Professional Documents
Culture Documents
Hazırlayan
Salim ÖKSÜZOĞLU
Endüstri Mühendisi
HAZİRAN-1997
ANKARA
1
I.BÖLÜM
1-EKONOMİK DEĞERLENDİRME
1.1-Yatırımın Konusu
Yatırımın konusu pastörize süt ve mamulleri üretimidir. Yatırım İmalat
sektöründe, gıda ve içki üretimi alt sektöründe yer almaktadır.
1.2. Hammadde ve Özellikleri:
Hammadde olarak çiğ süt kullanılmaktadır. Çiğ süt kendine özgü tad, koku,
renk ve kıvamda; içine başka maddeler karıştırılmamış ve herhangi maddesi
alınmamış üründür.
Ekstra, 1.sınıf, 2 sınıf olmak üzere üç kalite sınıfa ayrılır.
1.3.Mamul Maddeler ve Özellikleri
a)Pastörize Süt: Extra veya birinci sınıf çiğ sütlerin tabi ve biyolojik özelliklerine
zarar vermeden elde edilir. Özelliklerine göre 1.sınıf ve 2.sınıf olmak üzere ikiye
ayrılır. Bunlarda içerdikleri yağ miktarına göre yağlı, yarım yağlı olmak üzere 3
tipte üretilirler.
Genel Özellikler:
Yağlı tipte yağ oranı en az % 3 (m/v)
Yarım yağlı tipte yağ oranı en az % 1,5 (m/v)
Az yağlı tipte yağ oranı en az % 0,5 (m/v)
Yağsız katı madde miktarı en az % 8(m/v) olmalı,
E.coli bulunmamalı.
2
E.Coli Bulunmamalı.
Pastörize tereyağların 1 gramında 10’dan fazla koliform bakteri, 50’den fazla
proteolitik bakteri ve 50’den çok lipolitik bakteri bulunmamalı.
Pastörize tereyağların 1 gramında 10’dan fazla koliform bakteri, 50’den fazla
proteolitik bakteri ve 50’den çok lipolitik bakteri bulunmamalı.
Pastörize olmayan tereyağların 1 gramında 100’den çok koliform bakteri, 1000’den
çok proteolitik bakteri ve 1000’den çok lipolitik bakteri bulunmamalı.
Sade yağların her sınıfında küf ve maya miktarı 1 gramında 100’den az olmalıdır.
Tuzlu mutfak tereyağında Sodyum Klorür miktarı kütlece en çok % 2 olmalıdır.
Kahvaaltılık ve mutfak tereyağlarında rutubet miktarı en çok % 16, Reichert-
Merscl sayısı en az 24 olmalı, sütten geçen yağsız katı madde miktarı kütlece en
çok % 2 olmalıdır. Peroksit değeri en çok 5 miliekivalon olmalıdır.
f) Yoğurt: Sütlerin tekniğine uygun şekilde, streptoroccus themophilus ve
Lactobacillus bulgaricus’un etkisiyle laktik asit fermantasyonu sonucunda elde
edilen ve yoğurt kültürlerini canlı olarak içeren fermente bir üründür.
Katkı Maddesi: Süte koyulaştırma amacıyla katılabilen ve çözünebilme oranı en az
% 98 olan süttozudur.
Sınıflar:Özelliklerine göre bir sınıftır.
Tipler:Yağ içeriğine göre Extra Yağlı, Tam Yağlı, Yarım Yağlı, Yağsız (yavan)
olmak üzere 4 tipe ayrılır.
Genel Özellikler:
Yoğurtta gözle görülebilir kirlilik belirtisi ve renk değişikliği olmamalı.
Düzgün kıvamlı jelimsi yapıda olmalı, dipte tortu, gaz kabarcığı, granül ve
topakçıkları içermemeli, su salmamış olmalı.
Yoğurtta yabancı tad, koku ve aroma hissedilmemeli.
Yoğurtta asitlik, laktik asit cinsinden % 80’den az ve % 1,60’dan fazla olmamalı.
Yoğurdun 1 gramında 10’dan çok koliform bakteri, 100’den çok maya ve küf
olmamalı.
Yoğurtta mikrobiyel kontaminantların sayısı (laktik asit bakterileri dışındaki
mikroorganizmalar) gram’da 50.000’den çok olmamalı.
Yoğurtta preksit testi negatif sonuç vermelidir.
Yoğurdun Tip Özellikleri
3
g)Beyaz Peynir:Standartlara uygun sütlerin imalat tekniğine göre işlenmesi ve
olgunlaşması sonucu elde edilen kendine has şekil, koku, tad ve kıvamdaki
peynirdir. 4 tipe ayrılır.
Tam yağlı beyaz peynir
Yağlı beyaz peynir
Yarım yağlı beyaz peynir
Yavan beyaz peynir.
h)Ayran:TS 1330’a uygun yoğurdun veya TS 1018’e uygun inek, keçi, koyun veya
manda sütlerinin tekniğine göre işlenmesiyle elde edilen kendine has renk, koku,
tad, kıvam ve görünümü olan bir süt ürünüdür.
Tipler:Tam Yağlı, Yarım Yağlı, Yağsız.
Özellikler:
Ayran yapımında kullanılan su TS 266’ya uygun olmalıdır.
Ayranda gözle görünebilir kirlilik belirtisi olmamalı.
Ayranda yabancı tad, koku ve aroma hissedilmemeli.
Ayranda asitlik, laktik asit cinsinden % 0,6’dan az ve %1,60’dan fazla olmamalı. 1
mililitresinde 10’dan çok koliform grubu organizma, 100’den çok maya ve küf
olmamalı.
Yoğunluğu 1,020’den az olmamalı.
Safra tuzu (sodyum klorür) en fazla % 1 oranında olmalı.
4
1.5.Pazar Durumu:
5
ise yıllar itibariyle bir miktar artış göstermiştir. İhracatta en büyük pazar başta
Suudi Arabistan olmak üzere Kuveyt, Katar, Ürdün ve Lübnan gibi Ortadoğu
Ülkeleridir. Son yıllarda Orta Asya Pazarının açılması ise önemli bir gelişmedir.
Orta Asya’ya yapılan ihracat AT Ülkelerine Yapılan ihracata yaklaşmıştır.
1.6.İstihdam Durumu.
Tesis işletmeye açıldığı zaman tam kapasitede idari, vasıflı ve düz işçi olmak üzere
76 kişi istihdam edecektir.
1.7-Teşvik Tedbirleri
6
-Yatırım İndirimi,
-Yerli makine ve teçhizatta KDV desteği,
-Gümrük vergisi ve fon muafiyeti,
-Damga vergisi ve harç istisnası.
II.BÖLÜM
TEKNİK DEĞERLENDİRME
2.1.Üretim Teknolojisi
Ülkemizde süt işleyen tesislerin genellikle mandıra hüviyetinde ve küçük
kapasitedeki süthaneler durumunda olması, standart bir üretim yöntemi
bulunmamasına ve üretim öncesi ve sonrası sanitasyon alışkanlığı ile standart ürün
için otokontrol ve kullanılan ekipmanların sanitasyon açısından standartlara
uygunluğu açılarından istenilen düzeylere erişilmemesine neden olmaktadır.
Pastörize Süt Üretim Yöntemi:
Pastörizasyon; Sütün biyolojik özelliğine fazla zarar vermemek şartıyla sütte
bulunan saprofit bakterilerin büyük bir çoğunluğunu, patojen bakterilerin tamamını
yok etmek amacıyla uygulanan bir ısıtma işlemidir. Bu sayede tüketici için daha
sağlıklı ve dayanma gücüne sahip süt elde edilir.
Pastörizasyon ülkemizde iki yöntemle yapılmaktadır.
1-LTLT Yöntemi: Düşük derecede uzun süreli olarak yapılan pastörizasyondur. Çiğ
süt, yağ oranı yönünden ayarlanması gerektiğinde 50-60 C’a kadar su buharı veya
sıcak su ile ısıtılarak seperatöre sevk edilir.
Seperatöre gelen ısıtılmış sütün kreması, tipine uygun pastörize süt yağ miktarına
göre ayarlanarak yabancı kokudan ayırma ve homojenizasyon işleminden sonra
pastörizasyona sevk edilir.
7
Pastörizasyon kazanına gelen ısıtılmış süt karıştırılarak sıcaklığı sıcak su veya su
buharı ile 65 +-1 C’a getirildikten sonra bu sıcaklıkta 30 +-1 dakika bekletilir. Bu
işlem genellikle çift cidarlı tanklarda yapılmaktadır.
Sonra buzlu su yardımıyla 5 +- 1C’a kadar sıcaklık düşürülür ve dolum ünitesine
sevk edilir.
2-HTST Yöntemi:
Yüksek sıcaklıkta kısa süreli olarak yapılan pastörizasyondur.
Denge tankından sevk edilen çiğ süt borulu veya plakalı pastörizatörün ön ısıtıcı
bölümünde 50-60 C’a kadar ısıtılır.
Homojenizasyon işlemi yapıldıktan sonra 72-75 C’de 15-20 sn.tutulur.Bu işlemde
plakalı su değiştiriciler kullanılar.
Gıda maddeleri tüzüğünde, eğer hijyenik koşullar gerekli kılıyorsa pastörizasyon
(85 C’de 1 dakika tutulmak suretiyle yapılabileceğide belirtilmektedir.
8
2.2.Üretim Akış Şemaları
Pastörize Süt Üretim Aşamaları Yoğurt-Ayran Üretim Yöntemi
Klarifikasyon
Klarifikasyon
Soğutma
Ön Isıtma Standardizasyon
Homojenizasyon Ön İsıtma
Pastörizasyon Homojenizasyon
Soğukta Depolama
Karıştırılmış yoğurt
Yoğurt (Sade ve Aromalı) (Sade ve Aromalı)
9
Ayran: Normal yoğurt sulandırılarak veya kuru maddesi önceden ayran üretimi için
ayarlanan süt doğrudan yoğurda işlenerek elde edilir.
Standardizasyon Klarifikasyon
Pastörizasyon
Standardizasyon
Soğutma (Mayalama
Pastörizasyon
Derecesinde)
Pıhtının Parçalanması
Baskı(Peynir altı Suyunun
Süzülmesi)
Baskı(Peynir altı suyunun süzülmesi)
Salamura Agregat
Soğuk Depo
Ambalaj
10
Tereyağ: Ekşitilmiş ya da olgunlaştırılmış olan ve % 30-35 oranında yağ ihtiva
eden kremanın ahşap ya da metal yayıklarda yayıklanması ile elde edilir.
Pastörize Ünitesi
1. Plakalı Pastörizatör 5000 1 Ad 4.833.000 4.833.000
Lt/H Kapasiteli
2. Krema Seperatörü 5000 lt/H 1 Ad. 1.882.000
1.882.000
3. Süt Depolama Tankı 6000Lt 2 Ad. 894.500 1.791.000
4. Holder 5000 LT(5 Dak.) 1 Ad. 1.095.000 1.095.000
Kaşar Ünitesi
1. Kaşar Mayalama Teknesi 2 Ad. 1.460.000 2.920.000
3000 Lt.
2. Kaşar presi Pnömatik400 Lt. 2 Ad. 227.500 455.000
3.Kaşar Rendesi 1 Ad. 82.000 82.000
4.Kaşar Haşlama 1 Ad. 91.000 91.000
5.Kaşar Haşlama Sepeti 2 Ad. 21.500 43.000
6.Kaşar masası 2 Ad. 82.000 164.000
7.Kaşar Rafi(paslanmaz çelik) 5 Ad. 82.000 410.000
8.Kaşar Kalıbı
1 / 2 kg Yuvarlak Kalıp 300 Ad.
1 Kg Tost Tipi Kalıp 200 Ad.
2 Kg Tost Tipi Kalıp 200 Ad.
9.Kalıp Askılığı 2 Ad. 91.000 182.000
10.Kaşar vakum makinası 1 Ad. 1.003.000 1.003.000
(ikili)
11
11.Kaşar paketleme Makinası 2 Ad. 82.000 164.000
12
3.BÖLÜM
3.MALİ DEĞERLENDİRME
3.1.Yatırımın Teknik Ömrü
Yatırımın ekonomik ömrü 12,5 yıl hesaplanmıştır.
3.2.Projenin Finansmanı
Toplam Yatırım Tutarının en az % 50’sinin öz sermaye olarak karşılanacağı, geri
kalan finansman ihtiyacının ise çeşitli kredi kaynaklarından temin edileceği
düşünülmüştür.
1 $:145.000 TL.
1 DM:85.000 TL.
13
Tam Kapasitede Giderler(Milyon TL.)
Hammadde 395.000
Yardımcı Maddeler 12.000
Ambalajlama Giderleri 55.000
Elektrik, Yakıt, Su 32.000
İşçilik, personel 48.000
Bakım Onarım 2.000
Araç Giderleri 3.000
Amortismanlar 15.200
Genel Giderler 2.500
Finansman giderleri 17.300
Satış Masrafları 5.000
Toplam 587.000
GELİR-GİDER ve KAR TABLOSU (Milyon TL.)
Gelirler Toplamı 752.000
Giderler Toplamı 587.000
Brüt Kar 165.000
Vergiler ve diğer kanuni kesintiler( %44) 72.600
Net Kar 92.400
3.5.Yatırımın Ön Değerlendirmesi
3.5.1.Yatırımın Karlılığı
Net kar/Toplam yatırım
92.400/285700= % 32
3.5.2.Sermayenin Karlılığı
Net kar/Özkaynak
92400/95150= % 97
14