LER DZEY EXCEL KURS

NOTLARI

Hazrlayan : aatay Tengiz

Bu belge Creative Commons lisans ile lisanslanmtr.

En son srmnne http://www.tengiz.net adresinden ulaabilirsiniz.

leri Dzey Excel

NDEKLER
1

YOUN VERLERN ZETLENMES VE LENMES .......................................................................... 4

1.1
1.2

AD KULLANIMI................................................................................................................................................. 4
ZET TABLO KULLANIMI ................................................................................................................................. 5
1.2.1 Sayfa, Satr ve Stun Alanlar ................................................................................................................ 6
1.2.2 Veri Alan ............................................................................................................................................... 7
1.2.3 zet Tablo Seenekleri........................................................................................................................... 9
1.2.4 zet Tablodan Veri Alma ..................................................................................................................... 10
1.3 VERTABANI FORMLLER.............................................................................................................................. 10
1.3.1 Veri Taban Kriterleri .......................................................................................................................... 11
1.3.2 Veri Taban lemleri ........................................................................................................................... 12
1.4 SZGE KULLANIMI ....................................................................................................................................... 13
1.4.1 Otomatik Sz Komutu........................................................................................................................... 14
1.4.2 Gelimi Szge Kullanm................................................................................................................... 15
1.5 ALTTOPLAM KULLANIMI ................................................................................................................................ 16
1.6 BRLETR (KONSOLDASYON) KULLANIMI .................................................................................................... 17
1.7 SENARYO KULLANIMI .................................................................................................................................... 18
1.8 HEDEF ARAMA VE ZC KULLANIMI ........................................................................................................ 19
1.9 VER GRLERNN DZENLENMES VE KONTROL ......................................................................................... 21
1.9.1 Form Kullanm .................................................................................................................................... 21
1.9.2 Koullu Biimlendirme......................................................................................................................... 22
1.9.3 Dorulama ........................................................................................................................................... 23
1.10 ARAMA VE BAVURU FONKSYONLARI .......................................................................................................... 24
1.10.1 Deyara ve Yatayara .......................................................................................................................... 24
1.10.2 Ara........................................................................................................................................................ 25
1.10.3 Eleman ................................................................................................................................................. 25
1.10.4 ndis...................................................................................................................................................... 25
1.10.5 Kanc ................................................................................................................................................. 25
1.10.6 Adres .................................................................................................................................................... 25
1.10.7 Dolayl.................................................................................................................................................. 26
1.10.8 Satr ve Stun ....................................................................................................................................... 26
1.10.9 Satrsay ve Stunsay............................................................................................................................. 26
1.10.10 Devrik Dnm................................................................................................................................... 26
2

FORML HATALARININ NLENMES.................................................................................................. 27

2.1
2.2
2.3

FORML HATA MESAJLARI ............................................................................................................................ 27

DENETLEME ARA UBUU........................................................................................................................... 27
MANTIK LEVLER......................................................................................................................................... 27
2.3.1 Eer...................................................................................................................................................... 27
2.3.2 Ve ......................................................................................................................................................... 27
2.3.3 Yada ..................................................................................................................................................... 28
2.3.4 Deil..................................................................................................................................................... 28
2.4 BLG LEVLER ............................................................................................................................................. 28
2.4.1 Hcre.................................................................................................................................................... 28
2.4.2 Boluksay.............................................................................................................................................. 29
2.4.3 E levleri ............................................................................................................................................. 29
2.4.4 Yoksay .................................................................................................................................................. 30
2.4.5 Tip ........................................................................................................................................................ 30

DER GELM LEVLER.................................................................................................................... 31

3.1

MATEMATK LEVLER .................................................................................................................................. 31

3.1.1 Mutlak .................................................................................................................................................. 31

leri Dzey Excel

3.1.2 Yuvarla ................................................................................................................................................. 31

3.1.3 Aayuvarla ........................................................................................................................................ 31
3.1.4 Yukaryuvarla....................................................................................................................................... 31
3.1.5 Tabanayuvarla ..................................................................................................................................... 31
3.1.6 Tamsay ................................................................................................................................................ 31
3.1.7 Tek ........................................................................................................................................................ 32
3.1.8 ift........................................................................................................................................................ 32
3.1.9 Nsat ...................................................................................................................................................... 32
3.1.10 Mod ...................................................................................................................................................... 32
3.1.11 Blm ................................................................................................................................................... 32
3.1.12 arpm ................................................................................................................................................. 32
3.1.13 arpnm .............................................................................................................................................. 33
3.1.14 Kuvvet................................................................................................................................................... 33
3.1.15 Topla.arpm ....................................................................................................................................... 33
3.2 METN LEVLER ........................................................................................................................................... 33
3.2.1 Birletir veya & Operatr .................................................................................................................. 33
3.2.2 Temiz .................................................................................................................................................... 33
3.2.3 Saydzenle........................................................................................................................................... 33
3.2.4 Soldan................................................................................................................................................... 33
3.2.5 Sadan.................................................................................................................................................. 34
3.2.6 Paraal................................................................................................................................................. 34
3.2.7 Uzunluk ................................................................................................................................................ 34
3.2.8 Kkharf............................................................................................................................................. 34
3.2.9 Bykharf ............................................................................................................................................. 34
3.2.10 Yazm.Dzeni........................................................................................................................................ 34
3.2.11 Deitir................................................................................................................................................. 34
3.2.12 Yerinekoy.............................................................................................................................................. 35
3.2.13 Yinele.................................................................................................................................................... 35
3.2.14 Krp ...................................................................................................................................................... 35
3.2.15 Metneevir............................................................................................................................................ 35
3.3 TARH LEVLER ............................................................................................................................................ 35
3.3.1 Tarih..................................................................................................................................................... 35
3.3.2 Yl ......................................................................................................................................................... 36
3.3.3 Ay ......................................................................................................................................................... 36
3.3.4 Gn....................................................................................................................................................... 36
3.3.5 Bugn ................................................................................................................................................... 36
3.3.6 imdi..................................................................................................................................................... 36
3.4 FNANSAL LEVLER ....................................................................................................................................... 36
3.4.1 DA ........................................................................................................................................................ 36
3.4.2 Azalanbakiye ........................................................................................................................................ 36
3.4.3 iftazalanbakiye................................................................................................................................... 37
3.4.4 DAB...................................................................................................................................................... 37
3.4.5 TopdenenFaiz .................................................................................................................................... 37
3.4.6 Topanapara .......................................................................................................................................... 38
3.4.7 Faiztutar.............................................................................................................................................. 38
3.4.8 Devresel_deme .................................................................................................................................. 38
3.4.9 Etkin ..................................................................................................................................................... 38
3.4.10 Nominal ................................................................................................................................................ 38
3.4.11 Faiz_oran ............................................................................................................................................ 39
3.4.12 Taksit_Says ........................................................................................................................................ 39
3.4.13 BD ........................................................................................................................................................ 39
3.4.14 NBD...................................................................................................................................................... 39
3.4.15 ANBD ................................................................................................................................................... 40
3.4.16 GD ........................................................................................................................................................ 40
3.4.17 GDProgram.......................................................................................................................................... 40
3.4.18 _Verim_Oran ................................................................................................................................... 40

leri Dzey Excel

3.4.19 AiVerimOran ..................................................................................................................................... 41

3.4.20 D__Verim_Oran............................................................................................................................... 41
3.5 STATSTK LEVLER..................................................................................................................................... 41
3.5.1 Ortalama .............................................................................................................................................. 41
3.5.2 GeoOrt ................................................................................................................................................. 41
3.5.3 Ortanca ................................................................................................................................................ 41
3.5.4 Enok_Olan.......................................................................................................................................... 42
3.5.5 Mak....................................................................................................................................................... 42
3.5.6 Byk.................................................................................................................................................... 42
3.5.7 Min ....................................................................................................................................................... 42
3.5.8 Kk ................................................................................................................................................... 42

leri Dzey Excel

1 Youn Verilerin zetlenmesi ve lenmesi

Eer sz konusu olan yksek younlukta verilerden bir takm raporlarn elde edilmesini
salamak ise ncelikle verilerin kolaylkla rapor alnmasn salayacak biimde girilmesi
gereklidir. Bunun iin uygulanmas gereken admlar aadaki gibi sralanabilir :

htiya duyulan alanlarn saptanmas. Ve verilerin kayt yapsnn belirlenmesi.

Verilerin rapor(lar)dan tmyle bamsz sayfalara girilmesi.

Satrlarda verilerin, stunlarda alanlarn olmas.

Tek bir satra tek bir veri kmesinin girilmesi.

Veri girilirken ayn olan deerlerin ayn biimde girilmesi.

lk satrda alan adlar tanmlanmal.

Liste iin ad tanmlanmal (bkz. 1.1)

1.1 Ad Kullanm
Verileri tanmlayan listelere kolay ulaabilmek ve formlleri daha okunabilir klmak iin
verilere isim verilmesi yerinde bir yaklam olacaktr. Tanmlanan adlar Excel ierisinde adres
girilen her yerde girilen adresin yerine kullanlabilirler. Bunun Excelde Ekle > Ad > Tanmla
men admlar kullanlmaldr.

alma kitabndaki adlar

Bu alan altndaki giri kutusu yeni atanmlanacak adn girildii

yerdir. Altndaki liste ise mevcut tanml adlarn listesidir.

Bavuru yeri

Yeni tanmlanan ya da listedeki seili olan adn tanmlad alan

Ekle

Yeni tanmlanan bir ad listeye ekler.

Sil

Listede seili olan bir ad siler.

leri Dzey Excel

Ad tanmlamak iin bu diyalog kutusu da kullanlabilecei daha ksa yoldan adn

tanmlanaca alan seildikten sonra ad kutusuna alann ad yazlarak da ad tanmlama ilemi
gerekletirilebilinir :

1.2 zet Tablo Kullanm

Excelde yukardaki gibi uygun biimde girilmi detayl verilerden, istenilen kriterlerlere
ait zetlenmi verileri ieren otomatik raporlar elde edilebilir.
zet tabloda kullanlacak veriler yukarda verilen giri dzenine uygun girlmeli buna ek
olarak da verilere ait alan ad tanmlamalarnn birbirlerinden farkl olmasna dikkat edilmelidir.
Veri > zet Tablo Raporu men admlar ile zet tablo yaratma sihirbaz altrlabilinir.
Sihirbazn ilk admnda verilerin kayna, ikinci admnda ise (veri kayna olarak excel listesi
girilmi ise) verilerin alan belirlenir. nc admda ise tablonun zellikleri seilir.

Bu admda raporda kullanlabilecek alanlar sa taraftaki kutucuklarda gsterilmektedir.

Kutucuklar sol taraftaki ksmlara srklenerek rapor oluturulabilir.

leri Dzey Excel

1.2.1

Sayfa, Satr ve Stun Alanlar

Sayfa Alan

Bu alan ilk zetleme alandr. Eer rapordaki veriler belli bir alana gre gruplandrlarak
sadece o gruptaki veriler raporda gsterilmek isteniyorsa gruplanmak istenilen verinin kutucuu
bu alana tanr.
Satr Alan
Satrlarda zetlenmek istenen verilerin kurucuu bu alana tanr. Eer bu alanda birden
fazla kutucuk bulunuyorsa, veriler kutucuklarn srasna gre alt krlmlara ayrlrlar.
Stun Alan
Satrlarda zetlenen verilere karlk stunlarda da ayrma/zetlenmeye gidilecekse bu
alana ilgili kutucuklar tanr.
Sayfa, Satr ve Stun zellikleri
Sihirbazn bu admnda tanan kutucuklarn zerine ift tklanarak ya da daha sonra zet
tablo zerindeyken ara ubuundan ilgili komuta tklanarak alanlarn veriyi zetleme ve
gsterme biimleri deitirilebilir :

Ad

Raporda gsterilecek etiket

Ynelim

zetlenen verinin rapordaki konumu.

Alt Toplamlar

Bu ksmda satrlarda zetlenen veriye ait alt toplamlar belirlenebilir. Eer

otomatik seilirse zetlenen veri yalnzca toplanr, eer hibiri seilirse
zetlenen veriye ait herhangi bir alt toplam ilemi gerekletirilmez.
zel seildii takdirde yandaki listeden istenilen alt toplam biimleri seilerek
istenilen miktarda alt toplam grntlenebilir.
6

leri Dzey Excel

eleri Gizle

Raporda grnmesi istenmeyen veriler bu listede iaretlnerek rapordan

karlmalar salanabilir.

Verisiz eleri Gster

Eer zetlenen veriye ait herhangi bir deer yoksa bu verinin etiketi normalde
zet tablo ierisinde gsterilmez. Deeri olmad halde etiketlerin tm zet
tablo ierisnde grlmek isteniyorsa bu alan iaretlenmelidir.

Bu diyalog kutusunda Gelimituuna baslarak daha fazla kontrole ulalabilir :

Sayfa Alan Seenekleri

Bu ksm bir veri taban balants

veritabanndan nasl alanacan belirler.

Otomatik Sralama Seenekleri

Verinin sralama lt

Otomatik Gsterme Seenekleri

1.2.2

yapldunda

verinin

El ile : Kullanc tarafndan tanmlanm sralama

Artan / Azalan : Otomatik sralama, sralama lt Kullanm

alan listesinden seilebilir.

Bu ksmda belirli sayda en byk deerler ya da en kk deerleri

gstermek zere tablo etiketleri snrlandrlabilir.

Veri Alan

Bu alanda seilen etiketlerin hangi veri(leri)nin gsterilecei belirlenir. Bu alana yine

birden fazla kutucuk tanabilir. Tanan her kutu raporda ayr bir satrda gsterilecektir.
Veri zellikleri
Sihirbazn bu admnda tanan kutucuklarn zerine ift tklanarak ya da daha sonra zet
tablo zerindeyken ara ubuundan ilgili komuta tklanarak alanlarn veriyi zetleme ve
gsterme biimleri deitirilebilir :

leri Dzey Excel

Ad

Veriye ait raporda gsterilecek etiket.

zetleme

Verinin zetlenme biimi

Veri Gsterimi

Bu seenek yardm ile veriler baka veriler baz alnarak deiik

gsterimlerde sunulabilinirler.
-Fark : Belli bir etiketin ya da deerin fark cinsinden
-% : Belli bir etiketin ya da deerin yzdesi cinsinden
-% Fark : Belli bir etiketin ya da deerin yzde fark cinsinden
-Deien Toplam : Belli bir stun etiketinde kmle toplam
-% Satr : Satr toplam yzdesi cinsinden
-% Stun : Stun toplam yzdesi cinsinden
-% Toplam : Genel toplamn yzdesi cinsinden

leri Dzey Excel

1.2.3

zet Tablo Seenekleri

Stunlar iin genel toplam

Satrlar iin genel toplam
Tabloyu otomatik biimlendir

Tablo ilk oluturulurken otomatik biimlendirme yaplmasn salar.

Gizli sayfa eleri alt toplam

Eer sayfa alannda gizlenen etiketler varsa, bu etiketlerin

toplamn genel toplama katar.

Etiketleri birletir

Eer bir etiketin alt krlmlar varsa bu etiketin alt krmlar kadar
hcreyi birletirerek etiketi gsterir.

Biimlendirmeyi koru

zet
tablo
her
gncelletirildiinde
biimlerdirmeleri korur.

nceden

yaplm

Sayfa dzeni
Stun bana den alan
Hata deerleri iin gster

Eer tablonun kaynak verilerinde hata varsa bu hata deerleri yerine

gsterilmesi istenen deer buraya girilebilir.

Bo hcreler iin gster

Eer tablo ierisinde bo veri alanlar oluuyorsa bu veri alanlar iin

gsterilmesi istenen deer buraya girilebilir.

Veriyi tablo dzeniyle kaydet

Eer zet tablo bir d veri tabanna dayanyorsa bu verileri tablo ile
kaydeder.

Gei yapmay etkinletir

zet tablo ierisinde bir veri alanna ift tkland takdirde veri
detaynn gsterimini etkinletirir.

Amay yinele

alma kitab her aldnda zet tablonun gncellenmesini

etkinletirir.
9

leri Dzey Excel

1.2.4

zet Tablodan Veri Alma

Oluturulan zet tablolardan herhangi bir deer ya da deerler kolaylkla bir forml
yardmyla baka raporlarda kullanlabilir. Bu ilem iin kullanlacak olan forml :
zetverial(zet_tablo, alanlar)
eklindedir. Yalnz zet tablodan herhangi bir alnn deerinin elde edilebilir olmas iin o deerin
zet tabloda grnmesi gerekmektedir.
rnein aadaki gibi bir zet tabloya sahip olduumuzu varsayarsak ve zet tablonun
olduu alann ad da Ozet1 bir ise
Ulke

(Tm)

Tutar
Ay
Firma
Ocak
ubat
Mart
Nisan
Mays
Haziran Temmuz Austos Eyll
Ekim
Kasm
Aralk
Genel Toplam
Adams Eco.
26.331
36.438
62.769
Alfa Roto
27.327
27.327
Beta Roto
81.482
36.425
117.907
C.S Robertson
17.802
17.802
Continental
28.109
27.578
11.646
24.770
58.867
30.690
29.499
211.159
Ficopa
28.813
64.044
92.858
Grand Tabacco
28.799
28.799
Jordan
36.813
36.813
Kangaroo
25.100
30.066
55.166
Karastergiou
15.141
15.141
Lawson Mardin
26.069
57.335
106.565
48.872
23.167
20.947
55.320
338.275
Longulf
39.795
39.795
Nova Plas.
45.138
45.138
P.T.S Limited
20.980
20.980
Pierre Antaki
58.813
67.802
126.616
Plastic Wrap
30.560
30.560
Polyprint
87.500
87.500
Protos
27.129
12.624
56.124
95.877
S.A.P
57.178
28.856
25.012
8.281
2.267
121.594
Saudi Modern
26.088
26.088
Soretrack
5.361
5.361
Taghi Labani
41.400
41.400
Toyo
16.470
16.470
Tsimis
17.629
17.629
Vidyut
32.943
32.943
Genel Toplam
130.008 165.576 151.407 139.701 173.937 164.899 129.571 173.224 131.847 112.287 123.627 115.885
1.711.968

zetverial(ozet1; Mart Adams Eco.)

= 26.331

zetverial(ozet1; Mart)

= 151.407

ozetverial(ozet1; Saudi Modern)

= 26,088

1.3 Veritaban Formlleri

Yksek miktardan zet ya da gruplanm raporlar elde edebilmenin yolu veri taban
formllerinin kullanmdr. Bu formller belirlenen bir veri kmesinden istenilen kriterlere bal
olarak verilerin belli fonksiyonlarla (toplama, arpma, sayma vb..) zetlenmelerini salarlar.
Bu formlleri tam olarak kullanabilmek iin yine veri giri dzenin ilk blmde anlatld
gibi yaplm olmas lazmdr.
Veritaban formllerine ait szdizimi aadaki gibidir :
Vlem(veritaban;alan;kriter)
Veritaban

Verilerin alnaca, kriterdeki seim ltlerinin uygulanaca alan. Bu alana

isim tanmlanrsa ilemler ok daha anlalr ve kolay deitirilebilir olunur.

10

leri Dzey Excel

Alan

Verilerin zetlenecei alan (stun). Alan ad ift trnak ierisinde verilir. Alan
ad olarak verilerin balad ilk satrdaki deerler kullanlr. Alan adlar
birbirinden farkl olmaldr. Alan ad vermek yerine alanlar numara ile de
gsterilebilir. Birinci alan iin 1, ikinci alan iin 2 vb..

Kriter

Veri seim kriterleri

1.3.1

Veri Taban Kriterleri

Veri taban krieterleri excel alma sayfasnda ilk satra kriteri uygulamak istediimiz alann
adn onun altna da kriterler yazlarak salanr.
rnein verilerimizin aadaki biimde olduunu varsayarsak :
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

A
Ay
Ocak
Ocak
ubat
ubat
ubat
Mart
Mart
Nisan
Mays

B
rn
A
B
A
B
C
A
C
B
C

C
Satc
Ahmet
Veli
Ahmet
Ahmet
Veli
Veli
Ahmet
Hasan
Hasan

D
Adet

E
Fiyat
10
20
15
12
18
19
30
10
40

F
Tutar
30
50
35
50
10
32
15
55
10

300
1000
525
600
180
608
450
550
400

Sadece bir alan semek iin alan ad altna seim kriteri yazlr. rnein sadece ocak ayn
semek iin :
Ay
Ocak

Ve balac. ki alana ait kriter kullanlmak isteniyorsa kriterler ayn satrda yan yana yazlr.
rnein ocak ayn ve A rnn ve satc Ahmet seilmek isteniyorsa :
Ay
Ocak

rn
A

Satc
Ahmet

Veya balac. Birden ok koulu salayan seimler yaplmak isteniyorsa kriterler alt alta yazlr.
rnein Ocak veya ubat ayna ait veriler zetlenmek isteniyorsa :
Ay
Ocak
ubat

Ocak ay veya Satc Veli veya B rnne ait veriler seilmek isteniyorsa :
Ay
Ocak

rn

Satc

B
Veli

11

leri Dzey Excel

Ayrca kriter belirtilirken karlatrma sembolleri kullanlbilir. Bu semboller

> Byktr
>= Byk eittir
< Kktr
<= Kk eittir
<> Eit deildir
= Eittir
* Bir dizi karakter
? tek bir karakter
eklindedir.
rnein sat fiyat 10dan byk ve 20den kk koulunu salayan veriler seilmek
isteniyorsa :
Fiyat Fiyat
>10
<20

Fiyat girilmemi verileri semek iin :

Fiyat
=

Ay deeri bo braklmam verileri semek iin :

Ay
<>

A ile balayan satclar semek iin

Satc
A*

inde el dizisi bulunan ve drt harfli ada sahip satclar semek iin
Satc
?el?

1.3.2

Veri Taban lemleri

Vsetopla

Dsum

Verilen kriterlere gre toplama ilemi

Vsearp

Dproduct

Verilen kriterlere gre arpma ilemi

Vsesay

Verilen kriterler gre say ieren hcrelerin saym

Vsesaydolu

Verilen kriterleri gre bo olmayan hcreleri sayar (hcreler

nmerik vey alfanmerik deerler ierebilirler)

Vseort

Verilen kriterlere uyan deerlerin ortalamasn alr

12

leri Dzey Excel

Val

Verilen kriterlere uyan deeri dndrr. Birden fazla deer

kriterlere uyuyorsa #Say hatasn verir. Hi bir deer kriterlere
uymuyorsa #Deer hatasn verir.

Vsemak

Verilen kriterlere uyan en byk deeri verir.

Vsemin

Verilen kriterlere uyan en kk deeri verir.

Eersay

CountIf

Bu ilem tek bir kritere uyan ve tek bir alandaki verileri saymak
iin kullanlabilir.
Szdizmi : eersay(alan; kriter) eklindedir.

Alan

: Saymn yaplaca alan

Kriter

: Saym kriteri

rnein yukardaki tablodan (bkz. Sf. 7) yola karsak

Etopla

SumIf

Eersay (b2:b10, =A)

=3

Eersay (d2:d10, >20)

=2

Bu ilem yine tek bir krietere uayn bir alana karlk gelen bir baka
alandaki deerleri toplamamz salar.
Szdizmi : Etopla(kriter_alan; kriter; toplam_alan) eklindedir.

Kriter_alan

: Kriterin uygulanaca alan

Kriter

: Toplam kriteri

Toplam_alan

: Toplamann yaplaca alan

rnein yukardaki tablodan (bkz. Sf. 7) yola karsak

Boluksay

Etopla (b2:b10, =A, d2:d10)

= 44

Etopla (d2:d10, >20, f2:f10)

= 850

Belirtilen aralktaki bo hcreleri sayar. Sfr ieren hcreleri

saymaz. Yalnz saylan alandaki hcreler forml sonucu olarak
eklinde deer retiliyorsa bu hcreler saylr.
Szdizmi : boluksay(alan) eklindedir.

1.4 Szge Kullanm

Yksek younlukta veri giriinin her bir alan bir kolonda olacak ekilde ve her veri
kmesinin de bir satrda olacak ekilde yaplmasnn daha doru olaca belirtilmiti. Bu ekilde
girileri yaplan veriler zerinde belli deerlere ulamak ya da verilerin olduu alanda snrl
deerleri grntlemek iin Excelin szme fonksiyonundan faydalanlabilinir.

13

leri Dzey Excel

1.4.1

Otomatik Sz Komutu

Veri > Sz > Otomatik sz men admlar ile liste halindeki veriler szlebilir. Bu komut
sonunda Excel zerinde bulunan listenin ilk satrn balk satr olarak kabul edip, kullancn bu
balk satrnda alanlarnn yanna konulan ok iaretleri ile verileri sorgulmasna olanak
salamaktadr.
Eer szlecek alannn Excel tarafndan otomatik olarak belirlenmesi istenmiyorsa nce
szlecek alan seilmeli daha sonra bu komut uygulanmaldr.
Alan adlar listesinde o alanda bulunan tm benzersiz kaytlar listelenir. Listeden seim
yapld takdirde yalnzca seilen deeri tayan kaytlar gsterilir.

Szme uygulanan alanalara ait listenin oktularnn rengi maviye dner. Tm kaytlar
gstermek iin (szmeyi kaldrmak iin) listeden (Tm) seenei seilmelidir.
Saysal deerlere sahip alanlarda belli sayda en byk ya da en kk deerlere sahip
kaytlar gsterilebilir. Bunun iin listeden (lk On) deeri seilmelidir. Karlalan etkileim
kutusundan gerekli seimler yaplr :

Belli bir aralktaki deerleri listelemek iin (zel) seenei listeden seilmelidir.
Bylelikle iki deikenli kriter tanmlanabilir.

14

leri Dzey Excel

Burada ilk alanda szme kriteri iin operatr, ikinci alanda da operatrn uygulanaca
deerler tanmlanr. Operatrler :
Eittir
Eit deil
Byktr
Byk ya da eittir
Kktr
Kk yada eittir
le balar
le balamaz
le biter
le bitmez
erir
ermez
olarak listelenebilir.
1.4.2

Gelimi Szge Kullanm

Eer veriler ikiden daha fazla kritere sahip ise gelimi szge kullanlabilir. Veri > Sz >
Gelimi szgemen admlar sonucunda gelimi szgecin tanmlanabilecei ekrana ulalr.
Yalnz daha nce szmek iin gerekli olan kriterlerin tanmlanm olmas gerekmektedir (kriter
tanmlamalar iin bkz. 1.3.1).

Listeyi yerinde sz

Szme ilemi liste zerinde gerekleir.

Baka yere kopyala

Szlen veriler Hedef alannda belirtilen adrese kopyalanrlar.

Liste aral

Szlecek verilerin olduu alan.

lt aral

Kriterin tanmland alann adresi

Hedef

Eer Baka yere kopyala seenei seildiyse kopyalama adresi

Yalnzca benzersiz kaytlar Birbirine e kaytlar varsa bunlardan yalnzca bir tanesinin
listelenmesini salar.
15

leri Dzey Excel

Kriter, veri ve kopyalama alan farkl sayfalarda olabilir yalnz burada dikkat edilmesi
gereken nokta Hedef olarak tanmlanan alan mutlaka etkin sayfa zerinde olmaldr.

1.5 Alttoplam Kullanm

Herhangi bir listeden zet veri almak iin alttoplam ilevi de kullanlabilir. Bu ilev
yalnzca grnen satrlar zerinde ilem yapar. Alttoplamn Excel tarafndan otomatik olarak
yaratlmas isteniyorsa liste zerindeyken Veri > Alt toplamlarmen admlar seilmelidir.

Aadakinin her deiiminde Alt toplamlarn hangi kritere gre alnaca bu alanda belirlenir.
Kullanlacak ilev

zetleme ileminde kullanlacak ilemin seimi

Alt toplam ekleme yeri

Alt toplam ekelenecek alanlarn seimi

Geerli alttoplamlar deitir Eer daha nceden yaratlm alt toplamlar korunmak isteniyorsa
bu seenek bo braklmaldr.
Gruplar arasnda sayfa sonu

Her alt toplamdan sonra sayfa sonu kesmesi eklenmesi iin bu

seenek seilmelidir.

Veri altnda zetle

Eer bu seenek iaretli ise alt toplmlar verinin altna aksi

takdirde zerine yerletirilir.

Bu men admlarnn kullanm sonucunda Excel alt toplamlar listeye ekler ve listeyi
gruplandrr. Eer eklenen tm alt toplamlar silinmek isteniyorsa Tmn kaldr tuu
kullanlmaldr.
Alttoplam normal bir Excel fonksiyonu olduundan herhangi bir formln yazld gibi de
yazlabilir.
Alttoplam(ilev_says; alan)
lev_says

Alt toplam alnrken kullanlacak ilevi belirten say. Kullanlabilecek

ilevler aadaki listede verilmitir.
1
2
3

ORTALAMA
BA_DE_SAY
BA_DE_DOLU_SAY

16

leri Dzey Excel

4
5
6
7
8
9
10
11

Alan

MAK
MN
ARPIM
STDSAPMA
STDSAPMAS
TOPLA
VAR
VARS

Alt toplamn uygulanaca alan.

1.6 Birletir (Konsolidasyon) Kullanm

Bir veya daha ok listedeki veriler eer ortak bir alan zerinden konsolide edilmek isteniyorsa
Excelin birletir fonksiyonu kullanlabilir. Bu fonksiyon yalnzca en stteki satrlar ve/veya en
soldaki stunlar kullanarak verileri konsolide eder. Bu fonksiyon iin Veri > Birletirmen
admlar seilmelidir.

lev

Birletirme ileminde kullanlcak olan ilev.

Bavuru

Birletirmede kullanlcak olan alanlar buraya yazlp daha sonra

Ekle tuu ile bavuru listesine eklenebilirler.

Tm bavurular

Birletirme ileminde kullanlavak olan tm alanlarn listesi. Bu

lisdteden herhangi bir alan Sil tuu ile karlabilir.

Etket yeri

Birletirme ileminn hangi alanlar zerinden yaplaca buradan

belirlenebilir. Birletirme en st satr ve/veya en sol stun
kullanlarak gerekletirilebilir.

Kaynak veriye balant yarat Bu seenek seilirse Excel birletirme ileminde kulland
formlleri birletirme tablosunda brakr.

17

leri Dzey Excel

1.7 Senaryo Kullanm

Eer retilen bir alma sayfasndaki raporun bir ok deer alternatifi varsa, btn bu
alternatifler tek bir alma sayfas zerinde gsterilebilir. Bir baka deile Excel zerinde
senaryo yaratm ve grntlenmesi son derece kolaydr. Bunu iin Aralar > Senaryolarmen
admlar takip edilmelidir. Bylelikle senaryo yneticisine ulalr. Bu ekranda tanmlanm olan
senaryolar ve zellikleri gsterildii gibi, yeni senaryolar eklenebilir, mevcut senaryolar da
deitirilip, dzeltilebilir.

Senaryolar

Mevcut tanml senaryolarn listesi

Deien Hcreler

Listede seili senaryoda deien hcreler

Aklama

Listede seili senaryonun aklamas

Gster

Listede seli senaryoyu aktif hale getirir

Ekle

Listeye yeni senaryo ekler

Dzenle

Listede seili olan senaryo dzenlenir

Sil

Listede seli olan senaryo silinir

Birletir

Farkl alma sayfalarndaki senaryolar birletirir.

zet

Tm senaryolarn zetini kapsayan bir raporun Excel tarafndan otomatik

olarak yaratlmasn salar.

Senaryo yneticisinde Ekle veya Dzenle tularna basld zaman Senaryoyu Dzenle
ekranna ulalr. Bu ekranda senaryonun ad, senaryoda hangi hcrelerin deitii, senaryonun
aklamalar belirlenebilir :

18

leri Dzey Excel

Senaryo ad

Senaryonun ad

Deien hcreler

Senaryoda deien hcreler

Aklama

Senaryo ile ilgili notlar

Deiiklikleri engelle

Eer sayfa korumas aktifse senaryo zerinde deiiklik yaplmasn

nler.

Gizle

Eer sayfa korumas aktifse senaryoyu gizler.

Bu ekranda Tamam tuuna basldnda da deien hcreler olarak belirtilen alanlara veri
giriinin yaplabilecei Senaryo Deerleri ekranna ulalr. Bu noktada senaryoyu oluturulan
deerler girilmelidir :

1.8 Hedef Arama ve zc Kullanm

Tek bilinmeyenli denklemlerin zm, bir baka deile belirli bir deeri elde etmek iin
gerekli olan giri deerininin bulunmas Excele otomatik olarak yaptrlabilir. Bunun iin
Aralar > Hedef aramen admlar ile Hedef Ara ekranna ulalmaldr.
rnein baaba noktas iin aadaki gibi giriler yapldn varsayalm :

19

leri Dzey Excel

A
1
2
3
4
5
6
7

Sabit Maliyet
Deiken Maliyet
Sat Fiyat
Sat Miktar
Kar

B
1.500.000
50
70

=(B4-B3)*B5-B2

Baaba noktas iletmenin hangi sat hacminde kara getiini ifade ettiine gre baaba
noktasnda karn sfr olmas gereklidir. Karn sfr olduu sat hacmini bulmak iin Hedef Ara
ekrannda Hcre ksmnda zm bulmak istediimiz formln olduu hcre girilmeli, Sonu
hcre ksmnda bu formln ulamasn istediimiz deer girilmeli (bu rnekte 0 giriyoruz) ve
Deiecek hcre ksmnda ise denklemde bilinmeyen olarak geen deer girilmelidir:

Eer karlalan problem ikiden fazla deiken ieriyorsa bu durumda zc

kullanlmaldr. zcde de yine belli bir hcrenin deeri ya belli bir deere ya da
maksimize/minimize edilmeye allr. Excelde Aralar > zcmen admlar takip
edildii takdirde zc Parametreleri ekranna ulalr.
rnek olarak A ve B gibi iki rn olduunu varsayalm. Her iki rnde ayn retim
rotasna sahip olsunlar. A rn 1. istasyonunda 0,05 saat, 2. istasyonunda da 0,02 saat ilem
grrken 0,03 TL birim kar getirsin. B rn de 1. istasyonunda 0,02 saat, 2. istasyonunda
da 0,03 saat ilem grrken 0,04 TL birim kar getirsin. Her iki i istasyonun da kapasitesi 36 saat
olsun. Bu durumda kar maksimize edeck retim adetleri ne olmaldr:

20

leri Dzey Excel

Bu ilem iin zc parametreleri ekrannda Hedef Hcre ksmna toplam karn

hesapland H4 adresi girilmeli, maksimizasyon istendii iin de En byk seenei
iaretlenmelidir. retim miktarlar hesaplanmak istendii iin de Deiecek hcreler ksmna
E2:E3 adresi girilmelidir. retim miktarlar kesirli ve negatif olamayacana gre Kstlamalar
ksmnda Ekle tuu ile E2:E3 adresi tamsay ve byk eittir sfr olarak belirtilmelidir. Yine her
iki istasyonun kapasitesi 36 saat olduuna gre yine G4 <= 36 ve H4 <= 36 kstlar ekelndikten
sonra z tuu ile kar maksimize edecek retim miktarlarna ulalabilir.
zc parametereleri ekrannda Seenekler tuu ile zc seenekleri ekranna ulalr.

1.9 Veri Girilerinin Dzenlenmesi ve Kontrol

1.9.1

Form Kullanm

Excelde veri girilerini kolay yapabilmek ve youn verilerde daha rahat arama
yapabilmek iin Veri > Formmen admlar ile form giri ekranna ulalabilir. Form halinde
veri girebilmek iin ncelikle liste halinde girii yaplan verilerin zerinde bulunmak gereklidir.
21

leri Dzey Excel

Bu komut verildii anda Excel listenin en st satrn balk satr olarak kabul eder ve form giri
ekrann hazrlar. Girilen her deer listenin en altna eklenir. Dolays ile listenin altnda ya da
iinde alttoplamlar kullanlm olmamaldr.

lt tuu ile de veriler zerinde istenilen deerler aralnda arama yaplabilir. Arama yaplrken
<, >, <> gibi matksal ifadeler de kullanlabilir.
1.9.2

Koullu Biimlendirme

Eer hcrelerin sahip olduu deerlere bal olarak biimlerinin deimesi isteniyorsa bu
durumda Excelin Koullu Biimlendirme zelliinden yararlanlabilir. Bu zellik iin ncelikle
biimlendirmenin yaplaca hcre alan seildikten sonra Biim > Koullu biimlendirmemen
admlar takip edilmelidir.

Bir hcre alan iin en fazla tane koullu biim tanmlanabilir. ncelikle
karlatralacak alann tespiti ki bu hcre ya da forml olabilir, daha sonra da karlatrma

22

leri Dzey Excel

operatr son olarak da karlatrma deeri girilmelidir. Ekle tuu ile ek koullar tanmlanabilir,
sil tuu ile tanmlanan koullar silinebilir.
1.9.3

Dorulama

Belli hcrelere girilen deerleri belli bir aralkta tutmak ve veri girilerini kontrol etmek
iin Veri > Dorulamamen admlar altnda bulunan fonksiyondan faydalanlabilir. Bunun
iin dorulamann uygulnaca hcre aral seildikten ilgili men admlar ile Veri Dorulana
ekranna ulalr.
Ayarlar sayfasnda zin verilen ksmnda dorulama ekli, veri ksmnda da dorulama
operatr ve seilen dorulama operatrne gre de son ksm(lar)da dorulama deerleri girilir.

Eer kullancya veri girii esnasnda yardm grntlenmek isteniyorsa grntlenmek

istenilen yardm Girdi iletisi sayfasndan yaplabilir :

23

leri Dzey Excel

Kullancnn giridii deer dorulamay salamad durumlarda hata

grntlenebilir. Hata mesajna ait ayarlar da Hata uyars sayfasndan yaplabilir :

mesaj

1.10 Arama ve Bavuru Fonksiyonlar

Arama ve bavuru fonksiyonlar listelerden belli kriterlere bal olarak belli deerleri
ekmek iin kullanlabilirler. Veritaban fonksiyonlarndan farkl olarak bu foknksiyonlar
yalnzca tek bir deeri dndrrler.
1.10.1 Deyara ve Yatayara
Deyara forml bir listenin en solundaki deeri arayarak eleen deerin satrndaki
belli bir deeri dndrr. Szdizimi :
Deyara(aranan_deer, arama_alan, dndrelecek_stun_no, arama_tipi)
Aranan_deer, arama_alan ile belirtilen listenin en sol stununda aranacak olan
deerdir.
Ddrlecek_stun_no, arama_alan ile belirtilen listeden ka numaral stundaki
deerin dndrleceinin belirlendii saydr. En sol stunun numaras birdir. Eer bu say
listenin toplam stun saysndan fazla olursa forml #DEER hatas verir.
Arama_tipi DORU ya da YANLI olarak girilebilir. YANLI olatak girildiinde
forml listede aranan_deer ile birebir eeleecek deeri arar bulamad takdirde #YOK hata
mesajn verir. DORU girildii takdirde aranan_deerden kk olan en yakn deer ile
eleme salanr. Bu durumda en sol stundaki veriler artan bir ekilde sral olarak girilmelidir
aksi halde doru sonular elde edilemez.
Yatayara forml deyara forml ile birebir ayndr. Yalnz bu sefer eleme listenin
ilk satrnda yaplr ve arama aaya doru gerekletirilir.
Yatayara(aranan_deer; arama_alan; dndrelecek_satr_no; arama_tipi)

24

leri Dzey Excel

1.10.2 Ara
Bir satr veya bir stun araldaki veya bir dizideki deerleri arar. Ara ilevi baklan_
deere en yakn ve ondan kk ya da eit olan deeri baklan_vektrde arar ve sonu_vektrdeki
deeri dndrr. Bu ilemin dzgn alabilmesi iin baklan_vektrdeki deerlerin kkten
bye sralanm bir ekilde girilmesi gereklidir. Szdizimi :
ara(baklan_deer; baklan_vektr; sonu_vektr)
1.10.3 Eleman
Bir diziden, dizideki konum belirtilerek bir deer dndrldnde eleman forml
kullanlabilir. Szdizimi :
eleman(indis_no; deer_1; deer_2; ; deer_n)
ndis_no, ddrelecek olan deerin dizideki konumudur ve 1 ile 29 arasnda bir say
olmaldr. Deer_1, deer_n ise aramann ypld dizidir ve maximum 29 olmakla beraber en
az indis_no kadar deer iermelidir.
1.10.4 ndis
Belli bir dizideki/matristeki deeri dizi iinde tanml olan satr ve stun saysna bal
olarak verir. Eleman formlnden fark dizinin forml iinde olabilicei gibi alma sayfasnda
da tanmlanm olabileceidir.
indis(alan; satr_no; stun_no)
1.10.5 Kanc
Belli bir dizide, dizinin balad ilk konuma bal olarak bir deerin akanc srada
olduunu belirten bir formldr.
kanc(baklan_deger; baklan_dizi; eletir_tip)
Eletir_tip 1, 0 ve 1 olarak girilmelidir. Bu deer Excelin arama yaparken kullanaca
metodu belirler. Eletir_tip 1 ise, foorml, baklan_deer'den kk ya da eit olan en byk
deeri bulur. Baklan_dizi artan srada yerletirilmelidir. Eletir_tip 0 ise, forml,
baklan_deer'e tam olarak eit olan ilk deeri bulur. Baklan_dizi herhangi bir srada olabilir.
Eletir_tip -1 ise, forml, baklan_deer'den byk ya da eit olan en kk deeri bulur.
Baklan_dizi azalan srada yerletirilmelidir.
1.10.6 Adres
Adres forml ile satr numaras ve stun numaras belirtilen bir hcrenin adrsi metin
olarak elde edilebilir.
adres(satr_no; stun_no; mutlak_say; adres_biimi; sayfa_ad)
Mutlak_say elde edilecek olan adrsin tipini belirler. 1 ya da belirtilmemi ise mutlak
adres ($A$1 gibi), 2 ise mutlak satr; greceli stun (A$1 gibi), 3 ise greceli satr; mutlak stun
($A1 gibi), 4 ise greceli adres (A1 gibi) elde edilir.
25

leri Dzey Excel

Adres_biimi ise DORU girilimi ya da belirtilmemisse sonu A1 eklinde YANLI

girilmise R1C1 eklinde geri dndrlr.
Sayfa_ad ile de elde edilmek istenen aadrese sayfa ad eklenebilir.
rnek :

adres( 2; 3; 4;DORU;Veri) = Veri!C2

adres( 2; 3; 1;DORU;Veri) = Veri!$C$2
adres( 2; 3;;;) =C2

1.10.7 Dolayl
Metin olarak bulunan bir adres bilgisinin gsterdii hcrenin deerini elde etmek iin
dolayl forml kullanlr.
dolayl(adres_metni; adres_biimi)
Adres_biimi ise DORU girilimi ya da belirtilmemisse adres_metninin A1 eklinde
YANLI girilmise R1C1 eklinde olduu varsaylr.
1.10.8 Satr ve Stun
Bu formller ile belirtilen bir adresin ya da adres belirtilmemise formln yazl olduu
hcrenin satr veya stun numaras elde edilebilir.
Satr(adres)
Stun(adres)
1.10.9 Satrsay ve Stunsay
Bu formller ile belirtilen bir adres aralnda ka tane satr ya da stun olduu elde
edilebilir.
Satrsay(adres)
Stunsay(adres)
1.10.10 Devrik Dnm
Dikey hcre araln yatay hcre aralna veya tam tersine dnm ilemi yapar.
devrik_dnm ilevi, dizi'deki stun ve satr saysyla ayn sayda satr ve stuna sahip olan
bir arala bir dizi forml olarak girilmelidir. Formlleri dizi olarak girmek iin dizi olarak
girilecek hcre aral seildikten sonra, forml yazlmal daha sonra da Ctrl + Shift + Enter
tularna baslmaldr.
Devrik_dnm(dizi)
Dizi olarak deerler kmesi girilebilecei gibi bir adres aral da girilebilir.

26

leri Dzey Excel

2 Forml Hatalarnn nlenmesi

2.1 Forml Hata Mesajlar
#Deer!

Bu hata formldeki parametrelerin yanl trde girilmesi (rn. Say beklenen

yere, metin veya adres beklenen yere say vb.) durumnda ortaya kar.

#Say/0!

Sfr ile blme durumnda ortaya kar

#Ad?

Excel bir formldeki metni tanmad zaman ortaya kar.

#YOK

Arama ve bavuru fonfsiyonlarnda aranan deer bulunamadnda bu hata

ortaya kar.

#BAV!

Bir formlde hatal bir adrs tanmlamas veya hatal bir bavuruyapldnda
ortaya kar.

#SAYI!

Bir formldeki veya ilevdeki bir sayyla ilgili bir sorun ortaya ktnda oluur.

#BO!

Kesimeyen iki alann bir kesiimini belirttiiniz zaman ortaya kar.

2.2 Denetleme Ara ubuu

Denetleme ara ubuu yardmyla bir hcredeki formle kaynak olan hcreler ya da bir hcrenin
kaynak olduu dier hcreler rahatlkla izleneblir. Eer Denetleme ara ubuu grnr halde
deilse Grnm > Ara ubuklar > zelletir men admlar izlenir ve kan ekranda
Denetleme ara ubuu karsndaki kutu iaretlenir.

2.3 Mantk levleri

2.3.1

Eer

Bu forml yardmyla bir test koulunun doru ya da yanl olmasna gre farkl ilemler
yaplabilir.
Eer(koul; koul_salanyorsa_ilemi; koul_salanmyorsa_ilemi)
rnein
Eer (A10 > 5; 5ten byk, 5ten kk) forml A10 hcresindeki deere gre ilgli
metni dndrecektir.
2.3.2

Ve

Bu forml ile birden fazla koulun doruluu test edilebilir. Formlde 30a kadar test
koulu parametre olarak girilebilir. Eer tm koullar salanyorsa forml DORU, aksi halde
YANLI deerini dndrr.

27

leri Dzey Excel

Ve(koul_1; koul_2; koul_n)

rnein A1 hcresindeki deer 1 ile 100 arsmdaki say ise
Ve(A1<100; A1>1) = DORU
Ve(A1>100; A1>1) = YANLI
2.3.3

Yada

Bu forml de Ve forml gibi parametre olarak girilen koullar test eder. Yalnzca
girilen bir koulun doru olmas formln DORU deerini dndrmesine yeter. Tm koullar
YANLI olduu takdirde forml YANLI sonucunu retir.
Yada(koul_1; koul_2; koul_n)
2.3.4

Deil

Bu forml tek bir koulu parametre olarak alr ve koulun deerini tersine evirir.
Koulun sonucu DORU ise forml YANLI sonucunu, YANLI ise DORU sonucunu retir.
Deil(koul)
rnein A1 hcresinin deeri 5 ise :
Deil(A1=5) = YANLI
Deil(A1<>5) = DORU

2.4 Bilgi levleri

2.4.1

Hcre

Bir bavurudaki sol st hcrenin biimi, yeri ya da ierii hakknda bilgi verir.
Hcre(bilgi_tipi; ref)
Bilgi_tipine bal olarak formln dndrd deerler :
Address

Metin olarak, ref'teki ilk hcrenin bavurusu.

Column

Ref'teki hcrenin stun says.

Color

Hcrede negatif deerler iin renk kullanlacaksa 1; aksi halde 0

Contents

Ref'teki sol st hcrenin ierii.

Filename

Metin olarak, ref'i ieren dosyann ad (tam yolu dahil). Ref'i ieren
ilem tablosu henz kaydedilmemise bo metin ("") verir.

Format

Hcrenin say biimine karlk gelen metin deeri. eitli biimlere

ait metin deerleri aadaki tabloda gsterilmektedir. Hcrede
negatif deerler iin renk kullanlmsa metin deerinin sonunda "-"
verilir. Hcre, pozitif deerler ya da tm deerler iin ayralar
kullanlarak biimlenmise, metin deerinin sonunda "()" verilir.
28

leri Dzey Excel

Parentheses

Hcre pozitif deerler ya da tm deerler iin ayralarla

biimlenmise 1; aksi halde 0 verilir.

Prefix

Hcrenin "etiket neki"ne karlk gelen metin deeri. Hcre sola

hizal metin ieriyorsa tek trnak iareti ('), hcre sola hizal metin
ieriyorsa ift trnak iareti ("), hcre ortalanm metin ieriyorsa
apka (^), hcre doldurulmu metin ieriyorsa ters eik izgi (\),
baka bir ey ieriyorsa bo metin ("") verir.

Protect

Hcre kilitli deilse 0, kilitliyse 1.

Row

Ref'teki hcrenin satr says.

Type

Hcredeki veri tipine karlk gelen metin deeri. Hcre bosa bo

iin "b" verir; hcre bir metin sabiti ieriyorsa etiket iin "e" ve
hcre baka bir ey ieriyorsa "d" verir.

Width

Bir tamsayya yuvarlanm olarak stun genilii. Stun geniliinin

her birimi seili yaz tipi byklndeki karakterin geniliine
eittir.

2.4.2

Boluksay

Belirtilen alandaki bo hcrelerin saysn verir.

Boluksay(alan)
2.4.3

E levleri

E ilevleri olarak anlan bu ilevlerin herbiri, deerin tipini kontrol eden ve sonuca gre
DORU ya da YANLI' verir. rnein, deer bo bir hcreye bavuru ise, EBOSA ilevi
DORU mantksal deerini verir; aksi halde YANLI' verir.
E_ilev(deer)
E ilevleri aada listelenmitir :
Ebosa

Deer bo bir hcreye bavuruda bulunuyorsa.

Ehata

Deer #YOK dnda bir hata deerine bavuruda bulunuyorsa.

Ehatalysa

Deer herhangi bir hata deerine bavuruda bulunuyorsa (#YOK, #DEER!,

#BAV!, #SAYI/0!, #SAYI!, #AD? ya da #BO!).

Emantksalsa

Deer bir mantksal deere bavuruda bulunuyorsa.

Emetindeilse

Deer metin olmayan herhangi bir eye bavuruda bulunuyorsa.

Emetinse

Deer metne bavuruda bulunuyorsa.

Esayysa

Deer bir sayya bavuruda bulunuyorsa.

Erefse

Deer bir bavuruya bavuruda bulunuyorsa.

Eyoksa

Deer #YOK (deer yok) hata deerine bavuruda bulunuyorsa.

29

leri Dzey Excel

2.4.4

Yoksay

Belli bir alnda #YOK hatasna sahip hcrelerin saysn verir.

Yoksay(alan)
2.4.5

Tip

Belli bir hcrenin o hcredeki deere bal olarak tipini verir.

Tip(alan)
Hcrenin Deeri

TP ilevinin sonucu

Say

Metin

Mantksal deer

Forml

Hata deeri

16

Dizi

64

30

leri Dzey Excel

3 Dier Gelimi levler

3.1 Matematik levleri
3.1.1

Mutlak

Bir saynn mutlak deerini verir. Bir saynn mutlak deeri, iareti olmadan saydr.
Mutlak(say)
3.1.2

Yuvarla

Bir sayy belirlenen sayda basamaa yuvarlar.

Yuvarla(say; basamak says)
3.1.3

Aayuvarla

Bir sayy aa, sfra doru belirnen sayda basamaa yuvarlar. AAIYUVARLA ilevi
YUVARLA ilevine benzer ama her zaman aa doru yuvarlar.
Aayuvarla(say; basamak says)
3.1.4

Yukaryuvarla

Bir sayy yukar doru, sfrdan uzaa belirnen sayda basamaa yuvarlar. YUKARIYUVARLA
ilevi YUVARLA ilevine benzer, ama her zaman bir sayy yukar yuvarlar.
Aayuvarla(say; basamak says)
3.1.5

Tabanayuvarla

Sayy aa, sfra doru, belirlenen bir ondalk saynn en yakn katna yuvarlar.
Tabanayuvarla(say; ondalk_kat)
Aayuvarla(2,4; 1)

=2

Aayuvarla(2,42; 1)

=2

Aayuvarla(2,42; 0,1)

= 2,4

Aayuvarla(2,467; 0,1)

= 2,5

Aayuvarla(2,467; 0,01) = 2,47

3.1.6

Tamsay

Bir sayy aaya doru en yakn tamsayya yuvarlar.

Tabanayuvarla(say)

31

leri Dzey Excel

3.1.7

Tek

En yakn tek tamsayya yuvarlanm sayy verir. Saynn iaretine baklmakszn, sfrdan
sonraki rakamlar yukarya yuvarlanr. Say bir tek tamsay ise, yuvarlama olmaz.
Tek(say)
3.1.8

ift

En yakn ift tamsayya yuvarlanm sayy verir. Saynn iaretine baklmakszn, sfrdan
sonraki rakamlar yukarya yuvarlanr. Say bir ift tamsay ise, yuvarlama olmaz.
ift(say)
3.1.9

Nsat

Saynn kesirli ksmn atarak bir sayy tamsayya evirir. NSAT ve TAMSAYI ilevleri,
ikisi de tamsaylar vermeleri asndan benzerdirler. NSAT ilevi saynn kesirli ksmn atar.
TAMSAYI ilevi ise, saynn kesirli ksmnn deeri temelinde saylar aaya doru en yakn
tamsayya yuvarlar. TAMSAYI ve NSAT yalnzca negatif saylar kullanldnda farkldrlar:
NSAT(-4,3) -4', TAMSAYI(-4,3) ise -5'i verir nk -5 daha kk olan saydr.
Nsat(say)
3.1.10 Mod
Tamsay vermeyen bir blme ileminde kalan bulmak iin kullanlr.
Mod(say; blen)
Mod (5;3)

=2

Mod (5;4)

=2

3.1.11 Blm
Bir blmenin tamsay ksmn verir. Bir blmenin kalann atlmak istediinde bu ilev
kullanlabilir.
Blm(say; blen)
Blm(10; 3) = 3
Blm(10; 6) = 1
Blm(15; 3) = 4
3.1.12 arpm
Bamsz deiken olarak verilen saylarn arpar. Topla fonsiyonunun bir benzeridir.
arpm(say_1; say_2; ; say_n)

32

leri Dzey Excel

3.1.13 arpnm
Bir saynn faktryelini verir. Faktryel 1den o sayya kadar olan tamsaylarn
arplmasdr. Ve faktryelin matematiksel dilde gsterimi nlem iaretidir. Yani 5! = 1 x 2 x 3 x
4 x 5 = 120
arpnm(say)
3.1.14 Kuvvet
Bir saynn ssn alr. s alma ilemi ^ operatr kullanlarak da yaplabilir. rnein 2 ^ 3 = 8
Kuvvet(say; s)
3.1.15 Topla.arpm
lev ierisinde verilen dizilerin (en fazla 30 tane) arparak toplamlarn verir
Topla.arpm(dizi1; dizi2; ...; diziN)

3.2 Metin levleri

3.2.1

Birletir veya & Operatr

Metin dizilerini birletirmek iin Birletir ilevi kullanlabilecei gibi & operatatr de
kullanlabilir. rnein :
Ocak & & Ay = Ocak Ay
Birletir(metin1; metin2; ...; metinN)
3.2.2

Temiz

Verilen bir metindeki yazdrlamayan tm karakterleri karr. Bu ilev zellikle Excele

dardan veri aktarldnda (rnein DOS ortamndaki Netsis vb. programlardan aktarlan
verilerdeki yazdrlamayan karakterlerin temizlenmesinde kullanlabilir.
Temiz(metin)
3.2.3

Saydzenle

Bu ilev ile bir bir say belli ondalk basamak kadar yuvarlanlarak metne dntrlebilir.
Saydzenle(say; ondalk_basamak_says)
3.2.4

Soldan

Bir metin dizisindeki belirtilen kadar sayda olan en soldaki karakterleri verir.
Soldan(metin; karakter_says)
rnein : Soldan (arkada; 2) = ar
33

leri Dzey Excel

3.2.5

Sadan

Bir metin dizisindeki belirtilen kadar sayda olan en sadaki karakterleri verir.
Sadan(metin; karakter_says)
rnein : Sadan (Arkada; 2) = a
3.2.6

Paraal

Bir metin dizisindeki belirtilen konumdan itibaren belirtilen sayda olan karakterleri verir.
Paraal(metin; balang; karakter_says)
rnein : Paraal (Arkada; 2; 3) = rka
3.2.7

Uzunluk

Bir metin ierisindeki karakter saysn verir.

Uzunluk(metin)
rnein : Uzunluk (AB ve CD) = 8
3.2.8

Kkharf

Bir metin ierisindeki tm karakterleri kk harfe evirir.

Kkharf(metin)
3.2.9

Bykharf

Bir metin ierisindeki tm karakterleri byk harfe evirir.

Bykharf(metin)
3.2.10 Yazm.Dzeni
Bir metin ierisindeki ilk karakteri ve nndeki karakter harf olmayan dier tm harfleri
byk harfe dier tm harfleri kk harfe evirir.
Yazm.Dzeni(metin)
3.2.11 Deitir
Bir metin iindeki belli bir konumdaki belli saydaki karakteri verilen bir baka metin ile
deitirir.
Deitir(metin; balang; karakter_says; yeni_metin)
rnein : Deitir(ABCDEF; 2; 3; aa) = AaaEF

34

leri Dzey Excel

3.2.12 Yerinekoy
Bir metin dizisi iindeki belirli bir metni bir baka metin ile deitirir.
Yerinekoy(metin; eski_metin; yeni_metin; deitirme_balangc)
rnein : Yerinekoy (1999 Yl Bte; 1999 Yl; 2000; 1) = 2000 Bte
3.2.13 Yinele
Verilen bir metni belirtilen sayda yineler.
Yinele(metin; yineleme_says)
rnein : Yinele (abc-; 3) = abc-abc-abc-
3.2.14 Krp
Bir metindeki szckler arasndaki boluklar dndaki tm boluklar siler. Yine bu ilev
Excel dndan aktarlan verileri dzenlemede kullanlabilir.
Krp(metin)
3.2.15 Metneevir
Bir deeri belirtilen biimde metne evirir. Metne evirmede kullanlabilecek olan
biimlerin listesi Excelde Biim > Hcreler ile ulalan hcreleri biimlendirme ekranndaki
Say sekmesinde Kategori kutusundan stee uyarlanm seenei seilerek grlebilir.
Metneevir(deer; biim)
rnein : Metneevir (21344,2322243; #.##0,00 = 21.344, 23
Metneevir (21344,2322243; #.##0,00 = 21.344, 23

3.3 Tarih levleri

Microsoft Excel, tarihleri, seri deerleri olarak bilinen sral numaralar olarak, saatleri de,
saatler gnn ksmlar olarak dnld iin, ondalk kesirler olarak depolar. Tarihler ve
saatler saylardr ve bu nedenle toplanabilir, karlabilir veya baka hesaplamalara eklenebilir.
rnein, iki tarih arasndaki fark belirlemek iin, bir tarihi bir dierinden karabilirsiniz. Tarihi
veya saati ieren hcrenin biimini Genel biimi deitirerek, bir tarihi veya saati bir seri
numaras veya bir ondalk kesir olarak grebilirsiniz. Excel iin 1 Ocak 1900 tarihinin seri
numaras 1dir.
3.3.1

Tarih

Yl, ay, gn olarak verilen rakamlar Excel tarafndan anlalabilen tarih seri numarasna evirir.
Tarih(yl;ay;gn)

35

leri Dzey Excel

3.3.2

Yl

Verilen bir tarihin (serin-no olarak) yln dndrr.

Yl(tarih)
3.3.3

Ay

Verilen bir tarihin (serin-no olarak) ayn dndrr.

Ay(tarih)
3.3.4

Gn

Verilen bir tarihin (serin-no olarak) gnn dndrr.

Gn(tarih)
3.3.5

Bugn

Geerli tarihin (sistem tarihi) seri-nosunu dndrr.

Bugn()
3.3.6

imdi

Geerli tarih ve zamann (sistem tarihi ve zaman) seri-nosunu dndrr.

imdi()

3.4 Finansal levler

3.4.1

DA

Bir yatrmn ilk maliyeti, hurda deeri ve kullanm mrne bal olarak dorusal
amortismann verir.
DA(maliyet; hurda_deeri; kullanm_mr)
3.4.2

Azalanbakiye

Belirli bir dnem iin bir maln ypranmasn sabit azalan bakiye yntemini kullanarak
verir. Sabit azalan bakiye yntemi, ypranmay sabit bir oranda hesaplar.
Azalanbakiye(maliyet; hurda_deeri; kullanm_mr;dnem;ay)
Dnem ile amortismann hesaplanmak istenilen dnemi, ay ile de yatrmn yapld ilk
yldaki ay says (= 12 yatrmn yapld ay) belirtilir. Ay deeri irilmezse yatrmn ylbanda
yapld yani 12 olduu varsaylr. Azalanbakiye, bir dnemin ypranmasn hesaplamak iin
aadaki forml kullanr:

36

leri Dzey Excel

hurda

(maliyet nceki _ dnemlerin _ toplam _ yipranmasi) 1 mr

maliyet

lk ve son dnemlerin ypranmas, zel bir durumdur. lk dnem iin Azalanbakiye u

forml kullanr:

hurda ay

maliyet 1 mr
12
maliyet

Son dnem iin, azalanbakiye u forml kullanr:

hurda 12 ay

(maliyet nceki _ dnemlerin _ toplam _ yipranmasi) 1 mr

maliyet
12

3.4.3

iftazalanbakiye

Bir maln belirli bir dnemdeki ypranmasn ift azalan bakiye yntemini veya
belirttiiniz bir yntemi kullanarak verir.

iftAzalanbakiye(maliyet; hurda_deeri; kullanm_mr; dnem; faktr)

Dnem ile amortismann hesaplanmak istenilen dnemi, faktr ile de azalma katsays
belirtilir. Kullanm_mr ile dnem verileri ayn birimden olmaldr. Faktr girilmezse 2 olarak
kabul edilir.

3.4.4

DAB

ift azalan bakiye yntemini ya da belirlediiniz baka bir yntemi kullanarak, ksmi
dnemler de dahil olmak zere belirlediiniz herhangi bir dnem iin bir maln amortismann
verir. DAB ilevi deiken azalan bakiye szcklerinin ksaltlmdr.

DAB(maliyet; hurda_deeri; balang_dnemi; son_dnem; faktr; deitirme)

Maliyet maln ilk maliyetidir. Hurda amortisman sonundaki deerdir (maln hurda deeri
de denir). mr maln amorti edildii dnem saydr (maln yararl mr de denir).
Balang_dnemi amortismann hesaplamak istediiniz balang dnemidir. Son_dnem
amortismann hesaplamak istediiniz son dnemdir. Balang_dnemi ve Son_dnem, mr ile
ayn birimleri kullanmaldr. Faktr bakiyenin azalma orandr. Faktr belirtilmezse, 2 olduu
varsaylr (ift azalan bakiye yntemi). Deitirme amortisman azalan bakiye hesabndan byk
olduunda dorusal amortismana geilip geilmeyeceini belirten mantksal bir deerdir.
Deitirme DORU'ysa, amortisman azalan bakiye hesaplamasndan byk olduunda bile
Excel dorusal amortismana gemez. Deitirme YANLI'sa ya da belirtilmemise, amortisman
azalan bakiye hesaplamasndan byk olduunda Excel dorusal amortismana geer.

3.4.5

TopdenenFaiz

Balang_dnemi ile son_dnem arasnda bir kredi iin denen kmlatif faizi verir.

Topfaiztutar(oran; dnem_says; anapara; balang_dnemi; son_dnem; tr)

37

leri Dzey Excel

Dnem_says toplam deme dnemi saysdr. Anapara kredi anapara deeridir. deerdir.
Balang_dnemi hesaplamadaki ilk dnemdir. deme dnemleri 1'den balayarak
numaralandrlr. Son_dnem hesaplamadaki son dnemdir. Tr 1 girildiyse demelerin dnem
banda, 0 girildiyse dnem sonunda yapldna gre hesaplama yaplr.

3.4.6

Topanapara
Balang_dnemi ile son_dnem arasnda bir kredi iin denen kmlatif ana paray

verir

Topanapara(oran; dnem_says; anapara; balang_dnemi; son_dnem; tr)

3.4.7

Faiztutar

Dnemsel, sabit demeler ve sabit bir faiz oran temelinde bir yatrm iin belirli bir
dnemdeki faiz demesini verir.

Faiztutar(oran; dnem; dnem_says; anapara; gd; tr)

Oran dnem bana faiz orandr. Dnem faizini bulmak istediiniz dnemi verir ve 1 ile
dnem_says arasnda olmaldr. Dnem_says bir yatrmdaki deme dnemlerinin toplam
saysn verir. Gd gelecekteki deer ya da son deme yapldktan sonra ulamak istediiniz nakit
dengesidir. Gd belirtilmezse 0 olduu varsaylr (rnein bir kredinin gelecekteki deeri 0'dr).
Tr 0 ya da 1 saysdr ve demelerin ne zaman yaplacan belirtir. Tr belirtilmezse 0 olduu
varsaylr. Tr 1 girildiyse demelerin dnem banda, 0 girildiyse dnem sonunda yapldna
gre hesaplama yaplr.

3.4.8

Devresel_deme

Sabit demeler ve sabit bir faiz oran temelinde bir yatrmn demesini verir.

Devresel_deme(oran; dnem_says; anapara; gd; tr)

3.4.9

Etkin

Nominal (basit) yllk faiz oran ve yl bana birleik dnemlerin says verili olduunda,
efektif (birleik) yllk faiz orann verir.

Etkin(nominal_oran; yllk_dnem_says)
Etkin faiz oran aadaki gibi hesaplanr :

basit _ faiz _ orani

1 +

yillik _ donem _ sayisi

yillik _ donem _ sayisi

3.4.10 Nominal
Etkin (bileik) yllk faiz oran ve yl bana birleik dnemlerin says verili olduunda,
nominal (basit) yllk faiz orann verir.

Nominal(etkin_oran; yllk_dnem_says)
38

leri Dzey Excel

3.4.11 Faiz_oran
Bir yatrmn dnem bana faiz orann verir. Faiz_Oran iterasyonla hesaplanr ve sfr
ya da daha fazla zm olabilir. Faiz_Oran ilevinin ardk sonular, 20 iterasyondan sonra
0.0000001 iinde yaknlamyorsa, Faiz_Oran ilevi #SAYI! hata deerini verir.

Faiz_Oran(dnem_says; devresel_deme; anapara; gd; tr; tahmin)

Dnem_says bir yatrmdaki deme dnemleri saysdr. Devresel_deme her dnem
yaplan demedir ve yatrm sresi boyunca deiemez. Normal olarak, devresel_deme ana para
ve faizi ierir, ama dier cretleri ya da vergileri iermez. Gd gelecekteki deer ya da son deme
yapldktan sonra ulamak istediiniz nakit dengesidir. Gd belirtilmezse, 0 olduu varsaylr
(rnein, bir kredinin gelecekteki deeri 0'dr). Tr 0 ya da belirtilmemi ise demeler dnem
sonunda, 1 ise dnem banda yaplyordur. Tahmin orann ne olacana ilikin tahmininizdir.
Belirtilmezse, yzde 10 olduu varsaylr. Faiz_Oran ilevinin sonular birbirine yaklamazsa,
tahmin iin baka deerler deneyin. Tahmin 0 ile 1 arasndaysa, Faiz_Oran ilevinin sonular
genellikle birbirine yaklar.

3.4.12 Taksit_Says
Dnemsel, sabit demeler ve sabit bir faiz oran temelinde bir yatrmn dnem saysn
verir.

Taksit_says(oran; devresel_deme; anapara; gd; tr)

3.4.13 BD
Bu forml ile sabit tutarlarda yaplan bir dizi demenin belirlenen faiz oranyla toplam
tutarlarnn imdiki deerleri elde edilebilir.

BD(oran; dnem_says; devresel_deme; gd; tr)

Oran dnem bana faiz orandr. Dnem_says bir yatrmdaki deme dnemleri
saysdr. Devresel_deme her dnem yaplan demedir ve yatrm sresi boyunca deiemez. Gd
gelecekteki deer ya da son deme yapldktan sonra ulamak istediiniz nakit dengesidir. Gd
belirtilmezse, 0 olduu varsaylr. Tr (0:Dnem Sonu deme, 1:Dnem Ba deme) girilmezse
0 olduu varsaylr.

3.4.14 NBD
Bu forml de gelecekte yaplacak olan periyodik demeleri aynen BD formlnde olduu
gibi belirlenen faiz oranyla deerlerini bugnk zamana indirger. Yalnz bu formlde demeler
sabit olmak zorunda deildir ve demelerin dnem sonunda yapld varsaylr.. Yani bir
anlamda gelecekte gerekleecek olan nakit hareketlerinin ( + yada - ) deerlerinin parann zaman
deerinden arndrlarak hesaplanmasn salar. Bu forml yatrm kararlarnn verilmesinde etkin
rol oynar.

NBD(oran; deer1; deer2; ... deer29)

39

leri Dzey Excel

NBD Forml :
n

NBD =
i =1

demeleri
(1 + oran i )

3.4.15 ANBD

Bu forml gelecekte yaplacak olan ve dnemsel olmayan demelerin deerlerinin

bugnk deere indirger. Periyodik demeler iin NBD, periyodik ve sabit demeler iinse BD
kullanlabilir.
ANBD(oran; deerler; tarihler)

ANBD Forml :
n

Pi

ANBD =
i =1

Burada

(1 + oran)

d i d1
365

Pi : i. Dnemde yaplan deme

Di : i. Dnemin tarihi
D1: lk dnemin tarihi

3.4.16 GD

Dnemsel sabit demeler ve sabit faiz oran ile yaplan bir yatrmn gelecekteki deerini
verir.
GD(oran; dnem_says; devresel_deme; bd; tr)

Bd gelecekteki bir dizi demenin u andaki deeri olan bugnk deer ya da toplam
tutardr. Bd belirtilmezse 0 olduu varsaylr.
3.4.17 GDProgram

Bir dizi bileik faiz oran uyguladktan sonra bir balang anaparasnn gelecekteki
deerini verir. Deiken ya da ayarlanabilir bir orana sahip bir yatrmn gelecekteki deerini
hesaplamak iin Gdprogram ilevini kullann.
GDProgram(anapara; tarife)
3.4.18 _Verim_Oran
verim oran yatrm kararlar verilirken kullanlan bir baka argmandr. verim oran
bir dizi nakit aknn ( + ve -) net bugnk deerlerinin sfra eitlendii faiz orandr. Eer
bulunan bu oran alternatif yatrm aralarna ait getiri oranlarndan daha yksekse analizi yaplan
yatrm tercih edilmelidir.
_Verim_Oran(deerler; tahmin)

Tahmin _Verim_Oran'na yakn olduunu tahmin edilen bir saydr. Excel

_Verim_Oran'n hesaplamak iin yinelemeli bir teknik kullanr. Tahmin ile balayarak, sonu
40

leri Dzey Excel

yzde 0,00001 iinde doru olana kadar _Verim_Oran hesaplamay tekrarlar.

_Verim_Oran 20 denemeden sonra bir sonu bulamazsa, #SAYI! hata deeri verilir.
Genellikle _Verim_Oran hesaplamas iin Tahminnin belirtilmesi gerekmez, Tahmin
belirtilmezse 0,1 (yzde 10) olduu varsaylr. _Verim_Oran #SAYI! hata deerini verirse ya
da sonu beklediinilene yakn deilse, baka bir Tahmin deeriyle yeniden denenmesi
gereklidir.
3.4.19 AiVerimOran

Dnemsel olmas zorunlu olmayan bir nakit aklar tarifesinin i verim orann verir.
Periyodik bir nakit ak serisinde i verim orann hesaplamak iin, _Verim_Oran ilevi
kullanlabilir.
AVerimOran(deerler; tarihler; tahmin)

Deerler tarihlerde bir demeler tarifesine karlk gelen bir dizi nakit akdr. lk deme
istee baldr ve yatrmn banda ortaya kan bir maliyete ya da demeye karlk gelir. Tm
birbirini izleyen demelerde 365 gnlk bir yl temelinde indirim yaplr. Tarihler nakit ak
demelerine karlk gelen deme tarihleri tarifesidir. lk deme tarihi demeler tarifesinin
balangcn belirtir. Tm dier tarihler bu tarihten ge olmaldr, ama herhangi bir srada
olabilirler. Tahmin AVERMORANI ilevinin sonucuna yakn olduunu tahmin edilen bir
saydr.
3.4.20 D__Verim_Oran

Bir dizi dnemsel nakit ak iin, deitirilmi i verim orann verir.

D__Verim_Oran ilevi hem yatrm maliyetini, hem de elde edilen gelirin yeniden yatrm
zerinden alnan faizi dikkate alr.
D__Verim_Oran(deerler; yatrm_maliyeti; gelirlerin_yatrm_oran)

3.5 statistik levleri

3.5.1

Ortalama

Bir dizi saynn aritmetik ortalamasn verir.

Ortalama(say1; say2; ... ; sayN)
3.5.2

GeoOrt

Bir dizi saynn geometrik ortalamasn verir.

GeoOrt(say1; say2; ... ; sayN)
3.5.3

Ortanca

Bir dizi saynn ortasndaki deeri (medyan) verir. Dizideki saylarn yars bu deerden
byk, yars da bu deerden kktr.
41

leri Dzey Excel

Ortanca(say1; say2; ... ; sayN)

3.5.4

Enok_Olan

Bir dizi say ierisinde en fazla yinelenen sayy (mod) dndrr.

Enok_Olan(say1; say2; ... ; sayN)
3.5.5

Mak

Bir dizi saynn en byk elemann dndrr.

Mak(say1; say2; ... ; sayN)
3.5.6

Byk

Bir dizi say iersinde belirtilen sradaki en byk eleman dndrr.

Byk(dizi; sra_no)
3.5.7

Min

Bir dizi saynn en kk elemann dndrr.

Min(say1; say2; ... ; sayN)
3.5.8

Kk

Bir dizi say iersinde belirtilen sradaki en kk eleman dndrr.

Kk(dizi; sra_no)

42