AZI EKL ADAM

LUIGI PIRANDELLO
eviren : Ali POYRAZOLU

Kiiler: iekli Adam Mteri

Dekor:

Dipte aalarn arasndan gaz fenerlerinin klar szan geni bir cadde. Caddenin nnde sah_ neyle kesien bir sokan son evleri. Soldaki evin altnda, nn_ de masalar ve sandalyeler dizil_ mi bir keba kahvesi. Sadaki evin nnde bir gaz feneri. Uzak_ larda yava yava kaybolan bir mandolin sesi. Gece yarsndan biraz sonra

 1 (Perde aldnda iekli Adam, yanndaki masada oturmu, sessizce nane likr yudumlayan mteriyi incelemektedir.) EKL ADAM: MTER: EKL ADAM: MTER: Yanlmyorsam son treni kardnz ? Yanlmyorsunuz. Hem de bir dakika iin... stasyona girdim, tren burnumun dibinden geti gitti. Kosaydnz ya, belki yetiirdiniz. Elimdeki paketler olmasayd yetiirdim ama... Kadnlarn siparilerini bilirsiniz. Hi bir zaman bitmez... Arabadan inerken paketleri yklenmek be dakikam yedi. Dnn, her parmaa iki paket... Sizin yerinizde ben olsaydm ne yapardm biliyor musunuz? Hepsini arabada brakrdm. Sonra karma, kzlarma ne cevap verirdim? Sylemediklerini brak_ mazlard. Cevap vermeniz art m? H? Barrlard, sylenirlerdi...Siz de oturup dinlerdiniz. Siz, kadnlar yazlktayken nasl olurlar bilmezsiniz. Yoo, biliyorum. Bildiim iin de yle syledim ya. (sessizlik) Giderken hibir eye ihtiyacmz olmayacak derler. Evet. Gittikten sonra da " Ufack bir eye ihtiyacmz var " dedikleri zaman altndan neler kmaz... Bazen yazla arttr yapmak iin gittiklerini bile sylerler. Sonra ufack, kirden tahtalar kararm bir ky evine girdikleri zaman, orasn tertemiz, zengin gze arpar bir hale getirmek iin ellerinden geleni yaparlar. Ve o zaman balarlar. Ama kadnlarn ii gc budur diyeceksiniz. "Ah ekerim, ehire kadar bir uzansan, bir iki eye ihtiyacm var". "Evet" dedin mi siparilerin arkas gelmez. " Filanca da unu rica etti, yandaki komu da bir iki ufak ey istiyor". Kabul etmiim gibi de devam ederler. "Madem gidiyorsun geerken unlar da alver, uralara da urayver..." Sorarm size: ehirde kalacanz saat iinde bu kadar eyi nasl alrsnz? Burdaki evin anahtarn da almadm...Treni kardm...imdi iin yoksa kahve

EKL ADAM: MTER: EKL ADAM: MTER: EKL ADAM: MTER: EKL ADAM: MTER:

kelerinde saat pinekle bakalm. EKL ADAM: MTER: Peki niye bir otele... Elimdeki paketleri istasyonun emanetine braktm. Bir lokantaya gidip akam yemei yedim, sonra sinirlerim yatsn diye bir tiyatroya gittim, Tiyatrodan cknca, imdi ne yapaym diye dndm...Baktm saat oniki olmu... Gece yars...lk tren saat drtte. Bir otele gitsem ancak saat uyuyabilirim. Paraya yazk... En sonunda buraya geldim. Herhalde buras sabaha kadar aktr? 2 EKL ADAM: MTER: EKL ADAM: Evet, sabaha kadar aktr. (sessizlik) Demek btn paketlerinizi emanete braktnz? Evet. Niye sordunuz? En salam yer oras deil midir? yi de balamlard. En salam yer orasdr tabii. (Sessizlik.)Gen tezgahtarlar, sattklar ne olursa olsun, paketleri o kadar zenerek hazrlarlar ki... (Sessizlik.) Elleri kanatldr sanki. Beyaz, temiz bir kad zenle tezgahn zerine yayar_ lar. Kuma gelir, kendiliinden katlanr, kadn ortasna yerleir. Kadn alt ucunu alp style birletirirler; ortaya da srf zevk iin bir kvrm yaparlar. Sonra paketin iki ucunu gen gibi kvrp alta alrlar. Ellerini sicim kutusuna uzattklar anda sicim canlym gibi kutudan frlar, pakete sarlr. Burasn o kadar hzl yaparlar ki pakedi nasl baladklarnn farkna bile varmazsnz. Parmanz geireceiniz dm de attktan sonra cici, gzel bir pakedi size uzatverirler. Tezgahtarlar ok iyi gzlemlemisiniz. Gnlerce onlar gzleyebilirim. Her vitrinin nnde bir saat geire_ bilirim... Byle eylerle urarken zamann nasl getiini anlamyorum. Kendimi cicili bicili sicimlerle paketlenmi ipekli kuma sanyorum. Hele o son dm attklar ana baylrm. (sessizlik) ster kadn, ister erkek olsun, paketini parmana takm yahut koltuu_ nun altna sktrm mterileri gzmle izliyorum ve neler neler dlyorum bilseniz... Aklnzdan bile gemeyecek eyler. (Sessizlik, sonra zntyle kendi kendine konuur gibi) ok nemli bunlar, ok... Peki niye nemli btn bunlar ? nk.. nk ancak d kurarak hayata balanabiliyorum. Tpk bahe parmaklklarna sarlan yeillikler gibi... (Sessizlik) nsan d gcn da_ ima kullanrsa tanmadklarnn hayatna bile sahip olabiliyor. Zaten tandklarmn hayat beni hi ilgilendirmez. D gcmn nasl al_ tn bir bilseniz. unun, bunun, tekinin evini bile gzmn nne getirebiliyorum.ine yerleiyorum, o hayatn sahibiyle yazgm payla_ yorum. Biliyor musunuz bazen o evin kokusunu bile duyarm. Her evin kendine zg bir kokusu vardr. Benimkinin, sizinkinin... Kendi evinizdeki kokunun farkna varamazsnz... Bu sizin hayatnzn kokusudur nk. Anlyor musunuz? Galiba anlyorsunuz. Evet, byle eylerden ne kadar zevk aldnz anlyorum.

MTER: EKL ADAM:

MTER: EKL ADAM:

MTER:

EKL ADAM: MTER: EKL ADAM: MTER:

(Biran sklr, sonra) Zevk, ben mi? Bana yle geldi. Yanlyor uyum yoksa? Siz hi nl bir doktora muayene oldunuz mu? Hayr! Niye? Hi bir hastalm yok...

3 EKL ADAM: Korkmayn canm. Sadece, mterilerin doktorun odasna girmek iin bekledikleri, "bekleme odas" denilen yerdekileri grdnz m diye soracaktm. Ha, anladm! Evet. Kzlarmdan birini, bir sinir hastalklar uzmanna gtrmtm bir kere. Bekleme odasna dikkat ettiniz mi? Krk dkk bir kanape, bir iki iskem_ le, yaylar km bir divan, orasyla hi alakas olmayan bir masa. Bunlar hastalar iin toplanm, kimsenin istemedii eyalardr...Ama bu nl doktorun, kendisi,kars, dostlar iin ayr bir salonu vardr. Orada herey gzel, deerli, rekler canl, iekler tazedir. Bu salondan doktorun bol paral mterileri de faydalanr tabii. Kznz gtrdnz zaman, onun oturduu iskemleye yahut koltua dikkat ettiniz mi? Ben mi? Hayr. Aslnda... Tabii, siz hasta deilsiniz. (Sessizlik.) Zaten hastalar da hastalklar ile megul olduklar iin dikkat etmezler. (Sessizlik.) Halbuki o odalarda saatlerce otururlar, dnrler, gzleri de hi bir ey semez. (Sessizlik.) Siz doktorun odasna girip ktnz zaman, ayn iskemlede bilinmeyen bir hastalyla bir bakasnn oturmas, yahut iskemlenin bir bakasn beklemesi ne gariptir. (Sessizlik.) Ne diyorduk? Ah, evet! Hayal gcnn zeklerinden... Bilmem neden, aklm nl doktorlarn bekleme odalarndaki iskemlelere gitti? Evet, ikisi arasnda hi... Hi bir ba grmyor musunuz? Ne garip! Ben de grmyorum. (Sessizlik.) Bu zihin armlar herkese ve her olaya gre o kadar deiik ki...Hem gelii gzel eylerden konuurken bu konular amak doru deil. Yoksa insanlar birbirlerini anlayamazlar. (Sessizlik.) kisi arasndaki ba belki de udur : Bekleme odalarndaki iskemleler, gelicek olan hastay dnrler mi? Hastaln merak ederler mi? Doktoru grdkten sonra nereye gidecegini, neler yapacan bilmek isterler mi? Ve btn bu olan bitenden bir zevk duyarlar m? Hayr deil mi, hi bir zevk. te ben de hi bir zevk duymuyorum. Bu an iin iim

MTER: EKL ADAM:

MTER: EKL ADAM:

MTER: EKL ADAM:

gcm sizsiniz. ama bu treni kardnz, kydeki aileniz sizi merak edip zlecei iin zevk duyacam demek deildir. MTER: yi dediniz. Merak etmilerdir, zlmlerdir tabii...

4 EKL ADAM: Tanrya kredin. Bunlar ufack zntlerdir. Bazlarnn bandakilerle rnekleemezler bile. (Sessizlik) Bakalarnn hayatna hayal gcyle balanmam gerekiyorsa, ama o da byle zevksiz olarak balanmak. Bu hayatn anlamszln, samaln btn gcyle duymak ve onu nemsememek iindir. (Kederli bir fkeyle.) Nasl olduunu bilmeyiz ama azmzn iinde hayatn tadn duyarz hep. Hayat hayat olduka kendi kendinden ne bkyor ne usanyor. Onun tad bu bir sr anlardan geliyor, ve bizi balyor. Ama neye balyor? te bu samalklara, bu belalara balyor. Drt, be, on yl sonra sonra bu samalklarn tadn dnebiliyor musunuz? Belki bizi hayata tekrar balamak iin bu samalar, bu belalar bile birer tatl an olacaktr; ite o anda kapnza dayanan lm kurtulu deil de felaket gibi grnecektir gznze. Sonra dnnki bazlar iin hayatn sonu gn meselesi oluyor. (Tam bu srada sadan siyahlar giymi bir kadn grnr.) u keye bakn oradaki kadn gryor musunuz? (Kadn saklanr.) Ah, gremediniz, sakland! Kimdi bu? Ne yazk, gremediniz. Sakland. Kadn m demitiniz? Evet, karm. Karnz m? (Susup, keye baktktan sonra) Uzaktan beni izliyor. mkan olsa engel olacam. Ama bu da hibir ie (Sessizlik) A, kayp sokak kpeklerine benziyor. Kovsanz da, taa da tutsanz sizi devam ederler. (Sessizlik) Benim yzmden bu kadnn ektiini bilemezsiniz. Uyumaktan da, yemekten de vazgeti. Gece gndz izimi brakmyor. Hi olmazsa stne bana baksa. Kadn andrr taraf kalmad... (Sessizlik) st ba ypranm, salar darmadank, yz bembeyaz... Otuzdrdnde bile deil daha... (Sessizlik)

MTER: EKL ADAM: MTER: EKL ADAM: MTER: EKL ADAM: yaramaz... izlemeye

Beni ileden kartyor bu hali. Bazen... Bazen yakalyorum, baryorum; "Salak!" diyorum, svyorum... O azn amadan bakar, ama yle bakar ki boasm gelir. Hibirey yapmadan bekler, uzaklamam bekler. Uzaklar uzaklamaz da ardma der. (Kadn keden bi an grnr, kaybolur.) te! Bakn, yine gzetliyor. MTER: EKL ADAM: Zavall kadn! 5 Zavall kadn m dediniz? Bu kadn benim evde oturmam istiyor, anladnz m? Oturacam, o bana baksn, anlamsz gevezeliklerine devam etsin, ayla etrafm sarsn, sevgisiyle heran rahatm salasn... Ben? Ben de bekleyeceim. te onun istedii bu... Bilmem ki nasl anlatsam size... (Sessizlik. Sonra yava yava balar.) Zelzelenin olacan nceden bilseydiler, Avvezzane ve Messina'nn evleri, sokaklar, meydanlar, ay nda, belediye yntemlerine gre dizilmi olarak usul usul durabilirler miydi? Yok efendim, yok! Ta olduklar halde, ta anlyor musunuz, zelzelenin ve yanardan lavlarn yle rahata bekleyemezlerdi, kaarlard. (Bir an dnr ve devam eder.) Yanardan kzgn lavlarn etrafna fkrtacan, zelzelenin evlerini stlerine ykacan bilseydiler Evvezane ve Messina halk, o gece, her geceki gibi, rahat rahat soyunup, giysilerini drp, ayakkablarn yanyana, kapnn arkasna koyup, yataklarna girebilirler miydi? Birka saat sonra leceklerini bilerek. Olur mu yle ey? Ama karnz... Msade edin! Biraz daha. (Sessizlik.) lm, garip, iren, korkun bir bcek olsa ve yoldan geen birinin yakasna konsa. Siz de onu grseniz. Yolda durdurup: "Affedersiniz, msade eder misiniz? Yolunuzu kestim ama zerinize lm konmu." demez misiniz? yle iki parmanz uzatp onu frlatp atmaz msnz? Ne mkemmel olurdu dorusu... (Sessizlik.) Fakat lm bir bcek deil. Bu gelip geenlerin arasnda biroklar onu zerinde tayor, ama grnmyor. Onun iin de korkusuz, rahat rahat dolap, yarnki, yarndan sonraki hayatlarn kuruyorlar. rnein ben. (Ayaa kalkar.) Biraz gelir misiniz? (Onu ayaa kaldrr.) u fenerin altna gidelim oras daha aydnlk. (Biraz tedeki fenerin altna giderler) Bakn, urada, bymn altnda, dudamn stnde pek ho duran kk iei gryor musunuz? Doktorlar buna ne diyorlar biliyor musunuz? Oh! ok ho bir ad var. Karamela gibi tatl bir ad: Efithelioma. Syleyin benimle beraber, siz de tadn duyacaksnz. (Beraber sylerler.) "EPTHELOMA" ieklere taklan adlara da benziyor, deil mi? (Sessizlik) Nedir bu biliyor musunuz? lm. Geerken bu iei dudama yaptrverdi, "Hatram olsun." dedi... Arkasndan da unu ekledi "Be alt aya kadar gelirim.". (Sessizlik)

MTER: EKL ADAM:

imdi syleyin bana: Bu iek azmn iindeyken sakin, sessiz kemde oturabilir miyim? (Sessizlik.)

6 Sylyorum bunu karma, soruyorum: "Nedir benden istediin? peyim mi seni yani?". "Evet, p beni" diyor. Geen gn ne yapt biliyor musunuz? Dudaklarn bir toplu ineyle delik deik etti, kanatt, sonra bam iki elinin arasna alp beni azmdan pt... Benimle beraber lmek istiyormu. (Sessizlik.) Salak! (Birden, hrsla.) Herhalde evde oturacak deilim? Vitrinleri seyretmeliyim, tezgahtarlarn el abukluuna hayran olmalym... nk kafam biran bo kalsa evremdeki btn hayat yok etmeyi dnebilirim. rnein sizin gibi, son trenini karm, hi tanmadm birini, tanbancam karp urackta ldrebilirim. (Gler.) Kormayn byle bir niyetim yok. aka yaptm. (Sessizlik.) Kays zamandr imdi... Nasl yersiniz onlar? zerindeki incecik zaryla m? kiye blersiniz, biraz sknca meyva bir ift slak dudaa benzer... Ah! Ne gzel ey... (Gler. Sessizlik.) Bana bir iyilik yapn: Yarn sabah erkenden gideceiniz o kk kyn istasyonunda trenden indikten sonra evinize kadar yryn. Yolda zerinde prl prl kra parlayan bir demet yeillii koparn, koparn ve sayn. Ka tane ot koparmsanz o kadar yaayacak gnm var demektir. (Sessizlik.) Ama ltfen demet biraz kaln olsun. (Gler.) yi geceler... (Mandolin sesi yava yava ykselirkeni iekli Adam sa keye doru yrmeye balar. Karsnn orada yolunu gzlediini farkedince yolunu deitirir ve teki keden yava yava kaybolur. Mteri akn gzlerle kayboluncaya kadar onu izler.)

PERDE