanlar gibi, kpekten can skkn. O na ne av, ne ahin, hibir ey vermez nee, Balkonun karsnda srnen kavmi, ne de. Gzde bir soytarnn kaba saba balad enlendirm ez bu zalim hastacn alnn; iekle ssl yatak dnverir mezara, O dalklar ki, her kral gzel gelir onlara, Ve artk bulam azlar hayasz bir tuvalet G lck sasn diye bu taptaze iskelet. A ltn reten bilgin bulam ad bir are Benlii bu rm eyden kurtulsun diye, Ki gller hatrlar yallk gnlerinde, R om adan kalan o kan banyolar iinde C anlandram ad bu akaloz kadavray L ethenin kan yerine akan o yeil suyu.

95

LXII SIKINTISI
Bask ve ar bir gk knce kapak gibi Can sknts ile szldanan ruhlara, Kucaklayarak ufkun btn bir emberini D ker bize bir gn, gecelerden de kara; Ve dnya dnnce pslak bir zindana, U m ut sanki orada bir yarasadr, uar, V urarak gider rkek kanadn drt yana, Ve ban rm pis tavanlara arpar; Yam ur zd zaman sonsuz ipliklerini, yknp bir zindann dem ir ubuklarna, Rezil mi rezil, sessiz bir rm cek kitlesi Beynimizin iine alarn kurunca, Anszn bir fkeyle srayverir anlar, Yol ap ge doru korkun bir ulumaya, Ve sanrsn ki yersiz yurtsuz ruhlardr bunlar Koyulurlar inatla barp rmaya. - Cenaze arabalar, sessiz ve mziksiz, R uhum dan gelir geer; Um ut gzya dker, Malup, gaddar ve berbat Bunalt, m erhametsiz, O kara bayran eik bama diker.

96

LXIIII SSLER VE YAMURLAR

Ey gz sonlar, klar, am ura batm bahar, Aldatc mevsimler! size sevgim, vgm var Kalbimin ve beynimin byle brnne Puslu bir m ezar ile belirsiz bir kefene. Bu kocam an ovada souk yelin esmesi, Rzgrglnn uzun geceyle dinen sesi, R uhum ok daha iyi bahardakine gre Kuzgun kanatlarn aacak enginlere. Hibir ey tatl deil lm slerle dolan oktan beri kra dm bir yrek iin, Siz ey renksiz mevsimler, sultan iklimlerin, Karanlklarnzn srekli bakndan, - Veya aysz bir akam, ikisi bir arada, Acy yattrm ak belal bir yatakta.

97

LXIV ARESZ
I
Tanrsal gz grmez artk Gkm aviden yola km Styx am uruna dm Bir D, bir Biim, bir Varlk; Biimsize sevdal ve Bir M elek, tedbirsiz yolcu, rpnan bir yzc bu Koca kbusun dibinde, Savaan, lm korkusu! lgnca ark syleyen, Karanlklarda fr dnen Dev bir akntya kar; Bylenmi bir mutsuz var El yordamyla haybeden, Kamak iin bu pis yerden, Arayp k, anahtar; Lam basz inen bir melun, M erdiven derinliidir Kokusuyla ele verir, Kysnda bir ukurun B ekler her slak canavar, Fosforlu geni gzleri K arartr kara geceyi, Kendini grnr klar;

98

K utba saplanm bir gemi, Sanki billurdan bir kapan, A ratrr hangi yoldan B u zindana dtn; - te en yetkin tablosu aresi olmayan derdin, eytan ne yaparsa, bilin, Y apar en kusursuzunu!

II Kalp, ayna olmu kendine, Ba baalk, lo ve duru! A k, kara, G erek kuyusu, M or yldz titrer iinde, eytan ii bir meale, Cehennem lik, muzip fener, Tek ferahlk, kretm eler, - Vicdan K tnn iinde!

99

LXV

KIZIL SALI BR DLENC KIZA

Kzl sal ak kz, senin Delikleri elbisenin G steriyor fakirlii Ve bir de gzellii. Elbet tatllndr bu, Kzl lekelerle dolu Hastalkl gen bedenin, Bu zayf air iin. Ayanda ince, kibar, O ar nalnlarn var, Kadife pabularyle Tpk bir kralie. Ksa paavra da nesi, Uzun saray elbisesi Kvrmlar uyup sana D er topuklarna. Delik oraplar yerine Sefihlerin gzlerine Bacandakini gster Parlasn altn haner; K t ilikli dm eler Gnahlarm z eler, Ir gzel gslerin, Gzlerin gibi senin; Kim ki soymak ister seni Kollarn yalvartsn onu, Tokatlayp kovalasn akac parm aklarn,

100

E n gzel su incileri, stad Belleau soneleri klar vurmu zincire Sunmak iin ha bire, Kafiyeci takm ndan Turfanda sana armaan Bakp ayakkabsna Bir m erdiven altnda, Tesadfen ok uak var Nice senyr, nice Ronsard, karrlard sonucu D okunsun diye ucu! Ve bulurdun yatanda pck zam baktan fazla H km altnda tutardn ounu Valoislnm! - Oysa avu ayorsun Birka eski dkntye U zanarak eiine O kavakta V efourun : Gidiyorsun yan bakarak Yirmi dokuzluk takya Elim den gelmez, bala! Sana armaan sunmak. Haydi git, sssz olana. Koku, inci, elmas, bo ver, Sska plakln yeter, Ey gzelliim sana!

101

LXVI

OYUN
Sararm koltuklarda ihtiyar fahieler, Solgun, kalar boyal, tekinsiz, gzler baygn, Krtrlar, ve zayf kulaklarndan der nlayan ngrts m adenlerin, talarn; Yeil halya yakn dudaksz ne ok yz var, Rengi umu dudaklar, disiz kalm eneler, C ehennem hum m asndan gergin dm parm aklar Bo cebi veya arpan bir gs altst eder; Kirlenmi tavanlarda dizi dizi avize, Koca lambalaryla klarn serper En nl airlerin kara aln stne Ki her biri kan rengi terini samak ister; ite kara tablosu ryamn, sanki gerek, Savrulduunu grdm keskin gzm altnda, Dirsek dirsee, souk, dilsiz ve im renerek, Bizzat kendimi grdm bir byk m aarada, m renerek, inat tutkusuna onlarn, Yal fahielerin lmcl neesine, Gzellikleri ile ann byle lgn, Bylesine en akrak satp tketmesine! Ve kalbim ne ok rkt onlara im renm ekten Bu sarp uurum iin kouan kiilere, Kendi kanndan bkm, ksacas yeleyen Acy lme ve cehennem i hilie!

102

LXVII

AKAMIN ALACAKARANLII
te byl akam, sulunun byk dostu; O na o rtak geliyor, kurt adm ile; bu, Gn yatak odas gibi kapandr Ve insann yabanl hayvana dndr. Akam , sevecen akam, arzu ettii sensin K ollan, bir yalana sapm adan, diyenlerin : Biz bugn de altk! - A kam dr, elbette ki D inlendirir, acyla kem irilen her zihni, Aln arlaan ve inatlaan bilgini, Y atana kavuan iki bklm iiyi. Havadaysa ahlaksz eytanlar te yandan, adam lar gibi uyanrlar ardan Ve arparlar uarken pancurlara, saaa. Rzgrn actt klar arasnda Fuhu soka kaplar, orda tutuup yanar; Bir karnca yuvas gibi kaplar aar; H ep gizli bir yol bulur, kurtarr kendisini, yle ki, saldrya geen bir dm an gibi; Rezil kentin barnda srgit km ldar durur, Yediini nsandan gizleyen kurtuk odur. D uyulur orda burda, m utfaklar slk alar, T iyatrolar ulur ve orkestralar horlar; Lezzetleri oyundan ibaret sofralar, D oldurur fahieler, tavclar, ortaklar, Ve hrszlar ki, ne dur, ve ne de durak bilen, O nlar da ilerine balarlar ok gemeden, Z orlarlar tatllkla kap ve kasalar, Y aatm ak ve giydirmek iin o haspalar.

103

Ruhum , iine kapan, bu ok vahim saatte, Kapa kulaklarm, brty iitme. H asta aclarnn depretii andr bu! K ara gece yapr boazlarna; ou Bitirip yazgsn gider ortak ukura; Ve hastahane dolar ahlar vahlaryla. ou gelemeyecek mis kokan orba iin, Ocak bana, akam, yanm a sevdiinin. Pek ou da zaten hi tanm ad, bilmedi, Aile ocann tadn hi almad!

104

LXVIII SABAHIN ALACAKARANLII

Kla avlularnda kalk borusunun sesi, Sabah yelinin sokak lam basnda nefesi. Y ataklardaki esmer genlerin saati bu, O ktcl dlerin kvrandrp durduu; Sanrsn kanl bir gz orda arpar, rpnr, Lam ba gn zerinde kzl bir iz brakr; O rda ruh, sert ve ar vcut yk altnda, yknr lam ba ile gnn savalarna. M eltem lerin sildii ya dolu ehre gibi, Havaya dolmu, kaan eylerin rpertisi; E rkek bkm yazmaktan, kadnlarsa sevmekten. Y er yer dum an ttm eye balyordu evlerden. Az ak, gzleri m osm or zevk kadnlar, Uyuyorlard orda aptal uykularn; Zavalllar, sska ve souktu gsleri, fleyerek atei hohlarlar ellerini. Souk ile yoksulluk dolu bir saatti bu, Lousa kadnlarda arnn bol olduu, Sanki kanla kesilmi bir hkrkt sesi, Bir horoz akyarak paralyordu sisi; Bir sisler denizinde yzyordu yaplar, Ve kszler yurdunda can ekiip duranlar Dzensiz ekilde son nefesini verirken, Sefihler yorgun argn dnyordu iinden. Pem be yeil giysisi ile titreyen afak Y ryordu ssz Seine stnde ar aksak, Ve karanlk Paris, gz ovuturarak yine, O alkan ihtiyar, sarlyor iine.

105

LXIX

MASUM BR HZMET KIZ, KISKANIRDINIZ ONU

M asum bir hizmeti kz, kskanrdnz onu, imdi imen altnda uyuyor uykusunu, Birka iek koysaydk yakrd ne kadar. Zavall llerin byk aclar var, Ne vakit aalar budayan Ekim , orda, Solursa rzgrn m erm er mezar tanda, O nlar bulurlar elbet canllar ok irkin, Scak yataklarnda uyuduklar iin, Oysa, kara dleri belki bin para olmu, Y atak arkadasz ve sohbetten uzak kalm, Kurtuun kemirdii donm u iskeletler var, O nlar kar sularnn szdn duyumsar, Yzyln aktn, aile de, dostlar da Deitirmez yerini paavralarn asla. ayet bir akam ktk ocakta trdarken Onu koltukta sessiz oturm u grrsem ben, ayet mavi ve souk A ralk gecesinde, Onu sakl bulursam odam n kesinde, Arbal, ve kp o sonsuz yatandan A nne gznde byk ocuu rtp saran, Ne cevap veririm bu iman dolu ruha ben, Dklen ya grp ukur gzbebeinden?

106

LXX

H M H UNUTMADIM, KENTN YAKININDAK

Hi mi hi unutmadm, kentin yaknndaki O beyaz evimizi, kk, huzur verici, Aldan Pom onun ve yal V ensn orda Gizlerdi plak kalan yerlerini koruda, Ve gne, akamlar, grkem li ve akkan, Inlar bir camn tesinde krlan, M erakl gkyznde, kocam an bir gz gibi, Szerdi uzun, sessiz akam yemeimizi, amdann klar yaylnca her yana ayak perdelere ve fukara sofrasna.

107

LXXI KN FIISI
Kin, fsdr elbet D anaos kzlarnn; Kollar gl, kzl, lerin en lgn Bo karanlklarna boaltr m evtalarn Kan ve gzya ile dolu kovalarn. Bu uurum a gizli delikler aar eytan, Bin yllk aln teri ve aba ordan kaar, Kurbanlarn tekrar diriltirse ne zaman, Vcutlarn skar, suyunu tekrar ier. Kin, bir m eyhanede ayyan ta kendisi, Susuzluun ikiden doduunu duyumsar, Bir de oaldm, L erna ejderi gibi. - Ne ki galiplerini tanr m utlu ayyalar, Ve kin adanm tr b u acnacak yazgya O m asann altnda asla uyumamaya.

108

LXXII

HORTLAK
Kzl gzl melek gibi, sana T ekrar geleceim yatak odana Ve szleceim sessiz sakin Glgeleri ile gecenin; Ve bulacak seni, esmerim, A y kadar souk pcklerim Ve okaylarm, ylan gibi, D olanp da epevre seni. Klrengi sabaha eritik mi, Bulacaksn bo kalan yerimi, O yer, akama kadar souyacak. Bakalar sevgiyle eilse de, Senin hayatna ve genliine, Ben, hkm edeceim dehet saarak.

109

LXXIII

EN L
Salyangoz ile dolu verimli bir toprakta Benim derin bir ukur kazmaya hevesim var, Yal kemiklerim i yavaa yaymak orda, Uyum ak unututa kpekbal kadar. Kin duyarm mezara, vasiyetnamelere; lem de tek gzya iin avu amam ben, M undar iskeletimi hacam at etsin diye, Tercihim kargalar armaktr, yaarken. E y kurtuklar! kulaksz, gzsz kara yoldalar, G rn size gelen en ve zgr bir l var; Sefa filozoflar, oullar pisliin, Haydi gein pimanlk duym adan enkazmdan, Ve deyin var m daha bu ruhsuz ceset iin ller arasnda bir baka karabasan!

110

LXXIV

KABRSTAN
Ar, karanlk bir gecede Acyarak dindarn biri, Bir enkazn tesinde G rrse anl cesedinizi, M asum yldzlarn giderek A r gzlerini yum duu an, rm cek alarn recek, Ve yavrulayacak ylan; Duyacaksnz btn bir sene M ahkm banzn zerinde K urtlarn ac lm Ve a kalm sihirbazlarn, Cm bn kart zam paralarn Ve kara m adrabazlarn tuzam.

111

LXXV

AYIN HZN
D lere dalyor ay, bu akam, daha tembel; Sanrsn bir gzellik, yastklar zerinde, O karsa epeevre dalgn ve hafif bir el, Memesini uykuya henz varm adan nce, Yumuack larn parlak srt stnde, Baygnla dyor, fark yok bir lden, Gzleri dolayor o bem beyaz dlerde iekler gibi ap gkmaviye ykselen. Bo skntlar duyup, bazan bu yeryzne G zlerinden bir dam la gizli ya dklnce, Uykularn dman, sofu air olarak, Avucuna alyor sararm gzyan, R enk renk klar saan bu panzehir tan, Ve koyuyor kalbine, gne gznden uzak.

112

LXXVI MZK
Mzik ok zaman beni bir deniz gibi kavrar! Solgun yldzma ben, Bir sis tavan altnda veya sonsuza kadar, Byle aarm yelken; Gs hep ilerde ve imi cierler, karn, Tpk bir yelken gibi, Aarm ben srtn ylan dalgalarn Gecenin gizledii; Duyum sarm iimde btn tutkularn rpnan bir geminin; Uygun rzgr, frtna, onun kasntlar stnde bir girdabn Sallar beni. Bazan da, stliman, byk ayna Um udum krlnca!

113

LXXVII
P P O

Bir yazarn piposuyum ben; Gney Afrikal veya Habe, Sahibim sanki bir esrarke, Bakanlar okuyor yzmden. O, acyla dolup taarken, T ter, olurum bir kulbe, Tarladan dnecek iftiye M utfakta yem ek pierken, Bir dum anda, devingen, mavi, Ateli azmdan ykselen, Sarp sallarm ruhunu ben, yle bir m erhem yaparm ki Yreine ferahlk verir, R uhunu yorgunluktan kurtarr.

114

K T LK EKLER

LXXVIII

YIKIM
H er an dolanp durur drt bir yanm da eytan; evremi kuatan bir incecik havadr bu; Solur, duyarm, odur cierlerimi yakan Ve doldurur iimi sonsuz, sulu bir arzu. Bazan o byk Sanat akma kulak verip B rnr kadnlarn en fettan ekline, Can skldnda bahane icat edip Altrr dudam pis ak iksirine. Bylece iter beni, Tanr gznden uzak, Y orgunluktan perian, soluum tkanarak, Skntnn ssz ve derin dzlklerine, Ve kirli giysileri, deilmi yaralar A tar aknlk dolu gzlerimin iine, Anszn bir Ykm n o kanl aygtn!

117

LXXIX KURBAN

Bilinmeyen bir stadn izimi

ie, srmal kuma, m erm er, tablo, ksnyen M obilyalar arasnda, Mis kokan giysilerin o yerleri spren G rkem li kvrmlarnda, Ilk bir odada, seradaym gibi, hava Tekinsiz, tehlike dolu, Can ekien dem etler, camdan tabutlarnda lm ek iin soluduu, Basz bir ceset aktyor, bir nehir gibi, Canl ve krmz bir kan, Suya kanm bir yastkta, bezin bol bol itii, Fark yok susuz ayrdan. K aranlkta doup gz balad kadar, Solgun hayallere benze, Salarnn kasvetli ynyla ve kibar Mcevherleriyle bir ba, D n iei gibi, m asada braklm, Dinleniyor; ve, dnm eden, Yar karanlk, beyaz ve belirsiz bir bak, Kayor dnm gznden.

118

Y atakta, plak gvde gamsz sergiliyor, tam Bir terk edilmilik hali lmcl bir gzellik ve gizli bir ihtiam T abiatn bahettii; Ayanda altn ili, pembem si bir orap var, K alan bir hatra gibi; Bak sanrsn elmas, jartiyer alev saar, Gizlenmi gz misali. Acayip grn bu yalnz kaln ve A k yorgunu dev bir portrenin, Kendi haliymi gibi aklyor kem gze O rda kara bir sevday, Sulu bir elenceyi, cehennem busesinden, Ve acayip lenleri, Perde kvrm larnda kula atp elenen O ktcl melekleri; Ve bakld zaman zarif fakirliine E traf incinmi omzun, Biraz sivri kalaya ve her dem oynak bele fkeli ylan sanrsn, Henz ok gen bir kadn! - Azdrlm ruhu ve Bunalan hisleri onun Yar aralk myd susuzlar srsne Kayp, gezgin arzularn?

119

O intikamc adam, yaarken, onca ak ile, Hi mem nun edemediin, Y erine getirdi mi bari uysal teninde Sonsuzluunu isteinin? Cevap ver, pis kadavra! ateli bir kol ile Kaldrp sandan yukar, Syle bana, korkun ba, o souk dilerine Yaptrd m hoa kaF? - Alayc dnyadan uzak ve pis kalabalktan, M erakl yarglardan da, R ahat uyu, rahat uyu sen, garip yaratk, insan, Gizem dolu mezarnda; Dnyay dolayor kocan, lmsz eklin B ekler onu, uyua da; H ep vefaln olacak lene kadar senin Ve bal kalacak sana.

120

LXXX

LESBOS
Yunan zevki ve Latin oyununun annesi, Lesbos, ordadr esrik veya baygn pler, Gnein en sca, karpuzun en tazesi, O rda sslenir anl geceler ve gndzler; Yunan zevki ve Latin oyununun annesi, Lesbos, orda pler alayanlar gibidir, Dipsiz uurum lara korkusuz atlrlar, Koarlar hkrarak, glerler arada bir, Sarsak, gizemli, derin, durm adan kaynarlar; Lesbos, orda pler alayanlar gibidir! Lesbos, Phryneler orda birbirlerini eker, O rda asla yanksz kalmaz ah edileri, Paphos gibi her yldz sana ibadet eder, Sapho hakl olarak kskanabilir seni! Lesbos, Phryneler orda birbirlerini eker, Lesbos, scak ve baygn, ho gecelerin yeri, Aynalarnda ksr bir arzuyu yanstan! O ukur gzl kzlar, ki k bedenleri Besler meyvelerini bir olgunluun her an; Lesbos, scak ve baygn, ho gecelerin yeri, Brak atsn Platon arbal kan; Kurtarrsn kendini seliyle plerin, Soylu, sevecen, tatl lkelerin sultam, Bitmemi, tkenm em i gzel inceliklerin, Brak atsn Platon arbal kan.

121

K urtarrsn kendini snrsz ikenceden, O arsz yreklere ceza diye verilmi, Parlak gl bizden ok uzaklara eken Baka gkler altnda hayal meyal grlm! K urtarrsn kendini snrsz ikenceden! Hangi Tanr yarglar, senin yargcnm, der Ve m ahkm eder; Lesbos, iten solmu alnn, A ltn terazisiyle hi tartm am sa eer Denize akttn gzya tufann! Hangi Tanr yarglar, senin yargcnm, der? Bizlerden neyi ister hakl haksz yasalar? Gnl hep yce kzlar, adalarn erefi, Dininiz kutsal elbet teki dinler kadar, Ve ak hesaba almaz C ehennem i, C enneti! Bizlerden neyi ister hakl haksz yasalar? Sadece beni seti, Lesbos, bu yeryznde Gizini ak diye iek bakirelerin, Ve ocukken yer aldm ben kara gizeminde Gzyalar karm ar gllerin; Sadece beni seti, Lesbos, bu yeryznde. te o gnden beri Leukades tepesinde Beklerim tpk keskin gzl nbeti gibi, Gzleyen gece gndz gklerin mavisinde, Bir, iki, direkli titrek yelkenlileri; te o gnden beri Leukades tepesinde

122

A nlam ak iin deniz hogrl, iyi mi, Kayalarda nlayan hkrkla i ie, Saphonun taplas o giden cesedini, Bir gn Lesbosa geri getirecek mi diye, A nlam ak iin deniz hogrl, iyi mi! E rkek ruhlu Saphonun, hem air, hem sevgili! V ensten daha gzel, sararm hali ile! - Malup olmu mavi gz, aclarn izdii Karanlk bir halkayla kirli kara gzne E rkek ruhlu Saphonun, hem air, hem sevgili! - V ensten daha gzel dorulup yeryznde, D kerdi servetini duru kalmlnn, Kzndan mem nun yal O keanos stne Ildamas ile kum ral genlik ann; V ensten daha gzel dorulup yeryznde! - O Sapho ki, kfirlik ettii gn lmt, H or grerek uydurm a dini ve tapnmay, Gzel teni hoyrat bir hayvana yem olmutu H oyratn kof gururu belirledi cezay O Sapho ki kfirlik ettii gn lmt, O gnlerden bu gne Lesbos yaknr durur, Evrenin ona eref, an katm asna ramen, Acnn lyla her gece sarho olur Issz kylarndan ge doru ykselen! O gnlerden bu gne Lesbos yaknr durur!

123

LXXI

CEHENNEMLK KADINLAR

Delphine ile Hippolyte

H ippolyte, lam balarn solgun vuran, ine koku sinmi m inderler zerinde, D lyordu kzln perdesini kaldran G l okaylar, saf bir duygu iinde. Frtna bulan bir gzle aryordu, Uzaklam gn gnahsz yaamann, Sanrsn ki ban mavi bir ufka doru eviren bir gezgindir, tesinde sabahn. O yorgun gzlerinin arlaan yalar, Krgn, uyuuk hali, hazlar kasvet veren, H urdaya km silah gibi, malup kollar, Yanstyordu narin gzelliini hepten. A yaklan ucunda, sakin ve nee dolu, Ateli gzleriyle onu yiyordu D elphine, Avn gzleyen bir hayvana benziyordu zini brakarak stnde dilerinin. nnde kuvvetli ve krlgan gzelliin, Kibirli, ehvet dolu bir hazla iiyordu Z aferinin arabn ve derlem ek iin Tatl bir teekkr, uzanp ona doru. A ryordu gznde sararm kurbann Dilsiz neidesini bir zevkin syledii, Ve bu yceden yce, bitimsiz bir krann Gzkapandan kan uzun hyd sanki.

124

- Hippolyte, aziz yrek, ne dersin sen bunlara? Anlyor m usun imdi, sunm an gerekm ez senin, Onlar solduracak iddetli rzgrlara Kutsanm kurbann ilk aan gllerinin. plerim hafiftir susinekleri kadar, O karlar duru byk glleri akamleyin, Yrin pleriyse tekerlek izi aar, zi gibi araba ve saban demirinin; O nlar zalim toynakl, kz ve at koumlu Ar araba gibi geecekler stnden... Hippolyte, kz kardeim! Y zn bana doru evir ruhum ve kalbim, btnm , yarmm, sen, evir haydi yldz ve gk dolu gzlerini! Bir tatl bak iin, tanrsal um ut diye, E n karanlk zevklerin kaldrp peesini, Uyutacam seni sonsuz dler iinde! Ve Hippolyte o zaman kaldrp gen bam : - N ankr deilim ben, asla deilim piman, D elphineim, ok arm var, iim dm sknt, A kam berbat bir yemek yemiim gibi, inan. D uyarm hcum unu ar kokularn ben, Perian hayallerin kara taburlarm , Beni ilek yollara ynlendirm ek isteyen, O rda kanl bir ufkun her yandan kapatt. Son aerece tuhaf bir eylem mi yaptk yoksa? Akla bana, ltfen, acm ve korkum u : Titriyorum M eleim! dediin zam an bana Ve birden dudaklarm gidiyor sana doru.

125

B ana hi yle bakm a, benim dncemsin, sen! Sonsuza dek sevdiim, biricik kz kardeim, Sen orada kurulm u bir tuzak bile olsan Ve bir de balangc byk felaketim in! Delphine silkeleyerek dank sam ve Dem ir sacayanda tepiniyormu gibi, Tekinsiz gz, konutu zorbann sesi ile : - Kim anlatabilir, kim, ak varken C ehennem i? Binlerce lanet olsun o yaramaz dye, lk defa arzuluyor aptalla derek, Namus kartrm ay aka degin her eye, Ksr ve zlmez bir sorunla sevierek. Gizemli bir ahenkle birletirm ek isteyen Serin ile sca, gndz ile geceyi, Bu kpkzl gnete, adna ak denilen, Hi stamayacak ktrm bedenini! stersen git ve ara, apal bir yavukluyu; Ko, tem iz kalbe zalim pcklerini ver: Ve, mosmor, pimanlkla, korku ve dehetle dolu O dalanm gsn yeniden bana gnder... D nyada yalnz stat honut edilebilir! A m a ocuk sonsuz bir ac sergileyerek, lk a t t : - imde geniliyor ak bir Uurum , biliyorum; bu uurum dur yrek!

126

Volkan gibi yakc ve boluk gibi derin! Hi doym az bu canavar, bu szldanp duran, Ve bitm ez susuzluu asla Eum enidesin, Mealesiyle onu kanm a kadar yakan. rtk perdeler bizi ayrsn bu lemden, Ve yorgunluk, getirsin bizlere dinginlii! D erin gslerinde yok olm ak isterim ben, Y akalam ak barnda m ezar sessizliini! inin, durm adan inin, amas kurbanlar, nin dibine kadar sonsuz bir cehennemin! nin en derinine, orada btn sular, Krbalanr gelmeyen rzgryla gklerin, K aynar karm akark frtna slyla, lgn glgeler, koun, arzunun ucuna dek, Gem vuramazsnz hi kudurganlnza, Zevkleriniz dnyaya cezay getirecek. Taze k hi dmez m aaralarnza; D uvar atlaklarndan hep stmal buular Szlr tutuarak bir fener gibi orda, Szar vcudunuza pis ve iren kokular. Sizin hazlarnzn dehetli ksrl Dindirir susuzluu ve gerer cildinizi, Ve tensel arzularn fke dolu rzgr rpnr teninizde eski bir bayrak gibi. nsanlardan ok uzak, serseriler, m ahkm lar, A kurtlar gibi gein llerin arasndan; Yazdrn yazgnz gem vurulm ayan ruhlar, Ve kan iinizde var olan sonsuzluktan!

127

LXXXII

CEHENNEMLK KADINLAR
Dalgn bir sr gibi kumsaln zerinde, Baklarn deniz ufkuna dorulturlar, akn ayaklarnda, sokulgan ellerinde Tatl baygnlklar ve ac rperiler var. Bir ksm, uzun uzun sr vermeye sevdal, Korularn dibinde, orda rm aklar alar, H eceler durur rkek bir ocukluk akn, Gen fidanlarn yeil koruluunu oyar. tekiler, kz karde gibi, ar ve ciddi Y rrler hayaletle dolu kayalklardan, G rd Ermi Antonius kn lav gibi plak gsn ve kendi eiliminin, ordan. Akkan reineler nda, birou, Ve dilsiz kovuunda putperest maralarm Azgn arzularnn yardm arsdr bu, Bakkhos, uyutucusu en eski azaplarn! Boynu aldan holanan bir baka blm de, Bir krba saklayarak giysileri altnda, Kartrr lo orm an ve ssz gecelerde, A rzunun kpn acnn gzyana. Ey eytanlar, ejderler, bakireler, kurbanlar, Gerei hakir gren o ok byk fikirler, Dolu dolu lklar ve gzden akan yalar, Sonsuzu arayanlar, sofular ve satirler, R uhum izledi sizi cehennem lerinizde, Zavalllar, seviyor ve acyorum, bilin, Dinmemi susuzluklar, kasvetli aclar ve Kalplerinizle dolmu ak testileri iin!

128

LXXXIII

K RAHBE
Sefahat ile lm iki sevecen kzdr, pleri harika, her yan salk dolu, Barlar hep bakir, eski araf kapldr, Sonsuz abaya dp ocuu hi olmad. C ehennem in gzdesi, ailenin dman, O tekinsiz aire, fukara dalkavua, G sterirler bir yatak asla uramad, Kabristan ve genelev grgenleri altnda. Ve bol kfrl tabut ile yatak odas ki rahibe gibi, srasyla sunarlar O mthi zevkleri ve korkun tatllklar. Ne zaman gmeceksin, m undar Sefahat, beni? R akip lm , ne zaman aya niyetin var, Pis m ersinler stne kara servilerini?

129

LXXXIV

KAN EMES
Kimi zam an dalga dalga akar benim kanm, Sanki hkrklarla ahenkli bir emeden. Uzak bir mrltyla akn duyarm, Ve elimle yaram bo yere ararm ben. K entin iinden, tpk tarladan geer gibi, A kp gider, yollar adaya evirerek, Susuzluktan kurtarp orda hem en herkesi, Ve getii her yere kzl bir renk vererek. ou zam an diledim ayartc araptan Beni ezen deheti bir gn uyutmasn; D urultur gz arap ve inceltir kula! Aradm ben ak ire bir uyku, unutturan; Ne ki ak benim iin ineli bir yatakm Zalim kzlara iki sunmak iin yaplm!

130

LXXXV

ALEGOR
Salar arabnn iinde srklenen, Bu bir gzel kadndr, edaldr herkesten. Bir akn peneleri, zehri batakhanenin, H ep kayar, hep kirlenir granitinde tenin. G lm ser lm e ve dert etm ez Sefihlii. Bu ejderler ki her dem keser ve bier eli, Ykc oyununda sayg duyuldu yine Bu sapsalam vcudun kaba azametine. Tanra gibi yrr, dinlenir sultan gibi; M slman inanc var, yle bir zevk sahibi, Ve ak kollarnda, gsnn doldurduu, arr gzleriyle btn insan soyunu. nanr ve bilir ki, bu dl vermez bakire M ecbur kalm olsa da dnyann gidiine, E n yce arm aandr bir vcut gzellii Bu yzden affettirir her trl rezillii. O ne A raf bilir ve ne de C ehennem i, Ve gelip de atnca kara Gece saati, B akacaktr lm n souk yzne elbet, Tpk bir bebek gibi, - ne nefret, ne nedamet!

131

LXXXVI BATRICE
Killi, kireli, orak topraklar zerinde Bir gn ekva ederken tabiata kar, ve Rastgele dolaarak ben kendi dncemin H anerini bilerken zerinde kalbimin, niyor le vakti grdm bam a doru Kocam an ve lmcl bir frtna bulutu, ersinde m erakl, zalim cceye benzer ok sayda ifriti tayarak, bin beter. Koyuldular ok kat beni incelemeye, B akan yolcular gibi hayretle bir deliye, Duydum, aralarnda fsldap gldler, Gz krparak iaret verdiler ve aldlar : - Seyredelim hele u insan msveddesini, Taklidi hner sayan u H am let glgesini, Gzleri ok kararsz ve rzgrda salar. Byk ac deil mi grm ek bu aklaban, Bu ala, bu kt oyuncuyu, garibi, O rol kesmeyi bilir, tpk sanat gibi, Acsyla arkya dikkat ekm ek dilei Kartallar, crcr, nehirleri, iei, Bizlere bile, eski stunlarn yazar, U luyarak anlatm ak beylik hitaplarn? Ne ki (benim gururum stndedir dalarn H km eder bulutuna, sesine eytanlarn) evirirdim egemen bam elbet ben de, Grm eseydim haysz bir srnn iinde, O suu, ki ne yapsa sarsamad gnei! Baklar benzersiz, gnl kraliesi, Koyu i skntm a onlarla glyordu Bazan verdii pis bir okay oluyordu.

132

LXXXVII VAMPRN DEMLER

Kadncaz bir yandan, snm kor zerinde Ylan gibi kvranr ve korse dem irinde Gsn dzeltirken, bir yandan da mis kokan u szler akyordu ilek gibi azndan : - Nemli dudaklarm var, bilirim kaybetm eyi Bir yatan iinde o ok eski bilinci. K uruturum her ya m arur mem elerim de, G ldrrm yaly ocuk gllerimde. Yerini tutarm ben, plak grenler iin, Gklerin, yldzlarn ve ayn ve gnein! Sevgili bilgin, yle uzmanm ki ben hazda, Bir erkei skarsam ok korkun kollarmda, Veya srlara gvdemi brakrsam , ekingen, ayartc, dayanksz ve salam, Bu esrik deklerde ksr M elekler bile, E lbet benim yzm den giderdi C ehennem e! Em erek iliimi btn kem iklerim den, D nnce ona doru gcm yitirip ben, Ak pc iin, grdm ey u oldu, Vck vck bir tulum, ii irinle dolu! Kapadm gzlerimi, souk bir rperile, T ekrar anca diri bir aydnlk iine, Yanm da, kanla doymu izlenimini veren Gl m anken yerine, baka bir ey grdm ben, Titriyordu belirsiz iskelet bozuntusu, O nlarn kard frldak sesiydi bu Veya dem ir bir ubuk ucundaki tabela, Rzgrn sallad k gecesi boyunca.

133

LXXXVIII

KYTHRAYA YOLCULUK
Kalbim bir ku gibi, rpnarak sevinten zgrce uuyordu halatlar etrafnda; Yol alyordu gemi bulutsuz gk altnda, Esrimi m elek gibi ltl gneten. Neresi bu i karartc ada? - Kythira, Dediler, arklarda nlenmi bir lke bu, Tohum a kamlarn adi E ldoradosu. H em bakn, ne de olsa, bu bir zavall dnya. - Tatl gizlerin, sonsuz cokularn adas! Eskil V ensn anl anl hayali ite U ar bir tr gibi senin denizlerinde, Ve doldurur akla ve baygnlkla ruhlar. Bol iekli ve yeil mersinli gzel ada, Sonsuza dek saygl ona btn kavimler. Gl bahesi stnde buhurdan gibi tter Tapnan yreklerin i ekileri orda Ya da bir gvercinin srekli dem ekii! - Kythira artk biri verimsiz topraklarn, Yrtt o ta l yabanl lklarn. Sezmekteydim yine de benzersiz bir nesneyi!

134

Gencecik rahibenin, iee sevdalanm, Yrd glgeli tapm ak deildi bu, Fistann geici m eltem de savurduu, Vcudu gizli kalan ateler ire yanm; Ne var ki geiyorken kynn yaknndan rktm ekin kular ak yelkenlerimizle, G rdk bu ayakl daraacyd ite, Tpk bir servi gibi, g karanlk klan, Kurbanlar stne tnem i zalim kular Hnla yok ediyordu olgun bir aslm, Sokarak, alet gibi, rezil gagalarn Bu pis lein kanayan son noktasna kadar; ki gz iki ukur, ve deilmi karndan B arsaklar sarkyordu uyluklarn stne, Didikliyordu onu gaga darbeleriyle ren tatlara kanm cellatlar her yandan. Ayak altnda, bir drtayakllar ordusu, Kskan dolanyordu, burnu yle havada; Kocam an bir hayvan fr dnyordu ortada Sanki avenesiyle bir infaz sorumlusu.

135

K ythiral, gzelim gklerin ocuu sen, Katlanp duruyordun bu kfre sessiz sakin Cezasn ekerek rezil ibadetlerin Ve gnahlarn, sana bir mezar ok gren. Gln aslm, bendedir senin aclarn! Duyum sadm grnce sarkan organlarn, Kusuyormucasna, diime ktn Eski acyla hntan olumu bir rman; nnde, ciz eytan, ans onca tatl, Vaktiyle bedenim i ufalamay seven Bu arsz kargalarla kara panterlerin ben Duyum sadm tm ene ve tm gagalarn. - Gkyz almlyd, denizse araf gibi; A rtk her ey karanlk, kanlyd benim iin, Yazk! indeymi gibi kaln bir kefenin, Bir baka benzetite saklamtm kalbimi. Senin adanda, Vens! ayakta duran ancak O simgesel sehpayd, aslm grntmle.... - Ah! T anrm! seyredeyim bana g kuvvet ver de Kalbimle vcudum u tiksinti duymayarak!

136

LXXXIX AK VE KAFATASI

Eski Bir Tavan Sslemesi

Ak bada kurm u insanln Kafatasna, Dil uzatyor zerinden bu tahtn, Srtarak kstaha, Baloncuklar fryor nee iinde Havaya ykselen, Kavuturm ak ister gibi o lemlere E n ince tzden gelen. Iltl ve narin bir kredir bu A tlr ileri, atlar ve saar o krlgan ruhunu Altn bir d gibi. H er boncukta duyarm kafatasnn Yalvarn inleyerek : - Bu, acmasz ve gln bir oyun, Ne zam an sona erecek? Z ira budur ite havaya savurduu Zalim aznn, Katil canavar, benim beynim dir bu, Etim ve kanm !

137

SY A N

xc
ERM PIERREN NKRCILII
Ne yapar Tanr bunca beddua ve laneti M eleklerine doru ykselen hem en her gn? Uyur tatl sesinde o korkun kfrmzn, Karn et ve arapla imi bir tiran gibi. Zulm eken, ikence grenlerin l, Bir senfonidir elbet kiiyi sarho eden, Hazlarnn bedeli bu kadar kana ramen, Tanrlar alm aktan hibir zaman bkmad! - N olur, Zeytindan hatrlasana sa! Diz kp yalvarrdn bir sadelik iinde, Ve o glerdi gkten ivilerin sesinde Pis cellatlar akarken bedenini armha, Ne ki tkrdn grdn tanrlna Pespaye bir m utfak ve muhafz birliinin, Ve duydun batn sipsivri dikenlerin Sonsuz bir nsanl barndran bana; Krlm bedeninin o korkun arl U zatrd her iki kolunu iki yandan, Kan ve ter szyordu solgun dm alnndan, H erkes iin olmutun sanki nian tahtas, D ledin mi bu parlak ve bu gzel gnleri, Gelmitin sonsuz sz gerekletirm ek iin, Ve gemitin srtnda sevimli bir eein, Y ollara ieklerin, dallarn serildii,

141

O rda yrek um ut ve m ertlik doluydu her an, Krbalamtn bu pis tacirleri son gle, Hkim oldun m u bari? Sapladn m gsne Mzran ok daha evvel bir pim anlktan? - Bense karm elbet, tkrnda her eyi, D ile ii karde saymayan bir dnyadan; Klc kullanaym ve leyim kltan! Ermi Pierre say inkr etmi... ne iyi!

142

XCI HABL LE KABL

I H abilin soyu, ye, i ve uyu; Tanr sana glmsyor ho grerek. Kabilin soyu, bir irkefte diz boyu Srn ve l sefalet ekerek. H abilin soyu, senin kurbann B ytyor srafilin burnunu! Kabilin soyu, ektirdiin azabn Hibir zaman gelmeyecek mi sonu? H abilin soyu, gr ekinlerinin Ve srlerinin iyiye gittiini; Kabilin soyu, barsaklarn senin G urulduyor yal bir kpek gibi. H abilin soyu, baba ocanda Karnn scak tut, ylece kal; Kabilin soyu, kck m aaranda Souktan titre dur, zavall akal! H abilin soyu, sev reyerek! oalacak altnn senin de. Kabilin soyu, ey yanan yrek, D ikkatli ol bu byk hevesinde.

143

H abilin soyu, iip byyorsun Tpk tahtakurular gibi. Kabilin soyu, stnden yolun Al gtr umarsz aileni

II Ah, H abin soyu, senin lein B ytr elbet tten topra! Kabilin soyu, senin iin Yeterli lde karlanmad; H abilin soyu, utancndr artk : Kl yenik dt mzraa yine! Kabilin soyu, gkyzne k Ve at T anry yeryzne!

144

XCII

EYTAN DUALARI
Sen ki, gzel mi gzel ve bilgice en yksek, K ara yazgl Tanr, vgden yoksun Melek, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! Ey srgnler prensi, ey hakszlk edilen, Yenilince her zam an ayaa kalkabilen, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! H er eyi bilirsin sen, yeraltlar kral, D ertlerin o tandk ifa datcs, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! Sen ki, czamllara, lanetli paryalara, retirsin C ennetin keyfini ak yoluyla, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! Sen ki, eski ve gl gzbebein lm den U m udu, ho lgn, yaratrsn elbet sen! Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! M ahkm a verirsin, bu m arur, sakin bak L anetler daraac evresindeki halk, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime!

145

Kskan Tanr nerede saklad, bilirsin sen, O deerli talan, bir kede bekleyen, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! Keskin gzlerin tanr derin m ahzenleri ve M adenler halk orda uyur kefen iinde, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! Senin o geni elin uurumlar gizler Binann saanda yrrken uyurgezer, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! Yal kemiklerini, hayran, yumuatrsn, A tlarn inedii ge kalm bir ayyan, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! Teselli etm ek iin ac eken kiiyi, M erhem yaptn kkrde katp gherileyi, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! Kurnaz su orta, sen, kendi m hrn vurdun, Alnna haysz ve acmasz K arunun, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime!

146

Kzlarn gzne ve kalbine sokm adn m Paavralar akna ve acya saygy, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! Srgnlerin bastonu, m ucitlerin lambas, Fesat kartrann, aslmn papaz, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime! Tanr B abann kzp yeryz cennetinden Kovduu insanlara babalk edersin sen, Ey eytan, ac benim sonsuz sefaletime!

YAK ARI
an da senin, hret de, ycesinde gklerin H km srdn, ey eytan, dibinde C ehennem in, Y enik dp sessizce dlere daldn, orda, Brak da ruhum Bilim Aacnn altnda, Dinlensin sana yakn, sarksn o dallar yine Bir Tapm ak misali alnnn zerine!

147

A R A P

XCIII A R A B IN R U H U
iede akyordu, akam, arabn ruhu : Aziz ve yeteneksiz insan, bu ark sana, B atan baa k ve kardelik ile dolu, Cam hcrem de ve pem be m um larm n altnda! Biliyorum, stnde bu alevli tepenin, Nice yakc gne, eziyet ve ter lazm H ayatm yaratm ak, ona ruh katm ak iin; Ne var ki, ktcl ve nankr olmayacam Z ira i yorgunu bir kiinin kursana D tm vakit sonsuz bir sevin duyarm ben, O nun scack gs tatl m ezardr bana, Buras ok daha ho souk m ahzenlerim den. Kulak ver yanksna pazar arklarnn Ve um uda, cokulu kalbim de cvldayan! Dirseklerini daya, kalkk dursun kollarn, Ycelteceksin beni ve kalacaksn hayran; T ututururum esrik gzlerini einin; O luna g veririm, renk katarm yzne, Ya olurum m rn bu narin atleti iin G reiler kasn salamlatrsn diye. C ennet taam olup deceim gvdene, lmsz R enperin deerli tohum uyum ben, B unun iin akmzdan iir dosun yine Benzersiz bir iek gibi T anrya ykselen!

151

XCIV PIR T IC IL A R IN A R A B I
ou kez, bir fenerin kzl aydnlnda Rzgr zorbalk eder alevinde, camnda, Eski bir m ahallenin iren labirenti bu, nsann frtnayla fokurdayp durduu, Bir prtc geliyor, ha bire ba sallayan, Sendeleyip, bir air gibi duvara arpan, nem vermez uyruu olan hafiyelere A ar btn kalbini anl projelere. Y em inler eder, nice kanuna imza atar, Zalimi yere serer ve mazlumu dik tutar, Asl sayvan gibi gkkubbenin altnda, Mest olur erdem inin aaasndan, orda. Evet, geim derdinin hrpalayp ittii, in ezdii, yan durm adan tkettii, Beli bkk, altnda ev denen mezbelenin, Bulank kusm uunda koskocaman Parisin,

152

D nerler evlerine, f gibi kokarak, A rtlarnda o dostlar, savata aararak Byklar eskimi bayraklar gibi sarkan Sancaklar, iekler ve zafer taklar her an Ykselir nlerinde, ne tantanal by! Cm bnde, kl ve ok ba dndrc, Gnein, lklarn, davulun, borazann, anna anlar katar ak sarhou bir halkn! Hafifm erep insanlar arasnda bu sefer, Gz alc Paktolos, arab altn eder; nsann grtlayla zaferlerini akr, G erek krallar gibi arm aanlar datr. Sessizce lp giden koca lanetlilerin Hncn yok ederek ferahlk verm ek iin, Tanr, pimanlk duydu ve uykuyu yaratt; nsan, Gnein kutsal olu arab katt!

153

xcv
K A TLN A R A BI
Karm ld, zgrm ite! ebilirim her saat, her an. Eve meteliksiz dndm zaman, lklar ilerdi kalbime. A rtk mutluyum, bir kral kadar; Hava berrak, gk fevkalade... Byle bir yaz mevsiminde Tutuldum , oldu bana yr! imi kavuran susuzluu Dindirm eye ihtiyacm var arabm olsun mezar kadar; - Kimse diyemez azdr bu : Attm bir kuyunun iine, Ve ittim zerine onun H er bir tan bu kuyunun. - U nuturum , elim den gelse! Ballk yeminleri adna, Hi kimsenin zemedii, Ve m utlu gnlerdeymi gibi Buluup barm ak uruna, Bir randevu istedim ondan, Akam, karanlk bir yolda. lgn yaratk! - geldi oraya! Az veya ok lgndr insan!

154

Gzeldi gzel olmasna, Ne ki ok yorgundum! ve ben, lgnca sevdim onu! bu yzden Brak bu hayat! dedim ona. Anlayamaz beni hi kimse. Bu sersem sarholardan hangisi araptan bir kefen bimeyi Dledi o berbat gecelerinde? Bu dayankl sefa pezevengi D em ir m akineler gibiydi ve Ne yaz ne de k mevsiminde G erek ak tand, bildi, O kapkara byleri ile, Cehennem , alayyla tehlikenin Gzyayla, iesiyle zehrin Zincir ve kemik sesleri ile! - zgr ve yalnzm ite! kiden leceim bu akam; Ne korku, ne pimanlk bana gam, Ylp kalacam yere. Ve uyuyacam bir kpek gibi! A r tekerlekli araba o an Y k tatan ve amurdan, Kudurm u vagon ne var ki Ezebilir sulu bam, Biebilir beni ortadan, A m a vz gelir bana eytan, O Kutsal M ihrap ve Tanr!

155

XCVI Y A LN IZIN A R A B I
Hafifm erep kadnn garip bir bak var, Kvrck sal ayn nazl gzelliini Ykam ak iin titrek bir gle gnderdii Beyaz n gibidir, szlr bize kadar; Kum arbazn avcunda en son para kesesi; Ve apkn pc o dal gibi A delinein; Tatl ve yumuack ezgisi bir mziin, Ac eken insann uzak sesidir sanki. B unlarn bir yarar olmaz ey derin ie, nanl bir airin susuz kalan kalbine, ikin gbeindeki etkileyici merhem; Um ut saarsn ona, hem canllk, hem genlik, - Ve zrt hazinesi, kendini beenmilik Z afere ulatrr, Tanrsal klar her dem!

156

XCVII IK LA R IN A R A B I
Bugn her yer grkemli ve esiz! Gemsiz, zengisiz ve dizginsiz, Haydi binip arabn atm a kalm tanrsal gk katna! Perian iki m elek misali Kalpte dinmeyen sevda atei, Kristal mavisinde sabahn A rdna delim bir serabn! Hafife salnp kanadnda ok anlayl bir kasrgann Birbirine denk hezeyannda, Kz kardeim, yzp durmakszn Y an yana kaacaz biz yine D oru dlerimin cennetine!

157

LM

XCVIII IK LA RIN L M
Yatamz olacak hafif kokuyla dolan, Divanmz olacak bir m ezar kadar derin, Ve acayip iekler, stnde etajerin, Gzel gkler altnda bizim iin alan. G nlnce harcayarak son scaklklarn, ki kalp iki gl mealeye dnecek, Ve yanstarak bize ifte klarn Bu ikiz aynalarda ruhum uza sinecek. Gizemli mavi, pem be bir akam saatinde, Ayrlk dolu, uzun bir hkrk halinde, A lacak vereceiz o biricik imei; Kaplar aarak ok gem eden bir Melek, Kararm aynalar ve lgn alevleri, Y rekten bal ve en, diriltm eye gelecek.

161

XCIX YOKSULLARIN LM
H ep lm dr avutan, ne yazk! yaatan da; Ve hayatn amac, biricik um ududur, ksir gibi kavram ak ve sarho etm ek onda, Akam a dek didinme gc veren de odur; Km frtna ve kar, kra arasndan, K ara ufkumuz iin titreen bir ktr; Kitaplarn yazd n ok byk bir han, Yemek, oturm ak, yatm ak iin bir kolaylktr; O bir M elektir, tutar mknatsl elinde Uykuyu, esrik dn btn nim etini ve Yoksul ile plan yataklarn yapan; andr Tanrlarn, o gizemli ambar, Yoksulun parasdr ve en eskil vatan, Bir kapdr bilinmez ge doru alan!

162

c SANATILARIN LM
Ka kez sallayacam ngraklarm ben, pm ek iin alnndan, bezgin karikatr? Ve Gizemli bir hedefi vurabileyim diye, Ok torbam , daha ka ok yitireceim senden? E n ince oyunlarla ypratp ruhum uzu, Ykarz atsn her ar m akinann, Seyretm eden yzn o byk Y aratkn Bizi hkrklara boar keskin arzusu! ouna kendi P utu nedense kalr mehul, Ve bu azaba m ahkm, iren heykeltralar, G sn ve alnn dverek yola kar, Tek um utlar var, garip, zavall Capitol! lm, yeni bir gne gibi gkten bakacak, Bylece uslarnn iekleri aacak!

163

RLER 1861 B A S K IS IN D A N A L IN A N L A R ( L M n sonu)

CI
GN SONU
H ayat, rtkan ve densiz, D onuk bir k altnda Koar, dans eder, sebepsiz G ler, ve derken ufukta Ykselir haz dolu gece, Al alp gtrr, Ve siler utanc bile, air sylenir : ok kr! Ruhum , om urlarm gibi, G el artk, der huzura; Kalbim de lm dleri, Srtst yatarm orda, Sarnrm perdenize, Serin karanlklar, size!

167

CII
B R M ER A K L IN IN D
F.N.ye Bilir misin tadn o hznn, benim kadar, ster misin, desinler : Ne acayip adam, bu! - Nerdeyse lecektim. Bende k bir ruh var, ok zel bir hastalk, dehet karm arzu; Fitneye bulamam diri umut ve korku, Tekinsiz kum saati boalp tkenirken, kencem i daha sert ve zevkli klyordu; Yreim kopuyordu tandk bir lemden. Sahneye doyamam bir ocuk gibiyim ben, Perdeyi dm an bilen, engele kinlenerek... ok gemeden kendini gsterdi ac gerek : lp gitmitim ite ve dehet verici tan Kuatm aktayd beni. Neee! Hepsi bu mu yoksa? Perde almt ve ben bekliyordum hl.

168

cm
YOLCULUK
M axime du Camp'a

I
H artaya, bask resme sevdal ocuklarn, E vren denk der elbet gl arzularna. Ah! D nya ne byktr nda lambann! Anlarn gznde ne kadar kk dnya! Bir sabah yola ktk beynimiz alev dolu, Kalbimiz ac arzu ve byk hnla ikin, Gideriz, izleyerek dalgann uyumunu, Salnr sonsuzumuz sonunda denizlerin : Kimi, pis bir lkeden kat iin endir, Kimi, ocukluundan utan duyar ve kimi, Bir kadnn gznde boulmu mneccimdir, K irke denen zalimin, kokusu tehlikeli. Hayvana dnmeyelim diye, sarho olurlar Uzaydan ve ktan ve tutum u gklerden; Buz onlar srr, gne kavurup yakar, Ar ar siler ve iz kalmaz plerden. Ne ki gerek yolcular, yalnz onlardr giden Gitm ek iin; ve kalpler hafiftir balon gibi, Kam azlar hibir zaman kt talihlerinden, Bilm eden nedenini, her zam an derler : Haydi! O nlarn arzular bulut biimindedir, D kurarlar, dnde top gren asker gibi, Snrszdr bu hazlar, gizlidir, deikendir, nsan zihninin asla adn bilmedii!

169

II
yknrz, ne iren! dans eden ve zplayan Lastik topa, topaca; uykuda bile, ne ki M eraksa kvrandrr ve fr dndrr her an, Zalim bir M elek gibi, gnei krbalayan. H ep ama deitiren bir tuhaf talihtir bu, Hibir yerde deilse de her yerdedir yine! nsan elden brakm az orda asla umudu, R ahat iin koar lgnca hedefine! Ruhum uz bir yelkenli, Ikariay arayan; K aptan kprsnde bir ses : G zn asana! Bir baka ses lgn ve esrik, haykrr o an : Ak... hret... ve m utluluk! Felaket, bu bir kaya! Gzcnn bildirdii hem en her ufak ada Kaderin vadettii tam bir E ldoradodur; Ve cm bn kuran bir imgelem orada Sabahn seher vakti ancak kayalk bulur. Ey d lkelerinin tutkunu zavall, sen! Zincire mi vurmal, denize mi atmal, Bu sarho gemiciyi, A m erika kefeden Ki girdaba daha ok ac katar serab? am ura batp kan yal serseri gibi, B urnu havada, parlak bir cenneti dler ve Byl gzlerinde olur C apua kenti Kandil szan bir mezbele, her yerde.

170

III
alas gezginler! Ka soylu serveni O kuruz gznzde, o deniz kadar derin! Gl belleinizin ap ekmecesini Yldz ve gkten maml mcevheri gsterin. Yolculuk istiyoruz, buharsz ve yelkensiz! Zindanm zn gam neeye dnsn diye, Nakedin zihnimize, gergin tuval gibi, siz H er annz ufkun ereveleri ile. Deyin, neler grdnz?

IV Ne mi grdk, yldzlar Ve dalgalar; kum lar da grdk hem en her yerde; Nice oklar yaadk, beklenm edik ykmlar, B urda olduu gibi, skldk ou kere. G nein atafat m or deniz zerinde, Ve batan bir gnete atafat kentlerin, Kayg veren bir ate yakt kalplerimizde Ho yanslarla dolu bir ge dalm ak iin. erm iyordu asla gizemli cazibeyi O en byk kentler ve en byk manzaralar, T esadf bulutlarla yapabilirse neyi. A rzu bizi tedirgin ediyordu ne kadar!

171

- Zevk alm ak arzulan ou kez gl klar. Ey arzu, yal aa, gbresi hep haz olan! Dal, gnei yakndan grm e arzusu duyar, Kabuk kalnlat ve sertletii zaman! Bir serviden daha ok yaayan koca aa, Byyecek misin? - Ve biz, bununla beraber, O arsz albm nz iin zenle birka Taslak topladk, uzak eyi seven kardeler! Bir de nefirli putlar grdk ve selam verdik; Iltl talarla bezenmi, zengin tahtlar; Ve perilere layk ssl saraylar grdk Sarraf dn grse kskanlndan atlar; B akan gze sarholuk veren nice elbise; Diine, trnana boya srm kadnlar, Ylann okad okbilmi hokkabazlar.

V Sonra, ya daha sonra?

VI Ey ocuksu beyinler! Hi unutm am ak iin en nem li sorunu, H em en her yerde grdk, hem de hi aram adan, O lmsz gnahn skc oyununu, En son basam aa dek m erdivenin bandan :

172

Kadn, iren bir kle, kibirli ve budala, G lm eden, tiksinm eden kendi kendine hayran; E rkek, pisboaz tiran, agzl ve hovarda, K lelerin klesi, lam iinde akan; Zevkine dkn cellat, hkrp duran kurban; G rlm em i bir len, tad kan, kokusu kan; ktidar iin zehir, zorbay yattran, Ve halk, krba , insan hayvan klan; D nyadaki pek ok din bizimkinin benzeri, Hepsi ge trm anr; ha, bir de Ermilik var, Kuty bir dekte yatan nazenin gibi, ehveti hep sert klda ve ivilerde arar; Dehas ile sarho, bu alene nsanlk, Ve bugn de ldrm, tpk eskisi gibi, Can ekiirken bile T anrya atar lk : Ey benzerim , efendim, lanetliyorum seni! B unaklkm ok cesur, az sersem ysa, K aderin bir ala kapatt srden Kaar, snr byk bir uyuturucuya! - B udur sonsuza kadar tek haber yerkreden.

VII Ac bilgi, yolculuk ile salanan bilgi! D nya tekdze, kk, bugn neyin nesiyse, D n, yarn, hep gsterir bizlere im gem izi: Bu bir dehet vahas skntlar lnde!

173

Hem gitmek mi, kalm ak m? Kal, kalabiliyorsan; G erekirse, git. Kimi koar, kimiyse pusar Aldansn diye kurnaz ve lm saan dman, Zaman! O dur, ne yazk! durm adan koan da var, Gezgin Yahudi gibi ve havariler gibi, Kamaya yetm ez asla ne gemi, ne de tren, Bu rezil saldrgandan; ve onu ldrmeyi Bilen bakalar var daha beiindeyken. Sonunda nasl olsa kracak belimizi, U m utlanarak lk atacaz : lerle! Vaktiyle ine doru yola kmamz gibi, Salar rzgrda ve gz hep ufuk izgisinde, Alp K aranlklar denizine gideriz Nee dolu kalbiyle delikanl yolcunun. u tatl ve lms sese kulak verin siz, akyor : Haydi gelin! Ho kokulu Lotsn Tad nasl diyenler! burdadr babozumu Kalbinizi a tutan harika meyvalann; G arip tatllyla yaa sarholuunu Asla sonu gelmeyen bu le sonrasnn! Tanrz senli benli sznden hayaleti; Pyladeslerimiz el uzatyorlar, bakn. Yzp E lek trana ferah tut yreini! D er, vaktiyle dizini ptm z o kadn.

174

VIII
Ey lm , koca kaptan, dem ir alalm! haydi! Bu diyar skt bizi, lm! Aalm yelken! Siyah olsa da deniz ve gk m rekkep gibi, Kalbimiz klarla doludur, bilirsin sen! A kt bize zehrini, glenelim daha da! Bu ate ylesine yakyor beynimizi, C ennet ya da Cehennem , dalalm bu girdaba, Bilinm ezin dibine bulm ak iin yeniyi!

175

I SIKINTISI VE D E A L (devam)

CIV ALBATROS
Tayfalar ou zaman tutar elenm ek iin Albatroslar, bu iri deniz kularm, O ac girdaplarda kayp giden geminin A rdndaki tasasz yol arkadalarn. D em eler stne brakldklarnda, Bu acemi, utanga mavilik krallar, ekilen krek gibi hep yan balarnda Yorgun der kocaman ve beyaz kanatlar. Nasl da zavall ve toy bu kanatl yolcu! Eskiden ne gzeldi, gln ve irkin oysa! Biri taklit ederken topallayarak onu, Pipoyla gagasn drter bir baka tayfa! air de benzer elbet bulutlar prensine Frtna ile yolda, ok atana alayc; Y uhalanarak srgn edilmi yeryzne, Yrm esini nler onun dev kanatlar.

179

cv
MASKE

Rnesans Zevkine Uygun Alegorik Heykel

te Floransann o esiz hazinesi: Gl kaslara sahip her vcut kvrmnda Kuvvet ve Zarafet var, T anrnm kz kardei. Bu kadn, gerek u ki fevkalade bir para, T anrlar kadar grbz, tapacak kadar ince, Bir papaz veya prens hayranlk duyup ona G rkem li yataklarda tah t kurabilsin diye. - Bak hele, u ehvetli, tertem iz pce, ersinde bir K ibrin cokusunu gezdiren; u iten pazarlkl, baygn, alayc gze; u tl evrili yze, sevecen mi sevecen, H er izgisi muzaffer bir edayla der bize : A h, ehvettir aran ve A ktr ta giydiren! Bakn u yarata bunca ham et gsteren, Bunca tatllk veren kkrtp zarafete! Yaklap dnelim bu gzellik evresinde.

180

Ey sanata sven sz! Ve ey uursuz baskn! st yan iki bal canavarla son bulan, M utluluk sz vermi tanr vcutlu kadn! - Hayr! bu sadece bir maske, bir ss, ayartan, Bir buruuk taslan aydnlanm ehresi, Ve, dehete derek, bak, nasl da kaslm, G erek ba ve doru yz, her zam an itenlikli, Yalanc yzn br yannda altst olmu. Ey zavall gzellik! senin gzyalarnn Esiz nehri tedirgin yreime dklr; Yalannla mest, ruhum gzlerinden acnn Fkrtt dalgada ieceini bulur! - Fakat niin alyor? O, yetkin gzelliin nnde diz kt malup bir insan tr, Hangi gizemli ac kem irir din brn? - Alyor, aklszca, yaad diye beden! Yine yayor diye! Ackldr ne var ki ou kez, onu zen, byle tir tir titreten, O ey, yarndr, yazk! yaanmas gereken! Yarn, yarndan sonra, daima! - bizim gibi!

181

CVI GZELLE LAH

Y erden, yardan m ktn, gkten mi, ey Gzellik? Senin o tanrsal ve cehennem lik gzlerin, Boaltr bir kadehe hem su, hem de iyilik, Ve bu yzden arapla kyaslanabilirsin. Frtnal bir akam gibi koku saarsn; G zlerinde gnein douu, bat var; pn bir iksirdir ve bir testidir azn, K ahram an yreksiz, ocuu cesur klar. K ara delikten kp yldzlardan m indin? K ader srnr kpek gibi, eteklerinde; Rastgele felaketler ve sevinler ekersin, Ynetirsin her eyi, hesap verm ek yok sende. Cesetler zerinde yrrsn, elendiin; Taklarndan daha az m deerli iddet, ncik boncuklarnla birlikte, ok sevdiin, Kibirli gbeinde gbek atar Cinayet. Ey kandil, sana doru, uar tutkun pervane, Yanp kl olur ve der: Kutsayalm alevi! k soluk solua eildi mi yrine M ezarn okayan canl cenaze sanki. ster gkten gel, ister cehennem den, ne kar, Ey gzellik! koca dev, korkun ve halim selim! Gz, gl ve ayan, asa sonuna kadar Sonsuzun kapsn hi grp bilmediim? Ne kar eytan, Tanr, M elek veya Sirenden, Hepsini bir kalem ge, kadife gzl peri, Ey ahenk, koku, k, ey biricik ecem, sen! Evreni daha gzel, daha hafif kl vakti?

182

CVII
SALAR
Ey dalga dalga boynun stne den salar! Ey bukleler! Ey gzel koku, isteksiz savsak! Esrimek! Lo odam a yerlesin diye tekrar Bu akam salarnda uyuyan hatralar, stiyorum onlar mendil gibi sallamak! Ak yorgunu A syayla o ateli Afrika, Kaybolmu, can ekien btn uzak lemler, Ey mis kokulu orm an, yaar kuytularnda! Baka ruhlar m zikte nasl yzyorlarsa, Benimki de, ey akm! senin kokunda yzer. Gezeceim evk dolu aacn ve insann O scak iklim lerden baygn dt yeri; rg salar, bir dalga olun beni karn! A banoz sa endedir, yelkenin, flamann, Serenin, krekinin prl prl dleri. G rltl bir liman ruhum kanarak ier O rada kokular, sesleri ve renkleri; Altn, menevi ire gemiler kayp geer, Ve onlar kollarn kuatm ak iin aar Sonsuz bir scaklkla titreen saf gkleri.

183

Sarholua sevdal bam sokacam tekisini rten bu simsiyah ummana; Ve benim bir yalpayla okanan ince ruhum, Ey verimli tembellik, seni yeniden bulsun! Ey sonsuz salnlar mis kokan bo zamanda! B ana sonsuz bir gn laciverdini veren, Mavi salar, simgesi o gergin gecelerin; Kvrk sa rgnzn tylerinde gezinen Hindistancevizinin ve katrann ve miskin Kark kokusudur beni sarho dren. oktan beri! ve her an! Sk, uzun salarna Yakut, inci ve safir serpecek benim elim, T ki asla duyarsz kalmayasn arzuma! Sen d kurduum vaha ve anlarn orda arabm itiim bir kse deil misin?

184

CVIII

DELLO
D erken iki sava kapt birbiriyle; Havaya kan ve k saan silahlardr. Bu oyunlar, bu dem ir krtlar ise, rtkan aka dm genliin ahlardr. Ve krld kllar! Biz de yleydik genken, Sevgilim! Keskin diler, elik trnaklar, bil ki, Alr hain klcn cn ok gemeden. - A kla kanayan olgun yreklerin fkesi! Y aban kedisi ve pars dolu vadi iinde Yuvarland hmla kapan kahram anlar, Ve brtlenler iek aacaklar teninde. - Bu ukur, bir cehennem , orda dostlarmz var! Dalalm, yoz amazon, terk edip nedam eti, Sonsuzlatrmak iin kindar ateimizi!

185

C IX E C N N

Tle brnd gne. Kendini benzet ona, Haydi benim ay yzlm! sen de glgeye brn; Uyu veya ttn i; sessiz, kaygl grn; Ve batan ayaa dal Usan uurumuna; Byledir sana sevgim! Am a, dilersen imdi, Syrlan yldz gibi tutulduu glgeden, Coku dolu her yerde kibirlenm ek istersen, Pekl! Gzel haner, syrl knndan haydi! Gzbebeklerini yak lam bann alevinde! T ututur o arzuyu kyllerin gznde! Salksz ya da sonsuz bir zevk her eyin bana; Dilediin gibi ol, kara gece, kzl tan; Bir tek zerre yok ite titreyen vcudum da Haykrmasn : Taptm sensin, ey aziz eytan!

186

cx
HAYALET
I

KARANLIKLAR
K aderin srgn edip de gnderdii Usuz bucaksz hzn m ahzenlerinde; Pem be ve en bir n girmedii, Tatsz ev sahibi, yapyalnz, G eceyle, Bir ressam gibiyim, alayc T a n n nn Karanla iz diye m ahkm ettii; As gibi lmcl itahlarn, Piirip yiyen benim kendi yreini, Parlar, uzanr ve yaylr ara sra Bir hayal zarafet ve grkem dolu. Doulu ve dnceli edas ile, Byyp elde etti mi olgunluu, Tanrm gzel ziyaretimi artk : Bu O dur! Siyah, fakat ok aydnlk.

187

II KOKU
Hi iine ektin mi, okuyucu, Sarholuk ve ar itah veren, Kiliseyi dolduran buhur tohum unu. Veya misk kokusunu, yasta sinen, Derin, byl albeniyle esritir, O narlan gemi yaanan gnde bizi! k taplas vcut zerindedir, A nlardan toplar nefis iei. Bir koku yayyordu yoz ve yavan, Esnek ve ar salarnn llesi, Odadaki buhurdan, koku kesesi, Giysisi, kadife veya pam ukludan, H er yan saf genliiyle dopdolu, Bir krkn kard kokuydu bu.

188

III

EREVE
Resim, nl bir fradan ksa da, Gzel bir ereve ok ey katar, Ve bu sonsuz doadan ayrr da Nedense garip ve byl klar, M cevher, mobilya, yaldz, maden, Uyum salard ender gzelliine; H ibir ey yitirmezdi yetkinliinden, H er ey kenar ss gibiydi kendisine. A ra sra derlerdi, her nesnenin O na sevdalandna inanrm; Ve plakl ehvetle slanrm am arn ve kuman pnde, Sergilerdi m aym unun sert ve sakin ocuksu edasn her hareketinde.

189

IV PORTRE
H astalk ve lm evirir kle B tn ateleri bizimin yanan. Ak ve evk dolu bu iri gzlerle, Kalbimin boulduu bu azdan, Bu pten m erhem gibi etkili, Bu cokudan bir k kadar keskin, Ne kalr? Ruhum , bu dehet verici! Sadece izgi, soluk bir resim, lr, benim gibi bir yalnzlkta, Ve Zam an, o kfrbaz ihtiyar ki Srtnyor her gn sert kanadyla... H ayat ve Sanatn kara katili, ldrem eyeceksin bende kalan Zevkim ve anm olan kadn!

190

CXI

SEMPER EADEM
N ereden gelir, diyordunuz, bu garip hzn, Pis plak kayalara deniz gibi ykselen? Y rek babozum una bir kez dmeye grsn, ekilmez olur hayat. Bu bir sr, ok bilinen. Yaln bir ac ite, ne gizli ne de sakl, Ve sevinciniz gibi apaktr herkese. Vazgein aram aktan, siz ey gzel merakl! Susun ltfen, sesiniz ok tatl olsa bile! Sus, ey bilgisiz kadn! ey ruh, cokuya tutsak! ocuk gll az! smsk balayarak lm tutuyor bizi H ayattan daha nce. Brak kalbimi, brak yalanla sarho kalsn, Gzel bir d kadar gzel gzlere dalsn, Ve uyusun kirpiklerinizin glgesinde.

191

CXII SONBAHAR ARKISI

I
Yaknda dalacaz souk karanlklara; Hoa kal, gr ksa yazlarmzn! Duyarm dn lmcl vurularla Avlularn tanda atrdayan dallarn. Btn k benliime dolacak elbet: fke, Hn, rperti, dehet, kat ve gl em ek, Ve, gne gibi, senin kutup cehennem inde, Kalbim kzarp donmu bir taa dnecek. Titrer, kulak veririm devrilen her kte; H em daha bouk deil sesi daraacmn. R uhum nasl da benzer yklan bir kuleye D arbeleri altnda o hoyrat kobanm. Sanrm, bu tekdze darbeyle salnrken, Bir yerlerde acele aklan bir tabut var. Kimin iin? - D n yazd; ite sonbahar, gelen! Bu gizemli grlt bir veda gibi nlar.

192

II
Severim yeilini badem gzlerinizin, Tatl gzellik, ne ki her ey ok ac bana, Hibir ey, ne aknz, ne oda, ne mine, Dengi deil denizde ldayan gnein. Yine de sevin beni, ey kalp! annelik edin, yilik bilmeze ve yaramazn tekine; k veya kz karde, daim anlk zevkine, anl bir sonbaharn veya batan gnein. Ksa megale! M ezar bekliyor; yutm ak iin! Ah! brakn, koyaym bam dizinize, Tadaym, hasret kalp beyaz ve kzgn yaza, O solgun n mevsim sonu gnlerin!

193

CXIII

BR MADONNAYA SPANYOL ZEVKNE UYGUN A D AK

Kurm ak isterim sana, sevgilim, ey M adonna, Bir yeralt suna, skntmn ucunda, Ve kalbim in en siyah, en lo yerini oymak, D nya zevkinden uzak, alayc gzden uzak, Bir yuva, altn rengi ve lacivert mineli, O rda ykseleceksin esiz bir H eykel gibi. Saf m adenle kaplanm o parlak dizelerle, U staca donatlm billur kafiyelerle, Byk m byk bir Ta receim bana; Ve Kskan bir ekilde, ey lm l M adonna, B arbar ii bir M anto dikeceim sana ben, K aba ve sert ve ar, astar tm pheden, A lbenini hapseden bir beki kulbesi; nciyle deil, btn G zyalanmla ili! Senin elbisen, benim A rzum olur, titreir, Dalga dalgadr A rzum, hem iner, hem ykselir, D oruklarda sallanr, kuytularda dinlenir, Pem be beyaz tenine pckler giydirir. Yapacam o saten Pabular nianesi Saygmm, o ilahi m adur ayaklarn, ki Gevek bir kavrayla bir dzene konacak, Sadk bir kalp gibi izleri korunacak.

194

G m ten A y ince iiliime ramen, Yontup ondan Basam ak elde edemezsem ben, Koyacam iimi kem iren o Y lan, O kin ve tkrkle kabarm canavar, Topuklarn altna, ineyip elen diye, Alacana ahin muzaffer Kralie. G rrsn her D ncem, dizilmi M um lar gibi, iekli sunanda B akireler Ecesi, Yldz yldz yanslar yapp mavi tavana, O ateten gzlerle baktn hep sana; Ne zaman bende her ey olursa sana hayran, H er ey G nnk, Aselbent, M r kesilecek o an, Beyaz ve karl tepe, R uhum o zaman ancak Bir buhara dnp sana doru kacak. Ve senin M eryem roln hem artk son bulsun ve A k ile barbarlklar birlikte olsun diye, K ara ehvet! ben yedi ana G nahtan, gr bak, Pimanln cellad, ok keskin yedi bak Yapacam, duygusuz bir hokkabaz misali, H edef alp aknn en derin kesini, Saplayacam senin rpnan Y rekine, H krarak taan ve sel olan Y rekine!

195

CXIV LE SONU ARKISI

Y aram az kalarn her ne kadar G ariplik veriyorsa da sana Benzem ez bir melein tavrna Ey gzleri ahu, byc yr, Ey vefasz, tapyorum sana, Ey tutkularm n en korkuncu! Canla bala balldr bu R ahibin her zam anki putuna. H em en her ln ve her orm ann Sinmi kokusu gr sana, Davran yansyor bana Gizin ve anlalmaz olann. B ir koku dolayor teninde B uhurdann evresindeki gibi; Karanlk ve scack bir peri, ekicisin akam gibi sen de. Ah! en kuvvetli iksirler bile V erem ez verdiin rehaveti, Ve yle bir okayn var ki, Y eniden can verir llere!

196

Kalalarn ise k olmu Hem srtna, hem gslerine, Yastklar ayartrsn yine, O tavrlarnla, ok yorulmu. ou zaman, yattrm ak iin Gizem dolu ar fkeni, Isrk ve pcklerini Ciddi olarak, esirgemezsin. Gllerin ile, o alayc, Beni zyorsun, esmerim, ve Koyuyorsun kalbim zerine G zn ay gibi, yle tatl. Saten pabularnn altnda, A ltnda ipek ayaklarnn, Ben, sahibi byk bir kvancn, D eham da, kaderim de orada, Seninle ifa bulan ruhum da, endendir renk ve endendir k! Ey patlam aya hazr scaklk Benim o kapkara Sibiryamda!

197

cxv
SSNA
Dleyin D ianay takm taklavatyla, O rm anlar dolaan veya allar aan, Sa, bar rzgrda, onca atafatyla, E n yetkin svariye kibirle okur meydan! G addar Theroigneyi grm lnz var m, Yalnayak bir halk hcum a tevik eden, Yanak ve gz atete, yok sayp hayatn, Kral merdivenini, elde kl, karken. Byledir Sisina da! O tatl bir canavar, H unhar olduu kadar m erham etli ruhu var; Cesareti ldrm barut, davul sesiyle, Am an diyene silah indirir, kmaz sesi, Alevlerle yklan kalbi ise, elbette, Layk olanlar iin gzya hazinesi.

198

CXVI

SONBAHAR SONES
Bir billur kadar saydam, gzlerin der ki bana: N edir ey garip k, senin iin deerim ? - Alml ol ve sorma! H er eye kzgn kalbim, O eskil hayvancn safiyeti dnda, Ne cehennem gizini gsterm ek ister sana, U zun bir uyku iin bana el eden ninni, N e de akla yazlm kara sylencesini. Tutkuya kin duyarm, akl ziyandr bana! Sessizce sevielim. Kulbesinde Sevda, Pusu kurm u, geriyor ldrc yayn. Tanrm onun eski sava ara la rn : Crm , korku, lgnlk! - Sen ey solgun papatya! Benim gibi sonbahar gnei misin yoksa, Beyazdan da beyazm, ey souk M argarita?

199

CXVII DSEL BR G R A V R

Yalnz tek sse sahip bu acayip hayalet, O da, karnaval kokan pis bir tatan ibaret, skeletin alnnda gln ekilde duran, Mahmuzsuz ve krbasz kiidir at koturan, Kendi gibi hayalet, bu akl almaz at, Ki saralya benzer salya smk surat. G iriyorlar uzaya yaptklar atakla, iniyorlar sonsuzu tekinsiz bir toynakla, Ve svari sallyor parlayan klcn H edef alp atm n inedii yn, Saray denetleyen prens gibi korkusuz, Geiyor mezarl, soukkanl, ufuksuz, Eski ve yeni an halk orda duruyor, stlerine beyaz ve i bir gne vuruyor.

200

CXVIII

SAPLANTI
O rm anlar, korkunsunuz bana katedral kadar; U lursunuz org gibi; lanetli kalbimizde, Sonsuz yas odalar, yal hrltlar var, Yant bulur yanklar De profundisinizde. Hncm sana, Okyanus! atlp dn, R uhum kendinde bulur; malup olmu kiinin Hkrk ve hakaret dolu zor gln, D uyuyorum kocaman glnde denizin. Ne severdim, ey gece! olmasa u yldzlar Bildik bir dil konuur onun parlak ! Ve aryorum bou, karay ve pla! yle perdelerdir ki zifiri karanlklar, G zm den binlercesi fkrp orda yaar, Tandk baklarda yitip gitmi varlklar.

201

CXIX

HLN ZEVK
Eskiden savaydn, ey kasvetli ruh, heyhat, Mahmuzuyla cotuun o Um ut, buna ramen Svarin deil artk! Yat utanca dm eden, H a bire tkezleyen zavall ihtiyar at. Kalbim, boyun ey, katlan; hayvanca uykuna yat. Malup ve ktrm ruh! kt ihtiyar, Ne akn, ne savan tad var senin iin; Hoa kal boru sesi, ezgisi fltlerin! Kskn bir kalbi artk ayartmayn, arzular! Kokusunu kaybetti o gzelim ilkbahar! Vcut nasl donarsa iinde sonsuz karn, Bak, her an, her saniye beni yutuyor Zaman; u yuvarlak kreye bakyorum yukardan, Merakls deilim sefil snaklarn. Ey , al beni gtr, iersinde karlarn!

202

cxx
ACININ SMYASI
Biri ateiyle tr seni, br yas tutar sende, Doa! Birine derken : ller Evi! brne : H ayat ve tantana! Kollayanmsm sen mehul Herm es Ve her zam an korkutansn beni, Simyaclarn o en hazini Kral M idasa klyorsun e. eviririm altn demire, Seninle cenneti cehennem e; Sevimli bir kadavra bulurum Bulutlarn kefeni iinde, Ve kocam an lahitler kurarm Gksel kylarn zerinde.

203

CXXI

SEVML DEHET
u klrengi ve garip gkten, ni kl yazgna benzer Bo ruhuna hangi dnceler niyor? Sapk, cevap ver hem en. - Agzl bir doymazlktr ki, K aranlk ve belirsiz eyden ekvam yok Ovidius gibi, Srlm L atin cennetinden. G kler yrtlm kumsal gibi, Ve gururum yansyor sizde; Bulutlarnz yas iinde Cenaze arabasdr dlerimin, Iklarnz ise kalbimde Yansm asdr o ho C ehennem in.

204

CXXII

ALAR SAAT
alar saat! uursuz, kaygsz, korkun tanr, Parman dorultur ve bize der : Hatrla! A m an vermez A clar saplanacak yaknda O korku dolu kalbin sanki nian tahtas. D erinlerde kanatl bir periyi andran Belli belirsiz bir Zevk yitecek ufka doru; B tn bir mevsim iin insana sunulan bu, Hazzn bir parasn kem irir senden her an. Saatte tam tam na bin alt yz defa, Fsldar her Saniye : Hatrla! - Hzla akan, Bcek sesiyle, imdi der : B en Gemi Zam an, Ben emdim hayatn kendi pis hortumumla! Rem ember! Ey savurgan! Esto m em or! Hatrla!. (Benim m aden grtlam btn dilleri bilir.) Sen ey lml lgn, dakikalar cevherdir, indeki altm alm adan sakn atma! H atrla ki agzl bir kum arbazdr Zam an Hile yapm adan her el kazanr! bu bir yasa, G iderek klr gn; gece byr; hatrla! H ep susuzdur uurum; su ekilir saattan. D erken saat alacak ve o tanrsal Kader, Ve ein yce erdem , hl bir kz olarak, Ve son Pimanlk bir de (eyvah! bu en son durak!), Ve diyecek : Ge kaldn! ey koca dlek, geber!

205

PARS T A B L O L A R I

CXXIII

MANZARA
Arzum , temiz bir kalple oban iiri yazmak, Gn yan banda mneccim gibi yatm ak, Ve tatm ak hayal ire, an kulesine komu, T ren ilahisini, rzgrn savurduu. Bam avularmda, atdaki odam dan, Greceim ilii, ene alan, akyan; Kuleler, sa borular ve bu kentsel direkler, Bir de sonsuzu hayal ettiren byk gkler. Ne tatldr, doarken seyretm ek sis iinde Gkyznde yldz, lambay pencerede, Km r rm aklarnn ara ykseliini, Ayn solgun bir by ile dkln. Greceim bahar, yaz ve sonbahar; Kapayacam btn kap ve pancurlar, Peri saraylarm kurm ak iin gecede Tekdze karlaryla kara k geldiinde. M avim trak ufuklar dlerim ben o zaman, Baheler, fskiyeler, m erm erlerde alayan, Sabah akam akyan pckler ve kular, Bu ocuka eyler, ki oban trksnde var. Pencerem de bo yere hrnlaan Kargaa, Hi ba kaldrtm ayacak yaz m asam dan bana; Ve dalm olacam elbette ben zevkine Bahar hatrlam ak iin istenle yine, Niyetim kalbim deki o gnee el atm ak, Harl fikirlerimden ho bir hava yaratm ak.

209

CXXIV

KUU
Victor Hugo'ya. I Androm akhe, sizi dlyorum! O ay, Acnzn snrsz grkemiyle dul iken Ildayan zavall ve hznl aynay, Yalanc Simoeisi, gzyayla beslenen, Bolluk getirdi hem en verimli belleime Tam getiim srada ben yeni CarrousePden. Eski Paris yok artk (bir ehrin biimi de abuk deiir, yazk! bir faninin kalbinden). Ancak zihnim de kalm barakalar mevkii, Kurulm ak iin hazr adrlar ve kalaslar, C am larda parldayan bir yn eski psk, Ve otlar, bataklkta yosun tutm u kayalar. O rda vard eskiden bir hayvanat bahesi; O rda grdm , bir sabah, souk gkler altnda saati, pln m eydana getirdii t kmayan havada karanlk bir kasrga, O rda grdm , kamt kafesinden bir kuu, Kaldrma srterek perde ayaklarn, Beyaz teleklerini yerde srklyordu. Susuz ay yaknnda aarak gagasn Ykyordu, asabi, tozda kanatlarn, Ve diyordu, yrei dolmu doduu glle : G k, ne zam an grlersin? ne zam an yaarsn, su? Bu baht kara, garip ve uursuz sylence, 210

Bazan bir ge doru, Ovidiusu andrp Ge doru, alayc, zalimcesine mavi, Gergin boynu stnde a ban uzatp T a n n ya sitem lerde bulunuyordu sanki!

II
Paris deiiyor, ne ki hibir ey deimedi dnyamda! Saraylar, yap iskelesi, talar, O eski m ahalleler, benim in alegori, Ve tatan daha ar bende aziz anlar. Ve Louvreun nnde de bir imge ezer beni: lgn haliyle byk kuuyu dlerim, ki Srgnler gibidir o, hem gln, hem de yce, Ve dinmez bir arzuyla kemirilmi! ve sizi, A ndrom akhe, byk kocann kollarndan Dm pespaye hayvan, ellerine Pyrrosun, Bo bir m ezar yannda esriyip boyun kran, H ek to run dulu, yazk! kars H elenosun! D nyorum , zayf, veremli zenci kz, T epinerek am urda fersiz gzle arayan. A frikann kaybolmu ceviz aalarn Sisin sonsuz duvar arkasnda yer alan; Asla bulunm ayacak bir eyi yitireni, Ve boulurcasna gzya dkenleri Ve Ac em enleri, tpk dii kurt gibi! iek gibi kurum u sskack kszleri! Ve bylece zihnimin srld orm anda Eski bir A n fler borudan nefesini, D nrm o yitik tayfalar adada, T utsak ve maluplar!... ve daha nicesini! 211

cxxv
YED HTYAR
Victor Hugo'ya nsanla dolup taan bir kent, bir dler kenti, G ndz bu grntye her geen durup bakar! Bu dev kitlenin ince damarlarysa, sanki Aacn zsuyudur, her yanndan giz akar. Sabahleyin bir ara kasvetli bir sokakta Boylar sis iinde yksek grnen evler, Oyuncufun ruhuna benzeyen bir ortam da, Tam bir nehrin iki rhtm gibiydiler, Kirli ve sar bir sis her yana nem saarken, Y rrdm bir kahram an gibi fke iinde, Ve usanm ruhum la srgit tartarak ben, p arabalarnn sarst mahallede. Sar prtlaryla anszn bir ihtiyar, Islak ge yknen bir tavr iersinde, Gzlerinde ne fitne ve ne de fesatlk var, Sadaka yadracak bak kendisine, yle grnd bana. Sokmu gzbebeini Safraya; ve bak kraya kesmiti, Uzun kll sakal bir kl gibi sertti, leri frlamt Y ahudannki gibi. Kamburlam deil de, krlm sanki, beli Bacaklaryla tam bir dika kuruyordu, Bylelikle bastonu tamamlayp eklini Bir grn ve topal bir adm veriyordu

212

Sakat hayvandan veya ayak Yahudiden. Yryordu karlara, am urlara, batarak, Pabular altnda sanki ly ezen, Kinata kaytsz ve hatt kin tutarak. Ve ardndaki b e n z e ri: srt, baston, sakal, gzler, Klk aynyd, ayn cehennem dendi, bir de Bu yzyllk ikizler ve barok hayaletler, Yryorlard ayn adm larla mehule. Hangi alak oyuna hedef olm utum veya Hangi kt tesadf beni hor gryordu? Z ira saydm yedi kez, oalp her dakika, Bu ihtiyar says yediye varyordu! Kaygm garip bulan ve kuruntum a glen, Ve yakalayam ayan kardee rperii, ok iyi dnmeli, onca kmeye ramen Bu yedi ucubede var bir sonsuzluk hali! G rr mydm lm eden nce sekizinciyi, Kat kalpli Sosieyi, alayc, baa bela, Kendi kendinin olu ve babas Phoenixi? - Ve dnerdim srtm cehennem alayna. O her eyi ift gren bir ayya gibi kzgn, Eve dndm , kapm kapadm korku dolu, Hastalkl, perian, zihin bulank, cokun, Gizem ve samalkla alm bir yara bu! Bounayd aklmn yn vermesi dm ene, Frtna abasn brakt pusulasz, Ruhum dans ediyordu, sanki bir yal tekne, G udubet bir denizde yelkensiz ve kyz!

213

CXXVI

KK KOCAKARILAR
Victor H ugoya

I
Eri kvrm larnda o eski bakentlerin, O rada, dehet bile, kaplr bir byye, G arip yaratklar, suyuna tirit, irin, G zetlerim tekinsiz huyum a uygun diye, Bu prsk um aclar vaktiyle kadndlar, Eponine veya La's! Kambur, arpk ucube Veyahut iki bklm, sevelim! candr onlar. Delik eteklikler ve souk libas iinde Srnrler, insafsz poyrazla krbalanp, A rabalarn titrek sesinde frdolay, Ve kutsal eya gibi brlerinde skp, iek veya harf ili kck bir torbay; Seke seke yrrler hepsi bir kukla kadar; G yrrler, sanrsn bunlar yaral hayvan, Veya oynarlar zorla, zavall ngraklar Ki orada ipini eker zalim bir eytan! Krlm olsalar da, gzleri burgu gibi, Gece, suyu uyumu bir kuyu k veren; lahi gzleri var, kk bir kz misali, Ildayan her eye hep aran ve glen. - Hi gzlemlediniz mi, pek ok yal kadnn T abutu kcktr, ocuklarnki kadar? Bilgin lm iine bu benzer tabutlarn Ar, garip zevkin bir simgesini koyar,

214

Ne zam an bir hayalet grsem gsz, dank, Parisin kalabalk tablosuyla kesien, Sanrm ki her zaman, bu ok narin yaratk Gidecek tatllkla bir beie yeniden; Ne var ki, geom etri stnde dnerek, A ratrrm , bakp bu arpk uzuvlara, inin daha ka kez ekil vermesi gerek B tn bu vcutlarn konaca kutuya. - Bu gzler kuyulardr bir milyon gzyandan, Potalardr soumu dem irin ilendii... Bu gizemli gzlere kar koyam az insan A r bir mutsuzluun emzirip besledii!

II
M erhum Frascatinin aka dm V estalei; Thalie rahibesi, yazk! ki adn bilen Yalnz m edfun suflrd; o nl hercaiyi Vaktiyle Tivolinin ieinde gizlenen. Hepsi m est eder beni! bu sskalar iinde yleleri de var ki acy bal eylerler, D ediler kanadn al diyen zveriye : Gl Hippogriffe, bana gn yolunu gster! Biri, vatan yznden alkn faciaya, teki, kocasna tarifsiz ac verdi, Beriki, olu iin delik deik M adonna, H epsi gzyalaryla nehir kurabilirdi!

215

III
Ah! zledim bu kk kocakarlar ben! Bir tanesi, gnein batt bu saatte Kzl yaralarla gk kana boyanyorken, Oturuyordu, dalgn, bir bank zerinde, Dinlertek iin zengin bir bando konserini, Askerlerin kimi kez dolduu bahemizde, Ve altn akam larda, insann gnendii, O nlar yiitlik dker kentlilerin kalbine. O, hl dimdik, m arur ve her kurala uyar Ve itahla ierdi bu sava arksn, Bazan gzn ap bir kartal gz kadar; M erm er alm defne ta iin yaratlmt!

IV Byle geiyorsunuz, sabrl ve iyimser, Kargaas iinden yaayan ehirlerin, Kan alayan anneler, yosmalar, azizeler, Adlarnz yaard belleinde herkesin. Siz ki zarafetsiniz, belki de eref ve an, Kimse bilmiyor sizi! bir ayya, abuk sabuk, G eerken azarlyor anlarm gibi aktan; A rkanzda hopluyor aalk bir ocuk. Varlndan utanan, ey buruuk glgeler, rkerek geersiniz yoklayp duvarlar; Ve kimse selam vermez, ey garip talihsizler! Ey sonsuzlua layk insan mumulalar!

216

Ben ki uzaktan efkat ile szerim sizi, rkek gzm, ayrlmaz hi admlarnzdan, Ben sizin babanzm gibiyim, oh ne iyi! Gizli zevkler tadarm haberiniz olm adan : G rdm iek ayor o toy tutkularnz; Tattm ak veya kara kayp gnlerinizden; K abaran yreime haz verir sularnz! Ve ruhum ldyor bak erdemlerinizden! Ykntlar! ailem! ve ey trde kafalar! H er akam benden size bir hoa kal cmlesi! Y arn neredesiniz, ey seksenlik Havvalar, stnzde T anrnn am an vermez penesi?

217

CXXVII
KRLER

G erekten pek korkunlar! ruhum , seyret onlar; Belli belirsiz gln; ve m ankenlere benzer; D ehet verici, garip, sanrsn uyur gezer; Nereye saplanm, sr, koyu gz yuvarlan. O gzler ki tanrsal kvlcm gitmitir, Uzaa bakar gibi, bakp dururlar ge; Arlam bir ba kaldrm lar stne D le ediklerini kimseler grmemitir Ve geerler snrsz karanln iinden, Bu sonsuz suskunluun iinden. Ey kent sen! Bgrp ark syler, glerken evremizde, Acmasz ekilde zevke safaya dkn, Bak! srkleniyorum! onlardan daha akn, Diyorum : Ne aryor btn bu krler G kte?

218

C XXV III GELP GEEN BR KAD IN A

evrem de uluyordu sar edici sokak, Uzun, ince, acl, byk m atem iinde, Bir kadn gelip geti, atafatl bir elle Fistosunu, ssn kaldrp sallayarak; Soylu ve evik, stun gibi mevzun bacaklar. Ben ise, iiyordum, kaskat, abuk sabuk, Gznde, frtnayla u veren kirli bir gk, ekici bir tatllk, ldrc bir zevk var. Bir imek... sonra gece! - Dourm u oldun beni, Ey uucu gzellik, yeniden baknla, Hi grm eyecek miyim sonsuza kadar seni? Baka yerde, uzakta, ok ge, belki de asla\ Bilmem yolun nereye, bilmezsin nerdeyim ben, Ey sevdal olduum, ey sen ki bunu bilen!

219

CXXIX

FT SREN SKELET
I
Nice lei km kitap var Tozlu iskelelerin zerinde Anatom i levhalar iinde Khne bir mumya gibi uyurlar, Konusu olsa da ok kederli, Eski bir sanat bilgelii ve Arbal kiilii ile H er izim sunar bir Gzellii, Deriiz kadavra ve iskeletler, Bu esrarengiz irkilileri, Topra belleyen ifti gibi Kusursuz hale getirirler.

220

II
Bu kazdnz topraktan, sizler, V ar gcyle kemiklerinizin, Veya plak adalelerinizin, Ey lm yazg bilen hdkler, M ezar kakn forsalar, deyin, Hangi tuhaf rn kaldrr ve D oldurursunuz am bar iine Hangi iftinin, cevap verin? Yoksa (kara bir talihin ak ve nsana korku veren simgesi bu!) Kesin deil mi o lmsz uyku, Bu m udur uyarnz, m ezarda bile; Ne ki, Hilik de ihanet edecek; H er ey yalanc, h atta lm bile, Ve ara vermeksizin, ha bire, Yazk! belki de bize gerekecek Hi bilmediimiz bir diyarda Sert bir topra eeleyip durm ak Ve ar bir belle onu bastrm ak Kanayan plak ayamzla?

221

cxxx
LM DANSI
Ernest Christophe'a Soylu endamyla, bir canl kadar, gururlu, iek demeti, m endil ve eldivenleri var, G renler bu sskack yosmaya, tuhaf huylu, Tem bellikten holanan saygsz bir kadn, der. Kim grd bir baloda byle ince bir beden? Ar abartlm o zengin elbisesi, D klr bol ekilde aya skp ezen Pom ponlu ve gzel bir pabuca, iek gibi. R obunun petek ss, kprck kemiinde Oynar, haz rmadr, kayalara srtnen, Gln akaya kar savunur sayg ile lmcl bysn, sakl tutar herkesten. D erin gzler olumu karanlk ve boluktan, Kafatas, sslenmi iekle usta ii, Narin om urlarnda salmyor yavatan, lgnca ssleri var, ey hilik albenisi! ok kii karikatr diye arr seni, Elbet yorumlayamaz, ten sarhou klar, Bir insan atsnn adsz zarafetini, Kutsal iskelet, sende zevkimin cevab var! Ykmaya m gelirsin, g gsterisi yapp H ayatn lenini? yoksa eski bir arzu Canl iskeletini daha ok mahmuzlayp Zevk cmbne, safdil, seni srklyor mu?

222

Kem anlarn sesinde, m um larn alevinde, Kovma midin var m, alayc kasvetini, stem eye mi geldin, bir cm bn selinde Soutm ak iin kalpte tutuan cehennemi? Tkenm ez kuyular bnlk ve hatalarn! Eski alarn sonsuz, o lmsz imbii! Ve eri kafesinde hep kaburgalarnn G ryorum ben hl agzl engerei. D orusu ya, korkarm yosmaln alamaz abalarnla layk olduun bir armaan; D ehetin albenisi gllere verir haz! Hangi fani kalp anlar, alayl bir akadan? Gzlerinin ukuru yurdudur kt fikrin, nsan sersem letir, tedbirli dans edenler, lm sz gln otuz iki diinin, Midesi armadan, asla seyredemezler. Am a, kim kollarnda skmad bir iskelet, Ve kim dir besinini alam ayan m ezardan? Ne ie yarar koku, giysi veya tuvalet? O nu iren gsterir kendini gzel sanan. Sen ey burunsuz engi, kar konm az kaltak, sen, Syle gz kam atran bu danslara, deer : M arurcuklar, pudra ve ruj sanatna ramen, H ep lm kokarsnz! Mis kokan iskeletler,

223

Solgun A ntinooslar, ty bitmemi zppeler, Vernikli kadavralar, bir yn kart zam para, lm dansnn sonsuz sallants her sefer Srklem ekte sizi bilinmez bir diyara! Seinein k rhtm ndan yaz kysna G anjn, lm ller srs, grm eden, coup taar, Tavan deliindeki borusuna M elekin om azl, yle ki bir karabina kadar. Kaslna bakp, glnesi nsanlk, H er iklim, her gnete, lm tapyor sana, ou kez, senin gibi, m r srnerek artk, Alay kartryor aymaz lgnlna!

224

CXXXI YALAN SEVGS

Sevgili um ursam az, ne vakit grsem seni, Tavanda yanklanan alglarn sesinde Uyumlu, ar ar, geip terk ediini, O derin baknn sknts iinde; Ve ne vakit seyretsem, lam ba vuran Tatl bir cazibeyle ssl solgun alnn, stnde alevi var akamn, tututuran Bir resim kadar gzel gzlerini, afa, Derim: Ne kadar gzel, el dememi, ne iyi! Ar grnl ve soylu, ans youn, Tac, taht, yrei, yaral vicdan gibi, A ktan anlayan iin, o vcut kadar olgun. Gz yemii misin sen, hep ahane lezzetli? Kl kab msn yoksa, gzyan bekleyen, Yum uak yastk veya bir iek sepeti mi, Koku m usun ok uzak vahalar dleten? G zler vardr, bilirim, hzn ve kasvet taar, lerinde deerli gizlere yer vermezler; M cevhersiz kutular, deersiz madalyonlar, O nlar bo olsalar da, sizden derin, ey Gkler! G rnten ibaret olman yetm ez mi sana, Ho tutm ak iin kalbi, geree uzak duran? Bn veya ilgisizsen, syle, bu neye yarar? Ss veya maske, benim, gzelliine tapan!

225

C X X X II

PARS D
Constantir Guys 'a I Bir faninin grmedii D ehet saan bu manzara, Sabah belirsiz hayali, artt beni adeta? U yku mucizeyle dolu! G arip heves dersem yeri, Attm grntlerden bu Eri br bitkileri. Ve, dhi ressam olarak, H az duyardm resmim de ben Coku veren o yeknesak M adenden, sudan, m erm erden. Sarayd, B abile benzer K em erden ve m erdivenden, H avuzlar ve elaleler Mat altn olup derken; Billur perde de ne dem ek, Ar elaleler orda Sarkyordu, cezbederek, O m adenden duvarlarda. Aa deil, stunlarla evrili durgun glckler, Seyrediyordu, kadnca, Kendisini dev periler.

226

Mavi, yaylmaktayd su, Pembe-yeil rhtmlarda, Evrenin ucuna doru, Fersah fersah, milyonlarca; B unlar harika talard Ve by ykl deryalar; Yansttyla parlard Bu sonu gelmez aynalar! G kte, kaygsz ve suskun, G anjlar, dkyordu zira Hzinesini kaplarn Elm astan uurumlara. D mimar olarak ben Geiriyordum gnlmce, D eerli ta tnelinden O kyanusu ba eince; H er ey, hatta siyah bile, Y anar-dner, albenili; zsu, billur m ire Takyordu grkemini. z yok gneten, yldzdan, G n alt katnda bile, Kendi ateiyle yanan M ucizelere nur diye! O ynak harikalar zre U m akta (korkun yenilik! Kulaa deil, hep gze!) Usuz bucaksz sessizlik.

227

II
Ap alev gzlerimi B aktm korkun viraneme, Duydum , ruhu deldiini, Pis kayglarn iimde. lm cl sesiyle bom bok alyordu saat: le, Karanlk dkyordu gk Uyumu dnya stne.

228

1866 - K A LINTILA R

C X X X III

ROMANTK GNBATIMI
G ne nasl da gzel sabah doduu zaman, nfilak eder gibi saar gnaydnn! - Ak ile selamlarsa bahtiyardr o insan Bir dten daha anl, erefli batn! Hatrlyorum!... G rdm , iek, kaynak ve kark, Bir kalp gibi gznde esriyiini her an... - Koalm ufka doru, hzla, ok vaktimiz yok, Tutaym diye eik bir n, en azndan! Bouna kovalarm, ekip gitti Tanr da; Kar konulm az Gece, kurar saltanat orda, Siyah, nemli, uursuz ve her zam an telal; Bir m ezar kokusu var, yzer karanlklarda, K orkak ayam ezip geer bataklklarda, Muzip kurbaalar, souk salyangozlar.

231

CXXXIV

FISKYE
Gzel gzlerin yorgun, garip k! Kal uzun zam an onlar ama sakn, Bu duruunladr ki, ak sak Dmsn sen kucana hazzn. Avluda akrdayp duran fskiye, Susmaz, gece gndz duyulur sesi, Bu akam sevdaya daldm yerde Srp dursun o tatl esrimesi. D em et bin bir iekle aar, Phoibos sevinir Rengini geer, Yam ur gibidir Gzya saar.

ehvetin yakc imei ile Bir yangn yerine dnen ruhun Atlr, cesur bir tela iinde, Geni gklere doru, memnun. Ve, iini dker, can ekierek, Gaml bir kn dalgas halinde, G rnm ez bir eimle derek ner kalbimin orta yerine D em et bin bir iekle aar, Phoibos sevinir Rengini geer, Yam ur gibidir Gzya saar.

232

Ey gecenin en gzel kld, sen, Ne tatldr gsne eilerek Havuzlarn iinde inildeyen O lmsz sitemleri dinlemek! Ay, akrdayan su ve kutlu gece, Ve evredeki rperen aalar, Sizin tertem iz i dknze Karasevdam n aynasn tutar. D em et bin bir iekle aar, Phoibos sevinir Rengini geer, Yamur gibidir Gzya saar.

233

cxxxv
BERTHEN GZLER
H or grebilirsiniz, o ok nl gzleri, ocuumun gzel gzleri, szlp yiten Anlam am Gece gibi tatldan ve iyiden! Gzel gzler, dkn bana tatl zifirinizi! ocuumun iri gzleri, taplas srlar, Nasl da benzersiniz byl m aralara Ve, uyuuk glgeler topluluu ardnda Bilinmez hazineler belli belirsiz parlar! ocuumun gzleri derin, geni, giz dolu, Senin gibi, sonsuz Gece, senin kadar aydnlk! Kzleri Ak dncesidir, nanla kark, Derinlerde k saan, ksnl ya da namuslu.

234

CXXXVI

LAH
Selam en sevgiliye, en gzele, Kalbimi klarla dolduran, O melee, lmsz m abudeye, Selam lmszlk diyarndan! Tuza kesmi bir hava gibi O dur hayatm a giren, Ve sonsuzun lezzetini Doyum suz ruhum a sindiren. Sevimli bir atya koku saan Lavanta kesesi her dem taze, U nutulm u bir buhurdan Geceleri tten gizlice, Hi kirletilmemi ak, gerekten, Nasl anlatmal bunu sana? Uyuyan mis tanesi, grlmeyen, Sonsuzluumun son noktasnda! Selam en iyiye, en gzele, Beni salkl ve neeli klan, O melee, lmsz m abudeye, Selam lmszlk diyarndan!

235

CXXXVII BR YZN VERD SZLER

m, solgun gzel, o eik kalarna, K aranlk akar onlardan; G zlerin kara da olsa, ilham verirler bana A sla kasvetli olmayan. Gzlerim le uyuur elbet kara yelen de, Tpk kara san gibi, Gz szer ve der bana : ayet istersen, sende Kkrttmz midi Ve her zevki, yaatp bizlere rettiin, G bekten kalaya kadar, Ey , plastik ilham perilerinin, Gereimizi bul, kar; Greceksin o iki gzel mem e ucunda, ki bronzdan madalya, Kadife gibi yumak, dz bir kan n altnda, Kurum karas bir Buda, G erekten, zengin bir sa yn, bu bir hevenk, O nun kz kardei ise, Yumuack, kvrck, younluka sana denk, Yldzsz, karanlk G ece!

236

CXXXVIII

CANAVAR veya BR LM PERSNN SADICI

I
En sevdiim deilsin, elbette sen, V euillotnun u tazecik dedii. Ak, oyun, yemek-imek, len, Sende eski bir kazan, kaynar gibi! Sevdiim, artk krpe deilsin sen. Yal sultanm! te bu yzden Akln yitirmi kervanlarn G r parlakldr sana verilen yice ypranm eyalarn, Hibir ey yitirmemi albenisinden. Tekdze olmayan bir yanm var B u tazeliidir krk yann; Tercih ederim meyveni, Sonbahar, Adi ieklerine lkbaharn! Hayr! tekdzelik sende ne arar! Ssleri var vcut kafesinin Ve eit eit incelikleri; Tuzluunun ukurunda senin Bulurum en garip biberleri; Ssleri var vcut kafesinin! Gl haline gln sevgililerin Yz verm e kavuna, balkabama! Tercihimdir kprck kemiklerin, Yz vermem ben sultan Sleymana, Acs bendedir gln kiilerin!

237

Salarn mavi mifer gibidir, O glgeler sava alnn, Az kzarr ve az fikir retir, Kaar arkaya, nler zararn, Mavi bir miferin ty gibidir. am ura benzeyen gzlerinde Parlayp duruyor deniz feneri, Can verip yanak dzgnnde, Frlatyor bir cehennem imei! Gzlerin kara bir am ur ite! ehveti ve kmsemeyi bilir, A yartr bizi ac dudan; Bu dudak, Yeryz C ennetidir Kendine eken ve bizi mahveden. Bu ne ehvet! ne kmseyitir! A daleli ve kupkuru bacaklar Trm anr doruuna volkanlarn, Ve kara ve sefalete kar koyar, Ustasdr ateli kankanlarn, A daleli ve kuru bacan var; Yakc ve fakat tatsz tenine Yal jandarm ann teni benzer, Yabancdr elbet alm terine Gzya bilmeyen gzlerinden, (O nun bir tatll var, yine de!)

238

II
Budalaca gidiyorsun eytana! stesem seninle giderdim elbet Bu korkun hz vermese bana Bylesine bir kayg ve dehet. Haydi git, yapayalnz, eytana! Benim bbreim , cierim, dizim, G erektii gibi, bu Ulu Kiiye Brakm yor ki sayg sunabileyim. Heyhat! gerekten ok yazk! diye Yaknyor bbreim ve dizim. Ah! iim yanyor bu acdan Gidem ediim iin abat ayinine, G rm ek iin, o yellendii zaman, Nasl sarldn kendisine! Ah! iim yanyor bu acdan! Senin am dann olam adm ben, eytanca bir znt iindeyim, Bir kez izin istemedim senden, C ehennem atei! Dn sevgilim, D aha ne ok znt ekeceim ben, Sevdiim iin uzun zam andan beri, ok m antkl olarak! G erekte, A radm iin K tnn iyisini Ve bir canavar en yetkin diye, Evet! yal canavar, seviyorum seni!

239

CXXXIX

BAY HONOR DAUMIERNN ZD PORTRE N DZELER

mgesini sana sunduumuz Bu sanat, glmeyi retir, Ey okuyucu, o bir bilgedir, Etkisini en ok duyduumuz. Bu sanatta alay ve hiciv var; Fakat onun byk gc ile, Bir belaya atm olsa bile, Kalp gzelliini kantlar. Gl souk deil elbette M elm outhtan ve M phistodan, O nlar yakp da bizi donduran A lektonun ras ile. Yazk! nedense glleri, Farkszdr ac dolu bir ykten; Onunki ldar, cm ert ve iten, Geni yreinin simgesi gibi!

240

CXL LOLA DE VALENCE

H er yerde gze arpan bu kadar gzellii, Anladm , dostlar, ancak arzu dengede tutar; Ve Lola de Valenceta garip bir parlaklk var Bir m cevherin pem be ve siyah albenisi.

241

CXLI

EUGNE DELACROIXNIN TASSO HAPSTE 'S ZERNE

air hapiste, kt klkl, hastalkl, Kaslan ayana taklm bir msvedde, Hesaplyor seyredip bir dehet iersinde, H arap bir ruhla, sersem eden basamaklar. H apishanede sarho edici glm eler A kla getirir garip ve anlamsz olan; Gln K orku ve Kuku doldurur her bir yan, Sevimsiz ve deiik ekillerde devreder. Salksz bir izbeye kapatlm bu dhi, Bu dler, bu lklar, bu souk baklar, ki Kulann ardnda bir kasrgaya dner, zbedeki dehetle uyanan bu dsever, Ey karanlk dl Ruh, senin timsalindir bu, Gerein o drt duvar arasnda boduu!

242

CXLII

SES
En ok ktphaneye yaslanrd beiim, Acnacak Babil, ki rom an, hikye, bilim, H er ey, Latin kl ve Yunan tozu orda var. Boyum yksek o zaman kitap formas kadar. ki ses konuurdu. Biri, kurnaz, kararl, Derdi k i : Bu Dnya bir rek, tatl m tatl; Glym (ve snrsz olur o zaman zevkin!) Sana o kadar byk bir itah verm ek iin. br: Gel! haydi! gel, dlerde yolculua, M m knn tesine, bilinmeyen diyara! Ve akrd kumsaln hain rzgr gibi, Uuldayan hayalet, kimsenin bilmedii, Kulaklar okayan, sarsan ayn zamanda, Cevap vermitim sana : Evet, ho ses! O anda Oluuverdi, yazk! bu benim yaram denen Ve bir de kara yazgm. D ekoru ardndayken Snrsz varoluun, uurum un dibinde, Ak seik grrm o garip dnyalar, Bendeniz nseziyle esriyip duran kurban, Srrm ylanlar, kunduram sran. te o andan beri, ki peygam berler gibi, Y rekten seviyorum ben l ve denizi; Bayram larda alyor, yaslarda glyorum, Ve en ac arapta nefis tat buluyorum; Yaanm olay iin yalan derim ok kere, Derim ukurlara, bakyorken gklere. Bir ses avutur ve der : Dlerine sahip k; Delideki gzel d, akllda yok artk!

243

CXLIII BEKLENMEDK
H arpagon bakarak can ekien babasna, Sylenir rengi umu o dudaklar nnde: Bizim eski tahtam z yok tavan arasnda, Sanrm, yeterince? Celimene kuurup der : Ben iyi kalpliyim. Ve Doal olarak, Tanr gzel yaratm beni. - O nun kalbi! Ta bir kalp, pimi sonsuz alevde, sli bir jam bon gibi! Kendini bir meale sanp tten gazteci, Boduu fakire der, karanlklar iinde: O nu sen nerde grdn, G zele can vereni, Kutsal kurtaran nerde? H erkesten daha iyi tanrm zevk ehlini, Ki esner gece gndz, iini eker, alar, T ekrarlar budalaca : Olacam erdemli, H em bir saate kadar! Saat, alak sesle der : ok oldu bu pis eytan! Bounadr uyarmam irin tutm u bedeni. nsan krdr, sar ve duvar gibi krlgan Bcein kem irdii! D erken, Biri grnr, herkesin reddettii, Alayc ve m arur, der : K udasm srasnda Yaadnz neeyle belki K ara yini, M m inler arasnda?

244

Hepiniz bir tapnak kurdu bana kalbinde; Gizlice pm tnz clk km km! O kocaman ve irkin, muzaffer glyle Tanynz eytan! artan riyakrlar, m arifet sayn bari, Ustayla alay edip onu dolandrm ay, dl hak sayarak hem C ennete gitmeyi, H em de zengin olmay? Kurbann pusuda beklem ekten sklan Avcya emeini der her av hayvan. Sizi gtreceim o kitle arasndan, K ara kvan dostlar, Kaya, ta ve topran kitlesi arasndan, Ynlar arasndan, ii size ait kl, B enden byk saraya, olumu tek kayadan, Yum uak tatan deil; Z ira o evrensel bir G nahla oldu, bilin, inde benim acm, anm ve gururum var! - O srada, bir M elek yukarsnda evrenin, Z afer borusu alar, Kalp der : Senin kamna, kredip duruyorum, Tanrm! verdiin ac, kutlu olsun, ey Peder, Bo bir oyuncak deil senin elinde ruhum, H ep insafm bekler. Ykselir ylesine ho bir borazan sesi, Kutsal ba bozum unun tren akamlarndan, Szlr ilerine, kendinden geer gibi vglerle akyan.

245

CXLIV

BEDEL
nsan bedelini desin diye Engin ve zengin iki toprak var, Srmeye, ilemeye gerek duyar O nu akln dem ir pulluu, ile, Ve kck birka gl bytsn, Birka tane baak devirsin diye, G ri alnnn tuzlu yalar ile Sulamas gerekir onu her gn. Biri Ak, br Sanat: iki toprak. - A klanm a karar iin yargtan O mthi gn geldii zaman M utlak adaletten oluacak, A m barlar gsterm ek gerekir ona rnlerle ve ieklerle dolu, H er birinin rengi ve ekli Kazanr M eleklerin oyunu.

246

CXLV M A L A B A R LI B R K A D IN A
A yaklann ellerin kadar ince, ve kalan atlatr en ho beyaz kadn kskanlktan; Dalgn sanat iin tatldr gvden senin; Teninden de siyahtr o kadife gzlerin, Tanr yaratm mavi, scack lkelerde, G revin efendinin ubuunu yakm ak ve ielere souk su ile koku aktm ak, Pis sivrisinekleri yataktan uzak tutm ak, Ve sabah, narlara ark sylettii an, A nanaslar ve m uzlar satn alm ak pazardan. Yalnayak gezersin dilediin her yeTde, Yaarsn alak sesle o eski ezgilerde; Lal rengi m antosuyla akam indii sra, Kendini brakrsn usulcack hasra, Dalgalanan dlerin sinekkuuyla dolu, H er zaman, senin gibi, iekli, iyi huylu. Bahtiyar ocuk, niin, zlersin Fransay, Kalabalk lkeyi, acnn hep ykt, Terk edip hayatn bir tayfa kollarna, Ve hoa kal diyerek kk maym unlarna, Yar giyinik ince m uslinlerinle sen, Karlarn, dolularn altnda titriyorken, Alarsn elbet eski, avare gnlerine, ayet, sert bir korse, dar gelirse bedenine, M ecbursan a bulmaya iinde kirimizin, Kokusunu satm aya garip letafetinin, Dalgn gz seyrederken pis sisimiz iinde, O dank dleri hindistancevizinde!

247

CXLVI

BRKSELDEK MONNAIE TYATROSUNDA AMINA BOSCHETTINlN LK DENEYM ZERNE

Am ina hoplar, - kaar, - sonra uar, glmser, Le W elche : B tn bunlar, bana gre, H inte der; O rm an perilerini hi bilmem, tanm am da, Zerzevat Da orm an perilerinden baka. ncecik aya ve glen gzleri ile Am ina dker dalga halinde dn; ve Le Welche der : Kan, bizlerden uzak durun! Byle hafif bir tavr vallahi yok karm n. Leylee glmeyi ve baykua en olmay, Ve file dans etm eyi retm ek isteyen, siz, M uzaffer dizli peri, elbette bilmezsiniz, Z arafet zerine coup Le W elche der : H urra! Tatl Bakkhos doldursa da en iyi arab, G udubet cevap verir : En ok sevdiim bira!

248

CXLVII

BAY EUGNE FROMENTINE DOSTLUKTAN SZ EDEN BR YILIIK ZERNE

D edi bana, ok param var, Pek korkarm koleradan; - Parasn ok kt harcar, Zevk duyarm operadan; - lgnca bal doaya, Bay C orotyu tanyormu; - Sahip deil arabaya, Bu yzden gn sayyormu; -T ula ve m erm er severmi, Siyah, yaldzl ahab; - Fabrikasndaysa varm dll ii ba; - Yalnz K uzey stne var, Yirmi bin hisse senedi; - Bulmu ama, ok az m iktar, O ppenord kenar ssleri; - Batm (bu olmu Luzarchesda!) Eski psk iersine, Ve Patriarches arsnda Ham le katm hamlesine; - Yz vermezmi annesine, Ve karsna; - inanm R uhun lmszlne, N iboyet okuyup kanm!

249

- Fiziksel ak eilimli, R om adayken, cam skkn, Bir kadn, o da veremli, K urban olmu sevdann. Ve tam buuk saatte, Bu zevzek, T ournaiden geldi, A nlatt hayatn ve Beynim zntyle doldu. Acm sze dkerdim , Ve sonu gelmezdi asla; Kine boyun eip derdim : Uyusaydm, hi olmazsa! A rzu edip de gitmeyi, Cesaret gsteremeyen, Dte kazktaym gibi, Srtyordum km ben. Bastogne denir umacya; Kayordu bir afetten. Ya kaarm G askonyaya, Ya da suya atlarm ben, ok korktuu o Parise, G n gelir dnersek ayet, Yine karsa nme Bu T ournaide domu afet.

250

CXLVIII

UCCLEDE BRKSEL YOLU ZERNDE KEYFL BR MEYHANE

H er iskelet lgn ak size Ayrca, her iren alamet, Terbiye olsun diye ehvet, (O ldu en basitinden omlet!) Bu bilinmez levha nnde, Yal Firavun, ey Monselet! Bendim sizi gren dnde: M ezarlk manzaral Estaminet!

251

1868de EKLENM PA R A L A R

CXLIX BOLUK
Pascalm bir boluu vard, onunla gezen. - Yazk! her ey uurum, - eylem, arzu, d ve sz! Ve duyarm rzgrn getiini ou kez K orku ile ayaa dikilmi tylerimden. O rda, burda, her yerde, derinlik, kumsal, kum ve Sessizlik, korkun uzay, hep m eraka yol aan... izer trl biimde ha bire karabasan Bilge parm a ile Tanr gecelerime. Dev bir ukurm u gibi korkutur beni uyku, Belirsiz bir dehetle dolu mehul bir yol bu; B tn pencerelerde sadece sonsuzluk var, Ve ruhum ki her zaman dertli ba dnm esinden, Hiliin o duyarsz tavrna haset duyar. - Ah! keke bu dnyaya gelmemi olsaydm ben!

255

CL KAPAK

Alev saan iklimde veya beyaz gnete, K ara veya denizde, nerde olursa olsun, sann hizm etkr, Kythira yacs ve Karanlk bir dilenci, atafatl bir Krun, Kck beyni ar veya hzl alan ehirli, kyl, yerli, yersiz-yurtsuz olsa da, H er yerde bir gizemin hmna urar insan, Ve ancak titrek gzle bakar hep yukarya. Yukarda, gk! onu boan lahtin duvar, Gln bir operann k saan tavan, Kanl topraa basar orada her oyuncu; Dinsizin deheti ve um udu mnzevinin; Gk! kapkara kapa koca bir tencerenin ersine btn bir insanln konduu.

256

CLI GECE YARISINI SINAMAK

Saat, gece yarsn ald m hep alay eder Ve bize hatrlayn, der, Nasl geirdiniz gn: - Bir kader gn, bugn, Ayn on ve cuma, H er eyi bilmi olsak da Srdk izini dinsizin. sann, o Kusursuzun Bizdik en ok kfredeni! Tpk bir asalak gibi Y annda koca K runun, eytann nde gideni, Szmak iin bu yabana, Saldrdk bizi sayana, vdk tiksinti v e re n i: zdk, bir cellat olarak Haksz yere horlanan; Sevdik biz A ptal olan, Boa alnl bularak; Sarldk sersem M addeye, Bizim iimiz sofuluk Kokumuluun o soluk I kutsansn diye. A rdndan, biz, bomak iin Bir hazda ba dnmesini, M arur Lyre rahibi gibi, Sarholuunu faninin Bir an sayp gstermeyi, T oktuk yedik, itik her an!.. - M edet umup karanlktan, Sndrelim u lambay!

257

CLII
UYARICI
A dna layk olan her insan K albinde bir sar Ylan tar, Sanki taht zerinde oturan, D erse k i : sterim ! cevap : H ayr! Dalsn sabit gzlerine gzlerin Dii Satyrlerin ve Nykslerin, Di der : D n, bu senin grevin! ocuk yap, fidan dik, kol kanat ger, Dize parlat, m erm ere ekil ver, Di der : Bu akam lmeyecek m isin? D, um udu ne olursa olsun, Gnlnce bir an yaamaz insan Uyarsyla karlam adan Bu dayanlmas g Ylann.

258

CLIII SYANCI
G kten fkeyle iner bir M elek kartal gibi, manszn dolayp eline salarn, A rdndan sarsarak der : U nutm a kaideyi! (yilik Meleinim senin) sterim bunu! Bil ki sevmek gerekir, asla surat asmadan, Yaramaz, akn, arp, zavally, Yayman iin saya, ordan getii zaman, M erham etle dokunm u kvanl bir haly. A k da byledir ite! Kalbim usan duym adan, Alev alesriy e rek ve Tanr akna yan; Cazibesi bitm eyen tek gerek ehvet budur! Ve M elek, gnahkr dver, sevdii kadar, Dev yum ruklar ile acya ac katar; Lanetlinin yantysa stem iyorum !dur.

259

CLIV

KAROSUN STEMLER
Fahielerin dostu her zaman M utludur, karn tok ve uyank; B ana gelince, kollarm krk Bulutlar kucaklam aktan. krler olsun, gn ucunda Parlayan yldzlar var, benzersiz, G rm ez hibir ey, gzlerim fersiz, G nelerin ans dnda. Bouna yardm et dedim uzaya B ulmak iin ortay ve sonu; Duyup kanadm n krldn Hangi ateten gzn altnda; Ve gzelin akyla yanarak, Ulaam am ben yce bir ana Adm vererek bir uuruma leride mezarm olacak.

260

CLV

BR PUTPERESTN YAKARII
Ah! ksma alevini; Pas tutan kalbim snsn! Diva! supplicem exaud! ehvet, ikencesidir ruhun! Havaya sinen Tanra, Yerin altndaki alev! Tun bir arky sana A dayan gaml ruhu sev. ehvet, kraliem ol, sen! Sirenin ten ve kadifeden Olum u maskesini al, Veya ar uykunu sal Gizemli araba ilave et, ehvet, ey esnek hayalet!

261

CLVI

BURADAN OK UZAKTA
te urackta o kutsal hane, inde o srmeli kz, ahane, Sessiz ve sakin, her dem ana fine, Bir eliyle sallar yelpazesini, Dirsek yastkta, yeller memesini, Dinler havuzlarn ili se sin i: D orotheenin o malum odas bu. - ok uzaklarda syler meltem ve su Onlarn arksn hkrarak Bu arszn gelsin diye uykusu. Byk zenle, tepeden trnaa, Nazik derisi ovuturulmu, bak, Yatrlm aselbente ve yaa. iek keyif saar ke bucaa.

262

CLVII

HZNL BR MADRIGAL
I
Sen akllysan ne nem i var? Gzel ol! hzne dal! Bir gzden akan H er dam la ya yz ekici klar, Irman doaya katks kadar, Frtnadr ieklere taze kan. Seni seviyorum en ok da nee Krk alnndan utuu zaman, Yreciin bir korkuya dnce; Gemiin pis bulutu yaanan gne Senin bugnne yayld an. Seni seviyorum iri gznden Aknca kan gibi scak gzya; Elimle beiini sallasam da ben, Yrein giderek daralr, ken Bir insana benzer hrlday. te soluyorum, tanrsal hazz! D erin ve pek tatl ilahi sen! Gsnn btn hkrlar, Sanyorum kalbinin ltlar ncilerdir gzlerinden dklen!

263

II
Biliyorum kalbindir, dolup taan, Kksz kalm o eski sevdalarla, D em ir oca gibi, alev saan, Ve lanetlilerin bo gururundan Saklyorsun az da olsa barnda; Ne var ki, sevgilim, yanstmadka Bylesi bir C ehennem i dlerin, Ve onun bitm eyen kbusunu da, Kl ile zehri tutup aklnda, Sevdals barutun ve demirin, Ve kapy ancak korkuyla aan, Aklayan her yerde bir ykm, Saat aldnda kaskat kalan, Duyumsam olm adka sen her an Pis bir tiksintinin kuatn, Diyemezsin bana, tutsak kralie Sadece bir korkuyla seven beni, B erbat gecenin deheti iinde lk la, diyemezsin ite : Kendime denk tuttum , ey Kral seni!

264

CLVIII

ONURU KIRILAN AY
Ey atalarmzn gizlice tapnd, O mavi tepelerden, l l bir saray inde, yldzlarn hazla izledii ay, Yal C ynthiam benim, inimizin lambas, G ryor musun, rahat deinde n, U yurken azndaki krpe m inelerini? Ba dm airi, yazarken iirini? iftleen engerei kuru otlar iinde? Sar kukuletanla, gizleyerek kendini, Yine gidecek misin, akam dan sabaha dek, Khne Endym ionla sevimeye cokuyla? - A nneni gryorum, yoksul an ocuu, Eiyor zor bir mr, bak aynasna doru, Seni em ziren gs kaplayarak alyla!

265

CLIX E KAPANI
Ey A cm, sakin ol, ve artk rahat dur. Akam olsun diyordun; bak, oldu ite : Kimine gam getirip kimine huzur, Kent brnyor karanlk bir rtye. Bu iren lm ller kalabal, Haz adl zalim celladn krbacyla, D ererken kle bayram nda azab, Acm uzak dur onlardan ve gel bana, Gn balkonlarndan bak l Yllar G n gemi giysileriyle sarkyorlar; Keder ykseliyor glerek sulardan; len Gne uyukluyor bir kem erde, Ve, bir kefen gibi D ouya uzanan, Sevgilim, yryen tatl G eceyi dinle.

266

CLX HKM GYM BR KTAP N YAZIT

D ertsiz okuyucu, oban kadar rahat, A zla yetinen, ak yrekli insan, kiye dkn ve hzn kokan, Bu kederli kitab frlat, at. Kendi sz sanatn kapm adnsa eytandan, o kurnaz ihtiyardan, At! bir ey anlayamazsn ondan, Ya da inanrsn isterik olduuma. A m a, byye kaptrm adan kendini, Gzn varsa uurum a dalmay bilen, O ku beni, renm ek iin sevmeyi beni, H er eye m erakl Ruh, ac eken, Ve gideceksin arayarak cennetini, Ac bana!... Yoksa, lanetlerim seni!

267

KRONOLOJ, A IK L A M A L A R VE N O T LA R

KRONOLOJ

1821 9 NSAN : Charles-Pierre Baudelaire, Pariste Hautefeuille Sokandaki 13 numaral evde dnyaya gelir. O srada, baba JosephFranois Baudelaire altm iki, anne Caroline Archimbaut Dufays ise yirmi sekiz yandadr. 1827 10 UBAT : airin babas Joseph-Franois Baudelaire lr. 1828 8 KASIM : Babasnn lmnden yaklak yirmi ay sonra, anne si Caroline gen ve yakkl bir subay olan binba Jacques Aupick (1789-1857) ile ikinci evliliini yapar. Baudelaire, babasnn yerini alan bu adama kar, btn mr boyunca iddetli bir nefret duyacak tr. 1831 1 ARALIK : vey baba Aupick, yarbay olarak Lyonda grev lendirilir. 1832 Kk Charles, Lyon Krallk Kolejinde yatl olarak renim grmeye balar. 1836 9 OCAK : Albay Aupick, Pariste I. Tmen Kurmay Bakanl n a atanr. 1837 1 MART : Charles, yine yatl olarak, Pariste Louis-le-Grand Kolejine verilir. Latince iir yazma yarmasnda ikincilik dln, bu okulda kazanacaktr.

271

1839 12 AUSTOS : Okulunun bitirme snavlarn baaryla tamam lar. vey babas Aupick de, o gnlerde generallie ykseltilir. 1840 Hukuk Fakltesinde baz derslere kaydn yaptran Baudelaire, ailesi tarafndan bir pansiyona yerletirilir. Grard de Nerval ve Bal zac ile tanr. Parisin zgr havasnda edebiyat dnyasna admn atar. Sokak kadn Sarayla da bu tarihlerde iliki kurar. Sefahata da lan gen Charles, frengiye yakalanr. 1841 9 HAZRA N : General Aupick ve Madam Aupick, Baudelairein bu sokak hayatndan ve kt ilikilerinden kayg duyduklar iin, onu uzun bir yolculua karmay kararlatrrlar. Gen air, Bordeauxdan Kalktaya giden yelkenli bir gemiye biner. Gemicilerin de niz kuu albatrosu yakalayp onunla elenmelerine bu yelkenlide ta nk olur. aya yaklaan deniz yolculuundan sonra gemi, Madagas karn dousundaki kk Maurice adasna demir atar. Orada on do kuz gn kalan air, yolculua devam etmek istemediinden, bir ba ka gemiyle Fransaya dner. 1842 15 UBAT : Baudelaire, Bordeauxda gemiden iner. 9 NSAN : Erginlik yama ulat iin, babasndan kalan mirasla bir anda zengin olur. O dnemin parasyla bu miras, yaklak 75.000 frank civarndadr. Aile ocan terk eder. HAZRA N : Saint-Louis adasnda, Bethune skelesinde bir eve yerleir. Baudelairein bundan sonraki hayat, Parisin eitli semtle rinde kiralad bekr odalarnda geecektir. Tanm olduu edebi yatlarn says her geen gn artar : Sainte-Beuve, Th. Gautier, Hu go ve bakalar. Jeanne Duval adndaki yosma da, Baudelairein ha yatna ite bu dnemde girer. Uzun boylu, siyah sal, paraya an de recede dkn bir zenci melezidir Jeanne Duval. air, en byk g nah olarak yirmi yl tayaca bu kadn iin iirler yazar. Ktlk iekleri'nde yer alan Balkon (Le Balcon) ile drt sonelik Hayalet (Un Fantme), bu konuda gzel rnekler oluturur.

272

1844 21 EYLL : Babasndan miras kalan parann yarsn, iki yl iin de har vurup harman savurarak tketen Baudelaire, Aupickleri tela a drr. Bu mirasn geriye kalan ksmn kurtarmak ve airi iine dt sefahattan ekip karmak iin mahkemeye bavurmaktan baka are yok gibidir. airin gelirine kstlama getirilir ve noter Ancellee yetki tannr. Baudelairein bundan byle hayatn, aydan aya alaca 200 frankla srdrmesi gerekecektir. 1845 NSAN : Sanat eletiri ve denemelerini ieren 1845 Resim Sergi si (Salon de 1845) balkl kitap sata kar. 25 MAYIS : Artiste dergisinde Smrgede Domu Avrupa lI Bir Kadna (A une dame crole) yaynlanr. 30 H AZRA N : Gelirini kstlayan mahkeme karar yznden s kntya der, mitsizlie kaplr ve bir bak darbesiyle hayatn sona erdirmek isterse de bunu baaramaz. Bay Ancellee yazd mektup ta, intihar arzusunu yle dile getirmitir : Bakalar iin yararsz, kendim iin de tehlikeli olduumdan hayatma son veriyorum. 1846 9 MAYIS : Baudelaire, 1846 Resim Sergisi (Salon de 1846) ba l altnda, sanat zerine yazd denemeleri yaymlar, eletirmen olarak ilgi oda haline gelir. Ayn yl, Artistete birka iiri kar. Gen Sihirbaz (Le Jeun Enchanteur) adl yks, pek ilgi topla maz. 1847 OCAK : La Fanfarlo adl yksndeki Samuel Cramerin kim liinde, kendi kiiliinin profilini izer. 28 EKM : General Aupick, Politeknik Okulu kumandanlna atanr. Ayn yl Dmocratie pacifiquete Isabelle Meuniernin Ed gar Allan Poedan yapm olduu eviriler kar. Poe, Baudelairein ilgisini ekmitir. 1848 24-26 UBAT : Baudelaire, sokak savalarna katlr.

273

UBAT SONU : Champfleury ve Toubin ile birlikte Salut pub lici kurar ve devrimi savunan yazlar yazar (iki say). 10 NSAN-6 MAYIS : Ilml bir gazete olan Tribune nationalein yaz ilerini ynetir. 13 NSAN : General Aupick, BabIliye eli olarak atanr. vey baba, eiyle birlikte stanbula gelecek ve orada yl grev yaptk tan sonra Madrid eliliine atanacaktr. 15 TEMMUZ : Baudelaire, Edgar Allan Poedan ilk evirisi olan Rvlation magntiquei Libert de penserde yaymlar. Onun Poe evirmenlii, kesintisiz olarak on yedi yl srecektir. EYLL-EKM : Rpresentant de lIndrein bayazarln yapar. KASIM : iirlerinin Michel Lvy tarafndan Les Limbes bal ile Ocak 1849da yaymlanaca duyurulur. Daha nce Les Lesbi ennes olarak tasarlanan bu kitap bal, ileride yerini Les Fleurs du M ale. terk edecektir. 1849 3 ARALIK : Dijona hareket eder. Bir buuk veya iki ay sren bu ziyaretin hangi amala dzenlendii bilinmemektedir. 1850 Thophile Gautier, Baudelairei Madame Sabatieryle tantrr. Belikal zengin bir bankacnn metresi olan ve Bayan Bakan (La Presidente) diye anlan bu gzel kadnn Pariste Frochot Sokandaki grkemli konanda tannm sanat ve edebiyat adamlar (Fla ubert, Gautier, Maxime du Camp, Dumas-per, Goncourtlar...) her pazar akam bir araya gelmektedirler. Apollonie Sabatier, bir sevgi li olarak, Baudelairein iirindeki yerini alacaktr. 1852 MART-NSAN : Fransada Edgar Poe zerine hazrlanm ilk nemli inceleme, Baudelairein imzasn tar ve Revue de Parisde yaymlanr. 9 ARALIK : air, Madame Sabatierye ilk imzasz mektubunu ve iirini gnderir. Daha sonra A celle qui est trop gaie (O uh Kad na) bal ile Les Fleurs du Mal'de yerini alan bu iir, Baudelairein 1857de hkm giyen alt iirinden birini oluturmaktadr.

274

1853 1 MART : Poedan evirdii Corbeau (Kuzgun), Artiste der gisinde yaynlanr. Baudelaire, Poenun yksn de ayn yl ier sinde Fransz okuruna sunar. MAYIS : Madame Sabatierye ikinci imzasz mektubunu gnde rir. Ekinde Rversibilit ve Confession balkl iirleri yer al maktadr. 1854 UBAT : Madame Sabatierye Le Flambeau vivant, Laube sprituelle ve Que diras-tu ce soir... balkl iirlerini gnderir. MAYIS : Hymne balkl iiri de Madame Sabatier iin kaleme alr. 1855 21 OCAK-14 M ART : Baudelaire, Poedan evirmi olduu on yedi yk yaymlar. MART-NSAN : General Aupick, Honfleurde deniz kenarnda kk bir ev satn alr. 1 HAZRAN : Revue des Deux Mondes, Baudelairein on se kiz iirini, ilk kez Les Fleurs du Mal bal altnda okuyucuya sunar. 26 MAYIS-12 AUSTOS : 1855 Evrensel Sergisine ilikin yaz lar, nce Paysde, daha sonra Portefeuillede kar. 1856 30 ARALIK : Les Fleurs du Malm kitap halinde yaymlanmas iin Poulet-Malassis ile ilk anlamay yapar. 1857 UBAT BAI : Poulet-Malassis, Les Fleurs du Malin msvedde lerini teslim alr. 20 NSAN: Revue Franaise, Les Fleur du Malde yer alacak baz iirlere sayfalarn aar. 28 NSAN : Baudelairein vey babas Aupick lr. 25 HAZRAN : Les Fleurs du Mal ilk kez kitap olarak 3 frank fiyatla sata sunulur. Kitap, 1300 nsha baslmtr. 5 TEMMUZ : Les Fleurs du Mal Gustave Bourdin adl bir gaze-

275

tecinin Le Figaroda kan bir yazsyla saldrya urar. 16 TEMMUZ : Savclk, genel ahlaka aykr olduu gerekesiyle kitaba el koyar, yazar ve yaymcs hakknda dava aar. 20 AUSTOS : Dava, Baudelairein 300, kitab yaymlayan Poulet-Malassis ile orta de Broisen da 100er frank para cezasna arptrlmas ve Les Fleurs du Mal'deki 6 iirin yaymdan alkonulma s ile sonulanr. Hkm giyen iirler unlardr : Lesbos, Femmes damnes, Le Lth, celle qui est trop gaie, Les Bijoux, Les Mtamorphoses du Vampire. (Bu tarihten yaklak bir yzyl sonra, 31 Mays 1949 tarihinde, Yargtay bu cezay kaldracak ve airi aklayacaktr.) 24 AUSTOS Le Presentda Baudelairein alt tane dzyaz-iiri, Pomes nocturnes bal altnda ilk kez toplu olarak yaymla nr. 30 AUSTOS : Madame Sabatier, aire bu tarihte byk bir tut kuyla bekledii mutluluu sunar ve ertesi gn Baudelaireden bu ba lln sona erdiini bildiren bir mektup alr : Birka gn ncesine kadar, bir Tanra idin, ylesine rahat, gzel ve dokunulmaz. Ama imdi sadece bir kadnsn ite. 18 KASIM : Artiste dergisinde Baudelaire, Madame Bovary zerine bir tantma yazs yaymlar. 1858 30 EYLL : Baudelairein esrar ekmeyle ilgili bir incelemesi, Revue Contemporainede yer alr. Paradis artificielsin ilk blm n, bu para oluturur. 1859 23 UBAT : Honfleurden Maxime du Campa Le Voyage ba lkl iirini gsterir. air, iirini bu yazara ithaf etmitir. 13 MART : Artiste, Thophile Gautier zerine kaleme ald bir incelemesini yaymlar. 5 NSAN : Sevgilisi Jeanne Duval, inme indiinden hastahaneye yatrlr. 10 H AZRA N - 20 TEMMUZ : Revue Franaisede yaymla nan Lettre sur le Salon de 1859 incelemesi ile ilgi toplar.

276

1860 1 OCAK : Baudelaire, yaync Poulet-Malassis ile Les Fleur du M alin ikinci basks, Les Paradis artificiels ve iki cilt halinde, Opini ons littraires ve Curiosits esthtiques iin szleme imzalar. OCAK SONU-UBAT BAI : W agnerin Paristeki konserleri ni izler ve bu byk mzisyene duyduu hayranl dile getiren mek tuplar yazar. MAYIS : Paradis artificiels kitap halinde yaynlanp sata sunu lur. 15-21 EKM : Honfleurde ksa bir sre dinlenir.
1861

9 UBAT : Les Fleurs du Malm ikinci basks sata sunulur. Ki taba otuz be iir eklenmitir. 1 Nisan : Revue europennede Richard Wagner balkl geni bir incelemesi yaymlanr. 24 MAYIS : Baudelaire, yaymlanm ve yaymlanacak btn eserlerini, Poulet-Malassis et de Broise yaynevine satar. I KASIM : Revue fantaisistede, dzyaz eklinde kaleme aln m dokuz iiri yer alr. II ARALIK : Fransz Akademisi yelii iin adaylk bavurusun da bulunur. Baudelairein bu giriimi, byk tepkilere ve tartmala ra yol aar.
1862

10 UBAT : Baudelaire, nl eletirmen Sainte-Beuven neri sine uyarak, Fransz Akademisine aday olmaktan vazgeer. 6 EYLL : Londrada yaymlanan Spectator dergisinde, Swin burne, Baudelaire zerine kaleme ald hayranlk dolu bir makale yaymlar. Les Fleurs du Mali ilk kez ciddi biimde inceleyen bu gen eletirmen, ileride iirleri ile ngiliz edebiyatnn nemli isimleri ara snda yer alacaktr. 12 KASIM : Baudelairein yaymcs Poulet-Malassis, iflasa s rklendiinden, bir basmevi sahibinin at dava zerine tutuklana rak cezaevine konur.

277

1863 13 OCAK : Baudelaire, yaymc Hetzel ile be yllk bir szle me imzalar. Yaymlanacak iki kitabndan biri, Les Fleurs du Malin geniletilmi nc basks, tekisi ise Petits Pomes en prose'dur. 7 TEM M UZ : air, ilk kez Fransadan uzak durma arzusunu dile getirir : Fransadan ok usandm, onu bir sre unutmak istiyorum. 2 EYLL-22 EKM : Ressam Eugne Delacroixnm lm ze rine, Opinion nationalede Eugne Delacroixnm Yaam ve Yap t balkl bir inceleme yaymlar. TEM M UZ-ARALIK : Baudelaire, bu sre iersinde dokuz yeni dzyaz-iirini daha okura sunar. 1864 7-14 UBAT : Figaroda Spleen de Paris balkl kk dzyaz-iirleri yaymlanmaya balar. 24 NSAN : Parisi terk eden Baudelaire, Brkselde Grand Mi roir O teline yerleir. Brksel Sanat ve Edebiyat Kulbnde bir dizi konferans vermeyi kabullenir. MAYIS ve H A ZR A N : Brkselde biri Delacroix, teki G au tier, Paradis artificiels zerine be konferans verirse de, bekledi i ilgili toplayamaz. YAZ : Belikada eitli kentleri ziyaret eder. Mide ve kalp ra hatszlndan ikyeti vardr. 1865 1 UBAT : Belikada grd ilgisizlie ve anlayszla kar lk, Pariste gen kuak airleri onun iirine ilgi duymaya balar. H e nz yirmi yanda olan Mallarm, Artiste dergisinde yaymlanan Symphonie littraire balkl dzyaz-iirinin ikinci blmnde, onun iirinin dnsel temellerine inmeyi dener. 16 KASIM-23 ARALIK : Gen Verlaine de, A rtda Baudelaire zerine kaleme alnm makalelik geni bir inceleme yaymlar. 1866 OCAK : airin sal giderek bozulur : ba dnmeleri, sinir ra hatszlklar, bulantlar.

278

15 M ART : Baudelaire, dostlan Flicien Rops ve Poulet-Malassisle birlikte ziyaret ettii Namurdeki Saint-Loup kilisesini gezerken bir ba dnmesi hisseder. Ertesi gn, sinirsel bozukluklar kendini gsterir. Dostlan onu Brksele geri getirir. Sa yanma inme inmitir. Konumakta glk eker, szleri zor anlalr. 29 ve 30 MART : Henz ksa mektuplar yazdrtabilmektedir. 3-19 NSAN : Konuma gl had safhaya ular. Bay Ancelle, onu grmek iin Brksele gelmitir. Bir sre sonra, yetmi iki yan daki Madame Aupick de oraya gelip oluna elik etmekte gecikmez. 2 TEMMUZ : Baudelaire, Parise dnmek iin annesi, annesinin hizmetkn ve Arthur Stevens eliinde Brkseli terk eder. 4 TEMMUZ : Doktor mile Duvalin Paristeki kliniine yatnlr. Odasnn duvarna M anetnin iki resmi aslmtr. Hastay honut etmek iin, Madam Paul Meurice ve Madam Edouard Manet, klini in piyanosunda ona Wagnerin Tannhauserinden paralar almaya gelirler. 1867 31 AUSTOS : Salna tekrar kavuaca umulan air, ne ya zk ki, lme yenik der ve leye doru saat 11.00de annesinin kol lar arasnda hayata gzlerini yumar. 2 EYLL : Saint-Honor kilisesinde yaplan dinsel bir trenden sonra, Montparnasse mezarlnda topraa verilir. Dostlan Banville ve Asselineau, mezar banda birer konuma yaparlar.

279

AIKLAMALAR VE NOTLAR

s. 19 KUTSAMA Palmyra : Suriye llerinin kuzeyinde ve am ile Orta Frat ara snda kurulmu eski bir vaha kenti. Roma andan kalma byk ya plar, kalntlar, yaztlar ve zellikle mezar antlaryla nldr. s. 26 HOLANIRIM O IPLAK ALARIN ANISINDAN Phoibos : Parlak, k saan anlamna gelen bu szck, Apollonun sfat veya ad olarak kullanlr. Latincede Poebus diye de an lr. Kybele : Frigyanm byk ana tanrasdr. Topran retici g cn, bolluu ve bereketi temsil eder. Bu klt, o blgeden, nce Yu nan ve daha sora Roma dnyasna yayld. s. 34 TALHSZLK Sisyphos : Korinthosun kurucusu Sisyphos, nl bir sylencenin kahramandr. Zeus, onu yldrmla arparak cehenneme att ve ora da bir kayay sonsuza dek yuvarlaya yuvarlaya bir yokuun bana karmaya mahkm etti. s. 38 DON JUAN CEHENNEM DE Kharon : teki dnyann cinlerinden biridir. Ruhlar, ller r mann kar kysna ulatrmakla grevlendirilmiti. ller, bu hiz metine karlk on bir obolos (drahminin altda biri) demek zorun daydlar. Antisthenes : Yunan filozofu (M 444-365). Kinizm okulunun kurucusu olup en tannm ra Diogenestir. Sganarelle : Molierein bir perdelik manzum oyunu (1660). s. 41 DEAL G avarni : Fransz desinatr (1804-1866). s. 43 M CEVHERLER Antiope : Thebai kral Nyketosun kz. Sylenceye gre, ok g zel olduu iin Zeus onu satir ekline girerek batan karr.

280

s. 48 SED NON SATI AT A Sed non satiata : nl Latin airi uvenalisin (MS 60-130) Satir ler adl yaptndaki 6 numaral saturadan bir alnt. Styx : ller diyarnn rma. Megaire : Romallarn hain mizal, acmasz tannalar (Erinyeler) olarak betimledii, Hellen panteonunun en eski tanralarndan biri. Erinyeler, ou kez, insanlar kovalayan kpeklere benzetilmi tir. Meknlar, ller diyarnn karanl Erebos idi. Proserpina : Romada ller diyar tanras. Yunanl Persephone ile zdeletirilmitir. s. 54 DE PROFUNDIS CLAMAVI De Profundis clamam : Latince Derinlerden bardm anlam na glen bir sz. s. 56 LTH Lth : Unutm aktan tremi alegorik bir tanrann ad, Hesiodosa gre kavga tanras Erisin kz. Hades lkesinde unutuu simgeleyen, ller diyarnda suyunu ienlere hayatlarn ve aclarn unutturan bir rmak. Nepenthes : Eski Yunanistanda acya ve zntye kar kullan lan sihirli iki. Plinius, Msrda yetien bir bitkiye de bu ad verir. s. 68 RVERSIBILIT Rversibilit : Katolik ilahiyatna gre makbul insanlarca kazanl m sevaplarn Tanr tarafndan affa muhta insanlara aktarl. s. 76 E Lazarus : sann dostu ve mezi. Beytanyada kzkardei Mer yem ve M arta ile yaayan Lazarus, lmnden gn sonra sa tara fndan diriltilmitir. s. 85 LHAUTONTIMOROUMNOS L Hautontimoroumnos : Eski Yunan komedia yazarlarndan Menandrosa (M 342-292) ait bir oyunun bal. Heauton Timoroumenos, Kendini Cezalandran Adam anlamna geliyor.

281

s. 86 FRANCISCAE M EAE LAUDES Franciscae Meae Laudes (Franoisema vgler) baln ta yan bu Latince iirin Trke evirisi aadadr : Yalnz kalbimde eleen Yavru maral, akrm ben Ses verip yeni tellerden. Balarsn gnahlar, Ey kadn, dnya tatls, Taksana iek askn! Letheden su eker gibi, erim buselerini, Mknatsn ek dedii. Ktlk dolu frtna, Yollar kartrnca, Karma ktn, Tanra, Koruyan bir yldz gibi Denizde...Asarm, bil ki, Sunaklarna kalbimi! Havuz bir erdem teknesi, Sonsuz genliin emesi, Ver lal dudama sesi! Pespaye olan yaktn; Kaya gibi sertken, yktn; Gszken, ona g kattn. Alklarda lokantamsn, Gecelerdeyse lambamsn, Gster hep ne yapmam lazm. Gcme g katmaya bak, Hamam ho koku saarak Tatl, lk ve yumuak!

282

Melek suyuna batm, der : Brmde parla, k ver, Ey temiz yrekli kemer; Talarla yan kupa, Tuzlu ekmek, tatl sofra, Kutsal arap, Franoise s. 89 MOESTA ET ERRABUNDA Moesta et errabunda : Latince hznl ve babo anlamna ge liyor. s. 90 KEDLER Erebos : teki dnyann en karanlk blm. Kiiletirilmi ola rak Erebos, Khaosun olu ve Gecenin kardeidir. s. 100 KIZIL SALI BR DLENC KIZA Belleau : Fransz airi (1528-1577). iirlerinde duygulu bir doa hayran olan Belleau, Ronsard tarafndan doa ressam olarak ni telendirilmitir. s. 108 KN FIISI Danaos kzlar : Kral Danaosun elli kz (Danaides). Bu kzlar ller diyarnda dibi delik bir fy sonsuza dek suyla doldurmak gi bi bir cezaya arptrldlar. s. 121 LESBOS Lesbos : Sevici olarak tannan kadn air Sapphonun (M VI. yy) yaad Midilli adas. Phryne : M IV.yy.da yaayan ve Praksitelese modellik yapan Yunanl yosma. Paphos : Baz geleneklere gre ayn ad tayan kentin nymphas, Kbrsta Paphos kentinin kurucusu. Leukades : Leukas veya Hagia-Maura adasnn gneyindeki bir burnun ad. zerinde bir Apollon tapna bulunan bu burnun tepe sinden ak krgnlar kendilerini denize atarlard. Sapphonun da bu rada intihar ettii sylenir.

283

Okeanos : lkel Hellen anlaylarna gre, Dnyay saran suyun kiiletirilmi ekli. Bir tanr olarak Okeanos, btn akarsularn ba bas saylr ve denizin dourgan gcn temsil eden kz kardei Tethys ile bir ift oluturur. s. 124 CEHENNEMLK KADINLAR (Delphine ve Hippolyte) Eumetides : Erinyeler olarak da anlan bu hain mizal, acma sz tanralar, ller diyarn mesken tutmulard. ou kez, insanla r kovalayan kpekler olarak betimlendiler. s. 128 CEHENNEMLK KADINLAR Ermi Antonius : Byk Antonius (MS 251-356) olarak da tan nan Hristiyan azizi. Manastr hayatnn kurucularndan biri saylr. Yukar Msrda, Teb llerinde kurduu manastrlarn ynetimiyle urat. Bakkhos : Dionysos olarak da adlandrlan, klasik dnemin ba, arap ve mistik vecd tanrs. s. 134 KYTHRAYA YOLCULUK Kythira : Mora yanmadas ile Girit arasnda yer alan bir Yunan adas. Baudelaire, bu adann andan bile gememitir. iir, - asl m adam grnts ile - Grard de Nervalin 30 Haziran ve 11 Aus tos 1844 tarihli A rtistete yaymlanan Voyage Cythere balkl bir yksnden kaynaklanyor. s. 141 ERM PIER R EN NKRCILII Ermi Pierre : sann havarisi (lm : Roma, MS 64). Ermi Pi erre veya Aziz Petrus, sa tarafndan havarilerin ba olarak seildi ve dindalarnn imann glendirmekle grevlendirildi. Ne var ki, sa, Zeytindanda tutuklanrken Petrus onu terk etti ve kez inkr et ti. Hristiyanlar, sann dirilip Petrusa grndne ve kiliseyi ona emanet ettiine inanrlar. Bu yzden Petrus, o zamanlardan beri ilk papa saylr. s. 143 HABL LE KABL Habil ile Kabil i dem ile Havvann en byk oullar. Tevrat'a gre daha gzel olduu iin Habil, ikiz kz kardei ile evlenmek iste yen Kabil tarafndan ldrlmtr.

284

srafil: Tevrat'ta ve Hristiyan ilahiyatnda birinci melek merte besindeki gksel ruh. slam inanna gre, drt byk melekten biri dir. Bu melein, ttrecei sr (boru) ile Kyamet gnn haber ve receine inanlr. s. 152 PIRTICILARIN ARABI Paktolos : Bat Anadoludaki Lidya kenti Sardeisten geen ve sularnda altn zerreleri tayan ayn ad. Bu ayn tanrs da ayn ad la anlr. s. 163 SANATILARIN LM Capitole : Romanm en nl tepesi. Kentin koruyucusu olan J piter Capitolinusun tapna bu tepeye kurulmutu. s. 169 YOLCULUK Kirke : Odysseia'da ve Argonautlar sylencesinde rol oynayan byc kadn. Mitoloji yazarlarnca deiik yerlerde gsterilen Aia adasnda oturuyordu. Eldorado : Gney Amerikada sylencelere konu olmu bir bl ge. Crinoco ile Amazon nehirleri arasnda zengin altn yataklar ve deerli madenlerle dolu olduu sylenen bu blgeyi 1537de Jimenez de Ouesada bulduysa da, yeni corafi keifler, byle bir blgenin olmadn gsterdi. Szck, bugn artk d-lke anlamnda kulla nlyor. Capua : talyann Campania blgesindeki bir kentin ad. Pylades : Troya Sava sylencesine gre, Phokis kral Strophiosun olu, Orestesin en yakn ve sadk arkada. Orestese, babas Agamemnonun cn alnda yardmc olur. Elektra : Yunan mitolojisine gre Agamemnon ile Klytaimnestranm kz. Elektra, tragedya yazarlarnn gelitirdii ekliyle Orestes sylencesinin eitli epizotlarnda rol oynar. s. 179 ALBATROS Albatros : Gney yarkrede ve Kuzey Pasifikte yaayan, ok iri bir deniz kuu. Beyaz veya esmer tyleri, eri ulu gagalar, dar ve uzunluu bazan 3 m.yi geen kanatlaryla dikkat ekerler.

285

s. 191 SEMPER EADEM Semper eadem : Latince Hep ayn (kadn) anlamna geliyor. s. 198 SISINA Diana : Artemisle zdeletirilen Romal tanra. Throigne : Fransz kadn devrimcisi (1762-1817). Throigne de Mricourt, zgrlk Amazonu olarak anlr. s. 201 SAPLANTI De profundis : ller iin okunan bir duann ilk szc. s. 203 ACININ SMYASI Hermes : Yunan mitolojisinde Zeusun olu, tanrlarn habercisi ve ticaret tanrs. Midas : Frigya kral (M 715-676). Sylenceye gre, Dionysos kendisine her dokunduu eyi altna evirme gcn vermiti. s. 204 SEVML DEHET Ovidius : Latin airi (M 43 - MS 17). Yaptlar arasnda A k Sa nat (Ars Amatoria) ve Deiimler (Metamorphoseis) byk nem tar. s. 210 KUU Andromakhe : Misyadaki Thebai kentinin kral Eetionun biricik kz. Troyal kahraman H ektorun kars ve Kral Priamosun gelini ol du. Simoeis : Troya ovasnda akan bir rmak. Carrousel : Eski Paris kentinin Louvre ile Tuileries Saray arasn da kalan blm. Pyrros : Akhilleusun olu Neoptolemos iin kullanlan kzl lakab. Hektor : Troyal kahraman. Kral Priamos ile Hekabenin olu dur. Troya Sava srasnda Akhilleus tarafndan ldrld. Helenos : Priamos ile H ekabenin olu ve Kassandrann ikiz kar dei.

286

s. 222 LM DANSI Antinoos : Bitinyal delikanl. Roma imparatoru Hadrianusun gzellii ile n salan Yunanl gzdesi. mparatorun hayatn uzatmak iin kendisini Nil nehrine att sylenir. Hadrianus onu tanrla y celtti ve onun adna MS 130 ylnda Antinoupolis veya Antinoe ken tini kurdu. s. 237 CANAVAR Veuillot : Fransz gazetecisi ve yazar (1813-1883). Militan katoliklii benimseyen Louis Veuillot, 1843te L Universde yazmaya balad ve 1848de bu derginin bayazar oldu. s. 240 BAY HONOR D A U M IER NN PORTRES... Alekto : Romallarn kendi Furialaryla zdeletirdikleri hain mizal, acmasz tanralarndan biri. Tesiphone ve Megaire gibi, onun da mekn ller diyarnn karanl, Erebos idi. Mephisto : Faust sylencesinde yer alan kiilerden biri. Mephisto veya Mephistophelese gl bir anlam kazandran yapt, G oethenin FtfMsiudur. Ona gre Mephistopheles, entellektel eytan simgeler. Melmoth : rlandal yazar Charles Robert Maturin (1782-1824)in Serseri Melmoth (Melmoth the Wanderer, 1820) adl romannn kah raman. s. 241 LOLA DE VALENCE Lola de Valence : Fransz ressam ve gravrcs Manet (18321883)nin spanyol dansz Lola de Valence iin yapt tablonun ad. s. 244 BEKLENMEDK Harpagon : Molirein nl komedisi Cimri'nm (LAvare) bakahraman. Kudas : sann havarileriyle yedii son yemei anmak zere Hristiyanlarn kilisede bir kapta arap ve ekmei kutsadklar tren. s. 249 BAY EUGNE FROM ENTINE... Oppenord : Mansardn rencisi olan bir dekoratr. Niboyet : Baudelairein ada bir romanc.

287

s. 258 UYARICI Satyr : Satyrler veya satyroslar, Dionysos alaynda yer alan ve doay simgeleyen cinlerdir. Gvdelerinin st ksm insan, alt ksm ise at veya teke biimindedir. Kabark kuyruklar vardr. Hayvanca duygularla krlarda dolarlar. Nyks : Gece anlamna gelen Nyks, yeryz karanlnn simgesi dir. Yeralt karanl Erobos ile seviip birleir ve bundan ksal var lklar doar. s. 260 KAROSUN STEMLER karos : Giritli mimar Daidalosun olu. Dnyada umay baa ran ilk insan olarak bilinir. Kral Minosun emriyle karos ve babas, Labyrinthosa kapatlr. Daidalos, hem kendi ve hem de olu iin bir ift kanat yapp oradan kama aresi arar. Kanatlar, olu karosun omuzlarna balmumu ile yaptrr ve gnein yaknndan gememesi ni salk verir. Ne var ki, karos ykseldike ykselir ve gne tanrs Heliosu hor grme suunu iler. Kanatlarn tutan balmumu eriyince Ege Denizinde Sisam Adasnn yaknlarna der ve boulur. s. 261 BR PUTPERESTN YAKARII Diva! suplicem exaud! : Bu Latince sz, Tanram! kulak ver yakarma! anlamna geliyor. s. 263 HZNL BR M ADRGAL M adrigal : talyanca bir szck olan madrigale, bir eit obanl (pastoral) iir veya bu iire bal mzikal trler iin kullanlmaktadr. s. 265 ONURU KIRILAN AY Cyntia : Latin airi Propertiusun (M 47-16) yal bir kadna duyduu ak, onun ksack yaam serveninde nemli bir yer tuttu. air Hostiusun kz olan Hostia adl bu kadn, Cyntia takma adyla iirlerinde lmszletirdi. Endymion : Sylenceye gre Endymion, son derece yakkl gen bir obandr. Ay tanras Selene ona k olur ve onunla birle ir. Endymion, sonsuz bir uykuya dalmay arzu etmektedir. Selenenin aracl ile Zeus, onun bu arzusunu yerine getirir ve bylece uyuyup sonsuza dek gen kalr.

288

NDEKLER
Sunu K T L K E K L E R {L E S F L E U R S D U M A L ) Okuyucuya (A u Lecteur ) SIKINTISI V E D E A L {SP L E E N E T ID A L ) I. II. III. IV. V. IV. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII XXIV. Kutsama (Bndiction) Gne (Le Soleil) Ykseli (lvation) Uyuumlar (Correspondances) Holanrm o plak alarn ansndan (Jaime le souvenir de ces poques nues) Fenerler (Les Phares) Hasta lham Perisi (La Muse malade) Kahpe lham Perisi (La Muse vnale) Kt Kei (Le Mauvais Moine) Dman (L Ennemi) Talihsizlik (Le Guignon) nceki Hayat (La Vie antrieure) ingeneler Yolculukta (Bohmiens en voyage) nsan ve Deniz ( L Homme et la Mer) Don Juan Cehennemde (Don Juan aux Enfers) Gururun Cezas (Chtiment de lorgueil) Gzellik (La Beaut) deal (L Idal) Dev Kadn (La Gante) Mcevherler (Les Bijoux) Uzak klimlerin Kokusu (Parfum exotique) Gececil gk kubbeye sanki taparcasna (Je tadore lgal de la vote nocturne) Nerdeyse tm evreni alrsn yatana (Tu mettrais l univers entier dans la ruelle) Sed non satiata (Sed non satiata) 19 23 24 25 26 28 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 45 46 47 48
7

13 15

289

Sedef renkli, dalgal elbiseleri ile (Avec ses vtements ondoyants et nacrs) Danseden Ylan (Le serpent qui danse) Le (Une Charogne) De Profundis clamavi (De Profundis clamavi) Vampir (Le Vampire) Lethe (Le Lth) Korkun bir Yahudinin koynundayken bir gece (Une nuit que j tais prs d une affreuse Juive) Kabir Azab (Remords posthume) Kedi (Le Chat) Balkon (Le Balcon) Sana veriyorum ben bu dizeleri, t ki (Je te donne ces vers afin que si mon nom) Hepsi Birden (Tout entire) Ne dersin garip kii, bu akam saatinde (Que diras-tu ce soir, pauvre me solitaire) Canl Meale (Le Flambeau vivant) O uh Kadma (4 Celle qui est trop gaie) Reversibilite (Rversibilit) tiraf (Confession) Tinsel afak ( L Aube spirituelle) Akamn Ahengi (Harmonie du soir) ie (Le Flacon) Zehir (Le Poison) Sisli Gk (Ciel brouill) Kedi (Le Chat) Gzel Gemi (Le Beau Navire) Yolculua ar (L Invitation au Voyage) Onarlmaz ( L Irrparable) Sylei (Causerie) L Hautoritimoroumnos/Kendine Gaddar (L Hautontimoroumnos) Franciscae meae laudes Smrgede Domu Avrupal Bir Kadna ( une Dame crole) Moesta et errabunda Kediler ( Les Chats) Baykular (Les Hiboux)

49 50 52 54 55 56 57 58 59 60 62 63 64 65
66

68 69 71 72 73 74 75 76 78 80 82 84 85
86 88

89 90 91

290

LVIII. LIX. LX. LXI. LXII. LXIII. LXTV. LXV. LXVI. LXVII. LXVIII. LXIX.

LXX. LXXI. LXXII. LXXIII. LXXTV. LXXV. LXXVI. LXXVIL

atlak an (La Cloche fle ) Sknts (Spleen ) Sknts (Spleen) Sknts (Spleen) Sknts (Spleen) Sisler ve Yamurlar (Brumes et pluies) aresiz (L Irrmdiable) Kzl Sal Bir Dilenci Kza ( une Mendiante rousse) Oyun (Le Jeu) Akamn Alacakaranl (Le Crpuscule du soir) Sabahn Alacakaranl (Le Crpuscule du matin) Masum bir hizmeti kz, kskanrdnz onu (La servante au grand coeur dont vous tiez jalouse) Hi mi hi unutmadm, kentin yaknndaki (Je n ai pas oubli, voisine de la ville) Kin Fs (Le Tonneau de la haine) Hortlak (Le Revenant) en l (Le Mort joyeux) Kabristan (Spulture) Ayn Hzn (Tristesses de la lune) Mzik (Le Musique) Pipo (La Pipe) KTLK EKLER (FLEURS D U M A L)

92 93 94 95 96 97 98 100 102 103 105 106

107 108 109 110 111 112 113 114

LXXVIIL LXIX. LXXX. LXXXI. LXXXII. LXXXni. LXXXIV. LXXXV. LXXXVI.

Ykm (La Destruction) 117 Kurban (Une Martyre) 118 Lesbos (Lesbos) 121 Cehennemlik Kadnlar-Delphine ile Hippolyte 124 (Femmes damnes-Delphine et Hippolyte) Cehennemlik Kadnlar (Dalgn bir sr gibi...)128 (Femmes damnes/Comme un btail pensif...) ki Rahibe (Les Deux Bonnes Soeurs) 129 Kan emesi (La Fontaine de sang) 130 Alegori (Allgorie) 131 Batrice (Batrice) 132

291

LXXXVII. LXXXVIII. LXXXDC

Vampirin Deiimleri (Les Mtamorphoses du Vampire) Kythiraya Yolculuk (Un Voyage Cythre) Ak ve Kafatas ( L Am our et le crne) SYAN (RVO LTE)

133 134 137

xc.
XCI. XCII.

Ermi Pierrein nkrcl (Le Reniement de Saint-Pierre) Habil ile Kabil (Abel et Can) eytan Dualar (Les Litanies de Satan) ARAP (LE VIN)

141 143 145

XCIII. XCIV.

xcv.
XCVI. XCVI1.

arabn ruhu ( L A m e du Vin) Prtclarn arab (Le Vin des chiffonniers) Katilin arab (Le Vin de l assassin) Yalnzn arab (Le Vin du solitaire) klarn arab (Le Vin des amants) LM (LA MORT)

151 152 154 156 157

XCVIII. XCIX.

c.

klarn lm (La Mort des amants) Yoksularn lm (La Mort des pauvres) Sanatlarn lm (La Mort des artistes) LM (sonu) (Fin de LA MORT) Gn Sonu (La Fin de la journe) Bir Meraklnn D (Le Rve d un curieux) Yolculuk (Le Voyage) SIKINTISI VE DEAL (devam) (Suite SPLEEN E T ID A L)

161 162 163

CI. CIL

cm.

167 168 169

CIV

Albatros (L Albatros)

179

292

Maske (Le Masque) Gzellie lhi (Hymne la beaut) Salar (La Chevelure) Dello (Duellum) Ecinni (Le Possd) HAYALET (Un Fantme) 1. Karanhklar(Les Tnbres) 2. Koku (Le Parfume) 3. ereve (Le Cadre) 4. Portre (Le Portrait) Semper eadem (Semper eadem) Sonbahar arks (Chant d automne) Bir Madonnaya (A une Madone) le Sonu arks ( Chanson d asps-midi) Sisina (Sisina) Sonbahar Sonesi ( Sonnet d automne) Dsel Bir Gravr ( Une Gravure fantastique) Saplant ( Obsession) Hiliin Zevki (Le Got du Nant) Acnn Simyas (Alchimie de la douleur) Sevimli Dehet (Horreur sympathique) alar Saat (L Horloge) PARS TABLOLARI ( TABLE A UX PARISIENS) Manzara (Paysage) Kuu (Le Cygne) Yedi htiyar (Les sept vieillards) Kk Kocakarlar (Les Petites vieilles) Krler (Les Aveugles) Gelip Geen Bir Kadna (A une Passante) ift Sren skelet (Le Squelette laboureur) lm Dans (Danse macabre) Yalan Sevgisi ( L Am our du mensonge) Paris D (Rve parisien)

180 182 183 185 186 187 187 188 189 190 191 192 194 196 198 199

200
201

202 203 204 205

209 210 212 214 218 219

220
222 225 226

293

1866-KALINTILAR (1866-LES PAVES) CXXXIII. CXXXIV. CXXXV. CXXXVI. CXXXVIL CXXXVm. CXXXDt CXL CXLI. CXLH. CXLI. CXLIV. CXLV. CXLVI. Romantik Gnbatm 231 (Le Coucher du soleil romantique) Fskiye (Le Jet d eau) 232 Berthein Gzleri ( Les Yeux de Berthe) 234 lhi (Hymne) 235 Bir Yzn Verdii Szler 236 (Les Promesses dun Visage) Canavar (Le Monstre) 237 Bay Honor Daumiernin izdii Portre in Dizeler 240 (Vers pour le Portrait de Ai. Honor Daumier) Lola de Valence (Lola de Valence) 241 Eugne Delacroixnin Tasso Hapistesi zerine 242 (Sur Le Tasse en prison d Eugne Delacroix) Ses (La Voix) 243 Beklenmedik ( L Imprvu) 244 Bedel (La Ranon) 246 Malabarl Bir Kadna (A une Malabaraise) 247 Brkseldeki Monnaie Tiyatrosunda Amina 248 Boschettinin lk Deneyimi zerine (Sur les dbuts dAmina Boschetti) Bay Eugene Fromentine Dostluktan Sz Eden 249 Bir Ylk zerine (yi propos d un importun) Keyifli Bir Meyhane (Un Cabaret foltre) 251 1868 CXLEX. CL CLI. CLII. CLIII. CLIV. CLV. CLVI. CLVII. Boluk (Le Gouffre) Kapak (Le Couvercle) Geceyansmi Snamak (L Examen de minuit) Uyarc (L Avertisseur) syanc (Le Rebelle) karosun Sitemleri (Les Plaintes d Icare) Bir Putperestin Yakar (La Priere d un Paen) Buradan ok Uzakta (Bien loin d ici) Hznl Bir Madrigal (Madrigal triste) 255 256 257 258 259 260 261 262 268

CXLVE

CXLVin.

294

CLVm. CLJX. CLX.

Onuru Krlan Ay (La Lune offense) e Kapan (Recueillement) Hkm Giymi Bir Kitap in Yazt {Epigraphe Pour un livre condamn)

265 266 267

KRONOLOJ, AIKLAM ALAR ve NOTLAR Kronoloji Aklamalar ve Notlar 271 280

295