YEN SOSYAL MEDYA:

Tabandan ve gl bir uluslararas sendikal hareket ina etmek

Sendika yeleri ve militan aktivistler iin kullanma klavuzu

TIENetherlands ve NetwOrganisation Mays 2012 Amsterdam

1876
Telefonun icad
Graham Bell

TE PK

Rutherford B. Hayes

...ABD Bakan

Harika bir bulu ama bunu kim, neden kullanmak istesin?

Sunu
Kreselleme ulusal ekonomileri daha sk balarla birbirlerine balarken, ykc krizleri de yine kresel olarak beraberinde getiriyor. 2007 ylnda ABD finans sektrnde patlak veren ekonomik kriz, be yldr btn dnyadaki iiler ve ii rgtleri asndan byk skntlar yaratm durumda. Birden fazla lkede retim ve ynetim birimleri bulunan ve yksek derecede rgtl i evreleri, dev ulustesi ve okuluslu irketler, iiler arasnda rekabet ve ayrm yaratarak krizleri lehlerine kullanyorlar. Sonu ise alma ve yaam koullarnn dnya apnda btn iiler iin daha da ktlemesi. Bu ve buna bal birok nedenden tr, iilerin tabandan rgtleyecekleri bir uluslararas dayanmaya bugn her zamankinden daha fazla ihtiyacmz var. Elinizdeki bu bror, yeni nesil iletiim aralar ve sosyal medyann byle bir dayanmay ina ederken nasl bir katkda bulunabileceini deerlendiriyor.
...sosyal medya aralarnn, iiler ve sendika militanlar arasnda lke snrlarn aan balar kurulabilmesi ve var olan balarn salamlatrlmas adna ne gibi olanaklar salad hakknda bir perspektif ortaya koymaktr. Burada verilen bilgi ve bak asnn iileri ve sendikalar, verdikleri gnlk ve genel mcadelelerinde glendirmesini umuyoruz.

Brorn asl amac..

Brorde ele alnacak sosyal medya uygulamalarnn seiminde TIE Yntemi temel alnd. Bu yntemin temel ilkeleri tabandan rgtlenme, kolektif ve kendi kendine renme olduundan dolay, hedeflenen kullanc kitlesi sendika yesi iiler, iyeri temsilcileri ve militan aktivistler oldu. Bu yaynla iilere incelediimiz sosyal medya uygulamalarnn hangi durumlarda ve nasl kullanabileceine ynelik baz balang fikirleri vermeyi amaladk. Uygulamalar uluslararas dayanma amacna katk asndan zeitim, deiim ve bilgi paylam fonksiyonlarna uyarlanarak analiz edildi. Buna karlk tabi ki iiler bu aralar kendi yerel ve ulusal iyeri komitelerinde, rgtlenme kampanyalarnda ve dier gnlk sendikal almalarnda kullanabilirler. Yeni sosyal medyay uluslararas dayanma iin kullanrken kltrel farkllklar, dil bariyeri ve gvenlik riskleri gibi yzlemek gereken baz konular var. rnein, farkl kltrlerden gelen ve farkl diller konuan iilerle elektronik aralar kullanarak iletiim kurabilmek iin daha fazla aba harcamak gerekecei ak. Fakat yine de uzak mesafeden ve evrimii olarak insanlar arasnda sk balar kurabilmek ve bu balar canl tutabilmek video konferans ve tercman kullanm gibi yntemlerle mmkn olabilir. Patron, hkmet gleri ve profesyonel sendika avclarna deifre olmamak, kontrol ve takibe yakalanma riskini en aza indirmek iin de yaplabilecek baz eyler var. rnein zgr ve ak kaynak yazlm kullanm bir zm olabilir. zel irketlerin kontrolnde olmayan bu bilgisayar programlar ounlukla kiisel gizlilik ve gvenlik konularna sayg gstermektedirler. Eer burada ele anlan veya benzer uygulamalar, gnlk sendikal almalarmzda kullanmaya karar verirsek, bu konular zerinde srekli ve bilinli bir ekilde durmak gerekecektir.

Aada kardmz liste, bilgisayar ve cep telefonlarnda yaygn olarak kullanlan zel sosyal medya uygulamalar arasndan seilen ve bunlara alternatif zgr ve ak kaynak uygulamalardan olumakta. Bu alandaki hzl ve yaygn gelime dnlrse listenin darl ve neden hzla eskimeye yz tutaca anlalr. Ayrca her uygulama ok geni ve farkl zellikler ierdiinden, seilen uygulamalarn btn zelliklerini basl bir dokmanda ayr ayr ele almak ve bunlara kullanm rnekleri sergilemek de mmkn olmamaktadr. Bu yzden her blmn sonuna baz balang nerileri eklemekle yetinmek durumunda kaldk. Brorn daha geni ierikli bir evrimii [wiki] versiyonu http://tie-wikia.com adresinde ziyaret edilebilir. Wiki siteleri, ziyareti ve hesap sahibi kullanclarn (Wikipedia gibi) aktif olarak mevcut ierii deitirebildikleri sitelerdir. O nedenle brorn wiki versiyonu daha fazla uygulama ve her uygulamann nasl yklenip kullanlacana dair daha fazla bilgi ierecek, dahas bu bilgiler dorudan iiler ve sendikaclar tarafndan siteye eklenebilecek. Wiki versiyonda ayrca elinizdeki brorde incelenen uygulamalarn video olarak hazrlanm pratik kullanm klavuzlar da yer alacak.

1. http://tie-wikia.com adresine gidin ve bir hesap oluturun, 2. Dzenle (edit) komutu vererek zerinde ekleme veya dzelme yapmak istediiniz metne giri yapn,

3. Ekleme veya dzeltmenizi yaptktan sonra kaydet (save)

Her ne kadar brorde teknik bir dil kullanmaktan olabildiince kansak da, konu sosyal medya ve yeni iletiim teknolojileri olunca bu o kadar da kolay olmuyor. Bu nedenle son blme metinde geen teknik terimleri ieren kk bir szlk ekleme gereini duyduk. Yine brorn sonuna metinde incelenen ve atf yaplan sosyal medya uygulamalarnn nternet adreslerini ekledik.

evrimii sosyal alarla

daha sk balar kurmak
Hollandal baz sendikalar yelerinin kullanm iin u sosyal a pprogramlarn gelitirdiler:
FNV Bondgenoten Job Circle ve Mijn FNV B, Abvakabo FNV Virtueel Kantoor, FNV Bouw Vakbond 3.0, FNV Konfederasyonu FNV Panel

Bunun yannda sendikalar ve yeler popler sosyal alar yaygn olarak kullanyorlar. Yine FNV, Facebook zerinde Konfederasyona ye sendikalarn uluslararas dayanma projelerinde aktif olarak rol alan yeler iin Uluslararas Dayanma (International Solidarity) adl bir topluluk oluturdu. Bu topluluk daha ok Hollandal sendika yelerini bir araya getirdii iin paylam dili Hollandaca. Buna karn farkl lkelerden iileri bir araya getirmek iin kullanlacak sosyal alarn ok dilli uluslararas alar olmas gerekecektir. Ulusal ve uluslararas balantlarn bir araya getirilmesi iin sendikalarn kendi gelitirdikleri uygulamalar ile kresel sosyal alarn eanl olarak kullanlmas stratejik bir yaklam olabilir.

Facebook ve Google+ en ok kullancya sahip uluslararas sosyal a

siteleridir. 2004de kurulan Facebookun (Eyll 2012 itibariyle) yaklak 920 milyon aktif kullancs vardr ve bunlarn yine yaklak yars siteye gnlk olarak giri yapmaktadrlar. Google+ ise ok daha yeni olmasna karlk kullanc says 100 milyonu gemi durumdadr. Bu yksek kullanc saylar nedeniyle Facebook ve

Dikkatli, bilinli ve dzenli ekilde anzda bilgi paylan

Google+ sendikalara; kitleye ulama, yaygn kampanyalar rgtleme, effaflama ve ye saysn artrma gibi konularda azmsanamayacak bir frsat sunmaktadr. Bunun yannda bu iki uygulama da, farkl lkelerde yaayan iiler arasnda srekli bir iletiimin rgtlenmesi ve gelitirilmesine yardm edecek gl birer ara olarak grlebilirler. Bu aralar, iilerce iyerlerinde ve yerel apta edinilen ok deerli sendikal bilgi ve deneyimlerin, hi olmad kadar hzl ve geni bir ekilde sendikal hareket iinde ve kamuya yaylmasn salayabilir. Bylesi bir dayanma, ayn anda bir ka lkeyi kapsayacak ekilde rgtlenebilir. Bir ka sosyal an bir arada kullanm, potansiyel etkiyi artrmak anlamnda stratejik bir seenek olabilir. Facebook ve Google+ mobil cihazlar ve bilgisayarlarda Mac, IOS, Android, Windows, Linux gibi eitli iletim sistemleri ile uyumlu alan ok dilli uygulamalardr. Facebook ve Google+ yesi olmak iin bunlarn nternet sitelerine girerek basit bir yelik formu doldurmak gerekir. yeliin onaylanmas iin kayt srasnda verilen e-posta adresine gnderilen balantya tklamak yeterli olacaktr. Bu onaylama ilemini gerekletirdiinizde bu alara giri yapm olursunuz. Facebookda yeni bir hesap ama ileminin, 72 saat kadar srd durumlar olabilmektedir. Hesap alnca baz bilgileri girerek ve gizlilik ayarlarn yaparak kendinize ait bir profil oluturursunuz. Bakalar ile neyi ne kadar paylaacanz bu ayarlar yaparak belirleyebilirsiniz. Daha sonra arama yaparak kaytl dier yeler arasndan tandklarnz bulabilir ve onlarla iletiim kurarak Facebookda arkada listenize veya Google+da evrelerinize ekleyebilirsiniz. Davetinizi kabul edip etmemek bu kiilerin arzusuna baldr Sosyal anza dahil ettiiniz kiilerle bir nternet balants, ksa metin mesaj, fotoraf vb. paylamnda bulunabilir ve arkadalarnzn tandklarn (eer kstlamamlarsa) ve onlarn paylamlarn annda grp takip edebilir ve bunlara tepki verebilirsiniz.

1. https://www.facebook.com ve https://plus.google.com adreslerine gidilerek bir Facebook ve Google+ hesab oluturun. 2. Gizlilik ayarlarnz dikkatlice, mesela zel bilgilerinizi sadece arkadalarnz grecek ekilde yapn. 3. Arama ubuunu kullanarak tandnz kiileri arayn, tandk ve arkadalarnz ile irtibat kurun. 4. Arama zelliiyle sendikanzn adn arayn ve tanyor olabileceiniz veya irtibat kurmay istediiniz kiilere arkadalk daveti gnderin. 5. Dikkatli, bilinli ve dzenli ekilde anzda bilgi paylan.

Google+ ve Facebook e-posta, evrimii sohbet, SMS, video grntl ve sesli grme, vb. gibi birok ilevi bnyesinde birletirmektedir. Yakn zamanda Facebookun Twitter ve Skype gibi (aada ele alnan) dier popler uygulamalarla dorudan balant kurmas sonucunda, bu uygulamalarda hesab olan kullanclar paylamlarn ayn anda Twittera da ynlendirebilmekte ve Facebook sayfas zerinden Skype ile kameral telefon grmesi yapabilmektedir. Sendika yesi iiler aralarnda sreklilii olan, grece gvenli ve etkin bir uluslararas iletiim kanal rgtlemek iin kapal gruplar ve sayfalar kurabilirler. Arkada listesi ve evrelerden kiiler bu gruplara veya sayfalara eklenebilir, katlmaya davet edilebilir ve risk tamayan, grupla en alakal bilgiler bu alara katlanlar arasnda paylalabilir.

Unionbook 2010 ylnda, Facebookun emek-sendika odakl bir alternatifi olarak kendini lanse ederek kurulmu bir sosyal a sitesidir. Gerekten de zellikle dier sendikaclarla iletiimde olmak iin bulunmaz bir aratr. ki yl ierisinde dnyann eitli yerlerinden be binin zerinde sendika yesi, ynetici, uzman ve sendikal alanda alan aratrmac bu site zerinden birbiriyle balant kurmutur. Bir Unionbook hesab amak iin yine ayn ekilde siteye gitmek, ksa bir form doldurmak ve yeliin onaylanmas gerekmektedir. Eer bir Facebook, Yahoo veya Google hesabnz varsa bir dmeye basarak da Unionbook hesab oluturabilirsiniz.
Eer sizinle ayn alanda ya da sektrde alan sendikaclar ile iletiim kurmak istiyorsanz Unionbook, Facebook ve Google+a iyi bir alternatif olmann yan sra deiim aktiviteleri iin de tamamlayc bir rol oynayabilir. rnein dier lkelerdeki ii arkadalarmzla Unionbook zerinde iletiim kurarken, dardan baka sendikaclarn neler paylatmz izleyebilmesi ve bize ulamas mmkn olur. Unionbook zerinde katlabilecek 200den fazla topluluk ve tartma grubu vardr. Her ye mesela kendi a iin bir tartma grubu kurabilir. Eer grup ak olarak kurulursa btn Unionbook yeleri ana sayfada grupta neler paylaldn grebilirler. Unionbookta fotoraf, video, ksa blog mesaj, mzik vb. paylam yaplabilir ve paylamlar ayn anda Twitter, Facebook vb. zerindeki hesaplarnza da ayn anda gnderilebilir. Facebookun gizlilik politikas ve alma modeli aktivizm ve sendikal faaliyet asndan byk problemler oluturmaktadr. Kullanclara ait olabildiince bilgiyi toplayarak, byk firmalara ve ilgili nc taraflara satan Facebookun devletler ve gizli servisler ile ibirliine gittii de bilinmektedir. Facebookun u anki piyasa deeri 100 milyar dolarn stnde olarak tahmin edilmektedir ki bu yksek deer mterilerinin Facebookun sahip olduu bilgilere olan talebinin bir gstergesidir. Telefon numaralar, adresler, konumalar, mesajlalar, ziyaret edilen siteler, paylalan dosyalar vb. Facebook tarafndan izlenmekte, dosyalanmakta, snflandrlmakta ve mterilere satlmaktadr. Google da yakn zamanda sendikaclar ve aktivistler iin benzer tehlikeler douran bir gizlilik ve izleme politikasn benimsemitir. Bu uygulamalarn, neyi, kiminle ne kadar paylald dnmeden bilinsizce kullanm dayanma ana katlacak ii ve aktivistler iin ciddi riskler almak anlamna gelir. Yukardaki uygulamalarn MySpace, Hyves, Orkut vb. gibi eitli alternatifleri de vardr. Fakat gvenlik asndan en avantajl olanlar Diaspora, N-1, Crabgrass gibi alternatif ak kaynak ve zgr uygulamalardr. Brorn evrimii versiyonunda bu alternatifler hakknda daha ayrntl bilgi bulacaksnz.

1. http://www.unionbook.org/ adresine gidin ve bir Unionbook hesab oluturun. Ya da Facebook veya Google+ hesabnz ile oturum an 2. Unionbook ye listesinden tandnz veya arkada olmak isteyeceiniz birileri olup olmadna bakn 3. Sendikal anz iin bir grup oluturun ve bu gruba sendikanzdan ve iyerinden aktif arkadalarnz davet edin 4. Unionbook grubunuzda ve profilinizde sendikal aktiviteleriniz ile ilgili paylamda bulunun

Bir dayanma ann yeleri e-liste ya da tartma grubu araclyla grubun dier yelerine bir defada e-posta gnderebilir

1. Rol aldnz uluslararas dayanma projesine katlan arkadalarnzn e-posta adreslerini toplayn 2. http://groups.yahoo.com veya https://groups.google.com adresine gidip yeni bir grup oluturun 3. Topladnz e-posta adreslerini oluturduunuz gruba ekleyin ve gruba bir deneme mesaj gnderin 4. Grubu kolektif bir aktivite planlamak, takvim belirlemek ve bilgi paylamak iin kullann 5. E-posta metinlerinin evirisi iin Google eviriyi kullann

Her ne kadar artk geleneksel nternet uygulamalar olarak kabul edilseler de, e-posta listeleri veya tartma gruplar uluslararas iletiim kanallar kurulurken ok nemli bir rol oynamaktadrlar. Farkl lkelerden bireylerin, birbirlerinden gndelik olarak haber almalar anlamnda bu listeler ilevsel olmaktadrlar. zellikle e-posta hesaplarna giri yapan akll cep telefonlarnn kullanma girmesiyle e-posta listeleri yeniden deer kazanmtr. An yeleri arasnda daha sk balar kurulup srdrlebilmesi iin bu listeler sosyal alarla birbirlerini tamamlayc ekilde kullanlabilir. rnein ok yer kaplayan ve popler bir a sitesine konamayacak kadar zel bilgilerin paylamnda bu listeler nemli bir ilev grmektedirler. Bir grup sendika yesi veya militan ii arkada uluslararas bir dayanma almas iin toplandklarnda ilk i olarak e-posta adreslerini dei toku ederler. Bu adreslerin evrimii bir tartma grubuna eklenmesiyle o kiileri birbirlerine direk olarak balayan bir uluslararas iletiim kanal kurulmu olur. Byle bir listeyi rnein Yahoo Gruplar veya Google Gruplar zerinde kurmak iin, yoksa eer ilk nce Yahoo veya Googledan bir e-posta hesab alnmas, daha sonra ilgili gruplar sayfasna gidip oturum aarak grup kur seeneinde verilen komutlar takip etmek, daha sonra da elimizdeki e-posta adreslerine davet gndermemiz gerekir. Listeyi idare yetkisi olan ye veya yeler, kii ekleyip karabilir veya guruba yeni yeler davet edebilir. Gruba gnderilen her e-posta ayn anda btn yelere ulatrlr.

Siber Konferans ve Webinar aralar

nternet zerindeki telekonferans veya webinar (a tabanl seminer) aralar, kullanclara evrimii toplantlar organize etme olana salamaktadr. Ayn okuluslu irketin farkl iyerlerinden sendika aktivistleri ve yeleri bu aralar kullanarak, dzenli toplantlar yapabilir ve deiim gruplar kurabilirler. Bu gruplar aracl ile birbirimizden sistemli ekilde yeni eyler renebiliriz. Haritalama yapabilir, iyeri ve alma koullarmz karlatrabilir ve firmann farkl lkelerdeki iletmeleri hakknda bilgi edinebiliriz. Daha salam ortak stratejiler gelitirebilir, dier lkelerdeki sendika ve iilerle eylem rgtleyip daha etkin bir dayanma ortaya koyabiliriz. Bunlar iyeri temsilci ofisinde, evimizde, sendikamzda veya bir internet

kafedeki evrim ii sradan bir bilgisayar veya akll bir telefon araclyla baka lkelere seyahat etmek zorunda kalmadan yapabiliriz. Skype, evrimii telekonferans ve gerek zamanl sohbet uygulamalar arasnda en fazla bilinen ve kullanlanlardan biridir. nternetten indirilip temel zellikleri cretsiz olarak kullanlabilir. Bir PC veya MAC bilgisayara veya Skype tanyan mobil aralara basite yklenip altrlabilir. Eer daha nce yapmamsanz Skype yklemek iin basit bir form doldurarak bir hesap amanz gerekir. Kullanc ad ve ifrenizi girerek uygulamann ykl olduu her cihazdan Skypea balanmak mmkndr. Program kullanarak sesli ve grntl arama yapmak iin kamera, kulaklk ve mikrofona ihtiya vardr. Skype, nternet zerinden sistematik bir toplant organize etmek iin gereken eitli ilevleri birletirmektedir. Bu ilevleri kullanarak sendika aktivistleri veya yeler aralarnda uluslararas bir eitim semineri, atlye almas veya strateji toplants gerekletirebilir. Skype ykl cihazlar arasnda iki kii arasnda sesli ve grntl grme cretsiz iken iki kiiden fazla katlmla video konferans yapabilmek iin en az bir kiinin cretli premium abonelii olmas gerekir. nternet zerinden kontr satn alarak bir veya birden ok sabit ve cep telefonu numaras ile dk bir fiyatlandrma ile grme yapmak ve SMS gndermek gibi temel ilevler kullanlabilir. Gerek zamanl yazma ya da sohbet, dosya ve ekran paylam zelliklerini kullanmak da yine cretsizdir. Bunlara ek olarak grmelerinizi kaydetmek, slayt gsterisi yapmak, yazmalarnz annda baka dile evirmek vb. iin uyumlu uygulamalar indirilip Skype ile birlikte kullanlabiliyor. Bunun iin Aralara ubuu altnda Uygulamalarn stne gelip Uygulama Edine tklamak ve alacak sayfadaki listeden istenilen uygulamay seip bilgisayara yklemek gerek. Seilecek kk boyutlu uygulamalar Skype kullanrken ayn anda altrldnda bunlar otomatik olarak Skypen birer uzants gibi kullanlabiliyor. Konferans grme srasnda ekran paylam ve beyaz tahta zellii powerpoint sunumu yapmaya, bir harita veya plan zerinde ortaklaa almaya veya ekranmzda o an ne varsa bunun zerine konumaya ve katlan dier kiilere de gstermeye olanak salyor. Gerek zamanl sohbet zellii toplant srasnda sz istemek, not tutmak ve dier katlmclara, konuan blmeden mesaj gndermek iin kullanlabilir. Grntl ve sesli grmeler kaydedilip arivlenebilir. Annda eviri zellii, farkl dilleri konuan katlmclarn basit dzeyde iletiim kurmasna olanak salar. Skype program yaygn dillerin hemen hepsi ile kullanlmaktadr. Yaplan evrimii toplantlara tercman katlm ile dil problemi ortadan kaldrlabilir. Skype konferansna katlmak iin telefon da kullanlabilecei iin herhangi bir yerde bulunan, bilgisayar veya cep telefonu olmayan kiiler de sabit telefon aracl ile bu toplantlara dahil edilebilir. Skype zerinden yaplan uluslararas sabit telefon grmeleri ok dk bir crete tabidir ve bunu arayan taraf der. Bu sayede internetin ok hzl olmad veya genel olarak iilerin ek bir mali yk kaldramayaca lkelerden katlmclara ulamak mmkn olabilir.

Skype akll telefonlarda da kullanlabildii iin, nternet zerinden yaplacak bir

toplantya nerede olunursa olunsun, prensipte, sadece nternete balanma maliyetine katlanarak katlmak mmkndr. Google Hangout, MSN Massenger ve Yahoo Massenger Skypea alternatif uygulamalara rnek olarak verilebilir.

1. Bir Skype (http://www.skype.com) ve AnyMeeting (https://www.anymeeting.com) hesab oluturun veya Google+ hesabnz ile AnyMeetingde oturum an 2. Arkadalarnz bir ka deneme konferansna davet edin. Daha sonra baka lkelerden farkl dil konulan arkadalarnz byle bir toplant gerekletirmek iin Skype kiiler listenize ekleyin 3. E-posta grubunu kullanarak toplanty takvime balayn 4. Daha sonra deerlendirmesini yapmak zere toplantda konuulanlar not aln

BigBlueButton ak kaynak bir uzaktan eitim programdr ve AnyMeeting gibi ticari evrimii seminer uygulamalarna bir alternatif sunmaktadr. BigBlueButton indirmek ve kullanmak tamamen cretsiz iken AnyMeetingin tantm amal versiyonu 200 katlmcya kadar cretsiz toplant yapmaya olanak vermektedir. BigBlueButton yalnzca ak kaynak ve zgr iletim sistemleri, MAC OS, UNIX ve Android ile alrken Windowsu desteklememektedir. AnyMeeting ise nternet zerinde kullanldndan, herhangi bir tarayc program ile ayr bir program indirmeden, kullanlabilmektedir.
BigBlueButton esasen farkl niversitelerde alan bilgisayar yazlmclar tarafndan, uzaktan eitim amal gelitirilen bir uygulamadr. AnyMeeting ise ynetim kurulu ve personel toplantlar, personel eitimleri hazrlamak vb. gibi hizmetler iin, piyasada sat amacyla retilmi ticari bir programdr. Bu iki uygulama ve benzerleri iyerlerindeki aktivist ve sendika yelerinin ellerinde ok gl aralara dnebilirler. Her iki tip uygulama da yukarda bahsettiimiz farkl zellikleri bir araya getirmektedir. ki uygulama da video konferans zellii ieriyorken, bunlarn Skype ve benzeri programlara gre avantaj ok sayda kullancnn cretsiz olarak video kamera ile oturumlara katlabilmesidir. BigBlueButton iin ayn anda aktif olabilecek kamera says iin hi bir snrlama konulmu deil iken, AnyMeetingin cretsiz versiyonunda katlmc says 200 ile snrlanmtr. Katlmclarn iletiim iin ses kart, mikrofon, kamera, kulaklk gibi temel cihazlara sahip olmas gerekir. Gerekletirilen toplantlardaki ses, grnt ve sunumlar daha sonra tekrar izlemek veya yaynlamak amacyla kaydetmek mmkndr. AnyMeeting uygulamas zerinden, katlmclara e-posta gndermek yoluyla toplant takvimi belirlemek ve otomatik hatrlatma yaplabilmektedir. Ayrca bu uygulamalar zerindeki toplantlara sabit telefon ve cep telefonu ile katlmak olanakldr. Her iki uygulama da moderatre ekrann paylaarak dinleyicileri o an ak olan sayfaya senkronize etme, belirli formattaki dosyalar ykleyerek sunum alann kullanma, dkman yaknlatrma, pointer kullanma gibi olanaklar sunmaktadr. Beyaz tahta kontrolleri ise nemli noktalar vurgulamak ve sunumun baz blmlerini tekrar etmek iin elverilidir. Dier katlmclar toplant yneticisinden el kaldrarak sz isteyebilirler ve moderatr toplant srasnda deitirerek srayla sunum yapmak olanakl olur. Skype ve dier ticari uygulamalarn sendikal faaliyet ve aktivizm amal kullanlmas ciddi riskler ierecektir. Bu programlarn zellikle baskc rejimlerin ve otoriter yaplarn hakim olduu lkelerde veya bu lkeler ile iletiimde kullanlmamas gerekir. Eer buna mecbur kalnyorsa, azami dikkat gsterilmeli ve rnein takma isim kullanmak, nemli bilgileri paylamamak, basit de olsa bir ifreleme kullanmak gibi yntemler gelitirilmelidir. Bu tr yntemler kullanmak ve BigBlueButton gibi ticari olmayan programlar tercih etmek gvenlik riskini olabildiince azaltmak iin gereklidir. Yugma, WebEx, Freebinar, Vyew, Mikago, Dim Dim, Fuze Meeting, GoToMeeting, Open Meetings ve Zoho gibi programlar AnyMeeting

ve BigBlueButtonun alternatiflerinden bazlardr.

evrimii Mapeo gruplar

retimin haritalandrlmas (Mapeo), iilerin retim srecinin tamam ve sreteki rollerine

ait bilgiyi aadan ve yeniden ina etmek iin kullandklar bir yntemdir. Bu yntem, iilerin retimin en nemli unsuru olduklarn ve bu yzden de retim sreci hakkndaki en detayl ve en yeni bilgiye onlarn sahip olacan varsayar. rnein byk bir firmann veya okuluslu bir irketin lkenin farkl blgelerinde veya farkl lkelerde bulunan fabrikalarnn haritasn karan mapeo gruplar, yukardaki evrimii uygulamalar kullanarak aralarnda dzenli ve srekli ileyen bir a kurabilirler. Bu kiiler Skype, AnyMeeting veya e-posta grubu gibi aralar yardmyla haritalandrma almalarna fiziki olarak bir araya gelmedikleri zamanlarda da devem edebilir ve topladklar veri ve fotoraflar kapal bir Facebook, Google+ veya Unionbook grubunda birlikte analiz edebilirler. Farkl diller kullanm sz konusu olduunda evrimii toplantlar iin tercman yardm alnmas gerekecektir.

evrimii bir mapeo toplantsnn organizasyonu:

Toplant tarihinin belirlenmesi ve basit bir toplant gndemi hazrlanmas, Toplantyla ilgili gerekli bilgilerin katlmclara hatrlatlmas, Gerekli olmas halinde tercman ayarlanmas, Herkesin gerekli programa sahip ve bu program zerinde geerli bir hesab olduunun; sesli veya grntl konferans iin gereken mikrofon, kulaklk ve kamera gibi donanma sahip olduunun teyit edilmesi gibi admlar ierir.

1. Toplantdan nce: Toplant saatinin geldiini, btn katlmclarn Skypea ye olduunu, toplantya katlmak iin herkesin oturum atn ve evrimii olduunu varsayalm. Bu, tm katlmclarn toplantya katlmaya hazr olduu anlamna gelir. Toplantnn moderatr veya Skype hesab premium olan bir katlmc (bylece herkes kamera ile katlabilir) dier katlmclar arayarak ve teker teker arya ekleyerek konferans balatm olur. 2. Toplant srasnda: Btn katlmclar ksaca kendilerini tantr ve gndeme geilir. Video, ekran, dosya paylam ve sohbet zellikleri kullanlarak toplant boyunca katlmclar her trl bilgiyi aralarnda paylaabilirler. Bunlar, Mapeo almas ile iyerleri ve departmanlardan toplanan, eylem veya rgtlenme iin gerekli bilgiler olabilir. Ekran paylam veya beyaz tahta uygulamalar kullanlarak katlmclar, iyerlerinde retimin konumu vb. hakknda sunum gerekletirebilir, bir fabrika plan veya retim ak emas zerinde kolektif olarak alabilirler. 3. Toplantdan sonra: Toplantda ortaya kan fikir ve rnler not alnp, kaydedilip saklanabilir ve dier iiler ile paylalabilir.

Tabandan yaynclk ve bilgi datm

Kiisel evrimii bir gnlk tutmak iin olabilecei gibi, bireyler veya kk gruplar tarafndan haber ve bilgi yaymak amal kullanlan internet uygulamalar blog olarak adlandrlr. Blog terimi web log (a gnl) kelimelerinin kaynamasyla tretilmitir. Blog Trkeye A Gnl ya da Gnce olarak evrilmektedir. Burada ele alnacak olan ikinci tr gncelerdir ve bunlar genellikle tek bir konu zerine kurulan siteler gibi grlebilirler. Bu sitelere koyulan haber veya metinler post (posta) olarak adlandrlr ve bu postalar, gnce stununda en son yaynlanandan geriye doru sralanr.

Ayn ileyi mant yaynlanabilecek metin boyutu ok daha az karakter ile snrlandrlm olan mikro-blog (mikro-gnce) iin de geerlidir. Bir mikro-gnce postas ortalama 150 karakter civarndadr. Bu nedenle mikro-gncelere nternetin ksa mesaj da denilmektedir. Hem gnce hem de mikro-gnce, uygulamada sendika aktivistleri ve yeleri tarafndan iyerlerinde veya uluslararas alma gruplarnda edinilen nemli deneyim ve bilgileri, grsel ve yazl olarak en hzl ekilde yaymaya, paylamaya ve aktif hale getirmeye yarayabilir. Katldmz dayanma projelerinin genel durumu ve sonular; toplant notlar ve alnan kararlar; internet veya baka kaynaklardan edindiimiz gncel bilgiler, iyerindeki, lkenin farkl blgelerinde veya baka lkelerdeki ii arkadalarmz ve yoldalarmz ile annda paylalabilir. Gnmzde bir gnce ve internet sayfas arasndaki farklar giderek ortadan kalkmaktadr. Word Press, Joomla ve Blogger gibi uygulamalar sayesinde, gnceler, yksek bir teknik bilgiye sahip olmadan herkesin kendi internet sayfasn oluturabilmesine veya sayfa ieriini ynetebilmesine olanak tanmaktadr. Kullanm ok kolay olan bu aralarn ynetimi, kolektif ve evrimii olarak her yerden yaplabilmektedir. nternet balants olan her yerden, kontrol paneline giri ifresi ve ynetici yetkisi olan her kii gnce sayfasna haber, dosya, anket, fotoraf, video, link vb. gibi eitli ierikleri ykleyip bunu internette yaynlayabilir veya sitenin genel grnmn deitirebilir. Word Press ak kaynak bir nternet yazlmdr ve dierlerine gre daha yeniliki ve esnek bir kiisel ierik ynetme / yaynlama uygulamasdr. Bu uygulama zerinde ifrelendirme yaparak kapal grup iletiimi iin kullanlabilecek bir a yaratlabilir. Yaynlanan gnce sayfasnn ziyaretileri postalara (Word Pressde yazlar) yorum yapabilir ve bunlar kendi sosyal alarnda o an paylaabilirler. Ayrca gnce postalar, yaynlandklar an otomatik olarak hesabnz olan dier sosyal alara da ynlendirilebilir. Gncede bir haber veya yaz yaynland anda balantl Facebook profili veya sayfasnda, Twitter hesabnda vb. ilgili bir gnderi yaynlanr ve bu sayede ok daha geni bir kitleye ulalm olur. 1. http://wordpress.com adresine gidin ve Get started komutu vererek Yeni Gnce kayt formunu doldurun. 2. Balang sayfasnda en soldaki stunun en altndaki Ayarlar seeneine girerek gnce ismini, slogann vb. sein ve deiiklikleri kaydete tklayn. 3. Grnm seeneine girin ve renk, fon, vb. gibi ayarlar ile gncenin grnmn dzenleyin ve deiiklikleri kaydedin.

4. Yazlar seeneine giderek yeni ekle tuuna basarak ilk blog postanz oluturun ve yaynlayn.

Twitter, zerinde her gn uzunluu 140 karakteri geemeyen ve tweet (cvldama) denilen 340 milyon mesajn paylald ve ortalama 1,6 milyar arama yaplan evrimii bir mikro-gnce uygulamasdr. 2006 ylnda kullanma geen Twitter hzla poplerlik kazanm ve 2012 yl itibari ile 500 milyon aktif kullancya ulamtr. Bu uygulamay herhangi bir yazlm indirmeye

gerek olmadan nternet zerinden kullanmak mmkndr, fakat yine ilk nce bir Twitter hesab amak gerekmektedir. Twittern en etkili yan, bir olayn, cereyan ettii srada, olabildiince farkl alardan ve bizzat olaya katlanlar tarafndan yanstlabilmesidir. Bu yzden, eer iletiim iin yukardan-aa (hiyerarik olarak) bilgi aktarm mottosu bir kenara braklr ve tabandan yukar bilgi yaymna nem verilirse, Twitter sendikalar ve iiler iin nemli bir haber kanal haline gelebilir. Sendikal faaliyetlerde, toplu pazarlk srelerinde ve kampanyalarda olup bitenler hashtag (#) kullanlarak btn yelere hzla yaylabilir. Baka lkelerdeki ii ve sendikaclar ile annda bu bilgiler paylalabilir. Twitter ile cep telefonlarna SMS gnderip almak da 1. http://twitter.com sitesine gidin ve bir Twitter hesab an. Dayanma mmkndr. anzdaki arkadalarnz da bir Twitter hesab amaya davet edin. 2. Ara ubuuna arkadalarnzn, iyerinizin, sendikanzn adn yazarak Twittera ye tandklarnz aratn ve Takip et tuuna basarak onlarla balant kurun. 3. Anz geniletmek iin arkadalarnzn ve tandklarnzn Takip ettikleri ve Takipi listelerini tarayn. 4. Sendikal aktiviteleriniz hakknda ksa tweetler yazarak profilinizde paylan. 5. Ana sayfada veya bir tandnzn sayfasnda beendiiniz tweetleri Retweetleyin.

Twitter benzeri mikro-gnce uygulamalar Friends-feed, Identi.ca ve Thimbldr. Identi.ca ak kaynak bir yazlm; Thimbl ise tamamen cretsiz ak kaynak ve zgr ve bu nedenle de son derece gvenli bir sosyal medya yazlmdr.

eviri ve tercme

Yukarda ele alnan uygulamalarn hemen hepsi btn yaygn dillerde kullanlabilen uygulamalardr. Bunun anlam sendika yelerinin ve aktivistlerin Skype, Facebook, Twitter, gnce idare sayfasn vb. kendi ana dillerinde kullanabilmeleridir. Fakat tabandan ve etkin bir uluslararas dayanmay hayata geirebilmek iin Yukarda evrimii sohbet evirisi, Facebook zerindeki dil probleminin zmn daha geni bir biimde dnmemiz gerekir. evrimii eviri zellii vb. gibi dil konusunda bize http://clownfish-translator.com yardmc olan baz uygulamalara deinilmiti. rnein, sohbet uygulamasn Skype zerinden indirin evirisi iin yazlm Clown Fish uygulamas internetten ve baka bir lkeden bir arkadanz indirilip Skype ile birlikte kullanlabilir. Clown Fish, Skype ile eviri kullanarak sohbet edin. alnca otomatik olarak alan ve yazmalar istenilen dile evirisi ile birlikte kar tarafa gndermek ve kar taraftan mesajlar kendi dilinde almak (eviri parantez iinde gelir) iin kullanlan bir uygulamadr. http://clownfish-translator.com Skype dndaki uygulamalar iin Ortsbo Global Chat bir uygulamasn Skype zerinden indirin seenek olabilir. Bu uygulama Clown Fishe benzer ekilde ve baka bir lkeden bir arkadanz alan ve imdilik sadece Facebook, MSN Messanger ve ile evirili kullanarak sohbet Google Talk zerinde 50den fazla dilde sohbet evirisi yapan yazmas yapn bir sitedir. Ortsboyu herhangi bir kayt yaptrmadan ve ayr bir yazlma gerek duymadan, Windows ykl bilgisayarlarda a tabanl olarak kullanmak mmkndr. Fakat bilgisayarda Microsoft Silverlight eklentisinin kurulu olmas gereklidir. Android, Windows ve Apple iletim sistemi olan mobil cihazlarda Ortsboyu altrmak iin ise kk bir uygulama indirmek gerekir. Google Talk ile Googlen kendi eviri uygulamas olan Google eviri kullanmak daha pratiktir. Bu uygulama ayn zamanda G-mail adresi kullananlar iin e-postalarnn ieriini annda kendi diline evirme olana salar. BigBlueButton da kendi evrimii eviri zelliine sahiptir.

Facebook ve Google e-mail hesabnzdaki evirisini gster veya mesaj evir seeneklerini kullanarak veya http://tranlate.google.com (Google eviri) sayfasn kullanarak gelen postalar dilinize evirin

Unutmamak gerekir ki, ad geen yazlmlar farkl diller konuan insanlar arasnda, u an iin sadece ok basit dzeyde, bir etkileim salamaya yarayan ve halen gelime aamasnda olan teknolojilerdir. Bu uygulamalar dil sorununun zmnde sadece yazl eviri anlamnda o da bir lye kadar bizlere yardmc olabilmektedir. Buna karn Google ve iPhone, hali hazrda annda konuma evirisi yani evrim ii tercme teknolojisi gelitirmektedir. Bu bilimkurguvari teknoloji ilevsellik kazanana kadar, sistemli evrimii toplantlar yapabilmek iin tercme konusunda bize yardmc olabilecek yntemler gelitirmek durumundayz. Basit zm, tercmanlarn toplantlara katlarak evrimii ekilde tercme gerekletirmesi olabilir. Tercme ilemini hzlandrmak iin, katk yapmak isteyen katlmc sylemek istedii eyi yazl olarak tercmana sras gelmeden nce gnderebilir. Karmak da olsa, mtercim tercme iin evrimii bir sistem kurulabilir. Tercmann toplantya katlm bilgisayar aracl ile olabilecei gibi telefon veya bir mobil cihaz ile de olabilir. Eer her ey dikkatle hazrlanr ise iki veya dilli bir toplant evrimii olarak gerekletirilebilir. Aksi halde toplantlar olabildiince iki dilli planlamak karmaklk dzeyini dk tutma anlamnda akllca olacaktr. Toplantlarmza tercman bulmak iin sendika grevlilerinden ve uzmanlardan yardm isteyebiliriz. Alternatif bir zm yolu olarak internet zerinden Babel gibi gnll ve aktivist tercme gruplarna ulaarak ya da yine deneyim kazanmak iin gnll katk yapmak isteyen renci tercmanlar aracl ile bunu kendimiz ayarlayabiliriz.

Katlm ve Aklk m, Gvenlik ve Gizlilik mi?

Gizlilik ihmaline ya da ihlaline bal gvenlik riskleri sendikal rgtlenme iinde faaliyet yrten aktivistler ve yeler iin ar derecede yksek olabilir. Hkmetlerin kresel lekte giderek daha fazla otoriterleme eilimi ierisine girmesi, baz kiileri izleme ve takip ilerine son derece ciddi kaynaklar ayrmalar endie vericidir. Gnmzde hkmetlerin ve patronlarn, iiler ve sendikaclar hakknda bilgi ve istihbarata ulaabilme kapasitesi ok daha fazladr. Sz konusu lkedeki yasal erevenin anti-demokratiklik seviyesine bal olarak her trden riskten bahsetmek mmkndr. Bunlar itibar ve i kayb, tekrar i bulabilme ansnn kayb vb. olabilecei gibi baz lkelerde hapsedilme, darp edilme veya ldrlmeye kadar varabilen risklerdir. Bu nedenle burada ele aldmz yeni iletiim aralarnn sunduu potansiyel artlar ile dourduklar ciddi riskler arasnda stratejik bir denge gzetmeliyiz:

Aklk, sk balantlar kurma ve gvenlik meselelerini bir arada dnmek gerekir.

Gereken korunma veya gvenlik derecesi her lke iin farkl olacaktr ve her seviyede kurulan alarda ayn derecede aklk ve katlm gerekmeyebilir. Srekli ekilde gvende olmak iin dikkatli olmakta ve her ihtimali gz nnde bulundurmakta yarar vardr. Her art altnda balant kuranlarn birbirlerinin yasal koullarn, geerli haklarn vb. iyi bilmeleri ve bu konuda bilgi paylamalar gerekecektir. Ayrca kurulan balant veya alarla ne gerekletirilmek istendii iyice belirlenmeli, hangi uygulamann ne amaca hizmet edecei bilinli olarak saptanmaldr. Basknn youn olduu koullarda en gvenli yol, alternatif, zgr ve ak kaynak yazlmlarn renilmesi ve kullanlmasdr. Eer herhangi bir izleme phemiz varsa takma isimlerle hesap amal, arkadalarmz veya kendi kimliimizi ele verebilecek hassas bilgileri paylamaktan her zaman kanmalyz. ok gizlilik gerektiren durumlarda iyeri, ehir vb. gibi nemli isimler yerine basit ifreleme ile baka kelimeler kullanlabilir. 1. Ak kaynak ve zgr yazlmlar hakknda bilgi edinin ve bu bilgileri kullanmaya aln. 2. Kullandnz popler uygulamalarda gizlilik ve gvenlik ayarlarn ok dikkatli ve bilinli ekilde yapn. 3. Gizlilik gerektiren durumlarda kullandnz uygulamalarda takma isimle hesap an ve sahte profiller oluturun. 4. Hassas ve nemli bilgileri evrimii ve kamuya ak olarak paylamayn.

Uluslararas sendikal bir deiim srasnda sosyal medya kullanm

Haziran 2010 tarihinde Hollandal bir grup gen sendika yesi ve yneticisi, Trkiyede uluslararas
bir bulumaya katldlar. Yaklak 200 gen sendikac ve iyerlerinden aktif militan ye, bilgi ve deneyim paylamnda bulunmak ve iletiim kurmak amacyla bir araya geldiler. Bulumaya Hollanda ve Trkiye dnda Rusya, Beyaz Rusya, Brezilya ve Gney Afrikadan da katlmlar oldu. Aadaki rnek senaryo, zmir Seferihisarda gerekleen bu buluma ve sonrasnda yaanan gerek deneyimler zerine bir rapor eklinde kurguland.

Buluma srasnda yaplan geni katlml toplant ve atlye almalarnda, iiler ve sendikaclar arasndaki iletiim tercmanlar aracl ile saland.
Bunun dnda iki dilli deiim gruplar oluturuldu. Bylece gn iinde iletiim salkl ekilde tercmanlarn yardm ile gerekleti. Molalarda ve toplant sonralarnda ise ngilizce bilen baz aktivistler, dierlerinden detayl bilgi almak isteyen arkadalarna eviri konusunda yardmc oldular. ngilizce zerinden iletiim kuramayan gruplar arasnda, tesisteki kablosuz balant sayesinde internet zerinden Google eviri ile dil engelinin ald, sohbetler gerekletii ve paylamda bulunulduu gzlemlendi. Toplantlar, formel ve enformel paylamlar srasnda telefonlar, e-posta adresleri vb. deitoku edildi ve kurulan bu balar neticesinde zmirdeki okuluslu UPS irketinde direni srdren iilerle tabandan bir dayanma filizlendi. Hollandal ekip, kendi lkesinde UPS adil ol! ad altnda bir kampanya balatt. Bu kampanya erevesinde ve dier konularda ii ve sendikaclar arasndaki iletiim internet ve mobil cihazlar zerinden devam etti. Toplanan e-posta adresleri eklenerek Brezilyal, Rusyal, Hollandal, Beyaz Rusyal ve Trkiyeli iilerin katld bir Google Grubu, yani e-posta listesi oluturuldu ve herkes kurulan Facebook grubuna davet edildi. G-mail hesab olanlar baka dilde gelen e-postalarn evirisini annda okuyabiliyorlard. Dier servislerden e-posta adresi olanlar ise eviri iin e-posta metinlerini Google eviri sayfasnda evirerek okuyabildiler. Bylece iiler arasndaki iletiimi srekli klacak iki nemli kanal

alm oldu. Facebook grubunda fotoraf, video ve yazl mesajlar paylalmaya baland. Yazl metin eklindeki gnderiler ise grup yelerince annda Facebook sayfas stnde kendi dillerine evrilebiliyordu. Baz yelerin canl sohbet yazmas yapmak iin Ortsbo sitesini kullandklar grld. Bylece Seferihisarda kurulan balar kopmadan basit bir dzeyde de olsa srdrld. Bunun iin internet ve sosyal medyann yannda telefon ve ksa mesaj da kullanld. Bu alar zerinde iletiime devam eden Brezilyal, Rusyal ve Beyaz Rusyal iiler Seferihisarda yaptklar deiim faaliyetleri srasnda saptadklar baz noktalar zerinde daha sistemli bir alma yapmaya karar verdiler. Bylece birbirlerine daha fazla deneyim ve bilgi aktarabilmek istiyorlard. Hedefledikleri ey, var olan bilgi ve deneyimlerini dier lkelerdeki arkadalaryla paylamak, onlardan edinecekleri bilgileri de kendi sendika ve iyerlerinde yaymakt. Dil engeli nemli bir sorundu; fakat Rusyal ve Beyaz Rusyal iilerin ayn dili kullanmalar bir avantaj oldu. Facebook ve e-posta zerinden yaplan yazmalarda Skype kullanmaya ve yz yze kameral ve sesli bir toplant organize etmeye karar verildi. Btn iiler birer Skype hesab atlar. Beyaz Rusya ve Rusyada hkmet basks youn olduundan buradaki arkadalar takma isim ile birer hesap atlar ve birbirlerini Skpye zerindeki balant listelerine eklediler. Sohbet eviri program Clown Fishi indirerek Skype zerinden birbirleri ile yaptklar annda yazmalarn (Portekizce-Rusa) evirisinde bu uygulamay kullandlar. Herkesin birer kamera ve mikrofon edinmesi salanarak verimli bir toplant rgtleyecek altyapy oluturmu oldular. Daha sonra ii arkadalar u aamalar takip ederek toplanty rgtlediler: lk olarak toplant gn ve saati, katlmclarn yerel zaman dilimleri dikkate alnarak belirlendi. Daha sonra toplantda konuulacak konular yani gndem maddeleri oluturuldu. Toplantya katlacak Portekizce-Rusa eviri yapabilecek bir tercman bulundu. Tercman, Portekizde yaayan bir mtercim tercmanlk rencisi idi. Kendisiyle internet zerinden iletiime geildi ve moderatrlk yapacak arkadan Skype balantlar arasna eklendi. Tercman da dahil olmak zere toplantya katlacak herkese tarih ve gndem bilgileri gnderildi. Toplant tarihinden nce baz iiler Skype zerinden bir ka deneme gerekletirdiler; not alma ve toplanty kaydetme altrmalar yaptlar. Toplantlar balad ve deneyim kazandka sistem daha da etkin ileyen bir hal ald. Toplant notlarnn ve kaytlarnn analizi ile ortaya kan nemli belgeleri daha geni ekilde yaymak iin Word Press zerinde Portekizce ve Rusa yayn yapacak bir Gnce oluturuldu. Alan Twitter hesaplar ve Facebook zerindeki grup ile bu belgeler yaynlanmaya, hem yerel lekte hem de uluslararas alanda geni kitlelere ulatrlmaya baland. iler sosyal medyay kullanarak yaptklar grme ve yazmalarda, ortaya kan materyalleri yaynlama srecinde, hkmet ve iverenin eline gemesi halinde hem kendilerinin, hem de arkadalarnn gvenliini riske atabilecek her trl bilgiyi ayklamaya byk zen gsterdiler.

nemli teknik terimler

Ak kaynak ve zgr yazlm: Donanm: ndirmek: Kayt olmak: Oturum amak: nternete yklemek: Uygulama: Webinar: Wiki: Yazlm: Bilgisayara Kurmak: Kodu herkese ak olan ve kolektif olarak gelitirilen bilgisayar yazlmlar ak kaynak, buna ek olarak datmlve cretsiz kullanma sunulan yazlmlar zgr yazlmlardr. Bilgisayar veya mobil cihazlarn maddi ksm ve paralar. nternet ortamndan kiisel bir bilgisayara bilgi, yazlm ve benzeri ierii aktarmak ve kaydetmek. Bir site veya uygulamay kullanabilmek iin hesap ama ilemi. Bir program balatmak iin kullanc ad ve ifrenin onay iin girilmesi Kendi bilgisayarndan veya mobil cihazndan internete bilgi veya dosya aktarmak. Belli bir ilev yerine getirmek zere hazrlanm bilgisayar yazlmlar. Online seminar. evrimii kolektif metin veya ierik hazrlamaya yarayan siteler. Kod denilen zel algoritmalar yazlarak hazrlanan bilgisayar programlar. Bilgisayar zerinde bir yazlm kurarak alr hale getirmek.

IRC (Instant relay chat): nternet zerinden annda mesaj alp gndermeyi salayan bir protokol.

Linkler
FNVnin Internet zerindeki sosyal a siteleri FNV Panel: Mijn FNV B: Job Circle: FNV Opdebouwplaats: Abvakabo Sanal Ofis: https://www.fnvpanel.nl https://www.fnvbondgenoten.nl/lidmaatschap/mijn_fnv/online_profiel http://www.jobcircle.nl http://opdebouwplaats.fnv.net http://abvakabo.wboffice.nl/office/info/?

FNV Bouw Vakbond 3.0: http://bouw.fnv.net/activity

FNV IS Facebook grubu: http://www.facebook.com/groups/125057527563370

Uluslararas sosyal a siteleri

Facebook: Google+: MySpace: Diaspora: N-1: http://www.facebook.com https://plus.google.com http://www.myspace.com https://joindiaspora.com https://n-1.cc Unionbook: http://unionbook.org

Crabgrass: http://crabgrass.riseuplabs.org

E-posta listeleri
Google Gruplar: Yahoo Gruplar: http://groups.google.com http://groups.yahoo.com

evrimii Konferans
Skype: Google Talks: MSN Messenger: http://www.skype.com http://www.google.com/talk http://explore.live.com/messenger

Yahoo Messenger: http://messenger.yahoo.com

Siber toplant
Skype: AnyMeeting: Yugma: Freebinar: Vyew: Mikago: Dim Dim: Fuze Meeting: GoToMeeting : Open Meetings: Zoho: http://www.skype.com http://www.bigbluebutton.org http://www.anymeeting.com https://www.yugma.com http://www.freebinar.com http://vyew.com http://www.mikogo.com http://www.dimdim.com http://www.fuzemeeting.com http://www.gotomeeting.com http://www.openmeetings.de http://www.zoho.com/meeting BigBlueButton:

Blog/Gnce
Wordpress: Blogger: Squarespace: TypePad: Joomla: http://www.wordpress.com http://www.blogger.com http://www.squarespace.com http://www.typepad.com http://www.joomla.org

Mikro-blog/Mikro-gnce
Twitter: Friendsfeed: Identica: Thimbl: http://twitter.com http://friendfeed.com http://identi.ca http://www.thimbl.net

Annda sohbet evirisi

Clown Fish: Google Translator: Ortsbo: http://clownfish-translator.com/ http://translate.google.com/ http://www.ortsbo.com/

Fotoraf, video ve dosya paylam

YouTube: Vimeo: Flickr: Picasa: Turtle: http://www.youtube.com http://vimeo.com http://www.flickr.com https://picasaweb.google.com http://www.turtle4privacy.org/new

Gvenlik ve gizlilik
Mumble: Freenode IRC: Tor/Onion: http://www.mumble.com http://webchat.freenode.net https://www.torproject.org

Brorn Wiki sayfas

http://tie.wikia.com

Kolofon
TIE-Netherlands iin NetwOrganisation tarafndan hazrlanmtr Dizayn: Sanne van den Berge Mays 2012 Amsterdam

TIE-Netherlands
www.tie-netherlands.nl letiim: E-posta: Adres: Facebook: Twitter: Marten van den Berge marten@tie-netherlands.nl Marius van Bouwdijk Bastiaansestraat 56 1054 SP Amsterdam Tie netherlands TIENetherlands

NetwOrganisation
Websitesi: networg.wordpress.com letiim: rsan enalp E-posta: networg@cyberservices.com

Websitesi: http://www.tie-netherlands.nl/ Unionbook: Tie netherlands

TIE-Netherlands NetwOrganisation Mays 2012, Amsterdam