Ermeni Katliam ile elde edilen 5 milyonun akibeti Zeynep Tozduman / Trkiye'deki gayrimslim halklarn kaderini deitiren 1915

katliam; zellikle Ermeni nfusunun yardan fazlas Jn Trk Partisinin 12 kiilik merkez komitesi tarafndan, Tekilat Mahsusa aracl ile 16 ay gibi ksa bir sre iinde imha ederek gerekletirmitir. 1915'de bu lkede insanlk suuyla birlikte, yurtsuzlatrma,ekonomiye ve emval-i metruke'lere ve de banka hesaplarna el konulmas v.b. gibi ekonomik ve kltrel- tarihsel soykrma damgasn vuran kara bir lekedir.

10 Haziran 1915'te ki mecliste yaplan oturumda genel kurul devre d braklarak gecici msadere ve kamulatrma kanunu, mali ilerden sorumlu parlemento komisyonunda kabul edildi.Yasa tehcir edilen Ermenilerin banka hesaplar da dahil, 'geride kalan ' mallarna el konulmas hakkn tanyordu. Hukuka uygunluk grnts altnda karar verilen bu yasa dllk, Trk parlementosu'nda bile eletirilere, ancak tek tk neden olabildi. 1918'e kadar defalarca parlementoda protestolara karlaan senatr Ahmet Rza yle diyordu bir oturumda. '' sz edilen mallar emval-i metruke olarak gstermek kanunsuzluktur. nk bu emvalin sahipleri mallarn isteyerek terk etmemiler, onlar yerlerinden zorla, cebir ile kartlmtr. Hkmet imdi onlarn mallarn memurlar vastasyla sattryor. Bu anayasa'nn 21. maddesine aykrdr... Bu bir zulmdr . Beni kolumdan tut, kymden dar at, sonra da malm ve mlkm sat; bu, hibir vakit caiz deildir.'' Osmanl hkmeti 1915 Haziran'nda 5 milyon Trk liras deerindeki miktar hazine banosuna yatrm yapmt. Bu yatrm daha sonra Berlin ve Viyana'da emanetlere altn olarak gvence altna alnmas iin konuldu. Osmanl bu paray, savatan sonra kullanmak zere avrupa bankalarna yatrm yapmt. Eline frsat geen Almanya, bu paray hemen Osmanlnn resmi borcuna sayd. nk, Alman kredi kurulu ve bankalarnn 1915-1916 ylnn ilk aynda Ermenilere verilen krediler nedeniyle, kredi veren kurulularn byk zarara uradklar, maddi kayplarnn 5 milyon mark olduunu bildirerek paray iade etmedi. Trk hkmeti tarafndan korunmas iin Berlin'e gnderilen 5 milyon lirann bir ksm, Ermeni kadn ve ocuklarn satndan elde edilmitir. ( 1915 Soykrm srecinde Ermeni kadnlarn ve ocuklarn satlmas iin esir pazarlarnn olduu yerlerde askerin ihtiyac iin genelevler organize edilmitir. (Bir rnek verecek olursak Mardin Askeri komutanl nndeki kle pazar) Karlan, el konan ve esir edilen kadnlarn Mslman haremlerinde tutulmas, Ermeni gen havuzuna el konma uygulamas, bedava igc olarak kullanlmasnn yannda Erkeklerinin ldrlerek kadnlarn ve ocuklarn da seks klesi olarak altrlmas Ermeni halkn dourganln yok ederek, ortadan kaldrlmas yani Soykrmn nemli ayaklarndan biridir. Seks klelii Soykrm ve sonrasnda blgede geni bir uygulama alan bulmaktadr. Seks klelii ayrca organizatrleri asndan da bir zenginleme alan ve aracdr.Seks kleliinin, kle sahiplerinin zenginlemesinin arac olmasnn yannda, bu kleliin ayrca bir aalanma arac olarak da kullanlmtr)'1

Ermeniler, Trkiye ve mttefikilerinin katliamc politikalar sonucu; sadece yaamlarn, vatanlarn deil ekonomilerini de kaybettiler. l ittifak yenilgisinden sonra, alnan Ermeni mallarnn gaspna da ortak oldular. Bu arada yeni kurulan T.C, 26 Aralk 1925'te hkmet aklamasyla, jn Trkler tarafndan yn verilen sreci, Kemalistler'de imha edilen ''unsurlarn '' mallarna devlet katnda el konularak devam ettirdi. 5 milyon lirann akibeti sorusu, lozan antlamasnn 1924 Eyll sonunda ortaya atld. Almanlardan sonra ingilizlerin el koyduu 5 milyon lirann akbetinin ne olduu konusunda, Mary Terzyan 10 Ekim 1944'te Stanley Baldwin'e bir mektup yazmtr. Baldwin'e 1924 ylna ait memorandumun kopyasn, ngiliz hkmeti aracl ile grnmez gler, Cadogan vermemesi nerisinde bulunmutur. 5 milyon parann akibeti, Mary Terzyan'nn giriimi de bylece sonusuz kalmtr. Soykrmn maddi ykmllne ait ikinci mektup ngiltere'nin Washington'daki elisi lord Halifax'a hitaben yazd mektupla ikinci kez gndeme gelmitir. Trkiye'den, Berlin'deki Alman Bankas'na ( Deutsche Bank ) ve daha sonra Londra'ya havale edilen ''Ermenilere ait be milyon liraya ne oldu ''? sorusuna beyhude cevap arad.'2 Burada ngiltere, Trk'lerin Ermeni'lerden alp Almanya'da muhafaza ettii 5 milyon altn liray Londra'ya nakletmesi, soykrm kurbanlarnn soyulup soana evrilmesinde sadece Almanya'y deil ngiltere'yi de su orta yapmtr. Su ortakl kadarla da snrl kalmad. ngiliz devlet adamlar, eitli ingiliz sigorta irketleri ve kiilerin sava ncesinde Ermenilere kar tadklar mali ykmllklerini, yerine getirmelerini de engellediler. Bunun en bariz rnei olarak, hayat ve mlk sigortas yapan star Assurance Company irketi gsterebilir. Ermenilere yaplan szlemelere uygun olarak bu gne kadar hibir demenin yaplmad yzlerce hatta binlerce vaka vardr. Mazlum bir halkn kanyla kazanlm para kimseye yaramaz. Ta ki bu para Ermeni halknn bu gn yaayan torunlarna iade edilinceye kadar o para, onlar er ge yakacaktr. nsanlk sularnda nasl ki zaman am yoksa, madurlarn insanlk suu ilendikten sonra da ekonomik alacaklarnda zaman am olamaz. Bu kapitalist ekonominin diyalektiine de terstir. Bu gn Avrupa ve Amerika ve de Avustralya'da yaayan Ermeni diasporasnn, yaadklar lkelerin parlementolarna bu konuyu e zamanl gndeme getirerek 5 milyon paralarnn akbetleri ve tahsili yolunda bir adm atlabilirler diye dnyorum. nancm o dur ki Ermeni halkna kar ilenen suun nce Uluslar aras alanda, sonra da Trkiye Cumhuriyeti Hkmeti ve yasama organlar tarafndan mahkum edilmeli ki, Trkiye'deki maddi talepleri de ancak gndeme gelebilsin. ZEYNEP TOZDUMAN 1-Soykrm Laboratuvarnda incelemek: Mardin 1915 Sait etinolu. 2-Takibat, Techir ve mha ''Osmanl imparatorluu'nda 1912-1922 yllar arasnda Hristiyanlara ynelik katliamlar '' Derleyen: Tessa Hofmann