26 NSAN 2009 Aydnlk 1

NDEKLER
kkFkk
I08kII
k080MI / Mk
ERMEN VE RUS BELGELERYLE
8artaalIerla k0rtIere lhaaetl 4
FORUM/ Mehmet Bedri Gltekin
0IF 0perasyoa0 12
IkLIlk8IIlk
DOU PERNEK 3
NHAT GEN 17
HKMET EK 32
SHA BAYKAL 37
A. BAER KAFAOLU 41
YILDIRIM KO 43
HSEYN MACT YUSUF 47
FKRET OTYAM 54
ULE PERNEK 62
k0lI08 8k8kI
RAMAZAN AKYREKN
MAHKEMEDEN
GZLED BELGE
alyetla
0I0saIctItk Ier6rltdlr
8rlflal heIeIeadl 14
MAHKEMEDEN MTE SORU:
2003te 6aderdlla haIde, 2006da tekrar aedea 6aderdla7 16
EMNYETN DYARBAKIR MTNG RAPORLARI
Ferlaek: krsIaaoI0ada 0htarItk hltl,
h0 aedeaIe yartIaatyor0t 18
ERGENEKON DURUMALARININ 6 AYLIK BLNOSU:
0avaya dayaaak deIlI kaIadtl 20
CUMHURYET MTNGLERNDE KNC DALGA GELYOR
17 Maytsta kakarada h0y0k h0I0a 24
AYDINLIKIN HABERNDEN K YIL AY SONRA
IaatkIar: Ietll 00a 8aast ekedl 26
GL VE ERDOANIN KABNE SAVAI
rdoaa, kahlaedekl 60Ic0Ierla 0st0a0 0 ltdl7 28
DNLENEN YARGI VE SAVCI SAYISI 25TEN OK FAZLA
00h0rlyet 8asavctIart hlIe dlaIeeye aItat 29
ESK BOTA GENEL MDR METE GKNEL:
kerlka, realstaat kafkasyaata IsralIl yapak lstlyor 30
FORUM/ Av. Erturul Kazanc
h0k0k devIetlkavrat 31
GRESUN NVERSTES EV SAHPLNDE
KARADENIZ KOMULUU SEMPOZYUMU
86Ie 0IkeIerl karadealtde lhlrIllal asaya yattrdt 35
OBAMANIN TRKYEDEN STEKLER
0tlIerl kayaakIart: k80,
80syaya kart I0rklyeyl yaataa lstlyor 36
TRK- VE PARTS 1 MAYISTA KADIKYDE
krlte ve Iadyoa0a saIdtrtstaa kart, topyek0a 0cadeIel 42
MUSTAFAM KEMALM
0or0 taaada dor0 hlr oy0al 58
CEMAL RET REYDE BR HO SEDA
FattI 8ay ve arkadaIart 60
008Ik
I0Fl0M
BYOLOJK HARP YNTEM: GENET DETRLM ORGANZMALAR
k80 rapor0: 13 0Ikeala a0f0s0 ataIttIacak 50
EKONOMK KRZ SNRLERMZ BOZDU
katldepresaa k0IIaatt 5 ytIda 2 kat arttt 53
AIK HSANY HAYATINI AYDINLIKA ANLATMITI
7 yatadaykea 3 ekek kartItt aaya sattIdt 57
8F08 / F80 k8kk8I
0aada hakl 61
IL6Il8IIl
NEY OLCAYTU62
AMERKA ZRVESNDE BOLVARCI RZGR
latla kerlka ortak para hlrll 80cre resea lIaa edlIdl 46
2
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
TBMM nsan Haklarn nceleme Komisyonu bnyesinde
kurulan Telekulak Alt Komisyonu yesi CHP zmir Milletve-
kili Ahmet Ersin, yasad dinlemelerin Tayyip Erdoana
bal zel bir istihbarat rgt tarafndan yapldn syledi.
23 Nisan tarihli gazetelerde yer alan aklamalarnda Ersin,
dinlemelerin yurtdndan zel olarak getirilen srail ve Kana-
da meneli lazer gdml 11 mobil dinleme arac ile yapld-
n belirtti. Gmrklerden sorumlu Devlet Bakanlnn
aralarn kimin tarafndan ithal edildiini gizli diyerek
aklamadn syleyen Ersin, bu mobil aralarn Baba-
kanlk emrindeki ekip tarafndan kullanld bilgisi aldm
dedi.
CHP Adana Milletvekili Tacidar Seyhan da bu dinleme
aralarndan 4nn Emniyet Genel Mdrlnn grev-
lendirme yazs ile Babakanla tahsis edildiini aklamt.
Seyhan, Emniyet iindeki iki ayr grubun yasad dinlemeleri
hem Fethullah Glen cemaatine hem de Tayyip Erdoana
servis ettiini vurgulamt.
Aydnlk, 10 Austos 2008 tarihli kapak haberinde, Ba-
bakanlk deneinin gizli haber almaya harcandn duyur-
mutu. Haberimiz, bizzat Babakan Yardmcs Nazm Ek-
renin itirafna dayanyordu. Babakanlk 2 ylda harcamala-
rn 10 kat artrarak 540 trilyon lira harcamt! Tayyip Er-
doan ise rtl denek, nereye harcandnn hesabn ver-
mek zorunda deilim diyordu.
32. Gnde genlerin Ergenekon tartmas
Genler 32. Gnde Ergenekonu tartt. Genliinden
eser kalmam AKP genlik kollarnn, Ergenekon savclarn-
dan daha pervasz bir ekilde Cumhuriyet birikimlerine sald-
rlar ve hukuka sayg ad altnda kendilerinin de gelecekleri-
nin ellerinden alndnn farkna varmakszn savunduklar
bir sreci izledik. Byk saflamann taraflar ve giderek yal-
nzlaan bir AKP, arada skarak tutum alamayanlar (DP,
SP ve Alperenler) ve ABD emperyalizmine kar Trkiye cep-
hesinde olduu apak grlen TGB, ADD, CHP ve TKPli
renciler Aslnda program Trkiyenin panoramas bii-
mindeydi. Trkiye, darbe tehdidi bahanesiyle tutuklanmaya
allrken, hangi siyasi kuvvetin nerde durduu belirginleti.
nk Ergenekon bu gn bamszlk ve Cumhuriyet mca-
delesinin merkezi durumunda. Programda bu srecin en
nnde, lkeyi dzle karacak anti emperyalist genlik
hareketine nderlik edecek cephenin de ip ularn grmek
mmknd
***
Geen hafta dergimizin 43. sayfasnda yer alan Bakent
niversitesinde Birinci Dnya Savann Trkiyeye etkile-
ri konulu panel haberinde stanbul niversitesi Aratrma
Grevlisi Mehmet Perinekin karlkl krm olmutur
szleri sehven arivlerde bulunan belgeler esas soykrmn
Ermeniler tarafndan yapldn ortaya koyuyor eklinde
yer almtr. Okurlarmzdan ve Mehmet Perinekten zr
dileriz.
Aydnlk bir hafta dileiyle...
Yasad dinlemeleri Tayyip Erdoana bal zel rgt yapt
AYDINLIKTAN
Ay dn lk Yerel Haftalk Haber Yorum Dergisi 26 NSAN 2009 Say: 1136
8ahlhl: GNEY REKLAMCILIK YAYINCILIK MATBAACILIK
ORGANZASYON SANAY ve TCARET LMTED RKET
8or0I0 M0d0r: Z. Ruhsar enolu
6eaeI Iayta I6aeteal: Deniz Yldrm
IattlIerl M0d0r0: zlem Konur Usta
haher krattra: Hikmet iek
kakara IeslIclsl: Fikret Akfrat
Il8eadlka: Esin Ergen Turhan koaol: Z. Ruhsar enolu
0t haherIer: Zeynep Er I0rt haherIer: Emine Dlek
krlv : Ercan Dolap Fotoraf : Alpay Tulu
0atttkhoae Ergin Onay
8ayfa Iasart: Melih Yldrm - Mahmut en
Iekalk 8or0I0: Mutlu Seluk
8080lk8
Istaah0I: Gizem Erturul Ko, Sibel Ko, Ufuk Akkaya, Serkan Ko,
Meral Ergene, Veli Sivasl, Sare Bakolu, Merve Aksuna, Emrah Tatan,
Teoman Alili, nder ztrk, Hakan Erz, Naci Eri
kakara: Levent Ak, Murat Arsoy, Umut Albayrak, Can zelik, Teoman
Alver, Blent Akbua, Sabri Kara, Murat Karabulut, Didem zder
Itlr: Hayati zcan, Ali Karlayan, Belma Ycel kdaaa: Erkan imek
kataIya: Devrim Akn Karasoy 80rd0r: Fatih zcan
aaakkaIe: Zuhat Yoku hatay: Hseyin Gler, Mansur Erk
Isparta: Bora Tfekli kayserl: Ekrem Demir
kahraaaara: Cafer Sincer Mersla: Yusuf elik
M0: Cevat Dani 0rd0: Namk Canik 8lte: Genaa Karafazl
8as0a: Srr Turan 8llrt: Haydar Evin 8lvas: smail Dursun
Iokat: Ali Ynel Loa0Idak: Nazm Ayarolu kvr0pa: Ali Mercan
k088 IlF08lk8
I6aetl Ierl: Alemdar Mah. Divanyolu Caddesi,
Erevik han No: 54/311
Sultanahmet Eminn-STANBUL Tel: (0212) 520 04 94
posta:aydlaIlk@aydlaIlk.co.tr
http://WWW.aydlaIlk.co.tr
0F8I hkLI8lIk 0k0IIIM 086k8ILk8I08 :
Toros Yaynclk Yapmclk Matbaaclk Reklamclk ve Turizm
Organizasyon Sanayi ve Ticaret Ltd. ti. Tel ve Faks : (0212) 251 51 22
stiklal Caddesi, Deva kmaz 7/3 Beyolu- stanbul
kakara: Tel: (0312) 229 52 52 Faks: (0312) 229 15 20
Itlr: Tel: (0232) 445 27 26 Faks: (0232) 445 46 64
Mersla: Kuvayi Milliye Cad. Akel merkezi K.4 No: 63 03243364550
kdaaa: Fevzi nar Tel: (0532) 467 43 27
kIaaya: Eylem Demirel Boral - Frankenallee 39, 60327-Frankfurt/M
Tel: 0049-69736253 Faks: 0049-6975009310
Cep: 0049-1788547974 e-posta: almanyaabone@aydinlik.com.tr
IalItere: Musa Ballkaya
Tel: 0044 2085213525 Faks: 0044 2085093069 Cep: 0044 7961953300
kterheycaa: Agil Alesger Tel : 0099 412 409 66 65
8astIdtt Ier: Rotamat Basn Yayn Limited irketi
Turgut zal Cad. No: 117/B elik-Yenal Endstri Merkezi
kitelli / STANBUL
0k 0I IIM: Turkuvaz Datm Pazarlama A
k808 k00llk8I
Yurtd abone:
kIaaya; A.Aslandoan, Postbank Essen 837 839 437, BLZ: 36010043
hoIIaada; Av. Mahir nel
Tel: 0031640184484
Isvlre; Glay Snac Tel: 0041 32 724 58 54
Cep Tel: 0041 76 302 39 51
e-posta: gulaysinaci@romandie.com, gulay_sinaci@hotmail.com
Banque cantonale neuchteloise, compte no 1003.00.73.3
k808 80lI:
6 Aylk Yllk
TRKYE 90 180 TL
AVRUPA 70 125 Euro
SVRE 120 230 Fr.
ABD VE UZAKDOU 75 150 Euro
k80Fk 8kII FIIkII: Avrupa 2.5 Euro, svire 5 Fr.
Aydnlkta yaymlanan yazlarn iktibas hakk sakldr.
ISSN 1301-6579
Ay dn lk Ba sn Mes lek l ke le ri ne uy may taah ht eder
IIetll/khoae IeIfaks: [0212) 251 51 22 eposta: daltlahoae@aydlaIlk.co.tr
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
03
Vefal, yrekli, mert kar-
deim,
Trkiye, hep birlikte
temsil ettiimiz deerleri
yitirdike, sana sevgim,
yarm yzyllk arkadalk
duygularm younlayor.
Sistem dalyor, bu
kriz, gelen kriz dalgalar, yeni kararlar zor-
layacak.
ABD ve Bat uygarl kyor; Asya yk-
seliyor.
AKP inie geti; Sosyal demokrasi -
zmsz.
Halk hareketinin ykselii kanlmazdr.
i Partisi, Milli Hkmet Program, kad-
rosu, tecrbe birikimi ve direnciyle ykse-
len halk hareketini byk zmlere ynel-
tecek nc rgtlenme yeteneini gelitiri-
yor.
Bu eilimler elbette buluacaktr.
Devrim de, tarihten reniyoruz bu -
zlme ve dalmalara bir cevap oluyor.
te bu hengmede arkadaln, bal-
lklarn, vefann deeri de ykseliyor.
Her karanlk olayda, hep senin gibi de-
erleri dnerek g buluyorum.
Evet kahpelikler, kallelikler, hainlikler
var Trkiyeye kar, ama sen de varsn, he-
pimiz varz.
Emin ol, bunu dnmek, bana iksir gibi
geliyor. Ve bu bir teselli deil, hakikat!
nk varsn ve varz. Umutlar, zlemler, o
var olanla besleniyor ve arln koyuyor.
Bizler gkten inmedik; Anadolunun ve
Asyal kklerimizin birikiminde var bu de-
erler. u yaanan 60 yl -ki, biz mrleri-
mizi o 60 ylda rettik- bir hastalk dnemi.
Toplum da hastaland ama ayaa kalka-
cak!
Bak yukarda mr tkettik demedim;
dilimin ucuna gelir gibi oldu, azma zehir
alm gibi oldum, mr rettik dedim.
Dorusu da budur. Bize yakan da budur.
Toplum rrken, kalan salar, yarn fi-
lizlenecek tomurcuklar oluyor. Bu cefal da
olsa byk bir misyondur. Namk Kemali,
Tevfik Fikreti dnsene, Cumhuriyeti
grmeden o gencecik alarnda gt git-
tiler. Koca Marx dn, devrimleri grme-
den gz arkada gitti. Paris Komn bir
d krkl idi.
Osmanlnn son dnemlerini dnyo-
rum; orada o felaketlere gs gerenleri,
kendini feda edenleri O fedailer gelene-
i beni ok duygulandryor. Onun iin son
Kongremizde bir Feda olsun selam kt.
Bazlar anlamad, ama oraya gidiyordu ve
gidiyor hl. imdi daha iyi grlyor.
Can kardeim,
Partinin senin gibi birikimli, ermi arka-
dalara ihtiyac byk. lgini arttrman,
daha ok emek vermeni diliyorum.
Btn ortak dostlara ve tanmasam bile
ilerici aydnlarmza selam ve sayglarm
syle. Hatta bu satrlar da okuyabilirsin.
Onlara Mithat Cemalin stanbul
romanndaki Adnan gibi konu. Bak imdi
sana olan sevgimi daha iyi aklyorum.
nk sen de o Adnan geleneindensin.
Szmz saknmadan, vicdanl insanlara,
birikimli insanlara sorumluluklarn hatrla-
talm. Omuzlarndan tutup silkeleyelim.
Partiye katl, alalm diyelim. Kenarda
durdular, ne oldu? Neye hizmet etti?
Bu gidie, partiyle, iktidar mcadelesiyle,
devrimle cevap verilebilir. Sen yapmasan,
ben yapmasam, kim yapacak? Onlara
bunu anlat, gel partide alalm nerisini,
ak yreklilikle nlerine koyalm. Bugn
artk byle olur. Sen, bu ii o ak yreklili-
inle ve ak szllnle ok iyi yaparsn.
Birikimli, yrekli, kararl nclerin zama-
ndr.G
www.doguperincek.info
www.doguperincek.com.tr
stanbuldaki Adnanlara mektup
BAYAZI
DOU PERNEK
4
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
MEHMET PERNEK / ATE Ar. Gr.
mperincek@hotmail.com
Barzani aireti, son dnemde
ABDnin Kuzey Irakta kurduu
kukla devletin en temel dayana
olarak sk sk gndeme geliyor.
zellikle ABDnin Irak igali-
nin ardndan Barzaniler, Byk
Ortadou Projesinin blgedeki
ba piyonu oldu. Tarihin sayfala-
rn araladmz zaman, Barza-
nilerin bugn oynad rol
Birinci Dnya Sava srasnda ve
sonrasnda da oynadn
gryoruz.
Batl emperyalist devletlerin
ve arlk Rusyasnn Osmanl
topraklarn paylama stratejisin-
de Tanaklara nemli bir misyon
dyordu. Rus devlet arivlerin-
deki belgeler, bu stratejinin tae-
ronluunda Tanaklarn yannda
Barzani airetinin de kullanld-
n gsteriyor. Krt airetlerinin
nemli bir ksm Trk hkmeti-
nin yannda yer alrken Barzani-
ler, Ermeni eteleriyle de ibirlii
iinde emperyalist devletlerin sa-
fnda Trk ordularna kar sa-
vatlar.
BLCLKTEN DAM EDLD
Musul vilayetinde bulunan
Barzan aireti, uzun yllar boyun-
ca ayrlk faaliyetler ve ayak-
lanmalar nedeniyle Osmanl h-
kmetiyle sk sk kar karya
geldiler. Birinci Dnya Savana
doru 1914 ylnda airetin reisi
eyh Abdsselam, ran Azerbay-
can zerinden Tiflise kam ve
burada arlk Rusyasnn yetki-
lileriyle grerek Trkiyeye
kar savata Ruslardan destek
ve yardm sz almt. Hatta
150 ruble maaa bile balanm-
t.
eyh Abdsselam, Musula
dnerken dier Krt airetlerinin
yardmyla Trk makamlar tara-
fndan yakaland. Trk makam-
larna yardm eden Krt airetle-
ri daha sonra Rus ordular tara-
fndan cezalandrld. eyh Bar-
zani ise 14 Aralk 1914te (baka
anlatmlara gre Ocak 1915te
veya 1916 ylnda) blclk
yapt, 30 gvenlik yetkilisini
ehit ettii ve hkmete kar
isyan hazrl iinde olduu ge-
rekesiyle idam edildi.
Ondan sonra airetin bana
Mesut Barzaninin babas olan
Bush ve Mesut
Barzani
Washingtonda
RUS VE ERMEN BELGELERYLE
Barzanilerin Krtlere ihaneti
arlk ve Ermeni ariv belgeleri, Ermeni etelerinin Birinci Dnya Sava
srasnda yaptklar Krt katliamn, tartmaya yer brakmayacak bir aklkla
ortaya koyuyor. Bu yzden, Osmanlya kar Ruslarla ibirliine scak
bakan ayrlk Krt airetleri bile Ermenilerle yan yana gelmekten iddetle
kanmlard. Bir airet hari: Barzaniler. Molla Mustafa Barzaninin byk
kardei Ermeni eteci Andranike yardma kotuu yllarda da Tanaklar
Ermenistan illerinde Krt katliamna devam ediyorlard...
KAPAK
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
5
Molla Mustafa Barzaninin aa-
beyi eyh Ahmet geti. eyh
Ahmet, eyh Abdsselamn
byk oluydu.
1
RUS VE NGLZ KONSOLOSLARININ
BARZANLERE LGS
Rus devlet arivlerindeki belge-
ler de Barzanilerin bu faaliyetlerini
net bir ekilde ortaya koyuyor.
Barzaniler, daha 1912 ylnn son-
larnda, himayesi altn girmek iin
Ruslara bavurdular.
2
eyh Abdsselam, eyh Ta-
haya gnderdii mektupta da
Ruslarn Krtlerin kurtarcs
olacan, Ruslarla iyi ilikiler
kurmas gerektiini belirtiyor.
eyh Barzani, Talat Paaya gn-
derdii bir telgrafta ise ayaklan-
malar Rusyann Musul Konso-
losunun tleriyle organize et-
tiini sylyor. Tabi eyh Barza-
ni, dier taraftan ngiliz desteini
almak iin de abalyor.
3
Kafkas Askeri Blgesi Kur-
may Bakanlndan Tmgene-
ral Yudeniin 27 Mays 1913 ta-
rihinde Tiflisten Genelkurmay
dari Bakanlna gizli kay-
dyla gnderdii raporda ayrlk-
Krt airetleri iinde iki eili-
min olduu belirtiliyor. Birinci
grup ngiliz gdmndeyken,
dier grup Rusyann yardmn
aramaktadr. Rusyann Mu-
suldaki konsolos yardmcs Kir-
sanovun ayn raporda aktarlan
anlatmna gre Barzaniler, bi-
rinci grubun ban ekmektedir.
Birjeve Vedemosti gazetesinin
blgedeki muhabiri Berezovskiy
ise Diyarbakrdaki Rus diplo-
mat N. S. Vinskiye Musulda-
ki ngiliz Konsolosluunun p-
heli ve ikili bir rol oynadn be-
lirtiyor. ngilizler, kendisini dost
gibi gsterip btn gcyle Rus-
lara kar almakta, Rus etkisi-
ni krmaya alarak Krtleri ve
Ermenileri onlara kar silahlan-
drmaktadr.
4
EYH BARZANI TRKYEYE
GNDERMENN TAM ZAMANI
Rusyann Urimiyedeki kon-
solos yardmcs Vvedenskiyin
Tahrana gnderdii 21 Temmuz
1914 tarihli gizli telgrafta ise
Barzanilerle ilgili u satrlar dik-
kat ekiyor:
eyh Barzann (eyh Abds-
selam kastedilmektedir-MP) Tr-
kiye snrlarna gnderilmesinin
tam zaman olduu fikri kabul
grmedi mi? Ufak miktarda silah
ve mermi destei yapld tak-
dirde Trkiyeyle sava duru-
munda onun yardm faydasz ol-
mayacaktr.
5
30 Temmuz 1914 tarihli
baka bir belgede de randa
grev yapan Rus Albay A. .
yas, Barzani airetinin Trk or-
dularnn cephe gerisinde ayak-
lanma ve karklk kartmak
iin kullanlabileceine iaret edi-
yor.
6
Trkiyenin Tahran elisi,
randaki Rus diplomatlarn bu
faaliyetlerinden rahatsz olmu-
tur. Trk elisi, Eyll banda
Rus temsilcileriyle yapt gr-
mede Hoy ve Urimiyedeki Rus
konsolosluklarn desteiyle eyh
Abdsselam Barzaninin Trki-
yeye kar giritii dmanca ha-
reketleri protesto ediyor.
7
Rus Dileri Bakan Sazanov,
Sava Bakan Suhomlinova gn-
derdii 23 Temmuz 1914 tarihli
gizli bir mektupta, Trkiye Krt-
lerine Abdrrezak Bey ve eyh
Barzan araclyla etki edebile-
ceklerinin altn iziyor. Raporda
her iki airet reisinin o anda Kaf-
kasyada yaadklar da belirtili-
yor. Yetkili, yukar da anlan ai-
ret reisleri araclyla Trkiye
Krtleri arasnda ajitasyon faali-
yeti yrtmek iin erken olduu-
eyh 8artaata I0rklye statrIartaa 6aderlIeslala ta
taaat oId00 flkrl kah0I 6redl l7
0fak lktarda slIah ve erl destel yaptIdtt takdlrde
I0rklyeyIe sava d0r00ada oa0a yardtt faydastt
oIayacakttr.
Mustafa Barzani ve Mesut Barzani Washingtonda. (1975)
nu, Trkiyenin daha tam tavrn
belirlemediini, ancak hazrlklar
yaplarak ihtiya olan silah ve
mhimmatn nasl aktarlaca-
nn tespit edilerek, gerekli du-
rumda sevkiyatn hemen yapla-
bilmesi lzmunu ifade ediyor.
8
EYH BARZAN TRKYEDEN
NTKAM N HAZIR
Kafkas Askeri Blgesi Kur-
may Bakan Yudeni, 10 Aus-
tos 1914 tarihli ifreli telgrafnda
Trklere dman unsurlar kulla-
nlarak ayaklanmalarn rgtlen-
mesi gerektiini vurguluyor. Yu-
deniin ifadesiyle Trkiyeden
eyh Barzan ve randan eyh
Taha, Trklerden intikam almak
iin hazrdr. Yudeni, telgrafn-
da, Ermenileri ve Krtleri silah-
landrmak amacyla, 25 bin silah
ve 20 milyon mermi talep edi-
yor.
9
Yudeni, 18 Austos 1914 ta-
rihli raporunda da Trkiye Er-
menileri, Krtleri ve Asurleri
arasnda ayaklanma karma ko-
nusuna deiniyor. eyh Bar-
zann Trklerden intikam almak
iin yanp tututuunu belirten
Yudeni, Barzanilerin karaca
bir ayaklanmann Trklere
byk sorun yaratacan ve
Trklerin nemli bir kuvvetini
ayaklanmay bastrmak zere
kendi zerine ekeceini ifade
ediyor. Yudeni, raporunun de-
vamnda Kotur Hannn ve
Zerza airetinin Trkler iin
ciddi bir tehlike yaratmasa da
Barzanilerle ortak hareket ettik-
leri takdirde Krtler arasnda
Trk dmanlarnn saysnn
artm olacan vurguluyor. Yu-
deni, ardndan bu Krt airetle-
rine ok fazla silah ve mermi
gndermenin gerek olmadn,
ancak baarl bir ayaklanmann
rgtlenmesi iin kk bir mik-
tara ihtiya olduunu syl-
yor.
10
HIRSTYANLARIN EYH BARZAN
MSYONER PAPAZLARIYA
eyh Abdsselam, dier taraf-
tan Osmanl Devletine kar n-
gilizlerle ibirliinin peinden
komaktadr. Kendisini ziyarete
gelen ngiliz misyoner papazlar-
na Hindistana gittiniz, sizi iste-
medikleri halde orada kaldnz.
Oysa biz sizi istiyoruz, neden
bize gelemiyorsunuz? Burada her
yerde honutla karlanrsnz
diye sitem ediyor. eyh Barzani,
ayrca misyonerlere onlarla bir-
likte ngiltereye gitmeyi teklif et-
mitir. Amac, Canterbury Ba-
piskoposluuna uramak, Ba-
piskoposu kylerinde okul ama-
ya ikna etmek, sonra da yardm-
laryla Krdistann kurulmasna
ynelik hazrlklar yapaca
Windsorda Kral Georgea k-
maktr.
eyh Barzani, blgedeki Bri-
tanya Konsolosluuyla da sk sk
gryordu. Hatta baz toprak-
lar ele geirip ngilizlere devret-
meyi bile planlamt. Lakab
Hristiyanlarn eyhi olan Bar-
zani, Birinci Dnya Sava sra-
snda cihada kar km, mrit-
lerinin katlmasn yasaklam ve
cihad engellemek iin gl bir
biimde mdahalelerde bulun-
mutu. Tabi bu durum, ngiliz
misyonerler tarafnda byk tak-
dirle karlanmt.
11
Celal Bayar da Barzani Aire-
tinin Birinci Dnya Sava sra-
snda ngilizler ve Ruslarla ibir-
lii yaparak Osmanl ordularn
arkadan vurduunu ifade ediyor.
Osmanl arivlerinde bu ibirlii-
ni kantlayan belgeler bulunu-
yor.
12
BARZANLER ERMEN ETELERNN
MDADINA YETYOR
Barzanilerin emperyalistlerle
ibirlii Birinci Dnya Sava
sonrasnda da devam etti. Mesut
Barzani, Mustafa Barzani ve
Krt Kurtulu Hareketi (1931-
1961) adl kitabnda Sevr Atla-
masnn Krtler iin bir umut
yarattn ifade ederken, Lozan
Antlamasn ise utan verici
olarak niteledi.
13
Ancak Mesut
Barzaninin kitabnda babasnn
azndan aktard aadaki sa-
trlar, airetin o dnemde oyna-
d rol gstermesi asndan ol-
duka arpcdr:
Barzaniler, Asurilerin yann-
da Ermenilerle de scak iliki
iindeydiler. Bu noktada Ermeni-
lerle ilikiler balamnda bizzat
Barzaniden (Molla Mustafa Bar-
zani-MP) dinlediim bir olay ak-
tarmak istiyorum. Ermeniler,
1920-1921 yllarnda soykrma
uradklar srada, Andranik
Paa, eyh Ahmete (Molla Mus-
tafa Barzaninin byk kardei-
MP) bir mektup gndererek yar-
dm istemiti. Bunun zerine
eyh Ahmet, Veli Bey ve silahl
200 kiiyi gnderme emri verdi.
Ben de bu grubun iindeydim.
Ermenilere yardm etmek zere
dier Krt airetlerinin blgele-
rinden getiimiz srada bize
Nereye gidiyorsunuz diye sor-
duklarnda Ermenileri vurmaya
gidiyoruz diyorduk. nk, ma-
lesef Trk hkmeti biroklarn
bunun Mslmanlarla Hristi-
yanlar arasnda bir sava olduu-
na ve Trkiyenin slam adna sa-
vatna inandrmt. Biz Erme-
nilere yardm ettik ve onlar Suri-
yeye kadar gtrdk. Kurtard-
Leyh
Abdsselam
Kafkasyada Rus
yetkililerle.
(1914)
6
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
kadraalk Faa, eyh khete hlr ekt0p 6adererek
yardt lsteltl. 80a0a 0terlae eyh khet, eIl 8ey ve
slIahIt 200 kllyl 6adere erl verdl. 8ea de h0 r0h0a
lladeydl. realIere yardt etek 0tere dler k0rt
alretIerlala h6IeIerladea etlllt strada hlte 8ereye
ldlyors0a0t dlye sord0kIartada realIerl v0raya
ldlyor0t dlyord0k.
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
7
mz aileler arasnda Andranik
Paann ailesi de vard. Trk or-
dular ile girdiimiz atmalarda
14 Krt savasn yitirdik.
14
Mustafa Barzaninin anlat-
mnda iki nokta dikkati ekiyor:
Birincisi, Barzanilerin blgedeki
Trk-Krt ayrt etmeden Msl-
man nfusa kar iddetli bir e-
kilde krm politikas izleyen Er-
meni etelerinin komutan An-
dranike yardm etmesidir. kinci
nokta ise bunu dier Krt airet-
lerinden gizlemeleri, Ermenilere
kar savamaya gittiklerini sy-
lemeleridir.
Birinci Dnya Sava ve son-
rasnda Krtlerin nemli bir
ksm Trkiyenin cephesinde yer
alm ve sre ierisinde bir mil-
let olarak kaynama iradesiyle
ortak vatann kuruluunda kan
dkmlerdi. Tabi bu srete Er-
meni etelerinin faaliyetlerinden
blgede en fazla muzdarip olan-
larn banda Krtler geliyordu.
Bu olgu, Trkiyenin karsnda
saf tutan ayrlk Krt airetleri
ve liderleri tarafndan da net bir
eklide ifade edilmektedir.
ERMEN ETELER, KRTLERE KARI
ZEHR FIKIRTMITIR
Osmanl ve Cumhuriyet d-
nemlerinde ayr bir Krt devleti
kurulmas iin faaliyet yrten,
ttihat ve Terakkinin keskin mu-
halifi, Krdistan Teali Cemiye-
tinin aktif yelerinden, Kogiri
syannn liderlerinden ve bizzat
Mustafa Kemalin emriyle tutuk-
lanm olan ve hatta Ermenileri
Krtlerin rkda olarak gren
Nuri Dersiminin ilk defa svete
yaymlanan hatralarnda Ermeni
etelerinin faaliyetleriyle ilgili
yazdklar, Barzanilerin Andra-
nikin yardmna komalarnn
ne anlam ifade ettii asndan
arpcdr.
15
Dersimi, meselenin 19. Yzy-
ln sonunda Ermeni etelerinin
Ruslardan aldklar destekle ger-
ekletirdikleri tecavzlerle orta-
ya ktn belirtir. Dersiminin
ifadesiyle Tanaklar uzun yllar
boyunca yayn organlarnda
Krtlere kar kin ve dmanlk-
larn gizlememiler, Krtlere
kar zehir fkrtmlar ve yap-
tklar katliamlar kahramanlk
olarak nitelemilerdir.
Trkiye kartln gizleme-
yen Dersimi, Birinci Dnya Sava-
srasnda Dou Cephesinde
bulunmu ve hatralarnda Bar-
zanilerin yardmna kotuu Er-
meni etelerinin cins, ya ayrm
yapmadan Krtlere kar bavur-
duklar vahi katliam metotlarn
ayrntlaryla anlatyor. Buradan
ksa bir blm aktaryoruz:
YZ BNLERCE KRDN KANINA
SEBEBYET VERDLER
Ermeniler, Ey Krtler, nere
gitseniz bizden kurtulamazsnz
diye hcum etmilerdi. (...) Harp
devam ettii mddete Ermeni si-
lahl kuvvetleri Krtlere, Krt
kylerine, kadn ve kzlarna bila
merhamet saldr yaparak yz-
binlerce Krdn kanna sebebi-
yet vermi oldular. Bu harp sra-
snda Ermenilerin Krdistan
mntkasnda irtikab etmi ol-
duklar crmler haddini am
ve bir ok Krt ocaklar snm
ve bu cerayimi vahiyeden evlat-
larn kaybeden anneler, kocala-
rn lm gren gelinler hep
kara giymilerdi. Babalar Erme-
niler tarafndan ldrlen binler-
ce ksz Krt yavrular harabe
damlarn duvarlar nnde a ve
plak dilenmi ve en son alk-
tan lmlerdi. (...)
[Ermeni eteleri] gebe kadn-
larn karnn deerek rueymleri-
ni yerlere dkm, memedeki o-
cuklar snglere takm, kestik-
leri Krtlerin derilerinden cep
yapmak gibi trl zulm ve vah-
etler yapm, (...) henz memede
olan ocuklarn karnlarn yarp
tuzlatm ve bazen de bir st
emen ocuun ban keserek an-
nesinin karnna sokmu, insanl-
a ve akla smayacak eziyetlerle
Krdistandan yzbinlerce
Krd yakmlardr.
16
Dersimin nemli Krt airet re-
islerinden Seyit Rza ise u olaylara
tank olduunu anlatyor:
Gayet byk ve tamamen ah-
aptan mamul bir binann ierisin-
de binlerce erkek, kadn, kz, oluk-
ocuun mezkur binaya doldurula-
rak mthi bir surette ateler ve
canhra bir tarzda ate dumanlar
ierisinde yanmakta olduunu ve
mezkur binann d kaps altnda
bir ay gibi kan ve yanmakta olan
zavalllarn sular akmakta olduu-
nu gzmle grdm. (...) Binlerce
felaketzede insanlarn Krt olduk-
larn ve hi olmazsa insan oldukla-
rn grerek ve bilerek hngr-hn-
gr alamaktan kendimi zapt ede-
medim.
17
real eteIerl ehe kadtaIarta karatat deerek
r0eyIerlal yerIere d6k0, eedekl oc0kIart
s0a0Iere takt, kestlkIerl k0rtIerla derlIerladea cep
yapak lhl t0rI0 t0I0 ve vahetIer yapt, [...) hea0t
eede oIaa oc0kIarta kartaIartat yartp t0tIatt ve
hatea de hlr s0t eea oc00a hatat keserek aaaeslala
karataa sok0, lasaaIta ve akIa stayacak etlyetIerIe
y0t hlaIerce k0rd0 yaktIardtr.
MRus Generali
Yudeniin
18 Austos 1914
tarihili raporunun
birinci sayfas.
Nuri Dersimi, Krtlerin fela-
ket ve sefaletini tasvir etme lzu-
munu Alman veya Amerikan
misyonerlerinin vicdanlarnda
hissetmediklerini, Ermeni katli-
amlarndan Krtlerin mesul tu-
tulduunu ama Krt katliamla-
rndan asla Ermenilerin sorumlu
saylmadn vurguluyor.
18
SOYUMUZU SOPUMUZU KAZIYIP
YOK ETMEK STYORLARDI
Birinci Dnya Savan yaa-
m ve hatta arlk Rusyasnn
askeri okullarnda eitim grp
Rus ordusunda subay olarak
grev yapm olan Krt Brukan
Airetinin reisi Kinyas Kartal ise
Ermeni etelerinin Mslmanlar
blgeden skp atmak istedikle-
rini, kyleri basp ev ve ekinleri
yaktklarn anlatyor:
Bu etelerden birisi bir gn
(1917-1918) bizim airetin ky-
lerinden Zeveye geldi. Kadn
erkek, oluk ocuk ne varsa hep-
sini katlettiler. Canl varlk b-
rakmadlar. Btn evleri ve tarla-
lar yaktlar. Bizim airetin yal-
larndan Kafkasyadaki Zeve k-
ynde Ermenilerin yapt katlia-
m bilmeyen yoktur. Bu ac hat-
rann atlar bile vardr.
Ermenilerin bize yapt asl
byk mezalim randan geer-
ken yol boyunca oldu. Hi bek-
lenmedik bir anda eteler saldr-
ya geerlerdi. Geceleri adrlar
basar, srf ldrm olmak iin
ate ederlerdi. Hayvan srleri-
mizi toplu halde imha eden Er-
meni eteleri hatrlyorum. Adeta
soyumuzu sopumuzu kazyp
yok etmek istiyorlard.
19
TANAKLARLA BRLNE KARI
KESN TAVIR
Barzaniler dndaki Krt ai-
retleri, Ermenilere yardm etmek
yle dursun, yan yana gelmek-
ten bile iddetle kanmlardr.
arlk arivlerindeki bir bel-
geye gre Rusyann Erzurum
Bakonsolosu Adamovla 1914
Hazirannda bir grme yapan
Hayderan aireti eyhleri, Rus-
larla ibirliine yanamakla bir-
likte Tanaklarla ilgili kesin
olumsuz bir tavr taknrlar.
20
Bir Sovyet yetkilisi ise Anka-
radan yazd 3 ubat 1923 ta-
rihli raporda Birinci Dnya Sava-
srasnda bulunduu igal bl-
gelerinde grt Krtlerden
devaml olarak unlar duyduu-
nu aktaryor:
Ruslardan korkmuyoruz.
Ancak bizi ldren, kadnlarm-
zn onurunu ayaklar altna alan
Ermenilerden korkuyoruz, siz
Ruslar da buna gz yumuyorsu-
nuz.
21
Buna benzer tepkiler, ngiliz
belgelerine de yansmtr. Bu
belgelere gre Krt airetleri,
blgede Ermenilerin ynetici
unsur olarak kendilerine dayatl-
masndan dolay kzgndrlar ve
bunun yalnzca iddeti douraca-
n belirtmektedirler. Byle bir
durumda en gl igal ordasu
bile bar salayamayacaktr.
Krt airetleri, dier taraftan Er-
meni etelerinin Adanadaki var-
lndan ve davranlarndan ise
ac iinde bahsetmektedirler.
Nuri Dersimi.
8
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
Andranik Torosovi Ozanyan, ubat
1865te ebinkarahisarda dodu. 1890l
yllarn banda Ermeni etelerine katld.
Andranikin etesi, Trk ordularyla sa-
dece 1904 ylnda otuzun zerinde at-
maya girdi. Birinci Balkan Sava srasn-
da Bulgaristanda Ermeni gnll birlik-
lerini rgtleyerek Trkiyeye kar sava-
t. Birinci Dnya Savanda Birinci Erme-
ni Gnll Birliinin komutanln yapt
ve Rus ordularnn yannda yer ald. Vla-
dikafkazda kan Trek gazetesinin
10 Austos 1916 tarihli saysnda Andra-
nikten yle bahsediyordu: O, Trkler
iin yolu boyunca sadece babozuklarn
(Dzensiz Krt birlikleri kastedilmekte-
dir-MP) cesetlerini brakan byk, kor-
kun bir canavard. (...) Onun ardndan
sava meydannda oluk oluk Trk kan
akard. Bir Amerikan Ermenisi olan
William Saroyan, Arap Lawrencen Ara-
bistanda oynad rol Andranikin Tr-
kiyede oynadn belirtir. Saroyana
gre batl emperyalislerin karlar iin
Andranik, Trk ordularna kar sava-
m, Batl devletler onu Ermenilere z-
grlk verilecei szleriyle kandrmtr.
Andranik, daha sonra yurtdna kat ve
1927 ylnda Californiada (ABD) ld.
Bir sene sonra klleri Parise getirildi ve
orada gmld.
(Bkz. Entsiklopediya Armyanskiy
Vopros, Yerevan, 1991, s.27 vd; Gevorg
Garibcanyan, Andranik Ozanyan-Na-
rodny Geroy, Literaturnaya Armeniya,
No.4, Nisan 1989, s.87 vd.; William Sa-
royan, Andranik Armyanskiy, Pro Ar-
menia, No.3, Mart 1993, s.30.)
Barzaninin kurtard Andranik, Krt ve Trk katili korkun bir canavar
8lr 8ovyet yetklIlsl lse yatdtt raporda 8lrlacl 00aya
8avat strastada h0I0ad00 laI h6IeIerlade 6r0t00
k0rtIerdea devaIt oIarak 0aIart d0yd00a0 aktartyor:
80sIardaa kork0yor0t. kacak hltl 6Id0rea,
kadtaIartttta oa0r0a0 ayakIar aIttaa aIaa realIerdea
kork0yor0t, slt 80sIar da h0aa 6t y00yors0a0t.
LMesut Barzani
ve ABD Savunma
Bakan Donald
Rumsfeld
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
9
Haftalk yaynlanan Krdistan
dergisinin 1919 yaznda kan
bir saysnda Bitlis ve Vanda Er-
meniler tarafndan katledilen
Krtlerin says yaklak yz bin
olarak belirtiliyor.
22
Ayn ekilde nde gelen ayr-
lk Krt airet reisi ve eyhleri-
nin amda kan A-aab ga-
zetesinde yaymlanan mektupla-
rnda, Tanaklarn Krtleri al-
datt, Krtlerin kle olaca Er-
meni yurdu iin savata, Trkle-
re kar onlar bir silah olarak
kullanmaya altklar ifade edi-
liyor.
23
Yukardaki olgular, Barzani-
lerin neden Krt airetlerinden
gizleyerek Ermeni etelerine yar-
dm ettiklerini ak bir ekilde or-
taya koyuyor. Barzaniler, d-
man Rus ordularyla ibirlii
iine girmenin tesinde ayrlk,
Trkiye kart Krt airetlerinin
bile tepkisini ekebilecek bir
eylem ierisinde bulunmulardr.
ARLIK VE ERMEN KAYNAKLARINDA
KRT KAYIPLARI
arlk Kafkas Ordusu Karar-
ghna bal askeri mahkemede
grlen bir dava, Krt nfusun
maruz kald mezalimin boyut-
larn farkl bir gzden yanst-
yor. Ermeni gnlllerinin yarg-
landklar davann karar metni,
insann tylerini rpertiyor:
Azerbaycan-Van Birliine
bal Kolordu Mahkemesi, 1916
yl 10 Eyll gn, gereken heyet
toplanarak, 3nc ve 4nc Er-
meni Gnll Birliklerine bal
Ermeni gnlllerden sanklar
Seno Arutunyan, Hay (hem de
Ayk) Ohanyan ve dierlerinden
oluan toplam sekiz kiiyle ilgili
davay grerek; onlar Krt
kadn ve kzlara tecavz, 26
kadn ve ocua kastl olarak i-
kence etme ve lmcl yaralaya-
rak ldrme konusunda sulu
bularak, ad geen sanklarn t-
mnn aslarak idam edilmeleri-
ne ve tm imtiyazlarnn alnma-
sna karar verdi.
24
Ermeni gnlllerini silahlan-
dran ve kullanan arlk ordula-
rnn bile mahkeme kararyla
kayt altna ald bu tr katliam-
lar, Barzanileri Ermeni etelerine
yardm etmekten alkoymam.
Ermeni milliyetilerinin yayn or-
gan olan Mak gazetesinde
Krtlerin Birinci Dnya Sava
srasnda Ruslara ve Ermenilere
kar nfusunun drtte n
kaybettii, yzlerce kynn
yerle bir olduu ifade edildikten
sonra bir Ermeni gnll birlii
komutannn u szlerine yer ve-
riliyor:
Bence sava srasnda Krt-
ler her eylerini kaybetti. Eer
bizim glerimize kar savama-
ya devam ederlerse, Dou Kr-
distan ve Diyarbakr blgesinde-
ki arta kalan zavall Krtlerin sa-
ys 250 000i gemeyecek.
25
Ermeni etelerinin Krtlere
ynelik katliam politikalar sade-
ce Birinci Dnya Savayla da s-
nrl deil. Barzaniler, Andra-
nike yardm gnderdii dnem-
de Ermenistan snrlar ierisin-
deki Krt nfusu, etnik temizlik
politikas sonucunda Ermeni ta-
rihi Lalayann verdii istatisti-
ke gre yzde 98 azald. ki
MAndranik
yardmclaryla.
buuk senelik Tanak iktidarn-
da 1918de 25 bin olan Krt n-
fusu, 1920de 500e dt.
26
ERMEN MLLYETLERNN
KRTLERE HAKARETLER
Ermeni etelerinin Krt nfu-
sa ynelik bu katliam politikala-
rnda Ermeni milliyetiliinin
Krtlere bak da nemli rol oy-
nam ve bu saldrlarn zeminini
hazrlamt. Ermeni milliyetili-
inin ilk teorisyenlerinden Grigo-
ri Yeremeyevi Artsruni, 11
Mays 1879 tarihinde Tiflis Za-
naatkrlar Kulbnde Ermenice
olarak verdii ve daha sonra
Trkiye Ermenilerinin Ekono-
mik Durumu balyla kitap
olarak baslan derste Krtlerin
vahi olduunu; gemie, tarihe,
edebiyata sahip olmadklarn
ifade ediyor. Ermeni liberalizmi-
nin fikir babasna gre doa,
btn halklara ayn yeteneklere
sahip beyin vermemitir; Trkle-
rin ve Krtlerin dilleri, kltre ve
medeniyete eilimleri yoktur. Bu
yzden insanln genel mutlulu-
u iin kltre yatknl olma-
yan halklar, kltrl halklar ta-
rafndan yutulmal, gl halkla-
rn etrafnda toplanmal ve so-
nunda onlara karmaldr.
Tanaklarn da ideolojik n-
deri olan Artsruni, Ermeni milli-
yetiliinin ideolojik temellerini
att kitabnda Krtleri gebe
olarak tanmlar ve en nemli
meguliyetlerinin yama olduu-
nu belirtir. Ona gre Krtler, Er-
menilerin en gvenilir ua ol-
mutur, ancak uygun bir frsat
bulduunda efendisinin evini
terk etmi, ekyalara katlarak
efendisinin evini yamalam,
onu ldrm, eine, kzlarna
tecavz etmi, mallarn alm,
evini yerle bir etmi, ban, tar-
10
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
Rus Kafkas Ordusunun Birinci
Dnya Sava srasnda kurmay baka-
n Tugeneral L. M. Bolhovitinovun
11 Aralk 1915 tarihli raporundan:
- Biz bu blgeyi igal ettiimizde
Ermeni birlikleri de Krt kylerinde
ta stnde ta brakmadklar gibi,
amanszca hibir canl da brakmam-
lardr. Bu ekilde ihtiraslar krklen-
mi ve iki milliyet arasndaki ilikiler
sonuna kadar gerilmitir.
- Hemen hemen her Rus subay,
Ermeni birliklerinde sadece gnll-
ler deil, komutanlarn arasnda da di-
siplinsizlie, itaatsizlie, i atmalara,
entrikalara, bbrlenmelere, korkak-
lklara, farkl farkl hrszlk ve gasp
olaylarna ve hatta bizim tarafmzdan
igal edilen Trk topraklarnda Msl-
man sivil halka kar tecavzlere tank
olmutur. Buna benzer tecavzlere ve
cins ve ya gzetmeksizin Krt nfusu-
nun neredeyse tamamnn imhasna y-
nelik gnlllerin ele geirilen yaz-
malar ve gnlllerin faaliyetlerinin
ileden kard tarafsz kiilerin mek-
tuplar bulunmaktadr.
- Rasul Bey ve akrabas Halil Bey
(Krt airet reisleri-MP), bize tam itaat
etmelerinden ve alaylarn datma s-
zn yerine getirmelerinden dolay, ki-
isel gvenlikleri, dokunulmazlklar ve
gemite yaptklarnn unutulaca ga-
rantisiyle Idra gnderilmelerine ra-
men daha sonra casuslukla ve ordumu-
za saldrmakla sulanarak Erivan Vali-
si tarafndan tutuklanmlardr. Bu
arada, onlarn Trkiyede kalan malla-
r, Ermeniler ve Ermeni gnllleri ta-
rafndan tamamen yamalanmtr.
Rasul Bey, bu olaya ok kzm ve
bizim tarafmzdan Erivan vilayetine
yerletirilmesine ve devletten emekli
maa balanmasna ramen serbest b-
rakldktan ksa bir sre sonra, uygun
bir frsatn bularak Trkiyeye ka-
mtr. (...) Ordu kararghnn dosyala-
rndaki belgelere gre, Rasul Beyin
akrabalaryla birlikte bize teslim oldu-
u dnemde aralarnda Sipkan, Hay-
daran ve Sra airetlerinden Abdulme-
cid, brahimolu ve Hseyin Beyin de
bulunduu dier Krt beyleri de teslim
olmay planlamaktaydlar. Ancak
Rasul Beyin ve mallarnn bana ge-
lenleri renir renmez derhal niyet-
lerinden vazgemilerdir.
- Ermeni halknn Krtler tara-
fndan tamamen yok edildiine dair
bilgiler, General Nikolayev tarafn-
dan bilinmemektedir ve onun akla-
malarna gre Vandan Teperize
doru yaklak 50 000 mlteci yola
kmtr ve Krtler tarafndan ld-
rlenlerin says 100 gememekte-
dir. Teperizden Bergrikaleye doru
dn yolunda hastalklardan len
Ermenilerin says ise 500den fazla
deildir.
(Raporun tamam iin bkz. L.M.
Bolhovitinov, Ermeni Raporu, Hazr-
layan: Mehmet Perinek, Doan Kitap,
stanbul, Mart 2009.)
ARLIK GENERAL BOLHOVTNOVUN RAPORUNDAN:
Ermeni birlikleri, Krt kylerinde hibir canl brakmadlar
real lIIlyetlIllala lIk teorlsyeaIerladea krtsr0al,
IlfIls LaaaatkrIar k0I0h0ade verdll ve daha soara
I0rklye realIerlala koaolk 00r00 haIttyIa kltap
oIarak hastIaa derste k0rtIerla vahl oId00a0, ele,
tarlhe, edehlyata sahlp oIadtkIartat lfade edlyor. real
IlheraIltlala flklr hahastaa 6re doa, h0t0a haIkIara ayat
yeteaekIere sahlp heyla vereltlr, I0rkIerla ve k0rtIerla
dlIIerl, k0It0re ve edealyete elIlIerl yokt0r.
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
11
lasn yakmtr.
Sovyet Ermenistannn
nemli devlet ve bilim adamla-
rndan A.B. Karinyann Tana-
kizmin temel ncili olarak nite-
lendirdii
27
bu kitapta Krtler,
sinsi ekiya olarak nitelendirili-
yor.
28
Ermeni milliyetiliinin oven
bak asn gstermesi asn-
dan Viktor Gordonun 1962de
Pariste yaymlanan ovalye Ale
Emat isimli romanndaki satr-
lar da dikkat ekici. Romanda
bir Krt airetini ziyaret eden iki
Ermeniye airet reisi, 6 karsn-
dan birini bir geceliine vermek-
tedir. Kadn, bu iki Ermeniden o
gece hamile kalacak ve bylece
iki erkek ocuu olacaktr. Bu da
airet reisine byk bir eref ve-
recektir.
29
YTEN KMLKLER VE AHLAK
DEERLER
Barzanilerin Ermeni eteleri-
nin yardmna komas, btn bu
olgular deerlendirildiinde em-
peryalist planlarda oynanan
roln dibe vurduu yeri gster-
mesi asndan nemli. Emperya-
lizmle ibirlii, baka hibir kim-
lik ve ahlaki deer brakmyor.
Geriye kalan sadece stlenilen
grevi yerine getirmektir.
Grev iin feda edilmeyecek
hibir ey yoktur. Ayn Byk
Ortadou Projesinde stlenilen
grev gibi.
Barzaniler, bu sefer ABDnin
kukla devletinin barol oyuncu-
su. Ermeni etelerinin lideri
Andranikin kurtarclna so-
yunmann, blge halklarn arka-
dan vurmak anlamna gelmesinin
yannda Krt halknn en basit
karlaryla bile badamad,
hatta buna ters dt ak.
Barzanilerin kukla devletin bek-
ilii de bu temelde deerlendiril-
meli ve en bata Krtlere kar
bir hareket olduu grlmeli.G
Dipnotlar:
1 Masud Barzani, Mustafa Barzani i
Kurdskoe Osvoboditelnoe Dvijenie
(1931-1961 gg.), <<Nauka>>, Sankt-Pe-
terburg, 2005, s.22 vd.; M. S. Lazaryev,
Kurdskiy Vopros (1891-1917), zdatelst-
vo <<Nauka>>, Moskva, 1972, s. 217
vd., 238 vd., 240, 303, 439; Hulusi Tur-
gut, Barzani Olay, Doan Kitap, stan-
bul, Temmuz 2008, s.368.
2 Rusya Askeri Tarih Devlet Arivi
(RGVA) fond 2000, liste 1, dosya 60,
yaprak 651-652; Rusya mparatorluu
D Politika Arivi (AVPR) fond Per-
sidskiy stol, 1913, dosya 1210, yaprak
717den aktaran: M. S. Lazaryev, age,
s.206 vd.
3 Bkz. B. Nikitine, Les Kurdes Ra-
contes Par Eux-memes LAsia Franai-
ses, 1925, No. 231, s.154ten aktaran: M.
S. Lazaryev, age, s.217, 421 vd.
4 Rapor iin bkz. RGVA fond 2000,
liste 1, dosya 7716, yaprak 421, 421 ar-
kas, 422, 422 arkas.
5 RGVA fond 2000, liste 1, dosya
3851, yaprak 19. Vvedinskiy, daha sonra
Barzani airetine Rusyann yannda sava-
a katlma ars ieren bir mektup da
gndermitir. Bkz. AVPR fond Persids-
kiy stol B, 1913-1916, dosya 563, yap-
rak 317den aktaran: M. S. Lazaryev, age,
s.322.
6 AVPR fond Missiya v Persii,
1914, dosya 85, yaprak 7den aktaran:
M. S. Lazaryev, age, s.296 vd.
7 M. S. Lazaryev, age, s.301.
8 RGVA fond 2000, liste 1, dosya
3851, yaprak 17, 17 arkas.
9 RGVA fond 2000, liste 1, dosya
3851, yaprak 36, 36 arkas.
10 RGVA fond 2000, liste 1, dosya
3851, yaprak 12, 12 arkas, 13.
11 W.A. Wigram-Edgar T. A. Wig-
ram, nsanln Beii Krdistanda
Yaam, Avesta Yaynlar, stanbul, 2004,
s.174, 178, 182, 184, 193, 452.
12 Hulusi Turgut, age, s.350, 356
vd., 367 vd.
13 Masud Barzani, age, s.10 vd.
14 Age, s.26.
15 Hatralarnda geni yer ayrd
Ermeni meselesiyle ilgili blm iin bkz.
Vet. Dr. M. Nuri Dersimi, Hatratm,
Roja N Yaynlar, Stockholm, 1986,
s.38 vd.
16 Age, s.46, 48.
17 Age, s.47.
18 Age, s.67.
19 Kinyas Kartal, Erivandan Vana
Hatralarm, [1986], s.3, 11.
20 Adamovun 19 Haziran 1914 ta-
rihli raporu iin bkz. AVPR fond Tu-
retskiy stol (novy), 1914, dosya 5350,
yaprak 2-7den aktaran: M. S. Lazaryev,
age, s.219 vd.
21 Raporun ilgili blm iin bkz.
Rusya Toplumsal Siyasal Tarih Devlet
Arivi (RGASP) fond 544, liste 3, dosya
122, yaprak 55.
22 Bkz. Ahmet Mesut, ngiliz Belgele-
rinde Krdistan (1918-1958), Doz Yayn-
lar, stanbul, Mays 1992, s.53 vd., 76,
85 vd., 99, 120, 135 vd.
23 Bkz. M. S. Lazaryev, Kurdistan i
Kurdskiy Vopros (1923-1945), <<Vos-
tonaya Literatura>> RAN, Moskva,
2005, s.111.
24 Dava dosyasnn tamam iin bkz.
RGVA fond 2100, liste 2, dosya 1094,
yaprak I, 4, 4 arkas, 7-9, 7 arkas-9 ar-
kas; Trke tam metni iin bkz. Mehmet
Perinek, Rus Devlet Arivlerinden 100
Belgede Ermeni Meselesi, Doan Kitap,
stanbul, Mart 2007, s.92 vd.
25 Poteri Kurdov V Nastoyauyu
Voynu, Armyanskiy Vestnik, 13 Kasm
1916, No. 42, s.15 vd.
26 A. A. Lalayan, Tanak Partisinin
Kardevrimci Rol (1914-1923), Kaynak
Yaynlar, ubat 2006, s.92.
27 Karinyann bu ifadesi iin bkz. A.
B. Karinyan, Ermeni Milliyeti Akmlar,
Kaynak Yaynlar, Mays 2006, s.47.
28 Yukardaki ifadeler iin bkz. Gri-
gori Artsruni, Ekonomieskoe Polojenie
Turetskih Armyan, Tipografiya A. Gatt-
suka, Moskva, 1880, s.23 vd.
29 Bkz. Nuri Dersimi, age, s.69.
Kendi izimlerinde
Ermeni etelerinin
Krtlerle atmas.
12
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
Mehmet Bedri Gltekin
i Partisi Genel Bakanvekili
D
TPnin Ebakan Ahmet Trk iki ay
kadar nce, AKPnin ve Fethullah Glad-
yonun yrtt Ergenekon Operas-
yonunu, memnuniyetini aka da vurduu
bir aklamayla desteklemiti. Ylan kuyruun-
dan yakaladnz, durmayn ban ezin.
Ergenekon tertibini sahneleyenler dur-
madlar, devam ettiler. Ergenekon Tertibi-
nin 12. Dalgasnn gerekletii 12 Nisann
hemen ertesi gn DTPye ynelik byk
bir tutuklama hamlesi yaptlar. Genel
Bakan Yardmcs olmak zere ok sayda
DTP yneticisi ve yesi gzaltna alnd.
Bu gelime zerine DTPnin dier E-
bakan Emine Ayna, kendilerini hedef alan
saldry yle deerlendirdi: Trkiye,
AKPnin ve Fethullah Glenin kontroln-
deki Ergenekonla kar karyadr.
Kritik saptamay yapm Emine Ayna,
ama bir eksikle: Trkiye AKP ile Fethullahn
karsndaki Ergenekon ile kar karya
ise, bugne kadar tutuklanan yurtseverlere
kar gerekletirilen saldry kim yapt?
Dar milliyeti bak as btn bu sald-
rlarn ardndaki esas kuvveti, Gladyonun
Patronu Amerikann grnmesini engelli-
yor.
AMERKA VE FETHULLAHI GLADYO
Oysa operasyonu yapanlar kendilerini
gizlemiyorlar. Amerika ve Avrupa; Ahmet
Trkn ay nce yapt sonuna kadar
gidin ban ezin arsn en bandan beri
yapp durdular. Operasyonun; Fehmi Koru,
Nazl Ilcak, Engin Ard vb. gibisinden ak-
aklar ise, en bandan beri yurtseverlere,
bu iin arkasnda Amerika var, Avrupa var,
hibir ansnz yok diye yazp durdular.
Son olarak Mehmet Altan 21 Nisan
gn kendisi ile yaplan rportajda bu ger-
ein altn bir kez daha kaln bir izgi ile
izdi: Bence AKPye kalsa Ergenekon ka-
panr bile. AK Partiyi aan bir irade Erge-
nekonun peinde. Siyaset kurumuyla aske-
ri kurumlarn anlamasn nleyen baka bir
irade alyor Buras NATO lkesi. Bura-
da NATOnun ve Amerika Birleik Devletle-
rinin istemedii hibir darbe olmaz.
Amerika, Ergenekeon tertibini Fethul-
lah Gladyo aracl ile yrtyor. AKP ise
deyim yerindeyse eli mahkm, bir oldubitti
halinde nne konan Ergenekon dalgala-
rn sahipleniyor.
Bu tespit zellikle Ergenekonun 12.
dalgas ile onu takip eden DTP Operasyonu
iin geerlidir.
imdi gelelim DTP Operasyonuna:
AMERKANIN YUMUAK KARNI
galin 6. ylnda Irak, artk Amerikann
yumuak karndr. Amerika kara kara bu
bataktan nasl kacan, yumuak karn-
dan lmcl bir darbe almadan nasl syr-
lacan dnmektedir.
Bu noktada ABD asndan en nemli
koz Irak Krtleridir ve dolaysyla Trkiye
Krtleri zerinde salanacak denetimdir.
Bu sayede Irakn kuzeyinde salam bir s
sahibi olacak ve Trkiye Krtleri zerindeki
denetim ile Ankara kontrol altna alnabile-
cektir. aresiz Amerikann iinde bulundu-
u kmazda bu iki nokta giderek nem ka-
zanmtr.
Durumu sarslmakta olan AKP, iktidar-
nn devamn salamada Amerikan destei-
nin srmesini hayati nemde grd iin,
Amerikann yumuak karn noktasnda
avantaj elde ederek bu lke asndan ken-
disinin vazgeilmez olduunu kantlama
peinde.
Bu amala 29 Mart seimlerinde G-
neydouda bir baar elde etmek iin
DTP Operasyonu
FORUM
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
13
btn gcyle alt. Fethullah ve Barzani
ile kurduu ittifakn amac buydu. Devletin
btn olanaklarn kullanarak Blgeye yk-
lendi ama 29 Martta hsrana urad.
Ayn hsran belki de daha fazla Fethul-
lah iin geerlidir. ABDnin yumuak kar-
nndaki derdine deva olma noktasnda
Fethullahn bir ie yaramad gibi bir d-
nceye kaplmas ve kendine yeni bir
ortak arama abasna girmesi, Fethul-
lahn sonu anlamna gelecektir.
29 Mart seim sonularndan sonra Fet-
hullah bu tehlikeyi grd. Ve Amerikann
baka bir seenee ynelmesinin nn
kesmek iin saldrya geti.
BABUUN KONUMASI
Bu noktada Genel Kurmay Bakannn
Harp Akademilerinde yapt konuma son
derece nemlidir ve Fethullah Gladyonun
Nisan ay hamlelerini aklamaktadr.
Orgeneral Babuun konumasnda
muhatap Amerika idi. Genelkurmay Baka-
n da Amerikann yumuak karn dolay-
syla iinde olduu g durumun bilincinde
olarak ve zeti Fethullah desteklemekten
vazge anlamna gelecek bir konuma
yapt. Krt sorununda askeri zmn yan
sra dier tedbirlerin de devreye sokularak
bu meselenin zleceini ve duruma
hakim olacaklarn belirtti.
Ksacas Trk Genelkurmay Ameri-
kaya; Iraktaki Bataktan kurtulmak istiyor-
san benimle ibirlii yamak zorundasn ama
benimde artlarm var demek istedi.
GLADYONUN HAMLES
Fethullah Gladyonun btn bu geli-
melere cevab yle oldu:
1. Ergenekonun 12. Dalgas ile yurtse-
verlere ve Cumhuriyete ynelik saldrsn,
sonuna kadar gtrme amacnda olduklar-
nn mesajn verdi.
2. DTP Operasyonu ile Amerikaya; h-
kmetin kendi kontrolnde olduunu ve
blgede PKKya ve DTPye geit vermeye-
ceini kantlamaya alt.
3. Mlkiyeti Dalana ait stek Vakfna
ama kontrol Orduya ait olan arazide yap-
t topraa gml cephane operasyonu
ise, TSKy kontrol altna almaya ynelik sal-
dry srdrecek gcnn olduunu gs-
terme abasdr.
Ksacas Fethulah Gladyo ve kade-
rini onunla birletirmi olan AKPnin
Ya herro, ya merro hamlelerini izliyo-
ruz.G
DTP Genel Bakan Yardmcs Emine
Ayna, DTPye ynelik yrtlen operas-
yonu 21 Nisanda, TBMMdeki DTP
Grup Toplantsnda eletirdi. Ayna,
DTPye ynelik operasyonu, AKP ile Fet-
hullah Glenin ortaklaa srdrdn
belirtti. Ayna yle konutu:
Partimize ynelik operasyonu bala-
tan ve srdren de AKP-Fethullah Glen
Ergenekonudur. Savclk gizlilik karar
almasna ramen AKP ve Fethullah Glen
medyasna bir takm senaryolarn servis
yaplmas bile DTP operasyonunun arka-
snda hangi glerin bulunduunu kant-
lamaya yeter Bu, yerel seimlerde yaad-
yenilgiyi hazmedemeyen AKPnin
darbe giriimidir.
Aynann DTP Grup Toplantsnda
Ergenekon tertibine ilikin syledikleri de
dikkat ekiciydi. Ergenekon operasyo-
nuyla gzaltna alnanlarn AKP kart
olduunu vurgulayan Ayna AKP Erge-
nekonu tasfiye ederek kendi Ergene-
konunu yaratyor diye konutu.
DTPL DEMRTA: GLEN RAHATSIZ OLDU
Aydnlk, DTP Grup Bakanvekili Se-
lahattin Demirtaa Emine Aynann ak-
lamasnda neyi kastettiini sordu. Demir-
ta yle konutu:
Bizim yrttmz ideolojik al-
ma, Fethullah Glen cemaatinin Dou ve
Gneydouda rgtlenmesini engelliyor.
almalarmz, blgede Ilml slmn da
glenmesini nlyor. Bu da Fethullah
Gleni rahatsz ediyor. Glen de zaten
AKP ile iie. Partimize ynelik operasyo-
nun Glen ve AKP tarafndan yrtld-
nn bir gstergesi de Glenin gazete ve
televizyonlarnda kan haberler. Gzalt-
na alnan arkadalarmza ve avukatlar-
na verilmeyen bilgiler, cemaatin yayn or-
ganlarnda yaynlanyor.
FIRAT HABER: FETHULLAH NTKAM ALIYOR
te yandan PKKnn yayn organ
Frat Haber Ajansnda 16 Nisanda ilgin
bir haber-yorum yaynland. Selim Zafer
imzal haber-yorum, Fethullah, 2nci
Abdlhamitin intikamn alyor bal-
n tayor. Yazda, Ergenekon operasyon-
laryla devletin en tepesinde grev yapm
Kemalistlerin suland belirtiliyor.
ete ile mcadele ediyoruz, denilerek
kamuoyu maniple edilmektedir denilen
yazda NATOnun yeni konsepti ereve-
sinde Ilml slama ihtiya duyduu anla-
tld. Frat Haber Ajansnn haber-yoru-
mundaki en dikkat ekici blm yle:
Jandarma Genel Komutannn silah-
l rgt kurup ynetmesi abesle itigal bir
durumdur. Zaten kendisi beyz binlik si-
lahl bir gce komuta etmektedir. stihba-
rat ve dier bir ok olanakla birlikte ol-
duka gl bir nfuz alanna sahip bir
Kurmay yneticinin emekliliinde silahl
teekkl oluturmas akllara ziyan bir
durumdur. Hakeza ayn durumlar dier
sulanan ahslar iinde geerlidir.
AKP ve onlarn ABDdeki stratejik li-
derleri Fetullah Glene yollar sonuna
kadar almtr. Fethullah hareket,
1908de 2nci Abdlhamit ile aldklar
darbenin rvann yz yl sonra, 31 Mart
giriiminin temsilcilerine yaparak alm-
tr. u an Ergenekon emasnda yer alan
kadrolarn hepsi, ttihat gelenekten
gelen Kemalist ulus-devleti kadrolardr.
NATO sistemi, AKP ile Kemalizmin di-
ren noktalarna vurmu, sistemi kendi
iinde bunalma sokmutur.
DTP: Operasyonlarn arkasnda Fethullah var!
14
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
UFUK AKKAYA
ufukakkaya@ulusalkanal.com.tr
U
lusalcln Emniyet tara-
fndan terr faaliyeti kap-
samna alnd belgelendi.
Emniyet Genel Mdrlnn
ulusalcl terr kapsamna ald-
tartmal brifingi Ergenekon
dava dosyasna eklendi. 42 say-
falk raporun 17. sayfasnda
Genel Gvenlik Durumu ba-
l bulunuyor. Bu sayfalardaki
deolojik, ykc, blc faali-
yetler blm de 3 maddeye ay-
rlyor:
Ar Sol Faaliyetler
Blc Faaliyetlere Kar M-
cadele
Ar Sa ve Dini stismar
Eden Terr rgtlerine Kar
Mcadele
ULUSALCILIK DA AIRI SA TERR
RGTLER KAPSAMINDA
Ulusalclk Emniyet brifingin-
de yle ele alnyor:
Ulusalc kesimler; Devlet
egemenliinin zellikle Avrupa
Birlii srecindeki yasal deiik-
likler ile zedelendii ve lkenin
bamszln yitirdii varsay-
mn temel almaktadr. Bu sy-
lem etrafnda gemite sol, sa ve
dinsel arka plana sahip gruplarn
sylem, propaganda ve eylem
birliine dayanan bir manevra
alan oluturmakta, bu kapsam-
da, 50den fazla dernek ve vakf,
Mte Ulusalcl
terr
organizasyonu
gsteren 42
sayfalk o brifing!
RAMAZAN AKYREKN MAHKEMEDEN GZLED BELGE
Emniyetin Ulusalclk Terrizmdir
brifingi belgelendi
Emniyetin ulusalcl terr faaliyeti gsteren Emniyet Genel
Mdrl Brifing / Eyll 2007 almas ortaya kt. Brifingde
Ulusalc hareketler 29 ilde 60 planl istihbarat operasyonu ile de takip
edildii bilgisine de yer veriliyor. Emniyet stihbarat Daire Bakan
Ramazan Akyrek Ergenekona bakan mahkemeye gnderdii 25 ubat
tarihli yazsnda mdrlk, byle bir raporun bulunmad bildirmiti.
Dava dosyas giren brifing ise Akyreki yalanlyor.
Siciline Vali Erol akr tarafndan
Fethullah dikkat edilmeli notu
dlen Emniyet stihbarat Dairesi
Bakan Ramazan Akyrek Ergenekona
bakan stanbul 13. Ar Ceza
Mahkemesinden belge saklad.
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
15
100den fazla internet sitesi ve
medya organ faaliyet gster-
mektedir.
ULUSALCILAR 29 LDE 60 PLANLI
STHBARATLA TAKP EDLM
Emniyet Genel Mdrl
Eyll 2007 Brifinginde, Ulusalc
bloun geni kitleleri etkiledii
kaydediliyor. nemli bir vurgu
ise u: Ulusalc hareketler 29 ilde
60 planl istihbarat operasyonu
ile de takip edilmi.
Bu durum Emniyet brifingin-
de u szlerle aklanyor:
Geni kitleleri etkileme ve
ynlendirme arayndaki Ulusal-
c blok tarafndan kullanlan sy-
lem ve birtakm ar yaklamla-
rn; amacn aan, propaganda
amal nemli baz gelimeleri te-
tikledii grlmtr.
Bu faaliyetlerle ilgili olarak;
halen lke genelinde, 29 ilde 60
planl istihbarat operasyonu ar
sa ve dini istismar faaliyetleri
takip edilmektedir.
RAMAZAN AKYREKN YALANI
MAHKEMEDE ORTAYA IKTI
Ergenekon davasna bakan
mahkeme, tutuklu Kemal Keri-
ninsizin talebi zerine 25 Ara-
lk 2008 tarihli 32. durumada
Emniyet Genel Mdrlnden
Ulusalcl Ar Sa faaliyet ola-
rak nitelendiren ne gibi bir al-
ma yapld, buna ynelik her-
hangi bir raporun dzenlenip-
dzenlenmedii, dzenlenmi ise
bir suretinin gnderilmesini iste-
miti.
Mahkemenin bu talebine Em-
niyet Genel Mdr adna stih-
barat Dairesi Bakan Ramazan
Akyrek 25 ubat 2009 gn
yant vermiti. Akyrek, yaplan
inceleme sonucu byle bir rapo-
run Emniyet Tekilat bnyesin-
de bulunmadn sylemiti. Ke-
rinsizin avukat Tolga Akaln
dnk durumada hkim heyeti-
ne ulusalcl terr faaliyeti gs-
teren brifingin tam metnini
sundu. Bylece, siciline Vali Erol
akr tarafndan Fethullah
dikkat edilmeli notu dlen s-
tihbarat Dairesi Bakan Rama-
zan Akyrekin mahkemeden
bilgi ve belge saklad da ortaya
kt.G
Emniyetin
ulusalc terr
kapsamnda
istihbarat
toplad ve
Ergenekon
operasyonlarn
gerekletirdii
iller.
Ankara
stanbul
zmir
Konya
Mersin
Kayseri
Bursa
zmit
Sakarya
rnak
Diyarbakr
Eskiehir
Elaz
Yalova
Isparta
Idr
Hatay
Hakkari
Antalya
Kahramanmara
Tokat
Mula
Trabzon
Samsun
Malatya
Giresun
Sivas
Erzurum
Yargtay 9uncu
Ceza Dairesinin Er-
genekon ve Dantay
saldrs davalarnn
birletirilmesi ynn-
de verdii bozma ka-
rarnn ardndan; 20
Nisan gn toplanan
11inci Ar Ceza
Mahkemesi bozma
kararna uydu. Anka-
ra 11inci Ar Ceza Mahkeme-
si, Dantay saldrs davas ile
Ergenekon davasnn; Ergene-
kon davasnn grld stan-
bul 13nc Ar Ceza Mahke-
mesinde birletirilmesi ynn-
de karar verdi. Dantay olay-
nn ve Cumhuriyet gazetesine
bomba atlmas olayn stan-
buldaki yarglamaya konu r-
gtn yapt eylemlerden biri
olarak iddia edildii belirtilen
kararda, dosyann stanbul
13nc Ar Ceza Mahkeme-
sinde birletirilmesi konusunda
muvafakat istenmesine karar
verildi. stanbul 13nc Ar
Ceza Mahkemesi de ayn do-
rultuda bir karar verirse, dava-
lar stanbulda birlee-
cek. ki mahkeme ara-
snda grev uyumazl-
karsa, karar Yar-
gtay 5inci Ceza Dai-
resi verecek.
Dier yandan Da-
ntay saldrs davasn-
da olaylar da yaand.
Dantay saldrsnn
faili ve bir numaral sa-
n Alparslan Arslan, mahkeme
heyetinin kararn aklamas iin
ara verdii srada ayaa kalkarak
bartsn yarglayan kese-
rim diye bard. Sinir krizi ge-
irdii gzlenen Arslan gvenlik
gleri glkle mahkeme salo-
nunun dna kard. Mahkeme-
nin kararn aklamasnn ardn-
dan sanklar da birbirine girdi.
Sanklardan Erhan Timurolu,
Dantay saldrsnn san, Erge-
nekon davasnn gizli tan
Osman Yldrma bu itirafnn
syledikleri hep yalan diyerek
zerine yrmeye alt. Dier
sanklarn da szl satamalar-
nn ardndan, gvenlik gleri
mdahale ederek salonu boaltt.
Alparslan Arslan:
Bartsn yarglayan keserim!
Ulusalc terr kapsamndaki iller
renklendirilmitir.
16
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
E
rgenekon davasna bakan s-
tanbul 13. Ar Ceza Mahke-
mesi MTe Ergenekon rapo-
runu Babakana 2003te gnderdi-
in halde neden 2006ta tekrar gn-
derdin diye sordu. 79. durumada
tutuklu Emekli Tugeneral Veli K-
kn avukat Zeynep Kkn
19.11.2003 tarihinde Babakana
gnderilen Ergenekon almas,
neden 19.01.2006da yeniden Ba-
bakana gnderilmitir? diyerek
bunun MTe sorulmas talebini
kabul eden Mahkeme u karar
verdi:
Bir ihbar mektubu ve 6 adet
CD halinde 2002 ylnda MT
Mstearlna gnderilen belge-
ler zerinden inceleme yaplp, ra-
pora ve kitapa balanarak
10.07.2003 tarihinde Genelkur-
may Bakanna, 19.11.2003 tari-
hinde ise Babakana gnderdii
halde bu almann zeti nitelii
olan belgenin bilgi notu halinde
19.01.2006 tarihinde Babakana,
26.05.2006 tarihinde ise Genel-
kurmay Bakanl stihbarat Ba-
kanna tekrar gnderilmesine
neden olan sebeplerin sorulmas
iin MT Mstearlna mzek-
kere yazlmasna.
3 Temmuz 2002 tarihinde
MT Mstearlna polis oldu-
unu belirten bir ahs bir zarfa 2
sayfa mektupla ve 6 adet CD ko-
yarak Ergenekon ile ilgili ilk ih-
bar yapt. MT, bu CDleri ve
ak kaynak bilgilerini yan yana
getirdi ve 330 sayfadan oluan bir
kitapk hazrlad. Ergenekon
rgt emas da buradan kt.
MT, hazrlad kitap nce
elden Genelkurmay Bakan Org.
Hilmi zkke (10.07.2003), drt
ay sonrada Tayyip Erdoana
(19.11.2003) intikal ettirdi.
MT, 3 yl sonra almann
zeti niteliinde hazrlad bir
bilgi notunu 19 Ocak 2006 tari-
hinde Erdoann ahsna yeniden
gnderdi.
MT, neden raporu zetleyerek
sz konusu bilgi notunu Babaka-
nn ahsna ikinci kez gnderdi?
EMDNL-ERGENEKON HATTI
21 Nisan gn grlen Ergene-
kon davasnn 79. durumasnda
Emekli Tugeneral Veli Kkn
avukat Zeynep Kk bu soruyu
yle yantlad:
Bilgi notunun 2. kez neden
Babakana gnderildiini anla-
mak iin Genelkurmayn 16 Ocak
2006da yapt basn aklamasn
okumak gerek. Bu aklama 2005
Kasm aynda gerekleen em-
dinli Olaylaryla Kara Kuvvetleri
Komutan hakknda yaplan aslsz
speklatif haberler ve bu vesileyle
TSKnn ypratlmas operasyonu-
nun bir sonucu olarak yaplmtr.
Genelkurmay aklamada u vur-
gular yapmaktadr:
GENELKURMAY TEKLATI
HAREKETE GERD!
Gemite zaman zaman gn-
deme getirilen Kontrgerilla, Gla-
dio, Derin Devlet gibi kavramla-
rn, son gnlerde zel Harp Teki-
latyla irtibatlandrlmas gayretle-
rinin artt dikkati ekmektedir.
MAHKEMEDEN MTE SORU:
2003te gnderdiin halde
2006da tekrar neden gnderdin?
2001, 2002 ve 2003 yllarnda Ergenekon tertibinin teorik temelleri
atld. 2006da da eyleme geildi. MT, 2003te Genelkurmay Bakan
ve Babakan gnderdii Ergenekon almasn 2006da yeniden
gnderdi. Mahkeme Av. Zeynep Kkn talebi zerine MTe
19.11.2003te Babakana gnderdiin halde almann zeti
niteliinde olan belgenin bilgi notu halinde 19.01.2006da Babakana
tekrar gnderilmesine neden olan sebepleri sordu.
Ergenekon terti-
bine kar bir hak
hareketi geliyor
mu?
Gerek bir
zulm hareketi
Trkiye halk iken-
ceden geiriliyor.
Aydnlar, Sivil top-
lum gruplar tutuk-
lanyor. Ve dne kadar biraz olsun yzde
bir phesi olan halkn bu soruturmaya
artk bir itimad kalmad. Ve yava yava
harekete gemeye alyor. Ve tabi yine
kitle rgtleri nderliinde byk bir ha-
reket geliyor.
una hep beraber ahit olduk. Bu in-
sanlar, bu lkenin kalelerini burlarn,
yani hisarlarmz ykarak, ieri atarak, it-
hamlarda bulunarak onlar alt edecekleri-
ni, klteceklerini dnyorlard. Ancak
artk bayraklarmz sadece hisarlarda
deil. Bayraklarmz halkn elinde. Trk
halknn her bir biri, tek bana bir kale bir
bur O bayra dalgalandracaklar. Tabi
ki gittike bu glenecektir. u ak ki
btn Trkiye bugn bu soruturmann
bamza byk felaketler getirdiini, in-
sanlar kkrttn ve karamsar bir hava
yaratmaya ynelik olduunu anlyor.
Ancak bu kadar ar darbeler, ithamlar al-
tnda kalmasna ramen milyonlarca insa-
nn tepkilerini gstermesinden operasyon-
cularn yarnsz olduklarn anlyoruz.
EMEMZ DE TUTUKLU
Tabi tutuklananlar aydnlarmz ve bu
durumun bir ncesi var. Bu gn Trkiye
halk pancar ekemiyor. Pamuunu ekemi-
yor. Bir smrge tarm uygulanyor. Ky-
lerimiz nerdeyse tasfiye edildi. Tuz G-
lne, Toroslara ciddi tecavzler sz konu-
su. Uludan en gzel suyu da sizin deil.
Harran Ovas, Kzlrmak, Ayder Yaylasna
kadar sat halinde. zelletirmenin geldi-
i boyutlar ortada. Yani Trkiye sadece
aydnlarn, yazarlarn deil rn ve eme-
ini de oktan tutuklatt smrge planla-
rna
THAL AYDINLAR GELMEYE BALADI
Bu gn ok trajik eyler de gryoruz.
Trkiyedeki btn muhalif aydnlarmz
ieri tktklar iin, taviz vermeden tarta-
cak aydn kalmad. Azerbaycandan lke-
mize ithal aydnlar geliyor. Onlar bu lke-
de muhalefet yapmaya altlar. phesiz
biz ortak kltrleri olan bir milletiz. Ama
bu lkenin aydnlar nerede?
Fakat ne kadar tutuklasalar da gittii-
miz imza gnlerinde, konferanslarmzda
net bir ekilde gryoruz ki; Ergenekon
soruturmas halkn gznde bitmitir. Bu
topraklara gvenimiz sonuna kadar sr-
melidir. yle ki, bu lke zerinde planlar
yapanlar bizi, bir Guatamala ya da be
milyonluk ve tarihi darbelerle olumu bir
lke sanyorlar. Bu topraklar tarihin en
eski topraklardr. zerindeki halk binlerce
yldr zgrlk bayran dalgalandrmtr.
Byle bir ABD ve Avrupa planyla aydnla-
r alarak milletimizi sindirmek mmkn
deildir. uras ak: Bat tam 30 yldr bize
dayatmalarda bulundu. Bizim dnyayla ti-
cari, kltrel, insani ilikilerimiz normal
olamaz m? Ama demek ki bizi kstrlm
gryorlar. Bu kstrlmlktan halk ka-
racak birikimi bomaya alyorlar. Bu
halk telsim almadan kalelerini alamaya-
caklarn biliyorlar.
MOR KARANFLLER HALKIN KALBNDEN
ALAMAYACAKLAR.
Egede, Gneydouda gzel bir gele-
nek vardr. Gen kzlar kalplerinin zerine
mor karanfil koyarlar. Bu ben sevdalandm
anlam tar. te biz doduumuz gnden
beri bu topraklara sevdalyz. Bizim kalbi-
mizin stndeki mor karanfili kimse skp
alamaz. Ergenekon soruturmalar neydi?
stedikleri kadar ithamlar ve delilsiz tutuk-
lamalar devam etsin mor karanfilleri hal-
kn kalbinden alamayacaklar.
TRK ORDUSUNU SAVAA TEVK EDENLER
DARBEYE KARI IKAMAZ
2003 Ylnda Irak igal edilirken, Ame-
rika ve Avrupadaki yazarlarn bile syle-
mediklerini Trkiyede liberal aydnlar sy-
ledi. Amerikada hi kimse atlayalm, zp-
layalm demezken bunlar borazanclk
yaptlar. Amerikan ordusuna aktan des-
tek verdiler. Ve Trk ordusunu savaa gir-
mesi iin tevik ettiler. Bu gn kalkyorlar
darbeciler yarglansn diye demokrasi ke-
lebei oluyorlar. Amerikasz bir darbe
oldu mu bu gne kadar?
Bu sava ve insanlk suunun sonucun-
da bir buuk milyon insan ld. Bunlarn
zaman am olmaz. Medyamzn btn-
me yakn bu insanlk suunu ilemitir.
Devran dnyor bunlarn hepsi dava edi-
lerek iledikleri suun hesabn verecek-
ler.G
Trkiye sadece aydnlarn deil
emeini de tutuklatt
BR SORU BR CEVAP
NHAT GEN
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
17
Sulayc ve amacn am
yaz ve yorumlar, lkemizin
maruz kalabilecei bir saldrda,
mtecavize kar ok hassas g-
revler icra etmek zere Souk
Harp dneminde tekil edilmi ve
dier birok lkede de benzeri bu-
lunan bu birime zarar vermekte ve
vatan savunmas hazrlklarnda
zafiyete sebep olmaktadr.
te MT, bu aklamadan 3
gn sonra herhangi bir gereke
bulunmakszn bilgi notunu yeni-
den Babakann bilgisine sundu.
Bunun tek aklamas, Tayyip Er-
doann bu aklama zerine ha-
rekete geerek, yllar nce kendisi-
ne sunulmu olan ancak o gnk
konjonktre gre herhangi bir
ilem yapmasn gerektirmeyen bu
izelgenin TSK aleyhine kullanl-
masnn zaman geldiidir. Bu e-
kilde TSK susturulmak istenmi-
tir.
DANITAY SALDIRISINDA
SABAHIN ROL
MT, Bilgi Notunu sadece
Babakana deil Genelkurmaya
da yeniden gnderdi. Ancak bu
sefer Org. zkke vermek yerine
26.05.2006 tarihinde Genelkur-
may Bakanl stihbarat Baka-
nna verdi. Av. Zeynep Kk
mahkemede Bu bilgi notu neden
Babakan ile ayn anda Genelkur-
may Bakanna gnderilmedi de
26 Mays 2006 beklendi? Kime, ne
zaman gnderileceine kim, neye
gre karar verdi? diye sordu.
Avukat Kk sorduu bu so-
rularn yantn da u olgulara da-
yandrd:
Dantay Saldrs gerekleti-
rildii ve Ergenekona ilikin ilk
speklatif haberler basnda yer al-
maya balad bu tarihlerde Ba-
snda yer alan haberlere bakld-
nda Sabah Gazetesinin
26.5.2006 tarihli te Derin Dev-
letin Gizli Anayasas haberiyle
zamanlamann neye gre ayarlan-
d aka ortaya kyor.
2001, 2002 ve 2003 yllarnda
hazrlanan Ergenekon tezghnn
operasyonel ilk admlarnn bu e-
kilde atlarak TSKnn susturulma-
s iin tedbir alndna dikkat
eken Kk, sz konusu bilgi
notu TSKya kar ellerinde tuttuk-
lar bir kozdur ve zaman geldiin-
de kullanlmtr dedi.G
18
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
E
rgenekon iddianamesinde
yer alan i Partisine yne-
lik sulamalardan biri daha
belgeyle rtld. ddianame-
de, i Partisinin 9 Haziran
2007de Diyarbakrda gerek-
letirdii Birlik ve Kardelik Mi-
tinginin su tekil ettii ve mitin-
gi Vatansever Kuvvetler Gbir-
lii ile birlikte dzenledikleri id-
dias bulunuyordu. Diyarbakr
Emniyet Mdrlnden Vali
Yardmcs Miktat Alan imzasy-
la 26 ubatta Mahkemeye gn-
derilen yazda Sz konusu mi-
ting, i Partisi Diyarbakr l
Bakanlnca oluturulan 7 ki-
ilik dzenleme kurulu tarafn-
dan dzenlenmitir deniyor.
Yaznn eklerinde de Diyarbakr
Cumhuriyet Basavclnn mi-
tingle ilgili verdii kovuturma-
ya yer olmadna dair karar yer
alyor.
LKENN BRLNE VURGU YAPILDI,
ORTADA SU YOK
Cumhuriyet Savcs Turan
Gzelolu imzasn tayan karar
metninde yle deniyor:
i Partisi tarafndan ilimiz
stasyon Meydannda Valilik
makamndan alnan izin ile ak
hava toplants yapld, parti
temsilcilerinin konuma yaptk-
lar, konumalarda zetle lke-
nin kardeliine vurgu yaplp l-
kede yaayan eitli etnik kken-
deki insanlarn tamamnn kar-
de olduu, bu kardelii boz-
mak iin ura veren d glere
kar birlik ierisinde mcadele
edilmesi gerektiinin belirtildii,
alan pankartlarda lkenin e-
itli kentlerinden Diyarbakrda
yaayan insanlara selam getirdik-
lerini yazdklar, Amerika Birle-
ik Devletleri ve Avrupa Birlii
aleyhine sloganlarn atld, sz
konusu ak hava toplantsnn
olaysz olarak katlanlarn sa-
duyusu ile sonland, ortada bir
su olmad anlalmakla, yuka-
rda anlatlan nedenlerden tr
kamu adna soruturma yaplma-
Birlik ve Kardelik
Mitingi, Diyarbakr,
9 Haziran 2007.
EMNYETN DYARBAKIR MTNG RAPORLARI
Dou Perinek:
Arslanolunda muhtarlk bizim
bu nedenle yarglanyoruz
i Partisi blcle ramen, aann, jandarmann ky oradan
grtme tehditlerine ramen, 29 Mart seimlerinde Cumhuriyet
kynn silme oylarn ald. Mehmet Tanrkulu muhtar seildi, mhr
yeniden aadan kylye geti. Trk bayra orada dalgalanmaktadr.
Trk ile Krdmz birletirdiimiz iin yarglanyoruz.
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
19
sna yer olmadna
CUMHURYET KYNN
BTN OYLARI PYE
Davann 21 Nisanda yaplan
79. durumasnda sz alan i
Partisi Genel Bakan Dou Perin-
ek, dava dosyasna giren bu bel-
gelerle ilgili aklamalarda bulun-
du. Perinek, mitingin dzenleme
komitesinde yer alan Cumhuriyet
(Arslanolu) ky nderlerinden
Mehmet Tanrkulu ismine dikkat
ekerek unlar syledi:
i Partisi blcle ra-
men, aann, jandarmann ky
oradan grtme tehditlerine
ramen, 29 Mart seimlerinde
Cumhuriyet kynn silme oyla-
rn ald. Mehmet Tanrkulu
muhtar seildi, muhtarlk mhr
yeniden aadan kylye geti.
Trk bayra orada dalgalan-
maktadr.
Bugn Gneydouda Kr-
dmzn eline Trk bayran
kim verebiliyor? Bana bir tane
parti gsterin. Hatta devleti gs-
terin! Bir tugay komutan bana,
Biz Gneydoudaki yurttalar-
mza Trk bayra veremiyoruz.
Aman komutanm, vururlar bizi
diyorlar. Siz yaptnz iin b-
yklnn farknda deilsiniz
demiti.
Gneydouda belediyeleri
blcln aldna dikkat
eken Perinek, i Partisi
bunun iin Trkiyeye lazmdr
dedi ve yle devam etti:
te bunun iin burada san-
z, Gneydouda Trkle Kr-
dmz birletirdiimiz iin. Bu-
radan iktidar olacaz. Trki-
yeyi birletiren iktidar olur.
DYARBAKIR MTNG
ABD AISINDAN SU
Perinek, Birlik ve Kardelik
Mitingini, hazrlk srecini ve
mitingin ardndan yerel gazete-
lerde atlan balklar da ayrnt-
syla anlatt:
Bu miting byk basklara kar
yapld. PKK bildiriler datt,
Valilik grevlileri kahve kahve
dolaarak yurttalara katlma-
yn, olay kacak dedi. r-
naktan, Siirtten kalkan otobs-
lerimiz engellendi. Biz yine de
orada mitingimizi yaptk. Mitin-
gin sloganlar, Millete birlik, va-
tana btnlk, kylye toprak,
Trk Krt kardetir, Amerika
kalletir, Yklsn aalk, Yaa-
sn Cumhuriyet Blge gazete-
lerinin mitingden sonra att
balklar son derece nemli. Di-
yarbakrda Birlik ve kardelik
mitingi, Diyarbakr kaps b-
lnme kaps deil, Diyarba-
krdan Trkiyeye kardelik me-
saj, Diyarbakrda kardelik
sloganlar
Bu mitingin neresi su? Bu
miting ABD asndan sutur.
nk Byk Ortadou Projesi
planlarn bozan tavr yanst-
maktadr.G
Mahkeme de
psikolojik savaa izin verdi
Dou Perinek, iddianamede dzeltilmesini
talep ettii 10 yanlla ilgili savclarn verdii ya-
ntlar da deerlendirdi. Savclar, Perinekin tespit
ettii 10 yanln iddianamede hukuki sonuca
balanmadn ve hukuki deerlendirmede yer al-
madn belirtmilerdi.
Bu iftiralar hukuki sonuca balanmad ise
iddianameye niin konmutur? Hukuki sonucu
yoksa Mahkeme niin bu iftiralar rten kantla-
r topluyor? olsun diye mi? ddianameler, hu-
kuki sonuca balanmayan iftira metinleri midir?
diye soran Perinek, savclarn verdii yantn, id-
dianameyi psikolojik sava kastyla imzaladklar-
n kantlayan bir itiraf olduunu syledi. Perinek
yle dedi: Savclar, iddianameyi kendi azlary-
la belirttikleri zere, hukuki sonucu olmayan
yalanlarla, uydurmalarla, iftiralarla doldurmular-
dr. Hukuki sonuca balanmadna gre, bu psi-
kolojik sava malzemelerinin yarglama makamla-
rn ilgilendirmedii aktr. Peki neden byle id-
dianameler yazld? Biz yazalm, gazetelere szd-
ralm, hepsi sulanr, izi kalr. Bu sadece savclarn
suu deildir. Mahkemeniz de buna izin verdi.
SS-2 MODEL UYGULANIYOR
Perinek, Mehmet Altann Vatan gazetesine
verdii rportaja da deinerek SS-1 ve SS-2 model-
lerini hatrlatt:
Mehmet Altan rportajnda Ergenekon ope-
rasyonunda AKPyi aan bir irade olduunu belir-
terek yle diyor: Dnya sistemi Ergenekonu tas-
fiye ederek Trkiyeyi tedavi ediyor. Buras NATO
lkesi. Burada NATOnun ve Amerika Birleik
Devletlerinin istemedii hibir darbe olmaz.
Amerikanclarn Trkiye iin ortaya att iki
model vard. Trkiye ya SS-1 modeli ile yani seve
seve deiecek, ya da SS-2 sinkaf ede ede. imdi
SS-2 modelini uygulamaya soktular. Gzellikle ol-
mazsa Ergenekon olur diyor Mehmet Altan. Bizi
buraya ABD ve NATO att.
SZ BZ ANLAMASANIZ DA NE IKAR
Mahkemeye Benimle ilgili bir karar veremez-
siniz. Kendinizle ilgili de bir karar vereceksiniz
diye seslenen Perinek, szlerini Edip Canseverin
iirine atfta bulunarak bitirdi:
Ne kar siz bizi anlamasanz da / Evet, siz bizi
anlamasanz da ne kar!
Ben susuz olduumu biliyorum. Siz bir karar
vereceksiniz. Cesur olun! ABD size hibir ey ya-
pamaz! AKP size hibir ey yapamaz! Sayglarmla
arz ederim.
te bunun iin
burada sanz,
Gneydouda
Trkle Krdmz
birletirdiimiz iin.
Buradan iktidar
olacaz. Trkiyeyi
birletiren iktidar
olur.
20
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
E
rgenekon savclarnn da-
vaya dayanak olarak gs-
terdikleri btn deliller,
tutuklu sanklarn yarglamas-
nn yapld 6 aylk srede,
birer birer rtld. i Parti-
si Genel Bakan Yardmcs Av.
Hasan Basri zbey, 21 Ni-
sanda yaplan 79. durumada,
davann bilnosunu kard.
Buna gre, ne davann temel
dayana kabul edilen Tuncay
Gney mlakat, ne MTin Er-
genekon emas, ne de arama-
larda elde edildii iddia edilen
belge ve CDler delil deeri ta-
yor. Av. zbey, Mahkemede
yapt konumada, bata i
Partili sanklar olmak zere, sa-
nklarn tutukluluk hallerinin
devamn gerektirecek bir delil
kalmadn madde madde an-
latt. Av. Hasan Basri zbeyin
sunumundan bir zet aktaryo-
ruz:
1- TUNCAY GNEY MLAKATI
Tuncay Gneyin, davann
temel dayana yaplan samimi
anlatmlarnn, yasad yollarla
elde edildii bilirkii raporuyla
kesinleti. Mlakatn ikence al-
tnda alnd, sorguda yaplan
ses kaytlarnn dava dosyasna
girmesiyle ortaya kt. CMKya
gre, hibir hukuki deeri bu-
lunmayan bu mlakat, delil
ERGENEKON DURUMALARININ 6 AYLIK BLNOSU:
Davaya dayanak delil kalmad!
Ergenekon davasnda yarglanmalarna ncelik verilen tutuklu sanklarn
savunmalar, 21 Nisan gn tamamland. i Partisi yneticilerinin avukat
Hasan Basri zbey, 20 Ekim 2008de balayan durumalarn 6 aylk
bilnosunu kard. Av. zbeyin madde madde aklad olgular, davaya
dayanak gsterilen delillerin rdn ortaya koyuyor.
i Partisi, NATOdan kalm, bir
daha Ergenekon tertibi yaanmasn
sloganyla 19 Nisanda stanbul Kad-
kyde eylem yapt. Altyoldan skele
Meydanna yryen partililer sk sk
NATOya Hayr Tam Bamsz Trki-
ye, Ergenekon Tertibi Amerikan
Oyunu slogan attlar. Yryn so-
nunda basn aklamas yapan P Genel
Bakan Yardmcs Erkan nsel, Erge-
nekon tertibinin hedefinin Atatrk ve
Cumhuriyet olduunu syledi. nsel,
NATOdan kldnda Trkiyede Er-
genekon tertiplerinin bir daha yaan-
mayacan vurgulad ve yle dedi:
Ergenekon tertibini planlayan ve uy-
gulayan Gladyodur. Gladyo NA-
TOnun yasad ocuudur
Kadkyde Ergenekon tertibi ve NATO protestosu
MFotoraf:
afak Terzi
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
21
kabul edilemez.
2- MTN ERGENEKON RAPOR VE
EMALARI
Ergenekon rapor ve emalar-
n imzalayarak kullanma sunan
enkal Atasagun, rapora ve e-
maya dayanak bilgilerin, hazr-
land zaman da, imdi de
sama sapan olduunu aklad.
Atasagun, ema tekilat iinde
hazrlanmt. Bunun altna im-
zam koyup yetkililere bildirme-
ye mecburdum, yoksa bana da
Ergenekoncu derlerdi diyerek
o tarihte tertibe boyun ediini
itiraf etti. Ankara Cumhuriyet
Basavcl da Atasagun hak-
knda Ergenekon rapor ve ema-
larn hazrlayarak grevini su-
iistimal ettii gerekesiyle soru-
turma aabilmek iin Babakan-
lktan izin istedi.
3- GENELKURMAY, MT, JANDARMA
VE EMNYET CEVAPLARI
Mahkeme, Genelkurmay,
MT, Emniyet Genel Mdrl
ve Jandarma Genel Komutanl-
na Ergenekon isimli bir
terr rgt olup olmadn
sordu. Hepsinden gelen yant ay-
nyd: Byle bir rgt tespit
edilmemitir
4- KANUNSUZ ARAMALAR VE CDLER
13. Ar Ceza Mahkeme-
sinin 12 Nisan 2009 gnl ka-
rar ve Savclk talimat ile ara-
malarn kanunsuzluu kabul
edildi. Yedek hkimin verdii
arama kararna dayanarak zel
Yetkili Savcln polise yazd
yazda, nasl arama yaplaca-
na, bilgisayarlarn nasl kopyala-
nacana dair 1,5 sayfalk ayrn-
tl aklama yer alyor. Bugne
kadar yaplan hibir aramada,
byle bir uyar yaplmad gibi
bu yazda belirtilen hususlar ye-
rine getirilmedi. Aramalar bt-
nyle kanunlar ihlal edilerek ya-
pld. stanbulda polis merke-
zinde, Beiktata, arama uval-
larna sahte CDler yerletirildi.
Sulama konusu yaplan baz
CD ya da belgeler arama tuta-
naklarnda dahi bulunmuyor.
CMKya aykr elde edildii an-
lalan bu deliller de delil kabul
edilemez.
5- GZL TOPLANTILAR
AYDINLANDI
ddianamede, rgtn st
dzey temsilcilerinin dzenledi-
i, rgtsel ierikli 6 gizli top-
lant yapld yazyor. Son ola-
rak iddianamede rgtsel ie-
rikli toplant olarak nitelenen,
iadam brahim Benlinin atal-
cadaki evinde gerekleen bu-
luma, aydnlarn mangal partisi
kt. Yemekli toplantnn g-
rntleri, 21 Nisan tarihli duru-
mada izlendi. Gizli denilen top-
lantya, aralarnda Dou Perin-
CHP Genel Bakan Deniz
Baykal, Ergenekon Trkiyeyi
tutsak almak iin planland, ancak
Ergenekon efsanesinde olduu gibi
Ergenekon Trkiyenin k yolu
olacaktr dedi. Baykal 21 Ni-
sanda TBMM Grup toplantsn-
da, aydnlarn mcadelesinin tari-
he toplumun erefli mcadelesi
olarak geeceini syledi. Erge-
nekon tertibi, umutsuzluktan, ka-
ranlktan, baskdan, zulmden,
zorbalktan k kaps olacaktr
diyen Baykal, yarg bamszl-
nn kalmadn belirtti. Baykal
unlar syledi: Trkiyeyi bir
hukuk lekesinden kurtarma ans
sadece hkimlerin elindedir. H-
kimler, alacaklar kararlarla sade-
ce dar anlamda hukuki sorunlar
deil, Trkiyenin ok byk rejim
sorunlarn, ahlak sorunlarn,
kimlik sorunlarn da zme ans-
na sahip olacaklardr. Bunu en iyi
ekilde hkimlerimizin baaraca-
na gveniyorum, hepimiz bunu
heyecanla bekliyoruz.
Baykal: Ergenekon, efsanedeki gibi
Trkiyenin k yolu olacaktr
LAv. Hasan Basri
zbey.
ekin de bulunduu aydnlar,
devlet sanatlar ve akademis-
yenler eleriyle birlikte katlm-
lar. rgt toplants olduu
iddia edilen yemekte, katlanlar
trkler syleyip oynarken g-
rntlenmi. ddianamede sua
kant gsterilen dier toplantlar
da daha farkl deil.
-Bilecik Toplants: Savclar,
iddianamedeki maddi hatalarn
dzeltilmesine ilikin
31.03.2009 tarihli yazl akla-
malarnda, byle bir toplant ya-
plmadn kabul ettiler.
-Taksim Toplants: 40 yldr
yaplyor. Cumhurbakanlar,
Babakanlar katlyor. Basn bu
toplantlar izliyor.
-Yurtd Toplantlar: Dou
Perinekin baz sanklarla yurt-
dnda toplant yapt iddias-
nn doru olmad ak kant-
larla saptand. MT bildirdi:
Byle bir buluma yok. Emniyet
Genel Mdrlnden bu top-
lantya katld iddia edilen kii-
lerin yurda giri-k tarihleri
getirtildi. Bunlarn denk dme-
dii, baz kiilerin de yurt dna
hi kmad anlald.
-Ankara Kent Otelde
Yemek: Ankarada aralarnda
yarglar, generaller, profesrle-
rin de bulunduu 70 kiinin ka-
tld bu yemek su oluturama-
yaca gibi; bu yemekte Dou
Perinek yok, Nusret Senem
yok. Dier mvekkiller katlma-
m. i Partisinden Genel Ba-
kan Yardmcs Mehmet Bedri
Gltekin katlm. O da sank
deil.
-Patalya Otelinde Yaplan
Toplant: 80 kiinin katld bu
toplanty basn da takip etti.
Toplantda 25 kadar koruma po-
lisi de vard. Toplantya katld
sylenen Sanayi Bakan Zafer
alayan Bugne kadar yzler-
ce, binlerce toplantya katldm
ama hepsi basna ak toplantlar
olmutur dedi. AKP Adana B-
ykehir Belediye Bakan aday
olan Mehmet Ali Bilici de
Benim katldm gizli toplant
deildi, yine olsa yine katlrm
dedi. Toplantya katld iin
sulanan Dou Perinekin parti-
li mcadeleyi savunduu da, yine
dava dosyasnda yer alan bir te-
lefon konumasyla sabit: Dou
Perinek geldi, i Partisine ka-
22
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
Aydnlar ve sanatlar, Ergenekon
tertibiyle tutuklanan yurtseverlere des-
tek vermek iin 21 Mart gn Silivri
Cezaevindeydi. Aralarnda tiyatro sa-
nats Levent Krca, ressam brahim
Balaban, sanat eletirmeni Hayati Asl-
yazc, ressam Muzaffer Akyol, air
Hseyin Haydar, 68liler Birlii Vakf
Genel Sekreteri Snmez Targan ve Eski
ADD Genel Bakan Erturul Kazan-
cnn da bulunduu aydnlar ve sanat-
lar, durumay izlediler. Mahkemeye
ara verildiinde Levent Krca, Dou
Perineke Sana el sallamaya geldim.
Bama bir ey gelirse savunmam sana
yaptracam. Yine geleceim ama siz
o zaman burada olmayabilirsiniz
dedi. Krca, durumadan kta izle-
nimlerini yle aktard: Bu lkenin
aydn insanlarnn, deerli yneticileri-
nin bu olay nedeniyle ilerinden gle-
rinden olmas beni zyor. Gnlm bir
an nce bu iin sonlanmasn ve bu in-
sanlarn zgr hayatlarna kavumas-
n istiyor. Sayn Perinekin savunma-
sn izledim ve ok etkilendim. ok
haka ve gereki bir savunuydu.
Levent Krca: Bama bir ey gelirse,
savunmam Perineke yaptracam
MFotoraf:
Alpay Tulu
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
23
tln dedi diyorlar.
i Partisi Genel Bakan Yar-
dmcs Av. Mehmet Cengiz, 22
Nisanda partisinin stanbul l
Merkezinde basn toplants d-
zenleyerek, toplantlara ilikin
aklamalarda bulundu. Av.
Cengiz, Savclar iddianameye
Ergenekon rgtnn 6 toplant
yaptn yazmlar. Ancak bahsi
geen toplantlarn rgtsel ie-
rikli gizli olmad ortaya k-
mtr dedi. Av. Cengiz Top-
lants olmayan rgt olur mu?
diye sordu.
6- ERGENEKON BELGELER
Ergenekon Temel Belgesini
Dou Perineke 29 Mays 2006
gn Sabah gazetesi yazar Asl
Aydntaban verdii, Sabahn
mahkemeye gnderdii belge ile
karlatrlarak ispatland. Her
iki belgenin kenarnda Asl Ay-
dntaban elyazsyla notlar
var, zmba delikleri ve faks ka-
rartlar da ayn.
Av. Hasan Basri zbey, Er-
genekon belgelerinin felsefesi,
program, amalar, stratejisi,
taktik ve slubunun da, i Par-
tisinin felsefe, ama ve stratejisi-
ne cepheden kar olduuna dik-
kat ekti. zbey, Yazm tarz ve
slubu, Dou Perinekin tarz ve
slubuyla en kk benzerlik ta-
mamaktadr. Ergenekon belge-
lerini yazanlarn hedef aldklar
ba dman, i Partisi ve Dou
Perinektir. Ergenekon belgeleri,
P ve Dou Perineke dman-
dr, hakaret etmektedir dedi.
7- YARGITAY BASAVCILII DAVA
AMADI!
Soruturma evraklar bir yl
nce Basavcla gnderildi.
Dava almad.
Dava almamas takipsizlik
karar niteliinde!
i Partisi 40 yldr Glad-
yoyla, Kontrgerilla ve Susurluk-
la savayor.G
Cumhuriyet okurlar
(CUMOK ) 23 Nisan Milli Ege-
menlik ve ocuk Bayramn Si-
livri Cezaevi nnde kutlad.
Cezaevi nnde toplanan yz-
lerce kii Ergenekon tertibini
protesto ederek, yurtsever ay-
dnlarn derhal serbest brakl-
masn istedi. stanbul CUMOK
adna basn aklamas yapan
Semiha Gken Boya, Tertip,
gn getike aa kmtr. Bu
cumhuriyetileri sindirme ope-
rasyonudur dedi.
CUMOK, Milli Egemenlik
Bayramn Silivride kutlad
EV Bakan Glseven Yaerin
avukat Vural Ergl, 12. dalga kapsa-
mnda mvekkilinin Tarabyadaki evi-
nin aranmasna ilikin u bilgileri
verdi: Mvekkilime ilikin adreste st
ste 3 arama yapld. lk aramadan
sonra avukat olduum bilindii halde
aramalara arlmadm. Polis kendi
kendine arama yapt ve ilk 2 aramada
el koymay unuttuunu syledii bilgi-
sayar (15 Nisanda) kmrlkten ald.
alr durumdaki bu yeni bilgisayar
eer mvekkilimin ise neden mvekki-
limin evdeki dier bilgisayarlarnn ya-
nnda deil. Kim bilir mvekkilimin
bilgisayarlarndan ne srpriz kartla-
cak.
Avukat Hseyin Buzolu da, 14.
Ar Ceza Mahkemesinin 15 Nisan
gnl arama ve el koyma kararna iti-
raz etti. Ayrca el konulan belgelerin
iade edilmesi talebinde bulundu. Ka-
rarda u ifadeler yer alyor: Trkiye
Cumhuriyeti Anayasasnn 120 ve 21.
maddelerine gre, belirtilen adreste
gndz vakti (gerektiinde gece)
arama yaplmasna, arama sonucunda
elde edilebilecek su unsuru olduu
dnlen eyalara ve delillere el ko-
nulmasna karar verildi.
iddet olaylarnn yaygnlamas
ve kamu dzeninin ciddi ekilde bozul-
mas sebepleriyle olaanst hal st
bal ile ifade edilen 120nci madde,
Cumhurbakan bakanlnda topla-
nan Bakanlar Kurulu, Milli Gvenlik
Kurulunun da grn aldktan
sonra yurdun bir veya birden fazla bl-
gesinde veya btnnde, sresi 6 ay
gememek zere olaanst hal ilan
edebilir deniliyor.
Avukat Vural Ergl, arama ve el
koyma kararlarnn Anayasann
120nci maddesine gre verilmesinin
maddi bir hata olabileceini, ancak
bunun bile soruturmann ne denli
zensiz yrtldnn gstergesi ol-
duunu belirtti.
EV Bakannn evinde OHAL artlarnda arama yapld
A
tatrk Dnce Dernei
(ADD), 14 Nisan alma
Grubu, Trkiye Genlik
Birlii (TGB)nin de aralarnda
bulunduu kitle rgtleri ve ni-
versite renci Konseyleri nc-
lnde 17 Maysta Ankarada
Cumhuriyet Mitingi dzenle-
necek. Mitingin slogan, Hukuk
devletine, demokratik-laik cum-
huriyete ve tam bamszla
sahip k. 28 Nisanda kitle r-
gtleri bir araya gelerek miting
yrtme kurulunu oluturacak.
ADD Genel Sekreteri Suay
Karaman, Ergenekon tertibin-
den sonra ADD taban miting
iin bizi zorluyordu, miting kara-
rnn ardndan da ok byk des-
tek geldi dedi. Trkiye Genlik
Birlii (TGB) Genel Bakan
Osman Ylmaz da, toplumsal
muhalefetin sinir merkezlerinin
sindirilmeye alldn, mitin-
gin sadece Ergenekon tertibinin
protestosu olmayacan vurgal-
d. Ylmaz Trkiyenin bam-
szlk sorunu var, ekonomik kriz
giderek derinleiyor, niversite-
ler bask altnda... Mitingin ana
vurgusu tam bamszlk olacak
dedi. Osman Ylmaz, AKP ikti-
darna kar alternatif bir prog-
ram, bir zm retilmesi gerek-
tiini syledi.
GNLMZN
1 NUMARASINA GELDK!
Yeni Cumhuriyet mitingleri-
nin provas ise 18 Nisanda An-
karada yapld. Rektr Prof. Dr.
Mehmet Haberaln tutuklanma-
sn protesto iin Bakent niver-
sitesi retim yeleri ve renci-
lerinin Antkabir ziyaretinin du-
yurusuyla hareketlenme balad.
Ergenekon tertibine isyan eden
on binler kendiliinden Antka-
birde 18 Nisanda bulutu. Ant-
kabir Komutanlnn verilerine
gre o gn, 111 bin kii Antka-
biri ziyaret etti. Hrriyet gazete-
si yazar Bekir Cokunun 18
Nisan gn yazd Bir numara-
ya gidiyorum yazs da yurtta-
larn Antkabir ziyaretinde etkili
oldu. Antkabir giriindeki Ars-
lanl Yolda toplanan binlerce
yurtta kendi aralarnda konu-
urken ayn cmleyi kullanyor-
lard: Gnlmzn 1 numaras-
na geldik!
Antkabir ziyareti srasnda
Hkmet istifa!, Trkiye, ay-
dnlarna sahip k! Ergenekon
yalan Amerikan plan sloganla-
r ne kt... Ziyarete katlanlar,
24
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
LAntkabir
ziyareti
(18 Nisan 2009).
CUMHURYET MTNGLERNDE KNC DALGA GELYOR
17 Maysta Ankarada
byk buluma
Cumhuriyet Mitingleri yeniden balyor. ADD ve kitle rgtlerinin
nclnde 17 Maysta Ankarada yaplacak miting iin almalar
balad. Miting karar lke apnda yank buldu Ergenekon tertibine
isyan eden on binler, 18 Nisanda Antkabirde bulutu. Antkabir
Komutanlnn verilerine gre o gn, 111 bin kii Antkabiri ziyaret etti.
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
25
bir sonraki gsteriye arkada-
larn da getirmek zere sz-
letiler.
TRK MLLET BRLEECEK
TERTP BERTARAF EDLECEK
i Partisi Ankara l r-
gt, 18 Nisanda Antkabir
yryne katlmadan nce
Sakarya Caddesinde Ergene-
kon tertibini protesto etti. i
Partisi Ankara l Bakan Sefa
Koolu, konumasnda,
Trk milletinin birleeceini,
Ergenekon tertibinin bertaraf
edileceini syledi. i Parti-
sinin protestosuna Ulusal
Birlik Platformu Genel Sekre-
teri Metin Gen ile 27 Mays
Milli Devrim Dernei Genel
Bakan Hseyin Avni Gler
de dedi. Metin Gen, Ne
AB, ne ABD; tam bamsz ve
Kemalist Trkiye hedefi etra-
fnda birlemeliyiz derken
Hseyin Avni Gler yle ko-
nutu: Korkma diyor stiklal
Marmz. Biz de korkmaya-
caz!
ADDDEN ERGENEKON
SAVCILARINA SU DUYURUSU
Atatrk Dnce Der-
nei Genel Merkezi, Ergene-
kon iddianamesinde Ata-
trke hakaret edildiine dik-
kat ekerek, 17 Nisan gn
Ankara ve stanbul Cumhuri-
yet Basavclklarna Ergene-
kon savclar hakknda su
duyurusunda bulundu. ADD
ubeleri de, Erganakon savc-
lar hakknda bulunduklar il-
lerdeki Cumhuriyet basavc-
lklarna su duyurular yap-
yorlar.
Ergenekon davasnn ilk
iddianamesinin 40 ve 41. say-
falarnda ...Atatrkn dahi
Ergenekonun tarikatvari ya-
ps ierisinde olduu, ancak
bunun henz aklanma za-
man gelmedii ibaresi yer
alyor. Ayn ibareye, ikinci
iddianamenin 31. sayfasnda
da aynen yer veriliyor.
ADD Isparta ube Baka-
n Mahmut zyrek, iddia-
namede, Trkiye Cumhuriye-
tinin kurulu felsefesi Kema-
lizmin de terrizm olarak
gsterildiini syledi. G
LBakent
niversitesi
Rektr Prof. Dr.
Mehmet Haberaln
memleketi Rizenin
Pazar ilesinde
mitin yapld.
Srada Atatrk
var, onu da
tutuklayn!
skenderun
(18 Nisan 2009).
Boyun
emeyeceiz!
RZE PAZARDA PROTESTO
Ergenekon tertibi Bakent niversitesi Rektr Prof. Dr. Mehmet Haberaln
memleketi Rizenin Pazar ilesinde 20 Nisan gn dzenlenen mitingle protesto
edildi. Srada Atatrk var, onu da tutuklayn, imdi de sana one minute
pankartlar aan binlerce kii Hkmet Meydanndan, Pazar Meydanna doru
yrye geti. Rektr Tayyipe beyin nakli yap Rektr brak, deniz fenerine bak
sloganlar atan kalabalk AKP Pazar le binasnn nnden geildii srada Pazarda
Amerikan uaklarnn Belediye Bakann istemiyoruz diye bararak, AKP Pazar le
Bakan Ahmet Basay istifaya ard.
Musa Yazc-pek Yldz/ Rize
SKENDERUNDA 11 KTLE RGT
skenderunda Eitim-, Trkiye i Emeklileri Dernei, Liman- Sendikas, ADD,
YDD, Hacbekta Veli Anadolu Kltr Vakf, Alevi Kltr Dernei, Eczaclar Odas,
ehit ve Gazi Yaknlar Dernei, Gazeteciler Cemiyeti ve Demiryol- Sendikasnn
skenderun ubeleri 18 Nisan gn ortak aklama yapld. skenderun Eitim-
temsilcisi Muammer Onay Bu sindirme operasyonlarna boyun emeyeceimizi ve
hakszla urayan aydnlarmz savunacamz altn izerek vurguluyoruz dedi.
26
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
H
rant Dink cinayeti davasnn 9.
durumasna Dinki ldren
kurunlarn Ogn Samast ta-
rafndan sklmad ynndeki tank
aklamalar damgasn vurdu. Dink ci-
nayeti davasna bakan stanbul 14.
Ar Ceza Mahkemesi 20 Nisan gn
be tan dinledi. Silivri Cezaevinde
baka sulardan dolay tutuklu bulu-
nan be kii, mahkemeye 28 Ekim
2008de yazd mektupta, Hrant
Dink cinayetiyle ilgili bilgi vermek iste-
diklerini belirtmi, mahkeme de bu
kiilerin tank olarak dinlenmesine
karar vermiti. Tanklar Volkan Erye-
li, inasi entrk, Veli Halis elik,
Orun Crek ve Adil Orhan benzer
ifadeler verdiler.
HRANT DNK OGN SAMAST
VURMADI
Cinayet suundan yarglanan
tanklardan Volkan Eryeli, Ertu-
rul Balc adnda birinin alt ay nce
koularna geldiini ve Dink cina-
yetini Ogn Samastn ilemediini
sylediini belirtti. Eryeli, kou
sorumlusunun bu olay mahkeme-
ye bildirelim dedii ve bu nedenle
mahkemeye mektup yazdklarn
syledi. Dier bir tank inasi en-
trk de unlar anlatt: Erturul
Balcnn bize sylediklerini aktar-
yorum. Erturul kouumuza geldi.
Hrant Dink olaynn bu kiilerle
alakal olmadn, esasnda tetiki-
nin bakas olduunu, cinayete
vakf olduunu syledi. Aslnda iti-
bar edilmeyecek biri ancak st
dzey kiilerle mektuplayordu.
Biz dileke verdikten sonra kou-
larmz deitirildi.
ESK EMNYET MDR KR
BALCININ OLU ANLATTI
Tanklardan Veli Halis elik
ise, Erturul Balcnn eski stanbul
Emniyet Mdr kr Balcnn
olu olduunu belirterek yle ko-
nutu:
Erturulla bir ay ayn kouta
kaldk. Cinayetten Celalettin Cer-
rahn haberi olduunu, Cerrahn
hemerileri olduunu, babasyla ta-
nkl ve dostluklar olduunu
syledi. Kendisinin olayn ayrntla-
MAydnlkn
Tetii eken Ogn
deil balkl 2 yl
nce yaymlanan
kapak haberi.
AYDINLIKIN HABERNDEN K YIL AY SONRA
Tanklar:
Tetii Ogn Samast ekmedi
Cinayetin 9. durumasnda tanklar, Hrant Dinki Ogn Samast
ldrmedi dedi. Bu bilgiyi Eski stanbul Emniyet Mdr kr
Balcnn olu Erturul Balcnn kendilerine sylediini belirten 5
tank, Ognn piyon olarak kullanldn syleyen Balcnn cinayetin
ayrntlarna vakf olduunu kaydetti. Aydnlk 2 yl 3 ay nce, Dinkin
ldrlmesinden 9 gn sonra Askeri Yetkililer: Tetii eken Ogn
deil balyla kmt.
Askeri kaynaklar:
Hrant Dink
cinayeti d
istibarat rgt
ii
29 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
27
rn bildiini bize anlatt. Bunlar ci-
nayet sonrasnda mahkeme duru-
malar balaynca anlatt. Biz dilek-
eyi verdikten sonra, Erturulu
bizim koutan aldlar sonra da
bizi dattlar.
TAYYP ERDOANLA YAZIMALARI
VARDI
Son dinlenen tank Adil Orhan
Kouumuza Erturul Balc diye
bir arkada geldi. Haberlerde
Hrant Dink olayn izlerken Ogn
Samastn bu olay yapmadn,
bakasnn yaptn, kendisinin bil-
diini syledi. Emniyet Md-
rnn olu olduunu syledi. st
dzey insanlarla grtn,
mektuplatn sylyordu. O,
grt isimleri verdi ama ben
sylemek istemiyorum dedi. Mah-
keme Bakan Erkan Canak, Ben
sizi o isimleri syleyesiniz diye a-
rdm deyince Orhan, Tayyip
Erdoann danman, Ko Hol-
dingin ba danman ve Adalet
Bakanl dedi. Mahkeme Bakan
Canak ise, Kendisi mektup mu ya-
zyor yoksa mektuplayor mu?
Herkes, istedii yere mektup yazar.
Bak sizde bize mektup yazdnz. Biz
de st dzey saylrz diye cevap
verdi. Orhan ise bu konuyla ilgili
baka bir ey sylemedi.
AYDINLIK 2 YIL 3 AY NCE YAZMITI
Tanklar bugn itibaryla Eski
Emniyet Mdr kr Balcnn
olu Erturul Balcya dayanarak
Dinki Ogn Samast ldrmedi
dedi. Ancak Aydnlk bunu iki yl
ay nce yazmt. Hrant Dinkin
ldrlmesinden 9 gn sonra ya-
ymlanan Aydnlk Askeri yetkili-
ler: Tetii eken Ogn deil ba-
lkl kapak haberiyle kmt. As-
keri kaynak olay yle tarif etmi-
ti: Ogn Samast da, azmettirici ol-
duu ileri srlen Yasin Hayal de
birer yem. Bu yemlerle olayn arka-
sndaki esas g gizlenmek isteni-
yor. Bunlarn cinayeti milliyeti
duygularla harekete geen, kendi
bana apulcu bir grup olarak ile-
dikleri grnts yaratlmak isteni-
yor.
ASKER, KAYNAK: DI STHBARAT
RGT
Haberde eylemin ardndan
baka tarafa doru koan bir baka
kii daha kaydedilmiti. Bu bilgi de
daha dava dosyasna konan tank
ifadeleriyle dorulanmt. Haberde
dikkat ekilen bir dier ayrnt da
cinayetin profesyonelce ilenmesiy-
di. Uzman gr de tetii
Ognn ekemeyeceini iaret edi-
yor: Bir insana 1 metre mesafeden
4 el ate edeceksiniz, n de ba-
ndan isabet ettireceksiniz, bu ok
zordur. Ancak bir profesyonel tara-
fndan yaplabilir. Birinciyi sktk-
tan sonra hedef derken ikinci ve
ncy de baa isabet ettirmek
ancak soukkanl bir profesyonel
tarafndan yaplabilir.
Askeri kaynak u bilgiyi de ver-
miti: Eylemin ekli, arkasnda ci-
nayeti ilediiilerili srlen silahla
birlikte ve ayn kyafetle tetikinin
yakalan, buram buram d istih-
barat rgt kokuyor. alma
yntemi, yabanc istihbaratlarn
teknii. Ogn Samasta adeta ya-
kalan talimat verilmi.
SAMAST YNE KONUMADI
Tanklarn dinlenmesinin ar-
dndan mdahil avukatlardan
Bahri Belen, Samasta Agos gaze-
tesinin yerini nasl buldun? Diye
sordu. Samast, adresin yazl oldu-
unu ve sora sora bulduunu an-
latt.
Avukat Belen, O zaman ex-
tacy hap almtn, hatrlamayabi-
lirsin dedi, Samast da, Ne sor-
mak istiyorsanz ak ak sorun,
benim yanmda kimse yoktu,
varsa ispatlayn, kendimi asaca-
m, bu kadar byk konuuyo-
rum, yanmda kimse yoktu yan-
tn verdi. Mdahil avukatlardan
Fethiye etin ise, Samasta Baba-
kanlk Tefti Kurulunda verdii
ifadeden yola karak, Yasin Ha-
yalden neden korktuunu sordu.
Samast, Hayalin evresi olduu-
nu iin korktuunu syledi.
EMNYET MDRNN OLU TANIK
OLARAK DNLENECEK
Mahkeme, Eski stanbul Em-
niyet Mdr kr Balcnn
olu Erturul Balcnn da tank
olarak dinlenilmesine karar veril-
di.G
BASALII
Deerli arkadamz, kardeimiz
Cihan Kseyi kaybettik.
Kse ailesinin ve dostlarnn acsn paylar,
ba sal dileriz.
Devrimci Genlik Birliiden
Arkadalar
BASALII
Trkiyemizin sekin aydnlarndan,
yurtsever insan, Emekli Hava Pilot
Binba Erkan Potuknenin lmn zlerek
rendik. Ailesine ve tm
sevenlerine ba sal diliyorum.
Mehmet Bedri Gltekin
i Partisi Genel Bakan Vekili
28
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
S
eim gecesi Erdoan, Bakan-
lar Kurulunda deiiklik
sinyali verince, Gl ekibi
basn araclyla bir kampanya
balatt. Kabinede Erdoanc
olarak bilinen ve kritik koltuk-
larda oturan bakanlar hedef
alan yaynlar yapld. Saldr
kampanyasnn boyutu o kadar
byd ki, Gle yakn isimler
baz bakanlar Ergenekoncu ol-
makla bile sulad.
Abdullah Gl yanllar bir
yandan da kendi ekiplerinden
olan baz isimleri, olas kabine
deiikliinde bakanlk koltuu-
na oturacak kiiler olarak da ba-
sna szdrdlar.
ERDOANDAN GLE, KARI HAMLE
Ancak Tayyip Erdoana
yakn kaynaklar yeni bir liste sz-
drd. Bu listeye gre, arln
Gle yakn isimlerin oluturdu-
u 11 bakan gidecek. Bu bakan-
lar arasnda Mehmet Ali ahin,
Mehmet Aydn, Hseyin elik,
Kemal Unaktan, Mehmet im-
ek gibi isimler yer alyor. Yerle-
rine gelecek bakanlarsa mer
elik, Yaar Erylmaz, dris
Naim ahin, Cneyt Yksel,
Mustafa Elita, Nihat Ergn,
Mehmet Salam ve Burhan Kuzu
gibi Erdoana yakn vekiller. Er-
doanclarn szdrd listeden
de anlalaca gibi Adalet, Sa-
lk, Milli Eitim, Ekonomi ve
Maliye Bakanlklar Glc-
lerden alnyor.
Erdoan, 23 Nisan akam
TBMMdeki resepsiyonda kabi-
ne deiiklii konusundaki soru-
lara bekleyin greceksiniz ek-
linde imal bir cevap verdi.
YEN BAKANLIK KURULUYOR
Bu arada Erdoann Cum-
hurbakan Gle danarak liste-
ye son anda yeni bir bakanlk ek-
leyebilecei de kulislerde konu-
ulanlar arasnda. Bu bakanlk
yerel ynetimlerden sorumlu
devlet bakanl olacak. Eer bu
deiiklik gerekleirse yeni olu-
turulacak bakanlk iin ad geen
isim ise Nihat Ergn.
ERDOAN NE ZAMAN KKE
IKACAK?
Kabine deiiklii listesini
Abdullah Gle onaylatmas ge-
reken Erdoann, ankaya K-
kne ne zaman kaca ise tam
bir muamma. 23 Nisan Resepsi-
yonunda Erdoann 24 Nisan
gn Abdullah Glle grecei
ve listeyi onaylataca sylendi.
Ancak o gnn sabahnda Gl,
Bulgaristana gitmiti. Erdo-
ann gnlk programnda ise
Kk ziyareti grnmyordu.
Aydnlkn baskya girdii saate
kadar bu grmenin ne zaman
yaplaca netlememiti.G
GL VE ERDOANIN KABNE SAVAI
Erdoan, kabinedeki Glclerin
stn m izdi?
Yerel seimlerden kan kaybyla kan AKP Hkmetinde bakanlar kurulu
revizyonu tartmalar Erdoan-Gl ayrmasna dnt. Gl ekibi, kritik
koltuklar kapmak iin Erdoanc diye bilinen bakanlar karalama
kampanyas balatmt. Erdoan da kendi hamlesini yapt ve deitirmeyi
dnd 10dan fazla bakann ismini basna szdrd. st izilen
bakanlar neredeyse tamam Gle yakn isimler!
Erdoan ve Gl arasndaki ayrmann
tek kant kabinedeki ayrma deil. Erdo-
an, 18 Nisan gn tatilini geirdii Antal-
ya Ela Quality Resort Otelde, Gln Er-
menistan snr kapsnn almas konusun-
da sarf ettii szlerle ilgili beni Cumhur-
bakanmz balamaz diyerek bu kavgay
su yzne karmt.
Aydnlk iki hafta nce de, Gln, Er-
doan ekibine kar ulusal apta yayn
yapan bir televizyon kanal kurdurduunu
da kamuoyuna ilk kez aklamt.
Cumhurbakan beni balamaz
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
29
UMUT ALBAYRAK
A
dalet Bakanl mfettilerinin,
21 Ocak 2007 tarihinde yrr-
le giren Tefti Kurulu ynet-
meliinin ardndan, grevdeki 25
hakim ve savc hakknda telefon dinle-
mesi karar aldrmasnn ortaya k-
mas yarg evrelerinden byk tepki
ekti. lk kez Yargtay Onursal Cum-
huriyet Basavcs Sabih Kanado-
lunun gndeme getirdii dinleme ka-
rarnn, ynetmeliin yrrle gir-
mesinden hemen sonra, stanbul 1inci
Sulh Ceza Mahkemesi tarafndan ve-
rildii anlald. Adalet Bakanl m-
fettilerinin istemi zerine alnan ka-
rarda, telefonlar dinlenecek grevlile-
rin isimleri belirtilmezken, yklenen
su blm de bo brakld. Kararda
sadece telefonlar dinlenecek hakim ve
savclarn telefon numaralar yer ald.
DNLENEN YARGI MENSUPLARI 25DEN
OK FAZLA
Aydnlka konuan bir yetkili,
telefonlar dinlenen yarg mensup-
lar arasnda Cumhuriyet Basavc-
larnn da olduunu kaydetti. Y-
netmeliin 2007 ylnda ktn
hatrlatan yetkili, bakanlk mfett-
ilerinin iki yl akn bir sredir
dinleme kararlar aldrdklarn, te-
lefonlar dinlenen yarg ve savc
saysnn 25den ok daha fazla ol-
duunu vurgulad. Telefonlar din-
lenen yarg mensuplarnn byk
ounluunun, hkmetin iine
gelmeyen soruturmalar yapan
savclar ve kararlar alan hakimler
olduunu belirten yetkili, yarg ze-
rindeki basknn telefon dinlemele-
riyle snrl olmadn da kaydetti.
Adalet Bakanl mfettilerinin
Ankara ve stanbulda bir ok
hakim ve savcnn ifadelerini ald-
n belirten yetkili, yarg mensuplar-
nn eilimleri hakknda dosyalar
hazrladklarn ifade etti.
YNETMELK ZN VERYOR
Adalet Bakanlnn kard
Tefti Kurulu Ynetmeliinde n-
celemenin ve Soruturmann Yap-
ln dzenleyen 98inci maddesi-
nin fkras yle: istinabe, tank
dinlenmesi, arama, el koyma, keif,
haberlemenin tespiti ve dinlenmesi
gibi delil toplama ilemleri srasn-
da Ceza Muhakemesi Kanununun
hkmleri ile birlikte 2802 sayl
Kanunun 101inci maddesindeki
yetkiler kullanlr, hkim ve Cum-
huriyet savclar lehine 2802 sayl
Kanunun 85 ve 88 inci maddelerin-
de yer alan kstlayc hkmler
dikkate alnr. Hakim ve savcla-
rn telefonlar, ynetmelik kma-
dan nce ancak Adalet Bakanl-
nn soruturma izni vermesinden
sonra savclarn talebi zerine ve
mahkeme kararyla mmkn olabi-
liyordu. Yeni ynetmelikle Adalet
Bakanl mfettileri, tpk savclar
gibi dinleme karar aldrabilmeye
balad. Yarg evrelerinden byk
tepki eken Tefti Kurulu Ynet-
melii, Yarglar ve Savclar Birli-
inin bavurusu zerine Dan-
tayn gndeminde.
BAKANLIK YARGI GVENCESN
KASTEN ORTADAN KALDIRIYOR
Yarglar ve Savclar Birlii Ba-
kan mer Faruk Eminaaolu,
yarg ve Cumhuriyet savclarnn
telefonlarnn dinlenmesini 22
Nisan gn yazl aklama yapa-
rak eletirdi. Eminaaolu unlar
kaydetti: Adalet Bakannn Y-
netmelii deitiriyoruz dememesi,
kp yarg ve savclardan zr di-
lememesi, yargnn 12 Mart ve 12
Eylldeki tablonun dahi gerisinde-
ki koullar iine srklendiini izle-
mesine ramen, tm bu olaylara se-
yirci kalmas, yarg ve savclarn
tek meslek rgt bakan olarak
tarafmn telefonlar hakknda dn-
yada rnei grlmedik biimde
dinleme karar alnmas da gzetil-
diinde, Adalet Bakanlnn kas-
ten yarg gvencesini ortadan
kaldrdnn kantdr. Yargnn
yargya braklmas gerektiini be-
lirten Eminaaolu, askeri dnem-
lerde karlalmayan uygulamala-
rn terk edilmesi gerektiini de kay-
detti.G
DNLENEN YARGI VE SAVCI SAYISI 25TEN OK FAZLA
Cumhuriyet Basavclar bile
dinlemeye alnm
Adalet Bakanl mfettilerinin, Trkiyenin byk illerinde grev yapan
birok hkim ve savc hakknda telefonlarnn dinlenmesi kararlar kard
ortaya kt. Telefonlar dinlenenler arasnda Cumhuriyet Basavclarnn da
olduu belirtilirken, dinleme kararlarnda dinlemenin ne iin yaplacann
belirtilmemesi de dikkat ekiyor.
30
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
E
ski Bota Genel Mdr
Mete Gknel, ABDnin Er-
menistan politikasn, 22
Nisanda, Aydnlk Ankara Tem-
silcisi Fikret Akfratn Ulusal
Kanalda sunduu Haftaya Bak
programnda deerlendirdi.
Gknel, Ermenistann Amerika
tarafndan Kafkasyada n plana
karlmak istendiini belirtti.
Gknel yle konutu:
CHENEYN ALTERNATF ROTASI
Eyll banda Dick Cheney,
nce Tiflise gitti, ardndan Azer-
baycana geti, oradan da Ukray-
na ve Brksele gitti. Cheneynin
Azerbaycan ziyareti nemli. Che-
ney, Azerbaycanda alt seviyede
karland. Aliyev, karlamaya
gelmedi. Sonra Cheney iin bir
yemek verildi. Dick Cheney, ken-
disi iin verilen yemekte Bu co-
rafyada alternatif rotalara bak-
mamz lazm dedi. Hemen
orada konumasn kestiler. Che-
ney, Kiev ve Brkselde de benzer
bir aklama yapt. Alternatif ro-
talardan bahsetti; alternatif rota
Ermenistan.
ABD, ERMENSTANI YANINA
EKYOR
Mete Gknel, Trkiyenin Er-
menistanla ilgili almnn da bu
alternatif rota sylemiyle rt-
tn dnyor. Gknelin
bu konudaki gr yle:
Grcistan-Rusya sava da
Ermenistann iine yarad. Ameri-
ka, Grcistan Rusyann eline b-
rakp Ermenistan Rusyann elin-
den almak gibi bir siyaset gtt.
Amerikann u sralar gndeme
getirdii Ermeni tezlerinin arkasn-
da da bu var. Hem Bayan Clinton,
hem de Obama Trkiye ile Erme-
nistan ilikilerinin normalletiril-
mesi gerektiini sylediler.
Eski Bota Genel Mdr
Mete Gknel, bu srete Erme-
nistann Kafkaslarda adeta
ikinci bir srail olarak ne ka-
rldn gryoruz dedi.G
ESK BOTA GENEL MDR METE GKNEL:
Amerika, Ermenistan
Kafkasyann sraili yapmak istiyor
Trkiye, ABDnin Ermenistan ile ilikilerin normalletirin basksyla kar
karya. Peki bu normalleme sylemi nereden kt? Eski Bota Genel
Mdr Mete Gknel, Amerikann bu basksn Yeni enerji yollarnda
Ermenistann ne karlmas olarak yorumluyor. Gknele gre
Ermenistan, Amerikann alternatif boru hatlar planlar iinde rol alacak bir
lke. Trkiyeye de bunun iin bask yaplyor.
Trkiyenin Azerbaycanla arasnn
bozulmasna neden olan Ermenistan
konusu, Dileri Bakanlnn 22
Nisan gecesi yapt aklamayla yeni
bir boyut kazand. Dilerinin akla-
masnda Trkiye ile Ermenistann, s-
virenin arabuluculuunda bir yol ha-
ritas belirledii kaydedildi. Trk D-
ileri ile ayn anda, svire ve Ermenis-
tan Dileri Bakanlklar da benzer
aklamalar yaptlar.
Azerbaycan ise bu aklamaya tepki
gsterdi. Azeri yetkililer, Ermenis-
tann Karabadaki igali bitmeden
Trk-Ermeni snr almasn dediler.
te yandan AKPlilerin Azerileri
Ermenistan konusunda bilgilendiriyo-
ruz demeleri de gerei yanstmyor.
Habertrk gazetesinde, 23 Nisanda
yaymlanan habere gre Azerbaycan
Devlet Bakan lham Aliyev, Ali Baba-
cana Ermenistanla gryormusu-
nuz dedi. Babacann Byle bir ey
yok demesi zerine Aliyev, antasn-
dan Trkiye-Ermenistan arasndaki
grme tutanaklarn kard ve
Bunlar ne? diye sordu. Babacan, tu-
tanaklar grnce suskun kald. Ali-
yevin Trkiye-Ermenistan grmele-
rinin tutanaklarn Rusyadan ald,
Rusyann da Ermeni diplomatlar ara-
clyla bu tutanaklar elde ettii savu-
nuluyor.
Dileri: Ermenistanla yol haritas belirledik
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
31
Erturul KAZANCI (Hukuku)
D
evlet, halk organizasyonudur.
kamu yarar dncesiyle rgt-
lenerek yaama geirilmesi gere-
ken; siyasal, sosyo-ekonomik ve kltrel
sorumluluklar tamakla ykmldr.
Ama kamu yararn, zarara evirmeye a-
lan devlet ileyilerine tarih, defalarca
tanklk etmitir. nk eitli yntem-
lerle iktidar olmu ve totaliter eylemselli-
e brnm siyasal yaplarn, ncelikle
kendi halklarn bunalttktan sonra ev-
rensel ilikilerde de yanllklara dtk-
leri bilinir. Kukusuz devleti saygn bir
kurum konumuna getiren zellik, tm
yurttalar iin; eit, adil ve nesnel kstas-
lara sahip olmasdr. Yoksa devlet, ce-
berut bir aygt olmaktan teye gee-
mez. Kii veya zmre otoritesi altnda
mutsuz ve umutsuz halk kitlelerinin
uyruk olduu ynlara dnr.
HUKUKTA DEAL UYGULAMA
Kamu ynetimi asndan; polis,
yasa ve hukuk devlet biimlerini
genel zellikleriyle deerlendirmek ve l-
keleri buna gre sralamak gerekmektedir.
Polis devleti; ynetimi elde tutan zihni-
yetin kt uygulamalarna araclk eden ve
genel kolluk gcne dayal baskc ve bu-
yurgan bir yapdr. Hak ve zgrlklerin
geliigzel daraltld, bireysel ve toplum-
sal gvencelerin olmad bir biimsellik
bylesine bnyede grlebilir. Yasa
devleti de kamu ynetimi asndan st
lt deildir. nk en antidemokratik
yasalar, kukla yasama organlarndan gei-
rerek yrten nice devletler saptanmtr.
yleyse demokratik devlet ynetimleri iin
asl ama; hukuk devleti nosyonu olma-
ldr.
deal hukuk; bireysel, toplumsal ve
kamusal alandaki karlkl ilikileri d-
zenleyen, insan hak ve zgrlklerine
dayanarak hukukun stnln ie-
ren yasalara zemin hazrlayan nesnel ku-
rallar btndr. te hukuk devleti, bu
tanmlamay iinde barndran zgnlk-
tr. Hukukun stnl, bu alandaki
uluslararas gelimelerin kii ve toplum
yararna kout olan tartmasz st
normlarndan domu bir rndr. Ev-
rensel erevede genel kabul grerek,
demokratik kurumlarn ilemleriyle pe-
kimi uluslararas bir uzlamann sonu-
cudur. Devletlerin yasama organlarnca
karlan yasalar, hukukun stnlne
ne denli uyum salarlarsa, orada hukuk
devletinden sz edilebilir.
HUKUKUN STNL DILANIRSA
Ne yazktr ki; hukukun stnl,
uygulamalarda dlanmakta ama ierik-
siz bir kavram olarak da dillerden d-
memektedir. nk kamu vicdann sar-
san, doyurmayan ve hukuk literatrn-
deki; drt, tank ve kantlarn eylemsel-
likle ilikilerine nesnel ekilde yaklama-
yan keyfi uygulamalar ok grlmtr.
Aslnda hukuk devletini oluturmak, si-
yasal iktidarlarn grev ve sorumluluu-
dur. Yoksa o lkede bask ve korkularla
sindirilmi bir toplum varsa, kamu dze-
ni; ideal hukuk ilkeleri asndan bozul-
mu demektir.
Kamuoyunun huzurunu rseleyen
polis-yasa devleti ikileminden yaknma-
lar eitli lkelerde yllarca gndemde
kalmtr. Hukuk devleti olgusunun;
nesnel, tahammll ve saygn ortamna
zlem duymann yurttalar iin bir talep
olmaktan kt gn, lkeler; gven
dolu esenlik ve dirlik ortamna ulamlar
demektir.
HUKUK SONU VE DEERLENDRMELER
Hukukun stnl kavram ze-
rinde genel hatlaryla durduktan sonra
gelmek istediimiz odur ki; Ceza huku-
ku uygulamas, toplumsal yaam a-
sndan en nemli hukuk daldr. Geri
hukuk dallar zerinde nem sralamas
yapmak literatr asndan doru olma-
makla birlikte, kiinin zgrln da-
raltan veya kaldran fiziksel ve ruhsal ce-
zalandrma ilemleri ayr ve ok nemli
bir karakterdedir. Bu ynde bir-ka gn
nce incelediimiz Silivrideki duruma,
bizi bu dal zerinde yeniden younla-
maya yneltti. nk savunmalar sra-
snda dile getirilen bir durum genel dik-
kati ekti. Buna gre; Gereklerle ba-
lants olmad ifade edilerek dzeltil-
mesi yarglananlarca istenilen kimi id-
dialar kapsamndaki baz hususlarn,
dava savclarnca mahkemeye verilen
yazyla; iddianamede hukuki sonuca
balanmad ve hukuki deerlendirme-
de yer almad eklinde yant bulduu
ifade edildi.
HUKUK TEKNNE DKKAT
imdi burada hukukun stnl
asndan vahim bir durum ortaya k-
maktadr. Ceza yarglamas gibi insan
yaamn etkileyecek bir srete, huku-
ki sonuca balanmayan ne srmle-
rin, iddianamede yer almas dnle-
mez. Bu durum hukuk teknii asndan
anlalr gibi deildir. Maddi hata veya
sehven yapld zamanla ifade edilen
yazlmlarn da insan geleceini kararta-
bilecek nitelikte olduklarndan, sonra-
dan dzeltmelere urasalar bile bir adli
ileyi olan iddianamelerde nceden yer
almamalarna zen gstermek gerekir.
HUKUK UYGULAMALARINDA GREV VE
SORUMLULUK
Hukukun stnl kavramnn yer
etmesinin grev ve sorumluluu, bata
hukukulara dmektedir. Devletin say-
gnl ise ancak hukuk aygtnn iyi ile-
mesini salamakla orantldr. Hukuk
devleti olabilmenin onurlu gvencesini
yaamak ve zellikle de tm adli uygula-
malar ayrntlaryla duyumsamak, top-
lumsal huzurun temeli saylmaldr.G
Hukuk Devleti kavram
FORUM
BASALII
Deerli Ressam,
Partimizin yesi
Ekrem Kahramann babas
Ali Fak Kahraman kaybettik.
Kahraman ailesinin ve dostlarnn
acsn paylar ba sal dileriz.
Erkan nsel
i Partisi Genel
Bakan Yardmcs
stanbul l Bakan
BASALII
Deerli arkadamz
Cihan Kseyi kaybetmenin
derin znts iindeyiz.
Kederli ailesinin ve
dostlarnn acsn paylar,
ba sal dileriz.
i Partisi
Milas le rgt
Ne zaman Oral allarn adn duysam, Hasan Yalnn Sfr
Noktasndaki adam yazs aklma gelir!
Bir gn Denizlerle beraber
Ben Mahire dedim ki
Dil Okulunda Erbakanla yatarken
Kaacaktm, polis beni aryordu.
Neredeyse iki yazsndan birinde 68 edebiyat yapar Oral al-
lar. Neden? Srekli solcu gemiini ktleyen birisi, neden sk sk o gnleri anan yazlar
yazar?
Gemiinde devrimci olmann getirisini Oral allar kadar kullanan ikinci bir isim yok-
tur 68 kua arasnda.
ak-akmak, ayna-bak gibi hatralarn satan bir iportac gibidir allar. Ortala-
ma solcunun duygularna seslenen, hibir zaman ortalama bir dzeyi aamayan yazlary-
la hep bunu yapar.
19 Nisan 2009 gnl Taraf, tam sayfasn allara ayrm. Birinci sayfann srmanetinden de duyurmu.
Gezmi yaasayd ulusalc olmazd, Solun iinde 27 Mays zlemi hl sryor diyor.
Oral allar, Deniz Gezmiin babasna yazd mektupta kurtulu sava anlaryla bydn sylediini bilmez mi?
Ya Denizin Mustafa Kemale olan hayranln?
THKO savunmasnda Trkiyenin devrimci tarihine sahip kn? ttihat nderlere sevgisini? 68 kuanda, 27 Mays Dev-
rimini belki de Deniz Gezmi kadar hararetli savunan olmadn hatrlamaz m?
uras kesin.
Deniz yaasayd, AKPnin kuyruuna taklan Oral allarn suratna tkrrd!
32
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
HAFTANIN NOTLARI
HKMET EK
Deniz Gezmi yaasayd
suratna tkrrd!
enkal Atasagunun
Fethullah yorumu
Gzmzden kam eski MT
Mstear enkal Atasagunun 29
Mart 2009 gnl Radikalde syle-
dikleri. zdemir nce, Hrriyette 21
Nisan 2009 gn kesinde hatrlat-
yor. Okuyalm:
Yemekte Fethullah Glen ce-
maatinin faaliyetleri hakknda bilgi
veren Atasagun bu grubu en tehlike-
li grup olarak grdn belirtiyor.
Cemaatin 60 trilyon lira bir para-
y ynettiini ne sren Atasagun
yle devam ediyor:
Yurtdndaki okul ama faaliyetleri ok iyi organize
ediliyor. Bizim gzlemlerimize gre bu Glen grubunun
baarabilecei bir ey deil. Mutlaka baka bir destek sz
konusu. Taa MSPden beri bunlar hkmet orta olduk-
larnda bakanlk zerinde ok srarl oluyorlar: Milli
Eitim, ileri, Adalet. Bir de frsat bulabilirlerse Sanayi
Bakanl. Bunlar sonunda devletin pek ok kademesinde
yer etmiler. Belki size ters gelecek bu sylediim ama
yle yumruu vurmadan bu temizlenmez. Biz iimizde ir-
ticac barndrmayz. u kadarn syleyeyim, bizde u an
mam Hatipten mezun olmu kimse yok.
Trkiye can derdinde
Sedat Ergin neyin derdinde?
Ergenekon tertibinin bundan nceki aamalarnda, tertibin
Trkiye dman ieriini hibir zaman kavrayamayan yazarlarn
banda Milliyet Genel Yayn Ynetmeni Sedat Ergin gelir. Erge-
nekonu sulandrmayalm ya da etelerin zerine sonunda
kadar gidelim edebiyatnn da balca savunucularndandr Ergin.
Trkiyenin milli kurum ve ahsiyetlerine ynelik saldrnn 12.
dalgasnda, Ergine gre dnyann her yerinde kutsal bir alan
olarak kabul edilen eitim dnyasna, niversitelere ve hatta Mil-
liyetin kapsndan ieri girmesini dahi anlayamamtr, Sedat
Ergin.
Anlam olsayd, Milliyette 17 Nisan
2009 gnl Ergenekon ve Baba Beni
Okula Gnder balkl bayazda unlar
yazlabilir miydi:
Ergenekon soruturmasnda da id-
dialarn sonuna kadar gidilmelidir. Btn
mesele, soruturmann hukuka uygun bir
ekilde yaplmas noktasnda beliriyor.
Tijen Mergenin lise yllarna ait an
defterinin de Ergenekon kapsamnda
msadere edilmi olmasnn Avrupa hu-
kuku ile badaan bir yan olmadn
kukusuz ortaokul rencileri bile teslim
edecektir.
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
33
HAFTANIN NOTLARI
Latif Demirci, 19 Nisan 2009, Hrriyet
stihbaratn banda byle adamlar var(d)!
Yanda basnn pek sevdii yorumculardan biridir Blent Orakolu. 20 Nisan 2009 gnl Tarafta
Nee Dzelin konuu olmu. Orakolunun analizleri bilgiye, geree dayanmaz. F tipi medyann
yalanlarn tekrarlar. Kitaplar da byledir.
27 Nisan e-muhtrasn Genelkurmay iindeki Aydnlk grup hazrlad, Ergenekon PKK, Hizbul-
lah, DHKP-Cnin iine szd, calan da Ergenekon eitti ya da 28 ubat da Ergenekon ii diye
yazar.
Blent Orakolunu daha yakndan tanyalm.
1997 ylnn balarnda Refahyol iktidar 36 ilin emniyet mdrn, genel mdr yardmclarn ve
sekiz daire bakann bir operasyonla deitirdi.
stihbarat Daire Bakan Emin Aslan, illerin isteiyle grevinden alnd, yerine bakanvekili olarak
Orakolu atand.
Yeni bakanvekilinin ilk byk baars, Emniyet Genel Mdr Alaattin Ykselin bir gece bask-
nyla grevinden alnmas ve yerine Kemal elikin getirilmesi operasyonunu yrtmek oldu!
Haziran 1997de Deniz Kuvvetleri Komutanlnda kstebek skandal patlak verdi. Kstebek
Onba Sarmsakn Emniyet istihbaratla balants ortaya kt. Genelkurmayn bastrmasyla Orakolu grevinden alnd, apar topar
ABDye gnderildi, ancak dnnde tutukland.
Orakolu, Deniz Kuvvetleri Askeri Mahkemesinde, Devletin emniyetini veya dahili menfaatlerini taalluk eden evrak veya vesikalar
almaktan yargland. Bu davada tank olarak dinlenen Deniz Kuvvetleri Komutanl stihbarat Dairesi stihbarata Kar Koyma ubesi
Mdr Yarbay Mehmet Aygner, Orakolunun ABD hesabna casusluk yaptn savundu. Aygner, Bu olayn, dost bir lkede y-
rtlen istihbari faaliyetin esaslarn ierdii tespitini yaptn syledi. Aygnere gre olay, Emniyet stihbarat Daire Bakanlnn TSKy
hedef alan planl operasyonal bir faaliyeti idi.
Blent Orakolu, 54 gn tutuklu kald, delil yetersizliinden beraat etti.
Her kitabnda, konumasnda AKPye vgler dzen Orakolu, hanet emberi adl kitabnda, Allah nasip eder parlamentoda
grev yaparsak diyor!
Org. Babu kresel
tehdidi grmezden geliyor
G e n e l k u r ma y
Bakannn Harp
Akademi l er i ndeki
konferans geen haf-
tann en ok tartlan
konusu oldu. Org.
Babuu libe-
ral/Fethullah kalem-
ler eletirdiler. Org.
Babuun en nemli
eksiini ise Vatan ga-
zetesinde Yiit Bulut
iki ayr yazsyla ortaya
koydu. Org. Babu,
i cephede doru
saptamalar yapyor
ancak, ulusal devlet-
leri tasfiye eden asl
gc, kresel tehditi grmyor veya grmezden
geliyor. Bulut, 20 Nisan gnl kesinde yle so-
ruyor: Terr-irtica-cemaat olarak tarif ettiiniz
sonu, ok ak syleyeyim beni ikna etmedi! Peki
byk resim! Onunla yzlemeye isteimiz ve g-
cmz yok mu? Yiit Bulut ke yazsn yle
balyor: Sayn Bakanm, umarm siz hakl kar-
snz! Trkiyenin btn derdi; terr-irtica dene-
cek kadar basittir. Benim grdm krsel tehdit
yoktur.
Adalet aranyor yalan
Geen haftann Ergenekon konusundaki en aydnlatc yorumunu Va-
tanda Can Ataklnn kaleminden okuduk. 20-21 Nisan gnk kesinde, Er-
genekon davasnn AKP hkmetinin muhaliflerini bastrmak iin kulland
bir ara olduunu ok net olarak yazd. Darbecilerden hesap sorulduunun,
Gladyo temizlii yapldnn yalan olduunu yazan Atakl, en byk kandr-
macann ise Adalet aranyor denilerek yapldn adeta haykryor. Atak-
lnn ars yle:
Ergenekon davasnn hukukla hi ilgisinin olmad, tamamen siyasi bir
dava olduu artk mutlaka daha yksek sesle konuulmaldr Trkiyeyi
seven, Cumhuriyet ilkelerine bal herkesin korkmadan, kararllkla bu oyuna
kar cesaretle direnmesi gerek.
34
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
ERYE ER / DORUYA DORU
Engin Ard
Camiden mi getirdiler?
Basn akallarnn btn numaralar, kovuturmaya urayanlarn
balarna bu ilerin Atatrk olduklar iin geldii yanlgsn kafa-
lara yerletirmek
Sabah, 19 Nisan 2009
Cengiz andar
Karanlk iler
Genelkurmay adna bir tmgeneralin Trkan Saylan ziyarete git-
mesi neyin nesi? Bu ne demek oluyor?
Radikal, 19 Nisan 2009
Etyen Mahupyan
Ergenekonun yolu
Ergenekonda yarglanan muvazzaf askerlerin neredeyse hepsinin
yolu Kbrstan ve Gneydou Anadoludan gemi durumda.
Taraf, 19 Nisan 2009
Serdar Turgut
Cemaat-TSK diyalog aray!
Glen cemaati ile TSK arasnda diyalog kanallar mutlaka almaldr.
Akam, 20 Nisan 2009
mer Tapnar
Ulusalclara kt haber!
Obamann model ortaklk dedii ey Trkiyenin Mslman
kimliini basbaya n plana karan bir sylem ieriyor.
Sabah, 20 Nisan 2009
Ali nal
Yeni bir strateji mi?
Babuun karsna ald cemaat veya cemaatlerin lkenin g-
venliine en az Emniyet tekilat ve ordu kadar hizmet ettiine btn
tarihimiz ahittir.
Zaman, 20 Nisan 2009
Erdal afak
Kbrsta sil batan m?
Ankarann onca sorununa bir de Kbrs ekleniyor. Daha dorusu
yeniden ekleniyor.
Sabah, 21 Nisan 2009
Ali Bayramolu
Son durum
Ergenekon bir darbe davasdr ve yle kalacaktr.
Yeni afak, 21 Nisan 2009
Orhan Kemal Cengiz
yi polis artk var!
Bundan 10-20 yl ncesine kadar polis tekilat Ergenekon rgt
gibi bir fenomeni soruturacak apta deildi.
Zaman, 21 Nisan 2009
Mehmet Y. Ylmaz
Diktatrlk hevesi
Bir Babakann lkenin yasal gvenlik ve istih-
barat rgtleri dururken kendine bal bir zel is-
tihbarat birimi kurmas diktatrlk hevesinden
baka neyle aklanabilir?
Hrriyet, 24 Nisan 2009
Oktay Eki
Vahiy mi geldi
Haberlere bakyorsunuz, u kaynaktan verilen
bilgiye gre diye bir kayt yok. Yani kamuoyunu
yanltan asl kaynak belli deil. Ya da muhabirle-
re vahiy nazil olmu (inmi).
Hrriyet, 23 Nisan 2009
lhan Seluk
Ergenekon kardevrimi
Ergenekon kardevriminin 12. dalgas eylemin
maskesini bsbtn drmtr Ergenekon
kapsamnda kafa karklna yer yok.
Cumhuriyet, 19 Nisan 2009
Orhan Bursal
Hedef yine niversite
Cemaat tetikisi gazetenin polis yazarlar da
niversiteleri hedef alm Ayrca niversite -
rencilerini de hedef gsteriyorlar.
Cumhuriyet, 21 Nisan 2009
Mehmet Y. Ylmaz
Kamuoyu zanlnn yannda
Bir dava nedeniyle tutuklanan bir zanl iin
insanlarn ellerinde bayraklarla Antkabire toplan-
dklarn hi grmemitik.
Hrriyet, 20 Nisan 2009
Sabahattin nkibar
Ergenekon Kbrsta batt
Seimler, Kbrs Trklerinin Ergenekondaki
kimi hikye ve yaktrmalara verdii cevap ya da
gsterdii tepkidir.
Yenia, 21 Nisan 2009
Oray Ein
Hangi cemaat, ne diyalogu?
TSK, kendisini yok etmek isteyen bir cemaati
diyalog iin muhatap alamaz, almamal.
Akam, 21 Nisan 2009
Hncal Ulu
Ergenekon geri tepti
Ergenekon olduu iddia edilen olaylar her
yerde geri tepmeye balad Kaderlerini buna
balam birtakm yazar bozuntularnn panii
bundandr.
Sabah, 21 Nisan 2009
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
35
CNEYT AKALIN
G
iresun niversitesi tarafn-
dan Karadeniz Komulu-
u adyla dzenlenen 2.
Karadeniz Uluslararas Sempoz-
yumu, 16-17 Nisan 2009 tarihle-
ri arasnda niversitenin Gre
Yerlekesinde gerekletirildi.
niversite rektrnn, altan
iki gn nce Ergenekon sorutur-
mas kapsamnda gzaltna aln-
mas, kanlmaz olarak bir tedir-
ginlik yaratt. Ancak evsahipleri
program aksatmamak ve olum-
suz havay konuklara yanstma-
mak iin ellerinden geleni yapt-
lar.
Rektr Prof. Osman Metin
ztrk 17 Nisan gn serbest
braklnca doruca Giresuna
geldi ve konuklarla kucaklat.
Bu, unutulmaz sahnelerin yaan-
masna neden oldu. Prof. z-
trkn yokluunda ev sahibeli-
ini rektr yardmcs Prof.
Aygn Attar stlenmiti.
GENLEYEN BRL
lki geen yl dzenlenen Sem-
pozyuma, bu yl katlm artt.
Ukraynadan, Grcistandan,
Romanya ve Bulgaristandan ko-
nuklar gelmiler. Sempozyumda,
Karadenizde Komuluu ilgi-
lendiren strateji, enerji, ekonomi,
savunma ve gvenlik konular ele
alnd. Ancak bunlar arasnda
enerji, ekonomi, gvenlik konu-
lar n plana kt. Trk-Ermeni-
Azeri ilikileri ile Rusya-Grcis-
tan gerginlii de sk sk tartma
gndemine geldi.
Grc ve Ukraynal katlmc-
larn saldrgan tutumlarn Rus
katlmclar soukkanllkla kar-
layarak ikna edici yantlar ver-
meye altlar ve ou kez de
bunda baarl oldular.
KARADENZ-HAZAR HAVZASI
Sempozyuma katlan yerli-ya-
banc konuklarn hepsi, Avras-
yann ykseliinin ve Karade-
nizin bu blge iinde giderek
nem kazandnn bilincindey-
diler. Sempozyumda bu olgunun
analitik boyutlar tartld.
Kimi konumaclar konunun
artk Karadenizle snrl tutula-
mayacan, Karadeniz blgesi-
nin enerji tama asndan ka-
zand nemin, Hazarn enerji
retiminde edindii zel yerle
birletiine dikkat ekerek, Kara-
denizin bundan byle Hazar ile
birlikte ele alnmas gerektiini
savundu.
Romanya eski dileri ba-
kanlarndan Celac Karadeniz,
Hazar Blgesinin bir Avrasya
projesi olarak nemine iaret
etti. 2004de 200 milyon ton pet-
rol ithal eden inin 2020de it-
halatnn 400 milyon tona k-
masnn beklendiini szlerine
ekleyen Celac, inin artk blge-
sel bir g deil, bir dnya gc
haline geldiinin altn izdi.
Grc katlmclar Rusyaya
sert eletiriler yneltirken, Trki-
yede bulunmaktan duyduklar
mutluluu sk sk belirttiler.
Romanyal konumaclarn
bir blm AByi Karadenizde
devreye sokmak iin aba gster-
diler, o ynde konumalar yapt-
lar.
Sempozyumun sonundaki de-
erlendirme toplantsnda konu-
an E. Org. Tuncer Kln, byk
glere kar para para mca-
dele etmenin glne dikkat
ekti ve blgesel ibirliinin ne-
mini vurgulad.
SEMPOZYUMDAN IKAN DERS
Sempozyum baar ile sona
ererken, taraflar scak, canl, do-
laysz gr alveriinde bulun-
mann keyfini kardlar. Sem-
pozyum nemli bir gerei daha
ortaya koydu: Avrasya davas
byk bir gizilg tayordu ama
o birlii ilmek ilmek recek sa-
brl, yapc rgtlere, ufku
geni siyaset adamlarna ve pire
iin yorgan yakmaya hevesli, akl
kt, fkeli kiileri dengeleyecek,
ynlendirecek akil adamlara, her
yerde olduu gibi Karadenizde
de ok ihtiya duyuluyor. G
ME. Org. Tuncer
Kln, byk
glere kar para
para mcadele
etmenin glne
dikkat ekti ve
blgesel
ibirliinin nemini
vurgulad.
GRESUN NVERSTES EV SAHPLNDE BLGESEL BRL SEMPOZYUMU
Karadeniz komuluu
Giresun niversitesinin ev sahipliinde dzenlenen Sempozyuma
katlan blge lkelerinin temsilcileri, Karadenizdeki ibirliini masaya
yatrd. Trkiye, Rusya, ran denklemini Trkiye gndemine getiren
E. MGK Genel Sekreteri, byk glere kar para para deil,
blgesel ibirlii yaplmas gerektiine vurgu yapt.
36
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
MURAT ARISOY
Obama, Rusyay dengelemek
iin Trkiyeye geldi. Diplomatik
kaynaklar, Amerikan Bakan
Obamann 5-7 Nisan arasnda
yapt Trkiye ziyaretini bu biim-
de aklyorlar. Obamann denge-
leme ad altnda yrtt siyaset,
Amerikan evrelerince Yeni Kre-
sel Dzen olarak sunuluyor.
ABDnin Yeni Kresel Dzen
kavramyla neyi hedeflediini de
ayn kaynaklar yle anlatyor:
ABD, gcnn snandnn
farknda ve sorunlarn tek bana
ve yalnzca silahla zlemeyecei-
ni biliyor. Amerika, kresel etkinli-
ini yeniden tesis etmek iin ortak-
lar aryor.
Amerikan yetkililerine gre
Trkiye, ABD asndan en ncelik-
li sorunlarn ve tehditlerin ortasn-
da yer alyor. Bununla birlikte Tr-
kiyenin ABDnin sorunlu olarak
niteledii lkelerle ayr ayr ilikile-
rinin olmas da Obamann Trkiye
ziyaretini nemli kld.
YEN KRESEL DZENN AMACI,
AVRASYADA ABD KONTROL
ABDnin uygulamak istedii
yeni kresel dzenin nemli bir
aya da Irak ve Irak petrolleri.
Diplomatik kaynaklar, Obamann
Trkiye ziyaretinde Irak petrolleri
zerinde durduunu belirtiyor. Bu
konunun Enerji arznn gvenlii
bal altnda tartld kaydedili-
yor. Bu balamda Amerikan yetki-
lileri Irak petrollerinin Batya hi-
bir ideololjik ve siyasi kayg gzet-
meden aktarlmasn istiyorlar.
Obamann Trkiyedeki muhatap-
lar, bu gre olumlu bakyorlar.
Ancak Irak petrollerinin Trki-
ye zerinden tanmas konusunda,
Kerkk petrolnde Barzani yneti-
minin hak iddias, tartmal bir
konu bal. ABD, Iraktan ekil-
me operasyonuna balamak iin ilk
olarak bu meseleyi zmek istiyor.
nk Kukla Devletin blgede ya-
amasnn tek koulu, Kerkk pet-
rolleri zerindeki iddiasn gerek-
letirmek ve ayn ekilde bu duru-
mu uluslararas bir gvenceye ka-
vuturmak. Trkiyenin bunu
kabul etmesi btn przlerin gide-
rilmesi anlamna geliyor. te hi-
bir siyasi ve ideolojik kayg gzet-
meden vurgusuyla kastedilen de
Trkiyenin bu konudaki itirazlar-
n geersiz klmak.
te yandan Obamann ziyare-
tinde Trkiyenin Afganistandaki
etkinliinin vld renildi.
Obamann Afganistanda Trkiye
ile daha fazla ibirlii istedii belir-
tiliyor.
ABDYE TRKYEDEN GNLK BLG
AKIYOR
ABD, sorunlarn Trkiye ze-
rinden giderecek. Ve mesajlarn
Trkiye zerinden verecek. Bu poli-
tikann ipucunu ABDnin Trkiye
Bykelisi James Jerffery, 12 Mart
2009da Radikal gazetesine yayn-
lanan u demeciyle ortaya koymu-
tu:
Trkiye ile aramzda dnya-
daki en geni ve st dzey diploma-
tik ve ekonomik iliki sistemlerin-
den biri bulunuyor. Dileri, Cum-
hurbakanl, Babakanlk ve
dier devlet kurulularyla olaan-
st ibirliimiz var. Gnlk bilgi
deiimi. Dolaysyla Obama ziya-
retine dek ran ya da dier konular-
da Trk hkmetinden gelecek her
trl bilgiyi dikkatle dinleyeceiz.
Trkiye ve ABD arasnda bir siner-
jinin mmkn olabileceini d-
nyoruz.G
MABDnin, yeni
kresel dzeni iin
Trkiyeye rol
bitiler.
OBAMANIN TRKYEDEN STEKLER
Dileri kaynaklar: ABD, Rusyaya
kar Trkiyeyi yanna istiyor
ABD Bakan Obamann ziyaretindeki kritik konular netleiyor. Obama,
Trkiyeden taeronluk istediini masaya aka koydu. ABD,
Rusyann Avrasyada engellenmesini ve Irak petrollerinin Batya
aktarlmasn istiyor. Her ikisinde de mesele Trkiyenin ikna edilmesi.
Obamann Trkiyedeki muhataplar dnden hazr.
Amerikan Bakan Obamann Tr-
kiye ziyaretinin ardndan Amerikan
Genelkurmay Bakan Michael Mul-
lenin Ankaraya gelecei aklanmt.
Aydnlk baskya hazrlanrken Mul-
lenin ziyaret gndeminde; Afganis-
tana ek muharip Trk askerinin gn-
derilmesi ve Iraktaki durumun arlk-
l konuyu oluturduu belirtildi.
te yandan Dileri Bakanl,
Amerikan Dileri Bakan Hillary
Clinton ile Amerikan Savunma Baka-
n Robert Gatesin Trkiyeyi ziyaret
edeceine ilikin haberleri yalanlad.
Bakanlk yetkilileri, bu iki ziyarete
ilikin kendilerinin ve Amerikan B-
ykeliliinin bilgisi olmadn kay-
detti.
Amerikan Genelkurmay Bakan Trkiyede
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
37
Sizi bilmem ama; benim hayatmda,
arkadam olarak kabul ettiklerimin says
bir elimin parmaklarn gemez. Tanla-
rm, el sktklarm, sohbet ettiklerim, be-
raber yemek yediklerim, onlarn yeri ayr-
dr Ayrdr nk arkada olmak
demek araba okuna bal iki at gibi
yoldalk, kader birlii yapmaktr. Bu atlar,
birbirlerinin kankasdr.. Bir kere kanka
oldunuz mu, bu artk yaam boyu dei-
mez. Deiiyorsa, zaten arkada deilsiniz
demektir..
Ben sadece arkadalarm deil, isimlerini bilmesem dahi, bir kere
dahi olsa grdm, kimseyi unutmam.
Ben unutmadm iin, insanlar da beni unutmaz. Bu balamda,
nereye gidersem gideyim; mutlaka aina yzlerle, scak insanlarla
karlarm.
Adm atmadm, suyunu imediim elbette ok yer var. Ama
elimin erdii, ayamn uzand yerlerdeki, oluk ocuk herkesle,
aram iyidir.
Yeter ki siz, karnzdaki insanlar, kendi yerinize koyun. Ancak
bunu yaparken abartmayn oynamayn. Neyseniz ne olduunuzun
en plak hatta en rlplak hali, arkadalar arasnda geerlidir. Artk
siz yoksunuzdur. Biz vardr.
Kendilerini sakladklar iin; karkoca olmu ama bir trl arkada
olamam, iftler tanyorum. Baba oul, ana kz, aabey karde olu-
nur da, arkada olunmaz?
Olunmaz nk, birini doa ana seer, tekini siz seersiniz.
SABAHA KARI BASKINI
yle deil mi; sevgili Nahit arkadam?
Yllar var seni grmedim. Ekrandan karlkl seyrettiklerimizi say-
myorum. Takunyallarla verdiim kavgann en canl tanklarndan bi-
risi, o yllarda Tercman gazetesi zmir Temsilcisi olan zal Ulusa..
teki de, Gne Gazetesi temsilcisi olan sensin.
En aaal, en muktedir iktidarnda.. zala, Mevlana gibi gelin
dediniz.. Vitrine bizi koydunuz, tezgahta takunya satyorsunuz diye
verdiim istifa mektubunda yazdklarmn, sanki 1986 ylndan bu-
gnlere projektr tuttuunun, canl tan sensin.
zaln zmir Valisi Vecdi Gnln talimatyla, grevden alnma
tebligatlarnn, sabaha kar, cinayet masas polislerince evime baskn
yaplarak, imzamn alndn, ok kii unutmutur ama biliyorum,
sen unutmadn.
DANITAY KARARI: BU DAVALAR SYAS
Birinci de, davay kazandm. Greve iade etmek yerine, gene sa-
baha kar tebligat tazelediler? Dantay, ANAP iktidarn haksz
buldu.
nanmayacaksn; ncy denediler Ama Dantay da, bu
iten sklm olmal ki; Bu davalar ciddi deil, siyasi dedi; kapy ka-
patt.
Btn o toz duman iinde, evremizde adam diye geinen, pis-
liklerin, yadanlklarn, yaldzlarnn nasl dkldn hatrlyor
musun? Zaten aksini beklemiyorduk. Glp gemitik! En azndan,
herkes adresine yerleti dedik.
Davalarn srd 4 ay iinde, bir gn dahi davalarn sonucun-
dan endie duymadk. Bamsz Trk yargsnn, iktidarn btn g
ve basklarna ramen, adaleti yerine getireceinden, hi phe et-
medik. Bu lkede hkimler olduundan emindik.
Hatrlyorum da, sabaha kar te gelen memur arkadalar, ben-
den zr dilemiler; Bakanm, ne yapalm? Valinin emri demi-
lerdi.
Bu vesileyle, zal rahmetle anar, halen AKP iktidarnn, Milli Sa-
vunma Bakan olan Vecdi Beyin de, kulaklarn nlatrm.
Y K BAHEY KAZIP TOP TFEK IKARMADILAR
imdi dnyorum da, iyi ki, apartmann bahesini kazarak, top
tfek karmadlar imdi dedikodular bile kant diye iddianamele-
rin iine koyuyorlar.
ki kii telefonda geyik muhabbeti yapmaya kalksa, ekinir hale
geldiler.
Ne dersin bu ilere, sevgili arkadam Nahit Duru?
Ne zamandan beri; lkesine sahip kmak, sorunlar tartmak,
zm aramak, su oldu?
1986 mcadelemiz, 2009da yaansa, ne olurdu?
aka yollu dnrsen; arkada olduumuz iin, bamza orap
rerlerdi? yle ya; her frsatta, bu ikisi bir araya geliyor, yemek yiyor,
muhabbet ediyor, lke ve ulus sorunlarn tartyor, diye sulayacak-
lard.
lkenin stne, karabasan gibi ken, yldrma politikasnn a-
lm budur.
Radikal san yldrma politikalar aslnda yeni deil. lk tohumlar,
Hukuka gveniyorum.. Grevime dneceim yazan grev nl
giyip, Valilik nnde nbet tutmamla balad..
Herkes kardan gzlerimin iine onaylayarak bakyor ama ou
cesaret edip yanma gelip elimi skamyordu. nk iki sivil memur,
ellerindeki kamerayla bamda nbet tutuyor, yanma yaklama ni-
yetinde olanlar, kaydediyorlard
O bantlar arivlerdeyse, rnek vatanda nasl olunur diye btn
kanallarda Trk Ulusuna gsterilse bence tam zamandr.
Gne lkemizi, zmirin Karaburun ilesinden terk eder. Ama
demokrasi gnei, her zaman Egeden, zmirden doar. zmir bunu,
siyasi yasaklarn kaldrlmasndaki halk oylamasnda, ispatlamtr.
AKPYE AKLINI BAINA AL MESAJI
Son yerel seimlerde AKP iktidarna, akln bana al diyen, yine
zmir halkdr.
1980 askeri darbesinin seslerini kst(!).. Sleyman Demirel,
Deniz Baykal ve dier siyaset yasakllar, zmire ok ey borludur.
Hatrlarsan, referandum ncesinde bir kaset hazrlamtk.
Neler olacak, neler olacak.. Kahverengi kacak, zal gidecek
kasetini ben seslendirmitim. O yllarda bize Altn Demokrasi Plake-
ti neden verilmedi diye, imdi hayflanyorum. aka sylyorum. En
byk plaketi bize zmir halk, yasaklar kaldran oy patlamasyla ver-
miti.
Bu arada szlerini yazp, mziini seslendirdiim kasetten sende
var m? Maalesef bende yok. Kimde varsa, bana bir kopyasn verir-
se, kran duyarm.
e yarayacan bilsem, AKP iin yenisini hazrlarm.
Sence u an Trkiyenin yol haritasnn mhendisi, Babakan
Recep Bey mi yoksa Cumhurbakan Gl mdr?
Grnen; ABDnin, Kafkasya fahri elisi gibi grev stlenen Gl,
bir adm ndedir.
AKP iktidarnn nmzdeki gnlerdeki yumuak karn, Erdo-
an-Gl yardr. Yerel ve Kbrs seimlerinde, Erdoann, Kasmpa-
a politikas tu olmu, kum saati ters dnmtr.
SON SZ; Sevgili Nahit, Hukuka, hakimlere gveniyoruz diye
grev nlkleri giysek Kzlay Meydannda ke ba tutsak; ie yarar
m dersin? Sakn ola aradan 25 yl geti, yalandk deme. ok iyi bi-
lirsin ki, devrimler de devrimciler de, yalanmaz.G
Arkadam Nahit Duruya, mektubumdur
AKLIN SES
SHA BAYKAL
38
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
SEYR DEFTER
Zaman gazetesi
yalan haberini dzeltmedi
Zaman gazetesi 20 Nisanda yaymlad
Kanl 1 Mays Maocularn arasna szan
Gladyo yapt balkl haberine tekzip gelmesine
ramen haberi hl dzeltmedi. Gazeteye rpor-
taj veren Av. Mir Kaya Canpolat, haberde
kendisine ait olmayan cmlelerin yaynlad ge-
rekesiyle 21 Nisanda Zamana tekzip metni
gnderdi. Canpolat, O dnemde DSKin,
Maocu gruplarla ideolojik ekime halinde ol-
duunu syledi cmlesine, rportaj yapan
Cihan Haber Ajans muhabirinin aralarnda
Perinekin Aydnlknn da bulunduu ibare-
sini eklediini belirtti. Canpolat Zamana gn-
derdii tekzipte Hl Ergenekon davasnda tu-
tuklu yarglanmakta olan Perinek adnn ko-
numa metninde olmad halde kastl olarak
ilave edilmesi geree aykrdr ifadelerini kul-
land, gerekli dzeltmelerin yaplmamas duru-
munda yarg yoluna bavuracan bildirdi.
Ancak Zaman gazetesi yalan haberini dzeltme-
di.
stanbul Barosu:
Eminaaoluna
soruturma,
yarglara gzda
Yarsav Bakan mer Faruk Emi-
naaolu hakknda balatlan sorutur-
maya stanbul Barosundan tepki geldi.
stanbul Barosu Bakanl, Yarsav
Bakan hakkndaki soruturmalarn,
yarg gvencesini ortadan kaldran ve
tm yarglara gzda veren antidemo-
kratik bir uygulama olduunu belirtti.
Aklamada, Siyasi iktidar, bu kez de
yarg bamszlnn gvencesi olan
Yarsavn Bakan mer Faruk Emi-
naaoluna kar iki ayr adli sorutur-
ma ve ihra istemiyle idari soruturma
balatm bulunmaktadr. Bugn iinde
bulunduumuz rejimin adn koymakta
zorlandmz itiraf etmeliyiz. Her mu-
halifin bir gereke uydurularak gzalt-
na alnmas, 25 yargcn gizli olarak din-
lenmesi rejimin boyutlarn yava yava
ortaya koymaktadr. Bu rejim bugn
iin polis devleti olarak nitelense bile
gidiat bizi rktmektedir. denildi.
zmir Barosu:
Nevzat Erdemirin izgisini srdreceiz
zmir Barosu Bakan Nev-
zat Erdemirin vefat nedeniyle
olaanst kongreye giden avu-
katlar, yeni bakanlarn seti.
Erdemirin grevini bir sredir
vekleten yrten Ynetim Ku-
rulu yesi zdemir Skmen,
1914 oy alarak bakan seildi.
Cumhuriyeti Avukatlar Grubu
adna seimlere katlan Sk-
menin baars Mustafa Ke-
malin askerleriyiz sloganlar
ile kutland. 19 Nisanda yap-
lan seimlerden sonra Skmen
ile makamnda grtk. Nev-
zat Erdemirin izgisini srdre-
ceklerini belirten skmen unla-
r syledi: Yalnz zmir Barosu
deil, Trkiyede Atatrkn
ardndan yryen milyonlar
var. Bunlarn nn kimse ke-
semez. Cumhuriyet ilkeleri,
Atatrk devrimleri, laiklik ve
anayasamzn temel kurallar ne
yazk ki her geen gn ayaklar
altna alnp ineniyor. Byle
bir dnemde zmir Barosuna
ve tm barolara son derece
nemli grevler dyor.
Dantay, zel
hastanede katk
payna dur dedi
Dantay 10. Dairesi,
ayakta tedavide hekim ve
di hekimi muayenesi iin
zel salk kurumlarna
bavuran hastalardan 10
TL katlm pay alnmasna
ilikin kararn yrtmesini
durdurdu. Trkiye Salk
letmeleri Dernei, teb-
liin katlm pay alnmas-
na ilikin ksmyla ilgili ip-
tali ve yrtmesinin durdu-
rulmas istemiyle Da-
ntayda dava amt. Da-
vayla ilgili ilk incelemesini
tamamlayan Dantay 10. Dairesi, kara-
rnda, idarece zel salk kurum ve ku-
rulular ile kamuya ait salk kurum ve
kurulularna bavuran hastalardan kat-
lm paynn farkl alnmasn gerektiren
nesnel ve somut bir neden gsterilmedii
belirtiliyor.
SEYR DEFTER
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
39
zmirli Cumhuriyet Kadnlar:
Milli egemenlik
tam bamszlkla mmkn
Cumhuriyet Kadnlar Dernei zmir ubeleri 23 Nisan Milli Egemenlik ve
ocuk Bayram dolaysyla Cumhuriyet Meydannda basn aklamas yaptlar.
Aklamada, 89 yl sonra bugn tam bamszlk ilkesinin inendiini syleyen
Cumhuriyet Kadnlar, Tertip kecek Cumhuriyet Kazanacak ve Ne ABD
ne AB tam Bamsz Trkiye dvizleri tad. CKD Karyaka ube Bakan
lker Kutlu unlar syledi: TBMMnin duvarnda byk harflerle Egemenlik
kaytsz artsz milletindir yazar. Ancak ibirliki iktidarlarn imzalad an-
lamalarda Uluslararas anlamalardaki hkmlere aykr olmamak zere ege-
menlik milletindir. Yani Trk milleti egemenliini, ABD ve AB ile yaplan an-
lamalarn izin verdii lde kullanacaktr. Tam bamszlk yoksa milli irade
de yoktur.
Hseyin elikten
Eskiehirde 4 usulsz
mdr atamas
Milli Eitim Bakan Hseyin e-
likin, Eskiehirde 3 lise ile retmen
evine yapt mdr atamalar tartma-
lar beraberinde getirdi. Bakan elik,
yetkisini kullanarak Eskiehirde nce
Atatrk niversitesi lahiyat Fakltesi
mezunu olan ve 5 yldr Klolu Ana-
dolu Lisesinde Bamdr Yardmcl
grevini yrten Fehmi Gkmeni,
Cemal Mmtaz Anadolu retmen Li-
sesine mdr olarak atad. Ardndan
da, Samsun 19 Mays niversitesi
Eitim Fakltesi Corafya retmenlii
Blm mezunu olan ve 5 yldr Kl-
olu Anadolu Lisesinde mdr yar-
dmcl yapan Ali hsan Baydar Fatih
Fen Lisesine mdr olarak atad. Bakan
Hseyin elik, daha sonra Yunus Emre
Teknik ve Endstri Meslek Lisesinde
mdr vekili olarak grev yapan smail
Satekin ile Eskiehir retmenevi
Mdr Vekili Hasan Gresineyi bulun-
duklar kurumlara mdr olarak atad.
Eitim-Sen ube Bakan Sleyman
Solak, konuyu yargya tayacaklarn
belirterek, Mdrlk iin Bakan torpi-
li deil, liyakat ve baar puanlar dikka-
te alnmalyd. Asl ama kendi yan-
dalarn atamak. dedi.
CHP Eskiehir Milletvekili Murat
Snmez de Bakan Hseyin elikin ya-
ntlamas istemiyle TBMMye soru ner-
gesi verdi.
i Partisinden Saylana yant:
Szmay ABDye bal merkezlerde arayn
i Partisi Genel Bakan Yardmcs Erkan nsel, YDD Bakan Trkan
Saylana, 18 Nisanda Hrriyet gazetesi yazar Aye Armana verdii rportajda
i Partisinin YDD iine szmak istedi szleri nedeniyle bir mektup gnder-
di. nsel, Saylana gnderdii mektupta bu aklamann bir bilim insanna ya-
kmadn belirterek, bunu kantlamak zorunda olduunu ifade etti. nsel,
mektupta u ifadelere yer verdi: Szmay ABD ve ABye bal faaliyet gsteren
merkezlerde aramalsnz. Bizim ada Yaam Destekleme Derneine ynelik
dayanma ve destek dnda bir eylemimiz yoktur. Tpk Ergenekon tertibinde
uradnz saldrlara kar verdiimiz destek gibi. Birazck bilimsel namusunuz
varsa bu aklamay derhal geri almalsnz.
nsel. Aye Armana da bir mektup gndererek, bu ifadeyi aypladn,
Pnin kesinlikle kimseden emir almadn ve hibir yere szmaya almadn
syledi. nselin, Armana gnderdii mektupta yle dedi: Ergenekon tertibi,
sapla saman birbirine kartrmyor. Milletin Atatrk hedeftedir. Cumhuriyet
hedeftedir. i Partisi ve Dou Perinek en nde mcadele verdii iin hedefte-
dir. Biz i Partililer, ABD operasyonu olan bu Ergenekon tertibini kertmekle
urayoruz, derneklerin iine szmakla deil.
40
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
SEYR DEFTER
Dantay vatan sevgisini kaldran
mfredat ksmen iptal etti
Dantay 8inci Dairesi, AKP Hkmetinin 2004 ylnda yap-
t mfredat deiikliinin iptali istemiyle alan davay karara
balad. Seher Yaar isimli velinin at davay gren Dantay
8. Dairesi, lkretim Trke Dersi Programnn 1, 2 , 4 ve 5. s-
nflara ilikin ksmlar ve lkretim Hayat Bilgisi Dersi Progra-
mnn tmnn iptaline oybirlii ile karar verdi. Dantay, ayr-
ca Hayat Bilgisi 1, 2 ve 3. snf ders kitaplarnn vatan sevgisi ve
demokrasi kltr ynnden zayf olduuna ve yeni ilkretim
programnn gelitirilmeye muhta olduuna da hkmetti.
MEBin AB uzmanlaryla birlikte hazrlad mfredatta en
nemli deiiklik ise Sosyal Bilgiler dersinde olmutu. lkretim
mfredatndaki deiiklikle 4 ve 5. snflarn Sosyal Bilgiler der-
sinde yer alan Vatan-Millet Sevgisi, Kurtulu Sava, Mondros
Atekes Anlamas, Atatrk Dnce Sistemi, Cumhuriyetimi-
zin Kurucusu Atatrk, Trk nklb, Tarih ve Trk milletinin
zellikleri konular kaldrlmt.
AKP, Anayasa deiikliinde
yalnz kald
Anayasa deiikliini belirli aralklarla gndeme getiren AKP,
TBMMde yalnz kald. CHP Anayasa deiikliine kaplar ta-
mamen kapatrken, MHP dier partilerin de olur demesi halinde
destek vereceklerini aklad. 22 Nisanda TBMMde basn top-
lants dzenleyen CHP Grup Bakanvekili Hakk Sha Okay, la-
iklie kar eylemlerin oda olan AKP ile uzlaarak Anayasada
hibir deiikliin yaplamayacan kaydetti. Ayn gn MHP
Grup Bakanvekili Oktay Vural da AKPnin anayasa deiiklii
iin CHP ile uzlamas halinde, MHP olarak deiiklik teklifine
destek verebileceklerini syledi. DTPnin de partilerine yaplan
operasyondan sonra AKP ile ortak bir almaya souk baktk-
lar belirtildi.
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
41
Btn dnyay saran bir ekono-
mik kriz, iddetini yitirmeden sr-
yor. Aslnda ekonomideki gerileme-
ler, resmi kurulularca iln edilenden
daha yksek. Hkmetler felaketi ol-
duundan daha kk gsterme
gayretinde. Bu sadece bizde deil
btn dnya lkelerinde byle.
nk dnyada on yllardr yanl
olarak inanlan bir Beklenti-
ler=Expectations kuram ortaya
atlm. Denmi ki, gelecekte ekono-
mi, insanlarn beklentilerine gre ekillenir. Onun iin hele
resmi makamlar, gelecei kt olsa bile halktan gizlemeli,
halka her ey gelecekte iyi olacak eklinde umut vermeli-
dir. Son otuz ylda ekonomi ok kt giderken bu kuram
uyguland. Halk kandrld. Ama bu, krizi nlemedi, belki sa-
dece birka yl geciktirdi.
Ancak bu kazanlan birka yl krizin daha derin gelmesi
gibi ar bir maliyetle karlk buldu.
1929DAN OK DAHA AIR
Yazlarda ve demelerde hep 1929 krizinden sonraki en
byk kriz tanmlamas var. Oysa bu tanmlama yanl. Bu
kriz 1929 krizinden ok daha ar bir kriz. nk 1929da
dnya ekonomisi bu lde paralamamt ve kresel-
lememiti. Bu nedenle balad ABDden dnyaya btn
derinliiyle yaylma olana bulmamt. rnein lkemiz
de, 1929 bunalmndan sonra Trkiye tarihinin en yksek
bymesini yaamt. Bugn ise Hkmetin de gafletiyle
dnyada krizi en derin yaayan lkelerden biri
Sonra retim yapsnda kapitalin arl bugnk kadar
yksek deildi. Paray ve deme aralarn bu derece keyfi
biimde artrma olana yoktu. Btn bu faktrlerdeki art,
krizden nce bugnk kadar speklasyon yapma olanan
verdirmiyordu.
SPEKLASYON BYK, HASAR DA BYK, ARELER FARKLI
Bir kriz, kendinden nce gelen speklasyon ne kadar
byk ise verdii hasar o derece byk olur. Bugnk kriz
gemite ei olmayan ve belki de bir daha yaanmayacak bir
speklasyonun zerine gelmitir. Bu nedenle de ei olma-
yan genilikte ve derinlikte bir krizdir. Her eyden nce bu
bilinmelidir. Bu bilinmeden, kabul edilmeden krizden kur-
tulma olana yoktur.
kinci nemli nokta udur: Kriz her lkede etkilerini
baka biimde gstermektedir. ABDde ar hasar mali sis-
temdedir. inde meydana k ABDden ve AB lkelerin-
deki modelden fakldr. Trkiyede mali sistemde Menkul
Kymetler Borsas (MKB) dnda bir byk hasar yoktur.
Aksine bankalarn artan krlar artc bir olay olarak kar-
mza kyor. Buna karlk reel sektrdeki hasar dnyada en
nde gelecek kadar byk ve derindir. Bu farkllk her lke-
de dnlecek arenin farkl olduunu gsterir.
Bu giriten sonra lkemizin krizden kurtulma yolunda
neler yaplmas gerektiini aklamaya geebiliriz.
LKEMZN KRZDEN KURTULMA YOLU
lkemizde reel sektr kurulular byk lde retimle-
ri azalan kurululardr. Bu azal zellikle sanayi sektrnde
lkenin hali ve gelecei asndan endie vericidir. Eldeki
son ay verilerine gre sanayi kesimi art arda artan bir
oranda klmektedir: yzde 17, yzde 21, yzde 23 ora-
nnda. Klme hem yksek orandadr ve hem de git gide
artan orandadr. Ayrca sanayi retimi gerilerken kurtarma
hareketinin sanayi kesiminden balamasn zorunlu klmak-
tadr. Ancak gerekli dzeltme nlemlerine gemeden, dn-
yada ve zellikle lkemizde alnan nlemleri irdeleyeceim.
MEVDUAT FAZLERN NDRMEK, YABANCI PARAYI
YKSELTT
Krizle savamak iin btn dnyada retim kslmasna
kar en nemli nlem saylan banka mevduat faizlerini in-
dirimi nleminin ne lkemizde ve ne de ABD ve AB lkele-
rinde bir fayda getirmedii ortadadr. zellikle lkemizde
mevduat faizlerini drlmesi zannedildii gibi yatrm ma-
liyetlerini drme sonucunu dourmamtr. Aksine elinde-
ki parasnn deerini korumak iin yabanc paralara dnme
sonucu domu, bunun sonucu yabanc para deerleri hzla
ykselmi, sanayicinin yatrma ayraca fonlarn nemli bir
ksm yabanc parayla girilmi bor artlarna ynelmitir.
zellikle ABDde faizlerin yzde 1lere kadar dmesinin pi-
yasaya hibir fayda salamad ortadayken bu yolda baka
niyetler varsa bundan vazgeilmesi salk verilir.
kinci olarak dnyann baka yerlerinde olduu gibi
bizde de sanayi kurulularnn dolayl vergilerinin azaltlma-
s da yeterli deildir. Sadece otomotivde piyasa canlanr gibi
grnmse de salanm grnen canlanmann feda edi-
len devlet gelirlerine demedii grlecektir. Hele ABDde-
ki gibi ar derecede byk bte aklar vererek byk
kredi kurumlarn kurtarmaya almak ve bu yolla krizden
kurtulmaya almak hibir sonu vermeyecektir.
2002-2008 YILLARINDA YAPILANIN TERSN YAPMAK!
lkemizin zel koullarna gre belirmi zel durumlar
kurtulu iin yolun ak olduunu gsteriyor. Yaplacak i
2002-2008 yllar arasnda yaplann tam tersini uygulamaya
koymaktr. Trkiyenin bugn 70 milyar dolar (110 milyar
TL) bir rezervi vardr.
Bu rezerv ile bugnk retim yapsn tamamen halk ve
devleti bir nitelie dndrmek mmkndr. lk yaplacak
ey, en byk ykmn olduu otomotiv kesimine yeterli
yedek para salayacak bir altyapy DEVLET MLKYETYLE
salamaktr. Bunun iin 70 milyar dolarlk rezervden 10 mil-
yar dolar iki ay iinde harcamak yeterlidir. kinci olarak
tekstil ve giyim kesiminde ok yksek olan sosyal sigorta
prim ykn bir yl sreyle sfra indirmek, enerji maliyetini
de yzde 50 drmektir. Bunun iin de 70 milyarlk re-
zervden 7 milyar dolar ayrmak yeterlidir. Bu iki kesim beli-
ni dorulttuu zaman sanayi sektr de kurtulu yoluna
girer. 2007deki olumlu boyutlar elde edilmi olur. Bankac-
lk kesimimizde nemli bir hasar yoktur. naat, ulatrma ve
ticaret kesimleri de sanayi sektrne paralel olarak canlanr.
Tarm kesimindeki kayplar ise buylki olaand hava koul-
laryla zm bulacaktr. Yoksa btenin zaten azalm ge-
lirlerini azaltarak, ya da azalan gelirlere karn daha fazla
harcama yapmak krizden kurtulmay getirmez, baka krize
girme sonucunu dourur.G
Kriz ve kurtulu yolu
EMEK DNYASI
ARSLAN BAER
KAFAOLU
42
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009

i Partisi stanbul l Bakan

Erkan nsel, 1 Maysta tm
sendikalarla birlikte kitlesel m-
cadelenin, bu yl her zamankinden
daha nemli olduunu syledi. Bir
yandan ekonomik krizin can yakan
sonularyla yz yze olan Trkiye
halknn bir yandan da gladyoyla
boutuunu belirten nsel, i-
siyle, memuruyla emeki hareketi,
bir btn olarak ve kitlesel bir ey-
lemle bu saldrlara kar mcadele-
yi ykseltecektir dedi. 17 Maysta
Cumhuriyet Mitinglerinin yeniden
balayacana dikkat eken nsel,
Emeki hareketi ve milli hareket.
Bunlar milletimizin ikiz ocuklar.
Bunlarn bir mecrada bulumasn-
dan mili hkmet, milli zm -
kacaktr. Siyasi partilere, sendikala-
ra, kitle rgtlerine Trk bayrakla-
ryla 1 Mays ars yapyoruz
dedi.
TAKSMDE DRETMEK
SINIFTAN KOPARIYOR
i Partisi stanbul l Bakan
Erkan nsel, 1 Mays 2009 he-
deflerini ise u cmleyle zetledi:
Ekonomik kriz Trkiyenin en
temel gereidir. zm var:
Halk devleti Trkiye, milli h-
kmet. Gladyodan kurtulmann
yolu da NATOdan kmaktr.
nsel, DSK ve KESKin Tak-
sim srarndan vazgemesi gerek-
tiini belirterek, Taksimde di-
retmek, iin gsteri yann n
plana karyor ve snftan kopu-
luyor dedi.
stanbul Valisi Muammer
Gler, 23 Nisanda bir kere daha
Taksim taleplerini geri evirerek,
bu alann kutlamalara uygun ol-
madn syledi. Bu aklamann
ardndan Trk-, stanbul kutla-
malarna adres olarak i Parti-
sinin izin ald Kadky skele
Meydann gsterdi. i Partisi
de, Kadky miting alan hakkn
Trk-e devretti.
TRK-: BTN RGTLER
DAVET EDYORUZ
Trk- Bakan Mustafa
Kumlu, 20 Nisanda yapt
basn toplantsnda emekilerin
1977de Taksimde kaybettikleri
36 can, kaybettikleri yerde, bir
kez bile olsa kitlesel olarak
anmak, onlara kar toplumsal
vicdan borcunu demek istedii-
ni sylemiti. Kumlu, Ancak
dedi, stanbuldaki 1 Mays
kutlamalarn Taksim tartmala-
rna kurban etmeyeceiz. Taksim
iin izin verilmemesi halinde
bunun tarihi sorumluluu Hk-
metin olacak ve Trk-, 1 Ma-
ys stanbulda Kadky Mey-
dannda kutlayacaktr. Kadky
Meydanndaki kutlamamza da
bata ii ve memur konfederas-
yonlar olmak zere tm emek ve
meslek rgtleri ile yurt dndan
gelen deerli konuklarmz da-
vetlidir dedi.
Trk- 1 Mays tm blge ve
illerde yaygn olarak kutlama kara-
r ald.
TKP HENZ KARAR VERMED
alayan Meydan iin bavu-
ru yapan Trkiye Komnist Parti-
si (TKP)nin de sendikalarla gr-
melerini srdrd belirtiliyor.
TKPnin DSK ve KESKi Taksim
srarndan vazgeip alayanda
ortak miting yapmaya ikna etmeye
alt, Kadky mitingine katl-
mann da bir seenek olarak d-
nld belirtiliyor.G
TRK- VE PARTS 1 MAYISTA KADIKYDE
Krize ve gladyonun saldrsna kar
topyekn mcadele!
Trk-, Taksim kutlamasna izin verilmeyeceinin anlalmas zerine,
1 Mays Kadkyde kutlama karar ald. i Partisi, Kadky miting
alan hakkn Trk-e devretti. alayan Meydan iin bavuru yapan
Trkiye Komnist Partisinin de sendikalarla grmelerini
srdrd belirtiliyor. DSK ve KESK Ne olursa olsun Taksim
yaklamn srdryor.
EKONOM / EMEK
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
43
TBMM Genel Kurulu, 22 Nisan
2009 gn 1 Mays Emek ve Da-
yanma Gn olarak genel tatiller
arasna katt. Bu vesileyle 1 Maysa
ilikin baz bilgileri anmsamakta
yarar var. 1 Maysn ortaya knn,
genellikle zannedildiinin aksine, 4
Mays 1886 gn ikagoda Sa-
manpazar meydannda patlatlan
bomba ve anarist sendikaclarn
sulanmas ile hibir ilikisi yoktur.
Mahkeme 8 sendikacdan 7sini idama mahkm etti.
dama mahkm edilen 5 kiinin cezalar onayland, ikisinin
cezalar mrboyu hapse evrildi. Cezalar onaylananlar-
dan Louis Lingg infaz ncesinde intihar etti veya ldrl-
d. George Engel, Adolph Fischer, Albert Parsons ve Au-
gust Spies 11 Kasm 1887 tarihinde idam edildiler. Bu in-
sanlar hukuk d bir biimde ldrldler; hepsini saygy-
la anmak gerekir. Ancak 1 Maysn bu olayla bir ilgisi yok-
tur. Bu insanlar da sosyalist veya komnist deil, anarist-
tir.
KUTLAMA KARARI NASIL ALINDI?
1 Mays kutlamalarna ilikin karar, 1889 ylnda kinci
Enternasyonalin kurulu kongresinde alnd. kinci Enter-
nasyonalin 1889 ylnda Pariste yaplan ilk kongresinde,
ABD Sosyalist i Partisi delegesi J.F. Busche, ignnn
ksaltlmas iin her yl gsterilerin dzenlenmesi amacyla
belirli bir gnn saptanmasn nerdi. eitli tarihler ze-
rinde grme yapld. Busche, Amerikan Emek Federas-
yonunun bu amala 1 Mays 1890 gn gsteriler d-
zenleyeceine iaret etti. Fransz Sendikalar Federasyonu
yneticilerinden Raymont Lavigne bu neriyi destekledi.
Alnan kararda yle deniliyordu:
1 Mays 1890 Gn Uluslararas Gsteri. Tm lke-
lerde ve kentlerde ayn zamanda, zerinde anlama sala-
nan ayn gnde ignn sekiz saate yasal olarak indir-
mek iin iilerin kamu yetkililerinin karsnda glerini
gstermeleri ve Paris Uluslararas Kongresinin dier ka-
rarlarnn uygulanmas iin belirli bir tarihte byk bir
uluslararas gsteri rgtlenecektir. Amerikan Emek Fede-
rasyonunun 1888 Aralkn St.Louisde dzenlenen kon-
gresinde 1 Mays 1890 tarihinde benzer bir gsterinin d-
zenlenmesine daha nceden karar verilmi olduu gz
nne alnarak, uluslararas gsteriler iin de bu tarih
kabul edilecektir. Deiik lkelerin iileri kendi lkelerinin
zel durumlarnn ortaya kard koullara gre bu gs-
teriyi gerekletireceklerdir.
TRKYEDEK TARHES
Trkiyede 1 Maysn ilk defa 1906 ylnda kutland sa-
nlmaktadr. 1909, 1910, 1911 ve 1912 yllarnda 1 Ma-
ysn daha geni katlmla kutlandn biliyoruz.
1920, 1921, 1922, 1923 ve 1924 yllarnda stanbulda
ve/veya lkenin baz baka blgelerinde 1 Mays kutlamala-
r yapld. 1 Mays 1925 ylnda kutlamalarn ardndan, lke-
deki sendikalar baskyla karlat.
27 Mays 1935 gn ve 2739 sayl Ulusal Bayram ve
Genel Tatiller Hakknda Kanun ile 1 Mays gn Bahar
Bayram olarak genel tatil kabul edildi. Ancak genel tatil-
de iilere herhangi bir cret denmiyordu. 9.8.1951 gn
ve 5837 sayl yasayla, genel tatillerde iilere allmaks-
zn yarm yevmiye denmesi kararlatrld. 8.6.l956 gn
ve 6734 sayl yasayla da, 1 Mays dahil tm genel tatiller-
de iilere allmadan denecek cret 1 yevmiyeye ka-
rld.
Bavekil Adnan Menderes 1 Mays 1960 gn radyodan
yapt konumasnda lkede ihtilal sylentilerine deindi,
lkede bir ayaklanma giriimi olduundan sz etti ve unla-
r syledi
1
: Bugn 1 Mays i Bayram, ii kardelerimize
elemsiz, kedersiz birok bayramlar idrak etmelerini ve onla-
rn refah ve saadetini temenni ederken, bu gayede kendile-
rine her zaman yardmc olmann en aziz emelimi tekil et-
tiini ifade etmek isterim.
1 Mays, 1925 ylndan 50 yl sonra, 1975te, Trkiye
Sosyalist i Partisi tarafndan yasal ve kitlesel bir biimde
kutland. TSPin yayn organ Kitlenin 22 Nisan 1975 gnl
saysnda ilk sayfada, 1 Mays i Bayramdr balkl bir
yaz yaymland. Yazda yle deniliyordu: 1 Mays btn
dnyada iilerin bayramdr. 1 Mays Perembe gn,
btn lkelerin iileri, uluslararas birlik ve dayanmalar-
nn sembol olan bayramlarn kutlayacaklardr.
2
Kitle Ga-
zetesinin 29 Nisan 1975 gnl says, 1 Mays zel says gi-
biydi. lk sayfada, Bugn 1 Mays, Btn lkelerin ileri
Birlein! slogan yer alyordu. Byk puntolarla dizilmi
ksa yazda, Bahar Bayramna kar klyor; 1 Mays, ii
snfmza ve btn lkelerin iilerine kutlu olsun, deni-
yordu. Gazetenin nc sayfasnda da, TSPin 1 Mays bil-
dirisi yer alyordu.
3
TSP, stanbulda Tepebanda binlerce
ii ve gencin katld 1 Mays kutlamas gerekletirdi. Ay-
rca Bursada yzlerce iinin katld bir kutlama toplants
yapld.
4
Bu toplantya DSK yneticileri katlmad.
1 Mays 1976 ylnda Taksimde byk bir mitingle kut-
lama onuru da Trkiye Komnist Partisine ve bu rgtn
bu dnemde politikalarn belirledii DSKe aittir.
KENAN EVREN: KOMNST BAYRAMI
12 Eyll 1980 darbesinden sonra 1 Mays da saldrya
urad. Milli Gvenlik Konseyi 17 Mart 1981 gn kabul et-
tii 2429 sayl Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakknda Ka-
nunda 1 Mays genel tatil olmaktan kard. Kenan Evren,
bu yasann grmeleri srasnda unlar sylyordu: 1
Mays, ocukluumdan beri, askeri mektebe girdiim gn-
den beri bilirim, askerler 1 Mays gn klasndadr, grev
bandadr, ne olur ne olmaz bir ey kacaktr diye; ismi de
bahar bayramdr; hep klada vazifede kalmzdr; askeri
okullara tatil verilmez ve bu yzden de ii bayramna, yani
komnist bayramna dnmtr.
5
i snfnn uluslararas birlik, dayanma ve mcadele
gn olan 1 Mays, tm dnya iilerine ve Trkiye ii sn-
fna kutlu olsun.G
Dipnotlar:
1- Bavekilin Millete Hitab, Yedi Ocak, 7 Mays 1960, s.6.
2- Kitle Dergisi, Say 56, 22 Nisan 1975, s.1.
3- Kitle Dergisi, Say 56, 22 Nisan 1975, s.1.
4- Kitle Dergisi, Say 58, 5 Mays 1975, s.1.
5- Milli Gvenlik Konseyi Tutanak Dergisi, 17.3.1981, s.53.
1 Maysa ilikin baz bilgiler
SINIF GZL
YILDIRIM KO
44
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
VARDYA
Belediyeler
umut kaps oldu
zmirde Karabalar Belediyesine iki
haftada 12 bin i bavurusu yapld.
bavurular Bornovada 10 bini, Bucada 9
bini, Gaziemirde 6 bini at. Gzelbahe
Belediye Bakan Mustafa nce ise i
bavurusunun bin 500 olduunu bildirdi.
Bornovann yeni Belediye Bakan
Prof. Dr. Kamil Okyay Sndr, nsanlar-
mz olduka g durumda. sizlik konu-
sunda bir eyler yaplmal diyor. Kara-
balar Belediyesinin ilk belediye bakan
Kasm Stk Krm Biz zaten yeni beledi-
yeyiz. Daha belediye binasna bile sahip
deiliz. Bu kadar iiyi nasl alabiliriz?
diye soruyor. Bucann yeni belediye baka-
n Ercan Tat da sizlik sorununun z-
m iin gece gndz alacaz diyor.
Gaziemirde mevcut iilerin maalarnn
bile aylardr denmediini belirten belediye
bakan Halil brahim enol, nce bu soru-
nu zmeye altklarn belidtiyor.
Sigortal alan says
iki ayda 271 bin azald
ten karmalar nedeniyle sosyal g-
venlik kapsamndaki sigortal says yln
ilk iki aynda 271 bin 127 azald. 2008
sonu itibariyle 15 milyon 258 bin olan si-
gortal says ubat ay itibariyle 14 mil-
yonun altna dt. Sosyal Gvenlik Ku-
rumunun prim gelirlerinin emekli ayl
ve salk demelerini karlama oran da
azald. Geen yl yzde 64 olan bu rakam
yzde 13 azalarak ubat aynda yzde 51
olarak gerekleti.
Karlksz ek-senet
iki ayda 600 bini geti
Bu yln Ocak ve ubat aylarndaki
toplam protestolu senet ve karlksz ek
says 626 bini, tutarlar ise 4 milyar liray
geti. Devlet Bakan Mehmet imek,
CHP Antalya milletvekili Hsn l-
lnn soru nergesine 21 Nisan gn ver-
dii yantta, 2008de protestolu senet ve
karlksz ek saysnn 3 milyon 111 bin
225e ulatn syledi. 2007 ile 2008 yl-
lar ile bu yln ilk iki ayndaki toplam
karlksz ek ve protestolu senet tutar
ise 40 milyar liray at.
Kriz, kredi kartna da yansd
Bankalararas Kart Merkezinin verilerine gre, 2009
ylnn ilk 3 aynda kredi kart harcamalar yzde 14 ar-
tla 46 milyar liraya ulat. 2009 ylnn ilk aynda
kredi kartlarndan kullanlan nakit avans miktar da,
geen yln ayn dnemine gre yzde 22 artarak 5 mil-
yar 100 milyon liraya ykseldi. Bankalarn batk kredi
alacaklar 2008 ylnn eyll ayndan bu yana yzde 45
orannda artarak 2 milyar 900 milyon liraya kt. Ban-
kalara kredi kart borcunu demeyenlerin says da geen
yl yzde 183 artarak 447 bine kt. Bu yln ilk iki ayn-
da ise 154 bin kii kart borcunu deyemedi.
8 milyon alan
sosyal gvenceden yoksun
Trkiye statistik Kurumunun 20 Nisanda aklanan verileri, Trkiyede
8 milyon 104 bin kiinin herhangi bir sosyal gvenlik kurumuna kayd olma-
dan altn ortaya koyuyor. cretli ve yevmiyeli 2 milyon 812 kii kayt d
alyor. Kayt d alanlar iinde en byk grubu cretsiz aile iileri
oluturuyor. Tarm ya da ticaretle uraan, ailesine yardm eden bu kiilerin
says 2 milyon 239 bin kii. Bunlarn da 2 milyon 63 bini sosyal gvenlik em-
siyenden yoksun durumda. veren olarak faaliyet gsteren 354 bin kiinin de
sosyal gvenlik kayd bulunmuyor.
320 bin ocuk ii!
Baheehir niversitesinin aratrmasna gre Trkiyede okula devam et-
meyen 125 bin ocuk iiden yaklak 30 bini hi okula gitmedi. Yrd. Do.
Dr. Gke Uysal Kolain ve aratrma grevlisi Burak Darbaz tarafndan ha-
zrlanarak 23 Nisanda aklanan aratrmada, alan 207 bin erkek ocuun
70 bini, 113 bin kz ocuun 55 bini okula devam etmiyor. Okula devam et-
meyen toplam 125 bin ocuk iinin yaklak 30 bini hi okula gitmemi. a-
lan ocuklarn 204 bini cretsiz aile iisi, 109 bini cretli, maal ya da yev-
miyeli olarak istihdam ediliyor.
VARDYA
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
45
ilerin endiesi: Tekfen retimden ekilip
ithalat m olacak?
Grevde nc haftaya giren Toros Tarma bal Adana Ceyhan Gbre
Fabrikas iilerine gre, Tekfen Holdingin asl amac, retime son verip tama-
men ithalat bir firma haline gelmek. iler, holding ynetiminin sendikal ii-
leri bu amacn nnde bir engel olarak grdn savunuyorlar. ilerin Trk
iftisine de bir uyars var Toros Tarm ithal ettii kalitesiz gbreyi kendi tor-
balaryla satarak Trk tarmna zarar veriyor. Toros Tarmn Mersin ve Cey-
han gbre fabrikalarnda 246 ii grevde.
ERKAN MEK-MUSTAFA IIK/ ADANA
Borsada ilem gren
200 irket zarar etti
stanbul Menkul Kymetler Borsa-
snda ilem gren 282 irketten 200
zarar etti. Referans Gazetesinin 20 Ni-
sanda yaymlanan haberine gre Erde-
mir, 1 milyar 100 milyon lira ile 200 ir-
ket arasnda zarar rekoru krd. Banka ve
finansal kiralama irketleri hari sz ko-
nusu 282 irket yln ikinci eyreinde 7
milyar 900 milyon lira, nc eyrekte
5 milyar 600 milyon lira kr aklarken,
son eyrekte toplamda 4 milyar 100 mil-
yon lira zarar etti.
Erdemirde
yzde 35 cret tadilat
Trkiyenin en byk yass elik reticisi Zonguldak Ereli
Demir elik Fabrikas ynetimi, 22 Nisanda Trk Metal Sen-
dikas ile yapt grmelerde, toplu i szlemesinde tadilata
giderek, alanlarn maalarn yzde 35 orannda drd.
Karar renen iiler, sendika nnde toplanarak ynetimi is-
tifaya ardlar. Toplu i szlemesinde tadilat yapmak, i ka-
nuna gre grev nedeni saylyor.
NAZIM AYAROLU/ ZONGULDAK
BASALII
le Ynetim Kurulu yemiz
Bayram Aksunun babas,
Parti dostu H. Hayri Aksu ve yemiz
Kemal Aksunun babas
Hseyin Aksuyu kaybettik.
Arkadalarmzn zntsn paylar,
ailesine ve yaknlarna ba sal dileriz.
i Partisi
Pendik le Ynetimi
BASALII
Deerli arkadamz
Cihan Kseyi
yakaland amansz bir
hastalk sonucu kaybettik.
Acmz sonsuzdur.
Ailesine ve yaknlarna ba sal dileriz.
Ulusal Kanal
Ynetim Kurulu
46
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
AL RIZA TADELEN-PARS
A
merika Devletleri rgt tara-
fndan dzenlenen ve Amerika
Ktasndaki, 34 lkenin katld
zirvede ortak bir sonu bildirisi zerin-
de uzlama salanamad. Aralarnda
Venezuella Devlet Bakan Hugo Cha-
vez, Bolivya Devlet Bakan Evo Mo-
rales ve Ekvador Devlet Bakan Rafa-
el Correann bulunduu Amerika in
Bolivarc Seenek (ALBA) yesi Latin
Amerika lke liderleri sonu bildirisini
imzalamad.
IMFY MERULATIRMAYA KARI
IKTILAR
ALBA adna konuan Chavez,
bildirinin kresel ekonomik krize
cevap vermediini, IMFyi meru-
latrmak istediini ve Kbaya uy-
gulanan ambargolardan hi bahset-
mediini belirterek Egemenlie
sayg temelinde blgede yeni bir
plan oluturulmaldr dedi. Ame-
rika Zirvesinin, ABDnin dayatt
Amerika Serbest Ticaret Blge-
sinin (FTAA) oluturulmasn he-
deflediini belirten Chavez, Hi
bir dayatmann olmad yeni me-
kanizmalar oluturulmaldr. Hzl
deiimler gerekletirilmelidir. Ya
deiim ya lm. Zaman kaybet-
meye hakkmz yok diye konutu.
ABDnin plan olan Amerika Ser-
best Ticaret Blgesi Anlamas
(FTAA) zirveye ye 34 lkenin baz
mallar iin gmrk duvarlarnn
kaldrlmasn, zelletirmeleri ksa-
ca neoliberal politikalar bu lkele-
re dayatyordu. 2005 ylnda Arjan-
tinde yaplan drdnc zirvede
Chavezin nderliinde bu politika-
lara kar klm ve ABDnin bu
plan suya dmt. Buna karlk
FTAAya kar ayn yl Amerika
in Bolivarc Seenek (ALBA)
Kba ve Venezuela tarafndan res-
men ilan edilmiti.
KRZN SORUMLUSU KAPTALZM
Nikaragua Devlet Bakan Da-
niel Ortega Zirvede yapt konu-
mada sonu bildirisini neden imza-
lamadklarn yle sralad: Yaa-
nan kresel ekonomik krize cevap
vermemektedir. Krizin sorumlusu
kapitalizmdir. nsanl ykma u-
ratmtr. Kk byk tm lkele-
rin eit olduu, halklarn egemenli-
ine sayg gsterildii ve lkelerin
i ilerine karlmad yeni bir
dnya istiyoruz.
MORALES: MARKSST, LENNST
KOMNSTM
Zirveden bir gn nce, Vene-
zuela Devlet Bakan Hugo Cha-
vezin arsyla Venezuelann Cu-
mana kentinde Amerika in Boli-
varc Seenek yesi Latin Amerika
lke liderleri bir araya geldi. Mora-
les, ABD Dileri bakan Hillary
Clintonun Kbada demokrasi
yok aklamasna, ABDnin de-
mokrasiden bahsetmeye ne ahlak
ne de yetkisi vardr. nk askeri
darbeler orada planlanmtr. imdi
de Bolivyada bir sivil darbe pein-
dedir diye cevap verdi.
DOLARA KARI ORTAK PARA BRM
7. ALBA Zirvesinin ikinci ve en
nemli gndem maddesi Latin
Amerika iin Dolara kar ortak bir
para biriminin oluturulmasyd.
2005de Venezuelann yeliiyle
yeni bir dinamik kazanan Gneyin
Ortak Pazar MERCOSUR,
2007de resmen ilan edilen ve
2008de almaya balayan G-
neyin Bankas BANCOSURdan
sonra sra, blgede Dolarn ege-
menliine son verecek olan ortak
para birimi SUCREe gelmiti. 16
Nisan 2009da yaplan 7. ALBA
Zirvesinde adn bamszlk kahra-
man Antonio Jose Sucreden alan
ortak para birimi Chavez tarafn-
dan resmen ilan edildi. SUCRE 1
Ocak 2010dan itibaren blgede
ortak para birimi olarak kullanl-
maya balanacak. Chavez Zirve
ncesi yapt in ve ran ziyaretine
deinerek bu iki lkeden selam ge-
tirdiini syleyerek ALBAnn in
ve ran ile bir ibirlii mekanizma-
snn oluturulmas nerisinde bu-
lundu.G
MZirveden bir
gn nce Amerika
in Bolivarc
Seenek (ALBA)
yesi Latin
Amerika lkelerinin
liderleri bir araya
geldi.
AMERKA ZRVESNDE BOLVARCI RZGR
Latin Amerika ortak para birimi
Sucre resmen ilan edildi
Trinidad ve Tobagonun bakenti Port of Spainde 17-19 Nisan tarihleri
arasnda yaplan, ABD Bakan Obamann da katld 5. Amerika Zirvesine
krizin sorumlusu kapitalizmdir vurgusuyla Latin Amerika liderleri
damgasn vurdu. Zirvenin Kresel ekonomik krize cevap vermediini,
IMFyi merulatrmak istediini ve Kbaya uygulanan ambargolardan hi
bahsetmediini belirterek sonu bildirgesini imzalamadlar.
DNYA
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
47
AKP Genel Bakan ve Babakan Recep
Tayyip Erdoan, KKTCde gerekleen se-
imlerin yavru vatan iin hayrl!!! olmasn
dileyerek, Adada zmn salanmasna
dnk Gney ve Kuzey Kbrs arasnda
devam eden srece kstek olmasn deil,
destek olmasn temenni ettiimizi burada
zellikle vurgulamak istiyorum. Kimse
bunun zerinden de bir speklasyona gir-
mesin. Balayan sre, aynen devam et-
melidir. diyerek KKTCde UBP Genel Bakan Dervi Erolu tarafn-
dan kurulmas beklenen hkmete gzda verdi. Babakan Erdo-
ann, Erolunun seim baarsn daha tebrik etmeden tehditvari
konumas aslnda KKTC halknn zgr iradesine kabul edilmesi
mmkn olmayan bir saldrdr. Erdoan bunu Babakanlk makam-
na oturduundan beri hep yapmakta ve Kbrs Trkn yaralamak-
tadr.
AKPNN POLTKALARI UBPYLE TABAN TABANA ZIT
UBP Seim Bildirgesinde zaten srdrlmekte olan srete,
KKTC Cumhurbakanna, Anayasal grevine sadk kalmas artyla,
Kbrs Trk halknn egemenliini, eitliini, gvenliini ieren bir an-
lama iin ortaya koyaca tm abalarda tam destek verecei vaadi-
ni vermiti. Aslnda Babakan Erdoann balayan sre aynen
devam etmelidir syleminin arkasnda srdrlen mzakerelerin i-
eriine vurgu vardr. Erdoan UBP hkmetine srdrlen srecin
ieriine karmamas hususunda uyarda bulunmaktadr. Hlbuki
AKPnin destekledii ve Talatn srdrd grme srecinde Rum
tarafyla zerinde mutabk kalnm konular ve nihai hedef, UBPnin
Kbrs sorununa bak asna taban tabana zttr. Erdoan, UBP ikti-
darn kontrol altna alarak kendi siyasetini CTP-BG-RP koalisyon
hkmeti dnemindeki gibi srdrmek istemektedir. stediini yap-
trmak iin de yntem olarak Trkiyenin Kbrsa verdii maddi des-
tei silah olarak kullanacaktr. Kbrs ilerinden de sorumlu Babakan
Yardmcs Cemil iekin bu dorultuda nemli almalar ierisinde
olduu, UBP iktidarnn AKPnin istekleri dnda hareket etmesi ha-
linde bir dizi ekonomik enstrmann devreye sokulaca azdan
aza dolamaktadr.
UBPNN DI POLTKASI
UBP, Seim Bildirgesinin D politika ve Savunma blmnde
Kbrs sorununun zmne ilikin hedeflerini Kbrs Trk ile payla-
m ve bu dorultuda seimlerde halkn onayn almtr. UBPnin g-
rmelerin hangi esaslar temelinde yaplmas gerektii konusundaki
grlerini bu aamada sizlerle paylamakta fayda vardr:
-UBP, Kbrsta bir anlamann ancak iki halkn, iki devletin tem-
silcileri arasnda yaplacak grmeler yolu ile salanabilecei gr-
ndedir ve daha nce olduu gibi bu yndeki sreleri destekle-
mektedir.
-ngrlen federasyona, ancak adadaki iki bamsz ve egemen
devletin oluturaca konfederal bir yap noktasndan balanp evrim
yoluyla ulalabilir. Bu yolun izlenmesi zmn yaayabilir olmas a-
sndan daha gvenli olarak deerlendirilmektedir.
-Yeni ortakl oluturacak devletlerde kalacak yetkiler egemen
yetkiler olmaldr.
-Herhangi bir anlama, iki halk ve iki devletin egemen eitlii te-
melinde yaplmaldr.
-Oluturucu Eyalet/Devlet- Constituent State kavram haklar-
mzn korunmas asndan tatmin edici deildir, Rum tarafnn ak-
lamalar bunun kantdr. Founding State- Kurucu Devlet kavram
zerinde srar edilmelidir. Egemenliin kaynann kurucu devletler
olduu aka belirtilmelidir.
-Olas bir anlamada KKTC, isim, sfat ve tm sembolleri ile n-
grlen yapnn Kbrs Trk kanadn oluturmaldr.
-ki kesimlilik kesinlikle sulandrlmamaldr
-Trkiyenin etkin ve fiili garantisinin devam tartlmazdr.
-Toprak konusu ancak btnlkl bir zmn paras olarak
tm konularda uzlama salandktan sonra, en son ele alnp halle-
dilmesi gereken bir konudur. Bu konu ele alnrken, Adadaki ger-
ekler, iki halk, iki devlet olgusundan yola klmal iki kesimlilik pren-
sibiyle gvenlik ve yaayabilirlik kriterleri mutlaka gzetilmelidir. Top-
rak konusunda snr dzenlemelerinin tesine geilmemelidir.
-Mlkiyet konusu salt bir hukuk veya insan haklar meselesi ola-
rak grlemez. Kapsam ve boyutu nedeniyle bu konunun zm
yeri uluslararas mahkemeler deil, grme masasdr. Soruna
zm araylar btnlkl bir anlama erevesinde srdrlmeli,
bu yaplrken 1975 Nfus Mbadelesi Anlamas ve oluan iki kesim-
lilie ters dlmemelidir.
-Olas bir anlamann AB mahkemelerinde veya uluslararas
hukuk kurulularnda dava konusu yaplmamas iin, anlama ABnin
birincil hukuku olmaldr.
-Olas bir uzlama sonrasnda referanduma gidilmelidir. ki taraf-
ta e zamanda yaplacak referandumlarda iki halkn sz konusu uz-
lamaya onay vermesi esastr.
-ki taraftan biri veya her ikisinin de hayr demesi halinde ne ola-
ca referandum ncesinde ak bir ekilde ortaya konulmal, iki halk
oy kullanrken bunu da bilmelidir.
Bu arada Kbrs Trk halknn sonu gelmez grmelerde kaybe-
decek zaman olmadn da vurgulamakta yarar grmekteyiz. Tak-
vim konusunda srar edilmeli, ancak BM Genel Sekreterinin iyi niyet
grevine aykr yntemlerden kanlmaldr.
Uzla araylar srerken, bizimle yeni bir ortakl istemediini
defalarca kantlam olan ve hl lgnca silahlanmaya devam eden
Rum komularmzla birlemekten baka aremiz olmad psikoloji-
sinden uzak durulmaldr. Halkmz Rumla birlemeye mahkum de-
ildir.
UBP VE CUMHURBAKANI TALAT
Bunlar UBPnin Seim Beyannamesinde yer alan Kbrs sorunu ile
ilgili grleri ve krmz izgileridir. Milli Gler ve KKTC halknn
nemli bir blm bu grlere sahiptir. Bu Milli izginin, AKPnin
destekledii, tek vatandalk, tek egemenlik, tek temsiliyet ve niter
yapdaki Kbrs Cumhuriyetinin devam olacak olan Birleik Federal
Kbrs Cumhuriyetinin kurulmas siyaseti ile taban tabana zt olduu
belirgin bir ekilde ortadadr. Durum byle iken UBP byle bir sreci
yrten Cumhurbakan Talat nasl destekleyecektir? UBP byle
ierie sahip bir sreci desteklemekle kendisine oy verenlere ihanet
etmi olmayacak mdr? KKTC btesinin ve eitli yatrmlarn Ana-
vatan Trkiye tarafndan finanse edildii dnldnde UBP
AKPnin bask ve antajlarna ne kadar dayanabilecektir? Bu artlarda
UBPnin bozulmu-harap KKTC ekonomisini dzeltebilmesi mmkn
mdr? Yoksa KKTC halknn iradesine ramen kapal kaplar ardn-
da Kbrs Trkn ve KKTCyi skntya sokacak projeler iin dmeye
mi baslmtr? Anlalan nmzde hayati bir sre vardr. KKTC hal-
knn iradesi etrafnda toplanlmal, UBPye destek verilmeli ve yrek-
li bir ekilde mcadelemize devam edilmelidir. Kbrs Trk birlik, be-
raberlik ve dayanma iinde olursa korkacak bir ey yoktur. Tersi y-
kmdr; yok oluturG
AKP istiyor diye
Rumla birlemeye mahkm deiliz
ULUSAL GR
HSEYN MACT YUSUF
48
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
BE KITADAN Hazrlayan: Ahu Yaln/ afak Terzi
ABD Senato Raporu:
Rice su ikencesini onaylad
ABD Eski Dileri Bakan Condoleezza Ricen, Ulusal
Gvenlik Danman olduu 2002 ylnda, CIAnn sert
sorgu teknikleriyle sorgu yapmasna ve terr zanllar diye
damgalanan tutuklularn su ikencesi yntemiyle sorgulan-
masna onay verdii ortaya kt. ABD Senatosu raporunda
su ikencesi zanllarn bir yere srtst yatrlarak elleri ve
ayaklarnn balanmas ve yzne bir bez paras kapatldk-
tan sonra belli aralklarla su dklerek boulmakta olduu
hissi yaratlarak yaplyor. Senato stihbarat Komitesinin
bulgularna gre, Rice 2002 ylnda El Kaide zanls olarak
damgalanan Ebu Zbeydeye su ikencesi uygulanmasn
onaylam. Su ikencesinin El Kaide yesi olduu dn-
len 2 pheliye 266 kez uyguland tespit edildi.
Eski Bakan Yardmcs Dick Cheney de, yntemin sonu
verdii grnde. Raporda dier sorgu yntemleri arasnda
bir hafta sren uykusuz brakma, rlplak soyunmaya zor-
lama da saylyor.
in donanmasndan
gvde gsterisi
in 23 Nisan gn, dosta dmana gvde gsterisinde bu-
lunarak Qingdao kentinde modern donanmann 60. kurulu
yldnmn kutlad. ok kkl bir denizcilik gemiine
sahip olan in, kutlamalarda en ileri sava gemileri ve nkle-
er yaktla alan denizaltlarn da sergiledi. Trende, Hac
Mahmut ems olarak da tannan nl inli denizci Cn
Hlardan (1371-1433) bu gne gelen denizcilik geleneine
vurgu dikkat ekti. in, dnyaya denizlerde de arln koy-
duunun mesajn verdi. Son 10-15 yl iinde in donanmas
byk oranda modernize edilmiti. Trenlerde in askeri yet-
kilileri yaknda lkenin ilk uak gemisini de ina edeceklerini
belittiler. 2009 ylnn balarnda be in sava gemisi bir
Amerikan aratrma gemisini kuatmt. Bu olay iki lke ara-
snda diplomatik krize neden olmutu. in her anlamda Ame-
rikann ensesinde olduunu ve Amerikay denizcilikte de ya-
kalayacan gstermek istiyor.
galde 110 bin 600den fazla
Irakl sivil ldrld
AP haber ajans, Irak
Salk Bakanl, hastane
kaynaklar ve medyaya
yansyan haberlerden al-
d bilgileri inceleyerek,
Irakta 2003te balayan
igalden bu yana 110 bin
600den fazla Irakl sivilin
ldn aklad. Ajans,
ayrca binlerce kiinin
hl kayp olduuna ve
sava ortamnda birok
kiinin resmi yetkililerden
defin izni alnmadan g-
mldne de dikkat
ekti.
AP, rakamlarn dra-
matik olduunu, 29 mil-
yon nfuslu bir ulusun, en
az yzde 0.38ini kaybettiini, bu saynn ABD ile oranlan-
dnda, ABDnin drt yllk srede 1.2 milyon insan kay-
betmi olacan ve her gn 17.000 insan lm anlamna
geldiini yazd.
AB polis tekilat Europol:
PKK terrist deil
Avrupa Birlii polis tekilat Europol tarafndan hazrla-
nan Terrizm, Durum ve Eylemler balkl raporda
PKKnn Avrupadaki eylemlerinin dk neme sahip ol-
duu ve bunlarn ABye tam olarak terrist saldr nitelii
tamad belirtildi. PKKnn ayrlk rgtler kategorisin-
de tanmland raporda PKKnn bamsz Krdistan ya da
Trkiyenin Gneydousundaki Krt halknn kltrel ve
siyasi zerklii iin mcadele ettii vurguland. Raporun
etnik-milliyeti ve ayrlk terr balnda da, Avustur-
yada 5 kundaklama eyleminin PKKya baland, bunlar-
dan en az ikisinin dorudan Trk hedeflerine ynelik ol-
duu kaydedildi. Raporda, 2008 ylnda Almanyada PKK
blge sorumlularnn, talyada da PKKnn kasas olarak
bilinen kiilerin, Slovakyada da bir rgt elemannn ise tu-
tukland belirtildi.
BE KITADAN
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
49
Yazlm devi Microsoft, mali ylnn nc eyre-
ine krnda yzde 32 orannda d yaad.
IMFnin Dnya Ekonomik Grnm raporuna
gre, Hollanda ekonomisinin yzde 4.8 klmesi
bekleniyor.
ABD Bakan Barack Obama, lkesinin 50 yldr
yrtt Kba politikasnn yrmediini syle-
yerek, iki lkenin birbirine yaklam iin iyi niyetini
gstermesi nerisinde bulundu.
Rusya Dileri Bakan Sergey Ryabkov, ABDyi,
Dou Avrupadaki fze kalkan kurma planlarn
hzlandrmakla sulad.
Rusya NATO Bykelisi Dmitri Rogozin, Rusya
ile NATO arasndaki ilikileri ak olmayan, anla-
mal evlilie benzetti.
ran Cumhurbakan Mah-
mud Ahmedinecad, Cenev-
rede dzenlenen Dnya Irk-
lkla Mcadele Konferan-
snda yapt konumay
eletirenlere yant vererek,
Batl lkelere hitaben, 50
yldr ifade zgrlnden
bahsediyorsunuz, ama kendi dzenlediiniz prog-
ramda farkl bir dnceye 20 dakika bile tahamml
edemiyorsunuz dedi.
Uzun yllardr ambargo ile kar karya olan ran,
kendi yapt Uan radar, Sahika ve Azereh
isimli uaklar ve Rusyadan ald Soho - 24 avc
ua ve Mig 29lardan oluan 140 ua, Ordu
Gn mnasebetiyle ayn anda havalandrarak Tah-
ran semalarnda g gsterisi yapt.
Bat eriada grev yapmak istemeyen bir srailli
askere 17 gn hapis cezas verildi.
Avrupa Parlamentosu yelerinden Robert Kilroy-
Silk, Avrupa Komisyonunun yantlamas istemiyle
Trkiyede kadn snneti balkl yazl bir soru
nergesi verdi. nergede, Komisyon Trk Hk-
metini, lkede hibir kadn ya da kzn snnet edil-
medii ynnde kesin kant salayamayan hkmet-
lerin ABye girmesine izin verilmeyecei konusunda
bilgilendirdi mi? dedi.
Resmi Kore Merkez Haber Ajans, San Francis-
coda bulunan Current
TV kanal iin alan
iki Amerikal kadn
gazetecinin, kaak
olarak lkeye girmek
ve dmanca eylem-
lerde bulunmaktan
yarglanacan bildirdi.
DEVR- ALEM
Rusyann nc bakenti Kazan
Rusya Federasyonu iinde Kazan ve Njjni-Novgorod kentleri ara-
snda sren Rusyann nc bakenti mcadelesi sona erdi, yar
Tataristann bakenti Kazan kazand. Kentin yetkilileri bu unvan tes-
cil ettirdiler.
Kazann bir sredir Moskova ve St. Petersburgun ardndan Rus-
yann nc bakenti unvann uluslararas fuarlarda kullanmas,
Nijni Novgorod yetkililerinin tepkisine yol amt. Kentin yneticile-
ri bu unvan kendilerinin hak ettiini iddia ediyorlard.
Volga rma zerinde yer alan Kazan Rusyann en byk sanayi,
ticaret ve kltr merkezlerinden biri. Bir milyonu hayli aan kent n-
fusunun yzde 52 sini Tatarlar, yzde 43n Ruslar oluturuyor.
Kent 1552de byk Rus mparatoru Korkun van tarafndan fet-
hedildi, Mslman halkn ounluu kltan geirildi. Ardndan
Tatar hanlar katledildi, bask altna alnd ve Hristiyanla gemeye
zorland. Saraylar ve camiler ykld. Geri kalan Tatar nfus kentin
dna srld. Kentin surlar 2000 ylnda Dnya Kltr Miras ola-
rak tescil edilmiti.
Saakavilinin taht sallanyor
Grcistanda Cumhurbakan Saakavilinin istifa etmesi ama-
cyla 9 Nisanda balayan eylemler Paskalya tatilinin ardndan ye-
niden hz kazand. Parlamento nnde toplanan binlerce kii Saa-
kasvilinin otoriter uygulamalarna tepki gsterirken, Cumhur-
bakanna istifa etmesi arsnda bulundu. Halka hitap eden mu-
halefet liderleri eylemlerinin her geen gn byyeceini ve Saa-
kavili grevinden ayrlncaya dek sreceini belirtti.
Eylemlere destek veren Grc sanat Giorgi Gachechiladze de
lkedeki siyasi tutuklularn serbest braklmas arsnda bulundu.
Muhalifler Saakavilinin Rusya ile savatan sonra lkenin
kontroln kaybettiini ve Moskovaya muhalif tavrlarla lkeyi
ynetemeyeceini belirtiyorlar.
50
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
PROF. DR. OSMAN AD YENEN (stanbul
niversitesi Tp Fakltesi retim yesi)
A
BD Eski Dileri Bakan
Henry Kissenger yle
diyor: Yiyecei kontrol
edersen, insanlar kontrol eder-
sin. Bu sz, tm insanlarn ak-
betinin nasl deitirilebileceini
zetliyor. Aratrmac William
Engdahl, Genetii Deitirilmi
Organizmalar (GDO) konusunu
titizlikle incelemi ve kaltmn
deitirilmesinin arkasndaki ka-
ranlk oyunlar gzler nne ser-
mi. Bu oyunlar, bilim laboratu-
arlarndan byk irketlerin y-
netim kurullarna, hkmetteki
kilit mevkilerden devlet bakanla-
rna dek uzanyor. Engdahl ile
yeni kitab lm Tohumlarnn
tantm iin geldii stanbulda
grtk.
AYDINLIK- Genetii Deiti-
rilmi Tohumlardan ne anlamal-
yz?
F. WLLAM ENGDAHL- Ge-
leneksel tohumlara yabanc bir
alet (gen tabancas) ya da yaban-
c bir madde (bir bakteri) aracl-
yla yeni zellikler verilmek
zere aktarlan genlerle elde edi-
len tohumlara Genetii Deiti-
rilmi Tohumlar (GDT) diyoruz.
Bu yeni tohumlar daha sonra pa-
tentlenir ve zel gelimi to-
humlar ad altnda sata sunu-
lur. Bunlarn en yaygn olanlar
baz zararl bceklere ya da otla-
ra kar direnli olan trleridir.
Bu durumda Kresel tohum teke-
li Monsanto ya da bir baka ir-
ket bir iftiye GDT satt tak-
dirde ifti Monsantonun, zel-
likle bu tohumlar iin retilen
kimyasallarn da almak zorunda
kalr. Bu kimyasallar Monsan-
tonun tohumlarndan kan bit-
kiler dndaki btn istenmeyen
ot ve bcekleri ldrr.
EN TEHLKEL BLM RN ILGINLIK
AYDINLIK- GDTnin tehlike-
leri nelerdir?
ENGDAHL- En nemli tehli-
kelerinden birisi de bu tohumla-
rn uzun dnemde ne tr etkiler
dourabileceinin bilinemeyii.
Hibir bilim adam GDTnin
ekosisteme ya da insan ve hayvan
besin zincirine girdikten sonraki
on ya da yirmi yl iinde ne gibi
olumsuz etkiler douracan
ak bir ekilde syleyemez. u
ana kadar dnyadaki hibir h-
kmetin bu konuyla ilgili yaptr-
d uzun dnemli bir bilimsel
aratrma bulunmuyor. GDTler
belki de u ana kadar insanln
zerine salnm en tehlikeli bilim
rn lgnlktr.
MAratrmac
William Engdahl,
Prof. Dr. Osman
adi Yenenin
sorularn yantlad.
BYOLOJK HARP YNTEM: GENET DETRLM ORGANZMALAR
ABD raporu:
13 lkenin nfusu azaltlacak
Proje, Henry Kissingern NSSM 200 adl raporunun bir paras. NSSM
200, Nfusu azaltlacak 13 lkenin listelendii ok gizli bir rapor. Trkiye
de bu 13 lkeden biri. ddia, lm Tohumlar kitabnn yazar F. William
Engdahla ait. Engdahl soruyor, ABDnin 3. Dnyaya yapt gda
yardmlar neden Genetii Deitirilmi Tohumlar ieriyor?
TOPLUM
6eaetll 0eltlrlIl
Ioh0Iar, 8ockefeIIer ve
k80dekl dler 0I0
alIeIerla k0reseI tart
devIerl aractIttyIa tdayt
k0reseI 6Iekte koatroI
ete projeIerlala soa
aaastdtr.
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
51
ROCKEFELLERN PROJES
AYDINLIK- Projenin arkasn-
da kimler var?
ENGDAHL- Bu proje, ban
New Yorktaki Rockefeller Vak-
fnn ektii ok gl zel baz
kurulularn projesidir. Bu kuru-
lular tohumlarn genetik zellik-
lerini deitirmeye alan ilk bi-
limsel aratrmalar finanse etti-
ler. Gelimekte olan lkelerden
biyologlar ABDye, GDTnin
avukat olarak yetitirdiler ve l-
kelerine gnderdiler. Bamsz
bilimsel aratrmalar varm gibi
gstermek iin niversitelere
para aktardlar. Ancak bu ni-
versitelerin mali kayna Mon-
santo ve byk irketlemi
tarm devleriydi. Bu niversitele-
rin yaptklar aratrmalarn bi-
limsel bir devrim olarak sunul-
masna armamak gerekir.
Rockefeller Vakfnn petrolden
gelen parasyla finanse edilen
projeler bu ailelerin dnya apn-
da glerini artrmalarnda kul-
lanlyor.
AAI IRKLARI ORTADAN
KALDIRMAK
Gleri petroln kontrolne
dayanan bu sekin aileler iin
GDT projesi bir egemenlik ve
g aracdr. Baarsn Rockefel-
ler ailesine borlu olan Henry
Kissinger 1970lerde yle diyor-
du: Petrol kontrol edersen
uluslar, gday kontrol edersen
insanl kontrol edersin. Roc-
kefellern gda ile ilgilenmesinin
nedeni ite budur. Rockefeller
Vakf, Monsanto ya da Du Pont
gibi Rockefeller Grubu ile ba-
lantl zel tarm irketleriyle de
ok yakn iliki ierisinde olmu-
tur.
Rockefeller grubu trilyon do-
larlk irketlemi tarm lobisini
kontrol eder. Vakf, 1930larda
stn bir rk yaratmak ve aa
rklar ortadan kaldrmak iin
genleri deitirebilmek amacyla
molekler biyolojiyi tamamyla
yeni bir disiplin olarak ortaya -
kard.
Nazi Almanyasnda rk slah
almalar 1939da ok utan
verici bir hl alana kadar Rocke-
feller Vakf tarafndan desteklen-
di. Vakf, savatan sonra Nazi
soy artm bilimcilerini gizlice
ABDye kard ve bu bilimcilerin
Genetik ad altnda insanlk
d deneylerine devam etmeleri-
ne izin verdi. zellikle de
ABDde propaganda aralarn
kontrol edebilme yetkinlikleri
GDT projesini ok ilerletti.
ABDdeki gda kalitesi neredeyse
yok olacak dzeye geldi. Bugn
ABDde yenilen gdann yzde
67si GDT ihtiva etmektedir.
McDonaldsn Big Macinden
GDTli msra kadar saysz rn
bu yelpazede yer alr.
ABD GIDA YARDIMLARI
NEDEN GDT ERYOR?
Bugn ABD gda yardmlar
neden yalnzca GDT iermekte-
dir? ABDnin Iraktaki igal g-
leri Irakllar neden kendi anaya-
salarn ineyip tarmda patentli
GDT kabul etmeye zorlad?
Neden Bush ynetimi Mays
2003te Irak igalinin tam orta-
snda GDTyi engelledii iin
AByi Dnya Ticaret rgtne
ikyet etti? nk ABDli
dev tarm irketi genetii deiti-
rilmi patentli tohumlar zerinde
yasal olarak olmasa da fiiliyatta
tekeldi ve dnyadaki ikinci
byk tarmsal retici olan
ABye bu tohumlar zorla sok-
mak istediler. Baarl olamad-
lar. Almanya ve Avrupann
dier blgelerinde nfusun yzde
k80 h0k0etl, yealIdllade
sper 6Id0r0c0 etklsl oIaa
tstr eIltlrek lla
arattraIar yaptt.
h0k0et, ktstrIattrtct
tekaoIojl oIarak hlIlaea
y6ateIerla eIltlrlIesl
lla arattraIart
destekIeltlr ve h0
toh0Iarta Moasaato lIe
hlrIlkte ortak pateatlal
eIlade h0I0ad0raktadtr.
80i GDTye kardr. Yunanis-
tan ve Avusturya gibi AB yesi
lkeler GDT ekimini tamamen
yasaklamtr.
Almanyada GDTye kar
ok byk bir diren olduu
iin herhangi bir eyin yolunda
gitmemesi durumunda Alman
yasalar GDT ekimi yapan ift-
iyi sorumlu tutar. Akl banda
hibir ifti byle bir risk almak
istemez. Sadece Monsanto ve
byk irketlerle zel olarak
iliki iinde olan baz iftiler
GDT taraftardr. Alman parla-
mentosu ok yakn bir sre
nce Monsantonun GD msr-
nn serbeste yetitirilmesi ko-
nusunda bir tartmaya sahne
oldu. Hkmet, Mnih Teknik
niversitesinde yaplan bir
aratrmaya atfta bulundu. Bu
aratrmada Monsanto tarafn-
dan genetii deitirilmi msr
ve normal msr ile beslenen
inekler arasnda yaplan uzun
dnemli bir kyaslama sonucun-
da iki grup arasnda gzle gr-
lr herhangi bir fark olmad,
GD olann gvenli olduu iddia
ediliyordu. Ancak aratrma iyi
incelenmedii iin en nemli so-
rular yantsz braktlar. Her
iki gruptan da ineklerin yzde
50si hastalk ve ksrlk nede-
niyle kartlmt ve bunun ne-
deni aklanmad. Yzde 50lik
bir zayiat tehlike iaretidir ve
hibir ifti bunu iktisadi olarak
kaldramaz. Bu soruyu yantla-
ma grevi Almanya Monsan-
tonun bakanna dmektedir.
SPERM LDRC ETKS VAR
AYDINLIK- Bu tohumlar, bir
tr biyolojik silah m? ABD H-
kmetinin ve Pentagonun bu
projede bir rol var m?
ENGDAHL- GDT, ABD h-
kmetinin 1970lerden bu yana
Henry Kissingern NSSM 200
raporu altnda yrtlen bir pro-
jenin parasdr. NSSM 200, N-
fusu azaltlacak 13 lkenin liste-
lendii ok gizli bir rapor. Trki-
ye de bu 13 lkeden biridir. Ta-
rihte ilk defa yabanc lkelerin
nfusunun azaltlmas ABDnin
resmi siyaseti haline gelmiti.
ABD, Dnya Bankas ve IMFnin
bir lkenin mali yardm alabil-
mesi iin nkoul olarak nfus
kontrol programlarn dayatma-
larn salad. Gelimekte olan
lkelerin nfuslarnn kontrol al-
tnda tutulmas ABDnin ulusal
gvenlik stratejisinin bir paras
olarak grlmektedir. Bunu
lm Tohumlar adl kitabm-
da btn ayrntlaryla belgele-
dim. Monsanto, Du Pont ve
Dow Kimyasallarn GDT projesi
kresel nfus azaltm stratejisi-
nin bir parasdr. Bu balamda
GDTlar aslnda bir biyolojik
harp silahdr. ABD hkmeti,
yenildiinde sperm ldrc et-
kisi olan msr gelitirmek iin
aratrmalar yapt. Ksrlatrc
teknoloji olarak bilinen yntem-
lerin gelitirilmesi iin aratrma-
lar desteklemitir ve bu tohum-
larn Monsanto ile birlikte ortak
patentini elinde bulundurmakta-
dr. Ksr tohumlar bir kere hasat
verdikten sonra intihar eder.
Bu ise iftilerin 5 bin yldr yap-
t gibi bir sonraki hasat iin
tohum saklamalarn imknsz
hale getirmektedir. Her sene
Monsantoya geri dnmek ve
yeni tohumlar iin sertifika para-
s demek zorundadrlar. Mon-
santo fiyatlar iki ya da katna
karsa ne yapacaklar? Bu dere-
beyliin yeni ve ok eytani bir
trdr. drt kresel irkete
bylesi bir g vermek ok tehli-
kelidir.
GDT TOPRAIN VERMN
DRYOR
AYDINLIK- iftiler ve n-
c Dnya lkeleri GDTleri kul-
lanmaya nasl ikna ediliyor?
ENGDAHL- GDT irketleri,
bu tohumlarn sradan tohumlar-
dan daha stn olduunu ve
bunlarn dnyadaki alk soru-
nuna are olduunu iddia eder-
ler. Bu doru deildir. ABD ve
Arjantindeki iftilerin deneyim-
leri hektar bana verimin bir iki
hasat sonra yzde 13 ya da daha
fazla dtn gstermektedir.
Ayrca Monsantonun ot ldr-
c ilac Round Upa direnli yeni
otlar trer ve bu da iftilerin
daha az deil, gittike daha fazla
ila kullanmasna neden olur.
GDTyi ekici klan, byk
alanlarda neredeyse hi insan g-
cne ihtiya duyulmadan
pamuk, soya, buday ya da msr
retimine izin veriyor olmasdr.
Tarlann traktrle srlmesine
gerek yoktur. Kresel Yn
Bulma Sistemi (GPS) ile ynlen-
dirilen bilgisayar programl bir
traktr src olmakszn tek
bana ok byk arazileri sre-
bilmektedir. GDTlerin iktisadi
adan tek ekici taraf budur,
ancak bu mahsullerin ne kadar
salkl olduu konusunda hibir
ey sylenmemektedir.
GDT, Rockefeller ve ABDde-
ki dier gl ailelerin kresel
tarm devleri araclyla gday
kresel lekte kontrol etme pro-
jelerinin son aamasdr.
AYDINLIK- Bu tehlikeye kar
ne yapabiliriz?
ENGDAHL- nsanlarn kendi-
lerinin ve ailelerinin gda gvenli-
i iin yapabilecekleri en nemli
ey geleneksel aile tarmn des-
teklemek. Doal yntemler kul-
lanan geleneksel aile iftliklerinin
savunulmas bir ulusal gda g-
venlii meselesidir. Eer hk-
metler gda gvenliini salaya-
myorsa bunu insanlar kendileri
salamak zorundadr. ABD iin
artk ok ge saylabilir, ancak
Avrupa Birlii ve Trkiye iin
henz ge saylmaz.G
LFotoraflar:
Serkan Ko
52
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
00
BELMA YCEL/ ZMR
Y
aanan ekonomik kriz,
btemizle birlikte ruh sa-
lmz da olumsuz etkili-
yor. Sinir sistemi ilalar Trki-
yede ila sat sralamasnda an-
tibiyotikler, kardiovaskler ve
romatizma ilalarnn ardndan
drdnc srada yer alyor.
Ancak ilk sradaki ilalarn
2003-2008 arasndaki sat oran
izlendiinde her nde de azal-
ma olurken, sinir sistemi ilala-
rnda ise ciddi bir art gzleni-
yor. Ortaya kan rakamlar r-
ktc. Antidepresan ila kulla-
nmnda 5 yl ierisinde 2 katlk
bir art var. 2003 ylnda 14 mil-
yon 138 bin kutu antidepresan
ila tketilmi. 2006 ylnn veri-
lerine gre bu rakam 22 milyon
651 bin kutuya kyor. 2007de
ise bu rakam 26 milyon 246
bine ulayor. izofreni ve dier
psikolojik bozukluklarda kulla-
nlan antipsikotikler ise 2007 y-
lnda 2 milyon 616 bin 136 kutu
satlm. 2008 ylnda ise bu
rakam 4 milyon 111 bin 901 ku-
tuya kyor.
SZLKTE DEPRESYON RSK
K KAT ARTIYOR
Trkiye Psikiyatri Dernei
D likiler Sekreteri ve Dokuz
Eyll niversitesi Psikiyatri b-
lm Anabilim Dal retim
Grevlisi Uzman Dr. Halis Ula
insanlarn moral ihtiyacn da
ilalarla karladn sylyor.
Halis Ula bu durumu yle ak-
lyor: zellikle ekonomik kriz-
den sonra ortaya kan isizlik ve
yoksulluk ok ciddi anlamda bir
salk sorunudur. nk saln
en nemli risk faktrlerinden bir
tanesi yoksulluktur. Bu psikiyat-
rik hastalklar ve psikolojik
olumsuzluklar iin de geerlidir.
rnein ii olan kiilerin isizlere
gre depresyon riski iki kat daha
fazla. ntihar vakalarnda ise bu
oran 2-3 kat arasnda deiiyor.
Kayt d alma da en az isiz-
lik kadar ruh saln olumsuz
etkiliyor.
TRKYE LATA DIA BAIMLI
Dr. Halis Ula bu ilalara ok
kolay ulalabildiini ve ila ir-
ketlerinin promosyonlarnn da
ila satlarnda etkili olduunu
sylyor. Dr. Ula, SSK ila fab-
rikasnn zelletirilmesiyle sek-
trdeki da bamlln artt-
na dikkat ekiyor. Salk sistemi-
ni deerlendiren Halis Ula szle-
rini yle srdrd: Trkiye
Psikiyatri Dernei olarak temel
argmanmz saln kamusal
bir hizmet olmasdr. Salk, eit
ve ulalabilir bir hizmet olarak
sunulmal ve cretsiz olmak zo-
rundadr. Bu haktr. lkemizde
zel salk sektrnn salk sis-
temi zerinde ciddi bir hakimiyet
saladn gryoruz. Vurgulan-
mas gereken nemli bir konu da
Trkiyede ila sektrnn da
baml olmas durumudur. Tr-
kiyenin ila ihracatnn ithalat
karlama oran yzde 10dur.
Bu rakam Avrupa ve Amerikada
yzde 100 civarndadr. la t-
ketimlerinin nne geebilmek
iin devlete bal ila fabrikalar-
nn kurulmas ve ulusal ila poli-
tikalarnn gelitirilmesi gereki-
yor. Bu yntem ila firmalarnn
ilac meta mantyla pazarlama-
snn da nne geecektir.G
LDr. Halis Ula,
kayt d
almann da en az
isizlik kadar ruh
saln olumsuz
etkilediini syledi.
EKONOMK KRZ SNRLERMZ BOZDU
Antidepresan kullanm
5 ylda 2 kat artt
Uzman Dr. Halis Ula Trkiyede sinir sistemi ilalarnn kullanmnn
srekli arttn belirterek, bunun nemli sebeplerinden birinin yaanan
ekonomik kriz olduunu syledi. Antidepresan kullanm 5 ylda 2
katna karken izofreni ve dier pisikolojik bozukluklarda kullanlan
antipsikotik kullanm ise iki ylda bir buuk kat artt.
54
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
Beyolu, ara sokakta Msy
Lambonun dem yeri. Msy
Lambo ispirto ocan yakt, tenekeyi
koydu zerine de mezemiz irozlar.
Orhan aabey (Veli) yine dalgn, ressam air
canm Metin Elolu, Orhan Veliyi iaret edi-
yor ve Orhan aabeyle gz gzeyiz, krlr
m hi, bir yudum aldan alp avazlyorum:
Ah mezar arasnda harman olur mu/
Ah mezar arasnda harman olur mu/ Kama ya-
rasna yavrm derman olur mu/ Kzmm aslanm
yavrm nerelerde yatyon/ Kaytan byklarn yavrm
al kanlara batyor..
Hep byle olur, bu trky ok seviyor Orhan
Veli, neden ne bileyim, elinde sigaras yine biho ses-
sizce sokaa kyor bir sre sonra yine sessizce gelip tnyor yerine,
Msy Lambonun meyhanesi en fazla on kii alr yeni mteri pek
azdr..
Diyaliz aygtlarnn kendine has sesleri, tv almyor, srtst yata-
rak drt saati yenme savandaym.
STANBULU DNLYORUM GZLERM KAPALI
Kavilleiyoruz Orhan aabeyle Metinle, gn sonra buluacaz.
Temenken vatan topraklar (!) Yemene giden stanbullu Vasf bra-
him (Kurueme) iki yl ngilize tutsak yllarca Yemendedir ve ulaabilen
mektuptan bir ay sonra stanbuldadr ne ki verem olan eini bir gn nce
topraa vermiler, iim acsa da babama taklyorum, tpk Trk filmi gibi
baba diyorum gzlklerinin ardnda ac duruyor, yle diyor.. ..Yine
Yemen..Yemen de vatan (!)
Birbirlerini grmeden everirler byk zabitanlar Konya Beyehir G
Kynden kolaas Alinin dul kz Naciye ile, Naciye ehit einden olu
Mehdi ile baba evindedir, imdi yeni yuvasnda... Zabit aabeyi mam
Yahya kuvvetlerince yakalanr uurulan kellesi kl ucunda Sana da dola-
trlr, ablas Zlfiye evli deildir. Bar gelende Hdeyde limanndan kalkan
Alman Baron Bek vapurunun arkasndan gen bir kadn elinde bohas a-
lamaktadr, evli olmadndan ngiliz brakmaz Zlfiyeyi bir bana boydak
kalakalr orada! Kzldenizin ortasnda Naciye bir olan dourur Dr. Ne-
dimin yardmyla ve ad konulur oradakilerce Nedim Vasf Bahri Baron
Bek!
Eczac zabiti bu kelli anavatan topraklarndadr, savata.
Cepheden bir aralk yuvasna urayabilen Vasf, Naciyenin doumunu
da salar, Bursa dmandan kurtarlmtr olunun adn koyar Nusret
Kemal, koar cepheye!.
Eczac Binba Konya 2.Ordudadr, yeni doan kznn ad Sevimdir ve
yorgun sava emekli olmu doduu stanbula dnecekken Aksaray Vi-
layetinden gelen bir heyet, basz olan Hususi Muhasebenin eczanesi al
derler altr de borcunu.. Halk Eczanesi.. Halk adn koyar eczacya
Koca Vasf.
1926da Kurann kapana yazar 19.12.1926 bir olum oldu ad Fi-
kret Vesim yl sonra bir kz daha, adn koyarlar Neecan.
Koca Vasf Yemeni anlatr ara sra, Yemen Sanaya gelen Miralay
smet hastalanm, diyare olmu, stmas da varm, ilalarn hazrlar, a-
drda inelerini de yaparm!. smet dedii de Gazi Mustafa Kemal Ata-
trkmzn en yakn Cumhur reisimiz smet nn! Koca smet Paa
yani, olacak i mi?
23 TEMMUZ 1942 AKSARAYDAYIM GZLERM KAPALI..
Garp Cephesi Kumandan, Lozan kahraman, Bavekil ve imdi Reisi-
cumhur Hazretleri smet nn Adanadan Ankaraya geerken le ye-
meini Aksarayda yiyecekler, evimizde hummal bir faaliyet var tabii en
bata Haanm teyzenin su brei tepsi tepsi, sofra hizmetlileri Sevim
ablam ve arkada Fazilet.
Cumhuriyet yaplarndan Vali Kona imdi Kaymakam evi, sofra hazr,
elimde Halkevi Bakan Koca Vasftan aldm fotoraf makinesi bak bu
halkn maldr, bir yerini krarsan ben de senin kafan krarm. nnnn
ilk fotorafn ekiyorum, nereden nasl bilebilirdim yllar iinde saysz fo-
torafn ekeceimi, fotoraflarmzn ekileceini? Mutfakta su brei t-
knyorum koca Vasf alanlara komutlar veriyor ve beyaz elbiseli yaver gi-
riyor ieri ona yemeklerden emin olma falan gibi bir eyler syleyince ya-
veri biraz iterek Ben paay zehirlemek isteseydim Yemende adrda ze-
hirlerdim siz ltfen sofraya buyurun diyor suratndan bilirim tepesi atm!
Brei iaret edip paam bir para daha almaz msnz deyince Paa
annda yantlyor yiyeyim de sana dneyim Eczac bey ve iyi kilolu Koca
Vasftan annda yant Ne yapalm paam sivil hayat byle yapt!
Derken askerlik muhabbeti balad, sonunda sz geldi Yemen
Sanada adra dayand.. Muhabbet kzt sonu smet Paadan: Vasf
tamam, sen o zaman t gibi delikanlydn!
Kalbim durayazd babam yalan sylememiti, tutaym dedim tutama-
dm iimi azck kardm!.
TBMMY DNLYORUM GZLERM KAPALI..
Paa, etrafnda senatrler, milletvekilleri oturuyor ve gel diye iaret edi-
yor, srarla yanna oturtuyor yak bir sigara komutu veriyor, yakmaynca si-
nirleniyor yineliyor serte sar msn diyor, etraftan iaretler yak
diye,Yeni Harman yakyorum ellerim titreyerek fle komutu veriyor
evet kalbim duracak Paaya doru flyorum, paa sevin lklar atyor
gnm kald diyor, anlalyor Paa sigaraya bir hafta ara vermi
yine.. Paa da Yeni Harmanc. Drt be gn sonra ayn yerde, yine yanna
oturtuyor ve sar paketten bir Yeni Harman ekip veriyor.. Paam bu ne
? Glerek yantlyor: Pf karl!
O, hi renmedi, Mlazm Eczac Vasf brahim (Kurueme)in olu
olduumu. (Meraklsna not: Ayrnts, u Bizim Gazipaa ve smet Paal
Yllar kitabmda)
ANKARA SIHHYEYEY DNLYORUM GZLERM KAPALI..
Atatrk Lisesinden Cebeciye gidiyorum yemee, hnca hn dolu oto-
bsn kapsna aslp Shhiye dura biraz kalabalk tandk bir yz, Milli Ei-
tim Bakan, lisede baka bir ubeden Can Ycelin babas Hasan Ali Ycel..
Sorusunu yantlyorum, ertesi gn otobste oturuyorum, o hatta ek yapl-
m!..
Azerbaycanda hastane hemirelerine efkat Melekleri diyorlar, s-
tanbul Avrupa Diyaliz Merkezinde srtst yatyorum gzlerim kapal, se-
viyorum bu seslenii bir efkat melei oynatabildiim sa kolumdan tansi-
yonumu lyor ve yine Ankara Hasan Ali Ycelin evi. Can, Glerle ev-
lendi, dn fotoraf ekilmez mi? Nerede deyince Can salona alan bir
kapy ayor, buras tuvalet! Klozete oturup Gleri de kucana alyor,
balyorum ekmeye ve sol kulamda bir ses ne olduunu soruyor bak-
madan dn hatras diyorum Allah Allah duyunca dnyorum kar-
mda unutulmaz hizmetlerin gzelliklerin sahibi o yce insan Hasan Ali
Ycel!..
KOPENHAGI DNLYORUM GZLERM KAPALI..
Bykelimiz Onur ymen saygn ei, dokuma sanats Filiz Otyam,
ressam Fikret Otyam sergisinin alaca oteldeki galeriye gidiyoruz krk
kilometre tede! Filizin isteim zerine Ankaradan ald dz siyah kadi-
feden diktirdiim takm elbisem var zerimde, sergi ok kalabalk, bir ara-
lk popo tarafmdan souk geldiinin ayrmna varyorum, aktrmadan sa
elimle yokluyorum.. Korkun bir ey, drt parmam tenime deiyor! Artk
iki elim arkamda! Filizi grnce aktrmadan bak diyorum, yant aaaa.
Bykelimiz sevgili Onur ymen bir Bykeliyle tantryor, elini skar
skmaz iki elim arkada, Onur biraz akn, ba baa kalnca ona da baktr-
yorum kocaman bir aaaada ondan! Eller arkada vukuat vermeden re-
zidanstayz.. Pantolonu getiriyorum aa, birlikte bakyoruz, ortadan iki
parmak sada alt yedi santim erimi, oysa bu, ikinci sergi giyiimdi. D-
CA/MOSSAD/FETHULLAH POLS YA DA
STANBULU DNLYORUM GZLERM KAPALI
FKRET OTYAM
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
55
nte Sakp Sabancya gnderiyorum yky anlatp, mzelerinde mna-
sip bir yere koymalar iin! Rahmetli Sakp aa gardaaaaml bir mek-
tup salyor, inceletmi, dokumac Filiz meer perdelik kadife alm! 1.10
pantolonluk kadife geldi, terzime gtrdm daha nceki para terzinin
defterinde, hay Allah Sakp aa da yanllkla perdelik kadifeden gnder-
memi mi!
KUVEYT DNLYORUM GZLERM KAPALI..
Bykelimiz canlarn can Afganistan Kabilden tanm Kaya Toperi
ve Devlet Bakan Al Rashet, o muazzam Natonal Art Gallery salonunda
Filiz Otyam zgn Dokuma, Fikret Otyam Resim sergimizi atlar.
Ve o gn yirmiden fazla emeimiz satld, ertesi gn bir tane bile satl-
mad nk ran-Irak sava balamt top seslerini duyuyorduk! ok su i-
meye balamtm telalanan Bykeli Toperi can en nl hastanesine g-
trd. Sonu: Ressam eker hastasdr!
MOSKOVAYI DNLYORUM GZLERM KAPALI
Atatrkm lesiye severim, Abraham Lincoln, Lenin de sevdiklerim-
den.
18 Eyll 1978
nl Trk gazetecisi, yazar ve ressam
Sayn Fikret Otyam,
ok deerli bir ba olan V.. Leninin portresi iin iten teekkrleri-
mizi kabul etmenizi rica ederiz. Bu yaptnz btn lkeler emekilerinin n-
deri, Byk Ekim Sosyalist Devriminin esinleyicisi ve organizatr, dnyada
ilk ii-kyl devletinin kurucusu Vladimir li Lenine, Trk halknn sevgisi ve
derin saygsnn bir kantdr. Mzemizin salonlarnda sergilenen bulunan ya-
ptnz saysz Sovyet ve yabanc ziyaretilerin ilgisini ekmektedir.
Lenin portresinin tarafnzdan yaplm olmas SSCB ve Trkiye ara-
sndaki dostluk balarn daha da salamlatrlmasna yardmc olacaktr.
Lenin Merkez Mzesi Drektr O. Krivoeina
Mzeyi gezenlerden can dostum sevgili Oktay Akbaln yazsn okur-
ken aladm neden saklayaym? San Fransiskoda martlar beslediimiz,
Amerika maceralarmzdan birisini anlatan ve bu cana ithaf ettii Servan-
tes atosu yknn de yazar o binyllk dost..
K KONUUMU DNLYORUM GZLERM KAPALI,
DOU PERNEK VE ELA
Ankaralym artk, evimizde gepegen iki gzel konuum var Hukuk
Fakltesinden Dou Perinek ve arkada Ela..Bir dergi karacaklarm
yardmc olmam istiyorlar, olunmaz m ve bu sarslmaz bir dostluun ba-
langcdr.
Kimi hastalar horultularla bigzel uyuyor.
Trkiye i Kyl Partisi / TKP/Genel Merkez Necatibey Cad.22/19
Shhye/Ankara 6/2/1980
Deerli Filiz ve Fikret Otyam
Genel Kongremiz telgrafnz byk bir sevinle ald. Satrlarnz bize
byk bir g verdi saolunuz diye balayan uzun bir mektup. mza
Dou Perinek.
MEHMET YATIRILMI, KAYTAN BIYIKLARI AL KANLARA BATIYOR!
TKPli delikanl Mehmet etini kahpece vurup ldrdler Pazarckn
Demirciler kynde, iyi bilirim oralar, fotoraf makineleri, teyp kasetleri
hemen oradayz yaam yoldam Filizle, neden mi? Kan yerde kalmasn
diye!. Korkun bir insanlk suu, haynlk, alaklk. Her ey bol fotorafla
gazetem Cumhuriyette. Pei braklmad, adetimdir. Bakan Dou Perin-
ekin ilgimizle ilgili bayazs, onurumuzdur.
LAVANTA KOKULU HASAN YALIN CANI YAIYORUM
GZLERM KAPALI
TKP Genel Merkezi/ Ankara/ 9.9.1978
Sayn Fikret Otyam
Partimiz, Mehmet etin arkadan ansna, onun ky olan Pazarckn
Demirciler kynde bir kitle toplants dzenlemi bulunuyoruz diye ba-
layan bir mektup, toplantya katlmamz isteniyor Dou Perinek arka-
da bu istei size kendisi adna da bildirmemizi istedi kendisi stan-
bulda..
Diyaliz aygtlar almada, ama Almanyadayz bir toplantda konu-
mak iin. Sabah erkenden sinek kayd tral birisi iniyor mihman oldu-
umuz evin merdivenlerinden, can skkn tratan sonra kolonya sreme-
mi, yllardr ama yllardr tek srndm koku, reklama gereksinimi yok
yanmdan ayrmadm Rebul Eczanesi Lavanta kolonyasn boca ediyorum
kafasndan aa.. TBMMde Cumhuriyet parlamento muhabiri iken sevgi-
li Mehmet Ali Aybar, Otyam buralarda dermi.. Bu can da Aybar buralar-
da derdim lavantay srnen ikimiz idik!. Lavanta kokulunun elinde bir
paket var ve pek kvanl, fukara Ulusal Kanala ok nemli bir para edin-
mi, hemen lkeye uaak, sarlyoruz ayrlyoruz. Bir daha sarlyorum iyi
yolculuklar dileyip. Nedendi bu ikinci sarl, ne bileyim?
Lavanta kokulu bu deerli can artk can dostum Hasan Yalnd.
Sivas ellerinde haynlarca/ aydnlk dmanlarnca/ insanlktan nasip al-
mamlarca diri diri yaklanlardan air canm Metin Altok kulama o ac
dizesini okuyor:
..Bir bir uzaklayor sevdiim insanlar/ Hangi kapy alsam evde yok-
lar.. Evet o lavanta kokulu Hasan Yaln da yok, gzelim yrei duruver-
miti de..
NGLZ KRALYET HAVA KUVVETLER BUGN DE LEVERKUSENDE
LA FABRKALARINI BOMBALADI
kinci Dnya Sava yllarn dinliyorum gzlerim kapal, tm aile on
lambal RCA radyonun bandayz, tm havadisler Berlin ve Londradan..
Koca Vasf BBCden bunu duyunca masaya yumruunu vuruyor savaa sa-
vaanlara lnetler savuruyor! BAYERden ila gelmezse halkmz hastalk-
tan mahvolacak diyor, gzln karp alyor ve dahi anam da ve dahi
biz ocuklar da! Stmalym, adam sapsar eden Atebrin iiyorum Bayerin..
Fikret Otyam resim/ Filiz Otyam zgn Dokuma sergimiz BAYER kenti
saylan Leverkusende alyor.. Orada tandmz ve bir Alman retmen-
le evli Cangl annda eviriyor sylediklerimi, eyalet bykleri grsel ve ya-
zl basn ve sekin konuklar. Buralar bombalanrken ailecek nasl ala-
dmz ackl ackl anlatyorum ama en ufak bir tepki yok!
Akam Cangln tam donanml sofrasndayz, babas Karpiten dem
dostum kyor ve Alman enite Gert, sorumu tantlyor: Ben de anlama-
di Fikret atim.
Gert enite drt gn sonra sekiz on tane KHKnin Leverkuseni
bombalama srasnda ekilen saniyesini bile gsteren hava fotoraflar ge-
tiriyor, BAYER ila fabrikalara mavzer mermisi bile atlmam, bombalar
yollara kprlere.. Ey koca Vasf ey.. Bunu renemedi 1960 ylnda gm-
t de..
STANBUL TAKSM SABAHA KARI
Sabahn krnde Bosfor Turizm otobsn bekleyen bir ift, resim us-
tas Rasin (Arsebk) canlarn can ei rem Vafi.. nlerinde kocaman bir
mukavva kutu, Marmara Erelisine dinlenceye gidiyoruz oluk ocuk,
kaptan binmemizi iaret ediyor, kutuya aslyorum, kaldrmak ne mmkn!
Tekirda otobsnden iniyoruz Erelide.. Koca kutu, aman gk tanrm
dnyann en has yal boyalar, yalar, fralar palet bile, yl 1974 m ne,
Rasin akrilik boyaya dnm.O tarihten beri ellerim hep boyal.
DYALZ ARALARININ O SESSZ SESLER
ift gnler Feneryolu, ift gnler Kzltoprak eczaneleri nbeti. Alt ya-
ndan beri eczac ra sonra kalfasym.. Gzel Sanatlar Akademisi iki yl
hocalarn hocas brahim all, sonra canlarn can Bedri Rahminin ren-
cisiyim ve sanat yazlar yazmak iin bavurduum Son Saat Gazetesinde
Cihat Babann nerisiyle adliye polis muhabiri! Okul..Gazete. Eczane!
Salah Birselin resimlediim Drt Keli gen yksnn drdnc k-
esi Msyo Lambonun dem yeri!.
Trendeki gazetecinin elindekine bakyorum, yreim durdu duracak..
96 punto tam balk:
UNLU SAIR ORHAN VELI OLDU
lerin, ilerin, lerin noktalar matris zerinde yaplr, aceleden yap-
mamlar. Eczaneye gelince telefona sarldm sonra bu eller de yardm etti
boaz iinde bir garip Orhan Veliyi de toprakdk!..
56
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
GETME YEMENE YEMENE GARIIN TAA TOPRAA
Anamz Naciyenin salnda oralarda ok arand bacs Zlfiye, yani
gremediimiz teyzemiz. Yaam yoldam Filiz ile dtk yollara, Yemen
Sanadayz oras kazan biz kepe!. Vasf brahimin orada kalan zmirli
silah arkadann bin yandaki olu Avni beyin evindeyiz ev alt kat! Tey-
zemi mi? Bulamadk!. (Meraklsna not: Ayrnts Ad Yemendir Kita-
bmda)
NEYLEYM EY CANLAR KADERM KELM!
Kln, Mnih, Kopenhag, Leverkursen, Kuveyt, Nrberg, Lotz (Polonya)
Vilnius (Litvanya) Grlitzde sergilerimiz oldu lkemizde yedi iklim drt k-
ede bizi ressam/dokumac saydlar, ulusumuzda ulusaln sanatba
hari!. Sevgili Hasan Yaln olduk Ulusal Kanal iin hibir kar gzetmek-
sizin! Sergiler atk stanbulumuzda. Bir telefon Ulusaln o canibinden gel-
sin konuma yapacaz! yi bilirim o merdivenleri ayaklarm tutar iken.
Sonra asistan olduunu syleyen yeniledi bunu, kamam o merdivenleri
stelik yllardr evimiz bellediimiz Byk Londra Oteli iki yz adm ok ge-
rekliyse syleiyi burada yapalm. Gelen olmad! stanbulu dinliyorum gz-
lerim kapal yzleri olmayan kii dikildi karma, CIA, MOSSAD AJAN-
LARI VE FETHULLAHI POLSM!
O olmayan gzleri glyor sanki geleceklerdi ama biz nladk di-
yorlar srtarak! Fakir Ulusalmz iin resim yapan canlar tablolar balyor
bizimki ift diki, zgn Dokuma da var, helali ho ola bin kere!. Sergi a-
lacak Ulusal iin, ama biz de sergimiz iin abadayz, gzlerim giderek fer-
siz, hemen yapp salyorum. Hemen bir haber: satld acele iki tane
daha yollu!. Acmdr o sralar boyac kpm krkt. O yzsz srtarak
o telefon eden bizlerdik deyip kayboluyor. Bir telefon daha yeni sergi
iin yapp gnderiyorum, ama alnd alnmad bir yant yok sanat dalndan!
Utanarak soruyorum nihayet, alm, sergi ertelendii iin haber vermemi!
O yzsz, aryacakt da biz nlayp engelledik deyip tyyorlar!
Biz sanat kar koca resmen alenen kocadk gide gide bu yollarda!
Toprak Sanat Galerisi sahibi Ayfer Toprak dzenliyor sergilerimizi Filizin
dokumalar zaten bir sergi doldurur, gz nedeniyle bu can da byk tuva-
le snyor bunlara ha diyecek galerileri Ayfer hatun bulup dzenliyor bu
sefer raan Palace Kempinski Sanat Galerisindeyiz.. Sabah altda Avru-
pa Diyaliz Merkezinin arac gelip alyor, meer bbreklerimi de u hnzr
Ergenekoncular bozmu, iyi mi?
Ulusalc sanat dal ba geliyor sergimize, sevinmez olur muyuz, Mar-
mara Otelinde yaplacak aydnlar toplantsna katlmam iin! Diyaliz ne mi
olacak, ne olacak yahu bir ben lmeyinen cihan yklmaz
Ahmed Arif sesleniyor te dnyadan: Bu namustur knyemize ka-
znm
ki bbreim kanda olsa gitmeli, alnca gtryorlar, yuvarlak masada
an sultan Muazzez lmiye n yanna oturtuyorlar, ellerinden yanak-
larndan pyorum seni almyorlar m katlyor glmekten, bu can da
pen pene ve ricam zerine ynetici bin yllk dostum Demirta Ceyhun
gevelememi ne alyor ve ate basyor yzm tansiyon ala ykselince
teye gitmeyi hemen nleyen tabletimi galeride brakmm! Gaipten bir
sen uzatma diyor! Byk szn hep dinledim, uzatmyorum deil,
u..z..a..m..m....yorum zaten, stelik gzlerim daha ak!..
Bir gn.. efkat meleim Ulusal Kanaldan konuklarm olduunu sy-
lyor, szde durmak ne keremdir bilirsiniz, ne mutluluktur ne onurdur in-
sana.
Sanatbann yannda sevdiim bir can kameraman Erturul, yine
eski yuvasna dnm, seviniyorum zlemiim Tansiyon, pansiyon,
suyum can ilacm hazr o ahval iinde konuuyorum, bir cmlem bu yaz-
nn ana konusu:
Toplantda Balaban dostumu grdm, bilir misin onun ilk sergisi iin
ilk yazy bu can yazd, halimi grd bir gemi olsun bile demedi, ykldm,
istersen bu blm kes, sen bilirsin gibilerine. Dknln bilirim de...
Otele giderken, Ulusal Kanala gsterdiim ilgiyi nasl vyor utanyo-
rum. Nazm Hikmet can Bakude ne demiti Hi kimseyi yzne kar v-
meyiniz, vene deil, vlene zordur. Sonra galeriye de geliyor ekim ya-
plyor, bizlerle ayr ayr konuuyor ekimli ve dahi Ulusal Kanaldaki sanat
programnda hepsini topluca sunacan syleyip gidiyor.
DOSTLARLA PROGRAMI ZLYORUZ GZLERMZ AIK
Severim Hseyin Haydar ve Dou Tabletlerini. Gzelim dize-
ler, duygulu, vurucu ve anlalr.. Yayn sryor, sanatblmba
beu ehreyle vuruyor Ergenekon zerine, arada dizeler ve Mar-
mara otelindeki toplanty yineliyor, adm geiyor Fikret Otyam!
Alk sesleri ve tam ekran, bizim sevgili Balaban gl yzl, gl-
ckl, kvanl Bir gemi olsunu ok gren bin yllk tanm Ba-
laban m bu, olamaz!
Yapm sryor, M dostlarmdan sevgili Mjdat Gezen konuurken
oradaydm ve szn candan alklayanlar arasndaydm ve aman gktan-
rm ekranda Balaban hani beni alklayan o poz! Gzlerime inanamyorum,
olacak ey mi ey Tanrm, olacak ey mi?
EY MONTAJ sen nelere kadirsin! Sen deil misin olmayan szleri
olmu gibiye eviren, sen deil misin sesleri olmu gibiye eviren, sen
deil misin olmayan belgeleri olmu gibiye eviren, evler ykan, can-
lar yakan, yaam zindan eden, karartan, insanlk suu ileyen, hayn
faklar kuran, okumu okumam, kadn erkek gen ihtiyar hasta, sade
can, profesr doent, yazar izer, onurlu partililer, onun bakan, yar-
dmcs yani eti trna, ulusalclar, gerek Atatrkler askerler sivil-
ler, paayd temendi mapus damlarna dren montaj, ey montaj
szm sana ulan montaj ahir mrmde bu cana bu acy da m gs-
terecektin ey gktanrm, haykryorum sana bunu ulusalclara nasl
reva grdn, imdi yllardr bu sayfalarda hakszla, haynla, dz-
mecelie dimdik duran, usulnce sven bu can, ayn ii imdi nasl ya-
pacak, bak bak karmdalar o yzsz o deil biz yaptk gibi iaret
ediyorlar bir de ellerinle bir ayp hareket, KDVsi!
Montajl yapm (!) sryor.. Bu cann seyrettiini biliyor bir daha koyu-
yor ayn Dou Tabletlerini!. Bu can 83 yanda, bu can dnm olacak
ki iiri anca anlar diye tekrar ettiriyor, zaten sabah haberleri de byle oku-
duktan sonra tekrar anlatmak salt bu anlaysz Ulusal Kanal izleyicisi bu
can iin!
Montaj yayn sryor, Ergenekona beu ehreyle bakyor ekranda-
ki, telefonum alyor canyoldam canbakanm Filiz, tansiyon tabletimi
anmsatyor sa elimle bir dou tableti ey tansiyon tabletimi iiyorum dik-
katle bakp,ola ki hayn Ergenekocular aulu bir tablet koymulardr ve
montaj yayn beu bir ehreyle sonlanyor, farkndaym 83lk yine anla-
mamtr diye bir dou tableti daha ikram ediyor yuttum diyorum oysa yut-
tuum tansiyon tabletimdi!. Telefonlar balyor, en ackls o gzelim er-
evelerimi yapan ustadan: Baba yav, vazgetim senin tablolardan, Filiz
anann gzelim panolarndan, bari yaptm bir erevenin ucunu gster-
selerdi ya!
Ak Mahzuni manevi olumuzdur, gnlm almak iin saz elinde
acyla avazlyor Yuh yuhunu..
Kafam kel mi? Okuyorum:
Azmi rah eyledik ellerinize/ Dostlar safa ile gnderin bizi/ Arif olanla-
ra bu mna yeter/ Dostlar safa ile gnderin bizi/ Garibolu, bu bir ilmi hik-
mettir/ Muhabbet hemi farz hemi snnettir/ Ne kadar otursak sonu git-
mektir/ Dostlar safa ile gnderin bizi
BU SERGDEN DE OK KAZANLI IKTIK
Canm hocam, dostum, arkadam Bedri Rahminin rencisiymi ayn
zamanda mimar olan Betl Sipahiolu, kz Aye Sipahiolu o lenduha ote-
lin nemli bir grevlisi ama bu gzelim galeriyi sanatlara sanatsevenlere
hazrlayan gzelim bir can, yalansz, dolansz, iten, sevgiyle sarld bizlere,
o hayn montaj bile unuturum/ unuturuz bu ana kz unutmak ne mm-
kn, yine zengin dndk Antalyamza, zira gnlmzde yepyeni iki can
dostla daha..
TEEKKR
Dnya gazetesinden Mehmet Bars, Fenerbahe tvden pek Ustaolu,
CNNTrkden Tahire Demircan, Cumhuriyetten Ceren plak, DHA-Hrri-
yet Akdenizden Reyhan Baal, Evrensel gazetesinden Devrim Bykaca-
rolu, Aydnlktan Baak Bugay, Hrriyetten Kubilay Keskin ve Semra Sel,
Gazete Vatandan clal Aydn, Haber Trkten Baliek Pamir ve Nebil z-
gentrk, Sabahtan Hamet Babaolu, Alem Dergisi, Golf Dergisi ve Sabah
gazetesi Kltr-Sanat ekine teekkrler. G
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
57
ULA GENCER / DYARBAKIR
2008in Eyll ay k h-
saniyi Diyarbakrdaki evinde zi-
yarete gittik, byk bir alakg-
nlllkle bizi kapda karlad.
Yaklak 4 saat sren bu son
sohbetimizde, bize yaamndan
nemli kesitler aktarmt.
Ak hsani, Malazgirtli anne-
babann ilk ocuu olarak
rann Hoy ehrinde dnyaya
gelir. Gerisini kendisinden oku-
yalm:
Daha henz memedeyken
hastalanmm. Annem ve babam
yurda dn uygun bulmadk-
lar iin bir sre burada kalm-
lar. O srada annem kz kardei-
me hamile kalm. Bir sre sonra
yurda dnmek iin bir kervanla
yola koyulmular.
Kervanla birlikte Duhana
kadar bin bir glkle gelmiler.
Burada mola vermiler. Mola es-
nasnda ekya basknna ura-
mlar. Basknda babam yiite
arparak hayatn kaybetmi.
Daha sonra bizler baka bir ker-
vanla birlikte Malazgirt zerin-
den Diyarbakra gelmi ve yer-
lemiiz. Annem burada amar
ykayarak geimimizi salamaya
alyordu ama ok zorlanyor-
du.
O devirlerde kiloluk ekmek-
ler vard. Tanesi 1,5 lirayd.
Annem beni, hatrladm kada-
ryla 3 tane bir kiloluk ekmek
karlnda Mulu bir aaya
verdi. Bir sre burada obanlk
yaptm. Mulu aa beni Vanl bir
aaya, o da Erzurumlu bir aaya
verdi. ocukluumda hem aala-
rn zalimliklerine uradm, hem
de kyllerin uradklar zalim-
liklere ahit oldum.
BULDUU BR KIRIK SAZ HAYATINI
DETRD
18 yana geldiinde, aa ka-
psndan bir arkadayla birlikte
Erzurumdan trene biner, aadan
kaarlar. Trkiyenin birok ilin-
de, eitli fabrikalarda ii olarak
alr. Bu fabrikalarda grdkle-
ri, snf bilincinin olumasnda en
az aalar kadar etkili olur, Ora-
daki smry bilip de sessiz ka-
lamazdm der.
Okuma-yazmay askere gitti-
inde renir ve iirler yazmaya
balar. Akla nasl baladn
yle anlatr:
Gen yalardayken parasz
pulsuz stanbula gelmitim. Bir
lastik fabrikasnda ie baladm.
Zor artlarda alyorduk. Has-
talandm. Bursada bir mddet
sanatoryumda yattm. yiletik-
ten sonra elime bir krk saz
geti. Kocaeli-Sakarya yrelerin-
de ky ky, kahve kahve dolaa-
rak saz alp trk sylyordum.
nsanlar da bana para veriyor-
du.
NCEK YAAMIM CAHLLK
1960l yllarda politik trk-
lere ynelir, Trkiye i Parti-
sinin kuruluuyla birlikte sol ha-
reketle ilgilenmeye balar. De-
mokrat Parti ile balad politik
yaamna Trkiye i Partisi saf-
larnda devam eder. ilerin ve
kyllerin sorunlarn, mcade-
lelerini iirlerinde yalnlkla dile
getirir, Daha sonraki rportajla-
rnda, nceki yaantsn cahil-
lik olarak tanmlar. O artk 68
kuann ozandr.
1967 ylnda renci rgtle-
rinin dzenledii Kbrs mitingin-
de Deniz Gezmile beraber Ame-
rikan bayran yakarlar. TPin
birok etkinliine yesi olarak
katlr.
k hsani, yurtii ve yurtd-
nda birok konser verir. Birok
lkeye de devlet konuu olarak
arlr, dller alr. Birok kere
soruturmaya urar ve hapisha-
neye girer-kar. 1980den sonra
bir sre yurtdnda yaar. Kendi
deyiiyle lkesine olan hasrete
dayanamayp 1995 ylnda tek-
rar Diyarbakra dner.
iirlerini, Aal Dnya, Ya-
zacam, Bakalm Hele, Bak
Tarlann Tana, Vur Aann
Bana adl kitaplarda yaymla-
yan hsaninin tm iirleri ise
Bak Kemikte adl kitapta top-
lanr. Ozan Dolu Anadolu adl
antolojiyi 1973 ylnda karr.
Anadolu gezilerinde edindii iz-
lenimlerini de Beyaz Kle adl
kitabnda aktarr.G
AIK HSANY HAYATINI AYDINLIKA ANLATMITI
7 yandayken 3 ekmek karl
aaya satld
Diyarbakrl halk ozan Ak hsaniyi beyin kanamas nedeniyle tedavi
grd Dicle niversitesi Tp Fakltesinde 21 Nisan gn yitirdik.
7 yandayken Muta bir ky aasna satlan k hsani,
68 kuann halk ozan olarak tannmt. k hsani yaam
yksn, Diyarbakrdaki evinde Aydnlka anlatmt.
58
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
TANJU CILIZOLU
Eletirmen / Gazeteci-Yazar
Y
a yetmi be Bir mrn
kysna geldik artk.
1936da doduumda Musta-
fa Kemal lkeyi dmandan sk-
m alm, kadrosuyla birlikte
halkn yeni ufuklara tayordu.
Bugnn insan haklar szleme-
sinin henz ad bile ortada yok.
Mustafa Kemal dnyaya devrim-
ler armaan ediyor, emperyaliz-
me kar ezilen uluslar savunu-
yordu.
rnein, dnyada ilk kez ka-
dnmza seme-seilme hakk ve-
riliyordu.
Kadn, kapatld bohasn-
dan hayata/gnee kyor,
birey olabilmenin zgnl-
n ve zgrln yayordu.
O gnlerde okullarmz bu-
gnk be yldzl oteller gibiydi.
lk kaloriferi, Fatih arambada
1942 ylnda gittiim 15. lk-
okulda grdm. Okulumuzun
piyanosu vard. stiklal Mar-
mz mzik retmenimiz piya-
noda alar, biz renciler de sy-
lerdik. Sanki Carmina Bura-
nann korosuyduk. stiklal Mar-
mz hi kimse detone olmadan,
gururla sylenirdi.
1938 ylnda Mustafa Kemal
ldnde iki yandaydm. kin-
ci Dnya Sava srerken okula
baladm. Babam radyodan
sava haberlerini dinler, Alman-
larn, Hitlerin Edirneye yakla-
tklarn syler, bir korku yaar-
dk.
1950DEN 1960A
1950 ylnda Haydarpaa Li-
sesine baladm. lk kez burada
babamz belleyip, babamdan ok
sevdiim Mustafa Kemal e kar
sylemler reten bir retmen ve
renci gurubuyla karlatk,
attk. Nihal Atsz ei Bedriye
Atsz hocalarmzd. 1950deki
Menderes iktidarna dayanan bir
kadro ki kendilerine Turanclar
diyorlard. Ynetsel erkin bana
gelmilerdi.
Atatrk sularken Yok
Musulu Lozanda niye vermiiz,
yok Arapa ezan Trkeye niye
evirmiiz, yok Cumhuriyet kar-
tlarn hapse atmz, fesi niye
karmz? gibi ften pften
eyler sylyorlard.
Kimse Mustafa Kemal iin u
irketi kurdu, yaknlarna banka-
lardan u krediyi kullandrd, o-
luna, gelinine prlanta ticareti
yaptrd, suya KDV alnd bir
lkede prlantaya sfr KDV uy-
gulad, boazn en gzel arsalar-
n kapatarak villa sahibi oldu
gibi sulamalarda bulunamyor-
du. Ama 1960 ihtilaline kadar,
dini hurafelere kar yasaklar ve
lkenin ada kazanmlar ta-
lanyor, geri alnyordu.
MTuncer
Ccenolu,
Mustafam
Kemalim oyununu
yazarken,
dnyamza bin
ylda gelen bir
dehann, devlet
adamnn
yaamndan yle
kesitler bulmu,
aktarm ki,
ounu
bilmiyorum.
MUSTAFAM KEMALM
Doru zamanda doru bir oyun!
Mustafam Kemalim oyunu biyografik bir alma. Tuncer Ccenolu
oyunu yazarken, Mjdat Gezen sahnelerken, binlerce olayn peine
dmler, Mustafa Kemal gereini yaln aktarmlar. Oyuncular da
duygusalln batana dmeden, son derece ekonomik bir oyunculuk
sergiliyorlar. Eli plesi bir ilevli oyun ortaya km.
KLTR / SANAT
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
59
BLDKLERM OK YETERSZM!
Demem o ki altm be yldr
Mustafa Kemali okur, dinler,
aratrrm. Babamdan ok Mus-
tafa Kemali tanrm. En azndan
byle sanrdm. Ne ki Tuncer
Ccenolunun yazd, Mjdat
Gezenin sahneye koyduu
Mustafam Kemalim oyununu
izledikten sonra grdm ki, bil-
diklerim ok azm, yetersizmi.
Tuncer Ccenolu, Musta-
fam Kemalim oyununu yazar-
ken, dnyamza bin ylda gelen
bir dehann, devlet adamnn ya-
amndan yle kesitler bulmu,
aktarm ki, ounu bilmiyorum.
Ve oyun sonras dndm; oyu-
nun izdii Mustafa Kemal port-
resindeki ycelikleri ben ki bilmi-
yorum, ocuklarmz, gen ku-
aklar neyi bilecek, nasl bilecek-
ler? Bilmiyorlarsa Mustafa Ke-
mali nasl anlayacak, kavraya-
cak ve savunacaklar? Atatrkn
mcadelesinin ve arkasna brak-
t retinin, yle kolayca re-
nilmedii bir gerek.
Tiyatronun bilgi aktarmnda
ne denli nemli olduu tartma-
sz ortaya kyor bylece.
MUSTAFA KEMAL GERE, ZVERL
BR ALIMAYLA AKTARILMI
Mustafam Kemalim oyunu
biyografik bir alma. Bir bak-
ma da, kamuoyu oluturma ko-
nusunda, tiyatronun gcnden
yararlanan ada bir alma
stelik oyun ok doru bir
sreci de yakalam. Politik
gnce almn savunuyor. Bel-
geleyerek Doru zamanda
doru bir oyunu ramp klarna
tamlar ki, keke Mjdat
Gezen Tiyatrosunun bu oyunu-
nu btn Trkiye izleyebilse.
Tuncer Ccenolu oyunu ya-
zarken, Mjdat Gezen sahnelerken,
binlerce olayn peine dmler.
ne ile kuyu kazarak literatr tara-
m, birbirini btnleyen Mustafa
Kemal gereini yaln aktarmlar.
Ccenolundan balayan, Mjdat
Gezen Tiyatrosuna uzanan, eli
plesi bir ilevli oyun ortaya k-
m.
Mjdat Gezenin, apka ka-
rlacak Mustafam Kemalim oyu-
nunu ramp klarna tamasn,
zamanlamasn son derece nem-
siyorum.
OYUNCULAR OK BAARILI
Btn oyuncular kutluyo-
rum. Hepsi, inanla oynadklar
oyunda duygusalln batana
dmeden, son derece ekonomik
bir oyunculuk sergiliyorlar. Su-
nucuda Atilla Sarkayal, smet
Paa- Amerikal tiplemesinde
Ferdi Merter, Halil Aada Erdo-
an Tuncer, Mustafam Kema-
limde mer Gec, oyunu anm-
sadka belleimde kalacak kom-
pozisyonlar yarattlar.
CCENOLU ALANINDA
MARKALAIYOR
Mjdat Gezen devlet yardm
almadan bir tiyatroyu ve tiyatro
okulunu omuzlayarak, lkesi,
inanlar ve insan adna saygn
bir i yapyor.
Tuncer Ccenolu da Mus-
tafam Kemalim ile oyun yazar-
l servenini, anlaml bir mar-
kalamaya tayor. Aklna, inan-
cna, yreine salkG
60
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
HAYAT ASILYAZICI
C
emal Reit Rey Konser Salonu,
19 Nisan Pazar gn ilgin bir
konsere sahne oldu. Piyano vir-
tz Fazl Say, Ayla Erduran, Cihat
Akn, Gven Dastn, a Era,
Tolga Salman, bu ilgin konserin so-
listleriydiler.
Bir kez daha grld ki, Fazl
Say, piyano virtzlyle paralel
yrtt besteciliinin yan sra,
gerektiinde orkestra eflii de ya-
pabilecek. Solistlerin kendi alanla-
rndaki stnlklerini, gerektiinde
btnletirmeyi baarmalar, kon-
sere ayrcalk katt. Bir baka kon-
serde, virtzlerden oluan bir
oda orkestrasnn banda Fazl
Say grmemiz olas. Virtz sa-
nat, yine bir keman virtz olan
Cihat Aknla yle bir ikili olutur-
du ki, dnyann her yerinde ola-
anst gzelliklere sahne olacak
bir resital verebilirler. a Eran
ello ile katld ilk blmde, izlen-
mesi gerekten de byk zevk
veren mziksel bir olay gerekleti.
Dmitri ostakoviin Piyano l
no. 2, mi minr, Op. 67 olaans-
t bir baaryla yorumlanp seslen-
dirildi. ostakoviin, piyano-
keman-viyolonsel iin besteledii
en zor zmlenebilen yaptdr.
Teknik ve mzikalitenin btnleti-
rilerek yorumlanmas iin gerek-
ten virtzler gerekmektedir. Asln-
da, ostakoviin btn yaptlar-
nn derinliinde, modern mzik an-
latmnn doyumsuz gzellikleri
yatmaktadr. Gl de burada-
dr. Ne var ki, Say-Akn-Era;
acl yorumlaryla bir ostakovi
doyumsuzluunu yaatt. zellikle,
Say-Akn ikilisinin piyano kema-
nn ikili bulumalar, inanlmaz bo-
yutuyla, grsel ve iitsellik grkem-
leiyordu.
K AYRI KUAK, K AYRI VRTZ
Fazl Say, Ayla Erduran,
C. Franckn Keman ve piyano iin
Sonat; mziin baka estetiksel ez-
gilerini tayordu. Say ve Erduran
bir virtzler resitalinde nelerin
nasl olmas gerektiini, bestecinin
an ve mzik evrenini, piyano-
keman Sonatna nasl indirgendi-
ini, besteci yaratsyla vereceini
sylemiti. Yllarn beraberliinden
ortaya kacak yorum ve seslendir-
meyle, konser baka bir boyut ka-
zand. Aslnda bu tr yorumlar, ka-
lcdr, yalnzca kulaklarda ve bel-
leklerde deil CDlere yansyacak
gzellikteydi. ki virtzn bulu-
mas, iki ayr kuan ve ok sesli
mziimizdeki ezgilerin yanklan-
yd.
Dou-Bat sentezini bilen
Cemal Reit Rey Konser Salonuna
yakan bir Ho sedayd
Konserin ikinci blmnde, pi-
yanoda Fazl Say. Bu kez, besteledi-
i arklaryla piyano elikisiydi.
arklar Gven Dastn seslen-
dirdi.
SAY KUVAY-I MLLYE DESTANINI
OPERA OLARAK BESTELEMEL
Say, lkemizin sekin airlerinin
iirlerini besteliyor, edebiyat-mzik
ilikilerini renklendiriyor. Kalc i-
irlerle birlikte, ark olarak mzii-
mize de girmesi, besteci-air ibirli-
i ayr bir deer katyor. Nzm
Hikmet, Orhan Veli, tpk besteci-
ler gibi, ayr bir renktiler konserde.
Nzm Hikmet, Oratoryo ve senfo-
niler iin, edebiyatta olduu gibi,
mzikte de bitmeyen kaynaktr. Ti-
yatroya uyarlanan, ok kez oyna-
nan, Kuvay- Milliye Destan, ve
Memleketimden nsan Manzara-
lar birer epik destandr. Nzm
Hikmet Oratoryosu besteleyen
Fazl Say, Kuvay- Milliye Desta-
nn opera olarak besteleyebilir
diye dnyorum..
Piyanoda Fazl Say, bandoneo-
nda Tolga Salmann solo parala-
rnda dikkati ekti ve devreye Cihat
Akn, a Era viyolonselde
uyumlu, etkili ve gzel yorumlary-
la A. Piazzolann parasn, Tolga
Salmann dzenlemesiyle seslendir-
diler.G
CEMAL RET REYDE BR HO SEDA
Fazl Say ve arkadalar
Solistlerin kendi alanlarndaki stnlklerini, gerektiinde btnletirmeyi
baarmalar, konsere ayrcalk katt. Bir baka konserde, virtzlerden
oluan bir oda orkestrasnn banda Fazl Say grmemiz olas. Virtz
sanat, yine bir keman virtz olan Cihat Aknla yle bir ikili oluturdu
ki, dnyann her yerinde olaanst gzellikte resitaller verebilirler.
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
61
Lise yllarnda mehur bir sz vard: Tipe bak hizaya gel! diye. Hizaya gelecek ha-
limiz yok ama Babakan damad olan bir adamn yksn yazacam. Geri sz ko-
nusu babakan damad olunca tm yollar ak oluyor, yola devam deniyor ya! Al ya-
nakl, komik tipli kahramanmz merdivenleri er, beer hzla trmanyor. AKP iktidara
geldiinde Levent Bak bakanlndaki Futbol Federasyonu Ynetimine seildi. Le-
vent Bak bakanlndaki federasyon ynetimi son bulunca, nce Olimpiyat stadyu-
munda yaklak 30 taraftar nnde maa kan stanbul Bykehir Belediyesporun
bakan oldu. Bakan olunca nerde ii bitmi, kendilerine yakn futbolcu varsa -rnek
Okan Buruk- takma transfer etti. Transferlerde byk paralar harcand. Kaynak ise s-
tanbul Bykehir Belediyesiydi. imdi kp hayr diyebilirler ama bu cevaba da bi-
lindik bir szle imdiden cevap verelim: Allahn bildiini kuldan niye saklayalm. Yola
devam ediyoruz! nlenemez ykselii ve Trk futboluna altn deerler kazandran bu
zat, bir sre sonra Kulpler Birlii Genel Sekreteri oldu. Yetmedi Avrupa ampiyonas-
na kafile bakanym gibi gitti. Giderken de masraflar federasyona ykp, nerdeyse tm
slalesini gtrd. Bakn protokol listesine onun soy ismiyle doldurulan bir koleksiyon
greceksiniz. Avrupa ampiyonas devam ederken Emre Belezolunu Fenerbaheye
kazandrd. Bakan edasyla grmeleri yrtt. Galatasaray Kongre yesi. Bir ok
olayda gizli el olarak ad geti. Geenlerde ad Federasyon Bakanl iin geti. Etra-
fna federasyon ba-
kanlna hazrlanyo-
rum dedii ortaya kt.
Bu olay konuan, yazan
yerlere aklnca basklar
yaptrd. Ve birka gn
nce bir dostum bu
ahsiyet stanbul Bykehir Belediyesine bakanvekili olmu
diye uyard. nternetten ksa bir aratrma yapnca olayn doru-
luu anlald. te bu kadar ksa srede, bu patlamay yapan
Gksel Gmd. Bir ok sfat var. Tabi bu grevler gelip ge-
ici ama her eyden nemlisi damat. Eer damat olmasay-
d, bu kadar sfata sahip birinin Googlede yllara dayanan bir ar-
ivi olurdu. Gksel Gmda diye Googleye yazldnda
karmza ilk kan tarih 2005. Zaten Gksel Beyin kapsn talih
kuu 24 Aralk 2005 tarihinde alm. Ne mi olmu bu tarihte?
Emine Erdoann aabeyi Hasan Glbarann kz Mge Glba-
ranla sz kesmi.
Damada bak!
PERDE ARKASI
Hazrlayan: Frat Kayra
Kim ampiyon olur?
Derginin kt gnn akam ligde durum belli olur. ok nemli haftalara giriliyor. Deneyimli ve sakin olan takm bu ipi
gsleyecek. Beiktan bu yar kazanma ihtimali olduka yksek grnyor. Aydnlkn nemli isimlerinden Galatasaray tut-
kunu Mehmet Sabuncuya gre bu yarn galibi Galatasaray olacak. Geenlerde dergiye uradmda srarla bu fikri savundu.
Duygularyla hareket edip ve somut verileri bir kenara itiyor. Ligin sonunda olduka zlecek ve gerilecek. Duygularyla neden
hareket ettiine dair ince bir olay: Geen sezon Ali Sami Yen stadnda oy-
nanan Trabzonspor man basn tribnnden yan yana izliyoruz. Ma s-
kc ve ekilmez olunca stadn stnden geen uak ilgimi ekti. Ma b-
rakp uaa bakp dnmeye baladm. Acaba yukardakiler ne dn-
yor diye. Dndm Sabuncuya syleyince, ar ar dnd, gzleri-
me bakt ve ben yanmda byle taraftar istemem deyip kalay bast.
Basn tribnnde oturup rengini bu kadar belli eden bir isim Sabuncu. Bu
yarta Galatasarayn ampiyonluk ans yok. nk ok eksii ve krizi var.
Sivasspor ise son haftalarda ciddi bir d yayor. En belirgin d
hcum hattnda. Kadronun dar olmas ve rakipler tarafndan deifre edil-
mesi Sivassporu aresizlie doru itiyor. Fenerbahe bu yartan zaten
koptu. Eer Trabzonspor bu hafta Sivassporu, Galatasarayda Ankaras-
poru yenerse bu iki takm ikincilik iin yarr ama eer Sivasspor biraz to-
parlanrsa Beikta ile yara devam eder.
62
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
RZGARGL
ULE PERNEK
suleperincek@aydinlik.com.tr
Siz kimin bana
bakansnz acaba?
Erdoan, eski Babakan Schrderin 65. doum yldnm
nedeniyle gittii Almanyada, Trk dernek ve sivil toplum r-
gt temsilcileri ile Hannoverde bir araya geldi.
Orada yaayan vatandalarna ne neride bulundu dersiniz?
*Size ynelik saldrlar oluyor zntyle karlyorum.
Hemen arkasndan zm geldi:
*Hi tereddtsz Alman vatanda olun. Haklarnzn ga-
rantisidir. zellikle tercih yapma imkan olan 18-23 ya aras
genlere sesleniyorum.
yi derecede Almanca renmek, Almanyann siyasi, klt-
rel ve ticari yaamna katkda bulunmay salayacaktr.
(Bir yanllk yok konuan Erdoan)
*Trkiye tm dnyay etkileyen finans krizi karsnda gl
bir duru sergiliyor. Ancak lkemizde maalesef hedef saptrma-
ya ynelik hastalklar var. Bunlardan biri de kresel sermayeye
kar duru sergileyenler. Kresel sermaye farkl bir lkeye gidi-
yorsa, risk bu sermayenindir. Gittii lke iin deildir.
(Yabanc sermaye macera peindedir, baka bir lkeye adre-
nalini ykselsin diye keyif iin gider.)
*Biz de ise yle eyler anlatlyor ki, eyvah lke elden gidi-
yor, satyorlar deniliyor. Bunun ad hibir zaman milliyetilik
olamaz. Bu aslnda ekonomik bir faizmdir, bundan kurtulmak
lazm.
(Siyaset yaamna mthi katk, vatan satyorsun demek,
yabanc sermayenin smrsne kar kmak faistliktir)
*Son 3-4 hafta iinde Trkiye kritik birok gelimenin iin-
de yer ald.
Pakistan ve Afganistann iinde yer ald l toplantlarn
ncsn gerekletirdik.
Londradaki G-20 zirvesine katldk ve kresel finans krizi-
ne kar alnacak tedbirleri dnya liderleri ile birlikte gzden ge-
irdik ve kararlar aldk
Medeniyetler ttifaknn ikinci forumunu stanbulda yap-
tk. stanbuldan dnyaya etkili mesajlar verdik
TBMMde Sayn Obamann bir konumas oldu.
NATO zirvesine ise Cumhurbakanmz katld. Komu l-
kelerle devam eden meselelerin zm iin mzakerelerimize
devam ediyoruz.
Tm bunlar, blgesinde ve dnyada etkinliini artran bir
lkenin Trkiyenin yeni durumuna iaret eden gelimelerdir.
(Kimin etkinliini efendim, anlayamadm??)
zlme balad
Amerikanc-Fetullah-ABci takm bir sredir lke-
mizde ve blgemizde insiyatifi ele geirmiti.
Irak igal etmi, Trkiyede AKP yzde 47lere yk-
selmi, KKTCinde Annanclar iktidara gelmiti.
Ama artk zlme net bir ekilde ortaya kyor.
Irak halk tarihte az grlen bir direnile Amerikan
ordusunu yeniyor, AKP 29 Martta yzde 20ye yakn oy
kaybetti. (Yzde 47den 8 puan d yzde 20ye yakn
oy kayb demektir) Ergenekon tertibi kyor. KKTCde
Annanclar ar bir yenilgi ald. Tasfiye edilmeye a-
llan Denkta ekibi yeniden iktidarda. Ergenekon terti-
bi artk oy kaybettirmiyor oy arttryor.
Fetullahlarda panik balad.
AKP iktidar hzla eriyor. Anketler seimden sonraki
bir ayda bile 2 puan eridiini gsteriyor.
Meydanlar yine dolmaya balad, en ufak bir iaretle
yz binler yryor.
Halk hzla uyanyor
Haydi bakalm. Hayrlara vesile olur inallah.
Silivri Cezaevinin grevlileri
Silivri Cezaevine gittiimizde tutuklularla genellikle
hukuki ve siyasi durumu konuuyoruz.
Bir de orada alanlar var. Girerken karken yok
maalar, alma koullar, yok salklar, ailevi sorunla-
r ilgilenmeden edemiyoruz. Dertler bizi hep gerer, ne ya-
palm. Cezaevi girileri ok havasz. Grevlilerin yle sol-
gun halleri de dikkatimizi ekti. Pencere asalar. Aam-
yorlar, pencere kollar sklm. eri telefon filan atar-
lar diye belki. Ama zaten ok sk telrg var camlarda.
Bir de ok mantksz. Oraya kadar getirdikten sonra, tek
katl binaya pencereden atmaz insan milletin gznn
nnde. Denetimin daha zararsz bir yolu olmal.
Biz orada misafiriz. Bugn var yarn yokuz.
imdilik nefesimizi tutar geeriz.
Onlar hep orada olacaklar.
Krk tr insan, kalabalk. Gre geliyor, kimi uzun
yoldan. Ayakkabsn karyor, st ba aranyor. n-
mz yaz.
Grevlilere eziyete dntrmenin ne anlam var.
RZGARGL
26 NSAN 2009
G
Aydnlk
G
63
Ortaan nlenemez trman
Ortaan 21. yzylmzdaki grntsn televizyon kanallarnda iz-
leyebilirsiniz. Kadnlara ynelik sazl-szl yapmlara serpitirilen szde
bilgilendirici tartmal sohbetlerle, telefonla sorular yantlayan ilim
adamlarmz geri kalmln parodisini yapyorlar sanki nan eksenin-
de dnen sosyal ve kozmos olaylarn ayetlerle yorumlanmasnda rol alan
ilahiyatlar, doktorlar, sosyologlar, psikologlar, astrologlar var 60 yl
ncelerine dek bilime duyulan nem ve sayg inanlara kaydrlnca, yk-
sekokul medreselerimizden daha 30 yl nceden rnler alnmaya bala-
mt. Bugn maallah kemale ermiler!..
Onurlu el
Chavez, Obamaya elini uzatt diye kayg duyanlar var Anlamsz
Onun ad Hugo Chavez, elini uzatp kolunu kaptranlardan deil
Yalpalayan admlar
Okul trenlerinde uygun adm yry kaldrlm Milli Eitim Ba-
kan . elik hakl Eitim Cumhuriyetin ada, ilerici ilkelerine uygun
deilse, yryler neden uygun adm olsun ki
VLEMELER / VURAL AHI
En kara diplisine
Milliyet izeri Ercan Akyolun Melih
Akn Pencere kesinde yaymlanan izi-
yorumu, Ucu ak dava sreci birok
okurumuz ok beenmi. Kimisi elime tu-
tuturdu, bunu mutlaka Dou Beye gt-
rn ltfen, mahkemeye versin diyerek...
Dou Perinek ve dier tutuklular karikat-
r byk olaslkla grmlerdir, mahkeme
heyeti de zaten durumu biliyordur. Ama biz
bir kez daha altn izelim diye Ercan Ak-
yolu sayfamza konuk almak istedik. Ken-
disinden izin rica ettim. Sayn Akyol, ben o
karikatrn sadece izeriyim, ama sizler
gesisiniz; diyeceim benden ok sizindir...
yantn verdi, zgrlk iinde gzel gnler
grmemiz dileiyle...
Sayn Akyolun eline, yorumuna, di-
leine salk!
Gzel gnleri greceiz, o uuruma da
tertipiler yuvarlanacak. Hem de en kara
diplisine. Hi kukum yok. Aslnda o koca
elin ardnda, onu ittiren bir baka el daha
var. Karikatrde gzkmyor, ama admz
gibi iyi biliyoruz. O da birlikte. Kaar syr-
lrm filan sanmasn. Ensesindeyiz. Hep
olduk. Belli ki onun iin de Silivrideyiz.
Smaz, taarz.
(19 Nisan 2009, Milliyet)
Zaman gazetesinin seimler nce-
sinde yaynlad anket ok konuuldu,
ok yazld.
Anket sonularnn gereklerden ne
kadar uzak olduu zerinde duruldu.
Hatta seimlerin malubu ola-
rak nitelendi.
Aslnda Zaman sadece grevini
yapt.
AKPyi gl gstererek semeni
AKPye yneltmeye alt.
Verilen grev oydu.
Ergenekon tertibinde de, lkenin
milli sorunlarnda da ayn eyi yap-
yor.
Amerika ve onlarn rgtleri ne
grev verirlerse onu yapyor.
Yoruma gerek bile yok
Zamann anketi
u kriz gerekten tuhaf bir ey.
Kimi deleceini iyi biliyor. Bir Fran-
sz ekonomiste sormular bu kriz fi-
nansal ekonominin bozgunu mudur?
Ekonomist tersine en byk zaferidir
diye yant vermi. Kr cebe indirdiler,
faturay devlete ve vergi mkelleflerine
dettiriyorlar diyor. Tepe yneticiler
ise milyonlarca Avro tazminatlarn alp
kenara ekildiler.
Bu da bir eit kapitalist yntemle
krizi frsata dntrmek oluyor.
Aslnda bu slogan in de kullan-
yor. Ancak mantk farkl. Blgeler aras
gelime ve insanlar aras gelir farkn gi-
dermek, refah eit ve dengeli biimde
artrmak zere nlemler alyor.
Bat ne yapyor?
Uzaa gitmeyelim, kk Batya ba-
kalm. Daha geen gn bir dostumuz
anlatyordu. Kardeinin Trakyadaki i-
vereni kriz nedeniyle fabrikay kapat-
yorum demi, sonra da 1300 maa ver-
diklerine, 600e almaya devam eder-
seniz bir dnrz... O kadar ok duy-
dum ki benzer rnek. Ne yapalm kriz
var bahanesiyle alanlar tazminatsz
kapnn nne koyanlar, irkette servisi
ya da verdii yemei kesenler, normal
cret artn sonsuza erteleyenler, yk-
sek cretlileri atp yerine daha dne
raz olan yenilerini alanlar da bir o
kadar...
Yk Mehmet ve Ayeye yani.
Aslnda daha kriz sadece kapdan
baktryor, henz dondurucu souklar
gelmedi. O zaman ne yapacaz. i
tane otomobil satcsyla zemeyiz ki...
Ha, bir de bu kriz Amerikadaki
idam mahkumlarnn iine yaryormu.
Baz eyaletlerde hapis cezasndan yzde
70 daha pahalya mal olan idam cezala-
r erteleniyor, hatta kaldrlmas d-
nlyormu. Bir de beenmezsiniz
ABDyi, bize idam cezasn kaldrttlar.
imdi yle bir derdimiz yok en azndan.
Krizi bahane edenler
64
G
Aydnlk
G
26 NSAN 2009
O yllarda Deinmeler balyla
haftada birka gn Vatan gazetesinde
yazardm.
1978 yl ubat aynda Ecevit Hk-
metinin Milli Eitim Bakan Necdet Uur
da tam eyrek yzyl sonra ilk kez Ky
Enstitlerini ven bir konuma yapmt
Senatoda. stelik yalnz Ky Enstitleri-
ni vmekle de kalmam, kentlerde de
Kent Enstitleri kuracaklarn aklamt.
te Vatandaki kemde, aradm buldum, 25 ubat 1978 gn
Martenika ve Kent Enstits adl bir yaz yazm, Mart ayna
gireceimiz u gnlerde bu mutunun bizler iin bir bahar arma-
an, bir martenika olduunu syleyip yrekten alklamtm
kendisini.
Bulgarlar Osmanldan kurtulularnn 100. yl trenlerine beni
de armlard gazeteci olarak. Sofyadan yeni dnmtm. l-
gintir, o gnlerde herkes birbirine bir martenika armaan edi-
yordu Bulgaristanda, bana da bir dolu martenika armaan et-
milerdi.
Yani martenika szcn orada duymutum, mart szc-
nden tretilmi galiba.
Sylencelere gre Bulgar ar Krum, 9. yzylda Bizansla sa-
varken bahara girmenin cokusuyla 1 Martta sevgilisine bir
pusula yazp, bir posta gvercininin ayana beyaz ipek ipliklerle
balayp gndermi. Ne ki, okla yaralam gvercini Bizansllar.
Gvercin gene de mektubu yerine ulatrm, ama yarasndan
szan kanlar pusulay ayana balayan beyaz ipek iplikleri yer yer
krmzya boyam.
Bulgarlar da o gn bugndr her ilkbaharda, kendilerine uur
getirmesi iin krmz beyaz ipek ipliklerden yaplm martenika-
lar armaan ederlermi birbirlerine, 1 Mart gn de kk mar-
tenikalar takarlarm yakalarna. Kiminde kck bir nal, kimi
fl, kiminde bir ie, bir iek, ku, bcek, kiminde kck bir
sevimli ayck, ylesine eitliydi ki martenikalar
Necdet Uur dost da, Bir gn bu enstitleri martenika ola-
rak armaan edebilirsem halkma ne mutla bana demiti gn-
derdii Milli Eitim Bakanl zel 379/498 say ve 8 Mart 1978
gnl yantnda.
KENT ENSTTLER
CHP yneticileri daha 1946 ylnda Hasan li Yceli bakanlk-
tan alarak defterini drdkleri, 1954 ylnda da DPlilerce kkne
kibrit suyu dklmesine hi seslerini karmadklar Ky Enstitle-
rini, gerekten de ta Necdet Uura kadar bir daha azlarna bile
almamlardr sanki.
Oysa 27 Mays devriminden sonra yeniden cokuyla gndeme
getirilmiti aydnlarmzca. 1960l yllarda da yle ok konuul-
mu, hakknda yle ok inceleme yaplm, yaz yazlmt ki
Bu nedenle 1973 seimlerinden CHP baaryla kp, Vedat
Dalokay da Ankara Belediye Bakan seilince; Biliyor musun, iin
gerekten ok zor. demitim sevgili dostuma.
Ardndan da; nk CHP ne zaman iktidara gelecek gibi
olsa, aydnlarmz hemen Ky Enstitlerini anmsar. Ama ne yazk
ki bu srete Batllarn uygulatt politikalarla toplumsal yapmz
da allak bullak edildiinden, kyller yryp gelip kentlere do-
lutu. Yani bugn kentlerde oturanlarn yarsn oluturan bu in-
sanlar kentsel retimden srekli pay istedikleri halde, kentsel re-
time tek kuruluk katkda bulunamyorlar. Topra srmek, ekip
bimek, hayvan otlatmak, nallamak gibi tarm ve hayvanclkla il-
gili meslekleri burada bir ie yaramyor nk. Bir anda mesleksiz
lmpen ynlar haline dntler kentlerde. Dolaysyla CHP, Ky
Enstitlerini canlandrmaya kalkmadan nce, bu mesleksiz y-
nlara kentte geerli yeni meslekler retmek iin Kent Enstit-
leri kurmal galiba! diye bir de espri yapmtm stanbula geldi-
i bir gn.
Ksa bir sre sonra, dediine gre Erol evike ile Deniz Bay-
kaln da projenin CHPnin eitim politikas haline getirilebilecei-
ni sylemeleri zerine gene stanbula gelmi ve elimden bir di-
leke alarak beni de zorla danman yapmt Dalokay. Azzim,
ilk kent enstitsn Ankarada kuracaz, Kent Enstitlerinin
Hasan lisi ben, Tonguu sen olacaksn diyordu keyifli keyifli.
Gerekten de Danmanlar Kurulunda aylarca alarak, hem
projenin temel amalarn aklayp eitimin biimini ve yerel y-
netimlerle ilikilerini ayrntlaryla ele alan Yeni Kentli Nfus in
Kent Enstitleri Kurulmas balkl bir rapor, hem de Kent Ens-
titleri Kurslar Ynetmelii ile ilgili bir taslak hazrlamtk. Bu
rapor ve taslak, Basn Yayn ve Halkla likiler Mdrlnce
Bakanlk Uzmanlar alma Raporlar adyla 1976 yl Ekim
aynda kitap halinde de yaymlanmt.
Rahmetli Necdet Uur da 1978 ylnda bakan olarak bu al-
malara gndermede bulunarak m Kent Enstitlerinin kurulma-
sndan sz etmitir acaba, kim bilir?
Ama ne yazk ki, Ticaret Odas, Sanayi Odas, i ve veren
Sendikalar yneticileri ile Fakir Baykurt, Dursun Akam, sma-
il Beiki gibi konuyla ilgili aydnlarla grp gelitirdiimiz
projeyi 1976lardan itibaren bir adm teye gtrememitik,
her ne hikmetle ise. Sanki grnmez bir g engelliyordu. Ve-
rilen randevu saatlerinde mutlaka nemli ileri kyordu yetki-
li kiilerin. lgintir, onca baarl olmasna karn 1977 seim-
lerinde aday olup, yeniden seilmesine de izin verilmemiti
Vedat Dalokayn; Belediye Bakanlndan szcn tam an-
lamyla alaa edilmiti.
TRUMAN DOKTRNNN BR MADDES MYD?
Galiba hi kuku yok, Kent Enstitlerinin domasn da Ky
Enstitlerinin kapatlmasn salayan gler engellemilerdir mut-
laka. Fakat Ky Enstitlerinin hangi gler tarafndan kapatld-
n hl kavrayabilmi deiliz ki
Gerekten Ky Enstitlerini, bizlere ezberletilmeye alld
gibi feodal kalntlar diye nitelemekten ok holandmz toprak
aalar m CHP iktidarna bask yaparak kapattrmtr?
Oysa tarm topraklarnda ilk gnden ikta sistemi denilen sla-
mi toprak hukuku uyguland iin Osmanl dneminde toprak
aal da olumamtr. Yani ayn zamanda CHP milletvekili Emin
Sazak, Kinyas Kartal, Abidin Fotuolu, Cavit Oral gibi nl toprak
aalarmz da nn iktidarnn eseridir aslnda. Bu nedenle, top-
rak aas yapt kiilerin smet Paaya baskyla i yaptrabilecei
nasl dnlebilir ki?
Yoksa Ky Enstitlerinin kapatlmas da, 5 Nisan 1946 gn
Missouri ile stanbula gelip o gece trenle Ankaraya geen Ba-
kan Trumann zel temsilcisi M. A. Weddell ile 6 Nisan gn im-
zaladmz gizli ikili anlamann rnleri Truman Doktrini ve
Marshall Yardmnn bir maddesi miydi acaba, kim bilir?
Hele bir dnn.G
demirtasceyhun@ulusalkanal.com.tr
Ky Enstitleri, Kent Enstitleri ve Martenika
SS ANI
DEMRTA CEYHUN