30 AUSTOS 2009

G
Aydnlk
G
1
Ay dn lk Yerel Haftalk Haber Yorum Dergisi 30 AUSTOS 2009 Say: 1154
8ahlhl: GNEY REKLAMCILIK YAYINCILIK MATBAACILIK
ORGANZASYON SANAY ve TCARET LMTED RKET
8or0I0 M0d0r: Z. Ruhsar enolu
6eaeI Iayta I6aeteal: Deniz Yldrm
IattlIerl M0d0r0: zlem Konur Usta
haher krattra: Hikmet iek
kakara IeslIclsl: Fikret Akfrat
Il8eadlka: Esin Ergen Turhan koaol: Z. Ruhsar enolu
0t haherIer: Merve Aksuna I0rt haherIer: Emine Dlek
krlv : Ercan Dolap Fotoraf : Alpay Tulu
0atttkhoae: Ergin Onay
8ayfa Iasart: Melih Yldrm - Mahmut en
Iekalk 8or0I0: Mutlu Seluk
8080lk8
Istaah0I: Gizem Erturul Ko, Ufuk Akkaya, Serkan Ko,
Meral Akkaya, Veli Sivasl, Sare Bakolu,
Teoman Alili, nder ztrk, Hakan Erz, Naci Eri, Didem ztrk,
Can Karadut, Anl Tanercan
kakara: Levent Ak, Murat Arsoy, Umut Albayrak, Can zelik,
Blent Akbua, Sabri Kara, Murat Karabulut, Didem zder
Itlr: Teoman Alver, Hayati zcan, Ali Karlayan, Belma Ycel, enol Cark
kdaaa: Erkan imek
kataIya: Devrim Akn Karasoy 80rd0r: Fatih zcan
aaakkaIe: Zuhat Yoku hatay: Hseyin Gler, Mansur Erk
Isparta: Bora Tfekli kayserl: Ekrem Demir
kahraaaara: Cafer Sincer ktrtkkaIe: Hasan enses
Mersla: Yusuf elik M0: Cevat Dani 0rd0: Namk Canik
8as0a: Srr Turan 8llrt: Haydar Evin 8lvas: Hakan Sertan
Iokat: Ali Ynel Loa0Idak: Nazm Ayarolu kvr0pa: Ali Mercan
k088 IlF08lk8
I6aetl Ierl: Alemdar Mah. Divanyolu Caddesi
Erevik han No: 54/311
Sultanahmet, Eminn-STANBUL Tel: (0212) 520 04 94
posta:aydlaIlk@aydlaIlk.co.tr
http://WWW.aydlaIlk.co.tr
0F8I hkLI8lIk 0k0IIIM 086k8ILk8I08
Toros Yaynclk Yapmclk Matbaaclk Reklamclk ve Turizm
Organizasyon Sanayi ve Ticaret Ltd. ti. Tel ve Faks: (0212) 251 51 22
stiklal Caddesi, Deva kmaz 7/3 Beyolu- stanbul
kakara: Tel: (0312) 229 52 52 Faks: (0312) 229 15 20
Itlr: Tel: (0232) 445 27 26 Faks: (0232) 445 46 64
Mersla: Kuvayi Milliye Cad. Akel merkezi K.4 No: 63 (0324) 3364550
kdaaa: Fevzi nar Tel: (0532) 467 43 27
kIaaya: Eylem Demirel Boral-Frankenallee 39, 60327-Frankfurt/M
Tel: 0049-69736253 Faks: 0049-6975009310
Cep: 0049-1788547974 e-posta: aydinlikalmanya@hotmail.de
IalItere: Musa Ballkaya
Tel: 0044 2085213525 Faks: 0044 2085093069 Cep: 0044 7961953300
kterhaycaa: Agil Alesger Tel: 0099 412 409 66 65
8astIdtt Ier: Rotamat Basn Yayn Limited irketi
Turgut zal Cad. No: 117/B elik-Yenal Endstri Merkezi
kitelli-STANBUL
0k 0I IIM: Turkuvaz Datm Pazarlama A
k808 k00llk8I
Yurtd abone:
kIaaya; A. Aslandoan, Postbank Essen 837 839 437, BLZ: 36010043
hoIIaada; Av. Mahir nel
Tel: 0031640184484
Isvlre; Glay Snac Tel: 0041 32 724 58 54
Cep Tel: 0041 76 302 39 51
e-posta: gulaysinaci@romandie.com, gulay_sinaci@hotmail.com
Banque cantonale neuchteloise, compte no 1003.00.73.3
k808 80lI
6 Aylk Yllk
TRKYE 90 180 TL
AVRUPA 70 125 Euro
SVRE 120 230 Fr.
ABD VE UZAKDOU 75 150 Euro
k80Fk 8kII FIIkII: Avrupa 2.5 Euro, svire 5 Fr.
Aydnlkta yaymlanan yazlarn iktibas hakk sakldr.
ISSN 1301-6579
Ay dn lk Ba sn Mes lek l ke le ri ne uy may taah ht eder
IIetll/khoae IeIfaks: [0212) 251 51 22 eposta: daltlahoae@aydlaIlk.co.tr
kkFkk
I08kII
IkLIlk8IIlk
DOU PERNEK 2
KUTBAY NAC AYDIN 11
HSEYN MACT YUSUF 35
ARSLAN BAER KAFAOLU 43
YILDIRIM KO 44 HKMET EK 46
FKRET OTYAM 60 ULE PERNEK 62
NEY OLCAYTU 63 MECT NAL 64
NDEKLER
FERT LSEVERN ERGENEKON DAVASI SAVUNMASI
1992de Fkk ayakIaaastat hlt 6aIedlk 4
LSEVERN SAVUNMASINDAN NOTLAR
80rada Il Fartlsl yartIaatyorl 12
ERGENEKON TERTBNDE 17 AY SONRA TAHLYE
0I0saI kaaaI Itlr IeslIclsl hayatl 0tcaa tahIlye edlIdl 15
EMNYET RAPORUNA GRE KUVAYI MLLYE DERNE
reaekoa0a yaa 6r0t0a0 Iayylpla hacaaat k0rd0rd0 16
KAMRAN NAN, AKPNN AILIMINI DEERLENDRD
00h0rlyetla k6kIerl, 6vdesl keslIlyorl 18
AILIMDA BRNC DALGA SONA ERD, SIRA KNC DALGADA
kerlkaata etalk h6I0ae
pIaataa kart eal cephe oI00yor 20
CHP, DSP, P, SHP VE SEKZ KTLE RGT
IaIovada 12 k0r0I0 h6I0c0I0e kart hlrIetl 23
FORUM/ BLENT SERM (Anayasa Mahkemesi Eski Genel Sekreteri)
k0rt atItt ve aaayasaI statrIar 24
20 YIL SONRA YNE EFENDLERNN HZMETNDELER!
0aIar s0sarkea 2000e 0or0 yatdt... 26
BAKANLAR KURULUNDA KABUL EDLD
kdaIetla atr topIart yart refor0aa kart 28
AV. HASAN BASR ZBEY AIKLADI
Il Fartlsladea 0tk6ke 13 krltlk sor0 30
PARTSNN KAMPANYASINA ZMRLLERN YANITI
10 hla kll 8eal de aIta dedl 31
CELAL BAYAR, ANIT MEZARI BAINDA ANILDI
8ayarta ktttadaa ktat0rk 0evrllal deva ettlre v0r0s0 32
NEOLBERAL SOL PART N DESTEK ARANIYOR
kIevlIere F tlpl soI partl t0tat 34
k080MI / Mk
YASA ELYLE KARA PARA AKLAMADA KNC PERDE
h0k0etla hedefl, Isvlre haakaIartadakl paraIar 38
EKONOMK PROGRAM BANKA SEKTRN BESLED
krltdea aedea haakaIara hl pay d00yor7 39
ABDNN DK TUTMAYAN AIKLARINDAN BR
k80de 17 eyaIet, kasaatat stftrIadtl 42
008Ik
AVRASYA DAVASI HMALAYALARIN ETEKLERNDE DEMLENYOR
hlatIl akadelsyeaIer: I0rklyeala yerl kvrasya 50
PEKN BYKELMZ ESENL SNCAN UYGUR BLGESN GEZD
0y0rIar la ortaIaastadaa daha httIt kaIktatyorl 52
I0Fl0M
TURAN DURSUNUN AYDINLANMA NVERSTES 20 YAINDA
korks0aIar eIldekl ttktaal 56
k0lI08 / 8k8kI
POLONYALI NL YNETMEN JOSEF SZAJNA
Falte kart dlrealtea tlyatro d0ayastaa 59
2
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
Mutluluk nedir?
Erdemli olmaktr.
Dnyada hibir sevin, hibir
duygu, hibir gzellik; erdemli yaa-
makla boy lemez.
ERDEML NSANLAR TANIMAK
Yalnz erdemli olmak deil, er-
demli insanlar tanmak, onlarla ya-
ananlar; esiz mutluluklardr.
Bunlar bana Ik Sonerin tele-
fondaki sesi dndrd. Hem de ne younlukla! Btn
duygularm tek duygu oldu. Varm youm her eyim, er-
demli insanlarla paylatm zamanlardr.
yle gzellikler ki, yaand anda kalmyor; yaand
yerde durmuyor; her an kendisini yeniden douruyor; seni
terk etmiyor; seni yalnz brakmyor; sanki seni kollarna al-
yor ve sonsuza brakyor.
ZAHMETLERDEN DAMITILAN ERDEMLER
Ik Soner, benim kz kardeim. Diyar-
bakr doumlu. Bana karnda olma mut-
luluunu ilk o verdi.
Kardeimdir diye kendime yasak koy-
mam m gerekiyor? Zaten btn erdemli
insanlar, benim kardeimdir. Kendimi snr-
lamyorum, yasa kaldryorum.
Ikla birlikte Trkiyemizin son krk yl-
n dnyorum.
Erdemlere bereket veren 10 yllar
Ne hengmeler, ne zorluklar, ne zah-
metler, ne hasretler, ne vuslatlar! Ta ta-
yarak, hendek doldurarak, dalgalarla bo-
uarak akp giden zaman Hem yana
yana, hem gle oynaya
Firdevsi, ahnamede yle diyor:
Erdem ise, insanlarla dp kalkarak
ve zahmetler ekerek elde edilir. (Kabalc
Yaynevi, s. 578)
Yaln bir sz. Dopdolu
Zahmetler, aclar hepsi uup gitti. Ama o zahmetlerden
szlm, damtlm erdemler bilinleri dolduruyor btn
younluklaryla. O erdemli insanlar olmasa, biz nasl mutlu
olacaktk.
RZGR GB ESYORLAR MDE
Ik Sonerden balayarak o erdemli insanlar tek tek
gzlerimin nnden geiyor.
Hi grmediklerim, ama erdemlerini duyduklarm da
var. Rzgar gibi esiyorlar iimde. 1935 ylnn Hafikli of-
r, 1988 gznde Bostanc Vapurunun kaptan, Bingl
depremindeki o ocuk, Vartolu iilerle gecekonduda
bada kurup tartan o subay, Tahsin Bekir Baltadan Kir-
vem Fikret Otyama kadar hepsi pfr pfr yreime do-
luyor.
Ne derin, ne erdemli insanlarla dp kalkmz Fir-
devsinin deyiiyle.
Ikn sesi ve onlar bana yazdryor bu satrlar.
Ikla birlikte 68den bu yana ayakta duran, eilmeyen,
bklmeyen erdemin ar iilerini dnerek, mutlu olu-
yorum, sevin doluyor iime.
ERDEML OLMANIN SEVNC
TE O SESSZLKTE SAKLI
En nemlisi u galiba: Ne yaptlarsa, duyurmadan ve
sessizce yaptlar.
Belki de erdemli olmann sevinci, ite o derinlerdeki ses-
sizliktedir; ince iiliin grltszlndedir; zgvenin
sakinliinde, gururun parltszlnda ve vericiliin saklan-
masndadr.
Ika soruyorum bunu iimden. Belki de o byk pen-
ceresinin nnde olanca sakinliiyle oturmu ve benim bu
soruma glyor.
Hafiften glmsyor bana.
Gamzelerini grr gibi oluyorum.
Erdemlerini, bir sr gibi gamzelerinde saklam.
Erdem, bir sr gibi sakldr onun iinde.
Birden Fuzuli geliyor aklma. Setii isim! Olmamas,
olmasndan sanki daha iyi! Ya olmasayd?
Her dizesi erdemle ykl. Onun erdemleri-
ni dnmek bile bize tarifsiz mutluluk ve-
riyor yzyllardan beri.
GKTEN GELEN GURURLU KADIN
Fuzuliden tekrar Ika gelmek istiyo-
rum. Onun sakl erdemlerine. Zahmetlerini
gizlemesine, aclarn bir sr gibi saklamas-
na!
in kaynaklar, Hunlar iin, Gkten
gelen gururlu adamlar diye yazyorlar.
Ik deyince, Gkten gelen gururlu
kadn szckleri dilimden dklyor.
Benim gkten gelen gururlu kardeim!
Onun gururuyla, Onun badikliiyle,
Onun alp didinmeleriyle, sorumluluk
duygusu, elik iradesi ve disipliniyle, sz-
nn eri olmasyla, azmi ve direnciyle, yksek karakteri,
derin duygular, bilgisi ve birikimiyle, Sevgili Vedat kay-
betmemizden sonraki bin yllk yalnzlyla ben de mutlu-
luk duyuyorum. Kardeimle mutluluk ve sevin duyuyo-
rum.
KIRK YIL SONRASININ ERDEMLER
Mehmet Sabuncuya yazdm geenlerde, erdemli insan-
lar yetitiren o krk yl bir daha yaanr m?
Hem de nasl yaanacaktr?
Krk yl sonrasnn erdemli insanlarn dnyorum.
Yine ateten gmlekler iinde 30 Austos zaferlerine
koacak o fedailer!
Krk yl sonra, belki yokuz, belki varz; ama erdemli
olmak kesinlikle var!
Krk yl sonrasnn erdemlerini canlandrp zihnimde,
uasm geliyor.
KAZILARDA BULUNAMAYACAK ERDEMLER
Sonra tekrar geriye dnyorum, yzyllar, binyllar n-
Erdemlerini bir sr gibi gamzelerinde saklam
BAYAZI
DOU PERNEK
M 80y0k peacereslala
6a0ade oIaaca
saklaIllyIe ot0r0yor.
Itk 8oaere sor0yor0.
haflftea 0I0s0yor
haaa.
rdeIerlal hlr str lhl
ateIerlade sakIat.
8tstkt sartItyor0
kardele. L
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
3
cesine. Ikn olu Yunus yeenime
ad brakan Yunus Emrelere.
O erdemli insanlar, zellikle ad
san kalmayan erdemliler, faziletle-
rini binyllardr bir tarih srr gibi giz-
leyenler, hibir arkeoloji kazsnn
bulup karamayaca, kefedeme-
yecei erdemliler!
Onlarla da sevin duyuyorum.
Acaba onlar, bizleri mutlu kla-
caklarn dnmler miydi?
Hi kukusuz!
nk erdem vericilikle balyor.
Babaannem Rahime Perinek,
babam iin el gzeli derdi. Ken-
disi de el gzeli idi.
Bizler de bin yl sonrasnn Ikla-
rn, el gzellerini, kendini byk
davalara adamlar dnerek, bir
kez daha mutlu olmaz myz?
Erdemli insan, hi kimsenin bil-
medii mirasyla, kendisini insanl-
n gelecek erdemli kuaklarnn
kollarna brakyor.
YENLMEZLN SONSUZ SIRRI
Erdemlerin insanlkla yatl,
olaanst bir tasavvur!
Erdemli insan, hibir zaman
ite benim erdemlerim, ite ben
buradaym, ben varm, herkes beni
grsn, herkes beni duysun de-
memiti.
Erdemlerin saklanmas, sonsuz-
luk iinde kaybolmak gibi bir ey!
Sonsuz gzellikler iinde!
Erdemli insan, erdemleriyle, yen-
menin ve yenilmenin zerine kyor.
Erdemli olmak, yenilgi olaslna
kar tek ve kesin zm olarak g-
rnyor.
Eer zaman, insanlkla varsa, en
azndan zaman insanln bildii ka-
daryla zamansa, erdemli olmak her
zaman var!
nsanln tank olmad bir za-
mann sorumlusu deiliz.
Bu durumda, zamana erdemleri-
mizle meydan okuyoruz.
Erdemli olmak, yenilmezliin
sonsuz srr oluyor.
Mahcubiyetimden bir trl sm-
sk sarlamadm erdemli kardeim
Ikm olanca kuvvetimle bar-
ma basyorum. Diyarbakrl kardei-
me imdi smsk sarlyorum.
Ika sarldm zaman Diyarba-
kra sarlm gibi oluyorum.G
www.doguperincek.info
www.doguperincek.com.tr
Hayati zcan ve Teoman Alili serbest
brakld
Dergiye son eklini verdiimiz cuma sabah, Ulusal Kanal ve Aydnlkn zmir
Temsilcisi Hayati zcan karladk. Akam st, Teoman Alili serbest brakld
Hayati zcan, elik gibi dnd Silivriden. Ancak onu karlayanlarn gzleri
doldu hep, einin ok hasta olduunu kendisi bilmiyordu. Zeynep zcan, ei Erge-
nekon tertibiyle ieri atldktan sonra kansere yakaland, eine duyurulmasn iste-
medi
Ben neden brakldm, bilmiyorum dedi Hayati zcan. Ben brakldysam, o
zaman arkadalarm neden hla ierde? Peki taa banda, biz neden ieri atlmtk?
Neden 17 aydr hapisteyiz?
te Ergenekon tertibini byle zetledi Hayati zcan, AKP iktidarnda adaletin
zeti
Hayati zcann konumasna ilerleyen sayfalarmzda yer verdik.
ULUSAL KANALI SUSTURAMAYACAKLAR!
Gzaltnda snr d edilmek istenen Teoman Alili, knca sz vatandan at,
Ulusal Kanal susturamayacaksnz diyerek bitirdi:
Dnyada vatansz kalmak baka hibir eyden yoksun kalmaya benzemez
Kaderim vatan szc ile ekillenmi benim. Vatan hastanesinde dodum, vatan
mahallesinde oturuyorum. Vatan ilk okulunda Sleyman zdemirden rendim
vatan sevgisini. Hayatmda bir kez nezarethanede kaldm, Terrle Mcadele ube-
sinde, o da Vatan cadde-
sinde. Yani vatan benim
iin bir kader. Vatanm
Trkiye. nk Trki-
yede dodum ve Trk soy-
luyum. Irk bir deil syle-
diim. Biz Trkiye Cumhu-
riyetini kuran Trkiye hal-
kyz Ulusal Kanal kale-
sini kimse zapt edemeye-
cek! Ulusal Kanal susma-
yacak! Biliyorum, sonunda
vatanseverler kazanacak.
lkemizi blemeyecekler!
Alilinin yokluunda
Haber Masas program-
n devam ettiren arka-
damz Can Karadut,
onun o ok sevdii ay yl-
dzl kravat karp, alklar arasnda Alilinin boynuna takt
Ulusal Kanal Haber Masas program yapmc ve sunucusu Teoman Alili hak-
knda ileri Bakanlnn verdii snr d kararnn yrtmesi, Avukat Servet Bo-
rann bavurusu zerine Ankara 1. dare Mahkemesi tarafndan 24 Austos gn
durdurulmutu. 3 yenin oybirliiyle alnan karar yle:
Olayda iptali istenen ilemin snr d etme iine ilikin olmas nedeniyle uygu-
lanmas halinde telafisi g zararlar doabileceinden daval idarenin savunmas al-
nncaya ya da savunma sresi getikten sonra yeniden bir karar verilinceye kadar y-
rtmenin durdurulmasna, savunma sresinin 30 gn olarak belirlenmesine
24.08.2009 tarihinde oybirlii ile karar verildi.
Teoman Alilinin, karar kar kmaz serbest braklmas gerekiyordu, drt gn
beklettiler.

te yandan, memurlarla hkmet arasnda Cuma gn yaplan ve anlama bek-

lenen grmelerden dergimizin sayfalarna bir haber koyamadk bu hafta. Dergimiz
baskya giderken pazarlklar devam ediyordu.
Aydnlk bir hafta dileiyle
AYDINLIKTAN
4
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009

i Partisi Genel Bakan Yar-

dmcs Ferit lsever, 280 say-
falk Ergenekon davas savun-
masnda, dikkat ekici bir tarihi
gerei anlatt. Savunmada PKK
ayaklanmasn nlediimiz iin
yarglanyoruz balyla sunu-
lan blm, hem gncel gelimele-
re k tutuyor, hem de i Parti-
si yneticilerinin kimler tarafn-
dan, neden ieri atldn bir kez
daha gzler nne seriyor.
lseverin savunmasyla r-
tlmedik tek bir iddia kalmad.
lsever, bir tertiple neden sank
sandalyesine oturtulduklarn
madde madde, btn ayrntla-
ryla anlatt. Talat Paa Komite-
sinin faaliyetlerinden, Ulusal
Kanaln haberciliine kadar
btn sulamalara belgelerle
yant verdi.
lseverin savunmas, Trki-
yenin 60 yllk yakn tarihinin
bir zeti nitelii de tayordu. l-
sever, 1950lerden balayarak
Trkiyede kontrgerilla rgtlen-
mesini emalarla anlatt, Ergene-
kon tertibinin bandan bu yana
gelinen sreci tablolarla zetledi.
Ferit lseverin 24 Austosta
balayp 27 Austosta tamamla-
d savunmasnn baz blmle-
rinde, anlatmlarna paralel ksa
filmler de gsterildi.
Ulusal Kanal Genel Yayn
Ynetmeni Ferit lseverin savun-
masndan hazrladmz zeti,
ilerleyen sayfalarda bulacaksnz.
280 sayfalk savunmann kitap
olarak yaynlanacan da belir-
telim. Aada sunduumuz, sa-
vunmann PKK ayaklanmasn
nlediimiz iin yarglanyoruz
balkl blm:
ZERNE ATLAMAKTAN VAZGEN!
ddianame benimle ilgili ola-
rak, terr rgtleri arasnda
kuryelik yapmak sulamasn
ileri srmektedir. ddia makam
bu sulamay, benim 1992 yln-
da Bekaada Abdullah calanla
grmeme dayandrmaktadr.
PKK ile ibirlii yaptm iddias
iddianamede yle anlatlmakta-
dr:
phelinin (Vedat Yene-
rer) otosunda yaplan arama-
da, PKK kamplarnda ekilmi
fotoraflar bulunduu ayn
rgt adna faaliyette bulunan
Dou Perinek, Ferit lseverin de
PKK kamplarnda Abdullah
calanla ekilmi eitli resimle-
rinin olduu, rgt kamplarna
her gazetecinin gidemeyecei gz
nne alndnda, phelinin
Panzehir isimli dokmanda be-
lirttii gibi PKK terr rgt ile
yakn irtibatlarn ortaya koy-
maktadr (ddianame, s.1019).
ncelikle, PKK kamplarnda
ekilmi fotoraflarmz, 18 yl
sonra bir yerlerde grnce zeri-
ne atlamak huyundan vazgein.
Biz o fotoraflar daha Bekaaya
gittiimiz gnlerde, 2000e
Doru dergisinde yaptmz sy-
leiyle beraber yaymlamz.
rgt kamplarna her gaze-
tecinin gidemeyecei ise, iddia-
namenin uydurmasdr. nk
isteyen gitmi ve calanla g-
rmtr. te bunlardan bazla-
r: M. Ali Birand, Gneri Civa-
olu, Cengiz andar, Hasan
Cemal, mit Sezgin, Nezih Tav-
la, Ali Haydar Yurtsever, smet
mset vb.
MSosyalist Parti
Genel Bakan Ferit
lsever ve Parti
heyeti rnakta.
(Eyll 1990)
FERT LSEVERN ERGENEKON DAVASI SAVUNMASI
1992de PKK ayaklanmasn
biz nledik
Cizre gibi birka blgede ayaklanacak halk gvenlik gleri iddet
kullanarak bastracak; blgede on binlerce insan tepki olarak yrye
geecek ve snr geerek Irakn kuzeyinde adr kylerde vb.
yerleecekti Bu srada Batda youn bir Trk Ordusu Krtleri
katlediyor propagandas yaplacakt. Bir sre sonra da Irakn
kuzeyinde Botan-Behdinan hkmeti ilan edilecekti. Ancak Ferit
lseverin calanla yapt sylei, btn planlar deitirdi
KAPAK
2000e Doru,
26 Ocak 1992.
lsever, Sosyalist
Parti Genel
Bakan olarak
1991de Dou
Anadoluyu kar
kar dolat
(solda).
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
5
SYLE, KRT GLERNE
DUR TALMATI OLDU
PKK terr rgtyle yakn
irtibat ya da kuryelik sula-
masna gelince PKK kamplar-
na Dou Perinek ve benim yap-
tm ziyaretler kadar anlamls
yaplmamtr. Genel Bakanmz
savunmasnda ziyaretlerinin
amacnn, ABD 1991den sonra
blgeyi ve PKKy denetimi altna
almadan nce birlik ve kardelii
ina etmek olduunu kantlaryla
aklad. Benim ziyaretimin anla-
m ise, 2008 Eyll ay iinde in-
ternet ortamnda datm yap-
lan, lseverin calan Grme-
si PKKnn 1992 Nevruz Ayak-
lanmasn nledi balkl me-
tinde yle anlatlyordu:
2000e Doru dergisi Genel
Yayn Ynetmeni Ferit lseverin
15 Mart 1992 ve 22 Mart 1992
tarihli 2000e Doru dergilerinde
yaynlanan Abdullah calan r-
portajlarnn grld gibi, tek
bir hedefi vardr: PKKnn 1992
Nevruzu iin planlad ayak-
lanmay (Serhildan) nlemek!
lsever, calann bulundu-
u Bekaaya bu amala gitmi ve
baarl olmutur. Gerek sylei
boyunca calan, gerekse daha
sonra bu syleiyi yaymlayan
ke yazarlar bir ayaklanma-
nn gndemde olmadn vur-
gulamlardr.
Oysa bu syleyie kadar
ayaklanma (Serhildan) hem
PKKnn yayn organlarnda,
hem de Trk basnnda gnde-
min ilk sralarnda yer almtr.
lsever de ite bu konuya aklk
kazandrmak ve bu olasl gn-
demden karmak amacyla ca-
lan syleisini gerekletirmitir.
Aslnda syleiden nce, Ab-
dullah calan Ferit lsevere 92
Nevruzundaki ayaklanma se-
naryolarn aklad: Cizre gibi
birka blgede ayaklanacak
halk gvenlik gleri iddet kul-
lanarak bastracak. Blgede on
binlerce insan, oluk ocuk, yal
gen buna tepki olarak, Batl
nsan Haklar Kurulularnn
gzetimi altnda yrye gee-
cek ve snr geerek Irakn kuze-
yinde adr kylerde vb. yerlee-
cek Tpk Saddam Hseyinin
ordusundan kaan Kuzey Irakl
yz binlerin Trkiyeye yerleme-
si gibi
Bu operasyon srasnda Ba-
tda youn bir Trk Ordusu
Krtleri katlediyor propaganda-
s yaplacak. Bir sre sonra da
Irakn kuzeyinde Botan-Behdi-
nan hkmeti ilan edilecek.
Yukarda zetlediimiz sr-
gnde hkmet senaryosu, Ferit
lseverin calanla yapt zel
grmenin bilgilerinden elde
edilmitir. lsever hem zel g-
rmede, hem de iki say st ste
2000e Doru dergisinde kapak
olan haberde, bu eylemin yanl-
ln, halkmza bir yarar olma-
yacan, birlik ve kardelik ilke-
lerine zarar vereceini ve en
nemlisi de ABDnin Krt soru-
nu karsnda konumunu glen-
direceini anlatm ve sorgula-
mtr.
lseverin Bekaa grmele-
ri, Trk-Krt atmasndan ve
Trkiyenin blnmesinden
medet uman glerin oyununun
bozulmas asndan nemlidir.
Sylei, aylarca bir ayaklan-
maya koullanm Krt glerine
dur talimat anlamna gelmitir.
Trk basnnda gnlerce sren
yorumlara ise bu yeni durumun
rahatl damgasn vurmutur.
DDALARA KANIT OLACAK
EN KK Z YOK
2000e Doru dergisinde iki
say st ste kapak haberi olarak
yaymlanan calan syleisinin
ara balklarn aaya alyo-
LFerit lsever.
PKK kamplarna
Dou Perinek ve
benim yaptm
ziyaretler kadar
anlamls
yaplmamtr.
rum. Bakn bakalm burada
terr rgtyle ibirliine, ya
da kuryelie dair en kk bir
iz var mdr?
- 92de ok zel Bir Taarruz
Deil, Halkn Ayaa Kalkmas
Var
- eyh Sait Ayaklanmas Ders-
leri
- Kyl syancl Baarszl-
a Mahkm
- Ayaklanmac Kafa Teslimi-
yete Gider
- Nevruzda Demokratik, Ba-
r Eylemler
- Trk ve Krt Emekileri Nev-
ruzda Omuz Omuza
- Terr Akna ldrm
Mahlklar Deiliz
- SHP lkesiz Olduu in Da-
lmaya Mahkm
- Olaanst Hal Geerse
HEP Milletvekilleri SHPyi Brak-
mal
- SHPye Alternatif Demokra-
tik Platform
- stanbullu Taraftarlar iddet
Eylemlerinden Uzak Dursunlar
- Cumhuriyetin Kurulmasn-
da Krt Katks
- Ortadouda Yeni Nizam
Halklara Kardr
- ABD piyle neceiniz Kuyu-
dan Salam kamazsnz
- Ortadou Halklarnn Fede-
rasyonlamas
(2000e Doru, 15 Mart 1992
ve 22 Mart 1992 tarihli saylar)
Syleinin yanklarn aada
yaynlamadan nce u konuyu
vurgulamak istiyorum: Benim
1992de Bekaaya gidiimle ilgili
olarak hibir soruturma yapl-
mad. 2000e Doru dergisinde
yaymland dnemde byk
yank uyandran ve gnlerce tar-
tlan syleiyle ilgili byle bir
sulamaya ilk kez iddianamede
tank oldum.
TRKYE ALKALANDI
Syleinin yanklar yleydi:
Erturul zkk: calan
PKK adna basna deme verme-
ye baladndan bu yana ilk
defa Trkiyeden bahsederken
Trkiyemiz ifadesini kullan-
yor Bu szler PKK liderinin
Ankaradan ii yumuatacak baz
admlar beklediini gsteriyor.
Hatta bir adm daha ileri giderek
bahar aylarnda meydana gelebi-
lecek baz olaylarn nlenmesi
iin bir ar yapyor. (Hrri-
yet, 16 Mart 1992)
Emin laan: Apo bu hafta
grlerini 2000e Doru dergi-
sinden Ferit lsevere aklad.
Benim edindiim izlenim, PKK
silah kesinlikle brakmayacak.
Ama bir anda patlayacak bir
halk ayaklanmas da rgtleme-
yecek. (Hrriyet 18 Mart 1992)
Taha Akyol: Apo ilk defa
Trkiyemiz deyimini kullan-
yor; ayaklanmay reddederek,
ayaklanmac kafa teslimiyete gi-
der diyor. Nevruzda barl
eylemlerin yaplacan syl-
yor (Meydan, 17 Mart 1992)
Gngr Mengi: Blc ter-
rn bandaki adam Apo da
2000e Doru dergisine verdii
demete, Nevruz nedeniyle yara-
tlan korkunun kt niyetli oldu-
unu sylyor. Ayaklanma an-
laymz yok. Nevruz kutlamala-
rnn barl gemesine byk
zen gstereceiz diyor.
(Sabah, 18 Mart 1992)
SP Genel Bakan
Ferit lsever,
Uludere
kynden g
edip Balverende
adr kuran
kyllerle (28
Eyll 1990).
6
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
6erek s6yIel hoy0aca
0caIaa, erekse daha soara
h0 s6yIelyl yaytIayaa
k6e yatarIart, hlr
ayakIaaaata 0adede
oIadttat v0r0IatIardtr.
0ysa h0 s6yIeyle kadar
ayakIaaa [8erhlIdaa) he
Fkkata yayta oraaIartada,
he de I0rk hastatada
0adela lIk straIartada yer
aItttr. IIsever de lte h0
koa0ya atkItk kataadtrak
ve h0 oIastItt 0adedea
tkarak aactyIa 0caIaa
s6yIelslal
erekIetlrltlr.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
7
Teoman Erel: Aponun a-
rs, atekese ve PKKnn affa u-
ram bir g olarak siyasete ka-
tlaca yumuak bir ortama
doru gbirliidir Bir terr
rgt havlu att takdirde ka
yolu braklmasn, daha kansz
ve ada bir zm olarak gr-
yoruz. Tabii, bunun iin PKKnn
Nevruzda yaygn bir ayaklanma
manzaras yaratmamas ve kan
dkmemesi arttr. (Meydan,
17 Mart 1992)
Taha Akyol: Apo, 2000e
Doruya verdii demete
(HEPliler iin) SHPde kalma-
malar gerekir diyor. Belki de
Apo kendisini soyutlayan ve si-
yaseten byk zaafa dren
terr rgt grntsn poli-
tik arlkl bir grntye dn-
trmek iin yollar aramakta-
dr. (Meydan, 18 Mart 1992)
Yeni Gnaydn: Ferit lsever
izlenimlerini anlatt: Nevruzun
bar eylemlerle kutlanacana
inanyor. stanbuldan Cizreye
hep beraber kutlayalm diyor
Bar bir zme inanyor. (15
Mart 1992)
Cumhuriyet: Abdullah ca-
lann 2000e Doru Genel Yayn
Ynetmeni Ferit lsever ile yapt-
grmede, HEP Milletvekille-
rinin SHPdeki konumlarna ili-
kin deerlendirmeleri, konuya
ilikin tartmalar hzlandrd.
HEP kkenliler yol ayrmnda.
(17 Mart 1992)
Yeni Asya: calan atekese
kar olmadklarn ve PKKnn
ille iddet demediini savunarak
Ortaasyadan Ortadouya
kadar byk bir Trki-Krdi Fe-
derasyonu kurulmas teklifinde
bulundu. (17 Mart 1992)
Zaman: calan Bekaa Vadi-
sinde grt 2000e Doru
dergisi Genel Yayn Ynetmeni
Ferit lsevere Nevruzda iddete
bavurmayacaklarn, bayram
demokratik ve bar eylemlerle
kutlayacaklarn belirtti. Apo,
Nevruzda Krt ve Trk aydnla-
rn stanbuldan Cizreye el ele
yrmeye ard. (16 Mart
1992)
BBC, Norve radyosu ve sve
radyosu da Ferit lsever ile
2000e Dorunun calan gr-
mesi kapa zerine rportaj
yaptlar.
DOU PERNEK
TARH SORUMLULUU YAZMITI
Yine bu dnemde Partimizin
Genel Bakan Dou Perinek,
bu ayaklanma senaryolarna
cevap olarak devletin uygulaya-
ca terrn kardelii yok ede-
ceine ve Trkiyeyi emperya-
list devletlere daha muhta duru-
ma dreceine vurgu yap-
yordu:
MT Mstear Korg. Teo-
man Koman bir gazeteciyi a-
rarak zetle unlar sylyor:
Ayaklanma olacak. Silaha silah-
la karlk verilecek. Bastrma
uzun srecek. Ayaklanmaclar
Iraka srlecek.
Bahar Operasyonu, bir
ayaklanma varsaym zemininde
hakl gsterilmek isteniyor. Kit-
leleri hedef alan bir sindirme ha-
rektnn kanlmaz olarak
byle bir gerekeye ihtiyac var...
Tezghlanmakta olan senar-
yo, bir ayaklanmann uzun s-
recek kapsaml bir operasyonla
bastrlmasdr. Yaanacak olay
ise, devletin kitleleri sindirme
operasyonunun halk direniiyle
karlamas olacaktr
Devlet terrnn karsna
bir kardelik barikat kurmak ta-
rihi sorumluluktur. Demokrasi
ve zgrlk istiyorsak, ezilen
halkn yannda olacaz Bu
operasyonun hedef tahtasnda
yalnz Krt halk kitleleri deil,
btn Trkiye halk var. Dahas
Bahar Operasyonu, Trkiyeyi
emperyalist devletlere daha muh-
ta duruma drecektir.
(2000e Doru, Bayaz, 15 Mart
1992)
HASAN CEMALLER MAKBUL!
Savclar, PKK itirafs Ab-
dlmuttalip Tonere soruyorlar:
PKK Ferit lseveri nasl bilir-
di? Bir zahmet edip Apoyla
syleiyi okusaydlar ya Bu
kadar ciddi ve nemli bir sula-
mada bulunmadan nce, bu su-
lamann dayandrld olay in-
lseverin
savunmasndan:
ddianame
aslnda PKK
ayaklanmasn ve
srgnde Krt
Hkmeti
kurulmasn
nlememizi
suluyor.
ddianame, bu
konuda da
PKKnn ABD
emrindeki
eylemleriyle ayn
paraleldedir.
celemeleri, bu olayla ilgili haber-
leri okumalar gerekmez mi? Bu
ne ciddiyetsizlik!
Terr rgtleri arasnda
kuryelik Byle bir ii erefsiz-
lik sayar, nefretle reddederim. d-
dianame aslnda PKK ayaklan-
masn ve srgnde Krt Hk-
meti kurulmasn nlememizi
suluyor. ddianame, bu konuda
da PKKnn ABD emrindeki ey-
lemleriyle ayn paraleldedir.
nk Hasan Cemal gibi ABD
politikalarnn hizmetinde olun-
ca, brakn kuryelii, PKK ile
Trkiye Cumhuriyeti arasnda
arabuluculua bile soyunabilirsi-
niz ve yaptnz i Cumhurba-
kan tarafndan byk frsat
diye alklanabilir, ankayada
arlanabilirsiniz. nk ABD
ile mcadele edenler ieri atlm,
ankayadaki zat bile Krdis-
tan, yani kukla devleti tand-
n ilan etmi.
Bu bir rastlant deildir.
nk gn, ABD emrindeki
terr rgtlerinin gndr. PKK
ile savaanlar ieri atlyor, inti-
hara srkleniyor. Apoya doku-
nanlar yanyor. Ergenekon id-
dianamesinin en itibarl tanklar
PKK sanklar ve itiraflar olu-
yor. Bu yzden Ergenekon ter-
tibinin en hararetli savunucular
PKK ile DTPdir.
ABD PLANLARINI 20 YIL NCE DE
P VE TSK BOZUYORDU
1991-92-93 yllar... Gerek
ABDnin Byk Ortadou Proje-
sinde (BOP), gerekse Krt soru-
nunda ve Trkiyenin ABDye
kar tutumunda krlma noktas.
Irak igal eden ve 36. Enlemin
kuzeyini Gvenli Blge ilan
eden ABD, u politikalar dayat-
yordu:
-Trk Silahl Kuvvetleri,
Irakn kuzeyine mdahale ede-
rek bu blgeyi himayesi altna
almal,
-PKK ile siyasi zmde
anlaarak, Trkiye ile Irakn ku-
zeyi federasyona gtrlmeli,
-Trk Silahl Kuvvetleri,
ABDnin blge jandarmas haline
gelmeli.
TSK, birinci dayatmaya Ge-
nelkurmay Bakan Org. Necip
Torumtayn Cumhurbakan
zaln talimatn dinlemeyip is-
tifa etmesiyle cevap verdi. Birinci
Krfez Sava sonundaki ABD
planlar suya dt. PKKnn,
ABDnin ikinci dayatmasn ha-
yata geirmek iin hazrlad
ayaklanma senaryosu ise yu-
karda akladm gibi i Parti-
sinin (O gnlerde Sosyalist
Parti) giriimleriyle bozuldu.
Grdnz gibi, bu blgedeki
ABD senaryolar 20 yl nce de
TSK, i Partisi ve esas olarak
milletimizin gcyle alt ediliyor-
du. Buna karlk ABD ve ibir-
likilerinin o gnk saldrlar da
bugn olduu gibi Trk Silahl
Kuvvetleri ile i Partisini hedef
alyordu.
Sayn Dou Perinekin tu-
tuklanp Diyarbakr Cezaevine
konulmasndan ve i Partisinin
birok yneticisinin Kontrgerilla
tarafndan katledilmesinden ksa
bir sre sonra, 1993te blgede
ABD denetimine son verecek bir
zm hayata geirmeye alan
Jandarma Genel Komutan Org.
SP Genel
Sekreteri Yaln
Bykdal ve SP
Merkez Karar
Kurulu yesi
Avukat Nusret
Senem, Kasaplar
Deresinden,
ldrlenlerin
kanl elbiselerini
karyor. 21
ubat 1989.
8
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
0 kelkIerl heal partl
daha 20 ytI 6ace,
60Id00 0aIerde 8llrtla
kasapIar 0ereslade yapttt
kattIarIa ortaya tkartt
ve savctIart 6reve
atrtttr. he de
h0I0aaaIar h00ak0 lhl
k6pek kell delI,
6Id0r0I0 lasaaIarta
kelkIerlydl. 25
etrekareIlk aIaada 6 ceset
h0I0ad0. 86yIece lddla
kaattIaadt. kacak h0
aoktada 8avctItk katt
lIelal d0rd0rd0. kattIaa
yerla 0terl kapattIdt.
Eref Bitlis, uana ynelik bir
sabotaj sonucu hayatn kaybetti.
Bylece ABD Irak zerinden bl-
geye yerleti. Ankarada kurduu
ibirliki iktidarlar eliyle de bir-
lik ve kardelik temelindeki milli
zmn nn tkad.
KEMKLER LK BZ BULDUK!
imdi bir yandan Amerikan
senaryolar sahnelenirken, dier
yandan faili mehullerin aa
kartlmas sloganyla toprak-
lar kazlyor, deniz taranyor.
Gnmzn moda haberi
kemik kt, mhimmat
kt oluyor. Bu hkmet mi
faili mehullerle mcadele ede-
cek? Gnmzn Gladyosu Fet-
hullah Gladyo mu cinayetleri
aydnlatacak, darbe silahlarn
bulacak? O kemikleri benim par-
tim daha 20 yl nce, gmld
gnlerde Siirtin Kasaplar Dere-
sinde yapt kazlarla ortaya -
kartm ve savclar greve ar-
mtr. Hem de bulunanlar bu-
gnk gibi kpek kemii deil,
ldrlm insanlarn kemikle-
riydi. Sosyalist Parti Genel Sekre-
teri Yaln Bykdalnn, Mer-
kez Karar Kurulu yemiz Av.
Nusret Senemle birlikte bu kat-
liam aa kartt dnemde,
ben partinin Genel Bakanydm.
O gn olduu gibi bugn de
Gladyoyla ve arkasndaki ABD
ile mcadele ediyoruz. Ve bugn
de hapislere atlmamzn en temel
sebebi ite budur.
SAVCILIK STN RTT
Sayn Yaln Bykdal
yirmi yl nceki Kasaplar Dere-
si eylemimizi 19 Mart 2009
gn dzenledii basn toplant-
snda yle anlatt:
21 ubat 1989. Sabah saat
07.30. Gelen baz ihbarlar de-
erlendiren Sosyalist Parti heyeti,
Siirtin Kasaplar Deresi mevkiin-
de. Heyetin banda SP Genel Se-
kreteri Yaln Bykdal ve SP
Merkez Karar Kurulu yesi Avu-
kat Nusret Senem bulunuyor.
Yaplan incelemede kanl el-
bise paralar ve yakn zamanda
kazld belli olan yumuak bir
zemin gze arpyor. SP heyeti Si-
irtli baz yurttalarla konuuyor.
ddia korkun; aslnda Siirtin
pl olan Kasaplar Deresine
ok sayda kiinin gmld be-
lirtiliyor. Gmme olaylarn gr-
dn syleyen tanklar var.
Bilgi ve kantlar toplayan
SP heyeti, su duyurusunda bu-
lunmak zere Siirt Cumhuriyet
Savclna gidiyor. Cumhuriyet
Savcs Mustafa Erdoduya
kant ve bilgiler verilerek olay ye-
rinde kaz yaplmas talep edili-
yor. Savc, sz konusu alan ok
geni, denek yok vb. gerekeler-
le kaz yaplmasnn nndeki
zorluklar anlatyor. Ancak Parti
heyeti srarl
Siirt Savcl, 24 Nisan
1989 gn SPnin bavurusunu
deerlendirerek Kasaplar Dere-
sinde gsterdiimiz alanda kaz-
y balatt. Sonu; 25 metrekare-
lik alanda 6 ceset bulundu. By-
lece iddia kantland. Ancak bu
noktada Savclk kaz ilemini
durdurdu. Kazlan yerin zeri
kapatld. Siirt Savcl olayn
zerine gitmedi.
Grld gibi, Silopi Kuyu-
larnn zerine yirmi yl nce biz
gittik. Baz devlet ve iktidar yet-
kililerinin korumas altnda ger-
ekletirilen kanunsuzluu kant-
ladk Gladyo iledii cinayetle-
ri ve gerekletirdii tertipleri
yurtseverlerin zerine ykarak
hem aklanmak hem de yurtsever
gleri tasfiye etmek istiyor.G
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
9
1993te blgede
ABD denetimine son
verecek bir zm
hayata geirmeye
alan Jandarma
Genel Komutan Org.
Eref Bitlis, uana
ynelik bir sabotaj
sonucu hayatn
kaybetti. Bylece
ABD Irak zerinden
blgeye yerleti.
Ankarada kurduu
ibirliki iktidarlar
eliyle de birlik ve
kardelik
temelindeki milli
zmn nn
tkad.
Ferit lsever
Diyarbakrda (1991).
10
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009

i Partisi Genel Bakan Yar-

dmcs Ferit lsever, savunma-
snda AKPnin Krt almna
ve Ergenekon tertibiyle alm
arasndaki baa da deindi. Ter-
tibin balangcndan bugne,
Trkiyenin nereden nereye gel-
diini anlatan lsever, unlar
syledi:
2007 ylnda Irakn toprak
btnl ve Trkiyenin nder-
liinde bir blgesel g olutur-
ma tasarlarndan, Abdullah
Gln Krdistann, yani kukla
devleti tanma noktasna geldik.
te Ergenekon tertibi de esas
olarak bunun iin yaplmtr:
i Partisini ve TSKy bastra-
rak kukla devleti kabul ettirmek,
yani Trkiyeyi blmek!
Ltfen, u zamanlamaya
dikkat edin: ki yl boyunca Er-
genekon dalgalaryla TSK ypra-
tldktan, bata niversite ve
yarg olmak zere tm devlet ku-
rumlar ve halk bask altna aln-
dktan sonra, AKP-PKK ittifaky-
la Krt alm gndeme getirili-
yor. Hem de rticayla Mcadele
Belgesi adl uyduruk bir kt
parasyla TSKya kar yrt-
len asimetrik psikolojik harek-
tn hemen sonrasnda.
Abdullah Gl, Tayyip Erdo-
an ikilisi u anda resmen akla-
masalar da zerklik, federasyon
gibi blc zmleri gndemle-
rine alm bulunuyorlar. Trkiye
ve milletimiz, hzla blnmeye
itiliyor.
Blclkle, ayrmclkla
mcadele etmek su olmutur
adeta. Gzaltna alnp tutuklan-
mamn bir nedeni budur: PKK
ayaklanmasn nlemek! ddia-
name beni ve Sayn Dou Perin-
eki calanla grmekle su-
luyor. Kaderin cilvesine bakn
Ferit lseveri calanla gr-
mekle sulayan kafalar, bugn
onun her szcnde bir kera-
met bularak manetlere tayor-
lar. Medya calanla grmek
iin sraya girmi. Yetkililer,
gizli mi grmeli, ak m g-
rmeli diye tartma yapyorlar.
Apo, Trkiyenin en makbul
kiilerinden biridir bugn. Gn
ite yle bir gndr: ABDnin b-
lclne hizmet edersen mak-
bulsn. Ama lsever gibi, Perin-
ek gibi, PKK ayaklanmasn
bastrmaya ve ayr bir hkmet
kurulmasn nlemeye; birlik,
eitlik ve kardelii gerekletir-
meye soyundun mu, en byk
sulusun!
te yandan Diyarbakr Bis-
milin Cumhuriyet kynde ve
Urfa Akakalenin kylerinde
Krt ve Arap yurttalarmz top-
rak aalarna kar mcadeleye
seferber ederek, ellerinde Trk
bayraklaryla yrtmekle de su-
umuz katmerlenmitir. Bis-
milin Aslanolu kylleri de i
Partisi nderliinde Cumhuriyet
kutlamasnda Trk bayraklaryla
yrdkleri iin suludurlar.
te imdi kyleri aann silahl
adamlar tarafndan kuatlm,
kye giri klar aaln dene-
timi altna alnmtr. Cumhuri-
yet aydnlar Silivri zindannda.
Bismilin Cumhuriyet ky Si-
livri zindannda. zetle; Cumhu-
riyet Silivri zindannda!
PKK ayaklanmasn nle-
yenler ya da bastranlar ieri at-
lrsa, ayaklanmann n alr.
Dalca basknn yapan ekya
nereden geldi, Akttn Karako-
lunu kim bast diye hi sorma-
yn. PKK ile mcadele ettii iin
subaylar, PKK ayaklanmasn
nledii iin Ferit lseveri gzal-
tna alanlarn izini takip edin. Fa-
illeri bulursunuz. Geleceiniz
yer, Ergenekon tertibinin Anka-
radaki savcsyla Washing-
tondaki elebann adresidir.
Sakn Mardinin Bilge kynde
44 yurttamz kim ldrd
diye de sormayn. Onlarn da ka-
tililerinin azmettiricisi, Pnin
ada Bismil zmn sula-
yan ve onun yneticilerini tutuk-
layan Ergenekon tertipileri-
dir.G
ABDnin blclne
hizmet edersen makbulsn bugn!
Milliyet, 5 Mays 2009.
Iddlaaae asItada Fkk ayakIaaastat
6aIeeltl s0I0yor. Iddlaaae, h0 koa0da
da Fkkata k80 erladekl eyIeIerlyIe ayat
paraIeIdedlr. 0ak0 hasaa 0eaI lhl k80
poIltlkaIartata hltetlade oI0aca, Fkk lIe
I0rklye 00h0rlyetl arastada arah0I0c0I0a
hlIe soy0aahlIlrslalt ve yaptttatt l
00h0rhakaat taraftadaa h0y0k ftrsat
dlye aIktIaaahlIlr. 0ak0 k80 lIe 0cadeIe
edeaIer lerl attIt, aakayadakl tat hlIe
k0rdlstaat, yaal k0kIa devIetl taatdttat
lIaa etl.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
11
KUTBAY NAC AYDIN
Yalaka basn Osmanlda mtareke basn olarak tarihe geti.
Buna karlk Anadolu Basn Cumhuriyet Devrimi ile Anadoludan
teye stanbula taarak bu gne kadar geldi. stelik buna internet-
teki haber ve yorum siteleri de eklendi. Bu bakmdan, medyada ge-
zerken, sadece yalaka kalemorlar grmek ve gstermek, vatan-
sever gazeteci ve yazarlara hakszlk olur. Aydnlkn 1154. says 30
Austosa rastlad. Bu mnasebetle, Bakomutanlk Meydan Muha-
rebesi ve Zafer Bayramnn 87. yldnmn, Reat iiltepeyi ha-
trlayarak kutlayalm.
te Trk subay Reat iiltepenin hayatndan gerek bir an ve
80 yl sonra ona ilikin yazlan yazlardan biri:
Eer yolunuz Sandkl-Afyon arasna derse, ltfen Onu ziyaret
edin. Marmaris, Bodrum, Kuadas, Antalya, Fethiyeye giderken o-
unuzun gidecei yol zerindedir O. Hergn binlerce aracn getii
yolda, herkes bakar da o kck tabelay grmez. Belki de bakar
geeriz!.. Albay Reat Bey- iiltepe ehitlii 10 km.!..
1
Reat Bey, hepimizin bildii nl Ziya Paann oludur. 1879da
stanbulda doan Reat Bey, 1896da Harp Okulunu bitirdikten
sonra, Trablus ve Balkan Savalarna, anakkale mdafaasna katl-
m, Muun Rus igalinden kurtarlmasnda da nemli rol oynamtr.
1918de Suriyede ngilizlere esir dm, esaretten kurtulur kurtul-
maz Aralk 1919da Mili Mcadeleye katlmak zere neboludan
stiklal Yolu zerinden Ankaraya gemitir. Yarbay rtbesi ile
nn ve Sakarya muharebelerine de itirak eden olaanst kahra-
manlk gsteren Reat Beye, son olarak 57. Alay Komutanl grevi
verilmi; bizzat Bakomutan Mustafa Kemal Paa tarafndan, Byk
Taarruzun ikinci gnnde, muharebenin ve de lkenin-ulusun kade-
rini etkileyecek en kritik mevkide yer alan -Sincanl Ovasndan Dum-
lupnara kadar tm yollarn nndeki en stratejik engel olan- iil-
tepeyi dmandan temizlemesi emredilmitir. Ne var ki, bu tepenin
nemini ok iyi bilen Yunan Bakomutan Trikopis ise en zinde kuv-
vetlerini, stn ate gcyle bu tepeye ym; tahkimat tamamla-
mtr.
Sonrasn resmi kaytlardan izleyelim:
27 Austos 1922 sabah 57. Alay bu tepeyi kuatmtr. Saat
10.30da Mustafa Kemal telefonda komutana sorar;
-Reat Bey, bu nemli tepeyi ne zaman alacaksnz?
-Komutanm, yarm saat sonra alacaz.
-Baarlar diliyorum.
Saat 10.45 Mustafa Kemal:
-Dmann halen direndiini gryorum. Gzmz o tepede ok
nemli.
- Komutanm, tepeye dman bir tmen ym direniyorlar. Ama
alacaz komutanm, mutlaka alacaz.
Saat 11.00 Mustafa Kemal:
-Reat Beyi istiyorum.
-Komutanm, Reat Bey size bir mesaj brakarak intihar etti. Oku-
yorum:
-Yarm saat zarfnda bu tepeyi almak iin sz verdiim halde s-
zm yapamam olduumdan dolay yaayamam komutanm.
Mustafa Kemalin gzleri iiltepeye evrilir Reat Bey iin
sayg duruu yapar gibi, bir mddet kmldamaz.
11.45 Bakomutann telefonu alar:
-iiltepe alnmtr komutanm. Yzlerce lsn brakan d-
man Sincanl Ovasna doru kamaktadr, arz ederim.
Resmi kayt burada bitiyor.
Ulusal onurumuzu koruyan ve ycelten kahramanlarmz iin Ba-
komutan Mustafa Kemal yle diyecektir:
Trk askerine,
Dnyann hibir ordusunda yrei seninkinden daha temiz, daha
salam bir askere rast gelinmemitir. Her zaferin mayas sendedir.
Her zaferin en byk pay senindir. Burada ehit olan kahraman ev-
latlarmz minnetle anyorum, ruhlar ad olsun.
Bakomutan Mustafa Kemal.
Atatrkn bu szleri, Albay Reat Bey ehitliindeki mermer bir
kitabeye de nakedilmitir.
Yolunuz dtnde, eer zamannz ve imkannz varsa, sizi o ki-
tabeye yneltecek tabelay grmezden gelmeyin. Eer bu lkeyi sevi-
yorsanz, Cumhuriyetin erdemlerine inanyorsanz, ulusal bilince sa-
hipseniz Bu gnk ikbal ve iktidarlarn o kahramanlara borlu
byklerimiz gibi davranmayn. Binlerce kilometre otoyol ve duble
yol yapmakla vnenlerin gcnn, 10 kilometrelik yolu yapmaya
yetmediini grn!..
10 Kilometrelik yolu ancak yarm saatte alacaksnz. Talar, u-
kurlar ve tozlar arasnda tepeleri trmandktan sonra, yol ayrmnda
bir tabela daha grrsnz; yrekleri, mandaclar gibi kararm ma-
gandalarn niangah haline geldii iin, tabeladaki tek bir kelimeyi
bile okuyamazsnz. Bir sre daha g bela ilerledikten sonra Ona ve
Onunla birlikte bu vatan iin, bugnlerimiz ve yarnlarmz iin can-
n veren kahramanlarmzn yatt ehitlie ularsnz
Hayatlarnn baharnda, komutanlar Reat Beyle birlikte lme
doru koan gencecik yiitleri, bizler ve bizden sonra gelecekler iin
en deerli varlklarndan, canlarndan vazgemi kahramanlarn kabir
talarn grrsnz:
Sivas-Hasan olu Hsn-23 yanda,
Tunceli- Ahmet olu Mevlt-20 yanda,
Konya- Ruen olu Haim-21yanda,
Mersin- Hasan olu mer-24 yanda,
Afyon-Mehmet olu Musa-18 yanda ve dierleri
ehitliin kitabesinde u satrlar okursunuz:
Bu vatan topran kara barnda, sradalar gibi duranlarndr.
Bir tarih boyunca onun urunda, kendini tarihe verenlerindir.
Sanki bu satrlar, laf olsun diye yazlmtr. Gnmzn man-
daclar, ulusumuzu aalamak, ocuklarmzn, genlerimizin vatan
sevgisini kreltmek iin, Trkn, Trke propagandas diyorlar. s-
tiyorlar ki; tarihimizden, ulusal deerlerimizden sz edilmesin, ocuk-
larmz, kendi milletine dman olsun, kendileri gibi ABye, ABDye
boyun esin, hizmet etsin
Gemiimizi bilmek, ocuklarmza retmek grevimiz. Onun
iin, yolunuz dtnde, eer zamannz ve imknnz varsa, o ta-
belay, grmezden gelmeyin. O ehitlii bulun. Kahramanlarmzn
huzurunda bir dakika da olsa sayg duruunda kaln. O gnden
kalan sesleri duymaya aln.
iiltepede, blgenin en yksek ve stratejik tepesinde, bu tepe-
yi almak iin canlarn veren kahramanlarmzn huzurunda duyaca-
nz tek ey iddetli rzgarn uultusudur. O uultu belki de, smr-
gecilie, emperyalizme kar verilen ilk kurtulu sava iin bestelen-
mi bir attr. O tepede, baka bir ses ve nefes duyamazsnz.
Albay Reat Bey ve dier ehitlerimiz de sizi duyamaz ama, siz on-
lar tm benliinizle hissedebilirsiniz!.. Onlarn sizin ziyaretinize de,
dualarnza da ihtiyac yoktur; nk eriebilecekleri en st mertebe-
ye zaten ulamlardr. Olsa olsa, sizden vatan sevgisi bekliyorlardr!..
steseniz de onlara baka bir ey veremezsiniz. Yapabileceiniz tek
ey, vatan sevgisini tazelemektir. Bir de evrede duyarsz insanlarm-
zn braktklar pleri toplayabilir, tozlanm mermer talarn, Reat
Beyin bstn ve kitabeleri sevgiyle silebilirsiniz. Hepsi o kadar! yi ta-
tiller
1 Necip Hablemitolunun Cumhuriyetin 77. Yldnmnde: Ke-
malin Askerleri Vahdettinin Politikaclar balkl yazsndanG
Reat iiltepeyi hatrlamak
MEDYADA GEZYORUM
12
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009

i Partisi Genel Bakan Yar-

dmcs ve Ulusal Kanal eski
Genel Yayn Ynetmeni Ferit
lsever, apraz sorguya geilirken
Savclara yle seslendi: Burada
hukuksuzluk yapldn biliyo-
rum. Burada i Partisinin yar-
glandn biliyorum. stediinizi
sorun. Korkacak bir eyim yok!
ULUSAL KANAL, HKMYET
MLLYE GBDR!
Ergenekon savcs Mehmet
Ali Pekgzel, Ulusal Kanaln fi-
nans kaynaklarn sordu. lsever
Ulusal Kanal bir halk kanaldr.
Kanalmz Teklifi Milliye yasa-
sn temel alr. Kurtulu Sava
dneminde Hkimiyeti Milliye
gazetesi nasl ortaya ktysa
imdi de Ulusal Kanal odur; Milli
kuvvetlerin dnce retme mer-
kezidir dedi. lsever, Ulusal Ka-
naln iki defa SPK denetiminden
getiini ve cevabn veremedii
hi bir ey olmadn syledi.
BELGE DEDNZ, P BAKANLIK
KURULU KARARIDIR
Pekgzel bu kez, i Parti-
sinde bulunduunu iddia ettii
15 Eyll 2006 tarihli bir toplant
tutananda Mehmet Cengiz,
Veli Kk, Mete Gknel ve
Vural Sava isminin yer aldn
syleyerek Veli Kkn i
Partisindeki grevi nedir? diye
sordu. lseverin avukat Mehmet
Cengiz sz alarak savcnn bir
hata yaptn belirtti. Cengiz bu
belgenin bir toplant tutana
deil, i Partisinin Tzk-Prog-
ram almalarnda oluturulma-
s dnlen komisyona arla-
cak kiileri gsteren bir liste ol-
duunu aklad. Mehmet Cengiz
yle konutu:
Devletin yeniden yapland-
rlmas belgesi i Partisi Ba-
kanlk Kurulunun ald bir ka-
rardr. Buradaki belge ise Ba-
kanlk Kurulunun hazrlad bir
belgedir. Bu belgede Milli Hk-
met programnn hazrlanmasn-
da yer almas dnlen kiilerin
bir listesi oluturulmutur. Yani
Veli Kkn katld bir top-
lant deildir. stelik Veli Kk
planlanan toplantya da katlma-
mtr. Bu bir parti program ha-
zrldr. Parti organnn karar
partiyi balar. Kiisel bir ey de-
ildir. Burada i Partisini mi
yarglyoruz? Bunu yarglamay
m dnyorsunuz. Savclardan
yetkilerini amamalarn Yarg-
tay Cumhuriyet Basavcsnn
grev alanna tecavz etmemele-
rini istiyorum.
BENMLE VE DDALARINIZLA LGL
SORULAR SORUN!
Savclarn Ferit lsevere sor-
duklar sorularn ou, Ulusal
Kanalda yaplan aramalarda bu-
lunan bilgi notlaryla ilgiliydi.
Ferit lsever bu duruma tepki
gsterdi ve unlar syledi:
Hasta olmama ramen geldim
ve 3 gndr savunma yaptm.
imdi de sorularnz yantlyo-
rum. Ancak yle sorular geliyor
ki benimle alakas yok. Bunlar
haber notlarndan ibaret. Ben
Ulusal Kanaln Genel Yayn Y-
netmeniyim. Bu bilgilerle muha-
bir arkadalarmz ilgilenir, ben
deil. Ulusal Kanalda byle bilgi
notlarnn olmasndan daha
doal ne olabilir? Bunun ad ga-
zeteciliktir. Rica ediyorum be-
nimle ve iddialarnzla ilgili soru-
lar sorunuz!
Bu uyar zerine Savc yle
bir soru sordu ki, stne roman
yazlr!
MTalat Paa
Komitesi toplants
(15 Mart 2006,
Pera Palas).
Avrupa
Parlamentosu,
Talat Paa
Komitesini datn
diyor. Terr rgt
bahanesiyle Talt
Paa Komitesi ve
i Partisi
yarglanmaktadr.
Bu iddianame,
Avrupa
Parlamentosunun
iddianamesidir.
LSEVERN SAVUNMASINDAN NOTLAR
Burada i Partisi yarglanyor!
Ferit lsever savunmasnda, Ergenekon davasnn bir terr rgt
davas olmadn, iddianameyle i Partisi ve Talat Paa
Komitesinin mahkm edilmek istendiini anlatt. lsever, partisinin
terrle ve Gladyoyla 40 yllk mcadelesine de geni yer ayrarak
hakkndaki iddialar bir bir rtt.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
13
SAVCI: KONTRGERLLAYI ALEMDEN
Y TANIRIM DEDNZ?
Savc- Savunmanzda Kontr-
gerillay ailemden iyi tanrm
dediniz. Aar msnz?
lsever- Kontrgerilla, yani
Gladyo, ilk kez karma 6-7
Eyll olaylaryla kt. Saldrya
urayan Rumlar evimizde sakla-
mtk. Daha sonra 68de kontr-
gerillann ikence hanelerinden
getim. Kontrgerilla bana saldr-
may brakmad. Siyasi hayatm
boyunca bana ve ierisinde bu-
lunduum gruba srekli saldrd.
70lerde kontrgerillay aratrdm
ve btn nemli isimlerini ortaya
kardm. Bu yzden onlar ai-
lemden iyi tanrm. 40 yldr
kontrgerilla ile mcadele ediyo-
rum.
i Partisi Genel Bakan Yar-
dmcs Ferit lsever, 13 blm-
den oluan savunmasnda, neden
yarglandklarn tek tek balk-
lar altnda ele ald. lseverin sa-
vunmasndan ksa bir zet sunu-
yoruz:
ERMEN SOYKIRIMI YALANIYLA
MCADELE ETTMZ N
Ferit lsever, davada Ermeni
soykrmyla uluslararas apta
mcadele etmek iin kurulan
Talat Paa Komitesinin yarg-
landn kantlad. Zira gzalt-
na alndnda lsevere Emni-
yette sorulan 49 sorudan 17si,
Komitenin faaliyetleriyle ilgiliy-
di. Ferit lsever, savunmasnda
Emniyette sorulan bu sorular-
dan rnekler okudu.
Avrupa Parlamentosunun
(AP), Tayyip Erdoan Hkme-
tine verdii Talat Paa Komite-
sini datn! talimatn hatrla-
tan lsever, Terr rgt baha-
nesiyle Talt Paa Komitesi ve
i Partisi yarglanmaktadr. Bu
ddianame, Avrupa Parlamento-
sunun iddianamesidir dedi.
Talt Paa Komitesi nedir, ne
yapmtr da ortadan kaldrl-
mas talimat verilmektedir?
diye soran lsever, kuruluundan
balayarak, Komitenin yurtiin-
de ve yurtdnda yrtt a-
lmalar tek tek aklad, kazan-
d baarlar anlatt. Faaliyetle-
rin hepsi de kamuoyunun bildii
ve yakndan takip ettii eylemler-
di; Lozan 2005, Berlin 2006,
Paris 2006, Kbrs 2006, Lozan
2007- Perinekin Ermeni soyk-
rm uluslar aras bir yalandr
dedii iin yarglanmas, Alman-
yada dzenlenen paneller, soyk-
rm yalann Ermeni belgeleriyle
rten kitaplarn baslmas
te Ergenekon iddianamesi, soy-
krm yalanyla mcadelede Tr-
kiyeye nemli mevziler kazand-
ran bu faaliyetleri sulama konu-
su yapyordu.
CEML EK TANIK OLARAK
DNLENSN!
Ferit lsever, Eski Adalet Ba-
kan Cemil iekin tank olarak
dinlenmesini talep etti. lsever,
Komitenin Genel Sekreteri ola-
rak, Lozana, Berline ve Parise
gitmeden nce Cemil iekle
kez grmt. Lozan Yargc-
nn Perinek hakknda mahk-
miyet karar verdii akam, svi-
re Devlet Televizyonu SF1de
Adalet Bakan Blocherle yaplan
grme yaynlanmt. Blocher,
Cemil iek ile yeni grt-
n, Trkiye Hkmetinin mah-
kmiyet kararna bir tepkisinin
olmayacan, nk Dou Pe-
rinekin, Tayyip Erdoan ikti-
darnn ar muhalifi olduunu
sylemiti.
ULUSAL KANALLA MLLET
AYDINLATTIIMIZ N
Emniyette sorulan sorularn
yzde 36s Ulusal Kanaln al-
malaryla ilgiliydi. lsever, bu so-
MAydnlk, 8 Austos 1978. Kontrgerilla siyasi hayatm
boyunca bana ve ierisinde bulunduum gruba srekli saldrd.
70lerde kontrgerillay aratrdm ve btn nemli isimlerini
ortaya kardm. Bu yzden onlar ailemden iyi tanrm.
2000e Doru, 23 ubat 1992. PKKya ilk ehitleri i
Partisi verdi; 2000e Doru Diyarbakr muhabiri Halit
Gngen, Hizbullahn evik Kuvvet merkezinde eitildiini
ortaya kard iin ldrld.M
rular ve yantlarn heyetin dik-
katine sundu. Tertip kapsamnda
Ulusal Kanaln sadece habercilik
faaliyetleri sorgulanmam,
Kanal yneticileri hakknda da
bilgiler istenmiti.
Ulusal Kanaln, iddianame-
deki sulamalardan herhangi biri
ya da benzer sulamalar nedeniy-
le ceza almadn aklayan lse-
ver, Kanala verilen cezalarn bir
listesini de mahkemeye sundu.
stelik listedeki cezalarn biro-
u yarg kararlaryla haksz bulu-
narak iptal edilmiti.
NC PART OLDUUMUZ N
Ferit lsevere sorulan 46 so-
rudan 26s da i Partisi faali-
yetleriyle ilgiliydi. lsever savun-
masnda, yine bu sorulardan r-
nekler okudu ve heyete sordu:
i Partisinin Genel Bakan
Yardmcsnn, Genel Bakan ve
Genel Sekreterle, btn partiler-
de grlebilecek, son derece ola-
an, parti almalarn deerlen-
dirmeleriyle ilgili grmeleri so-
ruturuluyor. Ltfen syler misi-
niz; Terr rgt bu konuma-
larn neresinde?
i Partisinin nc nitelii-
nin hedef alndn belirten lse-
ver, Parti tzk ve programndan
alntlar yaparak Partinin nc
niteliini, akln, disiplinini
ve demokratik merkeziyetilii-
ni anlatt. lsever, Dou Perin-
ekin Pnin 2006da yaplan 7.
kongresinde sunduu rapora da
dikkat ekti:
Trkiye gittike artan bir is-
tikrarszlk ve alkant dnemine
girmitir.
Bu koullarda nc karak-
terde, fedai karakterde olmayan
bir partinin yapabilecei bir i
yoktur. Tzk ve programmz,
Partimizin nc karakterini daha
da salamlatrmakta ve gvence
altna almaktadr.
lsever, yle devam etti:
Trkiyeyi paralama senar-
yolar hazrlayan ABD, Ergene-
kon tertibiyle, burada rgtlen-
mesine vurgu yaptmz Trki-
yenin nc birikimine kar sal-
drya gemitir. Bu yzden Erge-
nekon tertibi ile TSK, i Partisi
ve Trkiyenin yurtsever ncleri
hedef alnmaktadr. ABD byle-
ce, Trkiyeyi paralama senar-
yolarna Dur diyen nc karar-
gh datacan hesap etmekte-
dir.
Databilmi midir? Hayr,
baaramamtr ve baaramaya-
caktr. Grld gibi gerek bu-
rada, gerekse darda, Trki-
yenin her yerinde i Partisi
dimdik ayaktadr.
i Partisi nc parti veya
fedailer partisi olduu iin hedef
alnd ve i Partisi, yine nc
parti olduu iin tertibi boa -
kartyor.
DARBEY DEL, ATATRK
DEVRMN SAVUNDUUMUZ N
Ferit lsever, darbeci sula-
malarn da yine i Partisi Prog-
ram-Tznden ve 40 yllk
devrimci pratiinden rneklerle
rtt.
i Partisinin tm gemii
boyunca darbelere kar en net
tavr alan ve darbelerin hedefi
olan parti olduunu anlatan lse-
ver, asl darbecilerin kimler oldu-
una iaret etti.
9 Nisan 2009 tarihinde an-
kaya Kknde ekilen bir kare
ekrana yansd: Cumhurbaka-
n Abdullah Gl, 7. Cumhurba-
kan Kenan Evreni ankaya
Kknde arlyordu.
Kenan Evren malum, 12
Eyll Darbesinin ba. Kendisi-
nin darbeci olduunu delillen-
dirmeye, savc bulmaya vb. hi
gerek yok. Darbeci Kenan Evren
el stnde tutuluyor, Evrenlerin
darbe yapp hapse att Dou
Perinekler Silivri Cezaevinde.
Hatta Evrenin Zincirbozana
hapsettii Sleyman Demirel
hakknda Ergenekonun bilmem
kanc numaras diye kampan-
ya yrtlyor. Evet, gerekten
bu isimlerin hepsi hibir kant
gsterilmeden darbecilikle su-
lanrken, gerek darbeciye an-
kayada selam duruluyor. Demek
Amerikan Darbesi yaptn m,
makbul kiisin. Amerikaya tavr
aldnda ise, lanetleniyorsun!
Tpk 12 Eyllde olduu gibi.
Demek ki, bugnk operasyon
12 Eylln devam.
TERRLE VE GLADYOYLA
40 YILLIK MCADELE
Ferit lsever, savunmasnda
i Partisinin terrle ve Glad-
yoyla mcadelesine de geni yer
ayrd. i Partisi PKKya ilk e-
hitleri vermi, 2000e Doru der-
gisi Diyarbakr muhabiri Halit
Gngen, Hizbullahn evik
Kuvvet merkezinde eitildiini
ortaya kard iin ldrlm-
t. Parti yneticileri Trk nti-
kam Tugay tarafndan tehditler
alyordu.
lsever, terr ve mafyala-
may bitirecek tek partinin i
Partisi olduunu, Partinin tzk
ve programndan alntlarla ak-
lad.
lseverin Gladyoyu anlatt
blm ise, adeta yakn tarih ders
kitab gibiydi. lsever, Trki-
yenin 1952de NATOya girme-
siyle rgtlenen Gladyonun
BOP Ebakanl iktidarna ka-
darki faaliyetlerini, CIAyla ba-
lantsn tek tek sorumlularyla,
emalar sunarak ortaya koydu.
6-7 Eyll olaylarndan, 12 Mart
darbesine, Kanl Pazardan kanl
1 Maysa, 12 Eyll darbesinden
1990larn bandaki Derin Dev-
let zal Co.ya ve iller zel
rgtne, BOP Ebakanl-
ndan Ergenekon tertibinin tez-
gahlanna kadar.G
LAbdullah Gl
ve Kenan Evren.
Abdullah Gl, 9
Nisan 2009da
Kenan Evreni
ankaya
Kknde
arlad. Kenan
Evren malum, 12
Eyll Darbesinin
ba. Darbeci
Kenan Evren el
stnde
tutuluyor,
Evrenlerin darbe
yapp hapse att
Dou
Perinekler,
darbecilik
sulamasyla
Silivri
Cezaevinde.
14
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
15
U
lusal Kanal zmir Temsilcisi Ha-
yati zcan, yaklak 17 ay tu-
tuklu kaldktan sonra tahliye
edildi. Mahkeme, tahliye kararn 28
Austos gecesi 1.30da verdi. Ayn gn
saat 11.00de Ulusal Kanala gelen z-
can kardeleri, Ulusal Kanal ve Ay-
dnlk alanlar ile i Partililer kar-
lad.
Ulusal Kanaln nnde bir
aklama yapan zcan, Trki-
yenin durumunu uan trblan-
sa girmesine benzetti:
Trkiye, bir bolua girdi.
Amerikadan gelen bir ark kurul-
du, bu arkn ierisinde herkes k-
zaa oturdu. Mahkeme Heyeti,
orda bouldu. Buradan hukuk do-
maz. Ylan evraklar, ylan, bir-
leen dosyalar
Orda 80 kii deil, 710 milyon
ierde. 80 kii sembol. Bu psikolo-
jiyi biliyoruz, oradaki herkes dik.
Bata i Partililer olmak zere.
Davadaki sulamalarn hepsi
yapay. Eer tutukluluklar devam
ederse Trkiyenin kilitlenmesi de
devam edecek. Mahkeme bu an-
lamda hukuksuz, hukuk alamaz
bu younlukta.
Hayati zcan, ierdeki arka-
dalarnn da serbest braklmasn
istedi.
ADALET STYORUZ
zcan karlamak iin Ulusal
Kanal nne gelen yaknlar duy-
gularn Krte olarak ifade ettiler.
Belki de en anlaml konuma onla-
rnd: Hepimiz biriz. Trk de
biziz, Krt de biziz. Amerika bizi
blyor. Bin yldr birlikte yaam-
z, bu oyuna gelmeyelim. Biz bar
istiyoruz. Biz adalet istiyoruz. He-
pimiz insanz. Ayrm yok. Artk
analar alamasn.
CUMHURYET HUKUKU LEMEL
i Partisi Genel Bakan Yrd.
Av. Hasan Basri zbey, Cumhuri-
yet hukuku uyguland takdirde
tahliyelerin olmas gerektiini vur-
gulad:
Savclarn Ferit lseverin ap-
raz sorgusunda sorduu sorulardan
da grlmtr ki orada szde Er-
genekon rgtnn deil, i Par-
tisinin Atatrk Cumhuriyetini sa-
vunmas yarglanmaktadr. Ulusal
Kanaln cansiperane ulusunu, va-
tann savunan yaynlar yarglan-
maktadr. Yine orada TSKnn Ata-
trk Cumhuriyetini, vatann sa-
vunma kararll yarglanmakta-
dr.
Gladyo hukukunu uygularsa-
nz tutukluluk devam edecektir.
Cumhuriyet hukukunu uygularsa-
nz Hayati zcan ve dier arkada-
larmz gibi tahliye edilmeniz gerek-
mektedir. Umuyoruz ve biliyoruz
ki, 13. Ar Ceza Mahkemesinin
sayn bakan ve yeleri de Cumhu-
riyet hukukuna, Atatrk Cumhuri-
yetine layk yarglar davran
gstererek bu haksz, kanunsuz tu-
tuklulua son vereceklerdir.
BYK OPERASYONLAR
Ulusal Kanal Genel Yayn Y-
netmeni Turan zl de, Ergenekon
tertibinin Trkiyeye kar yrt-
len byk operasyonlarn hayata
geirilmesi iin balatldn vurgu-
lad:
Bu dava, 1923te ilan ettiimiz
o Devrimci Cumhuriyete kar a-
lan davadr. O yarglamadr.
Szm ona demokrasi almy-
m! Glmek lazm! Glyoruz, ne
demokrasisi! Trkiyenin aydnlar-
n, yurtseverlerini zindanlara dol-
durarak hukuku bu kadar ineye-
rek, hukukla bu kadar savalar ve-
rerek hangi demokrasi uygulana-
caktr? Gladyo demokrasisi, Ame-
rikan demokrasisi, Cumhuriyetin
katledilmesi iin, demokrasinin
katledilmesi iin btn bu operas-
yonlar yaplmtr. Bu Krt alm
dedikleri, Demokrasi alm de-
dikleri bu byk operasyon, Trki-
yeye kar yaplan bu byk ope-
rasyon Ergenekon tertibiyle bala-
mtr.
Dou Perinekler, vatansever-
ler, aydnlar darda olayd, Tay-
yip Erdoanlar bu cumhuriyetin te-
mellerini kknden sarsmaya y-
nelik bu hain giriime cesaret ede-
bilirler miydi?G
MHayati zcan
(sadan ikinci)
Ulusal Kanal
nnde aklama
yapt.
ULUSAL KANAL ZMR TEMSLCS HAYAT ZCAN TAHLYE EDLD
Arkadalarm da serbest braklsn
Hayati zcan, Silivrideki tutukluluklar devam ederse Trkiyenin
kilitlenmesi de devam edecek dedi. zcan karlamak iin Ulusal
Kanal nne gelen yaknlar duygularn Krte olarak ifade ettiler.
Hepimiz biriz. Trk de biziz, Krt de biziz. Biz adalet istiyoruz!
16
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
E
rgenekon iddianamesinde Ku-
vayi Milliye Dernei, Ergene-
konun kurduu bir yan rgt
olarak ele alnyor. Ancak, iddiana-
menin delil klasrleri arasnda da yer
alan bir rapor, dernei kurduran ve
perde arkasnda yneten kiinin
Tayyip Erdoann bacana Nuri
Vardarba olduunu gsteriyor.
Rapor, stanbul Terrle Mcadele
ube Mdrl tarafndan, 20
Ocak 2008 tarihinde hazrlanm.
Dernein Genel Bakan Fikri Kara-
dan avukat Nevzat etin, 25
Austos gnl durumada, raporun
1 yllk bir srede, sk bir inceleme
ve takip sonucunda hazrladn
syledi.
AMA AKPY GLENDRMEK
Rapora gre, Erdoann ba-
canann dernei kurdurmakta-
ki amac, milliyeti ve ulusalc
sylemlerle, CHPnin ve
MHPnin oylarn blmek ve
bylece AKPnin glenmesini
salamak. Raporda yle deni-
yor:
Aslnda Kuvayi Milliye
Derneinin kurulmasnda perde
arkasndaki ahs, Babakan
Tayyip Erdoann bacana
Nuri Vardarbadr.
Hedef, Baykaldan dolay
CHPye ksen ve DSPden bek-
lentileri kalmayan ve de MHPye
sempatiyle bakan milliyeti in-
sanlarn oylarn, AKP safna
ekmektir.
TALMATLAR ERDOANDAN
Raporda, Nuri Vardarba-
nn dernekle ilgili faaliyetleri
ve Tayyip Erdoan balants da
ayrntl olarak anlatlyor:
Son zamanlarda Babakan
Tayyip Erdoann Trk milliyet-
ilerine mavi boncuk datmas
ve milliyetilerin oylarna gz
dikmesi, akabinde medyada
MHP Genel Bakan Sayn Dev-
let Baheliyi muhatap almad-
n beyan ederek kltmek iste-
mesi ve ardndan MHP camiasn-
da Sayn Devlet Baheliye muha-
lif bir kesim yaratarak bu kesimi
kendi yanna ekmek istemekte-
dir.
Bacanak Nuri Vardarba-
nn ve sk sk MHP gecelerine
katlan Fikri Karadan, talimat-
lar nereden ald ortaya k-
maktadr.
RESM LEMLERDE NFUZUNU
KULLANDI
Raporda, 9- Nuri Vardarba-
bal altnda, dernein
resmi ilemlerinde Tayyip Erdo-
ann bacanann nasl devreye
girdii anlatlyor:
Kuvayi Milliye Dernei Genel
Bakan M. Fikri Karadan ve
Hseyin Grmn sa kolu ola-
rak grnse de baz talimatlar
kendisi vermektedir. Dernein
tm resmi ilemlerinde devreye
girmektedir. Nuri Vardarbann
en nemli zellii Babakan
MBacanak Nuri
Vardarbann ve
sk sk MHP
gecelerine katlan
Fikri Karadan,
talimatlar nereden
ald ortaya
kmaktadr.
EMNYET RAPORUNA GRE KUVAYI MLLYE DERNE
Ergenekonun yan rgtn
Tayyipin bacana kurdurdu
stanbul TEM ubesinin istihbarat raporuna gre, Ergenekonun yan
rgt denilen Kuvayi Milliye Derneini Tayyip Erdoann bacana
Nuri Vardarba kurdurmu. Ama, CHP ve MHPnin oylarn blerek
AKPyi glendirmek. Dernein Genel Bakan Fikri Karadan avukat,
raporun sk bir takip sonucu hazrlandn sylyor.
M. Flkrl karadata ve
h0seyla 66r00a sa koI0
oIarak 6r0ase de hatt
taIlatIart keadlsl
verektedlr. 0eraela t0
resl lIeIerlade devreye
lrektedlr. 80rl
ardarhatata ea 6aeIl
6teIIll 8ahakaa 8. Iayylp
rdoaata hacaaat
oI00d0r. 0eraee,
catada I8MM pIakast
oIaa 06 pIakaIt resl hlr
araIa eIekteydl.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
17
R. Tayyip Erdoann bacana
oluudur. Dernee, camnda
TBMM plakas olan 06 plakal
resmi bir arala gelmekteydi.
Kuvayi Milliye Derneinin
Milli Emlak daresi Blge M-
drlnden ihale ile kiralan-
mas srasnda Blge Mdrne
kar nfuzunu kullanarak ihale-
ye kimseyi aldrmam ve ihale
yaplm gibi ilem yaplarak,
bina dernee kiralanmtr.
hale yaplmadan nce de bi-
nada igalci durumunda olan
dernek, Milli Emlak Blge M-
drlnn ikyeti zerine Ka-
dky Kaymakaml emirleriyle
boaltlmak istenmi, ancak Nuri
Vardarba devreye girmi ve s-
tanbul Valisi ile yapt temas so-
nucu ismi bizce bilinmeyen Vali
muavini tarafndan Kadky
Kaymakamna telefon alarak
boaltma ilemi hemen durdurul-
mutur. lerleyen zamanlarda
Kadky Kaymakam, dernek bi-
nasnda bacanak Nuri Vardarba-
n ziyaret etmi ve dostluklar
ilerlemitir. Yaklak 2 ay ncede
Kadky Kaymakam Rize iline
Vali olarak atanmtr.
Dernek Bakan olarak g-
rnen Fikri Karada, dernek faa-
liyete baladktan sonra Nuri
Vardarbann talimatlar ve
tavsiyeleri sonucu, stanbul
MHP l Bakanlnn dzenle-
dii baz gecelerde boy gsterme-
ye balamtr.
1 NUMARA, IKAR SALAYANLAR
Fikri Karadan avukat
Nevzat etin, durumada yle
konutu:
Kuvayi Milliye 1919 Derne-
ini yan kurulu olarak kullan-
d iddia edilen rgtn 1 num-
aras bu tezghtan menfaat sa-
layanlar, 2 numaras da Nuri
Vardarbadr. Tutuklanarak
yarglanmas gerekenler Nuri
Vardarba ve dernein faaliyet-
lerinden menfaat elde edenler ol-
maldr.G
i Partisi Genel Sekreteri
Av. Nusret Senem, Ergenekon
davasnn ye hkimi Sedat
Sami Haloluna iki nemli
eletiri yneltti. 25 Austos
gn, sanklar taleplerini su-
narken Halolu durumada
Mehmet Eymrn Sentez
adl kitabn okuyordu. Av.
Nusret Senem, Buras duru-
ma, Sayn Halolu bu kitab
okuyacaksa evinde okuyabilir.
Biz burada konuuyoruz.
Bizim nasl size saygszlmz
olmuyorsa, sizin de olamaz
diyerek duruma tepki gsterdi.
Senem, unlar syledi: Biz o
kitab, daha 1 ay olmad, 4
kere mahkm ettirdik. MT
aklama yapt, Kontrterr
dairesini yasad faaliyetleri
nedeniyle lavettik diye. Dai-
renin banda kim vard, Meh-
met Eymr! Eymrden bir ey
renecekseniz, o belgeleri
okuyun!
Senemden nce sz alan
Aydn Yksek, Halolunun
kendisini Kalem Mdrlne
seninle konumamz lazm di-
yerek ardn aklad.
Senem, bunun zerine de Ha-
lolunu aklama yapmaya a-
rd. Hibir ye, sanklar a-
rp konumamz lazm, itiraz-
larda bulunman lazm diye ey-
ler syleyemez. Sayn Halo-
lunun bunu aklamas gerek.
Nasl izah edeceini renmek
herkesin hakkdr.
DDANAMEY KABUL KARARI
TARTIMALI
te yandan mahkemenin 1.
iddianamenin kabulne ilikin
kararn, gerek d beyanla
verdii ortaya kt. Av. Kemal
Kerinsiz, durumada bu tespi-
tini anlatt. Mahkemenin id-
dianameyi kabul kararnda, 14
Temmuz 2008 gn iddianame
ve eklerinin teslim edildiini
yazyordu.
Ancak Kerinsiz, dosyada
delillerin teslimine ilikin bir
kayt bulamamt. Bunun ze-
rine 30 Temmuz 2009 tarihli
dilekesiyle, delillerin teslim
tarihinin kendisine bildirilme-
sini talep etti. Mahkeme, 4
Austosta verdii yantta, ek
klasrlerin 18 Temmuz 2008
tarihinde gnderildiini belirt-
ti. Yani ekler, iddianameden 4
gn sonra gnderilmi, mahke-
me de kararnda dosyalarn
birlikte teslim alndn yaz-
mt. CMK ise, iddianamenin
kabul edilmesi iin ekleriyle
birlikte gnderilmesi gerektii-
ni sylyor. Av. Kerinsiz,
mahkemenin en byk hukuk
ihlallerinden birini yaptn
belirterek, Yarglamann bu
karar zerinden devam etmesi-
nin kabul edilmesi hukuken
mmkn deildir dedi.
ALPARSANIN KULLANDII KART
POLSE AT
Av. Vural Ergl de Dan-
tay saldrsyla ilgili nemli bir
ayrntya dikkat ekti. Ergl,
Alparslan Aslann, olay gn
aracn Dantaya yakn bir
yere park ettiini, cinayetin
hemen ardndan kolaylkla ka-
abilmek iin de, aracnn park
ettii yerden ekilmesi ihtima-
line karlk camna bir tantm
kart yaptrdn anlatt.
Delil klasrlerindeki tutanaa
gre, tantm kart stanbul
Emniyet Mdrlnde g-
revli bir polise aitti. Av. Vural
Ergl, grev kartnn hangi po-
lise zimmetli olduunun tespit
edilmesini istedi.
Nusret Senemden ye hkime iki nemli eletiri
Av. Nusret Senem. Buras duruma.
Sayn Halolu Eymrn kitabn
burada okuyamaz!
18
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
FKRET AKFIRAT
E
ski Bakan ve uzun yllar
Van ve Bitlis milletvekillii
yapan Kamran nan ile
AKPnin alm almalarndan
Trkiyenin genel durumuna ula-
an syleimizde nereye gidiyo-
ruz sorusuna yant aradk. 1929
doumlu Kamran nan, hem a-
lm gelitirildii ileri srlen bl-
geden gelmesi, hem de uzun yl-
lar i ve d politikadaki tecrbe-
si nda dikkat ekici uyarlar
yapt. nan, Herkes kendi istik-
balinden, devletin istikbalinden,
milletin geleceinden endie eder,
korkar duruma geldi. Bu salkl
bir ortam deildir. Bu durumdan
sratle kma ihtiyac vardr
dedi.
HKMET AAN BR TABLOYLA
KARI KARIYAYIZ
AYDINLIK- Hkmetin de-
mokratik alm adyla srdr-
d almalar nasl deerlen-
diriyorsunuz? ddia edildii gibi
Krt sorununa bir zm m ge-
tirilmek isteniyor?
KAMRAN NAN- Herkes bir
yol haritasndan bahsediyor.
Hatta baz yerlere evrilerek ora-
dan medet umuluyor, ama istika-
metler belirsiz bir hale geldi.
Bana gre, bizzat hkmetin
eliyle o kadar girift bir hale geti-
rildi ki, hkmet bile iin iinden
kamaz hale geldi. Hkmeti
aan bir tabloyla kar karya
bulunuyoruz. Bu dnem gerek-
ten 86 yllk Cumhuriyetimizin
en hassas dnemidir. Hepimizin
saduyuya ihtiyac var.
imdi artk tmyle yle gi-
rift bir noktadayz ki, herkes a-
knlk iinde acaba nereden
k var diye dnyor. Tne-
lin ucunu grmek mmkn deil.
imdi baknz devlet ve siya-
set lgat ne hale geldi. Peki ne
oluyor? Devaml gerginlik! Bir
kibrit aksanz adeta patlayacak
bir durum var. Bu atmosfer, bu
gerginlik iinde, bir de buna eko-
nomik skntlar eklenince herkes
tmyle bunald. Herkes bir ara-
y iinde. Herkes kendi istikba-
linden, devletin istikbalinden,
milletin geleceinden endie eder,
korkar duruma geldi. Bu salkl
bir ortam deildir. Bu durumdan
sratle kma ihtiyac vardr.
Sayn iktidarn konumalar
takip edildiinde unu gryo-
ruz: Adeta Abraham Lincoln gibi
konuuluyor. Yani 1863te kle-
liin kaldrlmas kanununu ka-
ran Lincoln... Trkiyede de
adeta haklar elinden alnm
kle statsndeki baz insanlarn
haklarn savunan Lincolnvari
bir k. Bu, milyonlarca insann
onuruna saygszlktr. Hepimiz
bu vatann asli sahibiyiz. Hepi-
miz bu vatanda doduk, beraber
savayoruz, beraber seviniyoruz,
beraber zlyoruz, beraber l-
yoruz, btn deerleri paylayo-
ruz. Hakszlklar, adaletsizlikler
yok mu? Var.
CUMHURYETN KKLER,
GVDES KESLYOR
Evvela bir kendilerine alm
getirsinler, demokratiklesinler.
Bu yaplanlar yol deildir, bu
kabul de edilemez. Bu hadiseler
MEski ANAPl
Bakan ve Bitlis
Milletvekili Kamran
nan: Byle devlet
idaresi olmaz!
KAMRAN NAN, AKPNN AILIMINI DEERLENDRD
Cumhuriyetin kkleri
gvdesi kesiliyor!
Eski ANAPl Bakan ve Bitlisin kkl ailelerinden gelen Kamran nan,
AKPnin almn, sanki klelere zgrlk veriliyormuasna
sunmasna tepki gsterdi. Blge insannn onurunun rencide olduunu
vurgulayan nan, o blgedeki insanlar siz yokken de vard ve sizden
daha fazla bu memleketin sahipleridir dedi.
TRKYE
Atatrkn Onuncu Yl
Nutkunu okuyun,
Atatrkn en fazla teekkr
ettii o yrenin ileri
gelenleridir. Birinci
TBMMye en geni ekilde
katlan bu insanlar deil
mi? Hal byleyken yok ben
size haklarnz veriyorum
deniyor. Afrikadan gelmedi
bu insanlar. Kusura
bakmasnlar, insanlarn
onuru rencide ediliyor.
Byle devlet idaresi olmaz!
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
19
devam ederken, garip fikirler de
ortaya atld. Biz sadece Cumhu-
riyet olarak 86 yllk byk bir
narz. Bazlar bakyor, na-
rn u dalndaki yapraklar sarar-
m, yapraklar kessek mi?
diyor. Derken bir hengame ba-
lad. Ahkm kesenler, reete ya-
zanlar, balta imal edenler, ieride
yeterince balta bulamayp dar-
dan balta ithal etmek suretiyle bu
dal nasl keseriz abasna girdi-
ler. Beyler bu dal deil, altnda,
glgesinde yaadnz byk -
narn, Cumhuriyetin kklerini,
gvdesini kesiyorsunuz!
Konuyu bilmeyen, blgeyi
corafyasn, tarihini, insanlarn
hibir ekilde tanmayan, oraya
uramam olan, ama ABDyi,
Avrupann tmn fethetmi
olanlar ahkam kesiyor.
Maalesef sistemin sarslmas,
zedelenmesi, hatta niter devle-
tin yapsnn zedelenmesi yoluna
gtrlyor. Bu konularda yete-
rince hassasiyet, dikkat gsteril-
miyor. Bu konulara mevzu ola-
rak gsterilen insanlar bundan
rahatsz. Bu konularda telefonlar
alyorum. Biz kle miyiz ki, bize
bu gzle baklyor diyorlar.
LDER DKTATRLNE SYAN
ETMEK LAZIM!
AYDINLIK- Bir taraftan etnik
kimlik tartmas balam du-
rumda. Bu meselenin zm
asndan bu tartmalar Trki-
yeyi nereye gtrr?
NAN- Bu, Trkiyenin iin-
den kaynaklanan bir mesele
deil. Hadiseyi Trkiyenin iin-
den kimlik arayyla ortaya atl-
m bir olay olarak grrseniz
yanlrsnz. Bu bir milli mesele-
dir. Bu blgede 1000 yllk tari-
hiniz var. Trk olarak dnyada-
ki bugnk mevcudiyetiniz 200
milyonun zerinde. UNESCOya
gre dnyada en ok konuulan
5 dilden biri Trke. Kalkp bu
ortamda kimlik arayna gir-
mek, adeta hafzasn ve nfus
kadn kaybetmi olmak anla-
mna geliyor.
Bizde yle oluyor imdi:
Ben ounluum benim istedi-
im olur. Bu deil devlet idare-
si. Bunun ad keyfilik. ounluk
evet, ama devlet deil efendim.
Anayasal kurulular var. Bunlar-
la beraber yrtlr devlet idare-
si. Diyor ki, yargy da ben yar-
glarm! Bu nasl olur efendim?
Bu nasl dnlebilir? Btn
kurulular yara ald. Otoriteleri
tahrip edildi. Biz demokrasiye
eklen getik ama fiilen lider dik-
tatrl meydana getirdik.
Bunun neresi demokrasi? Lidere
kar gerekli yerlerde bayra
kaldrrsnz, isyan edersiniz,
fikir gelitirirsiniz. Hatalara gz
yumarsanz ona itirak etmi
olursunuz. Hatalar hatrlatmak
lazm.
VER-KURTULCULUK GENEL
SYASETE YAYILIYOR
imdi ok tehlikeli bir mantk
gelitiriliyor: Ver kurtul! Bu Kb-
rs iin sz konusuydu, imdi
genel seviyeye geldi. Baka baz
evrelerden garip laflar kt: 16
ilin verdii vergi ne ki? Peki bey-
efendi sen oraya yatrm yaptn
m ki vergi bekliyorsun? Tohum
ekmediin yerde hasat biemez-
sin! imdi hibir yatrm, altyap,
okul, doktor gtrmezseniz, ihti-
yalarna tamamyla uzak ve se-
yirci kalrsanz, ondan sonra
efendim bundan vergi alamyo-
rum diyemezsiniz. Bu mant
deerlendirecek d kuvvetler
ok. Fakat imdi tebessmle
hepsi bize bakyor. Hi bize ih-
tiya kalmad. Bizim hesabmza
kendileri yapyor diyorlar.
Trkn Trkten baka dostu
yoktur deyimi vard. imdi
Trk Trkn dmandr hali-
ne gelme yolunda. Bu ok sakat-
tr. Bu bakmdan silkinmek
lazm.
Dnebiliyor musunuz Tr-
kiyede son on onbe senede
kendi devletini darya gammaz-
lamak, yabanc kamsyla devle-
tini dvmek eilimi geliti. Bu
nasl olur? Bizde milli deerlerde
bir zayflama var. Toplumda bir
bunalm havas var. Btn olum-
suz istatistiklerin banda yer al-
maya baladk. Olumlu istatis-
tiklerin dibindeyiz. Eitim siste-
mimiz iflas. Tamamyla cahiller
yetitiriyor. Bundan hi kimse ra-
hatsz olmuyor.
Bu kadar byk problemler
varken, byle Lincolnvari k-
larla, adeta klelilii kaldrr gibi
sizi bu memleketin z evlad ha-
line getiriyorum klar nedir?
BEN AFRKADAN GELMEDM,
BTLSTEN GELDM
Beyler siz yokken onlar vard!
Hi kusura bakmayn. Onlar siz-
den daha fazla hak sahibidir bu
topraklarn zerinde. Atatrk
oradan balamad m? Erzu-
rumdan Sivastan. Kahraman-
mara, anlurfa, Gaziantep bu-
ras Trkiyedir deyip, kan d-
kerek Fransz ve ngilizlere kar
bu vatan korumad m? anak-
kale mezarl onlarla dolu deil
mi? Ruslara kar 13 sava veren
onlar deil mi? Wilson doktriniy-
le Krtlere bamszlk verilmesi-
ni bu insanlar reddetmedi mi?
Atatrkn Onuncu Yl Nut-
kunu okuyun, Atatrkn en
fazla teekkr ettii o yrenin
ileri gelenleridir. Birinci
TBMMye en geni ekilde kat-
lan bu insanlar deil mi? Hal
byleyken yok ben size haklar-
nz veriyorum deniyor. Afri-
kadan gelmedi bu insanlar. Ben
Afrikadan gelmedim, Bitlisten
geldim. Kusura bakmasnlar, in-
sanlarn onuru rencide ediliyor.
Byle devlet idaresi olmaz!G
20
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
A
KPnin demokratik a-
lm ad altnda yrtt
almalar siyasi arenada
talarn yerinden oynamasna
neden oldu. Almn sonula-
r her geen gn netleiyor: PKK
yasallatrlyor, Trkiyede etnik
blnme zemini oluturuluyor ve
i savaa uzanacak bir srecin ilk
admlar atlyor. te bu nedenle
kaderini ABDyle birletiren AKP
ve ABD-AB muhipleri dndaki
btn kuvvetler, bu giditen ra-
hatsz.
N-IKILARLA LERLEYEN SRE
CHP, MHP, DSP, DP ve P
srecin bandan beri almn
tehlikelerine dikkat ekiyorlar.
Herkes askeri kesimin bu srecin
neresinde olduu sorusunu soru-
yordu. 20 Austostaki Milli G-
venlik Kurulu toplantsnn
sonu bildirisine, alma des-
tek yansynca, Baheli ve Baykal
bir kez daha srece MGKnn da
katlm olmasn eletiren ak-
lamalar yapt. Bunun zerine Ge-
nelkurmay Bakan 30 Austos
dolaysyla bir mesaj yaynlad ve
niter yap-ulus devlet vurgusu
yapt. Genelkurmay Bakannn
aklamalarnda ne kan ba-
lklar yleydi:
Trkiye blnmez bir btn-
dr.
niter ve ulus devlet yapsna
zarar verilemez.
Dili Trkedir.
TSK, kltrel farkllklara
saygldr.
PKK ve destekleyicileriyle ili-
ki kurulamaz.
Btn partiler terr lanetle-
meli.
Tartma zgrl, devletin
varln riske sokacak, lkeyi
kutuplamaya, ayrmaya ve a-
tma ortamna sokacak konular
ieremez.
Gl Ordu, gl Trki-
yedir.
Genelkurmay Bakannn
aklamas almclarn ksa
sreli de olsa biraz frene basma-
larna neden oldu. Abdullah Gl,
sorular zerine Gzel bir ak-
lama demekle yetindi. Tayyip
Erdoann, ehit ailelerini kabu-
lnde niter yapya zarar verile-
mez diye aklama yapmas dik-
kat ekti. Bu aklamalar, a-
lma ksmen fren yapld yo-
rumlarna yol at. Ancak ertesi
gn Tayyip Erdoandan Tam
gaz yolumuza devam ediyoruz
aklamas geldi.
MTSK bu yl 30
Austos
kutlamalarn
gvde gsterisi
biiminde
dzenliyor. Gl
Ordu, gl
Trkiye sloganyla
dzenlenen
etkinliklerde
Ankaraya bu yl ilk
kez Trkiyenin
deiik
birliklerinden 50
sancak getirilmesi
dikkat ekti.
AILIMDA BRNC DALGA SONA ERD, SIRA KNC DALGADA
Amerikann etnik blnme
planna kar geni cephe oluuyor
AKPnin almnn sonular btn kesimlerin yerlerini yeniden
belirlenmesine yol at. Kaderini ABDyle birletiren AKPnin deil,
ABDnin Irak takvimiyle ilgili acelesi olduu belli. Peki bu gidie nasl
dur denecek? Siyaset ve btn siyasal kuvvetlerin konumlar, bu
sorunun etrafnda ekilleniyor.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
21
TSKNIN 30 AUSTOS KUTLAMALARI
te yandan TSK bu yl 30
Austos kutlamalarn gvde
gsterisi biiminde dzenliyor.
Gl Ordu, gl Trkiye
sloganyla dzenlenen etkinlikler-
de Ankaraya bu yl ilk kez Trki-
yenin deiik birliklerinden 50
sancak getirilmesi dikkat ekti.
Bu ylki trenin, daha nceki t-
renlere gre veya drt misli ka-
labalk olduu belirtiliyor.
BAYKAL: ETNK BLNME VE
SAVA IKAR
24 Austosta basn toplants
dzenleyen CHP Genel Bakan
Baykal, Hkmetin mzakere
etmeye alt proje milleti ay-
i Partisi Genel Bakan Ve-
kili Mehmet Bedri Gltekin, 26
Austosta partisinin Samsun l
Bakanlnda dzenledii
basn toplantsnda AKP, CHP
ve MHP bata olmak zere
btn partileri Krt sorununa
zm programlarn aklama-
ya ard. Trkiye aylardr
Amerikann nmze koyduu
Krt almn tartyor
diyen Gltekin, CHP ve
MHPnin sz konusu alma
hakl olarak tepki gsterdikleri-
ni ancak zm adna bir ey
sylemediklerini belirtti.
len PKKllar iin sayg du-
ruunda bulunan DTPliler ara-
snda aresizce oturan Tatvan
Kaymakamnn resminin, mev-
cut sistemin zmszln,
ellerinde Trk Bayra ve Ata-
trk posterleri ile toprak ve z-
grlk iin ayaa kalkan Diyar-
bakr Bismil Arslanolu kyl-
lerinin ise zm gsterdiklerini
vurgulayan Gltekin i Parti-
sinin dokuz maddeden oluan
zmn sralad:
1. Krt Sorununa zm;
her eyden nce Tam Bam-
szlk politikasn uygulayarak,
ABD gdmnden ve AB kap-
sndan kurtularak mmkndr.
2. Atatrkn Trkiye
Cumhuriyetini kuran Trkiye
halkna Trk milleti denir anla-
y tarihseldir ve bilimseldir.
Gnll birlik temelinde Trkle-
rin ve Krtlerin beraberce byk
bir millet olmaya doru ilerle-
meleri, hangi etnik kkenden
olursa olsun tm halkmzn -
karna olan biricik politikadr.
3. Krt sorunu demokratik
haklar asndan esas olarak -
zlmtr. Atlmas gereken
adm, kazanlm haklarn yaz-
l hukuk haline getirilmesidir.
4. Aalk, airet reislii,
eyhlik gibi feodal kalntlarn
tasfiye edilmesi, topraksz ve az
toprakl kylnn toprakland-
rlmas yoluyla, kylln z-
grletirilmesi ve refaha kavu-
mas, sorunun zm yolunda
atlacak en nemli admlardan
biridir.
5. Serbest piyasa sisteminin
blclne son verilmeli,
halk devleti ekonomi
politikas benimsenerek,
kamu eliyle yaplacak yatrm-
larla blgeler aras dengesizlik-
ler giderilmelidir.
6. Etnik farkllklar ve inan
farkllklar temelinde rgtlen-
meler, lkemizi Ortaan
paralanmlna geri g-
trmenin yolunu aar ve gayri-
merudur. Krt yurttalarmzn
demokratik haklarn zgrce
kullandklar koullarda etnik
temeldeki rgtlenme ve silahl
blclkte srar edenlere kar
en kararl tedbirler alnmaldr.
7. Irakn toprak btnl
Trkiyenin toprak btnl-
dr. Trkiye Irakn toprak
btnlne ynelen tehdit-
lere kar aktif tavr almaldr.
8. Suriye ve Irak bata
olmak zere, ran ve dier
Blge lkeleri ile btn alanlar-
da
ilikiler gelitirilmelidir.
9. Trkiye, ryen ve
ken Bat uygarlnn bir par-
as deildir. Trkiye, kendisine
kar dmanca faaliyetler iin-
de olan Atlantik ittifaknn pei-
ne taklmaktan vazgemeli,
ykselen Avrasya uygarl iin-
deki yerini almaldr.
P GENEL BAKAN VEKL GLTEKN:
Siyasi Partiler Krt sorununa zm
programlarn aklamaldr
i Partisi Genel Bakanvekili
Mehmet Bedri Gltekin: Krt Sorununa
zm; her eyden nce Tam
Bamszlk politikasn uygulayarak,
ABD gdmnden ve AB kapsndan
kurtularak mmkndr.
Trk Silahl Kuvvetleri,
lke apnda afileme yapyor.
rtrma projesidir dedi. Proje-
nin Trkiyeyi aan ilgi konusu
halinde olduuna dikkat eken
Baykal, projenin d gler tara-
fndan takip edildiini vurgulad.
Baykal yle konutu:
Bu proje ok uzun bir sre-
den beri bu blgenin yeninden
dzenlemesi anlay erevesi
iinde d gler tarafndan
takip edilmektedir. Hi kuku
yok Trkiyede byle bir etnik
ayrtrmann kaps almak is-
tenmektedir. Trkiyede etnik
kimliklerin kurcalanmas, etnik
kimliklerin devlet eliyle tevik
edilmesi, etnik kimliklerin gide-
rek ayrtrlmasna ynelik ei-
tim srelerinin harekete geiril-
mesi Trkiyeyi ok tehlikeli bir
i gerginlie, i atmaya srk-
leyebilecektir. Hkmet bir m-
zakere sreci iindedir. Bu ko-
nuda DTPnin, mralnn ya da
Kandilin birbirinden farkl ta-
lepler ortaya koyabilecek du-
rumda olmadn, bunlarn
hepsinin ayn kapya ktn,
bunlardan herhangi birisiyle
balatlacak olan mzakerenin
aslnda bunlarn tmyle mza-
kere etmek anlamna geleceinin
sylemitik. Byle bir tarihi ay-
rma iindeyiz. Bu ayrmann
sonunda gzellikler kar, kar-
delik kar, bar kar, demok-
rasi kar, insan haklar kar
diye dnenler vahim bir yanl-
g iindedirler. Bu srecin sonu-
cunda atma kar. Gerginlik
kar. Irakta ne ktysa Trki-
yede de o kar. Yugoslavyada
ne ktysa Trkiyede de o
kar.
YEN BR TOPRAK DZENNN
SALANMASINI YREKTEN
DESTEKLYORUZ
CHP Genel Bakan Deniz
Baykal, Aydnlkn, CHPnin
zm nerisi iinde topraksz
kyly topraklandrmak var
m? sorusuna yle yant verdi:
Gneydou Anadoluda
yeni bir toprak dzeninin orada-
ki insanlarn kendi ayaklar ze-
rinde durabilecei, ailelerini ge-
indirebilecekleri, ekonomik ge-
imlerini salayabilecekleri ko-
ullarn yaratlmasn ok nem-
li sayyoruz ve onu yrekten
destekliyoruz. Mayn Yasas ile
ilgili yrttkleri mcadelenin
hedefinin topraksz kylye y-
nelik olduunu hatrlatan Bay-
kal, O projemizi, o dncemi-
zi aynen koruyoruz. Hi kuku
yok dedi.
MHP LDER BAHEL:
HERKES YERN BELRLESN!
MHP Genel Bakan Devlet
Baheli AKPnin almnn,
Amerikann Byk Ortadou
Projesi kapsamnda olduunu
vurgulad. Erdoann alm
Amerikan Projesi deildir. spat-
layamayan namussuzdur szle-
rine de yant veren Baheli, Er-
doann Amerikann Byk
Ortadou Projesinde Diyarba-
kr bir yldz olabilir. Bunu ba-
armamz lazm szlerini hatr-
latt. AKPyi Damat Ferit hk-
metine benzeten Baheli, Artk
karar an gelmitir. Herkes tav-
rn belirlemek zorundadr
dedi. G
22
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
Tayyip Erdoan, 21 Austos gn
almn Amerikan projesi olduuna
ilikin eletiriler zerine ok sinirli bir -
kla, Bunun Amerikan projesi olduunu
ispatlayamayana namussuzdur dedi. Er-
doann kzgnlkla ve adeta kfr eder
gibi yapt bu kn ardndan, a-
lmn adresiyle ilgili ayrntlar hafta iin-
de dklmeye balad. Almn, Trki-
yenin Krt sorununa zm ana bal
etrafnda Amerikan ynetimine sunulan
iki ayr raporun ardndan gndeme geldi-
i ortaya kt. Bunlardan birisi Trkiye
doumlu bir Amerikal olan Henri Bar-
keyin raporu. Barkeyin raporundaki
neriler, AKP yneticilerinin almn ay-
rntlaryla ilgili verdikleri bilgilerle bire-
bir rtyor. Barkey, 14 Austosta ABD
radyosu Radio Free Europea verdii r-
portajda, raporunu Ekim 2008de Ameri-
kan ynetimine sunduunu, ancak greve
yeni gelen Obama ynetiminin Nisan-
Mays aylarnda oturmasndan sonra ra-
pordaki nerilerin gndeme gelebileceini
aka anlatyor.
PHLPSN RAPORU
kinci rapor, yine Amerikann kdem-
li Krt uzmanlarndan David Philipsin
hazrlad ABDli dnce kuruluu At-
lantic Council (Atlantik Konseyi) bnye-
sinde Haziran aynda yaymlanan Confi-
dence Building Between Turks and Iraqi
Kurds -Trkler ve Irakl Krtler Arasnda
Gven nas balkl rapor. Philipsin
Atlantik Konseyi adl kurulu iin hazrla-
d rapordaki nerler de Barkeyin rapo-
rundakilerle hemen ayn balklardan olu-
uyor ve AKPnin imdi uygulamaya koy-
duu almn ayrntlarn ieriyor.
Philips bu raporu hazrlamadan nce At-
lantik Konseyi, 13-15 Nisan tarihlerinde
Trkiye ve Iraktan 14 kiinin katld bir
toplant dzenledi. Katlmclar arasnda
Trkiyenin nde gelen kanaat nderleri
ile Blgesel Krt Ynetimi yetkililerinin
de bulunduu toplantdan sonra David
Phillips, Trkiye ve Iraka ziyaretlerde bu-
lunarak st dzey yetkililerle grt.
Rapor, bu toplant ve grmelerin zemi-
ninde hazrland. Toplantya Star Gazete-
sinden Nuh Ylmaz, Sabah Gazetesinden
mer Tapnar, Radikalden Cengiz an-
dar ve o dnemde hibir gazetede al-
mayan Sabahn eski Ankara Temsilcisi
Asl Aydntaban yan sra Krt rapor-
laryla nl Dou Ergil katld.
Kurulu, konuyla ilgili olarak Was-
hingtondan sonra biri eyll aynda stan-
bulda, dieri daha sonra Erbilde olmak
zere iki toplant daha dzenlemeyi plan-
lyor.
Almn ABDde piirildii netleti
CHP Genel
Bakan Baykal:
Hkmetin
mzakere etmeye
alt proje
milleti ayrtrma
projesidir.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
23
MEHMET AKKAYA
Y
alovada drt siyasi parti, sekiz
kitle rgt ve sendika AKPnin
Krt Almna ve Ergenekon
tertibine kar bir araya geldi. Cumhu-
riyet Halk Partisi, Demokratik Sol
Parti, i Partisi, Sosyal Demokrat
Halk Parti, Cumhuriyet Okurlar,
Atatrk Dnce Dernei, Eitim-,
Trkiye Genlik Birlii, Yalova Ziraat
Odas, Yalova Terziler Odas, Bizka-
kiiyiz Platformu ve Ulusal Kanal 27
Austosta Eitim- Yalova temsilcili-
inde topland.
AYAA KALKMA PROGRAMI
Szc olarak Nergis Baykaray
setiler. Ortak aklama okundu.
Hemen ardndan be aamal iki
aylk program yapld.
1-Katlabilecek btn rgtleri
davet ederek btn Yalovay bir-
letireceiz.
2-Ortak bildiri bastrarak, Er-
genekon operasyonu ve Krt al-
m abalarndaki emperyalist
amac halka anlatacaz.
3-mza masalar aacaz.
4-Ekim balarnda, btn r-
gtlerin genel merkez dzeyde ko-
numaclarnn katlaca, spor sa-
lonunda binlerce kiilik panel yapa-
caz.
5-Gelimelere gre her an acil
olarak toplanarak, Yalovaya ve l-
keye kar sorumluluklarmza
uygun admlar birlikte atacaz.
ki saat sren toplantnn ardn-
dan yaanan cokuyu grmeliydiniz.
TEK SES GB
Toplant ok ksa zamanda r-
gtlenmiti. Herkes iaret bekliyor-
mu meer. Srayla konuuldu.
Birer satr aktaryoruz:
DSP l Bakan Cemal Bayram-
Emperyalizmin karsndayz. Bu-
rada olmak bizim iin gurur vesile-
sidir.
i Partisi l Bakan Atilla
elik- eridekilerin gzleri arkada
kalmasn, ulusal gler ayaa kal-
kyor.
SHP l Bakan Cengiz Koal-
Ksr ekimeleri bir yana brakmak
ve birlikte olmak zorundayz.
Eitim- Yalova l temsilcisi
Ferhat zgen- Atatrk ve bam-
szlk hepimizi birletiriyor.
CUMOK Yalova Dnem Sz-
cs Nergis Baykara- Cumhuriyet
kadn olarak buradaym, sonuna
kadar burada olacam.
Bizkakiiyiz adna Murat
stel- Tek ses olmalyz, ne gereki-
yorsa yapalm
Terziler Odas Bakan Metin
Zenginler- Konumay brakp ne
yapacamz konualm.
TGB Yalova ube Ynetim Ku-
rulu yesi Meltem Okyay Gen-
lik, her zaman olduu gibi bugn de
emperyalizme kar mcadelede en
n saflarda olacaktr.
Toplantya katlamayan CHP l
Bakan zcan zel mesaj gnder-
miti- Ortak aklamay onaylyo-
ruz ve alnacak btn kararlar des-
tekliyoruz.G
CHP, DSP, P, SHP VE SEKZ KTLE RGT
Yalovada 12 kurulu
blcle kar birleti
Yalovann iki aylk program: 1-Tm Yalovay birletireceiz. 2-
Ergenekon operasyonu ve Krt almndaki emperyalist amac halka
anlatacaz. 3-mza masalar aacaz. 4-Ekim balarnda byk panel
yapacaz. 5-Gelimelere gre her an acil olarak toplanarak, gerekli
admlar birlikte atacaz.
zmir Barosu Bakan Av. zdemir
Skmen, AKPnin Krt almna kar
Bar ve kardelik ABDnin Byk Or-
tadou Projesine kar birlikte mcade-
leyle salanr dedi. 26 Austos ar-
amba gn zmir adliyesinde dzenle-
nen toplantya Baro ynetim kurulu
yeleri ve avukatlar da katld. Av. Sk-
men Cumhurbakan, Babakan ve i-
leri Bakannn Krt alm ad altnda
yrttkleri faaliyetle su ilediklerini
belirterek yle konutu: Bu giriim,
aka Anayasa suudur. Savclar, bu
sua gz yummaynz! Kurtulu Sava-
n ve Cumhuriyet devrimini baaran
tm yurttalar, hepimiz byk Trk
milletinin bir parasyz. Krt de biziz,
Trk de biziz.
ZMR BAROSU, SAVCILARI GREVE AIRDI
Anayasay ihlal edenler yarg nne karlsn
24
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
BLENT SERM
(Anayasa Mahkemesi Eski Genel Sekreteri)
Bana Barzani modeli bir federasyon
deseler kabul etmem; Krtler demokra-
tik bir ulus olarak varlk kazanacak;
Kendi sporunu, eitimini, dini rgtlen-
melerini, meclisini, belediyelerini kendi-
si yapacak; hatta kendi z savunmas,
ihtilaflar zecek bir savunma gc
olacak biimindeki sylem ve istemler,
Krt ulusu deyiine anayasada yer ve-
rilmesi ya da Trk/Trklk szckle-
rinin Anayasadan karlmas, Krte
eitim yaplmas, meclise, belediyelere,
savunma gcne sahip bir Krt zerk
blgesi oluturulmas anlamna gel-
mektedir. Bu istemler federasyondan
daha ileri ierik tamakta; daha ak
anlatmyla Trkiyeye ortak olmay
kapsamaktadr. Tm bunlarn niter
devlet yaps iinde gerekletirilemeye-
cei bilindii iin de, Anayasann teki
zihniyetten arndrlmas nerilmekte-
dir.
Bu istemler, Anayasaya da yansm
olan Atatrk dnceye ve Trkiye
Cumhuriyetinin kurulu temel ilkeleri-
ne ne derece uygun dmektedir ya da
istemlerin karlanabilmesi iin Anaya-
sada deiiklik yaplabilir mi, bunun ir-
delenmesi gerekmektedir.
ANAYASANIN BALAYICILII VE
DEVLETN GREV
Anayasann balangcnda, bu Ana-
yasann yce Trk Devletinin bln-
mez btnln belirledii, hibir et-
kinliin Trk ulusal karlar, Trk
varl, devleti ve lkesiyle blnmezli-
i esas karsnda koruma gremeye-
cei belirtilmi; 2. maddesinde, Trkiye
Cumhuriyetinin balangta belirtilen
temel ilkelere dayanan bir devlet olduu
vurgulanm; 3. maddesinde de, Trki-
ye Devleti, lkesi ve milletiyle blnmez
bir btndr. Dili Trkedir. denilmi-
tir. Anayasa koyucu bununla da kalma-
m, 5. maddede, Devlete, Trk ulusu-
nun bamszln ve btnln, l-
kenin blnmezliini korumak temel
ama ve grevini vermitir.
Anayasann 11. maddesinde, Ana-
yasa hkmlerinin, yasama, yrtme ve
yarg organlarn, idare makamlarn ve
dier kurulu ve kiileri balayan temel
hukuk kurallar olduu belirtilmitir.
Anayasann balaycl ve 5. madde
ile Devlete verilen grev nedeniyle, ya-
sama ve yrtme organlarnn alm
srasnda anayasal snrlar ok iyi de-
erlendirmeleri gerekmektedir.
stelik Anayasann 4. maddesinde,
2. maddedeki Cumhuriyetin nitelikleri
ile 3. madde hkmlerinin deitirile-
meyecei ve deitirilmesinin teklif bile
edilemeyecei kuralnn da balaycl
dnlrse, yasama ve yrtme organ-
larnn, alm konusundaki hareket
alanlarnn olduka dar olduu anlala-
caktr. Bu alann erevesini belirlemek
iin anayasal kurallara bakmak yeterli-
dir.
NTER DEVLET YAPISI NEDR
Anayasann balangc ile 3. madde-
sindeki kurallar, Anayasada, Kurucu
radeye uygun olarak niter devlet ya-
psnn kabul edildiini gstermektedir.
Bu durumda, niter devlet yaps
nedir? sorusunun yantlanmas ve bu
yapnn deitirilip deitirilemeyecei-
nin incelenmesi gerekir.
Anayasann balangc ile 3. madde-
sinde ngrlen niter devlet, lke ve
ulus btnln iermekte ve tek dev-
let, tek lke ve tek ulus anlamna gel-
mektedir. Bunu milli siyaset alannda
salayacak olan, ad konulmu tek ulus
ve ulusal birliin temel etkeni olan tek
dildir. Ulusal birliin salanmas ve tek
dilin toplumda birletirici olabilmesi iin
de, devlet diliyle yani tek dilde eitim
zorunludur. Yakn tarih, eitimde dil e-
itliliinin ulus ve lke btnlne ver-
dii zararn rnekleriyle doludur.
Bunun iindir ki, balangta ve 3.
maddede yer verilen temel ilkeleri ta-
mamlayacak biimde, Anayasann 66.
maddesinde, Trk Devletine vatanda-
lk bayla bal olan herkes Trktr
denilerek, Trk Devleti yurttalarnn
ulusal kimliinin adnn Trk Ulusu
olduu vurgulanmtr. Maddeden de
anlalaca gibi, Trk Ulusu kavra-
m, kkeni ne olursa olsun tm yurtta-
lar kapsayan bir st kimlik olarak n-
grlmtr. Siyasal adan st kimlik,
farkl etnik gruplara mensup kiilerin
yurttalk bilinciyle benimsedikleri ulu-
sal kimliktir ki, Anayasada ngrlen
de budur.
Anayasann 3. maddesinde ise, Dev-
let dilinin (resmi dilin) Trke olduu
belirtilmi; buna uygun olarak ve bunu
tamamlayacak biimde, 42. maddede
de, Trkeden baka hibir dilin, eitim
ve retim kurumlarnda, Trk yurtta-
larna ana dilleri olarak okutulamaya-
ca ak ve net biimde kurala balan-
mtr. Bunun hibir istisnas yoktur. 42.
maddedeki istisna yabanc dil ile ilgi-
lidir. Maddeye gre, eitim ve retim
kurumlarnda, Trk yurttalarna ya-
banc dil retilmesi ya da yabanc dille
eitim retim yaplmas olanakldr ve
bu konu yasayla dzenlenmelidir. Bu
aamada u deerlendirmeyi yapmak ge-
rekir ki; ulusal kimlik, ulusal dil ve ei-
tim dili ile ilgili deiiklikler, niter dev-
let yapsn dorudan etkileyecek dzen-
lemeler olacaktr.
NTER YAPIYA ANLAM KAZANDIRAN
DZENLEMELER
te yandan, deitirilemez nitelikte-
ki niter yapnn organizasyonunun
nasl olmas gerektii Anayasann dier
maddelerinde dzenlenmi ve bu kavra-
ma anlam kazandrlmtr. Bu nedenle
niter yap denildiinde, 3. maddenin,
Anayasann buna ilikin dier kuralla-
ryla birlikte okunup deerlendirilmesi
gerekmektedir. Anayasann, niter ya-
pya anlam kazandran kurallarna ksa-
ca bakmakta yarar bulunmaktadr.
niter devlet modeli, merkeziyeti
yapy ve ancak onun denetim ve gzeti-
mi altnda merkez d rgtlenmeyi ola-
nakl klmaktadr. Anayasamzda da,
hem yasama, yrtme ve yarg erki mer-
keze balanarak siyasal, hem de yne-
tim dzeneinde merkez esas alnarak
ynetsel ynden merkeziyetilik be-
nimsenmitir. Gerekten, Anayasann 3.
maddesiyle getirilen niter devlet yap-
Krt alm ve anayasal snrlar
FORUM
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
25
snn, 123, 126 ve 127. maddelerde ay-
rntland ve niter devletin kurala
baland grlmektedir.
Anayasann 123. maddesinde, yne-
timin, kurulu ve grevleriyle bir btn
olduu, merkezden ynetim ve yerinden
ynetim esaslarna dayand kuralna
yer verilmitir. Merkezi ynetim Anaya-
sann 126., yerinden ynetim ise 127.
maddelerinde dzenlenmitir. 126. mad-
deye gre, Trkiye, merkezi ynetim ku-
ruluu ynnden corafya durumuna,
ekonomik koullara ve kamu hizmetleri-
nin gereklerine gre illere, iller de dier
kademeli blmlere ayrlmakta, illerin
ynetimi yetki genilii esasna da-
yanmaktadr. 127. maddeye gre ise,
yerel ynetimler, il, belediye ya da ky
halknn yerel ortak gereksinimlerini
karlamak zere, kurulu ilkeleri yasay-
la belirlenen, yasada gsterilen karar or-
ganlar semenlerce seilerek oluturulan
kamu tzel kiileridir. Yine bu maddeye
gre, yerel ynetimlerin kurulu, grev
ve yetkileri yerinden ynetim ilkesine
uygun olarak yasayla dzenlenecektir.
Ayrca merkezi ynetim, yerel ynetim-
ler zerinde, yerel hizmetlerin yneti-
min btnl ilkesine uygun biimde
yrtlmesi, kamu grevlerinde birliin
salanmas, toplum yararnn korunma-
s, yerel gereksinmelerin gerei gibi kar-
lanmas amacyla idari vesayet yet-
kisine sahiptir.
Grld gibi, niter devlet sistemi-
nin ynetsel rgtlenmedeki temel ilke-
leri, merkezi ynetim ve yerinden
ynetim olarak belirlenmi, bu sistem-
de, merkezi ynetim ve yerel ynetimler
biimindeki iki paral yapnn ynetsel
rgtlenmede farkl sonulara yol ama-
mas iin, idarenin btnl ilkesine
yer verilmi ve yerinden ynetim, dev-
letin lkesi ve ulusuyla blnmezlii ve
ynetimin btnl ilkeleriyle snr-
landrlmtr. darenin btnl il-
kesi, niter devlette, ynetim alannda
ngrlen temel ilkedir ve ynetsel ilev
gren, ayr hukuksal statye bal dei-
ik kurulularn bir btn oluturma-
sn salamaktadr.
YNETSEL RGTLENMENN LKELER
Bunlarn yannda ynetsel rgtlen-
me, merkez-tara ilikisi ynnden
yetki genilii; merkezi ynetim-yerel
ynetim ilikisi ynnden de idari vesa-
yet ilkelerine dayandrlmtr. Yetki
genilii ilkesi, devlet tzelkiilii iinde
yer alan eitli rgt ve birimler, idari
vesayet ise, merkezi ynetim ile yerinden
ynetim kurulular arasndaki btn-
lemeyi salamak iin ngrlmtr.
Yerinden ynetimlerin, devletin birli-
ini ve kamu hizmetlerinin tutarlln
olumsuz etkileme sakncasn nlemek
iin Devlete ve onu temsil eden merkezi
ynetime, yerinden ynetim kurulular-
nn eylem ve ilemlerini denetlemek ve
gerektiinde bozabilmek yetkisi tann-
mtr ki, bu yetki idari vesayet kavra-
m ile Anayasada yerini almtr. Baka
bir deyile idari vesayet, lke btnl-
n ve kamu dzenini salamak iin,
kamu yarar amacyla, merkezi yneti-
min yerel ynetim organlar, ilemleri ve
parasal kaynaklar zerindeki denetimi-
dir. Bu ynyle idari vesayet yetkisi, ni-
ter yapda, yerinden ynetim kurulula-
rna tannan zerkliin istisnasn olu-
turmaktadr.
YEREL YNETMLERE ZERKLK GRM,
ANAYASA MAHKEMESNDEN DNER
Anayasada bu kurallar varken a-
lmn nasl yaplaca, iinin nasl dol-
durulacan anlamak gtr. nk,
Anayasann 4. maddesinde, 3. madde
kurallarnn deitirilemeyecei, deiti-
rilmesinin teklif bile edilemeyecei belir-
tilmitir. Yani devletin niter yapsn
belirleyen kural ieren 3. madde deiti-
rilemeyecek, deitirilmesi teklif bile edi-
lemeyecektir. niter yapy tanmlayan
Anayasann dier maddelerinde yapla-
cak deiiklikler ise, 3. madde ile doru-
dan ilgili olacaktr. Ve eer bu deiik-
likler niter yapy zedeleyici nitelik ta-
rsa, 3. madde kural dolayl yoldan de-
itirilmi olacaktr ki, bunun Anaya-
saya aykr decei aktr.
Baka bir anlatmla, yerel ynetimle-
re zerklik vermek anlamna gelecek bo-
yuttaki yetki devirleri, niter devlet ya-
psn zedeleyeceinden, bu anayasal
yap iinde Anayasa Mahkemesinden
dnecektir. Anayasay yargsal denetim
yoluyla korumakla grevli Yksek Mah-
keme kararlar bunun rnekleriyle dolu-
dur. Anayasa Mahkemesi, dier madde-
lerde yaplacak deiiklii, deitirilemez
kurallar zedeleyecek nitelikte grrse,
iptal etmektedir. rnein yakn gemi-
te Yksek Mahkeme, niversitelerde
trban serbest brakmak iin Anaya-
sann 10. ve 42. maddelerinde yaplan
deiiklii, 2. maddedeki deitirilemez
nitelikteki laiklik ilkesini zedeledii iin,
iptal etmitir.
AKP VE DTPNN OYLARI, ANAYASA
DEKLNE YETMEZ
Ayrca belirtmek gerekir ki, Anaya-
sann dier kurallarn, iki byk mu-
halefet partisi katlmadan dorudan de-
itirmek olanakl da deildir. Anaya-
sann 175. maddesinde, Anayasa dei-
ikliklerinin 330 milletvekilinin oyuyla
yaplabilecei kurala balanmtr.
Ancak, maddeye gre, 366dan az oyla
kabul edilen Anayasa deiikliklerinin
halkoyuna sunulmas zorunludur. Bu
durumda, alm grmeyi bile
kabul etmeyen muhalefet partilerinin
milletvekillerinin Anayasa deiiklikleri-
ne olumlu oy vermeyecekleri aktr. k-
tidar partisi olan AKP ile DTP milletve-
killeri says da, halkoyuna sunmadan
Anayasa deiiklii yapmaya yetmeye-
cektir. Ayrca, bir etnik kimlie anaya-
sal varlk kazandracak, Trke dnda-
ki bir dili eitim dili olarak kabul ede-
cek ya da Krt zerk Blgesi oluturul-
masna neden olacak bir Anayasa dei-
iklii, halkn byk ounluu tarafn-
dan, byk olaslkla kabul edilmeye-
cektir.
AILIMCILARIN AMACI ERGENEKON
GNDEMN M UNUTTURMAK?
Btn bunlarn karsnda, madem-
ki sorun Anayasay deitirmekle -
zlmyor, o halde biz de yeni bir anaya-
sa yaparak sorunu zeriz denilebilir.
Ama bu sylem, anayasa hukukundan
hi nasibini almamlarn sylemi olur.
nk yeni bir anayasa yapmak kuru-
cu iktidarn, kurucu iradenin, ku-
rucu meclisin grev ve yetkisi kapsa-
mndadr. Kurucu meclis oluturmadan
yeni bir anayasa yapmak hukuken ola-
nakszdr. Siyaset bilimci Mnci Kapa-
niye gre kurulu iktidar diye adlan-
drlan (Politika Bilimine Giri, s. 63),
genel seimle olumu meclislerin kay-
na ve dayana mevcut anayasadr ve
bu meclisler yetkilerini mevcut anayasa-
dan alrlar. Baka bir deyile yetkileri
mevcut anayasa kurallar ile snrland-
rlmtr ve bu snrlar iinde hareket
etmek zorundadrlar. Anayasamzn
175. maddesi de, TBMMne ancak bu
anayasada deiiklik yapma yetkisi ver-
mektedir. Bu nedenle, TBMMnin yeni
bir anayasa yapma yetkisi hukuken yok-
tur.
Bu durumda, alm iin gsteri-
len abalarn gerek amac anlalama-
maktadr(!). Bu aba, yine gndem de-
itirmenin ve yaanlan hukuksuzluk-
larla ite ve dta eitli tepkiler ekme-
ye balayan, giderek inandrcln yiti-
ren Ergenekon gndemini unuttur-
mann bir yolu mudur acaba? Ancak,
bilinmelidir ki, bu kez olduka tehlikeli
bir yol seilmitir.G
26
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
Yazl Emir: Yakala ve ldr
Dnemin milletvekili Aydn
Gven Grkann aklamalar
ve blgede Tim Komutan olarak
askerlik yapan gazeteci mit Zi-
leli, belgeleriyle anlatyordu bu
emri. Haberde rgt elemanlar-
nn yakalanp ldrlmesine
ilikin yazl emrin belgesi de yer
alyor.
(Yl: 1987 Say: 47)
Kontrgerilla
10 Kiiyi Kuruna Dizdi
Hilal Belediye Bakan Yakup
Kara ve drt arkada kuruna
dizildikten sonra benzin dkle-
rek yakld. rnakta evinden al-
nan Mehmet Kl ve misafirinin
kuruna dizildikten sonra a-
tmada ldrlm gibi gsteril-
di. Sosyalist Parti yesi inaat
iisi brahim Sarca Cizrede
sokak ortasnda kuruna dizil-
di Bu haberleri yapan 2000e
Doru bombalama tehdidi ald.
(Yl: 1991 Say: 19)
PKKl Diye ldrlen 30 Kyl
1989 ylnda birka ay ieri-
sinde otuza yakn kyl, gen,
ocuk ldrld. Haberleri Tr-
kiye 2000e Doru sayfalarndan
rendi.
(Yl: 1989 Say: 39)
Douda Vatanda Fileniyor...
stihbarat rgtleri douda
muhtarlardan toplad bilgilere
dayanarak vatandalar tek tek
filiyor. Herkes, beyaz, mavi, sar
ve krmz renk kodlarna ayrl-
yor. Beyaz devlet yanls, mavi
tarafsz, sar sempatizan, krmz
militan anlamna geliyor.
(Yl 1987 Say 5)
Ya Daa kn Ya Ky Boaltn
1985 ylnn Austos aynda
Hozatn Ormanyolu kyne
bal Turji, Durnikes, Getek,
Dereky, mezralarndan toplam
270 nfuslu otuz aile, jandarma-
nn yirmi gn iinde ky terk
etme ihtar ve ayn zamanda
ikence ve bask sonucu kylerini
terk etmek zorunda kaldlar. Ne-
relere gettiklerini ve neler
yaadklarn sadece 2000e
Doru yazd.
(Yl: 1987 Say: 11)
20 YIL SONRA YNE EFENDLERNN HZMETNDELER!
Onlar susarken
2000e Doru yazd...
Faili mehuller, ky boaltmalar, ldrme emirleri, bombalamalar Bunlar 80li ve 90l yllarda
Gneydouda yaananlarn sadece balklarndan bazlar. Bu balklar o dnemde tek yazan 2000e Doru
dergisiydi. Hatta yaynlarmzdan dolay tehditler aldk. Muhabirlerimiz ldrld. O dnemlerde susanlar,
2000e Doruya saldranlar, bugn AKPnin almyla birlikte konumaya baladlar
2000e Doru dergisinden birka kapak sunuyoruz.
DYARBAKIR CEZAEVNDE ALLAH YOK!
Atatrklk dersini eriat
veriyordu!
Gazeteler, televizyonlar birden Diyarbakr Cezaevini kefetti-
ler! 12 Eyll dneminde bu cezaevinde yaanan vaheti yeni mi du-
yuyorlar? Elbette hayr. AKPnin almna destek iin yazlyor
bunlar.
Yanda, 22 yl nce 2000e Dorunun 12 Temmuz 1987 tarihli
Diyarbakr Cezaevinde ALLAH YOK! kapan gryorsunuz.
Tutuklulara Atatrklk dersi veren kii kim?
Ad Ylmaz Yalner. eriat. 14 Ekim 1980de Diyarbakr
yolcu uan karmaktan tutukland. Cezaevi ynetimiyle ibirlii
yapt. Tutuklulara her trl ikenceyi yapan ekibin iinde ona
den grev Atatrklk dersi vermekti!
68 Kuann Ankaral devrimcileri Yalneri iyi tanr. 31 Ara-
lk 1968 ylba gecesi SBF
renci yurduna saldran lk-
c komandolarn ban Yal-
ner ekiyordu. Olaydan sonra
dnemin Adalet gazetesine
verdii demete Yalner yle
diyordu:
SBFde hadiseleri karan-
lar solcu teekkl Fikir Kulp-
leri Federasyonu Bakanln
deruhte etmi olan Dou Pe-
rinek grubuna mensup ren-
cilerdir.
Yalner yllar sonra Va-
kitin (Akit) yazar oldu. Hani
u, Ergenekon konusunda en
pespaye yalanlar yazan gaze-
tenin! (HKMET EK)
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
27
28
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
UMUT ALBAYRAK
A
ydnlkn, 19 Temmuz gn ka-
paktan duyurduu AKPden
yksek yargya huru harekt
resmen balad. Yarg Reformu Stra-
teji Tasla Bakanlar Kurulu nerisi
olarak kabul edildi. Taslak yasalarsa
yksek yarg kurumlar iktidarn kont-
rolne girecek.
Yarg Reformu Strateji Tasla,
AKP Hkmetinin 2012 ylna
kadar yapmay planlad deiik-
likleri ieriyor. Taslak Adalet Ba-
kanl tarafndan 14 Nisan 2008
tarihinde hazrland. Yksek yarg
organlarnn byle bir taslak hazr-
landndan haberi bile olmazken
dnemin Adalet Bakan Mehmet
Ali ahin tarafndan AB yetkilisi
Olli Rehne sunuldu.
Aydnlk, Trk arg sistemi iin-
de nemli grevlerde bulunmu
isimlere, yarg reformu hakkn-
daki grlerini sordu.
TRKYE BAROLAR BRL
BAKANI AV. ZDEMR ZOK:
Yanda yarg
oluturulmasna
msaade etmeyiz
Yarg Reformu paketinde, yl-
lardr sylediimiz grlerin hi
biri ciddi bir ekilde ele alnmad.
Biz Hakimler ve Savclar Yksek
Kurulu (HSYK)ndan Adalet Baka-
n ve Bakanlk Mstearnn ka-
rlmasn, HSYKnn bamsz bir
sekreteryaya kavuturulmas gerek-
tiini, Tefti Kurulunun dorudan
HSYKya balanmasn, hakim ve
savc adaylarnn snavlarnn
HSYK tarafndan denetlenmesini
istedik. Ancak taslakta hi biri yer
BAKANLAR KURULUNDA KABUL EDLD
Adaletin ar toplar
yarg reformuna kar
Trkiye Barolar Birlii Bakan Av. zdemir zok: Msaade etmeyeceiz!
Eski Adalet Bakan Hikmet Sami Trk: AKP Hkmeti yargy siyasallatrmak
istiyor. YARSAV Bakan mer Faruk Eminaaolu: Yarg bamszln
asl zedeleyen, Adalet Bakanlnn konumu. Trk Hukuk Kurumu Bakan
Av. Tuncay Alemdarolu: Anayasaya aykr.
Adalet Bakan Erginin aklad
plana gre HSYKnn ye says 7den
21e karlacak. Adalet Bakan ve Ba-
kanlk Mstearnn Kuruldaki yeri
deimeyecek. HSYKnn 8 yesinin
TBMM ve ankaya tarafndan seil-
mesi planlanyor. stelik bu yelerin
Trkiye Adalet Akademisi, hukuku
retimi yeleri ve avukatlar arasndan
yaplmas ngrlyor. Yani hakim ve
cumhuriyet savcs olmayanlar HSYK
yesi olabilecek. Mahkemelerde grev
yapan hakim ve savclarn da aday ol-
mas ve kendi aralarndan HSYKya
ye semesi planlanyor. Seimlerin
Ulusal Yarg A Projesi (UYAP) ze-
rinden yaplmas ngrlyor. Yarg
ilemlerinin bilgisayar zerinden yapl-
d a olan UYAPn merkezi veri ban-
kas da Adalet Bakanlnn elinde.
Anayasa Mahkemesi de AKPnin
hedefinde. Anayasa Mahkemesinin
grev tanmnn yeniden yaplmas ve
ye saysnn yeniden belirlenmesinin
orta ve uzun vadeli hedefler arasnda
olduunu aklayan Bakan Ergin, yeni-
den yaplanmann Anayasa Mahkeme-
sinin de iinde yer ald bir kurul ta-
rafndan grleceini anlatt. Anaya-
sa Mahkemesinin Yce Divan yetkisi
de grev tanm kapsamnda tartma-
ya alacak. AKPnin hedefi Yksek
Mahkemenin ikili bir yapya dnt-
rlmesi, yelerinin TBMM tarafndan
seilmesi ve bireysel bavuru yaplabil-
mesi.
YARGITAYA VE BASAVCIYA TIRPAN
Taslakta Yargtay Kanununda de-
iiklik yaplaca, ilgili tasarnn Ada-
let Komisyonunda olduu belirtiliyor.
Tasaryla Yargtayn hukuk ve ceza
daireleri ve Yargtay ye saysnn d-
rlmesi, Yargtay Cumhuriyet Ba-
savcsnn Yksek Disiplin Kuru-
lundan karlmas gibi dzenlemeler
ngrlyor. AKPnin esas amac ise
Yargtaya TBMMnin ye semesini
salamak. Bir baka deiiklik giriimi
de Yargtay Cumhuriyet Basavcsnn
parti kapatma davas ama yetkisini
elinden almak. Yetkinin oluturulacak
bir kurula ya da TBMMye verilmesi
ngrlyor.
ASKER YARGI TASFYE EDLECEK
AKP, rtbesi ne olursa olsun asker-
lerin sivil mahkemelerde yarglanmas-
nn nn aan yasay zaten
TBMMden geirdi. Uzun vadeli hedef
askeri yargy tamamen kaldrmak.
Ancak ilk aamada, hakim olmayan
subay yelerin askeri mahkeme yelik-
lerinden karlmas ve askeri mahke-
melerin askeri blge dna karlmas
amalanyor.
PAKETTE NELER VAR
Yarg kurumlarnn tamam AKPnin hedefinde
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
29
almad. Taslakta silahlarn eitli-
inin salanaca belirtiliyor.
Ancak bu yeterli deil. Savclk ku-
rumunun Adliyelerdeki snrsz yet-
kisinin tartlmas lazm. Savclk
makam, yrtmenin de gcn ar-
kasna alarak hem savunma maka-
mndan hem de karar makamndan
farkl bir konuma gelmitir. Yetki-
leri belli bir izgiye ekilmelidir.
Ancak mevcut siyasi iktidar bam-
sz bir yarg oluturmaya deil, yan-
da yarg oluturmak iin alyor.
Biz buna msaade etmeyiz. Her
platformda grlerimizi savunu-
ruz.
ESK ADALET BAKANI
HKMET SAM TRK
Yargy siyasallatrr,
sakncal
Hakimler ve Savclar Yksek
Kuruluna TBMMnin ye atamas
yargnn siyasallamasna yol aar
ve sakncaldr. yeler TBMMde
kulis yapmaya balarlar. Bu srada
grevlerini bamsz ve tarafsz
yapmalarn glgeleyecek bir takm
szler verirler. Benim Adalet Baka-
n olduum dnemde yargyla ilgili
Anayasa deiiklii almamz
vard ancak sremiz yetmedi. Kurul
iin ye saysnn artrlmasn;
fakat bu seimin TBMM tarafn-
dan deil, dorudan Yargtay ve
Dantayn seecei yelerden
olumasn ngrmtk. Kurulun
disiplin kararlarna kar yarg yo-
lunun almas gerekir. Ancak dier
ilem ve kararlarna yarg yolunun
almasn doru bulmuyorum. r-
nein Gz Kararnamesine yarg
yolunu aarsanz hakim ve savcla-
r kolay kolay bir yere atayamazs-
nz.
YARSAV BAKANI
MER FARUK EMNAAOLU:
Yargy vesayet altna
alma abas
Yarg Reformu Stratejisi belge-
si, beklentileri karlamaktan uzak
olduu gibi, reform kavramyla da
badamayan bir ierie sahiptir.
Sz konusu belgede, herhangi bir
Anayasa deiikliine gerek olmak-
szn, Adalet Bakanlnn mahke-
melerin bamszl ve yarg g-
vencesi ilkelerine aykr olarak
sahip olduu yetki ve grevlerinin
tartmaya almamas dndr-
cdr. Adalet Bakanlnn zellik-
le 1982den sonra sahip olduu
yetki ve grevler korunarak yarg
reformu yaplmas sz konusu ola-
maz. Yarg bamszl konusunda
sadece HSYKnn yapsnn tart-
maya almas anlamldr. Yarg
bamszln zedeleyen dzenleme
ve uygulamalarda esas olan Adalet
Bakanlnn konumu iken, bu ko-
nunun irdelenmemesi dndr-
cdr.
Hak arama zgrlkleri nn-
deki engellerden ve bu zgrln
etkin kullanmndan sz edilmeme-
si dikkat ekicidir. YARSAVn ka-
patlmasndan vazgeildiinin belir-
tilmesine ramen, Anayasann y-
rtme blm iinde idare bal
altnda dzenlenen, idari vesayete
bal kamu kurumu niteliinde yeni
bir meslek rgt kuracan hl
daha ifade eden, byle bir rgtlen-
menin Avrupada bir rnei olma-
dn bilen Bakanlk, yargda r-
gtlenme ad altnda yargy iyice
vesayet altna almaya almakta-
dr. Adli Tp Kurumu ve Adalet
Akademisi zerindeki Adalet Ba-
kanlnn etkisi srdrlmektedir.
Metin yaama geirilirse, Trki-
yenin daha ciddi bir yarg reformu-
na ihtiya duyaca tartmaszdr.
TRK HUKUK KURUMU BAKANI
AV. TUNCAY ALEMDAROLU:
Yarg bamszl
btnyle ortadan
kalkar
Yarg Reformu Stratejisi 2009
belgesinin 2008de eletirilen metin-
den ok farkl olmad grlmekte-
dir. HSYKnn yeniden yaplandrl-
mas ile ilgili olarak metinde yer
alan yaplacak Anayasa deiiklii
ile HSYKnn geni tabanl temsil
esasna dayal bir yapya kavuturul-
mas ifadesi ok mulak; her trl
dzenlemeye imkn veren bir ifade-
dir. Geni tabanl temsil esas ile
ifade edilen hkmet ve iktidar par-
tisi szclerinin daha nceleri ak-
ladklar gibi HSYK yelerinin y-
rtme ve yasama organlarnca seil-
mesi amalanyor ise bu yargya, de-
mokratik sisteme ve hukuk devleti
ilkesine yaplabilecek en byk
darbe olur. Bu yndeki bir dzenle-
me yargy yasama ve yrtmenin
denetimi altna sokar ki bu da hi
phe yok ki bata Anayasann
9uncu maddesindeki Yarg Bam-
szl ilkesi olmak zere kuvvetler
ayrl ve hukuk devleti ilkeleri-
ne de aykr olur.
Bamsz yarg gnmz insan-
nn ekmek gibi su gibi temel gereksi-
nimidir. O nedenle hukukun, hukuk
devletinin, bireyin hak ve zgrlk-
lerinin, demokrasinin gvencesi
olan yarg bamszlnn bugnk
halini bile ortadan kaldrp, yargy
tamamen siyasi iktidarn emrine so-
kacak dzenlemelere kar olduu-
muzu kamuoyu ile paylayoruz.G
30
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
ANIL TANERCAN
Av. Hasan Basri zbey, Or-
general Hilmi zkke MTin
kendisine 10 Temmuz 2003te
sunduu Ergenekon Raporu ve
emalar isimli belgelerle ilgili
13 soru yneltti. Hasan Basri
zbey, 23 Austos gn partisi-
nin stanbul l Merkezinde yap-
t aklamada zkk bu soru-
lar yantlamal ve Trk milletine
hesap vermelidir dedi ve zetle
unlar kaydetti:
DARBEYE DRENENLER HAPSTE
2002 zkk Darbesinin
ana malzemesi, MTin Ergene-
kon Raporu ve emalardr. Da-
yana, enkal Atasagunun g-
lnp geilecek bilgiler, Baba-
kanln maksatl propaganda,
bilgi kirlilii dedii Tuncay
Gney mlakatndaki yalan ve
iftiralar. 2001de Tuncay G-
neye retilmek suretiyle reti-
len yalan ve iftiralar, 2002
zkk Darbesinin ikna sopas
oldu. O yllarda darbeye direnen-
ler imdi darbecilik iddialaryla
hapislere atld.
KARARGHTA
ERDOANLA NE KONUTUNUZ?
te Av. zbeyin zkke y-
nelttii 13 kritik soru:
1) Resmi belgeye neden gayr
resmi diyorsunuz?
2) MT tarafndan 10 Temmuz
2003de size resmen verilen belge-
leri neden Genelkurmay kaytlar-
na geirmediniz? Devletler ortaya
ktndan beri uygulanan kayt
kuraln neden ihlal ettiniz?
3) Gnderilen belgenin ar-
ivlere geecek mahiyette olmad-
n sylediniz. Oysa emayla
gnderilen ok Gizli ibareli
sayfalk n yazda, ynlendiril-
mi, organize bir faaliyetten sz
ediliyor. Ynlendirilmi, organi-
ze bir faaliyete ilikin belgeler,
arivlere geecek mahiyette deil
midir?
4) MT tarafndan gnderilen
rapor ve emalar gayr resmi ola-
rak kimlere ilettiniz?
5) Ahmet Necdet Sezer ve B-
lent Ecevite herhangi bir bilgi ve
belge verdiniz mi? Vermediyseniz;
neden vermediniz? Su kant ol-
duu iin mi?
6) Belgeleri kayda geirmeme-
niz, gizleme gayretinde olmanz
suu ve delilini gizlemek iin mi?
7) Belgelerle ilgili imha ettir-
dim, hatrlamyorum gibi be-
yanlarda bulundunuz. i biten
belgeleri emekli olunca cebinizde
gtrdnz m? Halen zel evrak-
larnzn arasnda duruyor mu?
8) Bugn dayanaksz olduunu
sylediiniz raporlara dayanarak
ad geenler hakknda soruturma
amamanz anlalabilir. Ancak,
Trk Ordusunun komutanlarn
dayanaksz raporlar, yalan ve ifti-
ralarla sulayanlarn tespit edilip
cezalandrlmalar iin neden so-
ruturma amadnz? Trk Ordu-
suna kar tertiplere girienleri
neden korudunuz?
9) Ergenekon savclarnn sizin
tarafnzdan hukuki dayanaktan
yoksun, MT Mstearnca
sama sapan, Babakan tarafn-
dan bilgi kirlilii ve maksatl pro-
paganda olarak nitelenen rapor
ve emaya dayanarak iddianame
hazrlamalarn nasl aklyorsu-
nuz? Ergenekon tertibini destekli-
yor musunuz? Silah arkadalarn-
zn dayanaktan yoksun olarak
hapse atlmalarn iinize sindirebi-
liyor musunuz?
10) DSP zmir Milletvekili
Recai Birgl; 2002de Ecevit H-
kmeti bir darbeyle ykld bii-
minde srarl aklamalar yapt. Bu
belgelerin Ecevit Hkmetini de-
virip Erdoanlar iktidara getir-
mek iin kullanld ortaya kt.
Bu konuda ne diyorsunuz?
11) 3 Kasm 2002 seimlerinin
ardndan resmi bir sfat olmayan,
yasakl, hkml Tayyip Erdo-
anla Genelkurmay Kararghnda
ne konutunuz, ne planladnz?
12) Bu belgeler, 10 Temmuz
2003ten sonra Trk askerinin
Kuzey Iraktan ekilmesinde kulla-
nld m?
13) 20 Nisan 2004te Harp Aka-
demilerindeki konumanzda milli
egemenlii modas gemi bir
kavram olarak izah ettiniz. Milli
Devletin Genelkurmay Bakan
olarak milli egemenlii reddetme-
niz, darbe programnda stlendii-
niz roln gerei miydi?G
IP GENEL BAKAN YARDIMCISI AV. HASAN BASR ZBEY AIKLADI
i Partisinden
zkke 13 kritik soru
Resmi belgeye neden gayr resmi diyorsunuz? MT size resmen
verilen belgeleri neden Genelkurmay kaytlarna geirmediniz? Ahmet
Necdet Sezer ve Blent Ecevite herhangi bir bilgi ve belge verdiniz
mi? Trk Ordusuna kar tertiplere girienleri neden korudunuz? Bu
belgeler, 10 Temmuz 2003ten sonra Trk askerinin Kuzey Iraktan
ekilmesinde kullanld m?
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
31

i Partisinin yurt apnda

balatt Dou Perinek ve
Yurtsever Aydnlara zgr-
lk adl imza kampanyasna ilgi
byyor. zmirin on ayr merke-
zinde alan imza masalarnda 7
Austos tarihinden itibaren ara-
larnda eski milletvekilleri, emek-
li subaylar ve siyasi parti yneti-
cilerinin de bulunduu yaklak
10 bin yurttamz Atatrk
savunmak susa beni de aln
balkl metne imza att. Kam-
panya sresince tek bana
Konak ilesinde alan imza ma-
sasnda 300 Aydnlk satld.
Kampanyaya destek verenler
arasnda be emekli albay, bir
yarbay, 2 emekli binba, 16
emekli subayn yan sra 108 -
retmen, 29 mhendis, 6 mimar,
3 muhtar, 4 gazeteci, 13 sanat,
4 retim yesi, 6 polis, ok sa-
yda ii, renci, esnaf ve ev ha-
nm da bulunuyor. Kampanyaya
destek veren yurttalarla gr-
tk.
GNER NLOLU (Emekli)
Btn zmiri alsn
Silivrideki yurtsever aydnlar
bu memlekete hizmet etmi, u-
runa cann vermi, terristlere
kar mcadele etmi askerler.
Bunlar ieriye almak ne demek?
O zaman btn halk alsn,
btn zmiri alsn. Beni de alsn-
lar ieriye.
ERCMENT AKLAT (Emekli)
Bu dzmece bir dava
Eer gerekten kt eyler
varsa gelsinler beni de alsnlar.
Ben bu lkenin vatandaym.
Erkek evladm yok ama beni
imdi alsnlar Trkiye Cumhuri-
yeti iin gider dada savarm.
MELEK ZKAN (Ev hanm)
AKP oyunlarn
srdrebilmek iin
hapse atyor
Gelimeleri Ulusal Kanaldan
srekli takip ediyorum. Bu tertip
Amerikan emperyalizminin
oyunu. AKP oyunlarn srdre-
bilmek iin btn konuanlar
ieri atyor.
GNER ARISAN (i)
Bunlarn karsndayz
Ergenekon konusunu kar-
tp, Trkiyeyi kertmek isti-
yorlar. Paalarmz, aydnlar-
mz haksz yere ceza ekiyorlar.
Amalar askeriyenin hrriyeti-
ni elinden almak.
Paalarn szleri tutulmasn
istiyorlar. Yalnz bizler vatan-
da olarak bu olan bitene kesin-
likle karyz.
PERHAN GVEN
(Emeklisi-ADD yesi)
Rezalet
78 yandaym. Trkiyemiz
iin hl alyorum. Atatrk-
ocuklar yetitirdim. Hrsz-
lar darda geziyor, yurtsever
aydnlarmz ieride. Bu aydn-
larmz vatana hizmet etmiler,
ordular ynetmiler. Bu yaa
geldim bu kadar rezalet grme-
dim.G
PARTSNN MZA KAMPANYASINA ZMRLLERDEN DESTEK
10 bin kii Beni de aln dedi
Dou Perinek ve Yurtsever Aydnlara zgrlk kampanyasna
zmirde 7 Austos gnnden bu yana 10 bin yurtta imza att.
Kampanyaya imza verenler arasnda emekli askerler, retim
yeleri, polisler, avukatlar, iiler gibi toplumun her kesiminden
yurttalar yer ald.
Salih Dayolu (21.Dnem Milletveki-
li), Levent Irmak (SHP Parti Meclisi
yesi), Sabahattin Tekeli (CHP zmir l
Genel Meclisi yesi), Havva Uursev
(CHP Konak le Kadn Kollar Bakan),
Yrd. Do. Yelda Bekta (Ege nv. Eitim
Fak. retim yesi), Yrd. Do. Tuna n-
cesulu (Ege nv. Edebiyat Fak. retim
yesi), Ceren nal (Ege nv. Sosyal Bi-
limler Ara.Gr), Nuran Dursun (Zaferte-
pe Mah. Muhtar), smet ada, (Barba-
ros Mah. Muhtar), Aydn Demirci (a-
da Vatanseverler Dernei Genel Baka-
n), Em. Hv. Kd. Albay Nejat ztakn,
Em. Hv. Albay Cengiz Aknc, Em.Albay
Fazl etinta, Em. Albay Ersin Toykan,
Em.Albay Recep Tural, Em.Yrb. lhan
akr.
Destek verenlerden bazlar
32
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
NDER ZTRK

nc Cumhurbakan
Celal Bayar, 22 Austosta
Bursann Gemlik ilesine
bal Umurbey beldesindeki ant
mezar banda anld. Bayarn
88 yandaki kz Nilfer Gr-
soy, yzndeki kararllk ve dik
duruuyla hemen dikkat ekiyor-
du. 2009 ylnda Bayarn ans
nnde bulunmann kendisine
neler hissettirdiini sorduumuz-
da, bize u yant verdi:
Bayarn temsil ettii politik
zihniyetin gnmzde arandn
hissediyorum. Tabii bunun sebe-
bi de, Atatrkn balatt ve
hep beraber tesis ettikleri Cum-
huriyetin, milli mcadeleden
gelen aydnlamann aranmakta
olmasdr. Yakn tarihimize ilgi
arttka o devrin gncellii de ar-
tacak ve gnmze k tutmaya
devam edecektir. O devri bilenler
ve Cumhuriyete, Atatrke sahip
kanlar gn getike o devrin
devam etmesini aramaktadr. O
devri, bir are olarak grmekte-
dir.
BAYARIN BARZAN UYARISI
Treninin ardndan Celal
Bayar Ktphanesindeki toplan-
t salonuna geildi. Buradaki
anma programna ANAP ve
DPnin Bursa rgt ile Pnin
Bursa ve Yalova rgtleri katld.
Prof. Dr. Akile Grsoyun Bayar
ailesi adna yapt a konu-
masyla balayan toplantda, Ba-
yar anma trenine gelen konuk-
lar, Celal Bayarn hayatnn an-
latld belgeseli izlediler. Gste-
rimden sonra Demokrat Parti
Genel Bakan Yardmcs Hulusi
Turgut, Aratrmac-Yazar Arif
Demirer, eski Devlet Bakan
lhan Akn ve i Partisi MKK
yesi ule Perinek birer konu-
ma yaptlar.
Bayarla bandan geen bir
any aktaran Hulusi Turgut, ga-
zetecilik yapt dnemde Irakn
kuzeyindeki blgeye giderek
Mustafa Barzaniyle bir rportaj
yaptn ve izlenimlerini Bayara
aktardnda, kendisini uyard-
n anlatt. Turgut, Bayarn bu
uyarsndan sonra Ufkum bir-
den deiti dedi.
TRKYENN GELECE N EL ELE
Atatrkn Btn Eserleri
Genel Yayn Ynetmeni ule Pe-
rinek de, birlik olma ars
yapt: Buraya kan hemen her
konumac, Ben Demokrat Par-
tili bir kkenden geliyorum
dedi. Ben, CHP kkenli bir aile-
den geliyorum. i Partisinin
Merkez Karar Kurulu yesiyim.
MAnma toplants,
Celal Bayar
Ktphanesinde
devam etti
CELAL BAYAR, ANIT MEZARI BAINDA ANILDI
Bayarn kzndan
Atatrk Devrimini
devam ettirme vurgusu
Celal Bayarn kz Nilfer Grsoy, Atatrk Devriminin gnmze k
tuttuunu belirtti ve O devrin devam ettirilmesi, bugn asndan
nemlidir dedi Anma programna Pnin Bursa ve Yalova rgtleri
ile ANAP ve DPnin Bursa rgtleri katld.
3. Cumhurbakan
Celal Bayar
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
33
Bugn, nmze baktmzda
u Kuvay Milliyeci ruhu, birlikte
yaatmamz gerektiine inanyo-
rum. Bugn, bunun iin burada-
ym. Bu birlik anlamldr. Hepi-
mizin, Trkiyenin gelecei iin
ayn kayglar paylatmz bili-
yorum. El ele verme zamandr ve
hepinizi, yreimden gelen sesle,
buna aryorum.
SLVRDEN KOMTACI MESAJI
ule Perinek, konumasnn
ardndan i Partisi Genel Ba-
kan Dou Perinekin, anma t-
renine gnderdii mesaj, daha
dorusu mektubu okudu. Kendi-
sinin de, Bayar gibi komitac ol-
duu iin anma trenine katla-
madn belirten Perinek, mek-
tubunda u satrlara yer veriyor-
du: Milli devlet, Devrimci Cum-
huriyet, ada toplum; ancak
Namk Kemal, Talt Paa, Mus-
tafa Kemal geleneinin komitac-
lar tarafndan yaratlabilirdi ve
onlar tarafndan yaratlmtr.
Muhta olduumuz gelenek
budur. Bu gelenek bize kuaktan
kuaa gelmitir ve geleceimizi
belirleyecektir.
Salonda bulunanlar, Perin-
ekin mektubunu dikkatle dinle-
diler ve alkladlar. Dou Perin-
ekin davet zerine Silivri hapis-
hanesinde kaleme ald yazy,
geen haftaki Aydnlkta Bayaz
olarak yaymlamtk.
KMSE ALKILAMADI
Toplantya hkmet yetkilile-
rinden kimse katlmad. Toplan-
tnn sonunda, Tayyip Erdoan
ve baz bakanlarn anma treni-
ne mesaj gnderdii duyuruldu.
Salonda bulunan bir tek kii bile
hkmet yetkililerinin mesajlar-
n alklamad, konuklarn biro-
u bu mesajlara glerek tepki
gsterdi.G
gal dneminde
Galip Hoca kimliine
brnerek halk rgtledi
Anma toplantsnda gsterilen Celal Bayar Bel-
geseli, Bayarn yaamn u cmlelerle anlatyor-
du:
14-15 yalarndayken kye, hayatna yn ve-
recek biri, days Mustafa evket Efendi geldi.
Merutiyet yanls bir aydn olan evket Efendi,
onu Serveti Fnun dergisine abone yapt. zgr-
lk, Bamszlk gibi kavramlarla tanan deli-
kanl artk Namk Kemal gibi devrin vatansever
yazarlarn okuyor, Franszca reniyordu.
20 yanda evlendi ve ocuu oldu. 1913
ylnda ailesiyle birlikte, ttihat Terakki Cemiye-
tinin blge sorumlusu olarak zmire gitti.
Dman igalinin yakn olduunu anlamt.
Halka Doru adl bir dergi kartarak, Turgut
Alp takma adyla dmana silahla kar koymak
gerektiini yazmaya balad.
Dman, 1918de yurdu igale balad ve
Mahmut Celal, sorguya alnd. Ardndan z-
mirden ayrld. nce Efe klnda Efeleri rgt-
ledi. Sonra halkn arasnda daha rahat dolaabile-
cei Galip Hoca kimliine brnd. Bana
konan 1000 altn dle aldrmadan kyleri dolat
ve halka, igalcilere kar silahla kar koymak ge-
rektiini anlatt.
1920de, stanbul Osmanl Meclisine Saru-
han Milletvekili olarak girdi. Kurtulu Savann
siyasi manifestosu saylan ve ulusal yemin anlam-
na gelen Milli Misak hazrlayanlar arasndayd.
stanbul igal edilip Meclis kapatlnca tutuklanan
Milletvekilleri Maltaya srld. Celal Bey, ka-
may baard. Hedefi Ankara, Mustafa Kemalin
yanyd. Vedalamak iin Bursaya ailesinin evine
urad. eri henz girmiti ki, bir telgraf geldi. s-
yanc Anzavurun glerini yok etmesini emreden
yaz, Mustafa Kemal imzalyd. Henz tanma-
mlard. ard. Bayarn Atatrke, yaam bo-
yunca besleyecei sonsuz hayranl, ite bu tel-
grafla balad
araf karp
Reide Bayara verdiler
Celal Bayar Mzesinde sergilenen eyalar arasnda, siyah bir
araf dikkat ekiyor. Mzede bulunmasnn nedeni de, zerindeki
nota bakldnda anlalyor:
Bu araf, Umurbey kadnlar tarafndan 10.09.1959 tarihinde
araf giymemeye karar vermeleri zerine Umurbey kadnlarn
tebrike gelen Reide Bayara (Celal Bayarn eine), Cumhurbaka-
nmza verilmek
zere, Umurbey ka-
dnlar adna kyn
en yals olan Dil-
ber Kaynatma tara-
fndan teslim edil-
mitir.
Mzeyle kar
karya bulunan
Celal Bayar Ktp-
hanesi de, Bayarn
26 bin kitap ile
1893ten itibaren
biriktirdii gazete,
dergi vb. arivini
barndryor.
Celal Bayar,
Ant Mezar banda anld.
En nde, Bayarn kz Nilfer Grsoy
ve torunu Akile Grsoy.
(22 Austos 2009).
Galip
Hoca
araf
34
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
UMUT ALBAYRAK
Sol grnml yeni bir
parti kurulmas almalar eit-
li illerde yaplan toplantlarla y-
rtlyor. Aleviler, yeni kurula-
cak szde sol partiye ynlendiril-
meye allyor. Parti kurma a-
lmalarn yrtenler arasnda
Zaman gazetesi ve F tipi medya-
da sk sk boy gstererek kendi
rgtne Ergenekoncu diye
saldran ve bakan olduu parti-
den atlan Ufuk Uras, Ergenekon
soruturmasnn 3nc iddiana-
mesinde mteki (ikayeti) ola-
rak yer alan ve AKPnin Alevi
almn destekleyen ABF
Genel Bakan Ali Balkz, Erme-
nilerden zr diliyorum kam-
panyasnn mimarlarndan Prof.
Dr. Ahmet nsel, Taraf gazetesi
yazar Prof. Dr. Mithat Sancar,
SHP Genel Bakan Hseyin
Ergn bulunuyor.
ALEVLER NASIL KNA ETMEL?
Kurulmas planlanan partinin
Birlik Partisi ve Bar Parti-
sinin yaad hsran nedeniyle
bir Alevi partisi gibi alglan-
mamas planlanyor. Ancak ABF
ynetimi, yeni partiye Alevileri
ynlendirmek iin toplant st-
ne toplant dzenliyor. Hac Bek-
ta- Veliyi anma trenlerinde,
15 Austos gn ABF tarafndan
gerekletirilen Aleviler ve Siya-
set konulu toplantda da parti
almalar tartld. Toplantya
Ali Balkz, Ufuk Uras ve KESK
Genel Bakan Sami Evrenin
yan sra DSK, Eitim-Sen, Hal-
kevleri ve 10 Aralk Hareketi
temsilcileri katld. Benzer top-
lantlar 22 Austosta Didimde,
23 Austosta Burhaniyede d-
zenlendi. 25 ilde yaplacak top-
lantlarn 11 Ekimde Ankarada
sonlandrlmas planlanyor.
ERGENEKON KARITI OLACAK,
KEMALZM VE ATATRKLK
OLMAYACAK
Kurulmas planlanan partinin
izgisini, Ufuk Urasn 4 Tem-
muzda dzenledii ve Ali Balkz
bata olmak zere parti kurulu
almalarnda yer alanlarn ka-
tld bir toplantda konuan
Prof. Dr. Ahmet nsel yle ak-
lad: Partide Atatrklk ve
Kemalizm olmamaldr.
SHP Genel Bakan Hseyin
Ergn ise, 15-16 Haziran gnle-
rinde Taraf Gazetesi yazar Nee
Dzelle yapt syleide kurul-
mas planlanan partiyi yle ta-
nmlamt: Aslnda Trkiyede
ada solu oluturacak bir temel
var. 10 Aralk Hareketi var.
DPden ayrlanlar var. Demo-
krat Krtler var. Aleviler var.
Kadn hareketi var. Bize katl-
mak iin sivil ve demokrat olmak
yeterli. Yani Ergenekon kart
olacak. G
MAli Balkz.
NEOLBERAL SOL PART N, DESTEK ARANIYOR
Alevilere F tipi sol parti tuza
Alevi Bektai Federasyonu (ABF) bakan Ali Balkz, neoliberal
solcularn kurmay planladklar sol grnml partiye Alevileri dahil
etmek iin faaliyete geti. Balkz, ak destek konusunda bir ey
sylemek iin erken dese de, ABF ynetimi Ufuk Urasn katlmyla
Alevilik ve siyaset konulu toplantlar dzenliyor.
MURTAZA DEMR
(Pir Sultan Abtal 2 Temmuz Kltr ve Eitim Vakf Bakan):
Pazarlk gc oluturmak istiyorlar
Arkadalarn mahup bir biimde almalar yaptklar grl-
yor. Bu mahupluk bunun daha nce denenmi olmas ve baarsz-
lkla sonulanmasndan douyor. Sonu belli olan bir niyeti gnde-
me getiriyorlar. Bir baka partiyle pazarlk gc oluturma, kendi-
lerini Meclise atabilme abalar olarak grmekteyim. Bu abay y-
rtenlerin lkeye ve topluma dair kayglarnn n planda olduuna
inanmyorum. Bu giriime karym.
AL RIZA SELMANPAKOLU (Hacbekta Belediye Bakan):
CHPnin kapsnda bekliyorlard
Byle bir eye ihtiya da yok, gerek de yok. Alevi tabannn ar-
kalarndan gideceini sanmak yanl. Bugn parti kurmak isteyen
kiiler seim ncesinde CHPyle temasa gemeye altlar. Sonu
alamaynca bu yola gitmeye alyorlar. Madem Alevi partisi
kurmak istiyorlard neden CHPnin kapsnda beklediler? Alevi
partisi kurmann bir yarar olacan sanmyorum. Gereksiz bir
aba.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
35
KKTC Cumhurbakan Mehmet Ali
Talat Kbrsta srdrlen mzakerelerin
birinci tur grmelerinin son bulmasnn
ardndan bir dizi aklamalarda bulun-
du.Talat, gerek KKTCnin ve gerekse de
mzakerelerde Rum tarafnn, yolda
Hristo-fiyaskonun, duruu ve tutumu
konusunda bilgiler verdi. Trk taraf ola-
rak olmazsa olmazlarmz bir bir anlatt.
Rumun srarc olduu konularn sorunun zmne engel olaca-
ndan duyduu tedirginliin altn izdi.
3 Eyllde balamas beklenen 2. tur mzakerelerden nce
Cumhurbakan Talatn yapt arpc ve
tarihi aklamalar ana balklar ile ksaca
sizlerle paylamak istemekteyim.
TALAT:
TRKYENN GARANTRL ART
KKTC Cumhurbakan Talat, Rumlarla
bir anlamaya varlabilmesi iin Anavatan
Trkiyenin garantrlnn devamnn
art olduunu belirtmektedir. Garantrl-
n devamnn ok hassas bir konu oldu-
unu syleyen Talat, Kbrsta bir oylamaya
gidildiinde referandumun Trk tarafnca
onaylanmasn istiyor isek garantrln
kanlmaz olduunu sylyor. Yllarca Tr-
kiyeye kar, szde igalin sona erdirilmesi
iin AKEL ile ibirlii yapan CTP-BGnin
Genel Bakanln yapm olan KKTC
Cumhurbakan Talatn Trkiyenin etkin
ve fiili garantrln herhangi bir anlama
olaslnda olmazsa olmaz olarak grmesi
memnuniyet verici bir gelimedir. Cumhur-
bakan Talatn mzakere srecinde yolda-
Hristo-fiyaskoyu ve Rumlar daha iyi tan-
ma imkan bulduu kansndaym. Rumlarn Megali dea lksn-
den, Enosisten vazgemediklerini ve aday bir Yunan adas olarak
grmelerinden umarm artk Talat da honutsuzluk duymaktadr.
CAN ALICI NOKTA, MLKYET KONUSU VE HARTA
Varlmas dnlen anlamada dier nemli bir husus iki ke-
simliliin nasl salanaca konusudur. Talat, zellikle Bayrak tel-
evizyonundaki Akis programnda bu konuyu detaylaryla anlatm-
tr. ki kesimlilik konusunda Rum taraf ile farkllmz olduunu be-
lirtirken, bize gre iki kesimliliin nfus ve mlkiyet ounluunun
ak bir ekilde Kbrsl Trklere ait olaca bir kurucu devletin olu-
turulmas olduunu aklamtr. Zamannda Rum Ynetimi eski li-
deri Papadopulos iki kesimlilikte kesinlikle nfus tahdidinin olama-
yacan, blgelerin tamamen Rumlardan veya Trklerden olua-
mayacan srarla savunmu, Hristo-fiyasko da onu desteklemiti.
Hristo-fiyasko son dnemde nfus konusundaki srarndan vazge-
er gibi grnse de mlkiyet konusunda ounluun Rumlarda
olabilecei, gmenlerin tamamnn evlerine dnebilecei bir iki
kesimlilii savunmaktadr. Anlayacanz bu laf ola bir iki kesimlilik-
ten baka bir ey deildir. Hele hele varlacak anlamann ABye bi-
rincil hukuk olmamas halinde, AHM rneklerinde olduu gibi,
Rumlarn aacaklar davalarla anlama -iki kesimlilik- sabote edile-
bilecektir. Mlkiyet konusu ve harita konusu Cumhurbakan Ta-
latn da belirttii gibi mzakerelerin en can alc noktas olacaktr.
Bana gre al-ver safhasna geildiinde Rum tarafnn a gzll
ortaya kacak ve o aamada tkanklk kanlmaz olacaktr.
SYAS ETLK, POZTF KATILIMCILIK
KKTC Cumhurbakan Talat Ynetim ve g paylam bal-
altnda yrtme blmnde de ciddi sorunlarn olduunu
aklamtr. Rum tarafnn yaplacak Bakanlk seimlerinde, sei-
min btn Kbrsl Trk ve Kbrsl Rumlar ierecek ekilde yaplma-
snda srar etmesi, yani Kbrsl Trk liderin Rumlar tarafndan seil-
mesini istemesi kabul edilemez.
KKTC Cumhurbakan Talat, dier
nemli bir konuda, siyasi eitlik konusun-
da da, nemli almlarda bulunmutur. Ta-
latn bu konuda syledikleri yledir: Si-
yasi eitlik her kurumda saysal eitlik anla-
mna gelmemekle birlikte, her kurumda ve
her karar alma mekanizmasnda Kbrsl
Trklerin ve Kbrsl Rumlarn dorudan etki-
li olmasnn salanmas. Bunun iin belli
oranda Trk destei olmadan veya Rum
destei olmadan bir kararn geememesi r-
nein. Yani pozitif bir katlmclk. 1960taki
gibi beenmiyorsak veto deil, beeniyor-
sak gemesi. Bylece 1960taki gibi ben o-
unluuma dayanarak geiririm sen istersen
veto et yerine seni de yani Kbrsl Trkleri de
tatmin edecek bir yasa yapmak zorundaym
diye bir daha balangtan yasay ele almak.
En dorusu ve en gzeli bu, atmann ve
kavgann nlenmesi bakmndan. Sanyo-
rum bu model daha doru bir model.
SON KARARI KIBRIS TRK HALKI VERECEK
Cumhurbakan Talat aklamalarnda
varlabilecek bir anlamann kesinlikle Lozanda tesis edilen Trk-
Yunan dengesini de korumak zorunda olduunu srarla belirtmek-
tedir. Talat, Rumlarn ve emperyalistlerin dayatmaya altklar
Kbrsl zmn mmkn olmadn aklamtr. En nemlisi
Cumhurbakan Talat, Kbrs Trknn kazanlm haklarndan ke-
sinlikle geri adm atlmasnn da mmkn olamayacan sylemek-
tedir. Bir kez daha altn izmekte yarar vardr. Kbrs Trknn en
byk kazanm zgrce kurduu bamsz, egemen devletimiz
KKTC ve Trk Silahl Kuvvetlerimizin adadaki varldr.
Cumhurbakan Talat konfederal bir zmden yana olan UBP
hkmetiyle de uyum iinde altklarn aklamtr. Son dnem-
de, Cumhurbakan Talatn Kbrs sorunu ile ilgili dnceleri bun-
lardr. Birlik, beraberlik ve dayanma ierisindeki Kbrs Trknn
emperyalizmin uaklna soyunmu, KKTCyi ykmaya alanlarla
mcadelesi ok kolay olacaktr. Geleceimizle ilgili son karar Kbrs
Trk halk verecektir. ki kurucu devletin eit statsn, iki siyasi
halkn eitliini, iki kesimlilii ve Anavatan Trkiyenin etkin ve fiili
garantisini iermeyen hibir anlamann Kbrs Trk tarafndan
onaylanmayaca kafalara iyice kaznmaldr.G
Cumhurbakan Talattan
mzakerelerle ilgili aklamalar
ULUSAL GR
HSEYN MACT YUSUF
M Cumhurbakan Talat,
aklamalarnda, varlabilecek
bir anlamann kesinlikle
Lozanda tesis edilen Trk-Yunan
dengesini de korumak zorunda
olduunu srarla belirtmektedir.
Talat, Rumlarn ve
emperyalistlerin dayatmaya
altklar Kbrsl zmn
mmkn olmadn aklamtr.
En nemlisi, Kbrs Trknn
kazanlm haklarndan geri adm
atlmasnn mmkn
olamayacan sylemektedir. L
36
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
SEYR DEFTER
Vural Sava:
HSYKnn ahlak varsa
o savc ve hakimleri
kapnn nne koyar
Mulann Bodrum ilesinde 24 Austos gn
Bamsz Yarg Tarafsz Adalet konulu bir panel d-
zenlendi. Panele Yargtay Onursal Cumhuriyet
Basavcs Vural Sava, Prof. Dr. Sheyl Batum ve
Ekonomist Uur Civelek katld. AKP almnn, Er-
genekon ve Deniz Feneri davalarnn deerlendirildii
panelde Yargtay Onursal Cumhuriyet Basavcs
Vural Sava; Bu davada kanuna uygun toplanm tek
bir delil gsteremezler. Yksek Hakimler ve Savclar
Kurulunun u kadar ahlak varsa bu savclar, hakim-
leri kapnn nne koyar. Bu lkeyi bile bile karanla
srkleyenler bir gn yce divanda bunun hesabn ve-
recek. Anayasa deiiklii yaplsn diyenler Cumhuri-
yetin en byk dmandr dedi. Panele katlan Prof.
Dr. Sheyl Batum da, AKPnin almnn iinin Ame-
rika tarafndan doldurulduunu vurgulad ko-
numasnda Erdoan 5 Kasm 2007de Bush ile g-
rt. Hemen ardndan 6 Kasm 2007de Taraf Gaze-
tesi yazar Yasemin ongar Krt almn balatyo-
ruz. Kuzey Irak ile iyi geineceiz. Barzani ve Talaba-
ni ile anlaacaz. eklinde aklama yapt. Byle bir
alm kesinlikle yaplamaz. AKP, kafa kartrarak
Krt almn oldu bittiye getirmeye alyor. dedi.
Osman Kamazdan
Gl ve Erdoana dava
Ergenekon savclarnn talebi zerine Adalet Bakanlnn hak-
knda soruturma yrtt Sincan 1inci Ar Ceza Mahkemesi
Bakan Osman Kamaz, Abdullah Gl ve Tayyip Erdoan hak-
knda, kiilik haklarna saldrdklar gerekesiyle 10ar bin liralk
manevi tazminat davas at. Dava dilekesi 23 Austos gn Ka-
mazn avukat Baykal Doan tarafndan Ankara Adliyesine su-
nuldu. Dilekede, Sincan 1inci Ar Ceza Mahkemesinin, Abdul-
lah Gl hakknda kayp trilyon davasnda verilen takipsizlik ka-
rarn kaldrmasnn ardndan, Gl ve Erdoann yapt akla-
malarn, Kamazn kiilik haklarna saldr nitelii tad belir-
tildi. Tayyip Erdoan, 20 Mays gn partisinin basna kapal ola-
rak yaplan grup toplantsnda Gln kayp trilyon davasnda
yarglanmas ynnde verilen kararn siyasi ve tarafl olduunu
ileri srm, Abdullah Gl ise 18 Mays gn yapt aklamada
kararn iyi niyetle badamadn iddia etmiti.
Ergenekon raporunu hazrlayan Jenkins:
Derin devlet var
Ergenekon diye bir rgt yok
Amerikann John Hopkins niversitesi iin hazrlad Erge-
nekon raporuyla tannan gazeteci yazar Gareth Jenkins, 25 Aus-
tos gn Amerikann Sesi Radyosunun Ergenekon davasyla ilgi-
li sorularn yantlad. 20 yldr stanbulda bulunan Gareth Jen-
kins, Ergenekon diye bir rgt olduuna dair delil bulunmadn,
soruturmann da bu varsaym zerine kurulu olduunu belirtti.
Gerekten bir derin devlet vard. Ancak fantezi olan, Ergenekon
diye kocaman bir rgt diyen Jenkins, gzaltna alnan birok
kiinin tek ortak noktasnn AKPye kar olmak olduunu ve Er-
genekon davasnn si-
yasallatrldn sa-
vundu.
Jenkinsin Hop-
kins niversitesi iin
Trkiyenin Ergene-
kon Soruturmas
Gerekle Fantezi Ara-
snda balkl rapo-
runda zel Harp Dai-
resi, Susurluk ve em-
dinli soruturmalar
ve AKPnin iktidara
geli srecinde
yaananlar anlatldk-
tan sonra Ergenekon
soruturmasnn sy-
lenti ve manta ayk-
r tespitler zerine ku-
rulmu iddianamelerle
yrtld, iki id-
dianamenin de kendi
iinde dahi tutarl ol-
mad belirtiliyor.
SEYR DEFTER
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
37
Risk grubu gribe kar
a yaptrmal
Salk Bakanl
A Danma Kuru-
lu yeliinin yan
sra Trkiyede in-
fluenza virs ko-
nusunda inceleme
yapan iki referans
laboratuardan biri
olan stanbul Tp
Fakltesi Viroloji
Laboratuarnn da
sorumlusu ve Viro-
loji ve Temel mmnoloji Bilim Dal retim
yesi olan Prof. Dr. Badur, mevsimsel grip as-
nn eyll ayndan itibaren yaptrlabileceini be-
lirterek, lkemizde a yaptrma orannn dk
olduunua dikkat ekti.
Risk grubunu oluturan yal ve kronik has-
talarn a yaptrmasnn ok nemli olduunu
ve 65 yan zerindekilerle kronik hastal olan-
larn mevsimsel gribe kar cretsiz alandn
hatrlatan Prof. Dr. Badur, Trkiyede 8-10 mil-
yon kiinin mevsimsel grip as olmas gerekir-
ken bu say 2 milyon civarnda. Bunun 1 milyo-
nunu da salkl ve gen insanlar oluturuyor
dedi.
Dnya kamuoyunu uzun sredir megul eden
domuz gribi salgnn da deerlendiren Prof. Dr
Selim Badur, Domuz gribi hem mevsimsel grip-
ten, hem de ku gribinden farkl olarak ok hzl
yaylyor. Yaylm asndan bakldnda rk-
tecek boyutta. Ama oluturduu hastalk acsn-
dan incelediinizde hi de yle korkulacak bir
hastalk oluturmuyor dedi.
SGK aile artn geri ekti
Sosyal Gvenlik Kurumu (SGK) kolesterol
hastalarna getirdii aile artn geri ekmek zo-
runda kald. SGK 17 Temmuz 2009 tarihinde
yrrle giren 2009/91 sayl Genelge ile Salk
Uygulama Tebliinde yeni dzenlemeler getir-
miti. Bylece ailesinde kolesterol hastal bu-
lunmayan hastalar raporlar olmasna ramen
alyorlarsa yzde 20, emekli ise yzde 10 ila
katlm pay demek zorunda brakld.
Uygulamann sknt yaratacan vurgulayan
Trk Eczaclar Birlii ve eitli meslek odalar
SGK ile grmeler yapt ve uygulamann geri e-
kilmesini talep ettiler. Genelgeyi deerlendiren
SGK Geri deme Komisyonu, uygulamann 17
Temmuz 2009 tarihinden nceki ekliyle uygu-
lanmas ynnde karar ald. Buna gre, eskiden
olduu gibi kolesterol hastalar ailesinde de
olma art aranmadan ila alabilecek.
CKD Genel Bakan Sarhandan
AKPyle mcadele ars
Cumhuriyet Kadnlar Dernei Genel Bakan enal Sarhan, ada
Yaam Destekleme Derneinden burs alan rencilerin Ergenekon sav-
clar tarafndan soruturulmasna tepki gsterdi. Sarhan, 27 Austos
gn yapt yazl aklamada, Cumhuriyet ilkeleri dorultusunda gen-
lerin eitimine destek veren bursiyerler hakknda soruturma yaplmas-
nn kabul edilemez olduunu belirtti. Cumhuriyet devrimlerini savunan
kurumlarn bask altna alnmak istendiini vurgulayan Sarhan, yaplan
soruturmalarn yasa d olduunu belirtti. Sorumlular hakknda ilem
yaplmas gerektiini savunan Sarhan, Btn demokratik kurulular
irticai eylemlerin oda olduu Anayasa Mahkemesi karar ile sabitle-
nen AKPye kar mcadeleye aryoruz dedi. Emniyet Genel Mdr-
l, Ergenekon soruturmasn yrten savclarn emriyle zel bir ko-
misyon kurarak YDDden burs alan 15 bin rencinin terr rgtle-
riyle balants olup olmadn soruturmaya balamt.
Kkba hayvan varl hzla eriyor!
Denizli Veteriner Hekimler Odas Bakan Mehmet Ali Uzakgider,
kkba hayvan saysnn hzla dtn aklad. Kkba hayvan-
cln byk tehlike altnda olduunu belirten Uzakgider, 24 Austos
gn yapt yazl aklamada kasaplarn kesmek iin kkba hayvan
bulamadn syledi. lkemizde 1980li yllarn banda 50 milyona
ulaan koyun varlnn bugnlerde
23 milyonun altna, kei varlnn
da 16 milyondan 6 milyona kadar
dtn syleyen Uzakgider, k-
kba hayvan varlnn lkemizin
nfus artna ters orantl olarak
erimekte olduunu vurgulad. Hay-
vansal protein kaynaklarmzdan
sr varlnn da 15 milyonlardan
11 milyona dtn syleyen
Uzakgider, Ancak kltr rk sr-
lar sayesinde bykba yetitirici-
liinde hayvansal retim kendini ko-
ruyabilmektedir dedi.
38
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
LEVENT AK

eitli yasalarda deiiklik

ngren torba kanunun,
10 Temmuz 2009 tarihin-
de Resmi Gazetede yaymlanma-
syla birlikte; adna varlk bar-
denen para aklama yasas
kapsamnda Hkmet yeni bir
giriime imza att. Maliye Bakan-
lna bal Gelir daresi Bakan-
lnca yurtiinde 100 bin kiiye
gnderilen mektupta, vatanda-
lara varlk barndan fayda-
lanmalar iin ar yapld.
Uygulama hakknda bilgiler
verilen mektupta, bildirim veya
beyana konu edilen varlklar ne-
deniyle 1 Ocak 2008 tarihinden
nceki dnemlere ilikin hibir
suretle vergi incelemesi ve vergi
tarhiyat yaplmayaca belirtili-
yor. Mektupta ayrca, kanun
kapsamnda bildirilen veya
beyan edilen tanmazlar dn-
daki yurtd varlklarn bildirim
veya beyan tarihinden itibaren
bir ay iinde Trkiyeye getiril-
mesi ya da Trkiyedeki banka
veya arac kurumlarda alacak
bir hesaba transfer edilmesi ge-
rektii uyars da yaplyor. Yani
paralar nce banka ya da arac
kurumlarda alacak hesaplara
yatrlacak, beyanlar sonra yap-
lacak.
Gelir daresi Bakanl, var-
lk bar iin 10 bin afi ve bin-
lerce bror bastrd. Afi ve bro-
rlerde yer alan ifadeler, tpk ti-
carethane reklamlarndaki gibi!
Yepyeni Bir Balang in Var-
lk Bar slogannn yer ald
afilerde, vatandalara Yurti-
inde ve yurtdnda bulunan
varlklarnz beyan edin, hem
vergisel avantajlardan yararla-
nn, hem de lke ekonomisine
katkda bulunun. Bildirim veya
beyan sresi iin son gn 30
Eyll 2009. Karmayn deni-
yor.
UZMANLARDAN RVET PARALARI
DA AKLANACAK UYARISI
Bakanlk yetkilileri daha
nce baz basn mensuplarna,
bu dzenlemede asl hedefin s-
vire bankalarnda mevduat
bulunan Trk vatandalar ol-
duunu sylemilerdi. Hedef,
svire bankalarndaki hesaplar
olunca, kukular da beraberin-
de geldi. Kayt d ekonomi uz-
manlarna gre, svire banka-
larndaki mevduatlarn byk
bir blmn uyuturucu, silah
kaakl, karlan vergiler ve
de rvet paralar oluturuyor.
Son dnemde kamu ihalelerinde
byk rvetler alnd ynn-
deki iddialar hatrlatan uzman-
lar, bu tr paralarn svire,
Cayman Adalar gibi lkelerde
faaliyet yrten bankalarda a-
lan off-shore hesaplarnda tu-
tulduu ynnde bilgiler oldu-
unun altn iziyor. Uzmanlar,
bu dzenlemeyle rvet parala-
rnn aklanabilecei yorumunu
yapyor.
PROF. DR. ALTU: 20 YILDA BROK
AF IKTI, EKONOM YNE DE KAYIT
DII!
Marmara niversitesi ktisa-
di ve dari Bilimler Fakltesi
retim yesi Prof. Dr. Osman
Altu, Aydnlka yapt akla-
mada, 1980li yllardan bu yana
benzeri dzenlemeler yapld-
n, ancak bunlarn hibirinin
ekonomiye nemli bir katks-
nn olmadn hatrlatt. Trk
ekonomisinin hl byk bir
blm kayt ddr diyen
Prof. Altu, bir nceki varlk
barnda gelen kaynan da
hesaplarda net hata ve nok-
sanlar kalemine kaydedildii-
ne dikkat ekti.
Bu hesap kalemine baka
birok kaynak girii olabilecei-
nin altn izen Prof. Altu,
kayt altna alnd sylenen
miktarn 14 milyar 832 milyon
liradan daha dk olabilecei
uyarsnda bulundu. G
YASA ELYLE KARA PARA AKLAMADA KNC PERDE
Hkmetin hedefi
svire bankalarndaki paralar
Maliye Bakanl, varlk bar adn takt kara para aklama
yasalarndan ikincisi iin harekete geti. 100 bin kiiye gnderilen
mektupla paran getir, kaynan sormayacaz dendi. Hazine
yetkilileri bu kez hedefin svire bankalarndaki hesaplarda bulunan
paralar Trkiye getirtmek olduunu sylyor.
EKONOM / EMEK
Prof. Dr. Osman Altu bir nceki varlk barnda gelen
kaynan da hesaplarda net hata ve noksanlar kalemine
kaydedildiine dikkat ekti.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
39
CAN KARADUT
Y
l 2009. Dnyay sarsan
kresel kriz Trkiyenin
retim ekonomisini alt
st ediyor. Artk dnyada hi-
bir eyin eskisi gibi olamaya-
ca bir dnem balyor. 2001
krizinde topluma, reel sektre
ve kamuya 100 milyar dolara
ulaan yk getiren finans sek-
tr ise, kresel kriz koulla-
rnda en yksek krlar akl-
yor. Trkiye ekonomisi
2009un ilk eyreinde cum-
huriyet tarihinin en byk k-
lmesini yaarken, bankala-
rn ilk eyrekte aklad kr-
lar yzde 33 artla 5.2 mil-
yar dolara ulayor...
BANKACILIK SEKTR NSAFSIZLIK
YAPIYOR
Haberleri yakndan takip
edenler hatrlayacaktr: Baba-
kan Recep Tayyip Erdoan bir
alta TOBB bakan Rifat Hi-
sarcklolunun elini skmam
ve kredi faizlerini yksek tut-
tuklar iin bankalar eletirmi,
Hisarcklolunu da finans sek-
trne kar tavr almamakla
sulamt. Hisarcklolu ite o
gnleri her defasnda hatrlata-
rak bankaclk sektrn bugn
yle eletiriyor: Biz her eko-
nomik krizde bedel dedik.
Ancak daha nce ykn ald-
mz finans sektr bugn
krizde bize kredi vermeyerek in-
safszlk yapyor. Ekonomist
Bartu Soral ise, bu ve benzeri
rneklere dayanarak 7 yl nce
Hisarcklolunu bankaclk
sektrne kar tavr almamak-
la sulayan Erdoann bugn-
k krizin faturasn bankaclk
dnda her kesime dettiine
dikkat ekiyor.
VERGDE ADALET SALANMALI
Adil vergi dalmnn derhal
hayata geirilmesini isteyen So-
raln cevap bekleyen sorular
yle: Bankaclk sektrnden
neden vergi alnmyor? Gemi-
te muafiyet tanndan vergi, sto-
paj vs konusunda bu kadar
byk krlar aklayan finans
sektrnde neden bir vergi d-
zenlemesi yaplmyor? Bor
yk ok fazla artt. AKP ikti-
dar dneminde 80 yln borcu
ikiye katland. Bu dnemde kri-
zin faturas sadece topluma -
karld. Ancak ykn yllarca
tadmz bankaclk sektr-
ne ynelik bir uygulama neden
yaplmyor? Vergi alnrken bu
kesimin pay neden dnlm-
yor?
BANKACILIKTA KAMBYO KRI
Soral, kimi ekonomistlerin
aklad gibi banka krlarnn
sadece kredilerden kaynaklan-
madn vurgulayarak unlar
belirtti: Dk kur-yksek faiz
politikas uygulamasyla Trki-
ye dalgal kur sistemine girdi -
dalgal kur Trkiyede dar-
dan dviz giriine bal bir tab-
loda hareket etti-. Kur bant ara-
l dar seyretti ve bu sradaki
ykseli ve dlerden dolay
bankalar byk kr elde etti. Bu
kambiyo krlar dolaysyla fi-
nans sektr ve bankalar ak-
lad krlara bir yenisini daha
ekledi.
ZM
Ekonomist Bartu Soral -
zmde ncelii gelir ve vergide
adalete veriyor ve Mutlaka
yeni ve retime dayal modeli
hayata geirmemiz gerekir
diyor. Soral bildik tevik model-
leri ya da blgesel yatrmn tek
bana yeterli olmayacann al-
tn izdikten sonra, devletin
retimle de yatrmlar destekle-
yecei bir tevik modelini neri-
yor: Birisi bir blgede bardak
yapacaksa bunun suyunu reten
mutlaka devlet olmaldr. rne-
in Karadenizi fndk, Egeyi
zeytinya retimine tevik ede-
rek, ama sadece ham olarak
deil ielemesinden dier rn
yelpazesine kadar her eyi bu
corafyalarda uygulamalyz ve
satmalyz.te o zaman bir yl
sonra burada bambaka bir
Trkiyeyi konuuruz.G
MBartu Soral,
ekonomist.
EKONOMK PROGRAM BANKA SEKTRN BESLED
Krizden neden
bankalara hi pay dmyor?
Yl 2001. Trkiyenin iinde bulunduu krizin merkezinde finans
sektr, yani bankalar var. ABDden getirilen Kemal Dervi yeniden
byk Trkiye projesiyle dk kur-yksek faiz politikasn hayata
geiriyor. Dnemin iktidar 2002 seiminde yerle bir oluyor! Yerine
geen AKP hkmeti ayn senaryoyu kald yerden srdryor.
40
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
VARDYA
550 iinin alk grevi bitti
Bursann Orhangazi lesindeki Asil elikte 8
aydr devam eden grevde, iverenin uzlamaz tutu-
mu nedeniyle 550 iinin direnii alk grevine d-
nt. Birleik Metal- Sendikas Genel Bakan
Adnan Serdarolu, Genel Sekreter Seluk Gkta ve
iilerin katld, 20 Austosta balayan alk grevi
7. gnnde sendika tarafndan sona erdirildi. Bir-
leik Metal- Sendikas, Asil elik ivereniyle y-
rtt toplu i szlemesinin uyumazlkla sonu-
lanmas nedeniyle 31 Ocakta greve kmt. Toplu
szlemelerin batlanamamasndan dolay bala-
yan grev ise devam ediyor.
Atama bekleyen retmenler
tebeir krd
Atamas yaplmayan retmenler platformu kadrolu ret-
menlik hakk iin 24 Austosta stanbul, Mersin ve zmirde
eylem yaptlar. Eylemlerinde tebeir kran retmen adaylar
Eitim-i, Eitim-Sen ve Trk Eitim-Sen gibi sendikalar da
bir araya getirdi. Atamas yaplmayan retmenler adna z-
mirde konuan Gizem Cokun Hibir sorunu zemeyen
AKP hkmeti, retmenleri ucuz igc olarak gryor
dedi. ilde e zamanl yaplan eylemde retmenlerin taleple-
ri unlard: cretli retmenliin kaldrlmas, ubat atamala-
rna kadar 200 bin retmenin atanmas, KPSSnin kaldrlma-
s ve bu sistemin yerine gvenirlii ve geerlilii yksek olan
baka bir yntemle retmenlerin geleceinin belirlenmesi.
Kaynak Tekstilin Uak iplik fab-
rikasndan kartlan 29 ii fabrika-
nn Denizlide bulunan ynetim bina-
s nnde 21 Austosta eylem yapt.
Teksif Sendikasna ye 19 ii, 2007
ylnda iten atldktan sonra mahke-
meye bavurdular. e iade davalarn
kazandlar. Ancak, iveren, mahkeme
kararna ramen iileri ie geri alma-
d. Bunun zerine Teksif Sendikas
grev karar ald. veren de bunan
karlnda lokavt karar ald. 10
Austosta fabrikada yaplan grev oy-
lamasnn ardndan 29 iinin iine
son verildi. Uzlamak amacyla Kay-
nak Tekstilin sahibi Mustafa Kaynak
ile grmek isteyen Teksif ynetici-
leri ve iiler grme talebinin red-
dedilmesi zerine fabrikann Deniz-
lide bulunan ynetim binas nnde
basn aklamas yapt. Teksif Sendi-
kas Denizli ube Bakan Recep
Oktay, iilerin yalnz olmadn
syledi.
Uak plik iileri Denizlide eylem yapt
VARDYA
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
41
Elbistan B Termik Santrali iileri
ilerini geri istiyor
Kahramanmara Afin-Elbistan B Termik Santralinin temizlik ihalesi so-
nucu ii baka bir irket alnca, nce iilere sizinle devam edeceiz dendi.
Daha sonra 100 iinin iine son verildi. lerini kaybeden iiler 25 Aus-
tosta eyleme baladlar. iler, santrale giden oulhan Beldesi yolunu tra-
fie kapatt. Olay yerine gelen Afin Jandarma Komutanlna bal yaklak
400 jandarma, yolu amalar iin iileri ikna etmeye alt. Zaman zaman
arbedenin de yaand eylem nedeniyle santraldeki vardiya deiimi yapla-
mad. Sabaha kadar eyleme devam eden iiler ie tekrar alnncaya kadar ey-
lemlerini srdreceklerini sylediler.
Cerrahpaada taeron iileri i brakt
stanbul Cerrahpaa Tp Fakltesinde, taerona bal olarak alan 300
temizlik iisi 25 Austos Sal gn i braktlar. Belediye- Sendikasna ye
iiler iki aydr maa alamyorlard. Belediye- Sendikas stanbul 5 Nolu
ube Bakan Nihat Alta, iilerin maalarn alamamasnn yan sra, maa
bordrolarnn verilmediini ve srekli kesintiler yapldn syledi. Maala-
rn almadan iba yapmayacaklarn syleyen temizlik iileri ise hastane
bahesinde yry yaparak ynetimi istifaya ard. 13 yldr Cerrah-
paada alan Yksel zta da unlar syledi: Biz 700 TL maa alyoruz.
Bunun iinde yol paras da yemek masraf da var. ki aydr maa alamyoruz.
Cebimizde eve gidecek yol paramz bile yok. Evimize gtrecek ekmeimiz
yok. Temizlik iilerinin eylemi ksa srede sonu verdi. iler, sabah saat-
lerinde balattklar eylemi, leden sonra maalarn alarak bitirdiler.
TRT ynetiminin
kararlar
yargdan dnyor
Haber-Sen Merkez Ynetim Kurulu yesi
ve TRT alan Osman Kseyi izinsiz ola-
rak greve gelmemek iddiasyla grevden
uzaklatran TRT ynetiminin karar yarg-
dan dnd. Ankara 14nc dare Mahkeme-
si, Ksenin grevden uzaklatrlmasnn hu-
kuka aykr olduuna karar verdi. Mahkeme
kararnda, Ksenin eylemlerinin grevden
uzaklatrmay gerektirmedii belirtildi.
Haber-Sen tarafndan 27 Austosta yap-
lan aklamada, TRT ynetiminin, Ksenin
ardndan Ankara 1 Nolu ube Bakan Fatih
Erolu ile ube Ynetim Kurulu yesi Veli
Korhan Rzgr da aa ald duyuruldu.
Aklamada, bu karara da dava ald belir-
tildi.
PTT alanlarna
tatil yok
PTT Genel Mdrl, tatil gn olan
Cumartesi gnleri de alma karar ald.
Pilot blge olarak zmirde 26 PTT merkezi-
nin seildii uygulama karar, Haber-Sen ye-
leri tarafndan 27 Austosta protesto edildi.
Haber-Sen zmir 1 Nolu ube Bakan Hasan
Solmaz AKP hkmetinin politikalarn
eletirerek, kamu kurulular birer ticaretha-
ne, alanlar tezghtar, yurttalarda mteri
konumuna getirilmitir dedi. Solmaz szleri-
ni yle srdrd: Ar koullar altnda a-
lmak zorunda kalan ve yllk izinlerini bile
kullanmakta zorluklar yaayan personelin bu
artlarda uzun sre salkl biimde alama-
yaca aktr. AKP, devletin hantal olduu
iddiasyla kamuyu tasfiye etmeyi ve adm
adm kamu hizmetlerinin piyasaya almasn
hedefliyor. zelletirilmeye kar tek yumruk
olamadmz taktirde yenilgi kanlmaz ola-
caktr.
42
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
HAKAN TOPKURULU
A
merikan ekonomisinden iyi ha-
berler gelmeye devam ediyor.
Dow Jones endeksi rekorlara
doymuyor, S&P endeksi 1.000 bara-
jn at, ald ban gidiyor. O artyor bu
artyor da bir gariplik var, kimse oh bu i
bitti demiyor.
Arada bir, bir ksm ekono-
mist kp Daha bu i bitmedi
2010, 2011 diye azlarnda
bir eyler gevelemeseler, insan ne
olduunu unutup gidecek.
Tabii bir de harflerimiz var. U,
W, V, L. Bizim ABC 29 harf, 3 tane
de X,W,Q; eder 32. Bakalm bu kri-
zin seyri hangi harfle bitecek!
AMERKAN ALIMA BAKANLIININ
VERLER
ABDde Birleik Devletler gc
Departman (United States Depart-
ment of Labor- bizim alma Ba-
kanl muadili devlet kurumu)nn
sitesinde yaymlanan verilere gre,
eyaletlerin durumu vahim.
Birka ay nce, krizin en st
noktalarda seyrettii 2008 Sonba-
har, 2009 K aylaryd. California
Valisi Arnold Schwarzenegger ile
New York Valisi Artk bittik, de-
melerimizi yapamyoruz, yetiin
diye baryorlard. Sonra sesleri bir-
den kesildi. Herhalde durumu d-
zelttiler, demitik ki, aadaki tablo
nmze kt.
Tabloda, eyaletlerin Federal -
sizlik Hesaplarndan Kulland
Kredileri gryorsunuz. Eyaletlerin
kendi kasalarnda isizlik denei
bitmi, isizlik denei iin Federal
btenin kasasndan borlanyorlar.
sizlik denei iin bor alan 17
eyalet var.
Demek ki eyaletler btelerini s-
frlamlar, aslnda iflas etmiler. -
sizlik maalarn ancak FEDden,
Amerikan hazinesinden aldklar pa-
ralarla deyebiliyorlar.
TEKSAS, 11 GNDE 150 MLYON DOLAR
KULLANDI
Birinci stun 10 Austos 2009
tarihindeki verileri, dier stun 21
Austos 2009 tarihindeki verileri
yanstyor.
Peki bu 11 gn iinde bu 17 eya-
letin hibiri mi para toplayp borcu-
nun hi olmazsa bir ksmn geri
demeye teebbs etmemi? Hayr,
tersine! Be eyalet bu 11 gn iinde
yeni kredi alm.
ABDnin en byk eyaletlerine
bakn California, Newyork bit-
miler! Ben kendi kendime yete-
rim diyen Texas eyaleti 11 gnde
kulland krediyi 52 milyon dolar-
dan 213 milyon dolara karm.
ABD Kongresinin 800 milyar
Dolarlk destek paketi hangisine ye-
tecek? Bankalar, GM, Chrysler, si-
gorta irketleri, isizlik maalar...
ABD, para basarak nereye kadar y-
ryecek?G
ABDNN DK TUTMAYAN AIKLARINDAN BR
ABDde 17 eyalet, kasasn sfrlad!
ABD eyaletlerinin Federal sizlik Hesaplarndan Kulland Krediler aa
kard: 17 eyalet isizlik maalarn Amerikan hazinesinden ald paralarla
dyor. ABDnin en byk eyaletleri; California, Newyork iflas etmi! Ben
kendi kendime yeterim diyen Texas 11 gnde kulland krediyi 52 milyon
dolardan 213 milyon dolara kard.
Arkansas
$92,876,947.91
California
$2,656,148,875.51
Idaho
$51,980,625.22
Illinois
$187,771,604.85
Indiana
$1,032,616,378.67
Kentucky
$338,800,000.00
Michigan
$2,418,200,000.00
Minnesota
$0.00
Missouri
$231,690,064.72
New Jersey
$514,826,833.38
New York
$1,316,887,391.04
North Carolina
$866,019,449.76
Ohio
$1,066,837,799.00
Pennsylvania
$717,121,329.54
Rhode Island
$88,296,570.01
South Carolina
$441,903,983.00
Texas
$52,551,077.31
Wisconsin
$568,704,313.11
Federal sizlik
Hesaplarndan Kullanlan Krediler
(10 Austos 2009)
Total: $12,643,233,243.03
Arkansas
$92,876,947.91
California
$3,022,777,045.96
Idaho
$51,980,625.22
Illinois
$216,355,427.31
Indiana
$1,067,324,998.67
Kentucky
$348,100,000.00
Michigan
$2,418,200,000.00
Minnesota
$0.00
Missouri
$231,690,064.72
New Jersey
$514,826,833.38
New York
$1,316,887,391.04
North Carolina
$890,986,275.20
Ohio
$1,066,837,799.00
Pennsylvania
$717,121,329.54
Rhode Island
$88,296,570.01
South Carolina
$441,903,983.00
Texas
$213,910,281.55
Wisconsin
$568,704,313.11
Federal sizlik
Hesaplarndan Kullanlan Krediler
(21 Austos 2009)
Total: $13,268,779,885.62
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
43
anakkalenin Ezine lesine bal
Kumburun Kynn kylarnda yaz
dinlencesini geirmekteyim. letiim ola-
naklarm ok dar. stelik kulaklarmda
eksik duyum hali var. Bu nedenle kay-
bettiim dostlarmn yaknlarna borlu
olduum bildirimleri de yapamadm.
Aksi gibi bu son aylarda ok sevdiim
dostlarmdan olduka nemli kayplar
oldu bu aylarda,
hangisinden bala-
yaym? nce
Ukun Geraydan balayacam. Kendisi
gerek ekonomist ve gerekse ormanc ve
evreci olarak son yllarda gerek eimle ve
gerekse benimle sk i ve gnl birlii ha-
lindeydi. Eimin bakanln yapt S.O.S.
evre Gnllleri rgtnn yesi ve da-
nma kurulu yesi olduundan bulumala-
rmz olduka sk olurdu.
Ukun Geray yaamnn u son yllarnda
zamann yurt dzeyinde evrecilik ilkelerini
anlatmaya adamt. zlemesi olas olmayan
bir hzla evre korumalar iin yurdun drt
bir yanndaki yurttalar bir evre koruma
seferberliine aryordu. Bu yetmezmi
gibi o meum Ergenekon kovuturmasyla
ilgili gzaltna alnd. O ok yaygn aydnlat-
ma gezilerine dayanan vcudu bu haksz
eylem sonucu eitli zedelenmeler sonucu
lme teslim oldu. Dorusu hem evreciler,
hem i Partisi ve aslnda toplum, yeri dol-
durulamaz bir kayba uramt. Teselliyi l-
mn haftasnda doan ve kendisinin ad ve-
rilen torununun dnyaya geliiyle bulduk eim ve ben.
Gene dinlencedeyken, sevgili Demirta Ceyhun bu dnya-
dan ayrld. Kendisi bu dnyada, edebi deerleri dnda top-
lumcu derin inceleyicilerden biriydi. Gneybat Anadoluya din-
lence iin gitmiti. Bunu duyar duymaz irkilmitim. nk Aziz
Nesin aabeyim bata, birok tandk o blgede ki tatillerinde
hayattan ayrlmlard. Korkum yanl deilmi. Biraz sonra zor
bir hastala tutulduu ve stanbula getirildiini gazetede oku-
dum. Bir ay sonra Alman Hastanesinde hayatn yitirdiini haber
aldm. DEMRTA, yazdklar (roman, yk, ke yazs vb) ile ya-
znmzda cidden yeri doldurulamayacak bir kiilikti. Ancak
bence onu toplumda daha da unutulmaz klacak zellii sr-
drd herkes zerinde etki yapt e yaam biimiydi. Bana
yle geliyor ki Demirtan lmyle Beyolu, stanbul eski can-
lln yitirmitir. Onsuz herhangi bir yerde onunla olduu gibi
canl bir rak iimi olamaz, ayr bir tartma ortam kurulamaz.
Mimarlar Odas, Yazarlar Sendikasn o kurmasa bile canl hale
o getirdi. rdeleme ve inceleme gcn anlamak iin ise, rne-
in bir Anayasa Yasa mdr? kitabn oku-
mak yeterlidir bana gre.
Dostlarmdan son kopma Prof. Haydar
Kazgann bu dnyadan ayrlmasyla geldi.
Glten ve Haydar Kazgan iftiyle tankl-
mz 1962 ilkbaharnda Trkiye i Parti-
sinin Kadky le Bakan Cengiz Yazo-
lunun dzenledii bir motor gezintisiyle
balad. Demek ki arada 47 yllk bir dostluk
yaamz. Akademik kariyerde o bir let-
me ktisad reticisiydi. Ei Glten ise kti-
sat. Ama Haydar dostum letme ktisad
hocalyla yaam ve toplum filozofluunu
beraber yrtrd. Modada Faruk Ilgazn
ina ettii bir sitede, toplumda kendisinden
daha da parlak bir n yapm olan ei Gl-
ten Kazgan ile birlikte dz, gsterisiz bir
yaam srdrrlerdi. Birok gece ayn evde
ba baa ekonomi bata olmak zere siya-
set ve toplum konularn tarttmz anm-
samamak mmkn m? Haydar Haydar
yapan tevazu ve insanl olmakla beraber
Galata Bankerleri konusunda yazd ve t-
rnde tek yapt olan kitap kolay unutulur
deildir. Bata ei Glten Kazgan, yaknlar-
nn ba sa olsun. Evet, bugn 80 yam 8 ay geride braktm.
Ancak yakn zamanlar adeta her gn gelen lm haberleriyle
yalnzlm her gn daha younlayor. Yakn yllarda dnyadan
ayrlan dostlarmdan Aziz Nesin, Rfat Ilgaz, Erhan Bener, Trker
Miniba, smail Cem, Dalarca, Erdal z, Kemal Nebiolu, Fethi
Naci, Hasan Yaln Bunlar daha sk biimde zihnimden gei-
yor. Kaderin lhan Seluk, Dou Perinek, Erol Manisal dostlar-
m esirgemesi iin dua ediyorum. Birisi benden yal ikisi daha
genG
Gitgide artyor yalnzlmz
EMEK DNYASI
ARSLAN BAER
KAFAOLU
M Demirta Ceyhunun
lmyle Beyolu, stanbul
eski canlln yitirmitir.
Onsuz herhangi bir yerde
onunla olduu gibi canl bir
rak iimi olamaz, ayr bir
tartma ortam kurulamaz.
Mimarlar Odas, Yazarlar
Sendikasn o kurmasa bile
canl hale o getirdi. rdeleme
ve inceleme gcn anlamak
iin ise, rnein bir Anayasa
Yasa mdr? kitabn okumak
yeterlidir bana gre. L
BASALII
Ankara l Ynetim Kurulu yemiz
Necdet Sengerin babas
Kamil Sengeri kaybettik.
Arkadamzn acsn yrekten paylar
ailesine ve tm yaknlarna
basal ve sabr dileriz.
i Partisi Ankara l Bakanl
i Partisi ankaya le Bakanl
BASALII
68 kuann rnek devrimcisi ve
Partimizin TKP kkeninden gelen yelerinden
Mustafa Kemal Doku
yaama sk sk sarld bir dnemde yitirdik.
Acmz ok byk. ncelikle balar dik dolaabilecek
bir yaam brakt kederli ailesine sabr diliyoruz.
Hepimizin ba sa olsun.
Sonsuzluktaki yolu aydnlk olsun.
i Partisi ankaya le Bakanl
44
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
Kamu alanlar sendikalar 15
Austos 2009 tarihinden beri Kamu
veren Kurulu ile toplu grme yap-
yor. Bu konuda baz noktalar hatrla-
makta yarar var.
Devlet Personel Bakanlna gre
2008 yl sonunda Trkiyede genel
ve zel bteli kurumlar ile sosyal g-
venlik kurumlarnda 1 milyon 716 bin
memur, 129 bin szlemeli personel
vard. Kamu iktisadi teebbslerinde
ise 7 bin memur ve 83 bin szlemeli per-
sonel istihdam ediliyordu. alma ve Sos-
yal Gvenlik Bakanl verilerine gre ise,
yerel ynetimlerde alan memur says da
92 bindi.
SENDKALI MEMUR DEN FAZLA AMA
Kamu alanlar 11 hizmet kolunda r-
gtleniyor. Her hizmet kolunda yetkili bir
sendika var. Bu yl, Trkiye Kamu-Sene
bal sendikalar (1) bro, bankaclk, sigor-
taclk, (2) eitim, retim ve bilim hizmet-
leri, (3) basn, yayn ve iletiim, (4) bayn-
drlk, inaat ve ky hizmetleri, (5) ulatr-
ma ve (6) enerji, sanayi ve madencilik hiz-
met kollarnda yetkili. Memur-Sene bal
sendikalar (1) salk ve sosyal hizmetler, (2)
yerel ynetim hizmetleri, (3) tarm ve or-
manclk ve (4) diyanet ve vakf hizmetle-
rinde yetkili. KESKe bal Kltr Sanat-Sen
ise kltr ve sanat hizmetlerinde yetki ala-
bildi.
2002 ylnda KESKe bal sendikalar (1)
eitim, retim ve bilim hizmetleri, (2)
yerel ynetim hizmetleri ve (3) kltr ve
sanat hizmetlerinde yetkiliydi. Memur-
Senin yetkili olduu tek alan, diyanet ve
vakf hizmetleriydi. Trkiye Kamu-Sen ise
geride kalan 7 hizmet kolunda yetki alm-
t.
alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl verilerine gre,
2009 yl ortalarnda toplam sendikal memur ve szlemeli
personel says 1 milyon 17 bindi. Dier bir deyile, gn-
mzde sendikal memur ve szlemeli personel says, ii
sendikalarnn gerek ye saysnn epey stne km du-
rumda. i sendikalarnn gerek ye saylar saptanacak
olursa, bu zayflk aa kacak. AKP de iktidarda kalrsa, r-
nein nmzdeki yllarda, Uluslararas alma Konferansla-
rnda ii delege artk Trk-ten deil, byk olaslkla
Memur-Senden gidecek. Dier bir nokta, memurlarn sendi-
kalama konusunda tam bir i gvencesine sahip olmalarna
karn, sendikalama orannn yary ancak geebilmesi.
TOPLU GRME M, TOPLU SZLEME M?
Hkmet memura ne kadar zam yapacak? Bu toplu g-
rmelerden bir sonu alnmas mmkn m?
Ne kadar zam alnacan, yaplan iin toplu grme
mi, toplu szleme mi olduu deil, baka etmenler belir-
ler. Bu nedenle, asl noktay gzden karp, biimle ura-
mak bazen anlamszlayor.
Memur aylklarnn ne kadar olacan belirleyen ana
unsur vardr:
(1) Taraflarn karlkl gleri; (2) Hkmetin elindeki kay-
nak; (3) Devletin ve hkmetin tehdit alglamas.
Karlkl g de eitli alt balklarda incelenebilir.
Memur kitlesinin rgtllk dzeyi ne durumdadr; rgtl
memurun bilinci nasldr; eylem alkanl, yetenei ve ya-
pabilecei eylemin etkisi nedir; sendikal hareket birlik iin-
de midir; toplumun dier kesimleriyle ne gibi ittifaklar ku-
rulmutur?
Gcn ikinci unsuru, siyasidir. Memur
kitlesi siyasal alandaki gcn kendi karla-
r iin kullanacak bilince ve kararlla sahip
midir; yoksa siyasal iktidara ho grnp
terfi etme abas m ar basmaktadr.
Gcn ok etkili olmayan dier bir bo-
yutu ise, tketici olarak etkidir.
Hkmet ve devlet kendi iinde btn-
lk salayabilmise gldr; hkmetle
devlet arasnda sorunlar varsa, hkmet
koalisyonsa, elikiler memur kitlesine
yarar.
Hkmetin elindeki kaynak baz dnem-
lerde byr, baz dnemlerde azalr. Ekono-
mik byme dnemlerinde, sermayenin -
karlarna dokunmadan zam verebilmek ko-
laydr. Kriz dnemlerinde aktarlan kaynak
azaltlabilir bile.
Hkmet ve devlet baz gelimelerden
ekiniyorsa ve bu srete bir de memurlarla
uramak istemiyorsa durum farkldr; h-
kmetin ve devletin ekindii bir baka teh-
dit yoksa durum farkl olur.
in z buradadr.
Eer memur kitlesi, yukardaki ltler
dikkate alndnda, glyse, ilikinin ad
ister toplu grme, ister toplu szle-
me olsun, sonu alnr. ster yasalar grevi
yasaklasn, ister serbest braklsn, grev de
yaplr.
MEMURUN CRET GCNE GRE
Mevcut koullar kamu alanlarnn fazla bir gc olma-
dn gsteriyor. gvencelerine ramen herkesi sendika
yesi yapamamlar; kendi aralarnda blnmler; kitlesel
eylemler yapamyorlar, eylemler sembolik ve medyatik olu-
yor, hkmeti etkilemiyor; siyasal gleri son derece snrl;
en fazla memuru temsil eden Memur-Sen, hkmetin
hemen hemen tm politikalarn onaylyor ve seimlerde des-
tekliyor; ekonomik kriz yaanyor; emperyalizmin talimat
memurlara az zam verilmesi, v.b. Bu listeyi uzatmak mm-
kn.
Sylemesi acdr; ama sylenen dorudur. nsanlar daima
glerine uyan bir cret alrlar. Bugn memurlarmzn gc-
ne uyan cret de, hkmetin tek tarafl takdir edecei cret
olacak. Yaplan toplantlarn ad toplu grme de olsa
durum bu, toplu pazarlk olsa da.G
Kamu alanlarnn pazarlk gc nedir?
SINIF GZL
YILDIRIM KO
M Eer memur kitlesi
glyse, ilikinin ad ister
toplu grme, ister
toplu szleme olsun,
sonu alnr. ster yasalar
grevi yasaklasn, ister
serbest braklsn, grev de
yaplr Mevcut koullar
kamu alanlarnn fazla
bir gc olmadn
gsteriyor. nsanlar daima
glerine uyan bir cret
alrlar. Bugn
memurlarmzn gcne
uyan cret de, hkmetin
tek tarafl takdir edecei
cret olacak. L
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
45
Hasan Abi, ne zaman cevap ve-
receksin bu Gn Zileliye?
Hele bekleyin nc kitab da
ksn
Gn Zilelinin nc kitabnn
kmasn bekliyordu. mr yetmedi. 29 Austos 2002 gn
kaybettik Hasan Yaln.
Ancak, Aktel dergisinin 7-12 Mart 2002 tarihli saysnda
Gn Zileliyle yaplan syleiyi grnce dayanamad. Aktelin
Genel Yayn Ynetmeni Mehve Evine (imdi Akam yazar)
bir aklama gnderdi. Ama dergi bunu yaymlamad. (Gn Zi-
leli Aktelle konumadn, derginin kitabndan ald blm-
leri sylei gibi yaymladn ne sryor. Fark eder mi?)
Neredeyse 40 yl nce, 12 Mart rejimi dneminde sorgula-
nan, yarglanan Trkiye htilalci i Kyl Partisi ynetici ve
yelerinin poliste, mahkemede ve cezaevlerindeki tutumlarna
ilikin belgeler, ifadeler, mahkeme zabtlar vs. ortadadr. Buna
ramen o dneme ait en gerek d iddia, kendisi de eski bir
Aydnlk olan Gn Zileliden geldi. Zilelinin Yarlma, Ha-
variler ve Sapak lemesi btnyle Aydnlklar hedef
ald. Bu nedenle medyadaki dnekler tarafndan vgyle kar-
land.
Hasan Yalnn aklamas 13Mart 2002 tarihli. Aydnlk
okurlarna aklamay ksaltarak sunuyorum. Tam metni, i
Partisi Genel Merkezi Hasan Yaln Arivindedir. Ara balk-
lar Aydnlk tarafndan konuldu.
Hasan Aabeyi sevgiyle, zlemle anyoruz
PARTNN HEMEN BTN SIRLARINA SAHPTM
Sayn Evin,
Derginizin 7-12 Mart 2002 tarihli 555. saysnda yer alan,
Gn Zilelinin Daha ilk ikencede zldk balkl anlatm
hakkmda gerek d iddialar ve deerlendirmeler iermekte-
dir.
Ben 12 Mart askeri darbesinden sonra, polis ve MT tara-
fndan iki kez sorgulandm. 1971 yl sonbaharnda yakaland-
mda, yirmi gn kadar Ankara Emniyet Mdrlnde tu-
tuldum ve ikence altnda sorgulandm. Sorgulandm srada
illegal TKPnin (Trkiye htilalci i Kyl Partisi) Merkez Ko-
mitesi yesiydim. Dou Perinekin sakland yer dahil, Par-
tinin hemen hemen btn srlarna sahiptim. kenceciler, bu
sorguda benden ve birlikte sorgulandm arkadalarmdan
Partimizin henz aklanmam olan adn bile renemedi-
ler Gn Zileliyle ben, 1972 ylnn ortalarnda, TKP davas
almak zereyken, yani iki yzden fazla sank sorgudan gei-
rildikten sonra yeniden MTe gtrldk. Artk ikencecilerin
bizden elde edecekleri veya elde etmeyi umduklar bir bilgi
yoktu; amalar bizden de ifade alarak sank sfatyla davaya
dahil edilmemizi salamakt. Bir bakma mahkeme dosyasn
tamamlyorlard
ZLELNN ZLDK DED
Verdiimiz ifade de MTe
yeni verilmi bir tek isim veya o
zaman kadar dosyalara girme-
mi hibir bilgi yoktur. Gn Zi-
lelinin zldk diye nitelen-
dirdii sorgulamann yks
ite budur. Herhangi bir -
zlme sz konusu deildir ve
geen otuz yl iinde hi kimse
byle bir iddia ortaya atm
veya atabilmi deildir.()
() Bu konuda TKP tarihi
olumsuz rnekler ieriyordu.
1951 tevkifatnda sorgulanan-
lar neredeyse mrlerini, sen
zldn ben zldm tar-
tmalaryla geirmiler, dindiri-
lemeyen bir dedikodu kargaasnn kurban olmulard. Partimiz bu
gemiten ders karmt.
KORUNMASI GEREKEN EN YCE DEER
Nitekim sorun btn vicdanlar tatmin edecek bir sonuca ba-
landndan, Partimizin otuz ksur yllk tarihi boyunca sorgularda
alnan tutum, hibir zaman hibir arkada tarafndan gndeme ge-
tirilmedi; bazlar bizden ayrld, hatta tam kar tarafa getii
halde. Bugn de Gn Zilelinin yazdklarn paylaacak bir TKP sa-
n bulmak sanrm mmkn deildir.()
Bizim iin her devrimci parti iin korunmas gereken en yksek
deer elbette Partinin gvenliidir. Biricik nesnel l budur.()
imdi otuz yl sonra Gn Zilelinin bu konuya dnmesinin se-
bebi, ne yazk ki, akl saln yitirmi olmasdr. Kendi devrimcilik
nemine ynelik pimanln o dnemki arkadalarna, Dou Pe-
rineke, bana ve i Partisine dmanla dntrmtr. Par-
tiye ve bizlere zarar verebileceini dnd her trl yola ba-
vurabilmekte, her eyi syleyebilmektedir. Bu zihin durumu onu
dneklerin ve kar devrimcilerin aleti durumuna drmekte-
dir.()
ATATRKE HLA SALDIRIYORLAR
Gn Zilelinin yazd sayklamalara niin nem ve deer veril-
dii bizce aktr. Bu samalklarn devrimci Partiye ve devrimci in-
sanlara zarar verecei sanlmaktadr. Yntemin hibir yenilii yok,
ayn trden saldrlar Marksa da, Lenine de, Maoya da, Atatrke
de yaplmtr ve lmlerinin zerinden on yllar getii halde hl
yaplmaktadr. Cannz sa olsun. Biz, bu tr abalarn hibir baa-
r getirmediini de biliyoruz.
Hasan Yaln
i Partisi
Genel Bakan Yardmcs
46
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
HAFTANIN NOTLARI
HKMET EK
HASAN YALININ YAYIMLANMAMI BR YAZISI
kencede partimizin adn bile
renemediler!
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
47
HAFTANIN NOTLARI
Yzba, askerlerine tek tek baryor: Sen ldn Ankara-
l, ldn sen Hatayl, Syle karna, lojman boaltsn,
artk sen ldn, Gnderdik cenazeleri ailelerinize
Star TV ana haberinde iki kez gsterdi, Ekim aynda gste-
rime girecek Nefesin paralarn. nsan mthi etkiliyor.
Gerek mi, kurgu mu ayramyorsunuz. Daha imdiden You-
Tubeda 750 bin kii izlemi, filmin kesitlerini.
Filmin senaristi Hakan Evrensel. Cumhuriyet okurlar Ev-
renseli Gneydoudan ykler yaz dizisinden hatrlar.
Sonradan kitab da kt. Avrupa Birliinden alnan para kar-
lnda yazlan Nadire Materin Memedin kitabna tokat
gibi bir cevaptr, Hakan Evrenselin dizisi ve kitab.
Nefesin senaryosu da Evrenselin kitabndan alnma.
Hakan, kendi yaadklarn, tank olduklarn ve yaayanlar
dinleyerek yazd kitabn. Gneydouda stemen olarak
grev yapt, sonra kendi isteiyle ordudan ayrld.
Nefes, ABD talimatyla gndeme getirilen Krt Al-
mna bu milletin cevabdr.
Nefes, 16 Ekimde vizyona girecek. Sakn karmayn.
Sevgili kardeim Hakan, eline salk.
Muhammet Yce 22 Ocak 2008
gnnden beri 20 aydr tutuklu. Erge-
nekon savclar, Ycenin silahl terr
rgtne ye olduunu iddia ediyor-
lar. Delil? Muhammet Ycenin arka-
dalaryla yapt telefon konumalar!
Evet, Yce telefonda konutuu iin
tutuklu.
25 Austos gn, 105. durumada
yle konutu:
Savclar benim tahliyemi neden is-
temiyorlar. Tetiki dediklerinin bile
tahliyelerini istediler ve onlar tahliye
oldu.
Benden bir beklentiniz mi var?
Savclarn benim tahliyemi istemele-
ri iin birilerine iftiram atmam gereki-
yor!
slmn art ka diyorlar. Be
diyorum. Hayr, dokuz diyeceksin di-
yorlar. Bende be diye diretiyorum.
Muhammet Yce, duygularn iire
dkyor. ok sayda iiri var. D-
nn iirinden bir drtlk yle:
Burada bulunanlar kendinden
emin
Bunlar hep insan bu lkemin
TSK sulu derken siz cehenne-
min
Harn dnn, haktan amayn.
slmn art ka?
Eline salk Hakan kardeim
Oluna Denizle
Yusufun adn veren
futbolcu
Yusuf Aslanla Deniz Gezmii severim.
nk zamann da Amerikaya kar km
insanlar imdi herkes Amerikaya kar k-
yor. Demek ki bu insanlar ileri grlym.
Onlarn durumu beni ok zmt. Ben de
onlar sevdiimden dolay (olumun adn)
Yusuf Deniz koydum. Bence ok gzel bir
isim oldu.
Hasan a byle diyor. Galatasarayn son
10 ylna damgasn vuran futbolculardan.
Yalnz Galatasaray deil, Milli Takmn da
unutulmaz isimlerinden.
Geen Mays aynda Cimbomdaki 11 yl-
lk futbol hayatn noktalad. imdi TRT
Trkte futbol program yapyor. 32 yanda.
Adanal kltrl bir aileden Hasan a.
Para, pul, araba vsnin konuulmad bir aile.
yle yetimi. lke sorunlarna kafa yoruyor.
lke de iyi eyler grmek istiyor. Ergene-
konu sorguluyor. Neden bilim adamlar, ileri-
ci insanlar, gaze-
teciler ieri atl-
yor diye soruyor.
GS ynetici-
lerinin tutumuna
krgn. Beni
onurlandrmak-
tan sz ediyorlar.
Benim zaten
onurum var.
Benim neyimi
onurlandracak-
snz ki diyor.
Latif Demirci, Hrriyet, 25 Austos 2009
48
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
HAFTANIN NOTLARI
Anlar Kular
Gibidir
Ansiklopedik Mimarlk Szl mima-
ri ile ilgilenen herkesin baucu kitabdr.
Deerli aydnmz Doan Hasol, yalnzca
mimarlk almalaryla, 30 ksur yldr emek
vererek kard Yap dergisiyle deil yazar-
lyla da nde gelir.
Hasolun Anlar Kular Gibidiri (Remzi
Kitabevi) kinci Dnya Savann karartma,
ktlk ve korku yllarndan gnmze uza-
nan bir anlar demetidir.
Amerikan Missouri zrhlsnn stanbula
gelii, ok partili denilen hayata gei 6-7
Eyll facias, 27 Mays Devrimi, 12 Mart
1971 ve 12 Eyll 1980 yllar Hasolun kaleminden keyifle okunuyor.
Doan Hasol anlarn kran Kurdakulun Trkiyem, Nereye Gtryor-
lar Seni iiriyle tam yeridir diyerek bitiriyor:
Darda kaldk seferberlikte gibi
Baka kaldk gidenlerin ardndan
Ekmein iirini yitirdi ortalk
Trkiyem nereye gtryorlar seni.
Tm szc moda oldu. O kadar ki, anlam farklar olan tam,
btn, hepsi gibi szcklerin alann bile igal etmeye balad.
zellikle Trkeciler yapyor bu yanl. Oysa btn szc
Orhun Yaztlarnda var. Tam szc geri Hinteden ranllar
araclyla gelmi olabilir,* ancak artk Trkenin z mal olmu.
Tm, tam, btn, hepsi szcklerinin ayr ayr yerleri var.
Hepsi de dilimizi zenginletiriyor.
Tm, tek olan varlklarn tamamn anlatmada iimize yaryor.
rnein, Tm somunu yedi diyoruz. Somun, bir tanedir; ta-
mam yenmitir.
Tam, szc de eksiksiz olmay dile getiriyor. Tam bilet
diyoruz. Ancak daha ok doruluk, yerindelik gibi soyut anlatm-
larda kullanyoruz:
Tam zamannda!
Tam isabet!
Tam anlamyla!
Tam cepheden!
Tam szc, tpk tm gibi, oul olan eylerin hepsini dile
getirmede kullanlmyor.
Tm aalar, tm kular; nasl yanlsa, tam aalar,
tam kular da yanl!
oul olan eylerin tamamn ifade etmek iin btn veya
hepsi szcklerini kullanyoruz.
Btn yollar Romaya kar.
Veya
Yumurtalarn hepsi krld. diyoruz.
Tm somun doru, fakat tm yollar veya yumurtalarn
tm yanl.
Btn ve hepsi szcklerinin kullanm yerleri de farkl.
Daha soyut ve daha genel anlatmlarda btn yeliyoruz.
rnein;
Btn lkelerin iileri birlein!
Btn gzellikler sizin olsun!
Bu anlatmlarda lkelerin hepsi veya gzelliklerin hepsi
olmuyor.
Btn szcn herhangi bir varln veya niteliin tamam-
n ifade etmek iin de kullanyoruz:
Btn sermayesini kaptrd.
Btn gcyle alt.
Btn gzelliiyle kt geldi.
Bu anlatmlarda btn nitelemesi, olanca nitelemesiyle
nerdeyse zdeleiyor.
Olancada, en oa iaret eden bir vurgu, bir kuvvetlendir-
me var. Niteleme, sanki varl amak istiyor.
Daha somut, daha elle tutulur anlatmlara ise hepsi yak-
yor:
Konuklarn hepsi geldi.
Tavuklarn hepsi telef oldu. gibi.
Konuklarn btn veya tavuklarn btn demiyoruz.
Dersek, yanl oluyor.
Hepsi szc, btn szcne gre eksiksiz ve istis-
nasz bir saptamay dile getiriyor. Daha somut olmann yannda,
daha kesin!
Trkemizin btn anlatm olanaklarn deerlendirmek,
btn inceliklerini kullanmak; birbirimizi daha doru anlamamza
yaryor.
*Zeki Velidi Togan, Umumi Trk Tarihine Giri, smail Akgn
Matbaas, stanbul 1941, s 401.
GZEL TRKEMZ
Tm, tam, btn, olanca, hepsi
Haslet Soyz, Milliyet,
23 Austos 2009
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
49
ERYE ER / DORUYA DORU
Hasan Cemal
Kanl bir tezgh
Ergenekon, Trkiyede demokrasi ve hukuku hedef alan
kanl bir tezghtr.
Milliyet, 23 Austos 2009
Fatih ekirge
Dnm noktas
Bu MGK toplants bir dnm noktasdr. nk asker ve
sivil demokratikleme zemininde bulumulardr.
Hrriyet, 24 Austos 2009
Engin Ard
Tarih bilinci!
anakkale muharebelerini Adeta kes yaptr ynte-
miyle kurtulu savamza monte ettiler.
Sabah, 24 Austos 2009
Nazl Ilcak
Sevinmek gerekmez mi?
ABD ile menfaatlerimiz rtyorsa, dolaysyla Krt mese-
lesinin zmnde Fevklade msait bir ortam doduysa,
sevinmek gerekmez mi?
Sabah, 24 Austos 2009
nder Ayta
Alm dman Ergenekon!
Kanmzca, bu sorunsaln altndan da, milliyetilik ateini
krkleyerek kkrtan ulusalclar ile malum Ergenekoncular
gibi takmdalarn kmas ihtimali sz konusudur.
Taraf, 24 Austos 2009
smail Kkkaya
Asla inanmam
niter devlet yapsna aykr bir adm atlacana zerre
kadar inanmam.
Akam, 26 Austos 2009
Fehmi Koru
Konutu da ne oldu?
Asker konutu da ne oldu, demokratik almn gidiini et-
kileyecek bir mdahale mi bu? Elbette deil.
Yeni afak, 26 Austos 2009
Cneyt lsever
Tarihi Frsat!
Cumhurbakannn tarihi frsat diye iaret ettii bu ge-
limeyi uluslararas yeni konjonktr 2009 ylnn Mays itibariy-
le Trkiyenin nne koymutur.
Hrriyet, 26 Austos 2009
Ahmet Altan
Kendi iiyle uraacana
Krt sorununun nasl zlecei, eitimin hangi dilde ya-
placa Genelkurmay Bakannn stne vazife deil.
Taraf, 26 Austos 2009
Kadri Grseler
MGK bildirisi
MGK bildirisi, Orgeneral Babuun 14 Nisan konumasnn
ruhuyla hkmetin alm anlaynn hemhal olduunu, yani
tarihi frsatn srdn tescil etmitir.
Milliyet, 23 Austos 2009
Gngr Mengi
Tam MHPye gre
Trkiyenin milli btnl ne kadar tehlikede grnrse
MHP seimdeki kazancnn o kadar fazla olacan hesap et-
mektedir.
Vatan, 23 Austos 2009
Doan Hzlan
Kafkann Davas
Davay okuduunuzda, gazete haberlerini daha derinden
anlayabileceksiniz. Aylardr lkemizin de gndeminde olan bir-
takm davalar bir de bu eserin drbnnden deerlendirin.
Hrriyet, 24 Austos 2009
Serdar Akinan
Karbon kopya
mer elik ve Henry Barkeyin satr balarn alt alta koyup
zerinden kalemle gein bakalm arada fark var m?
Akam, 24 Austos 2009
zdemir nce
26 Austos 1922
Kurtulu Savann antiemperyalist bir nitelii olmadn
ne sryorlar. Hep yokua sryorlar.
Hrriyet, 26 Austos 2009
Abbas Gl
O okul yklmamalyd
Bugnn iktidar, yllar sonra deerlendirilirken, aklda ka-
lacak grntlerden biri de yklan bu okul kareleri olacak.
Milliyet, 26 Austos 2009
Hncal Ulu
Fethullahn olsayd
Bu okul Fethullah Glene ait olsa, yktrabilir miydiniz?.
Sabah, 26 Austos 2009
Sava Szal
Evet Recep Bey
Evet Recep Bey, elinizdeki bir Amerikan plandr ve siz de
onun uygulaycssnz.
Yenia, 26 Austos 2009
Sabahattin nkibar
AKPye yeni kapatma davas
Yargtay Cumhuriyet Basavcl Almanyada zekat ad
altnda toplanan paralarn AKPnin kurulu srecinde harcand-
na ait somut bilgilere erimi. Basavclk dava ama nok-
tasna yaklam durumda.
Yenia, 27 Austos 2009
50
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
CNEYT AKALIN
H
indistan Kamir niversi-
tesi Orta Asya Aratrma-
lar Merkezi tarafndan
dzenlenen Avrasyada Bar ve
birlii, Frsatlar ve Engeller
adl uluslararas konferans 17-19
Austos 2009 tarihleri arasnda
Kamirdeki Srinagar kentinde
yapld. Ad yeryzndeki cen-
net sfat ile birlikte anlan Ka-
mir vadisinin incisi Srinagardaki
Kasmir niversitesinin ynetici-
leri konuklarn arlamak iin
seferber olurken, bir yandan da
Avrasyann sorunlarnn deiik
alardan tartlmasnn ortam-
n yarattlar.
12 LKEDEN 35 BLDR
Kamir niversitesi Orta
Asya Aratrmalar Merkezi tara-
fndan bu yl nc kez dzen-
lenen uluslararas konferansn te-
mas, Avrasya olarak belirlen-
miti. 12 ulustan bilim insanlar-
nn sunduu ve Avrasyadaki
stratejik engellerden Avrasyann
kavramsallatrlmasna, enerji
koridorlarndan, Avrasya lkele-
ri arasndaki tarihsel-kltrel so-
runlara uzanan 35 bildiri, sorun-
lar farkl alardan gndeme ge-
tirdi.
KAMRDEK NC
ULUSLARARASI KONFERANS
Kamir niversitesi Konfe-
rans salonundaki al oturumu-
nu besmele ile aan Merkez Ba-
kan Prof . Mtak Kavn ho
geldiniz szlerinden sonra krs-
ye gelen niversite rektr Prof.
Dr. Riyaz Pencabi, Merkezin
bundan nce iki kez Orta Asya
konusunda uluslararas konfe-
rans dzenlediini, bu ylki kon-
ferans daha geni bir balk al-
tnda Avrasya adyla dzenle-
me dncesinin bir sre nce
Trkiyede Maltepe niversite-
sinde dzenlenen Avrasya konfe-
ransnda akllarna geldiini,
byle yapmakla ok iyi yapm
olduklarn imdi daha iyi grd-
n, zellikle Trkiyeden ve
Rusyadan gelen konuklarn ko-
nuya byk katk sunacaklarna
inandn syledi.
Kamirin, Himalayalarn
br yzndeki komular Taci-
kistan ve Krgzistan elileri de
alta birer konuma yaparak
Avrasyann nemine iaret etti-
ler.
BYK BRL OLANAKLARI
Daha sonra bildirilerin sunu-
mu ve tartmalara geildi.
Bildirilerin byk ounluu
ok dzeyli ve ierikli idi. Tart-
malar, Orta Asyadaki gelimele-
rin Hindistan, in, Japonya,
Rusya, ABD vb. lkelerin akade-
misyenleri ve gzlemcileri tara-
fndan byk bir dikkatle izlen-
diini, Orta Asyann zellikle
zengin doal kaynaklarnn ka-
rlmasnn, iletilmesinin ve ta-
nmasnn blgede byk ibirli-
i olanaklar yarattn ortaya
koydu.
12 Avrasya lkesinden kat-
lmclarn sunduu bildirilerin
ardndan uluslararas konferan-
sn sonunda hazrlanan ortak
bildiride, bu trden uluslararas
konferanslarn karlkl anlay
ve gven ortamnn yaratlmasn-
AVRASYA DAVASI HMALAYALARIN ETEKLERNDE DEMLENYOR
Hintli akademisyenler:
Trkiyenin yeri Avrasya
Konferansta 12 lkeden 35 bilim insan bildirge sundu. Tartmalar Orta
Asyadaki gelimelerin Hindistan, in, Japonya, Rusya, ABD gibi lkelerin
akademisyenleri tarafndan byk bir dikkatle izlendiini, Orta Asyann
zellikle zengin doal kaynaklarnn karlmasnn, iletilmesinin ve
tanmasnn blgede byk ibirlii olanaklar yarattn ortaya koydu.
DNYA
Himalayalarn eteklerindeki Srinagardaki Dul Gl bir doa harikas. BizimAbant Gln andryor.
Kylarnda nilfere benzeyen iekler var. Gln zerinde, Babr ahtan kalan bir medresenin bahesi
imdilerde park olarak kullanlyor.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
51
da oynad yapc rol vurgulan-
d, ibirlii olanaklar asndan
blgedeki barn nemi zerinde
duruldu, konferansn baars
btn katlmclar tarafndan
dnyaya ortak bir metinle duyu-
ruldu.
AVRASYADA YOLUNU ARAYAN
TRKYE
Tartmalara Hindistandan
Javaharlal Nehru, Aligarh Ms-
lman, Ahmedabat, Mumbai
niversitelerinden akademisyen-
ler, Hindistan Eitim Bakanl-
ndan uzmanlar, ranl, Kazak,
Urumili (inli ve Kazak),
Japon, Rus, Tacik, Krgz, Ame-
rikal, Beyaz Rus, Arap, Azeri ve
Trk bilim insanlar katld.
Toplantya Trkiyeden kat-
lan Marmara niversitesinden
Prof. engl zerkan ile Do.
Cneyt Akalnn ortak bildirileri
Avrasyada Yolunu Arayan
Trkiye byk ilgi grd, Tr-
kiyenin konumu ile ilgili ok sa-
yda soru yneltildi. zerkan ve
Akaln, Hintli akademisyenler
tarafndan kutlanarak, Trki-
yenin yerinin Avrasya olduu
vurguland.G
-Delhi-Srinagar uanda yanmda
oturan uzun boylu, kara kal kara gzl
Hintli gen Nereye diye soruyor bana.
Srinagara deyince gzleri parlyor.
ok gzel bir yere gidiyorsunuz diyor.
Gerekten de uak alana inmek iin ala-
lrken, svireyi andran grntler, du-
manl dalar, yemyeil tarlalar...
-Hintliler iyice domuz gribi havas-
na girmi ya da sokulmu. Havaalann-
dan itibaren maskeli yzler dikkat eki-
yor. zellikle gen ve kentli nfusta belir-
ginleiyor bu eilim. Poliste ve gvenlik
grevlilerinde de maskeye ska rastlan-
yor. Aslnda sokaklar pek temiz saylmaz.
Kimi trafik grevlilerinin toza kar
maske taktklar da bize sylendi.
KK RKALAR, SSL KAMYONLAR
-Hindistan ile Pakistan arasnda anla-
mazla konu olan Kamir, tarihsel pek-
yolunu Hint Yarmadasna balayan
vadinin iinde yer alyor. Kamirin kkl
bir tarihi var. Kamir vadisindeki Srina-
garda Mslmanlar, Camnuda Hindu-
lar arlkta; Kamirin bir blm ise
ine komu.
-Gl kenarndaki Srinagar iki milyon
nfuslu bir kent. Eski bir ticaret ve doku-
maclk merkezi. Hindistann varlkl
kentlerinden biri olarak tannyor. Kent
iinde ulam salayan 3 tekerlekli kk
rikalar ve Asyaya zg ssl, tka
basa dolu otobsler ve kamyonlar 7 gn
24 saat yolcu tayorlar. Srinagar imdi-
lerde bir i turizm merkezi haline gelmi.
Hintli orta snf turistler hafta sonlarn
geirmek zere Srinagara geliyorlar.
AMAN LAKLE SIKI SARILIN
-Srinagarda radikal slamclar etkili
deil; halk arasnda radikal davranlara
rastlanmyor. Pakistan snrndan gerek-
letirilebilecek szmalara kar alnan
youn gvenlik nlemleri dikkati ekiyor.
Mslman kimliinin byk nem tad-
Kamirde byk camiler yok, ezan se-
sini sadece akam ezannda duyduk. O da
yeri g inletmiyordu.
-Srinagarn Mslman nfusu ger-
ekten slamn hogrsn iine sindir-
mi bir kitle. slam kimlii ile gururlan-
dklarn her frsatta belli eden Hintli
Mslmanlar, banazlktan holanma-
dklarn, hem ak ak sylyorlar hem
de bunu davranlaryla belli ediyorlar.
Kamire slam Trk sofi tarikatlar-
nn getirdiini biraz da vnerek anlat-
yorlar. niversitenin kaplarndan biri
Mevlana Rumi adn tayor.
-Trklere ve Mustafa Kemal Paaya
farkl bir sevgi ve sayglar var. Trklerin
ad geince, dikkat kesiliyorlar. Mustafa
Kemal Paa hem kurtuluu hem de Trk-
lerdeki hogrl slam anlayn temsil
ediyor. Rektr Dr. Pencabi baba evinde
Mustafa Kemal Paann resminin asl ol-
duunu, ona byk sayg duyduunu an-
latt. lahiyat fakltesinden Prof. Nesim
Ahmet de aman laiklie sk sk sarln
diye adeta kulam ekti.
ZEVKLE DZENLENM BR YERLEKE
-Kamusal mekanda erkekle birlikte
yaayan, ayr gayri tanmayan Kamir-
li kadnlar Benazir Buttoyu andran
tarzda, salarn ince bir alla rtyor-
lar.
Bu hem bir rtnme hem de bir
kimlik aklamas anlamna geliyor.
Erkek akademisyenler Batl giysiler
giyerken, halktan insanlar daha ok
yerel giysiler iinde yayorlar.
-Kentin iinde peeli kadnlar da
gze arpyor ancak bunlarn says az.
niversitede bir renci kz tmyle
rtlyd, sadece gzleri grnyor-
du. Buna nasl izin verdiklerini niver-
site yneticilerine sordum. Kaamak
yantlar aldm.
-Kamir niversitesi kentin eperin-
de, dzenli, zevkle dzenlenmi bir yer-
leke. Srinagarn en modern, en ba-
kml binalar burada. Gzel ve bakm-
l bir bahe binalar eviriyor. Ka-
mirliler belli ki lkenin geleceine ya-
trm yapyorlar.
-Kamirde kentin belli bal mesire
yerleri parklar. Kocaman, bakml park-
lara kadn, erkek oluk ocuk en gzel
giysileri ile gelip oturuyorlar. Bizdeki
gibi mangal partilerine rastlanmyor.
-Srinagarn kenarndaki, Himala-
yalarn yamacndaki gl, bal bana
bir turistik merkez. Gln kenarna
balanm tekneler ev gibi organize
edilmi, otel-motel odalar gibi kiraya
veriliyor. Venedikin gondol sefas g-
rntlerini andran grntler, yzeyi
nilfer ieine benzeyen bir iekle
kapl glde sk sk rastlanyor.
Himalayalarn eteindeki yeil vadi
Avrasya
Konferansnn
alnda
Tacikistan
Bykelisi
Saidbey Saidov
konuuyor. Onun
sa yannda Orta
Asya Aratrmalar
Merkezinden Prof.
Mutak Kav
grlyor.
52
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
H
er gn 43 dilde yayn
yapan in Uluslararas
Radyosu CRI, Trki-
yenin Pekin Bykelisi Murat
Salim Esenliyle bir sylei
yapt. Esenlinin dier baz l-
kelerden bir grup meslektayla
birlikte, Sincan Uygur zerk
Blgesi ynetiminin davetlisi
olarak 10-14 Austos gnlerin-
de blgeye yapt ziyaretin d-
nnde yaplan sylei, 26
Austos gn yaynland.
T.C. Beijing Bykelisi: Tr-
kiyenin Sincan hakknda eksik-
lii var balyla CRI web
sayfasnda yer alan syleinin
bir zetini aada sunuyoruz.
Ara balklar Aydnlka ait.
-Sayn Bykeli, ksa sre
nce Sincan blgesini ziyaret et-
tiniz. Bu geziniz hakknda genel
bir bilgi verebilir misiniz?
Murat Salim Esenli- Sincan
Uygur zerk Blgesinden bah-
sedilirken, hep blgenin petro-
lnden, doalgazndan ve k-
mrnden bahsediliyor, ama
kimse bu blgenin tarmsal po-
tansiyelinden ve blgenin yenile-
nebilir enerji potansiyelinden
bahsetmiyor, biz oradayken onu
da grdk. Byk rzgr glle-
riyle enerji retiliyordu, byk
rzgr tarlalar vard, rzgrg-
l tarlalar vard. Bu sayede sa-
nyorum nmzdeki 10 yl
iinde Sincan Uygur zerk Bl-
gesi, inin yenilenebilir enerji
alannda da sz sahibi olacak
blgelerinden biri.
N HALK CUMHURYETNDEN HEP
DESTEK GRDK
Biz o blgeye, ilk olarak
Sayn Cumhurbakanmzla git-
mitik, 28-29 Haziran tarihle-
rinde oradaydk. Ve Sayn Cum-
hurbakanmz o blgeye gitti-
inde ok net bir mesaj vermiti.
Bu mesaj, Uygurlarn in Halk
Cumhuriyetinin retken, kanu-
na uyan vatandalar olarak
Trkiye ile in Halk Cumhuri-
yeti arasnda dostluk kprs
olmas ynndeydi. Bu mesajda
herhangi bir deiiklik yok. Uy-
gurlarla dil bamz var, din ba-
mz var. Ama inanyoruz ki
in Halk Cumhuriyeti, zaten
bizim bu hassasiyetlerimizin far-
knda, onlar da ellerinden geleni
yapyorlar. Bu dorultuda biz,
Sincan Uygur zerk Blgesiyle
balarmz sk tutmak da isti-
yoruz. Bu konuda u ana kadar
hep in Halk Cumhuriyetinden
destek grdk, bunun byle
devam edeceine inanyoruz ve
nmzdeki gnlerde mit edi-
yorum, bu hadiselerin kaynan-
da ne vardysa, bunlar tamamen
ortadan kalkar ve bu ekilde
MTrkiyenin
Pekin Bykelisi
Murat Salim Esenli
in Uluslararas
Radyosu
muhabirinin
sorularn yantlad.
PEKN BYKELMZ ESENL SNCAN UYGUR BLGESN GEZD
Uygurlar in ortalamasndan
daha hzl kalknyor!
Bat eyaletleri yzde 11 gibi bir byme hzndalar ki, u anda bu ortalama,
in Halk Cumhuriyeti iin yzde 7lerde. Bu blgeye yaplan yatrmn bir
gstergesi lahiyat Fakltesine denk gelen bir enstitye gittik. Kuran-
Kerimin okutulmasyla ilgili eitim veren bu enstity, snflar grdk.
Sincan Uygur zerk Blgesi kapsamnda 23 bin 700 cami var. Ve bunlarn
hepsi alr vaziyette.
Konutuumuz insanlar
arasnda hkmet iinde,
devlet iinde, o blge
iinde alan insanlar
vard, hem Uygurcalar
muntazamd, hem rahat
iletiim kurabildik,
inceleri iyiydi,
ngilizceleri iyiydi. Bunlarn
bir ksm gelmiler Pekin
niversitesinde
mastrlarn yapp tekrar
memleketlerine dnmler.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
53
inlilerle Uygurlarn birbirlerini
drme eilimi iin sebebiyet
verecek unsurlar tamamen orta-
dan kalkar, biz ancak bundan
mutluluk duyarz. nk in,
bizim dostumuz bir lke; Uygur
halk kardeimiz bir halk, in
halk da bizim iin nemli. Ve
bu iki halkn birbirleriyle uyum-
lu bir yaam srmesinden biz
ancak mutluluk duyarz. Ve bu
balamda da elimizden ne gelir-
se, onu da yapmaya her zaman
hazrz.
-Sincana ikinci defa gittiniz
ve inin bir ok blgesini de
gezdiniz. Sincann gelimilik
dzeyi ile inin genel gelimi-
lik dzeyiyle veya baka blge-
lerle kyasladnzda nasl bir
deerlendirme yapabiliyorsu-
nuz?
Esenli- Her lkenin gelimi
blgeleri de var, az gelimi bl-
geleri var, geri kalm blgeleri
var. Bu balamda syleyebilece-
im, evet, inin btnne bak-
tnzda, inin dou ve gney-
dousu olduka gelimi, ancak
batnn da bu gelime hznda
gelimekte olduunu syleyebili-
riz, nk istatistiki olarak bak-
tmzda, esasen bat, sadece
buna Sincan Uygur zerk Bl-
gesini katmyorum, dier bat
eyaletleri de ortalama zerinde
byyorlar, yzde 11 gibi bir
byme hzndalar ki, u anda
bu ortalama, in Halk Cumhu-
riyeti iin yzde 7lerde. Bu da
aslnda blgeye yaplan yatr-
mn bir gstergesi. Ve bir husu-
su daha dikkatinize sunmak isti-
yorum. Bu blgeye hem yatrm
yaplmakta, hem de tarihsel ola-
rak da o blgenin ok da lle-
mi alanlarnn bile yeermeye
yneldiini gzlemledim. Yani
burada tarma ynelik de ok
byk bir dikkat sarf edilmi..
-Sincanda yaayan zellikle
Uygurlarn gelenekleri, tarihi
varlklarnn korunup korunma-
d konusunda bir gzlemleri-
niz oldu mu?
Esenli- Konutuumuz in-
sanlar arasnda hkmet iinde,
devlet iinde, o blge iinde al-
an insanlar vard, hem Uygur-
calar muntazamd, hem rahat
iletiim kurabildik, inceleri
iyiydi, ngilizceleri iyidi. Bu e-
kilde lisan da rahat konua-
bilen Uygurlar da var. Bunlarn
bir ksm gelmiler Pekin ni-
versitesinde mastrlarn yapp
tekrar memleketlerine dnm-
ler. Bu yzden o blgeye bakar-
ken, bence baz konularda biraz
bilgi eksikliimiz olduunu da
gzlemledim. imdi tabloyu
daha net grebildiimizi d-
nyorum.
-Peki dini inan konusunda
neler syleyebilirsiniz? nk
Trk basnnda ok grld, me-
sela camiye namaza gidenler takip
edildi, kontrol altna alnd filan.
Esenli- Ziyaretimiz srasn-
da, lahiyat Fakltesine denk
gelen bir enstitye gittik. Kuran-
Kerimin okutulmasyla ilgili
eitim veren bu enstity, snf-
lar grdk, ibadethaneleri gr-
dk. Btn Sincan Uygur zerk
Blgesi kapsamnda 23 bin 700
tane cami var. Ve bunlarn hepsi
alr vaziyette. Anladm ka-
daryla olaylar srasnda, bu ca-
miler kapatlm, belki gvenlik
tedbiri balamnda ama, hepsi-
nin ak olduu ve alr halde
olduu bize ifade edildi.
BAZEN NSAN BLMED EYLER
HAKKINDA YANLIY YORUMLAR
YAPABLYOR
-Son olarak Sincan yle bir
zetleyebilir misiniz? Sincan
nasl bir blge?
Esenli- Sincan dediiniz, in
Halk Cumhuriyetinin altda bi-
rini oluturan, en byk para-
larndan biri. Benim tahminim,
o blge ok daha fazla geliecek.
nk in Halk Cumhuriye-
tinin ticaretle ilgili bugnk ko-
numuna bakarsak, ounlukla
bu ticaretin gney ve gneydo-
udan deniz dnyaya alm,
ama karayoluyla bunun Orta
Asya ve Orta Asya tesi Avras-
yaya kadar gidebilmesi mm-
kn. Bu balamda Trkiye ola-
rak biz, o blgenin eski pek
Yolu dorultusunda Trkiyeye
balanmasn istiyoruz. Benim
en azndan kendim iin belirle-
diim hedeflerin banda, bu
yolu tekrar alr hale getirsek,
bir demiryoluyla olabilir, ya da
karayoluyla olabilir, bu bence
nemli bir tarihsel olay olur. Ve
bylece o blgeyle ilgili olarak
Trkiyedeki kanlarn da daha
doru olacana inanyorum.
nk bazen insan, bilmedii
eyler hakknda yanl yorum
yapabiliyor. O blgeyi gren
Trkiye halk, hem kltrel ba-
larnn ne kadar sk, birbirlerine
yakn olduunu grecek, hem de
o blgeyle ilgili bazen dardan
gelen haberleri de daha iyi, daha
doru deerlendirebilecektir
diye dnyorum.G
Trkiye olarak biz,
o blgenin eski pek Yolu
dorultusunda Trkiyeye
balanmasn istiyoruz.
Bu yolu tekrar alr hale
getirsek, bir demiryoluyla
olabilir, ya da karayoluyla
olabilir. Bylece o blgeyle
ilgili olarak Trkiyedeki
kanlarn da daha doru
olacana inanyorum.
Bazen insan, bilmedii
eyler hakknda yanl
yorum yapabiliyor.
54
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
BE KITADAN
Hazrlayan: Ahu Yaln/ afak Terzi
Japonyada muhalefet
ABDye mesafeli
30 Austosta yaplacak olan genel seime
gnler kalmken kamuoyu yoklamalar son
54 yln 53nde iktidarda kalan Liberal De-
mokrat Partiyi byk bir yenilginin bekle-
diine iaret ediyor. kinci Dnya Savandan
beri isizliin bu kadar ykselmemi oluu
Babakan Taro Asonun seimlere balad
umutlarna ciddi bir darbe indirdi. Muhalefet
Japon Demokrat Partisi lideri Hatoyama
seim kampanyas sresince, ABDden daha
bamsz bir Japonyay savundu. Asyal bir
lke olarak kendi kimliklerini unutmamalar-
nn gerekliliini vurgulayan Hatoyama, ikti-
dar partisini ABDnin her istediine evet de-
mekle sulad.
BBCnin 27 Austos tarihli haberine gre
Japonyada Temmuz aynda isizlik rekor
krd ve tketici fiyatlar rekor hzda dt.
sizlik Temmuz aynda yzde 5,7ye trman-
d. Temmuz aynda Japonyada 3 milyon 590
bin isiz vard. Bu say bir yl ncesine kyas-
la isizlere 1 milyonu akn kiinin daha ek-
lendiini gsteriyor.
Hollanda tarihinin en byk
ekonomik krizini yayor
Hollanda kabinesi 27 Austos
gn, Laheyde 2010 yl byme
rakamlaryla ilgili bir araya geldi.
Kabineye yakn kaynaklarn NRC
gazetesine yaptklar aklamada,
2010 ylndan itibaren Hollan-
dada alm gcnn yzde 1 ora-
nnda deceini bildirildi. Hollan-
da Maliye Bakan Wouter Bos ko-
nuyla ilgili fazla bir aklama yap-
mak istemedi, ancak, Hollanda
tarihinin en byk ekonomik kriz-
lerinden birini yayor. Bu durum-
da insanlarn ceplerinin etkilenme-
mesi tuhaf olurdu dedi. Sosyal
Gvenlik Bakan Piet Hein Donner
ise alanlarn alm glerinin
dmesinden ziyade, asl tehlikeli
olan, insanlarn ilerini kaybedecek
olmalardr. dedi. Bakan Don-
nerin aklamas, son elli yldr,
dnyann ekonomik kayman ye-
meye alm Hollandada, ekono-
mik kriz koullarnda alm gcnn dmesinin kanlmaz olduu ve top-
lumda zaten var olan huzursuzluun hzla artaca yorumlarna yol at.
CIA sorguda matkap ve tabanca kulland
ABD Adalet Bakanl, Bakan Eric Holdern George Bush dneminde
terr zanllarnn ikence ve kt muamele grd iddialarn soruturmak
iin CIAnn ikence ve kt muameleyi ieren ayrntl sorgulama teknik-
lerini kapsayan 5 yllk bir raporunu yaymlad. Sansrle yaynlanan Te-
rrle Mcadele ve Sorgulama Faaliyetleri Eyll 2001-Ekim 2003 balkl
gizli rapor Amerikan gazeteleri tarafndan akland. New York Times ga-
zetesi, raporda, gzaltndaki bir zanlnn aile yelerine cinsel saldr tehdi-
di, sahte infaz, silahla korkutma, zanly kusturuncaya kadar yzne sigara
duman fleme gibi sorgulama tekniklerinin yer aldn yazarken, Was-
hington Post gazetesi
de, CIA ajanlarnn,
bir El Kaide yesini
konuturmak iin
matkap kullandn
bildirdi. New York
Times, ikenceyle ilgili
federal yasann lm
tehdidini yasakladn
hatrlatt.
CIA Bakan Leon
E. Panetta ise, alan-
larna gnderdii e-
posta mesajnda, ku-
rallara uymalarn,
kt muameleyi sa-
vunmaktan dikkatle
kanmalarn istedi.
BE KITADAN
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
55
Cundullahn
arkasnda ABD var
randa Ahmedinecat ynetimine kar
yasad terr eylemleri dzenleyen Cun-
dullah rgtnn, ABD ile balants biz-
zat yneticileri tarafndan itiraf edildi. r-
gtn lideri Abdulmelik Riginin kardei
Abdlhamid Rigi, rgtn ran toprakla-
rndaki saldrlarn ABDnin talimatyla
dzenlediini aklad. Rigi, Sistan-Belu-
cistan blgesindeki Zahedan kentinde
yapt aklamada, Cundullah ABD
kurup destekledi, talimatlarmz onlardan
alyorduk diye konutu. Rigi, ABDnin,
kendilerine kime saldrp kime saldrma-
yacaklarn ve para ve tehizat olarak da
ihtiyalarn karlama sz verdiini sy-
ledi.
Amerikan ABC televizyonu da Nisan
2007de, Pakistanl bir militan grubun
ran iinde bir dizi gerilla saldrs dzen-
lediini ve ABDnin bu grubu gizlice tevik
ettiini duyurmutu. Yaync kuruluun
Amerikan ve Pakistan istihbarat kaynak-
larna dayandrarak verdii haberde, Belu-
cilerden oluan militan grubun ran iinde
dzenledii basknlarda baz ranl asker
ve yetkililerin ldrld ya da karl-
d kaydedilmiti.
Allahn Ordusu olarak anlan Cun-
dullah rgt 2005-2009 yllar arasnda-
ki yzlerce sivilin ve gvenlik grevlisinin
ldrlmesini ve ii camilerinin bomba-
lanmasn stlenmiti. ran makamlar,
rgt yelerinin yol keserek ok sayda
aracn yaklmas, uyuturucu ve silah ka-
akl ve fidye iin adam karma gibi
olaylara kartklarn aklamt.
Polonyann nde gelen gazetelerinden Gazeta Wyborcza, nleyici f-
zelerin konulanaca tesislerin Polonya ve ek Cumhuriyeti yerine sra-
il, Trkiye ve Balkanlarda kurulmas ya da sava gemilerine gezici ate-
leyiciler yerletirilmesi seeneklerini aratrmas iin Pentagona talimat
verildi. diye yazd.
2001 Nobel ekonomi dlnn sahibi Amerikal Joseph Stiglitz, dn-
yann kresel mali krizden ancak drt ylda kacan, konjonktrdeki
hafif dzelmenin bir illzyondan ibaret olduunu syledi.
Macaristan Para Kurulu (PSZAF), para speklatr Macar asll Geor-
ge Sorosun Soros Fund Management irketine Macaristanda birok kez
para piyasasnda ve borsada hisse senetlerinde speklasyonlar yaparak
yatrmclar zarara uratt gerekesiyle toplam 500 milyon forint (2.5
milyon dolar) para cezas kesti.
Amerikan Uluslararas Kalknma Ajans (USAID), Afrika nfusunun 1
milyar getiini ve yllk nfus artnn 24 milyon kii olduunu bildirdi.
Fransz Expansion dergisi tarafndan OpinionWaye yaptrlan aratr-
mann sonular, Franszlar ve Almanlarn genlerin gelecei hakknda
karamsar olduunu, Franszlarn yzde 94 ve Almanlarn yzde 95inin
genlerin i bulmasnn zor olduu grn paylatn ortaya koydu.
Yunanistan Babakan Kostas Karamanlis, NATO Genel Sekreteri An-
ders Fogh Rasmussenle grmesinden sonra NATO ile yapc ibirlii-
miz srecek. aklamasnda bulundu.
Suriye Dileri Bakanlndan yaplan aklamada, Irakn am byk-
elisini geri arma kararna yant olarak Suriyenin de Badat bykel-
isini ekmeye karar verdii belirtildi.
Pekin ynetimi, Tibetin srgndeki ruhani lideri Dalay Lamann Tay-
van ziyaret etmesine kar kt.
DEVR- ALEM
56
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
HALUK HEPKON
T
uran Dursun 4 Eyll 1990
tarihinde stanbul Kouyo-
lunda bir pusuda alaka
katledilmiti. Bir baka deyile
bu byk aydnlanma savas-
nn ldrlmesinin zerinden
tam ondokuz koca sene geti.
Ama btn bu zaman iinde ne
Dursun ne de onun kymetli eser-
leri unutuldu. Kitaplar hl
bask zerine bask yapyor. K-
sacas zaman Turan Dursunun
karsnda aresiz kald. Bu are-
sizlikte gizli olan areyi bulmak,
gnmz Trkiyesinde aydnl-
a ve bamszla doru giden
yolu bulmak iin son derece
nemlidir.
On dokuz sene az bir zaman
deil. Dursun ldrld sene
doan genlerin bir ksm bugn
niversiteye gidiyor. Aradan
geen zamansa Trkiye iin
byk ac ve kayplarla dolu.
Ilml slam tartmalaryla
balayan, Sivas katliamyla hzn
alan sre AKPnin iktidaryla
devam ediyor. Hal irtica perva-
szca Byk Ortadou Projesini
hayata geirmeye alyor. in-
den getiimiz zorlu sre, Turan
Dursuna ve eserlerine duyduu-
muz ihtiyac iyiden iyiye yakc
hale getiriyor. Dursun ise, hl
ayn mtevazilik ve kararllkla,
karanla kar mcadelesine
devam ediyor. Her sene onun ki-
taplarn okuyan binlerce insan
Aydnlanma niversitesinden
mezun oluyor ve gericilie kar
mcadele saflarna katlyor.
DMANLARA
APKA IKARTTIRAN BRKM
Dursun, ule Perineke haya-
tn anlatt bir syleide dn-
yay deitirmek iin yola kt-
n sylemiti. Deitirdi de.
Turan Dursunun hayat sade,
cesur, alkan ve bilgili bir insa-
nn ne kadar ok ey baarabile-
ceinin en gzel kantdr. Yazd-
makalelerin Trkiyenin ay-
dnlanma mcadelesindeki yeri
doldurulamaz.
Zamannda dmanlar bile
onun karsna kmaya cesaret
edemediler. Dursun yazlarn
kaleme alrken, hi kimsenin iti-
raz edemeyecei slam kaynakla-
rna dayanmay adet edinmiti.
Hem 11. ve 12. yzyl Arapas-
MTuran
Dursunun hayat
sade, cesur,
alkan ve bilgili
bir insann ne
kadar ok ey
baarabileceinin
en gzel kantdr
TURAN DURSUNUN AYDINLANMA NVERSTES 20 YAINDA
Korksunlar elimdeki ktan!
inden getiimiz zorlu sre, Turan Dursuna ve eserlerine
duyduumuz ihtiyac iyiden iyiye yakc hale getiriyor. Dursun ise, hl
ayn mtevazilik ve kararllkla, karanla kar mcadelesine devam
ediyor. Her sene onun kitaplarn okuyan binlerce insan Aydnlanma
niversitesinden mezun oluyor ve gericilie kar mcadele saflarna
katlyor.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
57
n hem de 7. ve 8. yzyl Arapa-
sn bilirdi. Dinin temelindeki
akl dlklar, elikileri korku-
suzca ve itiraza mahal brakma-
yacak ekilde gz nne sererdi.
Bu byk birikimiyle herkese
apka karttrd.
KULLETEYN
Turan Dursun, 1934 ylnda
Sivasn arkla ilesinin G-
mtepe kynde domutu. Ba-
bas onun Basrada ve Kufede
bile grlmemi bir alim olma-
sn istiyordu. Bu yzden ocuk-
luk hayat eyhlerin ve din hoca-
larnn yannda geti. On yedi ya-
na geldiinde bu evrelerden
din eitimi verecek icazeti alm-
t. Dursun, hayatnn bu dnemi-
ni mthi bir gerekilikle Kulle-
teyn ismini verdii romannda
anlatmt.
Dursun daha sonra mft
olabilmek iin ilkokulu dardan
bitirdi. stanbul arambada
ba ve smailaa medreselerin-
de hocalk yapt. 1958-1965 yl-
lar arasnda Tekirda, Gemerek,
Trkdili, Altnda ve Sivasta
mftlk yapt. 60l yllarda ad
aydn mftye kt. Tark
Zafer Tunayann bakan oldu-
u Devrim Ocaklarnn kurucu-
larndan oldu. Sinopta bir ret-
men araclyla sosyalizmle ta-
nt. 1965 ylnda dine olan
inancn kaybettii iin mft-
lkten ayrld. Dursun daha
sonra TRTde on yl boyunca a-
lt.
Turan Dursun, TRTden
emekli olduktan sonra 1987 y-
lnda Kuran Ansiklopedisini bi-
tirdi. 1989 ylnda 2000e Doru
dergisinde yaz yazmaya balad.
Dursunun yazlar ksa sre ie-
risinde byk etki yaratt.
BEN, YZYILLARIN DOURDUU
BR LMM!
Tehditler ve hakaretler onu
yldrmad. Fikirlerini byk bir
cesaretle savunmaya devam etti.
Gelen tehditlere kar yle di-
yordu: yice bilin! Bilin ve unut-
mayn ki ben, yzyllarn dour-
duu bir lmm. slamn, tm
dinlerin, tabularn, sonular
bugn ve yarn grlecek lm-
ym. karlar din karanl ze-
rine kurulu olanlar, bu karanlk-
tan trl ekilde yararlananlar,
tm karanlk bcekleri benden
korksunlar. Ne imzal, ne imza-
MEHMET BEDR GLTEKN (i Partisi Genel
Bakan Vekili)
Ona olan ihtiya artt
Turan Dursun, Amerikanc 12 Eyll rejiminin
Trk slam sentezini resmi ideoloji olarak benim-
sedii ve Trkiyeyi Ortaa karanlna doru s-
rkledii koullarda, Trk devriminin ve aydnlan-
masnn sesi olarak ortaya kt. Milletimizin de-
mokratik devrime ve aydnlanmaya duyduu ihti-
yaca cevap verdii iin byk bir ilgi grd. Top-
lumumuzun 12 Eyll rejiminden kurtulmaya bala-
d, bu konudaki mcadelenin ykseldii koullar
Turan Dursunu daha da popler kld.
Aradan 20 yl geti. Trkiye ne yazk ki Orta-
a karanlna daha fazla gmld. Emperyaliz-
me daha fazla baland. Toplumumuz, Turan Dur-
sunun savunduu bamsz ve aydnlk dnceye
her zamankinden daha fazla ihtiya duyuyor. Bu
koullarda Turan Dursunun kitaplarna olan ilgi-
nin devam etmesinden daha doal bir ey olamaz.
ABD DURSUN (Olu)
Bugnleri yllar nce grd
Turan Dursunun temel felsefesi aydnlanma.
12 Eyll ncesinde yeil kuak; 90dan sonraki s-
rete de Byk Ortadou Projesiyle stratejik
nemi olan blgeye hkim olmada din kullanld.
Bugnk mevcut siyasi iktidarn dini motifli ol-
duu dnlrse En deerli aydn, siyaseti,
yazar, bilim insanlar hukuksal mesnet olmayan bir
takm operasyonlarla ieride tutulurken buna mu-
kabil Trkiye bir takm projelere ynlendiriliyor.
Turan Dursun yllar ncesinden gerici dnce-
lerin lke dmanlarnn eline getiinde, hangi
noktaya gelebileceini grd. Ve daha o gnlerde
uyarlarn yapt.
MUAZZEZ LMYE I (Smerolog)
Ikl bir yol at
O lkemizde ilk defa son derece kl bir yol
at. Tabu olanlar ortaya koydu. Sfrdan balaya-
rak, din zerinde alt. Kendi kafasyla dnme-
yi bildi. Hangisinin doru hangisinin yanl ol-
duunu gsterdi.
Kaynak Yaynlar da Turan Dursunun kitapla-
rn yaymlamakla byk bir hizmet yapm oldu.
NE DEDLER?
yice bilin! Bilin ve
unutmayn ki ben,
yzyllarn dourduu bir
lmm. slamn, tm
dinlerin, tabularn,
sonular bugn ve yarn
grlecek lmym.
karlar din karanl
zerine kurulu olanlar, bu
karanlktan trl ekilde
yararlananlar, tm karanlk
bcekleri benden
korksunlar. Korksunlar
elimdeki ktan. Bir mum
nn bile koca bir odada
karanl nasl paraladn
anmsasnlar...
sz yalanlar beni yldramaz.
Korksunlar elimdeki ktan. Bir
mum nn bile koca bir odada
karanl nasl paraladn
anmsasnlar. Binlerce
yllk ilkelliklerin, yalanlarla r-
lp piyasaya srld imann,
kafalardaki, duygulardaki zincir-
lerin elbet bir gn sonu gelecek-
tir.
MCADELEYLE YORULAN
ESERLER
Dursun, karsndaki yol
ayrmn Hasan Yalna u
cmlelerle aklyordu:
Rahat yaamak uruna
gerei mezara m gtre-
yim; halka gerei anlatmak
iin lm m gze alaym.
O, zor ve onurlu olan yolu
seti. Btn yazlarn ve eser-
lerini byk zorluklar ve teh-
likelerle dolu bir mcadele ie-
risinde kaleme ald.
Nitekim ilk kitab Din Bu 1
lmnden iki ay sonra yaym-
land. Bir dier kymetli eseri
olan Kuran Ansiklopedisinin
bir blm hl kayp. Bu du-
rumun nedeni, Dursunun ld-
rlmesinden sonra evine gelen
polislerin onun btn almala-
rna el koymasdr. Dursunun
olu Abit Dursun, Kuran Ansik-
lopedisinin 2 bin sayfasnn,
Kulleteynin ise ikinci ve sonraki
ciltlerinin hl kendilerine veril-
mediini ifade etmektedir. Nite-
kim orjinali devletin elinde olan
Kutsal Kitaplarn Kaynaklar,
Turan Dursunun katlinden 5 yl
sonra yaymlanabildi.
Gerekten de Dursunun g-
nmzde rahatlkla okuyabildi-
imiz kitaplar, byk zorluklar
ve fedakrlklar sonucu yazld.
Bunlarn yaymlanmas ve halka
mal edilmesi de bir o kadar zah-
metli mcadelelerin sonucunda
gerekletirildi. Ama Trkiyenin
kkl aydnlanma gelenei Dur-
suna ve eserlerine her zaman
sahip kt. Dursunun kitaplar-
nn gnmzde hl genler ara-
snda okunmas bu vefann en
gzel rnei. Ondokuz sene
sonra Dursunun kitaplar, ka-
ranla kar mcadelede yol gs-
tericilik grevini inatla srdr-
yor. Sz konusu birikim ile inat,
vefa ve cesaret gelenei bu lke-
de yaayan aydnlarn iyimser ol-
malar iin en nemli neden. G
58
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
SMET TC
(Kaynak Yaynlar letme Mdr)
Kitaplar
elden ele dolayor
Son 10-15 yln iktidar partilerinin ard ardna
yaptklar hamlelerle Cumhuriyet Devriminin
nemli kazanmlar ve mevzileri kaybedildi. Cum-
huriyeti, aydnlanmac kesimler kendilerini bask
altnda hissettiler. Bu basky mahallesinde, iye-
rinde, apartmannda neredeyse hayatn her alann-
da hisseden aydnlanmaclar, basklara bilgiyle ve
belgeyle kar koyma ihtiyac duyuyorlar.
Turan Dursunun yaynevimiz tarafndan
1990da ilk kez yaymlanan Din Bu adl kitabnn
birinci cildi 21 bask yapt. Din Bu-2: 16, Din Bu-
3: 11, Din Bu- 4: 8. Dier kitaplar Kulleteyn 14,
Allah 10, Kuran 7, Dua 8, Turan Dursun Hayat-
n Anlatyor 7. basky yapt.
Turan Dursunun eserlerinin okunma oran
sat rakamlarndan ok ok fazladr. Kitaplarnn
elden ele dolatrlarak okunduunu biliyoruz.
Kitap fuarlarnda grdmz okur ilgisinden
bunu fark edebiliyoruz. Ben okudum sen de al,
Ben okudum ama kitaplarn yeni basklarn tek-
rar alacam, Ben okudum bakasna hediye
edeceim, Ben okudum ok kiiye de okuttum
gibi tepkiler, Turan Dursunun aydnlanma mca-
delesinde bir k olduunu kantlyor.
Yaynevimiz daha nce drt cilt olarak yaym-
lanan Din Bu serisini byk boy cilt halinde ye-
niden dzenlenerek okurlara sundu. Birinci ciltte
Tanr ve Kuran, ikinci ciltte Hz. Muhammed,
nc ciltte slamda Toplum ve Laiklik konulu
yazlar yer alyor.
Sivas mam
Olgunlatrma Kursu
al treni (1962)
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
59
HAYAT ASILYAZICI
F
aizmin en ar darbesini
Polonya yedi. 1 Eyll 1939,
Nazi Almanyasnn nlene-
mez ykseliinin balang tarihi-
dir. Hitler hkmeti, Polon-
yadan Danzig Koridorunu ve
Gdansk ister. Sanki Polonya
Hkmeti satc, Almanyada
Danzing ya da Gdansk Korido-
runun alcs. Hitlerin akldan
ziyade olduu, buna karn
Alman Halknn oylaryla tek
bana iktidar olduu 1933te ta-
rihe den bir soru iareti vardr?
Sovyetler Birliiyle anlar, Po-
lonyay paylamak iin. Polon-
yaya saldrdnda demokrasi-
nin koruyucusu ABD ve yardm-
cs ngilterenin sesleri ksktr,
homurdanmalar ilerindendir,
duyulmaz. Tpk, Irak tahrip
ederek demokrasi getirmek vaa-
diyle bombal saldrs gibi,
ABDnin Bushu Hitlerin 21. yy.
kopyasdr. ABD Saddam devi-
rip demokrasi getirdi Iraka. Bu-
gnn Avrupas kendine zg
demokrasiyi uyguluyor. 1939da
Hitleri atgzlyle izleyen Av-
rupa, ABDnin Irak saldrsn da
yine locadan seyrediyordu. Bun-
lar anmsatmak iin yazdm.
SZAJNA VE LSEL DRENLER
Polonyal dnyaca nl y-
netmen, ressam, sahne tasarmc-
s ve Stdyo Tiyatrosunun kuru-
cusu Josef Szajna (Yusef ayna),
lise son rencisiyken iki arkada-
yla birlikte, Krakovdaki meta-
lurji fabrikasn havaya uurmu-
lard bir gece. Fabrikann reti-
mine, tmyle Almanya tarafn-
dan el konuluyordu. iler, me-
murlar, ve yneticiler kle gibi
altrlyordu. Szajna ve iki ar-
kada, bir gece, bo olduu saat-
lerde gider fabrikay havaya uu-
rurlar. Doal olarak fabrikann
tm alanlar tutuklanr, kuru-
na dizilecekleri tarihten bir gn
nce arkada ortaya kar,
Nazilere fabrikay kendilerinin
nasl havaya uurduklarn kant-
larlar. alanlar kurtulur, kur-
una dizilmek zere Szajna ve iki
arkada tutuklanr. Ancak, fazla
da tutuklu kalmadan kaarlar;
halkn destei vardr. ekosla-
vakya snrn geerler; de
birbirlerinden ayrlmlardr.
Szajna, ekoslavak Nazi askeri
tarafndan yakalanr ve derhal
hcreye kapatlr. Bir dizi hcre-
de politik suludan ya da zanl-
dan (ne ki, Nazilere gre, zanl
yoktur, sulu vardr,) hrls, hr-
sz, katili birer birer bu dizi hc-
relerde konukturlar! Dayanlmaz
koullar nedeniyle, kamp ister
Szajna. Austwich Kampna gn-
derirler. 4 milyon insann yakl-
d Krokov yaknnda ki Aust-
wich Kampnda 4,5 yl kalr.
Onca insan, oluk ocuk zellik-
le Yahudiler gaz odalarnda bo-
ulur, frnlarda yaklr. (Aust-
wich Kampn, hatta dier btn
kamplar gezdim. 16,5 dakikalk
filmi de bu kamp gezenlere so-
nunda gsteriyorlar. Filmi izle-
dikten sonra, kimi insanlar saat-
lerce, kimileri gnlerce kendileri-
ne gelemiyorlar.)
AUSTWCHDEN BUCHENVALTA
Almanlar gerilemeye bala-
dklarnda yldrm savandaki
hzlar, kesilir; savunmalar za-
yftr. Afrikada, Avrupada
btn igal ettikleri kentleri so-
nunda bitirmilerdir. Sovyetler
Birlii, be yl sren savatan
galip kar ama 26 milyon insa-
nn yitirmitir. Yaklp, yklan
kentler, kasabalar ve kyler
Milyonlarca insan evsiz kalm-
tr. Yenilgiye giden Alman Ordu-
su, Austwich Kampnda son
kalan 200 kiiyi de Almanyada-
ki Buchenvalt Kampna gtr-
mlerdir. Szajnada giden bu iki
yz kii iindedir. Sovyet ordula-
r Berline girdiinde, Hitler ve
sevgilisi Eva Braun intihar eder-
ler, Almanya koulsuz teslim
olur. Mareal Jukov, Sava
bitip silahlar susunca, ilk iim,
kamplardaki tutsaklar ve belge-
leri kurtarmak oldu diye anla-
rnda yazmt. Szajnada kurtu-
lanlar arasnda, lkesi Polon-
yaya dner. (Gelecek hafta Szaj-
nann sanatndan sz edece-
im.)G
MHayati Aslyazc
ve Josef Szajna
(sada)
Polonyal ynetmen
Szajna Trkiyeyi
ziyaret ettiinde.
(1980)
GEEN YIL YTRDMZ POLONYALI NL YNETMEN JOSEF SZAJNA
Faizme kar direniten
tiyatro dnyasna
Szajna ve iki arkada, bir gece, bo olduu saatlerde gider fabrikay
havaya uururlar. Fabrikann tm alanlar tutuklanr. Kuruna
dizilecekleri tarihten bir gn nce arkada ortaya kar ve teslim
olurlar. Austwiche gnderilen Szajna, Alman ordular ekilirken
Almanyadaki Buchenvalt Kampna gtrlen iki yz tutuklu iindedir.
60
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
TC Babakan bu naray
attnda kapsam dnday-
dm! Zira Birileri, bu satrla-
rn yazarna Krt-komnisti
yaktrdklarnda Bay Gl (% 47) 3,
Babakan Erdoan 1, Zlf can 5,
calan da 5 yandayd balkl ya-
zmda yer alan Alevi Almn (!)
bir gzel becerenler, imdi her eyi
unutup/unutturup Krt Alm na bel
baladlar iyi mi? Krt Alm aslnda
bizim deil, dnya belals ABDnin gelece-
iyle ilgili uzun vadeli bir alm. grm
ieren yazm daha yaymlanmamt, yaynla-
nnca ispat edemezlerse alaktrlar, namus-
suzdurlar kapsamna giriverdim!
DNYAYA BR E DAHA GELEMEYEN ATAM..
Yazmn balnda yer alanlar ok ksa olarak tantrmak
isterim. Bay Gl (Kayserili ) % 47 oy ile Cum-
hurbakan olmu/ oldurulmu, imam yetitir-
mek iin kurulmu mam Hatip Lisesinden.
Muhterem refikalar tepeden trnaa pahal
giysili ve tesettrl. Ei bay Gl Hariciye Ve-
kili olunca Hariciye yani Dileri Konutuna
tandlar. Hanmefendinin bu konuda en
ufak bir kltr olmamasna karn, konutu
yazmaktan utanyor ve seni de zmemek iin
akl almaz paralarla diyeyim dayad dedi!.
Hanmefendi, sizinle balayp tm Cum-
hurbakanlar ve elerinin oturduu ankaya
Kkne gemedi, dayayp dedii Dileri
Konutunda kald, ayn tamir, tadilat ve de-
meyi o tarihi yapda da yapma tutkusu inal-
lah azalmtr! Peki ocuk, Hariciye Vekili ne-
rede oturuyor sorunuza sizi de sevindirecek
mutlu edecek yant vereyim. Bakana yine bir
Kayserilinin kk aylk otuz bin dolara kira-
land! Yani imeye ayranmz varm Atam,
ayranmz varm!
Babakan Erdoan da mam Hatipli. Refikalar da teset-
trl. Unutmadan ekleyeyim yeni TBMM Bakanmz da
mam Hatipli. Refikalar da tesettrl. Zlf can mzik ve
edebiyat adam. Apo ise eyh Sait kafal Trkt/ Krtt de-
meyip kundaktaki ocuklar dahil kadn kz, yal gen nere-
deyse krk bine yakn insanmzn kanl katili! Bu kanll, ka-
t dardan buyrukluyordu, bir de baktk ki Amerika belalmz
asmamak kaydyla yakalatt, imdi mahpus damndan senin
onurlu Trkiye Cumhuriyetine ltimatomlar veriyor, posta
koyuyor Krtlere bamszlk istiyor!. Bu isteme bu a-
lm, saygn Atam bak ilk nereden km, gazeteden ksaca
aktaraym:
BABAKANIN YALANLANMASINA KARIN ABDDE HA-
ZIRLANAN PLANLA HKMETN AILIMI ARASINDAK
BENZERLK DKKAT EKYOR.
AILIMIN ARDINDAN ABD IKTI
Sevgili Atam, baka nice belge ortadayken ..ama ispat
edemezlerse alaktrlar, namussuzdurlar hykrmesini hi
mi hi ciddiye almadm, bizim Kasmpaal Babakanmz te-
lalanm, comu deyip getim.
DTP Genel Bakan Trk, calann Krt sorununun -
zmnde taraflardan biri olduunu syledi:
CALAN DKKATE ALINMALI
Soyad Trk, asl ecdad Krt tanm da byle buyuruverdi!
Olmas gerekenler iin yllardr abaladmz ve suland-
mz dou haydi artk Krt sorunu diyeyim, zm iin (!) a-
lm balatt Hkmet! Ne yapacak ne edecek bilen yok, ama
yllarn arpmasnda EHT ZENGN olan Trk Silahl Kuv-
vetleri de bu alma niter yapl artl destek vermi! ni-
ter artl destek ne, dil dmanlarnn dedii zere detay
yani ayrnts ne? niter yapyla biter mi/ yeter mi? ABDnin
sunduu neriler Apogillerin nerileri falan niter devlete,
artl destee giriyor mu, bilen var ama asl bilmesi gereken,
bata onca ehidin sahipleri ve halkmz bilmiyor ATAM!
SMALAA CEMAATN SORUTURAN BASAVCIYI DN-
LEDLER!
SEN MSN CEMAAT SORUTURAN
ADALET BAKANLII, smailaa Cemaa-
tini soruturan Erzincan Cumhuriyet Basav-
cs lhan Cihaner hakknda idari soruturma
balatt. Cihanerin telefonlar dinlemeye
alnd.
TOPBA VE ALBAYRAKIN DA ARALA-
RINDA BULUNDUU PHEL LSTES
235TEN 13E NDRLD SAVCILIK DEN-
CE PHEL SAYISI DT
Kim bu Topba, kim bu Albayrak, a
ocuk?
Canm Paam, Topba muhallebici ve
de stanbul Bykehir Belediye Bakan,
tekisi de Babakann en yaknlarndan ..
FLEMEYE BYK FKE
Ergenekon savclarnn talebiyle
YDDden burs alan 15 bin kz renciye
terr incelemesi yaplmas ok byk tepki
yaratt. Ak Partili Akgn, Zihniyet deime-
li derken CHPli zyrek , insanlk ayb yo-
rumu yapt.
EY SEVGL ATAM
Senin o kl, o ada, o dnyaya rnek buyruklarndan
vazgemeyen, kurduunuz ve genlere emanet ettiiniz laik
Trkiye Cumhuriyetinin/ vazgeilmemesi gereken o esiz dev-
rim ve ilkelerinin ylmaz, inanm, evlatlar asker olsun yani pa-
asndan, her snftan subay, rencisinden niversite Rek-
trlerine, profesrlerine, doentlerine, yazarna, izerine ga-
zetecisine, tm aydn kesiminden ilerine hi mi hi gelme-
yenlerine, kendilerini bu vatana, bu vatann insanlarn mutlu-
luuna, onurlu yaamlar iin adam siyaset adamlarna onla-
rn partisinin Genel Bakan ve dndelerinin, yani anhasn
minhasn senden yana olanlar Ergenekon diye ortaya atlan
akl, mantk tanmayan, szm ona sularla sabahn krn-
de/ gece yarlarnda, cinsiyet fark gzetmeksizin mahpus da-
mna tkldlar ve ne zaman bitecei asla belli olmayan ama
aka baklrsa ierdekilerin bir ksmnn bile mrnn yetme-
yecei bir zulm iindeler, lenler de ld, lme yaklaanlar
ULU ATAM
FKRET OTYAM
M Atam byle haykran
zat, Kasmpaal. Neci
diye sorarsan eski
futbolcu, mam Hatip
tahsilli imdi ise, bata
senin ve inanm, l
deyince bunu tutacak
kadar sana gvenmi tm
yurtseverlerin canlar
pahasna kurduunuz
Trkiye Cumhuriyetinin
Babakan! L
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
61
da nihayet salverildi!.
YDD ( ada Yaam Destekleme Dernei) de Ergene-
kon kapsamna alnma aamasnda Atam! Dernein sahiple-
nip burs verdii kzlarmz 11-17 ya arasnda 15 bin kzmz
hakknda Emniyetin Ergenekon Savclarnn buyruklaryla ba-
lanan inceleme/ fileme, soruturma ne iinmi a Atam sana
bunu da yazmaktan hicap duyuyorum, kzlarmzn Ergenekon
terr rgyle balants aratrlacakm!
Elbette diyecek sz yok deil, tehditlere/ hykrmelere ve
nicelerine karn elbette var.
En ksasndan, en tazesinden, en zlsnden Trkan Say-
lan Anann ardl Dernek Bakan Prof. Aysel elikelden:
KMSENN O KIZLARA BUNU YAPMAYA HAKKI YOK
Haaa, bu konuyla ilgisi yok ama bir ryam anlataym sev-
gili Atam, bir ademolu ryamda haykryordu:
DOKUNULMAZLIKLARI KALDIRMAZSAM ALAIM, NA-
MUSSUZUM
Adn ve emanetlerinin nnde saygyla eiliyorum.
BR BR UZAKLAIYOR SEVDKLERM!..
1950 ylnda Son Saat Gazetesiinde gazetecilie balad-
mda iki ablam vard. Zeria ablam Karadeniz. Dieri Nezi-
he abla. Nezihe Araz, yllardr yatyordu Neziheliini bilmeden
byle terk etti sevenlerini.
EVET LME YATTIM FLZ!
Bir Nezihe daha, 64 yllk dostum/ dostumuz Trk yaznnn
usta kalemlerinden, zdemir ncenin Nezim Anas Nezihe
Meri engil. Neredendi bu engil? 1950lerde Seilmi Hi-
kayeler Dergisini karan, daha sonra yeni evlad Dost Yayn-
larnda 1957 ylnda ilk kitabm Ha Bu Diyar basarak bu can
onurlandran yazn dnyasnn Salim Amca sndan .. Onlar
bir gzel evermitik, bebeleri Asl da oluverdiydi. Yaynlad
bu ilk kitabm o yl Ankara Gazeteciler Sendikas Yln Gazete-
cisi dln almt ilk vefa borcumu dedim. Bin yl yaad
Salim Amca, Nezihe yaattyd, sonra ardnda gzel eyler b-
rakp gverdi.
Romada Nedim Otyam Ynetiminde niversite rencile-
rinden oluan toplulukta imdilerin nl ressam Turan Erol,
nl i adamlarmzdan sesi, muhabbeti doyumsuz kulaklar
nlaya Kilisli Tekin Azaz falan trkler avazladmz halk
oyunlarmzdan rnekler verdiimiz o unutulmazlarn zerin-
den tastamam elli dokuz yl geti!
Aylardr yemek yiyemiyordu tm srarlarmz boa gitti ye-
miyordu mu yemiyordu mu bilemedik.? Bizleri brakmadan
be gn nce telefon konumamzda Filiz Otyamn lme
mi yattn Nezihe sorusuna yant Evet lme yattm ol-
mutu!. Byle sznn eriydi Nezihe.. Bilmem bu konumala-
r anlatacak m Nedim Otyama?
Bir kayp daha, hocam Bedri Rahmi Eybolunun ve Ky
Enstitlerinin de ablas mimar Mualla Abla da ardnda nice
onurlu iler brakp gp gitti!
Kaplarn alsam artk evde yoklar
ARA GLER KARDE DE 80 OLUVERD
80 ya kutlamama geldiydin Ara, imdi 83 oldum, dilerim
bu can da 83 yann kutlamasna gelirG
Antalya Geyikbayr ky, 25 Austos 2009
62
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
ULE PERNEK
suleperincek@aydinlik.com.tr
RZGARGL
Silivri cephesinde tertip kiri
Ancak seyrek aralklarla Silivridaki durumalara gi-
debiliyorum. Sal gn neredeyse gece saat iki buuktu
oradan ayrldmzda. Elbette gn arambaya dn-
m, artk sabah olmak zereydi. Benimle geziye de ye-
mee de, sinemaya gidenler de bilir. Elim durmaz
hemen not almaya balarm, iki satr yazarm nasl olsa
diye.
Ancak bu kez amaan dedim yazmayacam.
zleyiciler de sanklar da avukatlar da yeter artk
aamasna gelmi, hatta amlar...
Ferit lseverin le arasna kadar yapabildii, iddia-
name msveddesini kat parasna bir kez daha indir-
geyen, bir T ve siyaset mhendisi zenli, sistemli sa-
vunmasndan sonra talepler alnd.
Daha nce de yazmtm. Sylenecek daha ne
kald makam egemen artk salona. Hatta iddiana-
menin tutar yan kald m ki... havas.
Hani hkimler belki hukuki ve siyasi adan anla-
mamtr diye, tutuklular bir de fkra yolunu denemeye
balamlar.
Her kan bir tane anlatyor.
Hepsi de tam yerine oturan. p diye aklayan.
Davul zurna da az m geliyor ne...
Tandklar, orada bulunan okurlarm bizim sayfaya
yaktryorlar.
nann hi elim gitmiyor.
Bir mide bulants, bir mide bulants...
Tertibin btn kiri, pas ortala dklyor.
Yaknda tertibe alet olanlar da ak ak konumaya
balar. Belki vicdan, belki hl ierdeyim, byle pa-
zarlk etmemitik...
En zavalls onlar. Kirli mendil.
Dokular bezse bir ans var. Kat ykanmaz, doru
pe.
Savclar zaten ya cbbelerinin iinde kayboluyor, ya
da nlerindeki 30 santimlik bilgisayar ekranlarnn ar-
kasna smaya alyor. Bir hkim ye de Mehmet
Eymr kitabnn.
Mahkeme salonunun boyutlar geniledike bazlar-
nn yeri ve yeni daralyor. Hava soutucular gelmi.
Salon serin. Ama bazlarnn soluklar tkeniyor.
Sabah ikiye doru en son konuan avukat Mehmet
Cengiz, elbirliiyle kalm bu tertibin iinden dedi. El-
verenler kacak greceksiniz.
i Partisinin, Ulusal Kanaln,
Aydnlkn gelir kaynaklar!
Sk durun i Partisinin, Aydnlkn, Ulusal Kanaln gelir
kaynaklarn aklyorum!
Damda kalan kedi nasl kurtarld ya da Sibel Can eve gel-
diinde kocas ne yapyordu trnden konu balklar dnda
haberi haber yapan Ulusal Kanaln ve kimsenin yazmaya cesa-
ret edemediini aratrp gn na karan, tabularn zerine
yaln kl yryen Aydnlkn ve Trkiyenin nndeki sorunla-
ra kendi gcne dayanarak zm nerileri gelitiren, emperyalist
devletlerin lkemizdeki oyunlarn boa karan i Partisinin es-
kiden beri etrafnda dolap durulur. Bir aklarn yakalayalm da
vuralm, seslerini keselim diye.
Kiiyi kendileri gibi bildiklerinden imal imal sorarlar.
Hmmm bunlarn gelir kayna ne acaba, aratrmak lazm efen-
dimmm...!
Halk dersin, feda olsun kltr dersin, Milli Mcadele anla-
y dersin, ok zr dilerim, bo bo (baka bir diyecektim de
ondan zr diledim) yzne bakarlar. Anlamazlar ki!
Ama ite bunu ok iyi anlarlar.
Aklyorum!
Yerim dar olduu iin yalnzca P Genel Sekreteri Nusret Se-
nemin son durumada tek tek sayd yalan haber ve hakaretten
kazanlan tazminat davalarnn gelir listesini veriyorum:
Mehmet Eymr: 20 bin TL
Taraf: 5 bin TL
Vakit: 5 bin TL
Bugn: 5 bin TL
Yeni afak: 5 bin TL
Daha byle uzayp gidiyor liste...
Nefis kreltme deil, kkrtma
Ramazan ayndayz. Hemen btn dinlerde oru vardr. Ms-
lmanlkta dayanma, an halinden anlama, nefis terbiyesi, sade
yaama gibi vurgularla toplumsal ahlkn oluturulmasna zel
nem verilir.
Hurma Arabistanda en sradan meyve. Ucuz. Orucun onunla
almas sevaptr. Ya da bir zeytin tanesi...
Gnahlarn almayaym kendilerine kalsn, ama oru filan tut-
tuklar da yoktur onlarn ya neyse... Bir iftar sofras grntleri
var televizyon ekranlarnda, gazetelerin magazin sayfalarnda
amamak olanaksz. Kilosu 134 milyona bile hurma var. Yemek
listelerini aktarmayaym. Ayp.
baka bir i olmu. Nefis kreltme deil nefis kkrtma.
30 AUSTOS 2009
G
Aydnlk
G
63
RZGARGL
Zalolu Rstem
sezaryenle domu
Ni haye t
becerikli bir
mbed (byk
lim) geldi ve
nce o ay ya-
nakl Rb-
beyi arapla
sarho etti.
Sonra da hi-
bir ac duyur-
madan o ayn
brn yard
ve ocuun
ban tabii
yolundan ay-
rarak hibir
zarar verme-
den darya
yle bir ald ki,
o zamana kadar kimse bu kadar alacak bir
i grm deildi. Bu, aslana benzeyen, pehli-
van yapl bir ocuktu. Salar krmz ve yz
de kan gibiydi. araptan sarho olan anasysa
geceli gndzl uykudayd. Hemen yarasn
dikip zerine ila srdler. Servi boylu Rb-
be uykusundan uyannca, ocuu alp yanna
getirdiler. Ay yzl Rbbe ocuunu grn-
ce sevince bouldu; yznde padiahlk izleri-
ni grmt. Oh artk kurtuldum! Istrap
sona erdi dedi. Bunun zerine ocua kurtul-
dum anlamna gelen Rstem ismini koydu-
lar.
Jl Sezarn (Latince: Gaius Julius Caesar, 13
Temmuz M.. 100[1] 15 Mart M.. 44) se-
zaryenle doduu sylenirdi. Oysa Firdevsnin
ahnamesinden* rendiimize gre daha nce
Zalolu Rstem varm. Rstemyen demek
daha bilimsel gereklere uygunmu.
Bu konuda ayrca yle bir bilgi de var. Se-
zarn adnn sezaryenle domu bir atasndan
geldii, Latince kesmek anlamna gelen
caedo, caedere, cecidi, caesum fiillerinden t-
redii belirtiliyor. Sezarn kendisinin sezar-
yenle doduu iddiasnn bir yanl anlama ol-
duu ileri srlyor. Kayna da 10. yzylda
yaymlanm antik bir Bizans ansiklopedisi.
Ayrca Sezarn bu ismi tayan ilk kii olma-
d gibi, sezaryen ileminin de yalnzca l
kadnlar zerinde uyguland, Sezarn annesi
Aureliann doumdan sonra uzun yllar
yaad.
*Firdevs, ahname, ev.: Prof. Necati
Lugal, Kabalc Yaynevi, stanbul, Nisan
2009, s.216 vd., 219.)
VAY ANASINA!
Maa almayan CIA ajanlar
Emekli bykeli Uur Ergun benim ilkokul retmenimin olu. Ben-
den birka ya bykt. Daha sonra ayn niversitede okuduk. Melih
Ak da Mlkiyeli. Basnda hep yan yana dtk. Ayn eitim, ayn top-
rak. Salam temel. Eskimeyen dostluklar. Geenlerde Ergunla bir yemek-
te birlikteydik. Dinledike anlarn yazmas konusunda srar ettik. Melih
Ak da kesinde Ergunun deneyimlerini aktard bir e-postasna yer
verdi. Belki gznzden kamtr. Emekli bykelimiz CIA ajanlarn
anlatyor, sonra sz bunlarn deiik bir trne getiriyor. Ancak bir ka-
tegori vardr ki ve bu kategoriye girenleri CIA yle bir angaje eder ki, an-
gaje olunan kii CIA iin altnn farkna bile varmaz... Bunlar maa
filan almaz, CIA bordrosunda da grnmezler. CIA bunlar yle bir kur-
gular ki, ABDnin amalarna bordrolu ajanlarn yapabileceinin ok s-
tnde hizmet ederler.
CIA ie madeni kefetmekle balar. Kiide ego yksek, karakter
dk olmaldr... diye balayp aranan nitelikleri sralyor ve rnekliyor.
Hem de bildik bir tr zerinden!
rnein kii gazeteciyse arada bir onu Washingtona davet ettirmek,
gariban bila cret CIA emrine sokmak iin yeterlidir.
Hele bir de Trkiyede gznde bytt kiilerden ona kolay ran-
devular salarsan, birtakm davetlere artr, adam yerine konulduunu
hissettirirsen, hizmeti daha da iyi yapacak duruma gelir. Yeni ajan aslen
kendini izleyemeyen bir karakterde olduundan ok beenilen bir kii ol-
duunu sanr! inde rahat ettii ve kiiliini bulduu evreye abuk s-
nr. Uzun yllar CIAya hizmet edecek bir kvama gelir.
CIA mensuplar onlarla Trkiyede de sk sk birlikte olurlar.
Fikir teatisinde bulunulan konular bellidir: Kbrs, Ermenistan, Krt
konusu, slam konular vs... CIA tarafndan tohumlanm bu ajanlar
doal olarak szlemi gibi ayn tezleri savunurlar. ABD karlarnn sz-
cs olurlar...
Bizim gazetecilerden hangileri acaba byle bilgileri grgleri artsn
diye Amerikann Ankara bykelilii tarafndan cretsiz, hi harcama
yaptrlmadan Amerikaya gnderilmitir?
Yaptklar haberlere Amerika ncesi ve sonras diye bakarsanz hemen
anlarsnz.
Bunlar kendi arala-
rnda sohbet ederken
Cheneyle neler ko-
nutuklarn nasl balland-
ra ballandra nemli bir olay
olarak anlatrlar bilir misi-
niz?
E yazan salam, aktaran
salam, salamas da doru
olacak elbette.
Kitab bekleriz!
Ak aydnlar
AKPnin iktidara geldii 2002 ylnda brokrasideki MHPliler, bir-
denbire AKP kadrosu oluvermilerdi.
Hatta kraldan ok kralcydlar.
Bizim memurumuz da bakadr. Yaratcdr. Bunlara akkurtlar
adn takmt.
Son gnlerde u ne alm olduu bilinmeyen almla birlikte des-
tek aklamalar yapan aydncklar tredi. Bunlara ilk bata sezenler,
pardon sazanlar denmeye baland.
Ama ksa bir sre sonra yeni bir isim bulundu:
Ak aydnlar!
64
G
Aydnlk
G
30 AUSTOS 2009
Geen hafta szn ettiim, mi-
zahtaki ok daha byk organizas-
yon halk ve halk yaratcldr ve hi
kuku yok, deyimin asl, halkn
az torba deil ki bzesin olmal-
dr ki, lambann ksk fitilinin n-
da byyen zorbann kapkara gl-
gesi, hayal perdesinde elencelik
bir imgeye dnsn
Tarihin en eski alarndan beri
toplumsal dzenin egemenleri ta-
rafndan urad bask ve zulmlere kar deneye yanla
dorudan ve dolayl birok direnme biimi gelitiren
halk, mizah da byle yaratm olma-
ldr. Szl edebiyat; destanlar, halk
hikye ve masallar, tarih iinde geli-
en dorudan direnme/kar koyma
biimlerinin ansnn yaatlmas ola-
rak ortaya kmsa da, mizahta
bunun daha batan kendi bana bir
biim olarak doduunu grrz.
DEVRM HABER VEREN ARET
Mizahn genel geer yasas olarak
u sylenebilir; tarihin her dnemin-
de, toplumun hangi alannda youn
bir mizah ortaya kyorsa orada
byk bir deime yaanmaktadr.
Szl, yazl veya mzikli, izgili ya
da seyirlik, hangi tr mizah olursa
olsun byledir bu.
Mizah, toplumda deiime kar
direnmenin bir sonucu olarak ortaya
kabilecei gibi, deiimden yana
olmann bir sonucu olarak da zuhur
edebilecektir. Her iki durumda da
mizah ilerici ve devrimcidir. Deiime
kar olduunda tfek icad olup
mertlik bozulmu, zulm ve zorbalk
ayyuka km, kadnn davac mba-
irin ahit olduu adaletin terazisi
eksik tartmaya balamtr. Deiim-
den yana olduunda ise, sre giden toplumsal yap iler-
leyen topluma dar gelmeye balam, toplumsal ilerleme-
nin nnde engel oluturmaya balamtr.
Youn mizah, toplumsal kar devrimi olduu kadar
devrimi de haber veren bir iarettir.
MZAH SLAHIYLA KUANMI RGTL AKIL
Krolunu yaratan halk muhayyilesi, onda, eli kanl
beylere kar eitliki, adalet yanls bir kahraman imgesi
yaratrken, zorbala kar, adeta kar bir zorbalk da ge-
litirmektedir. Klca kar kl, feodal dnemin tm ba-
kaldr halk hikye ve destanlarnn temel motifidir.
Oysa ayn muhayyile Kelolan yaratrken zorbaln
karsna akl ve onun rn hileyi karmakta, Dede
Korkut veya Krolu gibi hikyelerde aalad hileye
bavurma tutumunu hakl grmektedir. Mizah asndan
Kelolanda somutlaan imge, padiahn ya da vezirlerin
yanlarna varlamaz, kendilerine ulalamaz kiiler olma-
dklarnn ortaya kmasdr. Hatta bunlar yenilgiye de u-
ratlabilirler! Tarihin belirli bir aamasnda, kim bilir ka
bakaldrdan yenik km aresiz bir halkn rgtlenmi
zora kar, mizah silahyla kuatt rgtlenmi akldr
Kelolan.
Bu akl baka bir aamada, baka bir tarihsel kesitte,
baka trl bir zorun karsnda yerine gre Timura kar
Nasrettin Hoca, yerine gre Yenieriye kar Bektai De-
desi, yerine gre Sultana kar ncili avu veya 4. Mu-
rada kar Bekri Mustafa olarak fkralar, glnl hik-
yeler eklinde rgtlenmektedir. 12
Eylln ilk zamanlarnda yaygn eit-
lemeleri anlatlan papaan fkralar ile
80li yllarn sonlarnda dilden dile
gezen babakan fkralar da yakn ta-
rihimizden iki ayr mizah olay sayla-
bilir.
SAHBNDEN SATILDI
inde yaadmz gnler, sadece
edebiyat ya da sinema iin deil; ama,
belki de en fazla mizah ve mizahn
her tr iin bulunmaz bir malzeme
kayna sunmaktadr. Sadece u Erge-
nekon Davasnda olan bitenler bile
mizah iin bulunmaz bir malzeme
kayna iken, mizahmzdaki kara
mizah bu soruturmann sald korku
ya da ylgdan da kaynaklanmyor as-
lnda. Bu da biraz bulunmakla birlikte,
asl neden, her eyin bir fiyatnn ol-
duu kapitalist mantnn tm toplu-
mumuzun zerinde kurduu zaptu
rapt. 12 Eyllden bu yana son otuz
ylda birok ey gibi mizah da sahibin-
den satld ve satn alnd.
Oysa yz yl nce Abdlhamidin
basks bile engelleyememiti miza-
h Tevekkeli, 1908de 2. Meruti-
yetin ilanyla sadece stanbulda 35ten fazla mizah der-
gisi yaynlanmamt.
Mizah bir yana, bugn yaynlananlarn kata ka ede-
biyat dergisi?
GELNLE DAMADIN NES
Bugnn mizahsn satn alan kapitalizm, o mizahn
yaratcs btn bir halk da satn alamaz ya! Brakalm
imdi bunlar
ule Perinekin evvelki hafta Aydnlkta yazdna
gre Kiraz Perinek ile Caner Karavitin nikhnda kema-
nyla dn mziini icra eden Cemalettin Gbeleze
sormular: Siz gelinle damadn nesi oluyorsunuz?
Cevap tam da en yeni Hoca Nasrettin fkras: Ben Er-
genekonun kemancsym!G
Ergenekonun kemancs
NSAN YAADII YERE BENZER
MECT NAL
M Sadece Ergenekon
Davasnda olan bitenler bile
mizah iin bulunmaz
bir malzeme kayna iken,
mizahmzdaki kara mizah bu
soruturmann sald
korku ya da ylgdan
kaynaklanmyor.
Bu da biraz bulunmakla birlikte,
asl neden, her eyin
bir fiyatnn olduu
kapitalist mantnn tm
toplumumuzun zerinde kurduu
zaptu rapt. Son otuz ylda
birok ey gibi mizah da
sahibinden satld ve
satn alnd. L