het verhaal

20

VRIJDAG 6 SEPTEMBER 2013

DE STANDAARD

President Vladimir Poetin doet er alles aan om grote sportevenementen naar Rusland te krijgen. Zelf presenteert hij zich graag als een actief sportman. reuters

VAN ONZE MEDEWERKER

streek deze zomer al neer in Moskou voor de World Cup in het nieuwste olympisch nummertje Rugby Sevens, in Kazan voor de universitaire wereldspelen en weeral in Moskou voor het WK atletiek. Vervolgens komt nog het WK judo in 2014 in Chelyabinsk, het WK zwemmen in 2015 in Kazan en het WK ijshockey in 2016 en het WK voetbal in 2018 in heel het land. De volgende grote afspraak staat evenwel voor februari 2014 gepland, met de Winterspelen in Sotsji in het noorden van de Kaukasus, de eerste stad met palmbomen die de spelen van ijs en sneeuw organiseert. Aan de verkiezing van Sotsji ging een opgemerkt persoonlijk optreden van Poetin vooraf. Op 4 juli 2007 in Guatemala City sprak hij: Er zou vandaag geen olympische vlam zijn als Prometheus het vuur niet van de olympische goden had gestolen. Als straf werd hij aan een rots geketend en die rots is de Fisjtberg net buiten Sotsji. Zijn verhaal sloeg aan en hij scoorde bij de IOC-leden met zijn poging om Engels te spreken. In de tweede ronde won Sotsji nipt met 51 tegen 47 stemmen van het Zuid-Koreaanse Pyeongchang.

HANS VANDEWEGHE BRUSSEL | Circus sport

Een acceptabele uitkomst, behalve dan dat in het subtropische Sotsji zelf nog nooit een sneeuwvlok is gevallen die langer dan tien minuten is blijven liggen. Buiten Sotsji ligt wel sneeuw en nog steeds maar hoger: het Russische leger heeft afgelopen winter de sneeuw immers verhuisd en gestockeerd op de bergflanken. In Sotsji ligt Poetin onder vuur omdat hij alle staatsbedrijven heeft gemobiliseerd om te sponsoren en daarnaast ook nog eens zijn persoonlijke judovriend Arkady Rotenberg, die fortuin maakte met het leveren van de pijpleidingen voor Gazprom, voor 7,4 miljard dollar aan contracten toeschoof. Vanaf volgend jaar tot 2020 strijkt dan ook nog het Formule 1-circus neer in Sotsji. De achterliggende gedachte is duidelijk: Rusland als sportland moet absoluut zijn voet kunnen zetten naast de Verenigde Staten. Inzake olympische medailles hebben ze wel nog een hele weg af te leggen. In Londen eindigde Rusland op de vierde plaats, met 22 medailles minder dan de VS. Die 22 medailles waren stuk voor stuk van goud. Macht in de sport bereikt men door de juiste mensen op de juiste plaatsen te (laten) verkiezen en

Marius Vizer met Poetin. imageglobe

Macht in de sport bereikt men door de juiste mensen op de juiste plaatsen te (laten) verkiezen en vooral door de sport aan de juiste organisatoren of organiserende landen toe te wijzen

vooral door de sport aan de juiste organisatoren of organiserende landen toe te wijzen. Een land dat veel organiseert, presteert automatisch beter. Een land dat veel bobos heeft, kan veel organiseren en dus veel winnen. Rusland krijgt van de week een vierde IOC-lid in de persoon van Alexander Zjoekov, lid van Poetins partij en voorzitter van het nationaal olympisch comit. Toen sport vanaf 1980 een economische factor werd, begonnen de Latijnen en de Latinos zich voor de hoogste ambten te interesseren. De protagonisten waren de Spanjaard Juan Antonio Samaranch als voorzitter van het Internationaal Olympisch Comit (IOC), de Braziliaan Joo Havelange als grote voetbalbaas, de Italiaan Primo Nebiolo in het atletiek, de Mexicaanse broers Mario en Oligario Vazquez-Raa in het IOC en in de internationale schietbond en hun landgenoot en volleybalvoorzitter Rubn Acosta. Zonder uitzondering zijn ze van hun voetstuk gevallen, overleden of verdreven. Bijna allemaal waren ze producten van The Club, als lobbygroep een vinding van Adidasbaas Horst Dassler, d kingmaker van de jaren tachtig in de sport. Toen Dassler op 51 jaar aan kanker bezweek, liet hij een leegte na,

DE STANDAARD

VRIJDAG 6 SEPTEMBER 2013

HET VERHAAL
HOE POETIN EN EEN SJEIK DE WERELDSPORT NAAR HUN HAND ZETTEN

21

Kremlinologie van de sport

Sjeik Ahmad al-Fahad al-Sabah groet de president. imageglobe

Voor de grootste sportevenementen moet je dit decennium in het Rusland van president Vladimir Poetin zijn. Voor de meeste topfuncties in de wereldsport is het evenzeer aangeraden om eerst bij de sporttsaar n zijn Arabische acoliet te passeren.

maar zijn koningen bleven nog een tijdje op post. Samaranch trok zo goed en zo kwaad als het kon aan de touwtjes bij de openstaande betrekkingen in de wereldsport, maar zijn opvolger Jacques Rogge hield zich pas echt ver van de spelletjes van zijn voorgangers en dat wekte soms wrevel op in de olympische wandelgangen. Rogge zweert bij integriteit en kwaliteit, maar hij had zich beter een beetje ingespannen om de juiste mensen op de juiste stoel te zetten. Met wat er nu zit, komt er alleen maar ellende van, aldus de olympische coulissen.
Big time mafia

De verkiezing van Marius Vizer als hoofd van de machtige koepelbond SportAccord (de koepelvereniging van de internationale sportfederaties) was de druppel die bij velen de emmer deed overlopen. Vizer haalde het met 52 stemmen tegen 37 makkelijk van Bernard Lapasset, de Franse voorzitter van de internationale rugbybond en een vertrouweling van Jacques Rogge. Vizer slaagde er eerder al in de hoogste in rang te worden binnen de Internationale Judo Unie (IJU) en klopte daar een Zuid-Koreaan die ongeveer de hele Aziatische

economische en sportlobby achter zich had. Vizer had ook wat in stelling gebracht: hij had de Arabieren, de oligarchen en Poetin achter zich. Vizer heeft een Oostenrijks paspoort, maar is Roemeen van geboorte en militair van opleiding. Hij werd rijk in de casinobusiness en breidde vervolgens zijn vermogen uit met rake investeringen, onder meer in bewakingsfirmas. Vizer verplaatst zich in een gepantserde auto met body guards. Big time mafia, zonder twijfel, is het oordeel van een voormalig Belgisch judoka die Vizer persoonlijk kent. Vizer werd na zijn machtsgreep in de IJU ontvangen door Vladimir Poetin, die daarop tot erevoorzitter van de judobond werd benoemd. Na zijn putsch bij SportAccord verbaasde Vizer vriend en vijand met enkele welgemikte schoten voor de olympische boeg: de aankondiging van de eerste gezamenlijke wereldkampioenschappen voor 92 ( jawel, tweennegentig) sporten in 2017, een wereldwijde sportloterij en een wereldwijde sportbank. Allemaal te runnen door zijn SportAccord. De reactie van IOC-voorzitter Jacques Rogge sprak boekdelen: Ik denk dat de sportkalender redelijk vol zit, maar dit is sowieso een zaak die mijnheer Vizer met mijn

opvolger moet regelen. Vizer gooide alle mooie SportAccord-principes ook meteen overboord, samen met de directeur die hij verving door een 28-jarige uit de judobond. De strijd tegen illegaal gokken, de doping en dergelijke meer, zijn nu ondergeschikt aan zijn eigen SportAccord-Spelen, waarvoor hij al zes sponsorcontracten van bedrijven op zak heeft. Niet toevallig Russische bedrijven. Vizer is niet de enige Poetin-aanstelling in de internationale arena. De Hongaar Tams Ajn van de internationale gewichtheffersbond, de Servir Nenad Lalovic van de worstelfederatie en bij de schermbond de Russische oligarch Alisher Oesmanov zijn allemaal voorzitters die een nauwe band met Poetin onderhouden.
Kingmaker

Maar Poetin kan natuurlijk niks als hij geen hulp krijgt van prominente sportleiders in de hoogste regionen. Deze week wordt ChingKuo Wu van Taiwan opgenomen in de Executive Board, het kernkabinet van het IOC. Hij is een zetbaas van Poetin via diens grote vriend de Koeweiti Ahmad al-Fahad al-Sabah, de meest doortastende kingmaker van allemaal. Poetin is twee handen op n buik

met de sjeik, zegt een ingevoerde van de olympische coulissen. Met de sjeik wordt Al-Sabah, het neefje van de emir, bedoeld. De huidige minister van Nationale Veiligheid van Koeweit leerde Poetin kennen toen hij de vereniging van olieproducerende landen Opec leidde. Al-Sabah is een moderne Arabier: op de officile plaatjes met zijn keffiyeh, maar deze womanizer, wijndrinker en verstokte roker pronkt al even graag in een leren jasje, zijn lange zwarte krullen als manen op zijn schouder. Hij is zelf ook een king, want hij is tegelijk voorzitter van de Aziatische Olympic Council (OCA) n van de Anoc, de koepelbond van de nationale olympische comits. Daarnaast zit hij de commissie Olympische Solidariteit voor, die 435 miljoen dollar verdeelt over kleinere landen. Al-Sabah verstopt het niet eens dat hij verkiezingen kan regelen. Hij voorspelde exact de eindstand in de verkiezingsstrijd tussen Vizer en Lapasset bij SportAccord. De verkiezing van de negende voorzitter van het IOC hebben Poetin en de sjeik uitermate goed voorbereid. Hun kandidaat is de Duitser Thomas Bach, sedert 1981 IOC-lid. Bach is geheel toevallig ook voorzitter van de Duits-Arabische kamer van koophandel en ad-

vocaat van een bedrijf dat werd gekocht door Koeweitis. En hij is lobbyist voor Siemens en regelde via Al-Sabah Koeweitse investeerders voor de Duitse gigant. De goed ingelichte Duitse blogger Jens Weinreich meent inmiddels te weten dat het in juni in het Beau Rivage hotel in Lausanne tot een heftige discussie kwam tussen Bach en Al-Sabah. Daarbij zou Bach zijn sjeik-vriend hebben gevraagd iets minder nadrukkelijk de kingmaker te spelen.
Machinaties

Hoe goed Poetin en Al-Sabah het met elkaar kunnen vinden, bleek nog maar eens in juni in Poetins St-Petersburg op de conventie van SportAccord, waar in de coulissen de machinaties om de juiste man als sportpaus te laten verkiezen op volle toeren draaiden. Tijdens de door hem georganiseerde lunch zonderde Poetin zich twee keer af met de sjeik en kreeg Rogge, als aftredend sportpaus een lame duck en dus oninteressant, niet meer dan een hand. Poetin praatte wel de hele lunch met Thomas Bach. Poetin was ooit zes jaar de hoogste KGB-officier in de DDR en spreekt nog steeds vlot Duits. Dat schept een band en biedt perspectieven voor de aanstaande samenwerking.