Professional Documents
Culture Documents
1114tnrihi bilinmeyen
ldrldkten
sonra Admiral's
Men
'1plll1yas tarafndan sahneye konulmutur. Kumpanya, oyunun baslmas durumunda telif h"khtrndan yoksun kalaca iin, 1604'e kadar oyunu bastrmaz. 'A Metni' diye tannan bu edisILLI, 1609 ve 1611 yllarnda iki bask daha yapar. 1616 ylnda baslan ve 'A Metni'nden ok b-
!"k
Iil frkllklar gsteren edisyona 'B Metni' ad verilmitir. 1619 ylnda baslan 'BZ Metni'nin "yf.snda, oyuna yeni eklerin yapld belirtilmektedir. Dolaysyla, Doktor Fausrus'u,
kab-
rlil frkllklar ieren, edisyonu bulunmaktadr. Bu deiikliklerin aklamas (zgn metnin IhlAlcn an zevklerine uymad; ba aktr Edward Alleyn'in Kumpanya'dan ayrlaca iin bu laAlikliklcrin gerektii v.b.) ancak varsaymlara dayanmaktad;. Ancak, 1606 ylnda onaylanan rllr Yasas nedeniyle zgn metinden kfrler karlmtr. rnek: Son sahnede sa'nn kan
Mllrl1lmez; yine son sahnede Faustus, Tanr'ya deil, gkyzline bakar.
IILI ~cviride, Roma Gill'in rodaktc ettii ve New Mermaids (1989) serisi tarafndan yaymlanan 'A Metni' ana metin olarak ahnrru, 'B' ve 'B2' metinlerinin farkllk gsteren sahneleri Ekler'de veril-
Illltir. I<yn"k Alnan Kitap: Christopher Marlowe, Dr. Faustus, Znd Edition. A&C Black, 1989.
Page 1 of 63
K~tLElR
f ii(( )
Page 2 of 63
242
YEDGNAH: GURUR HTRAS FKE KSKANLK OBURLUK TEMBELLlK EHVET BYK SKENDER TROYALI HELE N HZMETKARLAR KELER EYTANLAR
243
PROLOG
Ieri KOROI girer.)
i
u )
~iJ11dine Mars'n/ Kartacallarla birlik olduu 'I'hrasimennus'' ovalarnda ilerliyoruz, Ne de saltanatlarn ykld saraylarda )ynap, gnl elendiriyoruz; zammiz niyetli deil gksel kouunu KOstah ve cretkar giriimlerin grkemiyle de yceltmeye. IIl1ylar, sahneye koyacamz, sadece, Fnustus'un bana gelen iyi ve kt eyler. Sabredenlerden, sonra bizi alklamalarn istiyoruz." Fuustus'un ocukluunu anlatmakla balyoruz: Anas babas yoksuldu, Almanya'da. Rhodess denen bir kentte dodu; Hyynce Wittenberg'e" gitti, Burada akrabalar bakt ona. Ilahiyat reniminden o kadar abuk yararland, Verimli bilim bahesinde o kadar abuk ilerledi ki, Ksa srede doktor unvanyla onurlandrld; iksel din konusunda tartmaktan En ok zevk alanlar bile geti. Tu ki, bilgiyle imi, kendinden emin bir insan olunca, Halmumundan kanatlan/ onu ulaamayaca yksekliklere g(}tUrp, Kanatlarn eriten gkler onu aa frlatana kadar.
i~iiiiwc,suhrclcri birbirine balamak iin, daha sonra Wagner'le zdeleen bir kii kullanr. Iltlllll"ld Koro, Ahlak Oyunlarndaki 'Doktor' ya da 'sunucu' zelliini tamaktadr. 'lVIII Itilirn 1111,,'1, M.O. 2 7 ylnda, talya'da. Thrasimennus Gl (Lago di Perugia) yaknlarnda, Romal t ' iiii~iiiFlnminius ynetimindeki bir orduyu yenmitir. i Itil iiii "011 ii il il kadar izleyip oyun hakknda bir yargya varanlarn kcndilerini beeneceklerini 1I~llIyr. 11111111 i' 11'" ii IHve i .uthcr'in niversitesitesi olan Wittenbcrg kukuculuun beiiydi. 11111111 ultolojisindc, kendine balmumundar kanatlar yapan Iearus, gklere ykselip umaya baI~I, Illoi ulamayp gnee ok yaklanca kanatlar erir ve yere der. learus, Rnesans AvrupallIIlI,~trr ve kendini bilmczliklc zdclemitir.
Page 3 of 63
244
nk eytansal bir uraa kaplm, renimin altn armaanlaryla daha da kabararak llgilenmeye balamt lanet olas byclkle. Hibir ey by kadar tatl deilonun iin, Sonsuz mutlulua8 bile yeliyor onu. te, adam bu, alma odasnda oturuyor. 9
245
zrndan kan her sz Hipokrates'in+' sz saylmad m? uyesinde koca kentlerin vebadan kurtulduu, lllnlcrce umarsz hastaln iyiletii U~c;etelerin birer ant gibi asl deil mi? /lnc de sen sadece Faustus'sur, bir insansn. I~nlara sonsuz yaam ' da lenlere yeniden can verebiliyor musun? I~e O zaman bu meslek vg ye deerdir. i Inaka! tp! [ustinian nerede? .\'/ma eademque res /egatur duobus, /Ior rem alter va/or em rei ... 14 i sana ie yaramaz miras hukukundan bir dava: J,'xhereditare filium non potesi pater nisi ... LS lec Enstit'nr'Pve evrensel hukuun konular bunlar. Muddiyattan baka derdi olmayan Puragzlere yarar bu bilim! Benim iin ok aalk, ok yetersiz. i lcpsiri inceledim, en iyisi ilahiyat. [cronirnus'un ncilli!17 Faustus, iyi bak ona. Sipendium peccati mors est. Ne! Stipendium, ... IUnahn bedeli lmdr m? Bu ok ar. Si peccasse negamus.fallimur, et nu/la est in nobis veritas. i Ii gnahmz yok dersek, Kendimizi kandrmz, drst deiliz demektir. yleyse gnah ilememiz kanlmazdr; zaman da leceiz, Evet, hem de sonsuza dek. Ne biim bir reti dersin buna? Che sara, sara. Ne olacaksa olur! lahiyar elveda! Byclerin metafizik Ve by kitaplar ne de grkemli! izgiler, daireler, ekiller, harfler, iaretler! Evet, Faustus'un en ok arzulad eyler bunlar. Ah, bu alanda durmakszn alanlar,
: : l llpokrnrcs'in Aphoismes adl kitab devri n en nl tp kitabyd. I~ II'Acr iki kiiye ayn ey miras kalmsa, biri o eyi, dieri o eyin parasn almaldr. n IIllhll olunu n:irastan yoksun brakamaz; yalnz... .. .. . i M,S. ltmc yzylda yaayan Roma mparatoru Justnanus tum Roma Hukukunu Corpus Juris h~~lkll yaptyla yeniden dzenlemitir. Bu yaptn ilk blm olan lnstirutiones hukuk renci le-
(kar)
I. SAHNE
(FAUSTUS FAUSTUS Faustus, karar ver renecein eye, Bala uzmanlamak niversiteden ol; alma odasnagim:)
Ama her bilim dalnn amacn iyice ren; Aristo'nun yap tlaryla yaa ve onlarla J. Ah gzel Anallik, Lo beni bylyorsun: Be/e disserere estfinis logices. yi tartmak mantn tek amac m? Bu bilim daha byk mucizeler sunmuyor mu? yleyse okuma bir daha, sen bu amaca zaten ulatn, Daha yce bir konu yarar Faustus'un zekasna. Vedala On kai me on 'la, ii buraya gel, Galenus: Ubi desini: phifosophus, ibi incipi mediCllS, z diyor. Faustus, hekim ol, y altnlar st ste; Ebediletir adn, bulduun mUhteem bir ilala. Smmum bom/m mediciae sanilas: Tbbn amac bedenimizi salkl klmaktr. Faustus, sen ulamadm m bu amaca?
: lmnden sonra yaam umudu. .. cktltrl'~ altma odastnda altan Fausrus grlr. on uuncu yuzy,ldan balayarak etkin olmutur. Ancak Marlo_ balamttr. LO Koro'nun bu szbi zenncpcrde Ansto, Avrupa un,vcrs'relcnndc
wc'un yaad'' dnemlcrdc Perrus Ramus etkisini hisscttirmeye i i bir tezi n kan'tlanmas zerine yazd' iki yap'ta verilen add-, z Varlk ve yokluk. . Filozofun btrakt yerden hckm devam eder.
A/Q/i/i/:, Aristo'nun,
Page 4 of 63
246
Ne byk bir kazan, zevk, Egemenlik, onur ve sonsuz g beklemekte! Evrenin sessizl8 kutuplar arasnda Hareket eden her ey emrimde olacak. mparatorlara, krallara sadece kendi lkelerinde ba eerlej Ne rzgar oluturabilir, ne de bulutlar databilir onlar. Ama bu alanda 19 baarl olanlar nsan aklnn snrlarna kadar ulaabilirler. yi bir byc yce bir tanrdr. Evet Faustus, eit akln, sen de bir tanr ol. (WAGNERgiret:) Wagner, en sevgili arkadalarm Alman Valdes ve Cornelius'a selamlarm Gelip beni grmelerini rica et onlardan. WAGNER Peki, efendim. (WAGNER .kat:) FAUSTUS Ne kadar ok alsam da, onlarla grmemin Tm abalarmdan ok yarar dokunacak bana. (MELEK ve EYTAN girer. MELEK Ah Faustus, brak o lanetli kitab elinden, Bakma ona, yoksa ruhunu kandrp Tanrnn tm gazabn bana yadrr. Oku, Kutsal Kitab oku; bunu okursan gnaha girersin. EYTAN Fausrus, devamet, doann tm hazinesini ieren Bu gzel sanat almaya. Gkteki lupiter20 gibi, sen de, Bu elerirr" efendisi, yeryznn hakimi ol. (karlar.)
ISH are k'cr etme dikleri . . sessz. . 19 i en n 20 Byde. 21 Hristiyan tanrsna atfra bulunurken, Drt e: Toprak, hava, su ve ate. oktanrh dinlerin tanrlar skl,kla kullan,lmktlllll
247
l'lJS
l~Ida sarho etti beni bu dnce! Nt dilcrsern bana getirmelerini emredecek miyim cinlere? \ltI1l11dakisorularn yantn verecekler mi bana? rrlcklilik gerektiren isteklerimi yerine getirecekler mi? I getirsinier diye Hindistan'a umalarn, IltAerli inciler bulsunlar diye okyarusu'f taramalarn, 111I~emeyveler, krallara layk yiyecekler iin de '(o/li kefedilmi dnyann her bir kesini i 'rumalarn isteyeceim onlardan. 11111111 bilmediim felsefeleri retmelerini, i'Ilm krallarn srlarn anlatmalarn isteyeceim onlardan. Inya'nn evresine tun duvar rdrteceim onlara; zel Wittenberg'in etrafn deli akan Ren ile vreleyecekler. 23 Iiversite'deki derslikleri ipekle doldurtacam onlara, k 1111 k giyinecek tm rerciler.f" lutirdikleri para ile asker toplayp, l'urma Prensi'ni=' kovacam topraklarmzdan, 'l'ek hakimi olarak hkm sreceim lkemizde. liuuu kle olan cinlerime, nwcrp Kprs'r mahveden yanan gemiden i )11 lu garip makinalar, aletler yaptrtacam saldrlar iin. Ilydi Alman Valdes ve Cornelius, gelin; ~llItllI edin beni engin bilgilerinizle. LLL )ES ve CORNELIUS girer.) ldcs, sevgili Valdes, Cornelius, nOlunda aklm eldi szleriniz: Hllirbazlk ve by sanatyla ilgilenmeye karar verdim; mn sadece syledikleriniz deil, Ynlnzca byclk sanaryla ilgilenen dgcm de lI~ka hibir ey dnmeme izin vermiyor. l\'lscfcyi iren ve anlalmas g buluyorum. l luleuk da tp da akl kt olanlar iin, II"hiyat ise, nden de aalk,
i 'ii liN
gtr;
Il, WIl'lcberg kentinin ortasndan Elbe rma gemektedir. Ijhwu'n y"d dnemlerde niversite rencilerinden ciddi kyafetlerlc ii
i'./iii~ii~yllc arasnda Hollanda valilii yapan spanyol generali. Scheldt Ima zerine 1589 111111111 Yllilrll,~ kpr. Antwcrp kuatmasnda, yanan bir geminin zerine yallanmasyla yanarak 1'~1111111111
Page 5 of 63
248
Kt, dayatmac, iren ve berbat. Bydr benim aklm bamdan alan, by. Onun iin sevgili dostlarm, yardmc olun bu giriimimde bana.
249
i lNELlUS IIOy ile gerekletirilecek mucizeler emin ettirecek sana baka bir eyle uramamaya. t\serolojide uzman olan, Birka dil bilen,29 madenIerden anlayan, BOy yapmak iin gerekli her eye sahip demektir. lh yzden Faustus, hi kuku duyma ok nl olacana, Ilu sanattaki ustaln nedeniyle, Delphi Tapna'n ziyaret edenlerden daha ok ziyaretin olacana. ;inler bana denizleri kurutup, ,'m batk gemilerdeki hazineleri getirebileceklerini, l latta atalarmzn topran altna sakladklar Zenginlikleri bulabileceklerini sylyorlar. yleyse syle bana Faustus, Baka neye gereksinmemiz olacak?
Ki, zekice tartmalarla Alman Kilisesi'nin rahiplerini artan 26 Sevgili Musaeus cehenneme indiinde bana toplanan cinler gibi, Wittenberg'in
gururu olan genlerin dinlemeye gelmelerine neden olan Akn akn tartmalarm ben de,
hayranln kazanan
Faustus, bu kitaplar, senin akln ve bizim deneyimimiz sayesinde Tm uluslar bizi aziz ilan edecekler. Amerikan kzlderilileri nasl spanyol efendilerine ed i yarlarsa Her enin cini mze de yle hizmet edecek. Biz isteyince aslanlar gibi koruyacaklar bizi; Yanmzda yryecekler, mzrakl Alman svarileri Ya da Lapland devleri eklinde. Bazen de kadn ya da gen kz ekline girecekler; Ak Kraliesi'nin beyaz gslerinden Daha gzelolacak havadan fark olmayan yzleri. Koca kalyonlar getirecekler Venedik'ten, Amerika'dan da, yal Philip'in hazinesini Yl be yl dolduran altn postu." Eer bilge Faustus vazgemezse kararndan. FAUSTUS Valdes, sen nasl kararlysan yaamaya Ben de kesin kes kararIym bu konuda, Onun iin kar kma.
26Vcrgilius, bu efsanevi ozanm 27 rryla evrclendii~i anlatr. yeralu dnyasna '. indiinde, etrafnn . rahiplerin ve ozanlann ' ruhla..
hizmet
bu!
IALDES . yleyse, hemen kimsenin bulunmad bir koruya git, Bilge Bacon3o ile Abanus'un31 kitaplarn, Yahudilerin Mezmurlar'n ve ncil'i yannda gtr;32 Daha baka gereken eyleri Konumamz bitmeden sana syleriz. IlImNELlUS Valdes, nce ona bu sanatta kullanlan szckleri ret; Arkasndan, dier tm ritelleri renip Bilgisini tek bana snayabilir Faustus,
IJ 1I1111111rl: haberlernek isteyenlerin Yunanca ve branice bilmeleri gerektiine inanrlrd. Ancak, I"NII rlrlarla haberleme dili Latineeydi. rlreeuc'in oyunu Fnar Bacon and Friar Baconr: kahraman, olan Roger Bacon (12~4-94), Oxllm'lu hir tilozoftu ve kara by~le uran sylenirdi. ... .. rluro d'Abaro (1250-1316) oldugu sanlmaktadr. talyan hrnanisti ve hckirni olan d'Abano'nun
Sihirbaz ve buycu Henry Cornehus Agnppa von Ncrtcsheim (1486-1 535) ruh agrrna hcccrisiv, 28~enoy.dli. . . . '" , Zengnl'' Argonautla"n arudklan altn post ilc br tutulan Amerrka, Ispanya Kralr Philip c her y'l vergi dcrdi.
Page 6 of 63
250
VALDES
lk olarak, temel bilgileri vereceim sana; Daha sonra benden bile Usta olacaksn.
251
FAUSTUS
yleyse gelin, benimle yemek yiyin; yemekten Konuyu en ince ayrmsna kadar grrz. sonra
i k" rora
10
nk yatmadan nce neler yapabileceimi grmek siyr Bu (katlat) yzden, leceimi bilsem bile bu gece by yapac.1!11l
rencisi olmanz bunu anlamanz gerektiini t_mnez; bu nedenle hatanz kabul edin ve dikkat edin.
1\ ImS1TELl
i
bildiini sylememi
miydin?
II. SAHNE
(iki NVERSTEL giret:) 1. NVERSTEL
Faustus'a ne oldu merak ediyorum; sic probo33 diyerek n n nlatrd niversiteyi.
r~m
1I()~HCnn tan rac.
2. NVERSTEL
Birazdan reniriz; bak, ite adam geliyor. (WAGNERgirer.)
IINIVERSTELl
Ynni, sylemeyeceksin.
1. NVERSTEL
Hey dostum, efendin nerede?
ClNER
l luyr baym, syleyeceim; ama kaln kafal olmasaydnz byle bir soru asla sormazdnz bana. Corpus naturale 34 olduu iin moIllc 35 deil mi o? yleyse neden bana byle bir soru soruyorsunuz? Ama arkanl, zor kzan, ehvet dkn (ak demek isriyorum) biri olmasam idam sehpasna'" on metreden fazla zor yaklardnz. Yine de bir dahaki mahkemede aslacanzdan kuku duymuyorum. te, sizi bylece alt ettikten sonra, bir Pritcn tavr taknp yle konumaya balayaca mY Gerekten, sevgili kardelerim, efendim, Valdes ve Cornelius'la yemek yiyor; konuabilse, bu arap da siz beyefendilere ayn eyi syler. Tanr sizleri korusun, kollasn, kol kanat gersin sizlere, benim sevgili kardelerim, benim sevgili kardelerim. r','I~'11I'.)
:~i )IAl hir yaratk. Hll~ke yetenei var. Yemek odas. WIIHner, Pritcnlerin ar derecede
WAGNER
Tanr bilir.
2. NVERSTEL
Niye, sen bilmiyor musun?
WAGNER
Biliyorum. deil ki. 'Tanr bilir' demek, 'Ben bilmiyorum' demek
nazik konumalarn
taklit etmeye
balar.
Page 7 of 63
252
1. NIVERSITELI Korkarm Faustus, btn dnyada kt bir hrete ,~lj bu ikisinin uzman olduu o lanet olas sanata kaptrr kendini.
253
i. y~c. korkma Faustus, kararl ol;
hynn kildir olduu her eyi. dei acherontis propitii. Va/eat numen triplex Jehovae! Ignei, , II, tnrreni, aquatici spiritus sa/vete! Orienis princeps, Belzebub inIili /rlmtis monardta, et Demogorgon, propitiamus vos, ut appareat , t/l/Wll Mephastophi/is. Quid tu moraris? Per Jehooam, Gehennam, , "OMt'rmlam aquam quan nunc spargo: signumque crucis quod nunc Ill' LLL per vota nostra, ipse nunc surgat nobis dicatus Mephastophi1111 IHIII/W
2. NIVERSITELI
Tanmadm bir yabanc bile olsayd onun adna Z(J/(lrl Hadi, gidip Rektr'e haber verelim, bakalm tleriyle ( yola getirebilecek mi? 1. NVERSTELI Olur, ama korkarm, hibir eyonu yola getiremez.
I.'.
lit ii
2. NVERSTELI
Yine de elimizden geleni yapalm. rtkarlar.)
III. SAHNE
(FAUSTUS FAUSTUS imdi yeryznn kasvetli glgesi,38 Islak Orion'u grme arzusuyla, Antarktika'dan gkyzne slramakta,39 Gkyzn kara soluuyla karartmakta imdi. Fausus, bala byn yapmaya, Dualar edip, adaklar adadn eytanlarn Emirlerine uyup uymadklarna bak. u dairenin iine Yehova'nn adn Tersten ve dzden yazdm; Azizlerin adlarnn ksaltmalarn, Gklerdeki her cismin eklini, Gezegenlerin ve burlarn sembollerini de koydum; 38Gece. Cinlerin Ortaya kmasn bunlarla salayacam.40
~~ Marlawe, karanln gney yarkreden bastrdln dnmekte.
I' FIS'l'OFELES
FlILlStlIS, ne yapmam istiyorsun benden?
IISTUS
llayatm boyunca yanmdan ayrlmaman, Ister ay yrngesinden karmak, Ister dnyay okyanusun sular altnda brakmak olsun, FaustlIs ne emrederse yerine getirmeni istiyorum.
tl
"~ll1l1d
illinil,
1111,
olsun Acheron'un tanrlar. Yok olsun Ychova'run ruhu. Hogeldiniz ate, hava, su ve ruhlar. Ah, Dounun hkmdan. yanan cehennem in efendisi, Bclzcbub ve DcmogorMefistofcles'in ortaya kp ykselmesi
~LI
Byc bysne balamadan nce yere bir daire izer ve dairenin iine eitli ekil/cr izen" ve dairenin iinde kald ve daire de bozulmad srece hibir kt ruhun ona zarar veremeye ceine inanlrrd.
KI~c yalvaryoruz
lllun"",
fI.IlllI"lUfclcs ve boyun esin emir/erimize. Mufl"ofclcs, neden bir rahip klnda gelmiyorsun?
Page 8 of 63
254
MEFSTOFELES Ben yce Lucifer'in hizmetindeyim, Onun rzas olmakszn senin emrine giremem; Bizler onun buyurduundan fazlasn yapamayz. FAUSTUS Bana grnmeni MEFSTOFELES Hayr, kendi arzumla geldim FAUSTUS
Sihirli szlerim getirmedi mi seni buraya? Konu!
o emretmedi
mi sana?
I'OFELES 'I Faustus, Tanr da ok severdi onu. buraya. I'IIS !'old, nasloluyor da eytanlarn hkmdar Oluyor?
IQ, LY'I'OFELES
duyarsak Uar geliriz onun yce ruhunu elde etmek umuduyla. Kendisini lanetlenme tehlikesiyle kar karya brakan Yntemlere bavurmadka gelmeyiz. Onun iin, en kestirme yoldan by yapmann yolu, Ak ak leme'yi44 yadsmak, Cehennemin FAUSTUS Faustus da byle yapt zaten ve inanyor yrekten Belzebub'dan baka tanr Olmadna. Kendini ona adyor Faustus. Lanetlenme dncesi onu korkutmuyor. Cehennemle cennetin fark yok onun iin; Onun ruhu eski filozoflarla45 birlikte. Ama bir yana brakalm, insanlarn ruhu gibi nemsiz eyleri; Syle bana, kimdir efendin LUcifer? hkmdarna yrekten dua etmektir.
i111'1 'US
II.FISTOFELES Lucifer'le birlikte gzden den, Tanrmza kar Lucifer'le birlikte ayaklanan, Lucifer'le birlikte sonsuza dein lanerlenen bahtsz ruhlarz.
IISTUS
ezanz nerede ekiyorsunuz? IIW1STOFELES Cehennemde. Fi\USTUS Nasloluyor
da cehennemde
deilsin imdi?
rv EFlsTOFELES
Buras da cehennem, km deilim oradan. Sanyor musun ki, Tanr'nn yzn gren, Cennetin sonsuz zevklerinden tadan ben, Bu sonsuz mutluluktan yoksun kaldm iin
43 44 Dolayl olarak. 45 ~aba (Tanr). Oul (sa), Kutsal Ruh. cezalandrld'' bir dnya olduu dncesine inanmayan Hristi.
Page 9 of 63
257 256
On bin cehennem azab ekmiyorumf'l" Ah Faustus, titreyen ruhuma dehet salan Bu anlamsz sorular brak. FAUSTUS Ne! Yce Mefistofeles cennetin zevklerinden yoksun kald diye Bu kadar ok mu zlyor? Faustus'tan ren erkeke yiitlii, Bir daha da asla elde edemeyecein zevkleri nemsemc. Faustus'un Tanr'y inkar ederek Kendisini sonsuz lme mahkum ettiini grdn; Eer Faustus'a yirmi drt yl sre verir, Zevk- sefa iinde yaamasn salar, Ne istersem bana vermen, renmek istediim her eyi sylemen, Dmanlarm ldrmen, dostlarma yardm etmen, Her arzumu yerine getirmen iin Seni bana uak yaparsa Ruhumu kendisine sunacam. Git, geri dn yce Lucifer'e, Geceyars da alma odama gel Bildir bana efendin ne diyor. MEFSTOFELES Peki, Faustus.
(kar.)
hprator ve Alman prensieri lIim iznimle yaayacaklar. IMctlil1;imi elde ettiime gre, \t'fistofeles geri gelene kadar I/,nine boyuna dneyim bu sanat.
ii)
IV. SAHNE
N II R ve SOYTARI girer.)
NER 'tey ocuk, buraya gel! 'TARI Ne, ocuk mu! una bak, ocukmu! Eminim benim gibi kei u akall ok ocuk grmsndr sen. ocukm , hahl INER Dostum, syle bakalm, gelirin var m senin?
49 TARI Var; giderim de var, grdn gibi.
NER Vah zavall sefil; bak, fakirlik nasl da alayediyor plaklyla! Bu rezil isiz, o kadar da a ki, eminim, i de olsa, Bir kuzu buduna ruhunu eytana satar. ( )Y'l'ARI Ne! i de olsa bir kuzu buduna ruhumu mu satar mm? Hayr sevgili dostum, Meryem Ana zerine yemin ederim ki, bu kadar ar bir bedel deyeceksem, budun iyi kzarm ve sosianm olmasn isterim.
FAUSTUS Gkteki yldzlar kadar ok ruhum. olsayd, Verirdim hepsini de Mefistofeles'e. Onun sayesinde dnyann hkmdar olacam, Okyanusu ordularmla gemek iin Gkyzne bir kpr kuracam.V Afrika kylarn evreleyen dalar birletirip spanya'nn bir paras yapacam o topraklaru'" Her ikisini de krallmn bir paras haline getireceim.
:~ Caxton, eehennemin sadece bir yer deil ayn zamanda da bir ruh durumu olduunu syler. 48 Faustus, gemileriyle bir kpr kurarak anakkale Boazr'n ~een Kserkses'e yknmektc. Ccbclitark Boaz'mn her iki yakasndaki dalar birletirilirsc iki kta birlccccktir.
1'1 "yn"
llzerinden
elbiselerini
gstermektedir.
Page 10 of 63
258
WAGNER Benim uam olur musun? Sana Qui mihi discipu/us davranflm. SOYTARI Ne? iir syleyerek WAGNER Hayr dostum, altn ve gm ilemeli ipekler ve bit tozuy, SOYTARI Vay vay, bit tozu ha! Babandan sana bundan baka ey kalmadIn biliyordum zaten. Seni ondan yoksun brakmay hi istemem dorusu. WAGNER Dostum, bit tozu diyorum. SOYTARI Haa, anladm, bit tozu! Senin uan olursam eer, ben de bitleneceim demektir. WAGNER Uam olsan da olmasan da bitleneceksin. Dostum, imdi brak dalga gemeyi de, yedi yllna uam ol hemen, yoksa stndeki tm bitleri cine eviririm, seni parampara ederler. SOYTARI Dinle beni; bo yere urama, cin arpma dndrdler beni zaten. Kahretsin, sanki etirn ve kanm iin para demiler gibi keyif atyorlar zerimde. WAGNER Dostum, dinle beni, al u guldenleri. SOYTARI Glden mi? O da kim? mi?
50
259
gibi
1ll'mR
IIllniyor musun? Fransz altn.
l'ARl
da, sadece ad var Fransz altnnn; ngiliz meteliinden I'ark yok onun!" Ne yapacam ben bunlarla?
NER
imdi dostum, eytan nerede ve ne zaman isterse gelip seni lacak: artk bir saatin kald.
iI\"I'ARI
II ayr, hayr, al gldenlerini.
tiNER
Vaa almam.
IY'i'ARI
Valla billa alacaksn.
WA NER
Eh, yleyse ben de iki cin annm gtrmeleri iin. Baliol, Beleher! seni hemen buradan
n()YTARI
Gelirse gelsin senin Baliol'la Beleher; ben de yle bir dayak atanm ki onlara, eytan olduklanndan beri hi byle dayak yememilerdir! Diyelim ki, bir tanesini ldrdm onlardan, ne der insanlar? 'uradaki bol pantolonlu yakkl adam gryor musun? te eytan o ldrd!' derler. Sonra da btn mahalle 'eytan ldren' der bana.
50 'rencim dneminde
olan sen.' Bir retmen olan William Lily'nin Latince yaayar hemen herkesin bu iiri bilmesi beklenir.
iirinin al
dizesi.
Mar/owc ~~ O dnemde Fransz alnmrun sahtesi ok yaygnm,~. , Wagrer, izleyleilere seslenmekte ve onlar oyunun iine ekmektedir.
Page 11 of 63
260
(/ki EYTAN girer. SOYTARI bararak oraya buraya koar.) WAGNER Baliol, Beleher, gidin! (EYTANLAR kar.) SOYTARI Gittiler mi? Kahrolascalar! Upuzun trnaklar vard. Biri biri diiydi. Onlar nasl ayracan reteyim sana: Erkek tanarn boynuzlar olur; btn dii eytanlar da kei ayakld WAGNER Dostum, beni takip et. SOYTARI
261
i '''HI
uuu tanrm, yine yanm yamalak Felemenkesiyle konumaya II'i~hdl Neyse, ardndan gidip ona uaklk edeyim. Elden ne
f'.I
1I1'~
v. SAHNE
i ' l'llS alma odasna girer.)
'I'IIS
FIlIISCUS,
Sana istediin kla girmesini retirim; kpek, kedi, fare, san ya da herhangi bir kla. SOYTARI Ne! Bir Hristiyan' kpek, kedi, fare ya da sana dntrm ha! Hayr, baym hayr, eer beni bir baka ekle dntre sen kk, cici, ZJp zp zplayan bir pire yap ki, kah buraya, k oraya, her yere girebileyim. Ah, o gzel dilberlerin bacak aralr n gdklarm! Valla, ilerine girerim onlarn. WAGNER Haydi dostum, gel. SOYTARI Wagner, dinle beni ... WAGNER Baliol, Beleher! SOYTARI Aman Tanrm! Efendim, yalvarrm uyut Banyo'yla Balkon'u.
kurtulmas mmkn deiL. ylcyse Tanr'y ve 'cenneti dnmenin ne yarar var? Ilruk byle aptalca dnceleri ve umutsuzluu. 'I'anrdar umudunu kes, Belzebub'a gven. Artk geri dnme. Hayr Faustus, kararl oL. Neden durabiliyorsun? Kulama bir ses geliyor: 'Vazge bu byden, tekrar Tann'ya dn!' diyor. I':vct, Faustus tekrar Tanr'ya dnecek. Tanr'ya m? O seni sevmiyor. Senin inandn Tanr nefsindir, TUm benliinle balsn Belzebub'a. nun adna bir mihrap, bir de kilise dikeceim, Yeni domu bebeklerin lk kann sunacam. IIt:LEK ve EYTAN girer.) Ir.LEK evgili Faustus, brak bu iren sanat. 1't\IJSTUS Pimanlk, dua, tvbe. Nedir ki, bunlar?
Huhunun
Ay,le
Page 12 of 63
262
MELEK Onlar sayesinde cennete ulaabilirsin.
263
IlfI'I'US i)ur Mefstofeles, syle bana, tuhum efendinin ne iine yarayacak? I'FISTOFELES 'Jkesini geniletecek. IISTUS Bu yzden mi bizi ayartmaya alyor? IICFISTOFELES
EYTAN . nananlar lgna eviren, deli samas yanlsamalardr. MELEK Sevgili Faustus, dn cenneti, cennette
bulunan eyleri.
(karlar)
FAUSTUS Zenginlik! Mefistofeles bana yardm edince Emden vilayetinirr'" valisi ben olacam. Faustus, hangi tanr sana zarar verebilir? Gvencedesin, Artk korkmana gerek yok. Gel Mefistofeles, Gzel haberler getir yce Lucifer'den. Geceyars olmad m? Gel Mefistofeles, Veni, oeni, Mephastophile. (MEFSTOFELES girer) Syle bana, efendin Lucifer ne diyor? MEFSTOFELES Hizmetimi ruhuyla satn alrsa Yaad srece Faustus'un hizmetkar olacam. FAUSTUS Faustus ruhunu oktan gzden kard. M'EFSTOFELES Ama Faustus, ruhunu resmen verrnelisin, Kannla bir senet imzalamalsn; nk yce Lucifer bu teminat istiyor, Vermezsen, cehenneme geri dneceim.
ss
li\USTUS Bakalarna ac ektiren sizler de ac ekiyor musunuz? I\<:FlSTOFELES nsanlarn ruhlarnn ektikleri aclar kadar. Syle bana Faustus, ruhunu verecek misin bana? O zaman klen olup hizmet edeceim, Dnebileceinden fazlasn vereceim Ft\USTUS Evet Mefistofeles, sana.
MEFlSTOFELES yleyse korkmadan kolunu kes, Ve ruhunu ada ki, o gn geldiinde Yce Lucifer ruhunun kendisinin olduunu Ve sen de, yce Lucifer kadar yce olasn.
sylesin.
FAUSTUS lte Mefstofeles, sana duyduum sevgiyle Kolumu yaralyorum ve kendi kanm aktarak, Ruhumun, sonsuz gecenin efendisi ve bakomutan Yce Lucifer'in olduunu tasdik ediyorum. Bak, ite kolumdan kan damlyor; Dileimin yerine gelmesi iin uygun bir adak olarak kabul et onu,
Ingiltere
ss Bakalarnn
ac ektiini
grmeleri
ac ekenlere
teselli verir.
Page 13 of 63
264
MEFISTOFELES Ama Faustus, bunu bir senet haline getirmelisin. FAUSTUS Peki, yle yapaym; Mefistofeles, Kanm donuyor, yazamyorum. MEFISTOFELES (kar.)Bir ate getireyim, snnca hemen akar. FAUSTUS Kanmn donmas ne anlama geliyor acaba? Senedi imzalamam istemiyor mu? Neden akmyor? Aksa da gene yazsam. 'Faustus ruhunu sana veriyor' Ah, ite burada durdul Neden vermeyecek misinI Ruh senin ruhun deil mi? yleyse yeniden yaz: 'Faustus ruhunu sana veriyor.' (MEFISTOFELES birmangal atelegirer.) MEFISTOFELES Al sana ate; haydi Faustus, kolunun FAUSTUS Ite, kan tekrar akmaya balad; Artk hemen bitiririm bu ii. MEFISTOFELES . Ah, neler yapmam, onun ruhunu elde etmek iin! FAUSTUS Consummatum est,.56senet yazld. Faustus ruhunu Lucifer'e satt. Peki, kolumdaki bu yaz da ne? 57 Homo,!uge. Nereye kaaym? Eer Tanr'ya giaersen seni cehenneme Gzlerim yanlyor; burada yaz yok. atar; IlsTUS yleyse, bin .ruh vermeye deer! Mefistofeles, u kad al, Ruhumun ve bedenimin senedi . Ama koulurn var, Anlatmz her eyi yapacaksn. MEFlSTOFELES Faustus, verdiim tm szleri yerine getireceime Cehennem ve Lucifer zerine yemin ederim. FAUSTUS Okuyaym da dinle. Aadaki koullara gre: Bir, Faustus, hem biim hem de zde ruh olacak. Iki, Mefistofeles, F austus'un ua olacak, ona hizmet edecek. , Faustus ne isterse, Mefistofeles yapacak ya da getirecek. Drt, Mefistofeles, Faustus'un odasnda ve evinde gornme olacak. Son olarak, yukarda ad geen John Faustus'a her zaman onun dilestne tut. 1Itl/ISTOFELES Evet Faustus: hatta bunlardan da byk eyler.yapabilirsin.
265
ka gryorum, urada yazyor: lIolo,juge! Ama Faustus kamayacak.
I,,,'
I' l'l'l'OFELES
t luu cglendirmek iin bir eyler getireyim. 11.1 IH'I'OFELES kar ve EYTANLAR'la tekrargirer. i ANLAR, FAUSTUS'a talar ve deerli elbiselerverirler, ,I/w/dr ve karlar.)
IIH/I'L) Mcfistofeles,
syle, bu gsterinin
amac ne?
IIlilsTOFELES l libir amac yok Faustus, seni elendirmek, BOynn nelere kadir olduunu gstermekten \ISTUS 'anm istediinde
baka.
Page 14 of 63
266 267
dii klkta grnecek. Ben, Wittenberg'li doktor John F austus, /iN ullarla hem bedenimi hem ruhumu, Dounun Hkmdan LUClj,." o"u" e/isi Mifistofeles'e venYorum. Yirmi drt yllk Sre S01ll1 " inde, yukanda yazl olan kou/lar llal edilmemse, onlara, ,/1 F austus 'U" bedenin; ruhunu, etin; kann veya ma/lann, her "'" ise/er oraya g"lrmeyetkisi veriyorum.
IIH'I'()FELES I'eki, sen yle dn, yaaynca fikrini deitirirsin. Il!,1 'u Niin? O zaman gelince Faustus'un cehenneme I(~Onyorsun?
MEFlSTOFELES Syle Faustus, bu senin senedin mi? FAUSTUS Evet, al; eytan hayrn gstersin sana onun. MEFlSTOFELES Faustus, imdi ne istiyorsan sor. FAUSTUS nce sana cehennem hakknda sorular soracam. Syle, insanlarn cehennem dedikleri yer nerede? MEFlSTOFELES Cennetin FAUSTUS Tamam da, tam olarak nerede? MEFlSTOFELES Bu elerins8 tam ortasnda, Sonsuza dein yaayp ikence ektiimiz yerde. Cehennemin snrlar yoktur; belli bir yer deildir oras. nk biz neredeysek cehennem oradadr; Cehennem neredeyse biz de hep orada olmak zorundayz. Ksacas, tm dnya yok olduunda, Tm yaratklar arndnda, Cennet olmayan her yer cehennem olacak. altnda.
gideceini
mi
iWIS'I'OFELES ' 'bii, zorunlu olarak; IMfe,ruhunu Lucifer'e verdiini gsteren senet burada.
usrus
Hen, Faustus'un,
l:vet, bedenimi de verdim; peki, ne olmu yani? bu hayat sona erince ac ekeceini DUnecek kadar aptalolduunu mu sanyorsun? i lah, bunlar bo eyler, kocakar masallar.
mFISTOFELES Faustus, ben bunun tersini kantlayan bir rneim; Ben lanetlendirn ve u anda da cehennemdeyim. l'AtlHTUS Ne, u anda cehennemde misin? Hayr; eer buras cehennemse, severek lanetlenmeye hazrm! Byle yryp, tartarak .... Neyse, bunlar brakalm imdi; evleneceim bir kadn bul bana, Almanya'nn en gzel kzn; nk kanm kaynyor, oyramak istiyorum, aka susadm, kadnsz yaayarnam ben.
rv l:F1STOFELES
Ne! Kadn m! Faustus, rica ederim kadn laf etme. FAUSTUS Hayr, sevgili Mefistofeles, kadn istiyorum.
58 Ayn altndaki,
tan Ortasnda.
MwrSTOFELES Pekala; bir tane bulacam sana; otur urada ben gelene kadar. Bir kadn getireceim sana eytan hakk iin; Page 15 of 63
268
(kar ve kadn klna girm{ bir EYTAN'la dr.) MEFISTOFELES Syle Faustus, sevdin mi karn? FAUSTUS Lanet olsun onun gibi ateli bir orospuya! MEFISTOFELES Faustus, evlilik nemsiz bir trendir; Beni seviyorsan eer, evlilii dnme bir daha. Sana en gzel fahieleri bulacam, Her sabah yatana getireceim onlar. Isfer Penelope kadar iffetli59 Ister Saba Melikesi kadar akll60 Ya da gzden dmeden nceki Lucifer kadar parlak olsun, Gzlerini en ok okayana yrein sahip olacak. Dur; u kitab al, iyice oku; Bu dizeleri tekrarlarsan altn elde edersin. Yere u daireyi izersen Hortumlar, frtnalar, imekler ve gk grltleri yaratrsn. unu inanarak kez kendi kendine syle, Dilediin her eyi yapmaya hazr, Zrhl askerler kar ortaya. FAUSTUS Teekkrler Mefstofeles, yine de, tm byleri, sihirli szc] leri ieren, canm istediindecin armam salayacak bir kita brn olmasn yelerim. . MEFISTOFELES Al, hepsi bu kitapta var. (Kitapta gsterir.) girer. Fiekler pal/
269
II~"'I'US
nlryorsunl
usrus
kleri grnce piman olup, Sana lanet ediyorum alak Mefstofeles; nk beni oradaki zevklerden sen yoksun braktn.
IIWISTOFELES
Niye Faustus? Sen cennetin ok muhteem bir yer olduunu mu sanyorsun? Emin ol, ne senin Ne de yeryznde yaayan herhangi bir kimsenin yars kadar bile gzel deiL.
l'AlISTUS
Bunu nasl kantlayabilirsin?
~6
disseus'un
kan"
Penelope,
kocasma sadakatiyle
n.dr. gsterir.
MEFSTOFELES
Cennet insan iin yaratld iin insanolu daha muhteemdir.
Saba Melikesi,
Sultan Sleyman'a
Page 16 of 63
270
FAUSTUS Insan iin yaratldysa benim iin yaratlm demektir. Byclkten vazgeip tvbekr olacam. (MELEK ve EYTAN girer.) MELEK Faustus, tvbe et; Tanr seni hala balayabilir. EYTAN Sen bir cinsin, Tanr seni balamaz. FAUSTUS Bir cin olduumu kim fSldyor kulama? eytan bile olsam Tanr beni balar. Evet, tvbekar olursam, Tanr balayacaktr EYTAN Evet ama Faustus asla tvbekar olmayacak. (MELEK ve EYTAN kar.) FAUSTUS Yreim o kadar talat ki, piman olduumu syleyemiyorum! Kunulu, inan ya da cennet der demez Kulaklarmda yanklanan korkun grltler 'Faustus, sen lanetlendin' diyor bana; sonra da kllar, baklar, Zehirler, silahlar, ipler, zehirli elikler Konuluyor nme kendimi ldrmem iin. Tatl zevkler derin umutsuzluumu yok etmese oktan ldrrdm kendimi. Ben salamadm m kr Homeros'un 61 Iskender'in akn, Oinone'nin lmn62 anlatmasn? Gzel arpnn akllar batan alan sesiyle63 Thebai'nin surlarn ina eden, ark sylemedi
:~ P"mo,'." .".
271
lylrlYMC neden leyim ya da sefil bir insan gibi umutsuzlua llI,lyin? ',-mrn verdim! Faustus asla tvbe etmeyecek. 11,lylli Mefistofeles, yeniden tartalm, I\ursal astrolojiyi konualm.P" Ilyl. bana, ayn tesinde ok gksel cisim var m? 1'lIn bu gksel cisimler, merkezdeki yeryznde olduu gibi, l'ok bir kre mi oluturuyor? IH'I'OFELES l'1I1IStus, kreler de eler gibidir;65 lllri digerinin iindedir. l lepsi de tek bir eksen etrafnda dner, Faustus; r.ltscnin son bulduu yere de dnyann kutbu denir; "tm, Mars ve jupiter de gezegendirler. IIH'I'U SIJyle, tm gezegenlerin tek bir hareketi mi var? Hem situ hem de tempore 66midirler? lWIHTOFELES i Tepsi de dnyann kutuplar zerinde doudan batya doru yirmi drt saatte dnerler. Aneak burlarn kutuplarnda hareketleri deiiktir. IIHTUS lIh! Bu basit eyleri Wagner bile bilir! Mefistofeles'in daha byk marifeti yok mu? Kim bilmez gezegenlerin iki trl hareketi olduunu? .Birincisi bir tam gnde tamamlanr. kincisi de yledir:
'" Il"lmyus'un sistemine gre, evren i ie gemi krelerden olumaktayd ve en ortada da dnyl bulunmaktayd. Dnyadan sonra ayn kresi ve onun tesinde de alt gezegenin (Merkr, VllIK, Gne, Mars, lupiter ve Satrn) kreleri bulunmaktayd. Sekizincisi, Gk kubbe (firmalIIlIIII) ya da hareket etmeyen yldzlarn k, IILIsekizinci kreyi, her eyi hareket kresiydi. Marlowe, dokuz kre olduunu kabul edeettiren 'ilk hareket eden' (Primium Mobile) ile bir tut-
beni.
mi bana Mefistofeles'le
ad.
birlikte?
. yaralanan ,
P""o Hom~m'."m,.,
i~ r. Bu durumda dokuzuncu kre hareketsiz gk 'tanr kat' (the empyreal orb) olmaktadr. i l'lll~liIS, ayn tesindeki krelerin says hakknda bilgi ister ve bir top oluturup oluturrnadklaIIIlI Hrr. Mcfistofcles, drt enin birbirlerini evreledikleri gibi (toprak suyla, su havayla, hava Ilu,le evrili) her krenin de bir sonraki kreyle evrelerdiini syler. Hepsi de tek bir eksen /i fnda dnmektedir. 11'1'lIm ~czegenlcr, ayn hzla, ayn yne doru mu hareket ederler? Mefistofeles, zerindeki bu soruya gezesinein tekcrle-
Pars. Helcn le karlamadan bnce Onone'ye ak olur. Troya savanda 63ne'nin ayaklar dibinde lr. Gen kadn da canna kyar. Amphion'un arpm duyan talar o kadar etkilenir/cr ki, canlanp Thebai'nin
Paris, Ono.
sur/arn olUturur/ar.
Illllerin iki hareketi olduunu syleyerek yant verir: Bir tekerlein ALu dnd ynn ters istikametinde yrmesi gibi.
Page 17 of 63
272
Satrn'nki otuz; Iupiter'inki on iki; Mars'nki drt; Go" Venus ve Merkr'nki bir ylda; aynki ise, yirmi sekiz iLLi tamamlanr. Hah, bunlar niversteye yeni girenlere (L~r Syle bakalm, her krenin bir melei ya da intelligellli"'", var m? MEFlSTOFELES Evet, var. FAUSTUS Ka yldz ya da kre var?68 MEFSTOFELES Dokuz: Yedi gezegen, gk kubbe ve tanr kat.69 FAUSTUS Peki, u soruma yant ver: Neden birleme, uzaklama, yaklama, tutulma her yl ayn tarihte olmuyor da, bu sreler baz yllar daha fazla, baz yllar daha az oluyor? MEFSTOFELES
273
i ll.,
sen cehennemi
neden olan. :ok ge deil mi artk? !hl ,I':K ve EYTAN girer.) "I'AN
Cok ge.
!ltL:I<
Asla ge deildir; yeter ki Faustus tvbe etsin. 'I'AN Tvbe edersen eytanlar seni paralar.
II~LEK
amYTAN
ve MELEK kar.)
67 Eflatun'un ileri srd ve ortaada gelitirilen kurama tia' olan tanrsal bir ruh tarafmdan ynetilmektedir. 69 Faustus ilk sorusunu yineJer.
68
ortak ad 'intelJigen
Aristo sekiz olduunu syler ama Kilise Babalar buna 'tanr kan'n (empyreal 70 milerdir. Tanr kat, hareket etmez ve ok parlak, delip geen bir k saar. Btne gre dzensiz olan hareketlerinden dolay.
heavens)
da ek le.
lAUSTUS Ah lsa, Kurtarcm benim, Umudunu yitirmi Faustus'un ac eken ruhunu kurtar. l.eIFER, BELZEBUB ve MEFlSTOFELESgirer.)
Page 18 of 63
27-1
LUCIFER lsa ruhunu kUrtaramaz; nk o dorudur. Benden baka kimse sz sahibi deil ruhun zerinde. FAUSTUS Ah, byle korkun grnen sen, kimsin? LUCIFER Ben Lucifer'im. FAUSTUS Bu da cehennem in dier efendisi. II' gururum. Anam babam var demeyi hakaret sayarm kendiOvidius'un piresi gibiyimdir ben. Her kovuuna girerim ~/llalarn; bazen bir peruka olur konarm bana ya da bir ty i IplIzc olur perim dudaklarn. Daha neler neler yaparm! Pf, I koku da ne! Bir kelime daha etmem yerleri parfmlemez, Ihd scrrnezseniz,
1\ lIIlI,
275
i (ii JIMCL
Il
Ah Faustus, ruhunu almaya gelmiler! LUCIFER Bizi kzdrdn sylemeye geldik sana.
Sznde durmayarak lsa'nn adn alyorsun azna; Tanr'y dnmemelisin; eytan dn; Anasn dn eytann. FAUSTUS Bir daha yapmam; balayn beni; Faustus gzlerini cennete bir daha evirmeyeceine, ona asla yakarmayacagu ldreceim, Tanr'nn adn asla anmayacana, yemin ediyor.
r /i )%1 LK
~gzllktr benim adm. Eski bir deri kese iinde yal bir 1'lIl1ridnyaya getirdi beni. Dileklerim yerine getirilecek olsa, lururun, iindeki tm insanlarla altna dntrlmesini isterdim; kilitlerdim hepinizi gzelim kasama. Ah benim gzel altnlrmI
1/11'l'li lnc, , I, i~
sen nesin?
Byle yaparsan biz de seni memnun ederiz Faustus; seni birn" elendirmek iin cehennemden geldik. Otur ve gerek biil riyle grnecek Yedi lmcl Gnah izle. FAUSTUS Yaratld ilk gn Adem'in cennetten verecek bu gsteri bana. . LUCIFER Azna alma Cennet ve Yaradl szcklerini; sadece u gn~ riyi izle. eytann adndan baka sz alma azna. leri geli, ald zevk kadar zevl
Ilen fke'yim. Ne anam ne de babam var. Daha yarm saatlik hile olmamken bir aslann azndan frladm, o zamandan beri de, u kllarIa dnyada, bir o yana bir bu yana koturuyorum. Kavga edecek kimse bulamaynca da kendimi yaralyorum. Cehennemde dodum ben ... Dikkat edin, iinizden biriniz babam olabilirsiniz.71
\I~fI'US
Sen kimsin, drdnc?
i r/lh, lleyicilere
hitap etmektedir.
Page 19 of 63
276
KISKANLIK Adm Kskanlk. Bir baca temizleyicisiyle istiridye sarr , dndan olmaym. Okuma bilmem; onun iin de tm Itir yaklmasn isterim. Zayflarm, bakalarnn yediini ~ii Ah, keke bir ktlk kasp kavursa dnyay, herkes Lse:ci tek bama yaasam; ite o zaman grrsn nasl inl Ne! Sen otururken ben ayakta m duracam? n aa, (11\, FAUSTUS Defol, kskan kerata! Beinci, sen nesin? OBURLUK Kim? Ben mi, baym? Benim adm Oburluk. Anam babum benim; braktklar miras da kt kanaat yetiiyor; Gndo 1111 Otuz n yemek yiyip, on kez de attrabiliyorum; zar Zor ver bana. Ailem de soyludur ha; bykbabam domuz pasr bykannem de bir f krmz araptl. Vaftiz babalarm i.~t',, ter Tuzu Ringa ve Martin Salamura Et'ti. Ah, ya vaftiz IILI en akrak bir kadnd! Kyde kentte herkes severdi onu, Bayan Margery Mart Biras'ydI. 72 Faustus, rehdiine gO yurnu sopumu, davet edecek misin beni akam yemeine? FAUSTUS Hayr, seni aslm grmeyi yelerim. Yiyip bitirirsin tm yiyeceklerimi. OBURLUK yleyse eytan alsn cann. FAUSTUS Oburluk, asl sen geber. Altnc, sen nesin? TEMBELLlK TembelJik'tir adm. Gneli bir kYda dnyaya gelmiim; e ZIl mandan beri de orada yatyorum ...Beni buraya getirmekle "II yk ktlk yaptnz bana. zin ver Oburluk ve ehvet geri :~ snlar beni oraya. Dnyalar verseniz bile tek bir sz daha syl meyeceim.
277
osma, yedinci ve sonuncu, sen nesin?
liiir 11,,11 mi, baym? Iki parmak i eti, bir kangal kurutulmu
balar.
ehenneme,
cehenneme!
1'LIS
l, bir cehennemi grp geri gelebilsem, ulurdum o zaman! nasl da mutlu
Il gH /Irccksin; geceyars seni aldracam. Bu arada, al u kitab, yl~\ okuyup renirsen, dilediin ekle sokabilirsin kendini.
'I'IIS
ll'I'U
l loa kal yce Lucifer; gel Mefistofeles.
11'" lar)
Page 20 of 63
278
Vi. SAHNE
(Seyis ROBIN elinde bir kitapla girer.) ROBIN
279
Ilirbazlk yapabilir misin?
Oh, bu ok mUhteem bir ey! Doktor Faustus'un by kit rndan birini aldm. Kendim iin birka daire bUlacam. 8 d,
!d, ~ii saydklanmn hepsini kolayca yapabilirim. Bir kere, ",I''dn herhangi bir meyhanede, parasz arap iirip seni sari dlilirim; sihirbazlklarmdan biri bu.
nmde nlplak dans ettireceim; bylece de bugne Jtll ellediimden ya da grdmden daha fazlasn grm Al, m. (RAFE, ROBIN'e seslenereRgirer.) RAFE ulllP, 'Bu hibir ey' diyor.
bile, on-
11.111 ynrurlanabilirsin.
I'!
I Robin, bu ok gzel! Nan Spit benim olacak, hem de ne isyapabilecek miyim ona? Bu koulla, senin eytan. hayat IiliYil nca, be para almadan arpayla beslerim.
" i sem
Y,kb,m" Y'kl',m,; yok" h,v,y, O"""n Y' d, kolon b'''m kopar Rafe. Yaklama; nk ok tehlikeli bir ey yapyorum.
RAFE Haydi syle, ne yapyorsun o kitapla? Sen okuma bilmezsin kil ROBIN
bul, sevgili Rafe; haydi, gidip u elimizdeki amurlu izmeleri emialeyelim: sonra da eytan adna by yaparz.
IlllllfI~)
B;;';m. Erend;m;n k,r"md, neler var, h,n'm,m zel od"tOd, neler yapyor, bunlar anlalnca bilip bilmediimi grrler. Ha. nmm beni beklemek zorunda, Yoksa bym bozulur.
RAFE Robin, bu ne kitab? ROBIN Ne kitab m? Bu kkrtl eytann icad ettii en dayanlmaz kitap. 74
;""'0" .,.,,"
"m,,' r;""'o",,,)
"m
'k,"
Page 21 of 63
280
II. KORO
(WAGNER tek banagirer.) WAGNER Zeus'un usuz bucaksz gndeki kitaba kazl Astronomiyle ilgili srlar renmek iin Bilge Faustus, boyundurua boyunlaryla ektikleri vurulmu ejderlerin gl
tL
2811
k: kayalarn iinden at, yolu grdk. '~""iii, Vcnedik'e, Padua'ya ve dier kentlere gittik; iii rllk'in ortasnda koca bir tapnak ykseliyor,"? I,u 1\ tepesiyle yldzlar tehdit ediyordu. 1.11 llyle deerlendirdi Faustus zamann. 111111 Mlylebana, bu geldiimiz yer neresi? 11111 luha nce ernrettiirn gibi, 111111111 surlarnn iine mi getirdin beni?
Ate gibi parlak bir arabaya binip, Olympos'un tepesine trmand. imdi de evreni tanmaya gitti. Sanrm, Papa'y ve sarayn grmek, Bugne kadar hep byk trenlerle kutlanan Aziz Petrus yOrtusuna 75katlmak iin nce Roma'ya urayacak. (WAGNER kar.)
I'OFELES i, Faustus: bir yerde kalmamz gerektii iin de Papa'nn i dairesini tuttum.
1'(JS
Ilrm, Papa Hazretleri bizi ho karlar.
VII. SAHNE
(FAUSTUS FAUSTUS Sevgili Mefistofeles, hibir fatihin ele geiremeyecei Rzgarl dalarla, kayalarla ve derin su hendekleriyle evrili, Grkemli Trier kentinden 76 gemekten bYk haz duyduk. Arkasndan, Paris'ten ayrlp, Fransa'y boydan boya aarak, Kylar zengin Zm balaryla kapl Ren Nehrine, Main Irmann dkldn grdk. Sonra, insann gzn alan gzel binalar, En iyi tulayla deli, kenti drt eit paraya blen Dmdz caddeleri bulunan Napoli'ye, Zengin Kampanya'ya gittik. 77 Orada, bilge Maro'nun altn mezarn,78
;~ 29 Haziran'da kutlanan yorru. 7; Bat, Almanya'da Treve kenti. Napali, Kampanya blgesi iinde bulunmaktad". Vergi/ius Mara) byc olduuna
Ve
ve MEFtSTOFELES
girerler.)
l;tl,YTOFELES l luh, dert etme dostum, yiyeceini yer keyfimize bakarz. imdi de Faustus'urn, Roma'da houna gidecek neler var IIAreteyim: IILI kent yedi tepe zerine kuruludur, Tepeler kentin temelini desteklemektedir. ' 'um ortadan Tiber rma akar, Kvrlan kylar kenti ikiye bler; Oilcrinde de Roma'nn her tarafna geit veren Drt grkemli kpr bulunur. (Inme Angelo ad verilen kprrn stnde80 k salam bir kale vardr. Bu kalenin iinde, bir tam yldaki gn says kadar yrnal, devasa toplar bulunur; Zafer taklarnn yannda, [l Sezar'n Afrika'dan getirdii Yksek dikilitalar durmaktadr. 81 I'''USTUS Cehennemdeki
i;~
yer altnda bir tne] at'na inanld,_
H
Styx, Acheron
M.S.
135ylnda
yaptmlmur.
Hadrian'n . Calgula
ant mctarafn-
/r, kprnn .iis~de deil am karsndadr. Hillil! Peter Klses nnde duran dikiliralar. Sezar arafndan dun Msr'dan geririlmitir.
. deil, rnparator
Page 22 of 63
282
Ve hi snmeyen ate gl Phlegethon ederim ki, MUhteem Roma'y ve antlar Grmeye yanp tutuuyorum. Haydi gel, gidelim. Krallklar ad
283
llI\, Milan Piskoposunun
\'11 yn.
MEF1STOFELES Hayr Fausns, bekle. Papa'y grmeyi, Aziz Petrus yortusuna katlmay, Yaptklar summum bonum 82 gbek bytmek Bir sr kel kafal papaz izlemeyi Yeleyeceini biliyorum.
olan
i i l
ILLI
FAUSTUS Valla, biraz elenmeyi, Aptallklaryla alayetmeyi isterim. Onun iin by yap bana da grnmez olaym, Roma'da kaldm srece kimseye grnmeden istediimi yapaym. (MEF1STO FELES, F AUSTUS'a by yapar.) MEF1STOFELES Faustus, artk dilediin yapabilirsin, kimse seni gremez. (Borularalnr, PAPA ve KARDNAL LORRAINE ziyafet salonuna girerler. KEILE R hazr beklemektedir.) PAPA Kardinal Lorraine, ltfen buyrun. FAUSTUS Yumulun; eytan alsn cannz bir lokma brakrsanz. PAPA O da ne! Kim konuuyor? Rahipler etrafa bakn.
rus
erefe.
, ~ ,n/Ii kapar.)
1,I)\tRAINE Papa Hazretleri, sizden ltuf dilenrnek iin araftan yeni kam
bir ruhtur belki de. IIAPAOlabilir; rahipler, bu ruhun fkesini dindirrnek iin bir lm yll dzenleyin. Lordum, haydi biz devam edelim yemeimize. (PAPA istaoros karr.) IIAUSTUS Ne! lstavroz mu karyorsun! brak. burada kimse yok.
. KEt
Papa Hazretleri
felsefede
tanry tanmlamak
iin kullanlr.
Page 23 of 63
~--------------------
28'11
285
VIlL.SAHNE
ILiN ve RAFE gm bir kupayla girerler.)
tlllNc Rafe, dememi miydim sana Doktor Faustus'un kitab iier n ize ok yarayacak diye? Ecce signum! 86 Bak ite urada seyisl z in ok karl bir ey var: By devam ettii srece atlanm saherhalde. nan yemeyecekler.
(PAPA bir istavroz daha karr. Bunun zerine FAUSTUS bir toktl/ ola r. Herkes kar.) FAUSTUS Syle Mefistofeles,
ne yapacaz?
iQ"
geliyor.
)lHN Hit. Ona yle bir oyun oynayacam ki! Meyhaneci, sanyorum her eyi dedim; Tann seninle olsun. Gel, Rafe.
i. ~E
Gelin kardelerim, (/iQhisoylerler.) imanla iimize koyulalm.
Lanet olsun, masadan Papa Hazretleri'nin yemeini alana. Maledicat Dominus.84 Lanet olsun, Rahip Sandelo'nun kafasna aplak atana. Maledicat Dominus. Lanet olsun, ayinimizi bozana. Maledicat Dominus. Lanet olsun, Papa Hazretleri'nin arabn alana. Maledicat Dominus. (F Et omnes saneti. Amen.85 . kAtJSTUS ve MEFSTOFELES, KELER'i dooer, ortalarnafe Qtarlar.kar/ar.)
tOBIN Kupa m! Rafe! Kupa paras ha! Sen kim oluyorsun? Senin gibilere.,.87 Kupa paras ha! Ara stm. MEYHAN~Cl Baym, zaten izninizle yle yapacam. (ROBIN 'in stn arar.) ROBIN imdi ne diyorsun? MEYHANECl imdi arkadanza
~r,
syler.
c tUrn azizler.
Amin.
Page 24 of 63
287 286
drst insanlar doruyu syledikleri utanmyor musunuz? (RAFE'in stn arar.) MEYHANECl Bu kupa ikinizden ROBIN Meyhaneci, yalan sylyorsun nmde. Drst insanlar sulu neymi gstereceim sana. (RAFE ye) Kenarda dur. (MEYI JAN Cl'ye) Senin canna okuyacam ... kenarda dursan iyi olur ... lcl bub adna sana emrediyorum ... Rafe, kupaya dikkat et! MEYHANECl Ne demek istiyorsun be adam? ROBIN imdi syleyeceim ne demek istediimi: (Okur) Sanaobdoru Periphrasticon hayr, meyhaneci seni gdklayacarn ...Rafc, 1\\1 paya dikkat et Polypragmos Belseborams framanto pacostiphos lo tis Mephastophilis ... 88 (MEF1STOFELES girer, arkalarmda fiek patlatr. Oraya buraya k uururlar. ) MEYHANECl Ah, namine Domine! iin itham etmekten
I' IIANECl
kar.)
iliNNcstanbul'dan
ii
m? Amma da uzun bir yolculuk yapmsn! nctelii koy kesene, yemek yersin; artk git buradan.
seni de bir
imdi. Defolun!
',
'ocuklarla. Bol bol fndk fstk verirler, elma verirler bana.
89
iliN
ite senin kupa.
Peccatum peccatorumpo
Sayn meyhaneci,
((,'Aw /,/(11'.)
ROBIN Misencordia pro nobist'" Ne yapacam imdi? Canm eytan, bala beni. Bir daha ktphanenden kitap almayacam. (MEF1STOFELES tekrargirer.)
88 Robin, okuma yazma bilmediinden kafadan atmaktadr. Amac, kendilerini eyeandan
koru
Page 25 of 63
288
289
ilMin
III. KORO
(KORO [WAGNERJ giret~) KORO Faustus en gzel eyleri, krallarn saraylarn Byk bir beeniyle grdkten sonra Yolculuunu sona erdirdi ve yurduna dnd; Onun yolculuuna zntyle katlananlar -Demek istediim, arkadalar ve en yakn dostlarSalimen dnn cokuyla karladlar. Faustus'un bandan geenleri, Yerdeki ve gkteki yolculuunu konuurlarken, Astroloji ile ilgili sorular sordular. Faustus bu sorular yle bilgelikle yantlad ki, Hepsi hayran kald, ardlar zekiis karsnda. Artk n tm dnyaya yaylmt; Ona hayran olanlar arasnda mparator V. Carolus92 da vard. u anda Faustus onun saraynda, Soylularla birlikte bir lene katlyor. Yeteneklerini kantlamak iin neler yaptn anlatmayacam, Gzlerinizle greceksiniz. (kar.)
mlk tacm zerine sana yemin ediyorum sulanmayacaksn, bir zarar gelmeyecek
1\I\I,YE tll A-tmdine) llycye de ok benziyor, ha! lJSTUS Imparator Hazretleri, insanlarn yaydklar sylentilerde sylendigi kadar byk eyler yaptma inanmyorum; hele siz majesteleri imparatorun huzurunda yaplmaya deer eyler hi deiller; yine de size olan sevgim ve saygmdan tr siz majesteleri ne emrederseniz yapmaya hazrm. IMPI\.RATOR Doktor Faustus, yleyse kulak ver diyeceklerime: Geenlerde tek bama adamda otururken, atalarmn baarlaryla ilgili eitli dnceler geldi aklma. Nasl bir yiitlikle bunca savalar kazandklar, nasl byle zenginlikler elde ettikleri, nasl onca kralla boyun edirdikleri, onlarn yerine tahta geen bizim, ya da bizden sonra tahtmza kacaklarn bu denli n ve gce, korkarm, asla ulaamayacamz yolunda dnceler. Bu hkmdarlarn arasnda, dnyada saygnlkta en nde gelen Byk skender de var. Grkemli baarlarnn parlakl Etrafa sat klarla dnyay aydnlatyor; Ne zaman ondan sz edildiini duysam, Bu adam hi grmemi olmam yreimi szlatyor. te bu yzden, sen, byn sayesinde, Bu adam, bu nl fatihi Yeraltnda gml olduu mezarndan kaldrabilir, Onunla birlikte gzel sevgilisini= Gerek sfatlar, davranlar Ve yaadklar zaman giydikleri kyafetlerle getirebilirsen Hem arzularm yerine getirmi, Hem de hayatm boyunca seni vme frsat vermi olursun bana.
X. SAHNE
OMPARATOR, MPARATOR Doktor Faustus, kara by hakkndaki bilgilerinle ilgili ok ilgin eyler duydum. lkernde, hatta tm dnyada hi kimsenin byclkn, seninle boy lemeyeceini sylyorlar. Diyorlar ki, senin bir cinin varm, onun yardmyla ne istersen yapabilirmisin! Senden ricam u: Yeteneini kantla bana, gzlerim tank olsun kulaklarmn duyduu eylere. te burada, i~para92 V.Charles (15~9-56). Saray Innsbruck'aydl.
FAUSTUS
skender'in
kars Roxana.
Page 26 of 63
290
FAUSTUS Soylu efendim, cinimin gc ve bilgisi dahilinde yapabilet." her eyi yapmaya, arzularnz yerine getirmeye hazrm. VALYE (Kendi kedie) Bu da hibir ey demek. FAUSTUS Ama majesteleri, beni affedin, uzun sre nce lm ve topr olmu bu iki hkmdar gerek bedenleriyle size gstermek y teneklerim dahilinde deiL. VALYE (Kelidi kendie) Evet, sayn doktor, gerei itiraf edince, tanrnn ltfuna nailoluyorsun. FAUSTUS Ama skender ve sevgilisine tpatp benzeyen cinler, yaadklar zamanki en gzel halleriyle, en parlak durumlaryla gelecek majestelerinin karsna ve hi kukum yok sizi yeterince memnun edecekler. MPARATOR Haydi, stat doktor, hemen onlar gster bana. VALYE stat doktor, duydunuz mu? Hemen majesteleri huzuruna getirin skender ve sevgilisini! FAUSTUS Nasl yani baym? VALYE Valla bu, Diana'nn doru.94 beni bir geyie dntrd kadar imparatorun FAUSTUS Acaba majesteleri artabilir mi?
291
III/'I'US Ilayr baym; ancak, Acteon lnce boynuzlarn Mcfistofeles, git! IIWISTOFELES kar) ALYE Eer byye balayacaksan l'IOVALYE kar) size brakm!
ben gidiyorum.
lA(ISTUS ime kartn iin seninle yaknda greceirn. Saygdeer efendimiz, ite buradalar. 11\1 EF1STOFELES, SKENDER ve SEVGLlS'y/e girer.) I~IPARATOR stat doktor, bu bayann boynunda bir siil ya da ben gibi bir eyolduunu duymutum; nasl renebilirim doru olup olmadn?
i "t\USTUS
Majesteleri
iMPARATOR
IMPARATOR Bunlar cin olamaz, lm olan iki hkmdarn bedenleri kesinlikle. (SKENDER ve SEVGLlS kar.)
gerek
IMPARATOR Biriniz arn onu buraya. (V AL YE ka/asnda bir ift boynuz/a girer) lMPARATOR Hayrola, sayn valye? Senin bekar olduunu sandm ama imdi gryorum ki, seni boynuzlamakla kalmayp onlar kafana takan bir karn var senin! Elle kafan.
94Tanra Diana ve su perilerini rrmakta ykanrrken gzctlcyen c dntrlr ve Diana'nn av kpekleri gcyii paralar.
bir geyi-
Page 27 of 63
292
VALYE Seni lanet olas alak, Koca bir kayann iindeki maarada Dnyaya gelmi pis kpek; Bir beyefendiyle byle dalga gemeye nasl cret edersin? Alak, dzelt yaptn eyi. FAUSTUS O kadar acele etmeyin baym, aceleye gerek yok. mparator] konuurken beni nasl kzdrdnz anmsadnz m? Sanrm detik. MPARATOR stat doktor, ricam kabul edip kurtarn onu; yeterince dnld.
293
ll,ISTOFELES At srtnda m yoksayryerek mi gitmek istersin?
X. SAHNE
'i' CAMBAZI,9s FAUSTUS ve MEF1STOFELES
'in yanna gelir)
cezalun
'I'CAMBAZI Btn gn stat Fustian diye birini aradm; ite buldum onu! stat doktor, tanr sizi korusun. FAUSTUS At cambaz, hogeldin. ATCAMBAZI Dinleyin beni, baym; atnz iin size krk taler veririm. FAUSTUS O kadara satrnam; elli verirsen al, gtr. ATCAMBAZI Ah, baym; baka param yok. Rica ederim siz arac olun bana. MEFlsTOFELES Rica ederim, at sat ona; drst bir adam. Kars, ocuu falan yok, onun iin de masraf ok. FAUSTUS Pekala, ver paray; uam at sana teslim eder. Yalnz at verme96 den nce bir ey sylemeliyim: Hibir koulda onu suya srrne.
FAUSTUS Majesteleri, huzurunuzda bana hakaret etmesinden ok sizi ko mik bir olayla elendirmek iin Faustus bu terbiyesiz valyeyi cezalandrd. Tek arzum buydu; onu boynuzlarndan kurtarma ya hazrm. valye bey, bundan byle bilim adamlar hakkndu iyi konuun. Mefistofeles, hemen kar boynuzlarn. imdi cl majesteleri, grevimi tamamladma gre, izninizi istiyorum sayglarmla. MPARATOR Hoakaln stat doktor, ama gitmeden dlmz. (MPARATOR hizmetkadada kar.)
FAUSTUS Mefistofeles, artk Sessiz ve sakin admlarla durmakszn koan, Gnlerimi ve yaam ipliimi ksaltan zaman, Hayatrnn son yllarnda deme yapmam istiyor. Bu yzden sevgili Mefistofeles, hemen Wittenberg'e dnelim.
geri
95 . ird . 96 A" t tuccar i armn dr urust oima d t k anna nan Su, byy bozacaktr.
Page 28 of 63
294
AT CAM BAZI Niye baym, her yere gitmez mi? FAUSTUS Ah, tabii, her yere gider ama yine de suya srme onu. it! hendeklerden ar, nereye istersen sr ama suya srme. ATCAMBAZI Pekala, baym. Yaasn, iim i! Dnyalar verseler bile satn onu! Kheylan olsayd ne para kazanrdm ama! Sars ylan l lnki gibi kaygan. Neyse, Tanr sizinle olsun baym; at UIl nz teslim eder bana. Baym, bir dakika, eer atm hastalanr ve ben de size onun idrarn getirirsem, derdi neymi bana s ler misiniz? (AT CAMBAZI kar) FAUSTUS Alak, defol! Beni at doktoru mu sandn? Faustus, nesi n sen lmeye mahkum bir adamdan baka? m saatin sona yaklayor. Umutsuzluk ruhumu kayg ile dolduruyor; Sona erdir bu kayglar sakin bir uykuyla. Hh, sa hrszia konumutu armhtayken. yleyse, sen de dinlen Faustus, bu i huzurla. tSandatyesinde uyur. AT CAMBAZI srlsklam, bararak girer.) AT CAM BAZI Ah, of, Doktor Fustian'm ha! Doktor LOpuS97 bile byle bir doktor deildi. Bir mshil verdi, temize havale etti krk talerimi! Asla gremeyeceim paralarm. Ama ben eeklik ettim; onu dinlernedim. Ah, suya srmememi sylemiti. Ben ise, atmn, benim bilmemi istemedii ok ender rastlanan zelliklere sahip olduunu sanp, gz pek bir delikanl gibi, kentin te tarafndaki derin gle srd m onu. Daha gln ortasna bile gelmemitim ki, atm yok oldu, ben de bir saman demetinin stnde oturuyordum; neredeyse bouluyordum! Ama imdi, u doktoru bulup krk talerimi geri alacam; yoksa ona pahalya detirim. te, ua orada! Hey, hokuspokus, duyuyor musun beni? Efendin nerede?
97 Kralie Elizabeth'in doktoru. Lopus, ubat 1594'te ihanetle sularur ve aslr.
l'tWltLES
hen konuacam.
yoksa gzlklerini
krarm onun.
FlIIS,\,OFELES Sckiz gecedir uyku YZgrmedi diyorum sana. :AMBAZI Sekiz hafta uyku vz grmemi olsa bile onunla konuacam.
\ltIIISTOFELES 13ak, ite uyuyor. 'I'CAMBAZI Evet, ta kendisi; stat doktor, Tanr sizi korusun, stat doktor, stat doktor Fustian, krk taler, bir demet samana krk taler.
MI,:FSTOFELES Gryorsun
A'i' CAMBAZI Hey, hey, hey. (FAUSTUS'un ku/ant dibinde barr.) Uyanmyor musun? Seni uyandrmadan
(FAUSTUS'un bacain: eker. Bacak kopar.) Eyvah! Hap yuttum! Ne yapacam imdi? FAUSTUS Ah bacam, bacam! Mefstofeles, Bacam, bacam!
Page 29 of 63
296
MEFlSTOFELES Alak adam, komisere gidiyoruz. ATCAMBAZI Aman tanrm! Baym, beni brakrsanz krk taler daha verrm. MEF!STOFELES Hani nerede para? AT CAM BAZI zerimde para yok; ama hanma gelirsen veririm. MEFlSTOFELES Yok ol! (AT CAMBAZI kaar) FAUSTUS Gitti mi? Yolu ak olsun. Faustus'un baca yerinde; at cambaz da, sanrm, btn abalar karlnda bir demet saman alacak. Bu numara ona bir krk talere daha patlayacak. (WAGNER girer) Wagner, merhaba, ne haberler var sende? WAGNER Efendim, Vanholt Dk sizinle grmeyi FAUSTUS Vanholt Dk m! Bu soylu beyefendiye sihirbazlm mede cimri davranmamalym. Gel Mefistofeles, haydi, Dk'e gidelim. (karlar) gsterdiliyor.
297
XI. SAHNE
i ,\lISTUS
11111'
stat doktor, inann bana bu elence ok houma gitti.
it 11\ vo DES
IISTUS Yce efendim, bu kadar hounuza gitmesi beni sevindirdi. Ama madam, siz byle eylerden pek holanmyor olabilirsiniz. Duydum ki, hamile kadnlarn can ender bulunan yiyecekler ekermi. Madam, ne istersiniz? Syleyin, hemen gelecek nnze. I)('JES Teekkrler. stat doktor; iyi niyetle beni memnun etmek istediinizi grdm iin. Canmn ektii eyi sizden saklamayacam. u anda aylardan Ocak, karak; ama imdi yaz olsayd, bir tabak olgun zmden baka bir ey istemezdim. 1,'AUSTUS Madam, hi de zor deil bu! Mefistofeles, hemen git! (MEFSTOFELES kar) stediiniz bundan daha byk bir ey bile olsayd, yerine getirirdim sizi memnun etmek iin. (MEFSTOFELES zm/erle girer) Buyrun madam, rica etsem, tadna baksanz. DK stat doktor, inann bana, her eyden ok bu artt beni! Karakn ortasnda, Ocak aynda olduumuz halde nereden buldunuz bu zmleri? FAUSTUS Majesteleri, dnyann ortasndan geen hatla yl ikiye ayrlmtr; burada kken, dier yarda, Hindistan'da. Yemen'de ve daha doudaki lkelerde yazdr; ok hzl uan cinim sayesinde, grdnz gibi, zmleri buraya getirdim. Beendiniz mi madam? Gzel mi?
Page 30 of 63
298
DES
star doktor, inann bana, bunlar hayatmda zmler.
299
yediim en gze] N i~ R tek bana girer.)
~~--------------
IV. KORO
FAUSTUS Beendiinize DK Haydi madam, ieri gidelim, bu bilge insan, size gstermi olduu byk incelikten tr, dllendirmelisiniz. DES Zaten ben de yle yapacam; hayatm boyunca onun bu inceliine borlu kalacam. FAUSTUS Majesteleri, DK Gelin stat doktor, bizi takip edin ve dlnz (karlar) aln. (FAtSTUS, size itenlikle teekkr ediyorum. memnun oldum madam.
NER
/'innnm, efendim yaknda lmeye hazrlanyor' .;lInk tm eyalarn bana verdi! ' Yine de, dnyorum da,eceli gelmi olsayq, ~u anda rencilerle yapt gibi, , Wagner'in hayatnda hi grmedii kadar Mkellef bir masaya oturup attrmazd; Ziyafet vermez, imez, elenmezdi hi. Ite bakn geliyorlar; len sona ermi galiba.
".,IA",f'.)
XII. SAHNE
MEFSTOFELES ve iki- nivet:SiteRENC'si
d.)
i. OGRENC
stat Doktor Faustus,dnyann en gzel kadn n n km . oldugu konusunda yapngmz tartmadan s() : lmi . . 1k rra Yunanl adn oldl.)_ . H e 1en n, ge m gem en gze te bu yzden, stat doktor, tm dnyann guna k~~~r verdk. .. .. d h Id' b . Y aharelii yuzun en ayran o ugu u esz unanl b . .." . ayan bze gosterme lutfunda bulunursanz sze ok e. b orlu olacaz. J
v v
FAUSTUS Baylar, dostluunuzun iten olduunu biliy Kendisini sevenlerinhakl isteklerini geri ()r~m; 'h d 'Id' evirrnek Faustus un uyu e r. Paris'in onunla deniziap. 98 Bu ganimeti zengin Dardania'ya getirdii . kemi ll' "1 zamank G r em ve gze e Greceksiniz bu esizYunanl hayan.
')6 'I'roya.
Page 31 of 63
301 300
I/\\lstus, lanedendin Susun, konumak tehlikelidir. (Mzik alnr; HELEN sahneden geer) sen, lanetlendin; d umutsuzlua ve l!
2. GRENC
Grkemine tm dnyann hayran olduu Bu kadn vmeye aklm yetersiz kalyor. 3. GRENC Gksel gzellii dillere destan Byle bir kralienin karlmasna fkelenen Yunanllarn On yl boyunca savamalarna amamak gerek. 1. GRENC Doann gurur duyduu tek Kusursuzluk antn grdmze gre gidelim. Bu muhteem gsteri iin Mutlu ve kutlu olsun Faustus sonsuza dek. FAUSTUS Gle gle baylar, ben de ayn dileklerde bulunuyorum sizin iin. (GRENCLER kar; YALI bir ADAM girer.) YALI ADAM Ah Doktor Faustus, keke seni Tanrsal dinlenmeye gtrecek O gzel yola, sonsuz hayat yoluna, Admlarn ynlendirmede baarl olabilsem. Yrein paralansn, kann dklsn, gzyalarna karsn; Iren, nefret edilesi pisliinden Tvbe edip gzya dk. Bu pislikten gelen pis kokular, Iren gnahlarnn korkun sularyla Ruhunu yle kokuturrnakra ki, Sadece, kann aktarak suunu temizleyecek olan Sevgili kurtarcnn merhametinden baka Hibir eyonu gideremez, Faustus, FAUSTUS Faustus, neredesin sen? Sefil, ne yaptn byle!
1.1 ADAM
Ah sevgili Faustus, dur, durdur aresizlik iindeki admlarn! Bann stnde bir melein utu u nu gryorum; glinde ii Tanr ltfuyla dolu bir ie var, Ruhuna boaltmak istiyor onu! Bu yzden merhamet dilen, umutsuzlua dme.
\ lATUS Ah sevgili dostum, hissediyorum zlerinin ac iindeki ruhumu rahadattn; Gnahlarmla biraz yalnz brak beni, Gnahlarm dnmem iin. 'A~LlADAM Gidiyorum sevgili Faustus, ama zgn bir biimde; nk umudunu yitirmi ruhunun mahvolacandan korkuyorum. ((.'kar.) FAUSTUS Faustus lanedendin sen, hani nerede merhamet? Tvbe ediyorum ama yine de umutsuzum. Cehennem tanrnn ltfuyla savayor ruhumu fethetmek lmn tuzana dmernek iin ne yapmalym? MEF1STOFELES Seni hain Faustus. tutukluyorum ruhunu Yce efendime kar geldiin iin. Dn geri, yoksa para para ederim bedenini. FAUSTUS Sevgili Mefistofeles, rica et efendinden, Kstahlm balasn. Lucifer'e ettiim yeminimi Tekrar1ayacam kanmla. Page 32 of 63
iin!
302
MEFISTOFELES yleyse abuk yap, iten bir yrekle, Yoksa ok daha byk bir tehlike bekliyor sadakatsizlinn FAUSTUS Sevgili dostum, bizim cehennemde Ikence et, beni, senin Lucifer'den O alak ihtiyara. MEFISTOFELES Onun gs iman dolu, ruhuna dokunarnam; Ama elimden gelen her trl acy ektiririm Ancak pek ie yarayacan sanmyorum. FAUSTUS Sevgili uam, izin verirsen bir ricam olacak senden Yanp tutuan yreimin arzularn doyurmak iin: Geenlerde grdm gksel Helen Sevgilim olsun benim; Gzel kollar, beni yeminimden ayran Dnceleri kafamdan silip atacak, Lucifer'e verdiim sz tutmama neden olacaktr. MEFISTOFELES Faustus, bu ve baka ne istersen Gz ap kapayncaya (HELEN girer) FAUSTUS Binlerce geminin denize almasna I1ium'un gklere deen kulelerinin yanp yklmasna Demek bu yz neden oldu! Sevgili Helen, bir pckle lmsz kl beni; Dudaklar ruhumu emiyor, bak, nerede uuyor ruhum! Haydi Helen, haydi; ruhumu geri ver bana. Burada yaayacam ben; nk cennet bu dudaklarda. Helen olmayan her ey de anlamsz! (YALI ADAM girer) Paris olacam ben, sana olan akrn Yznden
99 Troya. 100 lmllerin, Zcus'u tm tanrsal 99
303
uuuulunacak Troya yerine Wittenberg. ile; l,I"lmn sorgucunda senin earbn tayacam. i \'1 I Akhilleus'u topuundan yaralayacam, cri dneceim Helen'e, bir pck almak iin. l, ukam rzgarndan daha gzelsin sen, Illlcrce yldzn gzelliine brnrnsn; Ih!sz Semele'ye grndnde ItJv alev yanan [upiter'der daha parlaksn;!OO i lyk Arethusa'nn mavi kollanndakil'" , ilikyz hkmdarndan daha hosun. lluka kimse deil, sadece sen olacaksn sevgilim. 1I,I~'I'USve HELEN kar)
I, ,~cagm korkak Menelaus
bedenine.
1,1 ADAM
i .anetli Faustus, sefil adam, lcnnetin ltfunu karp attn ruhundan, Kayorsun Tanr'nn tahtndan! 'I 'ANLAR girer) eytan beni denemeye cret ediyor; Tanr da snayacak inancm bu atete. Alak cehennem, inancm sana stn gelecek! htirasl eytanlar, bakn gkler nasl da glmsyor yenilginize, Kahkahalar atyor dtrz duruma. Defol cehennem, nk ben Tanrma uuyorum buradan.
((/i/mdar)
grkemiyle
grmeleri
Scrncle
de, Ze-
101 us'un parlaklr karsmda yanarak lr. Alpheus rmanda ykanmakla nehir rannsru dan bir emeye dntrlr.
Arethusa,
tanr tarafn-
Page 33 of 63
304
XIILSAHNE
(FAUSTUS, GRENC1LER'!e girer.)
FAUSTUS Ah baylar!
. GRENCl
Nedir Faustus'u zen? FAUSTUS Ah sevgili oda arkadam, seninle kalsaydm sonsuza dein yu ardm; ama imdi sonsuza dein lyorum. Bak, ite geliyor, deil mi? 2. GRENCl Faustus ne demek istiyor? 3. GRENCl Belki de ok yalnz kald iin bir hastala yakaland.
FllllstuS, sen yine de Tanr'ya yakar. IIH'I'US Faustus'un yadsd Tanr'ya m? Faustus'un kfrettii Tanr'ya m? Ah Tanrm - alamak istiyorum ama eytan engel oluyor ~zyalarmn akmasna! Kanm, sen dkl gzyalarm yerine ~vet, canm ve ruhum sizler akn! Ah, konumam engelliyor! Ellerimi kaldrmak istiyorum ama gryorsunuz tutuyorlar, tutuvo rlar!
r.st
. GRENCl
Eer yleyse, onu tedavi etmesi iin bir hekim buluruz; dostum korkma, bu sadece hazmszlk. FAUSTUS Hem bedeni, hem ruhu lanetleyen hazmszl. 2. GRENCl Faustus, sen yine de gkyzne merhameti sonsuzdur.
karlnda.
lmcl gnahn
II EPS BRDEN Aman Tanrm olamaz! jlAUSTUS Evet, Tanr da olamaz dedi ama Faustus bunu yapt. Yirmi drt yl srecek anlamsz elenceler karlnda Faustussonsuz mutluluu ve huzuru yitirdi! Kendi kanmla bir senet imzaladm onlara, sre sona erdi, saat geldi, imdi de beni almaya gelecek.
FAUSTUS Ama Faustus'un suu asla balanamaz! Havva'y ayartan ylan bile balanabilir ama Faustus asla! Ah baylar, sabrla dinleyin beni; syleyeceklerim sizleri korkuyla rpertmesin. Yreim arpyor ve szlyor, burada otuz yl okuduumu dndke. Ah, keke hi grmeseydim Wittenberg'i; hi kitap okumasaydm - yarattm harikalara tm Wittenberg tanktr, hatta tm
1. GRENC
Faustus, bize bunu niye daha nce sylemedin? Rahipler senin iin dua ederdi.
fAUSTUS ok dndm
bunu yapmay;
Page 34 of 63
306
alacak, bir kez olsun Tanr'ya kulak verecek olursam ruhumu v bedenimi cehenneme gtrmekle tehdit etti eytan beni. ind de artk ok ge! Baylar, gidin, yoksa benimle yok olursunuz. 2. GRENC Ah, Faustus'u 3. GRENC Tanr bana g verecektir. Faustus'la kalacam. kurtarmak iin ne yapabiliriz?
307
iente, lente currite noctis equi! 102 Yldzlar hala hareket ediyor, zaman akp gidiyor, saat alacak, eytan gelecek ve Faustus lanetlenecek. Ah, srayacam Tanrma! Kim beni aa ekiyor? Bak, bak gkyznde sa'nn kan akyor! Tek bir damlas bile ruhumu kurtarabilir; yarm damlas, ah sa! Ah, paralama yreimi sa'nn adn andm iin. Yine de yakaracam ona - Ah Lucifer, ac bana! Kan nerede imdi? Yok oldu. Bak Tanr elini uzatm, kalarn atm fkeyle! Dalar, tepeler, gelin, gelin ykln strne. Saklayn beni Tanr'nn korkun fkesinden. Hayr m! Hayr m! yleyse gmeyim kendimi topran iine; Toprak, al! Hayr, kabul etmiyor beni. Doduum zaman parldayan, Etkileriyle lm ve cehennemi bana veren yldzlar, Faustus'u durnarl bir sis gibi, Doum sanclar eken uradaki bulutun iine ekin Ki, gkyzne kustuunuzda Kollarm bacaklarm frlasn durnarl aznzdan Bylece ruhum sadece cennete ykselebilsin. (Saat alar) Ah, yarm saat geti; birazdan hepsi geecek. Tanrm, ruhuma merhamet etmeyeceksen, Kanyla beni kurtaran sa ak iin Bir son ver dinmeyen aclarma. zin ver Faustus bin yl, Yz bin yl yaasn cehennemde ama sonunda kurtulsun. Ah, lanetlenmi ruhlar iin bir son yoktur! Niye ruhsuz bir yaratk olarak domadn ki! Niye lmsz senin ruhun? Ah, Pisagor'un metempsychosis'i 103 doru olsayd, Ruhum ksayd bedenimden, ben de dnsevdim Yabanl bir hayvana. Mutludur tm hayvanlar; nk ldklerinde Ruhlar hemen elerine aynr;
i02 Ah . i 'd' , 103 ' gecenrn at an, yava g' m, yava., Ruhlann baka bedene getikleri kuramrnn Pisagor tarafndan , , .... .. .. , ' ileri surulduu sylenir.
. GRENC
Tanr'y kzdrma sevgili dostum, yan odaya gidelim ve onun iin dua edelim. FAUSTUS Evet, benim iin dua edin, benim iin dua edin; ne grlt dtyarsanz duyun ieri gelmeyin nk beni hibir ey kurtan,maz. 2. GRENC Dua et; biz de edeceiz, Tanr sana merhamet FAUSTUS Elveda baylar. Yarna sa karsam sizi ziyaret ederim; yoksa Faustus cehenneme gitmi demektir. HEPS BRDEN Elveda Faustus., (GRENCLER kar. Saat on biri vurur.) etsin diye.
FAUSTUS Ah Faustus, Artk sadece bir saatin kald; Sonra da sonsuza dein lanetleneceksin. Kmldamayn, gklerin hep hareket halindeki kreler Ki, zaman dursun, geceyars hi gelmesin. Gzel doann gz, do, tekrar do; Hep gndz olsun, ya da bu saat, Bir yl, bir ay, bir hafta, bir tam gn olsun ki, Faustus tvbe edip ruhunu kurtarsn.
Page 35 of 63
308
Ama benimki cehennemde sonsuza dein yaayp ikcu ekecek. Lanet olsun beni dnyaya getiren anamla babama. Hayr Faustus, sen kendine lanet oku, Seni cennetin mutluluundan yoksun brakan Lucifer' lanet oku. (Saat on ikiyi vurur) Ah alyor, alyor! Bedenim, imdi kar havaya; . Yoksa Lucifer gelip seni canl canl cehenneme gtrecek. (Gk grler, imek akar) Ah, ruhum, kk su damlacklarna dn, D okyanusa, asla bulunama. Ah, Tanrm, Tanrm yle kt bakma bana! (EYTANLAR girer) Engerekler, ylanlar, brakn biraz daha nefes alaym! Ama azn irkin cehennem! Lucifer, gelme! Yakacam kitaplarm - ah, Mefistofeles (EYTANLAR, FAUSTUS'ugtriir)
309
EPLOG
Imf')
,
,
1\\1'
byyebilecek dal krld; ~.ltmanlar bu bilge adamn iinde yeeren pollon'un defne dallar kurudu . \~lllIStllsgitti! Bakn cehenneme dne; Bilge kiiler onun korkun kaderinden ders alp, ak eylere sadece uzaktan haksnlat; "larn derinlikleri zeki insanlar kandrr, 'I'nrsal gcn izin verdiinden daha fazlasn lencmelerine neden olur.
OpUS.104
mdz
EKLER
4. SAHNE
AGNER ve SOYTARI girer.) AGNER Hey ocuk, buraya gel. )Y'fARI ocuk? Bu bana hakarettir. sakall ocuk grmsndr
Page 36 of 63
xo
SOYTARI Var, giderim de var; grdnz WAGNER Vah, zavall sefil; bak, fakirlik nasl da alay ediyor yoksu~ Bu herifin isiz olduunu biliyorum, ok da a; eminim, ~'i olsa, bir kuzu buduna ruhunu eytana satar. SOYTARI Hi de deil! Bu kadar pahalya malolacaksa, gzelee soslanm olmasn isterim. WAGNER Dostum, uam olup bana hizmet eder misin? Qui mi hi discipu/us gibi davrannm sana. SOYTARI Ne? iir syleyerek WAGNER Hayr sefil, altn ve gm ilemeli ipekler ve bit tozuyla. SOYTARI Bit tozu mu? Haarat ldrmeye ben de bitlenebilirim. WAGNER Uam olsan da olmasan da bitleneceksin; dostum, derhal yodl yllna hizmetime girmezsen stndeki tm bitleri cine eviri rirn ve paralatnm seni onlara. SOYTARI Yorulmana gerek yok baym; nk, sanki yediklerinin itiklerinin parasn demiler gibi benimle sk fklar. WAGNER Dostum, brak soytarl da al u gldenleri. yarar o. Uan olursam mi? iyi kzarm
V
311
gibi, baym.
i All
j
sunuyorum
size.
iw
l'nmum: eytan ne zaman ve nerede isterse seni alacak;
lt bir saatin kald. i ,\ t 1~1t',al gldenlerini;
istemiyorum
onlar.
i~ i
Imum, emri me girdin sen! Hazrlan; hemen seni grrsnler liye.:imdi iki eytan aracam. Banio, Beleher!
I',w
[Iclcher m? Beleher buraya gelirse onun anasn bellerim.
1"1
NER
(INER
eytanlar, gidin! Dostum, imdi de beni takip et.
'I'ARI
Tamam efendim! retir misin? stat, bana bu sihirbazlk mesleini
AGNER retirim; sana kpek, kedi, fare, san ya da istediin her ekle girmesini reteceim.
)YTARI
Kpek, kedi, fare ya da san m? Wagner, bu ok gzel!
Page 37 of 63
312
WAGNER Alak, bana stat Wagner de; dikkatle peimden yr: Sol zn, aprazdan sa topuurndan ayrma ki, 'Quasi vestigitl.r n ras tnsistere' olasn. SOYTARI Peki efendim, size sz veririm.
313
:
Yaparsin da. u samal braksan iyi olur; nk efendim bir gelirse buraya, sana iyi bir by yapar.
)lHN
Efendim banu by m yapar? Bana bak, eer efendim buraya gelirse, kafasna yle gzel iki boynuz takarm ki, hayatnda grmemisindir.
IHeK
6. SAHNE
(SOYTARI (ROBIN) girer.) ROBIN Hey Dick, ben dnene kadar u atlara bakver. Doktor Faus tus'un byclk kitaplarndan birini aldm; yle bir eleneco. iz ki. (DICKgirer) DICK Hey Robin, gelip atlar yrtmen ROBIN Ben ve atlar mem gereken snler. (Okur) hayr, organ! seys. DICK Allah, allah; ne var elinde? Bir kitap! yi ama sen tek bir kelime bile okuyamazsn ki. ROBIN Birazdan grrsn. Bana bak, daireden uzak dur; yoksa seni bir rpda hana gnderirim. yrtmek! Valla, hi sevmiyorum bu ii! lgilenbaka eyler var. Brak atlar kendi balarna yr'P-e_r: Per, s-e: Se. Haa, per se. O-n-u: Onu; Yorgan; Uzak dur benden okuma yazma bilmeyen, cahil gerekiyor.
HOBIN
Evet, baka erkekler gibi biz de konunun konuamamuya niyetli olsalar. .. derinine indik,
DICK
nallah belan bulursun. Zaten hanmmn ardndan bo yere dolamadg biliyordum. Robin, rica ederim syle bana, elindeki byu kitub m? IWBIN Sen sadece ne istediini syle, hemen yaparm! nlplak dans etmek istiyorsan, kart elbiselerini, hemen yapaym bym, Ya da benimle meyhaneye gitmek istersen, sana iebildiin kadar beyaz urap, krmz arap, Bordo arab, tatl arap, misket arab iiririm, hem de tek bir kuru bile demeden. ICK Ah, ok gzel] Hemen yapalm bu ii, dilim damam kupkuru. IWBIN Haydi yleyse, gidelim. (karlar.)
Page 38 of 63
314
7. SAHNE
MEFSTOFELES Hayr Faustus'um, dur; biliyorum, Papa'y grmek, Bugn talya'da ve Roma'da Papa'nn muhteem zaferini kutlamak iin Dzenlenen byk trenlere, Aziz Petrus yOrtusuna katlmak istiyorsun. FAUSTUS Sevgili Mefstofeles, beni mutlu ediyorsun. Henz yeryzndeyken, doyur beni nsanlarn houna giden eylere. Yirmi drt yk zgrlm Zevk ve elence iinde geireceim; yle ki, bu parlak beden varolduu srece Faustus ad hayranlk uyandracak MEFSTOFELES ok iyi dedin Faustus; gel yleyse, bekle yanmda; Hemen imdi buraya geldiklerini greceksin. FAUSTUS Hayr dur, benim sevgili Mefstofeles'im. Arzumu yerine getir, sonra gideriz. Biliyorsun ki, sekiz gn iinde Cenneti, dnyay ve cehennemi grdk. Ejderlerimiz o kadar ykseklerde Utular ki, Aa baknca yeryz Ancak elim kadar byk grnyordu. Oradan dnyadaki hkmdarlklara baktk; Gzme ho grnen ne varsa orada grdm. Onun iin, izin ver, bu gsteride ben de rol alaym; Bu marur Papa da kim olduunu grsn Faustus'un. MEFSTOFELES yle olsun Faustus'um; ama biraz bekle, Buraya doru gelen tren alayna bak; Sonra da bynle ne yapmak istediini dn, Papa'y en ok nasl kzdracan en uzak diyarlarda bile.
i
315
li
ii ietirin taburemizi. 'MONO Saksonyal Bruno, eil; Kutsal efendimiz srtna basarak Aziz Petrus'un tahtna, Papalk tahtna kacak.
IIIWNO
Marur Lucifer, o taht bana ait; Senin deil, Petrus'un nnde eiliyorum. I'''PA Benim ve Petrus'un nnde, yerlerde srneceksin, Diz keceksin Papalk makamnn azameti nnde. alnsin borular, Aziz Petrus'un varisi. Bruno'run srtna basarak kyor Aziz Petrus'un tahtna. ((iMrken borular alnr.) Pamuk gibi yumuak ayaklarla yryen Ama demir yumrukla insanlar cezalandran tanrlar gibi Bizim de uyuyan fkemiz uyanacak Ve senin lanet olas abalarn boa karacak. Fransa ve Padua Kardinalleri, Hemen gidin kutsal idare kurulumuza Ve dier Papalk kararlarnn yan sra, Seim yapmakszn, onayalmakszn Papalk ynetimini ele geirmeye kalkan bu kii hakknda
Page 39 of 63
316
Trenc'te toplanan konseyin, Kutsal kilise meclisinin onun hakknda verdii karar Neymi, okuyup bize haber getirin.
IIIIHl
317
yaklaamayacaksnz dinadamlarnn. kllcri onu ok marur yapm, lI~lnlbulutlardan uzatyor, Ill kule gibi tepeden bakyor Kilise'ye. 11111 biz, alaa edeceiz bu kstah; llden nceki Papa Alexander'n yapt gibi, Iman Frederick'in kafasn ezeceiz; ii altn tmceyi ekleyeceiz admzn nne: l'etrus'un varisleri imparatorlar ezmeli, Korkun engerein srtnda tepinmeli, Alag etmeli aslan ve ejderi, Korkusuzca meydan okumal ldrc basiliske. lrc byle bastracaz o marur hizipiyi Ve Papalk yetkisine dayanarak Jru tahtndan azledeceiz.
. KARDINAL
Gidiyoruz, efendim. (KARDINAL'Ierlkar) PAPA Lord Raymond. FAUSTUS Sevgili Mefistofeles, hemen git, takip et Kilise meclisine giden kardinalleri. O bat! kitaplarn kartrrlarken Bir halsizlik, tembellik ksn stlerine; yle derin bir uykuya dalsnlar ki, Onlarn klna girip, sen ve ben lmparatora meydan okuyan u marur Papa'yla konualm;
IIlilIN
Papa [ulius yemin etmiti imparator Sigismond'a, Kendisi ve kendisinden sonra gelecek Roma Papalar adna, lmparatorlar yasal efendileri olarak kabul edeceklerine.
verelim,
I'I\I'A
Papa julius kilise trelerini hie sayd, Bu yzden onun hibir buyruu geerli deildir. Dnyadaki tm g bize verilmemi midir? Dolaysyla, istesek bile hata yapamayz. u gm kemerin zerindeki Yedi altn mhre bak; Bizim Tanr'dan aldmz yedi gc simgeliyor: Balamay, zmeyi, kapatmay, Sulamay, yarglamay, vazgemeyi, mhrlerneyi Ya da canmz ne isterse yapabileceimizi. yleyse, o , sen ve tm dnya nmzde eilecek; Yoksa, hi kukun olmasn korkun lanetimizin Cehennem aclar gibi ar bir biimde kafanza ineceinden. (FAUSTUS ve MEFlSTOFELES, Kardinal klyla ieri girer) MEFlSTOFELES Faustus, syle bana, ok k olmadk m?
Papa, Faustus'un Roma'ya geldii gne lanet edecek. (FAUSTUS ve MEFlSTOFELES kar) BRUNO Papa Adrian, yasalar uygulayn; Beni imparator semiti. PAPA Bunu yapt iin lmparator'u azledeceiz, Lanetleyeceiz onu imparator kabul edenleri; Sen de, o da afaraz edileceksiniz. Kilisenin tand haklardan yararlanamayacak,
Page 40 of 63
318
FAUSTUS Olduk Mefistofeles, kutsal bir Papa'ya Bugne kadar bizim gibi iki kardinal hizmet etmernie], Onlar imdi meclis odasnda uyurlarken Papa Hazretleri'ni selamlayalm. RAYMONO Bakn efendim, kardinaHer dndler. PAPA Mbarek pederler, hogeldiniz; hemen syleyin, Kutsal meclisimizin, Bruno ve mparator'un Devletimize ve Papalk makamna Kar giritikleri hareketle FAUSTUS Roma Kilisesi'nin kutsal bakan, Rahipler ve dinadamlar meclisinin Oybirlii ile ald karar udur: Bruno ve Alman mparatoru, Kilise'nin huzurunu bozan Sapkn ve kstah hizipilerdir. Eer Bruno kendi rzasyla, Alman PrensIerinin basks olmakszn, katl tac giymek Ve sizi ldrerek Aziz Petrus'un tahtna kmak istemise, Kilise meclisi kararna gre Derhal sapknlktan sulu bulunacak, Bir odun ynnn stnde yaklacaktr. PAPA Tamam, teslim aln onu, Ve derhal Porre Angelo'ya gtrp En salam kuleye smsk kapatn. Yarn, mbarek kardinal dostlarmzla Yapacamz meclis toplantsnda Onun yaayp yaamayacana karar vereceiz. katl tacn da yannza aln, Kilise hazinesine teslim edin. ilgili olarak kararlar nedir? iLir
319
Hlifl uhuk tutun sevgili Kardinal Hazretleri. [~lI lilcklcrim sizinle olsun.
Flr:LES
MEFlsTOFELES
kar)
Petrus yortusunu
ereflendirelim,
1,", Stilm
l'jilfHCWELES i Faustus, hazrlan elenmeye; l lykucu kardinaller dnce kadar hzl bir ata bindirilmi, lplcrin zerinden aarak zengin Almanya'ya giden, lruda zgn hkmdarn selamlayacak Bruno'ya ( [ezasiru bildirmek iin gelmek zereler.
lIIY'I'
l'upa, uyuyarak Bruno'nun kamasna ve tacn yok olmasna
Page 41 of 63
320
Su kemeri tak beline, Gitmez ol buradaki herkese. Yedigezegm, karanlk gRyitz, Cehennem ve Furia'nt1l salar, Pluto 'nun mavi atei, Recate'nin aac, Sihirli szlerle kucaklasn seni, Kimse giiremesin bedenini. Faustus, ank ne kadar mbarek olur/arsa olsunlar Dilediini yap, kimse seni grmeyecek. FAUSTUS Teekkr/er Mefistofeles; rahipler, denk atn ayanz; Yoksa, Faustus krar traanm kafalarnzI. MEFISTOFELES Faustus, sus; bak ite kardina1Jer geliyor. (PAPA ve tm lordlar girer. KARDINAL 'ler bir kitapla girer) PAPA Hogeldiniz, Kardinal Hazretleri; gelin, oturun. Lord Raymond, buyrun; rahipler, emrimizi bekleyin, Her eyin bu kutsal yonuya yakacak biimde Hazr olmasna zen gsterin. 1. KARDINAL Papa Hazretleri, ltfederseniz, Bruno ve imparator ile ilgili olarak Kutsal meclisimizin verdii karar okuyun. PAPA Buna ne gerek var? Ben size demedim Yarn mecliste toplanp mi, diye? PAPA Bu konuanda kim? Rahipler, etrafa bakn. Lord Raymond, rica ederim buyrun; bu ok deerli armaan iin kran borluyum Milan Piskoposuna. FAUSTUS Teekkr
321
IO)INAL ~HlHazretleri, yanlyorsunuz; ~I()ND bize byle bir emir vermediniz.
IIII
i:
Ikar etmeyin, hepimiz tanz; luuno ve onun deerli katl tac Kilise hazinesine konulmak zere Sj~lere teslim edilmiti. l"lrvl KARDNALLER
Kutsal Paulus zerine, biz grmedik onlar.
li
ll
il'\ i'
Petrus zerine yemin ederim ki, leceksiniz Iemen onlar buraya getirmezseniz. Atn unlar zindana, vurun ayaklarndan zincire! Hain kardiraller, bu iren ihanetinizden dolay Lanetli ruhlarnz kaplsn cehennem azabna.
"AU
TUS Eh, bylece gvende olurlar; imdi de lene katl Faustus; Papa'nn hi byle kafa bulan bir konuu olmamt.
ilA PA
Rheims Bapiskoposu, PISKOPOS Papa Hazretleri'ne bizimle oturun.
teekkr
ederim.
Ona ne ceza vereceimizi kararlatracaz Daha biraz nce haber getirmediniz mi, Bruno ile lanetli imparatorun Kutsal meclis tarafndan
Iren sapknlar, alak hizipiler olarak ilan edildiklerini? yleyse niye bu kitab okumam istiyorsunuz?
ederim efendim.
Page 42 of 63
322
PAPA O da ne! Kim kapt yemei elimden? Alaklar, neden konumuyorsunuz? Sayn Bapiskopos Hazretleri, bu ok leziz yemei Fransa'dan bir kardinal yollad bana. FAUSTUS Onu da alaym. PAPA Bize byle ar hakaretler yapan Bu sapknlar da kim? arap getirin bana. FAUSTUS Evet, rica ederim getirin; Faustus susad. PAPA Lord Raymond, erefinize iiyorum. FAUSTUS Majestelerine PAPA arabm da gitti! Salaklar, bakn etrafa, Bulun bu alakl yapan adam; Yoksa, yemin ederim, hepiniz leceksiniz. Lordlarm, rica ederim, sabrnz tamasin Bu belal lende. PSKAPAS Papa Hazretleri, sizden affedilmeyi bir ruhtur belki de. PAPA Olabilir; Onun iin, bu belal ruhun fkesini vanursn Rahiplerimize bir lm ayini dzenlemelerini diye emredin. dilernek iin araftan kaan erefe ben kaldracam.
323
1 Her lokrna yemek hala m baharatland? al unu.
l, 1\ldllrilyorlar beni, lordlarm, yardm edin bana; dlp yardm edin, gtrn beni buradan, IiIi yptklar iin sonsuza dein lanetlensin bu ruh.
l'IIIINtIIS,
'I'W,
lnn, kitap, mum; Olum,kitap, an.
i lzdcn ve tersten Faustus'u cehenneme gnderecekler. i/j i E R ellerinde a,kitap ve mum lm ayini iin girerler)
i
i~
lin kardelerim, imanla iimize koyulalm. l.nuct olsun, masadan Papa Hazretleri'nin yemeini alana.
Itllcdicat Dominus. Lurct olsun Papa Hazretleri'nin suratna tokat atana. I(ledicat Dominus.
l.unct olsun, Rahip Sandelo'nun kafasna aplak atana.
Mnledicat Dominus.
r .unet olsun,
Mnledicat Dominus.
Lanet olsun, Papa Hazretleri'nin
i r.\lIS'f'US
dooer, ortalarna
Page 43 of 63
324
325
I,
l luy hay; ara, ara. Robin, kupay aL.stm aramandan llOfkmuyorum. Senin kupana m tenezzl edeceiz?
8. SAHNE
(SOYTARI (ROBIN) ve DICK ellerinde bir kupayla girerler.) DICK Hey Robin, biz senir, u eytan, bu kupay almamza bir l ne bulmas iin arsak iyi olur; baksana meyhanecinin ~'I peirnizi brakmyor. ROBIN Dert deil, brak gelsin; bizi takip ederse ona yle bir by yaparm ki, hayatnda byle bir by yaplmamtr ona. u kupaya bir bakaym. (MEYHANECI girer) DICK AL.Bak, ite geliyor; haydi Robin, ya da hi bir zaman ?;sterme. MEYHANECI Demek buradasnz! Sizi bulduuma sevindim, ne saygd baylarsnz yle. Rica ederim syleyin, meyhaneden aldiinn kupa nerede? ROBIN Ne! Ne! Biz mi kupa almz? Szlerine dikkat et! Hi benziyor muyuz kup., hrszlarna? MEYHANECI Hi inkar etmeyin; sizde olduunu arayacam. ROBIN Beni mi arayacaksn? Peki, hi ekinme. haydi, haydi, strn ara, strn ara. MEYHANECI Dostum, gel; imdi d~ senin stn arayacam. Dick, kupay al _ biliyorum; strz ya imdi gster byn
eminim ikinizden
"iN
ardnz biliyorum.
Tamam; syleyebilir misin ne zaman? Dick, bir daire iz bana ve arkamda dur, ve de hi kmldama canna deer veriyorsan Meyhaneci, imdi alacaksn kupan - Dick, tek kelime etme. O per se o, demogotpn, Belcherve Mefistofeles. girer.)
'1I.F1STOFELES
IJr.F1STOFELES ehennem lkesinin hkmdarlar, Bu rezillerin byleri beni ok fkelendirdi! stanbul'dan getirdiler bu alak kleler beni, Salt keyifleri iin. 1t)!llN Baym, Meryem ana' hakk iin gzel bir yolculuk olmu! Yemek iin bir kuzu budu, kesene de bir metelik koyup geri gitmeye ne dersin?
niCK
Efendim,
sizeyrekten
yalvaryorum;
iEflSTOFELES
Bu alaklnzn cezasn vermek iin,
Page 44 of 63
326
nce sen, irkin bir ekle gir; Yaptn maymunluklar yznden ROBIN Ah, ok gzel; maymun ha! Efendim, rica ederim, onu banu verin de birka numara gstersin diye etrafta dolatraym. MEFSTOFELES Alacaksn; sen de dn bir kpee ve srtnda ta onu. Haydi, yok olun. ROBIN Kpek mi? ok gzel. Hizmetiler orba kazanlarna dikkat etsinler nk hemen mutfaa gidiyorum. Haydi Dick, gel. (lki SOYTARI kar) MEFSTOFELES imdi, hi snmeyen atein alevleriyle Kanatlanp uacam hemen Faustus'uma, (kar.) Trk Sultan'nn sarayna. !lltlmERICK Benvolio nerede? maymun ol.
327
HTiNO Edecek; yannda da Alman sihirbaz, Bilgin Faustus, nl Wittenberg'li, BUyclk sanatnn dnyadaki en baarl ismi var. Yce Carolus'a gstermek istiyor .I'm yiit atalarn tek tek. skender'i ve onun gzel sevgilisini de, halleriyle huzurunagetirecek. ITn gzel kyafetleri ve savai Majestelerinin
nrrr-o
Eminim derin bir uykudadr. Dn gece, son derece nazik bir biimde, Bruno'nun erefine kadeh kadeh Ren arab kaldrd. Bugn de tembel adam yataktan dar kmad. I' it E DERICK Bak, bak - penceresi
ak; seslenelim
ona.
9. SAHNE
(MARTIN O ve FREDERICK MARTINO Hey, subaylar, baylar; Hemen koun imparatorlln huzuruna. Sevgili Frederick, hemen boaltsnlar odalar; Majesteleri salona geliyor. Git, taht odas hazr m bak. FREDERICK Kendimize papa setiimiz, Cin srtnda Roma'dan gelen Bruno nerede? Papa Hazretleri imparatora elik etmeyecek mi? karMit kaplardan ierigirer)
~1t\RTINO Hey, Benvolio! 111~NVOLlO banda takkesi, dme/erini ilikleyerek yukarda be/irir.) IIENVOLlO Sizi eytan m drtt? ~IARTINO Dostum, yksek sesle konuma, eytan duyar seni. Baksana saraya Faustus geldi, Emrinde bin tane cin bekliyor Doktor ne isterse yerine getirmek iin.
1\ I':NVOLlO
Ne olmu yani?
Page 45 of 63
328
MARTINO Haydi, odandan karsan grrsn Bu sihirbazn, Papa ve majesteleri mparator'un Almanya'da, bugne kadar grlmedik Esiz byler yapacan. BENVOLIO Papa daha bkmad m sihirbaz1ktan? Daha geenlerde eytann Srtndayd, Eer onu bu kadar ok seviyorsa Dilerim onunla tekrar Roma'ya uar1ar. FREDERICK
Syle, gelip bu elenceyi grecek misin?
329
huzurnd
BENVOLIO Hayr. MARTINO Yoksa pencereden BENVOLIO Evet; eer bu srada uyuyakalmazsam. MARTINO mparator yaknlarda, kara by ile Ne gibi harikalar yarat1abileceini BENVOLIO yi; siz mparator'un huzuruna kn. Ben kafam pencereden U zatmakla yetinirim - nk, derler ki, insan gece sarho olur, sabah eytan ona zarar vermezmi. Eer bu doruysa, ben tl bylym, size garanti ederim, ona da sihirbaza da by yap rm. (ekilir) (Borular alnr. Alman imparatoru CHARLES, BRUNO, SAXONYA DK, FAUSTUS ve MEFSTOFELES, FREDERICK, MART No ve Hizmetkadam yanna ge/ider.) grmeye geliyor. mi izleyeceksin?
r 1,1
tl hill~Ncleri Carolus, bu gzel szler
tm benliiyle luun Imparatoru'nu sevip ona hizmet etmesine, i :'II"l kutsal Bruno'nun ayaklarnn dibine atmasna neden
I\NIII Faustus'un 111I1t'lk.
\I nn n kant olarak da, eer majesteleri arzu ederlerse, IIIC snmeyen cehennemin fildii kaplarn delmeye, IllIIl<;1 Furia'lar maaralarndan karp HI", efendimizin istedii her eyi onlara IIOytlsnn kudretiyle yaptrmaya l luzr bekliyor bu doktor. LIO nan tanrm! Konumas ne kadar da korkutucul Yine de tm bunlara ramen inanmyorum ona; Papa bir seyyar satcya ne kadar benziyorsa o da o kadar benziyor bir bycye. IPARATOR Faustus, bize sz verdiin gibi, nl fatihi, Byk skender'i ve sevgilisini erek sfatlar ve tm grkemleriyle grmek, nlarn muhteemliine hayranlk duymak isteriz.
IJSTUS
Majesteleri, onlar hemen greceksiniz.
Page 46 of 63
330
Mefistofeles, git;
yll
331
nne
1111"11
Arbal bir mzik eliinde Getir bu yce mparator'un MEFSTOFELES Peki Faustus. BE NVOLlO stat dOktor, sizin eytanlar hemen gelmezlerse birazda ii ya dalacam. Kahretsin, bunca zamandr bir eek gibi, ii ak eytann elisine baktm halde hibir ey gremodj iin fkeden iim iimi yiyor. FAUSTUS Sanatm yar yolda brakmazsa beni, Birazdan gsteririm sana gnn. Efendim, siz majestelerini uyarmalym, Cinlerim, skender ve sevgilisini Huzurunuza getirdiklerinde Kral'a hibir soru sormamal, eri girip kmalarn sessizce izlemelisiniz. MPARATOR Faustus, dilediin gibi olsun; kabul ediyoruz. BENVOLlO Evet, evet; ben de kabul ediyorum. Eer skender'le sevgilisin. mparator'un huzuruna getirebilirsen, ben de Acteon olup ken dimi bir geyie dntreceim. FAUSTUS Ben de Diana olup hemen sana boynuz takacam. (Borular alnr. Bir kapdan Imparator SKENDER, dier kapdaf/ DARIUS girer. arplJmaya btZflarlar, DARIUs yere ykt r. SKEN DER onu bJdrr, tacn alr, dlJan kmak zereyken sevgilisiyle karla. r. Sevgilisini kucak/ar, Dan'us'un tacn onun baJna koyar; geri ge/ir Vii tahtndan kalkp onlan kucaklamaya alan ama bunu gbren FAUSTU tarafindan hemen durdurulan Imparator'u se/amlar. Boru sesleri kesilt; mzik duyulur.) Byk Skender'i ve onun gzel sevgilisini.
deiller.
!tA I'()I
II i beni; bu nl imparatoru grnce "lhni yle kaybettim ki, llill'lmn arasna alp kucaklamak istedim onu. 11111 I+'OllStus, madem onlarla konuarnyorum I" utllmi iyice tatmin etmek iin senden unu istiyorum: l uvdurn ki, bu gzel kadnn boynunda I, O~(\k bir siil ya da ben varm. IILI Hylentinin doru olup olmadn nasl renebilirim?
,n'l LS
Mnjcsteleri, ekinmeden 11'1\UATOR gidip bakn.
IL,1/-n 'US
l laydi, gidin.
, Ifll'lflti yapanlar kar)
Yce majesteleri bakn, bakn. Garip bir hayvan kafasn pencereden uzatm,
I~IPARATOR
Ah, ne muhteem bir manzara! Saksonya Dk, en Benvolio'nun kafasna iki koca boynuz taklm. KSONYA DK Uyuyor mu yoksa lm m? bakn,
FA.USTUS
Uyuyor efendim; ama dnde boynuzlarn grmyor.
Page 47 of 63
332
MPARATOR ok gzel bir aka bu; seslenip uyandralm Hey, Benvolio! BENVOLlO Lanet olsun hepinize; MPARATOR yle bir kafayla bu kadar fazla uyumana amyoru/ll, brakn biraz daha uyuyaym. onu.
11!!1i1111C\
333
kadar yalarsayalasn iiii Idpeklerin kanl dilerinden kurtaramayacak.
! i Utliba birazdan bir sr cin peydahlayacak. Sayn Ili, Iflf';n benim adma rica edin; kahretsin, bu ikenceleIthynumam ben.
SAKSONYA DK
Benvolio, buraya bak; mparator sesleniyor sana. BENVOLlO mparator mu! Nerede? Kahretsin, kafam. MPARATOR Boynuzlarnn dmemesi kafan etkilemeyecek; yeterince korunuyor olacak. FAUSTUS Hayrola bay valye, korkun. yoksa boynuzlarndan m asldn? Hu nk,
LI
ll"eleri, bana hakaretlerinden ok, sizi komik bir olayla el~n"l 11\ ;k iin Faustus bu rezil valyeyi cezalandrd. Tek ar11111 huydu; onun iin boynuzlarn karmaya hazrm. MefistoIf_, kar boynuzlar; baym, bundan byle bilim adamlar hakh tcrbiyeli konuun.
Ayp ayp, sok kafan ieri de tm dnyay akna evjrn BENVOLlO Kahretsin, Doktor, bu alakl sen mi yaptn? FAUSTUS yle demeyin baym; doktor yeteneksizdir; Bu beylere gsterecek, mparator'un huzuruna Yce hkmdar, cengaver skender'i Getirecek bys, sihiri yoktur. Faustus bunu yapabilirse Yiit Acteon klndan bir geyie dnmeye razydn. te bu yzden baym - majestelerinin izniyle _ Bana bir av kpei srs salacam,
eer bilim bir hln asla temiz suratlara, kk yakalaraas gvenmem. Eer In intikamn almazsam, az ak bir istiridyeye drp, urzlu sudan baka bir ey imeyeyim.
m! Kahretsin,
1/ )
!Ii.\ltATOR Faustus,
ve Askerler girer)
iii,
"R/oncnlcre.
Page 48 of 63
335
334
MARTINO Hayr sevgili Benvolio, brak seni vazgeirelim Bycye kar giriecein bu iten. BENYOLlA Defolun, benden bunu isteyen beni sevmiyor demektir. Tm uaklar bana yaplanlarla dalga geerken, Trklerinde bara ara 'Benvolio'nun kafasn bugn boynuzlar ssledi!' derken Bu kadar byk bir hakarete nasl aldrmam? Bu gzkapaklar bir daha asla kapanmasn Klcmla o sihirbaz gebertmeden. Bu giriimde bana yardm edecekseniz ekin kllarnz ve kararl olun. Yoksa, gidin; Benvolio burada lecekAncak Faustus lrse bu utantan kurtulurum! FREDERICK Ne olursa olsun seninleyiz; Buraya gelirse o doktoru ldreceiz. BENYOLlO yleyse sevgili Frederick, hemen koruya ko, Uaklarmz ve adamlarmz Aalarn arkasnda pusuya ya tr; Biliyorum, byc yaknlarda; Diz kp mparator'un elini ptr, zin isteyip byk dllerle ayrldn grdm; Askerler, yiite savan; eer Faustus lrse Parasn siz aln, zaferi bizim olsun. FREDERICK Askerler, gelin; takip edin beni koruya. Onu ldren altn kazanacak, sonsuz sevgiyle dllenecek. (FREDERICK, ASKERLER/le kar) BENYOLlA Kafam boynuzsuz daha hafif; Ancak, yreim kafamdan daha ar, Can' atyor sihirbazn ldn grmeye. LIO nSUn. Bu darbe her eyi sona erdirecek! ~chennem, al ruhunu; ite byle devrilmeli
1,10 onur benim olacak; klcm, in hedefe! 11111 takt boynuzlara karlk birazdan koparacam
ban.
gvdesi.
\ H'l'rUS
AhI
,mmERICK Ostat doktor, inliyor musunuz? ,mNYOLlA Yrei paralansn inleye inleye! Sevgili Frederick, Ite byle sona erdiriyorum aclarn.
bak;
Page 49 of 63
336
BENVOLlO eytann kafasn; cinler imdi de glsun. FREDERICK Byleriyle cehennem zebanilerinin as k yzl padiah" Korkudan titreten, sapsar yapan O ciddi yz, o korkun bak bu muydu? MARTINO mparator'un nnde Benvolio'yu lanet olas kafa bu muydu? BENVOLlO Evet, ite o kafa burada; vcut da urada yatyor. Bir gzel dllendirildi alaklklar. FREDERICK Gelin, onun bu nefret edilesi adna Daha fazla utanc nasl ekleyebiliriz dnelim. BENVOLlO ncelikle, bana yapt hakaretlere karlk olarak, Bana koca boynuzlar ivileyeceim ve sallandracam Bana boynuz takt pencereden; Ki, tm dnya grsn hakl intikamm aldm. MARTINO Sakaln ne yapalm? BENVOLlO Bir baca temizleyicisine sprgesi eskitir. FREDERICK Gzlerini ne yapalm? BENVOLlO Oyalm gzlerini; dili souk almasn diye dudaklarn dmeleriz onlarla. satarz, size garanti veririm, on al onlan utanca boan n, eytan yine canlard.
Khlannzla
derdim.
ma sizleri cezalandrmada niye geeikiyorum ki? roth, Belimoth, Mefistofeles. 11~J'ISTOFELES ve dierEYTANLARgirer) llydi, atn u hainleri srdarnza; 'I 'rmann onlarla ta cennete kadar, radan da frlatn hepsini ba aa cehennem in dibine. i Iayr, durun; tm dnya tank olmal ektikleri aclara; Sonra da cehennem cezalandrr ihanetierini. Bclimoth, u sefili burdan gtrp Dir amur ve pislik deryasna at. Sen de u brn al, Dikenlerin, en sivri fundalklarn arasndan ormana srkle; Du arada benim sevgili Mefistofeles'im u hainle yksek bir kayann tepesine usun; Aa yuvarlannca alak adam kemiklerini krsn, Bana yapmak istedikleri gelsin bana. idin, hemen emrimi yerine getirin.
Page 50 of 63
338
FREDERICK Sevgili Faustus, ac bize, bala canmz. FAUSTUS Gidin. FREDERICK eytan emrediyorsa insan gitmek zorundadr. (CNLER, VALYELER'/ekar. Pusuya yatan ASKERLERgim
ulorlo topuklarmdan ekip iinde yzdrdkIeri Ilr ve pislik deryasnda yar yarya boulmu bir haldeyim.
. ASKER
Baylar. gelin, saldrya hazr olun, Elinizi abuk tutup bu soylu beylere yardm edin. Sihirbazla konumalarn duydum. \'wm, koru beni; hep mi kovalanacam? \'\Nv
i.ro
2. ASKER
te bakn, geliyor! Saldrn, ldrn sefili. FAUSTUS Bu da ne? Beni ldrmek iin bir pusu! Faustus, gster yeteneklerini; alak kyller, sk durun. Bakn, bu aalar ben emredince hareket ediyorlar, Beni iren ihanetlerinizden korumak iin Sizinle ararnda engel oluturuyorlar. Bakn, sizin bu clz saldrlarnz savuturmak iin Hzla bir ordu geliyor buraya .. (FAUSTUS kapya vurur, davu/ alan bir EYTAN girer; onun arbasn dan sancak tayan bir bakas ve si/ahl birka eytan daha girer. Arka/ tndan MEFSTOFELES haoai fieklerle girer. Askerlere saldrrlar V~ on/ar kova/ar/ar. Karlkl kap/ardan BENVOLlO, FREDERICK Vf MARTINO, yz/eri gz/eri kan iinde, amura ve pislie bu/anm olarak girer/er. Hepsinin kafa/arnda boynuz vardr.) MARTINO . Hey, Benvolio! BENVOLlO Buradaym. Hey, Frederick! FREDERICK Ah, sevgili dostum, yardm et bana. Martine nerede?
nlieDERICK 1)o~ru syledin, Kendininkinde demek istiyorsun; elle kafan. l\leNVOLlO Kahretsin, yine boynuz km!
KrNO
1I11:NVOLlO Hangi eytan yard:m ediyor bu lanet olas sihirbaza? Bamza gelen felaketler kat kat artt. . IlmOERICK Utancmz saklamak iin ne yapabiliriz?
Page 51 of 63
3-40
BENVOLIO Intikam almak iin peinden gidersek
341
1'11
ti
Bu koca boynuzlara bir de UZun eek kulaklar ekler, Tm dnyann maskaras yapar bizi. MARTINA Sevgili Benvolio, ne yapalm yleyse? BE NVOLIO u ormann kenarnda bir atom var. Oraya gidip, ekillerimiz zamanla deiene kadar Gzden rak yaayalm. Madem utan nmz byle lekeledi, Utanla yaamaktansa acdan lmeyi yeleriz. (Herkes kar)
~i
tlrmcyeyim mi? Niye, her yere gitmez mi?
1 11
hendeklernereye istersen sr ama suya srme. Git, seyise at sana 11I1I)Hlni syle ve dediklerimi unutma.
i
u,r,
O\"ZI
'1\ ii/iz veriyorum
II/in
iim i.
I'IIS
1~IHlNtllS,
10. SAHNE
(FAUSTUS, ATCAMBAZI Saygdeer beyefendi, rica ediyorum. FAUSTUS Dostum, bu kadar az parayla byle gzel bir at satn alamazsn, Onu satmaya ihtiyacm yok; ama beendiysen ve on taler dan verirsen, al senin olsun; nk gryorum ki, onu ok sevdin. ATCAMBAZI Efendim, sizden rica ediyorum bu paray kabul edin; ok yoksul bir insanm ve Son zamanlarda at ticaretinde ok para kay benim; bu al veri kendimi toparlamama neden olacak. FAUSTUS Peki, teklifini sylemeliyim: kabul ediyorum; ver paray bana. Dostum, sana Hi korkma, at itlerden, hendeklerden ar ama sizden u krk raleri kabul etmenizi AT CAMBAZI ve MEFISTOFELES girer)
ne dolandrcym! Gizli zellikleri bulunduunu atm suya srnce altmda birazck samandan baka Ilir ey kalmad; ok uratm boulmamak iin. Gidip uyandra:ug1m onu ve krk talerimi geri alacam. Hey, doktor efendi, rezi! dolandrc; stat doktor, uyan, kalk, geri ver param nk enin at bir demet samana dnt - stat doktor. ll' A i lATUS 'un bacan eker) Eyvah, hap yuttum; ne yapacam imdi? Bacan kopardm.
lnerek
istiyor.
Page 52 of 63
342
AT CAM BAZI
ldrmeye alsamda almasam da artk tek baca var; ondan hzl koarm,baca da bir ukura ararm. (kar) FAUSTUS DurdUfun onu, durdurun, durdurun _ hah hah ha! FaUSt' baca yerinde; at cambaz da krk taleriyle bir demet saman d. (WAGNER girer) Wagner, merhaba, ne haberler var sende?
343
ler? iLiN
Vcrcsiye MIt~rI"de on sekiz lira borcum grnyor;
ama tek
l ctme.klulm
WAGNER
Vanholt Dk sizinle grmeyi rica ediyor ve yolculuk srasu da size elik etsinler diye gerekli malzemelerle birka adam yollad. FAUSTUS Vanholt Dk soylu bir beyefendi; ona sihirbazlm gstern de cimri davranmamalym. Haydi, gel. (karlar)
~eyIANEC1KAI)IN
Hi kukurolmasn; nk anladm kadaryla onu temizlernyu hi niyetin yok. !'lm
Meyhanel l~dn, baksana, bize bira getir.
SAHNE 10 B
(Bu sahne, sadece B Metnil/debulunmaktadr ve Wagnern, Vanhoft DilJ. nn davetini bildirmesindensonragelmektedir)
(SOYTARI ARABACI
Buyrun sayn baylar,size Avrupa'nn en iyi birasn iireceim. Hey, meyhaneci kadn, nerede u yosmalar? (MEYHANEC! KADIN girer)
ItABACI
Baym, Mhycnn bana neler yaptn anlataym size. Doktorjuustus diye birini tanyor musunuz?
MEYHANEC! ROBIN
KADIN hogeldiniz.
AT CAM BAZI
Evet, ~ll alsn cann! te onu tanyan bir baka kii daha; san du m by yapt? ARABAC Ne yapilAnanlataym: Geen gn, bir araba samanla Witterberg'e glderkcn karma kt; yiyebilecei kadar saman karl-
biliyor musun?
Page 53 of 63
345 344
nda ka para istediimi sordu. Biraz samann ona yetec dnerek, kuru verirse diledii kadar alabileceini ~lIyl dim. Bunun zerine hemen paray verdi ve yemeye baal ranr bana, btn samanm bitirmeden kalkmad. HEPs BRDEN Vay canna, daya geip biraz daha ielim; sonra da gidip
ROBIN Evet, evet; sanrm o olabilir; ben de bir araba dolusu odun yiyen bir adam duymurum. AT CAM BAZI Baylar, imdi de bana ne biim alaklklar yaptn dinleyin: Dn ondan bir at satn almaya gitmitim. Bir trl krk dolardan aza satmaya yanamad. Ben de, atn ok iyi olduunu, itler den, hendeklerden ap asla yorulmayacan bildiim iin on paray verdim. At alnca, Doktor Fauster, at istediim kadar, gece gndz dinlendirmeden srebileceimi ancak hibir koulda suya srmememi syledi. Ben de, bilmemi istemedii bir zellii olduunu dnerek at koca bir rmaa srdm. Tam ortaya geldiimde atm yok oldu; ben ise bir saman demeti zerinde oturuyordum. HEPs BRDEN Ah doktor, muhteem!
)Htat doktor, bu gzel grntler iin teekkrler; gkyzne o oyu diktiin iin seni nasl dllendirebilirim bilmiyorum. O Illl\l1Zara,beni dllnyada hibir eyin memnun edemeyecei ka-
AT CAM BAZI Ama aznn payn ne gzel verdiimi dinleyin: Evine gittim; uyuyordu; Kulann dibinde barp armaya baladm ama ne yaptysam uyanmad. Bunun zerine, ben de bacandan tuttum ve ekmeye baladm; baca kopana kadar da durmadm. Bacak imdi benim evde, ahrda duruyor. ROBIN Yani imdi doktorun tek baca m var? Bu ok gzel, nk eytanlarndan biri beni maymuna evirmiti. ARABACI Meyhaneci
)~ES Haklsnz, stat doktor; madem bana kar bu kadar naziksiniz, ize canmn en fazla ektii eyi syleyeyim: u anda aylardan Ocak, karak; ama mevsimlerden yaz olsayd, bir tabak olgun zmden baka bir ey istemezdim. \1t\USTUS Hi sorun deil;Mefstofeles, hemen git! (MEFlSTOFELES kar) Madam, sizi memnun etmek iin bundan daha fazlasn yaparm. (MEFtSTOFELES zm/erle girer) Buyrun, tadna bakn, ok gzel olmallar; nk, inann bana, ok uzak bir diyardan getirildiler.
Page 54 of 63
346
DK Her eyden ok bu artt beni; yln bu zamannda, hibir aata meyve yokken, nereden buldunuz bu olgun zrnlerl] FAUSTUS Majesteleri, dnyann ortasndan geen hatla yl ikiye ayrln tr. Burada kken, dier yarda, Hindistan'da, Yemen'de v ha doudaki dier lkelerde yazdr ve oralarda ylda iki meyve rn alnr. te oralardan, ok hzl uan cinim sayc .. de, grdnz gibi, bu zmleri getirtrim. DES Inann bana, bunlar hayatmda yediim en tatl zmler. (SOYTARILAR [ROBIN, mc K, ARABACI, AT CAMBAZI] kapyn vururlar) DK (Ierden) Kapdaki bu saygszlar da kim? Gidip Susturun unlar, an kapy. Sorun bakalm ne istiyorlarm. (Tekrar kapy alarlar; FA USTUS 'la konumak istediklerini siiylerler.) HZMETKAR (Ierden) Baylar, nedir bu amata? Neden Dk' rahatsz ediyorsunuz? DICK Onunla iimiz yok; onun iin bunu alsn HzMETKAR Terbiyesiz yorsunuz? AT CAM BAZI Baym, ho karlanmayacak sahibiz. kadar kstah olabilecek bir zekaya serseriler, nasl byle kstah olmaya cesaret edebili0.106
3'117 IIC'I'I<AR Ilr oluyor. Ltfen gidip kstahlnz i >n1t'U de rahatsz etmeyin.
Ne istiyorlar?
IETKAR
!)oktor Faustus'la konumak istediklerini sylyorlar.
,4MIAc
Evet, onunla konumak istiyoruz.
DUl
ii\( LL,
u alaklar.
bizi
lJSTUS Dk Hazretleri,
i,'i\USTUS
Teekkrler majesteleri. ROBIN, DICK, ARABACI ve AT CAMBAZIgirer) Merhaba dostlar, naslsnz? Valla, ok kzgnsnz; yle yakna gelin Affedilmenizi saladm; hepiniz hogeldiniz. ROBIN Hayr baym, paramz alrsak hogelmi olacaz; aldmzn karln da deyeceiz. Hey, yarm dzine bira getirin buraya ve cehenneme gidin.
Page 55 of 63
348
FAUSTUS Dinle beni, nerede olduunuzu ARABAc Evet, tabii biliyorum, gkyznn HIZMETKAR Doru da bay kstah, iinde bulunduunuz ATCAMBAz Haaa; buras iki imeye uygun bir yer. Kahretsin, bira gct bize; yoksa buradaki tm flar paralarz ve beyninizi daglt ielede. FAUSTUS gelin, size bira vereceim. Efendim, rica ediyorum, biraz izin verin bana, Size nm kanltlayaym, hounuza gidecektir.
olmayn;
349
biliyor musun?
1,1, bir
ti~
!Ilitli
altndayz.
IIl, At sarnm
yer neresi?
rarnm, siz beyefendinin eti ve kan ne kadar da nazikat cambazn anmsyor musun?
O kadar fkeli
DK Tm kalbimle sevgili doktor; keyfinize bakn, Hizmetkiidarmz ve saraymz emrinizde. FAUSTUS Majestelerine AT CAM BAz ok gzel; ite imdi doktor konuuyor _ valla, bu sylediin ey iin senin tahta bacan erefine ierim. FAUSTUS Tahta bacam m? Ne demek istiyorsun? ARABAc Hah hah ha, Dick duyuyor musun? Bacan unutmu. AT CAM BAz Evet, o baca fazla kullanmyor. teekkr ederim; bira getirin buraya.
usrus
Va\la hayr.
AHABACI
yleyse rica ederim reverans yapn.
IrAUSTUS
'ilit)
Teekkr ederim, baym.
AltABACI
nemli deil; ltfen syleyin.
FAUSTUS
Neyi? ARABAC Her iki ayanz da size her gece yatakta elik ediyor mu?
Page 56 of 63
350
FAUSTUS Beni byc m sanyorsunuz ARABACI Hayr baym, hibir ey sanmyorum. bilmek istiyorum. (MEYHANECI KADIN iki/erle girer) FAUSTUS Emin 01, elik ediyorlar. ARABACI Teekkrler, FAUSTUS Iyi de, niye bu sorular soruyorsunuz? ARABACI Hi; ama bence tahtadan bir yatak arkadanz var. ATCAMBAZI Baym, anmsamyor musunuz, siz uyurken bacaklarnzdan birini ekip koparmtm? FAUSTUS Ama imdi uyanm ve bacam da salam; ite baym, bakn. HEPS BRDEN Aman tanrm! Doktorun ARABACI Baym, anmsyor musunuz, araba dolusu _ (FAUSTUS DICK Anmsyor mUSunuz beni nasl bir maymun _ ATCAMBAZI Seni orospu ocuu sihirbaz, anmsyor musun beni nasl dolandrmtn _ by yapp konumasn beni nasl dolandrp yemitiniz engel/er) bir baca m varm!
(i
351
da byle sorular soruyorHill,
IN
lleni anmsyor musun? Hokus pokus yapp kurtulacan nmtn? Anmsadn m kpek'I'ARILAR kar) m
Sadece bunu
'IANECI KADN kilerin parasn kim dyor- bana bak stat doktor, tuterilerirni buradan gnderdin.Kim deyecek benim iIANECI KADN kar)
tatmin oldum.
"Ir,A
grcndim, Bu bilge adama ok ey borluyuz.
m
I~vet madam, deyeceiz bunu Tm sevgimiz ve itenliimizle. nun bu elenceli byleri tmzntlerimizi ,Mdar) giderdi.
12. SAHNE
Ill/, KI/t/der, imek aear. EYTANLAR st kapal tabaklarla girere'; M EFISTOFELES onlar FAUSTUS'un alma odasnagtrr. Id:rlsl7ldan WAGNER girer.) AONER anrm, efendim yaknda leceinibiliyor. Vasiyetini yapt; servetini, evini, eyalarn, altntabaklarn ve bunlarn yan sra iki bin dka altnn bana brakt.Acaba ne yapmak istiyor? Eceli gelmi olsayd bylesine elenmezdi; u anda rencilerle yemek yiyor, Wagner'in hayatnda grmedii kadar mkellef bir masada! te bakn geliyorlar,len sona ermi galiba. :tkm~ FAUSTUS, MEFSTOFELES ve iki- niversite GRENcts girer) .OGRENCI stat Doktor Faustus, dnyannen gzel kadnnn
kim olduu
Page 57 of 63
352
konusunda yaptmz tartmadan sonra Yunanl Helenil mi gemi en gzel kadn olduuna karar verdik. Ite b den, stat dOktor, tm dnyann ahane1ii yznden hay, duu bu esiz Yunanl bayan bize gsterme ltfunda bui sanz size ok ey borlu olacaz. FAUSTUS
353
i
Baylar, doStluunuzun
iten olduunu
biliyorum;
geri evirmek
Kendisini sevenlerin hakl isteklerini Faustus'un huyu deildir. Paris'in onunla denizi ap, Bu ganimeti zengin Dardania'ya Grkemi ve gzellii ile
getirdii zamanki
Greceksiniz bu esiz Yunanl bayan. Susun, konumak tehlikelidir. (Afiizikfalm,~ kandan geer.)
2. GRENCI
Hayranlk duyulan deeri yznden Yunanistan'n bu mu? 3. on yl sren savalarda
,,111 "'UlStus, brak ruhunu cehenneme gtrecek, 1"lll1ll~tan yoksun brakacak 1'11Ii i clllNI sanat, bu byy, nllI HIli gnah iledin; i ,tl, 111ytungibi inatla srdrme gnah ilemeyi. 'lih/ llemeyi alkanlk haline getirip /I,/ lr paran yapmazsan gzel bir ruha sahipsin. l ~ii Fuustus, pimanlk duymak iin ok ge olacak, ii n zumar cennetten kovulacaksn. Il lrnl, cehennemde ekilen aclar tarif edemez! IILI 111ylodiklerim sana sert ve kt gelebilir; t I~II olmasna izin verme sevgili olum; ','111l,(i fkeyle, kskanlkla deil, seni sevdiim iin, O leeekte ekecein aclara zldm iin (Iyiliyorum bunlar. Byle tatl sert azarlayarak ill'lttlunu denetim altna alp ruhunu kurtarmay umuyorum.
lIil'I'I1S lstus, neredesin sen? Sefil, ne yaptn byle? lohcnnern alacan istiyor ve grlyor, li, I' IH'l'OFELES ono birhanerverir) 'Fuustus, gel; saatin gelmek zere' diye; Fuustus sana borcunu demeye gelecek. '/ADAM Ah sevgili Faustus, dur; durdur aresizlik iindeki admlarn. Bann stnde bir melein utu u nu gryorum; Elinde ii Tanr ltfuyla dolu bir ie var, Ruhuna boaltmak istiyor onu! Bu yzden, merhamet dilen, umutsuzluktan kan. IlSTUS Ah dostum, szlerinin ac iindeki ruhumu rahatlattn hissediyorum; Gnahlarm dnmem iin biraz yalnz brak beni.
GRENCI
Grkemine tm dnyann hayran olduu Bu kadn Vmeye ak1m yetersiz kalyor.
l. GRENCI
Doann bu gurur duydUu eserini grdmze Artk gi?ebiliriz ; bu gzel gsteri iin gre
Page 58 of 63
354
YALADAM Faustus, seni terk ediyorum ama yreim ac iinde, Korkuyorum bahtsz ruhunun dmanndan. (kar) FAUSTUS Lanet olas Faustus, sefil, ne yaptn byle? Tvbe ediyorum ama yine de umutsuzum; Cehennem tannyla savayor ruhumu fethetmek iin. lmn tuzana dmemek iin ne yapmalym? MEFSTOFELES Seni hain Faustus, tutukluyorum ruhunu Yce efendine kar geldiin iin. Dn geri, yoksa para para ederim bedenini ...
355
IHII
Ll)\mda bekleyeceiz 1i\I~tl nasl aalk bir duruma drdn
grmek iin.
umlES
li ~t/.lir lgnlk iinde olacak. l'l! dl\nyal, yreinin kan acyla kuruyor imdi;
,i
yakndalar,
Iukn.
iLiS ve WAGNERgirer)
(Bu noktadan sonra her iki metin de ayndr. Sadece, B Metni, Adam'n son kez grnmesini ve konumasn iermemektedir.)
13. SAHNE
(Gl grler. LUCIFER, BELZEBUB ve MEFtSTOFELESgire1~
r~m
LUCIFER Cehennemden geliyoruz bizler Hkmdarlmzdaki kullarmz Gnahn, cehennemin grmeye. kara oullar olarak damgalad ruhlar
HICNctLERgirer)
En bata da Faustus, sana geliyoruz; Ruhunun banda nbet tutacak Sonsuz Ianeti getiriyoruz beraberimizde. Zaman geldi, kaybedeceksin ruhunu. MEFlSTOFELES Bu karanlk gecede, Bu odaya gelecek sefil Faustus.
11"IIH'I'US
Ah baylar!
zen?
Page 59 of 63
356
FAUSTUS Ah, sevgili oda arkadam, seninle kalsaydm, Sonsuza dein yaardm ~ma imdi, sonsuza dein lyonu Ah baylar, bakn, geliyor, deil mi?
357
ltENCl Fustus, sen yine de Tanr'ya yakar. IIH'I'US lInustus'un yadsdigTanr'ya m? Faustus'un kfrettii Tanr'ya n? Ah Tanrm _ aglamak istiyorum ama eytan engel oluyor ~{)yalarmnakmasna. Kanm, sen dkl gzyalarm yerine vet, yaam ve ruhum sizler akn! Ah, konumam engelliyor. m Ellerimi kaldrmak istiyorum ama gryorsunuz tutuyorlar, tuIlIyorlar!
. GRENCt
Ah sevgili Faustus'um, ne demek oluyor bu korku?
2. GRENCt
Neemiz zntye mi dnecek? 3. GRENCt ok yalnz kalmak ona yaramad.
2. GRENCt
Eer yleyse hekim buluruz, Faustus'u 3. GRENCt Baym, sadece hazmszlk, tedavi ettiririz.
usrus
i cifer ve Merstofeles!
Ah baylar, ben onlara ruhumu sattm, byclm Imrlnda.
korkmayn.
FAUSTUS Hem bedeni, hem ruhu lanetleyen hazmszl. 3. GRENCt Faustus, sen yine de gkyzne merhameti sonsuzdur.
lmcl
gnahn
'ItIHI nlRDEN Aman Tanrm, olamaz! IIH'I'US I~vet, Tanr da olamaz dedi ama Faustus bunu yapt. Yirmi drt yl srecek anlamsz elenceler karlnda FaustuS sonsuz mutIiliuu ve huzuru yitirdi. Kendi kanmla bir senet imzaladm onlura, sre sona erdi, saat geldi, imdi de beni almaya gelecekler. ImNcl FlStllS,bize bunu niye daha nce sylemedin?
FAUSTUS Ama Fausts'un suu asla balanamaz! Havva'y ayartan ylan bile balanabilir ama Faustus asla! Ah baylar, sabrla dinleyin beni; syleyeceklerim sizleri korkuyla rpertmesin. Yreim arpyor ve szlyor, burada otuz yl okuduumu dndkc, Ah, keke hi grmeseydim Wittenberg'i; hi kitap okumasay dm - yarattm harikalara tm Almanya tanktr, hatta tm dnya. Bu yzden Faustus, Almanya'y da, dnyay da yitirdi: cenneti de! Cenneti; Tanr katn, kutsanmlarn tahtn, mutluluk lkesini; artk sonsuza dein cehennemde yaamalym. Cehennemde; ah, sonsuza dein cehennemde! Sevgili dostlar, neler gelecek sonsuza dein cehennemde yaayacak olan Faustus'un bana!
Rahipler senin
dua ederlerdi.
rA"
'I'US
adn azma Icak, bir kezolsun Tanr'ya kulak verecek olursam ruhumu ve hedenimi cehenneme gtrmekle tehdit etti eytan beni. imdi d uruk ok gel Baylar, gidin, yoksa benimle yok olursunuz. IU~NCl h, FaustllS'Ukurtarmak iin ne yapabiliriz?
Page 60 of 63
358
FAUSTUS , Beni dnmeyin, kap kendinizi kurtarn.
:;==-
359
yl'lan eviren, bak~larn ba~ka yere yneIten bendim. i(\~n alyorsun? Artk ok ge, d umutsuzlua, hoa kaL. i HI"yada glmek isteyen aptallar cehennemde alarlar.
1;11,1\
. GRENC
Tanr'y kzdrma sevgili dostum, yan odaya gidelim ve onun iin dua edelim. FAUSTUS Evet, benim iin dua edin, benim iin dua edin; ne grlt d yarsanz duyun ieri gelmeyin nk beni hibir ey ku n" maz.
,\I l'austuS, bana kulak verseydin /l1"suZ sayda mutluluk gelirdi peinden.
1,,,N
I\nna kulak verdin; Hindi de cehennemin aclarn tatmalsn sonsuza dein.
!I,I/EK
"h, zenginliin,
eencenin,
grkemin
2. GRENC
Dua et; biz de edeceiz, Tanr sana merhamet etsin diye.
FAUSTUS Elveda baylar. Yarna sa karsam sizi ziyaret ederim; yoksa Faustus cehenneme gitmi demektir. HEPS BRDEN Elveda Faustus. (GRENCILER kar. ) MEF1STOFELES Evet Faustus, artk cennetten umudun kalmad; Onun iin umutsuzlua kapl, cehennemden baka ey dnme. Evin oras olacak, orada yaayacaksn. FAUSTUS Ah, seni insan aldatan eytan, senin tatl szlerindi Beni sonsuz mutluluktan yoksun brakan. MEFSTOFELES Faustus, bunu kabul ediyorum, ok da mutluyum! Yolun cennete giderken onu lanetleyen bendim; Kutsal kitab okumak iin eline aldnda
TAN nyada
bolluk iindeyken
cehennemde
yokluu
Page 61 of 63
360
Zebaniler frlatyorJar yanan yabalarla Lanetli ruhlar. Orada bedenler kurun iinde kaynyor. KmrJerin zerinde yanan ama hi lmeyen canlar var! u hep yanan tahtta, ok fazla ikence gren ruhlar dinlenir/er. Lokma lokma atele beslenen unlar ise, Sadece gzel yiyecekleri seven Yoksullarn kaplarnn nnde Alktan ldklerini grp glen obur/ard. Bunlar daha hibir ey. ok daha korkun binlerce ikence greceksin. FAUSTUS Ah, bana ikence ektirecek kadar grdm.
361
It de yakatacam ona - Ah Lucifer, ac bana! edc imdi? Gitti. iflll, tehdit eden bir kol, atk bir ka kt ortaya. lli~ltr, tepeler, gelin, gelin ykln stme. !lduyn beni korkun fkesinden Tanr'nn. Ilyr m! yleyse gmeyim kendimi topran iine; l'uprak, al! Hayr, kabul etmiyor beni. i llAduum zaman parldayan, I~kilcriyle lm ve cehennemi bana veren yldzlar, 11111stus'u dumanl bir sis gibi, i )()~um sanclar eken uradaki bulutun iine ekin 1<1, gkyzne kustuunuzda Kollanm bacaklarm frlasn dumanl aznzdan YC ykselsin ruhum cennete.
EYTAN
Hayr, hissetmelisin bu ikenceleri; tadna bakmalsn hepsinin, Zevkten holanan zevk Yznden dmelidir cehenneme. Faustus, bir Sre iin seni terk ediyorum; Sonra da deceksin felakete. (kar. Saat on biri vurur)
,,'1 alar)
Ah, yarm saat geti; birazdan hepsi geecek. Ah, ruhum ilediim gnahlarn acsn ekmeliyse, Bir son ver dinmeyen aclarma! Izin ver Faustus bin yl, YUz bin yl yaasn cehennemde ama sonunda kurtulsun. Lanetlenmi ruhlar iin bir son yoktur. Niye ruhsuz bir yaratk olarak domadn ki! Niye lmsz senin ruhun? Ah, Pisagor'un metempsyehosis'i 108 doru olsayd, Ruhum ksayd bedenimden, ben de dnseydim Yabanl bir hayvana. Mutludur tm hayvanlar; nk ldklerinde Ruhlar hemen elerine ayrr; Ama benimki cehennemde sonsuza dein yaayp ikence ekecek. Lanet olsun beni dnyaya getiren anamla babama. Hayr Faustus, sen kendine lanet oku, Seni cennetin mutluluundan yoksun brakan Lucifer'e lanet oku. (Saat on ikiyi vurur) Ah alyor, alyor! Bedenim, imdi kar havaya; Yoksa Lucifer gelip seni canl canl cehenneme gtrecek.
FAUSTUS
Ah Faustus, Artk sadece bir saatin kald; Sonra da sonsUza dein lanetleneceksin. KmIIdamayn, gklerin hep hareket halindeki kreleri Ki, zaman dursun, geceyars hi gelmesin. Gzel doann gz, do, tekrar do; Hep gndz olsun, ya da bu saat, Bir yl, bir ay, bir hafta, bir gn olsun ki, Fausn, tvbe edip ruhunu kurtarsn. O lente lente eumte noetis equi! 107 Yldzlar halil hareket ediyor, zaman akp gidiyor, saat alacak. eytan gelecek ve Faustus lanetlenecek. Ah, srayacam gkyzne! Kim beni aa ekiyor? Tek bir damla kan ruhumu kUrtarabilir; yarm damla, ah lsa, Paralama yreimi lsa 'nn adn andm iin.
107 Al, gecenin atlar, yava gidin, yava!
IOH Ruhlarn
baka bedene
getikleri
kuranurur
Pisagor tarafndan
ileri srld
sylenir.
Page 62 of 63
362
Ah, ruhum, kk su damlacklarna D okyanusa, asla bulunama. (Gkgrlet: EYTANLARgirer) dn,
363
Tanrm, merhamet et bana, yle kt bakma bana; Engerekler, ylanlar, brakn biraz daha nefes alaym Ama azn irkin cehennem Lucifer, gelme! Yakacam kitaplarm - ah, Mefistofelesl (karlar.)
bir sahne)
SAHNE 13+
(GRENCILER 1. GRENCI Baylar gelin, gidip Faustus'a bakalm; Dnya yaratldndan bu yana Byle korkun bir gece grlmemitir; Byle korkun lklar ve haykrlar duyulmamtr! kurtulsun diye. girer)
Ah Tanrm, yardm et bize! Bakn, ite Faustus'un lmn eli parampara etmi onu. 3. CRENCI Onu byle paralayanlar Faustus'un Saat on ikiyle bir arasnda, Faustus'un
kolu bacag;
Tam o srada ev, bu lanet olas eytanlarn Alevalev yanyormu gibi geldi bana.
korkusundan
Page 63 of 63